Book Title: Gujaratno Rajkiya ane Sanskritik Itihas Part 07 Maratha Kal
Author(s): Rasiklal C Parikh, Hariprasad G Shastri
Publisher: B J Adhyayan Sanshodhan Vidyabhavan
View full book text
________________
રાજુ ] પેશવા બાજી બાજીરાવને અસલ [ ૧
ગ્ય જામીન આપી સુલેહ કરી લીધી. ત્યાંથી સદાશિવ રામચંદ્ર મંડાસા અને ઈડર પરગણુમાં રસ્તામાં આવતી દરેક જગાની સ્થિતિ અને શક્તિ મુજબની જમાબંદી કરી મહેસૂલ ઉઘરાવત વિજાપુરને તાબે આવેલા આકર (?) ગામે પહોંચ્યો ને ત્યાં છાવણી નાખી. ત્યાં એને વીસલનગર(વીસનગર)ને જોરાવરખાન૨૭ મળવા આવ્યો. આ વખતે કચ્છમાં રાવ લખપતની સહાયમાં ગયેલા રણછોડદાસ અને સેવકરામ અમદાવાદ આવી ગયા ને રણછોડદાસ સદાશિવ રામચંદ્રની સાથે જોડાવા અમદાવાદથી તુરત રવાના થયો.૨૮ સૈયદ અચ્ચનની સુરતમાં તખ્તનશીની
આ અરસામાં સુરતના નવાબ સફદરખાનનું અવસાન થતાં અલી નવાઝખાન નવાબ બન્યો પણ સીદીઓની મદદથી મિયાં સૈયદ અને નવાબી હાંસલ ન કરી લીધી. શિવાએ આમાં સહાય કરી હોવાથી અચ્ચને સુરતની ઊપજને ચોથે
ભાગ મરાઠાને આપવા કબૂલ્યું હતું. મરાઠાઓએ એ માટે બે દરવાજા કબજે લઈ ચુથ ઉઘરાવવા માંડી. આ ચોથમાં પેશવા અને ગાયકવાડ બંનેને હિસ્સો હતા.૨૯ પાલણપુર પર ચડાઈ
૪થી જાન્યુઆરી, ૧૭૫૯ ના રોજ સદાશિવ રામચંદ્ર પાલણપુર પહોંચ્યો. એણે પેશકશ આપવા માટે પાલણપુરના નવાબ મુહમ્મદ બહાદુરખાન પર દબાણ કર્યું. નવાબે પાલણપુરના રક્ષણ માટે તાજેતરમાં શહેરને ફરતે કોટ અને તેના પર બુરજો અને મધ્યમાં ગઢીઓ કરાવી હતી, તેનો આશ્રય લઈ મરાઠી સુબેદાર સામે નમતું નહિ જોખવા નિર્ધાર કર્યો. આથી મરાઠી સેનાએ પાલણપુરના કેટને ઘેરો ઘાલ્યો. જવાંમર્દ ખાન પણ એક હજારનું લશ્કર લઈ મરાઠાઓ સાથે જોડાશે. આ ઘેરે એક માસ સુધી રહ્યો. દરમ્યાનમાં મરાઠા
એ પાલણપુરની આસપાસનાં ગામડાં લૂંટી તારાજ કર્યું. બીજી બાજુ શહેર બહારના ઉત્તરના તાંસાવાળા) દરવાજા નીચેથી છેક રાજગઢ સુધી સુરંગ ખાદી રાજગઢને ઉડાવી મૂકવાની તજવીજ કરવામાં આવી. આ બાબતની નવાબને જાણ થતાં સુરંગ કૂટતાં સનારી ગમખ્વાર આફતની કલ્પના કરીને કારભારીઓની સલાહથી, જવાંમર્દખાનને વચ્ચે રાખીને, નવાબે સંધિ કરી લીધી. એણે એ રૂએ સદાશિવરાવ પેશકરાના ૩૫,૦૦૦ રૂપિયા આપ્યા. બદલામાં પાલણપુર રાજ્યને જરૂર પડે શિવા સહાય કરશે એવી મરાઠા સૂબેદાર પાસેથી એને ખાતરી મળી.૩૧
