Book Title: Gujaratno Rajkiya ane Sanskritik Itihas Part 07 Maratha Kal
Author(s): Rasiklal C Parikh, Hariprasad G Shastri
Publisher: B J Adhyayan Sanshodhan Vidyabhavan
View full book text
________________
ૐ જુ ]
પેશવા આલાજી આજીરાવના અમલ
[ ૬૦
જમાલપુરમાં પોતાની હવેલીના પાછળના ભાગમાં એક વાવ કરી. આમાં સાર`ગપુર દરવાજા બહારની સીદી બશીરની મસ્જિદના ખંડેરના પથ્થર વાપરવામાં આવ્યા. વળી એના પથ્થરાથી શહેરના કાટના કેટલાક ભાગ પણ સમરાવ્યા.૧૦ સાસિનખાન ખભાતમાં
પરાજય પામેલા મેામિનખાન ખંભાત જતા હતા ત્યારે એના સાથ છેડીને જતા રહેલા ધણા સિપાઈએ ફરીથી પોતાનેા પગાર લેવાની ઉમેદથી એની સાથે થઈ ગયા. આથી એ ખંભાત પહોંચ્યા ત્યારે એની પાસે ઘેાડેસવારે અને પદાતિઓનું એક લશ્કર ભેગું થઈ ગયુ, ખંભાતના કિલ્લાની અંદરના સિપાઈએ પણ ચડેલા પગાર મેળવવાની આશાથી મેામિનખાન આવતાં ઉમાંગમાં આવી ગયા. સૈનિકોને ચૂકવવાનેા થતા પાંચ લાખ રૂપિયા જેટલા પગાર ચૂકવવામાં અસમથ મેમિનખાન ચૂપચાપ કિલ્લામાં દાખલ થઈ ગયા. આ વખતે કરાર અનુસાર પેશવા તરફથી મળનારા એક લાખ રૂપિયા પેશવાનેા કારભારી વ્રજલાલ લઈ ખંભાત આવતાં મેાત્રિનખાન જેમ તેમ કરી સૈનિકોના રાષ શાંત કરી શકયા.૧॰આ મામિનખાને પેાતાની ખાલી તીજોરી ભરવા માટે સરદારા અને શ્રીમંતા પાસેથી જોરજુલમથી નાણાં કઢાવવા માંડયાં. આ વખતે ખંભાત ગયેલા પેશવાના કારભારી વ્રજલાલનુ એના દુશ્મનોએ ખૂન કર્યું અને એમાં માભિનખાનના હાથ હતા એવી વાત વહેતી મૂકી. ૧૧
કાઠિયાવાડની સુલકગીરી
આ અરસામાં ઝાલાવાડ અને સેારડ તરફ ગયેલા સદાશિવ રામચંદ્ર પેશકશ ઉધરાવતા ઉઘરાવતા પારખંદર થઈ જૂનાગઢ પહોંચ્યો. સયાજીરાવ પણ ગાહિલવાડ અને કાઠિયાવાડમાંથી પોતાના ભાગની જમાબંદી અનુસાર પેશકશ વસુલ કરતા જૂનાગઢ આવી પહોંચ્યા. જૂનાગઢના નવાબ શેરખાન બાબીએ બંને મરાઠા સરદારાને થાડા ઘેાડા ભેટ આપ્યા. સદાશિવરાવે જૂનાગઢમાં પોતાના કોઈ નાયબ રાખવા અંગે કેટલાક સંદેશા અને દક્ષિણી રિવાજ મુજબના પોશાકની ભેટ સાથે સદાશંકર મુનશી નામના ઇસમને શેરખાન પાસે મોકલ્યા. પણ કેટલાંક કારણાસર સદાશિવરાવને તુરત અમદાવાદ પાછા ફરવું પડયું. એ અમદાવાદ પહોંચ્યા (તા. ૧૫ જૂન, ૧૯૫૮),૧૨ એ પછીના સપ્તાહે સયાજીરાવ પણ અમદાવાદ ગયા. ૧૩
ખભાતના અખેડા
વ્રજલાલનું ખૂન થતાં અને માભિનખાન તરફથી ખ'ભાતના મેટા વેપારીઓ
