Book Title: Gujaratno Rajkiya ane Sanskritik Itihas Part 07 Maratha Kal
Author(s): Rasiklal C Parikh, Hariprasad G Shastri
Publisher: B J Adhyayan Sanshodhan Vidyabhavan
View full book text
________________
પેશવા બાલાજી બાજીરાવને અમલ
ખંભાતને હેરાન ન કરવા અંગે સદાશિવ રામચંદ્ર અને દમાજી ગાયકવાડને સંબોધીને પત્ર મોકલ્યા. આ પત્રો સાથે પિતાને પુણે જવાનો પરવાનો આપવા માટે મોમિનખાને સદાશિવ રામચંદ્રને વિનંતીપત્ર પાઠવ્યું. પણ ખંભાતનો આમિલ હિસાબમાં ફેર બતાવે છે તેથી એ ફેરવાળી રકમની ખાતરી કરી આપ્યા પછી જ પુણે જઈ શકાશે એવો સૂબાએ પ્રત્યુત્તર મોકલ્યો. સદાશિવરાવે પેશવાને પત્ર લખીને દામાજીરાવને અમદાવાદ રહેવા દેવા પુનઃ વિનંતી કરી. આ વખતે કચ્છના રાવ લખપતજીએ સિંધમાં ઠઠા નગર લેવાની ઈચ્છાથી તેના પર ચડાઈ કરતી વખતે પિતાને સહાય કરવા માટે સદાશિવ રામચંદ્ર અને દમાજી ગાયકવાડને વિનંતી કરી. એણે ફેજનું ખર્ચ આપવા પણ કબૂલ્યું હતું. આથી સદાશિવરાવે રણછોડદાસને ને દામાજીરાવે સેવકરામને કચ્છના રાવની મદદ મોકલ્યા.૧૮
૨૧ મી સપ્ટેમ્બર, ૧૭૫૮ ના રોજ૧૯ અને ત્યાર પછીના સપ્તાહે ૨૫મી સપ્ટેમ્બર, ૧૭૫૮ ના રોજ તાપીમાં આવેલા મોટા પૂરે સુરત શહેરમાં જાનમાલની ભારે ખાનાખરાબી સર્જી. આમાં પણ પહેલું પૂર બે દિવસ અને બે રાત સુધી ભારે વિનાશ કરતું રહ્યું. નર્મદામાં પણ આ વખતે પૂર આવતાં એણે પણ ભરૂચ અને કાંઠાનાં અન્ય ગામડાંઓમાં વિનાશ વેર્યો. ૨૧
સદાશિવ રામચંદ્ર નારૂ પંડિતની જગ્યાએ પિતાના મોટા ભાઈ સંતાજીને નાયબ તરીકે નીમી દમાજી ગાયકવાડને સાથે લઈ ખંભાત તરફ કૂચ કરી કાંકરિયાથી છાવણી ઉઠાવી ત્રણ માઈલ દૂર આવેલા ઈસનપુર આગળ મુકામ કર્યો (૨૬ મી સપ્ટેમ્બર, ૧૫૮).૧ર ત્યાંથી એ ખેડા પહોંચ્યો. ખેડા દમાજીના હિસ્સામાં આવેલું હોવાથી મુહમ્મદ દૌરાન સાથે ત્યાંની જમાબંદીનો નિકાલ કરી દમાજીનો હિસાબ ચૂકતે પતાવવા માટે એ ત્યાં ત્રણ દિવસ રોકાયો. ત્યાંથી એ અને દમાજી ખંભાત પહોંચ્યા ને શહેર બહાર બંદરને કિનારે છાવણી નાખી. આ વખતે મોમિનખાન પુણે જવા માટે શહેર બહાર નીકળતો હતો, પણ મરાઠી ફેજ આવી લાગતાં શહેરના કિલ્લામાં પાછો ભરાઈ ગયે ને તેમાં રહી બુરજ અને ગઢનું રક્ષણ કરવા લાગ્યો. ખંભાતના આમિલના જણાવ્યા અનુસાર મેમિનખાને પેશવાના ભાગના ૨૦,૦૦૦ રૂપિયા પચાવી પાડ્યા હતા. મોમિનખાને દમાજીરાવને વચ્ચે રાખી પિતાના કારભારીઓ મારફતે સદાશિવ રામચંદ્ર સાથે સં 1 પેશવાના હિસ્સા કી લહેણું નીકળતી રકમ એણે ચૂકી આપતાં સદાશિવ રામચંદ્ર ૨૦ દિવસનો ખંભાતને મુકામ ઉઠાવી કઠાણું (તા. બોરસદ) થઈ ઉમેટા(તા. બેરસદ ) પહોંચે. આ વખતે પેશવા તરફથી
