________________
छन्दोदर्शनम्
149
all these contacts. Again, the Upanishad, “On the banks of it, there were seven Rshis and the eighth was Vak; they conversed with Brahma." ( Brh. Up. II-2-3). The Rshis here are the Pranas.
It is the supreme power of speech, Väk, which is the light par excellence, that illumines all and everything in the universe.
Thus ends the Eleventh hymn in the second Section.
अथ द्वितीयेऽनुवाके द्वादशतमं सरस्वतीसूक्तम् |
अनुवाकः २ । सूक्तम् १२ । ऋचः १-१२ । सरस्वती त्वं ब्रह्मजाया द्वादश, देवरातो वैश्वामित्रः, सरस्वती, जगती । Now the Sarasvati Sukta, Twelfth in Second Anuvaka
Section II, Hymn 12, Riks 1-12 - SARASVATI. This hymn beginning with "Sarasvati tvam Brahmajāyā” contains twelve Rks. Daivarāta Vaišvamitra is the Rshi. Sarasvati is the goddess and the metre is Jagati.
अथ प्रथमा ऋक् । सरस्वती त्वं ब्रह्माया साम्ना यद् रसैनान्वभवोऽन्तब्रह्मणस्पतैः॥ मातेव मां रस तं पायात्मनो
वाग् विदा परमा पुरुषस्य माता ॥ १ ॥ पदपाठ :- सरस्वती । त्वम् । ब्रह्मऽजाया । साम्ना । यत् ।
रसैन । अनु । अर्भवः । अन्तरिति । ब्रह्मणः । पतैः ।। माताऽईव । माम् । रसम् । तम् । पायय । आत्मनः । वाक् । विदा । परमा। पुरुषस्य । माता ॥ .
Oh Sarasvati ! being one with Brahma, you are as it were, the wife of Brahma. Being in perfect harmony, you have experienced the happiness of union with Brahma who is your lord. Like a loving mother, enable me to taste the delight of oneness with the Atman. Våk being full of intelligence is the mother of the great Purusha ( the supreme person).
