________________
વ્યાખ્યાપૂર્વક ઉપયોગની સ્પષ્ટ સમજ
અને દર્શીનને ઉપયોગ કહેવાય છે. જીવને જ્ઞેયપદાને ખ્યાલ કેવળ લબ્ધિરૂપે સ્થિત, જ્ઞાન અને દનદ્વારા જ થતા નથી. પરંતુ પ્રવૃત્તિરૂપ જ્ઞાન-દર્શન દ્વારા જ થાય છે. પ્રવૃત્તિ તે લબ્ધિની જ છે. એટલે લબ્ધિવિના પ્રવ્રુત્તિરૂપ ઉપયાગ હાઈ શકતા નથી. જ્યાં જ્ઞાન અને દશન માત્રાને ઉપયાગ છે, ત્યાં તેની લબ્ધિ તે છે જ. પરંતુ જ્યાં લબ્ધિ છે, ત્યાં તેના ઉપયાગ હાય પણ ખરા અને ન પણ હાય. કેટલાક પદાર્થીના જ્ઞાન અને દર્શનના ઉપયાગ પ્રવૃત્તતા ન હોય, તે પણ તે વિષેનું ઘણું જ્ઞાન અને દન, શક્તિરૂપે તા જીવામાં હાઈ શકે છે.
સામાન્યપયેગ અને વિશેષાપયેાગ, એમ એ પ્રકારના ઉપયાગ છે. સામાન્યેાપયેાગ તે દશનલબ્ધિને પ્રવર્તાવવાપ હાઈ તેને દશ ને પયાગ કહેવાય છે. અને વિશેષયાગ તે જ્ઞાનલબ્ધિને પ્રવર્તાવવારૂપ હાઇ તેને જ્ઞાનાપયેાગ કહેવાય છે.
જ્ઞાનલબ્ધિ અને દશનલબ્ધિ તે સર્વ છદ્મસ્થ જીવાને તથા એકના એક જીવને પણ અન્યાન્ય સમયે એક સરખી હૈતી નથી. કારણ કે તે જીવાની જ્ઞાનલબ્ધિ અને દશન લબ્ધિ, જ્ઞાનાવરણીય અને દનાવરણીય કર્માંના ક્ષયાપશમે જ વર્ત્તતી હાઈ, લાયે પામિક ભાવની હોય છે. ક્ષાયેાપશમિક ભાવમાં લબ્ધિનુ અસ્તિત્વ તે એકસરખું' નહિ હોતાં તેમાં તારતમ્યતા—વિવિધતા હાય છે. કારણ કે ક્ષયેાપશમતા તે અનેક પ્રકારે હાય છે. જેથી શાસ્ત્રોમાં છદ્મસ્થજીવાની જ્ઞાનલબ્ધિને સ્થૂલપણે સાત પ્રકારે અને દશ નલબ્ધિને ત્રણ
