Book Title: Agam 05 Ang 05 Bhagvati Vyakhya Prajnapti Sutra Part 17 Sthanakvasi
Author(s): Ghasilal Maharaj
Publisher: A B Shwetambar Sthanakwasi Jain Shastroddhar Samiti
View full book text
________________
प्रमेयचन्द्रिका टीका श०३४ अ.श.१२०१ अन० कैकेन्द्रियाणां मेदादिनि० ४५५ इति प्रश्ना, भगवानाह-'गोयमा' इत्यदि, 'गोयमा' हे गौतम! 'अट्ठ कम्मपगडीओ पन्नचाओ' अष्ट कर्मप्रकृतयः ज्ञानावरणीयादिकाः प्रज्ञप्ता:-कथिताः 'एवं जहा एगिदिय सएसु अणंतरोववन्नगउद्देसए तहेव पन्नत्ता मो तहेब बंधति तहेव वेदेति' एवं यथा-एकेन्द्रियशतेषु त्रयस्त्रिंयत्तमशतकस्य प्रथमें एकेन्द्रियशते द्वितीये अनन्तरो. पपनकोद्देशके तथैव प्रज्ञप्ताः। तथा तथैव वध्नन्ति तथैव वेदयन्ति इति ज्ञातव्यम् । प्रज्ञापनबन्धनवेदनरूपा स्तिस्रोऽपि वक्तव्यता एकेन्द्रियशतकोक्तवदेव वाच्या इति भावः, तथाहि-एकेन्द्रियशतके पश्चविधा एकेन्द्रियाः प्रज्ञप्ता इति, बन्धन सूत्रे सप्तकर्मप्रकृती बध्नन्ति २, वेदनसूत्रे चतुर्दशविधाः ज्ञानावरणीयाकम्म पगडीओ पन्नत्ताओ' हे गौतम ! इनके आठ कर्मप्रकृतियां कही गई हैं। 'एवं जहा एगिदियसएसु अणंतरोववन्नग उद्देसए तहेव पन्नत्ताओ तहेव बंधति तहेव वेदेति' जिस प्रकार से ३३ वे शतक के एकेन्द्रिय शतकों में से प्रथम एकेन्द्रियशतक में द्वितीय अनन्मरो. पपन्नक उद्देशक में हे गौतम ! बन्ध और वेदन के सम्बन्ध में जैसा कहा गया है उसी प्रकारसे इनके सम्बन्ध में भी कहा गया जानना चाहिये । तात्पर्य इस कथनका केवल ऐसा ही है कि प्रज्ञापन-सत्त्व, बन्धन एवं वेदन के सम्बन्ध में जैसा कथन एकेन्द्रिय शतकों के अनन्तरोपपत्रक उद्देशक में कहा है, उसी प्रकार का कथन यहां पर भी कह लेना चाहिये। जैसे इस सम्बन्ध में एकेन्द्रिय शतक में पांच प्रकारके एकेन्द्रिय जीव कहे गये हैं-बन्धन मूत्र में सात कर्मप्रकृतियों का इनके । छ है-'गोयमा ! अट्ट कम्मपगडीओ पन्नत्ताओ' गौतम ! तमान 2418
अतीये। वाम मावी छ. 'एवं जहा एगिदियसएसु अणंतरोववन्नग उद्देसए तहेव पन्नत्ताओ तहेव बधति तहेव वेदेति' २ प्रभाए 33 तेत्रीसमा શતકના એકેન્દ્રિય શતકોમાંથી પહેલા એકેન્દ્રિય શતકમાં બીજા અનંતપપન્નક ઉદ્દેશામાં હે ગૌતમ! બંધ અને વેદનના સમ્બન્ધમાં જે પ્રમાણે કહેવામાં આવેલ છે, એ જ પ્રમાણે તેઓના સમ્બન્ધમાં પણ કહેવું જોઈએ. કહેવાનું તાત્પર્ય એ છે કે-સત્વ, બંધન અને વેદનના સંબંધમાં એકેન્દ્રિય શતકોના અનંતરા પપન્નક ઉદ્દેશામાં જે પ્રમાણેનું કથન કરવામાં આવેલ છે, એજ પ્રમાણેનું કથન આ પ્રકરણમાં એટલે કે અનંતરો પપન્નક સૂમ પૃથ્વીકાયિકના સંબંધમાં સમજવું. જેમકે-પ્રજ્ઞાપના સૂત્રમાં પાંચ પ્રકારના એકેન્દ્રિય જ કહેવામાં આવ્યા છે. બધા સૂત્રમાં સાત કર્મપ્રકેતિને તેઓને બંધ થાય છે, તેમ કહેવામાં આવેલ છે. વેદના સૂત્રમાં આ ચૌદ પ્રકારની કર્મપ્રકૃતિનું
શ્રી ભગવતી સૂત્ર : ૧૭