Book Title: Agam 05 Ang 05 Bhagvati Vyakhya Prajnapti Sutra Part 17 Sthanakvasi
Author(s): Ghasilal Maharaj
Publisher: A B Shwetambar Sthanakwasi Jain Shastroddhar Samiti
View full book text
________________
भगवतीस्त्रे
तिर्यग्योनिकेभ्य आगत्य एकेन्द्रियेषु समुत्पद्यन्ते इति प्रज्ञापना सूत्रोक्तोत्तर मिति भावः । 'एगिंदिया णं भंते । कइ समुग्धाया पन्नत्ता' एकेन्द्रियाणां खलु भदन्त ! कति समुद्घाताः प्रज्ञप्ताः कथिता इति प्रश्नः । भगवानाह - 'गोयमा ' इत्यादि, 'गोयमा' हे गौतम ! 'चत्तारि समुग्धाया पन्नत्ता' चत्वारः समुद्घाताः मज्ञप्ताः - कथिताः । प्रकारभेदमेव दर्शयति- 'तं जहा' इत्यादि, 'तं जहा' तद्यथा'वेयणा समुग्धार जाव वेउब्विय समुग्धाए' वेदनासमुद्घातो यावद वैक्रिय समुद्घातः । अत्र यावत्पदेन कषाय समुद्घात मारणान्तिक समुद्घातयोः संग्रहो भवति । तया च - वेदनाकषाय मारणान्तिक वैक्रियाख्याश्वत्वारः समुद्घाता भवन्तीति भावः । अत्र यत् चत्वारः समुद्घाताः कथिता स्वत्र वैक्रिय समुद्घातो
४३६
होते हैं। मनुष्यों में से भी आकरके उत्पन्न होते हैं और तिर्यग्योनिको में से भी आकरके उत्पन्न होते हैं। ऐसा ही यह उत्तर प्रज्ञापना सूम्र का है । 'एगिंदियाणं भंते कह समुग्धाया पण्णत्ता' हे भदन्त ! एकेन्द्रिय जीवों के कितने समुद्घात होते कहे गये हैं ? 'गोयमा ! चत्तारि समुग्धाया पण्णत्ता' हे गौतम! एकेन्द्रिय जीवों के चार समुद्घात कहे गये हैं । 'तं जहा' जो इस प्रकार से हैं - 'वेधणा समुJare जाव वेउध्वियसमुग्धाएं' वेदना समुद्घात, यावत् वैक्रिय समुद्रात यहां यात्पद से कषाय समुद्घात, मारणान्तिक समुद्घात, इन दो समुद्घातों का ग्रहण हुआ है। तथा च-वेदना, कषाय, मारणान्तिक और वैक्रिय ये चार समुद्घात इन एकेन्द्रिय जीवों के होते हैं यहां चार जो समुद्घात कहे गये हैं सो इनमें जो वैक्रिय समुद्घात
દેવામાંથી આવીને પણ ઉત્પન્ન થતા નથી. પરંતુ ગભ જ મનુષ્યેામાંથી આવીને ઉત્પન્ન થાય છે, અને તિય ચ ચેાનિકેામાંથી આવીને ઉત્પન્ન થાય છે, આ प्रभावे या प्रज्ञायना सूत्र उथन उडेल छे. 'एगिदिया णं भंते ! कइ समुग्धाया વળત્તા હે ભગવન એક ઇન્દ્રિયવાળા જીવાને કેટલા સમુદ્લાતા હૈાવાનું કહેલ छे ? 'गोयमा ! चत्तारि समुग्वाया पण्णत्ता' डे गौतम ! मे द्रियवाजा कुवाने यार सभुद्द्धात डोवानु' अडेस छे. 'त' जहा' तेया प्रमाणे छे. - ' वेयणा समु. sure जाव वेडविव्वय समुग्धार' वेहना सभुद्धात यावत् વૈક્રિય સમુદ્ધાત અહિયાં યાવપદથી કષાય સમુદ્ધાત, મારણાન્તિક સમુદ્દાત આ છે સમુદ્ धाता श्रणु उराया छे. प्रेम है- बेहना, उषाय, भारशान्ति भने वैडिय मा ચાર સમુદ્દાતા આ એકેન્દ્રિય જીવાને હાય છે, અહિયાં જે ચાર સમ્રુદ્ધાતા
શ્રી ભગવતી સૂત્ર : ૧૭