Book Title: Agam 05 Bhagwati 01 Gujarati Translation
Author(s): Dipratnasagar, Deepratnasagar
Publisher: Dipratnasagar, Deepratnasagar
View full book text
________________ આગમસૂત્ર 5, અંગસૂત્ર 5, “ભગવતીસૂત્ર ભાગ-૧' એ જ પ્રમાણે ચય’ - ચય કર્યો છે - કરે છે - કરશે. .. ઉપચય ઉપચય કર્યો છે - કરે છે - કરશે. ...ઉદીયું - ઉદીર છે - ઉદીરશે. ... વેધુ - વેદે છે - વેદશે. ... નિર્જર્યું - નિજેરે છે - નિર્જરશે. આ બધા અભિલાપ કહેવા. 36. કૃત્, ચિત, ઉપચિત, ઉદીરિત, વેદિત, નિર્જરિત - તેમા આદિ ત્રણના પ્રત્યેકના ચાર-ચાર ભેદનું કથન છે- સામાન્ય ક્રિયા, ભૂતકાળની ક્રિયા, વર્તમાનકાળની ક્રિયા, ભાવિકાળની ક્રિયા. પાછલા ત્રણના ત્રણ-ત્રણ ભેદ છે, તેમાં સામાન્ય ક્રિયાનું કથન નથી. સૂત્ર-૩૭ ભગવન્! જીવો કાંક્ષા મોહનીય કર્મને વેદે છે? હા, વેદે છે. ભગવન્! જીવો કાંક્ષા મોહનીય કર્મને કેવી રીતે વેદે છે? ગૌતમ ! તે તે કારણો વડે શંકા-કાંક્ષા-વિચિકિત્સા વાળા અને ભેદ સમાપન્ન, કલુષ સમાપન્ન થઈને એ રીતે જીવો કાંક્ષા મોહનીય કર્મને વેદે છે. સૂત્ર-૩૮ ભગવન! તે જ નિઃશંક, સત્ય છે જે જિનવરે કહ્યું છે? હા, ગૌતમ ! તે જ નિઃશંક, સત્ય છે, જે જિનવરે કહ્યું છે સૂત્ર-૩૯ ભગવનું ઉપર મુજબ મનમાં ધારણા કરતો, તે પ્રમાણે આચરણા કરતો, તે પ્રમાણે કથન કરતો, તે પ્રમાણે સંવર કરતો જીવ આજ્ઞાનો આરાધક થાય ? હા, ગૌતમ ! તે પ્રમાણે જીવ આજ્ઞાનો આરાધક થાય. સૂત્ર-૪૦ ભગવદ્ ! શું અસ્તિત્વ અસ્તિત્વમાં પરિણમે છે, નાસ્તિત્વ નાસ્તિત્વમાં પરિણમે છે ? હા, ગૌતમ ! યાવત્ પરિણમે છે. પરિણત થાય કે વિસસા-સ્વભાવથી ? ગૌતમ ! તે બંનેથી પરિણત થાય છે. ભગવન્! જેમ તમારા મતે અસ્તિત્વ અસ્તિત્વમાં પરિણમે છે, તેમજ નાસ્તિત્વ નાસ્તિત્વમાં પરિણમે છે? અને જેમ તમારું નાસ્તિત્વ નાસ્તિત્વમાં પરિણમે છે, તેમજ તમારું અસ્તિત્વ અસ્તિત્વમાં પરિણમે છે ? હા ગૌતમ ! જેમ મારા મતે અસ્તિત્વ અસ્તિત્વમાં પરિણમે છે તેમ મારું નાસ્તિત્વ નાસ્તિત્વમાં પરિણમે છે. જેમ મારું નાસ્તિત્વ નાસ્તિત્વમાં પરિણમે છે તેમજ મારું અસ્તિત્વ અસ્તિત્વમાં પરિણમે છે. ભગવદ્ શું અસ્તિત્વ અસ્તિત્વમાં ગમનીય છે? ગૌતમ ! જેમ પરિણમે છે ના બે આલાપક છે, તેમ ગમનીયના પણ બે આલાપક કહેવા. યાવત્ મારા મતે અસ્તિત્વ અસ્તિત્વમાં ગમનીય છે. સૂત્ર-૪૧ ભગવદ્ ! જેમ આપના મતમાં અહીં વસ્તુ સ્વાત્મામાં ગમનીય છે, તેમ આપનું પરાત્મામાં પણ વસ્તુ ગમનીય છે? જેમ આપનું પરાત્મામાં ગમનીય છે, તેમ આપનું સ્વાત્મામાં પણ ગમનીય છે ? ગૌતમ ! હા, જેમ મારું અહીં ગમનીય છે તેમ પરાત્મામાં પણ ગમનીય છે, ઈત્યાદિ કહેવું. સૂત્ર-૪૨ ભગવદ્ ! જીવો કાંક્ષા મોહનીય કર્મ બાંધે ? હા, બાંધે. ભગવન્! જીવો કાંક્ષા મોહનીય કર્મ કઈ રીતે બાંધે ? ગૌતમ! પ્રમાદરૂપ હેતુ અને યોગરૂપ નિમિત્તથી બાંધે. ભગવન્! તે પ્રમાદ શાથી થાય છે ? ગૌતમ ! યોગથી. ભગવન્! યોગ શાથી થાય છે ? ગૌતમ ! વીર્યથી. ભગવન્! વીર્ય, શાથી પેદા થાય ? ગૌતમ ! શરીરથી. ભગવન્! શરીર શાથી પેદા થાય ? ગૌતમ ! જીવથી અને તેમ થવામાં જીવના ઉત્થાન, કર્મ, બલ, વીર્ય, અને પુરુષકાર પરાક્રમ છે. મુનિ દીપરત્નસાગર કૃત્ “(ભગવતીઆગમસૂત્ર ભાવાનુવાદ Page 17
