Book Title: Tirthankaroni Prashnatrayi
Author(s): Yashodevsuri
Publisher: Muktikamalmohan Jain Gyanmandir
Catalog link: https://jainqq.org/explore/023287/1
JAIN EDUCATION INTERNATIONAL FOR PRIVATE AND PERSONAL USE ONLY
Page #1
--------------------------------------------------------------------------
________________ tIrthakaronI praznatrayI tIrthakara devanA traNa chatro, keza ane azokavRkSAdi aMge yathArtha vicAraNA. chatratrayI - azoka AsopAlaka mastaka keza sAcA khoTA savaLAM chatro avaLAM che * 11 + 1 } h1 TT le: AcArya yazodevasUrijI
Page #2
--------------------------------------------------------------------------
________________ 5 zrI muktikamala jena mahanamALA puSpa-98 tIrthakaronI praznatrayI 1. tIrthakarenA mAthe traNa che kevAM kame hevA joIe? 2. tIrthakarone dIkSA lIdhA pachI mastaka to vagere sthaLe vALa hoya che kharA? 3. tIrthaMkaradeva upara rahetuM azokavRkSa ane AsapAlavavRkSa eka che ke judAM? 4. caityavRkSa zuM che? le. vijayayadevasUri ki. rU. 30 vIra saM. 2519 che. visaM. 2049
Page #3
--------------------------------------------------------------------------
________________ prakAzaka tathA prAptisthAna muktikamalamAhana jaina jJAnamadira rAvapurA, kAThIpALa, machAsadana, vAdarA 14 pradhAna prAptisthAna jaina sAhityamaMdira, pAlItANA-364270 Ad -- sughASA kAryAlaya, pAlItANA-364270 vi. sa. 2049 I. san 1993 ---- kiMmata rUA. 30 = 00 pesTeja alaga mudraka : kahAna mudraNAlaya, seAnagaDha-364250
Page #4
--------------------------------------------------------------------------
________________ sAhityakalAratna pUjya AcArya zrI vijaya cAdevasUrijI mahArAja dIkSA ; kuda giri sa. 1987, vai, sudi-3 janma : bhAI sa. 1972, pASa suddi-2 AcArya pada : pAlItANA sa'. 2035, mAgasara suda-5
Page #5
--------------------------------------------------------------------------
Page #6
--------------------------------------------------------------------------
________________ 25252525525 PE vAcakAne 1. mArA abhyAsane a Mte me iMglIza A AkAra mujaba savaLAM chatrane eka ja prakAra nivivAdapaNe nakkI karyo che. 2. AmAM vikalpa che ja nahIM mATe koI vikalpa jaNAvIne savaLAM-avaLAM baMne prakAre sAcAM che ema kahe te temAM bhALavAze| nahIM. 3. mUrti pUjaka, sthAnakavAsI, terApathI tathA vividha gonA agraNI AcAyoe ( mArI sAthe kaI paNa carcA ke savAla uThAvyA sivAya ) mArA niNayane majabUta Teko ApyA che. AthI vadhu purAvAnI jarUra kyAM rahI ? zvetAMbara, 4. savaLAMchatranI Dajhanaba`dha mUrti e digabara maMdiramAM che. avaLAMnI haju ekeya mUti maLI nathI ane maLaze paNa nahIM. A pustikAmAM saparikara mUrti enAM chatranAM 21 phoTA ApyA che. te jue, A uparAMta mArI pAse saparikara Arasa vagere paththaranI mUrti AmAM khanAvelAM chatrAnA bIjA dazeka DajhanathI vadhu phoTA che. 525 525255252
Page #7
--------------------------------------------------------------------------
Page #8
--------------------------------------------------------------------------
________________ 2-4 vi Sa yA nu ka ma NikA viSaya savaLAM chatranI mAnyatAne saMpUrNa Teke ApatuM pratyakSapramANa traNane sAco krama sUcavatAM hajAro varSa jUnI saparikara pratimAonI aMdara ja batAvelAM saMkhyAbaMdha chatro savaLAM-avaLAM chatrane bleka-namUne pa. pU. vijayasUrijI ma.ne spaSTa abhiprAya ApatA patrane bleka 6-7 AThamI zatAbdIthI sattaramI sadI sudhInI mUtionAM tathA seMkaDo varSa purANuM mUtionA savaLAM cho kevI rIte che tenAM kula 21 bloka-citro leTa naM. 1mAM ApelAM 10 chone bleka tathA paricaya 8-9 leTa naM. ramAM ApelAM 7 ne bloka tathA paricaya 10-11 leTa naM. 3mAM ApelAM 4 chAtrone bleka tathA paricaya 12-13 azekavRkSanI DALa (puSpanA guccha saha)nuM citra 14 AsopAlavanA vRkSanAM pAMdaDAMnuM citra - 15 zAlavRkSa bhagavAna mahAvIranA kevaLajJAnanuM citra chatrAtichatrAkArane samajAvatAM be lAInIMgacitro tathA paricaya 17 tIrthakaranA mAthA ( zikhA)ne Tocana bhAga jene uSNISa kahevAmAM Ave che. kharekhara ! uSNISa zuM kahevAya ? tene A khyAla Apate kSatriyakuMDanI bhagavAna mahAvIranI mUrtine mAthAne bhAga 18-19
Page #9
--------------------------------------------------------------------------
________________ 2, [2] viSaya pRSTha rAjasthAnamAM lADanU najIka dharatImAMthI nIkaLelI atibhavya, kalAtmaka traNe mUrtinA mAthAne bhAga. temAM paNa kSatriyakuMDanA jevuM jovA maLatuM uSNuSa jena mUrtinA mAthA paranA dakSiNAvarta AkAre vALa kevI rIte banAvavA joIe tene eka namUne (A mUrtimAM paNa uSNuSa juo-Tecane bhAga) munivara zrI abhayasAgarajI mahArAje savaLAMchatravALAM karAvelAM citro 22 munizrI abhayasAgarajIe AcAryazrIjI upara lakhele patra 23-24 granya lekhakanA be zabdo tathA prakAzakIya nivedana 1-4 viziSTa dRSTikoNathI lakhelA chatrAtichatranA lekha aMge kaMIka pa-6 chatra bAbatamAM sacoTa-prabaLa be purAvA traNa lekhonI saMyukta prastAvanA 8-11 tIrthakaradevanI mUrti upara traNatro kayA kAme laTakAvavAM te 11-12 zA mATe A prazno carcA ane lekho lakhyA ? 12-15 tItha karadevanI kezamImAMsA 16-17 azokavRkSa, AsopAlava ane caityavRkSa, trIjA lekhanI pUti 17-21 azoka upara caityavRkSa hovuM ja joIe lekha naM. 1-traNa chatra 9 mukhya traNa lekhe paikI pahelA chatra aMgenA lekhanI zarUAta avacUri, TIkA tathA tenA artha mATenuM avataraNa 21-24
Page #10
--------------------------------------------------------------------------
________________ 7-13 15-1, 19-20 [3] viSaya mUlaka, tenI avacUri tathA TIkAne saMpUrNa pATha prathama avacUrine artha leke TIkAne artha zuM kare che paraMtu TIkAne sAcA artha zuM che te 4-6 traNa chatranA khAsa lekha aMgenuM avataraNa-bhUmikA zrImadda hemacaMdrAcAryajInA lekano artha karatA pahelAM avataraNa 13-14 vItarAgatetranA mUlazlekanA artha aMge vicAraNA pU. zrImad hemacaMdrAcAryajIe je vAta karI te ja vAta pU. upA. zrI vinayavijayajI kare che AgamazAstro, tenA TIkAkAre, zrI hemacaMdrAcAryajI, zrI vinayavijyajI tathA anya graMthe eka ja vAta kare che paNa chatranA kema ke mApa aMge kaMI ja sUcana ke saMketa nathI te vAta lekanI TIkA upara vicAraNuM, vicAraNuM 1, 2, 3 have pratyakSapramANe joIe samagrabhAratamAM avaLAMchatravALI ekapaNa mUrti jovA maLI nathI 30-31 parikaravAnI mUrtio aMge digaMbara mUrtiomAM savaLAM ja chatra che 31 savaLAM chatranI mAnyatAne Teke ApatI anya saMpradAyo tathA gacchAdhipationI AvelI sahIonI nAmAvalI 32-33 (jemAM pU. A. zrI rAmacaMdrasUrijI, pU. kArasarijI, pU. sarisamrATane samudAya, traNa beyanA, kharataragacchanA, sthAnakavAsInA, terApaMthInA AcAryo vagerenI nAmAvalI che.) 21-28 29-30 31
Page #11
--------------------------------------------------------------------------
________________ dIpANa`va ane zilparatnAkara chatranI ja vAta kare che zilpanA granthAnI nAMdha [ 4 ] viSaya jevA graMtho paNa mAtra savaLAM zilpIee ApelA abhiprAyA-zrIamRtalAla trivedI tathA zrIna dalAla sI. seAmapurAnA abhiprAya tathA eka khulAsA pU. A. zrI rAmacaMdrasUrijI ma.nA patramAMthI jarUrI noMdha pU. A, zrI premasUrijI ma.nA patramAMthI jarUrI noMdha kharataragacchanA A.zrIudayasAgarasUrijInA patranI jarUrI tedha tristutigacchanA agraNI A.zrIjayaMtasenasUrinA abhiprAya terApaMthInA mahAprajJa zrImAna nathamalajInA abhiprAya sudyeASA kalyANa vageremAM pragaTa thayela traNutranA lekhanI anumeAdanA karatI thADI nAMkhe zrI kAMtilAla kArAnA traNatra aMge abhiprAya * savaLAM tratra aMge maLelI sa'matinA abhiprAyA pU. A. zrI vijayAdayasUrijI ma.ne savaLAM chatranI mAnyatAne Teke ApatA putra * chatra aMge pU. AcAryAdi, munirAjo sAthe thayelI vAtacItanI TUMkI noMdhA pU. A. zrI naMdanasUrijI ma. pU. A. zrI vijaya rAmacaMdrasUrijI ma. pRSTha 384 34-35 30-39 4042 43 44 44 44-45 45 46-47 47 48=50 50-51
Page #12
--------------------------------------------------------------------------
________________ pRSTha [5] viSaya pU. A. zrI amRtasUrijI ma. pU. A. zrI hemasAgarasUrijI ma. munivarya zrImAna abhayasAgarajI traNa chatra aMge rUbarU ke patra dvArA thayelI praznottarI para-53 53 71-73 73-74 lekha naM. 2- tIrthaMkaradevanI kezamImAMsA kezamImAMsA lekhanuM avataraNa tathA lekhanI zarUAta 5762 mUlaleka ane TIkAnI vicAraNuM ane lekanI TIkA 62-70 paMcamuThThI leca eTale zuM ? atizaya eTale zuM? zrI hemacaMdrAcAryajInI mAnyatAne Teke ApatA AgamanA pATha 75-78 atizaya aMge jANavA jevuM 78-87 lekhanA uttarArdhanI noMdha, uttarArdha zaru 84-87 chaghasthAvasthAne prathama tathA bIje ati prabaLa purAvo 87-89 amarendrane recaka prasaMga 89-92 TocanA yathArtha ane majabUta AkharI purAvA 93-97 bhagavatIjI sUtrane purA 97-107 bharatakSetranA vaitAparvata upara zAzvatI pratimAo dADhImUchavALI che kharI ? 108-110 A lekha na vAMcanArA mATe lekhanI tAravaNI 111-115 ka
Page #13
--------------------------------------------------------------------------
________________ 116 [6] viSaya lekha naM. 3-azoka, AsopAlava baMne vRkSe judAM che? zAlavRkSa ane cetyakSa zuM che tenI sarvAga saMpUrNa vicAraNA azoka e AsopAlava nathI te aMge thoDuM jANavA jevuM 117-18 eka mananIya vicAraNuM ane AkharI nirNaya 118-120 lekha lakhavAnuM kAraNa 120 A lekhamAM zuM zuM vigate che tenI noMdha 121 lekhane prAraMbha-azokavRkSa 122-125 caityavRkSa aMge bIjI vAta, trIjI vAta 126-132 caityakSa vinA cItaravAmAM AvatAM azokavRkSo 132-135 vicAraNuM mAge tevI keTalIka vigate 135-138 tIrthaMkaranAM caitya-jJAnanI sUci 138-139 AsopAlava ane azoka vacce taphAvata zuM che? zAlavRkSane paricaya 141 azokavRkSane khAsa jANavA je vizeSa paricaya 141-144 140-141 * eka vicAraNIya prazna * lekhanuM avataraNa eka vicAraNIya prazna-lekha zarU 145 14-148
Page #14
--------------------------------------------------------------------------
________________ [ 7] viSaya pRSTha dhyAnamAM levA jevI keTalIka agatyanI vicAraNA lekhanuM avataraNa ane RSimaMDala tetra aMge 150-1para bIjI eka gaMbhIra bhUlanI vAta 15-153 sirisirivAlakahA granthanI TIkAnI vAta 154-162 "chatrAtichatra' zabdane artha zuM karo ? tenI vicAraNA 163-168 tIrthakaradeva koNa che ? te aMge jANavA jevI thoDI mahattvanI vigate 169-174 tIrthakarenA 34 atizayonI nAmAvalI 174-176 prAraMbhamAM Apela 20mAM pRSTha paranI mUrtione paricaya 17-180 pUravaNI 1, munizrI ratnabhUSaNavijayajIe traNa chatra aMge mArA upara pAThavela patra pUravaNI-2, kalakattAnA aMgrejI jaina mAsikamAM chapAyelAM savaLAM traNa chatra aMge TUMkI jANakArI pUravaNa-7, pU. A. zrI rAmacaMdrasUrijI mahArAje chatra aMge saMmati ApatA patramAM karelI mArmika Takera 183-185 pUravaNuM-4, pU. A. zrI kaMcanasAgarasUrijIe lakhela patra 185 pUravaNa-pa, pU. A. zrI hemasAgarasUrijI ma.ne savaLAM chatranI mAnyatAne Teke Apa patra pU. A. zrI hemasAgarasUrijI ma.nA patrane bleka 187 pUravaNa-6, munizrI hemaratnavijayajIne savaLAM chatranI mAnyatA aMgene patra 188 180-181 182 186-187
Page #15
--------------------------------------------------------------------------
________________ [8] viSaya | pRSTha pUravaNa7, munivara zrI azokasAgarajInA jainapatramAM lakhelA lekha mATe jANItA sujJa AcArya zuM kahe che? te 189-191 prAraMbhamAM ApelAM 21-22mAM pRtha uparanAM citrone paricaya 19-192 prAraMbhamAM ApelAM 23,24mAM pRtha upara chApelA blakano paricaya 193-194 phakta IzArA pUratI saMkSepamAM eka bAbata aMge 195 tAMtrika buddhisTa ATa kelenDara aMge eka navI bAbata 195-197 pU. A. zrI narendrasAgarasUrijI, pU. paM munizrI azokasAgarajI tathA pU. munizrI jinacaMdrasAgarajIe lakhelA lekha aMgene javAba- alaga pustikAthI apAze 1-2 pRSTha naM. 17 pachInI anukramaNikA rAjasthAnanI lADanUnI mUti mathurAnI be mUrti jIvitasvAmInI khaMDita dhAtubhUti eka anupama vIzInuM dhAtuzilpa bauddhadhAtumUti pRSTha naM. 1 thI 6 upara Apela mUtione paricaya 7-15 : 4-5
Page #16
--------------------------------------------------------------------------
________________ traNa chatra lekha naM. 1 ke rAjakara kara kara kalakattAkallAkakalAkAraka bhagavAnanA mastaka upara traNa chatra kevAM kame hoya che e aMge jhINavaTabharI, UMDI, vyApaka vicAraNuM darzAvate vistRta mananIya lekha
Page #17
--------------------------------------------------------------------------
Page #18
--------------------------------------------------------------------------
________________ ocacococacorcorococaco savaLAM chatranI mAnyatAne saMpUrNa Teko ApatuM, tenI vahAre doDI AveluM - pratyakSa pramANa cocacocacoccec.cocobeacoccusecacao zAzvatakALathI koIpaNa vastunI siddhi-sAbitI mATe pramANe nakkI thayAM che. pratyakSa anumAna, AgamazAstra, vagere.. je pahelAM pratyakSapramANathI vastu siddha thaI jatI hoya to anumAna ke zAstra vagere pramANanI jarUra rahetI nathI. tame prastuta pustaka vAMco ke na vAMco. phakta traNa chatra kevI rIte hoya tenI pratyakSa khAtarI karI lo. A mATe ahIM 16 pijamAM apAtAM chatranAM saMkhyAbaMdha citro yAnathI juo ane lakhANe mAnapUrvaka vAMce pachI kaze bhrama nahIM rahe! perceicaoracacacaacccccceocolocarela 4040404080404040007
Page #19
--------------------------------------------------------------------------
________________ pU. jainAcAryo, jaina sadhA, jaina TrasTIe khAsa vAMco D:\IAAA traNa chatrAnA sAcA krama sUcavatAM hajArA varSa jUnI pratimAonI aMdara batAvelAM saMkhyAmanya chatrA jue il ~~~~ samagra bhAratabharamAM paththara ane dhAtunI mUrtiomAM savaLAM eka ja prakAranAM chAnI racanA jovA maLI che. savaLAMnA atha bhagavAnanA mAthA upara pahelu' sauthI moTu, te pachI thADuM nAnuM ane te uparanuM tenAthI paNa nAnuM, Ama trikoNAkAre ( TrAyaMgala) hoya tene savaLAM chatra kahevAmAM Ave che, ane bhagavAnanA mAthA upara pahelu nAnuM, tenI uparanuM tethI mAnuM ane te uparanuM tenAthI paNa mADha, jene huM avaLAM chatra kahuM chuM. AvI racanA koipaNa mUrtinI aMdara banAvelI jovA maLI nathI. AjasudhImAM amee jAheramAM Aphara karI hovA chatAM avaLAM chatre mUrtimAM jovA maLyA che evuM kAIe jaNAvyuM nathI. jorazorathI virodha karanArA mahAtmAoe paNa temanI mAnyatAvALA chatrAnI smRtinA ekapaNa phoTA pragaTa karyAM nathI. jo be-pAMca jagyAetha * keTalAka kadAgrahI mahAnubhAvA IrAdApUrvaka avaLAM chatrane sAcAM TheravavAM avaLAMne savaLAM kahI bhrama UbhA kare che te tethI sAvadha rahevu.
Page #20
--------------------------------------------------------------------------
________________ [3] paNa avaLAM chatra aMdarathI kaMDArelI pratimAo upalabdha thaI hAta tA chatranI ane mAnyatAe svIkArya manI jAta, paNa kAMya upalabdha nathI eTale chatranA eka ja prathA ane eka ja paraparA hajAro varasathI cAlI Ave che ane A mAnyatAne jainazAstro ane mUrti zilpanA granthAnA pramala TakA che eTale sahu koie arthAt jainasa dhe A akhaMDa paraMparA jALavI rAkhavA khUba ja jAgRta rahevuM joi e. khATA kadAcahI vyaktionI zeha-zaramamAM taNAI jaI khATAmAM sahamata thavuM joie nahIM ane mUrtimAM khATAM chatrA batAvavAnuM sAhasa bhUlecUke karazeA nahi, hajAro varasathI cAlI AvatI paraMparAne teADavAnA-pApa aparAdha karaze! nahi. dakSiNa bhAratamAM pahADAnI mATI mATI zilAo upara bahAranA bhAgamAM dUrathI joI zakAya e rIte geAkhalA banAvIne derIe kotarI kADhavAmAM AvI che. A derIe zilAomAM ja ghaDavAmAM AvI che. tyAM paNa tamAma derIAmAM mUrtio upara paththaranI aMdara ja savaLAM traNa chatre kaMDAravAmAM AvyAM che. A badhAM ja chatre jene huM savaLAM kahuM chuM te rIte trikANAkAre savaLAM ja che. dakSiNanA judA judA pahADAnI guphAomAM paNa tenI aMr ane geAkhalA vinA aneka smRtie banAvelI che, temAM paNa paththaranI aMdara kotarI kADhelAM savaLAM ja chatrA che. Ama sArAya dezamA zvetAmbara-digambara baMnenAM maMdiromAM 2500 varasathI
Page #21
--------------------------------------------------------------------------
________________ | [4] savaLAM traNa chatranuM ekasarakhuM sAmrAjya patharAeluM che. jene samAjanA sAdhu-sAdhvIo ke zrAvakone A badhe-ke Ave badhe khyAla heya nahIM eTalA mATe khAsa dhyAna kheMcyuM che. ahIM amee leTa naM. 1, 2 ane 3 chApI che, jemAM 21 chatro rajU karavAmAM AvyAM che. naM. 4nuM chatra mUrti sAthe Apela che. krAuna sAIjhamAM A pustikAmAM baMdha bese teTalAM ja pAnAMmAM chatranAM pheTA cITakAvavAnA hevAthI pheTAenA AjubAjunA bhAgane nachUTake kaTiMga karavo paDyo che eTale chatro nAnI sAIjhamAM ApyAM che. mUrti sAthe AkhA phoTA chAyA heta to bahu ja bhavya lAgata paNa TAImano abhAva, bahu kharcALa kAma thaI jAya tethI badhuM TUMkAvavuM paDayuM che. bhaviSyamAM samaya maLaze te aMdara banAvelAM traNa chatrovALI be hajAra varasanI ArasanI bhavya mUrti sAthenAM AkarSaka 30-35 pheTAonI theDIka nakala taiyAra karI A viSayamAM rasa dharAvatA vidvAnane pahoMcADavA vicAra khare ! essencearcaceaeacearca jarUrI sudhAre A pustakanAM 1ra6mAM peIjamAM pAMcamI lITImAM mudrita lekaprakAza sarga-3, leka-12 lakhyuM che tenI jagyAe lekaprakAza saga-30, leka 606 thI 613 samajavuM. cacacoccaccavacaca
Page #22
--------------------------------------------------------------------------
________________ savaLAM chatra kone kahevAya ? avaLAM chatra kone kahevAya ? = == linirmall!! . till ( mAsa- nasamaya M . .. traNa chatra eka sAthe ==== EP?he Thru? ich hlble] - - - - - - - - * S batAvI zakAya che. (iiiico mI .mailling * : - llllllllllllllluI III peo+Aina * - we khaje << 2 1. zAstra ane paraMparA saMmata savaLAM traNa chatranI sAcI pratikRti !Ubh. Ph. Hehe K2116 C 9raNa prada
Page #23
--------------------------------------------------------------------------
________________ pari3ramA Eninten resAhAra zara hello vAMsa - grAma dehAda e17 ya.vi. You barAbara che ud kAra Dimens Brian Deary zuentr posTa kArDa POST CARD Mya Ray Guling muniparI I. vagasten zich. Taurianason ThI S$ kevala patA ADDRESS ONLY INDIAVO upaya Loni Riv sampUra gu u gr
Page #24
--------------------------------------------------------------------------
________________ o'lc ke khe the hlab 02.10 ah lire to ?116 191 y/2zraci v hor 21312) IA posTa kArDa POST CARD I him Quillet AT ADDRESS ONLY ide - S Ioriaze dinene, nani desa yhteyt: hors lighway azudian srlikte Metromonting lonu aman |-----hogy 4.10.
Page #25
--------------------------------------------------------------------------
________________ (c) ADI. rAtAbdI jaina sAhityamaMdi2 pAlItANA 5 pleTa naM. 3 navamI zatAbdI (6) 10 4 vijayatriphalA saMgraha pleTa naM. 1-AThamI zatAbdIthI sattaramI zatAbdInI mUrtiomAM kaDArelAM chatrazilpA
Page #26
--------------------------------------------------------------------------
________________ [9] pleTa naM. 1mAM ApelAM chatrone paricaya ahIM ApelA naM. 1 thI 6 sudhInA chApelAM chatranAM pheTA vaDedarA pAse AkoTA gAmanA khetaramAMthI vi. saM. 2008 daramiyAna nIkaLelI ane vaDodarA jevA zaheranA myujhiyamamAM rAkhavAmAM AvelI dhAtuonI mUrtionA levAmAM AvyA che, je AThamI zatAbdIthI laIne te pachInI zatAbdInA che. te pachInA naM. 7 thI 10 sudhInA DeTA paMdaramI, soLamI ane ane sattaramI zatAbdInA pAlItANuM uparanI saparikara mUtionA che. dekhItI rIte spaSTa eka ja chatra dekhAya che paNa tenI upara be chatranI AkRtio upasAvelI spaSTa dekhAya che. | nedha:-tIrthakaranI mUrtionI aMdara ja kaMDArelAM athavA DhALelAM traNa chatronAM citro be hajAra varasathI maLe che ahIMyA te chellAM 1400 varasanAM gALAmAM kaMDArelAM chatronAM citro leTa naM. 1, 2 ane 3 mAM ApyAM che. AvA savaLAM chatro sAthenI pASANa mUrtionAM bIjA aneka pheTA mArA saMgrahamAM che, paraMtu vAcaka mATe ATalA namUnA pUratA thaI paDaze.
Page #27
--------------------------------------------------------------------------
________________ na 2 naM. 11, 12, 13%8-9 mI zatAbdI [kasI nagna T ITL nahI kinI naM. 4, 15, 26 ane 17 A cAra &tro nA 2mI dAtAbdInAM eTale tac 0 varasa uparanAM che. - pra
Page #28
--------------------------------------------------------------------------
________________ pleTa na. 2 mAM ApelAM chatrAnA paricaya ahIM ApelA citramAM 11 naMbaranuM citra dakSiNa bhAratanA eka pahADanI aMdara banAvelI bhavya dhyAnasthamUrti enu che. tenI upara traNa tra savaLAM mUkavAmAM AvyAM che. AjubAju indro kotaravAmAM AvyA che. nabara 12, 13 ane 14mAM citra upara azAkavRkSa upasAvavAmAM AvyuM che. 15 nabaranuM citra AkarSaka ane atibhavya che. ahIM ApelA phoTA anukrame dakSiNa bhAratanA nIcenA sthaLanA che. naM. 11 pANDe samaya-kalAnumalAI, na, 12 pAMDe samaya--samaNAra malAI, karADI paTTI, naM. 13 caulukaya, malTI gulabaga, na. 14 caulukaya, gadura (bIjApura jIllA ), na. 15 hoyazALA, naM. 17 caulukaya, pudukoTAI vistAra, mAyasorasITI, khAsa vAMcA sudhASA--kalyANunA mAsikamAM traNa chatronI lekhamALA chapAelI tethI sAdhusaMsthAmAM paNa sArI jAgRti AvI hatI. tenA kAraNe pU`bhArata ane uttarabhArata tarapha vicaratA vidvAna sAdhuoe mUrtinI aMdara ja kaoNMDArelAM chatro jyAre joyAM ane mArI peAtAnI nakkI karelI mAnyatAne ja anusaratA hatA, tyAre teone AnaMda thayA ane mane pAMca sthaLanI yAdI paNa meAlAvI che.
Page #29
--------------------------------------------------------------------------
________________ pleTa na. 3 * * thovijacitrakala jenasAhityamaMdi2. - pAlItA che. pleTa naM. 3-seMkaDo varSa purANI mUtio uparanAM chatrazipa.
Page #30
--------------------------------------------------------------------------
________________ leTa naM. 3mAM ApelAM chatrone paricaya ahIM ApelAM citromAM je cha ApyAM che te khUba ja suMdara, meTAM, kalAtmaka, vizALa ane ghaNuM ja bhavya che. prAyaH dakSiNa bhAratanI digambara mUtio uparanAM A chatro che. cothA naMbaramAM chatro mUrti sAthe batAvyAM che. A mUti kSatriyakuMDa tIrthanA mUlanAyakanI che. A bhavya mUrti upara bahu ja suMdara ane spaSTa savaLAM traNa chatra mUrti ghaDatI vakhate karavAmAM AvyAM che. A mUrti ghaNuM ja purANuM che. pleTa naM. 1 ane 2 mAM chApelAM pheTA AThamA saikAthI laIne sattaramA saikA sudhIno che. be hajAra varSa jUnI pratimAonAM chatra sAthenA phoTA ApavA hatA paNa ApI zakAyA nathI. khAsa vAMce pAlanapurathI 36 ki. mI. dUra gujarAta-rAjasthAnanI sarahade cadrAvatI nadInA kinAre vaselI prAcIna caMdrAvatI nagarInA mUrtizilpanAM je namUnA ane je khaMDita avazeSa maLI AvyA che temAM paNa zrI RSabhadeva bhagavAnanI pratimAnI aMdara atibhavya, ghaNuM ja AkarSaka traNa chatro prAcIna mAnyatA mujaba ja upasAvelAM che. A mATe muMbaI samAcAranA tA. 1-4-91mAM Avelo pheTe juo. -rAjasthAnamAM lADanU gAmathI dUra ati AkarSaka ane viziSTa zilpavALI mUti be varSa pahelAM jamInamAMthI upalabdha thaI che. e mUrtimAM paNa traNa chatra ApaNI nakakI karelI mAnyatA mujabanAM ja che.
Page #31
--------------------------------------------------------------------------
________________ 2042 muni yazovijaya citrakalA saMgraha. azAkavRkSanI DALa ( puSpanA gucchasahe) * azoka vRkSa ke patteaura phUloM kA guccha. ~yazodevasUri. yogeza ArTa pAlItANA. A pratikRti azoka nAmanA vRkSanI che. azeka vRkSanAM jhADa bahu ochAM pramANamAM jovA maLe che.
Page #32
--------------------------------------------------------------------------
________________ AsopAlava vRkSanAM pAMdaDAM AsopAlava vRkSa ke patte % = 88 0 guniyathovijaya dhaSA rao7ovevasUrI yogezaArTa pAlItANA A pratikRti AsopAlava nAmanA vRkSanI che. A AsopAlavanAM vRkSe sArA pramANamAM ApaNe tyAM jovA maLe che. baMne vRkSamAM thoDAka ja taphAvata che. A AsopAlavano upayoga maMgala prasaMge zAbhA-zaNagAra mATe khUba ja thAya che. vizeSa paricaya mATe A pustakano chelle lekha juo.
Page #33
--------------------------------------------------------------------------
________________ zAlavRkSa jAlama maTAvaLa) A pratikRti bhagavAna zrI mahAvIranA zAla nAmanA caitya-jJAna vRkSanI che. A vRkSa uttara pradezanu vatanI che. 242 vara A zAlavRkSane phoTA jevA joIe tevA meLavI zakAyA nahIM, vidvAna suzrAvaka zrI bhavaralAlajI nAhaTAe kalakattAthI eka chApele phoTo meAkalyeA hateA. tenA uparathI phoTo lIdho hovAthI rijhalTa sa tApa kAraka AvyuM nathI,
Page #34
--------------------------------------------------------------------------
________________ ka chatrAtichatrAkArane sUcavatAM citro : chatrAtizatrAkArane, sAthe sAthe bAga 4tranA kramane pANa sucavatuM sAta narakanuM citra. 1 citra. 2 cha na. chatrAtichatrAkAre sAta naraka - yazodevAsUri kalAsaMgraha-pAlItANA citraparicaya : nAmehiM puDhavIo chattAicchattasaMThANA / / saMgra. gA. // 211 / / saMgrahaNI ratana granthamAM ApelI A gAthAnA bhAvane vyakta karatuM A citra che. AmAM be AkRtie ApI che. nAnA citramAM TapakAM TapakAM dvArA chatrAkAra paNa batAvyuM che ane meTuM citra che te paNa uparathI nIce AkRtio kevI meTI thatI jAya che tene spaSTa khyAla Ape che. keTalAka vAcakoe ema jaNAvyuM che ke bhagavAna upara traNa chatro hoya che te zikharanI AkRti jevI che te rIte ja hoya eTale zikharano prathama bhAga jema moTo ane pachI te nAne nAne thato jAya tema paheluM chatra meTuM ane te pachI bIjAM nAnAM samajavAM. chatra paNa bhagavAnanA mAthe hoya che tema zikhara paNa bhagavAnanA mAthe ja hoya che eTale zikharanI vAta jaladI gaLe utarI jAya tevI che.
Page #35
--------------------------------------------------------------------------
________________ 18 kSatriyakuMDa (lachavADa pAse)nA jinamaMdiramAM pAsane birAjamAna zyAma ArasanI bhagavAna mahAvIranA mastakanA kendramAM cATInA sthAne unnata bhAga darzAvatuM zilpa juo 100 citraparicaya : tIrthakaradevanI kAyAnI racanAnI be mukhya vizeSatAo zuM che? le. yazodevasUri bIjI ghaNI badhI mUrtiothI ekadama judA paDatAM evA A mastakanA bhAganuM citra bhagavAna zrI mahAvIranI mUrtinuM che. A mUrti bhagavAna mahAvIranI janmabhUmi kSatriyakuDa ( bihAra)nA jaina maMdiramAM birAjamAna che ane te saikA jUnI che. A mUrtinA phoTA ahIM eTalA mATe chApyuM che ke pragaTa thatAM A pustakamAM tIrthakaranA vALanI carcA-vicAraNA chapAI
Page #36
--------------------------------------------------------------------------
________________ che, eTale ApaNe aneka saMdhane mATe navo ja khyAla ApatuM A citra jarUrI samajIne ahIM chApyuM che. | tIrthaMkaradevonuM zarIra sarvoccakoTinuM, saMpUrNa sulakSaNo ane keTalIka viziSTatAothI yukta hoya che. temAM ApaNI najara sAme joI zakIe evI be vizeSatAo khAsa samajavA jevI che. eka che chAtInA kendramAM vartato jamaNI bAjue vaLAMka letA e vALano saghana gucho, je rItasara UMce ja hoya che ane jene oLakhavA mATe zAstrIya bhASAmAM zrIvatsa (prAkRtamAM sirivaca7) zabda jAya che. eTale A eka vizeSatA. ane bIjI vizeSatA e che ke tIrthakaranuM mAthuM kapALanA agrabhAgathI laI upara dhIme dhIme vadhatuM vadhatuM vacalI TecavALI jagyAe ghaNuM UMcuM thaI jAya che. ( je A citramAM tenI tamane kaIka jhAMkhI thaze.) A je bhAga UMco jAya che te zarIra sAthe vRddhi pAmato bhAga che. eno artha e ke tIrthakara bhagavAnanI badhI zarIranAmakarmanI puNyaprakRtimAM sarvoccakeTinI hoya che. janmAMtaramAM bAMdhelI tIrthakara nAmakarma e nAmanI sarva zreSTha puNyaprakRtinA koI virala prabhAve tIrthakarano vacale Toca sahita mAthAno bhAga bhinna prakAre AkAra pakaDe che. eTale te vacce suMdara rIte zikharanI jema thoDuM UMcuM thaI jAya che. zAstrIya paribhASAmAM jene mATe uSNISa zabda vaparAya che. manuSya tarIke sauthI bhinna ane AzcaryakArI A mAthAnI vAta-racanA sAmAnya manuSyane gaLe na utare tevI hovA chatAM tIrthakara e lokottara vyakti che, eTale jagatanI aneka rIte bhinnatA dharAvatI vyakti che eTale ene mATe badhuM ja zakya che. A be vizeSatA tIrthakaro mATe khAsa hoya che. ane A mUtimAM zipIe mAthAnI vizeSatA bahu suMdara rIte ane mukta rIte spaSTa upasAvI che. bhAratamAM bahu ja ochI mUrtio AvI che. -
Page #37
--------------------------------------------------------------------------
________________ 20 zeka varSa upara rAjasthAnamAM lADanU gAmathI thaDA mAIla dUra kheDUtone prApta thayelI javalle ja jenuM darzana thAya tevI bhavya ane atiAkarSaka mUrtio. ' . kaa * karI , viziSTa prakAranA AyojanavALI bhavya kalAtmaka dhAtunI mUrtio. * A mUrtinA vizeSa paricaya mATe juo. pRSTha naMbara 177,
Page #38
--------------------------------------------------------------------------
________________ [ 2 1 ] martazilpamAM jainamUrtinuM mastakuM ? hovuM joIe te mATe mAthAno namUno * pAlItANA - razIda vasUcicitra kalAsaMgrA. / mUrtividhAnamAM ane sAdhanAnA citrapaTomAM jene ane bauddho vacce ThIka ThIka sAmya jovA maLe che. emAM mAthAnI bAbatamAM to khAsa maLe che. tIrthaMkaradevanI mU ta pASANa vagerenA mAdhyama dvArA bharAve tyAre sAcI rIte mAthA upara vALa kevI rIte zipI pAse karAvavA joI e te dayAnamAM rahe e mATe A AkRti chApI che.
Page #39
--------------------------------------------------------------------------
Page #40
--------------------------------------------------------------------------
________________ [ 23 ] - 25 khaaenn nu21 5324 4200 (424 2310 0 28 nichn ) 7 - sAra425) chan12 212, 9 : (n: eyo thC2 - 4 20 x1 -1 22, - 213 214 219air 32i os) eth 1000 ethaa A hning+102, nng dhy24 St(6he kioruk echt 219595 2, 6, 90110 2 24 ained G34 001 th 2m1308 ( aey?? haa kd (( 0911) 32 (120h~ chn: 21f2c4 24150 2 aen5 Aug ) 1599 nwn thw" 500 khh thax( thii thenaa 4740. Sissaathep edin
Page #41
--------------------------------------------------------------------------
________________ ___ [24] 14241 Snomusluman n ua . 2 Cnjaminen Enviro anm 244 hanth and Anuinnnnvas .in.cI42 An mann612 02-1410102010nA he k k 313 2 hth ch 9+nkh na (Atm n6 AAAAmarrian uty ynekhh. 9 chid, hlang 57 1215) Amiarthana-3 - 3 hthite--- HTRA rever AN | mulA na 6 sula-e Bsmbay. jaina dehazasaraThipa, rIja zeDa, matavAra hila nikA yI yasya -AL mujha6-0
Page #42
--------------------------------------------------------------------------
________________ lekhakanA be zabdo sujJa vAcakane ! traNa chatra kevI rIte rAkhavAM tene pratyakSa purA bhAratabharamAM birAjamAna karelI seMkaDo pratimAo jorazorathI javAba ApI rahI che. AkhA dezamAM eka ja prakAra pravate che. seMkaDe varasanAM maMdiranAM bhIMtacitra, kapaDAM-kAgaLa uparanAM citre, vividha mAdhyame uparanI prAcIna mUtiomAM paNa savaLe prakAra ja vidyamAna che, avaLe prakAra kyAMya dekhAya ja nathI, te jotAM traNa chatra upara meM lekha lakhe na hota te paNa tenI jarUra na hatI. kemake siddha thayelI bAbatamAM kaMI kalama calAvavAnI jarUra na hoya. eTale mAre lekha yogya lAge ke na lAge, kaI vAMce ke na vAMce enI kaI cintA karavAnI jarUra nathI. kemake meM lekha te hAthe kaMkaNuM ne ArasInI jema, bhAratabharamAM pratyakSa rIte siddha thaelI prathAne puSTi ApavA khAtara ja lakhe che. je mane vikalape avaLAM chatro pratimAjInI aMdara banAvelAM ekAda sthaLe paNa malyAM hata te ApaNe mATe baMne vikalpa mAnya raheta, paNa tema banyuM nahIM. dhAtu ke ArasanAM parikamAM kaMDArelAM chatranAM pratyakSapramANathI savaLAM traNa chatra te siddha ja che paNa zilpazAstranAM hisAbe paNa huM jene savaLAM chatra kahuM chuM tenI ja vAta te kare che, eTale pratyakSapramANathI ane zilpanAM pramANathI pratyakSa thaelI prathAne sahue bhAvapUrvaka Adara karavo joIe. kharI rIte A praznane kaI carcA-vicAraNAnI jarUra ja nathI. -caze devasUri
Page #43
--------------------------------------------------------------------------
________________ scenceses Deve prakAzakIya nivedana nnmainnn 2 5. pU. zAsanaprabhAvaka AcArya zrI vijaya *mAhanasUrIzvarajI mahArAje sthApelI amArI muktimalameAhana jJAnamaMdira (vaDAdarA ) saMsthA taraphathI saMskRta, prAkRta, hindI, gujarAtI cAreya bhASAmAM upayAgI pustaka Aja sudhI lagabhaga 93 pragaTa thayAM che. A saMsthAne puSpita ane pallavita karavAmAM jainasamAjanA aneka sAdhuvaktAomAM jeozrInI viziSTapaddhati prAyaH khIje jovA na maLe tevI vyAkhyAnazaktinA * pUjyapAd A. zrI vijaya meAhanasUrijI mahArAja munizrI yaMzAvijayajI khAtara ja pAlItANAthI DabhAI padhAryA ane DabhAImAM ja vi. sa. 2001, poSa sudi 9nA divase kALadhama pAmyA. te pachI kheda pradarzita karatA aneka patrA AvyA. temAM pUjyazrInI vyAkhyAnazaktinA bahu e paricita chatAM ochA paricayamAMthI mA karanArA samatha vidvAna, munizrI yajJAvijayanA paramaAtmIyajana AgamaprabhAkara pU. munizrI puNyavijayajI mahArAje mAlelA patramAM aMtamAM eka lITImAM lakhyuM hatuM ke * jainasaMghamAMthI eka anAkhI viziSTa prakAranI vyAkhyAnazaktinA anya AvyA che. AgamaprabhAkaranI A rIte biradAvavAnI sUjhane dhanyavAda ja ApavA rahyA, munijI paNa taTasthabhAve kahe che ke teezrInI A samIkSA kharekhara taddana sAcI hatI. --prakAzako
Page #44
--------------------------------------------------------------------------
________________ [3] sarjaka, ajoDa zAsanaprabhAvaka svargastha pU. gurudevanA paTTadhara UMDA vidvAna, AkarSaka vaktA ane jainazAsanaprabhAvaka, pa. pU. A. zrI vijya pratApasUrijI mahArAje tathA teozrInA padAlaMkAra dravyAnuganA samartha vaktA, asAdhAraNa zAsanaprabhAvaka, saphala vyAkhyAnakAra pa. pU. yugadivAkara A. zrI vijaya dharmasUrijI mahArAje ane sAthe sAthe yugadivAkarazrIjInA ziSya pU. munizrI yazovijayajI (vartamAnamAM A. zrI yazodevasUrijI) mahArAje sAthe rahIne saMgIna phALo Ape che ane Aje te chellAM keTalAMya varasothI A saMsthAnAM prakAzananAM tamAma kAryo ane vyavasthA teozrI (pU. yazovijayajI mahArAja) saMbhALI rahyAM che. Aje amArI A saMsthA eka viziSTa prakAranuM prakAzana karI rahI che te badala saMsthA dhaNe AnaMda anubhave che. A prakAzanamAM traNa bAbata upara lekho lakhavAmAM AvyA che. A jAtanI carcA-vicAraNA ane antamAM pAcho tene nirNaya (rijhalTa) Apa e eka mahattvanI bAbata che. lekhaka pUjyazrIe mahattvanI upagI bAbata upara ghaNuM ciMtana, manana ane maMthana karyuM che. teozrInI saMzodhanAtmaka medhA, ane jahematane khUba abhinaMdana ghaTe che. A lekha vAMcanAra koIpaNa vyaktine AcAryazrIjInI UMDI sUjhabharI vidvattAnI, UMDA ane vyApaka saMzodhananI, javAba ApavAnI eka lAkSaNika ane saMtoSakAraka bhASA temaja zailIthI prabheda thayA sivAya nahIM rahe. AnaMda sAthe Azcarya upajAve tevI mahatvanI ghaTanA e che ke savaLAM traNachatranAM lekhanA nakkara, sAdhAra ane nirNayAtmaka vidhAnane, tapAgaccha mUrti pUjaka, kharataragaccha, tristutikaga7 ane te uparAMta
Page #45
--------------------------------------------------------------------------
________________ [4]. sthAnakvAsI temaja terApathI saMpradAyanA agraNe aneka AcArya'pravaree munirAjee hArdika saMmati ApI te amArA mATe gauravane viSaya che. pUjya gurudeva pratye tamAma gacchanA ane saMpradAyanA AcAryoe darzAvelI sadbhAvanA ane lAgaNuM e AcAryazrIjInI vinayazIlatA, viveka ane namratAne AbhArI che. svasaMpradAya ane anya gaccha-saMpradAyanA pUne lekhakSI pratye kevA AdaramAna che, tenuM A pratibiMba che. pU. gurudeva mATe paNa ghaNuM ja mahattvanI utsAhavardhaka siddhi che. ame saMmati ApanArA sahu pUjyanA khUba khUba AbhArI chIe. A granthamAM traNa lekhe mukhya che. 1, tIrthaMkaradevanI mUrti upara devo traNa chatra race che te kevAM krame hoya che? 2. tIrthaMkaradevanA mastaka upara dIkSA vakhatane veca karyA pachI vALanI vRddhi thAya che kharI ? ane 3. azokavRkSa ane AsopAlavanuM vRkSa e baMne judAM che ke eka ja vRkSanAM be nAma che ? A traNeya lekhane pratyenA aneka purAvA sAthe vistArathI sarvAga saMpUrNa kahI zakAya te rIte lakhAyA che. A pustakamAM traNa chatrane lekha anekhI rIte lakhAya che. traNa chatramAM eka ja savaLo prakAra che vikalpa nathI te zAstranA pAThonA anokhI rIte artha lagADIne siddha karyuM che. ' sahu koI taTasthabhAve, guNagrAhI daSTie adveSabhAve lekha vAMce. A pustakanuM meTara lakhavAmAM, pUre jevA vageremAM pU. vinayazIlA sAdhvI zrI punitayazAzrIjI Adie ane pU. munirAja zrI vAcaspativijayajI tathA pU. munizrI jayabhadravijyajI tathA zrI rohitabhAI temaja kahAna mudraNAlayanA mAlika zrI jJAnacaMdajI jaina Adie paNa je sahakAra Ape che te sahune AbhAra mAnIe chIe. prakAzako
Page #46
--------------------------------------------------------------------------
________________ ocescencescaresecenciscorso ke viziSTa daSTikoNathI lakhelA chatrAtichatranA huM lekha aMge kaMIka 44010840 4040Z40404 AjathI pAMceka varSa pahelAM kalyANa vagere patramAM traNa chatra upara eka vistRta lekha lakhyo hato. prastuta lekha, te uparAMta kezamImAMsA ane azaka ane AsapAlava e baMne vRkSa eka che ke judAM te aMgenA be lekha, ema traNeya lekha pustikarUpe pragaTa thavA ja joIe evI anekanI mAgaNuM joradAra hatI. lekhana ane mudraNanI anya pravRtti vacce e dizAmAM AgaLa vadhI zakAyuM nahi. e daramiyAna avasare avasare e aMge vizeSa vicAraNuM kyAreka kyAreka karate hato, ane eka vakhata e aMge be traNa rIte gaMbhIra vicAraNuM karatA artha aMge navA navA vicAre phalita thayA, eTale mAsikamAM ApelA bhUtakAlIna lekhanI rajUAtane badalavAnuM nakkI karyuM. zrI hemacaMdrAcAryajIne zleka, tenI TIkA ane Agama vagere zAstromAM chatra aMge ApelA pATha, e badhAyane samanvaya sadhAya e rIte je arthanI saMgati karI zakAya te sArUM, e beyane dhyAnamAM rAkhIne samagra lekhane DhAMce badalIne prastuta lekha lakhe che. vItarAgastotranA chatranA zlokanI TIkAne judI ja rIte dhaTAvI che. enI pAchaLanuM kAraNa mAtra eka ja che ke koIpaNa hisAbe vicAra ane abhiprAyanuM ekya je UbhuM thAya to savaLAM traNa chatranI mAnyatAne sahu Adara kare.
Page #47
--------------------------------------------------------------------------
________________ [ 6 ] pUrvagraha vinAnA taTastha vAcako mArI A navI rajUAtamAM huM keTale saphaLa thayo chuM tenuM mUlyAMkana teo ja kare. - hareza varasathI cAlI AvatI paraMparAne akhaMDita rAkhavA mATe mArA A prayatnamAM keTale saphala thaIza te te jJAnI jANe buddhithI namrabhAve meM rajUAta karI che. sahu mArI A rajUAta svIkAre e mAre Agraha na ja hoya. mArA vicAra sAthe kaI sahamata na thAya te paNa saMbhavita che, paraMtu eka vastu mArA ciMtana ane abhyAsanA ane nakkI karI zake chuM ke traNa chatrAmAM bIjo koI vikalpa che ja nahi, eTale ke bhagavAnanA pharatA parikaramAM keIpaNa ThekANe avaLAM chatranI rajUAta thaI jANuM ke jeI nathI. temaja avaLAM chatranI mAnyatAne puSTi ApatuM lakhANu huM kayAMya paNuM meLavI zakI nathI. je leke avaLAM chatranI mAnyatAmAM makkama hatA te mArA sughoSAlyANamAM lekhanA purAvA vAMcyA pachI temane lAgyuM ke savaLAM chatranI mAnyatA svIkAyAM sivAya cAle tema nathI, ane e svIkAre eTale emane savaLAM chatranI mAnyatAmAM joDAI javuM ja paDe. paNa jyAM avaLAM banI gayAM che tenuM zuM ? te beTAM na Thare eTale emane (savaLAMnI kabUlAta karIne) avaLo paNa vikalpa che evuM eka munirAje chapAvyuM paNa te sarvathA agya che, mATe punarvicAraNuM karI navesarathI savaLAM chatranI mAnyatA svIkAravAnI je udAratA thaze te dezamAM eka ja savaLAM chatranI prathAne sthAna maLaze.
Page #48
--------------------------------------------------------------------------
________________ zilpakalA zAstranA granthA ane pratyakSa purAvAo mAtra savaLAM ja chatrAnI vAta kare che te vAMca * Content_ates 200mA chatra AmatamAM saceATa-pramaLa e purAvA 4040404040404 4 (1) zilpazAstrAe parikara sAthenI jaina mUrtie kevI rIte taiyAra karavI, tenA vividha bhAgeA kevI rIte taiyAra karavA e aMge saMskRta zlokA dvArA vaNa na karyu che. e vaNunanA adhikAra A ja pustikAnA pAnAM nabara 34 thI 39 upara chApeleA che. e vaNunamAM lakhyu che ke bhagavAnanA mAthA upara pahela chatra sauthI mADhuM banAvavuM, te pachI bIjuM tenAthI nAnuM banAvavuM ane trIjuM tenAthI nAnuM banAvavu', AvI spaSTa vAta jaNAvI che. zilpazAstranA purAvA tA sauthI vadhu majabUta purAve gaNAya ane sekaDA varasathI cAlyeA AvatA zAzvata jevA purAveA gaNAya. savaLAM chatranAM AvA purAvA sAme avaLAM chatranA vicAra karavAnA, vAta karavAnA ke te aMge dalIle ke carcA karavAne keI adhikAra rahe che kharA ? (2) zirasAMdya karIne umaLakAthI sahe svIkAravA paDe tevA khIje pratyakSa purAveAsaparikara mUrti emAM mUrtinI aMdara ja upasAvI kADhelAM sakhyAbaMdha savaLAM chatrA hArA varasathI najara sAme sAkSAt vidyamAna che, teA A sAme avaLAM chatranI vAtanu astitva ja zI rIte raheze ?
Page #49
--------------------------------------------------------------------------
________________ Peaceascacacocca 2 traNa lekhanI prastAvanA zuM 40 400 400S A noMdha:-ahIMyA traNa chatra kevAM hovAM joIe ? ane vALanI avRddhi kayArathI? A baMne bAbata aMge zilpazAstra tathA triSaSThIzalAkApuruSacaritra vagerenA je prabaLa purAvA ApuM chuM te purAvA evA che ke chatra ane vALa bAbatamAM lekha, carcA ke vAdavivAdanI jarUra ja na rahe. A purAvA savaLAM chatranI mAnyatAne pUrepUre Teko Ape che ane vALanI avRddhi dIkSA vakhatathI na samajavI e vAtanI sAbitI Ape che. * chatra aMge zilpazAstranA pAThane purA pAchaLa Ape che. prastAvanA e pustakanuM mukha che, pravezadvAra che, ene alaMkAra che. nAnuM moTuM keIpaNa pustaka thayuM eTale tenI nAnI-moTI prastAvanA te ApavI ja paDe. temAMya je pustaka carcAtmaka ke vivAdAtmaka hoya tyAre prastAvanA khAsa jarUrI banI jAya che. A pustakmAM zarUAtanA be lekhenA viSe zuSka che, lakhANa anekaraMgI che. A pustakanI sajha DuM zAstrIyajJAna hoya, vyakti suzikSita ane jJAnI heya te tene AmAM samaja ane rasa paDe. A pustaka sAmAnya prajAnA ke sAmAnya abhyAsIonA AkarSaNa ane rasane viSaya bane tevuM nathI. ethI
Page #50
--------------------------------------------------------------------------
________________ prastAvanA dvArA pustaka paricaya yogya rIte rajU karavo joIe, jethI pustaka zuM kahe che tene khyAla vAcakane maLI rahe, ane emAMthI kaMIka navuM paNa jANavA maLe. vaLI nAnA-moTA sahune bhAgyeja jANavA maLe evAM varaso bAda pahelIvAra carcAtA ane AkharI nirNaya ApatA evAM A pustakanA abhUtapUrva traNa lekhanA viSayanI kaMIka jhAMkhI thAya. prastAvanAmAM huM je kahevAne chuM te A pustakamAM aMkita thaI gayuM che, paraMtu amArA sAdhu bhagavaMte, sAdhvIjI mahArAje tathA vidvAne, zikSakone A bAbata spaSTa khyAlamAM Ave tethI A pustakamAMnI ja vAta saraLatAthI ahIM rajU karUM chuM. A pustakamAM traNa lekhe pragaTa karavAmAM AvyA che, je nIce pramANe che. 1. tIrthaMkaradevanI mUrti upara traNa cha kayA kAme laTakAvavA joIe te aMgenI vizada vicAraNA 2. tIrthakaravAnI keza (vALa) mImAMsA. 3. azokavRkSa AsopAlava ja caityakSa, - A traNeya lekha tIrthakara bhagavAna sadehe jIvatA hoya che tyAre temanI sAthe saMbaMdha dharAvatA che. pahele lekha tIrthaMkaradeva upara rahetAM traNa chatrane lagato che, bIje lekha tIrthakaradevanA vALa bAbatane che ane trIjo lekha tIrthaMkaradevanA mastaka upara rahetuM azokavRkSa te AsopAlava che ke azokavRkSa juduM ja che ane caityakSa zuM che ? tene lagatA che.
Page #51
--------------------------------------------------------------------------
________________ ( [ 17 ] pahele lekha deve pitAnI bhaktithI tIrthaMkaradeva tIrthakara thayA eTale rivAja mujaba jIvanaparyata mastaka upara traNa chatranI racanA kare che. te racanA kevA prakAre heya che te aMgene che. bIjo lekha bhagavAne dIkSA lIdhI te vakhate loca karyA pachI eTale ke vALa kADhI nAkhyA pachI bhagavAnanA mAthA upara pharI vALa vadhe che kharA ? te aMgene che. - trIjo lekha azaka ane AsopAlavanA vRkSa judAM judAM che ke eka ja che ane catyakSa zuM che? tene nirNaya Apato che. - A traNeya lekhe pAlItANAthI pragaTa thatA suSA' mAsikamAM I. sana 1986nA phebruArI-mArca-eprilanA traNa aMko dvArA pragaTa thayA hatA. te pachI vaDhavANathI pragaTa thatAM "kalyANa" mAsikamAM varSa-43, aMka-6, I. sana 1986nA sapTembaramAM pragaTa thayA hatA. te lekhoe vAcaka vargamAM sAre rasa jagADayo hato. lekha vAMcyA bAda keTalAka vAcakenA manamAM savAla uThayA hatA. teoe patra dvArA, keTalAka vAcake e rUbarU prazno karI samAdhAna meLavyAM hatAM. aneka vAcakonI ane mArI paNuM icchA A traNa lekho granthastha thAya te ciraMjIva bane ane vAcakonA upayogamAM AvI zake ane AvanArI zramaNusaMdhanI peDhIne AjasudhI nahIM carcAelA evA eka abhUtapUrva navIna viSayanuM jANapaNuM maLe, ane te upara vadhu vicAraNuM karI zake. AvA viSayo carcavAne UMDANathI, vyApaka rIte chaNAvaTa karI AkharI nirNaya ApavAne vega kyAreka ja bane che. * . chatrane lekha mAsikamAM jyAre pragaTa thayo tyAre temAM thoDIka
Page #52
--------------------------------------------------------------------------
________________ [11] kSatio rahI gaI hatI. te kSatio dUra karIne, vigate TUMkAvIne A vakhate tadana navesarathI ja navAM daSTikoNathI lekha lakhyo ane ahIM chapAvyo che. A viSayanA rasiyA vAcako dhIraja ane zAMtithI vAMce jethI lekhane bhAva samajI zakAya. mArI bhUlacUka ke kSati lAge che te jarUra jaNAve. 1. tIrthaMkaradevanI mUrti upara traNa cho kayA krame laTakAvavAM joIe? traNa chatravALAM pahelAM lekhane saMbaMdha kevalajJAna thatAMnI sAthe zarU thAya che. tIrtha kare kevalI-sarvajJa thayA eTale deve vaDe vizeSa prakAre pUjatA thayA eTale deva tIrthakaranA lakattara puNyaprabhAvathI ane pitAnI bhaktithI aSTamahAprAtihAryanI racanA kare che. prAtihArya eTale cokIdAranI jema tIrthakaranI sevAmAM avirata rahetI ATha vastuo. emAM cethA prAtihArya tarIkenAM traNa cha de bhagavAna upara kAyama mATe dharatA hoya che. kevalI avasthAthI laIne nirvANuparyanta prabhunA mastaka upara devanirmita traNa chatranuM astitva rahe che. A traNa che eka sarakhAM AkAra-prakAranAM che ke bhinna bhinna prakAranAM che ? e praznanI chaNAvaTa pahelA lekhamAM vistArathI karavAmAM AvI che. traNa chatra sarakhAM nathI paraMtu nAnAM-mAM che. amuka AcAryo bhagavAnanA mAthA upara devo traNa chatra laTakAve che tenA kramamAM mAthA upara prathama nAnuM, pachI bIju moTuM ane te pachI trIjuM ethIya moTuM, A rIte mAne che jene huM "avaLAM" cho kahuM chuM. jyAre bIjI AcAryonA mate bhagavAnanA mAthA upara prathama meTuM, pachI bIjuM tethI nAnuM ane trIjuM
Page #53
--------------------------------------------------------------------------
________________ tethIya nAnuM A rIte mAne che, jene huM savaLAM kahuM chuM. savaLAM chatrAnI tarapheNamAM sahuthI vadhu saMkhyAmAM AcAryo che, je A pustakathI jANavA maLaze. - A baMne prakAremAM baMne prakAre sAcAM che ke bemAMthI koI eka prakAra sAce che? e bAbatanI vistArathI carcA A pustakamAM karI che.' emAM mane eka ja prakAra sAco lAge che. bIjo vikalpa mane dekhAya ja nathI, e vAta mane barAbara samajANuM che, eTale zAstra, zilpa ane pratyakSapramANunAM baLane lIdhe huM bhAra daIne kahI zakuM ke - * chatramAM savaLa e eka ja vikalpa che bIje kaMI vikalpa che ja nahi (eTale ja puNyathiI samavasaraNanI traddhi levI joIe jethI eka ja mata rahe.). A chatrane prazna meM trIseka varSa pahelAM chApAmAM pragaTa karAvyuM hato. kemake samagra bhAratanAM jainamaMdire mATe caMdaravA, puThiyAonI racanAmAM A prazna bhale nAne paNuM anivArya rIte nirNaya mAgate eka mahattvane prazna hato. .. zA mATe A prazno carcA ane lekho lakhyA? bhagavAna mahAvIranAM jIvanaprasaMgenAM citra prasiddha citrakAra gokulabhAI kApaDIyA pAse karAvI rahyo hato. kevalajJAna thayAM pachInAM citro jyAre karAvavAmAM Avaze tyAre citromAM traNa chatra batAvavAnAM Avaze ja, te vakhate traNa cha kevAM ame batAvavAM ene nirNaya karI levuM ja paDe eTale meM A prazna caryo hate. A prazna mATe vAcako pAsethI javAba paNa mAgyA hatA. paraMtu ApaNe tyAM saMdhamAM
Page #54
--------------------------------------------------------------------------
________________ [13] AvA agatyanA praznonA paNa javAba na ApavAnA jANe segaMda lIdhA heya tevI paristhiti varasethI pravarte che. phakta pAMca-sAta jaNAe javAba ApyA hatA. keTalAka AcArya bhagavati sAthe muMbaI vagere sthaLe A prazna rUbarUmAM carco hato, paNa sahu vItarAgastotranA AdhAre avaLAM rAkhavAne khyAla dharAvatAM hatAM. tyArabAda varasa sudhI A prazna penDIMga paDI rahyo. jANe ene carcavAnuM muhUrta ja nahi heya. have yathArtha nirNaya karavA pharIthI bahuzruta vidvAne sAme jAherapatramAM eTale suSA ane kalyANa temaja prabuddhajIvana vagere mAsikamAM A prazna rajU karyo hato, tyAre spaSTa lakhyuM hatuM ke A lekhamAM mArI je bhUla ane gerasamaja dekhAtI hoya te vinA saMkoce purAvA sAthe spaSTa jaNAvaze te baMne bAjune vicAra karIne chatranI bAbatamAM sAce nirNaya karavAmAM sahAyaka banI zakaze. vaLI A te eka jAhera TesTa kara hatuM. kemake zAstro ApaNuM pUrI madade AvatAM hatAM. koI viziSTa prakAranA sAcA arthamAM jJAnI, anubhavI najara sAme na heya tyAre jhAjhA hAtha raLiyAmaNanI jema sune sAtha sahakAra sAre. samAjamAM ghaNu buddhizALI, tejasvI vidvAne che. teone je prAmANika ane sAcI salAha ApavI hoya te ApI zake paraMtu bahu ja ochAe salAha-sUcanA ApI, ane meM mArA puna:ciMtanane joDIne navI ja rIte lekhanuM kalevara taiyAra karyuM ane pU. zrI hemacaMdrAcAryajInA zlokane, tenI TIkA-AgamAdi zAstrone anusare te badhI rIte suyogya thAya, e. khyAla rAkhIne bleka-kAnuM arthaghaTana karavA prayAsa sevyuM che. temAM huM keTale saphaLa thaye chuM te te sujJa vAcake nakkI karI zakaze. . .
Page #55
--------------------------------------------------------------------------
________________ [ 14 ] chatra avaLAM che ke savaLAM athavA koI vaLI trIjA prakAranAM karavAnuM paNa kahe che tenI sAme bhAre kazuM kahevAnuM nathI, jene jema nirca karavo hoya tema kare paNa hajAra varasathI cAlI AvatI savaLAM chatranI akSuNu paraMparA akhaMDa TakI rahe, ene Teke ApatA artha ane purAvAo maLatA hoya te prayatna karavo tema katavya samajI traNa chatra upara vistArathI lekha rajU karyo che, ane e lekha dvArA bhagavAnanA mastaka upara traNa chatra savaLAM ja che, avaLAMne koI prakAra ja nathI te vAta siddha karI batAvI che. - ahIMyA traNa chatrano prazna zA mATe carca paDayo? te aSTamahAprAtihAyamAM naMbara cAranuM prAtihArya traNa chatranuM che. e traNa cha savaLAM ke avaLAM samajavAM? - A traNa chatra dezabharamAM Arasa ke dhAtunI mUrtiomAM mUrti ghaDatI vakhate je aMdara banAvavAmAM AvyAM che te badhAM savaLAM vidyamAna che, paraMtu vItarAgastotra, tenI TIkA ane lakhANa evA prakAranuM che ke bhalabhalA vidvAne ekvAra vAMcIne bhagavAna upara avaLAM ja cha lagADavAM joIe evo artha karI bese caturvidhasaMdhamAM Aje keNu UMDuM vicAre che? apekSAe joIe te A nAnI bAbata lAge, eTale e dizA ja lagabhaga sahunI zUnya hoya eTale vItarAgastotrane zloka vAMcIne AgaLa paDatI vidvAna vyaktio je artha kare, nIcenAM sahu kaI tene anusare. AnA kAraNe kaI kaI sthaLe avaLAM chatranuM sarjana karI nAMkhe te svAbhAvika che, paraMtu mane mArA abhyAsa, vyApaka saMzodhana ane madhanane ane mArI daSTie ema samajAyuM che ke avaLAM
Page #56
--------------------------------------------------------------------------
________________ - - } [15] chatranI mAnyatAne te koI sthAna ja nathI. meM upara kahyuM tema zloka ane mAtra tenI TIkA je upara uparathI vAMcI le te pU. zrI hemacaMdrAcAryajI avaLAM chatranI ja vAta kare che emaja teo samajI le, paNa je leke taTastha che, satyanA sAcA khapI che. teone sAcI samaja barAbara ApavAmAM Ave te UbhI thaelI gerasamaja jarUra dUra thAya. " chatranI bAbatamAM eka vAta pharI jaNAvI dauM kezAstranAM pATha aMge game tema take kare, game te dalIla kare, ekabIjAnI vAtane beTI ke khAmIvALI kahe, game te rIte pATha lagADe. e badhuM karI zakAya che paNa eka vAta nizcita che ke savaLAM chatranI mAnyatAmAM kazo pheraphAra karI zakAya tema nathI, e zAsakArenuM nirvivAda aMtima satya che. parikaranI aMdaranAM pratyakSapramANane eTale savaLAM chatrane svIkAryA sivAya keImaya cAle tema nathI. - je vyakti vItarAgatetranI TIkAnA AdhAre avaLAM chatrane mata dharAve che teo A lekhane khUba dhyAnapUrvaka, taTasthabhAve, tamAma pUrvarahe choDIne vAMce. antamAM vAcakone vinaMti ke koIpaNa sAdhu ke zrAvaka avaLAM chatrane vikalpa che ema prabaLa purAvA sAthe, khoTAM tarko, kheTA pATha tenA ja beTA artho, beTI dalI, juhI rajUAto ane koleja svabhAva vagerene sahAro lIdhA vinA sabhya bhASAmAM jaNAvIne amAruM dhyAna kheMce. -
Page #57
--------------------------------------------------------------------------
________________ [16] 1. 2. tIrthakaradevanI kezamImAMsA tIrthakara lokottara vyakti che eTale temanI kAyAnI keTalIka vizeSatAo che. te karatAMya have teo dethI vaMdanIya, pUjanIya banyA hevAthI pitAnI javAbadArI adA karavA ane pitAnA AtmakalyANa mATe bhagavAnanI bhaktimAM ananyabhAve tallIna rahe che. tIrthakarane AcArasaMhitA svataMtra saMhitA che. tenI sarakhAmaNI keInI sAthe karavAnI hotI nathI. kAraNa ke tIrthakara nAmakarma emaNe je bAMdhyuM che te evuM bAMdhyuM che ke tenAM kAraNe aneka vizeSatAo tIrthakarenA jIvanamAM UbhI thavA pAme che. A bIjA lekhamAM tIrthakadevanA vALa aMge vicAraNA karavAmAM AvI che tIrthakare mATe e vAta che ke tIrthakare dIkSA letI vakhate svahaste mAthAnA vALa kADhI nAMkhe che. te pachI jeTalA vALa mAthA upara je kaMI avazeSa rahyAM hoya temAM jIvanaparyanta ochAvattA thatA ja nathI, evuM vItarAgastotranA TIkAkAra kahe che ema dhaNu sAdhuo-zikSake yathArtha samajanA abhAve samaje che, paNa e samaja beTI che. kemake keTalAka dAkhalA ane AgamanA ullekha atyanta spaSTa rIte ema jaNAve che ke tIrthaMkaradevane dIkSA lIdhA pachI paNu vALa vadhatA hatA ane kevaLajJAna thayA pachI jyAre bhagavAna samavasaraNamAM pahelIvAra birAje tyAre mastakanI zobhA vALathI che tethI jenArAne bhagavAna suMdara lAge mATe Indra mahArAjA bhagavAnanA mastaka uparanA ane dADhI-mUchanA vALane paNa pitAnI daivika prabhAvaka zaktithI suMdara banAvI de che ane e vALa TheTha nirvANa thatAM sudhI vidyamAna rahe che : meM mArA lekhamAM dIkSA lIdhA pachI kevalajJAna thAya tyAM sudhI
Page #58
--------------------------------------------------------------------------
________________ [17] bhagavAna vALa vinAnA ane vALavALA baMne prakAre hAya che evu sAbita karyu che. lAcanI bAbatamAM keTalAke prazno karyA ke leca konI pAse karAvatA haze ? keTalA vakhate karAvatA haze ? vagere...paraMtu AvI badhI bAbatanA khulAsA zAstramAM maLatA nathI, ane prAyaH AvI vAteAmAM teo vizeSa lakhatA paNa nathI eTale thADI vigate lakhI hAya te uparathI ke anumAnathI keTalAka niNuyA levAnu anivAya bane che. alabatta A niyA badhA O sAcA heAya che evuM mAnavAnu` nathI. vItarAgastAnunA mUla phlAmAM avasthiti kayAthI te vAta jaNAvI ja nathI. hA, TIkAkArAe dIkSA lIdhA pachI vALanuM nyUnAdhikapaNu thatu nathI e vAta jarUra jaNAvI paNa te vAtane pU. hemacaMdrAcAryajInA granthA ja khATI pADe che. A mATe vAMcA A ja pustakamAM ApelA suvistRta lekha. 3. aAvRkSa, AsApAlava ane caityavRkSa aSTamahAprAtihA mAM traNa tranI jema azokavRkSa paNa eka prAtihAya ja che. e paNa tItha karanI sevAmAM aviratapaNe jIvana-- panta rahelu hAya che. A lekha eTalA mATe lakhavA paDayo che ke jainasamAjamAM sA varSa pahelAM zuM samaja hatI te kema jaNAvI zakuM ? paNa chellA saikAmAM eTale 60-70 varasathI te huM naNuM chuM ke ApaNA badhA AcAryo, sAdhu, sAdhvI, zrAvaka, zrAvikAo vagerenA khyAla evA badhAI gayA che ke AsApAlavanuM jhADa e ja azAka che. prAyaH ApaNe sahu kAI
Page #59
--------------------------------------------------------------------------
________________ [] e rIte mAnatA AvyA chIe. paraMtuM bhagavAna mahAvIranAM jIvana cAkasAI karavI paDI, azoka nathI paraMtu prasaMganAM citra banAvavAnAM hAvAthI mAre pAkI I khyAla AvelA ke AsApAlava e svataMtra vRkSa che. keTalAMka varasa nahi. thoDAM varasa upara A tyAre A azAkanuM vRkSa e sudhI e aMge vadhu sazAdhana thaI zakayu vAta hAtha upara lIdhI ane vanaspatizAstranAM kArA tapAsatAM azAka ane AsApAlava judAM che te vAta nakkI thaI, pachI kerAlA, gujarAta, uttarapradezanA bagIcAnA mAlikA pAsethI paNa te vAta jANavA maLI. kANu jANe varasa sudhI mane vicAravA mATe koI nimitta na maLyuM. pariNAme mATI mAnyatA varasA sudhI khe'cAtI rahI. A khATI mAnyatA jaDabesalAka jAmI gaI, emAM kAraNa eka ema mAnuM ke azokanAM svataMtra jhADa gujarAtamAM khAsa nathI eTale azokanuM svapna paNa kathAthI hoya ? A prakaraNamAM zAka ane jasapAlava che juAM che te vAta jaNAvI che ane sAthe sAthe zAlavRkSa nAmanA caityavRkSanA paricaya pazu ApyA che. prAcInakALamAM upaniSadamAM jaNAvyu che ke RSi-mahaSi vRkSanI nIce besIne veDhDhAnuM gAna karatA hatA, vede ane maMtroccAra zIkhatA hatA ane potAnA ziSyAne vidyAyana carAvatA hatA. ApaNA tItha karA paNu lAkAne dhama nA khAdha Ape te (prAyaH) azAkavRkSa nIce besIne Ape che. koIpaNa tItha karane kevalajJAna thAya te koIne koI jhADa nIce thAya che eTale meM lekhamAM enA aMge vadhu sazodhana karavA sa Mketa paNa karyo che. tItha karadeva jevI lAkottara vyakti paNa kevalajJAna prApta karavAnA samaye ADuM nIce ja
Page #60
--------------------------------------------------------------------------
________________ [ 9 ] AvI jAya, e eka asAdhAraNa mananIya khabata che. mahI jhADanI anivAyatA kyA kAraNe che te jaNAvI zake. kArya Adarza jJAnI tenI paNa samaja sahune na hatI. azoka ene paNa khyAla bahu ochAne hAya che. paNa prastuta lekhamAM jaNAvyu **** caityakSa e zu che, upara bIju vRkSa hAya che e caityakSa zu che te caityanA a thAya che ane je tItha karAne je caitya . nIce jJAna prApta thayuM hoya te te jhADU va MdanIya-pUjanIya banI jAya che eTale devA azAkavRkSanI racanA karIne upara te te nAta-caityanAM vRkSane joDI de che. tItha karadevAnI mahAna prANazakti azoka, caityavRkSamAM praveza thaI jatAM prastuta vRkSe paNa badhI rIte zreSTha anI jAya che. kaLA pramANe aMdaranA ( puratanA ) traNa lekhanA TUMkA sAra ahIM ApyA che.
Page #61
--------------------------------------------------------------------------
________________ [to] prazna aroka e ja AsApAlava che ane AsApAlava e ja azAka che evI eka samaja abhyAsIomAM cAlI Ave che te barAbara che? uttara--nA, e samaja barAbara nathI. e aMge vicArIe, AsApAlava e zabdanA saMskRta zabda vividha kazAmAM tapAsa karatAM hAtha lAgyA nahIM. vaLI keTalAka kAzakArAe ane kaI kaI vidvAne azokanA atha AsapAlava karelA che ane ApaNe paNa varasothI e ja samajatA AvyA chIe, paraMtu AsapAlava ane azAka eka che ke judAM judAM che te mATe vizeSa sAdhana zarU karyu tyAre vRkSAnA vanaspatikAzA vagere joyA. tyAre temAM azoka ane AsApAlava bane vRkSa judAM judAM batAvIne baMnenA alaga alaga alaga paricaya ApyA hatA te vAMcyA. te pachI amArI tapAsa AgaLa cAlatA azAka ane AsapAlavanAM vRkSa judAM ja che. ema enA jAnakAsa temaja bhAganA mALIoe jaNAvyuM. ane vRkSa judAM najare jovA paNa maLyAM. pAlItANAmAM bane vRkSA judAM judAM uccharelAM mArI najara sAme Aje vidyamAna che, anya sthaLe paNa bhinna bhinna vRkSA vidyamAna che. trIjA lekhanI pUti-- . AsApAlavane azAnI jJAtinuM vRkSa kahI zakIe, ane tethI AsApAlava zabdamAM azAkanuM aDadhu nAma ' AsA ' je maLyu che te pAMdaDAMonI lagabhaga samAnatAnA kAraNe hAI zake che. tAtparya e ke azAka ane AsApAlava eka che tevuM kadI mAnI zakAya tema nathI. baMne vRkSA judAM ja che e upalabdha anya purAvAothI nivivAda che.
Page #62
--------------------------------------------------------------------------
________________ [21] sArtha gujarAtI joDaNIkozamAM.. AsopAlava pui (. azo, kAra sAro skia) eka jhADa (jenAM pAnanuM tAraNa bane che) A rIte zabdanoMdha ApI che. ene artha e ke kezakAre AsopAlava ene ja azoka samaje che ane pAlavane gujarAtI artha pAMdaDuM thAya che. azoka uparathI Aso " ane saMskRta pasaMjIva uparathI "pAlava' zabda ba heya evuM svIkAre che. AthI ema nakkI thAya ke azokapallava e zabda uparathI emane tenuM apabhraMza rUpe AsopAlava zabda nakkI karyo lAge che. paraMtu saMskRtakezomAM azokavRkSane vAcaka bIjo saMskRta para evo zabda jovA nathI maLatuM. mane lAge che ke ApaNe tyAM AsopAlava e ja azoka che evI je gerasamajabharI havA varasethI cAlatI hatI e havAnI asara taLe kozakAree A zabdanoMdha karI haze. * azeka upara caityavRkSa hevuM ja joIe ? bhagavAna zrI mahAvIranuM citrasaMpuTa pragaTa thayuM tyArapachI keTalAka sAdhu ane zrAvakenA patre AvelA, avAranavAra rUbarU paNa prazna pUchatA hatA. emane prazna e hatuM ke chellAM eka varasathI samavasaraNanI aMdara tIrthakaranA mastaka upara eka azokavRkSa ja hoya che, bIjA koI vRkSanI vAta amee jANI ke sAMbhaLI nathI. samavasaraNanAM keka kaIka citra daherAsaramAM tathA sthAnakavAsI saMpradAyanAM jevAM malyAM, temAM paNa samavasaraNamAM eka azekavRkSa ja cItareluM hatuM. Ape bhagavAna mahAvIranA
Page #63
--------------------------------------------------------------------------
________________ [ 2] citrasaMpuTamAM samesaraNanAM citramAM azokavRkSa upara pAchuM bIju vRkSa batAsuM che, ane ApaNe tene cetyakSa tarIke oLakhAvyuM che. citranA paricayamAM paNuM Ape be vRkSo ullekha karyo che. bhagavAnanA mAthA upara be vRkSa heya e vAta pahelI ja vAra jANavA maLI. jo ke zAstrAdhAra vinA Ape lakhI na ja deya chatAM amArI jijJAsAne tathA bIjAone paNa sate ApI zakAya e mATe Apa zAstrAdhAra jaNAvaze kharA ?. . . sAthe sAthe sahu ema paNa mAnatA hatA ke azaka e ja caityavRkSa che. caityarakSa jevuM kaMI juduM vRkSa che ja nahi te te aMge paNa Apa prakAza pADo te sAruM ! " - - - - - - temane meM zAkhA batAvyA hatA. tyArapachI te lokoe sughelA ane kalyANa mAsikamAM azaka ane AsopAlava lekha vAMcyo, eTale temane pUrNa sa Sa thayA hatA. tyArapachI mane sUcana thayuM ke zAstrAdhAroA lekha mAsikamAM Ave te bahu sArI che. kemake A eka mahattvanI pahelI ja vAra prakAzita thatI bAbata che, eTale anekanA manamAM saMzayavahete he te che nIkaLI javA pAme ane koI ADuM avaLuM khoTuM prakAranA hoya te tene bhAga na bane. paNa atyAre te A pragaTa thatI pustikAmAM te zAkha pATho ApuM chuM. A eesiNe cavIsAya tityAne paubIsa betiyAkvA hotyA / saMjahA- . battIsati dhaNU cetiyasko u paramANAsa / jijcoMugo asoyo occanno sAlAkheNa // 110 //
Page #64
--------------------------------------------------------------------------
________________ [ 23] tiNNeva gADabAI betiyarukkho jiNassa usabhAsa / sesANaM puNa rukkhA sarIratobArasaguNA u // 111 // [lama sUtra 110] nyagrodhAcA amI zAno- tpattivRkSA yathAyarya / savaizAkhatAM AvyA. aoparivartina3 | (eka pra0) cAvIza tItha karanA cAvIya caityakSA hrAya che. temanAM nAma anukrame ( pahelA tIya karanuM nyAthI zasAlakSa sudhInAM navAM, 22 tItha kAnAM caityakSe peAtAnA zarIrathI khAra guNA UMcAM ya che. phakta vardhamAnasvAmIjI ane zrI gAdIzvarajI kha temAM pharaka Ave che. vamAnAmIjInuM azonA oinora gAmathI zAlavRkSathI DhaMkAeluM hoya che. vadha mAnasvAmInuM caityakSa zAstramAM 32 manuSyanu je karyuM che temAM 21 dhanuSyanu azokakSa samajavuM ane tenA upara 11 dhanuSyanuM sAla nAmanuM caityavrukSa, ema e vrukSanAM bhegAM thaI te 72 dhanuSya samajavAM, pahelA tI kara zrI RSabhadeva bhagavAnanuM caityavRkSa 3 gAunu ane bAkInA 22 tItha karAnAM caityavRkSa eTale ke jJAnavRkSe te te tIkarAnA zarIrathI bAra na cAM samajavA :nyagrA vagere je jJAnAtpatti dakSA eTale ke caityavakSA hAM te dareka tIrthaMkaranA 1azAkavRkSa upara yathAyogya rIte samajI levAM. 1. dharatI upara azokanAM jhADa pAMca raMganAM thAya che paNu samavasaraNlRnuM jhADa yA raMganuM samajavu, azokavRkSa ane tenAM ageApAMganA raMga bAbatamAM zAstragranthAmAM ochI spaSTatA ane mata-matAMtara paNa Ave che tyAre spaSTa niNaeNya ApavAnuM muzkela bane che. A sajogemamAM anumAnapramANane AzarA levA paDe.
Page #65
--------------------------------------------------------------------------
________________ [24] * masjinina racavRkSoDazo mallinAtha bhagavAnanA cityavRkSanuM ja nAma azoka che eTale azoka upara bIjuM azokavRkSa che. covIza caityavRkSanAM nAme saptatizataka tathA tibhegAlImAM paNa ApyAM che.' * yeSAmadhantAt tIrthakRtAM kevalAnyutpannAni jenI nIce tIrtha karene kevalajJAna thayuM tene caityavRkSa kahevAya che, je judAM judAM hoya che. je azoka e ja caityavRkSa hota te 24 judAM judAM vRkSe kayAMthI saMbhave ? ekaluM azokavRkSa ATha prAtihArya pakonuM che paNa prAtihAryanA ullekha vakhate caityavakSasahita azoka evuM jaNAvyuM nathI, tyAre ema anumAna thaI zake ke mAtra amesaraNamAM dezanA ApavA bese tyAre ja cityavakSasahita azoka haya, bAkI te sivAyanA vihAradi prasaMge tena hoya. tenI pradhAnatA dezanA prasaMge ja haze. prazna ma- cipAvara AvA paNa ullekha zAstramAM male che. A ullekha caiityavRkSa enuM ja bIjuM nAma azoka che ema sUcave che. uttara- A aMge A ja pustikAmAM 12mAM pejanuM TippaNa juo. bAkI zAstra-granthanI aspaSTatA ane matamatAMtarenA kAraNe cakkasa nirNaya ApavAnuM azakya banI jAya che.
Page #66
--------------------------------------------------------------------------
________________ nedha -avacUri tathA TIkA ane tene artha zA mATe ahIM ApyAM tenuM A avataraNa che mArI daSTie hakIkatamAM vivAdAspada lAgatI na hovA chatAM vItarAgastotra kaleka-TakA chellA saikAmAM kaMIka vivAdAspada banI gayAM che. savaLAM-avaLAM chatramAM sAcuM zuM? te mAre bhagavAna mahAvIranAM citra banAvavAnAM hevAthI nirNaya karavAne hato eTale meM eka lekha lakhe. pU. AcAryAdi upara mekalI Ape. salAha-sUcane mAMgyAM, je satya hoya te jaNAvavA paNa jaNAvyuM. tenA javAbamAM samAjamAMthI agraNI nAmAMkita traNeya phirakAnA moTAbhAganA AcAryoe savaLAM chatranI mArI je vAta che tene carcA karyA vinA saMmati ApI. chatAM samAjamAM keTalIka vyaktie kaleka ane TIkAne artha emanI rIte karIne avaLAM chatranI vAtane svIkAre che. ahIMyA TIkA uparathI avaLAM chatrane artha kevI rIte teo kare che te avaLAM chatrane jANIne himAyatI banIne nIce jaNAvuM chuM. jo ke vItarAgastAtrane mUla kaleka ane TIkAnI zabdaracanA ja evI che ke UMDA abhyAsa vinA keIpaNa sAmAnya vyakti artha karavA jAya te chetre avaLAM ja che te artha karI bese e eka sahaja bAbata che. * traNa chatranI bAbatamAM 25 varasa pahelAM paNa jainapatramAM prazno pUjyA hatA. chatra 1
Page #67
--------------------------------------------------------------------------
________________ [ chatranI vicAraNA ahIMyA prathama avaLAM chatranI sAbitI puravAra thAya te rIte avaLAM chatravALAM leAkeAnA vakIla banIne me nIcenA atha karyo che. 2 ] te pachI bhAratabharamAM mUrtinI aMdara banAvelAM savaLAM traNaAA satra vidyamAna che. te chatrA zAztrokta krame, temaja zilpazAstrokta rIte eka mAtra savaLAM rIte sAcAM karelAM che. avaLI rIte karelAM chatranI eka paNa mUrti dezamAM astitva dharAvatI nathI eTale cAlI AvatI akhaDa prathAne akSuNNa rAkhavA yathA atha karIza. sUla zlAka tenI avacUra ane tenI TIkAnA pArU jue tavordhvamUrdhva puNyaddhi, kama sabrahmacAriNI / chatratrayI tribhuvana, - prabhutvaprauDhizaMsinI // 8 // - vItarAgastotra avacUri - tavo0 he vItarAga !, tava zirasIti gamyam / chatratrayyUrdhvamUrdhvamuparyupari vyavasthitA, tribhu0 tribhuvanasya yatprabhutvaM tasyA yA prauDhiH prakarSastacchaMsinI jJApikA'sti / kathambhUtA 1, pU0 puNyasparddhistasyAH kramaH, prathamaM samyaktvam, tato dezaviratistataH sarvaviratirityAdistasya sabrahmacAriNI sadRzI nairmalyAdinA // 8 // vivaraNa- TIkA - he tribhuvanamaulimANikya !, prabho !, tava maulau chatratrayI zobhate / katham ?, UrdhvamUrdhvaM uparyuparivyavasthitA ata eva puNyarddhikramasabrahmacAriNI tavaiva puNyasampatprakarSasadRzI / tathAhi
Page #68
--------------------------------------------------------------------------
________________ traNa chatranI vicAraNA ] [ 3 prathamaM samyaktvapratipattistato dezaviratiranantaraM sarvaviratistatazcAIdAdisthAnAsevanamanantaraM tthaatvenotpttiH| punaH samaye sarvaviratiH kramAdapUrvakaraNakrameNa kSapakazreNistataH zukladhyAnamito ghAtikarmakSayastataH kevalotpattiranantaraM paramArhantyasampadupabhogastataH sanAtanapadAvAptiriyuttarottaraste puNyarddhikramastagRhAtapatratrayI / punaH kiM viziSTA ?, tribhuvanetyAdi bhUrbhuvaHsvaHsvarUpaM tribhuvanaM tasya prabhutvaprauDhiH prAbhavotkarSastAM zaMsatItyevaMzIlA / vimuktaM bhavati-yaH kilaikasya bhuvanasya prabhustasyaikamAtapatram, yastu bhuvanadvayasya tasya dve, bhagavatastu bhuvanatrayasvAmibhiH sarabhasamupAsyamAnatvena vizvatrayapateH samucitaiva zirasi zvetAtapatratrayIti / prathama avacUrine artha joIe bhU yobhA puNyaddhikramasabrahmacAriNI pati cha ene artha avacerikAre "puNyaddhinA keme grahaNa karAtI je vastuomAM jevI nirmaLatA che tenA jevI nirmaLa A chatratrayI che" e karyo che. A artha kevI rIte thAya? te te joIe. puNyaddhimAM kaI kaI vastuo Ave? te avasUrikAre kahyuM ke samyakatva, dezavirati ane sarvavirati. te pachI apayU2i412 saNe cha -puNyasyarddhistasyAH kramaH, prathama samyaktvam , tato dezaviratistataH sarvaviratirityAdistasya sabrahmacAriNI sdRshii| meTa sabhyatvAhinI puNyaddhi. saMpatti sarakhI. zena vaDe sarakhI? te avacUrikAre lakhyuM ke nairmalyAdinA-nirbhapatA 5 sabhI meTale. sabhyatvAhi prt| nirmaLatAnA ghAtaka che tema A chatratrayI paNa samajavI.
Page #69
--------------------------------------------------------------------------
________________ 4 ] traNachanI vicAraNA I avacUrikAre sarakhAmaNI "nirmaLatA-ujajavaLatA" sAthe karI te sUcaka bAbata che. ahIMyA dhyAnamAM rAkhavAnuM khAsa e che ke A avasUrimAM kyAMya paNa chatranAM nAnAM moTAM kramanI ke te savaLAM che ke avaLAM che tenI kazI vAtane aNasAra paNa jovA maLatuM nathI. je leke ema kahe che ke TIkAkAra avaLAM chatranuM pratipAdana kare che te leke TIkAne atha nIce mujaba karatA haze! vItarAgastotranA zlokanuM je tenI TIkAnI sAthe anusaMdhAna karI artha karavAmAM Ave to (chatranI bAbatamAM jemaNe UMDANathI vicAryuM na hoya, savAM chatranI akhaMDa paraMparA cAlI Ave che ene khyAla na hoya evA vAcake) lekanAM bIjA caraNane (ddhino) artha sahu kaI e ja karaze ke "he bhagavana ! tArA upara traNa che je rahelAM che te puNyaddhinAM kame rahelAM che." TakAmAM uttarottara zabda che. vAcake e zabdanuM joDANa kare eTale uttarottara eTale uparaupara puNyaddhinAM kame chatro rahelAM che. puNyaddhithI TIkAkAre samyakatva, dezavirati, sarvavirati jaNAvI, ane krama zabda bhege che. puNyaddhinA kAme uparAuparI traNa chatro samajavAM eTale paheluM samyakatva che eTale prathama nAnuM chatra, dezavirati eTale samyakatvathI meTuM vrata eTale bIjuM chatra prathamathI moTuM, ane bIjAthI moTuM sarvavirati vrata eTale
Page #70
--------------------------------------------------------------------------
________________ traNa chatranI vicAraNA ] trIjuM chatra bIjAthI meTuM, eTale avaLAM chatranAM kramane saheje barAbara janma thavA pAme, eTale sahu keI bhagavAnanAM mAthA upara avaLAM che ja laTakAvavAnAM che evuM svIkAre te svAbhAvika che ane enA AdhAre keI avaLAM chatranI AkRti citarAve-kaMDArAve te paNa svAbhAvika che. emAM karAvanArane ghaNIvAra pitAnAM dhyAnamAM savaLAM-avaLAM be prakArane khyAla paNa nathI hotuM eTale nirdoSabhAve paNa avaLAM chatranI vAta jacI jAya ane gaLe utarI jAya. bIjI paristhiti e hatI ke AjathI 40 varasa pahelAM zilpa eTale mUtionA pheTAnuM prabhAta UgyuM nahotuM te pachI bajAramAMthI pustaka dvArA mUtionA phaTAo jevA ja kyAMthI maLe ? eTale mUtizilpanI aMdara paththara ke dhAtunAM savaLAM chatro (bhagavAnanAM mAthA upara prathama moTuM e rItanAM) kyAMthI jevAM male? sAdhuone vihAra paNa maryAdita hAya. vyakti AkhA bhAratamAM pharI vaLe paNa chatra jevAM taraphanI daSTi na hoya te chatra kevAM che enuM paNa dhyAna rahe nahIM. e te jyAre prazna UbhuM thAya tyAre ja jovAnuM mana thAya. A badhA kAraNe kaI vyakti vItarAgastotranI TIkAnA AdhAre pahelI najare je artha kare te avaLAM chatrane ja kare emAM navAI nathI. bIjI eka aphasanI vAta e che ke mArA khyAla pramANe traNa chatra aMge kaI granthakAre spaSTa rIte lakhyuM nahIM ke bhagavAna upara traNa chatra tamAre A rIte samajavAM.
Page #71
--------------------------------------------------------------------------
________________ 6 ] [ chatranI vicAraNA --have sAcA atha karu chuM-- have huM zlAka ane TIkAnA atha kevI rIte karuM chuM te jaNAvu chuM. jo ke have pachInAM prakaraNamAM tenI meM noMdha lIdhI ja che. ema chatAM savaLAM chatranI paraMparA puSTa thAya ane mUla ane TIkAkAranA sAceA Azaya jaLavAI rahe te dhyAnamAM rAkhIne huM mArA atha karUM chuM. TIkAnI saMgati karuM chuM-- tava mauhau chatratrI zomate| ApanAM mastaka upara traNa chatrA zAle che. tham ?, kevI rIte ? te karlse ucce tene atha karatAM 3pancura evI TIkA karI, eTale uparanA atha UMce UMce arthAt eka upara eka ema jaNAvyeA. pachI traNa chatrA uparAuparI te kharAM paNa kevI rIte ? teA urdhva sarvenA vizeSaNa tarIke lakhatAM jaNAvyuM ke--ata va puddhimasaannavALiI eTale zuM? teA kahe che ke tatvatra pukhyasatprarvattadazI eTale ApanI je zreSThamAM zreSTha puNyasaMpatti ' enAM sarakhI chatratrayI che. 6 have vicAravAnu e che ke ahIyA puNyanI sAthe rahela Rddhi zabdanA artha sapatti karyAM. je RddhinA ja paryAyavAcaka zabda che. ahIyA vuddhinI praktimAM ma zabda rahelo che. tenI TIkA TIkAkAre karI nathI. ma zabda mUlamAM paNa che chatAM samagra TIkAmAM ma zabdane atha karyo ja nathI. zA mATe na karyAM te vicAra karavA prere tevI khAmata che. ahIMyA mUla, TIkA ane tenA anI jarUrI vAta pUrI thai.
Page #72
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrI zatruMjaya girivarAya nama: 1. # ahaM nama: have pachI traNa chaganAM khAsa lekha aMgenuM avataraNa bhUmikA -AjathI 25-30 varSa upara citrakAra zrI gokulabhAI kApaDIyA pAse bhagavAna zrI mahAvIranAM dIkSAnAM citronAM peITIMga zarU karAvyAM hatAM. kevalajJAna pachInAM citro citarAvavAmAM Avaze tyAre mAre chatra batAvavAne prasaMga Ubhe thaze ja, tyAre te chatra kevI rIte batAvavAM te prazna mArI sAme khaDe thaye hatuM. bhAratanI parikaravAnI mUtiomAM savaLAM traNa tro jevAM maLatAM hatAM. prAcIna mUtizila je maLI AvyAM temAM paNa traNa chatra savaLAM ja jovA maLatAM hatAM. bIjI bAju vItarAgastotranI TIkAnA AdhAre samAjamAM tethI UlaTAM eTale avaLAM chatranI samaja paNa sArI pravartatI hatI, tyAre mane thayuM ke A bAbatamAM sAcuM zuM? tene nirNaya thaI jAya te citrA karAvavAnA prasaMge khoTuM Alekhana na thavA pAme, eTale cakkasa nirNaya upara AvavA mATe traNa chatra upara mAre lekha lakhavAnuM kArya atianivArya hatuM. sAthe sAthe mAre lekha barAbara che ke kema! te mATe paNa vAcaka pAsethI abhiprAya ane sUcane meLavavAM hatAM tethI vistArathI eka lekha lakhyo. te lekhamAM bhagavAna upara
Page #73
--------------------------------------------------------------------------
________________ <] [ traNanI vicAraNA laTakAvavAnAM traNa chatrAnA sAcA krama kayA hAvA joIe, te aMgenA niNaeNya ApavA mAgaNI karI hatI. e lekhanA javAba ApavAnuM sAmAne mana thAya eTale meM mArI rIte gamatI- aNagamatI bhASA vAparI hatI, jANIjoI ne gamatuM, aNagamatuM paNa kaMIka lakhyuM hatuM, pachI e lekha pacIseka AcAya mahArAjo Adi upara mAkalyA hatA. emAMthI cAra-pAMca AcAryoM sivAya badhA AcAryo mArA lekha sAthe sahamata thayA hatA. saMmata thavAnuM kAraNa satra savaLAM ja chatrA jovAM maLyAM hoya eTale mArA lekhanI pUrI cakAsaNI kadAca koI e karI hAya, na paNa karI heAya e sa`bhavita che paNa samagra bhAratabharamAM eka ja savaLAM prakAranI kheAla khAlA che, e ja jovA maLe che tethI teo sArA paricita hatA eTale temane je javAba ApyA te satyanA pakSane ja TakA ApanArA hatA. huM mArA anubhava lakhuM ke--ArakyolojIkala DIpArTa menTanAM prakAzanA dvArA, anya meTI meDhI sasthAo dvArA bahAra paDelAM nAnAMmoTAM prakAzanA dvArA, myujhiyameA dvArA, mAsikA vagere sAmAyikA dvArA, kAgaLa, vastra ane kASTha uparanAM citrA dvArA gAmaDAMnI, zaheranI, jagalonI, pahADAnI, guphAonI zvetAmbara ane digambara sekaDA mUrti enA phoTAe me' je joyA emAM spaSTa savaLAM chatrAnA eka ja prakAra jovA maLye che. avaLAM chatravALI ekapaNa mUrtinuM darzana I. san 1988 sudhI thavA pAmyuM nathI. avaLAM chatranI mUrti kAIpaNa ThekANe che ke kema ? tenI paNa tapAsa karAvI, paNa maLI nahIM.
Page #74
--------------------------------------------------------------------------
________________ traNa chatranI vicAraNA ] sarvatra eka ja prakAra vidyamAna hoya tyAre mane saMmati ApanArA AcAryoe zAstrapAThanI cakAsaNI karI hoya ke na karI haya, pUratI karI hoya ke adhUrI karI hoya te paNa pratyakSapramANa tarIke savaLAM ja chatrane satata joyAM hoya tyAre svAbhAvika che ke teo savaLAM chatranI mAnyatAne Teke Ape ane pratyakSapramANa e sarvocca pramANa che, te sarvatra sarvoccakoTinuM niHzaMka ane nirvivAda pramANa gaNAya che, eTale savaLAM chatra sAdhu-sAdhvIjInI najaramAM AvatAM ja heya tethI anukULa javAba mane maLavA pAmyA. AcArya mahArAjonA javAba AvI gayA pachI mArA lekhanI viruddha ane tarapheNamAM vadhu vAcaka taraphathI javAba maLe ane tethI nirNaya karavAmAM vadhu anukULatA rahe eTalA mATe e lekha meM suSA ane kalyANa mAsikamAM chApavA mekalAvyuM. emAM lekha pragaTa thayA pachI ApaNuM sAmAjika je paristhiti che te jotAM bahu ja thaDA vAcakee thoDAka savAlo pUchayAM. keIka kaIka te rUbarU AvIne carcA karI gayA. mArA lekhamAM mAre chattAtichattane zuM artha kare te mATe meM keTalIka jANItI vyaktione lekha lakhavA agAunAM varamAM pUchyuM hatuM. javAbamAM chattAtijIne artha phakata "uparAuparI rahelAM chatra" eTalo ja thAya che ema kaheluM. te pachI e chatra kevAM kame samajavAM? tene khulAse zuM chattAtichattamAM samAelo ekathI vadhu cho 1. chatramasibhya jIgaM phuti chatrAti heya tene chatrAtichatra kahevAya.
Page #75
--------------------------------------------------------------------------
________________ 10 ] [ traNa chatranI vicAraNA che khare? keTalAke hA pADI, keTalAke nA pADI. jeoe hA pADI teoe ghaNA mahinA pahelAM kalyANa mAsikamAM "sAta nArakIne AkAra ke samaja'e heDIMga nIce chapAelA lekhanI yAda ApIne lakhyuM ke traNa chatra sAta narakane jevo AkAra che te upara nAne ane nIce vistRta e rIte samaje. bIjAM kAryomAM aTavAI javAnA kAraNe mArAthI thoDI bedarakArI e thaI ke chattAtachanA artha aMge pUrI cakAsaNI zAstra dvArA ke kezadvArA pUratI karI na zakyo. paraMtu eka be munirAjee mane eka ja artha thAya che tenI jAgRti ApI. Akhare nakkI karyuM ke chattAttichattane eka ja artha thAya che, eTale pahelAnA lekhamAM chattaticha nA karelA arthane ahI jato karyo che. - eka vAtane ahIM khulAse karuM ke mArA lekhamAM sAta naraka sAthe chatranI je sarakhAmaNI karI che te mATenuM lakhANa saMkSepamAM lakhyuM hatuM, pUratI spaSTatAthI te lakhyuM na hatuM. mAruM maMtavya sAta narakanI ughADI chatrI jevI AkRtio che tevI AkRtio sAthe sarakhAmaNI karavAnuM na hatuM. mAre izAre phakta jamaNI bAjuthI DAbI bAju sudhI eTale ke eka cheDAthI bIjA cheDA sudhInA mApathI sAta narake nIce nIce jatAM kyA krame che te jovAnuM sUcavavAne hato, eTalA khAtara mArA lekhamAM sAta narakane lagatA zloke udhRta karyA hatA. adho mahattamaM chatraM tasyopari tato laghu / chatrANAmiti saptAnAM sthApitAnAM samA imAH / /
Page #76
--------------------------------------------------------------------------
________________ traNa chatranI vicAraNA ] [11 sAte narakanI apekSAe sauthI nIcenuM chatra meTuM ane tenI uparanAM chatra uttarottara nAnAM thatAM jAya. eTale narakone paNa chatranAM nAmathI ja oLakhAvavAmAM AvI che. taddana nIcenuM chatra meTuM, te pachI uparanI laMbAI mATe uttarottara be nAnAM e rIte tulanA karavAnI hatI. sAta narakane AkAra svAbhAvika rIte traNa chatranAM kramane sUcavanAro che, ema je meM kahyuM hatuM te sAta narakanA AkAzavatI bahAranI AuTalAInane khyAla rAkhIne sUcavyo hato. tene purA zuM? te meM lekhamAM lakhyuM hatuM ke traNa, pAMca ke sAta narakene AkAra UMdhAM vALelA kUDAM jevo che, eTale sAta narakane dUrathI samuccaye jue te bahAranI AuTalAInathI te traNa chatranAM AkArane maLatI Ave che. eTalA pUratI sAta narakanI vAtane yAda karavI paDI. bAkI sIdhI rIte sUcavavuM anivArya na hatuM. jema narakanAM cha mATe lokaprakAzakAre, ThANuga' sUtrakAre 1. zrI sthAnAMga sUtranA 7mAM ThANamAM sAMketika-pAribhASika chattAtichanna-chatrAti zabdanuM nirvacana karatAM TIkAkAra maharSi vigraha kare che...chatramati chaa chatrAtichanna tasya saMsthAnaM- , adhastanaM chatraM mahat uparitanaM laghu, iti tena saMsthitAH chtraatichtrsaMthAvasthita sauthI nIcenuM chatra meTuM, tenI uparanAM uttarottara nAnAM nAnAM. A pramANe rahela naraka chatrAtichatra AkAre rahelI che ema kahevAya.
Page #77
--------------------------------------------------------------------------
________________ [ traNaRtranI vicAraNA 12 ] ane tattvAnA TIkAkAra zrI siddhasena gaNijIe tana spaSTa lakhI nAMkhyuM ke sAte narake nIcethI zarU uparathI nIce thaI upara jatA kevAM kevAM mApe che, ane jaI e teA kevAM kevAM mApe che, tevI spaSTatA traNa chatranI zA mATe karavAmAM na AvI ? eneA javAba e che ke pratyakSapramANathI savaLAM chatrA se'kaDA varasAthI jANItAM hatAM eTale pachI spaSTatA karavAnI jarUra lAgI nahIM heAya. A ja kAraNa huMve pachInA mArA lekhamAM tamane vAMcavA maLaze. AjathI 50 varasa pahelAM dezamAM pheTogrAphI khAsa hatI nahi, khAsa khAsa zaherAmAM zarUAta thaI hatI, te paNa maryAdAmAM eTale dezamAM parikaravALI ArasanI ke dhAtunI mUrtinI aMdara traNa chatrA che ke eka chatra che, chatrA che teA kevAM che, enA khyAla phakta be-pAMca AcAryoM yAtrApremI hAya ane dezanA je bhAgamAM karyAM hoya, tyAM parikaravALI mUrti e jovA maLI hAya, ane te paNa mAtra darzana karIne saMteASa na mAnatA jeoe parikaranuM avalokana karyu. hAya tA ja teone chatrAnA khyAla Ave. sAmAnya rIte sahu mAtra darzana karavAnA hAya, avalokana karavAnI AvazyakatA hAya paNa zilpanAM UMDA premI sAdhu hAya, bhaviSyamAM zreSTha parikara karAvavAnI kalpanA hAya te avalokana kare, bAkI tA keI avalokana karatuM nathI, 1. chatrAticchatre chuparitanaM chatramAyAmaviSkaMbhAbhyAM laghu bhavati, tadadhovarti vistIrNataram tasyApyadho vizAlatamabhityataH chatrAticchatram / nIcethI upara jAva ke uparathI nIce jAva ane bAbate samAnArthIka che. ;
Page #78
--------------------------------------------------------------------------
________________ traNa chatranI vicAraNA | [ 13 eTale te vakhate mUrtionA phoTA jovA maLatA na hatA, ethI dezanI aMdara chatranI pratyakSa zuM vyavasthA che ene upalaka daSTie paNa tAga maLato na hato. jyAre Aje te e kAma bahu sulabha thaI gayuM che, eTale pachI te vakhate mAtra eka vItarAgastotrane zloka ane tenI TIkA sAdhunI najara sAme mukhya hatA, tethI ekane ja AzrIne vyavasthA samajavAnI hatI. jyAre Aje te meM upara kahyuM tema eka ThekANe besIne AkhA dezamAMthI dUradUrathI paNa mUtionA pheTAonI vyavasthA karI zakAya che, ane Aje huM adhikArapUrvaka kahI zakuM ke vetAmbara-digambaranI mUrtionA deza-paradezanA seMkaDo pheTAo meM joyA che teTalA bhAgye ja bIjA koI sAdhune jevAne cAnsa ma heya. samagra lekhanI bhUmikA pUrI thaI zrImadda hemacaMdrAcAryajInA zlokane artha karatAM pahelAM thoDuMka avataraNa raju karuM avataraNa-AgamamAM IjAtichatta zabda ghaNI jagyAe vAparyo che. tenI TIkA karatA TIkAkAre = atigabdha cha- eTale traNa chatra uparAuparI che eTalI ja TIkA karIne aTakI gayA paNa tenI jagyAe TIkAkAre ekAda jagyAe paNa je seMkaDo varasathI cAlI AvatI savaLAM chatranI avicchinna paraMparAne zabdo dvArA vAcA ApI hota, eTale ke bhagavAnanAM mastaka uparanuM prathama chatra moTuM, pachI uttarottara nAnAM
Page #79
--------------------------------------------------------------------------
________________ 14 ] || traNatranI vicAraNA nAnAM A rIte spaSTatA karI hata, te chatrane prazna ja Ubho thayo na hata ane mArA jevAne buddhinI kasarata karavI na paData. bIjI vAta-je ke ApaNI pAse vItarAgastotra, tenI TIkA heta ke na heta te paNa savaLAM chatrone pratyakSa purA saMkhyAbaMdha sthaLe vidyamAna che eTale tene bIjA keI ja purAvAnI jarUra nathI. ema chatAM zabdo dvArA akATaya ati prabaLa purA joI te heya te mUtizilpane grantha pUro pADe che, jemAM pagathI laIne mAthA sudhInuM mUrtinuM ghaDatara kema karavuM tenuM vidhAna batAvavAmAM Ave che. mUrti zilpanA grantha hajAre varasathI lakhAela che. tenA dvArA lAkha mUrtio ghaDAI che, ghaDAI rahI che ane ghaDAtI raheze. AvA grantha sadAne mATe vivAdathI para hoya che, eTale enI sAme koIne kazuM kahevApaNuM hetuM nathI. ema chatAM savaLAM chatranI cAlu paraMparAne choDIne zleka-TIkAne artha bIjI rIte ghaTAvIne avaLAM chatranI vAta bhAra daIne rajU kare che tyAre vAcakonI AgaLa zrI hemacaMdrAcAryajIne mUla zleka ane tene artha mArA dRSTikoNathI je huM samajyo chuM te ahIM rajU karUM chuM. sAthe sAthe eka vAta e paNa jorazorathI rajU karI dauM ke carcA kare tyA na kare, carcA gamatI hoya ke aNagamatI heya, sAcI hoya, khoTI hoya ke mizra hoya, je hoya te paNa te carcAthI savaLAM chatranI avicala vyavasthAne kazI AMca AvavAnI nathI.
Page #80
--------------------------------------------------------------------------
________________ traNatranI vicAraNuM] [ 15 vItarAgastAvanA mUlazlekanA artha aMge vicAraNuM sUcanA-zlokamAM AvelA puSa, kRddhi ane zrama ane TIkAmAM Avele rottara zabda, A cAra zabdanI arthasaMgati savaLAM chatrane anukULa rahe te rIte karavI joIe, jenI vicAraNA mArI daSTie nIce mujaba karI che. pratyakSapramANa e hAtha, kaMkaNa ne ArasI jevuM gaNAya che. e pramANane pramANita karavA bIjuM kaI pramANa ke purAvAnI jarUra hotI nathI. bhAratabharamAM yatra tatra sarvatra parikaravAnI ke parikaravinAnI mUtio, te dhAtunI hoya ke ArasanI, jhavetAmbara hoya ke digambara, te mUrtio uparanAM chatro trikeNukAre mUtinI upara ja ke aMdara paththara ke dhAtuthI kaMDArelA vidyamAna che. hajAre varasathI kaMDArAyelAM che, jene huM savaLAM (bhagavAnanAM mAthA upara prathama meTuM, te pachI bIju tethI nAnuM ane te pachI trIju tethIya nAnuM) prakAra tarIke oLakhAvuM chuM te ja prakAranAM chatro che, ane A eka ja prakAra sArAMya bhAratabharamAM pracalita ane vyApaka che. ethI UlaTAM (bhagavAnanAM mAthA upara prathama nAnuM, te pachI bIjuM tethI moTuM ane te pachI trIjuM tethIya meTuM) prakAranAM chatra samagra dezamAM mUrtinI aMdara kaMDArAelAM keI ThekANe vidyamAna nathI. meM mArI bhUmikAmAM lakhyuM che te pramANe bhAratabharamAM cAre dizAmAM vatatI mUtiomAMthI aneka mUtiene pheTA meM mArI najare joyA che. pahADanI zilAo
Page #81
--------------------------------------------------------------------------
________________ 16 ] [ traNa chatranI vicAraNA upara, guphAonI aMdara chatrovALI aneka mUtio joI che ane sarvatra eka ja prakAra jevA male che. tapAsa karAvavA chatAM haju paNa UlaTo-avaLe prakAra kayAMya paNa jovAjANavA malyuM nathI. AvuM ekasarakhuM eka ja prakAranuM dhoraNa jovA maLatuM hoya tyAre vItarAgastotra vagerenA zAstrapATha tapAsavAnI ke carcA karavAnI jarUra ja zuM rahe? je savaLAM ane avaLAMne vikalpa jovA maLyuM hoya te carcA vicAraNAne sthAna rahe, paNa jyAre keIpaNa AcArya, sAdhu ke koIpaNa saMgha, seMkaDe varasethI mAtra eka savaLAM prakAranAM ja chatra karAvatAM hoya tyAre vizeSa vicAravAnuM svAbhAvika rIte ja na rahe. pU. zrImad hemacaMdrAcAryajIne racelo vItarAgastotrane loka ane te uparanI zrI prabhAnaMdamunijInI TIkA paNa mArA maMtavya mujaba eka savaLAM prakArane ja puSTi Ape che evuM mane ciMtana karatAM cakkasa samajAyuM. zAthI samajAyuM che? te vAta AgaLa jaNAvuM chuM. ' bIju ApaNA pUrvajoe "vizva itiH jitanA" evuM reDasignala jevuM nItivAkya ApyuM che, je vidvAnamAM khUba jANItuM che. vAta ema che ke zAstrapATha evI cIja che ke judA judA vAcake patatAnI samaja pramANe artha tArave, keNa zuM artha karaze ane zuM nahi kare te kahI zakAya nahi e paristhitine vidvAnene khyAla hovAthI hajAre varasathI siddha thaelI, cAlI AvatI pracalita je vastu siddharUpe thaI gaI haya, siddhAnta banI gaI hoya, te siddha thaI gayelI
Page #82
--------------------------------------------------------------------------
________________ traNa chatranI vicAraNuM | [ 17 vastu siddharUpe rahe, ene puSTi maLe, enuM rakSaNa thAya ene khyAla rAkhIne siddhavastune buddhinA kendramAM rAkhIne ja vicAravAnI hoya che. siddhavastu nabaLI paDe ke asiddha thaI jAya te rIte zaMkA-kuzaMkA, carcA ke vicAraNA karavAnI hatI nathI eTale te khyAla rAkhIne zrI hemacaMdrAcAryajInA lekanA arthane ane enI TIkAnA arthane huM judA daSTikoNathI samajAvavA mAguM chuM. Aja sudhI ApaNA AcAryapravare, munirAje, vidvAne vagere lagabhaga chellAM 60-70 varasathI paraMparAthI cAlyA AvatA pracalita arthane ja karatA AvyA che. tavordhvamUvaM punnyrddhikrmsbrhmcaarinnii| (vItarAgastotra) mAruM dhyeya cAlI AvatI savaLAM chatranI akhaMDa paraMparAne jIvita rAkhavAnuM hovAthI eka vakhate meM vItarAgastotranA leka ane tenI TIkA upara barAbara dhyAna kendrita karyuM. cAlI AvatI arthanI paraMparAthI para thaIne vicAryuM tyAre lAgyuM ke leka ane TIkA, traNachatranAM mApa (sAIjha)ne eTale ke te kevI rIte hAvAM joIe te vAtane bilakula jaNAvatA nathI. zrI hemacaMdrAcAryajIne leka ane tenI TIkA baMne chatra kema laTakAvavAM eTalI ja vAta kare che, paNa te chatranAM kramAMka (sAIjha) aMge lezamAtra sUcana karatA nathI. laTakAvavAnI vAta eTalA mATe karI ke traNa chatra ADAM laTakAvavAnAM nathI, UbhAM laTakAvavAnAM che e jaNAvavA mATe temane kartha karthe be traNa chatra 2
Page #83
--------------------------------------------------------------------------
________________ 18 ] [ traNachatranI vicAraNA vAra zabda prayoga karyo, tene artha phakta "upara upara" eTale ja thAya. zAstramAM "chattAtichatta' zabda je arthamAM vaparAya che te ja arthamAM kartha kartha zabda che, eTale baMne vacce arthasAmya jaLavAI rahyuM. A eTalA mATe kahevuM paDyuM che ke chatro ADAM laTakAvavAnAM nathI paNa UbhAM laTakAvavAnAM che. e chatre UbhAM laTakAvavAnAM kharAM paNa tenI mAphaka? te zrI hemacaMdrAcAryajIe enI spaSTatA karavA puddhimatrahavAriLa vAkya lakhyuM. puNyaddhikaMma ane enA upara karelI TIkA e baMne vastu evI rahasyamaya banI gaI che ke puNyaddhikramathI sahu kaI chatranAM mApa-AkAranI ja ane puNyaddhi zabdanI TIkA skUla bhAve jenArA bhagavAnanAM mAthA upara prathama nAnuM pachI uttarottara meTAM e rIte artha kare, paNa ahIMyA zrI hemacaMdrAcAryajIe te puSyaddhi thI zuM levuM? e mATe kalekamAM kazuM ja sUcavyuM nathI. puNyatraddhi zabdathI TIkAkAre pitAnI sUjha pramANe samyakatvAdi kaddhi artha karyo. e rIte huM puNyaddhithI samavasaraNanI ddhi paNa sUcavI zakuM. trAddhi zabdane praga samyaktvAdi zabda sAthe jeTale baMdhabesato nathI, tethI vadhu samavasaraNanI trAddhi sAthe baMdhabesata che. game te kAddhinuM grahaNa karavAmAM vAMdho nathI. kemake krama sAthe saMbaMdha joDavAne nathI, phakta chatra "uparAuparI" che eTaluM ja sAbita karavuM che. have ahIMyA samajavAnI mahattvanI bAbata e che ke puNyaddhinI sAthe krama zabda che. A krama e zabda che ke je chatranAM kamane jANe kahetA hoya te artha karavA mana lalacAI jAya paNa zrI hemacaMdrAcAryajI Adi krama zabdathI
Page #84
--------------------------------------------------------------------------
________________ [ 19 traNatranI vicAraNuM ] phakta "eka pachI eka rahelI vastu eTale ja artha kare che tethI chatro uparAuparI rahelAM che ema samajavuM. prazna-keIne ema savAla karavAnuM mana thAya ke puNyaddhikrama zabdathI chatrAne kama vyakta thAya che ema kema na kahevAya? uttara-ene javAba e che ke chatra kevAM krame hevA joIe. e vAta te seMkaDo varasathI jaina samAjamAM suparicita ane suprasiddha hatI eTale kamathI cha kama jaNAvavAnI emane jarUra na dekhANI. uparanI vAtane sAra e AvyuM ke zrI hemacaMdrAcAryajI traNa chatra uparAuparI samajavAM eTalI ja vAta kahe che paNa nAnA ke moTAM evI (mApanI) keI vAta karatA nathI. upara je vAta zrImad hemacaMdrAcAryajIe karI barAbara te ja vAta mahepAdhyAya zrI vinayavijayajI mahArAja kare che- pratisiMhAsanaM prauDha-cchatrANAM syAt trayaMtrayaM / uparyuparisaMsthAyi mauktikazreNyalaMkRtam // 617 // " zrI hemacaMdrAcAryajIe lekamAM jema "kartha kartha" zabda vAparyo tema zrI vinayavijayajI mahArAje lekamAM parNagr= upara upara zabda vAparyo che, eTale traNa che
Page #85
--------------------------------------------------------------------------
________________ 20 ]. | traNa chatranI vicAraNA upara upara che eTalI ja vAta karI paNa emane traNa chatranAM krama ke tenAM mApa (sAIjha) bAbatamAM jarApaNa IzAre karyo nathI. AgamazAstro, AgamanA TIkAkAre, zrI hemacaMdrAcAryajI, zrI vinayavijayajI tathA anya grantha eka ja sarakhI eka ja vAta kare che paNa chatranAM krama ke mA5 aMge kaI ja vAta, sUcana ke saketa kaMI ja karatAM nathI te vAta joIe bALakanAM gheDiyAM upara bALakane AnaMda maLe mATe ramakaDAM rUpe gaLAkAre lAkaDAnAM traNa gumakhAM laTakAvelAM hoya che. tevI rIte chetre ADAM laTakAvavAnAM nathI paNa dAdaranAM pagathiyAMnI jema Urdhva bhAge eka pachI eka upara jatAM samajavAnAM che. phakta e eka ja arthane khyAla ApavA AgamamAM mAtra "chattAtichanna" zabda vAparyo. AgamamAM je vAta jaNAvI hoya ene ja bIjA granthakAre anusare eTale zrI hemacaMdrAcAryajIe vitarAgastotramAM "kartha kartha" zabda vAparyo. samavasaraNastavakAre paNa "tadupara' (13chattaticA) ullekha karyo che. AthI nirvivAda ane niHzaMkapaNe kaI paNa granthakAro phakta uparAuparI traNa chatra che eTalI ja vAta karIne aTakI gayA che. keIe paNa chatranAM krama ane mApa bAbatamAM IzAre, saketa ke sUcana kazuM karyuM nathI.
Page #86
--------------------------------------------------------------------------
________________ raNachatranI vicAraNA ] L[ 21 have zlekanI TIkA upara vicAraNuM pU. zrI hemacaMdrAcAryajI puNyakrimathI chatranI AkRti(sAIjha)ne jaNAvatA nathI, e ja rIte TIkAkAra paNa pitAnI TIkA dvArA chatranI sAIjhane jaNAvatA nathI. mUla ka aMgenI vAta pUrI karI. have TIkAnI vAta laIe. prathama ApaNe TIkAnI paMktio joIe. tava maulau chatratrayI shobhte| kathaM / UrdhvamUrdhva uparyupari vyavasthitA ata eva puNyarddhikramasabrahmacAriNI.... atha-A TIkA zrI hemacaMdrAcAryajInA kalekanA arthane anusaratI ja che. chatratrayI "upara upara vyavasthita rIte rahelI che ane tethI ja te puNyaddhikrama mujaba (upara upara) samajavI. pachI puNyaddhikrama mujaba kahI, te puNyaddhithI zuM levuM? eTale TIkAkAre eka pachI eka goThavAelAM samyakatva, dezavirati vagere vratanI vAta karI. te pachI TIkAkAre "uttarottAte puSyaddhinamaH tatt mAtapatratrayI" ATalI ja TIkA karI che. TIkAkAranA "uttarettara" zabdane artha zuM kare? atyAra sudhI ApaNe badhA rivAja mujaba "eka ekathI meTuM e ja artha karatA AvyA chIe. rAma ane uttarottara A be zabdo evA drayarthaka jevA che ke saheje brama-bhUlA thaI ja jAya, paraMtu TIkAkArane Azaya "uparAuparI rahelI vastu" * uttarottara ne artha kozakAree AgaLa AgaLa, vadhAre ne vadhAre athavA kramaza: karela che.
Page #87
--------------------------------------------------------------------------
________________ jI 22 ] [ raNachatranI vicAraNA ATalI ja bAbatane jaNAvavAnuM che, paNa "uttarottara" zabda chatranI (ekabIjAthI nAnI ke moTI) AkRtionI vAta vyakta karatA nathI. - A uparathI tAtparya e nIkaLyuM ke zrI hemacaMdrAcAryajInA zlekane anusaratI vAta TIkAkAre paNa karI. TIkAkArane "puNyaddhi'nA arthasUcaka samyaktva eTale nAnuM, dezavirati eTale moTuM ane sarvavirati eTale ethIya moTuM e je artha ISTa heta te TIkAkAra pote TIkAmAM tatt mArapatratracI e lakhyA pachI teozrI lakhata kesmyktvshbden AdyaM chatraM laghu, dezaviratizabdena dvitIyaM chatraM prathamachatrAt vistIrNa bhane sarvaviratizabdena dvitIyAdapi adhikaM vistIrNa tRtIyaM chatraM anena prakAreNa chatratrayI jnyaatvyaa| athavA janAbaLa chatrama Ave kaze ullekha karyo nahi. TIkAkAre TIkAmAM vivecana, carcA Adi karIne antamAM tene mukhya sAra ke samagra kathanane niSkarSa Ape che, jene nirvacana paNa kahe che. paNa emaNe chatranAM kama bAbatamAM ke tenI sAIjha bAbatamAM kazI paNa spaSTatA karI nathI e eka ghaNI ja sUcaka bAbata che, eTale mApa-pramANa ke sAIjhanI kaI vAta karI nathI. prazna--nirvacana kema na karyuM? uttara-tenuM kAraNa ema samajI zakAya ke emaNe zrI hemacaMdrAcAryajIe je kahyuM te ja kahevAnuM hatuM. temaNe kaMI no artha ke navuM vidhAna karavuM hatuM ja nahi. zrI hemacaMdrA
Page #88
--------------------------------------------------------------------------
________________ traNa chatranI vicAraNA ] _ 23 cAryajI bhagavaMta mATe agAu je vAta lakhI te ja pramANe TIkAkAra pite paNa jANatA ja hatA ke hajAre varasathI sarvatra eka ja prakAranAM chatrenI avicchinna, nirvivAda, sarvamAnya sthApita paraMparA ekadhArI cAlI Ave che ane je suprasiddha che. te pachI tenuM nirvacana ke spaSTatA karavAnI jarUra ja kyAM hatI? je ke vAcakemAM matabheda na sarjAya e khAtara spaSTatA karI hatI te sAruM hatuM. A samagra TIkAne pATha A pustakamAM Ape che. AkhI TIkA bahuja dhyAnapUrvaka, manana pUrvaka, taTastha rIte pUrvagraha cheDIne je jovAmAM Ave te AkhI TIkAmAM spaSTa zabdomAM sIdhI rIte chatranAM mApanI jarApaNa vAta dekhAtI nathI. puNyaddhinI sAthene "kAma" zabda ane TakAne "uttarottara" zabda A baMne zabda evA che ke saha kaI prathama daSTie chatranAM kema ane mApanI sAthe ja ghaTAvI de. ApaNe badhAya e rIte ja ghaTAvatA hatA, paga chatranI hajAre varasathI prasthApita sAcI paraMparA ekadhArI matabheda vinA jaLavAI rahe ene lakSyamAM rAkhIne meM vItarAgastaMtrane zleka ane TIkAne artha judI rIte lagADavA prayatna karyo che. have ApaNe vItarAgastotranI avasUri (bIjI saMkSipta TIkA) zuM kahe che te joIe. - prathama avacerikAre "puSyaddhinI avasUri zuM karI che te ahI uddadhRta karuM . puddhimatrahmarAjiLI AnI TIkA avasUrikAre nIce mujaba karI che.
Page #89
--------------------------------------------------------------------------
________________ 24 ] || raNachatranI vicAraNA puNyasparddhistasyAH kramaH, prathamaM samyaktvam , tato dezaviratistataH sarvaviratirityAdistasya sabrahmacAriNI sadRzI nairmlyaadinaa| avacUrikAre "puNyaddhine artha judI ja rIte karyo. puNyavAddhithI samyakatva, dezavirati, sarvavirati jaNAvIne ema lakhyuM ke "chatratracI A puSyaddhinA jevI che. puNyaddhinA jevI che eTale zuM? te jaNAvyuM ke taicArinA eTale jema samyakatva, dezavirati, sarvavirati e vratanI jevI nirmaLatA che tenA jevI ja chatratrayI nirmaLa che, eTale nirmaLatA joDe sarakhAmaNI karI. je krama ja sUcava heya te saMdazI TIkA pachI prathamaM jIvuM chu to mahatta e rItanI TIkA karI spaSTatA karata, paNa karI nahi A artha je barAbara hoya to avacUrikAre puSyadrikama zabdathI chatranAM kramane te kaI ja IzAre karyo nathI. e ja pramANe vivaraNakAre paNa kaze ja IzAre karyo nathI. vitarAgastetranI baMne TIkAomAM chatra kevA karmo hovAM joIe tene jarApaNa ullekha karyo nathI. ethI ja tadana spaSTa thAya che ke chatrane savaLe kama jagajAhera hevAthI temane jaNAvavAnI jarUra zuM hoya? bIjI vadhu vAta-A bukamAM mUrti kema bharAtI te pATha Ape che. prathama paMktinA semapurA mistrIne kAgaLa paNa chApyA che. avasUri ane TIkAne je rItane meM artha karyo che te zilpazAstranI vAtane saMpUrNa Teke Ape che.
Page #90
--------------------------------------------------------------------------
________________ traNachatranI vicAraNA ] [ 25 jainadhama mAM tIthaMkarAnI mUrti kevI rIte banAvavI ? te mATe zilpazAstra vizAradee lakhyu che. A zAstra sekaDA varasathI lakhAyu che. kemake mUrti ghaDavAnu... aMdhAraNa lagabhaga hajAro varasothI ghaDAyuM che, emAM mUrtinAM aMgopAMgo kevAM mApe rAkhavAM ? enI keTalI laMbAI-paheALAI rAkhavI ? ane mukhanI AkRtinuM mApa e badhuM jaNAvyu` che. e zAstramAM mUrti mAthA sudhI taiyAra thavA Ave tyAre e chatra mAthA upara pahelu. mATu' banAvavuM ke mAthA upara paheluM nAnuM banAvavuM ? te tyAM nAnAM chatranI teA keI vAta ja nathI. zilpakArAe spaSTa lakhyu ke tIthaMkara jinendradevanAM mAthA upara paheluM chatra sauthI moTAmAM mATuM, te pachI uttarottara e nAnAM banAvavAM eTale savaLAM chatranI ja vAta ake thaI. AthI e paNa nakkI thayuM ke zilpamAM avaLAM chatranI kAI ja vAta karI nathI, nAmanizAna nathI eTale chatramAM bIjo vikalpa samajI ane jAtanAM chatranI mAnyatA zAstramAM che ema koI kahetu hAya tA te taddana nirAdhAra hAvAthI khATuM che. jo tame pahelAM nAnuM anAvavuM e vAta karaze teA AkhuM zilpazAstra khATu Tharaze, jainamUrti vidhAna khATu Tharaze, e te di cAle tema nathI mATe savaLAM chatranI eka ja paraMparA svIkAravI joI e. *
Page #91
--------------------------------------------------------------------------
________________ [ traNatranI vicAraNA vicAraNa-1 prazna--mUla lekanA ma zabdathI ane TIkAnA uttarottara zabdathI bhagavAnanAM mAthA upara nAnuM, pachI uttarottara meTAM e artha karavAmAM Ave che. zuM te artha zrI hemacaMdrAcAryajI bhagavaMtane iSTa hato khare? uttara-javAba e ke teozrIne je e artha ISTa hata te emanA samayanI birAjamAna thaelI mUtiomAMthI avaLAM chatravALI thoDI paNa mUtie Aje gujarAtamAM jevA jarUra maLatA paNa maLatI nathI. - bIjI vAta e che ke manuSya svabhAvanuM eka lakSaNa che ke cAlu paraMparAthI alaga paDIne navI mAnyatAnuM pratipAdana karyuM hoya te, te vyakti potAnI mAnyatAne pracalita karavA, sthApita karavA, pAMca paccIsa avaLAM chatranI mUtio karAve ja paNa emanA samayanI (ke emanA samaya pahelAMnI ) avaLAM chatranI mUrti kyAMya paNa jovA maLI nathI. trIjI vAta e ke koIvAra evuM paNa jovA maLe che ke mukhya vyakti pitAnI mAnyatA pramANenI mUti karAvI na zakI hoya te emanA ziSya, prazi ke emanA bhakto navI mUtio ghaDAvIne gurunI mAnyatAne jarUra sAkAra karI prasiddhi Ape paraMtu te paNa jovA maLatI nathI. pU. hemacaMdrAcAryajI jevA mahApuruSa pitAnAthI pUrve thayelA aneka mahAna AcAryoe seMkaDe varasathI savaLAM chatranI prAmANita karelI, nirvivAdapUrvaka cAlI AvatI
Page #92
--------------------------------------------------------------------------
________________ traNa chatranI vicAraNA ] | [ 27 paraMparAne teDavA kadi taiyAra thAya kharA? haragija na thAya. kAraNake ema karavAthI zAstrakathanane tathA aneka AcAryonI avajJA-anAdara thavA pAme. ArSadRSTA puruSe kadi evuM na kare. vicAraNa-2 samAjamAM kaI kaI sAdhuo pUrI jANakArInA abhAve puNyaddhi kama" ane "uttarottara" A baMnene artha traNa chatranAM mApane kahe che ema samajIne bhagavAnanAM mAthA upara paheluM nAnuM, te pachI bIju meTuM ane trIjuM tethIya meTuM A pramANe maMtavya dharAve che, paNa eka bAju navvANuM TakA savaLAM chatranI jyAre belaMbAlA hoya tyAre navvANuM TakA sAme eka TakAnuM mUlya keTaluM? enA upara vajana ApI zakAya kharUM? ane Apaze te tame jenamUti zilpazAsane hAthe karIne khoTuM TharAvavAnAM, pApanA bhAgIdAra banavuM gya lAgaze kharuM! hajAre AcAryoe prAmANita karelI paraMparAne anAdara karavAne mahAdoSa zuM nahIM lAge? mane zraddhA che ke taTastharIte pUrvagraha rAkhyA vinA sujJajane zAMti ane dhIrajathI vicAra kare. pApanA bhAti zilpa anAdara hajAro mArA lekhanI dalIle ke maMtavyane vAMce ke na vAMce, tene bhale svIkAre ke na svIkAre tenI bahu agatya nathI, paNa hajAre varasathI cAlI AvatI savaLAM chatranI akSaNa ane akhaMDa paraMparAne jarUra Adara kare.
Page #93
--------------------------------------------------------------------------
________________ 28 ] [traNatranI vicAraNA vicAraNA-3 puNyaddhi zabdathI samyakatva, dezavirati Adi RddhinuM grahaNa karyuM paNa prazna e UbhuM thAya ke prathama daSTie samyaktvAdi tyAganAM vate che te tene trAddhi tarIke kema oLakhAvAya? kharekhara sAcI rIte je "ddhi" zabdane yegya hoya tevuM je dRSTAnta maLI jAya to enuM grahaNa zA mATe na karavuM? te ApaNI pAse bIjI ddhi che, tene puro paNa che. tIrthaMkaradevanAM pravacananI sabhA jene samavasaraNa kahe che, je senA, cAMdI, ra vagerenI trAddhithI baneluM che. bharata cakravatIe pitAnA aMdhamAtA marudevAne jyAre kahyuM ke tArA putranI samavasaraNanI ddhi te tuM je, eTale puNyaddhithI samavasaraNanuM grahaNa karavuM vadhu ucita che ane vadhArAmAM keIne ADakatarI rIte krama goThavo hoya te paNa samavasaraNa baMdhabesatuM thAya tema che. kemake samesaraNane je traNa gaDha che te gaDhane AkAra savaLAM traNa chatrane barAbara maLatuM Ave che. nIcene gaDha pahele sauthI moTo ane bIje, trIjo uttaretara nAnA eTale samesaraNanI trAddhinuM grahaNa karavAmAM be lAbha che.
Page #94
--------------------------------------------------------------------------
________________ >> e. che have pratyakSapramANe joIe che pratyakSapramANa e sAmAnya rIte Adha, sauthI zreSTha, niHzaMka ane nirvivAda pramANa gaNAya che. enAthI vastu hastAmalakavat spaSTa samajAya che. pratyakSapramANa mATe bIjA kazA purAvA-sAbitInI jarUra rahetI nathI ane jyAre be-cAra nahIM paNa DajhanabaMdha purAvA maLatA hoya tyAre to kaI dalIlo ke carcAne sthAna ja rahetuM nathI. ahIM ApaNe e mATe lagabhaga 2500 varSathI upalabdha dhAtumUtio ane pASANamUtione vicAra karIe. (1) pAMca-pAMca phUTa ke tethI vadhu moTI kALamIMDha paththaranI 2500 varSa jUnI mUtionA pheTA ghaNAM pustakamAM chapAI gayA che. temAM paNa mAthA upara aMdara ja khedIne paththaranAM ja banAvelAM savaLAM ja chatro che. bahArathI lAvelAM hoya tevAM nahIM paNa mUti ghaDI tyAre ja bhegAM ghaDelAM che, tethI te Agamane ane tadanusAra vartatI mArI savaLAM chatranI mAnyatAne ja anusaratAM che. aMdara kaMDArelAM chatrovALI saparikaramUtio kSatriya kuMDa, kesarIyAjI, rANakapura, sAMDerAva, ajArI, jarA, bhAMDavA vagere sthaLe che. are ! zatruMjaya girirAja upara dAdAjInI mUti uparanuM chatratrayIne saMketa karatuM chatra jeje. (2) meM joyelI thoDIka pAMcamAM saikAthI dazamA saikA
Page #95
--------------------------------------------------------------------------
________________ 30 ] [ traNa chatranI vicAraNuM sudhInI nAnI dhAtunI mUtiomAM paNa aMdara ja spaSTa rIte dhAtunAM chatra upasAvelAM hatAM. te paNa Agamane ane tadanusAra mArI mAnyatAne ja anusaratAM savaLAM ja banAvelAM hatAM. (3) A sivAya chellAM 1000-1200 varasanI DhagalAbaMdha tAmbara-digambara mUtiomAM iMglIza A ke A trikoNAkAranI jema bhagavAnanAM mAthA uparanuM prathama meTuM, tenI upara tethI nAnuM ane tenI upara tethIya nAnuM, A rIte chatra paththaramAM banAvelAM hatAM, ane Aje paNa che, jenA pheTA sarakArI myujhiyamamAM tathA mUtizilpanAM chapAelAM aneka granthamAM jovA maLe che. te uparAMta mathurAnA kaMkAlITIlAnI kALamIMDha paththaranI 3/3 phUTa ke tethI vadhu meTI mUtiomAM paNa spaSTa jovA maLe che. itihAsamadadhi pU. A. zrI indrasUrijInA lakhelAM (prAya:) bhagavAna mahAvIra caritranAM pustakamAM chApela mUrti citramAM paththaramAM ja banAvelAM chatre savaLAM ja che. samagra bhAratamAM avaLAM chatrovALI eka paNa mUti haju sudhI jovA maLI nathI savanAM traNa chatrovALI prAcIna mUtio bhAratamAM pAra vinAnI che. maMdiramAM rahelI guphAomAM rahelI, dakSiNa bhAratamAM pahADanI zilAomAM katarelI dhAtu ke pASANanI seMkaDe mUtio meM joI. emAM eka paNa mUti UMdhAM trikoNa AkAranAM athavA avaLAM AkAranAM chatravALI na joI. joDAjoDa gokhalAo banAvI temAM kaMDArelI 10, 15, 25
Page #96
--------------------------------------------------------------------------
________________ raNachatranI vicAraNA ] [ kA mUtio joI, te tamAma mUtionAM chatra savaLA trikoNa kAranAM ja hatAM. mArI pAse traNa chatranAM pustake, phoTAo che. temAM A dharatI upara avaLAM AkAranAM chatravALI eka paNa mUvi mArA jevAmAM AvI nathI. parikaravALI mUrtio aMge pAlItANA tIrtha tathA bhAratanAM anya jaina tIrtho, pahADa, maMdiramAM birAjamAna karelI mUtiomAM parikaravALI mUrtio paNa che, paNa keTalIka mUtiomAM spaSTa rIte traNa chatra karavAnI anukULatA na hovAthI traNa chatro karyA nathI eTale eka chatra te saune dekhAya evuM kareluM hoya ja che ane te chatranA uparanA bhAgamAM bIjAM be chatranuM sUcana karanArAM eka dorAnI athavA ba-be dorAnI UMcAIvALA hAMsiyA pADelA hoya che. keTalIka mUrti emAM hAMsiyAnI paNa jagyA na hoya te eka pachI eka ema patalI be rekhAo upasAvelI hoya che, ane e traNa trenI pUrti mATe ja karavAnI varSo jUnI prathA che. saune mUrtizilpamAM rasa na hoya tene AnI khabara na hoya paNa pAlItANA jAva tyAre parikaravAthI aneka mUtio jeje athavA vihAramAM daherAsaremAM saparikara mUti hoya tyAre tenI uparanAM chatra upara najara pheravaje to paNa be hAMsA jarA upasAvIne AMkelAM dekhAze. | digambara mUrtiomAM savaLAM ja chatro che dakSiNa bhAratanAM digambaranAM tIrthonI tamAma pASANadhAtumUtio uparanAM aMdara banAvelAM chatre savaLAM ja che,
Page #97
--------------------------------------------------------------------------
________________ 32 ] / traNaRtranI vicAraNA kAMya paNa avaLAM nathI. Ama baMne sapradAyeAmAM chatranI khAmatamAM seMkaDo varasathI eka ja mAnyatA pravate che eTale ja savaLAM chatrAnI eka ja mAnyatAne sahue pretsAhana ApavuM jarUrI che. savaLAM chatranI mAnyatAne Teko ApatI anya sa'pradAyA ane gacchAdhipationI AvelI sahIonI nAmAvali sAbhAra rajU karI che 1.pU. A. zrI vijaya rAmacadrasUrijI ma. (gacchAdhipati, muMbaI, lAlabAga) 2. >> 4. 5. "" 11. 12. 13. kara * OM OM OM OM eka ka OM OM OM OM OM OM OM OM OM HH HH 1:1 "" "; 95 ', ,, ,, ,, 99 99 ,, HH 39 , , "" 59 "" "" 99 39 ,, "" 99 rAmasUrijI ma. (DelAvALA ) kArasUrijI ma. premasUrijI ma. meruprabhasUrijI ma. indrahinnasUrijI ma. sukSmAdhasAgarasUrijI ma. bhuvanabhAnusUrijI ma. mitrAna'sUrijI ma. caMdrodayasUrijI ma. vizAlasenasUrijI ma. jayaMtasenasUrijI ma. aroAkacaMdrasUrijI ma.
Page #98
--------------------------------------------------------------------------
________________ traNa chatranI vicAraNA ] [ 33 14. pU.A. zrI vijaya udayasAgarasUrijI ma. (kharataragacchanA gacchAdhipati) 15. munipravara zrI jaMbUvijyajI ma. 16. mahAprajJa zrI nathamalajI (terApaMthI saMpradAya) 17. upAcArya zrI devendramuni jazAstrI ( sthAnakavAsI saMpradAya) phakta cAra-pAMca saMghADAnA AcAryoe savaLAM chatranI mAnyatAmAM saMmati ApI nathI. ghaNuM varasa agAu je be pUjyanI saMmati meLavI hatI tenAM nAma- 1. pUjya AcArya zrI udayasUrijI mahArAja tathA 2, pUjya AcArya zrI naMdanasUrijI mahArAja AjathI pacIseka varSa pahelAM pUjya AcArya zrImAna udayasUrijI mahArAjane eka patra lakhela tene Apele javAba A pustakamAM bleka sAthe chAkhe che. saddabhAgye e patro saMgrahamAMthI maLI AvyA. traNa9tra 3
Page #99
--------------------------------------------------------------------------
________________ 34] [ raNachatranI vicAraNuM dIpAva ane zilaparanAkara jevA zraddhaya zi95grantha paNa traNa chatra bAbatamAM mAtra eka savaLAM chatranI ja vAta kare che noMdha-ApaNe joI AvyA ke vItarAgastatra ke tenI TIkA avaLAM chatranI vAta karatA ja nathI, mAtra eka savaLAM chatranI vAtane ja anusare che e ja pramANe zilpanAM grantha paNa savaLAM chatranI vAtane ja atispaSTa rIte jaNAve che. avaLAM chatranI vAtane keIe paNa sthAna ApyuM ja nathI te vAcake barAbara dhyAnamAM rAkhe zilpazAstranAM granthamAM jainamUrtinAM aMgopAMge kevAM mApe karavAM, parikara hoya te parikara kevAM mApe banAvavuM, e badhI vAta vyavasthita rIte gaNatarI mujaba lakhelI che. zilpanAM dIpArNava ane zilparatnAkara nAmanA prakhyAta grantho spaSTa jaNAve che ke bhagavAnanAM mAthA upara paheluM chatra sauthI moTuM, ane te pachI uttarottara be nAnAM samajavAM. have pachI ApelI badhI vigate vAMce. zipanAM granthanI noMdha ................tatau mRr4chatram 271 -zilparatnAkara dvaya chatraM tathAkAramuce caivotpalottamam / sarvachatrasya vistArazcAGgalaviMzatirmatAH // 18 // -zilparatnAkara mukita peja-504
Page #100
--------------------------------------------------------------------------
________________ traNa chatranI vicAraNA ] [35 chatraM dazAMgulaM proktaM dvitIyaM vasuaMgulam / pAMguSTha tRtIyaM ra.. ................... | 46 che. -IpAva. mudrita grantha peja-378 uparanA zlokano bhAvArtha - tIrthakaranI mUrti upara pachI mRNAsTa eTale kamaladaMDa kare ane te pachI chatra banAvavuM. te chatranA uparanA bhAgamAM bIjA be cha karavAM. badhe chatravaTe (bhege gaNIne) 20 aMgula pahoLe thAya. te kevI rIte thAya? to nIcenuM paheluM chatra te garbha sthAnathI eTale kendranA madhyabhAgathI baMne bAjue daza-daza aMgula karavuM, eTale baMne bAjune saravALe karIe eTale nIcenuM chatra 20 aMgula thAya. AnuM tAtparya e ke paheluM chatra sahuthI moTuM vIza aMgulanuM samajavuM, pachInuM bIju chatra te vasu aMgula eTale ke garbhasthAnathI ATha-ATha aMgulanuM banAvavuM eTale goLAkAre 16 aMgulanuM thAya ane trIju chatra cha aMgulanuM karavuM. AnuM tAtparya e thayuM ke paheluM chatra sauthI moTuM vIza aMgulanuM thayuM eTale svAbhAvika rIte ja te paheluM samajavAnuM che. tyArapachI bIju ATha aMgulanuM te nAnuM ane bIjAthI cha aMgulanuM te tenAthI nAnuM samajavuM. AthI pahelAM chatranI gaLAkAramAM laMbAI pahoLAI 20 aMgulanI, pachInI 8 aMgulanI ane te pachInI 6 aMgulanI eTale
Page #101
--------------------------------------------------------------------------
________________ 36 ] [ traNaRtranI vicAraNA zilpazAstranAM AdhAre spaSTa thAya che ke traNa chatra bhagavAnanAM mAthA uparathI ja zarU karIne upara krama gaNavAnA che. uparanA zleAkamAM spaSTa lakhyu che ke paheluM chatra daza aMgulanuM, khIju` AThe aMgulanu ane trIju` cha aMgulanu eTale bhagavAnanAM mAthA uparathI zarU karIe tyAre paheluM mATuM, khIjuM tenAthI nAnu... ane trIju tenAthIya nAnu A rIte spaSTa vAta jaNAvI che. AthI zilpanAM granthA parikaramAM traNa chatra banAvavAnI vAta lakhe che paNa ekanI vAta karatAM nathI. mUrti nAnI hAya eTale parikara nAnuM manAvavuM paDe. te vakhate eka ja chatra anAvIne tenI uparanA bhAgamAM khIjA' e chatrane khyAla ApatAM hAMsiyA banAvavAmAM Ave che. jyAM jyAM parikaranI mUrti e eka chatravALI hoya tyAM vAcakAe joI ne khAtarI karI levI. savaLAM chatranI vAta jaina zAstrakAroe kahI che. e ja vAta zilpanA granthAe karI che. koipaNa sAmapurA ke zilpIenA abhiprAya traNeyakALamAM viparIta hAI zake ja nahi ane kadAca keAI ajJAna AchuM bhaNelA zilpIo kahe te te abhiprAya taddana khoTo samajave. tAravaNI * uparanA lakhANathI e nakkI thayuM ke savaLAM chatranI zAstrIya mAnyatA e sa`pUrNa sAcI che. avaLAM chatranI mAnyatAnA zilpazAstramAM kayAMya ullekha nathI. e khAmatamAM zilpanA granthAnI vAta taddana spaSTa che.
Page #102
--------------------------------------------------------------------------
________________ traNachatranI vicAraNA ] [ 37 ja anukULa saMjoga heya te parikaramAM pradhAnapaNe traNe chatra ja batAvavAM joIe. kSatriyakuMDanI mUti upara tathA anya parikaravALI mUtiomAM Aje paNa vidyamAna che. vaLI jagyAnA abhAve saMpUrNa traNa chatra na batAvI zakAya te bAkInAM be chatrane dekhAva kare joIe, eTale ja hAMsiyA batAvavAnI athavA goLAkAre be vartuLa batAvavAnI prathA che, je parikaravALI mUrtiomAM badhe jovA maLe che. zilpIomAM prathama naMbaranA khyAtanAma zilpIoe ApelA suvikhyAta likhita abhiprAya traNa chatranAM kamanI bAbatamAM zilpazA dvArA semapurA zi9pIe zuM jANe che, te jANavA zipIomAM jANItA vidvAne zrI amRtalAla muLazaMkara trivedI-amadAvAda, zrI naMdalAla nIlAla-pAlItANA tathA zrI haribhAI mistrIamadAvAda A traNeyane pUchAveluM. zrI amRtabhAI tathA zrI naMdalAlabhAIe tene je javAba Ape te ahIM chApo che. teo spaSTapaNe jaNAve che ke bhagavAnanAM mAthA upara sauthI paheluM chatra meTuM, tenAM upara tethI nAnuM ane tenAM upara tethIya nAnuM, eTale ke mArI A pustikAnA lekhamAM je sAcI paddhatinuM samarthana meM karyuM che tene teoe saMpUrNa Teke Ape che,
Page #103
--------------------------------------------------------------------------
________________ [ traNatranI vicAraNA paramapUjya AcArya mahArAja zrI yAdevasUrijInI sevAmAM.........sAhityamaMdira, pAlItANA 38 ] savinaya nivedana ke parikaramAM tIrthakara bhagavAnanAM mastaka upara karavAmAM AvatAM traNa chatrA khAmatane dha zAstrAnAM AdhAra sAthenA ApanA vistRta lekha vAMcyA. zilpazAstramAM je niyame batAvyAM che, tene AdhAra dha zAstrAmAMthI lIdhelA che tevu. uparokta lekhathI samajAya che. zilpanAM dIpAva vagere granthAmAM paNa ApanA lekha mujabanuM ja varNana che. nIcethI upara jAya tema tema chatre nAnAM thatAM jAya che. Ape te vAMcyuM ja haze chatAM dhyAna bahAra hAya te joI javA sUcana karavAnuM cAgya mAnuM chuM. sAhityanI AvI prasAdI avaranavara ApatA raheze tevI AzA rAkhuM chu li. amRtalAla trivedInA savinaya vaMdana bIjo abhiprAya paramapUjya AcArya mahArAja zrI yadevasUrijInI sevAmAM.. ApanA vistArathI carcA-vicAraNA karatA lekha bahu ja dhyAnapUrvaka vAMcyA. traNa chatranI khAkhatamAM Ape je mata darzAvye eTale ke bhagavAnanAM mAthA upara prathama meATu, bIju tethI nAnu... ane trIjuM tethIya nAnuM, A ApanI savaLAM chatranI zAstrAkta mAnyatA che te barAbara che. amArAM zilpagranthAmAM jaina mUrti zilpanAM vidhAnamAM A rIte ja vAta maLe che. Apane teA zilpazAstrAnAM granthAnu vAMcana sAru
Page #104
--------------------------------------------------------------------------
________________ [ 39 traNa chatranI vicAraNA ] che. ApanI pAse grantho paNa che te Apa joI jaze te amane lAge che ke Apane paNa khAtarI thaI jaze. avaLAM chatranI mAnyatA sAcI nathI. pAlItANuM li. naMdalAla sI. semapurAnA vaMdana zrI naMdalAlabhAI zilpagranthanA zreSTha racayitA che. eka khulAse AcAryapravaroe traNa chatranAM mokalAvelAM mArA lekhanI cakAsaNI pUrI karI hoya, adhUrI ke ochIvattI paNa karI hoya te banavAjoga che, chatAM teo sahu pitAnI AMkhe savaLAM cho varasothI jotAM AvyAM che. e vAta temanI najara sAme barAbara hatI eTale mArA lekhanI savaLAM chatranI mAnyatAne saMmati ApavAmAM temane A paNa eka prabaLa kAraNa haze ja eTale saMmati ApanArA sahu AcAryAdi mahAnubhAvoe samajI vicArIne ja saMmati ApI che, ane e saMmati e se TakA sAcI che. have Avela saMmati patromAMthI jarUrI noMdha rajU thAya che.
Page #105
--------------------------------------------------------------------------
________________ 40 ] | [ traNatranI vicAraNA savaLAM traNa chatra aMge maLelI saMmatinA abhiprAya 21 varasa upara parama pUjya bahuzruta vidvAna AcArya zrI vijayeAdayasUrijI mahArAje mAtra eka ja savaLAM chatranI mAnyatAne Teke Apato Avele patra patra-1 (Adya abhiprAya saM. 1968) avataraNa-AjathI 21 varSa pahelAM eTale tA. 12-1-18nA reja jainasaMdhanA bahuzruta tarIke jANItA vidvAna paramapUjya A. zrI vijayasUrIzvarajI mahArAjane chatranI bAbatamAM meM patra lakhyo hato. kemake AvI badhI bAbatane javAba meLavavA sahunA mATe vizvasanIya ane otheriTI jevuM e sthAna hatuM. te divase te traNa chatra upara meM kazuM saMzodhana karyuM na hatuM, paraMtu bhAratamAM parikaravAnI keTalIka mUrtienA pheTA, tIrthakaranAM navA-jUnAM raMgIna citro, keTalIka dhAtumUrtio, dakSiNa bhAratamAM rahelI zvetAMbara ane digaMbaranI paththaranI aMdara ja banAvelAM chatrovALI mUrtio, gavarmenTa taraphathI keTalAMka rAjya taraphathI bahAra paDelAM zilpasthApatyanA granthamAM tIrthakaranI keTalIka mUrtio vagere jeyAM, e badhAyamAM traNa cha savaLAM ja joyAM. sAthe sAthe bIjI bAju kaI kaI maMdiramAM parikaravALI ke pariravinAnI mUrtio upara vahIvaTadAra zrAvake tarasthI traNa che avaLI rIte paNa laTakAvelAM jovA maLatAM hatAM, paNa te dorIthI uparathI laTakAvelAM hatAM. mAre te vakhate aSTamahAprAtihArya sAthe tIrtha karanuM citra
Page #106
--------------------------------------------------------------------------
________________ chatranI vicAraNA ] [ 41 banAvarAvavuM hatuM. bhagavAna mahAvIranAM citrA paNa thaI rahyAM hatAM, prAtihAya mAM eka chatranI ja bAbata evI hatI ke jemAM savaLAM-avaLAM baMne prakAro rAkhI zakAya. mAre niNaeNya karavA hatA eTale pUjyapAd AcArya zrIjI upara meM patra lakhyA hatA ane temAM meM traNa chatranAM khe prakAra ( savaLAM ane avaLAM ) paNa batAvyAM hatAM. temAM lakhyuM hatu` ke-- pASANanI parikaravALI mUrti enI aMdara kAikamAM spaSTa traNa chatra, te kAikamAM nIcenuM meTuM chatra ane upara khe chatrane khyAla ApatAM e AMkA-hAMsiyA paNa hatA, te vAta paNa me lakhI ane huM pote upara sauthI nAnuM, tenI nIce bIjuM tethI mATu ane tenI nIce trIju bhagavAnanAM mAthA upara vadhu meTuM, A rItanA krama sAcA che ema dRDhatAthI mAnuM chuM. kemake avaLAM chatranA zAstrIya ke mUrticitra dvArA kAI purAvA AjasudhI mane maLyA nathI. zAbhA ane su MdaratAnI dRSTie paNa savaLAM traNa chatra khUba ja su Mdara, zAbhAspada racanA che ane bIjI bAju savaLA trika|NAkAra hAvAthI paNa jonArane AnaMda ApanAra che. Apa UMDA nAnI ane bahuzruta puruSa che te sevakane spaSTa javAba ApavA kRpA karazezajI. mArA patranA javAbamAM teozrIe vi. sa. 2024, poSa vadi-ra, budhavAra, tA. 17-1-68nA divase munipravara zrI nItiprabhavijayajI ma. pAse je patra lakhAvarAvyA te patra nIce ApIe chIe, A patramAM avaLA vikalpanA jarApaNa sa Mketa karyAM nathI, temaja atispaSTa zabdomAM savaLAM chatranI vAta lakhI che te ane vAta vAcako barAbara dhyAnamAM rAkhe.
Page #107
--------------------------------------------------------------------------
________________ jara ] | traNa chatranI vicAraNuM patrane utAre o gaI nama: zAsanasamrATu pa. pU. A. bha. zrI vijyanemisarIzvarajI sadgasabhya namaH vi. saM. 2024, piSa vadi-ra, budhavAra, tA. 17-1-68 li. vijayodayasUri, paM. nItiprabhavijyajI gaNuM vagere ThANa-6, tatra munizrI yazovijayajI vagere yogya anuvaMdanAvaMdanA, paramapUjaya paramapakArI prAtaHsmaraNIya, bAlabrahmacArI pUjyapAd gurumahArAjazrIjInA puNyapasAthe atra sukhazAMti che. tamAre patra tA. 12-1ne maryo che. samAcAra jANyA. chatra saMbaMdhI puchAvyuM te tamArI mAnyatA barAbara che. parikaramAM paNa te ja AkAre chatrAtichatra hoya che. parikaramAM AMkA-hAMsA mAtra (be chatranAM) hoya che. dekhAva mATe li. nItiprabhavijayanI sukhazAtA A kAgaLa AvyA tyAre huM muMbaI cembara jaina upAzrayamAM hatA. pUjya udayasUrijI ma. nA A pisTakArDamAM nItiprabha vijayajIe savaLAM chatranI AkRti paNa dorI batAvI che eTale mArI zAstrIya samAjane saMpUrNa Teke Apa sahuthI pahelA A patra malyo hato. patranA bleka chApIne mUkyA che.
Page #108
--------------------------------------------------------------------------
________________ traNa chatranI vicAraNA ) [ 43 noMdha - AcAryoe saMmati sAthe patramAM kaMIka vizeSa prakAre lakhyuM hatuM, te ja patramAMthI jarUrI noMdha ahIM ApI che. (patra-2) zeTha metIzA lAlabAga jaina upAzraya, muMbaI-4 vi. saM. 2044 nA bIjA jeTha suda 10 ne zanivAra vijaya rAmacaMdrasUri taraphathI jJAnAdiguNagaNAlakRta AcArya zrI vijayayazedevasUrijI gya anuvandanA sukhazAtA sAthe lakhavAnuM ke tamArA badhA patra, lekho vagere malyA che. vacamAM eka pahoMca patra lakhyuM hatuM te maLela haze. tamArA pagene javAba lakhavAmAM saMyegavaza vilaMba thaye che. zrI tIrthaMkara paramAtmAnI uparanAM chatratrayInI racanA saMbaMdhamAM tamArI vicAraNA spaSTa karate lekha vAMce, upalabdha pramANe vicAratAM hAla tame je nirNaya upara AvyA che (zrI tIrthaMkaradevanI uparanuM chatra sauthI moTuM, enI uparanuM ethI nAnuM ane enI uparanuM ethIya nAnuM HAvI AkRti) e barAbara lAge che. haju paNa A aMge vicAraNA cAlatI rahe ane atyAranA A nirNayathI judo vicAra kare paDe evAM nakkara zAstra pramANe na maLe tyAM sudhI upara jaNAvyA mujabane nirNaya svIkArIne cAlavAmAM mArI saMmati che."
Page #109
--------------------------------------------------------------------------
________________ [ traNatranI vicAraNA (patra-3) amadAvAda gIradharanagara, tA. 16-7-88 pU. AcArya zrI vijaye premasUrijI ma., pU. A. zrI vijaya sudhasUrijI ma. "tamAruM saMzodhana dAda mAgI le che. ame paNa tamArA batAvyA pramANe ja chatratrayI ghaNe ThekANe joIe chIe. tamAre niSkarSa sAce che. ame paNa mAnIe chIe." (patra-4) : kharataragacchanA gacchAdhipati pU. A. zrI udayasAgarasUrijI lakhe che ke "Ape je chatrane krama jaNAvyuM te ja sAce che, te zAstrathI paNa siddha che." A bAbata vizeSa dhyAnapUrvaka avakanathI Ape je nakkI karI che te barAbara che. (patra-1) tristutikarachanA aNu pUjya AcAryazrIjIno abhiprAya khAcareda - tA. 4-11-87 zAsanaprabhAvaka klAvAridhi pa. pU. AcAryadeva zrImad thazedevasUrIzvarajI mahArAja, vaMdanA rajIsTarDathI lekha malya, patra paNa malya, vAMcyo. ApanI pratyeka viSayamAM rahelI aMtaranI dAjhane jANI AnaMda thaye. mArI gaNatarI paNa varasethI evI ja rahelI ke chatranI vartamAna paraMparA upara vicAraNA thavI jarUrI che. kAraNake huM paNa chatranI sthiti ane parikaravAnI mUrtione dekhatA
Page #110
--------------------------------------------------------------------------
________________ chatranI vicAraNA | [ 45 khUba ja ciMtana karatA ke zilpa para parA ane vyavahAra anemAM bhinnatA kema haze ? paNa Ape lakhyA mujaba praznane aMtaramAMthI bahAra mUkela nahi. vItarAgastAtra paNa dekhelu.... khera ! chatAM Ape jaNAvela viSaya sAthe huM saMmata chuM, ke chatranI paraMparA eka pachI eka uttarottara mATuM sauthI nIce, pachI nAnuM ane aMte sauthI nAnuM chatra rahevu. yeAgya, ucita ane vAstavika lAge che. have pachInAM kAryomAM te mujaba vyavahAra sAcavavAnA ja bhAva raheze.' ApanA punita dehe zAtA vatI haze. li. A. zrI jaya'tasenasuri (patra-6) terApaMthI saMpradAya ke prauDha vidvAn mahAprajJa zrI nathamalajI munizrIkA abhiprAya patrapreSaka zrI - AcArya zrI yazodevasUri dvArA likhita chatratrayI ke viSaya meM eka zodhapUrNa lekha milA, aura paDhA / par3haneke bAda lagA ki lekhakane vItarAgastotrake zlokake viSaya meM vimarza kiyA hai / vaha vimarza sAdhAra hai| chatrAvichatrake viSaya meM jo nirNaya kiyA hai aura jo pramANa udhRta kiye haiM ve mananIya hai / lekhaka apane zramameM saphala hue hai / naI dilhI 6. 14-11-87
Page #111
--------------------------------------------------------------------------
________________ 46] [ traNa chatranI vicAraNA sughASA, kalyANa, prabuddhajIvana mAsikamAM pragaTa thayela mAre lekha vAMcIne judI judI vyaktioe lakhelA patramAM judI judI rIte lekhanI anumaMdanA karatAM zabdo-vAkya lakhyAM hatAM temAMthI thoDAM lakhANanuM saMkalana karI ahIM thoDIka ne raja khulAso-amAe keInA abhiprAya mAgyA nathI, sahajabhAve vAcakoe lakhyA che. * Apa ATaluM badhuM UMDuM jJAna, vyApaka samaja, bIjAone ochA khyAlamAM Ave evA aneka khyAla dharAve che te joIne amane gaurava thAya che. ApanA jIvananI ane jJAnanI eka nAnakaDI paNa meTI siddhi che. svAstha ghaNuM pratikULa chatAM Apa kaI rIte ATale badhe zrama uThAvI zake che tenI navAI lAge, Apane lekha vAMcIne haiyuM nAcI uThayuM. saurASTranA eka khUNAmAM besIne eka nAnakaDI bAbata upara paNa Apa kevuM UMDuM saMzodhana karI samAjane upakAra karI rahyA che te badala Apane ghaNuM ghaNuM dhanyavAda ghaTe che. zAsanadeva Apane badhI rIte sahAya kare e ja zubhakAmanA !
Page #112
--------------------------------------------------------------------------
________________ traNachatranI vicAraNA ] [ 7 * vividha pakSanA ATalA badhA mahAna AcAryonI Apa saMmati meLavI zakayA e jotAM ApaNuM vartamAna pUjya AcArya mahArAjene ApanA pratye keTale sadabhAva che te joI keIpaNa bhakta vAcakane AnaMda thayA sivAya nahIM rahe. jaina sAhityanI, jaina samAjanI, jainasaMghanI Apa varasothI je sevAo ApI che te kharekhara avarNanIya che. 26 ATalA badhA AcAryonI saMmati meLavI zakyA tyAre Apane teo pratye kevo AdarabhAva haze. AvI rIte paraspara AcAryo vacce dharma sneha pravarte, sanmAnanI daSTi rahe to zAsanane kevA lAbhe thAya! Apane chatrane lekha eka siddhi che " prAtaHsmaraNIya pUjyapAd AcArya zrI vijaya yazadevasUrIzvarajI mahArAjanI pavitra sevAmAM prabuddha jIvanamAM AvelAM chatra uparane Apane lekha sau koIne prabhAvita karavA uparAMta ApanA UMDA abhyAsanA darzana karAve che. A rIte jJAnamaya ApanA lekhe satata maLatA raheze te mArA jevA alpa jJAnIne bahu lAbha thaze. samAja temaja sAdhu saMsthAne atyaMta vipula jJAnane lAbha maLatuM raheze. Ape "cha" uparano lekha taiyAra karyo te eka siddhi che. keIne khyAla nA Ave te nAne paNa gahana viSaya che. ApanA jJAna pratyeno Adara sahastragaNuM vadhela che, tA. 24-4-88 -kAntilAla kerA-muMbaI (A patra svayaMbhU IcchAthI lakhAela che)
Page #113
--------------------------------------------------------------------------
________________ 48 ] / traNatranI vicAraNA chatranI bAbatamAM kyA kayA pU. AcAryAdi munirAjo sAthe vAtacIta thayelI tenI TUMkI noMdha -ox traNa chatranI bAbatamAM ekamati niNaeNya AvI jAya e bAbata 30 varasathI mArA manamAM UgI hatI eTale jyAre jyAre A vAta yAda Ave ane vAta karavA yogya AcAya mahArAjAe Adine bheTo thaI jAya tyAre tyAre traNa tranAM vAtanI carcA huM. upasthita karatA, paNa te vakhate traNa chatra aMge vadhu paDatu vicArelu` nahi, mukhyatve parikaravALI tathA traNutrasahitanI paththara ane dhAtunI mUrti enA phoTAonAM tathA evAM anya citra vagerenAM AdhAre vicAraNA thatI. e carcA-vicAraNA 6-7 vyakti sAthe karelI. pUrA saMvAda rasaprada che paNa ahIMyA sakAraNa pUrA na ApatAM bahu ja saMkSepamAM rajU karyAM che, kAnI sAthe zuM zuM carcA-vicAraNA thayelI tenI jANavA jevI gheADI rasaprada vigatA nIce Apu chuM. paramapUjya A. zrI naMdanasUrijI mahArAja pU. A. zrI naMdanasUrijI ma. upara me` eka patra lakhyA ane temAM baMne prakAranAM chatrA pensilathI dorI batAvyAM. meM temaNe lakhyuM ke savaLAM chatranI paddhati jainama diAmAM che ane avaLAM chatranI pati ajaina maMdizamAM che. tyAre temaNe krU patra lakhI jaNAvyu ke huM bahu pravRttimAM chuM eTale TUMkamAM ja lakhuM chuM, evuM lakhI jaNAvyuM ke savaLAM chatranI paddhati jainamaMdiromAM che tema nathI paNa savaLAM chatranI pati ajainAnI che ane avaLAM chatranI paddhati ApaNe tyAM che,
Page #114
--------------------------------------------------------------------------
________________ raNachatranI vicAraNA ] [49 teozrIne pratyuttara vAMcI huM to vicAramAM ja paDI gayo ke Ama UlaTuM kema jaNAvyuM. AvI anubhavI, samartha, ciMtanazIla vyakti ane e lakhe tyAre muMjhavaNa anubhavAya paNa temanA javAbathI mane thayuM ke teozrInI sAme vItarAgastotrane zleka ane tenI TIkA ja haze, eTale nakkI thayelI samaja mujaba ja javAba maLe te svAbhAvika hatuM. bIjI bAju savaLAM chatranAM prAcIna saMkhyAbaMdha phaTAo mArI sAme hatAM eTale teozrInI vAta huM kaI rIte svIkArI zakuM? eTale mane thayuM ke savaLAM chatranAM pheTAvALI bhagavAnanI mUrtionuM pustaka ane phoTA vagere mekaluM te teozrIne abhiprAya tarata ja badalAI jaze. A samaye huM goDIjI upAzrayamAM hatA. sAla prAyaH 2023nI haze. amadAvAdanA sathavArAnI huM rAha jotA hatA tyAM paMDitajI zrI mAvajI dAmajI zAhanA suputra bhAIzrI jayaMta zAha mane maLavA AvyA. temaNe mane kahyuM ke huM kAle amadAvAda javAne chuM. pAMjarApoLanuM ke kAmakAja hoya te kaho eTale temanI joDe savaLAM traNa chatravALI mUrtionAM aneka pheTAnuM pustaka tathA keTalAka chuTaka phaTAo mokalI ApyAM. amadAvAda pUjyazrIe joIne mArA upara kAgaLa lakhI jaNAvyuM ke tArI vAta barAbara sAcI che. savaLAM chatranI mAnyatA e ApaNe jenenI che enI mane khAtrI thaI gaI che. te divase te huM bahu kAmamAM hatA tethI vizeSa vicAravAno samaya na hatuM eTale utAvaLamAM lakhI nAMkhyuM hatuM. A rIte pU. A. zrI naMdanasUrijI mahArAje paNa saralabhAva rAkhI satyane Adara karI savaLAM chatranI mAnyatAne Teke Apyo hato. traNa chatra 4
Page #115
--------------------------------------------------------------------------
________________ 50 ] [ raNachatranI vicAraNA AnaMdanI vAta e hatI ke phakta be nAnakaDA patrathI vAta patI gaI hatI. na teozrIe mane koI savAla karyo ke na kaI Takora karI, je ke savAla karavA jevuM hatuM paNa nahIM. kAraNa ke hajAra varSanI AsapAsanI mUrtionAM saMkhyAbaMdha phoTAo pitAnI najare jyAre nihALe tyAre avaLAM chatranI vAtanuM smaraNa paNa kyAMthI Ave! paramapUjya A. zrI vijaya rAmacaMdrasUrijI mahArAja muMbaI zAntAkrujhanA upAzrayamAM paramapUjya AcArya zrImAna vijaya rAmacaMdrasUrijI mahArAjane maLavAnuM thayuM. traNajItranI praznottarInI vAta te vakhate karI paNa adhUrI rahI. tyArapachI maLavAne jega na bane paraMtu pAlItANAmAM chatra aMge je lekha meM taiyAra karyo hato te lekha teothI upara mokalI Apyo hato. bAra mahinAne ane lekhanI pUrI jAMca karyA pachI teozrIe muMbaIthI patra dvArA (saratI) saMmati ApI. saMmati vAMcIne Azcarya saha anahada AnaMda thaye. anahada AnaMda thavAnuM kAraNa e hatuM ke varasonAM varasa thayAM je jJAnI puruSa dvArA ujamaNAnAM cheDemAM tathA jyAM jarUra paDe tyAM tyAM avaLAM cha ja (vItarAgatetranI TIkAnA AdhAre) thatAM rahyAM hatAM. pannArUpAnA ujamaNAnAM tamAma choDamAM karAvelAM avaLAM cho mArI sagI AMkhe joyAM hatAM. eka agraNI sAdhu mane ujamaNuM batAvavA sAthe hatA, me temanuM sahaja dhyAna paNa kheMcyuM hatuM. AvI jJAnavRddha vyakti lekha vAMcI cAlI AvatI paraMparAne mAna ApavA "sAcuM e mArUM' e sUtrane dhyAnamAM rAkhIne mArI sAthe carcAmAM utaryA vinA udAratA ane saraLatAthI
Page #116
--------------------------------------------------------------------------
________________ traNatranI vicAraNA ] [ para sahamata thAya, mArA jevI nAnI vyaktinA lekhanA patrane vAMce, chevaTe tene Adara kare, zAstranI sAcI vAtane svIkAra kare e asAmAnya bAbata che. pitAnI varaso jUnI prathA ane mAnyatAne choDavAmAM teozrIne jarApaNa khacakATa na thaye, nAnama na anubhavI, na emane svamAna hAni dekhANuM, A bAbata bIjAo mATe kharekhara eka daSTAntarUpa che. eka viziSTa vyakti sAdhunA zAsananAM eka nAnA satkArya pratye Adara rAkhI saMmati Ape, e AnaMda saha gauravanI bAbata che. zatazaH dhanyavAda! paramapUjya A. zrI amRtasUrijI mahArAja trIsa varSa upara vAlakezvarathI pAyadhunI AvatA gulAlavADImAM zrI ciMtAmaNI pArzvanAthajInA darzana karavA gayA tyAre te vakhate chatra UMdhAM hatAM. te chatra meM savaLAM karI nAMkhavAM kAryakartAone kahyuM ane teoe te rIte karyuM ane tenI mane jANa karI. mahinA pachI pharIthI zrI ciMtAmaNI pArzvanAtha darzana karavA javAnuM thayuM tyAre pharI pAchAM chatra savaLAM hatAM te avaLAM karI nAMkhyAM hatAM te joIne meM mahetAjIne prazna karyo ke pAchAM tamoe cha kema pheravI nAMkhyAM ? tyAre temaNe kahyuM ke geDIjInA upAzrayamAMthI (pU. surisamrATuna) pU. A. zrI amRtasUrijI mahArAja darzana karavA AvyA ane temaNe kahyuM ke A chatra pAchAM kema pheravI nAMkhyAM? tyAre meM kahyuM ke yazovijayajI mahArAja ahIM padhAryA tyAre temaNe karelI sUcanAnA kAraNe amee pheraphAra karyo. tyAre pU. AcAryazrIe kahyuM ke yazovijayajI e kaMI AcArya nathI,
Page #117
--------------------------------------------------------------------------
________________ pa2] [trachatranI vicAraNA eTale ame je kahIe te ja tamAre karavAnuM hoya. e vakhate pUjyazrIjIne mana jJAnanA mApadaMDa tarIke manamAM padavI AvI gaI paramapUjya A. zrI hemasAgarasUrijI mahArAja pa. pU. A. zrI sAgarAnaMdasUrijI ma.nA samudAyanA vidvAna A. pu. hemasAgarasUrijI mahArAjazrIne sAhityamaMdirane lAbha maLe eTalA mATe vinaMti karatAM teozrIe sAhityamaMdiramAM padhArI lagabhaga mahine sthiratA karI. vihAranA chellA divasomAM mane traNa chatranI vAta yAda AvI tyAre ThIka ThIka carcA-vicAraNA karelI. pratyakSapramANa tarIke parikaravALAM traNa chatrovALAM bhagavAnanA je phoTAo hatA, te teozrIne batAvyA. vaLI AgamamaMdiramAM je rIte avaLAM chatro karavAmAM AvyAM hatAM te vAta paNa thaI. meM teozrIne khAsa vinaMti karI ke badhA AcAryo je savaLAM chatranI mAnyatA svIkAre te eka nAnakaDuM paNa mahatvanuM kArya ekIavAje dezamAM pracArita thAya. meM namrabhAve e paNa jaNAvyuM ke mArI zarame Apa ha nahi pADatA, apanA AtmAne jace te ja kaheje, kadAca mArI vAtamAM saMmata nahIM thAo te mane jarApaNa dukha ke raMja nahIM thAya. kemake A te eka zAstranI prAtihAryanI vAta che, sahunI che, mArI potAnI koI aMgata vAta nathI, tyAre temaNe kahyuM ke tArI vAta mane sAcI lAgI che. ATalI badhI mUtio upara najara sAme savaLAM chatro che pachI mAre zuM vicAravAnuM hoya! tyAre meM kahyuM ke Apa eka kAgaLa upara lakhIne sahI karI Ape, tyAre temaNe kahyuM ke tame lakhANa karI de pachI huM vAMcIne sahI karI ApuM. te pachI
Page #118
--------------------------------------------------------------------------
________________ traNa chatranI vicAraNA ] meM lakhANa karyuM, teozrIe barAbara vAMcIne sahI karI ApI. pachI meM teozrIne kahyuM ke je je amadAvAda gayA pachI vicAra badalAI na jAya, paraMtu mane je UMDe UMDe bhaya hato te sAce paDyo ane amadAvAda gayA pachI mane kAgaLa lakhIne jaNAvyuM ke mArI sahI sAthenuM lakhANa mane pAchuM melI Apaze. A bAbatamAM tamane vizeSa kaMI paNa lakhato nathI. mArI pharaja mujaba teozrIne sahI sAthene kAgaLa pAcho mokalI Ape. munivarya zrImAna abhayasAgarajI dharmanehI guNayala munivara zrI abhayasAgarajI sAthe chatra bAbatamAM traNa-cAra vAra vArtAlApa thaela. amArI be vaccenI zistamaryAdA evI hatI ke mArI joDe vAta karavAnI hoya tyAre ame be jaNA ja hoIe, trIje sAdhu bese ja nahIM, vAta game te prakAranI hoya. teo pitAnI ArAdhanAnA navakAra mahAmaMtra vagerenAM tamAma paTomAM, citramAM avaLAM chatra ja varasothI karAvatAM rahyAM hatAM. paraspara Adara-zraddhA ghaNI hatI eTale muktamanathI vicAraNA thatI savaLAM chatranI dalIle sAMbhaLI vadhu vicAravuM joIe ema kahyuM. te pachI meM premabhAve vinaMti karI ke Apa bhaviSyamAM jyAre nirNaya karavo hoya tyAre karajo, paraMtu parikaravALI mUrtio bharAvo tenI aMdara paththaramAM traNa chatra je kare te savaLAM ja karAvaje, jethI 2500 varasathI jaLavAI rahelI akhaMDa paraMparA akhaMDarUpe ja rahe athavA te mAtra eka ja chatra karAvaje.
Page #119
--------------------------------------------------------------------------
________________ paka ! [ traNatranI vicAraNA traNa chatra aMge rUbarU ke patro dvArA thaelI thoDIka praznottarI prazna 12 Ape vividha AdhAra dvArA traNa chatrono je avaLe ja kama darzAvyuM te barAbara paraMtu tethI viparIta chatre paNa hoI zake e granthallekha zuM Apane malya ja nahi? uttara : nA, malyuM nathI. je ma hota te A lekha lakhavAnI jarUra na raheta. bhaviSyamAM paNa maLavAnI mane keI AzA nathI. camatkAra thAya ane maLe te judI vAta che. prazna 2. uparanA praznamAM chatra laTakAvavAnI vAta karI te zuM mUrtinA ghaDataranI sAthe ja chatra kaMDAryA hoya tevI paNa mUrtio maLe che kharI? uttara hA, jarUra maLe che. prazna 3. A mUrti paththaranI maLe che ke ekalI dhAtunI maLe che? uttara : paththara ane dhAtu baMne mAdhyama upara banAvelI maLe che. prazna 4. te keTalI jUnI haze? uttara : pASANanI aMdAje be hajAra varSa jUnI ane dhAtunI cakkasa kahI zakAya tevuM nathI chatAM pAMcamA saikA pachInI jovA maLe che. prazna 5. mUrtinI aMdara banAvelAM chatra maLe te purA pUrepUre pramANabhUta gaNAya khare?
Page #120
--------------------------------------------------------------------------
________________ raNachatranI vicAraNA ] [55 uttara : hA, ekadama joradAra puro gaNAya. paraMtu cAMdInAM sAMkaLathI ke derIthI laTakAvAya che, te te sahu marajI mujaba savaLAM-avaLAM laTakAve che, te te chatronI vAta ahIM gaNatarImAM levAnI nathI. be hajAra varasathI savaLAM chatra mUrtimAM ja banelAM maLe che. prazna 6 zuM avaLAM chatranI ekeya mUrti jevA nathI maLI? uttara : A praznane javAba ApatA pahelAM jena mUrti zilpa aMge DI vAta jaNAvuM. pahelI vAta e che ke ApaNe tyAM jinamaMdiramAM padmAsanastha siddhAvasthAnI jinamUrtio besADavAnI prathA 85 thI 90 TakA che. siddhAvasthAnI mUrtio eTale ke parikara vinAnI hoya che. dezanAM maMdiramAM mAtra 10 thI 15 TakA mUtio parikaravALI haze. chatrane saMbaMdha parikaravALI mUtio sAthe ja rahe che eTale parikaramAM chatro aMdarathI kaMDArIne batAvavAmAM Ave che. parikaravALI mUrtiomAM mUtizilpanAM UMcAInA hisAbe keTalAM chatro mUkavAM te anukULatA jevI paDe che, eTale zilpakAro traNa tre batAvavAnI anukULatA hoya tyAre traNa chatre batAve che paNa traNa chavALI mUtio dezamAM ochA pramANamAM maLe che. jyAre eka chatranAM parikaravALI mUrtio tethI vadhu maLe che. dekhAvamAM eka chatra hoya che paNa bIjA be chatranuM astitva batAvavAM upara be hAMsiyA karIne traNa chatra batAvAya che. zAstradaSTie parikaramAM traNa chatro athavA eka chatra paNa karavAnI prathA che.
Page #121
--------------------------------------------------------------------------
________________ 20 tItha karadevanI kezamImAMsA lekhana, 2 tIrthaMkarA dIkSA vakhate lAca-vALa badhA kADhI nAkhe che, paNa pharIthI vALa Ave che. kharA ? A praznanI seMkaDo varasa bAda pahelI ja vAra zAstrInAM aneka purAvAA sAthe viAda, chaNAvaTa karatA A lekha jainasa'ghane eka abhUtapUrva ane keTalIka navInatama bAbatAnA khyAla Apaze. AcArya yadevasUrijI 4444440%
Page #122
--------------------------------------------------------------------------
________________ prathama "kezamImAMsA lekhanuM A avataraNuM vAMcI le jaina sAdhu saMsthAmAM prasiddha vitarAgastotrane abhyAsI varga e tetranA cothA prakAzanA sAtamA lekane artha, tenI TIkAnA artha sAthe anusaMdhAna karIne, tIrthakarade dIkSA letI vakhate mAthAne ane dADhImUchane leca kare te pachI tenA mAthAnA vALamAM nyUnAdhikapaNuM thatuM nathI ane jIvanaparyata bhagavAna lagabhaga vALa vinAnA ja hoya che, A vAta A TIkAkAre ja karI che. jo ke mUlazlokamAM to e vAtane IzAre paNa nathI. vALa vadhatA nathI evI joradAra havAnA kAraNe dIkSA pachInAM je citra citarAvavAmAM AvatAM hatAM te paNa vALa vinAnAM ja thatAM rahyAM. te pachI mArA hastaka taiyAra thaI rahelAM bhagavAna mahAvIranAM citro citarAvavAnA prasaMge bhagavatIsUtranA mUlapATha dvArA kevalI avasthAmAM vALanuM astitva hatuM te jANyuM, eTale manamAM eka prazna khaDo thayo ke atyAranA abhyAsIonI samajaNa jIvanabhara vALa hatA nathI evI che. bIjI bAju bhagavatIjI jevuM mahAzAstra vALanuM spaSTa astitva jaNAve che te bemAM sAcuM zuM ? e joIe. zAstro-grantha tapAsI vyApaka vicAraNA karIne satya zodhI kADhavuM ane pachI mAre tItha karanAM citro vALavALAM karAvavAM ke vALa vinAnAM tene nirNaya karavo. te pachI thoDuM saMzodhana zarU karyuM paNa anya kAraNasara pUratA pramANamAM karI na zako. pachI 1. A pATha mUla lekhamAM Ape che.
Page #123
--------------------------------------------------------------------------
________________ 58 ] [ tIthaMkaradevanI kezamImAMsA pUjya gurudeva sAthe carcA-vicAraNA karatAM paristhitine tela karIne atyAre te vALa vinAnAM ja citro citarAvavAM tevA niya lIdhe, ane te mujaba bhagavAna zrI mahAvIranuM citrasaMpuTa taiyAra karyuM. citrasaMpuTa bahAra paDayA pachI keTalAka anubhavI vidvAne, ciMtAnA kAgaLo AvelA ke bhagavAna mahAvIranAM badhAM ja citrA vALa vinAnAM anAvarAvyAM teA vALavALAM paNa thADAM banAvarAvyAM hota te sArUM thAta. pachI varase vItyA bAda bhagavAna zrI mahAvIrajInI trIjI AvRtti vi. saM. 2038mAM pragaTa karavAnA nirNaya karyAM tyAre bhagavAnanAM gheADAMka citro vALavALAM banAvavAM ke kema ! e vicAra ThIka ThIka rIte mArA manamAM dheALAtA rahyo tyAre me nakkI karyu ke have bhagavAnanA keza (vALa)nI bAbatamAM saMzAdhana karI levu eTale thoDo thoDo samaya meLavIne e kAma karatA rahyo. chadmasthAvasthAmAM paNa vALa hatA, lAca paNa thatA hatA vagere zAstronAM purAvA upalabdha thayA. emAM sauthI pahelA AcArAMganA purAvA sacoTa maLyA, pachI mane thayuM ke judA judA saMdhADAnA AcAryA ane anya vidvAna sAdhuone lekhita mArA vicAra jaNAvavA ane temanA abhiprAya meLavavA, AthI mane paNa niNya karavAmAM sahAyatA maLaze. vaLI koNa vyakti AvI bAbatamAM abhyAsI che tenI paNa jANakArI maLI raheze ema e lAla thaze, eTale e dizAmAM meM AcArAMganA purAvA upara ' eka vicAraNIya prazna " nAmanA lekha taiyAra karyAM ane teone mAkalI ApyA. pAMca-sAta vyaktinA javAe malyA paNa te bahu vajuvALA na hatA. chevaTe mArI meLe mAre AgaLa vadhavuM 1. upadhAna zruta. adhyayana 9, 3. 1, gAthA-8.
Page #124
--------------------------------------------------------------------------
________________ tI karadevanI kezamImAMsA ] [ 59 ema nakkI karyuM ane A aMge judAM judAM AgamA ane dharmagranthA je je jovAM jarUrI hatAM te badhA tapAsI lIdhAM ane te pachI tenA upara meM zAstrIya purAvA sAthe vistRta lekha lakhyA ane te lekha pustikA AkAre 'tItha karadevanI kezamImAMsA' A nAma sAthene pragaTa karyAM temaja aneka AcAryo, sAdhue, vidvAnA ane abhyAsIe upara meAkalI ApyA. sahune tenA pratibhAva ApavA vinaMti karI paNa khAsa javAe| na malyA, kezaptImAMsAnA pustakanAM prakAzana pachI triSaSThIzalAkApuruSacaritra jovAnu banyuM. temAMthI e sacoTa purAvA prApta thayA, je purAvA khuda zrI hemacadrAcAya nA peAtAnA ja lakhelA che. A te zlokA A lekhamAM chApyA che. te bleke spaSTa jaNAve che ke kevaLajJAna vakhate bhagavAnanA mAthA upara vALa avazya hatA, hatA ane hatA ja, jyAre kAkAra pUjyazrI, e zlokanI TIkA karatA ema lakhe ke sarva virati prasa Mge eTale ke lAca karyAM pachI jeTalA vALa hatA teTalA ja vALa haMmezA mATe rahyA hatA emAM jarApaNa nyUnAdhika thayA na hatA. (jo ke TIkAkAre A nyUnAdhikapaNu chadmasthAvasthA sudhI hatuM ke nirvANu panta hatu N ? e emAMthI koI spaSTatA temaNe karI nathI ) A vAta kare tyAre TIkAkAra mATe vAcakanA manamAM kevA anucita vicAra UbhA thaI jAya ? huMmezA TIkAkAraneA dharmAM mukhyatayA mUla zlokanA Azayane ja spaSTa karavAnA hoya che. paNa TIkAkAranI vAta saMbhava che ke TIkAkAre koI bIjA granthanA matane lakSyamAM laIne ukta vAta lakhI lAge che, je hoya te. zrI hemacaMdrAcAryajInA mate kaI rIte gaLe UtarI zake tema nathI. mUla AgamA kahe che ke kevaLajJAna thatAMnI sAthe ja indramahArAjA
Page #125
--------------------------------------------------------------------------
________________ 60] [ tIrthaMkaradevanI kezamImAMsA pate ja bhagavAnanA dADhI-mUchanA tamAma vALanI suvyavasthita racanA potAnA daivika prabhAvathI kare che. te vALa sAtaDA jevA vAMkaDiyA, khUba ja zyAma ane vALa thaDA nahi paNa jaththAbaMdha hoya che. A karavAnuM kAraNa mukhanI zebhA vALathI hevAthI jonArane bhagavAna AkarSaka, suMdara ane bhAllAsa jagADe tevA lAgavA joIe. sahu dhIrajathI, zAMtithI ane mananapUrvaka A lekha vAMce jethI lekhane bhAva sArI rIte samajAya. * * * ApaNAM zAstromAM traNa chatra ane tIrthakarane vALanI bAbatamAM amuka bAbatamAM ekabIjA grantha vacce lakhANunI ekatA hotI nathI. keTalIka bAbate spaSTa, keTalIka aspaSTa, keTalIka adhUrI. A paristhitimAM pratipAdana karelI badhI bAbatane lakSyamAM laIne sAce ane vadhumAM vadhu suyogya nirNaya zuM hoI zake te A lekhamAM jaNAvyuM che. lekhakanA jJAnanI, buddhi-zaktinI paNa eka sImA hoya che. vaLI chaghabhAva che eTale zAstraviruddha vicAraNuM rajU thaI hoya ke nirNaya A heya te micchAmi dukakaDe che, arthAt kSamA mAguM chuM.
Page #126
--------------------------------------------------------------------------
________________ lekha naM. 2 cacareansoolocavacaceae 4 tIrthaMkaradevanI keza (vALa) mImAMsA le. yazavasUri 8 ApaNe tyAM kalikAla sarvajJa zrImad hemacaMdrAcAryajI racita vItarAgatetrane mAtra eka ja kaleka ane tenI TIkA, moTA bhAge tenA AdhAre, tamAma AcAryo, anya pada, munirAje, sAdhvIjIo, zikSita zrAvaka-zrAvikAo, jaina gRhastha paMDita sahu kaI varasethI makkamapaNe mAne che ke dIkSA letI vakhate mAthAnA vALane leca thaI gayA pachI vALa vadhatA nathIkadI ochAvattA thatA nathI. A staMtra tenA artha sAthe bhaNanArA moTI saMkhyAmAM sAdhu-sAdhvIjIo hovAthI A mAnyatA vadhu pramANamAM phelAelI che. hakIkatamAM uparokta mAnyatA zuM barAbara che kharI? kemake zrI hemacaMdrAcAryajIe lekamAM vALanI "avasthitine samaya bilakula jaNAvyuM nathI. chatAM zrI hemacaMdrAcAryajInuM maMtavya je dikSAnI sAthe joDavAmAM Ave che te barAbara nathI. mUlakanA zabda-vAkyo upara pUratuM lakSya ane TIkAnI vAta mUla sAthe baMdhabesatI che ke kema! tene paNa pUrate vicAra karAye nathI, eTale pariNAme abhyAsI caturvidha saMghamAM temaja jena zikSaka vageremAM eka taddana khoTI mAnyatA jAmI gaI
Page #127
--------------------------------------------------------------------------
________________ 62 ] / tIrthaMkaradevanI zamImAMsA che ke dIkSA vakhatanA lAca thayA pachI vALa vadhatA nathI. A samaja kharI rIte zrlAkanA kAraNe nahIM paNa TIkAnA kAraNe ja kheDI rIte pracalita banI ene prathama bauddhika purAveA Apu. ' AkhA cAthe prakAza kevalI avasthAnuM ja mAtra vana karatA sadabha che. cAthA prakAzanA caude cauda kSeAkeA kevaLajJAna prApta thatAM bhagavAna bhAvatI kara banyA te prasaMgane anulakSIne ja che, eTale zomanava. A bleka mAtra kevalIavasthAnI sAthe sabaMdha dharAvatI khAmatanI vAta kare che. AkhA cAtheA prakAza kevalIavasthA sAthe sabadha dharAve che te spaSTa hakIkata che. khIjI mAju leAkamAM kaMI paNa spaSTIkaraNa nathI. AvI spaSTa paristhiti hAvA chatAM varaseAthI sAdhu-sAdhvIjIe A kSeAkane jyAre dIkSA vakhatanI sAthe joDI de che tyAre zrI hemaca`drAcArya - jInA kathanane khATuM pADavAnA akSamya aparAdha thAya che evuM nathI lAgatuM ? have mUlazloka ane TIkAnI vicAraNA zarU karIe. huM ceAthA prakAzanA sAtamA mUla bleAka ane tenI TIkA ane avasUrinA pATha nIce Apu chuM. prathama zlAka Apu chu. kezaromanakhazmazru tavAvasthitamityayaM / bAhyo'pi yogamahimA nAptastIrtha karaiH paraiH // 7 // / --vItarAgastAtra, prakAza 4, zloka-7
Page #128
--------------------------------------------------------------------------
________________ tIya 323vanI zamImAMsA ) [ 3 zlokane arthazrI hemacaMdrAcAryajI tIrthakara bhagavAnanA bAhya mahimAnuM varNana karatAM kahe che ke, bhagavan! ApanA za, rAmarA, nabha, hADhI, bhU7 te bhezAne bhATe me 04 sthitimAM rahe che, A mahimA ApanA bAhya veganI sAdhanAne che. A bAhya mahimA eTale mahimA paNa anya tIrthakare (eTale anya dharmanA de) pAmI zakyA nathI. A zlokanI aMdara vALa vagerenI avasthitinI vAta karI, paNa te kyAre ane kyArathI te bAbatamAM yatkiMcita saMketa paNa lekamAM nathI ja eTale zrI hemacaMdrAcAryajIe lekamAM tene samaya-kALa batAvyuM nathI te hakIkta che. vAcaka A vAta barAbara dhyAnamAM rAkhe. blekanI TIkA he aprameyamahiman ! bhagavan ! parairasarvajJatvena tvadyatiriktaiH kutIrthakRdbhirAstAM tAvadAbhyantaraH sarvAbhimukhyatAdirbhAmaMDalAvasAnaH pUrvopavarNitastava yogamahimA, yAvadayaM bAhyo'pi na prAptaH / atha ka iva ?, sa ityAha-kezaromanakhazmazru tavAvasthitamiti / kezAHziroruhAH, romANyaMgaruhANi, nakhAH karacaraNAMguliprabhavAH, zmanukUrcam / etacca tavAvasthitaM yAvatpramANaM sarvaviratipratipattiprastAve'vasthApitaM tAvanmAtrameva, na punanyUnAdhikam / ayaM cAdhyAtmaikadezamAtrasAdhyatvena bAhya eva yogamahimA. kintu paraiH pratikSaNopacIyamAnApacIyamAnakezAdikadarthitairna prAptaH / kutaH punarAMtarasya tvadyogamahimnasteSAM prAptisaMbhAvanaiva / nanu yadi bhagavato yogamahinA kezAdInAM yathAvadasthAnaM tatkimasyAtizayasya surakRtAtizayeSu bhaNanaM ?, na punaH karmakSayajeSu ? satyaM, na khalu bhagavadyogamahimnA kezAdInAM yathA
Page #129
--------------------------------------------------------------------------
________________ 64 ] ( tIrthaMkaradevanI kezamImAMsA vadavasthitiH, kiMtu sarvaviratyavasare puraMdarapreritadaMbholividalitodgatizaktInAM teSAmanubhava iti surakRta evAyamatizayaH / nanu yadyevaM tadA tavAyamapi yogamahimA parairnApta iti kimarthaM stutikRtAbhidadhe ?, ucyate-yatkila paulomIpatiH paramezituH kiMkara iva kezAdivyavasthApanaM vidhatte sa bhagavata eva yogamahimeti samaMjasam / // 7 // avasUri-terA hai vItarAja ! rA: ziradI, mAnnypropaanggsmbhvaani, nakhAH karacaraNabhavAH, zmazru-kUrcaH samAhAradvandvaH, tava kezaromanakhazmazru avasthitaM dIkSAgrahaNAvasare yathA samAracitaM bhavati tattathaivAvatiSThate-na varddhate ityrthH| ityayaM bAhyo'pi yogamahimA paraistIrthakarairhariharAdibhirnAptaH naasaaditH| antaraGgastu sarvAbhimukhyetyAdistavokto duure| // 7 // TIkAkAra ane avacUrikAra baMne ema lakhe che ke sarva virati eTale ke dIkSA lIdhI tyAre mAthAnA vALane lAca karyA pachI mAthA upara bAkInA je kaMI vALa rahyAM temAM kaze vadhAre ghaTADe thato nathI. enA kAraNamAM gamahimA jaNAve che. zlokanI aMdara sarvavirati-dIkSA vakhatathI avasthitine keI saMketa na hovA chatAM TIkAkAre kyA AdhAre A ullekha karyo? kemake zrI hemacaMdrAcAryajInI samakSa bIjA purAvAo hAjara hovAthI teozrI vALanI avasthiti dIkSA vakhatathI svIkAratA ja nathI. ahIM te mATenA ja zrI hemacaMdrAcAryajInA khudanA be prabaLa purAvA ApuM chuM. pahelo purAvo-zrI hemacaMdrAcAryajIe potAnA racelA triSaNIzalAkA puruSacaritra nAmanA mahAkAya granthamAM tenA
Page #130
--------------------------------------------------------------------------
________________ tIrthaMkaradevanI kezamImAMsA ]. [ 6pa prathama parvamAM zrI kaSabhadeva bhagavAnanuM paheluM caritra varNavyuM che. temAM parva-1, sarga-3 nA leka 987mAM kevaLajJAna thayA pachInI ghaTanA varNavatAM jaNAve che ke - ___ nA'vardhantakacAzmazru nakhAzca trijagatpateH / kevaLajJAna thayA pachI bhagavAnanA vALa, nakha vagere vRddhi pAmatA nathI, A vAta zrI hemacaMdrAcAryajI khuda pote jaNAve che. te vicAravAnuM e che ke rilekanA TIkAkAranA kathanAnusAra dIkSA lIdhI tyArathI ja vadhatA nathI e vAta zrI hemacaMdrAcAryajIne je mAnya heta te kevaLajJAna thayA pachI vALa vagere vadhatA nathI evuM kema lakhavuM paDe? tetranA TIkAkAre bhale sarvaviratithI avasthitinI vAta kahI paNa e vAta tIrthakaranA atizaya vagerenA prasaMgamAM e jovAmAM kaMI AvI nathI. te prazna thaze ke zuM TIkAkAra AdhAra vinA lakhe kharA? tyAre TIkAkArane bIjI rIte javAba maLI jAya tevI eka bAbata temane maLI gaI ane te vAta TIkAmAM lakhatA lakhe che ke dIkSA vakhate Idra mahArAjA bhagavAnanA mAthA upara vA pherave che, ane tethI vALa vadhavAmAM kAraNabhUta chidromAM 1. atha tavRddhayabhAvo devopanIta: na ghAtikarmakSayajaH yena tadvat kevalyavasthAyAM tad bhuktayabhAvo'pyApAdyeta / bAlotpATanAnaMtaraM hi indro vanaM nakhakezeSu bhagavato bhraamyti| atastad vRddhayabhAva iti tayuktam , vajraprabhAvataH teSAM mUlato'pyutthAnAbhAvaprasaMgAt.... keza, 5
Page #131
--------------------------------------------------------------------------
________________ }} ] [ tIrthaMkaradevanI kezamImAMsA je udgama zakti hAya che tenA nAza thaI jAya che, eTale vALanI vRddhi aTakI jAya che. IndranA A kRtyane devA dvArA thatAM atizayamAM gaNAvyu che. Indra mahArAjAnI vajra pheravavAnI vAta TIkAkAre koI granthanA AdhAre ja lakhI hAya teA emane kathA granthanA AdhAre lakhI haze ? seALamI zatAbdI pahelAMnA zvetAmbara granthAmAM A vAta jovAmAM na AvI. tapAsa karatA A vAnI vAta vikramanI 10-11mI zatAbdImAM thayelA digambarAcAya * prabhAcaMdrajIe nyAyakumudacandra granthanI TIkAmAM kevaLI bhukti prakaraNamAM lakhI che. tyAM prastuta noMdha mUkIne tenuM khaDana karyuM" che. A saMdarbha`mAM Indre vajA pheravavAnI vAtanA ullekha sAthe enuM khaMDana karI dhAtIkanAM kSayathI e atizaya hAvAnu maDana karI rahelA prabhAcadrajInA vacanathI eTaluM nakkI thAya che ke prAcInakALamAM zvetAmbara vargamAM kAIka AcAya zrIe dIkSA pachI Indre vajA pheravavAnuM vidhAna karyu haze, e vidhAna prabhAcadrajIne mAnya na heAvAthI prabhAcadrajIe enu khaDana karyuM" hoya tema lAge che. 1. vA pherave eTale vALanI vadhavAnI zakti sadAne mATe naSTa thaI jAya, evu thAya tA emanA mate nirvANupanta vALa vinAnA ja rahe. 2. TIkAkAravAnA prayAgane devakRta atizaya tarIke oLakhAve che. jo e mAnIe te devakRta atizaya te * jue mudrita nyAyakumudacandra TIkA, pRSTha 858, TIkAno pATha.
Page #132
--------------------------------------------------------------------------
________________ tIrthaMkaradevanI kezamImAMsA ] [ 67 kevaLajJAna pachI ja zarU thAya che, nahi ke dIkSA vakhatathI. TIkAkAranI sAme A vAta hatI ja, te pachI temane Ama kema vidhAna karyuM? samIkSA-mArI samaja mujaba eka vAta nizcita thAya che ke TIkAkAranI vAta hemacaMdrAcAryajInA vicAra sAthe baMdhabesatI nathI. janmanAM cArane choDIne bAkInAM trIza atizaye kevaLajJAna thatAM ja pragaTa thAya che. have je TIkAkAranI vAtane svIkArIe te trIzamAMthI eka ja atizayane judo pADIne dakSA sAthe joDavo paDe, ane A vAta bilakula baMdha bese nahIM, UlaTuM te zAstravirodhI banI rahe. atizaye mATe be ja * avasthA nakakI thaelI che, eka janma vakhatanI ane bIjI kevaLajJAnaprApti samayanI. janma vakhate sahaja gaNAtA cAra atizaya je jIvanabhara rahe che te. bIjA viza je rahyA te ghAtI" nAmanAM kliSTa karmone kSaya thAya tyAre ja pragaTe, pahelAM nahIM ja ane dIkSA vakhate to ghAtakarmo bharapUra beThAM che te pachI dIkSA vakhate atizaya kayAMthI janme? ghAtakarmanAM kSayathI 11 atizaya prApta thaI jatAM tarata ja kevaLajJAna pragaTe. bAkInA 19 atizaye kevaLajJAna pachI pragaTe, A rIte 30 atizaya chelle ja pragaTa thAya che. A eka sIdhI-sAdI samajanI vAta hovA chatAM TIkAkAre sarvavirati-dIkSA prasaMgathI vALanI avasthiti jaNAvIne avasthitaatizayanuM joDANa karyuM te vAta kaI rIte gaLe utare? TIkAkAre lakhyuM eTale * ApaNuM stavane vagere paNa atizaya mATe be ja avasthA jaNAve che.
Page #133
--------------------------------------------------------------------------
________________ 68 ] [ tIrthakaradevanI kezamImAMsA TIkA vAMcanArA sahue daDhapaNe te mAnI lIdhuM paNa have vAcake A vAta upara punaH taTasthabhAve barAbara vicAra kare. AgamakAre te kevaLajJAna thAya tyAre ja te pahelAM kayAreya nahIM) Indra mahArAjA bhagavAnane pitAnI daivika zaktithI mastaka, dADhI, mUcha vagerenI racanA karI nAMkhe tyArathI vALa vagerenI haMmezAne mATe avasthiti thaI jAya che pachI ochAvattA thavApaNuM rahetuM nathI. A vAta zrI hemacaMdrAcAryajI bhagavaMtane saMpUrNa mAnya hatI ane tenA purAvAmAM A lekhamAM zrI hemacaMdrAcAryajInA triSaSThI granthane eka abhiprAya te TAMke ane have zrImad hemacaMdrAcAryajInA bIjA abhiprAyanI paNa naidha ApuM. purAvo-zrI hemacaMdrAcAryajIe svaracita triSaSTIzalAkAcaritra granthamAM kevalI bhagavAnane vALa ane te kuTilavAMkaDiyA hatA e vAta teozrIe zrI suvidhinAtha caritranA 70 mA zlokamAM Indra mahArAjA bhagavAnanI stuti karatAM jaNAve che. 'kauTilyaM cet tvayA muktaM kiM kezAH kuTilAstava ? // 7 // artha:-samavasaraNanI aMdara birAjamAna thaelA zrI suvidhinAtha bhagavAnanuM mukhAraviMda joIne stuti karatA Indra mahArAjA bele che ke bhagavAna ! Ape kuTilatAne choDI dIdhI che te pachI ApanA keza kema kuTila che? " kuTila eTale 1. A zlekane pUrvArdha_ . vItarAgo'si ced rAgaH pANipAde kayaM tava ?
Page #134
--------------------------------------------------------------------------
________________ ( 69 tIrthakaravAnI kezamImAMsA ] vAMkaDiyA vALa. A uparathI spaSTa samajAya che ke kevaLajJAna vakhate tIrthakara bhagavAnanA mAthA upara vALa jarUra hoya che eTale vItarAgastetranA TIkAkAranI dIkSA pachI khAsa vALa na heya e vAta ApaNane kaI rIte gaLe utare? vartamAnamAM vAcakonuM bahudhA mAnasika valaNa evuM rahe che ke jyAre loka sAthe TIkA hoya tyAre lokano artha karavAmAM vizeSa TAIma na kADhatAM TIkAne sahAre levA jaladI lalacAya che, eTale lokanA UMDANamAM vadhAre UtaratA na havAthI zlokane vAstavika artha pUre kADhI zakatA nathI, tarata ja TIkAne Azraya levAmAM Ave che tyAre kyAreka evuM banI jAya che ke TIkA lokanA keI kaI kathanathI judI paDatI hoya te paNa tene kazo khyAla ja na Ave. e te ema ja samaje ke TIkAkAra TIkA karatA hoya e lokane anusarIne ja hoya ne! je ke sAmAnya rIte TIkAkAro samajI vicArIne ja TIkA karatA hoya che, paNa kyAMka kyAMka mane pitAne e 1. eka bIjI vAta khAsa dhyAnamAM rAkhavI jarUrI che ke zrI hemacaMdrAcAryajIe vItarAgastotra bAramI-teramI zatAbdImAM racyuM che. TIkA ane avacUri soLamI zatAbdImAM racAyA che. seMkaDo varSanAM gALA bAda hemacaMdrAcAryajIne te te zleke pAchaLa zuM Azaya haze tene pUrato khyAla seMkaDo varama bAda Ave ja evuM nathI hotuM. TIkAkAre te pitAnI najara sAme je zleka hoya tene lakSyamAM rAkhIne TIkA karatAM hoya che, kahevAne bhAva e che ke seMkaDo varasa bAda thatI TIkAo nirdoSabhAve karavA chatAM kSani thavAne saMbhava hoI zake che.
Page #135
--------------------------------------------------------------------------
________________ 70 ] [ tIrthaMkaradevanI kezamImAMsA anubhava thayo che. kyAreka evuM paNa anubhavyuM che ke TIkAkAra mUlabhUta arthane sparzI zakayA na hoya, ane A vAta AgamanAM ke zAnAM sacoTa purAvA maLavAthI samajANI che. rAmanavara zuo A zlokanI vAta kevaLajJAnanI prApti thayA pachInI che ane kevaLajJAna thayA pachI saMbaMdha joDIe te ja AgAme vageremAM jaNAvelI kevaLajJAna thayA pachI Indra mahArAjA tarata ja bhagavAnane keza vagerenI suMdara rIte racanA kare che ane daivika zaktithI karelI A racanAmAM te pachIthI laIne bhagavAnanA nirvANa sudhInA keza, rema vageremAM thatI hAni-vRddhi aTakI jAya che A vAta saMgata thAya che. AthI bIjo artha e upasthita thaI jAya che ke kevaLajJAna thatAM pahelAM kezanI hAni-vRddhi thatI hatI ane leca vagerenA prasaMge banatA ja hatA. | mArA khyAla mujaba dIkSA divasathI vALanI avRddhinI vAta te mAtra TIkAkAra ane avasUrikAra A baMnee jaNAvI che. have mUla vAta upara AvIe vALa eTale locanI vAta che, eTale ja leke tIrthaMkaradevenA locanA AcAranI tathA atizaya vagerenA viSayamAM prAyaH kazuM ja jANatA nathI hotA. teone samagra paristhitine khyAla ApavA mATe ahIMyA keTalIka vigate rajU karavI jarUrI che. 1. mUlamAM ke TIkAomAM traNa chatranI ke kezAdikanI vAtamAM kyAMka kyAMka eka mata dekhAya nahIM. cekasa nirNaya maLe nahIM. AnA kAraNe AvI bAbatamAM ghaNI zaMkAo UThe te svAbhAvika che paNa amuka zaMkAone javAba ApavAnuM kAma mArA adhikAra bahAranuM che.
Page #136
--------------------------------------------------------------------------
________________ tIrthakadevanI kezamImAMsA ] C[ 71 prathama paMcamuThI lAca eTale zuM? te samajI laIe jaina dharmamAM eka e acUka niyama che ke je kaI dIkSA le tene mAthuM mUMDAvavuM ja joIe. tyAgI banyAnuM A prathama sopAna che paNa A mAthuM mUMDAvavAnuM ke tamAma vALa kADhI nAkhavAnuM kAma hajAmane karavAnuM hoya che. dIkSAthI piote potAnA hAthe vALa kADhate nathI hatuM, paraMtu A niyama tIrthakarane lAgu paDatA nathI. teo mATe te e zAzvata niyama che ke e tArakadeva dIkSA vakhate svayaM potAnA hAthe ja mAthAnA vALane leca pAMca muThThIthI karI nAMkhe che. emAM cAra muThThIne upaga mAthAnA vALa mATe ane pAMcamI muThThIne upaga dADhI ane mUchanA baMne sthaLanA vALa eka sAthe ja kADhavA mATe kare che. dADhI-mUchanA vALa eka ja muThThIthI kaI rIte cUMTI kADhatA haze? e taka jarUra thAya paNa hAthathI pakaDavAnI kuzaLatAthI kheMcI kADhe che. bAkI lekera vyakti mATe azakaya paNa zakya banI jAya che, tyAre tarka dvArA magajane vadhu kasarata karAvavAnI jarUra kayAM rahI? keTalIka vicArazIla vyaktie praznanA javAbamAM evuM paNa lakhe che ke anArya dezanA adhamI pApIo mAthAnA 1. loca-jena zramaNasaMdhane pAribhASika zabda che. jene artha teDavuM, chUTuM pADavuM vagere thAya che. 2. paMcamuSTi bhecane A zAzvata niyama dIkSA prasaMga pUrate hai joIe. 3. A take cAra muThThI laca mATe paNa vAcake kare che.
Page #137
--------------------------------------------------------------------------
________________ 72 ] [ tIrthaMkaradevanI kezamImAMsA vALanA jhaTIyAne pakaDIne trAsa ApavA mATe bhagavAnane ghasaDatA hatA. te jhaTIyAM nahi paNa caumuThThI leca karatAM je vALa cUMTAyA vinAnA rahI gayA-tUTelA rahI gayA hatA te vALane pakaDIne bhagavAnane kheMcatA hatA, paNa paMcamuThThI leAca thayA pachI bhagavAnane vALane vadhAre thaye hato ane e vALa kheMcatA hatA evuM samajavAnI jarUra nathI. emanI A samaja buddhigamya nathI ane javAba pratItikara paNa na lAge. kemake lAca karatAM rahI gayelAM je vALa hatA te te TUMkA ja hoya, pramANamAM bahu ja theDA hoya ane samUhamAM paNa na hoya pachI AvA keza-vALane hAthathI zI rAte pakaDI zakAya? are! capaTIthI pakaDavA muzkela bane, chatAM mAne ke kadAca capaTIthI pakaDe paNa ethI kaMI vizeSa trAsana upaje. "luSita" zabdane bhAvArtha laIne bhagavAnanI kAyAne ghasaDI hatI, te te ghasaDavA mATe vALa ochAmAM ochA be-aDhI IMca sudhIne heya te ja pakaDIne ghasaDI zakAya, te ja bhagavAnane trAsa ke pIDA ApavAne hetu pAra paDI zake ane je AgaLa mAthe vaja pheravyAnI vAta TIkAkAra kare tyAre capaTIthI pakaDavA jeTalA vALa paNa kyAMthI hoya? (anArya dezanI A ghaTanA dIkSA lIdhA pachI bIjA ja varase banI hatI te dhyAnamAM levuM ghaTe.) zrI samavAyAMga' nAmanA AgamamAM vALa mATe "avasthita eTale ke "avRddhi-mAva" e zabda vAparyo che. zrI 1. sUtra-34, 4 57-58.
Page #138
--------------------------------------------------------------------------
________________ tItha karadevanI kezamImAMsA ] [ 73 hemacadrAcAya jIe haimakAzamAM ane vItarAgastAtramAM paNa apravRddhi avasthiti zabda vAparyo che. vItarAgastAtranA zleAkanI TIkAmAM avasthita zabda vAparI savirati avasare jeTalA hAya teTalA ja rahe che. AnA atha evA thAya ke jeTalA vALa hAya teTalA ja rahe, vadhe ghaTe niha paNa A vAta dIkSAnA leAca pachInI samajavI ke kevaLajJAna thayA pachInI ? te vAta traNeya granthakArAe jaNAvI nathI. haimakeAza svApanna TIkA hAvA chatAM ane TIkAmAM chUTathI lakhI zakAya tevI svataMtratA heAvA chatAM paNa A aMge kazu sUcana nathI, paNa A vAtane emaNe devakRta atizayamAM gaNAvI hAvAthI e vAta kevaLajJAna sAthe saMbaMdha dharAvatI anI gaI. dIkSA vakhata sAthe saMbaMdha dharAvatI na rahI. vALanI vRddhi thatI nathI emAM kAraNa zu? ( vItarAgastAtranA TIkAkArane jarA bAjue rAkhIne vAta karIe ) te sahu koI e 34 atizayA paikInA eka sattaramA avasthita atizayane ja kAraNa gaNAvyuM che. te atizaya eTale zu? e paNa prathama samajI laI e. atizaya eTale zuM? atizaya eTale jenA lIdhe ( puruSa ) vyakti, vizvanAM tamAma mAnavAthI sarvoccakeATanI lAge, khIjAethI koI judI ja lAge, tene atizaya kahevAya. bIjI rIte kahIe tA laukika eTale ke sAmAnya vyaktinI buddhi na samajI zake 1. ThumakAza 1-8. 2. prakAza-4, zlAka-7.
Page #139
--------------------------------------------------------------------------
________________ 74 ] [ tIrthaMkaradevanI kezamImAMsA tevI adbhuta, Azcaryajanaka, advitIya ghaTanAo je bAhyaatyaMtara saMpatti ke vaibhavanA svAmI tarIke vyaktine khyAta kare che. AvA atizaye (mukhya) 34 che. A atizayamAM zarIra sAthe saMbaMdha dharAvatA cAra atizaye te tIrthakarone janmatAMnI sAthe ja prApta thAya che. jene sAhajika atizayathI paNa oLakhAvAya che. te pachI dikSA lIdhA bAda bhagavAnanI tapa ane saMyamanI ugra sAdhanA dvArA AtmaguNene ghAta-nAza karanArA kevaLajJAna Adi guNamAM bAdhaka cAra ghAtakarmane kSaya thatAM pragaTa thatAM 11 atizaye ane bAkInA 19 atizaya je rahyA te kevalI avasthAmAM, sarvoccakoTinA tIrthakara nAmakarmanA puNyaprabhAve sevAmAM rahelA deve aviratapaNe pragaTa karatA rahe che. A rIte bhAvatIrthakare janmathI nirvANuparyanta cetrIza atizayethI parivarelA hoya che. - AmAM devakRta 19 atizaya je kahyA-varNavyA che, te pikI eka avasthita atizayane bhagavAnanA vALa-nakhAdikanI vRddhine aTakAvanAre jaNAvyuM che. A atizaya devakRta che, ane devakRta atizaya kevaLajJAna pachI ja pragaTe che. sAcA bhAvatIrthakara sAthe ene zAzvata saMbaMdha hovAthI A saMjogomAM dIkSA prasaMge avasthita atizayane sthAna ja kyAMthI hoya? 1. mukhya 34 paNa te sivAyanA paNa aneka atizaya-vizeSatAo bhagavAnane lagatI hoya che.
Page #140
--------------------------------------------------------------------------
________________ tItha' kahevanI kezamImAMsA ) zrI hemacaMdrAcAya jInI mAnyatAne Teko ApatA AgamanA pATho [ 75 zrImad hemaca`drAcAya jI bhagavaMtanA vItarAgastAtranA dezoma. A blAkane TakA ApatA AgamanA granthAnI noMdha vagere have pachI rajU thAya che te joI e. savvatitthagarANaM ca kevalanANe upaNNe sakko avaTThitaM samaMsuromanahaM kareI / usabhasAmissa puNa jaDAo somyNtitti na chinno.... ......... [ zrI bhadrabAhusvAmI racita niyukti cUrNi ane jinadAsa gaNikRta cUrNi` sahita AvazyakasUtra upAddhAMta niyukti pR. 181, prakA, RR. ke. ratalAma ] uparokta pATha ema kahe che ke-tamAma tI karIne jyAre kevalajJAna utpanna thAya tyAre ja zakra-indra kevalajJAna vakhate keza, rAma, nakha jeTalA hoya che tene avasthita eTale vadhaghaTa na thAya tevA karI de che. te pachI vALanakhAdinI vRddhi sadaMtara nirvANa paryanta sthagita thaI jAya che. paNa mAtra eka RSabhadeva bhagavAna mATe ja judu vidhAna kare che. e vidhAna karatAM lakhe che ke--RSabhadeva bhagavAnanA vALanI laTe (ke laTa) suMdara lAgatI hatI tethI chedrI nI'. A pAThathI kAI prazna karI vALa kADhI nAMkhyA pachI navA avasthita karatA haze ? zake ke zuM khIjA vALanuM sarjana karI tItha karAnA pachI tene
Page #141
--------------------------------------------------------------------------
________________ meM tIrthaMkaradevanI kezamImAMsA uparokta pADamAM kezAdikane avasthita karavAmAM indra koI prayAga kare che ke kema te jaNAvyuM nathI. 7} ] A ullekhathI dIkSA vakhatathI ja atizayanA kAraNe, ane khIju indra bhagavAnanA mAthe vA pherave che tethI vALa vadhatA nathI, A e mAkhatAnA cheda uDI jAya che. sAthe sAthe arthAMpatti nyAyathI e vAta paNa nizcita thAya che ke dIkSA lIdhA pachI pharI pAchA vALa vadhatA ja rahe che. tyAre sAthe sAthe leAcanI prakriyAnA prasaMgeA paNa saMkaLAelA hAya ja, eTale saMpUrNa chadmasthAvasthAmAM vALa vadhatA hatA ja. jo ke sIdhI rIte lAca karatA hatA' evA spaSTa zAstrAdhAra malyA nathI, paNa vALanu` astitva nizcita bhAve samajAya che, tyAre vAstavika anumAna dvArA prastuta vAta svIkAravI paDe. " bhagavAna haju pUrNatAne nathI pAmyA, tItha kareAcita vaibhava pragaTa na thayeA heAya tyAM sudhI bhale bhagavAnane leca karavA paDe, paNa kevalI thayA pachI vALa, nakhanI alAne khatama karavI ja joI e, eTale kevalajJAna thAya tyAre devAnA indra pAte ja bhagavAnanA vALa jeTalA pramANamAM, jevI rIte suMdara lAge teTalA te rIte peAtAnI daivikazakti dvArA kAyama mATe avasthita banAvI de che, eTale pachI hAni vRddhinA prazna ja rahetA nathI. kevalajJAna thAya tyAre indra dvArA ja kezAdikanI vRddhi aTakAvavAmAM Ave che. A mAmatamAM tamAma granthA-granthakArA ekIavAje saMmata che, te kharAkhara dhyAnamAM rAkhavuM.
Page #142
--------------------------------------------------------------------------
________________ tIrthaMkaradevanI kezamImAMsA ] [ c7 prazna-je AcAryo ke granthakAre dakSA vakhatathI vALanI avasthiti-upalabdhine nathI svIkAratA te granthanAM nAma kyAM kayAM che? uttara-1. samavAyAMga sUtra, 2. trASibhASita sUtra, 3. paumariya, 4. pravacanasAroddhAra, 5. hemakeza, 6. vItarAgastava (mUla), 7. yegazAstra, 8. lekaprakAza, 9. upadezaprAsAda, 10. tileyapaNuttI (digambarIya grantha) vagere. uparanA tamAma granthamAM sahue tIrthaMkaradevanA vALanI avasthiti ke avRddhinI vAta jaNAvI che paNa sahanI bIjI ekavAkyatA e jovA maLI che ke avasthiti ke avRddhi kyArathI samajavI te aMge teoe mauna sevyuM che.' gaka 1. mUla avamiMgunanA tenI TIkA-- avasthita--avRddhisvabhAvaM kezAzca zirojAH / 2. avadviyaM nadamaM. tema zabdathI cAreya sthaLanA vALa samajavA. 3. natA'vtttthiyaa ya niddhAya (32) / 4. niccamavaTThiyamitA phunnoritti samana . 5. gharamathunavA pravRtti (mUla) | TIkA-vAnAM rAjInAmapravRricataghamagham (aa. 2, zle. 6 3) 6. mUla-rAmanavamathutavArithamiAyak ! bAhyo'pi yogamahimA nAptastIrthakaraiH praiH| (prakAza 4, pralo. 7) 7. nakharomANi ca vardhiSNunyapi na hi pravardhante (ka. 22, sTo. 28) 8. gharamathunavA vRddhi (ra. . 30, che. 17) 9. juo prAraMbha bhAga. 10, pRSTha naMbara bAkI. 5 thI 7 naMbaranA grantha eka ja AcAryanA che.
Page #143
--------------------------------------------------------------------------
________________ 78 | [ tIrthaMkaradevanI kezamImAMsA prathama najare mauna kema sevyuM haze? ema prazna thAya paNa ene javAba e che ke mauna sevyuM ja nathI, sevavAnI jarUra paNa na hatI. kemake uparanA tamAma lekhakapUnA manamAM te pAke pAye vAta beThI hatI ke kevalajJAna pragaTa thAya tyAre ja avasthitinI prakriyA (presa) deve dvArA zarU thAya che. kemake A atizayanI javAbadArI devenI ja che. have prazna e Ubho thAya che ke kevalajJAna thayA pachI ja kezane vidhi thatuM hoya che te pachI dIkSA prasaMganA leca pachI prastuta vidhi thAya che e vAta kyAMthI UbhI thaI? A vAta UbhI thavAmAM kAraNa atyAre te vItarAgastavanI (pra. 4, kale. 7) avacUrNi ane TIkA che. jo ke mUla glaeNkamAM vALa aMgenI kazI vAta na hovA chatAM TIkAkAre vALanI avRddhi dIkSA prasaMgathI jaNAvI che. A vAta A lekhanA prAraMbhamAM vistArathI samajAvI che. prastuta vAta pragaTa rIte samAjamAM evI chavAI gaI ke AkhA samAjamAM varasethI bhagavAnanAM citre vALa vinAnAM ja banatAM rahyAM che, temAM vItarAgastavanI mAtra eka TakA ja kAraNa banI che. enuM kAraNa e che ke Ane abhyAsI varga ghaNe eTale beTI vastune prasiddhi vadhu maLe te svAbhAvika che. atizaya age jANavA jevuM tIrthakaranI bAhya vizeSatAone darzAvanAra atizaya che. e atizaya paikI A lekhamAM atizayanI vAtanuM
Page #144
--------------------------------------------------------------------------
________________ tIrthaMkaradevanI kezamImAMsA ] prAdhAnya hAvAthI atizayA aMge theADu' vadhu samajI laI e ke je samajavu' jarUrI ane AnaMdaprada che. 20 ] prathama prazna e ke atizayA 34 kahyA che, teA tamAma granthakArAe eka ja jAtanA 34 atizayA kahyA che ke temAM paNa pheraphArA che? * javAba e che ke 34 atizayA sahue eka jAtanA jaNAvyA nathI, samavAyAMga, pravacanasArA. AdimAM bhinnatA che, zrI hemaca'drAcAya jIe te yAgazAstramAM " kevalajJAna prApti pachI utpanna thatA 24 atizayeAne kahuM chu'' ema kahyuM che. chatAM ahIMyA je vAtamAM sahunI bahumatI che te joI e. 34 atizayAmAM cAra sahajAtizayeA che. 11 atizayA kaMnAM kSayathI pragaTa thAya che ane 19 atizaye bhaktibhAvathI devA pravartAve che. cAra sahAtizayAne bAda karatAM 11 ane 19= kula 30 atizayA kevalajJAna thatAMnI sAthe ja pragaTa thAya che, te pahelAM pragaTa thatAM nathI ja e barAbara dhyAnamAM rAkhavuM ghaTe. cAra sahajAtizayA te gatajanmanI sarvocca sAdhanAnA utkRSTa prabhAve tItha kara janme tyArathI ja saMkaLAelA hAya che. kemake A cAranA saMbadha bhagavatanA janmajAtaDheDu sAthe che. kama kSayathI 11 prApta thAya che. ene atha e ke tItha karA dIkSA lIdhA pachI aMtima siddhi eTale ke meAkSanI prApti mATe tapa ane saMyamanI umra sAdhanA dvArA AtmAna pAtAnA mahAna guNAnA ghAta karanArA evA 'ghAtI' zabdathI
Page #145
--------------------------------------------------------------------------
________________ 80] [ tIrthaMkaradevanI kezamImAMsA oLakhAtAM cAra ghAtI karmone kSaya kare che, eTale bhagavAna vItarAga ane sarvajJa bane che. ema thatAM teo sarvaguNasaMpanna banI gayA. vizvanI sarvoccakakSAe pahoMcI gayA tyAre pitAnI prApta karelI pracaMDa AMtarika AdhyAtmika zaktine vizleTa thatAM athavA galabdhi-gazaktinA prabhAve 11 atizaye utpanna thAya che. (AmAM deva nimitta nathI letA bAkInA 19 atizaya rahyA te devakRta-deve dvArA karavAmAM AvatA atizaya che. ethI te kevalajJAna thatAnI sAthe ja kevalajJAna tathA bhAvatIrthakaranI yathArthatA prApta thatAM tenA prabhAve deve pitAnI zAzvata pharajanA kAraNe camatkArika vividha atiza racavA dvArA tIrthaMkaradevanA tIrthakarane, teozrInA vyaktitvane prabhAva vistAratA rahe che. vALanI 'avRddhine atizaya devakRta atizaya paikIne ja eka (17 me) atizaya che te pachI tene dIkSA prasaMga joDe zuM lAge vaLage? ghAtakarmanA kSayathI thate vALanI avRddhine atizaya, chadmasthAvasthAmAM ghAtakarma beThAM che tyAre te tene 1. eka bIjI bAbata samajavI jarUrI e che ke A eka ja atizaya evo che ke jene saMbaMdha bhagavAnanI kAyA sAthe che. ethI enuM mahattva paNa vadhAre che. bIjA granthakAroe atizayonI yAdImAM A atizayane vacamAM mUkyo paNa zrI samavAyAMga sUtrakAre sahuthI pahele ene camakAvyuM. emaNe sahajika ke karmakSayanA keI atizayane sthAna na ApatAM, trIjI kakSAnA devakRta (vALa vagerenI avRddhinA) atizayane Adya sthAna ApyuM e sAhajikapaNe haze ke kaMIka garbhita kAraNe haze?
Page #146
--------------------------------------------------------------------------
________________ tIrthakaradevanI kezamImAMsA ]. [ 81 janma paNa thatuM nathI. have bIjo prazna ema paNa thaI zake ke te prasaMga sAthe joDIe te vAMdhe paNa zuM ? javAba e che ke je tyAM joDIe te atizayanA janma sthAnamAM bhaMgANa paDatAM mUlabhUta vyAkhyA beTI paDe che. vaLI 30 mAMthI ekane vinA kAraNa kheMcIne ekadama judo pADe te zuM ucita che? te uparAMta kevalajJAnanA prabhAve de je 19 atizayenI javAbadArI adA kare che te have 18 ne badale 18 kahevA paDaze ane aDhAranI saMkhyA keIneya mAnya nathI, eTale bIje A vadhe Ubhe thaze. A jotAM vItarAgastavanA TIkAkAranI vAta kaI rIte gaLe utAravI? bIju ApaNu e ja pUjya zrI hemacaMdrAcAryajIe yegazAstramAM atizayenuM varNana zarU karatAM pahelAM prastAva karatAM prathama zlokamAM ja thAyabruvajJAnaca tIrthagrAtizAnAdu ! Ama lakhIne ADakatarI rIte atizane saMbaMdha kevalajJAna sAthe ja che te dhvanita-sUcita karyuM che.' vaLI bIjI eka vAta paNa vAcakenA dhyAna upara mUkuM. te e ke 34 atizane saMbaMdha be avasthA sAthe che. 1. janma avasthA ane 2. kevalI avasthA. 34 atizaya paikI 4 atizaya janma avasthA sAthe saMkaLAelA che ane bAkInA 30 kevaLajJAna thatAMnI sAthe ja ane kevaLajJAna thayA pachI saMkaLAelA che. A sivAya tIrthakaranI kaI avasthA sAthe A prasaMga saMkaLAelo nathI eTale pachI atizaya keza. 6
Page #147
--------------------------------------------------------------------------
________________ 82 ] [ tIrthaMkaradevanI kezamImAMsA pragaTa thavAne mATe khIjI kaI avasthA che ja nahi teA pachI DhIkSA vakhatathI vALanI avRddhine vAcaka avasthita atizaya hAya ja kayAMthI? sAcI rIte avasthita atizaya kevaLajJAna thatAM ja lAgu paDe che paNa dIkSA vakhatathI nahIM ja. 6 zrI hemacaMdrAcAya jIe dezomanavaramajI.. ...nAtatIrthaMkare: // A zrlAkamAM tIrtho: nai: anya tIthIyabIjA devA' A zabda sarakhAmaNIne sUcaka che. haMmezA sarakhAmaNI sarakhe sarakhAnI thAya. anya dhama tIrtha sthApaka sAthe ApaNA bhagavAna jo chadmasthAvasthAvALA hAya ane tenI sAthe sarakhAmaNI karavAnI hAya tA sarakhe sarakhAnI sarakhAmaNI kaI rIte kahevAya ? bhAvanikSepe bhagavAna yathA tI kara thAya tyAre bIjA deveAnI sAthe tulanA karavAnI paristhiti UbhI thAya, e dRSTie vicArIe te paNa vALanI avRddhinI bAbata kevalI avasthAnI sAthe ja lAgu paDe che. dIkSA prasaMge bhagavAna chadmastha che. haju yathArtha tIrthaMkara thayA nathI tyAre avasthita atizayane dIkSA joDe joDavA kaI rIte badha bese ? zlAkanA TIkAkAre dIkSAnI sAthe avasthita atizayanuM joDANa karyu paNa peAtAnI vAtanA samarthanamAM kAI purAvA rajU karyAM hAta te sArU' thAta. zlAkanI aMdara leAca karyAM pachI vALanI avRddhi thAya che evA ullekha ke havA sIdhI ke ADakatarI rIte paNa dekhAtI nathI. pachI dIkSA sAthe A vAtanu joDANu thavu joI e nahI. paNa keza aMgenA AgamanA pAThA tathA anya AdhAre| dhyAna upara na rahyA hAya tyAre Avu ane. ane
Page #148
--------------------------------------------------------------------------
________________ tIrthakaradevanI kezamImAMsA ] pratiSThita agraNI AcAryazrI ke vidvAnoe pahelIvAra je artha karyo hoya te ja artha temanA saMghADAnA ke anya sAdhu-sAdhvIjIe kare, te pachI te artha zrAvaka-zrAvikAomAM phelAya. uparanA badhA ullekhethI pU. zrI hemacaMdrAcAryajI sahita tamAma AcAryazrIone vALanuM avRddhi-sthirIkaraNa kevalajJAna thayA pachI ja abhimata che e vAta nirvivAda ane niHzaMka puravAra thAya che. uparanI hakIkata uparathI eka mahattvanI bAbata e nIkaLI Ave che ke chellAM seMkaDe varasamAM thaelA pUjya AcAryAdi zramaNa munivaree mAtra eka vitarAgastavanI TIkAne ja AdhArarUpa gaNune kAgaLa, vastrAdi upara bhagavAnane vALa vinAnA ja citaravAnI prathA pADI dIdhI haze. je mArI A vAta barAbara hoya te citra zAstravihita thavA pAmyAM nathI ema kahevuM paDe. have pachI rajU thatAM vadhu javalaMta purAvAothI dIkSA vakhatathI vALanI avRddhinuM TIkAkAranuM vidhAna keTaluM anucita che te samajAI jaze. have pachI je TecanA, AMkha UghADI nAMkhe tevA, dalIla vinA cupacApa svIkArI levA paDe evA purAvA ApuM chuM. e vAMcyA pachI atizayanI vAta, dIkSA vakhatathI ja vALanI avRddhinI phelAelI joradAra havAnI vAta, baraphanI mAphaka ogaLI jatI lAgaze. chatAM meM prAraMbhamAM A lekhamAM ATalI lAMbI vicAraNA eTalA mATe karI ke te vAMcIne, ati
Page #149
--------------------------------------------------------------------------
________________ 84 ] [ tIrthaMkaradevanI kezamImAMsA pracalita joradAra mAnyatAmAM ATa Ave ane khIjuM zAstrAnI vAtAnI sAcI samaja prApta thAya. * uttarAdhanI noMdha :--dIkSAnA leAca thayA pachI nirvANu mRtyuparyaMta vALa vadhe che ke nathI vadhatA e aMgenI carcAchaNAvaTanA pUrvAdha pUrNa thayA. have dIkSA lIdhA pachI vALa avazya hatA, kevalIavasthAmAM hatA ane nirvANa-mRtyuparyaM hata paNa hatA e baMne vAtanuM joradAra samana karatA ati suspaSTa pAThAvALA uttarA rajU karu chuM paNa e pahelAM eka vAta jaNAvavI rahI gaI te jaNAvuM. dIkSA lIdhI tyAre paMcamuSTi leca karyo, pachI 12aa varasanI chadmasthAvasthA daramiyAna vALanu satata astitva hatuM evu' nathI samajavAnuM, tyAre teA sAdhunI jema lAca. thAya, pAchA vALa vadhe eTale pAchA vALanA leAca thAya, ema mAnIe te ja AcArAMganI ane camarendranA prasa'ganI vALanI vAta sa`gata ane kAI prazna UThAvI zake ke tIrthaMkarAne lAca karavAnA ' kalpa' che eveA zAstrAdhAra che ? enI sAme evA pratiprazna paNa thaI zake ke ' kalpa nathI' evA AdhAra che kharI ? bAkI have pachInA lekha vAMcaze eTale kalpanI vAtane sthAna ja nahIM rahe! lAca-kalpa zabdanu astitva ja khatama thaI jaze. 1. jo loca na kare teA bIjA tItha karanI vAta bAjue rAkhIe paNa RSabhadeva bhagavAnanA chadmasthakALa seMkaDo varasanA che, te temanA vALa nAnakaDA pADa jevaDA lAMbA-paheALA thaI jAya to e paNa kema kAma Ave?
Page #150
--------------------------------------------------------------------------
________________ * vibhAga-2 * uttarAdha zarU-- * atizayanI vAta ane vajranA prayoga ane vidhAnAne paDakAratA, temaja anya granthA, stavana-stAtrAdikamAM dIkSA vakhatathI ja vALa nathI vadhatA" evI kahelI vAtane cheda UDADatA, Aja sudhI jAheramAM nahI AvelA paNa niNaeNyAtmaka vAta jaNAvatA dIvA jevA suspaSTa pAThe rajU karu chu. 1. zuM tI karadeva jevI saveccu izvarI vyaktine mAthe leha (lAkhaMDI ) vajra te prayAga hAI rAke kharA ? kare kharA ? tIthaMkaradeva mATe chAje khareA? bhagavAna sahamata thAya kharA? sIdhI rIte teA ( eka apekSAe ) A prayAga zuM atizayanI svataMtratA ane prabhAvane cheda ja UDADI detA nathI vALa sadAne mATe na vadhe ema karavA mATe bIjI ghaNA zakti devA pAse hAya che te zuM te kAmamAM laI na zakAya ? are ! devAnI zakti zuM zuM na karI zake? chatAM jyAre vajranI vAta lakhI ja che tyAre vicAravAnuM sthAna Ubhu thayu che. 2. A pATho dIkSA vakhatathI vALanI avRddhine tathA samavasaraNamAM bhagavAnane vALa na hatA, AvuM mAnanAra pakSanA AcAryAMnI mAnyatAne paDakArarUpa ja nahIM paNa temanI mAnyatAne sarvathA khoTI TharAvatA pATha rajU karatAM sakheda du:kha thAya, du:khanuM kAraNa seMkaDo varasathI cAlI AvatI teenI dRDha-aphara mAnyatAne khATI kahevI paDe te che. ema chatAM eka vivAdAspada ane seMkaDA varasAthI dvidhAmAM rAkhatI bAbatane AkharI niya lAvavA hAya teA peTa chUTI vAta karyA sivAya upAya paNa zuM ? ethI ApaNA pUrvAcAryAM mATe lezamAtra echAza batAvavAne Azaya nathI ane hAI zake paNa nahi,
Page #151
--------------------------------------------------------------------------
________________ 86 ] [ tI "karadhruvanI kezamImAMsA ahIyA prathama huM. Agama zAstro paikI zrI AcArAMga, zrI aupapAtika vavAI ane zrI bhagavatIjI traNeya sUtreAnA mUla ane TIkAnA pAThA rajU karu chuM. chadmasthAvasthAmAM 'mArA mAthe vALa hatA' evI spaSTa vAta khuda bhagavAne zrImukhe ja jaNAvI che. te jaNAvatA atyanta mahattvanA ane mArI samajaNane pUrepUro Teko ApatA pADA, vaLI traNeya pAThAmAM sarvapira gaNAya evA pAThane paNa ahI rajU karIza. te uparAMta trIjI AITamamAM uparathI vAtane pUrA TekA ApanArA ane mAtra mAthAnA ja vALa hatA ema nahi paNa anAdikALathI zAzvata pratimAone zyAma vALa uparAMta dADhI, mUcha, nakhA paNa hoya che. enI aneAkhI, Azcaya'mAM garakAva karI buddhine stha`bhita karI de tevI (dADhI-mUchanI ApaNI jovAnI dRSTi je rIte TevAelI che enA kAraNe ApaNane prathama na game tevI ) vAtane rajU karatA pAThA ane tene lagatI vistRta vigate paNa darzAvIza. prathama chadmasthAvasthAmAM vALanA astitvane saMpUrNa TakA ApatA be sUtrapAThA joI laI e. prathama AcArAMga sUtranA ane pachI bhagavatIjI sUtraneA, ane pachI te pAThAnI samIkSA karIza. te karyA bAda kevalI avasthAmAM paNa ( samavasaraNamAM ) avazya vALa hatA, te vALa pAchA kevA hatA ? tenA aneka vizeSaNA sAthenA, jorazeArathI suspaSTa vAta jaNAvatA (vALa na hatA tevuM mAnanArAone sadaMtara mUgA karI detA ) pATha bhASAMtara sAthe ApIza.
Page #152
--------------------------------------------------------------------------
________________ tIrthakaradevanI kezamImAMsA ]. vALa aMgenA badhA pAThe eka sAthe vAMcavAnuM badhI rIte sAnukULa rahe eTale prathama AcArAMga sUtrane pATha rajU karuM chuM. chaghasthAvasthAne prathama purA vAMce mAthA upara gujarAtImAM "jaTiyAM" zabdathI oLakhAtA vALanA pramANano saMketa karatuM AcArAMga upadhAnazrata nAmanuM adhyayana-9, 6-1,gAthA 'AThamInuM mAtra ethuM caraNa joIe-- jUliyarAvapuoLe haiM (mUlapATha) (A bhagavAnanuM vizeSaNa che) TIkA-"sUSitapUvo -fsatapUrva rAsukAnAvimitta-canA: griAvati dA bhAvArtha:-anAryo eTale pApAcArI leke (chadmasthAvasthAmAM rahelA) bhagavAnanA mAthAnA vALane (trAsa ApavAnA hetuthI) pakaDIne bhagavAnanI kAyAne kheMcatA hatA. 1. juo Agodaya samiti (1972mAM) prakAzita AcArAMgasUtra, zIlAMkAcArya vihitavRtti, pRSTha 302 thI 304. (eka khulAse karuM ke suvA mAsikanA mArA lekhamAM trIje uddeze prathama sUtra vagere khoTuM chapAyuM hatuM ke, temaja sUtrapATha paNa presanI bhUlathI khoTA chapAyA hatA.) 2. agym ne saMskRta anuvAda TIkAkAre raju karyo che ane apuNyathI anAryonuM grahaNa karyuM che. 3. AcArAMganA pAThane zabdArtha na karatA bhAvArtha karyo che ane anya prakAzanomAM uparokta ja artha karyo che.
Page #153
--------------------------------------------------------------------------
________________ 88 ] [ tIrthaMkaradevanI kezamImAMsA A pramANe AcArAMga sUtrakAre dIkSA pachInI chavasthAvasthAmAM vALa hovAnuM spaSTa pramANapatra ApyuM. chavAsthAvasthAno camaredranA utpAta prasaMgano bIje ati prabaLa purA mahAmAnya, vaMdanIya zrI bhagavatIjI sUtra (zataka 3, u-2, sUtra-146, pR. 176 ) mAM asurendra camaranA utpAtane eka prasaMga neMdhAyo che. A kathAnA antanI eka ja paMkti bhagavAnanA mAthe niHzaMka vALa hatA" ema kaI Dhela pITIne jema kahe te rIte jaNAve che. A camara IndranuM dRSTAMta khUba ja rasika, AkarSaka, romAMcaka ane sAthe sAthe vAcakane vividha rIte preraNuM Ape tevuM che. amarendranI AkhI ghaTanA karUNAsAgara tAraka bhagavAna zrI mahAvIre khuda pitAne ja zrImukhe varNavI hovAthI A kathA asAdhAraNa rIte sanmAnya ane vajanadAra bane che. kemake A kathA khuda bhagavAne ja pitAnA ziSya gautamasvAmIjIne kahI batAvI che, ane e vAtanA saMdarbhamAM "mArA vALa kevI rIte kaMpI UThayA" e vAta bhagavAne pote ja zrImukhe jAhera karI che. A kathA A lekhanuM kada vadhI na jAya, tethI vALanuM astitva samajavA pUrata kathAne jarUrI muddAsara bhAga ja Apa ati anivArya hovAthI te jaNAvuM chuM. (Akho prasaMga adhikRta vyaktioe na vAMce hoya te jarUra vAMce): : jainadharmanI vaizvika (brahmAMDa) bhUgaLanI dRSTie devagatistha de mAtra AkAzamAM ja nathI, paNa ApaNI dharatI
Page #154
--------------------------------------------------------------------------
________________ tIthaMkaradevanI kezamImAMsA ] [ 89 nIce pAtAlamAM paNa che eTale devA nIce paNu che, ane amo mAIla dUra Udhva AkAzamAM paNa che. nIcenA devAne Rddhi-siddhi vaibhava uparanA AkAzanA vimAnavAsI devA karatAM ghaNA e che, eTale ochA zrImatane potAnAthI vadhu zrImatanI zrImaMtAI vaibhava joI IrSyA adekhAI jAge e svAbhAvika che. mAnavajAtane A AsurI tattva zAzvatakALathI pIDI rahyuM che. devalAkamAM devAmAM paNa AvA tattvA bhAga bhajavatAM hAya che. ahIyA asura carendrane uparavALAnI irSyA thaI ke mAre mAthe vaLI A kANu ? have vAMcA (camarendranA ) AkhA rAcaka prasaMga have bhagavAna mahAvIra te ghaTanAne varNavatAM kahe che ke gautama ! mArI dIkSAnuM 11 mu varasa cAlatuM hatuM tyAre banelI eka ghaTanA kahuM te sAMbhaLa !" pAtAlavAsI camarendra nAmanA asuranA indra tAjo ja devabhavanamAM janmyA, tene peAtAnA Rddhi vaibhava joyAM, devAne ' avadhi' nAmanu' vizALa parAkSa jJAna haiAya che, eTale ene teA prApta thaelAM jJAnanA netrathI vizALa vizvane jovA mATe jhaDapathI najara DhADAvavA mAMDI. upara AkAza tarapha najara nAMkhI te tyAM ene vaimAnika nikAyanA saudhama vimAnamAM zakra indrane joyA. enu rUpa, vaibhava, Rddhi-siddhi, ThakurAI zvetAMnI sAthe ja irSyA-amathI saLagI UThayo, ane mArA mAthe vaLI A kANu ? mArI samagra tAkAtathI enI khabara laI nAMkhuM. tenA parivAra vacce joyA pachI mArAthI rahevAtuM nathI ema khelyA. tenA sevakAe <"
Page #155
--------------------------------------------------------------------------
________________ 90 ] [ tIrthaMkaradevanI kezamImAMsA baLiyA sAthe bAtha na bhIDavAnI salAha ApI, jIvane jokhamamAM na mUkavA kahyuM, paNa ene sattA-vaibhavane naze caDhayo, pachI e mane zene? chatAM sAMbhaLIne tene thoDI ciMtA te thaI eTale ene thayuM ke kaI mahAtmAnuM zaraNuM laIne jAuM te pachI vAMdho na Ave, evI mati sUjhI. jJAnathI jotAM jotAM bhagavAna mahAvIrane joyA, dUrathI vaMdana karyuM. pachI potAnA sAthIonA vAtanI sadaMtara avagaNanA karI bhAI nIkalyA. rakSA mATe bhagavAnane page lAgI, zaraNuM svIkArI, sahAya yAcI AkAzamAM ekadama UDIne saudharma indranA vimAna pAse pahoMcyo, kuceSTAo zarU karI pachI saudharma IndranI sabhAmAM jaI hAkaTA-pAkoTA pADavA mAMDyAM, tucchakAre-apamAna karyA, azrAvya veNa uccArI paDakArA karyA, samajAvavA jatAM vadhu uzkerAye. banne joyuM ke have AvA abhimAnanI bhAMga pIdhelA mATe caudamA ratana (zikSA) sivAya raste nathI. InDe jhaTa laIne vA (IndranuM rakSA mATenuM AkharI zastra) hAthamAM lIdhuM ane camarendra upara cheDayuM, bhayaMkara javALAe choDatA vajane jotAM ja muThThI vALIne amarendra bhAgye. have mAruM zuM thaze? kema bacavuM? te ciMtA thaI paDI eTale jatI vakhate svarakSA mATe, gautama! jema eNe mAruM zaraNuM lIdhuM hatuM, tema pAchA AvatAM paNa pharI bhagavAnanAM caraNa e ja mAruM zaraNa" ema vicArIne jhaDapathI doDIne mArA paga vacce besI gayA. bIjI bAju zakra Indra avadhijJAnane upaga mUkI joyuM ke amarendra ane vAnI sthiti zuM che? jotAM ja,
Page #156
--------------------------------------------------------------------------
________________ tIrthaMkaradevanI kezamImAMsA ] J 91 are ! are ! camarendra te tenA ghara tarapha javAnA badale A te mArA bhagavAna pAse jaI rahyo che, ane bhagavAnanA caraNamAM pahoMcatA mAruM vaja camarendra joDe te athaDAze paNa camarendra sAthe mArA bhagavAnane paNa athaDAI paDaze te mArA bhagavAnanuM zuM? dhrAsake paDyo, citkAra karI UThayA. hAMphaLA phAMphaLA bhayaMkara ciMtAmAM mUkAelA Indra AMkha mIMcIne vidyuvege doDyA. he gautama! palakArAmAM ja divyagati vaDe Indra mArI pAse deDI AvyA. amarendra te vajathI bacavA mArA paga vacce bharAI gaye, vaja mane athaDAvavAnI taiyArImAM ja hatuM tyAM ja mArI najIka AvI pahoMcelA Indra vajAne hAthathI pakaDavA tIvra vegathI hAtha UMco karI jerathI trApa mArI, te vakhate havAmAM dabANa vadhatAM e havA jorathI mArA zarIra sAthe athaDANa ane e vakhate gautama! "mArA vALanA agra bhAgo thara thara thara kaMpI UThacA ! vAcaka! bhalabhalAnI AMkha UghADI nAMkhe evI uparanI pitAnA ja vALanI vAta khuda bhagavAne ja jyAre kahI batAvI te have tarka ke dalIlane zuM sthAna rahe? be hAtha joDI natu mastake sahune svIkAryA sivAya cAle tema che kharuM? - have uparanI ja vAtane zrI bhagavatIjI sUtra-zAstrane nimna purA paNa vAMcI le- mUlapA-vicAruM jovA mukTivA de ne
Page #157
--------------------------------------------------------------------------
________________ 92 ] [ tIrthakaradevanI kezamImAMsA TIkA-gatinona kvajhA mune vAtatpanno:musstthivaatsten muSThivAtena kezAgrANi vIjitavAn' || prakAzita bhagavatIjI che. 3, u. 2 [ juo Agodaya samiti-sutra 145, pR. 176 ] uparanI vAta upara mArI samIkSA-AcArAMga sUtrakAre vALa havAnuM pramANapatra spaSTa ApyuM, paNa te ghaTanA dIkSAnA bIjA ja varase banI hovAthI te aMge ghaDIbhara savAla bhale na UThAvIe paNa A camarendranI vAta bhagavAne je kahI tyAre bhagavAne ja gautamane kahyuM ke gautama mArI dIkSA pachInAM 11mAM varase A ghaTanA banI hatI. jo ke varNavI che kevalI thayA pachI, eTale yadyapi hakIkata satya ane niHzaMka hevA chatAM A ghaTanA ApaNane gaMbhIra vicAramAM mUkI de tevI che. kemake 11 varasa sudhI bhagavAne vALa kADhayA na hoya evuM kema bane? na kADhe te vALa vadhIne jaMgalanA tApasa-jogIonI jema lAMbI lAMbI jaTAo ja thaI jAya, paNa te rIte vadhyA nathI, vadhavA devAya paNa nahIM. te ApaNe zuM nakkI karavuM ? te nakakI e ke chadmasthAvasthAmAM vALanI hAni-vRddhi thatI hatI ane e kAraNe bhagavAna sAdhunI jema ja loca karatA rahyA haze ja. AthI vItarAgastavanA TIkAkAranI vAta sAthe kaI meLa maLatuM nathI. 1. AdhasthAvasthAmAM vALane leca vAraMvAra thatuM hatuM ane devanI sahAya hatI nahi, eTale vALa suvyavasthita ane sthira prakAranA na hoya. leca karyo hoya tyAre vALa na hoya.
Page #158
--------------------------------------------------------------------------
________________ tIrthakaradevanI kezamImAMsA ] ( 93 have TacanA yathArtha ane AkharI purAvA vAMca chadmasthAvasthAne be purAvA rajU karyA, have AgaLa vadhIe. have je vAta rajU karuM chuM te pilA be purAvAne paNa oLaMgI jAya tevI, kalpanA na karI zakIe evI che. A vAta chadmasthAvasthA pachInI avasthA eTale kevalI avasthAnI che. te zuM A avasthAmAM vALa hatA kharA? hA, nizcita hatA, pachI te samavasaraNamAM dezanA ApatA hatA tyAre paNa bhagavAna vALavALA ja hatA. jyAre baMne avasthA (chaghastha ane kevalI)mAM vALa sAbita thAya che tyAre have tIrthakaro mATe abhUtapUrva vidhAna karI zakAya che ke tIrthakarene dIkSA vakhatanA paMcamuThThI leca vakhate vALa kADhI nAkhyA bAda navA vALa AvI jAya te pachI (chadmasthAvasthA mATe vikalpa dhyAnamAM rAkha) kevalajJAna na thAya tyAM sudhI hoya ke na paNa hoya paNa kevalI thayA pachI te bhagavAna mele na jAya tyAM sudhI avirata-satata vALavALA ja hoya. A mATe DiDima jerArathI Dhela pITate prathama aupatikasUtra-zAstrane purA ApIza. pachI atisanmAnya zrI bhagavatIjI sUtrane purA rajU karIza. baMne sUtra Agama grantha che. baMnenA TIkAkAra pU. zrI abhayadevasUrijI che. emaNe prathama TIkA aupapAtikanI karI che ane te pachI emaNe bhagavatIjInI TIkA karI che. opapAtika mUlamAM je pATha che te ja pAThanI sAkSI bhagavatIjImAM ApIne mAthAnA vALa kevA hatA? AkAra-prakAre kevA hatA? keTalA pramANamAM hatA? tenuM kadI ApaNe kalpI ja na zakIe evuM varNana karyuM
Page #159
--------------------------------------------------------------------------
________________ 94 ] [ tIrthaMkaradevanI kezamImAMsA che. A varNana aupacArika ke kAvyanI daSTie karyuM haze evuM samajavAnuM nathI paNa samavasaraNanA varNanane prasaMga AvatA vAstavika rIte yathArtha varNana karyuM che. papAtika Agamane pATha joIe- (2) mubamogarA (2) fmana (2) 4 (athavA tai4) (4) jamDha (") padamamarAjaniniyua (da) niriya (7) jhurica (8) vAdiLAva-mudra lig ( [ sUtra 10, pR. 30. prakA. bhurAlAla paMDita bhagavAnanA mAthAnA vALa kevA hatA? e mATe ekAda be nahi paNa pAThamAM khAsa sAta-sAta vizeSaNe vAparyA che. sUtramAM namutthaNuM sUtranAM ja vizeSaNo jaNAvIne bhagavAnanA dehanuM varNana karatAM mAthAne ane te sAthe mAthAnI uparanA vALane prasaMga AvatAM tenuM varNana karatAM uparanAM vizeSaNa darzAvyAM che. mUla saha TIkAno artha-kaI vastu joIe eTale prathama khyAla e vastune raMga ke che te najare caDhe eTale ahIMyA bhagavAnanA vALa kevA raMganA hatA te jaNAvatAM zyAma raMgavALI vastuonAM vizeSaNa dvArA samajAvyuM ke AnA jevA e kALA hatA. prathama mumora nAmanA ratnanI upamA ApI. A ratna atyanta zyAma hevAthI upamA mATe A rana pasaMda 1. bhujamocaka ratnanI kaI jAta che te zedhavuM rahyuM.
Page #160
--------------------------------------------------------------------------
________________ tIrthaMkaradevanI kezamImAMsA ] [ 95 karyuM. pachI umA eTale eka jAtanuM jIvaDuM. jene raMga kALe hoya che, tenA jevA athavA kelasA jevA zyAma, kALA bhamarA athavA nIlavikAra-jI jevA-gaLI jyAre zyAma hoya te vakhatanI zyAmatA athavA bhramara ke masI jevA zyAma, AnaMdita bhramarenA samUhanI chAyA jevI zyAma lAge tevA, TUMkamAM A badhI vastuo jevA kALADuma bhagavAnanA vALa hatA. vaLI barachaTa hatA ke mulAyama hatA? te kahe che ke snigdha hatA. vAcake! have pachInA traNa vizeSaNane artha barAbara dhyAnapUrvaka vAMco zuM vALa thaDA hatA, chUTAchavAyA hatA ? te kahe nA, vALa nirita eTale nibiDa eTale ke ekadama bharacaka hatA. pachI ati upayogI mahattvanuM vizeSaNa kuMtrita lakhyuM che. eTale vALa goLa goLa AkAra letA hatA. goLAkare eTale (sAtaDAnI mAphaka ) gUMcaLiyA hatA. e gUMcaLiyA kevI rIte ema prazna uThe tyAre tenA samAdhAna mATe sUtramAM ja lakhyuM ke dakSirra UgyA hatA, eTale ke sprIMganI 1. gaLI amuka avasthAmAM atizyAma hoya che. nelane artha bhASAMtarakAroe gaLI karyo che, ethI huM paNa ene ja anusaryo chuM. 2. dareka dharmavALA pitAnA ArAdhyadevanI mUti kevI banAvavI, tenuM svarUpa nakkI kare che ema ApaNe tyAM jinamUrtinuM mastaka kevuM rAkhavuM? te mATe saMghe nakkI karyuM ke vALavALI ja mUrtio banAvavI paNa vALa kevA banAvavA ? tyAre uvavAI, bhagavatIjInAM varNana mujaba sAtaDA jevA ghugharALu vAMkaDiyA banAvavA evuM nakkI thayuM hatuM. be hajAra varasa AsapAsanI lagabhaga tamAma mUrtio evA ja vALavALI maLe che ane Aje e prathA lagabhaga cAlu che.
Page #161
--------------------------------------------------------------------------
________________ | tIrthaMkaradevanI kezamImAMsA mAphaka athavA meTI mUtiomAM mAthA upara jevA AkAre hoya che, te rIte hatA eTale jamaNI taraphathI laI 'DAbI tarapha vaLAMka letA hatA. ATalAM vizeSaNe sUtrakAre vAparyA. have tenI thoDI samIkSA-tAravaNI karI laIe-- - samIkSA-eka vAta najara samakSa rAkhIe ke 42 mAM varase bhagavAnane kevalajJAna thatAM kevalI thayA hatA. kevalI thayA eTale samavasaraNamAM dezanA ApavAne kAryakrama cAlu thaI gayuM hatuM. prazna thAya ke upara aupapAtika sUtramAM je varNana karyuM te kyAranuM samajavuM? te A varNana kevalI avasthAnuM che e nirvivAda ane niHza ka bAbata che. paNa cakkasa varSa ke aMdAja kahI zakAya te kaI purAvA malyo nathI. paraMtu anumAna karIe te pa0 varasanI AsapAsanuM hovuM joIe. ATalI moTI ummaravALA bhagavAnanA vALa juvAna mANasanA jevA kALA bhammara, bharacaka hoI zake che, evI Azcarya janaka vAta lAge paNa daivika zaktine sparza emAM jyAre thAya pachI kaI vastu azakya che? sAmAnya rIte de bhagavAna 1. vALa pradakSiNAvartI rIte rahe te sArA gaNAya tethI vALa jamaNI tarapha sAtaDAnI jema vaLAMka letA hoya che. sAmudrika zAstranI dRSTie joIe to te zubha-prazasta cihna gaNAya che. 2. bhagavAnanI pratimA kaI avasthAnI batAvavI ? tyAre lakhyuM che ke vRddhAvasthAnI nahi paNa yuvAvasthAnI batAvavI jema bhagavAna mahAvIranI mUrti bhagavAna bhale ura varasanA thayA hatA paNa mUti yuvAvasthAnI ja batAvavI, jethI darzakone AhalAda upaje, bhAva vRddhi jAge e Azaya mukhya che eTale sthApanA nikSepa mATe zAstra-niyama viruddha keTalIka chUTo ApaNe svIkArI che.
Page #162
--------------------------------------------------------------------------
________________ tIrthaMkaradavanI kezamImAMsA ] | [ 97 yuvA jevA suMdara, sazakta, darzanIya lAge te khyAla rAkhIne pharaja bajAve che. uparanI vAta vAMcyA pachI AnI sAme keIne zaMkA karavAnuM, savAla uThAvavAnuM ke na mAnavAnuM kAraNa nahIM rahe. hAtha kaMkaNane ArasI jevI vAta hoya tyAM zuM kahevAnuM hoya? have bhagavatIjI sUtrane prathama purA joIe upara papAtika sUtrane muzamogA pATha je A che e ja pATha bhagavatIjI sUtranA prAraMbhamAM ja bhagavAna mahAvIra kevA mahAna hatA e kahevA mATe pAMcamA mUlasUtramAM suprasiddha mutyu sUtra jevI stuti karIne "samavasaraNa varNaka" sudhI varNana karavAno Adeza karyo, enA anusaMdhAnamAM bhagavatIjI sUtrane pATha punaH Apa jarUrI lAgavAthI pU. abhayadevasUri mahArAje aupapAtika sUtramAM bhagavAnanA dehavarNane je hRdayaMgama adhikAra Ape che te ja adhikAra punaH emane bhagavatIjInI TIkAmAM zabdazaH uddadhRta karyo che. prastuta pATha aupapAtikane je pATha upara Ape che tene anusarate ja hovAthI te pATha ahI pRSTha 98 mAM nIce 'TippaNumAM Ape che. 1. bhagavAnanA mAthAnA vALa kevA hoya tenuM AbehUba varNana karato paMcamAMga zrI bhagavatIjI sUtrano pATha ahIM pRSTha 98mAM TipaNamAM Avyo che. keza. 7
Page #163
--------------------------------------------------------------------------
________________ 98 ] { tIrthakaradevanI kezamImAMsA AvA uttama guNavALA bhagavAna aSTamahAprAtihAryanI zobhA-ddhi sAthe pravacana ApavA (rAjagRha nagaranA) 'guNazIla caityanA devakRta samavasaraNamAM padhArI rahyA che tyAre bhagavAna kevA sarvottama guNasaMpanna hatA, e vAta kahIne teozrInuM opatikamAM mAthAthI paga sudhInuM zreSTha varNana karyuM che. te paikI prathama "zirokavavA* " vizeSaNa lakhyuM eTale mAthAnA vALanuM varNana karatAM (punaH karelI noMdhamAM) "vALa juvAna mANasanA jevA, ekadama kALA bhammara jevA, bharacaka, ghugharALu-gUMcaLiyA ke vAMkaDiyA eTale ke strIMga ke sAtaDAnA AkAre jaNAvyA." e jaNAvIne zAstrakAre teozrInA zarIranuM mAthAthI paga sudhI varNana karyuM, ane te pachI lakhe che ke- sa ca bhagavadvarNaka evam-" bhuyamoyagabhiMganelakajjalapahaTThabhamaragaNaniddhanikurumbaniciyakuMciyapayAhiNAvattamuddhasirae" bhujamocako-ratnavizeSaH bhRGgaHkITavizeSo'GgAravizeSo vA naila-nIlIvikAraH kajjalaM-maSI prahRSTabhramaragaNa:pratItaH eta iva snigdhaH-kRSNacchAyo nikurumbaH-samUho yeSAM te tathA te ca te nicitAzca-niviDAH kuJcitAzcakuNDalIbhUtAH pradakSiNAvarttAzca mUrddhani zirojA yasya sa tathA / [ vyAkhyAprajJaptiH abhayadevIyA vRttiH 1 zatake 3-2, vIravanasUtra 1] 1. A sthaLa 2500 varasa upara magadha dezanI rAjadhAnI rAjagRhamAM hatuM. * vaLe eTale vibhAga,
Page #164
--------------------------------------------------------------------------
________________ tIrthakaravAnI kezamImAMsA ] [ 99 AvA bhagavAne samavasaraNamAM birAjI parvadA samakSa dezanA ApI. A varNanathI spaSTa thAya che ke samavasaraNamAM bhagavAne prathama dezanA zarU karI te vakhate bhagavAnane vALa alpa nahi paNa bharacaka, gheLA ke kALA-dhoLA mizra nahIM paNa atyaMta zyAma, TUMkA nahI paNa zobhe tevA pramANasara arthAt juvAna dha jevA mANasane hoya tevA hatA. AthI eka vAta nizcitarUpe spaSTa thAya che ke bhagavAna jIvyA tyAM sudhI hAnivRddhi vinAnA sadAyane mATe avasthita karavAmAM AvelA vALavALA ja hatA. A vALa eka ja sarakhA (daivika prabhAve) rahyA hatA. leca prathA chadmasthAvasthAmAM hatI. kevalI banyA pachI svarganA IndranA prayAsa ane prayoga pachI e prathA kAyama mATe baMdha thaI ane sAthe sAthe sadAne mATe vALa vagerenuM sthirIkaraNa thayuM, tethI sAcI rIte vALa aMgenA avasthita atizayanI zarUAta ahIMthI thAya che. prazna--uparokta lekhamAM mAthAnA vALa aMge ThIka ThIka carcA thavA pAmI paNa dADhI, mUcha ke nakhanA vAtanI carcA karI nathI te e aMge zuM samajavuM? uttara-prathama mukhyatA mastakanA vALanI heya che eTale e karI, paNa gauNapaNe e vAta dADhI, mUchane paNa lAgu paDe che eTale bhagavAnane kevalajJAna thatAM mAthAnA vALanI jema dADhI-mUchane paNa indradeva suzobhita ane suMdara lAge te rIte maThAre che ane pachI traNeyane avasthita banAve
Page #165
--------------------------------------------------------------------------
________________ 100] [ tIrthaMkaradevanI kezamImAMsA che. kevalajJAnanI prAptinA divase deve vALane je rIte jevA suzobhita kare pachI te ja rIte ja tevA (hAni-vRddhi vinAnA) nirvANa-mRtyuparyanta rahe ema samajavuM rahyuM. . prazna-dADhI-mUchavALA bhagavAna zobhe kharA? gRhastha jevA na lAge? saMsArI ane sAdhu baMne sarakhA banI na jAya? ane e gamaze kharuM? uttara ApaNe tyAM paradezathI AyAta thayelI cAla pramANe lokamAM 60-70 varasathI dADhI-mUcha rAkhavAnuM gamatuM AkayalAla nathI, e azobhanika ane aneka rIte naDatararUpa lAge che. zaherI lokemAM te puruSatvanA pratIkarUpe dADhI-mUchano rivAja lagabhaga nIkaLI gaye. reja ApaNe hajAro puruSe dADhI-mUcha vinAnA jotAM hoIe, e dazyane tIvrasaMskAra ApaNI AMkhane paDyo hoya, tyAM nA (dADhI-mUchane) vidhI AviSkAra keIne game khare? na ja game, ema chatAM zAkta vAstavika paristhitinI avagaNanA paNa kema thaI zake ! mahAnubhAve ane vAcake! tame sahune vadhu spaSTatAthI samajAya mATe punarAvRttine deSa vaherIne paNa vistArathI A lekha lakhe che. A lekhathI tame vAMcI AvyA ke paMcamuSTi loca karyA pachI paNa vALa UgavAnI prakriyA avazya cAlu hatI ane A prakriyA pUrA chadmasthakALa sudhI rahI hatI. bhagavAnane kevalajJAna thatAM teozrI bAhyAbhaMtara vaibhavanA svAmI banyA. deva-devendro cakavaryAdi rAjA-mahArAjA ane prajAthI pUjAtA thayA. A kakSA eTale mAnava saMsAramAMnI chellAmAM chellI
Page #166
--------------------------------------------------------------------------
________________ tItha karadevanI kezamImAMsA ] | 101 kakSA, A puNya eTale chellAmAM chellI koTinuM sarvocca puNya. AvI kakSAe pahoMcelA bhagavAnane chadmasthAvasthAmAM vALa Uge, loca vaDe pAchA kADhe te barAbara, paNa A prakriyA jo kevalI avasthAmAM paNa cAlu rahe te badhI rIte anucita hatuM. A avasthAmAM locanI upAdhi huve zA mATe hovI ja joIe ? jo chadmasthakALanI locanI prathA kevalI avasthAmAM cAlu rahe tA bhagavAnane teA jo ke kazI takalIpha ke vicAravAnuM na hatuM paNa loca thAya tyAre bhagavAna vALa vinAnA eDiyA lAge. te indrAdika devAne ane daka-lokeAne svAbhAvika rIte ja na game, vaLI tItha kara lokeAttara (lokathI upara uThelI ) vyakti che eTale teozrInI maryAdA aneAkhI hAya che, eTale devendrone thayuM ke mArA bhagavAna vALa vinAnA te kaI zeAle ? mane ja na game teA bIjAne jovA kema gamaze ? have te sAkSAt tIkara banyA eTale have teA emanuM darzana karIne loke bhAvivabhAra banI jAya, animeSa nayane joyA ja karavAnuM mana thAya evuM hovuM joi e. e UghADuM satya che ke mukhanI zAbhA vALathI ja che, eTale indra mahArAjAe bhagavAnanA vALa kevalajJAna thayu. tyAre je hatA tene ja daivika zaktithI maThArIne jarUriyAta lAgI te pramANe vyavasthita karyAM. have te atyAre je rIte vALane AkAra (zepa) Apaze te jAtanA vALa mRtyuparyanta rahevAnA eTale indre peAtAnI ametradaivika zaktithI bahu ja vicArapUrvaka bhagavAnanA vALane vaLAMka ApI suvyavasthita karyAM. vALane ghero zyAma raMga, bharacakapaNuM, sAtaDAnA vaLAMka jevA vAMkaDiyA-gUMcaLiyA badhuM ja karI
Page #167
--------------------------------------------------------------------------
________________ 102 ] || tIrthakaradevanI kezamImAMsA nAMkhyuM. dADhI-mUchanA vALane paNa vyavasthita karI tenI vRddhine sthigita karI nAMkhI. IndranI A zAzvata pharaja-maryAdA che. ethI ja kRtakRtya ane lokettara gaNAtA evA tIrthakare paNa Indrane tema na karavAno InkAra karatA nathI ane karavA de che. A eka ja nAnI chatAM mArmika ghaTanA e 'ciMtana karavA jevI bAbata che. vAcake ! kevalI bhagavaMta ane te dADhI-mUchavALA A racanA ApaNane game kharI?, haragija nahi. dADhI-mUcha kevA adarzanIya-kharAba lAge ! paNa have zAstranI vAtane svIkAravI rahI ane ApaNI samajane pheravavI rahI temaja aNagamatI vAta gamADavI ja rahI. upara jaNAvelA prabaLa, akADhya, nirvivAdapaNe jvalaMta 1. A eka ghaNuM sUcaka bAbata che. e upara vadhu lakhI zakAya tema che. prazna e udbhave che ke kRtakRtya evA tIrthaMkarade, lekenI icchAne saMtoSavA zArIrika zaNagAra kema karavA de che? bhale vALa vinAnI paNa kaMcanamaya tejasvI kAyA zuM darzakone saMtoSI zake tema na hatI ? lakattara gaNAtI vyakti paNa lekanI bhAvanA khAtara zarIrapudgalane subhita banAvavA indrane sahakAra Ape, e vyApaka daSTi ane UMDANathI vicAra karavA prere tevI bAbata che. te 2, jaMgI pramANunI zAzvatI seMkaDo pratimAo anAdikALathI mAthAnA vALa ane dADhI-mUchanA vALavALI ja che. vAcako ! AvuM svIkAravA tamArA dila ane dimAgane keLave ja chUTake che.
Page #168
--------------------------------------------------------------------------
________________ tIrthakaradavanI kezamImAMsA ] [ 103 evA purAvA joyA pachI huM nathI mAnatA ke anya tarkavitarkane sthAna rahetuM hoya? chatAM vAcake vicArI zake che ane savAla paNa uThatA hoya te jarUra mane lakhI zake che. jethI mArI dhAraNuM yogya che ke nahi tenI mane samaja paDaze. prazna-anupama TIkAkAra pU.A. zrI abhayadevasUrijIe baMne sUtre upara TIkA lakhatI vakhate temaNe vALanI avRddhine niyama kevalajJAna sAthe ja jyAre jaNAvyo tyAre paMcamuSTi loca pachI tarata ja devAtizaya ke vajI prayoga dvArA sadAne mATe avRddhi thAya che, e vAta zuM emanI sAme (zAstradvArA) hatI ja nahi? uttara-ene javAba huM zuM ApI zakuM? prazna-bIjI vAta e ke jyAre aupapAtika ane bhagavatIjI AgamanA mUlapAThone prabaLa AdhAra hatuM tyAre te uparathI e yugamAM zuM kALA vALavALAM 'citra AlekhAyAM haze kharAM? uttara-saMbhava che ke kadAca banyAM paNa hoya. paNa tevAM prAcIna citro ja maLatAM na hoya te prAcInakALanI parekSa bAbatane cakkasa javAba Aje mArAthI zI rIte ApI zakAya? prazna-zuM prastuta lakhANanA AdhAre bIjA keI mAdhyama upara gUMcaLiyA ke vAMkaDiyA vALavALI mUtio banI haze kharI? 1. bAramI zatAbdI pahelAnA kAgaLanAM citro ApaNe tyAM uplabdha thayAM hoya evuM jANavAmAM nathI.
Page #169
--------------------------------------------------------------------------
________________ [ tIrthaMkaradevanI kezamImAMsA uttar--hA, jarUra banI che. dhAtu, paththara ke kASThAdikanAM mAdhyama dvArA seMkaDA mUrtie be hajArathI vadhu varaseAthI banatI rahI che. bhUkharA-kALA paththara upara ane Arasa paththara uparanI meATI mUrti e jue, te te mUrti upara vALAnI suMdara racanA samagra mAthA upara karelI hAya che. AvI se'kaDA mUrti A jaina daherAsarAmAM. myujhiyameAmAM ( ane anyatra ) pratiSThita thaelI che. bhUtakALamAM jo vAnI vAtane mAnavAvALA varga hAta tA meDiyA mAthAnI mUrtio karAvanAro vaga paNa kadAca UbhA thayA hAta, paNa tadna eDiyA mAthAnI mUrti AjasudhImAM ekeya prApta thaI nathI, te eka sukhada bAbata che. 104 ] prazna--kadAca vAcakA prazna kare ke vALa karavAnI prathA sthApanAnikSepamAM eTale paththaranI mUrtimAM paNa apanAvavAmAM AvI cUkI che. caturvidha zrIsaMghe khUba ja Adara, bahumAna ane zraddhApUrvaka svIkArI lIdhelI che. pachI kalara citrA vALavALAM karavAmAM bAdha rahyo ja kAM ? uttar--vAta sAcI che, paNa varasAthI vALa na hAvAnI rUDha mAnyatAnA mana-magajamAM bhArebhAra jAmI gayelA khyAlone dUra karavA ane bhaviSyamAM vALa vinAnAM citra joIne virodha karavAnuM ke vidha dRSTi dAkhavavAnuM kAraNa na rahe mATe samAjanA badhAya aMgone vizvAsamAM levA temaja bIjI keTalIka jarUrI khAkhatAnuM avanavuM jANapaNuM thAya, vicAravAnI dRSTinu phUlaka vadhe ane kAIpaNa bAbatamAM taTastha dRSTie vicAravAnI kSamatA keLavAya e mATe lekha lakhyA che. ane emAM uparAkta vAtA
Page #170
--------------------------------------------------------------------------
________________ tIrthakaradevanI kezamImAMsA ] | 105 thoDI theDI TapakAvI che, ema karavA jatAM lekhanuM kada ghaNuM vadhI javA pAmyuM che, pAcho mAro dIrghasUtrI svabhAva bhege bhaLe eTale laMbANa thaI ja jAya. prazna-prAcInakALamAM pAchaLanA bhAga sAthe AkhuM mAthuM vALanA sUcaka sAtaDAnA aMka jevA goLa goLa AkArethI bhareluM karavAmAM AvatuM hatuM, jyAre chellAM lagabhaga 500-600 varasathI mUtiomAM moTAbhAge kapALa uparanA bhAgamAM jevI jevI mUrtinI sAIjha hoya te te rIte mAtra traNa, pAMca ke tethI vadhu vALanI lAIne (maNikA) karI mAthAne zikhAsthAnIya vacale bhAga ane pAchalo bhAga badhe beDiye ja rAkhe che te ema kema? * uttara-samagra mAthA upara vALa batAvavAnI prAcIna paraMparAne jainasaMghe (vadhu pramANamAM) kyAre tilAMjali ApI haze? kyA kAraNe ApI? vALanI prathA mAthAmAM kevI kevI rIte palaTAtI gaI aDadhuM mAthuM vALavALuM ane aDadhuM piNuM mAthuM beDiyuM banavA mAMDyuM. te pachI chellAM 600 thI vadhu varasothI mAthAnA agra bhAga upara maNikA-maNakA jevI traNa ja 'laTa 1. Aje te mAthAnA vALa ke maNikA pradakSiNAvarta, sAtaDAnI jema ke sthApanAcAryanI rekhAonI jema karavA joIe, je prAyaH kaI karAvatuM nathI. kArIgara prAyaH karatA nathI, lakhoTAnI jema goLa-goLa maNakA banAvI de che. jevo joIe tevo ghATa ke aMdarane dekhAva thata
Page #171
--------------------------------------------------------------------------
________________ 106 ]. | tIrthaMkaradevanI kezamImAMsA amara kema banI gaI e badhI bAbatenI carcA-vicAraNA karavAnuM ahIM mulatavI rAkhuM chuM. e vAta jaNAvuM ke mArA pUjya gurudeve hastaka aMjanazalAkA mATe zarUmAM je mUrtio bharAvarAvI temAM meM moTAbhAganI saMpUrNa vALavALI banAvarAvI ane jayapura, amadAvAda sthaLanA zilpIone paNa pUrA vALavALI mUrti karavA tAkIdI karI eTale chellAM paccIsa varasamAM sAro evo vega AvyuM ane mAthAmAM pUrA vALavALI mUtio bharAvavI zarU thaI gaI che ane kalAkArane paNa A paddhati khUba ja gamI gaI hatI, paNa duHkhada bAbata e che ke haju keTalAka AcArya- pravaramAM vALathI mUrtinI mukhamudrA keTalI bhavya, AkarSaka nathI. aMjanazalAkA karanArA AcArya bhagavaMtanI thoDI upekSA, kAM zilpa aMgenI ochI jANakArI, mUtizilpane joIe tevA abhyAsane abhAva vagere kAraNe matizilpanI keTalIka siddha praNAlikAo tUTI gaI che te khedanI vAta che. samaya maLe gujarAtanA chellAM 30 varasathI navAM taiyAra thaelAM mUrtizilpIonAM jayapura, DuMgarapura, makarANuM vagere sthaLe taiyAra thatI mUrtio aMge samIkSAtmaka lekha ane dhAtunI mUrtinI eka vakhatanI unnati ane Aje thaelI avanati vagere upara paNa thoDuM lakhavA icchA che. je koI vidvAne A bAbatamAM zodha-saMzodhana karyuM hoya te jarUra jaNa. 1. mArA saMpAdita bahumUlya grantha "tIrthakara bhagavAna zrI mahAvIranA citrasaMpuTamAMnuM paheluM bhagavAna zrI mahAvIranA citranuM mastaka juo.
Page #172
--------------------------------------------------------------------------
________________ tIrthaMkaradevanI kezamImAMsA ] [ 107 ane suMdara lAge che te jovAnI dRSTi-jJAna vizeSa na heAvAnA kAraNe athavA varasethI cAlI AvatI rUDha prathAne jyAre cheDavA taiyAra nathI tyAre temanI samaja mATe temane mubArakabAdI ! Azcaya e thAya che ke aMjanazalAkA mATe hajArA mUrti e AgaLa paDatA gaNAtA moTAbhAganA AcAryae bharAvarAvI. A mUrtie uparanA mAthAnA vALa te pUrA hAya ke AgaLanA bhAga pUratA hAya paNa jayapuranA kalAkAro kALA raMgathI ragIne ja mAkale che, aneke te joI che, paNa huM nathI mAnatA ke kAI AcAryae ke khIjAee vAMdhA uThAvyeA hAya paNa e tarapha vizeSa khyAla ke lakSya ja jatuM na heAya tyAM zu' thAya ! kAraNa eka ja ke A mATe tA AMkha ane mana bane TevAI gayAM che paNa kAgaLa, kapaDAM ke bhIta vagere uparanAM kalara citrAmAM kALA vALa jovAne AMkha-mana TevAyAM na hoya eTale prathama pagale te game nahi ane jonArA TIkA TippaNa paNa karI nAMkhe te svAbhAvika che.
Page #173
--------------------------------------------------------------------------
________________ have uparanI vAtanA TekAmAM khUba ja mahatvanI, moTAbhAgathI ajANI vAta joIe- jabUdvIpanA bharatakSetramAM ApaNuthI adazya jevA pahADe upara rahelI zAzvatI suvarNanI pratimA- mUrtione ratnanAM dADhI-mUcha paNa che. tenI vigato nIce vAMce dADhI, mUcha ane nakhanI vAtanA anusaMdhAnamAM je vAta bahu ochA jANatA haze te vAta jaNAvuM, je jANIne ghaNuM ja Azcarya lAgaze. vaLI nIce rajU thatI vigate aupapAkisUtranA ane bhagavatIjImUtranA pUrvokta pAThane cAra cAMda lagADI de tevI che. atyAra sudhI vicaratA sAkSAt tIrthakare je bhAva tIrthakarUpe viharatA hoya che evA anaMtA tIrthakaranA (audArika-pudgalajanya vadhatA) vALo vagere aMge zuM paristhiti che te joI AvyA, paNa have uparanI vAtanI carcAnI jarUra ja na paDe ane sIdhe sIdhI vAta svIkArI levI ja paDe tevA purAvAnI Azcaryajanaka vadhu vAta vAMce. ApaNA jabUdvIpanA bharatakSetramAM AvelA vaitAvya
Page #174
--------------------------------------------------------------------------
________________ tIrthaMkaradevanI kezamImAMsA ] [ 109 patanuM varNana lakhatAM zAstrakAra jaNAve che ke e pata upara AvelAM navakUTa-zikharo paikI eka siddhAyatana nAmanuM pahelu' phUTa che. e phUTamAM suvarNanI banAvelI jagI 108 zAzvata pratimA-mUrtie che. enA vaNna prasaMgamAM lakhe che ke te pratimAonA AMgaLAnA nakhA aMka = lAla ratna dvArA anelA che dADhI, mUchanA vALa riSTa eTale kALA ratnanA anAvelA haiAvAthI kALA raMganA che. zaMkA--vIzeka hajAra padmamaya AAka dvArA advitIya ane anupama evA leAkaprakAza granthanA kartA mahApAdhyAya zrImad vinayavijayajI mahArAje leAkaprakAzanA 16 mA samAM (zrlAka 100 thI 110) svaya' savAla uThAvyeA che ke-- 66 A zAzvatI pratimAe bhAvatI karanI che, arthAt vicaratA tIrthaMkaranA pratirUpe-anukaraNarUpe ja che, teA bhAvatI'karA tA zramaNa-sAdhurUpa che te e avasthAne anucita ( aNuphITa ) evA dADhImUchanuM hAvuM kaI rIte ucita gaNAya ? pU. AcArya' zrI 'dhama ghASasUrijIe paNacaitya bhASyanI vRttimAM AveA ja prazna karyo che. A prazna peAtAnI vAtanI puSTi mATe upA. zrI vinayavijayajI mahArAje leAkaprakAzamAM noMdhyA che. "" samAdhAna --javAbamAM upAdhyAyajI jaNAve che ke jo zAzvata jinabiMbA-pratimAe jyAre bhAvatI karanA 1. emane sattA samaya 14mI zatAbdI pUrvAdha 0
Page #175
--------------------------------------------------------------------------
________________ 110 | [ tIrthaMkaradevanI kezamImAMsA (vicaratA) anukaraNarUpe ja che te je mukhyamAM hoya te tenA pratirUpamAM ke anukaraNamAM zuM kAma na hoya? ane vicAratA tIrthakarane vALanuM astitva kahyuM ja che. samavAyAMga ane aupapAtika sUtre enA sAkSI che mATe virodha na samaje. vaLI dADhI-mUchathI te bIjA lAbhe thAya che. eka te tIrthakare puruSa hoya che tema ja puruSapaNe ja hoya che tenI pratIti ane bIjuM tethI mukhanI suMdaratAmAM vadhAre thAya che. zArA paraMparAne pratikULa kaMI lakhAI gayuM hoya te mithyA me duSkRta ahIMyA bIjo lekha pUro thAya che. 1. jo ke A jamAnAmAM sudharelA lekone dADhI-mUcha rAkhavAmAM dhaNu asuMdaratA ane trAsa lAge che.
Page #176
--------------------------------------------------------------------------
________________ A lekha na vAMcanArA ke lekhane pUruM na samajanArA varga mATe lekhanI tAravaNuM- sArarUpa jarUrI vigate - 1. paMcamuThThIne leca karyA pachI vALa vadhe kharA? javAba che, hA. 2. te te pachI leca paNa kare paDe ne? javAba che, hA, 3. zuM pUrI chadmasthAvasthA sudhI uparanI baMne kriyAnuM astitva heya? jarUra hoya. 4. te pachI chadmasthAvasthAmAM mAthuM kyAreka vALavALuM te kyAreka vALa vinAnuM (Clean) paNa heya ne? hA, pa. chadmasthAvasthAmAM bhagavAna mAthAnA ane dADhI-mUchanA vALane jAte ja leca karatA haze ke ziSya karatA haze? jAte karatA hoya te zuM paMcamuSTine heya, vadhu muSTine 1. vALanI vicAraNuM pittana: zabdathI mAthAnA ja vALanI karI che. kAraNa ke samagra zarIranI zobhA vALathI ja che. vALanI ja verAyiTIo hoya che, kaMI dADhI-mUchanI nathI hotI. jemAM prathama najara mukha-mAthA upara jAya che, pachI dADhI-mUcha ke remarAjane sthAna ja kyAMthI hoya ?
Page #177
--------------------------------------------------------------------------
________________ 112 ] ( [ tIrthaMkaradevanI kezamImAMsA hoya ke sAdhunI jema capaTI hoya? javAba-eno ulalekha vAMcavA maLyo nathI. 6. kevaLajJAna thayA pachI bhagavAna vALavALA hoya kharA? javAba che, hA. 7. e vALa kevA ane kaI rIte hoya? javAba kALADuma-sAtaDA jevA goLAkAra hoya, bharacaka, vAMkaDiyA ekadama kALA heya (dhoLA na hoya ane thoDA paNa na hoya) 8. kevalI thayA pachI kezanI hAni-vRddhi hAya kharI? javAba-kadI na hoya, kema na hoya? have bhagavAna kRtakRtya thayA, vizvavaMdya banyA eTale darzakone AhlAda upaje mATe Indra pitAnA daivika prayogathI vAraMvAra vALa kADhavAnI ane nakha kApavAnI kaMTALA bharelI upAdhimAMthI bhagavAnane mukti Ape che. 9. kevalI thayA pachI leca hoya? na hoya, sadaMtara baMdha. 10. samavasaraNamAM dezanA Ape tyAre vALa hoya? jarUra hoya, ane sAtamI kalamamAM kahyuM tema juvAna mANasanA jevA darzanIya ane suzobhita hoya. 11. te te pachI chadmasthAvasthAthI laI mokSe na jAya tyAM sudhI vALanuM astitva samajavuM ne? javAba-chadmasthAvasthAmAM astitva aniyamita paNa
Page #178
--------------------------------------------------------------------------
________________ tIrthakaradevanI kezamImAMsA ] [ 113 kevalI avasthAmAM (devo dvArA prasthApita) vALanuM avirahapaNe astitva hoya. 12. dADhI-mUcha hoya? hA, dezanA vakhate bhagavAna suzobhita dADhI-mUchavALA jarUra hoya. 13. mAthAnA vALavALI mUrtio banAvAya che te dADhI-mUcha. vALI kema nahi? zuM te zAkta nathI? te zAstrokta che, zAzvatI mUtio dADhI-mUchavALI ja che, paNa eka vAta dhyAnamAM rAkhavI ke ApaNe tyAM e prathA game te kAraNe pahelethI ja nathI, ane e nathI te badhI rIte egya ja che. 14. je dADhI-mUchavALA bhagavAna zobhatA nathI te pachI Indra zA mATe te rAkhe che? ene javAba jJAnI ApI zake. bAkI tenuM anukaraNa thavA na pAmyuM e sApekSabhAve kahuM to samucita thayuM che. 15. bhagavAnanI mUrtinA mAthe vAMkaDiyA-vartuLAkAre je vALa hoya che tevuM karavAnuM Indra mahArAjAe batAvyuM che, je mukhanI zobhAmAM ane vadhAre kare che e vALa kevA hoya? e mATe ApaNe tyAMnI prAcIna 41 iMca uparanI 200 varasa pahelAnI mUrtio jeje. prAya: zAstrokta vALa jovA maLaze. dakSiNanI zravaNabelagolAnI UbhI mUrtine keTo game tyAMthI jovA maLaze, te meLavI tenuM mastaka joI leje, jovAmAM AnaMda anubhavAze. keza. 8
Page #179
--------------------------------------------------------------------------
________________ meM tIrthaMkaradevanI kezamImAMsA prAcIna eTalA mATe lakhyuM che ke chellAM 50-60 varasamAM bharAvAtI mUti emAM AcAya bhagava MteAnI upekSA ke kArIgarInI bedarakArI athavA vALanA AkAranI sAcI samajaNanA abhAve sprIMga paddhatie vALa karavAmAM lagabhaga AvatA nathI. Aje teA lagabhaga nUtana mUrti e gALa gALa lakheATA jevA AkAre sAdI, sIdhI lAInomAM gALa goLa AkRti banAvI de che jene jene hAlamAM aNusamajathI maNikA zabdathI saMdhe che, te vALa samajIne ghaDavAmAM AvatI nathI, yeAgya ghATa karavAmAM AvatA nathI ane tethI vagara ghATanA AkRti ke maNikAe joI e tevA sArA lAgatA paNa nathI. 114 ] 16. mArA AkhA lekhanI rAmAyaNanA muddo e ke vicaratA tItha kara bhagavAnanA mAthe vALa hAya kharA ? Ane javAma nIce mujaba Apu te prazna TUMkamAM ja patI jAya, lAMbu lakhavAnI jarUra na paDe. kevA javAba ? javAba e ke-lagabhaga be hajAra, khAvIsasA varasa jUnI mathurA vagerenI prAcIna mUrtie mAthA uparanA vALavALI ja maLe che. catuva dhasa'gha dvArA varasathI daherAsarAmAM tene jotA-pUjatA AvyeA che. te uparAMta AcAya bhagavatAe chellAM 60 varasamAM jayapuramAM hArI mUrtio bharAvI che te (nAnI-mATI ) tamAma mUrti kALA ragathI ra'gelA vALavALI ja hoya che. vALavALAM citrA varasAthI jotAM AvyAM
Page #180
--------------------------------------------------------------------------
________________ tItha karadevanI kezamImAMsA ] [ 115 chIe, eTale mAthe vALa hoya che ja. A te sahune vividha jANakArI maLe te mATe lekha lakhavA jarUrI hatA. bIjI jANavA jevI khAkhata e ke bhAvatI karanI dADhI-mUchavALI kAyAnuM anukaraNa zAzvatI pratimAemAM hAI zake paNa ApaNI mUrti emAM kadI karavAnuM heAtuM nathI, e ApaNI maryAdA che. vaLI bhAvatI karamAM je na heAya tevI ( saMdha svIkRta ) Akhata, anivAya hAya teA vadhArA karavAmAM vAMdheA nathI hAtA. jemake bhagavAnanI kAyA nisrI paNa adhe aga DhAMkavA, eDI ke UbhI mUti AmAM koTA ( lagATa ) pharajiyAta karavAne ane te pA alaMkArika rIte, 5
Page #181
--------------------------------------------------------------------------
________________ azAka lekha naM. 3 ane AsApAlava zuM A bane vRkSo judAM che ? zAlavRkSa ane caityavRkSa zuM che tenI talasparzI, sarvAMga saMpUrNa vicAraNA 3. yazAdevasUri
Page #182
--------------------------------------------------------------------------
________________ thADu' jANavA jevuM azAka e AsopAlava nathI ane vRkSeA judAM che e vAta barAbara noMdhI rAkhajo * Ase pAlava ApaNe tyAM sAdhu-sAdhvIjIone (zrAvaka-zrAvikAne paNa) varase jUnI eka evI samaja che ke AsApAlava e ja azAka che. ane azoka baMne judAM che evI svapneya samaja na hatI, enu kAraNa e che ke ApaNAM gujarAta, rAjasthAna, mahArASTra vagere sthaLAmAM jANavA pramANe azAkanAM jhADa bahu ja ochAM che jethI joyAM na hAya, jyAre AJApAlavanAM jhADa satra jovA maLe che. vaLI AsApAlavanI AgaLa pAche ' Ase| ' zabda hatA ane te azokanA apabhraMza haze evu bhramaNAtmaka mAnIne athavA teA gatAnugatie AsApAlavane azaka samajatAM rahyAM. huM ane amArA guruvaryAM paNa cakAsaNI karIne ke samajaNupUrvAMka nahi ja paNa badhAya AsApAlavane jyAre azeAka samaje tyAre ameA paNa sUra bhegA sUra purAvatA hatA. dIkSA AsApAlavanAM jhADa nIce thavI joI e AvI paNa eka paraMparA eTale sAhityamadiramAM paNa saMsthAe Ase pAlavanI nIce dIkSA na thAya teA paNa e vRkSa najIkamAM hAya tA sArUM eTale pAchaLanA nAnA kampAunDamAM vi. saM. 1994mAM AsApAlava rAkhyu hatuM. te pachI azAkanA prazna hAtha upara levAnuM banyuM, meM mArA ravabhAva pramANe vyApaka rIte UMDANathI pUratI mAhitI meLavI tyAre
Page #183
--------------------------------------------------------------------------
________________ 118 ] [ azAka-AsApAlava ekadama spaSTatA thaI ke azoka ane AsopAlava ane taddana judAM vRkSa che. alabatta pAMdaDAmAM najIvA pharaka che, bAkI bIjI rIte sArA pharaka che. azAkane mATuM thatAM vasA jAya che. gujarAtamAM amadAvAdamAM eka jagyAe AJApAlava che. gujarAtamAM bIjI jagyAe paNa haze kharAM ! * azokavRkSa * AsApAlava * caityavRkSa eka mananIya vicAraNA ane AkharI niNaeNya lekhakIya avataraNakA ApaNA saMdhamAM pU. AcArya, anya padastha vidvAna munirAjo, sAdhu, sAdhvI, zrAvaka ane zrAvikA TUMkamAM samagra saMdhamAM lagabhaga 95 TakA vaga AsApAlavanAM vRkSane ja azeka samaje che. bhagavatIjI zataka-ra nA bhASAMtara prasaMge cAlI AvatI A khoTI mAnyatAnusAra 5. zrI becaradAsa jevA vidvAne paNa mUla azAka aMgenA pAThanA atha karatA bhagavatIjIsUtranA bhASAM taramAM AsApAlava ' atha' karyAM che. varasa pahelAM sahune A samaja evI jaDabesalAka jAmI gaI hatI ke bIjo vicAra karavA mATe sthAna ja nahAtuM. ATha prAtihAryAMmAM nAma azAkanu che paNa AsopAlavanuM nathI, tA A AsopAlava zu azokanu ja khIjuM nAma che kharU ? nA, nathI. saMskRta kAzamAM (makoza kA'--4, bleka-1135) azeka nAma che pazu AseApAlava nathI, eTale AsApAlava paryAyavAcaka che ja naddhi e 6
Page #184
--------------------------------------------------------------------------
________________ azAka-AsApAlava ] [ 119 vAta nirvivAda che. gujarAtI jeNAkAzamAM azeka ane AsepAlava e zabda ApyA che. emAM a ' vibhAgamAM azokanA atha * eka jhADa 'ATalA karIne samApti karI che. tyArapachI ' A' vibhAgamAM AsApAlava zabda ApyA che. ApaNI samagra gujarAtanI dharatI upara A zabda khUba ja pracalita che. kemake utsavAmAM, samAra bhAmAM taraNA A jhADanAM pAMdaDAnAM ja varSothI baMdhAtAM rahyAM che. A kAraNe azAka ane AsApAlavane eka mAnavAnI bhramaNA akabaMdha jaLavAI rahe e svAbhAvika che. tIthakara bhagava MteAnA samavasaraNamAM azAkavRkSanuM eka kAyamI viziSTa khAsa sthAna che. ethI A viSaya upara vicAraNA karavI jarUrI jaNAvAthI thADA mahinA pUrve pAlItANAthI nIkaLatA sutreASA mAsikamAM A aMgenA lakhelA lekhA cAra tabakake prasiddha thayA hatA. kalyANa mAsikamAM paNa pUrA lekha chapAyA hatA. have e ja lekha jarUrI zuddhi-vRddhi sAthe pustikArUpe pragaTa thAya che. emAM jainetara vargamAM tA. vaTasAvitrI vrata, pUjA tathA anya prasa geAthI vRkSenI pUjA-bahumAna jANItAM che paNa jainadhama'mAM vRkSAne apekSita rIte zu zraddheya, vaMdanIya, pUjanIya gaNyAM che kharAM? zuM emane viziSTa sthAna prApta thayuM che? are! ajainadharmI karatAM paNa jainadhamAM vRkSAne zu amaratva prApta thayuM che kharU ? te bAbata tathA azeka ane AJApAlana zuM bhinna kSeA che ? taduparAMta samavasaraNamAM azoka uparAMta caityavRkSanI sthApanAnu paNa keTaluM badhuM mahattva che, kevaLajJAna khullAM AkAzamAM na thAya, koIne koI jhADa nIce ja thAya, enI pAchaLa zu rahasya che ? temaja azeka ane AsapAlava vaccenA taphAvata, te
Page #185
--------------------------------------------------------------------------
________________ 120] [ azaka-AsopAlava jhADone temaja caityavRkSa zuM che? tene ane zAla nAmanA caityavRkSane khUba ja vistArathI sarvAga saMpUrNa paricaya Ape che. ' ' lekha lakhavAnuM kAraNa azokavRkSa e tIrthaMkaradeva mATenuM eka kAyamI prAtihArya-alaMkAra che. A prAtihAryone upayoga samavasaraNanuM dhyAna karatI vakhate dhyAnamAM yAda karAya che. vaLI tIrthaMkaranAM citra cItaravAnA prasaMgamAM paNa tene upayoga cItaravAmAM thAya che. azokane badale AsopAlavanuM dhyAna na thaI jAya ane citramAM azokane badale AsopAlava cItarAI na jAya, A badhAnA kAraNe dekhAvamAM je ke A prazna mAne chatAM mahattvane heI hAtha upara lIdhe ane mArI sujha-samaja mujaba tenI sarvAgI daSTie chaNAvaTa karI, kAyama mATe azoka ane AsapAlava baMne vRkSo judAM che evo nirNaya jaNAvyo che. vAcakene A lekhamAM avanavuM bIjuM ghaNuM mahatvanuM jANavA maLaze. A lekhamAM keTalIka vigata evI che ke jene koIne svaya paNa khyAla Avyo nahIM hoya. lekhathI vidvAna ane abhyAsI munirAjene saMzodhana kema karavuM joIe tene paNa Acho khyAla maLI raheze.
Page #186
--------------------------------------------------------------------------
________________ je ja A lekhamAM zuM zuM vigate che? tenI nedha 1. azekavRkSa ane AsopAlava A baMne vRkSe zuM judAM judAM che? azekavRkSa e anAdithI anaMtakALa sudhI tIrthakarenA mastaka upara rahenAruM che. je jhADa nIce kevalajJAna thAya te jhADa caityavRkSa zabdathI oLakhAya che ane te azakanI Teca upara sthAna pAme che te. 4. 24 tIrthakaranAM 24 caitya-jJAna vRkSo kyA? 5. azokavRkSane saMpUrNa jIvanaparicaya. 6. a-zeka eTale je zekane dUra kare te. (bahu kheda thaye hoya te azokanA jhADa nIce ArAma karavAthI kheda jato rahe che) 7. bhagavAna zrI mahAvIranA azekavRkSa upara rahelAM zAla nAmanA jJAnavRkSane saMpUrNa jIvanaparicaya. 8. 24 tIrthakaranA jJAnavRkSanI nedha. 9. mArI kalpanAnA nUtana jinamaMdira aMge eka IzAre. -
Page #187
--------------------------------------------------------------------------
________________ 122 ] [ azeka-AsopAlava jarUrI sUcanA-tIrthaMkara paramAtmAone kevalajJAna prApta thayA pachI tarata ja be vRkSo sAthe saMbaMdha jIvanaparyata joDAya che. eka che azekavRkSa ane bIjuM che caityavRkSa. azokavRkSa nAmanuM eka jhADa AsapAlavathI juduM che, paNa bhUlathI loke AsapAlavane azeka samajI beThAM che paNa ApAlavanuM" vRkSa e azaka nathI e sahue sadAne mATe samajI rAkhavuM jarUrI che. lekhano prAraMbha 1. azokavRkSa -tIrthakara nAmakarmanI IzvarIya puNyaprakRtine udaya thatAMnI sAthe ja kevalajJAna prApta thAya che ane tethI temanA mATe aSTamahAprAtihAryonI racanA deve kare che. prAtihAryathI oLakhAvAtI ATha vastuonuM tIrthakara paramAtmAnI sevAmAM kevalajJAna prAptinA samayathI laIne TheTha nirvANanI aMtima kSaNa sudhI astitva hoya ja che. 1. pratihAra zabda uparathI prAtihArya zabda niSpanna thAya che. pratihAra e saMskRta zabda che, ene artha cekIdAra thAya che. jema cekIdAra pitAnA mAlikanI sevAmAM vIse kalAka hAjara ja hoya che tevuM ja A prAtihAryo mATe che, tethI te prAtihAya kahevAya che.
Page #188
--------------------------------------------------------------------------
________________ azeka-AsopAlava ] [ 123 tIrthakare vItarAga banyA hovAthI emane te prAtihAryonI jarApaNa apekSA hotI nathI, paraMtu A ATha prAtihAryone deve pite ja paramAtmAnI pavitra bhakti nimitte race che. AthI tIrthakara vizvanI sarvocca vyakti che, vizvamAM aMtimakakSAnA mahApuruSa che, mAnava nahi paNa mahAmAnava che, mahAtimahAmAnava che" vagerene khyAla paNa janatAne aSTaprAtihArya dvArA maLe che. mukhyatve te paramAtmAnI sevA, bhakti, mahimA, paramAtmAnI vANune pracAra-prasAra, vistAra vagere kAraNe vIse kalAka e satata hAjarAhajUra hoya che. A ATha prAtihAryonAM nAma A pramANe che. 1. azekavRkSa, 2. satata devadvArA karAtI puSpavRSTi, 3. divyadhvani, 4. cAmara-devenuM paramAtmAnI baMne bAjue cAmara vIMjhavuM, 5. Asana eTale paramAtmAne besavuM hoya tyAre siMhAsana, 6. bhAmaMDala-paramAtmAnA mastakanI pAchaLa adbhuta prakAzavALuM AbhAmaMDala, 7. dundubhi eTale daherAsaramAM pUjA bhaNAvatA ke AratI vakhate nagArAMnI je joDI vagADavAmAM Ave che te. "dundubhi ratho kevuM vAdya samajavuM tenI spaSTa jANakArInA abhAve gAmaDAnAM leke sAta ATha phUTa lAMbI pittaLanI bhUMgaLa meMDhAthI vagADe che te athavA Dhalakane 1. sarvocca vyakti eTale A vyakti aMtima kakSAnI ke IzvarIya che enA sUcaka tarIke ApaNuM jaina saMskRtimAM ochAmAM ochAM traNa chatra laTakAvavAne rivAja che. jemAM A prathA ghaNI maryAdita che paNa jaina ane bauddha dharmamAM tIrthakara ke buddhanI mUrtimAM avazya A prathA che.
Page #189
--------------------------------------------------------------------------
________________ 124 ] [ azoka-AsopAlava ghaNuM dundubhi samajatAM hatAM te barAbara nathI ane 8. Atapatra eTale chatra. jema rAjAne mAthe sanAM, rUpAM, ratnanAM chatra heya tema tIrthaMkaranA mastaka upara de paramAtmAnA vyaktitvanA sUcaka maNiratnanAM traNa cha bhaktibhAvathI gAThave che. jemAM uparanuM paheluM nAnuM, pachInuM tethI moTuM ane te pachInuM tethIya meTuM. A rIte A chatratraya azekavRkSanAM madhyabhAganI zAkhAmAM bhagavAnanA mastakanI upara rahe e rIte goThavelAM hoya che. vihAramAM paNa A azekavRkSa chatratrayanI sAthe bhagavAnanA mastaka upara chAyA karatuM AkAzamAM addhara cAlatuM heya che. jo ke keTalAka eka zlekane sAcA artha na karavAnA kAraNe UlaTo krama samaje che, paNa e gya nathI. A mATe A ja pustikAmane "traNa chatra" A nAmane lekha ke avataraNa joI levuM. madhyabhAganI vihAramAM paNa A 1. dundubhi zabdathI kayuM vAdya levuM te bAbatamAM kyAMya koIe samajaNa ApavApUrvaka lakhyuM hoya tevuM jovA na maLyuM eTale daherAsaramAM ke sAdhuo citra cItarAve tyAre khoTuM vAdya cItarAvI letAM. mAre prasaMga paDe eTale bahu ja cIvaTathI ja karI vAdyonuM varNana vALAM saMskRta, prAkRta hindI gra, saMgItanAM grantha, aneka kezo joyA, lekhe joyA, citro joyAM tyAre duMdubhithI nagAruM ja levAnuM che ema khyAla Avyo. Ama te dudubhinuM vizeSa mahattva nathI, evuM karNapriya paNa nathI. paraMtu devo viziSTa rIte vagADatA haze eTale karNapriya banatuM haze. 2. sAtapAt trAyate rUti gAtapatram | taDakAthI rakSaNa Ape che, paNa ahIMyAM e mATe nahIM, ahIM te te aizvaryasUcaka cihna tarIke che.
Page #190
--------------------------------------------------------------------------
________________ azeka-AsopAlava ] [ 125 A prAtihAryomAM azoka, puSpavRSTi, divyadhvani, Asana ane dubhi, A pAMca prAtihAryo AkAzamAM rahIne (paramAbhAnI Deka UMce rahIne) pitA potAnuM kartavya bajAvatA rahe che. bAkInAM bhAmaMDala, cAmara te paramAtmAnI pAchaLa ane AjubAjue ja hoya che. rAjA, mahArAjA ke cakravartIne oLakhAvavA jema chatra, cAmara, chaDI, siMhAsana vagere rAjacihna hoya che, tema paramAtmAnA paraaizvaryane khyAta karanAra devakRta A ATha atizake che. emAM paheluM sthAna "azakanuM che. A azokavRkSa te bhUta, vartamAna ane bhAvi traNeya kALanA tIrthakonI sevAmAM anAdi-anaMtakALathI hoya ja che eTale azokavRkSa te sahu mATe sAmAnya (Common) che. eTale A eka vRkSa pUrNa paramAtmAvasthA prApta thayA pachIthI TheTha nirvANaparyanta sAthe ja rahe che. 1. mAnavajAta haMmezA nAnI moTI vyathAo, upAdhiothI gherAelI hoya che ane tenAM kAraNe mAnasika khedamAM te DUbelI rahe che. A kheda dUra karavo hoya tyAre azokavRkSane Azraya ThIka pramANamAM levo jethI zoka ja rahe. tIrthaMkaradevanA mAthe rahenArUM jhADa rahasyamaya viziSTa phaLadAyaka hovuM ja joIe. jevA nAma tevA guNa. - 2. je jhADanI nIce rahenArane zekanI vedanA dUra thaI jAya te azoka.
Page #191
--------------------------------------------------------------------------
________________ 126 ] [ azAka-AsApAlava 2. have rahI vAta bIjA caityavRkSanI caitya eTale zu ? zabdakozamAM caitya zabdanA jJAna, ma maMdira, mUrti vagere aneka arthAM ApelA che. paNa ahIM ' jJAna' atha abhipreta che eTale ke je jJAnanuM vRkSa e ja caityavRkSa. caityavRkSAH jJAnopattivRr: ( leAkaprakAza sarga-3, zlAka-12 ) pharI prazna thAya ke jJAna e kaI kaI vRkSanuM nAma te che nahi, teA pachI jJAnathI zuM levuM? javAba e che ke kAIpaNa tItha karane jyAre kevalajJAna pragaTa thavAnuM hAya tyAre teo keI ne koI vRkSanI nIce ke samIpe ja upasthita heAya che. te vakhate khullA AkAzamAM hAtA nathI. bhale pachI te UbhA hAya ke viziSTa Asane beThA hAya. 1. jema AsApAlava ane azoka bhinna che ke eka che? evA prazna UbhA thayA tevA ja prazna caityavRkSa ane azeka eka ja che ke judAM? tevA prazna paNa UbhA thaI zake. kemake taka' UbhA thAya evA ullekhA chedasUtra, haimakAza ane vItarAgastAtramAM che. * chedasUtramAM tathA koI koI suvihita AcAya bhagavaMta mUla ane TIkAmAM azAka e ja caitya che evuM dhvanita kare che. * haimakAzanI TIkAmAM vaiyAmiyAno 3mo azo vRkSa 1 * vItarAgastAtra mUla, prakAza5, zloka-1 mAM tvaguIvi sausau, A eka vicAramAM mUkI de tevAM vidhAnA che paNa ahI lekha lAMbe thavAnA bhaye e upara kazuM lakhatA nathI, vAcakoe ja vicAravuM rahyuM.
Page #192
--------------------------------------------------------------------------
________________ azAka-AsApAlava ] [ 127 bhUta, bhAvi mATenI vAta bAjue rAkhIe paNa vamAnakALanA cAvIze tItha kareA kevaLajJAna prApti samaye saheje kAI ne kAI vizALa vanamAM ja AvI pahoMce che ane temAM paNa mAre kahevu joI e ke ( prAya: ) sahasrAmravana nasIbadAra che, kemake 1, 12, 15, 20, 23, 24, A cha tIrthaMkarone choDIne bAkInA aDhAre aDhAra tIkarAne kevalajJAna vakhate sahasramravananuM sAMnidhya hatuM. ahIM khAsa samajavA jevI be-traNa mAmatA che. mAtra samajavA, jANavA pUratI ja niha paNa UMDANathI ciMtana, manana karI enuM rahasya khALI kADhavA jevI. kevalajJAnanI prAptimAM pahADA, nadItaTeAne sthAna malyuM nathI. bIjuM AvA mahAna jJAna mATe Amra-AMkhA kerI A phaLavALAM vRkSeAnAM vanAnA nakhara kema lAgatA haze ? Amra-kerI A bhAratanI puNyabhUminuM phaLa che. tamAma phaLAnA e rAjA che. ene leA khAdya vamAM kalikAlanuM kalpavRkSa paNa kahe che. bIjI bAju kevalajJAna paNa aMtima koTinu -sarvocca jJAna che. sarvocca prApti mATe mAhya vAtAvaraNanA saMcAge paNa sarvocca hevA ja joi e. zuM AvA koI kAraNe A vRkSanI bahumatI sA`tI haze kharI ? A eka agamya bAbata che. ane vRkSA-AmravRkSe tyAM seMkaDA nahIM paNa hajArA heAya che ane ethI sahasrAmravana zabda zAstramAM kathAmAM khUba jANItA thaelA che. 3. trIjI vAta-- kevalajJAna vananI aMdara rahelA koI ne koI vRkSa nIce ja ( athavA samIpe ) pragaTa thAya,
Page #193
--------------------------------------------------------------------------
________________ 128] [ azaka-AsopAlava pahADa upara ke tenI samIpe ke nadI kinAre nahI ja, A paNa eka rahasyamaya bAbata che. te pachI trikAlajJAna mATe vRkSanI ja anivAryatA kema? A bAbata UMDI zedhane viSaya che. - huM ahIM AnA keTalAka vaijJAnika tathA anya agamya rahasya tarapha jarUra aMgulInirdeza karI zakuM paNa mAre atyAre lekha laMbAvavo nathI, bhaviSyamAM kyAreka A vAta upara vadhu vicAravAnI IcchA rAkhuM chuM. kevalajJAna eTale zuM? kevaLa zabdane artha che "eka ja." bIjA keI paNa prakAranA prakAre-vikalpathI rahita, meLavavA jevuM A eka ja che e bhAva dhvanita karatuM jJAna te kevaLajJAna. A jJAna saMpUrNa kaTinuM hoya che ane kevalajJAnanA jJAnacakSu dvArA traNeyakALanA sarva bhAvene jue-jANe che. A jJAna jJAnAvaraNIyAdi karmone saMpUrNa kSaya thatAMnI sAthe ja pragaTa thAya che. lekabhASAmAM akhila brahmAMDanuM ane jaina paribhASAmAM cauda rAjale tathA tenI pharatA alakAkAzanA pratyakSa darzana sAthe tenuM saikAlika jJAna kevalajJAna dvArA AtmapratyakSa thaI jAya che. AvA jJAnane jenA paribhASAmAM kevaLajJAna kahevAya che. vizva upara astitva dharAvatA jJAnanI A chellAmAM chellI kakSA-sImA che ke vadhAre AthI AgaLa ke vizeSa kaI jJAna nathI. A jJAna je kevala-eka ja rUpa che, jemAM have kaI vikalpa nathI, jemAM have kaI AvaraNa nathI, je saMpUrNa ane zAzvata che. A jJAnathI vizvanAM cetana ane
Page #194
--------------------------------------------------------------------------
________________ azAka-AsapAlava ] [ 129 jaDa padArthonI anaMta bhUtakALanI, vartamAnakALanI ane bhAvi anaMtakALanI tamAma paristhitio ane avasthAo samakALe AtmapratyakSa hoya che. darpaNa-arIsAmAM sAme AvatA tamAma padArtho pratibiMbita thAya che tema kevaLInA kevalajJAnamAM traNeyakALanA anaMta paryAyavALA tamAma padArtho pratibiMbita thAya che. A jJAnane sArI rIte paricAyaka saMskRta zabda sarvajJa" che. vyavahAra bhASAne ThIka ThIka paricaya karAvate zabda "trikAlajJAna" che, ane ethI vadhAre baMdhabesate sAnvarthaka zabda "kevala-kevalajJAna" che. AvuM kevalajJAna je vRkSa nIce (ke je vRkSanI samIpe) thayuM, te vRkSa paNa (smRtirUpe) amara banI jAya ! ema paNa kahI zakAya ke jANe te amara banavA mATe ja sajAyuM haze! rAga-dveSathI sarvathA parAtpara thaelI tIrthaMkara paramAtmA jevI vizvanI aMtima kakSAnI vyakti, jenAthI meTI bIjI kaI vyakti traNeyakALamAM hotI nathI ane hoya te te tIrthakara ja heya. AvA sarvaguNasaMpanna parama AtmA je vRkSa nIce padhAre, emanA pavitra caraNa ane emanI nirmaLa kAyA Azraya le, emanI kAyAnA sarvottama paramANuonI chAyA rUpe prasaratA pudgala paramANuone sparza thavA pAme. A ghaTanA e vRkSa mATe paNa nAnIsUnI vAta nathI. are ! e vAta mATe paNa huM to ema kahuM keazoka, 9
Page #195
--------------------------------------------------------------------------
________________ 130 ] [ azAka-AseApAlava A eka vizvanI aitihAsika, neAMdhapAtra, asAdhAraNa ghaTanA che. vedhaka dRSTivALA, tIvra ane sUkSma buddhi dharAvanArA jJAnI-vijJAnIone mATe mananIya bAbata che. mUla vAta upara pAchA AvIe-- sarva zreSThakakSAnuM kevalajJAna je vRkSa nIce (ke je vRkSanI samIpe ) pragaTa thayuM, eTale te vRkSa A mahAna ghaTanAnA kAraNe sadA-sarvAMdA mATe vaMdanIya, pUjanIya ane smaraNIya banI jAya che, ane tethI devalAkanI camatkArika asakhya khAkhatAnA dhaNI, bhautika sukha, samRddhi ane vaibhavanA zikhare beThelA evA devalAkanA devene paNa A vRkSanuM bahumAna karavAnuM mana thAya te svAbhAvika che eTale deve! jANe evuM vicAre che ke azeAkavRkSanI pratiSThA te anAdikALathI ApaNe karI che, teA huve eka sAthe joDAjoDa kaMI e vRkSa thADAM rakhAya ! bIjI bAju je vRkSa nIce caitya ' eTale jJAna pedA thayuM ene paNa amara ane ucita sthAna ApI bahumAna karavuM ceAgya gaNAya e mATe ane A jJAnavRkSanI janatAne paNa jANu karavI che eTale azeAkavRkSanI Toca upara kendramAM kevalajJAna-caityavRkSane sthApI devuM eTale azeAkavRkSanI zAbhA vadhaze, dhvajA jevu' lAgaze ane hajArAlAkhA leAkeAnA namanane e pAtra banaze. jANe Ama vicArIne devA dhajA-patAkA, teAraNeA, ghaTAo, aSTama'galeAnI AkRtio 6
Page #196
--------------------------------------------------------------------------
________________ azAka-AsopAlava ] [ 131 vagere aneka suzobhanethI vividha rIte zaNagArIne darzanIya, suzobhita banAvelAM, samavasaraNanI pravacana sabhAnA trIjA gaDhane DhAMkI de, tevA ekajana (cAra gAu)nA vistAra vALA azekavRkSa upara pitAnI daivika zakti dvArA caityavRkSane sthApita kare che. A rIte tIrthakarenuM mastaka aviratapaNe haMmezA be vRkSanI chatrachAyAthI maMDita eTale chavAyeluM ja rahe che. vRkSanI zItala chAyAmAM bAre parSadA paramazAMti anubhave che. tAtparya e nIkaLyuM ke anAdikALathI anaMtakALa sudhI je tIrthakare thayA, je thaze te tamAmane azokavRkSa te niyama mujaba, kAyadesara rIte badhAyane sAmAnya (Common) rahevAnuM ja. phakta caityavRkSa eTale je vRkSa nIce bedhikevalajJAna prApta thayuM haze, te te vRkSa alaga alaga ja rahevAnuM ane te vRkSa azoka upara deve sthApita karI sadAya tenuM bahumAna karaze ane tenuM mahatva jALavI prasiddhi Apaze. Ama ApekSika rIte jaina darzanamAM paNa vRkSanuM namanIya, pUjanIya sthAna gaNI zakAya. pUjAmAM kalpavRkSanuM cAMdInuM pratIka mUkAya che. zAMtisnAtrAdimAM javArAropaNa thAya che. A ApekSika rIte vRkSa pUjAnuM sUcaka na gaNAya? A kALanA 24 tIrthakara mATe je vyavasthA che, te ja bhUta-bhAvi mATe svIkAravI ke kema! A mATe kaI - 1. sAsaraNanA citramAM samagra trIje gaDha (khaMDa) DhaMkAI jAya te rIte vRkSa banAvavAne khyAla banAvanAra ocho rAkhe che. jo ke kayAreka citrakArane banAvavAmAM muzkelI paNa thAya che, jethI purUM batAvI zakatA nathI.
Page #197
--------------------------------------------------------------------------
________________ 132 ] [ azoka-AsopAlava zAstrAdhAra haze kharo? te zodhavuM rahyuM. je hakIkata upara mujaba che te daherAsaramAM cItarAtAM samavasaraNanAM citrapaTamAM azoka hoya che paNa prAyaH caitya (jJAna) vRkSa hetuM nathI te tenuM zuM kAraNa? AnuM kAraNa A vAtane khyAla jeone hite emane hate paNa bIjAone te ThIka ThIka pramANamAM visarAI gaye, athavA sAcuM jANapaNuM na hatuM eTale A bhUla pravezavA pAmI heya e saMbhavita che. caityavRkSa vinA cItaravAmAM AvatAM azokavRkSe A ke AvA ja keI kAraNasara gRhasthane ke kArIgarane pUrUM mArgadarzana na maLyuM hoya eTale paTa vageremAM caityavRkSa kayAMthI thavA pAme? paththara, vastra, kAgaLa upara mesaraNanI AkRti banAvavAnuM kArya jyAM jJAnI AcAryo hastaka thayuM che, temAM caityavRkSa banyuM che, bAkI moTAbhAganAM samavasaraNanAM citra, paTo caityavRkSa vinAnAM eTale mAtra azokavRkSavALAM ja jovA maLe che. A lagabhaga ghaNanA dhyAna bahAra cAlI gaelI anivArya evI bAbata varasethI mArA khyAlamAM hatI eTale jyAre bhagavAna mahAvIranAM 35 citra aMge mArgadarzaka banavAnI puNyatika mArA mATe UbhI thaI tyAre barAbara yAda rAkhIne kalAnA praspekaTIva-prapazana vagere anivArya siddhAnta jALavavAnI daSTie atyanta buddhisAdhya ane parizramasAdhya samavasaraNanAM citramAM bhagavAna zrI mahAvIranuM caityavRkSabedhivRkSa je zAlavRkSa hatuM ene kalakattA zAMtiniketana
Page #198
--------------------------------------------------------------------------
________________ azoka-AsopAlava] [ 133 vagere sthaLethI skeca taiyAra karAvIne enA AdhAre azokavRkSanI upara zAlavRkSa cItaravAnuM mArgadarzana ApyuM ane lagabhaga smRti-zeSa thavA mAMDelI eka mahattvanI vastune punajIvana ApavAmAM nimitta banatA meM paNa parama prasannatA anubhavI. mArA dvArA saMkalita, saMpAdita kareluM tIrthakara bhagavAna mahAvIranA 35 raMgIna citrAnuM sarvapriya, ajoDa ane abhUtapUrva citrasaMpuTa saM. 2029mAM pragaTa thayuM ane AcAryapravare temaja munirAjonA hAthamAM tarata pahoMcI gayuM, e vakhate samesaraNanA citramAM azoka upara eka vadhArAnuM nAnakaDuM jhADa joIne keTalAka sAdhupuruSane tathA anyane navAI lAgI. keTalAkane ema thayuM ke mahArAjazrIne pUchIe, keTalAkane thayuM ke bhUla thaI gaI lAge che. citrakAre bhUla karI nAMkhI haze vagere. chevaTe keIe mane sIdhuM pUchyuM, keTalAke puchAvyuM ke "azokanI zobhA vadhe mATe azokane ja bhAga vadhu kheMce che ke zuM ? kemake AvuM kyAMya joyuM nathI, karavAnuM jANyuM nathI vagere." pratyakSa ke parokSa prazna karanArAone prathama te AnA khulAsA mATe lekhita ke maukhika jaNAvyuM ke citrasaMpuTamAM pAchalA bhAgamAM Apela citra paricaya juo. jemaNe purAvA mAgyA temaNe zAstrokta purAvA ApyA. temaNe sAzcarya saMtoSa thaye. mAre mana AnaMdanI bIjI bAbata e banI ke A citrasaMpuTa prakAzita thayA pachI sAdhu mahArAjAo dvArA banatAM
Page #199
--------------------------------------------------------------------------
________________ 134 ] [ azaka-AsopAlava citramAM ke jainasaMghanAM maMdiramAM samavasaraNanAM navAM citro, paTemAM sahu caityavRkSa sahitanAM azoka karAvavA mAMDyAM. Ama eka ati agatyanI bhUlAyelI bAbatane punarjIvana maLatAM have sahu keI zAkta rIte caityavRkSa sahitanuM azokavRkSa karAvatA thaI gayA. mArA mATe A eka saMteSanI bAbata banI gaI uparanA vivecanamAM vRkSanI nIce" evuM lakhIne tenI sAthe ja sakAraNa samIpe" lakhyuM che, samIpe zabdane upayoga eTalA mATe kare paDyo che ke 24 tIrthakarenAM keTalAka caitya (jJAna) vRkSe evAM nAnAM che ke nIce bhagavAna 'UbhA ja rahI na zake, e sthitimAM "nIce UbhA hatA" evuM zI rIte lakhAya? eTale meM mArI kalpanAthI ukta zabdaviveka karyo che. hA, AmAM eka vadhu evI kalpanAne 1. vaDodarA orienTala insTITayuTa taraphathI vaDodarAmAM rahIne AjathI 35 varasa pahelAM lekhikA mi. jenzana pU. zrImadda hemacaMdrAcAryajI mahArAja racita "triSachI zalAkA puru caritra' granthanuM bhASAMtara karatA hatA tyAre emAM AvatA karoLiyAnA eka prasaMgamAM zrI hemacaMdrAcAryajIe tyAM lakhyuM che ke kaLiye mukha dvArA lALa kADhI jALa racatA hate. mi. jonsane vijJAnanA prayoga dvArA evuM jANeluM hatuM ke kaLiye mukhamAMthI nahi paNa nAbhimAMthI lALa kADhe che, te zuM samajavuM ? koNa sAcuM ? e bhAre mUjhavaNabharI vAta banI eTale emanI badie meM upara lakhe evo ja taka zodhI lIdho. mahAna granthakartAne AMca Ave e ya kema posAya eTale lakhyuM che ke te samayanA karoLiyA saMbhava che ke kadAca mukhamAMthI lALa kADhatA haze. mAre A khulAse A khulAsAne anusare che, Ama karIne mahApuruSanuM gaurava jALavavA prayatna karyo.
Page #200
--------------------------------------------------------------------------
________________ azAka-AsApAlava ] [ 135 avakAza che. ethI evuM anumAna paNa karI zakAya ke te kALe kadAca te vRkSe moTAM kadavALAM hoya, eka khulAsA--mArA hastaka taiyAra thaela AMtarrASTrIya grantha tarIke oLakhAvavAmAM AvatA bhagavAna zrI mahAvIranAM sacitra citrasa`puTamAM trIsa naMbaranA samavasaraNanA citramAM zAla nAmanA caityavRkSanA uparanA thoDA bhAga kamanasIbe kapAI javA pAmyA che. Ama kema banavA pAmyuM te huM ya samajI zakatA nathI. A eka khUcyA kare evI khAmI rahI javA pAmI hatI, paNa citrasaMpuTanI navI bahAra paDanArI trIjI AvRttinA citramAM the sudhAro karyAM che jethI zAlavRkSa theADu dekhAya che. 24 tItha karAnAM caityavRkSAnAM viziSTa prakAranAM AyeAjanapUrNAMkanuM eka kalpanAcitra mArA manamAM varSothI ramI rahyuM hatuM, je atyAre eka citrapaTamAM AkAra-avatAra pAmI rahyuM che. caityavRo sahitanuM 24 tIthaMkaranu A eka bhavya citra jo taiyAra thaI jaze te eka navIna kRti banaze. dhyAna sAdhanA mATe atyaMtApakArI AlaMbana pUru pADaze evI mArI *dhAraNA che. vicAraNA mAge tevI keTalIka vigata kalikAlasarvaijJa zrI hemaca'drAcAya jI svApanna haimakAzamAM * A lekha kalyANa mAsikamAM pragaTa thayA tyAre pUjya gurudevanA lekhanA saMpAdaka munizrIe eka noMdha lakhI hatI te nIce ApI che. Aje bhAratabharamAM nUtana jinama MdiranuM nirmANu kArya meTA
Page #201
--------------------------------------------------------------------------
________________ 136 ] [ azeka-AsopAlava vaicama prAtihAryanI vyAkhyA karatA lakhe che ke vaicAmiyAno TumoDo vRkSa: cAra Ane bhAvArtha e thAya che ke caitya nAmanuM vRkSa te ja azoka che. tAtparya e nIkaLe ke caitya e ja azaka ane azoka e ja caitya. A ja ullekha bRhat kalpasUtramAM che. bIjI bAju lekaprakAza granthakAra lakhe che ke-caityavrukSAH kama jJAnotpatti vRkSA eTale ke caityavrukSe e ja jJAnotpatti vRkSo che. AvI spaSTa A vyAkhyA haimakezanI vyAkhyAthI judI paDe che. atyAre ATale ja nideza karuM chuM. e dhyAnamAM rAkhavuM ghaTe ke caityavRkSa e aSTaprAtihArya paikInuM nathI te te azoka che eTale baMne vRkSo judAM che. azekane raMga ka? raMgane prazna Ave tyAre thaDa, zAkhA, prazAkhA, patra, puSpane samAveza thAya, tyAre azekanAM A badhAM aMgone raMga karyo haze, te jANavAnI jijJAsA svAbhAvika rIte ja thAya paNa keTalAka granthamAM mAtra pAMdaDAnAM raMgane ullekha maLe che. pravacana sAredvAramAM (gAthA 440 TIkA) lakhyuM che ke pAMdaDAM lAla raMganAM che. A ja ullekha zrI bhagavatIjI sUtranA bIjA zatakanA prathama uddezAnA antamAM pAye cAlI rahyuM che je zAstro-zilpa sahamata thAya ane pU. AcArya. devazrInA aMtaramAM ramatuM A citra-maMdira je pASANunI sRSTimAM avatare te A yugamAM eka viziSTa sthApatyanuM nirmANa thAya. koI saMdha ke saMsthA AvA viziSTa nirmANa kAje pUjyazrIne saMparka sAdhe, mArga darzana Icche ane AvuM kaI maMdira navanirmANa pAme te kevuM sAruM !"
Page #202
--------------------------------------------------------------------------
________________ azoka-AsopAlava ] [ 137 skaMdakanA adhikAranI TIkAmAM upalabdha thAya che. " zo ? vAkya dvArA tyAM azokane lAla kahela che, paNa Aje vRkSanA jANakAre jene azoka kahe che tenAM pAMdaDAM lIlAM hoya che, hA, tenAM phUla (veta saha) raktavarNa pradhAna hoya che paNa tyAM puSpane ullekha jovA malyo nathI. paNa kavi kalhaNe tathA kavi kAlidAse tusaMhAramAM pupane lAla kahyAM che. have ahIM prazna e thAya ke meM je azakanA kalara pheTA joyA tenAM pAMdaDAM lIlAM che. le veta chAMTa sAthe raktapradhAna che. bIjI bAju zAstrakAra "rojha' zabda lakhIne azaka rAte che ema kahe che paNa e rAte kaI rIte ? zuM patra lAla hevAthI zuM phUlo lAla hovAthI? jhADanAM thaDa-zAkhAprazAkhA lAla hovAthI? azekanAM paryAyavAcaka nAmamAM raktapalava evuM paNa nAma che. jo ke rAtAM phUla pradhAna azeka te Aje thAya che. AthI A bAbata pUratI vicAraNA mAgI le che. azeka deve banAve che, jyAre daivika zaktithI nirmANa kare che te dene je raMganuM banAvavuM hoya te banAvI zake che paNa samavasaraNanI AdhyAtmika paristhiti vacce lAla raMga anukULa samajI azakane raMga pasaMda karyo haze. pratyakSa oLakhAvavA azaka sAthe zAkta azakane meLa nathI besate. tyAre prazna thAya ke zuM prAcInakALamAM zAstrakathita maLatAM rAtAM patra ke pupavALAM azoka thatAM haze? je ke AjanA vanaspati zAstrIo bhUla te na kare paNa pUrvApara virodhI lakhANa maLe tyAre take thAya ke kSetra-kALanA prabhAve Aje oLakhAvA azoka sAcA arthamAM azoka
Page #203
--------------------------------------------------------------------------
________________ 138 ] [ azoka-AsopAlava haze khare? athavA azeka be prakAranAM thatAM hoya evuM samAdhAna ApI zakAya? athavA devakRta azoka sAthe manuSyalekanA azokanI sAthe mulavaNI karavI jarUrI kharI? azaka ane AsopAlavanI vicAraNA samApta karI tIrthakaronAM caitya-jJAnavRkSanI sUci-- nIce ApelAM nAmo saMskRta bhASAnAM che. A badhAM vRkSe gujarAtImAM kyA nAmathI oLakhAvAya che, enI noMdha ApI zakAI nathI. saMskRta-gujarAtI vanaspatikeza dvArA A jANakArI maLI zake. tIrthakaranAM nAme jJAna-cetyakSa 1. zrI kaSabhadeva vaTavRkSa 2. , ajitanAtha saptaparNavRkSa >> saMbhavanAtha zAlavRkSa , abhinaMdana svAmI priyAlavRkSa , sumatinAtha priyaMguvRkSa , padmaprabhusvAmI chatrAbhavRkSa supArzvanAtha zirISavRkSa 8. >> caMdraprabhasvAmI nAgavRkSa 9. >> suvidhinAtha mallIvRkSa 10. , zItalanAtha prilaMkhuvRkSa saMskRta nAme mATe cokasAI thaI zakI nathI. 1. vaDa 2. sAta puDo 3, cArolI $ $
Page #204
--------------------------------------------------------------------------
________________ azAka- AsApAlava ] 11. zrI zreyAMsanAtha 12. , vAsupUjya vimalanAtha0 13. "" 14. ane tanAtha 15. dhanAtha 16. zAMtinAtha 17, ", kuMthunAtha 18. "" ,, 99 "" 19. 20. 21. 22. 23. 24. vadhu mAnasvAmI ,, ', "" "" 99 aranAtha mallinAtha munisuvrata. naminAtha neminAtha pArzvanAtha "" [ 139 tindrakavRkSa pATalivRkSa jamUvRkSa azvatthavRkSa .4 dadhipaNa vRkSa nandIvRkSa tilakavRkSa AmravRkSa azokavRkSa ca'pakavRkSa akulavRkSapa cetasavRkSa dhAtakIvRkSa sAlavRkSa ahIM bhagavAna zrI mahAvIrasvAmInA citrasaMpuTa prasaMge ciMtana karatAM janma pAmela azokavRkSanA prastuta lekha samApta thAya che. vAcakone namra anurodha ke amAru sAdhu jIvana, sa'zodhananI maryAdAo, apUratA granthA, mArA kSayeApazamanI maryAdAe A badhA kAraNe mArI kaMIpaNa gerasamaja thatI hAya tA te, ane A viSayanI pUraka vigata jenI pAse hAya te te vinA saMkA2e jaNAve. A lekha aMge sudhArA vadhArAnA sUcanA jo koi jaNAvaze te te AvakArya banaze. 4, pIpA, 5. kherasalI 6. netara. A rIte nAme kAzamAMthI zodhI levAM.
Page #205
--------------------------------------------------------------------------
________________ 40 ] [ azAka-AsApAlava AsApAlava ane azAka vaccenA taphAvata zuM che ? 2. 1. Aje upalabdha ane jhADAnAM pAMdaDAM lIlAM raMganAM che. AsApAlavanAM pAMdaDAM cheDA upara karakariyAM eTale khAMcAvALAM hAya che, jyAre azokamAM evAM khAMcA heAtAM nathI. ane phaLonAM AkAra ane ragamAM bhinnatA jovA maLI che. 4. AsApAlava 25 thI 30 phUTa UMcu tA joI e chIe paNa azoka evaDuM UMcu... jatuM heAya tevuM pramANa maLyuM nathI. 3. 5. AsApAlavanAM jhADa Aje e rIte thAya che. 1. chatrInI mAphaka ghaTATopa vistAra thAya te rItanAM ane khIjA UbhAM, jemAM pAMdaDAM DALeA jhADanI cAre bAju vaLagIne nIce namelAM rahe che. ilekaTrIkanA thAMbhalAnI jema e Ubhu ja Uge che ane te traNathI cAra skUveera phUTanA gherAvAmAM ja hAya che. dekhAvamAM te suMdara hAya che. jAmanagara rahetA jANItA dharmAtmA zrI ke. pI. zAhanA azokavRkSa aMge saparka sAdhatA teoe rAjyanI Ayurveda lAibrerImAMthI kerAlA prAMtamAMthI nIkaLatuM mAsika mAkalI ApyuM. jemAM azeAkanI DALInA kalara phoTo chApelA hatA. tyArapachI amadAvAdanA bhAI zrI snehale amadAvAdamAM tapAsa karIne AkhA jhADanAM tathA DALInAM pAnanAM kalara ane mAdA phoTA meAkalI ApyA hatA. te uparathI be DijhAI nA karAvI ahIM lekhAMte e plAka chApyA che. eka che azokanA tenAM
Page #206
--------------------------------------------------------------------------
________________ azAka-AsApAlava ] [ 141 zveta-raktara'gI phUlA sAthenA ane bIjo che Ase pAlavanA. * * bhagavAna mahAvIranA kevalajJAna saMbaMdhita caityavrukSa tarIke oLakhAtA zAlavRkSanA temaja azokavRkSane AyuvedanA suprasiddha niSThu grantha mujaba kramazaH paricaya nIce mujaba che. zAlavRkSanA paricaya utpattisthAna--himAlaya, pAkha, kAMgaDA tAluko ane kAMgaDAthI AsAma sudhInA pradeza. paricaya--A zAlavRkSeA ghaNAM UMcAM hoya che. pAna meTAM, gheADAnAM kAna jevAM lIsAM ane pAke tyAre caLakatAM ane che. upapAna paNa heAya che. phUla pILAM aMDAkAre hAya che. AnA thaDamAMthI rasa jhare che ane te rALa tarIke oLakhAya che. azAkavRkSanA khAsa jANavA jevA vizeSa paricaya ( vanaspati zAstranA AdhAre) azAkanAM judI judI bhASAmAM zu' nAmeA che ? azeAka, zekanAzana. smarAdhivAsa, raktapallava, kAntAzridAda (sa'skRtamAM), azeAka (gujarAtI ), aseAka ( marAThI ), azokam ( mala.), azekamu ( telugu ), azodham, acAkam ( tAmila ), serIkA inDikA (Sarica Indica ) ( leTIna ). traNoH cojanAH / zokanA je nAza kare te azoka.
Page #207
--------------------------------------------------------------------------
________________ 142 ] [ azaka-AsopAlava A vRkSa mATe evuM kahevAya che ke A suMdara vRkSanI chAyAmAM besIne pavanathI kharatAM pAMdaDAMone sparza thAya che tene zoka nAza thaI jAya che. manane tanAva zAMta thAya che ane mana AnaMdathI bharAI jAya che tethI te azoka kahevAya che, athavA zItalatA Adi khAsa guNane je dhAraNa kare che te azoka. utpattisthAna-baMgAla, dakSiNa bhArata che. vana-AsopAlavanA jhADane ja sAdhAraNa rIte azoka kahevAnI prathA paDI gaelI che paNa te bhrama che, bhUla che. azokanuM jhADa AMbA (kerI) jevuM ja hoya che, tethI tenAM pAna AMbAnAM vRkSa jevAM hoya che. enAM kumaLAM pAna ratAza letAM ane atyaMta mRdu hoya che. phala gucchAbaMdha AvelAM hoya che. kula prAraMbhamAM pILAza paDatAM rAtA raMganAM hoya che, ane jyAre pUrepUrAM khIle che tyAre paravALAM jevAM lAlacoLa thaI jAya che. enAM phUla bahu ja bArIkAIthI jevAM jevAM hoya che, enAM phUla vAlera ke AmalI jevI lAMbI sIMga jevAM hoya che te, ardhagoLa ke capaTAM paNa hoya che. emAM AThathI daza bIyAM hoya che. sAdhAraNa rIte A jhADa vanaspatinI nAtamAM palAzAdi varganuM gaNAya che. saMskRta sAhityamAM azokanA yazagAna ThIka ThIka gavAyAM che, ane A ja kAraNathI tene jhAntAhi kahela che. je strIne paganA sparzathI vikasvara bane che. RtusaMhAramAM kavi kAlidAse azokanuM varNana karatAM paravALAnAM raMga jevAM phUla gucchane dhAraNa karanAra ane yuvAnonA hRdayanA zokane dUra karanAra kahela che. dIrghakALathI
Page #208
--------------------------------------------------------------------------
________________ azoka-AsopAlava ]. [ 143 janatAmAM AsopAlavane ja azoka gaNavAnI bhUla paraMparAthI je cAlatI AvI che te hajI cAlI ja rahI che. AsopAlava e sItAphaLanI jAtanuM vRkSa che. enAM pAna vAMka letAM lAMbAM hoya che, AMbAM jevA hetAM nathI. jyAre azekane te zAstro vRkSa e oLakhANa barAbara lAgu paDe che. rAjanighaMTukAre azokanAM 22 nAme gaNavelAM che. kalhaNa azokanI oLakhANa "Dhohitakuma svanAma vyataH' lAla pupavALe ema Ape che. kezamAM raktapallava e azokanuM apanAma che. AthI tenAM paripakava pAMdaDAMne rAtAM jaNAve che, paNa pUrve jaNAvyuM tema Aje pAMdaDAM lIlA raMganAM hoya che, pupa lAla hoya che. te zuM azokanAM pAMdaDAM ane phUla baMne lAla banAvavA? phUla te jANe lAla che e spaSTa vAta che, prazna che pAMdaDAMnAM raMgane ! pUrve lakhyuM tema vikalpa svIkAra khare? e nirNaya bAkI rahe che. | vividha raMganA nAza mATe sute azokano ullekha karela che, azokAriSTa bane che te azakapradhAna auSadha che. AyurvedanuM A bahu upayogI auSadha vaidyonuM khUba jANItuMmAnItuM che. vAta-vyAdhimAM azokavRta paNa banAvavAnuM vAgabhaTTa varNaveluM che. amarasiMhe paNa azokane ulekha karela che. A azaka anAdikALathI have pachInA anaMtakALa sudhI tIrthaMkaradevanA mastaka upara gauravabharI rIte pitAnuM sthAna jALavaze paNa eka vAta khAsa dhyAnamAM rAkhavI ke samava
Page #209
--------------------------------------------------------------------------
________________ 144] [ azoka-AsopAlava saraNamAM azokanuM vRkSa racAya che. te dharatI uparanuM kudaratI azoka nathI hotuM paNa dee pitAnI daivika zaktithI UbhuM kareluM akudaratI azoka heya che. ahIM vicAravAnI eka vAta e che ke caityavRkSa, azokavRkSa baMne deve banAve che te te dharatI upara hoya che tevAM ja devo banAve che ke kema! azoka, AsapAlava ane caityavRkSane aMge ATalI UMDI vicAraNA karavA pAchaLa e ja eka hetu che ke A vRkSo samavasaraNanI racanA sAthe akADhya saMbaMdha dharAve che. te A vicAraNuM upara vidvaddavarga ciMtana-manana karIne pitAnA vicAre darzAvavAnI AtmIyatA-udAratA dAkhavavAnuM saujanya avazya adA karaze ja evA vizvAsa sAthe yathAmati yathAzakti A lekha pUrNa karuM chuM. trIjo lekha ahIM pUrNa thaze.
Page #210
--------------------------------------------------------------------------
________________ eka vicAraNIya prazna | [ 145 nIcenA lekhanuM avataraNa- zAstrA ane granthAmAM keTalIka khAkhatAmAM jyAre matamatAMtaro jovA maLe tyAre koI eka niNa ya karavAmAM muzkelI paDe, pachI enI vicAraNAmAM aneka savAlA UThe paNa tenu' jaladI samAdhAna maLavuM muzkela heAya che. A sajogAmAM lekhakanA peAtAnI buddhinI samatulA jALavI, upalabdha zAsrapAThA ke granthanA ullekhAne najara sAme rAkhIne pUrNa satya ke vadhumAM vadhu satya kADhavAnu hAya che. tItha karadevanA mAthA upara dIkSA pachI vALanu astitva hatuM ke kema ! te bAbatanA niNaeNya karavAmAM upara jaNAvI tevI ja paristhiti hatI ane cAkkasa ni ya zodhavAnA hatA. mArI sAme AcArAMgasUtrAgamanA pATha AvyeA tyAre e pATha dIkSA lIdhA pachI vALanuM astitva hatuM ema jaNAvatA hatA. te pachI jANItA sAdhu-sAdhvIjIne huM prastuta prazna pUchatA rahyo. teo sahu vItarAga sneAtranA-- zomanava. A zrlAkanI yAda ApatA. paNa dIkSA lIdhA pachI vALanI vRddhi thAya che evI zAstranI vAtanA lagabhaga keI ne paNa khyAla na lAgyA, tyAre mane thayu ke A prazna jAheramAM mUkavA ane saMghanA caturvidha a'gamAMthI javAeA meLavavA. eTale meM sahuthI prathama 'sudhASA ' ane ' kalyANu ' mAsikamAM nIcenA lekha pragaTa karAvyA hatA. te ja jUnA lekha ahIM eTalA mATe pragaTa karyo che ke A carcAnA prAraMbha zI rIte thaye huMteA tenA khyAla Ave. 10
Page #211
--------------------------------------------------------------------------
________________ 146 ] [eka vicAraNIya prazna eka vicAraNIya prazna --pU. AcArya deva zrI vijaya yAdevasUrIdharajI ma [sAhityama'ri-pAlitANA ] pU. AcArya devazrIe eka praznane ahIM jijJAsubhAve rajU karyAM che ane sAthe sAthe vidvAnA-gItAryAM dvArA AnuM sa MSakAraka samAdhAna maLe evI bhAvanA vyakta karI che, mATe A lekha vAMcIne pU. AcAryAMdevAdi munivarA temaja abhyAsI vidvAnA potAnA vicAra pU. lekhakazrI upar pAThave evI abhilASApUrvaka A prazna prasiddha karAya che. --saMpA ( kalyANa mAsika ) ApaNe tyAM cAlI AvatI samaja ke mAnyatA mujaba evA sacoTa khyAla pravarte che ke tIrthaMkaradevAnI dIkSA vakhatanA leAca ( eTale vALa dUra karavAnI kriyA) thaI gayA bAda mAthA vagerenA vALanI vRddhi thatI nathI, paraMtu * AcArAMga sUtrAgama 'nA eka ullekha mujaba dIkSA lIdhA pachI vALanI vRddhi jarUra thaI hAya tema saMbhavita che, ApaNA vidvAna AcAryAMne tathA sahune nIceno lekha dhyAnapUrvaka vAMcI, svastha manathI vicArI joyA bAda mane yeAgya jaNAvavA vinaMti che. prAcInakALathI ApaNA saMdhamAM ApaNe evuM mAnatA AvyA chIe ke tI''karanA jIva ( AtmA ) dIkSA le tyAre mAthAnA vALanA loca karI nAMkhe che. lAca karyAM bAda ceADA-dhaNA, jarAtarA vALa kadAca rahI jatA hAya ema bane, paNa pachIthI e vALa navA UgatA ke vadhatA nathI. jhINA chidramAM kayAMka kayAMka rahI gayA haiAya, te paNu te vadhatA nathI. AvI samaja saMdhamAM sacoTa nivivAdapaNe pravarte che ane ethI tIthaMkara dIkSA "
Page #212
--------------------------------------------------------------------------
________________ eka vicAraNIya prazna ] [ 147 lIdhA pachI mekSe jAya tyAM sudhInA keIpaNa prasaMganuM citra ke mUrti je kaMI banAvAya che, emAM bhagavAnanuM mastaka vALa vinAnuM ja (gujarAtImAM jene boDiyuM kahevAya che) varasethI banAvAya che. hA, sthApanAmUrtimAM mAthe vALa batAvavAnI joradAra, vyApaka ane sarvamAnya prathA jarUra che." gata sAlamAM bhagavAna zrI mahAvIranAM taiyAra thayelAM thoDAM adyAvadhi aprakAzita sAta citranuM AkharI TacIMga-parimArjana muMbaIthI AvelA citrakAra pAse jyAre huM karAvI rahyo hato tyAre huM AcArAMga AgamasUtranuM upadhAna nAmaka trIjA uddezakanuM prathama sUtra joI rahyo hato, tyAre gAthA naMbara 49 lakSmapUrvaka jotAM tenA trIjA caraNamAM- lusiyapUrve apapuNe hi -(mUlapATha) TIkA-lusitapUrve hiMsitapUrva-kezakuMcanAdibhirapu: anArtha:pApAcAriti A pATha je. pachI dhyAnapUrvaka vicAryo eTale huM jarA camake. kemake A pATha khullA zabdomAM jaNAve che ke - ajJAna-pApI anArya leke chadmasthAvasthAmAM rahelA bhagavAnanA mAthAnA vALane pakaDIne kheMcatA hatA." A vAtathI e vAta spaSTa upasI AvatI hatI ke, bhagavAnanA mAthA upara vALa vadhI gayA hatA. vALa hoya te ja te pakaDI zakAya! arthAt jharIyA kheMcI bhagavAnane trAsa ApI zakAya. eno artha e che ke leca pachI vALane vadhAre thayo hato. uparanA TIkAkAranA arthanA bhAvane je svIkArIe te pracalita-rUDha banelI paraMparAnI vAta kaI rIte ghaTI zake? A prasaMga dIkSA lIdhA pachI ekAda varasanI AsapAsa mahAvIra anArya dezamAM vicaryA tyAre banyuM hatuM. bIjI ahIM khAsa vicAravA jevI gaMbhIra bAbata e che ke dIkSA vakhate leca thaI gayA bAda mAthAnA ke dADhI-mUchanA vALanI vRddhi thatI
Page #213
--------------------------------------------------------------------------
________________ 148 ] [ eka vicAraNIya prazna vAta jo atizayanA prabhAve nathI, e vAta granthamAM Ave che paNa A banatI hAya, to atizayA tA kevalajJAna pragaTa thayA pachI ja pragaTa thAya che. jyAre A vAta kevalajJAna pahelAMnI chadmasthAvasthA sAthe sAMkaLI lIdhelI che, tyAre samAdhAna zuM samajavuM? jo ke vItarAgastAtranA TIkAkAranI sAme A prazna UbhA thayA, tyAre emane khIjI rIte samAdhAna ApyuM ke, dIkSA vakhate indramahArAjA tIthaMkaranA mastaka upara va astra pherave che. vajranI garamIthI (vALanA paLiyAM khaLI jatAM hAvAthI) vALa vadhatA nathI, teA khIjo evA prazna thAya che ke, AvuM samAdhAna khIjA koI zAstranAM pAnAM upara Apelu che kharUM? A samAdhAna ApaNe jo svIkArIe, teA pachI mAthAnI vALanI avRddhinI bAbatane atizayamAM laI javAnI jarUra ja kayAM rahI ? chatAM A bAbatane atizayamAM lIdhI che e samAnya vAta Aje ApaNe sahu jANIe chIe, Ama A vaikalpika vAta thaI. A vanI vAtathI te eka atizaya ochA thaI jAya tenu zu ? zu AcArAMgasUtranI vAta svIkAravI ? zuM atizayanI vAta mAnya rAkhavI ke va pheravyAnI vAta mAnya rAkhavI ? TIkAkAre vajranI vAta kayA AdhAre lakhI haze? te sthaLanA khyAla hAya teA vAcakoe jaNAvavA vinaMti. A prazna jAheramAM eTalA mATe mUkayo che ke, sthApanAnikSepamAM niyamanuM ullaMdhana karIne mUrti'na rucikara banI rahe mATe vALa batAvAya che. pUrvAcAryAe A chUTa mAnya rAkhI che. aparigrahI, niva`strI bhagavAna chatAM laMgATanA kapaDAMnI, are ! te paNa alaMkArika rIte kapaDAMnI banAvelI pATalInA cheDA sAthe batAvavAnI chUTa svIkArI, te pachI bhagavAnanAM citrA vALavALAM batAvIe te kema ? pachI vALa-vihANAM '
Page #214
--------------------------------------------------------------------------
________________ eka vicAraNIya prazna ] [ 149 mAthAvALA bhagavAna cItaravAnI prathAnI jarUra nahIM rahe. ucita rIte vALa batAvavAthI enI meAhakatA-su MdaratAnA prabhAva anerA banI jaze, ( raheze ) ane emAM khInna paNa lAbhA samAyA che. eka vAta vicArIe ke mAthAnA, dADhI--mUchanA vALanI vRddhi thatI nathI. e vidhAna kevaLajJAna thayA pachItuM samajIe te kema ? jo ema samajIe tA chadmasthAvasthAmAM bhagavAnane dADhI-mUchavALA citarAvI zakAya ane kevalI avasthAmAM samavasaraNamAM birAjatA heAya tyAre, chadmasthAvasthAmAM jeTalA vALa vadhelA hAya teTalA ja vALa kevalI avasthAmAM hoya, bIjo tarka kevalI thayA pachI vALanI vRddhi thatI nathI, evuM svIkArIe te kema ? jo ema karIe teA kevalI avasthAmAM paNa bhagavAnane vALa, dADhI-mUcha badhuM batAvI zakAya. mArI A vAta ucita che ke kema ! te sunna abhyAsIoe avazya jaNAvavu. eka vadhu khyAla e ApuM ke, prabhujInA sthApanAnikSepamAM ariha'ta ke siddha avasthAvALI mUrti enA mastaka upara Akaka Dhabe vALane dekhAva karavAnuM ApaNe prAcInakALathI svIkAreluM che. A eka savaprasiddha ane sa`mAnya nivivAdapaNe temaja sarvasvIkRta bAbata che. zAstranA abhyAsI, jJAnI ke vidvAnane vinamra vinaMti ke uparanI mArI samaja sAcI che kharI ? te mATe ApanuM spaSTa maMtavya niHsa kAcapaNe jaNAvaze| tA Apane AbhArI thaIza. AvI ati mahattvanI bAbatamAM upekSA ke bedarakArI jarA paNa na dAkhavazeA. AcArAMga saTIka kADhI Apa joI leA, bIjA saMdarbho jovA hoya teA te paNa tapAsI le, pachI mane lakheA. nA nahi ane hA nahi evuM athavA 'narA vA kuMjaro vA ' jevuM gALa geoLa addhara na lakhatAM, spaSTa lakhaze te yathAtha niya karavAmAM madadarUpa banaze. * --sudhASA, kalyANumAMthI
Page #215
--------------------------------------------------------------------------
________________ dhyAnamAM levA jevI keTalIka agatyanI vicAraNuo A lekhanuM avataraNa- TIkAkAre sAtizayajJAnI hoya te bhUla thavAno saMbhava prAya: nA rahe. bAkI chaghasthAvasthAne kSaye pazama e che ke pitAnI buddhi pramANe zAstranI samajaNa prApta karavAnI hoya che eTale, temaja e jamAnAmAM mudrita grantha na hatA, hAthanA lakhelA ja vaparAtA hatA. hastalikhita jaladI prApta thatA na hatA eTale saMzodhana mATenAM pUratAM pro-sAdhano upalabdha thavAnI ghaNAM kAraNe sara anukULatA bahu ja ochI rahetI, ane e kAraNe paNa padArtha-vastunA pratipAdanamAM bhUlacUka thavAno saMbhava rahete ja ane e bhUlacUkanA thoDA prasaMge-anubhavo mArA dhyAnamAM AvyA che, tenA jarUrI namUnA vinamrabhAve rajU karuM chuM. traSimaMDalastaMtra aMge- - kaSimaMDala tetrane pATha ApaNe tyAM seMkaDo varasathI caturvidhasaMghamAM hajAre AtmAo kare che. A trASimaMDalanI hastalikhita pratie bhaMDAramAM maLe che. emAM RSimaMDalanA 19mA zlokamAM turthava samAyu A pATha lagabhaga paMdaraAnI hastalikhita pratiomAM lakhAele je che. pachI hastalikhita prati uparathI ja tetre mudrita thayAM eTale chellAM 100
Page #216
--------------------------------------------------------------------------
________________ agatyanI vicAraNA ] [ 151 varasathI chapAelAM pustakAmAM paNa samA pATha jovA maLe che. hakIkatamAM A pATha khATA nahi paNa taddana ja khATo che. sekaDA varasathI te cAlyA Ave che. khATA pAThanA kAraNe RSima`Dala steAtra uparathI banAvavAmAM AvatAM yantranA vacalA gara khATA paDe che, eTale r khIja adhUrU sahu citarAve che ke chapAve che te zuM karavuM? teA sAcA pATha samA nI jagyAe jA che te pATha svIkArIe te ja dIvA upara aa eTale adhacandrAkAra mUkavAnuM ane. vaLI samAnA teA ahIM koI aja thatA nathI. ahIna samA zabda rAkhIe tA AnuM vidhAna ja UDI jAya ane hA~ mukhyabIja aa vinAnuM khanI jAya che. 28 varSa pahelAM A pATha khATe che ema huM niya upara AvyeA hatA. e vakhate RSima`Dalanu vyApaka zeAdhana cAlatuM hatuM. judA judA bhaMDArAmAMthI seA pratA magAvI hatI, emAM se e se pratimA nA pADavALI jovA maLI. A bhUlA steAtrakartAnI na hatI, utAro karanArA lahiyAonI hatI, ane eka prati uparathI khIjI pratie lakhAtI tethI badhI pratiomAM te bhUla cAlu rahetI. thoDAM varaseA bAda koI pratanAM chUTAM chUTAM be pAnAM je rakhaDatAM hatAM te prApta thayAM. e pAnAMmAM kudarate jenI jarUra hatI te ja zrloka lakhele maLyA. emAM jyAre yuo pATha joyA tyAre mArA AnaMdane koI pAra na rahyo ke huM je mAnatA hatA tene ja TakA ApatA pATha maLI AvyeA. te pachI khIjI mahAvIra vidyAlayanI hastapratimAMthI paNa AvA ja pATha maLyeA hateA.
Page #217
--------------------------------------------------------------------------
________________ 15ra ] [ agatyanI vicAraNAo . vicAravAnuM e che ke, A kharekhara ! seMkaDe varasathI aNajANapaNe bhUla kevI cAlI Ave che. mahad Azcarya thAya che ke ATalA badhA dIrghakALamAM seMkaDe vidvAne, AcAryo, munirAje Adi A pATha karatA AvyA che, chatAM Aja sudhI A pATha azuddha che" e tarapha lagabhaga keInuM khAsa dhyAna kema gayuM nahi. 150-200 varasa sudhI bhUla kheMcAtI rahI. mArI saMpAdita kaSimaMDalanI pekeTa sAIjhanI cha AvRttio thaI gaI. dareka AvRttimAM meM A stotra chapAvanArAo mATe sUcanA karI che ke tame strayu pATha sudhArIne chapAvaje paNa koNa jANe sAdhu-sAdhvIo ane prakAzake e upara pUratuM dhyAna ApatA nathI. emane mana je che te barAbara lAgatuM haze. pariNAme azuddhi dUra thatI nathI, pachI tetrapATha azuddha ja bhaNAya. prakAzake A vAtane gaMbhIratAthI vicAre. vAcake barAbara dhyAnamAM rAkhe ke je A sAcI bhUla vAcakane huM na batAvuM ane na sudharAvuM te stotra zuddha kaI rIte thAya? bIjI eka gaMbhIra bhUlanI vAta - kaSimaMDalanAM 24 tIrthakaravALA kendrIya dRAra upara nAda, bindu ane kalA traNe hovAM joIe. kalA ane bindu te sahu kaI mUke che, paNa bindu upara nAda je mUkave joIe te chellAM 300 varasamAM daherAsaramAM cItarelAM athavA paththaranAM ke tAMbAnAM yantramAM temaja kAgaLa ane kApaDa upara citarAvelAM yamAM nAda jovA maLatuM nathI. nAda ja
Page #218
--------------------------------------------------------------------------
________________ agatyanI vicAraNAe ] [ 153 UDI gayA, aMdara zlokamAM vidhimAM hovA chatAM koI e nAdane sthAna ja nA ApyuM. pariNAme nA ApyuM. pariNAme cAra adhUrA athavA azuddha citarAtA rahyo. je sthAne je tIrthaMkarA mUkavA joie, te sthAne paNa (nAdanA abhAve ) badalAI gayAM. A bhUla thavAnAM kAraNeA` ahIM rajU nahIM karuM paraMtu nAda zabdathI anAhatanAda samajI anAhata tarapha dhyAna gayuM paNa nAda AkRtirUpe paNa mUkI zakAya che e khyAla na AvavAthI nAda vinAnAM yantrA AjasudhI vaparAtAM rahyAM che. sAcI rIte nAdanI paristhitine na samajavAnA kAraNe siddhacakranAM dhAtu, kapaDAM vagerenAM je yantrA 300-400 varasamAM daherAsarezamAM ke bha'DArAmAM thayAM che te badhAyamAM nAnI AkRti mUkavAmAM AvI nathI, eTale aMze sthAna apUrNa rahyuM. mArAM hastakanAM siddhacakra ane RSima`Dala ane yantrAnAM kendramAM me' nAdaneA samAveza karI lIdheA che. siddhacakramAM nAda hAvA joIe evuM svapnuM paNa keI ne nathI. AjathI 50 varSa pahelAM keTalAka AcAyo peAtAnA bhaktAMne RSimaMDalanA yantra citrakAra pAse citarAvIne ApatAM hatAM. emAM amadAvAdamAM sthita eka ativayeAvRddha zraddheya AcAya - zrIjI paNa hatA. emanA bhaktone te citrakAra pAse yantrA citarAvI ApatAM hatAM paNa emAMya nAda citarAvatAM na hatAM. kemake nAda varasothI sAva ja bhUlAyelA hatA, paraparA tUTI gaI hatI. 1, A mATe jue mArUM lakheluM pustaka RSima DalastAtra eka svAdhyAya jemAM vistArathI uparAkta vAta samajAvI che. "
Page #219
--------------------------------------------------------------------------
________________ have trIjI sirisirivAlakahA granthanI TIkAnI vAta- jAmakriAcaMd, karDhAla tanAvaCzaruM........ 216 . . TIkA-sanAdabindukalaM nAdo'rddhacandrAkAro'kSarasyopari anunAsikaH, bindukalA ca pUrNe'nusvAraH tato nAdazca bindukalA ca tAbhyAM shitN.| - A zabdanI TIkA karatA lakhe che ke nAhoddhavandroDakSAcoparijhanunAsiva nAdane artha ardhacandrAkAra AvA AkArane akSara kahIne tenA upara je anunAsika mUkAya tyAre te Ta nAda bane che, ema TIkAkAre jaNAvyuM eTale anusvAra sahita ardhacandrane nAda kahyo. te pachI bindu, kalA zabdane artha kare chebaMne zabda bhegA laIne eka artha karatA lakhe che pUDanusvAra A pramANe artha karIne pachI samAsa kare che. e samAsa karatA nA vivu ja tAmyAM sahirta tatoDa to ahIMyA bindu, kalAnuM vizleSaNa na karatAM eka ja zabda svIkArIne pachI tene samAsa karIne eka ja zabda che ema sUcavyuM paNa A vAta mane barAbara lAgI nathI. mArI samaja pramANe TIkA A pramANe hovI joIe. nAdo pUrNe'nusvAraH (.) tatpazcAt bindu anusvAraH dvitIya anusvAra rUsyartha: zastra ardhacandrAvakSaH je te pachI tAmyAM nahIM paNa taiH sahita te arthasaMgati barAbara besI jaze.
Page #220
--------------------------------------------------------------------------
________________ agatyanI vicAraNue ] [ 155 ahIMyA TIkAkAre anAdane candra sarakhA goLa AkAravALo kahyo. bindu (zabda) ne pUrNAnusvArarUpe oLakhAvyuM che. prazna- te anunAsika ane anusvAra baMne eka ja cihnanA sUcaka che ke baMnene oLakhavA mATe judI judI cihnAkRtio che? uttara- "caMta' ahIMyA "aMta" zabdanA akSara upara bindu che tene anusvAra kahevAya che ane "ma" ahIMyA [ akSara upara ardhacandra sAthe anusvAra mUke te tene ardhaanusvAra athavA caMdrabindu kahevAya che. caMdra sAthe bindu joDAyuM tyAre tenI uccAraNanI tAkAta aDadhI ochI thatAM tene ardhAnusvAra athavA candrabindu kahevAya che. pUrvoDanusvAraH eTale 0 (gaLa mIDuM). have vAta bAkI rahI anunAsika ane anusvAra vacce pharaka che ke kema! saMskRta bhASAmAM anunAsika saMjJA = " - ane ma Ane ApI che, ane A pratyeka anunAsika pitAnA kAdi vagere varganA pAMcamA varNanI madadathI ja lakhAya che. jemake rAphu. ahI tu je lakhe te anunAsika saMjJA kahevAya paNa svataMtra bindu hoya jemake ja, 2 upara mIMDuM mUkyuM 1. jo ke ajaina maMtravAdIoe nAdanI AkRti trikoNu ke badAma jevI kahI che. jo ke RSimaMDalayanTanAM vastranAM yantrapaTa upara badAma jevI nAdanI AkRti jovA maLe che. anunAsikanI AkRti e nAda che evuM TIkAkAra jaNAve che.
Page #221
--------------------------------------------------------------------------
________________ 156 ] [ agatyanI vicAraNAo tene anusvAra kahevAya. ahIMyA hakIktamAM anusvAra ke anunAsikanA cihnamAM keI bheda nathI. gujarAtI lipimAM anusvAra ke anunAsika evA be bheda nathI. cothI vAta-zrI bhagavatIsUtranA pUjya abhayadevasUri viracita vivaraNanuM bhASAMtara paMDita zrI becaradAsabhAIe kareluM che, ane saM. 1974mAM amadAvAdanI jinAgama prakAzaka saMsthA taraphathI prasiddha thayela che. A bhASAMtaramAM judI judI jagyAe azoka zabda Ave che. paMDitajI azakane ja AsapAlava mAnatA hevAthI (baMne paryAyavAcaka nAme samajI) teoe bhASAMtaramAM "Arova A zabdanuM bhASAMtara rIte AsopAlava evuM karyuM che. (bhagavatIsUtra zataka-2, prathama uddezAne antabhAga, mudrita peja-260) bhagavatIsUtranA prathama khaMDanA chApelA cepaDAo paikI eka cepaDAmAM pAchaLa zabdasUci ApI che, tyAM paNa sUcimAM (320 peja) azoka nAmanuM vRkSa AsopAlava ema chApyuM che. AthI spaSTa thAya che ke varasethI jANavA pramANe gujarAta, saurASTramAM azokanAM jhADanI utpatti khAsa na hovAthI ane vanaspatinA prAcIna grantha joyAM na hoya tethI AsapAlavanuM jhADa e ja azoka che evI samaja khUba phelAelI hatI. prajAnA 1. azokanAM pAMdaDAM rAtAM hatAM evI vAta maLe che, paNa Aje jovAM maLatAM azokanAM pAMdaDAM lIlAM ane phUle lAla jevAM maLe che.
Page #222
--------------------------------------------------------------------------
________________ agatyanI vicAraNA 1 [ 157 meATAbhAgamAM AsApAlava e ja azAka che evI joradAra hevA jAmI gaI ane AsApAlava ane azoka judAM che evA khyAla bhUsAI gayA ane (prAyaH ) sahu tadna kheATI ja mAnyatA dharAvatA rahyA. chApelA triSaSThIzalAkApuruSa caritra-pa-7, sa-11, zlAka 54mAM-- taMtra pradakSiNIkRtyAzokaM tIrthAyacAnamat0 A zlAkamAM vRkSa mATe azoka zabda vAparyo che, paNa triSaSThIzalAkApuruSa caritranA 54mAM zlokanA gujarAtI bhASAMtaramAM azokanA atha AsapAlava lakhI nAMkhyA che. kharI rIte gujarAtImAM paNa azoka zabda ja lakhavA joI e. azoka ane AsApAlava eka ja che, paraspara baMne paryAyavAcI che, AvI joradAra samajaNunI havA ghUmI rahI hatI. tenI asara samartha vidvAna 5. becaradAsa dezI jevA upara paNa thaI. vAstavika khyAlanA abhAve hakIkatanI dRSTie kheATo atha lakhI nAMkhyA. e ja havAnA bhAga triSaSThInA bhASAMtarakAra paNa anI gayA ane temaNe paM. becaradAsa dozInuM anukaraNa karI AsApAlava atha karyAM. uparanA dAkhalAothI samajavAnu e ke game tevI meTI vidvAna vyakti hAya paNa bhUla thavAne sabhava hAya che ane evI bhUla kaI batAve teA tethI sAmI vyaktinuM apamAna- anAdara thAya che evu' samajavu na joI e. pAMcamI vAta-- maladhAri gacchanA sUrima'trakalpamAM
Page #223
--------------------------------------------------------------------------
________________ 158 ] [ agatyanI vicAraNAo thatahIna he ma sUrimaMtranA jApa pachI AcAryane yajJa karavAnuM kahyuM che. e vidhi aMge eka cetavaNI ApatAM A vAkya jaNAve che ke "ghInI Ahuti ApyA vinAne yajJa kare te rASTra saLagI uThe" vAkyane A sIdho artha che. zuM eka yajJamAM ghI na nAMkhavAthI AkhuM rASTra baLI jAya kharuM? haragija nahIM. e vAta keI svapnaya paNa mAne nahi. meM ghaNuM AcAryone Ane artha pUche paNa maTAbhAganA AcAryo te yajJa karavAnI vAtathI lagabhaga ajJAta hatA. vAkyane sIdhe sAdo artha te rASTrane sahu ke deza kare e svAbhAvika hatuM. keTalAka zabdo maMtrazAstramAM gUDhArthaka vaparAya che. ahIMyA paNa rASTra zabda gUDhArthakane vAcaka che. alabatta A gUDhArthakane sAcA artha kaI na karI zake tethI keIne deSa na devAya ane keInI eAchAza paNa na kahevAya. badhI bAbate badhAyane samajAya tema hatuM nathI. pachI mArI pAse javAba mAMgatA huM je jANatuM hatuM te artha AcAryone kahyo tyAre rahasyamaya arthane jANavAthI sAMbhaLanArAone Azcarya thayuM. te kahevAnuM tAtparya e che ke pUrvAcAryo ke vartamAnanA AcAryo kaMI sarvajJa na hatA ke jethI badhI ja bAbatenuM badhuM ja jJAna dharAvatA hoya ! - chaThThI vAta-siddhacakranA bRhad yantranAM pUjanamAM anAhatanuM pUjana Ave che. e anAhata agenI spaSTa samajaNa maMtrazAstranI paraMparA tUTI javAthI anAhata zuM vastu che? e zuM ekale nAda- dhvani svarUpa che ke AkRti svarUpa paNa che? e
Page #224
--------------------------------------------------------------------------
________________ agatyanI vicAraNAo ] I ! 150 khyAlanA abhAve siddhacakranI pUjanavidhi pahelIvAra saM. 2008mAM amadAvAdathI bahAra paDI tyAre temAM anAhatanuM pUjana ja chApyuM na hatuM, je vidhi pramANe hovuM khAsa jarUrI hatuM. e pUjananA saMpAdaka ane saMzodhana zraddhaya AcAryazrI dharma dhuraMdharasUrijIne muMbaImAM aMdherImAM maLavAnuM thatAM emanI sAthe be divasano carcA-vicAraNAnA prasaMge anAhatanI vaikalpika bAbata teozrInA dhyAnamAM AvI na hatI, eTale chellAM be-traNa varasanAM saMzodhanane ane meM je nirNaya karelo tenA AdhAre meM temaNe anAhata ahI AkRti svarUpa che ene purAvA sAthe khyAla Ape tyAre bahu ja rAjI thayA ane te pachI pUjanavidhinI temane bahAra pADelI bIjI AvRtti chapAI tyAre temAM te anAhata pUjana teozrIe dAkhala karI dIdhuM hatuM, jethI mane saMtoSa thayo hate. sAtamI vAta- e ja pUjanamAM bIjI vIzImAM zasTiArgI vorAnAMtAvaha. ane artha siddhacakra pUjanavidhinA saMpAdaka AcAryazrIe zarkarAne artha sAkara ane liMgakane artha laviMga karIne A be vastu vaDe seLa anAhatanuM pUjana karavAnuM nakkI kareluM hatuM. A daza varasamAM seMkaDe pUjane bhaNaI gayAM haze tyAre tyAre anAhatanuM pUjana sAkara ane laviMgathI thatuM rahyuM hatuM, paNa mane saMtoSa na hate. kemake liMgane artha laviMga keIpaNa kezakArIe jaNAvyuM nathI. bIjI rIte paNa tene laviMga artha prApta thatuM nathI. carcAmAM meM amArA vidvAna mitrane kahyuM ke zarkarA liMgakane artha liMgAkAra sAkara evo karavAnuM che, tyAre te AbhA banI
Page #225
--------------------------------------------------------------------------
________________ 160 ] [ agatyanI vicAraNA gayA. e kaI rIte tame nakkI karyuM? tyAre mArA anubhavanI vAta karI, eTale ke sAkaranI kaTakIone cITakAvIne traNathI pAMca IMca sudhI taiyAra karAtA lAMbA sAkaranA mIThAInA kaTakA meM amadAvAda sTezana pAsenA reDa upara pharatI siMdhI bhAInI reMkaDImAM khAdya cIjo vacce jAte joyA. te vAta karIne kahyuM ke liMgAkAra jevI sAkaranI eka ja cIjathI pUjana karavAnuM che, pachI laviMganI jarUra rahetI nathI. A vAta temane barAbara jacI gaI ane temaNe paNa A ghaTanAthI khUba ja AnaMda saha navAI lAgI. AThamI vAta- siddhacaka bRhat pUjanamAM aMte zAMtikaLaza Ave che. e zAMtikaLazanA pAThanA prAraMbhamAM zo paMpa phUAzca RSamavikinavaMvAra namonamaH A pATha che. ahIMyA vAra emAM je ra mUke che, ene keI artha nIkaLate nathI, ane ethI te paMktine artha paNa baMdhabesato thAya tema nathI. vaLI eka ja vAkya che eTale ja have ja na joIe paNa game te kAraNe saMpAdakane arthane sAce khyAla tatkAla AvyuM nahIM eTale 40 varasathI siddhacakrapUjanavidhinI pratiomAM A bhUla cAlI AvI che. aneka AcAryo, sAdhuo, vidhikAra A pATha bele che paNa (saM. 2045 sudhI) bhUlane sudhAre thavA pAmyuM nathI. A bAbatamAM meM AcAryazrIjInuM patra lakhI dhyAna doryuM, tyAre temaNe mane sahajabhAve kahyuM ke 2 kADhI nAMkhIe te arthasaMgati thaI jAya kharI? meM lakhyuM ke thAya nahi. A mATe vAkya sudhArAya te ja thAya. te A rIte--pAMca raMgavALA hoMkAranI aMdara sthApita karelA evA
Page #226
--------------------------------------------------------------------------
________________ [ 161 agatyanI vicAraNAo | kaSabhAdi vIza tIrthakarene mAre namaskAra che," eTale 2 nI jagyAe tha akSara joIe ja eTale tyAM ratha A sAce zabda joIe. ticsti rUti tha: "hIMkAranI aMdara rahelA" e tene artha thAya. A vAta teone saceTa jacI gaI maMtrazAstramAM hIM pAMcaraMgavALe kaho che te vAta khyAla upara na hovAnA kAraNe. tyArapachI saM. 2033mAM muMbaIthI huM pAlItANA Avyo. vacalA 17 varSanA gALAmAM siddhacakra pUjanavidhi be-traNa chapANI. jazavaMtalAla vidhikAre paNa vidhisaMgrahanI cepaDI bahAra pADI, paNa te badhAmAM 2 nI jagyAe tha chapAva joIe te chapAye nahIM eTale meM pUjanavidhinA preraka pU. A. zrI dhuraMdharasUrijI mahArAjane amadAvAda pAMjarApoLa patra lakhyo. temanI tabiyata sArI na hatI paraMtu muMbaImAM rUbarU saMmati ApelI hovA chatAM sudhAra thavA na pAme eTale meM lakhyuM ke ra nI jagyAe tha joIe ema mArUM samajavuM che. agAu ApaNe vAta thayelI che, te tha nI samajaNa mArI barAbara che kharI? tyAre teoe lakhyuM ke tamArI samajaNa sAva sAcI che. - A bAbatamAM keInuM dhyAna ja na gayuM. meM zAMtikaLazanA A pATha mATe keTalAya AcAryo, munirAje, vidvAnone jANIne pUchayuM paNa hatuM paraMtu jyAM sudhI sTrAra pAMca varNane hoya che tene, tathA rASabhAdi vIza tIrthakarane phUvAmAM sthApavAmAM Ave che, A jAtane khyAla ja na hoya tyAM sudhI sahu kaI tene sAcA artha na karI zake te svAbhAvika che. are! 11
Page #227
--------------------------------------------------------------------------
________________ 162 ] [ agatyanI vicAraNAo emanI jagyAe huM houM ane mane kaI pUche te huM paNa temAM niSphaLa jauM. prazna-zAstramAM eka grantha mATenI vAta barAbara na heya, beTI hoya, baMdhabesatI na hoya te TIkAkAra vadhe darzAvavA saMskRta bhASAmAM kyA zabdo vApare che? uttara-TIkAkAre TekAmAM amIrInA ayukta, vinca, anucito AvA haLavA zabdodvArA saMketa kare ja che. gujarAtImAM jenA artho-barAbara nathI, egya nathI, vicAraNIya che, ucita nathI evA thAya che. seMkaDe varasethI A praNAlikA pravarte che. aNajANapaNe ajugatuM lakhAyuM hoya te granthakAranI kSamA mAguM chuM.
Page #228
--------------------------------------------------------------------------
________________ * chAtichatra + zabdanA artha zu karavA ? 4 te aMge vistRta vicAraNA traNa chatra pUratuM vadhArAnuM lakhANa ahIMyA puna: ApuM chuM, tenuM kAraNa nIce mujaba che. > A pustikAmAM chApelAM chatranAM lekhanAM 10mAM pRSThamAM bIjA munirAjonA sUcanathI 'chatrAtine eka ja atha thAya che eTale pahelAnA ( mAsikanA ) lekhamAM karelA ane ahIM jatA karyAM che, ' AvI vAta lakhI che. mArUM A vidhAna kharAkhara na hatu. kemake lekhamAM traNa chatra mATe ane ane sa'bhiMta evu. eka ja prakAranu vidhAna karyuM hatuM. te e ke uparAuparI evAM traNa chatra ane te sAta narakanA AkAranI jema trikoNAkAre eTale savaLAM samajavAnAM che.' jo ke mizra rajUAta saravALe te savaLAM chatranAM ane ja sUcave che. ema chatAM lekhamAM mAru' vidhAna ekapakSIya-adhUruM che. have mizra rajUAtane alaga alaga pADIne samajIe tA samajavAmAM saraLatA thaze ane vAta jaladI gaLe utarI jaze. chatranA eka ja atha thAya che ema nathI. sarvAMgI rIte vicAraNA karatA tALA meLavatA chatrAtichatre zabdamAM eka nahi paNa e anA samAveza thaelA che ema mAnavu paDaze, te kevI rIte ? te joI e. A
Page #229
--------------------------------------------------------------------------
________________ 164 ] [ chatra aMge vistRta vicAraNA 1. tene pahelo artha - keIpaNa vastu * uparAuparI rAkhI hoya ke laTakatI heya te. te vastu pachI nAnI hoya ke meTI, game te saMkhyAmAM hoya tene kazo vicAra ke tAravaNI karavAnI nahIM. uparAuparI keTalI saMkhyA nirdhAra karavI? te ahIMyA traNanI ja saMkhyA apekSita che jethI upacArathI traNanuM nirdhAraNa karavuM. 2. have enI aMdara bIjo artha jeDA ke samAviSTa karavAmAM AvyuM che. te e che ke - uparAuparI rahelI vastu e kevAM mApe, kevA AkAre che te. prazna- bIjA arthanuM je vidhAna karyuM te barAbara che tene kaI pura Apaze kharA? tenA purAvAmAM dIvA jevA aneka pAThe che. e pATha huM AgaLa upara jaNAvuM chuM. te pahelAM lekhamAM je vAta jaNAvI che tene ahIM pharIthI jarA judI rIte rajU karUM chuM. bAvara AgamamAM bhagavAnanA mAthA upara rahelAM traNa chatrane jaNAvavA mATe mAthAmAM chatta zabda che, ane tenA TIkAkAra zrI haribhadrasUrijIe tenA phalitArtharUpe chattAtichattachatrAchidaM zabda lakhyo che. jJAtAdharmakathAmAM paNa mahAvIrasa chattAtichatta zabda che. * koIpaNa vastu uparAuparI hoya te jaNAvavA mATe jIjJAtrikAnI jema anya zabdo paNa yojI zakAya. jemake-dhavAvidhava. uparAuparI bAMdhelA mAMcaDA ItyAdi.
Page #230
--------------------------------------------------------------------------
________________ chatra aMge vistRta vicAraNA ] [ 165 samavasaraNastavanI gAthAmAM chattatiyA zabda che, ane tenI avasUri chatrAtichatrANi ema karI che. A chatrayI zabdanA prathama sIdhA atha uparAuparI rahelAM chatrA' eTaleA ja thAya. emAM te chatrA keTalAM? te sakhyAnI vAta spaSTa nIkaLatI nathI. temaja te eka ja sarakhA AkAranA che ke bhinna bhinna AkAranA che te vAta paNa nIkaLatI nathI. jyAre bIjI bAju bhagavAna upara laTakAvAtAM chatrA mAre traNa ja nakkI karavAM che. e traNa ja chatra pratiSThita para parA mujaba trikoNa (TrAya'gala) AkAre eTale upara nAnuM ane nIce vadhatAM pramANavALAM ( eTale ke savaLAM mApavALAM ) joI e che teA zu karavu ? eTale jJAnI zAstrakAra mahiSa Ane hajAro varasAthI cAlI AvatI yathAtha paraparAne akhaDa jALavI rAkhavI hatI eTale siddha gatizciMtanIyA anAdikALathI traNa chatra ane tene AkAra triNa, A nakkI thayelI zAzvata paddhati (Method) mujaba atha apekSita hAvAthI te ane bAbatAnA samAveza chatrAtichatra zabdamAM karyo hAya tema samajAya che. te vAta kharAkhara paNu trikeNu avaLA nahI' paNa savaLeA levAnA che, tenI pAchaLa koI zAstrIya AdhAra che kharo ? hA, te paNa upalabdha che. " chatra mATe ' chAtichatra' zabda vApayeryAM. ApaNe zeAdhavAnuM e rahyuM ke chatrAtichatranA AkAravALI kaI vastu caudarAjaleAkamAM che kharI ? e maLe teA tene AkAra paNa maLI jAya ane badhI rIte samAdhAna thaI jAya. A mATe mane kaThastha karelI
Page #231
--------------------------------------------------------------------------
________________ 166 ] [chatra aMge vistRta vicAraNa zrIcandrIyA (bRhata) saMgrahaNI granthanI 165mI gAthA yAda AvI gaI. te gAthA tenI TIkA, (prakAzaka taraphathI chapAyela bhASAMtara) ane tenA bhASAMtara sAthe ApuM chuM. mUla, tenI TIkA ane tenuM bhASAMtara rajU karuM chuM, ahIM zrI candrIya saMgrahaNanA TIkAkAra pU. A. zrI devabhadrasUrijI paNa chatrAtichatra AkArano zuM artha kare che te joIe. ghammA vaMsA selA, aMjaNa riTThA maghA ya mAghavaI / nAmarda putravo, chattArUchattaraMTALA che TIkA-...tathA saptApi pRthivyaH samuditAzchatramatikramya chatraM chatrAticchatraM tat sNsthaanaaH| tathAhi-uparicchatraM laghu tasyAdho mahattato'pyadho mahattaraM, evametA apyadho'dho mhaavistAda che. bhASAMtara- bhegI rahelI sAte sAta pRthvIe chatrAtichatra saMsthAne che. chatrAtichatrane artha karatA lakhe che ke sauthI uparanuM chatra nAnuM, tethI nIcenuM ghaNuM moTu. A pramANe A badhI pRthvIo paNa uparathI nIce nIce jAva tyAre vistaratI vistaratI mahAvistArane pAme che. mudrita saMgrahaNInA bhASAMtaranA pustakamAM A ja pramANe arthe karelA che ane chatrAtichatrane A ja artha sthAnAMgasUtranA ane tatvArthasUtranA TIkAkAre karela che.
Page #232
--------------------------------------------------------------------------
________________ chatra aMge vistRta vicAraNA ] [ 167 zrI candrIyAthI ghaNuM prAcIna saMgrahaNI pU. jinabhadragaNi kSamAzramaNe racelI che. tenI 240mI gAthA tenI malayagIrI viracita TakA ane tenuM bhASAMtara ApuM chuM. baMne saMgrahaNIkAre ane TIkAkAre samAna prarUpaNa kare che udahISaNataNuvAyA-AgAmapaiTThiyAu savvAo / ghammAIpuDhavIo, chattAicchattasaMThANA // TI-tA vadhatA thaze: samuni saMthAnAtaLAticchtr saMsthAnAH chatramatikramya chatraM chatrAticchatraM tadvat saMsthAnaM yAsA tAzchatrAticchatra saMsthAnA yathA hyuparitanaM chatraM laghu tadadhovarti mahat tato'pyadhovatiM mahat evametA api dharmAdipRthivyo'dhodhovatinyo mahAvistArA iti // uparanI TIkAnuM bhASAMtara jenadharmapracAraka sabhA taraphathI saM. 191mAM bahAra paDelI saMgrahaNI pustikA pragaTa thaI temAMthI laIne ahIM ApyuM che. bhASAMtara-te sAte narakapRthvIonuM samudAye saMsthAna chatrAtichatra jevuM che. eka chatrane atikramIne bIju chatra hoya te chatrAtichatra kahevAya. tenA je AkAra che jene te vastu te chatrAtichatra saMsthAnavALI kahevAya. ATaluM lakhIne TIkAkAre AkAra jaNAvyuM paNa A saMsthAna sAthe te AkArano saMbaMdha paNa joDAyelo che ja te darzAvavA TIkAkAre kahyuM ke uparanuM chatra nAnuM, tenAthI nIcenuM te karatAM moTuM, tenAthI nIcenuM te karatAM moTuM ema uttarottara meTAM vistAravALuM chatra samajavuM.
Page #233
--------------------------------------------------------------------------
________________ 168]. [ chatra aMge vistRta vicAraNA A AkAra mujaba uparanI prathama pRthvI nAnI ane te pachInI badhI pRthvI vistAramAM vadhatI vadhatI samajavI. saMgrahaNInI A baMne gAthA ane tenI TIkAo je ke sIdhI rIte traNa chatranAM AkArane darzAvatI nathI paraMtu sAtanArakInI racanA ja evI che ke te traNa chatranI racanA sAthe baMdhabesatI banI jAya che, eTale nArakInuM chatrAtichatra saMsthAna uparAuparI arthane jaNAvIne sAthe sAthe traNa chatranI AkRtine paNa sUcave che. bhAratamAM vetAmbara tathA digambara jaina maMdiramAM keTalIka saparikara ane aparikara ArasanI ke dhAtunI keTalIka mUtio sthApita thaI tenI aMdara ja banAvelAM traNa che savaLAM ja jovA maLyAM che. avaLAM chatravALI eka paNa mUti Aja sudhI mane jovA maLI nathI, ane keIe te pheTo maka nathI. savaLAM chatranI mAnyatAne pUrepUre Teke ApatA eka pachI eka pramANe ApaNI sAme che ane jyAre bIjA vikalpa mATe keIpaNa ThekANe kaze spaSTa ullekha, AdhAra ke saMketa na hoya tyAre, mAtra eka savaLAM chatranI ja mAnyatAne niSpakSapAtI, taTastha buddhimAnee svIkAravI joIe. ahIM chatrAtichatra aMgenI vicAraNA pUrI thaI
Page #234
--------------------------------------------------------------------------
________________ leAkeAttara vyakti tarIke oLakhAtA tIrthaMkaradeva kANa che? te, ane te aMge jANavA jevI thADI mahattvanI vigata shaapaashaashaal concer mAMdha--A pustakamAM ApelA traNeya lekhA vizvanAM sarvAMguNusa Mpanna ane sarvocca gaNAtA tI karadeva sAthe saMkaLAelA che, traNeyakALamAM mAnavajAtimAM sarvottamakeATinI vyakti ThANu ? Ave prazna traNeyakALamAM jyAre jyAre A dharatI upara pUchAze tyAre tyAre eka ja javAba haze ke tI karadeva. A vyakti aMtimakakSAnI lokottara zabdathI oLakhAtI vyakti che. A vyakti kANu che ? kevI hAya che ? tene alpa paricaya jaina--ajaina vAcakone upayogI thaze tethI ahIM ApuM chuM. * A saMsAramAM mAnavajAtamAM be prakAranI vyaktinuM astitva che, eka laukika ane bIjI leAkeAttara. laukikamAM samagra prakAranI mAnavajAtanA samAveza thAya che. leAkeAttara eTale leAkathI aneka rIte judI paDatI, aneka prakAranA tyAga, tapa ane sAdhanAnI siddhi dvArA utpanna thayelI AdhyAtmika camatkArika ghaTanAothI alaMkRta sarvocca vyakti. saMsAramAM rahelA leAkeA jene laukika zabdathI paNa oLakhAvAya che tenuM avirata astitva sadAya kALa A
Page #235
--------------------------------------------------------------------------
________________ 190 ] [ tIrthaM karadevanA paricaya saMsAramAM hAya che. asakhya vaseAmAM kaTThI tenuM nAstitva thatuM nathI paNa leAkeAttara vyakti mATe tevu' nathI. lokottara vyakti kAyama hAtI nathI. lokottara zabdathI oLakhAvI zakAya tevI izrvarIya vyakti A sa'sAramAM se...kaDA, karADA, lAkhA ke hajAro varSe janma letI haiAya che eTale enu astitva ha MmezAM hAya ja kayAMthI! tA vAcakAne jijJAsA thaze ke leAkeAttara vyakti kANa hAya che? sArAya sa`sAramAM traNeyakALamAM lokottara zabdathI oLakhAvI zakAya tevI vyakti niSpakSapaNe guNavattA, ane ceAgyatAnI dRSTie yathArtha rIte kahI zakAya tevI vyakti tI''karadeva che. cAlu zabdomAM jeone paramAtmA, Izvara, bhagavAna vagere zabdathI sameSI zakAya che. jainadharmImAM asaMkhya mahAkALe pasAra thaI gayA. eka mahAkALa asa khya vanA eTale lAkheAguNA abajo varaseAne hAya che. A mahAkALA anAdithI ana`takALa sudhI cAlyA ja karavAnA che. A mahAkALa jainadhama mAM be prakAranA kALa bhegA thavAthI mane che. ekanuM nAma che utsarpiNI kALa eTale caDhatA kALa ane bIjo che. avasarpiNIkALa eTale utaratA kALa. caDhatA kALa jyAre zarU thAya tyAre zarUAtathI badhA bhAvAnI badhI rIte pragati-vRddhi dhIme dhIme vadhatI jAya, e kALa jema jema AgaLa vadhateA jAya tema tema unnati-caDhatI thatI rahe. utaratA kALamAM zarUAtamAM paristhiti badhI rIte sAnukULa hoya che paNa samaya jatAM dhIme dhIme vyApaka dRSTie joI e
Page #236
--------------------------------------------------------------------------
________________ tIrthaM karadevanA paricaya ] | 191 te Akhare hrAsa thatA rahe. A caDhatA, utaratA ane kALanA cha cha bhAga-ArA kahyA che. caDhatA kALanA ane utaratA kALanA trIjA ane cAthA ArAmAM 24 tIthakarA te te kALe janma le che. tIthakI kayAre janma le che tene mATe koI niyata samaya nathI, yathAyAgyakALe janma le che. tI'kara thanArA AtmAe cAritra le che pachI vizrvanAM prANImAtranA kalyANu mATe jJAna, dhyAna, sayama, tapa, tyAga, sevA A badhA dharmotattvAnI joradAra sAdhanA kare che ane e sAdhanA dvArA peAtAnAM kliSTa karmAMno kSaya karIne kevaLajJAna (sajJa )nI siddhi prApta kare che ane peAtAnI jJAnadaSTithI samagra jagatanAM drabyA, padArthA, tenA guNA, tenI ana`ta avasthAe AtmapratyakSa joI zake che. hajAro, lAkhA jIveAnAM kalyANa mATe meAkSanI prApti mATe unnatinA mA zu? te peAtAnAM jJAnathI jANIne te jagatanI AgaLa peAtAnAM pravacanA dvArA jaNAve che. hajAro lAkhA leAkeAne peAtAnA saphaLa upadeza dvArA AtmakalyANanAM khapI ane muktimArganA pravAsI banAve che. A tIrthaMkaro peAtAnu AyuSya pUrNa karI dehanA sadAne mATe sarvathA tyAga karI teezrInA jayAtimaya ekamAtra AtmA mekSamAM paheAMcI jAya che ane peAtAnuM svataMtra vyaktitva jALavI rAkhIne jyotimAM yetirUpe bhaLI jAya che, ane niraMjana nirAkAra banI rahe che. jainadharmamAM eka ja vyakti avatAra letI nathI. jaina. dharmImAM izvara pada rajisTara hAtu nathI. je mAge izvara
Page #237
--------------------------------------------------------------------------
________________ 172 ] [ tIrthaMkaradevanA paricaya thavAya e mAnuM pAlana kare teA koIpaNa jIva Izvara thaI zake che eTale tIrthaMkara thanArI vyaktie alaga alaga heAya che. vaLI jainadhamAM izvara thavAnA adhikAra puruSane ja che, mAnava`zarIrI strIne ke pazu-prANI zarIre izvara thavAnA adhikAra nathI. izvara thanArI vyakti mAnavajAtanI zreSTha ceAnimAM ja janma le che. A kALamAM zrI RSabhadevathI laI ne chellAM zrI mahAvIrasvAmI sudhInA 24 tIrthaMkarA thayA che. have pachInAM hajAro varSa sudhI koI tIrthaMkara janma levAnA nathI. A kALa atyanta kaparo ane viSama che. kaLiyuganA je samaya Aje cAlI rahyo che te samaya asabhya varaseAmAM kayAreya Avye nathI. tethI atyAre sarvatra * trAhimAm trAhimAm 'nA a'taramAMthI pAkArA thatA rahyA che. prANImAtra mATe asAdhAraNa duHkhapUrNa kALa AvyA che. tIkarA chellAmAM chellI koTinu` aDhaLaka puNya mAMdhIne janme che tethI temanI badhI ja vAtA aneAkhI hoya che. atyanta kliSTa karmono kSaya karIne kevaLajJAna pAme tyAre teo devA ane indrothI pUjanIya, AdaraNIya ane sanmAnanIya ane che ane temanI sevAmAM sekaDA devA hAjara rahetA hoya che. vItarAgI banelA tIrthaMkarAne kAI apekSA nahI' hAvA chatAM paNa paramAtmAnA puNyabaLe megneTanI jema devA AkarSAI ne 1. zrI mallinAthajInI dhaTanA e eka apavAjranaka ghaTanA che. AvuM lAkhA varase banavA pAme che. 2. trAyava0
Page #238
--------------------------------------------------------------------------
________________ tIrthakaradevano paricaya ] [ 173 hAjarAhajUra rahe che. tIrthakara e IzvarIya vyakti che, ene khyAla ApavA mATe kevaLajJAnanI prApti thAya ke tarata ja deve bhaktithI temaja tIrthakarenA tIrthakaratvane lekamAM prasiddhi ApavA kAyama mATe ATha vastuo temanI sevAmAM avirata hAjara kare che. e ATha vastuone jainadharmamAM ATha prAtihArya (aSTaprAtihArya) zabdathI oLakhAvavAmAM Ave che. pratihArI eTale sevAmAM je hAjara rahe che, tethI tenAM pratIkane prAtihArya kahevAya che. 1. besavAnuM siMhAsana 2. be bAju cAmara vIMjavA 3. mAthA pAchaLa bhAmaMDala 4. mastaka upara veta traNa che 5. AkAzamAM divyadhvani 6. duMdubhine nAda 7. devethI karAtI puSpavRSTi ane 8. azekavRkSa. A ATheya vastu bhagavAnanI sAthe ja vihAramAM, dezanA samaye ane beThA hoya tyAre paNa hoya che. bhagavAnanI A devakRta mahAna sevAo che. aSTaprAtihAyanI addhi-samRddhi ane vibhUti joIne Izvara ke bhagavAna to kharekhara tIrthakaro ja che evI AsthA-bhAvanA pedA thAya evA nimittanI sAme jIvanAM kalyANa mATe anivArya AvazyakatA che. have tIrthakarane lettara kahyA. tenA mahatvanAM aneka kAraNe paikI namUnArUpe DAMka ahIM ApuM chuM. tIrthakarone janma e temane chevaTane janma hoya che. A janmamAMthI gayA pachI saMsAramAM janma-maraNa mATe AvavAnuM hetuM nathI. AvI asAdhAraNa mahAtimahAna vyakti janma tyAre tenI kAyA paNa keTalI pavitra, bhavya, suMdara ane aneka vizeSatAvALI hoya che. e mATe zAstramAM lakhyuM che ke
Page #239
--------------------------------------------------------------------------
________________ 174 ] | tIrthaMkaradevane paricaya janmathI ja emanI cAra mahAnatAo hoya che. bhagavAnanuM zarIra sugaMdhavALuM, rogarahita, paraseve na thAya tevuM, sugadhI vAsavALuM, rUdhira ane mAMsa gAyanAM dUdha jevA ujajavaLa vagere 34 vizeSatAo (atiza) ane vANunI 35 vizeSatAo (atizaya) hoya che. temAMthI phakta be namUnA rajU karUM. eka te bhagavAna bole eka ja bhASAmAM paNa emanI vANa sane pitapatAnI bhASAmAM pariName ane bIju bhagavAnanI hAjarImAM paraspara hiMsaka-virodhI vyaktionA paNa vaira-virodha zamI jAya che ane ahiMsakapariNAmI banI rahe che. A duniyAmAM kettara vyakti tarIke mAtra tIrthakaro ja hoya che, tethI mAnavajAtanI buddhi ane tarkathI para saMkhyAbaMdha vizeSatAo che, je vizeSatAone jainasamAjane paNa pUre khyAla nathI te ajaina samAjane te hoya ja kyAMthI ! A vizeSatAo nIce ApI che jene khAsa abhyAsa karavA jevuM che, tIrthaMkaranI vibhUtio vijJAnane paDakArarUpa che. | tIrthakaronA 34 atizayonI nAmAvalI nedha-A pustikAmAM bIjo lekha "tIrthakaradevanI kezamImAMsA'ne che. e lekhane samajavA mATe atizayonuM jANapaNuM paNa jarUrI che tethI 34 atizayenI nAmAvalI paNa ahIM ApuM chuM. * zvetAmbara ane digambara saMpradAyamAM atizayanI bAbatamAM thaDe matAMtara che. 34 atizaya sivAyanA paNa keTalAka Azcaryajanaka atizaya zvetAmbara-digambara granthamAM lakattara gaNAtA tIrthakaranI keTalI mahAna viziSTatA che tene khyAla ApavA mATe jaNAvyA che.
Page #240
--------------------------------------------------------------------------
________________ atizayo aMge kaMIka 1 [ 175 atizayo aMge kaMIka tIrthaMkaradevone tIrthakaranAmakarmanA udayathI jema aSTamahAprAtihAyanI Rddhi-vRddhine janma thAya che tema sAthe sAthe 34 atizayonI paNa yathAyogyakALa prApti thAya che. te atizayamAM 1. sahaja rIte utpanna thanArA atizayo 4, 2. ghAtakarmanA kSayathI utpanna thanArA atizayo 11 ane 3. devoThArA bhakitathI thanArA atizaye 19. Ama badhA maLIne (4+11+19 = ) 34 atizayo che. A atizayo traNeya kALamAM tIrthakara vyaktine ja prApta thAya che bIjA koIne nahi. sahajAtizaya-4 janmatAMnI sAthe ja utpanna thanArA cAra atizayone saMbaMdha temanI kAyA sAthe che. temAM 1. pahelA atizayamAM, sarva zreSTakoTinuM, lekettara, adbhuta, suMdara ane nirogI zarIra, parasevo ane melane abhAva vagere, 2. rUdhiramAMsatizaya eTale ke bhagavAnanuM lehI, mAMsa baMne gAyanA dUdha jevuM ujajavaLa-ta hoya che, 3. bhagavAnanA zvAsozvAsa sugaMdhI hoya che ane 4. bhagavAna je AhAra-vihAra kare temAM AhAra eTale bhojana karatA hoya che ane nihAra eTale mAlavisarjananI kriyA te carmacakSuvALA ja joI zake nahi. A cAra sahajAtiza che. karmakSayathI upalabdha 11 atizaya jJAnAvaraNIyAdi ghAtakarmone kSaya thavAthI utpanna thanArA atizaya 11 hoya che. 1. parimita jagyAmAM atiaparimita saMkhyAnA chone. samAveza thaI javo, 2, bhagavAna eka ja bhASAmAM bole chatAM manuSyo, pazu-pakSIo ane deva pitatAnI bhASAmAM sAthe sAthe ja samajI jAya, sahune ema ja lAge ke bhagavAna amane ja amArI bhASAmAM ja kahI rahyA che. bhagavAnanI vANI eka jana sudhI saMbhaLAya eTale ke 4 gAu sudhI avAja pahoMce, 3. mAthA pAchaLa tejasvI bhAmaMDala, 4. bhagavAna jyAM jyAM vicaratA hoya e bhUmi upara kevI paristhiti sarjAya che
Page #241
--------------------------------------------------------------------------
________________ 176 ] [ atizayA aMge kaMika tA, 125 ceAjana =250 gAu sudhI rAga, 5. vaira-zAMti 6. prati ( upadrA )nA abhAva, 7. mArI, 8. ativRSTi, 9. anAvRSTi, 10. duSkALa ane 11. sva-para cakranA bhaya eTale ke peAtAnA rAjya taraphathI ke khIjA rAjya taraphathI bhaya, A badhAne abhAva hAya che. devakRta 19 atizayA * A atizaye kevaLajJAna pachI ja pragaTa thAya che. 1. paramAtmAnI AgaLa cAlatuM dha cakra, 2. devasaMcAlita indradhvaja, 3. ( kevalajJAna pachI dharatI upara nahIM paNa) suvaNaeN kamala upara vihAra, 4. samavasaraNamAM bhagavAnane caturmukharUpe sthApita karavA, 5. traNa gaDha eTale samavasaraNanI racanA, 6. rastAmAM kAMTAnuM adheAmukha thaI javuM, cha. keza, rAma, nakha, dADhI ane mUchanI haMmezAne mATe ekasarakhI avasthiti thavI ( hAni-vRddhine abhAva), 8. pAMce indriyAnA viSayenI tathA cha RtuonI anukULatA, 9. sugadhI jaLanI varSA, 10, pAMca vanAM puSpAnI samavasaraNunI bhUmi upara racanA, 11. pakSIonI AkAzamAM anukULa pradakSiNA, 12. anukULa sukhada pavana, 13. vihAra vakhate rastAnAM vRkSAnuM namI javuM, 14. ochAmAM ochA eka karADa devAnI paramAtmAnI sevAmAM haMmezAM upasthiti, 15. samavasaraNamAM azeAkavRkSanI hAjarI, 16. cAmaranuM vIMjAvu, 17. sphaTikarananAM siMhAsananI racanA, 18. traNa chatrAnI upasthiti ane 19. AkAzamAM duMdubhivAdana, A pramANe 19 atizayA che. 15 thI 19 atizaya ahIM je lakhyA che tenA samAveza aSTamahAprAtihAya mAM thAya che. A atizayenu vaSa~na samavAyAMgasUtra, pravacanasArAhAra, haimakeAza, triSTIzalAkA, yAgazAstra, leAkaprakAza vagere granthAmAM maLe che.
Page #242
--------------------------------------------------------------------------
________________ 177 prArabhamAM 20mAM pRSTha upara chApelI rAjasthAnI mUrtionA paricaya ( saM. 2049 ) A bhavya mUrticitra pahelIjavAra mane jovA malyuM. A mUrti rAjasthAnanA khIkAnera thalInA lADanU najIkanA gArAu gAmanA khetaramAMthI kheDUtAne prAya: 1988mAM maLI AvI. teoe A mUrti peAtAnA manamAM rAkhI che, ane teee nAnuM sarakhuM madira jevuM banAvIne tyAM mUrti padharAvI che. te leAkA rAja tenI bhakti kare che. bhUgarbhamAMthI bIjI paNa pASANa ane dhAtu mUrtie vagere nIkaLela che. te mUrtio paikI vadhAre suMdara je mUrtie hatI te traNa suMdara mUrtionA phoTA ahIM pragaTa karyA che. A mUrtinuM zilpa viziSTa prakAranuM che. tenI padmAsanastha beThaka, zarIranuM sauSThava ane atibhavya mukhanI AkRti ane kSatriyakuMDanA mahAvIranI jema cATalIvALA UMcA bhAga vagere vizeSatAvALI A manAhara zilpAkRti che. AvI namaNI maneAhara zilpAkRti me 60 varSImAM pahelIjavAra joI. A traNe mUrtionA zilpanI vizeSatA aMge. ahIM lakhatA nathI. ahIM tA phoTA chApavAnuM kAraNa mAthAnA mastakanA bhAga che. A pustakamAM ja kSatriyakuMDanI mUrtinuM mastaka chApavAmAM AvyuM che, te ghaNA vakhata pahelAM me joyu hatu.... tyArapachI TAcamAM UMcA bhAgavALA mUrti Aja sudhI mArA jovAmAM AvI na hatI. AjathI daseka varSoM upara A mUrtinuM zilpa jayapuranA sevAbhAvI agraNI jainazAsanaratna zrI hIrAcaMdrajI vaidya dvArA pahela vaheluM phATA dvArA jovA maLyuM. A mUrtizilpa pahelavaheluM joyuM tyAre mastaka ane hRdaya bhagavAna AgaLa jhUkI paDacAM, theADIvAra teA A mUrtinAM daOna karI bhAvivabhAra banI gayA. AvI mUrti sAme rAja dhyAna ane sAdhanA karavAnuM maLe teA kevuM sArUM ! A mUrti 12
Page #243
--------------------------------------------------------------------------
________________ 178 aMge eka lekha te vakhate ja lakhavAnI IcchA rAkhI hatI. paraMtu keTalAka kAraNAsara tyAre A mUrtinI jAherAta pablikamAM karavAnI na hatI, eTale phATA sAthe lekha ApI zakAyA nahIM. vacalI mUrtinuM mAthuM juo. AjubAjunI mUrtinu paNa mAthuM jue. mastakanA bhAga zilpIe kharekhara bahu suMdara rIte upasAvyA che. agAunA samayamAM koI cIvaTavALA AcAryAM khAsa kALajI rAkhIne bhagavAnanA uSNISa-mAthAnA bhAga UMcA karavAnI preraNA ApatA haze ! parikaranI prathA guptakALamAM ( prAcInakALamAM ), ane te pachInA kALamAM je rIte hatI, te rItanuM parikara te vakhate hatuM eTale baMne hAthanI bAjumAM hAthI siha sAthenI UbhI zilpAkRtio rahetI ane mukhanI banne bAjue cheDe makaranI AkRtie rahetI, paNa e zilpa AmAM naSTa thaI gayuM che. pAchaLa AbhAmaMDaLa rahyu che. nIcenA bhAge bhagavAnanI beThaka upara pAthareluM eka vastra che. tenI baMne bAjue phakta siMhanI AkRti batAvI che, ane vacceAvacca beharaNa sAthe dha cakra batAvyuM che. A mUrti padharAvavA mATe A.ka.nI peDhI taraphathI eka maMdira nirmANa karavAnI vAtacIta cAle che. ahIM theADI aitihAsika bAbAnA IzArA karuM Aje ApaNe tyAM traNa tIrthI, paMca tIrthIvALAM pirakarAnI je prathA che te prAcInakALamAM (prAya:) na hatI. prAcInakALamAM tA phakta mukhya eka ja mUrti rahetI ane tene karatuM guptakALanI prathA mujaba phakta cheDA upara IndrovALuM ke Indro vinAnu` bhAmaMDaLa rahetuMane koI koI sthaLe bhAma DaLanI nIce baMne bAju makarAkRtinuM zilpa ane jamaNA-DAbA hAthanI bAjumAM ja AjanA parikarAmAM hAya che evA beThelA hAthI ane UbhA siMha evI zilpAkRtio karavAmAM AvatI hatI.
Page #244
--------------------------------------------------------------------------
________________ 179 zi95nI daSTie bIjI noMdhapAtra ghaTanA e ke prAcInakALamAM gAdInI nIce mAtra be siMho ja batAvavAnI prathA hatI. jyAre Aje chellAM seMkaDo varSathI mukhyatve karIne parikaranI gAdImAM be hAthI ane be siMha Ama cAra AkRtio batAvavAnI prathA che. vacamAM dharmacakra ADuM mUkyuM che. dharmacakra ADuM mUkavAnI prathA guptakALathI cAlI Ave che. AvuM dharmacakra hovuM e prAcInakALanI, sUcaka nizAnI che. AthI zilpanA abhyAsIone ADuM dharmacakra ane siMhanI be AkRtio joIne tarata ja A mUrti prAcIna che e khyAla AvI jAya che. A mUrtiono phoTo moTI sAIjhamAM heta to bloka vadhu sAre ane AkarSaka banata. ema chatAM mAthAno paricaya meLavavA mATe pUrato che. bhagavAnanI gAdInI nIce vastra batAvavAnI je prathA che te zvetAMbara-digaMbara baMne saMpradAyamAM jovA maLe che, paNa mArI samaja mujaba prAcIna digaMbara mUrtimAM A prathA vadhu hatI. madhyapradezanA devagaDhanA pahADa upara vividha prakAre vastra pAtharelI saMkhyAbaMdha mUrtio vidyamAna che, ane e mUrtionuM zilpa ane parikara zilpa AMkho AMjI nAkhe tevuM benamUna, aDa, ane bIje jovA na maLe tevuM che. tyAMnA kArIgaroe A mUrtionA zilpane vividha rIte upasAvavAmAM potAnA prANa pUryA che. 25 varSa pahelAM A zilpa mane jovA malyuM. vItarAganI eka eka mUrtione khUba bhAvathI nirakhato rahyo, ane A mUrtio 1. eka vakhata A digambaranuM tIrthadhAma hatuM. Aje maMdire, mUrtio vagere ghaNuM khaMDita thaI gayuM che. chatAM zilpakaLAnA rasike ane abhyAsIo mATe khAsa jovA jevuM A sthaLa che.
Page #245
--------------------------------------------------------------------------
________________ 180 karAvanArA AcAryo, zrAvakA, zilpIone manAmana dhanyavAda ApatA rahyo. pAchaLathI A mUrti aMge eka lekha citrA sAthe chApAmAM ApavA mATe lakhyA paraMtu pAchaLathI te ADA avaLA thaI gayA eTale pragaTa thai zakayA niha. * pUjya pUravaNI naM. 1 AcArya zrI vijayarAmacandrasUrijI mahArAjanA sa`ghADAnA munipravara zrImAn ratnabhUSaNavijayajIe bihAra prAMtamAM vihAra karatAM najarAnajara joyelAM traNa chatra aMge mArA upara pAThavelA patra nIce rajU karyo che. noMdha-be varSa pahelAM pUrva bhAratamAM vicaratA vidvAna munei zrI ratnabhUSaNavijayajIe mArA upara eka patra lakhelA. temAM chatranI bAbatamAM temane eka noMdha karIne meAkalAvI hatI. temAM lakhyuM hatuM ke Apa je rIte chatra mAnA che te rIte ja ahIMyA prAcIna mUrtiomAM jovAM maLyAM che. A noMdha paNa ekI avAje eka ja kahe che ke traNa chatra je rIte nakkI karyAM che te nirvivAda yathArtha che. zrI kuMDalapura tItha nAlaMdA vidyApITha bhUgarbha mAMthI kheAdakAma karatAM bahAra Avela che. tenI taddana najIkamAM ja che, tyAM mUlanAyaka zrI AdIzvara bhagavAna che. temanI upara ( eka ja paththaramAMthI kAtarIne mUrti 1. bhaviSyamAM jaina pASANuzikSA ane dhAtuzilpAnI khAsa khAsa avanavI vizeSatA upara huM pustaka lakhavA bhAvanA rAkhu chuM, tyAre Ano paricaya jarUra ApIza.
Page #246
--------------------------------------------------------------------------
________________ 181 ane parikara banAvela che) te ja paththaramAM kotarela traNa chatra che te traNeya eka ja sarakhAM che, nAnAM-moTAM nathI. A pratimAjI prAcIna che. kama se kama 1800 varasa jUnAM haze. te uparAMta zrI zAMtinAtha, neminAtha ane RSabhadeva bhagavAnanI pratimAo che. te dareka uparanAM chatro nIce moTuM ane upara uttarottara nAnAM e mujaba che. paTanA tIrtha paTaNuM sITImAM derAsara che. temAM nIce mUlanAyaka zrI vizAlanAtha bhagavAna eka gabhArAmAM che ane bIjo gabhArAmAM zrI AdIzvara bhagavAna mUlanAyaka che. A baMneyanA upara paNa gabhArAM che ane temAM lagabhaga 2000 varSa prAcIna zyAma paththaranA pratimAjI che. temAM AdIzvarajI bhagavAnanuM paNa chatra upara mujaba ja eTale nIcenuM moTuM ane uparanAM kramazaH nAnAM e mujaba che. te uparAMta AmAM eka prabhujIne evI rIte kaMDAravAmAM AvyA che ke mAthAne mugaTa, hAra Adi AMgI sahita ja A pratimA che. AvA pratimAjI AMgI sahita chatra katarelAM hoya evAM meM te pahelI ja vAra joyAM che. zrI bihAra sarIpha kALA pASANanAM pratimAjI che. temAM paNa nIcenuM chatra meTuM, uparanAM kramazaH nAnAM e mujaba che. temAM eka bhagavAna parikara sAthe che, paraMtu mULa bhagavAna padmAsane, te uparAMta jamaNe DAbe kAussaggIyA ekeka bhagavAna ane aSTaprAtihAya A badhuM eka ja (akhaMDa) paththaramAMthI kotaravAmAM Avela che. bIja eka bhagavAna AMgI sAthe kaMDArelA ane parikara, sahita che. A parikaramAM ekeya bIjA bhagavAna nathI.
Page #247
--------------------------------------------------------------------------
________________ 182 pUravaNI na. 2 kalakattAthI pragaTa thatAM agrejI jana mAsikamAM savaLAM traNa chatranAM gheADA pheTA chapAyA hatA te aMgenI TakI jANakArI noMdha- AjathI lagabhaga traNeka varSa upara kalakattAthI eka vidvAna mitra kalakattA jaina bhavana taraphathI pragaTa thatAM san 1974nA jaina mAsikanA AkaTAMbaranA jaina aMka mane mAkalI ApyA hatA ane temane lakhyuM ke A aMka ApanI pAse haze ja paNa najara sAme na heAya eTale jovA mAkaluM chuM, A eTalA mATe mAkalu chuM ke A aMkamAM prAcIna mUrtinA je badhA phoTAo chApyA che te badhAya Ape sughASA ane kalyANa mAsikamAM jaNAvelI savaLAM chatranI mAnyatAne pratyakSa purAvA darzAvatA che. A aMkamAM rAjagRhInA vaibhAragiri upara bhagavAna mahAvIranI mAtA sAthenu' dazamI saTTInu' je zilpa (paththarakAma) che tenA upa2traNa chatro batAvyAM che, " tyArapachI dazamI zatAbdInI mahAvIranI be mUrtio che te, te pachI vaibhAragiri uparanI bIjI be mUrti, krU te pachI AMdhrapradezanI eka mUrti, * tathA jabalapura pAsenI dazamI zatAbdInI bhagavAna mahAvIranI mUrti, * ane sAtamI zatAbdInI bhagavAna mahAvIranI eka guphA mUrti, A badhI mUrti dazamI zatAbdInI che eTale lagabhaga 1000 varSa jUnI che. enAM uparanAM chatrA jue. badhAM ja upara savaLAM batAvyAM che eTale bhagavAnanAM mAthA upara prathama nAnuM, tenA upara tethI mATu, tenA upara tethI paNa meluM, Avu' kathAMya jovA maLela nathI.
Page #248
--------------------------------------------------------------------------
________________ 183 - A paraMparA akSuNa-ekadhArI sarvamAnya rIte 2500 varSathI cAlI AvI che. jenasaMgha mATe eka sukhada bAbata che. pUravaNa na, 3 pa. pU. AcArya zrImAna vijayarAmacaMdrasUrijI mahArAje chatra aMgenI saMmati ApatA potAnA patramAM karelI eka mArmika ane preraka kera zeTha motIzA lAlabAga jaina upAzrayamuMbaI saM. 2044, kiM. jeTha sudi 10, zanivAra nedha:-parama zAsanaprabhAvaka paramapUjya AcArya zrImavijaya rAmacaMdrasUrIzvarajI mahArAjazrInI mArA upara varasothI aMtaranI lAgaNI ane madhurapa vartatI hatI. teozrI sAthe mAro aMgata saMbaMdha ane AtmIya nAto lagabhaga pacIseka varSathI hato. janmAMtaranA kaMIka RNAnubaMdha hatA eTale teozrI pratye mane ghaNuM AdaramAna hatA ane teozrI paNa mArA pratye Adara sabhAva dAkhavatA hatA, amArI vacce ghaNI ghaNI vAta, vicAronI Apa-le thaI che. parasparanI keTalIka gerasamaje paNa vArtAlApane ane dUra thavA pAmI hatI. teozrI sAthenI praznottarI, vArtAlApa tathA bIjAM je kaMI saMsmaraNo che te aMge samaya maLe lakhavA dhAruM chuM. teozrI saM. 2044mAM muMbaI-zeTha motIzA lAlabAga jana upAzrayamAM birAjamAna hatA, tyAre traNa chatra aMgenI mArI samaja, mArI mAnyatA ane e aMge satya zuM che? te mATe meM be thI traNa nivedane lekharUpe tathA zvetAMbara mUrtipUjaka jaina samAjanA anya aneka pradhAna AcAryo upara tathA sthAnakavAsI, terApaMthI digabara samAja mATe A vAta carcAnuM astitva na dharAvatI hovAthI prastuta lekha meko na hato.
Page #249
--------------------------------------------------------------------------
________________ 184 saMpradAyanA agraNI AcAryAM upara me mAkalI ApyA hatA. tenI sAthe meM mArA patra paNu khIDayo. te patramAM traNa chatranA kramanI bAbatamAM ApanI zuM samaja che te bAbatamAM teozrI pAse spaSTa abhiprAya mAMgyA hatA. emAM pUjya zrI rAmacaMdrasUrijI mahArAje mArA lekha upara khUba ciMtana ane cakAsaNI karI-karAvIne bAra mahinAne ante vistArathI javAba Apyo ke mAe traNa chatra khAkhatamAM je niNa ya lIdhA che te barAbara che ane mArI sa`tti che." A saMmati ApatA je patra mArA upara lakhyo, temAM mArA lakhelA lekhanA eka peritrAnI vAtane pakaDI laIne vicakSaNa, tAkaiiMka buddhinA pUjyazrIe peAtAnA patramAM mahattvanI eka TakAra mane karI. te TakAra karatAM teozrIe zu lakhyu hatuM te ahIM rajU karUM chuM. teozrIe lakhyuM ke-tamArA lekhamAMnA pRSTha 6 uparaA lekhane saha kAI jarA paNa utAvaLA thayA vinA ke pakSIya AgrahamAM taNAyA vinA mArA gurujIe ke mArA vaDIleAe je kahyuM athavA karyuM" te ja sAe seA TakA sAcuM AvI samajane ghaDIbhara satya samajavA khAtara bAjue mUkI 'sAcuM e mArU...' e bhAvanAthI madhyasthabhAve vAMce ane vicAre. mane zraddhA che ke Agama zAstrAnA purAvA sAthenA A lekha samagra jainasaMghamAM UbhI thayelI viSama paristhitine jaDamULathI ukheDavAmAM sArAmAM sArA phALA nedhAvaze." 'jo ke A lakhANu tame prastuta chatratrayInA krama sa baMdhamAM ja lakhyu hAvA chatAM zAstra-zAsana sa`badhita saghaLAya praznonA sabaMdhamAM AvI taTastha vicAraNA apanA vavAmAM Ave te vartamAnamAM vivAdAspada gaNAtA aneka
Page #250
--------------------------------------------------------------------------
________________ 185 nAnA-moTA viSayonuM zAstrAnusArI nirAkaraNa AvI jAya. prabhu zAsanane najara samakSa rAkhI, tamArI zakti ane sAmagrIne zAsananA hitamAM sadupayega karI sva-paranI muktine khUba najIka banAvo e ja ekanI eka sadAne mATenI zubhAbhilASA." ka pUravaNI naM. 4 pUjyapAda zrI sAgarAnaMdasUrijInA samudAyanA zilpakalAnA abhyAsI AcArya zrI kaMcanasAgara' sUrijIe mArA para lakhelo patra nedha : parama pUjya AcArya zrI sAgarAnaMdasUrijInA AjJAvartI sva. A. zrI kaMcanasAgarasUrijI mahArAja jeo jainazAstra sAhityanA prazaMsanIya abhyAsI vidvAna hatA. temaNe mArI "dezamImAMsAnI pustikA vAMcIne javAbarUpe lakhelA mArA eka patramAM nIce mujaba javAba lakhyo hate. meM AcAryazrIjIne kezamImAMsAnI pustikAmAM asatya ayogya vidhAna lAge te jaNAvavA namrabhAve sUcavyuM hatuM. tenA javAbamAM patramAM lakhe che ke * "Ape kezamImAMsAnI pustikAmAM ghaNuM ghaNuM mahenata, ghaNuM ja granthanA AdhAre ane ghaNuM ja vistArathI lakhIne eka ane be prakAza pADyo che. vastu jANavA jevI jaNAvI che ane sahu samajI zake tevI che. "mArI pAse purAvAo nathI ane carcA karavAnI tAkAda paNa nathI" vagere.... - A patra godharA zaherathI lakhyA hatA. ka
Page #251
--------------------------------------------------------------------------
________________ 186 pUravaNI naM. 5 5. pU. A. zrI hemasAgarasUrijI ma. pitAnA patramAM savaLAM chatranI mAnyatAne Teko ApatA zu lakhe che? | nedha- paramapUjya A. zrI sAgarAnaMdasUrijInA ziSya gacchAdhipati pUjayapAda AcArya zrI hemasAgarasUrijI mahArAja saM. 2036mAM pAlItANAmAM birAjamAna hatA tyAre traNa chatranI bAbatamAM teozrI sAthe carcA-vicAraNA thatAM teozrI mArI vAta sAthe tamAre nirNaya sAco che ema kahIne pUrepUrA sahamata thayA hatA. tyAre meM teozrIne kahyuM ke Apa sahamata thayA hatA evI mArI vAta ApanuM ja grupa nahIM mAne, mATe Apa sahI sAthe Apane abhiprAya lakhI Ape. tyAre teozrIe bIjA pAse abhiprAya lakhAvIne pitAnI sahI karIne mokalI Apyo hato. A patramAM nIcenA bhAge temanA ja hastAkSaranI sahI che. tA, ka. A abhiprAyathI eka prazna Ubho thAya che ke je pUjayapAda AcArya zrI sAgarAnaMdasUrijI savaLAM chatranI mAnyatAne svIkAratA hatA. to pachI mUrtinI palAMThImAM avaLAM chatra kema karAvyAM haze? javAba ApanAra nathI eTale te vAta addhara ja rahe che. AgamamaMdira, pAlItANuM mAgasara sudi sAtama AcArya zrI yazodevasUrijI anuvaMdanA. tamAro patra ma. chatra bAbatamAM jaNAvavAnuM ke amArA gurudeva pUjyapAda AcArya zrI sAgarAnaMdasUrIzvarajI mahArAje zAstro joIne nakkI kareluM hatuM ke bhagavAnane mAthA para prathama meTuM, tenI upara tethI nAnuM ane tenI upara tethI
Page #252
--------------------------------------------------------------------------
________________ 187 nAnuM, A rIte amane jaNAvela che. eTale tame je mAneA che, te ja teozrIe kahelu che. eTale huM tamArA mata sAthe sa`mata thAuM chuM. e ja kAmakAja jaNAvazeA. takhIyata sAcavajo. sa. 2037 lI. hemasAgarasUri 11mamaMdi pALatAnA mAgasara suda-3 devasUrijI anuvaMdanA. Azcarya tamAro patra maLyo. tra bAbattamAM jaNAvavAnuM OM amArA gurUdeva {jyapAda AcArya zrI sa2AnaMdasUrIzrvarajI mahArAje zastro joIne nakkI kareluM hatuM ke bhagAnA mAthA 12ma moTuM,tenI upara tethI nAnuM ane tenI upara tethI nAnuM, A rIte amane jahAyela che eTale namo e mAno cho te ja teoe kaheluM che eTale huM (mArA matta the saMmata thAuM chuM. e ja kAmakAja jahA bA taLamAM rAcavaze. 1. 2037 ka. TebhasvaMgara sUri
Page #253
--------------------------------------------------------------------------
________________ 188 pUravaNI naM. 6 munapravara zrI hemaratnavijayajIne savaLAM chatranI mAnyatAne Teko Apate patra noMdha - munizrI ratnabhUSaNavijayajIe pUrva bhAratanI yAtrA karatAM traNachatra aMge amane je khyAla Ape evo ja khyAla munivara zrI hemaratnavijayajIe ApyuM che. te vAta temanA ja zabdomAM nIce vAMco. pUrve Ape mekalela pUrvArdha meM ekavAra nahIM paNa traNa vAra dayAnapUrvaka vAMcele. te pUrve jyAre huM bihAra baMgAlanI kalyANaka bhUmionI yAtrAmAM hatA tyAre kuMDalapura (nAlaMdA), rAjagRhI ane kSatriyakuMDanA prAcIna jinabibanA darzana karatAM chatranI racanA kevI rIte karelI che te dhyAnapUrvaka joyuM hatuM. vadhumAM sAranAtha (banArasa) ane paTanAnA myujhiyamamAM rahela prAcIna jinabiMbanuM paNa nirIkSaNa karyuM hatuM. badhe ja chatranI racanA Ape jaNAvI che te rIte (meTuM chatra nIce, nAnAM be upara) savaLI ja jevAmAM AvI hatI, ane hAla navAM banatAM parikaromAM paNa sarvatra e prathA ja pracalita rahI che. je kaMI garabaDa thaI che te laTakAvavAmAM AvatAM cAMdInAM chatra banAvavAmAM thaI che, parikamAM nahIM. * eka vAta- moTAbhAganA sAdhuone chatranA krama bAbatane khyAla jyAre nathI hota to zrAvakone te heya ja kyAMthI? eTale teo cAMdInAM chatro zAstrokta rIte zI rIte banAve ?
Page #254
--------------------------------------------------------------------------
________________ 189 che te uparAMta munivara zrI kasturasAgarajIe paNa traNa chatranI mArI mAnyatAnA samarthanamAM patra lakhyA hatA. * tathA kezamImAMsA vAMcIne bhagavAnanA mAthA upara vALa temaja dADhI-mUcha hoya che tevuM jaNAvato patra uvavAIsUtranA pATha sAthe sthAnakavAsI munizrI janakavijayajIe mokalyo hato. pUravaNa naM 7 munivara zrImAna azokasAgarajIe jAheramAM-jainapatramAM lakhelA lekha mATe eka jANItA sujJa AcArya zuM kahe che? te nedha- tA. 5-5-1989nA roja bhAvanagarathI pragaTa thatAM jainapatranA mukhapRSTha upara paMnyAsajI zrImAn azokasAgarajIe, jeo samaju ane zANuM mahAtmA gaNatA hovA chatAM vividha kAraNothI AvezamAM AvI jaIne zuddha gujarAtI bhASAmAM kahIe to mAM mAthA vinAne, hAMsI ane mArI majAka uDAvato temaja moTAbhAge sAmAnya viveka cUkIne azobhanika bhASAmAM lekha lakhelo. e lekha vAMcIne mArI upara azokasAgarajInI hAMsI uDADatA ane TIkATIpaNa karatAM gRhastha ane sAdhunA patro AvyAM che. bIjI vAta- chatro banAvanArA sonIo jaina nahi paNa ajena hoya che. ane mArA khyAla mujaba ajaina maMdiramAM maLelI mAhitI mujaba lagabhaga avaLAM chatranI paraMparA varasothI cAlI Ave che. tethI sonIo avaLAM chatra banAvavAnI rItathI paricita hoya che, eTale teo avaLAM chatra banAvIne jana bhAIone padharAvI de che, ethI ApaNe tyAM garabaDa UbhI thaI, ane ApaNe tyAM laTakAvavAmAM AvatAM cAMdInAM chatramAM savaLAM-avaLAM baMne prakAro pracalita thayAM. ajaina paraMparAmAM mUrtinI aMdara chatro banAvavAnI prathA jANI nathI, eTale ajene mATe savaLAM-avaLAMnI carcAne atyAre sthAna rahetuM nathI. haju huM prAcInakALanA ajaina mUrtizi95mAM chatranI prathA hatI ke kema? tenI tapAsamAM chuM.
Page #255
--------------------------------------------------------------------------
________________ 190 e paikI ahIM phakta eka jANItA vidvAna AcArya zrImAna mitrAnaMdasUrijIe mArI upara e vakhate je patra lakhela te ja ahIM chAkhe che. A patra pote ja lekhaka ane lakhANa mATe ke spaSTa abhiprAya ApatAM azokasAgarajInA pAtra mATe zuM lakhe che te vAMce. vallabhIpura, jaina upAzraya sAhityakalAratna pU. AcAryadeva zrImad vijaya thazedevasUrIzvarajI ma.sA.nI sevAmAM... vi. mitrAnaMdasUri Adi ThANa 8nI keTIza: vaMdanAvalI svIkArazejI. Apa saparivAra sukhazAtAmAM hazo. mArA hAthanI takalIphamAM rAhata che. Aje jene chApuM hAthamAM AvyuM. paM. azekasAgarajIne lekha vAM. AzcaryaA te kAMI javAba kahevAya? pitAnI mAnyatAnI tarapheNamAM kaI zAstrIya purA nathI. koI nakkara dalIla nathI. havAmAM bAcakA bharyA jevuM che. pheTA rajU karyA che e to bhramajALa jevuM che. e phoTA chatranA nathI paNa kamAnanA *lAmasInA (* zilpAkRti) phoTA che. lekhamAM * lAmasane saMskRtamAM luMbI kahe che. e mArA lekhane pratikAra karanArA pU. sAgarajI mahArAjanA (A.zrI narendrasAgarasUrijI, paM. munizrI azokasAgarajI ane munizrI jinacaMdrasAgarajI) traNeya mahAnubhAva mitramunivaronA lakhANanA javAbo alaga pustikA dvArA ApavAnuM rAkhyuM che. ethI ahIM vizeSa lakhavAnuM TALyuM che. daherAsaranI bhIMta uparanA pATaDA nIcenI paththaranI zilpAkRtinA amArA paMnyAsajIe khAsa pheTA paDAvI badhe mokalIne chatra tarIke khapAvavAne prayatna karI potAnI bhArobhAra ajJAnatAnuM
Page #256
--------------------------------------------------------------------------
________________ 191 ApanI majAka uDAvI che. Apane utArI pADavAno prayatna karyo che. ApanI sAthenI vAtamAM mane pU. sAgarajI ma. pratye tathA pU.paM. abhayasAgarajI ma. pratye bhArobhAra sadUbhAva ApanAmAM dekhAyo hato, A bAbatamAM Apa vyavasthita pratyuttara Ape e jarUrI lAge che jethI satya spaSTa thAya, eja da. bhavyadarzananI vaMdanAvalI avadhAraze eka khyAla khAsa rAkho ke zilpazAstranA AdhAre chatranI pahoLAI haMmezA pratimAnA mastakanI pahoLAI karatAM ochAmAM ochI savAgaNI vadhAre ja hoya che. eTale mAthA uparanuM paheluM chatra zi95nA zAzvata niyama mujaba moTuM ja haiya pachI uttarottara nAnAM hoya che. prAraMbhamAM ApelAM 21-22 mAM pUrNa upara ApelAM citrono paricaya munirAjazrI abhayasAgarajIe 32 varSa upara teoe svayaM savaLAM chatro cItarAvyAM hatAM, te vigata nIce vAMce vi. saM. 2022 mAM munivaryazrI abhayasAgarajI mahArAje pitAnA hastaka taiyAra thayelI DijhAIna ane kalara citronI phoTogrAphInI kopI mane bheTa ApI hatI. temAM be citronA be phoTogrApha evA hatA ke jemAM savaLAM ja eTale sAcI rItanA zAstrokta traNa chatro cItaravAmAM AvyAM hatAM. pradarzana karI zilpagra ane zilpAne kheTA pADavAnuM duHsAhasa na karyuM heta te kevuM sAruM hatuM !
Page #257
--------------------------------------------------------------------------
________________ 192 1. paheluM phacitra zrI namaskAra mahAmaMtra paTanuM hatuM. e paTanuM pUruM nAma zrIpaMraparameSTImahimAthApavaLavarma zrInamaskAramahAmaMtrapaTaH A citrapaTa karAvyAnI sAla 2016 hatI ane madhyapradezamAM teo hatA tyAre tyAM taiyAra karAvyo hato. A citrapaTamAM temane paMcaparameSThImAM kAra cItarAvyuM ane te pachI kAranA mAthe traNa chatra cItarAvyAM che. te traNa chatra zAstrakathita saMpUrNa mArI mAnyatA anusAra cItarAvyAM che, te barAbara juo ! vAcake eka khyAla rAkhe ke A citra pAlItANAmAM AgamamaMdiramAM birAjamAna mUlanAyaka sahita jinamUrtinI gAdImAM avaLAM traNa chatra banAvarAvyAM che te vi. saM. 1988mAM banAvelAM che. te pachInAM 28 varSa bAda eTale vi. saM. 2016mAM A chatra munizrI abhayasAgarajIe mAthe rahIne citrakAra pAse cItarAvyAM che, chatAM temane pUjyazrI AgamoddhAraka AcAryazrIjI e pote AgamamaMdiranI pratimAo nIce chatranI je AkRti karI che tenuM anukaraNa karyuM nathI. 2. vaLI munijIe aSTamahAprAtihArya sAthe bhagavAnazrI mahA vIranuM eka citra paNa cItarAveluM. tenI paNa pheTakepI teoe mane ApI hatI, je upara pragaTa karI che temAM paNa savaLAM ja traNachatro cItarAvyAM hatAM je citramAM spaSTa batAvyAM che. pASANazi95 uparAMta kAgaLanI prati-pithImAM savaLAM chatronuM maLeluM citra lagabhaga 15-16mI zatAbdImAM eTale ke 300 varSathI vadhu purANa suvarNAkSarI bArasA-kalpasUtranI pratimAM savaLAM chatranI cItarelI pratikRti juo.
Page #258
--------------------------------------------------------------------------
________________ 193 prAraMbhanA 23-24mAM pRSTha upara chApelA blokane paricaya nedha- munivarazrI abhayasAgarajInA hastAkSarathI lakhAelA A patra upara sAdhusamAjanA moTAbhAganA rivAja mujaba saMvata lakhI nathI. paraMtu aMdaranI hakIkata uparathI Ache khyAla Ave che ke lagabhaga pacIseka varSa upara huM muMbaI hato tyAre A patra lakhAele hovo joIe. A patra javAbanI alaga pustikAmAM chApavAnuM nakkI karyo hato paraMtu samajIne A pustikAmAM chApya che. patralekhaka munizrI yazovijayajIne kevA AdaramAnathI jatA hatA. tene khyAla temanA parivArane Ave ane koIne paNa javAba ApavAmAM bhASA viveka ane vANIne saMyama jALavavAnI preraNuM meLave e AzA sAthe patra chApyo che.
Page #259
--------------------------------------------------------------------------
________________ 194 pAlItANuM sAhityamaMdira - jeThasuda-3 pa.pU. dharmasnehI vidvadarya muniratna zrI yazovijayajI ma.sA. sAdara vaMdanA deva-guru kRpAe sukhazAMti che. vi. Apane patra ma. vAMcI samAcAra jANyA. smAraka graMthamAM Avela pheTAonI kepI cemAsAmAM mekalAvavA dhyAnamAM laIza. hAlamAM negeTI sAthe nathI. Ape mAraka graMthanI nabaLAIe tarapha dhyAna kheMcyuM te badala AbhAra.! te mATe deSa dRSTithI nathI lakhyuM evuM lakhavAnI jarUra na hatI. Apa jevA sAhityasvAmI saMzodhaka vidvAnanI pAsethI je yogya mArgadarzana na maLe to puNyanI khAmI samajavI. kAMtibhAI vAlamavALAe caMdranI udaya ane asta vakhatanI avasthA pharI jAya che te zaMkA patrathI mane jaNAvI hatI. tyArabAda jApAnathI hamaNuM maMgAvela kiMmatI TelIskopathI Ape batAvela cIja cakAsavAne avasara ma nathI, to te barAbara cakAsI pachI Apane khulAse lakhIza, ane AbunA derAsaranI ketaraNInI vAta te rUbarU samajAvI zakAya tema che. nitya rAhu caMdranA vimAnanI sAthe cAlatuM hoya che, e vAta dhyAnamAM che paNa caMdranA vimAna ane rAhunA vimAnanI pojhIzana=ke = ? kevI te jANavuM jarUrI che. vi. have pachI. lI. abhayasAgara
Page #260
--------------------------------------------------------------------------
________________ 195 ahIM phakta IzArApUratI eka bAbata ati saMkSepamAM jaNAvyuM ajena mUrtizilpamAM traNa chatranI prathA heya evuM haju jevA-jANavA maLyuM nathI paNa bauddhazilpamAM te prathA kyAMka kyAMka jovA maLe che. vaLI jena mUrtizilpa sAthe ThIka ThIka sAmya dharAvatAM bauddhaparikare paNa bauddha mUrtiomAM nirmANa thayelAM jevAM maLyAM che. dhAtunI jema mUrtiomAM nIce mUkAtAM jaina dharmacakre je rIte hoya che. lagabhaga te rIte dharmacakra baddhamUrtiomAM bauddha sAdhuonA maTha upara ane AvA upara paNa mUkelAM meM joyAM che. baMne dharmanI mUrtiomAM cAre bAju pharatI paththaramAM je racanA karavAmAM Ave che, jene jene "parikara" zabdathI oLakhAve che. temAM baMne vacce moTAbhAganuM sAmya jevA maLe che. mArI pAse tenAM phoTAo, citro paNa che. jenA zi95mAM parikara eka ja jAtanAM nahIM paNa ATha daza jAtanAM thavAM pAmyAM che. emAMnAM amuka parikare sAthe bauddha parikaranuM khAsa sAmya raheluM che. eka navI bAbata tAjetaramAM jovA maLI - - tA. 3-12-192 nA roja pAlItANA jaina sAhityamaMdiramAM amerikAthI eka yugala khAsa mane maLavA ja
Page #261
--------------------------------------------------------------------------
________________ 196 AvyuM. teo jenallAnA pracAramAM ame zuM karI zakIe ane zuM karavA jevuM che te aMgenI vAtacIta karavA khAsa AvyA hatA. teo be divasa rokAyA ane pitAnI sAthe amerikAthI mArA mATe sana 12 nA aMtamAM chapAeluM 17/20 iMcanI sAIjhanuM sana 193nuM eka kelenDara lAvyA hatA. te kelenDaranuM nAma (Tantrik Buddhist Art) "tAMtrika buddhisTa ArTa" hatuM. jemAM 12 citro hatAM. temAM mArca mahinAnA pejamAM buddha bhagavAnanuM citra jarA viziSTa prakAranuM hatuM. chAtI upara kapaDuM na hatuM. te citra hAthanI mudrAne cheDIne bAkInI AkRti-racanA pravAsana sahita jaina mUrtinI racanA sAthe vadhu baMdhabesatI hatI. mAthe mugaTa, gaLAmAM, chAtI upara dAgInA, be hAtha upara bAjubaMdha ane cAre bAjunuM pharatuM ArTa jena parikaranI DI yAda apAve tevuM hatuM. bauddhomAM zilpa-sthApatya ane jena pAribhASika zabdomAM sArI evI nikaTatA vate che. eTale huM zikSita pI. eca. DI. thavAvALA vidyArthIone bauddha ane jaina dharmanA zilpa kalAmAM kyAM kyAM sAmya che tenI tAravaNI karavA mATe pI. eca. DI. karavA kahete rahyo chuM. be jaNa te upara pI. eca. DI. thayA paNa che paNa huM temanA nibaMdhathI mAhitagAra thaI zakyo nathI.
Page #262
--------------------------------------------------------------------------
________________ 197 huM bauddha madirAnAM zilpA ane sthApatyeAnuM pacAseka varasathI avalokana--nirIkSaNa karatA rahyo chuM ane jaina zilpa-sthApatya sAthe keTaluM sAmya che tenA tulanAtmaka abhyAsa paNa karatA rahyo chuM. (eTale zilpanA kSetramAM nikaTatA jovA maLI ) ane dharmanAM zilpA vacce karyAM sAmya che ? kayAM sAmya nathI ? e aMge vistRta lekha lakhavAnA ane tenAM citrA sAthe chapAya evA ghaNA vakhatathI vicAra karI rahyo chuM paNa kAryAja ane ummara thatAM have lakhAya tyAre kharU ! samApta
Page #263
--------------------------------------------------------------------------
________________ AcArya zrI narendrasAgarasUrijI, paM. sunivara zrI azAkasAgarajI tathA munivara zrI jinaca'sAgarajIe mArA lekha sAme lakhelA lekhA aMgenA javAba alaga pustikAthI apAze. vi. saM. 2044mAM sudhASAmAM ApelA traNa chatrane lagatA mArA lekhanA pratikArarUpe javAkha ApatI eka pustikA munivara zrI narendrasAgarajI (vamAnamAM AcArya - zrIjI) e vi. saM. 2045mAM bahAra pADI hatI. te pachI haiM. munivara zrI azeAkasAgarajIe vi. saM. 2045nA tA. 5-5-89nA jaina aMkamAM lekha lakhyA che ane teozrInA parivAranA munivara zrI jinaca drasAgarajIe jainapatramAM lekhA lakhyA hatA. A traNe lekhAnA javAba ApavA ke na ApavA e mATe dvidhA vatI hatI, paraMtu keTalAka sujJa vAcakAnA pahelethI ja Agraha rahyo hatA ke javAba ApavA ja joie. atyAre nahIM te jyAre TAIma maLe tyAre, paNa javAba ApavA khUba ja jarUrI che. AjanA yugamAM javAba na Ape| te vAcake evuM ja mAnaze ke lekhakAnI vAta sAcI ane khATuM hatuM. jo ke javAba ApavAnI jarUriyAta / te ApanuM maMtavya
Page #264
--------------------------------------------------------------------------
________________ vakhate ja hatI, paraMtu ApanA saMgonA kAraNe nathI ApI zakAya te have pachI Apaze. prastuta vAtane pAMca varSa thayAM paNa e traNe munirAjenA lekhene javAba A pustikAmAM chApa enAM karatAM traNeyanA javAba taiyAra karIne alaga pustikArUpe pragaTa kare vadhu ucita raheze eTale have pachI samaya maLe traNeya lekhakenAM vidhAno, lakhANe kevAM asatya, ajugatA, avivekabharyA ane majAka uDAvanArA che tene khyAla vAcakane apAze. je ke suSAnI lekhamALAthI taddana judI rIte ja, navAM DhAMcAthI, navAM svarUpe pragaTa thaI rahelI 197 pAnAMnI A pustikAmAMthI ja, traNeyanA lekhenA keTalAka javAba maLI raheze.
Page #265
--------------------------------------------------------------------------
Page #266
--------------------------------------------------------------------------
________________ lADanUnI mUti AgaLa chApI che, bIjI AkarSaka dhAtumUti ahIM chApo che. rAjasthAnamAMthI bhUgarbhamAMthI nIkaLelI, jotAM ja mana TharI jAya evI kalAmaya dhAtunI bhavya mUrti mAthe savaLAM traNa chatra kevAM sarasa batAvyAM che te juo
Page #267
--------------------------------------------------------------------------
________________ lagabhaga be hajAra varasa upara guptakALamAM thatI (keTalIka) mUrtiomAM hAtharA khavAnI prathA (pAjhIzana) kevI rakhAtI hatI te jue
Page #268
--------------------------------------------------------------------------
________________ jIvitasvAmIthI oLakhAvAtI AbhUSaNe sAthenI vAtumUti (vaDodarA myujhIama ) jIvitasvAmIthI e.LakhAvAtI AbhUSaNo sAthenI A zrI mahAvIranI dhAtuti che, kyAreka kayAreka AbhUSaNo sAthe paNa pratimAo taiyAra karAtI hatI teno khyAla ApavA ahIM A citra chAyuM che. A bhUSaNavALI mRti'e vaDhavANa tathA anyatra koI koI sthaLe paNa upalabdha che.
Page #269
--------------------------------------------------------------------------
________________ paataa
Page #270
--------------------------------------------------------------------------
________________ 20 FT. eka anupama, sarvAMgasuMdara joyA ja karavAnuM mana thAya evuM tIrthakaronI vIzInuM benamUna dhAtuzi95
Page #271
--------------------------------------------------------------------------
________________ bauddha dhAtusmRti --jaina ane bauddhanA dhAtuzilpamAM keTalI badhI sAmyatA che te juo vizeSa mATe paricaya ju
Page #272
--------------------------------------------------------------------------
________________ ha404 pravaccacacorcsacacarice khulAse-A pustikA traNa chatranA viSayane lagatI hatI eTale emAM zilpaviSayaka pheTA ApavA e baMdhabesatuM na ja hatuM. bIjI bAju jene sAmAyikanI (chApAMo) AjanI meMghavArImAM patrane calAvavAnI muzkelI detAM ane bIjA keTalAMka kAraNasara AvuM sAhitya emAM pragaTa karI zakAya tevI sukhada paristhiti Aje rahI nathI eTale mane thayuM ke kaI paNa pustakamAM viziSTatA dharAvatI jenamUrtio chApavAmAM Ave te kaI vakhate zilpakalAnA rasike tene lAbha uThAvaze ema samajIne je mUtio dvArA zilpanuM, zAstrIya daSTinuM ane kalAnuM kaMIka navIna jJAna Ape evI che $ hatI te mUrtionAM thoDAka pheTAM ahIM pragaTa karyA che. ) encenter carncenerance and * lADanUnI atibhavya, kalAtmaka benamUna eka dhAtumUrti * A mUrti paMcadhAtunI banelI che. A mUtine banAvanAra kArIgara kharekhara ! kalAniSNata ane zilpane zokhIna hovo joIe. A mUrti paNa rAjasthAnamAM lADana pAse nIkaLI che. A pustakamAM lADanUnI pratimAonuM citra ApyuM che, tyAM ja A citra ApavuM hatuM paNa tyAre pheTa hAthamAM na Avyo eTale judu chAyuM che. A kArIgare buddhine sarasa upayoga karIne baMne bAjue upara deva-devIonI lAIne kalAtmaka rIte goThavI dIdhI che. pratika mococosocorsorrad
Page #273
--------------------------------------------------------------------------
________________ [ 8 ] mArI sAme je hota te vizeSa khyAla ApI zakAta, pheTAthI pUra ane spaSTa khyAla na maLe. gAma bahAra jaMgalamAM pheTo levAne hatuM tethI mUtine paththaranI zilA upara mUkI che. A pratimAnA mAthe traNa chatra che te juo. amArI zAstrokta traNa chatra nI mAnyatAne ke AMkhe uDIne vaLage e spaSTa-pUrepUro Teke ApI rahyAM che. ' mathurAnI be prAcIna mUrtio * - AmAM be mUtio sAthe chApI che. kALA pASANanI A baMne mUrtio mathurAnA kaMkAlI TIlAmAMthI ( vizALa Tekara) nIkaLelI che. A baMne pheTA phakta baMne hAthanI pojhIzananuM samAjane khyAla-jJAna ApavA mATe ja chApyA che. chellAM keTalAka varSathI AjakAlanAM mUrti zilpomAM baMne hAthe khabhAthI laI sIdhA batAvAya che. baMne bAjunAM bAvaDAM khabhAnA khUNiyAnI perelala lAInamAM kammara sudhI batAvavAmAM Ave che eTale tAtparya e ke paDakhAnI sAva bAjumAM ja hAtho hoya che paNa ghaNAM prAcInakALamAM ane guptakALa vagerenA samayamAM badhI mUrtiomAM hAtha sIdhA utAravAnI prathA na hatI paraMtu khabhAthI bane hAtha vAMkA eTale peTathI baMne bAju dUra rahetA hatA. AnA kAraNe lagabhaga evuM jovA maLyuM che ke Aje je mUtio thAya che te mUrtionA hAthanA pocA eTale hathelIo padmAsana vALelI palAMThIthI bahAra nIkaLatA thAya che te vakhate palAMThIne bhAga bahAra rahetA ane hAtha jarA aMdaranA bhAge rahetA hatA. AvA hAthavALI mUrtio bAje cANasmA vagere koIkeI sthaLe jevA maLe che. ati prAcInakALamAM AjanA jevuM parikara thatuM na hatuM. te vakhate je rIte thatuM hatuM te ApyuM che. A eka prakAra ho.
Page #274
--------------------------------------------------------------------------
________________ vIza tIrthakarenI darzanIya atibhavya vIzI jaina tIrthakaranI bAramI sadImAM kuzaLa kArIgare taiyAra karelI bhavya ane atimUlyavAna evI dhAtumUtine pheTo ahIM prakAzita karyo che. A mUti tIrthaMkaranI cevazIrUpe che. A mUrti UMcAImAM aMdAje 13 iMcanI lagabhaga haze. A mUrti pratimA nIcenA lekhanA hisAbe te vi. saM. 1203mAM taiyAra karavAmAM AvI che. pahelavahelI A mUti muMbaI-mATuMgAmAM eka jaNanA ghare meM jyAre joI tyAre huM bhAvavibhera banIne mugdha banI gayuM hatuM. mUtinI dhAtu khUba ja ceSmI ane mulAyama hatI. kalAkAre A mUrtinI DijhAIna khUba buddhine upayoga karavApUrvaka banAvI che. A mUrtine pheTo mUrtinI sAmethI levAmAM AvyuM nathI paNa kemere Deka sAIjhamAM rAkhIne levAmAM AvyuM hovAthI mUti pahoLAImAM saMkecAI gaI che jethI DAbI bAju dekhAtI nathI. sIdhe pheTe heta te tenuM sauMdarya ane jovAnI majA anerI Avata. mUtino vizeSa paricaya vacamAM je mUti che tenI palAMThImAM lAMchana nathI eTale te kyA bhagavAnanI che te nakkI karI zakAya tema nathI. nIce eka cihna dekhAya che paNa pheTAthI spaSTa thaI zakatuM nathI. mUrtinuM saMsthAna ekaMdare kalAkAre sapramANa ane
Page #275
--------------------------------------------------------------------------
________________ [ 10 ] suMdara banAvyuM che. traNa chatrane bhAga atispaSTa ane paddhatisarane banAvyuM che. chatranI nIce ja zilpazAstranA niyamAnusAra kamaLanA be daMDa dekhADyA che. mUrtine pharatA be bAju cAmara DhALatA Indro ane tenI upara puSpanA hAra laIne UbhA rahelA be deve che. tenI upara meruparvata upara janmakalyANaka ujavavA eTale bhagavAnane jaLane abhiSeka karavA mATe sUMDhamAM kaLaza pakaDIne jaI rahelA be hAthIe batAvyA che. tenI upara vacamAM Indrane UbhaDaka page beThelA, bAkInA be deve janmAbhiSekane utsava ujavavA jaI rahelA batAvyA che. covIzI kevI rIte goThavI che? te have joIe pharatuM je parikara che te parikaramAM pAMca mUtiomAMthI trimUrti -traNanA joDale ane be-cAranA joDale mUkI che. AmAM pahelI traNa mUrtie mAthe kendramAM vacce ja che. bIjI traNa traNa mUtionA be jeTalA uparanA bhAge jamaNa-DAbI bAjue che. bhagavAnanI palAMThInI baMne bAjue eka mUrti vadhArIne cAra mUrtinA be jeDalA che, eTale pAMca joDalAnI 17 mUrtio thaI. have uparanA joDalAnI baMne bAjue eka eka mUrti, (1+=19) pachI mUlanAyakanA baMne bAvaDAnI perelala lAInamAM baMne bAjue jinamudrAe eTale ke kAussaga dhyAne phaNAvALA bhagavAna zrI pArzvanAtha ane sAtamA bhagavAna zrI supArzvanAtha batAvyA lAge che eTale 1+2=21 ane
Page #276
--------------------------------------------------------------------------
________________ pArzvanAthajInI upara eka eka mUti che eTale 21+2=23 mUtio thaI ane vacalA mUlanAyaka maLI 24 mUrti thaI gaI. noMdha:-@AvALA be bhagavAna kema ! te samAnatA jALavavI hoya tyAre bIjI bAju supArzvanAtha bhagavAnane mUka paDe, kemake vikalpa supArzvanAthane phaNuM batAvavAmAM Ave che. mUrtine pheTe jarAka sAIjhamAMthI lIdhe hovAthI ApaNe jamaNI bAjunuM ane mUrtinI DAbI bAjunuM pheTozilpa dekhAtuM nathI paNa haMmezA sAIDa baMne sarakhI ja hoya che. mUrtinI baMne bAjue sAva cheDe rivAja mujaba mUkavAmAM AvatA hAthI ane gheDe batAvyA che. bhagavAnanI nIcenI gAdImAM vacamAM (prAyaH parikaradevI) kaI devI ane be bAju eka eka 'siMha mUkavAmAM AvyA che. tenI baMne bAjue UbhI e devakRtio che. A gAdInI nIcenA bhAge rivAja mujaba mUkAtI mUrti bharAvanAra zrAvaka ane zrAvikAnI mUti lAge che. bhagavAnanI jamaNI bAjunI AkRti khaMDita thayelI hovAthI dekhAtI nathI jyAre DAbI bAjunI AkRti strInI lAge che. gAdInI nIcenA bhAge ATha ke nava je AkRtio che 1. prAcInakALamAM pratimAjInI nIce hAthI mUkavAnI prathA na hatI. mAtra ekalA siMha mUkavAmAM AvatA hatA, tevuM A viSayanA abhyAsIoe tAraNa kADhayuM che. 2. jUnA vakhatamAM sAta graha athavA ATha graha mUkavAnI paNa prathA zarU thaI evuM AnA abhyAsIo mAne che.
Page #277
--------------------------------------------------------------------------
________________ [ 12 ] te zenI che te cakakasa karI zakAyuM nathI. vacamAM je AkRti che te pheTAmAM kaI che te samajAI nathI. tenI nIce sAta rahe hoya tevuM lAge che. mUtine pheTa sAIjhamAM paDele rahevAthI tenI DAbI bAjumAM AkRtionI aspaSTatA rahe che. AkRtionI aspaSTatA hovAthI te aMge lakhI zakAya tema nathI. dareka mUtio pAse nAnI nAnI derInI jema gekhalA banAvIne mUkavAmAM AvI che. mUrtinuM je sTenDa che te sTenDanI AkRti paNa khUba buddhipUrvaka ane suMdara banAvI che. AkhI mUti sarakhI rIte jamIna upara rahI zake te paddhatie nIce cAra sTenDa jevI AkRti banAvI che. AvA prakAranI dhAtunI anya mUrti e ApaNuM saMghamAM vidyamAna che. dezamAM avanavI navInatA dharAvatI viziSTa prakAranI mUtionuM Albama have mArAthI tabIyata ane anya kAmanA saMjoge jotAM taiyAra karI zakuM tema nathI paNa anya kaI zilpIvidvAna je paricaya sAthe taiyAra karI bahAra pADe te dhAtuzilpa upara ghaNe prakAza paDe. ane ApaNuM kalA kArIgarenI kuzaLatA kevI hatI te paNa jANavAnuM maLe ane mana gaurava anubhave. tA. ka. traNa chatranA krama mATe A cepaDImAM asaMkhya rIte je paddhatinuM samarthana karAyuM che e ja paddhatie A mUrtimAM paNa atispaSTa rIte chatre batAvyAM che. chatra sapramANu suMdara banAvyAM che. A chatra 800 varSa upara DhALelAM che. jaina sAhityamaMdira -yazodevasUri saM. 2049-zrAvaNa suda-10
Page #278
--------------------------------------------------------------------------
________________ [ 17 ] dhAtubhUti ane jaina zilpane AbehUba maLatuM bauddhabhUti zilpa A chApeluM citra jaina tIrthaMkaranuM nahIM paNa yuddhabhUtinu che, ane te ane hAtha vaDe racAelI mudrAnA kAraNe ja khyAla AvI jAya che. prAya: tamAma mudde mUrti emAM hAthanI A ja mudrA karAya che. A eka jAtanI pravacanamudrA kahevAya. lagabhaga 50 varasathI vadhu varSathI bauddhadhama'nA tripiTakA, temanA anya AcAryAMnA graMthA, bauddha guphAo, ajanTA, lonAvAlAnI guphAe, IlArAnAM bharata stUpa, lonAvAlA pAse AvelAM bauddhastUpe, tibeTanA bhaMDAra ane pustaka dvArA jovAmAM Avelu inDoneziyAnA kharAba dara zaheranu vizALakAya bauddha maMdira tenI aMdara upasAvavAmAM AvelAM seMkaDo citro A badhAyanuM yathAzakatha avaleAkana karatAM, temaja te uparAMta kASTha citrA tathA vastra vagerenAM mAdhyama uparanAM citrAnuM paNa avaleAkana karatAM cAra-cha vastu jainadhama nA zilpa sthApatya sAthe ane jainadhamanImatrasAdhanAnAM cItarelAM vastrapaTa sAthe sumeLa khAtI jovA malI che. Sheng ** zramaNu saMskRtinI be zAkhAe itihAsanAe svIkArI che. jenAM nAma che-1. jaina ane 2. bauddha, khuda yuddhanA AcAra-vicAra pratye jarA nAMdha laIe teA bauddhanA sAdhu avasthAnI raheNIkaraNI jaina sAdhunA AcAra-vicAra sAthe TIka DIka maLatI jovA maLI. AnI pAchaLanuM kAraNa zuM? teA bauddha thAmAM je chUTIchavAI
Page #279
--------------------------------------------------------------------------
________________ [ 14] jovA maLe che te uparathI ema kahI zakAya ke bhagavAna buddhanA saMbaMdhIo jaina tIrthakara bhagavAna zrI pArzvanAthanA zAsana sAthe sAre evo saMbaMdha dharAvatA hatA. bhagavAna pArzvanAthanI paraMparA sAthe cokakasapaNe buddhane saMbaMdha have ene jaNAvato eka ullekha buddhadhamanA "majijhamanikAya' nAmanA AgamagraMthamAM maLe che. tyAM buddha bhagavAnane evuM kahetA TAMkyA che ke potAnA pradhAna ziSya sauriputrane buddha kahe che ke "badhiprApti pUrve huM dADhI-mUchane leca karate hato, nagna avasthAmAM rahete hato, UbhA UbhA tapasyA karato hato. hAthamAM bhikSA leto hato ane taiyAra kareluM anna koI mane Ape te huM svIkAratA na hatA." vagere... A uparAMta bIjo ullekha AThamI zatAbdImAM thayelA digambaracAya devasene "darzanasAra" nAmanA graMthamAM noMdhyuM che. tyAM jaNAve che ke bhagavAna pArzvanAthanI paraMparAmAM pihitAzrava nAmanA jainazrama buddhane dIkSA ApIne bhagavAna zrI pArzvanAthanA nigraMtha paraMparAnA sAdhu banAvyA hatA. te vakhate cAyAma (to) levAnI prathA mujaba bhagavAna budhe cAre yAmane svIkAra karyo hato. A uparathI lAge che ke ochevatte aMze jaina AcArone ThiIka ThIka pramANamAM Adara-svIkAra karyo hato. ane buddhanA pitAnA vicAre upara badhi prApta thatAM pahelAM ane pachI jaina vicArane prabhAva paNa vata hatA, evuM aneka graMthanA chUTAchavAyA AdhAre dvArA puravAra thAya che. enA ja kAraNe buddhabhagavAnanuM paMdara AnI (be hAthanI pojhIzana ane zarIra upara vastra dhAraNa-paheravuM A
Page #280
--------------------------------------------------------------------------
________________ [ 15 ] sivAya) tizilpa jainamUrtizilpa samAna savatra karavAmAM AvyuM che. padmAsana ane mAthAnA vALa vagere lagabhaga jenamUrti sAthe baMdhabesatA hoya che. jemAM vardhamAnavidyAnAM maMtrapaTamAM samesaraNanA traNa gaDha batAvavAnI je prathA che te bauddhanA paTamAM phakta AuTalAInanI daSTie paNa jovA maLe che. trIjA cerasanA vacalA bhAgamAM bhagavAna buddhanI mUrti cItarelI hoya che. AvA kAraNe bauddha ane jainadharma vacce koI tulanAtmaka abhyAsa kare te ghaNI ghaNI navI navI bAbato prakAzamAM Ave. sana 192mAM jaina sAdhu-sAdhvIonI saMkhyA keTalI hatI tenI samaya yAdI samagra bhAratanA (1) mUrtipUjaka (2) sthAnakavAsI (3) terApathI ane (4) digaMbara A cAreya jene saMpradAyanA sAdhu-sAdhvIonI maLIne saMpradAyagata saMkhyA sana 1992mAM keTakeTalI hatI ane badhAM maLIne kula saMkhyA keTalI tenuM koSTaka ahIM ApyuM che. je sahune gamaze. vetAMbara mUrtipUjaka saMpradAyamAM vartamAnamAM cha gaccho vidyamAna che. 1. tapAgaccha, 2. aMcalagaccha, 3. kharataragaccha, 4. tristutika (traNa) gaccha, 5. zrI pArdhacaMdragaccha ane 6. vimalaga7. tenI sUcI nIce mujaba che..
Page #281
--------------------------------------------------------------------------
________________ AcAryAM 107 gaccha 1. tapAgaccha 2. acalagaccha 2 1 3. kharatagI 4. tristutikaga 3 5. pArdha caMdragaccha X 6. vimalagaccha x - sAdhu 1185 42 21 43 11 4 sAdhvI kulasaMkhyA 4299 5484 200 242 195 216 107 150 71 82 45 41 cha e gacchanA AcAryAMnI sakhyA 117, kula munirAjonI saMkhyA 1315 ane sAdhvIjIonI sakhyA 4913 che. chae gacchA sAthenA zvetAMbara mUrti pUjaka sAdhu-sAdhvInI kula saMkhyA 6228 che. sthAnakavAsI sAdhu-sAdhvInI sa`khyA 2795 che. - terApaMthI sAdhu-sAdhvInI sakhyA 6695 che. digaMbara sAdhu-sAdhvInI saMkhyA 423 che. have cAreya sa`pradAyanA bhegA gaNIne kula sAdhu-sAdhvIjInI sakhyA 10424 che sana 1983mAM cAreyanI kula sa`khyA 9216 hatI ane san 1992mAM saMkhyA 10424 che. cAreya sa'pradAyanA sAdhu-sAdhvIjIenAM cAturmAsa 2138 sthaLAe hatAM. - sahuthI vadhu sAdhu-sAdhvIjInI saMkhyA zvetAMbara mUrtipUjakamAM che. temAMya mukhyatve vadhu sakhyA tapAgacchamAM che. - uparanI sUcI sana 1992mAM mudegbaIthI bahAra ' samagra jaina cAturmAsa sUcI' AdhArita che. vijaya zAhevasUri, sAhityama di2 pAlItANA paDela
Page #282
--------------------------------------------------------------------------
________________ a khulAsA-- A pratimAnA blAka bIjIvAra chApIne mUkavA paDaco che, tenuM kAraNa pahelIvArane bleAka bhUlathI mAinDIMganI sIlAImAM laI levAmAM AvyeA. jethI citranA vacalA bhAga khAI gayA eTale samagra citra jovA maLatuM nathI, mATe pharI chApyA che, MAGAR
Page #283
--------------------------------------------------------------------------
Page #284
--------------------------------------------------------------------------
________________ de 1] Boo eka anupama, sarvAMgasuMdara joyA ja karavAnu mana thAya evuM tIthaMkaronI cAvIzInu benamUna dhAtuzilpa
Page #285
--------------------------------------------------------------------------
Page #286
--------------------------------------------------------------------------
________________ zAzanuM vyatIrtha 'mitINA TUMka) : i 'It || BravA mATayal TITLE * LIST &tt T.Kitts | karI che; A 48: IIIIIIIIII T illum" SUBSW, w " | | | Illu; '' Imurlu. yazovijaya jilA saMgrahamAMthI 'IJI ' m :: === sssssssb 1 " tche ka, " ;N: