Book Title: Jain Dharmno Maulik Itihas Part 01 Tirthankar Khand
Author(s): Hastimal Maharaj
Publisher: Samyag Gyan Pracharak Mandal
View full book text
________________
માતાએ ૧૪ મહાસ્વપ્ન જોયાં. વજ્રસેને પોતાના એ પુત્રનું નામ વજનાભ રાખ્યું, જે આગળ જતા ચક્રવર્તી બન્યો. એના અન્ય ચાર મિત્ર બાહુ, સુબાહુ, પીઠ અને મહાપીઠ નામથી એના સહોદર ભાઈના રૂપમાં ઉત્પન્ન થયા અને માંડલિક રાજા બન્યા. એમના પિતા તીર્થંકર વજ્રસેને કેવળી થઈને જ્યારે દેશના આરંભ કરી ત્યારે પૂર્વજન્મના સંસ્કારવશ ચક્રવર્તી વજનાભ પણ દીક્ષિત થઈ ગયા. એમણે દીર્ઘકાળ સુધી તપસ્યા કરી અને અર્હદ્ભક્તિ આદિ વીસેવીસ સ્થાનોની સમ્યક્ આરાધના કરી, એ જ જન્મમાં તીર્થંકર નામકર્મનું ઉપાર્જન કર્યું અને અંતે આયુષ્ય પૂર્ણ કરી સર્વાર્થસિદ્ધ નામક અનુત્તર વિમાનમાં અહમિન્દ્ર દેવ થયા.
જન્મ
વજ્રનાભનો જીવ દેવભવની આયુ (વય) પૂર્ણ થતા સર્વાર્થસિદ્ધ વિમાનથી વ્યુત થઈ અષાઢ કૃષ્ણા ચૌદશે ઉત્તરાષાઢા નક્ષત્રના યોગમાં માતા મરુદેવીની કૂખમાં ઉત્પન્ન થયા. એ રાત્રિના પાછલા પ્રહરમાં માતા મરુદેવીએ નિમ્ન ૧૪ શુભ સ્વપ્ન જોયાં : (૧) વૃષભ (૨) ગજ (૩) સિંહ (૪) લક્ષ્મી (૫) પુષ્પમાળા (૬) ચંદ્ર (૭) સૂર્ય (૮) ધ્વજા (૯) કુંભ (૧૦) પદ્મસરોવર (૧૧) ક્ષીરસમુદ્ર (૧૨) વિમાન (૧૩) રત્નરાશિ અને (૧૪) નિધૂર્મ અગ્નિ.
તીર્થંકર નામકર્મનું ઉપાર્જન કરી જે જીવ નરકભૂમિથી આવે છે, એમની માતા ‘વિમાન’ની જગ્યાએ ‘ભવન’ને સ્વપ્નમાં જુએ છે, જ્યારે કે દેવલોકથી આવનારની માતા વિમાનનું સ્વપ્ન જુએ છે. સંખ્યા અનુસાર તીર્થંકર અને ચક્રવર્તીની માતા સમાન રૂપે ૧૪ સ્વપ્નો જ જુએ છે. દિગંબર પરંપરામાં મત્સ્ય-યુગલ અને સિંહાસન - આ બે વધારીને ૧૬ સ્વપ્ન બતાવ્યાં છે.
અહીં એ સ્મરણીય છે કે અન્ય બધા તીર્થંકરોની માતાઓ પ્રથમ સ્વપ્નમાં હાથીને મોઢામાં પ્રવેશ કરતો જુએ છે, જ્યારે કે મરુદેવીએ પ્રથમ સ્વપ્નમાં વૃષભને પોતાનાં મોઢામાં પ્રવેશ કરતો જોયો. સ્વપ્ન જોઈ જાગૃત થયેલી મરુદેવી મહારાજ નાભિની પાસે આવી અને સ્વપ્ન સંબંધી વૃત્તાંત એમને કહ્યો. મહારાજ નાભિએ પોતાની ઔત્પાતિકી (જન્મથી મળેલ) બુદ્ધિથી સ્વપ્નાંઓનું ફળ સંભળાવ્યું. ગર્ભકાળ સાનંદ સમાપ્ત થતા ચૈત્ર કૃષ્ણ અષ્ટમીએ ઉત્તરાષાઢા નક્ષત્રમાં માતા મરુદેવીએ પુત્રરત્નને જન્મ આપ્યો. ક્યાંક-ક્યાંક અષ્ટમીની જગ્યાએ નવમીએ જન્મ થવાનું લખ્યું છે,
જૈન ધર્મનો મૌલિક ઇતિહાસ
૩૦
