Book Title: Upasakdashanga Sutra
Author(s): Abhaydevsuri, 
Publisher: Abhaydevsuri
Catalog link: https://jainqq.org/explore/600279/1

JAIN EDUCATION INTERNATIONAL FOR PRIVATE AND PERSONAL USE ONLY
Page #1 -------------------------------------------------------------------------- ________________ : // aham // 1 AnaMdA upAsakadazaMga sAnuvAda dhyayana zrImadbhagavadAryasudharmasvAmipraNIta upAsakadazAGga sUtra mULa tathA zrImad abhayadevasUri viracita TIkAnA anuvAda sahita // 1 // 1. teNaM kAleNaM teNaM samaeNaM campA nAma nayarI hotthA / vnnnno| puNNabhadde ceie| vnnnno|| 1-2 te kALe ane te samaye caMpA nAme nagarI hatI. te RddhivALI ane upadrava rahita hatI-ityAdi varNana jANI levu. te nagarInA zrImadabhayadevasUrikRta-TIkAno anuvAda zrIvardhamAna svAmIne praNAma karIne upAsakadazA vigere sUtronI prAyaH bIjA anthomA joyelI kaMika vyAkhyA karUM chu. 1 temA upAsakadazA e sAtamu aMga che. teno zabdArtha A pramANe ke-upAsaka-zramaNopAsaka saMbandhI anuSThAna- pratipAdana karanAra Page #2 -------------------------------------------------------------------------- ________________ upAsakadazAMga sAnuvAda 1AnaMdAdhyayana // 2 // 2. teNaM kAleNaM teNaM samaeNaM ajasuhamme samosarie, jAva jambU pajjuvAsamANe evaM vayAsI-jai NaM bhante! samaNeNaM bhagavayA mahAvIreNa jAva sampatteNaM chahassa aGgassa nAyAdhammakahANaM ayamaDhe paNNatte, sattamassa NaM bhante ! aMgassa uvAsagadasANaM samaNeNaM jAva sampatteNaM ke aDhe paNNatte ? evaM khalu jambU ! samaNeNaM jAva sampatteNaM sattamassa aMgassa uvAsagadasANaM dasa ajjhayaNA pnnnnttaa| taMjahA-ANande 1, kAmadeve ya 2, gAhAvai IzAna khUNAmAM pUrNabhadra nAme caitya hatuM. te eka moTA vanakhaMDa vaDe cotarapha vIMTAyeluM hatuM-ityAdi varNana jANavU. te kALe ane te samaye Arya sudharmA svAmI samosaryA. te sudharmA svAmInA jyeSTha aMtevAsI Arya jaMbU svAmIe upAsanA karatA A pramANe pUchathu-he bhagavan ! jo yAvat uttamArtha-nirvANane prApta thayelA zramaNa' bhagavAn mahAvIre jJAtAdharmakathA nAme chaTA aMgano A artha kahyo che, to upAsakadazA nAme sAtamA aMgano nirvANane prApta thayelA zramaNa bhagavAna mahAvIre zo artha kahyo che ? he jaMbU ! yAvat uttamArthane | dazA-dasa adhyayanarUpa te upAsakadazA kahevAya che. A grandharnu nAma bahuvacanAnta che. A granthanA saMbandha, abhidheya-viSaya ane prayo jana sUcanA nAmanA anvartha-vyutpattinA sAmarthyathI pratipAdana karelA che. te A pramANe-upAsakotuM anuSThAna ahIM abhidheya che, tenuM jJAna tharbu te zrotAornu anantara-turatarnu prayojana ke ane zrAvakonA anuSThAnano bodha karavo te zAstrakAronuM anantara prayojana che. zAstramA saMbandha be prakArano kahyo cha-upAyopeya-kAryakAraNabhAva ane guruparvakramalakSaNa. temAM kAryakAraNabhAva saMbandha zAstranA nAmanI vyutpattinA sAmarthyathI kahyo che. jema ke A zAstra kAraNa che ane tethI zrAvakonA anuSThAnanu zAna tharbu te kArya che. guruparvalakSaNa saMbandha sAkSAt batAvatA sUtrakAra kahe che 2 teNaM kAleNaM teNaM samapaNa' ityAdi sUtra zAtAdharma kathAnA prathama adhyayananA vivaraNane anusAre jANavU, parantu 'Ananda' ityAdi Page #3 -------------------------------------------------------------------------- ________________ upAsakadazAMga sAnuvAda // 3 // culaNIpiyA 3, surAdeve 4, cullasayae 5, gAiAvaikuNDakolie 6, saddAlaputte 7, mahAsayae 8, nandiNIpiyA 9, sAlihIpiyA 10 // paDhamaM ajjhayaNaM / 3. jai NaM bhante ! samaNeNa jAva sampatteNaM sattamassa aMgassa uvAsagadasANaM dasa ajjhayaNA paNNattA, paDhamassa NaM bhante ! samaNeNaM jAva sampatteNaM ke aTThe paNNatte 1 // evaM khalu jambU ! teNaM kAleNaM teNaM samaeNaM vANiyagAme nAmaM nayare hotthA / vaNNao / tassa NaM vANiyagAmassa nayarassa bahiyA uttarapuracchime disIbhAe dRipalAsae nAmaM ceie hotthA / tattha NaM vANiyagAme nayare jiprApta thayelA zramaNa bhagavAn mahAvIre upAsakadazA nAme sAtamA aMganA daza adhyayano kalAM che. te A pramANe - AnaMda 1, kAmadeva 12, gRhapati culanIpitA 2, surAdeva 4, cullazataka 5, gRhapati kuMDakolika 6, saddAlaputra 7, mahAzataka 8, naMdinIpitA 9 ane sAlihIpitA 10. 1 AnaMdAdhyayana 3 he bhagavan ! jo nirvANane prApta thayelA zramaNa bhagavaMta mahAvIre upAsakadazA nAme sAtamA aMganA daza adhyayana kahelAM che to he bhagavan ! mokSane prApta thayelA zramaNa bhagavaMta mahAvIre prathama adhyayanano zo artha ko che ? zrAvakanA nAma che. temAM Ananda nAme zrAvakanI hakIkata saMbandhI adhyayana AnaMda adhyayana kahevAya che. 'gAhAvara' gRhapati-amuka RddhivAko gRhastha che ane kuMDakolika e 'gRhapati kuMDakolika' e AkhA nAmano aMtano bhAga che. 1 AnaMdA dhyayana // 3 // Page #4 -------------------------------------------------------------------------- ________________ upAsakadazAMga sAnuvAda 1 AnaMdAdhyayana // 4 // yasattU raayaa| vnnnno| tattha NaM vANiyagAme ANande nAma gAhAvaI privsi| aDDe jAva apribhuue| tassa NaM ANandassa gAhAvaissa cattAri hiraNNakoDIo nihANapauttAo, cattAri hiraNNakoDIo buDDipauttAo, cattAri hiraNNakoDIo pavittharapauttAo, cattAri vayA dasagosAhassieNaM vaeNaM hotthaa| se NaM ANande gAhAvaI bahaNaM rAIsara0 jAva satthavAhANaM bahasu kajjesu ya kAraNesu ya mantesu ya kuDumbesu ya gujjhesu ya rahassesu ya nicchaesu ya vavahAresu ya ApucchaNijje paDipucchaNijje, sayassavi ya NaM kuDumbassa | meDhI pamANaM AhAre AlambaNaM cakkhU, meDhibhUe jAva savvakajavaDDAvae yAvi hotthaa| tassa NaM ANandassa gA___ he jaMbU ! e pramANe te kALe ane te samaye vANijyagrAma nAme nagara hatuM. ahIM tenuM varNana jANavU, te vANijyagrAma nAme nagaranI bahAra IzAna khUNAmAM tipalAza nAme caitya hatuM. te vANijya grAmamAM jitazatru nAme rAjA hato. ahIM tenuM varNana jANavU. te vANijya grAmamA Ananda nAme gRhapati rahe che. te ADhya-dhanavAn ane vIjA koithI parAbhava nahi pAme tevo samartha che. te AnaMda gRhapatine cAra hiraNyakoTi nidhAnamAM, cAra hiraNyakoTI vRddhi-vyAjamAM ane cAra hiraNyakoTI dhana dhAnyAdinA vistAranA kAryamAM rokAyelI che. | vaLI tene dasa hajAra gAyonuM eka vraja evA cAra vrajo che. te AnaMda gRhapati ghaNA rAjA, dhanika vagere yAvat sArthavAhonA ghaNA kAryamAM, kAraNamAM, matro-vicAromAM tathA kuTumbomAM guhyo, rahasyo, nizcayo ane vyavahAromAM pUchavA yogya, salAha levA yogya hato. __3 'pavittharapauttAo' pravistara-dhana, dhAnya, dvipada-dAsa dAsI vigere, catuSpada-gAyo vigere saMpattino vistAra. vraja-gokuLa, 'dazagosAhanikeNa' dazahajAra gAyanuM eka gokuLa jANavU. 53&&XXX Page #5 -------------------------------------------------------------------------- ________________ hAvaissa sivanandA nAma bhAriyA hotthA, ahINa jAva surUvA ANandassa gAhAvaissa ihA ANandeNaM gAhAupAsaka 1 AnaMdAdazAMgavaNA saddhiM aNurattA avirattA iTTe sadda0 jAva paJcavihe mANussae kAmabhoe paccaNubhavamANI viharai / tassa dhyayana sAnuvAda NaM vANiyagAmassa bahiyA uttarapuracchime disIbhAe ettha NaM kollAe nAmaM sannivese hotthA, riddhasthimiya0 jAva paasaadiie| tattha NaM kollAe sannivese ANandassa gAhAvaissa bahue mittanAiniyagasayaNasambandhiparijaNe parivasai, aDDe jAva aparibhUe / teNaM kAleNaM teNaM samaeNaM samaNe bhagavaM mahAvIre jAva smosrie| parisA niggayA, kUNie rAyA jahA tahA jiyasattU niggacchai, jAva pajjuvAsai / tae NaM se ANande gAhAvaI imIse kahAe laddhaTe samANe 'evaM khalu samaNe jAva viharai, taM mahAphalaM jAva gacchAmi NaM jAva pajjuvAsAmi' evaM sampehei, potAnA kuTumbano paNa mukhya, pramANabhUta, AdhAra, avalaMbana, cakSurUpa, pradhAnabhUta yAvat badhA kAryone vadhAranAra hato. te Ananda gRhapatine zivanandA nAme bhAryA hatI. te paripUrNa aMgavALI, yAvat suMdararUpavALI Ananda gRhapatine priya ane Ananda gRhapatinI sAthe 2 anurakta ane avirakta thayelI iSTa zaddhAdi manuSya saMbandhI kAma ane bhogono anubhava karatI vihare che. te vANijya grAmanI bahAra (O IzAna khUNAmAM kollAka nAme saMniveza hato. te samRddhivALo nirupadrava yAvat manane prasanna karanAra hato. te kollAka saMnivezamA Ananda gRhapatinA ghaNA mitra, jJAti, nija-svakIya svajana, saMbandhI ane parivAra vase che. te dhanika ane samartha che. te kALe ane te samaye zramaNa bhagavAn mahAvIra yAvat samosaryA. pariSad vAMdIne pAchI gai. koNika rAjAnI peThe jitazatru rAjA | vaMdana karavAne nIkaLe che. nIkaLIne yAvat paryupAsanA kare che. tyAra bAda Ananda gRhapati mahAbIra khAmI AvyAnI A vAta jANIne Page #6 -------------------------------------------------------------------------- ________________ upAsakadazAMga sAnuvAda 1 AnaMdAdhyayana sampehittA pahAe suddhappAvesAiM jAva appamahagghAbharaNAlatiyasarIre sayAo gihAo paDiNikkhamai, paDinikvamittA sakoraNTamalladAmeNaM chatteNaM dharijamANeNaM maNussavaggurAparikkhitte pAyavihAracAreNaM vANiyagAma nayaraM majjhaMmajjheNaM niggacchai, niggacchittA jeNAmeva dRipalAse ceie jeNeva samaNe bhagavaM mahAvIre teNeva uvAgacchai, uvAgacchittA tikkhutto AyAhiNaM payAhiNaM karei, karettA vandai namasai jAva pajjuvAsai / tae NaM samaNe bhagavaM mahAvIre ANandassa gAhAvaissa tIse ya mahaimahAliyAe parisAe jAva dhammakahA, parisA paDigayA, rAyA ya go| 4. tae NaM se ANande gAhAvaI samaNassa bhagavao mahAvIrassa antie dhammaM socA nisamma haTTatuTTha0 jAva 'ApramANe zramaNa bhagavAna mahAvIra vihare che, to arihaMta bhagavaMtonuM nAmazravaNa paNa mahA phaLavALu che,to vaMdana namaskAra vagerenuM karavU mahA phaLavALu hoya temAMzuM kahevU ? mATe huM jAuM ane yAvat temanI payupAsanA karUM evo vicAra kare che, vicAra karI zuddha ane bahAra javA lAyaka vastro dhAraNa karI alpa ane mahAmUlya alaMkAro baDe alaMkRta zarIravALo thai potAnA gharathI bahAra nIkaLe che. nIkaLIne dhAraNa karAtA koraMTa puSpanI mALA yukta chatra vaDe manuSya rUpI vAguga (jALa thI vITAyelo page cAlIne vANijya grAma nagaranA madhya bhAgamAM thaine nIkaLe che ane jyAM dRtipalAza cetya che ane jyAM zramaNa bhagavAna mahAvIra cha tyAM Ave cha. AvIne traNa bAra jamaNI bAjuthI pradakSiNA kare che. pradakSiNA karI vaMdana, namaskAra yAvat yayupAsanA kare che. tyAra bAda zramaNa bhagavAn mahAvIre Ananda gRhapatine tathA atyanta moTI paripadane dhamopadeza kayoM. paripada gai ane gajA gayo. Page #7 -------------------------------------------------------------------------- ________________ upAsakadazAMga sAnuvAda // 7 // evaM vayAsI-'sadahAmi NaM bhante! niggandhaM pAvayaNaM, pattiyAmi NaM bhante ! niggandhaM pAvayaNaM, roemi NaM bhante:10 niggaMthaM pAvayaNaM, evameyaM bhante !, avitahameyaM bhante !, icchiyameyaM bhante !, paDicchiyameyaM bhante !, icchiyapa-TRI 1 AnaMdA dhyayana DicchiyameyaM bhante!, se jaheyaM tumbhe vayaha'tti kTu jahA NaM devANuppiyANaM antie bahave rAIsaratalavaramADambi. yakoDambiyaseDiseNAvaisatyavAhappabhiIo muNDA bhavittA agArAo aNagAriyaM pavvaiyA no khalu ahaM tahA saMcAemi muNDe jAva pabvaittae, ahaM NaM devANuppiyANaM antie paJcANubvaiyaM sattasikkhAvaiyaM duvAlasavihaM| gihidhamma paDivajissAmi / ahAsuhaM devANuppiyA! mA paDibandhaM kareha // .. 4 tyAra bAda Ananda gRhapati zramaNa bhagavaMta mahAvIranI pAse dharma sAMbhaLI, avadhArI prasanna ane saMtuSTa thai A pramANe bolyo-he | bhagavan ! nirgranthanA pravacana-upadezanI zraddhA karuM chu, he bhagavan ! huM nirgranthanA pravacananI pratIti karuM chu, he bhagavan ! huM nirgranthanA pravacananI ruci karUM chu. he bhagavan ! je tame kaho cho te emaja che, he bhagavan ! temaja che, he bhagavan ! avitatha-satya che, he bhagavan e mane iSTa che, e mane pratIcchita-svIkRta che ane icchita ane pratIcchita cha. ema kahIne jema devAnupriya evA ApanI pAse ghaNA rAjA, yuvarAjo, rAjasthAnIya puruSo, mADaMbiko, koTumbiko, zreSThI, senApati ane sArthavAha pramukha muMDa thaine gRhavAsathI nIkaLI anagAritApravrajyA grahaNa karI che tema huM muMDa thai pravrajyA grahaNa karavAne samartha nathI, hu~ devAnupriya evA ApanI pAse pAMca aNuvrata ane sAta zikSA vrata rUpa bAra prakAranA gRhastha dharmane svIkArIza. (bhagavaMte kaDaM ke) he devAnupriya ! jema sukha upaje tema karo, icchA pramANe karo, pratibandha na karo. Page #8 -------------------------------------------------------------------------- ________________ upAsaka dazAMga sAnuvAda // 8 // 5. tae NaM se ANande gAhAvaI samaNassa bhagavao mahAvIrassa antie tappaDhamayAe thUlagaM pANAivAyaM paccakkhAi, 'jAvajjIvAe duvihaM tiviheNaM na karemi na kAravemi maNasA vayasA kAyasA' 1 | tayANantaraM ca NaM thUlagaM musAvAyaM paccakkhAi, 'jAvajjIvAe duvihaM tiviheNaM na karemi na kAravemi maNasA vayasA kAyasA' 2 | tayANantaraM caNaM thUlagaM adiNNAdANaM paJcakakhAi, 'jAvajjIvAe duvihaM tiviheNaM na karebhi na kAravaimi maNasA vayasA kAyasA'3 / | tayANantaraM ca NaM sadArasantosie parimANaM karei, 'nannattha ekkAe sivanandAe bhAriyAe, avasesaM savvaM mehuNavihiM 5 tyAra bAda Ananda gRhapati zramaNa bhagavaMta marahAvIranI pAse prathamathI sthUla prANAtipAtanuM pratyAkhyAna kare che-'hu~ jIvana paryanta | dvividha ane trividhe eTale mana, vacana ane kAyA vaDe sthUla prANAtipAta-hiMsA nahi karUM ane nahi karAvaM.' tyAra pachI sthUla mRSAvAdanuM pratyAkhyAna kare che-'huM yAvajIva dvividha trividhe mana, vacana ane kAyA baDe sthUla mRSAvAdanuM AcaraNa nahi karUM ane nahi karA. tyAra pachI sthUla adattAdAnanuM pratyAkhyAna kare che- 'jIvana paryanta dvividha-trividhe mana, vacana ane kAyA vaDe nahi karUM ane nahi karAvaM. 5 te Ananda zrAvaka bhagavaMta mahAvIra pAse 'tappaDhamayAe' te aNuvratomAM 'prathamatayA'- prAraMbhamAM 'sthUlakaM' sthUla- trasa saMbaMdhI prANAtipAtanuM pratyAkhyAna kare che. 'jAvajjIvAe' yAvatI jIvA jyAM sudhI jIvana-prANadhAraNa che, athavA yAvAn jIvaH prANadhAraNaM yasyAM pratijJAyAM - jyAM sudhI prANa dhAraNa karUM tyAM sudhI 'dvividhaM' kara ane kAravakuM e ve bhede 'trividhena' mana, vacana ane kAyA vaDe, ( ahIM 'kAyasA' pa rUpa 'sa' no Agama thavAthI thayuM che. ) 'na karomi nahi karUM ane nahi karAvaM ityAdi vaDe eja hakIkatane spaSTa karelI che, tyAra pachI sthUla mRSAvAdanuM pratyAkhyAna kare che. tIvra saMklezanA pariNAmathI tIvra saMklezane utpanna karanAra sthUla mRSAvAda che. 'A cora che' pavA vyavahAranuM kAraNa sthUla adattAdAna che. potAnI strI vaDe saMtoSa te svadArasaMtoSa. ahIM svArthamAM 1 AnaMdA dhyayana || 2 || Page #9 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 1 AnaMdA upAsakadazAMga sAnuvAda dhyayana // 9 // | // 9 // paccakkhAmi maNasA vayasA kaaysaa4| tayANantaraM ca NaM icchAvihiparimANaM karemANe hiraNNasuvaNNavihiparimANaM kareinannattha cauhiM hiraNNakoDIhiM nihANapauttAhiM, cauhiM buDDipauttAhiM, cauhiM pavittharapauttAhiM, avasesaM savvaM hiraNNasuvaNNavihiM paJcakkhAmi' 3 / tayANantaraM ca NaM cauppayavihiMparimANaM karei, 'nannattha cauhiM vaehiM dasagosAhassieNaM vaeNaM, avasesaM savvaM cauppayavihiM paccakvAmi'3 / tayANantaraM ca NaM khettavatthuvihiparimANaM tyAra pachI khadArasaMtoSane vize parimANa kare che, 'eka zivanandA bhAryA sivAya bAkInI strI sAthe maithunavidhinuM mana vacana ane kAyA vaDe pratyAkhyAna karUM chu. tyAra bAda icchAnuM parimANa karato hiraNya ane suvarNarnu parimANa kare che. 'cAra hiraNyakoTI nidhAnamAM, cAra hiraNyakoTI vRddhi-vyAjamAM ane cAra hiraNyakoTI dhanadhAnyAdinA vistAramA rokelI che, te sivAya bAkInA hiraNyasuvarNavidhino tyAga karuM chu.' te pachI catuSpadavidhinuM parimANa kare che. 'dasa hajAra gAyanuM eka braja tevA cAra vraja sivAya bAkInA catuSpadonuM pratyAkhyAna karuM cha'. tyAra bAda kSetra rUpa vastunuM parimANa kare che. jenAthI so nivartana kheDI zakAya ebuM eka haLa, evA pAMcaso haLa vaDe kheDI 'ika' pratyaya thayo hovAthI 'svadArasaMtoSika' rUpa thAya che. athavA 'i' pratyaya karavAdhI 'svadArasaMtoSi' rUpa jANavU. paTale potAnI strImAtrathI saMtoSa pAmavo. ghaNI strIothI utpanna thatA saMtoSane saMkSepa karavo. kevI rIte kare che ? te batAve che. 'nannattha' potAnI eka zivanaMdA bhAryAne choDI anyatra-bIjI strIne vize maithuna sevIza nahi. eja bAbatane spaTa kare che. 'zravasesaM te sivAya bIjA maithuna vidhi-maithunanA prakAra athavA maithunanA kAraNano tyAga karuM chu. vRddha AcAryanI vyAkhyA A pramANe che. 'nannattha' anyatra bIje, paTale zivanaMdAne choDIne bIje maithunavidhino tyAga karuM chu. banne vyAkhyAmAM bhAvArtha to ekaja che. icchAvidhinA parimANamAM 'hiraNyaM' rU', rUpAnA', suvarNa prasiddha che, tenuM parimANa kare che. 'nannattha' nidhAnamA rAkhelI cAra koTi hiraNya vagerethI bIjA hiraNyAdinI Page #10 -------------------------------------------------------------------------- ________________ upAsaka dazAMga sAnuvAda // 10 // karei, 'nannattha paJcahiM halasaehiM niyattaNasaieNaM haleNaM, avasesaM savvaM khettavatthuvihiM paJcakkhAmi' 3 | tayANantaraM caNaM sagaDavihiparimANaM karei, 'nannattha paJcahiM sagaDasaehiM disAyattiehiM paJcahiM sagaDasaehiM saMvAhaNiehi, | avasesaM savvaM sagaDavihiM paJcakkhAmi' 3 | tayANantaraM ca NaM vAhaNavihiparimANaM karei, 'nannattha cauhiM vAhaNehiM disAyattiehiM cauhiM vAhaNehiM saMvAhaNiehiM, avasesaM savvaM vAhaNavihiM paJcakkhAmi' 3, 5 / tayANantaraM ca zakAya eTalI kSetranI bhUmi sivAya bAkInA kSetravastunuM pratyAkhyAna karUM chaM. tyAra pachI zakaTa-gADAnuM parimANa kare che, bahAra dezAntaramAM gamana karavA yogya pAMcaso gADAM, ane sAMvAhanika- mAlanuM vahana karanArA pAMcaso gADAM uparAMta baghA zakaTonuM pratyA| khyAna karUM chaM. tyAra bAda vahANanuM pratyAkhyAna kare che. dezAntaramAM mokalavA yogya cAra vahANo ane ahIMnA sAMvAhanika-mAla lAvavA lai javA yogya cAra vahANo sivAya bAkInA vahANonuM pratyAkhyAna karUM kuM. tyAra bAda upabhoga - paribhoga vidhinuM pratyAkhyAna icchA nahi karUM, 'avazeSaM tethI adhika hiraNyAdino tyAga karuM chu. ema badhe sthaLe jANavu, tyAra bAda catuSpada vidhinA parimANamAM dasahajAra gAyonuM eka gokuLa evA cAra gokuLa sivAya bIjA catuSpadono tyAga kare che. kSetravastu vidhinA parimANamA 'khettavatthu ' kSetrarUpa vastu te kSetravastu, bIjA granthomAM kSetra ane vAstu-ghara evI vyAkhyA karelI che. temAM 'niyattaNasairaNaM' nivartana-deza vizeSamAM prasiddha eka jAtanuM bhUminuM parimANa che, 'nivartanazataM karSaNIyaM yasya asti nivartanazatikaM' so nivartana jamIna kheDavA yogya jene che evaM eka haLa, evA pAMcaso haLa vaDe kheDavA yogya bhUmi sivAya vAkInI bhUminuM pratyAkhyAna kare che. 2 zakaTavidhinA parimANamA 'disAyAttarahiM' digyAtrA - dezAntaragamana prayojana jenuM che te digyAtrika-dezAntaramAM gamana karavA yogya pAMcaso zakaTa, te sivAyanA bIjA zakaTono tathA 'saMvAhaNipahi' saMvAhana-vahetuM, kSetrAdithI ghAsa, kASTha ane dhAnyAdinuM ghara vagere sthaLe lAvatuM te prayojana 1 AnaMdA dhyayana // 10 // Page #11 -------------------------------------------------------------------------- ________________ upAsakadazAMga sAnuvAda 1 AnaMdAdhyayana EX // 11 // // 1 NaM uvabhogaparibhogavihiM pacakkhAemANe ullaNiyAvihiparimANaM karei, 'nannattha egAe gandhakAsAIe, avasesaM savvaM ullaNiyAvihiM pcckkhaami'3| tayANantaraM ca NaM dantavaNavihiparimANaM karei, nannattha egeNaM allalaThThImahaeNaM, avasesaM dantavaNavihiM pnyckkhaami'3|| tayANantaraMca NaM phalavihiparimANaM karei,'nannattha egeNaM khIrAmalaeNaM, | avasesaM phalavihiM paJcakkhAmi' 3 / tayANantaraM ca NaM abbhaGgaNavihiparimANaM karei, 'nannattha sayapAgasahassapAgehiM karato aMgalUpaNa-aMguchArnu parimANa kare che. eka gaMdhakASAyI-sugaMdhI rAtA aMguchA sivAya bAkInA badhA aMguchAno tyAga karu chu. tyAra pachI dantapavana-dAtaNanI vidhinuM pratyAkhyAna kare che. eka lIlA yaSTimadhu-jeThImadhanA dAtaNa sivAya bAkInA dAtaNano tyAga karu cha. tyAra bAda phaLavidhinuM parimANa kare che. eka kSIrAmalaka-madhura AmaLAnA phaLa sivAya bAkInA phaLono tyAga karUM chu. tyAra pachI abhyaMgavidhinuM parimANa kare che. zatapAka ane sahasrapAka taila sivAya bAkInA abhyaMga vidhino tyAga karuM chaM. tyAra bAda jeornu le te sAMvAhanika eTale lAvavA lai javAnA kAryamA rokAyelA pAMcaso zakaTo sivAya bIjA zakaTono tyAga kare che. vAhana-vahANanI vidhinA parimANamA digyAtrika-dezAntaramA mokalavA yogya cAra vAhana-yAnapAtra-vahANa ane saMvAhana-lAvavA javAnA kAryamAM rokAyelA cAra vahANo sivAya bIjA vahANono tyAga kare che. 'uvabhogaparibhoga' tti. upabhujyate-vAraMvAra bhogavAya-upayoga karI zakAya te upabhoga-ghara, vastra, strI vagere, paribhujyate-ekavAra bhogavI zakAya te paribhoga-AhAra, puSpa, vilepana vagere. athavA tethI viparIta vyAkhyA karavI. ekavAra bhogavI zakAya te upabhoga ane vAraMvAra bhogavI zakAya te paribhoga samajavo. te upabhoga paribhoganA vidhinuM pratyAkhyAna karato 'ullaNiya' ti ullaNiyA-aMguchArnu, snAnanA jaLa vaDe bhIjAyelA zarIranA jaLane luMchavAnA vastranuM parimANa kare che. eka 'gaMdhakAsAIpa' kaSAya-lAla raMga vaDe raMgAyelI zATikA-vastra kASAyI kahevAya che 'gandhapradhAnA kASAyI' Page #12 -------------------------------------------------------------------------- ________________ upAsakadazAMga sAnuvAda 1 AnaMdAdhyayana // 12 // // 12 // BEEEEEEEEEEEEEEXXESEX tellehiM, avasesaM abbhaGgaNavihiM paccakkhAmi' 3 / tayANantaraM ca NaM uvvadRNAvihiparimANaM karei, 'nannattha egeNaM surahiNA gandhaTTaeNaM, avasesaM uvvdRnnaavihiNpcckkhaami'3| tayANantaraM ca NaM majaNavihiparimANaM karei, 'nannattha aTTahiM uhiehiM udagassa ghaDaehiM, avasesaM majaNavihiM paccakkhAmi'3 / tayANantAM ca NaM vatthavihiparimANaM karei, 'nannattha egeNaM khomajuyaleNaM, avasesaM vatthavihiM pcckkhaami'3| tayANantaraM ca NaM vilevaNavihiparimANaM | udvartanAvidhinuM parimANa kare che. eka sugaMdhI gandhacUrNa sivAya bAkInA udvartanAvidhino tyAga karUM chu. tyAra pachI majana-snAnanI | vidhinuM parimANa kare cha, ATha auSTrika ghaDA pANI sivAya vadhAre pANI vaDe snAna karavAno tyAga karuM chu. tyAra bAda vastranI vidhinuM | parimANa kare che. eka kSaumayugala (be sutarAu vastro) sivAya bAkInA vastrono tyAga karuM cha. tyAra pachI vilepanavidhinu parimANa kare cha, agara, kuMkuma kesara ane caMdanAdi sivAya bAkInA vilepanano tyAga karUM chu. tyAra pachI puSpavidhinuM parimANa kare che. eka zuddha jemAM sugaMdha pradhAna che ebuM rAtuM vastra te gandhakASAyI kahevAya che. te sivAya bIjA ulluNiyA-aMguchAno tyAga kare che. 'daMtavaNatti dantAH pUyante anena-dAMta svaccha karAya je vaDe te dentapavana-dAMtanA melane dUra karanAra kASTha-dAtaNa, tenA parimANamAM 'allalaTThIma| hupaNa Ardra-lIlA 'yaSTimadhu' jeThImadhanA dAtaNa sivAya bIjA dAtaNano tyAga kare che. phaLa vidhinA parimANamAM 'khIrAmalapaNaM jemA ThaLIyo baMdhAyo nathI pavA athavA kSIra-dUdhanI peThe madhura rasavALA Amalaka-AmaLA sivAya bIjA phaLano tyAga kare che. 'sayapAgasahassapAgehiM' so auSadhIdrabyanA so kvAtha baDe je pakAvAya te athavA so kArSApaNanA mUlyavaDe je pakAvAya te zatapAka, e pramANe sahasrapAka taila paNa jANavaM. te sivAya bIjA tailanA abhyaMga vidhinu pratyAkhyAna kare che. udvartanavidhinA parimANamA 'gaMdhaTTa 1 uMTanA jevI lAMbI DokavALA ghaDAne auSTrika ghaDA kahevAtA hoya tema saMbhave che. KEEGREEEXXXSEX Page #13 -------------------------------------------------------------------------- ________________ upAsakadazAMga sAnuvAda 1 AnaMdAdhyayana // 13 // // 13 // karei, 'nannattha agurukuMkumacandaNamAdiehiM, avasesaM vilevaNavihiM pcckkhaami'3| tayANantaraM ca NaM pupphavihiparimANaM karei, 'nannattha egeNaM suddhapaumeNaM mAlaikusumadAmeNaM vA, avasesaM pupphavihiM pacakkhAmi 3 / tayANantaraM ca NaM AbharaNavihiparimANaM karei, 'nannattha maTThakapaNejaehiM nAmamuddAe ya, avasesaM AbharaNavihiM paJcakvAmi' 3|tyaannntrN ca NaM dhUvaNavihiparimANaM karei, 'nannattha agaruturukkadhUvamAdiehiM, avasesaM dhUvaNavihiM paJcakkhAmi'3 / tayANantaraM ca NaM bhoyaNavihiparimANaM karemANe pejavihiparimANaM karei, 'nannattha egAe kaTTapejjAe, avapadma ane mAlatInA puSponI mALA sivAya bAkInA puSpavidhino tyAga karUM chu. tyAra pachI AbharaNa vidhinuM parimANa kare che. mRSTakomaLa kANeyaka-kAnanA AmaraNa ane nAmavALI mudrikA sivAya bAkInA alaMkArono tyAga karu chu. tyAra pachI dhUpavidhinu parimANa kare che. agara ane turuSka-zilArasanA dhUpa vagere sivAya bAkInA dhUpavidhino tyAga karuM chaM. tenA pachI bhojanavidhinuM parimANa karato eNaM' gaMdha-upala, kuSTha vigere sugaMdhI dravyonA aTTaka-cUrNa athavA ghaunA loTanA sugaMdhI cUrNa sivAya bIjA udvartananuM pratyAkhyAna kare che. uTTipahiM udagassa ghaDapahiM' uSTrikA-moTuM mATInuM pANI bharavAnuM vAsaNa, tene bharavAmA prayojana jenuM che ethA, ucita pramANavALA atyanta nAnA nahi tema moTA nahi evA pANInA ATha ghaDA sivAya vadhAre pANIthI snAnavidhino tyAga kare che. ahIM badhe 'annattha' anyatra-zabdano prayoga hovA chatAM paMcamInA arthamAM tRtIyA vibhakti jANavI. vastranI vidhinA parimANamA 'khomajuyaleNaM' 'kSaumayugala 1 kSaumayugalano TIkAkAra kAryAsika-sutarAu vastrayugala evo artha kare' che, parantu hemacaMdrAcArya abhidhAnaciMtAmaNimA "kSaumaM dukUlaM dugUlaM syAt kAsi tu | bAdaram" / kA0 3 lo0 333. tenI svopajJa TIkAmAM zumA-atasI, tasyA vikAraH kSaumam , kSaumane dukUla kahe che. ane te aLasInuM bane che" tema jaNAve che. *EEXXEEEK Page #14 -------------------------------------------------------------------------- ________________ upAsakadazAMga sAnuvAda // 14 // | sesaM pejjavihiM paJcakkhAmi 3 | tayANantaraM ca NaM bhakkhavihiparimANaM karei, 'nannattha egehiM ghayapuNNehiM khaNDakhajaehiM vA, avasesaM bhakkhavihiM paJcakkhAmi' 3 / tayANantaraM ca NaM odaNavihiparimANaM karei, 'nannattha kalamasAliodaNeNaM, avasesaM odaNavihiM paJcakkhAmi 3 | tayANantaraM ca NaM suvavihiparimANaM karei, 'nannattha kalAyasUpeya vidhinuM (pIvA yogya vastunuM ) parimANa kare che. eka kASThapeyA (maganA grupa ke taMDUlanA grUpa) sivAya bAkInA peyavidhino tyAga karUM chaM. tyAra pachI bhakSyavidhi (pakavAna ) nuM parimANa kare che. eka ghRtapUrNa (ghevara) ane khaMDakhAdya - khAMDanA khAjA sivAya bIjA bhakSyano tyAga karuM chaM. tenA pachI odanavidhinuM parimANa kare che. eka kalamazAlinA odana sivAya bAkInA odanavidhino tyAga karUM kuM. tyAra pachI sUpavidhi - dALanuM parimANa kare che. kalAya - vaTANAno sUpa, magano sUpa ane aDadanA sUpa sivAya bAkInA badhA kapAsanA banelA be vastro sivAya bIjA vastrono tyAga kare che, vilepana vidhinA parimANamAM 'agaru ti aguru-sugaMdhI dravya vizeSa che, agara, kuMkuma-kesara ane 'caMdanAdi sivAya bIjA dravyanA vilepanano tyAga kare che. puSpavidhinA parimANamAM 'suddhaparameNaM' bIjA puSpo vinAnuM puMDarIka - kamaLa athavA zuddha padma-kevaLa kamaLa, ane 'mAlahakusumadAma'tti mAlatI-jAinA puSpanI mALA sivAya bIjA puSpavidhino tyAga kare che. AbharaNa vidhinA parimANamAM 'makaNNejjapahiM' mRSTakANaiyakAmyAm - mRSTa- citra vinAnA sukomala evA kArNeyakakAnA AbharaNa ane nAmamuddAe' nAmavALI mudrA-vIMTI sivAya vIjA AbharaNano tyAga kare che. dhUpanA vidhinA parimANamA agara, 'turukka dhUvatti turuSka- ' zilArasAdinA dhUpa sivAyanA bAkInA dhUpavidhino tyAga kare 'pejjavihi'tti pIvA lAyaka AhArano prakAra, 2. ahIM Adi zabda hovAthI te sivAyanA bIjA dravyono khyAla Avato nathI, to paNa tethI bIjA parigaNita ane parimita dravyo ho, parantu sUtrakAre vistAranA bhayathI bIjA parimita dravyono ullekha nahi karatAM Adi zabda mUkyo che. 1 AnaMdA dhyayana // 14 // Page #15 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 1 AnaMdA upAsakadazAMga sAnuvAda SEXEBSIX dhyayana // 15 // // 15 // veNa vA muggamAsasUveNa vA, avasesaM sUvavihiMpacakkhAmi'3 / tayANantaraM ca NaM ghayavihiparimANaM karei, 'nannattha sAraieNaM goghayamaNDeNaM, avasesaM ghayavihiM paJcakvAmi' 3 / tayANantaraM ca NaM sAgavihiparimANaM karei, 'nannattha cuccUsAeNa vA sutthiyasAeNa vA maNDukkiyasAeNa vA, avasesaM sAgavihiM paJcakkhAmi' 3 / tayANantaraM ca NaM mAhurayavihiparimANaM karei, 'nannattha egeNaM pAlaGgAmAhuraeNaM, avasesaM mAhurayavihiM paccakkhAmi'3 / tayANantaraM ca NaM jemaNavihiparimANaM karei, 'nannattha sehaMbadAliyaMbehiM, avasesaM jemaNavihiM paJcakkhAmi' 3 / tayANantaraMca sUpavidhi-dALano tyAga karUM . tyAra bAda ghRtavidhinu parimANa kare che. eka zarada RtunA gAyanA ghRtamaMDa-sArabhUta ghI sivAya bAkInA ghRtavidhino tyAga karuM chaM. tyAra pachI zAkavidhinuM parimANa kare che. 'eka cuccU zAka, svastika ane maMDUkikA zAka sivAya bAkInA zAkano tyAga karUM chu.' tyAra bAda mAdhuraka-madhura rasanA pINAnI vidhinuM parimANa kare che. pAlaMkanA madhura rasanA pINA tenA parimANamAM 'kaTThapeya'tti kASTapeyA-maga vagereno yUSa athavA ghI vaDe taLelA taMdulanI peyA jANavI. bhakSyavidhinA parimANamAM | 'bhakkha'tti bhakSya zabda kaThaNa ane vizada AhAra yogya dravyamAM rUDha che, parantu ahIM pakavAna mAtra vivakSita che. 'ghayapuNNa'tti ghRtapUra-1 ghebara prasiddha che. 'khaNDakhajatti jenI upara khAMDa caDAvI hoya pavA khAdya-azokavati-marakI athavA khAjA jANavA. odananI vidhinA parimANamA 'odaNa'tti kUra-cokhA, kalamanA cokhA, je pUrvadezamAM prasiddha che. sUpamA sUpa-kUra-dALay bIjuM bhojana prasiddha che, 164) 'kalAyasuvetti kalAya-caNAnI AkRtivALU dhAnyavizeSa eTale vaTANA, teno sUpa, mudga-maga, mASa-aDada prasiddha che. ghRtavidhinA parimANamA 'sAraipaNa goghayamaMDeNaM' zAradika-zarad RtumA thayeluM goghRtamaMDa-zreSTha gAyanuM ghI jANavU. zAkanI vidhinA parimANamA ahIM vatthulAdi zAka jANavA, cucU zAka, sauvastika ane maMDUkikA zAka lokaprasiddha jANavA. 'mAhuraya 'tti mAdhuraka-khATu nahi evaM Page #16 -------------------------------------------------------------------------- ________________ upAsakadazAMga sAnuvAda 1 AnaMdAdhyayana // 16 // // 16 // NaM pANiyavihiparimANaM karei, nannattha egeNaM antalikkhodaeNaM, avasesaM pANiyavihiM pnyckkhaami'| tayANantaraM ca NaM muhavAsavihiparimANaM karei, 'nannattha paJcasogandhieNaM tamboleNaM, avasesaM muhavAsavihiM paJcakkhAmi' 3, 6 / tayANantaraM ca NaM caubvihaM aNaTThAdaNDaM paJcakkhAi, taMjahA-avajjhANAyariyaM pamAyAyariyaM hiMsappayANaM pAvakammovaese 3, 7 / sivAya bAkInA badhA madhurarasanA pIgAno tyAga karuM chu.' tyAra pachI jamaganI vidhinuM parimANa kare che. 'sedhAmla ane dAlikAmla sivAya bAkInA jamaNavidhino tyAga karUM chu.' tyAra bAda pANInI vidhinuM parimANa kare che, 'eka aMtarIkSodaka-varasAdanA pANI sivAya cAkInA badhA pANIno tyAga karuM huM.' tyAra pachI mukhavAsanI vidhinu parimANa kare che, paMcasaugandhika (pAMca sugandhI padArtha sahita) tAmbUla sivAya bAkInA badhA mukhavAsa vidhino tyAga karuM huM. tyAra pachI cAra prakAranA anarthadaMDano tyAga kare che. te madhura rasavAla zAlanaka (?) pI' jANavU. temA 'pAlakatti pAlaMka-vallInA phaLa vizeSa rUpa jANavU. te pAlaMkAnA pINA sivAya vIjA pINAno tyAga kare che. 'jemaNa'tti jemana-vaDA, pUraNa bagere jamaNa kahevAya che, temA 'sevadAliyaMbehi sedhAmla-pakyathayA pachI khaTAIno saMskAra karavAmAM Ave che te, dAlikAmla-maga vagerenI dALanA banelAM khATAM baDAM vagere jANavAM. pANInI vidhinA parimANamA 'aMtali | khodayaM ti aMtarIkSodaka-je pANI AkAzamAMthI paDatuM grahaNa karAya te jANavU, te sivAya anya pANIno tyAga kare che. tyArabAda | mukhavAsa vidhinA parimANamAM 'paMcasogaMdhipaNaM' palacI, lavIMga, kapUra, kakola ane jAyaphaLa e pAMca sugaMdhI dravya baDe saMskAravALA tAMbUla sivAya vIjA mukhavAsano tyAga kare che. tyAra pachI cAra prakAranA 'aNaTThAdaMDati anartha-dharma, artha ane kAma sivAya hiMsArUpa ke karmabaMdhanarUpa daMDa thAya te anarthadaMDa, tenuM Page #17 -------------------------------------------------------------------------- ________________ upAsakadazAMga sAnuvAda 1 AnaMdAdhyayana // 17 // // 17 // 6. iha khalu 'ANandA'I samaNe bhagavaM mahAvIre ANandaM samaNovAsagaM evaM vayAsI-"evaM khalu ANandA ! samaNovAsaeNaM abhigayajIvAjIveNaM jAva aNaikkamaNijjeNaM sammattassa paJca aiyArA peyAlA jANiyavvA na samAyariyavvA, taMjahA, saMkA,kalA,viigicchA, parapAsaNDapasaMsA, parapAsaNDasaMthave / tayANantaraM ca NaM thUlagassa | pANAivAyaveramaNassa samaNovAsaeNaM paJca aiyArA peyAlA jANiyabvA na samAyariyavvA, taMjahA-bandhe, vahe, A pramANe-1 apadhyAnAcarita-durdhyAna karavU, 2 pramAdAcarita-pramAda sevavo, 3 hiMsaptadAna-hiMsA karanAra zastrAdi ApavAM, 4 pApakarmano upadeza karavo. 6. ahIM 'he Ananda'! ema saMbodhIne zramaNa bhagavAn mahAvIre Ananda zramaNopAsakane A pramANe kadhaM-he Ananda ! jeNe jIvAjIva tatvane jANelA che evA ane yAvat nirgrantha pravacanathI anatikramaNIya-devAdi vaDe paNa acalAyamAna evA zramaNopAsake samyaktvanA peyAlApratyANyAna kare che. 1 'avajjhANAyariya' apadhyAna-Arta ane raudrarUpa durdhyAna, te vaDe Acarita-sevela anarthadaMDa te apadhyAnAcarita. pramANe 2 pramAdAcarita paNa jANavo. parantu vikathArUpa athavA tela vagerenA pAtrane nahi DhAMkavArUpa pramAda jANavo. 3 hiMsra-hiMsAnA sAdhanabhUta zastrAdi bIjAne ApavAM te hiMsrapradAna. 4 'khetara kheDo' vagere rUpa pApopadeza samajabo. 6 'ANaMdAi' tti / he Ananda ! e pramANe saMbodhI zramaNa bhagavAn mahAvIre Anandane A pramANe kA, eja bAbata kahe che'pavaM khalu ANandA' ityAdi. he Ananda ! jIvAjIvAdi tattvanA jANanAra ane anatikramaNIya-devAdiyo acalAyamAna zrAvake samyaktvanA pAMca aticAro-mithyAtvanA mohanIyanA udayavizeSathI AtmAnA azubha pariNAmo, je samyaktvane 'aticArayanti' dRSita kare che, te guNavAn puruSonI anupabRMhaNA-prazaMsA na karavI vagere aneka prakAranA che, teomA 'peyAlA'-sArabhUta, pradhAna, sthUlapaNe Page #18 -------------------------------------------------------------------------- ________________ upAsakadazAMga sAnuvAda 1 AnaMdAdhyayana ******* // 18 // // 18 // chavicchee, aibhAre, bhattapANavocchee 1 / tayANantaraM ca NaM thUlagassa musAvAyaveramaNassa paJca aiyArA jANiyabvA na samAyariyabbA, taMjahA-sahasAbbhakkhANe, rahasAbbhakkhANe, sadAramantabhee, mosovaese, kUDalehakaraNe | 2 / tayANantaraM ca NaM thUlagassa adiNNAdANaveramaNassa paJca aiyArA jANiyabvA na samAyariyavvA, taMjahApradhAna, sthUla aticAro jAgavA, paNa AcaravA nahi. te A pramANe 1 zaMkA, 2 kAMkSA-anya darzananI icchA, 3 vicikitsA-dharmanA phaLano saMdeha, 4 para pApaMDa prazaMmA-anya darzanInI prazaMsA, ane 5 paradarzanIno paricaya. tyArabAda zramaNopAsake sthUla prANAtipAtaviramaNa vratanA pAMca sthUla aticAro jANavA, parantu tenuM AcaraNa na karavU. te A pramANe 1 bandha, 2 vadha-tADana, 3 chaviccheda-avayavono cheda karayo, 4 atizaya bhAra bharavo, ane 5 bhaktapAnavyavaccheda-pANI ane khorAka baMdha karavo. tyAra pachI sthUla mRpAvAda viramaNa vratanA pAMca aticAro jANavA, paNa tenuM AcaraNa na karavU. te A pramANe-1 sahasA abhyAkhyAna-vicAra karyA sivAya khoTA doSano Aropa karavo, 2 rahasA abhyAjeno vyavahAra thAya che tevA pAMca aticAro che. temAM 1 zaMkA-jaina pravacanamA zaMkA karavI, saMdehazIla rahe. 2 kAMkSA-anya anya darzanane grahaNa karavAno icchA karavI, 3 vicikitsA-dharmanA phaLano saMdeha rAkhavo, athavA vidvajjugupsA-sAdhuonI jAtyAdinI niMdA karavI, 4 parapAkhaMDastava-anya darzanInI prazaMsA karavI ane 5 para pAkhaMDasaMstava-anya darzanIno paricaya karavo. sthUla prANAtipAta viramaNanA pAMca aticAro-1 bandha-manuSya pazu vagerene doraDA vagerethI bAMdhavA, 2 vadha-lAkaDI vagerethI mAra, 3 chaviccheda-zarIranA avayavono cheda karavo, 4 atibhArAropaNa-tevA prakAranI zaktirahita pazu vagere upara ghaNo bhAra bharavo. 5 bhaktapAnabyuccheda-khorAka pANI vagere na Apaq. ahIM pUjya puruSoe A pramANe vibhAga-viveka batAvyo cha-"bandhavahaM chavichedaM aibhAraM bhattapANavoccheyaM / kohAdidasiyamaNo gomaNuyAINa no kujjA // " bandha, vadha, chaviccheda, atizaya bhAra bharavo, ane khorAka ane pANI na ApavA-e ********** Page #19 -------------------------------------------------------------------------- ________________ upAsakadazAMga sAnuvAda 1 AnaMdAdhyayana KRI // 19 // // 19 // teNAhaDe, takkarappaoge, viruddharajAikkame, kUlatulakUDamANe, tappaDirUvagavavahAre 3 / tayANantaraM ca NaM sadArasantosie paJca aiyArA jANiyavvA, na samAyariyavvA, taMjahA-ittariyapariggahiyAgamaNe, apariggahiyAgamaNe, aNaGgakIDA, paravivAhakaraNe, kAmabhogativvAbhilAse 4 / tayANantaraM ca NaM icchAparimANassa samaNokhyAna-ekAnta nimitte asad dopano Aropa karavo. 3 svadAramatrabheda-potAnI strInI rahasya-gupta vAta pragaTa karavI. 4 mRSopadezaasatya bolavAno upadeza karavo. ane 5 kUTalekhakaraNa-juThA khatapatra karavA. tyAra pachI sthUla adattAdAna-viramaNa vratanA pAMca aticAro jANavA, paNa tenuM AcaraNa na karavU. te A pramANe-1 stenAhRta-core ANelI vastu kharIda karavI. 2 taskara prayoga-corane corI karavA mATe preraNA karavI, 3 viruddha rAjyamA gamana karavU, 4 kUTatulAkUTamAna-khoTA tolA ane mApa rAkhavA. 5 tatpatirUpakavyavahAra-mULanA vastunA jevI vastuno vyavahAra-prakSepa karavo. tyAra bAda svadArasaMtoSa vratane vize pAMca aticAro jANavA, paNa krodhAdi vaDe dRSita manavALo go-pazu ane manuSya vagerene na kare, tathA "na mArayAmIti kRtavratamya vinaiva mRtyu ka ihaaticaarH| nigadyate yaH kupitaH karoti vrate'napekSaH tadasau tI syAt // 1 // kAyena bhagnaM na tato vratI syAt kopADyAhInatayA tu bhagnam / taddezabhaMgAdaticAra iSTaH sarvatra yogyaH krama eSa dhIman // " hu~ 'mArIza nahi-prANaghAta nahi karUM' A pramANe vrata lenArane tenA mRtyu sivAya zo doSa lAge che? parantu je gusse thaIne baMdha vadhAdi kare che tethI te vratadhArI vratathI nirapekSa thAya che. teNe kAyAthI vratano bhaMga kayoM nathI mATe te pratadhArI kahevAya che, parantu kopa-gusso karavAthI dayA rahitapaNe vratano bhaMga karyoM che mATe aMzataH bhaMga thavAthI aticAra lAge che. he buddhimAn Akrama badhAM vratomA yojayo. sthUlamRSAvAda ciramaNanA pAMca aticAra-1sahasAabhyAkhyAna-sahasA-bagara vicArye abhyAkhyAna-khoTo doSa caDAyayo, khoTaM Ala CCCEEEEEEEECO Page #20 -------------------------------------------------------------------------- ________________ upAsakadazAMga sAnuvAda // 20 // vAsaraNaM paJca aiyArA jANiyacvA na samAyariyanvA taMjahA- khettavatthupamANAikkame, hiraNNasuvaNNapamAmAikkame dupayacauppayapamANAikkame dhaNadhannapamANAikkame, kuviyapamANAikkame 5 / tayANantaraM caNaM disivayassa paJca aiyArA jANiyaccA na samAyariyA, saMjahA- uDDhadisipamANAikkane, ahodisipamANAAcaravA nahi. te A pramANe- 1 itvaraparigRhitAgamana-thoDA kALa sudhI grahaNa karelI strI sAthai gamana -maithuna kara. 2 aparigRhItA gamana - koie nahi grahaNa karelI vezyA vagere sAtha maithuna kara. 3 anaMgakrIDA - kAmottejaka AliMganAdi krIDA karavI. 4 paravivAhakaraNapotAnA ane potAnI saMtati sivAya bIjAnA vivAha karavA. 5 kAmabhogatIvAbhilApa- kAmabhogane vize tIvra icchA karavI. tyAra pachI zramaNopAsa ke icchAparimANanA pAMca aticAro jAgavA, paNa AcarakhA nahi. te ApramANe- 1 kSetravastupramANAtikrama kSetra ane vAstugharanA pramANanuM ullaMghana kara. 2 hiraNyasuvarNapramANAtikrama- hiraNya-rUpA ane suvarNa-sonAnA pramANanuM ullaMghana kara, 3 dvipadasUka. jemake corI nahi karanArane 'tuM cora che' pasa kahe vagere. e vagara vicArya ka hovAthI paNa tIvra saMklezathI nahi ka hovAthI aticAra che, 2 rahasAabhyAkhyAna - rahas- ekAnta, te nimitte khoTaM ALa sUka. tAtparya e che ke ekAnte maLI vicAra karanArAne kahe ke 'pao rAjaviruddha vicAra kare che' vagaire. A anAbhoga- ajJAnapaNe kahA hovAthI aticAra hai, ane temAM ekAntamAtra nimitta hovAthI pUrvanA aticArathI teno bheda hai. athavA saMbhAvita hakIkata kahevAthI A aticAra he paNa vrata bhaMga nathI. 3dAramantrabheda - potAnI strI saMbandhI mantra - vizvAsapUrvaka kahelI gupta bAtacotano bheda prakAza karado te. sAcI yAta kahevA chatAM paNa strI kahela nahi pragaTa karavA lAyaka vAtane pragaTa karavAthI lajjAdi vaDe maraNAdi anarthaparaMparAno saMbhava hovAthI vAstavika te te asatya che ane tethI ra aticAra rUpa hai 4 'popadezaH 'vIjAone bagara vivAyeM anAbhogAdivaDe ke kapaTapUrvaka asatya upadeza 1 AnaMdA dhyayana // 20 // Page #21 -------------------------------------------------------------------------- ________________ upAsaka dazAMga sAnuvAda // 21 // ikkame, tiriyadisipamANAikkame, khettavuDDI, sai antaraddhA 6 / catuSpadapramANAtikrama-dvipada-dAsa dAsI vagere, tathA catuSpada - gAya pramukha pazuonA pramANanuM ullaMghana karakuM, 4 dhanadhAnyapramANAtikrama-dhana ane dhAnyanA pramANanuM ullaMghana karavuM. 5 kupyapramANAtikrama - kupya gharanA vAsaNa vagere upakaraNonA pramANanuM ullaMghana karavuM. tyAra bAda dizAvatanA pAMca aticAro jANavA; paNa tenuM AcaraNa na karavuM, te A pramANe- 1 UrdhvadizApramANAtikrama-Urdhva dizAnA pramANanuM ullaMghana kara, 2 adhodizApramANAtikrama - adhodizAnA pramANanuM ullaMghana kara, 3 tiryadizApramANAtikramatirachI - cAre taraphanI dizAnA pramANanuM ullaMghana karavuM. 4 kSetravRddhi kSetranI dizAmAM eka tarapha vRddhi karavI. 5 smRtyantardhA - tanuM smaraNa na hovuM. karavo. jemake ame A ke te asatya kahIne bIjAnA upara vijaya meLavyo hato. e pramANe vAta kahebAthI bIjAne asatya bolavAno bodha karavo. pa aticAra che, kAraNa ke tenI sAkSAt asatyamAM pravRtti thatI nathI. 5 kUTalekhakaraNa-asat-khoTA lekha- dastAveja karavA. pramAdAdi vaDe ke durvivekapaNAthI 'meM mRSAvAdano tyAga karyo che parantu khoTA lekhano tyAga karyo nathI' evo vicAra karanArane aticAra rUpa che. sUtranI bIjI vAcanAmAM "kannAlIyaM, gavAliyaM, bhUmAliyaM, nAsAvahAre, kUDasakkhe saMdhikaraNe' evA prakArano pATha che. AvazyakAdimAM to tene sthUla mRpAvAdanA bhedo kathA che, tethI teno A artha saMbhave che. te pramAda, sahasAkAra - vicAra karyA sivAya ane anAbhogAdi baDe kahevAmAM Ave to aticAra rUpa he ane buddhipUrvaka kahevAmAM Ave to tethI vratano bhaMga thAya che. e aticAronuM svarUpa A pramANe che-1 kanyAlIka-kanyA kumArikA, nahi paraNelI strI, te mATe asatya bolavu te kanyAlIka. te vaDe lokamAM atizaya niMdA thAya che. ahIM kanyAlIka vaDe sarva manuSya jAti saMbandhI asatya jANavuM. 2 gavAlIka - gAya saMbandhI asatya bolatuM, 1 AnaMdA dhyayana . // 21 // Page #22 -------------------------------------------------------------------------- ________________ upAsakadazAMga sAnuvAda ra AnadAra dhyayana // 22 // // 22 // te paNa catuSpada-pazujAtinaM upalakSaNa-sUcaka hai. bhamyalIka-bhUmi saMbandhI asatya, te apada-pagarahita sarva sacetana ke acetana vasta | saMbandhI asatyanu upalakSaNa che. eTale sarva gamana rahita sacetana ke jaDa vastu saMbandhI asatya bolavu. 4 nyAsApahAra-nyAsa-thApaNa, bIjApa thApaNa tarIke mUkeluM dravya, teno apahAra-apalApa karavo. 5 kUTasAkSya-kUTa-asatyano saMvAda karavA vaDe juThI sAkSI ApavI. kyA ApabI? 'saMdhikaraNe' paraspara beno vivAda thayo hoya tyAre saMdhi-suleha karavAmAM khoTI sAkSI ApavI. ahIM nyAsApahAra ane kUTasAkSya pa banna aticArono prathamanA traNa aticAramA samAveza thato hovA chatAM tenA prAdhAnyanI vivakSA baDe apalApa ane sAkSI ApavAnI kriyAne judI grahaNa karI che. sthUla adattAdAnaviramaNa vratanA pAMca aticAra-1 teNAhaDetti stenAhRta-core ANelI vastu, te ) soMdhI che ema jANI lobhathI corelI vastune kharIda karanAra ke lenAra trIjA vratano aticAra kare che-trIjA vratane dRSita kare che. mATe te aticAranu kAraNa hovAthI 'stenAhata' pa aticAra che. kAraNa ke e sAkSAt corI karato nathI, mATe te aticAra rUpa che.2 takkarapaoge'tti taskaraprayoga-corane corI karavA mATe preraNA karavI. 'tame corI karo' e pramANe anujJA karavI. te anAbhogAdi baDe aticAra rUpa che. 3 'viruddharajjAikkame viruddharAjyAtikama-paraspara viruddha rAjAonA rAjyamAM atikrama-javaM. kAraNa te rAjAoe javAnI paravAnagI ApI nathI, ane corI karavAnI buddhi paNa nathI. paTale anAbhogAdi vaDe aticAra che. 4 'kUDatulakUDamANe' kUTatUlAkRTamAna-tulA-* tolAM kATalAM prasiddha cha,-mAna mApa, kuDava bagere. te nyUnAdhika rAkhavA. nyUna tola ane mApa baDe Apato ane adhika tola ane mApa vaDe grahaNa karato trIjA vratano aticAra seve che. athavA 'huM cora nathI, kAraNa ke khAtara pADavU vagere kayu nathI' mATe vratasApekSa hovAthI te aticAra cha. 5 'tappaDirUvagavavahAre'-tatpratirUpakavyavahAra-te mULa vastunA pratirUpaka-sarakhI vastuno vyavahAra-mULa vastumA prakSepa karabo. paTale vIhI-DAMgaramAM parALa ane ghI vageremAM carabI vagere meLavAM, athavA tenA pratirUpaka-carabI vagerene ghRtAdi rUpe vyavahAra karayo. e aticAra rUpa he te pUrvanI peThe jANavaM. 'sadArasaMtosIe' svadArasaMtoSa vratanA pAMca aticAra che-1 Page #23 -------------------------------------------------------------------------- ________________ upAsakadazAMga sAnuvAda 1 AnaMdAdhyayana // 23 // // 23 // XXXCCCCCCCCKER. 'ittariyapariggahiyAgamaNe' 'ittharakAlaparigRhItAgamana-ahIM kALa zabdano lopa thayo che. thoDA kALa sudhI grahaNa karelI eTale 1 bhAI ApavA baDe thoDA kALa mATe vezyAne potAnI strI karIne gamana karanAra puruSane potAnI kalpanA baDe potAnI strI mAnelI hovAthI vrata sApekSa hovAne lIdhe vratano bhaMga thato nathI ane alpa kALa sudhI grahaNa karelI hobAthI ane vAstavika rIte potAnI strI nahi hovAthI vratano bhaMga thAya che mATe bhaMgAbhaMgarUpa aticAra che. 2 aparigRhItA-vezyA, jeno pati videzamA gayo che evI svacchaMdI khI ane dhaNI vinAnI kulAMganA, tenI sAthe gamana karanAra puruSane anAbhogAdi tathA atikamAdi vaMDe aticAra lAge che. A banne aticAro svadArasaMtoSIne hoya che, paNa parastrI tyAgIne hotA nathI. kAraNa ke thoDA kALa mATe bhAI ApI grahaNa karelI vezyA hovAthI, ane te sivAyanI bIjI kulAMganA vagere anAtha hovAthI parastrI nathI. bAkInA aticAro svadArasaMtoSI ane parastrItyAgI bannene lAge che, A haribhadrAcAyano mata che ane te AgamAnusArI che. bIjA AcAryoM A saMbandhe kahe che ke-itvaraparigRhItAgamana e svadAra saMtoSIne aticArarUpa che, ane aparigRhItAgamana e parakhItyAgIne aticArarUpa che. kAraNa ke jyAre vezyAne koie bhAI ApIne potAnI rakhAta karelI hoya ane tenI sAthe maithuna gamana kare tyAre parastrI gamananA doSanI saMbhava hovAthI vratano bhaMga thAya che ane koi apekSAe parastrI nahi hovAthI bhaMga thato nathI mATe bhagAbhaMgarUpa aticAra che. anya AcArya A aticAranI pIjI rIte vicAra kare che-svadArasaMtoSI meM maithuna mAtrano tyAga kayoM che' ema samajI potAnI kalpanAthI vaizyA dakane vize maithunano tyAga kare che, paNa AliMganAdino tyAga karato nathI, ane parastrotyAgI parastrIne vize maithunano tyAga kare che paNa AliMganAdino tyAga karato nathI mATe kathaMcit vratasApekSa hovAthI bane aticArarUpa che. e pramANe svadArasaMtoSIne pAMca aticAra ane parastrItyAgIne traNa aticAra che. bIjA AcAryoM anya prakAre aticArono vicAra kare che-parastrItyAgIne pAMca aticAra ane svadAra saMtoSIne traNa aticAra hoya che, kAraNa ke koie bhAI bagere ApIne rAkhelI vezyAnI sAthe maithuna sevanAra parastrItyAgIne vratano bhaMga thAya che, kAraNa ke te thoDA kALa sudhI parastrI cha, parantu lokamAM parastrI tarIke prasiddha nathI mATe bhaMga thato nathI tethI bhaMga ane abhaMgarUpa aticAra che. aparigRhItA-anAtha kulAMganA sAthe mathunasevI parastrItyAgIne te paNa aticAra che, kAraNa ke te bIjA dhaNInA abhAve parastrI nathI, mATe bhaMga thato nathI ane lokamAM parastrI tarIke prasiddha che mATe vratano bhaMga thAya che mATe bhaMga ane abhaMgarUpa aticAra che. svadArasaMtoSIne to pUrvokta ve aticAra vratabhaMga rUpa che, bAkInA traNa aticAra svadArasaMtoSI ane parastrItyAgI bannene hoya che. strIne svapuruSasaMtoSa ane parapuruSatyAgamA bheda nathI, Page #24 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 1 AnaMdA upAsakadazAMga sAnuvAda dhyayana // 24 // // 24 // bhADaM ApavA baDe divasa, mAsa vagere thoDA kALa paryaMta rAkhelI vezyAnI sAthe gamana-maithuna sevaq. te atikramAdi vaDe aticAra che. 2 'appariggahiyAgamaNe' aparigRhItAgamana-anyano pAsethI jeNe mUlya grahaNa kayeM che evI aparigRhItA-vezyA, athavA ke dhaNI vinAnI kulAMganA sro, tenI sAthe maithuna sevaq, A paNa atikramAdi vaDe aticAra che. 3 'aNaMgakIDA'-anaMgakrIDA-aMga-zarIranA avayava, maithuna kAryanI apekSAe yoni athavA puruSaciha, tethI bhinna anaMga-stana, kAkha, sAthaLa, mukha vagere, tene vize krIDA karavI. potAnI strI sivAya bIjI strIne vize maithunano tyAga karI anurAgathI AliMganAdi karanArane vratanI malInatA thAya che mATe te aticArarUpa che. 4'paravivAhakaraNe' potAnA tathA potAnI saMtati sivAya bIjAnA vivAha karavA. ahIM A tAtparya cha-'svadArasaMtoSIne vIjAnA vivAha karavA vaDe maithunamA preraNA karavI ayogya che, kAraNa ke te viziSTavirativALo che, ema nahi jANanArane paropakAra karavAnI tatparatA vaDe A aticAra che. 5 'kAmabhogatibvAbhilAse' kAmabhogatIvrAbhilASa-zabda ane rUpa kAma che ane gandha, rasa ane sparza bhoga che, temAM tIvAbhilApa-utkaTa icchA. tAtparya A che-svadArasaMtopI viziSTa virativALo che ane tene teTaluMja maithunasevana karavU kAraNa ke svapuruSa sivAya bIjA parapuruSa che, paravivAhakaraNAdi traNa aticAro strIne svadArasaMtoSInI peThe potAnA puruSa saMbandhe hoya che, svIne prathama aticAra jyAre potAno pati vArAnA divase sapatnIe parigRhIta-grahaNa karelo che tyAre potAnI sapatnInA vArAno bhaMga karI patinI sAthe upabhoga karanArI strIne hoya che. bIjo aticAra parapuruSa pAse jatI strIne atikramAdi baDe hoya che. juo yogazAstra prakAza, 3 mo. 94 TIkA. 2 atikrama-jenu pratyAkhyAna kayu che tene karavAno saMkalpa karavo, vyatikrama-te karavAne pagaDaM bharavU, aticAra-ta vastune grahaNa karavI, ane 4 anAcAratenuM AcaraNa kara. TANAMga sUtranI TIkAmAM AdhAkarmAdine AzrayI atikramAdi batAvyA cha "AhAkammAmaMtaNapaDisuNamANe aikamo hoi / payameyAdi varakama gahie tahaNyaro gilie"| jyAre AdhAkarmanuM AmantraNa kabula rAkhe tyAre atikrama, pagaDaM bhare ityAdimAM vyatikrama, AdhAkarmane grahaNa kare tyAre aticAra ane khAya tyAre anAcAra thAya che. juo sthAnAMga pA. 159 Page #25 -------------------------------------------------------------------------- ________________ upAsakadazAMga sAnuvAda // 25 // ucita che ke jeTalA vaDe vedanA udayathI thayelI icchA zAnta thAya, parantu je vAjikaraNAdi vaDe athavA kAmazAstramA batAvelA prayogo vaDe adhika icchA utpanna karIne surata sukhane icche che te paramArthathI maithunaviramaNa vratane malina kare che, kayo buddhimAna 1 AnaMdA| manuSya pAmA-kharajanA vyAdhine utpanna karIne agninA Azrayajanya sukhane icche ? mATe kAmabhogatIvAbhilASa aticArarUpa che. dhyayana - icchAparimANa vratanA pAMca aticAro-1 'khettavatthupamANAikkame kSetravastupramANAtikrama-pratyAkhyAna samaye grahaNa karelA kSetra ane vAstu-gharanA pramANarnu ullaMghana karavU. te anAbhogAdi vaDe tathA atikramAdi baDe aticArarUpa che. athavA eka kSetrAdinu parimANa karanAre tethI bojA kSetranI vADa pramukha sImA dUra karIne tene pUrvanA kSetramA joDI devU te kSetrapramANAtikrama aticAra che, kAraNa ke tene | // 25 // vratanI apekSA che. 2 'hiraNNasuvaNNapamANAiko-hiraNyasuvarNapramANAtikrama-hiraNya-rUpuM ane suvarNanA pramANanuM ullaMghana kara. athavA rAjA vagere pAsethI maLela hiraNyAdine abhigraha pUro thAya tyAM sudhI anyane ApanAra ane abhigraha pUro thayA pachI grahaNa | | karIza' evA adhyavasAyavALAne A aticAra che. 3 'dhaNadhannapamANAikkame' dhanadhAnyapramANAtikrama-dhana-gaNima-jenI gaNanA thaI zakela tevU jAyaphaLa sopArI vagere, dharima-toLI zakAya tevu kesara, goLa vagere, meya-mApa karavA yogya ghI, dUdha vagere ane parIkSyaparIkSA karavA yogya ratna vagerenA bhedathI cAra prakAranuM che. dhAnya-DAMgara, java, ghauM vagere sattara prakAranuM che. tenA parimANa | ullaMghana karakhaM. A anAbhogAdithI aticAra che. athavA bIjAnI pAsetho prApta thayela dhanAdi abhigraha pUrNa thAya tyAM sudhI bIjAnA mobAMdhI rAkhanArane A aticAra che. 3 'dupayacauppayapamANAikkame dvipadacatuSpadapramANAtikrama-dAsa dAsI vagere dvipada ane IKX gAya vagere catuSpadanA praNANarnu ullaMghana karavU. A aticAra te pramANeja jANavo. athavA gAya, ghoDI vagere catuSpada strIne vize abhigrahakALanI maryAdA pUrI thAya paTale jema pramANathI adhika vatsAdi catuSpadano utpatti thAya te pramANe sAMDha vagerene nAMkhI garbha grahaNa karAvanArane aticAra rUpa che. kAraNa ke janmelA vatsa vagerenI apekSAe pramANanI maryAdAno bhaMga thato nathI ane garbhanI aMdara rahelAnI apekSAe pramANarnu ullaMghana thAya che. 5 'kuviyapamANAikkame kupyapramANAtikama-kupya-sthAla, kacoLAM vagere gharanI sAmagrI, Page #26 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 1 AnaMdAdhyayana upAsakadazAMga sAnuvAda // 26 // // 26 // KKkkkkKEEKEEEEEEEEEEE. athavA rUpA ane sonA sivAya kAMsaM, loI, tAMbu, sIsuM, jasata, mATInA vAsaNa vagere jANavU. tenA pramANarnu anAbhogAdivaDe ullaMghana karavU te aticAra rUpa che. A aticAra paNa anAbhogAdi baDe jANavo. athavA 'pAMca sthAlano parigraha rAkhavo' ityAdi abhigrahavALA koIne paNa tethI vadhAre sthALa vagere prApta thayuM hoya tyAre pratyekamAM be ityAdi meLavIne pUrvanI saMkhyA kAyama rAkhavA vaDe A aticAra rUpa che. e saMbandhe kA che ke "khettAi-hiraNNAi-dhaNAi-dupayAikuppamANakame / joyaNa-payANa-baMdhaNa-kAraNa-bhAvehi no kujA" // kSetra ane gRha vageremAM pAsenA kSetra ane ghara vagerene joDI devAthI, hiraNyAdine 'abhigraha pUrNa thayA pachI grahaNa karIza' ema kahIne bIjAne pradAna-ApavAthI, dhanAdine bandhana bAMdhI mUkavAthI, vrata bhaMga thavAnA bhayathI 'amuka kALa pachI grahaNa karIza' ema kahI tenA ghera sthApana karavAthI, dvipada-catuSpadAdine kAraNa-garbhagrahaNa karAvavAthI, dAsI, gAya bagerene amuka kALanI aMdara prasava thAya to adhika saMkhyA thavAthI vratano bhaMga thAya mATe keTalA kALa pachI garbha grahaNa karAvavAthI, tathA kupya-rAcaracIlAne vrata bhaMganA bhayathI bhAvathI-be bene meLavI eka karavAthI, athavA abhigrahanI maryAdAno kALa pUro thayA pachI huM laIza mATe bIjAne na ApIza e prakAre rAkhI mUkAvavAnA bhAva-abhiprAyathI tenA pramANano atikrama thavAmAM aticAra lAge che. dizAvata ane zikSA vrata pUrve kahyAM nathI to paNa te tyAM kahelA jANavAM, kAraNa ke anyathA ahIM aticAra kahevAno avakAza nathI. jo ema na hoya to pUrve kA che ke 'duvAlasavihaM sAvagadhamma paDivajissAmi' bAra prakAra zrAvakadharmane grahaNa karIza. athavA to AgaLa kaheze ke 'duvAlasavihaM sAvagadhamma paDivajaI' bAra prakAranA zrAvakadharmane grahaNa kare che te kema ghaTe? athavA sAmAyikAdi zikSAvrato thoDA kALanA hAvAthI ane amuka kALe karavAnA hovAthI te samaye temaNe grahaNa karyA nahotA ane divata paNa grahaNa kayu nahotuM, kAraNa ke tenI viratino abhAva che. parantu ucita avasare grahaNa karaze mATe bhagavaMtano vratanA aticArone tyAga karavAno upadeza yukta che. pUrve je kamu che ke huM bAra prakArano gRhasthadharma svIkArIza, ane je AgaLa kaheze ke 'bAra prakAranA zrAvakadharmano svIkAra kare che' | te yogya samaye karavAno svIkAra karavAthI te kathana ayukta nathI ema samajabu. temAM dizAvratanA pAMca aticAra A pramANe cha Page #27 -------------------------------------------------------------------------- ________________ upAsakadazAMga sAnuvAda 1 AnaMdA dhyayana 7 // 27 // ) // 27 // tayANantaraM ca NaM uvabhogaparibhoge duvihe paNNatte, taMjahA-bhoyaNao ya kammao ya / tattha NaM bhoyaNao ya samaNovAsaeNaM paJca aiyArA jANiyavvA, na samAyariyavvA / taMjahA-sacittAhAre, sacittapaDibaddhAhAre, __ tyAra pachI upabhoga-paribhoga vrata be prakAraceM kaheluM che. te A pramANe-bhojanane AzrayI ane karmane AzrayI. temAM bhojanane AzrayI zramaNopAsake pAMca aticAro jANavA, paNa AcaravA nahi. te A pramANe-1 sacittAhAra-sacetana vanaspati vagereno 'uDaDhadisipamANAikame' Urya dizAnA pramANarnu ullaMghana karavaM. kvacit 'uDDhadisAikame' evo pATha ke. e pramANe 2 adhodizA ane 3 tiryaga dizAnA pramANarnu ullaMghana karavU. e UrvadizAdino atikrama-ulaMghana anAbhogAdi ane atikramAdivaDe aticAra rUpe jANavU. 4 'khettavuDhi'tti. kSetravRddhi-paka dizAmA so yojana pramANa kSetrano abhigraha che ane bIjI dizAmAM dasa yojana che, tethI je dizAmA dasa yojana che te dizAmA javAna prayojana hoya tyAre potAnI buddhithI so yojanAMdhI dasa yojana laine bIjA dasa yojana temAM nAMkhe che, eTale paka dizAmAM vadhAre che. tene vratanI apekSA hovAthI A aticAra che. 5 'saiantaraddhA' smRtyanta -smRtino antarddhA-nAza, dizAnA parimANanI smRti-yAdadAsta na hovI. 'meM so yojananI maryAdAnuM ke pacAsa yojananI maryAdAnuM vrata grahaNa kayu che' evaM smaraNa na hoya tyAre so yojananI maryAdA hoya topaNa pacAsa yojananI AgaLa janArane aticAra jANavo. (jo anAbhogathI kSetraparimANarnu ullaMghana karyu hoya to pArcha pharavu, jANyA pachI na javU, bIjAne na mokalavo. AjJA sivAya koi gayo hoya to teNe je vastu meLavI hoya athavA vismaraNa thavAthI svayaM gayo hoya ane je vastu maLI hoya teno tyAga karavo.) upabhoga-paribhoga vrata ke prakAranu che-'bhoyaNao ya kammao ya' bhojanane AzrayI, paTale bAhya ane abhyantara bhogya vastunI apekSAe ane 'karmataH' kriyAne-bAhya ane abhyantara bhogya vastunI prAptinuM kAraNa jIvanavRtti-AjIvikAne AzrayI. temA bhojanane AzrayI pAMca aticAro A pramANe che-1 'sacittAhAre' citta-cetanA sahita hoya te sacitta-pRthivIkAya, apkAya ane vanaspatikAya jIvanA Page #28 -------------------------------------------------------------------------- ________________ upAsakadazAMga sAnuvAda // 28 // SXEXXEXXEEEEEEEE. appauliosahibhakkhaNayA, duppauliosahibhakkhaNayA, tucchosahibhakkhaNayA / kammao NaM samaNovA-14 1 AnaMdAsaeNaM paNNarasa kammAdANAI jANiyabvAI, na samAyariyavvAI, taMjahA-iGgAlakamme, vaNakamme, sADIkamme, I dhyayana AhAra karavo, 2 sacittapatibaddhAhAra-sacitta vastunI sAthe lAgelI acitta vastuno AhAra karavo, 3 apakvauSadhibhakSaNa-apakya-agnithI| nahi pAkelI auSadhi-vanaspatinuM bhakSaNa karavU, 4 duSpakvauSadhibhakSaNa-ardha pAkelI vanaspatirnu bhakSaNa karavU, 5 tucchauSadhibhakSaNa- // 28 // sacetana zarIrano AhAra karavo. jeNe sacittAhArano tyAga karyo che athavA tenuM parimANa kayu cha tene anAbhogAdi baDe tyAga | karelA sacetana AhAratuM bhakSaNa karatAM athavA parimANane AzrayI atikramAdimAM vartatAM A aticAra rUpa che. 2 'sacittapaDibaddhAhAre' sacitta vRkSAdine vize pratibaddha-lAgelA acitta guMdA vagereno AhAra karavo. athavA sacitta ThaLIyAnI sAthe lAgelA je pakva khajUra vagerene ThaLIyA sahita 'khajUra vagereno acitta kaTAha-gara khAiza ane bIjAno tyAga karIza' pa bhAvanAthI mukhamA nAMkhavo. te vratasApekSa hovAthI tene e aticAra che. 3appauliosahimakkhaNayA' apakva-agni baDe jeno saMskAra kayoM nathI evI 'oSadhI-DAMgara vagere vanaspatinuM bhakSaNa kara. A paNa aticAru anAbhogAdi vaDe che. (pra0)-sacittAhAramA A aticArano samAveza thAya che to judo aticAra zA mATe kahyo ? (u0)-pUrvokta pRthivyAdi sAmAnya sacittanI apekSAe oSadhI hamezA khAvA yogya hovAthI tenuM prAdhAnya batAvavA mATe che. kAraNa ke lokavyavahAramA sAmAnyanuM grahaNa karavAmAM AvyuM hoya to paNa prAdhAnya batAvavA mATe vizeSanuM juhUM grahaNa karavAmAM Ave che. 4 'duppauliosahibhakkhaNayA' duSpakva-ardha pakva thayelA cokhA ghauM vagere oSadhInuM bhakSaNa karavaM. kAraNa ke temAM sacitta avayavano saMbhava hovAthI tene pakvanI buddhi vaDe bhakSaNa karanArane aticAra lAge che. 5 'tucchosahibhakkhaNayA 1 'oSadhyaH phalapAkAntAH' je vanaspatino phaLanA pAkavAthI nAza thAya che te zAli, thava ghauM vagere oSadhI jANavI. Page #29 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 1 AnaMdAdhyayana upAsakadazAMga sAnuvAda // 29 // Ram bhADIkamme, phoDIkamme, dantavANijje, lakkhavANijje, rasavANijje, visavANijje, kesavANijje, jantaasAra evI magaphaLI vagere vanaspatinuM bhakSaNa karavU. karmane AzrayI zrAvake paMdara karmAdAno jANavAM, paNa AcaravAM nahi. te A pramANe-1 aMgArakarma-aMgAra-kolasA iMTo vagere karIne teno vepAra karavo, 2 vanakarma-vanaspati kApIne teno vepAra karavo, 3 zakaTakarmatuccha-asAra pacI oSadhI-komaLa maganI zIMga vagerenuM bhakSaNa kara. kAraNa ke tene khAvAmAM ghaNI virAdhanA thAya che ane tenAthI svalpa | pti thAya che. mATe acittabhojI vivekI zrAvake acitta karIne paNa khAvA yogya nathI. tema karIne paNa khAvAmAM aticAra lAge che. kAraNa ke te vratasApekSa che. A pAMca aticAro paNa vIjA aticAronuM upalakSaNa che, kAraNa ke madya, mAMsa, madha ane rAtribhojana bagerenA vratavALAne anAbhoga ane atikramAdi vaDe aneka aticAro lAge che. 'kammao Na' ityAdi. karmane Azrayo 'hu~ khara karmAdino tyAga karUM ' pavA prakAracaM upabhoga vrata che. khara-kaThora-prANInA hiMsA karanAra karma-bhogopabhoganu sAdhana drabya upArjana karavAno vyApAra te kharakarma kahevAya che. temAM zramaNopAsake paMdara karmAdAnono tyAga karavo. 1 'iMgAlakamme tti aGgArakarma-kolasA karavA pUrvaka teno 2 yogazAstramA apakyaudhimakSaNa ane tucchauSadhI bhakSaNane badale sanmitra ane abhiSava e ve aticAro kahyA che. sanmitra-sacitta baDe mizra AhAra, jemake Adu, dADama vagere vaDe mizra pUraNa bagere, A paNa anAbhoga ane atikramAdi baDe aticAra che. abhiSava-aneka vyanA saMdhAna-AthA baDe thayela madya vagere, A eNa sAbadha AhAranA tyAgIne anAbhoga ane atikramAdi baDe aticArarUpa che. koi AcArya apakSa oSadhinAAhArane aticArarUpe kahe che, apakca-agni bagere baDe jeno saMskAra thayo nathI te, Ano paNa prathama sacittAhAra rUpa aticAramA samAveza thAya che. keTalA eka tucchauSadhibhakSaNane paNa aticAra kahe che. tucchauSadhImaga vagairenI komaLa zIgo vagere, jo te sacitta che to teno sacitta AhAramA samAveza thAya che, jo amimAM pakAkvA vagere baDe acitta che to zo doSa che ? juo yogazAstra prakAza 3 zloka 98. RECEIXXXEEER Page #30 -------------------------------------------------------------------------- ________________ upAsakadazAMga 1 AnaMdA dhyayana sAnubAda // 30 // // 30 // & * pIlaNakamme, nilaMchaNakamme, davaggidAvaNayA, saradahatalAvasosaNayA, asaIjaNaposaNayA 7 / tayANantaraM ca NaM aNaTThAdaNDaveramaNassa samaNovAsaeNaM paJca aiyArA jANiyabvA na samAyariyavvA / taMjahAgADAM karavA, vecavA ane calAvavA. 4 bhATakakarma-gADA vagere vAhano bhADe pheravavA, 5 sphoTa karma-bhUmi khodavA vagere dvArA AjIvikA karavI. 6 dantavANijya-hAthIdAMta vagereno vyApAra karavo, 7 lAkSAvANijya-lAkha vagereno vepAra karavo, 8 rasavANijyamadirA vagereno vepAra karavo. 9 kezavANijya-dAsa, gAya, UMTa hAthI vagere kezavALA-prANIono vepAra karavo. 10 viSavANijyaviSa-jhera ane zastrAdino vepAra karavo. 11 yatrapIlanakarma-tala zeraDI vagere pIlavA. 12 nilAMchanakarma-prANIonA kAna vagere ava-| yavo chedavA. 13 davAgnidAna-vana vagerene agnithI saLagAvavA, 14 sarovara, draha, taLAva vagerenuM zoSaNa karavU.15 asatIpoSaNa-kulaTA vepAra karavo. e pramANe bIju paNa agninA samAraMbha pUrvaka iMTo ane mATInA vAsaNa vagere pakAvavA rUpa AjIvikA karavI te aGgArakarma jANavU. kAraNa ke pornu samAna svarUpa che. aGgArakarmarnu jeNe pratyAkhyAna karyu che te anAbhogAdi vaDe temA pravartato hovAthI tene A aticAra che. e pramANe badhe vicAra karavo. parantu 2 vanakarma-vanaspatine chedavA pUrvaka tene vecavA vaDe AjIvikA karavI. 3 zakaTa karma-gADAne ghaDavA, vecavA ane calAvavArUpa jANavU. 4 bhATakakarma-gADA vagere vaDe bIjAnA pAtra vagerernu bhADAthI lai javu. 5 sphoTakarma-kodALI haLa vagerethI bhUmine kheDavA dvArA AjIvikA karavI. 6 dantavANijya-hAthIdAMta, zaGkha, pUtikeza ( ) vagerene te karma karanArA pAsethI kharIda karIne tene vecavA dvArA AjIvikA karavI. 7 lAkSAvANijya e jemA jovotpatti thAya evA bojA dravyarnu sUcaka che. paTale jIvotpattinA hetubhUta lAkha bagereno vepAra karavo. 8 rasavANijya-madirA vagereno vepAra karo. 9 viSavANijya e jIvahiMsAnA kAraNabhUta zastra vagerenA vepAranuM upalakSaNa-sUcaka che tethI jIvahiMsA jenu kArya che evA viSa ane zastrAdino Page #31 -------------------------------------------------------------------------- ________________ upAsakadazAMga sAnuvAda 1 AnaMdAdhyayana // 31 // // 31 // kandappe, kukkuie, moharie, saMjuttAhigaraNe, uvabhogaparibhogAiritte 8 tayANantaraM ca NaM sAmAiyassa samaNovAsaeNaM paJca aiyArA jANiyabvA na samAyariyavvA / taMjahA-maNaduppaNihANe, vayaduppaNihANe, kAyaduppa-| dAsI vagere tathA hiMsaka prANIonuM poSaNa kara. tyAra bAda zramaNopAsake anarthadaMDa viramaNa vratanA pAMca aticAro jANavA paNa AcaravA nahi te A pramANe-1 kaMdarpa-kAmottejaka vacano, 2 kautkucya-parihAsa utpanna karanAra bhAMDaceSTA, 3 maukharya-vAcAlapaNuM, asaMbaddha bolavu, 4 saMyuktAdhikaraNa-adhikaraNa-hiMsAnA sAdhano joDI taiyAra rAkhavAM, 5 upabhogaparibhogAtirikta-upabhoga ane paribhoganI vastuo adhika rAkhavI. tyAra bAda zramaNopAsake sAmAyika vratanA pAMca aticAro jANavA paNa ternu AcaraNa na karavaM. te A pramANe-1 manoduSpraNidhAna-manamAM duSTa cintana karavU. 2 vacana duSpraNidhAna-duSTa vacananI pravRtti, 3 kAyaduSpraNidhAna-kAyAnI duSTa vepAra karavo. 10 kezavANijya-kezavALA dAsa, gAya, UMTa, hAthI vagereno bepAra karavo. 11 yantrapIDanakarma-yantra vaDe tala, zeraDI bagerene pIlavArUpa karma karavu. 12 nilAMchana karma-prANIonA avayavono cheda karavo. 13 davAgnidAna-khetara vagerene sApha karavA mATe davAgni Apavo, 14 sarohadataDAgaparizoSaNatA-sarovara, hRda-draha ane taLAva vagerene sUkavI nAMkhavA. temAM sarovara-svAbhAvika banelu hoya te, hRda-nadI bagereno nIcANa pradeza, pANIno dharoH taDAga-taLAva, khodavA baDe thayelu uparanA bhAgamA vistAravALa pANInuM sthAna, eone ghaDaM vagere vAvavA mATe sUkavI nAMkhavA. 15 asatIpoSaNatA-kulaTA dAsI vagerene te dvArA AjIvikA calAvavA mATe popavA. tathA bIjaM paNa ghAtakI prANInuM poSaNa kara te asatIpoSaNa jANavU. anarthadaNDaviramaNa vratanA pAMca aticAra-1 kandarpa-kAma, tenuM kAraNabhUta viziSTa vacanaprayoga paNa kandarpa kahevAya che. rAganI adhikatAthI hAsyamizrita mohane uddIpana karanAra mazkarI karavI. A pramAdAcarita rUpa anarthadaMDaviramagavatano ativAra sahasAkA Page #32 -------------------------------------------------------------------------- ________________ upAsaka dazAMga sAnuvAda // 32 // NihANe, sAmAiyassa saiakaraNayA, sAmAiyassa aNavadviyassa karaNayA 9 / tayANantaraM ca NaM desAvagAsiyassa samaNovAsaeNaM paJca aiyArA jANiyavvA na samAyariyavvA, taMjahA - ANavaNappaoge, pesavaNappaoge, sahApravRtti. 4 sAmAyika karavAnuM smaraNa na thavuM ane 5 anavasthita-aniyata sAmAyikanuM karavuM. tyAra bAda zramaNopAsake dezAvakAzika vratanA pAMca aticAro jANavA paNa AcaravA nahi. te A pramANe- 1 Anayana prayoga - maryAdita bhUminI bahArathI koinI pAse maMgAvabuM. 2 preSyaprayoga - potAnA preSya-nokara vagerene maryAdita kSetrathI bahAra mokalavA. 3 zabdAnupAta - bIjAne jaNAvavA mATe khAMsI rAdi vaDe che. 2 'kukkuie' kautkucya aneka prakAranI mukha, netra vagerenA vikArapUrvaka hAsya utpanna karanArI bhAMDa vagerenI jema ceSTA karavI. upara kahyA pramANeja A aticAra che. 4 'moharie' maukharya dhRSTatA, vAcAlapaNuM, dhRSTatApUrvaka asatya bhane saMbandha vinAnuM bolavu A pramAdavatano athavA pApakarmopadeza vratano anAbhogAdi vaDe aticAra che. 4 saMjuttAhigaraNe' saMyukta kArya karavAmAM samartha, adhikaraNa- khAMDaNI, muzala-sAMbeluM vagere rAkhavAM, te aticAranuM kAraNa hovAthI hiMsrapradAna vratano A aticAra che. jo ke A sAkSAt hiMsAnA sAdhana zaTaka vagerene Apato nathI, to paNa te saMyukta taiyAra hovAthI bojA te vaDe mAgyA sivAya paNa kAma kare che, jo te sAdhano saMyukta taiyAra joDelA na hoya to svayameva teo kArya karatAM aTakI jAya che. 5 'upabhogaparibhogAirite' upabhogaparibhogAtirikta-upabhoga - paribhoganA upayogamAM AvatI je vastuoM che, te snAna prasaMge garama pANI, udvartana-sugaMdhI cUrNa, AmaLA vagere ane bhojananA prasaMge azana, pAna vagere, temAM atirikta-adhikatA, paTale potAnA tathA potAnA saMbandhInuM kAya thatAM je bAkI rahe te upabhogaparibhogAtirikta kahevAya che. te upacArathI aticAra che. potAnA upabhoga karatAM adhika vastu vaDe bAjA onA snAna bhojanAdi dvArA anarthadaNDa thAya che. A pramAdavatanoja aticAra che. ema guNavratanA aticAro kahyA. 1 AnaMdA dhyayana // 32 // Page #33 -------------------------------------------------------------------------- ________________ upAsaka dazAMga sAnuvAda // 33 // NuvAe, rUvANuvAe, bahiyA poggalapakkheve 10 / tayANantaraM ca NaM posahovavAsassa samaNovAsaeNaM paJca aivagere zabda saMbhaLAcavo. 4 rUpAnupAta - bIjAne jaNAvacA potAnA zarIranuM rUpa dekhADavuM, bIjAnI dRSTie paDavuM ane 5 bahiH pudgalaprakSepa| anyane jaNAvavA bahAranA bhAgamAM DhephuM, kAMkaro vagere pudgalano prakSepa karavo. tyAra pachI zramaNopAsake poSadhopavAsanA pAMca ati have zikSAvratanA aticAro aticAro kahe che-jenoM vAraMvAra abhyAsa karavo te zikSAvrata. sAmAiyassatti sama-rAgadveSarahita, je sarva prANIone Atmavat jue che, tene Aya nirupama sukhanA kAraNabhUta ane cintAmaNi ane kalpa vRkSa karatA paNa zreSTha pavA pratikSaNa apUrva apUrva jJAna, darzana ane cAritra paryAyano lAbha thavo te samAya, te jenuM prayojana che te sAmAyika sAvadya yoganA tyAgarUpa ane niravadya yoganA sevanarUpa jAgavuM te sAmAyikanA pAMca aticAra che-1 'maNaduppaNihANe' 'manaH duSpaNidhAna-manano duSTa praNidhAna 1 krodha, lobha,droha, abhimAna irSyA vagere tathA gharanA kAryano vicAra te manoduSpraNidhAna, 2 varNasaMskArano abhAva - sUtranA spaSTa uccAraMno abhAva, arthano bodha nahi hovo ane capalatA te vacanaduSpraNidhAna ane 3 zarIranA hasta pAdAdi avayavonI anizcalatA te kAyaduSpraNidhAna. e saMbandhe kachu che ke "nahi joyela ane nahi pramAjela sthaMDila bhUmine vize sthAnano Azraya karato hiMsA nahi hovA chatAM paNa pramAdavaDe sAmAyika rahita jANavo. jeNe sAmAyika karyu che te pUrve buddhithI | vicArIne sadA niravadya vacana bole, anyathA sAmAyika na thAya. je zrAvaka sAmAyika karIne ArtadhyAnane vaza thayelo ghara saMbandhI kAryanI cintA kare tenuM sAmAyika nirarthaka che. 4 sAmAyikano anAdara pratiniyata samaye sAmAyika na kara, athavA jema tema sAmAyika kara prabala pramAdAdi doSathI karyA pachI turata pArabuM. 5 sAmAyikanuM smaraNa na thayuM ke 'mAre sAmAyika karavAnuM che ke karavAnuM nathI, athavA meM sAmAyika kayU~ che ke kyU~ nathI. jyAre prabala pramAdathI smaraNa na thAya tyAre aticAra lAge che. kAraNa ke mokSasAdhaka anuSThAnanuM mULa smaraNa che. ( pra 0 ) - manaduSpraNidhAnAdine vize sAmAyikanuM nirarthakapaNuM jaNAnyuM tethI vAstavika rIte teno abhAva ko ane aticAra to malinatA rUpa che to sAmAyikanA abhAvamA aticAra kema hoya ? mATe te sAmAmAyikatA bhaGga rUpa che paNa aticAra nathI. ( u0 ) anAbhogathI aticAra hoya che. 1 AnaMdAdhyayana // 33 // Page #34 -------------------------------------------------------------------------- ________________ upAsakadazAMga sAnuvAda 1AnaMdAdhyayana // 34 // // 34 // yArAjANiyabvA, na smaayriyvvaa| taMjahA-appaDilehiyaduppaDilehiyasijjAsaMthAre, appamajjiyaduppamajjiyacAra jANavA, paNa AcaravA nahi. te A pramANe-1 apratyupekSitaduSpratyupekSitazayyAsaMstAraka-zayyA-vasati ane kaMbalAdi saMthArAnu pratilekhana-nirIkSaNa na karavU athavA sArI rIte pratilekhana na karavU, 2 apramArjitaduSpramArjitazayyAsaMtAraka-vasati ane saMstAvyApAra, pravRtti. jeNe sAmAyika karyu che teNe gharanA kArya saMbandhI sArA khoTAno vicAra karavo, 2 'vayaduppaNihANe' vacaHduSpraNidhAna-jeNe sAmAyika karyu cha teNe niSThura ane sAvadya vacana bolavu. 3 'kAyaduppaNihANe' kAyaduSpraNidhAna-kAya-zarIranI duSTa pravRtti, jeNe sAmAyika karyu che teNe nahi joyelI ane nahi pramAlI bhUmi vagerene vize zarIranA hAtha paga vagere capalapaNe mUkavA. 4 'sAmAiyassa sai akaraNayA' sAmAyikanI smRti-'mAre A samaye sAmAyika karavAnuM che' evaM smaraNa prabaLa pramAda vaDe na karavU. | 5 'aNavaTTiyarasa karaNayA' alpa kALacaM athavA aniyata sAmAyikanuM karavaM. thoDo kALa sAmAyika karyA pachI teno tyAga karavo athavA | jematema sAmAyika karavU e bhAvArtha che. prathamanA paNa aticAro anAbhogAdi caDhe aticAra rUpa che ane pachInA be aticAro pramAdanI adhikatAthI aticAra rUpa che. ___ 'desAvagAsiyassa'tti / deza-dizAvatamA grahaNa karela dizAnA parimANano eka deza, tene vize avakAza-gamanAdi ceSTAnuM sthAna te dezAvakAza, te baDe nivRtta-thayelaM te 'dezAvakAzika vrata-pUrve grahaNa karela dizAvatanA saMkSepa karavA rUpa ane upalakSaNathI sarva 1. dizAvata vizeSa eja dezAvakAzika vrata che. vizeSatA A che ke dizAvata yAvajjIba, barasa ke cAra mAsanA parimANavALu hoya che bhane dezAvakAzika vrata divasa pahora ke muhUrtAdinA parimANavALu hoya che. tenA pAMca aticAro che-preSya prayoga-preSya-Adeza karavA yogya putrAdine prayoga-vivakSita kSetranI bahAra kAma mATe mokalavA. pote svayaM jAya to vratano bhaMga thAya mATe prata sApekSa hovAthI aticAra che. dezAyakAzika prata gamanAgamanAdinI pravRtti baDe prANInI hiMsA na thAya e hetuthI grahaNa karAya che, parantu svayaM kare ke bIjA pAse karAve temAM phaLanI dRSTithI vizeSatA nathI, ulaTuM svayaM jAya to iryAsamitinI vizubidhI guNa thAya, XXEEEEEEEEEXXXXX Page #35 -------------------------------------------------------------------------- ________________ upAsaka dazAMga sAnuvAda // 35 // sijjAsaMdhAre, appaDilehiyaduSpaDilehiyauccArapAsavaNabhUmI, appamajjiyaduSpamajjiyauccAra pAsavaNa bhUmI, rakanI pramArjanA na karavI athavA barobara pramArjanA na karavI. 3 apratyupekSitaduSpratyupekSita uccAraprasravaNabhUmi - uccAra sthaMDilanI jagyA ane prasravaNabhUmi- pezAba karavAnI jagyAnuM pratilekhana-nirIkSaNa na karavuM athavA barobara nirIkSaNa na karavuM, 4 apramArjita - vratonA saMkSepa rUpa jANadhuM tenA pAMca aticAra che-1 'ANavaNappaoge' Anayanaprayoga amuka maryAdAvALA bhUminA bhAgamAM javA AvavAno abhigraha karyo hoya tyAre tethI AgaLanA bhAgamAM pote na jaha zake mATe bIjAne saMdeza ApavA ityAdi vaDe preraNA kare ke 'tAre A lAvavu' te Anayanaprayoga. 2 'pesavaNappaoge' baLAtkAra vaDe preraNA karavA yogya te preSya- nokara vagere, tene prayoga bahAra mokalavo, abhigraha karelA gaganAdi yogya bhUmibhAganuM ullaMghana thavAnA bhayathI 'tAre avazya tyAM jar3ane mArI gAya vagerene lAvavI athavA A kAma tAre karavuM te preSyaprayoga. 3 'saddANuvApa' zabdAnupAta - potAnA gharanI vADa ke vaMDI vagerethI maryAdita bhUminA bhAgano abhigraha karyo hoya ane tethI bahAranuM koi kArya paDe tyAre pote nahi jai zakato hovAthI vADa ke vaMDInI pAse rahelAne buddhipUrvaka khAMsI parantu bIjo anipuNa hovAthI IryAsamitinA abhAvamA doSa thAya che mATe aticAra che. 2 Anayana prayoga-Anayana vivakSita kSetranI bahAra rahela sacetanAdi dravyane vivakSita kSetramAM bIjA dvArA maMgAva, svayaM jAya to vratabhaMga thAya ane bIjA pAse maMgAve to vratabhaMga nahi thAya e buddhithI jyAre preSya dvArA sacetanAdi dravyane maMgAve che tyAre A aticAra thAya che. 3 pudgalaprakSepa-pudgalo bAdara pariNAmane prApta thathelA paramANuno samudAya DhekuM, iMTa, lAkaDe, saLI vagere, tene prakSepa-pheMka, viziSTa dezano abhigraha hovAthI kAryano arthI AgaLa jai na zake mATe jyAre bIjAne jaNAvavA DhephuM vagere pheMke ane tethI te tenI pAse Ave tethI pote jIvahiMsA karato nathI paNa bIjAne prere che mATe aticAra che. 4 zabdAnupAta - potAnA gharanI vADha ke kIllA vaDe maryAdita bhUmIpradezanA abhigrahavAko kAma paDe tyAre pote jai zakato na hovAthI vaMDI ke killA vagerenI pAse Ubho rahI khAMsI vagereno zabda kare che ane jene bolAvavAno che tene saMbhaLAve che, te sAMbhaLIne te tenI pAse Ave che, mATe zabdAnupAta aticAra che. 5 rUpAnupAta - kAryano arthI zabdano uccAra karyA sivAya potAnA zarIra saMbandhI rUpa jene bolAvavAno che tenI dRSTie pADe che ane tene 1 AnaMdA dhyayana // 35 // Page #36 -------------------------------------------------------------------------- ________________ upAsakadazAMga sAnuvAda &&&&*** 1 AnaMdA dhyayana // 36 // // 36 // posahovavAsassa samma aNaNupAlaNayA 11 / tayANantaraM ca NaM ahAsaMvibhAgassa samaNovAsaeNaM paJca aiyArA duSpramArjitauccAraprasravaNabhUmi-sthaMDilabhUmi ane pezAba karavAnI bhRminI pramArjanA na karavI athavA barobara pramArjanA na karavI. 5 poSadhopavAsarnu barobara pAlana na karavU. tyAra pachI zramaNopAsake yathAsaMvibhAga-atithisaMvibhAga vratanA pAMca aticAro jANavA, paNa vagerenA zabda vaDe jaNAvanArane zabdAnupAta nAme aticAra lAge che. zabdanuM anupAtana-tevA prakAra- uccAraNa kara ke jethI te zabda | bIjAnA kAnamA praveza kare. 4 'rUvANuvAe' rUpAnupAta-abhigraha karelA bhUmipradezanI bahAra koI kAma paDe tyAre zabdanuM uccAraNa karyA sivAya ja bIjAne potAnI pAse lAvavA mATe potAnA zarIranuM rUpa batAvaq te rUpAnupAta. 5 'bahiyA puggalapakkheve' bahiH pudgalaprakSepa-abhigraha karela bhUmipradezanI bahAra prayojana paDe tyAre bIjAne jaNAvavA mATe tenA upara pudgala-Dhephu vagere pheMkabu. ahIM prathamanA be aticAra anAbhogAdi baDe hoya che ane pachInA traNa aticAra vratasApekSa hovAthI hoya che. 'posahovavAsassa'tti. poSadha zabda aSTamI vagere parvane vize rUDha che, tethI aSTamyAdi parvane vize upavAsa karavo te poSadhopavAsa | jovAthI te tenI pAse Ave che. tAtparya A che ke maryAdita kSetranI bahAra rahelA koi manuSyane vratabhaMga thavAnA bhayathI nahi bolAvato potAnA zabda saMbhaLAvAnA ke rUpa dekhADavAnA bahAnAthI tene bolAve che mATe vratasApekSa hovAthI zabdAnupAta ane rUpAnupAta e banne aticAra che. ahIM prathamanA be aticAra manda buddhi hovAthI ke sahasAkArAdi baDe ane challA traNa aticAra mAyA kapaTa baDe thAya che. ahIM dizAvratanA saMkSepa karavAnI peThe bIjA vratono saMkSepa karayo te dezAvakAzika vrata che ema pRddha AcAyoM kahe che. (pra0)-aticAro dizAbatanA kahevAmAM AvyA che, parantu bIjA pratanA saMkSepa karavAnA aticAro kahyA nathI, to bIjA vratono saMkSepa karavo te dezAvakAzika vrata kema kahevAya ? (u0)-bIjA prANAtipAtAdi viramaNa vratanA saMkSepa karavAmAM vadha bandhAdi aticAro hoya ane dizAbatane saMkSepa karavAmAM kSetrano saMkSepa karelo hovAthI preSyaprayogAdi aticAro hoya, mATe ahIM bhinna bhinna aticArono saMbhava hovAthI dizAvatano saMkSepa karabo eja sAkSAt dezAvakAzika vrata kA che. juo yoga0 pra0 3 lo. 117 Page #37 -------------------------------------------------------------------------- ________________ upAsakadazAMga sAnuvAda 1 AnaMdAdhyayana // 37 // // 37 // KXXEEEEEXXXCCCXCROREXX jANiyavvA na smaayriyvvaa| taMjahA-sacittanikkhevaNayA, sacittapihaNayA, kAlAikkame, paravavadese, macchaAcaravA nahi. te A pramANe-1 sacittanikSepa-sAdhune ApavA yogya AhArAdinu sacitta-sacetana vanaspati vagere upara mUka. 2 sacittapidhAna-sacitta vastu vaDe pidhAna-DhAMka. 3 kAlAtikrama-sAdhune yogya bhikSAnA samayarnu ullaMghana karavU. 4 paravyapadeza-'A kahevAya che. te AhArAdi viSayanA bhedathI cAra prakArano che. te vratanA pAMca aticAra che-1 'appaDilahiya' ityAdi. apratilekhitajIvarakSA mATe cakSu vaDe nahi joyela, duSpatilekhita-mananI asthira vRtti hovAthI sArI rIte nahi joyela zayyA-vasati ane saMstArakaDAbha, kAMbala pATa vagere rUpa saMthAro te apratilekhitaduSpatilekhitazayyAsaMstAraka. teno upabhoga karavo te aticAranuM kAraNa | hovAthI A aticAra kahyo che. pa pramANe apramArjita-duSpamArjitazayyAsaMstAraka-nahi pramAjela athavA sArI rIte nahi pramArjela | zayyAsaMstAraka aticAra jANavo. parantuM ahIM pramArjana vastranA cheDA vagerethI jANavU. e pramANe apratilekhita-duSpatilekhita uccAraprasravaNabhUmi-sthaMDila ane pesAba karavAnI bhUmi na jovI athavA barobara na jAvI. ahIM uccAra-viSTA ane prasravaNa-pesAba jANavo. sthaMDila bhUmi ane pesAba karavAnI jagyAnu pramArjana na kara athavA barobara pramArjana na karavU. pacAre aticAro pramAda vaDe jANavA. 10) 5 'posahovavAsassa sammamaNupAlaNayA' poSadhopavAsarnu barobara pAlana na kara. jeNe poSadhopavAsa karelo che teNe asthira citta baDe AhAra, zarIrasatkAra, abrahmacarya ane vyApAranI icchA karavAthI poSadhana yathArthapaNe pAlana na karavaM. A bhAvathI vratano bAdha | thavAthI aticAra che. ____ 'ahAsaMvibhAgassa' yathA siddha-svArthane mATe karelA azana pAna vagerene 'saM' saMgatapaNe-pazcAtkarma vagere doSano tyAga karIne vibhAga-sAdhune dAna Apaq te yathAsaMvibhAga kahevAya che. tenA pAMca aticAro che-1 'saccittanikkhevaNayA' ityAdi. sacitta DAMgara vagere upara nahi devAnI buddhithI kapaTa vaDe anna vagerene mUkabuM te saccittanikSepaNa. 2 pa pramANe annAdine sacitta phaLa Page #38 -------------------------------------------------------------------------- ________________ upAsaka dazAMga sAnuvAda // 38 // riyA 12 / tayANantaraM ca NaM apacchimamAraNantiyasaMlehaNAnUsaNArAhaNAe paMca aiyArA jANiyavvA, na vastu bIjAnI che' ema sAdhu samakSa kahevuM. 5 matsaritA - mAtsaryapUrvaka dAna ApakuM. tyAra bAda apazcima - sauthI chellI mAraNAntika saMlekhanAnI ArAdhanAnA pAMca aticAro jANavA paNa AcaravA nahi. te A pramANe- 1 ihalokAzaMsAprayoga-ihaloka -A manuSya lokamAM vagere baDe pidhAna - DhAMka te sacittapidhAna, 3 kAlAtikrama-sAdhunA bhojananA samayanuM atikrama ullaMghana karayuM. ahIM A tAtparya chesamaya na hoya athavA adhika samaya jANIne sAdhuo nahi grahaNa kare ane jANaze ke 'A dAtA che' pavA vicArathI dAna ApavA taiyAra thayuM te aticAra che. 4 paravyapadeza- 'A bIjAnuM che, mATe sAdhuone na ApI zakAya sAdhuo jANe ke jo AnuM anna bagere hoya to kema amane na Ape ema sAdhuone vizvAsa pADavA sAdhusamakSa kahevu. athavA 'A dAnatho mArI mAtA vagerene puNya thAo ema kahevu. 5 matsaritA bIjApa A ApyuM che, to huM zuM patho hIna athavA kRpaNa chu ? mATe huM paNa ApIza' pa pramANe dAna ApanArano vicAra te mAtsarya A aticAro che, paNa vratabhaGga nathI.. kAraNa ke te ApavA mATe taiyAra che, paNa dAnanA pariNAma dUSita che. vratabhaGganuM svarUpa to A pramANe kahAM che-"dANantarAyadosA na deha dijjaMtayaM ca vArei / diNNe vA paritappa iti kivaNattA bhave bhaGgo // " dAnAntarAyanA dopathI na Ape ane ApanArane dAnano niSedha kare, koie ApyuM hoya to paritApa pAme ema kRpaNapaNAthI vratano bhaGga thAya che. AvazyakaTIkAmAM to vratabhaGga ane aticAranI vizeSatA ame jANI nathI, parantu ahIM vratabhaGgathI tene judA karatAM ame aticAronI vyAkhyA karI che. kAraNa ke saMpradAyatho navapadAdine vize te pramANe jaNAya che. 1 AnaMdA dhyayana // 38 // Page #39 -------------------------------------------------------------------------- ________________ upAsakadazAMga sAnuvAda 1 AnaMdAdhyayana // 39 // // 39 // samAyariyabvA / taMjahA-ihalogAsaMsappaoge, paralogAsaMsappaoge, jIviyAsaMsappaoge, maraNAsaMsappaoge, 'hu~ rAjA thAuM' vagere icchA karavI, 2 paralokAzaMsAprayoga 'huM deva thAuM' evA prakAre paralokanI icchA karavI. 3 jIvitAzaMsAhobAthI je ahIM aticAra kahyA che te bratanA sarvathA bhaMgarUpa che ema zaMkA na karavo. je ahIM dareka vratanA pAMca pAMca aticAra kahyA che te bIjA aticAronA sUcaka che, parantu teTalAja che eva' avadhAraNa-nizcita nathI. e saMbandhe pUjya jinabhadragaNi kSamAzramaNa kahe che-"paMca paMcAiyArA u suttami je padasiyA / te nAvahAraNahAe kiMtu te uvalakSaNaM" // sUtramA je pAMca pAMca aticAra batAbyA che te teTalAja che pavo niyama nathI, parantu bIjA aticAronuM upalakSaNa che. ahIM A bhAvArtha che-je vratane vize anAbhogAdi vaDe, atikramAdi traNa pada vaDe ke potAnI buddhikalpanAthI vratanA viSayano tyAga karatAM pravRtti thAya te aticAra ane tethI | viparItapaNAmAM bhaMga jANavo. pa pramANe saMkIrNa-ekameka thayelA-ubhayArthaka aticAra padano artha samajavo. (pra0)-sarvaviratimA aticAra saMbhave che ane dezaviratimAM to vratano bhaMga ja thAya che. pa saMbandhe kA che ke-" sabvevi ya aiyArA saMjalaNANaM tu udayao Tuti / mUlachejja puNa hoi bArasaNDaM kasAyANaM" // badhA aticAro saMjvalana kaSAyanA udayathI hoya che, ane bAra kaSAyanA udayathI to vratano mULathI cheda-bhaMga thAya che. (u0)-A gAthA sarva viratine vizeja ativAra ane bhaMga jaNAvavA mATe che, parantu dezaviratino bhaMga batAvavA mATe nathI. kAraNa ke tenI vRttimA tevA prakAranI vyAkhyA karI che. saMcalananA udayavizeSathI sarvavirativizeSanA aticAro hoya che, paNa mULathI cheda-bhaMga thato nathI. pratyAkhyAnAvaraNAdinA udayamA pAchaLanA kramathI saveM virati vagereno mULathI cheda thAya che' pavI vyAkhyA karavAmAM Ave to paNa dezavirati vageremA ativArano abhAva siddha thato nathI. kAraNa ke jema saMyata-sAdhune cothA saMjvalananA udayathI yathANyAta cAritrano nAza thAya che ane anya cAritra ane samyaktva sAticAra ane udayavizegthI niraticAra hoya che. bIjA kaSAyanA Page #40 -------------------------------------------------------------------------- ________________ upAsakadazAMga sAnuvAda // 40 // kAmabhogAsaMsappaoge 13 / 1 AnaMdAprayoga-'hu~ ghaNA kALa sudhI jIvaM to sAruM evI icchA karavI. 4 maraNAzaMsAprayoga huM zIghra maraNa pAmuM to ThIka' e pramANe 10 dhyayana maraNanI icchA karavI. 5 kAmabhogAzaMsAprayoga-kAmabhoganI icchA karavI. udayamA dezaviratino nAza thAya che, paNa samyaktva sAticAra ke niraticAra banne prakArarnu hoya che. prathama anantAnubandhInA udayamA // 40 // samyaktvano nAza thAya che. e pramANe ja che, jo ema na hoya to dezataH bhaMgarUpa samyaktvanA aticAro hoya tyAre prAyazcitarUpe tapaja | kaheluM che ane sarva bhaMgarUpa hoya to mULa prAyazcita kaheluM che te kema ghaTe ? (pra0)-anantAnubandhI vagere bAra kaSAyo sarvaghAtI che ane saMjvalana kaSAya dezaghAtI che, tethI sarvaghAtInA udaye mULathI cheda thAya ane dezaghAtI saMjvalananA udayamAM aticAro hoya che, mATe vAra kaSAyanA udayamAM sarvathA bhaMga thavo joipa ? (u0)-satya che, parantu je bAra kaSAyornu sarvaghAtIpaNuM che te sarvaviratinI apekSAe ja zatakacUrNikAre kA che, parantu samyaktvAdinI apekSAe nathI. te pramANe temanuM vAkya cha-'bhagavappaNIyaM paMcamahanvaya| maiyaM avArasasIlaMgasahassakaliyaM cArittaM ghAenti tti savvaghAiNo"tti-bhagavaMte kahela pAMca mahAvratamaya ane aDhAra hajAra zIlAMga vaDe yukta cAritrano ghAta kare che mATe sarvaghAtI kahevAya che. vaLI 'jArisao' ityAdi gAthAnA sAmarthyathI aticAra ane bhaMga dezavirati ane samyaktvanA jANavA. 'apacchima' ityAdi. jenAthI pazcima-pachI bIjuM nathI te apazcima-sauthI chellI, maraNa-prANano tyAga karavo, te rUpa anta te maraNAnta, te samaye thayelI te mAraNAntikI, saMlikhyate anayA-je vaDe zarIra ane kaSAyAdi kuza karAya te saMlekhanA-tapavizeSa, tenI 1 zrAvaka Avazyaka yoga-saMyama vyApAra- pAlana karavAne azakta hoya tyAre athavA mRtyusamaya prApta thayo hoya tyAre saMlekhanA kare che. je bar3e zarIra ane kaSAyAdi kRza karAya te saMlekhanA. temAM zarIrasaMlekhanA-anukame bhojanano tyAga karavo ane kaSAyasaMlekhanA-krodhAdi kaSAyano tyAga karavo, temAM zarIrasaMlekhanA Page #41 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 1 AnaMdA upAsakadazAMga sAnuvAda dhyayana // 41 // 1 // 41 // joSaNA-sevanA, tenuM ArAdhana, paTale sauthI chellI maraNAntasamaye zarIra ane kaSAyAdine kRza karanAra tapavizeSanI ArAdhanA karavI arthAt maraNa samaye AhArapANI lIdhA sivAya akhaMDitapaNe kALadharmane prApta tharbu te apazcima-mAraNAntika-saMlekhanA-joSaNArAdhanA. tenA pAMca aticAra che-ihalogetyAdi. 1 ihaloga-manuSyaloka, tene vize AzaMsA-abhilASa, teno prayoga-pravRtti, vyApAra te ihalokAzaMsAprayoga. 'huM zeTha thAuM, athavA bIjA janmamA pradhAna thAuM' evI icchA karavI. 25 pramANe paralokAzaMsAprayoga-'huM deva thAuM' ityAdi icchA karavI. 3 jIvitAzaMsAprayoga-jIvita-prANa dhAraNa karavA, teno AzaMsA-icchAno prayoga-vyApAra. 'jo hu~ ghaNA kALa sudhI jIvU to sAruM', A saMlekhanA karanAra vastra, mAlA, pustakanuM vAMcaq vagere satkAra thato joine ghaNA parivArane jovAthI ke lokanI prazaMsA sAMbhaLavAthI ema vicAre ke 'jIvita ja zreSTha cha,' kAraNa ke meM anazana karyu che to paNa mArA uddezathI AvA prakArano abhyudaya karavAnuM kAraNa A che-jo zarIrane AhAranA tyAga vaDe kRza na kayu hoya ekadama khinna thayelI dhAtuo vaDe prANIone maraNasamaye ArtadhyAna thAya che. tenI A sAmAcArI che-zrAvaka sarva zrAvakadharmanA udyApanane mATe hoyanI zuM tema ante saMyamane aMgIkAra kare, tene sAdhudharmanA avazeSa rUpa saMlekhanA che. e saMbandhe kAMche ke "saMlekhanA aMte avazya hotI nathI, kAraNa ke koi pravrajyA grahaNa kare, tethI je saMyamane aMgIkAra kare ta saMyama grahaNa karyA pachI maraNasamaye saMlekhanA karIne maraNa pAme, je saMyamane aMgI-1 kAra na kare te Ananda zrAvakanI peThe saMlekhanA kare. temAM tIrthaMkaronA janma, dIkSA, jJAna ane nirvANanA sthAne, tenA abhAvamAM ghare, upAzraye, araNyamAM, zatrujayAdi tIrthamAM, tyAM paNa bhUmi joIne pramAjIne janturahita sthAnamAM cAre prakAranA AhArano tyAga karI paMca parameSThinA namaskAranA dhyAnamA tatpara aticAranA tyAgavaDe jJAnAdinI ArAdhanA karIne arihaMtAdi cAra zaraNa aMgIkAra kare. tathA AhArano tyAga karavAmAM pAMca prakAranA aticArano tyAga kare-1 mA lokamAM dhana, pUjA, kIrti, vagerenI icchA karavI, 2 paralokamAM svargAdinI icchA karavI, pUjA satkAra vagere jovAthI, ghaNA parivArane avalokana karavAthI ane sarvalokanI zlAghA sAMbhaLavAthI ema mAne ke jIvitaja zreSTha che ema jIvitanI icchA karavI. 4 koI pUjA vagere na kare to jaldI marUM to ThIka ema maraNanI icchA karavI tathA 5 nidAna-AvA duSkara tapathI bIjA janmamA cakravatIM thAuM ityAdi icchA karavI. e aticArono tyAga karI samAdhirUpI amRtathI sIMcAyelo, pariSaha ane upasarganA bhayathI rahita jinane vize bhaktivALo Ananda zrAvakanI peThe maraNane prApta thAya. juo yoga, prakA. 3 lo0 149. Page #42 -------------------------------------------------------------------------- ________________ upAsakadazAMga sAnuvAda 1 AnaMdA dhyayana // 42 // // 42 // EEKEEXXXXXXXXXXXXXXXXXXXX 7. tae NaM se ANande gAhAvaI samaNassa bhagavao mahAvIrassa antie paJcANuvvaiyaM sattasikkhAvaiyaM duvAlasavihaM sAvayadhamma paDivajai, paDivajittA samaNaM bhagavaM mahAvIraM vandai namasai, vadittA namaMsittA evaM | vayAsI-'no khalu me bhante ! kappai ajappabhiI annautthie vA annautthiyadevayANi vA annautthiyapariggahiyANi arihantaceiyANi vA vandittae vA namaMsittae vA, puTiva aNAlatteNaM Alavittae vA saMlavittae vA,* 7. tyAra bAda te Ananda gRhapati zramaNa bhagavaMta mahAvIranI pAse pAMca aNuvrata ane sAta zikSA vrata rUpa bAra prakAranA zrAvaka | dharmano svIkAra kare che. svIkArIne zramaNa bhagavaMta mahAvIrane vaMdana ane namaskAra kare che, vaMdana ane namaskAra karI teNe e pramANe kaDaM-'he bhagavan ! AjathI AraMbhI mAre anyatIthikone, anya tIthikonA devane, anyatIthikoe grahaNa karelA arihaMtanA caityone | vaMdana ane namaskAra karavo tathA pUrva teo na bolyA hoya to tenI sAthe AlApa-eka vAra bolavu ane saMlApa-vAtacIta karavI tathA teone azana, pAna, khAdima ane svAdima (bhaktipUrvaka)ApavU, vAraMvAra Apaq te rAjAbhiyoga-rAjAnI adhInatA, gaNApravarte che. 4 maraNAzaMsAprayoga-AvA prakArano satkAra na thato hoya to Avo vicAra kare ke 'jo huM jaldI marUM to sAraM' e pramANe | maraNanI icchA karavI. 5 kAmabhogAzaMsAprayoga-'jo mane manuSya saMbandhI ke deva saMbandhI kAmabhogo prApta thAya to sArUM' e pramANe kAmabhoganI icchA karavI. 7. tyAra par3I Ananda zrAvake bhagavaMta mahAvIranI pAse pAMca aNuvrata ane sAta zikSAvrata rUpa bAra itano svIkAra karI, bhagavaMta mahAvIrane vaMdana karI A pramANe kAM-'no khalu' ityAdi he bhagavan ! 'adyaprabhRti' AjathI-samyaktvanA aMgIkAra karyAnA divasathI mAMDI niraticAra samyaktvanuM pAlana karavA mATe tenI yatanAne AzrayI 'annautthipa vA' jainayUthathI anya yUtha-saMgha, tIrtha, te jeone Page #43 -------------------------------------------------------------------------- ________________ upAsakadazAMga sAnuvAda |1 AnaMdAdhyayana // 43 // // 43 // BEXXX&&&&&&&XX tesiM asaNaM vA pANaM vA khAimaM vA sAimaM vA dAuM vA aNuppadAuM vA, nannattha rAyAbhiogeNaM gaNAbhiogeNaM balAbhiogeNaM devayAbhiogeNaM guruniggaheNaM vittikantAreNaM / kappai me samaNe nigganthe phAsueNaM esaNijjeNaM asaNapANakhAimasAimeNaM vatthapaDiggahakambalapAyapuMchaNeNaM pIDhaphalayasijjAsaMthAraeNaM osahabhesajjeNa ya paDi-| bhiyoga-samudAyanI paratantratA, balAbhiyoga-balavAnanI adhInatA, devatAbhiyoga-devatAnI paratatratA, gurunigraha-mAtApitA vagerenI parAdhInatA ane vRttikAMtAra-AjIvikAno abhAva e cha AgAra sivAya bIje yogya nathI, mAre zramaNa nirgranthone prAsuka-acitta ane eSaNIya (nidoSa) azana, pAna, khAdima ane svAdima AhAra, vastra, pAtra, kambala, pAdapoMchanaka-(paga sApha karavAnuM vastra), pIThaAsana, phalaka-pATIuM, zayyA-vasati, saMstAraka tathA auSadha ane bhaiSajya vaDe satkAra karavo yogya cha' ema kahIne AvA prakAche te anyayUthika-carakAdi kutIthikone, 'anyayUthikadaivatAni' hari, hara vagere anyatothiMka devone, 'anyayUthikaparigRhItAni arhaccaityAni vA' anyatIthikoe grahaNa karelA arihaMtanA caitya-pratimAone, jema ke bhauta-zaivoe grahaNa karelA vIrabhadra ane mahAkALatIrtha | vagerene 'vaMditum abhivAdana-praNAma karavAne 'namasyitum' praNAmapUrvaka prazasta dhvani vaDe guNotkIrtana karavAne 'na kalpate' yogya nathI, kAraNa ke tenA bhaktone mithyAtva sthira karavA vagere doSano prasaMga prApta thAya. tathA pUrvam' pahelA 'anAlaptena' anyatIthikopa na bolAvelA hoya to te anyatIthikone 'Alapitum' eka bAra bolAvavAne, 'saMlapitum' vAraMvAra bolAvavAne yogya nathI. kAraNa ke teo AsanAdi kriyAomA niyukta karelA-AsanAdi baDe saMmAna karAyelA tapelA loDhAnA goLA samAna che, ane te nimitte karmano bandha thAya che. tathA AlApa-vAtacIta vagerethI tenA ke tenA parivAranA paricayathI mithyAtvanI prApti thAya che. parantu prathama teoe bolAvelA hoya to lokApavAdanA bhayathI saMbhrama sivAya 'tame kevA cho' ityAdi kahevU. tathA te anyatIthikone azanAdi 'dAtuM' Page #44 -------------------------------------------------------------------------- ________________ CE upAsakadazAMga sAnuvAda 1 AnaMdA. dhyayana // 44 // // 44 // lAbhemANassa viharittae'ttikaTu imaM eyArUvaM abhiggahaM abhigiNhai, abhigiNhittA pasiNAI pucchai, pucchittA aTThAI Adiyai, AdiittA samaNaM bhagavaM mahAvIraM tikkhutto vandai, vaMdittA samaNassa bhagavao mahAvIrassa antiyAo dUipalAsAo ceiyAo paDiNikkhamai, paDinikkhamittA jeNeva vANiyagAme nayare jeNeva sae gihe teNeva uvAgacchai, uvAgacchittA sivanandaM bhAriyaM evaM vayAsI-'evaM khalu devANuppie ! mae samaNassa rano abhigraha-niyama grahaNa kare che, grahaNa karIne te saMbandhe prazno pUche cha, prazno pUchI teno artha grahaNa kare che, artha grahaNa karI zramaNa bhagavaMta mahAvIrane traNa vAra vaMdana kare che, vaMdana karI zramaNa bhagavaMta mahAvIranI pAsethI ane tipalAza caityathI nIkaLe che. nIkaLIne jyAM vANijyagrAma nagara che ane jyAM potArnu ghara che tyAM Ave che. tyAM AvIne teNe zivanaMdA bhAryAne A pramANe kaDaM-"he devAnupriye ! kharekhara meM zramaNa bhagavaMta mahAvIranI pAse e pramANe dharma sAMbhaLyo ane te dharma mane iSTa che, punaH punaH iSTa che ane tenI ApavAne 'anupradAtum' vAraMvAra ApavAne yogya, nathI. A dharmabuddhithI ApavAno niSedha che, paNa karuNAbuddhithI nathI, karuNA vaDe to Ape paNa kharo. zuM sarvathA yogya nathI? pa zaMkAnA samAdhAnamA kahe che-'nannattha rAyAmiogeNaM' rAjAbhiyogAd anyatrarAjAno abhiyoga-parAdhInatA te sivAya boje yogya nathI. ahIM tRtIyA vibhakti paMcamInA arthamAM che. gaNa-samudAya, teno abhiyoga -paravazatA, balAbhiyoga-rAjA ane gaNa-samudAya sivAya balavAnano parAdhInatA, devAbhiyoga-devanI parAdhInatA, gurunigraha-mAtApitA nI parAdhInatA, athavA guru-caitya ane sAdhuono nigraha-zatruoe karelo upadrava te gurunigraha, te prApta thAya tyAre anyatIthikone Mi ApavA chatAM paNa samyaktvane dRSita karato nathI. 'vittikaMtAreNa vRtti-AjIvikA, teno kAMtAra-araNyanA jevaM kSetra ane kALa hoya te dRttikAntAra-nirvAhano abhAva, tethI bIje dAna ane praNAmAdino niSedha che. zramaNa nirgranthone nirdoSa AhAra pANI, vastra, pratigraha Page #45 -------------------------------------------------------------------------- ________________ upAsakadazAMga sAnuvAda 1 AnaMdAdhyayana // 45 // // 45 // bhagavao mahAvIrassa antie dhamme nisante, se'vi ya dhamme me icchie paDicchie abhiruie, taM gaccha NaM tuma * devANuppie ! samaNaM bhagavaM mahAvIraM vandAhi jAva pajjuvAsAhi, samaNassa bhagavao mahAvIrassa antie pazcANubvaiyaM sattasikkhAvaiyaM duvAlasavihaM gihidhamma paDivajAhi // 8. tae NaM sA sivanandA bhAriyA ANandeNaM samaNovAsaeNaM evaM vuttA samANA hahatuTThA koDumbiyapurise saddAvei, sahAvettA evaM vayAsI-'khippAmeva laghukaraNa jAva pajjuvAsaMi / tae NaM samaNe bhagavaM mahAvIre siva| nandAe tIse ya mahai0 jAva dhammaM kahei / tae NaM sA sivanandA samaNassa bhagavao mahAvIrassa antie dhamma mane ruci thai che, te mATe he devAnupriye ! tuM jA ane zramaNa bhagavaMta mahAvIrane vaMdana kara, yAvat temanI paryupAsanA kara ane zramaNa bhagavaMta mahAvIranI pAse pAMca aNuvrata ane sAta zikSAbata rUpa bAra prakAranA gRhastha dharmano svIkAra kara." 8.tyAra bAda te zivanandA bhAryA te Ananda zrAvake ema kaDaM eTale harSita ane prasanna thai kauTumbika puruSone bolAve che, bolAvIne teNe e pramANe kaDaM-he devAnupriyo ! jaladI laghukaraNa-zIghra gamana karavAmAM nipuNa ityAdi varNanayukta be baLadasahita zreSTha vAhanane hAjara karo, tyAra bAda te zreSTha vAhanamAM besIne jAya che ane yAvat paryupAsanA kare che. tyAra bAda zramaNa bhagavaMta mahAvIra ziva pAtra, kaMbala, pAdanoMchanaka-paga sApha karavAnuM vastra, pITha-pATa vagere, phalaka-oThIMgaNa ApavA vagerenuM pATITha, auSadha-davA ane | bhaiSajya-pathya vaDe satkAra karavA yogya che. tyAra bAda prazno pUche ane tenA uttara rUpa arthAne grahaNa kare che. 8'lahukaraNa' ahIM yAvat zabdanuM grahaNa hovAthI 'lahukaraNajuttajoiya'-laghu-zIghra gamana kriyAmAM dakSa-nipuNa ane yaugika + + Page #46 -------------------------------------------------------------------------- ________________ AnaMdA upAsakadazAMga sAnuvAda dhyayana // 46 // // 46 // socA nisamma haTTa jAva gihidhamma paDivajai, paDivajittA tameva dhammiyaM jANappavaraM durUhai, durUhittA jAmeva | | disi pAunbhUyA tAmeva disiM paDigayA // 9. 'bhante'tti bhagavaM goyame samaNaM bhagavaM mahAvIraM vandai namasai, vaMdittA namaMsittA evaM vayAsI-'pahU NaM bhante ! ANande samaNovAsae devANuppiyANaM antie muNDe jAva pavvaittae ? no tiNaDhe samaDhe, goyamA ! ANande NaM samaNovAsae bahUI vAsAiM samaNovAsagapariyAgaM pAuNihii, pAuNittA jAva sohamme kappe aruNe, | vimANe devattAe uvavajihii / tattha NaM atthegaiyANaM devANaM cattAri paliovamAI ThiI pnnnnttaa| tattha NaM nandAne ane te moTI parSadAne dharmopadeza kare che. tyAra pachI te zivanandA zramaNa bhagavaMta mahAvIranI pAse dharmane sAMbhaLI vicArI prasanna thai ane yAvat gRhastha dharmano svIkAra kare che. gRhastha dharmano svIkAra karIne te dhArmika zreSTha vAhana upara caDhe che, caDhIne je dizAthI AvI hatI te dizA tarapha pAchI jAya che. 9. 'he bhagavan ! ema kahI bhagavAn gautama zramaga bhagavaMta mahAvIrane vaMdana ane namaskAra kare che, vaMdana ane namaskAra karIne temaNe A pramANe pUchathu-he bhagavan ! Ananda zrAvaka devAnupriya evA ApanI pAse muMDa thaine pravrajyA grahaNa karavA samartha che ? he gautama ! e artha samartha-yukta nathI. Ananda zrAvaka ghaNA varasa sudhI zrAvakanA paryAya-avasthAnu pAlana karaze, pAlana karIne saudharma devalokane vize | aruNa nAme vimAnamA devapaNe utpanna thaze. tyAM keTalA eka devonI cAra palyopamanI sthiti kahI che. tyAM Ananda zrAvakanI paNa samAna yogavALA evA be baLada vaDe yukta ityAdi vAhananuM varNana sAtamA adhyayanathI jANI levu. Page #47 -------------------------------------------------------------------------- ________________ upAsakadazAMga sAnuvAda |1 AnaMdA dhyayana // 47 // // 47 // ANandassa'vi samaNovAsagassa cattAri paliovamAI ThiI pnnnnttaa| tae NaM samaNe bhagavaM mahAvIre annayA kayAi bahiyA jAva viharai / tae NaM se ANande samaNovAsae jAe abhigayajIvAjIve jAva paDilAbhemANe | viharai / tae NaM sA sivanandA bhAriyA samaNovAsiyA jAyA jAva paDilAmemANI vihri|| 10. tae NaM tassa ANandassa samaNovAsagassa uccAvaehiM sIlabbayaguNaveramaNapacaksvANaposahovavAsehiM appANaM bhAvemANassa coisa saMvaccharAiM vaikantAiM, paNNarasamasa saMvaccharassa antarA vaTTamANassa annayA kayAi pubvarattAvarattakAlasamayaMsi dhammajAgariyaM jAgaramANassa imeyArUve ajjhathie cintie patthie maNogae saGkappe samuppajjitthA-'evaM khalu ahaM vANiyagAme nayare bahaNaM rAIsara0 jAva sayassavi ya NaM kuDumbassa jAva cAra palyopamanI sthiti kahI che. tyAra bAda zramaNa bhagavaMta mahAvIra anya koI divase bahAranA dezomA vihAra kare che. te pachI jIva ajIva tatva jeNe jANelA che evo Ananda zrAvaka yAvat zramaNa nirgranthano azanAdi baDe satkAra karato vihare che. te zivanandA bhAryA zrAvikA thai ane zramaNa nigranthano satkAra karatI vihare che. 10. tyAra pachI Ananda zrAvakanA aneka prakAranA zIlavrata, guNavrata, viramagavata, pratyAkhyAna ane poSadhopavAsa vaDe AtmAne bhAvita karatAM cauda varSa vyatIta thayAM ane paMdaramA varSanA madhya bhAgamA vartatA anya koI divase madhyarAtrinA samaye dharma jAgarikA 10. 'mahAvIrassa antiyaM' ante bhavA-ante thayelI te AntikI-bhagavaMta mahAvIranI pAse svIkArelI 'dhammapaNNatti' dharmaprajJA| panAne 'upasaMpadya'-anuSThAna dvArA svIkArIne vartI zakato nathI. 'jahA pUraNoM' jema bhagavatI sUtramA kahela bAla tapasvI pUraNa che, teNe Page #48 -------------------------------------------------------------------------- ________________ upAsaka dazAMga sAnuvAda // 48 // AdhAre, taM eeNaM vikkheveNaM ahaM no saMcAemi samaNassa bhagavao mahAvIrassa antiyaM dhammapaNNatti uvasa|mpajittANaM viharittae, taM seyaM khalu mamaM kallaM0 jAva jalante viulaM asaNaM0 jahA pUraNo jAva jeTTaputtaM kuDumbe | ThavettA taM mitta0 jAva jeTThaputtaM ca ApucchittA kollAe sannivese nAyakulaMsi posahasAlaM paDilehittA samaNassa bhagavao mahAvIrassa antiyaM dhammapaNNatti uvasampajjittA NaM viharittae' evaM sampehera, saMpehittA kalaM viulaM0 taheva jimiyabhuttattarAgae taM mitta0 jAva viuleNaM puSpha0 5 sakkArei sammANei, sakkAritA saMmAkaratAM tene A AvA prakArano adhyavasAya, vicAra, abhilASa ane manogata saMkalpa thayo- 'e pramANe kharekhara huM vANijya grAma nagaramAM ghaNA rAjA, dhanADhya vagerene bahumAnya yAvat mArA potAnA kuTuMbano AdhArabhUta hUM, tethI e vikSepa vaDe huM zramaNa bhagavaMta mahAvIranI pAse svIkArelI dharmaprajJaptine karavAne samartha nathI, te mATe mAre kAle sUryodaya thAya tyAre vipula azana pAna khAdima ane svAdima AhAra taiyAra karAvI yAvat kuTuMbane AmacI ityAdi pUraNa saMbandhe kayuM che tema yAvat jyeSTha putrane kuTumbamAM sthApana karIne, te mitra vagerenI | yAvat jyeSTha putranI rajA mAgIne kollAka saMnivezamAM jJAtakulane vize poSadhazAlAnuM pratilekhana karI zramaNa bhagavaMta mahAvIranI pAse dharmaprajJaptino svIkAra karIne rahevuM zreya che" evo vicAra kare che, vicAra karIne vipula azanAdi taiyAra karAvI mitra vagerene AmaMtrI, jamIne jema potAnA sthAne putrAdinuM sthApana kartuM tema A AnaMda zrAvake paNa karthe teNe vipula azana, pAna, khAdima ane svAdima AhAra taiyAra karAvIne mitra, jJAti ane potAnA saMbandhI parivArane AmantrIne te mitra jJAti vigerene vipula azanAdi tathA vastra, gandha, mAlA | ane alaMkAra vaDe satkAra karI sanmAna karIne te mitra vigerenI samakSa jyeSTha putrane kuTuMbamAM sthApana karIne ema kAM- 'AjathI 1 AnaMdA dhyayana // 48 // Page #49 -------------------------------------------------------------------------- ________________ upAsakadazAMga sAnuvAda // 49 // NittA tasseva mitta jAva purao jeTTaputtaM saddAveda, saddAvettA evaM vayAsI-evaM khalu puttA! ahaM vANiyagAme | 1 AnaMdAbahuNaM rAIsara0 jahA cintiyaM jAva viharittae, taM seyaM khalu mama idANiM tuma sayassa kuTumbassa AlamvaNaM 4 | dhyayana ThavettA jAva viharittae' / tae NaM jeTTaputte ANandassa samaNovAsayassa tahatti eyamaDhe viNaeNaM paDisuNei / tae (2) NaM se ANande samaNovAsae tasseva mitta jAva purao jeTTaputtaM kuDumbe Thavei, ThavettA evaM vayAsI-'mA NaM devA-| // 49 // | guppiyA ! tumbhe ajappabhiI kei mama bahUsu kajjesu jAva Apucchau vA paDipucchau vA, mamaM aTThAe asaNaM vA bhojana karIne AvelA te mitra jJAti vagerene yAvat vipula azanAdi vaDe tathA puSpa vagere vaDe satkAra ane sanmAna kare che satkAra ane sanmAna karIne yAvat te mitra vagerenI pAse jyeSTha putrane bolAve che. bolAvIne teNe e pramANe kaDaM-he putra ! e pramANe kharekhara hUM vANijya grAmamAM ghaNA rAjA, dhanika vagerene bahumAnya chu vagere jema ciMtavyuM hatuM tema kahIne yAvat dharmaprajJaptino svIkAra karI viharayAne samartha nathI, to atyAre mAre mArA potAnA kuTumbanA AlaMbanabhUta tane sthApana karI yAvat dharmaprajJaptino svIkAra karI viharbu zreyarUpa che." tyAra bAda jyeSTha putra Ananda zrAvakanI e bAbatane 'tahati kahIne vinaya vaDe kabula kare che. tyAra bAda Ananda zrAvaka te mitra vagerenI samakSa jeSTha putrane kuTumbamA sthApana kare che, sthApana karIne teNe e pramANe kaDyu-he devAnupriya ! tame koI AjathI AmAMDI tame koi koipaNa kAmamA mane pUchazo nahi, tema mArA mATe azanAdi 'upaskarotu' rAMdhazo nahi. 'upakarotu' rAMdhelaM hoya tene bIjA dravyo vaDe saMskArita karazo mA. te pachI mitra, zAti vagerenI tathA jyeSTha putranI rajA mAgIne kollAka nAme saMniveza-parAmA 'nAyakulaMsi' svajananA ghare jyAM poSadhazAlA che tyAM Ave che. tyAM AvI poSadhazAlAne pramArjI sthaMDilabhUmi ane pezAba karavAnI Page #50 -------------------------------------------------------------------------- ________________ upAsakadazAMga sAnuvAda 1 AnaMdAdhyayana // 50 // // 50 // 4 uvakkhaDeu vA ubakareu vA / tae NaM se ANande samaNovAsae jeTTaputtaM mittanAI Apucchai, ApucchittA sayAo gihAo paDiNikkhamai, paDinikkhamittA vANiyagAmaM nayaraM majhamajjheNaM niggacchai, niggacchittA jeNeva kollAe sannivese jeNeva nAyakule jeNeva posahasAlA teNeva uvAgacchai, uvAgacchittA posahasAlaM pamajai, pamajjittA uccArapAsavaNabhUmi paDilehei, paDilehittA dabbhasaMthArayaM saMtharai, dambhasaMthArayaM durUhai, durUhittA posahasAlAe posahie dambhasaMthArovagae samaNassa bhagavao. mahAvIrassa antiyaM dhammapaNNatti uvasampajjittA NaM viharai / / |raMbhIne bahu kAryomA mane pUchazo nahI, vAraMvAra pUchazo nahi. ane mArA mATe azana, pAna, khAdima svAdima, taiyAra karazo nahi, teno | saMskAra karazo nahi". tyAra bAda Ananda zrAvaka jyeSTha putra ane mitra jJAti vagerenI rajA le che, rajA laine potAnA gharathI nIkaLe che. nIkaLIne vANijya gAmanA madhya bhAgamAM thaine jyAM kollAka nAme saMniveza che, jyA jJAta kula che ane jyAM poSadhazAlA che, tyAM Ave che, AvIne poSadhazAlA pramArje che, pramArjIne uccAra-dizAe javAnI ane prasravaNabhUmi-pesAba karavAnI jagyAne jue che, joine DAbhano saMthAro pAthare che, pAtharIne tenA upara bese che, besIne poSadhazAlAmA poSadha grahaNa karI DAbhanA saMthArAne prApta thai zramaNa bhagavaMta mahAvIranI pAse grahaNa karelI dharmaprajJaptino svIkAra karI vihare che. ' bhUmine joine DAbhano saMthAro pAtharI te upara besI poSadhavata grahaNa karI abhanA saMthArA upara beThela AnaMda zrAvaka bhagavaMta mahAvIranI pAse svIkArela dharmaprajJApanAne anuSThAna dvArA aMgIkAra karIne vihare che. Page #51 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 11. tae NaM se ANande samaNovAsae uvAsagapaDimAo uvasampajjittA NaM viharai / paDhama uvAsagapaDima upAsaka 1 AnaMdAdazAMga 11. tyAra pachI te Ananda zrAvaka zrAvakanI pratimAo svIkAra karIne bihare che. temA prathama upAsaka pratimA-vrata vizeSane sUtra | dhyayana sAnuvAda 11. temAM prathama agiyAra zrAvakanI pratimAomAthI prathama zrAvakane ucita abhigraha vizeSarUpa prathama pratimAno svIkAra karIne vihare che. te prathama pratimAnuM A svarUpa che-zaMkA vagere zalya rahita samyagdarzana yukta ane bAkInA guNa rahita je prANI che te prathama | // 51 // // 51 // samyagdarzana pratimA. niraticArapaNe samyagdarzana- pAlana karavU te prathama pratimA jANavI, chatAM ahIM guNa ane guNIno abheda hovAthI samyagdarzana yukta prANIne prathama samyagdarzana pratimA kahI che. jo ke samyagdarzananI pratipatti (aMgIkAra) tene pUrva paNa hatI, to paNa zaMkAdi doSa ane rAjAbhiyogAdi apavAda sivAya tathAvidha samyagdarzanAcAranA vizeSa pAlana karavAnA svIkAra ghaDe pratimAno saMbhava CO che. pama na hoya to AnaMda zrAvake prathama pratimAne eka mAsa pAlana karavA vaDe, bIjI pratimAne be mAsa pAlana karavA vaDi, e pramANe | yAvat agiyAramI pratimAne agiyAra mAsa pAlana karavA vaDe sADA pAMca varasa pUrNa karyA' e arthAt kaheze te kema saMgata thAya ? A artha dazAthutaskandhAdine vize nathI, kAraNa ke tyAM zraddhAmAtrarUpa prathama pratimAnuM pratipAdana kareluM che. te prathama pratimAne 'ahAsutaM' yathAsUtra-sUtra pramANe 'yathAkalpaM' pratimAnA AcArane ullaMghana karyA sivAya, 'yathAmArga kSAyopazamika bhAvarUpa mArgano atikama karyA mAsivAya, 'ahAtacca yathA tatva-darzana pratimAnA anvarthane anusarI, 'phAseI samyaka prakAre kAyA baDe sparza kare che, kAraNa ke pratipatti samaye tene vidhi baDhe aMgikAra karI che. 'pAlei' nirantara upayoganI jAgRti baDe rakSaNa kare che. 'soheI' zobhayati-gurupUjApUrvaka pAraNA karavA baDe zobhAve che. athavA zodhayati-niraticAra paNe zuddha kare che. 'tIreda' pUrNa kare che, kALanI maryAdA pUrNa thavA chatAM tenA pariNAmano tyAga karato nathI. 'kIrtayati' vakhANe che, kAraNa ke tenI samAptimAM Adi, madhya ane aMtamAM A A karavA yogya hatuM te meM kayu che ema stuti kare che. ArAdhayati-e badhA prakAro baDe nirdoSapaNe samApta kare che. pachI 'docca' Ipal. &&&XXXXEEEEEEEEEKE. Page #52 -------------------------------------------------------------------------- ________________ upAsakadazAMga sAnuvAda AnaMdAdhyayana // 52 // ahAsuttaM ahAkappaM ahAmaggaM ahAtacaM sammaM kAeNaM phAsei pAlei sohei tIrei kittei ArAhei / tae NaM se ANande samaNovAsae docaM uvAsagapaDimaM, evaM taccaM cautthaM paJcamaM chaTuM sattamaM aTThamaM navamaM dasama ekkArasamaM |jAva ArAhei // pramANe, kalpa pramANe, mArga pramANe yathAtathya-yathArthapaNe samyak kAyA vaDe sparza kare che, pALe che, zobhAve che, saMpUrNa kare che, | kIrtana kare che ane tenuM ArAdhana kare che. tyAra bAda Ananda zrAvaka bIjI zrAvakanI pratimAne, ema, trIjI, cothI, pAMcamI, | chaTThI, sAtamI, AThamI, navamI, dasamI ane agiyAramI pratimAnuM yAvat ArAdhana kare che. vIjI vratapratimAne svIkAre che. tenuM A svarUpa che-darzanapratimAyukta aNuvratAne niraticArapaNe pAlana karato anukaMpAdiguNayukta jIva bIjI vratapratimA kahevAya che. 'taccaM' trIjI sAmAyika pratimAne svIkAre che. tenuM svarUpa A che-zreSTha samyagdarzana ane vratayukta je banne saMdhyAe utkRSTa traNa mAsa sudhI sAmAyika kare te sAmAyika pratimA che. 'cautthaM cothI poSadhapratimAno svIkAra kare che. tenuM A svarUpa che-pUrve kahelI pratimA yukta je AThama ane caudaza vagere parvadivase cAra mAsa sudhI saMpUrNa poSadha pAle te cothI pratimA jANavI. 'paJcamaM pAMcamI kAyotsarga pratimAno svIkAra kare che. tenuM svarUpa AvA prakAranuM che-samyagdarzana, aNuvrata ane guNavrata, zikSAvratavALo, sthira, jJAnI AThama ane caturdazIne vize (pauSadhanA dine) eka rAtrI kAyotsargamAM sthira rahe. pratimA sivAyanA divasomAM snAnarahita ane vikaTabhojI-rAtrIbhojana tyAgI kacchane mokaLo mukI dIvase-brahmacarya pALanAra ane rAtrie jeNe parimANa kareluM che evo hoya. kAyotsarga pratimAne vize rahelo traNa lokamAM pUjavA yogya ane jeNe kaSAyone jityA che pavA jinonuM dhyAna kare, athavA potAnA doSathI viruddha evaM bIju koi dhyAna yAvat pAMca mAsa sudhI kare, 'cha?' chaTTI abrahmacaryanA tyAga SXSEKXXXXXXXXXXX // 52 // E Page #53 -------------------------------------------------------------------------- ________________ upAsakadazAMga sAnuvAda AnaMdAdhyayana SEXXXXXXXXX // 53 // // 53 // 12. tae NaM se ANande samaNovAsae imeNaM eyAraveNaM urAleNaM viuleNaM payatteNaM paggahiyeNaM tavokammeNaM vAkammaNa 12. tyAra bAda te Ananda zrAvaka AvA prakAranA A udAra, vipula, prayatnarUpa ane svIkArelA tapa karma vaDe zuSka yAvat kRza ane rUpa pratimAno svIkAra kare che. tenuM svarUpa A pramANe che-pUrve kahelI pratimAnA guNayukta ane vizeSataH jeNe mohanIya karmane jityaM che evo ekAntathI maithunano tyAga kare ane rAtrine vize sthira cittavALo hoya, te zRMgAranI kathAthI virakta thayelo strIonI sAthe ekAnte na rahe tathA strIonA ati prasaMgano ane utkRSTa vibhUSAno tyAga kare. e pramANe cha mAsa sudhI e kalpa samajavo. athavA bIjI rIte paNa A lokamamaM yAvajIva abrahmacaryano tyAga kare. 'sattama' sAtamI sacittAhAranA tyAga rUpa pratimAno svIkAra kare che. te A pramANe-samagra azanAdi sacittAhArano vidhipUrvaka tyAga kare ane bAkInA pratimAonA pada-sthAna vaDe yAvat sAta mAsa sudhI yukta hoya. 'aTThamaM' AThamI svayaM AraMbhanA tyAga karavA rUpa AThamI pratimAno svIkAra kare che. tenuM svarUpa A pramANe cha-ATha mAsa sudhI svayaM sAvadha AraMbhano tyAga kare, paNa vRttinimitte-AjIvikA nimitta preSya-nokara vagere dvArA AraMbha karAve ane pUrvokta pratimAnA guNayukta hoya te AThamI pratimA jANavI. 'navamaM' navamI bhRtakapreSyAraMbha-bhRtya ke nokaradvArA AraMbhanA tyAga rUpa pratimAno svIkAra kare che. te A pramANe che-preSya-nokara vagere dvArA moTA sAvadya AraMbhane karAvato nathI. ane pUrve kahelI pratimAnA guNayukta nava mAsa sudhI vidhi vaDe rahe che. 'dasama' dasamI uddiSTabhojananA tyAga rUpa pratimAne svIkAre che. tenuM svarUpa A pramANe che-potAne uddezIne karelA bhojanano paNa tyAga kare che, to bIjA AraMbha mATe to zuM kahevU ? te astrA vaDe muMDa thAya che, athavA koI zikhAne dhAraNa kare che. dravya saMbandhe pUchayu hoya to jANato hovA chatAM paNa 'huM jANuM chu athavA jANato nathI' ema na kahe, ane pUrve kahelA guNayukta hoya. e pratimA kALanA pramANa vaDe dasa mAsanI che. 'ekkArasamaM' agiyAramI zramaNabhUta pratimAne svIkAre che. tenuM svarUpa A che-"astrA vaDe muMDa thAya athavA kezono loca kare. tathA rajoharaNa ane avagraha grahaNa karIne zramaNanI peThe kAyA Page #54 -------------------------------------------------------------------------- ________________ upAsakadazAMga sAnuvAda 1 AnaMdAdhyayana // 54 // // 54 // *****KEEEEEXX sukke jAva kise dhamaNisantae jAe / tae NaM tassa ANandassa samaNovAsagassa annayA kayAi pubvarattA. jAva dhammajAgariyaM jAgaramANassa ayaM ajjhathie 5-'evaM khalu ahaM imeNaM jAva dhamaNisantae jAe, taM atthitA me uhANe kamme bale vIrie purisakkAraparakkame saddhAdhiisaMvege, taM jAva tA me atthi uhANe saddhAdhiisaMvege jAva | ya me dhammAyarie dhammovaesae samaNe bhagavaM mahAvIre jiNe suhatthI viharai tAva tA me seyaM kallaM jAva jalante apacchimamAraNantiyasaMlehaNAjhUsaNAjhUsiyassa bhattapANapaDiyAikkhiyassa kAlaM aNavakamANassa viharittae' evaM sampehei, saMpehittA kallaM pAu0 jAva apacchimamAraNantiya jAva kAlaM aNavakaGkhamANe vihri| tae NaM tassa | dhamanI-nADIo baDe vyApta thayo eTale tenA zarIranI nADIo dekhAvA lAgI. tyAra pachI te Ananda zrAvakane anya koi divase madhya | rAtrIe dharma jAgarikA karatAM Avo saMkalpa thayo-'e pramANe huM A prakAranA tapa baDe dhamanIthI vyApta zarIravALo thayo rcha ane hajI mArAmAM utthAna, karma, bala, vIrya, puruSakAraparAkrama tathA zraddhA, dhairya ane saMvega che, jyAM sudhI mArAmAM utthAna yAvat zraddhA, dhairya ane saMvega che ane jyAM sudhI mArA dharmAcArya ane dharmopadezaka zramaNa bhagavAn mahAvIra jina suhastI vicare che tyAM sudhI mAre AvatI kAle sUryodaya thaye apazcima-sauthI chellI mAraNAntika saMlekhanAnI ArAdhanA yukta thaine, bhAta pANI- pratyAkhyAna karI, ane vaDe dharmane sparza karato eka divasathI mAMDI utkRSTa agiyAra mAsa sudhI vicare. e pramANe badhe prAyaH bahudhA jANavU. 12. 'urAlega' udAra pavA tapa baDe ityAdi varNana meSakumAranA tapanA varNananI peThe jANavU. yAvat 'anavakAMkSan'-maraNanI darakAra nahi karato vihare che. Page #55 -------------------------------------------------------------------------- ________________ upAsakadazAMga sAnuvAda 1 AnaMdAdhyayana // 55 // ANandassa samaNovAsagassa annayA kayAi subheNaM ajjhavasANeNaM subheNaM pariNAmeNaM lesAhiM visujjhamANIhiM| tadAvaraNijjANaM kammANaM khaovasameNaM ohinANe smuppnne| purathimeNaM lavaNasamudde pazcajoyaNasaMiyaM khettaM jANai | pAsai, evaM dakSiNeNaM pacatthimeNa ya, uttareNaM jAva cullahimavantaM vAsadharapabvayaM jANai pAsai, uDDe jAva sohammaM kappaM jANai pAsai, ahe jAva imIse rayaNappabhAe puDhavIe loluyaccuyaM narayaM caurAsIivAsasahassaTTiiyaM jANai paasi|| 13. teNaM kAleNaM teNaM samaeNaM samaNe bhagavaM mahAvIre samosarie, parisA niggayA, jAva pddigyaa| teNaM kAleNaM teNaM samaeNaM samaNassa bhagavao mahAvIrassa jeTe antevAsI indabhUI NAmaM aNagAre goyamagotteNaM sattukALanI darakAra nahi karatAM raheQ zreya rUpa che' ema vicAra kare che. vicAra karIne AvatI kAle prAtaHkALe yAvat apazcima mAraNAntika saMlekhanAnI ArAdhanA yukta thai yAvat kALanI nahi darakAra karato vihare che. tyAra bAda te Ananda zrAvakane anya koI divase zubha adhyavasAya vaDe, zubha pariNAma vaDe, vizuddha lezyAo vaDe tenA AvaraNabhUta karmanAkSAyopazamathI avadhijJAna utpanna thayu. te pUrva dizAmAM lavaNa samudrane vize pAMcaso yojana pramANa kSetrane jANe che, e pramANe dakSiNa dizAe ane pazcima dizAe jANavU, uttara dizAe culla himavaMta varSadhara parvata sudhI jANe che ane dekhe che. Urdhva-upara saudharma devaloka sudhI jANe che ane dekhe che, adho-nIce A ratnaprabhAnA pRthivInA corAzI hajAra varSanI sthitivALA rokhya narakAvAsa sudhI jANe che ane dekhe che. 13. te kALe ane te samaye zramaNa bhagavAna mahAvIra samosaryA. parSadA vAMdavAne nIkaLI ane vAMdIne pAchI gaI. te kALe ane | Page #56 -------------------------------------------------------------------------- ________________ upAsakadazAMga sAnuvAda 1 AnaMdAdhyayana // 56 // // 56 // |ssehe samacauraMsasaMThANasaMThie bajarisahanArAyasaGghayaNe kaNagapulaganighasapamhagore uggatave dittatave tattatave ghoratave mahAtave urAle ghoraguNe ghoratavassI ghorabambhaceravAsI ucchUDhasarIre saMkhittaviulateulese chaTuMchaTTeNaM aNikkhitteNaM tavokammeNaM saMjameNaM tavasA appANaM bhAvemANe viharai / tae NaM se bhagavaM goyame chaTThakkhamaNapAraNagaMsi paDhamAe porisIe sajjhAyaM karei, biiyAe porisIe jhANaM jhiyAi, taiyAe porisIe aturiyaM acavalaM asambhante muhapattiM paDilehei,2ttA bhAyaNavatthAI paDilehei,2ttA bhAyaNavatthAI pamanjai,2ttA bhAyaNAI uggAhei, uggAhettA jeNevasamaNe bhagavaM mahAvIreteNeva uvAgacchai, uvAgacchittA samaNaM bhagavaM mahAvIraM vandai namasai, vaMdittA namaMsittA evaM vayAsI-'icchAmi NaM bhante ! tunbhehiM anbhaNuNNAe chaTThakkhamaNapAraNagaMsi vANiyagAme te samaye zramaNa bhagavaMta mahAvIranA jyeSTha antevAsI gautama gotrIya, sAta hAtha UMcA, samacaturasra saMsthAnavALA, vajraRSabhanArAca saMghayaNayukta suvarNanA kasoTI uparanA kaSa jevA, padmanAsamAna gauravarNavALA, ugra tapavALA, tejasvI tapavALA, tapasvI, ghora tapa vALA, mahAtapasvI, udAra, ghora guNavALA, ghora tapasvI ghora brahmacArI, jeNe zarIranA mamatvano tyAga karyo che evA, saMkSipta ane vipula tejolezyAvALA indrabhUti nAme anagAra nirantara chaTTha chaTThanA tapa karavA vaDe, saMyama ane tapa vaDe AtmAne bhAvita karatA vihare che. tyAra pachI bhagavAn gautama chaTTha kSapaNanA | pAraNAne divase prathama pauruSIne vize svAdhyAya kare che, bIjI pauruSIe dhyAna kare che, trIjI pauruSIe tvarA ane capalatA sivAya saMbhrama | rahita muhapattinuM pratilekhana kare che, pratilekhana karI pAtra ane vastronuM pratilekhana kare che. pratilekhana karI pAtra ane vastrone pramArje che, pramArjI pAtro grahaNa kare che. grahaNa karI jyAM zramaNa bhagavAn mahAvIra che tyAM Ave che. AvIne zramaNa bhagavAn mahAvIrane vaMdana Page #57 -------------------------------------------------------------------------- ________________ upAsakadazAMga sAnuvAda 1 AnaMdAdhyayana // 57|| // 5 // nayare uccanIyamajjhimAiM kulAI gharasamudANassa bhikkhAyariyAe aDittae / ahAsuhaM devANuppiyA! mA paDibandhaM kareha / tae NaM bhagavaM goyame samaNeNaM bhagavayA mahAvIreNa abbhaNuNNAe samANe samaNassa bhagavao mahAvIrassa antiyAo duipalAsAo ceiyAo paDiNikkhamai, paDinikkhamittA aturiyamacavalamasambhante jugantarapariloyaNAe diTThIe purao IriyaM sohemANe jeNeva vANiyagAme nayare teNeva uvAgacchai, uvAgacchittA vANiyagAme nayare uccanIyamajjhimAI kulAI gharasamudANassa bhikkhAyariyAe aDai / tae NaM se bhagavaM goyame | vANiyagAme nayare jahA paNNattIe tahA jAva bhikkhAyariyAe aDamANe ahApajjattaM bhattapANaM sammaM paDiggAhei, paDiggAhittA vANiyagAmAopaDiNiggacchai, paDiNiggacchittA kollAyarasa sannivesassa adUrasAmanteNaM vaIvayaane namaskAra kare che. vaMdana ane namaskAra karIne teNe e pramANe kayu-'he bhagavan ! ApanI anujJA vaDe chaTThanA upavAsanA pAraNe vANijya grAma nagarane vize ghara samudAyanA ucca, nIca ane madhyama kulomA mikSAcaryAe javAne icchaM chu.' (bhagavaMte kahyu-) he de| vArnu priya ! sukha thAya tema karo, pratibaMdha na karo. tyAra bAda zramaNa bhagavaMta mahAvIre anujJA ApI eTale bhagavAn gautama zramaNa bhagavaMta mahAvIranI pAsethI dUtipalAza caityathI nIkaLe che. nIkaLIne tvarA, capalatA ane saMbhrama sivAya yugapramANa bhUmine jonArI | dRSTi vaDe IryA-mArgane zodhatA jyAM vANijya grAma nagara che. tyAM Ave che AvIne vANijya grAma nAme nagaramAM ghara samudAyanA ucca, nIca ane madhyama kuLomAM bhikSAcaryA mATe bhame che. tyAra pachI te bhagavAn gautama vANijyagrAma nagaramA jema bhagavatIsUtramA kahyu cha tema bhikSAcaryAe bhamatA yathA yogya bhAta pANIne samyA prakAre grahaNa kare che. grahaNa karIne vANijya grAmathI nIkaLe che, nIkaLIne! Page #58 -------------------------------------------------------------------------- ________________ upAsakadazAMga sAnuvAda 1 AnaMdAdhyayana // 58 // // 58 // |mANe bahujaNasaI nisAmei / bahujaNo annamannassa evamAikkhai 4-'evaM khalu devANuppiyA ! samaNassa bhagavao | mahAvIrassa antevAsI ANande nAma samaNovAsae posahasAlAe apacchima0 jAva aNavakaGghamANe vihrii| tae NaM tassa goyamassa bahujaNassa antie evamaTuM socA nisamma ayamayArUve ajjhathie 4-'taM gacchAmi NaM ANandaM samaNovAsayaM pAsAmi' evaM sampehei, saMpehittA jeNeva kollAe sannivese jeNeva ANande samaNovAsae jeNeva posahasAlA teNeva uvAgacchai / tae NaM se ANande samaNovAsae bhagavaM goyamaM ejamANaM pAsai, pAsittA haTTa jAva hiyae, bhayavaM goyamaM vandai namasai, vaMdittA namaMsittA evaM vayAsI-'evaM khalu bhante ! ahaM imeNaM urAleNaM jAva dhamaNisantae jAe, na saMcAemi devANuppiyassa antiyaM pAubhavittA NaM tikkhutto muddhANeNaM kollAka saMnivezanI pAse thaIne jatA ghaNA mANasono zabda sAMbhaLe che. ghagA mANaso paraspara e pramANe kahe cha-he devAnupriyo ! zramaNa bhagavaMta mahAvIranA antevAsI Ananda nAme zrAvaka poSadhazAlAmAM apazcima mAraNAntika saMlekhanAnuM ArAdhana karatA kALanI darakAra nahi karatA vihare che. tyAra bAda te bhagavaMta gautamane ghaNA jaNanI pAsethI e artha sAMbhaLI, vicArI AvA prakArano A saMkalpa thayo-'te mATe huM jAUM ane Ananda zrAvakane jorDa' ema vicAra kare che. vicArIne jyAM kollAka saMniveza che, jyAM poSadhazAlA che ane jyAM Ananda zramagopAsaka che tyAM Ave che. tyAra bAda te Ananda zrAvaka bhagavAn gautamane AvatA jue che, joIne te hRSTa-prasanna ane saMtuSTa hRdaya vALo thaI bhagavAn gautamane vaMdana namaskAra kare che. vAMdI ane namIne teNe ApramANe kaDyu-'e pramANe he bhagavan ! huM A udAra tapa vaDe yAvat dhamanI-nADIo vaDe vyApta zarIravALo thayo chu, tethI devAnupriya evA ApanI pAse AvIne Page #59 -------------------------------------------------------------------------- ________________ upAsakadazAMga sAnuvAda 1 AnaMdAdhyayana // 59 // // 59 // | pAe abhivandittae, tumbhe bhante ! icchAkAreNaM aNabhioeNaM io ceva eha, jA NaM devANuppiyANaM tikkhutto muddhANeNaM pAesu vandAmi nmsaami'| tae NaM se bhagavaM goyame jeNeva ANande samaNovAsae teNeva uvaagcchd|| 14. tae NaM se ANande samaNovAsae bhagavao goyamassa tikkhutto muddhANeNaM pAesu vandai namasai, vaMdittA namaMsittA evaM vayAsI-'atthi NaM bhante ! gihiNo gihamajjhAvasantassa ohinANe samuppajjai ? hantA atthi| jai NaM bhante ! gihiNo jAva samuppajjai, evaM khalu bhante ! mamavi gihiNo gihamajjhAvasantassa ohinANe samuppanne-puratthimeNaM lavaNasamudde paJca joyaNasayAiM jAva loluyaccuyaM narayaM jANAmi pAsAmi / tae NaM se traNa vAra mastaka vaDe ApanA page vaMdana karavAne samartha nathI, to he bhagavan ! tameja icchA vaDe anabhiyoga-svatantrapaNe ahIM Avo, yAvat devAnupriya evA ApanA page mastaka vaDe traNavAra vandana namaskAra karUM'. tyAra bAda bhagavAn gautama jyAM Ananda zramaNopAsaka che tyAM Ave che. 14. tyAra bAda te Ananda zrAvaka bhagavAn gautamane traNa vAra mastaka baDe page vaMdana namaskAra kare che, vaMdana namaskAra karIne teNe A pramANe kahyu-'he bhagavan ! gRhasthane gRhavAsamA rahetA avadhi jJAna thAya che ? hA, thAya. he bhagavan ! gRhasthane yAvat abadhijJAna thAya che to he bhagavan ! gRhavAsamA rahetA gRhastha evA mane paNa avadhijJAna thayu che. pUrva dizAmAM lavaNa samudrane vize pAMcaso yojana sudhI yAvat nIce roruyanAme narakAvAsane jANuM chu ane dekhu chu, tyAra bAda bhagavAn gautame Ananda zramaNopAsakane e pramANe 14. 'gihamajjhAvasantassa' gRhamadhyAvasataH-dharamA rahetA. Page #60 -------------------------------------------------------------------------- ________________ upAsaka dazAMga sAnuvAda // 60 // bhagavaM goyame ANandaM samaNovAsayaM evaM vayAsI- 'asthi NaM ANandA ! gihiNo jAva samuppajjai, no ceva NaM emahAlae, taM NaM tu ANandA ! eyassa ThANassa Aloehi jAva tavokammaM paDivajAhi / tae NaM se ANaMde samaNovAsae bhagavaM goyamaM evaM vayAsI- 'atthi NaM bhante ! jiNavayaNe santANaM tacANaM tahiyANaM sanbhUyANaM bhAvANaM Aloijjai jAva paDivajjai 1 no iNaTThe samaTThe / jai NaM bhante ! jiNavayaNe santANaM jAva bhAvANaM no Aloijjai jAva tavokammaM no paDivajjijjai taM NaM bhante ! tugbhe caiva eyassa ThANassa Aloeha, jAva paDivajjaha' / tae NaM se bhagavaM goyame ANandeNaM samaNovAsaeNaM evaM vRtte samANe saMkie kaMkhie viigicchAsamA kAM - 'he Ananda ! gRhasthane yAvat avadhijJAna utpanna thAya che, parantu eTaluM moDaM hotuM nathI, to he Ananda ! tuM e sthAnakanI-vipayanI AlocanA kara, yAvat (prAyazcitta rUpe) tapakarmano svIkAra kara. tyAra pachI te Ananda zramaNopAsake bhagavAn gautamane e pramANe kAM - ' he bhagavan ! jinapravacanamAM sat - vidyamAna, tathya, tathA bhUta-te pramANe rahelA ane sadbhUta bhAvonI AlocanA karAya che, yAvat prAyazcitta rUpe tapano svIkAra karAya che ? he Ananda ! e artha yukta nathI. 'he bhagavan! jo jinavacanamAM sad rUpa bhAvo saMbandhe AlocanA na karAya ane yAvat tapa rUpa prAyazcitta na karAya to he bhagavan ! tameja e sthAnakanI AlocanA karo, yAvat taparUpa prAyazcitta karo'. tyAra bAda Ananda zrAvake e pramANe kAM eTale zaMkita - zaMkAvALA kAMkSita jijJAsA vALA ane vicikitsA - saMzayane prApta thayelA bhagavAn gautama Ananda zrAvakanI pAsethI nikale che, nIkaLIne jyAM dUtipalAza caitya che ane 'saMtANaM' ityAdi ekArthaka zabdoM che. 1 AnaMdA dhyayana // 60 // Page #61 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 1 AnaMdA upAsakadazAMga sAnuvAda dhyayana // 6 // // 6 // ANandassa antiyAo paDiNikkhamai, paDinikkhamittA jeNeva duipalAse ceie jeNeva samaNe bhagavaM mahAvIre teNeva uvAgacchai, uvAgacchittA samaNassa bhagavao mahAvIrassa adUrasAmante gamaNAgamaNAe paDikkamai, paDikkamittA esaNamaNesaNaM Aloei, AloettA bhattapANaM paDidaMsei, paDidasittA samaNaM bhagavaM mahAvIraM vandai namasai, vaMdittA namaMsittA evaM vayAsI-evaM khalu bhante ! ahaM tubbhehiM abbhaNuNNAe taM ceva savvaM kahei jAva tae NaM ahaM saMkie 3 ANandassa samaNovAsagassa antiyAo paDiNikkhamAmi, paDinikkhamittA jeNeva iha teNeva havvamAgae, taM NaM bhante ! kiM ANandeNaM samaNovAsaeMNaM tassa ThANassa AloeyavvaM jAva paDivajjeyavvaM udAhu mae ? 'goyamA' isamaNe bhagavaM mahAvIre bhagavaM goyama evaM vayAsI-goyamA! tumacevaNaM tassa |jyAM zramaNa bhagavAn mahAvIra che tyAM Ave che. tyA AdhIne zramaNa bhagavAn mahAvIranI thoDe dUra rahI gamanAgamana paDikkame che. paDikkamI eSaNA ane ane aneSaNAnI AlocanA kare che, AlocanA karIne bhaktapAna-AhArapANIne dekhADe che. dekhADIne zramaNa bhagavaMta mahAvIrane vaMdana ane namaskAra karIne teNe e pramANe kaDaM-'he bhagavan ! e pramANe ApanI anujJA meLavI hu~ (vANijyagrAma nAme grAmane vize gocarI mATe gayo hato) ityAdi pUrvokta badhuM kahe che. yAvat tyAra bAda zaMkita, kAMkSita ane saMzayane prApta thayelo hu~ Ananda zramaNopAsakanI pAsethI nIkaLIne jyAM A sthAna che tyAM zIghra Avyo chu, to he bhagavan ! Ananda zramaNopAsake te sthAnanI AlocanA karavI joie, yAvat prAzcita kara joie athavA mArekaravU joie ? 'gautama! 14. 'goyamA itti he gautama ! e pramANe AmantrIne. Page #62 -------------------------------------------------------------------------- ________________ upAsakadazAMga sAnuvAda AnaMdAdhyayana // 62 // // 62 // ThANassa Aloehi, jAva paDivajAhi, ANandaM ca samaNovAsayaM eyama8 khaamehi| tae NaM se bhagavaM goyame samaNassa bhagavao mahAvIrassa 'tahatti eyama8 viNaeNaM paDisuNei, paDisuNettA tassa ThANassa Aloei,jAva paDivajaha, ANandaM ca samaNovAsayaM eyamaDheM khAmei / tae NaM samaNe bhagavaM mahAvIre annayA kayAi bahiyA jaNavayavihAraM vihrh|| 15. tae NaM se ANande samaNovAsae bahahiM sIlavvaehiM jAva appANaM bhAvettA vIsaM vAsAI samaNovAsagapariyAgaM pAuNittA ekkArasa ya uvAsagapaDimAo sammaM kAraNaM phAsittA mAsiyAe saMlehaNAe attANaM | jhUsittA sahi bhattAI aNasaNAe chedettA AloiyapaDikkante samAhipatte kAlamAse kAlaM kiccA sohamme kappe ema kahI zramaNa bhagavaMta mahAvIre bhagavAn gautamane e pramANe kahyu-he gautama ! tuM ja te sthAnanI AlocanA kara, yAvat tapa karmano svIkAra kara, ane Ananda zramaNopAsakane e artha saMbandhe khamAva'. tyAra bAda te bhagavAn gautama zramaNa bhagavAn mahAvIrane 'tahatti kahI e arthane vinaya vaDe kabUla kare che. kabUla karIne te sthAnanI AlocanA kare che, yAvat prAyazcitano svIkAra kare che, ane Ananda zramaNopAsakane e bAbata khamAve che. tyAra bAda zramaNa bhagavAn mahAvIra anya koi divase bahAranA dezomAM vihare che. 15. tyAra pachI te Ananda zramaNopAsaka ghaNAM zIlavato vaDe yAvat AtmAne bhAvita karatAM vIza varasa sudhI zramaNopAsakano paryAya pALIne ane agiyAra zrAvakanI pratimAne samyak kAyA vaDe sparzAne mAsika saMlekhanA vaDe AtmAne zuSka karI sATha bhakta anazana baDe vyatIta karI AlocanA ane pratikramaNa karI samAdhine prApta thai kALa samaye kALa karIne saudharma devalokamAM saudharmA Page #63 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 1 AnaMdAdhyayana upAsakadazAMga sAnuvAda // 63 // // 63 // sohammavaDiMsagassa mahAvimANassa uttarapuracchimeNaM aruNe vimANe devattAe uvavanne / tattha NaM atthegaiyANaM devANaM cattAri paliovamAi ThiI paNNattA, tattha NaM ANandassavi devassa cattAri paliovamAI ThiI pnnnnttaa| ANande NaM bhante ! deve tAo devalogAo AukkhaeNaM 3 aNantaraM cayaM caittA kahiM gacchihii kahiM uva| vajjihii ? goyamA ! mahAvidehe vAse sijjhihii / nikkhevo // . vataMsaka mahAvimAnanI uttara-pUrva dizAe aruNa vimAnane vize devapaNe utpanna thayo. tyAM keTalAeka devonI cAra palyopamanI sthiti | kahI che. tyAM Ananda devanI paNa cAra palyopamanI sthiti che. he bhagavan ! Ananda deva te devalokathI AyuSanA kSaya vaDe, bhavanA kSaya vaDe ane sthitinA kSaya vaDe cyavI kyAM jaze ? kyAM utpanna thaze? he gautama ! mahAvideha kSetrane vize siddhipadane pAmaze. ahIM nikSepa-upasaMhAra kahevo. upAsakadazAMgamAM prathama AnandAdhyana samApta. 15. 'niklevao' nigamana-upasaMhAra vAkya che. jema ke he jambU! 'zramaNa bhagavanta mahAvIre upAsakadazAnA prathama adhyayanano A artha kahyo che' tema huM kahuM huM. Page #64 -------------------------------------------------------------------------- ________________ upAsaka dazAMga sAnuvAda // 64 // bIyaM ajjhayaNaM / 1. jai NaM bhante ! samaNeNaM bhagavayA mahAvIreNaM jAva saMpatteNaM sattamassa aGgassa uvAsagadasANaM paDhamassa ajjhayaNassa ayamaTThe paNNatte, docassa NaM bhante ! ajjhayaNassa ke aTThe paNNatte ? evaM khalu jambU ! teNaM kAleNaM | teNaM samaeNaM campA nAmaM nayarI hotthA / puNNabhadde ceie / jiyasattU rAyA / kAmadeve gAhAvaI / bhaddA bhAriyA / cha hiraNNakoDIo nihANapauttAo, cha vuDipattAo, cha pvitthrputtaao| cha vayA dasagosAhassieNaM vaeNaM / samosaraNaM / jahA ANando tahA niggao, taheva sAvayadhammaM paDivajaha, sA caiva vattatrvayA jAva jeTThaputtaM 2 kAmadevAdhyayana 1 he bhagavan ! yAvat nirvANane prApta thayelo zramaNa bhagavanta mahAvIre jo sAtamA upAsaka dazAMganA prathama adhyayanano A (pUrvokta) artha ko che, to he bhagavan ! bIjA adhyayanano zo artha kahyo che ? he jaMbU ! e pramANe te kALe ane te samaye caMpA nAme nagarI hatI. pUrNabhadra caitya hatuM jitazatru rAjA hato. kAmadeva gRhapati hato. tene bhadrA nAme bhAryA hatI. cha hiraNyakoTI nidhAnamAM mUkelI, cha vyAjamAM ane cha dhanadhAnyAdinA vistAramAM rokelI hatI. tene dasa hajAra gAyonuM eka vraja evAM cha bajo hatAM. bhagavAn samosaryA, AnandanI jema (kAmadeva) vaMdana karavA nikaLyo. ane te pramANe zrAvaka dharmano svIkAra kare che. ityAdi teja 2 kAmadevAdhyayana // 64 // Page #65 -------------------------------------------------------------------------- ________________ upAsakadazAMga sAnuvAda 2 kAmadevAdhyayana // 65 // // 65 // mittanAI ApucchittA jeNeva posahasAlA teNeva uvAgacchai, uvAgacchittA jahA ANando jAva samaNassa bhagavao mahAvIrassa antiyaM dhammapaNNatti uvasaMpajittA NaM vihri| 2 tae NaM tassa kAmadevassa samaNovAsagassa puvvarattAvarattakAlasamayaMsi ege deve mAyI micchaddiTTI antiyaM | pAunbhUe / tae NaM se deve egaM mahaM pisAyarUvaM viuvvai / tassa NaM devassa pisAyarUvassa ime eyArUve vaNNAvAse vaktavyatA kahevI, yAvat jyeSTha putra ane mitra jJAti vagerene pUchI jyAM poSadhazAlA che tyAM Ave cheH tyAM AvIne AnandanI peThe dharmaprajJaptino svIkAra karIne vihare che. 2 tyAra pachI te kAmadeva zramaNopAsakanI pAse madhya rAtrinA samaye eka mAyI mithyAdRSTi deva pragaTa thayo ane te deva eka moTu pizAcarnu rUpa vikurve che. te pizAca rUpa devano varNanavyAsa-varNanano vistAra A pramANe che-tenuM mAthu gokilaMja-TopalAnA 1-2 have bIjA adhyayanane vize kaMDaka lakhIe chIe-te kAmadeva zramaNopAsakanI pAse 'pubbarattAvarattakAlasamayaMsi' pUrvarAtra|rAdhino parva bhAga, ane apararAtra-rAtrino pachIno bhAga, te rUpa kAlanA samayane vize NTale madhyarAtrie eka mAyI mithyAdRSTi deva Abyo ane te eka moTuM pizAcarnu rUpa bikurve che, teno 'imeyArUve' A AvA prakArano 'vaNNAvAse'-varNakanyAsaH-varNanano vistAra che. 'se tenuM 'sIsaM' zIrSa-mastaka 'gokilajatti gAyone cAro karavA mATe vAMsajeM banAvelu pAtra, jene DAluM kahevAmAM Ave che, te udhuM mUkaDe hoya tenA AkAra jevo AkAra che. bIjA pustakamAM bIjaM vizeSaNa che-'vigayakappayanibhaM vikRta-beDoLa alaMjarapANI bharavAnuM mATImoTuM pAtra vagere, tenA kalpaka-khaMDa arthAt-karpara-ThIbanA jevu che, kvacit 'viyaDakopparanirbha' vikaTa Page #66 -------------------------------------------------------------------------- ________________ upAsakadazAMga sAnuvAda // 66 // &&&&&&&&888888382 paNNatte-sIsaM se gokilaJjasaMThANasaMThiyaM, sAlibhasellasarisA se kesA kavilateeNaM dippamANA, mahallauhi 2 kAmadeyAkabhallasaMThANasaMThiyaM niDAlaM, muguMsapuMcha va tassa bhumagAo phuggaphuggAo vigayabIbhacchadasaNAo, sIsagha-16 | vAdhyayana DiviNiggayAiM acchINi vigayabIbhacchadasaNAI, kaNNA jaha suppakattaraM ceva vigayabIbhacchadaMsaNijA, urambhapuDasannibhA se nAsA, jhusirA jamalacullIsaMThANasaMThiyA do'vi tassa nAsApuDayA, ghoDayapu; va tassa maMsUI // 66 // AkAra jevu hatuM. tenA kezo DAMgaranI kuMDIonA jevA pILI kAnti vaDe dIpatA hatA. moTA uSTrikA-mATInA ghaDAnI ThIba jevU tenuM lalATa hatuM. tenI muMgusanA pUMchaDA jevI bhamaro phagaphagatI hatI ane tethI teno dekhAva vikRta-beDoLa ane bIbhatsa hato. tenI AMkho zIrSaghaTI-mastaka rUpa ghaTIkAthI bahAra nIkaLelI tathA vikRta ane bIbhatsa darzanavALI hatI. tenA kAna supaDAnA khaMDa jevA ane beDoLa tathA bIbhatsa dekhAvavALA hatA. tenI nAsikA urabhra-gheTAnI nAsikApuTa jevI hatI. tenA banne nAsikAsaMpuTa zuSira-moTA chidra-| vALA yamala-sAthe rahelI be culanI AkRti jevA hatA. tenI zmazrU-dADhImucha ghoDAnA pucchanA jevI ane pILA varNavALI vikRtavistIrNa karpara-mATInA vAsaNanI kapAla-ThIbanA jevu cha / 'sAlimaselasarisA' zAli-DAMgaranI bhasella-iMDIonA jevA tenA kezavALa che. eja bAbatane spaSTa kare che-te 'kapilatepaNaM dippamANA' kapila-pILI kAMti vaDe dIpatA-suzobhita che. 'uTriyAkamalasaMThANasaMThiyA' uSTrikA-pANI bharavAnA mATInA ghaTanA kamala-kapAla-ThIbanA saMsthAna-AkAravALu tenuM 'niDAla' lalATa che. 'mahallauTTiyAkabhallasarisocama' evo bIjo pATha che. moTA uSTikA-pANI bharavAnA ghaDAnA kamala-kapAlanA samAna upamA-samAnapaNuM jene vize che pavu lalATa che. 'mugusapuMcha va' muguMsA-bhujaparisarpavizeSa, temA pRchaDAnA jebI 'tasya' te pizAcanI 'bhUmagAo' bhamaro che. prastuta | upamAnA arthane spaSTa kare che-ane te 'phuggaphugAo' paraspara chuTA romavALI che paTale phagaphagatI hoya che. bIjA pustakamA 'jaDilakuDilAoM' XXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXX Page #67 -------------------------------------------------------------------------- ________________ upAsakadazAMga sAnuvAda // 67 // kavilakavilAI vigayabI bhacchadaMsaNAI, uTThA uhassa caiva lambA, phAlasarisA se dantA, jinbhA jahA suSpakattaraM | caiva vigayavIbhacchadaMsaNijA, halakuddAlasaMThiyA se haNuyA, gallakaDillaM ca tasma khaDDe phuTaM kacilaM pharusaM mahala, veToLa ane bIbhatsa dekhAvavAlI hatI. hoTha UMTanA jevA lAMcA ane tenA dAMta phAla-kozanA jevA hatA. tenI jIbha zUrpakartara- supa DAnA TukaDA jevI ane veDoLa tathA bIbhatsa dekhAvavALI hatI. tenI hanu-ve dADho hakanI kodALI sarakhA AkArakhALI hatI. tenA galakaDila - gAlarUpa kaDAi phuTTa pahoLI khaDDa khADanA jevI kapila-pILI, parupa-kaThora ane mahat-moTI hatI. tenA skandha-khabhA popATha - paTale jaTila jaTAvALI ane kuTila-guMcaLAvALI che, tathA 'vigayavibhacchadasaNAo' vikRta-beDoLa ane bIbhatsa-sUga utpanna karanAra darzana jevu che pavI che. 'sIsaghaDiviNiggayANi zIrSa-mastaka rUpa ghaTI ghaTa, kAraNa ke tenA jevo teno AkAra hai. zIrSaghaTa kI vinirgata-nIkaLela hoyanI zuM pavA, kAraNa ke, mastaka rUpa ghaTathI bahAra nIkaLIne rahelAM che vA tenAM akSi netrAM vikRta - DoLe ane vIbhatsa dekhAvavALAM hai. 'kaNa' tenA kAna 'zUrpakartarameva sUpaDAnA TukaDA jevA che, parantu anya AkAravALA nathI, arthAt ToparAnI AkRti jevA ane vikRta ane bIbhatsa dekhAvavALA che. 'urambhapuDasannibhA' urabhra gheTAnA puTa-nAsikAnA puTa jevI 'se' tenI nAsA - nAsikA che. 'humbhapuDasaMThANasaMTiyA' hurabhrA-eka jAtanuM vAditra, tenA puTa- puSkara-mukhanA saMsthAna AkRti jevI nAsikA che, kAraNa ke tenI nAsikA atyanta cIbI hovAthI tenA samAna che. 'isirA' moTA chidravALA 'jamalacullisaMDAseThiyA' yamala-paka sAdhe rahelA ve culI-cUlanA jevA AkAravALA 'tasya' tenA 'dvAvapi banne 'nAsApuDhe' nAsikAnA vivara chidro che. bIjI vAcanAma 'mahakubvasaMThiyA dovi se kavolA' jemAM mAMsarahita hovAthI ane hADakA uMcA hovAthI tenA 'drauvapi' banne kapola lamaNA mahala-moTA kubba-uMDA khADAnA jevI AkRtivALA he. 'ghoDayapuMcha va' ghoDAnA pUMchaDAnA jevI 'tasya' te pizAcanI 'maNi' dADhI-mUcha che ane 'kapilapilAni' atizaya pILI tathA vikRta, beDoLa ane bIbhatsadarzanavALI he. ghoDayapuMcha va tassa kavilapharusAo uddhalomAo 2 kAmade vAdhyayana // 67 // Page #68 -------------------------------------------------------------------------- ________________ upAsakadazAMga sAnuvAda &&&&&& // 68 // | muiGgAkArovame se khandhe, puravarakavADovame se vacche, koTThiyAsaMThANasaMThiyA dovi tassa bAhA, nisApAhANa- kAmadesaMThANasaMThiyA dovi tassa aggahatthA, nisAloDhasaMThANasaMThiyAo hatthesu aMgulIo, sippipuDagasaMThiyA se (2) vAdhyayana nakkhA, pahAviyapasevao vva uraMsi lambanti do'vi tassa thaNayA, poheM ayakoTTao vva vaha, pANakalandamRdaMganA AkAra jevA ane tenI chAtI nagaranA kapATa-kamADa jevI hatI. tenA be hAtha koSThikA-koThInA AkAra jevA, te hAthanA agra // 6 // bhAga nizApASANa-dALa vATavAnI zilA jevA, AMgaLIo nizAloDha-dALa vATavAnA patthara jevI ane tenA nakho chIpanA dalanA jevI AkRtivALA hatA. tenA banne stano nApitanI kothaLInI peThe chAtInI upara laTakatA hatA. tenuM peTa loDhAnI koThI jevU vartula-goLa dADhiyAo' evaM pAThAntara che. paTale ghoDAnA pUchaDAnA jevI paruSa-karkazasparzavALI ane ubhA roma-kezavALI parantu tIrachI namelI nahi evI daMSTrikA-dADhI-nIcenA hoThanA banne bAjunA vALa che. tenA 'oSThauM' banne hoTha U~TanA jevA lAMbA che. 'uTTA se ghoDagassa jahA dovi lambamANA' e pAThAntara che.. eTale tenA batne hoTha ghoDAnA jevA lAMbA che. tathA 'phAlasarisA lAMbA hovAthI phAla-loDhAnI kozanA jevA tenA dAMta che. 'jihA yathA zurpakartarameva jIbha sUpaDAnA kartara-TukaDAnA jevI che, paNa anyanA jevI nathI, temaja vikRta ane bIbhatsa darzanavALI che. 'hiMguluyadhAukandarabilaM va tassa vayaNaM' e, anya pAThAntara che. eTale hiMgaLo rUpa dhAtu-khanija dravya jemA che pacukandara-guphArUpa bilanA jevU tenuM vadana-mukha che. 'halakuddAlaM' haLanA uparano bhAga, tenA AkAra jevI atyanta vakra ane lAMbI 'se' tenI 'haNuyA' be dADho che. te pizAcanI gallakaDilaM galla-gAlarUpI kaDilla-maNDakAdine rAMdhavAnuM pAtra, kaDAI khaDu-khADAnA jevI che. eTale teno madhya bhAga nIcANavALo ane phuTa-pahoLo che. ahoM samAna dharma vaDe 'kaDila' pa upamAna kaDeluM che. vaLI te varNa thI kapila-pILI ane sparzathI 'pharusaM' kaThora ane 'mahalaM' moTI che. tenA skandha-khabhA mRdaMganA AkAranI upamA-sAdRzya jenu che evA Page #69 -------------------------------------------------------------------------- ________________ upAsaka dazAMga sAnuvAda // 69 // sarisA se nAhI, sikkagasaMThANasaMThie se nette, kiNNapuDasaMThANasaMThiyA do'vi tassa vasaNA, jamalakoTThiyAsaMThANasaMThiyA do'vi tassa UrU, ajjuNaguDaM va tassa jANUiM kuDilakuDilAI vigayabI bhacchadaMsaNAI, jaMghAo kakkhaDIo lomehiM uvaciyAo, aharIsaMThANasaMThiyA do'vi tassa pAyA, aharIloDhasaMThANa saMThiyAo hatuM tenI nAbhi pAnakalanda - kAMjInA kuMDA jevI hatI. tenuM netra - puruSacinha zIkAnA jevI AkRtivALu ane tenA banne vRSaNa - aMDakoza kiNva - surAbIjathI bharelI ve guNanI AkRtivALA hatA. tenA banne Uru --sAthaLa sAthe rahelA ve koThInI AkRti jevA hatA. tenA jAnu- DhIMcaNa arjuna- eka jAtanA ghAsanA guTTa-gucchAnA jevA atyanta vAMkA vikRta ane bIbhatsa dekhAvavALA hatA. tenI jAMgha karkaza - kaThaNa ane roma-vALa vaDe upacita-vyApta thayelI hatI. tene banne paga adharI-ghATavAnI zilA jevA ane tenA paganI AMgakIo adharIloDha - vATavAnA patthara jevI hatI, tenA (paganI AMgaLIonA) nakho chIpanA daLa jevA hatA. te laDaha-gADAnI pAchaLanA che. 'se' tenA 'vacche' vakSaHsthala vistIrNa hovAthI puravara-zreSTha nagaranA kapATanI upamA jene che pavA che, tathA koTikA-loha vagere dhAtune dhamavA mATe mATInI koThI, tenuM je saMsthAna-AkAra, tevA AkAravALA banne bAhu-hAtha che, paTale sthUla che. tathA pahoLA ane jADA hovAthI nisApAhANa-maga vagerenI dALane vATavAnI zilA, tevA AkAravALA hAthanA be agrabhAgo che. tathA jADI ane lAMbI hovAthI nisAloDha - zilAputraka- vATavAno patthara, tatsaMsthAnasaMsthitA - tenA AkAravALI hAthanI AMgaLIo che. 'sippiDa'tti zuktikApusaMsthitA - chIpanA saMpuTano eka dala-bhAganI AkRti vALA tenA hAthanA nakho che. anya vAcanAmAM A pramANe bIjo pATha che-'aDayAla saMThio uro tassa romavilo' tti / aDayAlaga-aTTAlaka-killAnI Uparano bhAga kahevAya che, tevA AkAravALu uraH- vakSaHsthala che. kAraNa ke kRzatvAdidharma vaDe tenuM samAnapaNuM che. vaLI te roma-vALavaDe gupila-vyApta che. te pizAcanA banne stano 'nApitaprasevaka iva' nApitanI 2 kAmadevAdhyayana // 69 // Page #70 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 2 kAmadevAdhyayana upAsakadazAMga sAnuvAda // 7 // // 7 // BXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXX | pAesu aMgulIo, sippipuDasaMThiyA se nakkhA, laDahamaDahajANue vigayabhaggabhuggabhumae avadAliyavayaNavivaranillAliyaggajIhe saraDakayamAliyAe unduramAlApariNaddhasukayaciMdhe naulakayakaNNapUre sappakayavegacche apphobhAganA lAkaDA sarakhA ane maDaha-aprazasta jAnu-dIMcaNavALo, vikRta-beDoLa, bhagna-mAMgela ane bhugna-vAMkI bhamaravALo; abadArita-paholuM karela cha mukha rUpI vivara jeNe tathA nirlAlita-bahAra kADhela jIbhano agrabhAga jeNe evo, zaraTa-kAkIDAnI jeNe mALA karI che evo, uMdaranI mALA vaDe yukta sukRta-sArI rIte kareluM che cinha jeNe evo, jeNe nakula-noLIyAnuM karNapUra-kAnanu AbhUSaNa karelu cha ane sAparnu vaikakSa-uttarAsaMga kareluM che evo, karAsphoTa karato, jeNe bhayaMkara aTTahAsya kayuM che evo, nAnAvidha-aneka neraNI ane astro rAkhavAnI kothaLI no peThe 'uraMsi'-chAtImA laTake che. 'poTTa' peTa ayaHkoSThakavada-loDhAnI koThInI jema vRtta-vala-goLa che. tathA 'pANakalandasarIsA' pAna-dhAnyanA rasa baDe saMskArakALa pANI, arthAt kAMjI, je baDe vaNakaro khone pAya che, tenuM kalanda-kuMI, tenA sarakhI gambhIrapaNAvaDe tenI nAbhi-jaTharano madhya bhAga che. anya vAcanAmAM A pramANe pATha cha- "bhaggakaDI vigayavaMkapaTTI asarisA doSi tassa phisagA" temAM jenI keDa bhAMgI gayelI ane vigaya-vikRta-beDoLa ane vakra-vAMkI pRSTa-pITha che evo, tenA banne phisagA-kulA asamAna che. 'sikagasaMThANasaMThie zikyaka-zIkuM, je dahIM vagerenA pAtranu dorImaya avalaMbana-AdhArabhRta che, tenA bhakAravAlaM tenuM netra-manthAnanA daNDane khaMcavAna doraDaM, tenI peThe lAvu hovAthI netra-puruSacinha che. kiNvapuTasaMsthAnasaMsthitaM' kiNva-madirAnA aGgarUpa taMdulAdithI bharela paraspara saMlagna guNanA [chAlakAnA] AkAra jevA tenA vRSaNa-aNDakoza che, tathA 'jamalakohiyA ThANasaMThiyA' yamala-samAnapaNe rahela be koThInI AkRtinA jevA tenA Uru-sAthaLa che. tathA 'ajjuNaguTuM va arjuna-eka jAtanu ghAsa, tenA guTuM-gucchAnA jevA tenA jAnu | DhiMcaNa che. hamaNAM kahelI upamArnu samAnapaNu batAve che-te atyanta vakra ane vikRta-beDoLa tathA bIbhatsadekhAvayALA che. tenI jaMghA-DhiMcaNanI nIce rahenArI jAMgha-karkaza-kaThaNa che eTale mAMsarahita che. tathA roma-bALa vaDe upacita vyApta che. tathA adharI-cATavAnI zilA. tenI AkRti Page #71 -------------------------------------------------------------------------- ________________ upAsaka S&&&& dazAMga sAnuvAda // 7 // &&&&&&& Dante abhigajjante bhImamukkadRdRhAse nANAvihapaJcavaNNehiM lomehiM uvacie ega mahaM nIluppalagavalaguliyaaya-12 2 kAmadeprakAranA pAMcavarNavALA roma vaDe upacita-vyApta evo (pizAca) eka moTI kALA kamaLa, gavala-pADAnA ziMgaDA, gulikA-gaLI ane vAdhyayana aLasInA puSpa jevI, kSuradhAra-tIkSNa dhAravALI asi-talavArane grahaNa karIne jyAM poSadhazAlA che ane jyAM kAmadeva zramaNopAsaka che tyAM Ave che, AbIne Asuratte-gusse thayelo, ruSTa kupita, caMDikkie-tIvra krodhavALo ane mIsa mIsa karato (dAMta kacaDato) 71 // kAmadeva zramaNopAsakane A pramANe kahevA lAgyo-are aprArthita (maraNa)nI prArthanA karanAra, duranta-duSTa pariNAmavALA ane prAnta jevA tenA banne paga che. tathA 'aharIloDhasaMThANasaMThiyAo' adharIloSThaH-zilAputraka-bATavAno parathara, tenA AkAra jevI banne paganI AMgaOLIo che. 'sippipuDasaThiyA' chIpanA paDa jecA tenA paganI AMgaLInA nakho che. kezanA agrabhAgathI nakhanA agrabhAga sudhI pizAcanA rUparnu varNana kayu. have sAmAnya rIte tenA varNana mATe kahe che-'laDahamaDahajANupa' ahIM prasaMgathI laDaha zabda baDe gantrI-gADAnA pAchaLanA bhAgamA rahelu tenA uttarAMganuM rakSaNa karavA mATe je lAkaDaM hoya che te kahevAya che. te DhIlAbandhanavALa hoya che.pa pramANe DhIlA sAMdhAnA bandhana hovAthI laDahanA jevA te laDaha ane sthUla, alpa ane lAMbA hovAthI maDaha-aprazasta jAnu-DhIMcaNa jenA che evo, 'vigayabhaggabhuggabhumae' vikRtavikAravALI, bhagna-virUpa hovAthI bhAMgelI ane bhugna-vakra bhU-bhRkuTI jenI che evo, ahIM anya vAcanAmAM bIjAM cAra vizeSaNo kahevAyAM che-masimasagamahisakAlae' maSi, mUSaka-udara ane mahiSa-pADAnI peThe kALo, bhariyamehavaNe' jaLathI bharelA meghanA jevA varNavALo, arthAt kALo, 'laMboDe' lAMbA hoThavALo, 'niggayadante' bahAra nIkaLelA dAMtavALo, 'avadAliyavayaNavivaratti avadArita-paholu kareluM che mukharUpI | vivara jeNe tathA nirlAlita-bahAra kADhela che jIbhano agrabhAga jeNe evo, 'zaraTakRtamAlikAkaH' jeNe zaraTa-kAkIDAnI mAlA mastakamAM athavA chAtImAM dhAraNa karI che pavo, tathA uMdaranI mAlA baDe pariNaddha-vyApta sukRta-sArI rIte karelu che cinha jeNe, nakulakRta-- noLIyA baDe karelu he karNapUra-kAnanuM AbhUSaNa jeNe evo, 'sarpakRtavaikakSaH' be sApa vaDhe kareluM che vaikakSa-uttarAsaMga jeNe pavo, ardI &*****8888. Page #72 -------------------------------------------------------------------------- ________________ upAsakadazAMga sAnuvAda 2 kAmadevAdhyayana // 72 // // 72 // sikusumappagAsaM asi khuradhAraM gahAya jeNeva posahasAlA jeNeva kAmadeve samaNovAsae teNeva uvaagcchi|| uvAgacchittA Asuratte ruDhe kuvie caNDikkie misimisIyamANe kAmadevaM samaNovAsayaM evaM vayAsI-haM bho kAmadevA! samaNovAsayA ! appatthiyapatthiyA durantapantalakkhaNA hINapuNNacAuddasiyA hirisiridhiikittiparivajjiyA dhammakAmayA puNNakAmayA saggakAmayA mokkhakAmayA dhammakaMkhiyA puNNakaMkhiyA saggakaMkhiyA kharAba lakSaNa jeonA che evA, hInapuNyacAturdazika-adhurI kALI caudaze janmelA, hI-lajjA, zrI-zobhA, dhRti-dhairya ane kIrtivaDe rahita, dharmanI icchAvALA, puNyanI icchAvALA, svarganI icchAvALA, mokSanI icchAvALA, dharmanI kAMkSAvALA, puNyanI kAMkSAvALA, 'mUsagakayAcuMbhalae, vicchuyakayavegacche sappakayajaNNovaipa' mUSaka-uMdarano karelo che cuMbhalaya-mALAyukta mukuTa jeNe, vIMchInuM kareluM che vaikakSa-uttarAsaMga jeNe, ane sAparnu karela che yajJopavIta-janoI jeNe pavo, abhinnamuhanayaNanakkhavaravagyavittakattiniyaMsaNe' abhinna-akhapiData che mukha, nayana ane nakho jene vize parbu zreSTha vAghanA kRtti-carma rUpa nivasana-vastra jene che pavo, 'sarasaruhiramaMsAvalittagatte' sarasarasALA rudhira-lohI ane mAMsa vaDe avalipta-kharaDAyelu gAtra-zarIra jenuM che evo, 'AsphoTayan' karAsphoTa karato, 'abhigajante' meghanI peThe garjanA karato, 'bhImamukkaTTahAse' bhIma-bhayaGkara-mukta karyu che aTTahAsya jeNe evo, nANAvihapaJcavaNNehi' anekaprakAranA pAMcavarNavALA roma-dhALa vaDe upacita-vyApta pavo (pizAca) paka moTI nIlotpala-kALA kamaLa, gavala-pADAnuM zIMgahuM, gulikA-gaLI ane aLasInA puSpa jevo prakAza jeno che pavI 'zuradhAraM' astrAnA jevI tIkSNadhAravALI asi-talavArane 'gRhItvA grahaNa karIne jyAM poSadhazAlA ke ane jyAM kAmadeva zrAvaka che tyAM Ave che. Avone Asurutte ruDhe kuvie caNDikkie misimimisIyamANe' gusse thayelo. ruSTa thayelo, kupita, caNDa-tIvrakodhavALo, ane hoTha pIsato [A badhA zabdo samAna arthavALA ane atizaya kopa batAvavA mATe che] kAmadeva Page #73 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 2 kAmadevAdhyayana upAsakadazAMga sAnuvAda // 73 // -73 // 3XXXSAEXEEEEX mokkhakaMkhiyA dhammapivAsiyA puNNapivAsiyA saggapivAsiyA mokkhapivAsiyA no khalu kappai tava devANuppiyA! jaM sIlAI vayAI veramaNAI paccakkhANAI posahovavAsAI cAlittae vA khobhittae vA khaNDittae vA bhaJjittae vA ujjhittae vA paricaittae bA, taM jai NaM tuma anja sIlAI jAva posahovavAsAiM na chaDDesi na bhaJjasi to te ahaM aja imeNaM nIluppala. jAva asiNA khaNDAkhaNDi karemi, jahA NaM tuma devANuppiyA! adRduhddvs| akAle ceva jIviyAo vavarovijasi / svarganI kAMkSAvALA, mokSanI kAMkSAvAlA, dharmanI pipAsAvALA, puNyanI pipAsAvALA, svarganI pipAsAvALA ane mokSanI pipAsAvALA kAmadeva zramaNopAsaka ! devAnupriya ! je zIla-aNuvrato, vrato-dizAvata vagere, viramaNa-rAgAdinI virati, paccakkhANa-pratyAkhyAna ane poSadhopavAsane calAvayo-bhaMga karavo, (ene pALavAmA) kSobha karavo, khaMDana karavo, bhAMgayo, tyAga karavo ane sarvathA tyAga karavo tane kalpato nathI. jo tuM Aje zIla yAvad poSadhopavAsa choDIza nahi ke bhAMgIza nahi to Aje A kALA kamaLa jevI yAvat talavAra vaDe tArA TukaDe TukaDA karIza. je rIte he devAnupriya ! tuM ArtadhyAnanI durghaTa-atyaMta parAdhInatAthI pIDita thayelo akALe jIvitathI mukta thaiza. zramaNopAsakane A pramANe kahe che-'apatthiyapatthayA' aprArthita-nahi icchela maraNanI prArthanA karanAra, 'durantapaMtalakkhaNA' duranta-duSTa anta-pariNAma jeno che evA ane prAnta-hIna lakSaNavALA, 'hInapuNNacAuddasiyA' hIna-apUrNa puNya caturdazI-kALI caturdazIne vize| jeno janma thayelo che evA, zrI-zobhA, hI-lajA, dhRti-dhairya ane kIrtirahita, 'dhammakAmayA' zRta ane cAritra rUpa dharmanI abhilASA Page #74 -------------------------------------------------------------------------- ________________ upAsakadazAMga sAnuvAda 2 kAmadevAdhyayana // 74 // 74 // tae NaM se kAmadeve samaNovAsae teNaM deveNaM pisAyaraveNaM evaM vutte samANe abhIe atatthe aNubbigge avakhubhie acalie asambhante tusiNIe dhammajjhANovagae vihrh| tyAbAda te kAmadeva zramaNopAsaka te pizAca rUpa deve e pramANe kaDaM eTale abhIta-bhayabhIta thayA sivAya, atrasta-trAsa pAmyA vagara, udvegarahita, akSubhita-kSobharahita, acalita, asaMbhrAnta-nizcala tUSNIka-uttara ApyA vagara dharmadhyAnane prApta thayelo vihare che. karanArA, e pramANe badhA padono artha jANavo, parantu zubhaprakRtirUpa puNya, svarga-puNyanu phala, mokSa-dharmarnu phala, kAMkSA-adhika icchA, pipAsA-adhika kAMkSA, e pramANe e pado vaDe uttarottara icchAnI adhikatA batAvelI che. evA he kAmadeva ! 'no khalu' tane zIla vagerene calAyamAna karavU kalpatuM nathI, yogya nathI-e vastusthiti che. kevaLa jotuM Aja zIlAdine calAyamAna nahi kara to hu~ tArA | khaNDAkhaNDi-TukaDe TukaDA karIza-e vAkyano artha che. temAM zIla-aNuvrata, vrata-dizAvata vagere, viramaNa-rAgAdinI virati, pratyAkhyAna-namukkArasahI vagere, poSadhopavAsa AhArAdinA meda vaDe 'cAra prakArano che. te zolAdine 'cAlittapa' bhaGga karavAthI calAyamAna karavAne, 'kSobhayituM' parnu pAlana karavAmAM kSobha karavAne, 'khaNDayitum' dezathI khaMDana karavAne, bhaRtum' sarvathA bhAMgavAne, 'ujjhituM' sarva dezaviratino tyAga karavAthI.choDavAne 'parityaktum' samyaktvano paNa tyAga karavAthI sarvathA tyAga karavAne yogya nathI. 'aTTaduhaTTavasaTTe' ArtadhyAnanI duhaTTa-durghaTa-jeno tAga na Avo zake pavI athavA rokI na zakAya evI vaza-parAdhInatA, te baDe Rta-pIDita, athavA ArtaduHkhArta-ArtadhyAna bar3e duHkhArta-duHkhathI pIDita tathA vaza-viSayonI parAdhInatA baDe Rta-vyApta, te pachI karma | dhAraya samAsa karabo. 'abhIte' ityAdi ekArthaka zabdo che ane abhayano prakarSa batAyayA mATe che. 1 deza ane sarvathA AhAranA tyAga karavA baDe AhArapoSadha, zarIrasatkAra-AbhUSaNa vagerenA tyAga baDe zarIrasatkArapoSadha, ahmacarya-maithunanA tyAga baDhe abrahmacaryapoSadha ane avyApAra-sadoSa pravRttinA tyAga baDe avyApAra poSadha, Page #75 -------------------------------------------------------------------------- ________________ upAsakadazAMga sAnuvAda 2 kAmadevAdhyayana // 75 // // 75 // 3 tae NaM se deve pisAyarUve kAmadevaM samaNovAsayaM abhIyaM jAva dhammajjhANovagayaM viharamANaM pAsai, pAsittA docaMpi kAmadevaM evaM vayAsI-haM bho kAmadevA ! samaNovAsayA ! apatthiyapatthayA! jai NaM tuma ajja jAva vavarovijjasi / tae NaM se kAmadeve samaNovAsae teNaM deveNaM doccaMpi tacaMpi evaM vutte samANe abhIe jAva dhammajjhANovagae viharai / tae NaM se deve pisAyarUve kAmadevaM samaNovAsayaM abhIyaM jAva viharamANaM pAsai / pAsittA Asuratte, tivaliyaM bhiuDi niDAle sAhaTu kAmadevaM samaNovAsayaM nIluppala0 jAva asiNA khaNDAkhaNDi karei / tae NaM se kAmadeve samaNovAsae taM ujjalaM jAva durahiyAsaM veyaNaM sammaM sahai jAva ahiyaasei| 3 tyAra pachI te pizAca rUpa deva kAmadeva zramaNopAsakane nirbhaya yAvat dharmadhyAnane prApta thayelo jue che. joine bIjIvAra paNa kAmadevane e pramANe karSa-aprArthitanI prArthanA karanAra he kAmadeva ! jo tuM Aje zIla vrata vagereno tyAga nahi kara to tuM yAvat jIvitathI mukta thaiza. tyAra bAda te kAmadeva zramaNopAsaka te deve bIjI vAra ane trIjI vAra paNa e pramANe kaDeM eTale te bhayabhIta thayA sivAya yAvat dharma dhyAnane prApta thayelo vihare che. tyAra bAda te pizAca rUpa deva kAmadeva zramaNopAsakane nirbhIka rahelo jue che. joine Asurutte-gusse thai trivaliyukta (traNa vaLIyA vALI) bhamara lalATa vize karIne kAmadeva zramaNopAsakanA kALA kamaLa jevI yAvat talavAra vaDe khaMDAkhaMDiM-TukaDeTukaDA kare che. tyAra pachI te kAmadeva zramaNopAsaka ujjvala-zuddha, kevaLa asahya vedanAne samyak prakAre yAvat sahana kare che. 3 tivaliyaM 'trivalikAM' traNa caLiyAvALI 'bhRkuTI' dRSTinI racanAvizeSane lalATane vize 'saMhRtya'-karIne 'calayituM' anyathA karavAne, RXXXX 3 Page #76 -------------------------------------------------------------------------- ________________ upAsakadazAMga sAnuvAda // 76 // 4. tae NaM se deve pisAyarUve kAmadevaM samaNovAsayaM abhIyaM jAva viharamANaM paasi| pAsittA jAhe no N2 kAmade saMcAei kAmadevaM samaNovAsayaM nigganthAo pAvayaNAo cAlittae vA khobhittae vA vipariNAmittae vA tAhe vAdhyayana sante tante paritante saNiyaM saNiyaM paccosakkar3a, paccosakkittA posahasAlAo paDiNikkhamai, paDinikkhamittA divvaM pisAyarUvaM vippajahai, vippajahittA ega mahaM divvaM hathievaM viuvvai, sattaGgapaiTTiyaM samma saMThiyaM // 76 // | 4 tyAra bAda te pizAca rUpa deva kAmadeva zramaNopAsakane nirbhaya rahelo jue cha. joine jyAre te kAmadeva zramaNopAsakane nimrantha pravacanathI calAyamAna karavAne, kSobha pamADavAne, vipariNAma-anyathA pariNAma karavAne zaktimAn thato nathI tyAre zrAnta thayelo thAkelo atyaMta thAkelo dhIme dhIme pAcho phare che, pAcho pharI poSadhazAlAthI bahAra nIkaLe che. bahAra nIkaLIne divya pizAca rUpano tyAga kare che. tyAga karIne eka moTuM divya hAthInuM rUpa vikurve che. jenA sAta aMga bhUmine lAgelAMche evaM, samyak saMsthita-AkRti vALu, sujAta-pUrA divase janmelaM, AgaLathI uMcu ane pAchaLathI varAhanA jevU, ajAnA jevA peTavAlaM, alambakukSi-jenuM peTa lAMbu calana be prakAre che-saMzayadvArA ane viparyAsa dvArA. temA saMzayathI kSobha pamADayAne ane viparyAsathI vipariNAma karavAne. 4 'sante' zrAnta vagere zabdo samAnArthaka che. 'sattaGgapaiTThiyaM' cAra paga, kara-suMDha, puccha ane puruSacinha, e sAta aGgo pratiSThita-bhUmine vize lAgelAM jenA che eg, samma-mAMsanI guddhi thavAthI sArI rIte, saMsthita-hAthInA lakSaNa sahita aGgopAMga hovAtho sArA AkAravALu, 'sujAta' sujAtanA jevU, eTale pUrA divase janmelu, 'purao' AgaLa, udagraM-uMcaM jenuM mAthu che paq, 'pRSThataH' pRSTha bhAgamA varAhanA jevU, ahIM prAkRta hovAthI napuMsakaliMga che. ajAnA jevU kukSi-peTa jenu che te ajAkuni, baLavAna hovAthI, 'alambakukSi' jernu peTa lAvu nathI evaM, 'pralambodarAdharakara' pralaMba-lAMbA XXXXXXX Page #77 -------------------------------------------------------------------------- ________________ upAsakadazAMga sAnuvAda 2 kAmade| vAdhyayana // 77 // // 77 // sujAyaM purao udaggaM piTThao vArAhaM ayAkucchi alambakucchi palambalambodarAdharakara abbhuAgayamaulamalliyAvimaladhavaladantaM kaJcaNakosIpaviTThadantaM ANAmiyacAvalaliyasaMvilliyaggasoNDaM kummapaDipuNNacalaNavIsainakvaM allINapamANajuttapucchaM mattaM mehamiva gulagulentaM maNapavaNajaiNavegaM divvaM hatthirUvaM viuvvi| viuvittA jeNeva posahasAlA jeNeva kAmadeve samaNovAsae teNeva uvAgacchai, uvAgacchittA kAmadevaM samaNovAsayaM evaM nathI evaM, lambodara-gaNezanI peThe lAMbA hoTha ane kara-suMDha jenI che evU, mukulAvasthAne prApta thayelA mallikA-mogarAnI peThe vimalasvaccha ane dhoLA dAMta jenA che evaM, kAMcanakozI-suvarNanI kozI-khoLImAM praviSTa che dAMta jenA evaM, AnAmita-kaMDaka namAvela cApa-dhanuSanI peThe lalita-ceSTAvALI ane saMvellita-saMkucita thayela suMDhano agra bhAga jeno che evaM, kUrma kAcabAnI peThe paripUrNa caraNo jenA che evaM, vIzanakhavALu, AlIna-saMgata ane pramANayukta puccha jenuM che evaM, madonmatta, meghanI peThe garjanA karatuM, mana ane pavanane jitanAra vega jeno che evU divya hAthInuM rUpa vikurve che. vikurvIne jyAM poSadhazAlA che ane jyAM kAmadeva zramaNopAsaka che tyAM| * Ave che. AvIne kAmadeva zramaNopAsakane teNe A pramANe kahyu-he kAmadeva zramaNopAsaka ! ityAdi temaja kahe che, yAvat zIla vage lambodara-gaNapatinI peThe adhara-hoTha, kara-suMDha jenI che eq, 'ambhuggaya' abhyudgata-prApta karelI mukulAvasthA jeNe evo mallikA-mogaro, tenI peThe vimala-svaccha ane dhoLA dAMta jenA che paq, 'kAzcanakozIpraviSTadantam' suvarNanI kozI-kholI, temA pravezelA dAMta jeonA che paq, paTale tenA dAMta upara suvarNanI khoLI che, kozI-'pratimA. AnAmita-kaMDaka namAvela cApa-dhanuSanI peThe lalita-vilAsa|| vALI ane saMvellita-saMkucita thayela che suMDhano agrabhAga jeno evu, tathA kUrma-kAcabAnA AkAra jevA pratipUrNa caraNa jenA che parbu, 1 ahIM pratimAno artha hAthInA dAMta bAMdhavAnuM AbhUSaNa evo dhAya che. "pratimA pratirUpake gajasya dantabandhe ca"-anekArthatrisvarakAMDa zlo, 463. Page #78 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (+ upAsaka dazAMga sAnuvAda // 78 // vayAsI-haM bho kAmadevA! samaNovAsayA ! taheva bhaNai jAva na bhaJjasi, to te ajja ahaM soNDAe giNhAmi, Col2 kAmade giNhittA posahasAlAo nINemi, nINittA uDDhe vehAsaM ubvihAmi, uvihittA tikkhehiM dantamusalehiM paDi- vAdhyayana cchAmi paDicchittA ahe dharaNitalaMsi tikkhutto pAesu lolemi , jahA NaM tuma adRduhavasaTTe akAle ceva jIviyAo vavarovijjasitae NaM se kAmadeve samaNovAsae teNaM deveNaM hatthirUveNaM evaM vutte samANe abhIe // 78 // jAva viharai / tae NaM se deve hatthirUve kAmadevaM samaNovAsayaM abhIyaM jAva viharamANaM pAsai, pAsittA docaMpi tacaMpi kAmadevaM samaNovAsayaM evaM vayAsI-'haM bho kAmadevA ! taheva jAva' so'vi viharai / tae NaM se deve rene yAvat bhAMgIza nahi to Aje tane suMDhathI grahaNa karIza, grahaNa karIne poSadhazAlAthI bahAra lai jaiza. laine upara AkAzamAM pheMkIza. pheMkIne tIkSNa dAMtarUpI muzala vaDe grahaNa karIza. grahaNa karIne nIce pRthivInA taLe traNa vAra paga vaDe roLIza. je rIte tuM ArtadhyAnanI durghaTa-atyanta vaza-parAdhInatAthI pIDita thayelo akALe jIvitathI mukta thaiza. te hastirUpa deve e pramANe kaDaM eTale kAmadeva zramaNopAsaka nirbhaya thaine rahe che. tyAra bAda te hastIrUpa deva kAmadeva zramaNopAsakane nirbhaya rahelo jue che, joine bIjI vAra ane trIjI vAra paNa kAmadeva zramaNopAsakane e pramANe kayu-he kAmadeva ! ityAdi temaja kahe. yAvat te paNa temaja (nirbhaya) rahe che. | tyAra pachI te hastIrUpa deva kAmadeva zramaNopAsakane nirbhaya rahelo jue che. joine gusse thayelo te kAmadeva zramaNopAsakane suMDha vaDe vIza nakha jenA che evaM, AlIna-ucita pramANa yukta puccha jevU che pad, unmatta, meghanI jema garjanA karatuM, mana ane pavanane jitI zake pavo vega jeno che evaM dIvya hAthInuM rUpa vikurve che. bAkI badhu spaSTa che. &&&&&&&&&&&&&&& Page #79 -------------------------------------------------------------------------- ________________ upAsakadazAMga sAnuvAda // 79 // XXXXXXXCCCCXXXXXXXXXXX hatthirUve kAmadevaM samaNovAsayaM abhIyaM jAba viharamANaM pAsai, pAsittA Asurutte 4 kAmadevaM samaNovAsayaM 2 kAmadesoNDAe giNhei, giNhittA uDTuM vehAsaM uvvihai, ubvihittA tikkhehiM dantamusalehiM paDicchai, paDicchittAra vAdhyayana ahe dharaNitalaMsi tikkhutto pAesu lolei / tae NaM se kAmadeve samaNovAsae taM ujjalaM jAva ahiyAsei // 5tae NaM se deve hatthirUve kAmadevaM samaNovAsayaM jAhe no saMcAei jAva saNiyaM saNiyaM paccosakkA, paccosakki- // 79 // ttA posahasAlAo paDiNikkhamai, paDinikvamittA divvaM hatthirUvaM vippajahai, vippajahittA egaM mahaM divvaM sapparUvaM viubvai / uggavisaM caNDavisaM ghoravisaM mahAkAyaM masImUsakAlagaM nayaNavisarosapuNNaM aMjaNapuMjagrahaNa kare che. grahaNa karIne uMce AkAzamA uchALe che. uchALIne tIkSNa dantarUpa muzalavaDe grahaNa kare che. grahaNa karIne nIce pRthivI taLamAMtraNa vAra paga vaDe roLe che. tyAra pachI te kAmadeva zramaNopAsaka ujjvala-kevaLa asAtA rUpa vedanAne sahana kare che. 5. tyAravAda te hastIrUpa deva kAmadeva zramaNopAsakane jyAre (calAyamAna karavAne) yAvat zaktimAn thato nathI, tyAre te dhIme dhIme pAcho khase che, pAcho khasIne poSadhazAlAthI bahAra nIkale che. bahAra nIkaLIne divya hastIrUpano tyAga kare che. tyAga karIne eka moTu divya sAparnu rUpa vikurve che. te ugraviSavALu, caMDa-tIvraviSavALu, ghora viSavALu, moTA zarIravAlu, maSI ane mUSA (mUsa) 5 'uggavisaM' ityAdi sarparUpanA vizeSaNo che ane te kvacit yAvat zabdathI grahaNa karelA ane kvacit sAkSAt kahelAM dekhAya che, temAM 'ugraviSa' asahya jenuM viSa che evU, 'caMDaviSa' tIvra jenuM viSa che evaM, kAraNa ke tenuM viSa thoDA kALamAMja DaMkhelA zarIrane vyApta kare che. 'ghoraviSaM' bhayaMkara viSavALu, kAraNa ke teno nAza kare che. 'mahAkAyaM' moTA zarIravALu, 'maSImUSAkAlakam' madhI-kAjaLa Page #80 -------------------------------------------------------------------------- ________________ upAsakadazAMga sAnuvAda 2 kAmade vAdhyayana // 8 // // 8 // nigarappagAsaM rattaccha lohiyaloyaNaM jamalajuyalacaJcalajIhaM dharaNIyalaveNibhUyaM ukkaDaphuDakuDilajaDilakakkasaviyaDaphaDADovakaraNadacchaM lohAgaradhammamANadhamadhamentaghosaM aNAgaliyatibvapacaNDarosaM sapparUvaM viuvvai, jevU kALa, nayanaviSa-dRSTiviSa ane roSavaDe pUrNa, aMjananA DhagalAnA samUhanI peThe prakAza jeno che evaM, rAtI AMkha jenI che evaM, lAla che netra jenA evU, yamala-sAthe rahelI ane atyanta capala jihvAyugala jenuM che ee~, pRthvItalanI veNIrUpa, utkaTa, spaSTa, kuTilavakra jaTila-jaTAyukta, karkaza-kaThora ane vikaTa-vistIrNa sphaTATopa-pheNano ADaMbara karavAmAM dakSa-nipuNa, dhamAtI lohAkara-loDhAnI bhaTThInI peThe 'dhamadhama evA prakArano zabda jeno che evaM, anAkalita-rokavAne azakya tIvra-atyaMta pracaMDa roSa-gusso jeno che evaM sAparnu rUpa vikurve che. vikurvIne jyAM poSadhazAlA che ane jyAM kAmadeva zramaNopAsaka che tyAM Ave che. AvIne teNe kAmadeva zramaNopAane 'mUSAnI peThe kAlu, 'mayanaviSaroSapUrNam' nayanaviSa-dRSTiviSa ane roSa-gussA vaDe pUrNa, 'aJjanapuJjanikaraprakAzam' aMjanapuMja-kAjaLanA DhagalAnA nikara-samUhanI jevo prakAza jeno che paq, 'raktAkSam' rAtI AMkha jenI evaM, 'lohitalocanam' lAla locana he jenA pad, 'yamalayugalacaJcalajihvam' yamala-sAthe rahelI caMcala-atyanta capala jIbhanu yugala jenuM che paq, 'dharaNitalaveNIbhUtam' kRSNavarNa ane laMbAi baDe pRthivItalanI veNI-kezapAzanA jevU, koithI parAbhava na thai zake mATe utkaTa, dedIpyamAna dekhAtuM hovAthI sphuTa-vyakta, vakra hovAthI kuTila, kezanI jaTAnA yogathI jaTila-jaTAvALu, namratAnA abhAvathI karkaza-kaThora, vikaTa-vistIrNa sphaTATopa-pheNano ArDavara karavAmAM dakSa-nipuNa, tathA 'lohAgaradhammamANadhamadhamentaghosaM' dhmAyamAna-dhamaNanA vAyu bar3e uddIpana karAtI ane 'dhamadhama' evo zabda karatI loDhAnI bhaTThInI peThe ghoSa-avAja jeno che evaM, ahIM vizeSyano pUrvanipAta prAkRta hovAthI thayo che. 'aNAgaliyatibvapayaMDa 1 mUSA-mUsa, dhAtune ogALavAnI mATInI kulaDI, Page #81 -------------------------------------------------------------------------- ________________ upAsaka- dazAMga sAnuvAda 2 kAmadevAdhyayana // 8 // // 8 // viuvittA jeNeva posahasAlA jeNeva kAmadeve samaNovAsae teNeva uvAgacchai, uvAgacchittA kAmadevaM samaNo- vAsayaM evaM vayAsI-'haM bho kAmadevA ! samaNovAsayA! jAva na bhajesi to te ajjeva ahaM sarasarassa kArya daruhAmi, duruhittA pacchimeNaM bhAeNaM tikkhutto gIvaM veDhemi, veDhettA tikkhAhiM visaparigayAhiM dADhAhiM uraMsi ceva nikadRmi,jahANaM tuma aduhaTTavasadde akAle ceva jIviyAobavarovijasi / tae NaM se kAmadeve samaNovAsae teNaM deveNaM sapparUveNaM evaM vutte samANe abhIe jAva viharai, so'vi docaMpi tacaMpi bhaNai / kAmadevo'vi jAva viharai / tae NaM se deve sapparUve kAmadevaM samaNovAsayaM abhIyaM jAva pAsai, pAsittA Asurutte 4 kAmadevassa samaNovAsayassa sarasarassa kAyaM duruhai, duruhittA pacchimeNaM bhAyeNaM tikkhutto gIvaM veDhei, veDhettA tikkhAhiM sakane e pramANe kA-he kAmadeva zramaNopAsaka ! jo tuM yAvat zIla vagerene bhAMgIza nahi to hu~ Aje tArA zarIra upara sarasara caDI jaiza. caDIne pAchaLanA bhAga-puMchaDA vaDe grIvA-Dokane vIMTI laiza. vIMTIne tIkSNa ane viSa baDe vyApta dADha vaDe tArI chAtImA prahAra karIza, je rIte tuM ArtadhyAnanI atyanta parAdhInatAthI pIDita thayelo akALe jIvitathI mukta thaiza. tyArabAda te kAmadeva zramaNopAsaka te sarparUpa deve e pramANe kaDaM eTale nirbhaya thaine yAvat vihare che. te deva paNa tene bIjIvAra trIjI bAra paga kahe che. rosaM' anAkalita-apramita athavA anargala-rokI zakavAne azakya tIvra pracaMDa-atyaMta ghaNo roSa-gusso jene che evaM sAparnu rUpa |vikarve che. vikurvI kAmadeva zramaNopAsakanI pAse AvIne kahe che ke jo tuM Aje tArA zIla, vrata vagereno nahi tyAga kara to 'sarasarassa e laukika anukaraNa vAcI che. paTale huM tArA zarIra upara sarasara karato caDhI jaiza. ane caDhIne 'pacchimeNaM bhASaNaM-puMchaDA vaDe tArI Page #82 -------------------------------------------------------------------------- ________________ upAsakadazAMga sAnuvAda 2 kAmadevAdhyayana Cal // 82 // // 82 // visaparigayAhiM dADhAhiM uraMsi ceva nikuddei / tae NaM se kAmadeve samaNovAsae taM ujjalaM jAva ahiyAsei // 6 tae NaM se deve sapparUve kAmadevaM samaNovAsayaM abhIyaM jAva pAsai, pAsittA jAhe no saMcAei kAmadevaM samaNovAsayaM nigganthAo pAvayaNAo cAlittae vA khobhittae vA vipariNAmittae vA tAhe sante 3 saNiyaM saNiyaM paccosakkai, paccosakkittA posahasAlAo paDiNikkhamai, paDinikkhamittA divvaM sapparUvaM vippajakAmadeva paNa yAvat temaja rahe che. tyAravAda te sarparUpa deva kAmadeva zramaNopAsakane bhayarahita jue che. joine gusse thayelo te yAvat kAmadeva zramaNopAsakanA zarIra upara sarasara caDhe che. caDhIne pazcima bhAga-puMchaDA vaDe grIvA-Dokane traNa vAra vIMTe che. vIMTIne tIkSNa ane viSayukta dADha vaDe chAtImA prahAra kare che. tyAra pachI te kAmadeva zramaNopAsaka te ujjvala-kevaLa vedanAne yAvat sahana kare che. 6. tyAra bAda te sarparUpa deva kAmadeva zramaNopAsakane nirbhaya rahelo jue che. joine jyAre te kAmadeva zramaNopAsakane nirgrantha pravaca nathI calAyamAna karavAne, kSobha pamADavAne ane vipariNAma karavAne zaktimAn thato nathI tyAre te zrAnta thayelo dhIme dhIme tyAMcI Dokane vIMTIne tArI chAtImA tIkSNa dADha vaDe 'nikuTTemi' prahAra karIza. jethI ArtadhyAnanI durghaTa parAdhInatAthI pIDita thaine akALe | maraNa pAmIza. tyAravAda sarpa te pramANe kare che. ane kAmadeva zramaNopAsaka 'ujjvalA' vipakSa-sAtAvedanIyanA aMza vaDe paNa akalaMkitarahita, zarIravyApI hovAthI vipula, karkaza-kaThora dravyanI peThe aniSTa, 'pragADhA' atyaMta, 'caMDAM' rodra-bhaSekara, 'duHkhAM dukharUpa, paNa sukharUpa nahi evI, tAtparya e che ke durahiyAsaM' sahana karI na zakAya evI vedanA sahana kare che. 6 jyAre sarparUpa deva kAmadeva zramaNopAsakane nirgrantha pravacanathI calAyamAna karI zakato nathI tyAre sarparUpano tyAga karI devarnu Page #83 -------------------------------------------------------------------------- ________________ upAsakadazAMga sAnuvAda 2 kAmadevAdhyayana // 83 // 183 // *HKEEKSEEEEEEEEEEEER hai, vippajahittA egaM mahaM divvaM devarUvaM viuvvai, hAravirAiyavacchaM jAva dasa disAo ujjovemANaM pabhAsemANaM pAsAIyaM darisaNijaM abhirUvaM paDirUvaM divvaM devarUvaM viuvvai, viuvvittA kAmadevassa samaNoyAsayassa posahasAlaM aNuppavisai, aNuppavisittA antalikagvapaDivanne sakhigviNiyAI paJcavaNNAI vatthAI pavaraparihie kAmadevaM samaNovAsayaM evaM vayAsI-haM bho kAmadevA ! samaNovAsayA ! dhanne si NaM tuma devANuppiyA ! sapuNNe khase che, khasIne poSadhazAlAthI nIkaLe che, nIkaLIne divya sarparUpano tyAga kare che, tyAga karIne eka moTuM divya devarUpa vikuMce cha. hAra vaDe virAjita-suzobhita vakSaHsthala jenuM che evaM, yAvat dasa dizAone uyotita ane prakAzita karatuM, prAsAdIya-prasannatA karatuM, darzanIya, abhirUpa-manojJa, pratirUpa-viziSTa rUpavALu divya devarUpa vikurve che. vikurvIne kAmadeva zramaNopAsakanI popadhazAlAmA praveza kare che. praveza karIne AkAzamA rahIne ghugharIo sahita pAMcavarNavALA vastrone pravaraparihitaH-sArI paherelA che jeNe evA teNe kAmadeva zramaNopAsakane A pramANe kamu-he kAmadeva zramaNopAsaka ! tuM dhanya cho, he devAnupriya ! tuM puNyazAlI, kRtArtha ane * rUpa vikurve che. tenu varNana kare che-'hAravirAiyavacchaM' hAra vaDe virAjita-suzobhita vakSaHsthala jenu che pa, ahIM yAvat zabdathI A pramANe varNana jANavU. 'kaDagatuDiyarthabhiyabhuyaM' kaTaka-kaDAM, truTita-bAhurakSaka, baherakhA; te ghaNA hovAthI te baDe stambhita-akkaDa rahelI che bhujAo jenI evaM: 'aMgadakuMDalamaTTagaMDatalakaNNapIDhadhAri' aMgada-keyUra, bAhuna bhUSaNa, kuMDala prasiddha che, ane mRSTa-sparza kayoM che gaMDasthaLano jeNe pavA karNapITha-kAnanA AbhUSaNane dhAraNa karanAra, vicittahatthAbharaNa' vicitra hAthanA AbharaNa jene che pavu, vicittamAlAmauli' vicitra mAlAyukta mauli-mukuTa athavA mastaka jenuM che ebuM, 'kallANagapavaravatthaparihiyaM' kalyANaka-navIna pravara-zreSTa vastra jeNe parihita-paherelu che ebuM, 'kallANagapavaramallANulevaNadharaM' kalyANakAraka ane pravara-zreSTha mAlya-puppo ane anulepana-vilepana dhAraNa kara REERE Page #84 -------------------------------------------------------------------------- ________________ upAsaka dazAMga sAnuvAda // 84 // katthe kayalakkhaNe, suladdhe NaM tava devANupiyA ! mANussae jammajIviyaphale, jassa NaM tava niraganthe pAvayaNe imeyArUvA paDivattI ladvA pattA abhisamannAgayA / evaM khalu devANuppiyA ! sakke devinde devarAyA jAva sakkaMsi sIhAsAMsi caurAsIIe sAmANiyasAhassINaM jAva annesiM ca bahUNaM devANa ya devINa ya majjhagae kRtalakSaNa ( jeNe zarIranA lakSaNa - cinho saphaLa karyA che evo) cho. he devAnupriya ! teM manuSyano janma ane jIvitanuM phaLa sArI rIte prApta karyu che, ke je tane nirgranthapravacanane vize A AvA prakAranI pratipatti (jJAna) labdha prApta ane sunirgIta che. e pramANe kharekhara he devAnupriya ! zakra, devendra devarAja yAvat zakra nAmanA siMhAsanane vize rahI corAzI hajAra sAmAnika devo yAvat bIjA ghaNA devo ane nAra, 'bhAsuraboMdi' bhAsura-dedIpyamAna boMdi zarIra jenuM che pahuM, 'palaMbavaNamAladharaM' pralaMba-lAMbI vanamAlA-DhIMcaNa sudhI laTakatI mALAne dhAraNa karanAra, 'divveNaM vaNNeNaM' ahIM 'yukta'no adhyAhAra he paTale divya varNa vaDe yukta, digveNaM gaMdheNaM, divveNaM phAseNaM, digveNaM saMghayaNeNaM divveNaM saMThAgeNaM' divya gandha, divya sparza, divya saMghayaNa ane divya saMsthAna vaDe yukta, 'divvApa iDDhIe' vimAna ane vastrabhUSaNAdi rUpa divya Rddhi vaDe, 'divvAe juIe' divya yukti- iSTaparivArAdinA yoga vaDe, 'divvApa pabhAva' divya prabhA prabhAva baDe - divvAe chAyAe' divya, chAyA-pratibiMba baDe, 'divvAra accIra' divya ani-prakAzanI jvAlA vaDe, 'divveNaM tepaNaM' divya kAnti vaDe, 'divvAe lesApa' divya leiyA-Atma pariNAma vaDe yukta evaM daza dizAone 'udyoyat' prakAza karatu, 'prabhAsayat' zobhAvatuM, 'prAsAdIyaM' cittane AhlAda karatu, 'darzanIyaM' jene jotA cakSu thAkI na jAya tenuM, 'abhirUpe' manojJa, 'pratirUpaM' dareka jonAranA prati rUpa jenuM che evaM divya devarUpa vikurve che. 'vikurvya' vikurvIne 'antarIkSapratipannaH' AkAzamAM rahI, 'sakiMkiNikAni' nAnA ghugharI ovALA pAMca varNanA vastrone sArI rIte paherI teNe kAmadeva zramaNopAsakane A pramANe kAM e saMbandha che. 2 kAmade vAdhyayana // 84 // Page #85 -------------------------------------------------------------------------- ________________ upAsakadazAMga sAnuvAda // 85 // evamAikrakhai 4 - evaM khalu devA ! jambuddIve dIve bhArahe vAse campAe nayarIe kAmadeve samaNovAsae posahasAlAe posahiyabambhacArI jAva dagbhasaMdhArovagae samaNassa bhagavao mahAvIrassa antiyaM dhammapaNNatti uvasampajittA NaM viharai, no khalu se sakko keNai deveNa vA dANaveNa vA jAva gandhavveNa vA niggandhAo pAvayadevIonA madhyamAM rahI A pramANe kahe che-he devo ! e pramANe kharekhara jaMbUdvIpa nAme dvIpamAM bharata kSetrane vize caMpA nagarImAM kAmadeva zramaNopAsaka poSadhazAlAmAM poSadha sahita ane brahmacArI yAvat darbhanA saMthArAne prApta thayelo zramaNa bhagavAn mahAvIranI pAsethI prApta | karelI dharmaprajJaptine svIkArIne vihare che. kharekhara te koi deva, dAnava yAvat gAndharva vaDe nirgrantha pravacanathI calAyamAna karavAne, kSobha 'sakke devide' ityAdine vize yAvat zabdanuM grahaNa hovAthI zakranuM varNana A pramANe jANavuM 'vajrapANI' vajra jenA hAthane vize che vo, 'purandare' pura-asura vizeSanA nagarone dAraNa-nAza karavAthI purandara, 'sayakkaU' Rtu zabda vaDe ahIM zrAvakanI pratimA vivakSita che. ane te kArtika zeThanA bhavamAM so kratu pratimA-abhigrahavizeSa jeopa grahaNa karI che te zatakratu evI cUrNikAranI vyAkhyA che. 'sahasakkhe' pAMcaso mantrIonI hajAra AMkho thAya che, mATe tenA saMbandhathI te sahasrAkSa kahevAya che. maghazabda vaDe megha vivakSita che, te jene vaza che te maghavAn, 'pAgasAsaNe' pAka nAme balavAna zatru, tene zAsana- zikSA karavAthI pAkazAsana, dAhiNaDDhalogAhivaI' lokano dakSiNa dizAno ardhabhAga teno adhipati, 'battIsavimANasaya sahassAhivaI' batrIza lAkha vimAnano adhipati, 'parAvaNavAhaNe' parAvaNa airAvata hastI, te jenuM vAhana che evo, 'suriMde' suSThu rAjante sArI rIte zobhe te suro, teno indra-svAmI surendra, athavA sura-devono indra te surendra, kAraNa ke pUrva devendrapaNe pratipAdana kareluM che ane ahIM surendrapaNe pratipAdana jANavu athavA anya prakAre punaruktino parihAra karavo. 'ayaraMbaravatthadhare' arajas-rajarahita nirmala, aMbara-AkAza tenA jevA svaccha hovAthI ambara kahevAya che, evA vastrone dhAraNa kara 2 kAmade vAdhyayana // 85 // Page #86 -------------------------------------------------------------------------- ________________ upAsaka 2 kAmade. bAdhyayana dazAMga sAnuvAda // 86 // // 86 // NAo cAlittae vA khobhittae vA vipariNAmittae vaa| tae NaM ahaM sakkassa devindassa devaraNo eyamahU~ | asaddahamANe 3 ihaM havvamAgae, 'taM aho NaM devANuppiyA ! iDDI 6 laddhA 3, taM diTThA NaM devANuppiyA! iDDI jAva | abhisamannAgayA, taM khAmemi NaM devANuppiyA! khamantu majjha devANuppiyA! khantumarahanti NaM devANuppiyA! nAI pamADavAne ke vipariNAma karavAne zakya nathI. tyAra bAda huM devendra devarAja zakranI e vAtanI zraddhA nahi karato zIghra ahIM Avyo. aho ! devAnupriya ! teM Rddhi, dyuti, yaza, bala, vIrya, puruSakAraparAkrama prApta kareluM che. he devAnupriya ! Rddhi meM pratyakSa joi, yAvad meM sArI rIte jANI. he devAnupriya! huM khamAbu chu, he devAnupriya! tame mane kSamA Apo, he devAnupriya ! tame kSamA ApavAne yogya cho, nAra, 'AlaiyamAlamauDe' Alagita-AropelI che mAlA jene vize pavA mukuTavALo, 'navahemacArucittacaMcalakuMDalavilihijjamANagaMDe' navA ane hema-suvarNanA cAru-suzobhita, citra-citravALA caMcala kuMDalo baDe vilikhyamAna-sparza karAtA gaMDa-gAla jenA che evo, 'bhAsuraboMdI bhAsura-dedIpyamAna baudi-zarIra jenuM che evo, 'palaMbavaNamAladhare' pralaMba-lAMbI banamAlAne dhAraNa karanAra pavo (indra) saudharma kalpamAM saudharmAvataMsaka vimAnane vize sudharmA sabhAmA 'caurAsIIe sAmANiyasAhassINaM' corAzI hajAra sAmAnika devo, ajhai yAvat zabda kahevAthI tetrIza trAyakhiza devo, cAra lokapAla, parivAra sahita ATha agramahiSIo, traNa parSado, sAta prakAranA anIka-sainyanA devo, sAta anIkAdhipati-sainyanA adhipati ane cAraguNA corAzI hajAra AtmarakSaka devonA madhyamAM rahI, temAM trAyastriMza-pUjya gurusthAnIya devo, cAra lokapAla pUrvAdi dizAnA adhipati soma, yama, varuNa ane kubera, ATha agramahiSI-paTTarANI, teno pratyekano parivAra pAMca hajAra devIo, badhI maLI parivAra rUpa devIo cALIza hajAra jANavI. abhyantara, madhyama ane vAhya traNa parSada jANavI. padAtipAyadaLa, gaja, azva, ratha ane vRSabha-e bheda pAMca prakAracaM saMgrAmane upayogI sainya ane gandharvAnIka-saMgIta karanAra, ane nATayAnIka S*X4 Page #87 -------------------------------------------------------------------------- ________________ upAsakadazAMga sAnuvAda // 87 // bhujo karaNayAe' tikaTTu pAyavaDie pajJjaliuDe eyamahaM bhujjo bhujjo khAmei, khAmettA jAmeva disaM pAunbhUe tAmeva disaM paDigae / tae NaM se kAmadeve samaNovAsae niruvasaggaM tikaDu paDimaM pAreha || 7 teNaM kAleNaM teNaM samaeNaM samaNe bhagavaM mahAvIre jAva viharai / tae NaM se kAmadeve samaNovAsae imIse huM pharIthI ema karIza nahi' ema kahIne pageM paDyo ane hAtha joDIne e arthane vAraMvAra khamAve che. khamAvIne je dizAthI Agyo hato te dizAe gayo. tyArabAda te kAmadeva zramaNopAsaka potAne upasargarahita jANIne pratimAne pAre che.. 7. te kALe ane te samaye zramaNa bhagavAn mahAvIra vihare che. tyArabAda kAmadeva zramaNopAsaka AvAtathI vidita thai 'e pramANe nATaka karanAra devo-ema sAta prakAranuM sainya jANavu. anIkAdhipati sAta A pramANe che pradhAna padAti, pradhAna hAthI, ema bIjA paNa sainyAdhipati devo jANavA. AtmarakSaka-aMganI rakSA karanArA devo corAzI hajAra che, te sivAya bIjA ghaNA devo ane devIonI madhyamAM A pramANe 'Aikkhai' sAmAnyapaNe kahe che ane bhASate vizeSataH kahe che, eneja 'prajJApayati' ane prarUpayati' e ve pada vaDe anukrame kahe che-te (kAmadeva zramaNopAsaka ) 'deveNa vA' ityAdine vize yAvat zabdanuM grahaNa hovAthI A pramANe jANavuM koI yakSa vaDe, rAkSasa vaDe, kinnara, kiMpuruSa, mahoraga ane gandharva vaDe nigrantha pravacanathI calAyamAna karavo zakya nathI. 'iDDhI' ityAdi. ahIM yAvat zabda hovAthI A pramANe samaja-juI, jaso, balaM, vIriyaM, purisakkAraparakkameti / paTale he kAmadeva ! teM Rddhi-Atmika zakti, kRti-teja, yaza, bala, vIrya ane puruSakAraparAkrama prApta kareluM che. 'nAI bhujjo karaNayApa' na niSedhArthaka che' 'AI' nipAta-avyaya vAkyAlaMkAramAM ke avadhAraNa arthamAM vaparAya che. 'bhujjo' bhUyaHpharIthI karavAmAM huM pravRtti karIza nahi pa tAtparya che. 2 kAmade vAdhyayana 112011 Page #88 -------------------------------------------------------------------------- ________________ upAsaka kAmade. vAdhyayana dazAMga sAnuvAda // 88 // // 8 // SABSEXXXXXXXSEXESOSORRY | kahAe laDhe samANe 'evaM khalu samaNe bhagavaM mahAvIre jAva viharai, taM seyaM khalu mama samaNaM bhagavaM mahAvIraM vandittA namaMsittA tao paDiNiyattassa posahaM pArittaetti kaTu evaM sampehei, saMpehittA suddhappAve- sAI vatthAI jAva appamahaggha0 jAva maNussavaggurAparikvitte sayAo gihAopaDiNikkhamai,paDinikkhamittA campaM nagariM majhamajheNaM niggacchai, niggacchittA jeNeva puNNabhadde ceie jahA saMkho jAva pajjuvAsai / / tae Na samaNe bhagavaM mahAvIre kAmadevassa samaNovAsayassa tIse ya jAva dhammakahA smttaa| zramaNa bhagavAna mahAvIra vicare che, to mAre 'zramaNa bhagavAn mahAvIrane vaMdana namaskAra karIne tyAMthI pAchA AvIne poSadha pAravo | zreyarUpa cha' ema vicAre che, vicArIne zuddha ane praveza yogya-bahAra javA yogya vastro pahere che, yAvat alpa ane mahAmUlya alaMkAra | paherI manuSyarUpI vAgurAthI vIMTAyelo potAnA gharathI bahAra nIkaLe che, nIkaLIne caMpAnagarInA madhyabhAgamA jAya che. jaine jyAM pUrNabhadra caitya che tyAM Ave che, yAvat zaMkhanI peThe paryupAsanA kare che. tyAra bAda zramaNa bhagavaMta mahAvIre kAmadeva zramaNopAsakane ane te atyaMta moTI pariSadane dharmakathA kahI, yAvat dharmakathA samApta thai.. 7. 'jahA saMkho'tti jema zaMkha zrAvaka bhagavatIsUtramA kahyo che tema A kAmadeva zrAvaka paNa kahevo. tAtparya A che-bIjA zrAvako sacitta dravyano tyAga karavo vagere pAMca prakAranA 'abhigamane samavasaraNamA praveza karatAM kare che, parantu zaMkhe poSadha karelo 1 sacitta AhAra vagereno tyAga karabo, 2 acitta vastrAlaMkArAdino tyAga na karabo, arthAt vastrAlaMkArAdi paheravAM, 3 mananI ekAgratA, 4 eka bastranu | uttarAsaMga karavaM, ane 5 jinezvaranuM darzana thatAM aMjalI karavI-hAtha joDI praNAma karavI. Page #89 -------------------------------------------------------------------------- ________________ upAsakadazAMga sAnuvAda // 89 // hovAne lIdhe sacittAdi dravyanA abhAvadhI pAMca abhigama karyA nathI. kAmadeva zrAvaka paNa poSadhavata yukta che mATe zaMkhanA jevo kahyo che. ahIM mULa pAThamA 'yAvat' zabda che, tethI A varNana jANavuM - 'te kAmadeva zrAvaka jyAM zramaNa bhagavAn mahAvIra che tyAM Ave che. AvIne zramaNa bhagavaMta mahAvIrane traNa vAra jamaNI bAjuthI pradakSiNA kare che. karIne vaMdana ane namaskAra kare che, vaMdana namaskAra karIne atyanta pAse nahi, tema atyaMta dUra nahi pavI rIte ubho rahI zuzrUSA karato namaskAra karato sanmukha rahI hAtha joDI paryupAsanA kare che. 'ta samaNe bhagavaM mahAvIre kAmadevassa samaNovAsayassa tIse ya' - A sUtrathI AraMbhI aupapAtika sUtramAM kahela pATha yAvat 'dharmakathA samApta thaI ane pariSad pAchI gaI' tyAM sudhI kahevo. te A pramANe savizeSapaye batAvAya che-tyAra bAda zramaNa bhagavAn mahAvIra kAmadeva zramaNopAsakane ane atyanta moTI RSipariSadane, munipariSadane, yatipariSadane dharma kahe che. temAM pazyantIti jupa te RSio-avadhi vagere jJAnavALA, muni-maunane dhAraNa karanArA, arthAt vANIno saMyama karanArA, yatayaH dharma kriyAmAM prayatna karanArA 'aNegasayavaMdAe' aneka saikaDA pramANa vRnda-samUha jene vize che pavI, 'aNegasayabandaparivArAe' aneka seMkaDo pramANa vRnda- samUha rUpa parivAra jene vize che pavI pariSadane dharma kahe che e saMbandha che. bhagavAn kevA che tenuM varNana kare che- 'ohabale' ogha - avyavacchinna bala jenuM che pavA, 'aibale' samagra puruSo, devo ane tiryaco karatAM adhika bala jenuM che ear, 'mahAbale' mo bala jenuM che evA, panuMja savistara varNana kare che- 'aparimiyabalavirayateya mAhaSpakaM tijutte' aparimita bala- zArIrika sAmarthya, vIrya - jIva sAmarthya, teja prakAza, mAhAtmya mahAnubhAvapaNu ane kAMti ramyatA baDe yukta, 'sArayanava mehathaNiya duMdubhisare' zarada kALanA navIna meghanA stanita-zabdanI peThe madhura zabda jeno che ane duMdubhinA jevo svara jeno che pavA, 'ure vitthaDAe' chAtImAM vizAla, ( A padono sarasvatIno sAtha saMbandha che) kAraNa ke temanI chAtI vistIrNa che, 'kaMThe pavaTTayAe' kaMThane vize goLAkAra, kAraNa ke gaLAnuM chidra vartulAkAra che sire saMkiNNApa' mastakane vize saMkIrNa thatI, kAraNa ke zarIrano vistAra mastaka baDe sAMkaDo thAya 2 kAmade vAdhyayana // 89 // Page #90 -------------------------------------------------------------------------- ________________ upAsakadazAMga sAnuvAda 2 kAmadevAdhyayana // 9 // // 9 // che, 'agaralAe' spaSTa varNavALI, 'amammaNAe' bacce aTakyA sivAya askhalita bolAtI, 'savyakvarasannivAiyAe' sarva akSaranA saMyogavALI, 'puNNarattApa' paripUrNa madhura, 'sababhAsANugAmiNIpa' sarva bhASArUpe pariNamanasvabhAvavALI, 'sarassaie' sarasvatI-bANIvaDe joyaNanIhAriNA sareNaM' yojanagAmI zabda baDe 'addhamAgahAe bhAsAe bhAsai arahA dhamma parikahara' ardha mAgadhI bhASA, ke jemA 'ra' no la ane 'sa' no za thAya che ityAdi mAgadhI bhASAnu lakSaNa saMpUrNa nathI, te mAgadhI bhASA baDe 'arahA-aIna-pUjAne yogya athavA arahasya-jene kAMI paNa rahasya-chArnu nathI, kAraNa ke te sarvajJa che, pavA bhagavAn zraddhA karavA yogya, jANavA yogya ane AcaravA yogya vastune vize zraddhAna, zAna ane AcaraNarUpa dharmane 'parikathayati' samastapaNe, samagra vizeSane kathana karavA pUrvaka kahe che. tathA 'sabvesi AriyamaNAriyANa agilAe dhammamAikkhai' kevaLa RSipariSadAdine dharma kahe che pama nahi, parantu je vaMdanAdi mATe AvelA te badhA Arya-AryadezamA utpanna thayelAne ane anArya-mlecchone aglAni-kheda pAmyA sivAya dharma kahe che. have dharmakathAnu svarUpa batAve che-'asthi loe, asthi aloe' loka cha, aloka che. pa pramANe jIva, ajIva, baMdha, mokSa, puNya, pApa, Amrava, saMvara, vedanA ane nirjarA che.pa padArthonuM astitva batAvavA vaDe zUnyavAdI, vijJAnavAdI, nirAtmavAdI, advaitavAdI, ekAnta kSaNikavAdI, nityavAdI ane nAstikAdi kudarzanono niSadha karavAthI pariNAmI vastunuM pratipAdana dvArA sarva A loka ane paralokanI kriyAogeM nidASapaNuM batAvyu. tathA arihaMta, cakravartI, baladeva, vAsudeva, naraka, nArako, tiyaco, tiryaMcakhIo, mAtA, pitA, RSio, devo, devaloko, siddhi, siddho, parinirvANa ane parinirvRta-nirvANane prApta thayelA jIyo che. siddhi-kRtA rthatA ane parinirvANa-sarva karma baDe karAyelA vikAranA abhAvathI atizaya svasthatA, e pramANe siddha ane parinirvRta-nirvANane prApta thayelAno meda jANavo. tathA prANAtipAta, mRSAvAda, adattAdAna, maithuna, parigraha, krodha, mAna, mAyA, lobha, prema-rAga, dveSa, kalaha, abhyAkhyAna (khoTuM ALa mUkabu), paizunya, aratirati, paraparivAda-niMdA, mAyAmRSAvAda ane mithyAdarzanazalya che. prANAtipAtaviramaNa, yAvat krodhaviveka-krodhano tyAga yAvat mithyAdarzanazalyaviveka che. adhika kahebAthI zuM? parantu sarva Page #91 -------------------------------------------------------------------------- ________________ upAsakadazAMga sAnuvAda 2 kAmade vAdhyayana // 9 // // 9 // SEXXSEXEXXEEXXXXXXXXXX astibhAvane astirUpe kahe che ane sarva nAstibhAvane nAstirUpe kahe che. dAnAdi sArA ko zubhaphaLavALAM ane duSTa karmo azubha phaLavALAM thAya che. AtmA zubhAzubha karmano baMdha kareM-che, parantu sAMkhyamatanI peThe nathI baMdhAto pama nathI. jIvo utpanna thAya che paTale janme che. kalyANa ane pApa-zubhA zubha karma phaLavALAM che. e pramANe dharmano upadeza kare che. paTale jJeya jANavA yogya ane zraddhA karavA yogya tattvane vize jANavA ane zraddhA karavA rUpa dharma kahe che. tathA 'iNameva nigganthe pAvayaNe sacce, A pratyakSa nirgrantha pravacana satya che, kAraNa ke suvarNanI peThe 'kaSAdi vaDe zuddha che. 'aNuttare' jenAthI bIjaM koI pradhAna nathI paq cha, 'kevalipa' advitIya che. 'saMsuddhe' zuddha-nirdoSa cha, 'paDipuNNe' sadguNothI paripUrNa cha, 'neyAue' nyAyayukta che, | 'sallagattaNe' mAyAdi zalyano kartana-nAza karanAra che. 'siddhimagge' siddhino-hitaprAptino mArga che, 'muttimagge muktinA-ahitanA tyAganA | mArgarUpa che. 'nivvANamagge' nirvANa-siddhakSetranI prAptino mArga che, 'parinibvANamagge' karmano abhAva thavAthI utpanna thayelA sukhano mArga che, 'sarvadukkhapahINamagge' sarva duHkhanA kSayano mArga che. have A pravacananuM svarUpa phaLa dvArA batAve che-A pravacanane vize rahelA jIvo kRtArthapaNe siddha thAya che, kevalipaNA vaDe bodha pAme che, karmavaDe mukta thAya che, ane nirvANa pAme che. 'pagacyA puNa page bhayaMtAro' ekAAH -paka-advitIya arvya-pUjavA yogya athavA ekArI-saMyama anuSThAnane vize eka-asadRza-anupama arcA-zarIra jemarnu cha evA keTalApaka che jeo siddha thatA nathI, paNa teo nirgranthapravacana-jinazAsananA bhaktAra:-sevA karanArA, athavA bhadanta-kalyANa yukta, bhaTTAraka-pUjya, athavA bhayatrAtAra:-bhayathI rakSaNa karanArA pUrva karma bAkI hovAthI mahARddhivALA, mahAtivALA, mahAyaza "vidhipratiSedho kaSa iti" / ahiMsA, saMyama ane tapa bagerenuM vidhAna ane hiMsAdino niSedha te kaSa. "tatsaMbhavapAlanAceSToktizcheda iti" vidhi ane pratiSedhanI utpati ane tenA pAlana karavAnI ceSTAnuM pratipAdana te cheda. "ubhayanibandhanabhAvavAdastApa iti" vidhi ane pratiSedhana pariNAmI kAraNa jIvAdi bhAvanI prarUpaNA karavI te tApa. eTale sthAvAda baDe jIvAdi bhAvonuM pratipAdana kara. jema suvarNanI kaSa, cheda ane tApa vaDe parIkSA karAya che tema dhamanI ukta svarUpa kaSAdi varDa parIkSA karAya che. je dharma kaSAdi vaDe nidoSa che te zuddha dharma kahI zakAya . juo dharmabindu. Page #92 -------------------------------------------------------------------------- ________________ + 2 kAmade vAdhyayana // 12 // upAsaka- bALA, mahAbalavALA, mahAsukhavALA, dUra rahelA ane lAMbA kALano sthitivALA koi paNa devalokamAM devapaNe utpanna dhAya che. te dazAMga- devo mahARddhivALA, yAvat lAMbA kALanI sthitivALA, hAra vaDe suzobhita chAtIvALA, kaDA ane zuTita-bAhurakSaka vaDe akkaDa bhujA- sAnuvAda vALA, aMgada-bAjubaMdha, kuMDala ane jeNe gaMDasthalano sparza ko che evA karNapITha-kAnanA AbhUSaNane dhAraNa karanArA, vicitra hAtha nA AbharaNavALA, vicitra mAlAyukta mukuTa jeone che pavA, kalyANakArI zreSTha vastra jeNe paherelA che pavA, kalyANakArI zreSTha mALA // 12 // ane vilepanane dhAraNa karanArA, bhAsura-dedIpyamAna bondi-zarIra jeornu che pavA, lAMbI laTakatI vanamAlAne dhAraNa karanArA, divya COMvarNa vaDe, divya gandha vaDe, divya sparza vaDe, divya saMghayaNa vaDe, divya saMsthAna vaDe, divya Rddhi baDe, divya prati vaDe, divya prabhA || vaDe, divya chAyA vaDe, divya-aci-prakAzanI jvAlA vaDe, divya teja baDe ane divya lezyA baDe dasa dizAone uyotita karatA, prakAzita karatA, kalyANakArakagativALA, kalyANakAraka sthitivALA, 'AgamesibhaddA' bhaviSya kALe thavAnuM che bhadra-kalyANa jeornu evA, prasannatA karanArA, darzanIya, abhirUpa-manohara pratirUpa-viziSTa rUpavALA pavA devo devapaNe utpanna thAya che. e pramANe je ahIM dharmanuM phaLa che te kahe che. e pramANe cAra sthAnake jIvo nairayikapaNe karma kare che ane nairayikapaNe karma karIne nairayikomAM utpanna thAya che. te A pramANe-mahAraMbha vaDe, mahAparigraha vaDe, paMcendriyanI hiMsA vaDe, ane mAMsAhAra baDe e pramANe e pATha vaDe tiryaMcomA mAyA baDe, asatya vaDe, utkaMcana vaDe, ane vaMcana vaDe. temAM mAyA chetaravAnI buddhi, utkaMcana-bhoLA mANasone chetaravAmAM pravRtta thayelAe pAse rahelA catura puruSone khabara na paDe tevI rIte kSaNavAra pravRtti na karavI, vaMcana-chetara. manuSyomA prakRtinA bhadrapaNAthI, vinItapaNAthI, dayAtho, ane amAtsarya-adekhAi rahitapaNAthI upaje che. prakRtinI bhadratA-svabhAvathIja bIjAne saMtApa na karavo. devomAM sarAga saMyamathI, deza viratithI, akAmanirjarAthI, ane bAlatapa vaDe upaje che.pa pramANe nArakatvAdinA kAraNono upadeza kare che. je prakAre narakamAM javAya che, je narako che ane narakamAM je vedanA che tene kahe che)ane tiryaMcayonimAM zArIrika ane mAnasika duHkhone kahe che (1) vyAdhi, jarA, maraNa ane bedanA baDe pracura-vyApta tathA anitya evA manuSyapaNAne kahe che. devo, devaloko, ane devone vize devonA Page #93 -------------------------------------------------------------------------- ________________ upAsakadazAMga sAnuvAda // 93 // sukho kahe che (2). naraka, tiryeca, manuSyabhAva, devaloka, siddhi, siddhisthAna ane cha jIvanikAyane kahe che (3). je prakAre jIvo baMdhAya che mUkAya. che, kaleza pAme che ane pratibaMdha vinAnA jema duHkhono anta kare che te kahe che. (4). je prakAre Arta ane ArtacittavALA jIvo duHkhasAgarane prApta thAya che ane je prakAre vairAgyane prApta thayelA karmarUpI samudgaka peTIne ughADe che, Arta-zarIrathI duHkhI thayelA, Artacitta vALA - zokAdithI pIDita thayelA, athavA ArtadhyAnathI pIDita thayelA manavALA jANavA (5). je prakAre rAgathI ( ane dveSathI) karelAM karmano phalavipAka prApta thAya che ane je prakAre kSINa karelAM che karma jeNe pavA siddho siddhAlayane prApta thAya che te kahe che. (6) have AcaraNa karavA yogyanuM AcaraNa rUpa dharma batAve che te dharma be prakArano che ke je dharma vaDe siddho siddhAlayane prApta kare che. te A pramANe- AgAradharma ane anagAradharma anagAradharma sarvathA sarva dhana dhAnyAdi prakArane AzrayI sarva Atma pariNAma vaDe gRhasthAvAsathI anagAritA - sAdhupaNAne prApta thayelAne sarvathA prANatipAtathI viramaNa, pa pramANe mRSAvAda, adattAdAna, maithuna, parigraha ane rAtribhojanathI viramaNa karavA rUpa jANavo. he AyuSman ! A anagArasAmAyika dharma kahyo che. e dharmanI zikSA-samaja ane AcaraNa karavAmAM tatpara thayelA nirgrantha-ane nirgranthI- sAdhvI viharatA AjJAnA ArAdhaka thAya che. agAradharma- gRhasthadharma bAra prakArano kahelo che. te A pramANe pAMca aNuvrata, traNa guNavrata ane cAra zikSAvrata. pAMca aNuvrata A pramANe che -1 sthUla prANAtipAtathI viramaNa, 2 ema sthUla mRSAvAdathI viramaNa, 3 sthUla adattAdAnathI viramaNa, 4 svadArasaMtoSa ane 5 icchAparimANa. traNa guNavata A pramANe che-1 anarthadaMDaviramaNa, 2 dizAvata ane 3 upabhogaparibhogaparimANa. cAra zikSAvrata che, te A pramANe- 1 sAmAyika, 2 dezAvakAzika, 3 poSadhopavAsa ane 4 atithisaMvibhAga. tyArabAda apazcimamAraNAntikasaMlekhanA - zarIra ane kaSAyAdine kRza karanAra tapa vizeSanuM juSaNA''rAdhanA, paTale sauthI chelle maraNAnte saMlekhanA - tapavizeSanuM juSaNA sevana karayuM pAMca aNuvratanA upakAraka vrata kahevAya che ane je zikSA punaH punaH AcaravA yogya te zikSAvrata kahevAya che. he AyuSman ! A AgArasAmAyika dharma kahyo che. A dharmanI zikSA samaja ane AcaraNamAM tatpara thayela zrAvaka ane zrAvikA viharatA AjJAnA ArAdhaka thAya che. 2 kAmade vAdhyayana // 93 // Page #94 -------------------------------------------------------------------------- ________________ upAsakadazAMga sAnuvAda // 94 // 8. kAmadevA ! isamaNe bhagavaM mahAvIre kAmadevaM samaNovAsayaM evaM vayAsI-se nUNaM kAmadevA ! tubbhaM puvvarattAvarattakAlasamayaMsi ege deve antie pAunbhUe, tae NaM se deve egaM mahaM divvaM pisAyarUvaM viubvaha, viucvi8 " he kAmadeva !" ema kahI zramaNa bhagavaMta mahAvIre kAmadeva zramaNopAsakane A pramANe kaM he kAmadeva ! kharekhara madhyarAtrinA samaye tArI pAse koI eka deva pragaTa thayo hato. te pachI te deve eka moDuM pizAcanuM rUpa vikuryu. vikurvIne gusse thayelA tyA bAda atyanta moTI manuSyanI pariSad zramaNa bhagavaMta mahAvIranI pAsethI dharma sAMbhaLIne, avadhArIne hRSTa-prasanna hRdayavALI thaine uThe che, uThIne zramaNa bhagavaMta mahAvIrane traNa vAra AdakSiNa-jamaNI bAjuthI pradakSiNA kare che, pradakSiNA karIne vaMdana namaskAra kare che. vaMdana namaskAra karIne keTalAeka muMDa thahane gRhavAsathI sAdhupaNAne aMgIkAra kare che ane keTalApaka pAMca aNuvrata ane sAta zikSA vrata rUpa bAra prakAranA gRhastha dharmane prApta thAya che. bAkInI pariSad zramaNa bhagavaMta mahAvIrane vaMdana karI A pramANe kahe chehe bhagavan ! Ape nirgrantha pravacana sArI rote kahyuM che, bheda batAvavA vaDe sArI rIte prarUpyuM che, vacananI spaSTatAthI sArI rote bhASyaM che. ziSyone viSe viniyoga karavAMdhI vyavasthita' kahelaM che, tattvanA kahevAthI sArI rIte bhAvyuM che, he bhagavan! nirgrantha pravacana anuttara- jenAthI bIjuM koi zreSTha nathI evaM che. te dharmane kahetA tame upazamane kaho cho, upazama-krodhAdino nigraha karavo. upazamane ka hetA vivekane kaho cho, viveka bAhya parigrahano tyAga. vivekane kahetA viramaNane kaho cho, viramaNa - prANAtipAtAdithI mananI nivRtti, viramaNane kahetA pApa karmane nahi karavAnuM kaho cho. arthAt upazamAdi rUpa dharmane kaho cho pa tAtparya che. bIjA koi zramaNa athavA brAhmaNa nathI, je AvA prakAranA dharmane kahevAne samartha hoya, to pachI AdhI uttama dharma kahevAne mATe zuM kahevu. e pramANe vaMdana karIne pariSad je dizA taraphathI AvI hatI te dizA tarapha gai. 2 kAmadevAdhyayana // 94 // Page #95 -------------------------------------------------------------------------- ________________ upAsakadazAMga sAnuvAda 2 kAmadevAdhyayana // 95 // // 9 // RECEIXCEXXXXXXXSEX |ttA Asurute 4 egaM mahaM nIluppala jAva asiM gahAya tuma evaM vayAsI-haM bho kAmadevA !jAva jIviyAo vava- rovijasi / taM tumaM teNaM deveNaM evaM vutte samANe abhIe jAva viharasi, evaM vaNNagarahiyA tiNNivi uvasaggA taheva paDiuccAreyabvA jAva devo pddigo| se nUNaM kAmadevA! aDhe samajhe ? hantA, atthi / 'alo! i samaNe bhagavaM mahAvIre bahave samaNe nigganthe ya niggandhIo ya AmantettA evaM vayAsI-jai tAva ajjo! samaNovAsagA gihiNo gihamajjhAvasantA divvamANusatirikkhajoNie uvasagge samma sahanti jAva ahiyAsenti, sakkA puNAI ajo! samaNehiM nigganthehiM duvAlasaGgaM gaNipiDagaM ahijjamANehiM divvamANusatirikkhajoteNe eka moTI kALA kamaLanA jevI talavAra grahaNa karI tane A pramANe kaDaM-he kAmadeva ! tuM yAvat jIvitathI mukta thaIza. te deve tane e pramANe kaDaM eTale tuM nirbhaya rahyo. ema varNana rahita traNe upasoM tema ja pharIthI kahevA yAvat deva pAcho gayo. he kAmadeva ! A artha samartha-yathArtha cha ? hA, che. zramaNa bhagavaMta mahAvIre 'he Aryo ! ema saMbodhI ghaNA zramaNa nigrantho ane nirgranthIone A pramANe kaDyu-'he Aryo ! jo gRhavAsamA rahetA gRhastha zramaNopAsako divya, manuSya ane tiryaca saMvandhI upasagoMne samyak sahe che, yAvat zAntithI sahe che, to heAryoM! dvAdazAGgarUpa gaNipiTakane adhyayana karanArA zramaNa nirgranthoe divya, manuSya ane tiryaca | saMbandhI upasoM samyak sahana karavA yAvat vizeSataH sahana karavA yogya che. tyAra bAda te ghagA zramaNa nigrantho ane nirgranthIo 8 'aDhe samaDhe' tti A artha che athavA artha-meM kahelI vastu samartha-saMgata che. 'hantA' e komaLa AmantraNavAcI che. 'ajjo'tti 'he Aryo !' e pramANe bolAvIne kayuM. 'sahanti' sahana kare che, yAvat zabdanA pAThathI A jANavU 'khamanti, titikkhanti' XEEXCEO Page #96 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 2 kAmadevAdhyayana upAsakadazAMga sAnuvAda // 16 // // 16 // Nie samma sahittae jAva ahiyaasitte| tao te bahave samaNA nigganthA ya nigganthIo ya samaNassa bhaga-| vao mahAvIrassa tahatti eyamaDhe viNaeNaM paDisuNanti / tae NaM se kAmadeve samaNovAsae haTTa jAva samaNaM | bhagavaM mahAvIraM pasiNAI pucchai, aTThamAdiyai, samaNaM bhagavaM mahAvIraM tikkhutto vandai namasai, vaMdittA namaMsittA jAmeva disiM pAunbhUe tAmeva disiM pddige|te NaM samaNe bhagavaM mahAvIre annayA kayAi campAo paDiNikkhamai, paDinikkhamittA bahiyA jaNavayavihAra viharada // 9. tae NaM se kAmadeve samaNovAsae paDhama uvAsagapaDima uvasampajjittANaM viharai, tae NaM se kAmadeve zramaNa bhagavaMta mahAvIranA e arthane 'tahatti kahI vinaya vaDe svIkAre che. tyAra pachI hRSTa-prasanna thai yAvat zramaNa bhagavaMta mahAvIrane prazno pUche che, teno artha grahaNa kare che, ane zramaNa bhagavaMta mahAvIrane traNa vAra vadana-namaskAra kare che. vaMdana namaskAra karIne je dizAmAMthI Avyo hato te dizAmAM pAcho jAya che. tyAra bAda zramaNa bhagavAn mahAvIra anya koI divase campA nagarIthI nIkaLe che ane nIkaLI bahAra dezomAM vihAra kare che. / / 9. te pachI kAmadeva zramaNopAsaka prathama zrAvakanI pratimAne aMgIkAra karIne vihare che. tyAra bAda te kAmadeva zramaNopAsaka ghaNA zIlavata vagerethI AtmAne bhAvita karI vIza carasa sudhI zramaNopAsaka paryAyane pALI, agiyAra zrAvakanI pratimAone samyake badhA ekArthaka che. tenI vizeSatA paNa batAvelI che se anya granthathI jANI levu. 'nikkhevao' tti nigamana-upasaMhAravAkya cha. te A pramANe-'evaM khalu jambU ! samaNeNaM jAva saMpatteNaM doccassa ajjhayaNassa Page #97 -------------------------------------------------------------------------- ________________ upAsakadazAMga sAnuvAda 2 kAmadevAdhyayana // 97 // // 97 // samaNovAsae bahahiM sIlavaehiM jAva bhAvettA vIsaM vAsAI samaNovAsagapariyAgaM pAuNittA ekkArasa uvAsagapaDimAo sammaM kAraNaM phAsettA mAsiyAe saMlehaNAe appANaM jhUsittA saDhi bhattAI aNasaNAe chedettA| AloiyapaDikante samAhipatte kAlamAse kAlaM kiccA sohamme kappe sohammavaDiMsayassa mahAvimANassa uttarapurasthimeNaM aruNAbhe vimANe devattAe uvvnne| tattha NaM atthegaiyANaM devANaM cattAri paliovamAI ThiI paNNattA, kAmadevassavi devassa cattAri paliovamAiM ThiI paNNattA / se NaM bhante! kAmadeve tAo devalogAo AukkhaeNaM bhavakkhaeNaM ThiikkhaeNaM aNantaraM cayaM caittA kahiM gamihii, kahiM uvavajjihii ? goyamA ! mahAvidehe vAse sijjhihii / nikkhevo| sattamassa aGgassa uvAsagadasANaM bItiyaM ajjhayaNaM samattaM // vidhipUrvaka kAyA vaDe sparzI eka mAsanI saMlekhanA baDe AtmAne kSINa karI sATha bhakta (TaMka) aNasaNa baDe chedI-vyatIta karI, AlocanA karI, pratikramI samAdhine prApta thai kAlasamaye kALa karI saudharma devalokamAM saudharmAvataMsaka mahAvimAnanI uttarapUrva dizAe aruNAbha vimAnane vize deSapaNe utpanna thayo. tyAM keTalAeka devonI cAra palyopamanI sthiti kahI che. kAmadeva devanI paNa cAra palyopamanI sthiti che. he bhagavan ! kAmadeva te devalokathI AyuSanA kSaya thavAthI, bhavanA kSaya thavAthI, sthitinA kSaya thavAthI turata cyavI kyA jaze? kyA utpanna thaze ? he gautama! mahAvideha kSetramA siddhipada pAmaze. nikSepa-upasaMhAra kahevo. ___ sAtamA upAsaka dazAMganA vIjA adhyayanano anuvAda samApta. ayamaDhe pannatte tti. e pramANe he jambU ! yAvat nirvANane prApta thayelA zramaNa bhagavAn mahAvIre bIjA adhyayanano A artha kahyo che. upAsakadazAMganA bIjA adhyayanano TIkAnuvAda samApta. Page #98 -------------------------------------------------------------------------- ________________ upAsakadazAMga sAnuvAda 3 culanIpitAdhyayana // 98 // // 98 // 3338888&&&&&&XXXXXXXXXXX - taiyaM ajjhayaNaM / 1. ukkhevo taiyassa ajjhayaNassa / evaM khalu jambU! teNaM kAleNaM teNaM samaeNaM vANArasI nAma nayarI, kohe| ceie, jiyasattU raayaa| tattha NaM vANArasIe nagarIe culaNIpiyA nAma gAhAvaI parivasai, aDDe jAva apribhuue| sAmA bhaariyaa| aTTha hiraNNakoDIo nihANapauttAo, aTTha vuDDipauttAo, aTTa pavittharapauttAo, aTTa vayA 3 culanIpitA adhyayana 1 trIjA adhyayanano upodghAta kahevo. e pramANe he jambU ! te kALe ane te samaye vArANasI nAme nagarI hatI. koSThaka caitya hatuM. jitazatru rAjA hato. te vArANasI nagarImA culanIpitA nAme gRhapati rahe che, te ADhaya-dhanika yAvat koIthI | parAbhava na pAme tevo che. tene zyAmA nAme bhAryA che. teNe ATha hiraNyakoTi nidhAnamA mUkelI, ATha hiraNyakoTi vRddhi-vyAje mRkelI ane ATha hiraNyakoTi dhanadhAnyAdinA vistAramA rokelI che. tene dasa hajAra gAyarnu eka vraja evAM ATha bajo che. te A 1. have trIjA adhyayananI vyAkhyA karIe chIe. te sugama che. parantu 'ukkhevo' utkSepa-upodghAta trIjA adhyayanano kahevo joipa. te A pramANe che-he bhagavan ! yAvat nirvANane prApta thayelA zramaNa bhagavaMta mahAvIre upAsaka dazAnA bIjA adhyayanano A artha BOSSEXSEXCOOK Page #99 -------------------------------------------------------------------------- ________________ upAsakadazAMga sAnuvAda 3 culanIpitAdhyayana // 99 // // 99 // dasagosAhassieNaM vaeNaM, jahA ANande rAIsara0 jAva savvakajjavaDDAvae yAvi hotthaa| sAmI samosaDhe, parisA niggayA, culaNIpiyAvi jahA ANando tahA niggao, taheva gihidhamma paDivajai / goyamapucchA taheva sesaM jahA kAmadevassa jAva posahasAlAe posahie bambhacArI samaNassa bhagavao mahAvIrassa antiyaM dhammapa| paNattiM uvasampajjittA NaM vihrh| 2. tae NaM tassa culaNIpiyassa samaNovAsayassa puvvarattAvarattakAlasamayaMsi ege deve antiyaM paaunbhuue| naMdanI peThe rAjA, Izvara-zeTha vagerene (ghaNA kAryomA pUchavA yogya) yAvat sarva kAryono vadhAranAra hato. mahAvIra svAmI samosaryA, pariSad vAMdavAne nIkaLI. culanIpitA paNa AnandanI jema vAMdavA nIkaLyo ane tenI peThe ja gRhasthadharmano svIkAra kare che. gautama svAmInI pRcchA temaja jANavI. (eTale gautama svAmI Ananda saMbandhe prazna kare che ke he bhagavan ! Ananda zramaNopAsaka devAnupriya evA ApanI pAse pravrajyA grahaNa karavAne samartha cha ? ityAdi prazno temaja kahevA.) bAkI badhu kAmadevanI peThe jANavU. yAvat poSadhazAlAmA poSadhasahita ane brahmacArI (culanIpitA) zramaNa bhagavaMta mahAvIranI pAsethI prApta thayela dharmaprajJaptino svIkAra karIne vihare che. 2. tyAra bAda te culanIpitA zramaNopAsakanI pAse madhya rAtrinA samaye eka deva pragaTa thayo. te deve eka moTI kALA kamaLa jevI kahyo che, to he bhagavan ! zrIjA adhyayanano zo artha kahyo che ? A spaSTa che. tathA kvacit koSThaka caitya che ane kvacita mahAkAmabana caitya che. zyAmA nAme bhAryA che. Page #100 -------------------------------------------------------------------------- ________________ upAsakadazAMga sAnuvAda // 10 // tae NaM se deve egaM mahaM nIluppala jAva asiMgahAya culaNIpiyaM samaNovAsayaM evaM vayAsI-haM bho culaNIpiyA! samaNovAsayA! jahA kAmadevo jAva na bhaJjasi to te ahaM anja jeDaM puttaM sAo gihAo nINemi, nINettA tava pitAdhyayana aggao ghAemi, ghAettA tao maMsasolle karemi, karettA AdANabhariyaMsi kaDAhayaMsi addahemi, ahahettA tava gAyaM maMseNa ya soNieNa ya AyazcAmi, jahA NaM tumaM adRduhavasaTTe akAle ceva jIviyAo vavarovijasi / // 10 // yAvat asi-talavAra laine culanIpitA zramaNopAsakane e pramANe kaDaM-'he culanIpitA zramaNopAsaka ! ityAdi kAmadevane kahyA pramANe kahevU, yAvat vrata vagerene bhAMgIza nahiM to huM Aje tArA jyeSTha putrane tArA potAnA gharathI laI jaIza ane laIne tArA samakSa teno ghAta karIza. ghAta karIne traNa 'mAMsasolle' mAMsanA TukaDA karIza. karIne 'AdANabhariyaMsi' AdhaNa-pANI, tela vagerethI bharelA kaDAyAmAM nAMkhI ukALIza. ukALIne tArA zarIrane mAMsa ane lohI vaDe chAMTIza. je prakAre tuM ArtadhyAnanI (4) paravazatAthI pIDita thayelo akALe ja jIvitathI mukta thaIza. 2. 'tao maMsasolle tti trINi mAMsazUlyAni-zUle pacyante zULamAM-loDhAnA aNIvAlA saLIyAmAM parovIne pakAvAya-kAya te zUlya paTale pANI vinA pakAvelu mAMsa evo partha thAya che, parantu mAMsa zabdanA saMnidhAnathI TIkAkAre teno mAMsanA khaMDa evo artha karyoM che. paTale traNa mAMsanA khaMDa kare che e tAtparya che. 'AdANabhariyasi' AdAga-AdrahaNa-AMdhaNa pANI tela vagere, je koi paNa eka dravyane pakAvavA mATe agni upara ukALAya che, te vaDe bharelA 'kaDAhaMsi loDhAnA kaDAyAne vize 'addahemi' AdrayAmi-ukALIza. 'AyazcAmi' AsiJcAmi-chAMTIza. Page #101 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 3 culanI. upAsaka dazAMga sAnuvAda pitAdhyayana // 10 // // 101 // 3. tae NaM se culaNIpiyA samaNovAsae teNaM deveNaM evaM vutte samANe abhIe jAva vihri|te NaM se deve culaNIpiyaM samaNovAsayaM abhIyaM jAva pAsai, pAsittA docaMpitaccapi culaNIpiyaM samaNovAsayaM evaM vayAsI-haM bho| culaNIpiyA!samaNovAsayA!taM ceva bhaNai,sojAva vihri| tae NaM se deveculaNIpiyaM samaNovAsayaM abhIyaM jAva pAsittA Asurutte 4 culaNIpiyassa samaNovAsayassa jeheM puttaM gihAo nINei, nINettA aggao ghAei, ghAettA tao maMsasollae karei, karettA AdANabhariyaMsi kaDAhayaMsi addahei, addahettA culaNIpiyassa samaNovAsayassa gAya maMseNa ya soNieNa ya AyaJcai / tae NaM se culiNIpiyA samaNovAsae taM ujjalaM jAva ahiyAsei / tae Na se deve culaNIpiyaM samaNovAsayaM abhIyaM jAva pAsai, pAsittA docaMpi culaNIpiyaM samaNovAsayaM evaM vayAsI 3. tyAra bAda te culanIpitA zramaNopAsaka te deve e pramANe kaDaM eTale bhaya pAmyA sivAya yAvat vihare che. tyAra pachI te deva culanIpitA zramaNopAsakane nirbhaya rahelo yAvat jue che. nirbhaya rahelo joine teNe bIjI vAra ane trIjI vAra paNa culanIpitA zramaNopAsakane e pramANe kayu-he culanIpitA zramaNopAsaka ! ityAdi temaja kahe che ane te yAvat temaja vihare che. tyAra pachI culanIpitA zramaNopAsakane nirbhaya rahelo yAvat joIne gusse thayelo te deva culanIpitA zramaNopAsakanA jyeSTha putrane gharathI laI jAya che, laIne tenA samakSa teno ghAta kare che, ghAta karIne traNa mAMsanA TukaDA kare che, TukaDA karIne AdhaNa-pANI ane| tela vagerethI bharelA kaDAyAmA ukALe che. ukALIne culanIpitA zramaNopAsakanA zarIrane mAMsa ane rudhira vaDe choTe che. tyAra bAda te culanIpitA zramaNopAsaka ujjvala-kevaLa duHkharUpa vedanA yAvat sahana kare che. tyAra pachI te deva culanIpitA zramaNo Page #102 -------------------------------------------------------------------------- ________________ upAsaka dazAMga sAnuvAda. 3culanIpitAdhyayana // 10 // | // 102 // | haM bho culaNIpiyA! samaNovAsayA! apatthiyapatthayA ! jAva na bhaJjasi to te ahaM ajja majjhimaM puttaM sAo gihAo nINemi, nINettA tava aggao ghAemi, jahA jeTuM puttaM taheva bhaNai, taheva krei| evaM tacaMpi kaNIyasaM jAva ahiyaasei| 4.5-6. tae NaM se deve culaNIpiyaM samaNovAsayaM abhIyaM jAva pAsai, pAsittA cautthaMpi culaNIpiyaM samaNovAsayaM evaM bayAsI-"haM bho culaNIpiyA!samaNovAsayA! apatthiyapatthayA! 4 jai NaM tuma jAva na bhaJjasi tao ahaM anja jA imA tava mAyA bhaddA satthavAhI devayagurujaNaNI dukkaradukkarakAriyA taM te sAo gihAo nINemi, pAsakane nirbhaya rahelo yAvat jue che, joine teNe bIjI vAra paNa culanIpitA zramaNopAsakane e pramANe kaDaM-abhArthitanI (maraNanI) prArthanA karanAra he culanIpitA zramaNopAsaka ! yAvat vrata vagerene tuM nahi bhAMge to huM Aje tArA madhyama-vacalA putrane tArA potAnA gharathI laI jaIza. laIne tArA samakSa teno ghAta karIza-ityAdi jema jyeSTha putra saMbandhe kayuM hatuM tema kahe che ane te pramANe kare che. e pramANe trIjA nAnA putrane paNa kare che. yAvat (culanI pitA) duHkharUpa vedanA sahana kare che. 4. tyAra bAda te deva culanIpitA zramaNopAsakane nirbhaya rahelo jue che. joIne teNe cothI vAra paNa culanIpitA zramaNopAsakane e pramANe kahyu-aprArthita (maraNa)nI prArthanA karanAra he culanIpitA zramaNopAsaka ! jo tuM yAvat vratAdine bhAMgIza nahi to Aje hu~ je A tArI mAtA bhadrA sArthavAhI deva, guru ane jananIrUpa tathA garbhapAlanAdi rUpa atyanta duSkara karanArI che, tene tArA potAnA gharathI laI jaIza. laIne tArI AgaLa teno ghAta karIza. ghAta karIne traNa mAMsanA TukaDA karIza. karIne AdAna-Adhaga tela vagerethI bharelA Page #103 -------------------------------------------------------------------------- ________________ upAsaka dazAMga sAnuvAda // 103 // nINettA tava aggao ghAemi, ghAettA tao maMsamollae karemi, karettA AdANabhariyasi kaDAhayaMsi ahahemi, | 3 culanIaddahettA tava gAyaM maMseNa ya soNieNa ya AyazcAmi, jahA NaM tumaM adRduhavasaTTe akAle ceva jIviyAo vavarovi- pitAdhyayana jjasi |te NaM se culaNIpiyA samaNovAsae teNaM deveNaM evaM vutte samANe abhIe jAva vihrh| tA NaM se deveculagIpiyaM samaNovAmayaM abhIyaM jAba viharamANaM pAsai, 2 culaNIpiyaM samaNovAsayaM dobaMpi tacaMpi evaM vayAsI-haM bho | // 103 / / culaNIpiyA! samaNovAsayA! taheva jAva vavaroviz2asi / tae NaM tassa culaNIpiyassa samaNovAsayassa teNaM deveNaM doccapi taccapi evaM vuttassa samANassa imeyArUve ajjhathie 5-ahoNaM ime purise aNArie aNAriyabuddhI aNA. riyAI pAvAI kammAI samAyaraha, jeNaM mamaM jeTaM puttaM sAo gihAo nINei,2 mama aggao ghAei, 2 jahA kataMtahA kaDAyAmA ukALIza. ukALIne tArA zarIrane mAMsa ane lohI vaDe chAMTIza. je rIte tuM ArtadhyAnanI atyanta paravazatAthI pIDita thayelo akALe ja jIvitathI mukta thaIza. tyAra pachI te culanIpitA zramaNopAsaka te deve e pramANe kAM eTale nirbhaya thaIne vihare che.. tyAra pachI te deva culanIpitA zramaNopAsakane nirbhaya rahelo jue che, joine culanIpitA zramaNopAsakane teNe bIjI vAra ane trIjI vAra paNa e pramANe kaDaM-he culanIpitA zramaNopAsaka ! ityAdi temaja kahevU yAvat tuM akALe ja jIvitathI mukta thaIza. 5. tyAra bAda te deva vaDe bIjIvAra ane trIjIvAra paNa e pramANe kaDevAyelA culanIpitA zramaNopAsakane A AvA prakArano adhyavasAya-saMkalpa thayo-aho ! A anArya ane anAryabuddhivALo puruSa anArya pApa karma kare che. je mArA jyeSTha putrane mArA potAnA ghara thakI lai jAya che. laIne mArI AgaLa ghAta kare che. ghAta karIne ityAdi je pramANe (deve) kayu hatuM tema cintave Page #104 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 3 culanI upAsaka dazAMga sAnuvAda. // 104 // raa||104|| cintei jAva gAyaM AyaJcai, jeNaM mama majjhimaM puttaM sAo gihAo jAva soNieNa ya AyaJcai, jeNaM mamaM kaNIyasaM puttaM sAo gihAo taheva jAva AyaJcai, jA'vi yaNaM imA mamaM mAyA bhaddA satthavAhI devayagurujaNaNI pitAdhyayana dukkaradukkarakAriyA taMpi ya NaM icchai sAo gihAo nINettA mama aggao ghAettae, taM seyaM khalu mamaM evaM purisaM giNhittaettikadR uddhAie, sevi ya AgAse uppaie, teNaM ca khambhe AsAie, mayA mahayA saddeNaM ko. lAhale ke| 'tae NaM sA bhaddA satthavAhI taM kolAhalasaI socA nisamma jeNeva culaNIpiyA samaNovAsae teNeva uvAgacchai, uvAgacchittA culaNIpiyaM samaNovAsayaM evaM vayAsI-kiNNaM puttA! tumaM mahayA mahayA saddeNaM kolAhale kae ? tae NaM se culaNIpiyA samaNovAsae ammayaM bhaI satthavAhiM evaM vayAsI-evaM khalu ammo ! na jANAmi, che, yAvat mArA zarIra upara choTe che. je mArA madhyama putrane mArA potAnA gharathI lai jAya che, yAvat mAMsa ane rudhira baDe mArA zarIrane choTe che.-je mArA kaniSTha putrane mArA potAnA gharathI laI jAya che ityAdi temaja kahevaM yAvat (mArA zarIra Upara) chAMTe che. je A mArI mAtA deva, guru ane jananIrUpa bhadrA sArthavAhI che ane atyanta duSkarane karanArI che, tene paNa mArA potAnA gharathI | laine mArI AgaLa ghAta karavAne icche che, te mATe mAre e puruSane pakaDavo yogya cha' ema vicArI te 'uddhAvitaH' doDayo. te | deva paNa AkAzamA uDayo. teNe gharano stambha pakaDayo ane atyanta moTA zabda vaDe kolAhala karyo.. 6. tyAra bAda te bhadrA sArthavAhI te kolAhalane sAMbhaLI, avadhArIne jyAM culanIpitA zramaNopAsaka che tyAM AvI. AvIne culanIpitA zramaNopAsakane teNe e pramANe kaDyu-he putra ! te kema ghaNA moTA zabda vaDe kolAhala kayoM ? tyAra pachI te culanIpitA Page #105 -------------------------------------------------------------------------- ________________ upAsaka dazAMga sAnuvAda // 105 // ||10 kevipurise Asurutte 5 egaM mahaM nIluppala. jAva asiM gahAya mamaM evaM vayAsI-haM bho culaNIpiyA samaNovA- 12/3 culanI|sayA! apatthiyapatthayA 4 vajjiyA jaiNaM tumajAva vavarovijasi / ahaM teNaM puriseNaM evaM vuttesamANe abhIe jAva pitAdhyayana viharAmi / tae NaM se purise mamaM abhIyaM jAva viharamANaM pAsai, pAsittAmamaM doccapi taccampi evaM vayAsI-haM bho culaNIpiyA samaNovAsayA ! taheva jAva gAyaM AyaJcai / tae NaM ahaM taM ujjalaM jAva ahiyAsemi / evaM taheva uccAreyavaM savvaM jAva kaNIyasaM jAva Ayazcai, ahaM taM ujjalaM jAva ahiyaasemi| tae NaM se purise mamaM abhIyaM jAva pAsai, pAsittA mamaM ca utthampi evaM vayAsI-haM bho culaNIpiyA samaNovAsayA! apatthiyapatthayA jAvana bhaJjasi tote anja jA imA mAyA guru0 jAva vavarovijjasi / tae NaM ahaM teNaM puriseNaM evaM vutte samANe abhIe zramaNopAsake potAnI mAtA bhadrA sArthavAhIne A pramANe kayu-he mAtA ! huM jANato nathI, paNa koIka puruSe gusse thaIne kALA kamaLa jevI eka moTI talavArane grahaNa karI mane ema kardA-aprArthita (maraNa)nI prArthanA karanAra, hI-lajjA, zrI-lakSmI, dhRti ane kIrtirahita he culanIpitA zramaNopAsaka ! jo vratAdino bhaMga nahi kara to tuM Aje yAvat jIvitathI mukta thaIza. te puruSe e pramANe kaDaM eTale huM nirbhaya thaIne yAvat rahyo. te pachI te puruSe mane nirbhaya rahelo yAvat joIne mane bIjI vAra ane trIjI vAra paNa ema kaDaMhe culanIpitA zramaNopAsaka ! ityAdi temaja kahe, yAvat , (mAMsa ane rudhira vaDe) mArA zarIrane chAMTayuM. tyAra pachI meM ujjvala-13 kevaLa vedanAne yAvat sahana karI. e pramANe temaja badhA pAThano uccAra karavo yAvat kaniSTha-sauthI nAnA putrane mArIne yAvat tenA mAMsa ane rudhira vaDe mArA zarIrane chAMTathu ane meM ujjvala-kevaLa vedanA sahana karI. tyAra pachI te puruSe mane nirbhaya rahelo joIne Page #106 -------------------------------------------------------------------------- ________________ upAsaka dazAMga sAnuvAda // 106 // AgAse use raNanI prArthanA jAva vihraami| tae NaM se purise docaMpi taccapi mamaM evaM vayAsI-haM bho culaNIpiyA samaNovAsayA ! ajja 3culanIjAva vavarovijjasi / tae NaM teNaM puriseNaM doccapi taccapi mamaM evaM vuttassa samANassa imeyArUve ajjha- zApitAdhyayana thie 5-aho NaM ime purise aNArie jAva samAyarai, jeNaM mamaM jeTuM puttaM sAo gihAo taheva jAva kaNIyasaM jAva Ayazcai, tumbhe'vi ya NaM icchai sAo gihAo nINettA mama aggao ghAettae, taM seyaM khalu ) K106 // mamaM eyaM purisaM giNhittae ttikaddu uddhAie, se'vi ya AgAse uppaie, mae'vi ya khambhe AsAie, mahayA | mane cothI vAra e pramANe karyu-aprArthita-maraNanI prArthanA karanAra he culanIpitA! yAvat tuM vratAdino bhaMga nahi kara to Aje tArI je A mAtA deva, guru ane jananIrUpa che, (teno tArA samakSa ghAta karIza, yAvat tuM ArtadhyAnanI parAdhInatAthI pIDita thayelo) jIvitathI mukta thaIza. te pachI te puruSa ema kaDaM eTale huM abhIka-nirbhaya rahyo. tyAra pachI te puruSe bIjIvAra ane trIjIvAra paNa mane A pramANe kayu-he culanIpitA zramaNopAsaka ! zIlavatAdine nahi choDa to tuM Aje yAvat jIvitathI mukta thaIza. tyAra bAda te puruSa vaDe bIjIvAra ane trIjIvAra e pramANe kahevAyelA mane A AvA prakArano saMkalpa thayo-aho A puruSa anArya che. yAvat anArya pApa | karma kare che. je mArA jyeSTha putrane mArA potAnA gharathI laI gayo, temaja yAvat sauthI nAnA putrane laI gayo ane yAvat tenA mAMsa ane lohI vaDe mArA zarIrane choTe cha, tamane paNa mArA potAnA gharathI laIne mArI AgaLa ghAta karavAne icche cha, mATe te puruSane mAre pakaDavo yogya cha' ema vicArIne huM doDayo ane te paNa AkAzamA uDayo. meM paNa stambha pakaDayo ane ghaNA moTA zabda vaDe kolAhala karyo. bhane jananI EXCEXEEEEEEEEEECROCER: Page #107 -------------------------------------------------------------------------- ________________ upAsakadazAMga sAnuvAda // 107 // mahayA saddeNaM kolAhale kae 7. tae sA bhaddA satyavAhI culaNIpiyaM samaNovAsayaM evaM vayAsI-no khalu keI purise taba jAva kaNIyasaM puttaM sAo gihAo nINei, nINettA tava aggao ghAei, esa NaM kei purise tava uvasaggaM karei, esa 7. tyAra pachI te bhadrA sArthavAhIe culanIpitA zramaNopAsakane A pramANe kAM - 'kharekhara koI puruSa yAvat tArA kaniSTha - nAnA | putrane tArA potAnA gharathI laI gayuM nathI. laine tArI pAse ghAta karyo nathI. A koI puruSe tane upasarga karyo che. A teM vidarzana| vibhISikA - bIhAmaNuM dRzya joyuM che. mATe tuM atyAre bhagnavratavALo bhagnaniyamavALo ane bhagnapoSaghavALo cho. tethI he putra ! tuM e sthAnanI AlocanA kara, yAvat tapakarma rUpa prAyazcittano svIkAra kara. 6. 'esa NaM tara vidarisaNe diTThe' A teM vidarzana-virUpa AkAravALI vibhISikA bhayaMkara vastu vagere joi. aMdhakAramAM bhayaMkara vastunuM darzana thAya che te vidarzana kahevAya che. 7. 'bhaggavara' bhagnavrataH- bhaMga karyo che vratano jeNe evo, kAraNa ke sthUla prANAtipAtanI viratino bhAvadhI teNe bhaMga karyo che, kemake krodha baDe teno nAza karavA mATe te doDyo che, ane tethI aparAdhI chatAM paNa te vratano 'viSaya che. 'bhagnaniyamaH' jeNe niyamano bhaMga karmoM ke payo, kAraNa ke kopanA udaya vaDe uttara guNa rUpa krodhanA abhigrahano bhaMga karyo che. 'bhagnapoSadhaH' jeNe poSadhano bhaMga karyo 1 sAmAnyataH zrAvakane sthUlaprANAtipAtanI viratino viSaya aparAdhI prANI nathI, parantu tege poSadha vrata grahaNa karela hovAthI aparAdhI chatAM tenI viratino viSaya thAya che, athavA kopa vaDe teno nAza karavAno abhiprAya hovAthI bhAvathI teNe prANAtipAtano viratino bhaMga karyo che. 3 culanIpitAdhyayana // 107 // Page #108 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 3 culanI upAsaka dazAMga sAnuvAda pitAdhyayana // 108 // // 108 // NaM tume vidarisaNe diDhe,taM gaM tuma iyANiM bhaggavvae bhagganiyame bhaggaposahe viharasi, taM NaM tumaM puttA! eyarasa ThANassa Aloehi, jAva paDivajAhi / tae NaM se culaNIpiyA samaNovAsae ammagAe bhaddAe satthavAhIe tahatti eyamaDheM viNaeNaM paDisuNei, paDisuNettA tassa ThANassa Aloei jAva pddivji| 8. tae NaM se culaNIpiyA samaNovAsae paDhama uvAsagapaDimaM uvasampajjittA NaM viharai, paDhamaM uvAsatyAra pachI culanIpitA zramaNopAsaka bhadrA sArthavAhI mAtAnA e arthane 'taha'tti kahI vinaya vaDe svIkAre che. svIkArIne te sthAnanI AlocanA kare cha yAvat prAyazcittane svIkAre che. 8. tyAra pachI culanIpitA zramaNopAsaka prathama upAsaka pratimAne svIkArI vihare che, prathama upAsaka pratimAne yathAsUtra sUtra-pramANe che evo, kAraNa ke teNe avyApAra rUpa poSadhano bhaMga kayoM che. 'eyasta' ahIM chaTThI vibhaktino dvitIyA vibhakti artha hovAthI 'etamarthamAlocaya' e arthanI AlocanA kara eTale gurune nivedana kara. yAvat zabdanA grahaNatho 'paDikkamAhi' tethI nivRtta thA, 'niMdAhi AtmasAkSIe nindA kara, 'garihAhi' gurunI sAkSIya niMdA kara. viuTTAhi' vitroTaya-te bhAvanA anubaMdhano viccheda kara 'visohehi aticAra rUpa maLane dUra karavA vaDe vizuddhi kara, 'akaraNayAe anbhuTehi pharItho nahi karavAno svIkAra kara. 'ahArihaM tavokammaM pAyacchittaM paDivajjAhi' yathAyogya tapakarma rUpa prAyazcittano aMgIkAra kara. pa baDe 'nizIthAdi sUtromAM gRhasthane prAyazcitta kahAM nathI mATe gRhasthane prAyazcitta hotuM nathI' ema koI mAne che teno mata dara karyoM che. sAdhune uddezI kaMDa paNa kare to gRhasthane prAyazcitta jita vyavahArane anusarIne hoya che. upAsakadazAnA tRtIya adhyayanano TIkAnuvAda samApta. . Page #109 -------------------------------------------------------------------------- ________________ upAsaka dazAMga sAnuvAda // 109 // XXXXXXXXXXXXXXXXXXXX |gapaDima ahAsuttaM jahA ANando jAva ekkArasavi / tae NaM se culaNIpiyA samaNovAsae teNaM urAleNaM jahA 3 culanI. kAmadevo jAva sohamme kappe sohammavaDiMsagassaM mahAvimANassa uttarapurathimeNaM aruNappabhe vimANe devattAepitAdhyayana uvavanne / cattAri paliovamAiM ThiI paNNattA / mahAvidehe vAse sijjhihii 5 // nikkhevo / / sattamassa aGgassa uvAsagadasANaM taiyaM ajjhayaNaM samattaM // | // 109 // Ananda zrAvakanI jema ArAdhe cha yAvat agIyAre pratimAnuM ArAdhana kare che. ___ tyAra bAda culanIpitA zramaNopAsaka te udAra tapa vaDe kRza thayo ane (kALa karI) kAmadevanI jema yAvat saudharma devalokamA | | saudharmAvatasaMka vimAnanI uttarapUrva dizAe aruNaprabha nAmanA vimAnane vize devapaNe utpanna thayo. tyAM cAra palyopamanI sthiti | kahI che. yAvat te mahAvideha kSetrane vize siddha thaze. nikSepa kahevo. . sAtamA upAsakadazAMganA trIjA adhyayanano anuvAda samApta. Page #110 -------------------------------------------------------------------------- ________________ upAsakadazAMga sAnuvAda. // 110 // cautthamajjhayaNaM / 1. ukkhevao cautthassa ajjhayaNassa / evaM khalu jambU ! teNaM kAleNaM teNaM samaraNaM vANArasI nAmaM nayarI / koTThae ceie| jiyasattU rAyA / surAdeve gAhAvaI, aDDe / cha hiraNNakoDIo jAva cha vayA dasagosAhassieNaM vaeNaM / dhannA bhAriyA / sAmI samosaDhe / jahA ANando taheba paDivajaha gihidhammaM / jahA kAmadevo jAva samaNassa bhagavao mahAvIrassa dhammapaNNatti uvasampajjittA NaM viharai / 4 surAdeva adhyayana. 1 cothA adhyayanano upodghAta kahevo. (jemake zramaNa bhagavAn mahAvIre trIjA adhyayanano A artha ko che, to cothA adhyayanano zo artha kahyo che 1 ) e pramANe he jaMbU ! te kAle ane te samaye vArANasI nAme nagarI hatI. koSThaka caitya hatuM jitazatru rAjA hato. surAdeva gRhapati hato. te ADhaya dhanika hato. tene cha hiraNyakoTi nidhAnamAM, cha vyAje ane cha dhanadhAnyAdinA vistAramAM hatI. dasa hajAra gAyanuM eka vraja evAM cha vrajo hatAM tene dhanyA bhAryA hatI. mahAvIra svAmI samosaryA, ANandanI jema te gRhastha dharmano svIkAra kare che. ane kAmadevanI peThe yAvat zramaNa bhagavaMta mahAvIranI dharmaprajJaptino svIkAra karIne vihare che. 1. have cothA adhyayanano prAraMbha karAya che. te paNa sugama hai. parantu koSThaka caitya che. bIjA pustakamAM kAmamahAvana caitya che, dhanyA bhAryA che. 4 surAdeva adhyayana // 110 // Page #111 -------------------------------------------------------------------------- ________________ upAsaka dazAMga sAnuvAda // 111 // &&&&XXXXXXXXXX* 2. tae NaM tassa murAdevassa samaNovAsayassa puvvarattAvarattakAlasamayaMsi ege deve antiyaM pAunbha-II 4 surAdevavitthA / se deve egaM mahaM nIluppala0 jAva asi gahAya surAdevaM samaNovAsayaM evaM vayAsI-haM bho surAdevA | adhyayana samaNovAsayA ! apatthiyapatthayA 4 jai NaM tumaM sIlAI jAva na bhaJjasi to te jeThaM puttaM sAo gihAo nImi, nINettA tava aggao ghAemi, ghAettA pazca sollae karebhi, AdANabhariyasi kaDAhayaMsi addahemi, // 11 // ahahettA tava gAyaM maMseNa ya soNieNa ya AyaJcAmi / jahA NaM tumaM akAle ceva jIviyAo vavarovijasi / evaM majjhimayaM, kaNIyasaM, ekkekke pazca sollayA, taheva karei, jahA culaNIpiyassa, navaraM ekkekke paJca sollyaa| 2. tyAra bAda te surAdeva zramaNopAsakanI pAse rAtrinA madhya samaye eka deva pragaTa thayo. te deve eka moTI kALA kamaLa jevI talavAra laine surAdeva zramaNopAsakane ApramANe kayu-he aprArthita (maraNa) nI prArthanA karanAra surAdeva zramaNopAsaka ! jo tuM zIla vagerene bhAMgIza nahi to tArA jyeSTha putrane tArA potAnA gharathI lai jaiza. laine tArI AgaLa teno ghAta karIza. ghAta karIne tenA mAMsanA pAMca solla-TukaDA karIza. ane tene AdAna-AMdhaNa-pANI tela vagerethI bharelA kaDAyAmAM ukALIza. ukALIne tArA zarIrane mAMsa ane rudhira baDe chAMTIza. je rIte tuM ArtadhyAnanI atyanta paravazatAthI pIDita thayelo akALe jIvitathI mukta thaiza.e pramANe madhyama putrane ane kaniSTha-nAnA putrane mATe samajabu. eka ekanA pAMca solla-TukaDA karIza ane temaja kare che-ityAdi badhuM 2. 'jamagasamaga' ti. eka kAle e artha che. 'sAse' ityAdine vize yAvat zabdanuM grahaNa hovAthI A pramANe jANavU-1 | zvAsa, 2 kAsa-khAMsI, 3 jvara-tAva, 4 dAha-uSNatA, 5 kukSizUla-peTanuM zUla, 6 bhagandara, 7 arza-harasa, 8 ajIrNa, 9 dRSTiroga, *&&&&&& Page #112 -------------------------------------------------------------------------- ________________ upAsaka dazAMga sAnuvAda. 4 surAdeva dhyayana // 112 // // 112 // tae NaM se deve surAdevaM samaNovAsayaM cautthaMpi evaM vayAsI-haM bho surAdevA ! samaNovAsayA! apatthipatthayA 4 jAvana paricayasi to te ajja sarIraMsi jamagasamagameva solasa rogAyale pakkhivAmi, taMjahA-sAse, kAse, jAva koDhe, jahA NaM tuma adRduhadda0 jAva vavarovijasi / tae NaM se surAdeve samaNovAsae jAva viharai / evaM | devo docaMpi tacaMpi bhaNai jAva vavarovijasi 3. tae NaM tassa surAdevassa samaNovAsayassa teNaM deveNaM docaMpi tacaMpi evaM vuttassa samANassa imeyArUve culanIpitAnI jema jANavU. parantu ahIM eka ekanA pAMca TukaDA samajavA. tyArapachI te deve surAdeva zramaNopAsakane cothI vAra paNa A pramANe kayu-aprArthita (maraNa)nI prArthanA karanAra he surAdeva zramaNopAsaka ! jo tuM zIla vagereno tyAga nahi kare to Aje tArA zarIramA eka sAthe soLa rogo mUkIza. te A pramANe-zvAsa, kAsa-khAMsI, yAvat koDha. je prakAre tuM ArtadhyAnanI atyanta paravazatAthI pIDita thai akALe ja jIvitathI mukta thaiza. tyAra pachI te surAdeva zramaNopAsaka yAvad nirbhaya rahe che. e pramANe deva bIjI vAra ane trIjI vAra paNa kahe che ke yAvat tuM jIvitathI mukta thaiza. 3. tyAra bAda te deve be vAra ane traNa vAra e pramANe kaDaM eTale te surAdeva zramaNopAsakane A AvA prakArano adhyavasAya10 mUrdhazUla-mastakanuM zUla, 11 akAraka-arocakapaNuM, 12 akSivedanA-AMkhanI pIDA, 13 karNavedanA, 14 kaMDU-kharaja 15 udararoga ane 16 koDha. upAsakadazAnA cothA adhyayanano TIkAnuvAda samApta. Page #113 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 4 surAdevadhyayana // 113 // upAsaka- ajjhathie 4-ahoNaM ime purise aNArie jAva samAyarai, jeNaM mamaM jeDaM puttaM jAva kaNIyasaM jAva AyaJcai, dazAMga jevi ya ime solasa rogAyaGkA te'vi ya icchai mama sarIragaMsi pakkhivittae, taM seyaM khalu mama evaM purisaM sAnuvAda giNhittae ttikaTTha udghAie / sevi ya AgAse uppaie, teNa ya khambhe AsAie, mahayA mahayA saddeNaM // 113 // | kolAhale ke| 4. tae NaM sA dhannA bhAriyA kolAhalaM socA nisamma jeNeva surAdeve samaNovAsae teNeva uvAgacchai, uvAgacchittA evaM vayAsI-kiNNaM devANuppiyA! tubbhehiM mahayA mahayA saddeNaM kolAhale kae ? tae NaM se surAdeve samaNovAsae dhannaM bhAriyaM evaM vayAsI-evaM khalu devANuppie ! kevi purise taheva kahei jahA culnniipiyaa| dhannAvi paDibhaNai-jAva kaNIyasaM, no khalu devANuppiyA! tubhaM kevi purise sarIraMsi jamagasamagaM solasa saMkalpa thayo-aho ! A puruSa anArya che ane yAvat anArya pApa karma kare che. je mArA jyeSTha putrane yAvat kaniSTha putrane mArI AgaLa ghAta karIne yAvat mAMsa ane rudhira vaDe mArA zarIrane choTe che. ane je A soLa rogo che tene paNa mArA zarIramAM eka sAthe mukavAne icche che. tethI mAre te puruSane pakaDavo zreyarUpa che.' ema vicAra karIne te doDayo. te deva paNa AkAzamA uDayo. teNe gharano staMbha-thAMbhalo pakaDayo ane atyanta moTA zabda vaDe kolAhala karyo. 4. tyAra pachI te dhanyA bhAryA kolAhala sAMbhaLIne avadhArIne jyAM surAdeva zramaNopAsaka che tyAM Ave che. AvIne teNe A| KI pramANe kaDyu-he devAnupriya ! tame atyanta moTA zabda vaDe kema kolAhala karyo ? tyAra bAda te surAdeva zramaNopAsake dhanyA bhAryAne BCCEXXXXXXX Page #114 -------------------------------------------------------------------------- ________________ upAsaka dazAMga sAnuvAda 4 surAdevaadhyayana // 114 // // 114 // | rogAyaGke pakkhivai, esa NaM kevi purise tumbhaM uvasaggaM karei, sesaM jahA culagIpiyassa tahA bhaNai / evaM sesaM | jahA culaNIpiyassa niravasesaM jAva sohamme kappe aruNakante vimANe uvavanne / cattAri paliovamAiM ThiI, mahAvidehe vAse sijjhihii 5 / nikkhevo // sattamassa aGgassa uvAsagadasANaM cautthaM ajjhayaNaM samattaM // | A pramANe kayu-he devAnupriye ! koI puruSa-ityAdi jema culanIpitAe kahyu hatuM tema kahe che. dhanyA paNa uttara Ape che-koi puruSe yAvat . kaniSTha putrane gharathI laine ghAta kayoM nathI. he devAnupriya ! tamane koi paNa puruSa zarIramA eka sAthe soLa rogo mukato nathI. A koi paNa puruSa tamane upasarga kare che. bAkI badhuM culanIpitAne kayuM tema kahe che. e pramANe bAkI badhuM culanIpitA saMbandhe kayuM tema kahe. yAvat te saudharma devalokane vize aruNakAnta vimAnamA utpanna thayo. tyAM cAra palyopamanI sthiti che. te mahAvideha kSetramA mokSe jaze. ahIM nikSepa-upasaMhAra kahevo sAtamA upAsakadazAMganA cothA adhyayanano anuvAda samApta. Page #115 -------------------------------------------------------------------------- ________________ &&&& 5 cullazata kAdhyayana upAsaka dazAMga sAnuvAda // 115 // & // 115 // &&&&&&&&&&&&&&&& paMcamaM ajjhayaNaM / 1. evaM khalu jambU ! teNaM kAleNaM teNaM samaeNaM AlabhiyA nAma nyrii| saGkhavaNe ujaanne| jiyasattU rAyA / / cullasayae gAhAvaI, aDDe, jAva cha hiraNNakoDIo jAva cha bayA dasagosAhassieNaM vaeNaM / bahulA bhAriyA / sAmI samosaDhe / jahA ANaMdo tahA gihidhamma paDivajai, sesaM jahA kAmadevo jAva dhammapaNNatti uvasampajittANaM vihrh|| 2. tae NaM tassa cullasayagassa samaNovAsayassa puvvarattAvarattakAlasamayaMsi ege deve antiyaM jAva asiM 5 cullazatakAdhyayana. | 1. he ! jambU e pramANe kharekhara te kALe ane te samape AlabhikA nAme nagarI hatI. zaMkhavana nAme udyAna hatuM. tyAM jitazatru rAjA hato.. cullazataka nAme gRhapati raheto hato, te ADhaya-dhanika hato. yAvat tene cha hiraNyakoTi nidhAnamAM, cha koTi vyAje ane cha koTi dravya dhana dhAnyAdi vistAramA hatuM, tathA dasa hajAra gAyonuM eka vraja evAM cha bajo hatA. tene bahulA nAme bhAryA hatI. mahAvIra svAmI samosaryA. AnandanI jema te gRhastha dharmano aMgIkAra kare che. bAkI badhuM kAmadevanI peThe kahevu yAvat te dharmaprajJaptino svIkAra karIne vihare che. 2. tyAra bAda te cullazataka zramaNopAsakanI AgaLa madhya rAtrinA samaye eka deva pragaTa thayo, ane teNe yAvat talavAra Page #116 -------------------------------------------------------------------------- ________________ upAsakadazAMga sAnuvAda // 116 // gahAya evaM vayAsI-haM bho cullasayagA samaNovAsayA ! jAva na bhaJjasi to te ajja jehaM puttaM sAo gihAo nImi, evaM jahA culaNIpiyaM, navaraM ekkeke satta maMsasollayA jAva kaNIyasaM jAva AyaJcAmi / tae NaM se cullasayae samaNovAsae jAva viharai / tae NaM se deve cullasayagaM samaNovAsayaM cautthampi evaM vayAsI-haM bho cullasayagA ! samaNovAsayA ! jAva na bhaJjasi to te ajja jAo imAo cha hiraNNakoDIo nihANapauttAo, cha | buDDipauttAo, cha pavittharapauttAo tAo sAo gihAo nINebhi, nINettA AlabhiyAe nayarIe siGghADaga0 jAva pasu saccao samantA vippairAmi, jahA NaM tumaM ahaduhaTTavasaTTe akAle caiva jIviyAo vavarovijjasi / grahaNa karIne A pramANe kAM he cullazataka zramaNopAsaka ! yAvat zIlatratAdine bhAMgIza nahi to Aje tArA moTA putrane tArA potAnA gharathI lai jaiza, [ ane tArA samakSa teno ghAta karIza ] ityAdi jema culanIpitAne kadhuM hatuM tema kahevuM, parantu eka ekanA sAta mAMsasola-mAMsanA TukaDA karIza, yAvat nAnA putrano ghAta karI tenA lohI ane mAMsa vaDe tArA zarIra upara chAMTIza. te pachI culazataka zramaNopAsaka nirbhIka - nIDara rahe che. tyAra bAda te deve cullazataka zramaNopAsakane cothI vAra paNa A pramANe kayuM-he cullazataka | zramaNopAsaka ! yAvat tuM zIlavatAdine bhAMgIza-choDIza nahi to Aje je tAruM cha hiraNyakoTi dravya nidhAnamAM mUkelaM che, cha koTi vya. je mUkelaM che ane cha koTi dhanadhAnyAdinA vistAramAM che, tene tArA potAnA gharathI lai jaiza ane laine AlabhikA nagarInA zRGgATaka mArgamAM yAvat trika, catvara ane moTA mArgamAM cAre tarapha saghale sthaLe jyAM tyAM pheMkI daza. jethI tuM ArtadhyAnanI atyanta paravazatAthI pIDita thayelo akALe jIvitathI mukta thaiza. 5 cullazatakAdhyayana // 116 // Page #117 -------------------------------------------------------------------------- ________________ upAsaka dazAMga sAnuvAda 5 cullazatakAdhyayana // 117 // // 117 // XXXXXXXXXXXXXXXX 3. tae NaM se cullasayae samaNovAsae teNaM deveNaM evaM vutte samANe abhIe jAva viharai / tae NaM se deve culla- sayagaM samaNovAsayaM abhIyaM jAva pAsittA docampi taccampi taheva bhaNai jAva vavarovijasi / tae NaM tassa cullasayagassa samaNovAsayassa teNaM deveNaM docampi tacaMpi evaM vuttassa samANassa ayameyArUve ajjhathie 4'aho NaM ime purise aNArie jahA culaNIpiyA tahA cintei jAva kaNIyasaM jAva AyaJcai / jAo'vi ya NaM imAo mama cha hiraNakoDIo nihANapauttAo cha buDDipauttAo cha pavittharapauttAo tAo'vi yaNa icchai mamaM sAo gihAo nINettA AlabhiyAe nayarIe siGghADaga. jAva vippairittae, taM seyaM khalu mamaM eyaM purisaM giNhittae'ttikaTTha uddhAie jahA surAdevo taheva bhAriyA pucchai taheva kahei 5 / sesaM jahA culaNIpi 3. tyAra bAda te cullazataka zramaNopAsaka te deve ema kayu eTale nirbhaya thaine rahe che. tyAra pachI te deva cullazataka zramaNopAsakane nirbhaya rahelo yAvat joine bIjI vAra ane trIjI vAra paNa ema ja kahe che ke yAvat tuM jIvitathI mukta thaiza. te deve bIjI vAra ane trIjI vAra e pramANe ko eTale cullazataka zramaNopAsakane A AvA prakArano saMkalpa thayo-'aho A puruSa anArya che-ityAdi culanIpitAnI jema ciMtave che, yAvat nAnA putrano ghAta karIne tenA rudhira ane mAMsa baDe mArA zarIrane choTe che ane vaLI je * cha hiraNyakoTi nidhAnamA mUkelI, cha vyAje mUkelI ane cha dhanAdi vistAramA rokelI che tene paNa mArA potAnA gharathI laine AlabhikA nagarInA zRMgATaka vagere mArgamAM cAre tarapha jyAM tyAM pheMkI devAne icche che, mATe mAre e puruSane pakaDavo yogya cha | ema vicArI tene pakaDavAne te doDayo-ityAdi yAvat surAdevanI jema tenI bhAryA pUche che ane te temaja kahe che. bAkI badhaM culanI Page #118 -------------------------------------------------------------------------- ________________ upAsaka dazAMga sAnuvAda // 118 // yassa jAva sohamme kappe aruNasihe vimANe uvavanne, cattAri paliovamAI ThiI / sesaM taheva jAva mahAvi sataha jAva mahA5 cullazata| dehe vAse sijjhihii 5 // nikkhevo| kAdhyayana sattamassa aGgassa uvAsagadasANaM paJcamaM ajjhayaNaM samatta pitAnI peThe jANavU. yAvat te saudharma devalokamAM aruNaziSTa vimAnane vize utpanna thayo. tenI cAra palyopamanI sthiti kahI che. // 118 // vAkI badhuM temaja kahevu yAvat te mahAvideha kSetrane vize siddhipadane pAmaze. ahIM nikSepa kahevo. sAtamA upAsakadazAMganA pAMcamA adhyayanano anuvAda samApta. 1.3. pAMca, adhyayana spaSTa che. PRAKesar Page #119 -------------------------------------------------------------------------- ________________ upAsaka dazAMga sAnuvAda 6 kuMDakolika a dhyayana. ||119 // // 119 // BREEEXXXXXXXXBF chaTuM ajjhayaNaM / 1. chaTThassa ukkhevo| evaM khalu jambU ! teNaM kAleNaM teNaM samaeNaM kampillapure nayare / sahasambavaNe ujANe / jiyasattU rAyA / kuNDakolie gAhAvaI / pUsA bhaariyaa| cha hiraNakoDIo nihANapauttAo, cha vuDDipauttAo, cha pavittharapauttAo, cha vayA dasagosAhassieNaM vaeNaM / sAmI samosaDhe / jahA kAmadevo tahA sAvayadhamma paDivajai / sacceSa vattavvayA jAva paDilAmemANe viharai / 2. tae NaM se kuNDakolie samaNovAsae annayA kayAi puvAvaraNhakAlasamayasi jeNeva asogavaNiyA 6 kuMDakolika adhyayana. 1. ahIM chaThA adhyayanano utkSepa-upodghAta kahevo. e pramANe kharekhara he jambU ! te kALe ane te samaye kAMpilyapura nagara hatuM. sahasrAmravana udyAna hatuM. jitazatru rAjA hato. kuMDakolika gRhapati hato. tene puSyA nAme bhAryA hatI. teNe cha hiraNyakoTI nidhAnamA mUkelI, cha vRddhi-vyAje mUkelI ane cha dhana dhAnyAdinA vistAramA rokelI hatI. dasa hajAra gAyo, eka braja evAM cha vrajo hatA. mahAvIra svAmI samosaryA. kAmadevanI jema te zrAvaka dharmano svIkAra kare che-ityAdi teja vadhI vaktavyatA kahevI yAvat te (zramaNa nirgranthono azanAdi vaDe ) satkAra karato vihare che. RECEXXXXXXXXXXXXXXXXXXXX Page #120 -------------------------------------------------------------------------- ________________ upAsaka dazAMga sAnuvAda 6 kuMDakolika a. dhyayana. // 120 // // 120 // jeNeva puDhavisilApaTTae teNeva uvAgacchai, uvAgacchittA nAmamuddagaM ca uttarijagaM ca puDhavisilApaTTae Thavei, ThavettA samaNassa bhagavao mahAvIrassa antiyaM dhammapaNNatti uvasampajittA NaM viharai / 3. tae NaM tassa kuNDakoliyassa samaNovAsayassa ege deve antiyaM pAubhavitthA / tae NaM se deve nAmamudde | 2. tyAra bAda te kuMDakolika zramaNopAsaka anya koi divase madhyAhna samaye jyAM azokavanikA che ane jyAM pRthvIzilApaTTa che tyAM Ave che. tyAM AvIne nAmAMkita mudrikA (bITI) ane uttarIya vastrane pRthvIzilA paTTa upara mUke che. mUkIne zramaNa bhagavaMta mahAvIranI pAse dharmaprajJaptine svIkArI vihare che. / 3. te vAra pachI te kuMDakolika zramaNopAsakanI pAse eka deva pragaTa thayo, ane te deva te kuMDakolika zramaNopAsakanI nAmamudrA ane uttarIya vastrane pRthivIzilA paTTa uparathI grahaNa kare che. grahaNa karIne ghugharIo sahita zreSTha vastro jeNe paherelAM che evA te 1-2-3 have chaTThA adhyayana saMbandhe kaMika lakhIe chIe-'dhammapaNNatti'tti / dhRtadharmanI prarUpaNA, darzana, mata, siddhAnta e teno artha che. 'utthAnaM' uThavU, beTelo ubho thAya te utthAna, 'karma' javU, Avaq vagere. 'balaM' zarIranuM sAmarthya, 'vIrya' jIvanuM sAmarthya 'puruSakAraH' puruSapaNAnuM abhimAna, 'parAkramaH' jyAre puruSakAra potAnuM prayojana siddha kare tyAre parAkrama kahevAya che. 'iti' upadarzana arthamAM che. jIvone vize utthAnAdi nathI, paTale ke te niSprayojana che, kAraNa ke te puruSArthanA sAdhaka nathI. tenuM asAdhakapaNuM puruSakAra hovA chatAM paNa puruSArthanI siddhi thatI nathI. mATe 5 rIte sarva bhAvo niyata-niyatine AdhIna che. je je prakAre thavArnu che te te prakAre thAya che, parantu puruSakAranA balathI anyathA karavU zakya nathI. e saMbandhe kA cha ke RECEREMEERECXEXEEE* Page #121 -------------------------------------------------------------------------- ________________ upAsaka dazAMga sAnuvAda 6 kuMDakolika adhyayana. // 121 // // 12 // ca uttarijaM ca puDhavisilApaTTayAo geNhai, geNhettA sakhikhiNi0 antalikhapaDivanne kuNDakoliMya samaNovAsayaM evaM vayAsI-haM bho kuNDakoliyA samaNovAsayA! sundarI NaM devANuppiyA gosAlassa maGkaliputtassa deve AkAzamAM rahIne kuMDalokika zramaNopAsakane A pramANe kaDyu-he devAnupriya kuMDakolika zramaNopAsaka! maMkhaliputra gozAlakanI dharmaprajJapti suMdara che, (kemake tenI dharmaprajJaptimAM). utthAna, karma, bala, vIrya ane puruSakAra-parAkrama nayI, sarva bhAvo niyata 'prAptavyo niyatibalAzrayeNa yo'rthaH so'vazyaM bhavati nRNAM zubho'zubho vaa| bhUtAnAM mahati kRte'pi hi prayatne, nAbhAvyaM bhavati na bhAvino'sti nAzaH // " nahi bhavati yanna bhAvyaM bhavati ca bhAvyaM vinA'pi yatnena / karatalagatamapi nazyati yasya tu bhavitavyatA nAsti // " . "niyatinA sAmarthyano Azraya karavA vaDe manuSyone zubha athavA azubha je artha prApta thavAno che te avazya thAya che. moTo prayatna |karavAmAM Ave to paNa prANIone je thavAnuM nathI te thataM nathI ane je thavAna cheteno nAza thato nathI. je thavAnuM nathI te thatuM nathI ane je thavAnuM che te yatna sivAya paNa thAya che. jenI bhavitavyatA nathI te hAthamA raheluM hoya to paNa nAza pAme che." mATe zramaNa bhagavaMta mahAvIranI 'maMgulI' kharAba-ayukta 'dharmaprajJaptiH zrutadharmanI prarUpaNA che. kevA prakAranI cha ? tenA uttaramAM kahe che-'asti'ityAdi. badhA bhAvo aniyata che, kAraNa ke te utthAnAdithI thAya che ane utthAnAdi sivAya thatAM nathI. tethI kuMDakolike te devane e pramANe kAM-jo gozAlakano 'utthAnAdi nathI mATe sarva bhAvo niyata che' evA prakArano sundara dharma che, ane 'utthAnAdi che mATe sarva bhAvo aniyata che' pavA prakArano mahAvIrano dharma ayukta cha, ema tenA matano anuvAda karIne kuMDakolika tenA matane Page #122 -------------------------------------------------------------------------- ________________ upAsaka dazAMga sAnuvAda // 122 // dhammapaNNattI, nathi uThANe i vA kamme i vA bale i vA vIrie i vA purisakkAraparakkame ivA, niyayA savvabhAvA, 6 kuMDakomaMgulI NaM samaNassa bhagavao mahAvIrassa dhammapaNNattI, atthi uhANe i vA, kamme i vA, bale i vA vIrie lika ai vA, purisakkAraparakkame i vA, aNiyayA svvbhaavaa| dhyayana. (niyatine Azrita) che. zramaNa bhagavaMta mahAvIranI dharma prajJapti maMgulI-kharAba che. (kAraNa ke temanA mate) utthAna, yAvat puruSa // 122 // kAra-parAkrama che. sarva bhAvo aniyata cha (niyatine Azrita nathI). dRSita karavA mATe be vikalpa kare che-'tume Na ' ityAdi. pUrvanA vAkyamA 'yadi jo-e padanuM grahaNa karelu hovAthI A vAkyanI AdimAM 'tadA' to-e padano adhyAhAra jANavo. to te A divya devaRddhi vagere guNa zAthI prApta karyoM ? zaM utthAdi vaDe 'udAhu athavA utthAnAdi sivAya ? paTale ke tapa brahmacarya vagerenA AcaraNa sivAya prApta karyoM ? jo utthAnAdi sivAya prApta kayoM-e pakSa | gozAlakanA matano Azraya karelo hovAthI tane saMmata che to je jIvone utthAnAdi-tapazcaryA vagere nathI te jIvo devo kema nathI? pUchanArano A abhiprAya che-jema tArI mAnyatAthI tuM puruSakAra vinA deva thayo che, paNa sarva jIvo je utthAnAdi vinAnA che te devo 10 thavA joie, parantu pa pramANe iSTa nathI, mATe utthAnAdino apalApa karavAnA pakSamA dUSaNa che. ane jo te A Rddhi utthAnAdi vaDe prApta karI che to je tuM kahe che ke 'gozAlakano mata sundara che ane mahAvIrano mata sundara nathI te tAraM mithyA vacana che, kAraNa ke teno vyabhicAra-anyathApaNuM che. teNe pama kAM paTale te deva 'zaMkitaH' zaMkAvALo thayo-zu gozAlakanA mata satya che ke mahAbIrano mata satya che! kAraNa ke teNe mahAvIrano mata yuktithI siddha kayoM che, tethI AvA prakAranA vikalpavALo thayo. 'kAMkSitaH' mahAbIrano mata paNa sAro che, kAraNa ke yuktiyukta che' AvA prakAranA vikalpavALo thayo. yAvat zabdanA kathanathI 'bhedamApannaH' | 00) matimedane prApta thayo. kAraNa ke 'gozAlakano mata ja sAro cha pa nizcayathI rahita thayo che. tathA 'kaluSaM samApannaH' pUrvanA nizca-14 Page #123 -------------------------------------------------------------------------- ________________ upAsaka dazAMga sAnuvAda. 6 kuMDakolika adhyayana. // 123 // // 123 // ** 4. tANaM se kuNDakolie samaNovAsA taM devaM evaM vayAsI-jahaNaM devA ! sundarI gosAlassa maGaliputtassa dhammapaNNattI-natthi uhANe i vA jAva niyayA savabhAvA, maMgulI NaM samaNassa bhagavao mahAvIrasma dhammapaNNattI-asthi uhANe i vA jAva aNiyayA savvabhAvA, tume NaM devA ! imA eyArUvA divyA devihI divvA devajjuI dibve devANubhAve kiNA laDhe, kiNA patte, kiNA abhisamannAgae, ki uhANeNaM jAva purisakAraparakameNaM, udAha aNuTTANeNaM akammeNaM jAva apurisakkAraparakkameNaM? tae NaM se deve kuNDakoliyaM samaNovAsayaM evaM bayAsI-evaM khalu, devANuppiyA ! mae imeyArUvA divvA deviDDI 3 aNuhANeNaM jAva apurisakkAraparakameNaM 4. tyAra bAda te kuMDakolika zramaNopAsake te devane A pramANe kayu-he deva ! jo maMkhaliputra gozAlakanI dharmaprajJapti, (jemAM) utthAna nathI, yAvat sarva bhAvo niyata cha-e suMdara hoya ane zramaNa bhagavaMta mahAbIranI 'utthAna che, yAvat sarva bhAvo aniyata che e dharmaprajJapti kharAba hoya to he deva ! teM A divya devaRddhi, divya devadyuti, divya devAnubhAva-devaprabhAva zAthI meLavyo, zAthI prApta kayoM, zAthI abhimukhapaNe prApta kayoM? zuM utthAna vaDe, yAvat puruSakAra-parAkrama vaDe ? athavA utthAna sivAya, karma sivAya ke puruSakAra-parAkrama sivAya ? te vAra pachI te deve kuMDakolika zramaNopAsakane A pramANe karyu-e pramANe kharekhara he devAnupriya ! meM yathI viparyayarUpa kaluSapaNAne prApta thayo che. gozAlakamatane anusaranAranA mata baDe mithyAtvane prApta thayelo che. athavA 'ANe mate jityo' e khedapa kaluSita bhAvane prApta thayo. tethI te kuMDakolika zramaNopAsakane 'kiMci pAmokvaM' kaMda paNa uttara Aikvittae 'AkhyAtuM' ApavAne 'no saMcApada' zaktimAn thato nathI. *********** +.. *** Page #124 -------------------------------------------------------------------------- ________________ upAsaka dazAMga sAnuvAda. lika adhyayana. // 124 // // 124 // laddhA pattA abhismnngyaa| tae NaM se kuNDakolie samaNovAsae taM devaM evaM vayAsI-jai NaM devA! tume imA | eyArUvA divyA deviDDI 3 aNuhANeNaM jAva apurisakkAraparakkameNaM laddhA pattA abhisamannAgayA, jesi NaM jIvANaM natthi uhANe i vA jAva parakame i vA, te kiM na devA ? aha NaM devA ! tume imA eyArUvA divvA deviDDI 3 uhANeNaM jAva parakameNaM laddhA pattA abhisamannAgayA, to jaM vadasi-sundarI NaM gosAlassa maGkhaliputtassa dhammapaNNattI, natthi uhANe i vA jAva niyayA savvabhAvA, maMgulI NaM samaNassa bhagavao mahAvIrassa dhammapaNNattIasthi uhANe i vA jAva aNiyayA savvabhAvA, taM te micchaa| tae NaM se deve kuNDakolieNaM samaNovAsaeNaM evaM vutte samANe saMkie jAva kalusaM samAvanne no saMcAi kuNDakoliyarasa samaNovAsayasa kiMci pAmokkhamAikkhi. A AvA prakAranI divya devaRddhi utthAna sivAya yAvat puruSakAra-parAkrama sivAya meLavI che, prApta karI che, abhimukha paNe prApta karI che. tyAra bAda te kuMDakolika zramaNopAsake te devane e pramANe kayu-he deva ! jo teM A AvA prakAranI divya devaddhi utthAna sivAya yAvat puruSakAra-parAkrama sivAya meLavI, prApta karI abhimukhapaNe prApta karI che to je jIvone vize utthAna nathI, yAvat purupakAra-parAkrama nathI te devo kema nathI ? he deva ! jo teM A AvA prakAranI divya devardvi utthAna vaDe yAvat puruSakAraparAkrama baDe meLavI, prApta karI ane abhimukhapaNe prApta karI to pachI tuM je kahe che ke maMkhaliputra gozAlakanI dharmapajJapti suMdara che, kAraNa ke (temAM) utthAna nathI, yAvat sarva bhAvo niyata che, zramaNa bhagavaMta mahAvIranI dharmaprajJapti kharAba che, (kAraNa ke temAM) utthAna che, yAvat sarva bhAvo aniyata che, te mithyA che. tyAra bAda kuMDakolika zramaNopAsake e pramANe kA eTale te deva zaMkita thayo, yAvat kaluSa Page #125 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ta " upAsakadazAMga sAnuvAda 6 kuMDakolika a dhyayana // 125 // // 125 // |ttae, nAmamuddayaM ca uttarijayaM ca puDhavisilApaTTae Thavei, ThavettA jAmeva disi pAunbhUe tAmeva disiM pddige| 5. teNaM kAleNaM teNaM samaeNaM sAmI samosaMDhe / tae NaM se kuNDakolie samaNovAsae imIse kahAe laddhaDe haTTha0 jahA kAmadavo tahA niggacchai jAva pajjuvAsai / dhammakahA / 6. 'kaNDakoliyA isamaNe bhagavaM mahAvIre kuNDakoliya samaNovAsayaM evaM bayAsI-se naNaM kuNDakoviparyayane prApta thayo ane kuMDakolika zramaNopAsakane kaI paNa uttara ApavAne zaktimAn na thayo. teNe nAmamudrA ane uttarIya vastrane pRthivIzilApaTTa upara mUkyA, ane mRkIne je dizAthI Avyo hato te dizA tarapha gayo. .. 5. te kALe ane te samaye mahAvIra svAmI samosaryA. tyAre te kuMDa kolika zramaNopAsaka A mahAvIra svAmI AvyAnI vAta vaDe vidita thayelo hRSTa-prasanna thayo ane kAmadevanI peThe vaMdana karavA mATe nIkaLe che yAvat paryupAsanA kare che. (bhagavaMte) | dharma kathA kahI. 6. 'he kuMDakolika' ema saMbodhI zramaga bhagavAna mahAvIre kuMDakolika zramaNopAsakane A pramANe kA-he kuMDakolika ! kharekhara 6 'gihamajjhAvasantANa'ti gRhavAsamA rahenArA, 'Na' vAkyAlaMkAramA vaparAya che. 'anyayUthikAna' anyatIthikone 'arthaH' jIvAdi padArthoM vaDe, athavA sUtranA artho vaDe, hetubhiH' anvaya' ane vyatireka svarUpavALA hetuo vaDe, 'praznaH' bIjAne pUchavA yogya padArtho vaDe, 1 yatsattve yatsattvamanvayaH' jenA astitvamA jenuM astitva hoya te anvaya, ane 'yadabhAve yadabhAvo vyatirekaH' jenA abhAvamA jeno abhAva hoya te vyatireka. kAyakAraNabhAva anvaya byatirekathI jaNAya che, jemake mATInA astitvamA ghaTarnu astitva ane tenA abhAvamA ghaTano abhAva che, mATe mATI ghaTanu kAraNa che. Page #126 -------------------------------------------------------------------------- ________________ upAsaka-1 dazAMga sAnuvAda // 126 // 6 kuMDakolika adhyayana | // 126 // | liyA ! kalaM tubbha pubvAvaraNhakAlasamayaMsi asogavaNiyAe ege deve antiyaM paaubhvitthaa| tae NaM se deve nAmamudaM ca taheva jAva paDigae / se nUNaM kuNDakoliyA! aDhe samajhe ? hantA asthi / taM dhanne siNaM tuma kuNDakoliyA! jahA kAmadevo / 'ajjo' i samaNe bhagavaM mahAvIre samaNe nigganthe ya niggandhIo ya AmantittA evaM vayAsI-jai tAva ajjo gihiNo gihamajjhAvasantA NaM annautthie aTehi ya heUhi ya pasiNehi ya kAraNehi ya vAgaraNehi ya nippaTThapasiNavAgaraNe karenti, sakA puNAI ajjo samaNehiM nigganthehiM duvAlasaGgaM kAle tArI pAse madhyAhna samaye azokavAnikAmAM koI eka deva Avyo hato. tyAra bAda te deve tArI nAmamudrA ane uttarIya lai lI, ityAdi yAvat te pAcho gayo. he kuMDakolika! kharekhara A artha satya che ? hA, che. to kuMDakolika ! tuM dhanya cho, vagere kAmadevanI peThe kahevU. 'he Aryo' ema saMbodhI zramaNa bhagavaMta mahAvIre nirgrantho ane nirgranthIone A pramANe kaDaM-he Aryo ! jo gRhasthAvAsamA rahetA gRhastho artha, hetu, prazna, kAraNa ane uttara vaDe anyatIthikone niruttara kare che to he Aryo ! dvAdazAMga 'kAraNaH' upapatti-yuktio baDe, sAvitI caDe, 'vyAkaraNaiH' bIjAe pUchelA praznonA uttara ApavA baDe, 'nippapasiNavAgaraNe' tti. nirasta ane spaSTa karyA che praznanA vyAkaraNa-uttaro jeonA eghA, athavA prAkRta hovAthI 'niSpiSTapraznavyAkaraNAn' niSpiSTa-khaMDana | |karelA che prazzanA uttaro jeonA pavA prakAranA kare che. 'sakA puNati he AyoM! zramaNopa nirasta ane spaSTa karelA che praznottara | jeonA pavA anyatIrthikone karavA zakya ja che. upAsakadazAnA chaThA adhyayanano TIkAnuvAda samApta. XECXXCXXXXCCCCCCCCXXX TOXXXSSS* Page #127 -------------------------------------------------------------------------- ________________ upAsakadazAMga sAnuvAda // 127 // gaNipiDagaM ahiz2amANehiM annautthiyA aTThehi ya jAva niSpaTTapasiNavAgaraNA karittae / tae NaM samaNA nigandhAya niggandhIo ya samaNassa bhagavao mahAvIrassa tahatti eyamahaM viNaeNaM paDisuNenti / tae NaM se kuNDako lie samaNovAsae samaNaM bhagavaM mahAvIraM vandai namasai, vadittA namasittA pariNAI pucchaDa, pucchittA aTTamAdiyara, AdiittA jAmeva disaM pAuvabhUe tAmeva disaM pddige| sAmI bahiyA jaNavayavihAraM viharai / 7. tae NaM tassa kuNDakoliyassa samaNovAsayassa bahahiM sIlavjAva bhAvemANassa codassa saMccharAI intAI, paNNarasamassa saMvaccharassa antarA vahamANassa annayA kayAi jahA kAmadevo tahA jeTThaputtaM vettA tadA posahasAlAe jAva dhammapaNNatti uvasampajittA NaM viharaH / evaM ekkArasa uvAsagapaDimAo taheba jAva gaNipiTakanuM adhyayana karatA evA zramaNa nirgranthoe artha vaDe yAvat anyatIrthikone niruttara - nirAsa karavA zakya che. tyAra | pachI zramaNa nirgrantho ane nirgranthIo zramaNa bhagavaMta mahAvIranA e arthane 'taha'tti kahI vinaya vaDe svIkAre che. tyAra bAda kuMDa kolika zramaNopAsaka zramaNa bhagavaMta mahAvIrane vandana ane namaskAra kare che. vandana ane namaskAra karI, prazno pUche che, pUchIne arthane grahaNa kare che, artha grahaNa karIne je dizAthI Avyo hato te dizA tarapha gayo. pachI mahAvIrasvAmI bahAranA dezomAM vihAra kare che. tyAra bAda te kuMDakolika zramaNopAsakane ghaNA zIla- vratAdi baDe yAvat AtmAne bhAvita karatA cauda varSa vyatIta thayA ane paMdaramA varSAnI bacce vartatA tene anya divase ( kadAcit madhya rAtrinA samaye dharmajAgaraNa karatAM AvA prakArano saMkalpa thayo-ityAdi) kAmadevanI peThe te pramANe jyeSTha putrane sthApIne ane temaja popadhazAlAmAM yAvad dharmaprajJaptino svIkAra karIne vihare che. ema 6 kuMDakolika a dhyayana // 127 // Page #128 -------------------------------------------------------------------------- ________________ upAsaka dazAMga sAnuvAda 7 saddAlaputra dhyayana sohamme kappe aruNajjhae vimANe jAva antaM kAhiha / nikkhevo|| ___ sattamassa aGgassa uvAsagadasANaM chaTheM ajjhayaNaM samattaM agiyAra upAsaka pratimAo temaja pALIne yAvat saudharma devalokamAM aruNadhvaja vimAnane vize utpanna thayo yAvat pachI (ma- | hAvidehamAM) karmono anta karaze. ahIM nikSepa kahevo. sAtamA upAsakadazAnA chaTThA adhyayanano anuvAda samApta. // 128 // ||128 // 7 ajjhayaNaM / 1. sattamassa ukkhevo| polAsapure nAma nayare / sahassambavaNe ujANe / jiyasattU raayaa| tattha NaM polAsapure nayare saddAlaputte nAma kumbhakAre AjIviovAsae parivasai, AjIviyasamayaMsi laddhaDhe gahiyaDhe pu 7 saddAlaputra adhyayana. 1. sAtamA adhyayanano upodghAta kahevo-(zramaNa bhagavAn mahAvIre chaTThA adhyayanano A artha kahyo che to sAtamA adhyaya| nano zo artha che ?) polAsapura nAme nagara hatuM. sahasAmrabana nAme udyAna hatuM. jitazatru rAjA hato. te polAsapura nagaramA AjIvikanA 1. sAtamu adhyayana sugamaja che, parantu 'AjIviovAsapatti. 'AjIvikAH' gozAlakanA ziSyo, teono upAsaka-zrAvaka 'labdhArtha' Page #129 -------------------------------------------------------------------------- ________________ upAsakadazAMga sAnuvAda 7 saddAlaputra adhyayana // 129 // // 129 // cchiyaTTe viNicchiyaDhe abhigayaDhe advimiMjapemANurAgaratte ya, ayamAuso! AjIviyasamae aDhe ayaM paramaDhe sese aNadvetti AjIviyasamaeNaM appANaM bhAvemANe viharai / tassa NaM saddAlaputtassa AjIviovAsagassa ekkA hiNNakoDI nihANapauttA, ekkA buDvipauttA, ekkA pavittharapauttA, eke vae dasagosAhassieNaM vaeNaM || tassa NaM saddAlaputtassa AjIviovAsagassa aggimittA nAma bhAriyA hotthA / tassa NaM saddAlaputtassa AjIviovAsagassa polAsapurassa nagarassa bahiyA pazca kumbhakArAvaNasayA hotthA / tattha NaM bahave purisA di| paNabhaibhattaveyaNA kallAkalliM bahave karae ya vArae ya pihaDae ya ghaDae ya addhaghaDae ya kalasae ya aliJjarae siddhAntano artha jeNe jANyo che, jeNe artha grahaNa karyo che, jeNe artha pUchayo che, jeNe artha vizeSataH nizcita karyo che ane jeNe tAtparyathI arthane jANyo che evo, tathA asthinI majjAmAM premanA anurAga baDe raMgAyelo AjIvikano upAsaka saddAlaputra nAme kuMbhAra raheto hato. he AyuSman ! A 'AjIvikano samaya-siddhAnta eja artharUpa che, eja paramArtharUpa che ane bAkI badhu anartha rUpa cha' ema te AjIvikanA samaya vaDe AtmAne bhAvato-vAsita karato vihare che. te AjIvikanA upAsaka saddAlaputrane eka zravaNathI artha jANelo cha jeNe payo, eTale jeNe zravaNa mAtra kareluM che pavo, 'gRhItArthaH' bodha thavAthI jeNe artha jANela che pavo, 'pRSTArthaH' saMzaya paDavAthI jeNe artha pUchyo che pavo, 'nizcitArthaH' uttara maLavAthI vizeSa nizcita karela che artha jeNe evo AjIvikopAsaka saddAlaputra hai. 'diNNabhaibhattaveyaNa tti dattabhRtibhaktavetanaH-Apyu che bhRti-pagAra, bhakta-bhojana rUpa vetana-mUlya jeone evA. 'kallAkaliM' Page #130 -------------------------------------------------------------------------- ________________ upAsaka dazAMga sAnuvAda // 13 // BOOKCEERXXX ya jambUlae ya uTTiyAo ya karenti / anne ya se bahave purisA dinnabhaibhattaveyaNA kallAkalliM tehiM bahahiM| ICO7 saddAlaputra karaehi ya jAca uhiyAhi ya rAyamaggaMsi vittiM kappemANA viharanti / adhyayana 2. tae NaM se saddAlaputte AjIviovAsae annayA kayAi pubvAvaraNhakAlasamayaMsi jeNeva asogavaNiyA teNeva uvAgacchai, uvAgacchittA gosAlassa maGkhaliputtassa antiyaM dhammapaNNattiM uvasampajittA gaM // 130 // hiraNyakoTi nidhAnamA rahelI, eka vyAje mRkelI ane eka koTi dhanadhAnyAdinA vistAramA rokAyelI hatI. tene dasa hajAra gAyornu eka vraja hatuM. te AjIvikopAsaka saddAlaputrane agnimitrA nAme bhAryA hatI. te AjIvikopAsaka saddAlaputrane polAsapura nagaranI bahAra kuMbhakAranA pAMcaso hATa hatA. temAM jene bhRti-pagAra ane bhojana rUpa vetana-mUlya Apyu cha evA ghaNA puruSo dareka prabhAte ghaNA karaka, vAraka, piThara, thaTa, ardhaghaTa, kalaza, aliMjara, jaMbUla ane uSTrikA kare che. ane jene pagAra ane bhojanarUpa mUlya Apyu che evA | bIjA ghaNA puruSo dareka prabhAte te ghaNA karako, yAvat uSTrikA vaDe rAjamArgamA potAnI AjIvikA karatA vihare che. 2. tyAra bAda te AjIvikopAsaka saddAlaputra anya koI divase madhyAhnakALe jyAM azokavanikA che tyAM Ave che. tyAM dareka prabhAte, 'bahun karakAn'-pANI bharavAnI ghaDIo, 'vArakAn' gaTakuDAM, piTharakAn' tAvaDIo, 'ghaDakAn' ghaDAo, 'ardhaghaTakAn' aradho ghaDo pANI samAya tevA nAnA ghaDA, 'kalazakAn' amuka prakAranA AkAravALA moTA ghaDAo, 'jaMvUlakAn' lokanI prasiddhitho jANavA yogya (caMbuo), 'uSTrIkAH' madya ane tela vagerenA pAtra vizeSa, gADavA. 2. 'pahira' Avaze, 'ihaM' thA nagaramAM, 'mahAmAhaNe'tti. mA inmi-huM nahi harNa, athavA pote hanana-hiMsAthI nivRtta thai bIjAne 'mA hana'-na haNo pama kahe te mAhana, ane teja mana, vacana karaNAdi vaDe Ajanma-janma paryanta ? (jIvanaparyanta) sUkSmAdi medavALA XXXXXXXXXXXX Page #131 -------------------------------------------------------------------------- ________________ upAsakadazAMga sAnuvAda maddAlaputra adhyayana // 13 // 131 // viharai / tae NaM tassa saddAlaputtassa AjIviovAsagassa ege deve antiyaM pAubhavitthA / tae NaM se deve antalikkhapaDivanne sakhikhiNiyAiM jAva parihie saddAlaputtaM AjIviovAsayaM evaM vayAsI-ehiiNaM devANuppiyA ! kallaM ihaM mahAmAhaNe uppannaNANadaMsaNadhare tIyapaTupannamaNAgayajANae arahA jiNe kevalI savvaNNU savvadarisI telokkavahiyamahiyapUie sadevamaNuyAsurassa logassa accaNijje vandaNijje sakkAraNijje saMmANaNijje kallANaM maGgalaM devayaM ceiyaM jAva pajjuvAsaNijje taccakammasampayAsampautte, taM NaM tuma vandejAhi, jAva AvIne maMkhaliputra gozAlakanI pAse dharmaprajJaptino svIkAra karIne vihare che. te pachI AjIvikopAsaka saddAlaputranI pAse eka deva Avyo, ane ghugharIo sahita zreSTha vastra jeNe paherelA che evA te deve 'aMtarIkSapratipannaH' AkAzamA rahI AjIvikopAsaka saddAlaputrane A pramANe kaDaM-he devAnupriya ! AvatI kAle ahIM mahAmAhaga, utpanna thapelA jJAna ane darzanane dhAraNa karanArA, atIta, vartamAna ane bhaviSyane jANanArA, arihaMta, jina, kevalI, sarvajJa ane sarvadarzI traNa loka vaDe avalokita, mahita-stuti karAyelA ane pUjita, deva, manuSya ane asura sahita lokane arcanIya, vandanIya, satkAra karavA yogya, sanmAna karavA yogya, kalyAga, maMgala, deva ane caityanI peThe upAsanA karavA yogya, satya karmanI saMpattiyukta evA (puruSa) Avaze, mATe tuM vaMdana karaje, yAvat paryujIvanI hiMsAthI nivRtta thayela hovAthI mahAmAhana kahevAya che. paTale A nagaramAM mahAmAhana Avaze. 'uppannanANadasaNadhare utpanna-AvaraNanA kSayathI pragaTa thayela jJAna ane darzanane dhAraNa karanAra, ane ethIja 'atItapratyutpannAgatajJAyakaH' atIta-bhUta, pratyutpanna-vartamAna ane anAgata-bhaviSya kALane jANanAra, 'arahati azoka vRkSAdi mahAprAtihAryarUpa pUjAne yogya hovAtho arhan , athavA sarvajJa Page #132 -------------------------------------------------------------------------- ________________ upAsaka dazAMga sAnuvAda // 132 // | pajjuvAsenjAhi, pADihArieNaM pIDhaphalagasijjAsaMthAraeNaM uvanimantejAhi / doccapi tacaMpi evaM vayai, vaittA C7 saddAlaputra jAmeva disaM pAunbhUe tAmeva disaM pddige| adhyayana 3. tae NaM tassa saddAlaputtassa AjIviovAsagassa teNaM deveNaM evaM vuttassa samANassa imeyArUve ajjha pAsanA karaje, tathA prAtihArika (pAchA ApavA yogya) pITha-Asana, phalaka-pATIu, zayyA-vasati-sthAna, ane saMstAraka-saMthArA // 132 // vaDe nimaMtraNa karaje. ema bIjIvAra ane trIjIvAra kahyu , kahIne (te deva) je dizAthI Avyo hato te dizA tarapha gayo. 3. tyAra bAda te deve e pramANe kayuM eTale AjIvikopAsaka saddAlaputrane A AvA prakArano adhyavasAya thayo-e pramANe hovAthI avidyamAna che raha-ekAnta jene te 'arahAH' jene ekAnta-chAnuM nathI evA, rAgAdino jaya karanAra hovAthI jina, kevalaparipUrNa, zuddha athavA ananta zAnAdi jene che te kevalI, atItAdinuM jJAna chatAM sarva jJAna prati zaMkA thAya mATe sarvakSa-sarvane vize. SapaNe jANanAra. kAraNa ke temane sAkAra upayoga che. 'sarvadarzI' anAkAra upayoganA sAmarthyathI sarvane sAmAnyapaNe dekhanAra, tathA 'telokvahiyamahiyapUyae' praNa loka vAsI jana vaDe 'avahitaH' sarva aizvaryAdi. atizayanA samUhane jovAmAM tatpara mana vaDe atyanta harSa vaDe ane atizaya kutUhalathI animeSa locana vaDe joyelA, 'mahiyatti sevyapaNe icchita, 'pUjitaH' puSpAdithI pUjAyelA pavA. paja bAbatane spaSTa kare che. 'sadevamanujAsuramya' devasahita manuSya ane asuro jene vize che evA lokane puSpAdi vaDe arcana karavA yogya, 'vandanIyaH' stuti vaDe vandana karavA yogya, 'satkaraNIyaH' satkAra karavA yogya, Adara karavA yogya, 'sanmAnanIyaH' abhyutthAna vagere vinaya karavA vaDe sanmAna karavA yogya, kalyANa, maMgala ane deva rUpa che evo buddhi vaDe. upAsanA karavA yogya, 'taJcakammasaMpayAsaMpautte'tti.tathya-avazya saphala hovAthI satya phaLa karmonI sampatti vaDe yukta evA prakAranA che.. Page #133 -------------------------------------------------------------------------- ________________ upAsakadazAMga sAnuvAda saddAlaputra adhyayana | // 133 // // 133 // thie 4 samuppanne-'evaM khalu mamaM dhammAyarie dhammovaesae gosAle maGkhaliputte, se Na mahAmAhaNe uppannaNANa- dasaNadhare,jAva taccakammasampayAsampautte, seNaM kallaM ihaM havvamAgacchissai |te NaM taM ahaM vandissAmi, jAva pajjuvAsissAmi, pADihArieNaM jAva uvanimantissAmi / 4. tae NaM kallaM jAva jalante samaNe bhagavaM mahAvIre jAvasamosarie / parisA niggayA jAva pajjuvAsai / tae NaM se saddAlaputte AjIviovAsae imIse kahAe laDhe samANe 'evaM khalu samaNe bhagavaM mahAvIre jAva viharai, taM gacchAmi NaM samaNaM bhagavaM mahAvIraM, vandAmi jAva pajjuvAsAmi' evaM sampehei,saMpehittA bahAe jAva kharekhara mArA dharmAcArya ane dharmopadezaka gozAla maMkhaliputra che te mahAmAhaNa, utpanna thayelA jJAna-darzanane dhAraNa karanArA, yAvat satya karmanI saMpattithI yukta che. ane te kAle ahIM zIghra Avaze, tethI huM temane vaMdana karIza, yAvat temanI paryupAsanA karIza. ane prAtihArika pITha-Asana vagere baDe nimantraNa karIza. 4. te pachI kAle yAvat sUryodaya thatAM zramaNa bhagavAn mahAvIra samosaryA. pariSad vAMdavAne nIkaLI, yAvat temanI paryupAsanA karI. tyAra vAda AjIvikopAsaka saddAlaputra A vAtathI vidita thaI 'e pramANe kharekhara zramaga bhagavAn mahAvIra yAvat vihare che, mATe zramaNa bhagavaMta mahAvIranI pAse jauM, temane vAMduM ane temanI paryupAsanA karUM' ema vicAra kare che. vicAra karI snAna karI 4. 'kalaM' ahIM yAvat zabdanA grahaNathI 'pAuppabhAyAe rayaNIe (prAduSprabhAtAyAM rajanyAM-prAtaHkAlano AvirbhAva thayo ke jemAM evI rAtri thAM) tyAMthI mAMDI 'jalante sUrie' (jvalati sUrya-teja baDe sUrya dedopyamAna thatAM) tyAM sudho prabhAtarnu varNana jANavU ane tenI jJAtAsUtranA upodghAtanI jema vyAkhyA karavI. Page #134 -------------------------------------------------------------------------- ________________ saddAlaputra adhyayana upAsakadazAMga sAnuvAda // 134 // | // 134 // pAyacchitte suddhappAvesAI jAva appamahagyAbharaNAlaMkiyasarIre maNussavaggurAparigae sAo gihAo paDiNikkhamai / paDinikkhamittA polAsapuraMnayaraM majhamajheNaM niggacchai / niggacchittA jeNeva sahassambavaNe ujANe jeNeva samaNe bhagavaM mahAvIre teNeva uvAgacchai / uvAgacchittA tikkhutto AyAhiNaM payAhiNaM karei, karettA vandai namasai, vaMdittA namaMsittA jAva pajjuvAsai // 5. tae NaM samaNe bhagavaM mahAvIre saddAlaputtassa AjIviovAsagassa tIse ya mahai0 jAva dhammakahA smttaa| 'saddAlaputtA' i samaNe bhagavaM mahAvIre saddAlaputtaM AjIviovAsayaM evaM vayAsI-'se nUNa saddAlaputtA! | kallaM tumaM puvAvaraNhakAlasamayaMsi jeNeva asogavaNiyA jAva viharasi / tae NaM tumbhaM ege deve antiyaM pAu| kautuka, maMgala ane prAyazcitta karI zuddha ane praveza yogya vastro paherI alpa ane mahAmUlyavALA ghareNA ghaDe zarIrane alaMkA karI manuSyarUpI vAgurA (jALa) vaDe vIMTAyelo te potAnA gharathI bahAra nIkaLe che. nIkaLIne polAsapura nagaranA madhya bhAgamAM thaine jAya che. jaine jyAM sahasrAmravana nAme udyAna che ane jyAM zramaNa bhagavAna mahAvIra che tyAM Ave che, AvIne traNa vAra pradakSiNA kare che, pradakSiNA karIne vaMdana namaskAra kare che. vaMdana namaskAra karIne paryupAsanA kare che. 5. tyAra bAda zramaNa bhagavAna mahAvIre AjIvikopAsaka saddAlaputrane ane atyanta moTI pariSadane dharmakathA kahI, yAvat dharma kathA samApta thaI. 'he saddAlaputra' ! ema saMbodhI zramaNa bhagavAn mahAvIre AjIvikopAsaka saddAlaputrane A pramANe kaDyu-'saddAlaputra ! gai kAle tuM madhyAhnakALe jyAM azokavanikA che tyAM yAvat rahyo hato, tyAre tArI pAse eka deva Avyo. te pachI te Page #135 -------------------------------------------------------------------------- ________________ upAsakadazAMga sAnuvAda saddAlaputra adhyayana // 135 // // 135 // ubhvisthaa| tae NaM se deve antalikagvapaDivanne evaM bayAsI-haM bho saddAlaputtA!taM ceva savvaM jAva pajjuvAsi-1 ssAmi' / se nRNaM sahAlaputtA ! aDhe samajhe ? haMtA asthi / no khalu sadAlaputtA ! teNaM devegaM gosAlaM maGkhaliputtaM pagihAya evaM vutte / tae NaM tassa sahAlaputtassa AjIviovAsayasma samaNeNaM bhagavayA mahAvIreNaM evaM vuttassa samANassa imeyArUve ajjhathie 4-'esa NaM samaNe bhagavaM mahAvIre mahAmAhaNe uppannaNANasaNadhare jAva taccakammasampayAsampautte, taM seyaM khalu mamaM samaNaM bhagavaM mahAvIraM vandittA namaMsittA pADihArieNaM pIDhaphalaga jAva uvanimantittae' evaM sampehei, saMpehittA uhAe uddei, uDhettA samaNaM bhagavaM mahAvIraM vandai namasai, vandittA namaMsittA evaM vayAsI-'evaM gvalu bhante ! mamaM polAsapurassa nayarassa bahiyA paJca kumbhakAdeve AkAzamA rahI A pramANe kA-he saddAlaputra ! (kAle A nagaramA mahAmAhaNa Avaze) ityAdi badhu kahe, yAvat (tane vicAra thayo ke) 'hu~ sevA karIza.' saddAlaputra ! kharekhara A artha yukta che ? (saddAlaputre kayu) hA, che. parantu he saddAlaputra ! te deve maMkhaliputra gozAlakane uddezIne e pramANe kartuM na hotuM. tyAra pachI AjIvikopAsaka saddAlaputrane zramaga bhagavaMta mahAvIre ema kayuM eTale AvA prakArano A adhyavasAya thayo-A zramaNa bhagavaMta mahAvIra mahAmAhaNa, utpanna thayela jJAna-darzanane dhAraNa karanArA, yAvat satya karmanI saMpattiyukta che, te mATe mAre zramaNa bhagavaMta mahAvIrane vaMdana namaskAra karIne prAtihArika ( pAchA ApakA yogya ) pITha-Asana, phalaka-ityAdi vaDe nimantraNa karavU zreya-yogya che' ema vicAra kare che. ema vicAra karIne prayatna vaDe uThe che, uThIne zramaNa bhagavaMta mahAvIrane vandana namaskAra kare che, vaMdana namaskAra karIne teNe ema kahyu-he bhagavan ! kharekhara polAsapura nagaranI bahAra mArA Page #136 -------------------------------------------------------------------------- ________________ upAsaka dazAMga sAnuvAda // 136 // rAvaNasayA / tattha NaM tugbhe pADihAriyaM pIDha0jAba saMdhArayaM ogivhittA NaM viharaha' / tae NaM samaNe bhagavaM mahAvIre saddAlaputtassa AjIviovAsagassa eyamahaM paDisuNei, paDisuNettA saddAlaputtassa AjIviovAsa|gassa paJcakumbhakArAvaNasaesa phAsuesaNijjaM pADihAriyaM pIDhaphalaga0 jAva saMthArayaM ogivhittA NaM viharaH / 6. tae NaM se saddAlaputte AjIviovAsae annayA kayAi vAyAhayayaM kolAla bhaNDaM anto sAlAhiMto bahiyA nINei, nINettA AyavaMsi dalayai / tae NaM samaNe bhagavaM mahAvIre saddAlaputtaM AjIviovAsayaM evaM pAMca so kuMbhAranA hATo che, tyAM tame prAtihArika pITha, phalaka yAvat saMthArAne grahaNa karIne raho. tyAra bAda zramaNa bhagavAn mahAvIra AjIvikopAsaka saddAlaputranI e bAta svIkAre che, svIkArI AjIvikopAsaka saddAlaputranA pAMcaso kuMbhAranA hATomAM prAsuka ane eSaNIya (nirdoSa) prAtihArika pITha, phalaka yAvat saMthArAne grahaNa karIne vihare che. 6. tyAra pachI AjIvikopAsaka saddAlaputra anya koI divase zAlAmAMthI bahAra kADhe che. bahAra kADhIne taDakAmAM sUkave che. tyAre vAtAhata - vAyuthI sukAyela kuMbhAranA pAtra aMdara rahelA chetene zramaNa bhagavAn mahAvIre AjIvikopAsaka saddAlaputrane kadhuM - 6 'vAyAhayagaM ti. vAtAhataM vAyu vaDe kaMDaka sUkAyelAM, kAcA, 'kolAlabhaMDe ti kulAla-kuMbhAra, tenA saMbandhI te kaulAla - kuMbhAre ghaDelA bhAMDa-pAtra . pa puruSakAravaDe karAya che ke te sivAya karAya che ? pa pramANe bhagavaMte pUchadhuM paTale te niyativAda rUpa gozAlakanA mata vaDe bhAvita-vAsita hovAthI 'puruSakAravaDe karAya che' e uttara ApavAmAM potAnA matano tyAga ane paramatanA svIkArarUpa doSane jANatA teNe 'apuruSakAreNa' puruSakAra sivAya karAya che ema uttara Apyo che. tyAra pachI teNe svIkArela niyatimatano 7 saddAlaputra adhyayana // 136 // Page #137 -------------------------------------------------------------------------- ________________ upAsakadazAMga sAnavAda 7 saddAlaputra adhyayana // 137 // AN H137 // vayAsI-'sahAlaputtA ! esa NaM kolAlabhaNDe kaoM? tae NaM se sahAla putte bhAjIviovAsae samaNaM bhagavaM mahAvIraM evaM vayAsI-esa NaM bhante ! puTiva maTTiyA AsI, tao pacchA udaeNaM nimijai, nimittA chAreNa ya kariseNa ya egayao mIsijjai, misittA cakke Arohijjai, tao bahave karagA ya jAva uhiyAo ya kajati / tae NaM samaNe bhagavaM mahAvIre saddAlaputtaM AjIviovAsayaM evaM vayAsI-'saddAlaputtA ! esa NaM kolAlabhaNDe kiM uThANeNaM jAva purisakAraparakkameNaM kajati, udAhu aNuTThANeNaM jAva apurisakkAraparakkameNaM he saddAlaputra ! 'A kuMbhAranA pAtra kevI rIte thAya cha 1 te pachI AjIvikopAsaka saddAlaputre zramaNa bhagavAn mahAvIrane A pramANe kAbhagavan ! A pUrva mATI hatI, tyAra pachI te pANI vaDe sthApana karAya che-palALAya che, palALIne rAkha ane chANa baDe ekatra meLavAya che, meLavIne cakra (cAka) upara caDAvAya che. tyAra pachI ghaNA karako (pANI bharavAnA ghaDA) yAvad uSTrikA (ghI tela bharavAnA pAtra) karAya che. tyAra pachI zramaNa bhagavAn mahAvIre AjIvikopAsaka saddAlaputrane A pramANe kaDaM-he sahAlaputra ! A kuMbhAranA pAtra utthAna (prayatna) nirAsa karavA mATe pharIthI prazna karatA bhagavAn mahAvIra kahe che-'saddAlaputtA' ityAdi.he saddAlaputra ! jo koi puruSa tArA vAtAhataghAyuthI sUkAyelA paTale kAcA, athavA 'pakkelayaM' pakva-agnithI pAkelA kaulAlabhAMDa-pAtrane 'apahareda vA' corI jAya, vikireda vA' jyAM tyAM pheMkI de, 'bhindyAd vA' kANAM kare, phoDI nAMkhe, 'AchindyAd vA' hAthatho khucavIne baLAtkAre lai le, 'vichindyAd vA' pa pAThAntara che paTale vividha prakAre cheda kare, 'pariSThApayed vA' bahAra laine tyAga kare, te puruSane zuM tuM daMDa 'nivattejAsi-nirvartayasi-kare? te puruSane huM 'AosejjA vA' AkrozayAmi-Akroza karuM, 'tuM marI gayo che'ityAdi zApo-gALo baDe bhAMDaM. 'haNejjA vA' hanmi-daMDAdi Page #138 -------------------------------------------------------------------------- ________________ upAsaka dazAMga sAnuvAda // 138 // kajati'? tae NaM se saddAlaputte AjIviovAsae samaNaM bhagavaM mahAvIraM evaM vayAsI-'bhante ! aNuhANeNaM jAba . 7 saddAlaputra apurisakkAraparakkameNaM, natthi uTTANe i vA jAva parakkame i vA, niyayA svvbhaavaa| adhyayana 7. tae NaM samaNe bhagavaM mahAvIre saddAlaputtaM AjIviovAsayaM evaM vayAsI-'saddAlaputtA ! jai NaM tumbha | kei purise vAyAhayaM vA pakkelayaM vA kolAlabhaNDaM avaharejjA vA vikvirejA vA bhindejA vA acchidejA vA // 138 // baDe, yAvat puruSakAra-parAkrama vaDe karAya che athavA utthAna sivAya, yAvat puruSakAra--parAkrama sivAya karAya che ? tyAre te AjIvikopAsaka saddAlaputre zramaNa bhagavAn mahAvIrane A pramANe kadhu-bhagavan ! utthAna sivAya, yAvat puruSakAra-parAkrama sivAya karAya che. (kAraNa ke) utthAna nathI, yAvat puruSakAra--parAkrama nathI, sarva bhAvo niyata che. 7. te vAra pachI zramaNa bhagavAna mahAvIre AjIvikopAsaka saddAlaputrane A pramANe kardA-sadAlaputra ! jo koI puruSa tArA baDe haguM, 'baMdhejjA vA' badhnAmi thA-rajju bagerethI vAMdhu, 'mahejjA vA mathnAmi-nAza kasaM, 'tajjejjA vA' tarjayAbhi-he durAcAra ! ityAdi vacano baDe tarjanA karUM, 'tAlejA vA' tAuyAmi-capeTA vagerethI tADana karUM. 'nicchoDejjA vA' nizchoTayAmi dhanAdi lai levA baDe bahAra kATuM, "nibhajjejjA vA' nirbhartsayAmi kaTora vacano vaDe nirbharatanA-tiraskAra kasaM ane akALe jIvitAt vyaparopayAmijIvitathI mukta kara, jIvadhI mArI nAMgy. A pramANe bhagavaMta te saddAlaputrane potAnA vacana baDe purupakArano svIkAra karAvI tenA matane dRSita karavA mATe kahe che-'saddAlapuna' ityAdi he sahAlaputra ! jo vAstavika rIte utthAnAdi nathI to tArA bhAMDa koi haraNa karatuM nadhI, ane tuM tene Akroza karato nathI. jo koi tAga bhAMDa haraNa kare che ane tuM tenA upara Akroza kare che ema mAne che chatAM je tuM kahe che ke utthAnAdi nathI' te mizyA-asatya che. Page #139 -------------------------------------------------------------------------- ________________ upAsakadazAMga sAnuvAda 7 saddAlaputra adhyayana // 139 // // 139 // parivejA vA, aggimittAe vA bhAriyAe saddhiM viulAI bhoga bhogAI bhuJjamANe viharejA, tassa NaM tuma purisassa kiM daNDaM nivattejAsi? bhante ! ahaM NaM taM purisaM AosejA vA haNejjA vA bandhejA vA mahejA vA tajjejA vA tAlelA vA nicchoDejA vA nibhacchelA vA akAle ceva jIviyAo vvrovejaa| saddAlaputtA! no khalu tubbhaM kei purise vAyAhayaM vA pakkellayaM vA kolAla bhaNDaM avaharai vA jAva parihavei vA, aggimittAe vA bhAriyAe saddhiM viulAI bhogabhogAI bhuJjamANe viharai, no vA tuma taM purisaM Aosenjasi vA haNijasi vA jAva akAle ceva jIviyAo vavarovejasi, jai natthi uTThANe i vA jAva parakkame i vA niyayA svvbhaavaa| ahaNaM tumbhaM kei purise vAyAhayaM jAva parihavei vA, aggimittAe vA jAva viharai, tuma vA taM purisaM AovAyuthI sUkAyelA (kAcA) ane pAkelA kuMbhAranA pAtrane harI jAya, jyAM tyAM pheMkI de, phoDI nAkhe, balAtkAre le, bahAra mUkI de, athavA tArI strI agnimitrA sAthe vipula bhogo bhogavato vihare to zuM tuM te puruSane zikSA kare ? he bhagavan ! huM te puruSane Akroza karUM, haNuM, bAMdhu, mArUM, tajanA karUM, tADana karUM, tenuM badhuM khuMcavI laDaM ane teno tiraskAra karu, tathA tene akAleja jIvitathI mukta karUM. saddAlaputra! jo utthAna nathI, yAvat puruSakAra-parAkrama nathI ane sarva bhAvo niyata che to koI puruSa tArA vAyuthI sUkAyelA (kAcA) ane pAkA kuMbhAranA pAtrane haraNa karatuM nathI, yAvat bahAra laine mUkatuM nathI, ane tArI agnimitrA bhAryA sAthe vipula bhogo bhogavatuM nathI, tathA tuM te purupane Akroza karato nathI, haNato nathI yAvat akAle jIvitathI mukta karato nathI, ane jo tArA vAyuthI skAyelA pAtrane koI puruSa harI jAya yAvat bahAra mUkI de, tathA agnimitrAnI sAthe koi puruSa vipula bhogo bhogavato vihare ane tu te puruSane Akroza kare Page #140 -------------------------------------------------------------------------- ________________ upAsaka dazAMga sAnuvAda vA // 14 // sesi vA jAva vavarovesi, to jaM vadasi nasthi uhANe i vA jAva niyayA savvabhAvA taM te micchA / ettha NaM | se saddAlaputte AjIviovAsae sambuddhe / 7 saddAlaputra adhyayana 8. tae NaM se saddAlaputte AjIviovAsae samaNaM bhagavaM mahAvIraM vandai namasai, vandittA namaMsittA evaM vayAsI-'icchAmi NaM bhante ! tujha antie dhammaM nisaamette'| tae NaM samaNaM bhagavaM mahAvIre saddAlaputtassa | // 14 // AjIviovAsagassa tIse ya jAva dhamma parikahei / tae NaM se saddAlaputte AjIviovAsae samaNassa bhagavao mahAvIrassa antie dhammaM socA nisamma haTTatuTTha0 jAva hiyae jahA ANaMdo tahA gihidhamma paDivajjai / | navaraM egA hiraNNakoDI nihANapauttA, egA hiraNNakoDI buDDipauttA, egA hiraNNakoDI pavittharapauttA, yAvat jIvitathI mukta kare to tuM je kahe che ke 'utthAna nathI, yAvat sarva bhAvo niyata che te mithyA che. ahIM AjIvikopAsaka saddAla putra bodha pAmyo. 8. tyAra bAda AjIvikopAsaka saddAlaputra zramaNa bhagavaMta mahAvIrane vaMdana namaskAra kare che. vaMdana namaskAra karIne teNe A pra-2) mANe kaDaM-he bhagavan ! tamArI pAse dharma zravaNa karavAne icchu chu. te pachI zramaga bhagavAna mahAvIre AjIvikopAsaka saddAlaputrane ane te moTI pariSadane yAvat dharma kahyo. tyAra bAda AjIvikopAsaka saddAlaputra zramaNa bhagavaMta mahAvIranI pAsethI dharma sAMbhaLI avadhArI hRSTa-prasanna ane saMtuSTa cittavALo thaI AnandanI peThe te pramANe gRhastha dharmano svIkAra kare che. parantu teNe eka hiraNyakoTi nidhAnamAM, eka hiraNyakoTi vyAje ane eka hiraNyakoTi dhanadhanyAdinA vistAramA rAkhelI che. dasa hajAra gAyogeM eka baja che. Page #141 -------------------------------------------------------------------------- ________________ upAsakadazAMga sAnuvAda // 141 // ege bae dasagosAhassieNaM vaeNaM, jAva samaNaM bhagavaM mahAvIraM vandai namasai, vandittA narmasittA jeNeva | polAsapure nayare teNeva uvAgacchai, uvAgacchittA polAsapuraM nayaraM majjhammajjheNaM jeNeva sae gihe jeNeva aggimittA bhAriyA teNeva uvAgacchai / uvAgacchittA aggimittaM bhAriyaM evaM vayAsI - 'evaM khalu devANuppie ! samaNe bhagavaM mahAvIre jAva samosaDhe, taM gacchAhi NaM tumaM samaNaM bhagavaM mahAvIraM, vandAhi jAva pajjuvAsAhi, samaNassa bhagavao mahAvIrassa antie paJcANuvvaiyaM sattasikkhAvaiyaM duvAlasavihaM gihidhammaM paDivajjAhi' / 9. taNaM sA aggimittA bhAriyA saddAlaputtassa samaNovAsagassa 'taha'tti eyamahaM viNaeNaM paDisuNei / yAvat zramaNa bhagavaMta mahAvIrane vaMdana namaskAra kare che. vaMdana namaskAra karIne jyAM polAsapura nAme nagara che tyAM Ave che. tyAM AvIne polAsapura nagaranA madhya bhAgamAM jyAM potAnuM ghara che ane jyAM agnimitrA bhAryA che tyAM Ave che. AvIne teNe agnimitrA bhAryAne A pramANe kAM - e pramANe kharekhara he devAnupriye ! zramaNa bhagavAn mahAvIra samosarelA che, te mATe tuM jA ane zramaNa bhagavaMta mahAvIrane vaMdana kara yAvat paryupAsanA kara, tathA zramaNa bhagavaMta mahAvIranI pAse pAMca aNuvrata ane sAta zikSAtrata rUpa bAra prakArano gRhastha dharma aMgIkAra kara. 9. tyAra pachI te agnimitrA bhAryA zramaNopAsaka saddAlaputranA e arthane 'taha'tti kahI vinaya vaDe svIkAre che. tyAra bAda 9. tapa NaM sA aggimittA' ityAdi. tyAra bAda te agnimitrA bhAryA saddAlaputra zramaNopAsakanA e arthane 'taha'si kahI vinaya vaDe 7 saddAlaputra adhyayana H141 // Page #142 -------------------------------------------------------------------------- ________________ upAsakadazAMga sAnuvAda saddAlaputra adhyayana EKXXXX // 142 // // 142 // tae NaM se saddAlaputte samaNovAsae koDumbiyapurise saddAvei, sahAvittA evaM vayAsI-khippAmeva bho devANu * ppiyA ! lahukaraNajuttajoiyaM samakhuravAlihANasamalihiyasiGgaehiM jambUNayAmayakalAvajottapaivisiTTaehiM - rayayAmayaghaNTasuttarajjugavarakazcaNakhaiyanatthApaggahoggahiehiM nIluppalakayAmelaehiM pavaragoNajuvANaehiM nAzramaNopAsaka saddAlaputra kauTumbika puruSone bolAve che. bolAvIne teNe A pramANe kahyu-he devAnupriya ! lahukaraNa-zIghra kriyA karavAmAM yukta evA puruSe joDela, samAna khura-kharI ane vAlidhAna-puccha jeonA che tathA sarakhI rIte ugelA zIgaDAvALA, jambUnadasuvarNamaya kalApa-Doka- AbhUSaNa, ane yoktra-jotara prativiziSTa-suzobhita jeornu che evA, rajatamaya ghaMTa jene che evA, sUtaranI rajjurUpa . zreSTha suvarNa vaDe yukta nAthasaMbandhI rAza baDe avagRhIta-bAMdhelA, kALA kamaLanA karelA ApIDa-chogA jeone cha evA zreSTha yuvAna baLado vaDe svIkAre chai. svIkArIne snAna karI jeNe balikarma kareluM che evI, balikarma lokamAM prasiddha che, jeNe kautuka, maMgala ane prAyazcitta kayu che evI, kautuka-meSanA tilaka karavA vagere, maMgala-dahIM, akSata, caMdana vagere, prAyazcitta-duHsvapnAdino nAza karanAra hovAthI prAyazcitanI peThe avazya karavA yogya, 'suddhappAvesAI' zuddhAtmA-zuddha AtmA jeno che pavI, vaiSikANi-vepane yogya zreSTha vastro jeNe paherelA che pavI, 'alpamahA_bharaNAlaMkRtazarIrA' alpa ane mahAmUlya vAlA AbharaNa baDe alaMkRta-suzobhita zarIra jenu che evI, 'ceTikAcakravAlaparikIrNA dAsIonA samUha vaDe vITAyelI, bIjA pustakamAM yAnatuM varNana che te vyAkhyA sahita A pramANe jANavU'lahukaraNajuttajoiyaM' laghukaraNa-zIghra kriyA karavA baDe-dakSapaNA ghaDe yukta puruSoe yojita-yantra ane yUpAdi vaDe joDAyelu, 'samakhuravAlihANa-samalihiyasiMgarahi' sama-tulya che kharI ane vAlidhAna-puccha jenA tathA sama-sarakhA likhita-ullikhita kotarelA-ugelA zRMga-zIMgaDA jenA che pacA, 'jAmbUnadamayakalApayoktraprativiziSTAbhyAM' suvarNamaya kalApa-Doka- AbharaNa ane yoktra-jotara prativi Page #143 -------------------------------------------------------------------------- ________________ upAsakadazAMga sAnuvAda adhyayana // 143 // // 143 // &&&&&&&&&&&&&&& NAmaNikaNagaghaNTiyAjAlaparigayaM sujAyajugajuttaujjugapasatthasuviraiyanimmiyaM pavaralakSaNovaveyaM juttAmeva dhammiyaM jANappavaraM ubaTTaveha, uvaTThavettA mama eyamANattiyaM paJcappiNaha' / tae NaM te koDumbiyapurisA jAva paJcappiNanti // 10. tae NaM sA aggimittA bhAriyA pahAyA jAca pAyacchittA suddhappAvesAI jAva appamahagghAbharaNA'juttAmeva' yukta-joDela, aneka prakAranA maNi yukta ghaMTikA-ghugharIonA samUha vaDe yukta, sujAta-uttama, yukta-saMgata, Rju-sarala, prazasta, sArI rIte ghaDeluM ane sArI rIte goTheveluM yuga-dhoMsaraM jene vize che evA, pravara-zreSTha lakSaNo vaDe sahita, dhArmika yAnapravara-zreSTha vAhanane hAjara karo. hAjara karIne mane A AjJA pAchI Apo. tyAra bAda te kauTumbika puruSo (te badhuM karIne) AjJA pAchI Ape che. 10. tyAra pachI te agnimitrA bhAryA snAna karI yAvat kautuka, maMgala ane prAyazcitta karI zuddha ane praveza yogya vastro ziSTa suzobhita jeone che evA, 'rajatamayaghaNTasUtrarajjuvarakAJcanakhacitanastapragrahAvagRhItakAbhyAM' rajatamaya ghaMTa-TokarA jene che pavA, sUtaranI rajjurUpa zreSTha suvarNa vaDe khacita-yukta nAthanI pragraha-dorI vaDe bAMdhelA, 'nIlotpalakRtazekharAbhyAM' kALA kamaLa vaDe karelAM che zekhara-kalagI jeone pavA, 'pavaragoNajuvANarahiM' zreSTha juvAna pavA be baLado vaDe 'juttAmeva' yukta-joDela, 'nAnAmaNikanakaghaNTikAjAlaparigatam aneka prakAranA maNimaya suvarNanI ghugharIonA samUha vaDe yukta, 'sujAtayugayuktaRjukaprazastasuviracitanirmitaM' | sujAta-uttama kASTharnu baneluM yuga-dhoMsaraM, yukta-saMgata, Rjuka-sarala, prazasta, suviracita-sArI rIte ghaDela ane nirmita-nAMkhelaM che jene vize pavA, pravara-zreSTha lakSaNa baDe sahita, 'juttAmeca' no saMbandha 'pavaragoNajuvANapahi' nI sAthe karavo, paTale zreSTha ane jubAna be | baLado sahita, dhArmika yAnapravara-zreSTha vAhanane 'upasthApayata' hAjara karo. & Page #144 -------------------------------------------------------------------------- ________________ upAsakadazAMga sAnuvAda 7 saddAlaputra adhyayana // 144 // | // 144 // laMkiyasarIrA ceDiyAcakkavAlaparikiNNA dhammiyaM jANappavaraM duruhai, duruhittA polAsapuraM nagaraM majjhammajjheNaM niggacchai, niggacchittA jeNeva sahassambavaNe ujANe teNeva uvAgacchai, uvAgacchittA dhammiyAo jANAo paccoruhai, paccoruhittA ceDiyAcakkavAlaparibuDA jeNeva samaNe bhagavaM mahAvIre teNeva uvAgacchai, uvAgacchittA tikkhutto jAva vandai namasai, vaMdittA namaMsittA nacAsanne nAidUre jAva paJjaliuDA ThiiyA ceva pajjuvAsai / 11. tae Na samaNe bhagavaM mahAvIre aggimittAe tIse ya jAva dhamma kahei / tae NaM sA aggimittA bhAriyA samaNassa bhagavao mahAvIrassa antie dhammaM socA nisamma hahatuTThA samaNaM bhagavaM mahAvIraM vandai namapaherI, alpa ane mahAmUlyavALA alaMkAra vaDe zarIra zaNagArI, ceTikA-dAsIonA samUha vaDe vIMTAyelI dhArmika zreSTha vAhana upara caDhe che, caDhIne polAsapura nagaranA madhya bhAgamAM thaine nIkaLe che. nIkaLIne jyAM sahasrAmravana nAme udyAna che tyAM AvIne dhArmika yAnathI nIce utare che. nIce utarIne dAsIonA samudAya vaDe vIMTAyelI (agnimitrA) jyAM zramaNa bhagavAn mahAvIra che tyAM Ave che. AvIne traNa vAra yAvat vandana namaskAra kareM che, vandana namaskAra karIne atyanta pAse nahi, tema atyanta dUra nahi ema yAvat | hAtha joDI ubhI rahIne paryupAsanA kare che. 11. tyAra bAda zramaNa bhagavAn mahAvIra agnimitrAne ane te moTI pariSadane yAvat dharmopadeza kare che, tyAra pachI te agnimitrA bhAryA zramaNa bhagavaMta mahAvIranI pAse dharma sAMbhaLI avadhArI hRSTa-prasanna ane saMtuSTa thayelI zramaNa bhagavaMta mahAvIrane vaMdana Page #145 -------------------------------------------------------------------------- ________________ upAsaka- saha. vaMdittA namaMsittA evaM bayAsI-saddahAmi NaM bhante ! niggandhaM pAvayaNaM, jAva se jaheyaM tunbhe vayaha, jahA|7 saddAlaputra dazAMgaNaM devANuppiyANaM antie bahave uggA bhogA jAva pavvaiyA no khalu ahaM tahA saMcAemi devANuppiyANaM a-14 adhyayana sAnuvAda ntie muNDA bhavittA, jAva ahaM NaM devANuppiyANaM antie paJcANuvvaiyaM sattasikvAvaiyaM duvAlasavihaM gi||145|| hidhamma paDivajissAmi' / ahAsuhaM devANuppiyA ! mA paDivandhaM kareha / tae NaM sA aggimittA bhAriyA sa-| // 145 // maNassa bhagavao mahAvIrassa antie paJcANuvvaiyaM sattasikkhAvaiyaM duvAlasavihaM gihidhamma paDivajai, paDivajittA samaNaM bhagavaM mahAvIraM vandai namasai, vaMdittAnamaMsittA tameva dhammiyaM jANappavaraM duruhai, duruhittA jAmeva disaM pAunbhUyA tAmeva disaM paDigayA / tae NaM samaNe bhagavaM mahAvIre annayA kayAi polAsapurAo na yarAo sahassambavaNAo paDiniggacchai, paDiniggacchittA bahiyA jaNavayavihAraM vihri|| namaskAra kare che. vaMdana namaskAra karIne teNe ApramANe kayu-'he bhagavan ! huM nirgrantha pravacananI zraddhA karUM chu ke yAvat je tame kaho cho. je prakAre devAnupriya evA ApanI pAse ghaNA ugrakuLanA, bhoga kuLanA kSatrioe yAvat pravrajyA grahaNa karI che te pramANe hu~ devAnupriya evA ApanI pAse muMDa thaine pravrajyA grahaNa karavA samartha nathI, parantu huM devAnupriya evA ApanI pAse pAMca aNuvrata ane sAta zikSAvrata rUpa bAra prakAranA gRhastha dharmane aMgIkAra karIza. (bhagavaMte kaDyu-)he devAnupriya ! tamane sukha thAya tema karo, parantu pratibandha na karo. tyAra pachI te agnimitrA bhAryA zramaNa bhagavAn mahAvIranI pAse pAMca aNuvrata ane sAta zikSA vrata rUpa bAra prakAranA gRhastha dharmane svIkAre che. svIkArIne zramaNa bhagavaMta mahAvIrane vaMdana ane namaskAra kare che. vaMdana ane namaskAra karIne teja Page #146 -------------------------------------------------------------------------- ________________ upAsakadazAMga sAnuvAda // 146 // 12. tae NaM se saddAlaputte samaNovAsae jAe abhigayajIvAjIve jAva viharai / tae NaM se gosAle maGkaliputte imI se kahAe laTThe samANe evaM khalu saddAlaputte AjIviyasamayaM vamittA samaNANaM niggandhANaM dihiM | paDivanne, taM gacchAmi NaM saddAlaputtaM AjIviovAsayaM samaNANaM niggandhANaM dihiM vAmettA puNaravi AjIviyadiTThi geNDAvittae ' tikaTTu evaM sampehei, saMpehittA AjIviyasaGghasamparivuDe jeNeva polAsapure nayare jeNeva AjIviyasabhA teNeva uvAgacchai / uvAgacchittA AjIviyasabhAe bhaNDanikkhevaM karei / karettA kaivaehiM AjIviehiM saddhiM jeNeva saddAlaputte samaNovAsae teNeva uvAgacchai / tae NaM se saddAlaputte samaNovAsae godhArmika pravara yAna (ratha) upara caDhe che, caDhIne je dizAthI AvI hatI te dizA tarapha jAya che. tyAra bAda zramaNa bhagavaMta mahAvIra anya koI divase polAsapura nagarathI ane sahasrAmravana udyAnathI nIkaLe che ane nIkaLIne bahAranA dezomAM vihare che. 12. tyAra pachI saddAlaputra zramaNopAsaka thayo ane jeNe jIvAjIva tacca jANelA che evo yAvat vihare che. tyAra pachI maMkhaliputra gozAlaka A vAtane jANI 'e pramANe kharekhara saddAlaputre AjIvikasamayano tyAga karIne zramaNa nigrenthanI dRSTi aMgIkAra karI che, to huM jauM ane AjIvikopAsaka saddAlaputrane zramaNa nirgranthonI dRSTino tyAga karAvI pharIthI AjIvikanI dRSTi grahaNa karAvaM' ema vicAre che. ema vicArI AjIvikanA saMghasahita jyAM polAsapura nagara che ane jyAM AjIvikasabhA che tyAM Ave che. tyAM AvIne AjIvikasabhAmAM bhAMDa-pAtrAdi upakaraNa mUke che. mUkIne keTalAka AjIviko sAthai jyAM saddAlaputra zramaNopAsaka che tyAM Ave che. te vAre saddAlaputra zramaNopAsaka maMkhaliputra gozAlane Avato jue che. Avato joine teno 7saddAla putra adhyayana // 146 // Page #147 -------------------------------------------------------------------------- ________________ upAsakadazAMga sAnuvAda // 147 // | sAlaM maGgaliputtaM ejjamANaM pAsai / pAsittA no ADhAi, no parijANa, aNADhAyamANe aparijANamANe tusi NIe saMciTThara / 13. tae NaM se gosAle maGgaliputte saddAlaputteNaM samaNovAsaeNaM aNADhAijamANe aparijANijamANe pIDhaphala gasijjAsaMthAraTTayAe samaNassa bhagavao mahAvIrassa guNakittaNaM karemANe saddAlaputtaM samaNovAsayaM evaM | vayAsI - ' Agae NaM devANuppiyA ! ihaM mahAmAhaNe ? tae NaM se saddAlaputte samaNovAsae gosAlaM maGgaliputtaM evaM vayAsI' ke NaM devANuppiyA ! mahAmAhaNe ' ? tae NaM se gosAle maGgaliputte saddAlaputtaM samaNovAsayaM evaM bayAsI - 'samaNe bhagavaM mahAvIre mahAmAhaNe' se keNaTTeNaM devANuppiyA! evaM buccai - 'samaNe bhagavaM mahAvIre mahAAdara karato nathI, tene jANato nathI, Adara nahi karato ane nahi jANato te mUMgo ubho rahe che. 13. tyAra bAda zramaNopAsaka saddAlaputra vaDe nahi Adara karAyelA, nahi jANelA ane pITha, phalaka, zayyA ane saMthArA mA zramaNa bhagavaMta mahAvIranA guNakIrtana karatA maMkhaliputra gozAlake zramaNopAsaka saddAlaputrane A pramANe kadhuM- 'he devAnupriya ! ahIM mahAmAhaNa AvyA hatA? tyAre te saddAlaputra zramaNopAsake kachu he devAnupriya ! koNa mahAmAhaNa che ? tyAre maMkhaliputra gozAla ke kAMzramaNa bhagavaMta mahAvIra mahAmAhaNa che. he devAnupriya ! zA hetuthI ema kaho cho ke zramaNa bhagavAn mahAvIra mahAmAhaNa che ? he saddAlaputra ! kharekhara zramaNa bhagavAna mahAvIra mahAmAhaNa, utpanna thayelA jJAna darzanane dhAraNa karanArA yAvat mahita-stuti karAyelA ane pUjita che, yAtrat tathya karmanI saMpatti vaDe yukta che, te kAraNathI he devAnupriya ! bhramaNa bhagavAn mahAvIra mahAmAhaNa che. 7saddAlaputra adhyayana // 147 // Page #148 -------------------------------------------------------------------------- ________________ upAsaka dazAMga sAnuvAda. // 148 // mAhaNe' ? evaM khalu saddAlaputtA ! samaNe bhagavaM mahAvIre mahAmAhaNe utpannaNANadaMsaNadhare jAva mahiyapUie, jAva taccakammasampayAsaMpautte, se teNadveNaM devANuppiyA ! evaM buccai - 'samaNe bhagavaM mahAvIre mahAmAhaNe' / Agae NaM devANuppiyA ! ihaM mahAgove ? ke NaM devANuppiyA ! mahAgove ? samaNe bhagavaM mahAvIre mahAgove / se keNaTTheNaM he devAnupriya ! ahIM ' mahAgopa' AvyA hatA ? he devAnupriya ! 'mahAgopa' koNa che ? zramaNa bhagavAn mahAvIra mahAgopa che. he devAnupriya ! zA hetuthI yAvat mahAgopa kahevAya che ? he devAnupriya ! zramaNa bhagavAn mahAvIra saMsArATavImAM nAza pAmatA, vinAza pAmatA, bhakSaNa karAtA, chedAtA, bhedAtA, lupta thatA, vilupta thatA ghaNA jIvone (gAyonI peThe) dharmarUpa daMDa vaDe saMrakSaNa karatA, saMgopana ( bacAva ) karatA nirvANarUpa mahA vADAmAM potAnA hAthe pahoMcADe che, te hetuthI he saddAlaputra ! ema kahevAya che ke 'zramaNa bhagavAn mahAvIra mahAgopa che. ' 13. mahAgovetyAdi. gopa-gAyanI rakSaka, ane' bIjA gAyanA rakSako karatAM atyanta viziSTa hovAthI mahAn che mATe mahAgopa che. 'nazyataH' sanmArgathI dUra thatA, 'vinazyataH' aneka prakAre maratA, 'khAdyamAnAn mRgAdi avasthAmAM vAgha vagerethI bhakSaNa karAtA, 'chidyamAnAn' manuSyAdipaNAmAM khaGga vagerethI chedAtA, 'bhidyamAnAn' bhAlA vagerethI bhedAtA, 'lupyamAnAn' kAna, nAsikA vagerenA cheda karavA vaDe lupta thatA, 'vilupyamAmAn' bAhya upadhi-upakaraNanA haraNa karavAthI lopa pAmatA 'gA iva' gAyonI peThe (e adhyAhAra jANavo) evA jIvane 'nivANa mahAbArDa' nirvANa rUpa mahA vADAmAM-siddhi rUpo gAyonA sthAna vizeSamAM 'sAhitthi 'ti svahastenaivapotAnA hAthe sAkSAt 'saMpAvei' pahacADe che. 7 saddAlaputra adhyayana // 148 // Page #149 -------------------------------------------------------------------------- ________________ upAsakadazAMga sAnuvAda // 149 // |devANuppiyA ! jAva mahAgove ? evaM khalu devANuppiyA ! samaNe bhagavaM mahAvIre saMsArADavIe bahave jIve | nassamANe viNassamANe khajja mANe chinamANe bhimANe luppamANe viluppamANe dhammamaveNaM daNDeNaM sArakkhamANe | saMgovemANe nivvANamahAvADaM sAhasthi sampAvei, se teNaTTeNaM saddAlaputtA ! evaM buccai - 'samaNe bhagavaM mahAvIre mahAgove / Agae NaM devANuppiyA ! ihaM mahAsatthavAhe ? ke NaM devANuppiyA ! mahAsatthavAhe ? saddAlaputtA ! samaNe bhagavaM mahAvIre mahAsatthavAhe se keNaTTeNaM / evaM khalu devANuppiyA ! samaNe bhagavaM mahAvIre saMsArADavIe bahave jIve nassamANe viNassamANe jAva viluppamANe dhammamaeNaM pentheNaM sArakkhamANe nivvANamahApaTTa he devAnupriya ! ahIM mahAsArthavAha AvyA hatA ? he devAnupriya ! mahAsArthavAha koNa che ? saMddAlaputra ! zramaNa bhagavAn mahAvIra mahAsArthavAha che. zA hetuthI ema kaho cho ? he devAnupriya ! e pramANe zramaNa bhagavAn mahAvIra saMsArATavImAM nAza pAmatA, vinAza pAmatA, yAvat vilupta thatA ghaNA jIvone dharmamaya mArga vaDe saMrakSaNa karatA nirvANa rUpa mahApaTTaNa-nagaranA sanmukha potAnA hAthe pahacADe che, te hetuthI he saddAlaputra ! ema zramaNa bhagavAn mahAvIra mahAsArthavAha kahevAya che. he devAnupriya ! a mahAdharmakathI AvyA hatA / he devAnupriya ! mahAdharmakathI koNa che ? zramaNa bhagavAn mahAvIra mahAdharmakathI che. zA hetuthI zramaNa bhagavAn mahAvIra dharmakathI che ? he devAnupriya ! e pramANe kharekhara zramaNa bhagavAn mahAvIra atyanta bojA pustakamAM mahAsArthavAhanA AlApaka-pATha pachI A bIjo pATha kahelo che-'he devAnupriya ! ahIM mahAdharmakathI AvyA hatA ? he devAnupriya ! koNa mahAdharmakathI che ? zramaNa bhagavAn mahAvIra mahAdharmakathI che ? zA hetuthI zramaNa bhagavAn mahAvIra dharmakathI che ? he 7saddAlaputra adhyayana // 149 // Page #150 -------------------------------------------------------------------------- ________________ upAsakadazAMga sAnuvAda saddAlaputra adhyayana // 15 // // 15 // NAbhimuhe sAhatthi sampAvei, se teNaTeNaM saddAlaputtA! evaM buccai-'samaNe bhagavaM mahAvIre mahAsatthavAhe / / Agae NaM devANuppiyA! ihaM mahAdhammakahI? ke NaM devANuppiyA! mahAdhammakahI ? samaNe bhagavaM mahAvIre mahAdhammakahI / se keNaTeNaM samaNe bhagavaM mahAvIre mahAdhammakahI ? evaM khalu devANuppiyA! samaNe bhagavaM mahAvIre mahaimahAlayaMsi saMsAraMsi bahave jIve nassamANe viNassamANe khajjamANe chijjamANe bhijjamANe luppamANe viluppamANe ummaggapaDivanne sappahavippaNaDhe micchattaphlAbhibhUe aTThavihakammatamapaDalapaDocchanne bahahiM aTThehi moTA saMsAramA nAza pAmatA, vinAza pAmatA, bhakSaNa karAtA, chedAtA, bhedAtA, lupta thatA, vilupta thatA, unmArgane prApta thayelA, sanmArgathI bhUlA paDelA, mithyAtvanA baLa vaDe parAbhava pAmelA ane ATha prakAranA karma rUpa andhakAranA samUha vaDe DhaMkAyelA ghaNA jIvone ghaNA artho, yAvata vyAkaraNo-uttaro vaDe cAra gatirUpa saMsArATavIthI potAnA hAthe pAra utAre che, te hetuthI he devAnupri| ya ! ema kahevAya che ke 'zramaNa bhagavAna mahAvIra mahAdharmakathI che'. sahAlaputra ! zramaNa bhagavAn mahAvIra atyanta moTA saMsArane vize nAza pAmatA, yAvat vilopa pAmatA, unmArgane prApta thayelA, sanmAgathI dUra gayelA, mithyAtvanA bala baDe parAbhava pAmelA, ATha prakAranA karma rUpa andhakAranA paTala-samUha baDe DhaMkAyelA ghaNA jIvone ghaNA athA, hetuo, prazno, kAraNo-yuktio ane uttaro baDe cAra gati vALA saMsAra rUpa aTavothI potAnA hAthe pAra utAre che, te mATe he saddAlaputra ! zramaNa bhagavAn mahAvIra mahAdharmakathI che. A pAThano artha spaSTa che. parantu jIvonA nazyan-nAza pAmatA bagere vizeSaNa rUpa hetu batAvavA kahe che-'unmArgapratipannAn' unmArgane prApta thayelA, paTale jeNe mithyASTinA zAsanano Azraya karelo che evA, 'satpathavipranaSTAna-sammAno-jina zAsanano jeNe tyAga kayA~ he pavA, pama zA hetuthI che ? te kahe The-mithyA Page #151 -------------------------------------------------------------------------- ________________ upAsakadazAMga sAnuvAda saddAlaputra adhyayana // 15 // // 15 // ya jAva vAgaraNehi ya cAurantAo saMsArakantArAo sAhatthi nitthArei, se teNaTeNaM devANuppiyA! evaM vuccai-'samaNe bhagavaM mahAvIre mhaadhmmkhiiN'| Agae NaM devANuppiyA! ihaM mahAnijAmae ? ke NaM devANu| ppiyA ! mahAnijAmae? samaNe bhagavaM mahAvIre mahAnijAmae / se keNaTeNaM? evaM khalu devANuppiyA ! samaNe bhagavaM mahAvIre saMsAramahAsamudde bahave jIve nassamANe viNassamANe jAva viluppamANe vuDamANe nibuDDamANe uppiyamANe dhammamaIe nAvAe nivvANatIrAbhimuhe sAhatyi sampAvei, se teNaTeNaM devANuppiyA! evaM vucai'samaNe bhagavaM mahAvIre mahAnijAmae / 14. tae NaM se saddAlaputte samaNovAsae gosAlaM maGkhaliputtaM evaM vayAsI-'tubbhe NaM devANuppiyA! iya- he devAnupriya ! ahIM mahAniryAmaka AvyA hatA? he devAnupriya ! koNa mahAniryAmaka cha ? zramaNa bhagavAn mahAvIra mahAniryAmaka che. ema zA hetuthI kaho cho? he devAnupriya ! zramaNa bhagavAna mahAvIra saMsArarUpa mahAsamudramA nAza pAmatA, vinAza pAmatA, yAvat vilupta thatA, buDatA, atyanta buDatA 'uppiyamANe goyAM khAtA ghaNA jIvone dharmabuddhi rUpa naukA vaDe nirvANarUpa tIranA sanmukha potAnA hAthe pahoMcADe che. te hetuthI he devAnupriya ! ema kahevAya che ke 'zramaNa bhagavAna mahAvIra mahAniryAmaka che.. tvabalAbhibhUtAn' mithyAtvanA bala baDe parAbhava pAmelA, tathA ATha prakAranA karmarUpI tamaH paTala-andhakArano samUha te vaDe pratya vacchanna-DhaMkAyelA. tathA niryAmakanA AlApakamAM 'buDamANe buDatA, 'nivuDamANe janmamaraNAdi jaLamAM atyaMta buDatA, 'uppiyamANe utpalAvyamAnAn-gothAM khAtA jIvone potAnA hAthe pAra utAre che. EXCEESCC Page #152 -------------------------------------------------------------------------- ________________ upAsaka 7saddAlaputra adhyayana dazAMga sAnuvAda // 152 // // 152 // ccheyA jAva iyaniuNA iyanayavAdI iyauvaesaladdhA iyaviNNANapattA, pabhU NaM tumbhe mama dhammAyarieNaM dhammovaesaeNaM bhagavayA mahAvIreNaM saddhiM vivAda karettae 1 no tiNa? smjhe| se keNaTeNaM devANuppiyA evaM vuccai'no khalu pabhU tubbhe mama dhammAyarieNaM jAva mahAvIreNaM saddhiM vivAdaM karettae ? saddAlaputtA! se jahAnAmae kei purise taruNe jugavaM jAva niuNasippovagae egaM mahaM ayaM vA elayaM vA sUyaraM vA kukkuDaM vA tittiraM vA vayaM vA lAvayaM vA kavoyaM vA kaviJjalaM vA vAyasaM vA seNayaM vA hatthaMsi vA pAyaMsi vA khuraMsi vA pucchaMsi 14 tyArabAda saddAlaputra zramaNopAsake maMkhaliputra gozAlakane A pramANe kaDaM-he devAnupriya! tame 'itichekAH' A pramANe chekaprastAvane jANanArA, yAvat e pramANe nipuNa-mUkSmadarzI, e pramANe nayavAdI-nItino upadeza karanArA, ema upadezalabdhA-AptanA upadezanuM zravaNa kayu cha jeNe evA, ane e pramANe vijJAnaprApta cho, to tame mArA dharmAcArya ane dharmopadezaka zramaNa bhagavAna mahAvIra sAthe vivAda karavAne samartha cho? e artha yukta nathI. he devAnupriya ! ema zA hetuthI kaho cho ke tame mArA dharmAcArya yAvat bhagavaMta mahAvIranI sAthe vivAda karavAne samartha nathI? he saddAlaputra ! jema ke koi puruSa taruNa, balavAn, yugavAn-uttama kALamAM utpanna thapelo, yAvat nipuNa zilpane prApta thayelo hoya, te eka moTA aja, eDaka-gheTA, sukara, kukaDA, tetara, bataka, lAvA, kapota, kapiMjala, 14. 'pabhutti prabhavaH-samartha. 'iticchekAH' iti-pa pramANe, upalabdha adbhuta prakAra vaDe, pama bIje paNa 'iti' zabdano artha jANavo. cheka-prastAvane jANanAra, vRddha AcAryoM 'kalApaMDita' evI vyAkhyA kare che. 'itidakSA:' kAryane jaladI karanArA, tathA 'itipraSThAH' dakSa puruSomAM pradhAna, 'vAggmI-jenI prazastavANI che evA' ema vRddhAcAryoe kahyu che. kavacit 'pattaTThA' pavo pATha che. temAM 'prAptAH ' jeNe Page #153 -------------------------------------------------------------------------- ________________ upAsaka dazAMga sAnuvAda 7 saddAlaputra adhyayana // 153 // ||153 // vA picchasi vA siGgasi vA visANaMsi vA romaMsi vA jahiM jahiM giNhai tahiM tahiM nicalaM nipphandaM dharei, evAmeva samaNe bhagavaM mahAvIre mamaM bahahiM aTehi ya heUhi ya jAva vAgaraNehi ya jahiM jahiM giNhai tahiM | vAyasa ane zyena-bAjane hAthe, page, kharIe, puMchaDe, piMchAe, zIMgaDe, viSANa-sukaranA dAMte ke rughATe jyAM jyAM pakaDe tyAM tyAM nizcala ane spanda rahita paNe dhAraNa karI zake che, e pramANe zramaNa bhagavAn mahAvIra mane ghaNA artho, hetuo, yAvat uttaro vaDe prayojana prApta kayu che pavA, tathA 'itinipuNAH' sUkSmadarzI, vRddho 'kuzala' evo artha kare che. 'itinayavAdinaH' nItinA kahenArA, 'ityupadezalabdhA' jeNe Apta puruSono upadeza prApta karyoM che pavA, bIjI vAcanAmA 'itimedhAvinaH' apUrva zrutane grahaNa karavAnI zakti vALA, 'iti vijJAnaprAptAH' ane jemaNe sadbodha prApta kayoM che evA cho, to tame mArA dharmAcArya zramaNa bhagavAna mahAvIranI sAthe vivAda karavAne ahIM 'prabhu' zabdano saMbandha che paTale samartha cho? e tAtparya che. ___'se jahe'tyAdi yathAnAma-jema koi puruSa taruNa-vadhatI jatI umaravALo, anya AcArya 'varNAdi guNa vaDe upacita' evI vyAkhyA kare che. yAvat zabdanA kathanathI A jANavu-'balavaM' sAmarthyavALo, 'jugavaM' yugavAn-yuga-prazasta kALa vizeSa jeone che pavo, paTale uttama kALamAM utpanna thayelo, kAraNa ke due kALa baLanI hAni karanAra hovAthI teno niSedha karavA mATe A vizeSaNa che. 'juvANe' tti yuvAna, 'appAryake nIrogI, 'thiramgahatthe sArA lekhakanI peThe sthira agra hastavALo, kAraNa ke jenA hAthano ana bhAga asthira hoya to barobara pakaDI na zake mATe A vizeSaNa che. 'daDhapANipAe' majabUta hAtha pagabALo, 'pAsapidRntarorupariNae' pAcapRSThAntaroru pariNataH-be pArzva-paDakhAM, pRSTAntara-pIThanA vibhAgo, UrU-sAthaLo pariNata-paripakva thayelA che jenA evo, paTale uttama saMghayaNavALo e tAtparya che. 'talajamalajuyalaparighanibhabAhutti. yamala-samadheNimA rahelA tala-tADanA yugala ane parigha-AgaLIAnA samAna bAhu jenA che evo, 'ghaNaniciyavaTTapAlikhaMdhe'tti. ghananicita-atyanta nibiDa, vRtta-vartulAkAra, pAlI-taLAva vagerenI pALanA sarakhA skandha Page #154 -------------------------------------------------------------------------- ________________ upAsakadazAMga sAnuvAda tahiM nippaTTapasiNavAgaraNaM karei, se teNaTeNaM saddAlaputtA! evaM vuccai-'no khalu pabhU ahaM tava dhamNAyarieNaM| jAva mahAvIreNaM saddhiM vivAdaM karettae / jyA jyAM pakaDe tyAM tyAM niruttara kare che, te hetuthI he saddAlaputra ! huM ema kahuM chu ke 'huM tArA dharmAcArya yAvat bhagavAn mahAvIranI sAthe vivAda karavAne samartha nathI. saddAlaputra adhyayana // 154 // // 154 // jenA che pavo, 'cammedRgahaNamoTTiyasamAhayaniciyagAyakAe' carmeTakA-iMTanA kakaDA vagerethI bharelI cAmaDAnI kullo, jene kheMcavA vaDe dhanuSadhArI vyAyAma kare che, dughaNa-mudgara, mauSTika jemAM cAmaDAnI dorI parovelI che evo-muThI pramANa pattharano goLo, te baDe samAhata-vyAyAma karavAmAM ThokelA gAtra-aMgo jenA che evA zarIravALo, A vizeSaNa vaDe abhyAsa janya sAmarthya batAyuM. 'laMghaNapavaNajaviNavAyAmasamatthe laMghana-ullaMghana karavU, plavana-kudabuM ane javinavyAyAma-te sivAya anya zIghra vyAyAma, teomAM samartha, 'urassabalasamAgapa' aurasya-aMtaranA utsAha ane bala sahita, 'chae' prayogane jANanAra, 'dakkhe' dakSaH-zIghra karanAra, 'pattaTTe' prastuta kAmamA pUrNatAne prApta thayela, 'prajJa' pama anya AcArya artha kare che. 'kusale' vicArapUrvaka karanAra, 'mehAvi' tti. ekavAra joyela ane sAMbhaLela karmane jANanAra, 'niuNe' upAyano AraMbha karanAra, 'niuNasippovagae' sUkSma zilpa yukta (manuSya) 'aje vA' bakaro, 'elakaM vA' gheTo, 'zUkaraM vA' dukkara, kurkuTa-kukaDo, tittira-tetara, vartaka-bataka, lAvaka-lAvA, kapota-pArevA kapiMjala, vAyasa-kAgaDo, zyena-bAja e badhA loka prasiddha pakSIo jANavA. tene 'hatthaMsi vA' hAthane vize, jo ke aja vagerene hAtha hotA nathI, to paNa AgaLano paga hAtha jevo cha pama samajI 'hAthane vize' pama kayuM che, jene je saMbhave te pramANe hAtha, paga, kharI, puccha, piccha, ziMgaDA, viSANa ane romanI yojanA karavI. piccha-pichA-pAMkhano avayavavizeSa, ziMgaDA bakarA ane gheTAne jANavA. viSANa zabda jo ke EXXXKAKKAREEROSCORREAR: Page #155 -------------------------------------------------------------------------- ________________ upAsaka dazAMga sAnuvAda 7 saddAlaputra adhyayana // 155|| 155 / / 15 tae NaM se saddAlaputte samaNovAsae gosAlaM maGkhaliputtaM evaM vayAsI-'jamhA NaM devANuppiyA! tubbhe mama dhammAyariyassa jAva mahAvIrassa saMtehiM tacehiM tahiehiM sanbhUehiM bhAvehiM guNakittaNaM kareha tamhA the | ahaM tumbhe pADihArieNaM pIDha0 jAca saMthArapaNaM uvanimantebhi, no ceva NaM dhammotti vA tavotti vA, taM gacchaha Na tumbhe mama kumbhArAvaNesu pADihAriyaM pIDhaphalaga0 jAva ogiNhittANaM viharaha / tae NaM se gosAle maDaliputte saddAlaputtassa samaNovAsayassa eyama8 paDisuNei, paDisuNettA kumbhArAvosu pADihAriyaM pIDha jAva ogiNhittA NaM vihri| tae NaM se gosAle maGkhaliputte saddAlaputtaM samaNovAsayaM jAhe no saMcAie bahUhiM AghavaNAhi ya paNNavaNAhi ya saNNavaNAhi ya viSNavaNAhi ya nigganthAo pAvayaNAo cAlittae vA khobhittae 15. tyAra bAda zramaNopAsaka saddAlaputre maMkhaliputra gozAlakane A pramANe kahyu-he devAnupriya ! je mATe mArA dharmAcArya mahAvIranA vidyamAna, satya, tathAprakAranA sadbhUta bhAvo vaDe guNakIrtana karo cho, tethI huM tamane (prAtihArika) pAchA ApavA yogya pIThaAsana, yAvat saMstAraka vaDe AmantraNa karuM chu, parantu dharma ane tapanI buddhithI karato nathI. te mATe tame jAo ane mArA kuMbhakAranI zAlAmA prAtihArika pITha, phalaka yAvat grahaNa karIne raho. tyAra pachI te maMkhaliputra gozAlaka zramaNopAsaka saddAlaputrane jyAre AghavaNA-kathana, prajJApanA, saMjJApanA ane vijJApanA vaDe nigrantha pravacanathI calAyamAna karavAne, kSobha karavAne, vipariNAma karavAne hAthInA dAMtane vize prasiddha che, to paNa samAnapaNAthI suaranA dAntane vize jANavo. 'nizcalam' sAmAnyataH acala, 'niSpanda'-kaMi paNa calana kriyAthI rahita. ***** **** Page #156 -------------------------------------------------------------------------- ________________ upAsaka dazAMga sAnuvAda. *saddAlaputra adhyayana // 156 // // 156 // vA vipariNAmittae vA tAhe sante tante paritante polAsapurAo nagarAo paDiNikkhamai, paDinikkhabhittA | bahiyA jaNavayavihAraM vihri|| 16. tae NaM tassa saddAlaputtassa samaNovAsayassa bahahiM sIla. jAva bhAvemANassa codasa saMvaccharA vaikkantA, paNNarasamasa saMvaraccharassa antarA vaTTamANassa pubvarattAvarattakAle jAva posahasAlAe samaNassa bhagavao mahAvIrassa antiyaM dhammapaNNattiM uvasampanjittA NaM viharai / tae NaM tassa saddAlaputtassa samaNosamartha thato nathI tyAre zrAnta thayelo, tAnta-glAni pAmelo ane paritAnta-khinna thayelo te polAsapura nagarathI nIkaLe che ane bahAranA dezomAM vihare che. 16. tyAra pachI saddAlaputra zramaNopAsakane ghaNA zIlavata vagere vaDe yAvat AtmAne bhAvita karatAM cauda varSa vyatIta thayA. paMdaramA varSanI bacce dhartatA tene rAtrinA madhya samaye (dharma jAgaraNa karatA vicAra thayo-) yAvat te poSadhazAlAmA zramaNa bhagavaMta mahAvIranI pAsethI dharmaprajJaptino svIkAra karIne 'vihare che. te vAra pachI te saddAlaputra zramaNopAsakanI pAse madhya rAtrIe eka deva | Avyo ane te deve eka moTI kALA kamaLa jevI talavAra laIne saddAlaputra zramaNopAsakane A pramANe kaDaM-ityAdi jema culanIpi 15. 'AghavaNAhi ya' AkhyAnai:-kahevA vaDe, 'prazApanAbhiH' bhedathI vastunI prarUpaNA karavA vaDe, saMjJApanAbhiH' vAraMvAra jaNAvavA vaDe, 'vijJApanAbhiH' anukUla kahevA vaDe. upAsakadazAnA sAtamA adhyayanano TIkAnuvAda samApta. . Page #157 -------------------------------------------------------------------------- ________________ upAsakadazAMga sAnuvAda // 157 // vAsayasa puvvarattAvarattakAle ege deve antiyaM paaubhvitthaa| tae NaM se deve egaM mahaM nIluppala jAva asiM7 saddAlaputra gahAya saddAlaputtaM samaNovAsayaM eyaM vayAsI-jahA culaNIpiyassa taheva devo uvasaggaM karei, navaraM ekkekke | adhyayana putte nava maMsasollae karei, jAva kaNIyasaM ghAei, ghAittA jAva Ayazcai / tae NaM se saddAlaputte samaNovAsae abhIe jAva viharai / tae NaM se deve saddAlaputtaM samaNovAsayaM abhIyaM jAva pAsittA cautthaMpi saddAlaputtaM sama // 157 // NovAsayaM evaM vayAsI-'haM bho saddAlaputtA! samaNovAsayA! apatthiyapatthayA jAva na bhaJjasi tao te jA imA aggimittA bhAriyA dhammasahAiyA dhammabiijiyA dhammANurAgarattA samasuhadukkhasahAiyA taM te sAo tAne kahyu hatuM tema kahevU, ane temaja deva upasarga kare che, parantu eka eka putranA nA mAMsanA khaMDa kare che, yAvat sauthI nAnA putrano ghAta kare che. ghAta karI tenA lohI ane mAMsa vaDe tenA zarIrane choTe che. tyAra pachI te saddAlaputra zramaNopAsaka bhaya rahita thaI yAvat vihare che. tyAra bAda te deve saddAlaputra zramaNopAsakane nirbhaya yAvat joine cothI vAra paNa saddAlaputra zramaNopAsakane A pramANe kaDaM-aprArthita-maraNanI prArthanA karanAra he saddAlaputra zramaNopAsaka ! jo tuM zIlabratAdika bhAMgIza nahi to je A dharmamAM sahAya karanArI, dharmamAM dvitIya, dharmanA anurAga vaDe raMgAyelI ane samAnapaNe sukha duHkhamA sahAya karanArI tArI agnimitrA bhAryA che tene tArA potAnA gharathI lai jaiza, laine tArI pAse teno ghAta karIza. ghAta karIne nava mAMsa solla-mAMsanA khaMDa karIza. karIne AdANa-AMdhaNathI bharelA kaDAyAmAM ukALIza, ukALIne tArA zarIrane mAMsa ane lohI vaDe chAMTIza, je rIte ArtadhyAnanI atyanta parAdhInatAthI pIDita thayelo tuM jIvitathI mukta thaiza. Page #158 -------------------------------------------------------------------------- ________________ upAsakadazAMga sAnuvAda // / 158 / / gihAo nINemi, nINettA tava aggao ghAemi, ghAettA nava maMsasollae karemi, karettA AdANabhariyaMsi kahADayaMsi ahemi, addahettA tava gAyaM maMseNa ya soNieNa ya AyaJcAmi, jahA NaM tumaM ahaduhaha0 jAva va varovijasi / tae NaM se saddAlaputte samaNovAsae teNaM deveNaM evaM vRtte samANe abhIe jAva viharaha / tae NaM se | deve saddAlaputtaM samaNovAsayaM docaMpi taccapi evaM vayAsI-haM bho saddAlaputtA ! samaNovAsayA / taM caiva bhaNai / tae NaM tassa saddAlaputtassa samaNovAsayassa teNaM deveNaM docaMpi tacapi evaM vuttassa samANassa ayaM ajjhatthie 4 samuppanne / evaM jahA culaNIpiyA taheva cintei - 'jeNaM mamaM jehaM puttaM, jeNaM mamaM majjhimayaM puttaM, jeNaM mamaM kaNIyasaM puttaM jAva AyaJcai, jA'vi ya NaM mamaM imA aggibhittA bhAriyA samasuhadukkhasahAiyA taMpi ya icchai sAo tyAra pachI te deve e pramANe kAM chatAM te saddAlaputra zramaNopAsaka nirbhaya thahane vihare che. tyAra bAda te deve saddAlaputra zramaNopAsaka bIjI vAra ane trIjI vAra e pramANe kAM - he saddAlaputra zramaNopAsaka ! ityAdi ( pUrvokta ) kahe che. te pachI te deve bIjI vAra ane trIjI vAra e pramANe kAM eTale saddAlaputra zramaNopAsakane A prakArano vicAra thayo-ityAdi culanIpitAnI peThe cintave che - 'je mArA jyeSTha putrane, je mArA madhyama putrane, ane je mArA kaniSTha - nAnA putrane mArI ( tenA lohI ane mAMsa vaDe mArA zarIrane ) chAMTe che, ane je A mArI agnimitrA bhAryA sukha duHkhamAM samAna sahAya karanArI che tene paNa mArA potAnA gharathI laDne mArI pAse ghAta karavAne icche che, to mAre e puruSane pakaDavo zreya yogya che' ema vicArIne te doDhyo - ityAdi culanIpitA saMbandhe kadhuM che tema badhuM kahevuM. parantu agnimitrA bhAryA kolAhala sAMbhaLIne kahe che. bAkI badhI vaktavyatA culanIpitAnI vaktavyatAnI 7saddAlaputra adhyayana / / 158 / / Page #159 -------------------------------------------------------------------------- ________________ upAsakadazAMga sAnuvAda 7 saddAlaputra adhyayana // 159 // gihAo nINettA mama aggao ghAettae, taM seyaM khalu mamaM evaM purisaM giNhittae' tikaDu uddhAie jahA culaNIpiyA taheva savvaM bhANiyabvaM, navaraM aggibhittA bhAriyA kolAhalaM suNittA bhaNai, sesaM jahA culaNipiyAvattabvayA, navaraM aruNabhUe vimANe uvavanne, jAva mahAvidehe vAse sijjhihiha / nikkhevo| sattamassa aGgassa uvAsagadasANaM sattamaM ajjhayaNaM samattaM / peThe jANavI. parantu te ( saddAlaputra ) kALa karI aruNabhUta vimAnamAM utpanna thayo ane yAvat mahAvideha kSetramA siddhipada pAmaze. ahIM nikSepa-upasaMhAra kahevo. sAtamA upAsakadazAMganA sAtamA adhyayanano anuvAda samApta. // 159 // Page #160 -------------------------------------------------------------------------- ________________ upAsaka dazAMga sAnuvAda // 160 // a ajhayaNaM / 1. aTThamassa ukkhevao / evaM khalu jambU ! teNaM kAleNaM teNaM samaeNaM rAyagihe nayare / guNasile beie / seNie rAyA / tattha NaM rAyagihe mahAsayae nAmaM gAhAvaI parivasara, aDDe jahA ANando / navaraM aTTha hiraNNa| koDIo sakaMsAo nihANapauttAo, aTTha hiraNNakoDIo sakaMsAo vuDipauttAo, aTTha hiraNNakroDIo sarkasAo pavittharapauttAo, aTTha vayA dasagosAhassieNaM vaeNaM / tassa NaM mahAsayagassa revaIpAmokkhAo 8 mahAzataka adhyayana. 1 AThamA adhyayanano utkSepa-upodghAta kahevo. he jambU ! e pramANe kharekhara te kALe ane te samaye rAjagRha nagara hatuM. guNazIla caitya hatuM zreNika rAjA haMto. te rAjagRha nagaramAM mahAzataka nAme gRhapati raheto hato. te ADhya- dhanavAn ane (samartha) AnandanA jevo hato. parantu teNe kAMsya sahita ATha hiraNyakoTI nidhAnamAM mUkela, kAMsya sahita ATha hiraNyakoTI vRddhimAM- vyAje mUkela ane kAMsyasahita ATha hiraNyakoTI dhanadhAnyAdinA vistAramAM (vyavahAramA) rokelI hatI. te mahAzatakane revatI pramukha tera strIo hatI. te ahIna - paripUrNa aMgavALI ane suMdara rUpavALI hatI. te mahAzatakanI bhAryA revatIne kulaghara - pitAnA gharathI Avela ATha 1 jemAM be droNI vajana samAya evaM eka jAtanuM mApa eka droNImAM 128 zera samAya che. eTale 256 zera vajana mAya tenuM eka jAtanuM kAMsya nAmanuM mApa. 18mahAzataka adhyayana | // 160 // Page #161 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 8mahAzataka adhyayana upAsaka dazAMga sAnuvAda // 161 / / // 16 // terasa bhAriyAo hotthA, ahINa. jAva surUvAo / tassa NaM mahAsayagassa revaIe bhAriyAe kolaghariyAo aTTha hiraNNakoDIo, aTTa vayA dasagosAhassieNaM vaeNaM hotthA / avasesANaM duvAlasahaM bhAriyANaM kolaghariyA egamegA hiraNNakoDI, egamege ya vae dasagosAhassieNaM vaeNaM hotthaa| 2. teNaM kAleNaM teNaM samaeNaM sAmI samosaDhe / parisA niggayA / jahA ANando tahA niggacchai, taheva | sAvayadhamma paDivajai / navaraM aTTha hiraNNakoDIo sakaMsAo uccArei, aTTa vayA, revaIpAmokkhAhiM terasahiM bhAriyAhiM avasesaM mehuNavihiM paccakkhAi, sesaM savvaM taheva / imaM ca NaM eyArUvaM abhiggahaM abhigiNhai-kallAkalliM ca NaM kappai me bedoNiyAe kaMsapAIe hiraNNabhariyAe saMvavaharittae / tae NaM se mahAsayara samaNohiraNyakoTI, ane dasa hajAra gAyo, eka vraja evAM ATha bajo hatA. bAkInI bAra strIone potAnA pitAnA gharathI Avela eka eka hiraNyakoTI ane dasa hajAra gAyonuM eka braja ebuM eka eka braja hatuM. 2. te kALe ane te samaye mahAvIra svAmI samosaryA. pariSad vAMdavAne nIkaLI. AnandanI jema (mahAzataka) vaMdana karavAne nIkaLe che ane temaja zrAvaka dharmane aMgIkAra kare che. parantu kAMsya sahita ATha hiraNyakoTI ane ATha bajanA parimANano uccAra kare che. tathA revatIpramukha tera bhAryAo sivAya avazeSa maithuna vidhino tyAga kare che. bAkI badhU temaja jANavU, ane A AvA prakA 1 AThamuM adhyayana paNa sugama che. 'sakaMsAoM'tti, kAMsya-dravyanuM eka jAta pramANa, te baDe sahita sakAMsya-kAMsya nAmanA pramANa yukta. 'kolariyAoM' 'kaulagRhikAH' kulagRha-pitAnA gharathI dAyajAmAM AvelI. Page #162 -------------------------------------------------------------------------- ________________ upAsakadazAMga sAnubAda 8mahAzataka adhyayana // 162 // // 162 // BOORXXXXXXXX | vAsae jAe abhigayajIvAjIve jAva viharai, tae NaM samaNe bhagavaM mahAvIre bahiyA jaNavayavihAraM viharai / / 3. tae NaM tIse revaIe gAhAvaiNIe annayA kayAi puvvarattAvarattakAlasamayaMsi kuDamba0 jAva imeyArUve | ajjhathie 4-'evaM khalu ahaM imAsiM duvAlasaNhaM savattINaM vighAeNaM no saMcAemi mahAsayaeNaM samaNovAsaeNaM saddhiM urAlAI mANussayAI bhogabhogAI bhuJjamANI viharittae, taM seyaM khalu mamaM eyAo duvAlasavi savattiyAo aggippaogeNaM vA satthappaogeNaM vA visappaogeNaM vA jIviyAo vavarovittA, eyAsiM egamegaM hiraNakoDiM egamegaM vayaM sayameva uvasampajjittA NaM mahAsayaeNaM samaNovAsaeNaM saddhiM urAlAI jAva viharano abhigraha grahaNa kare che-hamezAM be droNa pramANa hiraNyathI bharelA kAMsya pAtra vaDe vyavahAra karavo mane kalpe che. tyAra bAda mahAzatakazramaNopAsaka thayo ane jeNe jIva ane ajIva tacca jANela che evo yAvat vihare che. 3. tyAra bAda revatI gRhapatnIne anya koi divase madhya rAtrinA samaye kuTumba jAgaraNa karatA A AvA prakArano vicAra thayoe pramANe kharekhara huM A bAra sapatnInA vighAta-pratibandha vaDe mahAzataka zramaNopAsaka sAthe udAra manuSya saMbandhI bhogavA yogya bhogone bhogavavAne samartha nathI, to mAre A bAre sapatnIone agniprayoga vaDe, zastraprayoga baDe athavA viSaprayoga baDe jIvitathI mukta karIne ane eonI eka eka hiraNyakoTi ane eka eka gAyonA bajane svayameva grahaNa karIne mahAzataka zramagopAsaka sAthe udAra bhogo yAvat bhogavavA yogya cha'-ema vicAra kare che, vicAra karIne te bAre sapatnIonA antara-avasara, chidro, ane vivaro jotI rahe che. tyAra bAda revatI gRhapatnI anya koi divase te vAre sapatnIonA antara-chidro jANIne cha sapatnIone zastraprayogathI BAR Page #163 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mahAzataka upAsaka dazAMga sAnuvAda adhyayana rittae' evaM sampehei / saMpehittA tAsiM duvAlasaNhaM savattINaM antarANi ya chiddANi ya vivarANi ya paDijAgara- mANI viharai / tae NaM sA revaI gAhAvaiNI annayA kayAi tAsiM duvAlasaNhaM savattINaM antaraM jANittA cha sa-| vattIo satthappaogeNaM uddavei, uddavettA cha savattIo visappaogeNaM uddavei, uddavettA tAsiM duvAlasaNhaM savattINaM kolaghariyaM egamegaM hiraNNakoDiM egamegaM vayaM sayameva paDivajai, paDivajjittA mahAsayaeNaM samaNo. // 163 / / // 163 // * mAre che ane cha sapatnIone viSaprayogathI mAre che. mArIne te bAre sapatnIonA pitRgRhathI (piyarathI ) Avela eka eka hiraNya koTI ane eka bajane svayameva grahaNa kare che, grahaNa karIne mahAzataka zramaNopAsaka sAthe udAra evA bhogya bhogone bhogavatI rahe REEEEXXERCEEEEKKEEEEEEEECH 3'antarANi' avasaro, 'chidrANi'-virala-thoDA parivAra rUpa chidro, 'vivarAn' ekAnto. 'mAMsalolupe'tyAdi. mAMsamAM laMpaTa, enaMja Ikx vizeSaNa Ape che-'mAMsamUrchitA' mAMsamAM tenA doSa nahi jANavA vaDe mUDha thayelI, 'mAMsa grathitA' mAMsanA anurAga rUpa tantu vaDe guMthAyelI, 'mAMsagRddhA' teno upabhoga karavA chatAM jenI icchAno viccheda thayo nathI pavI, 'mAMsAdhyupapannA' mAMsane vize ekAgra cittavALI ane tethI bahu prakAranA sAmAnya ane vizeSa prakAranA mAMsanI sAthe, kevA? te saMbandhe kahe che-'solliehiM' zUlyakaiH-zUlamAM parovIne saMskAra karelA. 'talitaiH' gho ityAdi vaDe agni upara taLelA, 'bharjitaiH' agnimAtra vaDe pakAvelA, ahIM 'saha' no adhyAhAra samajabo. eTale tevA mAMsanI sAthe surA-kASTha ane piSTathI banela, madhu-madha, meraka-paka jAtanuM madya, madya-goLa ane dhAvaDIthI thayela madirA, sidhu | ane prasannA-paka jAtanI madirAne 'AsvAdayantI' iSat-thoDo svAda karatI, kadAcit 'visvAdayantI' vividha prakAre athavA vizeSa prakAre | svAda karatI, kadAcit 'paribhAjayantI' potAnA samasta parivArane upara kahelA tenA (madyanA) vizeSa prakArane vaheMcatI vihare che. Page #164 -------------------------------------------------------------------------- ________________ upAsaka dazAMga 8mahAzataka adhyayana sAnuvAda // 164 // // 164 // BEEKSEEEEEEE vAsaeNaM saddhiM urAlAI bhogabhogAiM bhuJjamANI viharai / tae NaM sA revaI gAhAvaiNI maMsaloluyA maMsesu mucchiyA jAva ajjhovavannA bahuvihehiM maMsehi ya sollehi ya taliehi ya bhajjiehi ya suraM ca mahuMca meragaM ca majjaM ca sIdhuM ca pasannaM ca AsAemANI 4 viharai // 4. tae NaM rAyagihe nayare annayA kayAi amAghAe ghuDhe yAvi hotthA / tae NaM sA revaI gAhAvaiNI maMsa-| loluyA maMsesu mucchiyA 4 kolagharie purise saddAvei, saddAvettA evaM vayAsI-tubbhe devANuppiyA ! mama kolaghariehito vaehito kallAkalliM duve duve goNapoyae uddaveha, uddavettA mamaM uvaNeha / tae NaM kolaghariyA purisA revaIe gAhAvaiNIe 'taha'tti eyamaDhe viNaeNaM paDisuNanti / paDisuNettA revaIe gAhAvaiNIe kolaghache. te pachI te revatI gRhapatnI mAMsane vize lolupa thayelI, mAMsamAM mUrchita tholI, yAvat atyanta Asakta thayelI bahu prakAranA || zekelA, taLelA ane muMjelA mAMsanI sAthe surA, madhu, meraka, madya, sIdhu ane prasannA-madirAno AsvAda karatI vihare che. 4. tyAra bAda rAjagRha nagaramA anya koi divase amAghAta-amArino ghoSa thayo. tyAre te mAMsamAM lolupa, mAMsamAM mUrchita | thayelI te revatI gRhapatnI kaulagRhika-pitRgRha-piyeranA puruSone bolAve che. bolAvIne teNe A pramANe kaDyu-he devAnupriya ! tame mArA pitRgRha sabandhI brajomAMthI dareka prabhAte babbe vAchaDAne mAro ane mArIne mane Apo. tyArabAda te pitRgRha-piyaranA saMbandhI 4-5 'amAghAo' rUDhi zabda hovAthI teno 'amAri' evo artha thAya che. 'kolarie' kulagRha-pitRgRhasaMbandhI 'goNapotako be vAchaDAne 'uddaveha' mAro. 'mattA' iti. surA-madirA vagerenA madavALo, lulitA-mada kepha vaDe kaMpatI, skhalanA pAmatI. 'vikIrNakezI' Page #165 -------------------------------------------------------------------------- ________________ upAsaka dazAMga sAnuvAda mahAzataka adhyayana // 165 // // 165 // riehiMto vaehito kallAkalliM duve duve goNapoyae vahenti, vahettA revaie gAhAvaiNIe uvaNenti / tae Na sA revaI gAhAvaiNI tehiM goNamasehiM sollehi ya.4 suraM ca 3 AsAemANI 4 vihri| 5. tae NaM tassa mahAsayagassa samaNovAsagassa bahahiM sIla. jAva bhAvemANassa coddasa saMvaccharA va| ikkantA / evaM taheva jeheM puttaM Thavei jAva posahasAlAe dhammapaNNattiM uvasampajjittA NaM viharai / tae NaM sA| revaI gAhAvaiNI mattA luliyA viiNNakesI uttarijayaM vikaDDamANI 2 jeNeva posahasAlA jeNeva mahAsayae puruSo revatI gRhapatnInA e arthane 'tahati kahIne vinaya vaDe svIkAre che. svIkArIne revatI gRhapatnInA piyaranA vajomAMthI dareka prabhAte babbe vAchaDAono vadha kare che. vadha karIne revatI gRhapatnIne Ape che. tyAra pachI te revatI gRhapatnI te zekelA, taLelA ane bhuMjelA vAchaDAnA mAMsanI sAthe surA-madirAno AsvAda karatI vihare che. 5. tyAra bAda te mahAzataka zramaNopAsakane ghagA zIla-vrato vagere vaDe AtmAne bhAvita karatA cauda varasa vyatIta thayA. e pramANe temaja moTA putrane sthApana kare che. yAvat poSadhazAlAmAM dharmaprajJaptine svIkArIne vihare che. tyAra pachI te revatI gRhapatnI matta-unmatta thayelI, lulita-skhalanA pAmatI, chuTA kezavALI uttarIya-uparanA vastrane dUra karatI karatI, jyAM poSadhazAlA che ane chaTA kezavALI. 'uttarIyakaM' uparanA vastrane vikarSayantI' kADhI nAkhatI (revatI) jyAM bhahAzataka zramaNopAsaka che tyAM Ave che, AvIne 'mohonmAdajanakAn' kAmane uddIpana karanArA, 'zRMgArikAn' zRMgArarasavALA 'strIbhAvAn' kaTAkSa batAvavA vagere strIbhAvane 'upadarzayantI' batAvatI mahAzataka zramaNopAsakane kahe che-'he bho' e AmantraNa-saMbodhana vAcI che. 'mahAzataka! ityAdithI mAMDI Page #166 -------------------------------------------------------------------------- ________________ upAsaka dazAMga sAnuvAda. *mahAzataka adhyayana // 166 // // 166 // samaNovAsae teNeva uvAgacchai / uvAgacchittA mohumbhAyajaNaNAI siGgAriyAI ithibhAvAiM uvadaMsemANI 2 mahAsayayaM samaNovAsayaM evaM vayAsI-'haM bho mahAsayayA ! samaNobAsayA! dhammakAmayA puNNakAmayA saggakAmayA mokkhakAmayA dhammakaTiyA 4 dhammapivAsiyA 4 kiNNaM tumbhaM devANuppiyA! dhammeNa vA puNNeNa vA saggeNa vA mokkheNa vA? jaNNaM tumaM mae saddhiM urAlAI jAva bhuJjamANe no viharasi / tae NaM se mahAsayae samaNovAsae revaIe gAhAvaiNIe eyamadvaM no ADhAi, no pariyANAi, aNADhAijamANe apariyANamANe tusiNIe dhammajyAM mahAzataka zramaNopAsaka che tyAM Ave che. tyA AdhIne mohonmAda utpanna karanArA, zRMgArarasavALA strIbhAvane pradarzita karatI karatI teNe mahAzataka zramaNopAsakane A pramANe kayu-dharmanI icchAvALA, puNyanI icchAvALA, svarganI icchAvALA, mokSanI icchAvAbhA, dharmanI kAMkSAvALA 4 dharmanI pipAsAvALA 4 he mahAzataka zramaNopAsaka ! devAnupriya ! tamAre dharma, puNya, svarga ke mokSanuM zuM kAma che, ke je tame mArI sAthe udAra yAvat bhogya-bhogavavA lAyaka bhogo bhogavatA nathI? te pachI te mahAzataka zramaNopAsaka revatI gRhapatnInA e arthano Adara karato nathI, ane tene sArI rIte jAgato nathI, Adara nahi karato ane nahi jAgato mauna dhAraNa 'viharasi' sudhI revatInA vAkyano A abhiprAya cha-Aja eno svarga athavA mokSa che ke je mArI sAthe viSayasukhano anubhava karavo. dharmAnuSThAna svargAdi mATe karAya che, sukhanA mATe svargAdinI icchA karAya che ane sukha to eTaluMja che je kAmarnu sevana karavU, e saMbandhe kahe cha ke "jai naritha somaMsiNI bho mnnhrpiyNguvnnnnaao| tA he sitiya ! baMdhaNaM khu mokkho na so mokkho"|| Page #167 -------------------------------------------------------------------------- ________________ upAsaka dazAMga sAnuvAda mahAzataka adhyayana // 167 // 167 // jjhANovagae viharai / tae NaM sA revaI gAhAvadaNI mahAsayayaM samaNovAsayaM docaMpi tacaMpi evaM vayAsI- jo! ceva bhaNai, sovi taheba jAva aNADhAijamANe apariyANamANe viharai / tae NaM sA revaI gAhAvANI mahAsayaeNaM samaNovAsaeNaM aNADhAijamANI apariyANijamANI jAmeva disi pAunbhUyA tAmeva disiM paDigayA / 6. tae NaM se mahAsayae samaNovAsae paDhamaM uvAsagapaDima uvasaMpajjittA NaM. viharai / paDhamaM ahAsuttaM karI dharmadhyAnane prApta thayelo vihare che. tyAra bAda te revatI gRhapatnIe mahAzataka zramaNopAsakane bIjIvAra ane trIjIvAra A pramANe kahyu-he mahAzataka zramaNopAsaka! ityAdi temaja kahe che, te (mahAzataka zramaNopAsaka) paga temaja yAvat Adara nahi karato, nahi jANato vihare che. te pachI jyAre mahAzataka zramaNopAsake Adara na karyo ane sArI rIte jANI nahi tyAre te revatI je dizA taraphathI AvI hatI te dizA tarapha cAlI gai. 6. tyAra bAda mahAzataka zramaNopAsaka prathama upAsaka pratimAne svIkArIne vihare che. prathama pratimAne sUtramA kahyA pramANe jo manahara priyaMgulatAnA jevA varNavALI strIo nathI, to he saiddhAntika ! mokSa e bandhana che, te (kharekhara ) mokSa nathI. tathA--"satyaM vacmi hitaM vacmi sAraM vacmi punaH punaH / asminnasAre saMsAre sAraM sAraGgalocanAH" // hu~ sAcuM kahuM chu, hitakAraka kahuM chu ane vAraMvAra sArabhUta kahuMcha ke A asAra saMsAramA sArarUpa haraNanA jevA locanavALI (strI) che. tathA-soLa barasanI khI ane pacIza varasano puruSa, A bannenI nirantara prIti e svarga kahevAya che. Page #168 -------------------------------------------------------------------------- ________________ & & & mahAzataka adhyayana & & upAsaka dazAMga sAnuvAda // 168 // && // 168 // && && & jAva ekkArasavi / tae NaM se mahAsayae samaNovAsae teNaM urAleNaM jAva kise dhamaNisantae jAe / tae Na tassa mahAsayayassa samaNovAsayassa annayA kayAI puvvarattAvarattakAle dhammajAgariyaM jAgaramANassa ayaM ajjhathie 4-'evaM khalu ahaM imeNaM urAleNaM jahA ANando taheva apacchimamAraNantiyasaMlehaNAjhusiyasarIre bhattapANapaDiyAikkhie kAlaM aNavakaDamANe viharai / tae NaM tassa mahAsayagassa samaNovAsagassa subheNaM ajjhavasANeNaM jAva khaovasameNaM ohiNANe samuppanne / puratthimeNa lavaNasamudde joyaNasAhassiyaM khette jANai pAsai, evaM dakSiNeNaM paJcatthimeNaM, uttareNaM jAva cullahimavantaM vAsaharapabvayaM jANai pAsai, ahe imIse rayaNappabhAe puDhavIe loluyaccuyaM narayaM caurAsIivAsasahassaTiiyaM jANai paasi|| (vidhithI ) pUrNa kare che. ema agiyAre pratimAne pUrNa kare che. tyAra pachI mahAzataka zramaNopAsaka te udAra tapa vaDe yAvat kuzadurbaLa thayo ane dhamanIo (nADIo) baDe vyApta thayo. te pachI te mahAzataka zramaNopAsakane anya koi divase madhya rAtrinA samaye dharma jAgaraNa karatA A AvA prakArano vicAra thayo-A udAra tapa vaDe huM kRza thayo cha-ityAdi AnandanI peThe sauthI chellI mAraNAntika saMlekhanA vaDe kSINa thayuM che zarIra jernu evo ane pratyAkhyAta-tyAga karyo che bhAta pANIno jeNe evo te kALanI darakAra karyA sivAya vihare che. tyAra pachI mahAzataka zramaNopAsakane zubha adhyavasAya vaDe yAvat (avadhijJAnAvaraNanA) kSayopazama baDe abadhijJAna utpanna thayu. te pUrva dizAe lavaNa samudramA hajAra yojana pramANa kSetra jANe che ane dekhe che. ema dakSiNa ane pazcima dizAe jANavU. uttara dizAe yAvat culla himavaMta varSadhara parvatane jANe che ane dekhe che. adho dizAmAM ratnaprabhA-pRthvInA corAzI hajAra & & && && * ** * Page #169 -------------------------------------------------------------------------- ________________ upAsaka dazAMga sAnuvAda // 169 // 7. tae NaM sA revaI gAhAvaiNI annayA kayAi mattA jAva uttarijayaM vikaDDamANI 2 jeNeva posahasAlA pAsahasAlA8mahAzataka jeNeva mahAsayae samaNovAsae teNeva uvAgacchai, uvAgacchittA mahAsayayaM taheva bhaNai, jAva docaMpi tacaMpi evaM adhyayana vayAsI-'haM bho taheva / tae NaM se mahAsayae samaNovAsae revaIe gAhAvaiNIe docaMpi tacaMpi evaM vutte samANe Asurutte 4 ohiM pauMjai, pauMjittA ohiNA Abhoei, AbhoettA revaI gAhAvaiNiM evaM vayAsI-'haM bho // 169 // revai ! apatthiyapatthie ! 4 evaM khalu tumaM anto sattarattassa alasaeNaM vAhiNA abhibhUyA samANI adRduhaddavasaTTA asamAhipattA kAlamAse kAlaM kiccA ahe imIse rayaNappabhAe puDhavIe loluyaccue narae caurAsIivAvarasanI sthitivALA loluya acyuta nAmanA narakAvAsane jANe che ane dekhe che. __7. tyAra bAda te revatI gRhapatnI anya koi divase mattA-unmatta thayelI, yAvat uttarIya-uparanA vastrane kADhI nAMkhatI 2 jyAM poSadhazAlA che ane jyAM mahAzataka zramaNopAsaka che tyAM Ave che. AvIne mahAzataka zramaNopAsakane temaja kahe che. yAvat teNe bIjI vAra ane trIjI vAra A pramANe kaDaM he mahAzataka zramagopAsaka ! ityAdi pUrve kaheluM temaja jANavU. te pachI revatI gRhapatnIe bIjIvAra ane trIjIvAra e pramANe kaDaM eTale gusse thayelo 4 mahAzataka zramaNopAsaka avadhijJAna prayuMje cha, prayujIne avadhijJAna vaDe jANe che. jANIne teNe revatI gRhapatnIne A pramANe kayu-aprArthita ( maraNa )nI prArthanA karanAra he revatI ! tuM khare| khara sAta rAtanI (divasanI) aMdara alasaka (viSUcikA) roga vaDe pIDita thai, ArtadhyAnanI atyanta paravazatAthI duHkhita thayelI 7 'alasapaNaM' viSUcikA vizeSarUpa ajIrNa vaDe, tenuM A lakSaNa che-AhAra upara na jAya, nIce na jAya, tema pAcana na thAya, Page #170 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kA upAsaka dazAMga sAnuvAda // 17 // SXXXXXXXXXXXXAKCK8***&&& sasahassaTiiesu neraiesu neraiyattAe uvavajihisi / tae NaM sA revaI gAhAvANI mahAsayaeNaM samaNovAsa Cl8mahAzataka eNaM evaM vuttA samANI evaM vayAsI-ruTe NaM mamaM mahAsayae samaNovAsae, hINe NaM mamaM mahAsayae samaNovAsae, adhyayana avajjhAyA NaM ahaM mahAsayaeNaM samaNovAsaeNaM, na najai NaM ahaM keNavi kumAreNaM mArijissAmittikaddu bhIyA tatthA tasiyA uvviggA saJjAyabhayA saNiyaM 2 paccosakkA, paccosakkittA jeNeva sae gihe teNeva uvAgacchai, // 17 // uvAgacchittA ohaya0 jAva jhiyAi / tae NaM sA revaI gAhAvaiNI anto sattarattassa alasaeNaM vAhiNA abhibhUyA adRduhavasaTTA kAlamAse kAlaM kiccA imIse rayaNappabhAe puDhavIe loluyaccue narae caurAsIivAsasahaasamAdhine prApta thai maraNa samaye kALa karI A ratnaprabhA pRthivInA loluya accuya narakane vize corAzI hajAra varasanI sthitivALA nairayikomA nArakapaNe utpanna thaiza. te mahAzataka zramaNopAsake e pramANe kaDaM eTale te revatI gRhapatnI A pramANe bolI-mahAzataka zramaNopAsaka mArA upara gusse thayela che, mahAzataka zramaNopAsaka mArA upara hIna-virakta thayo che. mahAzataka zramaNopAsake mArA vize durvicAra kayoM che, nathI jANatI ke hu~ koika kumAra-duHkhakAraka mRtyu vaDe marAiza' ema vicArI bhayabhIta thai, trAsa pAmI, trasta thai udvigna thai ane jene bhaya thayo che evI dhIme dhIme pAchI gai. pAchI jaine jyAM potAnuM ghara che tyAM AvI. AvIne apa|hata thayelI che mananI icchA jenI evI te yAvat vicAra kare che. te pachI te revatI gRhapatnI sAta rAtanI aMdara alasaka vyAdhi vaDe paNa AmAzayane vize alasIbhUta ( ALasunI peThe) paDI rahe tethI te alasaka roga kahevAya che. 'hINe tti prItithI rahita. 'apadhyAtA' duninA viSayabhUta karAyelI. 'kumAreNaM' duHkhakAraka mRtyu baDe. Page #171 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 8mahAzataka adhyayana upAsaka dazAMga sAnuvAda // 17 // | // 17 // |ssaTiiesu neraiesu neraiyattAe uvavannA // 8. teNaM kAleNaM teNaM samaeNaM samaNe bhagavaM mahAvIre, samosaraNaM, jAva parisA pddigyaa| 'goyamA'!i0 samaNe bhagavaM mahAvIre evaM vayAsI-'evaM khalu goyamA! iheva rAyagihe nayare mamaM antevAsI mahAsayae nAma samaNovAsae posahasAlAe apacchimamAraNantiyasaMlehaNAe jhUsiyasarIre bhattapANapaDiyAikkhie kAlaM aNavakaGkhamANe viharai / tae NaM tassa mahAsayagassa revaI gAhAvaiNI mattA jAva vikaDDemANI 2 jeNeva posahasAlA jeNeva mahAsayae teNeva uvAgacchai, uvAgacchittA mohummAya jAva evaM vayAsI-taheva jAva docampi taccampi evaM vayAsI / tae NaM se mahAsayae samaNovAsae revaIe gAhAvaiNIe docampi taccampi evaM vutte samANe Asurutte 4 pIDita thai ArtadhyAnanI atyanta parAdhInatA vaDe duHkhI thai kALa samaye kALa karIne A ratnaprabhA narakapRthivInA loluyaccuya narakane vize corAzI hajAra varasanI sthitivALA nairayikomAM nairayikapaNe utpanna thai. 8. te kALe te samaye zramaNa bhagavAn mahAvIra samosaryA. yAvat pariSad vAMdIne pAchI gaI. 'he gautama' ! ema sambodhI zramaNa bhagavAn mahAvIre ApramANe kA-he gautama ! Aja rAjagRha nagaramAM posahazAlAmA sauthI chellI mAraNAntika saMlekhanA vaDe kRza thayelA zarIravALo, bhAta pANInuM pratyAkhyAna kayu che jeNe evo ane kAlanI darakAra nahi karato mAro antevAsI-ziSya mahAzataka nAme zramaNopAsaka rahe che. te pachI te mahAzatakanI madonmatta thayelI yAvat uparanA vastrane kADhI nAMkhatI 2evI revatI nAme gRhapatnI jyAM poSadhazAlA che ane jyA mahAzataka che tyAM Ave che. AvIne mohonmAdane utpanna karanArA. (zRMgArika strIbhAvone) batAvatI Page #172 -------------------------------------------------------------------------- ________________ upAsaka dazAMga sAnuvAda // 172 // ohiM pauMjai, paraMjittA ohiNA Abhoei, AbhoettA revaI gAhAvaiNiM evaM vayAsI - 'jAva uvavajji hisi' / no khalu kappar3a goyamA ! samaNovAsagassa apacchima0 jAva jhUsiyasarIrassa bhattapANapaDiyA ikviyassa paro santehiM taccehiM tahiehiM sambhUehiM aNiTThehiM akantehi appiehiM amaNuNNehiM amaNAmehiM vAgaraNehiM vAgarittae, taM gaccha NaM devANupiyA ! tumaM mahAsayayaM samaNovAsayaM evaM vayAhi-no khalu devANupiyA ! kappara samaNovAsagassa apacchima0 jAva bhattapANapaDiyAikviyassa paro santehiM jAva vAgarittae / tume ya NaM devAteNe A pramANe kachu - ( he mahAzataka ! ) ityAdi temaja kahe che, yAvat bIjIvAra ane trIjI vAra paNa ema kaghuM. tyAra pachI te revatI gRhapatnIe bIjIvAra ane trIjIvAra e pramANe kAM eTale te mahAzataka zramaNopAsaka gusse thai avadhijJAnane prayuMje che. prayuMjIne avadhijJAna vaDe jANe che. jANIne teNe revatI gRhapatnIne A pramANe kadhuM yAvat tuM (sAta divasamAM alasaka vyAdhithI marIne naraka mAM utpanna thaiza ) to he gautama! apazcima-sauthI chellI mAraNAntika saMlekhanA vaDe kSINa thayuM che zarIra jenuM evA ane bhakta pAnanuM jeNe pratyAkhyAna karyu che evA zramaNopAsakane satya, tathya, tevA prakAranA sadbhUta chatAM aniSTa, anicchanIya, apriya, amanojJa amanApa-amanohara uttara vaDe bIjAne uttara Apako yogya nathI, mATe he devAnupriya ! tuM jA ane tuM mahAzataka zramaNopAsakane A pramANe kahe ke 'he devAnupriya ! apazcima mAraNAntika saMlekhanA vaDe kSIga thayelA zarIravALA ane yAvat bhakta - pAnanuM jeNe pratyA 8 'na khalu kaNpa goyame' tyAdi. 'santehi' vidyamAna, 'taccehiM' tathya-satyarUpa, tasvarUpa athavA vAstavika, 'tahipahi' teja pUrvoka prakArane prApta thayelA, paNa alpAMze nyUnAdhika nahi evA, tAtparya e che ke 'sadbhUtaiH' sadrUpa chatAM 'anipraiH' nahi vAMchela, 'akAntaiH' sva 8 mahAzataka adhyayana // 172 // Page #173 -------------------------------------------------------------------------- ________________ upAsaka dazAMga sAnuvAda mahAzataka adhyayana // 173 // kaa||173|| NuppiyA! revaI gAhAvaiNI saMtehiM 4 aNi?hiM 6 vAgaraNehiM vAgariyA, taM NaM tuma eyarasa ThANassa Aloehi | jAva jahArihaM ca pAyacchittaM paDivajAhi' / tae NaM se bhagavaMgoyame samaNassa bhagavao mahAvIrassa 'tahatti eyamaTuM viNaeNaM paDisuNei, paDisuNettA to paDiNikvamai, paDinikkhabhittA rAyagiha nayaraM majjhamajjheNaM aNuppavisai, aNupavisittA jeNeva mahAsayagassa samaNovAsayassa gihe jeNeva mahAsayae samaNovAsae teNeva uvAgacchai / tae NaM se mahAsayae bhagavaM goyamaM ejamANaM pAsai, pAsittA haTTa jAba hiyae bhagavaM goyama vandai namasai / tae NaM se bhagavaM goyame mahAsayayaM samaNovAsayaM evaM vayAsI-evaM khalu devANuppiyA! samaNe bhagavaM khyAna kayu cha evA zramaNopAsakane satya yAvat aniSTa kathana vaDe bIjAne uttara Apavo yogya nathI. he devAnupriya ! teM revatI gRha| patnIne satya 4 chatAM aniSTa 6 kathana vaDe uttara Apyo che, te mATe tuMe sthAnanI AlocanA kara ane yathAyogya prAyazcittano svIkAra | kara. tyAra bAda bhagavAn gautama zramaNa bhagavanta mahAvIranA e arthane 'taha'tti kahI vinaya vaDe svIkAre che. svIkArIne tyAMthI nI. kaLe che. nIkaLIne rAjagRhanagaramA madhyabhAgamAM thaine praveza kare che. praveza karIne jyAM mahAzataka zramaNopAsakarnu ghara che ane jyAM mahAzataka zramaNopAsaka che tyAM Ave che. tyAre te mahAzataka zramaNopAsaka bhagavAn gautamane AvatA jue che. joine prasanna ane saMtuSTa rUpa vaDe anicchanIya, 'apriyaiH' aprItikAraka, 'amanojhaiH' mana vaDe na jaNAya, kahevAne paNa na icchAya tevA, 'amanaApaiH' manane | vicAra baDe paNa na prApta thAya te, jene kahevAmAM ane vicAramA mana utsAhita na thAya evA vyAkaraNaH-vacana vizeSa baDe uttara | Apavo yogya nathI. sAtamA upAsakadazAnA AThamA adhyayanano anuvAda samApta. Page #174 -------------------------------------------------------------------------- ________________ upAsaka dazAMga sAnuvAda. // 174 // mahAvIre evamAikgvar3a bhAsaha paNNavei paruvei-no khalu kappara devANupiyA ! samaNovAsagassa apacchima0 jAva vAgarittae, tume NaM devANupiyA ! revaI gAhAbahaNI santehiM jAva vAgariA, taM gaM tumaM devANupiyA ! eyassa ThANassa Aloehi jAva paDivajjAhi' / tae NaM se mahAsayae samaNovAsae bhagavao goyamassa 'tahatti eyamahaM viNaNaM paDisuNei, paDisuNettA tassa TANassa Aloei, jAva ahArihaM ca pAyacchittaM paDivajjai / tae NaM se bhagavaM goyame mahAsayagassa samaNovAsayasma antiyAo paDiNikkhamai, paDinikvamittA rAyagiha nagaraM majjhamajheNaM niggaccha, niggacchittA jeNeva samaNe bhagavaM mahAvIre teNeva uvAgacchai, uvAgacchittA samaNaM bhagavaM mahAvIraM vaMdaDa nasai, vaMdittA namasittA saMjamega tavasA appANaM bhAvemANe viharai / tae NaM hRdayavALo te bhagavaMta gautamane vaMdana namaskAra kare che. tyAra pachI bhagavAn gautame mahAzataka zramaNopAsakane A pramANe kayuM he devAnupriya ! zramaNa bhagavAn mahAvIra A pramANe kahe che, bhASe che, jagAve che ane prarUpaM che- he devAnupriya ! sauthI chellI mAraNAntika saMlekhanA vaDe kSINa dhayaM che zarIra jenuM evA zramaNogAsakane satya chatAM aniSTa uttara vaDe kahetuM yogya nathI. he devAnupriya ! revatI gRhapanIne sadbhuta chatAM apriya uttara vaDe kAM che, to he devAnupriya ! tuM e sthAnanI AlocanA kara, yAvat prAyazcittano svIkAra kara. te pachI te mahAzataka zramaNopAsaka bhagavaMta gautamanAe arthane 'tahati' kahI baDe svIkAra hai, svIkArIne te sthAnanI AlocanA kare che, yAvana yathAyoprAyazcittane svIkAre che, nyAra bAda bhagavAn gautama mahAzataka zramaNopAsakanI pAthI nIkale che. nIkaLIne rAjagRha nagaranA madhya bhAgamAM jAya hai. jar3ane jyAM zramaNa bhagavAn mahAvIra ke tyoM Ave che. tyAM AvIne zramaNa bhagavaMta mahAvIrane vaMdana namaskAra kare 8 mahAzataka adhyayana // 174 // Page #175 -------------------------------------------------------------------------- ________________ upAsaka dazAMga sAnuvAda // 175 // samaNe bhagavaM mahAvIre annayA kayAi rAyagihAo nayarAo paDiNikkhamai, paDinikkhamittA bahiyA jaNavayavihAraM viharai // 9. tae NaM se mahAsayae samaNovAsae bahahiM sIla0 jAva bhAvettA vIsaM vAsAI samaNovAsaya pariyAyaM | pAuNittA ekkArasa uvAsagapaDimAo sammaM kAraNa phAsittA mAsiyAe saMlehaNAe appANaM jhUsittA si bhattAiM aNasaNAe chedettA AloiyapaDikkante samAhipatte kAlamAse kAlaM kicA sohamme kappe aruNavarDisae vimANe devattAe uvavanne / cattAri palio mAI ThiI / mahAvidehe vAse sijjhihii / nikkhevo // sattamassa aMgassa uvAsagadasANaM aTThamaM ajjhayaNaM samattaM / che. vaMdana namaskAra karIne saMyama ane tapa vaDe AtmAne bhAvita karatA vihare che. te pachI zramaNa bhagavAn mahAvIra anya koI divase bahAranA dezomAM vihare che. tyAra bAda mahAzataka zramaNopAsaka ghaNA zIla vrata vagere baDe yAvat AtmAne bhAvita karato vIza varasa suvI zramaNopAsaka paryAyAne pALIne agiyAra upAsaka pratimAone samyak kAyA vaDe sparzIne mAsika saMlekhanA vaDe AtmAne kRza karI sATha bhakta anazana vaDe vyatIta karI AlocanA ane pratikramaNa karI samAdhine prAptathai maraNasamaye kALa karIne saudharma devalokamAM aruNAvataMsaka vimAnane vize deva thayo. tenI cAra palyopamanI sthiti che. te mahAvideha kSetrane vize siddha thaze. nikSepa kahevo. sAtamA upAsakadazAMganA AThamA adhyayanano anuvAda samApta. 8 mahAzataka adhyayana // 175 // Page #176 -------------------------------------------------------------------------- ________________ upAsaka dazAMga sAnuvAda. nandinIpitAdhyayana // 176 // // 176 // navamaM ajjhayaNaM / 1. navanassa ukkhevo / evaM khalu jambU! teNaM kAleNaM teNaM samaeNaM sAvatthI nayarI / kohae ceie / jiysnraayaa| tattha NaM sAvatthIe nayarIe nandiNIpiyA nAma gAhAvaI privsi| aDDe / cattAri hiraNakoDIo nihANapauttAo, cattAri hiraNNakoDIo buDDipauttAo, cattAri hiraNNakoDIo pavittharapauttAo, cattAri vayA dasagosAhassieNaM vaeNaM / assiNI bhAriyA / sAmI samosaDhe / jahA Anando taheva gihidhamma paDi| vanai / sAmI bahiyA viharai / tae Na se nandiNIpiyA samaNovAsae jAe, jAva viharai / tae NaM tassa nandi 9 nandinIpitA adhyayana. 1. navamA adhyayanano upodghAta kahevo. he jambU ! te kAle ane te samaye zrAvastI nAme nagarI hatI. koSThaka caitya hatuM. jitazatru rAjA hato, te zrAvastI nagarImA nandinI pitA nAme gRhapati raheto hato. te ADhaya-dhanavAn hato. tene cAra hiraNyakoTi nidhAnamAM, cAra hiraNyakoTi vyAje ane cAra hiraNyakoTi dhanadhAnyAdinA vistAramA rokAyelI hatI. dasa hajAra gAyonuM eka vraja evA cAra | brajo tene hatA. tene azvinI nAme strI hatI. mahAvIra svAmI samosA, Ananda zrAvakanI peThe teNe temaja gRhastha dharmano svIkAra karyo. mahAvIra svAmI bahAranA dezomAM vicaravA lAgyA. te pachI te nandinIpitA zrAvaka thayo ane yAvat (jIva ajIvAdi tacane Page #177 -------------------------------------------------------------------------- ________________ upAsaka dazAMga sAnuvAda |NIpiyassa samaNovAsayassa bahahiM sIlabvayaguNa jAva bhAvemANassa coisa saMvaccharAiM vikkntaaii| taheva jehU~ | puttaM Thavei, dhammapaNNatti, vIsaM vAsAiM pariyAgaM, nANattaM aruNagave vimANe uvvaao| mahAvidehe vAse sijijha- | hii / nikkhevo|| ||sttmss aMgassa uvAsagadasANaM navamaM ajjhayaNaM samattaM // nandinIpitA adhyayana // 177 // // 17 // jANato) vihare che. te pachI te nandinIpitA zramaNopAsakane ghaNA zIlavato, (guNavato vagerethI AtmAne bhAvita karatA cauda varasa vyatIta thayA. temaja te jyeSTha putrane sthApana kare che ane dharmaprajJaptino svIkAra karIne vihare che. vIza varasa sudhI zrAvakapaNAno paryAya pALe che, bheda e che ke te aruNagava vimAnamA utpanna thayo, ane pachI te mahAvideha kSetramA mokSe jaze. ahI nikSepa kahevo. upAsakadazAnA navamA adhyayanano anuvAda samApta. SO9000 Page #178 -------------------------------------------------------------------------- ________________ upAsakadazAMga sAnuvAda // 178 // dasamaM ajjhayaNaM / 1. dasamassa ukkhevo / evaM khalu jambU ! teNaM kAleNaM teNaM samaeNaM sAvatthI nayarI / koTThae ceie| jiyasattU / tattha NaM sAvatthIe nayarIe sAlihIpiyA nAmaM gAhAvaI parivasai / aDDe ditte / cattAri hiraNNakoDIo nihANapauttAo, cattAri hiraNNakoDIo vuDDapauttAo, cattAri hiraNNakoDIo pavittharapauttAo / cattAri vayA dasago sAhassieNaM vaeNaM / phagguNI bhAriyA / sAmI samosaDhe / jahA ANando taheva gihidhammaM paDivajjai, 10 sAlihIpitA adhyayana 1. dasamA adhyayanano upodghAta kahevo. he jambU ! te kALe te samaye zrAvastI nagarI hatI. koSThaka caitya hatuM. jitazatru rAjA hato. te zrAvastI nagarImAM sAliddIpitA nAme gRhapati raheto hato. te dhanika ane dIpta-tejasvI hato tene cAra hiraNyakoTI nidhAnamAM mUkelI, cAra hiraNyakoTi vyAje mUkelI ane cAra hiraNyakoTi dhanadhAnyAdinA vistAramAM hatI. tene dasa hajAra gAyonuM vraja evA cAra vrajo hato. phAlgunI bhAryA hatI. mahAvIra svAmI samomaryA. AnandanI peThe te gRhasthadharmane svIkAre le. ane kAmadevanI 1 nava ane dasa adhyayana spaSTa che. dareka adhyayane upakSepa-upodghAta ane nikSepa-nigamana vicArIne kahevo. tathA 'pa pramANe he jambU' ityAdi upAsakadazAnuM nigamana vAkya jANavu. 10 sAlihIpitA adhyayana // 178 // Page #179 -------------------------------------------------------------------------- ________________ upAsaka dazAMga sAnuvAda // 179|| SKREKKENNECKXXXXXXXXXX jahA kAmadevo tahA je puttaM ThavettA posahasAlAe samaNassa bhagavao mahAvIrassa dhammapaNNatti uvasampanji-10 sAliNa viharai / navaraM niruvasaggAo ekkArasavi uvAsagapaDimAo taheva bhaanniyvaao| evaM kAmadevagameNaM hIpitA neyabbaM jAva sohamme kappe aruNakIle vimANe devattAe uvavanne / cattAri paliovamAiM ThiI, mahAvidehe vAse adhyayana sijjhihida // // 179 // 2. dasaNhavi paNarasame saMvacchare vaTTamANANaM cintaa| dasahavi vIsaM vAsAI smnnovaasypriyaao|| evaM khalu jambU ! samaNeNaM jAva sampattaNaM sattamassa agassa uvAsagadasANaM dasamassa ajjhayaNassa ayamahe pnnnntte| 3. vANiyagAme campA duve ya vANArasIe nayarIe / AlabhiyA ya puravarI kampillapuraM ca boddhavvaM // 1 // jema jyeSTha putrane sthApIne posahazAlAmA zramaNa bhagavaMta mahAvIranI dharmaprajJapti svIkArIne vihare che. parantu agIyAre zrAvakanI pratimAo upasarga rahita temaja kahevI. ema kAmadevanA mUtrapATha vaDe jAga. yAvat saudharma kalpamA arugakila vimAnane vize devapaNe utpanna thayo. tyAM tenI cAra palyopamanI sthiti che. te mahAvideha kSetrane vize mojhe jaze. 2. daze zrAvakone paMdaramA varSe cintA-dharmaprajJapti mujaba vartavAno vicAra thAya che. ane daze zrAvakano vIza varasa zramaNopAsaka paryAya che. e pramANe he jambU ! yAvat nirvAgane prApta thayelA zramaNa bhagavAn mahAvIre upAsakadazAnA dasamA adhyayano A artha kahyo che. 3. vANijya grAmane viSe prathama, be zrAvako campAnagarImA 2-3, vArANasImA 4yo, AlabhikA nagarImA 5mo, kaMpIlapuramAM SEXXXXXCCCCC Page #180 -------------------------------------------------------------------------- ________________ upAsakadazAMga sAnuvAda 10 sAlihIpitA adhyayana // 18 // // 18 // XXXXSEXEEEEXXXXXXXXXXX polAsaM rAyagiha sAthIe purIe donni bhave / ee uvAsagANaM nayarA khalu honti boddhavyA // 2 // sivananda bhadda sAmA dhanna bahula pUsa aggimittA ya / revai assiNi taha phagguNI ya bhajANa nAmAI // 3 // ohiNNANa pisAe mAyA vAhidhaNauttarijje ya / bhajjA ya subbayA dubayA niruvasaggayA doni // 4 // aruNe aruNAbhe khalu aruNappahaaruNakantasiTTe ya / aruNajjhae ya chaTe bhUya vaDiMse gave kIle // 5 // cAlI sahi asII saTThI sahI ya sahi dasa sahassA / asiI cattA cattA ee vaiyAga ya sahassA / / 6 / / bArasa aTThArasa cauvIsaM tivihaM aTuresAI neyaM / dhannaNa ti covIsaM bArasaM bArase ya koDIo // 7 // 6TTho, polAsapuramA 7mo, rAjagRhamA 8mo, ane be zrAvaka zrAvastI nagarImAM thayA. e upAsakonA-zrAvakanA nagaro jANavA yogya che. zivanandA, bhadrA, zyAmA, dhanyA, bahulA, puSyA, agnimitrA, revatI, azvinI, ane phAlgunI e dasa zrAvakonI bhAryAnA anukrame nAma che. __avadhijJAna 1, pizAca 2, mAtA 3, vyAdhi 4, dhana 5, uttarIya vastra 6, suvratA-suMdara AcAravALI bhAryA 7, a durAcAravALI bhAryA upasargonA nimitto cha. ane chellA be zrAvaka upasargarahita che. e dase zrAvakonI utpatti anukrame aruNa, arugAbha, aruNaprabha, aruNakAnta, aruNaziSTa, chaTho aru gadhaja, aruNabhUta, aruNA. | vataMsaka, aruNagava ane aruNakila vimAnane vize thaI che. cAlIza, sATha, aeNsI, sATha, sATha, sATha, dasa, aeNsI, cALIza, ane cALIza eTalA hajAra gAyonA baja anukrame jANavA. 9. patA Page #181 -------------------------------------------------------------------------- ________________ upAsaka dazAMga sAnuvAda ullaNadantavaNaphale abhiGgaNuvvaTTaNe saNANe y| vattha vilevaNa pupphe AbharaNaM dhUvapejAi // 8 // bhakkhoyaNa sUya ghae sAge mAhura-jemaNa-pANe y| tambole igavIsaM ANandAINa abhiggahA // 9 // uDDhe sohammapure lolUe ahe uttare himavante / paJcasae taha tidisaM ohiSNANaM dasagaNassa // 10 // dasaNa-vaya-sAmAiya posh-pddimaa-abmbh-sccitte| Arambha-pesa-uddiTThavajjae samaNabhUe ya // 11 / / ikkArasa paDimAo vIsaM pariyAo aNasaNaM mAse / sohamme caupaliyA mahAvidehammi sijjhihii // 12 // pahelA Ananda zrAvakane bAra hiraNyakoTi, bIjA zrAvakane aDhAra, trIjAne covIza, ane pachI cothA, pAMcamA ane chaTThA e traNa zrAvakane aDhAra aDhAra koTI, sAtamAne traNa koTI, AThamAne covIza koTi ane navamA tathA dasamA zrAvakane bAra bAra hiraNyakoTi 10 sAlihIpitA adhyayana | // 18 // // 18 // dravya chai. ullaNa-aMguchA, dAtaNa, phaLa, abhyaMga, udvartana, snAna, vastra, vilepana, puSpa, AbharaNa, dhUpa, peyA, bhakSya, odana, sUpa, ghI, zAka, mAdhura, (phaLano madhura rasa) jamaNa, pANI ane tAMbUla e ekavIza prakAranA abhigraho AnandAdi zrAvakone che. urdhva dizAmAM saudharma devaloka sudhI, adho dizAmAM ratnaprabhAnA loluyaccuya narakAvAsa sudhI, uttaradizAmA himavanta parvata sudhI ane cAkInI traNe dizAmAM pAMcaso yojana sudhIna avadhijJAna dase zrAvakone che. badhA zrAvakone darzana, vrata, sAmAyika, posaha, kAyotsarga pratimA, abrahmacaryavarjana, saccittAhAravarjana, AraMbhavarjana, preSyavarjana, uddiSTavarjana, ane zramaNabhUta e agiyAra pratimAo cha, vIza varasano zrAvakapaNAno paryAya che, eka mAsarnu anazana che, saudharma Page #182 -------------------------------------------------------------------------- ________________ upAsaka dazAMga sAnuvAda. 1. sAlihIpitA adhyayana // 182 // // 182 // uvAsagadasAo smttaao|| uvAsagadasANaM sattamassa aGgassa ego suyakhandho dasa ajjhayaNA ekasaragA dasasu ceva divasesu uddissijjati tao suyakhandho samuddissijjai aNuNNavijai dosu divasesu, aGgaM thev|| // sattamassa aMgassa uvAsagadasANaM dasamaM ajjhayaNaM samattaM // kalpamA cAra palyopamanI sthiti cha, ane badhA zrAvako mahAvideha kSetramA mokSe javAnA cha.] upAsakadazA samApta. sAtamA upAsakadazA aMgano eka zrutaskandha che. daza adhyayano eka sarakhA che. te dasa divase upadezAya che, tyAra bAda be divasomAM zrutaskandhano samuddeza-sUtrane sthira paricita karavA mATe upadeza karAya che ane anujJA-saMmati apAya che temaja te aMgano samuddeza ane anujJA apAya che. ziSTAdi nAmo aruNapadapUrvaka jANavA, tethI aruNaziSTa ityAdi nAma kahevA. ane e gAthAo pUrve kahyA pramANe jANavI. ahIM jenI vyAkhyA karI nathI tenI vyAkhyA jJAtAdharmakathAnuM vyAkhyAna sAvadhAnapaNe joine jANI levI. ___ sarva manuSyone prAyaH potArnu bacana abhimata-iSTa hoya hai, parantu je potAne paNa sArI rIte rucatuM nathI te bIjAne zI rIte ruce? to paNa koika cittanA ullAsathI e pramANe meM kaMDaka kAM che, temA je yukta hoya teno mArI prItine mATe nirmala buddhivALA puruSo svIkAra karo. zrI candrakularUpa AkAzamAM sUryasamAna zrIjinezvarAcAryanA ziSya zrImadanavAMgInA TIkAkAra zrImad abhayadevAcArya karelA upAsakadazAnI TIkAno anuvAda samApta. Page #183 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ********** ************** Page #184 -------------------------------------------------------------------------- ________________ OCRORE zrImadupAsakadazAGga anuvAda sahita samApta / OROSO DESCRICANCERICASARAMANARASANGREHLOKARMACRO