________________
પ્રકરણ ૧લું હેનરી ઉમે ઈ. સ. ૧૪૮૫-૧૫૦૯ દેશની સ્થિતિઃ ઇ. સ. ૧૪૮૫માં બેસ્વર્થના મેદાન પર રિચર્ડ ૩જાને હરાવી હેનરીએ પિતાને માથે મુકુટ ધારણ કર્યો, તે વખતે ઈગ્લેન્ડની સ્થિતિ દયાજનક હતી. એડવર્ડ ૧લે એડવ જો કે હેનરી પમે એ ત્રણેના સમયની જાહેજલાલી જતી રહી હતી. ફ્રાન્સમાં આવેલું ઈગ્લેન્ડનું રાજ્ય કમી થતું ગયું, ર્કોટલેન્ડ સ્વતંત્ર બન્યું, અને આયર્લેન્ડમાં પણ ઈલેન્ડની સત્તા નામની હતી. ત્રીસ વર્ષના આંતરવિગ્રહથી ઇંગ્લેન્ડ છિન્નભિન્ન થઈ ગયું, અને યુરોપનાં રાજ્યોમાં તેની
હેનરી ૭મો કશી ગણતરી રહી નહિ. આવી નિબળ દશાનો લાભ લઈ ફેન્ચ, ટ વગેરે શત્રુઓ કિનારા પાસે આવી લૂંટફાટ કરી જતા, પણ તેમને સજા કરવાની શક્તિ રાજામાં ન હતી. દેશની અંદર પણ આવી અધમ દશા હતી. મદેન્મત્ત જાગીરદારોની સત્તા વધી પડવાથી રાજાની સત્તાને સખત ફટકો લાગે, એટલે રાજ્યવહીવટમાં હરતા ઉભી થવા લાગી. આ જાગીરદાર હથિયારબંધ લશ્કર રાખતા, અને રાજાને નમાવી શકતા. દેશના મોટા અમલદારે લાંચી બની અન્યાય કરતા. લૂંટફાટ, મારામારી, અને ખૂનરેજી સાધારણ થઈ ગયાં. ધર્મગુરુઓ પતિત, ભ્રષ્ટ, અને દુરાચારી બની ગયા, અને ધર્મોપદેશને વીસરી ભોગવિલાસમાં પડયા, એટલે લોકોમાંથી શ્રદ્ધા જતી
