________________
તેમને સ્વાતંત્ર્ય આપવામાં આવ્યું. ગવર્નર જનરલ અને તેના મંત્રીમંડળને સહાય કરવા માટે ત્યાં સમસ્ત દેશના મતદારોએ મેકલેલા “પ્રતિનિધિઓની સભા” (The House of Commons ) અને પ્રત્યેક પ્રાંતના પ્રતિનિધિઓની બનેલી “સેનેટ” એવી બે પ્રકારની રાજસભા હોય છે. પ્રત્યેક પ્રાંતમાં આવી જવાબદાર રાજ્યપદ્ધતિની વ્યવસ્થા દાખલ કરવામાં આવી છે. ઈ. સ. ૧૮૭૦માં મનિબા પ્રાંત, ઈ. સ. ૧૮૭૧માં બ્રિટિશ કેલિબિઆ, અને ઇ. સ. ૧૮૭૨માં પ્રિન્સ એડવર્ડ બેટ કેનેડામાં ભેળવી દેવામાં આવ્યા.
આમ સંયુક્ત કેનેડાનું સ્વતંત્ર સંસ્થાન થતાં લોકોની ઉન્નતિ ઝપાટાબંધ થવા લાગી. પોતાના કિનારાનું રક્ષણ કરવા અને ઈંગ્લેન્ડના નૌકાસૈન્યને સહાયરૂપ થવા માટે ઈ. સ. ૧૯૦૯માં કેનેડાની સરકારે લશ્કરી જ્હાજો બાંધવાનો ઠરાવ કર્યો છે. ઈ. સ. ૧૮૮૫માં “કેનેડિઅન પેસિફિક રેલવે” બંધાવાથી ત્યાંના વેપારને અને ખેતીને સારે વેગ મળ્યો છે. પ્રેરીનો ઘાસવાળો પ્રદેશ ઘઉંનાં ખેતરોથી સુશોભિત અને સમૃદ્ધ બન્યો છે. -
૨. ઓસ્ટ્રેલિઆ : સત્તરમા સૈકાના પૂર્વાર્ધ પહેલાં ટાશ્મન નામના વલદાએ ન્યૂઝીલેન્ડ અને ઓસ્ટ્રેલિઆના પૂર્વ કિનારાની શોધ કરી, ત્યારથી છેડે સમય આ દેશ ન્યૂ હેલેન્ડ” નામે ઓળખાયો. ત્યાર પછી ડેમ્પિયર નામના અંગ્રેજ નાવિકે આ પ્રદેશમાં પ્રવાસ કર્યો, પણ આટલે દૂર સંસ્થાની સ્થાપવાની કોની પછાતી ચાલે? અઢારમા સૈકામાં કેપ્ટન જેમ્સ કુક નામે સાહસિક નાવિકે પિસિફિક મહાસાગરમાં સફર કરવા માંડી. તેણે ઑસ્ટ્રેલિઆના પૂર્વ કિનારા પર પ્રવાસ કર્યો અને બીજે વખતે સેન્ડવિચ દ્વીપ શોધી કાઢો, પણ હવાઈના
જંગલી લેકેએ તેને વધ કર્યો. ઈ. સ. ૧૭૭૯. પરંતુ તેના મરણ પહેલાં - તેણે પૂર્વ ઓસ્ટ્રેલિઆને અંગ્રેજ મુલક તરીકે ગણાવવા માંડ્યો હતો, એટલે તેણે શોધેલા ભાગને “ન્યૂ સાઉથ વેલ્સ નામ આપવામાં આવ્યું. સંસ્થાનો
સ્થાપવા પ્રત્યે પ્રસરેલી સામાન્ય બેદરકારીને લીધે તે સમયે પ્રજાએ આદેશ પ્રત્યે લક્ષ આપ્યું નહિ. પરંતુ અમેરિકાનાં સંસ્થાનો ગયા પછી કાળા પાણીની સજા પામેલા કેદીઓને હવે ક્યાં મેકલવા, એ વિકટ પ્રશ્ર સરકાર સમક્ષ
