Agam 05 Ang 05 Bhagvati Vyakhya Prajnapti Sutra Part 17 Sthanakvasi

Author(s): Ghasilal Maharaj
Publisher: A B Shwetambar Sthanakwasi Jain Shastroddhar Samiti

Page 763

भगवती सूत्रे
जहा पम्हलेस्साए एवं सुक्कलेस्साए वि चत्तारि उद्देसगा काव्बा | नवरं मणुस्ताणं गमओ जहा ओहि उद्देसएस सेसं तं चैव । एवं एए छसु लेस्सासु चौवीसं उद्देसगा ओहिया चत्तारि सवे ते अट्ठावीस उद्देगा भवंति । सेवं भंते! सेवं भंते । ति । २४-२८|
छाया - एवं पद्मलेश्वायामपि चस्वार उद्देशकाः कर्त्तव्या । पञ्चेन्द्रियतिर्यग्योनिकानां मनुष्याणां वैमानिकानां चैतेषां पद्मलेश्या, शेषाणां नास्ति । तदेव भदन्त । तदेव भदन्त । इति ।। २१-२४
यथा पद्मश्यायामेवं शुक्ललेश्यायामपि चत्वार उद्देशकाः कर्त्तव्याः | नवरं मनुष्याणां गमको यथा औधिकोदेशकेषु । शेषं तदेव । एवमेते षट्सु लेश्यासु चतुर्विंशतिरुद्देशका, औधिकत्वारः, सर्वे ते अष्टाविंशतिरुदेशका भवन्ति । तदेव भदन्त ! २ इति । २४- २८ उद्देशकाः समाप्ताः ।
टीका- ' एवं पहलेस्साए विचत्तारि उद्देसगा कायन्त्रा' एवं कृष्ण लेइयादिवदेव पद्मलेश्यायामपि चत्वार उद्देशकाः पद्मलेश्वकृतयुग्माः पद्म लेश्य योजाः पद्मलेश्य द्वापरयुग्माः पद्मलेश्यकल्योजाः इत्येवंरूपाः कर्त्तव्याः सर्वत्राळापकप्रकारः स्वयमेवोहनीयः । केषां जीवानां पद्मलेश्या भवतीति तान् दर्शयति- 'पंचिदिय' शतक ४१ उद्देशक २१ से २८ तक
' एवं पहलेस्साए वि चत्तारि उद्देसगा कायव्वा' इत्यादि । टीकार्थ - कृष्णलेश्य प्रकरण में जैसे चार उद्देशक प्रकट किये जा चुके हैं वैसे ही चार उद्देशक पद्मलेश्य जीवों के सम्बन्ध में भी कह लेना चाहिये। जैसे पद्मलेश्य कृतयुग्म उद्देशक १ पद्मलेश्य ज्योज उद्देशक २ पद्मलेश्यद्वापरयुग्म उद्देशक ३ और पद्मलेश्य कल्योज उद्देशक ४ इन सब में आलाप प्रकार अपने आप उभावित कर लेना चाहिये। पद्मलेश्या किन किन जीवों के होनी है सो सूत्रकारने 'पंचએકવીસમા ઉદ્દેશાથી અઠયાવીસમા સુધીના આઠ ઉદ્દેશાના પ્રારભ -- ' एवं ' पहलेस्साए वि चत्तारि उद्देखना कायव्वा' इत्यादि
ટીકાય -કૃષ્ણલેશ્યાનાં પ્રકરણમાં જે પ્રમાણેનું કથન કરવામાં આવેલ છે. એજ પ્રમાણેનું કથન ચાર ઉદ્દેશારૂપ પદ્મલેશ્યા નારકેા વિગેરેના સંબ’ધમાં પણ કહેવા જોઇએ તે આ પ્રમાણે સમજવા. પદ્મલેશ્યા કૃયુગ્મ ઉદ્દેશેા ૧ પદ્મવેશ્યા ચૈાજ ઉદ્દેશે. ર્ પદ્મવેશ્યા દ્વાપરયુગ્મ ૩ અને પદ્મલેશ્યા કન્યેાજ ઉદ્દેશક ૪ આ બધામાં આલાપ પ્રકાર સ્વય' બનાવીને સમજી લેવા, પદ્મદ્રેયા કયા કયા જીવાને હાય
७४०
શ્રી ભગવતી સૂત્ર : ૧૭