Agam 05 Ang 05 Bhagvati Vyakhya Prajnapti Sutra Part 17 Sthanakvasi

Book Title: Agam 05 Ang 05 Bhagvati Vyakhya Prajnapti Sutra Part 17 Sthanakvasi
Author(s): Ghasilal Maharaj
Publisher: A B Shwetambar Sthanakwasi Jain Shastroddhar Samiti

View full book textPrevious | Next

Page 524
________________

% ER
RRRRRE
प्रमेयचन्द्रिका टीका श०३५ उ.१ १०१ राशिक्रमेणैकेन्द्रिजीवनिरूपणम् ५०१ पेक्षया तत्समयापेक्षया च द्विधा कृतयुग्मत्वात् । एवमन्यत्रापि शब्दाथों योजनीयः स च किल जघन्यतः षोडश संख्यात्मकः एषां हि चतुष्क पहारत चतुरप्रत्वात् समयानां च चतुःसंख्यत्वादिति १ 'कड जुम्मते ओगे २' कृतयुग्म योजः यो राशिः प्रविसमयं चतुष्कापहारेणापहियमाण विपर्यावसानो भवति तत्समयाश्च चतुःपर्यवसिता एव, असौ अपहियमाणापेक्षया योजः अपहारापेक्षया कृतयुग्म एवेति कृतयुग्म व्योज इति कथ्यते तत् संख्यका जघन्यतएकोनविंशतिः तत्र चतुष्कापहारे त्रयोऽवशिष्यन्ते तत्प्तमयाश्च अपहार से उनके अपहृत होने पर अन्त में चार बचे रहते हैं ऐसी जो राशि है वह कृतयुग्म कृतयुग्म राशि है। कारण कि अपहियमाण द्रव्य की अपेक्षा से और समय की अपेक्षासे दोनों रीति से उस राशि में कृतयुग्मता आती है। इसी प्रकार अन्यत्र भी शाब्द का अर्थ योजित कर लेना चाहिये । जैसे १६ संख्यात्मक कृतयुग्म कृतयुग्म राशि जघन्य रूप है । क्योंकि इस राशि को चार से अपहृत करने पर में अन्त में चार ही बचते हैं और अपहार समय चार ही है । जो राशि प्रतिसमय चार से अपहृत होकर अन्त में ३ बाकी बचाती है और उसके समय चार में ही पर्यसित (समाप्त) होते हैं ऐसी वह राशी अपहियमाण की अपेक्षा व्योजरूप और अपहार की अपेक्षा कृतयुग्म होती है । जघन्य से इस कृतयुग्म व्योज की संख्या १९ है। इस संख्या को चारसे अपहृत करने पर अन्त में तीन बचते हैं और इस के समय चार ही है । इस प्रकार से राशि भेद के सूत्र इस के વધે છે, એવી જે રાશી (સમૂહ) તે કૃતયુગ્ય કૃતયુગ્મ રાશી કહેવાય છે. કારણ કે બહાર કાઢનાર દ્રવ્યની અપેક્ષાથી અને સમયની અપેક્ષાથી એમ બને પ્રકારથી તે રાશિમાં કૃતયુગ્મ પણ આવી જાય છે. આ જ પ્રમાણે બીજે પણ શબ્દના અર્થની યેજના કરીને સમજી લેવું. જેમ કે-૧૬ સેળ સંખ્યાવાળી કુયુગ્મ કૃતયુગ્મરાશી જઘન્ય રૂપ છે. કેમ કે આ રાશીને ચારની સંખ્યાથી અપહાર કરતાં છેવટે ચાર જ બચે છે. અને અપહાર સમય પણ ચાર જ છે. જે રાશીમાંથી પ્રતિસમયે ચારને અપહાર કરતાં છેવટે ત્રણ બાકી રહે છે, અને તેના સમય ચારમાંજ સમાપ્ત થાય છે, એવી તે રાશી અપહરમાણ (બહાર કહાડવા)ની અપેક્ષાથી જ રૂપ અને અપહારની અપેક્ષાથી કૃતયુગ્મ રૂપ હોય છે. જઘન્યથી આ કૃતકુમ ની સંખ્યા ૧૯ ઓગણસની થાય છે. આ સંખ્યાને ચારથી અપહાર કરતાં છેવટે ત્રણ બચે
શ્રી ભગવતી સૂત્ર : ૧૭


Page Navigation
1 ... 522 523 524 525 526 527 528 529 530 531 532 533 534 535 536 537 538 539 540 541 542 543 544 545 546 547 548 549 550 551 552 553 554 555 556 557 558 559 560 561 562 563 564 565 566 567 568 569 570 571 572 573 574 575 576 577 578 579 580 581 582 583 584 585 586 587 588 589 590 591 592 593 594 595 596 597 598 599 600 601 602 603 604 605 606 607 608 609 610 611 612 613 614 615 616 617 618 619 620 621 622 623 624 625 626 627 628 629 630 631 632 633 634 635 636 637 638 639 640 641 642 643 644 645 646 647 648 649 650 651 652 653 654 655 656 657 658 659 660 661 662 663 664 665 666 667 668 669 670 671 672 673 674 675 676 677 678 679 680 681 682 683 684 685 686 687 688 689 690 691 692 693 694 695 696 697 698 699 700 701 702 703 704 705 706 707 708 709 710 711 712 713 714 715 716 717 718 719 720 721 722 723 724 725 726 727 728 729 730 731 732 733 734 735 736 737 738 739 740 741 742 743 744 745 746 747 748 749 750 751 752 753 754 755 756 757 758 759 760 761 762 763 764 765 766 767 768 769 770 771 772 773 774 775 776 777 778 779 780 781 782 783 784 785 786 787 788 789 790 791 792 793 794 795 796 797 798 799 800 801 802 803