Book Title: Gujaratno Rajkiya ane Sanskritik Itihas Part 07 Maratha Kal
Author(s): Rasiklal C Parikh, Hariprasad G Shastri
Publisher: B J Adhyayan Sanshodhan Vidyabhavan
View full book text
________________
છે જે ]. પેશવા બાલાજી બાજીરાવને અમલ
[ ૮૧ પહોંચતાં પિતે તુરત જ એની સાથે જોડાઈ જશે એવો જવાંમર્દખાને મેમિનખાન પર સંદેશો પાઠવ્યો. નેકનામખાને પણ લશ્કરી તૈયારીઓ કરવા માંડી. બીજી બાજુ મિનખાન મુઘલ બાદશાહનું શાહી લશ્કર ગુજરાતમાંથી મરાઠાઓને હાંકી કાઢવા છેક માળવામાં આવી પહોંચ્યું છે એવા સમાચાર સાંભળવા રોજ ઉત્સુક હતા. ૯ સૂબેદારનાં ઝડપી વળતાં પગલાં
મરાઠાઓ વિરુદ્ધના બળવાની આ તૈયારીના સમાચાર વાયુવેગે સમગ્ર ગુજરાતમાં પ્રસરી ગયા. અમદાવાદના લોકો મોમિનખાનના અમલના છેલ્લા સમય (ઈ. સ. ૧૭૫૬-૫૭) દરમ્યાન પડેલી હાલાકીને યાદ કરીને ભયભીત બની ગયા. આ સમાચાર સૌરાષ્ટ્રની પેશકશ ઉઘરાવવામાં પરોવાયેલા સૂબેદાર આપાછા ગણેશને મળતાં એ તાબડતોબ પિતાની ટુકડી સાથે ખંભાત તરફ ધસી ગયો. ખંભાતથી સાત-આઠ કેશ દૂર પડાવ નાખી એણે બળવાની પ્રવૃત્તિઓનાં કારણ જાણવા મોમિનખાન પાસે એક બ્રાહ્મણને મોકલે. મોમિનખાને જણાવ્યું કે હું મરાઠા સેનાપતિ ભગવાનને ઓળખું છું, તેને મોકલે તે હું કારણ જણાવું અને ભગવાનને મોકલવામાં આવતાં મોમિનખાને એને દિલ્હીથી આવેલું ફરમાન બતાવ્યું. એણે મરાઠાઓ સાથેની દોસ્તીના દાવે સૂચવ્યું કે શાહી લ કર આ સૂબામાં આવી પહોંચે એ પહેલાં અમદાવાદ સેપી મરાઠાઓએ દક્ષિણમાં ચાલ્યા જવું હિતાવહ છે, કારણ કે ફેજ આવી પહોંચ્યા પછી નદી પાર ઊતરવાના માર્ગ કે ઘાટ બંધ થઈ જશે તે પછી મારા અખત્યારની વાત રહેશે નહિ. પણ આપાજી ગણેશ કર્યો નહિ ને એણે બળવાને કચડી નાખવા નિર્ધાયું. એણે પેટલાદમાં છાવણી નાખી ખંભાત તાબાનાં ગામડાં લૂંટી લેવા લકરને આદેશ આપ્યો. ત્યાં ભગવાન અને વિઠ્ઠલરાવને ટુકડીની સરદારી સોંપી એ અમદાવાદ ગયો.•
આપા ગણેશે અમદાવાદથી કેટલીક ટુકડીઓ વિઠ્ઠલરાવ અને ભગવાનની સહાયમાં મોકલી આપી, જવાંમર્દખાન બાબીને પિતાની મદદે બેલાવવા રાધુશંકર નામના માણસને રવાના કર્યો.
આપા ગણેશની સેરઠની મુલકગીરી સવારી દરમ્યાન ગુમાવેલું પિતાનું લુણાવાડાનું રાજ્ય સરદાર મુહમ્મદખાને કોળીઓની મદદથી પાછું હસ્તગત કરી લીધું હતું, આથી સરસરામને લુણાવાડે એકલી કઈ પણ રીતે સરદાર
ઈ-૭-૬
