Book Title: Agam 05 Ang 05 Bhagvati Vyakhya Prajnapti Sutra Part 17 Sthanakvasi
Author(s): Ghasilal Maharaj
Publisher: A B Shwetambar Sthanakwasi Jain Shastroddhar Samiti
View full book text
________________
प्रमेयचन्द्रिका टीका श०४० अ.श.१ प्र. समय क.कृ. संक्षिपञ्चेन्द्रियोत्पातः ६५ शुक्ललेश्याः प्रथम समय कृतयुग्मकृतयुग्म संज्ञिपश्चेन्द्रिया भवन्तीति । 'सेसं जहा बेंदियाणं पढमसमइयाणं जाव अणंनखुतो' शेषं पूर्व कथितातिरिक्तं सर्वं यथा द्वीन्द्रियाणां प्रथम सामयिकानां कथितं तथैव अनन्तवारं समुत्पन्नपूर्वाः एतत्पयन्तम् 'नवरं इथिवेदगा वा पुरिसवेदगा वा नपुंसगवेदगा वा, सन्निणो अस. भिणो' नवरं-केवलम् द्वीन्द्रिय प्रकरणापेक्षया इदमेव वैलक्षण्यं यत् प्रथमसमय कृतयुग्म कृतयुग्म संज्ञिपञ्चेन्द्रिया स्त्रीवेदका वा भवन्ति पुरुषवेदका वा भवन्ति नपुंमकवेदका वा भवन्ति, किन्तु अवेदका न भवन्तीत्येतदेव लक्षण्यम् । संज्ञिनो असंज्ञिनो वा भवन्तीति । तत्र तु 'नो असन्नी' इति पाठः एतदेव वैलक्षण्यम् । 'सेसं कृष्णलेश्या से लेकर यावत् शुक्ल लेइमायाले होते हैं मो इनके सम्बन्ध में भी ऐसा ही कथन जानना चाहिये । 'सेस जहा बेदियाण पढमसमइयाण जाव अणतखुत्तो' याकी का और कथन प्रथम समयवती दो इन्द्रिय जीवों के सम्बन्ध में जैसा कहा गया है वैसा ही है। यह कथन 'यावत् थे समस्त प्राण आदि जीव अनन्तवार प्रथम समय वती कृतयुग्म कृतयुग्म रूप से उत्पन्न हो चुके हैं। यहां तक करना चाहिये । परन्तु जो विशेषता द्वीन्द्रिय प्रकरण की अपेक्षा इस में है वह 'नवरं इस्थिवेदगा वा पुरिसवेदगा वा नसगवेदगा बा सन्निको अस निणो' इस सूत्र पाठ द्वारा यहां स्पष्ट की गई है द्वीन्द्रिय जीव केवल एक नपुंसक वेदवाले ही होते हैं तब कि ये तीनों वेदवाले होते हैं। ये अवेदक नहीं होते हैं। दीन्द्रिय असंज्ञी ही होते हैं। ये प्रथम समयवर्ती कृतयुग्म कृतयुग्म राशिप्रमित पंचेन्द्रिय जीव संज्ञी भी होते हैं
और असंज्ञी भी होते हैं। લઈને યાવત્ શુકલેશ્યાવાળા હોય છે. આ કથન સુધીનું સઘળું કથન આમના सधमा ५६५ ४३ न . 'सेस' जहा बइ दियाण' पढमसमइयाण जाव अणंतखुत्तो' माडीनुसघणु ४थन प्रथम समयमा २नारा मेन्द्रिय ७वाना સંબંધમાં જે પ્રમાણે કહેલ છે, એ જ પ્રમાણે આ સઘળું કથન યાવત્ તેઓ સઘળા પ્રાણે વિગેરે અનંતવાર પ્રથમ સમયમાં રહેનારા કૂતયુગ્મ કૃતયુગ્મ રૂપથી ઉત્પન્ન થઈ ચુક્યા છે. આ કથન સુધી કહેવું જોઈએ. પરંતુ જે વિશેષપણ છે. એટલે કે બે ઈન્દ્રિય પ્રકરણ કરતાં જે જુદાપણું આવે છે, તે 'नवर इत्थिवेयगा वा पुरिसवेयगा वा नपुसगवेयगा वा सन्निणो असन्निणो'
આ સૂત્ર પાઠ દ્વારા અહિયાં બતાવેલ છે. બે ઈન્દ્રિય જી કેવળ એક નપુંસક દિવાળા જ હોય છે. જ્યારે આ ત્રણે વેદવાળા હોય છે આ અવેદક હતા નથી. દ્વીન્દ્રિય છે અસંગી જ હોય છે, આ પ્રથમ સમયવતિ કૃતયુમ
भ० ८१
શ્રી ભગવતી સૂત્ર : ૧૭
