________________
અગત્યની વિચારણા ]
[ ૧૫૧
વરસથી છપાએલાં પુસ્તકામાં પણ સમા પાઠ જોવા મળે છે. હકીકતમાં આ પાઠ ખાટા નહિ પણ તદ્દન જ ખાટો છે. સેકડા વરસથી તે ચાલ્યા આવે છે. ખાટા પાઠના કારણે ઋષિમ`ડલ સ્તેાત્ર ઉપરથી બનાવવામાં આવતાં યન્ત્રના વચલા ગર ખાટા પડે છે, એટલે ř ખીજ અધૂરૂ સહુ ચિતરાવે છે કે છપાવે છે તે શું કરવું? તેા સાચા પાઠ સમા ની જગ્યાએ જા છે તે પાઠ સ્વીકારીએ તે જ દીવા ઉપર ા એટલે અધચન્દ્રાકાર મૂકવાનું અને. વળી સમાના તેા અહીં કોઈ અજ થતા નથી. અહીન સમા શબ્દ રાખીએ તા ાનું વિધાન જ ઊડી જાય અને હાઁ મુખ્યબીજ ા વિનાનું ખની જાય છે. ૨૮ વર્ષ પહેલાં આ પાઠ ખાટે છે એમ હું નિય ઉપર આવ્યેા હતા. એ વખતે ઋષિમ`ડલનુ વ્યાપક શેાધન ચાલતું હતું. જુદા જુદા ભંડારામાંથી સેા પ્રતા મગાવી હતી, એમાં સે એ સે પ્રતિમા ના પાડવાળી જોવા મળી.
આ ભૂલા સ્તેાત્રકર્તાની ન હતી, ઉતારો કરનારા લહિયાઓની હતી, અને એક પ્રતિ ઉપરથી ખીજી પ્રતિએ લખાતી તેથી બધી પ્રતિઓમાં તે ભૂલ ચાલુ રહેતી. થોડાં વરસેા બાદ કોઈ પ્રતનાં છૂટાં છૂટાં બે પાનાં જે રખડતાં હતાં તે પ્રાપ્ત થયાં. એ પાનાંમાં કુદરતે જેની જરૂર હતી તે જ શ્ર્લોક લખેલે મળ્યા. એમાં જ્યારે યુો પાઠ જોયા ત્યારે મારા આનંદને કોઈ પાર ન રહ્યો કે હું જે માનતા હતા તેને જ ટકા આપતા પાઠ મળી આવ્યેા. તે પછી ખીજી મહાવીર વિદ્યાલયની હસ્તપ્રતિમાંથી પણ આવા જ પાઠ મળ્યેા હતેા.
