Book Title: Gujaratno Rajkiya ane Sanskritik Itihas Part 07 Maratha Kal
Author(s): Rasiklal C Parikh, Hariprasad G Shastri
Publisher: B J Adhyayan Sanshodhan Vidyabhavan
View full book text
________________
સમકાલીન રાજ્ય
[૨૫:
શકતે નહોતે. એને પિતાના રાજ્ય માટે ભય હતું તેથી એણે છત્રાસા (તા.. ધોરાજી)ના રાયજાદા બામણિયોને ઉશ્કેરી, ગાંડળનું સૈન્ય આપી જૂનાગઢ ઉપર ચડાઈ કરાવીને મદદમાં ગાયકવાડના સૌન્યને પણ બોલાવ્યું. કુંભાજીએ નવાબની સંમતિથી, અમરજીની ગેરહાજરીનાં, માલાસમડી () પાસે છાવણી. નાખી પડેલા જૂનાગઢના રીન્ય ઉપર હલ્લો કરાવ્યો. જૂનાગઢના સૈન્યમાં ભંગાણ પડયું, જમાદાર સાલમીન નાસી ન શક્યો તેથી પકડાઈ ગયો. અમરછ માલાસીમડીની પાસે છાવણી નાખી પડેલા ગંડળના અને ગાયકવાડના સૈન્ય પર ધસી આવ્યો. કુંભોજીએ બામણિયોજીને અલગ પાડી લૂંટનો માલ તથા દંડ અમરજીને આપી સલાહ કરી લીધી. અમરજી ત્યાંથી છત્રાસા પર ચડાઈ લઈ ગયે અને છત્રાસાને ગઢ તોડી પાડવ્યો.
આવા નિમકહલાલ અને કર્મનિષ્ઠ દીવાનના તેજને ન સહન કરનારા નવાબે કેટલાક આગેવાનોના સહકારથી એને કેદ કરી એને વાત કરી નાખવાનું વિચાર્યું. એણે ઈ. સ. ૧૭૬૯ માં અમરજીના પક્ષપાતી અને વિકાદાર. જમાદાર સાલમીનને માંગરોળ ઉપર ચડાઈ લઈ જવા વિશે વાતચીત કરવા બોલાવી એનો ઘાત કરાવ્યો અને એ પછી થોડા જ સમયમાં નવાબે અમરજીને, એના ભાઈઓને અને અન્ય કુટુંબીજનને કેદ કરી લીધાં. પાંચ માસ સુધી કેદ રાખ્યા પછી ૪,૦૦૦ કરીને દંડ વસૂલ લઈ મુક્ત કરવામાં આવ્યાં. (ઈ. સ. ૧૭૭૩). દંડની રકમ પૂરી ન ભરાય ત્યાંસુધી પુત્ર રઘુનાથજીને નવાબ પાસે બાનમાં મૂકી અમરજી જેતપુર જઈ રહ્યો. નવાબે દીવાનગીરી ભીમ નામના બોજાને આપી. આ તકનો લાભ માંગરોળ(સેરઠ)ના શેખમિયાંએ લીધો અને જૂનાગઢનાં ગામડાં ધમરોળવાને એણે ઉપદ્રવ મચાવ્યો. એને ખાળવા. નવાબે ભીમ ખેજાને માંગરોળ સર કરવા મૂકો . આરબ સેનિક સાલમીનના ખૂનનો બદલે ન અપાય અને અમરછને નેતાગીરી ન સંપાય ત્યાંસુધી લડવા તયાર નહતા. નવાબને ભૂલ સમજાઈ ગઈ અને એણે અમરજીને મનાવી લાવી દીવાનગીરી પાછી આપી.
હવે આવીને અમરજીએ સૂત્રાપાડા સર કર્યું અને વાગડ(કચ્છ)થી આવી પિશીત્રા(તા. ઓખામંડળ)ના કિલ્લામાં આશ્રય લઈ લૂંટારા આસપાસના પ્રદેશ લૂંટતા હતા તેઓને જેર કરવા કચ્છના તથા જામનગરના નિમંત્રણથી એ ત્યાં ગયો. દરમ્યાન ઈ.સ. ૧૭૭૪ ના છેલ્લા મહિનામાં નવાબ મહાબતખાનનું અવસાન થયું. આના સમાચાર મળતાં તાબડતોબ અમરજી જૂનાગઢ આવી પહોંચ્યો.
