Book Title: Gujaratno Rajkiya ane Sanskritik Itihas Part 07 Maratha Kal
Author(s): Rasiklal C Parikh, Hariprasad G Shastri
Publisher: B J Adhyayan Sanshodhan Vidyabhavan
View full book text
________________
સમકાલીન રાજ્ય
(૨૪૫ આપવામાં આવેલ. એ સમયે વારાહી (તા. સાંતલપુર ) રાવણિયાઓની સત્તામાં હતું, પણ મલક લાખાએ એ લેક પર હલે લઈ જઈ પિતાને હક્ક જમાવી દીધો હતો. એક વાર લાખા અને રાવણિયાઓ વચ્ચે તકરાર ઊઠતાં વલીવડાવાળો મલેક ઇસાજી તકનો લાભ ઉઠાવવા વારાહી ઉપર ચડાઈ લાવ્યો અને એણે વારાહી કબજે કરી લીધું. અંગ્રેજ શાસન પહેલાં આ જ તો પ્રજાને ખૂબ હેરાન કરતા હતા અને ઈ. સ. ૧૮૧૨ માં તો રાધનપુરના બાબી નવાબ શેરખાને પેશવા સરકારની મંજૂરીથી જત સરદાર ઉમરખાનને કેદ કરેલું. થોડા વખતમાં એ કેદમાંથી નાસી ગયો અને એણે પિતાનો લૂંટફાટનો ધંધો છેડી દીધો. એના પછી એનો પુત્ર શાહિદતખાન ગાદીધર બન્યો.૮૦ વિઠ્ઠલગઢ
રખમાજી બાબાજી આપાજી ઈ. સ. ૧૭૫ માં ગુજરાતમાં આવેલે. એ ગુજરાતમાં ગાયકવાડને પ્રથમ કક્ષાનો સરદાર હતો અને ગુજરાતસૌરાષ્ટ્રમાં એણે ભારે કામગીરી કરેલી તે બદલ વડોદરાના તાબાનું કરાલી (તા. ડભોઈ) અને નવસારી તાબાનું સેનવાડી (તા. ગણદેવી) ઈ. સ. ૧૮૦૮ માં એને બક્ષિસ આપવામાં આવેલાં. વળી એની સૌરાષ્ટ્રનાં રજવાડાંઓને આપેલી પ્રબળ સેવાઓ માટે એના પુત્ર વિઠ્ઠલરાવના નામ પર પણ મોરબી લખતર અને બાબરામાંથી પણ જુદાં જુદાં ગામ મળેલાં. લખતરના ઠાકરને સહાય કરેલી એ માટે ત્યાંના ઝાલા ઠાકોર પૃથુસિંહજીએ વાયુ અને બારપુવાડા બક્ષિસ આપ્યાં હતાં. આમાંથી વાયુને “વિઠ્ઠલગઢ' નામ આપવામાં આવ્યું અને બારપુવાડાનું “બાબાજીપુરા '. આ ગામની સીમમાં ખૂબ વિશાળ હોવાથી એમાં બીજા કલ્યાણપરા(તા. લખતર ), ભાસ્કરપરા(તા. લખતર), જ્યોતિપુરા (તા. લખતર), એ ગામે એક પછી એક વસાવવામાં આવ્યાં. આ રાજ્યનાં બધાં મળી નવ ગામ ઝાલાવાડમાં અને બે ગામ મહારાષ્ટ્રમાં સાતારા જિલ્લામાં થયાં. ગાયકવાડની દીવાનગીરી ભોગવી ઈ. સ. ૧૮૧૧ માં બાબાજીનું અવસાન થયે એના પુત્ર વિઠ્ઠલરાવને ગાયકવાડની દીવાનગીરી મળી હતી.૮૧
-વીરપુર
નવાનગરના ઈ. સ. ૧૫૬૯માં અવસાન પામેલા જામ વિભેજીના ત્રીજા કુમાર ભાણજીને છેડે ગરાસ મળ્યો હતો. એના એક વંશજ ભારોએ એ ગરાસ ગુમાવ્યા હતા અને પછી ખરેડીના મુસ્લિમ હાકેમની નોકરી સ્વીકારી હતી. ભારેજીની ૭ મી પેઢીએ થયેલા મેકેજીએ ઈ. સ. ૧૭૬ માં મુસ્લિમોને હરાવી ખરેડીને વહીવટ હાથમાં લીધું અને કાઠીઓ પાસેથી વીરપુર અને બીજાં
