Book Title: Vairagya Shatak
Author(s): Amrutsuri, Dhurandharvijay, Kundakundvijay Gani
Publisher: Dhurandharsuri Samadhi Mandir
Catalog link: https://jainqq.org/explore/022142/1

JAIN EDUCATION INTERNATIONAL FOR PRIVATE AND PERSONAL USE ONLY
Page #1 -------------------------------------------------------------------------- ________________ racayitA-AcArya amRtasUrijI mahArAja TyAya saTE; vivaraNa kartApaDyAsa dhurandhara vijayajI gaNi | saMpAdaka tathA preraka paDyAsa kunda kunda vijaya gaNi Page #2 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zAsana samrAT pIyUSapANi samarthavidvAn vi. saM. 2050nI sAlanA cAturmAsanI smRti nimitte umedAbAda gola jaina saMdhanA saujanyathI. zAha jecaMdabhAI viThThaladAsa (rAjakoTavALA ) parivAranA saujanyathI navaratna lesara prosesarsa navasArInA saujanyathI Page #3 -------------------------------------------------------------------------- Page #4 -------------------------------------------------------------------------- ________________ DOOOOOOOOOOOOOOOOOOO // OM aha~ namaH // // zAsanasamrAT zrI vijaya nemisUrIzvara sadgurubhyo nama : // sarvataMtra svataMtra sUricakra cakravarti-zAsanasamrADbhaTTArakAcArya mahArAjazrI vijayanemisUrIzvarajI mahArAjazrInA paTTAlaMkAra-kaviratna-zAstravizArada pUjyapAda-AcArya mahArAjazrI vijayAmRtasUrIzvarajI mahArAja viracita tathA AcArya zrI dharmadhurandhara sUrikRta vivaraNa yukta zrI vairAgya zataka) . (saMkSipta vivecana sAthe) (pUrve-stuticaturviMzatikA tathA pAchaLa AtmanindAdvAtriMzikAnA anuvAda sahita) : saMpAdaka : . . paM. kundakundavijayajI gaNi OOOOOOOOOOOOOOOOOO Page #5 -------------------------------------------------------------------------- ________________ EES ' prakAzaka : zrIdhurandharasUri samAdhi mandira zAntivana basa sTenDa pAse nArAyaNanagara roDa pAlaDI, amadAvAda-7 isvIsana 1995 vi.saM. 2051 0 cothI AvRtti vIranirvANa saM. 2521 nakala-3000 mUlya rU : 25 -ea bAinDarsa : hareza cInubhAI zAha kalpataru bAinDIMga varkasa jagadIza kolonI, sadumAtAnI poLanI bAjumAM, halImanI khaDakI, zAhapura, amadAvAda 380 001 prinTarsa : bhAgyodaya prinTarsa 167/1988 sUryA epAnTamenTa, solA roDa, nAraNapurA, amadAvAda 380 013 Ph. : 7485503 288 23 : TAipaseTara : aca. o. zAha kumAra grAphiksa 14, sahakAra niketana sosAyaTI, emko baiMka sAme, navaraMgapurA, amadAvAda - 9. Ph. : 465560 888 Page #6 -------------------------------------------------------------------------- ________________ prAptisthAna ( 1 ) zrI ghurandharasUri samAdhi mandira zAntivana basa sTenDa pAse, nArAyaNanagara roDa pAlaDI, amadAvAda (2) rAjezakumAra azokakumAra zAha haThIbhAInI vADInA nAkApara paraba pAse dilhI daravAjA bahAra amadAvAda - - (3) saMghavI vinodarAya jagajIvanadAsa attaravAlA kastUrabAroDa roDanaM. 3 jainaMdIna iMTavAlI cAlI pUrva borIvalI muMbaI 4 - 66 (4) jitendrakumAra ramaNIkalAla 002220 04.04 jAnakIniketana, bIjemAla. 3.naM. 28 DaoN. rAjendraprasAda roDa, mulunDa, muMbaI (5) zAha rasikalAla jagajIvanadAsa phrIgaMja, e. ke. binDIMga ujjaina (ma. pra. ) prupha rIDara rAjubhAI jI cauhANa : Page #7 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vairAgyazataka pustaka prakAzanamAM lAbha lenAra bhAgyazAlInI nAmAvali krama gAma (1) zrI RSabhadeva pArzvanAtha jaina zvetAmbara peDhI - gola- umedAvAda (2) sukharAjajI devIcandajI baMdA muthA haste - koyAlAlajI (3) talAvaTa oTamalajI jItamalajI - kAntilAla rameza - sureza vimala - sureza beTA potA sAMkalacandajI talAvaTa (4) zrI mI zrImalajInI smRti nimitte haste patnIzrI matIlAsIdevI, bhAI motilAlajI, tilokacandajI evaM samasta bhaMDArI parivAra (5) zAha jugarAjajI haMjArImalajI lUMkaDa (6) a. sau. mohanabAI hastimalajI cunIlAlajI bhaNasAlI (7) mAMgIlAlajI dAnAjI - sujANI talAvaTa (8) a. sau mohanabAI tikamacandajI bhImAjI (9) guNezamalajI neNAjI bhaNasAlI (10) candanamalajI pRthvIrAjajI rAMkA (11) ramezakumAra kevalacandajI baMdAmuthA haste prakAzabhAI (12) zrImatI gavarIbena sukharAjajI pAlagotA cauhANa (13) thAnamalajI lAdAjI bhaNasAlI haste. (14) kAntilAlajI pArasamalajI baMdAmuthA - * * haste. jugarAjajI. - bhAgacanda, jhaveracanda - haste. candanamala AlAsaNa AlAsaNa - (15) bAbulAlajI kevalacandajI (16) manoharamalajI haMjAjI bhalAjI saMghavI (17) kanaiyAlAlajI sAlagIyA ha. vIrendrabhAI dhArendrakumAra zailendrakumAra - salumbara- udayapura Page #8 -------------------------------------------------------------------------- ________________ __- saMgapura (18) zrImatI vINAbena jasavantalAlazAha _ - haste. zItalakumAra sIkarakumAra - dahegAma (19) zAntilAla gulAbacanda zAha parivAra mAjIdhArAsabhya - luNAvADA (20) zrImatI haMsAbena bAbulAlazAha - kapaDavaMja (21) chanAlAla maMgaladAsa zAha ha. paMkajabhAI (22) azokakumAra dhanarAjajI zeTha. - boDIgAmAbaDA (23) narmadAbena chabIlAlajI koThArI. - boDIgAmAbaDA (24) hIrAlAlajI nAthulAlajI zAha - boDIgAmAbaDA (25) a.sau. saralAbena nagInadAsa zeTha. - boDIgAmAbaDA (26) rUpalAlajI amaracandajI mahetA .. - boDIgAmAbaDA (27) sUrajamalajI pannAlAlajI saraiyA haste zaktikumAra - dhavalakumAra - varuNakumAra - DuMgarapura (28) candramaNibena gulAbacanda dozI -- DuMgarapura haste vinodakumAra (29) a. sau. badAmabena cAndamalajI kuNanajI - dAvaDA varasItapa nimitte (30) kurIbena AnandIlAlajI kuNanajI varasItapa nimitte - dAvaDA (31) sUrajabena candulAlajI saraiyA - DuMgarapura (32) candulAlajI lakSmIlAlajI - salumbara (33) paTavA nihAlacandajI dhUlajIbhAI parivAra - DuMgarapura (34) ramezabhAI dIpacandajI - dAvaDA (35) saraiyA kesarabena javAharalAlajI pannAlAlajI - DuMgarapura ha. azokakumAra, dilIpakumAra (36) dAvaDA gaNezalAlajI gulAbacandajI ___ha. mahAvIrabhAI - cembura / DuMgarapura - Page #9 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (37) jasavantalAla kesarImalajI dAvaDA (38) goThI maNilAla mANekalAlajI ha. lakSmIbena - DuMgarapura goregAma DuMgarapura DuMga DuMgarapura (39) sanatakumAra chaganalAlajI ha. sUryakAntAbena (40) saraiyA udayacandajI ha. IzvaralAla mAMgIlAlajI (41) sUrajamalajI kundanamalajI dAvaDA ha. devIlAlajI - DuMgarapura (42) dhaDuka maganalAlajI dha.pa. maganabena ha. jambUkumAra - DuMgarapura (43) saraiyA goradhanalAlajI ha. narmadAbena (44) gaNezalAlajI lakSmIlAlajI (45) zrI AdinAtha jaina zvetAmbara saMgha (46) amRtalAlajI ratanalAlajI zAha DuMgarapura - * DuMgarapura punAlI punAlI punAlI ha. narezakumAra - abhiSekakumAra (47) amRtalAlajI pyAracandajI paMcolI ha. pravINabhAI, girIzakumAra, manojakumAra (48) zrI haThIbhAInI vADI jaina saMgha (49) vIracaMdajI samarathamalajI maMDAra (50) jhaverIlAlajI gopIlAlajI jaina (51) zAhIbAga meDIkala sTora jitendrakumAra narasIdAsa zAha nA dha.pa. a. sau kailAsa benanA varSitapa nimitte ha. pIyUSakumAra (52) jitendrabhAI bhagubhAI saMghavI ha. nalinIbena (53) azokakumAra chabIlAlajI paTavA ha. jayezakumAra (54) gAMdhI kanaiyAlAlajI campAlAlajI (55) vasantIbena badIcaMdajI zAha - - - - amadAvAda * amadAvAda * amadAvAda amadAvAda amadAvAda - * amadAvAda * amadAvAda amadAvAda - sAbalAvAlA hAla bhAyandara mAla kariyANA Page #10 -------------------------------------------------------------------------- ________________ - (56) zobhAcaMdajI hIrAlAlajI dAvaDA 'ha. pradIpakumAra ___galIyA koTavALA (57) rAjakumAra mAMgIlAlajI bhaMDArI sAgavADA (58) sAgaramalajI badIcaMdajI ha. gajendrakumAra kariyANA (59) sva. hemalatAbena maMgaLaMdAsa moDAsA ha. vijayabhAI (60) naTavaralAla nAthAlAla zAha ha. kamalezakumAra-samIrakumAra-parAgakumAra- moDAsA (61) zAha nAthAlAla zivalAla ha. savitAbena nAthAlAla . moDAsA (62) ratilAla popaTalAla gAMdhI moDAsA (63) bAbulAla choTAlAla saMghavI moDAsA (64) dozI vasantalAla DAhyAlAla ha. rAjezabhAI vaDAlIvAlA (65) jasumatIbena bacubhAI - bhAvasAra - ha. bhUpeza bhAvasAra - rAkeza bhAvasAra moDAsA (66) mahAvIra voca ku. ha. amarIzabhAI moDAsA (67) bhavaralAla-cetanalAla dilIpakumAra pitA RSakhabacaMdajI puMjayura (68) zaMkaralAlajI motIlAlajI boDIgAmAbaDA (69) a. sau. premalatAbena vinodakumAra mahetA boDIgAmAbaDA (70) dharmilAlajI mANekalAlajI salumbara (71) yazapAlajI vRdhdhicandajI sAlagIyA salumbara (72) ghIrendrakumAra jecaMdabhAI viThThaladAsa zAha rAjakoTa - - Page #11 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI vairAgya zataka // zrI gautamasvAmine namaH // paricaya AtmAne saMsArathI mukta karavAnA be mArga che. eka bhaktimArga ane bIjo jJAnamArga. temAM bhakti mArga ghaNo sahelo che. bALa yuvAna, vRddha, strI, purUSa, sarva e mArgane anusarI zake che. bhagavAna paNa bhaktithI vaza thAya che. prabhunA guNa gAvA . temanI pAse prArthanA karavI, hAtha joDIne temanI stuti bolavI e paNa bhaktino eka prakAra che. A pustakanI zarUAtamAM covIsa paramAtmAnI stutio ApI che, te kaMThe karI jinezvara prabhu samakSa bolavAthI ullAsane vadhAre che. bhaktibhAvane jAgRta kareM che. prabhu sAthe ekameka banAve che. te stutionI zabda racanA eTalI badhI suMdara ne sarala che ke eka vakhata vAMcavAthIM paNa moDhe caDI jAya evI che. . ___"AtmA mAro prabhu tuja kane AvavA ulase che. Apo evaM baLa hRdayamAM mAharI Aza e che." __ vagere zabdo bolatAM hRdaya ucchaLe che. kartAe vinA prayAse pANInA jharAnI mAphaka zabda pravAha vahevarAvyo hoya ema lAge che, kudarate racAyelI kRtioja ajaraamara ne asarakAraka nivaDe che. covIza bhagavAnanI stutio pachIthI A pustakamAM Page #12 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI vairAgya zataka 'vairAgya zataka' che. e eka jJAnamArganuM sAdhana che, temAM pade pade ne zabde zabde AtmAne tenI sthitinuM bhAna karAvyuM che, anAdi kALathI duHkhI thatAM ane bhavacakramAM paribhramaNa karatAM cetanane sAco rAha batAvyo che. temAM mukhyatve ATha viSayo upadezyA che. te A (1) mAnava janmanI durlabhatA. (2) narakanA duHkhonuM varNana. (3) strI- moha tyAga karavA preraNA. (4) soLa bhAvanAnuM svarUpa (5) saMsAranI asAratA (6) pAMce indriyonA viSayothI thatA geralAbha. (7) zIghra dharma karavA preraNA (8) kalyANakAri vicAraNAo. A AThe viSayo evA sacoTa zabdomAM nirUpyA che, ke je vAMcatAM samaju AtmAne saMsAra uparathI 'vairAgya' thayA vagara rahe nahi. 'vairAgya zataka' bAda 'jIvadayA pratipAla paramArhata kumArapAla-bhUpAla kRta AtmarnidAdrAtriMzikAno gUrjarI girAmAM anuvAda che. temAM paramAtmAne saMbodhIne AtmAne potAnI parAdhIna sthitinuM romAMcaka svarUpa darzAvyuM che. vAraMvAra vAMcavAnuM mana thAya evA bhAvo temAM bharyA che, moDhe karI prabhu pAse bolavAthI unnatipathanuM darzana thAya che. A pustakanI eka eka vAta AtmAne hitakArI che, eke eka vicAra vAraMvAra vAMcI tenuM manana karI hRdayamAM ane jIvanamAM utAravA yogya che. A pustaka nAnuM che paNa sonuM che. AmAM guMthAyela koipaNa vastu manaH kalpita Page #13 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI vairAgya zataka nathI paNa * vItarAga-bhagavaMte upadezela pUrvAcAryoe racela graMthomAMthI ja uddharI bhASAmAM yojela che. te yojAyela eka paNa vacanathI koIpaNa AtmAne saMsAra uparathI vairAgya Avaze, e AtmA sAcA sukhane paMthe paDaze, daHkhathI makAIne AtmAnA AnaMdane meLavaze to karAyela parizrama vizeSe saphaLa thayo lekhAze. suvarNa jevA. vicArone manamAM saMgraho ane kathira jevA vicArone tilAMjali Apo, sArA sArA vicArone zIghra vartanamAM mUko ne mukta bano e ja abhilASA. - muni-dhurandharavijaya. Page #14 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI vairAgya zataka vairAgya zatakanI prastAvanA . anAdi kALathI A jIva sukha meLavavAnA prayatno karato Avyo che. karma baMdhanane kAraNe saMsAramA bhaTake che. ane haju saMvara nirjarA ucca prakAranI nahi kare to bhaTakaze. ucca prakArano saMvara ane ucca prakAranI nirjarA karavA mATe A jIve jIvanamAM vairAgyabhAva pragaTa karavo parama Avazyaka che. jyAM sudhI jIvanamAM vairAgya na pragaTe bhavabhIrutA na Ave tyAM sudhInI badhIye sAdhanA adhurI ja rahevAnI che. mATe vairAgyanI sAdhanA karavI te manuSya jIvana mATe parama upayogI che. A vairAgyanI sAdhanA be prakAre thaI zake che. eka to vairAgyavALA pustaka vAcanathI ane bIjI vairAgI AtmAnA saMsargathI A banemAM jema A kALamAM vairAgIno saMsarga muzkela che paNa azakya nathI, tema vairAgyanA pustako maLavA muzkela che paNa azakya nathI. tema A jyAre vAMco cho tyAre vairAgyanuM pustaka tamArA hAthamAM che. te vairAgyanA pustakamAMthI jIvanamA vairAgya lAvavA prayatna karajo. ___ A pustakamAM 100 loko vairAgyanA che aMne te zAsanasamrATa pUjyapAda AcArya zrI vijaya nemisUrIzvarajI mahArAjanA paTTadhara pUjyapAda AcArya zrI vijaya amRtasUrijI mahArAje potAnA saMyama avasthAnA pUrva rajA. Page #15 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI vairAgya zataka jIvanamA svAbhAvika rIte banAvelA che. A zloko kaMThastha karI gAvAthI paNa vairAgyanA jharaNA AtmAmAM sphuraze. bIjaM A zrloko upara pUjyapAda mArA gurUjI AcArya zrI dharmadhurandharasUrijI mahArAje muni avasthAmAM paNa sArUM sacoTa vivaraNa karela che. je vAMcavAthI vairAgya pAmavAnI lAyakAtavALAmAM avazya vairAgyanI vRddhi thaze ja. - lI. paM. kuMdakuMdavijayajI Page #16 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sva. vastupALajI karaNamaLajI dozI (salumbara) Apa salumbara zve. mU. pU. saMdhamAM sakriya kAryakartA hatA. ane ApanuM tana, mana, dhana, prAyaH dhArmika kAryomAM joDAyeluM rahetuM hatuM. sukharAjajI devIcandajI baMdAmuthA umedAbAda - goLa ApanuM jIvana mAnavatAnA guNothI bharapura che. Page #17 -------------------------------------------------------------------------- Page #18 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pUjya AcArya zrI vijaya deva sUrIzvarajI ma. caraNareNu vijaya hemacandrasUrijI mu. punAlI. bhavanistArano prabala upAyaeka mAtra vairAgya tyAga ane vairAgya vinA jagatamAM koI paNa AtmAno bhavanistAra thato nathI. A bAbatamAM dareka dharmazAstrakArono ekamata pravarte che. tyAMgane jo ApaNe kArya tarIke mAnatAM hoIye to vairAgyane enA kAraNa tarIke avazya svIkArakhuM joIe. tyAga jo ImArata che to vairAgya eno pAyo che. vairAgya vagarano tyAga arthasAdhaka banavAne badale keTalIkavAra anarthakArI paNa banI jAya che eTale tyAgane dRDha banAvavAnI bhAvanAvALAe pahelAM vairAgyane sthira karavo . joIe. 'tyAga na Take vairAgya dinA' e ukti paNa Aja vAtanI puSTi kare che. pUrvadhara bhagavAna zrI umAsvAtijI mahArAje paNa 'prazamarati' jevA nAnA paNa AtmArthI jIvone mATe mahAna upakAraka graMthamAM nIcenA zlokamAM - vairAgya bhAvanAne sthira karavA mATe mana / vacana ane kAyAthI abhyAsa karavAnuM bhArapUrvaka sUcana kartuM che. Page #19 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dRDhatAmupaiti vairAgya bhAvanA yena yena bhAvena / tasmin tasmin kAryaH, kAyamanovAgabhirayAsaH // je je bhAvathI - pravRttithI vairAgyabhAvanA dRDhapaNAne pAme temAM temAM mana / vacana ane kAyAnA yogothI abhyAsa karavo joIe. arthAt evaM vicArakhuM - bolavu ne karavuM joIe ke jethI vairAgyabhAvanA dRDha bane. prastuta grantha paNa vairAgya bhAvanAne puSTa banAvato mahAna graMtha che. pUjyapAda zAstravizArada kaviratna amArA parama guru AcArya mahArAja zrIvijaya amRtasUrIzvarajI mahArAja zrIe potAnA saMyama jIvananA prAraMbhakALamAMja saMsAranA svarUpano Abehuba citAra rajU karI vairAgyabhAvanAne dRDha banAve tevo 'vairAgya zataka' nAmano gujarAtI bhASAmA ekaso padyonA saMgraharUpa A graMtha banAvyo che. vAMcanAra thoDoka sahRdaya ane saraLa pariNAmI hoya to amUka enI asara thayA vagara raheja nahi. parvatamAMthI jharatAM nirmaLa jharaNAMnI jema teonA hRdayamAMthI A kavitAnA jharaNAM ApoApa jANe vahI nikaLyAM hoya evaM jaNAya che. a padyonI sAthe enuM gujarAtI vivecana paMNa saMkSipta Page #20 -------------------------------------------------------------------------- ________________ * chatAM bhAvavAhI che. AnuM vistRta vivecana karavAmAM Ave to vistAra rucivALA jIvone enAthI avazya lAbha thayA vagara na rahe. ___ A agAu paNa AnI AvRttio bahAra paDIja che tema chatAM te khalAsa thaI jatAM panyAsa zrI kundakunda vijayajI gaNinI preraNAthI A prakAzana thaI rahyaM che te anumodanIya che. panyAsajI jJAnanA pracAra dvArA lokomA dharma ane saMskAranI prApti karAvavAnI rucivALA tathA prabhubhaktinA sArA rasIyA che. teonI preraNAthI bIjA paNa AvA graMtho prakAzita thatA rahe eja maMgala kAmanA - - . prastAvanA bhaya vagarano eka mAtra vairAgya ja che je je bhAvathakI vadhe jIvanamAM vairAgyanI bhAvanA te te bhAva mahi sadA viharavaM rAkhI manokAmanA je je bhAvathakI na siddhimaLatI te bhAva zA kAmanA jANI ema sadA subhAva karavA sAcI karo sAdhanA A saMsAramA rAga ane. dveSathI koNa paricita nathI ? ajJAnI jIvone bAda karatA lagabhaga jIvo A joDakAthI paricita che. A joDakAmAM je dveSa che Page #21 -------------------------------------------------------------------------- ________________ te rAgamAMthI utpanna thanAro bhAva che. arthAt dveSanuM kAraNa pUrvamAM vyakti pratye rahelo rAga che. jyAM rAga thayo hoya tyAM kALAntare prAyaH dveSa thAya che eTale saMsAranuM mULabhUta kAraNa rAga che. rAga prazasta ane aprazasta be prakArano che amUka maryAdA sudhI prazasta rAga AguLa vadhAranAro thAya che to paNa ante to choDavA yogyaja che. rAga vagaranI sthiti te virAgasthiti che, ane teno bhAva te vairAgya che A vairAgya pAmavo joke A kALamAM ati muzkela che kaThina che to paNa azakya to nathI z2a. eTale AtmakalyANI AtmAe vairAgya prApta karavo ja joIe. vairAgya, vairAgI jIvono paricaya rAkhavAthI prApta thAya che, vairAgya viSayavALA pustakanA vAcanathI prApta thAya che, kudaratI vAtAvaraNanA pheraphArathI tathA duHkhanA nimitto vagerethI vairAgya prApta thAya che. game tenAthI vairAgya thAya paNa jIvanamAM vairAgya Ave e icchavA yogya che. A pustaka vairAgyanA viSaya vALaM che. rAganuM poSaNa karanArA pustako jagatamAM Page #22 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ghaNA bahAra paDe che vairAgya poSaka pustako kyAreka ja hAthamAM Ave che. A . tamArA hastakamalamAM pustaka AvyuM che to tene Adyanta barAbara vAMcajo ane vairAgya thoDo ghaNo paNa jIvanamAM lAvavA prayatna karajo. nirbhaya banavA mATe paNa vairAgya amogha sAdhana che. rAjA bhatRharie paNa potAnA vairAgya zatakamAM batAveluM che ke . bhoge rogabhayaM kule cyutibhayaM vitte nRpAlAd bhayaM maune dainyabhayaM bale ripubhayaM rUpe jarAyA bhayam zAstre vAdabhayaM guNe khalabhayaMkAye kRtAntAd bhayaM sarvaM vastu bhayAnvitaM bhuvi nRNAM vairAgya mevA bhayam bhogamA roga thavAno bhaya che. kulamAM paDavAno, dhanamAM rAjAno, maunamAM dInatAno, baLamAM zatruno, rUpamAM vRddhAvasthAno, zAstra jANanArane vAdano, guNamAM doSo zodhanArano (luccAno) bhaya che ane kAyAne yamano bhaya che Ama sarva vastu bhayavALI che kevaLa vairAgya ja-nirbhaya-bhayavagarano che. Avo je vairAgya che tenA svarUpanuM darzana karAvanArA so gujarAtI loko vividha chandamAM amArA pU.pra. paramaguru zAstravizArada pIyUSapANi pUjyapAda AcArya zrI vijaya amRta sUrIzvarajI - Page #23 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mahArAje munijIvananA prAraMbha kALamAM vairAgyayukta mAnasa sAthe racyA che. saMgItapriya jIvone bolavA ane sAMbhaLavA game tevA che zlokonuM vivaraNa paNa amArA pUjyapAda guruzrIe kareluM che jeno sadupayoga thAya evI AzA sAthe viramu chaM. samartha vidhvAn pUjya AcArya zrI dharmadhurandhara sUrijI mahArAjanA ziSya paM. kundakunda vi. punAlI jaina upAzraya jI. DuMgarapura rAjasthAna. tA. ka. A vairAgya zataka pustaka chapAvavAnI bhAvanA jAlora jIllAmAM AvelA umedAbAda (gola) gAmanA 2050nA cAturmAsa daramyAna thaI hatI. A gAmano saMgha bhadrika, saraLa pariNAmI ane nAno chatA moTA kAma karanAro che evaM kahyA sivAya rahI zakAtuM nathI. Page #24 -------------------------------------------------------------------------- ________________ OM aha~ namaH // zrI caturviMzati-jina-stutayaH // __ zrI vijayAmRta sUri viracitAH (daherAsarajImAM prabhu pAse bolavAnI stutio) (chaMda-maMdAkrAntA) (bodhAgAdhaM supadapadavI-nIrapUrAbhirAmaM-e rAga) 1. zrI RSabhadeva prabhunI stuti. ' jeNe kIdhI sakala janatA nItine jANanArI, tyAgI rAjyA-dika vibhavane je thayA maunadhArI vheto kIdho sugama sabaLo mokSano mArga jeNe vandu chu te RSabhajinane dharma dhorI prabhune. 2. ajitanAtha prabhunI stuti. dekhI mUrti ajita jinanI netra mArAM Thare che. ne haiyuM A pharI pharI prabhu dhyAna hernu dhare che; AtmA mhAro prabhu tuja kane AvavA ullase che, Apo evaM baLa hRdayamAM mAharI Aza e che. 3. zrI saMbhavanAthanI stuti. je zAMtinA sukha sadanamAM muktimAM nitya rAje, jenI vANI bhavika jananAM cittamAM nitya gAje; devendronI praNaya bharanI bhakti jeneja chAje, vandu te saM-bhavajina taNAM pAda padme huM Aje. 4. zrI abhinaMdana svAminI stuti. cothA ArA rUpa nabha viSe dIpatA sUrya jevA, Page #25 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI vairAgya zataka dhAtI karmo rUpa mRga viSe kesarI siMha jevA; sAce bhAve bhavika janane ApatA mokSa mevA. cothA svAmI caraNa yugale huM cahuM nitya revA. 5. zrI sumitanAtha stuti A saMsAre bhramaNa karatAM zAnti mATe jinendra, devo sevyAM kumati vazathI meM bahue munIndra, toe nAvyo bhava bhramaNathI chuTakAro lagAre, zAnti dAtA sumati jinajI deva che tuM ja mA re. 6. zrI padmaprabhasvAminI stuti. . sonA kerI sura viracitA padmanI paMkti sArI, padmo jevA prabhu caraNanA saMgathI dIpti dhArI; dekhI bhavyo ati ulaTathI harSanA AMsu lAve, te zrI padma-prabha caraNamAM huM namuM pUrNa bhAve. 7. zrI supArzvajina stuti. AkhI pRthvI sukhamaya banI ApanA janma kAle, bhavyo pUje bhaya rahita thai Apane pUrNa vhAle; pAme mukti bhava bhaya thakI je smare nityameva. nitye vaMdu tuma caraNamAM zrI supAzceSTa - deva. 8. zrI caMdraprabhasvAminI stuti. jevI rIte zazi kiraNathI caMdrakAnta drave che, tevI rIte kaThiNa hRdaye harSano dhodha vahe che; Page #26 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI vairAgya zataka dekhI mUrti amRta jharatI mukti - dAtA tamArI, prIte candra - prabha jina mane Apajo seva sArI, 9. zrI suvidhinAthanI stuti. sevA mATe sura-nagarathI devano saMgha Ave, bhakti bhAve suragiripare snAtra pUjA racAve; nATyAraMge namana karIne pUrNa Ananda pAve, sevA sArI suvidhi jinanI koNane citta nAve. 10. zrI zItalanAthanI stuti. Adhi vyAdhi pramukha bahu e tApathI tapta prANI, zILI chAyA zItala jinanI jANIne harSa ANI; nitye seve mana vacanane kAyathI pUrNa bhAve, kApI khaMte durita gaNane pUrNa Ananda pAve. 11. zrI zreyAMsanAthanI stuti.. (zArdUlavikrIDita.) je hetu viNa vizvanA duHkha hare, nhAyA vinA nirmaLA, jite Antara zatrune svabaLathI, dveSAdithI vegaLA; vANI je madhurI vade bhavatarI gaMbhIra arthe bharI, te zreyAMsa jiNiMdanA caraNanI, cAhuM sadA cAkarI. 12. vAsupUjya svAminI stuti. je bhedAya na cakrathI na asithI, ke indranA vajrathI, evA gADha kukarma he jinapate, chedAya che ApathI; je zAnti nava thAya candana thakI, te zAnti Apo mane, Page #27 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI vairAgya zataka vAsupUjya jineza huM praNayathI, nitye namuM Apane. 13. zrI vimalanAtha stuti. ( maMdAkrAntA.) jevI rIte vimala jalathI vastrano mela jAye, tevI rIte vimala jinanA dhyAnathI naSTa thAye; pApo junA bahu . bhava taNA ajJatAthI karelA, te mATe he - jina ! tuja pade paMDito che namelA. 14. zrI anaMtanAthanI stuti. jeo mukti nagara vasatA kALa sAdi anaMta, bhAve dhyAve avicalapaNe jehane sAdhu - santa; jehanI sevA suramaNi pare saukhya Ape ananta, nitye mhArA hRdayakamaLe Avajo zrI ananta. - 15. zrI dharmanAthanI stuti. saMsArAmbho - nidhi jaLa viSe bUDato huM jinendra. tAro sAro sukhakara bhalo dharma pAmyo munIndra; lAkho yatno yadi jana kare to yenA teha choDu, nitye dharma-prabhu tuja kane bhaktithI hAtha joDuM. * 16. zrI zAMtinAthanI stuti. jANyA jAye zizu sakaLanA lakSaNo pAraNAthI, zAnti kIdhI paNa prabhu tame mAtanA garbhamAMthI; SaTkhaMDone nava nidhi tathA cauda ratno tyajIne, pAmyA cho je parama padane Apajo te amone. Page #28 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI vairAgya zataka 17. zrI kuMthunAthanI stuti. jehanI mUrti amRta jharatI dharmano bodha Ape, jANe mIThaM vacana vadatI zoka saMtApa kApe; jehanI sevA praNaya bharathI sarva devo kare che, te zrI kuMthu-jina caraNamAM citta mArUM Thare che. 18. zrI aranAthanI stuti. je duHkhonA viSama girio vajranI jema bhede bhavyAtmAnI nibiDa jaDatA sUryanI jema chede; jhenI pAse tRNa sama gaNe svargane indra jevA, evI sArI arajina mane Apajo Apa sevA. . 19. mallinAthanI stuti. tAryA mitro ati rUpavatI svarNanI pUtaLIthI, evI vastu prabhu tuja nathI bodha nA thAya jethI; saccAritre jana mana harI bALathI brahmacArI, nitye malli - jinapati mane Apajo seva sArI. 20. zrI munisuvrata svAminI stuti .: (zArdUlavikrIDita.) ajJAnAMdhakRti vinAza karavA. je sUrya jevA kahyA, jehaNe aSTa prakAranA kaThina je, karmo badhAM te dahyAM; jenI AtmasvabhAvamAM ramaNatA, je mukti dAtA sadA, evA zrI munisuvrateza namIe, jethI TaLe ApadA. Page #29 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI vairAgya zataka 21. zrI naminAthanI stuti. vairivaMda namyo prabhu janakane, garbha prabhAve karI, kIrticaMdrakarojjvalA dizidizi, A vizvamAM vistarI; ApI bodha apUrva A jagatane, pAmyA prabhu zarmane, puNye zrI naminAtha Apa caraNe, pAmyo kharA dharmane. 22. zrI neminAthanI stuti. lobhAve lalanA taNA lalita zuM trilekanAM nAthane, kampAve giri bhedI vAyu laharI, zuM svarNa nA zailane; zuM svArthe jina deva e pazu taNA, pokAranA sAMbhaLe, zrImannemi jinendra sevana thakI, zuM zuM jage nA maLe. 23. zrI pArzvanAthanI stuti. dhuNImAM baLato dayAnidhi tame, jJAne karI sarpane. jANI sarva jano samasta kSaNamAM, ApI mahA maMtrane; kIdho zrI dharaNendrane bhava thakI, tAryA ghaNA bhavyane, Apo pArzva jinendra nAza rahitA, sevA tamArI mane. 24. zrI mahAvIra svAminI stuti. zrI siddhArtha narendranA kala nabhe, bhAna samA cho vibha mhArA cittacakorane jina tame, cho pUrNa candra prabhuH pAmyo cha pazuMtA tyajI surapaNuM, huM ApanA dharmathI, rakSo zrI mahAvIra deva mujane, pApI mahAkarmathI. iti caturvi zati-jina-stutayaH samAptAH Page #30 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI vairAgya zataka // OM aha~ namaH // // zrI nemi-sUrIzvara-sadgurUbhyo namaH // zrI vairAgya zataka (saMkSipta vivecana yukta) mahApurUSonI praNAlikA che, ke koIpaNa zubhakAryanI zarUAtamAM maMgala karavaM, maMgala karavAthI be lAbha thAya che. (1) azubha karmano nAza ane te dvArA kAryanI samApti. (2) upakArI purUSonuM smaraNa ane te rIte kRtajJatA guNanI khIlavaNI, vairAgya zatakanI zarU Ata karatAM granthakAra iSTadevane namaskAra karavA rUpa-suMdara maMgala kare che. te A pramANe . savaiyA (jhera gayAM ne vera gayAM-ai rItIe.) zrI AdIzvara zAntijinezvara nemiprabhune pAsa jiNanda, vIraprabhu e pAMca prabhune chaThThA zrIgurU nemisUrInda e sarvene praNaye praNamI samarI sarasvatI mAta udAra, racuM 'vairAgyazataka' A sukhakara prAcIna uktine anusAra vivecana . ... (1.) zrI AdIzvara-trIjA ArAnA antamAM jyAre Page #31 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI vairAgya zataka yugalika dharma nAza pAmI rahyo hato, ane mAnava samUhane navI vyavasthAnI jarUra hatI, te samaye zrI AdIzvara prabhu thayA. temaNe manuSyone prathama vyavahArika vyavasthA batAvyA bAda Atmika vikAsane mATe dharmavyavasthA darzAvI. te mATe temaNe prathama dIkSA laI kevaLa jJAna prApta karI- potAnA 99 putrone ane be putrIne temaja hajAro manuSyone dIkSita banAvI dharmamArga pravartAvyo. Aje je vyavahArika ane dhArmika pravRttio cAle che, tenA mULa praNetA zrI RSabhadeva bhagavaMta che. vedomAM ane bhAgavata vagere granthomAM paNa temanuM varNana Ave che. te nAbhirAjA ane marU devA mAtAnA nandanane namana karI (2) zAnti jinezvara - hastinApura nagaramAM vizvasena rAjA ane acirA rANIne tyAM temano janma thayo. teo garbhamAM hatA tyAre temanI mAtAnA snAnajalathI marakIno upadrava nAza pAmyo ane zAnti thaI. tethI temanuM zrI zAntinAtha aivaM sArthaka nAma thayu. teoe cha khaMDanu rAjyacakravartipaNuM bhogavyuM, ane teno tyAga karI tyAgI banyA. te 16mA tIrthaMkarapaNe vicarI siddhi varyA, laghuzAnti, ajitazAnti, moTIzAnti, saMtikaraM vagere stotrothI temano prabhAva apUrva prasiddha che, temane namaskAra karI (3) nemiprabhu-prabhuzrI vIranA janmapUrve 84,000 varSa pahelAM teo zaurIpurImAM samudravijayarAjA ane zivAdevI Page #32 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI vairAgya zataka rANIne tyAM janmyA, bAlyAvasthAthI z2a viSayothI virakta hatA. kuTumbIonA AgrahathI teo lagna mATe taiyAra thayA. paNa te lagnamAM bhojanane mATe pazuhiMsA thavAnI che tema jANI pAchA pharyA, rAjImatIno tyAga karyo, dIkSA lIdhI ne muktiramaNIne varyA, zrI girinAra tIrthanI bhUmi temanA dIkSA kevaLa jJAna ane mokSa kalyANakathI pavitra thayelI che. hAla paNa hajAro yAtrALuo zrI girinAra jai zrI neminAthanA darzana, pUjana, arcana karI nara janma saphala kare che. te bAvIzamAM jinane vandana karI (4) pArzvajiNiMda- kAzI (vArANasI) nagarImA azvasenarAjAne tyAM vAmAdevInI kukSIthI temano janma thayo. prabhAvatI nAme rAjaputrI sAthe temanA lagna thayAM, eka vAra vasanta RtumAM teo bagIcAmAM gayA. tyAM zrI nemikumAranA rAjImanInA tyAgano prasaMga citramAM jotAM temanI vairAgya vRtti sateja bano, rAjyano svIkAra na karatAM trIsa varSanI yuvAnavaye dIkSA laI kamaThanA upasarge sahana karI, kevaLa jJAna pAmIM zrI sametazikhara pahADaMpara mukti padhAryA. Aje paNa e pahADa ' zrI pArzvanAtha hIla' tarIke oLakhAya che. temano camatkAra svapara darzana prasiddha che. dharaNendra padmAvatI hAla paNa temanA bhaktane sahAya kare che. temanA aneka tIrthasthAno jIvatA-jAgatA prabhAvavALA che. temanA aneka mantra garbhitastotro prabhAvapUrNa che, te trevIzamA prabhune praNAma karI - Page #33 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI vairAgya zataka (5) vIravibhu- jJAtakuLanA siddhArtha mahArAjAne tyAM trizalArANIthI temano janma thayo, mAtApitAe temanuM nAma 'vardhamAna' ApyuM hatuM. paNa temanA dhairya-zaurya-guNane lIdhe deve dIdhA "mahAvIra" nAme prasiddha thayA. trIsa varSanI vaye dIkSA lIdhI, sADAbAra varSa sudhI ghora tapazcaryA karI. aneka bhayaMkara pariSaho sahana karyA, pariNAme kevaLa jJAna pAmI, jagatanA ajJAnane dUra kayeM. yajJamAM karAtI hiMsAo, kevaLa aMdhazraddhAvAdathI thatA anartho, rAjyalobhane kAraNe thatA bhayaMkara yuddho vagere sarva sacoTa upadeza daI baMdha karAvyA. AryAvartanI pUrvanI saMskRtine tAjI karI. zreNika-ceDAmahArAjA-caNDapradyota udAyana vagaire aitihAsika rAjAo temanA bhakta hatA. e mahApurUSa-paramAtmAe tAjI karelI AryasaMskRti ane Atmika vicAraNAno vAraso ApaNe Aje bhogavI rahyA chIe temane praNAma karI-A grantha racAya che. - zaMkA-covIza athavA ananta tIrthaMkaromAM A pAMca prabhune ja namaskAra kema ? , samAdhAna-jagatanA jIvonA hitano phALo A pAMca prabhunA nAma para noMdhAyo che. janatAmA vizeSa vikhyAti A pAMcanI thayelI che. tethI tathA temane namaskAra karavAthI upalakSaNathI sarva tIrthaMkarone namaskAra AvI jAya che, mATe Page #34 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI vairAgya zataka (6) zrI gurU nemi sUrInda-teo zrIno janma kAThiyAvADanA kAzmIra tarIke prasiddhi pAmela madhumatI (mahuvA) nagarImAM tyAMnA prasiddha zrAvaka lakSmIcaMdabhAIne tyAM dIvAlIbenanI kukSIe vikrama saMvata 1929nA kArtika sudI 1 ne (besatA varSe) thayela che. soLa varSanI umare siMhanI jema bhAvanagaramAM zrI vRddhicaMdrajI mahArAjjInI pAse saM. 1945 mAM dIkSA lIdhI. gurUbhakti, svAzrayIpaNuM, vidvattA, vyAkhyAnazakti, nispRhatA vagere sadguNo temanAmAM ekI sAthe khIlI uThyA. saMvat 1960mAM vaLAmAM pannyAsa padathI ane saM. 1964mAM bhAvanagaramAM akhila hindustAnano zrI saMgha ekatrita thayo hato te vakhate konpharansa prasaMge teozrInA jyeSTha gurubhAI pannyAsajI zrI gaMbhIra vijayajIe vidhipUrvaka AcAryapadathI vibhUSita karyA, atyAre sAdhu saMsthAmAM vyAkhyAnanI navI zailI jovAya che. tenI zarUAta karanArA, temaja dIkSAnA. mArgane rAjamArga banAvanArA, tIrthonA vahIvaTane vyavasthita vahIvaTanI tAlIma ApanArA teozrI che. jaina samAjanA pratyeka dhArmika kAryamAM muniornu prAdhAnya-e emanI sarjanA che. tIrthanA uddhAro vidhipUrvaka jina bimbonI prANapratiSThA, rAjA-mahArAjA ane vidvAnonuM jaina dharma tarapha AkarSaNa vagere kAryo teozrInA jIvananA parama dhyeyarUpa che. naiSTika brahmacarya, apUrva pAMDitya, pratibhA, spaSTa vaktRtva vagere teozrInA ajoDa guNo che, Page #35 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 12 zrI vairAgya zataka aneka vidvAna ziSyone teozrIe taiyAra karyAM che. A granthakartAnA paNa teozrI paramapUjya gurU varya che. (jene1) paramAtmAmAM parama bhakti che, jevI devamAM che tevIja gurU mAM che. teja mahAtmAne A kahela (zAstronA) vicAro khIlI nIkaLe che. e ziSTa vacananA anusAra teozrIne namaskAra karI A grantha AraMbhavAmAM Ave che. yasya deve parA bhakti-ryathA deve tathA gurau / tasyaite kathitA hyAH, prakAzante mahAtmanaH // 1 // (7) samarI sarasvatI mAta udAra-vidyAnI adhiSThAyikA zrI sarasvatI devI che. kavijanone te mAtAnI jema poSaNa Ape che, mATe tenuM smaraNa ka e grantha racanAmAM jarUrI che,zrI yazovijayajI-upAdhyAyajI mahArAje paNa prAyaH sarva granthanI ethii zarUAta karatAM sarasvatIne smarela che. e~ e sarasvatIno bIja mantra che. ahIM paNa e rIte zrI sarasvatI devIne saMbhArI graMthanI zarUAta karI che. (8) racuM "vairAgya zataka' A sukhakara-rAga e AtmAno mahAna zatru che. AtmAnA vikAsane rUMdhanAraaTakAvanAra A zatrunA nAza mATenuM je sAdhana teja 'vairAgya' che. A so zlokomA rAganA judA judA svarUpo batAvI tene dUra karavAnA-haThAvavAnA upAyo sacoTa rIne samajAvyA che. A 'vairAgya zataka' jIvone sukhakara eTale sAcuM sukha mokSa Page #36 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI vairAgya zattaka te tarapha doranAra che, tene ApanAra che. (9) prAcIna uktine anusAra-AvaM A 'vairAgya zataka' mana:kalpanAthI nahi paNa prAcIna-pUrvanA mahAn AcAryonA zAstro-zrI AdhyAtmakalpadruma-zAMtasudhArasa prAkRta vairAgyazataka AdinA AdhAre atyAranI janatAne bolavAmAM temaja samajavAmAM rasaprada thaI paDe te rIte bhASAmAM suMdara zailIthI banAvavAmAM AvyuM che. 1 ___ (2) dharmakriyA karavAnI mosamabahukAle bahuvidhaduHkha sahetAM dharmakriyA karavAno kAla narabhavarUpe prApta thayo che puNyapracayathI cetana hAla. alpakAlasthAyI sukhadAyI surasmakitI jhenechAya, daza daSTAnte durlabha ene. hArI jaIne jana pastAya. vivecana-manuSyabhava e dharmakriyA karavAnI mosama che. ekendriya, vikalendriya, tiryacapaMcendriya vagere bhavomAM ghaNo kALa bhaTakayA pachIthI te maLe che, te meLavatAM AtmAne ghaNAM kaSTo sahana karI, akAma nirjarA karI, pApakarmano kSaya karavo paDe che. zubha adhyavasAyathI puNyano saMcaya karavo paDe che. mAnava janma maLyA pachI paNa te ghaNAja ochA samaya sudhI rahe che. hAlanA paMcama kALamAM so varSanA (sAmAnya rIte utkRSTa) AyuSyamAM-bAlyAvasthA, vRddhAvasthA nidrAkALa, Page #37 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 14 zrI vairAgya zataka AhAra AdimAM jato samaya vagere bAda karatA dharma sAdhana mATe atizaya alpa vakhata bace che. teTalo kALa paNa jo barAbara hRdayapUrvaka dharma ArAdhana karAya to apUrva sukha maLe che. je dharma manuSyo karI zake che. te devo paNa karI zakatA nathI, mATe ja samakita draSTi devo manuSya bhavanI cAhanA rAkhe che, dharma sAdhanA karyA sivAya manuSya bhava hArI gayAM pachI maLavo atyaMta durlabha-muzkela che. te durlabhatA samajavA mATe zAstramA daza-draSTAMta Ave che. te A pramANe - (2) / (3) draSTAMta paheluM 'cUlA'nuM bharatakSetramA gharaghara bhojana brAhmaNane Ape cakrIza, cosaTha sahasa anteurI jasa narapati seve sahasa batrIza. daivayogathI eka ghare te bIjI vakhate jamavA jAya, paNa sukRtaviNagatanarabhava te pAcho cetana nahIM ja pamAya. vivecana....eka cakravartI eka brAhmaNa upara prasanna thayo, ne tene varadAna mAgavA kaDaM, potAnI strInI salAha laIne brAhmaNe cakravartInA rAjyamAM dareka ghare bhojana ane dakSiNA maLe evI mAgaNI karI. cakravartIe brAhmaNanI tuccha mAMgaNInI mazkarI karIne svIkArI. pahele divase cakravartIne tyAM bhojana thayuM, pachI kramasara tenI cosaTha hajAra aMtaHpuranI rANIone tyAM, tenI sevAmAM rahetA batrIza hajAra mukuTabaMdhi rAjAone tyAM bhojana thayuM. tyArabAda e nagaramAM-maMtrIo Page #38 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI vairAgya zataka divAna zeTha-sAmaMta vagerene tyAM bhojana karatAM karatAM ja te brAhmaNa, AyuSya pUrU thaI. jAya, eTalaM moTuM te nagara hatuM. to pachI batrIza hajAra nagaro ane channu karoDa gAmomAM ghare ghare bhojananA vArA pUrA karatA puchavU ja zuM. eka vakhata A badhA ghara pUrA thayA pachI pharIthI bIjo vAro zarU thAya tyAre ja pahele divase cakravartI- ghara Ave. ekavAra cAkhela cakravartInuM bhojana brAhmaNanI dADhamAM evaM to rahI gayekheM ke te roja vicAra kare ke kyAre pharI bIjo vAro zarU thAya ne cakravartInuM bhojana karU , brAhmaNane pharI cakravartInA gharabhojana karavAno vAro Avaze ! nA e bane ja nahI kadAca mAnI lyo ke e bane paNa puNya-karaNI karyA sivAya jo mAnava janma hArI gayA to te pharI nahI ja maLe (3) / (4) dRSTAMta bIjuM 'dhAnya'rnu bharatakSetranAM sarva dhAnyanI deve kIdhI DhagalI eka, temAM pAlI sarasava nAMkhI lAvyo DosI vRddha ja cheka. te vRddhAthI kadAca sarasava sarva dhAnyathI bhinna karAya. paNa sukRtaviNagatanarabhava te pAcho cetana nahiM ja pamAya vivecana-dhAnyonI mukhyatayA 24 jAtio che. eka gAmano paNa pAka sAro utare to lAkho maNa dhAnya thAya che. to chakhaNDa bharata ke jemA 32 hajAra dezo che, ane 96 karoDa gAma che, tenA sarva dhAnyo keTalA thAya ! koI Page #39 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 16 zrI vairAgya zataka kautukIdeva A sarva dhAnyano eka moTo Dhagalo kare ane temAM eka pAlI (cArapasalI) sarasava bheLavI de. pachI eka atizaya vRddha DosI ke jenA hAtha-paga kaMpatA hoya, tene bolAvIne sarasavanA dANA vINI vINIne sarva dhAnyathI judA karavA kahe. to te DosI sarasavanA dANA judA naja pADI zake e svAbhAvika che. kadAca e azakaya-asaMbhavita kArya paNa thAya, paNa narajanma puNya karyA sivAya cAlyo jAya to pAcho naja maLe (4) (5) dRSTAMta trIjuM 'pAsA'nuM daivI cUta kalAthI jItI zrImaMtone vAraMvAra, je cANakye candraguptanRpano bharapUra bharyo bhaMDAra, mAnI le ke te mantrI te vaNikajanothI paNa jitAya, paNasukRta viNa gatanarabhava te pAcho cetana nahIM ja pamAya. vivecana-navanaMda rAjAo thaI gayA pachI AryAvartano mahAn rAjA candragupta thayo, tene dhananI ghaNIja jarUra hatI, teno khajAno bharavA mATe cANakya maMtrIe vepArIone pharajIyAta jugAra ramatA karyA. cANakya pAse evA daivI pAsA hatA ke te jema dhAre tema paDe e kAraNe vepArIo pAsethI teNe ghaNuM dhana jugAramAM jitI lIdhuM. ane rAjAno bhaMDAra bharapUra bharI dIdho. A cANakyano racela grantha "cANakya nIti" nAme oLakhAya che. vyavahAramA catura Page #40 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI vairAgya zataka . 17 mANasane cANakya buddhi kahIne bolAvAya che. Avo cANakya jugAramA hArI jAya ne te vepArIo potAnuM dhana pAchu meLave e asaMbhavita che. kadAca e paNa saMbhave paNa sukRta karyA sivAya hArI gayela mAnava janma pharI maLavo muzkela che. (5) (6) dRSTAMta codhuM 'rAjasabhA 'nuM ekahajArane ATha stambhanI zAlA stambhe staMbhe hAMsa, aSTottarazata hAryA viNa te sarva jitavA nRpanI pAsa, e ghaTanAthI jitI janakane rAjaputra paNa rAjA thAya paNasukRta viNa gatanarabhava te pAcho cetana nahIM ja pamAya. vivecana-eka rAjA atizaya vRddha thayo hato. paNa putrane rAjya soMpato na hato. yuvAnaputrane pitAne mArIne paNa rAjya levAno koDa jAgyo hato. rAjAne te vAtanI jANa thatAM-krodha na karatAM buddhithI kALakSepa karavA vicAra yojyo ne putrane bolAvIne kaDaM ke : - ApaNA kuLano evo rIvAja che ke yuvarAje rAjAnI sAthe ramata ramavI ne temAM te jite pachI tene gAdInazIna karavAmAM Ave. tyAM eka hajAra ane ATha thAMbhalAnI eka vizALa rAjasabhA hatI. dareka thAMbhalAne ekasone ATha-ATha hAMso hatIkhuNA hatA. rAjaputra eka vakhata ramatamAM jite to tene eka hAMsa jitI kahevAya. ekasone ATha vakhata jite tyAre eka Page #41 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI vairAgya zataka thAMbhalo jityo kahevAya. ema jiMtatA-jitatA ghaNuM jityA pachI paNa vacamAM eka vakhata hArI jAya to jiteluM badhuM cAlyuM jAya ne ramatanI pharIthI zarUAta thAya A rIte potAne jItIne rAjaputra rAjA thAya e bane ! naja bane, mAno ke bane, paNa dharmakaraNI karyA vagara gayela mAnava janma pharI naja maLe. (6) (7) dRSTAMta pAMcamuM 'ratna'. dUradezavAsI vaNikone zreSThisutoe ApyAM ratna, pitRvacanathI pazcAttApe teja ratna meLavavA yatna karatAM koI dina sarva ratnathI janaka hRdaya paNa saMtoSAya, paNa sukRtaviNagatanarabhava te pAchocetana nahIM ja pamAya. vivecana-eka ratnanA zokhIna zeTha hatA, pAse paiso paNa akhaTa hato. temaNe ghaNuM kharUM dhana judI judI jAtinA ratno kharIdavAmAM kharcI nAkhyuM hatuM. tijorInI tijorIo ratnothI bharI dIdhI hatI. temanA putrone A pasaMda na hatuM, eka vakhata keTalAeka divaso mATe zeTha bahAragAma gayelA, pAchaLathI chokarAoe deza-paradezathI AvelA jhaverIone sArI kiMmate ratno vecI nAkhyA. zeTha AvyA tyAre temane A vAtanI khabara paDI, duHkha thayuM ne chokarAone bolAvIne Thapako ApI kahyu ke : -'jAva, jene jene ratno vecyA hoya tenI pAsethI te pAchA laI Avo, pachI gharamAM pesavA daIza' Page #42 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI vairAgya zataka 19 zuM ! chokarAo vecelA ratno pAchA meLavI pitAne rAjI karI zake ! nA na karI zake, kadAca e karI paNa zake paNa manuSya janma pAmI dharmArAdhana na karyu to pharI e hAthamAM naja AvI zake. (7) (8) draSTAnta chaThTha 'svapna'nuM pUrNa zazIne svapne dekhI rAjaputra ne raMkavizeSa, vivekavikala laheraMkakSIrane nRpasuta pAmyo rAjyavizeSa. eja maThe sUtAM svapnAmAM tene pUrNendu ya jaNAya, paNa sukRta viNa gatanarabhava te pAcho cetana nahIM ja pamAya vivecana-mULadeva nAmano eka rAjakumAra pitAthI rIsAIne deza-videza pharato hato. eka vakhata eka dharmazALAmAM rAtre te sUto hato. bAjumAM eka garIba bhikhArI sUto hato. banavA joga bannene 'pUrNimAno caMdramA potAnA mukhamAM peTho' evaM svapna AvyuM. vivekI rAjaputre zrIphaLa Adi satkAra pUrvaka eka naimittikane svapna, phaLa pUchat'sAta divasamAM rAjya maLaze' evaM phaLa sAMbhaLI saharSa teNe vadhAvI lIdhuM ne tenI kanyA sAthe vivAha ko. te nagarano rAjA aputrIyo maraNa pAmyo. maMtrI vageree paMca divya kayAM. hAthaNInI suMDhamAM kaLaza Apyo, teNe mULadeva para abhiSeka karyo ne te rAjA thayo. svapnanA phaLathI rAjya maLyuM che, e vAta phelAtA phelAtA pelA raMka-bhikhArInA kAne AvI, te Page #43 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 20 zrI vairAgya zataka vicAravA lAgyo ke : - mane paNa evaM ja svapna AvekheM meM mArI jevA eka jaNane kaheluM ne te divase mane khIra khAvA maLI hatI, paNa have evaM svapna Ave to AnI mAphaka karI rAjA banUM. evaM svapna lAvavA mATe hameza e pahelAM sUto hato te jagyAe sUve che ne svapnano vicAra kare che, zuM pharIthI tene te svapna Ave ne te rAjA bane ! nA e banavU azakaya che. kadAca e thAya, paNa dharma karyA vinA gumAvela narabhava pharI naja maLe. (8) (9) draSTAnta sAtamuM 'rAdhAvedha muM. rAdhAnAM mukha nIce cakro savaLAM avaLAM pharatAM cAra, tela kaTAhImAM pratibimba nirakhato ubho rAjakumAra. te rAdhA- vAmanetra te capaLavIrathI paNa vIMdhAya, paNa sukRta viNa gatanarabhava te pAcho cetana nahIM ja pamAya vivecana-puruSanI bahoMtera kaLAmAM "rAdhAvedha"nI kaLA sarvoparI che. te A pramANe che eka UMco thAMbhalo Ubho karela hoya, tenI Toce eka (pharatI) putaLI hoya tenuM nAma 'rAdhA' tenI nIce ATha cakro hoya temAMnA cAra jamaNI bAju pharatA hoya ne cAra DAbI bAju pharatA hoya. nIce telanI kaDAi hoya temAM AThe cakro ane putaLInuM pratibimba (chAyA) paDatuM hoya. vacamAM trAjavU hoya, tenA be pallAmAM be paga rAkhI pratibiMbamAM joIne dhanuSya bANathI upara rahela Page #44 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI vairAgya zataka rAdhAnI DAbI AMkha vIMdhavI joIe jo vidhAya to 'rAdhAvedha' thayo kahevAya, eka to trAjavAnA pallAmAM dhanuSya laIne UbhuM rahe ja muzkela che, bIjuM telamAM jotAM cakkara Ave ne paDI javAya, bANa choDayA pachI paNa cakranA ArA sAthe athaDAIne nIce paDe, temAMthI pasAra thAya to paNa putaLInA koIpaNa avayava sAthe bhaTakAya paNa DAbI AMkha vIMdhavI to azakya ja che. koI vIra-bahAdura, kaLAvAn purUSa ene paNa zakya banAvI sAdhe paNa dharmArAdhana karyA vagara hArI gayela manuSya janma pharI maLe nahIM. (9) (10) dRSTAnta AThamuM pUrNacaMdra darzanakacchapa dekhI pUrNacandrane dahamAM dUra thaye sevAla. Anande e joj jovA laIne Avyo nijaparivAra. maLI gaye sevALa sudhAkara kacchapathI ye kadI nirakhAya. paNa sukRta viNagatanarabhava te pAcho cetana nahIM ja pamAya vivecana- eka vizAla khUba UMDo ane moTo draha hato, tenI upara jADI sevAla-lIla bAjI gaI hatI. uparathI jotAM pANI to dekhAya ja nahIM. lIla-lIla ja dekhAya. eka vakhata pUnamanI rAte pavananA jhapATAthI thoDI lIla khasI gai ne saMyogavaza tyAM AvI caDela eka kAcabAne AkAzamAM Ugelo pUrNacaMdramA dekhAyo. joIne tene khaba AnaMda thayo. potAnA bALa-baccA vagere parivArane caMdramA Page #45 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI vairAgya zataka batAvavAno tene vicAra thayo, ne badhAne bolAvavA gayo. eTalAmAM sevALa bhegI thaI gaI ne chIdra pUrAI gayuM. zuM pharI pUnamanIja rAte sevALa dura thAya ne kAcabo tyAM hoya ne caMdramAne jove ? nA e banavuM azkya che; chatA paNa samajo ke e banI jAya, paraMtu puNyopArjana karyA vagara hArI gayela mAnava janma pharI maLavo azakya che. (10) 22 ( 11 ) draSTAnta navamaM 'yuga ane samola 'nuM pUrvapayodhimAMhe samolane dhoMsarI pazcima jaladhimAMya, durdharakallole kheMcAtA koikasamaye bhegA thAya. vaLI samola svayaM e yuganAM vivaraviSe paNa pesI jAya, paNa sukRta viNa gatanarabhava te pAcho cetana nahIM ja pamAya vivecana-gADAmAM baLadane khAMdhe je dhoMsarI mukavAmAM Ave che, tene saMskRtamAM 'yuga' kahe che. temAM eka chidra hoya che, baLada Agho pAcho khasI na jAya mATe te kANAMmAM eka lAkaDAno TukaDo nAkhavAmAM Ave che tene 'samola' kahe che. koi kutUhalI deva eka dhoMsarI ane samolane chuTA chuTA karI, lavaNa samudra ke svayaMbhUramaNa samudranA pUrva ane pazcima bhAgamAM nAkhe, te baMne samudranA mojAthI uchaLatA khecAtA kheMcAtA bhegA thAya ane Apo Apa samola (lAkaDAno kaTako) dhoMsarInA chidramAM pesI jAya, e banavuM bahuja muzkela che kadAcit e bane, paNa Page #46 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI vairAgya zataka emane ema khAvApIvAmAM-mojamajAmAM gUmAvI dIdhela narajanma pharIthI maLe nahi. (11) (12) draSTAnta dazamuM 'maNistaMbha'nuM koI kutUhalI devamaNimayastambhanuM cUrNa karIne jAya, merUzire cUrNa naLImAM nAMkhI sarva dizA vikharAya. e aNuone vINI vINI deve pAcho stambhakarAya, paNa sukRta viNa gatanarabhava te pAcho cetana nahIM ja pamAya vivecana-eka gammatI devane gammata karavAnuM mana thayuM, teNe moTo taddana maNiono ja banAvela thAMbhalo laIne tene khAMDIne jhINuM cUrNa karyu, pachI te badhuM cUrNa eka bhuMgaLImAM bharIne merU parvatanA zikhara upara gayo, pachI phuka mArIne te cUrNane daze dizAmAM uDADI mukayu. pachI teNe vicAra karyo ke A cUrNanA kaNIe kaNIA, aNue aNu ekaThA-bhegA karIne pAcho hato evo thAMbhalo banAvaM. zuM devatA enA eja paramANu bhegA karI thAMbhalo banAvI zake ! nA e asaMbhavita che. kadAca deva e karI zake. to paNa mAnava janma hArI gayA~ pachI anaMta puNya upArjana karyA sivAya maLI zake nahIM. (12) (13) na banavA bane paNa puNya vagara narajanma na maLe. Uge sUraja pazcimamAM ne pUrvadizAmAM astaja thAya, sAgara maryAdA muke ne siMha kadAcita khaDane khAya. Page #47 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 24 zrI vairAgya zataka candra thakI aMgAra jhare ne vAsIde sAMbeluM jAya, paNa sukRta viNa gatanarabhava te pAcho cetana nahIM ja pamAya vivecana-sUrya pUrva dizAmAM Uge che ne pazcimamAM asta thAya che. tene badale - pazcimamAM Uge ne pUrvamAM Athame. badhA maryAdA choDe che. paNa samudra potAnI maryAdA mukto nathI. e paNa maryAdA choDIne bharata vagere kSetrone palALI nAkhe. marI jAya paNa siMha khaDa na khAya, e ghAsa paNa khAvA mAMDe. amRta-jharato caMdramA AganA bhaDakA ne aMgArA varasAvA lAge. kacaro kADhatA vAsIdAmAM khAMDavAnuM moTuM sAMbeluM paNa hAlyuM jAya. paNa anaMta puNye maLela mAnava janma dharma karyA sivAya-sukRta meLavyA vagara-sadAcAra pALyA vinA, paropakAra keLavyA vagara gumAvAya to pharI e maLe nahi. apAra bhavacakamAM eno patto pAmavo muzkela thaI paDe, mATe puNya karaNI karavAmAM nizadina prayatnazIla rahe. (13) iti mAnavajanmadurlabhatAvarNano'dhikAraH atha narakaduHkhavarNano'dhikAraH (14) cetanane cetavaNI zAne mAna dhare che cetana kema hase che thaI mastAna, kanakakAminI jhaMkhe zAne vyasana viSe thaIne gulatAna, kanakaka Page #48 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI vairAgya zataka 25 mRtyurAkSasa jo A Ave narakakUpamAM nAMkhaNa kAja, ceta ceta cetana ? A samaye nahIMtara tArI jAze lAja. vivecana-he Atman ! tArI pAchaLa mRtyu rAkSasa paDayo che, tuM sAvaceta thaI jA. tane pakaDIne e narakakUvAmAM nAkhavA icche che, tuM gaphalatamAM rahIza te nAkhI deze; A tAre lahera karavAno vakhata nathI. tAre mAthe mota bhame che ne tane abhimAna zAnuM thAya che ! tuM madamasta banI hase che kema ! strI sAthe vilAsa karavAnI ane suvarNa ekaTuM karavAnI jhaMkhanA-icchA tuM zA mATe dhare che ! emAM mUcchita na thA, zuM vyasanomAM-kuTevomAM, khAvA - pIvAmAM, Asakta thavuM, gultAna banavuM tAre ucita che ! cetana ! ceta- jAga, Ubho thA, maraNathI bacavA dharmanuM zaraNa le, nahitara mRtyurAkSasa tArU khAvuM - pIvuM dhULa karI nAkhaze. tArI ijjata - AbarU nahi rahevA de. mATe saceta rahe. (14) (15) dharmanI sahAya vagaranA prANIne mRtyu - rAkSasa narakamA laI jAya che. tyAMnI paristhiti kevI che e varNavatAM prathama tyAM rahevAnI pRthvInuM svarUpa ane AyuSya batAve che. jyAMnI durgandhAMzathakI paNa nagaralokanuM mRtyu thAya, sAgaropamanAM AyuSya moTAM chedyAM paNa te nava chedAya, karavatathI paNa kaThina sparza jANe bhAlAno mAra marAya, ai duHkha narakataNAM he cetana ? kahene tujathI kema khamAya. Page #49 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 26 zrI vairAgya zataka vivecana-naraka eTale tIvra durgandha durvAsanuM saMgraha sthAna, enuM nAma ja naraka, e durgandha evI ke teno eka kaNIyo paNa jo amadAvAda jevA moTA zaheranI vacamAM lAvIne mUkavAmAM Ave, to tyAM rahetAM badhA mANaso mUcchita thaIne marI jAya. AvI durgandhamAM be pAMca kSaNa (mInITa) ke kalAka be kalAka nahi rahevArnu, paNa ochAmAM ochu daza hajAra varSa, ne vadhAremAM vadhAre tetrIza sAgaropama maravAnuM mana thAya paNa na marAya, chuTavAnI icchA thAya paNa na chuTAya, e AyuSya pUrUM kare ja chUTako. e anapavartanIya eTale ghaTIvadhI na zake evaM jIvana. je bhUmi upara besavAnuM ke U/ rahevA- e bhUmi jANe karakarIyAvALI karavato goThavI na hoya evI kaThina ne tIkSNa, cAlatA to pagamAM bhAlA bhoMkAtAM hoya ema lAge. he cetana ! AvA dukhaH tArAthI kema khamAze ! kema sahana thaze ! tyAM na javU hoya to jIvana sArthaka kara-sukRta kara. (1ya) (16) nArakInI ThaMDInuM varNana koI samartha luhAraputrathI pakSadivasa taka khUba tapAya, loDhAno goLo te laine zItanarakamAM jo mukAya. nimeSa mAtramA te goLo te zaitya thakI kSaya pAmI jAya, e duHkha narakataNAM he cetana ! kahene tujathI kema khamAya. vivecana-keTalIka nArakIomAM eTalI zIta-ThaMDI Page #50 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI vairAgya zataka . hoya che ke e to eja sahana karI zake. yuvAna, sazakta, nirogI evo luhArano putra eka moTA loDhAnA goLAne agnimAM pandara divasa sudhI satata tapAve, ne pachI e goLo zIta narakamAM laine mukavAmAM Ave to e ThaMDo paDI jAya eTaluM ja nahiM paNa nimeSa mAtramAM AMkha mIMcIne ughADIe eTalAmAM e goLo ThaMDIthI bhAMgIne bhukko thaI jAya, tenA aNue aNu chuTA paDI jAya. AvI ThaMDInI vAta sAMbhaLatA paNa tane TADha caDatI hoyatane Dara lAgato hoya, to he jIva ! pApathI pAcho phara, duSkRta karato aTaka, sadAcArI bana. (16) ( 17 ) nArakInI garamInuM varNana. 27 grISmatApathI AkuLa vyAkuLa hastI puSkariNImAM nhAya, je zAntino anubhava ene zItaLa jaLamAM nhAtAM thAya. manuSyalokanAM uSNakSetramAM paNa nArakIo yuM harakhAya, e duHkha narakataNAM he cetana ? kahene tujathI kema khamAya. vivecana- puSkariNI vAvamAM ekadama zItala jala hoya che. unALAnI garamIthI Akula vyAkula, khinna, becena banela hAthIne e vAvamAM snAna karavA-krIDA karavA chuTo mukyo hoya, to te ekadama AnaMdamAM AvI jAya, tenA kalejAmAM ekadama ThaMDaka vaLe evI z2a ThaMDakano- zAntino anubhava jo garama nArakImAM garamI anubhavatA nArakIne ahiMnA uSNamAM uSNa Page #51 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 28 zrI vairAgya zataka garamamAM garama ke jyAM 120thI 125 DigrI tApa paDato hoya, evAM kSetramA lAvIne mukavAmAM Ave to thAya. ene ema lAge ke mane puSkariNI vAva maLI. he cetana ! evI garama nArakImAM na jaq hoya to Atmahita karavAmAM tatpara bana. (17) (18) narakanA vividha duHkhonu varNana. svIyamAMsanuM bhojanane ukaLatA tAmrarasonuM pAna, tIvrazastrathI chedana bhedana ne vaitaraNImAMhe snAna. dehataNAM jyAM khaMDa karIne tapta telamA khuba taLAya, e duHkha narakataNAM he cetana ! kahene tujathI kema khamAya. vivecana-jeoe A janmamAM dayA nathI pALI, mahAhiMsA AcarI che. muMgA prANIone haNIne tenuM mAMsa khAIne potAno deha poSyo che. madirApAna karIne-dArU pIne, unmatta AcaraNa karyu che. evA AtmAone narakamAM paramAdhAmI-devo tenAja zarIra kApIne, kaDakaDatI kaDAImAM taLIne khavarAve che. bhUkha lAge tyAre potAnA ja aMgopAMgane ArogavA paDe che. tarasa chIpAvavA mATe dhaga dhagatA tAMbAno rasa pIvA maLe che. lohI-parU -rasI-mAMsa hADakAthI bharelI vaitaraNI nadImAM parANe navarAve ne temAMthI nIkaLavA na de, nIkaLavA jAya to uparathI mAra mAre. he cetana ! e duHkhathI Darato ho to prathama pApAcaraNathI Daraje, pApa karatAM vicAra karaje, nahiM to e duHkho bhogavye ja chuTako che. Page #52 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI vairAgya zataka (19) hiMsaka ane vyabhicArI jIvone narakamAM paDatA duHkhokaravatathI kApe devo ne, vajraprahAre cUrNa karAya, zAlmalI vRkSa upara Arope, ne kumbhIpAke pakavAya tapta lohanI putaLI kerUM, AliMgana te kema karAya, e duHkha narakataNAM he cetana ! kahene tujathI kema khamAya. vivecana-jaMgalanA ghAsa ne jharaNAnA jala pItA, haraNa, sasalA vagere niraparAdhI jIvone jeo mRgayA ne bhAne, zikArane kAraNe haNe che. jIbhanI lAlace ke dharmane nAme jeo gheTA-bakarA, pADA, vagereno vadha kare che, te jIvone narakamAM paramAdhAmI devo karavatathI kApe che, vajrathI mAre che. tenA zarIrane daLI daLIne loTa kare che. soyanI aNI jevA tINA pAMdaDA-kAMTAthI bharela ne talavAranI dhAra jevI tIkSNa DALIvALA zAlmalI nAmanA jhADa upara caDAve che. kuMbhIgAgaramAM pUrI guMgaLAvI agnithI pakAve che- sIjAve che. agnimAM khUba tapAvIne lAlacoLa karela loDhAnI putaLI sAthe AliMgana karAve che, bheTADe che, bAtha bhIDAve che ne uparathI ghaNa mArIne kahe che, kema ! parastrI bhogavavAmAM bahu rasa paDyo hato, le leto jA majA ! re jIva ! A sAMbhaLatA paNa jo tane bhaya thato hoya to zikAra-jIvavadhaparastrIgamanathI dUra raheje, tenI sAmu paNa na joto, (19) Page #53 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI vairAgya zataka (20) jeNe bIjAnA duHkhanI darakAra nathI karI evA jIvonA narakanA duHkho - uchALe AkAze nIce nAkhI chede nAka ne kAna, zeke unI retImAM jhene nahIM paranA duHkhanuM jJAna. AMtaraDAM kheMcIne raurava duHkha dIye te naiva kahAya. e duHkha narakataNAM he cetana ! kahene tujathI kema khamAya. ... vivecana-ahIM bIjAne duHkha daIne sukhI thatA-AnaMda pAmatA jIvone paramAdhAmIo paNa evAja duHkha de che. te devone bIjAne keQ duHkha thAya che, tenuM jJAna-samaja nathI. teo nArakInA jIvane AkAzamAM UchALe, nIce paDatAne bhAlApara jhIle ne bhAlAthI tenA nAka-kAna vagere avayavo chede. atizaya garama retImAM dhANInI mAphaka zeke-/je. peTamAM vAMkAM zastro bharAvIne AMtaraDAM bahAra kheMcI kADhe. evA evA bhayaMkara duHkho de ke jeno kahetA pAra na Ave kahetA kALaju kampe, kahyA na jAya, evA duHkhathI bacavA, he cetana ! bIjAnA sukhe-sukhI ne duHkhe-duHkhI thatAM zIkha, maitrIbhAva keLava, dharmAbhimukha bana. (20) (21) nArakInA jIvonI bhukha-tarasanuM varNana. sarvakSetranA sarvadhAnyathI narakajIva nava eka dharAya, sarva samudranuM jaLa pIve paNa tRSA tehanI zAnta na thAya. Page #54 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI vairAgya zataka 31 irSyAthI baLatA e jIvo ekabIjAne khAvA dhAya, e duHkha narakataNAM he cetana ! kahene tujathI kema khamAya. vivecana - covIze kalAka rAta ne dI. khA khA kare to paNa nArakInA jIvanI kSudhA - bhukha bhAMge nahiM. bharata vagere badhA kSetramAM nipajatA badhA dhAnya- anAja ene khavarAvIye, toya e to bhukhyo ne bhukhyo. enI tarasa paNa evI. nadItaLAva-sarovara vagerenuM pANI to zuM paNa badhA samudranuM pANI tene pIvarAvIye toya e tarasyo. tyAM nArakImAM AvI bhukha ne tarasa zAnta karavA mATe ghaNAM phAMphA mAre, eka bIjA paraspara eka bIjAnA zarIrane khAya-bacakA bhare, eka bIjAnuM lohI pIve, laDe ne nitAnta vedanA - duHkha sahana kare. he cetana ! tuM bIjAne khavarAvIne khA. thoDAmAMthI thoDuM paNa bhukhyAne anna de, tarasyAne pANI pA, to AvI bhukha tarasa tAre sahana karavAno prasaMga nahiM Ave, nahiM to tArI paNa eja dazA che. mATe pahelethI cetIne cAlaje. (21) (22) A nArakInuM varNana 'sarvajJa bhASita' che mATe mAnavuM joie. kevala jJAnI jinavaradeve sarva lokanA bhAva kahAya, sarva satya saddahato paNa tuM zAne saMsAre muMjhAya. dIvo hAtha chatAM paNa amRta ? zAne uMDe kUpa paDAya, e duHkha narakataNAM he cetana ! kahene tujathI kema khamAya. Page #55 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI vairAgya zataka vivecana-he bhavya ! tane bhagavAnanA vacana para vizvAsa che ne ! tane khAtrI che ne ke sarvajJa asatya na kahe, tane zraddhA chene ke rAgadveSa vinAnA paramAtmAne banAvaTI vAta karavAne kaMi kAraNa nathI, e prabhue A narakanA duHkho batAvyA che-upadezyA che. eja vItarAganA AgamamAM A sarva spaSTa varNana che. e sarvane zraddhApUrvaka sAcuM samajatAM chatAM saMsAramA kema muMjhAya che. ! moha kema kare che he cetana ! he amRta ! he Atman ! hAthamAM dIvo che chatAM UMDA kuvAmAM kema utare che. chatI AMkhe AMdhaLAnI mAphaka zA mATe AthaDe che. ghaNo vakhata Udho pharyo have tane mArgadarzaka maLyA. savaLA pherA phara. mArge caDI jA, duHkhathI Darato ho to e rasto choDI de. tane prabhu maLyA, dharma maLyo. gurU maLyA tenI tana-mana-dhanathI sevA kara. eja satya samaja, bAkI badhuM jhAMjhavAnA jaLa-cAra divasanI cAMdanI, emAM muMjhAyo to tAro pAraja nahiM Ave, narakamAM cAlyo jaiza, cIso pADIza, to ya tyAM tAro bApa koI choDAvA nahiM Ave. mATe haju cetI jA, haju kaMI bagaDayuM nathI. UTha Ubho thA-gurU nA caraNamAM zira jukAvI de. saMyamanI chAyAmAM besI jA. dharma karavAmAM bala-vIrya-udyama phorava, eja tArA jIvana- sarvasva che. iti narakaduHkhavarNanam / Page #56 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 33 zrI vairAgya zataka // atha strImohatyAgAdhikAraH / (23) strInA mohamAM phasAyela AtmAo naraka vagerenA duHkho sahana kare che, mATe strI para rAga-moha ocho karavA-na karavA strI, vairAgya janaka vividha varNana. temAM prathama AtmA bhavasamudramAMthI bahAra na nIkaLI jAya mATe strIrU pI zilA gaLe bAMdhela che, e varNanasarva cetano bhavasAgaramAM jene laIne DubI jAya, karma nRpatie ema vicArI suMdara zillA eka ghaDAya. strI kAminI suMdarI mahilA evAM enAM nAma paDAya, sarva duHkha- sAdhana evI strIne cetana ! zAne vhAya. vivecana - ghaNA AtmAone saMsAra-sAgarano pAra pAmatA joIne, karmarAjAne vicAra thayo ke-A rIte jIvo jo pAra pahoMcI jaze to mArI vastI taddana ghaTI jaze. cintA-magna joIne moha nAmanA maMtrIe rAjAne pUchayu ke-zuM cintA karo cho! rAjAe upara pramANe jaNAvyuM, maMtrIe kahyu -emAM cintA jevU zuM che ? ApaNe eka zillA banAvIe ne darekane gaLe bAMdhIe evI suMdara zillA banAvIe, ke badhA hoMze hoMze - parANe baMdhAve basa gaLe zillA vaLagI eTale ApaNe nizcita-e DubyA ja rahevAnA. pachI tarI zakavAnA nahiM.. ema vicAra karIne eka manohara zillA ghaDI-e zillA, eja strI, ene kAminI-lalanAsuMdarI-mahilA-nArI-vanitA-kAntA-sImantinI-pramadA vagere game Page #57 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI vairAgya zataka te nAme bolAvo paNa badhuM enuM e, ene bhAre badhA dabAyelA che, eno moha na hoya, to kyArano pAra AvI jAya he cetana ! evI strInA mohamAM zA mATe phasAya che ! (23) / (24) strInA vacana-vadana ane nayanamAM mohAtA jIvone upadezasnehamanohara vacana vadhUnAM hariNagItanI jevAM jANa.. zazIsamamukha tesukhakaranahiM paNa pataMgadIpanI jevaM mAna. netra bANa e bANaja komaLa haiyuM jenAthIya vIMdhAya, sarva duHkha- sAdhana evI strIne cetana ! zAne vhAya. vivecana-he Atman ! strInAM snehALAM-manane moha pamADatAM vacana sAMbhaLIne muMjhAto nahiM. phasAyo to-marAyo samajaje, zikArI haraNane pakaDavA gIta gAya che, madArI sApane sapaDAvavA moralI vagADe che evaM A jANaje, A strI e moha rAjAnI moralI che. enA mukhamAMthI nIkaLatA vacano zikArInI moralInI mAphaka bhayaMkara che, emAM Asakta thayo to moha-madArI pakaDIne tane nacAvazebhamAvaze, tArA duHkhano pachI pAra nahi rahe. A strInA mukhamAM moha na karato. zazivadanA-caMdramukhI vagere zabdo sAMbhaLI, strInA mukhane caMdra na samajI besato. pataMgIyuM dIvAmAM mohI jhaMpalAve che ne prANa khove che. ema he pataMgIyA ! tAre mATe e mukha, dIvAnI zikhA che, tuM emAM mohyo to maryo samajje. Page #58 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 35 zrI vairAgya zataka enI kAmaNagArI AMkha-e mohe dhanuSanI paNachapara caDhAvelu bANa che, te tArA haiyAmAM bhoMkAze to tuM DhaLI paDIza. e paNa sAdhAraNa nathI, paNa jhera pAyeluM che, tenuM tane jhera caDaze. e utAryu nahiM utare. tane rIbAvI rIbAvIne mAraze strInI AMkha mATe eka kavie kahyu che ke amI halAhala mada bhare, zveta-zyAma kacanAra, jIvata-marata jhukI jhukI parata, jahI citavata ikavAra. __ artha-strInI AMkhamAM traNa raMga che, temAM sapheda raMga e amI-amRta che. bIjo zyAma-kALo che te halAhala-jhera che, ne trIjo kacanAra-pILacaTo che te mada-madirA-dArU che. strI eka vakhata ja vicAra kare ke mAre sAmAne jIvADavo che. mAravo cha ne unmatta-gAMDo-ulla banAvavo che to tene vAra na lAge, AMkha mAre eTalI ja vAra. mATe he bhoLA ! he jIva ! strIthI dUra rahe enA phaMdAmAM na phasAya. (24) (25) strInA hAvabhAva ane veSa bhUSAmAM moha pAmatAM jIvone upadeza. hAvabhAva hastAdikano te kAmapizAcataNo Aveza, AbharaNo che bhArabhUta ne indrajALa samo che veza. cAla vigere jotAM jIvo kaika duHkhane darIye jAya, sarva duHkhanuM sAdhana evI strIne cetana ! zAne chAya. Page #59 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI vairAgya zataka vivecana - he Atman ! strInA hAthanA cALA - laTakA maTakA-aMgamaroDa-hAvabhAva joIne emAM mohAto nahiM, tAtvika draSTi vicAra karaje. to tane lAgaze ke A to kAma pizAcanA cALA che. bhUtAveza thAya ne jema tema dhuNe Dole - bole evaM A che. A ghareNAM bhArabhUta che, hAthamAM kaMgaNa ane pagamAM jhAMjhara, ene beDIrUpa che. gaLAmAM hAra e hAra nathI, paNa mArano - kAmadevano phAMso che. nAkamAM nathanI e nAtha che, tane pazu samajI nAthyo che. A veza joI vicAraje, ke e jALa che, indra jALa - mAyA emAM muMjhAto nahiM. bhale e gati - cAla haMsanA jevI hoya ke gaja- hAthInA jevI, bhale e cAlamAM rumajhuma-rUmajhuma, Thamaka - Thamaka mITho avAja hoya, paNa tAre mATe bhayarUpa che. emAM Asakta thayela kaiMka prANio duHkhanA darIyAmAM DUbI maryA, mATe sarva saMkaTanA kAraNabhUta strIthI he cetana ! cetIne cAlaje (25) 36 - (26-27) azuci - durgandhi - maLamUtrathI bharela nArInA dehamAM rAga na karavA upadeza dUra rahelI alpamAtra paNa durgandhi dekhI duhavAya, mukha maraDe ne nAsikAne DhAMkI jhaTapaTa dUre jAya, te durgandhithI ja bharelo zuM nava nArI deha jaNAya sarva duHkhanuM sAdhana evI strIne cetana ! zAne chAya. asthi majjA AMtaraDA ne rudhira mAMsa taNo bhaMDAra Page #60 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 37 ni zrI vairAgya zataka carmasnAyumalamUtrataNI koThImAM zo lAge che sAra. azaci ne asthira padArthonA phAMsAmAM koNa phasAya, sarva duHkhanuM sAdhana evI strIne cetana ! zAne chAya. vivecana-cetana ! jarI vicAra kara, AMkho ughADIne jo, jarA durgandhi hoya, kharAba vAsa AvatI hoya-badabo mAratI hoya, saMDAsa ke khALanA bAraNA khullA hoya, tyAMthI pasAra thatAM mAdhuM pharI jAya-moDhuM maraDAya, nAka dAbIne thoDIvAra zvAsa levAnuM paNa baMdha rAkhIne eTalo rasto ekadama pasAra karI, dUra jAya che, paNa jo-vicArI jo je strImAM tane rAga thAya che, te deha-zarIra zuM che. durgandha- saMgrahasthAnabArasthAnethI nirantara azuci vahyAja karatI khALa uparanA rUpamAM muMjhA mA. aMdara jo to kAMI nahi dekhAya. mallinAthasvAmine paraNavA cha mitro Avela. potAnA jevI ja polI-putaLImAM hameza AhAra nAkhavAmAM Avato, e ekadama gaMdhAI uThela, chae jaNa AvyA tyAre te putaLInI uparanuM DhAMkaNa kholI nAkhavAmAM AvyuM, mAthu phATI jAya evI durgandha vachuTI. badhAe DhAMkaNa ekadama baMdha karavA kahyu, mallikuMvarIe samajAvyu ke:-AmAM-ne mArA dehamAM zuM phera che? e paNa AhArano vikAra che, A deha paNa AhArano vikAra che, chae pratibodha pAmyA-samajyA vairAgya vAsita thayA. he cetana ! tuM paNa eja vicAra kara, strI- zarIramAMsa-meda-majjA-lohI ne hADakAthI bharela, cAmaDAthI Page #61 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 38 zrI vairAgya zataka vIMTela. emAM moha pAmavA jevU zuM che ! e maLamUtranI koThImAM sAra zo che ! e mAyAmAM koNa muMjhAya e phaMdAmAM koNa phasAya. e mohamAM anaMta bhava athaDAmaNa karI, pAra na Avyo, mATe have eno tyAga karI vairAgI bana-niviSayI bana, mana vaza kara-strI tarapha dRSTi paNa na kara. to jaladI chuTIza. (26-27) (28-29) nArInI vividha bhayaMkara vastuo sAthe sarakhAmaNIviSavallI paNa bhoMya na uge siMhaNa paNa guphA nahIM ThAma moTo vyAdhi paNa vaidyonAM zAstraviSe nahI enuM nAma. meha vinAnI eha vijaLI kaho koNathI jANI jAya sarva duHkha, sAdhana evI strIne cetana ! zAne vhAya. daramAMnava rahetI paNa nAgaNalohamayI nahIM paNa talavAra, dekhA de dinarAta chatAM paNa rAkSasIno e to avatAra. nahIM pravAhI paNa e madirA jovAthIya jano muMjhAya, sarva duHkhanuM sAdhana evI strIne cetana ! zAne vhAya. vivecana-koI kahezo ke e kaI vastu che. e jherIlI, jovA mAtrathI jhera caDe evI viSanI velaDI che. paNa jamIna upara ugatI nathI. e hAthamAM caDe e badhAne phADI khAnArI siMhaNa che, paNa parvatanI guphAmAM ke jaMgalamA rahetI nathI. e camaka camaka karatI vijaLI che, paNa megha-vAdaLa Page #62 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI vairAgya zataka 39 vagara thAya che. kaho e zuM che! e DaMkhIlI nAgaNa che, paNa daramA nathI rahetI. e tAtI talavAra che, eNe ghaNAnA mAthA vADhayA che, paNa loDhAthI nathI banI. e bhayaMkara rAkSasI che, paNa divasa ane rAta covIse kalAka dekhAya che, rAteja dekhAya evI A nathI. e madirA-dAru che, bIjI madirA pIvAthI mujhave, to A jovAthIe naso-gheNa caDAve che, paNa pravAhI nathI. kaho ! e kaI cIja che, oLakhI-jANIsamajyA ! e, e che. 'strI' sarva saMkaTanu sAdhana-sarva duHkhanuM mULa eno moha choDayo to bacyA. bAkI enA sapATAmAM AvI. gayA to maryA samajajo eka kavie kahyu cha kekanaka kanaka te soguNI-mAdakatA adhikAya, eka khAte boharAta hai, eka pAte boharAya tyAre bIjAe vadhAryu kanaka kanaka te soguNI-kanaka varaNI adhikAya, eka khAte eka pAvate, eka dekhe boharAya bhAvArtha-kanaka- dhaturA karatAM kanaka -sonAmAM mAdakatA sogaNI vadhAre che. kAraNake eka khAvAthI mada caDe che, jyAre bIjaM maLavA mAtrathI mada caDe che. dhaturo ane sonA karatAM paNa kanakavaraNI-strImAM sahuthI sogaNI mAdakatA che, kAraNa ke:-eka khAvAthI bIjuM pAmavAthI mada caDe che. jyAre Ane jovA mAtrathI mada, caDe che. Page #63 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 40 zrI vairAgya zataka __evI strIthI he cetana ! cetIne cAlaje, emAM moha nahiM pAmato. (28-29) (30) ati caMcaLa cittavALI strI che mATe temAM rAga na karavA upadezakSaNamAM rAgI kSaNamAM dveSI kSaNa kSaNa jenuM mana palaTAya, svIyapatine chaMDI satvara anya kane khaMte je jAya. kAmaNa TuMbaNa ne duSkarmo kAryoM jenAM nitya gaNAya, sarva duHkhanuM sAdhana evI strIne cetana ! zAne vhAya. vivecana-strI, mana-vijaLI karatAMya caMcaLa, vAyu karatAMya capala, eno rAga kSaNika-paLa pahelAM prema batAvatI hoya e paLa pachI dveSa kare krodha batAve. eka kSaNe hasatI hoya, e bIjI kSaNe rotI dekhAya. ene badhAya cena-cALA karatAM AvaDe. kRtrima DhoMga karatAMya AvaDe. juThaM juTu rove ne rovarAve. hase ne hasAve. enA daMbhano cheDoja na jaNAya. kAmadeva jevA potAnA patine choDI kubaDAnI soDamAM bharAya. zuM piMgalA, rAjA bhartRharIne tyajI eka tuccha mahAvatanA mohamAM nahotI paDI ! eTalaM ja nahiM paNa potAno pati paMpALe e na game, ne prItama (mAnelo-premI) khAsaDA mAre e khaMte khAya. potAno svAmI phulano daDo mAre to mUcchita thaI jAya ne pArakAne hAthe hAthInI sAMkaLanA mAra khAya, evI e duSTa jAta potAnA patine mAravA, zo'kane satAvavA, tene santAna na thAya Page #64 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI vairAgya zataka mATe kAmaNa-TuMbaNa kare, dorA-dhAgA kare, aDadanA lADu maMtrIne mukAve-khavaDAve. aDadanA putaLA dATI rAkhe kaiMka kare, na karavAnuM kare. e duSkRtyathI naja Dare, he cetana ! evI strImAM mohe che, badhI vipattinuM e kAraNa che. enI cAhanA choDI de, tArUM na gumAva, cetI jA, samajI jA. (30) (31) e abaLA nathI prabaLA che. emAM na phasAvA upadezabIkaNa thaIne moTA moTAM sAhasa kAryoM karavA jAya, patiputra ke bhAIvhena paNa kSaNamAM jenAthIya haNAya. divase kAgathakI bIve ne nizie nadIe taravA jAya. sarva duHkha, sAdhana evI strIne cetana ! zAne vhAya vivecana-strI bahArathI bIkaNa- dekhAya, sukomala lAge, atizaya mRdu-pocI jaNAya. paNa badhuM bahArathI, e viphare tyAre bhala-bhalAne DarAve, e evA evA sAhasa kheDe ke jANIne Azcarya thAya. e atizaya bhayaMkara sthAne bhaTake, ene koIno bhaya na lAge. potAnI ADe AvatA pati ke putra, mA ke bApa, bhAI ke bhena, koIne na jove game te hoya nahi, enI garadana para churI pheravatAM-calAvatAM e- kALaju na kampe. niraGkuzA nare nArI. tatkarotyasamaJjasam / yatkuddhAM siMhazArdUlA vyAlA api na kurvate // 1 // Page #65 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI vairAgya zataka (aMkuza vagaranI strI puruSapratye evaM achAjatuM vartana kare che ke je krodhe bharAyelA, siMha vAgha ke jherI sApa paNa karatA nathI) DhoMga to evA kare ke bhalabhalA chetarAI jAya, game tevA cAlAkane e AbAda banAve. 42 bharUcamAM 'gaMga' nAmanA eka paMDita rahetA hatA. zrImaMta vidyArthIoe dakSiNAmAM khUba dhana Apela, tethI ghaDapaNamAM paraNyA. yuvAna strI-narmadAne pele pAra rahetA - eka AdamI sAthe ADe sambandhe joDAI zrAddhanA divasomAM paMDita teNIne bali uDADavA kahe, kAgaDAne khIra-pUrI nAkhavA kahe, tyAre e. javAba Ape ke :- huM ekalI nahi ApuM mane kAgaDAnI bIka lAge che, bhoLA bhaTTa badhu sAdhuM mAne ne vidyArthIone tenI pAse UbhA rAkhe. paMDita koIne bolAvavA kahe to e kahe ke mane parapuruSa sAthe bolatA zarama Ave che, pArakAnI sAthe vAta karatAM paNa mane AvaDatI nathI. bhaTTa jAte bolAve kAMto koI vidyArthIne mokalI bolAve. vidyArthIomAM eka chokaro cAlAkane khuba catura hato. teNe vicAryu AmAM kAMIka kapaTa che, A kAMI bIkanA ke saralatAnA cinha nathI. rAta paDIne badhA sui gayA tyAre pelo cAlAka vidyArthI khoTaM khoTaM paDI rahyo. rAtanA bAra vAgyA eTale mAthe ghaDo mukI pelI strI nikaLI paDI, narmadAne kAMThe AvI banne kAMThe bharapUra - chalochala vahetI nadI cAlI jAya che. strIe temAM jaMpalAvyuM ne pahoMcI pele pAra. te vakhate te nadImAM keTalAeka cora paNa ADe raste * Page #66 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI vairAgya zataka 43 utaratA hatA. vacamAM magaramacchanA jhapATAmAM teo sapaDAI gayA. strIe temane kahyuM ke :- "muA ! nadI utaravAnA mArga nathI jANatA. to utaro cho zA mATe ne have muMjhAva cho, magaranI AMkha dAbI dyo to chuTAze" ema kahI cAlatI thaI, chokaro Azcarya pAmI gayo. vicAravA lAgyo, kevuM sAhasa ! keTalI himmata ! prasaMge paMDite baLI ApatI vakhate teja chokarAne khabara rAkhavA ubho rAkhyo, te ubho rahyone hasIne bolyo diA kAgANa bIhesi, rati tarasi nammayaM kutithyANi ya jANAsi, acchiNaM DhaMkaNANi a // 2 // "divase kAgaDAthI Dare che ! ne rAtre narmadA tare che. tyAM utaravAnA mArga ane kharAbAne paNa jANe che, grAhamagara vagerethI chuTavAnA upAya paNa AvaDe che." A badhuM zuM che ! teNIe kahyuM duniyAnuM emaja cAle che, badhuM muThImA rAkhaje, vadhumAM sAra nathI. pachIthI te strI-narmadAne pAra javAnuM chor3I dai A chokarAmAM lapaTANI ne paMDitane cheha dai bhAgI gaI. kharekhara ! strIcaritra adbhUta che, evI strInA rAgamAM na lapaTAvuM, eja AtmAne bacAvavAno uttama upAya che. (31) (32) juTha-kapaTa ane mAyAnA maMdira rUpa strIthI dUra rahevA upadeza mRSAvAdanuM mandira kaMi bole ne kaI karavAne chAya. Page #67 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 44 zrI vairAgya zataka kapaTa putaLInAM mana kero bhAva na koI thakIya jaNAya. sUryakAntA sukumAlikA jevA draSTAnto bahu saMbhaLAya sarva duHkha, sAdhana evI strIne cetana ! zAne vhAya. vivecana :- strI eTale, juThAnuM ghara-mAyAnuM maMdira e kAMika kahe ne kAMIka kare, kAMika bolene kAMika cAle, ene koI jANI na zake, enA manano pAra koi na pAme. enA dekhADavAnA dAMta judA ne cAvavAnA dAMta judA. game teTalo prema karo paNa dago detA te vAra nahiM lagADe. sUryakAntA sukumAlikA vagere strIcaritranA hajAro dRSTAMto che. sUryakAntAnuM dRSTAnta :- zvetAmbI nagarImAM nAstika pradezI nAme rAjA hato. tene sUryakAntA nAme rANI hatI ne sUryakAnta nAme kuMvara hato. dharma zraddhA nahi hovAthI rAjAno . ghaNo kharo samaya rANI sAthe bhogavilAsamAM ja vItato, kezI-gaNadharanA upadezathI rAjA dharma pAmyo, potAnI pahelI jIMdagI mATe pazcAttApa thayo, eTale havenA jIvananI sArthakatA karavA mATe teNe potAnA sAtahajAra gAmanI A pramANe vyavasthA karI. tenI upajano eka bhAga sainya vagerenA poSaNamAM, bIjo-aMta:puramAM, trIjo bhAga-bhaMDAramA ane cotho bhAga-dAnazALA Adi dharma-kAryamAM vAparavo, evI pratijJA lIdhI ne zrAvakanA vrato uccaryA, kevaLa bhogavilAsamAM Page #68 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI vairAgya zataka 45 : rAcanArI rANIne A na gamyuM - e rAjAne mArI nAkhavAnA upAya cintavavA lAgI potAnA putrane bolAvIne kadhuM ke tArA pitA rAjyane veDaphI nAkhe che, zrAvaka thayA pachI tArI - mArI ke rAjyanI bilakula darakAra karatA nathI, mATe tuM tene koIpaNa upAye mArI nAkhI rAjya laI le ne sukhethI bhogavaH saDela pAnane dUra karavAmAM ja zreyaH che. mAtAnA AvA vacana sAMbhaLI, kuMvara cUpa rahyo, kAMI bolyo nahiM rANIe vicAryu chokaro ! niHsattva-bAyalo - bIkaNa che. e kAMI karaze nahiM ne vAta phoDI nAkhaze mATe huM ja A vAtano jaladI nikAla lAvuM, ema vicArI rAjAne bhojana karavA bolAvyocAlAkIthI bhojana karatA rAjAnA bhojanamAM jhera- bhayaMkara viSa bheLavI dIdhuM. e jherathI rAjAne sahana na thAya tevI aMge-aMgamAM pIDA thaI. rAjAne khabara paDI ke AkRtya rANInuM che topaNa tenA para krodha na karatA, pauSadhazALAmAM jaIne anazana karI, namutthuNaM cintavatA, kezi- gaNadharanuM zaraNa laI kALadharma pAmI, sUryAbhadeva thayA. sukumAlikAnuM dRSTAnta pUrve caMpApurImAM atyaMta viSayAsakta jitazatru nAme rAjA hato. tene sukumAlikA nAme rANI hatI. maMtrI vagere e saMpa karI, rAjyamAM dhyAna nahi detAM rAjAne ane rANIne khuba dAru pIvaDAvI dUradUra jaMgalamAM mUkAvI dIdhA. ghena utarI gayuM eTale vicAra karavA lAgyA, ke ApaNe ahiM kyAMthI ! rAjya pATa kayAM gayAM pachI banne ubhA Page #69 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI vairAgya zataka thaI cAlavA lAgyA thoDe dUra gayA bAda rANIe kahyu ke :'mane khUba tarasa lAgI che' rAjA pANI levA gayo, pANI maLyu nahiM, paNa rANInA upara anahada premane lIdhe pAMdaDAno daDIyo banAvI - potAnI nasa cIrIne lohIthI bharI, rANI pAse AvIne kaDaM ke :- 'lyo A gaMdA khAbocIyAmAMthI AvaM pANI malyuM che, te pIvo' rANI te gaTagaTAvI gaI. thoDe dUra gayA pachI vaLI rANIe kahyu - mane bhUkha khuba lAgI che rAjA AhAranI zodhamAM thoDe dUra jaI, potAnA sAthaLamAthI mAsa kApIne lAgyo te pakSInuM mAMsa che ema kahI khavarAvyu. e pramANe rasto kApatAM kApatAM jaMgala vaTAvI eka nagaramAM AvyA, ghareNA Adi je kAMI hatuM te vecIne tethI Avela dhanathI vepAra karI rAjA nirvAha karavA lAgyo. rAjA vepAra karavA jAya, tyAre rANI tene kahe ke:- mane ekahu~ gharamAM gamatuM nathI-bIka lAge che. rAjAe eka pAMgaLA mANasane cekIdAra rAkhyo, teno kaMTha ghaNo komaLa hato. tenI sAthe lapaTAI ne tene ghaNI tarIke mAnyo. pachI to roja rAjAne mAravAnA prasaMgo vicAravA lAgI. eka vakhata vasaMtaRtumAM rAjA rANIne laI gaMgA nadIne kAMThe krIDA karavA gayo, tyAM khUba madirA pIvarAvIne, rANIe rAjAne nadInA pravAhamAM vaheto mukI dIdho, ne pelA pAMgaLAne khabhe besArI gAyana gavarAvatIbhikha mAMgatI bhaTakavA lAgI, loko pUche ke : 'A koNa che !' tyAre kahetI ke : mArA mA-bApe, Avo svAmI zodhyo che.' Page #70 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 47 zrI. vairAgya zataka A bAju rAjA taNAto taNAto eka lAkaDAnI sahAyathI kAMThe Avyo ne eka jhADanI nIce sUI gayo. najIkanA nagarano rAjA aputrayo marI gayo ne tethI maMtrIoe paMcadivya pragaTAvyA, A rAjA para hAthiNIe abhISeka karyo ne tene rAjya maLyu. banavA joge pelI rANI paNa pAMgaLA sAthe tyAM AvI caDhI. gAmamAM strInA satIpaNAnI ane pAMgaLAnA kaMThanI prazaMsA thavA lAgI. rAjAe paNa banene bolAvyA ne oLakhI lIdhAM. pachI pUchyu, he bAI ? Ane upADIne tuM kema phare che ! pelIe kahyu - 'pitAe jevo pati Apyo hoya tene satIoe iMdra jevo mAnavo.' e sAMbhaLI rAjA bolyo, he pativrate ! tane dhanya che - ghaNInA bAhuna lohI pIdhuM - sAthaLay mAMsa khAdhuM ne chevaTe tene nadImAM padharAvI dIdho. tArA satIpaNAnI vAta. thAya. chevaTe strIne avadhya jANI nyAyI rAjAe tene potAnI hada bahAra karI ane strI caritra pratyakSa anubhavI sarva strIno tyAga ko-apUrva brahmacArI banyo. he cetana ! AvI strIomAM moha karIne duHkhamAM zA mATe paDe che. teno tyAga karI brahmacaryano ajoDa AnaMda meLava ke jethI tArA banne janma sArthaka thAya. (32) (33) sAmAnyapaNe strInA sambandhathI AvI paDatI upAdhio - A bhavamAM paNa strIne yogecetana ! cintA adhikI thAya, Page #71 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI vairAgya zataka putrAdikanAM pAlaNa - poSaNa mATe dhaMdhA kaiMka karAya. zAnti ne sukhane vecI saMtApa zoka vhorI levAya, sarva duHkhanuM sAdhana evI strIne cetana ! zAne chAya. 48 vivecana - jyAM sudhI saMsAramAM na jhaMpalAvyuM hoyavivAha-lagna na karyA hoya, tyAM sudhI masta thaI pharato hoya tene koi jAtanI upAdhI na hoya, koI jAtanI cintA na hoya, paNa pachIthI te be pago maTI. cAra pago thAya. paraNyA pachI 'paino' kahevAya. eka pachI eka jaMjALa vadhatI ja jAya, enA duHkhano pAra na rahe, hA ? mohathI e duHkhane e gaNe nahiM paNa duHkha e du:kha, roja savAra paDe ne gharanI ciMtA, khAvAnI ciMtA, kamAvavAnI ciMtA, zeThANI sAhebanA hukamo para hukamo chuTatAM ja hoya, gharamAM ghI khuTI gayuM che, tela nathI, A lAvavAnuM che te lAvavAnuM che vagere. bALabaccA thAya pachI vAta ja na pUcho e to vItI hoya eja jANe, ghara calAvavA mATe - vyavahAra nibhAvavA mATe na karavAnA dhaMdhA karavA paDe, jenuM moDhuM jovuM na game evAonI gulAmI karavI paDe. he cetana ! kSaNika sukhane mATe zA mATe A bhavamAMja mahAduHkha vhorI le che ! tArA Atmika sukha - zAntinuM lIlAma zA mATe kare che ! tArA sarve duHkhanuM mULa - kAraNa koI hoya to te strImoha che ene choDa ! e upAdhimAM na paDa indriyo para - viSayapara vijaya meLava to tArA sukhanI AnaMdanI avadhi nahIM rahe. (33) Page #72 -------------------------------------------------------------------------- ________________ x0 zrI vairAgya zataka (34) strIno moha choDavA mATe zuM karavU, te . samajAve che. neminAthajI rAjImatI varjIne cAlyA zrIgiranAra, zAlibhadrajI-batrIza nArI chaMDI letAM saMyamabhAra. mithilAnRpathI eka ja sAthe ekahajArane ATha tajAya. sarva duHkhanuM sAdhana evI strIne cetana ! zAne vhAya. - vivecana-cetana ! jo tArA hRdayamAM barobara utaryu hoya, tane yathArtha samajAyuM hoya, tane cokkasa jacI gayuM hoya, ke mArA duHkhanuM kAraNa strI che, to teno rAga-moha choDI de. choDavU e choDavU, emAM lAMbo vicAra na kara, vicAramA vakhata na gumAva. yAda kara-rUpa rUpano ambAra rAjImatI jevI strIne zrI neminAthajIe choDIe choDI sAmue na joyu - choDIne, girinAra jaIne dIkSA lIdhI. e prabhune sAme rAkhI tuM paNa vIrya phorava, strIno tyAga kara, mana majabuta karIza to kaThina nathI. zAlibhadrajI- caritra vicAra. keTa keTalI saMpatti, 32-32 strIo, A manuSya bhavamAM paNa devatAI bhoga bhogavavAnA, tAre che evaM ghera sArU khAvAnAya sAMsA che. e batrIsa-strIo ne devatAI Rddhine choDI zAlibhadrajIe saMyama svIkAryu to tAre A be hAMDalI ne jhupaDIno moha choDatA zo vicAra ! / mithilA ane avantInA adhipati namirAjA jene eka hajArane ATha rANIo hatI, koI vAtanI khAmI na hatI, koI Page #73 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI vairAgya zataka vastuno tuTo na hato, paNa sarva asAra mithyA pataMganA raMga jevuM kSaNika samajAvyaM vairAgya thayo choDI detAM vAra na lag2ADI. indre kahyuM rAjan ! A agnine vAyu tArA gharane anta: purane nagarane bALe che. tUM joto kharo ! tenI upekSA kema kare che. A tArA putrane maMtrIo satAve che rAjyane chinna chinna kare che, tenI saMbhALa to le ! vyavasthA karIne pachI saMyama Acaraje. rAjarSie indrane uttara Apyo. 'he devendra ! mithilA baLatI hoya to temAM mArA AtmAnuM kaMI baLatuM nathI. patnI ke putra mAtA ke pitA, bhAI ke bhaginI koI koInu nathI, sarva svArthanA che. huM paNa mArA AtmAno svArtha sAdhu chaM mane kaMi zoca karavA jevuM nathI. ' namirAjarSinA vacanathI indrane ghaNo saMtoSa thayo, temane vandanA karI prazaMsA karIne te gayA. 'namipravrajyA' nAmanA uttarAdhyayana sUtranA 21mA adhyayanamAM guMthAyela namirAjarSi ane devendra vacceno saMvAda mananIya che. AtmAno ghaNo ja hitakArI che. 50 he cetana ! evA mahApurUSonA jIvana yAda karI, strInA mohamAM phasAyA vagara, maLela janmane sArthaka karavA tatpara thA. pachIthI pastAI to kaMI nahi vaLe, mATe pahelethI cetI jA samajI jA, ne jIvanane saMyama mArge vALI narabhavane saphala kara. (34) iti vairAgyazatake duHkhadAyi - strImohatyAgAdhikAraH samAptaH / Page #74 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI vairAgya zataka // atha vairAgyazatake bhAvanAdhikAra- prArabhyate // .. (35) strI AdimAM moha karAvanAra vibhAvadazA che ne te vibhAvadazA vItarAga paramAtmAnA vacanathI nAza pAme che. mATe te vacana- mAhAtmya batAve che.suvarNavedhakarasane yoge loha kanakatA pAme jema, jJAnI bhASitabhAvanAbhAvita cetana nirmaLa thAye ema. mantraprayoge jherI nAgataNuM paNa zuM nava jhera haNAya, kai vibhAvaramaNatA evI ? je jinavacane naSTa na thAya. vivecana-cetanane nirmaLa banAvavo hoya, AtmAne vibhAvadazAmAMthI svabhAvadazAmAM lAvavo hoya to bhagavante bhAkhelI ne bhAvelI bhAvanAo bhAvo, bhAvanAnI vicAraNA karo jema loDhuM survaNavedhakarasathI sonuM thaI jAya che. tema bhAvanAnA prabhAve AtmA vizuddha bane che game tevA DaMkhIlA jherIlA nAganuM jhera mantranA prayoge UtarI jAya che. tema sarva vibhAva ramaNatA jinezvara prabhue batAvela bhAvanAthI cAlI jAya che. bhAvanAo badhI maLI 16 che. temAM 12 sAmAnya bhAvanA che, ne cAra mahAbhAvanA che, AgaLa anukrame soLe bhAvanAonuM svarUpa batAvAze. bhAvanAthI ja bhavya bhava samudrano pAra pamAya che, bhAvanAthI ja AtmA sarva duHkhathI mukAya che, bhAvanAthI ja cetana ziva suqha ne meLave-che, Page #75 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 52 zrI vairAgya zataka bhAvanAthI ja jIva jagatanI janjALathI chuTe che, bhAvanAthI ja prANI nibiha pApa ne prajALe che, bhAvanA bhavanAzinI mATe bhAvanA bhAvo. bhAvanA bhAvyA vagara chuTako nathI. kema bhAvavI ? ema. jo puchatA ho ! to AgaLa te batAvyuM che. te samajo vicAro ne AtmAne bhAvanAnA vicArothI raMgI dyo. pachI pachI zuM ! joI lyo enI majhA, tamaneja jaNAzedekhAze ke kayAM khAbocIyAnI durgandhamAM saDato haMsa ! ane kayAM mAnasarovaranA motI carato haMsa ! bhAvanAthI AtmAnI pUrNatA khIla. ene badhuMya potAmAM bharyuM che evaM bhAsaze, ethI e sthiratA ne zAzvata dazA pAmaze (35) ( 36 ) prathama anitya bhAvanA Ayu vAyu taraMga samuMne saMpatti kSaNamAM kSINa thAya, indriya gocaraviSayo caMcalasandhyAraMgasamAna jaNAya. mitra vanitA svajanasamAgamaindrajAlanesvapna samAna, kai vastu che sthira A jagamAM jene icche jIva sujANa. vivecana-jIva mAnI beTho che, saMsAranA sukhane zAzvata-tene maLela sAmagrI kadI paNa javAnI nathI, evo ene mithyA moha che ne e enA duHkhanuM moTuM kAraNa che. e hRdayamAM A anitya bhAvanA bhAve to teno bhrama bhAMgI jAya, zAntapaNe Page #76 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 53 zrI vairAgya zataka vicAra kare to tene - AtmAnA jJAnadiguNa sivAya sarva asthira-anitya-kSaNavinazvara jaNAya. AyuSya - pavanathI thatAM mojAM jevuM - pANInA parapoTA jevuM Thokara vAge ne mANasa marI jAya, khAvA beTho hoya ne prANa uDI jAya koLIyo hAthano hAthamAM rahI jAya, vAta karato hoya - hasato hoya ne bagAsuM khAya, tyAM paralokamAM pahoMcI jAya, dhana-mAla milkata - badhuM jotajotamAM cAlyuM jAya. indriyanA unmAdaviSayo sAMjanI sandhyA jevA capaLa, zaradaRtunA vAdaLA jevA caMcaLa kuTuMba parivAra - svajana - sambandhi e badhuM mAyAjALa - Aja dekhAya ne kAla emAMnuM kAMI nahi. duniyAnI koIpaNa vastu lyo - vicAra karo, Akhara eno nAza ja thavAno. he sujJAni-jIva ! vicAra karI jo jagatamAM evI kaI sthira- sadAkALa rahenArI cIja che ke jenI tuM icchA kare che ! asthira vastune cAhavAthI zuM vaLaze. sthira vastune zodha ne te meLavavA prayatna kara. (36) - ( 37 ) bIjI azaraNabhAvanA je SaTkhaMDamahInAM netA cauda ratnanA svAmI jeha, ne je sAgaropamanAM AyuSyadhArI svarganivAsI teha, krUra kRtAntamukhe TaLavaLatAM zaraNavinAnAM duHkhI thAya, tana dhana vanitA svajanasutAdikakoI na ene zaraNuM thAya. vivecana - cetana ! tane kAMIka cintA Ave che, tane Page #77 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 54 zrI vairAgya zataka kAI duHkha Ave che, tyAre tuM bIjA pAse tArUM duHkha raDe che. tArA baLApA kADhe che. paNa tArI ciMtA-tAruM duHkha koI dUra karI zake ema nathI. tane koI zaraNa Ape tema nathI. tuM jene mAruM mAnI beTho che, te tArUM kuTumba paNa keTaluM, pAMca pacIza mANasonuM ke vadhumAM baso pAMcaso jananu, tenI to kaI gaNatrI ! cakavatinI lIlA jo, cha khaMDa pRthvInA mAlika, cauda ratnanA svAmI-karoDo mANaso ne devo tenI tahenAtamAM-sevAmAM hAjara, paNa maraNa Ave tyAre tene koI bacAvI zakatuM nathI: are ! tenuM to zuM ! paNa deva-devendronI paNa eja sthiti ernu paLa AyuSya purU thAya eTale khalAsa, ! game teTalo vilApa kare paNa koI jIvADI na zake. yamanA mukhamAM pesatAM-game teTaluM rovo bacAvo bacAvonI buma mAro paNa koI sahAyaka na thAya sau koI chuTI jAya, hAtha khaMkherI nAkhe, lAcArI batAve, kahe ke zuM thAya, ApaNAM hAthanI kyAM vAta che. zarIra paNa saguM na thAya, e paNa lAMbu thaIne paDI jAya. dhana paNa kAmamAM na Ave, strI paNa UbhI UbhI DusakAM khAya, ernu paNa kAMI na cAle, mA-bApa, bhAibhADaM bALa baccA badhAM moDhuM vikAsIne besI rahe. eka phoDalI thaI hoya to tenI pIDA dUra karavA koi samartha nathI. to maraNanI zI vAta. dharma sivAya bIju koi jagatamAM zaraNa nathI. evI azaraNa bhAvanA bhAvatA anAthI muninI jema dharmane zaraNe jaLU eja zreyaskara che. (37) Page #78 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI vairAgya zataka (38) trIjI saMsAra bhAvanAlobha dAvAnalalAgyo che jyAM lAbha jale je zAnta na thAya, mRga tRSNAsama bhogapipAsAthI jantugaNa jyAM akaLAya. eka cintA jyAM nAza na pAme tyAM to bIjI ubhI thAya. ema saMsArasvarUpa vicArI koNa na vairAgye raMgAya . vivecana-saMsAra bhAvanA bhAvavI eTale saMsArarnu duHkhadAyi svarUpa vicAra, - ne tethI vairAgya bhAva keLavavo saMsAranuM svarUpa jude jude ghaNe rUpe vicArI zakAya che. ahiM saMsAranI sarakhAmaNI eka moTA jaMgalanI sAthe karI che. bhavavana-bhavATavI vagere zabdo ApaNe ghaNI vakhata sAMbhaLIe chIe. e bhavamAM vanapaNuM zuM che. e ahiM samajAvyuM che. vanamAM eka bhayaMkara agni saLagato hoya che. tene dAvAnala kahevAmAM Ave che. enA jhapATAmAM je Ave te baLIne khAkha thaI jAya. e koIne choDe nahiM. ene bujhavavA mATe prayatno karavAmAM Ave te sarva nakAmAM jAya. A saMsAra kAnanamAM evo lobha dAvAgni saLagyAja kare che. tene zAMta pADavA lAbha prApta rUpa pANI jema jema chAMTavAmAM Ave tema tema te vadhArene vadhAre prajaLe che. kaDuM che ke : "jahA lAho tahA loho, lAhA loho pavaDDai / do mAsakayaM kajjaM, koDIe vi na niTThiyaM // " vanamAM mUMjhavanAra mRgataSNA mRgajaLanI lAlasA che. Page #79 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI vairAgya zataka tenI pAchaLa paDIne ghaNA pazuoe prANa khoyA che. saMsAramA evI bhogatRSNA che, enI pAchaLa bhamatAM prANIno Aroja Avato nathI. emAM ne emAe khuvAra thAya che. aTavImAM jema ArAma na hoya. zuM thaze ! koI khAI jaze to ! vAgha varU vagereno bhaya, vIMchI sApa ajagara-AdinI bIkathI citta zAnta na rahe. tema saMsAramAM paNa AdhivyAdhi upAdhithI kSaNa paNa ArAma nathI. eka vAta pate nahiM tyAM bIjI jAge, 'mA chaMvaDunI mAphaka eka pachI eka cintA uThatIja hoya, AvA duHkhadAyi saMsArathI chuTavA koNa na icche ? kone vairAgya na thAya saMsAranA judA judA citAra vicAravA mATe zrI yazovijayajI upAdhyAyajI mahArAje racela 'adhyAtmasAra' no bIjo 'bhava svarUpa ciMtA' adhikAra khAsa vAMcavA bhalAmaNa che. AvA-bhayaMkara bhavavanathI bhaya pAmatA AtmAne vairAgyanI zILI chAMyaja zAMti ApanAra che. mATe tenA Azraye javU ne bhItithI bacaq. (38) - (39) cothI ekatva bhAvanAjJAna-darzana-cAritrasvarUpI eka ja AtmA che ni:saMga, bAhya bhAva che saghaLAM emAM svAmIyatAno nahIM che raMga, janma jarA mRtyu ne karmaphaLono bhogavanAro eka, ema vicAra karatA jAgyo namirAjane citta viveka. vivecana- 'ego haM natthi me koi' eka Page #80 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI vairAgya zataka 57 evAdvitIyo'ham A ane A jAtinA anya sUtro AtmAne baLavAna banAve che. AtmA vicAre ke jagatamAM koI koInuM nathI tArUM karyu tAre bhogavavAnuM che. tuM ekalo Avyo cho ne ekalo javAno, A dekhAtAM bAhya padArthomAM tArUM kAMI nathI. janmatAM kAMI lAvyo nathI ane maratAM sAthe lai javAno nathI. to pachI vacamAM zA mATe mArU tArUM karI duHkhI thAya che. mahApuNye maLela mAnava janmamAM tArUM je che, tenI saMbhALa le. tAro jJAna guNa-eka ne advitIya che. tene khIlava, tArAmAM ajoDa darzana-zraddhA-samyaktva-guNa che. tene puSTa kara, tArAmAM ananya cAritra che te keLava, vicAra kara ! tuM niHsaMga che e tAruM ni:saMga-nirAvaraNa svarUpa meLava, teM karelA karmonuM phaLa tane ja maLaze bIjo emAM bhAga paDAvA nahiM Ave. to pArakA mATe zAne tuM pApa kare che. namirAjA-A ekatva bhAvanA-bhAvIne saMsAra pAra pAmyA hatA. eka hajArane ATha rANIo hatI. eka vakhata rAjAnA mAthAmAM sakhta vedanA thaI, te koI rIte zAMta na pAme. tenA para candananuM vilepana karavA mATe rANIo candana ghasatI hatI. te ghasatAM paraspara kaMgaNa bhaTakAvAthI avAja thato hato. rAjAne te avAja sahana na thayo. rANIoe saubhAgyanA cihna tarIke eka kaMkaNa rAkhI bIjA kADhI nAkhyA. - rAjAe pUchat ke : have avAja kema nathI Avato. kahyu ke, bIjA kaMkaNo kADhI nAkhI-ekaeka kaMkaNa rAkhela che mATe avAja nathI Page #81 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 58 zrI vairAgya zataka thato. namirAjA bhAvanAo caDyA ke kolAhala-avAjakhaLabhaLATa e eka bIjAnA sambandheja che, anyanA yogathI ja AtmA ATalo duHkhI che, majhA ekalAmAM che. zAMti ekalAmAM che. ArAma ekalAmAM che. huM eka chaM. mAro guNa eka che. huM tene saMbhALu, tene khIlavU, ema vicArI namirAjAe 1008 rANI rAjyapATa khaTapaTa ne sambandha mAtrano tyAga karI pratyeka buddha thaI, sAdhupaNuM grahaNa karyu ne indre parIkSA karI to paNa potAmAM draDha rahI chevaTe potApaNuM pUrNapaNe prApta karyu. eja pramANe ekatva bhavanA bhAvI kalyANa sAdho ne paramajyotimAM ekameka banI jAva. eja (39) (40) pAMcamI anyatva bhAvanAjema nalinImAM jala nityebhinnarahe che ApasvabhAva, tema zarIre cetana rahe che anyapaNuM e rIte bhAva. bheda jJAna nizcaLa jhaLahaLatuM sarva bhAvathI jyAre thAya. tajI mamatA grahI samatA cetanatatkSaNamuktipurImAM jAya. vivecana-he Atman ! A sarva padArthothI tuM judo che ne te sarva tArAthI judA che. tenI sAthe tAre kAMI lAgatuMvaLagatuM nathI. pANImAM kamaLa jema judaM rahe che. tema tArA zarIramAM paNa tuM che. zarIra e tuM nathI. tuM judo che. tuM paralokamAM jaiza tyAre zarIra ahiM paDayuM raheze, jyAre zarIranI e dazA che to anya padArthonuM pUchavU ja zuM ! koI Page #82 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 59 zrI vairAgya zataka tArUM nathI. jyAre tuM yathArtha samajIza ! ke huM sarva bAhya bhAvathI bhinna chaM. tyAre bAhya padArthomAM tane je mArA paNuM che e chuTI jaze ne samabhAva khIlaze, tArI mamatA vidAya thaze ne samatA tene sthAne Avaze, ne e samatA tane zIghra zivapuramAM laI jaze 'bhedajJAnAnmukti' e vedAntionA vacana- rahasya A anyatva bhAvanA vizada rIte samajAve che, AmAM teno samAveza thaI jAya che. e bhedajJAna-anyatva bhAva keLavavA prayatnazIla banavU ne bhavathI chuTavU eja A bhAvanA- rahasya che. (40) (41) chaThI azuci bhAvanAchidra zatAnvitaghaTa madirAno madyabinduo jharato hoya, gaMgAjaLthI dhove to paNa zuddha karI zakaze zuM koya ? deha azuci che chidAnvi malamUtrAdikano bhaMDAra, nhAo dhovo candana caraco to paNa zuddha nahIM ja thanAra. vivecana-AtmA nahiM karavAnA kAmo zarIrane mATe kare che ne du:khI thAya che. zarIrano moha cetana, caitanya nAza pamADe che. jIvanano moTo kALa zarIranI sevAmAM vIte che. dharmArtha zarIranuM rakSaNa kara joIe tene badale zarIrane mATe sarvasvano bhoga ApavA taiyAra thAya che. te zarIramAM che. zuM ! eno kadI vicAra ko zarIra eTale azucino bhaMDAra, zarIra eTale maLamUtrAdino khajAno, zarIra eTale gaMdhAtuM khAbocIyuM, Page #83 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI vairAgya zataka dArunA ghaDAne-kohavelI mAdaka vastuthI bharela kuMbhane jene so chidra hoya, ne-dareka chidramAMthI vAsa mAratI madirA jharatI hoya, zuM ! te sApha karI zakAze ! tene mATI lagADo. gaMgAnA pANImAM dhovo paNa bahAra kADho eTale hatuM e- e ! evI kAyAnI sthiti che. puruSanA nava dvAre ne strInA bAra bAraNethI azuci vahyAja kare che divasamAM dasa vakhata sApha karo, game teTalA pANIthI dhovo, sAbu lagADIne snAna karo, tenA para tela phula-attara lagAvo, caMdanano lepa karo paNa ghaDIkamAM badhI vastu bagaDI jaze. sArAmAM sArI vastu khAdhI hoya-paNa teno vikAra kevo thaI jAya che. e A azucimaya zarIra para moha ! ne tene mATe kukarmo ! 'asArAt sAramuddhareta niHsArasAra vagaranA padArthamAMthI paNa sAra grahaNa karavo, e nyAye A asAra zarIrathI sAra-dharma karavo, e A azuci bhAvanAno sAra che.' (41) (42) sAtamI Azrava bhAvanA ___(zArdula vikrIDita) jyAM A jIva anubhavI sukhaduHkho karmIzane nijhare, tyAM to Azravazatruo kSaNakSaNe karmo ghaNAe bhare. mithyAtvAdika cAra mukhya ripuo rokI zakAye nahIM, ne A cetana karmabhAra bharIo jAye na mukita mahIM. vivecana-Azrava eTale AtmAmAM karmarnu Avaq. Page #84 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI vairAgya zataka Azrava e Atma-sarovaramAM karmapANI AvavAnuM dvAra che. karelA karma bhogavyA sivAya chuTatA nathI. anantAnaMta karmathI mukta thavA cetana sukha ne duHkha anubhavyAja kare che. ghaNA azubha karma khapAvavA nAraka vageremAM ghaNA kALa sudhI duHkha bhogave, vaLI thoDA zubha karmano udaya thAya tyAre sukha anubhave ne ema karI pahelA bAMdhelA karmo ochA kare na kare, eTalAmAM Azrave bIjA karmothI AtmAne bAMdhI ja dIdho hoya kSaNe kSaNe paLe paLe samaye samaye AzravadvAsa AtmA sAta-ATha karma bAMdhato ja hoya. he cetana ! te Azravane vicAra. vAraMvAra yAda rAkhaje ke : eja tArA bhayaMkaramAM bhayaMkara zatruo che, eNeja tAruM sarvasva luTIM lIdhuM che. cAra rUpe tArI pAchaLa paDayA che. (1) mithyAtva, te tane sattattva upara zraddhA-AsthA thavA nathI detuM (2) avirati, te tane pApa pravRttiothI aTakato roke che. (3) kaSAya. te tane krodha, mAna, mAyA ne lobha karAve che. (4) yoga, tethI tuM niraMtara azubha vicAra-vANIne vartana karyAja. kare che, A cAre tArA kaTTara duzmana che. te tuM jyAM sudhI nirbaLa cho, tyAM sudhI tArAthI rokAze nahiM. keTalIka vakhata e 42 rUpe tArA para hallo karI tane karmathI bharI de che. 5 iMdriya. 4 kaSAya. 5 avrata. 3 yoga ne 25 kriyAo. e 42 ne parAdhIna paDela tuM muktimAM jaI zakato nathI. tuMtene vaza thaI jA cho, mATe barAbara samaja ke Azrava e mArA duzmana che. vAraMvAra gokhIne Page #85 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 62 zrI vairAgya zataka yAda karI le, ke AzravanuM A svarUpane mAre tene yuddhamAM jItavAnA che. eno vijaya kara eTale basa ! tAro beDopAra! uTha ! ubho thA, tenA kabajAmAMthI chuTo thaI, tenA mAthAmAM phaTako lagAva, joje pAcho na paDato, basa eka vakhata enA upara kAbu meLavI le. tuM cetana ne e jaDa, e tArA para sattA calAve ne tuM eno nacAvyo nAce ! e na bane-kadI na thAya. tAre ene haThAve ja chuTako, cAla, medAne paDa. yuddha macAvajaMga macAva, vijayazrI varI tArI Rddhino svAmI bana. (42) (43-44) AThamI saMvara bhAvanA - (savaiyA) samyaktve mithyAtvadvAra ne saMyamathI avirati rokAya, cittataNI sthiratAnI sAthe ArtaraudradhyAno nava thAya. krodha kSamAthI mAna mArdavathI mAyA ArjavathI jhaTa jAya, saMtoSa setu bAMdhyo lobhasamudra kadI navavikRta thAya. guptitrayathI mana vacanane kAyAnA yogo rUMdhAya, ema AzravanA dvAro saghaLAM saMvarabhede baMdha ja thAya. saMvarabhAvanA iNavidha bhAvI jo AcAra viSeya mUkAya ? to zuM? saghaLAM saMsRtinAM duHkhathI Acetanamukta na thAya ? vivecana-he cetana ! tane Azravane jItatA na AvaDatuM hoya, tuM pAcho paDato hoya, tuM muMjhAto hoya to saMvara bhAvanA Page #86 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 63 zrI vairAgya zataka vicAra, saMvara sAthe maitrI bAMdha, tenI salAha pramANe vartana kara. te tArI badhI muMjhavaNa. TALI deze. Azrava karatAM saMvaranuM baLa vizeSa che. e eka eka Azravane baMdha karI deze. mithyAtvane samyaktva dura karaze. aviratine sattara prakAranA saMyama haTAvaze. ArtadhyAna ane raudradhyAna manovRttine sthira karavAthI nahiM thAya, athavA dharmadhyAnane zukUla dhyAna dhyAvavAthI nahiM thAya. kSamAthI krodha jItAze. mRdutAnamratAthI mana-abhimAna dura thaze. RjutA-saralatAthI mAyA nAza pAmaze lobhanuM nAma ja na lyo. e bhayaMkara khADI che. e koIe pUrI nathI. jema jema e puravA jAya, tema tame e UMDIne UMDI ja jatI jAya che. mATe tenA para saMtoSa setu tRpti-saMtoSano pula bAMdhI pele pAra pahoMcI javAze. manavacanane kAyAnI pravRttio mana gupti-vacana gupti ne kAya guptithI rokAze. sanmArge vALI levAze. 57-saMvaranI sahAyathI 42-Azravane baMdha karI zakAze. AzravanA bAraNA baMdha karavAnI saMvara e kaLa che, 5samiti-3-gupti 10yatidharma 12-bhAvanA 22-parISaha, ne 5-cAritra-e sattAvana saMvara che. eka vakhata eno anubhava karI jovo. joI lyo tamArA keTalA duHkho nAza pAmI jAya che. saMvara bhAvanAne yathArtha samajI vartanamA utAro, to saMsAranA duHkhamAtra jota jotAmAM cAlyAM jaze, 57 saMvaramAMthI eka pachI ekane sAdI Azravane haThAvo ne mokSa meLavo ne sukhI thAva. Page #87 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 64 zrI vairAgya zataka (45) navamI nirjharA bhAvanA taptavahninAM tApa thakI jema svarNamela te thAye dUra, dvAdazavighatapathI A AtmA karmavRnda kare cakacUra. aNimAdikalabdhio enuM AnuSaGigikakArya gaNAya, ddaDhaprahArI cAra mahAhatyAkArI paNa mokSe jAya. vivecana - tuM saMvarathI navA AvatA karmone to rokIza paNa tArA AtmAmAM ananta karma paDayA che. tenuM zuM ! e karmano kacaro e karmajALa - karmonI e nibiDa gAMTho emane ema nahiM khase, e bhogavatAM tAro Aro nahiM Ave, e dUra karavA nirjharA bhAvanA bhAva, tenI maitrI kara, tenI sevanA kara. ethI nibiDa karmo baLIne khAkha thaI jaze . pAponuM pAyazcitta kara. guNino vinaya bahumAna kara, mahAtmAonI sevA bhakti kara, sUtra jJAnInA vacanonuM zravaNa cintana kara, zubha Alambana laIne dhyAna dhara, Alambana vagara AtmAne dhyAnanI dhArAmAM caDAva. kAyAnI mAyA chor3I navakAra maMtranA jApamAM lAgI jA. logassanA moTA moTA kAussagga kara, AgAra rAkhI maryAdA bAMdhI cAre AhArano sarvasvano tyAga kara, bhUkha karatAM odhuM bhojana le, 32 koLIyAne badale pAMca sAta kevaLa ochA khA, icchA upara kAbu meLava. khAvAnI lAlasA ochI kara, rasanuM varjana kara. vikRti ghI, dUdha, dahiM, gaLapaNa tela taLela kharekhara Page #88 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI vairAgya zataka vikRti che, tene varjIde, kAya kleza sahana kara, AtApanA le. locAdi kaSTothI Dara nahiM. ethI zarIranI mUrchA ochI thaze, indriyo gopava, tene unmAdamAM na muka, tenuM damana kara, A bAre tapa tane nirjharA bhAvanAmaya karaze, tapa rUpa vajrathI moTA pahADa jevAM karmanA jaththAo bhAMgIne bhukkA thaI jaze, tenuM cUrNa thaI te kayAMya uDI jaze. tuM haLavo, phula jevo thaI jaiza, labdhio riddhisiddhio to tane enI meLe AvI maLaze, gAya, brAhmaNa, strI ne bALaka ema cAra cAra mahAhatyA karanAra draDhaprahArI jevA paNa tapane prabhAve nirjhara bhAvanAne baLe mokSamAM pahoMcI gayA. to tAre cintA zI ! tuM to evo pApI nathI. basa hRdayathI nirjharA bhAvanAne tapane ArAdha ne kalyANa kara. (45). (46) dazamI dharma bhAvanAsUryacandra uge ne, varase jaladhara, jaga jaLamaya navathAya. zvApada janasaMhAra kare nahIM vahnithI nava vizvabaLAya, zrIjinabhASita dharmaprabhAve iSTavastu kSaNamAM ya pamAya, kasagAkara bhagavantadharmane koNa mUrkhamanathI navachAya, vivecana-kAraNa vagara kArya na ja thAya' e sanAtana siddhAnta che. sUrya ne caMdra niyamita uge che ne prakAza kare che. tenuM kAraNa zuM ! nArakInI mAphaka ahiM aMdhakAra sadAkALa nathI raheto e zAthI ! vakhatasara vAdaLAM varase che, Page #89 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 66 zrI vairAgya zataka ne lokone AnaMda thAya che. emAM zo . hetu che ! lavaNa samudranI eka zikhA-pANIno uchALo bharatakSetrane pANImaya karI de tema che, chatAM ema kema nathI banatuM ! siMha vAghavarU vagere jaMgalI-hiMsaka prANio mAnava jAtane kema mArI nAkhatA nathI ! dAnAvala moTI moTI Ago-agninA utpAto AkhA jagatane bALIne bhasmIbhUta kema karatAM nathI ! A badhAnuM kAMI kAraNa hovU joIe. dekhAtA kAraNo-anyathA siddha che-nakAmAM che, lulAM che. dekhAtA hetuo seMkaDo vakhata niSphaLa nivaDyA che ne nivaDe che. e sarva- prabaLa kAraNa koI hoya to te dharmano prabhAva che. dharma prabhAve jagatamAM zAnti che. sukha che, ArAma che. jyAM dharmano prabhAva nathI. tyAM yuddho mace che. ativRSTi anAvRSTinA upadravo thAya che cothA ArAmAM dharmano prabhAva vadhu hato to tyAre sukha zAnti paNa vadhu hatA paMcama kALamAM dharma-ghaTI gayo che. to sukha-zAnti paNa tevAM nathI. vaLI chaThThA ArAmAM dharma jovA nahiM maLe to sukha paNa nahiM dekhAya, kudarata paNa dharmane AdhIna che. adharminI kudarata paNa vipharelI hoya che evo mahAprabhAvapUrNa-dharma zrIjinezvara bhagavante prarUpyo che, upadezyo che te abhiSTapUraka, vAMcchitadAyaka, kAmitapUraNa kalpatarU samAna zrIjina dharmane koNa evo mUrakha hoya ke na cAhena icche. tenI ArAdhanAmAM na joDAya, sarva samaju jana dharmabhAvanAne A rIte vicAre ne tene sevI sukha meLave. Page #90 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 67 - zrI vairAgya zataka (47) agIyAramI lokasvarUpa bhAvanAkaTipara sthApita hastaprasAritapAda purUSanA jevo jeha, SaDdravyAtmaka loka anAdianantasthiti dharanAro teha. utpattivyaya dhrauvya yukta te Urdhva adhone madhya gaNAya, lokasvarUpa vicAra karatAM uttamajanane kevala thAya. - vivecana-loka eTale cauda. rAjaloka-jIva ane pudulane rahevAnuM sthAna. jIva ane pudulanA paribhramaNanI maryAdA, lokanI bahAra jIva ke pudgula na jai zake, te bannene cAlavAmAM, sthira karavAmAM, rahevAmAM ne navAjunA oLakhavAmAM sahAya karanArA, dharmAstikAya, adharmAstikAya, AkAzAstikAya ne kALa te paNa lokamAMja alokamAM to kevaLa AkAza, ne te paNa anaMta-apAra, na koi temAM jai zake ke rahI zake evaM. dekhItI badhI dhamAla lokamAM, eka rAja pahoLI ne cauda rAja lAMbI sanADI te paNa lokamAM te lokanA traNa vibhAga Urdhvaloka, madhyaloka, ne adholokabIjA zabdomAM kahIe to svarga-mRtyu ne pAtALa, temAM Urdhvaloka sAta rAjamAM kAMIka alpa-UMco ne vadhAremAM vadhAre pAMca rAja pahoLo. madhya loka 1800 yojana UMco ane eka rAja pahoLo, adho loka sAta rAja UMco ne vadhAremAM vadhAre sAta rAja pahoLo. UrdhvalokamAM bAra devaloka. navagraiveyaka pAMca anuttara siddha zilA vagere che. madhya lokamAM asaMkhya Page #91 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 68 zrI vairAgya zataka dvIpa samudro - nadI - taLAva, draha, sarovara parvata vagere che ne adho lokamAM sAta nArakI bhavanapati - vyantara vagerenA AvAsa Adi che. A lokanI kalpanA vaizAkha saMsthAne UbhelA, purUSanA jevI che, te A pramANe : banne paga pahoLA karI ne keDa para hAtha rAkhIne sthira rahela puruSanuM saMsthAna - vaizAkha kahevAya che. tenA pagathI mAMDI keDa sudhI, nAraka Adi adho loka Ave. keDane sthAne madhya lokane tethI upara Urdhva loka Ave. A loka anAdi anaMta che paNa parivartana zIla hovAne kAraNe utpattivALo sthira ne vinAsI paNa kahevAya che. A lokanA svarUpano vicAra karatAM AtmA karma khapAvI lokAnta meLave che, kevaLa jJAnio mokSa jatAM pahelAM AyuSya karatAM zeSa karma vizeSa hoya te samudghAta karI, Atma pradezothI lokane bharI de che. A lokanA vicAramAM sarva vicAraNAo samAvI zakAya che. A lokanuM vistArathI svarUpa jANavAnI icchAvALAe kSetrasamAsa saMgrahaNI - sUtra, loka prakAza, vagere zAstro UMDANathI samajavA-bhaNavA bhalAmaNa che. (47) (48) bAramI bodhidurlabha bhAvanA prathamanigoda pachI sthAvaratA trasatA paMcendriyatAhoya, manuSyapaNuM pAmIne dharmazravaNathI samakita pAme koya. suramaNisuraghaTa suratarumahimAenI pAse alpagaNAya, bodhirananI durlabhatA te ekajIbhathI kema kahAya. Page #92 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI vairAgya zataka - vivecana-samyaktva darzana-bodhi devagurune dharma upara zraddhA sattatva para Atma vizvAsa e apUrva cIja che, jenI jagatmA joDa nathI. jeno mahimA cintAmaNi ratna kAmakuMbha, kalpataru, kAmadhenu karatAM kei guNa adhika che. enA mahimA jeTalo moTo che tevI tenI prApti paNa muzkela che. e vastu ramatamAM maLatI nathI. te meLavavA mATe AtmAe prabala puruSArtha phoravavo joIe mohano sakhata sAmano karavo paDe che. anAdi-anaMta kALathI nigodamAM bhamatAM bhamatAM bAdara ekendriyamAM-pRthvI, pANI, agni vAyu, vanaspatimAM asaMkhya kALa rakhaDI, beindriya-teIndriya-caurindriyamAMsaMkhyAtA kALasudhI bhramaNa karI. tiryaMca paMcendriyanA pazupaMkhI AdinA bhavo karI-manuSyabhava pAme, te pAmyA pachI paNa Aryadeza, Aryakula, sadgaruno yoga, dharmanuM zravaNa vagere jyAre thAya ne tenA upara ruci jAge ! tyAre AtmA samakita pAme, paNa samakita pAme eTale teno beDo pAra ! samakita pAmyA pachI avazya ardha pudagala parAvartamAM te mokSa meLave. samakita pAmyo eTale e paramapada- pagathIyuM caDatAM zikhyo. kadAca paDI jAya to pharIthI caDe paNa tene caDatAM AvaDI gayuM eTale te chevaTe cheka pahoMcavAMno ja. samakita meLavavA mATe paDatI muzkelIono ane tenA prabhAvano kahetAM pAra Ave tema nathI. eka jIbhathI to e gAI zakAya ja nahi. jagatnA jIva mAtra samakita pAmo. pAmIne tene akSaya karo Page #93 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI vairAgya zataka kSAyika samakitI bano ane akSaya sukhane meLavo, A bhAvanAnI vicAraNA che-ahiM anuprekSA-bAra bhAvanA pUrI thAya che. A bAra bhAvanAmAM vizvanI sarva vicAraNAo samAI jAya che. koI evaM tattvajJAna nathI, koI evaM padArtha jJAna nathI, koI evI vastu nathI ke je A bAra bhAvanAmAM na hoya, A bhAvanAo bhAvI eNe sarva bhAvyu. mATe UMDANathI A bhAvanAone vicAro ne Atmahita sAdho. (48) __(49) have. cAra parA bhAvanAnuM svarUpa darzAvAya che. zAstramAtrano sAra kaho, sarva graMthonuM rahasya kaho, sarva upadezonuM phaLa kaho. to te A cAra bhAvanAo che. A bhAvanAothI AtmAnA asAdhya vyAdhio nAza pAme che. A bhAvanAothI prANImAtra mukta banI zake / AtmazarIrane puSTa karavA mATe A bhAvanAo rasAyaNa samAna che. bhAvanAo AtmAne dharma dhyAna sAthe joDI de che, temAM. prathama maitrI bhAvanA. hitaciMtanathI sarvasattvanI sAthe cetana maitrI joDa, vaira virodha khamAvI daine IrSyA andhApAne choDa. mAtapitAne bandhu rUpe sarva jIva saMsAre hoya, dveSabhAvanA viNa A jagamAM sabaLozatra che nahIM koya. vivecana-he cetana ! tuM zA mATe bIjAne tArA zatru samaje che ! tAye koI zatru nathI, tAruM koie bagADayuM nathI. Page #94 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI vairAgya zataka tAraM bagADanAra tuM pote cho. tArI parabhAvamAM Asakti che, tethI tArUM bagaDe che, bIjA to nimitta mAtra che. tuM zvAna vRttino tyAga kara, ne siMhavRtti dhAraNa kara lAkaDIne bacakA na bhara emAM tAeM kaiM nahiM vaLe te lAkaDInA mAranArane oLakha ne tenA para dhasa ! tane duHkhI tArA karma kare che, teno nAza kara, tuM svabhAvamAM ramato thA, tane Apo Apa samajAze ke: meMja mAeM kharAba karyu che. tyAre tane bIjA koI duzmana nahiM lAge, anya sarva tane tArA mitra lAgaze. prANImAtranuM hita cintava, badhA tArA bandhu che, tenA pratye mitrabhAve vartana kara, jenA jenA pratye teM jhaghaDA karyA hoya, gALAgALI-mArAmArI karI hoya, veravirodha laDAI TaMTAmAM majA mANI hoya, e badhAthI kSamA yAcI le, mAphI mAgI le, badhAthI chuTo thA, sarvane kSamA ApI chuTA kara. tuM koNa ! tuM cetana ! samaju, jJAnI, tane A jhaghaDA vagere zobhe ! tuM irSyAthI-dveSathI andha banyo ho, to te irSyA-dveSano nAza kara. tene tilAMjali de. dekhato thA, vicAra kara ke huM konI sAme boluM chaM ne hAtha ugAmuM chu. konuM kharAba citavaM chu. jenI sAme kare che, te tArA mAtApitA che. eka vakhata teoe tane pALI poSIne moTo karela che. te tArA bhAIbhADaM che, eka vakhata te sarva sAthe tuM ramyo che. tuM sarvanI sAthe koIne koI saMbaMdhathI joDAyo che. tenuM ja kharAba ciMtavatuM tane zobhe ! tuM badhAno mitra bana ne badhAne tArA mitra banAva. te mATe cAra Page #95 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 72 zrI vairAgya zataka vicAra zAMta citte tArA manamAM utAra. (1) tAre keTaluM jIvaq che ! thoDA jIvanane mATe zA mATe badhAnI AMkhe caDu, badhAnI sArapa zA mATe na laDaM (2) A sarva mArA saMbaMdhio che. temanI sAthe laDavU mAre ucita nathI. (3) mAeM kharAba mArA karmathI thAya che mATe tene dUra kareM bIjAnI sAthe bAjhavAthI zuM vaLaze, (4) bIjA jIvo paNa karmAdhIna che. temano mULa svabhAva vizuddha che. teo potAnA svabhAvamAM Ave. teo paNa karma mukta bane ane sukhI thAya. - A cAra vicAro jo hRdayamAM barAbara ThasI jaze. to koI koIno zatru nathI, sarva sarvanA mitra che. e samajAtAM vAra nahiM lAge. sarva sarva- kalyANa iccho ane paraspara maitrI keLavo. (49) . (50) bIjI pramoda bhAvanAjihvA DAhI thaIne guNInAM guNatuM preme karaje gAna. anyakIrtine sAMbhaLavAne sajja thajo he banne kAna, prauDhalakSmI bIjAnI nirakhI netro tuma nava dharajo roSa, pramodabhAvanA bhAvita thAzo. to mujane tumathI saMtoSa vivecana-he Atman ! bIjAnuM sukha joI sukhI thA. bIjAne sukhe duHkhI zA mATe thAya che ! bIjAne AgaLa vadhato joI baLe che kema ! bIjAnI sukha-saMpatti dekhI mAthu kuTIza to paNa tArA hAthamAM kAMI nahi Ave, tema tenuM kAMI orcha nahi Page #96 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 73 zrI vairAgya zataka thAya, zA mATe nahiM gAMThase gira paDA, nahi kIsIse chIna, detAM dekhA orako, mukhaDA bhayA malIna jevU kare che, badhethI AnaMda letAM zIkha, bIjAne sArA joI rAjI thA, guNano prema kara, koI dAna detuM hoya, koI brahmacarya pALatuM hoya. koI tapa karatuM hoya, koI bhAvanA bhAvatuM hoya to te jANI tuM harSita thA, pramudita thA. tArI jIbhane kahe ke guNanI prazaMsA kare. DAhI thaIne guNinA guNa gAvA lAge kAnane kahe ke tame bIjAnI kIrti sAMbhaLavA , taiyAra thAva, anyanI prazaMsA sAMbhaLI saMkocAva nahi paNa uMcA thAva AMkhane paNa bIjAnI saMpatti dekhI rAjI thavA zIkhava, bIjAne sArA kAma karato joI netrane praphullita-vikasita thavA keLava, zA mATe e AMkha bIjA- sArU joI zakatI nathI. kema mIMcAI jAya che. kema pharI jAya che. enI e badhI Teva bhUlAvI de. ene kahe ke tame rAjI thazo to tamArAthI huM paNa rAjI thaIza. toja mane tamArAthI saMtoSa che. guNAnurAgathI-guNa premathI, prazaMsAthI AtmAmAM guNa Ave che. guNI thavAnuM paramasAdhana guNane guNInI anumodanA che. pramoda bhAvanA che. sarve pramudita thAva, sarve pramoda bhAvanA bhAvitAnta:karaNa bano ne sarve parama AnaMdamAM nimagna raho. (50) (51) trIjI karuNA bhAvanA janma jarAmRtyunAM duHkho ahoniza sahetuM vizvajaNAya tana dhana vanitA vyAdhinI cintAmAM sAro janma gamAya, Page #97 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI vairAgya zataka zrIvItarAga vacana pravahaNano Azraya jo janathIya karAya, to duHkhasAgara pAra jaIne muktipurInAM saukhya pamAya. 74 vivecana saMsAramA sabaDatA koI paNa AtmAne joIne, bhavacakramAM bhamatA koI paNa jIvane avalokIe, karmane parAdhIna koI paNa cetanane tapAsIe, to te du:khI ja dekhAze, duHkhathI vimukta koI nahi lAge. zarIranAM, mananA, janmanA, jarAnA, maraNanA, Adhi, vyAdhi-upAdhinA duHkho sau koIne vaLagelA che, potAnA ane paranA sarva du:kho dUra karavAnuM parama sAdhana 'karuNA' bhAvanA che. koIne paNa duHkhI joI hRdaya pIgaLI jAya, e duHkha joI na zakAya, citta dravI jAya, manamAM ema thAya ke : enuM duHkha nAza pAme, e sukhI thAya, mArAthI banatA prayatne huM tenuM duHkha dUra karuM. bAhya duHkho karatAM AtmAne Antarika duHkho khuba duHkhI kare che. pharI pharI temAMthI navA ne navA duHkho janma pAme che. te dUra karavAnI khAsa jarUra che. karU NAvALo AtmA-vizvanA sarva jIvonuM bAhya ke Antara duHkha dhanathI ne sadupadezathI dUra karavA. asamartha che, te sarva duHkhano nAza karavAno phakta eka ja upAya che. ne te karuNAno vicAra, vicAra baLa ! sarve baLa karatAM caDIyAtuM che. bhAvanAnI tAkAta badhI tAkAta-karatAM adhika che, jo manamAM emaja ramatuM hoya ke A sukhI thavo joIe. to thAya ja ! kema na thAya ? mATe haMmeza vicArakhuM ke : sarve sukhI thAya, badhA duHkho nAza - Page #98 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI vairAgya zataka pAmo, duHkha mukta thavA sarve vItarAga bhagavantanA vacanane anusaro. AvI karuNA . bhAvanA bhAvavAvALo AtmA potAne prApta thayela sAdhana saMpattithI bIjAne sukhI karavA prayatna karato rahe che ne bhAvanA-baLe, pote parama sukha meLavI bIjAne sukhI kare che. (51) (52) cothI mAdhyasthya bhAvanA karmataNe anusAre jIve sArAM narasAM kArya karAya, rAga dveSa stuti nindA karavI tethI te nava yukta gaNAya. baLAtkArathI dharmaprema vItarAgaprabhuthI paNa zuM thAya, udAsInatA amRtasaranAM pAna thakI bhavabhrAnti jAya. vivecana - jagatanA jIvamAtra karmAdhIna che. pote karela karmane anusAre te pravarte che. sArA-bUrA kAryo kare che, sukhI duHkhI thAya che. koIne sukhI joI ! Ane meM sukhI ko che. e mArAthI AgaLa vadhyo che. evI abhimAnanI vRtti dhAraNa karavI e pApa che e anarthakArI che. eja pramANe koIne duHkhI joI-meM Ane Ama karavA kahyu hatuM, chatAM teNe te pramANe na karyu ne duHkhI thayo. mArU mAnyu ja nahiM. ityAdi kheda karavo e paNa ucita nathI, yukta nathI. ethI paNa ahita thAya che. e banne rAgadveSanI chAyA che. bIjAnu hita karavA sanmArga batAvo, ne e ene anusare, ne sukhI thAya to te jANInejoine rAjI thAva, na anusare, uMdhe mArge jAya ne duHkhI thAya Page #99 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 76 zrI vairAgya zataka to vicAro ke - e jIva prabala karmane AdhIna che. karuNApAtra che. paNa tamArA manane malina na karo, sarva zaktimAn-vItarAga paramAtmA paNa parANe dharma karAvatA nathI. tIrthaMkara bhagavanto ekAMta hitakAriNI dezanAM detA hoya che. je kadI aphaLa nathI jatI chatAM keTalAMka mahAkarmI AtmAone e nathI rUcatI. ethI zuM ! prabhune e AtmApratye na to aruci thAya na to rAga thAya madhyasthabhAva udAsInatA, taTasthavRtti keLavavI ghaNI ja muzkela che. jeTalI muzkela che eTalI ja keLavAyA bAda lAbhadAyaka che. saMsAramA ziva sukhanA AsvAdanI chAyA A udAsIna bhAvamAM rahelI che. A bhAvanA keLavAya eTale bhavacakranA paribhramaNanI pUrNatA thAya che. sarve samabhAvamAM madhyasthya bhAvanAmAM lIna bano ne paramapadane pAmo. maitrI, pramoda, kAruNya ane madhyasthya e cAra bhAvanA jeNe sAdhI teNe sagharcha sAdhyuM che, e sivAyarnu sarva aphaLa che. ukhara bhUmimAM khArApATamAM anAja vAvavA jevU che, e Uge to nahi paNa vAveluM eLe jAya. eja pramANe bhAvanA vagara je kAMI karavAmAM Ave e badhuM nakAmu jAya che, mATe aMta:karaNane bhAvanAthI raMgI zuddha banAvI dharma-Atmahita karavAmAM prayatnazIla thaq. iti 'vairAgyazatake' bhAvanAsvarUpa - vivecakaH paricchedaH paripUrNaH // Page #100 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI vairAgya zataka // atha saMsArAsAratA = varNanodhikAraH // ( harigIta ) (53) cetana ! pramodano tyAga kara : asAra A saMsAramAM nathI saukhya ke zAnti jarI Adhi upAdhi vyAdhiothI A badhI duniyA bharI. ema jANato paNa jIvatuM ALasa are re, kema kare ? kalyANakArI dharma jinano kema tuM nava Adare ? 77 vivecana - he jIva ! he Atman ! tuM ALasa kema kare che, pramAdamAM zA mATe paDayo rahe che. tAre sukha joIe che ne, tuM zAntine icche che ne, e A saMsAramAM nathI, saMsAra asAra che. duHkha vinA bIjuM kAMi tyAM nathI, duniyAmAM draSTi nAkha koIne manamA saMtApa. koIne kuTuMbanA upatApa to koIne zarIre roganI mahApIDAo, duHkha - yAtanA sivAya kAMI najare nahiM caDe. e dekhavA chatAM ethI DaravA chatAM emAM ne emAM kema paDI rahyo che uTha ! Ubho thA ! ALasane khaMkherI nAkha, tane bacAvanAra - duHkhathI choDavanAra, kalyANakAri zrI jinezvara prabhuno dharma che. tenuM zaraNuM le ! tenI ArAdhanA kara emAM Adara zraddhA rAkhI udyama kara ne sukhI thA. (53) (54) bhoga ane vilAsanA vicAromAM AyuSyane na gumAvo Page #101 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 78 zrI vairAgya zataka dhana putra prabhutA lADI gADIcittamAM nitya ciMtave Aje maLe kAle maLe ema urmio uramAM dhare, paNa aMjalinA jalapare jIva AvakhuM tArUM ghaTe te kema tuM jANe nahIM DahApaNa bharI buddhi chate vivecana - he cetana ! tuM vivekI cho, samaju cho, akkalavALo cho. chatAM jIvanane nakAmuM kema veDaphI rahyo cho. tArA mananI sthiti jo ! tuM kevA vicAro kare che. tane thAya che ke khuba dhana meLavuM, lakhesarI koTyAdhipati banuM ! paisAdAra kahevarAvu, aneka putrono pittA thauM. mane bApujI ! bApujI ! kahetAM bALako bAjhI paDe, evI sthiti anubhavuM. zeTha - zrImanta adhikArI, moTA moTA birUdone dharanAro banuM. aneka rUpavatI yuvAna strIo karUM, ghoDAgADI moTaragADImAM pharU, are ! moTo rAjA thauM ! hukamo choDuM. vilAsamAM racyo pacyo rahUM. evA ne evA vicAro tArA manamAM udbhave che, A badhuM Aje maLazekAle maLaze, ema cittamAM cintavyA kare che taraMgomAM taNAye jAya che, paNa e sarva phAMphAM che. emane ema tArU AyuSya cAlyuM jAya che. khobAmAM aMjalimAM rahelAM pANInI jema, tAruM jIvana ghaTatuM jAya che eno tuM kema vicAra karatoM nathI ! puNya vagara tane kAMI nahi maLe, puNya kara-kaMI paNa AzA rAkhyA vagara sukRta kara; tane badhuM maLaze ne pariNAme zAzvata sukha paNa maLaze. (54) Page #102 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 79 zrI vairAgya zataka (55) zubha karaNI zIghra karo-temAM kSaNa paNa vilamba na karo. je kAla kara hoya zubha te Aja kara utAvaLo, 'zreyAMsi bahuvighnAni' e siddhAta jANa kharekharo nava sAMjanI paNa vATa jo kalyANakArI kAryamAM he bandhu pAmarajIvanI jyama sukhadasamayo hAramAM. vivecana : he bandhu ! tane dharma karavA vicAra thayo che. tane tArUM hita karavAnI bhAvanA jAgI che. tuM kalyANa sAdhavA Ubho thayo che. to have vilaMba na kara, koInI paNa pratIkSA - rAha na jo; je karavU hoya te jaldI karI le. eka zAzvata satya tArA manamA barobara ThasAvI dve ke : zreyAMsi bahu vighnAni' sArA kAryamAM seMkaDo aMtarAyo Ave che' durjano tuM vilaMba karIza to tArI manovRtti DahoLI nAkhaze, tArA dharma kRtyamAM hajAro patharA nAkhaze mATe vakhata na gumAva, kAla karavAnuM hoya te Aje karI le, kAla koNe dekhI che. savAranuM savAre ja karI le. sAMje karIzuM - ghaDI pachI karIzaM. ema mudata na pADa, gayelo samaya pharI nahiM Ave; A tArUM zubha coghaDIyuM che e sAdhI le ! pachI pastAvo thaze, pAmarAtmAnI jema-ajJAnI jIvanI mAphaka sukhadAyi samaya hArI jaIza, pachI vicAra karIza e kAma nahiM lAge. mATe je zubha kArya kara, hoya te zIghra kara ne sukhI bana. (55) Page #103 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 80 zrI vairAgya zataka (56) saMsAranuM svarUpa mahAvicitra che, eka palamAM badhuM palaTAI jAya che. joDe ramyAM jahenI atizaya prItathI joDe jamyAM, joDe nizALa viSe jatAM paralokamAM te paNa gayAM. savAramA joyela te paNa sAMja nava dekhAya che, he mitra ! A saMsArano kevo vicitra svabhAva che. vivecana - he mitra ! A vizvanI mAyA akaLa che. jagatanI sthiti na samajAya evI che, saMsArano svabhAva mahAvicitra che, jenI sAthe tuM ramato hato. krIDA karato hato, khuba snehathI bhojana karato, nizALamAM jaI bhaNato, bAga bagIcAmAM harato pharato vilAsa mANato. eka kSaNamAM e vyakti alopa thaI jaze. paralokamAM pahoMcI jaze, tArA dekhatAM dekhatAM e guma thaI jaze. tuM kyAMya haIza ne te cAlI jaze. samAcAra sAMbhaLI tane AMcako lAgaze; paNa A duniyAnI mAyA evI ja che. savAramAM tuM maLyo hoIza ne sAMje tane khabara maLaze, ke amuka bhAI gujarI gayA, tuM ema kahIza ke : he ! paNa he zuM ? saMsAranI sthiti ja evI che. koInI koIne khabara nathI paDatI. mATe he sakhe ! evA mAyAvI saMsArathI - jAdugaranA jAdu jevA jagatathI chUTo thavA prayatna kara. tenI bhrama jALamAMthI mukta thaI ekAnta zAnta svastha ne svaccha sukha denArA-dharmane ArAdhI parama sukhane meLava. (56) Page #104 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI vairAgya zataka (57) vyAdhi vRddhAvasthA ne maraNa e traNa bhayaMkara coro tamArA jIvana dhanane lUTe che, mATe - jAgo ne bhAgo. A jAgavAno samaya che thene viSe tuM kayuM suve, A nAsavAnAM samayamAM zAne vaLI besI rahe. tuja jIvana dhanane luMTavA traNa taskaro pUMThe paDyA, eka roga bIjI jarA trIjo mRtyu e saune naDayAM. vivecana - he cetana ! tArUM jIvana dhana luTAI rahyu che. tArI zarIra sampatti corAya che. tArI dehazakti veDaphAI che, e coranAra eka jaNa nathI. paNa traNa jaNa che, sAmAnya nathI paNa mahAna che. tene koI mahAta karI zakyuM nathI. tethI vakhate tuM cetI jA ! UMghamAM na rahe, jAgRta thA eno sAmano na kara paNa tArUM bacAvavA taiyAra thA. besI na rahe, dharmapaMthe caDI jA ne cAlavA mAMDa, utAvaLe page cAla, doDa.! jeTalo mArga kapAya teTalo tvarAthI kApa. nirbhaya sthAna ghaNe dUra che. besI rahIza ke UMghI jaIza to roga, ghaDapaNa ne maraNa e traNa coro tane pakar3I pADaze, tane luMTI leze., tane duHkhI karaze mATe jhaDapathI AgaLa vadha ne surakSita sthaLe pahoMcI jA. tuM mArge caDhIza eTale tane nirAbAdha mukAme laI janArA vimAna, vAyu ne vijaLIthI paNa vadhAre vegavALA vinaya vaiyAvacca svAdhyAya virati, saMyama-tapa vagere vAhano Page #105 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 82 zrI vairAgya zataka maLaze. temAM besI jaje. barobara sAcavIne besaje jethI paDI na javAya. e vAhano tane ekadama - eka kSaNamAM A traNe coro jyAM na pesI zake evA sthAne pahoMcADI deze, mATe UMgha tyajI ALasa choDI. Ubho thaI mArge caDI jA ne cAlavA mAMDa, kalyANa kara. (57) (58) parabhave jatAM pahelAM dharmanuM bhAtuM bAMdhI lyo, jethI AgaLa upara hAtha ghasavAno vakhata na Ave. A kALarUpI reMTane zazI sUrya vRSabho pherave, dinarAta rUpa ghaTamALathI tuja jIvana dhanane saMhare paNa parabhave pAtheya sarakhAM dharmane nava Adare hA hAtha ghasato jaiza cetana madhataNI mAkhI pare vivecana - he cetana ! jo, A ahiM jo zuM thai rahyuM che, te tapAsa ! tAro jIvanarUpa jaLathI bharelo kUvo ulecAya che-te khAlI karAya che tene kAMThe kALarUpa aghaTTa (reMTa) cAle che covIza kalAka cAle che. sAThe ghaDI cAle che. sekanDa paNa-samaya paNa poro khAto nathI. tene pheravanArA be mahAna vRSabha - baLada che. vArApharatI e joDAyAja kare che, e thAke evA nathI enAM nAma che, sUryane caMdra. e cAle che ne divasa ne rAtarUpI ghaTamALa phare che. ne temAM bharAI bharAI tArUM jIvana dhana ghaTatuM jAya che. jota jotAmAM e ghaTI jaze ne Page #106 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI vairAgya zataka parimita jIvana pUrU thaze, e jIvana eja tAro AdhAra che. e khAlI thaze eTale tAre paNa bIje javU paDaze. tyAM rastAmAM tane koI sahAya nahiM kare tuM kyAMya naraka tiryaMca Adi khADAmAM gabaDI paDIza mATe dharmane kara, sukRtane sAthe leto jA, e sukhaDI che, e sahAyaka che, e tane paDato bacAvaze, e tane AgaLa javAmAM madada karaze. nahi to madhamAkhInI mAphaka hAtha ghasavA paDaze, pIdhuMye nahi ne dIdhuMye nahi, khAdhaMya nahiM ne khavarAvyu nahiM, emane ema badhuM veDaphAi jaze mATe jeTaluM sadhAya eTaluM sAdhI le. pahelethI ceta jethI pAchaLathI pastAvU na paDe. (58) (59 thI 61) karAla kALanA jhapATAmAMthI koI chUTatuM nathI dharmane ArAdho ne sukhI bano. je zarIranuM saundarya nIrakhI cittamAMhe tuM hase heneja jyAre kALa rUpI nAga jherIlo Dase te same koI kaLA nathI ke koI paNa auSadha nathI nathI mantra taMtra vijJAna evaM thAya rakSaNa jehathI zeSanAga e che nALaq ne pRthvI e to puSpa che, che parvato te kesarA sarve dizAo patra che. mANasarUpI makaranda che ene anAdi kALathI, A kALa-bhamaro cUsato saMtoSane dharato nathI. dina-rAta chidra gaveSato chAyA taNe bhAne phare, Page #107 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI vairAgya zataka . A kALarUpa pizAca pApI chaLa karIne saMhare, enA jhapATAmAM paDelo jharI jharIne mare hA hA ? karI nahIM dharma siddhi ema pastAvo kare // vivecana - kALa e kALo nAga che, e bhayaMkara jherI che, enuM jhera-viSa koI rIte utare evaM nathI. evI koI kaLA nathI. evaM koI osaDa nathI. maMtra-taMtra ke vijJAna evaM koI nathI ke je A nAganA jherathI bacAve. e nAga koIne choDato nathI. eka sarakho sarvene Dase che, tuM tArA rUpathI malakAto hoiza. tArA saundarya- tane abhimAna haze. tArA zarIra mATe tane gaurava haze, paNa te kayAM sudhI? kALa phaNIdharanA eka jhapATA sAthe badhuM khalAsa. tyAM tArUM kAMI nahi cAle, mATe dharma kara. kALa e kALo bhamaro che. e anAdi kALathI mANasa-prANI-rUpI makarandane-puSparasane cUsyA kare che paNa dharAto nathI, pRthvI e puSpa-phula che. tenI-nALa-dAMDI che. zeSanAga, parvato e kesarA-kaLIo che ne dizAo e pAMdaDAM che. e puSpamAM parAga-rasa koI hoya to te prANI che ne cUsanAra bhramara e kALa che, mATe kALathI cUsAvA karatAM hita sAdhavAmAM tatpara bana. kALa e pApI pizAca che, e atyanta bihAmaNo che. ene koInI paNa-jarI paNa dayA nathI. chAyAnA chalathI - paDachAyAne bahAne e hamezA badhAnI sAthene sAthe ja rahe che, jarAka nabaLI paDayo ke upADI le che. e lAga zodhatoja Page #108 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 85 zrI vairAgya zataka phare che, vakhata Ave ke tarata te prANIne potAnA jhapATAmAM laI le che, enA jhapATAmA phasAyelAno keme karI chuTakAro thato nathI-jhurI jhurIne mare che. tyAre ene thAya che ke pahelAM e cetyo nahi. pahelAM cetyo hota to A vakhata na Avata. paNa pAchaLathI zuM vaLe, mATe he cetana ! haju kALano sapATo nathI lAgyo tyAM sudhImAM cetI jA ! ne dharmArAdhana karI le. kALa paNa dharmathI Dare che. dharmanI jene sahAya che tene te paNa vizeSa pIDA Apato nathI. mATe dharmane sAdha ne dharmanI madadathI kALathI bacI sukhI thA. (59-61) (62) karmanI paratantratA eja kharI paratantratA che, e mahAduHkhadAyinI che, ethI mukta thavA prayatna karo. caNI bora mULA mogharInI jAtimAM paNa tuM gayo, viSTAtaNo kIDo thayo thaI zeTha nokara paNa thayo, ema vividha karmavaze karI saMsAra nATaka saMcaryo. hA ! mitra ! tuM paravazathakI duHkhI thayo duHkhI thayo. vivecana - he mitra ! tuM karmane vaza cho. karmarAjA tane jema nacAve che tema tuM nAce che. naTanI jema bhavanATakamAM judA judA veSa bhajave che. tuM cetana ane karmajaDaM, tArA upara e jaDanI sattA, e tane caNIbora tucchaphaLa, mULAnA kAMdA, mogharI, sugharI, vAgharI vageremAM jaIne rahevArnu kahe to tAre raheQ paDe. are ! kIDo banAvI viSTAmA rAkhe toya tAre muMge Page #109 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI vairAgya zataka moDhe rahe paDe ne sahevU paDe. tArUM kAMI cAle nahi. e tane ghaDImAM zeTha banAve ne ghaDImAM nokara banAve. tuM keTalo paravaza cho, e tane duHkhI duHkhI karI mUke to paNa tuM cUMkecAM na karI zake, A tArI hInapata che, tAre lAjavU joIe- tAre zaramAvaq joIe, tuM Ubho thA, jaDane ukheDI nAkhavA sAmano kara. tArUM vIrya phorava. tane vijaya maLaze, tuM mukta thaIza ne sadAne sukhI banIza. (62) (63) sagAM ne saMbaMdhio sarve svArthanA che, eno sneha tajavo eja zreyaskara che. mAtA pitAne putra putrI bandhuo bhAryA tathA, mitro sagAM vhAlAM saMbaMdhI zarIranAM che sarvathA, smazAnamAM e dehane bALI ruve che svArthane, ' A svArthanA saMsAramAM zo sneha lAgyo che tane vivecana - he jIva ! A saMsAramA tArUM koi nathI. jarA vicAra karIza to tane e vAta barobara samajAze. tane koI kahetuM haze ke A mAro chokaro, mArA bApujI. mArA pitAjI, mArA moTA bhAI, mArA svAminAtha, amArA paramasnehI-mitra amArA kuTumbI-sambandhI-sagAMvhAlAM nAtIlA che, paNa e kathanomAM tuM muMjhAto nahi. e sarva svArthanA vacano che. jyAM sudhI tArUM zarIra yuvAna che, tuM mahenata majurI karI badhAne kAMIne kAMI Ape che. tArA Page #110 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI vairAgya zataka 87 zarIrathI teone sukha-poSaNa maLe che tyAM sudhI, paNa e zarIra lathaDayu-aTakyu, mahAvyAdhiomAM paTakAyuM tyAre tArUM koI saguM thavA nahiM Ave. bhayothI bacAvanArU tArUM koI nathI. chevaTe tArA dehane zarIrane masANamAM - pretavanamAM-smazAnamAM laI jaI bALI deze ne potAnA svArtha mATe moTI poka mukI rudana karaze. AvA kevaLa svArthathIja bharelA saMsAramAM tuM kema mohyo che ! teno sneha choDI paramArthanI sAdhanA kara. saMsArano rAga tyajI vairAgya panthe vaLa, duHkhajALano anta lAva ne apUrva sukhano bhogI thA (63) (64.) saMsAranAM sambandho sarva vinazvara che. durgatimAM paDatA bacAvanAra eka jinadharma che, eja satya che-eja zAzvata che. he mugdha jIva ! vicAra A saMsAramA tArU koNa che ? sarve sagAM tujane tyajI athavA tyajIne tuM jaze ? vItarAgabhASita dharma kevala te same sAthe thaze, durgatike rAM kUpathI tatkAla teja bacAvaze. vivecana-he bhoLA jIva ! jarI to vicAra, je saMsAramAM tuM paDI rahyo che temAM tArU che koNa ? A sagAM vhAlAMne tuM tArA mAne che ! e tAro bhrama che tAeM tArAthI kadI paNa vikhuTuM na ja paDe. tArAthI juduM paDe e tArU nahiM. jene tuM tArUM potAnuM mAnI beTho cho, e eka vakhata tane choDI Page #111 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI vairAgya zataka cAlyuM jaze, athavA e badhAne choDIne tuM cAlyo jaIza, koI tArI sAthe nahiM Ave, mATe e badhuM tAraM nathI, pArakuM che. jo tArU kAI hoya to te ekaja che, ne te che dharmajinezvara bhagavAne upadezela dharma eja tane nahiM choDe, tuM jyAM jaIza tyAM e tArI sAthe raheze, tArU rakSaNa karaze, durgatinA khADAmAM tane nahiM paDavA de, tAro bacAva karaze. mATe badhA vikalpo choDIne te dharmane ArAdha. tene mAro samajI tenI sevA kara, tenI sAdhanA kara, e ekaja satya che ema vicAra ne tene mitra banAva ne sukha meLava. (64) (65) karma e beDI che, saMsAra kArAgAra (jela) che he cetana ! tuM e beDIone toDa ne mukta thA. aDakarmarUpI bandhane baMdhAI kArAgAramAM, saMsAramAMhe tuM saDe che mohanA sAmrAjyamAM, e baMdhanone AtmabaLathI vIra thaIne toDaze, to mukita nA sAmrAjyane tuM Atma sAthe joDaze. vivecana-he Atman ! tuM vIra thA. tuM bahAdUra bana, tArUM zaurya ajamAva, tArUM AtmabaLa phorava, tArI zakti vApara, kAraNa ke tArUM sAmrajya luTAyuM che, tuM anAdikALathI moharAjAno kedI banyo che. eNe tane saMsArarU pI jelamAM-kArAgAramA pUrI rAkhyo che. tuM bhAgI na Page #112 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI vairAgya zataka jA mATe ATha ATha beDIeM bAMdhyo che. te beDIo ghaNIja majabuta che. tenA nAma anukrame A che. 1. jJAnAvaraNIya, 2 darzanAvaraNIya, 3 vedanIya, 4 mohanIya, 5 AyuSya, 6 nAma, 7 gotra, 8 antarAya, e AThe 'karma' evAM nAme oLakhAya che, ahiM moharAjA tArI pAse majurI karAve che. tane duHkha de che, tane mAre che, pITe che have tuM dharmarAjAnI sahAya le, tuM pote vIra thaI moharAjAno sAmano kara. A AThe beDIo toDI nAkha ! tArUM sAmagrajya sukhathI bharapUra che. 'mokSa' nAme e oLakhAya che. A beDIo tuTaze eTale turata moharAjA palAyana thaI jaze ne tane tArUM rAjya maLI jaze, have vilamba na kara. AtmabaLa phorakha ne mukta bana. (65) (66) dharmamAM vighna karanArA kSaNa vinazvara strI, . kuTumba ne dolatano tyAga karo. je lakSmImAM lalacAIne tuM dharma karaNI nava kare, ne je sagAM vhAlAMkRte tuM zvAnavRtti Adare, je viSaya sukhanI lAlace lalanA sadA citte dhare, te sarva kSaNanAzI kharekhara patra-jalabindu pare. vivecana-he cetana ! lakSmInI lAlaca, sagAMvhAlAMno moha, strIno sneha, viSayasukhanI lAlasA ane covIse kalAka A sarvanI jhaMkhanA e tane dharma karavA nathI detAM. A sarvamAM lapaTAyeloM tuM dharmane jANe jANato paNa nathI.paNa Page #113 -------------------------------------------------------------------------- ________________ . . zrI vairAgya zataka e badhAM kSaNika che. vijaLI jevAM capaLa che, kamaLanA pAMdaDApara rahelA pANInA TIpAnI peThe jotajotamAM sukAI janArA che, kharIne nAza pAmanArA che. je juvAnImAM tuM dharma sAdhavAne samartha cho temAMja tuM mohAndha, kAmAndha, banI dharmane visAre che. tuM mUrkha cha, cirasthAyi-hitadAyi dharmane choDI bhogavilAsamAM kuTumbanI ALapaMpALamAM na chAjatAM karmo kare che, zvAnanI jema bhAna bhUle che rAsabhanI jema bhAra vahe che, duHkhI thAya che, samaja,. kAMIka to samaja ? kSaNanAzI e sarvano moha choDI de. ne zAzvata sukhanI zodhamAM nIkaLa, dharma kara ne sadAkALa AnandamAM vicara. 66. (67) duniyAthI apamAnita thayelA he vRddho ! vicAro ! maraNa najIka che. vairAgyane zaraNe jAva, ne sukhI thAva. he vRddha ! tuja yauvanadazAne zakti saghaLI kayAM gaI ! tuja aMganI zobhA taNI hA hA dazA A zI ? thaI ? lALA jhare tuja mukha thakIne mazkarI loko kare, te joIne paNa vRddha tuM vairAgyane ke ma nAdare. vivecana-he vRddha ! teM kaiMka joyuM kaiMka anubhavyuM, sukha duHkha kaiMka veThyAM saMsAramAM koIpaNa sthaLe teM sAra dekhyo ? have zA mATe temAM rIbAya che zA mATe saDe che, zA mATe duHkhI thAya che, tArI potAnI sthiti joIne paNa tane Page #114 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 91 "zrI vairAgya zataka kema vairAgya thato nathI. eka vakhata tane tArI tAkAta mATe abhimAna hatuM cAlato tyAre dharatI dhrujatI, zarIranuM saundarya joI joI tuM malakAto, bolato ke hasato tyAre tArI batrIzI nAcI uThatI, tuM sarvane priya hato. Aje tArI kaI sthiti che. tArI e yuvAnI cAlI gai, tAraM kauvata nAza pAmyuM. tane besatAM - uThatAM paNa muzIbata par3e che. tArA aMga gaLI gayAM che. cAmaDImAM karacalI paDI che. nAkamAMthI zleSmA nIkaLe che momAMthI lALa jhare che. loko tane icchatA nathI. tane banAve che, mazkarI kare che. zA mATe evI mAnahIna sthitimAM paDI rahyo che. have tAre kaI lAlasA che. aDagaM galitaM palitaM muNDaM, dazanavihInaM jAtaM tuNDam / vRddho yAti gRhItvA daNDaM, tadapi na muJcatyAzApiNDam // evI kaI AsA tane satAve che ! tArA gharavALAne paNa tuM bhArabhUta lAge che, e loko roja manamAM vicAra kare che ke :have A Doso mare to sArU to paNa tuM zA mATe e badhAMne vaLagI rahyo che. have dhoLA AvyA choDI de badhAMne, Ubhe page nIkaLI jA. nahi to ADe page bAMdhIne kADhaze. nIkaLavU che e nakkI che to pachI kema nIkaLato nathI. vairAgya vAsita bana ne saMsArane choDI daI sukhI thA. 67 (68) moha rAjA A cetanane coranI mAphaka mAre che. Page #115 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI vairAgya zataka ghanakarmarUpI bandhano bAMdhI are dasyupare, cetana ! tane A moharAjA bhavanagaramAM pherave viDambanA pAme ghaNIne vividha duHkhone sahe, niHzaraNa A saMsAramA zo sAra che te tuM kahe ? vivecana :- he cetana ! tane A saMsAramA zo sAra lAge che ! tane bacAvanAra ahiM koNa che ? tu asahAya cho, tane koInuM zaraNa nathI, tArUM koI rakSaka nathI. je mohane laIne tuM saMsArane cAhe che, te mohaja tAro moTAmAM moToduSTamAM duSTa zatru che. e tane nibiDa karmanA doraDA-baMdhanothI bAMdhIne A saMsAra-nagaramAM coranI mAphaka pherave che, tane mAre che, duHkha de che. pIDe che. chatAM tuM tene choDato nathI, mohane haThAva, mohano sAmano kara. ahaM (huM) mama (mArU) A maMtrathI tane mohe potAne tAbe ko che, tenI sAme tuM nAhaM (huM [deha-e] nathI) na mama (mArU kAMI nathI) e maMtrano jApa japa, ethI moha dUra bhAgaze ne tuM vijayI thaIza. moha jItAyo eTale basa ! tane tArUM sarvasva maLaze ne tuM parama sukha pAmIza . (68) (69) mAnavajanma kohInura hIro che te pAmIne dharma karo toja e saphaLa che. sarvajJa karuNAgAra prabhue lAkha corAzI kahyAM A jIvane utpanna thavAnAM sthAna bahu duHkhe bharyA, Page #116 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI vairAgya zataka e sarva sthAnomAM annatI vAra cetana AthaDyo, kara dharma mAnava-janmahIro Aja tuja hAthe caDayo. vivecana-A jIvane utpanna thavAnAM sthaLa corAzI lAkha che. tene corAzI lAkha jIvAyoni kahevAmAM Ave che. 'sAta lAkha' pratikramaNamAM bolAya che temAM enI gaNatrI karAvI che. e sarva sthAnamAM duHkha ne duHkha ja che, vAstavika sukha to koI sthaLe nathI anaMta kALathI paribhramaNa karato A ahaM mametimantro'yaM, mohasya jagadAndhyakRt / ayameva hi naJpUrvaH, pratimantro'pi mohajit // jIva e dareka sthAne anaMta vakhata janmye ne maryo chatAM teno chuTakAro na thayo phakta mAnavajanma ja evo che ke jyAMthI A jIva janma-maraNanA cakrAvAmAMthI chuTI zake che. mukta bane che, sarva saMkaTano aMta lAve che, narajanma ciMtAmaNi tulya che. mATe e janma pAmIne he cetana ! tuM dharma kara, mUrkha brAhmaNanI jema kAgaDAne uDAvavAmAM e ratnane na pheMkI de, viSayo kAgaDA jevA che, temAM A janma na gumAva. eka moTA aMdhArIyA mahelamAM eka jaNane pUrela, te mahelane corAzI lAkha bAraNA hatA. eka dvAraja evaM hatuM ke: - jyAMthI e bahAra nIkaLI zake, bAkI badhA baMdha hatAM. aMdara pUrAyela prANIne tyAM khUba du:kha hatuM eTale e bahAra nIkaLavA ghaNAM phAMphAM mAre paNa mArga , maLe, tene eka dvAra khulluM che tenI khabara paDI badhe bAraNe bhamato bhamato khullA Page #117 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 94 zrI vairAgya zataka bAraNA pAse Avyo tyAre ! tene manamAM vicAra Avyo, ke AMdhaLA mANaso kema cAlatA haze ! huM e pramANe cAlI zakuM ke nahi ? eTale AMkha mIcIne cAlavA lAgyo. eTalAmAM e khullu dvAra cAlyuM gayuM ne punarapi-punarapi (pharI pharI) eno e ja cakrAvo ene rahyo. mATe he cetana ! tuM A narajanma pAmI AMdhaLAnu anukaraNa na karato. nahi to tAro aMtaja nahiM Ave. A ughADu bAraNuM che. nIkaLI jA saMsAramAthI ne sukhI thA. saMyama laI zivapadane pAma (69) (70) kuTuMbio koI kAmanA nathI. emAM jIvana gumAvaq e taddana niSphaLa che. bahu jAtiomAM bhramaNa karatAM sarva saMbaMdho karyAM. mAtA pitA baMdhu paNe tuja sarva sattvo sAMpaDyA, paNa koIthI adyApi tuja rakSaNa kadIe nava thayu. he jIva ! tArUM jIvana savi eLe gayuM eLe gayuM. vivecana- he Atman ! tuM kuTuMbanA mohe,mAtA pitAbhAIbhADaM-putra patnI Adi parivAranA rAge saMsAramA paDye raheto ho. to te rAga choDI de. e tAro mithyA moha che. dareka jIva tArA kuTuMbi saMbaMdhI che. tuM anaMtakALathI bhame che ne darekanI sAthe koIne koI saMbandhathI joDAyo che. e koI tArA koIpaNa kAmamAM nathI AvyA ulaTuM enA saMbaMdhane laIne tuM duHkhanA khADAmAM gabaDI paDayo che. enI palojaNamAM tuM Page #118 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI vairAgya zataka tArUM kAMI sAdhI zakayo nathI. tArUM kartavya tuM bhUlI gayo che, tArUM jIvana teM eLe gumAvyuM che. niSphaLa karyu che tArA AtmAne duHkhathI choDAvavo e tArUM mukhya kartavya che e mATe teM zuM karyu ! badhAne paDavA de khADAmAM ! tuM tArUM sAdhI le tArA hitamAM sarva- hita samAyuM che. mATe jIvanane saphaLa banAvavA mATe dharmapaMthe vaLa ne sukha meLava. (70) (71) maraNa samaye 'mA mA' kare nahi vaLe, dharma karazo to sukhI thazo. jema alpajalamA mAchalI niHzaraNa thaIne taraphaDe tema jIvana ante jIva A pIDAya che vyAdhi vaDe, mA mA kare koI karUNa svarathI azrunI dhArA vahe dekhe sagA vhAlAM tathApi koI duHkha na saMhare. vivecana-A jIvane duHkha Ave tyAre, maraNakALa najIka Ave tyAre, aneka vyAdhio-rogo thayA hoya tyAre, asahya vedanA thAya che. e vedanAthI e kalpAMta rudana kare che. AMkhamAMthI AMsunI dhArA vahe che, karuNa svarathI 'o mA' 'o bApa' evI cIso-bumo pADe che. jema ochA pANImA mAchalI phaphaDe-taraphaDe tema A jIva hAtha paga ghase che-pachADe che, e asahAya-ni:zaraNa-anAtha sthitimAM mukAya che. tene bacAvavA koI samartha nathI, mA bApa, strI-putra, sagAvhAlA badhA joI rahe che. koI tenuM rajamAtra duHkha ochu Page #119 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI vairAgya zataka karI zakatuM nathI, e duHkhathI bacAvanAra koI hoya to te dharma che. dharmane ArAdhyo hoya to AvAM duHkho AvatAM nathI ne Ave che to sahanazIlatA rahe che, ne aMte parama sukha maLe che. mATe dharma karane sukhI thA. A vAta 'anAthI' muninA ddaSTAMtathI Abehuba-yathArtha samajAya che, te mATe zrI. uttarAdhyayana sUtranuM vIsamuM -mahAnirgaThijja' adhyayana vAMcaq. sAMbhaLavu ne vicArIne hRdayamAM utAra, (71) (72) strIsneha ane putraprema-duHkhadAyI che. ene sukhadAyI mAnI duHkhI na thAva. A putra muja sukha hetu che A strI sadA sukhadAyinI mata jANaje ema mana viSe e buddhi che duHkhadAyinI ema mAnatA kai nArakI ne kaiMka tiryaMco thayAM. narajanmahIro hAthathI hArI gayAM hArI gayAM. vivecana-he cetana ! tane koIe bhulAvyo che, UMghe raste caDAvyo che, bhramamAM nAkhyo che. tuM sukhanI zodhamAM phare che tane moharAjAnA dalAloe strIthI sukha maLaze-putrathI sukha maLaze dhana-bhoga vilAso, ezaArAmathI sukha maLaze. vagere samajAvI tenI pAchaLa tane pAgala karI dIdho che, tuM e badhuM sAcuM mAnI enI pAchaLa gAMDAnI mAphaka bhame che. paNa emAM sukha nathI. e tala nathI. retInA kaNa che, emAMthI tela nahi nIkaLe game teTaluM pIlIza, paNa kAMI nahi vaLe. tArI jevA Page #120 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI vairAgya zataka 97 seMkaDo lAkho, karoDo prANIo emane ema duHkhI thayA. anaMtAnaMta jIvo hatuM ethI vizeSa duHkha pAmyAM, narakane tiryacaMnA khADAmAM gabaDI gayA. hAthamAM Avela narajanmasukhadAyI avatAra-kalpavRkSa jevo bhava - hArI gayA, gumAvI beThA, hAtha ghasatA cAlyA gayA. mATe he jIva ! e bhramane choDI dene sAcA sukhane denAra dharmane ArAdha. (72) (73) saMsAranA saMbandhone tAtvika draSTie vicAro, tamane jarUra e khArA lAgaze ne ethI vairAgya thaze. mAtA marI strI thAya che ne strI marI mAtA bane, thAye pitA te putrane je putra teja pitA paNe, eka janmamAM paNa jIva A bahu raMgathI raMgAya che, kuberasena pare are ? pIDAya che pIDAya che. vivecana - he jIva ! tane pUrvajanmanuM jJAna nathI, tArI badhI ajJAna ceSTA che, nahiM to tane strInI sAthe bhoga bhogavavAM kema game ! je strIne tuM AliMgana karavA icche che te eka vakhata tArI mAtA hatI. eka janmamAM tuM enI godamA rahyo hato. enA khoLAmAM ramyo hato, enuM dUdha pIne moTo thayo hato. Aje badhuM tuM bhUlI gayo che tane kaI paNa yAda nathI. A badhA AtmA sAthe tAre badhA saMbaMdho baMdhAyA che, eka janmanI mAtA, e bIjA janmamAM strI thAya Page #121 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 98 zrI vairAgya zataka che. A janmanI strI anya janmamAM mAtA bane che. eka bhavano bApa e bIjA bhavamAM putra thAya che ne putra e anya bhavamAM pitA thAya che. are ! judA judA bhava ne janmanI apekSA to dUra rahI paNa eka ja janmamAM A jIva bIjA jIva sAthe judA judA aneka sambandho-sagapaNathI joDAya che, karmanI sthiti mahA vicitra che, kuberasena eka janmamA aDhAra saMbaMdhe baMdhAyo hato, te vAta A pramANe che. mathurA nagarImAM kuberasenA nAme vezyA hatI, teNe eka vakhata yugalIyA (joDakAM) ne janma Apyo. bannenI AMgaLImAM vIMTI paherAvIne yamunA nadImAM mUkI dIdhAM, saurIpura pAse taNAtAM taNAtAM AvyA tyAre be mitroe bannene kADhyA. pALIne moTA karyAM, karmayoge te banne kuberadatta ne kuberadattA bhAI-bahena eka bIjA joDe paraNyA, benane potAno svAmI potAno bandhu che e vAtanI jANa thatAM vairAgya Avyo. teNe dIkSA lIdhI ne sAdhvI banI, kuberadatta ekadA vyApArane kAraNe mathurA gayo. potAnI mAtA-vezyAnI sAthe vilAsa karatAM tyAM eka bALaka thayuM, pelI sAdhvIne avadhijJAnathI A vAtanI khabara paDI. teNe AvIne te badhAMne A hakIkatathI vAkepha karyA, kuberadatte dIkSA lIdhI kuberasenA vezyA zrAvikA banI. saMsAranI AvI vicitratA che mATe he cetana ! saMbaMdhonI jaMjALamAM na phasA te choDI jJAnInA sAcAsaMbaMdho bAMdhI mukta thA. (73) Page #122 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI vairAgya zataka (74) vizvamAM evaM koI sthaLa nathI ke jyAM A jIve janma-maraNa na karyAM hoya. corAzI lakha yonI viSe nathI koI yonI vizvamAM nathI jAti ke koI kuLa evaM jIva na gayo jehamAM, vaLI sthAna paNa evaM nathI AkAza ke pAtALamAM jyAM janmamaraNo nava karyAM bahuvAra zvAsozvAsamAM. vivecana-he cetana ! janma maraNanA duHkha e sarva karatAM bhayaMkara 'duHkha che, ethI adhika koI duHkha nathI. tAro janma maraNa karatAM haju pAra na Avyo. 'punarapi jananaM-punarapi maraNamU' vaLI janmavU ne vaLI maravU. emane ema cAlyA ja kare che. janmavAnA sthaLa corAzI lAkha, e badhe teM janma lIdhAM. badhI jAtimAM, U~cA-nIcA kuLamAM dareka sthAnomAM teM anubhava karyo, AkAza-pAtALa ke pRthvImAM evI koI jagyA nathI ke jyAM te janma maraNa na karyAM hoya. eka vakhata tArI e dazA hatI ke : - tuM eka zvAsocchavAsamAM 17aa vakhata janma maraNa karato. haju tane e janma maraNathI kaMTALo nathI Avato ! Ave che to zA mATe janma maraNa vadhe. evA AcaraNa kare che. janma maraNathI chUTavA prayatna kara. dharma kara. saMsAranI mAyA choDI saMyama laI paramapada meLava ke pharI tAre janmavAno ke maravAno vAro na Ave. (74). Page #123 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 100 zrI vairAgya zataka (75) viSayo sevavAthI viSayo vadhe che paNa ghaTatAM nathI, ghIthI agninI jemaje vividha viSayo bhogavyAM bahavAra ne je je vamyAM parabhAvamAM pakaDAIne te te are pAchA grahyAM, paNa viSayasukhanI lAlasA tArI hajIe nava maTI zuM sIMcatA tathI kadIe agninI jvAlA ghaTI. vivecana-he jIva ! A kAmadevanA bANathI haNAIne parabhAvamAM pakaDAIne -mohamAM muMjhAIne tuM viSayone jhaMkhe che. tane ema thAya che ke ekavAra A viSayo bhogavI laUM eTale mana zAMta thaI jaze. tRpti thaze. paNa mUDha ! A viSayo teM eka vakhata nahi anaMtI vakhata bhogavyA toya tArI enI eja dazA che. viSayo bhogavavAthI ghaTatA nathI paNa ulaTAnA vadhe che tenAthI chuTavAno phakta ekaja upAya che. viSaya vairAgya-vAsanAono tyAga-indriya vazIkaraNa (1) ghI homavAthI agninI jvALA zAMta thatI nathI paNa vadhe che tema bhogo bhogavavAthI kAmavAsanA ghaTatI nathI paNa vadhe che. mATe have kAmAgnimAM bhogarU pI ghI na homo e Apo Apa zamI jaze. bhogano tyAga karone yogane ArAdho, (75) 1. na jAtu kAma : kAmAnA mupabhogena zAmyati / haviSA kRSNavatma, bhUya evAbhivardhate / / Page #124 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 101 zrI vairAgya zataka (76) strI moha-viSaya lAlasA - dhanecchA e sarva lAkaDAnA lADu jevA che, e nahi khAvAmAM ja sAra che. che strI kharekhara zastra ne A bandhuo bandhana khare, ne viSaya sukha che viSa samA dolata vaLI do-lata are, ema jANIne he mitra ! mArA virama A saMsArathI A lAkaDAnAM lADavAmAM rasataNo chAMTo nathI. vivecana:-he mitra ! A saMsArane asAra samaja saMsAramA che zuM ! saMsAranI cAra cIja tane moha pamADI rahI che. paNa e cAre bhayaMkara che. tane phasAvanArI che-tArUM ahita karanArI che, temAM prathama mohaka cIja che. strI, e strI nathI paNa sAce ja zastra che-kAmadeva- amogha astra, tenAthI haNAyela tuM tArUM kaMIpaNa karavA samartha nahiM thA. bIjI che bandhuM parivAra, eno moha mahAbaMdhana che, enAthI baMdhAyela tuM duHkhI thaIza paNa chuTI zakIza nahi, saMsAramA kheMcanArI trIjI cIja che, viSaya sukha. paNa e ? e jhera che, hAlAhala che-kAtila kAlakUTa che, kiMpAkanA phaLanI jema mIThA lAgaze paNa tane mArI nAkhaze, ne cothI cIja che dolata, dhana, saMpatti paNa e dolata do-lata ja che. e Ave che. tyAre tArI chAtImAM lAta mAre che. tuM evo to akkaDa thaInechAtI kADhIne phare che ke tane kAMI paNa sUjatuM ja nathI. Page #125 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 102 zrI vairAgya zataka ne jatI vakhate pAchaLa-vAMsAmA lAta mAre che. tuM evo vAMko vaLI jAya che ke tArAthI UMcaM paNa joI zakAtuM nathI. mATe he badhuM ! A saMsArane choDI de emAM na phasA ? jyAM sudhI emAM nathI paDayo tyAM sudhI ema thAya che ke:-emAM kAMIka majA che, paNa emA paDelAne pUchI jo ke e keTalA pastAya che. e lADavo dUrathI pILo dekhAya che paNa emAM kAMI nathI. e lAkaDAnA jera - bhUsAno lADavo che. e nahiM khAvAmAM ja sAra che, khAdhA pachI eptAvo thaze, svAda to nahi Ave paNa e moMmAM evo to pATo jaze ke bIjuM paNa tane khAvA nahiM de. mukha sApha karatAM tAro dama nIkaLI jaze. mATe saMsAramA na paDa ne zAzvata sukhanA parama sAdhanabhUta saMyamane svIkAra. (76) (77) parane mATe pApa karo cho paNa te bhogavavAnA tamAreja. emAM koI bhAga nahiM paDAve. je kuTuMbane mATe kare che vividha karmo hozathI. paNa karmane udaye kuTuMbI koI tuja sAthI nathI. Avyo are tuM ekalo ne jaiza paNa tuM ekalo, ne parabhave duHkhI sukhI vA thaiza paNa tuM ekalo. vivecana-he jIva ! tuM janamyo tyAre zuM laIne Avyo hato ! A dhana, dolata, kuTuMbaparivAra badhuM zuM sAthe laIne Avyo hato ? nA, marIne parabhavamAM jaIza tyAre AmAMgeM Page #126 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI vairAgya zataka 103 kaMIpaNa tArI sAthe Avaze ! nA, tyAre je tuM janmatAM sAthe lAvyo nathI, maratAM sAthe laI javAno nathI. marIne gayA pachI pAcho ahiM jovAne AvavAno nathI. tAro bApa jovAne nathI Avyo to tuM zuM jovAne AvavAno ! je AdimAM nathI aMte nathI to thoDA samayane mATe 'mArUM mArUM' karIne zA mATe vacamAM duHkhI thAya che ! ene mATe zA mATe krUra karma kare che ! je kuTuMbane mATe tuM sAcAM juThAM-AraMbha samAraMbha-vyApAra dhaMdhA kare che. ethI tane mahA karmo baMdhAya che. saMpattino bhogavaTo badhAM kare che paNa e karmo to tAre ekalAne ja bhogavavA paDaze. emAM koI bhAga paDAvavA nahiM Ave, 'naigama eka nArI dhUtI paNa, ghebara bhukha na bhAMgI, jamI jamAI pAcho vaLIyo, jJAnadazA taba jAgI' jevI tArI sthiti thaze mATe jo parabhavamAM sukhI tharbu hoya to atyAre ja cetI jA, pArakA mATe pApo na kara, puNyakaraNI kara. dharmAcaraNa kara ne sukhI thA. (77) (78) AtmA eja AtmAno zatru che ne mitra che. tuja zatru ke tuja mitra evI koIpaNa vyakti nathI. thArA vinA A vizvamA e koI paNa zakti nathI. saMsAramA saMsakta evo tuMja thAro zatru che, svabhAvamAM ramato kharekhara tuM ja thAro mitra che. vivecana-he Atman ! tane A vizvamAM keTalAeka jIvo zatrurUpa lAge che ne keTalAeka mitra lAge che. paNa Page #127 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 104 zrI vairAgya zataka e tAro mithyA moha che. bhrama che, tAro koI mitra nathI ne zatruo nathI, tArUM bhalu ke burU karavAnI koImAM zakti nathI, tArU sArUM ke narasu karavA tuM ja samartha cho sukhI tharbu ke duHkhI tharbu tAre AdhIna che. saMsAramAM-parabhAvamAM Asakti dharIza to duHkhI thaIza, tuM ja tArUM bagADIza. svabhAvamAM ramIza-AtmA ramaNatA keLavIza to sukhI thaIza, ne tArA AtmAno uddhAra karIza. mATe pudgala ramaNatAne choDI daIne Atma ramaNatAne keLava. (78) (79) dharma ane dharmijano sAmeno bakavATa e ___ mahAmithyAtva- tAMDava che. mithyAtvaviSadhara viSa caDe che je same A Atma ne, zraddhAMga thAya zithila ne thAye pramAdI te same, ninde vizeSe dharmIjanane nAstikone saMgrahe, khullA kare marmo gurU nAM pApavRtti ne vahe. vivecana-jyAre A AtmAne mithyAtvarUpI nAga Dase che ne tenuM jhera caDe che, mithyAtva pizAca vaLage che, mithyAtva bhUta bharAya che. tyAre tenuM zraddhAzarIra zithila thaI jAya che, e khavAI jAya che, nAza pAme che, tene pramAdano Aveza Ave che. e nAce che, kude che, nahiM bolavAnuM bole che, ne nahiM karavAnuM kare che. dharmAtmAone niMde che bhAMDe che, achatAM dUSaNo mUke che. pApAtmAono nAstikono paricaya kare che tene poSe Page #128 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI vairAgya zataka 105 che, tenI vAto sAcI mAne che. dharmagurune mATe upajAvI kADhelI sAcI jUThI, na karavAnI vAto kare che. janatAmAthI temanA pratyenI pUjya - buddhi ochI karavA prayatna kare che, ane ekAnta pApa pravRttimAM rAcyo mAcyo rahe che. aMte ghorapApa bAMdhI duHkhI thAya che. mATe he cetana ! e mithyAtva tArI pAse na Ave, tane teno vaLagADa na lAge e mATe saceta raheje. samyaktvane dRDha karaje ne sukhI thaje. (79) (80) zAntacittarUpI samudra paNa viSayavAsanA rUpI vAyuthI khaLabhaLI uThe che. - jema prabalapavane zAntajaladhi paNa atizaya khaLabhaLe, tophAnamAM AvI taraMgI prANa ne dhana saMhare tema citta - jaladhi viSaya vRtti vAyuthI DoLAya che. sadbuddhi naukA bahu guNonI sAtha taLIye jAya che. - vivecana-prazAnta mahAsAgara paNa prabaLa pavananuM jora hoya to kAbumAM nathI raheto, khaLabhaLI uThe che. tophAnamAM AvI jAya che moTA moTA mojAo uchALI vahANone AgaboTone - naukAone DubADI de che. mAla-milkata ne musApharono nAza kare che. eja pramANe mana e eka mahAsAgara che. citta e sthira samudra che. sadbuddhirUpI nAva aneka guNa ratna bhareluM temAM tare che. buddhimAna AtmA e kaptAna che. tenI eka sarakhI gati tyAM sudhI rahe che. ke : jyAM sudhI Page #129 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 106 zrI vairAgya zataka viSayavRttirUpI vAyu vA'yo nathI, jo e vAyu jAgyo to badhI bAjI UMghI vaLI jaze. e cittasAgara jachaLavA mAMDaze, sadbuddhi naukAne UlaTAvI nAkhaze, kaptAnane paNa bekAbu banAvI deze. ne badhAM nIce taLIe jaIne besaze. mATe e vAyu na vA'ya enI he cetana ! sAvacetI rAkhaje e tAre AdhIna che, viSayavAsanAne nAbuda karo ne sadbuddhi nAvamAM besI pAra paDo, guNaratnane sAcava ne vadhAro-sukhI thAva. (80) (81-82) maLela sAmagrI sarva alpakALa mATe che, mATe zreyaH karo, zreyaH karo. saMdhyA samayanAM vAdaLA sarakhI samRddhi jANavI, jIvana dazA paNa pANInA budbuda samI nirdhAravI, nadI veganI jevI juvAnI keTalA varaso rahe, vicArIne he jIva ! tArU zreya zemAM te kahe. gulAbakerUM puSpa A zubhagandhathI bahekI rahyaM. janacittane kheMcI rahyaM rUpa raMgane rasathI bharyu, sparze suMvALU paNa are kSaNavAramA palaTAya che, jo jIva ? netro kholIne je pagataLe cagadAya che. vivecana :- saMsAramAM kaI cIja zAzvata cha ! kaI cIja eka sarakhI rahe che ! kaI cIja badalAtI nathI ! kSaNavAramA badhuM pharI jAya che. ekaja dRSTAMta lyo. khIlelaM gulAba- phula kevI sugaMdha phelAve che, temAMthI kevI mIThI Page #130 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI vairAgya zataka 107 saurabha-suvAsa prasare che. tenI pAMkhaDIo, teno ocho lAlaraMga ujjavaLa rUpa, AMkhane ekadama AkarSI le che. te jovAmAM cakSuo coMTI jAya che. teno svAda paNa jIbhane miSTa lAge che, sparza paNa komaLane rezama jevo suMvALo che. paNa A badhuM keTalA vakhatane mATe ! kSaNavAramAM to palaTAI jAya che, eka rAta vIte che ne te jovU gamatuM nathI, te karamAI jAya che. tenA rUpa-rasa-raMga-sparza-gaMdha badhAM pharI jAya che. je mAthe caDatuM eja page cagadAya che. he cetana ! A gulAbanA puSpanI ja A sthiti che, ema na samajato. badhAnI eja sthiti che, A samRddhi-dhana sampatti Aje che ne kAle nathI-sAMjanA vAdaLAnI mAphaka tene vIkharatAM vAra lAgatI nathI. A jIvana e pANInA parapoTAnA jetuM che. ene phuTatAM vAra nahI lAge jotajottamAM phUTI jaze. jIvanadazA pUrI thaze. A yuvAnI e paNa cAlI jaze. tuM ja, kahe e keTalA varasa raheze ! pAMca paccIza varSamAM tuM juvAna maTI buDho banIza. e javAnI che mATe javAnI ja. e nakkI che, mATe he Atman ! vicAra karIne kahe ke A vinazvara vastumAM mohAvu e hitakara che ! ke eno mohatyAgI hita karavA taiyAra thaq e! kalyANa karavA ubhA thavaM, AtmAnA zreya mATe kaTIbaddha thaq, eja ucita che. Aje je dekhAya che temAMnuM kAle kAMI nahiM hoya mATe sadhAya teluM sAdhI lo ne AtmAne sukhI banAvo (81-82) Page #131 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 108 zrI vairAgya zataka (83) jo mokSamAM javA icchA hoya to viSaya rUpI jherI jhADanI chAyAmAMye na beso. mukti nagaramAM jo javA icchA hRdayamAM che tane. vizrAnti leto nava ghaDIe viSaya viSa vRkSo taLe, chAyA ya tehanI sattvanAzaka bhrAntikAraka thAya che. pachI mukita pathamAM jIvathI pagaluM ya nava mukAya che. vivecana-he cetana ! tane saMsAra duHkhathI bharelo samajAyo che. tuM tethI kaMTALyo che. sukhathI bharela mukti purImAM javA tane icchA thaI che. tethI teM teno rasto lIdho che-tuM mArge caDayo che. have tane eka sUcanA karavAmAM Ave che. e tuM bhUlato nahi. ahiMthI jatAM rastAmAM tane thAka lAgaze. rasto kAMI nAno sUno nathI, pantha lAMbo che. tane vizrAma levAnuM mana thaze, te vakhate tuM thAka khAvA jyAM tyAM besI na jato, vicArIne besaje. rastAmAM moha rAjAe Dagale ne pagale jherI jhADo vAvyA che. tenuM nAma che. 'viSayavRkSa' enI nIce to tuM bhUlecUke paNa na besato. enI chAyAmAM besIza to paNa tane tenuM jhera caDaze, tArI badhI zakti haNAI jaze, tArI cetanA nAza pAmaze pachI tuM muMjhAiza. tane bhrama thaze ke have Ama javAnuM ke tema. pachI mukti mArgamAM to tArAthI eka DagaluM paNa AgaLa vadhI zakAze nahiM tane e jheranuM ghena caDaze ne tuM tyAM ne tyAM par3I rahIza mATe e Page #132 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI vairAgya zataka 109 vRkSothI dUra dUra cAlaje ne mukti mArgamAM AgaLa vadhaje. jeTalo e vRkSathI cheTo rahIza teTalo jaldI muktinagaramAM pahoMcIza A zikhAmaNa-bhUlato nahiM. zeThanI zikhAmaNa jhApA sudhI evaM karato nahi basa-jA cAlyo jA-AgaLa vadhane zivasukhane anubhava. (83) iti saMsArAsAratAvarNano'dhikAraH saMpUrNaH / athendriyapaJcakaviSayAsaktasattvaduHkhavarNanam // (84) sparzanendriya vaza duHkhI hAthI. nirjanavane nirbhaya thaIne vilasato svecchA thakI, khAvA tarUnAM kisalayone pAna jharaNAM jala thakI, te hastI vanano paNa prahAro aMkuzonA je sahe. sparzanavaze thaI rAMkaDo bahu bhArane mAthe vahe. vivecana-indriyavaza prANI bahu duHkhI thAya che. eka eka indriyane AdhIna thayela parAdhIna dazAmAM mukAya che. pAMca indriyomAM prathama-sparzanendriya che, tenA viSayamAM Asakta thavAthI ghaNAM kaSTo sahana karavA paDe che. eka sparzanendriyane kAraNeja hAthI jevU zreSTha prANI paravaza bane che, moTA moTA jaMgalamAM-vanamAM icchA pramANe pharatA hAthIne koInI bIka nathI. jhADanA pAna-phaLa khAvA, jharaNAnA pANI pIvA ne marajI pramANe vartavaM. jene koI kAMI karI zake nahiM. evAM hAthIne paNa sparzanendriyanA mohathI pakaDAvU paDe che. tene pakaDavA mATe Page #133 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 110 zrI vairAgya zataka : eka moTo khADo khodavAmAM Ave che. tenA cheDA upara eka hAthaNI-(banAvaTI) UbhI rAkhavAmAM Ave che. tenuM AliMgana karavA-tenA sparza sukhano anubhava karavA hAthI AMdhaLo bane che, doDato Ave che ne khADAmAM jaMpalAya che. mahAvato tene pakaDe che, bAMdhe che. aMkuzonA prahAra kare che. tenA mAthe aMbADI-upaDAve che. are lAkaDA paNa kheMcAve che. te paravaza thaI badhu sahana kare che. mATe he cetana ! sparzanendriyane vaza thaI hAthInI mAphaka duHkhI na thato (83) (85) rasanendriyamAM lolupa banI maraNa pAmatAM mAchalA. aticapala UMDA jalarUpI nirbhaya gRhe vasato hato, svajAtisaMge raMgathI ramato hato sukha pAmato, te maccha paNa hA ? hRdayabhedaka rItathI ya haNAya che, jihvA vinA e kaSTamAM kahe koNa kAraNa thAya che. vivecana-moTA moTA sarovaromAM-agAdha-jalamAM-jenuM taLIyuM paNa na dekhAya evA sAgaramA rahetA mAchalAo macchImAranA hAthamAM sapaDAya che maraNane zaraNa thAya che jALamAM pakaDAya che. emAM jIbhanI lolupattA eja nimitta bhUta che. loTanI goLIyo banAvI temAM loDhAnA kAMTA bharAvI pANImAM nAkhavAmAM Ave che te khAvAnI lAlace mAchalAMo te loTanI goLIo mukhamAM le che ne gaLAmAM Page #134 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI vairAgya zataka 111 kAMTA bharAI jaI maraNa pAme che, e maraNa pAmelA mAchalAnI sthiti paNa joI na zakAya evI hoya che. A badhAM duHkhamAM kAraNa koI hoya to te eka jIbha ja che. mATe he jIva ! jIbhane vaza na thato paNa jIbhane vaza rAkhaje to sukhI thaIza (85) ( 86 ) nAsikA vaza kamaLa bandhamAM baMdhAto bhamaro. jhaMkAranA zabde karI digdeza jeha gajAvato, puSpotaNA rasa cUsato cAlAka zIghragati chato. te madhupa bandhana puSpanuM gajakarNanI lAto sahe, jo nAsikAne vaza paDIne jhurI jhurIne mare. vivecana - he Atman ! ghrANendriyane parAdhIna ! nAsikAne vaza-sugandhamA lolupa banIne tuM ghaNA kaSTamAM paDe che. je bhamaro guMjArava karI dazedizA jhaMkArathI bharI deto, sahajapaNa avAja thAya to ekadama uDI jato puSponA parAga rasa cusIne AnaMda pAmato eja bhamaro sAMja sudhImAM puSpanI gaMdhamAM- kamaLanI suvAsamAM Asakta banI tyAMno tyAM coTI rahe che. sUrya Athame che ne kamaLa bIDAI jAya che. tenA kozamAM- baMdhamAM bhramaro purAI jAya che nIkaLI zakato nathI. vicAra kare che ke rAta jaze ne savAra paDaze. sUrya ugaze ne kamala khIlaze eTale huM uDI Page #135 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 112 zrI vairAgya zataka jaIsa paNa eTalAmAM to vanagaja AvIne bhamarA sahita kamaLane peTamAM padharAvI de che jo e gaMdhamAM lubdha banI tyAM besI rahyo na hota to tene Ama jhurIjhurIne maravAno vakhata na Avata, mATe he cetana ! tuM paNa gandhamAM lolupa na banato (86) (87) cakSurindriyamAM Asakta-maraNa pAmatuM pataMgIyuM pataMga pacaraMgI rUpALa gaganapathamAM gAjatuM, AghAtathI ke sparzathI kSaNavAramA UDI jatuM. thaI nayanane vaza te bicArUM jyotamAM jhaMpalAya che, ema jANIne paNa zIda cetana ? nayanane vaza thAya che. vivecana-he cetana ! rU panI pAchaLa gAMDA banI teM tArUM keTaluM gumAvyuM che, teno vicAra kara, pArakI strInA rUpa jovAmAM teM keTalIya vakhata jAna-mAla khoyA che. tuM pAyamAla thayo che. e anarthanI paramparAthI bacavA mATe to suradAse potAnI AMkho phoDI nAkhI hatI. emAM ne emAM rUpasena bhavobhava du:khI thayo hato. have to e AMkhane rAtrirgamiSyati bhaviSyati suprabhAtaM, bhAsvAnudeSyati hasiSyati paGakajazrI : / itthaM vicintayati kozagate dvirephe,, hA hanta ? hanta ? nalinI gaja ujjahAra // Page #136 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI vairAgya zataka 113 kAbumAM rAkha ! pArakA rUpa jovAthI manovikAra vadhavA sivAya bIjuM tArA hAthamAM kAMI AvatuM nathI. A pataMgIyAnI dazA jo kevU manohara dekhAya che. jarA capaTI vagADIye ke aDIye to tarata ja UDI jAya che, AkAzane paNa avAjathI gajAve ne potAnA paMcaraMge ramya banAve che paNa e dIvAnI jyoti joIne bhAna bhUle che. e lAlane pILI zikhAmAM mohAya che. emAM potAnA dehane homI de che maraNa pAme che. mATe he cetana ! tuM zA mATe nayanane vaza thAya che ! tArI AMkhathI mahAtmAonA darzana kara, sArUM sArUM darzana kara, nAsikA para AMkha sthira kara-dhyAna dhara paNa rUpamAM na phasA. nahi to tArI paNa pataMgIyA jevI dazA thaze. mATe AMkha para kAbu meLava (87) (88) mRga ane sarpo-karNendriya vaza banI duHkhamAM paDe che. (zArdUla vikrIDita) rahe gADhanikuMjamAM viharavU nirbhIka thaIne vane, sahevU nA kadIe kaTuvayaNane, nA dekhaq duSTane, je'hane teha mRgo ya zrotra vazathaI khove are prANane, ne sarpo ya thaI suzabdarasiko, kevA paDe bandhane. vivecana-kAna ane manane gADha saMbaMdha che. kAna dvArA pesatA zabdo sIdhA mana upara asara kare che, pAMce indriyomAM Page #137 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 114 zrI vairAgya zataka kAna eka evI indriya che. ke je baMdha karI zakAtI nathI. zabdane AdhIna AkhaM jagata che. mohaka zabdo sAMbhaLI prANI rAgamAM phasAya che. te apriya sAMbhaLI dveSa kare che. mATe he cetana ! A banne prakAranA zabdo na sAMbhaLavA paDe evI sthitimAM rahe. dharmazravaNamAM zravaNendriyane rokI rAkha, jo zabdane vaza thayo to haraNa ane sarpa jevI tArI dazA thaze. vanakhaMDamAM vicarato koIthI bhaya na pAmato koInA prahAra ke kaThora zabdane nahiM saheto duSTane jovAno paNa prasaMga na pAmato-mRga moralIne-madhura gAyanane vaza thaI potAnA zatru pAse doDI jAya che. baMdhanamAM paDe che. prANane khove che. daramAM rahevA, nirAMte suvA- koInI paNa paravA nahiM karavAnI evA sarpo -jenA phuphADAthI paNa mANasa dhUjI jAya evA maNidhara nAgo paNa - baMsInA svarane vaza banI bhAna bhUle che. madArIne AdhIna thAya che. tenA nacAvyA nAce che. nirviSa banI lohI luhANa thAya che. adhUrA AyuSye mare che mATe Atman ! tuM paNa jo zrotrendriya - kAnane paravaza paDyo to tArI paNa eja dazA che mATe kAna para kAbU rAkhI-sukhI thaje. he jIva ! A pAMce to eka eka indriyane paravaza paDI prANa khove che to tane pAMce indriyonA tevIsa viSayomAM gADha Asakti che tethI tArI keTalI durdazA thaze teno vicAra kara, vicAra karI Asakti ochI kara-Asaktine sarvathA choDI de. jo saMsArathI Darato ho ! ne mokSa meLavavAne icchato ho ! to indriyono vijaya Page #138 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 115 zrI vairAgya zataka karavAmAM tArU ddaDha vIrya-akhuTa bala phorava. pataGgabhRGgamInebha-sAraGgA yAnti durdazAm / ekaikendriyadoSAcced, duSTastaiH kiM na paJcabhiH // bibheSi yadi saMsArA mokSaprApti ca kAkSasi / tadendriyajayaM kartuM , sphoraya sphArapaustram // iti paJcendriyaviSayAsaktasattvaduHkhavarNanam / atha jJaTityAtmazreyaskaraNapreraNAdhikAraH (89 thI 93) maraNa e nakkI che. gayelo samaya pAcho Avato nathI. mATe prAsAda choDI AtmakalyANa karavA kaTibaddha bano. (harigIta) . . bhayapAmIne mRtyu thakI tuM zIda ghara saMtAya che, mauktikapramukhanI bhasma zAne zakti mATe khAya che, bhayabhItane e mRtyurAkSasa nava tyaje paNa janmane, je nava bhaje thene tyajI kara janmanAzaka yatnane, mRtyutaNI sAthe nathI maitrI karI teM mAnavI, tehanA bhayothI rakSanArI che suraMgo kyAM navI,. nizcaya nathI kIdho maraNanAM samayano jJAnI kane, zAthI kahe che A sthitimAM kAla karIzuM dharmane je divasa ne je rAtrio tuja jIvanamAMthI jAya che. Page #139 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 116 zrI vairAgya zataka kroDo upAye koIthI kadIe na eha pamAya che. apUrva avasara A badho eLe gumAve zIdane nidrA tyajIne svastha kara tuja cittane tujacittane tRNAgra-jala- bindu samuM che jIvanane A vaibhavo, samudra jalakallola jyuM dekhAva de che navanavo, patnI pramukhano prema te paNa svapnanA sama jANavo. samasta A saMsAra jANo lAkaDAno lADavo. ( zArdUlavikrIDita ) moTuM maMdira ne vinItatanayo lakSmI na khUTe kadI, ne klyANakarI vadhU - virahane mitro zake nA sahI, mAnI vizva suramya ema paDatAM saMsAramAM kaiM jano, jANIne kSaNa naSTa saMga tyajatA kaiM saMta e sarvano. , vivecana- he cetana ! tuM maraNathI bhaya zA mATe pAme che. tAre maravuM e cokkasa che. jAtasya hi dhruvo mRtyu-dhruvaM janma mRtasya ca / tasmAdapratihArye 'tha ko hi zocitumarhati // janmelAnuM maraNa nakkI che ne marelAnA janma nakkI che. mATe jemAM pheraphAra na karI zakAya evA viSayamAM zoka karavo, e kone ucita che ! arthAt zoka karavo nakAmo che, tAre A zarIra eka vakhata tyajavAnuM che. ene tuM game tema sAcavIza to'ya choDavuM paDaze, tAre e zarIrathI zuM karavAnuM che, teno te koI dI vicAra karyo ? covIza Page #140 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI vairAgya zataka 117 kalAka zarIranI sevAmAM kADhe che. e dubaLu na paDe mAduM na paDe. marI na jAya, e mATe tane rAtadivasa ciMtA rahe che. ethI Darato tuM moTA moTA mahelomAM bharAya che, davA khAya che, rasAyaNa, vAjIkaraNa, pauSTikaAhAra, motiabhraka, loha, tAmra, suvarNa vagairenI bhasmo vApare che, paNa badhuM zA mATe ! game tema karIza, game teTalo maraNathI DarIza, maraNa na Ave, mATe kALa pAse kAlAvAlA karIza to paNa e tane nahiM choDe tAre kALanI sAthe kAMi sagapaNa nathI, e kAMI tAro mitra ke sago nathI thato. enAthI bacavAnA koI gupta sthAna nathI suraMgothI khodAyelA bhoyarAo nathI ke jyAM tuM bharAI jaiza to tyAM e nahi AvI zake. tuM game tyAM hoiza to paNa tyAMthI e tane laI jaze. to zA mATe pudagalAnandI banyo che. zarIrane mArUM mArUM karI enI pAchaLaja zA mATe marI phITe che. eja zarIrathI evA prayatno kara. jethI tuM ajara-amara banI jAya, tAre pharI janma-maraNa na karavA paDe. zarIra e sAdhana che, tArUM zreya karavAnA kAmamAM Ave toja e kAmanuM je sAdhanathI sAdhya-siddhi na thAya e sAdhana paNa zuM kAmarnu ? mATe dharma pahelA ne pachI zarIra, dharmamAM-AtmahitamAM khAmI na pahoMce eTalI ja zarIranI saMbhALa le. tArUM AyuSya kayAre pUrUM thaze enI tane khabara nathI, maraNa kyAre Avaze. enuM tane jJAna nathI, koI jJAnI pAse teM nakkI nathI karyu ke,tuM ATalA varSa jIvavAnoja che, jotajotAmAM cAlyo jaIza, AvI sthitimAM ema kema kahe che Page #141 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 118 zrI vairAgya zataka ke 'kAle dharma karIzuM' kAla koNe joI che. dharmarAjA jevAne paNa kAlanI khabara no'tI to tArUM zuM gajuM che. dharmarAjA yudhiSThira pAse eka brAhmaNa dAna levA Avyo hato. rAjAe kaDaM ke kAle Avaje. bhImasenane khabara paDI, teNe vijayaghaMTa vagADyo. yudhiSThire bolAvIne pUchyuM ke bhAI ! ApaNe kono vijaya karyo che ke A vijaya ghaMTa vagADayo che ! bhIme hasIne uttara vALyo ke Ape mRtyuno covIza kalAka mATe vijaya karyo che mATe, rAjAe pUchayu :- kaI rIte ? bhIme kahyu - Ape A brAhmaNane kAle dAna levA AvavAnuM kartuM che. tethI Apa kAla sudhI avazya jIvavAnA cho, nahiM to eka kSaNanI paNa mudata kema apAya. yudhiSThire turataja brAhmaNane dAna ApI vidAya karyo ne samajyAM he cetana ! jyAre dharmarAjA jevA mudata ApavA samartha na hatAM. to tArAthI dharma karavAmAM ghaDIno paNa vilaMba kema karAya ? je divasa ke je rAtri tArA jIvanamAMthI jAya che te pAchI AvatI nathI. je samaya gayo e gayo ! tAroM apUrva avasara emane ema cAlyo jAya che. e niSphaLa na gumAva, UMghamAMthI uTha ! tArA manane ThekANe lAva tArA cittane jAgRta kara, jeTaluM sadhAya teTaluM sAdhI le, A jIvana-A vaibhavo, A strI parivArano prema-e sarva tane navA navA lAge che. paNa e ghAsanI saLI para rahelA pANInA biMdu jevA che. tene sukAtAM vAra nahiM lAge, e kharI jaze ne nAza pAmaze. e sarva svapna lIlA che. AMkha UghaDayA pachI kAMI nahi jaNAya. A Page #142 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI vairAgya zataka 119 saMsAra lAkaDAno lADavo che. emAM kAMI majA nathI. koI mANaso saMsArane svarga gaNAve che, kahe che ke:-moTA moTA mahelo rahevAne, vinayavanta ne AjJAMkita putro, akhUTa lakSmI, sevA karatI ane sukha-duHkhamAM bhAga letI strI - patnI kSaNa paNa chuTA na paDe evAM mitro, khAvuM pIvuM, ezaArAma, mojamajA e sarva saMsAramAM che. saMsArane ja sarvasva mAnI - manAvI, kaiMka jana saMsAramAM paDe che ne pADe che tethI UlaTuM koI sajjano ! A badhuM kSaNika che, ApAta ramaNIya che. pariNAme duHkhadAyI che. ema samajI saMsAranI mAyAjALamAM phasAtA nathI, saMsArane naraka samajI temAMthI nIkaLI jAya che. saMtonA caraNanuM zaraNa le che, saMta bane che. parama sukha meLave che. mATe he Atman ! tuM paNa e saMtone ja* anusaraje, mohamAM muMjhAto nahiM jIvanane sArthaka karavA eka samayane paNa pramAdamAMM gumAvato nahi, AtmakalyANa karI paramapadanA avicala AnaMda pAmI anaMta sukha meLavaje. (89 thI 93 ) // iti jhaTityAtmazreyaskaraNapreraNAdhikAraH // athAtmahitakaravicAraNAnispaNam / (94 thI 100) A sAta zlokamAM Atma vicAraNA batAvavAmAM Ave che, AmAM AtmA kramika vikAsanI icchA kare che, zArdula vikrIDita jevA udAra chaMdamAM AtmavikAsanI Page #143 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 120 . tpaya cha. zrI vairAgya zataka bhAvanA ahiM suMdara rIte bhAvavAmAM AvI che ke e sukato moDhe karI. vAraMvAra bolyA karavAnuM mana thAya jyAre jyAre e zloko bolIe chIe, tyAre tenuM citra sAme khaDaM thAya che. dareka bhavye A bhAvanAnA zloko kaMThe karIne savAra-sAMja bolavA vicAravA ne e dazA prApta karavA prayatna karavo eja Anu rahasya che-tAtparya che. (zArdUla vikrIDita) sAkSAt zrI jinadevane nirakhazaM, kayAre aho ! netrathI ne vANI manohAri citta dharazuM kyAre kaho premathI zraddhA nizcala dhArazuM jinamate, zreNIkavat ke same, ne devendra vakhANapAtra thaIzuM, kyAre supuNye ame ? 1 kyAre deva calAyamAna karavA, mithyAmati Avaze, ne samyaktva suratnanI ama viSe, sAcI parIkSA thaze, kayAre pauSadhane grahI praNayathI, sadbhAvanA bhAvazuM, ne romAMcita thaI tapasvImunine, kyAre paDI lAbhazaM? 2 savairAgyarase rasika thaIne, dIkSecchu kyAre thazeM, ne dIkSA grahavA munIzvara kane, kyAre subhAgye jazuM sevA zrIgurudevanI karI kadA, siddhAntane zikhazuM ne vyAkhyAnavaDe samastajanane, kayAre pratibodhazuM 3 gAme ke vijane surendrabhavane, ne jhupaDe kye same, strImAM ne zabamAM samAnamatine kyAre dharIzuM ame, Page #144 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI vairAgya zataka 121 sarpa ke maNimALamAM kusumanI, zayyA tathA dhULamAM, kyAre tulya thazuM praphullita mane zatru ane mitramAM. 4 yogAbhyAsa rasAyaNe hRdayane, raMgI asaMgI banI, kyAre asthiratA tyajI zarIrane, vANI tathA cittanI AtmAnaMda apUrva amRtarase, nhAI thazuM nirmaLAM. ne saMsAra samudranA vamaLathI, kyAre thazuM vegaLAM. 5 kyAre siddhagiri pavitrazikhare, jai zAMtavRtti sajI. siddhonAM guNano vicAra karazuM. mithyAvikalpo tyajI. vAsIcaMdanakalpa thaI parisaho, sarve sahIzaM mudA, AvI zAMta thaze aho amakane, zatrusamUho kadA 6 zreNI kSINakaSAyanI grahI ane, ghAtI haNIzuM kadA, pAmI kevalajJAna sarvajanane, dezuM kadA dezanA. dhArI yoganirodha koNa samaye, jAzuM aho mokSamAM, evI nirmaLa bhAvanA praNayathI, bhAvo sadA cittamAM. 7 vivecana-A sAte zlokono artha spaSTa che. pahelAM be. zlokamAM vizuddha gRhastha dharmanI bhAvanA che. evo apUrva avasara kayAre Avaze, ke zrI jinezvara prabhune samavasaraNamAM dezanA detA sAkSAt dekhIzaM. e trilokanAthanA darzana karI netrane nirmaLa banAvIzuM, baMne AMkhone pavitra karIzaM. emanI jagaduddhAriNIkalyANakAriNI-manohAriNI vANI sAMbhalI zrotra-kAna pAvana karIzuM. e hitakara upadeza manamA ThasAvI manane vizuddha banAvIzuM, Page #145 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 122 - zrI vairAgya zataka emanA trikAlA-bAdhita vacanapara avicala zraddhA dharazuM, zreNika mahArAjAnI mAphaka e zraddhAthI kadI paNa calAyamAna nahi thaIe. e prabhunI tana-mana-dhanathI sevA bajAvIzuM, devo ne devendro paNa amArA e puNyodayanI-e bhaktinI-e zraddhAnI prazaMsA karaze, mithyAtvidevo iMdra-mahArAjAnA vakhANathI amArI irSyA karaze, amane DagAvavA ghaNA prayatno karaze, paNa ame nahiM DagIe, amArUM samyaktva ratna sAcavI rAkhIzaM. amArI dRDhatA nihALIne deva paNa pAcho paDaze. chevaTa khuzI thaI mithyAtvano tyAga karI amArA vakhANa karaze, ame prabhune hAthe dezavirati-bAravrata laIzaM. akhaMDapaNe e vratotuM pAlana karIzaM parvatithie banaze to hameza pauSadhamAM rahIzaM. pAraNe vidhipUrvaka munine vahorAvIne-tapasvI zramaNane paDilAbhIne pachI pAraj karIzaM. vahorAvatAM ame amArA AtmAne dhanya bhAgya gaNIzaM. amArA romarAya vikasita thaze, amAro janma saphaLa lekhAze, . amAeM jIvana sArthaka samajAze, amAre AMgaNe pAMca divya / pragaTaze. amAro AnaMda samAze nahiM. agIyAra pratimA vahana karIzaM. sAdhu dharmanI tulanA karIzaM. saMsAra amane khAro lagAze, emAMthI kyAre chuTAya emaja vicArIzuM, saMsAranA kArya to na chuTake karIzuM, e paNa DaratAM DaratAM karIzaM. emAM amArAM manane lepavA nahiM daie. ane avasara maLe saMsArane sarvathA choDI devA taiyAra rahIzuM ne e rIte Adarza gRhastha jIvana jIvIzaM. Page #146 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 123 zrI vairAgya zataka trIjA zlokamAM munidharmapAptinI bhAvanA amAro Atma-vairAgya raMge raMgAIne-sAcA vairAgya rasathI rasika thaIne 'kyAre dIkSA maLe-kyAre dIkSA maLe' evI tIvra . bhAvanA bhAvaze, dIkSAnI utkaTa icchA jAgaze, amArA mAtApitA, sagAM-saMbaMdhI amane sahamata thaze. amArI icchAne vadhAvI leze. amArI bhAvanAnuM anumodana karaze, dIkSAno ajoDa varaghoDo caDAvI vAjate-gAjate guru mahArAja pAse jaIzaM. guru mahArAjane amAro saMsArathI uddhAra karavA vinavIzaM. dIkSA devA vinaMti karIzuM, caturvidha saMgha samakSa guru mahArAja amane dIkSAvidhi karAvI sAdhuveza Apaze. rajoharaNa-dharmadhvaja, ogho laIne ame nAcI\-kUdIzuM. ahobhAgya samajIzaM. e amArI amUlya ghaDI haze. apUrva samaya haze, amane ananya ullAsa haze. dIkSA laine gurunizrAe vicarazuM, guru AjJAe rahIzuM, kSaNa paNa pramAda nahi karIe, gurumahArAjanI sevAmAM-munionA vinaya vaiyAvaccamAM-bhaktimAM jarIpaNa ALasa nahiM rAkhIe svAdhyAyamAM, bhaNavAmAM. zAstra zikhavAmAM udyamI banIzaM. guru mahArAjanI kRpAthI sarva zAstranuM jJAna meLavIzuM, temanA prasAdathI zruta jJAnano pAra pAmIzuM, siddhAMtanI cAvIo meLavIzuM, utsarga ane apavAdane jANIzuM Agamo bhaNIzuM ne bhaNAvIzuM pATa para besI vyAkhyAna ApIzuM, sabhA gajAvIroM, megha jevI garjanAthI-madhura svarathI janatAnA cittanuM AkarSaNa Page #147 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 124 zrI vairAgya zataka karIzaM. samasta lokonA manamAM vItarAga bhagavAnanA vacano ThasAvIzuM vrata-niyamomAM janatAne joDIzuM pratibodha karI saMyama ApIzaM, aneka jIvone dIkSA ApI parivAra vadhArIzaM, guru mahArAjazrInI paTTaparaMparAne akhaMDa ane dIpatI karIzaM. zeThe rohiNI strIne vakhANIne sarva adhikAra sopyA hatAM tema amane guru mahArAja paNa vakhAnI sarva sattA samarpaNa karaze, ame teozrIno bojo hAthInI mAphaka vahana karIzuM teozrIno bhAra saMbhALI laIzaM. gacchane sAcavI laIzaM, teozrIne ciMtAthI mukta karIzaM, e pramANe siMhanI jema saMyama-cAritra-dIkSA laI siMhanI jema pALIzuM ne AtmAne ujjavaLa banAvIzaM. cothA zlokamAM samatAnI bhAvanA che. sAdha dharmamAM pragati karI ame amArA AtmAne samatAbhAva- zikSaNa ApIzu rAga-dveSane nirmULa karavA prayatna karIzuM, moTA nagaramAM ke nirjana jaMgalamAM, devabhavana jevA vizALa-manohara mahelamAM ke nAnIzI jhupaDImAM amane bhedabhAva nahi rahe, prIti ke aprIti nahi thAya. strImAM rUmajhuma-rUmajhuma cAlatI lalita lalanAmAM ke zabamAM-marI gayela mRtakamAM amane samAnatA raheze, strImAM moha nahiM thAya ne mRtakamAM ghRNA nahiM thAya, sarpamAM-jherI nAgamAM ane maNinI mALAmAM Page #148 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI vairAgya zataka 125 sAcA motInA navalakhA hAramAM kusumanI zayyAmAM - phulanI pathArImAM ane dhULamAM, mATImAM, kacarAmAM sneha ke aprema nahiM thAya. zatru ane mitramAM, prazaMsaka ane niMdakamAM, amane koI vakhANe ke koI gALa de, te baMnemAM ame eka sarakhA rahIzuM, badhA para eka sarakhI prasannatA dhAraNa karIzuM, rAgadveSane vaza nahi banIe. ne samabhAvamAM lIna rahI AtmAne apUrva guNothI samRddha banAvIzuM. pAMcamAM zlokamAM mana, vacana ane kAyAnA yogonI sthiratA keLavavAnI bhAvanA che. samabhAva keLavAyA bAda kAyAnI pravRttio choDatAM zikhIzuM, kAyAne asat pravRttiothI sadantara dUra rAkhIzuM., kAyAnI sthiratA keLavI, vANI upara kAbU meLavIzuM. miSTa ane hitakArI, ne te paNa prayojana hoya to ja bolIzuM. mithyA vacana to prANAnte paNa nahiM bolIe pachI atizaya caMcaLa cittane vaza karIzuM. dhyAnanI dhArAmAM manane joDI daizuM, yogAbhyAsa rUpI rasAyaNathI hRdayane raMgI daIzuM, lokono saMga tyajI- ekAMtamAM jaIne rahIzuM tyAM cittane sthira karavA prayatna karIzuM, AtmAmAM apUrva AnaMda pragaTa thaze te amRta rasanA nirmaLa nirjharamAM- svaccha jharAmAM snAna karIzuM, hRdayanA badhA mela dhoI nAkhIzuM. sphaTika jevA Page #149 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 126 zrI vairAgya zataka vizuddha-svaccha ne nirmaLa thaIzeM, pachI saMsAranI koIpaNa mAyA amane muMjhavaze nahiM. saMsAra samudranA koI vamaLamAM ame phasAIzuM nahiM. duniyAnI koIpaNa lAlacamAM lapaTAzuM nahi ane e dazAmAM AtmAne jAgRta rAkhIne AtmAne sarva baMdhanothI mukta karavA vicAra karIzuM ne prayatna sevIzuM. chaThThA zlokamAM AtmAnI paramocca sthiti ne anazana dazA prApta karavAnI vicAraNA che. jyAre AtmA saMsAranA sarva mohathI mukta banaze pachI chelaM jIvana siddhigirIjI girinArajI jevA parama pavitra parvata para jaIne vItAvIzuM, jyAM anaMta AtmAoe mokSa meLavyu che, evA unnata zikhara para rahI, kAyAne - zarIrane vosarAvI daIzaM, zarIrane game te thAya tenI paravA nahiM karIe, AtmAmAM siddhanA guNonuM ja ciMtana karIzuM, mithyA-vikalpo eka paNa manamAM na Ave tenI kALajI rAkhI siddhanI sAthe tanmaya thaIzuM, devatAnA, mANasonA ke pazuonA game tevA upasargo thAya to paNa siddhanA dhyAnathI calAyamAna nahiM thaIe, zAMtabhAve sarva parisaho sahana karIzaM, vAsI caMdana jevA thaIzaM, jema bAvanA caMdana potAne kApanAra potAnA para prahAra karanAra kuhADIne paNa sugaMdhI banAve che. tema ame paNa amane duHkha denArane zAMta karIzu. amArAM zatruo paNa amArI zAMta Page #150 -------------------------------------------------------------------------- ________________ . zrI vairAgya zataka 127 dazA dekhI zAMta banaze, amArA AgaLa mora ne sApa sAthe nAcaze, uMdara bilADInI puMchaDI AmaLaze, bakarI vAghanuM moDhuM cATaze, haraNa ne siMha sAmasAmA besI vAto karaze, devo ane dAnavo paraspara bheTaze, amArI zAntithI badhA upara asara thaze. jIvamAtra amArI dRSTimAM vairabhAva choDI deze, ame zAMta thaIzuM ane bIjAne zAMta karIzuM. sAtamA zlokamAM teramA-caudamA guNasthAnake car3I mukti meLavavAnI bhAvanA che. upara batAvyA pramANenI amArI jyAre prazAntavRtti thaze. eTale ame guNasthAnakanI zreNI upara caDIzuM, cAre prakAranA kaSAyano nAza karIzuM, kSapaka zreNie ArohIzuM, uttarottara zukladhyAna vadhAre vadhAre vizuddha dhyAizeM, jJAnAvaraNIya, darzanAvaraNIya, mohanIyane aMtarAya e cAre ghAti karmane cakacUra karIzuM. ghAti karmano nAza karI kevaLajJAna meLavIzaM. tIrthaMkara padavI varIzaM. samavasaraNamAM besI dezanAM dezuM sahaja paNa glAni dhAryA vagara upadeza ApI bhavyAtmAono uddhAra karIzuM, zukla dhyAnanI madhya dhArAe AtmAne sthApana karI dharma pravRttimAMja rAcyA rahIzaM, pachI chevaTe mana vacana kAyAnA sarva yogo, ruMdhana karI bAkI rahelAM badhAM karmono kSaya karI, pAMca husvAkSara bolAya teTalA Page #151 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zataka 128 __zrI vairAgya zataka kALa sudhI caudamA guNasthAnakano anubhava karI mokSamAM jaIzuM, anaMta avyAbAdha akSaya sukhane meLavIzuM, siddha svabhAvane pAmIzuM, kRtakRtya banI jyotimAM jyoti bheLavI daIzaM. evo samaya kyAre Ave ke amArI A sarva bhAvanA saphaLa thAya. he bhavya AtmAo ! AvI bhAvanA hamezA hRdayamAM bhAvo manamAM vicAro, cittamAM ciMtavo, dinAnudina varNavela bhAvanA pramANe uttarottara guNavRddhi karatAM siddha-buddha ne mukta bano eja bhAvanA. ___zrImAn nemisUrIzanI, kRpAdRSTithI Aja; A vairAgya zataka racyu, svapara zreyane kAja // 10 // // iti vairAgyazatakaM sampUrNam // Page #152 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI vairAgya zataka // OM aha~ namaH // paramArhata zrI kumArapAla-bhUpAla viracita Atma-niMdAdvAtriMzikAno anuvAda. (harigIta chaMda) sarve sureMdronA namelA mukuTa te'nA je maNi, tenA prakAze jhaLahaLe padapITha je tenA dhaNI, A vizvanAM duHkho badhAye chedanArA he prabhu ! jayajaya thajo jagabaMdhu ! tuma ema sarvadA icchu vibhu ! (2) vItarAga he kRtakRtya bhagavan ! Apane zuM ? vinavU, hu~ mUrkha chu mahArAja jethI zaktihIna chatAM stavaM, zuM athivarga yathArtha svAminuM svarUpa kahI zake, paNa prabho ! pUrI bhakti pAse yuktiyo e nA ghaTe. he nAtha ! nirmala thaI vasyA cho Apa dUre muktimAM toye rahyAM guNa opatA muja cittarUpI zuktimAM, ati dUra evo sUrya paNa zuM ArasInA saMgathI, pratibiMba rUpe AvIM ahiM udyotane karato nathI ? prANi taNAM pApo ghaNAM bhegA karelA je bhave, Page #153 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 130 zrI vairAgya zataka kSINa thAya che kSaNamAM badhAM te Apane sAre stave, ati gADha aMdhArA taNuM paNa sUrya pAse zuM gajeM, ema jANIne AnaMdathI hu~ Apane nitye bhaju. zaraNya ! karuNA siMdhu ! jinajI ! Apa bIjA bhaktanA mahAmoha vyAdhine haNo cho zuddha sevAsaktanAM, AnaMdathI huM Apa ANA mastake nitye vahuM, toye kaho koNa kAraNe e vyAdhinA duHkho sahuM. saMsAra rU pa mahATavInA sArthavAha prabhu ! tame, muktipurI jAvA taNI icchA atizaya che mane, Azraya karyo tethI prabho ! tuja toya Antara taskaro. muja ratnatraya luTe vibho ! rakSA karo rakSA karo. bahu kALa A saMsAra sAgaramAM prabhu ! huM saMcaryo, thaI puNya rAzi ekaThI tyAre jinezvara ! tuM maLyo, paNa pApa karma bharela meM sevA sarasa nava AdarI, zubha yogane pAmyA chatAM meM mUrkhatA bahue karI. A karmarUpa kulAla mithyAjJAna rUpI daMDathI, bhava cakra nitya bhamAvato dilamAM dayA dharato nathI, karI pAtra mujane puMja duHkhano dAbI dAbIne bhare Page #154 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI vairAgya zataka 131 viNaApa A saMsAra koNa rakSA kaho ethI kare ? (9) kayAre prabho ! saMsArakAraNa sarvamamatA choDIne, AjJA pramANe ApanI mana tattvajJAne joDIne, ramIza Atma viSe vibho ! nirapekSa vRtti thaI sadA tyajIza icchA muktinI paNa santa thaIne huM kadA ? (10) tuja pUrNazazinI kAnti sarakhA kAntaguNa ddaDha dorathI aticapala muja mana vAMdarAne bAMdhIne bahu jorathI, AjJArUpI amRta rasonA pAnamAM prIti karI, pAmIza parabro rati kyAre vibhAvo visarI huM hInathI paNa hIna paNa tuma caraNasevAne baLe. Avyo ahIM uMcI hade je pUrNa puNya thakI male, topaNa haThIlI pApI kAmAdikataNI ToLI mane, akAryamA prere parANe pIDatI nirdayapaNe (12) kalyANakArI deva ! tuma sama svAmI muja mAthe chate, kalyANa koNa na saMbhave jo vighna muja nava Avate, paNa madana Adika zatruo pUMThe paDayA che mAhare, dUre karU zubha bhAvanAthI pApIo paNa nava mare Page #155 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 132 zrI vairAgya zataka saMsArarUpa samudra mAM bhamatA anAdikALathI, huM mArnu ke Apa kadI muja dRSTie AvyA nathI nahIMtara narakanI vedanA sImA vinAnI meM prabhu ! bahu duHkhathI je bhogavI te kema pAmuM huM vibhu ! (14) talavAra cakra dhanuSyane aMkuzathI je zobhatuM. vajra pramukha zubhacinhathI zubhabhAvavallI ropatuM, saMsAratAraka Aparnu evaM caraNayuga nirmalu, durvAra evA moha vairIthI DarIne meM zrayaM, (15) niHsIma karuNAdhAra cho, cho Apa zaraNa pavitra cho, sarvajJa cho nirdoSa. cho ne sarva jaganA nAtha cho, 'huM dIna chu himmata rahita thai zaraNe Avyo Apane, A kAmarUpI bhillathI rakSo mane rakSo mane (16) viNaApa A jagamAM nathI svAmI samartha maLyo mane, duSkRtyano samudAya moTo je prabhu mAro haNe, zuM zatruonuM cakra je bahu duHkhathI dekhAya che, viNa cakra vAsudevanA te koI rIta haNAya che. (17) prabhu ! devanAM paNa deva cho vaLI satya zaMkara cho tame, Page #156 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 133 zrI vairAgya zataka cho buddha ne A vizvatrayanA cho tame nAyakapaNe e kAraNe Antara ripu samudAyathI pIDela hu~, he nAtha ! tuma pAse raDIne hArdanAM duHkho kahuM. (18) adharmanA kAryo badhAM dUre karIne cittane, joDuM samAdhimAM jinezvara ! zAnta thai hu~ je same, tyAM to badhAye vairIo jANe baLelA krodhathI, * mahAmohanAM sAmrAjyamAM laI jAya che bahujorathI. . . (19) - che moha Adika zatruo mhArAM anAdi kALanA, ema jANuM chu jinadeva ! pravacanapAnathI huM ApanA to ye karI vizvAsa eno mUDha meM Dho hu~ barnu. e mohabAjIgarakane kapirItane huM AcarUM (20) e rAkSasonAM rAkSaso che krUra mleccho eja che, eNe mane niSThurapaNe bahuvAra bahu prIDela cha, bhayabhIta thaI ethI prabhu ! tuma caraNa zaraNuM meM grahyu jagavIra ! deva ! bacAvajo meM dhyAna tuma citte dharyu. (21) kayAre prabho ! nija dehamAM paNa Atmabuddhine tajI, * zraddhAjaLe zuddhi karela vivekane citte sajI, sama zatru mitra viSe banI nyAro thaI parabhAvathI, Page #157 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 134 zrI vairAgya zataka ramIza sukhakara saMyame kyAre prabho ! AnaMdathI. (22) gatadoSa guNabhaMDAra jinajI ! deva mhAre tuM ja che, suranarasabhAmAM varNavyo je dharma mhAre teja che. ema jANIne paNa dAsanI mata Apa avagaNanA karo, A namra mhArI prArthanA svAmI tame citte dharo. - (23) SaDvarga madanAdika taNo je jItanAro vizvane arihaMta ! ujjvala dhyAnathI thene prabhu jItyo tame, azakta tuma pratye haNe tuma dAsane nirdayapaNe e zatruone jItuM evaM AtmabaLa Apo mane . (24) samartha cho svAmI ! tame A sarva jagane tAravA, ne muja samA pApI jano nI durgatine vAravA, A caraNa vaLagyo pAMgaLo tuma dAsa dIna dubhAya che he zaraNa ! | siddhi viSe saMkoca mujathI thAya che ? (25) tuma pAdapadma rame prabho nita je janonAM cittamAM sura indra ke naraindranI paNa e janone zI tamA ? traNa lokanI paNa lakSmI ene sahacarIpeThe cahe, sadaguNonI zubhagandha enA Atma mAhe mahamahe. Page #158 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 135 zrI vairAgya zataka (26) . atyanta nirguNa chu prabho ! huM krUra dhuM huM duSTa chu, hiMsaka ane pApe bharelo sarva vAte pUrNa chu, viNa Apa AlaMbana prabho ! bhavabhImasAgara saMcarUM, muja bhavabhramaNanI vAta jinajI ! Apa viNa kone karUM? (27) muja netra rU pa cakorane tuM candrarU pe sAMpaDayo, tethI jinezvara Aja hu~ AnaMda udadhimAM paDyo, je bhAgyazALI-hAthamAM ciMtAmaNI AvI caDe, kaI vastu evI vizvamAM je tehane nava sAMpaDe. / (28) - he nAtha ! A saMsAra sAgara DUbatA evA mane , muktipurImAM laI javAne jahAjarUpe cho tame, zivaramaNInAM zubhasaMgathI abhirAma evA he prabho ! muja sarva sukhanuM mukhya kAraNa cho tame nitye vibho ! je bhavya jIvo Apane bhAve name stotre stave, ne puSpanI mAlA laIne premathI kaMThe Thave, te dhanya che kRtapuNya che cintAmaNI tene kare, vAvyo prabho ! nijakRtyathI suravRkSane eNe gRhe. (30) he nAtha ! netro mIMcIne calacittanI sthiratA karI, Page #159 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI vairAgya zataka ekAntamAM besI karIne dhyAna mudrAne dharI. muja sarva karma vinAzakAraNa cintavU je je same, te te same tuja mUrti manahara, mAhare citte rame, (31) utkRSTabhaktithI prabho ! meM anyadevone stavyAM. paNa koIrIte muktisukhane ApanArA nava thayAM, amRta bharelA kumbhathI chone sadAe sIMcIe, AMbAtaNAM mIThA phalo paNa lIMbaDA kayAMthI dIye ? (32) bhavajaladhimAMthI he prabho ! karU NA karIne tArajo, ne nirguNIne zivanagaranAM zubhasadanamAM dhArajo, A guNIne A nirguNI ema bheda moTA nava kare, zazI sUrya meghapare dayAlu sarvanAM duHkho hare. (33) (zArdUla vikrIDitam) pAmyo chu bahupuNyathI prabhu ! tane. trailokyanA nAthane, hemAcArya samAna sAkSI zivanA, netA malyA che mane ethI uttama vastu koI na gaNuM, jhenI karUM mAMgaNI mAMguM Adara vRddhi toya tujamAM, e hArdanI lAgaNI, (34) jANI Ahata gUrjarezvarataNI, vANI manohAriNI, Page #160 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI vairAgya zataka zraddhAsAgara vRddhicaMdra sarakhI, saMtApa saMhAriNI, heno A anuvAda meM svaparanA kalyANa mATe karyo, zrImannemisUrIza sevanabaLe, je bhaktibhAve bharyo. itizrI paramArhata jIvadayA pratipAla kumArapAlabhUpAla viracitAtmanindA dvAtriMzikAyA gUrjara girAyAM padyAnuvAdaH samAptaH OM nama zrIpArzvanAthAya OM namaH zrIgurunemisUraye dRSTAntAvalI. (duhA) suranarasevita jinapati, zrI serIsApAsa, pragaTa prabhAvI praNamatAM, pUre mananI Aza A kALe A bharatamAM, yuga pradhAna samAna, guruvara nemisUrIzanuM, dharIne hRdaye dhyAna. racazuM dRSTAntAvalI, sajjana mukha zaNagAra, je bhaNatAM sukha upaje sUkta ratnAvalIsAra. candra vinAnI jyuM nizA, susvara viNa jyuM gAna, vANI viNadRSTAnta yuM, nava pAme sanmAna. 137 1 2 3 4 Page #161 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 138 zrI vairAgya zataka moTA hita mATe bane, thoDo paNa guNIsaMga, alpa lavaNathI anna jyuM, svAdu bane che caMga.. 5 para saMpatti dekhIne, pavitra jana harakhAya, nabha nirmaLatA nirakhatAM, svaccha zaradajala thAya. 6 durbhAgye duHkhakara bane, sajjana saMga sujAta, pekho kapUra saMgathI, zrIphaLa jaLa viSa thAta. 7 pApI pApa taje nahIM, kakaDA karIe toya zirahIna rAhu paNa grahe, pUrNa candrane joya.. 8 sajjana chaMDI mUrkhanara, durjana pAse jAya, . mUkI madhura drAkhane, kAga niMboLI khAya. 9 ati paricaya je kare, mAna rahita te thAya, dekho malaye bAvanA-candana indhaNa thAya. 10 uttamane uttama maLe, tyAM dharmonnati thAya, gaMgA yamunA saMgathI, tIrtha prayAga manAya. 11 laghu paNa pIDe puSTane, pAmI sthAna vizeSa, macchara hAthI kAnamAM, pesI paDAve cIsa. 12 sAragaye jana zreSThane, bole burA bola, tela gaye tala dekhIye, loka kahe che khoLa. 13 prANAnte paNa nava taje, potAnA je hoya, zuSkasare sUkAya che, paMkaja paMkti joya. 14 durmukha kSaNamAM kSINa kare, janmataNo paNa prema, tandula tuSanI mitratA. mUzaLa vinAze jema. 15 Page #162 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI vairAgya zataka sthaLabhede tejasvitA hita ahita nidAna, darpaNamAM mukha dekhavA, khaDgamAM khovA prANa. malInamanuja paNa santane, saMge zobhe mitta, AjaNa AjyaM AMkhamAM, dIpe ehI ja rIta. sAra vinAnA divasa te, sukRta viNa je jAya, aMka vinAnA biMduo, saMkhyAmAM na gaNAya. 18 nirbaLatAmAM mitra paNa, duHkhanuM hoya nidAna, dIpa sahAyaka vAyu paNa dIpa vinAzaka prANa. " guNa vinA paNa vizvamAM, bhayathI kaika manAya, nAgapUjanA sau kare, haMsa garUDa tajAya. jyuM mRga haNavA pAradhI, susvara gAya sadAya, duHkha devA yuM duSTathI, mIThAM veNa vadAya. vhecaNa nIrane kSIranI, kaika macchathI thAya, paNa prasiddhi haMsanI, jaza puNyeja gavAya. durbaLane du:kha de sarva, sabaLa kane nava jAya. vAgha siMha varU chaMDIne, dekho chAga haNAya. bhinna dRSTie eka paNa bhinnabhinna jaNAya, yogI kAmI kutare, zaba strI mAMsa manAya. Azraya pAmI durjano, Azraya nAzaka thAya, dekho kIDA kASThanAM, kASTha ja korI khAya je kAraja nhAnAM kare, te nava mhoTe thAya, jyAM kITIkA saMcare, tyAM zuM hAthI jAya. , 139 16 17 19 20 21 22 23 24 25 26 Page #163 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 140 zrI vairAgya zataka 27 31 mukhamA lADu mukatAM, vaMzamAM koNa na thAya, mukha lepe mITho dhvani, mRdaMgathI paNa thAya. zoka bharAye cittamAM, rovuM hitakara thAya, jyuM chalakAtAM sarataNAM, khullAM dvAra karAya. kroDo yatna karo bhale, jAti svabhAva na jAya, sIMco cho'ne dUdhathI, nIMba na madhuro thAya 29 sajjana dUra gaye chate, durjana bahu dekhAya, sUrya candranAM astamAM, khajuvo jyuM malakAya. yogyAtmAne Rddhio, svayaM svAdhIna thAya. jema nadIo vinavyA vinA, udadhi AdhIna thAya. ghara dekhADyaM lubdhane, duHkhanuM kAraNa thAya, vizvAmitra vaziSThanI, dhenu, levA dhAya., 32 vakhate vimalA vAratA, hoya bAla samIpa, sUrya prakAzI nava zake, teha prakAze dIpa. 33 prAya asAra padArthano, ati ADaMbara hoya, kAMsAno raNakAra je, te zuM kanake joya. para saMpatti dekhIne, dAje durjana dIla, TANe taruvara sau phaLe, zuM na sUkAya karIra. svayaM sahI duHkha anyane, zAnti Ape saMta, tApa sahI paNa pAnthane, taruvara zAnta karaMta. guru karmIne dharmanI, karaNI nIrasa jaNAya, khAkharAnI khIsakolIo, AMbAMne nava chAya. 28 30 34 35 36 37 Page #164 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 141 zrI vairAgya zataka . svIya mahatvane sAcave, paNDita mhoTe yatna, zrIphaLa jalane saMgrahe, traNa vaDe jayuM ratna. 38 prathama pravRtti puruSanI, prasiddhi kAraNa thAya, prathama tejathI, lokamAM, ujvala pakSa manAya. 39 santa svabhAva taje nahI, chone daIe cheha, jema jema ghasIe kapUrane, tema sugandhi deha. 40 mAna hAnimAM vIrane, yogya videza prayANa, dvIpAntaramAM saMcare, teja rahita jema bhANa. 41 bhAgyazAlIo bhogave, kare ekaLu koya, madhamAkhI madha meLave, khAya anerA koya. 42 vakhate vastu tuccha paNa, vallabha atizaya thAta, bhojana ante tRNasaLI, ehija ahIM dRSTAnta. 43 lakho yatna karo bhale, durjana nava palaTAya, somaNa sAbue dhovatAM, kAga sapheda nava thAya. 44 tejasvIne tuccha nara, anartha kAraNa hoya, AMsu paDAve AMkhathI, tuccha taNakhaluM joya. 45 kALA mukhanA mAnavI, kADhayAM kadIe na jAya, kApyAM kALAM keza te, pharIpharI paMNa thAya. 46 anavasare guNagrAhitA, duHkha- kAraNa thAya, gIta rasIka thaI mRga juo, mota samIpe jAya. 47 duHkha dIye sukha ApavA, pavitra nara je hoya, karpUra Ape zItalatAM, AMsu paDAve toya. 48 Page #165 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 142 zrI vairAgya zataka pagale pagale pAmIra, pApI dharamI koka, ghara ghara kAga nihALIe, kokila pakSI stoka. 49 durjana vacano avasare, sajjana hitakara thAya, prayANa samaye vAma khara, bhUkayo bhalo manAya. laghu paNa jeha kalAnidhi, teha lahe bahumAna, bIja taNAM zazIne name, janatA e eMdhANa. 51 sthAnabhraSTa paNa ziSTanara, pAme adhikuM mAna, rAjAne mAthe caDe, maNi mUkIne khANa. paMDitanI sAthe rahyA, mUrkho paNa pUjAya, koyala ToLe kAgaDAM, koyala ema manAya. 53 prAye pApI pApamAM, hoya prema karanAra, lIMbaDe vAyasanI rati, chaMDine sahakAra 54 svArtha sAdhavA lokamAM nIca janoya manAya, rakSaNa karavA dhAnyanuM, bhasma yathA jaLavAya. sajjanasaMkaTamAM paDye, durjana bahu harakhAya, mIMcAye naranetra jaba, taba ghuvaDa vikasAya. 56 santa svabhAva taje nahIM chone daIe cheha, pharI pharI jala ukALIeM, topaNa zItala deha. 57 nirdhana narane nava bhaje, svArthI nara je hoya, puSpa pUrNa palAsane, bhramara na seve koya. 58 saMta saMgathI kaThiNa paNa, haiyuM komaLa thAya, zazI saMge jo jaLathakI candrakAnta bhIMjAya. 59 , 50 52 55 Page #166 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI vairAgya zataka 143 unnatanA Azraya vinA, unnata kema thavAya, vRkSAzraya viNa velaDI, zuM AkAze jAya. 60 samakitaviNa karaNI savI, bhArabhUta gaNAya, pAyA vinAnA mahelamAM, kaho koNa rahevA jAya. 61 jJAna kriyA banne maLe, kAryasiddhi tava thAya, .. aMdha paMgu saMyogathI, nagarI jema pamAya. 62 vAsaNa paNa caLake nahi, vINa ghasAre mitta, mANasanuM kahevaM kizyuM, eha vicAro citta. 63 sUri pratiSThita vizvamAM, patthara paNa pUjAya, guru zrInemisUrIzathI, amRta amRta thAye. 64 // iti dRSTAntAvalI saMpUrNa // tyAre tuM zuM karIza ? saMyojaka : munizrI paramaprabhavijayajI mahArAja buddhimAna mAnava ! zarIra rogathI gherAI jaze. vhAlAonA upAyo aphaLa jaze, vaidya DokaTaro potAnA chellA upAyo ajamAvI hAtha khaMkheraze, sau snehIo gamagIna banaze, tyAre tuM zuM karIza ? zvAsa ghuTAze, nADIonA dhabakArA judA haze, koI anerA ja bhaNakArA vAgatA haze, daze dizAmAM nAMkhI najara nahi pahoMce, tyAre tuM zuM karIza? pApanA poTalA bAMdhI pedAM Page #167 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 144 zrI vairAgya zataka karelA paisA baMgalA moTara bagIcA kArakhAnAothI palakamAM sadAne mATe judA paDavAno avasara AvI lAgaze, tyAre tuM zuM karIza ? athavA to mAthe TAla paDaze, kAnathI ochu saMbhaLAze, AMkhe barAbara sujhaze nahiM, pANI TapakayA karaze, nAkamAMthI lIMTa cuyA karaze, moDhAmAMthI lALa cAlI jatI haze, udharasa ane damathI chAtI bharAI gaI haze, hAtha paganI zakti narama paDaze. kammara vaLI gaI haze, lAkaDInA TekA vinA cAlavU bhAre thaI. paDaze. sahu haDa haDa karaze, sarvathA paravaza banI paDaze, jIvana akArUM lAgaze svabhAva cIDIyo banI jaze ane eke dhAraNA saphaLa nahi karI zakAya, tyAre tuM zuM karIza ? vicAraka prANI ? AvaM badhuM banatuM roja najare dekhAya che, jagatanA jIvonI AvI sthiti banatI tArAmAM jovAmAM Ave che. juvAnInA joramAM ane dhanavAna paNAnI madAMdhatAmAM mahAlanArAnA burA hAla thatA najare jovAya che. tArI A dazA nahiM Ave, evA bharoMse rakhe besI raheto. viSaya avasthA vakhate dInatA na Ave, pokAra na karavA paDe ane azAMtimAM paNa zAMti anubhavAya e mATe atyArathI kAMIka vicAra karI le. pANI pahelAM pALa bAMdhanAra samajadAra gaNAya. pALa baMdhI nahi ane pANI bharAyuM, taLAva phATayuM ane dhodha cAre bAju vahevA mAMDayA te vakhate pALa nahiM baMdhAya, dhAryu manamAM Page #168 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI vairAgya zataka 145 rahI jaze. manoratho mATImAM maLI jaze. AzA nirAzAmAM pheravAI jaze. te vakhate pastAvAno pAra nahi rahe mATe sArI avasthAmAM maLelI zaktiono sadupayoga karI levA mATe dRDha vicAra kara. sarva avasthAmAM kAma Ave ane sarva sthaLe nizcita banAve evaM bhAtu bharI le. pramAda nidrAmAMthI dharma jAgaraNamAM AvI jA. pachI koIpaNa avasthA tane satAvaze nahiM, sadA sukha ane zAMti tane choDaze nahiM, pUrepUrA AnaMdane anubhavanAro banI jaIza mATe Ajane Aja tuM vicAra kara. tuM koNa chu, kayAMthI Avyo chu, ahiM AvatA pahelAM tuM kyA hato. anaMta kAla kaI sthitimAM kevI kevI rIte bhaTakayo. cAre gatimAM pairAdhInapaNe keTalA keTalA duHkho teM sahana karyAM, janma pahelAM garbhakAlamAM nava nava mAsa kevA duHkho bhogavyAM. teTalo kAla bIbhatsa sthAnamAM UMghe mastake rahelA evA tArI kaI kaI dazAo thaI. kevA malIna AhAro teM karyAM, karmAdhIna teM keTaluM sahana karyu, janma vakhate tArI kevI tuccha dazA thaI. bhavo bhavamAM aneka duHkho sahana karI pApamAM masta banI je meLavelI sAmagrImAMthI tuM sAthe | laI Avyo, zuM karavA Avyo chu. zuM karI rahyo chu. viSayonI vAsanAmAM bhAna bhUlela AtmA karma bhogavatI vakhate tArI zuM dazA thaze, Page #169 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 146 zrI vairAgya zataka teno tuM Ajane Aja vicAra kara. so varSa pahelAnA ahiM koI dekhAtA nathI. jAtasya dhruvaM mRtyuM to te kayAM gayA, zuM laI gayA. kevI dazAmAM gayAM. teonA zarIranuM zuM thayuM, temanI sAthe koNa gayuM, teonI mAlamilkatanI zI dazA thai, temanA nAma nizAna paNa kyAM gayAM. te tarapha tuM dRSTi kara. to kSaNa pachI tAre zuM thaze tenI tane khabara nathI. pacAsa so varSa thatAM tAre paNa javU paDaze. 'God's mill grinds slow but sure. - to tuM kayAM jaIza. nirdoSane trAsa ApI. asatyonI jALo bIchAvI, vizvAsuone ThagIne anyAya ane prapaMcothI meLavelI sAmagrImAMthI sAthe zuM laI jaIza. tyAM tArUM zuM thaze, vyAdhi ke maraNa vakhate ahiM paNa koI tane zaraNa ApI zake tema nathI to paralokamAM e kyAM ane tuM kayAM? jyAM bhegA maLavApaNu paNa nathI to tArI durdazAmAM bhAgIdAra koNa thaze teno tuM Ajane Aja vicAra kara. paudgalika (dhana ane viSaya) sAmagrI game teTalI maLI jAya, jema raMka rAjA banI jAya to paNa tene saMtoSa thato nathI ane adhika adhika dhana mATe mahA pApo karI lomAndho naiva pazyati durdazA bhogave che temaja vipula bhogo maLavA chatAM zAMti nahi pAmato Page #170 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI vairAgya zataka 147 AtmA adhika adhika vAra duSTatA seve che jethI viSama dazAne prApta thato duHkhano ja anubhava karI mAnavatAne vecI bhavo bhava rakhaDe che, tema A AtmA game teTaluM maLe to paNa dharAto ja nathI. jema jema bhogo vadhatA jAya che tema tema tRSNA vadhatI ja jAya che ane aMte kaMcana ane kAma mATe durdhyAnathI marI durgatimAM bhayaMkara duHkhono anubhava kare che. mATe A mAnava bhava thoDA kAlanA ane aMte nAza thanArA tuccha viSayonI pAchaLa mahA pApo karI tArA bhAvi anaMta kAlane bhayaMkara na banAva paNa samyak dharmanI ArAdhanA vaDe sakala duHkhono nAza karI tArUM sAcuM sacidAnaMda svarUpa prApta kara. mAnava bhava pAMca pacAsa varSanA eka bhavanA ja sukha mATe nathI paNa sAme rahela anaMta kAlane sudhArI levAnuM (saravaiyuM kADhavAnu) amUlya sAdhana che te tuM bhUlI na jA. Aja, kAlane javAbadAra che. mATe kAla na bagaDe teno tuM Ajane Aja vicAra kara, mATe vivekI banI zarIra dhana kAma bhogAdi pudgala sAmagrInI tRSNA choDI tArA svarU pano vicAra kara. sukha tArA svarUpamAM che, bahArathI nahi maLe, bIjAno doSa jovAmAM rAcI mAcI rahelo tuM tArA potAmAM rahelA aneka doSo tarapha dRSTi kara. jAgavAnA sthAnamAM pramAda na kara, rogo jarA ane mRtyu (zatruo) tAro Page #171 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 148 zrI vairAgya zataka vinAza na kare te pahelA cetI jA-be traNa divasanI musApharImAM paNa AtmA duHkhI na thAya te mATe aneka sAmagrI sAthe lenAra teM lAMbA kALanI paralokanI musApharI mATe bhAtu zuM lIdhuM te vicAra ane mAnava bhava sudhArI le. bAhira dRSTi dekhatAM, bAhira mana dhAve, aMtara dRSTi dekhatAM, akSaya pada pAve. Page #172 -------------------------------------------------------------------------- ________________ saMpAdaka tathA preraka : paM. kundakunda vijaya gaNi charI pAlita tIrtha yAtrAno prabhAva chanda-upendravajrA charI pAlatA tIrtha yAtrA kare je khape karmanA puMja tenA tare te vadhe tIrtha zobhA jinAjJA paLAye / _Tale pApa buddhi subuddhi sadAye // 1 // chanda-indravajrA mArge jatA vRkSa aneka Ave chAyA grahIne sahu zAnti pAve gehe jatA je taru yAda Ave te vRkSa mAhe adhiko kahAve // 2 // chanda-upendravajrA jage jehano brahmacarya prabhAva tapAgaccha rAjA ravIndu svabhAva sadA tIrtha uddhAra kArI virAgI namu nemi sUri prabhAte subhAgI // 3 // zAha nathamalajI pratApajI togAnI parivAra guDAbAlotAn nA saujanyathI