Page #1
--------------------------------------------------------------------------
________________ Version 001.a: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates pravacana ratnAkara [bhAga-4] parama pUjya gurudeva zrI kAnajI svAmInAM zrI samayasAra paramAgama upara aDhAramI vakhata thayelAM pravacano : prakAzaka : zrI kuMdakuMda kahAna paramAgama pravacana TrasTa muMbaI Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com
Page #2
--------------------------------------------------------------------------
________________ Version 001.a: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates Thanks & our Request This shastra has been kindly donated by Mr LM Shah, Rashmin, Amar, Kirti & Sheena, London, UK who have paid for it to be "electronised" and made available on the internet. Our request to you: 1) We have taken great care to ensure this electronic version of PravachanRatnaakar Bhag 4 is a faithful copy of the paper version. However if you find any errors please inform us on rajesh@ AtmaDharma.com so that we can make this beautiful work even more accurate. 2) Keep checking the version number of the on-line shastra so that if corrections have been made you can replace your copy with the corrected one. Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com
Page #3
--------------------------------------------------------------------------
________________ Version 001.a: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates Version History Date Changes Version Number 001.a 22 April 2002 Inserted hyperlinks to AtmaDharma.com Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com
Page #4
--------------------------------------------------------------------------
________________ Version 001.a: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates prAptisthAna: zrI digaMbara jaina svAdhyAya maMdira TrasTa sonagaDha- 364250 zrI digaMbara jaina mumukSu maMDaLa 173/75 muMbAdevI roDa, muMbaI- 400 002 viM. saM. 2037 vIra saM. 2507 prataH 5OOO mudraka : praviNacaMdra ha. zAha tathA maganalAla jaina sumati prinTiMga presa sonagaDha (saurASTra) Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com
Page #5
--------------------------------------------------------------------------
________________ Version 001.a: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates s SSCCS?SSSSSOKOKKU ????? =//SS8-= 0)).) chataLA pUjya gurudeva zrI kAnajIsvAmI Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com
Page #6
--------------------------------------------------------------------------
________________ Version 001.a: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates -prakAzakIya nivedanamNglN bhagavAna vIro maMgalaM gautmognnii| maMgalaM kuMdakuMdAryo jaina dharmo'stu mNglm|| prAraMbhika parama devAdhideva jinezvaradevazrI vardhamAnasvAmI, gaNadharadeva zrI gautamasvAmI tathA AcArya bhagavAna zrI kuMdakuMdadevAdine atyaMta bhakti sahita namaskAra. e to suvidita che ke aMtima tIrthaMkara bhagavAna zrI vardhamAnasvAmInI divyadhvanino sAra AcArya zrI kuMdakuMdadeva praNita samayasAra, pravacanasAra, niyamasAra, paMcAstikAya Adi paramAgamomAM ThAMsI ThAMsIne bharelo che. bhavyajIvonA sadabhAgye Aje paNa A paramAgamo zrI amRtacaMdrAcArya Adi mahAna diggaja AcAryonI TIkA sahita upalabdha che. sAMpratakALamAM A paramAgamonAM gUDha rahasyo samajavAnI jIvonI yogyatA maMdatara thatI jAya che. mokSamArga prAye lupta thayo hato tevA kALamAM mahAbhAgye jainazAsananAM nabhomaMDaLamAM eka mahApratApI yugapuruSa, AtmajJasaMta paramapUjya gurudevazrI kAnajIsvAmIno udaya thayo. 46 varSo sudhI uparokta paramAgamo tathA anya paramAgamomAM pratipAdita jainadharmanA mULabhUta siddhAMtone atispaSTarUpe, aviruddhatApUrvaka, bhavya jIvone bhavatApavinAzaka paramazAMtipradAyaka pravacanagaMgA dvArA, teozrI relAvatAM rahyA. suSupta jainazAsanamAM eka mahAna krAMti udaya pAmI. paramAgamone samajavAno jIvone yathArtha dRSTikoNa sAMpaDyo. A pravacanagaMgAmAM avagAhana pAmIne aneka bhavya AtmAone jainadharmanI prApti thaI che, tema ja aneka jIvo jainadharmanA gaMbhIra rahasyone samajatA thayA ane mArgAnusArI banyA. A rIte pUjya gurudevazrIno jaina samAja upara anupama, alaukika, anaMta upakAra che. teozrInA upakArano ahobhAva nIcenI paMktio dvArA pratyeka mumukSuo vyakta kare che. aho ! upakAra jinavarano kuMdano dhvani divyano, jina-kuMdadhvani ApyA aho ! te guru kahAnano. A pravacanaratnAkara graMthamALAnAM prathama traNa bhAga pUjyazrInI kyAtI daramiyAna bahAra paDI cUkayA hatA. teozrInI zitaLa chAyAmAM A graMthamALAmAM teozrInA saghaLA paramAgamo uparanAM pravacanono sAra prakAzita karavAnI amArI bhAvanA adhurI rahI. saMvata 2037 nA kArataka vadI 7 zukravAra tA. 28-11-80nA roja samAdhibhAvapUrvaka teozrIno svargavAsa thayo. amArA para vajaghAta thayo. zAzvata zAMtino mArga batAvanAra Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com
Page #7
--------------------------------------------------------------------------
________________ Version 001.a: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates [4] amane -dareka jIvamAtrane "bhagavAna" kahI bolAvanAra, virodhIone paNa "bhagavAna" kahI temanI bhUla pratye kSamAdaSTi rAkhI, teo paNa dazAe bhagavAna thAva evI karUNA varasAvanAra eka merUparvata jevo acala, aDaga, krAMtikArI ekalavIra mokSamArgane atisUkSma chaNAvaTa sahita prakAzIne nija AtmasAdhanAnA mArge cAlI nIkaLyo. ATalA pracArapUrvaka ane AvI sUkSmatA sahita dravya-guNa-paryAyanI chaNAvaTa jainazAsanamAM chellI keTalIya zatAbdiomAM kayAreya thaI nathI ema kahevAmAM Ave to emAM jarAya atizayokti nathI. pUjyazrInI pravacanazailImAM paNa bhAvi tIrthaMkaranAM lakSaNo jhaLakatAM hatAM. sarva jIvo mokSamArgane pAmo evI temanI adamya bhAvanA vAraMvAra uchaLatI hatI. mArga prakAzavAmAM teo aneka virodhIonI vacce paNa ekalA aDaga rahetA, draSabuddhi sevyA vagara virodhIonA virodhanuM tAtvika rIte khaMDana karI yathArtha mArganuM sthApana karatAM ane tethI madhyastha virodhIo virodha tyajI sanAtana jainadharmane aMgIkAra karatAM. taduparAMta temanI pavitra chAyA heThaLa aneka sthaLoe zrI jinamaMdironuM nirmANa thayuM ane temAM vItarAgI jinabiMbonI mahA pAvanakArI pratiSThA thaI. paramAgamonAM graMthonuM lAkhonI saMkhyAmAM prakAzana thayuM. zrI vItarAgadeva, nigraMthaguru ane vItarAgI zAstronuM satyasvarUpa samajAvI temano mahimA yathArthapaNe batAvyo. pU. gurudevazrI vAraMvAra pharamAvatA ke zrI vItarAga jinabiMbonI pratiSThA ane jIrNoddhAra to varSothI loko karatAM AvyA che paNa teno mahimA jo yathArtha rIte karavo hoya to temane oLakhAvanAra paramAgamono pracAra paNa eTalo ja Avazyaka che. paramAgamo ane tenuM rahasya pratyeka vyakti AbALagopALa saunA hRdayamAM sthAna pAme tevI temanI bhAvanA rahelI ane paramAgamonA prakAzana mATe vAraMvAra preraNA ApatAM. ane e dhyeyanI siddhi arthe teozrI paramAgamo upara pravacana ApatAM rahyAM ane nitya svAdhyAyanI pravRtti temaNe sajIvana karI, mumukSuonA nityakramamAM svAdhyAyanI pravRtti vaNI lIdhI. jenA pratApe aneka gAmomAM sAmUhika svAdhyAyanI pravRttino bahoLo phelAvo thayo. zikSaNa zibironuM Ayojana thayuM. jayapuramAM jaina vidyApIThanI sthApanA thaI. Adi aneka prakAre tattvano pracAra thayo ane thAya che. AtmabhAvanAnI lokone evI dhUna lagADI ke khAdhA vagara cAle paNa AtmAne vicAryA vagara na cAle teozrI pharamAvatA ke dharma te ardhAkalAka-kalAka ke parva-pUratI maryAdita sAdhanAnI cIja nathI paNa dharma e jIvana che. eTale ke sarvakAlika ane sarvakSetra sAdhanAnI cIja che. Ama anekavidha rIte teozrI dvArA AvA aneka prasaMgo dvArA dharmapracAra ghaNo thayo. lAkho loko dharmabhAvanA bhAvatA thayA. AthI madhyastha jIvo paNa temanA pratye bahumAnanI daSTie jotA. digaMbara samAjanAM paMDito, vidvAno ane tyAgIgaNa paNa e satyano svIkAra karatAM ke amo eka paNa navo jaina banAvI nathI zakatA tyAre A mahApuruSe lAkho Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com
Page #8
--------------------------------------------------------------------------
________________ Version 001.a: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates [5] lokone jainadharmamAM zraddhAnI banAvyA. AvA vilakSaNa puruSano mahAbhAgye paMcama kALamAM yoga thayo. pAtra jIvone mATe eka apUrva mahAna taka AvI. dharmAmRtanI varSo sudhI ekadhArI varSA thaI. pU. gurudevazrI saMtonI vANI upara vArI jaI jema gAtA tema "amRta varasyA re paMcama kALamAM..." aMte kramAnusAra sAMyogika bhAvano kALa pUro thayo. e mahApuruSano ApaNA upara ati ati upakAra che. jenuM varNana zabdo dvArA azakaya che. jeNe zAzvata sukhano mArga Apyo tenuM RNa pheDavAno koI mArga ja nathI. ethI vinamrapaNe pAvana paramAmRta dvArA vItarAga sarvajJapraNIta zrIgaNadharAdi mahAna AcAryo racita paramAgamono ukela karI nija sAdhanAnI paripUrNatAne pAmIe ane sarva jIvo pAmo eja abhyarthanA. puNyaprasaMganuM saubhAgyaH saMvata 2034nI dIpAvali prasaMge muMbaI mumukSu maMDaLanA sabhyo pUjya gurudevazrI pAse 90mI janmajayaMtI muMbaImAM ujavAya te mATe anumati prApta karavA vinaMtI karavA mATe sonagaDha AvelA tyAre keTalAka sabhyone potAnA svAdhyAyanA lAbhanA hetuthI pUjya gurudevazrInA zrI samayasAra paramAgama u52 aDhAramIvA2 thayela sAtizaya pravacano (sane 1975, 1976, 1977mAM) prasiddha karavAno maMgaLa vicAra Avyo. A vicAra maMDaLanA sau sabhyoe pramodathI AvakAryo ane prasiddha adhyAtmapravaktA, dharmAnurAgI murabbI zrI lAlacaMdabhAInI paNa A suMdara kArya mATe maMDaLane protsAhita karatI zubhapreraNA maLI. A rIte muMbaInA mumukSumaMDaLane pUjya gurudevazrInA aDhAramI vAranA paramAgama zrI samayasAra upara thayelA anubhava2samaMDita paramakalyANakArI, AtmatisAdhaka pravacano prakAzita karavAnA A punita prasaMganuM saubhAgya prApta thayuM che te atyaMta harSa ane ullAsanuM kAraNa che. zrI kuMdakuMdAcArye samayasArazAstramAM kartAkarma adhikAranuM nirUpaNa karyuM che je temanAM anya zAstromAM ke anya AcAryonI racanAomAM alaga adhikArarUpe kayAMya jovAmAM AvatuM nathI. je A adhikAranI viziSTatA che. kartAkarmaadhikAra dvArA jIvanuM akartAsvarUpa ghaNA prakAre spaSTa karyuM che. je jIvonI aneka prakAranI bhramaNAone dUra thavAnuM kAraNa che. jenA uparanA pU. gurudevazrInA pravacano paNa alaukika che. jijJAsu jIvone avazya e preraNAdAyaka nivaDaze. je sarva jIvoe svAdhyAya karavA yogya che. prakAzanano hetuH A pravacanonA prakAzanano mULa hetu to nijasvAdhyAyano lAbha thAya te ja che. tad uparAMta sau jijJAsu bhAI-bahenone pUjya gurudevazrInAM zrI samayasAra uparanAM saLaMga sarva pravacano sAkSAt sAMbhaLavAno lAbha prApta na thaI zakyo hoya te saMbhavita che. tethI Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com
Page #9
--------------------------------------------------------------------------
________________ Version 001.a: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates [6] A graMthamALAmAM kramazaH AdithI aMta sudhInA pUrAM pravacanone samajavAno kAyamI ane sarvakAlika lAbha maLI rahe te hetuthI pUjya gurudevazrInI adhyAtmarasajharatI amRtamayI vANInA svAdhyAya dvArA niraMtara mumukSu jIvone AtmahitathI preraNA maLatI raheze. tevo Azaya paNa A prakAzananuM prerakabaLa che. vaLI A paMcamakALanA pravAhamAM kramazaH jIvono kSayopazama maMdatara thato jAya che tethI paramAgamamAM rahelA sUkSma ane gaMbhIra rahasyo svayaM samajavAM ghaNAM ja kaThina che. A paristhitimAM pUjya gurudevazrIe sAdI ane saraLa bhASAmAM spaSTa karelAM pravacano lekhabaddha karIne pustakArUDha karavAmAM Ave to bhAvI peDhIne paNa zrI samayasAra paramAgamanAM atigUDha rahasyo samajavAmAM saraLatApUrvaka sahAyarUpa banI raheze ane te rIte jinokta tattvajJAna ane tenI svAdhyAya paraMparA tenA yathArtha svarUpamAM jaLavAI raheze tema ja te dvArA aneka bhavyajIvone potAnuM AtmakalyANa sAdhavAmAM mahAna preraNA prApta thaze tevA vicAranA baLe pUjya gurudevazrInA zrI samayasAra uparAMta bIjA paNa aneka paramAgamo upara thayela pravacano prakAzita karavAnI bhAvanA che ane te bhAvanAvaza A TrasTanI racanA thaI che. tethI pUjya gurudevazrInAM hajAro pravacano prasiddha karavAno mukhya uddeza A TrasTamAM rAkhavAmAM Avela che. A prasaMge sva. zrI sogAnIjInuM eka vacana sAkAra thaze tevuM bhAse che. temaNe kahyuM che. ke pUjya gurudevazrIthI dharmano je A pAyo naMkhAyo che te paMcamakALanA aMta sudhI raheze. tauparAMta pUjya benazrInAM vacanAmRta naM. ra7mAM ullekha che ke "temano (pUjya gurudevazrIno) mahimA Aje to gavAya che paraMtu hajAro varSa sudhI gavAze." kharekhara jJAnIonA nirmaLa zrutajJAnamAM bhAviprasaMgo kevaLajJAnavat pratibhAse che, kAraNa ke A TrasTanI yojanAmAM pUjya gurudevazrInA pAMca paramAgamo upara thayelAM pravacano uparAMta bIjA paNa aneka zAstro upara thayelAM pravacano kramazaH prasiddha karavAnI bhAvanA samAhita che. e rIte hajAro pravacanonuM saMkalana prathama saMskaraNamAM ja nonuM saMkalana prathama saMskaraNamAM ja aneka graMthorUpe pustakArUDha thaze ane tevA pratyeka pustakonuM saMskaraNa (AvRtti) hajAronI saMkhyAmAM raheze. e rIte hiMdI ane gujarAtI bhASAmAM tAtkAlika prakAzana thatAM pustakonI saMkhyA lAkhomAM thavA jAya che ane tenI paraMparA cAle to uparokta jJAnIonAM vacano siddha thavAnuM pratyakSa jaNAI Ave che. kAryavAhI: zrI samayasAra paramAgama uparanAM pUjya gurudevazrInAM aDhAramI vakhatanA thayela maMgaLa pravacano te samaye TeparekorDara upara aMkti karI levAmAM AvyAM hatAM. A dhvanimudrita pravacano Tepa uparathI sAMbhaLIne kramaza: lekhabaddha karavAmAM AvyA che. eka ja Tepane vAraMvAra sAMbhaLIne lekhana karavAmAM Avela che. tema chatAM temAM zaMI tUTI rahI javA Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com
Page #10
--------------------------------------------------------------------------
________________ Version 001.a: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates [9] na pAme te hetuthI lakhanAra sivAya tapAsanAre pharIthI saghaLAM pravacano Tepa u52thI sAMbhaLIne tenI cakAsaNI karela che. A pramANe taiyAra thayelAM pravacanonA yathAyogya susaMgata phakarA pADI tene pharIthI bhAIzrI ramaNalAla mANekalAla zAhe lipibaddha karI Apela che. tathA lipibaddha thayelAM pravacanonI paNa chelle vidvAna bhAI Do. caMdubhAI dvArA pUratI cakAsaNI karavAmAM Avela che. A rIte pUjya gurudevazrInAM pravacanomAM vyakta thayela bhAvo sArI rIte yathAsthita jaLavAI rahe tenI pUrepUrI kALajI levAmAM AvI che. AbhAraH uparyukta kAryavAhImAM aneka mumukSuo taraphathI A TrasTane atyaMta nispRhabhAve sahyoga maLelo che tenI sAbhAra noMdha levAmAM Ave che. je je mumukSuoe pravacano utAryA che tema ja utArelAM pravacanone tapAsI Apela che ane A kArya khUba ja sAvadhAnIthI, utsAhathI ane kALajIthI je rIte karI ApyuM che ane jemanA nispRha sahakArathI AvuM suMdara kArya thaI zakyuM che teo pratye AbhAranI lAgaNI vyakta karyA vinA rahI zakIe tema nathI. bhAIzrI ramaNabhAI e nispRhapaNe ghaNo parizrama laIne lakhANa taiyAra karI Apela che. te badala temano khUba khUba AbhAra mAnIe chIe. A kAryamAM ati sakriya rIte bhAIzrI hIrAlAla bhIkhAlAla zAha dahegAmavALA saMkalanalekhana tathA vyavasthA Adi aneka prakAre utsAhapUrvaka tana, mana, ane dhanathI mahatvapUrNa phALo A graMthamALAnA prakAzanamAM ekameva thaIne ApI rahyA che te badala temano AbhAra mAnIe chIe. vizeSa amArA TrasTane zrI vItarAga sat sAhitya prasAraka TrasTa-bhAvanagara taraphathI ghaNo ja sahayoga prApta thayo che. A yojanA temaNe vicArelI ane sAkAra karavAnA prayatno rUpe pUjya gurudevazrInAM dhvanimudrita thayelAM pravacano ( akSarazaH ) lakhAvI taiyAra karelA, je agAuthI amone lekhabaddha karavA mATe taiyAra maLI gayA ane A kArya zarU karavAmAM jarApaNa vilaMba na thayo, te badala temano AbhAra mAnIe chIe. AvakArya: A prakAzana amAro trIjo prayAsa che. atyaMta kALajI ane saMbhALa rAkhavA chatAM prakAzanamAM koI truTIo rahI javA pAmI hoya te saMbhavita che. sujJa pAThakagaNa taraphathI A saMbaMdhI je kAMI sUcano mokalavAmAM Avaze tene atre AvakArIe chIe ane have pachInA prakAzanamAM te saMbaMdhI ghaTatuM karavAmAM Avaze. vIruM saM. 2507 vaizAkha sukha bIja tA. 5-5-81 cImanalAla hiMmatalAla zAha pramukha zrI kuMdakuMdakahAna 52mAgama pravacana TrasTa Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com
Page #11
--------------------------------------------------------------------------
________________ krama 1 2 gAthA/kaLaza kaLaza-46 gAthA 69-70 gAthA-71 gAthA-72 kaLaza-47 gAthA-73 gAthA-74 8 kaLaza-48 - gAthA-75 10 kaLaza-49 11 gAthA-76 12 gAthA-77 13 gAthA-78 14 gAthA-79 15 kaLaza-50 16 gAthA-80 thI 82 17 gAthA-83 18 gAthA-84 19 gAthA-85 20 gAthA-86 21 kaLaza-51-para 22 kaLaza- 53 thI 55 23 kaLaza-56 24 gAthA-87 25 gAthA-88 26 gAthA-89 Version 001.a: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates ||3|| 2 -: anukramaNikA : pravacana naMbara 115 thI 117 115 thI 117 118-119 120 thI 123 120 thI 123 124 thI 126 127 thI 129 127 thI 129 129 thI 132 129 thI 132 132-133 133-134 133-134 135 thI 137 135 thI 137 137 thI 139 139 thI 142 143-144 144 thI 147 147 thI 152 147 thI 152 147 thI 152 147 thI 152 152 thI 154 155 155156 pRSThAMka 1 2 23 32 34 57 72 74 94 95 118 128 135 142 143 159 173 195 205 229 230 231 232 263 275 278 Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com
Page #12
--------------------------------------------------------------------------
________________ Version 001.a: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates paramAtmane nmH| zrImadbhagavakuMdakuMdAcAryadevapraNIta zrI samayasAra * u52 52ma pUjya sadgurudeva zrI kAnajIsvAmInA pravacano zrImadamRtacaMdrasUrikRtA AtmakhyAtiH / * kartAkarma adhikAra * atha jIvAjIvAveva kartRkarmaveSeNa prvishtH| (manvAAntA) eka: kartA cidahamiha me karma kopAdayo'mI ityajJAnAM zamayadabhitaH krtRkrmprvRttim| jJAnajyotiH sphurati paramodAttamatyantadhIraM sAkSAtkurvannirupadhipRthagdravyanirbhAsi vizvam / / 46 / / kartAkarmavibhAvane, meTI jJAnamaya hoya, karma nAzI zivamAM vase, namuM teha, mada khoya. prathama TIkAkAra kahe che ke 'have jIva-ajIva ja eka kartAkarmanA veze praveza kare che.' jema be puruSo mAMhomAMhe koI eka svAMga karI nRtyanA akhADAmAM praveza kare tema jIvaajIva banne eka kartAkarmano svAMga karI praveza kare che ema ahIM TIkAkAre alaMkAra karyo che. have prathama, te svAMgane jJAna yathArtha jANI le che te jJAnanA mahimAnuM kAvya kahe cheHzlokArtha:- '[ rUF ] A lokamAM [aham vid] huM caitanyasvarUpa AtmA to Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com
Page #13
--------------------------------------------------------------------------
________________ Version 001.a: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates [ pravacana ratnAkara bhAga-4 jAva Na vedi visesaMtaraM tu AdAsavANa doNhaM pi| aNNANI tAva du so kohAdisu vaTTade jiivo||69|| kohAdisu vaTuMtassa tassa kammassa saMcao hodi| jIvassevaM baMdho bhaNido khalu svvdrisiihiN|| 70 / / yAvanna vetti vizeSAntaraM tvaatmaanvyoddhyorpi| ajJAnI tAvatsa krodhAdiSu vartate jiivH|| 69 / / krodhAdiSu vartamAnasya tasya karmaNaH saJcayo bhvti| jIvasyaivaM bandho bhaNitaH khalu srvdrshibhiH|| 70 / / [ava: vartA] eka kartA chuM ane [ganI kopAya:] A krodhAdi bhAvo [me mai] mArAM karma che.' [ti jJAnAM pharturmapravRttima] evI ajJAnIone je kartAkarmanI pravRtti che tene [ mita: zayata] badhI taraphathI zamAvatI (maTADatI) [ jJALyotiH] jJAnajyoti [>>rati] skurAyamAna thAya che. kevI che te jJAnajyoti? [-3Iram] je parama udAtta che arthAt koIne AdhIna nathI, [ atyantavIra ] je atyaMta dhIra che arthAt koI prakAre AkuLatArUpa nathI ane [nirupadhei-pRthadravya-nirmAsi] paranI sahAya vinA judAM judAM dravyone prakAzavAno jeno svabhAva hovAthI [ vizva sAkSAt rvat ] je samasta lokAlokane sAkSAt kare che-pratyakSa jANe che. bhAvArtha- Avo jJAnasvarUpa AtmA che te, paradravya tathA parabhAvonA kartApaNArUpa ajJAnane dUra karIne, pote pragaTa prakAzamAna thAya che. 46. have, jyAM sudhI A jIva AmravanA ane AtmAnA vizeSane (taphAvatane) jANe nahi tyAM sudhI te ajJAnI rahyo thako, AsravomAM pote lIna thato, karmono baMdha kare che ema gAthAmAM kahe che: AtmA ane Asrava taNo jyAM bheda jIva jANe nahIM, krodhAdimAM sthiti tyAM lagI ajJAnI evA jIvanI. 69. jIva vartatAM krodhAdimAM saMcaya karamano thAya che, sahu sarvadarzI e rIte baMdhana kahe che jIvane. 70. gAthArtha- [ nIvaDa] jIva [yAvata] jayAM sudhI [mAtmonnavayo: kayo. pi 1] AtmA ane Agnava-e bannenA [ vizeSAntara] taphAvata ane bhedane [na vetti] jANato Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com
Page #14
--------------------------------------------------------------------------
________________ Version 001.a: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates samayasAra gAthA 69-70 ] [ 3 nathI [tAvata] tyAM sudhI [ :] te [ ajJAnI] ajJAnI rahyo thako [ krodhA6i] krodhAdika AsravomAM [vartata] pravarte che; [drodhAriy] krodhAdikamAM [ vartamAnaca tasya] vartatA tene [ rmaLa:] karmano [ sanvaya:] saMcaya [bhavati] thAya che. [ar] kharekhara [gve ] A rIte [ nIva2] jIvane [vanya: ] karmono baMdha [ sarvAmi] sarvajJadevoe [ maLata: ] kahyo che. TIkAH- jema A AtmA, jemane tAdAbhyasiddha saMbaMdha che evAM AtmA ane jJAnamAM vizeSa (taphAvata, judAM lakSaNo) nahi hovAthI temano bheda (judApaNuM ) nahi dekhato thako, niHzaMka rIte jJAnamAM potApaNe varte che, ane tyAM (jJAnamAM potApaNe) vartato te, jJAnakriyA svabhAvabhUta hovAne lIdhe niSedhavAmAM AvI nathI mATe, jANe che-jANavArUpa pariName che, tevI rIte jyAM sudhI A AtmA, jemane saMyogasiddha saMbaMdha che evA AtmA ane krodhAdi AsravomAM paNa, potAnA ajJAnabhAvane lIdhe, vizeSa nahi jANato thako temano bheda dekhato nathI tyAM sudhI niHzaMka rIte krodhAdimAM potApaNe varte che, ane tyAM (krodhAdimAM potApaNe) vartato te, joke krodhAdi kriyA parabhAvabhUta hovAthI niSedhavAmAM AvI che topaNa te svabhAvabhUta hovAno tene adhyAsa hovAthI, krodharUpa pariName che, rAgarUpa pariName che, moharUpa pariName che. have ahIM, je A AtmA potAnA ajJAnabhAvane lIdhe, 'jJAnabhavanamAtra je sahaja udAsIna ( jJAtAdAmAtra) avasthA teno tyAga karIne ajJAnabhavanavyApArarUpa arthAt krodhAdivyApArarUpa pravartatI pratibhAse che te kartA che; ane jJAnabhavanavyApArarUpa pravartanathI jAdAM, je kriyamANapaNe aMtaraMgamAM utpanna thatAM pratibhAse che, evAM krodhAdika te, (te kartAnAM) karma che. A pramANe anAdi kALanI ajJAnathI thayelI A (AtmAnI) kartAkarmanI pravRtti che. e rIte potAnA ajJAnane lIdhe kartAkarmabhAva vaDe krodhAdimAM vartatA A AtmAne, te ja krodhAdinI pravRttirUpa pariNAmane nimittamAtra karIne pote potAnA bhAvathI ja pariNamatuM paudgalika karma ekaThuM thAya che. A rIte jIva ane pugalano, paraspara avagAhu jenuM lakSaNa che evA saMbaMdharUpa baMdha siddha thAya che. anekAtmaka hovA chatAM (anAdi) eka pravAhapaNe hovAthI jemAMthI itaretarAzraya doSa dUra thayo che evo te baMdha, kartAkarmanI pravRttinuM nimitta je ajJAna tenuM nimitta che. bhAvArtha:- A AtmA, jema potAnA jJAnasvabhAvarUpa pariName che tema jyAM sudhI krodhAdirUpa paNa pariName che, jJAnamAM ane krodhAdimAM bheda jANato nathI, tyAM sudhI tene kartAkarmanI pravRtti che; krodhAdirUpa pariNamato te pote kartA che ane krodhAdi tenuM 1. bhavana = thavuM te; pariNamavuM te; pariNamana. 2. kriyamANa = karAtuM hoya te Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com
Page #15
--------------------------------------------------------------------------
________________ Version 001.a: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates 4 ] [ pravacana ratnAkara bhAga-4 karma che. vaLI anAdi ajJAnathI to kartAkarmanI pravRtti che, kartAkarmanI pravRttithI baMdha che ane te baMdhanA nimittathI ajJAna che; e pramANe anAdi saMtAna (pravAha) che, mATe temAM itaretaraAzraya doSa paNa Avato nathI. A rIte jyAM sudhI AtmA krodhAdi karmano kartA thaI pariName che tyAM sudhI kartAkarmanI pravRtti che ane tyAM sudhI karmano baMdha thAya che. lyo, have kartA-karmano adhikAra Ave che. A samayasAra to bharatakSetrano bhagavAna che. ahAhA...! zuM adabhuta enI racanA che! alaukika gAthAo ane alaukika TIkA che. devAdhideva arihaMtadevanI sAkSAt divya-dhvanino sAra laIne zrI kuMdakuMdAcAryadave A samayasAranI racanA karI che. aho samayasAra! bhAvo brahmAMDanA bharyA! (tArAmAM). pahelA adhikAramAM AcAryadevazrIe jIva-ajIva dravyanI bhinnatAnI vAta karI; jIva ane ajIva dravyo sau svataMtra ane bhinna che ema siddha karyuM. have jIva ane ajIva dravyonI paryAyamAM (kartA-karma saMbaMdhI) je bhUla thAya che tenI A adhikAramAM vAta che. bhAI ! paryAyamAM je bhUla che te saMsAra che, ane te bhUla maTatAM, bhUlano abhAva thatAM mokSa prApta thAya che. A vAta che. have prathama paMDita zrI jayacaMdrajI mAMgaLikanuM pada kahe che: kartAkarmavibhAvane, meTI jJAnamaya hoya, karma nAzI zivamAM vase, namuM teha, mada khoya. kartA eTale thanAro. svataMtrapaNe kare te kartA ane kartAnuM iSTa te karma. jJAnanuM iSTa jJAna che ane ajJAnInuM rAga-dveSa. ahIM kahe che ke AtmA kartA ane rAga-dveSAdi vikAra enuM karma-e vibhAva eTale svabhAvathI viruddha bhAva che, ajJAna che. ahAhA! huM kartA ane paryAyamAM je rAga-dveSAdi vikAra thAya ke te veLA je jJAnAvaraNAdi karma baMdhAya te mAruM karma-e ajJAna che. AvA ajJAnane dUra karIne je jJAnabhAve pariName te rAga-dveSano kartA maTIne jJAtA thAya che. prazna:- ahIM paryAyamAM rAgAdi bhAva che tethI paramANuo jJAnAvaraNAdi karmapaNe pariName che ne? uttara:- ema nathI, bhAI ! e karmayogya paramANuonI karmabhAve pariNamavAnI je te samaye yogyatA ane janmakSaNa che tethI svayaM jJAnAvaraNAdi karmabhAve pariName che ane tyAre rAgAdi bhAva che te emAM nimitta che. rAgAdithI jJAnAvaraNAdi karma Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com
Page #16
--------------------------------------------------------------------------
________________ Version 001.a: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates samayasAra gAthA 69-70 ] [ 5 baMdhAya che ema kahevuM e to nimittanuM kathana che. A pramANe vastusvarUpa jema che tema yathArtha samajavuM joIe. AtmA trikALa ekarUpa caitanyasvabhAvamaya bhagavAna che. te zuM kare? zuM te rAgAdi vikAra kare? zuM te jJAnAvaraNAdi karma kare? ahAhA...! jJAnAnaMdasvarUpI sarvajJasvabhAvI bhagavAna AtmA rAgAdi vikAra kare ke jJAnAvaraNAdi jaDa karma kare e vAta jUThI che. mAtra jANavuM, jANavuM, jANavuM e ja jeno svabhAva che te rAgAdi parane jANe e to ThIka che paNa te rAgAdi parane kare e mAnyatA viparIta che, ajJAna che. bhAI ! A dayA, dAna Adi je bhAva thAya teno huM kartA ane dayA, dAna Adi bhAva te mAruM karma tathA te samaye je puNyakarma baMdhAya te paNa mAruM karma evI mAnyatA te ajJAna che. A kartAkarmavibhAvane-ajJAnane meTIne je jJAtAbhAve eka jJAyakanA lakSe pariName te karmano nAza karIne zivamAM vase che. zivamAM vase che eTale kalyANapada-siddhapadane prApta thAya che. lyo, eka kora ema kahe ke bhAvakarmano AtmA nAza kare che e kathanamAtra che (samayasAra gAthA 34), ane jaDa dravyakarmanA nAzano kartA to AtmA che ja nahi kAraNa ke dravyakarmanuM akarmapaNe pariNamana thavuM e to paramANuonuM kArya che, AtmAnuM nahi; jyAre ahIM kahe che 'karma nAzI zivamAM vase "--A kevuM! bhAI, AtmA paramArthe bhAvakarma-dravyakarmano nAza karato nathI. paraMtu jyAM svayaM, zuddha eka cidrupa jJAyakanA lakSe pariNamyo ane Tharyo tyAM pote vItarAgadazAne pAmyo tathA rAgAdi utpanna ja thayA nahi, ane dravya karma paNa akarmapaNe pariNamyAM to eTaluM dekhIne vyavahArathI ema kahevAmAM Ave che ke eNe bhAvakarma-dravyakarmano nAza karyo. "Namo arihaMtANuM nathI kahetA? eTale ke karmarUpI vairIne bhagavAne haNyA. paramArthe bhagavAne jaDakarmane to haNyAM nathI paNa rAgAdi bhAvakarmane paNa haNyAM nathI. bhagavAna to svarUpastha thaI pUrNa vItarAgatAne ane sarvajJatAne pAmyA che. tyAre rAgAdi bhAvakarma utpanna ja thayAM nahi ane dravyakarma akarmapaNe pariNamI gayAM; tethI bhagavAne bhAvakarmadravyakarmano nAza karyo ema vyavahArathI kahevAmAM Ave che. Avo vItarAgano mArga bahu sUkSma che, bhAI ! tene samajavA tattva-daSTi keLavavI joIe. A pramANe zivapadane prApta parama pavitra paramAtmAne, mada khoIne eTale ke nirmAnatA pragaTa karIne atyaMta pavitra bhAvathI huM namaskAra karuM chuM-ema paMDita zrI jayacaMdrajIe mAMgalika karyuM che. prathama TIkAkAra kahe che ke-"have jIva-ajIva ja eka kartAkarmanA veze praveza kare che. jema be puruSo mAMhomAMhe koI eka svAMga karI nRtyanA akhADAmAM praveza kare che tema jIva-ajIva banne eka kartAkarmano svAMga karI praveza kare che ema ahIM TIkAkAre Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com
Page #17
--------------------------------------------------------------------------
________________ Version 001.a: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates 6 ] [ pravacana ratnAkara bhAga-4 alaMkAra karyo che. A samayasAra nATaka che ne? jIva-ajIva che to banneya bhinna-bhinna, paraMtu banneya jANe eka hoya tema kartAkarmano svAMga racIne praveza kare che. kartAkarmano svAMga eTale huM AtmA kartA ane A rAgAdi bhAva te mAruM karma-ema svAMga racIne praveza kare che. A svAMga jUTho che kemake AtmA caitanyaprakAzano puMja, ekalA jJAnano rasakaMda prabhu te dayA, dAna Adi vikArI pariNAmane kema kare? e to sarvane jANebaMdhane jANe, udayane jANe, nirjarAne jANe ane mokSane jANe-evo jJAnasvarUpI bhagavAna che. (jIo samayasAra gAthA 320) tathApi huM kartA ane rAgAdi acetana vikAra te mAruM karma ema ajJAnIne bhAse che. ahAhA! huM akhaMDa eka jJAyakasvabhAvI AtmA chuM-evo je vikalpa UThe teno kartA ajJAnI thAya che, jJAnI nahi. zubhAzubha banneya bhAvano ajJAnI kartA thAya che, jJAnI nahi. have prathama, te svAMgane jJAna yathArtha jANI le che tethI te jJAnanA mahimAnuM kAvya kahe che : te svAMgane jJAna yathArtha jANI le che eTale je samaye avasthAmAM rAga che te samaye jJAnanI paryAya svane svapaNe ane rAgane 525Ne jANavArUpe ja pragaTa thAya che. ahAhA....! rAgano kartA to jIva nathI, paNa rAga che mATe rAgasaMbaMdhI jJAna thayuM che ema paNa nathI. rAganuM jJAna e to kathanamAtra che. jJAnanuM jJAna che ane te jJAna AtmAnuM karma che, rAga AtmAnuM karma nathI ane jJAna rAganuM karma nathI. ahAhA! Ama svAMgane yathArtha jANanAruM jJAna te jJAnanA mahimAnuM kaLazarUpa kAvya kahe cheH kaLaza 46 : zlokArtha u52nuM pravacana A kartAkarma adhikArano pahelo kaLaza che. zuM kahe che emAM? ke-' phF, A lokamAM 'aham vid' huM caitanyasvarUpa AtmA to 'y: rtA' eka kartA chuM ane 'amI joSAya: A krodhAdi bhAvo 'me rma' mArAM karma che 'kRti ajJAnAt Irma pravRttim' evI ajJAnIonI je kartAkarmanI pravRtti che tene : zuM kahyuM ? ajJAnI ema mAne che ke huM kartA ane A krodhAdi mArAM karma che. krodhAdi kahyAM emAM prathama krodha kema lIdho? kAraNa ke munirAja che te ( krodhanA abhAvapUrvaka ) uttamakSamAnA bhaMDAra che. ahAhA...! munirAja to caitanyasvabhAvamaya bhagavAna AtmAnI ruci ane ramaNatAnA svAmI che. bhAI! AtmA zuddha cidAnaMdamaya akhaMDa ekarUpa vastu che. teno jene prema nathI, ruci nathI tene potAnA AtmA prati krodha che. dveSa arocaka bhAva. svabhAvanI aruci-aNagamo te anaMtAnubaMdhI krodha che. puNya-pApanA bhAvo ane deva-zAstra-guru ityAdi 52 padArthonI ruci ane svasvarUpanI aruci te AtmA pratyeno dveSa che ane te anaMtAnubaMdhI krodha che. tevI rIte puNya-pApa Adi 52 padArthomAM ahaMbuddhi thavI e anaMtAnubaMdhI Please inform us of any errors on rajesh@Atma Dharma.com "
Page #18
--------------------------------------------------------------------------
________________ Version 001.a: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates samayasAra gAthA 69-70 ] mAna che; puNya-pApa Adi para padArthonA premanI ADamAM caitanyasvabhAvamaya nija AtmAno InkAra karavo te anaMtAnubaMdhI mAyA che tathA svabhAvane bhUlIne puNya-pApa Adi para padArthonI abhilASA-vAMchA karavI te anaMtAnubaMdhI lobha che. ahAhA.....! nirmaLAnaMdano nAtha bhagavAna AtmA zuddha caitanyano dariyo che. tene daSTimAM na letAM huM eka kartA chuM ane aMdara je puNya-pApanA krodhAdi vikAra thAya che te mAruM ekanuM (eka svabhAvI AtmAnuM) kartavya che evI je mAnyatA che te ajJAna che, mithyAdarzana che. ahIM kahe che ke A lokamAM anAdithI ajJAnIone A ajJAnamaya kartAkarmapravRtti che. dayA, dAna, vrata, tapa, Adi zubha pariNAma ane hiMsAdi azubha pariNAma-ema zubhAzubha pariNAmono huM kartA chuM ane te mArA kArya che, kartavya che-evI ajJAnIonI kartAkarmanI pravRtti che. A je ajJAnamaya kartAkarmapravRtti che tene "mita: samaya' badhI taraphathI zamAvatI (maTADatI) jJAnajyoti: ' jJAnajyoti 'rati' skurAyamAna thAya che. ahAhA....! A zarIra, mana, vANI, indriya ityAdi para padArthonI avasthA to mArAM kArya nathI paNa aMdara je puNya-pApanA zubhAzubha bhAvo thAya che te paNa mArAM kAryakartavya nathI. ema sarva parabhAvothI bhinna paDI jyAM nirdoSa, pavitra caitanya-svabhAvamAM ekAgra thayo tyAM kartA-karmanI pravRttine maTADatI jJAnajyoti pragaTa thAya che. je bhAve sarvArthasiddhano bhava maLe ke je bhAve tIrthakaragotra baMdhAya te bhAva mAruM-AtmAnuM kArya nathI. bhAI ! svabhAvanI daSTimAM sarva zubhAzubha vikalponuM svAmitva sahaja chUTI jAya che. ahAhA..! indra-ahamiMdrAdi pada ke cakravartIpada ityAdi badhuM dhULa che, paramANunuM kArya che, AtmAnuM nahi. Ama badhI taraphathI kartA-karmanI pravRttine maTADatI jJAnajyoti pragaTa thAya che. have kahe che-kevI che te jJAnajyoti? "parama-39ttam' parama udAtta che arthAt koIne AdhIna nathI. ahAhA...! sahaja jJAna ane AnaMdanI lakSmIvALo mAro aparimita-behada jJAnAnaMdasvabhAva che te parama udAtta che, svAdhIna che. Ama jJAnI jJAnamAM potAne jANato kartA-karmanI pravRttine maTADI de che. jJAnAnaMdasvabhAvI AtmAnuM jene bhAna nathI evo ajJAnI karmane AdhIna thaIne-vikArI bhAvane potAno mAnIne rAgano vikArano kartA thAya che. svAdhInapaNe vikArano nAzaka mAro svabhAva che enuM ene bhAna nathI. ahIM kahe che ke parama udAtta je AtmA jJAnAnaMdasvabhAvamaya vastu-tene lakSa karIne, tenI sanmukha jhukIne vA temAM DhaLIne je svAdhIna jJAnapariNati pragaTa thaI te parama udAtta che, svAdhIna che, parAdhIna nathI. paranI ke rAganI tene apekSA nathI. Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com
Page #19
--------------------------------------------------------------------------
________________ Version 001.a: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates 8 ] | [ pravacana ratnAkara bhAga-4 A badhuM karavuM, karavuM, karavuM, -evo je bhAva che te rAga che, ane rAga mAro e mAnyatA mithyA darzana che. A mithyAdarzanayukta je kartAkarmanI pravRtti che tene jJAnajyoti maTADe che. kevI che te jJAnajyoti? to kahe che-trikALI jJAnAnaMdarUpa svarUpalakSmI te AtmasvabhAva che ane te parama udAtta che. AvA dravyasvabhAvamAM abheda thaI, arthAt emAM DhaLIne ekAgra thaI je nirmaLa jJAnapariNati pragaTa thaI te ema jANe che ke huM parama udAtta chuM, pUrNAnaMdano nAtha, parama utkRSTa padArtha chuM ahAhA....! jJAnIne potAnI vartamAna alpajJa dazAmAM huM sarvajJasvabhAvI paripUrNa Atmadravya chuM ema jaNAya che ane ema te mAne che. are ! lokone AvI vAta sAMbhaLavA maLe nahi eTale bicArA zuM kare? bahAranI pravRtti ane kriyAkAMDanA kartutvanA phaMdamAM phasAI jAya che. dayA karo, dAna karo, tapa karo ityAdi karo-karo-karo ema karavAnA-kartutvanA phaMdamAM phasAI jAya che. paraMtu bApu! karavuM e to vastunA (AtmAnA) svarUpamAM ja nathI. (kemake AtmA to sarvajJasvabhAvI che ). ahAhA....! jemAM behuda jJAnasvabhAva tiracho (tiryaka, sarva pradeza) bharyo paDyo che, evo AnaMda, evI zraddhA, evI kartA-karma-karaNa ityAdi anaMta aparimitta zaktiono je bhaMDAra che te paramAnaMdano nAtha prabhu AtmA che. AvA AtmAne aMtarmukha thaI aMdarathI pakaDatAMgrahatAM je jJAnajyoti pragaTa thaI emAM jJAnIe jANyuM ke huM parama udAtta chuM, udAra chuM, svAdhIna chuM, koIne AdhIna nathI. ahAhA...! vastu (AtmA) svAdhIna ane tene grahanArIjANanArI jJAnajyoti paNa (paranI apekSA rahita ) svAdhIna! AvuM vastusvarUpa bhUlIne rAgAdi kriyAno jyAM sudhI kartA thAya tyAM sudhI jIva ajJAnI che, mithyASTi che. ajJAnabhAve te vikArano-doSano kartA che. vikArano kartA koI jaDa karma che ema nathI. paraMtu vastusvarUpanA abhAnamAM ajJAnI jIva vikArano kartA che. A badhI ajJAnamaya kartAkarmanI pravRttine badhI taraphathI zamAvatI je jJAnajyoti pragaTa thaI te parama udAtta che, svAdhIna che enI vAta thaI. vaLI kevI che te jJAnajyoti? to kahe che-"atyanta vIra' atyaMta dhIra che arthAt koI prakAre AkuLatArUpa nathI. ajJAnIo paranAM kAryo karavAmAM ane paranuM pariNamana badalavAnA vikalpomAM ghaNI badhI AkuLatA kare che. kuTuMbanuM A karuM ane samAjanuM A karuM ema kuTuMbanAM, samAjanAM, dezanAM kAryo karavAnA vikalpothI teo khUba AkuLa-vyAkuLa thatA hoya che. paraMtu bhAI ! eka rajakaNa paNa badalavAnuM tAruM-AtmAnuM sAmarthya nathI. tAro to za-svabhAva che ane tenA Azraye utpanna thayelI jJAnajyoti vIra che, anAkuLasvarUpa che, atyaMta AnaMdarUpa che. caitanyamaya jJAnajyoti sAthe atIndriya AnaMda paNa bhego ja che. Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com
Page #20
--------------------------------------------------------------------------
________________ Version 001.a: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates samayasAra gAthA 69-70 ] [ 9 ahAhA...! A jJAnajyoti atyaMta dhIra che. game tevA pratikULa saMjogo hoya topaNa emAM muMjhavaNa nathI, AkuLatA nathI. jJAnajyoti pragaTa thatAM dharmI jIva ema jANe che ke huM paranuM kAMI (pariNamana) karI zakuM nahi tathA para mAruM kAMI (pariNamana) karI zake nahi. pratyeka pariNamanane jANavAno mAro svabhAva che, badalavAno nahi. AvI jJAnajyoti pragaTa thatAM ajJAnabhAve je kartAkarmanI pravRtti thatI hatI te saheja dUra thaI jAya che, ane nirAkuLa AnaMda prApta thAya che. prazna- zAstromAM ema Ave che ke jeTaluM rAganuM pariNamana thAya teTalA pariNamanano huM kartA chuM ema jJAnI jANe che. to A kevI rIte che? uttaraH- bhAI ! e jJAnapradhAna kathana che. samyajJAna thayA pachI dharmI jANe che ke jeTaluM rAganuM pariNamana che e mArA potAnA (paryAyarUpa ) astitvamAM che ane te mATe laIne che, emAM paranI sAthe zuM saMbaMdha che? Ama te jJAnamAM jANe che. paraMtu daSTinA viSayanI apekSAe rAganuM kartRtva trikALI jJAnasvarUpa dravyamAM che ja nahi. trikALI dravyasvabhAvamAM rAga ke rAganuM kartApaNuM che ja nahi. AvA trikALI zuddha Atmadravyane jANanArI jJAnanI paryAya, paryAyamAM aMze rAgAdi che ene paNa jANe che, ane te potAnuM kArya che, pariNamana che ane pote eno kartA che ema vyavahAra jANe che. bhAI ! nizcayathI vikAranuM kartA-karmapaNuM jJAnIne nathI; tathApi paryAya apekSAe vyavahArathI te vartamAna vikArano kartA-bhoktA che. jyAM je apekSAthI kathana hoya te apekSA lakSamAM laI teno bhAva barAbara samajavo joIe. vikAra thavAmAM paradravyanI sAthe zuM saMbaMdha che? paradravya to potAthI taddana bhinna che. paryAyamAM je vikAra thayo te potAno ja aparAdha che. tathApi te karavA lAyaka che evI buddhi jJAnIne chUTI gaI che. paryAyamAM pariNamana che e apekSAe tyAM vyavahArathI kartA kahevAmAM Ave che, paNa svabhAva daSTie enuM svAmitva jJAnIne nathI. (e apekSAe jJAnI rAgano akartA che.) AtmAmAM vikArane-rAgane na kare evo akartA nAmano guNa che. dayA, dAna, vrata, bhakti AdinA rAgane na kare evI AtmAmAM akartutva nAmanI zakti che. jJAnamAM jyAM jJAyakabhAvane pakaDayo tyAM zubhAzubha vikArabhAvonuM kartApaNuM maTI jAya che; A akartRtva zaktinuM nirmaLa pariNamana che. A pramANe jJAyakanA lakSe utpanna thayelI jJAnajyoti ajJAnarUpa kartA-karmanI pravRttine badhI taraphathI maTADI de tevI vIra che, anAkuLa che. bhAI ! AvI jainadharmanI sUkSma vAta digaMbara dharma sivAya bIje kayAMya nathI, ane A ja vAta satya che. lokoe bahArathI kacyo che evo jainadharma che ja nahi. ahIM Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com
Page #21
--------------------------------------------------------------------------
________________ Version 001.a: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates 10 ] [ pravacana ratnAkara bhAga-4 kahe che ke aMdara jyAM jJAnasvabhAvI zuddha AtmAne grahyo tyAM jJAnI-dharmI ema jANe che ke huM atyaMta dhIra chuM, anAkuLa AnaMdarUpa chuM. A jainadharma che. vaLI te (jJAnajyoti) nirupa-pRtha dravya-nirmAsi' paranI sahAya vinA judAM judAM dravyone prakAzavAno jeno svabhAva hovAthI vizva sAkSAt rvat' samasta lokAlokane sAkSAt kare che-pratyakSa jANe che. zuM kahyuM? ke jJAtAsvabhAvanA Azraye je jJAnaparyAya pragaTI teno svabhAva judAM judAM dravyone prakAzavAno che. jJAnano savikalpa svabhAva che. eTale jeTalAM (anaMta) dravyaguNa-paryAya che te sarvane bhinnabhinnapaNe jANe evo eno svabhAva che. kevaLajJAnanI paryAyamAM ke zrutajJAnanI paryAyamAM paranI sahAya vinA judAM judAM dravyone-dravya-guNa-paryAya-badhAMne prakAzavAno svabhAva che. ahIM kahe che ke aparimita svabhAvathI bharelI zuddha caitanyaprakAzamaya vastu je AtmA-emAM DhaLatAM jJAnamAM evuM sAmarthya pragaTa thayuM ke te dravyane-svane jANe ane lokAlokane paNa jANe. jJAnanI paryAyano Avo svaparaprakAzaka svabhAva potAthI che. aho ! kare nahi koInuM (pariNamana) ane jANe saune-lokAlokane evo jJAnasvabhAvI AtmA che. * kaLaza 46 : bhAvArtha uparanuM pravacana * 'Avo jJAnasvarUpa AtmA che te, paradravya tathA parabhAvonA kartApaNArUpa ajJAnane dUra karIne, pote pragaTa prakAzamAna thAya che." jAo, zarIra, mana, vANI, kuTuMba, deza ityAdinuM huM kare e kartApaNAnuM ajJAna che. dehane Ama sadupayogamAM vALuM, lakSmIno sadupayoga kare, dezane sudhArI dauM, dAnAdi vaDe puNya upajAvuM ityAdi pravRtti e kartApaNAnuM ajJAna che. jJAnasvarUpI bhagavAna AtmA AvA ajJAnane dUra karIne pote pragaTa prakAzamAna thAya che. pote eTale paranI apekSA vinA, rAganI maMdatAnI apekSA vinA, vyavahAranI apekSA vinA, bhedanA lakSa vinA abheda eka nirmaLa jJAnasvabhAvanA lakSe jJAnajyoti pragaTa prakAzamAna thAya che. A kaLazano bhAvArtha che. have, jyAM sudhI A jIva AmravanA ane AtmAnA vizeSane (taphAvatane) jANe nahi tyAM sudhI te ajJAnI rahyo thako, AsravomAM pote lIna thato, karmono baMdha kare che ema gAthAmAM kahe che: * samayasAra : gAthA 69-70 * ahA! kuMdakuMdAcAryadeva gAthAomAM kahe che ke sarvadarzI-sarvajJa bhagavAna Ama kahe che. prazna:- jo bhagavAna kahe che to bhagavAna vANInA kartA che ke nahi? uttaraH- paramArthe bhagavAna vANInA kartA nathI. vANI to jaDa che. eno kartA AtmA nathI. bhagavAna Ama kahe che ema je ahIM kahyuM che e to vyavahAra nayanuM Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com
Page #22
--------------------------------------------------------------------------
________________ Version 001.a: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates samayasAra gAthA 69-70 ] [ 11 kzana che. bhAI! vANI to svayaM vANInA kAraNe nIkaLe che, AtmAnA kAraNe nahi. upadeza vakhate jJAnI ema jANe che ke A vANI amArI-AtmAnI nathI. vANI jaDanI che. vANImAM svaparane kahevAnuM sAmarthya che ane bhagavAna AtmAmAM svaparane jANavAnuM sAmarthya che. vANImAM je svaparane kahevAnuM sAmarthya che te AtmAthI thayuM ema nathI. jJAnI dharmAtmA ajJAnIne vyavahAra dvArA samajAve che. tyAM ajJAnI vyavahArane ja coMTI paDe che. te kahe che-tame amane samajAvo cho, to samajAvAthI ame samajIe ema mAnIne samajAvo cho ke nahi? tame upadeza karo cho, to amane jJAna thAya e mATe karo cho ke khAlI ema ne ema karo cho ? jo upadezathI-nimittathI kAMI na thAya to tame mauna rahone? sau potapotAnI meLe samajI jaze. samAdhAnaH- bhAI! koI koIne samajAvI de e vastunuM svarUpa ja nathI, e to vyavahAranI kathana zailI che. upadeza to sau sAMbhaLe che paNa je svayaM vikalparahita thaI aMtarmukha thavAno udyama kare che te samaje che, anya nahi. upadeza sAMbhaLIne paNa je samaje che te pote potAthI potAnA kAraNe samaje che ane bIjo mauna hoya te veLA je samaje che te paNa pote potAthI samaje che. dareka vakhate samaja to aMdarathI Ave che, bAhya upadezathI ke maunathI nahi. prazna:- to dhavalamAM ema Ave che ke-jJAna kartA ane vANI karma-eno zuM Azaya che ? utta2:- bhAI! e to nimittanuM thana che. nimitta kartA tarIke kahevAya, paNa eno artha e che ke te kartA che ja nahi. bApu! Atmahita karavuM hoya to vAdavivAda choDIne ( syAdvAda zailI vaDe) samaje to samajAya evuM che. 'bhagavAna Ama kahe che' e to vyavahArathI kahevAmAM AvyuM che, bhagavAna vANInA kartA yathArthamAM che ja nahi. ' * gAthA 69-70 : TIkA u52nuM pravacana * jema A AtmA, jemane tAdAtmyasiddha saMbaMdha che evA AtmA ane jJAnamAM vizeSa (taphAvata, judAM lakSaNo ) nahi hovAthI temano bheda (judApaNuM ) nahi dekhato thako, niHzaMka rIte jJAnamAM potApaNe varte che.' pAThamAM ( gAthAmAM ) prathama bIjI vAta che. ahIM TIkAkAra prathama savaLethI zarU kare che. kahe che-bhagavAna AtmA ane jJAna e bemAM judAI nathI. jJAna ane AtmA banne tAdAtmyapaNe ekarUpa che. jJAnasvabhAva ane AtmA eka ja vastu che, bannemAM taphAvata nathI. temanAM lakSaNo judAM nathI. dharmI jIva, samyagdaSTi jIva temane judAM nahi dekhato thako niHzaMkapaNe jJAnamAM potApaNe varte che, eTale ke AtmAmAM potApaNe varte che. Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com
Page #23
--------------------------------------------------------------------------
________________ Version 001.a: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates 12 ] [ pravacana ratnAkara bhAga-4 jaDanAM kAma AtmA kare e mAnyatA mUDha mithyAdaSTinI che. jaDanAM kAryo jaDathI thAya, AtmAthI traNakALamAM nahi-A vastusthiti che. vizvamAM anaMta padArtho anaMtapaNe ekabIjAthI pRthakapaNe rahelA che te ekabIjAnuM kArya kare to anaMtatA rahe nahi, pRthakatA rahe nahi. anaMta AtmA, anaMta pugalo Adi vizvamAM anaMta dravyo che. te sau potapotAthI che. dravya-guNa to potAthI che paNa te te dravyonI paryAyo paNa potAthI che. tyAre ja te anaMtapaNe rahe che. AtmA ajJAnapaNe rAgane kare ane jJAnapaNe jANavAnI kriyA kare. zarIra, vANI, paisA ityAdi jaDanI kriyA AtmA kadIya na kare-na karI zake. ahIM kahe che ke jJAna ane AtmAne judAM nahi dekhato jJAnI niHzaMkapaNe jJAnamAM varte che. jJAna ane AtmA eka che, mATe jJAnamAM varte che te AtmAmAM varte che. jANavuM, jANavuM, jANavuM evo je jJAnasvabhAva ane AtmA banne eka abheda che. tethI rAganuM lakSa choDI daI je jJAnamAM varte che te AtmAmAM varte che, potAmAM varte che. ane tyAM jJAnamAM potApaNe vartato te, jJAnakriyA svabhAvabhUta hovAne lIdhe niSedhavAmAM AvI nathI mATe, jANe che-jANavArUpa pariName che. jJAna jJAnamAM-trikALI AtmAmAM ekAgra thayuM te jJAnanI kriyA che. jJAna te huM ema je jJAnanuM pariNamana thayuM te jJAnanI kriyA niSedhavAmAM AvI nathI. paryAya svadravya tarapha DhaLatAM je jJAnanI kriyA thaI te dharma-kriyA che ane te niSedhI nathI. paraMtu paralakSe je rAganI kriyA thaI te niSedhI che. traNa prakAranI kriyA : 1. zarIra, mana, vANI, dhanAdi je jaDa padravya che tenI kriyA te jaDanI kriyA. 2. para-dravyanA lakSe utpanna rAganI kriyA te vibhAvarUpa kriyA. 3. svarUpanA lakSe utpanna jJAnanI kriyA te svabhAvabhUta kriyA. jaDanI kriyA to AtmA traNa kALamAM karato nathI, karI zakto nathI. ane jJAna te AtmA-ema jJAnamAM potApaNe niHzaMkapaNe vartato te rAganI kriyAne paNa karato nathI. jJAna te AtmA-ema svabhAvasammukha thaI svAnubhava karatAM te jJAnakriyA kare che. AmAM dravya-guNaparyAya traNe siddha thaI gayAM. A jANavuM, jANavuM, jANavuM-evo jeno svabhAva che te dravya AtmA, jANavuM je svabhAva te guNa. guNa ane guNI be eka abhinna che-ema je svalakSe pariNamana thayuM te jJAnakriyA-paryAya. A jJAnakriyA te dharma che, mokSamArga che. jJAna te AtmA-ema sva tarapha DhaLatAM je svAbhapratIti thaI te zraddhAna, svAtmajJAna thayuM te jJAna ane svAtmasthiratA thaI te cAritra. A zraddhAna-jJAna-cAritranI ekarUpa pariNati te mokSamArga che. aho ! A kartA-karma adhikAramAM AcAryoe Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com
Page #24
--------------------------------------------------------------------------
________________ Version 001.a: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates samayasAra gAthA 69-70 ] [ 13 addabhuta vAto karI che! Avo adhikAra bIje kayAMya che ja nahi. A samayasAra to bejoDabenamUna graMtha che. prazna:- rAgano kartA AtmA nathI to rAgano kartA koNa che? koI Izvara che ke pugala karma? uttara:- rAgano kartA koI izvareya nathI ke paradravya paNa nathI. rAga potAnI paryAyamAM potAnA kAraNe thAya che tyAre emAM pudgalakarma nimitta che, basa. ahIM kahe che ke AtmAno svabhAva je zuddha caitanya te tarapha DhaLatAM jJAnanI je kriyA thaI e nirmaLa pariNati che. e samyagdarzana-jJAna-cAritranI dazA che ane te svabhAvabhUta hovAthI niSedhavAmAM AvI nathI. ahAhA ! daSTi aMtarmukha DhaLatA jJAnamAM ekAgratAnI je kriyA thaI te svabhAvabhUta che. eTale jevo svabhAva che te jAtanI ja kriyA thaI che. tethI te niSedhI zakAtI nathI. keTalAka kahe che ke "kriyAno lopa karyo, kriyAno lopa karyo tene ahIM kahe che kebhAI ! A jJAnakriyAno lopa nathI, A jJAnakriyA to dharmIne hoya che kemake te svabhAvabhUta che. AtmA ane jJAnamAM vizeSatA (taphAvata) nathI-ema bannemAM judApaNuM nahi dekhato thako dharmI niHzaMka rIte jJAnamAM potApaNe varte che. jJAnakriyA je thaI te svabhAvabhUta che tethI niSedhI zakAtI nathI. gAthA 17-18nI TIkAmAM Ave che ke-"samasta anya bhAvono bheda thavAthI niHzaMka TharavAne samartha thavAne lIdhe AtmAnuM AcaraNa udaya thatuM AtmAne sAdhe che." "A anubhUti che te ja huM chuM-ahAhA.....! jJAnamAM je anubhUtisvarUpa trikALI bhagavAna jaNAyo te ja huM chuM ema jJAnakriyAnI sAthe ja zraddhAnano udaya thAya che ane tyAre dayA, dAna, vrata, Adi samasta parabhAvono bheda thavAthI svabhAvamAM TharavAne te samartha thAya che. A pramANe svarUpamAM niHzaMka TharavAne lIdhe te AtmAnuM anuSThAna-AtmAnI ramaNatAne prApta thAya che. A AtmAnI siddhinI rIta che, A ja mokSamArga che ane te svabhAvabhUta che. vaLI tyAM ja (gAthA 17-18nI TIkAmAM) AgaLa kahyuM che ke AbALagopALa saune jJAnanI paryAyamAM jANanAro-jANakasvabhAvI anubhUtisvarUpa bhagavAna AtmA sadA jaNAya che, kemake jJAnanI paryAyano svaparaprakAzaka svabhAva che tethI te svane jANe che. paraMtu enA ( jJAyakasvabhAvI AtmAnA) upara ajJAnI jIvanI daSTi nathI. tethI huM rAgane ane parane ja jANuM chuM ema ajJAnI mAne che. ekaluM jJAnanuM daLa evo AtmA ja saune sadAkALa jaNAya che. chatAM rAgane vaza thayelo ajJAnI "A anubhUti che te huM chuM -ema jJAyaka prati najara karato nathI. Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com
Page #25
--------------------------------------------------------------------------
________________ Version 001.a: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates 14 ] [ pravacana ratnAkara bhAga-4 tethI tene AtmA tirobhUta thAya che, ane potAne para ane rAga jaNAya che ema te mAne che. ajJAnIne sva upara daSTi nathI kemake te paryAyamAM ja Ubho che. ahIM kahe che ke-jJAnIne, vastuno trikALI dhruva caitanyasvabhAva enA prati DhaLatAM je nirmaLa jJAnapariNati thaI te svAbhAvika kriyA che, ane teno niSedha nathI mATe te jANe chejANavArUpa pariName che ane te dharma che. vastusvabhAva te dharma ema kahyuM che ne? vastuno trikALI dhruva jJAyakasvabhAva te dharmI che ane temAM DhaLelI dharmInI je nirmaLa jJAnapariNati te dharma che, te mokSamArga che. jJAnanuM jJAnapaNe pariNamavuM te enuM karma eTale kArya che. prazna:- "jJAnakriyAkhyAna mokSa:'_ame kahyuM che ne ? uttara:- hA, bhAI ! te barAbara che, paNa kayuM jJAna ane kayI kriyA? zuM zAstranuM paralakSI jJAna te jJAna che? zuM vratAdi maMda rAganuM AcaraNa te kriyA nAma cAritra che? nA, ho; bhAI ! ema nathI. AtmajJAna vinA agiyAra aMga ane navapUrvanA jJAnanI labdhi pragaTI; paNa te jJAna nathI. vartamAna jJAnanI paryAyamAM (svasaMvedanapUrvaka) A trikALI dhruva bhagavAna AtmA te huM ema je jaNAyo te jJAna che, AtmajJAna che. tathA e dhruva jJAyakamAM ekAgratA-ramaNatA thaI te kriyA eTale cAritra che. A jJAna ane kriyA te mokSano mArga che. enI pUrNatA te mokSa che. AvI vAta jANe nahi ane maMDI paDe bAhya vrata-tapa Adi kriyAmAM to tethI mokSa na thAya. ajJAnapUrvakanAM AcaraNa e to baMdhamArga che, bhAI. prazna:- jJAnarUpe to ajJAnI paNa haMmezAM pariName che? uttara- nA, ema nathI. ajJAnI eka samaya paNa jJAnapaNe pariNamato nathI. e to kahyuM ne ke jJAnanI paryAyamAM dhruva jJAnasvarUpI AtmA jaNAya che, paNa A dhruva jJAna te huMema te kayAM jANe ane mAne che ? e to je rAga ane para jaNAya che e ja mArAM nnaya che ema mAne che. paraMtu rAga ane parathI lakSa dUra karIne dRSTi sva bhaNI vALatAM jJAnanI paryAyamAM "A jJAyaka che te huM chuM"--ema jJAyakane jANavApaNe ajJAnI pariNamato nathI. have kahe che tevI rIte jyAM sudhI A AtmA, jemane saMyogasiddha saMbaMdha che evA AtmA ane krodhAdi AsravomAM paNa, potAnA ajJAnabhAvane lIdhe, vizeSa nahi jANato thako temano bheda dekhato nathI tyAM sudhI niHzaMka rIte krodhAdimAM potApaNe varte che." juo, gAthAno mULa bhAva have zarU thAya che. zuM kahe che? ke krodha, mAna, mAyA, lobha ityAdi zubhAzubha bhAvo ane AtmAne saMyogasiddha saMbaMdha che. jeno saMyoga thaIne viyoga thAya tene saMyogasiddha saMbaMdha kahevAya. dayA, dAna, vrata, bhakti ityAdi Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com
Page #26
--------------------------------------------------------------------------
________________ Version 001.a: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates samayasAra gAthA 69-70 ] [ 15 zubha bhAvo ane hiMsA, jUTha Adi azubha bhAvoe badhA saMyogI bhAvo che kemake temano viyoga thaI jAya che. A krodhAdi bhAvo sAthe AtmAno eka samaya pUrato ja saMbaMdha che. (eka samayamAM teo nAza pAme che ) ane bIjA samaye bIjA navA utpanna thAya che, tathA AtmAnA bhAna ane sthiratA vaDe teo atyaMta mULamAMthI ja nAza pAmI jAya che. kevalajJAna thatAM vikArIbhAvo atyaMta nAza pAmI jAya che. mATe krodhAdi bhAvo AtmA sAthe utpAda-vyaya saMbaMdhe che paNa dhruvasaMbaMdhe nathI, ekarUpa saMbaMdha nathI. dayA, dAna, ityAdi zubha pariNAma ke pAMca mahAvratanA zubha pariNAma ke vyavahAra ratnatrayanA pariNAma e badhA saMyogIbhAva hovAthI temano AtmA sAthe saMyogasiddha saMbaMdha che. vaLI te badhA bhAvo nimittanA saMge utpanna thayelA che ne? tethI paNa te saMyogI bhAvo che. jJAna ane AtmAne svabhAvasiddha saMbaMdha che, ekarUpatAno saMbaMdha che. jJAna ane AtmA eka che. tethI jJAnamAM potApaNe pravartatAM jJAnI AtmAnA mArge pravarte che. tyAM AtmAnuM ja jJAna, AtmAnuM zraddhAna ane AtmAnI ramaNatA-sthiratA thAya che ane te dharmanI kriyA che. prazna- jJAnanI paryAya paNa badalAya to che? teno paNa utpAda-vyaya to thAya che? uttara:- jJAnanI paryAya (kevaLajJAnanI paNa) badalAya to che. teno paNa utpAda-vyaya to thAya che. paraMtu jevo AtmAno zuddha caitanyasvabhAva che te ja jAtano temAM utpAda-vyaya thAya che. badalAya che topaNa jJAnanI paryAya caitanyasvabhAvamaya ja rahe che. mATe jJAnanI nirmaLa paryAyane AtmA sAthe svabhAvasiddha saMbaMdha che, tAdAbhyasaMbaMdha che. ahIM kahe che ke AtmA ane krodhAdi Agnavone saMyogasiddha saMbaMdha che chatAM potAnA ajJAnabhAvane lIdhe jyAM sudhI temano eTale svabhAva-ane vibhAvano vizeSa jANato nathI, bheda dekhato nathI tyAM sudhI te ajJAnI niHzaMkapaNe vikArIbhAvomAM-AsravomAM potApaNe varte che. puNya-pApanA bhAva, dayA, dAna, vrata AdinA zubhabhAva ane AtmAne svabhAvasiddha saMbaMdha nathI paNa saMyogasiddha saMbaMdha che. paMcAdhyAyImAM A zubhAzubha vikArI bhAvone "AgaMtuka' kahyA che. AgaMtuka eTale (eka samaya pUratA) navA mahemAna tarIke AvelA bhAva kahyA che. saMyogIbhAva kaho ke AgaMtuka kaho-eka ja artha che. have jyAM sudhI potAnA ajJAnapaNAne lIdhe-karmane lIdhe ema nahi paNa potAnA ajJAnane lIdhe, rAgAdi vibhAvabhAvo ane akhaMDa ekarUpa caitanyasvabhAva-e banneno bheda ajJAnI jANato nathI tyAM sudhI te niHzaMkapaNe vibhAvamAM-vikAramAM potApaNe varte che. ahAhA ! AtmAno svabhAva to zuddha caitanyamaya amRtasvarUpa che. paNa ajJAnIne eno kadI anubhava nathI. tethI jJAna te huM ema na jANatAM rAga Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com
Page #27
--------------------------------------------------------------------------
________________ Version 001.a: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates 16 ] [ pravacana ratnAkara bhAga-4 vikAra te huM ema mAne che ane tethI rAgAdi vikAramAM potApaNe varte che. paNa bhAI ! rAga e to jhera che bApu! jhera pItAM pItAM amRta (AtmA)no svAda na Ave, rAga che e roga che ane rAga mAro evo mithyAtvabhAva mahAna roga che. kahyuM che ne ke "Atma-bhrAnti sama roga nahi, sadaguru vaidha sujANa." anAdino ene AtmabrAntino roga lAgu paDayo che. tene maTADavAnI A vAta cAle che. AtmA aMtaramAM svabhAvathI bhagavAna svarUpe birAje che. tene bhUlIne ajJAnI niHzaMka rIte krodhAdi vibhAvomAM potApaNe varte che. "ane tyAM (krodhAdimAM potApaNe) vartato te, joke krodhAdi kriyA parabhAvabhUta hovAthI niSedhavAmAM AvI che topaNa te svabhAvabhUta hovAno tene adhyAsa hovAthI krodharUpa pariName che, rAgarUpa pariName che, moharUpa pariName che.' zuM kahyuM? krodhAdi kriyA parabhAvabhUta hovAthI niSedhavAmAM AvI che. vyavahAra ratnatrayanA pariNAma, dayA, dAna, vratAdinA pariNAma saMyogIbhAva hovAthI parabhAvabhUta che. tethI te vikArI kriyA niSedhavAmAM AvI che. chatAM te rAganI kriyA mArI potAnI kriyA che ema mAnavAno tene cirakALathI adhyAta che. ahA ! rAga che te mAro svabhAva che ema mAnavAnI ajJAnIne Teva-Adata thaI gaI che. tethI jema viSTAnA kIDAne pharI pharIne viSTAmAM javAnI Teva paDI gaI hoya che tema ajJAnIne vAraMvAra krodharUpe, rAgarUpe ane moharUpe pariNamavAnI Teva paDI gaI che. te pramANe te niHzaMka krodharUpe pariName che, rAgarUpe pariName che, moharUpe pariName che. A rIte te rAgAdimAM ekapaNe pariNamato mithyAtvanA bhAgarUpe pariName che. "have ahIM, je A AtmA potAnA ajJAna bhAvane lIdhe, jJAnabhavanamAtra je sahaja udAsIna ( jJAtA-daSTA mAtra) avasthA teno tyAga karIne ajJAnabhavana vyApArarUpa arthAt krodhAdi vyApArarUpa pravartato pratibhAse che te kartA che." jJAnavyApArathI bhinna lakSaNavALA puNya-pApanA je kSaNika vikAro paryAyamAM thAya che e ja jANe potAno svabhAva hoya ema ajJAnI mAne che. Ama rAgAdi vikArathI ekatva mAnanAro ajJAnI, jJAtAdAnI sahaja udAsIna avasthAne choDI daIne rAgAdi vikArano kartA thAya che. ahAhA...! vastuno sahaja caitanyasvabhAva to evo che ke emAMthI jJAtAdarAnI sahaja udAsIna nirmaLa avasthA ja thAya vikAranI nahi, kemake vastumAM vikAra che ja kayAM? jJAnabhavanamAtra eTale jANavuM, jANavuM, jANavuM-ema sahaja jANanarUpa jJAtAdarAnA pariNamananI kriyA thavI joIe. paraMtu ajJAna vaDe teno tyAga karIne ajJAnI krodhAdi kriyAmAM ekatvapaNe pravarte che ane tethI krodhAdimAM pravartato te krodhAdino kartA che. prazna:- jJAnIne paNa paryAyamAM rAgAdi thAya che ne? Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com
Page #28
--------------------------------------------------------------------------
________________ Version 001.a: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates samayasAra gAthA 69-70 ] [ 17 uttara- hA, jJAnIne paryAyamAM rAgAdi thAya che-thaI jAya che. paraMtu jJAnI temAM tanmayapaNe pariNamato nathI. huM rAgAdino kartA chuM ema ene rAgAdinuM svAmitva nathI. e to paryAyamAM thatA rAgAdine jANavApaNe ja pariName che. juo ! munirAja amRtacaMdrAcAryane TIkAnA kALamAM TIkA karavAno vikalpa utpanna thayo che, paNa te vikalpanA kartApaNe pariNamyA nathI, paNa sahaja jANavApare-jJAtApaNe pariNamyA che. ahIM kahe che ke ajJAnI sahaja udAsIna jANanakriyAno tyAga karIne, rAgamAM ekta sthApIne rAgAdi kriyAmAM pravarte che ane tethI te rAgAdino kartA che. tene jJAna pratibhAsavAne badale ekalA rAgAdi ja pratibhAse che ane tethI rAgAdimAM pravartato te rAgAdino rtA che. "ane jJAnabhavanavyApArarUpa pravartanathI judAM, je kriyamANapaNe aMtaraMgamAM utpanna thatAM pratibhAse che evAM krodhAdika te, (te kartAnAM) karma che." nirmaLa jJAnanA pariNamanathI judA-viruddha lakSaNavALA je potAthI (huM karuM chuM evA abhiprAyathI) karAya che evA aMtaraMgamAM utpanna thatA krodhAdika bhAva te mArA karma che ema ajJAnI mAne che. AtmA kartA ane krodhAdika bhAva te mAruM karma-A pramANe anAdikALanI ajJAnathI thayelI A AtmAnI kartAkarmanI pravRtti che. ane A ja saMsAranuM kAraNa che. AtmA parano akartA che, kemake te parathI bhinna che. bIjAne sudhAravA-bagADavA e to ajJAnabhAve paNa AtmAnuM karma nathI. bApu! A samaye ja chUTako che ho. jotA nathI ! kSaNavAramAM deha choDIne cAlyA jAya che. bhAI ! A samajyA vinA te kayAM jaze? kyAM utaraze? svarUpane samajyA vinA A kartAkarmanI pravRtti UbhI ja rahe che, ane tyAM sudhI janma-maraNanI paraMparA UbhI ja rahe che. svarUpa samaye ja janma-maraNano aMta Ave tevo have kahe che e rIte potAnA ajJAnane lIdhe kartAkarmabhAva vaDe krodhAdimAM vartatA A AtmAne, te ja krodhAdinI pravRttirUpa pariNAmane nimittamAtra karIne pote potAnA bhAvathI ja pariNamatuM paudgalika karma ekaThuM thAya che.' juo! AtmA ajJAnabhAve krodhAdino kartA thAya che. tyAM te krodhAdi pariNAmane nimittamAtra karIne potAnA bhAvathI ja pudgalakarma baMdhAya che. nimittamAtra karIne ema kahyuM che. eno artha e ke nimittanI upasthiti che, basa eTaluM ja. jIvane krodhAdi bhAva thAya che mATe tyAM karma ekaThuM thAya che ema nathI. karma, karmanA rajakaNanA sAmarthyathI baMdhAya che. rajakaNamAM pariNamavAnuM sAmarthya che. lakhyuM che ne ke "pote potAnA bhAvathI ja pariNamatuM paudgalika karma ekaThuM thAya che.' aho! A to svataMtratAno DhaMDhero che! AvI svataMtratAnI vAta digaMbara dharma sivAya bIje kyAMya nathI. are ! digaMbaramAM paNa A kALe ene samajanArA bahu alpa jIvo jIva ajJAnavaza zubhAzubha vikArabhAve pariName che tyAre te vakhate karmapaNe Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com
Page #29
--------------------------------------------------------------------------
________________ Version 001.a: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates 18 ] [ pravacana ratnAkara bhAga-4 pariNamavAnI paulika karma-rajakaNonI lAyakAta che tethI svakALe te karmanI avasthA thAya che. jIvanA zubhAzubha pariNAmane laIne navuM karma baMdhAya che ema nathI. zubhAzubha pariNAma to bAhya nimittamAtra che. karma rajakaNo potAnI meLe svataMtra pariNamI jAya che. aho ! samayasAranI TIkA addabhuta ane ajoDa che! AvI vAta sAMbhaLavA maLe e jIvanuM mahA saubhAgya che. ane teno bhAva samaje e to nyAla thaI jAya evI A cIja che. ahA! jJAnarUpe na pariNamatAM rAgarUpe pariNamyo-e teno svakALa che mATe rAgarUpe pariNamyo che. karmano udaya che mATe rAgarUpe pariNamyo che ema nathI. tathA jJAnarUpe pariNamatAM karmano abhAva thayo mATe karmano abhAva thayo tethI jJAnarUpe pariNamyo ema paNa nathI. jJAna ane AtmA eka che-ema je jJAnamAM potApaNe vartato pariNamyo te darzanamohano abhAva che mATe pariNamyo che ema nathI. tathA darzanamohano udaya che mATe mohabhAve pariNamyo che ema paNa nathI. (bannenI pariNamanadhArA svataMtra che ). nimitta che, basa eTalI vAta che. paramANumAM karmarUpa avasthA thavAno teno svakALa che tethI potAnI yogyatAthI karmarUpa pariName che. jIvanA vikArI bhAvane nimitta mAtra karIne karma pote potAthI ja pariNamatuM tyAM ekaThuM thAya che. A rIte jIva ane pudgalano paraspara avagAhu jenuM lakSaNa che evA saMbaMdharUpa baMdha siddha thAya che. ahIM TIkAmAM traNa prakAranA saMbaMdha kahyA 1. jJAna ane AtmAno tAdAbhyasiddha saMbaMdha. 2. rAga ane AtmAno saMyogasiddha saMbaMdha. 3. karma ane AtmAno paraspara avagAhasiddha saMbaMdha. vastuno svabhAva jJAna ane vastu dhruva AtmA e beno tAdAtmasiddha saMbaMdha che ane temAM abhedabhAve pariNamavuM te dharma che. rAga ane AtmAno saMyogasiddha saMbaMdha che chatAM bene eka mAnIne pariNamavuM te ajJAna che. karma ane AtmAno eka kSetrAvagAhu saMbaMdha che. eTale ke karma ane AtmA paraspara eka zetramAM vyApIne saMnikaTa rahe evA saMbaMdharUpa baMdha che. jIvanA pariNAmanuM nimitta pAmIne karmanA pudgalo eka kSetre avagAhIne rahe che topaNa bhAvathI taddana judA che. eka kSetre rahe che tene paraspara avagAha jenuM lakSaNa che evA saMbaMdharUpa baMdha kahevAya che. have kahe che-"anekAtmaka hovA chatAM (anAdi) eka pravAhapaNe hovAthI jemAMthI ItaretarAzraya doSa dUra thayo che evo te baMdha, kartAkarmanI pravRttinuM nimitta je ajJAna tenuM nimitta che." Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com
Page #30
--------------------------------------------------------------------------
________________ Version 001.a: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates [ 19 samayasAra gAthA 69-70 ] anekAtmaka eTale jIva-pudgalano ema be dravyono je baMdha che emAM ItaretarAzraya doSa nathI, kemake anAdi pravAha5NuM che. (AnAthI A ane enAthI e-ene ItaretarAzraya doSa kahe che. jIvanA rAga-pariNAmathI baMdha ane e ja baMdhathI rAgapariNAma thAya to ItaretarAzraya doSa kahevAya. paraMtu ema nathI. ajJAnI jIva rAgadveSarUpe pariName tyAre navAM karma baMdhAya ane te amuka sthiti sudhI ekakSetrAvagAhe rahe; tathA je rAgadveSarUpe pariName che emAM pUrvanA karmano udaya nimitta hoya che. A pramANe je pariNAmathI karmano baMdha thayo te baMdha vikAra pariNAmanuM nimitta thatuM nathI, paNa te pariNAmamAM jUnA karmano udaya nimitta thAya che. tathA je vikArI pariNAma thayA te navIna karmabaMdhanuM nimitta thAya che. A pramANe ItaretarAzraya doSa nathI.) pahelAM AtmA zuddha hato ane pachI vikArI thayo, pahelAM karmabaMdha nahoto ane pachIthI karma baMdhAya ema nathI. arthAt AtmAnA vikArI pariNAmathI karma thayAM ane karmathI vikArI pariNAma thayA ema nathI. banne anAdithI svata:siddha che. anAdikALathI karma karmarUpe ane AtmAnA pariNAma vikArarUpe svataMtrapaNe thatA AvyA che. koIthI koI thayA che ema nathI. anAdithI purANAM karma kharatAM jAya ane enuM nimitta pAmIne jIvamAM navA navA vikArI pariNAma thatA jAya tathA enuM nimitta pAmIne navAM karma baMdhAtAM jAya ema pravAha che; A pramANe anAdi pravAhapaNAne lIdhe jIva-pudgalano je baMdha thAya che emAM ItaretarAzraya doSa nathI. anAdikALathI Avo je baMdha che te kartAkarmanI pravRttinuM nimitta je ajJAna tenuM nimitta che. kartAkarmanI pravRttinuM nimitta ajJAna che. ane ajJAnanuM nimitta pUrvanAM jUnAM karmano baMdha che. ajJAna kAMI AtmAno mULa svabhAva nathI. ajJAna-paryAya svayaM (azuddha) upAdAna che ane tenuM nimitta pUrvano kabaMdha che. karma che te kAMI ajJAna karAvI de che ema nathI, paraMtu pote jyAM lagI rAga-dveSa-ajJAna karyA kare che tyAM lagI karma nimitta thAya che. nija caitanyasvabhAvanA lakSe jene ajJAna TaLI jAya che tene kartAkarma pravRtti maTe che ane karmabaMdha paNa TaLI jAya che. tathA je svabhAvanA lakSa pariNamato nathI tene ajJAna che, tene kartAkarmanI pravRtti che ane navo navo karmabaMdha paNa che. AvI vAta che. * gAthA 69-70 : bhAvArtha uparanuM pravacana * A AtmA jema potAnA jJAna-svabhAvarUpa pariName che tema jyAMsudhI krodhAdirUpa paNa pariName che, jJAnamAM ane krodhAdimAM bheda jANato nathI, tyAM sudhI tene kartAkarmanI pravRtti che." Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com
Page #31
--------------------------------------------------------------------------
________________ Version 001.a: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates 20 ] [ pravacana ratnAkara bhAga-4 jema agnimAM uSNatA ekarUpa che tema AtmA ane eno jJAnasvabhAva ekarUpa che, tadrupa che, tAdAbhyarUpa che. AvA jJAnasvabhAvI AtmAnI sanmukha thaI ekAgratA thatAM je pariNamana thayuM te jJAnanI kriyA che. te samyagdarzana-jJAna-cAritrarUpa dharma che. A kriyA nija svabhAvarUpa hovAthI nidhI zakAtI nathI. paraMtu jJAna ane rAgAdi vikAra bhinna che. jJAna AnaMdasvarUpa che ane vikAra duHkharUpa che. Ama jJAna ane rAgAdi vikAranI bhinnatA nahi jANavAthI, jANe ke puNya-pApanA zubhAzubha vikArI bhAva potAno svabhAva che ema mAnIne jyAMsudhI zubhAzubhabhAve pariName che tyAM sudhI te (ajJAnI) vikArI pariNAmano kartA thAya che, ane vikArI pariNAma tenuM karma paradravyano kartA to AtmA che ja nahi, kemake paradravya bhinna svataMtra cIja che. e (paradravya) svayaM potAnA kAraNe pariName che. chatAM paradravyane huM karuM chuM. zarIra, mana, vANInI kriyA huM karuM chuM-ema je mAne te mithyASTi che. tathA paryAyamAM je zubhAzubha vikArI bhAvo thAya, dayA, dAna AdinA pariNAma thAya teno huM kartA chuM ema mAne te paNa ajJAnI mithyAdaSTi che. ahAhA...AtmA vaDu jJAnasvabhAvI, sarvajJasvabhAvI trikALI dhruva sahaja zuddha dravya che. emAM rAga nathI, puNya nathI, pApa nathI, vikAra nathI ke alpajJatA nathI. e to anaMta zaktiono piMDa paripUrNa caitanya bhagavAna che. emAM jyAM daSTi ekAgra thaI tyAM pariNamana nirmaLa thayuM. e nirmaLa pariNamana AtmAnI svabhAvabhUta dhArmika kriyA che ane te niSedhavAmAM AvI nathI. paraMtu A akhaMDa ekarUpa caitanya bhagavAna te huM ema potAnA astitvano ajJAnIne svIkAra nathI. e to dayA, dAna, vratAdinA pariNAma je rAga che te mArA che, ema mAne che. ane ema mAnIne rAgabhAve pariNamato te rAgano kartA thAya che. are ! jagatanA jIvone AvA sUkSma tattvanI khabara ja kayAM che! paraMtu bhAI ! A samajavuM paDaze. A samajyA vinA janma-maraNathI chUTavAno bIjo koI upAya nathI. are! jagatanA jIvoe rAganI rucimAM caitanyasvabhAvI nija AtmAno tyAga karI dIdho che, traNalokanA nAthane heya karI dIdho che. AnAthI bIjA krodha ane dveSa zuM che? nirmaLAnaMdano nAtha caitanyasvabhAvI bhagavAna AtmAnI sanmukha na jotAM enAthI viruddha rAgamAM ekatva karI joDAI javuM e ja krodha ane dveSa che. ahIM kahe che jJAnasvarUpI AtmA ane krodha-mAna-mAyA-lobharUpa vikAro e benI bhinnatA jANato nathI tyAM sudhI jIvane kartAkarmanI pravRtti che. vikArI pariNAma te mAruM kartavya ane huM teno kartA ema ajJAnI mAne che, ane ema pariName che. zarIra, mana, vANI ityAdi paravyanI kriyAno Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com
Page #32
--------------------------------------------------------------------------
________________ Version 001.a: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates samayasAra gAthA 69-70 ] [ 21 kartA-e vAta to ahIM che ja nahi, kemake paradravya to bhinna svataMtra che. enI kriyAno kartA to ajJAnI paNa nathI. are! jIvane potAnI darakAra nathI ke are! mAruM zuM thaze? rAta-divasa raLavuM-kamAvuM, khAvuM-pIvuM. haravuM-pharavuM ityAdimAM ja samaya vItI jAya che. A to samaya (kalyANa karavAno ) vItI jAya che. bhAI! tuM marIne tattvanI daSTi vinA kayAM jaIza? traNalokanA nAtha devAdhideva paramAtmA kahe che ke tuM AtmA cho, puNya-pApanA bhAva e to Asrava che. e Asrava tuM nathI. Ama bannenI bhedadaSTi karI jJAnasvarUpI nija Atmatattvane grahaNa kara, kemake te svabhAvabhUta kriyA che, dharmanI kriyA che. taddana sIdhI saraLa vAta che. samajavA mAge to samajAya ema che. AtmA ane Asravano jyAM lagI bheda jANe nahi tyAM sudhI kartAkarmanI pravRtti paryAyamAM rahyA kare che. krodhAdirUpa pariNamato te pote kartA che ane krodhAdi tenuM karma che. kharekhara to te samayanI paryAya te ja kartA ane te ja enuM karma che. je zubhAzubha rAga pariNAma che eno kartA e paryAya, karma paNa e paryAya, sAdhana-saMpradAna, apAdAna ane adhikaraNa -e paryAya che. paryAyanAM pakAraka svataMtra che. enAthI te pariNAma svataMtra utpanna thAya che. ajJAnI te vikArI pariNAmano potAne kartA mAnI vikArI karmapaNe pariName che ane te saMsAra che. enAthI navo baMdha thAya che. dharmI jIva AtmA ane rAgane bhinna jANato jJAnanI kriyArUpa pariName che. jJAnanI kriyAno huM kartA ane jJAnanI kriyA te mAruM karma ema dharmI mAne che. kharekhara to jJAnanI nirmaLa paryAyano kartA e paryAya pote, enuM karma paNa e paryAya pote che. nirmaLa paryAya paNa enA pakArakathI svataMtrapaNe utpanna thAya che. dhruvamAM ekAgra thatAM je svabhAvaparyAya thaI te dharma che. e paryAyano kartA paryAya che. ahIM AtmA eno kartA che ema kahyuM te abhedathI vAta karI che. anAdi ajJAnathI kartAkarmanI pravRtti che, kartAkarmanI pravRttithI baMdha che ane te baMdhanA nimittathI ajJAna che; e pramANe anAdi saMtAna che, mATe temAM ItaretarAya doSa Avato nathI.' jAo! svarUpanA bhAna vinA vikArano svAmI thaI jIva pote vikAra kare tyAre navo karma-baMdha thAya che. je karma baMdhAya che te svayaM svataH potAnA kAraNe baMdhAya che. karmarUpe baMdhAvAnI lAyakAtavALA paramANu svayaM potAthI karmarUpe pariName che. tyAM jIva ane karmanuM ekakSetrAvagAhe rahevuM e saMbaMdha che, paNa ekabIjAnA kartAkarmapaNe thavuM evo saMbaMdha nathI. Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com
Page #33
--------------------------------------------------------------------------
________________ Version 001.a: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates 22 ] [ pravacana ratnAkara bhAga-4 e baMdhanA nimittathI ajJAna che. eTale ke e baMdhanA udayakALe pote svataMtrapaNe navuM ajJAna kare che tyAre pUrvakarmano baMdha nimitta che. baMdhane laIne ajJAna che ema nathI paNa pote svayaM ajJAnarUpe pariName che tyAre pUrvanA baMdhanA udayane tenuM nimitta kahevAmAM Ave che. baMdhanuM to nimitta che, upAdAna svayaM potAnuM ajJAna (paryAya) che. A pramANe anAdi saMtAna che, pravAha che. navA karmabaMdhanuM nimitta ajJAnabhAva che ane e ajJAnabhAvanuM nimitta to jajUnAM pUrvanAM karmano udaya che. A pramANe anAdi pravAha che, mATe emAM itaretarAzraya doSa Avato nathI. prazna:- "modAvarakSayAt'--zAstramAM to ema Ave che ne? uttara:- "mohAvaraNakSayAta" eTale mohano sarvathA kSaya thavAthI sarvajJapada pragaTa thAya che. paraMtu tyAM je svadoSa che te nizcayathI AvaraNa che ane karmanuM nimitta che te vyavahArathI AvaraNa che. vaLI jyAM ema Ave ke be kAraNothI kArya thAya che-1. upAdAnakAraNa ane 2. sahakArIkaraNa. tyAM eno artha e che ke sahakArI (nimittapaNe ) eka cIja che tenuM jJAna karAvyuM che, paNa sahakArI kAraNathI upAdAnamAM kArya thAya che ema bIlakula nathI. rAganI utpatti AtmA svataH potAnA ajJAnabhAvathI kare che ane karmano baMdha paNa svata: (rajakaNonI) potAnI yogyatAthI thAya che. vikAra thavAnI potAnI yogyatA che ane je karma baMdhAyAM te enI yogyatAthI baMdhAyAM che. vikAra karyo mATe karmane baMdhAvuM paDyuM ema nathI, tathA karmanA udayanA kAraNe vikAra thayo ema paNa nathI. sarvatra yogyatA ja kAryanI sAkSAt sAdhaka che. nimitta e vAstavika kAraNa nathI, upacArathI kAraNa kahevAya che. A rIte jyAM sudhI AtmA ajJAnathI krodhAdi karmano kartA thaI pariName che tyAM sudhI kartAkarmanI pravRtti che ane tyAM sudhI karmano baMdha thAya che. [ pravacana naM. 115, 116, 117 * dinAMka 4-7-76 thI 6-7-76 ] Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com
Page #34
--------------------------------------------------------------------------
________________ Version 001.a: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates gAthA-71 kadA'syAH kartRkarmapravRtternivRttiriti cet jaiyA imeNa jIveNa appaNo AsavANa ya thev| NAdaM hodi visesaMtaraM tu taiyA Na baMdho se|| 71 / / yadAnena jIvenAtmanaH AsravANAM ca tthaiv| jJAtaM bhavati vizeSAntaraM tu tadA na bndhstsy|| 71 / / have pUche che ke A kartAkarmanI pravRttino abhAva kyAre thAya che? teno uttara kahe che: A jIva jyAre AsavonuM tema nija AtmA taNuM, jANe vizeSAMtara, tadA baMdhana nahIM tene thatuM. 71 gAthArthaH- [ yA] jyAre [ sanena nIvena] A jIva [ mAtma: ] AtmAnA [ tathA 2] ane [bannavAIi ] AsravonA [ vizeSAntaraM] taphAvata ane bhedane [ jJAnaM bhavati ] jANe [ tavA tu] tyAre [ta ] tene [vandha: ] baMdha thato nathI. TIkAH- A jagatamAM vastu che te svabhAvamAtra ja che, ane "sva 'nuM bhavana te svabhAva che (arthAt potAnuM je thavuM-pariNamavuM te svabhAva che); mATe nizcayathI jJAnanuM thavuMpariNamavuM te AtmA che ane krodhAdikanuM thavuM-pariNamavuM te krodhAdi che. vaLI jJAnanuM je thavuMpariNamavuM che te krodhAdikanuM paNa thavuM-pariNamavuM nathI, kAraNa ke jJAnanA thavAmAM (-pariNamavAmAM) jema jJAna thatuM mAluma paDe che tema krodhAdika paNa thatAM mAluma paDatAM nathI; ane krodhAdikanuM je thavuM-pariNamavuM te jJAnanuM paNa thavuM-pariNamavuM nathI, kAraNa ke krodhAdikanA thavAmAM (-pariNamavAmAM) jema krodhAdika thatAM mAlUma paDe che tema jJAna paNa thatuM mAlUma paDatuM nathI. A rIte AtmAne ane krodhAdikane nizcayathI ekavastupaNuM nathI. A pramANe AtmA ane Asravono vizeSa (-taphAvata) dekhavAthI jyAre A AtmA temano bheda (bhinnatA) jANe che tyAre A AtmAne anAdi hovA chatAM paNa ajJAnathI utpanna thayelI evI (paramAM) kartAkarmanI pravRtti nivRtta thAya che; tenI nivRtti thatAM ajJAnanA nimitte thato paugalika dravyakarmano baMdha paNa nivRtta thAya che. ema thatAM, jJAnamAtrathI ja baMdhano nirodha siddha thAya che. bhAvArtha - krodhAdika ane jJAna judI judI vastuo che; jJAnamAM krodhAdika nathI, Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com
Page #35
--------------------------------------------------------------------------
________________ Version 001.a: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates 24 ] [ pravacana ratnAkara bhAga-4 krodhAdikamAM jJAna nathI. AvuM temanuM bhedajJAna thAya tyAre temanA ekapaNArUpa ajJAna mATe ane ajJAna maTavAthI karmano baMdha paNa na thAya A rIte jJAnathI ja baMdhano nirodha thAya che. have pUche che ke A kartAkarmanI pravRttino abhAva kyAre thAya che? teno uttara kahe che: * gAthA 71 : TIkA uparanuM pravacana * "A jagatamAM vastu che te svabhAvamAtra ja che, ane "sva"nuM bhavana te svabhAva che. (arthAt potAnuM je thavuM-pariNamavuM te svabhAva che); mATe nizcayathI jJAnanuM thavuM-pariNamavuM te AtmA che ane krodhAdikanuM thavuM-pariNamavuM te krodhAdi che.' juo! A vastunI vyAkhyA kahI. vastu che te svabhAvamAtra ja che. eTale jeTalo svabhAva che teTalI ja vastu che. jeTalo vikAra che te paramArtha vastu-AtmA nathI. ahAhA....! je bhAve sarvArthasiddhinuM pada maLe ke je bhAve tIrthakara nAmakarma baMdhAya te bhAva AtmA nathI ema ahIM kahe che. svabhAvamAM paNa vastu to nathI paNa A je krodhAdinuM thavuM-pariNamavuM che te paNa vastu nathI, AtmA nathI. - "sva"nuM bhavana te svabhAva che. potAnuM je thavuM-pariNamavuM te svabhAva che. A siddhAMta kahyo. mATe nizcayathI jJAnanuM thavuM-pariNamavuM te AtmA che. ahAhA....! nizcayathI jJAnanuM thavuM eTale jevo jJAnasvabhAva che te rUpe pariNamavuM te AtmA che. samyagdarzanapaNe, samyajJAnapaNe, samyakracAritrapaNe, atIndriya AnaMdapaNe pariNamavuM te AtmA che. AtmA nirmaLa jJAnazraddhAna-zAntipaNe pariName te AtmA che. prazna:- to niyamasAramAM zuddhabhAva adhikAranI gAthA 38 mAM to ema Ave che ke trikALI dhruva caitanyasvabhAvamaya vastu che te AtmA che. tyAM saMvara, nirjarA ane mokSanI paryAyane to heya kahIne te AtmA nathI ema kahyuM che. A kevI rIte che? uttara- bhAI ! tyAM niyamasAramAM apekSA jAdI che. tyAM to dhyAtAnuM je dhyeya, je samyagdarzanano viSaya trikALI zuddhabhAva, zuddha caitanyamaya vastu che te batAvavAnuM prayojana che. trikALI zuddha vastu, avinAzI AtmA te ekanA Azraye ja samyagdarzana Adi dharma thAya che mATe tene upAdeya kahyo. jyAre paryAya to kSaNavinAzI che ane tenA Azraye samyagdarzana thatuM nathI paNa vikalpa thAya che tethI saMvara, nirjarA, mokSanI paryAyane tyAM (Azraya karavA mATe ) ya kahI. vaLI trikALI dhruva dravyamAM paryAya nathI tethI te (nirmaLa paryAya ) AtmA nathI ema kahyuM che. jyAre ahIM to kartAnuM karma batAvavAnI vAta che. eTale kahe che ke vastu rAgapaNe na pariNamatAM svabhAvapaNe-jJAnapaNe pariName te AtmA Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com
Page #36
--------------------------------------------------------------------------
________________ Version 001.a: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates samayasAra gAthA 71] [ 25 che. rAganuM thavuM, rAgapaNe pariNamavuM te AtmA nahi. AtmA to zuddha jJAnAnaMdasvabhAvI vastu che. mATe nirmaLa jJAna-AnaMdapaNe pariNamavuM te AtmA che. jevo AtmAno svabhAva che te rUpe tenA pariNamananI dazA thAya te AtmA che. jevI zuddha caitanyamaya vastu che tevuM (zuddha caitanyamaya ) pariNamana thavuM te kartAnuM karma che ema ahIM vAta che. dayA, dAna, vrata Adi zubharAganA vikArI pariNAma te mAruM karma ane huM teno kartAema ajJAnI mAne che. jJAnI to kahe che ke jJAnasvabhAvanA lakSe je nirmaLa jJAnarUpe pariNamana thayuM te mAruM karma che, rAga thAya te mAruM karma nahi. Avo vItarAgano mArga bahu jhINo che. paraMtu lokoe bahArathI kriyAkAMDane ja dharma mAnyo che. ghaNAne ema thAya ke A to vyavahArano lopa thAya che, paraMtu ahIM to spaSTa kahe che ke rAgabhAva e tArA svarUpamAM nathI ane tene tuM tAruM kArya mAne e ajJAna che. jJAnanuM thavuM-pariNamavuM te AtmA che ane krodhAdikanuM thavuM-pariNamavuM te krodhAdi che. svabhAvane bhUlIne puNya-pApanA vikArI bhAvarUpe thavuM e vikAra che, AtmA nathI. zubharAgarUpe pariNamavuM e svabhAva pratyenA virodhavALo bhAva krodha che. evA krodhapaNe thayo te AtmA nathI, anAtmA che. jagatanI vAtothI ghaNo phera che. jagata mAne ke na mAne vAta to A ja satya che. jagata to anAdithI UMdhe raste che. vaLI jJAnanuM je thavuM-pariNamavuM che te krodhAdikanuM paNa thavuM-pariNamavuM nathI, kAraNa ke jJAnanA thavAmAM (pariNamavAmAM) jema jJAna thatuM mAlUma paDe che tema krodhAdika paNa thatAM mAlUma paDatAM nathI.' zuM kahyuM? jJAnasvarUpI bhagavAna AtmA jJAnarUpe pariName te vakhate vikArapaNe paNa pariName ema nathI. ahAhA...! zuddha caitanyasvabhAva prati DhaLIne caitanyanI rucipUrvaka jene aMtara-pariNamana thayuM tene rAgAdi-krodhAdinI ruci nathI. eka myAnamAM be talavAra rahI zaktI nathI. dharmI jIva jJAnasvabhAvanA premapaNe pariName te vakhate rAganA premapaNe paNa pariName ema bIlakula hoI zake nahi. svabhAvapaNe pariNamana thavuM te jJAnInuM karma ane rAgapaNe pariNamana thavuM te ajJAnInuM karma che. paranuM karavuM e vAta to che ja nahi. paranuM kArya to koI karI zakto ja nathI. AvuM dharmanuM tattva ghaNuM sUkSma che. bhAI ! jene vikalpano kaMTha chUTI, svabhAvanA Azraye nirvikalpa nirvikArI jJAnanuM pariNamana thavuM te dharma che. ahAhA..! munidazAmAM to traNa kaSAyano abhAva thaI aMdara atIndriya AnaMdanI lahera UThatI hoya che, ane bahAramAM sahuja nagna dazA hoya che. aMdara kaSAyathI nagna ane bahAra vastrathI nagna-evI zuddha caitanyanA AnaMdamAM jhUlatI munidazA koI alaukika cIja che, bApu ! Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com
Page #37
--------------------------------------------------------------------------
________________ Version 001.a: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates ra6 ] [ pravacana ratnAkara bhAga-4 AtmAno caitanyasvabhAva arUpI atisUkSma che. dayA, dAna, vrata, bhakti Adi zubharAganA pariNAmane puNya-pApa adhikAramAM sthULa kahyA che. je potAnA sUkSma svabhAve pariName tene AtmA kahIe, ane rAga-dveSanA sthaLa vikArapaNe pariName tene AtmA nahi eTale anAtmA kahIe. ahIM kahe che ke je caitanyasvabhAve-AtmabhAve pariName te sAthe rAgAdi anAtmabhAve paNa pariName ema banI zake nahi. prazna:- jJAnIne paNa rAgAdi to hoya che? uttara- hA, sAdhakadazAmAM jJAnIne paNa rAga hoya che, paNa jJAnapaNe pariNamatA jJAnInA jJAnapariNamanathI te rAga bhinna rahI jAya che. je rAga thAya tene jANavApaNe eTale ke tenA jJAtApaNe jJAnI pariName che. kartApaNe nahi. je rAga Ave tene jANato jJAnI jJAnarUpe pariName che paNa rAgarUpe pariNamato nathI. jJAnIne je rAga thAya tenAM ene ruci ane svAmitva nathI. jJAnanuM pariNamavuM te krodhAdinuM pariNamavuM nathI. kAraNa? kAraNa ke jJAnanA thavAmAM jema jJAna thatuM mAluma paDe che tema krodhAdika paNa thatAM mAlUma paDatAM nathI. ahAhA..! jJAnAnaMdasvabhAvI vastu AtmA jyAre jJAna ane AnaMda svabhAve nirmaLa pariNamato bhAse che te vakhate te rAgapaNe krodhAdipaNe pariNamato bhAsato nathI. paripUrNa vItarAgatA na thaI hoya tyAM sudhI jJAnIne rAga Ave kharo, paraMtu tene (rAgane ) jANavApaNe huM pariNamuM chuM, rAgapaNe nahi ema te mAne che. A sAMbhaLIne koI kahe ke A to badhI nizcayanI vAto che. paraMtu bhAI ! nizcayanI vAta eTale ja sAcI vAta. bhAI ! vastu-svarUpa ja AvuM che. "jaina tattvamImAMsA'mAM paMDita zrI phUlacaMdajIe lakhyuM che ke potAnA svabhAvanI puSTi karavI e nizcaya che. bhAI ! bahu dhIrajathI A samajavA jevI vAto che. prathama ema siddha karyuM ke AtmA svabhAvamAtra vastu che. prabhu! tuM koNa cho? to kahe che ke-tuM svabhAvamAtra vastu cho, caitanyamAtra vastu cho; rAga ane puNya pApa e tuM nahi. ahAhA..! AvI caitanyasvabhAvamaya vastu-AtmAne dRSTimAM letAM je svabhAvanuM-caitanyanuM pariNamana thAya te dharma che ane te veLA dharmI jIvane jema caitanyanuM pariNamana thatuM mAluma paDe che tema rAganuM pariNamana thatuM mAluma paDatuM nathI. bahu jhINI vAta, bhAI ! kahe che ke banne kriyA eka sAthe thaI zaktI nathI. ahAhA..! rAgathI bhinna paDIne svabhAvapaNe jyAM jJAna pariNamyuM tyAM jJAnIne-huM kartA ane je jJAnanI paryAya thaI, AnaMdanI paryAya thaI te mAruM kArya ema pratibhAse che paNa huM rAga karuM chuM ane rAga mAruM kArya ema pratibhAsatuM nathI. aho ! dharmanA sthaMbha evA digaMbara saMtoe gajabanI vAto karI che. dharmanA svarUpanI AvI vAta bIje kyAMya nathI. Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com
Page #38
--------------------------------------------------------------------------
________________ Version 001.a: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates samayasAra gAthA 71 ] [ 27 have kahe che-'ane krodhAdikanuM je thavuM-pariNamavuM te jJAnanuM paNa thavuM-pariNamavuM nathI, kAraNa ke krodhAdikanA thavAmAM jema krodhAdika thatAM mAlUma paDe che tema jJAna paNa thatuM mAlUma paDatuM nathI.' jIva krodhAdi kaSAyanI rucipaNe pariName te vakhate caitanya-svabhAvapaNe-jJAnapaNe paNa pariName ema hoI zakyuM nathI ema ahIM kahe che. juo ! kartAkarma siddha karavuM che ne! ahIM be vAta karI che. 1. jene caitanyasvabhAvamaya zuddha AtmAnI daSTi thaI te jIva ( jJAnI )ne pote jJAnapaNe, AnaMdapaNe, zAMtipaNe pariName che ema bhAse che paNa rAgapaNe, AkuLatApaNe, azAMtipaNe pariName che ema mAlUma paDatuM nathI. 2. ane svabhAvanA bhAna vinA jyAre jIva (ajJAnI ) krodhAdi kaSAyanI-rAganI cipaNe pariName tyAre krodhAdi kaSAyarUpe thato mAlUma paDe che paNa jJAnapaNe-zuddhapaNe pariNamato mAlUma paDato nathI. ahIM to caitanyasvabhAva ane karma vibhAva e bannene bhinna pADayA che. paryAya uparanI daSTi choDIne jene dravya upara dRSTi gaI ene jJAna ane AnaMdanuM ja karma che. e jJAna ane AnaMdano ja kartA che. kharekhara to paryAya pote kartA ane paryAya pote ja karma che. 47 nayanA adhikAramAM je ema kahyuM che ke-rAga che te mAruM pariNamana che ema jJAnI jANe che tyAM, rAgamAM bhaLIne ene jANe che ema nathI, paNa rAgathI bhinna rahIne jANe che. ahIM kahe che ke bhagavAna pUrNAnaMdasvarUpa AtmAnuM jene bhAna thayuM tene jJAna ane zAMtinuM ja ekaluM vedana che. ane vrata, tapa, bhakti, pUjA ityAdi zubharAgathI dharma thAya che ema jene rAganI ruci che evo mithyAdaSTi jIva pote rAgapaNe pariNamato bhAse che, paNa jJAnapaNe pariNamato bhAsato nathI. prazna:- to zuM jJAnIne rAganuM pariNamana che ja nahi? utta2:- bhAI ! ema nathI. paryAyamAM jyAM sudhI puruSArthanI maMdatA che tyAM sudhI jJAnIne (yathAsaMbhava ) rAganuM pariNamana che, paNa te ene jANe che. vyavahAre jANelo prayojanavAna che ema ( gAthA 12 mAM ) kahyuM che ne? eTale ke rAga je azuddhatAno aMza che tene te jANe chejANavApaNe pariName che (kartApaNe nahi). bhAI ! svabhAvanI rucinA pariNamana vakhate vikAranI rucinuM pariNamana ane vikAranI rucinA pariNamana vakhate svabhAvanI rucinuM pariNamana-ema be eka samayamAM ekasAthe hoI zake nahi ema ahIM kahe che. AvI vAta je trilokInAtha sarvajJa paramezvaranI divyadhvanimAM AvI te pote anubhava karIne saMtoe jagata sAme jAhera karI che. kahe che-mArga to A ja che. rAgathI bhinna paDatAM jyAM bhedajJAna thayuM, samyagdarzana-samyajJAna thayuM tyAM huM zuddhapaNe pariNamuM chuM ema jJAnIne bhAse che; alpa azuddha Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com
Page #39
--------------------------------------------------------------------------
________________ Version 001.a: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates 28 ] [ pravacana ratnAkara bhAga-4 pariNamana je che te tyAM (dravyadRSTinI pradhAnatAmAM) gauNa che. ane bhedajJAnanA abhAvamAM jyAM ekaluM azuddhatArUpa pariNamana bhAse che tyAM mithyASTine AtmA zuddhapaNe bhAsato ja nathI. paranI dayA huM pALuM chuM evA kartApaNAnA bhAvanA bhAsanamAM huM zuddha caitanyaghana jJAtApaNe pariNamuM chuM ema hoI zakyuM ja nathI. jJAtA vakhate kartA nahi ane kartA vakhate jJAtA nahi. aho! digaMbara saMtoe koI alaukika mArga batAvyo che! A rIte AtmAne ane krodhAdikane nizcayathI eka vastupaNuM nathI." AtmAno svabhAva zuddha caitanya che. ane krodhAdi Asravo che e AtmAthI viruddha svabhAvavALA che. tethI AtmAno svabhAva ane krodhAdika vibhAva e banne eka vastu nathI. krodhAdi bhAvo to AtmAnA svabhAvano anAdara ane aruci thatAM thayelA che. tethI AtmA ane krodhAdika bhAvo eka nathI. ahAhA..! AtmA-vastu zuddha cighana atIndriya AnaMdano piMDa prabhu che. enI jene aMtardaSTi thaI tene to AtmA jJAnapaNe, nirAkuLa AnaMdapaNe pariNamelo bhAse che, paraMtu krodhAdika vikAranA premamAM phasAIne je paryAyabuddhie vikArapaNe pariNamyo tene zuddha caitanyanuM jJAtApaNe pariNamana bhAsatuM nathI-hotuM nathI. ahAhA...! koI durbara tapa kare, mauna pALe ke che kAyanA jIvanI rakSA kare, paNa jo tene rAganI-krodhAdinI ruci che to tene caitanyanuM zuddha jJAtApaNe pariNamana bhAsatuM nathI-hotuM nathI. bhAI ! jene paralakSI kSayopazamavizeSanI paNa adhikatA (gaurava) bhAse che tene paNa vikAranuM ja pariNamana bhAse che. parasattAvalaMbI jJAnanA premamAM tene caitanyasvabhAva pratye anAdara ja rahelo che. tene caitanyasvarUpI AtmA ane tenA nirmaLa jJAna-pariNamananI khabara ja nathI. lokone AvI nizcayanI vAta karI paDe che, paNa zuM thAya? ekAMta thaI gayuM, ekAMta thaI gayuM-ema rADo pADe che, paNa bhAI ! A to samyaka ekAnta che. bApu! vItarAga dharmanI vAta jarA dhIraja rAkhIne sAMbhaLavA jevI che, samajavA jevI che. dharma e kAMI bahAranI paMDitAIno viSaya nathI, e to aMtaranI cIja che. anubhavanI cIja che. kahyuM nathI ke vastuno svabhAva te dharma? ahAhA....! vastuno svabhAva zuddha jJAna ane AnaMda che. ane te eno trikALI dharma che. have te trikALIne lakSamAM laI nirmaLa jJAna ane AnaMdapaNe pariName tenuM nAma pragaTa dharma che. ane trikALIno anAdara karIne dayA, dAna, vrata, tapa Adi puNyabhAvanA premamAM rokAI vikArapaNe pariName che te svabhAvathI viruddha adharma che, tene caitanyasvabhAvanuM pariNamana hotuM nathI. aMtaramAM caitanyamUrti AnaMdano nAtha bhagavAna AtmA nitya birAjamAna che. enuM astitva jene potApaNe bhAsyuM nathI teNe kayAMka to potApaNe astitva mAnyuM che ne! teNe paryAyamAM je krodhAdi kaSAya che temAM potAnuM astitva mAnyuM che. eTale te Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com
Page #40
--------------------------------------------------------------------------
________________ Version 001.a: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates [ 29 samayasAra gAthA 71] svabhAvane bhUlIne krodhAdi kaSAyapaNe vibhAva-svabhAve pariName che. enuM A pariNamana adharma che. atyAranA loko mahA bhAgyazALI che ke A kALe AvI vAta temane sAMbhaLavA maLI che. prabhu! A to sarvajJa vItarAganI vANI che. sAMbhaLIne aMtaramAM nirNaya kara, tuM nyAla thaI jaIza. have aDadhA kalAka pachI bhakti thaze. paNa ahIM kahe che-bhagavAnanI bhaktino je bhAva che te rAga che. e rAgapaNe huM chuM ema je bhAse che te adharma che, kemake huM AtmA jJAnasvarUpI chuM ema emAM bhAsatuM nathI. prazna:- samakitI nirAphsava che, tene rAga hoya nahi ema zAstramAM Ave che ne? uttara- hA, Ave che. paNa kaI apekSAe? daSTino viSaya je potAnuM trikALI zuddha svarUpa che e apekSAe jJAnIne rAga nathI ema kahyuM che. paraMtu jJAnanI apekSAe jovAmAM Ave to dazamAM guNasthAne paNa jJAnIne sUkSma lobha-pariNAma che. jJAnadhArA ane karmadhArAsAdhakane banne sAthe vahe che. jyAre ajJAnIne ekalI karmadhArA, rAganI rucinA premanI mithyAtvadhArA ja vahe che. jJAnIne ekalI jJAnadhArA che, paNa sAthe je svabhAvathI viruddha rAgadhArA che tene te jANI le che. A je rAgadhArA che teTaluM duHkha che, baMdhana che-ema te jANe che. samakitI viSayanA rAgamAM joDAyo hoya topaNa te rAgane jANavApaNe pariNamato, huM rAgathI bhinna jJAnasvarUpI ja chuM-ema jJAnarUpe ja pariName che. jJAnI bannene bhinna-bhinna pADI jJAnarUpe pariName che. ahAhA ! aMdaramAM AnaMdanuM dhAma bhagavAna AtmA che. enI eka samayanI jJAnanI paryAyamAM Akho dhruva bhagavAna bhAse, enI eka samayanI zraddhAnI paryAyamAM pUrNAnaMdano nAtha pratItimAM Ave-AnuM nAma dharma che. AvA dharmasvarUpe jJAnanuM thavuM-pariNamavuM te mokSamArga che. paraMtu jemane potAnA dhruva caitanya svabhAvanuM bhAna nathI teo vartamAna rAganI rucimAM rokAI jaIne kRtrima rAgane anubhavanArA krodhAdinI ja kriyA karavAvALA che, te svabhAvanA abhAvarUpa vibhAvanI ja kriyA karavAvALA che. (teo saMsAramAM rakhaDanArA che). AvuM nagna satya jagatanI paravA karyA vinA digaMbara saMtoe jAhera karyuM che. koI mAno, na mAno; sau svataMtra che. A rIte AtmA ane krodhAdika nizcayathI eka vastu nathI. bhAI ! jo banne eka hoya to bhedajJAna thatAM judI paDe ja kevI rIte? paraMtu AvI sUkSma vAta lokone bese nahi eTale bahAranA (vrata, tapa, Adi) vyavahAramAM caDhI jAya ane enAthI lAbha (dharma) thaze evuM mAne paNa ethI to dhULeya dharma nahi thAya. (puNya paNa sArA nahIM baMdhAya). Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com
Page #41
--------------------------------------------------------------------------
________________ Version 001.a: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates 30 ] [ pravacana ratnAkara bhAga-4 muMbaImAM prazna thayelo ke-Apa ApanI lAkaDI mAthe pheravo cho to loko paisAdAra thaI jAya che-A vAta barAbara che? tyAre kaheluM ke-lAkaDI koI pheravatuM nathI, lAkaDI koI upara pharatI nathI ane lAkaDIne laIne koInuM kAMI thatuM nathI ahAhA...! A parama (tattvanI, dharmanI ) satyanI vAta bahAra AvI che te satsamAgama karIne mahino be mahinA dhyAnathI sAMbhaLe tyAM enA zubhabhAvathI (UMcAM ) puNya baMdhAI jAya. e puNyanA phaLarUpe ene bAhya sAmagrI dekhAya. bhAI ! jIvone je zubhabhAva thAya te paNa enA potAthI, tathA puNya baMdhAya ane sAmagrI maLe te paNa potapotAnA kAraNe che. koI koInA kAraNe nathI to pachI amArA kAraNe maLe che ke lAkaDIne laIne maLe che e vAta ja kayAM rahe che? e vAta bIlakula barAbara nathI. sAmagrInuM AvavuM, na AvavuM e puNya-pApanA udayane AdhIna che. have kahe che- A pramANe AtmA ane Asravono vizeSa (taphAvata ) dekhavAthI jyAre A AtmA temano bheda jANe che tyAre A AtmAne anAdi hovA chatAM paNa ajJAnathI utpanna thayelI evI (52mAM ) kartAkarmanI pravRtti nivRtta thAya che.' jIo ! kartAkarmanI pravRtti jIvane anAdithI che; chatAM te pravAhapaNe-saMtAnapaNe anAdithI che mATe TaLI zake che. vaLI te ajJAna vaDe utpanna thayelI che, svabhAvathI nahi. mATe te caitanyasvabhAvanA jJAna vaDe TaLI zake che. huM rAgano kartA ane rAga mAruM karma-evI anAdi ajJAnathI utpanna thayelI kartAkarmanI pravRtti che. te bhedajJAna thatAM jIva enAthI nivRtta thAya che. jJAnamAM krodhAdi nathI ane krodhAdimAM jJAna nathI evo banneno svabhAvabheda ane vastubheda jANIne jyAM aMtardaSTi sahita bhedajJAna thayuM tyAM ajJAnathI utpanna thayelI kartAkarmanI pravRttithI jIva nivRtta thAya che. saMvara adhikAramAM kaLaza Ave che ke " mevavijJAnata: siddhA: siddhA ye hita jevanA asyaivAbhAvato baddhA baddhA ye kila kecana / / 27 matalaba ke je koI siddha thayA che te bhedavijJAnathI siddha thayA che, ane je koI baMdhAyA che te bhedavajJAnanA abhAvathI baMdhAyA che. jIvane ajJAna anAdinuM che. te vaDe kartAkarmanI pravRtti che. bhedavijJAna thatAM te kartAkarmapravRttithI nivRtta thAya che. 'tenI nivRtti thatAM ajJAnanA nimitte thato paudgalika dravyakarmano baMdha paNa nivRtta thAya che. ema thatAM, jJAnamAtrathI ja baMdhano nirodha siddha thAya che.' AcArya kahe che ke krodha ane AtmAnuM bhedavajJAna thAya tyAre temanA ekapaNArUpa ajJAna maTI jAya che, ane navuM karma paNa baMdhAtuM nathI. A pramANe jJAnamAtrathI ja baMdhano nirodha Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com
Page #42
--------------------------------------------------------------------------
________________ Version 001.a: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates samayasAra gAthA 71] [ 31 siddha thAya che. ahIM jJAna eTale ekaluM (bahAranuM) jANapaNuM ema nahi, paNa rAgathI bhinna paDI svabhAvanI pratIti, svabhAvanuM jJAna ane emAM ja ramaNatA evI je jJAnanI kriyA tenAthI ja baMdhano nirodha siddha thAya che-eTale ke navuM karma baMdhAtuM nathI. * gAthA 71 : bhAvArtha uparanuM pravacana * krodhAdika ane jJAna judI judI vastuo che; jJAnamAM krodhAdika nathI, krodhAdikamAM jJAna nathI. juo! saMvara adhikAramAM Ave che ke svabhAva ane vibhAva be bhinna cIja che. vibhAvane utpanna thavAno AdhAra AtmA nathI. ahAhA..! cidAnaMdaghana-svarUpa bhagavAna AtmAnuM bhAna thatAM emAM krodhAdika AvatA nathI. tathA krodhAdikanA pariNAmamAM jJAna nathI. Ama jJAna ane krodhAdika bhinna che evuM bhedajJAna thAya tyAre temanA ekapaNAnuM ajJAna maTe che. anAdithI jIvane dayA, dAna, vrata, tapa Adi zubhabhAva ane bhagavAna zuddha caitanyasvabhAva-e bannenA ekapaNArUpa ajJAna che. bhedavijJAna thatAM tene te ajJAna maTe che ane ajJAna maTavAthI navA karmano baMdha thato nathI. A rIte jJAnathI ja baMdhano nirodha thAya saMpradAyamAM amArA guru zrI hIrAcaMdajI mahArAja hatA. te bahu ja saraLa, bhadrika sajjana hatA. bAhya kriyAonuM kaDaka pAlana karatA. temanA mATe koIka vakhata vicAra Ave ke AvI vAta temane sAMbhaLavA paNa na maLI! are! A vAta te vakhate hatI ja nahi. cha kAyanA jIvonI dayA pALavI ane vrata, tapa Adi bahAranI kriyA karavI e ja dharma-AvI vAta te vakhate hatI. bhAI ! vItarAgano mArga loko mAne che. tenAthI taddana judo che. rAganI kriyA te dharma nahi, paNa aMtaranA anubhavanI kriyA te kharo dharma che. ahA! A vAta jene beThI te mArgane pAmIne potAnuM svahita sAdhI leze. [ pravacana naM. 118-119 * dinAMka 7-7-76 ane 8-7-76 ] Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com
Page #43
--------------------------------------------------------------------------
________________ Version 001.a: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates gAthA-72 kathaM jJAnamAtrAdeva bandhanirodha iti cet NAdUNa AsavANaM asucittaM ca vivarIyabhAvaM c| dukkhassa kAraNaM ti ya tado NiyattiM kuNadi jiivo||72|| jJAtvA AsravANAmazucitvaM ca viparItabhAvaM c| duHkhasya kAraNAnIti ca tato nivRtiM karoti jiivH|| 72 / / have pUche che ke jJAnamAtrathI ja baMdhano nirodha kaI rIte che? teno uttara kahe cheH azucipaNuM, viparItatA e AsavonAM jANIne, vaLI jANIne du:khakAraNo, ethI nivartana jIva kare. 72, gAthArthaH- [vAr] AsavonuM [zuvitve ] azucipaNuM ane [ viparItabhAva a] viparItapaNuM [2] tathA [ du:ravaca vAranAni ti] teo duHkhanA kAraNa che ema [ jJAtvA] jANIne [ nIvaDa] jIva [tata: nivRtti] temanAthI nivRtti [ roti] kare che. TIkA- jaLamAM zevALa che te maLa che-mela che; te zevALanI mAphaka Agnavo maLapaNemelapaNe anubhavAtA hovAthI azuci che (-apavitra che) ane bhagavAna AtmA to sadAya atinirmaLa caitanyamAtrasvabhAvapaNe jJAyaka hovAthI atyaMta zuci ja che (-pavitra ja che; ujvaLa ja che). Agnavone jaDasvabhAvapaNuM hovAthI teo bIjA vaDe jaNAvAyogya che (kAraNa ke je jaDa hoya te potAne tathA parane jANatuM nathI, tene bIjo ja jANe che-) mATe teo caitanyathI anya svabhAvavALA che; ane bhagavAna AtmA to, potAne sadAya vijJAnaghanasvabhAvapaNuM hovAthI, pote ja cetaka (-jJAtA) che (-potAne ane parane jANe che-) mATe caitanyathI ananya svabhAvavALo ja che (arthAt caitanyathI anya svabhAvavALo nathI). Agnavo AkuLatAnA upajAvanArA hovAthI duHkhanAM kAraNo che; ane bhagavAna AtmA to, sadAya nirAkuLatA-svabhAvane lIdhe koInuM kArya tema ja koInuM kAraNa nahi hovAthI, duHkhanuM akAraNa ja che (arthAta duHkhanuM kAraNa nathI). A pramANe vizeSa (-taphAvata) dekhIne jyAre A AtmA, AtmA ane Asravono bheda jANe che te ja vakhate krodhAdi AsravothI nivRtta thAya che, kAraNa ke temanAthI je nivartato na hoya tene AtmA ane AsavonA pAramArthika (sAcA) bhedajJAnanI siddhi ja thaI nathI. mATe krodhAdika AsravothI nivRtti sAthe je avinAbhAvI Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com
Page #44
--------------------------------------------------------------------------
________________ Version 001.a: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates samayasAra gAthA 72] [ 33 che evA jJAnamAtrathI ja, ajJAnathI thato je pIgalika karmano baMdha teno nirodha thAya che. vaLI, je A AtmA ane AssavonuM bhedajJAna che te ajJAna che ke jJAna che? jo ajJAna che to AtmA ane AsravonA bhedajJAnathI tenI kAMI vizeSatA na thaI. ane jo jJAna che to (te jJAna) AsravomAM pravarte che ke temanAthI nivatyuM che? jo AsravomAM pravarte che topaNa AtmA ane AgnavonA abhedajJAnathI tenI koI vizeSatA na thaI. ane jo AsravothI nivaryuM che to jJAnathI ja baMdhano nirodha siddha thayo kema na kahevAya ? ( siddha thayo ja kahevAya.) Ama siddha thavAthI ajJAnano aMza evA kriyAnayanuM khaMDana thayuM. vaLI je AtmA ane AsravonuM bhedajJAna che te paNa jo AsravothI nivRtta na hoya to te jJAna ja nathI ema siddha thavAthI jJAnano aMza evA (ekAMta) jJAnanayanuM paNa khaMDana thayuM. bhAvArtha:- Asravo azuci che, jaDa che, duHkhanAM kAraNa che ane AtmA pavitra che, jJAtA che, sukhasvarUpa che. e rIte lakSaNabhedathI bannene bhinna jANIne AsravothI AtmA nivRtta thAya che ane tene karmano baMdha thato nathI. AtmA ane Asravono bheda jANyA chatAM jo AtmA AsravothI nivRtta na thAya to te jJAna ja nathI, ajJAna ja che. ahIM koI prazna kare ke avirata samyagdaSTine mithyAtva ane anaMtAnubaMdhI prakRtiono to Asrava nathI thato paNa anya prakRtiono to Asrava thaIne baMdha thAya che, tene jJAnI kahevo ke ajJAnI ? tenuM samAdhAnaHsamyagdaSTi jIva jJAnI ja che kAraNa ke te abhiprAyapUrvakanA AsravothI nivaryo che. tene prakRtiono je Asrava tathA baMdha thAya che te abhiprAyapUrvaka nathI. samyagdaSTi thayA pachI paradravyanA svAmitvano abhAva che; mATe, jyAM sudhI tene cAritramohano udaya che tyAM sudhI tenA udaya anusAra je Asrava-baMdha thAya che tenuM svAmIpaNuM tene nathI. abhiprAyamAM to te Asrava-baMdhathI sarvathA nivRtta thavA ja icche che. tethI te jJAnI ja che. jJAnIne baMdha thato nathI ema kahyuM che tenuM kAraNa A pramANe che:- mithyAtvasaMbaMdhI baMdha ke je anaMta saMsAranuM kAraNa che te ja ahIM pradhAnapaNe vivakSita (kahevA dhArelo) che. avirati AdithI baMdha thAya che te alpa sthiti-anubhAgavALo che, dIrgha saMsAranuM kAraNa nathI; tethI te pradhAna gaNavAmAM Avyo nathI. athavA to A pramANe kAraNa che - jJAna baMdhanuM kAraNa nathI. jyAM sudhI jJAnamAM mithyAtvano udaya hato tyAM sudhI te ajJAna kahevAtuM hatuM ane mithyAtva gayA pachI ajJAna nathI, jJAna ja che. temAM je kAMI cAritramoha saMbaMdhI vikAra che teno svAmI jJAnI nathI tethI jJAnIne baMdha nathI; Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com
Page #45
--------------------------------------------------------------------------
________________ Version 001.a: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates 34 ] pravacana ratnAkara bhAga-4 (mAlinI) parapariNatimujjhat khaNDayanedavAdAnidamuditamakhaNDaM jnyaanmuccnnddmuccaiH| nanu kathamavakAzaH kartRkarmapravRtte riha bhavati kathaM vA paudgalaH krmbndhH|| 47 / / kAraNa ke vikAra ke je baMdharUpa che ane baMdhanuM kAraNa che, te to baMdhanI paMktimAM che, jJAnanI paMktimAM nathI. A arthanA samarthanarUpa kathana AgaLa jatAM gAthAomAM Avaze. ahIM kaLazarUpa kAvya kahe che: zlokArthaH- [paraMparitim 3 ] parapariNatine choDatuM, [ mevAvAna vanDayan] bhedanAM kathanone toDI pADatuM, [Tram navam blaDum jJAnam] A akhaMDa ane atyaMta pracaMDa jJAna [3nve: hevitamU ] pratyakSa udaya pAmyuM che, [ nanu] aho! [pheda ] AvA jJAnamAM [ rturmapravRteH] (paradravyanAM) kartAkarmanI pravRttino [5tham savAza:] avakAza kema hoI zake? [vA] tathA [ pautna: >>rmavaltha:] paudgalika karmabaMdha paNa [the bhavati] kema hoI zake? (na ja hoI zake.). (zeyonA nimittathI tathA kSayopazamanA vizeSathI jJAnamAM je aneka khaMDarUpa AkAro pratibhAsamAM AvatA hatA temanAthI rahita jJAnamAtra AkAra have anubhavamAM Avyo tethI akhaMDa" evuM vizeSaNa jJAnane ApyuM che. matijJAna Adi je aneka bhedo kahevAtA hatA temane dUra karatuM udaya pAmyuM che tethI "bhedanAM kathanone toDI pADatuM" ema kahyuM che. paranA nimitte rAgAdirUpa pariNamatuM hatuM te pariNatine choDatuM udaya pAmyuM che tethI "papariNatine choDatuM" ema kahyuM che. paranA nimittathI rAgAdirUpa pariNamatuM nathI, baLavAna che tethI atyaMta pracaMDa" kahyuM che. ) bhAvArtha- karmabaMdha to ajJAnathI thayelI kartAkarmanI pravRttithI hato. have jyAre bhedabhAvane ane parapariNatine dUra karI ekAkAra jJAna pragaTa thayuM tyAre bhedarUpa kArakanI pravRtti maTI; to pachI have baMdha zA mATe hoya? arthAt na hoya. 47. samayasAra gAthA 72 : mathALuM have pUche che ke jJAnamAtrathI ja baMdhano nirodha kaI rIte che? rAgathI bhinna paDatAM jene AtmAnuM jJAna thayuM tene baMdha aTakI jAya che e kevI rIte che? ahAhA! ziSya jijJAsAthI pUche che ke jene AtmAnuM jJAna thayuM, zraddhAna thayuM, enI sthiratA Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com
Page #46
--------------------------------------------------------------------------
________________ Version 001.a: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates samayasAra gAthA 7ra] [ 35 ramaNatA thaI, AnaMda Avyo arthAta anaMta guNa je zaktirUpe vidhamAna che te paryAyamAM aMze vyakta-pragaTa thayA tene baMdhano nirodha thAya che te kevI rIte che? enA uttararUpe gAthA kahe che: * gAthA 72 : TIkA uparanuM pravacana * jaLamAM sevALa che te maLa che-mela che; te zevALanI mAphaka Agnavo maLapaNe-melapaNe anubhavAtA hovAthI azuci che (apavitra che)" juo! "Agnavo"--ema bahuvacana che. eTale pApa ane puNyanA bane bhAvo maLapaNe-malinapaNe anubhavAya che mATe azuci che. A rIte dayA, dAna, vrata, bhakti Adi zubhabhAva Asrava che ane mATe te azuci che, mela 0 hADakAM, cAmaDAM ane mAMsanuM mALakhuM evuM je zarIra te azuci che e vAta to bAjue rahI, tathA pApabhAva azuci che e paNa sau kahe che; ahIM to kahe che ke dayA, dAna, vrata, Adi je puNyanA bhAva thAya che te azuci che, apavitra che. ahAhA...! je bhAve tIrthaMkara nAmakarma baMdhAya te bhAva malina che ema ahIM kahe che. zubhabhAvamAM dharma mAnanArA ajJAnIone AkarI lAge evI vAta che, paNa svarUpano AsvAdI jJAnI puruSa to zubhabhAvo-puNyabhAvone malina jANe che, ane tethI heya mAne che. rAganI game tevI maMdatAnA zubha pariNAma hoya paNa te melA che, azuci che, jherarUpa che. zAstramAM koI jagAe tene amRtarUpa kahyA hoya paNa te vAstavikapaNe jhera ja che. amRtano sAgara bhagavAna AtmA che. eno svAda jene aMtaramAM Avyo, dharmI jIvane je rAganI maMdatAnA pariNAma hoya tene Aropa karIne vyavahArathI amRta kahyA che, topaNa nizcayathI te jhera che; azuci che; apavitra che. "ane bhagavAna AtmA to sadAya atinirmaLa caitanyamAtra-svabhAvapaNe jJAyaka hovAthI atyaMta zuci ja che (-pavitra ja che; ujvaLa ja che).' AcAryadave AtmAne bhagavAna AtmA'-ema kahIne saMbodhana karyuM che. prazna:- zuM te humaNAM paNa bhagavAna che? uttara- ha, te hamaNAM paNa bhagavAna che ane traNe kaLe bhagavAna che. jo bhagavAna (zaktie) na heya to bhagavAnapaNuM pragaTaze kayAMthI? "sadAya" ema kahyuM che ne? ahAhA..! AcAryadava ene "bhagavAna AtmA"--ema kahIne mohanI nidrAmAMthI jagADe che. jema mAtA potAnA bALakane ghoDiyAmAM suvADIne tenAM vakhANa karIne uMghADa che. "dIkaro mAro DAhyo ane pATale besI nAhyo, bhAI, hAlA!"--ema mIThAM hAlaraDAM gAIne mAtA bALakane ughADI de che; tema ahIM saMto ene "bhagavAna AtmA' kahIne Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com
Page #47
--------------------------------------------------------------------------
________________ Version 001.a: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates 36 ] [ pravacana ratnAkara bhAga-4 jagADe che. jAga re jAga bhagavAna! jAgavAnAM have TANAM AvyAM tyAre niMdara pAlave nahi. Ama mIThAM hAlaraDAM gAIne jinavANI mAtA ane mohanidrAmAMthI jagADe che. puNya ane pApanA bhAva to malina che ane bhagavAna AtmA to sadAya atinirmaLa che. sadAya eTale traNeya kALa AtmA atinirmaLa che. ekendriya-nigodamAM ho ke paMcendriyamAM ho, vastu je dravya che e to trikALa nirmaLAnaMda caitanyamaya prabhu ja che. ahIM nirmaLa na kahetAM atinirmaLa kahyo che. eTale AtmA-dravya nirmaLa, tenA guNa nirmaLa ane tenI kAraNaparyAya paNa nirmaLa ema traNe kALe AtmA atinirmaLa che. ahAhA..! pavitratAnA svabhAvathI bharelo, nirmaLAnaMdano nAtha, caitanyamUrti bhagavAna AtmA sadAya atinirmaLa che, pavitra che. jANaga-jANaga-jANaga-ema jANagasvabhAvapaNe jJAyaka hovAthI te atyaMta pavitra ja che, ujvaLa ja che. tenuM svarUpa ja AvuM Asravo kahetAM puNya-pApa bane emAM AvI jAya che. sAta tattvamAM je Asrava tattva kahyuM che temAM puNya-pApa garbhita che. nava tattva kahyAM che tyAM puNya-pApane judA pADIne nava kahyAM che. jJAnIne zubhAzubha bane bhAva Ave che, paraMtu tene enuM jJAnamAM bhinnapaNe jJAna varte che. ahAhA ! atinirmaLa nija caitanyasvabhAvano anubhava karanAra jJAnI zubhAzubhabhAvone, puNya-pApanA bhAvone melapaNe jANe che. puNyanA bhAvane paNa te choDavA yogya, heya jANe che, mAne che. juo! zreNika rAjA kSAyika samakitI hatA. temane hajAro rANIo hatI. hajAro rAjAo temanI sevA karatA. apAra vaibhava hato. puruSArthanI nabaLAIne kAraNe viSayonI pravRtti paNa hatI. chatAM te vakhate AtmA AsavothI bhinna che evuM temane bhedajJAna vartatuM hatuM. cAritrano doSa hato te ja vakhate huM enAthI (doSathI) bhinna chuM evuM bhAna hatuM. ahaha...! rAgathI bhinna huM to vijJAnaghana svarUpa atinirmaLa chuM evuM je bhAna thayuM hatuM te kSaNamAtra paNa temane khasatuM nahotuM. dharmI jIvane AvI je aMtaraMgamAM bhedajJAnanI kriyA varte che tenAthI baMdhano sahaja nirodha thAya che. lyo, A eka bola thayo. have bIjo bola kahe che-"Agnavone jaDasvabhAvapaNuM hovAthI teo bIjA vaDe jaNAvA yogya che mATe teo caitanyathI anyasvabhAvavALA che." zubharAga ho ke azubharAga ho; te bane acetana che. te nathI jANatA potAne ke nathI jANatA parane. teo bIjA vaDe jaNAvA yogya che. gajaba vAta che! je bhAve tIrthakara gotra baMdhAya ke je bhAve indrAdi pada maLe te bhAva jaDa, acetana che; anyathA enAthI baMdha kema thAya? puNya-pApanA bhAvamAM caitanyanA prakAzanuM nUra nathI, emAM jJAnanuM kiraNa nathI. puNya-pApanA bhAva to aMdhakAra che. dayA, dAna, bhakti Adi pariNAma aMdhakAra che, caitanyathI zUnya che, teo sva-parane jANatA nathI paNa teo caitanyadvArA jaNAya che. mATe teo caitanyathI anyasvabhAvavALA che. Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com
Page #48
--------------------------------------------------------------------------
________________ Version 001.a: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates samayasAra gAthA 72] [ 37 zatruMjayanA pahADa upara pAMca pAMDava munirAjo dhyAnamAM lIna hatA. temane duryodhananA bhANeja dvArA jyAre pariSaha AvI paDayo tyAre dharmarAjA yudhiSThira, arjuna ane bhIma e traNe vikalpa toDIne svarUpamAM TharI gayA ane mokSa sAdhI lIdho; paraMtu sahadeva ane nakuLa munirAjone jarIka vikalpa uThayo ke are! munivarone Avo upasarga! loDhAnAM dhagadhagatAM ghareNAM paherAvyAM! are, e munivarone kema huze? A vikalpanA phaLamAM e be munivarone 33 sAgaropamanuM sarvArthasiddhinuM AyuSya baMdhAI gayuM. eTaluM kevaLajJAna dUra gayuM. juo A vikalpanuM phaLa! tyAMthI nIkaLIne manuSya thaI ugra sAdhana karIne mokSapada pAmaze. ahIM kahe che ke Avo sAdharmI munio pratyeno zubha vikalpa je Uyo te jaDa, acetana che. saMyogIbhAva che ne? enAthI saMyoga ja prApta thayo (Atmopalabdhi na thaI ). enAthI-zubha vikalpathI puNanAM jaDa rajakaNo baMdhAyA mATe te jaDa, acetana che, caitanyathI anyasvabhAvavALA che. "ane bhagavAna AtmA to, potAne sadAya vijJAnaghanasvabhAvapaNuM hovAthI, pote ja cetaka ( jJAtA) che mATe caitanyathI ananya svabhAvavALo ja che." AtmA sadAya vijJAnaghanasvabhAvI che. vijJAnaghana eTale jJAnano ghanapiMDa che, nibIDa, nakora che. traNekALa evo nakora che ke emAM parano ke rAgano praveza thaI zakto nathI. vijJAnaghanasvabhAvapaNe hovAthI pote ja cetaka-jJAtA che, potAne ane parane jANe che. potAno vijJAnaghanasvabhAva hovAthI potAne jANe che ane je rAga thAya tene paNa jANe che. ahAhA! para padArthanA anaMta bhAvone jANavA chatAM parano aMza paNa pravezI na zake evo te vijJAnaghanarUpa nibIDa che. Avo vijJAnaghana svarUpa AtmA pote ja cetaka che tethI zuddha caitanyathI ananya ekarUpa svabhAvavALo che; jyAre rAgAdi vikAra pote potAne ane parane nahi jANatA evA jaDa, acetana hovAthI caitanyathI anya svabhAvavALo che. A pramANe bhedajJAna karIne zuddha caitanyanA lakSe pariNamatAM je jJAna thAya che enAthI karmabaMdhana aTake che. Ama jJAnamAtrabhAve pariNamavuM e ja baMdhana aTakAvavAno ekamAtra upAya che. prazna:- AmAM paccakakhANa to AvyuM nahi? to pachI baMdhana kema aTake? uttara:- are bhAI ! tane paccakakhANanA svarUpanI khabara nathI. jJAna ane rAganuM bhedajJAna thatAM zuddha caitanyanA lakSe je svarUpanAM zraddhAna ane jJAna pragaTa thayAM ane je aMze svarUpamAM sthiratA thaI e ja vAstavika paccakakhANa che. samyakatva thatAM mithyAtva saMbaMdhIno ane anaMtAnubaMdhIno baMdha to ene thato ja nathI. ane je alpa baMdha thAya che te gauNa che. bhedajJAnanA baLe svarUpasthiratA vadhAratAM teno paNa alpa kALamAM nAza thaI jAya che. ajJAnI bAhya tyAgasaMbaMdhI zubhabhAvane paccakakhANa mAne che. paraMtu Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com
Page #49
--------------------------------------------------------------------------
________________ Version 001.a: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates 38 ] [ pravacana ratnAkara bhAga-4 bhAI! zubhabhAva to caitanyathI anya svabhAvavALo che, acetana che, baMdharUpa che. enAthI baMdhana kema aTake ? ( na aTake ). mATe zuddha caitanyanA lakSe thatuM jJAnamAtra pariNamana e ja baMdhana aTakAvavAno-muktino upAya che. dharmIne to niraMtara bhedajJAnano vicAra rahe che ke-huM sadAya vijJAnaghanasvabhAvamaya chuM, A zubhabhAvarUpa vibhAvo che te mAruM svarUpa nathI, kemake teo jaDanA nimitte utpanna thayelA che ane svaparane jANavA samartha nathI mATe jaDa, acetana che, caitanyathI anyasvabhAvavALA che. AvA bhedajJAnanA baLe te aMtaramAM svarUpasthiratA vadhArIne aMtima lakSya je kevaLajJAna tene prApta karI le che. aho ! bhedajJAnano koI apUrva mahimA che! bhedajJAnanA abhAve ajJAnI anaMto saMsAra vadhAre che. be bola thayA. have trIjo bola kahe che-"Avo AkuLatAnA upajAvanArA hovAthI du:khanAM kAraNo che." puNya-pApanA bhAva banne AkuLatA upajAvanArA che. A dayA, dAna Adi zubhabhAva je thAya te AkuLatA upajAvanArA che. AkarI vAta, bhAI. paNa te ema ja che. je bhAvathI tIrthaMkaranAmakarma baMdhAya te bhAva AkuLatA upajAvanAro hovAthI du:khanuM kAraNa che ema ahIM kahe che. bhAvapAhuDamAM zubhabhAvanI-vyavahAranI ghaNI vAto Ave che. AvI bhAvanA bhAvatAM tIrthakaragotra baMdhAya ityAdi ghaNA bola che. pacIsa prakAranI bhAvanA ane bAra prakAranI bhAvanA-ema ghaNA prakAre tyAM vAta karelI che. e to svabhAvanI daSTi hovA chatAM pUrNa vItarAga na thAya tyAM sudhI bhUmikA anusAra dharmI jIvane zubhabhAva kevA prakArano Ave che enuM tyAM jJAna karAvyuM che. azubhabhAva Ave to zubhabhAva kema na Ave? aneka prakAranA zubhabhAva jJAnIne Ave che, paNa te AkuLatA upajAvanArA che ema ahIM kahe che. aticAra rahita nirdoSa vrata pALavAM, dayA, dAna, bhakti ityAdi karavAM-ema vyavahAranAM kathana zAstromAM aneka prakAre Ave, paNa e to bhUmikA pramANe dharmIne je zubharAga Ave che-AvyA vinA rahetA nathI enI e vAta che. ahIM kahe che ke jeTalA zubhaazubha bhAvanA prakAro che te badhA duHkhanAM kAraNo che kemake te AkuLatA upajAvanArA che. AtmAnI zAMtine rokanArA che. padmanaMdI munirAja vanavAsI muni hatA. teo dAna adhikAramAM kahe che ke-tArI zAnti ghajhIne A zubhabhAva thayA che. tene laIne je puNyarUpI ukaDiyA baMdhAyA tenA phaLamAM A pAMca-pacAsa lAkhanI dhULa (saMpatti)no saMyoga tane dekhAya che. teno je sArA dhArmika kAryomAM upayoga na karyo to tuM kAgaDAmAMthI paNa jaIza. kamake kago paNa ene maLelA dAjhelI khIcaDanA ukaDiyA ekalo khAto nathI, paNa kA, kA, kA-ema pokArI pAMca-pacIsa kAgaDAone bhegA karIne khAya che. AvAM kathana zAstramAM Ave che. tyAM lobha Adi azubhabhAva ghaTADIne zubhabhAva karavA pUratI vAta che. paNa e che to duHkharUpa ja. Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com
Page #50
--------------------------------------------------------------------------
________________ Version 001.a: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates samayasAra gAthA 72 ] [ 39 prazna:- to e zubhabhAva karavA ema kema kahyuM ? uttara:- bhAI ! karavAnI to vAta ja nathI. paraMtu e to upadezanI zailInuM thana che. vAstavamAM to azubhathI bacavA dharmI jIvane evA zubhabhAva yathAsaMbhava Ave che enuM tyAM jJAna karAvyuM che. jene zuddha nizcayanuM bhAna varte che, paNa svarUpamAM TharI zakto nathI ene azubhathI bacavA evA zubhabhAva Ave che, balke AvyA vinA rahetA nathI. paraMtu e zubhabhAva AtmAnI zAntine dajhADanArA che, duHkhanAM kAraNa che ema ahIM AcAryadeva kahe che. bhagavAna kuMdakuMdAcAryadeva samayasAranI pahelI gAthAmAM kahe che ke huM zrotAo! huM tamane samayasAra kahIza. pAMcamI gAthAmAM kahe che ke ekatva-vibhakta AtmAne batAvavAno meM vyavasAya karyo che, tene tuM (sAMbhaLIne) anubhavathI pramANa karaje, jyAre paramAtmaprakAzamAM Ave che ke-divyadhvanithI jJAna na thAya. juo! A (satya) siddhAMta che. chatAM sAMbhaLavA Ave tyAre jJAnIo zrotAne-ziSyane ema kahe ke-sAMbhaLa, huM tane dharmakathA saMbhaLAvuM chuM. dhavalamAM paNa Ave che ke-' sUNa ' A zabdano tyAM vistArathI artha karyo che. juo! eka bAju ema (siddhAMta ) kahe ke bhagavAnanI vANIthI lAbha na thAya ane bIjI bAju ema kahe ke ame kahIe chIe te sAMbhaLa! vaLI keTalAka ema kahe che ke-kathanI kAMIka ane karaNI kAMIka. eTale ke kArya upAdAnathI thAya ema kathanI kare ane nimitta vaDe upAdAnamAM lAbha thAya evI karaNI kare, ema ke lAkhonuM maMdira baMdhAve, ghaNA mANasone bhegA karI upadeza Ape ane kahe ke kArya upAdAnathI thAya, nimittathI na thAya. A kevI vAta ! are prabhu! tArI samajaNamAM phera che. upAdAna ane nimitta baMne svataMtra svayaM potapotAnuM kAma kare che, koI koIne AdhIna nathI. A to siddhAMta che. ane dharmIne yathAkrama upadezano rAga Ave ane ziSyane te sAMbhaLavAno vikalpa hoya-Avo bhUmikAnusAra yathAsaMbhava zubharAga-vyavahAra Avato hoya che, paNa ekathI bIjAnuM kArya thAya che ema nathI. ahIM kahe che ke A je bhagavAnanI vANI kahevAno ke sAMbhaLavAno vikalpa che te AkuLatA upajAvanAro che. bApu! A kAMI kheMcatANano mArga nathI, A to satyane samajavAno mArga che. jyAM je apekSA hoya te apekSA barAbara samajI artha grahaNa karavo joIe. Asravo AkuLatA upajAvanArA hovAthI du:khanAM kAraNo che; 'ane bhagavAna AtmA to, sadAya nirAkuLa-svabhAvane lIdhe koInuM kArya tema ja koInuM kAraNa nahi hovAthI, du:khanuM akAraNa ja che.' juo ! zubhabhAvathI svarga maLe ane azubhabhAvathI nadi maLe. paNa baMne bhAva Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com
Page #51
--------------------------------------------------------------------------
________________ Version 001.a: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates 40 ] [ pravacana ratnAkara bhAga-4 che to baMdharUpa ja, duHkharUpa ja. tethI puNyabhAva choDIne pApamAM pravartavuM ema vAta nathI. paraMtu puNyabhAva karatAM karatAM dharma thaze ema koI mAne to te yathArtha nathI. puNyabhAva paNa duHkharUpa ja che ema yathArtha samajavuM. duHkhanuM kAraNa nathI evo to eka bhagavAna AtmA ja che. ahAhA...! bhagavAna AtmA cidAnaMda prabhu sadAya-traNe kALa nirAkuLasvabhAva che. e koInuM kAraNa nathI, koInuM kArya paNa nathI. ahAhA..AtmAmAM eka akAryakAraNatva nAmanI zakti che. A zaktinA kAraNe AtmA anyanuM kArya nathI. eTale AtmA, anAkuLa AnaMdano nAtha prabhu koIthI utpanna nathI evo svataHsiddha che. vaLI A zaktinA kAraNe AtmA koInuM kAraNa nathI. eTale puNya-pApa Adi bhAvone AtmAe utpanna karyA che ema nathI. ahAhA.paryAyamAM je rAga thAya, puNya-pApanA bhAvo thAya enuM AtmA kAraNa paNa nathI ane kArya paNa nathI. "jaina tattvamImAMsA' mAM Ave che ke upAdAnanI je upAdeya paryAya thAya che te pUrvanA kAraNanA kSayathI thAya che. tyAM ema lIdhuM che ke upAdAnakAraNa vartamAna, ane enuM kArya te pachInI uttara paryAya. A paNa vyavahArathI vAta karI che. bAkI to samaya-samayanuM upAdAna svayaMsiddha potAthI che, nimittanA kAraNe nahi, pUrvanA (pUrva paryAyanA) kAraNe nahi ane potAnA dravyaguNanA kAraNe paNa nahi. aho ! AvuM sat svayaM nija samRddhithI bhareluM che. prazna:- nimittathI kAMI thatuM nathI to Apa samayasAra zuM kAma vAMco cho? padmapurANa vAMco ne? samayasAranA nimittathI kAMIka vizeSa lAbha che ema ja ne? uttaraH- bhAI ! ema nathI. vAMcatI vakhate ke sAMbhaLatI vakhate je jJAnanI paryAya thAya che te potAne laIne svayaM potAthI thAya che, nimittane laIne nahi. jJAnanI paryAyanA utpAdano svakALa che, enI nijakSaNa che eTale te paryAya svataMtrapaNe potAthI utpanna thAya bhAI ! A to vItarAga paramezvara jinezvaradevanA darabAranI vAto che. bhagavAnanI divyadhvani chUTI te jIvono upakAra kare che ema kathana Ave che. mokSamArga prakAzakamAM (adhikAra 8mAM) Ave che ke tIrthaMkara-gaNadharAdi mokSamArgano upadeza ApI jIvo upara upakAra kare che. AvAM kathano vyavahArathI kahevAmAM Ave che. bAkI koI koIno upakAra kare e vAta vastunA svarUpamAM nathI. je apekSA zAstramAM kathana Ave teno bhAva barAbara samajavo joIe samayasAra zAstranA kaLaza 43mAM AcAryadava Azcarya ane kheda pragaTa karI kahe che kearere ! ajJAnIne svaparanA ekapaNAnI bhrAnti kema nAce che? ahA ! kayAM rAga-du:khano kUvo ane kayAM bhagavAna AnaMdano nAtha! chatAM baMnene eka mAnavAno Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com
Page #52
--------------------------------------------------------------------------
________________ Version 001.a: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates [ 41 samayasAra gAthA 72 ] moha tane kema nAce che? Avo nispRha kaSNAno vikalpa jJAnIne Ave che, paNa tene te du:khanuM kAraNa jANe che. nitya anAkuLasvabhAvI eka AtmA ja duHkhanuM akAraNa che. anAkuLasvarUpa nityAnaMda prabhu rAganuM AkuLatAnuM kAraNa kema thAya? te rAganuM AkuLatAnuM kArya kema kare ? ane parane kAraNe banAvI potAnA kArya kema kare? ahAhA... akAryakAraNazakti vaDe te paranuM kAraNa paNa nathI ane paranuM kArya paNa nathI. tyAre vaLI koI kahe che ke AtmAne para padArthano kartA na mAne te digaMbara nathI. are prabhu! A tuM zuM kahe che? prabhu! tane A zuM thayuM che? are! paramAgamanI AvI spaSTa vAta tArA lakSamAM kema AvatI nathI? are ! duHkhanA UMDA kUvAmAM duHkhathI gherAyelA tane saMto duHkhathI mukta thavAno alaukika mArga batAve che te tane kema besato nathI? bhAI ! rAgano AkuLatArUpa bhAva paryAyanI yogyatAnA kALe svayaMsiddha potAne laIne thAya che. AtmA tenuM kAraNa nathI. vyavahAraratnatrayano zubharAga paNa AkuLatAjanaka che. cidAnaMdasvarUpa bhagavAna AtmA enuM kAraNa kema thAya? e du:kharUpa bhAva te trikALI AtmAnuM kArya kema hoya? zuM AnaMdanA nAthanuM kArya kAMI duHkha hoya? kadI na hoya. ahAhA ! AnaMdanA nAthanuM kArya paNa AnaMda ja hoya. paryAyamAM je AnaMda Avyo che te aMdara AnaMda (svabhAva) paDayo che tyAMthI Avyo che. rAganI maMdatAne laIne AnaMda Avyo che ema bIlakula nathI. vyavahAra kAraNa ane nizcaya kArya-e vAtanI ahIM spaSTa nA pADe che. bhAI ! mAMDa AvI (zuddha tattvanI) vAta bahAra AvI che to sAcI zraddhA to kara. cAritrano doSa bhale ho, paNa zraddhAmAM to A vAta harSabhera svIkAra. A samajyA vinA eka DagaluMya dharmapaMthe nahi javAya. AtmA paranuM kArya kare ane eno kartA thAya e vAta jinazAsananI nathI. caitanyasvabhAva nitya anAkuLa AnaMdarUpa che. te koInuM kArya nathI. arthAt rAganI maMdatAthI nizcaya (AnaMda) nIpajyo che ema nathI. tyAre koI kahe che ke-A to trikALI dravyanI vAta che. tene kahIe chIe ke dravyano jemAM nirNaya thayo te paryAya che, e pragaTelI paryAya ema jANe che ke AtmA AnaMdanI mUrti cidAnaMdaghana prabhu rAganuM kAraNa nathI, rAganuM kArya paNa nathI. rAga rAganA kAraNe thayo che ane AnaMda AnaMdanA kAraNe. tyAre te kahe che ke rAganuM kAraNa jaDa karma che. to e vAta ema paNa nathI. nimitta nimittamAM svataMtra che ane rAga rAganA kAraNe svataMtra thAya che. ahA ! gajaba vAta che! koI jaDanI avasthA ke rAganI avasthAnuM AtmA kAraNa nathI. AtmA koInuM kAraNa nathI. eTale be kAraNathI kArya thAya e vAta ahIM uDADI Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com
Page #53
--------------------------------------------------------------------------
________________ Version 001.a: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates 42 ] [ pravacana ratnAkara bhAga-4 dIdhI che. paryAyamAM je rAga thAya enuM kAraNa ane kArya svaye rAga che, AtmA nahi ane karma paNa nahi ja nahi. rAga thAya emAM AtmA nimitta che ema yogasAramAM AvyuM che. rAga thAya emAM AtmA nimitta che, upAdAna nahi. vikAra vikAranA kAraNe svayaM thAya emAM jJAyakamUrti prabhu AtmA nimitta che. nimitta che eTale ke che, basa eTaluM ja; enAthI thayo ema nahi. aho ! digaMbara saMtoe gajabanAM kAma karyA che. mATe bhagavAna AtmA duHkhanuM akAraNa ja che. Asravo-puNyapApanA bhAvo azuci che, bhagavAna AtmA atyaMta zuci che e pahelo bola thayo. Asravo-puNyapApanA bhAvo jaDa, acetana che, ane bhagavAna AtmA vijJAnaghanasvabhAva hovAthI cetaka che, zuddha caitanyamaya che. A bIjo bola kahyo. AsravopuNyapApanA bhAvo AkuLatA upajAvanArA hovAthI duHkhanAM kAraNa che, ane bhagavAna AtmA sadAya anAkuLasvabhAva hovAthI duHkhanuM akAraNa ja che. A trIjo bola kahyo. traNa bolathI AtmA ane AsravonI bhinnatA kahI. A pramANe AsravothI bhinna ane svabhAvathI abhinna evA AtmAnI sanmukha thaIne bhedajJAna pragaTa karavuM, arthAt paryAyane trikALImAM abheda karavI te dharma che-mokSamArga che. paryAyane abheda karavI eTale dravya-sanmukha karavI evo eno artha che. kAMI dravya ane paryAya eka thaI jAya ema artha nathI. paryAya dravyasanmukha thatA svabhAvanI jAtanI paryAya thaI ane rAgathI bhinna paDI gaI. eTale te dravyathI abhinna thaI ema kahevAmAM Ave che. pAThamAM "TIQUI' zabda paDyo che ne? eno artha e ke Agnavone azuci, acetana ane duHkhanAM kAraNa jANIne eno vizeSa khulAso ema che ke atyaMta zuci-pavitra, caitanyasvabhAvamaya, sahajAnaMdamUrti bhagavAna AtmA jyAM anubhavamAM-jJAnamAM Avyo tyAM Asavo azuci Adi paNe jaNAI gayA, nirmaLa bhedajJAna thaI gayuM. e ja dharma ane mokSamArga che. svatarapha vaLatAM jyAM zuddha AtmA jaNAyo tyAM Asravo azuci ityAdi che, nija svarUpathI bhinna che ema bhedajJAna thaI jAya che ane AtmA AsravothI nivRtta thAya che. jAo! A kartAkarma adhikAra cAle che. kartA eTale thanAro. AtmA kharekhara potAnA caitanyasvabhAve thanAro che. jJAtA-dakhAnA je nirmaLa pariNAma thAya te enuM karma che ane teno kartA AtmA che. ahAhA...! AtmA sahajAnaMdanI mUrti trikALI bhagavAna che. te duHkhanuM kAraNeya nahi ane duHkhanuM kArya paNa nahi te rAganuM kAraNa paNa nahi ane kArya paNa nahi. puNya-pApanA bhAva Ave kharA, paNa te AtmAnuM kArya nahi. prazna:- to maMdira banAvavA ane pratiSThA karAvavAnA bhAva Ave che ne? uttara:- hA, Ave che; paNa te che rAga. bhAI ? bhagavAnanI mUrti che, maMdira Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com
Page #54
--------------------------------------------------------------------------
________________ Version 001.a: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates samayasAra gAthA 7ra ] | [ 43 paNa che. e badhuM che e AgamathI siddha che, itihAsathI paNa siddha che. koI ene uthApe to e mArga nathI. mohana-jo-DeromAM pAMca hajAra varSa jAnI pratimA nIkaLI che, itihAsathI paNa e siddha che, zAstramAM paNa mUrtinI vAta che. mATe eno koI niSedha kare to te satya mArga nathI. bhagavAnanI mUrti che ane je zubhabhAva kare tene emAM te nimitta paNa che. bhagavAnanI pratimA zubhabhAva karAvI de ema nahi, paNa je zubhabhAva kare tene e nimitta che. tathApi zubhabhAva che te dharma nathI, dharmanuM kAraNa paNa nathI. AvI cokakhI vAta che. vaLI koI mUrti mAne, paNa temAM ADaMbara vadhArI tene zaNagAra-AbhUSaNa lagAve to te paNa barAbara nathI, satya mArga nathI. zuddha jaLathI ja bhagavAnano abhiSeka hoya evI zAstrokta paddhati che. emAM pheraphAra karavo e paNa mArga nathI. bhAI ! A to vItarAgano mArga che. temAM vItarAgI biMbanuM ja sthApana, pUjA, bhakti hoya che. vIjaLInA dIvAnA moTA bhapakA kare emAM jIva-jaMtu mare, pataMgiyAM mare. jemAM vizeSa hiMsAno doSa thAya e mArga nathI. bhAI ! A to vivekano mArga che. bhagavAnane phUla caDhAve ane kezaranA cAMllA kare e mArga nathI. koI pratimAne (jinabiMbane) uthApe to e mArga nathI ane koI pratimA para AbhUSaNAdi aneka prakAre ADaMbara race to te paNa mArga nathI. bhagavAnanI mUrti hoya che. tenI pUjA-bhakti-vaMdanAnA bhAva paNa hoya che. paNa enI maryAdA eTalI ke te zubhabhAva che, puNyabaMdhanuM kAraNa che. kahyuM ne ahIM ke te AkuLatA upajAvanAra duHkhanuM kAraNa che. saMpradAyamAM hatA tyAre coTIlAmAM eka sAdhu sAthe carcA thayelI. emaNe kabula kareluM ke bhagavAnanI mUrtinI vAta zAstramAM che. vAta sAcI che. paNa vAta bahAra kema mUkAya? lokone zraddhA uDI jAya. bhAI! paramAtmA traNakALa traNalokanA jANanArA anAdithI che. tema jinabiMbanI pratimAnI sthApanA, maMdironuM nirmANa, temanI pUjA-bhakti-vaMdanA-abhiSeka badhuM anAdi kALathI che. svargamAM to bhagavAnanI zAzvata akRtrima pratimAo che. indro, devo, devAMganAo tenAM vaMdana-pUjana Adi kare che ane moTA mahotsavo ujave che. paraMtu e badho bhAva zubha che. enAthI puNyabaMdhana thAya eTalI enI maryAdA che. ethI AgaLa jaIne jo koI ema kahe ke enAthI (zubhathI) saMsAra parita thAya to e vAta sAcI nathI. 2500 varSa pahelAMnI tathA pAMca hajAra varSa pahelAMnI purANI pratimAo nIkaLI che. chApAmAM enA lekha Ave che e parathI prAcIna kALamAM paNa e paraMparA pracalita hatI ema siddha thAya che. dhavalamAM to ema Ave che ke jinabiMbadarzanathI nidhatta ane nikAcita karmanA Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com
Page #55
--------------------------------------------------------------------------
________________ Version 001.a: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates 44 ] [ pravacana ratnAkara bhAga-4 bhukkA thaI jAya che. e vyavahArathI vAta karI che. AtmadarzanathI karmano nAza thAya emAM jinabiMbadarzana nimittamAtra che. dravya, guNa ane paryAya traNemAM akAryakAraNazakti vyApelI che. dravya ane guNa to rAganuM kAraNa nathI ane rAganuM kArya paNa nathI. paNa dravya-svabhAvanI sanmukha thatAM je nirmaLa paryAya pragaTa thaI te paNa koInuM kAraNa nathI, kArya paNa nathI. je nirmaLa jJAnanI paryAya pragaTI emAM paNa akAryakAraNazakti vyApI che. prazna- AtmA rAganuM kAraNa nathI to maMdiro baMdhAvavAM, mahotsavo ujavavA ityAdi rAganAM kAma kema karo cho? uttara- are bhAI ! rAga thAya che, ene karavAnI vAta ja kyAM che? ane maMdiro to nirmita thavA kALe enA kAraNe enAthI thAya che. ene koNa kare? zuM AtmA kare? (nA). e maMdiro banavAnA kALe zubhabhAva hoya che te emAM nimitta che, nimitta-kartA nahi. nimitta judI cIja che ane nimitta-kartA judI cIja che. jayasenAcAryanI TIkAmAM A vAta che. jagatamAM maMdira Adi padArthomAM jaDa rajakaNo pariName, jaDanI paryAya thAya emAM AtmA nimitta che, nimitta-kartA nathI. AkhA lokA-lokane kevaLajJAna nimitta che ane kevaLajJAnamAM lokAloka nimitta che. e to enI upasthiti che, hAjarI che enuM tyAM jJAna karAvyuM che. juo! hAthanI AMgaLI Ama-tema hAle teno nimitta-kartA koNa? je jIva rAga ane jogano kartA thAya evo paryAyabuddhi jIva teno nimitta-kartA che. hAthanI avasthA to tenA kALe je thavAnI hoya te thAya che. paraMtu ajJAnI jIva joga ane rAgano (karavAnA abhiprAyathI) kartA thAya che. mATe tenA joga ane rAgane te paryAyano nimitta-kartA kahevAmAM Ave che. ahIM kahe che ke-maMdira thAya, rAga thAya, chatAM e rAga ane maMdirano kartA AtmA nathI. vAha! kare ne kartA nahi! are! koNa kare che? ajJAnIne bhrama paDe che ke A kriyA thavA kALe mAruM nimittapaNuM che mATe tyAM kArya thAya che. ajJAnI (potAne) nimitta-kartA mAne che. para vastumAM kArya thAya emAM jJAnI to nimittamAtra ja che, nimitta-kartA nahi. bhagavAnanI pratimA zAMta-zAMta-zAMta evA upazamarasano kaMda hoya che. jotAM veMta ja TharI javAya, AnaMdavibhora thaI javAya evI e pratimAne mugaTa paherAve ane AMgI lagAve to e jinabiMba nathI. A to nyAyathI vAta che. ahIM koI pakSanI vAta nathI. bhAI ! A trIjA bolamAM bahu sUkSma siddhAMtanuM nirUpaNa che. maMdira banAvavAnA zubhabhAva hoya che, maMdira enA thavA kALe enA kAraNe thAya che. paraMtu e Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com
Page #56
--------------------------------------------------------------------------
________________ Version 001.a: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates samayasAra gAthA 72 ] [ 45 zubhabhAva ane maMdira kAMI AtmAnuM kArya nathI. ahAhA...! bhagavAna AtmA nirAkuLa AnaMdano nAtha AnaMdarasakaMda prabhu che, tenI paryAyamAM AnaMdanuM kArya thAya eno e kartA che ane je AnaMda pragaTayo e tenuM kArya che. paraMtu vyavahAraratnatrayanA je zubha-bhAva thAya tenuM AtmA kAraNa paNa nathI ane kArya paNa nathI. zubhabhAvarUpI je du:kha tenuM AtmA kAraNa kema hoya ? ( na hoya ). zubhabhAvarUpa je du:kha che te kAraNa ane AnaMdanI paryAya enuM kArya kema hoI zake? ( na hoI zake). ahA! koInuM kArya tema ja koInuM kAraNa nahi hovAthI bhagavAna AtmA du:khanuM akAraNa ja che. dRSTi ane dRSTino viSaya je trikALI dravya che temAM evI koI zakti nathI je vikArane kare. tathA te zaktivAna akhaMDa dravyane dRSTimAM lenAra (jJAnI ) svabhAvapariNamanano kartA che, paNa vibhAvano nahi. tyAre koI vaLI ema kahe che ke rAga utpanna thAya che emAM be kAraNa joIe-jema mAtA-pitA bethI putranI utpatti thAya che tema. hA, jayasenAcAryanI TIkAmAM AvuM thana Ave che, paNa tyAM kayI apekSAthI kahyuM che te samajavuM joIe. kharekhara rAgano kartA AtmA nathI, paNa paryAyamAM pariNamana che e apekSAe tene kartA kahyo che. tyAM nizcaya rAkhIne vAta che, tathA pramANanuM jJAna karAvavA nimittane bheLavIne kahyuM ke e (nimitta) kartA che. A pramANe kAryanA be kAraNo siddha karyA che-eka upacirata athavA nimitta kAraNa ane eka upAdAna kAraNa. upAdAna kAraNa che te yathArtha che ane upacarita kAraNa ayathArtha che. rAgano je vikalpa uThe che tenuM nizcayathI AtmA kAraNa nathI. paNa paryAyamAM thAya che tethI tene kAraNa gaNyuM che. kharekhara to rAganuM kAraNa rAganI paryAya pote ja che. rAga AtmAnA dravya-guNanuM kAraNa nathI, tathA dravya-guNa rAganuM kAraNa nathI. zubharAgano bhAva jJAnIne Ave, munirAjane paNa Ave che, paraMtu teo enA kartA thatA nathI. bhAgacaMdajInI stutimAM Ave che ke munivarone azubhabhAvano to vinAza thaI gayo che ane zubhabhAvathI teo udAsa che. aho ! dhanya te munivaro bhAvaliMgI digaMbara saMto jaMgalavAsI vItarAgabhAvamAM jhUlanArA kevalInA keDAyato! ahA! temane azubha-bhAvanI to gaMdheya nathI ane je bhopayoga hoya che tenAthI teo udAsa che. ahA! zuM temanAM vacano ! upadeza ApatA hoya tyAre jANe temanA mukhamAMthI amRtanAM jharaNAM jharatAM hoya! paraMtu ahIM kahe che ke e vacanAmRtanuM kAraNa (munivarano) AtmA nahi. AtmA koInuM kAraNa nathI tema ja koInuM kArya paNa nathI. ahAhA! darzanabuddhinI kAMI balihArI che! cAritra doSa bhale hoya, udayavaza rAgamAM bhale joDAya, paraMtu darzanazuddhinI nirmaLatAmAM rAganuM huM kAraNa nahi ane rAga mAruM kArya nahi-ema dharmI jIva mAne che. darzanazuddhinA baLe huM to jANanAra-jANanArajANanAra jJAtA-daSTA chuM evI daSTi Please inform us of any errors on rajesh@Atma Dharma.com
Page #57
--------------------------------------------------------------------------
________________ Version 001.a: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates 46 ] | [ pravacana ratnAkara bhAga-4 niraMtara rahe che. AvI darzanazuddhi ane eno viSaya mULa cIja che. darzanazuddhi pragaTa thaI ene to janma-maraNano aMta AvI gayo. rAga ane svabhAvanI ektAbuddhinI graMthi-gAMTha e to mithyAtva che. huM to zuddha caitanyamUrti bhagavAna chuM evA bhAnamAM dharmI jIvane rAganI daSTi khasI gaI che. rAga mArA svarUpamAM nathI ema rAgane e potAnA jJAnamAM parajJaya tarIke jANe che. rAga che mATe jANe che ema paNa nathI. e to jJAnanI paryAya svapara-prakAzaka potAnA ja sAmarthyathI che te svaparane jANatI pragaTa thAya che. AvI bhedajJAnanI vAta bahu jhINI, bhAI ! have kahe che-"A pramANe vizeSa (taphAvata) dekhIne jyAre A AtmA, AtmA ane Agnavono bheda jANe che te ja vakhate krodhAdi AsravothI nivRtta thAya che. bhagavAna AtmA atinirmaLa cidAnaMdasvarUpa che ane Agnavo melA duHkharUpa che ema be vacceno taphAvatasvabhAvabheda je vakhate jANe che te ja vakhate krodhAdi AsravothI te nivRtta thAya che eTale ke puNya-pApanA bhAva mArA che evA abhiprAyathI nivRta thaI jAya che. jAo! dharmasabhAmAM gaNadharo ane ekAvatArI indro je vAta sAMbhaLatA hatA te A alaukika vAta che. bApu! munivaronI vANI e to sarvajJanI vANI che. kahe che-je vakhate rAgathI bhinna aMdara cidAnaMda bhagavAna jANyo te ja vakhate rAgathI-AsravathI nivRtta thaI gayo. rAgabhAva ane svabhAvabhAvanuM bhedajJAna thatAM ja rAgamAMthI daSTi khasI jAya che, nivRtta thAya che. "kAraNa ke temanAthI je nivartito na hoya tene AtmA ane AsravonA pAramArthika (sAcA) bhedajJAnanI siddhi ja thaI nathI." tene sAcuM bhedajJAna thayuM ja nathI. jAo! azubhabhAvathI to ThIka, paNa zubhabhAvathI AtmA bhinna che e vAta ajJAnIne khaTake che. paNa ahIM kahe che ke zubhabhAva ane AtmA-be bhinna che ema je kALe jANuM te ja kaLa te AsravothI nivRtta thAya che. eTale ke puNyabhAva upara je lakSa hatuM te lakSa chUTI jAya che. bhAI ! A to aMdaranI kriyAnI vAto che. tAre A samajavuM paDaze. bhagavAna ! A samajyA vinA corAsInA avatAramAM rakhaDI-rajhaLIne tuM marI gayo che. kaLazaTIkAmAM kaLaza 28mAM Ave che ke maraNatola thaI gayo che. "jIva dravya pragaTa ja che, paraMtu karmasaMyogathI DhaMkAyeluM hovAthI maraNane prApta thaI rahyuM hatuM.' ahA! rAganI cimAM, rAganA pariNamananA astitvane ja (nijasvabhAva) svIkArIne jIvanuM je trikALI jIvana che tene maraNatola karI nAkhyuM che. jIva dravya to pragaTa ja che. ahAhA..! vidhamAna cidAnaMdaghana prabhu AtmA to asti ja che, pragaTa ja che. gAthA 49mAM vyakta paryAyanI apekSAe avyakta kahyo che e bIjI vAta che. ahIM kahe che ke anAkuLa AnaMdano nAtha dhruva trikALI bhagavAna astipaNe mojuda pragaTa ja che. paraMtu Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com
Page #58
--------------------------------------------------------------------------
________________ Version 001.a: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates [ 47 samayasAra gAthA 7ra ] enI sanmukha thayA vinA, enAthI vimukha thaIne rAgano ja svIkAra karIne maraNane prApta thaI rahyo che. jIva marato haze? bhAI ! e to jIvatI-jAgatI jyota sadA pragaTa ja che. dravya to trikALa sata che. paraMta jIvanuM je trikALI sattva-jIvanta che ane te mAnyuM nathI. rAganI rucimAM tArA trikALI jIvanano te InkAra karyo che tethI maraNatola karI nAkhyo ema ahIM kahyuM che. arere ! rAganI rucinA phaMdamAM phasAine te anAdithI janma-maraNanI paraMparAnAM kaSTo ja uThAvyAM che tethI maraNatola karI nAkhyo ema kahyuM che. "te bhrAnti paramaguru zrI tIrthakarano upadeza sAMbhaLatAM maTe che." nayananI ALase re nIrakhyA na nayaNe hari' -ema Ave che ne! A hari eTale ajJAna, rAga, ane dveSane je harI le te hari. e hari to cidAnaMdaghana prabhu pote ja che. A bhagavAnano upadeza che. prabhu! tArI cIja to rAgathI-dayA, dAna, vrata, tapa AdinA vikalpathI bhinna aMdara parama pavitra zuddha caitanyamaya vastu paDI che. te sadA mojuda che. temAM daSTi kara. A bhagavAnano upadeza che. kaLazaTIkAmAM cothA kaLazamAM Ave che ke jinavacananuM sevana karavAthI-jinavacanamAM ramavAthI mohano nAza thAya che. eno artha zuM? bhagavAna jinezvaradeve kahelA bhAvamAM je puruSa rame che tene mithyAtvakarmanuM vamana thaIne zuddhAtmAnI prApti thAya che. divyadhvani dvArA kahI che upAdeyarUpa zuddha jIvavastu temAM je rame arthAt teno je Azraya kare tene bhrAnti chUTI jAya che. A bhagavAnano upadeza che-ke trikALI AnaMdano nAtha Azraya karavA yogya che. tyAM koI vaLI kahe che ke jainadharmamAM to be nayanuM cUrNa karavAnuM kahyuM che ne? samAdhAna- bhAI ! be nayanuM grahaNa karavuM eTale zuM ? be nayano viSaya to paraspara viruddha che. zuddhanayarUpa AtmA zuddha caitanyaghana aMdara triALI vastu mojuda che te ekane ja upAdeyapaNe grahaNa karavAnuM bhagavAnanI dazanAmAM AvyuM che. ahahA! vastu je malinatA rahita, hINapa rahita ane viparItatA rahita atinirmaLa pUrNa caitanyamaya bhagavAna che te eka ja upAya che ema bhagavAnanI vANInuM pharamAna che. rAgathI bhinna paDIne jyAM trikALI zuddha dravyane upAdeya karyuM tyAM rAgathI viruddha zuddha caitanyamaya pariNamana thaI gayuM. A rIte AtmA AsavothI nivRtta thAya che. (vyavahAranaya te kALe jANelo prayojanavAna che, Adarelo nahi. e ja vyavahAranayane grahaNa karavAno Azaya che. ane jo AtmA AsravothI nivRtta na thAya to tene sAcuM bhedajJAna thayuM ja nathI, puNyapApanA bhAvathI daSTi khasI gaI enuM nAma bhedajJAna che. koI vaLI AmAMthI evo artha kADhe che. ke puNya-pApanA bhAva bIlakula thAya ja nahi ene bhedajJAna kahevAya. paraMtu Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com
Page #59
--------------------------------------------------------------------------
________________ Version 001.a: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates 48 ] [ pravacana ratnAkara bhAga-4 ema nathI, bhAI ! puNa-pApabhAvanI rucithI khasI gayo ene ahIM nivaryo kahe che. abhiprAyamAM je rAga sAthe ektA hatI te tUTI gaI tene nivRtta thayo kahe che ane te bhedajJAna che. abhiprAyamAM je AsravothI nivartato nathI tene bhedajJAna ja nathI. bIlakula rAgabhAva na hoya to bhedajJAna che ema ahIM vAta nathI. rAganI cithI khasIne caitanyasvabhAvanI cimAM Ave che tenuM nAma samyagdarzana che. puNyabhAva Adi hoya, paNa dharmIne enI ruci chUTI gaI hoya che. daSTinI apekSAthI ahIM vAta che. vaLI koI ema kahe ke pahelAM krodhAdithI nivarse ane pachI bhedajJAna thAya; to e vAta paNa yathArtha nathI. je kALe samyagdarzana-jJAna pragaTe, nirmaLa bhedajJAna pragaTe te ja kALe krodhAdinI nivRtti thAya che. banneno samakALa che, pahelAM-pachI che ja nahi. bhAI ! aMtardaSTi thayA vinA bhedajJAnanA abhAvamAM anaMtakALamAM jIve ghaNuM badhuM karyuM vrata karyA, tapa karyA are ! hajAro rANIone choDIne vanavAsI digaMbara muni paNa thayo. mahAvrata pALyAM ane AkarAM tapa karyA. paraMtu ekaDA vinAnA mIMDAnI jema badhuM nirarthaka gayuM. rAganAM nimitta maTADayAM, paNa rAganI ruci na maTI eTale saMsAra maTayo nahi, lezamAtra paNa sukha na thayuM. chahuDhAlAmAM Ave che ne ke munivratadhAra anaMtavAra grIvaka upajAyo, pai nija AtamajJAna vinA sukha leza na pAyo." bhAI ! aMtarmukhadaSTi thayA vinA rAganI ruci chUTatI nathI ane jyAM rAganI ruci hoya che tyAM aMtardaSTi-bhedajJAna hotuM nathI. mATe bhedajJAna ane AsravothI nivartana-e beno samakALa che ema yathArtha jANavuM. (kaLazaTIkAmAM kaLaza 29 mAM paNa A vAta lIdhI che.) mATe krodhAdika AsravothI nivRtti sAthe je avinAbhAvI che evA jJAnamAtrathI ja, ajJAnathI thato je paugalika karmano baMdha teno nirodha thAya che." krodha kahetAM aMdara pUrNAnaMdano nAtha je jJAyakasvabhAvI prabhu AtmA che tethI vimukha thaIne rAganI ruci kare tene jJAyaka cato nathI mATe tene bhagavAna AtmA pratye krodha che. kahyuM che ne ke "dviSa arocaka bhAva". nija svarUpanI aruci te krodha che. A krodha Adi uparathI jene daSTi khasI nahi ane svabhAvanI daSTi karI nahi te AsravothI nivaryo nathI. paraMtu jyAM AsravothI daSTi khaseDI nija caitanyasvarUpamAM abheda thaI pariNamyo ke tarata ja tene aMtaina thayuM, samyajJAna thayuM. A rAgathI bhinna paDeluM je jJAna te jJAnamAtrathI ja baMdhano nirodha thAya che. pahelAM je etvavibhaktanI vAta karI hatI e zailIthI ahIM vAta che. ahAhA! svabhAvamAM ekatva ane rAgathI vibhakta thAya te bhedajJAna che. ane tenAthI baMdhano nirodha thAya che, baMdhana aTakI jAya che. Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com
Page #60
--------------------------------------------------------------------------
________________ Version 001.a: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates samayasAra gAthA 7ra ] [ 49 rAga ane svabhAvanuM je bhedajJAna thayuM te jJAna AsravothI nivarte che eTale sarvathA rAga maTI jAya che ema ahIM artha nathI. abhiprAyamAM je puNya-pApanAM rasa-ruci hatAM te maTI jAya che ane tene jJAna AsavothI niva- ema kahe che. te jJAnathI mithyAtva ane anaMtAnubaMdhIno baMdha aTakI jAya che. have A vAta vadhAre spaSTa kare che. vaLI je A AtmA ane AgnavonuM bhedajJAna che te ajJAna che ke jJAna che? dalIlathI viSaya vadhAre spaSTa kare che. kahe che-A puNya-pApanA bhAva ane bhagavAna AtmA e bannenuM je bhedajJAna che te ajJAna che ke jJAna? jo ajJAna che to AtmA ane AsavonA abhedajJAnathI tenI kaMI vizeSatA na thaI." juo! AtmA ane AsavonuM abhedajJAna-ekapaNAnuM jJAna to ajJAna che, ane tenAthI baMdha che. dhe jo AtmA ane Asavo bhinna che evuM je bhedajJAna te paNa ajJAna heya to baMnemAM kaMI pharaka na paDyo. ja bhedajJAna paNa ajJAna hoya to AtmA ane AgnavonA ekapaNAnA jJAnathI temAM kaMI vizeSatA na thaI. AtmAnI rAga sAthe anAdithI ektA che ane enAthI (AgathI) jJAna juduM na paDyuM to te jJAna ja nathI, bhedajJAna ja nathI. ane jo jJAna che to (te jJAna) AsravomAM pravarte che ke temanAthI nivaryuM che?' A bIjo prazna che. jo te jJAna che ema o to te jJAna AsravomAM pravarte che ke kema? jo AsravomAM pravarte che to AtmA ane AgnavonA abhedajJAnathI tenI kaMI vizeSatA na thaI. jJAna ko ane vaLI AsavomAM pravarta-ci kare ema ko-e to enuM e thayuM. puNya-pApanA bhAvone upAya karIne pravarte te jJAna bhedajJAna ja nathI. rAgathI bhinna paDI svabhAvane grahe te jJAna bhedajJAna che. ane te jJAnamAtrathI mithyAtva ane anaMtAnubaMdhIno baMdha aTake che, paraMtu puNya pApamAM pravarte e to jJAna ja nathI. AsavamAM pravartatuM aTake enuM nAma sAcuM jJAna-bhedajJAna che, ane enAthI baMdhano nirodha thAya che. jo AsravothI nivatyuM che to jJAnathI ja baMdhano nirodha siddha thayo kema na kahevAya?" siddha thayo ja kahevAya. puSya-pApanA bhAvathI daSTi khasIne svabhAvamAM ekAkAra thaI e jJAnamAtrathI baMdhana aTakI gayuM. avirati Adi rAga pariNAma hoya kharA, paNa huM to rAgathI bhinna cidAnaMdaghanasvarUpa chuM evuM bhedajJAna thatAM baMdha aTakI jAya che. have kahe che-"Ama siddha thavAthI ajJAnano aMza evA kriyAyanuM khaMDana thayuM." dayAdAna-pUjA-bhakti Adi puNyabhAvathI dharma thAya evA (ajJAnamaya) kriyAnayanuM khaMDana thayuM. kaSAyanI maMdatA karatAM karatAM dharma thAya evI khoTI mAnyatAnuM ahIM khaMDana Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com
Page #61
--------------------------------------------------------------------------
________________ Version 001.a: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates 50 ] [ pravacana ratnAkara bhAga-4 karyuM che. maMda rAganI lAkha kriyAo kare, paNa e dharma nathI. rAgathI nivarseluM jJAna dharma che; Avo mArga che. rAganI maMdatAnI kriyA te kriyA ane paralakSI AtmAnuM jJAna-ema "jJAnakriyAbhyAm mokSaH ' koI kahe che to te vAta yathArtha nathI; ahIM tenuM khaMDana karyuM che. rAgathI bhinna paDeluM svarUpanuM jJAna te jJAna ane jJAna-svarUpamAM TharavuM-ramavuM te kriyA. A pramANe "jJAnakriyAbhyAm mokSaH" yathArtha che. kaLazaTIkAmAM kaLaza ra67mAM Ave che ke jJAna ane kriyAnayane paraspara tIvra maitrI che. eTale ke "zuddha svarUpano anubhava azuddha rAgAdi pariNAmane maTADIne thAya che." "zuddha svarUpano anubhava che te rAgAdi azuddha pariNatine maTADIne che, rAgAdi azuddha pariNatino vinAza zuddha svarUpanA anubhava sahita che." Ane tyAM paraspara atyaMta maitrI kahI che. ene je pAtra thayo che te jIva samakitI che, (dharmiSTha che) rAganI maMdatAnI kriyA thAya te dharma nathI, paNa rAga-pariNAma maTADIne je nirmaLa pariNAma pragaTa thAya te dharmanI kriyA che, te mokSamArga che. "vaLI je AtmA ane AssavonuM bhedajJAna che te paNa jo AsravothI nivRtta na hoya to te jJAna ja nathI ema siddha thavAthI jJAnano aMza evA (ekAMta) jJAnanayanuM paNa khaMDana thayuM." ekaluM dhAraNArUpa jANapaNuM karIne mAne ke mane jJAna thaI gayuM, paNa aMdara jJAnamAM ekAkAra nA thAya to te jJAna ja nathI. te ekAnta jJAnanayanuM ahIM khaMDana karyuM. ekalo jJAnano ughADa che paNa AtmAmAM ekAgra thayo ja nathI to te jJAnane jJAna kahetA ja nathI. kSayopazamano aMza che te vastu nathI. zrImadjIe paNa kahyuM che ne koI kriyAjaDa thaI rahyA, zuSkajJAnamAM koI, mAne mAraga mokSano, karuNA upaje joI." ekane kriyAjaDa kahyA, bIjAne zuSkajJAnI. baMneno niSedha karIne kahe che ke enI dazA joIne amane karuNA thaI Ave che. rAgathI nivartatuM nathI ane svabhAvamAM pravartatuM nathI e jJAna ja nathI. kSayopazama jJAnane koI samyajJAna mAne eno ahIM niSedha karyo che. ahIM ekAnta kriyAnaya ane ekAnta jJAnanaya e banne mithyAmatanuM khaMDana karyuM che. rAganI maMdatAnI kriyAmAM dharma mAne te kriyAjaDa che. ane jANavAmAtrathI bhedajJAna mAne te zuSkajJAnI che. bIjI rIte kahIe to-vyavahAra karatAM karatAM dharma thAya evuM mAne e ekAnta kriyAnanuM ahIM khaMDana karyuM che. tathA paralakSI jANapaNAmAtrathI jJAna thAya evuM mAne te ekAnta jJAnanayanuM ahIM khaMDana karyuM che. ahAhA! vastu jJAna ane AnaMdanuM DhIma che. rAgathI bhinna paDI temAM ekatvapaNe pariNameluM jJAna jJAna che ane emAM ramaNatA karavI te kriyA che, ane te mokSamArga che. Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com
Page #62
--------------------------------------------------------------------------
________________ Version 001.a: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates samayasAra gAthA 70 ] [ 51 * gAthA 72 : bhAvArtha uparanuM pravacana * Agnavo azuci che, jaDa che, duHkhanAM kAraNo che. AtmA pavitra che, jJAtA che, sukhasvarUpa che. e rIte lakSaNabhedathI baMnene bhinna jANIne AsravothI AtmA nivRtta thAya che. puNya-pApane je pahelAM upAdeyapaNe mAnato tene have heya jANIne AtmAne upAdeyapaNe svIkAre che. tene karmano baMdha thato nathI. sva Azrita nizcaya ane parAzrita vyavahAra te eka ja siddhAMta che. zubhabhAva te dharma nathI, dharmanuM kAraNa paNa nathI. AtmA ane Agnavono bheda jANyA chatAM jo AtmA AsravothI nivRtta na thAya to te bhedajJAna ja nathI, ajJAna ja che. ahIM koI prazna kare ke avirata samyagdaSTine mithyAtva ane anaMtAnubaMdhI pravRttiono to Asrava nathI thato paNa anya prakRtiono to Asrava thaIne baMdha thAya che, tene jJAnI kahevo ke ajJAnI? tenuM samAdhAnaH- samyagdaSTi jIva jJAnI ja che, kAraNa ke te abhiprAyapUrvakanA AsravothI nivaryo che. dharmIne jJAnadhArA pragaTa thaI gaI che. rAgadhArA bhale ho, abhiprAyathI te rAgathI nivaryo ja che. asthiratA TaLIne sthiratA thaI nathI, paNa abhiprAyamAM tene rAgano Adara nathI. svabhAvanuM svAmIpaNuM tene pragaTayuM che ane paranuM-rAganuM svAmIpaNuM chUTI gayuM che. mATe, jyAM sudhI tene cAritramohano udaya che tyAM sudhI tenA udaya anusAra je AsravabaMdha thAya che tenuM svAmIpaNuM nathI. udaya anusAra eTale udaya hoya che, paNa potAnI yogyatA pramANe Asrava thAya che. udaya che te pramANe ja Asrava-baMdha thAya ema nathI. nahitara to koI chUTavAnuM bane ja nahi. udaya hoya chatAM potAnI upAdAna yogyatA anusAra Asrava thAya. potAnA puruSArthanI maMdatAthI jJAnIne rAga thAya che, paNa rAgano tene abhiprAya nathI. abhiprAyamAM to te Asrava-baMdhathI sarvathA chUTavA icche che. tethI te jJAnI ja che. jJAnIne baMdha thato nathI ema kahyuM che tenuM kAraNa A pramANe che:- mithyAtvasaMbaMdhI baMdha je anaMta saMsAranuM kAraNa che te ja ahIM pradhAnapaNe vivakSita che, kahevA dhArelo che. avirati AdithI baMdha thAya che te alpa sthiti-anubhAgavALo che, dIrthasaMsAranuM kAraNa nathI; tethI tene pradhAna gaNavAmAM Avyo nathI. rAga thAya te saMsAranuM kAraNa che, paNa jJAnIne te rAga dIrgha saMsAranuM kAraNa nathI tethI tene pradhAna gaNyo nathI. athavA to A pramANe kAraNa che:- jJAna baMdhanuM kAraNa nathI. jyAM sudhI jJAnamAM mithyAtvano udaya huto tyAM sudhI te ajJAna kahevAtuM hatuM ane mithyAtva gayA pachI ajJAna nathI, jJAna ja che. temAM je kAMI cAritramoha saMbaMdhI vikAra che teno svAmI Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com
Page #63
--------------------------------------------------------------------------
________________ Version 001.a: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates para ] [ pravacana ratnAkara bhAga-4 jJAnI nathI tethI jJAnIne baMdha nathI; kAraNa ke vikAra ke je baMdharUpa che ane baMdhanuM kAraNa che te to baMdhanI paMktimAM che, jJAnanI paMktimAM nathI. A arthanA samarthanarUpa kathana AgaLa jatAM gAthAomAM Avaze. ahIM kaLaza rUpa kAvya kahe che: * kaLaza 47 : zlokArdha uparanuM pravacana * juo! gAthAmAM traNa bolathI bhedajJAna samajAvyuM che. puNya-pApanA bhAva azuci che, jaDa che, du:kharUpa che; ane bhagavAna AtmA trikALI dhruva bhagavAna ati nirmaLa, vijJAnaghanasvarUpa, AnaMdarUpa che. Ama baMnenI bhinnatA jANIne je paryAyabuddhi dUra karIne svabhAvasammukha thAya che tene bhedajJAna pragaTa thAya che. AvuM bhedajJAna jene aMtaraMgamAM pragaTa thayuM che te AtmAne'rapariNati ut' parapariNatine choDatuM, 'mevavIvAnuM svapnaya' bhedanAM kathanone toDI pADatuM, 'rUdram avaDum bUmham jJAnam' A akhaMDa ane atyaMta pracaMDa jJAna '3nve: hevitam' pratyakSa udaya pAmyuM che. jAo! A akhaMDa ane atyaMta pracaMDa jJAna paraMpariNatine choDatuM udaya pAmyuM che. parapariNati eTale vikArano-puNyapApano bhAva. pahelAM je aneka prakAre puNya-pApanA bhAvamAM rokAI raheto hato te have svabhAvano Azraya karatAM e bhAvone choDatuM ati pracaMDa jJAna udaya pAmyuM che. huM akhaMDa eka jJAyakasvarUpa chuM-evI daSTi thatAM rAga mAruM kartavya che e daSTi chUTI gaI ane rAgathI bhinna paDIne ati tIkSNa jJAna pragaTa thayuM. bhagavAna AtmA cizaktirUpa che. paNa puNya-pApanI rucinA kAraNe cizakti rokAI gaI hatI. are ! vikAra-rAga mAruM kartavya, dayA, dAna, vratAdi mArAM kArya-ema mAnatAM citazakti DhaMkAI gaI hatI paraMtu akhaMDa ekarUpa cidAkAra caitanyamaya AtmAnI dRSTi karatAM rAganI ruci chUTI gaI, eno mahimA chUTI gayo ane pracaMDa jJAnazaktinI pragaTatA thaI. Ama zakti je hatI te pragaTa thaI te dharma che. je jJAna paramAM aTakyuM hatuM te svabhAvamAM sthita thayuM te dharma che. vaLI A akhaMDa ane atyaMta pracaMDa jJAna bhedanAM kathanone toDI pADatuM pragaTa thayuM che. ahAhA..! akhaMDa ekarUpa jJAyaka upara daSTi jatAM bhedavAda khaMDakhaMDa thaI jAya che ane akhaMDa jJAna pragaTa thAya che. jAo! A kevaLajJAnanI vAta nathI. kevaLajJAna to paryAya che. ahIM to akhaMDa jJAna pragaTa thAya che ema vAta che. ahAhA ! ekaluM jJAna-jJAna-jJAna caitanyasAmAnya eka deza dhruva svabhAva jemAM paryAyano abhAva che te pragaTa thAya che enI vAta che. ahAhA ! mati-zrutajJAna Adi je khaMDakhaMDarUpa bhedo hatA temane dUra karatuM-maTADatuM akhaMDa jJAna udaya pAmyuM che. ebhadanI dRSTimAM bhedavAda maTI jAya che. ahA ! ochA ughADane laIne zeyanA nimittathI jJAnamAM je khaMDa paDatA Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com
Page #64
--------------------------------------------------------------------------
________________ Version 001.a: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates samayasAra gAthA 72 ] [ 53 hatA, je khaMDarUpa jJAnAkAro pratibhAsatA hatA te have jJAyakamAM daSTi sthira thatAM jJAna akhaMDapaNe pratyakSa udaya pAmyuM che, arthAt eka jJAnamAtra vastu ja jJAnamAM jaNAvA lAgI che, jJAnanA bhedo nahi. ahAhA! huM akhaMDa eka jJAyakamUrti bhagavAna chuM-ema daSTi thatAM, vikAra to dUra raho, mati-zruta avasthAnA jJAnanA bhedo paNa bahAra rahI jAya che, ekalo akhaMDa jJAyaka bhagavAna ja jaNAya che. bhAI ! vItarAgano mArga Avo Akaro che, rAgathI marI jAya tyAre dhruva caitanyabiMba jaNAya evuM che. 11 mI gAthAmAM Ave che ke trikALI bhUtArtha-satyArtha dravyasvabhAvanA Azraye samyagdarzana thAya che. emAM bheda tUTI jAya che ema ahIM kahe che. caitanyarasano kaMda prabhu AtmA jAjvalyamAna caitanyasUrya che. enA para daSTi karatAM matizrutAdi jJAnanA khaMDarUpa bhedone toDI pADatuM akhaMDa jJAna pratyakSa pragaTa thAya che. jJAnamAM akhaMDa jJAnano sUrya pratyakSa jaNAyo eTale pratyakSa pragaTa thAya che ema kahyuM che. have kahe che-"nanu' aho ! 'rUdda' AvA jJAnamAM "rturmapravRttei:' (paradravyanAM) kartAkarmanI pravRttino tham savAza:' avakAza kema hoI zake ? vastu akhaMDa ekarUpa caitanyasvabhAvamaya che. temAM koI evI zakti nathI je vikAra kare. AvA zaktimAna dravya upara dRSTi paDatAM jJAnanI vartamAna dazA jJAtA-daSTAsvabhAve pragaTa thaI che. ao! AvA jJAnamAM kartAkarmanI pravRttino avakAza kema leI zake? jJAyaka-svarUpa trikALImAM svaparane prakAze evI trikALa enI zakti che. trikALIne jANe evI emAM zakti che. niyamasAramAM Ave che ke trikALa jJAna-darzanano upayoga e trikALane jANe ja che. vastuno svabhAva Avo che enI vAta che. A pariNamanarUpe (upayoga) che enI vAta nathI. trikALI vastune jANavAno svabhAva trikALa zaktirUpe che ema vAta che. pariNatirUpe jANe e nahi. bahu sUkSma vAta, bhAI ! ahIM kahe che ke jJAnasvabhAvanA pariNamanamAM rAganuM kartApaNuM ane rAganuM karmapaNuM evo avakAza kema hoI zake? svabhAvano Azraya laIne je jJAna-zraddhAne pragaTa thayuM temAM Akho AtmA jaNAyo, zraddhAmAM Avyo. te jJAna, je paryAyamAM rAganI azuddhatA che, ke je azuddhatAnI pariNati che tene vyavahAre jANe, vyavahAra te kALe jANelo prayojanavAna che; paraMtu jJAnI rAgano kartA ane rAga enuM kArya evo jJAnamAM avakAza kayAM che ? ( nathI ja ). anAdinI AvI potAnI sarvajJasvabhAvI cIja che. anAdithI sAdhaka jIvo che, mithyASTi jIvo paNa anAdithI che. tema jagatanI cIjo paNa anAdithI che. ane te sarvane jANanArano viraha paNa kadI jagatamAM paDato nathI. evI ja rIte bhagavAna sarvajJa-devanI pratimA paNa anAdi kALathI che. teno paNa kadI viraha hoto nathI. Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com
Page #65
--------------------------------------------------------------------------
________________ Version 001.a: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates 54 ] [ pravacana ratnAkara bhAga-4 lokone satya tattvanI khabara nathI. bhAI ! uparaTapake mAnI laIe evI A vastu nathI. A to bhAvamAM enuM bhAna thavuM joIe. traNakALa, traNaloka anAdi-anaMta jJayapaNe che to teno jANanAra koI kALe na hoya ema banI zake nahi. bhagavAna sarvajJadeva jema trikALa zAzvata che tema emanuM mUrtirUpe pratibiMba paNa jagatamAM traNe kALa zAzvata che. AvI ja vastunI sthiti che. ahIM kahe che ke zAkabhAvanuM bhAna thatAM aMdara zaktirUpa je sAmarthya hatuM te pragaTa thayuM. e jJAnamAM rAgano huM kartA ane rAga mAruM karma-evI kartAkarmanI pravRttino avakAza kama hoI zake ? na ja hoI zake. are bhAI ! pragaTeluM jJAna jANavAnuM kAma kare ke kartAkarmanI pravRttinuM kAma kare ? padravyanA kartAkarmano jJAnamAM avakAza ja nathI. parapariNatine to choDatuM e pragaTa thAya che. to jJAnamAM enAM kartAkarma kevAM? (che ja nahi). have kahe che-"vA' tathA 'pautti : varmavanva:' padgalika karmabaMdha paNa "than bhavati' kema hoI zake? na ja hoI zake. jo jJAnamAM kartAkarmanI pravRttine avakAza nathI to karmabaMdhano avakAza kema hoI zake? na ja hoI zake. kaLazaTIkAnA 29 mAM kaLazamAM Ave che ke-"sukha, duHkha Adi vibhAvaparyAyarUpa pariNamatA jIvanA je kALe AvA azuddha pariNamanarUpa saMskAra chUTI jAya che te ja kALe tene anubhava che. tenuM vivaraNa-zuddha cetanAmAtrano AsvAda AvyA vinA azuddha bhAvarUpa pariNAma chUTatA nathI ane azuddha saMskAra chuTayA vinA zuddha svarUpano anubhava thato nathI. tethI je kAMI che te eka ja kALa, eka ja vastu, eka ja jJAna, eka ja svAda che." Avo mokSano mArga koI apUrva cIja che, bhAI! saMsArano vyaya thaIne mokSa thAya eno A ja upAya che. vyavahArathI Ama thAya ane tema thAya ema loko vAdavivAdamAM paDayA che paraMtu AmAM vAdavivAdane avakAza nathI. niyamasAramAM prAyazcita adhikAramAM Ave che ke-nirmaLa dazA je vItarAga pariNati pragaTI te prAyazcita che. prAya:+cita, arthAt prakRSTapaNe cita kahetAM jJAna te prAyazcita. eTale trikALI jJAnasvarUpa je vastu che te prAyazcita svarUpa ja che. pariNati pragaTI te kAryaniyama che ane vastu je trikALI zuddha jJAnacetanArUpa che te kAraNaniyama che. eTale ke je kAMI nirmaLa pariNati thAya te prakAre AkhIya vastu svabhAvathI che. paryAyamAM vItarAgatA pragaTa thAya che to vastu vItarAgasvarUpa ja che. kevaLajJAna pragaTa thAya to dravya akhaMDa jJAnasvarUpa ja che, AvA jJAtA-daSTA svabhAvamAM jema rAganA kartAkarmanI pravRttine avakAza nathI tema dhruva svabhAvanA Azraye pragaTa thayelI jJAna pariNatimAM paNa rAganA kartAkarmanI pravRttine avakAza nathI. to pachI kartAkarmanI pravRttinA abhAvamAM karmanuM baMdhana thAya eno avakAza kyAM rahyo? ( na ja rahyo). Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com
Page #66
--------------------------------------------------------------------------
________________ Version 001.a: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates samayasAra gAthA 7ra ] | [ 55 koI ema kathana kare che ke "padravyano kartA na mAne te digaMbara nathI, - " A kathananuM ahIM spaSTa nirAkaraNa che ke AtmadravyamAM paradravyanI kartAkarmapravRttino avakAza hoI zake nahi. arere! jIvo dukhathI bhaya pAmI sukha zodhe che, paNa eno upAya teo jANatA nathI ! jema klanI kaLI zaktirUpe che temAMthI phUla khIle che tema bhagavAna AtmA anaMtaguNapAMkhIe eka jJAyabhAva paNe aMdara birAjamAna che. daSTi eno svIkAra karIne jyAM aMrtamanna thAya che tyAM paryAyamAM jJAyabhAva pragaTa thAya che. A ja dharmanI rIta che, bhAI ! zeyonA nimittathI tathA kSayopazamanA vizeSathI jJAnamAM je aneka khaMDarUpa AkAro pratibhAsatA hatA temanAthI rahita jJAnamAtra AkAra have anubhavamAM Avyo tethI "akhaMDa" evuM vizeSaNa jJAnane ApyuM che." 31 gAthAmAM AvyuM che ke jeo viSayone khaMDakhaMDa grahaNa kare che evI bhAvendriyo jJAnane khaMDakhaMDarUpa jaNAve che. khaMDakhaMDane jANe che e bIjI vAta, paNa jJAnane khaDakhaMDarUpa jaNAve che ema tyAM kahyuM che. jJAnavastu to trikALa akhaMDa che. paNa zeyonA nimitte jJAnamAM aneka khaMDarUpa AkAro pratibhAse che. paraMtu jyAM jJAyakamAM aMtarmagna thayo tyAM jANanArajANanAra-jANanAra evo akhaMDa eka jJAyakabhAva anubhavamAM Ave che ane tethI jJAnanuM akhaMDa' evuM vizeSaNa ApyuM che. A "akhaMDa ' nI vyAkhyA karI. matijJAna Adi je aneka bhedo kahevAtA hatA temane dUra karatuM udaya pAmyuM che tethI bhedanA kathanone toDI pADatuM" ema kahyuM che." kaLazaTIkAmAM utpAda-vyaya-dhrauvya, dravya-guNa-paryAya athavA "AtmAne jJAnaguNa vaDe anubhave che"--evA je vikalpo che te bhedo che ema kahyuM che. te bhedone dUra karatuM-mULathI ukhADatuM jJAna pragaTa thAya che. ahAhA ! "jJAna te AtmA'--e vikalpa che, bheda che, anupacAra vyavahAranayano viSaya che. ane vastu akhaMDa ekarUpa abheda jJAyaka che. AvA akhaMDa jJAyakano jJAnamAM svIkAra thavo te samyagdarzana-jJAna che. enuM nAma dharma che, samajANuM kAMI ? "paranA nimitte rAgAdirUpa pariNamatuM hatuM te pariNatine choDatuM udaya pAmyuM che tethI papariNatine choDatuM"--ema kahyuM che." anAdithI rAga ane jJAnanA ekatvapaNe pariNamato hato. te jJAna pragaTa thatAM bannenI ektAbuddhi chUTI gaI ane jJAna, jJAna bhaNI vaLyuM tethI parapariNatine choDatuM" ema kahyuM che. paranA nimittathI rAgAdirUpa pariNamatuM nathI, baLavAna che tethI "atyaMta pracaMDa' kahyuM che." jJAna, rAgathI ekapaNe thaI pariNamatuM nathI paNa je rAga thAya tene potAthI bhinna jANavApaNe pariName che. je kALe rAga Avyo tene te kALe jANatuM ane svane Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com
Page #67
--------------------------------------------------------------------------
________________ Version 001.a: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates 56 ] [ pravacana ratnAkara bhAga-4 paNa te kALe jANatuM jJAna potAnA svaparaprakAzaka sAmarthya vaDe pragaTa thAya che. vaLI te baLavAna che eTale jJAnanI jyAM ugratA thaI tyAM rAga-dveSa bhasma thaI jAya che. jJAnanI ugratA karmanA AkarA vipAkanA rasane paNa bhasma karI de che tethI tene 'atyaMta pracaMDa' kahyuM che. Avo bhagavAnano mArga bahu sUkSma che, bhAI! zubharAganA sthULa vikalpathI pakaDAya evuM vastutattva nathI. dravyanuM-AtmAnuM svarUpa to sUkSma nirvikalpa che, ane nirvikalpa daSTithI ja pakaDAya ema che. prazna:- jJAnanuM svarUpa to savikalpa kahyuM che ne? utta2:- tyAM savikalpa eTale jJAna sva ane parane jANe che bhedapUrvaka sva ane parane jANavuM ema artha che. vikalpa eTale rAga ema tyAM artha nathI. jJAna to rAgathI bhinna ja che. nirvikalpa jJAna eTale rAganA avalaMbarahita jJAnathI ja vastutattva pakaDAya ema che. A mArga che. * kaLaza 47 : bhAvArtha u52nuM pravacana * karmabaMdha to ajJAnathI thayelI kartAkarmanI pravRttithI hato. have jyAre bheda-bhAvane ane 525riNatine dUra karI ekAkAra jJAna pragaTa thayuM tyAre bhedarUpa kArakanI pravRtti maTI; to pachI have baMdha zA mATe hoya? arthAt na hoya. jJAyakanA lakSe akhaMDa jJAyakanI pariNati jAgI tyAre bhedarUpa kArakonI pravRtti maTI gaI. rAgano huM kartA ane rAga mAruM kartavya-e pravRtti maTI gaI. abheda kArakanI pravRtti thaI. jJAna jJAyakane anubhavatuM pragaTa thayuM. to pachI bhinna kArakonI pravRttinA abhAvamAM baMdha zA mATe hoya ? na ja hoya. lyo, ahIM (gAthA) 72 pUrI thaI. dinAMka 9-7-76 thI 12-7-76 ] [pravacana naM. 120 thI 123 * Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com
Page #68
--------------------------------------------------------------------------
________________ Version 001.a: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates gAthA-73 kena vidhinAyamAsravebhyo nivartata iti cet ahamekko khalu suddho Nimmamao nnaanndNsnnsmggo| tamhi Thido tacito savve ede khayaM nnemi|| 73 / / ahamekaH khalu zuddhaH nirmamataH jnyaandrshnsmgrH| tasmin sthitastacittaH sarvAnetAn kSayaM nyaami|| 73 / / have pUche che ke kaI vidhithI (-rItathI) A AtmA AsravothI nivarte che? tenA uttararUpa gAthA kahe cheH chuM eka, zuddha, mamatvahIna huM, jJAnadarzanapUrNa chuM; emAM rahI sthita, lIna emAM, zIdhra A sau kSaya karuM. 73. gAthArtha- jJAnI vicAre che keH [ 07] nizcayathI [gadam] huM [ :] eka chuM, [ zuddhaH] zuddha chuM, [ nirmamata: ] mamatArahita chuM, [ jJAnavarzanama: ] jJAnadarzanathI pUrNa chuM; [tasmina sthita:] te svabhAvamAM raheto, [ tacitta: ] temAM (-te cetanya anubhavamAM) lIna thato (huM ) [9tAna] A [ sarvAna] krodhAdika sarva Asavone [kSaya] kSaya [nayAma] pamADuM TIkAH- huM A AtmA-pratyakSa akhaMDa anaMta citmAtra jyoti-anAdi-anaMta nityaudayarUpa vijJAnaghanasvabhAvabhAvapaNAne lIdhe eka chuM (kartA, karma, karaNa, saMpradAna, apAdAnA ane adhikaraNasvarUpa ) sarva kArakonA samUhanI prakriyAthI pAra UtarelI je nirmaLa anubhUti, te anubhUtimAtrapaNAne lIdhe zuddha chuM; pudgala dravya jenuM svAmI che evuM je krodhAdibhAvonuM vizvarUpapaNuM (anekarUpapaNuM) tenA svAmIpaNe pote sadAya nahi pariNamato hovAthI mamatArahita chuM; cinmAtra jyotinuM (AtmAnuM), vastusvabhAvathI ja, sAmAnya ane vizeSa vaDe paripUrNapaNuM (AkhApaNuM) hovAthI, huM jJAnadarzana vaDe paripUrNa chuM. Avo huM AkAzAdi dravyanI jema pAramArthika vastuvizeSa chuM. tethI have huM samasta paradravyapravRttithI nivRtti vaDe A ja AtmasvabhAvamAM nizcaLa raheto thako, samasta paradravyanA nimittathI vizeSarUpa cetanamAM thatA je caMcaLa kallolo temanA nirodha vaDe Ane ja (A caitanyasvarUpane ja) anubhavato thako, Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com
Page #69
--------------------------------------------------------------------------
________________ Version 001.a: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates 58 ] [ pravacana ratnAkara bhAga-4 potAnA ajJAna vaDe AtmAmAM utpanna thatA je A dhAdika bhAvo te sarvane kSaya karuM chuM-ema AtmAmAM nizcaya karIne, ghaNA vakhatathI pakaDeluM je vANa tene jeNe choDI dhaMdhuM che evA samudranA vamaLanI jema jeNe sarva vikalpone jaladI vamI nAkhyA che evo, nirvikalpa, acalita nirmaLa AtmAne avalaMbato, vijJAnaghana thayo thako, A AtmA AsravothI nivarta che. bhAvArtha- zuddhanayathI jJAnIe AtmAno evo nizcaya karyo ke "huM eka chuM, zuddha chuM, paradravya pratye mamatArahita chuM, jJAnadarzanathI pUrNa vastu chuM'. jyAre te jJAnI AtmA AvA potAnA svarUpamAM raheto thako tenA ja anubhavarUpa thAya tyAre krodhAdika Asravo kSaya pAme che. jema samudranA vamaLe ghaNA kALathI vahANane pakaDI rAkhyuM hoya paNa pachI jyAre vamaLa zame tyAre te vahANane choDI de che, tema AtmA vikalponA vamaLane zamAvato thako Agnavone choDI de che. samayasAra gAthA 73: mathALuM have pUche che ke kaI vidhithI, kaI rItathI A AtmA AsravothI nivarte che? puNyapApanA bhAva che te Asrava che, malina che, acetana che, duHkha che, caitanyanI jAtathI viruddha kajAta che. ahAhA! jene svarUpa samajavAnI garaja thaI che te ziSya pUche che ke prabho! A AtmA puNya-pApanA bhAvothI kaI vidhithI nivarte che? aMdara AsravothI nivartavAno pokAra thayo che te pUche che ke A (ajJAna-kartAkarma)nI pravRttithI nivRtti kaI rIte thAya? tenA uttararUpa gAthA kahe che: * gAthA 73 : TIkA uparanuM pravacana * huM A Agnavone kSaya pamADuM chuM. ahAhA! zailI to juo! (AtmA) Ama kare to Ama thAya ema nathI lIdhuM. "huM" kSaya pamADuM chuM ema vAta lIdhI che. gajaba zailI che! zuM kahe che? "huM A AtmA-pratyakSa akhaMDa anaMta cinmAtrajyoti anAdi-anaMta nitya-udayarUpa vijJAnaghanasvabhAvabhAvapaNAne lIdhe eka chuM.' 'padamegho' kahyuM che ne? enI A vyAkhyA karI. "huM" zabdathI potAnI asti siddha karI che ane "A" thI pratyakSa ati darzAvI che. che ne ke huM A AtmA pratyakSa cinmAtra jyoti chuM? pratyakSa thaI zake e vAta nathI. pratyakSa che ja. bhagavAna AtmA pratyakSa che. zaktinA adhikAramAM bAramI "svayaM prakAzamAna vizada evA svasaMvedanamayI (svAnubhavamayI) prakAzazakti" kahI che. vastu pote potAthI pratyakSa thAya evA prakAzaguNa sahita che. AtmAno evo prakAzasvabhAva che ke pote ja potAnA svasaMvedanamAM pratyakSa prakAzamAna thAya che. Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com
Page #70
--------------------------------------------------------------------------
________________ Version 001.a: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates | [ 59 samayasAra gAthA 73 ] vaLI akhaMDa chuM ema kahuM chuM. ahAhA..! eka samayanI paryAyano bheda paNa AtmAmAM kayAM che? (nathI). paryAya to vyavahAranayano viSaya che. soLamI gAthAmAM ema kahyuM ke jJAnadarzana-cAritrapaNe AtmA pariName che e mecakapaNuM-malinatA che. ekane traNapaNe pariNamato kahevo e mecaka che. bheda paDe te mecaka che, vyavahAra che, asatyArtha che. vastu zuddha ekAkAra che te nizcaya che. vaLI huM anaMta cinmAtrajyoti chuM. svabhAvanI zaktinuM svarUpa ja anaMta che. akhaMDa ane anaMta e trikALI cinmAtrajyotinAM vizeSaNa che. A bhAvanI vAta karI. have kALanI vAta kare che. huM anAdi anaMta kahetAM trikALa Adi-aMta rahita chuM. je che enI Adi zuM? je che eno aMta zuM? vastu to anAdi-anaMta nitya-udayarUpa che. vastu nitya pragaTarUpa che. sUrya to savAre Uge ane sAMje namI jAya. paraMtu A caitanyasUrya to nitya udayarUpa ja che. ahAhA ! vartamAnamAM anAdi-anaMta nitya-udayarUpa citmAtrajyoti huM chuM ema kahe che. jema agninI jyoti che tema A AtmA cinmAtrajyoti che. teno Azraya letAM saMsAra baLIne khAka thaI jAya che. ATalAM vizeSaNo kahIne have kahe che ke vijJAnaghana-svabhAvabhAvapaNAne lIdhe huM eka chuM. vijJAnaghanasvabhAva eTale vikalpa to zuM, jemAM eka samayanI paryAyanA paNa pravezano avakAza nathI. paryAya tenI upara upara tare che paNa aMdara pratiSThA pAmatI nathI. A vAta agAu kaLazamAM AvI gaI che. badhA AtmA bhegA thaIne huM eka chuM ema nathI. A to eluM vijJAnanuM daLa jemAM parano ke paryAyano praveza nathI evA cinmAtrajyoti huM vijJAnaghanasvabhAvabhAvapaNAne lIdhe eka chuM. AtmAnuM kSetra bhale asaMkhyAtvadezI zarIra pramANa hoya. paraMtu tenA svabhAvanuM sAmarthya anaMta, apAra-behada che. kSetranI kiMmata nathI, svabhAvanA sAmarthyanI kiMmata che. sAkaranA gAMgaDA karatAM sekerInanI kaNInuM kSetra khUba nAnuM che. paNa sekerInanI mIThAza anekagaNI che. ema bhagavAna AtmA zarIra pramANa thoDA kSetramAM rahevA chatAM enuM vijJAnaghanasvabhAvarUpa sAmarthya anaMta che. bhAI! kyAM keTalAmAM te che tyAM dhyAna lagAvavAthI te pragaTa thAya che. AtmA AsravothI kevI rIte nivarte che-ema ziSyano prazna che. teno A uttara cAle che. AtmA akhaMDa, anaMta, pratyakSa citmAtrajyoti vijJAnaghanasvabhAvabhAvapaNAne lIdhe eka che. tenI dRSTi karatAM mithyAtvano Asrava TaLI jAya che. A sau prathama dharmanI zaruAtanI vAta che. ahIM eka bola thayo have "huM zuddha chuM" e bIjo bola kahe che. "(kartA, karma, karaNa, saMpradAna, Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com
Page #71
--------------------------------------------------------------------------
________________ Version 001.a: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates 60 ] | [ pravacana ratnAkara bhAga-4 apAdAna ane adhikaraNasvarUpa) sarva kArakonA samUhanI prakriyAthI pAra UtarelI je nirmaLa anubhUti, te anubhUtimAtrapaNAne lIdhe zuddha chuM. AtmA parano kartA ane para enuM kArya evuM enAmAM che ja nahi. AtmA sivAya zarIra, mana, vacana, indriya, kuTuMba ke deza ityAdi para dravyano huM kartA ane emAM je kiyA thaI te mAruM karma evuM che ja nahi. A vAta ahIM lIdhI nathI kemake je paradravya che te kArya vinA kadIya koI kALe khAlI nathI. A eka vAta. - have bIjI vAta : dayA, dAna, vrata, tapa, bhakti, pUjAnA azuddha bhAva thAya teno huM kartA ane te mAruM karma, huM sAdhana, huM saMpradAna, mArAmAMthI thayuM ane mArA AdhAre thayuM AvA rAganI kriyAnA pakArakanI prakriyA te AtmAnA svarUpamAM nathI. have trIjI vAta : eka samayanI nirmaLa paryAyanA pakArako-jemake nirmaLa paryAyano kartA huM, nirmaLa paryAya te mAruM karma, tenuM sAdhana huM, mArA mATe te thaI, mArAthI thaI, mArA AdhAre thaI-Ama nirmaLa paryAyanA pakArakonI je prakriyA tenAthI pAra UtarelI eTale bhinna je nirmaLa anubhUti te (trikALI) anubhUtimAtrapaNAne lIdhe huM zuddha chuM. ahIM anubhUti' e paryAyanI vAta nathI paNa trikALI dravyanI vAta che. paryAyamAM pakArakanuM pariNamana svataMtra che. enAthI mArI cIja (trikALI) bhinna che. ahAhA ! vartamAna nirmaLa pariNatithI mAro trikALI anubhUtisvarUpa bhagavAna bhinna che -ene ahIM zuddha kahyo che. nirmaLa anubhUtinI paryAyanA bhedane lakSamAM levo e vyavahAranaya che, azuddhatA che, mecakapaNuM-malinatA che. AtmA samyagdarzana-jJAna-cAritra traNapaNe pariName ema lakSamAM levuM e vyavahAranaya che. e pramANe (traNapaNe) AtmAne-potAne anubhavatAM AsravothI nivRtti nahi thAya. pravacanasAranA naya-adhikAramAM kahe che ke mATIne enA vAsaNa Adi paryAyanA bhedathI jovI e azuddhanaya che. tema A AtmAne tenA pArakanA paryAyanA bhedathI javo te azuddhanaya che. jJAnanI paryAya, AnaMdanI paryAya, vIryanI paryAya-ema paryAyanA bhedathI AtmA jovo te azuddhapaNuM che enAthI mithyAtvano Asrava nahi maTe. ahIM to kahe che ke padyarakanI prakriyAthI bhinna vastu trikALI anubhUtisvarUpa je bhagavAna AtmA che tenA upara dRSTi ApatAM mithyAtvano Asrava TaLI jAya che. dayA, dAnanA vikalpathI dharma mAne e to mithyAtva che ja, paraMtu potAne nirmaLa paryAyanA bhedathI lakSamAM letAM je vikalpa thAya enAthI dharma thAya ema mAne te paNa mithyAtva bhagavAna AtmA eka samayanI paryAyanA pakArakanA pariNamanathI pAra UtarelI-bhinna anubhUtimAtra trikALI zuddha vastu che. A trikALI zuddha jJAyaka upara daSTi jatAM Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com
Page #72
--------------------------------------------------------------------------
________________ Version 001.a: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates [ 61 samayasAra gAthA 73 ] samyagdarzana-samyajJAna pragaTe che ane tyAre AtmA AsravathI nivRtta thAya che. ahAhA...! vikAranA pakArakanI pariNamanarUpa kriyA to dUra rahI, ahIM to jJAnano je pragaTa aMza enA pakArakanI prakriyA-pariNamanathI trikALI anubhUtisvarUpa bhagavAna bhinna che ane ene ahIM zuddha kahela che. evA trikALI zuddha AtmadravyanI dRSTi thatAM mithyAtvano Asrava TaLI jAya che. A vidhithI jIva AsravothI nivarte che. jema zIro banAvavo hoya to enI vidhi e che ke prathama ATo ghImAM zeke ane pachI emAM goLanuM pANI nAkhe to zIro taiyAra thAya. tema AtmAmAM dharma kema thAya te samajAve che. eka samayamAM kArakanA bhedothI pAra abheda zuddha caitanyamaya trikALa vastu che. tenA upara daSTi ApatAM samyagdarzana-jJAna pragaTa thAya che, ane mithyAtvano Asrava chUTI jAya che. AgaLa Avaze ke jema jema dravyano Azraya vadhaze tema tema Asrava maTI jaze. A enI rIta ane paddhati che. bIjI rIte karavA jaIza to marI jaIza topaNa vastu prApta nahi thAya. pUrNAnaMdano nAtha abheda eka caitanyamaya bhagavAna che. enuM trikALa Takta jIvana te enuM sattva-tattva che. eno svIkAra choDIne nimitta, rAga ane bhedamAM aTakIza to mithyAtvAdi Asrava thaze, paraMtu vItarAgatArUpa dharma nahi thAya. Avo vitarAgano mArga jema che tema samajavo joIe. eka stutikAre kahyuM che ke "prabhu tuma jANaga rIti, sahu jaga dekhatA ho lAla; nija sattAe zuddha, sahune pekhatA ho lAla." he nAtha ! Apa jJAnamAM traNakALa traNaloka juo cho. temAM Apa badhA AtmAo nija sattAe paripUrNa zuddha bhagavAna che ema joI rahyA cho. A vAta ahIM lIdhI che. paryAyanA pakArakanI pariNatithI bhinna AkhuM caitanyanuM daLa bhagavAna AtmA zuddha che. ene viSaya karanArI daSTi paNa emAM samAtI nathI evo e trikALI eka zuddha che ema bhagavAne joyo che. jyAre eka samayanI paryAyanuM lakSa choDI trikALI eka zuddha anubhUtisvarUpa caitanya bhagavAnanA lakSa pariNamana kare che tyAre mithyAtvano nAza thaI samyagdarzananI vItarAgI pariNatino utpAda thAya che. AvI aMtaranI kriyA samajAya nahi eTale koI dayA pALo, vrata karo, pUjA-prabhAvanA karoema bahAranI kriyAomAM dharma batAve eTale rAjI-rAjI thai jAya. paraMtu bhAi! e to badhI rAganI kriyAo che. rAga che e to acetana AMdhaLo che, emAM jJAnanuM caitanyanuM kiraNa nathI. jema sUrajanuM kiraNa sapheda ujvaLa hoya paNa kolasA jevuM kALuM na hoya, tema caitanyasUryanuM paryAyarUpa kiraNa caitanyamaya, AnaMdamaya hoya paNa AMdhaLuM rAgamaya na hoya. AtmA cha kArakonA samUhanI prakriyAthI pAra je nirmaLa anubhUtisvarUpa trikALI Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com
Page #73
--------------------------------------------------------------------------
________________ Version 001.a: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates 62 ] [ pravacana ratnAkara bhAga-4 zuddha caitanya bhagavAna che te bhUtArtha che. tenA upara daSTi detAM mithyAdarzanano vyaya ane samyagdarzanano utpAda thAya che. paryAyanA bhedane lakSamAM levo te azuddhatA che. eka samayanI je nirmaLa paryAya pragaTa thAya tenAthI bhinna, saMyogathI bhinna ane dayA, dAnanA vikalpathI paNa bhinna anubhUtisvarUpa trikALI zuddha dravya che. teno Azraya karavAthI dharmanI zarUAta thAya che. A dharma pAmavAnI vidhi che. kevaLInA keDAyato bhagavAna zrI kuMdakuMdAcAryadeva ane zrI amRtacaMdrAcAryadeva kevaLajJAna kema thAya ane te pahelAM samyagdarzana kema thAya enI rIta batAve che. kahe che ke paryAyanA SaTkArakonA bhedanI ruci choDIne akhaMDa eka anubhUtisvarUpa trikALI bhagavAna aMdara paDayo che eno Azraya kara. tyAre samyagdarzana ane samyakSatizrutajJAna thAya che. dhavalamAM Ave che ke zrutajJAna kevaLajJAnane bolAve che. arthAt samyak matizrutajJAna jene pragaTa thayuM tene alpakALamAM kevaLajJAna pragaTa thaze te nizcita che. kevaLajJAna-sarvajJapada sAdhya che, paraMtu dhyeya to trikALI zukra dravya ja che. pariNatimAM pUrNa sAghya siddhadazA pragaTa thAya teno AdhAra-Azraya trikALI dhruva dravya ja che. ahAhA...! samajavAnI cIja A ja che ke paryAyathI pAra je trikALI bhagavAna bhinna che te zuddha che ane te zuddhano je paryAye nirNaya karyo te paryAya te zuddhamAM dravyamAM ) nathI. paryAya paryAyamAM rahIne dravya zuddha che ema anubhava kare che. Avo bhagavAna vItarAgadevano mArga che. tene rAgathI ke bhedathI prApta karavA jaIza to vastu-sat hAtha nahi Ave. eka samayamAM traNakALa traNalokane jeNe joyA che te bhagavAna (sImaMdhara nAtha )nI vANI zrI kuMdakuMdAcAryadeve sAkSAt sAMbhaLI hatI. AtmAnA anubhava sahita teo mahA cAritravaMta hatA. bharatamAM padhArI temaNe saMdeza Apyo ke-52ne mArI zakuM, 52ne jIvADI zakuM, paranI dayA pALI zakuM ema je mAne che te mUDha che, mithyAdaSTi che. pa2nA kAma karavAno bojo mAthe laIne potAne pa2no kartA mAne e mUDha che, ajJAnI che. pa2nI dayAno bhAva Ave e jAdI vAta che, paNa bIjAne jIvADI zakuM chuM e mAnyatA ekaluM ajJAna che. prabho! tuM to jJAtA-daSTA cho ne! jANavuM-dekhavuM e ja tAruM jIvana che. ene badale 52ne sukhIdu:khI karavAnuM mAne e to tArA jJAnasvabhAvano anAdara che, hiMsA che. ahIM to kahe che ke samyagdarzananI nirmaLa paryAya je pragaTa thAya teno kartA paryAya pote, karma pote, sAdhana paryAya pote, ityAdi cha kArakonA bhedanA vikalpathI pAra vastu trikALI zuddha che. e akhaMDa eka vijJAnasvabhAvI zuddhanI daSTi karatAM nirmaLa paryAya pragaTe che ane te dharma che. paraMtu trikALI zuddha vastumAM bhegI paryAyane bheLave to e samyagdarzanano viSaya raheto nathI paNa azaddhatA pragaTa thAya che. lyo, A bIjo bola thayo. Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com
Page #74
--------------------------------------------------------------------------
________________ Version 001.a: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates samayasAra gAthA 73 ] [ 63 have nirmama chuM-ema trIjo bola kahe che. paranAM kAma kare che e vAta to dUra rahI, paraMtu je rAga-vikalpa thAya enuM svAmIpaNuM ene nathI ema have kahe che. narasiMha mahetAe kahyuM che ne ke "huM karuM, huM karuM e ja ajJAnatA, zakaTano bhAra jema thAna tANe.' dukAnanA thaDa beTho hoya, gharAka mAla laI jAya, rojanA pAMcaso-sAtasonI pedAza thatI hoya, tyAM mAne ke A dukAnanuM gADu mArAthI cAle che. mAre rojanI ATalI pedAza, huM; dhULeya nathI, sAMbhaLane. e koNa raLe? bhAI ! raLavAnA bhAva che e to pApa che ane eno kartA thAya e to ekaluM ajJAna che. vItarAga paramezvaranA darabAramAM AvelI A vAta che. - trIjo bola "pudgaladravya jenuM svAmI che evuM je krodhAdibhAvonuM vizvarUpapaNuM (anekarUpapaNuM ) tenA svAmIpaNe pote sadAya nahi pariNamato hovAthI mamatArahita chuM." ahAhA...! kevI sarasa vAta karI che! puNya ane pApanA aneka prakAre je vikArI bhAva thAya che teno pugala svAmI che, huM teno svAmI nathI. e vikArI bhAvano svAmI huM nahi e vAta to ThIka, paNa tenA svAmIpaNe huM sadAya pariNamato nathI ema kahe che. puNya-pApanA je aneka prakAranA vikArI bhAva che temanA svAmIpaNe huM sadAya pariNamato nathI mATe nirmama chuM. kSAyika samakita thayA pachI paNa rAga to yathAsaMbhava Ave, munipaNAnI bhUmikAmAM paNa vyavahAraratnatrayano rAga to Ave; paNa te rAganA svAmIpaNe sadAya nahi pariNamato hovAthI huM-AtmA nirmama chuM ema dharmI mAne che. tene A vidhithI AgnavonI nivRtti thAya che. 47 nayanA adhikAramAM (pravacanasAramAM) lIdhuM che ke (ka ) raMgereja jema raMgano rtA che tema jJAnIne jeTaluM huju rAganuM pariNamana che teno te rtA che. paNa e to tyAM je pariNamana che te apekSAe kartA kahela che. jJAnI teno svAmIpaNe kta thato nathI. A rAga rtavya che, karavA lAyaka che ema jJAnIne tenuM svAmIpaNuM nathI. ahIM....! dayA, dAna, vrata, tapa, bhakti Adi je rAga thAya tenA svAmIpaNe samakitI kadIya pariNamatA nathI. gajaba vAta che! te sarvanuM svAmI pudgala che, huM nahi ema mAnato dharmI jIva AsravothI nivarte che. prazna:- A dayA, dAna, bhakti-pUjA karIe te dharma kharo ke nahi? uttaraH- emAM jarAya dharma nathI. bhAI ? e to badhA zubharAganA bhAva che, puNyabaMdhanAM kAraNa che; ane enuM svAmIpaNuM mAne to mithyAtva che. bApu! vItarAgI dharmano mArga judo che. bhAI ! bhagavAnanI divyadhvanito pravAha ahIM bhAratamAM Avyo temAM ema kahe che ke-rAganA svAmIpaNe pariNamavuM e tArI prabhutA nathI, e to rokAI Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com
Page #75
--------------------------------------------------------------------------
________________ Version 001.a: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates 64 ] [ pravacana ratnAkara bhAga-4 che. prabhu! aMdara anaMta anaMta nirmaLa guNano khajAno bharyo che tenI sanmukha DhaLatAM rAganuM svAmIpaNuM sahuja chUTI jAya che ane e dharma che. bhagavAna gaNadharadeva paNa je rAganuM pariNamana che tene jANe paNa tenA svAmIpaNe kadIya pariName nahi. pUrNa vItarAgatA na thAya tyAM sudhI dharmIne vyavahAranA vikalpa Ave kharA, paNa te kartavya che ema tenA svAmIpaNe te pariNamatA nathI. 47 zaktiomAM eka svabhAvamAtra svasvAmitvamathI saMbaMdha zakti chellI kahelI che. dravya-guNa ane paryAya je zuddha che te mAruM sva ane huM teno svAmI evI AtmAmAM asvAmitva saMbaMdhazakti che. te zaktinuM nirmaLa pariNamana thatuM te dharma che. lokamAM to huM patnIno pati, gRhapati, lakSmIpati, koDapati, ityAdi potAne jaDanA pati mAne che, paNa e mUDhatA che. konA pati tAre thavuM che, bhAI? dharmI kahe che ke jaDano svAmI to huM nahi paNa je rAga thAya che teno svAmI paNa huM nahi. e rAgano svAmI paNa pudgala che. ahIM huM eka chuM, zuddha chuM ema pahelAM astithI kahyuM ane rAganuM svAmIpaNuM mane nathI ema nirmama chuM kahIne nAstipaNuM batAvyuM. ahIM kahyuM ke krodhAdi vikArano svAmI pudgala che mATe pugalane laIne vikAra thAya che ema koI mAne to te yathArtha nathI. pudgalane laIne vikAra thayo che ema nathI. e to paradravya che. paNa vikAra thayo che nimittanA lakSe e nizcita. svabhAvamAM-svarUpamAM to vikAra che ja nahi ane nimittanA lakSe te thayo che tethI pudgala eno svAmI che ema kahyuM che. Ama jyAM je apekSA hoya te samajavI joIe. puNanA zubhabhAva thAya e vartamAna du:kharUpa che. vaLI enA phaLamAM saMyoga maLaze ane enA (saMyoga) para lakSa jatAM paNa rAga eTale duHkha ja thaze mATe bhaviSyamAM thavAvALA du:khanA paNa e kAraNarUpa che. A vAta AgaLa gAthA 74 mAM Avaze. are! puNyanA phaLamAM ahaMtAdino saMyoga maLaze ane e saMyoga para lakSa jatAM rAga ja thaze. ahIM...! sarvajJa paramezvara trilokanAtha ema kahe che ke prabhu! ame tArA mATe paradravya chIe, ane paradravya upara lakSa jatAM rAga ja thaze, dharma nahi thAya. mokSapAhuDanI 16mI gAthAmAM kahyuM che ke "paravAno huDDa' paradravya upara lakSa jAya te durgati che, caitanyanI gati nahi. bhAI ! rAganI pariNati thAya e caitanyanI pariNati nahi. ahAhA ! jenA phaLamAM kevaLajJAna ane sAdi-anaMta anaMta samAdhisukha pragaTe tevI dazAne prApta dharmI jIva ema kahe che ke rAga thAya tenA svAmIpaNe sadAya huM pariNamato nathI. je svarUpamAM nathI ane svarUpanA Azraye thayelI nirmaLa svapariNatimAMya nathI te rAganuM mane svAmIpaNuM nathI. dravyaguNa to trikALa nirmaLa che. tenA Azraye je nirmaLa dazA pragaTI te mAruM sva ane huM teno svAmI chuM ema dharmI mAne che. Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com
Page #76
--------------------------------------------------------------------------
________________ Version 001.a: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates samayasAra gAthA 73 ] [ 65 strIne loko ardhAganA kahe che. ema ke-aDadhuM aMga mAruM ane aDadhuM aMga tAruM-ema teo mAne che. paNa e to badhI mUDha lokonI bhramaNA che, e to mithyAtvanI mAnyatA che. paranA svAmIpaNAnI to ahIM vAta ja kayAM che? ahIM to kahe che ke rAganA svAmIpaNe sadAya nahi pariNamato evo huM nirmama chuM. A to prathama Avo vikalpathI nirNaya kare, pachI svabhAvano ugra puruSArtha karatAM vikalpa chUTI jAya che. bhAI ! A mArga hAtha Ave enA janma-maraNanA pherA maTI jAya evI A vAta che. A traNa bola thayA. have cotho bola kahe che:-- "cinmAtra jyotinuM (AtmAnuM), vastusvabhAvathI ja, sAmAnya ane vizeSa vaDe paripUrNapaNuM (AkhApaNuM ) hovAthI, huM jJAnadarzana vaDe paripUrNa chuM." sAmAnya te darzana ane vizeSa te jJAna ema darzana-jJAna vaDe paripUrNa vastu chuM. AtmA vikArapaNe to nathI, alpajJapaNe paNa nathI. ahIM kahe che ke jJAna-darzanasvabhAvathI paripUrNa chuM. vartamAna alpajJa paryAya ema nirNaya kare che ke paryAya jeTalo huM nahi, paNa huM to jJAnadarzanasvabhAvathI paripUrNa vastu chuM. bhAI ! A mithyA bhrAntinuM moTuM tophAna che tene zamAvavAnI-maTADavAnI A vAta cAle che. mithyAtvarUpI AsravathI nivartavAno upAya zuM? A praznano uttara cAle che. kahe che ke huM jJAna-darzanathI paripUrNa vastuvizeSa chuM ema prathama nakkI kara. sAmAnya ane vizeSa vaDa paripUrNapaNuM hovAthI huM AkAzAdi dravyanI jema pAramArthika vastuvizeSa chuM ahIM sudhI to vikalpathI nirNaya karavAnI vAta che ke -huM akhaMDa jJAnajyotisvarUpa vijJAnaghanasvabhAvapaNAne lIdhe eka chuM. -SakArakanA pariNamanathI rahita zuddha chuM. -rAgapaNe sadAya nahi pariNamanAro nirmama chuM. -jJAnadarzanathI paripUrNa vastuvizeSa chuM. vartamAna dazA alpajJa hovA chatAM svabhAvathI huM paripUrNa chuM. AkAza jema padArtha che, paramANu jema padArtha che tema huM paNa pAramArthika vastuvizeSa chuM, eTale ke sarvathI bhinna vastu chuM. A pramANe prathama vikalpathI nirNaya kare che enI A vAta che. vikalpa toDIne anubhava karavAnI vAta pachI kaheze. A to bIjAoe (ajJAnIoe) kahelo je AtmA tenAthI judo paramArthasvarUpa AtmAno nirNaya karavA vikalpa dvArA huM Avo chuM ema prathama ziSya nirNaya kare che. have kahe che-"tethI have huM samasta paradravyapravRttithI nivRtti vaDe A ja AtmasvabhAvamAM nizcaLa raheto thako, samasta paradravyanA nimittathI vizeSarUpa cetanamAM thatA je caMcaLa kallolo temanA nirodha vaDe Ane ja (A caitanyasvarUpane ja ). Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com
Page #77
--------------------------------------------------------------------------
________________ Version 001.a: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates 66 ] [ pravacana ratnAkara bhAga-4 anubhavato thako, potAnA ajJAna vaDe AtmAmAM utpanna thatA je A krodhAdika bhAvo te sarvane kSaya karuM chuM. rAgAdi vikAro paradravyanI pravRtti che ane te nimittanA Azraye utpanna thAya che. prathama kahyuM ke vikArI bhAvono svAmI pudgala che. have kahyuM ke te paradravyapravRtti che. te potAnA aparAdhathI paradravyanA nimitte thAya che. te paradravyanA nimittathI vizeSarUpa cetanamAM thatA je caMcaLa kallolo temanA nirodha vaDe A caitanyasvarUpane ja anubhavuM chuM-ema kahe che. aho ! amRtacaMdrAcArye amRta reDayAM che! cetanamAM thatA je caMcaLa kallolo te paryAyamAM potAnA aparAdhathI thAya che, paradravya to nimittamAtra che. tenA nirodha vaDe caitanyasvarUpane anubhavato huM potAnA ajJAna vaDe AtmAmAM utpanna thatA je A krodhAdika bhAvo te sarvane kSaya karuM chuM. krodhAdika vikAra utpanna kema thAya che? to kahe che ke svarUpanuM jJAna nathI mATe potAnA ajJAna vaDe Agnavo utpanna thAya che. paraMtu kahe che ke have paradravyanuM lakSa choDI svarUpa bhaNI DhaLatAM nija caitanyasvarUpane anubhavato huM je A krodhAdika bhAvo te sarvane kSaya karuM chuM. jJAnadarzanasvarUpa paripUrNa eka zuddha vastu je AtmA teno anubhava karatAM AsravothI huM nivat chuM. pahelAM paramArtharUpa vastusvarUpa kahyuM ke huM eka chuM, zuddha chuM, rAganA svAmIpaNe sadAya nahi pariNamato nirmama chuM, jJAnadarzana-pUrNa chuM, paramArtha vastuvizeSa chuM. have paryAyanI vAta karI ke paryAyamAM rAga thayo kema? to kahe che ke paradravyanA nimittathI cetanamAM vizeSarUpa caMcaLa kallolo-vikalpo thatA hatA. te sarvanA nirodha vaDe caitanyasvarUpane anubhavato te Asavono kSaya karuM chuM. Asravano nirodha saMvara che. puNya-pApanA vikalpo te Asavo che. paryAyamAM utpanna thatA puNya-pApanA je caMcaLa kallolo teno nirmaLa zuddha caitanyasvarUpanA Azraye nirodha karatAM AgnavonI nivRtti-kSaya thAya che. jJAnadarzanathI paripUrNa zuddha caitanya bhagavAna che. teno anubhava karatAM cetanamAM thatA caMcaLa kallolono nirodha thAya che ane AsravothI nivRtti thAya che. mithyAtvane choDavAnI A rIta che. prazna:- vyavahAra sAdhana che ke nahi? paMcAstikAyamAM sAdhana kahyuM che. uttara- paMcAstikAyamAM bhinna sAdhya-sAdhananI vAta Ave che. paraMtu e to sAdhananuM nirUpaNa be prakAre che, sAdhana be prakAranAM nathI. sAdhana to eka ja prakAranuM che. mokSamArgaprakAzakamAM paMDitapravara zrI ToDaramalajI kahe che ke jene nizcaya samyagdarzana thayuM che tyAM enI sAthe deva-guru-zAstrano rAga sahucarapaNe hoya che. tene sahucara dekhIne, nimittathI upacAra karIne vyavahAra samakita kahevAmAM Ave che. kharekhara che to rAga Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com
Page #78
--------------------------------------------------------------------------
________________ Version 001.a: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates [ 67 samayasAra gAthA 73 ] baMdhanuM kAraNa, paNa sahacara dekhIne Aropa karyo che. pachI lakhyuM che ke sarvatra nizcaya-vyavahAranuM AvuM lakSaNa jANavuM. rAgathI bhinna paDIne anubhava dvArA svarUpanuM nizcaya sAdhana pragaTa thayuM che tyAM sAthe rAganI maMdatAnuM sahucarapaNuM dekhIne tene vyavahAra sAdhanano Aropa ApavAmAM Avyo che. e to upacArathI Aropa Apyo che, e kAMI yathArtha sAdhana nathI. sAdhana be nathI, paNa tenuM nirUpaNa be prakAre che. kAraNa to eka ja che. sAdhana kaho, kAraNa kaho, upAya ho e badhuM eka ja che, eka ja prakAre che. kathana be prakAre hoya che-eka nizcaya ane bIjuM vyavahAra temAM nizcaya te satyArtha che ane vyavahAra te upacAra-asatyArtha che. AtmAmAM puNya-pApanA krodhAdi bhAvo kyAMthI thayA? e bhAvo kAMI jaDamAM to thayA nathI. potAnI paryAyamAM potAnA aparAdhathI ajJAnathI utpanna thayA che. ajJAnavaDa utpanna thayelA te Agnavo dravyadaSTi vaDe, zuddha caitanyanA AzrayanA puruSArtha vaDe, sarva kSaya karuM chuM ema ahIM kahyuM che. dravyadRSTimAM sarva AgnavonI nAsti che tethI sarvane kSaya karuM chuM ema kahyuM che. alpa asthiratA rahI che te paNa puruSArthanA baLe alpakALamAM kSaya thavA yogya che tethI sarvane kSaya karuM chuM ema lIdhuM che. prathama to Avo vikalpamAM nizcaya thAya che enI A vAta thaI. mArgane pAmavAnI A rIta che. ema AtmAmAM nizcaya karIne, ghaNA vakhatathI pakaDeluM je vahANa tene jeNe choDI dIdhuM che evA samudranA vamaLanI jema jeNe sarva vikalpone jaladI vamI nAkhyA che evo, nirvikalpa acalita nirmaLa AtmAne avalaMbato, vijJAnaghana thayo thako, A AtmA AsravothI nivarte jAo! AtmAmAM Ama nizcaya karIne ema kahyuM che. bhAI ! mArga jevo che tevo prathama nizcaya karavo joIe. temAM bIjI rIte mAnavA jaIza to mArga hAtha nahi Ave. mithyAtvanA AsravathI nivartavA mATe pahelAM AMgaNAmAM UbhA rahIne potAnI cIja A che evo yathArtha nizcaya karavo joIe. Avo nizcaya karIne aMdara pravezIne anubhava vaDe sarva Agnavono kSaya karuM chuM ema kahyuM che. A apratihata puruSArthanA upADanI vAta karI che. aho ! saMtoe gajaba kAma karyA che. 7ramI gAthAmAM to ene traNa traNa vAra bhagavAna kahIne bolAvyo che. jAga re nAtha! jAga; rAgamAM endha karIne sUvuM tane pAlave nahi. nirmaLa pariNatimAM jAgrata thavuM e tArI zobhA che, bhagavAna! bhagavAna tuM atyaMta zuci, vijJAnaghana svarUpa ane sukhanuM kAraNa cho. Avo bhagavAna AtmA che teno anubhava karatAM Agnavono kSaya thAya che. paribhASA sUtra bAMdhyuM che ne! gAthA 7ra pachI yathAsthAne A gAthA 73 mUkI che. dareka gAthA yathAsthAne mUkI che. kahe che-bhagavAna Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com
Page #79
--------------------------------------------------------------------------
________________ Version 001.a: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates 68 ] [ pravacana ratnAkara bhAga-4 tuM rAganA raMge roLAI gayo che ene A navo zuddha caitanyano raMga caDhAvI de. prabhu! vItarAgamUrti jinasvarUpa ja cho. have nirNaya kara ane rAgathI nivRtta thA. ahAhA..! huM jJAnadarzanathI paripUrNa chuM ema nizcaya karIne svabhAvamAM DhaLatAM rAga-dveSano kSaya thAya che. juo ! ghaNA vakhatathI pakaDeluM je vahANa tene jeNe choDI dIdhuM che evA samudranA vamaLanI jema jeNe sarva vikalpone jaladI vamI nAkhyA che te AsravothI nivRtta thAya che. vamaLe ghaNA vakhatathI vahANane pakaDayuM hatuM te vamaLa chUTe eTale vahANa gati kare. samudranA vamaLanI jema sarva viklpo jeNe jaladIthI vamI nAkhyA te AsravothI nivRtta thAya che. vikalpone vamI nAkhyA eTale ke pharIthI te have utpanna thaze nahi-ema artha che. pravacanasAra gAthA 92mAM Ave che ke'ane te (bahirmohadaSTi) to Agamakauzalya tathA AtmajJAna vaDe haNAI gaI hovAthI have mane pharIne utpanna thavAnI nathI.' A paMcama ArAnA muni kahe che. AvI apratihata bhAvanI vAta che. daSTAMtamAM ema lIdhuM ke vamaLa chUTatAM vahANane choDI dIdhuM che. siddhAMtamAM ema kahyuM ke jJAnasvarUpamAM jyAM ekAgra thayo eTale vikalpo tUTI gayA. tyAM vikalpone evA vamI nAkhyA ke pharIne have te utpanna thavAnA nathI. munirAja kahe che ke ame apratihata bhAve upaDayA chIe. kSayopazamamAMthI kSAyika samakita lezuM, paNa vacce paDavAnI vAta ja nathI. ahAhA...! juo, A digaMbara saMtonA aMtaranA AnaMdanI mastI ! A paMcama ArAnA munivaro pokAra karIne bahu UMcethI kahe che ke hajAro varSathI bahA2mAM bhagavAnano viraha hovA chatAM amAro aMtaraMga nirmaLAnaMdano nAtha caitanya bhagavAna amane samIpa varte che. koI pUche ke bhagavAna kevaLI pAse tame gayA hatA ? to kahe che-bhAI! sAMbhaLa ! mAro nAtha bhagavAna AtmA caitanya prabhu che tenI pAse ame gayA chIe. tyAMthI aMta2mAM avAja Avyo che ke vikalpone ame evA vamI nAkhyA che ke pharIne have te utpanna thavAnA nathI. ahAhA...! vastu paramapAriNAmikasvabhAve je trikALa dhruva che tenI sanmukha thatAM je svAnubhava pragaTa thayo che te mokSa laIne ja pUrNa thaze. have pharIne mithyAtva thaze e vAta che ja nahi. A pramANe sarva vikalpone jaladI ekadama zIghra vamI nAkhyA che evo nirvikalpa acalita nirmaLa AtmAne avalaMbato vijJAnana thayo thako, A AtmA AsravothI nivarte che. abheda, acalita, nirmaLa bhagavAna AtmA vijJAnaghana che. rUnA dhokaLAmAM polANa hoya che, paraMtu AnaMdano nAtha prabhu AtmA to ekalo vijJAnaghana che. (emAM koI parano praveza zakaya nathI ) evA acalita nirmaLa AtmAne avalaMbato, vijJAnaghana thayo thako abheda ekapaNe pariNamato A AtmA AsravothI nivarte che. paryAya jyAM dravyasanmukha DhaLI eTale te dravyathI abheda thaI. kharekhara to paryAya Please inform us of any errors on rajesh@Atma Dharma.com
Page #80
--------------------------------------------------------------------------
________________ Version 001.a: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates samayasAra gAthA 73 ] [ 69 paryAyamAM tanmaya che, dravyamAM nahi. tanmaya eTale paryAya dravyAbhimukha thaI, dravya prati DhaLI che ema artha che. vijJAnaghana thayo eTale zuM? ke jJAnanI paryAya je asthira bahirmukha hatI te dravyamAM aMtarmukha vaLIne sthira thaI tene vijJAnaghana thayo kahevAmAM Ave che. 74 mI gAthAmAM Avaze ke jema jema vijJAnaghanasvabhAva thato jAya che tema tema AsravothI nivRtta thato jAya che. A paryAyanI vAta che hoM. ahAhA...! vastu trikALI vijJAnaghanasvabhAva che. temAM ekAgra thatAM te paryAyamAM vijJAnaghana thayo thako AsravothI nivRtta thAya che. AsravothI nivartavAno A ja mArga che. kahyuM che ne ke eka hoya traNa kALamAM paramArathano paMtha." ' are! duniyA kayAMya paDI che, ane mArga kyAMya rahyo che! bhAI ! vItarAgano mArga rAganI maMdatA vaDe pamAya ema nathI. ahIM to kahe che ke caitanyasvarUpa dhruva vastumAM ekAgra thayo thako ane tene anubhavato thako A AtmA AsravothI nivarte che. bhASA sAdI paNa bhAva bahu uMcA che, bhAI ! janma-maraNanA aMta lAvavAnI A vAta che. AmAM vyavahArathI thAya ne Ama thAya evA vAdavivAdane koI avakAza nathI. jenAthI nivartavuM che enAthI (mukti) thAya ema kema hoI zake, bhAI ? prazna:- paraMparA kAraNa (zAstromAM) kahyuM che ne? uttara- jene zuddhatAno anubhava pragaTa thayo che tene zubharAgamAM azabharAga TaLyo che. tenA zubharAgane vyavahArathI paraMparA kAraNa kahevAmAM AvyuM che. e to upacAra kathana che. paraMtu nizcaya vinA vyavahAra paraMparA mokSanuM kAraNa kevuM? ema che ja nahi. anAdirUDha vyavahAramAM ajJAnI mUDha che. nizcaya vinA je vyavahAramAM lIna che e to vyavahAramUDha che. jANanAro aMdara jyAM jAgyo, nizcayamAM ArUDha thayo tyAre tene je rAganI maMdatA hoya tenA upara nizcayano Aropa ApavAmAM Ave che. AvI bhagavAnanI pharamAvelI vAta saMto ADatiyA thaIne jAhera kare che. aMtarsanmukha thatAM jene (samyagdarzananI) bIja ugI tene pUnama (kevaLajJAna) thaye ja chUTako che. ahAhA....! zuddha caitanyaghana prabhu AtmAnA avalaMbane jene vijJAnaghana paryAya pragaTa thaI tene pUrNa vijJAnaghana-kevaLajJAna thaze ja AvI A vAta che. * gAthA 73: bhAvArtha uparanuM pravacana * zuddhanayathI jJAnIe AtmAno evo nizcaya karyo ke huM eka chuM, zuddha chuM, paradravya pratye mamatArahita chuM, jJAnadarzanathI pUrNa vastu chuM." Ama nizcaya karIne jyAre te jJAnI AtmA AvA potAnA svarUpamAM raheto thako tenA ja anubhavarUpa thAya tyAre Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com
Page #81
--------------------------------------------------------------------------
________________ Version 001.a: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates 70 ] [ pravacana ratnAkara bhAga-4 krodhAdika Asravo kSaya pAme che. anAdithI rAgamAM raheto hato te have potAnA caitanyasvarUpamAM raheto thako prathama mithyAtvanA AsravathI-duHkhathI nivRtta thAya che. svarUpathI je viruddha bhAvo che te krodhAdi che. cAhe to puNyarUpa zubhabhAva hoya topaNa te caitanyasvabhAvathI viruddha che mATe krodhAdi che. A krodhAdi Asavo svarUpanA lakSe tenA anubhavathI kSaya pAme che. mithyAtvarUpI AsravathI nivRtta thavAno A eka ja upAya che, ane te dharma che. bhAI! rAgathI chUTuM paDavuM te dharma che. tyAM rAga (dharmanuM) sAdhana thAya ema kema banI zake? na ja banI zake. ahIM kahyuM ne ke rAganA je caMcaLa kallolo anubhavato hato, teno nirodha karIne jyAM trikALI dhruva caitanyamaya vijJAnaghana-svabhAvamaya vastumAM nimagna thayo, tyAM Asravo kSaya pAme che ane svarUpanA AnaMdano AsvAda prApta thAya che. prazna:- deva-guru-zAstranI zraddhAno rAga ane vyavahAra cAritranI AcaraNanI kriyA e badhAM sAdhana-upAya che ke nahi? uttara:- bIlakula nahi. bhAI! e rAganI kriyAo to badhI Asrava che. teno to kSaya karavAno che. te sAdhana thAya ema kadIya banI zake nahi. prabhu! Ama Ama ( khoTI mAnyatAmAM ) jIMdagI cAlI jaze. chevaTe DUbakI saMsAramAM UMDe mAraze tyAM tane bhAre duHkha thaze. tenAthI chUTavAno to A eka ja mArga che. bhAI! vastu je jJAnadarzanathI paripUrNa che temAM ekAgratA karI, tallIna thaI svarUpane anubhavavuM A eka ja duHkhanA kSayano upAya che. bhagavAna AtmA nirAkuLa AnaMdasvarUpa paramAtmA che. temAM daSTi ekAkAra karatAM te AsravothI-du:khathI nivarte che. ahA! koI pratikULa saMjogo duHkharUpa nathI paNa puNya-pApanA bhAva te duHkharUpa che, AkuLatAmaya che. tene maTADavA cAhe che to kahe che ke-jyAM nirAkuLa AnaMdasvarUpa caitanya prabhu birAje che tyAM jA ne, emAM lIna thA ne, eno anubhava kara ne! tethI tuM duHkhathI nivRtta thaze. kaThaNa lAge topaNa mArga to A ja che. bhAI! bIjo rasto levA jaIza to bhava cAlyo jaze ane corAsInA avatAra UbhA raheze. jema samudranA vamaLe ghaNA kALathI valaNane pakaDI rAkhyuM hoya paNa pachI jyAre vamaLa zame tyAre te vaNane choDI de che, tema AtmA viklpanA vamaLane zamAvato thako Asavone choDI de che. vamaLa choDe to vahANa chUTe tema A vilpa choDe to sthira thAya ema hevA mAge che. AtmA viklponI jALamAM guMcAI gayo che tene choDato thako te Asavone choDI de che. jyAM svabhAva bAju DhaLyo ane emAM Tharyo tyAM viklpo saheje chUTI jAya che ane nirvikalpa samyagdarzana pragaTa thAya che. mithyAtvanA AsavathI chUTavAnI A ja rIta che. Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com
Page #82
--------------------------------------------------------------------------
________________ Version 001.a: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates [ 71 samayasAra gAthA 73 ] vyavahAra sAdhaka che ane vyavahAra karatAM karatAM nizcaya prApta thaze ema koI kahe to te mithyA che. vaLI nizcaya samyagdarzana zuM che enI khabara na paDe ema koI kahe to e paNa mithyA che. nija zuddha AtmAno anubhava thatAM je nirAkuLa AnaMdano svAda Ave enI khabara na paDe evuM na hoya. prabhu! tuM paramAtmasvarUpa cho. svabhAvathI sAmarthyarUpe pote paramAtmA che. teno nirNaya karIne emAM DhaLatAM je anubhava thAya emAM nirAkuLa AnaMdano svAda Ave che ane tyAre AsravathI-duHkhathI nivarte che. AvI vAta che. prazna:- vyavahAra Ave che ne? uttara:- jyAM sudhI pUrNa vItarAga na thAya tyAM sudhI samakitIne vyavahAra Ave che. deva-guru-zAstranI bhakti-pUjA ityAdi tathA vyavahAraratnatrayanA rAgano vyavahAra tene hoya che. paraMtu rAganA svAmIpaNe sadAya nahi pariNamato evo huM nirmama chuM ema ene aMtaramAM nizcaya thayelo che ane te pramANe je vyavahAra Ave che teno svAmI thato nathI. vyavahArano svAmI thato nathI pachI vyavahArathI nizcaya thAya e vAta kayAM rahI? jenAthI nivartavuM chuM, jene TALavA che ene (nivartavAmAM) madada kare ema kema hoya zake ? na ja hoI zake. AvI ja vastusthiti che ane A ja mArga che. lyo, 73 (gAthA) pUrI thaI. [ pravacana naM. 124 thI 1ra6 * dinAMka 13-7-76 thI 15-7-76 ] Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com
Page #83
--------------------------------------------------------------------------
________________ Version 001.a: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates gAthA-74 kathaM jJAnAsravanivRttyoH samakAlatvamiti cet jIvaNibaddhA ede adhuva aNicA tahA asaraNA y| dukkhA dukkhaphala tti ya NAdUNa Nivattade tehiN||74|| jIvanibaddhA ete adhruvA anityAstathA azaraNAzca / duHkhAni duHkhaphalA iti ca jJAtvA nivartate tebhyH|| 74 / / have pUche che ke jJAna thavAno ane AgnavonI nivRttino samakALa (eka kALo kaI rIte che? tenA uttararUpa gAthA kahe che: A sarva jIvanibaddha, adhruva, zaraNahIna, anitya che, e duHkha, dukhaphaLa jANIne enAthI jIva pAcho vaLe. 74. gAthArtha- [ te] A Asavo [ nIvanivardhI: ] jIvanI sAthe nibaddha che, [ gadhruva:] adhruva che, [bhanitya:] anitya che [tathA 2] tema ja [azaRT.] azaraNa che, [2] vaLI teo [ du:vAni] du:kharUpa che, [ du:vanA :] du:kha ja jemanuM phaLa che evA che, - [ ti jJAtvA ] evuM jANIne jJAnI [ teDu: ] temanAthI [ nivartata] nivRtti kare che. TIkAH- vRkSa ane lAkhanI jema vadhya-ghAtakasvabhAvapaNuM hovAthI Agnavo jIva sAthe baMdhAyelA che; paraMtu aviruddhasvabhAvapaNAno abhAva hovAthI teo jIva ja nathI. (lAkhanA nimittathI pIpaLa Adi vRkSano nAza thAya che. lAkha ghAtaka arthAt haNanAra che ane vRkSa vadhya arthAt huNAvAyogya che. A rIte lAkha ane vRkSano svabhAva ekabIjAthI viruddha che mATe lAkha vRkSa sAthe mAtra baMdhAyelI ja che; lAkha pote vRkSa nathI. tevI rIte Agnavo ghAtaka che ane AtmA vadhyuM che. Ama viruddha svabhAvo hovAthI Agnavo pote jIva nathI.) Agnavo vAInA veganI jema vadhatA-ghaTatA hovAthI adhruva che; caitanyamAtra jIva ja dhruva che. Agnavo zItadAhapUranA AvezanI jema anukrame utpanna thatA hovAthI anitya che; vijJAnaghana jeno svabhAva che evo jIva ja nitya che. jema kAmasevanamAM vIrya chUTI jAya te kSaNe ja dANa kAmano saMskAra nAza pAmI jAya che, koIthI rokI rAkhI zakAto nathI, tema karmodaya chUTI jAya te kSaNe ja Asavo nAza pAmI jAya che, rokI rAkhI zakAtA nathI, mATe teo azaraNa che; ApoApa (potAthI ja) rakSita Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com
Page #84
--------------------------------------------------------------------------
________________ Version 001.a: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates [ [ 73 samayasAra gAthA 74 ] evo sahaja ciktirUpa jIva ja zaraNasahita che. Asavo sadAya AkuLa svabhAvavALA hovAthI duHkharUpa che; sadAya nirAkuLa svabhAvavALo jIva ja aduHkharUpa arthAt sukharUpa che. Agnavo AgAmI kALamAM AkuLatAne utpanna karanArA evA pudgalapariNAmanA hetu hovAthI duHkhaphaLarUpa che (arthAt du:kha jemanuM phaLa che evA che); jIva ja samasta pudgalapariNAmano ahetuM hovAthI aduHkhaphaLa che (arthAt du:khaphaLarUpa nathI).-Ama AsavonuM ane jIvanuM bhedajJAna thatAM veMta ja jenAmAM karmavipAka zithila thaI gayo che evo te AtmA, jaththAbaMdha vAdaLAMnI racanA jemAM khaMDita thaI gaI che evA dizAnA vistAranI jema amaryAda jeno vistAra (phelAva) che evo, sahajapaNe vikAsa pAmatI cilzakti vaDe jema jema vijJAnaghana svabhAva thato jAya che tema tema AsravothI nivRtta thato jAya che, ane jema jema AsravothI nivRtta thato jAya che tema tema vijJAnaghanasvabhAva thato jAya che; teTalo vijJAnaghanasvabhAva thAya che jeTalo samyaka prakAre AsravothI nivarte che. ane teTalo AsravothI nivarte che jeTalo samyaka prakAre vijJAnaghanasvabhAva thAya che. A rIte jJAnane ane AsavonI nivRttine samakALapaNuM che. bhAvArtha- Asavono ane AtmAno upara kahyo te rIte bheda jANatAM ja, je je prakAre jeTalA jeTalA aMze AtmA vijJAnaghanasvabhAva thAya che te te prakAre teTalA teTalA aMze te AsravothI nivarte che. jyAre saMpUrNa vijJAnaghanasvabhAva thAya che tyAre samasta AsravothI nivarte che. Ama jJAnano ane AsravanivRttano eka kALa che. A Asravo TaLavAnuM ane saMvara thavAnuM varNana guNasthAnonI paripATIrUpe tattvArthasUtranI TIkA Adi siddhAMtazAstromAM che tyAMthI jANavuM. ahIM to sAmAnya prakaraNa che tethI sAmAnyapaNe kahyuM che. "AtmA vijJAnaghanasvabhAva thato jAya che" eTale zuM? teno uttara:- "AtmA vijJAnaghanasvabhAva thato jAya che eTale AtmA jJAnamAM sthira thato jAya che. jyAM sudhI mithyAtva hoya tyAM sudhI jJAnane bhale jJAnano ughADa ghaNo hoya topaNa-ajJAna kahevAmAM Ave che ane mithyAtva gayA pachI tene-bhale jJAnano ughADa thoDo hoya topaNa-vijJAna kahevAmAM Ave che. jema jema te jJAna arthAt vijJAna jAmatuM-ghaTa thatuM-sthira thatuM jAya che tema tema AsavonI nivRtti thatI jAya che ane jema jema AgnavonI nivRtti thatI jAya che tema tema jJAna (vijJAna) jAmatuM-ghaTa thatuM-sthira thatuM jAya che, arthAt AtmA vijJAnaghanasvabhAva thato jAya che. have A ja arthanA kaLazarUpa tathA AgaLanA kathananI sUcanikArUpa kAvya kahe che: Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com
Page #85
--------------------------------------------------------------------------
________________ 74 ] Version 001.a: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates [ pravacana ratnAkara bhAga-4 (zArdUnavidrIDita) ityevaM viracayya samprati paradravyAnnivRttiM parAM svaM vijJAnaghanasvabhAvamabhayAdAstidhnuvAnaH param / ajJAnotthitakartRkarmakalanAt klezAnnivRttaH svayaM jJAnIbhUta itazcakAsti jagataH sAkSI purANaH pumaan|| 48 / / zlokArtha:- [kRti vaM] e rIte purvakathita vidhAnathI, [saskRti] hamaNAM ja (turata ja) [paradravyAt] paradravyathI [pAM nivRtti vittayya] utkRSTa (sarva prakAre ) nivRtti karIne [vijJAnaghanasvamAvat param sva amayAt mastiSNuvAna: ] vijJAnayanasvabhAvarUpa evA kevaLa potAnA 52 nirbhayapaNe ArUDha thato arthAt potAno Azraya karato (athavA potAne niHzaMkapaNe AstiyabhAvathI sthira karato), [ ajJAnosthitaItanAtdezAt] ajJAnathI utpanna thayelI kartAkarmanI pravRttinA abhyAsathI thayelA lezathI [nivRtta: ] nivRtta thayelo, [ svayaM jJAnIbhUta: ] pote jJAnasvarUpa thayo thako, [khAta: sAkSI] jagatano sAkSI ( jJAtAdraSTA ), [ purALa: punAn] purANa puruSa ( AtmA ) [ ta: vAsti] ahIMthI have prakAzamAna thAya che. 48. samayasAra gAthA 74 : mathALu have pUche che ke jJAna thavAno ane AsravonI nivRttino samakALa (eka kALa ) kaI rIte che? prabho! je kSaNe jJAna thayuM te ja kSaNe AsravothI jIva nivRtta thAya ema kaI rIte che? A praznanA uttararUpa gAthA kahe che: * gAthA 74 : TIkA u52nuM pravacana * 'vRkSa ane lAkhanI jema vadhya-ghAtakasvabhAvapaNuM hovAthI Asavo jIva sAthe baMdhAyelA che.' pIpaLa, bAvaLa ityAdi ghaNA vRkSone lAkha Ave che. pIpaLanuM vRkSa ane lAkha vadhyaghAtaka che. vRkSa vadhya eTale ghAta thavA lAyaka che ane lAkha ghAtaka eTale ghAta karanAra che. ghaNAM varSa pahelAM bhAvanagaramAM gujarI bajAra pAse pIpaLanAM jhADa hatAM, hArabaMdha jhADa hatAM. tyAM lAkha AvatAM badhAM vRkSono kho thaI gayo, eke jhADa na rahyuM. e ahIM kahyuM che ke lAkha ghAtaka-haNanA2 che ane vRkSa vadhya-haNAvAyogya che. A rIte vRkSa ane lAkhano svabhAva ekabIjAthI viruddha che. lAkha vRkSa sAthe mAtra baMdhAyelI ja che; lAkha pote vRkSa nathI. tevI rIte Asravo ghAtaka che ane AtmA vadhya che. Ama viruddha svabhAvo hovAthI Asavo pote jIva nathI. ahAhA...! bhagavAna AtmA atIndriya AnaMdano nAtha prabhu caitanyanuM jhADa che. enI paryAyamAM te haNAvA yogya che, vadhya che. puNya-pApanA bhAvo eno Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com
Page #86
--------------------------------------------------------------------------
________________ Version 001.a: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates samayasAra gAthA 74 ] | [ 75 paryAyamAM vAta kare che. ahA ! puNyano bhAva ghAtaka che ane paryAya ghAta thavA yogya che. paryAyamAM vAta thAya che. dravyano kayAM ghAta thAya che? bhagavAna AtmA jhADa samAna che ane puNya pApanA bhAva lAkha samAna che. puNya-pApanA bhAva AtmAnI zAntinA ghAtaka che ane AtmAnI zAnti ghAta thavA yogya che. aviruddhasvabhAvapaNAno abhAva hovAthI teo jIva ja nathI." jema lAkhano jhADathI viruddha svabhAva che tema puNya-pAparUpa Agnavono svabhAva AtmAnA svabhAvathI viruddha che. temane aviruddhasvabhAvapaNAno abhAva che. deva-guru-zAstranI zraddhAno vikalpa UTha ke paMca-mahAvratano vikalpa UTha-e jIvanA svabhAvathI viruddha svabhAvavALA che. puNya-pApanA bhAvo viruddha svabhAvavALA hovAthI teo jIva ja nathI. jema lAkha jhADa nathI, tema puNya-pApanA bhAva jIva nathI, rAga te jJAna nathI; samajAya che kAMI? - vyavahAra sAdhaka, sAdhaka kahe che ne? atyAre to vyavahAra ja che, nizcaya che ja nahi, nizcayanI khabara paDe nahi-Ama keTalAka prarUpaNA kare che. are prabhu! A tuM zuM kahe che? tAre kayAM javuM che, bApu? bhAI ! tAre kayAM rahevuM che? jenAthI khasavuM che, nivartavuM che emAM rahIza, aTakIza to eno (nivartavAno) ke di' pAra Avaze? janma-maraNano aMta kyAre Avaze? bApu! puNya-pApanA bhAvathI to huThavuM che. jema pApathI haThavuM che tema puNyathI paNa huThavuM ja che. puNya-pApa beya eka ja vastu-Asrava che. yogasAramAM Ave che ke-(dohA 71) pApa tattvane pApa to jANe jaga sau koI, puNya tattva paNa pApa che, kahe anubhavI budha koI." puNyapApa adhikAramAM chelle saMskRta TIkAmAM paNa A vAta lIdhI che. tyAM prazna thayo ke-prabhuA adhikAra pApano cAle che ne ? emAM A puNya kayAM lIdhuM? tyAM kahyuM che ke kharekhara to e pApa ja che. puNya che te vyavahAre pavitratAnuM nimitta kahevAya, paNa kharekhara to e pApa che. nimittano artha e ke te paravastu che, tenAthI kAMI lAbha che ema artha nathI. nimittano artha tenI upasthiti che. nizcaya hoya tyAM vyavahAra hoya che eTale upasthiti kahevAya, paNa e ghAtaka che, du:kharUpa che. vyavahAra Ave che, hoya che. vyavahAranuM astitva che. vyavahAranayano viSaya nathI ema nathI. paraMtu te AtmAnA svabhAvano paryAyamAM ghAtaka che. ahIM kahe che puNya-bhAvamAM AtmAnA svabhAvathI aviruddha svabhAvano abhAva che. bhagavAna AtmAno zuddha nirmaLa anAkuLa AnaMdarUpa caitanyasvabhAva che. ane puNyanA bhAva to du:kharUpa bhAva che. AmAM taDajoDa-vANiyAveDA nA cAle. (arthAt taDajoDane avakAza nathI ) eka vANiyAne eka kaNabI pAse pAMca hajAra leNA hatA. vANiyAne manamAM khyAla Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com
Page #87
--------------------------------------------------------------------------
________________ Version 001.a: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates 76 ] [ pravacana ratnAkara bhAga-4 hato ke kaNabInI be hajArathI vadhAre cUkavavAnI zakti nathI. chatAM vANiyAe kahyuM ke pUrA pAMca hajArathI eka pAI ochI levI nathI. kaNabIe kahyuM ke eka hajArathI vadhAre eka pAI devI nathI. vANiyAne to khabara hatI ke kaNabI peTI-paTArA, gharavakharI vece topaNa be hajArathI vadhAre te ApI zake tema nathI. chevaTe rakajhaka karIne AvuM-pAchuM karatAM karatAM baMneya be hajAramAM patAvavA taiyAra thaI gayA. AvuM AmAM kAMI haze? ke thoDuM nizcayavALA DhIluM mUke, thoDuM vyavahAravALA DhIluM mUke to banne eka thaI jAya. are bhAI ! ahIM vastunuM svarUpa ja AvuM che tyAM chUTachATane avakAza ja kayAM che? ahIM to spaSTa vAta che ke nizcayathI thAya ane vyavahArathI na thAya enuM nAma anekAnta che. vyavahArathI paNa thAya ane nizcayathI paNa thAya e to mithyA ekAnta che. svabhAvathI ja thAya, vibhAvathI na thAya e samyaka ekAnta che. samyaka ekAnta thayA vinA vAstavika anekAntanuM jJAna sAcuM hoI zake nahi. zrImade paNa e ja kahyuM che. vastu akhaMDa eka dhruva caitanyabiMba che. emAM DhaLyA vinA samyaka ekAnta thatuM nathI. jyAM samyaka ekAnta thayuM ke jJAnamAM trikALI dhruva jaNAyo ane paryAyamAM je alpajJatA ane rAganI maMdatA che te paNa jaNAyAM. AnuM nAma samyaka anekAnta che. rAganI maMdatA ane alpajJatAnI paryAyanuM jJAna rahe che, paNa te huM chuM evI mAnyatA chUTI jAya che. ahIM kahe che ke deva-guru-zAstranI zraddhAno vikalpa, paMcamahAvratanA pariNAma ane zAstra-bhaNatarano vikalpa-e puNyabhAva viruddha svabhAvavALA hovAthI jIva ja nathI. lAkha te pIpaLanuM jhADa nathI ane jhADa che te lAkha nathI tema puNya-pApanA bhAva te AtmA nathI ane AtmA che te puNya-pApanA bhAva nathI. ahAhA...! jIvamAMthI je nIkaLI jAya te jIva nathI. bhAI! cAra gatinA apAra duHkhanA aMta lAvavAno A mArga barAbara samajavo joIe. lAThImAM ghaNA vakhata pahelAM eka juvAna chokarIne zItaLA nIkaLyA. nAnI uMmara, be varSanuM paraNetara. dANe dANe IyaLa paDelI. bAI bicArI ghaDIka Ama paDakhuM pherave to ghaDIka Ama pherave. pavana nAkhe to goThe nahi, pANI pIvuM goThe nahi. vedanA, vedanA, vedanA; joyuM na jAya. aDhAra sAlanI uMmara; bicArI bolI-bA, meM AvAM pApa A bhave karyA nathI, zuM thayuM A? kayAMya sukha nahi, cena nahi. bicArI rove, rove, AkraMda kare. jovAya nahi evuM duHkha. are ! evI tIvra vedanAmAM deha chUTI gayo. AvAM anaMta duHkha A jIve bhogavyAM tenAthI chUTavAnA upAyanI A vAta che. kharekhara to zarIra mAruM mAnyuM che e UMdhI mAnyatAnuM duHkha che. saMyoganuM ene duHkha nathI. zarIrane ane rogane to AtmA aDato nathI. paraMtu zarIra mAruM che, mane roga thayo che evI viparIta mAnyatA ene AkuLatA ane duHkha utpanna kare che. Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com
Page #88
--------------------------------------------------------------------------
________________ Version 001.a: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates samayasAra gAthA-74 ] [ 77 bhAI ! tArA duHkhano kAMI pAra nathI. zuM kahIe ! bApu! tuM maphatanA mULAmAM anaMtavAra vecAyo che. pahelAM zAkavALA zAka sAthe chokarAne maphatamAM mULo ApatA. e mULAmAM tuM anaMtavAra janma-maraNa karI cUkayo che. paNa badhuM bhUlI gayo che. ahIM yAda karAvIne kahe che keprabhu! tuM tArA bhagavAnane saMbhALa. caitanyamUrti prabhu AnaMdarasano kaMda bhagavAna AtmA che. teno Azraya karIne Agnava-duHkhane TALa. Asrava tAruM svarUpa nathI. e to paryAyamAM tArI zAntino ghAta karanAra che. je ghAta karanAra che tane madada karanAra thAya ema kadIya banI zake nahi. bhAI ! tuM goTALAmAM-gUMcavaNamAM na paDa. zarIramAM jema kSayano roga thAya to bicAro du:khI du:khI thaI jAya. hAya, kSayano roga thayo! bahu duHkhathI pIDAya. ahIM kahe che ke vikAra mAro che, puNya-pApanA zubhAzubha bhAva mArA che ema mAne tene moTo kSaya lAgu paDayo che. puNya-pApa ghAtaka che, kahyuM ne? jema lAkhanA nimittathI vRkSano kSaya thAya che tema puNya-pApathI AtmAnI nirmaLa avasthAno kSaya thAya che. jema lAkha vRkSanuM svarUpa nathI, mAtra vRkSa sAthe nibaddha ja che tema puNya-pApanA bhAva AtmAnuM svarUpa nathI, mAtra jIva sAthe nibaddha ja che ane tenI zAntinA ghAtaka che. AmAM vaLI bacAva karIne koI kahe ke vyavahAra Ave che to tenAthI AgaLa (mArgamAM) vadhAya che to te vAta barAbara nathI. bhAI ! A vItarAgano mArga to jema che tema raheze, temAM pheraphAra nahi thAya. bApu! tuM A mArgano virodha na kara. bhagavAna! AtmA jJAnadarzanathI paripUrNa prabhu che. tenI paryAyamAM puNya-pApanA bhAva thAya te viruddha-svabhAve hovAthI ghAtaka che. te bhAvo tArI zAntine bALanArA che. Agnavo ghAtaka che ane AtmA vadhyA che. A dravyanI vAta nathI, paryAyanI vAta che. dravya to kevuM che tevuM anAdi-anaMta cidyana che. paryAyamAM vadhya thavAnI lAyakAta che, dravyano vadhya-svabhAva nathI. ekendriyathI mAMDI paMcendriya sudhInI game te paryAya ho, vastu je anaMtaguNamAM vaseluM cidAnaMdaghana tattva che e to evI ne evI trikALa paDI che. pravacanasAra gAthA 2OO nI TIkAmAM Ave che ke "je anAdi saMsArathI jJAyakabhAvapaNe ja rahyo che ane je moha vaDe anyathA adhyavasita thAya che (bIjI rIte jaNAya che) te zuddha AtmAne, A huM mohane ukhADI nAkhIne, ati niSkapa raheto thako, yathAsthita ja (jevo che tevo ja) prApta karuM chuM." vastu to zAkabhAve trikALa che. huM rAgavALo, puNyavALo ityAdi mAnyatA to UbhI karelI che. puNyathI mane lAbha thaze e to moha vaDe anyathA mAnyuM che; vastu ema nathI. koI pAMca-pacAsa lAkha rUpiyAnuM dAna Ape to loko tene caDhAvI mAre, moTo dharmadhuraMdhara kahe; paraMtu bhAI ! dAna ApavAnA bhAva to zubha che, puNya-baMdhanuM kAraNa che. Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com
Page #89
--------------------------------------------------------------------------
________________ Version 001.a: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates 78 ] [ pravacana ratnAkara bhAga-4 rAga maMda karIne Ape to puNya che, ane jo vAha-vAha karAvavA mAnArthe Ape to pApa che. enAthI dharma thAya e vAta to traNa kALamAM nathI. dAna ApatAM rAga maMda kare to paNa huM rAga maMda karuM chuM ema kartApaNuM mAne to te mithyAtva che ane huM paisA ApuM chuM ema mAne to te jaDano svAmI thAya che. vItarAgano mArga lokoe mAnyo che enAthI judo che, bhAI ! ahIM kahe che ke AvA puNyanA bhAva je che te ghAtaka che ane AtmA (paryAyamAM) vadhya che. paranI dayA pALavAno bhAva Asrava che ane te ghAtaka che. gAthA 7ramAM tene jaDa acetana kahelo che. temAM Ave che ke rAga che te nathI jANato potAne, nathI jANato parane; anya caitanya dvArA te jaNAya che. mATe emAM caitanyapaNAno abhAva hovAthI te acetana che. ahIM tene ghAtaka kahyo che. bhAI ! puNyanA bhAvanI jagatane khUba mIThAza che. e mIThAza ja ene mArI nAkhe che. puNyanA phaLamAM AbarU maLe, dhana-saMpatti maLe. ajJAnI tethI rAjI-rAjI thaI jAya che. paNa ahIM kahe che ke puNyabhAvanI je tane mIThAza che te ghAtaka che. bhAI ! tene tuM sAdhaka mAne che paNa te sAdhaka kevI rIte hoya ? prazna:- paMcAstikAyamAM vyavahAra sAdhaka ane nizcaya sAdhya ema kahyuM che ne? uttaraH- bhAI ! e to Aropa karIne kathana karyuM che. rAgathI bhinna paDIne caitanyasvarUpanA anubhavathI sAdhaka thAya tyAre te bhUmikAno je maMda rAga che tene Aropa karIne sAda sAdhaka kahyo che. e jJAna karAvavA ane vyavahArathI sAdhaka kahevAya che. dharma kAMI be prakAre nathI, dharmanuM nirUpaNa be prakAre che. caitanyasvabhAvanA Azraye thayelI je nirmaLa dazA te dharma che ane te kALe rAgane sahucara dekhIne Aropa ApI tene vyavahArathI sAdhaka kahevAmAM Ave che. kharekhara to Agnavo viruddha svabhAvavALA hovAthI teo jIva ja nathI. puNyano bhAva-dayA, dAna, vrata, bhakti ityAdinA bhAva Asravo hovAthI jIva ja nathI ema ahIM kahe che. vyavahararatnatrayano rAga che to ghAtaka, paMcAstikAyamAM tene sAdhaka kahyo che e to jJAnInA (A) rAgamAM Aropa karIne vyavahArathI tene sAdhaka kahyo che. paraMtu jene AtmajJAna nathI te to vyavahuramAM mUDha che. tenA zubharAgane vyavahAra kahevAmAM Avato nathI. samayasAra gAthA 413mAM Ave che-"jeo dravyaliMgamAM mamakAra vaDe ahaMkAra kare che, teo anAdirUDha vyavahAramAM mUDha vartatA thakA, prauDha vivekavALA nizcaya para anArUDha vartatA thakA paramArthasatya bhagavAna samayasArane dekhatA-anubhavatA nathI. ahIM traNa bola kahyA che. rAganI maMdatAnuM AcaraNa anAdithI che. nigoda avasthAmAM paNa jIvane puNya Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com
Page #90
--------------------------------------------------------------------------
________________ Version 001.a: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates samayasAra gAthA 74 ] [ 79 pariNAma thAya che, chatAM te vyavahAra nathI. jeNe nija AtmAnuM jJAna-zraddhAna pragaTa karyuM nathI tene eklo parAti bhAva che. te mUDha jevo che. tene vyavaharamUDha kema kahyo? to kahe che ke te ekalo rAganI maMdatAnI rucimAM ja paDayo che ane svAzrita evA nizcayamAM te anArUDha che. A pramANe anAdirUDha te vyavahAramAM mUDha che. have te mUDhatA tyAgIne vyavahArano jANanAro kayAre thAya? svadravyano-svarUpano Azraya laIne samyakvAdi pragaTa karatAM te vyavahArano jANanAra rahe che. bhagavAna pUrNAnaMdano nAtha trikALI dhruva je caitanyamaya vastu teno Azraya karatAM jene samyagdarzana-jJAna-cAritra pragaTa thayAM te vyavahAra-vimUDha nathI. tene vyavahAra che kharo, paNa tene vyavahAra jANelo prayojanavAna che. Ama vAta che. zubhAzubha baMne bhAva Asrava che, ane Asrava che te svarUpano ghAtaka che. nizcayamAM je ArUDha che tene pUrNa vItarAgatA na thAya tyAM sudhI vAra Ave che ane tene Aropa ApIne (nizcayano upacAra karIne) sAdhaka kahevAmAM Ave che. jJAnI tene yathArthapaNe jANI le che. ajJAnInA zubharAgane to AropathI paNa sAdhaka kahI zakAto nathI. prazna:- vyavahArane paraMparA mokSanuM kAraNa kahyuM che ne? uttara:- hA, paNa kono vyavahAra ane kayo vyavahAra? jene aMtaramAM Atmadarzana thayuM che, svAzrayathI-nija caitanyanA AzrayathI samyagdarzana-jJAna-cAritranI zuddha pariNati pragaTa thaI che je kharekhara AgaLa jatAM mokSano sAdhaka che, tene je rAga (vyavahAra) bAkI che te rAgapariNAmamAM upacAra karIne tene vyavahArathI paraMparA kAraNa kahela che; kemake enA zubhamAM azubha TaLyo che. e che to bAdhaka ja-ema samajavuM. niyamasAra gAthA 2 nI TIkAmAM Ave che ke-nija paramAtmatattvanAM sabhyazraddhAna-jJAna-anuSThAnarUpa zuddharatnatrayAtmaka mArga parama nirapekSa hovAthI mokSano upAya che ane te zuddharatnatrayanuM phaLa svAsmopalabdhi che." mokSa ane mokSamArgane rAganI maMdatAnI, bhedanI ke paranI koI apekSA nathI. e to parama nirapekSa che. vaLI jene caitanyamUrti nirmaLAnaMdasvarUpa bhagavAna AtmAnI dRSTi ja thaI nathI tenA zubhabhAvamAM azubha TaLyo ja nathI, kemake tene mithyAdarzananuM mahA azubha to UbhuM ja che. tenI to ruci ja zubhabhAvamAM paDI che tethI tenA zubharAgane vyavahArathI paNa sAdhaka kahetA nathI. mATe paryAyamAM je zubhAzubha rAga thAya che te svabhAvanA ghAtaka che ane viruddha svabhAvavALA hovAthI jIvanibaddha che, topaNa jIva nathI ema nizcaya karavo. A eka bola thayo. - have bIjo bolaH-- "Asavo vAInA veganI jema vadhatA-ghaTatA hovAthI adhruva che; caitanyamAtra jIva ja dhruva che." juo ! Aso mRgInA roganI jema vadhatA ghaTatA che. Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com
Page #91
--------------------------------------------------------------------------
________________ Version 001.a: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates 80 ] [ pravacana ratnAkara bhAga-4 zubhabhAva vadhe vaLI ghaTe, te ja pramANe azubha bhAva paNa vadhe vaLI ghaTe. yauvanAvasthAmAM azubhabhAva vadhe, vaLI vRddhAvasthAmAM ghaTe. tema zubhabhAva paNa vadhe ane ghaTe. ahA! vadha-ghaTapaNuM e AgnavonuM lakSaNa che. jema koIne daza lAkhanI mUDI hoya te chelle vicAra kare ke emAMthI pAMca lAkha zubhamAM dAnamAM ApuM. paraMtu dIkarAne vAta kare tyAM dIkaro pUche-bApujI, mArA mATe zuM? eTale bApAno dAnano bhAva ghaTI jAya. A pramANe vadhe ane ghaTe e AgnavonuM lakSaNa che. tethI Agnavo adhruva che, puNya-pApanA bhAva adhruva che. caitanyamAtra jIva ja dhruva che. Ama baMneno bheda jANIne je dhruvane avalaMkhyo tene AtmA vijJAnaghana thAya che ane te ja kALe te AsavothI nivarte che. zubhAzubha bhAva vadhatA ghaTatA thatA hovAthI adhruva che. koI vAra saMsAra upara vairAgya thaI jAya ane saMsArano rAga moLo paDI jAya. to vaLI kaMIka bAhya anukULatA vadhe ane bAra mAna, moTapa maLavA mAMDe to pAcha rAga vadhI jAya. A pramANe Asavo adhruva che ane caitanyamAtra vastu AtmA eka dhruva, dhruva che. ahaha...jemAM rAga nahi, paryAya nahi, bheda nahi evo akhaMDa ekarUpa caitanyamAtra AtmA ja dhruva che. A pramANe adhuvathI bhinna paDIne dhruva ceta vastumAM ekAgra thavuM tenuM nAma dharma che. A bIjA bola thayo. trIjo bolaH- have A trIjo bola anityano bola che. adhruva ane anityamAM phera che. adhruvamAM vadha-ghaTapaNuM che ane anityamAM eka pachI eka che. "Asravo zItadAha-jvaranA AvezanI jema anukrame utpanna thatA hovAthI anitya che; vijJAnaghana jeno svabhAva che evo jIva ja nitya che.' adhruvamAM bhAvonI vadha-ghaTanI apekSA che, anityamAM eka pachI eka anukramanI apekSA che. anukrama eTale-jema TADhiyA tAva vakhate uSNa jvara na hoya ane uSNajvara veLA TADhiyo tAva na hoya tema zubhabhAva vakhate azubha na hoya ane azubhabhAva vakhate zubha na hoya. A pramANe zubha-azubha bhAvo anukrame utpanna thatA hovAthI anitya che. hiMsAnA bhAva hoya tyAre dayAnA pariNAma na hoya ane dayAnA pariNAma hoya tyAre hiMsAno bhAva na hoya. Ama anukrame thatA, palaTatA rahetA, nAza pAmatA Asravo anitya che. ane vijJAnaghana jeno svabhAva che evo AtmA ja nitya che. cidAnaMdaghana-svarUpa bhagavAna AtmA sadA ekarUpa hovAthI nitya che. rAgabhAvano huM kartA ane rAga mAruM karma ema mAnavuM e mithyAtva che. te Asrava che, anitya pariNAma che. ane caitanyaghana nityAnaMda prabhu AtmA enAthI bhinna nitya che. AvA rAgathI bhinna nityasvarUpa AtmAne jANavo-anubhavavo te bhedajJAna che. jJAnIne rAga Ave paNa tenA svAmIpaNe te pariNamato nathI. te rAgane anitya jANIne temAM rahetA nathI paNa tenAthI bheda pADIne jJAnamAM rahe che. Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com
Page #92
--------------------------------------------------------------------------
________________ Version 001.a: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates [ 81 samayasAra gAthA 74 ] vijJAnaghana jeno svabhAva che evo jIva ja nitya che." jAo, "ja' kahIne ekAnta karyuM che. kathaMcit nitya ane kathaMcit anitya che ema nathI kahyuM. nitya che te ekAnta nitya ja che, anitya che te ekAnta anitya ja che. AkhA samagra dravyanI vyAkhyA karavI hoya to tyAM kathaMcit nitya kathaMcit anitya che ema kahevAya. paNa dravyadRSTithI dravya nitya ja che ane paryAya anitya ja che. Asavo anitya che ane AtmA caitanyaghana nitya che. tyAM nityAnaMda caitanyaghana prabhu nityamAM daSTi lagADavAthI bhedajJAna thatAM Asavano huM kartA ane Asrava mAruM karma evI kartAkarmapravRttino abhAva thAya che. A pramANe Asavo-zubhAzubha banneya ghAtaka, adhruva ane anitya che ane bhagavAna AtmA vadhya, dhruva ane nitya che ema traNa bola thayA. A banne vacce bhedajJAna karatAM Asravo chUTI jAya che. have cotho bola cotho bolaH- "jema kAmasevanamAM vIrya chUTI jAya te kSaNe ja dANa kAmano saMskAra nAza pAmI jAya che, koIthI rokI rAkhI zakAto nathI, tema karmodaya chUTI jAya te kSaNe ja Asavo nAza pAmI jAya che, rokI rAkhI zakAtA nathI, mATe teo azaraNa che; ApoApa (potAthI ja) rakSita evo sahaja cinzaktirUpa jIva ja zaraNasahita che.' munivaro vItarAgI saMtoe kevo dAkhalo Apyo che! viSayasevanamAM virya chUTI jAya te kSaNe ja kAmanI vAsanAnA dAruNa saMskAra chUTI jAya che, koIthI rokI zakAtA nathI. tema karmodaya chUTI jAya tyAre Asavono nAza thAya che. karmanA udayanA nimitte je Asravo thAya che te nimitta maTI jatAM chUTI jAya che. koithI zubhAzubha pariNAmo rokI rAkhI zakAtA nathI. mATe AsavopuNya pApanA bhAvo azaraNa che. juo! zubhabhAva paNa azaraNa che. dayA, dAna, vrata AdinA zubhabhAva azaraNa che, kAraNa ke udayanuM kharI javuM koIthI rokI zakAtuM nathI. ApoApa-potAthI ja rakSita evo sahaja ciktirUpa jIva ja zaraNasahita che. ahAhA..bhagavAna AtmA ApoApa potAthI ja rakSita che. ene rAkhavo paDe evuM kyAM che? e to rakSita ja che. zrImamAM Ave che ke svadravya anyadravya bhinna bhinna juo. svadravyanA rakSaka tvarAthI thAo. svadravyanA vyApaka tvarAthI thAo. svadravyanA dhAraka tvarAthI thAo. svadravyanA rakSaka tvarAthI thAo. svadravyanA grAhaka tvarAthI thAo. svadravyanI rakSaptA upara lakSa rAkho. padravyanI dhAraktA tvarAthI tajo. Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com
Page #93
--------------------------------------------------------------------------
________________ Version 001.a: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates 82 ] pravacana ratnAkara bhAga-4 padravyanI ramaNatA tvarAthI tajo. paradravyanI grAhuktA tvarAthI tajo. parabhAvathI virakta thA. ahIM kahe che ke AnaMdano nAtha pUrNAnaMda prabhu ApoApa ja rakSita che. tenI daSTi thAya tyAre te rakSita che ema jaNAya che. ahAhA...! nityAnaMda prabhu pote anAdi-anaMta svayaM rakSAyelo che tenI dRSTi kare tyAre paryAyamAM pote rakSita che enuM bhAna thAya che ane tyAre AtmA zaraNarUpa thatAM azaraNa evA AsravothI pote nivarte che. bhAI ! AvA zuddha jJAyakadravyanI dRSTi thayA vinA ekaluM bAhya AcaraNa-vrata, niyama, saMyama ityAdi thothe thothAM che. mANasone lAge ke-are! bAyaDI choDI, ghara choDayuM, dukAna choDI, badhuM choDayuM. to ya kAMI nahi? hA bhAI ! kAMI nahi. e to badhI bAhya cIjo che, ane aMdaramAM te vakhate je rAga che te zubhabhAva che. te kAMI dharma nathI. bhAI ! dayA, dAna, vrata ityAdi pariNAma te padravyanA pariNAma che, rAga che. te adhruva, anitya ane azaraNa che ema ahIM kahyuM che. puruSArthasiddhayupAyamAM rAganI utpattine hiMsA kahI che ane rAganI anutpatti te ahiMsA che ema kahyuM che. ahAhA....! bhagavAna AtmA zuddha caitanyaghana pUrNAnaMdano nAtha je prabhu che teno Azraya letAM je nirmaLa vItarAgI paryAya utpanna thAya te ahiMsA che. te zaraNa che. dharma che. cAra bola thayA. have pAMcamo bolaH- "Agnavo sadAya AkuLa svabhAvavALA hovAthI duHkharUpa che; sadAya nirAkuLa svabhAvavALo jIva ja adu:kharUpa arthAt sukharUpa che." gAthA 45nI TIkAmAM kahyuM che ke-adhyavasAna Adi samasta bhAvone utpanna karanAruM je ATha prakAranuM jJAnAvaraNAdi karma che te badhuMya pudgalamaya che evuM sarvajJanuM vacana che. vipAkanI hade pahoMcelA te karmanA LapaNe je kahevAmAM Ave che te, anAkuLatAlakSaNa je sukha nAmano AtmasvabhAva tenAthI vilakSaNa hevAthI, duHkha che. te duHkhamAM ja AkuLatA-lakSaNa adhyavasAna Adi bhAvo samAveza pAme che; tethI, joke teo caitanya sAthe saMbaMdha hovAno bhrama upajAve che topaNa, teo AtmAnA svabhAvo nathI paNa pudgalasvabhAvo che.' Ama Asravo sadAya AkuLa svabhAvavALA hovAthI duHkharUpa che. dayA, dAna, vrata, bhakti ityAdi bhAvo duHkharUpa che. ahA! je duHkharUpa che te sukhanuM sAdhana kema thaI zake ? zubharAgane sAdhana kahevuM e to nimittanuM jJAna karAvanAruM upacAra kathana che; kharekhara te sAdhana che ema nathI. jema upAdAnanI paryAya potAthI thAya che, nimittathI nahi-jema ghaDAnI paryAyano kartA kuMbhAra nathI-tema vikArI paryAyano kartA para nathI. ane je nirvikArI paryAya thaI tenuM sAdhana (zubharAga) vikArI paryAya nathI. jema ghaDo Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com
Page #94
--------------------------------------------------------------------------
________________ Version 001.a: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates | [ 83 samayasAra gAthA 74 ] potAthI ja thayo che tema nirmaLa avasthA potAthI ja thaI che, rAganI maMdatA che mATe thaI che ema nathI. bhAI ! vastunuM svarUpa ja AvuM che tyAM zuM thAya? kahe che ke bhagavAna AtmA sadA nirAkuLa svabhAvavALo hovAthI sukharUpa che. ahAhA....! caitanyaghana vastu sadA sukharUpa che. are ! sukha mATe jhAvAM nAkhanArane sukha kayAM che enI khabara nathI ! bicAro paisAmAM, AbarUmAM, makAnamAM, bhogamAM, puNyamAM ityAdimAM sukha zodhyA kare paNa kayAMthI maLe? jyAM che nahi tyAM kayAMthI maLe? puNya ane pApanA bhAva to duHkharUpa che. ane enA phaLamAM prApta bAhya sAmagrI paNa duHkhamAM nimitta che. A puNyanA phaLamAM cakravartI Adi pada maLe topaNa e to eka bAhya cIja che, tenA taraphano je rAga che te duHkharUpa che. bhagavAna AtmA eka ja sukhasvarUpa che. tethI jene sukha joItuM hoya teNe nija caitanyasvabhAvI AtmAmAM ja zodhavuM paDaze. tyAMthI sukha maLaze. paraMtu puNya-pApanA bhAvamAMthI ke saMyogI padArthomAMthI kadIya sukha nahi maLe. bhagavAna AtmA sadAya nirAkuLa AnaMdasvarUpa che. te svarUpanA Azraye samyagdarzanajJAna-cAritrarUpa je dharma pragaTe te sukharUpa dazA che. paraMtu bAhya vyavahAra je duHkharUpa che tenA Azraye sukha pragaTa na thAya. bhAI ! A vItarAgano mArga loko mAne che enAthI bahu judo che. caitanya svabhAvanA Azraye je nirmaLa paryAya pragaTa thAya te AtmavyavahAra che. je rAgabhAva che te AtmavyavahAra nathI, e to manuSyavyavahAra che, saMsArIno vyavahAra che. pravacanasAra gAthA 94 nI TIkAmAM kahyuM che ke-avicalita-cetanAvilAsamAtra Atma-vyavahAra che ane jemAM samasta kriyAkalApane bheTavAmAM Ave che te manuSyavyavahAra che. ahAhA ! zuddha AtmadravyanA Azraye utpanna nirmaLa vizuddhi te AtmavyavahAra che ane te sukhadazA che. bAhya vyavahAra je du:kharUpa che te kAraNa ane AnaMda pragaTe te kArya ema kadIya hoI zake nahi. AnaMdamUrti je trikALI bhagavAna aMdara paDayo che tene kAraNapaNe grahatAM (teno Azraya karatAM) AnaMda pragaTe che. bhAI ! janma-maraNanA aMta lAvavA hoya ene to A samajavuM paDaze. muMbaInA dariyAnA pANI upara bagalA uDatA uDatA ghaNe dUra sudhI jAya che. koIne pUchayuM ke A keTale dUra jatAM haze? to kahe ke vIsa vIsa mAIla sudhI mAchalA pakaDavA cAlyA jAya che. juo! A pariNAma! enA phaLamAM ahIMthI chUTI narakamAM cAlyA jaze. du:khanA sthAnamAM avatAra thaze. mATe bhAI ! hamaNAM ja ceta. paribhramaNa ja na rahe evA bhAvane pragaTa kara. ahAhA....! jemAM paribhramaNa nahi ane paribhramaNano bhAva paNa nahi evA nityAnaMdasvarUpanI samIpa jA; tane paribhramaNa maTaze. paryAyamAM A je rAga che te duHkharUpa che. enAthI khasI anAkuLasvabhAvI trikALI AnaMdanA nAtha pAse jA; tane AnaMda thaze, sukha thaze, zAntinI dhArA pragaTaze, tRpti thaze. jo ne! pAMcamI gAthAmAM AcArya bhagavAna svayaM Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com
Page #95
--------------------------------------------------------------------------
________________ Version 001.a: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates 84 ] [ pravacana ratnAkara bhAga-4 kahe che ke amArA svAnubhavamAM pracura AnaMdanI mudrA che, AnaMdanI chApa che. svabhAvanA Azraya pragaTa thayelo anubhava anAkuLa AnaMdanI mahora sahita hoya che. sadAya nirAkuLa svabhAvavALo hovAthI jIva ja sukharUpa che. tyAre koI kahe A to ekAMta thaI gayuM. kathaMcit sukharUpa ane kathaMcit duHkharUpa-ema kaho ne? bhAI ! e anekAntanuM svarUpa nathI. AtmA ekAnta sukharUpa che ane duHkharUpa bIlakula nathI enuM nAma anekAnta che. bhAI ! sukhanA paMthe caDhavuM hoya to saMyoga ane saMyogIbhAvathI khasI jA ane ekAnta sukhasvarUpa AtmAmAM nimagna thaI jA. ahAhA...! anAkuLa AnaMdasvarUpa bhagavAna AtmAmAM jyAM ekAgra thayo ke tarata ja duHkhano abhAva thaI sukha pragaTa thAya che. je kALe sukha prApta thAya che te ja kALe du:khano abhAva thAya che ane je kALe duHkhano abhAva thAya che te ja kALe sukhanI prApti thAya che. A pramANe duHkhanI nivRtti ane sukhanI prAptino samakALa che. tyAM vaLI koI kahe che ke cAritra to khAMDAnI dhAra para cAlavA javuM ane mINanA dAMta loDhAnA caNA cAvavA jevuM kaThaNa (kaSTasAdhya ) che. bhAI ! tuM zuM kahe che? tane cAritranA svarUpanI khabara nathI. cAritra to duHkhanA abhAvarUpa ati sukhadAyaka AtmAno pariNAma che. kaSTasAdhya che ema zAstramAM Ave che tyAM kaSTano artha to puruSArtha thAya che. aMtarano ugra puruSArtha karIne svabhAvamAM DhaLI jA ema tyAM Azaya che. mahA kaSTa eTale mahA puruSArtha karIne paNa zAtAzILiyApaNuM (pramAda) choDI de ane Atma-ramaNatArUpa AnaMdadAyI cAritra sAdhI le-Ama prabaLa puruSArthanI preraNAnI emAM vAta che, paNa cAritra kaSTadAyI che ema vAta nathI. juo pAMca bola AvI gayA. 1. puNa-pApanA bhAva ghAtaka che ane AtmA (paryAya) vadhya-ghAta thavA yogya che. 2. puNya-pApanA bhAva vadhatA-ghaTatA che tethI adhruva che, ane bhagavAna AtmA dhruva che. 3. puNya-pApanA bhAva anukrame utpanna thAya che mATe anitya che, ane bhagavAna AtmA ekarUpa nitya che. 4. rAgAdibhAva nimittanA lakSe thAya che tethI azaraNa che, ane AnaMdaghana prabhu AtmA zaraNa che. 5. zubhAzubha bhAva duHkharUpa che, ane bhagavAna AtmA sahuja sukhasvarUpa che, have chaThTho bola Asravo AgAmI kALamAM AkuLatAne utpanna karanArA evA pudgalapariNAmanA hetu hovAthI duHkhaphaLarUpa che." A puNya-pApanA bhAvo AgAmI kALamAM AkuLatA upajAvanArA che. eTale zuM? ke A puNyanA bhAvathI je puNya baMdhAyuM tenA phaLarUpe Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com
Page #96
--------------------------------------------------------------------------
________________ Version 001.a: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates [ 85 samayasAra gAthA 74 ] AgAmI kALamAM saMyoga maLaze. te saMyoga upara lakSa jaze eTale rAga ja-du:kha ja thaze. juo, vartamAna je pudgalakarma baMdhAya teno Asrava hetu che. ane te pugala-pariNAma bhaviSyamAM duHkha utpanna karanAra che. ahIM ema lIdhuM che ke zubhabhAva e bhaviSyamAM duHkha ApanAra pudgalapariNAmano hetu che. bhAI ! rAganI dizA para tarapha che ane dharmanI sva tarapha. mATe zubhabhAva dharmanuM sAdhana thAya ema hoI zake ja nahi. ahAhA...! vartamAna zubhabhAva che te svayaM du:kharUpa che ane bhaviSyamAM du:khane utpanna karanArA evA pudgalapariNAmano hetu hovAthI duHkhaphaLarUpa che. gajaba vAta che! vartamAna zubhabhAva che te rAga che ane tethI duHkha che ane bhaviSyanA duHkhaphaLarUpa che. samakitIne paNa je rAga-zubhabhAva Ave te pudgalapariNAmanA (puNanA) baMdhanuM kAraNa che ane e je pudgalakarma baMdhAyAM te bhaviSyamAM du:khanuM kAraNa che. azubharAga hoya te vartamAna azAtAvedanIya Adi pudgalapariNAmanA baMdhano hetu che ane te pudgalapariNAma bhaviSyamAM duHkhanuM kAraNa thaze. zubhabhAva je che tenAthI zAtA-vedanIya Adi pudgalapariNAma baMdhAze. tenA udayanA nimitte bhaviSyamAM je anukULa sAmagrI maLaze tenA upara lakSa jaze eTale rAga thaze, duHkha thaze; kemake rAga svarUpathI ja duHkharUpa che. prazna:- zubharAgane vyavahAra sAdhaka kahevAmAM Avelo che ne? - uttara:- hA, zubharAgane vyavahArathI upacAra karIne sAdhaka kahevAmAM Ave che paNa te upacAramAtra ja samajavuM. dravyasaMgrahanI gAthA 47 mAM Ave che ke 'duvihaM pi mokkhaheuM jhANe pAuNadi jaM muNI nniymaa|' munirAjane nizcaya ane vyavahAra mokSamArga banne sAthe dhyAnamAM niyamathI pragaTa thAya che. nizcaya te vItarAgI nirmaLa paryAya che ane vyavahAra te rAganI paryAya che. banne dhyAnamAM prApta thAya che. eTale ke citmAtra dravyasvarUpano Azraya letAM je nirmaLa dazA pragaTa thaI eTalo nizcaya mokSamArga che ane te ja kALe je rAga che te vyavahAra mokSamArga che. che to te baMdhanuM kAraNa, paNa nizcayano sahucara dekhI, nimitta gaNI upacAra karIne tene vyavahAra mokSamArga kahela che. bhAI ! A chaThTha bola jhINo che. pAMcamA bolamAM Agnavo vartamAna duHkharUpa che ema kahyuM, ane chaThTha bolamAM ahIM ema kahe che ke Asavo bhaviSyamAM dukhanA karaNarUpa che. kAraNa ke zubhabhAvathI zatAvedanIya Adi puNyanI je 4ra prakRti che te baMdhAya ane bhaviSyamAM teno udaya Ave tyAre dhanaghelata, AbarU ityAdi aneka sAmagrI maLaze. tyAre enA para lakSa jaze eTale rAga thaze ane rAga thaze eTale duHkha thaze, kemake rAga dukhasvarUpa ja che. Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com
Page #97
--------------------------------------------------------------------------
________________ Version 001.a: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates 86 ] [ pravacana ratnAkara bhAga-4 prazna:- tIrthaMkara nAmakarmanI prakRti baMdhAya te bhaviSyamAM kayAM duHkhanuM kAraNa che? uttara:- tIrthaMkara nAmakarmano je baMdha che te jIva jyAre zubhAzubha bhAvano saMpUrNa nAza karI pUrNa vItarAgatA ane kevaLajJAna upajAvaze tyAre udayamAM Ave che. (mATe tyAM e prazna ja nathI.) prazna:- puNyAnubaMdhI puNya baMdhAya evA pariNAma sukharUpa che ke nahi? uttara:- game te puNyanA pariNAma ho, vartamAnamAM te du:kharUpa che ane bhaviSyamAM paNa duHkhanA kAraNarUpa che. puNyAnubaMdhI puNya paNa bhAvimAM AkuLatA thavAmAM nimitta che, paraMtu AtmAnI zAMti-samAdhinuM nimitta nathI. prazna:- puNyanA phaLamAM lakSmI-saMpatti Adi maLe to te dharma karavAmAM sAdhana thAya. kema e barAbara che ne? uttara:- nA, e barAbara nathI. kahyuM ne ke puNyabhAvanA phaLamAM je pudgalakarma baMdhAya tenA nimitte bhaviSyamAM AbarU, saMpatti Adi sAnukULa saMyogo maLe ane te saMyogonA lakSa rAga ja thAya, duHkha ja thAya. te saMyogo kAMI AtmAnI zAnti-samAdhinAM nimitta nathI. paravastu kAMI dharmanuM sAdhana nathI. saMyogo pratyeno rAga maTADI, tenAthI nivRtta thaI aMdara AtmAmAM-zuddha cidAnaMdaghana vastumAM pravRtta thAya tyAre dharma thAya che. bhAI ! vItarAgano mArga loko mAne che tenAthI judo che. aho ! digaMbara saMtonI zaili gajaba che! satyane siddha karavAnI zuM alaukika zailI che! vyavahAra che, paNa te zubharAga kAMI dharmanuM sAdhana nathI. paramAtmaprakAzamAM Ave che ke nizcayanuM nAma vItarAga che, vyavahAranuM nAma sarAga che. sarAgane nizcayanuM vItarAganuM sAdhana kahevuM e upacAra che, Aropita kathana che. ahIM to spaSTa kahe che ke vartamAna sarAgatA che te bhaviSyamAM du:khanuM kAraNa evA pudgalapariNAmano hetu che. vyavahAraratnatrayanA pariNAmane sAdhaka kahyo che e to upacArathI kathana karyuM che. nimittanuM jJAna karAvavA tene sAdhaka kahyo che, paNa sAdhaka be prakAranA che ema nathI. sAdhakanuM nirUpaNa be prakAre che. jema mokSamArga be prakArano nathI, tenuM nirUpaNa be prakArathI che tema sAdhaka be prakAranA nathI paNa tenuM nirUpaNa be prakArathI che. zubharAgane vyavahArathI sAdhakano Aropa Apyo che, kharekhara te sAdhaka che nahi. jema samakitIne nizcaya samyagdarzana che tenI sAthe deva-guru-zAstranI zraddhAno je rAga che tene vyavahAra samati kahyuM. paNa e vyavahAra samakita kAMI samakitanIzraddhAnanI paryAya nathI. e to rAganI paryAya che. paNa nizcayano sahucara dekhI, nimitta gaNIne, upacAra karIne tene samakita kahevAmAM Avela che. mokSamArga prakAzakamAM lakhyuM che ke sarvatra nizcaya-vyavahAranuM lakSaNa A rIte jANavuM. vyavahAra karatAM karatAM mokSa thaze evA ekalA (mithyA) Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com
Page #98
--------------------------------------------------------------------------
________________ Version 001.a: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates samayasAra gAthA 74 ] [ 87 vyavahAravALAnA vyavahArane to koI Aropa lAgu ja paDato nathI. AvI vAta che. A chaThTho bola ghaNo gaMbhIra che! are! lokoe ajJAnIoe vItarAga mArgane toDa-phoDa karIne cUMthI nAkhyo che! parAzrayathI je bhAva thayo te rAga che, Asrava che, duHkharUpa che ane bhaviSyamAM duHkhanuM kAraNa che. paraMtu ene cUMthavA mAMDe ane kahe ke Ama (zubhabhAva) karatAM karatAM dharma thaze. paNa vastusthiti ema nathI. bhAI ! A bolamAM ahIM spaSTa kahyuM che ke Agnavo AgAmI kALamAM AkuLatAne utpanna karanArA evA pudgalapariNAmanA hetu hovAthI du:khaphaLa che, duHkha jemanuM phaLa che evA che. "jIva ja samasta pudgalapariNAmano ahetu hovAthI aduHkhaphaLa che'. ahAhA....! bhagavAna AtmA jJAyaka prabhu jJAtA-daSTA nirvikalpa nirAkuLa AnaMdasvarUpa bhagavAna che; te samasta pudgalapariNAmano ahetu che. tIrthaMkara prakRtino baMdha thAya teno jIva hetu nathI, teno hetu to zubhabhAva che. indra-ahamiMdra, cakrI Adi bhava maLe te bhava AkuLatA utpanna thavAnuM nimitta che, AtmAnI zAMti-samAdhinuM nahi. jIva ja samasta pugala-pariNAmano ahetu hovAthI adu:khaphaLa che. bhAI! vItarAgano mArga ghaNo nirmaLa, svaccha che. paNa lokoe potAnI matikalpanAthI UMdhA artha karIne cUMthI nAkhyo che. pudgalapariNAma je 148 karmaprakRtinA bhedo che te karma pariNAmano jIva ahetu che. jIvane laIne koI karmanI prakRti baMdhAya che ema che ja nahi. jIva to eka jJAyakabhAva che. te koIpaNa prakRtinA baMdhano hetu thAya evuM enuM svarUpa nathI. A adhikAranI gAthA 105mAM kahyuM che ke "A lokamAM kharekhara AtmA svabhAvathI paugalika karmane nimittabhUta nahi hovA chatAM paNa, anAdi ajJAnane lIdhe paulika karmane nimittarUpa thatA evA ajJAnabhAve pariNamato hovAthI nimittabhUta thatAM, paugalika karma utpanna thAya che, tethI "paugalika karma AtmAe karyuM' evo nirvikalpa vijJAnaghanasvabhAvathI bhraSTa vikalpaparAyaNa ajJAnIono vikalpa che; te vikalpa upacAra ja che, paramArtha nathI." juo, jaDakarma AtmAe karyuM e upacAra kathana che. kharekhara to jIva potAnA ajJAnano kartA che, pudgalapariNAmano kartA nathI. ahIM to ema siddha karavuM che ke AtmA kharekhara svabhAvanI daSTithI jotAM koI paNa prakRtinA baMdhanuM nimitta nathI, citmAtra vastu jJAyakabhAvarUpa AtmA nimitta kema thAya? mATe ahIM kahe che ke jIva ja samasta pudgalapariNAmano ahetu hovAthI aduHkhaphaLa che. ahAhI...! trikALI zuddha jJAnAnaMda-svabhAvI je dhruva jJAyakamUrti prabhu AtmA che tenAM zraddhAna-jJAna-ramaNatA koI pudgala Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com
Page #99
--------------------------------------------------------------------------
________________ Version 001.a: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates 88 ] [ pravacana ratnAkara bhAga-4 pariNAmano hetu nathI; mATe te duHkharUpa nathI, paraMtu vartamAnamAM paNa ekAMta sukharUpa che ane bhaviSyanA sukhaphaLarUpa che. have kahe che-"Ama AsravonuM ane jIvanuM bhedajJAna thatAM veMta ja jenAmAM karmavipAka zithila thaI gayo che evo te AtmA, jaththAbaMdha vAdaLAMnI racanA jemAM khaMDita thaI gaI che evA dizAnA vistAranI jema amaryAda jeno vistAra che evo, sahajapaNe vikAsa pAmatI cinzakti vaDa jema jema vijJAnaghanasvabhAva thato jAya che tema tema AsravothI nivRtta thato jAya che. Asavo ane AtmAnuM ahIM cha prakAre bhedajJAna karAvyuM1. Agnavo ghAtaka che, paryAya vadhya che. 2. Agnavo adhruva che, bhagavAna AtmA ja dhruva che. 3. Asravo anitya che. bhagavAna AtmA ja nitya che. 4. Asravo azaraNa che, bhagavAna AtmA ja zaraNa che. 5. Asravo du:kharUpa che, bhagavAna AtmA ja adu:kharUpa che. 6. Asravo puNya-pApa baMdhanA hetu hovAthI duHkhaphaLarUpa che, bhagavAna AtmA ja puNya pApa baMdhano ahetu hovAthI adu:khaphaLarUpa che. A pramANe bhedajJAna thatAM veMta ja, caitanyasvarUpa bhagavAna jJAyakanuM bhAna thatAM veMta ja jenAmAM karmano vipAka zithila-DhIlo paDI gayo che te AtmA AsravothI-mithyAtvathI nivRtta thaI jAya che. jaththAbaMdha vAdaLAMnI racanA khaMDita thaI jatAM jema sUryano prakAza dizAomAM sarvatra vistare che, dizAo nirmaLa thaI jAya che tema amaryAdita jeno vistAra che evA AtmAnI sahaja jJAnakaLA khIlI jAya che. indriyathI, karmathI, rAgathI jJAnane bhinna pADatAM jJAnano vikAsa thaIne jJAna vijJAnaghana thaI gayuM, ane pudgala karma DhIluM paDIne abhAvarUpa thaI gayuM. potAnI sahuja cikti vaDe pote jJAnamAM sthira thaI gayo, daDha jAmI gayo. ahAhA...! vastu to vijJAnaghana che. bhedajJAnanA baLe pote paryAyamAM jema jema vijJAnaghana thato jAya che tema tema AsravothI nivRtta thato jAya che. bahAranuM jJAna ochuM-vatu hoya tenI sAthe ahIM saMbaMdha nathI. ahIM to vastu AtmA je mULa vijJAnaghanasvabhAva che temAM ekAgratA ane sthiratA karIne paryAyamAM je vijJAnaghanasvabhAva thato jAya che enI vAta che. rAgathI bhinna paDatAM jJAnamAM jJAna jAgyuM ane tyAM karmabaMdha zithila thaI gayA ane Asavo gaLI gayA. ahAhA! vijJAna-ghanasvabhAva thato jAya che ema kahIne aMtarmukha puruSArthanI vAta karI che. juo! karma ghaTavA mAMDe tema tema vijJAnaghana thato jAya che ema nathI kahyuM. jJAnamAM ekAgra thatAM Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com
Page #100
--------------------------------------------------------------------------
________________ Version 001.a: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates [ 89 samayasAra gAthA 74 ] vijJAnaghana thato jAya che ema kahyuM che. jema jema vijJAnaghana thato jAya che tema tema vikAranA pariNAma ghaTatA jAya che, AsavathI nivRtta thato jAya che. banneno samakALa che ema siddha karavuM che ne? ziSyano prazna hato ke beno samakALa kaI rIte che? teno A javAba Apyo ke A rIte banneno samakALa che, eka kALa che. prathama AsravathI nivRtti thAya ane pachI jJAnamAM sthira thAya athavA prathama jJAnamAM ekAgra thAya ane pachI AgnavanI nivRtti thAya ema be AgaLa-pAchaLa nathI; paNa banneno samakALa che. jema jema vijJAnaghanasvabhAva thato jAya tema tema AsravothI nivRtta thAya che ane jema jema AsravothI nivRtta thato jAya che tema tema vijJAnaghanasvabhAva thato jAya che. arasaparasa vAta karI che. teTalo vijJAnaghanasvabhAva thAya che jeTalo samyaka prakAre AsravothI nivarte che ane teTalo AsravothI nivarte che jeTalo samyaka prakAre vijJAnaghanasvabhAva thAya che. A rIte jJAnane ane AgnavonI nivRttine samakALapaNuM che.' ahIM samyaka prakAre AsravothI nivarte che ema kahyuM eno artha e che ke AsavanI utpatti thAya nahi teTalo vijJAna-ghanasvabhAva che. tathA jeTalo vijJAnaghanasvabhAva che teTalo samyaka prakAre AsravothI nivarte che. banneno samakALa che. jene svabhAvanA bhAnapUrvaka bhedajJAna nathI te AsravothI samyakapaNe nivartato nathI ane te vijJAnanasvabhAva paNa samyaphapaNe thato nathI. jema aMdhakAra jAya te samaye ja prakAza thAya ane prakAza thAya te samaye ja aMdhakAra jAya, tema je samaye AsravothI nivarte te ja samaye AtmA vijJAnaghanasvabhAva thAya che ane je samaye vijJAnasvabhAva thAya che te ja samaye te AsravothI nivarte che. aho ! zuM adbhuta TIkA! AcArya zrI amRtacaMdradeve ekalAM amRta reDyAM che! jJAnAnaMda svarUpa bhagavAna AtmA che. temAM jema jema svarUpasthiratA thAya tema tema AsravothI nivarse ane jeTalo AsravothI nivarse teTalI svarUpasthiratA thAya. A rIte jJAnane ane AgnavonI nivRttine samakALa che. ahIM vrata, tapa, bhakti Adi kare to AsravothI nivarte ema kahyuM nathI. paNa enAthI bhedajJAna karI nirvikArI nija jJAyakasvarUpamAM thaMbha-sthira thAya to AgnavothI samyaka prakAre nirta che ema kahyuM che. bhAI ! A tArA svagharamAM javAnI vAto karI che. jeTalo paragharathI pAcho phare teTalo svagharamAM jAya che. jeTalo svagharamAM jAya che teTalo paragharathI pAcho phare che. jeTalo svarUpamAM jAmato jAya teTalo AsravothI samyak prakAre haThe che ane jeTalo AsravothI samyaka haThe che teTalo svarUpamAM jAme che, vijJAnaghana thAya che. jeTalo ane teTalo-ema arasaparasa banne sarakhA batAvI samakALa darzAvyo che. Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com
Page #101
--------------------------------------------------------------------------
________________ Version 001.a: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates 90 ] pravacana ratnAkara bhAga-4 * gAthA 74: bhAvArtha uparanuM pravacana * Agnavono ane AtmAno upara kahyo te rIte bheda jANatAM ja, je je prakAre jeTalA jeTalA aMze AtmA vijJAnaghanasvabhAva thAya che te te prakAre teTalA teTalA aMze te AsravothI nivarte che. jyAre saMpUrNa vijJAnaghanasvabhAva thAya che tyAre samasta AsravothI nivarte che. Ama jJAnano ane AdmavanivRttino eka kALa che." gAthA 7ramAM paNa 'bAhULa' zabda hato. ahIM paNa e ja kahyuM ke AsravothI bhinna caitanyasvarUpa AtmAne jANIne jeTalo jJAnAnaMdasvabhAvamAM sthira thayo teTalo AsravothI nivarte che. ane jeTalo AsavothI chUTayo teTalo svarUpasthira vijJAnaghana thAya che. ahAhA...! jeTalo dharma pragaTa thAya teTalo adharmathI nivRtta thAya ane jeTalo adharma-AsravathI nivRtta thAya teTalo dharmamAM sthira thAya che, teTalAM saMvara-nirjarA thAya che. A Agnavo TaLavAnuM ane saMvara thavAnuM varNana guNasthAnonI paripATIrUpe tattvArthasUtranI TIkA Adi siddhAMtazAstromAM che tyAMthI jANavuM. ahIM to sAmAnya prakaraNa che. tethI sAmAnyapaNe kahyuM che." A paccakakhANa karo, sAmAyika karo, posA karo, pratikramaNa karo, A tyAga karo, te karo ityAdi karo to dharma thAya, saMvara thAya ema loko mAne che. paNa te barAbara nathI. Asrava ane AtmAne bhinna jANyA nathI tyAM saMvara kevo? jeno vItarAga vijJAnasvabhAva che evA AtmAmAM DhaLyA vinA AsravathI nivRtti thAya nahi ane tyAM sudhI saMvara pragaTa thAya nahi. ahA! puNya-pApanA viSamabhAvathI bhedajJAna thayA vinA samatA jenuM mULa che evI sAmAyika kema thAya ? na thAya. bApu! mana-vacana-kAyAnI saraLatArUpa pravRttithI puNya baMdhAya, paNa dharma na thAya. kahyuM ke ahIM ke te (zubha) bhAvo duHkharUpa ane du:khaphaLarUpa che, paNa dharma nathI. dharma to svano Azraya laIne emAM ja Thare to pragaTa thAya che. AvuM ja vastu svarUpa che tyAM thAya zuM? prazna:- "AtmA vijJAnaghanasvabhAva thato jAya che eTale zuM?" teno uttara uttara:- "AtmA vijJAnaghanasvabhAva thato jAya che eTale AtmA jJAnamAM sthira thato jAya che." jJAnasvarUpa bhagavAna AtmA potAmAM sthira thato jAya, Tharato jAya tene vijJAnaghana thayo kahevAmAM Ave che. jyAM sudhI mithyAtva hoya tyAM sudhI jJAnane-bhale jJAnano ughADa ghaNo hoya topaNa-ajJAna kahevAmAM Ave che. agiyAra aMga ane navapUrvanuM jJAna hoya paNa mithyAtva na gayuM hoya to te ajJAna che, vijJAna nathI. tiryaMcane jJAnano ughADa bhale ocho hoya, paNa jo tenuM jJAna aMdara svabhAvamAM sthira thayuM hoya to te vijJAna che. jema jema te jJAna eTale vijJAna aMdara jAmatuM jAya, ghaTTa thatuM jAya, sthira thatuM jAya tema tema AsravothI nivRtti thatI jAya che. ane Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com
Page #102
--------------------------------------------------------------------------
________________ Version 001.a: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates samayasAra gAthA 74 ] jema jema AgnavonI nivRtti thatI jAya che tema tema vijJAna jAmatuM jAya che, ghaTTa thatuM jAya che, sthira thatuM jAya che, arthAt AtmA vijJAnaghanasvabhAva thato jAya che. jJAna jJAnamAM Thare, jJAna jJAnamAM jAma, jJAna jJAnamAM sthira thAya te vijJAna che ane te mokSamArga che. AgaLa jaIne tenuM phaLa kevaLajJAna Avaze. paraMtu svabhAvamAM Tharyo ja nathI, AsravathI-zubhAzubhabhAvathI bhedajJAna karyuM ja nathI tenuM badhuM jJAna ajJAna che. paralakSI zAstrajJAnano ughADa, pAMca samiti, traNa guti ityAdinuM jJAna bhedajJAnanA abhAvamAM ajJAna che, vijJAna nathI. mATe zubhAzubhabhAvathI bhinna nija jJAtA-daSTA svarUpa vastunuM lakSa karI emAM ja TharatAM AtmAno vijJAnaghanasvabhAva pragaTa thAya che ane tyAre tene kartAkarmanI pravRtti maTe che. have A ja arthanA kaLazarUpa tathA AgaLanA kathananI sUcanikArUpa kAvya kahe che * kaLaza 48 : zlokArtha uparanuM pravacana * ruti vaM' e rIte pUrvakathita vidhAnathI, "samrati' hamaNAM ja (tarata ja) 'padravyAt' paradravyathI "parAM nivRtti viravacca' utkRSTa (sarva prakAre) nivRtti karIne 'vijJAnavasvabhAva para svaM samayAMtu nAstinuvA:' vijJAnaghanasvabhAvarUpa evA kevaLa potAnA para nirbhayapaNe ArUDha thato arthAt potAno Azraya karato (athavA potAne niHzaMkapaNe AstikayabhAvathI sthira karato), "jJAnosthitalrmanA vanezata' ajJAnathI utpanna thayelI kartAkarmanI pravRttinA abhyAsathI thayelA kalezathI nivRtta:' nivRtta thayelo, 'svayaM jJAnamUta:' pote jJAnasvarUpa thayo thako, 'nAta: sAkSI' jagatano sAkSI ( jJAtA-daSTA ), 'purA: pumAna' purANapuruSa (AtmA) (ta: vAsti' ahIMthI have prakAzamAna thAya che. AtmA trikALa jJAnAnaMdasvabhAvI che. vijJAnaghana eTale zuM? ke rAgano e kartA ane rAga enuM karma-e AtmAnuM svarUpa nathI. ahAhA..! AtmA to zuddha nirmaLa caitanyaghanasvarUpa ekarUpa vastu che. eTale paryAyamAM je puNya-pApanA-AsravanA bhAva che tethI bhinna paDI bhedajJAna dvArA nija zuddha caitanyamaya tattvano anubhava karatAM pote vijJAna-ghanasvabhAvarUpa thAya che. kahyuM ne ke saMprati eTale tarata ja paradravyathI sarva prakAre nivRtti karIne vijJAnaghanasvabhAvarUpa evA potAnA para nirbhayapaNe ArUDha thaIne kalezathI-rAgathI nivRtta thAya che. rAgathI nivRtta thAya che eTale vijJAnaghanasvabhAvarUpa thAya che. A dharma che ane A ja upAya che. zarIra, mana, vANI jaDa che. enAthI to AtmA-zuddha caitanyamaya vastu bhinna che ja. paNa puNya-pApanA bhAva je AsvabhAva enAthI paNa vijJAnaghana bhagavAna bhinna che. tathApi AtmA paryAyamAM duHkhI che. tene sukha kema thAya enI A vAta che. paradravyathI Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com
Page #103
--------------------------------------------------------------------------
________________ Version 001.a: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates 92 ] [ pravacana ratnAkara bhAga-4 ane puNya-pApanA bhAvathI ektAbuddhi vaDe jIva du:khI che. te ektAbuddhi dUra karI bhedajJAna dvArA potAnA vijJAnaghanasvabhAva para ArUDha thatAM, zuddha caitanyano Azraya karatAM atIndriya AnaMdano svAda Ave che, kalezanI nivRtti thAya che. A dharma pAmavAno ane sukhI thavAno upAya che. vyavahAra te upAya nathI. enAthI bhinna paDI aMtaramAM bhedajJAna karavuM te upAya che. jyAM sudhI huM rAgano kartA ane rAga mAruM karma ema mAne ane evI ajJAnamaya kartAkarmanI pravRttino abhyAsa rAkhe tyAM sudhI tene mithyAtva che, tyAM sudhI te kleza pAme che, duHkha pAme che. rAgano huM rtA ane rAga mAruM rtavya e mAnyatA ajJAna che, mUDhatA che ane enuM phaLa corAsInA avatAranAM janma-maraNanAM duHkha che, kleza che. mATe vyavahAra karatAM karatAM dharma thaze evI ajJAnamaya mAnyatAthI bhinna paDIne vastu cidAnaMdaghana trikALa dhruva aMdaramAM je paDI che te ekano Azraya karIne emAM ja TharavuM te dharma che, te janma-maraNanA kleza nivAravAno upAya che. are! lokone anAdino abhyAsa nathI eTale kaThaNa paDe, paNa mArga A ja che bhAI ! bhedajJAna eka ja taraNopAya che. kahyuM ne ke-pUrvakathita vidhAnathI hamaNAM ja padravyathI utkRSTa eTale sarva prakAre nivRtti karIne vijJAnaghanasvabhAva evA potAmAM ArUDha thato te jJAnasvarUpa thayo thako jagatano sAkSI-jJAtAdaSTA thAya che. juo, puNya-pApanA bhAva te bhAvakarma, mohanIyAdi ATha dravyakarma ane zarIra, mana, indriya, vANI, ityAdi nokarma-e badhAMne 52dravya kahe che. ane cidAnaMdaghanasvarUpa bhagavAna pote svadravya che. ahIM kahe che sarva prakAre padravyanI ruci choDI daIne saccidAnaMdasvarUpa bhagavAna zAyadevamAM daSTi prasarAvI temAM ja ArUDha-sthita thaI jatAM vijJAnaghanasvabhAva pragaTa thAya che. ekAnta che, ekAnta che ema lokone lAge, paNa bhAI! koI paNa rAga pariNAma, -pachI te dayA, dAna AdinA zubha pariNAma kema na hoya, duHkharUpa che ane bhAvinA du:khaphaLarUpa che. A vAta gAthAmAM (74mAM) AvI gaI. bhAI! tuM anAdithI paradravyamAM rAgamAM ArUDha hato te have 5dravyathI-rAgathI khasI jaIne svadravyamAM ArUDha thaI jA. nirbhaya thaIne, niHzaMka banIne svadravyamAM ArUDha thaI jA; kemake ema thatAM ajJAnathI utpanna thayelI kartAkarmanI pravRttinA abhyAsathI utpanna thayelo kaleza maTI jAya che, nAza pAme che. kartAkarmanI pravRttinA abhyAsathI kleza thato hato te svabhAvamAM ArUDha thatAM maTI jAya che ane pote jJAnasvarUpa thayo thako jagatano sAkSI pragaTa thAya che. AtmAmAM kartRtva nAmano guNa che. eTale pote potAnA nirmaLa vItarAgIbhAvarUpa karmano kartA thaI rAgathI nivarte tyAre samyagdarzana, samyajJAna pragaTa thAya che. ane tyAre te jagatano sAkSI purANapuruSa jJAtA-daSTApaNe prakAzamAna thAya che. rAgAdi bhAva ho bhale, paNa teno te mAtra jANanAro dekhanAro sAkSI thAya che, kartA nahi. puNya-pApanA Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com
Page #104
--------------------------------------------------------------------------
________________ Version 001.a: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates samayasAra gAthA 74 ] [ 93 je kRtrima vikArI bhAva tenA kartA thavuM e to kaleza che, duHkha che ane du:khaphaLa che. tyAMthI daSTi pheravI laIne trikALI zuddha jJAyakamAM jyAM daSTi sthApI ane jJAtAbhAve pariNamyo tyAM tarata ja AnaMdano svAda Ave che ane je rAga rahe che teno te mAtra sAkSI ja rahe che. aho ! bhedajJAnano mahimA ! tiryaMca paNa rAgathI bhinna paDIne AvuM samyagdarzana pragaTa kare che ane AtmAnA AnaMdano svAda le che. vyavahAranuM varNana zAstramAM ghaNuM Ave che paNa e to jJAna karavA mATe vAta che; vyavahAra te kAMI nizcayanuM sAdhana che ema nathI. samayasAra gAthA 11nA bhAvArthamAM paMDita zrI jayacaMdajIe khUba spaSTa kahyuM che ke "prANIone bhedarUpa vyavahArano pakSa to anAdi kALathI ja che ane eno upadeza paNa bahudhA sarva prANIo paraspara kare che. vaLI jinavANImAM vyavahArano upadeza zuddhanayano hastAvalaMba jANI bahu karyo che, paNa enuM phaLa saMsAra ja che. traNeyanuM phaLa saMsAra che. AgaLa kahyuM che- "zuddhanayano pakSa to kadI Avyo nathI ane eno upadeza paNa virala che-kayAMka kayAMka che. tethI upakArI zrI gurue zuddhanayanA grahaNanuM phaLa mokSa jANIne eno upadeza pradhAnatAthI dIdho che..." mokSamArga prakAzakanA sAtamA adhikAramAM kahyuM che ke "vyavahAranaya svadravya-padravyane vA tenA bhAvone vA kAraNa-kAryAdine koInA koImAM meLavI nirUpaNa kare che mATe evA zraddhAnathI mithyAtva che tethI teno tyAga karavo, vaLI nizcayanaya tene ja yathAvat nirUpaNa kare che tathA koIne koImAM meLavato nathI tethI evA ja zraddhAnathI samyakatva thAya che mATe tenuM zraddhAna karavuM." vaLI baMdha adhikAramAM kaLaza 173mAM kahyuM che ke "sarva vastuomAM je adhyavasAna thAya che te badhAMya jina bhagavAnoe pUrvokta rIte tyAgavAyogya kahyAM che tethI ame ema mAnIe chIe ke "para jeno Azraya che evo vyavahAra ja saghaLoya choDAvyo che'..." juo, vyavahAraratnatrayano vikalpa je rAga che enAthI lAbha (dharma) thAya ema tyAM kahyuM nathI. ahA ! AvI satya vAta bahAra AvI, chatAM te koIne na bese ane virodha kare to zuM thAya ? sau saunI lAyakAta svataMtra che. ahAhA..! rAga mAruM kartavya ane huM rAgano kartA evA ajJAnathI khasI je aMtara svarUpamAM ekAkAra thayo te jJAnasvarUpa thayo thako jagatano sAkSI thAya che. jene samyagdarzanajJAna thayuM te vikalpathI mAMDIne AkhA jagatano sAkSI jANana-dekhanahAro thAya che, kartA thato nathI. AkhA jagatano sAkSI purANa-puruSa AtmA ahIMthI prakAzamAna thAya che. [ pravacana naM. 127, 128 ane 129 (cAlu) * dinAMka 17-7-76 thI 18-7-76 ] Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com
Page #105
--------------------------------------------------------------------------
________________ Version 001.a: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates gAthA-75 kathamAtmA jJAnIbhUto lakSyata iti cet kammassa ya pariNAmaM Nokammassa ya taheva prinnaam| Na karei eyamAdA jo jANadi so havadi nnaannii|| 75 / / karmaNazca pariNAmaM nokarmaNazca tathaiva prinnaamm| na karotyenamAtmA yo jAnAti sa bhavati jnyaanii|| 75 / / have pUche che ke AtmA jJAnasvarUpa arthAt jJAnI thayo ema kaI rIte oLakhAya? tenuM cihna (lakSaNa ) kaho. tenA uttararUpa gAthA kahe che: pariNAma karma taNuM ane nokarmanuM pariNAma je te nava kare che, mAtra jANe, te ja AtmA jJAnI che. 75. gAthArthaH- [ ] je [ mAtmA ] AtmA [ nima] A [ karmaLa: pariNAme 2] karmanA pariNAmane [tathA parva 2] tema ja [ normaLa: pariNAnaM] nokarmanA pariNAmane [na roti] karato nathI paraMtu [ nAnAti ] jANe che [4: ] te [ jJAnI ] jJAnI [ bhavati ] che. TIkA- nizcayathI moha, rAga, dveSa, sukha, duHkha AdirUpe aMtaraMgamAM utpanna thatuM je karmanuM pariNAma, ane sparza, rasa, gaMdha, varNa, zabda, baMdha, saMsthAna, sthUlatA, sUkSmatA AdirUpe bahAra utpanna thatuM je nokarmanuM pariNAma, te badhuMya pudgalapariNAma che. paramArthe, jema ghaDAne ane mATIne ja vyApyavyApakabhAvano (vyApyavyApakapaNAno) sabhAva hovAthI kartAkarmapaNuM che tema pudgalapariNAmane ane pudgalane ja vyApyavyApakabhAvano saddabhAva hovAthI kartAkarmapaNuM che. pudgaladravya svataMtra vyApaka hovAthI pula pariNAmano kartA che ane pudgalapariNAma te vyApaka vaDe svayaM vyapAtuM hovAthI (vyApyarUpa thatuM hovAthI) karma che. tethI pudgaladravya vaDe kartA thaIne karmapaNe karavAmAM AvatuM je samasta karmanokarmarUpa pudgalapariNAma tene je AtmA, pudgalapariNAmane ane AtmAne ghaTa ane kuMbhAranI jema vyAyavyApakabhAvanA abhAvane lIdhe kartAkarmapaNAnI asiddhi hovAthI, paramArthe karato nathI, paraMtu (mAtra) pudgalapariNAmanA jJAnane (AtmAnA) karmapaNe karatA evA potAnA AtmAne jANe che, te AtmA (karmanokarmathI) atyaMta bhinna jJAnasvarUpa thayo thako jJAnI che. (pulapariNAmanuM jJAna AtmAnuM karma kaI rIte che te samajAve che:-) paramArthe pudgalapariNAmanA jJAnane ane pudgalane ghaTa ane kuMbhAranI jema vyApyavyApakabhAvano abhAva hovAthI kartAkarmapaNAnI asiddhi che Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com
Page #106
--------------------------------------------------------------------------
________________ Version 001.a: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates [ 95 samayasAra gAthA 75 ] (zArdUnavidrohita) vyApyavyApakatA tadAtmani bhavennaivAtadAtmanyapi vyApyavyApakabhAvasambhavamRte kA krtRkrmsthitiH| ityuddAmavivekaghasmaramahobhAreNa bhindaMstamo jJAnIbhUya tadA sa eSa lasitaH kartRtvazUnyaH pumaan|| 49 / / ane jema ghaDAne ane mATIne vyApyavyApakabhAvano saddabhAva hovAthI kartAkarmapaNuM che tema AtmapariNAmane ane AtmAne vyApyavyApakabhAvano saddabhAva hovAthI kartAkarmapaNuM che. Atmadravya svataMtra vyApaka hovAthI AtmapariNAmano eTale ke pudgalapariNAmanA jJAnano kartA che ane pugala pariNAmanuM jJAna te vyApaka vaDe svayaM vyapAtuM hovAthI (vyApyarUpa thatuM hovAthI) karma che. vaLI A rIte (jJAtA pugalapariNAmanuM jJAna kare che tethI) ema paNa nathI ke pudagalapariNAma jJAtAnuM vyApya che; kAraNa ke pudgalane ane AtmAne jJayajJAyakasaMbaMdhano vyavahAramAtra hovA chatAM paNa pugalapariNAma jenuM nimitta che evuM je jJAna te ja jJAtAnuM vyApya che. (mATe te jJAna ja jJAtAnuM karma che.) have A ja arthanA samarthananuM kAzarUpa kAvya kahe che: zlokArthaH- [ bhAgyavyApakatA tAtmani bhavet] vyApyavyApakapaNe tasvarUpamAM ja hoya, [batAtmani kapi na va ] atasvarUpamAM na ja hoya. ane [bhAgyavyApakamAvasambhavam Rte] vyApyavyApakabhAvanA saMbhava vinA [rtusthiti: 51] kartAkarmanI sthiti kevI? arthAt kartAkarmanI sthiti na ja hoya. [ rUti uddAma-vivevaDa-ghammara-mahoma rega] Avo prabaLa vivekarUpa, ane sarvane grAsIbhUta karavAno jeno svabhAva che evo je jJAnaprakAza tenA bhArathI [ tama: minvan] ajJAna-aMdhakArane bhedato, [: SSa: pumAna] A AtmA [ jJAnamUya] jJAnasvarUpa thaIne, [ tavA] te kALe [stRtvazUnya: sita:] kartutvarahita thayelo zobhe che. bhAvArtha- je sarva avasthAomAM vyApe te to vyApaka che ane koI eka avasthAvizeSa te, (te vyApakanuM) vyApya che. Ama hovAthI dravya to vyApaka che ane paryAya vyApya che. dravyaparyAya abhedarUpa ja che. je dravyano AtmA, svarUpa athavA sattva te ja paryAyano AtmA, svarUpa athavA sattva. Ama hoIne dravya paryAyamAM vyApe che ane paryAya dravya vaDe vyapAI jAya che. AvuM vyApyavyApakapaNe tasvarUpamAM ja (arthAt abhinna sattAvALA padArthamAM ja) hoya; atasvarUpamAM (arthAt jemanI sattA-sattva bhinna bhatni che evA padArthomAM) na ja hoya. jyAM vyApyavyApakabhAva hoya tyAM ja kartAkarmabhAva hoya; vyApyavyApakabhAva vinA kartAkarmabhAva na hoya. AvuM je jANe te Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com
Page #107
--------------------------------------------------------------------------
________________ Version 001.a: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates 96 ] [ pravacana ratnAkara bhAga-4 pudgalane ane AtmAne kartAkarmabhAva nathI ema jANe che. Ama jANatAM te jJAnI thAya che, kartAkarmabhAvathI rahita thAya che ane jJAtAdraSTA- jagatano sAkSIbhUta-thAya che. 49. * samayasAra gAthA 75 : mathALu * have pUche che ke AtmA jJAnasvarUpa arthAt jJAnI thayo ema kaI rIte oLakhAya? tenuM cihna zuM? lakSaNa zuM? tenA uttararUpa gAthA kahe che : * gAthA 75 : TIkA uparanuM pravacana * nizcayathI moha, rAga, dveSa, sukha, duHkha AdirUpe aMtaraMgamAM utpanna thatuM je karmanuM pariNAma ane sparza, rasa, gaMdha, varNa, zabda, baMdha, saMsthAna, sthUlatA, sUkSmatA AdirUpe bahAra utpanna thatuM je nokarmanuM pariNAma, te badhuMya pudgalapariNAma che." jAo! moha, rAga, dveSa, sukha, du:kha ityAdi aMtaraMgamAM utpanna thatuM karmanuM pariNAma ema kahyuM emAM karmanuM pariNAma eTale jIvanA vikArI bhAvakarmanI vAta che. rAga, dveSa ane sukha-duHkhanI kalpanA ityAdi karmanA saMge-nimitte aMtaraMgamAM utpanna thatuM jIvanuM bhAvakarma che, vikArI paryAya che. ane sparza, rasa, gaMdha, varNa, zabda, baMdha, saMsthAna, sthUlatA, sUkSmatA ityAdi bahAra utpanna thatuM nokarmanuM pariNAma che. A badhuMya pudgalapariNAma che ema ahIM kahyuM che. A puNya-pApanA ane harakha-zokanA je bhAva aMdara thAya e pudgalapariNAma che. karma jaDa che ane enA saMge thayelo bhAva paNa karmanuM ja pariNAma che. vikArI bhAva te pudgalapariNAma che, jIva nahi, A zarIra, mana, vANI, sparza, rasa, gaMdha, varNa ityAdi je nokarmanA pariNAma che te badhAya pudgalapariNAma che. gajaba vAta che! bhagavAnanI bhaktinA pariNAma, dayA, dAna, vratAdinA vikalpa ke pAMcamahAvratanA vikalpa je aMtaraMgamAM UThe te pudgalanA pariNAma che ema jANIne jJAnI enAthI bhinna paDe che, eno sAkSI thaI jAya che. - bApu! A to dhIrAnI vAto che. A maMdiro baMdhAve ane moTA varaghoDA kADhe ityAdi ho-hA kare to dharma thAya che ema nathI. ahIM aMdaranA zubhabhAvathI jyAM nivartavuM che tyAM bahAranI pravRtti enI che e vAta kyAM rahI? bahAranAM kAryo potapotAnA kAraNe potapotAnA kALe thAya ene (bIjo) koNa kare? (anya dravya anya dravyanAM kArya kare e vastusthiti ja nathI). prazna:- to nimitta vinA zuM e badhuM thAya che? - uttara:- hA, nimitta vinA e kAryo potAthI thAya che. nimitta to ene aDatuM ya nathI mATe nimitta vinA ja thAya che. paranAM kAryone kare koNa? saMyogathI kriyA je Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com
Page #108
--------------------------------------------------------------------------
________________ Version 001.a: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates samayasAra gAthA 75 ] [ 97 kALe thavAnI hoya te thAya ene anya koNa kare ? ahIM to rAgano huM kartA ane rAga mAruM karma evI rtAkarmanI mithyAbuddhi choDIne jJAtApaNuM pragaTa kare enI vAta cAle che. bhAI ! upAdAna ane nimitta baMne sAthe hoya che eTaluM barAbara che. paNa nimitte kArya karyuM e vAta bIlakula (barAba2) nathI. samayasAra gAthA 372nI TIkAmAM kahyuM che ke-'vaLI jIvane paradravya rAgAdika upajAve che ema zaMkA na karavI; kAraNa ke anya dravya vaDe anya dravyanA guNano utpAda karAvAnI ayogyatA che; kemake sarva dravyono svabhAvathI ja utpAda thAya che.' tyAM AgaLa kahyuM che ke-'mATI potAnA svabhAvane nahi ullaMghatI hovAne lIdhe, kuMbhAra ghaDAno utpAdaka che ja nahi; mATI ja kuMbhAranA svabhAvane nahi sparzatI thakI, potAnA svabhAvathI kuMbhabhAve upaje che.' , mATI ghaDAnI kartA che, kuMbhAre ghaDo karyo nathI. kuMbhAra nimitta bhale hoya, paNa kArya (thaDo ) nimittathI-kuMbhArathI thatuM nathI. roTalI pote potAthI utpanna thAya che, te agnithI, tAvaDIthI ke strIthI utpanna thatI nathI. Ama dareka kAryamAM samajavuM. ahIM ema kahe che ke aMdaramAM utpanna thatA dayA, dAna, bhakti AdinA pariNAma te karmanA pariNAma che. bhAvakarma che e badhuMya puddagalapariNAma che, jIvasvarUpa nathI. have kahe che-' 52mArthe jema ghaDAne ane mATIne ja vyApyavyApakabhAvano saddabhAva hovAthI kartAkarmapaNuM che tema puddagalapariNAmane ane pudgalane ja vyApyavyApakabhAvano sadbhAva hovAthI kartAkarmapaNuM che.' jIo, mATI vyApaka che, ghaDo tenuM vyApya che. mATI kartA che, ghaDo tenuM karma che. ghaDo kuMbhAranuM karma nathI. ghaDo enA thavA kALe mATIthI thAya che. te mATInA (sva) bhAvathI thAya che, kuMbhAranA abhAvathI thAya che. AkarI vAta, bhAI! A pustakanuM pAnuM phare che ne! te AMgaLIthI-AMgaLIne laIne nahi. roTalInA baTakA thavAnuM kArya che e paramANuthI thAya che, dADhathI nahi; A pANI ubhuM thAya che te potAthI thAya che, agnithI nahi; je cokhA caDhe che te svakALe potAthI ja caDhe che, pANIthI ke agnithI nahi. ahAhA...! vItarAgabhAva thAya che te karma khare che enAthI nahi. nimitta ho bhale, paNa ene laIne (upAdAnamAM ) kArya nIpaje che ema che ja nahi. jainadarzana ghaNuM jhINuM che. moTA moTA paMDito gothAM khAI jAya ema che. ghaDAne ane mATIne vyApyavyApabhAvano saddabhAva hovAthI ghaDo te karma ane mATI teno kartA che. ghaDAno kartA kuMbhAra nathI. ahAhA...! duniyAthI taddana ulaTI vAta che. prazna:- to zuM A mAnavuM paDaze ? utta2:- bhAI ! jema che ema nakkI karIne mAnavuM paDaze. thAya zuM? vastusthiti ja A che. jema mATI ane ghaDAne vyAkhavyApakabhAvano saddabhAva hovAthI kartAkarmapaNuM che tema Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com
Page #109
--------------------------------------------------------------------------
________________ Version 001.a: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates 98 ] [ pravacana ratnAkara bhAga-4 puddagalapariNAmane ane puddagalane ja vyApyavyApakabhAvano sadbhAva hovAthI kartAkarmapaNuM che. A vikArI pariNAma je zubhAzubha bhAva che te pudgalanA pariNAma che. pudgala prasarIne vikArabhAva thayo che. puddagalapariNAma eTale A je rAgAdi bhAva che te pudgalathI thayA che, jIvathI nahi. te pudgalanA AzrayathI thayA che. AtmA ane jaDakarmano anAdithI saMbaMdha che. karmanI paryAya anAdithI karmapaNe thayelI che, te jIve karI nathI; jIvanA pariNAma karme karyA nathI. anAdithI eka kSetre rahyA chatAM ekabIjAne kartAkarmapaNuM nathI. jIva jIvanI paryAya kare, karma karmanI paryAyane kare. jIva karmanI avasthAne kare ane karmano udaya jIvanI avasthAne-rAgane kare ema nathI. Ama prathama be dravyanI paryAyanuM svataMtrapaNuM siddha karIne pachI dravyadRSTi karAvavA rAganA pariNAmano kartA jIva nahi ema ahIM kahe che. puddagala-pariNAma eTale rAga ane puddagalane vyApya-vyApakabhAva hovAthI kartAkarmano sadbhAva che. pudgala kartA ane vikArI bhAva pudgalanuM karma che. jIva teno kartA nathI. ahIM to jIvanuM kArya jJAtAdaSTApaNuM che ema siddha karavuM che. vastuSTi karAvavI che ne! AtmA je caitanyamaya vijJAnaghanasvabhAva vastu che te enA nirmaLa caitanyapariNAmane kare paNa vikArI pariNAma thAya te enuM ya nathI. tethI je rAgapariNAma thAya te pudgalanuM kArya che pudgala teno kartA che ema ahIM kahyuM che. jJAtAdraSTAnA pariNamanamAM je rAga thAya te pugalanuM kArya che, jIva teno jANanAra che, kartA nathI. 'pudgaladravya svataMtra vyApaka hovAthI pudgalapariNAmano rtA che ane pudgalapariNAma te vyApaka vaDe svayaM vyapAtu hovAthI (vyAkharUpa thatu hovAthI ) karma che.' A dayA, dAna Adi puNyanA pariNAma vyApya che ane pudgala svataMtra vyApaka che. pudgala prasarIne rAgAdi pariNAma kare che. vastu to caitanyasvabhAvI che. jIvamAM eka vaibhAvika zakti che. paNa tenAthI vibhAva thAya che. ema nathI. pote nimittAdhIna thAya to vibhAva thAya che. e vibhAva pudgalanuM kArya che, puddagala svataMtra vyApaka thaIne vibhAvane kare che. jJAnAvaraNIya karmathI jJAna rokAya che ema je gommaTasAramAM Ave che e to nimittanuM jJAna karAvanAruM kathana che. bAkI jJAnamAM je ochAvattApaNuM thAya che te potAthI thAya che. karmathI nahi. Ama dareka dravyanI paryAyanI svataMtratA che. ahIM trikALI zuddha jJAyakasvabhAvanI dRSTimAM je nirmaLa jJAnapariNamana thAya te jJAtAnuM kArya che, paNa je rAgAdi bhAva thAya te jJAtAnuM kArya nathI. tethI te rAgano kartA puddagala che ane rAga te pudgalanuM karma che ema ahIM siddha karyuM che. 52mArthe ghaDAne ane mATIne vyAkhavyApakabhAvano saddabhAva hovAthI kartAkarmapaNuM che. mATI vyApaka te kartA ane ghaDo vyApya te enuM karma che. ahIM be kAraNathI kArya thAya Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com
Page #110
--------------------------------------------------------------------------
________________ Version 001.a: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates | [ 99 samayasAra gAthA 75 ] e vAta lIdhI ja nathI. mATI pote rtA ane ghaDo tenuM kArya che; kuMbhAra to nimitta che, kartA nathI. tema pudgalapariNAma eTale ke zarIrAdine, puNya pApanA bhAvane, vyavahara-ratnatrayanA pariNAmane ane pudgalane ja vyApyavyApakabhAvano sabhAva levAthI knakarmapaNuM che. ahIM to bhedajJAnanI vAta che. zarIrAdithI, puNyapApanA bhAvathI ke vyavahAraratnatrayanA pariNAmathI bhagavAna AtmA bhinna che. tethI AtmAne bhinna evA rAgAdi sAthe abhinnapaNuM nathI. rAgAdi che tene pudgala sAthe abhinnapaNuM che. pudagala temAM prasarIne-vyApIne raheluM che tethI rAgAdi sarva pugalanA pariNAma che. juo ! be kartAthI kArya thAya che e vAta ahIM uDI jAya che. pramANanuM jJAna karAvavAnA kAryakALe bIjI cIja nimittarUpe hoya che evI vAta zAstromAM Ave che paNa e to (bahirSyAmi batAvatuM) vyavahAranuM kathana che. are! vAstavika nizcayano viSaya jene aMtaramAM beTho nathI tene pramANanA viSayanuM yathArtha jJAna hoI zake nahi . nizcayathI bhagavAna AtmA rAgathI bhinna che. rAganA pariNAma te jIvanA kartavyapaNe nathI. rAganA pariNAma thAya te vakhate rAgane jANanAruM je jJAna te jJAnamAM rAganA pariNAma nimitta che. AvA je jJAnanA pariNAma teno kartA jIva ane rAgane jANanAruM (karanAruM nahi) je jJAna pragaTayuM te jIvanuM karma che. bhAI ! sUkSma vAta che. khUba dhIrajathI samajavAnI A vAta che. ziSyano prazna che ke samakitIne-jJAnIne oLakhavAnuM cihna zuM che eno uttara A cAle che. rAgathI, vyavahAranA vikalpathI bhinna paDIne aMtarmukha thatAM bhagavAna AtmAnuM jJAna thayuM, svAnubhava thayo tyAM je rAgAdi bhAva thAya te jIvanuM kartavya nathI. te rAga pariNAma pudgalanuM kArya che. pudgala svataMtra vyApaka thaIne malina pariNAmane utpanna kare che. ahAhA...! AtmA ekalo cidAnaMdaghana prabhu che. e rAganA-AkuLatAsvarUpa duHkhanA pariNAmathI bhinna che. dharmIne saccidAnaMdasvarUpa bhagavAna sivAya bIje kayAMya sukhabuddhi nathI, kemake nirmaLAnaMdasvarUpa bhagavAna AtmAnA anubhavathI sukhanuM nidhAna pote ja che ema eNe jANuM che. AvuM trikALI nija caitanyanidhAna jeNe jANyuM evA samyagdaSTi dharmI jIvane je paryAyamAM rAga, vyavahAranA pariNAma thAya tene te pudagalanA kartavyapaNe jANe che, potAnA kAryapaNe nahi. bahu sUkSma vAta, bhAI ! lokone ekAnta che ema lAge paNa vastu svarUpa je che tenuM A samyaka nirUpaNa che. teo ema mAne ke vyavahArathI lAbha thAya, paNa bhAI ! e vyavahArano rAga to pudgalapariNAma che, enAthI AnaMdanA pariNAma nIpaje e kema banI zake? (na ja banI zake ). nizcayathI vastunA svabhAvamAM jema pudgala nathI tema rAga paNa nathI. baMneya para che tethI banneneya AtmAmAMthI eka sAthe kADhI nAkhyA che. A knakarma adhikAra che ne? Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com
Page #111
--------------------------------------------------------------------------
________________ Version 001.a: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates 100 ] [ pravacana ratnAkara bhAga-4 tethI caitanyasvabhAvathI bAhya gaNIne baMneno kartA pudgala ane baMne pudgalanAM karma che ema ahIM siddha karyuM che. astikAyanI apekSAe vikAranI paryAya paNa potAthI potAmAM potAne kAraNe thAya che, parathI nahi. e to dravya-guNa-paryAya ema traNe thaIne astikAya siddha karavAnI vAta che. have ahIM dravyadRSTi pragaTa karIne paryAyadaSTi choDavAnI vAta che. paMcAstikAyamAM dravya-guNa-paryAya traNe potAthI che ema kahyuM che. vikArI paryAya paNa potAthI ane nirmaLa paryAya paNa potAthI thAya che. parathI nahi ema paryAyane tyAM svataMtra siddha karI che. have ahIM jyAM trikALI zuddha eka dravyasvabhAva upara daSTi karavI che tyAM vikArI pariNAmano kartA pudgala che, jIva teno kartA nathI ema kahyuM che aho! janmamaraNane maTADanAro vItarAga paramezvarano mArga abhuta alaukika che. bhAI! khUba zAntithI ekavAra tuM sAMbhaLa. kahe che ke-ghaDAne ane mATIne vyApyavyApakabhAva hovAthI jema kartAkarmapaNuM che tema vikArI pariNAmane ane pudgalane vyApyavyApakabhAva hovAthI kartAkarmapaNuM che. ahAhA...! zarIrAdi avasthA ane aMdara thatA puNya-pApanA bhAvanI avasthA te badhAne ahIM pudagalanAM kArya kahyA che. kemake nija caitanyasvabhAvane jyAM rAgathI bhinna jANyo-anubhavyo tyAM nirmaLa pariNAma je thayuM te jIvanuM vyApya ane jIva temAM svataMtra vyApaka che. te kALe vikAranA je pariNAma thAya te to jIvathI bhinna che. teno vyApaka pudgala che ane te vikArI pariNAma pudagalanuM vyApya karma che. vastu AtmA vikAramAM vyApe evo eno svabhAva (zakti) ja kayAM che? A vAta sAMbhaLavA maLI na hoya eTale bicArA kakaLATa kare ke ekAnta che, ekAnta che, paNa bhAI ! A samyapha ekAnta che. A gAthA 75, 76, 77 bahu UMcI che. are prabhu ! A to tAro aMtarano mArga che. samajAya che kAMI ? pudgaladravya svataMtra vyApaka hovAthI pulapariNAmano kartA che, ane pudgalapariNAma te vyApaka vaDe svayaM vyapAtuM hovAthI karma che. je zubhAzubha vikAranA pariNAma che eno pudgala svataMtra vyApaka hovAthI kartA che. svataMtrapaNe kare te kartA ane kartAnuM ISTa te karma. A zarIra, mana, vANI Adi avasthA tathA puNyapApanA bhAvanI avasthA che teno kartA pudgala che, AtmA nahi. zarIra AdinI avasthA thAya temAM rAga paNa vyApaka nathI. je rAgAdi bhAva thAya temAM jaDa pugala svataMtra kartA thaIne paranI apekSA vinA pudgalapariNAmane kare che. bhAI ! anaMta janma-maraNanAM duHkhano aMta lAvavAnI A vAta che. suMdara rUpALuM zarIra hoya, pAMca-pacAsa lAkhanI saMpatti hoya eTale rAjI-rAjI thAya. paNa bhAI ! emAM dhULe ya rAjI thavA jevuM nathI. duniyAne bAranI mIThAza che eTale ke zarIra, indriyo ane viSayomAM sukhabuddhi che, Atmabuddhi che; paNa ene mithyAtva che. e mithyAtvamAM ajJAnI taNAI gayo che. ahIM jJAnIne mithyAtvanA pariNAma nathI, sAthe jJAna paNa Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com
Page #112
--------------------------------------------------------------------------
________________ Version 001.a: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates samayasAra gAthA 75 ] [ 101 samyaka che. tethI cAritramohanA je pariNAma thAya che te badhA pudgalanA pariNAma che ema te jANe che. pudgala svataMtrapaNe temAM vyApIne teno kartA che, jIva teno kartA nathI. judI cIjano kartA judI cIja che. vikAra AtmAthI judI cIja che to teno kartA paNa jJAyakathI bhinna pudgala che. AvI vAta che. have kahe che-"tethI pudgala dravya vaDe kartA thaIne karmapaNe karavAmAM AvatuM je samasta karmano karmarUpa pudgalapariNAma tene je AtmA, pudgalapariNAmane ane AtmAne ghaTa ane kuMbhAranI jema vyAyavyApakabhAvanA abhAvane lIdhe kartAkarmapaNAnI asiddhi hovAthI, paramArthe karato nathI. paraMtu (mAtra) pudgalapariNAmanA jJAnane (AtmAnA) karmapaNe karatA evA potAnA AtmAne jANe che, te AtmA (karmanokarmathI) atyaMta bhinna jJAnasvarUpa thayo thako jJAnI che." juo! ghaDo ane kuMbhAra e bene vyAyavyApakabhAvano abhAva hovAthI kartAkarmapaNuM nathI. tema AtmAne ane vikArI pariNAmane vyApyavyApakabhAvano abhAva che mATe kartAkarmapaNuM nathI. dayA, dAna, vrata, bhakti Adi pariNAmano AtmA kartA nathI. paranI dayA pALavI ema paranA kAryano to AtmA kartA nathI paNa paranI dayA pALavAno je vikalpa UThyo tenoya e kartA nathI. prazna:- "rayAvaruM ghaH' dharma to dayA pradhAna che ema zAstromAM Ave che ne? uttara:- hA, paNa dayA kone kahevI enI lokone khabara nathI. rAganI utpattino abhAva tenuM nAma dayA che, tenuM nAma ahiMsA che. AtmA zuddha caitanyaghana vastu che. tenA Azraye, temAM sthira thatAM vItarAgI paryAyanI utpatti thavI tene dayAdharma kahe che. ahIM kahe che ke jema kuMbhAra ane ghaTane kartAkarmanI asiddhi che tema AtmA ane pudgalapariNAma je vikArI karma e bene kartAkarmapaNuM nathI. jema ghaTano kartA kuMbhAra nathI tema vikArI pariNAmano kartA AtmA nathI. ahAhA...! bhagavAna AtmA jJAnasvabhAvI akhaMDa ekarUpa vastu che evI jyAM daSTi thaI ane emAM aMtarlIna thayo tyAM vikArI pariNAmano AtmA kartA thato nathI. kemake vastu svabhAve nirvikAra, nirmaLa che ane paryAyamAM je vikAra che tene pudgalamAM nAkhI dIdho. dravyanA svabhAvanI daSTi karI rAga sAthe kartAkarmapaNuM samApta karI dIdhuM. have mAtra pudgalapariNAmanA jJAnane AtmAnA karmapaNe karatA evA potAnA AtmAne jANe che. rAga thAya tenuM je jJAna thAya te jJAna to potAnuM che, svanuM che. rAga saMbaMdhInuM jJAna te AtmAno svaparaprakAzaka svabhAva hevAthI AtmAnuM karma che ane te jJAnapariNAmano AtmA rtA che. ahIM...! rAga saMbaMdhInuM je jJAna te jJAnane potAnA karmapaNe karato te AtmAne jANe che, rAgane jANe che ema nahi. A alaukika vAta che, bhAI ! atyAre to Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com
Page #113
--------------------------------------------------------------------------
________________ Version 001.a: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates 102 ] [ pravacana ratnAkara bhAga-4 ghaNI gaDabaDa thaI gaI che. pudgalapariNAmanuM jJAna eTale ke je kALe je prakAranA rAgAdi pariNAma thAya te kALe, tenuM jJAna thavAnI potAnI lAyakAta hovAthI, te rAgAdine jANe che. rAgAdi thayA che mATe jJAna tene jANe che ema nathI. paNa je te kALe svaparane jANavAnI dazA potAne potAthI thaI che. e jJAnanA pariNAma jIvanuM potAnuM karma che ane jIva teno svataMtrapaNe kartA che. aho ! adbhuta vAta ane koI addabhuta zailI che ! tArI samajamAM to le ke mArga A ja che, bhAI ! bhAI ! A to dhIrAnAM kAma che. jenI najara svabhAva upara gaI che, jenI najaramAM nija caitanya bhagavAna taravare che ene je rAga thAya tenuM tene jJAna thAya, e jJAnano te kartA che, rAgano nahi. pudgalapariNAma eTale ke je je prakArano dayA Adi je bhAva thayo te saMbaMdhI tenuM jJAna thayuM. te kALe te jJAnanI dazAno svakALa ja evo che ke svane jANatAM te dayA Adi je bhAva che tene paNa jANatuM jJAna thAya che. te jJAnapariNAmano AtmA rtA che ane jJAnapariNAma AtmAnuM karma che. pudgalapariNAmane jANatuM jJAna te pudgalapariNAmanuM jJAna nathI. jevA prakAre pudgalapariNAma che te ja prakAranuM AtmAnuM jJAna potAthI thAya che tene ahIM pudgalapariNAmanuM jJAna kahyuM che. bhAI ! A to ekAMta che, nizcaya che ema kahIne A alaukika mArganI upekSA karavA jevI nathI ho. vyavahAra karatAM karatAM paNa mokSa thAya ane nizcaya karatAM karatAM paNa mokSa thAya ema je rIte vastunuM svarUpa nathI te rIte nirUpaNa karIza to duniyA bhale rAjI thaze, paNa bhAI ! temAM tAro AtmA rAjI nahi thAya, tAro AtmA nahi rIjhe. tene potAne to moTuM (mithyAtvanuM ) nukazAna ja thaze. (ane duniyA to nukazAnamAM pahelethI che ja). tuM vyavahArane paraMparA kAraNa mAne che paNa vyavahAra to kAraNa ja nathI. jene ahIM pudgalapariNAma kahyo che te vyavahAra paraMparA mokSanuM kAraNa kema hoya? na ja hoya. jJAnIne rAgathI bhinna AtmAnuM svasaMvedanazAna thayuM che. tene zubhabhAvamAM azubha TaLyo che. te AgaLa vadhIne svabhAvano ugra Azraya laIne rAgane TALaze. A apekSAe jJAnInA zubhabhAvane vyavahArathI paraMparA kAraNa kahyuM che. nimitta dekhIne ema kahyuM che, paNa svabhAvano ugra Azraya karI teno paNa abhAva karaze tyAre mokSa thaze. potAnuM kArya potAthI thAya. rAga para che. te rAganuM jJAna thAya che te jJAna AtmAnuM kArya che, AtmA te jJAnano rtA che. rAganuM jJAna thAya che tathApi jJAnamAM rAgano abhAva che. bahu sUkSma vAta, bhAI. Avo kartA-karma adhikAra digaMbara sivAya bIje kyAMya nathI. rAgano kartA je potAne mAne che te ajJAnI vikArIbhAvanI cakkImAM paDyo che. te du:khathI pIDAya che, atizaya pIDAya che. vastusthiti ja AvI che. ahIM kahe che-kuMbhAra ane ghaTanI jema AtmA ane pudgalapariNAmane (rAgAdine) kartAkarmapaNAno abhAva che. tethI svabhAvanA avalaMbane pariNamelo che je jIva te pudgalapariNAmanA Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com
Page #114
--------------------------------------------------------------------------
________________ Version 001.a: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates samayasAra gAthA 75 ] [ 103 ( rAgAdinA) jJAnane AtmAnA karmapaNe karatA evA potAnA AtmAne jANe che ane te karmanokarmathI atyaMta bhinna jJAnasvarUpa thayo thako jJAnI che. ahIM..! jJAtAdakhAnA bhAvane kAryapaNe karato te potAnA AtmAne jANe che, rAgane jANe che ema na kahyuM. rAga saMbaMdhInuM te kALe potAmAM potAnA sAmarthyathI thayeluM je jJAna te jJAnane te (sAkSIpaNe) jANe che. AvI vAta che. potAnA sAmarthyathI thayeluM je jJAna te jJAna potAnA svarUpamAM tanmaya rahI sAkSI bhAve rahe che. badhAno jANanAra mAtra sAkSI bhAva rahe che. vItarAga sarvajJa paramezvaranA mAragaDA bahu judA che, bApu! bhagavAna AtmAmAM anaMta zaktio che. te sarva zaktio atyaMta nirmaLa che. 47 zaktionuM jyAM nirUpaNa che tyAM kramarUpa, akramarUpa pravartatA anaMta dharmonI vAta karI che. tyAM anaMta zaktio nirmaLapaNe uchaLe che ema kahyuM che. tyAM vikAranI vAta ja karI nathI, kemake vikAra pariNati te jIvanI zaktinI paryAya ja nathI. 47 zaktinA varNanamAM dravya zuddha, zakti zuddha ane enI daSTi thatAM je pariNamana thayuM te paNa zuddha ja hoya ema vAta lIdhI che. azuddhatAnI tyAM vAta ja lIdhI nathI. A pramANe anaMta zaktiono piMDa prabhu cinmAtra nija AtmAne jANe che te rAgAdithI atyaMta bhinna jJAnasvarUpa thayo thako jJAnI che. tene jJAnI ane dharmI kahe che. have pudagalapariNAmanuM jJAna AtmAnuM karma kaI rIte che te samajAve che:- je kAMI rAgAdi bhAva-puNyanA bhAva thAya che tenuM jJAna AtmAmAM thAya te jJAna AtmAnuM karma kaI rIte che te vizeSa spaSTa kare che. jJAna enuM potAnuM kArya che. rAganuM jJAna thayuM mATe rAga enuM kArya che ema nathI. tema rAganuM jJAna thayuM te jJAna rAganuM kArya che ema paNa nathI. rAga che ema jANyuM tyAM jANavAnI je jJAnanI paryAya thaI te rAganuM kArya nathI; tema jANavAnI paryAyamAM rAga jaNAya che mATe rAga te jJAnanuM kArya che ema nathI. bhAI ! A samajavuM paDaze ho. A zarIrAdi badhuM viMkhAI jaze. A jIvanamAM jo nirNaya na karyo to zuM karyuM? pachI kyAM ene javuM? bhAI ! sau prathama karavAnuM A ja che. bAranA padArthanI mIThAza lakSamAMthI choDI de zubharAganI mIThAza paNa choDI de. tyAre aMdarathI AnaMdanI mIThAza Avaze. rAgane lakSamAMthI choDI jJAnamAtra nija vastune adhikapaNe lakSamAM le. parathI bhinna te caitanya bhagavAna adhika che. te adhika adhikapaNe na bhAse ane bIjI cIja adhikapaNe bhAse te saMsAra che, cAra gatinI rajhaLapaTTI che, duHkha che. paramArthe pugalapariNAmanA jJAnane ane pudgalane ghaTa ane kuMbhAranI jema vyApyavyApakabhAvano abhAva hovAthI kartAkarmapaNAnI asiddhi che ane jema ghaDAne ane mATIne vyApyavyApakabhAvano saddabhAva hovAthI kartAkarmapaNuM che tema AtmapariNAmane ane AtmAne vyApyavyApakabhAvano saddabhAva hovAthI kartAkarmapaNuM che.' Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com
Page #115
--------------------------------------------------------------------------
________________ Version 001.a: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates 104 ] [ pravacana ratnAkara bhAga-4 paramArthe pudgalapariNAmanA jJAnane ane pudgalane ghaTa-kuMbhAranI jema vyApyavyApabhAvano abhAva che. AtmAne rAganuM jJAna potAmAM rahIne svaparaprakAzakapaNe thayuM evuM je pudgalapariNAmanuM jJAna ane pudgala kahetAM rAga-e bene vyAyavyApakapaNuM nathI. rAga vyApaka ane rAganuM jJAna te vyApya ema nathI. tethI rAga ane jJAnane rDAkmapaNAnI asiddhi che. pudgalapariNAma je rAga te kartA ane jJAnapariNAma tenuM karma ema nathI. vaLI AtmapariNAmane ane AtmAne ghaDA ane mATInI jema vyApyavyApakabhAvano saddabhAva hovAthI kartAkarmapaNuM che. ahAhA...! potAne jANatAM rAga saMbaMdhI je jJAna thayuM te jJAna vyApya che ane AtmA vyApaka che. jJAna te AtmAnuM karma che ane AtmA teno kartA che. AtmAnA pariNAma eTale jJAtAdaSTAnA vItarAgI nirmaLa pariNAma ane AtmA e bene vyApyavyApakapaNuM che tethI tyAM kartAkarmapaNuM siddha thAya che. AtmA kartA ane dayA, dAna Adi vikalpanuM je jJAna thayuM te jJAna AtmAnuM karma che. paraMtu rAga kartA ane jJAna enuM (rAganuM ) karma-ema nathI. aho ! gAthA khUba gaMbhIra che! AtmA (jJAna) kartA ane rAga enuM kArya ema nathI ane rAga kartA ane (rAganuM) jJAna enuM kArya emeya nathI. bhAI ! A gAthA mahAna che! AtmAnA pariNAma ane AtmAne kartAkarmapaNuM che. lakSamAM levA A dhIme dhIme kahevAya che. ' Atmadravya svataMtra vyApaka hovAthI Atma-pariNAmano eTale ke puddagalapariNAmanA jJAnano kartA che ane puddagalapariNAmanuM jJAna te vyApaka vaDe svayaM vyapAtuM hovAthI (vyAkharUpa thatuM hovAthI) karma che.' juo! Atmadravya svataMtra vyApaka che. je jAtano rAga che te jAtanuM jJAna thayuM tyAM AtmA svataMtra vyApaka che. rAga che mATe rAganuM jJAna thayuM ema nathI. AtmA svataMtra vyApaka hovAthI puddagalapariNAmanA jJAnano kartA che. ahIMyAM jJAnanA pariNAmamAM je rAga jaNAyo te jJAnanA pariNAmamAM AtmA svataMtra vyApaka che. ahA! dravya svataMtra vyApaka thaIne rAganuM jJAna kare che. AtmA vyApaka ane jJAna enuM karma svataMtra che. prazna:- Atmadravya svataMtra vyApaka che eTale zuM? rAganuM jJAna che eTalIya apekSA che ke nahi ? utta2:- Atmadravya svataMtra vyApaka che eTale te kALe je rAgane jANavAnA jJAnanA pariNAma thayA te jJAnapariNAma enuM vyApya karma che ane AtmA svataMtrapaNe teno rtA che. rAganuM ke vyavahAranuM jJAna thayuM mATe jJAna thavAmAM eTalI parataMtratA ke rAga ke vyavahAranI apekSA che ema che ja nahi. e to AtmA svataMtrapaNe kartA thaIne jJAnarUpe svayaM pariName che. jJAnano svapa2prakAzaka svabhAva che. e svabhAvanA kAraNe te svane ane parane jANato pariName che. rAga che mATe paraprakAzaka jJAna thayuM ema che ja nahi. samayasAranI vAta bahu sUkSma che, paNa zAstramAM je che e vAta kahevAya che. loko bicArA Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com
Page #116
--------------------------------------------------------------------------
________________ Version 001.a: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates samayasAra gAthA 75 ] [ 105 sthULabuddhine lIdhe aMtaranuM kAma kema karavuM enI khabara na hoya eTale A to nizcayano mArga, nizcayano mArga!--ema pokAre. paNa nizcaya eTale satya, nizcaya eTale yathArtha, anupacAra vAstavika. bhAI ! duniyA mAne na mAne tenI sAthe satyane saMbaMdha nathI. satyane saMkhyA sAthe zuM saMbaMdha che? bhagavAna AtmA svaparaprakAzaka jJAnazaktino piMDa che. te pote kartA thaIne svaparane prakAze che. parane prakAzavAmAM ene paranI apekSA nathI. rAga pariNAma, vyavahAranA pariNAma thayA mATe enuM jJAna thayuM eTalI apekSA jJAnanA pariNAmane nathI. ahAhA..AtmA svataMtrapaNe kartA thaIne jJAnapariNAmarUpa kArya kare che. bahu sUkSma vAta, bhAI ! vyavahAra che mATe nizcaya che ema nahi tathA vyavahAra che mATe ene laIne enuM jJAna thAya che ema paNa nahi. lokoe bIjI rIte mAnyuM che. vyavahAranA Azraya vaDe, nimittanA Azraya vaDe kalyANa thaze ema lokoe mAnyuM che. paNa te yathArtha nathI. vyavahAranuM ane nimittanuM pote svataMtrapaNe kartA thaIne jJAna kare che ane te jJAna enuM karma che. bhAI ! svataMtrapaNe kare tene kartA kahIe. zuM lokAloka che mATe lokAlokanuM jJAna thAya che? bhAI ! ema nathI. lokAlokane jANavAnuM jJAna svataMtra potAthI thAya che. lokAloka che mATe tene jANavAnuM kArya jJAnamAM thAya che ema che ja nahi. bhagavAna AtmA sahaja jJAnasvabhAva che. mATe jJAtAnA pariNAmanuM kArya potAthI thAya che. pugalapariNAmanuM jJAna vyApaka AtmA vaDe svayaM vyApyarUpa thatuM hovAthI AtmAnuM svataMtra karma che. AvI vAta che. A paranI dayA pALavI e to AtmAnuM kArya nahi ane paranI dayA pALavAno vyavahArano je rAga thAya te paNa AtmAnuM kArya nahi. kharekhara to vyavahArano je rAga che te ja kALe jJAnanI paryAya potAne jANatI potAthI pariName che. rAga ho, dehanI sthiti ho; paNa e badhuM paramAM jAya che. je kALe je prakArano rAga thayo, je prakAre dehanI sthiti thaI te kALe te ja prakAre jANavAnI jJAnanI paryAya svataMtra potAthI thAya che. aho ! AcArya amRtacaMdradeve gajaba TIkA karI che! bAramI gAthAmAM kahyuM che ne ke vyavahAranaya te kALe jANelo prayojanavAna che. ahAhA....! jene akhaMDa caitanyasvarUpa bhagavAna AtmAnuM bhAna thayuM che, trikALI dhruvano Azraya thayo che tene paryAyamAM kaMIka apUrNatA che, azuddhatA che. A apUrNatA ane azuddhatA te kALe jANelAM prayojanavAna che. te kALe je vyavahArano rAga che te jANelo prayojanavAna che. ahIM paNa spaSTa kahe che ke vyavahArano je rAga che tene te kALe pote potAthI svataMtrapaNe jANe che. rAganuM, vyavahAranuM ane dehanuM je jJAna thayuM te jJAna Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com
Page #117
--------------------------------------------------------------------------
________________ Version 001.a: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates 106 ]. | [ pravacana ratnAkara bhAga-4 AtmAnuM karma che. ahAhA...! vastu jJAnasvabhAvI che te jANavA sivAya bIjuM zuM kare? je svabhAvathI ja prajJAbrahma, caitanyabrahma che te AtmA zuM pudgalapariNAmanuM kArya kare ? na ja kare. A gAthA jainadarzanano marma che. kahe che ke pugalapariNAmanuM jJAna te vyApaka AtmA vaDe, kartA vaDe svayaM vyapAtuM hovAthI AtmAnuM karma che, kArya che. ahAhA....! bhagavAna AtmA caitanyaprakAzanI mUrti, caitanyanA nUranuM pUra prabhu che. te jeNe dRSTimAM lIdho tene svaparaprakAzaka jJAna pragaTa thayuM. te jJAnamAM rAga, vyavahAra, karmanokarma ityAdinuM yathA avasare jJAna thayuM te potAthI thayuM che. te jJAnano AtmA kartA che ane te jJAna svayaM AtmA vaDe vyapAtuM hovAthI te AtmAnuM kArya che. are! loko to dayA pALavI, bhagavAnanI bhakti karavI, zAstrasvAdhyAya karavuM ityAdine dharma kahe che paNa e to saghaLI bahAranI vAto che. jJAnI to e sarvane (sAkSIpaNe) mAtra jANe che. ane te vyavahArane jANanAruM je jJAna te jJAtAnuM potAnuM karma che. lokone ekalo nizcaya, nizcaya ema lAge paNa nizcaya ja bhavasAgaramAMthI nIkaLavAno paMtha che. AtmA jJAnasvabhAvI vastu trikALa satya che. e trikALI satanA Azraye je svaparaprakAzaka jJAna pragaTa thayuM te parane paNa svataMtrapaNe prakAze che. ane jANato te te kALe rAganI dazAne potAnA jJAnamAM svataMtrapaNe jANe che. TIkAmAM che ke pudgalapariNAmanA jJAnane karato te potAnA AtmAne jANe che. rAgane jANe che, dehAdine jANe che emeya nahi, te kALe AtmAne jANe che ema lIdhuM che. svaparaprakAzakapaNe pariNamyo teNe AtmAne jANyo che ema vAta che. satya to A che, bhAI. vAdavivAda karavAthI kAMI satya bIjI rIte nahi thAya. have kahe che-"vaLI A rIte (jJAtA pudgalapariNAmanuM jJAna kare che tethI) ema paNa nathI ke pudgalapariNAma jJAtAnuM vyApya che; kAraNa ke pugalane ane AtmAne zeyajJAyakasaMbaMdhano vyavahAramAtra hovA chatAM paNa pudgalapariNAma jenuM nimitta che evuM je jJAna te ja jJAtAnuM vyApya che. (mATe te jJAna ja jJAtAnuM karma che ).' juo! AtmA pudgalapariNAmanuM jJAna kare che tethI pudgalapariNAma eTale ke dayA, dAna, vrata AdinA pariNAma AtmAnuM vyApya karma che ema nathI. pahelAM to rAgane pudagalapariNAma kahyA ane have ahIM rAgane pudgala kahyo. dayA, dAna ityAdi bhAva pudgala che ema kahyuM. pudgala ane AtmA bhinna dravyo che. AtmA ane dayA, dAna Adi pariNAma bhinna che ema ahIM kahyuM che. paranI dayA pALe, jAtrA kare, bhakti kare to dharma thAya e vAta ahIM rahetI nathI. bhagavAna AtmA nirmaLAnaMdano nAtha caitanyaghana prabhu che temAM ArUDha thAya te ja sAcI dayA, sAcI jAtrA ane sAcI bhakti Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com
Page #118
--------------------------------------------------------------------------
________________ Version 001.a: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates samayasAra gAthA 75 ] che, ane te dharma che. bhagavAna AtmA pote tIrthasvarUpa che. temAM ArUDha thavuM te jAtrA che. puddagalane ane AtmAne zeyajJAyakasaMbaMdhano vyavahAra mAtra che. eTale ke rAga jJeya che ane AtmA jJAyaka jANanAra che. A vyavahA22tnatraya ityAdi je vikalpa che te pudagala che. te 52jJeya che ane AtmA teno jANanAra jJAyaka che. rAganA pariNAma je puddagala che tenuM jJAna to potAnA upAdAnathI thayuM che, rAganA pariNAma to temAM nimitta che. jJAnamAM rAga nimitta che evuM je jJAna thayuM te jJAtAnuM vyApya karma che. rAga jJAnamAM nimitta che mATe rAga jJAtAnuM vyApya kArya che ema nathI. aho ! gAthA zuM alaukika che! mAno bAra aMgano sAra bharI dIdho [ 107 dayA, dAna, vrata, bhakti ityAdi rAganuM jJAna thavAmAM jJAna pote upAdAna che ane dayA, dAna, vrata, bhakti ityAdi bhAva jJAnamAM nimitta che. nimitta che eTale bIjI cIja che basa eTaluM ja. te vakhate jJAna potAthI utpanna thayuM tyAre te te rAgane nimitta kahevAmAM Ave che. kharekhara te nimitta che mATe jJAna thayuM che ema nathI. nimittanuM rAganuM jJAna kahyuM mATe nimittarAga kAraNa ane jJAna enuM kArya ema artha nathI. svaparaprakAzaka jJAnanI pariNati svataMtrapaNe jIvadravye karI che. e jJAnapariNati jIvanuM karma che. ahAhA...! jevuM jevuM (rAgAdi vikalpo ) nimitta che tevuM jJAna ahIM potAthI (nija upAdAnathI ) svataMtrapaNe thayuM che. te jJAna ja zAyakanuM-AtmAnuM vyApya karma che. (rAga AtmAnuM vyApya nathI ). aho! gajaba vAta karI che! nimitta-upAdAna ane nizcaya-vyavahAranA badhA khulAsA AvI jAya che. vyavahAranuM je jJAna thayuM e jJAnamAM vyavahAra nimitta hovA chatAM e jJAtAnuM vyApya nathI, je jJAna thayuM te jJAna ja jJAtAnuM vyApya che. tattvadaSTino viSaya Avo sUkSma che, bhAI ! A makAnAdi ame karIe e mAnyatA to mithyAdarzana che. makAna makAnathI (thavA kALe) thAya ane rAga rAgathI thAya. rAga thAya te AtmAthI nahi, ane rAga che mATe tenuM AtmAmAM jJAna thayuM ema paNa nahi. jJAnamAM rAga nimitta che paNa nimittathI jJAna thayuM che ema nathI. jJAnanI paryAya svataMtra potAthI thaI tyAre Ane (rAgane ) nimitta kahevAmAM Ave che. upAdAna potAnA svabhAve jyAM jAgrata thAya che te kALe te te jJAnanA pariNAmamAM te te rAga nimitta hovA chatAM te rAga AtmAnuM vyApya nathI, jJAnanA pariNAma ja AtmAnuM vyApya karma che. nizcayamokSamArga je che te AtmAnuM vyApya che. vyavahAra mokSamArga che te nimitta che. nimitta hovA chatAM vyavahAra mokSamArga AtmAnuM vyApya che ema nathI. keTalI spaSTa vAta che! vyavahArano rAga Ave, paNa puddagalanA pariNAma che. jJAnamAM, potAne jANatAM ene jANavAno svabhAva che. paraMtu e jJAnanA pariNAma potAnA zuddha upAdAnathI thayA Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com
Page #119
--------------------------------------------------------------------------
________________ Version 001.a: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates 108 ] [ pravacana ratnAkara bhAga-4 che. emAM vyavahAranuM nimitta hovA chatAM, jJayajJAyakasaMbaMdhano vyavahAra hovA chatAM te rAga jJAtAnuM vyApya nathI. vyavahAra zeya che ane AtmA jJAyaka che ATalo saMbaMdha vyavahAramAtra hovA chatAM te rAga AtmAnuM kArya-karma nathI. juo! sAme hIrA hoya to hIrAnuM jJAna thAya, kolasA hoya to kolasAnuM jJAna thAya, rAga hoya to rAganuM jJAna thAya ane dveSa hoya to daiSanuM jJAna thAya. paNa A badhuM che mATe ahIM tenuM jJAna thAya che ema nathI. jJAna thayuM temAM e badhuM nimitta che, paNa enAthI jJAna thayuM ema che ja nahi. AvI satya vAta sAMbhaLavA maLe nahi te arere ! satyapaMthe ke di' jAya? juone, keTalI vAta karI che! A sAme samayasAra che enuM je jJAna thayuM te jJAna potAthI thayuM che. te jJAnamAM samayasAra nimitta che chatAM te (samayasAra zAstra) AtmAnuM vyApya karma nathI. bhAI ! vastunI sthiti ja AvI che. prazna:- Apa samayasAra kema vAMco cho? padmapurANa kema nahi? ATalo nimittano phera che ke nahi? uttara:- are bhagavAna! ema vAta nathI. samayasAranA zabdo ane tenA vAMcanano vikalpa te AtmA vaDe svataMtrapaNe thatA jJAnamAM nimitta che, paNa nimitta che mATe ahIM enuM jJAna thayuM che ema nathI. AtmAnuM bhAna thatAM je svaparaprakAzaka jJAnanA pariNAma thayA teno AtmA pote svataMtra vyApaka thaIne kartA che. bhAI ! bhAva to sUkSma che, paNa bhASA sAdI che; samaje to samajAya ema che, prabhu! jene svabhAvanI daSTi thaI che te jJAnIne heyabuddhie (svAdhyAya Adi) vyavahAranA je vikalpa UThe te vikalpa tenA jJAnanuM jheya che ane AtmA jJAyaka che. Avo zeya-jJAyakano saMbaMdha vyavahAramAtra hovA chatAM te (svAdhyAya Adi) paraya AtmAnuM vyApya nathI, arthAt te jJAnInuM kArya nathI. tene pragaTa thayeluM svaparaprakAzaka jJAna ja jJAtAnuM vyApya karma che. AtmA potAnA svabhAvanI daSTirUpe pariNamatAM tenI jJAnanI paryAyamAM vyavahArano vikalpa nimitta hovA chatAM jJAnanuM pariNamana te nimittathI thayuM nathI, paNa jJAtAthI ja svataMtrapaNe thayeluM che. tathA te nimitta jJAtAnuM vyApya karma nathI paNa jJAna ja jJAtAnuM vyApya karma che. potAnA svabhAvanA zuddha upAdAnathI te jJAnanuM kArya thayuM che. prazna:- nimitta ane upAdAna ema kArya prati be kAraNa hoya che ne? uttara:- nimitta ane upAdAna ema be kAraNothI kArya thAya e vAtano ahIM niSedha che. be kAraNa kahyAM che e to kathanamAtra che. kAryanA kALe nimitta koNa che ema bIjI cIjanI upasthitinuM jJAna karAvavA tyAM be kAraNa kahyAM che. vAstavika kAraNa to eka upAdAna ja che. Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com
Page #120
--------------------------------------------------------------------------
________________ Version 001.a: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates samayasAra gAthA 75 ] [ 19 juo! nimitta meLavI zakAtuM nathI eka vAta; nimitta hoya che te kAryane nIpajAvatuM nathI bIjI vAta; nimittanuM te kALe je jJAna thAya che te jJAnamAM te nimitta hovA chatAM nimitta te AtmAnuM kArya nathI ane je jJAna thayuM te nimittanuM kArya nathI. aho ! AvuM vastutattva batAvIne AcArya amRtacaMdradeve ekalAM amRta reDyAM che! AcArya amRtacaMdradeva chelle ema kahe che ke A zAstra (TIkA) ame banAvyuM che ema nathI. TIkA karavAno je rAga thayo te amAruM kArya nathI. rAganuM je jJAna thayuM te jJAna rAganuM kArya nathI. rAga saMbaMdhI je jJAna thayuM te jJAna jJAyaka AtmAnuM kArya che. temAM rAga nimitta ho, paNa te nimitta rAga jJAtAnuM vyApya nathI. bhagavAna AtmA svayaM jJAnasvarUpI vastu che. te pote potAnA sAmarthyathI potAne kAraNe potAnuM (svanuM ane rAganuM paranuM) jJAna kare che; nimittanA kAraNe jJAna kare che ema che ja nahi. prazna:- A sAme lAkaDuM che to lAkaDAnuM jJAna thAya che ne? uttara:- nA, ema nathI. jJAna svataMtra te kALe potAthI thayuM che. AtmA svaparaprakAzaka jJAnapaNe svataMtra pariName che. te jJAna AtmAnuM kArya che. anya nimitta ho bhale, paNa te nimitta AtmAnuM kArya nathI. jJAna ja AtmAnuM kArya che; vyavahAra-ratnatrayano rAga AtmAnuM vyApya karma nathI. Avo vItarAgano mArga bahu jhINo che. have A ja arthanA samarthananuM kaLazarUpa kAvya kahe cheH * kaLaza 49: zlokArtha uparanuM pravacana * "vyAyavyApavachatA tAtmani bhaveta' vyAyavyApakapaNe tasvarUpamAM ja hoya, atAni je na thava' atasvarUpamAM na ja hoya, ane 'vyApyavyApamAvasaMvam te' vyApyavyApakabhAvanA saMbhava vinA 'rRsthiti: T' kartAkarmanI sthiti kevI? arthAt kartAkarmanI sthiti na ja hoya. jAo! vastunA svabhAvamAM svabhAva te trikALa vyApaka che ane enI paryAya te vyApya che. AvuM vyApyavyApakapaNe tasvarUpamAM ja hoya che, atasvarUpamAM nahi. rAga ane zarIrAdi para vastu te tasvarUpa nathI. ahAhA..! bhagavAna AtmA zuddha caitanyanavastu prabhu jJAnano piMDa che. eno vyApyavyApakabhAva tasvarUpamAM ja hoya che ema ahIM kahe che. eTale pote vyApaka ane enI nirmaLa nirvikArI dazA e enuM vyApya che, paNa pote vyApaka ane rAgAdi paravastu enuM vyApya ema che ja nahi; kemake atasvarUpamAM AtmAnuM vyApyavyApakapaNuM saMbhavita ja nathI. bhAI ! A to sarvajJa paramAtmA arihaMtadevanI kahelI mULa vAta che. vyApaka eTale kartA ane vyApya eTale karma-kArya tasvarUpamAM ja hoya che. kharekhara to AtmA vyApaka ane nirmaLa paryAya enuM vyAya-e paNa upacAra che. kaLazaTIkAmAM A kaLazanA arthamAM nIce pramANe kahyuM che Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com
Page #121
--------------------------------------------------------------------------
________________ Version 001.a: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates 110 ] [ pravacana ratnAkara bhAga-4 vyApaka arthAt dravya-pariNAmI potAnA pariNAmano kartA hoya che; vyApya arthAt te pariNAma dravya karyA. jemAM (eka sattvamAM) Avo bheda karavAmAM Ave to thAya che, na karavAmAM Ave to nathI thato. jIvasattvathI pugaladravyanuM sattva bhinna che, nizcayathI vyApyavyApakatA nathI. bhAvArtha ema che ke jema upacAramAtrathI dravya potAnA pariNAmano karyA che, te ja pariNAma dravyathI karAyelo che tema anyadravyano kartA anyadravya upacAramAtrathI paNa nathI, kAraNa ke eka sattva nathI, bhinna sattva che." jJAtA evo AtmA potAnA svaparaprakAzaka pariNAmano kartA ane e pariNAma enuM karma-e upacAramAtrathI che. "nizcayathI to paryAya paryAyathI (potAthI) thaI che. dravyathI paryAya thaI che ema kahyuM e to bhedathI upacAra karyo che. nizcayathI to nirvikArI nirmaLa pariNAma svayaMsiddha thayA che. tyAM AtmA te nirmaLa pariNAmano kartA ane te nirmaLa pariNAma AtmAnuM karma e upacAramAtrathI che. tathA rAganI ane jaDanI kriyAno kartA AtmA che e to upacAramAtrathI paNa nathI. ahA! AvI vAta bIje kyAMya nathI. nirmaLa pariNAma te vyApya ane dravya AtmA vyApaka e upacArathI che, paramArtha nathI. ane zarIrano, rAgano, vyavahArano kartA AtmA che e to upacAramAtrathI paNa nathI. vyAyavyApakapaNe tasvarUpamAM ja hoya che. eTale ke kartA ane karma abhinna hoya che. AtmA vastu zuddha trikALI dhruva jJAyaka dravya te vyApaka ane samyagdarzana Adi nirmaLa pariNAma te enuM vyApya eTale karma che. paraMtu AtmA kartA ane enAthI bhinna puNya-pApanA bhAva enuM vyApya karma che ema kadI hoI zake nahi; kemake puNya-pApa Adi bhAva atasvarUpa che. puNyapApanA bhAva vibhAvasvarUpa che ane te trikALI zuddha jJAyakasvabhAvanI apekSAe atasvarUpa che. ahAhA...! bhAI, jene vyavahAra sAdhana kahyuM che evA vyavahAraratnatrayanA bhAva atasvarUpa che. tene sAdhana kahyuM e to jJAna karavA mATe upacAramAtra kathana che. kharekhara te sAdhana che ja nahi. jhINI vAta, bhAI ! AtmA trikALI zuddha jJAyakasvabhAvI dhruva vastu che. tenuM vyApyavyApakapaNe potAnA nirmaLa svabhAvamAM (abhina) che. zuddha zAyakanA lakSa je nirmaLa vItarAgI paryAya utpanna thAya te enuM vyApya ane pote vyApaka thaIne te nirmaLa vyApya karmane kare che. paraMtu puNya-pApa Adi je vibhAvabhAva thAya che tenAM kSetra ane bhAva bhinna hovAthI nizcayathI te atasvarUpa che. tethI AtmAne rAgAdithI vyApyavyApakapaNuM nathI. ghaNI gaMbhIra vAta! tathA vyAyavyApakabhAvanA saMbhava vinA kartAkarmanI sthiti kvI? vyAyavyApakabhAvanA abhAve rAgano kta AtmA ane rAga AtmAnuM karma e sthiti kevI? juo! A dharma kevI rIte thAya te kahe che. nirmaLa jJAnasvabhAvI citmAtra vastu je AtmA tenI jene daSTi thaI ane je atasvarUpa evA rAgathI-vyavahAranA vilpathI bhinna paDyo te Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com
Page #122
--------------------------------------------------------------------------
________________ Version 001.a: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates samayasAra gAthA 75 ] [ 111 svayaM bhagavAna zAyaka vyApaka-kartA thaIne potAnI vyApya evI nirmaLa mokSamArganIsamyagdarzana jJAna-cAritrarUpa zuddha ratnatrayanI paryAyane kare che ane te dharma che. A AtmAnuM vyApya karma che; paraMtu atasvarUpa evo je rAga (vyavahAra) te AtmAnuM vyApya nathI, te AtmAnuM karma nathI. arere! lokone atyAre vyavahAra ane nimittanA premamAM aMdara je bhinna zuddha jJAyaka bhagavAna paDyo che tenAM ci ane Azraya AvatAM nathI. teo bicArA corAsInA avatAramAM atizaya duHkhI thaIne jANe duHkhanI vANImAM pIlAI rahyA che. bhAI! zuddha caitanyasvabhAvamaya vastu prabhu pote che eno mahimA daSTimAM AvyA vinA vikAranuM mAlabhya aMtarathI chUTatuM nathI. ahIM kahe che ke vyAyavyApabhAva tasvabhAvamAM ja hoya che, atasvabhAvamAM na hoya. prathama A siddhAMta mUkIne kahe che ke vyAyavyApakabhAvanA saMbhava vinA kartAkarmanI sthiti kevI? bhagavAna AtmA kartA ane dayA, dAna, vrata, bhakti Adi vibhAvabhAva enuM karma-e kema hoI zake ? ( na hoI zake che. ahAhA....! A bahAranAM (dayA, dAna Adi) kAma to AtmA karI zake nahi, paNa (dayA, dAna, Adi) vikAranA pariNAma paNa AtmAnuM kAma-kArya che ema nathI kemaka vibhAvabhAva atarbhAvasvarUpa che. trikALI jJAyakabhAva zuddha caitanyaghana vastu che te tasvabhAve che. tenuM tattvabhAve pariNamana thayuM te enuM kArya che, karma che. trikALI dhruva vastu pote vyApaka thaIne potAnA nirmaLa pariNAmamAM vyApe e to barAbara che. paraMtu te zubhAzubha vikAramAM vyApaka thaIne ene kare e vAta kyAMthI lAvavI? kemake tyAM vyApyavyApakabhAvano abhAva che. vyavahAra ratnatrayanA zubhabhAva te AtmAnuM kartavya, AtmAnuM vyApya karma e sthiti kayAMthI lAvavI? ahAhA...! dravya ane guNe pavitratAno piMDa prabhu AtmA che te pavitratAnA vyApakapaNe pavitratAnI vyApya avasthAne kare che; paraMtu te vikAranI avasthAne vyApyapaNe kare-e sthiti kayAMthI lAvavI? ema che ja nahi. keTalAkane AkaruM paDe che, paNa zuM thAya? mArga to A ja che, bhAI ! A samajavuM ja paDaze. bahAramAM to kAMI nathI. A paisA, baMgalA, moTara, saMpatti ane AbarU-e dhULamAM kaya ya sukha nathI. ahIM kahe che ke paravastu vyApaka thaIne enI potAnI paryAyane kare che enuM karma che. atabhAvavALI vastu pote potAthI pariName che. tenuM kArya A AtmA kare ema kadI hoI zake nahi. A jIbha hale, vANI bolAya te AtmAnuM vyApya nathI. tathA temAM je vikalpa-rAga thAya e paNa atasvabhAvarUpa che. atabhAvarUpa vastunuM kArya tasvabhAvI AtmA kare ema kadIya banatuM nathI. prazna- A bhASA bolavAnuM je kArya thAya te AtmA kare che ke nahi? uttara:- A prazna saM. 1995mAM zaMtrujayamAM thayo hato. tyAre kahyuM hatuM ke Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com
Page #123
--------------------------------------------------------------------------
________________ Version 001.a: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates 112 ] [ pravacana ratnAkara bhAga-4 bhASAnuM vyAkhavyApakapaNuM jaDamAM che. AtmA vyApaka thaIne atabhAvarUpa evI bhASAnA pariNamanane kare ema hoI zake ja nahi. bhAI! A paMDitAIno viSaya nathI. A to aMtara svarUpadaSTino viSaya che. jene janma-maraNanA du:khathI chUTavuM hoya tene ahIM kahe che ke e duHkhanA pariNAma paNa AtmAnuM vyApya nathI. bhAI! e to atIndriya AnaMdano nAtha nityAnaMdasvarUpa prabhu che ne! te vyApaka thaIne, prasarIne, kartA thaIne pavitra AnaMdanI paryAyanuM kArya kare. ene duHkhanI paryAya to atabhAvarUpa che. e duHkhanI paryAya tenuM vyApya kema hoya ? AtmA zuddha caitanya jJAnAnaMdasvabhAvI vastu che. te vyApaka thaIne prasarIne khIle to nirmaLa vItarAgI AnaMdanI paryAyarUpe khIle evo teno svabhAva che. jIo! kAgaLano paMkho khIle-prasare to kAgaLapaNe khIle paNa zuM te loDhApaNe khIle kharo ? ( nA, pi nahIM). tema jJAyakasvarUpI bhagavAna khIle-prasare to nirmaLa jJAnasvabhAve khIle paNa zuM te rAga ane duHkhapaNe khIle ? (nA ). bhAI! rAgapaNe je khIle-prasare te AtmA nahi. ahIM ! bhagavAna AtmAnuM vyApya to vItarAgI paryAya che. caturtha Adi guNasthAnamAM je samyagdarzana-jJAna-cAritrarUpa zuddha ratnatrayanI paryAya pragaTe te AtmAnuM vyApya che. prazna:- caturtha Adi guNasthAnamAM rAga to hoya che? uttara:- hA, caturtha Adi guNasthAnamAM vrata, pUjA, bhakti, dayA, dAna ityAdinA zubhabhAva hoya che. paNa te zubhabhAva te AtmAnuM vyApya karma nathI. je vibhAva hoya che tene te kALe te jANato pravarte che. svaparane jANanArI enI je jJAnanI paryAya te enuM vyApya karma che. jJAna rAgane jANe tethI rAga AtmAnuM vyApya thaI jAya ema che ja nahi. bhAI! A to kartRtvanA abhimAnanA bhukkA bolAvI de evI vAta che. tene aMta2mAM besADa ne! vyavahArathI nizcaya thAya evI tArI mAnyatA mithyA ekAMta che, kemake kartAkarmapaNuM tattvabhAvamAM ja hoya che. ahAhA...! vItarAgI paryAya te kArya ane vItarAgI svabhAva te enuM kAraNa che ema ahIM kahyuM che; paNa rAga kAraNa ane vItarAgatA enuM kArya ema che ja nahi. zAstromAM je vyavahAra sAdhananI vAta Ave che e to nimitta dekhIne tenuM jJAna karAvavA vyavahArathI kahevAmAM AveluM che. jyAM je apekSAthI kathana hoya tenuM yathArtha jJAna karavuM joIe. have kahe che- 'kRti saddAma-vive--ghasmara-mahomAreLa' Avo prabaLa vivekarUpa, ane sarvane grAsIbhUta karavAno jeno svabhAva che evo je jJAnaprakAza tenA bhArathI 'tama: minvan' ajJAna-aMdhakArane bhedato, 'sa puSa: pumAn' A AtmA 'jJAnIsUya' jJAnasvarUpa thaIne, 'tavA' te kALe ' tRtvazUnya: nasita: ' kartRtvarahita thayelo zobhe che. " Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com
Page #124
--------------------------------------------------------------------------
________________ Version 001.a: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates samayasAra gAthA 75 ] [ 113 ahAhA-! samayasAranI ekeka gAthA ane ekeka kaLaza alaukika che. AtmAnuM hita kema thAya enI ahIM vAta che. bahu zAstro bhaNyo hoya ane vyAkhyAna sAruM kare eTale thaI gayo moTo paMDita jJAnI e vAta ahIM nathI. tathA ghaNo badho bAhya vyavahAra pALe mATe jJAnI che ema paNa nathI. deva-guru-zAstranI (bhedarUpa) zraddhA ane bhakti e to badho rAga che. bhAI ! bahAranI dhamAdhama e mArga nathI. ahIM kahe che ke bhagavAna AtmA tasvabhAva je jJAyakabhAva te kartA ane tenI nirmaLa paryAya te enuM kArya che, paraMtu atasvabhAva je vibhAva teno AtmA kartA nahi ane te vibhAva AtmAnuM karma nahi. A pramANe aMtaraMgamAM daSTi thaI ene prabaLa vivekarUpa ( bhedajJAnarUpa) samyajJAnano sUrya ugyo ema ahIM kahe che. Avo prabaLa vivekarUpa samyajJAnano je sUrya pragaTa thayo teno saune grAmIbhUta karavAno svabhAva che. eTale ke te svane jANe ane je rAga hoya tene paNa jANe evo teno svabhAva che. jANavAmAM badhuM koLiyo karI jAya evI pragaTa thayelA jJAnaprakAzanI zakti che. juo ! rAgane kare e to che ja nahi, paNa rAga che mATe tene ( rAgane) jANe ema paNa nathI. jJAnano e sahaja svabhAva che ke te jANavAmAM rAga Adi sarvane koLiyo karI de. je kALe je jAtano rAga ane je jAtanI dehanI sthiti potAnA kAraNe thAya te kALe te sarvane aDyA vinA grAmIbhUta karavAno-jANI levAno jJAnano svabhAva che. vyavahAranA rAgane jJAna jANI le che, tyAM jANavuM je thayuM te AtmAnuM nija kArya che paNa je rAga che e AtmAnuM kArya nathI. rAga mAruM kArya ane rAgano huM kartA evI mAnyatA to ajJAna che. e ajJAnane bhedato tasvarUpe-jJAnasvarUpe pote pariNamato ajJAnarUpI aMdhakArano nAza kare che. bhAI ! A vyavahAraratnatrayano zubharAga te mAruM kArya ane huM teno kartA athavA vyavahAra ratnatrayano zubharAga te kartA ane je jJAna avasthA pragaTa thaI te enuM kArya evo abhiprAya te ajJAna che. A ajJAnaaMdhakArane bhedato bhagavAna AtmA pote jJAnasvarUpa thaIne te kALe kartutvarahita thayelo zobhe che. kahyuM ne ke je kALe rAga che te kALe rAgane jANatuM tyAM jJAna che. te jJAna kartutvarahita thaIne zobhe che. eTale rAga mAruM kArya ane huM teno kartA evI ajJAnadazAne bhedato pote katRtvarahita thaIne eTale ke jJAtA thaIne zobhe che. juo, rAganA kartutvathI AtmA zobhato nathI. puNyanA pariNAma karavAthI AtmAnI zobhA nathI. ethI potAnI zobhA mAnavI e to mithyAtva che. bhAI ! vastunuM svarUpa ja AvuM che. ahIM to, A zAstramAM je che, tenuM spaSTIkaraNa thAya che. mANasane potAnI mAnelI vAtanAM pakaDa ane abhimAna hoya tethI AvI satya vAtane grahaNa karavI kaThaNa lAge, paNa bhAI ! A samaye ja chUTako che. Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com
Page #125
--------------------------------------------------------------------------
________________ Version 001.a: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates 114 ] [ pravacana ratnAkara bhAga-4 ahAhA...! AtmA pote zuddha caitanyasvarUpa jJAtA-daSTA svabhAvathI bharelo bhagavAna che. te jJAtA-daSTA thaIne pariName te zobhA che. pahelAM rAgano kartA thaIne pariNamato hato te azobhA hatI, ajJAna hatuM, duHkha hatuM. have te rAganA kartutvarahita thaIne jJAtAsvabhAve jJAnapaNe, AnaMdapaNe pariNamato te atIndriya AnaMdanI laherathI zobhe che. svarUpanA bhAna vinA pahelAM vyavahAranA rAganA kartApaNe pariNamato hato te ajJAnadazA hatI, duHkhadazA hatI. have prabaLa vivekarUpa samyajJAnano prakAza pragaTa thatAM ajJAna aMdhakArane bhedato te rAgano akartA thaIne ane jJAna ane AnaMdanI paryAyano kartA thaIne pote zobhe che. prazna:- vyavahAra sAdhana ane nizcaya sAdhya-ema zAstramAM Ave che ne? uttara- are bhAI ! e to sAdhanano Aropa karIne kathana karyuM che. vyavahArano rAga je atabhAvarUpa che te tasvabhAvanuM-nizcayanuM sAdhana kema thAya? na ja thAya. ahIM to rAgathI bhinna paDI, jJAyakabhAva prasarIne-vistarIne je nirmaLa vItarAga pariNati pragaTa thaI te sAdhana che ema kahyuM che. ane tyAre je rAga che tene sahucara vA nimitta dekhIne upacArathI Aropa karIne sAdhana kahyuM che. sarvatra vyavahAranuM lakSaNa ja evuM che. eka dravyane bIjA dravyamAM bheLavIne kathana kare. ekanA bhAvane bIjAnA bhAvamAM bheLavIne kathana kare ane kAraNamAM kAryane bheLavIne kathana kare evuM vyavahAranuM lakSaNa che. mokSamArga prakAzakamAM sAtamA adhikAramAM paMDitapravara zrI ToDaramalajIe nizcaya-vyavahArano bahu sarasa khulAso karyo che. potAne bese nahi eTale virodha kare, paNa zuM thAya? azuddhatAmAM paNa pote svataMtra che. anubhava prakAzamAM kahyuM che ke-terI azuddhatA bhI baDI-eTale ke jene viparIta beThuM che te trilokanAtha bhagavAnanI vANI sAMbhaLIne paNa viparIta mAnyatAthI khase nahi evI enI azuddhatAnI paNa moTapa che; potAnI UMdhI pakaDa choDa ja nahi. ahIM kahe che ke rAga mAruM kArya ane huM rAgano kartA e mAnyatA ajJAna che. A viparIta abhiprAyane to prathama sudhAra. vastusthitino prathama jJAnamAM samyaka nirNaya to kara. sthiratA na thaI zake e judI vAta che. bhAI! prathama svarUpa Ama ja che ema nirNaya to kara. rAganuM kartutva mAruM nahi, paNa te kALe ane ane parane jANatuM je mAruM jJAna te mAruM kArya ane huM teno kartA evA nirNaya sahita je jJAnaprakAza pragaTa thayo te ajJAna-aMdhakArane bhedIne pote akartApaNe-jJAtApaNe pariNamato kartutvarahita thaIne zobhe che. AvI adabhuta A vAta che. e kAMI vAdavivAdathI pAra paDe ema nathI. * kaLaza 49: bhAvArtha uparanuM pravacana * "je sarva avasthAomAM vyApe te to vyApaka che ane koI eka avasthAvizeSa te Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com
Page #126
--------------------------------------------------------------------------
________________ Version 001.a: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates [ 115 samayasAra gAthA 75 ] (vyApakanuM) vyApya che. Ama hovAthI dravya to vyApaka che ane paryAya vyApya che.' trikALI vastu je dravya te vyApaka che kemake te dareka avasthAmAM hoya che. ane vartamAna vartatI avasthA te vyApakanuM vyApya che. dravya-paryAya abhedarUpa ja che.' eTale ke tene 52vastu sAthe kAMI saMbaMdha nathI. potAnuM dravya ane potAnI paryAya parathI bhinna che ane pote abhedarUpa che. 52thI bhinna che e apekSAe dravya-paryAya abhinna che ema kahyuM che. tyAM dravya ane paryAya eka thayAM che ema nathI. dravya-paryAya abhedarUpa che eTale paranI sAthe ke rAganI sAthe kAMI saMbaMdha nathI. nirmaLa paryAya ane dravya abheda che eTale ke nirmaLa paryAya che te vyApaka evA dravyanuM vyApya che. e paryAyano kartA dravya che ema abhedano artha che. are bhAI! anaMtakALanI potAnI cIja che. tenI dRSTi karavI te kAMI sAdhAraNa vAta nathI. je paryAyabuddhi ane rAgabuddhi anAdithI che temAM palaTo mArIne dravyabuddhi karavI e sAdhAraNa (puruSArthanI ) vAta nathI. bhagavAna AtmA pUrNAnaMdano nAtha prabhu trikALI dhruva dravya che. te che ema jyAM paryAya dravya sanmukha DhaLIne teno svIkAra kare che tyAre dravya-paryAya abhedarUpa ja che. je paryAya dravyanI sanmukha thaI te dravyano svIkAra kare che ane tyAM tene zAMtino anubhava thAya che. pote AtmA vyApaka ane potAnI nirmaLa paryAya te vyApya ema abhedarUpa pariNamana che tyAM zAMti che. paNa pote AtmA vyApaka ane puNya-pApanA bhAva te mAruM vyApya ema je mAne tene azAMti che. Avu ja vastunuM svarUpa che. have kahe che- je dravyano AtmA, svarUpa athavA sattva te ja paryAyano AtmA, svarUpa athavA sattva. Ama hoIne dravya paryAyamAM vyApe che ane paryAya dravya vaDe vyapAI jAya che. AvuM vyApyavyApakapaNuM tatsvarUpamAM ja hoya; atasvarUpamAM na ja hoya.' juo, zuM kahe che? je dravyanuM svarUpa che e ja paryAyanuM svarUpa che. paryAya enI jAtanI che ne! paryAya ane dravya banne eka thayA che ema nathI. paryAya paryAyamAM rahIne dravyane jANe che, dravyamAM bhaLIne jANatI nathI; paraMtu parathI bhinnapaNuM che e apekSAe dravya ane paryAya abhinna che ema kahyuM che. apekSA barAbara samajavI joIe. A pramANe dravyanuM svarUpa vA sattva te ja paryAyanuM svarUpa vA sattva che, Ama hoIne eTale ke dravya-paryAyanI abhinnatA hoIne dravya paryAyamAM vyApe che ane paryAya dravya vaDe vyapAI jAya che. AvuM vyAkhavyApakapaNuM tatsvarUpamAM ja hoya che, arthAt abhinna sattAvALA padArthamAM ja hoya che. paraMtu atasvarUpamAM arthAt bhinna bhinna sattAvALA padArthomAM AvuM vyApya-vyApakapaNuM hotuM nathI. rAgane ane AtmAne vyAkhavyApakapaNuM nathI kemake banne bhinna Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com
Page #127
--------------------------------------------------------------------------
________________ Version 001.a: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates 116 ] [ pravacana ratnAkara bhAga-4 bhinna cIja che. paraMtu zAyasvabhAvI AtmA ane tenI nirmaLa vItarAgI pariNatine vyAkhavyApakapaNuM che kemake banne abhinna tasvabhAvI che. dravya vyApaka che ane rAga enuM vyApya che ema nathI; paraMtu dravya vyApaka ane tenI nirmaLa pariNati enuM vyApya ema vyApyavyApakapaNuM che. juo ! paMDita zrI jayacaMdajIe keTaluM spaSTa karyuM che! pahelAMnA paMDitoe kevuM sarasa kAma karyuM che! kahe che ke paryAyanI sattA ane dravyanI sattA be judI nathI. jema paradravyanI sattA judI che tema dravya ane tenI nirmaLa pariNatinI sattA judI nathI. Ama to dravyanI sattA ane paryAyanI sattA be bhinna che. e aMdara-aMdaranI (parasparanI ) apekSAe vAta che. paNa paranI apekSAe to dravya ane paryAyanI sattA abhinna eka che. kharekhara to trikALI dhruva dravyanAM sattA ane kSetra tenI nirmaLa paryAyanAM sattA ane kSetrathI bhinna che. paNa e to aMdara-aMdara parasparanI dravya ane paryAyanI apekSAe vAta che. paraMtu ahIM to ema siddha karavuM che ke paryAya ane dravyanuM kSetra eka che, kemake abhinna sattAvALA padArthamAM vyAkhavyApakapaNuM hoya che. paranI sattAthI potAnA dravya-paryAyanI sattA bhinna che ane potAnAM dravya-paryAya benI sattA abhinna che ema ahIM siddha karavuM che. sattA bhinna hoya evA padArthamAM vyApyavyApakapaNuM na ja hoya. rAgAdi vibhAva bhinna sattAvALo padArtha che. tenI sAthe AtmAne vyAkhavyApakapaNuM nathI. vastu bhinna che mATe kSetra bhinna che. tethI vyAkhavyApakapaNuM nathI ane mATe AtmA ane rAgAdi vibhAvane kartAkarmapaNuM nathI. jyAM vyApyavyApakabhAva hoya tyAM ja kartAkarmabhAva hoya; vyApyavyApakabhAva vinA kartAkarmabhAva na hoya. evuM je jANe te pudgalane ane AtmAne kartAkarmabhAva nathI ema jANe che. kaLazaTIkAmAM 'jIvasattvathI pudgaladravyanuM sattva bhinna che, nizcayathI vyApyavyApakatA nathI ' ema kahyuM che. puddagala ane puddagalanA nimittathI thatI vikArI paryAya e badhuM puddagala che. AvuM je jANe te vikArane ane AtmAne kartAkarmabhAva nathI ema jANe che. karmanA pariNAmano pote kartA nathI ema jANe tyAM rAgAdi vikArano paNa pote kartA nathI ema jANe che. Ama jANatAM lakSa tyAMthI chUTI AtmA upara lakSa jAya che. pa2nuM kartApaNuM chUTe tyAM rAganuM kartApaNuM paNa chUTI jAya che. ahA! bharatamAM kevaLajJAnInA viraha paDayA paNa bhAgyavaza AvI cIja (samayasAra ) rahI gaI. koI vaLI kahe che ke samayasAra vAMco cho ane bIjuM zAstra kema nahi ? paNa bhAI ! tattvajJAnanA viSayanI mukhyatA dravyAnuyoganA zAstramAM hoya che. samyagdarzananA viSayanuM dravyAnuyoganA zAstramAM nirUpaNa hoya che. ahIM kahe che ke pudgalane ane AtmAne rDAkarmabhAvathI nathI. Ama jANatAM te jJAnI thAya che. eTale ke rAgano jANanAra thAya che, rtA thato nathI. te rmabhAvathI rahita thAya che ane jJAtA-daSTA banI jagatano sAkSIbhUta thAya che. badhAno jANanAra sAkSI thAya Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com
Page #128
--------------------------------------------------------------------------
________________ Version 001.a: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates samayasAra gAthA 75 ] [ 117 che. potAmAM rahIne jANe basa! potAmAM rahIne jANanA2, 52mAM jaIne parano jANanAra ema nahi, pote sAkSI thAya che. Avo vItarAgano kahelo vItarAga svarUpa ja mArga che. bhAI ! A deha chUTI jaze; koI sagAM saMbaMdhI sAthe raheze nahi. jyAMthI deha chUTIne ahIM Avyo tyAMnAM sagAMvahAlAM saMbhALatAM hoya paNa ethI zuM? koI sAthe rahe ema che? koI enuM che? bhAI! koI tAruM nathI. eka caitanyasvabhAvamaya jJAnAnaMdasvabhAvI AtmA evo tuM tAro che. A gAma, A makAna, A deha, A rAgAdi vikalpo ityAdi mArA che ema kahevAya paNa tethI zuM te tArA thaI gayA? vyavahArathI bolAya ethI zuM? gAma makAna, deha, rAga Adi padArtho tArA nathI ane e tArAM kArya paNa nathI, tuM emano kartA paNa nathI. tuM to nityAnaMdasvarUpa jJAtA-daSTAsvabhAvI AtmA cho ane jJAtAdaSTAnuM nirmaLa pariNamana e ja tAruM karma-kArya che. AvuM ja vastusvarUpa che; tene yathArtha jANavuM te jJAnInuM karma che. [pravacana naM. 129 zeSa 130, 131, 132 (cAlu ) * dinAMka 18-7-76 thI 21-7-76 ] Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com
Page #129
--------------------------------------------------------------------------
________________ Version 001.a: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates gAthA-76 pudgalakarma jAnato jIvasya saha pudgalena kartRkarmabhAvaH kiM bhavati kiM na bhavatIti ceta Na vi pariNamadi Na giNhadi uppajjadi Na prdvvpjjaae| NANI jANato vi hu poggalakammaM anneyvihN|| 76 / / nApi pariNamati na gRhNAtyutpadyate na prdrvypryaaye| jJAnI jAnannapi khalu pudglkrmaanekvidhm|| 76 / / have pUche che ke pudgalakarmane jANatA evA jIvane pudgala sAthe kartAkarmabhAva (kartAkarmapaNuM ) che ke nathI? teno uttara kahe che: vidhavidha pudgalakarmane jJAnI jarUra jANe bhale, padravyaparyAye na praName, nava grahe, nava Upaje. 76. gAthArtha- [ jJAnI ] jJAnI [ kaneviyar] aneka prakAranA [ putra] pudgalakarmane [nAnanuM ga]i jANato hovA chatAM [r] nizcayathI [padravyaparyAya] paradravyanA paryAyamAM [ pa pariNamata] pariNamato nathI, [na gRti] tene grahaNa karato nathI ane udyate ] te-rUpe Upajato nathI. TIkA- prApya, vikArya ane nirvalya evuM, vyApyalakSaNavALuM (vyApya jenuM lakSaNa che. evuM) pudgalanA pariNAmasvarUpa je karma (kartAnuM kArya), tenAmAM pudgala dravya pote aMtarthApaka thaIne, Adi-madhya-aMtamAM vyApIne, tene grahatuM, te rUpe pariNamatuM ane te rUpe UpajatuM thayuM, te pudgalapariNAmane kare che; Ama pudgaladravya vaDe karavAmAM AvatA pudgalapariNAmane jJAnI jANato hovA chatAM, jema mATI pote ghaDAmAM aMtarthApaka thaIne, Adi-madhya-aMtamAM vyApIne, ghaDAne grahe che, ghaDArUpe pariName che ane ghaDArUpe Upaje che tema, jJAnI pote bAhyasthita (bahAra rahelA) evA paradravyanA pariNAmamAM aMtarthApaka thaIne, Adi-madhya-aMtamAM vyApIne, tene grahato nathI, te rUpe pariNamato nathI ane te rUpe Upajato nathI; mATe, joke jJAnI pudgalakarmane jANe che topaNa, prApya, vikArya ane nirvarya evuM je vyApyalakSaNavALuM paradravyapariNAmasvarUpa karma, tene nahi karatA evA te jJAnIne pudgala sAthe kartAkarmabhAva nathI. bhAvArtha- jIva pudgalakarmane jANe che to paNa tene pudgala sAthe kartAkarmapaNuM nathI. Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com
Page #130
--------------------------------------------------------------------------
________________ Version 001.a: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates samayasAra gAthA 76 ] | [ 119 sAmAnyapaNe kartAnuM karma traNa prakAranuM kahevAmAM Ave che-nirvarya, vikArya ane prApya. kartA vaDe, je prathama na hoya evuM navIna kAMI utpanna karavAmAM Ave te kartAnuM nirvatye karma che. kartA vaDa, padArthamAM vikAra-pheraphAra karIne je kAMI karavAmAM Ave te kartAnuM vikArya karma che. kartA, je navuM utpanna karato nathI tema ja vikAra karIne paNa karato nathI, mAtra jene prApta kare che te kartAnuM prApya karma che. jIva pudagalakarmane navIna upajAvI zakato nathI kAraNa ke cetana jaDane kema upajAvI zake? mATe pudgalakarma jIvana nirvattha karma nathI. jIva pudagalamAM vikAra karIne tene pulakarmarUpe pariNamAvI zakato nathI kAraNa ke cetana jaDane kema pariNamAvI zake ? mATe pudgalakarma jIvanuM vikArya karma paNa nathI. paramArthe jIva pudgalane grahaNa karI zakato nathI kAraNa ke amUrtika padArtha mUrtikane kaI rIte grahaNa karI zake? mATe pudagalakarma jIvanuM prApya karma paNa nathI. A rIte pudgalakarma jIvanuM karma nathI ane jIva teno kartA nathI. jIvano svabhAva jJAtA hovAthI jJAnarUpe pariNamato pote pudgalakarmane jANe che; mATe pugalakarmane jANatA evA jIvana paranI sAthe kartAkarmabhAva kema hoI zake ? na ja hoI zake. samayasAra gAthA 76: mathALuM have pUche che ke pudgalakarmane jANatA evA jIvane pudgala sAthe kartAkarmabhAva (kartAkarmapaNuM) che ke nathI ? teno uttara kahe che: * gAthA 76: TIkA uparanuM pravacana * prApya, vikArya ane nirvatyuM evuM vyApyalakSaNavALuM pudgalanA pariNAmasvarUpa je karma, tenAmAM pudgaladravya pote aMtarthApaka thaIne, Adi-madhya-aMtamAM vyApIne, tene grahatuM, te rUpe pariNamatuM ane te-rUpe UpajatuM thayuM, te pudgalapariNAmane kare che.' juo! ziSyano ema prazna che ke pudagalapariNAmarUpa karmane eTale ke rAgAdine jANatAM jJAnIne tenI sAthe kartAkarmabhAva che ke nahi? jevo rAga thAya, je dehanI sthiti hoya tene e rIte jANe eTalo saMbaMdha che, paNa AtmAne tenI sAthe kartAkarmapaNuM che ke nathI? to kahe che ke nA; pugalanuM-rAgAdinuM kartAkarmapaNuM pudgalamAM che. je je rAgAdi avasthA thAya te te jJAnI jANe paNa tenI sAthe jJAnIne kartAkarmabhAva nathI. pudgalapariNAmarUpakarma sAthe pudgalane kartAkarmapaNuM che. eka samayanI avasthAnA traNa prakara-prAya, virya ane nirvatyuM. evuM vyApyalakSaNavALuM pudgalanA pariNAmasvarUpa karma eTale ke rAgasvarUpa je kartAnuM kArya che temAM pudgala aMtarthApaka thaIne Adi-madhya-aMtamAM vyApIne tene gratuM, rAgarUpe pariNamatuM, rAgarUpe Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com
Page #131
--------------------------------------------------------------------------
________________ Version 001.a: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates 120 ] [ pravacana ratnAkara bhAga-4 UpajatuM thakuM puddagalapariNAmane kare che. A dayA, dAna, vrata AdinA zubharAgamAM pudgala vyApIne te pariNAmane kare che. vyavahA22tnatrayanA rAganI AdimAM puddagala, madhyamAM pudgala ane aMtamAMya puddagala che; rAganI AdimAM jIva che ema nathI. eka bAju ema kahe ke rAganA, mithyAtvanA pariNAma jIvanA che ane vaLI te puddagalanA pariNAma che ema ahIM kahe te kevI rIte che ? bhAI ! ahIM to jene jJAyakasvabhAvanI dRSTi thaI che evA jJAnInI vAta che. je kALe je rAganI, zarIranI, bhASAnI, saMyoganI je rIte avasthA thAya tene te rIte jJAnI jANe chatAM jANanAra zAyaka kartA ane rAgAdi enuM karma ema nathI. rAgamAM pudgala aMtardhyApaka thaIne rAgane kare che. rAga che to jIvanI paryAya paNa ahIM to jene dravyabuddhi thaI che, je jJAtAbhAve pariNamyo che evA jJAnInI vAta che. kahe che ke paryAyamAM je rAga che tenI Adi-madhya-aMtamAM puddagala che, AtmA nathI. jJAnIne je svabhAvadaSTi thaI che te dRSTinI Adi-madhya-aMtamAM AtmA che. samyagdarzananI paryAyanI Adi-madhya-aMtamAM jJAyakasvabhAvI bhagavAna AtmA che ane rAganI Adi-madhya-aMtamAM puddagala che. be vastu (jJAna ane rAga) judI pADI ne. kahe che ke rAga je puddagalapariNAma che tenA Adi-madhya-aMtamAM pudgala che ane teno kartA puddagala che. jJAnInI kartAkarmanI sthiti zuM che ane jaDa puddagalanI dazA zuM che enI A vAta cAle che. vyavahA22tnatrayano je zubharAga che emAM pudgaladravya aMtardhyApaka thaIne te karma kare che; jIvanuM te vyApya eTale karma nathI. prApya eTale je thAya tene pahoMcI vaLavuM, vikArya eTale badalavuM, nirvartya eTale upajavuM-ema traNe eka ja kArya che. zubharAga je thayo tene pudgala pahoMcI vaLyuM che te tenuM prApya karma, pUrvano rAga badalIne zubhAga thayo te pudgalanuM vikArya karma ane zubharAga je navo upajyo te puddagalanuM nirvartya karma che. vikAranA pariNAma-zubharAgAdinA pariNAmanA Adi-madhyaaMtamAM puddagala vyApe che. AdimAM AtmA che ane pachI rAga thAya ema nathI. Adi-madhyaaMtamAM puddagala vyApIne rAgane grahe che, bhagavAna AtmA nahi. te vikArya kArya pudgalanuM che ane pudgala rAgapaNe upaje che tethI puddagalanuM te nirvarya karma che. svabhAva upara jenI daSTa paDI che tenuM rAga te prApya, vikArya ane nirvartya karma nathI. bahu sUkSma vAta. prazna:- jo puddagala rAga karato hoya to jIva tene zI rIte aTakAve ? utta2:- aTakAvavAno savAla che kayAM? jJAnI to je rAga thAya tene jANe che ema kahyuM che. je rAga thAya te pudgalanuM prApya, vikArya ane nirvartya karma che ane jJAnI ene jJAnamAM jANe che basa eTalI vAta che. zubhAga te mAruM kartavya nahi, paNa ene jANanArI je jJAnanI paryAya che te mAruM kArya che ema mAnato jJAnI sAkSIbhAve pariName che. Please inform us of any errors on rajesh@Atma Dharma.com
Page #132
--------------------------------------------------------------------------
________________ Version 001.a: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates samayasAra gAthA 76 ] [ 121 potAnA trikALI zuddha jJAtA-daSTA svabhAvano anubhava thayo che tethI jJAnI potAne je jJAtAdaSTAnA pariNAma thayA che temAM rAgane jANe che basa; ane te jANavAnA pariNAma enuM kArya che, paNa rAga enuM kArya nathI. AvI sUkSma vAta che. have kahe che-"Ama pudgaladravya vaDe karavAmAM AvatA pudgalapariNAmane jJAnI jANato hovA chatAM, jema mATI pote ghaDAmAM aMtarthApaka thaIne, Adi-madhya-aMtamAM vyApIne, ghaDAne grahe che, ghaDArUpe pariName che ane ghaDArUpe upaje che tema, jJAnI pote bAhyasthita evA padravyanA pariNAmamAM aMtarthApaka thaIne, Adi-madhya-aMtamAM vyApIne, tene grahato nathI, terUpe pariNamato nathI, ane te rUpe Upajato nathI.' rAga ke je pugalanA pariNAmasvarUpa karma che tenI Adi-madhya-aMtamAM pudgala vyApya che. pudgalathI je utpanna thayuM, tenAthI je badalyuM ane tenAthI UpasyuM evA pudgalapariNAmasvarUpa karmane jJAnI jANato hovA chatAM tene grahato nathI, te-rUpe pariNamato nathI ane te rUpe Upajato nathI. svasvarUpane jANatAM, je prakArano rAga thAya tene jANavAnA ja pariNAma jJAnIne thAya che. jema mATI pote ghaDAmAM aMtarthApaka thaIne, Adi-madhya-aMtamAM vyApIne ghaDArUpe thAya che; arthAta ghaDArUpa prApyane mATI grahe che, ghaDArUpe mATI pariName che, ane mATI ghaDArUpe Upaje che tema jJAnI pote bAhya sthita puNyanA bhAva, zubhabhAva je paradravyanA pariNAma che tene jANato hovA chatAM tene grahato nathI, te-rUpe pariNamato nathI, te-rUpe Upajato nathI. jJAnasvabhAvI vastu AtmA che. te rAgAdi paradravyane jANavAnuM kAma kare, paNa tene grahato nathI juo, vyavahAraratnatrayano je zubharAga che tene ahIM bAhyasthita kahyo che. tene je potAno mAne che te bahirAmAM che. ahIM kahe che-jema mATI ghaDAmAM vyApIne Upaje che tema dharmI rAgamAM vyApIne Upajato nathI, rAgane grahato nathI ane rAgane nIpajAvato nathI. rAga che te paradravyanA eTale pugalanA pariNAma che. deva-guru-zAstranI zraddhAno vikalpa, zAstra bhaNavAnA valaNano vikalpa, paMcamahAvratanA pAlanano vikalpa-e zubharAga che. tene pudgala grahe che, pugala UpajAve che. caitanyasvarUpI bhagavAna AtmA e rAgane jANe paNa tene grahato nathI, UpajAvato nathI. teno te kartA nathI. juo, dharmI jIvane dharma kema thAya enI A vAta che. bhagavAna AtmA pUrNAnaMdasvarUpa che evI daSTi thaIne jyAM pratyakSa anubhava thayo tyAM dharmI, rAga je pudgalanA pariNAma che temAM vyApIne tene grahuto nathI, te-rUpe pariNamato nathI, te-rUpe Upajato nathI. juo! je vakhate je rAga thavAno che te thayo che te prApya, vaLI te ja rAga palaTIne thayo che mATe te vikArya ane te ja rAga navo Upajyo mATe tene nirvatyuM Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com
Page #133
--------------------------------------------------------------------------
________________ Version 001.a: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates 122 ] [ pravacana ratnAkara bhAga-4 kahe che. paryAya to eka ja che, tenuM kathana traNa prakAre che. te rAganI Adi-madhya-aMtamAM pugala vyApIne te rAgane kare che; paNa tene potAmAM rahIne jANato dharmI temAM (rAgamAM) vyApIne tene kare che ema nathI. nizcaya-vyavahAranA loko vAMdho uThAve che ke-abhyatara ane bAhya sAmagrI-baMne hoya to kArya thAya. paraMtu ema nathI, bhAI ! rAganI sAmagrI ane AnaMdanI nirmaLa sAmagrI-e baMne thaIne zuM AtmAnuM-dharmanuM kArya kare? ema kadIya nathI. AtmAnuM kArya je samyagdarzana-jJAnacAritrarUpa zuddha ratnatrayanA pariNAma temAM ekalo AtmA pote aMtarthApaka thaIne, tenA Adimadhya-aMtamAM AtmA pote vyApIne, te pariNAmane kare che. mATI jema ghaDAne grahe che tema dharmI rAgane grahato nathI, rAgane badalAvato nathI, rAgapaNe Upajato nathI. te te rAgane te te kALe dharmI potAmAM rahIne jANe che basa. Avo vItarAgano mArga che. AtmA vItarAgasvarUpa ja che ane teno Avo mArga che. vItarAgI pariNAmamAM, tenA Adi-madhya-aMtamAM AtmA pote vyApIne te vItarAgI dazAne grahe che, pote vItarAgadazArUpe pariName che ane pote te-rUpe Upaje che. paraMtu rAgane AtmA prato nathI, rAgarUpe te pariNamato nathI, rAgarUpe pote Upajato nathI. vyavahAraratnatrayanA pariNAmane dharmI pakaDato nathI. tenuM je jJAna thAya temAM jJAnI vyApe che. jJAnInuM prApya, vikArya, nirvatye karma jJAna che, rAga nahi. prazna:- A to Ape nizcayathI kahyuM, paNa vyavahAra batAvo ne? uttara:- bhAI ! vyavahArathI kAMI AnAthI viruddha vAta che ema nathI. rAga je vyavahAra che te nimitta che ema enuM jJAna karAvyuM che. pramANanA viSayamAM vyavahAranuM paNa jJAna karAvyuM che. tyAM nizcayanI vAta rAkhIne vyavahAranuM jJAna karAvyuM che. AtmA rAganA pariNAmane karato nathI, temAM te vyApato nathI, tene UpajAvato nathI. te rAgane jANavAnA potAnA jJAnapariNAmane karato, grahato, UpajAvato temAM ( jJAnamAM) vyApe che. bhAI ! pramANamAM A nizcayanI vAta rAkhIne pachI je rAga che tenAthI kArya thAya ema Aropa karIne upacArathI kathana karyuM che. A to vItarAga sarvajJathI siddha thayelo mArga che. bhagavAna AtmA pote ja sarvajJasvarUpa che. aAhA....! sarvajJa eTale jJa-svabhAva, jJa-zakti , "jJa" jeno bhAva, "jJa" jenuM svarUpa che evo bhagavAna AtmA jenI daSTimAM Avyo te dharmI, jJa-svabhAvamAMthI utpanna thatA, te kALe rAgane jANavAnA jJAnapariNAmamAM pote Adi-madhya-aMtamAM vyApe che. eTale ke e rAga che mATe ahIM rAgane jANavAnA pariNAma thayA che ema nathI. rAgane jANavAnA pariNAmanI AdimAM pote ja che. enI AdimAM rAga hato ane tethI jANavAnA pariNAma thayA ema nathI. rAgane jANe evA jJAnanA pariNAmanI Adi-madhya-aMtamAM prabhu AtmA ja che. mATe, jo ke jJAnI pugalakarmane jANe che topaNa, prApya, vikArya ane Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com
Page #134
--------------------------------------------------------------------------
________________ Version 001.a: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates samayasAra gAthA 76 ] [ 123 nirvarya evuM je vyApyalakSaNavALuM paradravyapariNAmasvarUpa karma, tene nahi karatA evA te jJAnIne pudgala sAthe kartAkarmabhAva nathI." jJAna rAgane jANe mATe jJAna kartA ane rAga enuM karma ema nathI. tathA rAga kartA ane jANavAnA jJAnapariNAma enuM karma ema paNa nathI. bhAI ! vastusthitine prasiddha karanArI A 75 thI 79 sudhInI gAthAo alaukika che. ahAhA..! dRSTi trikALI dhruva dravya upara paDatAM, rAga ane paryAyanI daSTi chUTatAM, bhagavAna AtmA pote prasiddha thAya che ke huM to jANanAra-dekhanAra AtmA chuM. rAgano huM kartA ane rAga mAruM karma-evA kartAkarmabhAvanA svarUpe huM chuM ja nahi, aho! parama adbhuta vAta saMtoe karI che! AvuM sAMbhaLavA maLavuM muzkela hoya eTale vyavahAranA rasiyA lokone AvuM vItarAgI tattva na samajAya. paraMtu bhAI ! vyavahAra eTale nimitta, vyavahAra eTale rAga, vyavahAra eTale du:kha, vyavahAra eTale AkuLatA, vyavahAra eTale asthiratA-Ama vyavahAranAM aneka nAma che. asthiratAnA pariNAmane (rAgane) zAzvat sthira evo bhagavAna AtmA jANavAnuM kAma kare. te jANavAnA-jJAnanA pariNAmanI Adi-madhya-aMtamAM AtmA pote vyApe che. eTale rAga che mATe jJAnanuM kArya thayuM ema nathI. tathA jJAna rAgamAM prasarIne rAgane jANe che ema paNa nathI. ahA ! gajaba vAta che ! vyavahAranA zubharAganA je pariNAma che te AkuLatAmaya che, duHkharUpa che. vyavahAraratnatrayano je rAga che te duHkha che. chatDhAlAmAM Ave che ke rAga Aga dahai sadA tArta samAmRta seIe" je rAga che te du:kha che. tene! nizcayanuM sAdhana kahevuM e to upacAramAtra kathana che, vastu svarUpa nathI. AvuM sAMbhaLIne keTalAka pokArI UThe che ke "evaMta che, evaMta che;" paNa bhAI ! bhagavAna AtmA potAnA svabhAvamAM jAya tyAre samyaka ekAMta thAya che. tyAre rAganuM paraya tarIke jJAna thAya tene anekAMta kahe che. mArga to A che, bhAI ! rAga ane caitanyasvabhAva be bhinna cIja che evA bhedajJAnanA abhAve are bhAI ! tuM corAsInA avatAramAM anaMtakALa rakhaDyo. have to bhedajJAna kara. ahIM kahe che ke je vyavahAraratnatrayano rAga che te kSaNika che, caitanyasvabhAvathI viruddha bhAva che, vibhAva che. e vibhAvanI Adi-madhya-aMtamAM pudgala vyApe che, AtmA nahi. juo, zubharAga che te caitanyanI-jIvanI paryAya che, te kAMI paranI nathI. paNa e paryAya trikALI je caitanyasvabhAva che tenI jAtanI nathI, mATe svabhAvanI daSTimAM ene acetana gaNIne pudgalapariNAma kahI che. prazna- AtmA nizcaya-vyavahAra mokSamArgane sAdhe che ema zAstramAM Ave che ne? uttara- hA, Ave che. paNa eno artha zuM? nizcaya e ja enuM kArya che, ane Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com
Page #135
--------------------------------------------------------------------------
________________ Version 001.a: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates 124 ] | [ pravacana ratnAkara bhAga-4 emAM te vyApe che; vyavahAramAM te vyApato nathI. paraMtu vyavahArano rAga e jAtano tyAM (sahucara) hoya che. vaLI nizcayano Aropa vyavahAra upara karIne vyavahAra sAdhaka kahevAmAM Avyo che. kharekhara to rAgathI bhinna paDatAM prajJAno anubhava je thayo te sAdhaka che. svarUpano sAdhaka to anubhava che. prajJAchINI te sAdhana che ema mokSa adhikAramAM kahyuM che. je anubhavano viSaya trikALI zuddha dravya che te anubhava-prajJAchINI svarUpano sAdhaka che. tyAM zubharAgane sahucara dekhIne Aropa ApIne upacArathI sAdhaka kahyo che. tene jo yathArtha mAnI le to daSTi viparIta che. keTalAka paMcamahAvratane sAdhana mAne che, enAthI nizcaya pragaTe che ema mAne che, te mokSanuM paraMparA sAdhana che ema mAne che. paNa kone? ane kayAM? jene ekalA vyavahAranI kriyA che ene to mithyAtvabhAva che, mUDhatAno bhAva che. mithyAtvamAM paDyo che ane vyavahAra kevo? bhAI ! rAgathI bhinna paDIne, AtmA nirmaLAnaMdasvarUpa prabhu bhagavAna che evo jeNe anubhava karyo che tene nizcaya thayo che ane tenA sahucara rAgane Aropa karIne upacArathI paraMparA sAdhana kahyuM che. sAdhana nathI ene sAdhana kahevuM enuM nAma vyavahAra che. bhAI ! prajJAchINI kaho ke svAnubhava kaho, te eka ja sAdhana che. A to aMtaranI vAto che. paMDitAInA abhimAnathI dagdha koI satyane vIMkhI nAkhe topaNa satya to satya ja raheze. vAstavika sAdhana nizcaya, pragaTayA vinA vyavahArane sAdhanano Aropa paNa apAto nathI. vyavahAra sAdhana che nahi, tathA nizcaya vinA tene sAdhanano Aropa paNa na apAya. are! bhagavAnanA viraha paDyA! sarvajJa vItarAga hAjara nathI. eTale nyAyamArgane lokoe maraDI-macaDI nAkhyo. paNa ema na kara, bhAI ! tane duHkha thaze. samyagdarzana vinA, svAnubhava vinA rAgane sAdhana mAnatA tane duHkha thaze, tAruM ahita thaze. bheMsanA AMcaLamAM dUdha hoya che tene jema baLukI bAI dohIne bahAra kADhe che tema, gAthAmAM kuMdakuMdAcAryadave je bhAvo bharyA che tene amRtacaMdrasvAmIe TIkA dvArA dohIne bahAra kADhayA che. e bhAvone ahIM pravacanamAM kahevAmAM Ave che. bhAI ! rAga te sAdhana nathI to zarIra dharmanuM sAdhana to kayAMthI thAya? na ja thAya, na ja hoya. prazna:- "zarIramAAM rahetu dharmasAdhanam' ema Ave che ne? uttara- e to vyavahAranAM kathana che. tene yathArtha mAnI le te to upadezane paNa lAyaka nathI. vyavahArathI nizcaya pamAya eno artha zuM? bhAI ! vyavahAra che te nizcayane batAve che. paNa vyavahArathI nizcaya prApta thAya che ema eno artha nathI. vyavahAranA lakSa nizcayamAM javAya ema che ja nahi. vyavahAra nizcayane batAve che ema AThamI gAthAmAM AvyuM che. bheda abhedane batAve che, paNa bhedanA lakSe abhedamAM na javAya. Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com
Page #136
--------------------------------------------------------------------------
________________ Version 001.a: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates samayasAra gAthA 76 ] [ 125 vyavahAra che te nizcayane batAve che eTale ke vyavahArano upadeza karanAra nizcayamAM tene laI javA mAge che; ane zrotA paNa bheda upara lakSa na karatAM aMdara abheda, akhaMDa che tenuM lakSa kare che-tyAre tene vyavahAra te sAdhana che ema upacArathI Aropa karIne kahevAmAM Ave che. ahIM kahe che-jJAnI dharmI-jIva puddagalakarmane eTale rAganA bhAvane jANavAnuM kArya svataMtrapaNe kare che. AtmA tene jANavAnuM kArya kare che topaNa prApya, vikArya, nirvartya evuM je vyApya lakSaNavALuM padravyasvarUpa karma tene nahi karatA evA jJAnIne puddagala sAthe kartAkarmabhAva nathI. rAgane jANavA chatAM rAga te karma ane AtmA rAgano kartA athavA rAga te kartA ane jANavAnA pariNAma thayA te karma evo saMbaMdha jJAnIne nathI. bhAI ! A 52ma satya che, ane A sivAya bIjI vAto so TakA asatya che. AmAM koI chUTachATane avakAza nathI. vastunI sthiti ja AvI che. jJAnI rAgane jANe chatAM rAga sAthe tene kartAkarmabhAva nathI. * gAthA 76: bhAvArtha u52nuM pravacana * " jIva pudgalakarmane jANe che topaNa tene pudgala sAthe kartAkarmapaNuM nathI. sAmAnyapaNe kartAnuM karma traNa prakAranuM kahevAmAM Ave che-nirvartya, vikArya ane prApya. kartA vaDe, je prathama na hoya evuM navIna kAMI utpanna karavAmAM Ave te kartAnuM nirvartya karma che. kartA vaDe, padArthamAM vikAra-pheraphAra karIne je kAMI karavAmAM Ave te kartAnuM vikArya karma che. kartA, je navuM utpanna karato nathI tema ja vikAra karIne paNa karato nathI, mAtra jene prApta kare che te kartAnuM prApya karma che.' ahIM prathama nirvartya karma kahyuM che. TIkAmAM pahelAM prApya karma lIdhuM che. A kathananI zailI che. je rAga thAya te pudgalanuM prApya karma che ane te samaye jANavAnA pariNAma je thAya te AtmAnuM prApya karma che. pUrvanI dazA palaTIne te samaye je rAga thayo te pudgalanuM vikArya karma che ane AtmAnA jANavAnA pariNAma pUrve je bIjA hatA te palaTIne te rAgane jANavAnA jJAnanA pariNAma thayA te AtmAnuM vikArya karma che. je rAga navIna utpanna thayo te puddagalanuM nirvartya karma che ane te rAgane jANavAnA je navIna pariNAma thayA te AtmAnuM nirvastya karma che. rAganA bhAvane ahIM puddagalanuM prApya karma kyuM eTale koI ema artha kare ke-juo, nimittathI kArya thayuM ne? to te barAbara nathI. are bhAI! ahIM kaI apekSAe vAta karI che? puddagala che te vikAranuM nimitta che. e vikAra ane nimitta banneya 52 cIja che. e mATe vikArane paramAM nAkhyo che. bhAI! je vibhAva upaje che te zuM svabhAvamAM che? nA; tethI vibhAvane paramAM nAkhI, nimittanI mukhyatAthI puddagalanuM karma kahyuM Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com
Page #137
--------------------------------------------------------------------------
________________ Version 001.a: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates 126 ] [ pravacana ratnAkara bhAga-4 che. ane trikALI dhruva svabhAvabhAva potAno che ema kahyuM che. Ama bannene (svabhAvavibhAvane) judA pADyA che. have kahe che-"jIva pudgalakarmane navIna UpajAvI zakato nathI kAraNa ke cetana jaDane kema upajAvI zake? ahIM bhASAmAM pugalakarma kahyuM che, paNa emAM rAga paNa bhego AvI jAya che. jIva pudgalanA kAryane eTale rAgane navIna UpajAvI zakato nathI. kema? to kahe che ke cetana jaDane kema UpajAvI zake? ahAhA...! zuddha caitanyano piMDa prabhu AtmA, rAga je acetana che, pugalanA pariNAma che tene kema UpajAvI zake ? na ja UpajAvI zake) are! lokone abhyAsa nahi eTale jhINuM lAge che. keTalAka to vyavahAranI rucimAM magna che. pAMca mahAvrata, samiti, gupti pALe, gharabAra choDayAM hoya, bAyaDI-chokarAM choDyAM hoya eTale jANe ame keTalo tyAga karyo ema mAne; paNa bhAI ! kharekhara te zuM choDayuM che? rAganI ekatA choDI nahi to te zuM choDyuM? parane choDavuM e to asabhUta vyavahAranayanuM kathana che. e paNa jene rAganI ekatA chUTI che teNe parane choDyAM-ema asadabhUta vyavahAranayathI kahevAya che. kharekhara to AtmAmAM paranAM grahaNa-tyAga che ja nahi. 'tyAga-upAdAna zUnyatva" nAmanI AtmAmAM eka zakti evI che jenA kAraNe paranA grahaNa-tyAga AtmA traNe kALa zUnya che. rajakaNane grahavuM ke choDavuM e AtmAmAM che ja nahi. rAganI ektA tUTe, svarUpanA lakSa rAgathI bhinna paDe tyAre "rAga choDayo...ema kahevuM e paNa vyavahAranayanuM kathana che. ane rAganA nimitto choDyA ema kahuvuM e asadabhUta vyavahAranayanuM kathana che. gAthA 34nI TIkAmAM Ave che ke AtmAne parabhAvanA tyAganuM rtApaNuM nAmamAtra che. paramArthe rAganA tyAgano kartA AtmA che ja nahi. rAga enAmAM kayAM hato ke te rAgane choDe? rAga to. pudgalanA pariNAma che. jJAtAdAnA pariNAma pragaTa thayA tyAre rAga utpanna thayo nahi eTale rAgane cheDyo ema vyavahAranayathI kathana karavAmAM Ave che. Ama che to pachI parane grahavuM ne choDavuM e kyAM rahyuM? ATalAM dravya khape, ATalAM na khape, dUdha, dahIM ityAdi rasa na khape e badhuM paranuM grahaNatyAga AtmAmAM kayAM che? paranA lakSe rAga thato hato te svanA lakSa chUTayo tyAre ATalo tyAga karyo ema vyavahArathI kahevAmAM Ave che. bhAI ! kathanamAM to bIjuM zuM Ave? kathanamAM to ema Ave ke-vyavahAravrata grahaNa karavAM, vrata pALavAM, aticAra TALavA-ityAdi. paNa e badhuM vyavahAranayanuM kathana che ema samajavuM. jIva pulakarmane navIna upajAvI zakato nathI. AtmA jJAnasvabhAvI prabhu che. e rAgane upajAvI zakato nathI, kemake cetana jaDane kema upajAvI zake? chaThThI gAthAmAM Ave che ke AtmA pramatta paNa nathI, apramatta paNa nathI kemake te zubhAzubhabhAvanA svabhAve thato nathI. zubhAzubha bhAva jaDa che, acetana che ane bhagavAna AtmA zuddha Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com
Page #138
--------------------------------------------------------------------------
________________ Version 001.a: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates samayasAra gAthA 76 ] [ 127 caitanyamUrti che. je AtmA zubhAzubhabhAvarUpe thAya to te jaDa thaI jAya. paNa te kadIya jJAyakabhAvathI jaDabhAvarUpa thato nathI. vyavahAraratnatrayano bhAva acetana che. tene AtmA upajAvI zakato nathI. AvI vAta che. vyavahAraratnatrayano bhAva je acetana che te caitanyabhAvanuM sAdhana kema thAya? na ja thAya. je viruddha bhAva che te sAdhana na thAya. nizcayaratnatrayanI sAthe e jAtanA vikalpanI maryAdA varte che. mATe nimitta ane sahucara dekhIne tene Aropa karIne sAdhana kahyo che. che to baMdhanuM kAraNa, che to du:kharUpa bhAva, paNa sahucara dekhIne AropathI vyavahAraratnatraya nAma ApyuM che. cAra maNanI ghauMnI guNI hoya tyAM bAradAna bheguM toLIne cAra maNa aDhIzera kahevAya che, paNa bAradAna e kAMI mAla nathI. tema nizcayaratnatrayanI sAthe rAga hoya tene vyavahArathI ratnatraya kahyo, paNa e kAMI sAcAM ratnatraya nathI. bhAI ! jema che tema yathArtha nirNaya karavo paDaze. ahIM kahe che-"mATe pudgalakarma jIvana nirvatye karma nathI,' arthAt rAga che te jIve UpajAveluM kArya nathI. have kahe che-"jIva pudgalamAM vikAra karIne tene pudgalakarmarUpe pariNAvI zakato nathI kAraNa ke cetana jaDane kema pariNamAvI zake? mATe pudgalakarma jIvanuM vikArya karma paNa nathI." je zubha pariNAma thayA e pudgalanuM vikArya che, te jIvanuM vikArya karma nathI. "paramArtha jIva pudagalane grahaNa karI zakato nathI kAraNa ke amUrtika padArtha mUrtikane kaI rIte grahaNa karI zake ? mATe pudgalakarma jIvanuM prApya karma paNa nathI." pudagalanI vAta karI che temAM rAga paNa AvI jAya che. paheluM nirvatye lIdhuM, pachI vikArya lIdhuM ane pachI prApya karma kahyuM. "A rIte pulakarma jIvanuM karma nathI ane jIva teno kartA nathI. jIvano svabhAva jJAtA hovAthI jJAnarUpe pariNamato pote pugalakarmane jANe che." jJAtA vikAsa pAme to jJAnanA pariNAme bhAve vikAsa pAme. paraMtu jJAnasvarUpI AtmA rAgarUpe kema thAya ? pote jJAtA hovAthI jJAnarUpe pariNamato pudagalakarmane jANe che, je rAganI kriyA thAya tene potAmAM rahIne potAthI jANe che. ene jANe che e vyavahAra thayo, nizcayathI to potAne anubhave chejANe che. bhAI ! A bhava anaMta bhavanA abhAva mATe che. jene janma-maraNathI chUTavuM che teNe potAnA hitanI A vAta samajavI paDaze. have kahe che-"mATe pudgalakarmane jANatA evA jIvano paranI sAthe kartAkarmabhAva kema hoI zake ? na ja hoI zake." lyo 76 pUrI thaI. [ pravacana naM. 132, 133 (zeSa) * dinAMka 21-7-76 ane 22-7-76 ] Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com
Page #139
--------------------------------------------------------------------------
________________ Version 001.a: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates gAthA-77 svapariNAmaM jAnato jIvasya saha pudgalena kartRkarmabhAvaH kiM bhavati kiM na bhavatIti Na vi pariNamadi Na giNhadi uppajjadi Na prdvvpjjaae| NANI jANato vi hu sagapariNAmaM anneyvihN|| 77 / / nApi pariNamati na gRhNAtyutpadyate na prdrvypryaaye| jJAnI jAnannapi khalu svkprinnaammnekvidhm|| 77 / / have pUche che ke potAnA pariNAmane jANatA evA jIvane pudgala sAthe kartAkarmabhAva (kartAkarmapaNuM ) che ke nathI? teno uttara kahe che: vidhavidha nija pariNAmane jJAnI jarUra jANe bhale, padravyaparyAye na praName, nava grahe, nava Upaje. 77. gAthArtha:- [ jJAnI] jJAnI [ neviyar] aneka prakAranA [svapariNAman] potAnA pariNAmane [nAnanuM gapi ] jANato hovA chatAM [7] nizcayathI [padravyaparyAya] paradravyanA paryAyamAM [ pa pariNamati] pariNamato nathI, [ na jAti] tene grahaNa karato nathI ane [na utpadyate] te-rUpe Upajato nathI. TIkA:- prApya, vikArya ane nirvatyuM evuM, vyApyalakSaNavALuM AtmAnA pariNAmasvarUpa je karma (kartAnuM kArya), tenAmAM AtmA pote aMtarthApaka thaIne, Adi-madhya-aMtamAM vyApIne, tene grahato, te-rUpe pariNamato ane te rUpe Upajato thayo, te AtmapariNAmane kare che; Ama AtmA vaDe karavAmAM AvatuM je AtmapariNAma tene jJAnI jANato hovA chatAM, jema mATI pote ghaDAmAM aMtarthApaka thaIne, Adi-madhya-aMtamAM vyApIne, ghaDAne grahe che, ghaDArUpe pariName che ane ghaDArUpe Upaje che tema, jJAnI pote bAhyasthita evA paradravyanA pariNAmamAM aMtarthApaka thaIne, Adi-madhya-aMtamAM vyApIne, tene grahato nathI, te rUpe pariNamato nathI ane te-rUpe Upajato nathI; mATe, joke jJAnI potAnA pariNAmane jANe che topaNa, prApya, vikArya ane nirvatye evuM je vyApyalakSaNavALuM pAradravyapariNAmasvarUpa karma, tene nahi karatA evA te jJAnIne pudgala sAthe kartAkarmabhAva nathI. bhAvArtha- 76 mI gAthAmAM kahyuM hatuM te anusAra ahIM paNa jANavuM. tyAM "pudgalakarmane jANato jJAnI' ema hatuM tene badale ahIM "potAnA pariNAmane jANato jJAnI' ema kahyuM che-eTalo phera che. Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com
Page #140
--------------------------------------------------------------------------
________________ Version 001.a: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates samayasAra gAthA 77 ] [ 129 samayasAra gAthA 77: mathALuM have pUche che ke potAnA pariNAmane jANatA evA jIvane pudgala sAthe kartAkarmabhAva che ke nathI? gAthA 76mAM ema hatuM ke rAgane jANatA evA jIvane rAga sAthe kartAkarmabhAva nathI. ahIM ema prazna che ke potAnA pariNAmane jANatA evA jIvane pudagala sAthe kartAkarmabhAva che ke nathI? keTalI spaSTatA karI che! aho! koI dhanya ghaDIe samayasAra racAI gayuM che. jagatanAM sadabhAgya ke AvI cIja rahI gaI. ahA ! eNe to kevaLInA viraha bhUlAvyA che. ahIM pUche che ke potAnA pariNAmane jANavAnuM karma kare che evA jIvane rAga sAthe, pudgala sAthe kartAkarmabhAva che ke nahi? potAnA pariNAmane jANavAnuM karma to kare che to bheguM paranuM kArya paNa kare che ke nahi? lokomAM kahevAya che ne ke eka gAyano govALa te pAMca gAyono govALa. eka gAyane cAravA laI jAya to bhegI pAMcane cAravA laI jAya emAM zuM? ema AtmA potAnA pariNAmane jANavAnuM karma kare che to bheguM paranuM rAgarUpI karma kare che ke nahi? tene rAga sAthe kartAkarma saMbaMdha che ke nahi? ziSyanA A praznano uttara kahe che: * gAthA 77: TIkA uparanuM pravacana * juo, vastunI sthitinuM A varNana che. dharmIne zuM hoya che ane ajJAnIne zuM hoya che enI A vAta che. dharmIne AtmAnI zuddha caitanyanI daSTi hoya che. tenA jJAnanuM svaparaprakAzaka sAmarthya hovAthI jJAnabhAve pariNamato jJAnI sva-parane jema che tema jANe che enI ahIM vAta che. kahe che prApya, vikArya ane nirvatye evuM, vyApyalakSaNavALuM AtmAnA pariNAmasvarUpa je karma, tenAmAM AtmA pote aMtarthApaka thaIne, Adi-madhya-aMtamAM vyApIne, tene grahato, te-rUpe pariNamato ane te-rUpe Upajato thako, te AtmapariNAmane kare che.' - jJAnanA je pariNAma (jJAnIne) thayA che, te kALe prApta thAya che. dhruva che eTale ke te kALe te ja thavAnA che ema nizcita che. A prApya karmanI vyAkhyA che. AtmAnA jANavAnA je pariNAma thayA te te kALe te ja thavAnA hatA te thayA tene prApya eTale dhruva kahevAya che. AtmA tene pahoMcI vaLe che. jANavAnA, dekhavAnA, zraddhavAnA, je pariNAma che te AtmAnuM prApya karma che. eTale ke te kALe te (pariNAma) dhruva che. te kALe te ja thavAnA hatA je thayA che ane tene AtmA meLave che, pahoMce che, prApta kare che. vaLI e ja pariNAmane vikArya karma kahe che. prathama je hatA te palaTIne A thayA mATe tene vikArya karma kahe che. ane te samaye navA UpajyA tethI tene nirvatye karma kahe che. Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com
Page #141
--------------------------------------------------------------------------
________________ Version 001.a: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates 13) ] [ pravacana ratnAkara bhAga-4 enA e ja pariNAmane nirvatye karma kahe che. AvuM je vyApyalakSaNavALuM (jJAna-zraddhAnarUpa) karma temAM AtmA pote aMtarthApaka thaIne te pariNAmane kare che. dravyanI nirmaLa paryAya te enuM vyApyalakSaNavALuM kArya che. te vakhate e ja kArya thavAnuM che evuM je AtmAnA pariNAmasvarUpa karma eTale ke jJAtA-daSTAnA pariNAma svarUpasamyagdarzana-jJAna-cAritranA pariNAmasvarUpa karma, temAM AtmA pote aMtarthApaka thaIne, Adimadhya-aMtamAM vyApe che. juo, dravyadRSTivaMtane jJAtA-darAnA je nirmaLa pariNAma thayA tenI AdimAM AtmA che, madhyamAM AtmA che ane aMtamAM paNa AtmA che. te rAgane jANe che mATe tenI AdimAM rAga che ema nathI. rAga che mATe jANavAnA pariNAma thayA ema rAganI apekSA nathI. potAnA AtmapariNAmane grahatAM-jANatAM AtmAne rAga sAthe kartAkarmapaNuM che ema nathI. pote svayaM aMtarthApaka thaIne potAnA jANavAnA pariNAmane AtmA kare che. saMskRta pAThamAM "svayaM" zabda paDyo che. AtmA svayaM potAnA Atma-pariNAmane kare che. prazna:- AtmA kAMI karato nathI ne ? uttara:- hA, paNa e vAta atyAre ahIM nathI levI. ahIM to atyAre parathI ane rAgathI bhinna pADavuM che ane svathI (nirmaLa paryAyathI) abhinna siddha karavuM che. dravya ane tenI nirmaLa paryAyane ahIM abheda batAvavI che. kahyuM ne ke AtmA svayaM aMtarthApaka thaIne potAnA AtmapariNAmane kare che. ahA ! je nirmaLa paryAya thaI te AtmAnuM kartavya che. potAnA jJAtAdAnA je nirmaLa pariNAma thayA tenI Adi-madhya-aMtamAM AtmA pote vyApe che. te nirmaLa pariNAma AtmA svayaM kare che ema ahIM siddha karavuM che. mATe svabhAvanA Azraye je vItarAgI paryAya thaI te pariNAmane grahato eTale ke prApta karato ane te rUpe pariNamato ane Upajato te AtmapariNAmane AtmA kare che. A mULa vAta che ane che ghaNI UMcI. kahe che ke jenuM lakSa trikALI zuddha dravya upara che ene je pariNAma thayA te pariNAmanI AdimAM bhagavAna AtmA che. te pariNAmane AtmA grahe che. dharmanI jene dazA thaI che ene zubhabhAva Ave, paNa tene jANavAnuM kAma AtmA kare che. te paNa zubhabhAva che mATe jANe che ema nathI. svaparaprakAzaka evA jJAnanA pariNamananI AdimAM AtmA pote ja che. parane jANe che mATe tyAM paranI apekSA che ema nathI. ahAhA..! duniyA sAthe meLa na khAya evI A gajaba vAta che! (duniyA sAthe meLa che te toDe to samajAya evI che.) A vANI (jinavANI) sAMbhaLe che e zuM zubhabhAva nathI? e zubhabhAva che. azubhathI bacavA e zubhabhAva Ave che. ahIM kahe che ke zubhabhAvanA kALe AtmA ( jJAnI) Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com
Page #142
--------------------------------------------------------------------------
________________ Version 001.a: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates samayasAra gAthA 77 ] [ 131 je svapa2prakAzakapaNe jJAnabhAve pariName che te jJAnapariNAmano AtmA kartA che; rAgano (zubhabhAvano ) kartA nathI. rAgane-zubhabhAvane jANavAnA je pariNAma thayA teno AtmA kartA che. A vastusthiti che. bhAI ! AvI vastusthitino aMda2 nirNaya na kare tyAM sudhI dharmanI zarUAta kema thAya ? zraddhA-jJAna-ramaNatAnA je AtmapariNAma tene grahato, te-rUpe pariNamato ane te-rUpe Upajato thako te pariNAmane AtmA kare che. grahato e prApya, pariNamato e vikArya ane Upajato e nirvartya karma thayuM. ahIM to atyAre parathI bhinna pADavAnI vAta che. paryAyathI dravya bhinna che ane paryAya paryAyane kare che e vAta ahIM siddha karavI nathI. kharekhara to ema che ke paryAya paryAyane kare che, dravya karatuM nathI. paraMtu ahIM to pararUpe pariNamato nathI ane svapaNe pariName che evo AtmA potAnA pariNAmane kare che ema ahIM sAbIta karavuM che. bhAI ! svabhAvaSTi karavAnI A vAta che. azubhathI bacavA zubhabhAva bhale ho; zubha choDIne azubha karavA ema ahIM vAta nathI. zubhanI ruci choDIne dravyanI ruci kara-ema ahIM vAta che. sarvathA zuddhopayoga thAya tyAre zubha chUTI jAya che. zubhopayoganI dazA e dharmInI ( dharmanI ) dazA nathI, je jANavAnA pariNAma thAya te dharmanI dazA che ane tenI AdimAM AtmA che. AtmA kartA thaIne jANavAnA pariNAmane kare che, te-rUpe pariName che, terUpe Upaje che. have kahe che- Ama AtmA vaDe karavAmAM AvatuM je AtmapariNAma tene jJAnI jANato hovA chatAM, jema mATI pote ghaDAmAM aMtarvyApaka thaIne Adi-madhya-aMtamAM vyApIne, ghaDAne grahe che, ghaDArUpe pariName che ane ghaDArUpe Upaje che tema, jJAnI pote bAhyasthita evA paradravyanA pariNAmamAM aMtarthApaka thaIne, Adi-madhya-aMtamAM vyApIne, tene grahato nathI, terUpe pariNamato nathI ane te-rUpe Upajato nathI.' juo, samyagdarzana, samyajJAna ane zAMtinA je pariNAma thayA tene grahato, te-rUpe pariNamato ane te-rUpe Upajato AtmA potAnA pariNAmane kare che; paNa vyavahAranA pariNAmane AtmA karato nathI. potAnA pariNAmane jANatA evA AtmAne 52 sAthe kartAkarmasaMbaMdha nathI. vyavahArano zubhAga che tethI ahIM AtmapariNAma thayA che ema nathI. tathA vyavahArane jANe che tethI te vyavahArano kartA che ema paNa nathI. AtmAnA Azraye thayelA pariNAmano kartA, grahanAra, pariNamanA AtmA che. juo, prazna ema hato ke potAnA nirmaLa pariNAmane jANato hovA chatAM te rAganA kAryano rtA che ke nahi? AtmA jANavAnuM kArya to kare che; to rAgano kartA thaIne bheguM rAganuM kArya kare che ke nahi? eka gAyano govALa te pAMca gAyano govALa-ema Please inform us of any errors on rajesh@Atma Dharma.com
Page #143
--------------------------------------------------------------------------
________________ Version 001.a: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates 13ra ] [ pravacana ratnAkara bhAga-4 che ke nahi? to kahe che ke ema nathI. "vastu sAvo dhammo-vastuno svabhAva dharma che. AtmA vastu che-teno svabhAva jJAna, darzana, AnaMda che. jyAM svabhAvanI dRSTi thaI tyAM samyagdarzana-jJAnacAritrarUpa nirmaLa pariNAma thayA. te nirmaLa pariNAmane jJAnI karato hovA chatAM, ane tene jANato hovA chatAM, paranI sAthe tene kartAkarmabhAva nathI ema kahe che. mATI pote ghaDAmAM aMtarthApaka thaIne ghaDAne kare che. ghaDo thavAnI Adi-madhya-aMtamAM mATI che. kuMbhArano hAtha aDayo mATe kuMbhAra ghaDo thavAnI AdimAM che ema nathI. kuMbhAra prasarIne ghaDo thato nathI. ghaDArUpa kAryamAM kuMbhAra prasarato nathI, paNa mATI pote ghaDAmAM prasarIne-vyApIne ghaDAne kare che, ghaDAne grahe che. ghaDo te mATInuM prApya che. te samayanuM te dhruva prApya che. vikArya che te vyaya ane nirvatyuM che te utpAda che te vakhate je paryAya thavAnI hatI te thaI mATe tene dhruva kahI che. che to paryAya, paNa nizcita che tethI dhruva kahI che. ahIM eka samayanI paryAyamAM utpAda-vyaya-dhruva kahyA che. aho ! AcAryanI ajaba zailI che! kahe che ke mATI pote ghaDAmAM aMtarthApaka thaIne ghaDAne grahe che. ghaDAnI paryAya te mATInuM te samayanuM dhruva che, prApya che. ahAhA..! te samayanI paryAya te ja thavAnI che. juo ne ! badhuM kramabaddha che ema ahIM siddha kare che. kuMbhAra ghaDAne kare che e vAta ja nathI. jema mATI ghaDAmAM aMtarthApaka thaIne ghaDAne grahe che, ghaDArUpe pariName che, ghaDArUpe upaje che tema AtmA pUrNAnaMdano nAtha prabhu bAhyasthita evA paradravyanAM pariNAmamAM eTale ke vyavahAraratnatrayanA zubharAgamAM aMtarthApaka thaIne, Adi-madhya-aMtamAM vyApIne tene grahato nathI, te-rUpe pariNamato nathI, te-rUpa Upajato nathI. zubharAganI AdimAM AtmA nathI, madhyamAM AtmA nathI, aMtamAM AtmA nathI. rAganI Adi-madhya-aMtamAM pudgala che. dharmI jIva jema vItarAgI zuddha ratnatrayanA pariNAmamAM aMtarthApaka thaIne, tenA Adi-madhya-aMtamAM vyApIne te nirmaLa pariNAmane grahe che tema vyavahAranA zubharAgane tenA Adi-madhya-aMtamAM vyApIne grahato nathI. rAga che e to pudgalanuM prApya karma che. pudgala tene grahe che, pudgala te-rUpe pariName che; pudgala te-rUpe Upaje che. bhAI! dhyAna rAkhe to A samajAya evuM che. A to sanA zaraNe javAnI vAta che. duniyA na mAne tethI zuM? sat to trikALa sat ja raheze. AtmA anaMta zaktinuM dhAma caitanyasvabhAvI bhagavAna che. e trikALI dhruva prabhune grahatAM, eno Azraya letAM je zaktirUpe che te vyaktirUpe pragaTa thayo. tyAM je samyagdarzana-jJAna-cAritranA nirmaLa pariNAma thayA tenI Adi-madhya-aMtamAM AtmA che. paraMtu rAganA Adi-madhya-aMtamAM AtmA nathI. tethI AtmA rAgapariNAmane karato nathI. vyavahAra ratnatrayano zubharAga je bAhyasthita padravyanA pariNAma che tene AtmA prato nathI. tethI jJAnI-dharmI te zubharAgano kartA nathI. Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com
Page #144
--------------------------------------------------------------------------
________________ Version 001.a: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates samayasAra gAthA 77 ] [ 133 praznaH- savikalpahArathI nirvikalpatAnI vAta paMDitapravara zrI ToDaramalajIe rahasyapUrNa ciThThImAM karI che ne? utta2:- bhAI ! eno artha evo che ke Avo vikalpa hato tene choDIne nirvikalpatA thAya che, -AvuM tyAM jJAna karAvyuM che. paraMtu AvA vikalpa Ave mATe enAthI nirvikalpadazA thAya ema artha nathI. e taraphanuM lakSa choDe tyAre nirvikalpatA thAya che. lokone zubhabhAva choDavAnuM AkaruM paDe che; paNa zuM thAya ? zubhabhAva to je nigodamAM jIvo paDayA che temane paNa niraMtara thAya che. kSaNe zubha, kSaNe azubha-ema zubhAzubhanI niraMtara dhArA vahe che. eka zarIramAM nigodanA je anaMta jIva che temane kSaNekSaNe zubhAzubha thayA ja kare che. e kAMI navIna nathI. prazna:- pravacanasAranI gAthA 245mAM zubhopayogI paNa zramaNa che ema kahyuM che ne ? utta2H- e to dharmapariNata muninI vAta karI che. zuddhopayogI nirAsrava che ane zubhopayoga hoya tyAM sudhI sAsrava che. dharmapariNata muni traNa kaSAyanA abhAvavALo che tyAre to tene muni hyo che. tene zubhopayoga hoya chatAM zramaNa kahevAmAM Avyo che. paNa ekalA zubhabhAvavALA muninI tyAM vAta nathI. evA zubhabhAva to ajJAnIe anaMtavAra karyA che. zubhabhAva ho, paNa e kAMI dharma che ke dharmanuM kAraNa ema nathI. hoya che e jANavA mATe che. bApu! AvuM vItarAganuM heluM zuddha tattva pakaDe nahi ene dharma kema thAya ? have kahe che- mATe, jo ke jJAnI potAnA pariNAmane jANe che topaNa, prApya, vikArya ane nirvartya evuM je vyApyalakSaNavALuM paradravyapariNAmasvarUpa karma, tene nahi karatA evA jJAnIne pudgala sAthe kartAkarmabhAva nathI.' jJAnI potAnA pariNAmane jANe che, jANavAnuM kAma kare che. kare che mATe bheguM rAganuM kArya paNa te kare che ema nathI ema kahe che. jJAnI potAnA pariNAma eTale samyagdarzanajJAna-cAritrarUpa zuddha ratnatrayanA mokSamArganA pariNAmane kare che topaNa prApya, vikArya ane nirvartya evuM je vyApyalakSaNavALuM para dravya pariNAmasvarUpa karma tene te karato nathI. tethI tene puddagala sAthe kartAkarmabhAva nathI. juo, be ja bhAga pADayA che. ekakora svabhAva, bIjI kora vibhAva. bhAI! bhedajJAna karavAnI A vAta che. vibhAvanI sAthe jIvane ekatAbuddhi che e ja mA mithyAtvanI gAMTha che. vibhAvamAM tAdAtmyano abhyAsa che e ja mithyAtva che. e vibhAva ane zuddha caitanyasvabhAvanI bhinnatA karavI e vastunA svabhAvarUpa samyagdarzana che. bhAI! navamI traiveyaka jAya evA zubhabhAva anaMtavA2 ryA, chatAM ene dharma thayo nahi. ane enAthI koIne dharma thayo paNa nathI. vastra cheDayAM mATe munipaNuM AvI gayuM ema nathI. svamAM ugra Azraya thAya tyAre cAritra pragaTe che. paraMtu vyavahAranI kriyA pALe che mATe Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com
Page #145
--------------------------------------------------------------------------
________________ Version 001.a: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates 134 ] [ pravacana ratnAkara bhAga-4 cAritra pragaTe che ema nathI. cAritra to AtmAno guNa che, vItarAgI zakti che. eno Azraya laIne vizeSa ekAgra thAya tyAre tene cAritradazA pragaTa thAya che. evA cAritravaMtane te kALamAM paMcamahAvratAdinA pariNAma hoya che ane tene vyavahAra kahevAmAM Ave che. ajJAnIne vyavahAra kevo ? samayasAra gAthA 413mAM traNa bola kahyA che-teo (ajJAnIo) anAdirUDha, vyavahAramUDha, nizcaya para anArUDha vartatA thakA bhagavAna samayasArane dekhatAanubhavatA nathI ema kahyuM che. jene Atmadarzana thayuM nathI ane bAhya vyavahArane pALe che tene anAdirUDha vyavahAramUDha kahyo che. jANanAra jAgyo nathI tene vyavahAra kevo? A vastusthiti che. ahIM kahe che ke-jJAnI potAnA pariNAmane jANe che topaNa prApya, vikArya ane nirvatya evuM je vyApyalakSaNavALuM paradravyapariNAmasvarUpa karma tene nahi karatA evA jJAnIne pudgala sAthe kartAkarmapaNuM nathI. keTalI spaSTatA che! gAthA 76 mAM kahyuM hatuM te anusAra ahIM paNa bhAvArtha jANavo. tyAM gAthA 76 mAM "pudgalakarmane jANato jJAnI" ema hatuM ene badale ahIM "potAnA pariNAmane jANato jJAnI" ema kahyuM che. basa ATalo phera che. lyo, gAthA 77 pUrI thaI. [ pravacana naM. 133 zeSa, 134 (cAlu) * dinAMka 22-7-76 ane 23-7-76 ] Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com
Page #146
--------------------------------------------------------------------------
________________ Version 001.a: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates gAthA-78 pudgalakarmaphalaM jAnato jIvasya saha pudgalena kartRkarmabhAvaH kiM bhavati kiM na bhavatIti veta Na vi pariNamadi Na giNhadi uppajjadi Na prdvvpjjaae| NANI jANato vi hu poggalakammapphalamaNaMtaM / / 78 / / nApi pariNamati na gRhNAtyutpadyate na prdrvypryaaye| jJAnI jAnannapi khalu pudglkrmphlmnntm||78|| have pUche che ke pugalakarmanA phaLane jANatA evA jIvane pudagala sAthe kartAkarmabhAva (kartAkarmapaNuM) che ke nathI? teno uttara kahe che pugalakaramanuM phaLa anaMte jJAnI jIva jANe bhale, padravyaparyAye na praName, nava grahe, nava Upaje. 78. gAthArthaH- [ jJAna] jJAnI [ putra narmanan] pudgalakarmanuM phaLa [ anantar] ke je anaMta che tene [nAnanuM pi] jANato hovA chatAM [2] paramArthe [padravyaparyAya] padravyanA paryAyarUpa [ 7 ] pariNamati] pariNamato nathI, [ na gRti] tene grahaNa karato nathI ane [ na utpadyate] te rUpe Upajato nathI. TIkA - prApya, vikArya ane nirvarya evuM, vyApyalakSaNavALuM sukhadu:khAdirUpa pudgalakarmaphaLasvarUpa je karma (kartAnuM kArya), tenAmAM pudgaladravya pote aMtarthApaka thaIne, Adi-madhya-aMtamAM vyApIne, tene grahatuM, te rUpe pariNamatuM ane te rUpe UpajatuM thayuM, te sukhaduHkhAdirUpa pudgalakarmaphaLane kare che; Ama pudgaladravya vaDe karavAmAM AvatuM je sukhadu:khAdirUpa pudgalakarmaphaLa tene jJAnI jANato hovA chatAM, jema mATI pote ghaDAmAM aMtarthApaka thaIne, Adi-madhya-aMtamAM vyApIne, ghaDAne grahe che, ghaDArUpe pariName che ane ghaDArUpe Upaje che tema, jJAnI pote bAhyasthita evA paradravyanA pariNAmamAM aMtarthApaka thaIne, Adi-madhya-aMtamAM vyApIne, tene grahato nathI, te rUpe pariNamato nathI ane te rUpe Upajato nathI; mATe, joke jJAnI sukhaduHkhAdirUpa pudgalakarmanA phaLane jANe che topaNa, prApya, vikArya ane nirvatye evuM je vyApyalakSaNavALuM paradravyapariNAmasvarUpa karma, tene nahi karatA evA te jJAnIne pudgala sAthe kartAkarmabhAva nathI. bhAvArtha:- 76mI gAthAmAM kahyuM hatuM te anusAra ahIM paNa jANavuM. tyAM "pudgalakarmane jANato jJAnI" ema hatuM tene badale ahIM "pugalakarmanA phaLane jANato jJAnI" ema kahyuM che-eTaluM vizeSa che. Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com
Page #147
--------------------------------------------------------------------------
________________ Version 001.a: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates 136 ] [ pravacana ratnAkara bhAga-4 samayasAra gAthA 78: mathALuM have pUche che ke pugalakarmanA phaLane jANatA evA jIvane pudgala sAthe kartAkarmabhAva che ke nathI? 76mI gAthAmAM pagalakarma eTale rAgane jANatA jJAnInI vAta karI hatI. ahIM pudgalakarmanuM phaLa je hurakha-zokanA bhAva tene jANatA jJAnIne pudgala sAthe kartA-karmabhAva che. ke nathI?-te vAta kare che. juo, harakhazokanA bhAva e pudgalakarmanuM phaLa che ane atIndriya AnaMda e AtmAnuM phaLa che. - pravacanasAramAM Ave che ke zuddhopayogarUpa karmanuM phaLa AnaMda che. tyAM zuddhopayogane karma kahyuM che. AtmAnA pariNAma zuddhopayoga che, nirmaLa zraddhA-jJAna-cAritra che. tenuM karmaphaLa AnaMda che. ahIM rAgadveSanA pariNAma te pudgalakarma che. enuM phaLa hurakha, zoka, duHkha che. are ! bhagavAnanA A bharatamAM viraha paDyA! samosaraNastutimAM Ave che ke-re! re! sImaMdhara jinanA virahA paDyA A bhAratamAM ane A badho goTo UThyo. ziSya pUche che ke pudgalakarma je zubhAzubha rAga che enuM phaLa je sukha-duHkha, harakha-zoka tene jANatA jJAnIne pudgala sAthe kartAkarmabhAva che ke nathI? harakha-zokanA bhAva thAya ene jANe che eTalo saMbaMdha to che, to ene bhogave che ke nahi? enI sAthe kartAkarmano saMbaMdha che ke nahi? A praznano uttara gAthAmAM karyuM che * gAthA 78-TIkA uparanuM pravacana * juo, 'pUradhvajJANa'-paradravyaparyAya zabda pAThamAM paDyo che. 76, 77 ane 78 traNe gAthAmAM A zabda paDayo che. eTale ke dayA, dAna Adi vikalpo ane harakha-zokanA pariNAma e badhA paradravyanI paryAyarUpa pariNAma che ema ahIM kahe che. "prApya, vikArya ane nirvarya evuM, vyApyalakSaNavALuM sukhaduHkhAdirUpa pudgalakarmaphaLasvarUpa je karma, tenAmAM pudgala dravya pote aMtarthApaka thaIne, Adi-madhya-aMtamAM vyApIne, tene grahatuM, te rUpe pariNamatuM ane te rUpe UpajatuM thayuM, te sukhadu:khAdirUpa pudgala karmaphaLane kare che.' zuM kahe che? je harakha-zokanA pariNAma thAya che te pudgalanuM prApya eTale dhruva che. dhruva che. eTale je pariNAma thavAnA che te ja thayA che; ane tene pudgala prApta kare che, AtmA prApta karato nathI. juo, ahIM dravyadRSTi ane svabhAvanI apekSAthI A vAta che. jyAre jJAnapradhAna zailI hoya tyAre e sukha-du:khanA pariNAmanuM bhoktApaNuM jIvana che, tathA rAga-dveSa, sukha-du:khanI avasthA jIvanI che ema kathana Ave. jIva pote te rUpe pariName che ane tenuM kartApaNuM jIvana che ema jJAnanaya jANe che. trikALI svabhAvanI apekSAe vikArI pariNAma jIvanA nathI. paraMtu paryAyanuM jJAna karavAnI apekSAthI vikArI Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com
Page #148
--------------------------------------------------------------------------
________________ Version 001.a: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates samayasAra gAthA 78 ] [ 137 pariNAma jIvanI paryAyamAM potAthI thayA che. Ama jyAM je apekSAthI kathana hoya tyAM te pramANe samajavuM joIe. prApya eTale dhruva-eTale ke harakha-zokanA pariNAma te samaye je thavAnA che te ja thayA che te prApya, vikArya eTale pariNamatuM ane nirvattha eTale UpajatuM, evuM vyApyalakSaNavALuM sukha-duHkha, harakha-zoka, rati-arati Adi je pariNAma che te pudgalakarmaphaLasvarUpa che ema kahe che. bhagavAna AtmAno pAka to AnaMdasvarUpa che. enuM phaLa to AnaMda che. nityAnaMdasvarUpa prabhu AtmA-enuM zuddhopayogarUpa je karma tenuM phaLa AnaMda che. paryAyamAM atIndriya AnaMdanuM phaLa Ave te AtmAnA pariNAma che. ane sukhaduHkhanA je vibhAva pariNAma che te AtmAnA pariNAma nahi, e to pudgalanA pariNAma che. harakha-zoka AdinA pariNAma pudgalakarmaphaLasvarUpa che. prazna: Apa vikArI pariNAmane pudgalanA pariNAma kema kaho cho? uttara:- bhAI ! vikAra che te vastunA svarUpamAM nathI. vastumAM eTale AtmAmAM evo koI guNa ke zakti nathI je vikArane kare. tethI tene para gaNIne pudagalanA pariNAma kahIne bhinna pADI nAkhyA, ane caitanyasvarUpa AtmAne tenAthI bhinna karI nAkhyo che. caitanyasvarUpane dravya-guNa-paryAyathI bhinna pADI vikArathI bhedajJAna karAvyuM che. caitanyanA dravya-guNathI to vikAra bhinna che ja, paraMtu paryAyathI paNa vikArane bhinna pADavA tene pudgalanA pariNAma kahyA che. ekAMta choDIne je apekSA hoya te apekSAthI yathArtha samajavuM joIe. pudgalakarmaphaLa je kartAnuM kArya thayuM tenAmAM pugaladravya aMtarthApaka thaIne, Adi-madhyaaMtamAM vyApIne te harakha-zokarUpa pudgalakarmaphaLane kare che. harakha-zokanA bhAva kare evI AtmAmAM koI zakti nathI. AnaMdano nAtha evo bhagavAna AtmA harakha-zoka AdirUpe kema pariName ? e to AnaMdarUpe pariName evo teno svabhAva che. dharma paNa AnaMdarUpa ja che. e AnaMdanA pariNAma te jIvanuM prApya, vikArya ane nirvaTyarUpa karma che ane harakha-zoka Adi vikAranA pariNAma pudgalanuM karma che. kahe che ke harakha-zoka Adi bhAvamAM pudgaladravya aMtarthApaka thaIne, Adi-madhya-aMtamAM vyApIne tene kare che. harakha-zokanI paryAyamAM, jIvanI nabaLAI hatI mATe e bhAva thayo ema nahIM. jIvanI nabaLAIthI viparItapaNe pariNamyo mATe hurakhazoka thavAmAM jIvano kAMIka aMza che e vAta ahIM nathI. svabhAvamAM vibhAva che ja nahi pachI eno aMza kayA thI Avyo? madhyastha thaIne potAno pakSa choDIne samaje to A samajAya evuM che. aho ! AcArya bhagavaMtoe kamAla kAma karyA che. digaMbara AcAryo dharmanA sthaMbha hatA. teoe dharmanI sthiti yathAvat UbhI rAkhI che. ahIM kahe che ke puNa Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com
Page #149
--------------------------------------------------------------------------
________________ Version 001.a: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates 138 ] [ pravacana ratnAkara bhAga-4 pApanA bhAvanuM phaLa je harakhazokanA pariNAma e pudgalanuM kArya che, jIvanuM nahi; svadravyasvarUpa bhagavAna AtmAnuM e kArya nahi. pudgala temAM Adi-madhya-aMtamAM vyApIne tene grahe che, pahoMce che. te kALanuM te pugalanuM vyApya che, AtmAnuM nahi. pudgalakarma te-rUpe pariNamatuM, te-rUpe UpajatuM thayuM te sukhadu:khAdi pudgalakarmaphaLane kare che. have kahe che-"Ama pudgala dravya vaDe karavAmAM AvatuM je sukhaduHkhAdirUpa pudgalakarmaphaLa tene jJAnI jANato hovA chatAM, jema mATI pote ghaDAmAM aMtarthApaka thaIne, Adi-madhya-aMtamAM vyApIne, ghaDAne grahe che, ghaDArUpe pariName che ane ghaDArUpe Upaje che tema, jJAnI pote bAhyasthita evA paradravyanA pariNAmamAM aMtarthApaka thaIne, Adimadhya-aMtamAM vyApIne, tene grahato nathI, te rUpe pariNamato nathI ane te-rUpe Upajato nathI." juo, pudagalakarmaphaLane jJAnI jANe che e vyavahAra kahyo. te saMbaMdhInuM jJAna thAya che tethI karmaphaLane jANe che ema kahyuM. kharekhara to jJAnI potAne jANe che. jevI sukhadu:khanI kalpanA thaI evuM ja jJAna ahIM jANe che tethI enuM jJAna che ema kahyuM paNa jJAna to AtmAnuM che. jevo harakhazokano bhAva thAya tevuM te prakAranuM ahIM jJAna thAya che. tethI kahyuM ke jJAnI pudgalakarmaphaLane jANato, jema mATI ghaDAmAM aMtarthApaka thaIne ghaDAne grahe che tema, jJAnI pote bAhyasthita evA padravyanA pariNAmamAM aMtarthApaka thaIne tene grahato nathI. harakhazokanA pariNAmane dharmI jIva grato nathI, te-rUpe pariNamato nathI, te-rUpe Upajato nathI. pudgalakarmanA udayamAM lakSa jatAM je sukhadu:khanA pariNAma thAya e pudgalanA pariNAma che; bhagavAna AtmAnA e bhAva che ja nahi. ahIM to jJAnInI vyAkhyA che ne? dharmI jIvanI daSTi trikALI svabhAva upara hovAthI, nirvikArI dazA enuM prApya, vikArya, nirvattha karma che, paNa vikAra enuM karma nathI. jJAnI vikArano kartA nathI. ahAhA...! mATI ghaDAmAM vyApIne ghaDAne grahe che, kuMbhAra nahi. ghaDAnI AdimAM mATI che, kuMbhAra tenI AdimAM nathI. mATI ghaDAmAM aMtarthApaka thaIne, Adi-madhya-aMtamAM prasarIne ghaDAne grahe che, paNa kuMbhAra ghaDAmAM prasare che ema nathI. ghaDAnI paryAya te mATInuM prApya che, dhruva che. te kALe ghaDAnI paryAya dhruva che eTale cokkasa che ane mATI tene grahe che. pUrvanI paryAya je piMDarUpa hatI teno vyaya thaIne ghaDAnI paryAya thaI te mATInuM vikArya che, kuMbhAranuM nahi. kuMbhAranI paryAyamAM kuMbhAra hoya. kuMbhAra potAnI paryAyamAM vyApIne potAnI paryAyano kartA thAya, paNa ghaDAno nahi. paranI paryAyamAM kuMbhAranuM vyApyavyApakapaNe kayAM che? nathI ja) tema jJAnI pote bAhyasthita evA paradravyanA pariNAmamAM aMtarthApaka thaIne, Adimadhya-aMtamAM vyApIne tene grahato nathI. nirmaLa jJAna ane AnaMda e Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com
Page #150
--------------------------------------------------------------------------
________________ Version 001.a: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates samayasAra gAthA 78 ] | [ 139 bhagavAna AtmAnI paryAya che ane sukha-du:khanA pariNAma e to bAghasthita evA padravyanI paryAya che. ene jJAnI jANato hovA chatAM temAM pote aMtarthApaka thaIne, prasarIne grahato nathI, te-rUpe pariNamato nathI, Upajato nathI; kemake bhagavAna AtmA pote jJAtA-daSTAnA bhAvasvarUpa che. bahu jhINI vAta, bhAI ! AvI sUkSma vAta pakaDAya nahi eTale zubhabhAva karo, zubhabhAvathI dharma thaze ema keTalAka mAne che. paNa bhAI ! evo A mArga nathI. zubhabhAva e AtmAnuM kartavya nathI. e dharma nathI, enAthI dharma nathI ane e dharmanuM kAraNa paNa nathI. A vAta sAMbhaLIne keTalAka kahe che ke AmAM kAMIka sudhAro karo. are bhAI ! zuM sudhAro karavo? zubhabhAva je karmanuM prApya che, pudgalanA pariNAma che tenAthI jIvanA pariNAmane lAbha thAya ema kema bane? je pugalanuM kArya che enAthI AtmAne samyagdarzananuM kArya thAya ema kadIya banI zake kharuM? ema kadIya na bane. kemake samyagdarzana-jJAna-cAritranA vItarAgI pariNAmamAM tenA Adi-madhya-aMtamAM bhagavAna AtmA aMtarthApaka thaIne tene grahe che. e nirmaLa pariNAma jIvanuM prApya, vikArya ane nirvatyuM karma che, pudgalanuM nahi. nirmaLa pariNAmanI AdimAM AtmA che, tenI AdimAM zubhabhAva nathI. zubhabhAva to pUrve anaMtavAra thayA che. zubhabhAvanI zuM vAta karavI ? navamI raiveyaka jAya evA zubhabhAva paNa anaMtavAra thayA che. chatAM evo zubhabhAva paNa dharmanuM kAraNa thayo nahi. bhAI ! dharmanI vItarAgI paryAya thAya enuM kAraNa to pote zuddha trikALI dravya che. tenA kAraNa tarIke zubhabhAvane mAnavo e to moTI hiMsA che. ahIM spaSTa kahe che ne ke jJAnI pote bAhyasthita evA paradravyanA pariNAmamAM, hurakha-zokanA pariNAmamAM aMtarthApaka thaIne tene grahato nathI; tene jANe che, e paNa potAmAM rahIne te kALe je pariNAma (jJAnanA) thavAnA che te prApyane jANe che. jema rAga-dveSanA, sukha duHkhanA bhAva te kALe je dhruvapaNe nizcitapaNe je thavAnA che tene pudagala prApta kare che tema bhagavAna AtmA te ja kALe sva ane parane jANe evA je prApya-dhruva che te ja jJAnapariNAmane prApta karato, te rUpe pariNamato ane te rUpe Upajato potAnA karmane-vItarAgI pariNAmane kare che. are ! janma-maraNathI chUTavAno paMtha to A che, bhAI ! na samajAya ane kaThaNa paDa eTale zuM mArga badalAI jAya ? kadI na badalAya. harakhazoka, sukha-du:kha Adi vikArI dazA te pudgalakarmanuM phaLa che, te AtmAnuM phaLa nathI. prazna:- to zuM jJAnIne paryAyamAM duHkha che ja nahi? uttara- bhAI ! ema samajavuM yathArtha nathI. ahIM to vastu ane tenA svabhAvanI apekSAe vAta che. daSTi ane daSTinA viSayanI apekSAe A vAta che. paNa te vakhate je jJAna thAya che te jJAna to trikALIne paNa jANe che ane vartamAna je du:khanI pariNati Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com
Page #151
--------------------------------------------------------------------------
________________ Version 001.a: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates 140 ] [ pravacana ratnAkara bhAga-4 che tene paNa jANe che ke mArAmAM mane A du:khanI pariNati che; tene bhogave paNa che. A syAdvAda vacana che. rAgane bhogave che evo bhoktA naya che ane rAgane kare che e kartAya che. raMgareja jema raMgane kare che tema bhagavAna AtmA jeTalo rAgarUpe pariName che teTalo e rAgano kartA che. rAga karavA lAyaka che ema nahi, paNa pariName che mATe kartA kahevAmAM Ave che. juo to kharA saMtonI AtmalIlA! jANe ane veda-jJAnapradhAna kathanamAM ema vAta Ave, ane dRSTi ane daSTinA viSayanI pradhAnatAthI ema kahe ke rAganuM pariNAma te pugalanuM kArya che, jIvanuM nahi; kemake daSTi che te pUrNAnaMdano nAtha prabhu zuddha caitanyaghana je AtmA che tene pakaDa che. eTale enI pariNati nirmaLa ja thAya. jJAnI, je azuddha pariNAma thayA tene potAmAM rahIne jANe paNa tene pakaDe nahi, grahe nahi, vede nahi. gajaba vAta karI che ne! ahAhA...! daSTi pUrNAnaMdanA nAthane pakaDe eTale enA pariNamanamAM vikAra ane sukhaduHkha hoI zake nahi. A apekSAe vikArI pariNAmanuM karma ane hurakhazokanuM kArya pudgalamAM nAkhI ene jANanAra rAkhyo che. paNa tethI sarvathA ema na mAnI levuM ke jJAnIne sukhaduHkha che ja nahi. juo, TIkAkAra AcArya amRtacaMdrasvAmI svayaM trIjA kaLazamAM kahe che ke mArI pariNati haju (saMjvalana) rAgAdinI vyAmi vaDe kaluSita che. hajA paryAyamAM kaluSita bhAva che paNa A TIkAnA kALamAM mArI daSTinuM jora nirmaLa caitanyasvabhAva para che tethI mane avazya parama vizuddhi thaze. aho ! AcAryanI koI gajaba gaMbhIra zailI che! paMcAstikAyamAM to AcAryadeve ema siddha karyuM che ke enI pariNatimAM je vikAra che enuM ja (paryAyanuM) kartavya che, paryAyanuM svataMtra kArya che. jeTale darajja rAga thAya che teTale darajja rAga eno kartA, rAga enuM karma, rAganuM sAdhana paNa rAga pote, rAgano AdhAra paNa rAga ityAdi. dravya-guNa enuM kAraNa nathI. tyAM paryAyanuM astitva siddha karavuM che ne. tethI kahe che ke sukhadu:khanA pariNAma svayaM pakArakarUpe pariNamIne potAthI svataMtra thAya che. paraMtu ahIM dravyadRSTinI mukhyatAthI vAta che. paryAyadaSTi gaI ane dravyadRSTi thaI tyAre tyAre sukha-duHkhanA pariNamananuM vedana jJAnIne nathI. vaLI e ja vakhate sAthe raheluM jJAna ema jANe che ke jeTaluM sukhadu:khanuM pariNamana che eTaluM mAruM kartutva ane bhoitva che. ahA ! AvI jJAnInI ajaba lIlA che! are prabhu! tuM kayAM cho? to kahe che ke huM to mArA jANavAnA pariNamanamAM che. jeTaluM rAganuM pariNamana thAya te pudgalanuM che. huM to eno jANanAra chuM. tathA paryAyane jouM chuM to rAga ane sukhaduHkhanuM jeTaluM kartutva ane vedana che te mArAmAM che ema jANuM chuM. Ama baMne apekSAnuM jJAna yathArtha hoya che. daSTi ane dRSTinA viSayamAM to vikArI pariNamananuM kartavya ane vedana che ja nahi. bhagavAna AtmA anaMtaguNano piMDa che. emAM vikArane kare evo kyo guNa che? ekeya Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com
Page #152
--------------------------------------------------------------------------
________________ Version 001.a: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates samayasAra gAthA 78 ] [ 141 nahi. e apekSAe guNIne pakaDatAM bhagavAna AtmAmAM rAganuM kartavya ane sukhadu:khanuM vedana nathI. daSTino viSaya to ekalo abheda che. daSTinA viSayamAM bheda ane paryAya nathI. daSTi pote nirvikalpa che ane teno viSaya paNa abheda nirvikalpa che. enA viSayamAM je badhA guNo che te pavitra che. ahAhA...! AvA pavitra dhyeyavALI daSTi ema mAne che ke A rAganA dayA, dAna, vratAdinA ane sukhadu:khanA je pariNAma thayA te badhuM pudgalanuM kArya che, huM to teno jANanAra (sAkSI) chuM, huM eno karanAro ke eno bhogavanAro nahi paraMtu daSTinI sAthe je jJAna (pramANajJAna) che te te kALe trikALI zuddhaneya jANe che ane vartamAna thatA rAga ane sukha-du:khanA vedananI dazAne paNa jANe che. jANe che eTale ke rAganuM vedana paryAyamAM che ema jANe che. juo, vastu ane vastunA svabhAvanuM je pariNamana che enAthI sukhadu:khanA pariNAma bAhyasthita che. aMtaramAM ke aMtaranI pariNatimAM e kyAM che? (nathI). dharmI jIva bAhyasthita evA paradravyapariNAmamAM aMtarthApaka thaIne Adi-madhya-aMtamAM vyApIne ene grahato nathI. eTale ke e paradravyapariNAma enAthI thayA che ema nathI. zuddhasvabhAvathI sukhaduHkhanA vikArI pariNAma kema thAya ? paraMtu paryAyamAM potAnI yogyatAthI sukhadu:khanA je pariNAma thAya tene janAruM jJAna ema jANe che ke paryAyamAM sukhaduHkhanuM vedana che. ahAhA....! mArga to Avo che, prabhu! Avo bhagavAnano anekAMta mArga che. anekAMta eTale aneka aMta-dharma. svabhAvanI diSTie rAganA pariNAma jIvanA nahi ane paryAyaSTie jotAM e pariNAma jIvanA che. bhAI ! vastunuM svarUpa AvuM che. bhagavAne kAMI karyuM nathI, bhagavAne to evuM jANuM tevuM kahyuM che. have kahe che-"mATe, joke jJAnI sukhadu:khAdirUpa pudgalakarmanA phaLane jANe che topaNa, prApya, vikArya ane nirvatye evuM je vyANalakSaNavALuM paradravyapariNAmasvarUpa karma, tene nahi karatA evA jJAnIne pudgala sAthe kartAkarmabhAva nathI.' harakhazokanA bhAvane jJAnI karato nathI ema kahe che. tene jANe bhale, potAnI jJAnaparyAyanI AdimAM jJAtA che tethI jANe bhale, paNa ene kare ane bhogave te jJAnInuM svarUpa nathI. 76mI gAthAmAM kahyuM hatuM te anusAra ahIM paNa bhAvArtha jANavo. tyAM "pudgalakarmane jANato jJAnI" ema kahyuM hatuM tene badale ahIM "pudgalakarmanA phaLane jANato jJAnI " ema kahyuM che eTaluM vizeSa che. gAthA 78 pUrI thaI. [ pravacana naM. 133 zeSa, 134 cAlu * dinAMka 23-7-76 ane 24-7-76 ] Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com
Page #153
--------------------------------------------------------------------------
________________ Version 001.a: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates gAthA-79 jIvapariNAmaM svapariNAmaM svapariNAmaphalaM cAjAnataH pudgaladravyasya saha jIvena kartRkarmabhAvaH kiM bhavati kiM na bhavatIti cet Na vipariNamadi Na giNhadi uppajjadi Na paradavvapajjAe / poggaladavvaM pi tahA pariNamadi saehiM bhAvehiM / / 79 / / nApi pariNamati na gRhNAtyutpadyate na prdrvypryaaye| pudgaladravyamapi tathA pariNamati svkairbhaavaiH|| 79 / / have pUche che ke jIvanA pariNAmane, potAnA pariNAmane ane potAnA pariNAmanA phaLane nahi jANatA evA puddagaladravyane jIva sAthe kartAkarmabhAva (kartAkarmapaNuM) che ke nathI? teno uttara kahe che: e rIta pudgaladravya te paNa nija bhAve pariName, padravyaparyAye na praName, nava grahe, nava Upaje. 79. gAthArtha:- [ tathA] evI rIte [pu dravyam api] puddagaladravya paNa [paradravyaparyAya ] paradravyanA paryAyarUpa [na api pariNamati] pariNamatuM nathI, [tta vRdghAti] tene grahaNa karatuM nathI ane [tta utpadyate] te-rUpe UpajatuM nathI; kAraNa ke te [ svao: mAvai: ] potAnA ja bhAvothI ( -bhAvorUpa ) [ pariNamati ] pariName che. TIkA:- jema mATI pote ghaDAmAM aMtardhyApaka thaIne, Adi-madhya-aMtamAM vyApIne ghaDAne grahe che, ghaDArUpe pariName che ane ghaDArUpe Upaje tema jIvanA pariNAmane, potAnA pariNAmane ane potAnA pariNAmanA phaLane nahi jANatuM evuM puddagaladravya pote paradravyanA pariNAmamAM aMtardhyApaka thaIne, Adi-madhya-aMtamAM vyApIne, tene grahatuM nathI, te-rUpe pariNamatuM nathI ane te-rUpe UpajatuM nathI; paraMtu prApya, vikArya ane nirvartya evuM je vyApyalakSaNavALuM potAnA svabhAvarUpa karma (kartAnuM kArya), tenAmAM ( te puddagaladravya ) pote aMtardhyApaka thaIne Adi-madhya-aMtamAM vyApIne, tene ja grahe che, te-rUpe ja pariName che ane te-rUpe ja Upaje che; mATe jIvanA pariNAmane, potAnA pariNAmane ane potAnA pariNAmanA phaLane nahi jANatuM evuM puddagaladravya prApya, vikArya ane nirvartya evuM je vyApyalakSaNavALuM paradravyapariNAmasvarUpa karma, tene nahi karatuM hovAthI, te puddagaladravyane jIva sAthe kartAkarmabhAva nathI. Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com
Page #154
--------------------------------------------------------------------------
________________ Version 001.a: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates samayasAra gAthA 79 ] [ 143 (sadharA) jJAnI jAnannapImAM svaparapariNatiM pudgalazcApyajAnan vyAptRvyApyatvamantaH kalayitumasahau nitymtyntbhedaat| ajJAnAtkartRkarmabhramamatiranayorbhAti tAvanna yAvat vijJAnArcizcakAsti krakacavadadayaM bhedamutpAdya sadyaH / / 50 / / bhAvArtha:- koI ema jANe ke puddagala ke je jaDa che ane koIne jANatuM nathI tene jIvanI sAthe kartAkarmapaNuM haze. paraMtu ema paNa nathI. puddagaladravya jIvane utpanna karI zakatuM nathI, pariNamAvI zakyuM nathI tema ja grahI zakatuM nathI tethI tene jIva sAthe kartAkarmapaNuM nathI. 52mArthe koI paNa dravyane koI anya dravyanI sAthe kartAkarmabhAva nathI. have A ja arthanuM kaLazarUpa kAvya kahe che: zlokArtha:- [ jJAnI] jJAnI to [phamAM svaparaparigati] potAnI ane paranI pariNatine [jJAnan api] jANato pravarte che [7] ane [puAta: avi akhAnan] puddagaladravya potAnI ane 52nI pariNatine nahi jANatuM pravarte che; [nityam atyanta-mevAt] Ama temanAmAM sadA atyaMta bheda hovAthI (banne bhinna dravyo hovAthI ), [anta: ] te banne paraspara aMtaraMgamAM [vyAtRvyApyatvam] vyAkhavyApakabhAvane [yitum asau] pAmavA asamartha che. [anayo: Irmamramamati: ] jIva-puddagalane rDAkarmapaNuM che evI bhramabuddhi [ajJAnAt] ajJAnane lIdhe [tAvat mati] tyAM sudhI bhAse che (thAya che) ke [yAvat] jyAM sudhI [vijJAnArvi: ] ( bhedajJAna karanArI ) vijJAnajyoti [vavat ayaM] karavatanI jema nirdaya rIte (ugra rIte ) [sagha: mevam utpAdya] jIva-puddagalano tatkALa bheda upajAvIne [na vAsti] prakAzita thatI nathI. bhAvArtha:- bhedajJAna thayA pachI, jIvane ane pudgalane kartAkarmabhAva che evI buddhi rahetI nathI; kAraNa ke jyAM sudhI bhedajJAna thatuM nathI tyAM sudhI ajJAnathI kartAkarmabhAvanI buddhi thAya che. samayasAra gAthA 79: mathALuM have pUche che ke jIvanA pariNAmane, potAnA pariNAmane, potAnA pariNAmanA phaLane nahi jANatA evA puddagaladravyane jIva sAthe kartAkarmabhAva che ke nathI ? ahIM jIvanA pariNAma eTale vItarAgI nirmaLa pariNAma, potAnA pariNAma eTale rAgAdi pariNAma ane potAnA pariNAmanuM phaLa eTale sukhaduHkhanA pariNAma-A badhAne nahi jANatuM evuM je puddagaladravya tene jIva sAthe kartAkarmabhAva che ke nathI? juo, jIvane svabhAvanI dRSTi thatAM je svabhAvanuM nirmaLa pariNamana thayuM tene puddagala jANatuM nathI. tema puddagalapariNAma je rAgAdi bhAva tene pudgala jANatuM nathI. tema Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com
Page #155
--------------------------------------------------------------------------
________________ Version 001.a: remember to check htfp://www.AtmaDharma.com for updates 144 ] [ pravacana ratnAkara bhAga-4 puddagalapariNAmanuM phaLa je sukhaduHkhAdi tene pudgala jANatuM nathI. Ama AtmAnA pariNAma, puddagalanA pariNAma ane pudgalapariNAmanA phaLane-e traNene puddagala jANatuM nathI; kemake e jaDa che. to AvA puddagaladravyane jIva sAthe kartAkarmabhAva che ke nathI ? AgaLanI 76-77-78 gAthAomAM ema hatuM ke puddagalakarmanA bhAvane jANatA evA AtmAne puddagala sAthe kartAkarmabhAva che ke nathI? A eka vAta karI.( 76 ) potAnA nirmaLa pariNAmane jANatA evA jIvane puddagala sAthe kartAkarmabhAva che ke nathI ? A bIjI vAta karI.(77) puddagalakarmanA phaLane jANatA evA jIvane pudgala sAthe kartAkarmabhAva che ke nathI? A trIjI vAta karI.(78 ) have ahIM cothI vAta kare che ke jIvanA pariNAmane, potAnA pariNAmane ane potAnA pariNAmanA phaLane nahi jANatA evA pudgaladravyane jIva sAthe kartAkarmabhAva che ke nathI? rAga kartA ane AtmA rAganuM kArya-evo kartAkarmabhAva che ke nathI? AvuM samajavAnI jijJAsA thaI che evA ziSyane ahIM uttara Ape cheH * gAthA 79: TIkA uparanuM pravacana * juo, ahIM A gAthAmAM 'paradravyanI paryAya ' ema zabda che eno artha AtmAnI nirmaLa paryAya ema thAya che. A pahelAMnI traNa gAthAomAM 'paradravya paryAya' eTale rAga ane harakhazokanI paryAyanI vAta hatI. ahA! saMtoe kevI karuNA karIne satya jAhera karyuM che! sarvajJa bhagavAne kahelI vAta jagata samakSa jAhera karI che. kahe che mATI pote ghaDAmAM aMtarbhApaka thaIne, Adi-madhya-aMtamAM vyApIne ghaDAne grahe che, ghaDArUpe pariName che ane ghaDArUpe Upaje che.' mATe mATI kartA che ane ghaDo mATInuM karma che, kuMbhAranuM nahi. keTalAka kahe che ke be kartA hoya tyAre sAmagrI pUrI thAya che. ghaDAnA be kartA-eka mATI ane bIjo kuMbhAra-Ama be kartA vaDe ghaDArUpI kArya thAya ema kahe che teno ahIM niSedha kare che. ghaDArUpI kArya mATIthI potAthI ja thayuM che temAM kuMbhAra je nimitta che tene to Aropa karIne kartA kahevAmAM Ave che. kharekhara nimitte kArya karyuM che ema che ja nahi. vAstavikapaNe nimitta paranA kAryano kartA che ja nahi. ghaDAno kartA kuMbhAra traNakALamAM nathI. tema zarIranI, bhASAnI je avasthA thAya, dALa, bhAta, roTalInI khAvAnI je kriyA thAya te kriyAne te te kALe jJAnI te prakAranA potAnA jJAnanA pariNAmathI jANe che, paraMtu kAryano te kartA nathI. juo, A pustaka Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com
Page #156
--------------------------------------------------------------------------
________________ Version 001.a: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates samayasAra gAthA 79 ] [ 145 Ama UMcuM thayuM, A bhASA bolAI-e badhuM kAMI jIvanuM kArya nathI. A cazmAthI jIva dekhejANe che-ema nathI. jIva potAnA jJAnathI jANe che, cazmAthI nahi. pote potAnI paryAyathI jIva jANe che. anAdino UMdho abhyAsa che eTale lokone A samajavuM kaThaNa paDe che. eka bhAI kahe ke A viSaya upara carcA karo. are bhAI! carcA konI sAthe karavI? A to potAnA hita mATe samajavAnI vAta che. teNe kahyuM ke A cazmAthI jaNAya che ke nahi? zuM cazmA vinA jaNAya che? tyAre kahyuM ke bApu! carcA AvI gaI. (thaI gaI ). bhAI! A mAragaDA taddana judA che. ahAhA...! upAdAna ane nimitta banne svataMtra che. jJAna pote jJAnathI jANe che, cazmAthI nahi, ane indriyothI paNa nahi. anyamatavALA indriyone pramANamAM gaNe che. indriyo ane padArtha banne maLIne teo pramANa kahe che. paNa ema che nahi. jemAM jJAna nathI te pramANa kevuM? indriyAdi pramANa che ja nahi. AtmAnuM jJAna sva-parane jANe che te pramANajJAna che. are! lokone kayAM khabara che! svayaMsiddha svataMtra vastu pote-tene parAdhIna mAnI beThA. are! e to mahA viparIta daSTi che. teo kahe che-zuM cazmA vinA jaNAya ? AMkho baMdha karo to jaNAya ? ityAdi. are bhAI ! AMkho baMdha thAya ke khullI thAya-e kriyA to jaDanI che. ene zuM AtmA karI zake che? bIlakula nahi. ahIM kahe che-mATI pote ghaDAmAM aMtarbhApaka thaIne, Adi-madhya-aMtamAM vyApIne ghaDAne grahe che. eTale ke ghaDAnI paryAya te kALe mATInuM prApya che. mATInI piMDa avasthA palaTIne ghaDArUpe pariName che te mATInuM vikArya che ane mATI ghaDArUpe Upaje che te mATInuM nirvartya che. ahA! mATInuM ghaDArUpe thavuM, pariNamavuM ane nipajavuM te ekalI mATInuM kArya che. A daSTAMta ApIne have siddhAMta samajAve che. 'tema jIvanA pariNAmane, potAnA pariNAmane ane potAnA pariNAmanA phLane nahi jANatuM evuM pudgaladravya pote paradravyanA pariNAmamAM aMtarvyApaka thaIne, Adi-madhya-aMtamAM vyApIne, tene grahatuM nathI, te-rUpe pariNamatuM nathI ane te-rUpe UpajatuM nathI.' juo, jIvanA samyagdarzana-jJAna-cAritranA vItarAgI pariNAma te ahIM paradravyanA pariNAma che ane rAga-dveSa tathA harakha-zokanA pariNAma te puddagaladravyanA potAnA pariNAma che. te badhAne pudgaladravya jANatuM nathI, kemake te jaDa che. nahi jANatuM evuM e puddagaladravya, jIvanA je jJAtA-daSTAnA zudgharatnatrayanA pariNAma temAM aMtardhyApaka thaIne, Adi-madhya-aMtamAM vyApIne tene grahatuM nathI, pahoMcatuM nathI. jIvanA samyagdarzana-jJAna-cAritranA pariNAma puddagalanI apekSAe ahIM paradravyanA pariNAma che. te pariNAmamAM (zuddha ratnatrayamAM ) aMtardhyApaka thaIne pudgala tene grahatuM nathI. ahAhA...! puddagala Please inform us of any errors on rajesh@Atma Dharma.com
Page #157
--------------------------------------------------------------------------
________________ Version 001.a: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates 146 ] [ pravacana ratnAkara bhAga-4 dravyanA je rAganA pariNAma, harakha-zokanA pariNAma-te jIvanA zuddha jJAtA-dakhAnA pariNAmane gratA nathI, pahoMcatA nathI, te-rUpe pariNamatA nathI. gajaba vAta che! jIvanA pariNAma (jJAtA-daSTAnA bhAva) je jIvanuM prApya che tene pudgala prApta karatuM nathI. potAnA pariNAma je rAgAdi bhAva ane harakha-zokanA pariNAma tene pudgala prApta kare che; jANatuM nathI chatAM pudgala potAnA pariNAmane prApta kare che, paraMtu paradravyanA-jIvanA pariNAmane prApta karatuM nathI. jo te (pugala) jANe to te cetanadravya thaI jAya. paNa ema nathI. pAMca ajIva dravyo jANatA nathI chatAM te kALe tenA je pariNAma thAya che tenuM prApya karma che. jaDanI-pudgalanI je avasthA thAya te tenuM pudgalanuM prApya karma che. je avasthA thavAnA kALe thaI tene paramANue prApta karI che, paramANu tene pahoMcI vaLyuM che, AtmAnuM jJAna tyAM pahoMcI vaLyuM nathI. tema pudagaladravya eTale rAgAdi vikAranA pariNAma (zubhabhAva) pote aMtarthApaka thaIne jIvanA zuddha vItarAgI pariNAmane pahoMcatA nathI, te-rUpe pariNamatA ke UpajatA nathI. bApu! Avo vItarAgano paMtha eka ja hitarUpa ane ArAdhya che. zrImade kahyuM che ne sarvajJano dharma suzarNa jANI, ArAdhya ArAdhya prabhAva ANI, anAtha ekAMta sanAtha thAze, enA vinA koI na bAhya hAze.' Avo bhagavAnano mArga che. tenuM zaraNa le. te vinA bIjuM kAMI zaraNa nathI. bhAI ! pugalanA rAgapariNAma, pudgalakarmanuM phaLa evA harakhazokanA pariNAma ene pudgala jANatuM nathI. evuM pudgaladravya paradravyanA eTale AtmAnA je jJAtA-daSTAsvarUpa pariNAma temAM aMtarthApaka thaIne tene grahatuM nathI, te rUpe pariNamatuM nathI, te-rUpe UpajatuM nathI. "paraMtu prApya, vikArya ane nirvatye evuM je vyApyalakSaNavALuM potAnA svabhAvarUpa karma, tenAmAM (te pudgala dravya) pote aMtarthApaka thaIne, Adi-madhya-aMtamAM vyApIne, tene ja grahe che, te rUpe ja pariName che ane te-rUpe ja Upaje che." kartAnuM je kArya-rAgAdi ane harakhazokanA pariNAma temAM pudgala aMtarthApaka thaIne, Adi-madhya-aMtamAM vyApIne tene grahe che, te rUpe pariName che ane te-rUpe Upaje che, paraMtu AtmAnA nirmaLa vItarAgI pariNAmane te gratuM nathI, pahoMcatuM nathI. have kahe che mATe jIvanA pariNAmane, potAnA pariNAmane ane potAnA pariNAmanA phaLane nahi jANatuM evuM pugaladravya prApya, vikArya ane nirvatye evuM je vyApyalakSaNavALuM padravyapariNAmasvarUpa karma, tene nahi karatuM hovAthI, te pudgaladravyane jIva sAthe kartAkarmabhAva nathI.' juo, A niSkarSa kADhayo ke paradravyapariNAmasvarUpa karma eTale jIvanA jJAtA-dAnA je zuddha vItarAgI pariNAma tene pudgaladravya karatuM nathI mATe pugaladravyane jIvanI sAthe Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com
Page #158
--------------------------------------------------------------------------
________________ Version 001.a: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates samayasAra gAthA 79 ] [ 147 kartAkarmabhAva nathI, eTale ke rAga ane harakhazokanA pariNAma te jJAtAnA vItarAgI pariNAmanA kartA ane jJAtAnA je vItarAgI pariNAma thayA te enuM karma ema che nahi. ahAhA...! vyavahAraratnatrayanA pariNAma nizcayathI jJAtAnA vItarAgI pariNAmanA kartA nathI. vyavahAraratnatrayanA pariNAma te pudgalanA pariNAma che. te pugalanA pariNAma potAne jANe nahi, potAnA pariNAmanA phaLane jANe nahi ane jJAtA-daSTAnA vItarAgI pariNAmane ya jANe nahi. e badhAne nahi jANatA evA vyavahAraratnatrayanA pariNAmanA kALamAM jIvanA jJAtA-daSTAnA vItarAgI pariNAma thayA mATe te vyavahAraratnatrayanA-rAganA pariNAma karyA ane jJAtA-daSTAnA pariNAma karma ema che nahi. ahe! addabhuta vAta che! prazna:- "hetu niyatako hoI ' ema kahyuM che ne? uttara:- bhAI ! vyavahAraratnatrayane jyAM kAraNa kahyuM hoya tyAM nimittanuM jJAna karAvavA sahucara dekhIne AropathI upacAra karIne kathana karyuM che ema samajavuM. nizcaya samyagdarzana potAnA (svabhAvanA) Azraye pragaTa thayuM te kALe je deva-guru-zAstranI zraddhAno rAga che te samakita nathI. te samakitanI paryAya nathI chatAM nizcaya samakitano sahucara dekhIne tene vyavahArathI samakita kahyuM che. che to baMdhanuM ja kAraNa topaNa upacArathI samakita kahIne hetu kahyo che. nizcaya-vyavahAranuM sarvatra AvuM ja svarUpa che. enuM mokSamArgaprakAzakamAM khUba spaSTIkaraNa karyuM che. juo, bhedabhedaratnatrayanA ArAdhaka jIvone gRhastha AhAra-pANI Ape che evuM zAstramAM Ave che. bhAvaliMgI muni che te bhedabhedaratnatrayanA ArAdhaka che eTale zuM? teno seve che to eka abhedaratnatrayane; paraMtu tyAM rAgano-vyavahArano bhAva je bhUmikA anusAra che tene AropathI ratnatraya kahyA che. ahAhA..! mahAmunivara saMta aMdara abheda aMtara-AnaMdanI ramatamAM rame che, tyAM temane deva-guru-zAstranI zraddhAno jarA vikalpa che. tene nizcayaratnatrayano sahucara dekhIne, tene te ArAdhe che ema kahyuM che. ArAdhe che to nizcayaratnatrayane, paNa teo sahacara dekhIne bhedaratnatrayane ArAdhe che ema upacArathI kahyuM che. ahIM kharekhara to AhAra vakhate paNa munine bhedabheda ratnatraya che, ekalo vyavahAra che ema nathI-ema siddha karavuM che. AhAra letI vakhate paNa abhedaratnatraya che vAta tyAM kahevI che. ahIM kahe che ke je bheda che, rAga che e to pudgalanuM kArya che. tene AtmA (munivara) kema ArAdhe? dharmIne to abheda caitanyanA Azrayano anubhava vedanamAM che. te kALe je rAga che tene vyavahArathI Aropa karIne ArAdhe che ema kahyuM che. ArAdhe che to abhedane ekane ja, paNa bIjI cIjamAM (nimittamAM) ArAdhanAno Aropa ApIne tene ArAdhe che ema kahyuM che. mokSamArgaprakAzakamAM paMDita pravara zrI ToDaramalajIe, nizcaya-vyavahAranI bahu sarasa vAta karI che. tyAM spaSTa kahyuM che ke "mokSamArga to be Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com
Page #159
--------------------------------------------------------------------------
________________ Version 001.a: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates 148 ] [ pravacana ratnAkara bhAga-4 nathI paNa mokSamArganuM nirUpaNa be prakArathI che.' tema ArAdhakapaNuM be prakAre nathI, tenuM kathana be prakAre che. ema sAdhakapaNuM be nathI, sAdhakapaNAnuM kathana be prakAre che. AtmAno anubhava te nizcaya sAdhana che ane te kALe rAganI maMdatAno je bhAva tene sahucara dekhI upacArathI sAdhana kahyuM che; kharekhara te sAdhana nathI. ahIM kahe che ke pudgaladravyane jIva sAthe kartAkarmabhAva nathI. eTale ke pudgaladravyanA pariNAma je rAgAdi bhAva, harakhazokanA bhAva te jJAnAnaMdasvabhAvI prabhu AtmAnA nirmaLa vItarAgI pariNAmane grahatA nathI, pahoMcatA nathI, te rUpe pariNamatA nathI ane te-rUpe UpajatA nathI. rAgabhAva kartA ane jJAnAnaMdanA pariNAma tenuM kartavya-evo kartAkarmasaMbaMdha che ja nahi. vyavahAraratnatraya kAraNa ane nizcayaratnatraya kArya-evAM kathana zAstramAM Ave che. AcAryazrI jayasenanI TIkAmAM paNa bahu Ave che. paNa e to (vyavahAranI) kathananI zailI che. bhAI ! vItarAganAM vacano pUrvApara virodharahita hoya che. eka tarapha kahe ke rAganA pariNAma te jIvanA mokSamArganA pariNAmane kare nahi ane bIjI tarapha kahe ke vyavahAra mokSamArga nizcaya mokSamArganuM kAraNa che-Ama paraspara virodhI kathano je apekSAthI che te apekSAthI yathArtha samajavAM joIe. apekSAthI yathArtha samajatAM virodha raheze nahi. * gAthA 79: bhAvArtha uparanuM pravacana * koI ema jANe ke pudagala ke je jaDa che ane koIne jANatuM nathI tene jIvanI sAthe kartAkarmapaNuM haze. paraMtu ema paNa nathI.' pudagala to jaDa che ja. paNa AtmAmAM vyavahArazraddhAno je rAga thAya te paNa acetana, jaDa che. paMcamahAvratano bhAva ke zAstra bhaNavAno vikalpa-e badhA cetana nathI, jaDa che. rAga che te rAgane (potAne) jANato nathI ane te AtmAne ya jANato nathI. tethI te jaDa che. AvA acetana rAgane jIvanI sAthe kartAkarmapaNuM haze ema koI jANe to ema nathI. rAganA pariNAma te kartA ane dharmInA jANavAnA pariNAma te rAganuM karma-evuM koI mAne to te ema nathI ema kahe che. pudgaladravya jIvane utpanna karI zakatuM nathI arthAt rAgano bhAva te jIvanI samyagdarzana-jJAnanI paryAyane utpanna karI zakato nathI. AtmA to jJAnasvarUpa che. mATe rAganI paryAyanuM jJAna kartA ane rAga tenuM karma-ema bhale na heya. paNa jaDa pudgala to jANatuM nathI; to ene AtmA sAthe kartAkarmasaMbaMdha che ke nahi? vyavahAraratnatrayano rAga je zubhopayogarUpa che te rtA ane dharmInA svane Azraye thayelA je svaparane jANavAnA pariNAma te enuM kArya-Ama kartAkarmapaNuM che ke nahi? to kahe che ke nA, evuM kartAkarmapaNuM nathI. jhINI vAta, bhAI. samajavI kaThaNa paDa paNa zuM thAya ? Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com
Page #160
--------------------------------------------------------------------------
________________ Version 001.a: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates samayasAra gAthA 79 ] [ 149 bhagavAna AtmA jJAnAnaMdasvabhAvI prabhu che. enuM bhAna jene thayuM evA jJAnIne jJAna-zraddhA-zAMtinA je pariNAma thayA te enuM kArya che ane AtmA teno kartA che. paraMtu sAthe vyavahArano je rAga che te enuM kArya ane jJAna (AtmA) eno kartA ema nathI. tathA vyavahAranA-rAganA pariNAma karyA ane jIvanI svaparaprakAzaka jANavAnI je paryAya te kALe thaI e tenuM kArya-ema paNa nathI. jANavAnA pariNAmanI Adi-madhya-aMtamAM prabhu AtmA pote che. AvA ja dharmInA jJAtA-daSTAnA pariNAma tene rAga kartA thaIne utpanna karI zakato nathI. ahAhA...! caitanyamUrti bhagavAna AtmAnuM jene bhAna thayuM evA dharmI jIvanA pariNamanamAM je svaparane jANavA-dekhavAnA pariNAma thayA teno te pote kartA che, paNa te kALe je vyavahArano rAga che te rAga eno kartA che ema nathI. bApu! A to adhyAtmanI aMtaranI vAta che. te kAMI vAdavivAdathI pAra paDe evI cIja nathI. have kahe che-"pudgala dravya jIvane utpanna karI zakato nathI, pariNamAvI zakatuM nathI tema ja grahI zakatuM nathI tethI tene jIva sAthe kartAkarmapaNuM nathI.' utpanna karI zakatuM nathI te nirvattha, pariNamAvI zakatuM nathI te vikArya ane grahI zakatuM nathI te prApya-eTale ke jIvanA jJAtA-daSTAnA vItarAgI pariNAma te pudgaladravyanuM prApya, vikArya ane nirvattha karma nathI. ahAhA...! bhagavAna AtmA anaMta-anaMta-anaMta jJAna, AnaMda, zAMti Adi zaktino sAgara prabhu che. enI daSTi ane Azraya thatAM je nirmaLa zraddhA-jJAna-zAMtinA pariNAma thayA tene AtmA utpanna kare che, te AtmAnuM prApya che, paNa te, te kALe je rAganI maMdatA che tenuM prApya nathI. ahA ! e nirmaLa mokSamArganA pariNAmanI AdimAM te vakhatanI rAganI maMdatA che ema nathI, tenI AdimAM to caitanyaghana prabhu AtmA che. bApu! A to pote samajIne aMdara (AtmAmAM) samAI javAnI vAta che. aMdara jJAnasvarUpI cidAnaMda bhagavAna che tyAM tuM jA ane tane atIndriya AnaMdanI apUrva alaukika dazA thaze ema ahIM kahe che. jAo A jinavarano-jinezvaradevano mArga! bhAI ! e tAro ja mArga che. tuMja nizcayathI jina ane jinavara che. jina ane jinavaramAM kAMI pharaka nathI. "jina ane jinavaramAM kiMcit phera na jANa"--ema zAstramAM Ave che ahA ! AvuM potAnuM mAhAbhya ane moTapa jene paryAyamAM beThI tene samyagdarzana-jJAna-cAritranI utpatti thAya che. e nirmaLa mokSamArganA pariNAmanI utpattimAM rAganI kiMcit apekSA nathI ema ahIM kahyuM che. niyamasAranI bIjI gAthAnI TIkAmAM kahyuM che ke nija paramAtmatattvanAM sabhyazraddhAna-jJAna-anuSThAnarUpa zuddharatnatrayAtmaka mArga parama nirapekSa che. ahA ! juo to kharA ! cAreya bAjuthI eka ja vAta siddha thAya che. bhAI! A sarvajJa vItarAgano mArga e Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com
Page #161
--------------------------------------------------------------------------
________________ Version 001.a: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates 150 ] [ pravacana ratnAkara bhAga-4 bahAranI paMDitAInI cIja nathI. A to AtmAno-caitanya bhagavAnano aMtara anubhava thaIne paMDitAI pragaTe te mArga che. saMsArano janmamaraNanI paraMparAno aMta Ave evI A vAta che. jemAM saMsAra ane saMsArano bhAva nathI evI cIja prabhu AtmAne dRSTimAM ane anubhavamAM letAM nirmaLa ratnatraya pragaTa thayAM che evA dharmInI ahIM vAta lIdhI che. kahe che ke jJAnIne mokSamArganI paryAyamAM, tenI AdimAM dravya vastu AtmA pote che. rAga jANato nathI mATe rAga tenI Adi-madhya-aMtamAM prasarIne samakita Adine utpanna kare che ema nathI. ahA ! keTaluM cokakhecokhuM spaSTa karyuM che! loko kahe che ke "vyavahArathI thAya, vyavahArathI thAya"--ahIM kahe che ke-nA, ema nathI. vyavahArathI thAya e to nimittanuM kathana che. bhAI ! vItarAganAM vacana pUrvApara virodharahita hoya che. pudgaladravya jIvane utpanna karI zakatuM nathI. eTale ke zubhabhAvarUpa je rAga che te AtmAnI mokSamArganI paryAyane utpanna karI zakato nathI. aMdhakAra prakAzane kevI rIte utpanna karI zake? rAga che te aMdhakAra che. vyavahAraratnatrayano rAga aMdhakAra che, bhAI ! nizcaya ane vyavahAranI jAta ja judI che. eka caitanyaprakAzamaya che, ane bIjuM aMdhakAramaya. gAthA 7ramAMrAgane jaDa kahyo che. enAmAM jANavAnI zakti nathI eTale ene acetana jaDa kahyo che. ene cidvikAra kaho, aMdhakAra kaho ke jaDa kaho badhuM eka ja che. ahIM to e siddha karyuM che ke rAga che te pudgalanA pariNAma che ane te zuddha caitanyanA pariNAma utpanna karI zakato nathI. prazna- adha:karaNa, apUrvakaraNa ane anivRttikaraNanA pariNAma hoya che enAthI samyagdarzana thAya che ne ? uttara bhAI ! kharekhara ema nathI. karaNalabdhinA pariNAma hoya che eno abhAva thaIne samyagdarzana thAya che. samyagdarzananI utpattinI AdimAM zuddha caitanyamaya AtmA che, tenI AdimAM karaNalabdhinA pariNAma nathI. gommasAramAM Ave che ke pAMcalabdhithI samyagdarzana thAya che. paNa bhAI ! e to pUrve pAMca labdhi hatI tenuM tyAM jJAna karAvyuM che. labdhithI samyagdarzana thAya che ema eno artha nathI. ahAhA..! divyazaktino bhaMDAra saccidAnaMda prabhu AtmA-te potAnI pariNatimAM bIjAno (rAgano) AdhAra kema le? ahIM to spaSTa kahe che ke bhedaratnatrayano rAga abhedaratnatraya utpanna karI zakto nathI. zAstromAM jyAM jJAnIne bhedabhedaratnatrayano ArAdhaka kahyo che tyAM kharekhara te eka nirmaLa abhedaratnatrayano ja karanAro ane sevanAro evo ArAdhaka che. te kALe sAthe je bhedaratnatrayano rAganI maMdatAno bhAva che tene sahucara vA nimitta dekhIne upacArathI teno sAdhaka kahyo che ema samajavuM. bApu! A to vastu sthitinI vAta che. Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com
Page #162
--------------------------------------------------------------------------
________________ Version 001.a: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates samayasAra gAthA 79 ] [ 151 keTalAka kahe che ke-dAna Apo, maMdira banAvo, rathayAtrA kADho, zAstra chapAvo, zAstra sastA bhAve vecI pracAra karo-ityAdi; tethI tamAruM kalyANa thaze. paraMtu bhAI! e to badhA vikalpa che. A zravaNano bhAva che te vikalpa che. e vikalpanI AdimAM puddagala che, AtmA nahi. tenAthI AtmAnuM kalyANa thAya ema kema bane? gajaba vAta che! tArI balihArI che. nAtha ! nAtha ! tuM vItarAga svabhAvathI bharelo prabhu cho. tane vItarAga pariNatinI utpatti mATe paranI-rAganI apekSA kema hoya? tArI khANamAM ja paripUrNa vItarAgatA bharI che. eno Azraya le, tethI tane samakita Adi vItarAgI paryAya pragaTa thaze. (rAgane bharose nahi thAya ). keTalAka kahe che ke cothe guNasthAne sarAga samakita hoya, vItarAga samakita na hoya. are bhagavAna! zuM kahe che tuM A? sarAga samakita to koIcIja (samakita ) ja nathI. eto Aropita cIja che. samatinI vItarAgI paryAya jene pragaTa cheane te kALe je deva-guruzAstranI zraddhAno maMda rAgache tene Aropa karIne sarAga samati kahyuM che. paNa vItarAga samakita vinA sarAga samakitanI (AropanI ) asti kevI ? bhAI! A mAnyatA tArI moTI bhUlache. aMdara cidAnaMdaghanavastu vItarAgasvarUpe virAje che. teno Azraya letAM cothA guNasthAne samakita pragaTa thAya che ane te vItarAgI paryAya che. ahIM kahe che ke-te kALe rAganI maMdatA che mATe samakita enAthI thayuM evuM kartAkarmapaNuM che ja nahi. aho! saMtoe satno DhaMDhero pITayo che! AtmA akaSAyasvarUpa bhagavAna che. tene akaSAya pariNAma thAya te potAnA kAraNe thAya che. rAga maMda hoya enAthI akaSAya pariNAma thAya ema che ja nahi. paramArthe koI paNa dravyane koI anya dravyanI sAthe kartAkarmabhAva nathI. rAga anya dravya che ane nirmaLa pariNati jIvanuM svadravya che. mATe rAganI dazA, jIvanI nirmaLa darzane utpanna kare evo kartAkarmasaMbaMdha nathI. bhAva to ghaNA sUkSma che; paNa kathana zailI sAdI che. tethI samajAya evI ja A vAta che. * * have A ja arthanuM kaLazarUpa kAvya kahe cheH * * kaLaza 50: zlokArtha u52nuM pravacana * ekalAM amRta bharyAM che A kaLazamAM; zuM kahe che? ke 'jJAnI' jJAnI to 'mAM svaparaparigatim' potAnI ane pa2nI piraNitane 'jJAnan api' jANato pravarte che. samyagdaSTi dharmI jene AtmAnuM bhAna thayuM che. jene dharmanI vItarAgI dazA pragaTa thaI che tene ahIM jJAnI rahyo che. e jJAnI potAnI ane paranI pariNati jANato pravarte che. juo, pariNati zabda vAparyo che paNa potAnA dravya, guNa, paryAya traNeyane jANato Please inform us of any errors on rajesh@Atma Dharma.com
Page #163
--------------------------------------------------------------------------
________________ Version 001.a: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates 15ra ] [ pravacana ratnAkara bhAga-4 pravarte che tathA karmanA (paranA) dravya, guNa, paryAya traNene jANato pravarte che ema samajavuM. dharmI ene kahIe je potAnI ane paranI pariNatine jANato pravarte che. 'va' ane 'puna: bapi banAnana' pudgaladravya potAnI ane paranI pariNatine nahi jANatuM pravarte che. juo, jANanAra evo bhagavAna AtmA potAnA utpAda-vyaya-dhruva arthAt dravya-guNaparyAyane jANato ane paranA dravya-guNa-paryAyane jANato pravarte che, paNa parane karato pravarte che ema nathI. rAgane karato jJAnI pravarte che ema nathI. tathA rAga jJAnanI avasthAne (AtmAne) karato pravarte che ema paNa nathI. ahA ! AtmA sva ane parane jANavAnI dazAmAM pravarte che ane pudgala je rAga te sva ane parane nahi jANatuM pravarte che. have kahe che nityam atyanta-mevA' Ama temanAmAM sadA atyaMta bheda hovAthI, 'manta:' te banne parasparaaMtaraMgamAM 'vyAtRvyAkhyatva' vyApyavyApakabhAvane 'nayituma saMsadI' pAmavA asamartha che. eTale ke rAganI paryAya te vayApaka ane jJAnanI paryAya te vyApya athavA jJAnanI paryAya te vyApaka ane rAganI paryAya te vyApya ema parasapara vyApyavyApakabhAva asaMbhavita che. bhAI ! A potAnA hitanI vAta aMtaramAM vicAra karIne nakkI karavI paDaze. dharmI jIva potAnA jJAna ane AnaMdanA pariNAmane utpanna karato ane jANato, tathA rAgAdine utpanna nahi karato ane jANato pravarte che. sva-parane jANanAruM jJAna pote potAthI pariNamyuM che te rAgane jANatuM pariNamyuM che topaNa te rAganA kAraNe jANavAnuM thayuM che ema nathI. rAgane ane potAne jANatuM jJAna pravarte che tethI te rAganuM kartA che ane rAga enuM karma che ema nathI. tathA rAgapariNAma (pugalanA pariNAma) che te AtmAnI nirmaLa paryAyane (jJAnane) utpanna kare che ema paNa nathI. jAo, UMDe UMDe laI jAya che jyAM nirmaLAnaMdano nAtha caitanyaghana prabhu AtmA virAje che. kahe che-tyAM jA ne! tane tethI sukha thaze. rAga che e to pudgalanA pariNAma-du:khanA pariNAma che. te pariNAma AtmAnI jJAna ane AnaMdanI pariNatine kema kare ? ahA ! je duHkha che te AnaMdanI dazAne kema kare? rAga je ajANa che te jJAnanI paryAyane kema utpanna kare? zubhopayoga che te kAMI dharma nathI. te dharmanuM kAraNa paNa nathI, zubhopayoga to anAdithI kare che. dharma to caitanyanI nirmaLa pariNati che ane te zubhopayoganA kAraNe thatI nathI. jJAnanI svaparane jANavAnI paryAya rAgamAM bhaLIne kevI rIte thAya ? rAga to paradravya che ane jANavA-dekhavAnI paryAya rUdravyanI dazA che, svadravya che. puNya-pApa adhikAramAM Ave che ke AtmAnI mokSamArganI paryAyamAM dravyAtaMrano sahAro nathI. Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com
Page #164
--------------------------------------------------------------------------
________________ Version 001.a: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates samayasAra gAthA 79 ] [ 153 rAgAdibhAva dravyAtaMra che, anyadravya che. teno sahAro nathI. bhagavAna AtmAne potAnA svabhAvano ja sahAro che. potAnA dravyasvabhAvathI utpanna thayelA mokSamArganI paryAyano AtmA kartA ane paryAya te enuM karma che. rAga ane vyavahAra che tene jJAna jANe che paNa eTalA saMbaMdhathI jJAna kartA ane rAga enuM kArya tathA rAga kartA ane jJAna rAganuM karma ema paraspara kartAkarmapaNuM che nahi. zeyajJAyakasaMbaMdha hovA chatAM rAga ane AtmAne paraspara kartAkarmasaMbaMdha nathI. rAgane ane AtmAnI nirmaLa paryAyane atyaMta bheda che. niyamasAranI gAthA daramAM kahyuM che ke Avo bheda-abhyAsa thatAM jIva madhyastha thAya che ane tethI cAritra thAya che. rAgabhAvathI cAritra thAya che ema nathI kahyuM paNa rAganA bheda-abhyAsathI aMtaramAM cAritra thAya che ema kahyuM che. pahelAM samyagdarzananA kALamAM bheda paDyo che; pachI vizeSa bhedanA abhyAsathI aMtaramAM Thare che tyAre cAritra thAya che. rAgathI cAritra thAya che ema nathI. A pramANe rAgane ane svaparane jANanAra prabhu AtmAne atyaMta bheda che. rAga ane jJAnanI paryAyane paraspara atyaMta bheda hovAthI temane vyAyavyApakabhAvano abhAva che. rAga che te pudgala che ane jJAnanI nirmaLa dazA che te AtmA che. banne bhinna che. tethI temane vyApyavyApakapaNuM nathI, tethI kartAkarmapaNuM paNa nathI. have kahe che-kayo. varturmabhramati:' jIva-pudgalane kartAkarmapaNe che evI bhramabuddhi "jJAnAt' ajJAnane lIdhe 'tAvat bhAti' tyAMsudhI bhAse che ke "yAvat' jyAMsudhI 'vijJAnArvi:' vijJAnajyoti 'jhavavA mAM' kakacanI jema nirdaya rIte "sadya: mem utpAdya' jIva-pudgalano tatkALa bheda UpajAvIne 'na vAsti' prakAzita thatI nathI. rAgathI bhinna karIne jJAnano anubhava kare tyAre tene paranuM kartAkarmapaNuM chUTI jAya che. zabdo to thoDA che paNa bhAva ghaNA UcAM ane gaMbhIra bharI dIdhA che. daSTi paryAya uparathI pheravI laI dravya upara laI jAya tene vijJAnajyoti pragaTa thAya che. jJAna bhale thoDuM hoya, paNa sva-parano bheda pADI svAnubhava kare te vijJAnajyoti che. ahAhA...! caitanyamUrti bhagavAna AnaMdano nAtha bhinna che ane rAga bhinna che evo Atma-anubhava kare te vijJAnajyoti che. A vijJAnajyoti karavatanI jema nirdaya rIte eTale ugrapaNe jIva-pudgalano tatkALa bheda UpajAvIne pragaTa thAya che. pANInA daLamAM jema telanuM TIpu bhinna thaI jAya che tema svAnubhava karatAM rAganI cIkAza ane AtmAnI vItarAgatA banne bhinna thaI jAya che. aho ! zuM kaLaza ane zuM TIkA! AcAryadave gajaba kAma karyuM che. dayA, dAna, vrata AdinA bhAvathI AtmA bhinna che. mATe vratanA je vikalpa che Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com
Page #165
--------------------------------------------------------------------------
________________ Version 001.a: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates 154 ] [ pravacana ratnAkara bhAga-4 enAthI ahIM cAritra pragaTa thayuM che ema nathI. temane paraspara kartAkarmapaNuM che ja nahi. bhagavAna AtmA potAnA nirmaLa zradvAna-jJAna-cAritrapaNe pariName ane te rAgane paNa kare ema nathI. vaLI rAga rAgane kare ane rAga saMbaMdhI je jJAna thayuM te jJAnane paNa kare ema paNa nathI. bhAI ! A aMtaranA marmanI vAta che; bahAranI paMDitAI AmAM na cAle. jIva-puddagalano tatkALa bheda upajAvIne-eTale rAgathI jyAM bhinna paDayo ane bhagavAna AtmAnI sanmukha thayo ke tarata ja rAga ane caitanyanI bhinnatA thaI gaI ane caitanyamUrti bhagavAna prakAzamAM Avyo, caitanyanI pariNati prakAzita thaI gaI. Ave dharma kahevAmAM Ave che. A bhagavAna sarvajJadeva arihaMta paramAtmA ane digaMbara munivaronAM vacana che. AvI vAta anyatra kayAMya che ja nahi. bhAI! tuM janma-maraNanA corAsInA pherA rAganI ekatAbuddhinA kAraNe karI rahyo che. te rAgathI bhinna paDI svabhAvasanmukha thatAM avatAra thatA nathI. tiryaMca paNa svabhAvane pakaDIne samyagdarzana pAme che. nava tattvanAM nAma bhale na AvaDe paNa AtmAnA svabhAvane pakaDI anubhava karatAM tene atIndriya AnaMdano svAda Ave che ane te saMvara che; tathA jenA Azraye svAda Avyo te caitanyasvabhAvamaya jIva che-ema tene bhAva-bhAsana thAya che. A aMtaranI cIja che te kAMI vAdivavadAthI pAra paDe ema nathI. niyamasAramAM svasamaya ane 52samaya sAthe vAdavivAde caDhavAnI nA pADI che. jema garIbane be pAMca karoDanI nidhi maLI jAya to te pachI potAnA vatanamAM AvI te nidhi eklo bhogave tema jJAnanidhinI prApti thaI hoya to tene ekalo bhogavaje paNa vAdavivAda na karIza. kemake jIvanA karma ghaNA prakAranA, jAta paNa ghaNI ane temanA ughADa paNa darekanA bhinna bhinna prakAranA hoya che. mATe A vAta enA jJAnamAM na bese to vAdivavAda karIza mA. * kaLaza 50: bhAvArtha u52nuM pravacana * 'bhedajJAna thayA pachI, jIvane ane pudgalane kartAkarmabhAva che evI buddhi rahetI nathI. zarIra, mana, vANI, karma ityIda jaDanI dazA sAthe jIvane ajJAnapaNe paNa kartAkarmapaNuM nathI. ahIM pudgala eTale rAga samajavuM. vyavahArano je rAga che enAthI jJAnasvabhAvI AtmA bhinna che evuM jyAM bhedajJAna thayuM tyAM jIva-puddagalane kartAkarmabhAva che evI buddhi rahetI nathI. ahAhA...! saccidAnaMda prabhu nizcayano Azraya laIne rAgane jyAM judo pADayo tyAM zarIra, mana, vANI ityAdinuM kartApaNuM to kayAMya rahyuM, aMdara dayA, dAna, vrata, bhakti AdinA je zubhabhAva che tenI sAthe jIvane kartAkarmapaNAnI buddhi khalAsa thaI jAya che. tyAre koIvaLI ema kahe che ke vyavahArane Apa sarvathA heya kaho cho e ekAMta che, mithyAtva che. tene kahe che ke vyavahAranA, dayA, dAna Adi puNyanA pariNAmano Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com
Page #166
--------------------------------------------------------------------------
________________ Version 001.a: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates samayasAra gAthA 79 ] [ 155 huM kartA ane te mAruM karma evI je buddhi che e mithyAtva ane ajJAna che. bhAI ! vyavahAranA rAgathI bheda karI tene heya gaNIne eka nija jJAyakasvarUpa bhagavAnane upAdeya karI teno Azraya kare tyAre bhedajJAna che. ane tyAre jIvane pudagala sAthe kartAkarmapaNAno bhAva dUra thAya che. are bhagavAna! Avo ja vItarAgano mArga che. jAone, Aje savAre kevo gamakhvAra prasaMga banI gayo? paMdara varSanA chokarAne haDakAyuM kutaruM karaDavAthI haDakavA upaDyo. rabArIno dIkaro, haju thoDA ja vakhata pahelAM lagna thayelAM. enuM duHkha jonArA UbhA UbhA raDe, paNa paradravyamAM jIva zuM karI zake ? paradravyamAM to AtmA ajJAnapaNe paNa kAMI na karI zake. ene bicArAne sAMkaLe bAMdhyo. ararara! kevuM duHkha! joyuM na jAya. thoDIvAramAM ja eno deha chUTI gayo. dehu kyAM eno hato te sAthe rahe. bhAI ! AvAM maraNa jIve AtmAnA bhAna vinA anaMtavAra karyA che. bApu! rAgane potAno mAnI je rAgamAM aTakayo che evA ajJAnIne vinA bhedajJAna AvAM anaMta duHkha AvI paDe che. rAgane heya karI je AtmAne anubhave te bhedajJAna che. prabhu! e bhedajJAna tane zaraNa che. anya kAMI zaraNa nathI. je rAgane heya mAnI tenI ruci choDe nahi tene AtmAnI ruci kayAMthI thAya ? eka myAnamAM be talavAra na rahe, bhAI ! dayA, dAna, vratAdino rAga heya che ema prathama hA to pADa. A zarIra, mana, vANI, kuTuMba-kabIlA-e badhuM dhULa-dhANI che. enI vAta to kayAMya rahI, paNa aMdara je zubharAga thAya che tethI ruci choDavI paDaze. prabhu! hita karavuM hoya to A ja mArga che. nahitara marIne kayAMya cAlyo jaIze. ahA! tArAM duHkha je te sahana karyA tene jonArA paNa royA evAM pAravAra duHkha te ajJAnabhAve bhogavyAM che. AtmA pUrNAnaMdano nAtha caitanyasaMpadAthI pUrNa bharelo aMdara trikALa paDyo che. ane rAga to kSaNika mAtra eka samayanI dazA che. rAgathI tArI cIja aMdara bhinna che, bhagavAna ! rAga Asrava ane baMdha tattva che, jyAre tuM nirALo jJAyaka abaMdha tattva che, rAga acetana che, jyAre tuM caitanyamaya bhagavAnasvarUpa che. AvuM rAgathI bhinna AtmAnuM jJAna te bhedajJAna che. prabhu! tuM jyAM cho tyAM jA, tyAM najara kara. A deha to enI sthiti pUrI thatAM chUTI jaze. dehu kayAM tArI cIja che te sAthe rahe, ane rAga paNa kayAM tAro che te sAthe rahe! A mAragaDA judA che. prabhu ! duniyA sAthe meLa karavA jaIza to meLa nahi khAya. ahIM potAmAM meLa khAya ema che. rAgathI bhinna paDIne AtmAno anubhava thAya tyAre je rAga che tene jANe tene vyavahAra kahevAya che. rAgathI bheda pADyA vinA je rAgamAM rahe che e to vyavahAravimUDha che. samayasAra gAthA 413 mAM tene mATe traNa zabdo kahyA che. je anAdirUDha, vyavahAramUDha, Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com
Page #167
--------------------------------------------------------------------------
________________ Version 001.a: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates 156 ] [ pravacana ratnAkara bhAga-4 nizcayamAM anArUDha che te bhagavAna samayasArane anubhavatA nathI ema tyAM kahyuM che. aho ! kuMdakuMdAcArya ane amRtacaMdrAcArya bhagavaMtoe apAra karuNA karI che. temane karuNAno vikalpa UThayo ane koI dhanya paLe A zAstro lakhAI gayAM che. bhavya jIvonAM mahAbhAgaya ke AvI cIja bhAratamAM rahI gaI. emAM kahe che ke vyavahArano je rAga che tenAthI jJAnasvarUpa mArI cIja bhinna che ema je jANe che tene jIva-pugalanA kartA-karmapaNAnI buddhi rahetI nathI. pudagalano artha ahIM rAga thAya che. 75 mI gAthAmAM jaDanI dazA ane rAga e badhAne pudgalapariNAma kahyA che. dharmI jIvane bhedajJAna thayuM che tethI rAga je thAya tene te jANe che, paNa rAga mAru kArya che ane huM teno kartA chuM ema te mAnato nathI. juo, eka zeTha hatA. temane roja curamAnA lADu ja khAvAnI Teva. ekavAra gharamAM juvAna dIkarAnuM maraNa nIpajayuM. roTalA-roTalI zeThane jarAya anukULa nahi. eTale gharanAM kuTuMbIo kahe ke bhAI ! tamArA svAthyane lADu sivAya bIjuM kAMI anukULa nathI mATe lADu jamo. ahA ! eka bAju juvAna dIkaro marI gayo che, AMkhamAM AMsunI dhArA che ane e curamAnA lADu khAya che. paNa te vakhate lADu upara prema nathI. ema dharmIne rAga Ave paNa e rAgano ene prema nathI. parano prema to hoya ja zeno? ahAhA...! aMdara caitanyamUrti bhagavAna jJAyakasvarUpa anaMta AnaMdanI saMpadAthI bharelo prabhu che. enI rucimAM jJAnane rAgathI juduM pADyuM che tethI rAga mAruM kartavya ane rAgano huM kartA evI buddhi ane uDI gaI che. bhAI ! A bhavamAM samajavAnuM ane karavAnuM A che. prazna:- Apa vyavahAra badho karo cho ane vaLI vyavahArane heya paNa kaho cho e kevI rIte che? uttara:- are bhagavAna vyavahAra koNa kare? tathApi vyavahAra Ave to kharo ne? bhagavAnanI pUjA-bhakti karavAM, zAstra svAdhyAya karavuM ityAdi yathAsaMbhava hoya to kharAM paNa e badhuM heyabuddhie hoya che ema vAta che. juone, keTaluM kahyuM che! rAga sAthe ekatAbuddhi rahe tyAM sudhI rAgano huM kartA ane rAga mAruM kartavya evI mithyA mAnyatA hoya che. paraMtu rAgathI bhinna paDIne jyAM zuddha AtmAne-bhagavAna zAyakane jANyo tyAM bhedajJAnanA kALamAM jIva ane pudgala eTale rAga sAthe ene kartAkarmapaNAnI buddhi rahetI nathI. bhAI ! rAga dharmIne hoya kharo. paNa rAgano prema-Adara ene hotAM nathI. mATe he bhAI ! vyavahArathI lAbha (dharma) thaze evI mAnyatA tuM choDI de. vyavahAranI ruci jyAM lagI chUTaze nahi tyAM lagI bhedajJAna pragaTa thaze nahi. baMdha adhikAramAM kaLaza 173 mAM Ave che ke "sarva vastuomAM je adhyavasAna thAya che te badhAMya jina bhagavAnoe pUrvokta rIte tyAgavA yogya kahyAM che tethI ame Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com
Page #168
--------------------------------------------------------------------------
________________ Version 001.a: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates samayasAra gAthA 79 ] [ 157 ema mAnIe chIe ke "para jeno Azraya che evo vyavahAra ja saghaLoya choDAvyo che." to pachI, A sapuruSo eka samyak nizcayane ja niSkapapaNe aMgIkAra karIne zuddhajJAnasvarUpa nija mahinAmAM sthiratA kema dharatA nathI?" huM bIjAne jIvADuM, mAruM, sukhI-du:khI karuM-evo je adhyavasAna che te badhoya jinabhagavAnoe tyAgavA yogya kahyo che. bIjAne jIvADI zakuM, mArI zakuM, sukha-duHkhanA saMyoga ApI zakuM-evI mAnyatA che e to mithyAtva che kemake tuM paranuM kAMI karI zakato ja nathI e siddhAMta che. tAro A adhyavasAna mithyA che tethI mAnyatA paNa mithyA che. AcAryadava kahe che ke jinabhagavAnoe adhyavasAna saghaLAya tyAgavAyogya kahyA che mATe ame ema mAnIe chIe ke para jeno Azraya che evo vyavahAra ja saghaLoya choDAvyo che. vyavahAraratnatrayano rAga paNa parAzrayabhAva hovAthI choDavyo che. AvI vAta che tyAM bIjI vAta (vyavahArathI lAbha thAya evI vAto kaI rIte karavI bhAI ? zarIra, mana, vANI, indriya ityAdi to para che. ene AtmA nizcayathI grahatoya nathI ane choDato nathI. AtmA paranA grahaNa-tyAgathI zUnya che evI tyAga-upAdAnazUnyatva nAmanI AtmAmAM eka zakti che. mATe AtmA paranA grahaNa-tyAgathI rahita che. mATe paranA grahaNa-tyAgano je rAga che e mithyAbuddhi che. ahAhA..! anaMtA tIrthakaroe Ama kahyuM che. kahyuM che ne ke vyavahAra saghaLoya jinadevoe choDAvyo che to puruSo eka samyaka nizcayane ja niSkapapaNe aMgIkAra karIne zuddha jJAnaghanarUpa potAnA mahinAmAM sthiti kema karatA nathI? niSphapapaNe eTale ati daDhapaNe potAnA svarUpamAM kema sthiratA karatA nathI? parAzrayathI lAbha thaze e vAta have javA de bhAI ! tAro mArga A eka ja che prabhu! ke jJAnAnaMdasvarUpa nija zuddha caitanya bhagavAna che temAM sthiti kara. zrI mokSamArgaprakAzakamAM paMDitapravara zrI ToDaramalajIe paNa A ja kahyuM che ke "nizcayanaya vaDa je nirUpaNa karyuM hoya tene satyArtha mAnI tenuM zraddhAna aMgIkAra karavuM tathA vyavahAranaya vaDe je nirUpaNa karyuM hoya tene asatyArtha mAnI tenuM zraddhAna choDavuM." have AmAM vyavahAra AdaraNIya che e vAta kayAM rahI? pUrNa vItarAgabhAva na thAya tyAM sudhI nizcayanI sAthe vyavahArano rAga hoya kharo, paNa te AdaraNIya che ke tenAthI lAbha thAya che-ema vAta ja nathI. pahelAM sAMbhaLyuM na hoya eTale ghaNAne A mArga navo lAge che, paNa A to anAdithI cAlyo Avato mArga che. anaMtA jina bhagavAnoe kahelo e A ja mArga che. mokSamArgaprakAzakamAM pAna 255 para kahyuM che ke- "je vyavahAramAM sUtA che te yogI potAnA kAryamAM jAge che tathA je vyavahAramAM jAge che te potAnA kAryamAM sUtA che." ahA ! rAganA bhAvamAM je jAgratapaNe UbhA che te nijakAryamAM sUtA che. mATe vyavahAranuM zraddhAna choDI nizcayanuM zraddhAna karavuM yogya che. vaLI tyAM kahyuM che ke vyavahAranaya Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com
Page #169
--------------------------------------------------------------------------
________________ Version 001.a: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates 158 ] [ pravacana ratnAkara bhAga-4 svadravya-padravyane vA tenA bhAvone vA kAraNa-kAryAdine koInA koImAM meLavI nirUpaNa kare che mATe evA zraddhAnathI mithyAtva che tethI teno tyAga karavo, vaLI nizcayanaya tene ja yathAvat nirUpaNa kare che tathA koIne koImAM meLavato nathI tethI evA ja zraddhAnathI samyakatva thAya che mATe tenuM zraddhAna karavuM." zubharAgathI AtmAne lAbha thAya, vyavahAra sAdhana ane nizcaya sAdhya-ema vyavahAranaya kathana kare paNa evA zraddhAnathI mithyAtva che ema tyAM kahyuM che. mATe evuM zraddhAna tyAgavuM. juo, rAganA vikalpathI bhinna AtmA saccidAnaMdasvarUpa bhagavAna che. eno anubhava thatAM bhedajJAna pragaTa thavAthI jJAnIne pudgala eTale rAga sAthe kartAkarmapaNAnI buddhi rahetI nathI; tathApi jyAMsudhI bhedajJAna thatuM nathI tyAMsudhI jIvane ajJAnathI kartAkarmabhAvanI buddhi thAya che. ahA ! jJAyaka svarUpa bhagavAna AtmA ane rAgabhAva e benI jyAMsudhI jIvane ekatvabuddhi che tyAMsudhI rAga mAruM kartavya ane huM eno kartA evuM ajJAnapUrvaka jIva mAne che. bhAI ! A to sIdhI vAta che. potAno durAgraha choDI de to pakaDAya ema che. AvuM anAdinuM ajJAna che te bhedajJAna pragaTa karI dUra karavuM joIe ema ahIM Azaya che. | [ pravacana naM. 135 zeSa 136, 137 * dinAMka 24-7-76 thI ra6-6-76 ] Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com
Page #170
--------------------------------------------------------------------------
________________ Version 001.a: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates gAthA 80-81-82 jIvapudgalapariNAmayoranyo'nyanimittamAtratvamasti tathApi na tayoH kartRkarmabhAva ityAha jIvapariNAmahe, kammattaM poggalA prinnmNti| poggalakammaNimittaM taheva jIvo vi prinnmdi||80|| Na vi kuvvadi kammaguNe jIvo kammaM taheva jiivgunne| aNNoNNaNimitteNa du pariNAma jANa doNhaM pi|| 81 / / edeNa kAraNeNa du kattA AdA saeNa bhaavenn| poggalakammakadANaM Na du kattA svvbhaavaannN|| 82 / / jIvapariNAmahetuM karmatvaM pudgalAH prinnmnti| pudgalakarmanimittaM tathaiva jIvo'pi prinnmti|| 80 / / nApi karoti karmaguNAn jIvaH karma tathaiva jiivgunnaan| anyo'nyanimittena tu pariNAmaM jAnIhi dvyorpi|| 81 / / etena kAraNena tu kartA AtmA svakena bhaaven| pudgalakarmakRtAnAM na tu kartA srvbhaavaanaam|| 82 / / joke jIvanA pariNAmane ane pudgalanA pariNAmane anyonya (paraspara) nimittamAtrapaNuM che topaNa temane (banene) kartAkarmapaNuM nathI ema have kahe che: jIvabhAvahetu pAmI pugala karmarUpe pariName; mevI zata pula bhanimitta 155 parizame. 80. jIva karmaguNa karato nathI, nahi jIvaguNa karmo kare; anyonyanA nimittathI pariNAma beu taNA bane. 81. e kAraNe AtmA Thare kartA khare nija bhAvathI; pudgalakaramakRta sarva bhAvono kadI kartA nathI. 82. ||thaarth:- [ pudgalAH] 56so [ jIvapariNAmahetuM] pn| 529||mnaa nimittathI [ karmatvaM ] 54) [ pariNamanti ] 52me cha, [ tathA eva ] tama 4 [ jIvaH api ] 75 Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com
Page #171
--------------------------------------------------------------------------
________________ Version 001.a: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates 16) ] [ pravacana ratnAkara bhAga-4 paNa [punivarmanimitta] pudgalakarmanA nimittathI [ pariNamata] pariName che. [nIvaDa] jIva [ rmAgAna] karmanA guNone [2 ga ivarAti] karato nathI [tathA Iva] tema ja [+rma] karma [ nIvaITI] jIvanA guNone karatuM nathI; [1] paraMtu [banyoSnyanimittena] paraspara nimittathI [3yo: ui] bannenA [ parimaM] pariNAma [ nAnIdi] jANo. [ tenA kAraNenA 1] A kAraNe [mAtmA] AtmA [svavona] potAnA ja [bhAvena] bhAvathI [rtA] kartA (kahevAmAM Ave) che. [] paraMtu [punivarma9tAnAM ] pudgalakarmathI karavAmAM AvelA [ sarvamAvAnAm ] sarva bhAvono [ rtA na] kartA nathI. TIkA- "jIvapariNAmane nimitta karIne pudgalo karmapaNe pariName che ane pudgalakarmane nimitta karIne jIva paNa pariName che"ema jIvanA pariNAmane ane pugalanA pariNAmane anyonya hetupaNAno ullekha hovA chatAM paNa jIva ane pudgalane paraspara vyApyavyApakabhAvanA abhAvane lIdhe jIvane pudagalapariNAmo sAthe ane pugalakarmane jIvapariNAmo sAthe kartAkarmapaNAnI asiddhi hoIne, mAtra nimitta-naimittikabhAvano niSedha nahi hovAthI, anyonya nimittamAtra thavAthI ja bannenA pariNAma (thAya) che; te kAraNe (arthAt tethI), jema mATI vaDe ghaDo karAya che tema potAnA bhAva vaDe potAno bhAva karAto hovAthI, jIva potAnA bhAvano kartA kadAcit che, paraMtu jema mATI vaDe kapaDuM karI zakAtuM nathI tema potAnA bhAva vaDe parabhAvanuM karAvuM azakaya hovAthI (jIva) pudgalabhAvono kartA to kadI paNa nathI e nizcaya che. bhAvArtha- jIvanA pariNAmane ane pudgalanA pariNAmane paraspara mAtra nimittanaimittikapaNuM che topaNa paraspara kartAkarmabhAva nathI. paranA nimittathI je potAnA bhAva thayA temano kartA to jIvane ajJAnadazAmAM kadAcita kahI paNa zakAya, paraMtu jIva parabhAvano kartA to kadI paNa nathI. samayasAra gAthA 80-81-82 : mathALuM joke jIvanA pariNAmane ane pudgalanA pariNAmane anyonya nimittapaNuM che topaNa kartAkarmapaNuM nathI ema have kahe che. ahIM ajJAnInI vAta che. AgaLanI gAthAomAM bhedajJAnInI vAta hatI. ahIM jIvanA pariNAma kahetAM vikArI pariNAmanI vAta che. pahelAMnI gAthAomAM jIvanA pariNAma eTale nirmaLa vItarAgI pariNAmanI vAta hatI. pahelAM "potAnA pariNAmane jANato AtmA'-ema kaheluM e jIvanA vitarAgI nirmaLa pariNAmanI vAta hatI; ane pudgala paranA pariNAmane jANatuM nathI"--ema kaheluM tyAM paNa paranA pariNAma eTale jIvanA nirmaLa vItarAgI pariNAmanI vAta hatI. A vAta gAthA 75 thI 79 sudhImAM AvI gai che. Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com
Page #172
--------------------------------------------------------------------------
________________ Version 001.a: remember to check hffp://www.AtmaDharma.com for updates [ 161 samayasAra gAthA 80-81-82] ahIM ajJAnInI vAta che. eTale mithyAtva ane rAga-dveSanA pariNAmane ahIM jIvanA pariNAma kahyA che; ane puddagala pariNAma eTale jaDa karmanI dazAnI vAta che. te bannene paraspara nimittamAtrapaNuM che. eTale jIvanA vikArI pariNAma te puddagalakarmanA pariNAmanuM nimitta che ane pudgalakarmano udaya te jIvanA rAga-dveSa pariNAmanuM nimitta che. chatAM bannene kartAkarmapaNuM nathI ema kahe che. karma baMdhAya emAM jIvanuM (vikAranuM) nimittapaNuM che. paNa nimittapaNuM eTale zuM? ke nimitta hoya che, basa. nimitta che mATe karma baMdhAya che ema eno artha nathI. karmanA 52mANuono pariNamana-kALa che tethI te karmarUpe pariName che tyAra jIvanA mithyAtva ane rAga-dveSanA pariNAma nimittamAtra che. nimittamAtra eTale bhinnapaNe upasthita che. paMcAstikAya gAthA 62mAM ema kahyuM che ke samaya samayanA jIvanA vikArI pariNAma svayaM potAnA SaTkArakathI thAya che. temAM para kArakonI apekSA nathI. jIvanA vikArI pariNAma pote potAthI-potAnA SaTkArakarUpa pariNamana thAya che emAM jaDakarmanA kArakanI bIlakula apekSA nathI. A viSaya para varSo pahelAM carcA cAlelI. to sAme pakSethI kahe ke e to abhinna kA2kanI vAta che. paNa abhinnano artha zuM? bhAi! vikArI pariNAma pote potAthI svataMtra thAya che ema eno artha che. lokone svataMtrapaNuM bese nahi eTale zuM thAya? bhAi! svarUpa bahu sUkSma che. nimitta che mATe jIva vikA2paNe pariName che ema nathI. ahIM to nimittapaNuM che basa eTaluM ja siddha karavuM che. * gAthA 80-81-82 : TIkA u52nuM pravacana * 'jIvapariNAmane nimitta karIne puddagalo karmapaNe pariName che ane puddagalakarmane nimitta karIne jIva paNa pariName che.' juo karmarUpe pariNamavAno puddagalano kALa hato teja vakhate ahIM jIvamAM je zubhAzubha rAganA pariNAma hatA tene nimitta kahevAmAM Ave che. nimitte tene pariNamAvyA che ema nathI. jo nimitta pariNamAvI de to nimitta nimitta rahe nahi, paNa upAdAna thai jAya. karma ane AtmA banne eka thai jAya. ahIM je jIva pariNAma kahyA che te vikArI pariNAmanI vAta che. gAthA 75 thI 78mAM je jIvapariNAma kahyA hatA te nirmaLa vItarAgI pariNAmanI vAta hatI. tyAM bhedajJAnInA pariNAmanI vAta hatI. A ajJAnInA pariNAmanI vAta che. jyAM je je jema che tyAM te tema samajavuM joie. ahIM kahe che ke jIvanA pariNAmane nimitta karIne eTale ke jIvanA je mithyAtva ane rAgadveSanA pariNAma che tene nimitta karIne puddagalo karmarUpe pariName che. 52mANuo je Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com
Page #173
--------------------------------------------------------------------------
________________ Version 001.a: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates 16ra ] [ pravacana ratnAkara bhAga-4 akarma avasthAe hatA te karmaavasthArUpe thayA e paramANuono svakALa che, e enI nija kSaNa che, janmakSaNa che. nimittane laine eTale vikArane laine pudgalonA pariNamanano kALa thayo che ema nathI. jIvamAM paNa mithyAtva ane rAga-dveSanA pariNAma thavAnI nijakSaNa che, ane tyAre karmano udaya kahevAya che. jIvane vikArabhAve pariNamavAno kALa che tyAre karmano udaya emAM nimitta che. karmano udaya( nimitta) huto mATe jIvamAM rAga-dveSanA vikArI pariNAma thavA athavA mATe jIvane rAgadveSabhAve pariNamavuM paDayuM ema che ja nahi. jo ema hoya to nimitta ane upAdAna eTale ke karma ane jIva banne eka thai jAya. ahAhA...! AtmA addabhuta caitanyacamatkArarUpa hIralo che. enI jene kiMmata jaNAI nathI e jIva mithyAtva ane rAgadveSapaNe pariName che. te vikArI bhAvanuM jyAre hAjarapaNuM che te vakhate pugalanI je karmarUpa avasthA thAya che te pudgalanuM svataMtra pariNamana che. tyAre koi kahe ke rAgadveSa na karyA hota to karmabaMdha na thAta? paNa bhAi! e prazna ja kayAM che? (eka avasthAmAM bIjI avasthAnI kalpanAno prazna ja kyAM che?) ahIM to ema vAta che ke jIve rAga-dveSa karyA mATe pugalane karmarUpe pariNamavuM paDayuM ema che ja nahi. jIvanA pariNAmane nimitta karIne pudgalo karmapaNe pariName che. ahIM "nimitta karIne '--ema zabda vAparyo che. paNa eno artha zuM? nimitta che mATe pudgala karmapaNe pariName che ema artha nathI. zuM ene khabara che ke jIvamAM rAga che mATe karmapaNe pariNamuM? ahIM rAga che mATe pugalo darzanamohapaNe pariName che ema che ja nahi. te kALe paramANunI lAyakAtathI te te karmanI paryAya thAya che. ane tyAre jIvanA vikArI pariNAma enuM nimitta kahevAmAM Ave che. tevI rIte pudagalakarmane nimitta karIne jIva paNa pariName che. eTale ke jIva svayaM svAdhInapaNe rAgadveSarUpe pariName tyAre jaDa karmano udaya nimittamAtrapaNe che. karmano udaya nimitta che mATe jIva rAgadveSapaNe pariName che ema nathI. te kALe jIvane rAgadveSarUpe thavAno svakALa che ane tyAre karmano udaya nimitta che basa. nimitta karIne eTale ke tyAM nimittapaNuM che, hAjarI che basa eTalI vAta che. juo banneno kALa eka ja che. to pachI A che to A thayuM ema kayAM rahyuM? phakata nimitta che eTalI vAta che. jIvanA pariNAma eka samayanuM sat potAthI che. karmapariNAmano utpAda thayo mATe che ema nathI. ane jIvanA rAgadveSanA pariNAmano utpAda thayo mATe te kALe karmanA pariNAma thayA ema paNa nathI. "nimitta karIne" je kahyuM che eno artha eTalo ja che ke nimitta hoya che. jeTalA pramANamAM jIvane rAgadveSa pariNAma hoya teTalA pramANamAM cAritramohanIya karma baMdhAya che. mithyAtvanA paNa anaMta rasa che. jeTalA pramANamAM mithyAtvano bhAva Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com
Page #174
--------------------------------------------------------------------------
________________ Version 001.a: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates samayasAra gAthA 80-81-82 ] | [ 163 hoya teTalA pramANamAM darzanamoha karma baMdhAya che. chatAM Ane laine karma baMdhAya che ema nathI. have kahe che-"ema jIvanA pariNAmane ane pudgalanA pariNAmane anyonya hetupaNAno ullekha hovA chatAM paNa jIva ane pugalane paraspara vyApyavyApakabhAvanA abhAvane lIdhe jIvane pugalapariNAmo sAthe ane pudgalakarmane jIvapariNAmo sAthe kartA karmapaNAnI asiddhi hoine, mAtra nimittanaimittikabhAvano niSedha nahi hovAthI, anyonya nimitta mAtra thavAthI ja bannenA pariNAma thAya che. jIva-pudgalanA pariNAmano paraspara nimittapaNAno ullekha hovA chatAM vyApyavyApakabhAvano abhAva che. eTale jIva vikAra kare te vyApaka ane jaDa karmanI avasthA thAya te vyApya ema nathI. te ja pramANe karmano udaya te vyApaka ane jIvanA pariNAma te enuM vyApya ema paNa nathI. paraspara vyApyavyApakabhAvano abhAva hovAthI jIvane pudgala pariNAma sAthe ane pudgalane jIvapariNAma sAthe kartAkarmapaNAnI asiddhi che. karmanuM nimitta che teNe jIvane rAga karAvyo ane jIve rAga karyo mATe jaDakarma baMdhAyuM-ema kartAkarma bhAvano bannene arasaparasa abhAva che. mAtra nimittanaimittikabhAvano niSedha nathI. ekabIjAne nimittanaimittikabhAva che. anyonya nimittamAtra thavAthI ja banne nA pariNAma thAya che. prathama potAnI vastu svataMtra che enI khabara vinA dharma kema thAya? dharma karanArane prathama khyAla hovo joie ke ajJAnabhAve jeTalA vikArI pariNAma thAya che te mArAthI svataMtra thAya che; ane te kALe jaDa karmanI pariNatinuM kArya pudagalathI tyAM svataMtra thAya che. mane rAgavaiSa thayA mATe tyAM jaDakarmanuM pariNamana thAya che ema nathI. prathama paryAyamAM vikAranI svataMtratA mArAthI che ane karmanI paryAyamAM karmanI svataMtratA che ema lakSamAM AvavuM jAie. jIva ane pugalane paraspara vyApyavyApakabhAvano abhAva che. tethI ekabIjAnA nimittapaNAno ullekha eTale kathana hovA chatAM paraspara kartAkarmabhAva nathI. jIvanA rAga-dveSa karmamAM nimitta ho, tema karmano udaya jIvanA rAgadveSanuM nimitta ho; paraMtu jIve je vikArI pariNAma karyA te karmabaMdhananI paryAyano kartA che ema nathI tathA karmano udaya vikArI bhAvano kartA che ema paNa nathI. jIve potAnA mithyAtva ane rAgadveSanA pariNAma svataMtrapaNe karyA tyAre pudgala svayaM svataMtrapaNe karmaparyAyapaNe thayA che. te ja pramANe karma pote svataMtrapaNe udayarUpa thayA tyAre jIva svataMtrapaNe mithyAtva ane rAgadveSarUpe pariNamyo che. Ama bannenuM pariNamana svataMtra che. bhAi! haju paryAyanI svataMtratA jene besatI nathI tene dravya je vyakta nathI tenI svataMtratAnI vAta kema bese ? potAnI je pragaTa paryAya te svataMtra che, parane laine nathI. Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com
Page #175
--------------------------------------------------------------------------
________________ Version 001.a: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates 164 ] [ pravacana ratnAkara bhAga-4 ane karmanuM baMdhana thAya te karmane laine che, jIvane laine nathI. AvI samayasamayanI paryAyanI svataMtratAnI vAta jene na bese tene AnaMdakaMda prabhu trikALI zuddha sUkSma caitanyasvabhAvanI svataMtratA dRSTimAM nahi bese ane tene samyagdarzana pragaTa nahi thAya. je pragaTa dazA che eno kartA pa2 che ema mAne ene paryAyanA svataMtra pariNamananI khabara nathI. ahIM to ajJAnapaNAmAM jIva pote vikArI pariNAmano svataMtra kartA thaine te pariNAmane kare che ane e vAta siddha karI che. bhedajJAna thayA pachI AtmA rAgano kartA ane rAga enuM kArya evI kartAkarmabuddhi rahetI nathI. zrI kuMdakuMdAcAryadevanI bAra anuprekSAmAM Ave che ke karmanA AsravanuM (nimitta ) kAraNa evo je vikA2IbhAva tenA kAraNe AtmA saMsAramAM DUbe che. zubhabhAvathI paNa jIva saMsArasAgaramAM DUbI jAya che. dayA, dAna Adi puNyanA bhAva che te Asrava che ane te mokSanuM kAraNa nathI. samyagdarzana vinA ajJAnanI jeTalI bAhya kriyA che te saghaLI saMsAramAM rakhaDavAnI kriyA che. AsravabhAva to niMdanIya ja che, anarthanuM kAraNa che. prazna:- jinavANImAM vyavahA2ne mokSanuM paraMparA kAraNa kahyuM che ne? uta2:- hA, paNa kone? jeNe rAgathI bhinna paDIne caitanyasvarUpa AtmAno anubhava karyo che enA maMdarAganA pariNAmane paraMparA mokSanuM kAraNa kahyuM che. jene anubhavamAM jJAna ane AnaMdanI dazA pragaTI che tenA zubhabhAvamAM azubha TaLyo che ane have pachI zuddha caitanyasvarUpa svano ugra Azraya laine zubhane paNa TALI mokSapada pAmaze tethI tenA zubha rAgane paraMparA kAraNa kahevAmAM AvyuM che. kharekhara to rAga mithyAdaSTine ke samyagdaSTine mokSanuM kAraNa che ja nahi. samayasAra nATakamAM paMDita banArasIdAse kahyuM che ke chaThThAguNasthAne paMcamahAvratano ke samiti, gupti ityAdino je rAgabhAva thAya te saMsA2paMtha che, jagapaMtha che. 66 tA kAraNa jagapaMtha ita, uta sivamAraga jora; pa2mAdI jagako kai, aparamAdI siva ora.' samyagdarzana-jJAna-cAritranA dhAraka sAcA saMta munirAjane je zubharAga che te pramAda che ane te jagapaMtha che, mokSapaMtha nathI. aMtaramAM AnaMda svarUpa bhagavAna AtmAnA AzrayathI je vItarAgatA pragaTI che te mokSapaMtha che. ahAhA...! chaThThaguNasthAne munirAjane je vratAdino vikalpa che te jagapaMtha che. bhAi! vItarAga mArga vItarAgabhAvathI Ubho thAya che, rAgathI nahi, rAga to saMsAra bhaNI jhuke che. ahA! jJAnIne to rAga sAthe kartAkarmabhAvano abhiprAya ja nathI, chatAM je rAga che te jagapaMtha che. A jinavacana che. Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com
Page #176
--------------------------------------------------------------------------
________________ Version 001.a: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates 165 samayasAra gAthA 80-81-82 ] paMDita banArasIdAsajIe jinavANI viSe kAvya lakhyuM che. emAM kahe che ke "esau omakArako amUla cUla mUla rasa banArasadAsajIke vadana vilAsa hai." A OMkAravANI-jinavANI amUlya che, cUla eTale manohara che ane sAMbhaLanArane AnaMdarasanI denArI che. A OMdhvani mukhanI zobhA che. banArasIdAsa aMga dvAdaza vicAra yAmeM aise uOMkAra kaMTha pATha tohi AyA hai. je kAradhvanimAM bAra aMgenA vicAra bharyo che e bhagavAnanI vANI ema kahe che. ke-jIvanA vikArI pariNAma potAthI svataMtra thAya che tyAre te kALe pudagalo svayaM jaDakarmanI paryAyapaNe pariName che. vikArI pariNAma temAM nimittamAtra che, paraMtu e nimittane laine karmabaMdhana thayuM che ema nathI, kartAkarmabhAva nathI. tattvArthasUtramAM Ave che ke cha prakAranA pariNAma jIva kare enAthI jJAnAvaraNIya karma baMdhAya che. eno artha e che ke jIvanA pariNAma ane pulanA pariNAmane nimittanaimittika saMbaMdha che. eTale ke karmabaMdhananI pariNatI svakALe potAthI thai to rAgadveSanA pariNAma tyAM nimitta che-basa eTalI vAta che. paraMtu jIvane rAgadveSa thayA mATe karmabaMdhana thayuM ema nathI. bhAi! OMkAra dhvanimAM AvelI vAta che. kahe che ke mAtra nimittanaimittikabhAvano niSedha nahi hovAthI anyonya nimitta mAtra thavAthI ja bannenA pariNAma thAya che. AtmA karmarUpa pudgalanA guNone karato nathI, tevI rIte karma AtmAnA rAgadveSAdi zubhAzubha bhAvone karatuM nathI. bannenA pariNAma paraspara nimittamAtra thavAthI ja thAya che, kartA nahi. jIvanA vikArI pariNAmamAM karmano udaya nimittamAtra che, kartA nahi. prazna:- karmano udaya Ave to vikAra karavo ja paDe ne? uttaraH- karmano udaya Ave to vikAra karavo ja paDe e mAnyatA yathArtha nathI. zrI jayasenAcAryanI TIkAmAM (pravacanasAra gAthA 45mAM) AvyuM che ke karmano udaya hovA chatAM zuddha upAdAnapaNe AtmA pariName to karmano udaya chUTI jAya che, navIna baMdha thato nathI. jIva svabhAva sanmukhatA kare, svamAM jhuke to karmano udaya hovA chatAM karmanI nirjarA thai jAya che. jo karmanA udayathI baMdha thAya to saMsArIono karmano udaya sadAya raheto hovAthI sadA baMdha ja rahe. mokSa na thAya; paNa ema nathI. have kahe che-"te kAraNe, jema mATI vaDe ghaDo karAya che tema potAnA bhAva vaDe potAno bhAva karAto hovAthI, jIva potAnA bhAvano kartA kadAcit che, paraMtu jema Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com
Page #177
--------------------------------------------------------------------------
________________ Version 001.a: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates 166 ] [ pravacana ratnAkara bhAga-4 mATI vaDe kapaDuM karI zakAtuM nathI tema potAnA bhAva vaDa parabhAvanuM karAvuM azakaya hovAthI pulabhAvono kartA to kadI paNa nathI e nizcaya che.' juo, jeTalA pramANamAM rAga kare teTalA pramANamAM karma baMdhAya chatAM rAga karmanI avasthAno kartA nathI. A AMgaLI UMcI nIcI thAya te enI potAnI paryAyathI thAya che, emAM vikalpa nimitta che; paNa vikalpanA (nimittanA) kAraNe e kArya tyAM jaDamAM thayuM che ema nathI. loko mAne che ke-ame dezasevAnAM kAma karIe chIe, samAjane sudhArI daie chIe, kuTuMbane UMcu lAvIe chIe. paNa e badhuM koNa kare, bhAi? tane khabara nathI ke jIva kartA thaine kadAcita potAnA vikArI pariNAmane kare paNa parano kartA thaI zake nahi. ajJAnI vikArI pariNAma te mAruM kArya ema mAne paNa parano kartA thai zake nahi. jema mATI vaDe ghaDo karAya che tema potAnA bhAva vaDe potAno bhAva karAto hovAthI potAnA vikArI bhAvano jIva kartA che. ahIM vikArI bhAva jIvanA che ema siddha karIne pachI jJAnabhAva siddha karavo che. potAnA bhAva vaDe potAno bhAva karAto hovAthI-eTale ke vikArI bhAva jIvamAM potAthI thAya che. parane laine te thato nathI. zAstramAM ema paNa Ave che ke samyagdarzananI paryAyano AtmA kartA nathI. e to tyAM paryAyadaSTi choDAvI dravyadRSTi karAvavAnI vAta che. jyAre ahIM ajJAnInI mukhyatAthI vAta che. mATe jIva ajJAnapaNe potAnA vikArI bhAvano kartA che ema kahyuM che. ahIM vikArI bhAvano ajJAnI kartA che ema siddha karavAnI vAta che. parano kartA AtmA nathI. vaLI rAgano kartA je potAne mAne te paNa vAstavamAM jaina nathI. je rAgano kartA potAne mAne te mithyAdaSTi che, jaina nathI. dharmI jaina to AnaMdano kartA thaine AnaMdane bhogave, anubhave che. bhAi! jaina koi saMpradAya nathI, e to vastunuM svarUpa che. kahyuM che ne ke jina so hI hai AtmA, anya so hI hai karma, yahI vacanane samaja le, jina pravacanakA marma' vItarAgasvarUpa bhagavAna AtmA che. enI jyAM daSTi ane anubhava thayo to jJAnI rAgano kartA thato nathI, paraMtu teno jANanAra jJAtA rahe che ane te jaina che. rAga samakitIne, munine thAya che kharo, paNa te kALe te jANelo prayojanavAna che. bAramI gAthAmAM te Ave che ke te te kALe je je prakAranA rAganI dazA che tene te te prakAre jJAna potAthI jANe che. rAga che mATe jANe che ema nahi, paNa parane paNa jANavAnuM potAnA jJAnanuM svataMtra pariNamana che mATe jANe che. Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com
Page #178
--------------------------------------------------------------------------
________________ Version 001.a: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates samayasAra gAthA 80-81-82 ] [ 167 ahIM kahe che ke-jema mATI vaDe ghaDo karAya che tema potAnA bhAva vaDe potAno bhAva karAto hovAthI, jIva potAnA bhAvano kartA kadAcit che. vikArI bhAvano kartA kadAcit jIva che. kadAcit eTale jyAM sudhI rAgathI bhinna paDI samyagdarzana pragaTa na kare tyAM sudhI ajJAnabhAve ajJAnI jIva rAgano kartA thAya che. kadAcit eTale ajJAnadazAmAM jIva rAgano kartA che. (samyagdarzana thayA pachI jJAnI dharmI jIva jJAna pariNAmano kartA thAya che ). are jIva ! tuM keTakeTalA duHkhamAM anAdithI gherAi gayo che! bhAvapAhuDamAM to ema kahyuM che ke-prabhu! ajJAnanA kAraNe tArAM eTalAM maraNa thayAM ke tArA maraNanA kALe tArAM duHkha joine tArI mAtAe raDIne je AsuM sAryA te ekaThAM karIe to dariyAnA dariyA bharAya. AvA to manuSyapaNAnA anaMta bhava karyA. tema narakamAM, svargamAM, DhoramAM, tiryacamAM, nigodAdimAM anaMta-anaMta bhava karyA. ahA ! duHkha ja duHkhamAM tAro anaMtakALa nijasvarUpanA bhAna vinA gayo. aMdara saccidAnaMdasvarUpa bhagavAna che; tenI daSTi karI nahi ane mithyAtva ane rAga-dvapanA bhAva karI karIne te anaMta du kha sahyAM. e duHkhanI vAta kema karavI! mATe he bhAI ! tuM aMtardaSTi kara, jinabhAvanA bhAva. vaLI, jema mATI vaDe kapaDuM karI zakAtuM nathI tema potAnA bhAva vaDa parabhAvanuM karAyuM azakaya hovAthI, jIva pugalabhAvono kartA to kadI paNa nathI e nizcaya che. mATI potAno bhAva eTale ghaDAnI paryAyane kare che, paNa mATI vaDe kapaDuM karI zakAtuM nathI. mATI kartA ane kapaDuM enuM kArya ema banatuM nathI. kevuM dRSTAMta ApyuM che! tema jIva vikAranA bhAvane kare paNa karmanI paryAyane kare e azakaya che. tema jaDa karmanA bhAva vaDe karmano bhAva thAya paNa karmanA bhAva vaDe jIvano vikArI bhAva karAvo azakaya che. sImaMdhara bhagavAnanI pUjAmAM Ave che ke karma bicAre kauna, bhUla merI adhikAi; agni sahe ghanaghAta, lohakI saMgati pAi." ekalI agnine koI mAratuM nathI, paNa lohano saMsarga kare to agnine ghaNanA ghA khAvA paDe che. tema ekalo AtmA, parano saMbaMdha karI rAga-dveSa na kare to duHkhane pAsa na thAya. paNa nimittanA saMge pote rAga dveSa kare to cAragatinA du:khanA ghaNa khAvA paDe, cAragatimAM rajhaLavuM paDe. are bhAi ! rAgadveSanI ekatAnuM anaMta duHkha che ane evAM anaMta duHkha te bhogavyAM che. ahIM to spaSTa vAta che ke AtmA potAnA bhAvane karato hovAthI vikArIbhAvono kartA ajJAnapaNe AtmA che. paraMtu jema mATI vaDe kapaDuM karI zakAtuM nathI tema potAnA vikArIbhAva vaDe karmabaMdhana thatuM nathI. tevI ja rIte jaDa karmanA bhAva vaDe karmano bhAva Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com
Page #179
--------------------------------------------------------------------------
________________ Version 001.a: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates 168 ] [ pravacana ratnAkara bhAga-4 thAya paNa karmanA bhAva vaDe jIvano vikArI bhAva thato nathI. karmane laine jIvamAM vikAra thAya ane vikArane laIne karmabaMdhana thAya ema keTalAka mAne che paNa e yathArtha nathI. paMcAstikAya gAthA daramAM to ema kahyuM che ke paryAyamAM je vikAra thAya che te potAnA pakArakathI thAya che, temAM paranA pArakanI apekSa nathI. A vAta sAMbhaLIne lokone khaLabhaLATa thai jAya che. teo ema kahe che ke karmathI vikAra na thAya to vikAra jIvano svabhAva thai jAya che. are bhAi ! ema nathI. vikAra paryAyamAM potAthI thAya che. paranI apekSA to nahi, paNa potAnA dravya-guNanI paNa apekSA vinA svataMtrapaNe eka samayanI paryAyamAM pakArakanuM pariNamana thaine vikAra svayaMsiddha thAya che, parathI nahi. jema mATIthI kapaDuM na thAya tema karmanA udayathI vikAra na thAya ane vikAsanA kAraNe karma baMdha na thAya. jIvanA potAnA vikAranA pariNamanamAM bIjI cIja (karmano udaya) nimitta ho bhale, paNa nimittane laine vikAra thayo che ema nathI. ahIM potAmAM potAthI vikAra thayo tyAre bIjI cIjane (karmanA udayane) nimitta kahevAmAM Ave che. vikAra parathI thAya ema je mAne tene aMdara ekalo AnaMdaghana prabhu jJAnasvabhAvano rasakaMda svayaMjyoti bhagavAna paDyo che e kema bese ? ahAhA..! mATI vaDe jema kapaDuM karI zakAtuM nathI tema potAnA vikArI bhAva vaDe parabhAvanuM karAvuM, karmabaMdhananuM karAvuM azakaya che. gajaba vAta che! dhULabuddhivALAne samajavuM kaThaNa paDe. vrata, tapa, bhakti, pUjA ityAdi rAgamAM je hoMza karI utsAhathI rokAi rahyo che tene ahIM kahe che ke bhAi! pUjAnA zabdonI bhASAno kartA AtmA nathI tane zubhabhAvano vikalpa Ave che mATe "svAhA' ityAdi zabdo bolAya che ema nathI. bhAi! mATI vaDe ghaDo thAya, paNa mATI vaDe zuM kapaDuM thAya? na thAya. tema potAnA bhAva vaDe potAno bhAva thAya, paNa potAnA bhAva vaDe zuM parano bhAva thAya? na thAya. pahelAM astithI kahyuM che ke potAnA bhAva vaDe potAno bhAva karAya che ane have nAstithI kahyuM ke potAnA bhAva vaDe parano bhAva kadI karI zakAto nathI. bhAi! A AMgaLI hule che eno kartA AtmA nathI. bhASA bolatI veLA hoTha hale eno kartA AtmA nathI. eka rajakaNanI paNa je samaye je paryAya thavAnI yogyatA che te tenAthI svataMtrapaNe thAya che, ene AtmA kare ema traNakALamAM che nahi. ajJAnI jIva potAnA rAga vaDe rAgane kare, paNa rAga vaDe bhASA kare ke AMgaLI hulAve ema che nahi. paramAM levA-devAnuM kArya thayuM te ene rAga che mATe thayuM ema nathI. koine anAja ApavAno zubharAga thayo mATe e bhAvathI bIjAne anAja ApI zakAya ema che nahi. paranA kAryamAM prabhu AtmA pAMgaLo che, kemake te paranuM kArya karI zakato nathI. zubhAzubhabhAva thayo enAthI karma baMdhAyuM ane enAthI gati prApta thai ema vyavahArathI kahevAya che, paNa vastu svarUpa ema nathI. Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com
Page #180
--------------------------------------------------------------------------
________________ Version 001.a: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates samayasAra gAthA 80-81-82 ] [ 169 ahIM spaSTa kahe che ke potAnA bhAva vaDe parabhAvanuM karAvuM azakaya hovAthI pudgalabhAvono kartA to jIva kadI nathI e nizcaya che. jIva ajJAnabhAve potAnA rAgabhAvone kare paNa enAthI parabhAvanuM karAvuM azakaya che. dezanI sevA karI zake, dInadu:khiyAne AhAra, pANI, osaDa daI zake-evI paranI kriyA AtmA karI zake e vAta traNa kALamAM zakaya nathI. zarIranI kriyA AtmA karI zakato nathI pachI karavuM ke nahi e prazna ja kayAM che? A pustakanuM pAnuM Ama phare te kriyA AMgaLIthI thai zake che ema nathI. e paramANu pote potAnI kriyAvatI zaktine laine Ama gati kare che. kaLazaTIkAmAM prazna karyo che ke AtmAmAM anaMta zaktio che to emAM koI evI zakti che ke paranuM kAma kare ? tyAM samAdhAna karyuM che ke bhagavAna! AtmA paranuM kAMi kare evI enAmAM zakti nathI. hA, AtmAmAM evI zakti che ke ajJAnabhAve paryAyamAM rAgane kare paNa jIva pugalabhAvono kartA to kadI paNa nathI e nizcaya che. jJAnAvaraNIya karma baMdhAya, darzanAvaraNIyakarma baMdhAya ityAdi karmanI paryAyano kartA jIva traNa kALamAM nathI. prazna- karmarUpI verIne haNe te arihaMta-Avo arihaMtano artha zAstramAM karyo che ne? uttara- hA, zAstramAM evA kathana Ave che ke AtmA karma bAMdhe, AtmA karma haNe choDe; paNa e to badhAM vyavahAranAM kathana che. ahIM to kahe che ke AtmA jaDa karmane haNI zakato nathI. AtmA rAgadveSa kare tyAM je karma baMdhAya te enA kAraNe ane vItarAgatA pragaTa kare tyAM je karma chUTe te paNa enA potAnA kAraNe. dareka vakhate karmanI avasthA je thavA yogya hoya te potAthI svataMtrapaNe thAya che. ahIM vItarAgabhAva pragaTa karyo mATe karmanI akarmarUpa avasthA thai ema nathI. AvuM ja vastu svarUpa che. * gAthA : 80-81-82 bhAvArtha uparanuM pravacana * jIvanA pariNAmane ane pudgalanA pariNAmane paraspara mAtra nimittanaimittikapaNuM che to paNa paraspara katakarmabhAva nathI.' ahIM mithyAtva ane rAgadveSane jIvanA pariNAma kahyA che. ajJAnInI vAta che ne? bhedajJAna nathI evo ajJAnI jIva svataMtrapaNe pote ja rAgadveSane kare che. ajJAnI jIvanA zubhAzubha vikArI pariNAma ane pugalanA pariNAma kahetAM karmano udaya-e bannene paraspara mAtra nimittanaimittikapaNuM che. jIvanA vikArI pariNAma naimittika potAnA upAdAnathI thayA tyAre jaDa karmano udaya nimittamAtra che. AvuM bannene nimittanaimittikapaNuM hovA chatAM paraspara kartAkarmapaNuM nathI. jIvanA vikArI pariNAmamAM karmanuM nimitta ane karma pariName che emAM ajJAnInA rAgadveSanuM nuM nimitta-Ama paraspara nimittanaimittikapaNuM hovA chatAM kartAkarmapaNuM nathI. karma jIvanA rAgane kare ane rAga che te karmabaMdhanI paryAyane kare ema kadIya nathI. Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com
Page #181
--------------------------------------------------------------------------
________________ Version 001.a: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates 17) ] | [ pravacana ratnAkara bhAga-4 prazna- karmano kAMika prabhAva to paDe che ke nahi? uttara:- nA prabhAvano artha zuM? prabhAva dravya che, guNa che ke paryAya che? prabhAva eTale jaDanI paryAya; enAthI jIvane vikAra thAya enI ahIM nA pADe che. karmano udaya jaDanA pariNAma che. e jIvanA vikArI pariNAmane kare eno ahIM niSedha kare che. kahe che ke jIvanA pariNAma ane pudgalanA pariNAmane paraspara kartAkarmabhAva nathI. ajJAnadazAmAM jIva potAnA vikArI bhAvono kartA che, paNa parabhAvono kartA kadI paNa nathI. prazna:- ApanA prabhAvathI hajAro mANaso samaje che ne? uttara- jenI jenI tattvanI vAta sAMbhaLavAnI ane samajavAnI yogyatA hoya che te potAnA kAraNe Ave che, sAMbhaLe che ane svataMtra potAnI tevI yogyatAthI samaje che. bhAI ! A nimitta-upAdAnanI svataMtratAnI vAta lokone samajavI kaThaNa paDa che; paNa ahIM to spaSTa kahyuM che ke jIvanA vikArI pariNAma ane karmabaMdhananI paryAyane paraspara nimittanaimittika saMbaMdha hovA chatAM kartAkarmabhAva nathI. have kahe che-"paranA nimittathI je potAnA bhAva thayA temano kartA to jIvane ajJAnadazAmAM kadAcita kahI paNa zakAya, paraMtu jIva parabhAvano kartA to kadI paNa nathI." jyAMsudhI rAgathI bhagavAna AtmA bhinna che evuM bhedajJAna thayuM nathI tyAM sudhI ajJAnadazAmAM nimittanA lakSe mithyAtva ane rAgadveSanA pariNAma jIve svataMtrapaNe pote karyA che-mATe teno kartA kahI zakAya. tyAM darzanamohano udaya Avyo mATe mithyAtva thayuM che ema nathI. nimitta che kharuM, paNa enAthI jIvane vikArI pariNAma thayA che ema nathI. tathA vikArI pariNAma thayA mATe karmabaMdha thayo che ema nathI. karmabaMdhanI paryAya potAthI je thavA yogya hatI te svataMtrapaNe thai che temAM rAgadveSanA pariNAma nimittamAtra che, kartA nahi. rAgadveSa karmabaMdhananA kartA che ane karmabaMdhana enuM kArya che ema nathI. AtmA karmane laine vikAra kare che ema jo koi kahetuM hoya to te vAta taddana khoTI che. karma che e paradravyanA pariNAma che ane vikAra che e svadravyanA bhUlanA pariNAma che. cAhe to mithyAtva kare ke rAgadveSa kare, e doSarUpa pariNAma potAthI svataMtra kartA thaine jIva kare che. svataMtra eTale nimittanI ene apekSA nathI, nimitta ho bhale. paMcAstikAya gAthA 6ramAM AvyuM che ne ke vikAranI paryAya pote kartA, vikArI paryAya te karma, vikArI paryAya te sAdhana, vikArI paryAya te saMpradAna, te ja apAdAna ane te ja adhikaraNa-ema vikArI pariNamananA pakAraka paryAyanAM potAnA svataMtra che. dravya-guNa paNa vikAranA kartA nathI ane paradravya paNa vikAranuM kAraka nathI. AvI dravyanA pariNamananI svataMtratAnI vAtano nirNaya yathArthapaNe karavo paDaze hoM. emAM saMdigdhapaNuM nahi cAle. Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com
Page #182
--------------------------------------------------------------------------
________________ Version 001.a: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates samayasAra gAthA 80-81-82 ] [ 171 Ama vAta che tyAre koi ema kahe che ke karmanA kAraNa vinA vikAra thAya to vikAra jIvano svabhAva thai jAya. bhAi! paryAyamAM je vikAra thAya che te vartamAna paryAyano svabhAva ja che. paryAyanA pakAraka paryAyathI che, dravya-guNathI nahi. dravya-guNa to trikALa zuddha che ane A paryAya je vikArI thai che te potAthI thai che.dravya-guNa zuddha che to paryAyamAM vikAra thayo kayAMthI? to kahe che ke vartamAna paryAyanI yogyatAthI svataMtrapaNe vikAra thayo che, karmane kAraNe vikAra thayo che ema nathI. ajJAnadazAmAM jIva mithyAtva ane rAgadveSano kartA che paNa parabhAvano kartA to kadI paNa nathI. karmane bAMdhe karmanI paryAya ane choDa paNa karmanI paryAya; jIva teno kartA nathI. jIva dehanI avasthAne kare ema paNa kadI banatuM nathI. zarIrane Ama calAvuM evA rAgane te ajJAnavaza kare che tethI te rAgano kartA che, paNa dehanI avasthAno traNa kALamAM te kartA nathI. bhAi! bahu dhIraja ane zAntithI A samajavuM. anAdithI tuM janma-maraNanA sAgaramAM gothAM khAto du:khamAM DUbI rahyo che. are bhAI! sukhano sAgara evo bhagavAna AtmA che, tenA bhAna vinA tuM duHkhI ja duHkhI che. prazna:- mithyAtva ane puNya pApanA bhAvane ajJAnapaNe jIva paranI apekSA vinA svataMtrapaNe kare che evI svataMtratAno nirNaya karAvIne ene(AtmAne) kayAM lai javo che? uttara:- AvI svataMtratA siddha karIne ene trikALI AnaMdano nAtha jJAyakasvarUpa bhagavAna pote che tyAM ene lai javo che. zAstranuM tAtparya vItarAgatA che ne? paMcAstikAyamAM kahyuM che ke cAre anuyoganAM zAstronuM tAtparya vItarAgatA che. ahIM paNa je vAta cAle che enuM paNa tAtparya vItarAgatA che. jIvamAM vikAra svataMtra thAya che evo nirNaya karAvIne ene vikAramAM rokI rAkhavo nathI, paNa vikArarahita zuddha caitanyasvabhAvamaya bhagavAna AtmA che tyAM ene lai javo che. sva-AzrayamAM ene lai javo che, kemake sva-AzrayathI vItarAgatA che ane jyAM sudhI parano Azraya che tyAM sudhI ene rAga ja che. anaMtakALathI jIva potAnI svacchaMdatAthI saMsAramAM rakhaDe che. vyavahArathI-rAgathI lAbha(dharma) thAya evI UMdhI mAnyatAthI te saMsAramAM rakhaDe che. paNa bApu! rAgathI vItarAgatA na thAya. vyavahAranuM lakSa choDIne svanuM nija caitanyasvabhAvamaya trikALI zuddha AtmAnuM lakSa kare tyAre vItarAgI paryAya pragaTa thAya. vikAra pote svataMtrapaNe kare che paNa vikArathI AtmA hAtha Ave evI cIja nathI. e to zuddha caitanyanI nirvikArI anubhUtithI prApta thAya che ane te anubhUti svanA Azraya vaDe pragaTe che. kharekhara to trikALI jJAyakabhAva je che te AtmA che.niyamasAra gAthA 91mAM Ave che ke- mithyAratnatrayane choDIne, trikALa nirAvaraNa, nitya AnaMda jenuM eka lakSaNa che evo, niraMjana nija paramapariNAmikabhAvasvarUpa kAraNaparamAtmA te AtmA che; tenA svarUpanAM zraddhAna-jJAna-AcaraNanuM rUpa te kharekhara nizcayaratnatraya che." AvA trikALI Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com
Page #183
--------------------------------------------------------------------------
________________ Version 001.a: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates 17 ] | [ pravacana ratnAkara bhAga-4 zuddha kAraNaparamAtmAnI dRSTi karI temAM ja sthiratA karavI te samyagdarzana Adi vItarAgatArUpa dharma che. bAkI badhAM thothethothAM che. AvI vItarAga nirmaLa anubhUti karAvavAnuM ahIM prayojana che. aho ! digaMbara AcAryoe kevAM gajaba kAma karyo che! kaI paNa pAnuM (zAstranuM) pheravo ke koi paNa gAthA lo, badhe eka AtmA ja ghUMTayo che, amRta ja ghUMTayuM che. kahe che-prabhu tuM koi cho? ahAhA...! eka samayanI paryAya vinAnI cIja bhagavAna! tuM nirmaLa AtmA cho. ene potAnI nirmaLa anubhUtithI jANavo te dharma che ane A sivAya tene pAmavAno bIjo koi upAya nathI. vyavahAraratnatrayanA rAgathI te jANavAmAM Avato nathI; rAgarahita nirvikalpa anubhUtithI AtmA Avo che evI enI pratIti thAya che. A muddAnI vAta che. (AvA AtmAne prApta karavo hoya to prathama paryAyanI svataMtratA nakkI karavI paDaze ). koine harakhano sannipAta thayo hoya to khaDakhaDa hase, dAMta kADhe. paNa zuM te sukhI che? nA; te duHkhI ja che. ema vikAra karIne ame sukhI chIe ema koi mAne to te pAgala du:khI ja che. trilokInAtha sarvajJa paramAtmA kahe che ke tuM amArI sAme joiza to tane rAga ja thaze, kemake ame( tArA mATe) paradravya chIe. mATe tuM tArA svadravyamAM jo, tethI tane vItarAgatA ane dharma thaze. arihaMta paramAtmA kahe che ke ame jyAre munidazAmAM hutA tyAre amane AhAradAna ApanArane te dAnanA bhAva vaDe puNyabaMdha thayo hato, dharma nahIM. (paranA Azraye thatA koI bhAvathI dharma na thAya ). koI sAdhune AhAradAna ApavAthI saMsAra parita thAya ema mAne to te taddana khoTI vAta che. zubhabhAvathI saMsAra parita thAya ema kadIya bane nahi. hAthInA bhAvamAM sasalAnI dayA pALI tethI saMsAra parita thayo-AvA badhA kathana satya nathI. ahIM to kahe che ke vikArI pariNAmano jIva svataMtrapaNekartA che, temAM paranIkarmodayanI apekSA nathI. Ama vikAranuM svataMtrapaNuM siddha karyuM che. vikAra paryAyamAM samaye samaye potAnA pArakathI navo navo thAya che. ane nirmaLAnaMdano nAtha caitanyasvabhAvI vastu trikALa evI ne evI dhruva paDI che teno Azraya letAM samyagdarzana Adi dharma pragaTa thAya che. bhagavAna AtmA nA Azraye je mokSamArganI paryAya pragaTa kare teno paNa e svataMtra kartA che. jaDakarmano abhAva thayo mATe mokSamArga thayo che ema nathI. AvI vastusthita che te yathArtha samajavI joie. [ pravacana naM. 137 zeSa, 138, 139 cAlu * dinAMka ra6-7-76 thI 28-7-76 ] Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com
Page #184
--------------------------------------------------------------------------
________________ Version 001.a: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates gAthA-83 tataH sthitametajjIvasya svapariNAmaireva saha kartRkarmabhAvo bhoktRbhogyabhAvazca NicchayaNayassa evaM AdA appANameva hi kredi| vedayadi puNo taM ceva jANa attA du attaannN|| 83 / / nizcayanayasyaivamAtmAtmAnameva hi kroti| vedayate punastaM caiva jAnIhi AtmA tvaatmaanm|| 83 / / tethI e siddha thayuM ke jIvane potAnA ja pariNAmo sAthe kartAkarmabhAva ane bhoktAbhogyabhAva (bhoktAbhogyapaNuM) che ema have kahe che: AtmA kare nijane ja e maMtavya nizcayanaya taNuM, vaLI bhogave nijane ja AtmA ema nizcaya jANavuM. 83. gAthArtha:- [ nizcayanayaraca] nizcayanayano [gvama] ema mata che ke [ lAtmA ] AtmA [ mAtmAnam va di] potAne ja [roti] kare che [tu punaH] ane vaLI [ mAtmA ] AtmA [ ta va Ava mAtmAnan] potAne ja [veyate] bhogave che ema he ziSya! tuM [ nAnAdi] jANa. TIkAH- jema uttaraMga ane nistaraMga avasthAone pavananuM vAvuM ane nahi vAvuM te nimitta hovA chatAM paNa pavanane ane samudrane vyApyavyApakabhAvanA abhAvane lIdhe kartAkarmapaNAnI asiddhi hovAthI, samudra ja pote aMtarthApaka thaIne uttaraMga athavA nitaraMga avasthAne viSe Adi-madhya-aMtamAM vyApIne uttaraMga athavA nitaraMga evA potAne karato thako, potAne ekane ja karato pratibhAse che paraMtu anyane karato pratibhAto nathI; ane vaLI jema te ja samudra, bhAvyabhAvakabhAvanA (bhAvyabhAvakapaNAnA) abhAvane lIdhe parabhAvanuM para vaDe anubhavAvuM azakaya hovAthI, uttaraMga athavA nistaraMgarUpa potAne anubhavato thako, potAne ekane ja anubhavato pratibhAse che paraMtu anyane anubhavato pratibhAsato nathI; tevI rIte sasaMsAra ane niHsaMsAra avasthAone pudgalakarmanA vipAkano saMbhava ane asaMbhava nimitta hovA chatAM paNa pudgalakarmane 1. uttaraMga = jemAM taraMgo UThe che evuM; taraMgavALuM. 2. nitaraMga = jemAM taraMgo vilaya pAmyA che evuM; taraMga vinAnuM. 3. saMbhava = thavuM te; utpati. Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com
Page #185
--------------------------------------------------------------------------
________________ Version 001.a: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates 174 ] [ pravacana ratnAkara bhAga-4 ane jIvane vyAyavyApakabhAvanA abhAvane lIdhe kartAkarmapaNAnI asiddhi hovAthI, jIva ja pote aMtarthApaka thaIne sasaMsAra athavA niHsaMsAra avasthAne viSe Adi-madhya-aMtamAM vyApIne sasaMsAra athavA niHsaMsAra evA potAne karato thako, potAne ekane ja karato pratibhAso paraMtu anyane karato na pratibhAso; ane vaLI tevI rIte A ja jIva, bhAvyabhAvakabhAvanA abhAvane lIdhe parabhAvanuM para vaDe anubhavAvuM azakaya hovAthI, sasaMsAra athavA niHsaMsArarUpa potAne anubhavato thako, potAne ekane ja anubhavato pratibhAso paraMtu anyane anubhavato na pratibhAso. bhAvArtha- AtmAne paradravya-pudgalakarma-nA nimittathI sasaMsAra-niHsaMsAra avasthA che. te avasthArUpa AtmA pote ja pariName che. tethI te potAno ja kartA-bhoktA che; pudagalakarmano kartA-bhoktA to kadI nathI. samayasAra gAthA 83H mathALuM tethI e siddha thayuM ke jIvane potAnA ja pariNAmo sAthe kartAkarmabhAva ane bhoktAbhogyabhAva che. baMdhamArga ane mokSamArga banneno kartA AtmA svataMtra che ema have siddha kare che - * gAthA 83 : TIkA uparanuM pravacana * juo, gappAmeva hi reTri-ema (gAthAmAM) pAThamAM che ne ? matalaba ke vikArI ane nirvikArI paryAyane AtmA kare che. savAre ema AvyuM hatuM ke AtmA mokSamArganI paryAyane paNa karato nathI. e to tyAM vastuno-AtmAno akartAsvabhAva siddha karyo che. ahIM to kartApaNAnI vAta kare che. AtmA parano kartA nathI ane para kartA thaine AtmAmAM kAMi karatuM nathI e vAta ahIM siddha karavI che. tethI kahe che ke mokSamArganI paryAya ane rAganI vikArI paryAyano kartA jIva che, karma nahi. bhAi ! A tArI svataMtratAno DhaMDhero pITyo che. mATe karmathI thAya ane rAgathI thAya evI viparItatA choDI de. viparIta pariNAmanuM phaLa AkaruM Avaze. bApA! "jema uttaraMga ane nistaraMga avasthAone pavananuM vAvuM ane nahi vAvuM te nimitta hovA chatAM paNa pavanane ane samudrane vyApyavyApakabhAvanA abhAvane lIdhe kartAkarmapaNAnI asiddhi che.' dariyAmAM taraMga uThe tene uttaraMga kahe che ane taraMga vilaya pAme tene nitaraMga (taraMga rahita) kahe che. dariyAmAM taraMga uThe tyAre pavananuM vAvuM nimitta che ane jyAre taraMga vilaya pAme tyAre pavananuM nahi vAvuM nimitta che. pavananuM vAvuM nimitta che eTale e (pavananuM vAvuM) taraMgane uThAve che ema nathI. tathA pavananuM nahi vAvuM taraMgane zamAvI de che ema nathI. pavana ane samudrane vyApyavyApakabhAvano abhAva che. eTale pavana Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com
Page #186
--------------------------------------------------------------------------
________________ Version 001.a: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates samayasAra gAthA 83 ] [ 175 vyApaka ane samudranuM taraMga enuM bhASya-ema nathI. mATe tyAM kartAkarmapaNAnI asiddhi che. samudramAM taraMga uThayuM te veLA pavananuM nimitta che paNa pavanathI taraMga uyuM che ema nathI. ane taraMga zamI gayuM tyAre pavanano abhAva nimitta che, paNa pavananA abhAvane kAraNe taraMga zamI gayuM che ema nathI. dariyAmA mojAM uThe emAM pavananuM nimittapaNuM ho. vaLI mojAM zamAya emA pavananA abhAvanuM nimitta ho. (nimitta nathI ema koNa kahe che?). ema hovA chatA pavanane laine mojuM utpanna thayuM ane pavana nathI mATe mojuM zamAya gayuM ema nathI. saMyogaSTi vaDe jonA2ne ema bhAse ke A pavana Ayo( vAyo ) mATe mojAM uchaLyAM ane pavana vAto baMdha thayo mATe mojAM zamI gayAM. paraMtu bhAi! vastu svarUpa ema nathI. potAnA kAraNe mojuM thayuM che ane potAnA kAraNe zamI gayuM che. kahe che ne ke pavana ane samudrane vyApyavyApakapaNAno abhAva hovAthI kartAkarmapaNAnI asiddhi che. pavana mojAne utpanna kare ane pavanano abhAva mojAne zamAvI de ema traNakALamAM nathI. lokone evuM lAge che ke nimittathI 52mAM kAMi na thAya to ene nimitta kema kahIe ? are bhAi! nimitta padravyane aDatuMya nathI. paradravyanI paryAyane nimittanI paryAya aDatI nathI. mATe nimittane laine padravyamA kAika thAya evuM che ja nahi. 'samudra ja pote aMtardhyApaka thaine uttaraMga athavA nistaraMga avasthAne viSe Adimadhya-aMtamAM vyApIne uttaraMga athavA nistaraMga evA potAne karato thako, potAne ekane ja karato pratibhAse che paraMtu anyane karato pratibhAsato nathI.' zuM kahyuM ? samudra ja pote aMtardhyApaka thaine uttaraMga athavA nistaraMga avasthAne viSe Adi-madhya-aMtamAM vyApe che. taraMga uThavAnI AdimAM samudra che, madhyamAM samudra che ane enA aMtamAM samudra che. enI AdimAM pavana che ema nathI. taraMgamAM pavana prasarelo che ema nathI. ahAhA...! taraMganI utpati samudra kare che ane teno vilaya paNa samudra pote kare che. taraMganA vilayanI AdimAM samudra che, pavanano abhAva nathI. vaLI samudranI uttaraMga vA nistaraMga paryAyanI utpattimAM samudra potAne ekane ja karato pratibhAse che, nimittane karato pratibhAsato nathI. zItaLa havAne karato hoya-ema anyane karato pratibhAsato nathI. 'ane vaLI jema te ja samudra, bhAvyabhAvakabhAvanA abhAvane lIdhe parabhAvanuM 52 vaDe anubhavAvuM azakaya hovAthI, uttaraMga athavA nistaraMgarUpa potAne anubhavato thako, potAne ekane ja anubhavato pratibhAse che paraMtu anyane anubhavato pratibhAsato nathI.' 52 bhAvya nAma thavA yogya ane bhAvaka nAma thanAra pote-ema bhAvyabhAvakabhAvanA abhAvane lIdhe parabhAvanuM 52 vaDe anubhavAvuM azakaya che mATe samudra pavanane anubhavato Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com
Page #187
--------------------------------------------------------------------------
________________ Version 001.a: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates 176 ] [ pravacana ratnAkara bhAga-4 nathI. samudra potAnI uttaraMga vA nistaraMga avasthAne anubhavato thako potAne ekane ja anubhavato pratibhAse che, paNa pavananI avasthAne anubhavato pratibhAsato nathI. A pramANe samudra potAnA bhAvane kare che ane potAnA bhAvane bhogave che; paraMtu pavananI paryAyane karato nathI ane bhogavato nathI. bhAI ! vItarAga mArga bahu sUkSma che. paramAtmAe anaMta tattva kahyAM che. te anaMta anaMtapaNe kayAre siddha thAya? ke pote potAnI paryAyathI che ane parathI nathI ema nizcata thAya to. jo potAnI paryAya parathI hoya to anaMta anaMtapaNe siddha kai rIte thAya. badho khIcaDo thai jaze. ahIM daSTAMtamAM paNa e ja nizcita karyuM ke samudra anyane karato ke anubhavato pratibhAsato nathI. have AtmAmAM siddhAMta lAgu kare che. kahe che-"tevI rIte sasaMsAra ane niHsaMsAra avasthAone pudgalakarmanA vipAkano saMbhava ane asaMbhava nimitta hovA chatAM paNa pudgalakarmane ane jIvane vyApyavyApakabhAvanA abhAvane lIdhe kartAkarmapaNAnI asiddhi che." saMsAradazA eTale mithyAtva, rAga-dveSa, kaSAya, yoga Adi sahita jIvanI dazA tathA niHsaMsAra avasthA eTale zuddha caitanyasvabhAvanA Azraye utpanna thatI jIvanI samyagdarzanajJAna-cAritrarUpa mokSamArganI avasthA. temAM anukrame pagalakarmanA vipAkano saMbhava ane asaMbhava nimitta hoya che. AtmAnA mithyAtva ane rAga-dveSanA pariNAma e enI saMsAradazA che; karmano vipAka emAM nimitta che. nimitta che eTale karmano vipAka AtmAnI vikArI saMsAra dazAne kare che ema artha nathI. saMsAra yukta jIva nigodamAM ho ke svargamAM, ene je mithyAtva ane rAgadvaSa sahita avasthA che temAM karmano vipAka nimitta hovA chatAM jaDakarma kartA ane vikArI pariNAma enuM kArya ema che nahi, kemake pugalakarma ane jIvane paraspara vyAyavyApakabhAvano abhAva hovAthI kartAkarmapaNAnI asiddhi che. jIva svayaM potAnA azuddha upAdAnanI yogyatAthI potAnI saMsAradazAne utpanna kare che. karmano udaya Ave to vikAra karavo paDe ane karma khase to samyagdarzana Adi dharma thAya ema keTalAka mAne che paNa temanI A mAnyatA jUThI che, viparIta che ema ahIM kahe che. prazna:- ghanaghAtI karmano abhAva thAya tethI kevaLajJAna thAya che ema zAstramAM Ave che ne? uttara:- e to nimittanI mukhyatAthI kaheluM vyavahAranayanuM kathana che. ghanaghAtI karmano nAza thayo mATe arvatane kevaLajJAna thayuM che ema nathI. kevaLajJAnanI paryAyane ahaMtanA jIve svataMtrapaNe kartA thaine karI che. kevaLajJAna thavAmAM ghanaghAtI karmanA Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com
Page #188
--------------------------------------------------------------------------
________________ Version 001.a: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates che ema nathI samayasAra gAthA 83 ] [ 177 abhAvanI apekSA nathI. kevaLajJAnanI avasthAmAM ghanaghAtI karmanA abhAvanuM nimitta hovA chatAM ghAtakarmano abhAva thayo mATe kevaLajJAna thayuM che ema nathI. gommadasAramAM (gAthA 197mAM) Ave che ke potAnA bhAva kalaMkanI pracuratAnA kAraNe nigodanA jIvo nigodane choDI nIkaLatA nathI. karmanuM jora che mATe bahAra AvatA nathI ema tyAM nathI kahyuM. saMsArayukta avasthA cAhe bhavi jIvanI ho ke abhaginI, te avasthAno jIva pote kartA che ane te avasthA jIvanuM potAnuM karma che eTale kArya che. saMsAra avasthAmAM karmanA vipAkanuM nimitta che, paraMtu karmanuM nimitta jIvanA mithyAtvAdi pariNAmanuM kartA ane mithyAtvAdi pariNAma enuM kArya-ema nathI. mithyAtvanA bhAva che te saMsArabhAva che ane darzanamohano udaya temAM nimitta che. paraMtu darzanamohano udaya mithyAtvabhAvano kartA ane mithyAtvabhAva enuM vyApya karma-ema kadIya nathI. keTaluM spaSTa karyuM che! nimitta ho bhale, paNa nimittathI kArya thAya che ema traNakALamAM nathI. ahAhA..! ghaDo mATIthI thayo che; kuMbhArathI thayo che ema ame dekhatA nathI ema AcArya bhagavAna kahe che. prazna:- A ApanA upadezathI amane samajAya che ne? uttara:- ema che nahi. pote potAnI yogyatAthI samaje to samajAya che, parathI nahi. jo parathI samajAya to pUrva bhagavAnanA samosaraNamAM anaMtavAra gayo, chatAM pote kema nA samajyo? kALalabdhi pAkI nahi mATe ema jo koi kahe to eno artha ja e thayo ke pote UMdho puruSArtha karyo mATe samajyo nahi; UMdho paruSArtha e enI kALalabdhi che ane jIva teno svataMtra kartA che. svAmI kArtikeyAnuprekSAmAM Ave che ke pratyeka dravyanI pratyeka samaye je paryAya thAya che-vikArI ke adhikArI-te tenI kALalabdhi che, ane te ja paryAya tyAM thAya che. paryAyanI utpattinA kALe te paryAya potAthI thAya che, paranA kAraNe nahi. prazna:- kArya thavAmAM be kAraNa hoya che ema kahyuM che ne? uttara- hA, kahyuM che. paraMtu temAM vAstavika kAraNa eka( upAdAno ja che. bIjuM (nimitta) to upacaritta kAraNa che. jema aMdara mokSamArga eka ja che tema. paMDita pravara zrI ToDaramalajIe mokSamArgaprakAzakAmAM atyaMta spaSTa karyuM che ke mokSamArga be nathI, tenuM nirUpaNa be prakArathI che. potAnA svabhAvanA Azraye je mokSamArga je mokSamArga pragaTa karyo te nizcaya, ane tenI sAthe je deva-guru-zAstranI zraddhAno vikalpa, paMcamahAvratano vikalpa, zAstra bhaNavAno vikalpa ityAdi nimittapaNe sahucara hoya che tene sAthe thato dekhIne upacArathI mokSamArga kahe che, paNa te mokSamArga che nahi. tema kathanamAM Ave ke kAryanAM kAraNa e che, paraMtu kharekhara kAraNa eka( upAdAna) ja che. Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com
Page #189
--------------------------------------------------------------------------
________________ Version 001.a: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates 178 ] [ pravacana ratnAkara bhAga-4 Ama che chatAM koine AvI tattvanI vAta na bese to tenA prati virodha na hoya. koi paNa vyakti ho! aMdara bhagavAna birAje che, bhAi! eka samayanI paryAyamAM tenI bhUla che. e bhUlane kADhI nAkhe to pote bhagavAna che. e bhUla kema nIkaLe enI ahIM vAta cAle che. ahIM kahe che ke nimittathI kArya thAya, vyavahArathI( nizcaya) thAya ema che ja nahi. lokone AvI vAta kadI sAMbhaLI na hoya eTale AkarI lAge che. paNa mArga to A ja che bApu! prabhu! tuM tArI paryAyano svataMtra kartA che. vikArI ke avikArI paryAyane svataMtrapaNe karanAro tuM pote kartA che; emAM paranI-nimittanI racamAtra paNa apekSA nathI. mithyAtvAdinI vikArI paryAya svayaM potAnA pakArakarUpe pariNamIne utpanna thAya che, nimittathI nahi ane potAnA dravyaguNathI paNa nahi. kemake dravya-guNa trikALa zuddha che ane mithyAtvAdi bhAva to azuddha che. dravyamAM jema paTTarako che tema paryAyamAM paNa potAnA padgAraka svataMtra che. atyAre to ghaNI gaDabaDa thai gai che. keTalAka kahe che ke A to abhinna kArakanI vAta che. paNa abhinnano artha zuM? e ja ke vikAra thAya che te paranI apekSA vinA svataMtra potAthI thAya che. parakArakathI nirapekSapaNe vikAra potAthI svataMtra thAya che ema paMcAstikAyanI gAthA 6ramAM pATha che. e vAta ahIM siddha kare che. bhAi! digaMbara saMtonI vANI pUrvApara virodha rahita hoya che. pUrvApara virodha hoya te vItarAganI vANI ja nathI. bhAi! jyAM je apekSAthI kathana hoya tyAM te apekSAthI yathArtha samajavuM joie. kahyuM che ne ke apaneko Apa bhUlake herAna ho gayA," mATe karmane laine vikAra thAya che ema che ja nahi. pUjAmAM Ave che ke karma bicAre kauna, bhUla merI adhikAI; agni sahe ghanaghAta lohakI saMgati pAI.' agni lohamAM praveza kare to tenA upara ghaNanA ghA paDe che, bhinna rahe to ghaNanA ghA paDatA nathI. ema bhagavAna AtmA nimittano saMga karIne vikAra kare to duHkhanA ghA khAvA paDe che. juo, pote nimittano saMga karIne svataMtrapaNe potAnI paryAyamAM mithyAtva ane rAgadveSanA bhAva kare che. viSaya vAsanAnI je paryAya thAya che temAM vedano udaya nimitta bhale ho, paNa vAsanA je utpanna thaI te potAnAthI thaI che. dravya vedano udaya kartA ane vAsanA enuM kArya ema nathI. para kartA ane para bhoktA nathI paNa AtmA svayaM potAnI paryAyane kare che e vAta ahIM siddha karavI che. dravya ane paryAyanI paraspara vAta hoya tyAM to mithyAtva ane sabhyatva-e Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com
Page #190
--------------------------------------------------------------------------
________________ Version 001.a: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates samayasAra gAthA 83 ] [ 179 bane paryAyonuM kartA Atmadravya nathI ema vAta Ave. paNa ahIM to paryAyano kartA dravya pote che. para nathI ema siddha karavuM che. prazna:- to be mAMthI kai vAta amAre mAnavI? uttara- banne vAta apekSAthI satya che. bhagavAna! eka vAra sAMbhaLa. vikArano kartA padravyane mAnI svacchaMdI thAya tene te mAnyatA choDAvavA vikAra pote kare che ema kahyuM. have jyAre vikAra ane dravya svabhAva vacce bhedajJAna karAvavAnI vAta hoya tyAre vikAranuM kartA dravya nathI, paNa paryAya pote potAthI vikAra svataMtrapaNe kare che ema vAta Ave. bannenuM tAtparya eka vItarAgatA ja che. kevaLI bhagavAna nizcayathI traNakALa traNalokane dekhatA nathI, paNa paryAyane dekhatAM temAM traNakALa traNaloka dekhavAmAM AvI jAya che. jema rAtre nadInuM svaccha jaLa hoya temAM caMdra, graha, nakSatranuM pratibiMba paDe che. eka caMdra, aThThAvIsa nakSatra,aDDIsI graha, 66975 kroDAkoDI tArA-e badhuM nadInA svaccha jaLane dekhatAM thaI jAya che. aMdara je dekhAya che te caMdra, graha, nakSatra Adi nathI, dekhAya che e to jaLanI avasthA che. tema nityAnaMda jJAnasvabhAvI bhagavAna AtmAne, potAnI jJAna-avasthA ke jemAM lokAloka jhaLakayA che tene dekhe che tyAM lokAloka sahaja dekhAya jAya che. jene te dekhe che e to jJAnanI avasthA che, lokAloka nathI; paNa jJAnanI avasthAmAM lokAloka jhaLakyAM che tethI bhagavAna lokAlokane dekhe che ema asaddabhUta vyavahAranayathI kahevAmAM Ave che. kemake lokAloka parajJaya che. potAnI paryAyane dekhatAM emAM lokAloka saMbaMdhInuM jJAna AvI jAya che. paraMtu lokAloka che to kevaLajJAna thayuM che ema nathI. zAstramAM Ave che ke lokAloka kevaLajJAnamAM nimitta che ane kevaLajJAna lokAlokane nimitta che. eno artha e che ke lokAloka saMbaMdhI jJAna thayuM te potAthI thayuM che, lokAlokathI thayuM nathI. lokAlokane kevaLajJAna nimitta che ane kevaLajJAnane lokAloka nimitta che. ema arasaparasa nimitta che paNa kartAkarmapaNuM nathI. prabhu! tArI svataMtratA dekha! bhUlamAM paNa svataMtra ane mokSamArgamAM paNa tuM svataMtra che. bhAI ! AvuM manuSyapaNuM maLyuM ane emAM yathArtha tattvanuM jJAna na karyuM to kayAM jaiza bApu? prazna- karma baLavAna che ne? uttara:- nA, bIlakula nahi. bhAvakarmane baLavAna kahyuM che. iSTopadezamAM Ave che ke bhAvakarma eTale vikAranuM jora che tyAre nirvikAra dazAnuM jora nathI. ( paraMtu karma che mATe nirvikArI dazA pragaTa nathI ema nathI). Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com
Page #191
--------------------------------------------------------------------------
________________ Version 001.a: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates 180 ] pravacana ratnAkara bhAga-4 prazna:- banne sAmasAme baLiyA che ema kaho to? uttara- nA, ema nathI. koI vakhate karmanuM jora ane koI vakhate AtmAnuM jora ema nathI. hA, koIvAra vikAranuM jora ane koIvAra avikAranuM jora ema hoya che, paraMtu AtmAnI avasthAmAM karmanuM jora bIlakula nathI. are bhAI ! tattvajJAnanI yathArtha samajaNa vinA dharma kema thAya ? have kahe che- "jIva ja pote aMtarthApaka thaIne sasaMsAra athavA niHsaMsAra avasthAne viSe Adi-madhya-aMtamAM vyApIne sasaMsAra athavA niHsaMsAra evA potAne karato thako, potAne ekane ja karato pratibhAso paraMtu anyane karato na pratibhAso." aho! digaMbara saMtoe thoDAmAM ghaNuM bharI dIdhuM che. mithyAtvAdi saMsAraavasthAmAM AtmA pote aMtarthApaka thaIne tenI Adi-madhya-aMtamAM vyApe che, prasare che. mithyAtvAdi vikAra thayo enI AdimAM nimitta karma prasaryuM che, vyApyuM che ema nathI. te ja pramANe niHsaMsAra avasthA eTale samyakatvAdi mokSamArganI avasthA je svAzraye pragaTI tenI Adimadhya-aMtamAM paNa AtmA che. samyakatvAdi pragaTa thavAnI AdimAM karmano abhAva che ema nathI. karmano abhAva je nimitta che te kartA ane samyakatvAdi pragaTa thayAM te enuM karma ema nathI. vaLI samyakatvAdi paryAya te kartA ane karmano abhAva enuM karma ema paNa nathI. are prabhu! tArI svataMtratA to jo! vikAra thavAnI Adi-madhya-aMtamAM tArI cIja che ane mokSamArga thavAnI Adi-madhya-aMtamAM paNa tArI cIja che. para cIjano-karmano abhAva thayo to samyakatvAdi pragaTa thayAM che ema che nahi. prazna- karmano udayamAM jIva bhraSTa thAya che ema pravacanasAramAM Ave che nahi ne? uttara:- hA, paNa e to kathanapaddhati che. jIva potAnI yogyatAthI svataMtrapaNe bhraSTa thAya che tyAre karmano udaya nimitta che basa. karmano udaya Avyo mATe bhraSTa thayo ema che ja nahi. tyAM pravacanasAramAM 47 nayanuM varNana che tyAM ema kahyuM che ke kartAnaye rAgano kartA jIva che. rAga-kartavya eTale karavA lAyaka che ema mAnIne kartA thAya e to mithyAdaSTi che. samyagdaSTine rAga karavA lAyaka kartavya che evI kaoNMbaddhino abhAva hovA chatAM asthiratAmAM rAganuM pariNamana thAya che. tene je rAganuM pariNamana che teno pote kartA che ema kahyuM che. samyagdarzana thayA pachI karmano udayano bhAva (vikAra) AtmAno (svabhAvano) che ema samakitI mAnatA nathI, paraMtu paryAyamAM asthiratAnuM je rAgarUpa pariNamana che tene tema (te prakAre) jANe che ane pariNamana che e apekSAe tene rAgano kartA kahyo che. te rAga karmanA kAraNe thayo che ema nathI. adhyAtma paMcasaMgrahamAM lIdhuM che ke chaThThA guNasthAnamAM cAritramohakarmanuM jora che. Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com
Page #192
--------------------------------------------------------------------------
________________ Version 001.a: remember to check htfp://www.AtmaDharma.com for updates [ 181 samayasAra gAthA 83 ] mATe tIvra kaSAya thAya che ane sAtamAmAM saMjvalano maMda udaya che mATe maMda rAga thAya che. paNa e to kathanazailI che. chaThTha-sAtamAM guNasthAnamAM je vyakta-avyakta vikArI pariNamana che te potAthI che. nimittanA lakSe vikAra thAya che mATe nimittathI thAya ema koI jagyAe kahevAmAM Ave che, paNa e thAya che potAthI, nimittathI karmathI nahi. 76mI gAthAmAM ema kahyuM ke- rAgathI bhinna paDIne jeNe bhedajJAna pragaTa karyuM, AtmAnA AnaMdano anubhava karyo e bhedajJAnIne AtmA vyApaka ane nirmaLa avasthA enuM vyApya che. ane ene je vikAra thAya che tenuM vyApaka karma (dravyakarma) che. juo, AtmAmAM evI koI zakti nathI ke jIvane vikAra thAya. mATe svabhAvano jene anubhava thayo tenuM vyApya to nirmaLa avasthA che. mokSamArganI nirmaLa avasthA enuM vyApya karma che. vikArathI bhinna paDI vikArano jJAtA thavAne lIdhe, nimitta karma vyApta ane vikArI dazA enuM vyApya ema kahIne bene (jIva ane vikArane ) bhinna karI dIdhA che. bhAI! jyAM je apekSA hoya tyAM te yathArtha samajavI joIe. prazna:- AtmAnuM paranuM kare evI koI zakti enAmAM che ke nahi ? uttara:- nA, paranuM kArya kare evI AtmAmAM koI zakti nathI. kaLazaTIkA, kaLaza 54mAM zrI rAjamalajI kahe che ke - "ahIM koI matAMtara nirUpaze ke dravyanI anaMta zaktio che, to eka zakti evI paNa haze ke eka dravya be dravyonA pariNAmane kare; jevI rIte jIvadravya potAnA azuddhacetanArUpa rAgadveSa moha pariNAmane vyAkhavyApakapaNe kare tevI ja rIte jJAnAvaraNAdi piMDane vyAkhavyApakapaNe kare uttara Ama che ke dravyane anaMta zaktio to che paraMtu evI zakti to koI nathI ke jenAthI, jevI rIte potAnA guNa sAthe paNa vyApyavyApakapaNe che tevI ja rIte padravyanA guNa sAthe paNa vyApyavyApakapaNe thAya." paranuM kare evI koI zakti AtmAmAM nathI. paryAyamAM vikArI bhAvane kare evI paryAyamAM zakti che, dravya-guNamAM nahi. nirmaLa dazAne kare evI ja dravya-guNamAM zakti che. bhAI ! dareka AtmA Izvara che. ema jaDa paNa jaDezvara che. paramANu jaDezvara che. vibhAva jIva svataMtrapaNe kare che mATe tene vibhAvezvara paNa kahe che. caitanya bhagavAna cetana Izvara che. bhAI ! bhagavAnanuM kaheluM A tattvanuM svarUpa samajavuM paDaze. AmAM virodha karavA jevuM nathI. teM sAMbhaLyuM na hoya eTale satya koI asatya thaI jAya ? mithyAtva ane rAgadveSanI paryAyanI Adi-madhya-aMtamAM AtmA che, ane samyagdarzana -jJAna-cAritranI nirvikArI dazAnI Adi-madhya-aMtamAM AtmA che. karmano udaya che mATe vikAra thayo che ema nathI ane karmano udayano abhAva che mATe samyagdarzana Adi thayAM ema nathI. saMsAranI ane mokSamArganI paryAya AtmA svayaM svataMtrapaNe kare che; emAM karmanuM koI kArya nathI. Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com
Page #193
--------------------------------------------------------------------------
________________ Version 001.a: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates 182 ] [ pravacana ratnAkara bhAga-4 have kahe che- ane vaLI tevI rIte Aja jIva, bhAvyabhAvakabhAvanA abhAvane lIdhe parabhAvanuM 52 vaDe anubhavAvuM azakaya hovAthI, sasaMsAra athavA niHsaMsArarUpa potAne anubhavato thako, potAne ekane ja anuvato pratibhAso paraMtu anyane anubhavato na pratibhAso.' jIva saMsAradazAmAM potAnA vikArane bhogave che paNa pa2ne bhogavato nathI. A zarIrInI avasthAne ke karmane AtmA bhogavato nathI. te potAnA vikArI pariNAmane bhogave ke potAnA nirvikArI pariNamane bhogave paNa parane te bhogavato nathI. jIva rAgadveSano jema svataMtra kahyu che tema svataMtra bhoktA che. jaDa karmano udaya emAM nimitta bhale ho, paNa te 52ne-karmane bhogave che ema nathI. ane je karmano udaya che te vikArano bhoktA che ema paNa nathI. prazna:- A to ekAMta thayuM! uttara:- hA, ekAMta che, paNa samyak ekAMta che. samyak ekAMtanuM jJAna thAya tene ja anekAMtanuM yathArtha jJAna thAya che. nimittano saddabhAva ho ke abhAva ho, jIva svayaMsiddha vikAra kare che ane vikArane bhogave che. Ama samyak ekAMtanuM jJAna thayuM to joDe nimitta che enuM jJAna thayuM te ekAMta che. bIjI cIjathI tyAM vikAra thAya che ema nathI. bIjI cIja vikAra bhogave che ema paNa nathI. saMsArayukta ane saMsArarahita potAnI dazAne ekane ja karato ane ekane ja bhogavato pratibhAso ema ahIM kahyuM che. samyagdarzana-jJAna-cAritrarUpa mokSamArganI paryAyano AtmA kartA thAya che, paNa tyAM karmano udayanA abhAvano jIva kartA che emanathI. tema potAnI ni:saMsAra avasthAne jIva bhogave che te samaye karmanA abhAvane paNa bhogave che ema nathI. are bhAI! anAdi kALathI jIve potAnI svataMtra cIja tarapha daSTi karI nathI. sUkSmapaNe vicArIe to asaMsAra avasthAmAM eTale sAdhakanI mokSamArganI dazAmAM A vyavahArano vikalpa je nimittapaNe sahacara che teno kartA (ke bhoktA) jIva nathI ane e vyavahArano vikalpa AtmAnI nirmaLa paryAyano kartA nathI. vartamAnamAM moTI garabaDa cAle che. moTo bhAga ema mAne che ke nimittathI (karmathI ) thAya ane nimittane bhogave paNa ema che nahi. vikArathI avasthA potAnA svakALe potAthI thAya che. teno jIva kartA ane bhoktA pote potAthI svataMtra che. e ja pramANe mokSamArganI paryAyane svAzrayapUrvaka pote svataMtrapaNe kare che tethI eno kartA ane bhoktA jIva pote potAthI svataMtra che. AtmA caitanyamUrti trikALa AnaMdasvarUpa bhagavAna che. enI dRSTi ane ramaNatA karatAM je atIndriya AnaMda pragaTa thayo teno Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com
Page #194
--------------------------------------------------------------------------
________________ Version 001.a: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates samayasAra gAthA 83 ] [ 183 bhoktA AtmA che, paNa tarano bhoktA nathI. ajJAnI paNa zarIra Adi parane bhogavato nathI. A lADu, lApasI, maisuba ItyAdi khAtI vakhate jIva potAnA rAgane bhogave che paNa e cIjane (lADu vagerene) bhogavato nathI. A bhedajJAnanI aMtaranI vAta che, bhAI ! Avo aMtaramAM nirNaya kadI karyo nahi ane vikAra karmathI thAya ane karma mArga Ape to samakita Adi nirvikArI dazA thAya ema te mAnyuM che paNa e badhI badhI jUThI mAnyatA che. kahe che-bhAvyabhAvakabhAno abhAva hovAthI parano AtmA bhoktA nathI. bhAvya eTale bhogavavA lAyaka ane bhAvaka eTale bhogavanAra. jaDa karma bhogavavA lAyaka ane AtmA eno bhogavanAra-evA bhAvano abhAva che. Atma bhAvaka ane karmano udaya ane zarIranI avasthA bhogavavA yogya-evA bhAvano abhAva che. zarIranI bimArI ke roganI avasthAne AtmAne bhogave che ema che ja nahi. te samaye je rAga che te rAgano mithyASTi jIva kartA ane bhoktA che. juo, narakamAM uSNatA eTalI che ke e uSNatAno eka kaNa ahIM Ave to daza yojanamAM rahelAM manuSyanAM maraNa thaI jAya. AvI uSNatAno bhoktA AtmA nathI kemake uSNatA paradravyanI paryAya che. ahAhA...! e uSNatAnA nimitte daza jojanamAM sthita manuSyanA deha bhasma thaI jAya paNa e dehanI bhasma thavAnI je kriyA thaI te dehathI potAthI thaI che, agni AvI mATe te kriyA thaI che ema nathI. bahu sUkSma vAta, bhAI ! are! lokoe sthULa evA vyavahAra ane nimittane pradhAna mAnIne AtmAnI svataMtratA khoI nAkhI che. ahIM kahe che-bhAvyabhAvakabhAvanA abhAvane kAraNe parabhAva vaDa parabhAvano anubhava thayo azakya che. jIva pote karelA rAgabhAvano anubhava kare che paNa te rAgadvArA nimittano paNa anubhava kare che ema nathI. parabhAva eTale zarIra karma vagereno AtmA vaDa anubhava thAya e azakya che. karmano anubhAga ema jaDanI paryAya che, te AtmAne bhogavavo paDe che e vAta yathArtha nathI. prazna:- karmano vipAka jIva anebhavane ema gokhkhaTasAramAM Ave che ne? uttara:- bhAI ! e to badhAM nimittanAM kathana che. zAstramAM to ema lakhyuM hoya che ke jJAnAvaraNIya karma jJAnane roke. paNa e to nimittanuM kathana che. paradrata jIvanA jJAnane roke ema che nahi. potAnI jJAnaparyAyamAM pote hINapaNe pariName che. temAM jJAnAvaraNIya karmano udaya nimitta che, basa. nimitte jJAna hINa karyuM che ema nathI. tathA nimittane AtmA bhogave che ema nathI. AtmA samayasAranI paryAyano svataMtra kartA thaIne potAnI paryAyane bha juo, bhoganA kALamAM strInA zarIrane jIva bhogave che ema kaho to e jUThI Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com
Page #195
--------------------------------------------------------------------------
________________ Version 001.a: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates 184 ] [ pravacana ratnAkara bhAga-4 vAta che. zarIra to jaDa mATI che. ene AtmA bhogavI zakato nathI. paraMtu te samaye je vikArI bhAva thAya tene te bhogave che potAno vikArI bhAvaane mAne ke jaDa strInuM zarIra, lakSmI Adi parane bhogavuM chuM to te taddana viparIta daSTi che. ahA ! ajJAnIne parapadArthamAM sukhanI (mithyA) kalpanA che; te te kalpanAne bhogave che, parapadArthane nahi. kharekhara parapadArthamAM sukha che ja nahi. dharmI samakitI jIvane paisA, AbarU, strI ItyAdi paramAMthI sukhabuddhi uDI gaI che. paramAM rAgamAM, lakSmImAM, strIsaMgamAM sukha nathI ema ene nizcaya thayo che. e to mAne che ke trikALa AnaMdasvarUpa mAruM svarUpa che ane enA Azraye pragaTa je atIndriya AnaMda teno huM bhoktA chuM. samyagdarzanamAM jJAnIne sanuM darzana thayuM che. sata nAma pUrNAnaMdano nAtha caitanyasvabhAvamaya vastu je trikALa satanuM che tenAM pratIti ane jJAna thayAM che. ahAhA...! samyaka zraddhAna-jJAnanI enI eka samayanI paryAyamAM paripUrNa vastunI pratItimAM ane enuM jJAna AvyAM che. paripUrNa vastu paryAyamAM AvI nathI paNa enuM samarthya pratItimAM ane jJAnamAM AvyuM che. Avo samakitI jIva trikALa AnaMdasvarUpa svayaMjyoti sukhadhAma evA bhagavAna AtmAnA AnaMdane bhogave che. jJAnIne sAdhakadazAmAM rAganuM je pariNamana che te dRSTino viSaya nathI. daSTi ane daSTino viSaya to abheda nirvikalpa che. abheda cIjanI daSTi thatAM sAthe je jJAna thayuM te jJAnanI paryAyamAM tene kSaNekSaNe je vikalpa uThe che tene te jANe che. ATaluM rAganuM pariNamana che ema te jANe che. eTale aMze te rAgane bhogave paNa che. chatAM rAga bhogavavA lAyaka che ema ene buddhi nathI. ekAkora kaho cho jJAnI AnaMdane bhogave che ane vaLI bIjI bAju kaho cho rAgane bhogave che ema A kevI vAta ! bhAI ! vastudaSTinI apekSAe jJAnI (AtmA) rAgano kartA nathI, bhoktA paNa nathI. paraMtu daSTinI sAthe je jJAna thayuM che te jJAna trikALane paNa jANe che ane paryAyamAM jeTaluM rAganuM pariNamana che tene paNa jANe che. jeTaluM rAganuM pariNamana che teTalA aMze pote rAgano kartA-bhoktA che. rAga karavA lAyaka ane bhogavavA lAyaka che ema jJAnIne buddhi nathI. paNa rAganuM pariNamana che e apekSAe te rAgane bhogave che. Ama je apekSAe jyAM jema vAta hoya tyAM te yathArtha samajavI joIe. daSTi ane dRSTinA viSayanI apekSAe jJAnI AnaMdano bhoktA che. AtmAnA svabhAvamAM vikAra kare evI koI zakti nathI. tethI svabhAvanI apekSAe nizcayathI AtmA rAgano kartA nathI, bhoktA paNa nathI. paraMtu paryAyanuM jJAna kare to paryAyamAM je rAganuM pariNamana che te potAne ema jJAna jANe che. tathA potAnI paryAyamAM je harakha-zoka thAya che tene pote bhogave che ema paNa jJAnI jANe che. paryAyamAM je rAga che tene karma Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com
Page #196
--------------------------------------------------------------------------
________________ Version 001.a: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates samayasAra gAthA 83 ] | [ 185 kare che ane karma bhogave che ema (ekAMte) nathI. jJAna apekSAe jJAnI rAgano paNa bhoktA che. paraMtu parano bhoktA kadIya nathI. pravacanasAramAM nayaadhikAramAM daSTAMta ApyuM che ke jema raMgareja raMgakAma kare che tema ja ke jJAnI svabhAvanI daSTie svabhAvano bhoktA che topaNa kamajorathI je rAganuM pariNamana che teno karanAra pote che; karavA yogya che ema nahi paNa pariNamana che te apekSAe kartA-bhoktA che. tethI jo koI ekAMte ema kahe ke jJAnIne raganuMduHkhanuM vedana che ja nahi to te yathArtha nathI. svabhAvasammukha thatAM samyakadarzana-jJAnapUrvaka je atIndriya AnaMda pragaTa thayo te AnaMdano jJAnI bhoktA che. paNa sAthe jeTaluM rAganuM du:kha che tene paNa te kathaMcit bhogave che. parano-zarIrIno ke karmano te kadIya bhoktA nathI. Avo bhagavAnano mArga che. bIjI rIte kahIe to AtmA nizcayathI mokSamArgamAMno kartA ane bhoktA che. paNa te rAgano kartA ane bhoktA (sarvathA) che ja nahi emakoI mAne to te ema nathI. nizcayanI dRSTie jIva rAgano kartA ane bhoktA nathI kemake vastusvabhAvamAM vikAra kare evI koI zakti nathI. vaLI badhI zaktio nirvikArI che tethI nirvikArI paryAyapaNe thavuM e ja enuM svarUpa che topaNa paryAyamAM je vikAra thAya che teno pariNamananI apekSAe kartA ane bhoktA pote che ema jJAnI yathArthapaNe jANe che. daSTino viSaya paryAya nathI. daSTino viSaya to trikALI abheda cIja che. paNa tethI jo koI ema kahe ke paryAya che ja nahi to ema vAta nathI. paryAya na hoya to saMsAra, mokSamArga ane siddhapada-kAMI siddha nahi thAya. A badhI paryAya to che! hA, bhagavAna AtmA paripUrNa cIja che te paryAyamAM Ave nahi dhruva che te paryAyamAM kayAMthI Ave? paNa paryAya paryAyapaNe nathI ema che? nA, ema nathI. bhagavAna pUrNAnaMdano nAtha sAmAnya-sAmAnya ekarUpa vastu te vizeSamAM-paryAyamAM kema Ave? vizeSamAM Ave to paryAyano bIje samaye nAza thatAM eno (dravyano) paNa nAza thaI jAya, kemake paryAya pratisamaya utpAda-vyayarUpa che. samayasAra gAthA 3ra0nI AcArya jayasenanI TIkAmAM Ave che ke dhyAna je mokSamArganI paryAya che tenAthI AtmA kathaMcit bhinna che. ahAhA...! dravya je trikALI dhruva che te potAnI ke paradravyanI paryAyanuM kartA nathI, rAga che te paNa paradravyanI avasthAnuM kartA nathI, dravyadRSTi thatAM je nirmaLa paryAya pragaTa thaI te rAganI kartA nathI ane rAga nirmaLa paryAyano kartA nathI, tathA dravya nirmaLa paryAnuM kartA nathI. Avo vItarAgano alaukika mArga che! aho ! digaMbaradarzana e ja jainadarzana che. saMpradAyavALAne du:kha lAge paNa mArga to A eka ja che. bhAI ! digaMbara koI pakSa ke vADo nathI. vastunuM svarUpa te digaMbara dharma che. ahAhA...! A jainadarzanamAM ema kahe che ke prabhu ! tuM parano kartA ane bhoktA Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com
Page #197
--------------------------------------------------------------------------
________________ Version 001.a: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates 186 ] [ pravacana ratnAkara bhAga-4 nathI. zarIrano kartA ane zarIrano bhoktA tuM nathI. evI ja rIte karmano kartA-bhoktA paNa tuM nathI. tathA karmanI paryAya tArA (AtmAnA) vikArI pariNamanI kartA ane bhoktA nathI. karmanI paryAya bhAvaka ane AtmAno vikAra bhAva bhAvya-ema nathI. aho ! Avo vItarAgano mArga bhagavAna sarvajJadevathI siddha thayelo che. jenA matamAM sarvajJa nathI temAM dharma nathI. dharmanuM mULa sarvajJa che. pravacanasAra gAthA 80 mAM kahyuM che ke- je koI AtmA sarvajJa paramezvara arihaMta prabhunA dravya-guNa-paryAyane jANe che te potAnA AtmAne jANe che. ahAhA..! sarvajJa bhagavAnane kevaLajJAna che evo nirNaya karanArI paryAya potAnA sarvajJasvabhAva tarapha jhUkI jAya che ane tyAM potAnA darzanamohano kSaya thaI jAya che ane samyagdarzananI paryAya pragaTa thAya che. Avo sarvajJano mArga che. jenAmAM sarvajJa nathI emAM dharma saMbhavita nathI. ahIM kahe che ke saMsArasahita athavA saMsArarahita dazAmAM parano bhoktA AtmA nathI. saMsAradazAmAM potAnA rAgano bhoktA che ane niHsaMsAra dazAmAM potAnI nirvikalpa nirmaLa anubhUtino bhoktA che. paraMtu koI avasthAmAM parano bhoktA nathI. ajJAnabhAve paNa parano bhoktA nathI. dravyamAM sAmAnya ane vizeSa ema be dharmo svataMtra siddha karavA hoya tyAre ema Ave dravya anubhUtinI paryAyane paNa karatuM nathI. dhruva trikALI che te utpAda-vyaya karatuM nathI. jyAre ahIM to parano bhoktA nathI paraMtu potAnA rAgano bhoktA athavA anubhUtinI paryAya bhoktA AtmA che ema siddha karavuM che. bhagavAna! tArI anubhUtino tuM bhoktA che paNa karma ane zarIrano tuM bhoktA nathI. daSTi apekSAe anubhUti jene pragaTa thaI che evo jJAnI rAgano bhoktA nathI. tathApi alpakALamAM jemane kevaLajJAna thavAnuM che evA bhAvaliMgI saMta chaThTha guNasthAne hoya tyAre jANe che ke jeTaluM rAganuM pariNamana thaI rahyuM che teno kartA ane bhoktA huM pote chuM; paNa parano huM kartA ke bhoktA nathI. saMsAra sahita athavA saMsAra rahita avasthAmAM potAne ekane ja anubhavano pratibhAso, anyane eTale karma Adine anubhavato na pratibhAso ema ahIM ema ahIM kahe che. Avo sUkSma gaMbhIra mArga che. enI gaMbhIratA bhAse nahi to dharma kema thAya? na thAya. karmaprakRtinA baMdhanA cAra bheda Ave che prakRti baMdha, pradeza, baMdha, sthiti baMdha, anubhAga baMdha; prakRti eTale svabhAva, pradeza eTale paramANunI saMkhyA, sthiti nAma kALanI mudata ane anubhAva eTale phaLa devAna zakti bhAI ! AnaMda ane duHkha te karmanuM phaLa che ema nathI. prazna- vipAvo anubhava: ema tattvArthasUtramAM Ave che ne? Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com
Page #198
--------------------------------------------------------------------------
________________ Version 001.a: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates samayasAra gAthA 83 ] [ 187 uttara:- hA, paNa e to bahAranayanI vAta karI che. ahIM kahe che ke karmanA vipAkane AtmAna anubhavato nathI. jIva rAgano anubhava kare che athavA potAnI anubhUtino anubhava kare che, paNa parano kadIya anubhava karato nathI. are! vANiyA Akho di' vepAra-dhaMdhAmAM racyA-pacyA rahe eTale AvI vAta kaThaNa paDe, paraMtu bhAI ! vepAra-dhaMdhA koI AtamA karato nathI. AtmA vyApaka ane vepArAdi kAma enuM vyApya ema traNakALamAM nathI. paranI paryAyane koNa kare? lakSmInI levadevaDanA samaye je bhAva thAya che te bhAvano jIva kartA che paNa levaDadevaDanI je kriyA thAya eno kartA AtmA nathI. ajJAnI vikalpanI jALano kartA-bhoktA thAya che paNa parano kartA-bhoktA kadIya nathI. jyAre dravya ane paryAya ebe vacce bheda karavo hoya tyAre to dravya paryAyanuM paNa kartA nathI, paryAyanI kartA che ema Ave. bhAI ! A to bhedajJAnanI vAta che; siddhi che. samayasArakaLazamAM kahyuM che ne ke bhedavijJAnataH siddhAH siddhA ye kila kecn| asyaivAbhAvato baddhA baddhA ye kila kecn|| 131 / / anaMtakALamAM jeTalA siddha thayA te badhA bhedavijJAnathI siddha thayA che; rAgathI vyavahArathI siddha thayA che ema nathI. vyavahArathI bhinnapaNArUpa jJAna karIne siddha thayA che. ahIM to potAna parathI bhinna karavAnI vAta che. rAgathI bhinna paDIne jeNe svAzraye nirmaLa paryAya pragaTa karI te sAdhaka che. paraMtu rAga-vyahAra mane lAbha kartA che ema rAga sAthe je ekatA kare tene bhedajJAna nathI ane te cAragatirUpa saMsAramAM rakhaDaze. parathI bhinna ane potAthI abhinna enuM nAma bhedajJAna che. vyavahArathI rAgathI bhinna thavuM te bhedajJAna che, vyavahAranA sahAre bhedajJAna nathI. jenAthI bhinna paDavuM che te vyavahAra bhedajJAnanuM sAdhana kema thAya? na ja thAya. je svabhAvasabhukha thAya che te vyavahArathI bhinna paDIne aMdara jAya che. are bhAI ! vyavahAra to zubharAga che, udayabhAva che, saMsAra che, jhera che, amRta-svarUpa bhagavAna AtmAthI viparIta svabhAvarUpa che. mokSa adhikAramAM pratikramaNa, pratisaraNa, pariharaNa Adi zubhabhAvane viSakuMbha eTale jherano ghaDo kahyo che samyagdaSTino vyavahAra viSakuMbha che. ajJAnInA zubharAgane vyavahArane kahevAto nathI. rAgathI bhinna paDI jeNe svabhAvano anubhava karyo tene je rAga bAkI che ane vyavahAra kahe che. je zubharAgamAM ja sAvadhAna che evA ajJAnIne vyavahAra kevo? ene to vyavahAramUDha kahyo che. samayasAra gAthA 413mAM kahyuM che ke "jeo kharekhara huM zramaNa chuM- ema dravyaliMgamAM mamakAra vaDe mithyA ahaMkAra kare che teo anAdirUDha vyavahAramAM mUDha vartatA thakA, prauDha vivekavALA nizcayanaya para anArUDha vartatA thakA, paramArthasatya bhagavAna samayasArane dekhatA nathI-anubhavatA nathI." Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com
Page #199
--------------------------------------------------------------------------
________________ Version 001.a: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates 188 ] [ pravacana ratnAkara bhAga-4 bhAI ! rAganI maMdatA to anAdikALathI kare che. nigodamAM paNa kSaNamAM zubha ane kSaNamAM azubha thAya che. emAM navuM zuM che? jene zubharAganI-vyavahArane ruci che tene potAnA AtmAno dveSa che. stutikAre bhagavAna saMbhavanAthanI stutimAM kahyuM che- "DhaSa arocaka bhAva" ahAhA....! traNalokano nAtha saccidAnaMda prabhu bhagavAna aMdara birAje che. teno jene Adara ane satkAra nathI ane rAgano Adara che tene potAnA pratye ja dveSa che. bApu! duniyA mAne che enAthI A taddana judI vAta che. jene nija svabhAvanI ruci thaI tene vyavahAranIzubharAganI ruci hoI zakatI nathI. ahIM kahe che. - saMsArarahita athavA saMsArarahita dazAmAM AtmA potAne ekane ja anubhavato pratibhAso, anyane anubhavato na pratibhAso. jIva kAM to rAgane anubhava kAM to potAnI anubhUtine anubhave; paNa parane te anubhave che ema che ja nahi. zeraDInA rasane jIva anubhave che. ema che ja nahi. tenA prati ene je rAga che te rAgane te anubhave che. mIranI tIkhAzano jIvane anubhava nathI. tIkhAza to jaDa che. paNa te ThIka che evo je enA pratye rAga che tene jIva anubhave che. vIMchI ke sApanA karaDano (Dakhano ) jIvane anubhava nathI, e to jaDanI paryAya che. te vakhate aThIkapaNAno je dveSano bhAva thAya che te dveSane jIva anubhava che. sAkaranI mIThAza ane aphINanI kaDavAzano jIva bhoktA nathI. je te samaye je rA-dveSAdi vikArI thAya che te vikArI bhAvano jIva bhoktAno jIva bhoktA thAya che. AvI vAta che. * gAthA 83H bhAvArtha uparanuM pravacana * "AtmAne paradravya-pudgalakarmanA nimittathI saMsAra -niHsaMsAra avasthA che. te avasthArUpa AtmA pote ja pariName che. tethI te potAno ja kartA-bhoktA che. pudgalakarmano kartA-bhoktA to kadI nathI. pudagalakarmanA nimittathI saMsAra avasthA che. juo, ahIM "nimittathI' ema kahyuM che. enA artha zuM? eTalo ja ke nimittathI che, nimitta hoya che-basa eTalI vAta che. nimitta vaDe ahIM jIvamAM vikAra karAyo che ema artha nathI. vikAranI-saMsAranI Adi-madhya-aMtamAM nimitta-karma prasaryuM che ema nathI. jIvamAM mithyAgvAdi saMsAra avasthA potAthI che tyAre karma nimitta che basa eTaluM. te ja pramANe AtmAmAM saMsArarahita avasthA thAya che emAM karmano abhAva nimitta che. paNa karmano abhAva che mATe mokSamArganI paryAya jIvane thaI che ema nathI. samyagdarzanajJAna-cAritrarUpa mokSamArganI vItarAga avasthAnI A-madhya-aMtamAM AtmA che. AtmAe pote svataMtrapaNe kartA thaIne mokSamArganI paryAya utpanna karI che. vyavahAranayanA pariNAma che to mokSamArganI paryAya pragaTI che ema paNa nathI, kemake mokSamArganI paryAyanI AdimAM vyavahAraratnatrayano rAga nathI, paNa AtmA che. Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com
Page #200
--------------------------------------------------------------------------
________________ Version 001.a: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates samayasAra gAthA 83 ] [ 189 lokono jhaghaDo che ne ke vyavahArathI nizcaya thAya ane nimittathI upAdAnanuM kArya thAya teno ahaM khulAso che. "nimittathI" ema kahyuM eno artha ja e che ke nimitta che basa. saMsAra avasthAmAM pulakarmanuM nimitta che. paNa nimittathI-karmathI jIvanI saMsAra avasthA karAI che ema nathI. mithyAtvAdi je vikAra thAya temAM darzanamohakarmano udaya nimitta che, paNa e vikAranI AdimAM karma nathI, AtmA che. ahIM A vAta siddha karavI che ke karmano udaya che mATe vikAra thayo che ema nathI. paramAtmaprakAzanI gAthA 68mAM to ema siddha karyuM che ke vikArI dazAnuM kartA pudgalakarmanimitta to nathI e to ThIka, enuM kartA Atmadravya paNa nathI. vikArI paryAyano kartA vikArI paryAya che. eka samayamAM vikAra je mithyAtvAdi pariNAma thAya che temAM tenA paTTArakanuM pariNamana paryAyamAM svataMtra che; tene dravya-guNanI ke nimittathI apekSA nathI, kemake dravya-guNa trikALa zuddha che ane nimitta paravastu che. jAo, dravya siddha karavuM hoya tyAre ema kahe ke utpAda-vyaya-dhrauvyo (guNa-paryAyo) kartA ane dravya tenuM karma. pravacanasAra gAthA 96mAM A vatA lIdhI che. utpAda-vyaya-dhrauvyo arthAt guNo ane paryAyo dravyanA kartA che, karaNa che, adhikaraNa che, kemake enAthI dravyathI siddha thAya che. bIjI apekSAthI kahIe to guNa-paryAyonuM arthAt utpAda-vyaya-dhrauvyanuM kartA, karaNa, adhikaraNa dravya che kAraNa ke dravya temAM vyApaka che. tyAM vastunI sthiti arthAt astitva siddha karavAnI vAta che. ahIM e vAta nathI. ahIM kahe che ke vikArI pariNAmano kartA vikArI paryAya che chatAM abhedathI kahetAM teno kartA AtmA che. vikAranI AdimAM paryAya athavA dravya AtmA che. paryAyane abheda gaNIne AtmAne kartA kahyo che. tevI rIte samyagdarzana-jJAna-cAritrarUpa nirvikAra paryAya potAnA pakArakathI pariName che chatAM bhedathI teno kartA AtmA che ema kahyuM che. ahIM to ema siddha karavuM che ke karmano abhAva thayo mATe mokSamArga ke mokSapada pragaTa thayuM- ema nathI. cAra ghAtI karmana nAza thatAM kevaLajJAna pragaTa thayuM ema tattvArthasUtramAM Ave che, paNa e to tyAM nimittathI vAta karI che. kharekhara to kevaLajJAnanI prAptinA kALamAM kevaLajJAna pragaTa thayuM che. tenI AdimAM AtmA che. ethI sUkSma vicArIe to kevaLajJAnanI AdimAM kharekhara kevaLajJAnanI paryAya che. are ! lokone potAnI svataMtratA zuM cIja che te beThuM nathI. nizcayathI paryAyanuM kartA dravya nathI, kemake paryAyanI AdimAM paryAya che. samyagdarzanajJAna-cAritranI paryAyanI AdimAM AtmA che e to paryAyane dravyamAM abheda gaNIne kahyuM che. samyagdarzananI paryAyamAM AkhA dravyanI zraddhA Ave che, dravya AvatuM nathI. samyajJAnanI paryAyamAM dravya jevuM paripUrNa che tevuM tenuM jJAna Ave che. kharekhara to Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com
Page #201
--------------------------------------------------------------------------
________________ Version 001.a: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates 190 ] | [ pravacana ratnAkara bhAga-4 dravya saMbaMdhInuM jJAna je paryAyamAM Ave che te paryAyanuM jJAna paryAyamAM Ave che. vaLI dravya che mATe dravyanuM jJAna paryAyamAM thAya che ema nathI. jJAnanI paryAyamAM eTalI tAkAta che ke dravyanuM jJAna, potAnuM jJAna ane lokAlokanuM jJAna te eka samayamAM karI le che. zrutajJAnamAM paNa AvuM sAmarthya che. lokalokanuM jJAna paNa paryAyamAM potAthI thAya che, lokaloka che mATe paryAyamAM enuM jJAna thAya che ema nathI. paryAyamAM dravyanuM jJAna thAya chatAM dravya paryAya AvatuM nathI ahAhA...! dravya paryAyane sparzatuM nathI ane paryAya dravyane sparzatI nathI. aho ! vastunI svataMtratAnI AvI alaukika vAta che! ahIM vAta lIdhI nathI. ahIM to ema batAvavuM che ke mokSamArganI paryAyamAM tenI AdimAM AtmA che paNa karmano abhAva ke vyavahArano rAga tenI AdimAM nathI. vyavahArano rAga che to nizcaya mokSamArga pragaTayo che ema nathI. nizcayathI to svabhAvano Azraya le che te ja sAkSAt mokSamArganuM kAraNa che. prazna:- vyavahArathI thAya emana mAnIe to ekAMta nahi thaI jAya? uttara:- are bhagavAna! A samyaka ekAMta che. nimitta dekhIne, sahacArI dekhIne vyavahAranA rAgane upacArathI mokSamArga kahyo che. paMcAstikAyamAM zubharAgane vyavahArasAdhana kahyuM che. vyavahArasAdhana ane nizcaya sAdhya emaja kahyuM che e to bhinna sAdhyasAdhananI apekSAthI kahyuM che. paNa bhAI ! sAdhana be nathI, sAdhananuM nirUpaNa be prakAre che. sAdhana to eka ja che. mokSamArgaprakAzamAM paMDita pravara ToDaramalajIe nizcaya-vyavahAranuM rahasya atyaMta spaSTa kholI dIdhuM che. tyAM kahyuM che ke - "mokSamArga to be nathI paNa mokSamArganuM nirUpaNa be prakArathI che. sAcuM nirUpaNa te nizcaya tathA upacAra nirUpaNa te vyavahAra.' Ama yathArtha mokSamArga eka ja che. mokSamArga kaho, kAraNa ho, upAya ho ke sAdhana kaho-te eka ja che, be nathI. A parama satya che. tyAre koI kahe che ke thoDuM tame DhIluM mUko ane thoDuM ame DhIluM mUkIe to baMnenI ekatAthaI jAya. paNa bApu! AmAM bAMdhachone kayAM avakAza che? vastunA svarUpano nirNaya, satyano nirNaya bAMdhachoDathI kema thAya? bhAI ! vivAdathI ke bAMdhachoDathI satya hAtha na Ave. satya to satyane jema che tema samajavAthI ja prApta thAya. prazna:- zAstramAM akalaMkadeve be kAraNathI kArya thAya ema kahyuM che? uttara- hA, paNa e to nimittanuM tyAM jJAna karAvyuM che. pramANajJAnamAM nimittanuM jJAna karAvyuM che potAnI paryAya potAthI thAya che e vAtano niSedha karIne nimittanuM jJAna karAvyuM che ema nathI. nizcayathI kArya potAthI thayuM che, nimittathI nahi e vAtane rAkhIne pramANamAM nimittanuM jJAna karAvyuM che. anyathA pramANajJAna ja raheze nahi. mokSamArgaprakAzakamAM sAtamAM adhikAramAM ati spaSTapaNe kahyuM che ke yathArtha nirUpaNa te Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com
Page #202
--------------------------------------------------------------------------
________________ Version 001.a: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates samayasAra gAthA 83 ] [ 191 nizcaya ane upacA nirUpaNa te vyavahAra. vaLI tyAM kahyuM che ke- vyavahAranaya svadravya-padravyane vA tenA bhAvone vA kAraNa-kAryAdine koInA koImAM meLavI nirUpaNa kare che mATe evA zraddhAnathI mithyAtva che tethI teno tyAga karavo, vaLI nizcayanaya tene ja yathAvat nirUpaNa kare ve tathA koIne koImAM meLavato nathI tethI evA ja zraddhAnathI samyakta thAya che mATe tenuM zraddhAna karavuM." prazna- vyavahAra kahyo che ne? uttara:- hA, paraMtu enuM phaLa saMsAra che. samayasAra gAthA 11nA bhAvArthamAM kahyuM che keprANIone bhedarUpa vyavahArano pakSa to anAdikALathI ja che ane eno upadeza paNa bahudhA sarva prANIo paraspara kare che. vaLI jinavANImAM vyavahArano upadeza zuddhanayano hastAvaMba jANI bahu kAryo che, paNa enuM phaLa saMsAra ja che." juo, vyavahAra Ave che kharo, enuM anusaraNa karavA lAyaka nathI kemake enuM saMsAra ja che. tyAre koI kahe che ke A to ekAMta che; ekAMta choDI devuM joIe. paNa bhAI ! samyapha ekAMtanuM jJAna thAya tyAre paryAya ane rAganuM eTale ke anekAMtanuM yathArtha jJAna thAya che. samyak ekAMtavALAne samyaka anekAMtanuM sAcuM jJAna thAya che. jene samyaka ekAMtanuM jJAna nathI ene anekAMtanuM sAcuM jJAna nathI. zrImad ekAMtanuM jJAna nathI ene viparIta jJAna che. ene enakAMtanuM sAcuM jJAna nathI. zrImad rAjacaMdrajIe kahyuM chesamyaka ekAMta evA nijapadanI prApti sivAya anekAMta anya hetue upakArI nathI.' samyaka ekAMta evA eTale AtmAnA AzrayathI jyAM darzana-jJAna pragaTa thayuM tyAM anekAMtanuM eTale rAga ane paryAyanuM paNa sAcuM jJAna hoya che. bhAI ! A to aMtaramAM javAnI, paryAyane aMdara jhukAvavAnI vAta che. dravyanI sanmukha thaI dravyonA Azraya karavAthI samyagdarzana thAya che. paryAyanA ke vyavahAranA Azraye samyagdarzana thatuM nathI. are ! nirmaLa paryAyanA Azraye paNa dharma pragaTa thato nathI to pachI rAganA ke vyavahAranA Azraye samyagdarzana thAya e vAta kyAM rahI? - vAdavivAda mUkIne prabhu ! A samajavA jevuM che. bhAI ! tuM bhagavAna cho ne! chatAM tArI azuddhatA paNa moTI! anubhavaprakAzamAM zrI dIpacaMdajIe kahyuM che ke - traNalokanA nAtha tIrthakaradravanA samosaraNamAM anaMtavAra gayo chatAM te azuddhatA na choDI. traNalokanA nAtha ahaMta paramAtmAnI divya vANI anaMtavAra sAMbhaLI. samosaraNamAM anaMtavAra maNiratnA dIva, hIrAnA thALa ane kalpavRkSanA phUlathI jinabhagavAnanI pUjA karI. "jaya ho, jaya ho' ema bhagavAnano anaMtavAra jayajayakAra karyo. paramAtmA prakAzamAM paNa Ave che ke bhavabhave bhagavAnanI pUjA karI. paNa bhAI ! paradravyanI pUjAno e to Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com
Page #203
--------------------------------------------------------------------------
________________ Version 001.a: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates 192 ] [ pravacana ratnAkara bhAga-4 vikalpa hato. prabhu! svAzraya karyA vinA azuddhacA kema maTe? mahAvidehakSetramAM jyAM sAkSAt tIrthaMkara birAje che tyAM anaMtavAra janmyo, paNa tetha zuM? prazna:- mahAvidehamAM jAya to to dharma thAya ne? uttara:- bhAI! ema nathI. AtmAmAM jAya to dharma thAya. kahyuM ne ke mahAvidehamAM anaMtavAra gayo paNa samyagdarzana pAmyo nahi. juo, siddhakSetramAM jyAM 5ramAtmA birAjane che temanA peTanA kSetramAM nigodanA anaMta jIvo avagAhanA laI paDayA che. paraMtu bannenA kSetra ane bhAva bhinna che. ekanA kAraNe bIjAmAM kAMI thAya ema ja nahi. AThamI gAthAmAM AcAryadeva ziSyane AtmAno bodha karatAM kahe che ke -'darzana-jJAnacAritrane je haMmezA prApta hoya te AtmA che' ATalo bheda paDayo mATe vyavahAra che. potAnI nizcaya cIjane samajAvavAmAM vyavahAra Ave che. samajyA vinA potAnuM kArya zI rIte kare? tethI vyavahAra Ave che. paNa tyAM ja kahyuM che ke upadeza karanAre ke sAMbhaLanAre vyavahAra anusaravA yogya nathI. vaLI puruSArthasiddhayupAyamAM to ema kahyuM che ke dharmAtmA saMto ajJAnIne vyavahAra dvAra nizcaya vastune samajAve che tyAM je ekalA vyavahArane pakaDe che te upadeza sAMbhaLavAne pAtra ja nathI. bhAI ! nizcayane samajAvavA mATe vyavahAra kahyo che ema yathArtha samajI dravya upara daSTi sthApa. bhedathI che, samajAvyu paNa bheda upara lakSa na Apa, abhedanuM lakSa kara. ahAhA...! vastu to AvI che dharma paNa Avo che ane dharmI paNa Avo hoya che. prazna:- prathama to vyavahAra ja hoya ne ? utta2:- nA, vyavahAra pahelo hoto natha. jyAre nizcaya pragaTa thAya tyAre je rAga che tene vyavahAra kahevAmAM Ave che. prazna:- vyavahAra karatAM karatAM dharmathaI jAya ema che ke nahi ? uttara:- ema bIlakula nathI. rAga karatAM karatAM arAga thaI jAya ema kema hoI zake? rAganI dazAnI dizA 52 tarapha che ane arAgI dharmanI dazA sva tarapha che. are! pa2 tarapha lakSa karai ane sva tarapha Ave ema kevI rIte bane? na ja bane. cAle AthamaNu ane pahoMce ugamaNe ema bane ? na ja bane. rAga to aMdhakAra che. te adhakArathI caitanyamaya prakAza kema prApta thAya ? na ja thAya. bhAI! vastu ja AvI che. vyavahArathI nizcaya thAya e mAnyatA eka moTuM zalya che. jyAM vyavahArane sAdhana kahyuM che tyAM dharmIne nizcaya je pragaTa che eno Aropa ApIne upacArathI kahyuM che kharekhara vyavahAra te sAdhana nathI. kaLaza (40) mAM Ave che ke 'ghIno ghaDo' che te mATImaya che, ghImaya nathI. Please inform us of any errors on rajesh@Atma Dharma.com
Page #204
--------------------------------------------------------------------------
________________ Version 001.a: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates samayasAra gAthA 83 ] [ 193 ghIno ghaDo" to vyavahArathI kahyuM. tema bhAI ! tArI cIja-nizcaya vastune samajAvavA vyavahAra dvArA kahI. paNa tyAM je ekalA vyavahArane ja pakaDe che te dezanAne pAtra nathI. Adi-madhya-aMtarmu-kahIne A gAthAmAM alaukika vAta karI che. rAga thAya vA samyagdarzana thAya enI Adi-madhya-aMtamAM AtmA che. koI vyavahAranI apekSA rAkhIne samyagdarzana thayuM che ema nathI. tathA nimittathI apekSA vikArIthAya che ema nathI. bhAvArthamAM ghaNuM bharI dIdhuM che. pudgalakarmanA nimitte saMsArayukta athavA saMsArarahita avasthArUpe AtmA svayaM pariNamana kare che. karmanuM nimitta ho, paNa vikArarUpe pote svayaM pariName che. pravacanasAramAM 34mAM Izvaranayana Ave che. tyAM kahyuM che ke "Atmadravya Izvaranave parataMtratA bhogavanAra che." pote svataMtrapaNe karmane vaza thAya che. karma tene AdhInakare che. ema nathI. dhAvanI dukAne dhavaDAvavAmAM AvatA musApharanA bALakanI mAphaka jIva svataMtrapaNe paravaza thAya che. nimitta ene vaza kare che evuM traNakALamAM nathI. mULa niyama ane siddhAMta na samaje ane upara uparathI pakaDe to satya vastu samajamAM nahi Ave. vyavahArathI thAya ane nimittathI thAya ema mAnI le to nizcayanuM svarUpa nahi samajAya. parathI thAya evI mAnyatAvALAne parano Adara ane svano anAdara che. ahA! jene rAganAM ruci ane prema che tene nirvikAra nija caitanyamaya bhagavAna prati dveSa kare che. rAgavaiSanI AvI vyAkhyA che. vyavahAraratnatrayanA rAga pratye jene prema che tene bhagavAna AtmA prati aruci ane dveSa che. ane jene bhagavAna AtmAnI ruci thaI che tene rAganI ruci uDI gaI che. rAga rahe che paNa rAganI ruci uDI gaI che. samayasAra gAthA 73mAM AvI gayuM che ke vikArano svAmI pudgala che. rAganA svAmIpaNe huM sadAya pariNamato nathI evo huM nimarma chuM. A dharmI samakitInI vAta che. paNa samyagdarzana thayA pahelAM paNa vikalpa dvArA Avo ja nirNaya kare che ke bhaviSyamAM rAga thaze enA svAmIe huM nahi pariName. vyavahAra Avaze paNa vyavahAranA svAmIpaNe nahi pariName kemake huM to nimarma eTale mamatArahita chuM. prabhu! tAro mArga Avo che. tuM vItarAgasvarUpa prabhu cho. vyavahAra to tArI prabhutAmAM lAMchana che. rAgathI tArI prabhutAne jhAMkhapa lAgI che. cAre bAjuthI dekho to satya siddhAMta khaDo thAya che. pahelo vyavahAra Ave che ema che nahi. jene nizcayanA Azraye dharma pragaTayo che tenA rAgane vyavahAra kahevAmAM Ave che koI jagAe ema vAta Ave ke vyavahArathI zuddhinI vRddhi thAya che. paNa eno artha ema che ke chaThTha guNasthAne je nirmaLa pariNatinI zuddhi che te sAtamA guNasthAnamAM Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com
Page #205
--------------------------------------------------------------------------
________________ Version 001.a: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates 194 ] [ pravacana ratnAkara bhAga-4 zuddhinI vRddhi thAya che. pUrvanI je zuddhi che te pachInI zuddhinI vRddhinuM kAraNa che. tyAM sAthe je rAga che tene upacArathI zuddhinI vRddhinuM kAraNa kahyuM che. sarvatra nizcaya-vyavahAranuM lakSaNa A pramANe ja jANavuM ema zrI ToDaramalajIe kahyuM che. paMcAstikAyamAM vyavahAra sAdhya-sAdhananI vAta karI che. tyAM AtmAno svano Azraya lIdho che. te nizcaya sAdhana che ane sAthe je rAga che tene upacArathI sAdhana kahyuM che, paNa te kharuM sAdhana nathI. rAgathI bhinna prajJAchINI vaDe je anubhava pragaTa thayo te anubhava nizcaya sAdhana che; sAthe je rAga che tene Aropa ApIne upacArathI sAdhana kahyuM che. nizcaya-vyavahArano yathArtha artha na samaje ane bIjo artha kare to zuM thAya? anartha ja thAya. vastusthiti to AvI che bhAI ! A pramANe AtmA potAnA rAgano athavA mokSamArgano kartA-bhoktA che, pudgalakarmano kartA-bhoktA kadI nathI. karma nimitta paNa takarma AtmAnA rAganuM athavA mokSamArganuM kartA nathI. AtmA potAnA vikArI-nirvikArI pariNamanano kartA-bhoktA che paNa paranopudgalakarmane kartA-bhoktA nathI. AvuM ja vastusvarUpa che. [ pravacanaM. 139 zeSa, 14 thI 142 * dinAMda 28-7-76 thI 31-7-76 ] Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com
Page #206
--------------------------------------------------------------------------
________________ Version 001.a: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates gAthA-84 atha vyavahAraM darzayati vavahArassa du AdA poggalakammaM karedi nneyvihN| taM ceva puNo veyai poggalakammaM anneyvihN|| 84 / / vyavahArasya tvAtmA pudgalakarma karoti naikvidhm| tacaiva punarvedayate pudglkrmaanekvidhm||84|| have vyavahAra darzAve che: AtmA kare vidhavidha pudgalakarma-mata vyavahAranuM, vaLI te ja pudgalakarma AtmA bhogave vidhavidhanuM. 84. gAthArtha:- [ vyavahAraca tu] vyavahAranayano e mata che ke [mAtmA: ] AtmA [ naivavidhama ] aneka prakAranA [punivarna] pudgalakarmane [ roti] kare che [puna: 2] ane vaLI [ta 4] te ja [ nevigham] aneka prakAranA [puta] pudgalakarmane [veyate ] te bhogave che. TIkAH- jema, aMdaramAM vyApyavyApakabhAvathI mATI ghaDAne kare che ane bhAvyabhAvakabhAvathI mATI ja ghaDAne bhogave che topaNa, bahAramAM, vyApyavyApakabhAvathI ghaDAnA 'saMbhavane anukULa evA (icchArUpa ane hastAdikanI kriyArUpa potAnA) vyApArane karato ane ghaDA vaDe karelo pANIno je upayoga tenAthI UpajelI tRptine (potAnA tRtibhAvane) bhAvyabhAvakabhAva vaDe anubhavato-bhogavato evo kuMbhAra ghaDAne kare che ane bhogave che evo lokono anAdithI rUDha vyavahAra che; tevI rIte, aMdaramAM vyApyavyApakabhAvathI pudgaladravya karmane kare che ane bhAvyabhAvakabhAvathI pugaladravya ja karmane bhogave che topaNa, bahAramAM, vyApyavyApakabhAvathI ajJAnane lIdhe pudgalakarmanA saMbhavane anukULa evA (potAnA rAgAdika) pariNAmane karato ane pulakarmanA vipAkathI utpanna thayelI viSayonI je nikaTatA tenAthI UpajelI (potAnI) sukhaduHkharUpa pariNatine bhAvyabhAvakabhAva vaDe anubhavato-bhogavato evo jIva pugalakarmane kare che ane bhogave che evo ajJAnIono anAdi saMsArathI prasiddha vyavahAra che. bhAvArtha- pudgalakarmane paramArthe pudgala dravya ja kare che; jIva to pudgalakarmanI utpattine anukULa evA potAnA rAgAdika pariNAmone kare che. vaLI pudgaladravya ja pudgalakarmane bhogave che; jIva to pudgalakarmanA nimittathI thatA potAnA rAgAdika 1. saMbhava thavuM te; utpatti Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com
Page #207
--------------------------------------------------------------------------
________________ Version 001.a: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates 196 ] [ pravacana ratnAkara bhAga-4 pariNAmone bhogave che. paraMtu jIva ane pudgalano Avo nimittanaimittikabhAva dekhIne ajJAnIne evo bhrama che ke puddagalakarmane jIva kare che ane bhogave che. Avo anAdi ajJAnane lIdhe anAdi kALathI prasiddha vyavahAra che. 52mArthe jIva-pudgalanI pravRtti bhinna hovA chatAM, jyAM sudhI bhedajJAna na hoya tyAM sudhI bahArathI temanI pravRtti eka jevI dekhAya che. ajJAnIne jIva-pudgalanuM bhedajJAna nahi hovAthI upalaka daSTie jevuM dekhAya tevuM te mAnI le che; tethI te ema mAne che ke jIva puddagalakarmane kare che ane bhogave che. zrI guru bhedajJAna karAvI, paramArtha jIvanuM svarUpa batAvIne, ajJAnInA e pratibhAsane vyavahAra kahe che. * * samayasAra gAthA 84: mathALuM have ajJAnIno rUDha vyavahAra darzAve che. ajJAnI zuM mAne che te spaSTa karIne bhedajJAna karAve che. * * gAthA- 84: TIkA upa2nuM pravacana * ' jema, aMdaramAM vyApyavyApabhAvathI mATI ghaDAne kare che ane bhAvyabhAvakabhAvathI mATI ja ghaDAne bhogave che topaNa, bahAramAM, vyApyavyApakabhAvathI ghaDAnA saMbhavane anukULa evA vyApArane karato ane ghaDA vaDe karelo pANIno je upayoga tenAthI UpajelI tRptine bhAvyabhAvakabhAva vaDe anuvato-bhogavato evo kuMbhAra ghaDAne kare che ane bhogave che evo lokonA anAdithI rUDha vyavahAra che' zuM kahe che? ke vyAkhavyApakabhAvathI mATI ghaDAnI paryAyane kare che, kuMbhAra nahi. prazna:- A vAta gaLe utaratI nathI ne? uttara:- A vAta gaLe utAravI paDaze. vastunuM svarUpa ja ema che. ahIM to kahe che. vyavahArano je zubharAga che tene potAnuM kartavya mAnI teno kartA thAya che. tene AtmA haiya thaI jAya che. rAgane upAdeya mAnanAre amRtasvarUpa bhagavAna AtmAne haiya mAnyo che. jema koI mahApuruSa ghera Ave tene choDIne nAnA bALaka sAthe vAta karavA lAgI jAya to te mahApuruSano anAdara che. tema traNalokano nAtha bhagavAna aMdara mahAna cIja paDI che tenI sanmukha na thatAM rAga sAme lakSa karIne AnaMda mAne to te bhagavAna AtmAno anAdara che. paramAtmaprakAza gAthA 36mAM lakhyuM ke atra sadaiva paramAtmA viitraagniviklpsamAdhiratAnAmupAveyo mavatyaceSAM rUti bhAvArtha: " sadAya vItarAga nirvikalpa samAdhimAM lIna sAdhuone to AtmA upAdeya che; mUDhone nahi. ahAhA..! zuM kahe che? sAMbhaLa, bhAI ! AtmA je zuddhacaitanyaghana pUrNAnaMdasvarUpa bhagavAna che te nirvikalpa samAdhimAM lIna evA sAdhuone sadAya upAdeya che ane rAga ya che. (C Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com
Page #208
--------------------------------------------------------------------------
________________ Version 001.a: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates samayasAra gAthA 84 ] [ 197 tathA je rAgane upAdeya mAnIne rAganI rucimAM paDayA che temane AtmA haiya che. sUkSma vAta che bhAI! rAga haiya che ema to Ave che paNa ahIM to rAganI rucivALAne AtmA haiya che ema kahyuM che. A aMtaranA mArganI jhINI vAta che loko rADa nAkhe paNa zuM thAya? daya, dAna, vrata, bhakti Adino rAga vibhAvabhAva che. te te svabhAvathI viparIta bhinna cIja che. te vibhAvano je kartA thAya che, tenuM vibhAvanuM pariNamana navA karmanA baMdhamAM nimitta thAya che; tyAM ajJAnI mAne che ke navAM karma me bAMdhyAM. tevI ja rIte ajJAnI je harakha-zoka bhogave che temA karmanuM nimitta che tyAM ajJAnI mAne che ke huM karma bhogavuM chuM. A tenI jUThI mAnyatA che. ahIM be dravyo vacce bhedajJAna karAvavuM che. rAganuM pariNamana ajJAnI vyAkhavyApakapaNe potAmAM pote kare che. rAga mAruM vyApya karma ane rAgano huM vyApaka kartA ema ajJAnI mAne to te vAta ajJAnapaNe ThIka che. ajJAnI potAnI cIjane bhUlIne vikAranuM pariNamana vyApyavyApakabhAvathI kare che e vAta ajJAnadazAmAM to barAbara che. paraMtu tenuM vikArI pariNamana navA karmabaMdhamAM nimitta che tyAM nimitta dekhIne meM karma bAMdhyAM evuM je ajJAnI mAne che te viparIta che. habakhazokanA bhoganA kALe karma emAM nimitta che. tethI karma huM bhogavuM chuM ema te mAne che e viparIta che. " A ahIM to 52no kartA jIva nathI evuM bhedajJAna karAvIne karmabaMdhananA kALamAM jJAnI (AtmA ) tenuM nimitta paNa nathI e vAta siddha kAravI che. ahA ! karmabaMdhanamAM Atmadravya nimitta nathI evo eno svAbhava che. samayasAra gAthA 105 mAM Ave che ke - lokamAM kharekhara AtmA svabhAvathI paudgalika karmane nimittabhUta nahi hovA chatAM paNa, anAdi ajJAnane lIdhe pauddagalaki karmane nimittarUpa thatAM evA ajJAnabhAve pariNamato hovAthI nimittabhUta thatAM, paudgalika karma utpanna thAya che, tethI 'pauddagalika karma AtmAe karyuM' evo nirvikalpa vijJAnaghanasvabhAvathI bhraSTa, vikalpaparAyaNa ajJAnIono vikalpa che; te vikalpa upacAra ja che, 52mArtha nathI." ajJAnI mAnIle che ke huM karmabaMdhanano kartA ane bhoktA chuM kharekhara ema nathI. mAtra upacArathI ja ajJAnane karmabaMdhanano kartA kahevAmAM Ave che. AtmA svabhAvathI paudgalika karmanuM nimitta nathI. dravya nimitta kema hoya ? dravya nimitta nathI to jenI dRSTi dravya upara che evo jJanI paNa navA karmabaMdhamAM nimitta nathI. bhagavAna! vItarAgano mArga bahuM sUkSma che. A bahAranAM rUpALAM zarI2 vagerenAM je AkarSaNa ( ruci ) thAya che e badho mithyAtvabhAva che. aMdara pUrNAnaMdano nAtha paramAtmA trikALa suMdara paDayo che tenuM AkarSaNa (ruci ) choDIne 52vastumAM AkarSaNa Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com
Page #209
--------------------------------------------------------------------------
________________ Version 001.a: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates 198 ] [ pravacana ratnAkara bhAga-4 thaI jAya che te ajJAna che. ajJAnI A bAhya cIjonI camaka dekhIne tenI adhikatAmAM rAjI thaI jAya che paNa e to hADakAMnA phospharasanI camaka che. aMdara traNalokano nAtha caitanyasvarUpa bhagavAna che te camatkArika vastu che. ahA! Avo zuddha cidAnaMdasvarUpa bhagavAna jJAyaka navA karmabaMdhanamAM nimitta thAya evo eno svabhAva nathI. jo svabhAvathI AtmA nimitta thAya to Atma vikArasvarUpa ja thaI jAya. kamRbaMdhananuM upAdAna to karma jaDa che ane emAM ajJAnIno ajJAnabhAva nimitta che, paNa Atmadravya nimitta nathI. juo ! A to bhagavAnanI (kahelI) dharmakathA cAle che. emAM lakSa bIje jAya to vANIno anAdara thaI jAya. ekabhagavatArI Indro jene sAMbhaLavA Ave che evI bhagavAnanI A divya vANI che. te koI mahAsaubhAgyathI sAMbhaLavA maLe che. niyamasAra gAthA 108mAM Ave che ke - "bhagavAna atanA mukhAravicaMdathI nIkaLelo, (zravaNa mATe Avela) sakaLa janatAne zravaNanuM saubhAgya maLe evo, suMdara-AnaMdasyadI (suMdara-AnaMda jharato), anakSarAtmaka je divyadhvani, tenA parijJAnamAM kuzaLa caturthajJAnadhara (mana:paryayajJAnadhArI) gautamamaharSi nA mukhakamaLathI nIkaLelI je catura vacanaracanA, tenA garbhamAM rahelA raddhAMtAdi (siddhAMtAdiA) samasta zAstronA arthasamUhunA sAssarvasvarUpa zuddha-nizcaya-parama-AlocanAnA cAra bhedo che." bhagavAna mukhamAMthI pANI nIkaLatI nathI. sarvAgethI" dhvani uThe che; paraMtu lokonI apekSAe "mukhAraviMdathI" ema kahyuM che. sakaLa janatAne zravaNanuM saubhAgya maLe evI AnaMda jharatI vANI khare che. vANImAM AnaMdasvarUpa AtmAnuM nirUpaNa Ave che eTale vANIne AnaMda denArI kahI che. A nimittanuM kathana che. bhagavAnanI vANImAM vItarAgatA batAvI che. vItarAgatA kayAre pragaTe? svano Azraya kare tyAre, AnaMdanI je anuvadazA pragaTe che e jinavANIno sAra che. A divya vAthI sAMbhaLIne cAra jJAnanA dhaNI bhagavAna gaNadharadeva siddhAMtanI gUMthaNI kare che. AvI divyadhvani jenA kAne paDe enuM paNa mahA-saubhAgya che. e divyadhvanino sAra A pAMca paramAgamo ahIM upara-nIce kotarAI gayAM che. vahA, divyadhvani vAha! prazna:- A kALamAM Ape paNa A sarasa kAma karyuM che ! uttara:- koNa kare? chaye dravyomAM, paryAyanI utpattino kALa hoya, te te paryAya pragaTa thAya che. te paryAyanI janmakSaNa che. pravacanasAra gAthA 102mAMAvyuM che ke -dravyanI je paryAyanI utpattino kALa hoya te paryAya svakALe potAthI utpanna thAya che. tenI paryAyanI utpatti bIjo karI de ema che ja nahi. janmakSaNa eTale paryAyanI utpattino kALa hoya tyAre te svataMtra utpanna thAya che. A paramAgama-maMdiranA nirmANano eno kALa hato nathI tethI tenA kALe te thayuM che, bIjAe koIe karyuM che ema che ja nahi. bIjAe karyuM ema kahevuM e to te vakhate nimitta koNa hatuM enuM jJAna karAve che. Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com
Page #210
--------------------------------------------------------------------------
________________ Version 001.a: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates samayasAra gAthA 84 ] | [ 199 be kAraNa kahyAM che ne? hA, eka yathArtha kAraNa che ane bIjuM upacArathI kAraNa che. ajJAnI vyApyavyApakapaNe rAgane kare che. rAgano vyApaka AtmA ane rAga enuM vyApya ema ajJAnapaNe che. te rAga navA karmabaMdhamAM nimitta che. tyAM nimitta dekhIne meM karma bAMdhyAM ema ajJAnI mAne che. ajJAnIe karyA che to rAga-dveSa; tathApi karmabaMdhane meM kahyuM evo teno je vikalpa che te upacAra ja che, paramArtha nathI. A vAta gAthA 105 mAM Ave che. jaDakarmanA baMdhanI paryAyano kartA AtmA che ema bIlakula che ja nahi. karmabaMdhanI je paryAya thaI te pugalajanuM vyApya che ane pudgala temAM vyApaka eTale kartA che. e AtmAna vyApya karma che ja nahi. ajJAnI jeTalA rAgadveSa kare teTalA pramANamAM navA karmano baMdha thAya che. tyAM rAgadveSamAM ajJAnIne vyApyavyApakapaNuM che paNa karmabaMdha sAte ene vyAyavyApakapaNuM nathI. ajJAnI rAgAdi kare che, paNa karmabaMdhananuM kAma kare che ema che ja nahi. ahIM to ema siddha karavuM che ke je rAga-dveSane upAdeya mAnIne pariName che. evA ajJAnInuM pariNamana navA karmabaMdhanamAM nimitta thAya che. are ! jene bhagavAna AtmA heya thaI gayo che evo ajJAnI jIva navana karmabaMdhananuM nimitta thAya che. are prabhu! Avo avatA maLyo emAM potAnI zuddha trikALI cIjanI daSTi na thaI to tArA utArA kayAM thaze? pachI tane zaraNa nahi me ho ! bhagavAna ! hamaNAM ja A samajaNa karI levA yogya che. kahe che-aMdaramAM vyApyavyApakabhAvathI mATI ghaDAne kare che ane bhAvyabhAvakabhAvathI mATI ja ghaDAne bhogave che. juo, mATI ja ghaDAno kartA ane bhoktA che, kuMbhAra nahi. mATI kartA thaIne ghaDArUpa kArya kare che ane mATI pote bhAvya nAma bhogavavA yogya ghaDArUpa paryAyane bhAvakapaNe bhogave che. zrI akalaMkadeva tattvArtharAjavArtikamAM A vAta lIdhI che ke pudgala paNa pudgalane bhogave che. pudgalamAM paNa bhoktA nAmanI zakti che. pudgala potAnI paryAyane kare che ane potAnI paryAyane bhogave che. ahAhA...! jainadarzana bahu sUkSma che bhAI ! te samajavA upAyoga sUkSma rAkhIne ghaNo prayatna karavo joIe. anaMtakALamAM potAnI vAstavika cIja zuM che te lakSamAM lIdhuM nathI eTale durlabha lAge paNa azakaya nathI; durlabha to che. mATI ghaDAnI paryAyane kare che ane mATI ghaDAnI paryAyane bhogave che. ahIM ghaDAnI paryAya mATI aMtarthApaka kahela che eTale bAhyavyApaka bIjI cIja che ema artha nathI. bahAramAM bIjI cIja-kuMbhAra to potAmAM vyApyavyApakabhAvathI ghaDAnI utpattine anukULa evA, IcchArUpa ane hastAdinI kriyArUpa, potAnA vyApAranekare che ane ghaDA vaDe karelo pANIno je upayoga tenAthI upajelI tRptine bhAvyabhAvakabhAvathI bhogave che. Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com
Page #211
--------------------------------------------------------------------------
________________ Version 001.a: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates 200 ] [ pravacana ratnAkara bhAga-4 A to bahu gaMbhIra zAstra che. samayasAra jagatanuM ajoDa cakSu che. tene samajavA dhyAnathI bahu abhyAsa karavo joIe. saMsAranA bhaNataramAM bI. e. ema. e. Adi thavAmAM keTalAM varSa mahenata kare che! chatAM e to badhuM ajJAna ja che. are bhAI ! anaMtavAra e badhuM karyuM che. A tattvajJAnanA abhyAsa mATe vakhata levo joIe. kuMbhAra ghaDAnI utpattimAM anukULa evA IcchArUpa ane hastAdikanI kriyArUpa potAnA vyApArane kare che. ane ghaDAnA upayogathI upajelI tRptine kuMbhAra anubhave-bhogave che. evo kuMbhAra ghaDAne kare che ane bhogave che evo lokono anAdithI rUDha vyavahAra che. aMdaramAM mATI ghaDAnI paryAyane kare che ane ghaDAnI paryAyane bhogave che. bahAramAM kuMbhAra potAnI IcchA ane yoganA kaMpanarUpa potAnA kAryane vyApyavyApakabhAvathI kare che ane ghaDAnA upayogathI upajelI tRtine pote bhogave che. A dekhIne ajJAnanI ema lAge che ke ghaDAno kartA ane ghaDAno bhoktA kuMbhAra che. AvuM mAnanAra mithyASTi che. ghaDAnI paryAyamAM vyApyavyApaka ane bhAvyabhAka pudgala che. AtmA (kuMbhAra) ghaDAne kare che ane bhAvyabhAvakapaNe bhogave che ema che ja nahi. A daSTAMta thayuM. have siddhAMta kahe che. - "tevI rIte, aMdaramAM vyApyavyApakabhAvathI pudagaladravya karmane kare che ane bhAvyabhAvakabhAvathI pudgaladravya ja karmane bhogave che." juo, pugala vyApaka ane karma enuM vyApya che. tethI jaDakarmane vyApyavyAkabhAve pudgala kare che. ane pudagaladravya ja karmane bhogave che. pugala pote bhAvya eTale bhogavavA yogaya karmanI avasthAne bhAvakapaNe bhogave che. pudgala dravyamAM evI bhoktA zakti che jethI pudagala karmane bhogave che. karmanI prakRtibaMdhanA cAra prakAra che. prakRtibaMdha, pradezabaMdha, sthitibaMdha ane anubhAgabaMdha. tattvArthasUtramAM Ave che -'vipAkko anumava:' karmanA vipAkonA anubhava jIva kare che. paNa A to vyavahAranuM nimittathI kathana che. kharekhara karmano anubhava jIva karato nathI. karmano vipAka to karmamAM che. jIva to potAnA rAgadveSano anubhava kare che. ahIM kahe che ke vyAyavyApakabhAvathI pudagala karmanuM kartA che ane bhAvyabhAvakabhAvathI pugala jaDakarmanuM bhoktA che "topaNa, bahAramAM, vyApyApakabhAvathI ajJAnane lIdhu pugalakarmanA saMbhavane anukULa evA potAnA rAgAdika pariNAmane karato ane pugakarmanA vipAkathI utpanna thayelI viSayonI je nikaTatA tenAthI UpajelI potAnI sukhadu:kharUpa pariNatine bhAvyabhAvakabhAva vaDa anubhavato-bhogavato evo jIva pudgalakarmane kare che ane bhogave che evo ajJAnIono saMsArathI prasiddha vyavahArache." bahAramAM jIva ajJAnA kAraNe vyApyavyApakabhAvathI potAnA rAgAdika pariNAmane kare che, ane viSayonI nikaTatAthI UpajelI potAnI sukhaduHkharUpa pariNatine bhAvyabhAvaka Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com
Page #212
--------------------------------------------------------------------------
________________ Version 001.a: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates samayasAra gAthA 84 ] [ 201 bhAvathI jIva bhogave che. jema ghaDAnI avasthAmAM kuMbhArano rAga vyApaka che ema nathI tema pudgalakarmanI avasthAmAM jIvano rAga vyApaka thaIne pudgalakarma kare che ema nathI. pudgaladravya ja vyAyavyApakapaNe karma kare che ane pudagaladravya ja bhAvyabhAvakabhAvathI jaDa karmane bhogave che. je kALe jaDakarmano pudgalakartA ane bhoktA thAya che te kALamAM jIva tene anukULa rAga-dveSa kare che. nimittane anukULa kahevAmAM Ave che, ane sAmenI cIja upAdAnane anurUpa kahevAmAM Ave che. gAthA 86mAM anukULa ane anurUpanI vAta Ave che. naimittikane anurUpa kahe che. karma potAthI baMdhAya che temAM ajJAnInA rAga-dveSa anukuLa che eTale nimitta che. A to siddhAMtanI bhASA che. thoDA zabdomAM gaMbhIra bhAvo bharyA che. jaDakarma potAmAM potAnA kAraNe vyApyavyApakapaNe eTale kartAkarmapaNe pariName che. temAM jIvanA vikArI pariNAma anukULa nimitta che. tema jaDakarma potAmAM bhAvyabhAvakapaNe potAne bhogave che. tyAM jIvanA vikArI pariNAma anukULa nimitta che. kartA-bhoktApaNe pulakarmanI avasthA to pote potAthI thaI che te kALe jIvanA rAgAdi pariNAma anukULa nimitta che. nimitta che to pugalakarmanI paryAya thaI che ema nathI. AvI vastu che, bhAI ! thoDo nyAya phare to AkhI vastu pharI jAya. jema koI nadInA kAMThe Ubho rahIne pANIne jue tema pudagalamAM jyAre kArya thAya che tyAre najIkamAM kAMThe rahelI je bhinna cIja che tene enuM nimitta kahevAmAM Ave che. AvI sarvajJa paramezvaranI divyadhvanimAM AvelI A vAta che. prathama mATInuM daSTAMta ApIne siddhAMta samajAvyo che. karmanI jJAnAvaraNarUpa je avasthA thAya temAM paramANu pote aMtarthApaka thaIne vyApya karmanI paryAyane kare che, temAM jIvano rAga nimitta che. tema vipAkane prApta thayelI te karmanI paryAya chUTI jAya che tyAM pugala te karmanI paryAyane bhogave che. karmanI avasthA bhAvya ane pudgala tenuM bhAvaka che; ane temAM ajJAnIno rAga tene anukULa nimitta che. te rAgane karato ane viSayonI nikaTatAthI UpajelI potAnI sukhadu:kharUpa pariNatine bhogavato (ajJAnI) jIva pudgalakarmane kare che ane bhogave che evo ajJAnIono anAdi saMsArathI prasiddha vyavahAra che, ane te jUTho vyavahAra che. jAo, ajJAnI bhAvyabhAvakabhAvathI viSayonI nikaTatAthI UpajelI potAnI sukhadu:kharUpa pariNatine bhogave che paNa viSayone bhogavato nathI. strInA zarIrane, dALabhAta-lADune ke mosaMbI nA rasane te bhogavato nathI. strI, zarIra, kuTuMba, dhanasaMpatti ItyAdi je nikaTa AvyAM che temAM lakSa karIne ajJAnI potAnA harakhazokanA pariNAmane bhAvyabhAvakapaNe bhogave che paNa te para padArthone bhogavato nathI. vIMchInA DaMkhane te bhogavato Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com
Page #213
--------------------------------------------------------------------------
________________ Version 001.a: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates 202 ] [ pravacana ratnAkara bhAga-4 nathI paNa te DaMkha -samaye je vaiSa nA vikArI pariNAma thAya tene te bhogave che. karmavipAkane anukULa je je kalpanA thAya tene te anubhave che. anukULano artha nimitta che, paNa nimitta kartA nathI. Ibdopadeza gAthA rUpa mAM Ave che ke kAryanI utpattimAM je anukULa nimitta hoya che te badhAM dharmAstikAyavat udAsIna nimitta che. preraka nimitta ho ke udAsIna. kAryanI utpattimAM te udAsIna nimitta ja che. parane nikaTa dekhIne huM parane bhogavuM chuM evI mAnyatA ajJAna che, mithyAtva che. AvI parama satya vAta bahAra AvI che. koI na mAne to na mAno, vA A to nizcaya che ema kahI niMdA kare to karo; paNa mArga to Aja che bhAI ! niyamasAramAM (gAthA 186mAM) Ave che ke lokottara evo jinezvarabhagavAnano mArga jene na bese te svarUpavikaLa loko mArganI niMdA kare to tuM mArganI abhakti karIza nahI; bhakti ja karaje. eka chokaro hato. eka bIjA chokarAe tene thapATa mArI. tyAre tyAMthI pasAra thatA koI sajjana puruSe tene Thapako Apyo. to te bIjo chokaro kahevA lAgyo. - "zAstramAM to ema Ave che ke koI koIne mArI zakatuM nathI." are bhAI ! AvA kutarka na zobhe. mAravAno je bhAva ( krodhano) thayo te AtmAnuM kArya che ane te AtmAnI potAnI hiMsAno ja bhAva che. paradravyono AtmA kartA-bhoktA nathI paNa potAnA rAgadveSa pariNAmono to ajJAnI avazya kartA-bhoktA che. * gAthA 84: bhAvArtha uparanuM pravacana * pudgalakarmane paramArtha pudagaladravya ja kare che; jIva to pugalakarmanI utpattine anukULa evA potAnA rAgAdika pariNAmone kare che." juo, pugalakarma che te paryAya che ane tene pudgaladravya ja kare che, jIva nahi, jIva to pudgalakarmanI utpattine anukULa evA potAnA rAga-dveSanA pariNAmane kare che. karmano baMdha thAya emAM jIvanA rAgAdi pariNAma nimitta che; paNa enAthI pugalakarmanI paryAya thAya che ema nathI. lyo, ahIM to nimittathI thatuM nathI ema spaSTa kahyuM che. "vaLI pudgala dravya ja pudgalakarmane bhogave che; jIva to pudgalakarmanA nimittathI thatA potAnA rAgAdika pariNAmone bhogave che. ahIM ema kahyuM ke pudgalakarmanA nimittathI thatA potAnA pariNAmone jIva bhogave che. jIva potAnA vikArI pariNAmane kare che ane te pariNAma bhogave che. jIva karmane bhogave che ema che ja nahi pudagaladravya ja pudgalakarmane bhogave che. paraMtu jIva ane pudgalano Avo nimittanaimittikabhAva dekhIne ajJAnIne evo bhrama che ke pudgalakarmane jIva kare che ane bhogave che" huM rAgadveSa karuM chuM to pugala Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com
Page #214
--------------------------------------------------------------------------
________________ Version 001.a: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates samayasAra gAthA 84 ] [ 203 karmano baMdha thAya che ema ajJAnI bhramathI mAne che meM rAgadveSa karyo tethI karmane baMdhAvuM paDayuM ema ajJAnI mAne che. paNa ema che nahi. te samaye karmanI paryAya je thavA yogya hatI te pudgalathI thaI che. tenI utpattinI te janmakSaNa che. rAga karyo mATe cAritramohano baMdha thayo ema che ja nahi. karmanuM pariNamana potAthI svakALe svataMtra thayuM che. Ama vastusthiti che. chatAM jIva pudgalakarmane kare che ane bhogave che. evo ajJAnIno anAdikALathI prasiddha vyavahAra che. "paramArthe jIva-pudgalanI pravRtti bhinna hovA chatAM, jyAM sudhI bhedajJAna na hoya tyAM sudhI bahArathI temanI pravRtti eka jevI dekhAya che.' rAganA nimitte karmabaMdhana thayuM tyAM nimittane dekhanArAone potAthI paramAM kArya thayuM ema dekhAya che, ajJAnIne jIva-pudgalanuM bhedajJAna nahi hovAthI, bannenI bhinnatA nahi bhAsI hovAthI upalaka "daSTie jevuM dekhAya tevuM mAnI le chetethI te ema mAne che ke jIva pudgalakarmane kare che ane bhogave che. zrI guru bhedajJAna karAvI, paramArtha jIvanuM svarUpa batAvIne, ajJAnInA e pratibhAsane vyavahAra kahe che.... karmanI paryAyane AtmA karato nathI ane karmanI paryAya vikAra utpanna karatI nathI. - AvuM samajAvavAnuM prayojana parathI svanuM bhedajJAna karAvavAnuM che. ahA ! jaDakarmano kartA to AtmA nathI paNa e samaye je rAga thAya che te rAgano kartA nizcaye AtmA nathI. zrI guru bhedajJAna karAve che eTale bhedajJAna karavAno upadeza Ape che. karAve koNa? ane upadeza Ape che ema kahevuM e paNa vyavahAranuM vacana che. vANInA kALe vANI thAya che. vANInI utpattinI te janmakSaNa che. tethI vANI utpanna thaI che. vikalpa thayo ke huM boluM tethI bhASAnI paryAya thaI che ema nathI. zrI guru bhedajJAna karAvavA samajAve che ke bhAI ! rAga tAruM kartavya nathI. rAganuM kartavya mAne tyAM sudhI ajJAna che. rAganA nimitte karma baMdhAya tyAM te kALe pudgalamAM karmaparyAya thavAno kALa che tethI karmabaMdhanI dazA thaI che, tArA kAraNe thaI nathI. te rAga karyo mATe tyAM karmabaMdhana thayuM ema mAne e mithyAtva che. ajJAnInA e pratibhAsane vyavahAra kahe che. have ajJAnInA A vyavahArane dUSaNa de che. huM parano kartA-bhoktA chuM evo ajJAnIno je vyavahAra che te sadoSa che. mithyAtvasahita che ema kahe che. prazna:- ajJAnIne to vyavahAra hoto nathI ? uttara:- hA, jJAnI ke jene nija caitanyasvarUpa bhagavAna AtmAnuM bhAna thayuM che tene sahacarapaNe je rAga hoya che tene vyavahAra kahevAmAM Ave che. paNa e vAta ahIM nathI. Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com
Page #215
--------------------------------------------------------------------------
________________ Version 001.a: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates 204 ] [ pravacana ratnAkara bhAga-4 ahIM to ajJAnInA rAgane vyavahAra kahyo che. eno artha ema che ke ajJAnI anAdithI rUDhapaNe huM paradravyano kartA-bhoktA chuM evI viparIta mAnyatA sahita je enI rAgAdi pravRtti che tene ajJAnIono ahIM prasiddha vyavahAra che ema kahyuM che. ahA ! je rAga thayo te potAnI jIvanI paryAya che ane tenA nimitte je karmabaMdhana thayuM te jaDa pudgalanI paryAya che. Ama hovA chatAM anAdi saMsArathI ajJAnIo bhramathI mAne che ke mane rAga thayo to karmabaMdhana thayuM. AvA viparIta ajJAnamaya vikalpane ahIM ajJAnIno prasiddha vyavahAra kahyo che. [ pravacana naM. 143, 144 * dinAMka 1-8-76 thI 2-8-76 ] 8 8 8 @ @ @ @ Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com
Page #216
--------------------------------------------------------------------------
________________ Version 001.a: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates gAthA-85 athainaM dUSayati jadi poggalakammamiNaM kuvvadi taM ceva vedayadi AdA / dokiriyAvadiritto pasajjade so jiNAvamadaM / / 85 / / yadi pudgalakarmedaM karoti taccaiva vedayate AtmA / dvikriyAvyatiriktaH prasajati sa jinAvamatam / / 85 / / have A vyavahA2ne dUSaNa de cheH pudgalaka2ma jIva jo kare, ene ja jo jIva bhogave, jinane asaMmata dvikriyAthI abhinna te AtmA Thare. 85. gAthArtha:- [ vi] jo [AtmA] AtmA [vuM] A [purvInarma] puddagalakarmane [oti] kare [6] ane [tav va] tene ja [vevayate] bhogave to [sa: ] te AtmA [ddhiyiAvyatiriktta: ] be kriyAthI abhinna [prasannati] Thare evo prasaMga Ave che- [ninAvamata ] je jinadevane saMmata nathI. TIkA:- prathama to, jagatamAM je kriyA che te badhIye pariNAmasvarUpa hovAthI kharekhara pariNAmathI bhinna nathI (-pariNAma ja che ); pariNAma paNa pariNAmIthI (dravyathI ) bhinna nathI kAraNa ke pariNAma ane pariNAmI abhinna vastu che (jAdI jAdI be vastu nathI). mATe (ema siddha thayuM ke) je koI kriyA che te badhIye kriyAvAnathI (dravyathI ) bhinna nathI. Ama, vastusthitithI ja ( arthAt vastunI evI ja maryAdA hovAne lIdhe) kriyA ane kartAnuM abhinnapaNuM ( sadAya ) tapatuM hovAthI, jIva jema vyApyavyApakabhAvathI potAnA pariNAmane kare che ane bhAvyabhAvakabhAvathI tene ja anubhave-bhogave che tema jo vyAkhavyApakabhAvathI puddagalakarmane paNa kare ane bhAvyabhAvakabhAvathI tene ja bhogave to te jIva, potAnI ane paranI bhegI maLelI be kriyAthI abhinnapaNAno prasaMga AvatAM sva-52no paraspara vibhAga asta thaI javAthI (nAza pAmavAthI), anedravyasvarUpa eka AtmAne anubhavato thako mithyAdaSTipaNAne lIdhe sarvajJanA matanI bahAra che. bhAvArtha:- be dravyonI kriyA bhinna ja che. jaDanI kriyA cetana karatuM nathI, cetananI kriyA jaDa karatuM nathI. je puruSa eka dravyane be kriyA karatuM mAne te mithyAdaSTi che, kAraNa ke be dravyanI kriyA eka dravya kare che ema mAnavuM te jinano mata nathI. Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com
Page #217
--------------------------------------------------------------------------
________________ Version 001.a: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates 206 ] [ pravacana ratnAkara bhAga-4 samayasAra gAthA 85: mathALuM have A vyavahArane dUSaNa de che. * gAthA 85: TIkA uparanuM pravacana * prathama to, jagatamAM je kriyA che te badhIya pariNAmasvarUpa hovAthI kharekhara pariNAmathI bhinna nathI (-pariNAma ja che)' ahIM kriyA ema kema kahyuM? pariNAma na kahetAM kriyA kahevAno Azaya ema che ke vastumAM sahajapaNe palaTatI avasthA-pariNAma hoya che, te palaTatI avasthA-paryAyane kriyA kahevAmAM Ave che. kahyuM che ne ke kartA parinAmI darava, karamarUpa parinAma, kiriyA parajayakI phiranI, vastu eka traya nAma." prazna:- palaTatI avasthAmAM eka maTIne bIjI avasthA thaI tyAM nimitta che to bIjI avasthA thaIne? uttara:- nA, ema nathI. kriyA kahetAM pariNAmanuM palaTavuM vastunuM svarUpa che. eka avasthA badalIne bIjI thAya che tyAM lokone bhramathI ema lAge che ke nimitta AvyuM mATe avasthA badalIne bIjI avasthA thaI che; paraMtu ema che ja nahi. ahIM kahyuM ne ke -prathama to jagatamAM je kriyA che te pariNAmasvarUpa che ane te pariNAma ja che. jaDa ane cetananI palaTatI avasthArUpa je kriyA che te badhI pariNAmasvarUpa che. bhAI ! A to tattvajJAnanI mULa prayojanabhUta vAta che. bIjI vAtane jANo ke na jANo, paNa A prayojanabhUta tattvanI vAta to avazya jANavI joIe. kahe che ke -je kriyA che te pariNAma svarUpa che ane te pariNAma ja che. palaTatI kriyA te dravyanuM karma eTale kArya che. pariNAma kaho, karma kaho, kArya kaho ke vyApya kaho- e badhuM eka ja che. vAstavamAM pariNAmasvarUpa kriyA pariNAmathI bhinna nathI. A zarIranA hAlavAcAlavAnI badalatI avasthArUpa je kriyA thaI te zuM AtmAe vikalpa karyo mATe tyAM zarIramAM kriyA thaI ? to kahe che ke nA, ema nathI. e palaTavArUpa kriyA potAnA (dravyanA) pariNAmasvarUpa che. ahAhA...! A AMgaLInI halavAnI je kriyA thaI te kyiA potAnA pariNAmasvarUpa che. ahIM kriyA ane pariNAma bhinna nathI ema batAvyuM che. vaLI, "pariNAma paNa pariNAmIthI (dravyathI) bhinna nathI kAraNa ke pariNAma ane pariNAmI abhinna vastu che." juo, jaDa ane cetanamAM je kriyA che te badhIya pariNAmasvarUpa che ane te pariNAmathI bhinna nathI; ane te pariNAma pariNAmIthI bhinna nathI, pariNAmI ja che. Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com
Page #218
--------------------------------------------------------------------------
________________ Version 001.a: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates samayasAra gAthA 85 ] [ 207 prazna:- pariNAma pariNAmIthI bhinna che ema Ave che ne? uttara- hA, paNa e vAta ahIM nathI. ahIM to parathI bhinna pADavAnI vAta che. samayasAra gAthA 3ra0nI TIkAmAM ane paramAtmaprakAza gAthA 68mAM je ema kahyuM che ke AtmA mokSapariNAmano kartA nathI e to tyAM trikALI zuddha caitanyasvarUpanI dRSTi karAvavAnI apekSAthI pariNAma ane pariNAmIne bhinna kahyA che. jyAre ahIM parathI bhinna ane potAnA dravya-paryAyathI abhinna vastu che ema siddha karavuM che. tethI kahe che -kriyA pariNAmasvarUpa hovAthI pariNAmathI bhinna nathI ane pariNAma paNa pariNAmIthI bhinna nathI. pariNAma ane pariNAmI abhinna vastu che, be judI judI vastu nathI. pariNAma pariNAmIe karyA che, koi paravastu eno kartA che ema nathI A vastusthiti ahIM siddha karI che. pravacanasAramAM (gAthA 96mAM) ema kahyuM che ke-utpAda-vyaya-dhrauvya dravyanA kartA, karaNa ane adhikaraNa che. dravya che te utpAda-vyayanuM kartA che ema vAta to Ave che paNa tyAM to utpAda-vyaya-dhrauvya dravyanA kartA ane dravya kArya che ema kahyuM che. e to utpAda-vyaya-dhrauvya vaDe dravyanA astitvanI siddhi karavAnI tyAM vAta che. bhAI ! je apekSAthI jyAM je vAta hoya te apekSAthI tyAM yathArtha samajavuM joIe. ahIM pariNAma ane pariNAmI bhinna nathI ema siddha karavuM che. ahIM pariNAma parathI bhinna che ane parathI pariNAma thatAM nathI e vAta siddha karavA mAge che. kriyA pariNAmathI bhinna nathI ane pariNAma pariNAmIthI bhinna nathI. juo, mATInA piMDamAMthI je ghaDo thayo te kriyA thaI. te kriyA pariNAmasvarUpa che, mATInA karmasvarUpa eTale ke kAryasvarUpa che. e kriyA pariNAmasvarUpa hovAthI pariNAma ja che. ane te ghaDArUpa pariNAma (pariNAmIthI) mATIthI abhinna che. tathApi te ghaDArUpa pariNAma kuMbhArathI bhinna che. kuMbhArathI ghaDo thayo che ema che ja nahi. tevI rIte cokhA je pAke che te pANIthI pAke che ema nathI. cokhA pAkavAnI je avasthA thaI te palaTatI kriyA che. te kriyA pariNAmasvarUpa che ane pariNAma che te pariNAmI dravyathI abhinna che. mATe cokhA pAkavAnA pariNAmanuM kartA (cokhAnuM) dravya che, pANI nahi. bhAI ! A to adhyAtmanuM koI alaukika lojIka che! prazna:- pANI agnithI unuM thatuM dekhAya che ne? uttara- ema nathI; agnithI pANI unuM thayuM nathI. pANInI paryAya pahelAM zItarUpa hatI te palaTIne garama thaI. te kriyA pariNAmasvarUpa che ane pariNAmathI abhinna ja che. vaLI te pariNAma paNa pariNAmIthI bhinna nathI; paNa agnithI bhinna ja che. mATe agnithI pANI unuM thayuM che ema che ja nahi. vizvamAM anaMta dravyo che. te anaMta anaMtapaNe kayAre rahe? potAnA pariNAmane Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com
Page #219
--------------------------------------------------------------------------
________________ Version 001.a: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates 208 ] [ pravacana ratnAkara bhAga-4 pote upajAve to anaMta anaMtapaNe rahI zake. parathI upaje to badho khIcaDo thaI jAya ane anaMta anaMtapaNe na rahe. prazna:- to zuM agni vinA pANI unuM thayuM che? uttara:- hA, agni vinA pANI unuM thayuM che, kemake agninI paryAya ane pANInI paryAya vacce anyonyAbhAva che. jema be dravyo-jaDa ane cetana dravyo vacce atyatAbhAva che tema paramANu, paramANunI paryAya vacce anyonyAbhAva che. bApu! A to dharmanI ati sUkSma vAta che. ene samajavA buddhine sUkSma karavI joIe. kahyuM che ne kehuM karuM, huM karuM e ja ajJAnatA zakaTano bhAra jema zvAna tANe." jema bhareluM gADuM cAlyuM jatuM hoya tyAM enI nIce cAlatA kutarAnuM mAthuM upara gADAne aDake eTale kutaruM mAnI le ke gADAno bhAra huM kheMcuM chuM. tema dukAne besI mAlanI le-vecanA vikalpa kare tyAM mAne ke A vepAranI badhI kriyA mArAthI thAya che. te ajJAnI paNa A kutarAnA jevI mithyA kalpanA kare che. prazna- hA, paNa gADu baLadathI to cAle che ne? uttara:- nA, gADu baLadathI cAlatuM nathI paNa te potAthI cAle che. eka eka rajakaNa potAnI paryAyathI svataMtra gati kare che. paranA kAraNe gati thatI nathI. prazna- moTara peTrolathI cAle che e to dekhItuM satya che ne? uttara:- nA, moTara peTrolathI cAle che ema bIlakula nathI. moTarano eka eka paramANu potAnI kriyAvartI zaktithI svataMtra gati kare che. bhAI ! AvA zuddha nirbheLa tatvanI khabara vinA koI bahArathI vrata -paDimA laI le ane tethI dharma thaze ema mAne paNa ethI to mithyAtva thAya che. AvI vAta che. prazna:- moTara cAle ene laIne aMdaranA musApharanI gati thAya che e to barAbara che ne ? uttara- nA, ema nathI. moTaranI gati moTaranA kAraNe thAya che ane musApharanI gati musApharanA potAnA kAraNe thAya che. koInAthI koInI gati che ema che ja nahi. samajAya che kAMI ? hA, samajAya to che paNa aMdara vAta besatI nathI. samajIne besADe to bese ema che. dareka paramANu ane dareka jIvanI avasthA prathama hatI te palaTIne bIjI thaI te kriyA che. te kriyA pariNAmasvarUpa hovAthI pariNAmathI Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com
Page #220
--------------------------------------------------------------------------
________________ Version 001.a: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates samayasAra gAthA 85 ] [ 209 bhinna nathI ane pariNAma pariNAmIthI bhinna nathI mATe te pariNAma bIjAthI thayA che ema bIlakula nathI. te te pariNAma potAnA pariNAmI dravyathI ja thayA che. mokSamArganA pariNAmanuM dravya kartA nathI ema je kahyuM che e bIjI vAta che. tyAM sAmAnya dhruva nitya ekarUpa vastu paryAyamAM AvatI nathI e apekSAe vAta che. ane ahIM to te te paryAya dravyanI che, 52nI nathI ema siddha karavuM che. pariNAma kaho ke paryAya kahoeka ja vAta che. pariNAma pariNAmI dravyanA che, 52-nimittanA nathI ane nimittane laIne thayA nathI-ema ahIM kahevA mAge che. juo, ATAmAMthI kaNeka badalAIne roTalI thAya che te kriyA che. te kriyA pariNAmasvarUpa hovAthI pariNAma ja che. roTalI pariNAma ja che. ane roTalIrUpa pariNAma pariNAmIthI (ATAnA 52mANuthI ) bhinna nathI. mATe parathI eTale ke bAIthI ke velaNa vagerethI roTalI thaI che e vAta rahetI nathI. A AgamamaMdiranA ArasamAM akSaro kotaravAnuM mazIna paradezathI AvyuM te tenI pariNAmasvarUpa kriyA thaI. te kriyA pariNAmathI bhinna nathI ane pariNAma pariNAmIthI bhinna nathI. mATe mazIna bIjAne laIne ahIM AvyuM ema che ja nahi. prazna:- paraMtu bIjo emAM nimitta to che ne ? uttara:- bhAI! A nimittanI ja vAta cAle che ke je kriyA thaI te nimittathI thaI nathI; tyAre to ene nimitta kahevAmAM Ave che. prazna:- mahenata karI tyAre mazIna ahIM AvyuM ne ? utta2:- mahenata eTale vikalpa karyo. e vikalpa pahelAM na hato ane thayo te kriyA thaI. e kriyA pariNAmasvarUpa hovAthI pariNAmathI eTale vikalpathI bhinna nathI. ane te pariNAma-vikalpa pariNAmI dravyathI bhinna nathI. tethI te vikalpanuM kartA jIva dravya che, paNa mazInanA pariNamanano kartA jIva nathI. (mazInane laIne vikalpa nathI ane vikalpane laIne mazInanA pariNAma nathI ). bhAI ! navatattvanI zraddhA thaI kayAre kahevAya? ajIvanI paryAya ajIvanA dravya-guNathI thAya che, 52thI nahi ema nizciMta thAya tyAre ajIvanI zraddhA thaI kahevAya. A to vyavahAra zraddhA che. nizcaya zraddhA to jyAre pariNAma nija Atmadravyasanmukha thaIne trikALI dravyasvabhAvanI pratIti kare tyAre pragaTa thAya che ane te samyagdarzana che. tyAM mithyAtva palaTIne je samyagdarzananI paryAya thaI te kriyA che. te kriyA pariNAmasvarUpa hovAthI pariNAma ja che, ane pariNAma pariNAmI dravyathI abhinna che. mATe samyagdarzanano kartA jIva che. darzanamohano abhAva thayo mATe samyagdarzana pragaTa thayuM ema che ja nahi. Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com
Page #221
--------------------------------------------------------------------------
________________ Version 001.a: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates 210 ] [ pravacana ratnAkara bhAga-4 ghAtakarmano kSaya thatAM karmarUpa dazA akarmarUpa thaI te kAraNathI ahIM jIvane kevaLajJAna pragaTa thayuM che ema nathI. cAra jJAnanI paryAya palaTIne kevaLajJAna thayuM te kriyA che. te kriyA pariNAmasvarUpa hovAthI pariNAmathI bhinna nathI ane pariNAma eTale kevaLajJAna pariNAmI eTale AtmAthI bhinna nathI. tethI kevaLajJAna AtmAnuM kArya che. ghAtakarmano kSaya thayo ke vajavRSabhanArA sahunana ane manuSyaparyAya hatI mATe kevaLajJAna pragaTa thayuM ema che ja nahi. prazna- divyadhvanithI A jJAna thayuM che ke nahi? uttara:- nA, divyadhvanithI jJAna thayuM che ema nathI. jJAna potAthI thayuM che. divyadhvanine veda kahe che. paMcAstikAya ane paramAtmaprakAzamAM tene veda kahela che. veda ane zAstra be zabdo kahyA che. vedano artha divyadhvani karyo che ane zAstrano artha mahAmunionI vANI karelo che. tyAM be zabdo laIne kahyuM che ke divyadhvanithI ane mahAmunionA zAstrathI jJAna thatuM nathI kemake jJAnanI avasthA thaI te prathama na hatI te pragaTa thaI che. te avasthA palaTIne thaI tethI kriyA che. kriyA pariNAmasvarUpa hovAthI pariNAmathI bhinna nathI. ane te pariNAma pariNAmI dravyathI bhinna nathI. Ama jJAna potAthI thayuM che, divyadhvanithI nahi. (divyadhvani to pudgalanI paryAya che). darzanapAhuDamAM Ave che ke-he sakarNA! samyagdarzana vinAno jIva vaMdana yogya nathI. eTale jenI zraddhAmAM bhUla che, ane huM rAgano kartA chuM, dehAdi paradravyanI kriyA karI zakuM chuM, deza, kuTuMba Adine sudhArI zakuM chuM ane dezasevA e dharma che- ema jenI mAnyatA che te samyagdarzanathI rahita che. AvA samyagdarzanathI rahita ajJAnI vaMdana karavA lAyaka nathI kemake 'vaMsaLamUnoImpo' dharmanuM mULa samyagdarzana che. 'caritam nu gho' cAritra sAkSAt dharma che, paraMtu jema mULa vinA vRkSa hotuM nathI tema samyagdarzana vinA cAritra hotuM nathI, tethI koIe dravyaliMga dhAraNa karyuM hoya ane paMcamahAvratAdinuM pAlana karato hoya, paraMtu paMcamahAvratanI kriyA huM karI zakuM chuM, e mAruM kartavya che ane enAthI mane lAbha (dharma) che ema jo te mAnato hoya to te samyagdarzana rahita mithyASTi che ane te vaMdana yogya nathI ema bhagavAne ziSyone upadezamAM kahyuM che. bahu AkarI vAta, bhAI ! paNa A yathArtha ane satya vAta che. sUtrapAhuDa gAthA 10mAM kahyuM che- "vastra rahita digaMbara mudrAsvarUpa ane pANipAtra eTale hAtharUpI pAtramAM UbhA rahIne AhAra karavo Avo eka advitIya mokSamArga tIrthakara paramadeva jinendradeve kahyo che. A sivAya bIjA badhA amArga che." mokSamArga prakAzakanA pAMcamAM adhikAramAM paMDitapravara zrI ToDaramalajIe digaMbaramata sivAyanA bIjA sarvane anyamata kahyA che. te badhA unmArga che. koInA virodha mATe A vAta nathI. vastusthiti ja AvI che. sUtrapAhuDanI 23mI gAthAmAM kahyuM che ke "vastra dhAraNa Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com
Page #222
--------------------------------------------------------------------------
________________ Version 001.a: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates samayasAra gAthA 85 ] [ 211 karavAvALA sIjhatA nathI eTale ke mokSa pAmatA nathI. tIrthakara bhagavAna paNa jyAM sudhI gRhasthadazAmAM rahe tyAM sudhI mokSa pAmatA nathI. dIkSA laIne digaMbararUpa dhAraNa kare tyAre mokSa pAme che, kemake nagnapaNuM te mokSamArga che, zeSa badhAM liMga unmArga che." vastrasahita munipaNuM mAne to emAM nava tattvanI bhUla che. muninI bhUmikAmAM Asrava maMda hoya che, paraMtu vastra rAkhavAno vikalpa tIvra Asrava che. mATe emAM AsavanI bhUla thaI. muninI bhUmikAmAM saMvara ugra hoya che tene vastra rAkhavAno bhAva hoto nathI. chatAM vastra dhAre to te saMvaranI bhUla che. muninI bhUmikAmAM kaSAya ghaNo maMda hoya che. tyAM vastragrahaNanI saheje IcchA thatI nathI. te sthitimAM ghaNI nirjarA thAya che. chatAM vastrasahitane ghaNI nirjarA mAnI te nirjarA tattvanIbhUla che. chaThThI guNasthAne vastra rAkhavAno tIvra Asrava jIvane hoto nathI chatAM mAne to te jIvatattvanI bhUla che. chaThThI guNasthAne vastra-pAtrano saMyoga hoya nahi chatAM vastrasahita munipaNuM mAne to te ajIvatattvanI bhUla che. traNa kaSAyanA abhAvapUrvaka chaThuM guNasthAna hoya che. tyAM munine aMtarbAhya nircathatA hoya che ane tene vastragrahaNanI vRtti hotI ja nathI. ahAhA.! jene traNa kapAyano abhAva che tevA sAcA bhAvaliMgI munine sadAya bahAramAM vastrarahita nagna digaMbara dazA ja nimittapaNe hoya che. tIrthaMkaradevane paNa vastrasahita gRhasthadazA hoya tyAMsudhI munipaNuM nathI ane kevaLajJAna pragaTa thatuM nathI. koI ema mAne ke paMcamahAvratane digaMbaramAM Asrava kahyo che paNa zvetAMbaramAM tene nirjarA kahI che to te ema paNa nathI. tattvArthasUtramAM paMcamahAvratane puNya kahela che. mahAvrata e rAga che. e dharmanuM sAdhana nathI. rAgathI baMdha thAya che, paNa rAgathI aMza paNa nirjarA thatI nathI. paMcamahAvratane nirjarAnuM kAraNa kahevuM e taddana jUThI vAta che. are ! lokoe tattvadRSTino virodha karIne anyathA mAnyuM che te kayAM jaze? Avo avasara maLyo ane tattvathI viparIta daSTi rAkhIne satya na samaje evA jIvo arere ! kayAM rakhaDaze? A zAstranI gAthA 74mAM ema spaSTa kahyuM che ke zubharAga vartamAnamAM duHkharUpa che ane bhaviSyamAM paNa duHkhanuM kAraNa che. tyAM ema kema kahyuM? kAraNa ke zubharAga te vartamAna AkuLatArUpa che ane enAthI je puNya baMdhAze enA phaLamAM saMyoga maLaze ane te saMyoga upara lakSa jatAM duHkhasvarUpa evo rAga ja thaze. prazna:- paraMtu maMda rAga hoya to ? uttara- bhale maMdarAga hoya, te vartamAnamAM duHkharUpa che ane bhaviSyamAM duHkhanA kAraNarUpa ja che. puNyathI kadAcit vItarAgadeva ane vItarAganI vANIno saMyoga maLe to paNa e saMyogI cIja che ane enA para lakSa jatAM rAga ja thaze. A to jevuM vastunuM svarUpa che tevuM kahevAya che. ahIM koI pakSanI vAta nathI. chatDhAlAmAM kahyuM che ke "yaha rAga-Aga dahai sadA, tAteM samAmRta seIye" Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com
Page #223
--------------------------------------------------------------------------
________________ Version 001.a: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates 212 ] [ pravacana ratnAkara bhAga-4 rAga cAhe zubha hoya topaNa te Aga che. mATe samatArUpI amRtanuM sevana karo. janmamaraNanA aMtano upAya koI alaukika che. bApu! koIne duHkha lAge to lAge, paNa mArga A ja che. dareka vAta badhAne sArI lAge ema kevI rIte bane? mokSamArgaprakAzakanA pAMcamA adhikAramAM kahyuM che ke-" evo to koI upadeza nathI ke je vaDe sarva jIvone cena thAya. vaLI satya kahetAM virodha UpajAve, paNa virodha to paraspara jhaghaDo karatAM thAya; paNa ame laDIe nahi to teo potAnI meLe ja upazAMta thaI jaze. amane to amArA pariNAmonuM ja phaLa thaze. madirAnI niMdA karatAM kalAla duHkha pAme, kuzIlanI niMdA karatAM vezyAdika duHkha pAme tathA kharuM-khoTuM oLakhavAnI parIkSA batAvatAM Thaga du:kha pAme to temAM ema zuM karIe ?" aSTapAhuDanI 23mI gAthA bhAvArthamAM kahyuM che ke-zvetAMbara Adi vastradhA2kane paNa mokSa thavAnuM kahe che te mithyA che, te jinamata nathI. are bhAI! eka mithyAtvanA pariNAma chUTI bIjA mithyAtvanA pariNAma thayA te kriyA che. te kriyA pariNamanasvarUpa hovAthI pariNAmathI bhinna nathI ane te pariNAma pariNAmI AtmAthI bhinna nathI. mithyAtvanA pariNAmane paNa AtmA kare che, darzanamohakarma nahi. ahIM to pariNAmane parathI bhinna siddha karavAnI vAta che. pariNAmathI pariNAmI bhinna che e vAta atyAre ahIM nathI. ahIM to dvikriyAvAdI mithyAdaSTinI vAta ahIM siddha karavI che. ahA! potAnA pariNAmanI kriyA paNa AtmA kare ane 52nI kriyA paNa kare ema mAnanArA dvikriyAvAdI mithyAdaSTi che. dayAnA rAganI kriyA paNa kare ane paranI dayA paNa kare ema mAnanArA dvikriyAvAdI mithyAdaSTi che. AvI vAta sAMbhaLanArA paNa virala hoya che yogasAramAM Ave che ke- "viralA jANe tattvane, vaLI sAMbhaLe koI; viralA dhyAve tattvane, vilA dhAre koI." saMyogadaSTivALAne lAge ke agni AvI to pANI garama thayuM. velaNa pharyuM to roTalI goLa thaI. paNa svabhAvathI jue to eno bhrama maTI jAya. juo ATAnI paryAya badalIne roTalI thaI te kriyA che. te kriyA pariNAmasvarUpa hovAthI pariNAmathI abhinna che ane pariNAma pariNAmI ATAthI abhinna che. emAM velaNe zuM karyuM? kAMI nahi. velaNamAM paNa karavAnI kriyA potAmAM thaI te potAnA pariNAmasvarUpa che. te kriyA pariNAmathI bhinna nathI ane te pariNAma (velaNanA) 52mANuothI bhinna nathI. to bIjI cIje emAM karyuM? kAMI nahi; phakta bIjI cIja emAM sahaca25Ne nimitta che basa eTaluM. mATe ema siddha thayuM ke 'je koI kriyA che te badhIya kriyAvAnathI (dravyathI ) bhinna nathI.' ajJAnIne ema lAge che ke pahelI avasthA badalIne bIjI thaI te parathI Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com
Page #224
--------------------------------------------------------------------------
________________ Version 001.a: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates samayasAra gAthA 85 ] | [ 213 thaI, paraMtu ema che nahi. AtmajJAnI strI hoya te roTalI banatI vakhate nimitta che paNa nimittakartA nathI. roTalInI avasthA to enA kAraNe thAya che. temAM joga ane rAgano je kartA che evA ajJAnIne nimittakartA kahevAmAM Ave che. paNa jene rAganuM kartApaNuM chUTI gayuM che ane jJAtAdaSTAsvarUpa bhagavAna AtmA daSTimAM Avyo che tevA dharmI jIvano rAga roTalI thavAnI kriyAmAM nimitta che, nimittakartA nahi. ane dharmIne je jJAna thayuM temAM roTalInI paryAya nimitta che. A vAta AgaLa gAthA 1OOmAM karelI che. AthI koI ema kahe che ke upAdAnavAdIo nimittano Azraya bahu le che ane kahe che ke nimittathI kArya thatuM nathI. juone, A paramAgamamaMdira ra6 lAkhanA kharce thayuM te zuM nimittanA Azraya vinA thayuM? are bhAI ! parane koNa kare? jagatamAM AtmAnI ke paramANunI je kriyA che te pariNAmasvarUpa che ane te pariNAmathI bhinna nathI. pariNAma pariNAmI dravyathI bhinna nathI. A mahAsiddhAMta che. mATe je kriyA che te potAnA dravyathI thaI che ane bIjAthI thaI nathI. 76mI gAthAmAM prApya, vikArya ane nirvattha karmanI vAta karI che. paryAya je samaye thavAnI che tene te samaye dravya prApta kare che mATe te prApya karma che. te paryAya pUrvanI paryAya badalIne thaI mATe te vikArya karma che; tathA te navI utpanna thaI mATe te nirvatve karma che. te samaye te ja paryAya thavAnI che mATe tene dhruva kahe che. Ama pariNAma svarUpa kriyAno kartA dravya pote che kemake kriyAthI dravya abhinna che. mATe kriyA parathI kadI thatI nathI. A hoTha hale che te tenI utpAdarUpa paryAya che. te paryAya pUrvanI paryAya badalIne thaI che mATe te kriyA che. te kriyA potAnA pariNAmathI bhinna nathI ane te pariNAma tenA paramANuthI bhinna nathI. mATe te paryAya jIbhathI thaI nathI, IcchAthI thaI nathI, AtmAthI thaI nathI. A zvAsa cAle che te paramANunI kriyA che. te kriyA pariNAmathI bhinna nathI ane te pariNAma tenA paramANuthI bhinna nathI. Ama zvAsa cAle che teno kartA paramANu che, AtmA nathI. A mRtyu samaye zvAsa aTakI jAya che te kriyA paramANuthI abhinna che. Ubho zvAsa thAya tyAre te nAbhinuM sthAna choDI de che. zvAsa heTho na bese ane ekadama deha chUTI jAya che. potAne khyAla Ave ke thAse sthAna choDI dIdhuM che paNa zuM kare? te zvAsanI kriyA upara AtmAno adhikAra nathI. jaDanI kriyA te (AtmA) kema karI zake ? lokamAM paNa kahevAya che ke bhAI ! zvAsa sago nahi thAya. kAraNa ke te jaDanI kriyA che. AtmA to jANavAnA pariNAmano kartA che. zvAsanI kriyA karavAnI AtmAnI zakti nathI. bhAI ! thAsa tArI cIja nathI ane tArI cIjamAM zvAsa nathI. paramANunI kriyA kiyAvAnathI bhinna nathI. cha e dravyanI kriyA kartAthI bhinna nathI, abhinna che. A Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com
Page #225
--------------------------------------------------------------------------
________________ Version 001.a: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates 214 ] [ pravacana ratnAkara bhAga-4 mahAsiddhAMta bhagavAna kuMdakuMdAcArya, zrI amRtacaMdrAcArya Adi saMtoe jagata pAse jAhera karyo che. zvAsanI kriyA te ajIvanI kriyA che. jIva tene karI zake nahi, tene heThe lAvI zake nahi. are bhAI ! jo zvAsanI kriyA paNa tuM karI zakato nathI to A je moTAM kArakhAnAM cAle che tenI kriyA tuM karI zake e vAta ja kayAM saMbhave che? paramANunI palaTavAnI je kriyA thAya te kriyAvAna padArthathI bhinna nathI eTale ke bhinna vastuthI te kriyA thatI nathI. A pramANe ja vastunI sthiti che. have kahe che "Ama, vastusthitithI ja kriyA ane kartAnuM abhinnapaNuM (sadAya) tapatuM hovAthI, jIva jema vyApyavyApakabhAvathI potAnA pariNAmane kare che ane bhAvyabhAvakabhAvathI tene ja anubhave-bhogave che tema ja vyAyavyApakabhAvathI pulakarmane paNa kare ane bhAvyabhAvakabhAvathI tene ja bhogave to te jIva, potAnI ane paranI bhegI maLelI be kriyAthI abhinnapaNAno prasaMga AvatAM sva-parano paraspara vibhAga asta thaI javAthI, aneka dravyasvarUpa eka AtmAne anubhavato thako mithyASTipaNAne lIdhe sarvajJanA matanI bahAra che.' vastunI maryAdA ja evI che ke vastunI paryAya potAmAM potAthI thAya. te parathI kadI thatI nathI. dareka padArthanI vartamAna paryAya bIjA dravyanI paryAyamAM praveza karIne tene badalI de evI vastusthiti ja nathI. "ja' lagADyo che to ekAMta thatuM nathI! nA, A to syAdvAdamArga che. potAnI paryAya potAthI thAya ane parathI na thAya enuM nAma ekAMta che. kathaMcitta potAthI thAya ane kathaMcit parathI thAya evI vastusthiti nathI. potAthI paNa thAya ane parathI paNa thAya e to phadaDIvAda che. gajaba vAta che! roTalInA TukaDA thAya te paramANunI kriyA che; AMgaLIthI TukaDA thAya ema che ja nahi. roTalInA TukaDA thAya te TukaDA thavAnI kriyA che. te kriyAvAna paramANuthI bhinna nathI; eTale ke bhinna padArtha vaDe te kriyA thaI nathI. juo, A bhedajJAnanI vAta. kahe che ke koInA gharamAM koI praveza kare evI maryAdA nathI. potAnI paryAyamAM bIjAnI paryAya praveza kare athavA bIjAnI paryAyamAM potAnI paryAya praveza kare evI vastunI maryAdA nathI. | kuMbhArathI ghaDo thAya evI vastunI maryAdA nathI. ghaDAnI paryAya mATIthI thaI che. mATInA paramANu palaTIne ghaDAnI paryAya thaI te kriyA pariNAmasvarUpa che ane te pariNAmathI bhinna nathI. ane te ghaDArUpa pariNAma dravyathI (mATInA paramANuthI) bhinna nathI. aho ! bhagavAnano koI adabhUta alaukika mArga che! bhagavAne mArga karyo nathI; jevo che tevo mArga kahyo che. chae dravya potapotAnI kriyAnA pote karyA che, parano temAM mAtra hastakSepa nathI. eka paramANumAM-paramANunI kriyA, kriyAvAna bhinna nathI, abhinna che. AvI vastunI maryAdA che. AtmA roTalInA TukaDA karI zake, dAMta hulAvI zake vA paranuM kAMI karI zake e vastusthiti ja nathI. paranuM kArya karI zake e AtmAnI zaktimAM ja nathI. Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com
Page #226
--------------------------------------------------------------------------
________________ Version 001.a: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates samayasAra gAthA 85 ] [ 215 saMyogIdaSTivALAne dekhAya ke AtmA hAthathI roTalInA TukaDA kare che; paNa e vastusthiti nathI. saMyogathI jonAra mithyASTi vastunI maryAdAne toDI nAkhe che. juo, bhagavAne upadeza Apyo ema kahevuM e paNa vyavahAranayanuM kathana che. vANI vANInA kAraNe nIkaLe che; emAM jJAna nimitta che. vANInI paryAyano utpAda vANInA paramANuthI thAya che, AtmAthI nahi, IcchAthI paNa nahi. (bhagavAnane IcchA hotI nathI). dhavalamAM Ave che ke lokAloka kevaLajJAnamAM nimitta che. eno artha zuM? zuM kevaLajJAnanI paryAya lokAlokathI thaI che? nA, ema nathI. ema kevaLajJAnanI paryAya lokAlokane nimitta che. eTale zuM kevaLajJAna che mATe lokAloka che? ema paNa nathI, vaLI lokAloka to jJAnanuM paraya che ane svaya to potAnA dravya-guNa-paryAya che. AvuM vastusvarUpa che. 75mI gAthAmAM AvI gayuM ke AtmAnA jJAnapariNAmamAM rAga nimitta che. AvuM je jJAna te jIvanuM kArya che, rAga jIvanuM kArya nathI. A to aMdara potAmAM laI jAya che. jJAnanI paryAya aparaprakAzaka hovAthI te pariNati svane jANe che ane rAgane jANe che. rAga che to rAgane jANe che ema nathI. jJAnanI paryAya potAnA svaparaprakAzaka sAmarthyanI svaparane jANe che. jJAnanI pariNatimAM dharmI jIvane rAga nimitta che. chatAM dharmI jIva potAnI jJAnanI pariNatine jANe che, rAgane nahi. potAnI jJAnanI paryAya te pariNAmasvarUpa kriyA che, ane te pariNAma dravyathI abhinna che. tethI te paryAyanuM kartA Atmadravya che; te paryAyanuM kartA nimitta (rAga) nathI. atyAre to moTI garabaDa cAle che. parathI kArya thAya e mAnyatA mULamAM ja bhUla che. svAmIkArtikeyAnuprekSAmAM lakhyuM che ke pratyeka padArthanI te samaye thanArI paryAya potAnI kALalabdhithI pragaTa thaI che. paryAyanI te janmakSaNa che. paryAyanI utpattino svakALa che tethI te thaI che, nimitta che mATe te thaI che ema nathI. pravacanasAranI gAthA 102mAM paryAyanI janmakSaNanI A ja vAta karI che. dravyanI palaTatI avasthAnA kALe sahucara dekhIne te paryAya nimittane laIne thaI che evI je mAnyatA teno ahIM ati spaSTa niSedha karyo che. juo, A lAkaDI UMcI thAya che te tenI palaTavAnI kriyA che. te kriyA pariNAmasvarUpa hovAthI pariNAmathI bhinna nathI, ane pariNAma (lAkaDInA) paramANuthI bhinna nathI. mATe te kriyAno karanAro te te paramANu che, AMgaLI teno kartA nathI. AtmAe to nahi, paNa AMgaLIe A lAkaDI UMcI karI che ema nathI. roTalI tAvaDImAM unI thAya che te paramANunI kriyA che. te te paramANunI uSNa thavAnI yogyatAnA kAraNe roTalI unI thAya che; tavAthI nahi, agnithI nahi, ke roTalIne tavAmAM UMcI-nIcI pheravanAra bAIthI nahi. tyAM tAvaDImAM roTalInI UMcI-nIcI pharavAnI je kriyA che te paNa te te Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com
Page #227
--------------------------------------------------------------------------
________________ Version 001.a: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates 216 ] [ pravacana ratnAkara bhAga-4 paramANuthI abhinna che; bAI tene hAtha vaDe pherave che ema che ja nahi. aho! AvI vastunI abAdhita maryAdA che! kahe chene ke kriyA ane kartAnuM abhinnapaNuM sadAya tapI rahyuM che eTale ke sadAya pragaTa che. mATe dareka dravyanI pratyeka paryAya potAthI thAya che, parathI nahi ema siddha thAya che. nimittathI thAya e vAta bIlakula sAcI nathI. ghaDAnI paryAya mATIthI thAya che, kuMbhArathI kadI nahi. vastu potAnI paryAyamAM che ane paryAyano kartA vastu pote che. dravya ane paryAyasvarUpa kriyAnuM abhinnapaNuM sadAya pragaTa che. ahAhA...! A akSara je lakhAya che te pensIlathI lakhAya che ema nathI; kemake akSaranI kriyA ane pensIla bhinna cIja che. akSara lakhAya te (akSaranA ) paramANunI kriyA che ane te, te te paramANuthI abhinna che. akSara lakhAya che teno kartA te te paramANu che, paraMtu AMgaLIthI ke pensIlathI te akSaranI kriyA thaI che ema bIlakula nathI, gajaba vAta che! samayasAranA chellA kaLazamAM zrI amRtacaMdrasUri kahe cheke - 'potAnI zaktithI jemaNe vastunuM tattva sArI rIte kahyuM che evA zabdoe A samayanI vyAkhyA karI che; svarUpagusa amRtacaMdrasUrinuM ( temAM ) kAMI ja kartavya nathI." ahAhA..! kahe che ke A vyAkhyA zabdoe karI che, meM karI nathI. huM to mArA svarUpamAM guta chuM. bhASAnI paryAyathI zabda pariName che, tene huM (AtmA) pariNamAvI zakato nathI. vaLI, pravacanasAra kaLaza 21mAM paNa AcAryadeva kahe che- (kharekhara puddagalo ja svayaM zabdarUpe pariName che, AtmA temane pariNamAvI zakato nathI, tema ja kharekhara sarva padArtho ja svayaM zeyapaNe-prameyapaNe pariName che, zabdo temane jJeya banAvI-samajAvI zakatA nathI mATe ) 66 AtmA sahita vizva te vyAkhyeya che, vANInI gUMthaNI te vyAkhyA che ane amRtacaMdrasUri te vyAkhyAtA che-ema mohathI jano na nAco." ahAhA...! meM zabda karyA, ane zabdathI tane jJAna thayuM ema moha vaDe mA phulAo; kemake e mAnyatA vastusvarUpa nathI. AmAM mahApuruSe potAnI laghutA darzAvI che eTaluM ja nahi, vastunI maryAdA paNa pragaTa karI che. bhAI! koNa vyAkhyA kare ? koNa bhASA kare ? ane koNa samajAvI zake? bhAI! zabda te AtmAnuM kArya nahi ane zabda sAMbhaLavAthI jIvane jJAna thayuM ema paNa nahi. jJAnanA pariNamananI te samaye je kriyA thaI te kriyA tArI che. tAro AtmA te kriyAno kartA che, te kriyAno kartA vANI nathI. vartamAna pravacana sAMbhaLatAM je jJAna thAya che te zabdo sAMbhaLavAthI thatuM nathI. bhagavAna! AmAM koI vivAda karo to karo, paNa vastunI. maryAdA ja AvI che ke vastunI palaTavAnI kriyA (vastuthI) potAthI thAya che, parathI thatI nathI. aho ! vastusvarUpa khUba gaMbhIra che! A cazmAM Ama UMcA thaIne AMkhe lAgelAM che. Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com
Page #228
--------------------------------------------------------------------------
________________ Version 001.a: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates samayasAra gAthA 85 ] [ ra17 te jIva karI zakato nathI; AMgaLInuM paNa e kArya nathI. tathA cazmA che to jIva dekhe-vAMce che ema paNa nathI. jJAnanI paryAya jJAnathI (AtmAthI) thAya che, parathI nahi. kahyuM ne ke - zabdothI jJAna thAya che ema mohathI jano na nAco. zabda kAne paDyA to jJAna paryAya thaI ema che ja nahi. prazna:- svAmI samatabhadrAcArye bAhyAbhyatara be kAraNa kahyAM che ? uttara- hA, svAmI samaMtacaMdrAcArya bAhyAbhyatara be kAraNa kahIne tyAM pramANajJAna darzAvyuM che. atyaMtara kAraNa te nizcaya ane bAhya nimittakAraNa te vyavahAra- ema benuM pramANajJAna karAvyuM che. pramANajJAnamAM paNa paryAya potAthI thAya che evA nizcayane aMdara rAkhIne vAta che. kArya atyaMtarakAraNathI thAya che e vAta rAkhIne tyAM bAhya nimittanuM jJAna karAvyuM che. nimittanuM jJAna karAvavA bAhya kAraNa kahyuM che, paNa nimitta kAryanuM vAstavika kAraNa che ema nathI. dhavalanA chaThThA bhAgamAM spaSTa kahyuM che ke atyaMtara kAraNathI ja sarva kArya thAya che. aMtaraMga kAraNathI kArya thAya che, bAhya kAraNathI nahi evo tyAM pATha che. bhAI ! vANIthI ke anya (zubharAgAdi) nimittathI jJAna thAya che ema nathI. jJAnanI paryAyano svaparaprakAzaka svabhAva che. tethI svano anubhava thAya che temAM paranuM paNa jJAna thAya che, Avo jJAnanI paryAyano dharma che. ahAhA..! jJAnanI paryAyamAM svaparane prakAzavAnuM sahaja sAmarthya hovAthI pUrNAnaMdano nAtha caitanyasvarUpa bhagavAna AtmA paryAyamAM jANavAmAM Ave che. paraMtu ajJAnInI daSTi aMtarmukha nathI. anAdithI rAgane vaza paDelA ajJAnInuM lakSa nija Atmadravya upara jatuM nathI. eTale je rAga ane paryAyane te bahAramAM jANe che te rAga ane paryAya ja huM chuM ema te mAne che. A vAta samayasAranI gAthA 17-18mAM AvI gaI che. tyAM kahyuM che ke Avo anubhUtisvarUpa bhagavAna AtmA AbALagopALa saune sadAkALa pote ja anubhavamAM Avato hovA chatAM paNa anAdi baMdhanA vaze para (dravyo) sAthe ekapaNAnA nizcayathI mUDha je ajJAnI tene "A anubhUti che te ja huM chuM" evuM AtmajJAna udaya thatuM nathI." ahIM anubhUtisvarUpa AtmA kahyo te trikALI dhruvanI vAta che. Avo AtmA jenuM svaparane prakAzavAnuM sAmarthya che evA jJAnanI paryAyamAM AbALagopALa saune jANavAmAM Ave che. ajJAnIne paNa vartamAna jJAnanI paryAyamAM potAnuM dravya anubhavavAmAM Ave che. paNa ajJAnInI tyAM dravya upara daSTi nathI tethI te rAga ane para nimitta ke jene te jANe che te huM chuM ema bhramathI mAne che. Ama ajJAnIne dravya daSTi vinA AtmajJAna udaya thatuM nathI aho ! AcAryoe zuM gajaba kAma karyuM che! kevaLajJAnane prasiddha karI dIdhuM che. Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com
Page #229
--------------------------------------------------------------------------
________________ Version 001.a: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates 218 ] [ pravacana ratnAkara bhAga-4 kahe che- bhagavAna! tArI eka samayanI jJAnaparyAyamAM vaparaprakAzaka sAmarthya che ke nahi? are bhAI ! ajJAnamAM paNa eka samayanI paryAyamAM svaparaprakAzaka svabhAva che. paraprakAzaka svabhAva ekalo rahe ema kadI banatuM nathI. dareka samaye dareka paryAyamAM svaparaprakAzaka svabhAva hovAthI jJAnamAM anubhUtisvarUpa bhagavAna jANavAmAM Ave che. paNa ajJAnInI tyAM daSTi nathI. tethI rAga ane paryAyane huM jANuM chuM evo tene bhrama thAya che. (kharekhara to te jJAnane ja jANe che). jAo, AtmA rAga-dveSa Adi bhAva kare che te ja samaye kamano baMdha thAya che. tyAM rAganI kriyA je thAya tenI sAthe AtmA abhinna che. mATe AtmA rAganI kriyAno to kartA che paNa te vakhate karmabaMdhananI je avasthA thAya te kriyAno AtmA kartA nathI. AtmA jema potAnI vikArI paryAyano kartA che tema ja karmabaMdhanI paryAyano paNa kartA thAya to te krikriyAvAdI thaI jAya. arthAt te mithyAdaSTi thaI jAya. ahIM kahyuM che ke kriyA ane kriyAvAnanI abhinnatA sadAya tape che, sadAya pragaTa che. mATe AtmAnI je paryAya thAya che temAM AtmA abhinna hovAthI teno te kartA che. kharekhara to ema che ke AtmAmAM je paryAya thAya che te saMyoga che, ane teno vyaya thAya te viyoga che. potAnA dravyanI je paryAya thAya che te saMyoga che. trikALI svabhAvanI apekSAe paryAyane saMyoga kahevAya che. vartamAna paryAya je utpanna thaI te saMyoga ane vyaya pAmI te viyoga che. utpAda te saMyoga ane vyaya te viyoga che. zrI paMcAstikAyanI 18mI gAthAmAM A vAta lIdhI che. jyAM potAnI paryAyanA utpAda-vyayane saMyoga-viyoga kahyA tyAM para cIjanI to vAta ja zuM? e to para ja che. ahIM kahe che ke -potAnA AtmAmAM je saMyogI paryAya utpanna thaI teno abhinnapaNe AtmA kartA che, paNa te samaye saMyogI je pudgalakarma baMdhAyuM te karmabaMdhano kartA AtmA nathI. jIva jevo mithyAtva ane rAgadveSanA pariNAma kare che te pramANe darzanamoha ane cAritramoharUpa jaDa karmano baMdha thAya che. paraMtu te karmabaMdhanI kriyAno AtmA kartA nathI. kriyA ane kartAnuM abhinnapaNuM sadAya tapatuM hovAthI dareka AtmAnI ane paranI paryAya te te samaye potapotAthI utpanna thAya che, nimittathI nahi. jIve rAga karyo te karmabaMdhanamAM nimitta che, paNa nimitte te (karmabaMdhananI) kriyA karI che ema nathI. samayasAra gAthA 105mAM to ema kahyuM che ke -AtmA je dravya che te navA karmabaMdhanamAM nimitta nathI. dravyasvabhAvanI jene daSTi thaI che tene dravya navA karmabaMdhanamAM nimitta nathI, arthAta tene navAM karma baMdhAtA nathI. paraMtu dravyadRSTino jene abhAva che ane je puNya-pApanA bhAvono kartA thAya che te ajJAnIne rAga-dveSanA bhAva karmabaMdhanamAM nimitta thAya che. paNa nimittathI karmabaMdhananI pariNati thAya che ema kadIya nathI. Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com
Page #230
--------------------------------------------------------------------------
________________ Version 001.a: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates samayasAra gAthA 85 ] [ 219 kartA ane kriyAnI abhinnatA sadAya pragaTa hovAthI jIva vyAyavyApakabhAvathI potAnA vikArI pariNAmano kartA che, vyApaka nAma kartA dravya ane vyApya nAma karma-vikArI paryAya. jIva vyApyavyApakabhAvathI vikArI pariNAmano kartA thAya che. ane bhAvyabhAvakabhAvathI te vikArI bhAvano anubhava kare che. bhAvya eTale bhogavavA lAyaka bhAva ane AtmA bhAvaka nAma te bhAvano bhoktA che. A ajJAnInI vAta che. tema jo jIva vyApyavyApakabhAvathI pudgalakarmane kare to te be kriyAno kartA thaI jAya. potAnI paryAyanuM kArya AtmA jema vyApaka thaIne kare tema karmanI paryAyanuM kArya paNa vyApaka thaIne jIva kare to te be kriyAno kartA thaI jAya che. to te mithyAdaSTi che kemake be kriyA karI zakato nathI paNa evuM te mithyA mAne che. jIvane dayAno maMda bhAva thAya to tenA pramANamAM te samaye zAtA vedanIya karma baMdhAya. jo tIvra dayAno bhAva thAya to tenA pramANamAM khUba zAtAvedanIya karma baMdhAya. tyAM je dayAnA pariNAma thayA teno kartA AtmA che, paNa zAtA vedanIya karma je baMdhAyuM teno AtmA kartA nathI. jeTalA pramANamAM jIva vikAra kare teTalA pramANamAM karmano baMdha thAya, chatAM karmabaMdhanI paryAyano kartA AtmA nathI. to pachI zarIra, mana, vANI, khAna-pAna, dhaMdho-vepAra Adi padravyanI paryAyano kartA AtmA thAya ema traNakALamAM nathI. hAtha paga hale, hoTha hale, bhASA bolAya, ItyAdi jaDanI kriyAno kadIya AtmA kartA nathI. AtmA potAnI rAganI paryAyane kare ane jaDanI paryAyane paNa kare ema kadApi hoI zake nahi. bahu sUkSma vAta che, bhAI ! pAMca vAta mukhyapaNe samajavA jevI che- upAdAna, nimitta, nizcaya, vyavahAra ane kramabaddha- A pAMcanI khUba carcA cAle che. digaMbara saMtoe jagata samakSa satya jAhera karyuM che. kahe che-AtmA (ajJAnI) rAgano kartA ane harakha-zokano bhoktA che paNa jaDakarmano kartAbhoktA AtmA kadIya nathI. tattvArthasUtramAM 'vipAvo anubhava:' ema je kahyuM che e nimittanuM vyavahAranayathI kathana che. evuM ja jo zraddhAna kare to te mithyAtva che. jIva vyApyavyApakabhAvathI pugalakarmane kare vA bhAvyabhAvakabhAvathI pudgalakarmane bhogave to te jIvane potAnI ane paranI bhegI maLelI be kriyAthI abhinnapaNAno prasaMga AvatAM svaparano vibhAga asta thaI jAya che. be kriyAno kartA thAya to potAnI paryAya ane paranI paryAya (bhinnatA) asta thaI jAya che. tethI tene mithyAdarzana ja thAya che. are bhAI ! A vAta samajavI paDaze. roTalI, dALa, bhAta, caTaNI Adi khAvAnI IcchA thaI tyAM IcchAno kartA AtmA che paNa roTalI, dALa, bhAta, caTaNI khAvAnI je kriyA thaI teno kartA AtmA nathI. e jaDanI kriyA che e te meM karI ema je mAne che te brikriyAvAdI mithyAdaSTi che. Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com
Page #231
--------------------------------------------------------------------------
________________ Version 001.a: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates 220 ] [ pravacana ratnAkara bhAga-4 prazna:- jJAnAvaraNIyakarmano udaya jJAnane roke che ema zAstramAM Ave che ne? uttara:- hA, Ave che; paNa eno artha zuM? jJAnAvaraNIya karma jaDa pudgalanI paryAya che. te jJAnanI hINI avasthAmAM nimitta che. paraMtu jJAnanI hINI avasthA jaDa karmane laIne thaI che ema nathI. zAstramAM to nimittanuM vyavahAranayathI kathana hoya che. nimittathI kArya thAya evo cirakALano jIvone abhyAsa che eTale A vAta besavI kaThaNa paDe che. paNa bhAI ! zAstramAM je apekSAthI kathana hoya che te yathArtha samajavuM joIe. jJAnanI hInAdhika avasthA potAnI paryAyanI yogyatAthI thAya che, temAM jJAnAvaraNIya karmanuM kAMI kartavya nathI, mAtra nimittapaNe hoya che e ja. evI rIte vIryaMtarAyano udaya che mATe AtmAmAM vIryanI hINI dazA thai che ema nathI. vIryaMtarAyano udaya emAM kAMI karato nathI. A vAta cAlatI nathI eTale lokone navI lAge che. paNa bhAI ! A to bhagavAnanA zrImukhethI nIkaLelI satya vAta che. karmano udaya jaDanI paryAya che. te AtmAnI (hINI) avasthAne kema kare? jIvanI paryAya karmane aDatI nathI ane karma jIvanI paryAyane aDatuM nathI. A vastusthiti che. jJAnIne je vikalpa thAya teno te jANanAra che. jJAnI jANavAnI kriyA kare ane rAganI kriyA paNa kare-ema nathI. tevI rIte ajJAnI rAganI kriyA kare ane paranI paNa kriyA kare ema nathI. A ghaNI gaMbhIra ane sUkSma vAta che. A je samaje nahi tene mULamAM ja bhUla che. kahyuM che ne ke "yogyatA hi zaraNam' pratyeka dravyanI pratyeka paryAya tenI yogyatAthI thAya che; parathI nahi. paraMtu parathI thAya ema mAne to sva-paranI kriyAne abhinna mAnanAra tenA matamAM sva-parano vibhAga naSTa thaI jAya che, arthAt tenI mAnyatAmAM sva-paranuM ekapaNuM thaI jAya che. potAnI paryAyane kare ane paranI paryAyane paNakare evuM mAnanAra mithyASTi che ane te sarvajJanA matanI bahAra che. koIne lAge ke A to ekAMta che. paNa bhAI ! A samyaka ekAMta che. jIva potAnI paryAyano karyA che ane paranI paryAyano kartA nathI ema samyapha ekAMta thAya tyAre sAthe nimittanuM jJAna thAya tene sAcuM anekAMta kahe che. nimitta che, basa. paraMtu nimittathI thAya che ema nathI. gommadasAramAM Ave che ke- jJAnAvaraNIyathI jJAna rokAya, vIryaMtarAyanA udayathI vIrya rokAya, darzanamohanA udayathI mithyAtva thAya, cAritramohanA udayathI rAgadveSa thAya, AyunA udaye amuka kALa dehamAM rahevuM paDa ItyAdi. bhAI ! A to badhAM vyavahAranayanAM kathana che. AtmA potAnI yogyatAthI vikArapaNe pariName che, paranA kAraNe te te paryAyo thAya che ema nathI. Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com
Page #232
--------------------------------------------------------------------------
________________ Version 001.a: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates samayasAra gAthA 85 ] [ ra21 prazna:- zAtAnA udayathI lakSmI maLe che, to nimittathI kArya thayuM ke nahi? uttara- bhAI ! e to nimittanuM kathana che. paisA to enA kAraNe Ave che, emAM zAtAvedanIya karma nimitta che. lakSmI Ave, zarIra nirogI rahe ItyAdi te te paryAyanuM potAnuM kArya che, nimittathI te kArya thayuM che ema nathI. pUjananI jayamAlAmAM Ave che ne karma bicAre kauna, bhUla merI adhikAI agni sahe ghanaghAta, lohakI saMgati pAI." karma bicArAM jaDa che; karmane laIne jIvane vikAra thato nathI. potAnI bhUlane laIne jIvamAM vikAra svataMtra potAthI thAya che. to- karma rAjA, karma raMka; karma vALyo ADo aMka. -ema bole che eno artha zuM? bhAI ! e badhAM nimittanI mukhyatAthI kathana che. rAjA ke raMkanI potAnI paryAya potAthI thAya che; karmathI nahi. juo, rAmacaMdrajI vanavAsa gayA. tyAM sItAjInuM haraNa thayuM. tyAre sItAjIne zodhavA nIkaLyA. patthara ane pahADane rAmacaMdrajI pUche che:- sItAjIne kayAMya joyAM? A potAnI paryAyano doSa che, karmane laIne nahi. ane pachI vikalpa chUTI gayo te karmanA udayanA abhAvathI nahi paNa pote nirvikalpasvarUpamAM sthira thatAM vikalpa chUTI gayo rAvaNa sItAjInuM haraNa karIne vimAnamAM laI jAya che tyAre rastAmAM sItAjI potAnuM jhAMjhara pheMkI de che. te jhAMjhara lAvIne lakSmaNajIne batAvIne pUchayuM-zuM A jhAMjhara sItAjInuM che? tyAre lakSmaNe kahyuM-huM sItAmAtAne page lAgavA jato tyAre nIcI najare pagamAM A jhAMjhara joyeluM. UMcI najara karIne sItAjI sAme kadI meM joyuM nathI. ahA ! juo, A sajjanatA ane naitikatA! lakSmaNa traNa khaMDanA dhaNI vAsudeva hatA. teo sajjanatA ane naitikatAnI mUrti hatA. lakSmaNajI jaMgalamAM rAmacaMdrajInI aneka prakAre sevA karatA. rAmacaMdrajI baLabhadra hatA. lakSmaNajI temanI sevA karatA ema kahevuM e to vyavahAranuM kathana che. sevAno vikalpa Avyo mATe bahAranI kriyA thaI ema nathI. tathApi koI potAnI kriyA ane paranI kriyA-ema be kriyA AtmA kare evuM mAne to te brikriyAvAdI mithyASTi che ane tethI te sarvajJanA matanI bahAra che. karma jJAna rokI dIdhuM ane karmano kartA ane bhoktA jIva che evuM mAnanAra mithyASTi che ane jinavaranI AjJAthI bahAra che. ahIM to AtmAnI vAta karI che. paMcAstikAyamAM kahyuM che ke-eka rajakaNa potAnI kriyA kare ane bIjA rajakaNanI paNa kriyA kare ema traNakALamAM banatuM nathI. A to Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com
Page #233
--------------------------------------------------------------------------
________________ Version 001.a: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates 222 ] [ pravacana ratnAkara bhAga-4 mULa siddhAMta che ane te che e dravyomAM lAgu paDe che. eka dravyanI paryAya anyadravyanI paryAyane kare nahi e siddhAMta dravyonI pratyeka paryAyamAM lAgu paDe che. ema na mAne te krikriyAvAdI mithyASTi che. zrI kuMdakuMdAcArya kahe che ke te 'so niNAvamam' jinaAjJAthI bahAra che. paranI dayAno bhAva jIva kare ane paranI dayA paNa pALI zake ema mAnanAra jinavaranA matathI bahAra che. A vAta na samajAya eTale eno virodha kare paNa kharekhara to te potAno virodha kare che. vaLI paranI dayAno je zubharAga che te paNa hiMsA che. puruSArthasiddhayupAyamAM (chaMda 44mAM) kahyuM che ke je bhAve tIrthaMkaranAmakarma baMdhAya te bhAva hiMsA che, aparAdha che; kemake baMdhana aparAdhathI thAya che. niraparAdhathI baMdhana na thAya. baMdhana thAya te bhAva aparAdha che. ahIM to vizeSa kahe che ke paranI dayA huM pALI zakuM e mAnyatA mithyAdarzana che. mahAaparAdha che. gajaba vAta che! solahakAraNabhAvanAthI tIrthaMkaragotra baMdhAya che. te soLe prakAranA bhAva rAga che, aparAdha che, gunho che. ajJAnIne tIrthaMkara prakRtinA baMdhanA kAraNarUpa rAga hoto ja nathI. jJAnIne te rAga Ave che tene te jANe che. jene svabhAva tarapha jhukAva thayo che. te jJAnIne alpa rAga bAkI che to vikalpa AvatAM tIrthakaragotra baMdhAya che. paraMtu te vikalpa toDIne alpakALamAM mokSa jAya che. tyAM tIrthaMkaraprakRti bAMdhI, vA tevo rAga hato te kAraNe mokSa thAya che ema nathI. bhAI ! ajJAnInA matamAM vAte vAte phera che. kahyuM che ne ke "AnaMda kahe paramAnaMdA, mANase mANase phera eka lAkhe to na mile eka trAMbIAkA tera." bhagavAna sarvajJadeva ane saMto kahe che ke-bhAI ! amArI zraddhAmAM ane tArI (ajJAnInI) zraddhAmAM vAte vAte phera che. ahIM bhagavAna kuMdakuMdAcAryadeva pharamAve che ke -koI ema mAne ke jIva potAnA rAganI kriyA paNa kare ane paranI kriyA paNa kare to ema mAnanAra sarvajJanI AjJAthI bahAra che. tene jainamatanI zraddhA nathI. paranI dayA pALI zakuM, parane jIvADI zakuM, parane upadeza daI jJAna pamADI zakuM evuM mAnanAra jinaAjJAthI bahAra che. baMdha adhikAramAM tyAM sudhI vAta karI che ke huM bIjAne mokSa pamADI dauM ema tuM mAne che to zuM tenI vItarAga pariNati vinA tuM ene mokSa pamADI daIza? ane tene vItarAga pariNati hoya to teno mokSa thaze emAM zuM te enI vItarAga pariNati karI che? ema nathI. bhAI ! huM bIjAne baMdha karAvuM vA mokSa pamADI dauM ema huM mAne te badhAM mithyASTinAM lakSaNa che. koI ema kahe ke jo upadezathI bIjAne jJAna pamADI zakAtuM nathI to zA mATe Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com
Page #234
--------------------------------------------------------------------------
________________ Version 001.a: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates samayasAra gAthA 85 ] | [ 223 tene upadeza ApI samajAvo cho? are prabhu! sAMbhaLa, dhIrajathI sAMbhaLa. vANI vANInA kALe nikaLe che ane (upadezanA) vikalpanA kALe vikalpa thAya che. banne samakALe che. paNa svataMtra che. AtmA to teno jANanAra che. upadezanI vANIno AtmA kartA nathI ane vANI jJAnanI paryAyano kartA nathI. bhASAnI paryAya to paranI jaDanI che. tene AtmA kema kare ? ane te AtmAnA jJAnane kema kare? dravya potAnuM kArya kare ane paranuM paNa kArya kare ema mAne te mithyASTi che, jinaAjJAthI bahAra che. pravacanasAranA chellA raramA zlokamAM ema kahyuM che ke - "A rIte (A paramAgamamAM) amadapaNe (jorathI, baLavAnapaNe, moTe avAje) je thoDuM ghaNuM tattva kahevAmAM AvyuM, te badhuM caitanyane viSe kharekhara agnimAM homAyelI vastu samAna (svAhA) thaI gayuM" bhAI! samajanAra potAnA kAraNe samaje che; vANI to temAM nimittamAtra che. vANInA kAraNe jJAna thAya che ema nathI. lokone aTapaTuM lAge, paNa zuM thAya? vastunuM svarUpa ja AvuM che. dravya potAnI paryAyane kare ane anyadravyanI paryAyane paNa kare ema traNakALamAM nathI. koI zrAvaka ho ke sAdhu ho, paNa jo te ema mAne ke huM dayAno bhAva paNa karuM chuM ane para jIvonI dayA paNa pALuM chuM to te be (dravyonI) kriyAno kartA thayo ane tethI te mithyAdaSTi che. "jIvo ane jIvavA do " e vItarAganI vANI nathI. e to ajJAnInuM vacana che. bhagavAna to kahe che ke tArA dayAnA bhAvathI bIjo jIva jIve, sukhI-duHkhI thAya ema traNakALamAM nathI. te potAnA AyuSyanI sthitithI jIve che; tuM ene jIvADI zakato nathI. baMdha adhikAramAM Ave che ke-huM parane mAruM ane jIvADuM ema mAnanAra mithyASTi che, jinaAjJAthI bahAra che. paranI hiMsA jIva karI zakato nathI. bhAva Ave che teno te kartA che, paNa paranI sAthe ene saMbaMdha nathI. puruSArthasiddhayupAyamAM kahyuM che ke-rAgano bhAva thAya te hiMsA che. zubharAgano bhAva paNa AtmAnI hiMsA karanAro che. paMcamahAvratanA pariNAmano rAga dharmAtmAne Ave, paNa te Asrava che, hiMsA che. tattvArthasUtramAM zubharAgane Asrava kahyo che. Ama rAgAdi pariNAma te hiMsA che, paranI dayA ke hiMsA to AtmA karI zakato nathI. * gAthA 85: bhAvArtha uparanuM pravacana * be dravyonI kriyA bhinna ja che. jaDanI kriyA cetana karatuM nathI, cetananI kriyA jaDa karatuM nathI. je puruSa eka dravyane be kriyA karatuM mAne te mithyASTi che, kAraNa ke be dravyanI kriyA eka dravya kare che ema mAnavuM te jinano mata nathI.' jagatamAM jIva anaMta che ane jaDa pudgalo anaMtAnaMta che. emAM pratyeka padArthanI pariNatinI kriyA pratyeka samaye bhinna bhinna che. koI dravyanI kriyA koI bIjA karI Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com
Page #235
--------------------------------------------------------------------------
________________ Version 001.a: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates 224 ] [ pravacana ratnAkara bhAga-4 zake e vAta traNakALamAM saMbhavita nathI. bIjAnuM jIvana te 5dravyanI kriyA che. te potAnA AyunI sthitithI jIve che, AyunA kSayathI mare che. mATe bIjo bIjAne jIvADe, vA bIjAnI dayA pALe ema che ja nahi. tevI rIte AtmA bhASA-satya ke jUTha bolI zake ema che ja nahi. AtmA potAnI paryAyane kare, paNa te paranI paryAyane kema karI zake? sUkSma vAta, bhAi! AtmA jANe, paNa bhASAne kare ema che ja nahi. bhASAmAM svaparane kahevAnI svataH tAkAta che ane AtmAmAM svaparane jANavAnI svataH tAkAta che. bhASAmAM svaparanuM kathana karavAnI zakti svataH potAthI che, AtmAnA kAraNe nahi. are bhAI ! A upadeza sAMbhaLavAmAM vacananI kriyA bhinna che ane aMdara AtmAnI jJAnanI kriyA bhinna che. bodhapAThuDanI 61mI gAthAmAM Ave che ke-"zabdanA vikArathI utpanna akSararUpa pariNamela bhASAsUtromAM jinadeve kahyuM, te zravaNamAM akSararUpa AvyuM ane je rIte jinadeve kahyuM te rIte paraMparAthI bhadrabAhu nAmanA pAMcamA zrutakevalIe jANyuM.." are bhAI ! bhASAnI paryAyane bhagavAna paNa karI zakatA nathI. divyadhvani chUTe che e to zabdano vikAra che. tenA kALe te vANI chUTe che, kevaLIne laIne vANI chUTatI nathI; kemake be dravyonI kriyA bhinna bhinna che. bhASAnI kriyA-zabdano vikAra bhinna che ane jJAnanI kriyA-AtmAnI pariNati bhinna che. mATe jJAnanI pariNatithI zabdanA vikArarUpa bhASAnI pariNati thaI e vAta traNakALamAM nathI. bhASA koNa bole? zuM AtmA bole ? are ! bole te bIjo, AtmA nahi. kuMdakuMdAcAryadeve kahyuM ne ke -bhASA zabdanA vikArathI banI che. amArAthI nahi, kevaLIthI nahi, saMtothI nahi. tene nimittanI apekSA nathI. zrI amRtacaMdradeve pravacanasAranI TIkA pUrI karatAM chelle kahyuM ne ke-A zAstra meM banAvyuM che evA mohathI jano na nAco; ane enAthI ( zabdothI ) tamane jJAna thAya che ema mohathI na nAco. A to abAdhita siddhAMta che ke eka dravya be (dravyonI ) kriyA karI zake ja nahi; anyathA badhuM eka thaI jAya-je sarvajJanI AjJAthI bahAra che. je bahu-kriyAvAdI che te mithyAdaSTi che. ahIM kahe che ke jaDanI kriyAne cetana karatuM nathI. bhASAnI kriyAne AtmA karato nathI. tema jaDakarmano udaya potAnI paryAyane kare jIvanA rAgane paNa kare ema banatuM nathI. are! be tattva bhinna bhinna che, tenI paryAya paNa bhinna bhinna che. dareka dravya potAnI kriyA karavA samartha che ane 52 mATe te pAMgaLuM che. ajIva adhikA2mAM kaLaza 43mAM kahyuM che ke -A avivekanA nATakamAM puddagala nAce che to nAco, huM to AtmA jJAyakasvarUpa chuM. ahAhA...! bhagavAna AtmA caitanyasUrya jANagasvabhAvanA nUranuM pUra che. te bhASAne kema kare? zarIrane te kema calAve? Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com
Page #236
--------------------------------------------------------------------------
________________ Version 001.a: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates samayasAra gAthA 85 ] [ 225 bhAI ! pUjA vakhate je "svAhA, svAhA' ityAdi bolAya che te AtmAnI kriyA nathI. hAtha UMconIco thAya te AtmAnuM kArya nathI. dareka tattva bhinna bhinna che vedAMtanI jema badhuM eka nathI. pravacanasAramAM 17ramI gAthAnA aliMgagrahaNanA 15mA bolamAM kahyuM che ke- "liMga vaDe eTale ke amehanAkAra vaDe jenuM grahaNa eTale ke lokamAM vyApavApaNuM nathI te aliMgagrahaNa che; A rIte AtmA pAkhaMDIone prasiddha sAdhanarUpa AkAravALo-lokavyAtivALo nathI evA arthanI prApti thAya che." badhA maLIne eka AtmA che evo pAkhaMDIono prasiddha mata che. e mAnyatA ajJAnInI che. koI kahe ke A nizcayanI vAta vedAMta jevI lAge che to tenA ahIM niSedha kare che. AtmA sarvavyApaka che ema mAnanAranI vAta sAcI nathI. badhA AtmAo jAti apekSAe samAna che. paNa badhA maLIne eka AtmA nathI. ahIM kahe che ke jaDanI kriyAne cetana karatuM nathI ane cetananI rAgadveSanI kriyA ke jJAnanI kriyAne karmano udaya karato nathI. je puruSa eka dravyane be kriyAno kartA mAne che te jaina nathI, mithyAdaSTi che. ghAtakarmono arihaMta bhagavAne nAza karyo ane jJAnAvaraNIya karma jJAnano ghAta kare che ItyAdi kathana nimittanAM vyavahAranayanAM che. vastu svarUpa tema nathI. padravya zuM jJAnanA ghAtanI kriyA karI zake? AtmA zuM karmano nAza karI zake? nA, bIlakula nahi. pravacanasAra gAthA 16nI TIkAmAM ghAtakarmanA be prakAra kahyA che-dravyaghAtI ane bhAvazAtI. potAnI paryAya te bhAvaghAtI che ane dravyaghAtI to nimitta che. bhAvaghAtI (karma) paryAyano ghAta kare che tyAre karmabaMdhana thAya che. te jaDakarmanI avasthA AtmA karato nathI. kevaLajJAna thAya tyAre jIva ghAtakarmono nAza kare che e vAta yathArtha nathI. jIva kevaLajJAnanI kriyA kare ane ghAtakarmonA nAzanI paNa kriyA kare to be kriyAno kartA thaI jAya. paNa ema che nahi. bhAI A ati gaMbhIra ane sUkSma vAta che. bApu! huM zuM karI zakuM ane zuM nA karI zakuM enI paNa jene khabara nathI tene Atmaanubhava kema thAya? ahIM to ati spaSTa kahe che ke be bhinna dravyonI kriyAnuM kartA eka dravyane mAne te bhagavAna jinendradevanA matathI bahAra che; tene samyagdarzana nathI. dukAnanA thaDe besIne manamAM abhimAna kare ke meM vepAra-dhaMdhAno rAga paNa karyo ane dukAnanA vepAranI bAhya pravRtti paNa karI to te mithyAdaSTi che. gautama gaNadhara padhAryA to bhagavAnanI divyadhvani chUTI ema che ja nahi. gautama bhagavAnane Indra pahelAM upasthita kema na karyA? tyAM kahyuM ke kALalabdhi vinA Indra temane lAvavA samartha nathI. svAmIkArtikeyAnuprekSA 2200 varSa purANo graMtha che. samayasArathI paNa pahelAMno jUno graMtha che. chaye dravyo je anaMta che te pratyekanI samaya samayanI je Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com
Page #237
--------------------------------------------------------------------------
________________ Version 001.a: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates rara6 ] [ pravacana ratnAkara bhAga-4 paryAya thavAnI hoya te te kSaNe thAya te enI kALalabdhi che ema temAM kahyuM che. pravacanasAra, zeya adhikAranI gAthA 102mAM pratyeka dravyanI samaya samayanI paryAyanI janmakSaNanI vAta kahI che. je samaye je paryAya thavAnI hoya te thAya te enI janmakSaNa che. tyAM gAthA 99mAM paNa kahyuM che ke dareka paryAya potAnA svaavasare thAya che, AgaLapAchaLa nahi. motInA hAranuM daSTAMta ApI tyAM samajAvyuM che ke -jyAM jyAM je je motI che tyAM tyAM potAnA sthAnamAM che, AgaLapAchaLa nathI. tema AtmAmAM ane jaDamAM kramasara je je paryAya je samaye thavAnI hoya teja te samaye thAya che. motI AgaLapAchaLa thatAM nathI tema dravyanI pratyeka paryAya AgaLapAchaLa thatI nathI. AvuM vastusvarUpa che. yogathI kaMpananI kriyA thAya ane prakRti-pradeza baMdha thAya ema be kriyA eka dravya kare ema banatuM nathI. yogathI prakRti-pradeza baMdha thAya che ane kaSAyathI sthiti-anubhAga baMdha thAya che e badhAM nimittanAM kathana che. karmanuM saMkramaNa thAya te tenI potAnI yogyatAthI thAya che, AtmAthI thatuM nathI. kevaLajJAna thAya tyAre ghAtakarmonI karmaavasthA badalI akarmarUpa avasthA thAya te potAthI thAya che, te kriyA AtmA karato nathI. are ! bhagavAna! atyAre to AnAthI A thAya ane AnAthI te thAya evI gaDabaDa UbhI thaI che. paNa bhAI ! e mArga nathI. saMtoe to svataMtratAno DhaMDhero pITayo che. ahA ! kevaLajJAnanI paryAya te kALe potAthI utpanna thavAnI hatI te potAnA kAraNe utpanna thaI che. mokSamArganA kAraNe mokSanI paryAya thaI che ema paNa nathI. mokSamArgano vyaya thavAno krama hato ane te ja samaye mokSaparyAyano pragaTa thavAno krama hato. tyAM mokSaparyAya svataMtrapaNe thaI che. zAstramAM ema Ave ke pUrvanI paryAya pachInI paryAyanuM upAdAna che, eno artha zuM? pUrvaparyAyano vyaya thaIne vartamAna paryAya pragaTa thaI che te svataMtrapaNe thaI che. jainatattvamImAMsAmAM bahu sAruM spaSTIkaraNa karyuM che. pUrvanI paryAyano vyaya thaI pachInI paryAya pragaTI che te kArya che ane pUrvanI paryAya tenuM kAraNa che-e vyavahAranayanuM kathana che. bAkI to je dravyanI je paryAya je samaye thavAnI hoya te potAnA pakArakanA pariNamanathI thAya che. te paryAya dravya-guNathI thaI nathI, para nimittathI thaI nathI ane pUrvaparyAyanA kAraNe paNa thaI nathI. Avo svataMtratAno mArga che! je kALe je paryAya thavAnI hoya te kALe te ja thAya evo nirNaya kone thAya? ke je potAnA jJAyakasvabhAvanI sanmukha thAya tene Avo yathArtha nirNaya thAya che. eka prazna thayelo ke bhagavAne joyuM che te pramANe bhava ghaTaze, ApaNe zuM karI zakIe ? are bhAI ! bhagavAne joyuM che ema thaze evo nirNaya koNe karyo? je kevaLajJAnanI eka samayanI paryAyanI sattAno potAnA jJAnamAM svIkAra kare tene svasammukhatA thAya che ane tene bhava hoto nathI. bhagavAne tenA bhava joyA nathI. kevaLajJAnIe joyuM Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com
Page #238
--------------------------------------------------------------------------
________________ Version 001.a: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates samayasAra gAthA 85 ] | [ 227 che te pramANe thaze e vAta to pachI, jagatamAM kevaLajJAnanI sattAno tane svIkAra che? prabhu! e sattAno svasammukha thaIne svIkAra nathI tyAM sudhI kevaLIne joyuM tema bhAva ghaTaze e vAta ja rahetI nathI. bhagavAna traNakALa traNalokane jANe che e to vyavahAranuM kathana che. kharekhara to te potAnI paryAyane jANe che jemAM traNakALa traNaloka jaNAya che. je eka samayanI paryAyamAM traNakALa traNaloka pratibhAse, jemAM anaMtA kevaLI jaNAya te paryAyanuM sAmarthya keTaluM? AvA anaMta anaMta sAmarthyayakta kevaLajJAnano jeNe svIkAra karyo te paryAya alpajJa che ane sarvajJa che te para che. kevaLajJAnano svIkAra alpajJa paryAya ke para sarvajJanI sAmuM jovAthI thato nathI. to tenI sattAno svIkAra kevI rIte thAya? ke jyAre zuddha caitanyasvabhAvamaya nija jJAyakasvabhAvanI sanmukha thaI tenI daSTi thAya tyAre teno yathArtha svIkAra thAya che ane te anaMto puruSArtha che. ahAhA...! kevaLajJAnanI paryAya jene potAnA jJAnamAM beThI tenI daSTi svabhAvasammukha hoya che. pravacanasAranI gAthA 8OmAM kahyuM che ke je arihaMtane dravya, guNa ane paryAyathI jANe che tene AtmAnI sanmukha lakSa thaIne mohano kSaya thAya che. ahAhA..! je paryAyamAM trikALavartI anaMtA siddho ane kevaLIo pratyakSa jaNAya e kevaLajJAnanI parama addabhuta tAkAta che. enI zuM vAta ! teno svIkAra karatAM daSTi dravya upara jAya che ane temAM svabhAvasammukhatAno anaMta puruSArtha AvI jAya che. tyAM eka samayamAM pAMceya samavAya-svabhAva, niyata, kALa, puruSArtha ane nimitta-ema pAMceya samavAya hoya ja che. kAryasiddhimAM pAMceya samavAya hoya che. gajasukumAra bhagavAna pAse vANI sAMbhaLavA gayelA. hAthInA tALavA jevuM emanuM komaLa zarIra hatuM. bhagavAnanI vANI sAMbhaLIne bolyA "prabhu! huM dIkSA aMgIkAra karavA mAguM chuM." dIkSA dhAraNa karIne dvArikAnA smazAnamAM dhyAna karavA lAgyA. tyAM je kanyA sAthe sagapaNa thayeluM teno pitA AvI upasarga karavA lAgyo. mAthA upara mATInI pALa karI aMdara dhagadhagatA aMgArA bharyA. munirAja svarUpanA dhyAnamAM eTalA lIna thaI gayA ke upasarga TaLIne tyAM kevaLajJAna pAmI mokSa padhAryA. juo puruSArthanI gati! bhagavAnanI vANImAM puruSArthanI vAta AvI che. puruSArthahInatAnI vAta kare te bhagavAnano mArga nathI. ahIM paNa kahe che ke eka dravya be dravyonI kriyAne kare e mAnyatA bhagavAnano mArga nathI. e to sarvajJanI AjJAthI bahAra che. eka paramANu bIjA paramANunuM kArya na kare, kemake be dravya vacce atyatAbhAva che. eka paramANu bIjA paramANune sparzatoya nathI. zAstramAM Ave che ke cAra guNa cikAzavALo paramANu cha guNa cikAzavALA sAthe bhaLe to te badalIne cha guNa cikAza Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com
Page #239
--------------------------------------------------------------------------
________________ Version 001.a: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates 228 ] [ pravacana ratnAkara bhAga-4 thaI jAya che. paNa e to nimittanuM kathana che. cAra guNa cikAzavALo cha guNa cikAzarUpe pariName te potAthI svataMtra pariName che. chUTo paramANu je sUkSma pariNamyo che te sthULa skaMdhamAM bhaLe tyAM sthULa thaI jAya che te potAnA kAraNe sthULa thAya che, saMyogane lIdhe sthULa thAya che ema che ja nahi. ahAhA..be dravyanI kriyA eka dravya kare ema mAnavuM e jinamata nathI. AvI vAta che. lyo, 85 gAthA pUrI thaI. [ pravacana naM. 144 zeSa, 145, 146, 147 cAlu * dinAMka 2-8-76 thI 5-8-76 ] Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com
Page #240
--------------------------------------------------------------------------
________________ Version 001.a: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates gAthA-86 kuto dvikriyAnubhAvI mithyAdRSTiriti cet jamhA du attabhAvaM poggalabhAvaM ca do vi kuvvaMti / teNa dumicchAdiTThI dokiriyAvAdiNo huMti / / 86 / / yasmAttvAtmabhAvaM pudgalabhAvaM ca dvAvapi kurvnti| tena tu mithyAdRSTayo dvikriyAvAdino bhavanti / / 86 / / have pharI puche che ke be kriyAno anubhava karanAra puruSa mithyAdaSTi kaI rIte che? tenuM samAdhAna kare che: jIvabhAva, pudgalabhAva-banne bhAvane jethI kare, tethI ja mithyAdaSTi evA DhikriyAvAdI Thare. 86. gAthArtha:- [yasmAt tu] jethI [JAtmabhAva] AtmAnA bhAvane [7] ane [pu|namAvuM] puddagalanA bhAvane- [au Japi] bannene [rvati] AtmA kare che ema teo mAne che [tena tu] tethI [briyiAvAvitta: ] eka dravyane be kriyA hovAnuM mAnanArA [ mithyAdadaya: ] mithyAdaSTi [bhavanti ] che. TIkA:- nizcayathI dvikriyAvAdIo (arthAt eka dravyane be kriyA hovAnuM mAnanArA) AtmAnA pariNAmane ane puddagalanA pariNAmane pote (AtmA) kare che ema mAne che tethI teo mithyAdaSTi ja che evo siddhAMta che. eka dravya vaDe be dravyanA pariNAma karavAmAM AvatA na pratibhAso. jema kuMbhAra ghaDAnA saMbhavane anukULa potAnA (icchArUpa ane hastAdikanI kriyArUpa ) vyApArapariNAmane (-vyApArarUpa pariNAmane) -ke je potAthI abhinna che ane potAthI abhinna pariNatimAtra kriyAthI karavAmAM Ave che tene-karato pratibhAse che, paraMtu ghaDo karavAnA ahaMkArathI bharelo hovA chatAM paNa (te kuMbhAra) potAnA vyApArane anurUpa evA mATInA ghaTa-pariNAmane (ghaDArUpa pariNAmane ) -ke je mATIthI abhinna che ane mATIthI abhinna pariNatimAtra kriyAthI karavAmAM Ave che tene-karato pratibhAsato nathI; tevI rIte AtmA paNa ajJAnane lIdhe puddagalakarmarUpa pariNAmane anukULa potAnA pariNAmane-ke je potAthI abhinna che ane potAthI abhinna pariNatimAtra kriyAthI karavAmAM Ave che tenekarato pratibhAso, paraMtu puddagalanA pariNAmane karavAnA ahaMkArathI bharelo hovA chatAM paNa (te AtmA ) potAnA pariNAmane anurUpa Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com
Page #241
--------------------------------------------------------------------------
________________ Version 001.a: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates 23) ] [ pravacana ratnAkara bhAga-4 (kAryo) yaH pariNamati sa kartA ya: pariNAmo bhavettu ttkrm| yA pariNatiH kriyA sA trayamapi bhinnaM na vstutyaa|| 51 / / (mA ) eka: pariNamati sadA pariNAmo jAyate sdaiksy| ekasya pariNatiH syAdanekamapyekameva ytH|| 52 / / evA pudgalanA pariNAmane-ke je pudgalathI abhinna che ane pudgalathI abhinna pariNatimAtra kriyAthI karavAmAM Ave che tene-karato na pratibhAso. bhAvArtha- AtmA potAnA ja pariNAmane karato pratibhAso; pudgalanA pariNAmane karato to kadI na pratibhAso. AtmAnI ane pudagalanI bannenI kriyA eka AtmA ja kare che. ema mAnanArA mithyASTi che. jaDa-cetananI eka kriyA hoya to sarva dravyo palaTI javAthI sarvano lopa thaI jAya-e moTo doSa Upaje. have A ja arthanA samarthananuM kaLazarUpa kAvya kahe che: zlokArtha- [5: pariNamati sa vartA] je pariName che te kartA che, [ 5: pariNAma: bhavet tat rma] (pariNamanAranuM) je pariNAma che te karma che [1] ane [yA paritiH saT. kriyA] je pariNati che te kriyA che; [ trayam fu] e traNeya, [vastutayA minna na] vastupaNe bhinna nathI. bhAvArtha:- dravyadRSTie pariNAma ane pariNAmIno abheda che ane paryAyadaSTie bheda che. bhedadaSTithI to kartA, karma ane kriyA traNa kahevAmAM Ave che paNa ahIM abhedadaSTithI paramArtha kahyo che ke kartA, karma ane kriyA-traNeya eka dravyanI abhinna avasthAo che, pradezabhedarUpa judI vastuo nathI. pa1. pharI paNa kahe che ke zlokArthaH- [ 5: pariNAmati sA] vastu eka ja sadA pariName che, [ 2 sarve pariNAma: nIyate] ekanA ja sadA pariNAma thAya che (arthAta eka avasthAthI anya avasthA ekanI ja thAya che) ane [Sca pariNati: co] ekanI ja pariNati-kriyA thAya che; [ yata:] kAraNa ke [ganen pi ma va] anekarUpa thavA chatAM eka ja vastu che, bheda nathI. bhAvArtha- eka vastunA aneka paryAyo thAya che, temane pariNAma paNa kahevAya che ane avasthA paNa kahevAya che. teo saMjJA, saMkhyA, lakSaNa, prayojanAdikathI judA judA pratibhAse che topaNa eka vastu ja che, judA nathI; evo ja bhedabhedasvarUpa vastuno svabhAva che. para. Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com
Page #242
--------------------------------------------------------------------------
________________ Version 001.a: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates samayasAra gAthA 86 ] [ 231 | (mAryA) nobhau pariNamataH khalu pariNAmo nobhayoH prjaayet| ubhayorna pariNatiH svAdyadanekamanekameva sdaa|| 53 / / (AryA naikasya hi kartArau dvau sto ve karmaNI na caiksy| naikasya ca kriye dve ekamanekaM yato na syaat||54 / / ( zArdUlavikrIDita AsaMsArata eva dhAvati paraM kurve'hamityuccakai1rvAraM nanu mohinAmiha mahAhaGkArarUpaM tmH| tadbhUtArthaparigraheNa vilayaM yadyekavAraM vrajet tatkiM jJAnadhanasya bandhanamaho bhUyo bhvedaatmnH|| 55 / / vaLI kahe che ke - zlokArthaH- [ na hama pariNamata: ] be dravyo eka thaIne pariNamatAM nathI, [3mayo: parima: pranIyeta] be dravyonuM eka pariNAma thatuM nathI ane [3mayo: pariNati: na cAr] be dravyonI eka pariNati-kriyA thatI nathI; [ ] kAraNa ke [ganen aa anerum va ] aneka dravyo che te sadA aneka ja che, palaTIne eka thaI jatAM nathI. bhAvArtha- be vastuo che te sarvathA bhinna ja che, pradezabhedavALI ja che. banne eka thaIne pariNamatI nathI, eka pariNAmane upajAvatI nathI ane temanI eka kriyA hotI nathIevo niyama che. jo be dravyo eka thaIne pariName to sarva dravyono lopa thaI jAya. pa3. pharI A arthane daDha kare cheH zlokArthaH- [9ca di jo vartAro na sta:] eka dravyanA be kartA na hoya, [2] vaLI [ bhya maLI na] eka dravyanAM be karma na hoya [2] ane [ ca ke kriye na] eka dravyanI be kriyA na hoya; [ yata: ] kAraNa ke [ { navaruM cAr] eka dravya aneka dravyarUpa thAya nahi. bhAvArtha- A pramANe uparanA zlokomAM nizcayanayathI athavA zuddhadravyArthikanayathI vastusthitino niyama kahyo. 54. AtmAne anAdithI paradravyanA kartAkarmapaNAnuM ajJAna che te jo paramArthanayanA grahaNathI eka vAra paNa vilaya pAme to pharIne na Ave, ema have kahe che: zlokArtha- [phuda] A jagatamAM [ mohinAna] mohI (ajJAnI) jIvono Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com
Page #243
--------------------------------------------------------------------------
________________ Version 001.a: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates 23ra ] pravacana 2nokara bhAga-4 (anukuma ) AtmabhAvAnkarotyAtmA parabhAvAnsadA prH| Atmaiva hyAtmano bhAvAH parasya para eva te||56 / / '[ para kadama pUrve ] paradravyane huM karuM chuM' [ rUti madadaTTAra tama: ] evA paradravyanA kartutvanA mahA ahaMkArarUpa ajJAnAMdhakAra- [nanuM 3: 32 ] ke je atyaMta durnivAra che te[bArasaMsArata: va vAvati] anAdi saMsArathI cAlyo Ave che. AcArya kahe che ke: [ go] aho! [ bhUtArthaparipradeNa ] paramArthanayanuM arthAt zuddhadravyArthika abhedanayanuM grahaNa karavAthI [ pari] jo [tatu vAraM vinaya vraneta] te eka vAra paNa nAza pAme [17] to [ jJAnavanasya mAtmana:] jJAnaghana AtmAne [ bhUya:] pharI [ vandana viruM bhaveta] baMdhana kema thAya? ( jIva jJAnaghana che mATe yathArtha jJAna thayA pachI jJAna kayAM jatuM rahe? na jAya. ane jo jJAna na jAya to pharI ajJAnathI baMdha kayAMthI thAya? kadI na thAya.) bhAvArtha- ahIM tAtparya ema che ke-ajJAna to anAdinuM ja che paraMtu paramArthanayanA grahaNathI, darzanamohano nAza thaIne, eka vAra yathArtha jJAna thaIne kSAyika samyakatva Upaje to pharI mithyAtva na Ave. mithyAtva nahi AvatAM mithyAtvano baMdha paNa na thAya. ane mithyAtva gayA pachI saMsAranuM baMdhana kaI rIte rahe? na ja rahe arthAta mokSa ja thAya ema jANavuM. pa5. pharIne vizeSatAthI kahe che - zlokArthaH- [ mAtmA ] AtmA to [ sA ] sadA [ mAtmamAvAna] potAnA bhAvone [ roti] kare che ane [para:] paradravya [paramAvAna] paranA bhAvone kare che; [ di] kAraNa ke [ nItmana: bhAva:] potAnA bhAvo che te to [mAtmA prava] pote ja che ane [paraca te] paranA bhAvo che te [para: gva ] para ja che (e niyama che.). pa6. samayasAra gAthA 86: mathALuM have pharI pUche che ke be kriyAno anubhava karanAra puruSa mithyAdaSTi kaI rIte che? tenuM samAdhAna kare che - * gAthA 86 : TIkA uparanuM pravacana * "nizcayathI brikriyAvAdIo AtmAnA pariNAmane ane pudgalanA pariNAmane pote kare che ema mAne che tethI teo mithyASTi ja che evo siddhAMta che.' AtmA rAga paNa kare ane bolavAnI bhASAnI kriyA paNa kare ema je mAne te Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com
Page #244
--------------------------------------------------------------------------
________________ Version 001.a: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates samayasAra gAthA 86 ] | [ 233 mithyAdaSTi che. bhAI ! satya samajavuM hoya tenA mATe A nyAyathI -lojIkathI siddha thatI vAta che. viSayavAsanAnA bhAva paNa jIva kare ane zarIranI avasthA thAya tene paNa jIva kare ema mAne che paNa ema che nahi. zrI mokSamArgaprakAzakanA cothA adhikAramAM mithyAdarzananuM svarUpa samajAvyuM che. tyAM ati spaSTa kahyuM che ke- jIvane kapAyabhAva thatAM zarIranI ceSTA paNa e kaSAyabhAva anusAra thaI jAya che jema krodhAdika thatAM rakta netrAdi thaI jAya, hAsyAdika thatAM praphullita vadanAdika thaI jAya, ane puruSavedAdi thatAM liMgakAThiyAdi thaI jAya. have e sarvane ekarUpa mAnI A ema mAne che ke e badhAM kArya huM karuM chuM" A pramANe nizcayathI prikriyAvAdI ema mAne che ke AtmAnA pariNAma ane pudgalanA pariNAmane svayaM AtmA kare che. paNa ema che nahi. mATe AvuM mAnanAra mithyAdaSTi ja che evo siddhAMta che. have kahe che-"eka dravya vaDe be dravyanA pariNAma karavAmAM AvatA na pratibhAso. jema kuMbhAra ghaDAnA saMbhavane anukULa potAnA (IcchArUpa ane hastAdikanI kriyArUpa) vyApArapariNAmane-ke je potAthI abhinna che ane potAthI abhinna pariNatimAtra kriyAthI karavAmAM Ave che tene-karato pratibhAse che, paraMtu ghaDo karavAnA ahaMkArathI bharelo hovA chatAM paNa (te kuMbhAra) potAnA vyApArane anurUpa evA mATInA ghaTa-pariNAmane -ke je mATIthI abhinna che ane mATIthI abhinna pariNatimAtra kriyAthI karavAmAM Ave che tene-karato pratibhAsato nathI.' kuMbhAra ghaDAnI utpattine anukULa che. te potAnI potAthI abhinna evI rAgAdi kriyA kare, paNa ghaDAnI kriyAne te karI zakato nathI. juo, A bhedajJAnanI vAta che. ghaDo mATIe karyo che. mATImAM ghaDo thavAno kALa hato, ghaDAnI utpattinI janmakSaNa hatI to ghaDo mATImAMthI nIpajyo che; kuMbhAre temAM kAMI karyuM nathI. strIo zIro banAve, halavo, banAve, seva banAvetyAM loko ema kahe che ke bAI hoziyAra hoya ene haLavA hAthe kare to sAruM bane. ahIM kahe che ke e vAta taddana jUThI che. are bhAI! seva banI te bAInA hAthathI banI nathI, pATiyAthI banI nathI ane pATiyA nIce je khATalo hoya enAthI paNa banI nathI. sevA banavAnI je kriyA thaI emAM kartA, karma, karaNa, saMpradAna, apAdAna ane adhikaraNa-e che ke kAraka potAmAM potAnAM hoya che ane e vaDe seva banI che. - A cokhA pAke che te pANIthI pAke che ema nathI. pANI potAnI uSNa paryAyane kare ane cokhAne pakavavAnI kriyA paNa kare ema banatuM nathI. cokhAmAM pAkavAno kALa hato to te potAnA kALe pAkIne taiyAra thayA che. pANIthI cokhA pAkayA che ja nahi. are, pANI to cokhAne ayya nathI. Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com
Page #245
--------------------------------------------------------------------------
________________ 234 ] Version 001.a: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates [ pravacana ratnAkara bhAga-4 prazna:- zuM AvI vAta sonagaDhanA bajAramAM cAle ? uttara:- bajAramAM na cAle tethI zuM? A to bhagavAna AtmAnA gharanI vAta che ane devAdhideva arihaMta bhagavAnanI kahelI che. te anusAra ahIM spaSTIkaraNa thAya che. ahIM to samaya samayamAM AtmAmAM ane paramANumAM potapotAnI thavAvALI paryAyano paradravya kartA nathI, nimitta kartA nathI e vAta siddha kare che. 'hotA svayaM jagatapariNAma, jJAtAdaSTA AtamarAma ' ema ahIM siddha kare che. paranI kriyA thAya teno AtmA kartA nathI ane AtmAmAM je kriyA thAya teno 52 nimitta kartA nathI. AvI vAta che. ghaDAnI paryAya thAya temAM kuMbhAranA pariNAma anukULa che. paNa te ghaDAnA pariNAma potAthI thayA che. ghaDAnI paryAya kuMbhAranA pariNAmathI thaI che ema traNakALamAM satya nathI. kahyuM ne ke -kuMbhAra ghaDo banAvavAnA ahaMkArathI bharelo hovA chatAM tenA vyApArane anurUpa mATInA ghaTa-pariNAma je mATIthI abhinna che ane mATIthI abhinna pariNatimAtra kriyAthI karavAmAM Ave che tene kuMbhAra kare che ema pratibhAsatuM nathI. ahAhA...! kuMbhAra ghaDo kare che ema pratibhAsatuM nathI. nAmuM lakhAya tyAM A hoziyAra puruSa sArA akSare nAmuM lakhe che ema pratibhAsatuM nathI. bhAI! akSaranI paryAya akSarathI potAthI thaI che, aMgulithI nahi, kalamathI nahi ane AtmAthI ya nahi ja nahi. bhagavAna! Avo vItarAgano alaukika mArga che. koInI paryAyamAM koI anyano adhikAra nathI. baMdha adhikAramAM tyAMsudhI vAta karI che ke koI upadeza denAra ema mAne ke mArAthI bIjA mokSa pAme to ema mAnanAra te mUDha che. jIvanA (muktinA) vItarAga pariNAmano jIva pote kartA che. te pariNAma potAthI abhinna che ane potAthI abhinna pariNatimAtra kriyAthI karavAmAM Ave che. tene bIjAe (upadezake ) karyA che ema pratibhAsatuM nathI ema ahIM kahe che. AgaLa kahe che- tevI rIte AtmA paNa ajJAnane lIdhe puddagalakarmarUpa pariNAmane anukULa potAnA pariNAmane -ke je potAthI abhinna che ane potAthI abhinna pariNatimAtra kriyAthI karavAmAM Ave che tene karato pratibhAso, paraMtu puddagalanA pariNAmane karavAnA ahaMkArathI bharelo hovA chatAM paNa (te AtmA) potAnA pariNAmane anurUpa evA pudgalanA pariNAmane-ke je pudgalathI abhinna che ane pudgalathI abhinna pariNatimAtra kriyAthI karavAmAM Ave che tene-karato na pratibhAso.' jIva potAnA rAga pariNAmane kare che. e rAga puddagalakarmanA baMdhanamAM nimitta che. paNa te puddagalakarmanA pariNAmane jIva kare che ema nathI. ahIM kahe che ke jIva potAnA potAthI abhinna evA rAga pariNAmane kare che ema pratibhAso paNa karmabaMdhananI Please inform us of any errors on rajesh@Atma Dharma.com
Page #246
--------------------------------------------------------------------------
________________ Version 001.a: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates samayasAra gAthA 86 ] [ 235 paryAyane ke je pugalathI abhinna che tene jIva kare che ema na pratibhAso. AtmA pudgalakarmane bAMdhe vA karmano nAza kare ema che ja nahi. jIva potAnA pariNAmamAM rAgano nAza karIne vItarAgatA pragaTa kare te vakhate karmano nAza thaI jAya che, paraMtu karmanAzanI te kriyA AtmAe karI ema nathI. * gAthA 86: bhAvArtha uparanuM pravacana * AtmA potAnA ja pariNAmane karato pratibhAso; pudgalanA pariNAmane karato to kadI na pratibhAso." jIva rAganI kriyAne kare che, paNa paranI kriyAne karato nathI. zarIra cAle tyAM ajJAnI mAne che ke huM zarIrane calAvuM chuM. paraMtu e tenI viparIta mAnyatA che. zrI mokSamArgaprakAzakanA cothA adhikAramAM mithyAdarzananuM svarUpa kahyuM che. tyAM lakhyuM che ke - jIvanA jJAnAdika vA krodhAdikanI adhikatA-hInatArUpa avasthAo thAya che tathA pudgala paramANuonI varNAdi palaTAvArUpa avasthAo thAya che-te sarvane potAnI avasthA mAnI temAM A mArI avasthA che" evI mamakArabuddhi kare che vaLI jIvane ane zarIrane nimittanaimittika saMbaMdha che tenAthI je kriyA thAya che tene potAnI mAne che. potAno svabhAva darzana-jJAna che, tenI pravRttine nimittamAtra zarIranAM aMgarUpa sparzanAdika dravya Indriyo che. have A jIva te sarvane ekarUpa mAnI ema mAne che ke-hAtha vagere sparza vaDe meM pUchyuM, jIbha vaDe meM cAkhyuM, nAsikA vaDe meM sUchyuM, netra vaDe meM dIThuM, kAna vaDe meM sAMbhaLyuM!" ItyAdi ajJAnInI viparIta mAnyatA che. zarIranI kriyA, khAvApIvAnI kriyA je thAya te jaDanI kriyA jaDathI thAya che. AMkha Ama maTakuM mAre te badhI jaDanI kriyA jaDathI thAya che. paraMtu ajJAnI mAne che ke te kriyA mArAthI thAya che. tenI A mAnyatA jUTha che. jIbha, kAna Adi Indriyo jaDa che. jIbhathI svAda cAkhyo ane kAnathI sAMbhaLyuM ema mAne te ajJAna che, mithyAdarzana che, kemake IndriyothI te jANato nathI, jJAnanI paryAyathI jANe che. jANavuM che te jIvanI jJAnaparyAyathI che. Indriyo vaDe huM jANuM chuM ema mAne te mithyAtva che. Indriyo nimitta che, paNa nimittano artha zuM? paramAM kAMI na kare enuM nAma nimitta che. ahA ! vItarAgano mArga bahu sUkSma che ! prazna:- AvuM koNa mAne? uttara:- mAne, na mAne; paNa vastusthiti A ja che. jene samyakrasvarUpanI jijJAsA che te avazya mAnaze. zarIrathI strInA zarIrane meM sparza karyo ema mAne paNa e to jaDanI kriyA che; jANanAra to tyAM AtmA che, jaDa Indriya nahi. bhAI ! samaye samaye jIvane mithyAtvabhAva kema thAya che enI A vAta che. sugaMdhane jANe che tyAM mAne che ke nAsikA vaDa meM suMdhyuM. paNa A zarIra ane Indriyo to jaDa che, mATI che. zuM Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com
Page #247
--------------------------------------------------------------------------
________________ Version 001.a: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates 236 ] [ pravacana ratnAkara bhAga-4 enAthI te jANe che? nA, AtmA jJAnathI jANe che; zarIra ke IndriyothI jANato nathI. are bhAI! jaDa ane cetananA baMnenA svabhAva pragaTa bhinna che chatAM ajJAnI mAne che ke nAka vaDe meM sUMdhyuM, paNa e jUThuM che. vaLI dravyamana tathA jJAnane ekarUpa mAnI ema mAne che ke meM 'mana vaDe jANyuM,' paNa smaraNa to jJAnanI paryAya che. te kAMI jaDa manathI thatI nathI. vaLI potAne bolavAnI IcchA thAya tyAre potAnA pradezone jema bolavAnuM bane tema halAve che tyAre ekakSetrAvagAha saMbaMdhathI zarIranuM aMga paNa hAlatAM bhASAvargaNArUpa puddagalo vacanarUpa pariName che; e badhAne ekarUpa mAnI A ema mAne che ke 'huM boluM chuM.' paNa A badhuM enuM ajJAna che. are ! ajJAnIne A covIsa kalAkanI bimArI che. AtmasiddhimAM Ave che ke" AtmabhrAnti sama roga nahi, saddaguru vaida sujANa guruAjJA sama pathya nahi, auSadha vicAra dhyAna. sUkSma vAta che, bhAI! lokone bahAranI jaDanI kriyAmAM potAnuM kartApaNuM bhAse che te roga che, bimArI che. te svarUpanI samajaNa vaDe ja dUra karI zakAya che. tyAre koI to vaLI ema kahe che ke- parano kartA na mAne te digaMbara nathI. are bhAI! tuM zuM kahe che? ema na hoya, bhAI! jIva parano kartA traNa kALamAM nathI ema ahIM zreSTha digaMbarAcArya siddha kare che. samyakdaSTi cakravartIne cha khaMDanuM rAjya hoya che, channu hajAra rANIo hoya che. paNa e to mAne che ke rAgano eka Na paNa mAro nathI. to bahAranA jaDa rajakaNanI kriyA mArI e vAta prabhu? kayAM kahI ? zreNIka rAjA, bharata cakravartI kSAyika samakitI hatA. te ema mAnatA ke huM paranI kriyAno jANanAro chuM, huM teno kartA nathI. 52no kartA mAne to be dravyonI ekatAbuddhi thaI jAya che te moTI mULamAM ja bhUla che. eka ne eka traNa-ema kahe to te mULamAM bhUla che. pachI e bhUla AgaLa badhe vistare che. tema jaDakarmano huM kartA ane zarIrAdi paradravyanI kriyA huM karuM ema je mAne tene be dravyanI ekatAbuddhinI mULamAM bhUla che. te mithyAdarzana che, du:khano paMtha che. bhAI ! samyagdarzana koI apUrva cIja che. samyagdarzana thAya tene bhavano aMta AvI jAya che. anAdi mithyAtvanI gAMTha toDIne jeNe 52thI bhinna jJAtAsvarUpa bhagavAna AtmAnA atIndriya AnaMdano anubhava karyo che te sukhanA-mokSanA paMthe paDayA che. e sivAya A kArakhAnAM je cAle, vepAranI moTI peDhIo cAle-ItyAdi badhI jaDanI kriyA thAya te huM karuM chuM ema je mAne te mithyAdaSTi che, te bhavanA paMthe che, duHkhanA paMthe che. mokSamArgaprakAzakanA cothA adhikAramAM bahu sarasa vAta karI che. tyAM kahyuM chezarIrano saMyoga thavA ane chUTavAthI janma-maraNa hoya che-tene potAnAM janma-maraNa Please inform us of any errors on rajesh@Atma Dharma.com
Page #248
--------------------------------------------------------------------------
________________ Version 001.a: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates samayasAra gAthA 86 ] [ 237 mAnI "huM upajyo, huM marIza" ema mAne che. vaLI zarIranI ja apekSAe anya jIvothI saMbaMdha mAne che. jemake -jenAthI zarIra nIpajyuM tene potAnAM mAtA-pitA mAne che, zarIrane ramADe tene potAnI ramaNI mAne che. zarIra vaDe nIpajyAM tene potAnA dIkarA-dIkarI mAne che, zarIrane je upakAraka che tene potAno mitra mAne che tathA zarIranuM bUruM kare tene potAno zatru mAne che. ItyAdirUpa tenI mAnyatA hoya che. ghaNuM zuM kahIe? harakoI prakAra vaDe potAne ane zarIrane te ekarUpa ja mAne che." AnAthI judI ja vAta tyAM pravacanasAramAM caraNAnuyoga adhikAramAM Ave che. dIkSA mATe taiyAra thayelo vairAgya prApta samakitI ema kahe che-"aho A puruSanA zarIranI jananInA AtmA! A puruSano AtmA tamArAthI janita nathI ema nizcayathI tame jANo. tethI A AtmAne tame choDo. jene jJAnajyoti pragaTa thaI che evo A AtmA Aje AtmArUpI je potAno anAdi janaka tenI pAse jAya che. aho A puruSanA zarIranI ramaNInA AtmA ! A puruSanA AtmAne tuM ramADato nathI ema nizcayathI tuM jANa. tethI A AtmAne tuM choDa. jene jJAnajyoti pragaTa thaI che evo A AtmA Aje svAnubhUtirUpa je potAnI anAdi ramaNI tenI pAse jAya che." Avo samakitI ane mithyASTinI mAnyatAmAM AsamAna-jamIna jeTalo pharaka che. koI makAnamAM pAMca-pacIsa varasa rahe to ajJAnI mAnavA lAge ke A mAruM makAna che. te meM banAvyuM che. tenI vRtti makAnanA AkAre thaI jAya che. paNa bhAI ! makAna koNa banAve? A AgamamaMdira banyuM te koNe banAvyuM? e to pudgaloe banAvyuM che. saMsthAno vahivaTa cAle to kahe ke mArAthI cAle che; paNa ema che nahi. e to badhI bolavAnI kathanapaddhati che. saMsthAno vahivaTa cAle te AtmA karato nathI. AtmA tenuM jJAna kare, paNa tyAM jaDanI kriyA je thAya tene AtmA karato nathI. jJAnI paradravyane aMtaramAM potAnuM mAnatA nathI. samakitIne cha khaMDanA rAjyano bahAramAM saMyoga hoya paNa e rAjyano huM svAmI chuM ema te mAnatA nathI. pahelAM 73mI gAthAmAM AvI gayuM ke vikalpa dvArA paNa evo nirNaya kara ke rAgadveSano huM svAmI nathI. rAganA svAmIpaNe sadA nahi pariNamanAro evo huM nirmama chuM. bhaviSyamAM rAga thaze, paNa enA svAmIpaNe pariNamanAro huM nathI. huM to nirmama chuM. strIno svAmI, makAnano svAmI, rAjyano svAmI huM nathI; jJAnI Ama samaje che. bahu saMpatti hoya te lakhapati kahevAya che ne. to zuM AtmA lakhapati eTale jaDano pati che? jema bheMsano pati pADo hoya tema jaDano pati jaDa hoya che. bApu! AtmA jaDano svAmI nathI. puNyano svAmI potAne mAne te paNa jaDa che. 47 zaktiomAM chellI asvAmI saMbaMdharUpa zakti che. dharmI mAne che ke huM to mArA zuddha dravya-guNa ane nirmaLa paryAyano svAmI chuM ane tamAruM sva che. rAgano svAmI thAya, Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com
Page #249
--------------------------------------------------------------------------
________________ Version 001.a: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates 238 ] [ pravacana ratnAkara bhAga-4 patnIno svAmI thAya, rAjyano svAmI thAya, saMsthAno svAmI thAya e badhA mithyAdaSTi che. tathA bolavAnI, cAlavAnI, khAvAnI, pIvAnI, haravA-pharavAnI ItyAdi zarIranI aneka kriyAo thAya tyAM je zarIranI kriyAne ane potAne eka mAne che te mithyAdaSTi che. AtmAnI ane pudgalanI-bannenI kriyA eka AtmA ja kare che ema mAnanArA mithyASTi che. jaDa-cetananI eka kriyA hoya to sarva dravyo palaTI javAthI sarvano lopa thaI jAya-e moTo doSa Upaje. AtmAnA pariNAma ane zarIra, mana, vANI, paisAnA pariNAma jo eka hoya to sarva dravyo palaTI javAthI sarvano lopa thaI jAya. mAruM astitva parathI ane paranuM astitva mArAthI-ema hoya to badhAM dravyono lopa thaI jAya e moTo doSa upaje. mATe ema che nahi ema yathArtha svIkAravuM. have A ja arthanA samarthananuM kaLazarUpa kAvya kahe che: * kaLaza 51: zlokArtha uparanuM pravacana * 'aa: pariNamati : vartA' je pariName che te kartA che, ": pariNAma: bhavet tat ' (pariNamanAranuM) je pariNAma che te karma che. je dravya pariNamana karanAra che te pariNAmanuM kartA che. jaDanA pariNAmano kartA jaDa che. khAvApIvAnA pariNamananI kriyAnuM kartA jaDa dravya che. pariName te kartA che. A AMgaLI hule te kriyA pudgalanI che. teno AdhAra AtmA nathI. potAnA dravya-guNa-paryAyano AdhAra potAno AtmA che. paranA pariNAmano AdhAra te te paramANu che. dehano AdhAra AtmA che ema mAne te jUThuM che. loko kahe che ke jIva che tyAM sudhI zarIra cAle. paNa ahIM kahe che ke zarIrane jIvano AdhAra nathI. zarIra zarIranA AdhAre che; AtmAnA AdhAre zarIra nathI. bhAI ! AtmA paranuM kArya nathI tema AtmA paranA pariNAmano kartA nathI, kAraNa ke je pariName te kartA che. duniyA AvuM mAne che ke hoziyAra mANasa dukAnanA thaDe bese to vepAra-dhaMdhA sArA cAle che. ahIM kahe che ke vepAranI kriyA thAya teno kartA AtmA nathI, kemake AtmA vepAranI kriyArUpa pariNamato nathI. relvemAM mAlanAM vegana Ave tyAM mAlanAM rajakaNo potAnI kriyAvatI zaktithI kArya kare che. relanA DabAnA kAraNe te mAla Avyo che ema nathI. mAlanI kriyA mAlamAM ane DabAnI kriyA DabAmAM potapotAnA kAraNe svataMtra thAya che. AtmA to teno jANanAra che, kartA nathI. te paNa kharekhara parane jANato nathI paNa parasaMbaMdhInuM potAnuM jJAna thayuM tene jANe che. samayasAra gAthA 7pamAM AvI gayuM ke rAga thAya tenuM je jJAna thayuM te jJAna rAganuM nathI paNa te jJAna potAnuM che. AtmA potAne jANe che. tyAM sAme jevI cIja che. tevuM ahIM jJAna thayuM te jJAna potAthI thayuM che. rAga ane zarIra che to tenA kAraNe jJAna thayuM che ema nathI. te cIja saMbaMdhInA jJAnanI Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com
Page #250
--------------------------------------------------------------------------
________________ Version 001.a: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates samayasAra gAthA 86 ] [ 239 utpatti kALamAM AtmA jJAnanA svapa2prakAzaka svabhAvanA kA2Ne 52ne paNa jANe che jJAnamAM parane prakAzavAnuM sAmarthya pa2ne laIne nathI. ahIM kahe che ke je pariName che te kartA che. A zarIra pariNamita thAya teno kartA zarIra che. 52 jIvanI dayA pALavAnA bhAva thAya te jIvanuM pariNamana che ane teno kartA jIva che. ane te dayAnA pariNAma karma che. pariName te kartA che ane pariNAma karma che; karma eTale kArya che. 'tu' ane 'yA parigati sA kriyA' je pariNati che te kriyA che. prathamanI paryAya palaTIne vartamAna paryAya thaI te kriyA che. 'trayam jJapi' e traNeya 'vastutayA mitram na' vastupaNe bhinna nathI. paryAyadaSTithI traNa bheda paDe che, vastupaNe bheda nathI. samayasAra kaLazaTIkAnA 49mA zlokamAM to ema kahyuM che ke dravya kartA ane tenA pariNAma e tenuM karma e paNa upacArathI che. ane dravya pa2no kartA to upacArathI paNa nathI., vyavahA2thI paNa nathI. potAnA jJAna pariNAma te kArya ane teno kartA AtmA evo bheda upacAra che. nizcayathI to pariNAma ane pariNAmI abheda che. ahIM to parathI bhinna pADavAnI vAta che eTale ema kahyuM ke je pariName che te kartA ane je pariNAma che te karma che. kharekhara to je pariName che te paryAya che, dravya tenuM kartA nathI. pariNatino kartA pariNati pote che, kemake eka samayamAM je pariNati thaI te potAnA SaTkArakathI thaI che. pariNati thaI te dravya-guNanA AlaMbanathI thaI nathI, paranA AlaMbanathI paNa thaI nathI. zuddha pariNati ho ke azuddha pariNati ho, te samaya samayanA potAnA SaTkArathI thAya che. te kriyAnuM kAraNa dravya nathI. pariNatinuM upAdAna kAraNa pariNati pote che; pariNati dhruvathI thai che ema nathI. pariNati pariNatithI thaI che. ahA! pariName te kartA, pariNAma te karma ane pariNati te kriyA-ema traNa bheda pADavA te upacAra che. tyAre loko vrata, tapa, bhakti ane brahmacarya pALavuM emAM dharma mAne che, paraMtu e mAnyatA to mithyAtva che. vratAdi che te Asrava che. AsravanuM pAlana karavuM te mithyAtva che. rAgane pALavo-rAganI rakSA karavI te mithyAtva che. vartamAnamAM A badhI khUba gaDabaDa cAle che. paNa bhAI! tattva to A che. pariNati te kriyA, pariName te kartA ane pariNAma te karma- e traNeya vastu che, vastuthI bhinna nathI. 52nuM kArya potAthI thAya ane potAnuM kArya parathI thAya e vastusvarUpa nathI. kahe che ne ke kheDUto khetInAM kAma kare che; paNa ema che nahi. khetInAM kAma to enA kAraNe thAya che, jIvathI te thatAM nathI. khetInI pedAza jIva kare che ema che ja nahi. AtmAmAM AnaMdanI utpatti thAya te AtmAnI pedAza che. khetInI pedAza koNa kare? khetInI pedAza huM karuM chuM ema mAne te mithyAdaSTi che, e duHkhanA bhAva che. Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com
Page #251
--------------------------------------------------------------------------
________________ Version 001.a: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates 240 ] pravacana ratnAkara bhAga-4 *kaLaza 51: bhAvArtha uparanuM pravacana * dravyadRSTie pariNAma ane pariNAmI abheda che, ane paryAyadaSTie bheda che. zuddha pariNAma ho ke azuddha pariNAma ho, rAganA pariNAma ho ke arAganA pariNAma ho, dravyadRSTithI pariNAma ane pariNAmI abheda che, ane paryAyadaSTithI bheda che. zrI paMcAstikAyanI gAthA 15mAM Ave che ke jJAna, darzana, cAritra, AnaMda Adi badhA guNo dhruva che, paraMtu paryAyadaSTie guNo pariName che ema kahevAya che. dravyadRSTithI guNa guNamAM dhruva che ane paryAyadaSTithI guNa pariName che. A badhAM paDakhAne jANI yathArtha nirNaya vaDe paryAyabuddhi choDIne dravyabuddhi kare to kSaNamAM samyagdarzana pragaTa thAya che. paryAyabuddhi che te mithyASTi che. pravacanasAra gAthA 93mAM kahyuM che ke -'ghanayamUDhA hi parasamayA' paryAyamUDha jIvo parasamaya che. tyAre koI vAMdho le che ke paryAya to potAnI che. tene mAne te mUDha kema kahevAya? tene kahe che- are bhAI ! eka samayanI paryAyane potAnuM svarUpa mAne te parasamaya che kemake paryAya jeTalo ja trikALI AtmA nathI. paryAya jeTalo AtmAne mAne ane trikALI dravyane na mAne te paryAyamAM mUDha che, te parasamaya che, mithyAdaSTi che. samakitI jIvanI prazaMsA karatAM nATaka samayasAramAM banArasIdAsa kahe che ke "svArathake sAce paramArathake sAce citta, sAce sAce jaina kaheM sAce jainamatI haiM, kAhUke viddhi nahi parajAyabuddhi nAhi, AtamagaveSI na gRhastha haiM na jatI haiM. siddhi riddhi vRddhi dIsai ghaTameM pragaTa sadA, aMtarakI lacchisau ajAcI lacchapatI haiM dAsa bhagavaMtake udAsa raheM jagatasauM, sukhiyA sadaiva aise jIva samakitI hai." samakitIne paryAyabuddhi hotI nathI. dharmAtmA to svarUpanA lakSanA lakSapati che. dhanAdi saMpattinA svAmI lakhapati e vAta nahi. nija caitanyasvarUpa lakSmInuM jene lakSa che te lakSapati che. ajAcI lakSapati che eTale parathI potAnuM kArya thAya ema mAnatA nathI. ahAhA..! gRhasthAzramamAM rahelA samakitI AvA hoya che. munipaNAnI to zI vAta! aho munipaNuM! dhanya kSaNa! dhanya avatAra! munipaNuM e to sAkSAt cAritranI AnaMdadazA ! loko samyagdarzana vinA vratAdi grahIne cAritra mAne che, paNa emArga nathI. ahIM kahe che-dravyadRSTie pariNAma ane pariNAmI abheda che ane paryAyadaSTie bheda che. "bhedadaSTithI to kartA, karma ane kriyA traNa kahevAmAM Ave che paNa ahIM Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com
Page #252
--------------------------------------------------------------------------
________________ Version 001.a: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates samayasAra gAthA 86 ] [ 241 abhedadaSTithI paramArtha kahyo che ke kartA karma ane kriyA -traNeya eka dravyanI abhinna avasthAo che, pradezabhedarUpa judI vastuo nathI." paranA pradeza bhinna che ahIM e apekSAe kathana che. nizcayathI paryAyanA pradeza bhinna kahevAmAM Ave che. ahIM to paranA pradezathI potAnA pradeza bhinna siddha karavAnI vAta che. nizcayathI to paryAyanuM kSetra bhinna che ane dhruva dravyanuM kSetra bhinna che. jeTalA kSetrathI paryAya UThe che eTaluM kSetra dhruvathI bhinna gaNavAmAM AvyuM che. bahu sUkSma vAta che, bhAI ! potAnI kevaLajJAnanI paryAya, potAnI samyagdarzananI paryAyanuM kSetra dravyanA kSetrathI bhinna che. be vacce bheda che. dravyano dharma ane paryAyano dharma banne bhinna che, svataMtra che. samayasAranA saMvara adhikAramAM kahyuM che ke- vikalpanuM kSetra bhinna che ane svabhAvanuM kSetra bhinna che. vikalpa cIja bhinna che ane bhagavAna AtmA bhinna che. tyAM to eTalI vAta che paNa bIje ema vAta Ave che ke nirmaLa pariNatinuM kSetra bhinna, tenI zakti bhinnaH paryAyano kartA paryAya, karma paryAya, sAdhana paryAya ane teno AdhAra paNa te paryAya. aho ! AvuM ati sUkSma bhedajJAnanuM svarUpa che. samayasAra kaLaza 131 mAM kahyuM che ke mevavijJAnataH siddhA: sikkA ye china vovanA sarcavAmAvata: uddhA vallA viruna vovanA" je koI siddha thayA che te bhedavijJAnathI siddha thayA che; je koI baMdhAyA che te enA ja abhAvathI baMdhAyA che. bhedajJAnanA abhAvathI baMdhAyA che ema kahyuM che paNa karmanA kAraNe baMdhAyA che ema nathI kahyuM. tema vyavahAranA rAgathI siddhapada pAmyA che ema nathI paNa enAthI bhinnapaNAnuM bhedajJAna karIne mukti pAmyA che. lokone satya vAta sAMbhaLavA maLI nathI eTale "cora koTavAlane daMDe" e nyAye satya vAtane jUThI TharAvavA lAgyA che; zuM thAya? ahIM kahe che ke -ajJAnabhAve vikAranA pariNAmano kartA AtmA che ane jJAnabhAve samyagdarzanAdi nirmaLa paryAyano kartA AtmA che. kartA ane karma be bhinna pADavA te bhedakathana che, upacAra che. paryAyano kartA AtmA ane paryAya enuM karma ema bheda karavo te upacAra che. AtmA rAgano kartA ane parano kartA-e to kyAMya rahI gayuM. bhAI ! Avo bhedajJAnano ati sUkSma mArga che. ahAhA...! e bhedajJAnanuM phaLa zuM? to kahe che anaMta jJAna ane anaMta AnaMda paryAyamAM pragaTe te enuM phaLa che. zrImade kahyuM che ne ke sAdi anaMta anaMta samAdhi sukhamAM" bhedajJAnanA phaLamAM sAdi, anaMtakALa jIva anaMta sukha-samAdhidazAmAM raheze. Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com
Page #253
--------------------------------------------------------------------------
________________ Version 001.a: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates 242 ] | [ pravacana ratnAkara bhAga-4 bhUtakALathI bhaviSyano kALa anaMtaguNo adhika che. te anaMtakALa paryata jIva anaMta sukhamAM samAdhistha rahaze e bhedajJAnanuM phaLa che. aho bhedajJAna ! prazna:- vyavahArane muktinuM sAdhana kahyuM che ne? uttara:- hA, paNa e upacArathI kahyuM che. ane te kathana ajJAnInA rAgane lAgu paDatuM nathI. jene nizcayanA bhAnapUrvaka abhedaratnatraya pragaTa thayela che te jJAnIne je bhedaratnatrayano vikalpa sahucarapaNe che tene Aropa ApIne vyavahArathI sAdhana kahyo che. bhedaratnatrayanA rAgano abhAva karIne mukti pAmaze e apekSAe tene paraMparA kAraNa kahyuM che. bAkI vyavahArathI paraMparA mukti thaze e vyavahAranayanuM kathana che ane te asatyArtha che. muktinuM sAkSAt kAraNa to abhedaratnatraya che kemake abhedaratnatrayanI paryAyano vyaya thaI kevaLajJAnanI paryAya utpanna thAya che. kharekhara to abhedaratnatrayathI kevaLajJAna thayuM ema kahevuM e paNa vyavahAra che. tathA trikALI zuddha dravyane tenuM kAraNa kahevuM e paNa upacAra che. kevaLajJAnanI paryAyanuM vAstavika kAraNa kevaLajJAnanI paryAya ja che, dravya-guNa nahi, pUrvanI abhedaratnatrayanI paryAya paNa nahi ane bhedaratnatrayano rAga paNa nahi. bahu jhINI vAta, prabhu! bharatakSetramAM bhagavAnanI gerahAjarI che ane loko vyavahArathI dharma thAya ema mAnavA lAgyA che. zuM thAya bhAI ? saMtono ane vItarAgano e abhiprAya nathI. ahIM kahe che-kartA, karma kriyA-traNeya eka dravyanI abhinna avasthAo che, pradezabhedarUpa judI vastu nathI. asaMkhya pradezamAM paryAya utpanna thAya che, pradezabheda nathI. bIje ema Ave che ke paryAyanuM kSetra bhinna ane dhruvanuM kSetra bhinna che. e to dravya-paryAyanI paraspara bhinnatAnI vAta che. dharma ane dharmI banne nirapekSa che ema siddha karavAnI vAta che. paraMtu ahIM to svadravya-padravyanI bhinnatAnI vAta che. dravyanA pariNAma dravyathI abhinna che, padravyathI bhinna che; paradravya emAM kAMI karatuM nathI. nimittanA, vyavahAranA ane kamabaddhaparyAyanA lokone vAMdhA che paNa kramabaddhaparyAya e to vastunI sthiti che. eka pachI eka je samaye je paryAya thavAnI hoya temAM dravya paNa pheraphAra karI zakatuM nathI. kramabaddhaparyAya thAya tene dravya jANe paNa temAM pheraphAra dravya karI zakatuM nathI. AtmA anaMta zaktiono piMDa che. zaktivAna dravya zuddha che, tenA guNo zuddha che. ane tenI daSTi thatAM paryAya paNa kamasara nirmaLa pariName che. zaktinA varNanamAM vikArI pariNAmanI vAta nathI kemake azuddhatA thAya evI dravyamAM koI zakti ja nathI. guNo akrame varte che ane paryAyo krame varte che. zaktivAna dravyanI jene dRSTi thAya tene nirmaLa paryAyo kramasara eka pachI eka thayA ja kare che. ahIM ema kahe che ke kartA, karma, kriyA-traNeyanA pradezo abhinna che, te traNa pradezabhedarUpa judI vastuo nathI. A pramANe paradravyathI bhinnatA kahI. Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com
Page #254
--------------------------------------------------------------------------
________________ Version 001.a: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates samayasAra gAthA 86 ] [ 243 pharI paNa kahe che ke * kaLaza para : zlokArtha * : pariNamati sA' vastu eka ja sadA pariName che, "Ica savA pariNAma: nAyate' ekanA ja sadA pariNAma thAya che arthAt eka avasthAthI anya avasthA ekanI ja thAya che. ane "paritiH cAt' ekanI ja pariNati-kriyA thAya che; "yata' kAraNa ke meM ane na catu' eka dravya aneka dravyarUpa thAya nahi. * kaLaza para: bhAvArtha uparanuM pravacana * "eka vastunA aneka paryAyo thAya che, temane pariNAma paNa kahevAya che ane avasthA paNa kahevAya che." pratyeka AtmA ane pratyeka paramANu samayasamayamAM aneka paryAyayukta che. eTale ke pratyeka dravya potAnI aneka paryAyathI yukta che. mATe anya dravya tenI paryAya kare ema nathI. pratyeka dravyamAM anaMta guNo che. tethI eka samayamAM tenI paryAyo paNa anaMta hoya che. mATe anaMta paryAyarahita koI dravya hotuM nathI. jema Atmadravya aneka paryAyayukta che tema anya dravya paNa aneka paryAyayukta che. to pachI aneka paryAyayukta bIjA dravyanI paryAyane AtmA kema kare? dravya aneka paryAyayukta hoya che. tene pariNAma paNa kahe che. AtmA potAnI paryAya prasiddha kare tene pariNAma kahevAya che. ahIM saMsAra paryAyanI ja vAta nathI. dareka AtmA zuddha ke azuddha anaMta paryAyayukta hoya che. azuddha vakhate potAnI azuddha anaMta paryAyayukta AtmA hoya che. to te azuddha paryAyane anya dravya kema kare? paryAyane avasthA paNa kahe che. pratyeka dravya potAnA anaMta guNanI avasthArUpe pariNamana kare che. paryAyane pariNAma paNa kahe che, avasthA paNa kahe che. have kahe che- "teo saMjJA, saMkhyA lakSaNa, prayojanAdikathI judA judA pratibhAse che topaNa eka vastu ja che, judA nathI. evo ja bhedAbhedasvarUpa vastuno svabhAva che.' dravyanuM nAma ane paryAyanuM nAma juduM che mATe saMjJAbhede bheda che. dravya eka ane paryAya aneka ema saMkhyAbheda che. dravya trikALa rahe che ane paryAya eka samaya, mATe lakSaNabheda che. ane dravya-paryAyanuM prayojana bhinna che, mATe prayojanathI paNa bheda che. topaNa eka vastu ja che. dravyaparyAya eka vastu ja che. evo ja bhedabhedasvarUpa vastuno svabhAva che. AtmA abhedasvarUpa che ema zAstramAM Ave che. ahIM bhedAbheda svarUpa lIdhuM che. Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com
Page #255
--------------------------------------------------------------------------
________________ Version 001.a: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates 244 ] [ pravacana ratnAkara bhAga-4 samayasAranI sAtamI gAthAmAM lIdhuM che ke vastu bhedAbhedasvarUpa che. samajAvavAmAM je bheda paDe che te aMdara bheda che. parathI bhinna pADavAnI apekSAe abheda kahevAya paNa vastumAM guNa ane paryAyano bheda che. abhedanI dRSTie dravya-guNa-paryAya abheda che. bhedathI juo to traNano bheda che. vastu bhedAbhedasvarUpa che. kaI apekSAe kathana che te yathArtha jANavuM joIe. ekAMte abheda kaho to guNa-paryAyano bheda siddha nahi thAya ane ekAMta bheda kaho to abheda siddha nahi thAya. mATe bhedAbhedasvarUpa vastuno svabhAva che. sAtamI gAthAnA bhAvArthamAM chelle kahyuM che ke- " vItarAga thayA bAda bhedAbhedarUpa vastuno jJAtA thaI jAya che." vaLI tyAM kahyuM che--" ahIM koI kahe ke paryAya paNa dravyanA ja bheda che, avastu to nathI; to tene vyavahAra kema kahI zakAya? tenuM samAdhAnaH- e to kharuM che paNa ahIM dravyadRSTithI abhedane pradhAna karI upadeza che. abhedaSTimAM bhedane gauNa kahevAthI ja abheda sArI rIte mAlUma paDI zake che, tethI bhedane gauNa karIne bhedane tene vyavahAra kahyo che. ahIM evo abhiprAya che ke bhedaSTimAM nirvikalpa dazA nathI thatI ane sarAgIne vikalpa rahyA kare che; mATe jyAM sudhI rAgAdika maTe nahi tyAM sudhI bhedane gauNa karI abhedarUpa nirvikalpa anubhava karAvavAmAM Avyo che." juo A ekAMta! ekAMta abheda e ja samyagdarzanano viSaya che. anekAMta lakSamAM hovA chatAM samyak ekAMta je trikALa zuddha dravya abheda ekarUpa akhaMDAnaMdarUpa caitanya bhagavAna che e ja dRSTino viSaya che. samayasAranI 14 mI gAthAmAM paNa samyak ekAMtanuM kathana Ave che ke "je pote ekAMta bodharUpa (jJAnarUpa) che evA jIvasvabhAvanI samIpa jaIne anubhava karatAM saMyuktapaNe abhUtArtha che-asatyArtha che." ekAMta jJAyakasvarUpa bhagavAna AtmAnI dRSTi thayA vinA samyagdarzana thatuM nathI. anekAMta u52 daSTi rahe eTale ke dravya ane paryAya banne upara daSTi rahe to samyagdarzana na thAya. vastu abheda che ema vAta Ave te apekSAthI kathana che. 52thI bheda che mATe potAnI apekSAe abheda kahyuM che. tyAM sAtamI gAthAmAM to ema kahyuM ke abheda je trikALI vastu che temAM paryAya nathI, jJAna nathI, darzana nathI, cAritra nathI, bheda vyavahAra paNa nathI. e to abhedanI dRSTi karAvavAnA prayojanathI paryAyAdi nathI ema kahyuM che. vastu to bhedAbhedasvarUpa che. vItarAga thayA bAda bhedAbhedano jJAtA thaI jAya che. tyAre dravyane jANe che, paryAyane paNa jANe che. paNa jyAM sudhI rAgAdika maTe nahi tyAM sudhI bhedane gauNa karIne abhedarUpa nirvikalpa anubhava karAvavAmAM Avyo che. rAgI prANIne bheda upara lakSa jAya to rAga ja thAya. bhedanuM jJAna to kevaLajJAnIne paNa che. kevaLI bhagavAna bheda-abheda badhuM jANe che. bhedane jANavuM te rAganuM kAraNa nathI, paNa rAgI prANIne bhedanuM lakSa thatAM rAga thAya che. Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com
Page #256
--------------------------------------------------------------------------
________________ Version 001.a: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates samayasAra gAthA 86 ] [ 245 abhedaSTimAM bheda mAlUma paDato nathI mATe abhedanI dRSTimAM bheda nathI ema kahyuM che. aMdara guNa-paryAyano bheda che to kharo, paNa abhedanI dRSTimAM bheda mAlUma paDato nathI. mATe bhedane gauNa karIne-abhAva karIne nahi -vyavahAra kahela che. ekAMta ane anekAMtanA bhAre goTA UThayA che. ahIM to abhedaSTi karAvavA ekAMta bhaNI laI jAya che. paryAya ane bhedanuM lakSa choDAvavA bhedane gauNa karI abhUtArtha kahela che. tyAre koI kahe ke bhedaSTithI abhedaSTi thAya ane abhedanI dRSTithI paNa abhedanuM lakSa thAya ema anekAMta karavuM joIe. tene kahe che ke bhAI! evuM anekAMtanuM svarUpa nathI. bhedadaSTimAM nirvikalpa dazA thatI nathI. sarAgIne bhedanA lakSa vikalpa thAya che. bhedane jANavAthI rAga thAya ema nahi. paNa sarAgI prANI che tene bheda upara lakSa jAya to rAga thAya che. tethI nirvikalpa dazA karAvavA mATe trikALI abheda ekarUpa cIjanI dRSTi karo ema samyak ekAMta kahyuM che. abhedaSTithI samyagdarzana thAya ane bhedaSTithI na thAya enuM nAma anekAMta che. lokoe ekAMta-anekAMtane samajyA vinA moTI gaDabaDa karI dIdhI che. jene samyagdarzana pragaTa karavuM hoya teNe abheda upara dRSTi mUkavI joIe. bheda ane paryAya hovA chatAM ekAMta abhedanI dRSTi karavAthI samyagdarzana pragaTa thAya che. kacit bhedanA lakSathI ane kacit abhedanA lakSathI samyagdarzana thAya ema che ja nahi. e anekAMta nathI, e to phudaDIvAda che. juo, zuM kahyuM? vastunuM svarUpa to bhedAbheda che. vItarAga thayA pachI abhedane jANe, bhedane paNa jANe. paNa sarAgI prANIne bheda upara lakSa jAya to rAga thAya che. mATe bhedane gauNa karIne eka abheda upara daSTi sthApita karavI. Avo ja vItarAgano mArga che. zrImadda rAjacaMdrajIe paNa kahyuM che ke-anekAMta paNa samyak ekAMta evA nijapadanI prApti sivAya anya hetue upakArI nathI. bhAI! aMdara trikALI zuddha abheda cIja paDI che. enA upara dRSTi ApyA vinA koI vratAdinA vikalpathI, rAgathI, bhedathI ke nimittathI samyagdarzana pragaTa thAya ema traNakALamAM banatuM nathI. vaLI zrImadda kahe che anekAMtadaSTiyukta ekAMtanI je sevA kare che eTale ke paryAyAdi bhedanuM jJAna karIne je abhedanuM sevana kare che te sabhyapaNe sarvathI sarva prakAre huM bhinna chuM ema jANe che. eka kevaLa zuddha caitanyasvarUpamAtra ekAMta zuddha anubhavarUpa huM chuM, huM ekAMta zuddha AnaMdasvarUpa chuM. juo, du:kha che, azuddhatA che e vAta karI nathI. samyagdarzanamAM samyak ekAMta hoya che. ahAhA..! aciMtya sukha 5ramotkRSTa sukhamAtra ekAMta zuddha anubhavarUpa huM chuM. tyAM nikSepa zuM? vikalpa zuM? bhaya zuM? kheda zuM? bIjI avasthA zuM? huM to mAtra nirvikalpa nijasvarUpamaya upayoga kartA chuM. tanmaya thA to zAMti, zAMti, zAMti. Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com
Page #257
--------------------------------------------------------------------------
________________ Version 001.a: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates 246 ] [ pravacana ratnAkara bhAga-4 paryAyamAM azuddhatA che ane bheda che e badhuM ahIM uDADI dIdhuM che. daSTino viSaya Ama ekAMta hoya che. be kAraNathI kArya thAya ema nathI. potAnA svarUpanA lakSathI ja samyagdarzana pragaTa thAya che. kAraNa eka ja che; paraMtu pramANajJAnamAM bIjuM nimitta koNa che enuM jJAna karAvavA upacArathI ene kAraNa kahevAya che. nayacakramAM Ave che ke-ziSya prazna karyo ke prabhu! nizcayamAM to ekaluM dravya Ave che, jyAre pramANano viSaya to dravya ane paryAya bane che. mATe nizcaya karatAM pramANa pUjya che? tenA javAbamAM kahyuM ke -nahi, pramANa pUjya nathI. temAM paryAyano niSedha na Ave te pUjya nathI. Avo mArga che. vaLI kahe che ke: * kaLaza pa3: zlokArtha uparanuM pravacana * 'na kamI pariNamata: tu' be dravyo eka thaIne pariNamatAM nathI, '3mayo. pariNAma: na pravAta' be dravyonuM eka pariNAma thatuM nathI ane '3mayo: pariNati: na racAt' be dravyonI eka pariNati -kriyA thatI nathI. zuM kahe che? AtmAmAM je azuddha rAga-dveSAdi pariNAma thAya te potAthI paNa thAya ane karmathI paNa azuddharUpa cetanA thAya ema nathI. be dravyonI eka pariNati hotI nathI. karmathI vikAra thAya che e mAnyatA khoTI che. potAnuM azuddha pariNamana potAthI thAya che. karma paNa (jIvanuM) azuddha pariNamana karI de che ema nathI. jIvadravya potAnI zuddha cetanArUpa athavA azuddha cetanArUpa vyApyavyApakabhAvathI pariName che. pudgala dravya paNa potAnA acetanalakSaNa pariNAmarUpa athavA jJAnAvaraNAdi karmarUpe pariName che. vastu to Ama che. paNa jIvadravya ane pudgaladravya bane maLIne azuddha cetanArUpa pariName che ema nathI. zrI jayasenAcAryanI TIkAmAM ema AvyuM che ke -jema mAtApitA vinA putra thato nathI tema AtmA ane karma vinA azuddhatA thatI nathI. paraMtu e to tyAM pramANanuM jJAna karAvavA ema vAta karI che. ahIM kahe che ke jema AtmA azuddhatArUpe vyApyavyApakabhAvathI pariName che tema pudgala paNa AtmAne azuddhatArUpe pariNamAvI de che ema koI mAne to te ema nathI. jIvadravya ane pudgaladravya bane maLIne eka paryAyapaNe pariName ema che nahi. jaDakarma karmanI paryAyane kare ane jIvanA azuddha pariNAmane paNa kare ema che nahi. loko moTA vAMdhA uThAve che. paNa ahIM kahe che ke jJAnAvaraNAdi karma jIvamAM kAMI karatuM nathI. vikAra potAnI paryAyathI potAnA kAraNe thAya che. potAnI pakArakanI Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com
Page #258
--------------------------------------------------------------------------
________________ Version 001.a: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates samayasAra gAthA 86 ] [ 247 pariNatithI te paryAya thAya che. to koI kahe che ke jo karmanA nimitta vinA vikAra thAya to te svabhAva thaI jAya ! are bhAI! vibhAvarUpe thAya te paNa jIvano potAno paryAyasvabhAva che. 'svastha bhavanam svabhAva:' potAnI zuddha-azuddha paryAyarUpe pariNamana thAya te potAno svabhAva che. A trikALI svabhAvanI vAta nathI. A to paryAyasvabhAvanI vAta che. paryAya vibhAvarUpa thAya te paryAyano svabhAva che. prazna:- to zuM karma vinA vikAra thAya che? uttara- hA, nizcayathI karma vinA vikAra potAthI thAya che. karmanI paryAya karmathI thAya che. jIvadravya ane pudagaladravya baMne maLIne eka paryAyarUpa pariNamatAM nathI. jIvanI paryAyane jIva kare ane jaDakarma paNa kare ema che nahi. kaLazaTIkAmAM kahyuM che ke- "bhAvArtha Ama che ke jIvadravya-pudgaladravya bhinna sattArUpa che te jo pahelAM bhinna sattApaNuM choDI eka sattArUpa thAya to pachI kartA -karma-kriyApaNuM ghaTe. te to ekarUpa thatAM nathI tethI jIva-pudgalanuM paraspara kartA-karma-kriyApaNuM ghaTatuM nathI. azuddha pariNAma ekAMta potAthI thAya che, karmathI bIlakula nahi-AnuM nAma anekAMta che. karma potAnI bhinna sattA choDI AtmAmAM AvI jAya to te azuddha pariNAmane kare; paNa ema banatuM nathI. tema jIva potAnI sattA choDI jaDakarmarUpe thAya to te karmapariNAmane kare. paraMtu potAnI sattA koI dravya traNakALamAM choDatuM nathI. mATe jIva-pudgalanuM paraspara kartAkarma-kriyApaNuM ghaTatuM nathI. paMDita rAjamalajIe keTaluM spaSTa karyuM che. aho ! pahelAMnA paMDitoe bahu sarasa kAma karyuM che. paMDita banArasIdAsa to zvetAMbaramAM janmelA. paNa digaMbaranI vAta sAMbhaLI tyAM thaI gayuM ke mArga to A ja satya che. ahIM kahe che-be dravyanI eka pariNati thatI nathI; "yata:' kAraNa ke mane savA banerum va' aneka dravyo che te sadA aneka ja rahe che, palaTIne eka thaI jatAM nathI. kaLazaTIkAmAM kaLaza para nA bhAvArthamAM kahyuM che ke " jJAnAvaraNAdi dravyarUpa pudgalapiMDa-karmano kartA jIva-vastu che evuM jANapaNuM mithyAjJAna che, kemake eka sattvamAM kartAkarma-kriyA upacArathI kahevAya che; bhinna svarUpa che je jIvadravya ane pudgaladravya temane kartA-karma-kriyA kayAMthI ghaTaze? AtmA karmabaMdhananI paryAyane kare ane jaDakarma jIvanA vikArI pariNAmane kare evuM jANapaNuM e mithyAjJAna che. eka sattAmAM paNa kartA-karma nA bheda jo upacAra che to para sattAmAM AtmA kare ane AtmAnI sattAmAM para kare e vAta traNakALamAM satya nathI. karmathI vikAra thAya e vAta taddana khoTI che. anyamatavALA Izvarane kartA mAne ane jaino jaDakarmane kartA mAne -e badhuM samAna rIte ajJAna ja che. ahIM to kahe che ke Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com
Page #259
--------------------------------------------------------------------------
________________ Version 001.a: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates 248 ] [ pravacana ratnAkara bhAga-4 aneka dravyo sadA aneka ja rahe che. jIva ane jaDa dravyo bhinna bhinna aneka che te aneka ja rahe che, palaTIne eka thaI jatAM nathI. A badhA ame kAryakartA chIe ema kahe che ne! are bhAI! paranuM kArya tuM kadI karI zakato ja nathI ema ahIM siddha kare che. * kaLaza 53 : bhAvArtha u52nuM pravacana * be vastuo che te sarvathA bhinna ja che, pradezabhedavALI ja che. banne eka thaIne pariNamatI nathI, eka pariNAmane upajAvatI nathI ane temanI eka kriyA hotI nathI- evo niyama che.' 52vastu jo potAnI sattAmAM Ave to potAnuM kArya kare; ane pote potAno abhAva karI bIjAnI sattAmAM praveze to pa2nI kriyA kare. paNa ema che nahi. be vastuo che te sarvathA bhinna ja che. bene pradezabheda che. paradravyanA pradeza ane svadravyanA pradeza bhinna bhinna ja che. AtmA potAnA asaMkhya pradezamAM che ane 52mANu potAnA eka pradezamAM che. zuM koInA pradezamAM koI pese che? nA; potAnI sattAmAM paranI sattAno abhAva che ane 52nI sattAmAM potAnI sattAno abhAva che. have abhAva che te bhAvane kaI rIte kare ? bhAI A to nyAyathI samajavAnI vAta che. A kArakhAnAM cAle te kArya AtmA karato nathI. pote (AtmA) paramAM jAya to 52vastunuM kArya kare, paNa ema to che nahi. bhAI! 52nI avasthA parathI thAya che. AtmAthI kadI nahi. dUdha te agnithI ubhuM thatuM nathI. agni potAnI sattA choDI dUdhamAM praveza kare to dUdhanI ga2ma avasthAne kare. paNa agni potAnI sattAmAM rahe che ane dUdha dUdhanI sattAmAM rahe che. mATe dUdha potAthI unuM thayuM che, agnithI nahi. prazna:- pANI agnithI ubhuM thayuM ema pratyakSa dekhAya che ne? utta2:- nA; pANI agnithI ubhuM thayuM nathI. tuM zuM dekhe che bhAI ? tuM agnine dekhe che ke pANInI potAnI avasthAne ? agni pANImAM peThI ja nathI. tArI daSTimAM phera che, bhAI ! be vastu sarvathA bhinna che. bannene pradezabheda che. mATe benuM maLIne eka pariNAma thatuM nathI. (pANI pANInI garama avasthAne kare ane agni paNa pANInI garama avasthAne kare ema che ja nahi.) tema AtmA ane karma be eka thaIne eka pariNAmane UpajAvatAM nathI. azuddha pariNAmane AtmA paNa kare ane jJAnAvaraNAdi karma paNa kare ema traNakALamAM banatuM nathI. jIvamAM vikAra thAya che te potAthI thAya che, karmathI nahi. bhAI! zuM thAya, vastunuM svarUpa ja Ama che. kaLaza 54 mAM kaLaza TIkAkAre kahyuM che ke- " ahIM koI matAntara nirUpaze ke dravyanI anaMta zaktio che, to eka zakti evI paNa haze ke eka dravya be dravyonA pariNAmane Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com
Page #260
--------------------------------------------------------------------------
________________ Version 001.a: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates samayasAra gAthA 86 ] [ 249 kare; jevI rIte jIva dravya potAnA azuddha cetanArUpa rAga-dveSa-mohapariNAmane vyApyavyApakapaNe kare tevI ja rIte jJAnAvaraNAdi karmapiMDane vyApyavyApakapaNe kare. uttara Ama che ke dravyane anaMta zaktio to che paraMtu evI zakti to koI nathI ke jenAthI, jevI rIte potAnA guNa sAthe vyAyavyApakapaNe che tevI ja rIte pAradravyanA guNa sAthe paNa vyApyavyApakapaNe thAya." prazna- to maDaduM kema bolatuM nathI? uttara- are bhAI ! A bolavAnI bhASA che e to jaDanI paryAya che. jaDa pudgalo vyApyavyApaka thaIne bhASApaNe pariName che, jIva temAM vyApyavyApakapaNe nathI. are bhagavAna! potAnI paryAya svayaMsaddhi potAthI thAya che ane paranI paryAya parathI thAya che ema jene nirNaya nathI tene AtmA svataMtra AnaMdakaMda prabhu karmanA udayanA saMbaMdharahita che (arthAt rAga rahita che) e kema bese ? dravyane nimittano saMbaMdha nathI; paryAyamAM nimittano saMbaMdha che. paNa dravya to te paryAyathI paNa bhinna che. AvI vAta kAne paNa bhAgya vinA paDatI nathI. A to divyadhvanimAM AvelI parama sukhanI prAptinI vAta che. samaye samaye jIva jIvanI paryAyathI yukta che ane jaDa jaDanI paryAyathI yukta che. AtmA potAnI zuddha ke azuddha paryAyathI yukta che ane para padArtha potAnI zuddha ke azuddha paryAyathI yukta che. Ama che to ekabIjAnI paryAyane karI de ema hoI zake nahi. karma kare, karma kare-ema jainamAM paNa moTI gaDabaDa cAle che. paNa pUjAnI jayamAlAmAM to spaSTa Ave che karma bicAre kauna, bhUla merI adhikAI agni sahe ghanaghAta, lohakI saMgati pAI." jaDa karma tenI potAnI sattAmAM rahe che. te mArI sattAmAM Ave to mane nukazAna kare. paNa karma mArI sattAmAM to AvatAM nathI. ahAhA...! mArI paryAyane karmano udaya aDato paNa nathI. ekanI sattAne bIjAnI sattA aDatI nathI. A to trilokanAtha sarvajJadeva paramAtmAe joyelI vAta che. dareka dravya potAnI paryAyathI yukta svayaMsiddha vastu che. are bhAI ! kayA samaye dravya potAnI anaMta paryAyathI yukta nathI? saMtoe AgamacakSu kahyA che. A AMkha che e to jaDa che. sarva jIva IndriyacakSu che, bhagavAna kevaLI jJAnacakSu che ane chadmastha jJAnI AgamacakSu che. bhAI ! A indriyapratyakSanI cIja nathI. ahIM dravyathI paryAya bhinna che e vAta nathI. dravyanI paryAya dravya pote kare che, Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com
Page #261
--------------------------------------------------------------------------
________________ Version 001.a: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates 250 ] [ pravacana ratnAkara bhAga-4 52 nimitta nahi -ema ahIM siddha karavuM che. nizcayathI to paryAya dravyathI bhinna che. paramAtmaprakAzanI gAthA 68 mAM kahyuM che ke jIva baMdha ane mokSanI paryAyane karato nathI. paryAya paryAyathI potAthI thAya che. ahAhA...! je (jJAnanI ) paryAya dravyane jANe te paryAya dravyamAM jatI nathI ane dravya paryAyamAM jatuM nathI. paryAya lokAlokane jANe paNa te paryAya lokAlokamAM jatI nathI ane lokAloka paryAyamAM pesatA nathI, AvI jJAnanI paryAya pote potAthI thAya che. Ama pratyeka dravyanI paryAya pote potAthI ja thAya che. ahIM dravya-paryAyanI bhinnatAnI vAta nathI. ahIM to eTaluM siddha karavuM che ke potAnI paryAyamAM vyAkhavyApakapaNe AtmA che ane jaDanI paryAyamAM vyApyavyApakapaNe jaDa che. ahIM to be dravyonA bhedanI vAta che. AtmA potAnA pariNAmane kare ane paranA pariNAmane paNa kare ema nathI. loko kahe che ke eka gAyano govALa pAMca gAyono govALa. ema jIva potAnA vikArane paNa kare ane pa2nuM kArya paNa kare ema che nahi. vikArI paryAya vikArarUpa potAthI che, parathI nathI. paravastu AtmAnI paryAyane kare, azuddhatAne kare evuM jANapaNuM ajJAna che ane AtmA paranuM kArya kare ema jANavuM e paNa ajJAna che. jJAnAvaraNIya karmathI jJAnanI hINI paryAya thAya ema che nahi; kemake jJAnAvaraNIya karma 5radravya che ane jJAnanI hINI dazA jIvamAM potAmAM potAthI thAya che. ahIM siddhAMta kahe che ke- be dravyo eka thaIne pariName to sarva dravyono lopa thaI jAya.' vikArI paryAyanuM sattva potAthI che. jo ema na hoya to eka samayanI paryAyano lopa thaI jAya ane to dravyano paNa lopa thaI jAya, dravya siddha na thAya. eka samayanI paryAya cAhe to mithyAtvanI ho, rAgadveSanI ho ke viSayavAsanAnI ho-te paryAya jo jaDakarmathI thAya to te paryAyanI sattA parathI thaI. to paryAyanI sattAno lopa thaI gayo. paryAyano lopa thatAM dravya paNa siddha na thayuM. Ama sarvadravyono lopa thaI jAya. are bhAI! traNa kALanI paryAyono piMDa ane anaMta guNono piMDa dravya che. mATe potAnI paryAya potAthI thAya, 52thI na thAya ema siddha thAya che ane te yathArtha che. vikAra che te eka samayanuM sat che, mithyAtva utpanna thAya te paNa te samayanuM sat che. te jo darzanamohanIya karmathI thAya ema mAne to paryAyanI svataMtratAno nAza thaI jAya, to dravyano paNa nAza thaI jAya. Ama sarva dravyono lopa thaI jAya. pharI A arthene daDha kare che: . * kaLaza 54:zlokArtha u52nuM pravacana * sya hi au hartAro na sta:' eka dravyanA be kartA na hoya. eTale ke eka Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com
Page #262
--------------------------------------------------------------------------
________________ Version 001.a: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates samayasAra gAthA 86 ] [ 251 dravyanI pariNatinA be kartA na hoya. dravyanI pariNati te vastu che ane dravya paNa vastu che. dravyanI vikArI paryAya paNa vastu che; te vikAra avastu nathI. paryAya paNa paryAyapaNe vastu che. AtmAnI azuddha pariNati AtmA paNa kare ane jaDarma paNa kare-ema eka pariNatinA kartA na hoya. bhASAnI pariNatine bhASAvargaNA paNa kare ane jIva paNa kare ema hotuM nathI ema ahIM kahe che. ' va' vaLI 'pusya ke jarmanI na' eka dravyanAM be karma na hoya. vikArI pariNAma paNa jIvanuM karma ane jaDakarmano je baMdha thAya e paNa jIvanuM karma ema eka dravyanAM be karma na hoya. jaDakarmanA udayanI paryAya thaI te puddagalanuM karma ane jIvamAM je vikArI pariNAma thayA te paNa puddagalanuM karma ema eka dravya be dravyonAM kArya na kare. keTalI spaSTatA karI che! jIva bolavAno rAga paNa kare ane bolavAnI bhASA paNa kare ema eka dravya be kArya na kare ema siddhAMta kahe che. keTalAka atyAre ema kahe che ke vikA2 52thI thAya che, potAthI nahi-ema na mAne te mithyAdaSTi che. are! lokone satya maLyuM ja nathI tyAM zuM thAya ? bhAI ! A to prabhuno mArga zUrAno che, kAyaranuM kAma nathI. zrImade kahyuM che ne ke "vacanAmRta vItarAganAM, parama zAMta rasa mULa; auSadha je bhavaroganAM, kAyarane pratikULa." vikAra para karAve, mArA puruSArthanA doSathI na thAya-ema je mAne te kAyara che kemake ene puruSArtha ja jAgrata nahi thAya. te ajJAnI kAya2 che. ahIM kahe che ke eka dravyanAM be karma eTale kArya na hoya. jaDa karma potAnuM paNa kArya kare ane jIvanA vikAranuM kArya paNa kare-ema na hoya. are prabhu! samajyA vinA 'jaya bhagavAna, jaya bhagavAna' kare paNa e mArga nathI. tathA A bahAranI paMDitAIno mArga nathI. A to vastunA svarUpanI yathArtha daSTi karavAno mArga che. kharekhara to je samyagdaSTi che te ja paMDita che; svAmI kArtikeye paNa ema kahyuM che. '=' ane 'kSya ke yei na' eka dravyanI be kriyA na hoya. pUrvanI paryAya palaTIne AtmA vikArarUpe thAya ane jaDakarmarUpe paNa thAya ema eka dravyanI be kriyA hotI nathI. ' yata:' kAraNa ke 'm anek na cAt' eka dravya aneka dravyarUpa thAya nahi. keTaluM spaSTa karyuM che! potAnI paryAya paradravyarUpa na thAya ane paradravyanI paryAya potAnI paryAyarUpa arthAt jIvarUpa na thAya. eka dravya aneka dravyanI pariNatine na kare ema kahe che. pratyeka dravyanI paryAya eka pachI eka niyamasara thavAnI hoya te ja thAya che. nirvikArI paryAya paNa potAthI eka pachI eka kramabaddha thavAnI hoya te ja thAya che. sarva Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com
Page #263
--------------------------------------------------------------------------
________________ Version 001.a: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates 2para ] [ pravacana ratnAkara bhAga-4 vizuddhajJAna adhikAramAM (gAthA 308 thI 311nI TIkAmAM) "kamaniyamita" zabda paDyo che. eka dravyanI pariNati bIjA dravyanI pariNatirUpa na thAya. bIjA dravyanI pariNati potAnA dravyarUpa na thAya. svAmI kArtikeyAnuprekSAmAM evo pATha che ke-jaDa karmanI koI aciMtya zakti che ke te kevaLajJAnane roke che. e to pudgalamAM utkRSTa pariNamana kevuM thAya enI tyAM vAta karI che. tyAM upakAranuM-nimittanuM prakaraNa che. eTale jene kevaLajJAna pragaTa nathI tene kevaLajJAnAvaraNIya karmanI prakRti nimitta che ema tyAM kahyuM che. vaLI koI ema kahe ke vikAra thavAmAM 50 TakA AtmAno aparAdha ane 50 TakA karmano aparAdha che-to ema nathI. so e so TakA AtmA potAnA vikArano kartA che, ane nimittanuM emAM kAMI kartavya nathI, eka Tako paNa nahi. AtmAnA so TakA AtmAmAM, ane nimittanA so TakA nimittamAM che, kemake temano ekabIjAmAM abhAva che. jIvanI vikArI paryAya thAya emAM karmanI paryAyano abhAva che ane karmanA udayamAM jIvanA vikArI pariNAmano abhAva che. ekabIjAmAM abhAva hoya to ja bhinna rahI zake. aho ! digaMbara AcAryoe ajaba-gajabanuM kAma karyuM che. zrI amRtacaMdrasvAmIe kevA kaLaza racyA che! lokoe potAnI daSTi (abhiprAya ) choDIne zAstra zuM kahe che te tarapha potAnI daSTi lagAvavI joIe. prazna:- vikAra karyajanita che ema zAstramAM ThekaThekANe Ave che ne? uttara:- hA, paNa e to vibhAva potAno (caitanyamaya) svabhAva nathI ane nimittAdhIna thavAthI thAya che e apekSAe ene karmajanita kahyo che. svabhAvajanita nathI mATe vikArane karmajanita kahyo che, paNa karma che te palaTIne jIvanA vikArarUpa pariNamyuM che ema nathI, kAraNa ke eka dravya aneka dravyarUpa thAya nahi. * kaLaza 54: bhAvArtha uparanuM pravacana * A pramANe uparanA zlokomAM nizcayanayathI athavA zuddha dravyArthikanayathI vastusthitino niyama kahyo.' jJAnAvaraNIyakarma jJAnane roke e to vyavahAranayanuM kathana che. eTale zuM? eTale ema che nahi paNa nimittanuM jJAna karAvavA ema kahevAmAM AvyuM che. are! lokone Avo nirNaya karavAnI kayAM phurasada che? paraMtu A manuSyabhavamAM karavA jevuM A ja che. yathArtha nirNaya na karyo to bhAI ! ahIMthI chUTIne kayAM jaIza? corAsInA cakkaramAM gothAM khAIza. bhAI ! ekavAra bhUtArthadaSTithI mithyAtvane chedIne samakita pragaTa kara. A ja karavA yogya che. are bhAI ! mArI paryAya para kare ane paranI paryAya huM karuM e tArI moTI Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com
Page #264
--------------------------------------------------------------------------
________________ Version 001.a: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates samayasAra gAthA 86 ] [ 253 bhramaNA che. zuddhadravyArthikanathI eTale nizcayathI A vastusthiti kahI eTale vyavahArathI bIjuM (anyathA) kathana che ema AvI gayuM. nizcayathI kahyuM te satyArtha che ema nirNaya karavo ane vyavahAranayathI kahyuM hoya te ema nathI paNa nimittanuM jJAna karAvavA ema kahyuM che, ema samajavuM. jJAnAvaraNIyakarmathI jJAna rokAya e to kathanazailI che. kathana be prakAre che, vastu to eka ja che. vyavahAranA kathanane ema ja (jema lakhyuM hoya tema ja ) mAnanAra mithyASTi che. mokSamArga prakAzakanA sAtamAM adhikAramAM kahyuM che ke "vyavahAranaya svadravya-padravyane vA tenA bhAvone vA kAraNa-kAryAdine koInA koImAM meLavI nirUpaNa kare che mATe evA zraddhAnathI mithyAtva che." vaLI tyAM kahyuM che ke sAcuM nirUpaNa te nizcaya ane upacAra nirUpaNa te vyavahAra. mATe nirUpaNanI apekSAe vyavahArane mokSamArga kahevAmAM Ave che, paNa ema che nahi. (kharekhara vyavahAra mokSamArga te mokSamArga nathI.) mokSamArga be mAnavA te mithyAtva che. nizcaya ane vyavahAra bannene upAdeya mAne te mithyAtva che. nizcaya ane vyavahAranuM svarUpa to paraspara viruddha che. vyavahAra abhUtArtha che, satyasvarUpanuM nirUpaNa karato nathI, paNa koI apekSAthI nirUpaNa kare che. zuddhanaya bhUtArtha che. jevI vastunI sthiti hoya tevuM nirUpaNa kare che. paMDita zrI ToDaramalajIne AcAryakalpa kahevAmAM AvyA che. zAstranAM rahasya kholIne mokSamArga-prakAzakamAM bharI dIdhAM che. ahIM kahe che-zuddha dravyArthikanayathI vastusthitino niyama kahyo. AnAthI viruddha te aniyama che. jene samyagdarzana thAya te svAzrayathI-nizcayathI thAya, vyavahArathI ke parathI nA thAya e niyama che, A siddhAMta che. AtmAne anAdithI paradravyanA kartAkarmapaNAnuM ajJAna che. te jo paramArthanayanA grahaNathI eka vAra paNa vilaya pAme to pharIne na Ave-ema have kahe che: * kaLaza 55: zlokArtha uparanuM pravacana * 'rU' A jagatamAM 'mohinIm' mohI (ajJAnI) jIvono 'ghare 3uM churve' paradravyane huM karuM chuM 'rUti mahAeArarUpa tama:' evA paradravyanA kartutvanA mahA ahaMkArarUpa ajJAnAMdhakAra-dhananuM uca: kura' ke je atyaMta durnivAra che te sArUMsArata: gva thAvati' anAdi saMsArathI cAlyo Ave che. zuM kahe che? huM dezanI sevA karuM chuM, paranI dayA pALuM chuM, parane sukhI karuM chuM, parane mArI zakuM chuM ane bacAvI zakuM chuM ityAdi aneka prakAre ajJAnIone paradravyanA kartApaNAno ahaMkAra che, paNa te ajJAna che. kuMbhAra kahe ke ghaDAnI paryAya mArAthI thaI, bAI kahe ke dALa-bhAta Adi rasoI meM karI, gumAsto kahe ke meM sArA akSare nAmuM lakhyuM ane zeTha kahe ke meM vepAra karyo-A pramANe paradravyanI kriyAno potAne kartA mAne te badhA ahaMkArarUpa ajJAna-aMdhakAramAM DUbelA mithyASTi che. Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com
Page #265
--------------------------------------------------------------------------
________________ Version 001.a: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates 254 ] [ pravacana ratnAkara bhAga-4 Avo mArga zrI sImaMdhara bhagavAne dharmasabhAmAM kahyo che ane te ja mArga zrI kuMdakuMdAcArya ahIM lAvyA che. ajJAnI mAne ke 'para garda durve' para dravyane huM karuM chuM. paNa padravyane koNa kare? paradravyano artha ahIM paradravyanI paryAya karavo. ahAhA...! A zarIra, mana, vANI, indriya, karma ityAdi paradravyanI kriyAne huM karuM chuM ema je mAne che te ahaMkArI, ajJAnI, mithyAdaSTi che. huM bIjAone suMdara vaktavya-vyAkhyAna vaDe samajAvI dauM ema ajJAnI mAne che. bIjAne koNa samajAvI de? are bhAI ! bhASA to jaDa che. te jaDanA Ne thAya che. jIbha, hoTha Adi hala te potAnA kAraNe hule che, te AtmAnA vikalpane kAraNe hule che ema nathI. bhASA je zabdano vikAra che te to potAnA kAraNe pote bhASArUpa thAya che. ane samajanAra paNa pote potAnI yogyatAthI potAnA kAraNe samaje che. AvuM ja vastu svarUpa che. A moTAM kArakhAnAM cAle te samaye te te pugalonI je paryAya thavA yogya hoya te pugalothI thAya che. tyAM bIjo koI (udyogapati Adi) ema kahe ke mArAthI kArakhAnAM cAle che to te paradravyanA kartApaNAnA ahaMkArarasathI bharelo ajJAnI mithyAdaSTi che. ahA! jagatamAM mohI ajJAnI jIvone paradravyanA kartApaNAno mahA ahaMkAra che ane te ajJAna che. AvuM ajJAna temane anAdi saMsArathI cAlyuM Ave che ane te durnivAra che, TALavuM mahI kaThaNa che. A ajJAna mahA puruSArtha vaDe ja TALI zakAya ema che. have kahe che-"do' aho ! "bhUtArthaparipradeT' paramArthanayanuM arthAt zuddha dravyArthika abhedanayanuM grahaNa karavAthI 'yari' jo 'tat pavAra vinaya vraneta' te eka vAra paNa nAza pAme 'tatva' to 'jJAna narca mAtma:' jJAnaghana AtmAne "bhUya:' pharIthI 'vardhanam viruM bhaveta' baMdhana kema thAya ? jIva jJAnaghana che mATe yathArtha jJAna thayA pachI jJAna kayAM jatuM rahe ? na jAya. ane te jJAna na jAya to pharI ajJAnathI baMdha kayAMthI thAya? kadI na thAya. huM paradravyanI kriyAne karuM chuM evuM mohI jIvone anAdi saMsArathI ajJAna cAlyuM Ave che. anAdi saMsAra eTale dravya-kSetra-kALa-bhava ane bhAvarUpa parAvartana jIvane anAdithI che. zubhAzubhabhAvanuM parAvartana ene anAdithI cAlyuM Ave che. paNa te ajJAna che. A ajJAna atyaMta durnivAra che. rAgane ghaTADI maMdarAgapaNe vA zubharAga rUpe pariNamavuM e to sahelI vAta che. evA zabhabhAva eNe anaMtavAra karyA che. paNa samyagdarzana pAmavA mATe zubharAga kAMI vastu nathI. bhAI ! A to dharmanI pahelI sIDInI vAta che. ahIM kahe che ke 'tArthapariprade'-aho! paramArthananuM arthAt zuddhadravyArthika abhedanayanuM grahaNa karavAthI jo te eka vAra paNa nAza pAme to jJAnaghana AtmAne pharI baMdhana kema thAya? kadI na thAya. Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com
Page #266
--------------------------------------------------------------------------
________________ Version 001.a: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates samayasAra gAthA 86 ] [ 255 - bhUtArtha nAma trikALI dhruva jJAyakabhAvarUpa zuddha caitanyamaya vastu. ahAhA ! teno samasta prakAre ekavAra anubhava kare to mithyAtvano nAza thaI jAya che. samayasAranI 11mI gAthA jainazAsanano prANa tyAM paNa ema kahyuM che ke 'mUvatvamastivo jItu sanmAviThThI havavi nIvo'-bhUtArtha nAma trikALI zuddha jJAyakavastuno Azraya karavAthI nizcaya samyagdarzana thAya che. ahAhA...! eka samayamAM pUrNAnaMdano nAtha bhagavAna svayaMjyoti sukhadhAma aMdara paryAya vinAnI potAnI cIja paDelI che. teno Azraya kare tyAre paryAyamAM teno anubhava thAya che te samyagdarzana che. te dharmanuM prathama pagathiyuM che. A sivAya bIjA badhA kriyAnA vikalpo phoka che, nirarthaka che. ' bhUtArthaparigraoNa '-Ane mATe 52mArthanaya zabda kahyo che. bhRtArtha nAma 52mArthanaya. 52mArtha eTale-pA kahetAM utkRSTa, mA eTale lakSmI evo je artha eTale padArtha. ahAhA...! bhUtArtha eTale trikALI chato padArtha je bhagavAna AtmA tene ahIM utkRSTa lakSmIvaMta padArtha eTale paramArtha kahyo che. laukikamAM to pa2nuM kAMIka kare tene 52mArtha kahe che. ahIM to paranuM kare ene to ajJAna kahyuM che. huM dAna ApuM, huM AhAra ApuM, huM kapaDAM ApuM, huM bIjAne sukhI karuM evo 52nI kriyA karavAno bhAva che te ahaMkAra che ane te mithyAtva che, paramArtha nathI. utkRSTa lakSmIvaMta jJAnAnaMdasvabhAvI bhagavAna AtmA 5ramArtha che, bhUtArtha che. bhagavAna trilokanAtha bhUtArtha padArtha che. prabhu! A alaukika cIja che! eka samayamAM bhUtArtha-chatI cIja, palaTAtI paryAya vinAnI cIja evI trikALI ekarUpa cIja tene ahIM bhUtArtha kahI che. ahIM bhUtArthaparigraheNa-ema je kahyuM che enA mATe cAra zabda kahyA che. bhUtArtha eka, 52mArthanaya be, zuddha dravyanA anubhavanuM jemAM prayojana che te zuddha dravyArthikanaya traNa ane abhedanaya cAra. ahAhA! abheda ekarUpa trikALI nityAnaMda jJAnAnaMdasvarUpa prabhu sadazasvabhAva je pratyeka paryAyamAM anvayarUpa rahe te sadA ekarUpa cIjane ahIM abhedanaya kahela che. paryAyabuddhi choDIne trikALI chatA padArthano anubhava karavAnuM ahIM kaheluM che, kemake 52mArtharUpa bhUtArthano anubhava karavAthI samyagdarzana thAya che, are bhAI! pAMca parAvartanarUpa saMsAramAM zubhAzubhabhAvarUpa parAvartana tuM anaMtavAra karI cUkayo che. zubhabhAva to tuM anAdi saMsArathI karato Avyo chuM ane meM zubhabhAva karyA evA ahaMkArarUpe ja tuM pariNamyo chuM. bhagavAna! aMdara paMcaparAvartananA bhAvathI bhinna tArI cIja zuddha jJAyakabhAve paDI che teno Azraya kara. kemake te vaDe samyagdarzana thAya che. bhagavAnano mArga ati sukSma che. loko to bAhya zubhabhAvamAM ane paradravyanI kriyAmAM anAdikALathI ahaMpaNuM karI rahyA che. potAnI je trikALI zuddha vastu 'am' te bAju para rahI gaI che. trikALI zuddha bhagavAna AtmA te 'aham'-huM evo Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com
Page #267
--------------------------------------------------------------------------
________________ Version 001.a: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates 256 ] [ pravacana ratnAkara bhAga-4 anubhava rahI gayo che. gAthA 17-18mAM Ave che ke bhagavAna AtmA eka samayamAM pUrNAnaMda prabhu bALagopALa sarvamAM birAje che. bALagopALa to dehanI avasthA che, paNa aMdara jJAyaka prabhu trikALa chatI cIja birAje che. te jJAnanI svaparaprakAzaka paryAyamAM jANavAmAM Ave che. paNa ajJAnInI tyAM daSTi nathI tethI te potAne mAnato nathI, tene anAdithI rAganuM ja, zubhAzubhabhAvanuM parigrahaNa che. ahIM kahe che ke bhAI ! rAganuM grahaNa to anaMtavAra karyuM, paNa e to abhUtArtha cIja che. bhagavAna AtmA ja eka bhUtArtha che. e bhUtArthanA parigrahathIAzrayathI samyagdarzana thAya che. cothI gAthAmAM kahyuM che ke-rAganI kathA, baMdhananI kathA to anaMtavAra sAMbhaLI che, eno paricaya ane eno anubhava paNa anAdi saMsArathI cAlyo Ave che. ahIM kahe che ke bhagavAna! eka vAra gulAMTa khA. prabhu! eka vAra palaTo khA. bhUtArthane pakaDIne bhUtArthano anubhava kara. jJAnanI paryAyamAM bhUtArthano anubhava karavo te samyagdarzana che, ane te bhUtArthanaya che. are bhAI ! A manuSyapaNuM maLyuM ane bhagavAna AtmAno pAko nirNaya ane anubhava na karyo to jiMdagI ema ne ema vyartha cAlI jaze. jevI potAnI cIja che tene anusarIne teno anubhava karavo e ja karavA yogya che. koI kahe che ke digaMbara che tene samakita to che, bhedajJAna to che. have vrata dhAraNa kare to cAritra thaI jAya. ema na hoya prabhu! lokone nizcaya samakitanI khabara nathI ane bahAranI tattvArtha-zraddhA, vyavahAra-zraddhAnA rAgane dharma mAne che. paNa mArga ema nathI, bhAI ! UMdhuM mAnavAmAM to AtmAnI chetarapIMDI che. pUrNAnaMdanA nAtha bhagavAna AtmAno jyAM anubhava nathI tyAM je kriyAkAMDa che te badho ajJAnabhAva che, saMsArabhAva che. bahArathI upavAsAdi kare paNa e badhAM bALatapa che. AvI kriyA to anaMtakALamAM jIve anaMtavAra karI, paNa mithyAtva TaLyuM nahi to zuM karyuM? AvI vAta AkarI lAge paNa zuM thAya? AcAryadeva kahe che ke ekavAra bhUtArtha padArtha tArI paramArtha trikALI dhruva vastuno anubhava kara. kaLazaTIkAmAM Ave che ke paThanapAThana, paMcaparameSThInuM smaraNa, ciMtana, stuti ityAdi badhuM to jIve anaMtavAra karyuM che. lokone bicArAone abhyAsa nahi; uparathI thoDuM sAMbhaLI le. nirNaya kare nahi ane ahoniza vepAradhaMdhA ityAdi azubhamAM vyartha samaya gALe. paNa bhAI ! tuM kayAM jaIza e vicArato nathI ! tyAM raLavA mATe jeTalo prayatna kare che tethI adhika A samajavA mATe prayatna karavo joIe. anyathA mAthe anaMta saMsAranI DAMga UbhelI ja che. jo gulAMTa khAya to eka kSaNamAM bhUtArthanA Azraye samyagdarzana pragaTa thAya che. AcArya amRtacaMdrasvAmIe (kaLaza 34mAM) kahyuM che ke-cha mAsa abhyAsa kara. eka Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com
Page #268
--------------------------------------------------------------------------
________________ Version 001.a: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates samayasAra gAthA 86 ] [ 257 vAra laganI lagADa; tane tattvanI upalabdhi thaze. upalabdhi na thAya evI tArI vastu nathI. cha mAsa lagAtAra prayatna kara. jema mAtAnI AMgaLIthI nAnuM bALaka chUTuM paDI jAya ane tene koI pUche ke-tAruM nAma zuM? tAruM ghara kayuM? tArI zerI kaI? to bALaka kahe ke 'mArI bA'. mAtAnA virahe bALaka paNa eka bAnuM ja ciMtavana kare che. tema prabhu! tane anaMtakALathI AtmAno viraha che. ane AtmA AtmA ema ciMtavana na thAya ane enI samIpa tuM na jAya to A jIvana vyartha cAlyuM jaze. bhAI ! saghaLAM kAma choDIne A karavA jevuM che. stuti, vaMdanA vagere bahAranI kriyAnA vikalpone to viSarUpa kahyA che, kemake bhagavAna amRtasvarUpa AtmAthI te viruddha bhAva che. to e jherane choDI tArI cIjamAM jyAM ekaluM amRta bharyuM che tyAM jA, tyAM jA. zAstramAM Ave che ke-jenA darzana ane jJAnamAM AtmA samIpa che ane rAga dUra che te jJAnI che. ajJAnIne rAga samIpa che ane AtmA dUra che. 52mAtmaprakAza dohA mAM Ave che ke jene rAganI ruci che tevA ajJAnIne AtmA haiya che ane jJAnIne rAga haiya che ane trikALI zuddha bhUtArtha vastu upAdeya che. are bhagavAna! tArI balihArI che, paNa tArI tane khabara nathI. A bahAranI lakSmI, AbarU, viSaya, vAsanA, vagere bhAva to pApabhAva che. ane paThana, pAThana, stuti, bhakti vagere je zubhabhAva Ave tene paNa bhagavAna jhera kahe che. e jherathI amRtanI-AtmAnI prApti nahi thAya. bhagavAnano A mArga che; lokoe tene bagADI nAkhyo che. kaLaza 189mAM kahyuM che ke-'viSa ta pragItaM'-zubhakriyArUpa vikalpo viSa che. aMdara AnaMdano kaMda bhagavAna AtmA birAje che te ekano ja anubhava amRta che ane te ja samyagdarzana che, dharma che. ATha varSanI bAlikA paNa samyagdarzana pAme che te aMdara eka bhRtArtha bhagavAna AtmAno anubhava karIne samyagdarzana pAme che. A ja rIta che. meru parvatathI upara prathama svarga saudharma devaloka che. temAM batrIsa lAkha vimAna che. eka vimAnamAM asaMkhya deva che. te svargano svAmI zakra-indra eka bhava karIne mokSa javAno che. te have pachI manuSyano deha pAmI kevaLajJAna pragaTa karI mokSapada pAmaze. tenI strI indrANI-zacI che. te janmI tyAre mithyAdaSTi hatI kemake samakita hoya to strI paryAyamAM janme nahi. upaje tyAre mithyAtvasahita hoya che, pachI samaktine prApta thAya che. te indrANI paNa eka bhava karIne mokSa pAmaze. anya saMpradAyamAM mallinAthane strI paryAya TharAvI che te jajUThuM che. strI paryAyamAM mokSa mAne te badhuM kalpita che. ahA! saMpradAyamAMthI nIkaLavuM lokone kaThaNa paDe ane temAMthI nIkaLe to zubhabhAvamAMthI nIkaLavuM kaThaNa paDe. ahIM to kahe che ke-bhUtArtha zuddha cittUpa ekarUpa vastunuM ekavAra grahaNa kara. bhAI! trikALI zuddha dhruva vastunA anubhava vinA samyagdarzana nahi thAya. lAkha Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com
Page #269
--------------------------------------------------------------------------
________________ Version 001.a: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates 258 ] pravacana ratnAkara bhAga-4 kriyAkAMDanA vikalpa kare, munipaNuM bahArathI le, paNa bhUtArthanA anubhava vinA samakita nahi thAya ane samakita vinA dharmanI zarUAta nahi thAya. digaMbaramAM deva-guru-zAstra satya che. chatAM digaMbarone satya vastunI khabara nathI. ahIM kahe che ke sarva vikalpone choDI de ane trikALa saccidAnaMda bhagavAna AtmAno ekavAra anubhava kara. are bhAI ! eTalo nirNaya to prathama kara ke nirmaLAnaMdano nAtha trikALI zuddha cidAnaMda prabhu aMdara birAje che tenA anubhavathI samyagdarzana thAya che. e sivAya bahArathI deva-guru-zAstranI zraddhA karavI ke navatattvanA bhedanI zraddhA karavI te samyagdarzana nathI. kaLazaTIkAmAM chaThThI kaLazamAM kahyuM che ke "mAm navatattvasantatin musvA" -jIvaajIva-Asrava-baMdha-saMvara-nirjarA-mokSa-puNya-pApanA anAdi saMbaMdhane choDIne jIva potAnA svarUpano anubhavanazIla thAo. bhAvArtha Ama che-saMsAra avasthAmAM jIvadravya navatattvarUpa pariNamyuM che te to vibhAvapariNati che, tethI navatattvarUpa vastuno anubhava mithyAtva che. navatattvanA bhedavALI daSTi e mithyAtva che. 'tavIrthazraddhanam sacadrzanam'-sUtramAM ekavacana che. tyAM abhedanI vAta che. bhUtArthanuM grahaNa karavAthI navatattvanI paryAyanuM jJAna yathArtha thAya che. athavA bhUtArthanI zraddhA karavAthI A trikALI cIja te bhUtArtha che ane saMvara Adi navatattva che te emAM nathI evuM yathArtha jJAna-zraddhAna thAya che ane te samyagdarzana che. aho! bhUtArtha eTale paramArthananuM arthAt zuddhadravyArthika abhedanayanuM grahaNa karavAthI jo te (ajJAna) eka vAra paNa nAza pAme to jJAnaghana AtmAne pharI baMdhana kema thAya? ekavAra paNa svasammukhapaNe aMtardaSTi thaI pachI teno nAza thato nathI. dravyano nAza thAya to daSTinI paryAyano nAza thAya. paNa dravya to trikALa jJAnaghana sadA mojuda che. tethI anubhavanI daSTino nAza thato nathI. keTalI joradAra daDhatAthI vAta karI che. (samyagdarzana) paDI jAya e vAta ahIM lIdhI nathI. A to vIranI vAto che. tyAM kAyaranuM kAma nathI. kahyuM che ne ke je mArge siMha saMcaryA, tarasa lAgI raja, e UbhA khaDa sUkaze, nahi caraze haraNa. samakitI siMha je mArge vicaryA ane tenI je vANI AvI te, A ekAMta che evAM bhaya ane zaMkA jene lAge te kAyara nahi svIkAre. bApu! A vItarAganI vANI sAMbhaLavA maLe e mahAbhAgya hoya to maLe che ane dhIra-vIrane te pace che. ahIM kahe che-bhUtArthano anubhava karatAM eka vAra mithyAtvano nAza thAya to jJAnaghana AtmAne pharIthI baMdha kema thaI zake? AvI A apratihata samyagdarzananI vAta Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com
Page #270
--------------------------------------------------------------------------
________________ Version 001.a: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates samayasAra gAthA 86 ] | [ 259 che. AcAryadeva che to chadmasthadazAmAM paNa joradAra vAta karI che. A paMcama ArAnA muninuM kathana che. amRtacaMdradeve hajAra varSa pahelAM A vAta karI che. AtmAne paMcama ArAthI zuM saMbaMdha che? bahu UMcI vAta karI che. eka to bhUtArthanA parigrahanI vAta karI ane bIjI vAta e karI ke ekavAra mithyAtvano nAza thAya pachI moha pharIthI utpanna nahi thAya, pharI baMdhana nahi thAya. cAritranA doSano thoDo baMdha che paNa te mukhya nathI. alpa sthiti-rasa paDe che tene baMdha gaNavAmAM Avyo nathI. prabhu! tuM jemAM udayabhAvano praveza nathI evo jJAnaghana AtmA cho. enuM ekavAra yathArtha jJAna thayA pachI jJAna kayAM jatuM rahe? na jAya. ane jo jJAna na jAya to pharI ajJAnathI baMdha kayAMthI thAya? kadI na thAya. ahAhA..! apratihata kSayopazama samakita che te kSAyika samakita sAthe joDAI jaze. ahIM paDavAnI vAta karI nathI. je caDyA te paDe kevI rIte? bhagavAna cidAnaMda para ArUDha thayA te kema paDe? are ! A to vIrono vIrapaMtha che. kAyaranAM ahIM kAma nathI. koI paDI jAya to? are! ahIM paDavAnI kayAM mAMDI ? mIrAbAInA nATakamAM vairAgyanuM dazya Ave che. rANo kahe che ke mIrAM! tuM mArA rAjyamAM Ava, tane paTTarANI banAvuM. tyAre javAbamAM mIrAM kahe cheparaNI mArA piyujInI sAtha, bIjAnAM mIMDhaLa nahi re bAMdhuM, rANA! bIjAnAM mIMDhaLa nahi re bAMdhuM." ahA! AvuM dazya joIne vairAgyanI dhUna caDhI jatI. ema dharmI jIva kahe che ke amane rucimAM che Atamadeva, bIje (rAgamAM) amane ruce nahi" ame bhagavAna AtmAnI pratIti karI che, have amAre bIjAno prema na hoya. sItAjInuM apaharaNa karIne rAvaNa laMkAmAM laI gayo. pachI tyAM bagIcAmAM sItAjIne manAvavA jAya che. tyAre sItAjI rAvaNane kahe che-rAmacaMdra sivAya svane paNa amane bIjo pati na hoya. rAvaNa ! dUra ubho raheje; nahitara satInA mukhamAMthI nIkaLelAM vacana tane bhasma karI deze. huM to pativratA strI chuM. bIjAnuM lakSa amane svapna paNa na hoya. ema ahIM dharmI kahe che ke amane ekavAra bhedajJAna thayuM che. have ame paDavAnA nathI. pharIne amane baMdha nahi thAya. ahAhA..! jagatane upadeza ApatA AcAryadava keTalA jorathI vAta kare che ! ekavAra samyajJAna pragaTa thayA pachI ajJAna kema Ave? ane pharI baMdha kyAMthI thAya ? kadI na thAya. Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com
Page #271
--------------------------------------------------------------------------
________________ Version 001.a: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates ra6O ] pravacana ratnAkara bhAga-4 * kaLaza pa5 : bhAvArtha uparanuM pravacana * "ahIM tAtparya ema che ke-ajJAna to anAdinuM ja che. paraMtu paramArthanayanA grahaNathI, darzanamohano nAza thaIne, ekavAra yathArtha jJAna thaIne kSAyika samyatva Upaje to pharI mithyAtva na Ave. mithyAtva nahi AvatAM mithyAtvano baMdha paNa na thAya. ane mithyAtva gayA pachI saMsAranuM baMdhana kaI rIte rahe? na ja rahe arthAt mokSa ja thAya ema jANavuM." potAnA trikALI svabhAvane bhUlIne rAga ane paravastu mArAM che ane huM teno kartA chuM evuM moharUpI ajJAna anAdinuM che. Ama to ajJAna eka eka samayanuM che. bIjA samaye bIjuM, trIjA samaye trIjuM ema paraMparAthI pravAharUpe ajJAna anAdinuM che. ajJAnanI paryAyano pravAha anAdithI che tethI ajJAna anAdinuM kahyuM che. evI paryAyane grahaNa karavI te paryAyabuddhi che. A paryAyabuddhino tyAga karIne trikALI zuddha AtmadravyanuM grahaNa karavuM te jainadharma che. jainadharma che te paryAya che paNa tenI daSTi dravya upara che ane tene paramArthanayanuM grahaNa kahe che. ahIM bhAvArthamAM paramArthanayanuM grahaNa ema eka ja zabda lIdho che. TIkAmAM bhUtArtha, paramArtha, zuddha dravyArthika naya ane abhedanayanuM grahaNa ema cAra zabda lIdhA hatA. te badhAno eka ja artha che. ahAhA..! vastu trikALI zuddha caitanyasvabhAvamaya chatI mojUdagIvALI cIja mahAprabhu che. tene jevI che tevI jJAna ane zraddhAnamAM laIne anubhava karatA mithyAtvano nAza thaI samyakatva upaje che. jJAnano svabhAva ja svaparaprakAzaka che. tethI ajJAnIne paNa jJAnanI paryAyamAM sva eTale potAno AtmA sadA jANavAmAM Ave ja che. paraMtu tenI daSTi sva upara jatI nathI. tenI daSTi rAga ane paryAya upara ja rahe che. tethI potAne pote jaNAto hovA chatAM dRSTi anyatra rahetI hovAthI ajJAnI huM A (AtmA) chuM ema mAnato nathI. tene kahe che-bhAI ! tArI mahattA aparaMpAra che. traNalokano nAtha anaMtaguNanI samRddhithI bharelo tuM cidAnaMda bhagavAna che. tArI daSTi tuM tyAM sthApa. tethI mithyAtvano nAza thaIne tane samyagdarzana thaze ane pachI pharIthI mithyAtva nahi thAya. rAga ane paryAya parathI daSTi huThAvIne tArI caitanyamaya trikALI cIja prati daSTi kara. zraddhAnI paryAya jANatI nathI. jANe che to jJAnanI paryAya. zraddhAnI paryAya sva tarapha jhukavAthI dravyanI zraddhA thAya che. zraddhAnI paryAya anAdithI para tarapha-rAga ane nimitta tarapha jhukelI che. te zraddhAnI paryAya trikALI zuddha dravya tarapha jhuke to dravya ja tenI zraddhAmAM Ave che ane tenuM ja nAma dharma che. zraddhAmAM A dravya che evuM jJAna nathI. zraddhAnI paryAya aMtarmukha vaLI tyAM A AtmA te ja huM ema bhagavAna AtmAnI Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com
Page #272
--------------------------------------------------------------------------
________________ Version 001.a: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates samayasAra gAthA 86 ] [ ra61 pratIti thaI te samyagdarzana dharmanuM paheluM pagathiyuM che. sAthe je anubhUti che temAM eno khyAla Ave che. are bhAI ! zubhabhAvano tane kema ATalo prema che? zubhabhAva to abhavine paNa thAya che. nigodanA jIvane paNa zubhabhAva thatA hoya che. zubhabhAva e to karmanA saMge thato vikAra che. lasaNanI eka bArIka kaTakImAM asaMkhya audArika zarIra hoya che. ane te darekamAM anaMta nigodiyA jIva hoya che. te dareka jIvane kSaNe zubha kSaNe azubha evA bhAva thayA kare che. mATe zubhabhAva e koI navI apUrva cIja nathI. niyamasAramAM (zloka 121mAM) Ave che ke kathanamAtra evA vyavahAraratnatrayanA pariNAmane bhavasAgaramAM DUbelA jIve anaMtavAra karyA che. are bhAI ! bhavanA bhAva uparathI daSTi khaseDIne gulAMTa khA. zraddhAnI paryAya zuddha caitanyamaya vastumAM aMdara jAya te apUrva cIja che. palaTo khAIne tuM aMtaramAM-vastumAM DhaLI jA. tethI tane alaukika anubhava sahita samyagdarzana thaze. A rAganI maMdatA ane paralakSI jANapaNuM e koI cIja nathI. paramArthanayanA grahaNathI mithyAtvano nAza thAya e muddAnI cIja che. bhagavAna AtmA zuddhacaitanyamaya vastumAM jhukAva karavAthI je bhUtArthano anubhava thayo te anubhavathI mithyAtvano nAza thAya che, kaSAyanI maMdatAthI mithyAtvano nAza thato nathI. kaSAyanI maMdatA hoya to anaMtAnubaMdhI ane darzanamohano rasa thoDo paDe che. paNa e kAMI cIja nathI. rAga maMda thAya te kAMI vastu nathI, kemake zubhanA kALamAM mithyAtvano rasa maMda ho paNa enAthI kAMI mithyAtvano nAza thato nathI. AvI ja vastusthiti che ane te anaMta tIrthakaroe ema ja jANI che ane kahI che. ahIM AcAryadeva kahe che ke ekavAra anubhava thayo pachI baMdhana kema thAya? svarUpanI sAvadhAnImAM anubhavanA kALe darzanamohano nAza thAya che. tyAM prathama upazama samakita thaIne kSayopazama samakita thAya che. te kSayopazama paNa paDavAnuM nathI ema kahe che. dravyano abhAva thAya to kSayopazama samakita paDI jAya ema joradAra vAta karI che. mithyAtva gayA pachI rAgathI alpabaMdhana thAya te ahIM gaNatarImAM nathI, kemake je bhAvathI anaMta saMsAra vadhe te bhAvane saMsAra ane baMdhana (mukhyapaNe ) kahevAmAM AvyuM che. ekavAra jJAna thaIne kSAyika samakita Upaje to pharI mithyAtva na Ave. mithyAtva nahi AvatAM mithyAtvano baMdha paNa na thAya. ane mithyAtva gayA pachI saMsAranuM baMdhana kaI rIte rahe? na ja rahe arthAt mokSa ja thAya ema jANavuM. mithyAtva che e ja Asrava-baMdha che. zaktirUpa svabhAvano-mokSasvarUpa svabhAvano anubhava thayo tene vyaktirUpa mokSa thaze ja thaze, paDavAnI vAta ja nathI. Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com
Page #273
--------------------------------------------------------------------------
________________ Version 001.a: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates ra6ra ] [ pravacana ratnAkara bhAga-4 pharIne vizeSatAthI kahe che: * kaLaza pa6: zlokArdha uparanuM pravacana * mAtmA' AtmA to "sA' sadA mAtmamAvAna' potAnA bhAvone 'roti' kare che ane ":' paradravya "paramAvAna' paranA bhAvone kare che; 'hi' kAraNa ke "mItmana: bhAva:' potAnA bhAvo che te to mAtmA iva' pote ja che ane "paraca te' paranA bhAvo che. te 'para: "va' para ja che (e niyama che). AmA kAM to potAnA zuddha caitanyapariNAmane kare, kAM to potAnA azuddha caitanyapariNAmane kare. kAM to potAnA samyagdarzana-jJAna pariNAmane kare, kAM to mithyAtvarAgadveSanA pariNAmane kare; paNa paradravyanA pariNAmane kadIya na kare. potAnA bhAvane pote kare ane paranA bhAvane para kare che. jJAnAvaraNIya karmanA AsravanA che kAraNa tattvArthasUtramAM kahyAM che. tyAM che kAraNarUpa je jIvanA pariNAma teno kartA jIva che paNa jJAnAvaraNIya karmanI paryAyano kartA AtmA nathI. SoDazakAraNa bhAvanAnA pariNAmano kartA AtmA che paNa tIrthaMkara prakRtino je baMdha thAya teno kartA AtmA nathI. jJAnIne kahnabuddhithI zubhabhAva thatA nathI; paNa pariNamana che te apekSAe tene kartA kahevAya che. zubhabhAva karavA lAyaka che evI buddhi to samakitIne uDI gaI hoya che. tethI pariNamananI apekSAe jJAnI te zubhabhAvano kartA ho, paNa tIrthaMkaranAmakarmanI prakRtino je baMdha thAya che teno te kartA nathI. akarmadazA hatI te palaTIne tIrthaMkaranAma-karmarUpa dazA thaI teno AtmA kartA nathI; teno kartA karma-pudgala che. dayA, dAna AdinA bhAva thAya tenuM jJAnIne pariNamana hoya paNa te dayAnA bhAva vaDe paranI dayA pALI zake che ema nathI. paranA pariNAmane AtmA karI zake ema che ja nahi. paranA bhAvano kartA paradravya che. bolavAnI bhASAnI je paryAya che te parano bhAva che. te te paramANu te bhAvanA kartA che. bolavAnA rAgarUpa pariNAma thAya teno kartA AtmA che. rAganuM pariNamana thAya che te apekSAe jJAnIne teno kartA kahevAmAM Ave che. paNa te rAga karavA lAyaka che ema jJAnI mAnatA nathI. rAganA svAmItvapaNe jJAnI pariNamatA nathI. paradravyanA kartAkarmapaNAnI mAnyatAne ajJAna kahIne ema kahyuM che ke je evuM mAne te mithyAdaSTi che. paranI sevA karI zakuM chuM, bIjAnuM duHkha TALI zakuM chuM, bIjAne AhAra-pANI, kapaDAM ityAdi daI zakuM chuM. AvuM mAne te mithyASTi che. kSAyika samakitI hoya evA munine paNa rAga Ave che, pariNamananI apekSAe te enA kartA che, paNa e karavA lAyaka che ema te mAnatA nathI. [ pravacana naM. 147 thI 15ra * dinAMka 5-8-76 thI 10-8-76 ] Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com
Page #274
--------------------------------------------------------------------------
________________ Version 001.a: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates gAthA-87 micchattaM puNa duvihaM jIvamajIvaM taheva annnnaannN| aviradi jogo moho kohAdIyA ime bhaavaa|| 87 / / mithyAtvaM punardvividhaM jiivo'jiivstthaivaajnyaanm| aviratiryogo mohaH krodhAdyA ime bhaavaaH|| 87 / / padravyanA kartAkarmapaNAnI mAnyatAne ajJAna kahIne ema kahyuM ke je evuM mAne te mithyAdaSTi che; tyAM AzaMkA Upaje che ke A mithyAtvAdi bhAvo zI vastu che? jo temane jIvanA pariNAma kahevAmAM Ave to pahelAM rAgAdi bhAvone pudgalanA pariNAma kahyA hutA te kathana sAthe virodha Ave che; ane jo pudgalanA pariNAma kahevAmAM Ave to jemanI sAthe jIvane kAMI prayojana nathI temanuM phaLa jIva kema pAme? A AzaMkA dUra karavAne have gAthA kahe che: mithyAtva jIva ajIva dvividha, ema vaLI ajJAna ne aviramaNa, yogo, moha ne krodhAdi ubhayaprakAra che. 87. gAthArthaH- [puna:] vaLI, [ mithyAvaM] je mithyAtva kahyuM te [ dvivivuM] be prakAre che[ nIva: zanIva: ] eka jIvamithyAtva ane eka ajIvamithyAtva; [ tathA Iva] ane evI ja rIte [majJAna] ajJAna, [viratiH] avirati, [yo :] yoga, [moda:] moha ane [odharA:] krodhAdi kaSAyo- [me mAvA:] A (sarva) bhAvo jIva ane ajIvanA bhedathI babbe prakAre che. TIkA - mithyAdarzana, ajJAna, avirati ityAdi je bhAvo che te pratyeka, mayUra ane darpaNanI jema, ajIva ane jIva vaDe bhAvavAmAM AvatA hovAthI ajIva paNa che ane jIva paNa che. te daSTAMtathI samajAvavAmAM Ave che. jema ghero vAdaLI, lIlo, pILo Adi (varNarUpa) bhAvo ke jeo moranA potAnA svabhAvathI mora vaDa bhAvavAmAM Ave che (-banAvAya che, thAya che) teo mora ja che ane (darpaNamAM pratibiMbarUpe dekhAtA) ghero vAdaLI, lIlo, pILo ityAdi bhAvo ke jeo (darpaNanI) svacchatAnA vikAramAtrathI darpaNa vaDe bhAvavAmAM Ave che teo darpaNa ja che, tevI ja rIte mithyAdarzana, ajJAna, avirati ityAdi bhAvo ke jeo ajIvanA potAnA dravyasvabhAvathI ajIva vaDe bhAvavAmAM * 86 mI gAthAmAM prikriyAvAdIne mithyAdaSTi kahyA hatA tenI sAthe saMbaMdha karavAne ahIM "puna:' zabda che. Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com
Page #275
--------------------------------------------------------------------------
________________ Version 001.a: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates ra64 ] [ pravacana ratnAkara bhAga-4 Ave che teo ajIva ja che ane mithyAdarzana, ajJAna, avirati ityAdi bhAvo ke jeo caitanyanA vikAramAtrathI jIva vaDe bhAvavAmAM Ave che teo jIva ja che. bhAvArtha- pudgalanA paramANuo paugalika mithyAtvAdi karmarUpe pariName che. te karmano vipAka (udaya) thatAM temAM je mithyAtvAdi svAda utpanna thAya che te mithyAtvAdi ajIva che; ane karmanA nimittathI jIva vibhAvarUpa pariName che te vibhAva pariNAmo cetananA vikAra che tethI teo jIva che. ahIM ema jANavuM ke-mithyAtvAdi karmanI prakRtio che te pudgaladravyanA paramANu che. jIva upayogasvarUpa che. tenA upayoganI evI svacchatA che ke paugalika karmano udaya thatAM tenA udayano je svAda Ave tenA AkAre upayoga thaI jAya che. ajJAnIne ajJAnane lIdhe te svAdanuM ane upayoganuM bhedajJAna nathI tethI te svAdane ja potAno bhAva jANe che. jyAre temanuM bhedajJAna thAya arthAt jIvabhAvane jIva jANe ane ajIvabhAvane ajIva jANe tyAre mithyAtvano abhAva thaIne samyajJAna thAya che. samayasAra gAthA 87: mathALuM padravyanA kartAkarmapaNAnI mAnyatAne ajJAna kahIne ema kahyuM ke je evuM mAne te mithyASTi che; tyAM AzaMkA Upaje che ke A mithyAtvAdi bhAvo zI vastu che? jo temane jIvanA pariNAma kahevAmAM Ave to pahelAM rAgAdi bhAvone pudgalanA pariNAma kahyA hatA te kathana sAthe virodha Ave che; ane jo pudagalanA pariNAma kahevAmAM Ave to jemanI sAthe jIvane kAMI prayojana nathI temanuM phaLa jIva kema pAme ? A AzaMkA dUra karavAne have gAthA kahe che: * gAthA 87: TIkA uparanuM pravacana * mithyAdarzana, ajJAna, avirati ityAdi je bhAvo che te pratyeka, mayUra ane darpaNanI jema, ajIva ane jIva vaDa bhAvavAmAM AvatA hovAthI ajIva paNa che ane jIva paNa che. te daSTAMtathI samajAvavAmAM Ave che - jema ghero vAdaLI, lIlo, pILo Adi (varNarUpa) bhAvo ke je moranA potAnA svabhAvathI mora vaDe bhAvavAmAM Ave che (-banAvAya che, thAya che) teo mora ja che ane (darpaNamAM pratibiMbarUpe dekhAtA) ghero vAdaLI, lIlo, pILo ityAdi bhAvo ke jeo (darpaNanI) svacchatAnA vikAramAtrathI darpaNa vaDe bhAvavAmAM Ave che teo darpaNa ja jAo, lIlo, pILo, vAdaLI je morano raMga che te morano bhAva che mATe teo mora ja che. darpaNamAM je pratibiMba dekhAya che te moranI paryAya nathI; te darpaNanI svacchatAno vikAramAtra che, mATe te darpaNa ja che. arIsAmAM je avasthA thaI te arIsAthI Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com
Page #276
--------------------------------------------------------------------------
________________ Version 001.a: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates samayasAra gAthA 87 ] [ ra65 thaI che, morane laIne te thaI nathI. moramAM je raMga dekhAya che te mora che ane arIsAmAM je che te arIsAnI svacchatAnA vikAramAtrathI thayelI arIsAnI avasthA che. mora moramAM che ane arIsAmAM je dekhAya che te arIsAnI svacchatAno vikAra che. prazna:- mora nimitta to che? uttara- hA, mora nimitta che eno artha ja e ke arIsAnI avasthA morathI thaI nathI. ane tyAre to te nimitta kahevAmAM Ave che; morathI jo te arIsAnI avasthA thaI che ema kaho to mora arIsAnI avasthAnuM upAdAna thaI jAya. anyamatavALA izvarane kartA mAne che ane koI jaino vikArano kartA karmane mAne che to te banne mAnyatA eka sarakhI jUThI che. arIsAnI avasthA arIsAnI svacchatAnA vikArane laIne thaI che, morane laIne te thaI nathI. tevI ja rIte mithyAdarzana, ajJAna, avirati ityAdi bhAvo ke jeo ajIvanA potAnA dravyasvabhAvathI ajIva vaDe bhAvavAmAM Ave che teo ajIva ja che ane mithyAdarzana, ajJAna, avirati ityAdi bhAvo ke jeo caitanyanA vikAramAtrathI jIva vaDe bhAvavAmAM Ave che teo jIva ja che." jJAnAvaraNIya Adi karma te jaDanI paryAya che. jaDanI paryAyano bhAva jaDarUpa che. mithyAdarzana, ajJAna, avirati e jaDanI avasthA jaDamAM thAya che. mithyAdarzana te darzanamohanIya karmanI paryAya, ajJAna te jJAnAvaraNIya karmanI paryAya ane avirati te cAritramohanIya karmanI paryAya che. krodha, mAna, mAyA ane lobha te cAritramohanIya karmanI paryAya che. karmano udaya Ave te jaDanI paryAya che. karmanA udayathI jIvamAM vikAra thAya che ema nathI. darzanamohanIya karmanI paryAya te ajIvanA dravyasvabhAvathI thaI che. jIve mithyAtvanA bhAva karyA to tyAM darzanamohanIya karmanI paryAya thaI ema nathI. ane darzanamohakarmano tyAM jaDamAM udaya Avyo to ahIM jIvamAM mithyAtvanI paryAya thaI ema nathI. paramANunI paryAya tyAM potAnA dravyasvabhAvathI thaI che, ajIva vaDe thaI che mATe te ajIva ja che. jIvamAM mithyA zraddhA ane rAga dveSanA pariNAma thAya te jIva vaDe thAya che mATe te jIva ja che. ajJAnIne bhedajJAna nathI tethI te mAne che ke rAga thAya che te karmakRta che. ahIM to cokakhI vAta karI che ke pANI unuM thAya che te agni vinA unuM thAya che. agninI paryAya agnimAM che te agni ja che ane pANInI uSNa paryAya pANImAM che. pANI agnithI uSNa thayuM che ema nathI. cokhA pAke che te cokhAnI potAnI paryAya che, unA pANIthI cokhA pAke che ema che nahi. Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com
Page #277
--------------------------------------------------------------------------
________________ Version 001.a: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates ra66 ] [ pravacana ratnAkara bhAga-4 keTalAka kahe che ke vikAra karmathI thAya ane potAthI paNa thAya ema mAnIe to anekAMta thAya. are bhAI ! e anekAMta che ja nahi. vikAra potAthI thAya ane karmathI na thAya e sAcuM anekAMta che. jema kuMbhArathI ghaDo thayo nathI, agnithI pANI uSNa thayuM nathI tema nimittathI jIvamAM vikAra thayo nathI. (nimittathI upAdAnamAM kAMI thatuM nathI). lokone lAge ke A to sAdhAraNa bhUla che. paNa bhAI ! A to moTI mULamAM bhUla che. cAritramohano udaya che mATe ahIM avratanA pariNAma thAya che ema nathI. avirati Adi bhAva potAthI thAya che. karmanA udayathI ajJAna thAya che, karmanA udayathI mithyAtva thAya che ke karmanA udayathI avirati-viSayavAsanAnA bhAva thAya che ema che nahi. darzanamohanI paryAya te ajIvano bhAva che ane tethI ajIva ja che. jJAnAvaraNIya karma te ajIvano bhAva che ane tethI te ajIva ja che. ane jIvamAM ajJAna thAya te jIvathI potAthI thAya che mATe te jIva ja che. mithyAzraddhA jIvanI paryAyamAM jIvathI thAya che mATe te jIva che ane darzanamohakarmanI paryAya che te ajIva che. bahu spaSTa vAta che ke karmathI jIvane vikAra thato nathI. karmane laIne jo jIvanI bhUla hoya to karma TaLe to bhUla maTe; potAnA puruSArthathI bhUla maTe ema na rahyuM! paNa ema che nahi. potAnA puruSArthathI bhUla maTe che. - rAga dveSane kathaMcit pudgalanA pariNAma kahyA che e bIjI vAta che. tyAM to potAnA svabhAvamAM rAga utpanna thAya evI koI zakti nathI. rAga jIvano svabhAva nathI, vibhAva che. eTale rAgathI bhagavAna AtmA bhinna che evuM bhedajJAna thatAM (samyagdarzana thatAM) samakitIne AtmA vyApaka ane nirmaLa paryAya tenuM vyApya che. vaLI rAga enI paryAyamAMthI bhinna paDI jAya che. eTale karma vyApaka ane rAga tenuM vyApya-ema gaNIne nimittanI mukhyatAthI rAgane pugalanA pariNAma kahyA che. ahIM kahe che ke jyAM sudhI mithyAtvanA bhAva che tyAM sudhI mithyAdarzana, ajJAna ane rAga dveSa te jIvanI paryAya che. te jIva ja che. paranA kAraNe, karmanA kAraNe bIlakula te paryAya thaI nathI. kuMbhArathI ghaDo bIlakula thayo nathI. gAthA 37ra mAM spaSTa kahyuM che ke "jIvane padravya rAgAdika upajAve che ema zaMkA na karavI; kAraNa ke anya dravya vaDa anya dravyanA guNano utpAda karAvAnI ayogyatA che. anya dravyathI anya dravyanA guNanI utpatti karI zakAtI nathI. tethI e siddhAMta che ke sarva dravyo potapotAnA svabhAvathI Upaje che. ahIM guNano artha paryAya thAya che. potAnI paryAyanI yogyatAthI te paryAya utpanna thAya che. mithyAdarzananI paryAya paNa paryAyanI yogyatAthI potAmAM utpanna thAya che; parathI ke karmathI bIlakula nahi. tema Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com
Page #278
--------------------------------------------------------------------------
________________ Version 001.a: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates samayasAra gAthA 87 ] [ ra67 AtmAthI karmabaMdhananI paryAya utpanna karAvAnI ayogyatA che. karmabaMdhanI paryAya potAnI yogyatAthI karmabaMdhapaNe utpanna thAya che. tyAre koI ema kahe ke vikAra thavAmAM 50 TakA karmanA ane 50 TakA jIvanA rAkho. ahIM kahe che ke so e so TakA vikAra jIvanA pariNAmamAM potAthI thAya che; karmanA kAraNe eka Tako paNa nahi. upAdAnanA so e so TakA upAdAnamAM ane nimittanA so e so TakA nimittamAM che. AtmAmAM mithyAtvano bhAva thayo te so e so TakA potAthI thayo che; eka Tako paNa nimittanA-darzanamohakarmanA kAraNe jIvamAM mithyAtvabhAva thayo nathI. loko to khAvuM, pIvuM, raLavuM ityAdi bahAramAM azubhamAM rokAI gayA che. temane Ano nirNaya karavAnI kayAM phurasada che? paNa bhAI ! Ano yathArtha nirNaya karyA vinA tane keTaluM nukazAna thaI rahyuM che tenI tane khabara nathI. are! pachI tuM sarvazakti (nirNaya karavAnI) khoI besIza. ahIM nirNaya karAve che ke-jIva potAnA UMdhA puruSArthathI mithyAtvAdipaNe pariName che ane potAnA savaLA puruSArthathI mithyAtvAdinA nAzapaNe (samyakatvAdipaNe ) pariName che; temAM paradravyanuM saMcamAtra paNa kAraNa nathI. paradravya paradravyamAM sthita che. te potAnI sattAmAM AvatuM nathI. paradravyanI sattA potAmAM AvI jAya to paradravyanI sattAno nAza thaI jAya. AtmA paradravyanI sattAmAM praveza kare to paradravyanI paryAya karI zake. paraMta padravyanI sattAmAM AtmA jAya to potAnI sattAno nAza thaI jAya. paNa ema kadIya banatuM nathI. (koI dravya potAnI sattA choDatuM nathI). eka samayanI paryAyasattA paNa potAnI potAmAM rahe che. AvI ja vastusthiti che. mATe pote paranuM kAMI kare ane para potAnuM kAMI kare e vAta traNakALamAM saMbhavita nathI. nigodanA jIvathI mAMDI paramANu Adi sarvadravyo potAnA svabhAvathI ja utpanna thAya che. potAnI paryAyanI yogyatAthI vikAra Adi utpanna thAya che, parane laIne bIlakula utpanna thato nathI. pUjAnI jayamAlAmAM Ave che ke "karma bicAre kauna, bhUla merI adhikAI." karma che e to jaDanI paryAya che. bhUla to potAmAM potAnA kAraNe thAya che. kartA, karma, karaNa, saMpradAna, apAdAna, adhikaraNa evA potAnA pakArakathI jIvamAM vikAra thAya che. nizcayathI vikAra parakArakonI apekSA vinA potAthI thAya che. jema kuMbhAra vaDe ghaDo karAvAnI ayogyatA che tema karma vaDe jIvano vikAra karAvAnI ayogyatA che. mATI potAnA svabhAvane nahi ullaMghatI hovAne lIdhe, kuMbhAra ghaDAno utpAdaka che ja nahi; mATI ja kuMbhAranA svabhAvane nahi sparzatI thakI, potAnA svabhAvathI kuMbhabhAve Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com
Page #279
--------------------------------------------------------------------------
________________ Version 001.a: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates ra68 ] [ pravacana ratnAkara bhAga-4 Upaje che. tevI ja rIte mithyAdarzana, ajJAna, avirati ityAdi bhAvo ke jeo ajIvanA potAnA dravyasvabhAvathI ajIva vaDa bhAvavAmAM Ave che teo ajIva ja che ane mithyAdarzana, ajJAna, avirati ityAdi bhAvo ke jeo caitanyanA vikAramAtrathI jIva vaDe bhAvavAmAM Ave che teo jIva ja che. ' are ! jene be dravyo vacce bhinnatA karavAnI tAkAta nathI tene rAga ane svabhAvane bhinna karavAnI tAkAta kayAMthI Avaze? rAgathI bhinna aMdara jJAyaka svarUpa caitanyasvabhAvamaya atIndriya AnaMdano kaMda bhagavAna AtmA birAje che. teno Azraya karavAthI dharmanI dazAAnaMdanI dazA utpanna thAya che. vyavahArathI ke rAgathI dharmanI dazA utpanna thAya ema ame dekhatA nathI ema AcAryadava kahe che. koI ema kahe ke samyagdarzana thayA pachI je avratanA pariNAma thAya che te cAritramohakarmanA kAraNe thAya che, tene kahe che ke ema nathI. jAo, baLadeve vAsudevanuM maDaduM che mAsa mATe khabhe pheravyuM tyAM cAritramohanA udayanA kAraNe te bhAva Avyo hato ema nathI. te bhAva svayaM potAnA kAraNe thayelo che, cAritramohano udaya to nimittamAtra che. eka chUTo paramANu sUkSma che. te sthULa skaMdhamAM bhaLatAM sthULatAne dhAraNa kare che. to te dhULane laIne sUkSmamAMthI sthULa thayuM ema bIlakula nathI. potAnI paryAyanI yogyatAthI sUkSmamAMthI sthULa thAya che. bIjA paramANumAM bIjAne sthULa karavAnI ayogyatA che. te paramANunI dhULa thavAnI potAnI yogyatA che mATe te sUkSma palaTIne sthULa thAya che. rAgathI AtmAne lAbha thAya, vyavahAra karatAM karatAM nizcaya thAya e mAnyatA mithyAdarzana che. paMcAstikAyamAM bhinna sAdhya-sAdhananI vAta karI che te upacArathI karI che. vaLI rAga pote kare ane nAkhe karmanA mAthe to te paNa anIti-anyAya che. zrImad rAjacaMdrajIe kahyuM che ke tAro saMsAra tArA aparAdhathI che; tAro aparAdha eTalo ke potAne bhUlIne parane tuM potAnuM mAne che. zrImad rAjacaMdrajI samyagdaSTi anubhavI puruSa hatA. alpakALamAM mokSa javAnA che. temanI kSayopazama zakti ajaba hatI. temaNe saMkSepamAM kahyuM che ke-jIva potAnA aparAdhathI saMsAramAM rakhaDe che, karmanA kAraNe rakhaDe che ema nathI. aho! digaMbara saMtoe alaukika mArga kahyo che. kahe che ke-mithyAdarzana, ajJAna, avirati ityAdi bhAvo ke je caitanyanA vikAramAtrathI jIva vaDa bhAvavAmAM Ave che te jIva ja che. vikAramAtrathI eTale potAnI vikRta avasthAthI jIvamAM vikAra thayo che, nimittathI thayo che ema bIlakula nathI. jema lIlI, pILI Adi avasthApaNe arIso Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com
Page #280
--------------------------------------------------------------------------
________________ Version 001.a: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates samayasAra gAthA 87 ] | [ ra69 pote pariNamyo che te arIsAnI svacchatAno vikAra che. tyAM mora pariNamyo che ema nathI. tathA e darpaNanI vikRti morane laIne thaI che ema nathI. mora to nimittamAtra che. tema AtmAmAM je vikAra thAya che te AtmAnI paryAya che. karma tyAM vikArapaNe pariNamyuM nathI. karmane laIne vikAra thayo che ema nathI. karma to nimittamAtra che. jIvamAM vikAra tenI potAnI yogyatAthI thayo che. ajJAnadazAmAM vikAsanI kriyA karavAvALo jIva che ane bhedajJAnapUrvaka samyagdarzana thatAM jJAnI dravyadRSTie vikArane parano jANe che kAraNa ke te caitanyano svabhAva nathI. AvI vAta che. prazna- karmanuM jora che to jIva dharma karI zakato nathI ne? uttara:- nA, ema nathI. karmanuM jora karmamAM che. karmanI jIvamAM nAsti che. paNa pote UMdho puruSArtha karIne paravalaNanA bhAvo kare to dharma thato nathI ane temAM karma to nimittamAtra che. pote puruSArthane sulaTAvIne svavalaNa kare to dharma avazya thAya che. dharma karavAmAM karma naDatuM nathI ane vikArapaNe pariName tyAM paNa karma kAMI karatuM nathI. eka bhAI kahetA hatA ke bhaviSyanuM AyuSya baMdhAI gayuM che mATe pariNAma sudharatA nathI. juo, zreNIka rAjAne narakanuM AyuSya baMdhAI gayuM to cAritra laI zakyA nahi. A mAnyatA barAbara nathI. narakanuM AyuSya baMdhAI gayuM hoya topaNa jIva samyagdarzana pAme che. zreNIka rAjAe sAtamI narakanuM AyuSya bAMdhyuM hatuM. pachI samyagdarzana pAmyA; ane AyuSyanI sthiti tUTI gaI. gati na pharI, paNa AyuSyanI sthiti tUTI gaI. zreNIka rAjA kSAyika samakita pAmyA che ane tyAM narakamAM kSaNe kSaNe tIrthakaragotra bAMdhe che. narakagatino baMdha paDyo mATe cAritra na laI zakayA e vAta barAbara nathI. potAnA evA ja puruSArthanA kAraNe cAritra laI zakayA na hotA. zreNIka rAjAne narakamAM javAnI bhAvanA na hatI paNa karma laI gayAM ema koI kahe to te vAta paNa yathArtha nathI. narakamAM javAnI potAnI vartamAna paryAyanI yogyatAthI te narakamAM gayA che. narakanuM AyuSya bAMdhyuM mATe narakamAM javuM paDayuM ema nathI. potAnI paryAyanI yogyatAthI kSetrAMtara thaIne narakamAM gayA che; karmanA kAraNe bIlakula nahi ema ahIM kahyuM che. * gAthA 87: bhAvArtha uparanuM pravacana * pudgalanA paramANuo paugalika mithyAtvAdi karmarUpe pariName che. te karmano vipAka (udaya) thatAM temAM je mithyAtvAdi svAda utpanna thAya che te mithyAtvAdi ajIva che; ane karmanA nimittathI jIva vibhAvarUpa pariName che te vibhAva pariNAmo cetananA vikAra che tethI teo jIva che.' maracAmAM tIkhAzanuM jIvane jJAna thatAM tIkhAzano mane svAda Avyo evo Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com
Page #281
--------------------------------------------------------------------------
________________ Version 001.a: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates 270 ] [ pravacana ratnAkara bhAga-4 ajJAnIne bhrama thAya che. sAkaramAM mIThAza che. te jaDanI avasthA che. te mIThAzanuM jIvane jJAna thatAM mane mIThAzano svAda Avyo ema ajJAnI bhramathI mAne che. tema karmano udaya AvatAM temAM mithyAtvAdi svAda utpanna thAya che. ahIM svAdano artha ema che ke karmanA udayano je rasa che te jJAnamAM khyAlamAM Ave che. karmanA udayano rasa to jaDanI paryAya che. te jaDano svAda AtmAmAM kema Ave? karmano vipAka thatAM temAM mithyAtvAdi svAda utpanna thAya che eTale udayanA rasanuM jIvane jJAna thAya che tyAM ajJAnIne ema bhrama thAya che ke jaDanA svAdanuM mane vedana thAya che. potAnA upayogamAM mithyAtvAdino 2sa khyAlamAM Ave che paNa jJAnamAM eno rasa Avato nathI. jema tIkhAza, mIThAsa, khaTAza jJAnamAM khyAlamAM Ave che paNa te tIkhAza, mIThAza, khaTAza jJAnamAM AvatI nathI. tema karmanA udayano rasa jJAnamAM khyAlamAM Ave che paNa te svAda potAno nathI; te svAda 52no che. te mithyAtvAdi ajIva che, jaDa che. jema tIkhAza, mIThAza vagere jaDa che tema mithyAtvAdi karmano udaya paNa jaDa che. jIvane potAnA mithyAtvabhAvanuM vedana thAya che, paNa jaDa mithyAtvanuM (karmanuM ) vedana jIvane thatuM nathI. jJAnamAM jaDanA rasano khyAla Ave che tyAM jaDano huM svAda lauM chuM ema ajJAnI mAne che. jaDanI paryAya rUpI che te arUpI jIvamAM AvatI nathI. jJAna jaDanA rasane- svAdane jANe che paNa te jaDano svAda kAMI jJAnamAM AvI jato nathI. sUkSma vAta che, bhAI ! paNa A pramANe na mAnatAM jaDano svAda mane Avyo evuM mAnIne ajJAnI jIva mithyAtvabhAvanuM sevana kare che. juo, lADu khAya tyAM lADunA svAdanuM jJAna thAya che, paNa lADuno svAda jJAnamAM pesato nathI. lADuno svAda to jaDa che, rUpI che ane bhagavAna AtmA to caitanyasvarUpa arUpI che. e arUpIne rUpIno svAda kema Ave? na ja Ave. tema karmano udaya che te jaDa che. e jaDano svAda jJAna jANe che. paNa ajJAnIne bhedajJAna nathI tethI jaDanA svAdano jJAnamAM khyAla AvatAM mane jaDakarmano svAda Avyo ema mAnI mithyAtvanuM sevana kare che. karmano vipAka thatAM je mithyAtvAdi svAda utpanna thAya che te mithyAtvAdi ajIva che. ahIM to jaDakarma ane AtmA vacce bhedajJAna karavAnI, parathI huM bhinna chuM ema pratIti karavAnI vAta cAle che. pachI mithyAtva ane rAgadveSanA vikArI bhAvothI svanA Azraye bhedajJAna thAya che. karmanA udayathI vikAra thayo ane vikAranA kAraNe karmabaMdhana thayuM ema mAne ene to vyavahA2zraddhAnAM paNa ThekANAM nathI. hajI vyavahArazraddhAnAM paNa ThekANAM na hoya ene rAgathI bhinna nija caitanyasvarUpano anubhava kema thAya? aho! jaina tattvajJAna bahu gaMbhIra ane sUkSma che! Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com
Page #282
--------------------------------------------------------------------------
________________ Version 001.a: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates samayasAra gAthA 87 ] | [ 271 bhAI ! A to aMtaranI parama satyanI vAto che; A koI kalpanA nathI. karmanA nimittathI jIva vibhAvarUpa pariName che. te vibhAva pariNAmo cetananA vikAra che tethI teo jIva che. jIvanA pariNAmo mithyAtvAdi thAya che te potAthI thAya che. ane karmano udaya je nimitta che te jaDanA bhAva che tethI jaDa che, ajIva che. jaDanA udayanA pariNAma jaDamAM che. be vacce nimittanaimittika saMbaMdha che. paNa nimitta (karma) kartA che ane vikAra enuM kArya che ema traNakALamAM nathI. tema jIvano vikAra kartA ane jaDa karmano baMdha enuM kArya che ema paNa nathI. bhaiyA bhagavatIdAsanA nimitta-upAdAnanA 47 dohA che emAM badhuM ghaNuM spaSTa karyuM che. vikAranI paryAya potAnA pakAraka-kartA, karma, karaNa, saMpradAna, apAdAna, adhikaraNathI thAya che, kemake kartA, karma Adi zakti dravyarUpa ane guNarUpa che to paryAyamAM paNa pakAraka pariNamana che. eka samayanI mithyAtvanI paryAyano kartA mithyAtva, enuM karma mithyAtva, enuM karaNa mithyAtva, enuM saMpradAna mithyAtva ane enAM apAdAna ane adhikaraNa mithyAtva che. mithyAtvanuM kartA Adi jaDa karma nathI ane jIvanA dravya-guNa paNa nathI; kemake jaDa karma para che ane dravya-guNa trikALa zuddha che. AmAM nimittano ane nizcaya-vyavahArano khulAso AvI jAya che. tevI rIte potAnA dravyano Azraya laIne je samyagdarzana jJAna-cAritrarUpa dharmanI paryAya pragaTa thaI te paNa nirapekSa che. temAM vyavahAra ane nimittanI apekSA nathI. niyamasAranI bIjI gAthAmAM A vAta Ave che. ahA ! parama vItarAgadeva sarvazanA zAsanamAM AcAryoe gajaba spaSTa karyuM che. tyAM kahyuM che-"nija paramAtmatattvanAM samyaka zraddhAna-jJAnaanuSThAnarUpa zuddharatnatrayAtmaka mArga parama nirapekSa hovAthI mokSano upAya che ane te zuddha ratnatrayanuM phaLa svAtmopalabdhi che." ahAhA..! zuddha ratnatrayAtmaka mokSano mArga parama nirapekSa che eTale ke nimittanI ane vyavahAranI apekSA rAkhyA vinA mokSamArganI paryAya potAnA patkArakathI pragaTa thAya che. samyagdarzana-jJAnanI eka samayanI je pariNati pragaTI te potAnA pakAraka pariNamanathI pragaTI che; dravya-guNathI paNa nahi. paryAya dravyanI sanmukha thaI che basa eTalI vAta che; paNa dravya-guNathI paryAya pragaTI che ema nathI. moTA mahaMta nAma dharAvanArA paNa atyAre A viSayamAM goTA UbhA kare che. arere! bhagavAnano viravuM paDayo ! kevaLajJAna rahyuM nahi ane sAthe cAra jJAnane dhAraNa karanArA gaNadharanA paNa viraha paDayA! AvI sthitimAM zAstranA UMdhA artha kare tyAM kone kahIe? are! bhagavAnanI hAjarI nahi ane potAnI mati-kalpanAthI phAve tema artha karIne bhAre gaDabaDa UbhI karI che. jema pitAnA maraNa pachI milkatanI vaheMcaNImAM chokarAo aMdara Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com
Page #283
--------------------------------------------------------------------------
________________ Version 001.a: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates 27ra ] [ pravacana ratnAkara bhAga-4 aMdara jhaghaDA kare che tema bhagavAnano viraha thayA pachI mArgamAM ajJAnIo moTI gaDabaDa UbhI karI rahyA che. paNa bhAI ! mArga tuM kahe che evo nathI. A ja mArga che. vyavahAra che to samyagdarzana thayuM che ema nathI. samyagdarzananI paryAya trikALI zuddha dravyanA Azraye utpanna thaI che. zuddhanA Azraye eTale dravyanI sanmukha thaIne te paryAya pragaTI che; paNa dravyanA kAraNe te paryAya pragaTI che ema nathI. te paryAya potAthI thaI che ema bhagavAna pokAra karIne yathArtha tattva kahe che. dravya kharekhara to nirmaLa paryAyanuM paNa kartA nathI. dravyasvabhAva che te paryAyanuM kartA nathI. are bhAI! mokSamArganI paryAyanuM dravya kartA nathI. paramAtmaprakAza dohA 68mAM ane samayasAranI gAthA 3ra0nI jayasenAcAryanI TIkAmAM A vAta spaSTapaNe Ave che. tyAre pravacanasAra gAthA 189mAM (TakAmAM) ema kahyuM che ke "rAgapariNAma ja AtmAnuM karma che, te ja puNyapAparUpa dvata che, rAgapariNAmano ja AtmA kartA che, teno ja grahanAra ane choDanAra che;-A, zuddha dravyanA nirUpaNa svarUpa nizcayanaya che." paryAya potAthI thaI che tethI tene nizcayanaya kahyo che. AtmA vikAra kare ane vikAra choDe e zuddhanayanuM kathana che. eTale ke vikAra potAthI thAya che mATe tene zuddha dravyanA nirUpaNa svarUpa nizcayanaya kahyo che. nimittanI apekSA vinA vikAra potAmAM thAya che mATe tene zuddhanaya kahyo che. nizcayanaya kevaLa svadravyanA pariNAmane darzAvato hovAthI tene zuddha dravyanuM kathana karanAra kahyo che. ane vyavahAranaya paradravyanA pariNAmane AtmapariNAma darzAvato hovAthI tene azuddha dravyanuM kathana karanAra kahyo che. vikArI pariNAma dravyakarmanA nimittathI thayA che e azuddhanayanuM kathana che ane vikArI pariNAma potAthI thayA che e zuddhanayanuM kathana che. "zuddhapaNe tathA azuddhapaNe banne prakAre dravya pratIta karAya che. paraMtu ahIM nizcayanaya sAdhakatama hovAthI grahaNa karavAmAM Avyo che; (kAraNa ke) sAdhya zuddha che tethI dravyanA zuddhatvano dhotaka hovAne lIdhe nizcayanaya ja sAdhakatama che, paNa azuddhatvano dhotaka vyavahAranaya sAdhakatama nathI." A jJaya adhikAra che mATe rAga, dveSa, puSya, pApa, dayA, dAna ane mithyAtvabhAva potAnI paryAyamAM potAthI thAya che te zuddhanayanuM kathana che ema kahyuM che. zuddhanaya sAdhatama che mATe azuddhanayanuM lakSa choDI de-ema kahe che prazna:- dravyasAmAnyanuM AlaMbana ja upAdeya che, chatAM ahIM rAgapariNAmanA grahaNatyAgarUpa paryAyono svIkAra karanAra nizcayanayane upAdeya kema kahyo che? uttara:- "rAgapariNAmano karanAra paNa AtmA ja che ane vItarAgapariNAmano karanAra paNa AtmA ja che; ajJAnadazA paNa AtmA svataMtrapaNe kare che ane jJAnadazA paNa AtmA svataMtrapaNe kare che -AvA yathArtha jJAnanI aMdara dravyasAmAnyanuM jJAna garbhitapaNe samAI ja jAya che. Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com
Page #284
--------------------------------------------------------------------------
________________ Version 001.a: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates samayasAra gAthA 87 ] [ 273 jene paryAyanI svataMtratAnuM bhAna nathI tene dravyanI svataMtratA kema bese ? karmathI vikAra thAya ema mAnanArane huM jJAtA-daSTA chuM ema kema bese ? karmathI vikAra mAnanAre potAnI paryAyane parAdhIna mAnI che. tene dravyanI svataMtratAnI vAta kema samajAya ? have kahe che- ahI ema jANavuM ke:- mithyAtvAdi karmanI prakRtio che te pudgaladravyanA paramANu che. jIva upayogasvarUpa che. tenA upayoganI evI svacchatA che ke paudgalika karmano udaya thatAM tenA udayano je svAda Ave tenA AkAre upayoga thaI jAya che. ajJAnIne ajJAnane lIdhe te svAdanuM ane upayoganuM bhedajJAna nathI tethI te svAdane ja potAno bhAva jANe che. jyAre temanuM bhedajJAna thAya arthAt jIvabhAvane jIva jANe ane ajIvabhAvane ajIva jANe tyAre mithyAtvano abhAva thaIne samyajJAna thAya che.' jJAnamAM jaDanA svAdano khyAla Ave che, paNa jaDano svAda jJAnamAM Avato nathI. karmanA udayano svAda Ave eTale ke tenA AkAre upayoga thAya che. jJAnanI paryAyamAM jaDanI paryAyano khyAla Ave che. kharekhara to vikArane jJAna jANatuM nathI, karmanA udayane paNa jJAna jANatuM nathI; paraMtu te vikAra saMbaMdhInuM je jJAna potAmAM thayuM tene jJAna jANe che. dareka paryAya potAthI thAya che ane te paNa kramabaddha thAya che. je samaye je thavAnI hoya te ja paryAya te samaye ja thAya che, AgaLa pAchaLa thatI nathI. sAmAnyanuM te paryAya vizeSa che. AvuM na mAne te vaizeSika matane mAnanAra mithyAdaSTi che. paryAyanI sthiti ekarUpa rahetI nathI. eTale ajJAnIne bhrama thaI jAya che ke nimitta AvyuM to paryAya badalI gaI. pANI ThaMDI avasthA badalIne uSNa thayuM tyAM ajJAnIne bhrama thAya che ke agni AvI to pANI ubhuM thayuM paraMtu ema che niha. pANI potAthI uSNa thayuM che, agnithI nahi. samayasAra kaLaza 211mAM kahyuM che ke-" vastunI ekarUpa sthiti hotI nathI; mATe vastu pote ja potAnA pariNAmarUpa karmanI kartA che"-e nizcaya siddhAMta che. pratyeka padArthanI eka avasthA badalIne bIjI thAya che te potAthI thAya che, nimittathI nahi-evo vastuno svabhAva che. vastu dravyaparyAyasvarUpa hovAthI sarvathA nityapaNuM bAdhA sahita che. mATe vastu pote ja potAnA pariNAmasvarUpa karmanI kartA che. jJAnano svabhAva svapa2prakAzaka che. eTale rAganuM jJAna thAya che tyAM rAga che to rAganuM jJAna thAya che ema nathI. jJAna svane jANe ane rAgane paNa jANe-evo jJAnanI paryAyano svaparaprakAzaka svabhAva che. rAgane jJAna Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com
Page #285
--------------------------------------------------------------------------
________________ Version 001.a: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates 274 ] [ pravacana ratnAkara bhAga-4 jANe che ema kahevuM te vyavahAra che. kharekhara to AtmA potAnA jJAnane jANe che. A vAta gAthA 75mAM AvI gaI che. ajJAnIne ajJAnane lIdhe te svAdanuM ane upayoganuM bhedajJAna nathI. tethI te svAdane ja potAno bhAva jANe che. ajJAnIne khabara nathI ke A svAda jANavAmAM Ave che te paracIja che ane potAnI paryAyamAM je mithyAtvAdi bhAva thAya che te mArI cIja che. AvuM ajJAnIne bhedajJAna nathI. jyAre temanuM bhedajJAna thAya arthAt jIvabhAvane jIva jANe ane ajIvanA bhAvane ajIva jANe tyAre mithyAtvano abhAva thaIne samyajJAna thAya che. ane tyAre jJAnanI paryAya svane jANe che ane rAgane paNa (bhinnapaNe ) jANe che. bhedajJAna thatAM jJAnano svaparaprakAzakasvabhAva hovAthI jJAna potAmAM rahIne svaparane jANe che ane te samyajJAna che. [ pravacana naM. 15ra zeSa, 153, 154 * dinAMka 10-8-76 thI 12-8-76 ] Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com
Page #286
--------------------------------------------------------------------------
________________ Version 001.a: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates gAthA-88 kAviha jIvAjIvAviti cet poggalakammaM micchaM jogo aviradi annaannmjjiivN| uvaogo aNNANaM aviradi micchaM ca jIvo du|| 88 / / pudgalakarma mithyAtvaM yogo'virtirjnyaanmjiivH| upayogo'jJAnamaviratirmithyAtvaM ca jiivstu||88|| have pUche che ke mithyAtvAdikane jIva ane ajIva kahyA te jIva mithyAtvAdi ane ajIva mithyAtvAdi koNa che? teno uttara kahe che: mithyAtva ne ajJAna Adi ajIva, pudgalakarma che; ajJAna ne aviramaNa vaLI mithyAtva jIva, upayoga che. 88. gAthArtha:- [ mithyAvaM] je mithyAtva, [ yoT:] yoga, [ viratiH] avirati ane [ ajJAnam ] ajJAna [banIva: ] ajIva che te to [punavarba ] pudgalakarma che; [2] ane je [ ajJAnam ] ajJAna, [virati: ] avirati ane [ mithyAvaM] mithyAtva [nIva: ] jIva che [1] te to [ 3payoHT:] upayoga che. TIkA- nizcayathI je mithyAdarzana, ajJAna, avirati ityAdi ajIva che te to, amUrtika caitanyapariNAmathI anya evuM mUrtika pudgalakarma che; ane je mithyAdarzana, ajJAna, avirati ityAdi jIva che te, mUrtika pudgalakarmathI anya evo caitanyapariNAmano vikAra che. samayasAra gAthA 88: mathALuM have pUche che ke mithyAtvAdine jIva ane ajIva kahyA te jIva mithyAtvAdi ane ajIva mithyAtvAdi koNa che? teno uttara kahe che: * gAthA 88: TIkA uparanuM pravacana * nizcayathI je mithyAdarzana, ajJAna, avirati ityAdi ajIva che te to, amUrtika caitanyapariNAmathI anya evuM mUrtika pudgalakarma che, ane je mithyAdarzana, ajJAna, avirati ityAdi jIva che te, mUrtika pudgalakarmathI anya evo caitanyapariNAmano vikAra che." Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com
Page #287
--------------------------------------------------------------------------
________________ Version 001.a: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates 276 ] [ pravacana ratnAkara bhAga-4 mithyA zraddhA, mithyAjJAna ane mithyAcAritra-e jIvanI paryAya che. te amUrtika caitanyanA (vikArI) pariNAma che. ane je darzanamohanIya, jJAnAvaraNIya ane cAritramohanIyanI paryAya che te paugalika karma che, jaDa che, mUrtika che. banne cIja paraspara bhinna che. matalaba ke mithyAdarzana, ajJAna ane avirati je jIvanI paryAya che te jIvano potAno doSa che ane te potAthI thayo che, karmathI thayo che ema nathI. pudagalanI avasthAthI bhinna, rAgadveSa rahita evo AtmA trikALI zuddha caitanyatattva che. tathApi huM rAgI-dveSI chuM evI mAnyatA te caitanyano vikAra che ane te mithyAtva che. je jJAna potAnA trikALI zuddha svadravyane na jANe ane ekalA paradravyane jANe te ajJAna che. ane rAgadveSarUpe je pariNamana che te aviratirUpa doSa che. A mithyAtva, ajJAna ane avirati te caitanyanA vikArI pariNAma che ane te potAthI thayA che, pudgalakarmathI thayA che ema nathI; kemake te banne bhinna bhinna che. samyagdaSTine svabhAvasabhukhatAnuM jora che. tethI tene je rAga Ave che teno tene kheda hoya che. dharmI rAgano svAmI nathI. juo, prathama svargano indra ekajavatArI che. te aSTAhnikA mahotsavamAM naMdIzvaradvIpamAM jAya che. naMdIzvaradvIpamAM bhagavAnanI manohara zAzvata pratimAo che. tyAM jaIne te bhagavAnanI pUjA-bhakti kare che ane khUba ullAsathI nAce che. e badhA zubhabhAva che ane te duHkharUpa che ema te jANe che. chatAM azubhathI bacavA evA zubhabhAva dharmIne Ave ja che. ahAhA ! kevI vicitratA! bahArathI hurakha dekhAya chatAM aMdarathI teno kheda hoya che. dharmIne jene atIndriya AnaMdanA nAthano svAda Avyo che tene je koI rAgAdi doSa AvI jAya che tenuM alpa baMdhana tene paNa thAya che, paNa te dravyadRSTinI pradhAnatAmAM mukhya nathI. prazna:- to jJAnIne bhoga nirjarAno hetu kahyo che ne ? uttara- hA, paNa kaI apekSAe? jJAnInI daSTi nirmaLAnaMdanA nAtha bhagavAna zuddha caitanyamaya AtmA upara sthira thaI che ane tene anaMtAnubaMdhI Adi kaSAyano abhAva varte che tethI vratAdi kriyAmAM vA kiMcit bhogAbhilASanI kriyAnA prasaMgamAM paNa tene jJAnabhAva ja che. mATe tene niraMtara nirjarA thatI hovAthI jJAnIne bhoga nirjarAno hetu che ema AropathI kahyuM che. zuM bhoga te nirjarAno hetu hoya? zuM jJAnI niraMkuza bhogamAM rahe ane nirjarA thAya? ema nathI, bhAI ! jJAnIne dRSTinI pradhAnatA che. tene bhoganI icchA nathI. e to bhoga prati udAsIna ja hoya che. bhoganA svAmIpaNe nahi pariNamatA jJAnIne bhoga nirjarA hetu che ema upacArathI kahyuM che. bhAI ! jyAM je apekSA hoya te yathArtha samajavI joIe. jJAnIne paNa je kiMcit rAga Ave che te doSa che ane te du:kharUpa che ema te Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com
Page #288
--------------------------------------------------------------------------
________________ Version 001.a: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates samayasAra gAthA 88 ] [ 277 jANe che, kemake rAga baMdhananuM kAraNa che. munine mahAvratano je vikalpa Ave che te rAga che, te jagapaMtha che kemake te udayabhAva che. ahA! muninA paMcamahAvratanA bhAva paNa jo du:kharUpa jagapaMtha che to azubhabhAvanuM to kahevuM ja zuM? e to nukazAna ja nukazAna che. mithyASTine je viSayavAsanA ane parastrIsevana AdinA tIvra azubhabhAva thAya che te durgatinuM ja kAraNa ahIM kahe che-mithyAdarzana Adi bhAva ke je ajIva che te to mUrtika pulakarma che ane te amUrtika caitanyapariNAmathI anya che; ane je mithyAdarzana Adi bhAva jIva che te caitanyapariNAmano vikAra che ane te mUrtika pudgalakarmathI anya che. ahAhA..! keTaluM spaSTa karyuM che! bhedajJAna karavAnI vAta che! bhAI ! bhedajJAna ane samyagdarzana koI alaukika cIja che. uparathI mAnI le tevI cIja nathI. potAno caitanya bhagavAna anAkuLa zAMtarasano dhruvakaMda che. tenI dRSTi karatAM rAganI daSTi chUTI jAya che ane te samyagdarzana che. dharmIne vyavahAraratnatrayano rAga Ave che paNa enI ruci ene chUTI jAya che. je bhAvathI tIrthakaranAmakarma baMdhAya te bhAvanI ruci dharmIne chUTI gaI hoya che. AvI vAta che. 88 pUrI thaI. [ pravacana naM. 155 cAlu | dinAMka 13-8-76 ] Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com
Page #289
--------------------------------------------------------------------------
________________ Version 001.a: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates gAthA-89 mithyAdarzanAdizcaitanyapariNAmasya vikAra: kuta iti cet uvaogassa aNAI pariNAmA tiNNi mohjuttss| micchattaM aNNANaM aviradibhAvo ya nnaadvvo|| 89 / / upayogasyAnAdayaH pariNAmAstrayo mohyuktsy| mithyAtvamajJAnamaviratibhAvazca jnyaatvyH|| 89 / / have pharI pUche che ke mithyAdarzanAdi caitanyapariNAmano vikAra kayAMthI thayo? teno uttara kahe che: che mohayuta upayoganA pariNAma traNa anAdinA, -mithyAtva ne ajJAna, aviratabhAva e traNa jANavA. 89 gAthArtha:- [ mohapuruca] anAdithI moghukta hovAthI [3payo/sya] upayoganA [ banAvaya:] anAdithI mAMDIne [traya: pariNAma:] traNa pariNAma che; te [ mithyAtvam ] mithyAtva, [ajJAnan] ajJAna [ 4 viratibhAva: ] ane aviratibhAva e traNa ) [ jJAtavya:] jANavA. TIkA:- joke nizcayathI potAnA nijarasathI ja sarva vastuonuM potAnA svabhAvabhUta evA svarUpa-pariNamanamAM samarthapaNuM che, topaNa (AtmAne) anAdithI anya-vastubhUta moha sAthe saMyuktapaNuM hovAthI, AtmAnA upayogano, mithyAdarzana, ajJAna ane avirati ema traNa prakArano pariNAmavikAra che. upayogano te pariNAmavikAra, sphaTikanI svacchatAnA pariNAmavikAranI jema, parane lIdhe (-paranI upAdhine lIdhe) utpanna thato dekhAya che. te spaSTapaNe samajAvavAmAM Ave che jema sphaTikanI svacchatAnuM svarUpa-pariNamanamAM ( arthAt potAnA ujvaLatArUpa svarUpe pariNamavAmAM) samarthapaNuM hovA chatAM, kadAcit (sphaTikane) kALA, lIlA ane pILA evA tamAla, keLa ane kAMcananA pAtrarUpI AdhArano saMyoga hovAthI, sphaTikanI svacchatAno, kALo, lIlo ane pILo ema traNa prakArano pariNAmavikAra dekhAya che, tevI rIte (AtmAne) anAdithI mithyAdarzana, ajJAna ane avirati jeno svabhAva che evA anya-vastubhUta mohano saMyoga hovAthI, AtmAnA upayogano, mithyAdarzana, ajJAna ane avirati ema traNa prakArano pariNAmavikAra dekhavo. Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com
Page #290
--------------------------------------------------------------------------
________________ Version 001.a: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates samayasAra gAthA 89 ] [ 279 bhAvArtha- AtmAnA upayogamAM A traNa prakArano pariNAmavikAra anAdi karmanA nimittathI che. ema nathI ke pahelAM e zuddha ja hato ane have temAM navo pariNAmavikAra thayo che. jo ema hoya to siddhone paNa navo pariNAmavikAra thavo joie. paNa ema to thatuM nathI. mATe te anAdithI che ema jANavuM. * samayasAra gAthA 89: mathALuM have pharI pUche che ke mithyAdarzanAdi caitanyapariNAmano vikAra kayAMthI thayo? teno uttara kahe che: * gAthA 89 TIkA uparanuM pravacana * joke nizcayathI potAnA nijarasathI ja sarva vastuonuM potAnA svabhAvabhUta evA svarUpa-pariNamanamAM samarthapaNuM che-' zuM kahe che? AtmA ane paramANu Adi pratyeka padArthamAM potAnA svabhAvanA rasathI svabhAvabhUta evA svarUpapariNamanamAM samarthapaNuM che. bhagavAna AtmAmAM nizcayathI potAnA nijarasathI-jJAnarasathI, AnaMdarasathI, zAMtarasathI nirvikArarasathI potAnA svabhAvabhUta evA svarUpapariNamanamAM samarthapaNuM che. puNya-pApanA je bhAva thAya e to svabhAvabhUta svarUpapariNamana nathI. ahIM kahe che ke bhagavAna AtmA potAnA anAkuLa AnaMda, atIndriya jJAna ane atIndriya svacchatAnA potAnA zuddha svabhAve pariName evuM emAM sAmarthya che. to vikAra kema che? to kahe che "topaNa anAdithI anyavatubhUta moha sAthe saMyuktapaNuM hovAthI, AtmAnA upayogano, mithyAdarzana, ajJAna, avirati ema traNa prakArano pariNAmavikAra che." ajavastubhUta moha sAthe saMyuktapaNuM hovAthI eTale enA saMyoganA AzrayathI vikAra utpanna thAya che. saMyogathI vikAra utpanna thAya che ema nahi, paNa jaDa mohanA saMyoganA AzrayathI, parano saMbaMdha karavAthI AtmAnA upayogano mithyAdarzana, ajJAna ane avirati ema traNa prakArano pariNAmavikAra che. ahAhA..! AtmAmAM nijarasathI caitanyamayasvabhAvano anubhava thaIne pariNamana thAya evuM enuM sAmarthya che. AtmAnA dravya-guNa ane teno vartamAna vartato aMza kAraNazuddhaparyAya to zAMtarasa, caitanyarasa, akaSAyarasa vaDe zuddha, pavitra che. ane samyagdarzana-jJAna-cAritranI nirmaLa pariNatirUpe pariNamana kare evuM enuM sAmarthya che. ahAhA...! bhagavAna AtmA to atIndriya AnaMdarasa ane atIndriya jJAnarasano svAmI thaIne atIndriya AnaMdarUpe pariName evuM enuM sAmarthya che. tathApi anAdi kALathI anya vastu je jaDa moha tenI sAthe saMbaMdha karyo che te kAraNe tenA upayogamAM vikArapariNAma Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com
Page #291
--------------------------------------------------------------------------
________________ Version 001.a: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates 280 ] [ pravacana ratnAkara bhAga-4 utpanna thAya che. bhagavAna AtmAno jANavA-dekhavAno upayoga to sadA nirmaLa, zuddha che. temAM anAdi mohakarmanA saMyoganA vaze mithyAtva, ajJAna ane avirati-ema traNa prakAre vikArapariNAmanI potAthI utpatti che. samayasAra kaLaza 17pamAM kahyuM che ke-sUryakAMta maNi potAthI ja agnirUpe pariNamato nathI, tenA agnirUpa pariNamanamAM sUryanuM biMba nimitta che. tema AtmA potAne rAgAdikanuM nimitte kadI paNa thato nathI, temAM nimitta parasaMga ja-paradravyano saMga ja che. Avo vastusvabhAva prakAzamAna che. vikAra parasaMgathI nahi paNa paradravyano saMga pote kare che to thAya che. mithyAtvAdi pariNAma potAnA pakArakanA pariNamanathI thAya che ema zrI paMcAstikAyanI gAthA 6ramAM kahyuM che. zuddha caitanyasvabhAvamaya svano saMga choDI jIva karmano saMga kare che to potAmAM vikArabhAva potAthI utpanna thAya che. A mahA siddhAMta che. bhagavAna vItarAgadevano A alaukika mArga che. gaNadharadevo ane ekAvatArI indroe jeno svIkAra karyo che te A mArga che. madhyalokamAM asaMkhya dvIpa-samudra che, temAM chello svayaMbhUramaNa nAmano samudra che. temAM hajAra jojana lAMbA zarIravALA magaramaccha che. temAM paMcama guNasthAnavALA jIvo paNa che. AtmA che ne! aMtardaSTi karatAM AtmAnuM bhAna pragaTa thaI gayuM hoya che. ahIM kahe che-AtmA to caitanyanI jhaLahaLa jyoti svarUpa zAMtino sAgara che. temAM A rAga kayAMthI Avyo? to kahe che-paryAyamAM pote parano saMga karyo to rAga utpanna thayelo che. potAno saMga kare to rAga utpanna na thAya. potAno svabhAva sadA zuddha che. teno saMga kare, tenuM lakSa kare to zuddhatA ja utpanna thAya. bhAI ! A sAMbhaLIne vastutattvano aMdara nirNaya karavo. koI to evA hoya che ke ahIM sAMbhaLe eTale A vAtanI hA pADe ane vaLI bIje bIjI vAta sAMbhaLe to tenI paNa hA pADe. ema ke saunAM mana rAjI rAkhavAM paDe. bhAI ! gaMgA kinAre gaMgAdAsa ane jamanA kinAre jamanAdAsanI rItathI sau rAjI thaze paNa AtmA rAjI nahi thAya. sAMbhaLavAnuM tAtparya to aMdara rAgathI bhinna zuddha caitanyasvabhAvamaya paripUrNa prabhu AtmA birAje che teno nirNaya karI tenI pratIti karavI, teno anubhava karavo e che. A kAMI lokaraMjananI vAta nathI; A to AtmAnA hitanI vAta che, ane AtmAnA hita mATe kahevAya che. ahIM kahe che ke sarva padArtho potAnA nija rasathI potAnA svabhAvabhUta svarUpapariNamanamAM samartha che. paramANumAM te chUTo hoya tyAre zuddha pariNamana thAya evuM enuM sAmarthya che. paraMtu te (paramANu ) bIjA skaMdhanA saMgamAM jAya to vibhAvaparyAye thAya che. be paramANuthI mAMDI anaMta paramANuonA skaMdhamAM vibhAvaparyAya utpanna thAya che. te vibhAva parasaMgathI Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com
Page #292
--------------------------------------------------------------------------
________________ Version 001.a: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates samayasAra gAthA 89 ] [ 281 potAnA kAraNe thAya che. dharmAstikAya Adi cA2 dravyamAM to dravya, guNa ane paryAya traNe zuddha che. temAM vibhAva pariNAma thatA nathI. paramANu ane AtmA-A be dravyamAM vibhAva pariNAma thAya che. AtmAnA upayoganuM pa2 upa2 lakSa hovAthI mithyAzraddhA, ajJAna ane avirati ema traNa prakAranA vikAra utpanna thAya che. pa2nA kAraNe nahi paNa parano saMga karavAthI traNa prakAranA vikArI pariNAma potAmAM potAthI utpanna thAya che. are! ATalI svataMtratA na bese to te aMdaramAM kema jaI zake? ' upayogano te pariNAmavikAra, sphaTikanI svacchatAnA pariNAmavikAranI jema, 52ne lIdhe (52nI upAdhine lIdhe ) utpanna thato dekhAya che. te spaSTapaNe samajAvavAmAM Ave cheH sphaTikamaNimAM kALI, pILI, lIlI Adi jhAMya dekhAya che te 52nA saMyoganA saMgathI potAmAM potAnA kAraNe utpanna thAya che. lokhaMDano cAra hAthano lAMbo saLiyo eka cheDe garama thatAM bIje cheDe garama thaI jAya che; te potAnI yogyatAthI thAya che, agninA kAraNe nahi. lAkaDu cAra hAtha lAMbu hoya teno eka cheDo garama thatAM bIjo cheDo garama thato nathI, kemake lAkaDAnI paryAyanI evI yogyatA nathI. aho! saMtonI kevI karuNA che! keTaluM spaSTa karyuM che! paraMtu are! jIvone samajavAnI darakAra nathI! duniyA samaje to mane lAbha che ema saMtone nathI tathApi vikalpa Avyo che to jagata samakSa satya vAta jAhera karI che. kahe che 'jema sphaTikanI svacchatAnuM svarUpa-pariNamanamAM ( arthAt potAnA ujvaLatArUpa svarUpe pariNamavAmAM) samarthapaNuM hovA chatAM, kadAcit sphaTikane kALA, lIlA ane pILA evA tamAla, keLa ane kAMcananA pAtrarUpI AdhArano saMyoga hovAthI, sphaTikanI svacchatAno, kALo, lIlo, ane pILo ema traNa prakArano pariNAmavikAra dekhAya che.' jIo, sphaTika to svacchatAnA svarUpapariNamanamAM samartha che. chatAM paranA saMgathI kALA, lIlA, pILA raMgarUpe paryAyamAM pariNamana thAya che. sphaTikamAM je kALI jhAMya dekhAya che te kharekhara to potAnA SaTkArakanA pariNamanathI thaI che; paranA kAraNe nahi ane potAnA dravya-guNanA kAraNe paNa nahi. mArga sUkSma che prabhu! saMto pokAra kare che ke tArA aparAdhathI tArAmAM rAga pariNAma thAya che, pa2nA kAraNe nahi. koI kahe ke bIjAe gALa ApI to mane krodha thayo to e vAta khoTI che. gALa to paracIja che. tane krodha thayo te tArA kAraNe thayo che, gALanA kAraNe nahi. pravacanasAra gAthA 67mAM kahyuM che ke-rAgadveSa utpanna thavAmAM viSayo akiMcitkara che. viSayo to jaDa che; teo jIvane rAga utpanna kema kare? rAga potAthI utpanna thAya che. Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com
Page #293
--------------------------------------------------------------------------
________________ Version 001.a: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates 282 ] [ pravacana ratnAkara bhAga-4 parapadArtho jIvane rAga thavAmAM akiMcitkara che. pAMca indriyanA viSayo jIvane rAga utpanna karAvatA nathI. gALanA zabdo kAne paDyA mATe vaiSa utpanna thayo ane koIe prazaMsA karI mATe harakha thayo e vAta bIlakula nathI. maisUba ane rasagullAM khAvAno rAga thayo temAM maisUba tathA rasagullAM rAga thavAmAM akiMcitkara che. rAga thavAmAM viSayo bIlakula kAraNa nathI. tyAM pravacanasAra gAthA 67nA bhAvArthamAM kahyuM che ke-"saMsAramAM ke mokSamAM AtmA potAnI meLe ja sukharUpa pariName che; temAM viSayo akiMcitthara che arthAt kAMI karatA nathI. ajJAnIo viSayone sukhanAM kAraNa mAnIne nakAmAM temane avalaMbe che!" zrI rAgano viSaya che; te viSaya tenA pratye rAga thavAmAM akiMcitkara che. strInuM komaLa zarIra dekhIne rAga thayo emAM strInuM zarIra akiMcikara che. nimittane akiMcikara kahevAmAM AvyuM che. samayasAra kaLaza 221mAM ema kahyuM che ke "jeo rAganI utpattimAM paradravyanuM ja nimittapaNe (kAraNapaNuM) mAne che, (potAnuM kAMI kAraNapaNuM mAnatA nathI) teo-jemanI buddhi zuddhajJAnarahita aMdha che evA (arthAt jemanI buddhi zuddhanayanA viSayabhUta zuddha AtmasvarUpanA jJAnathI rahita aMdha che evA)-mohanadIne pAra UtarI zakatA nathI." jIvane rAga potAnA kAraNe thAya che. emAM paravastu akiMcitkara che. zeraDIno rasa dekhIne te saMbaMdhI je rAga thayo te potAthI svataMtrapaNe thayo che, rasanA kAraNe nahi. sphaTikanI svacchatAno, kALo, lIlo ane pILo ema traNa prakArano pariNAmavikAra dekhAya che tyAM tamAla, keLa, ane kAMcananA pAtrarUpI AdhArano je saMyoga che te nimitta che; paNa te nimittakartA nathI. kALI jhAMya dekhAya che te tamAlanA kAraNe nathI. A daSTAMta pramANe have siddha kahe che tevI rIte (AtmAne) anAdithI mithyAdarzana, ajJAna ane avirati jeno svabhAva che evA ajavastubhUta mohano saMyoga hovAthI, AtmAnA upayogano, mithyAdarzana, ajJAna ane avirati ema traNa prakArano pariNAmavikAra dekhavo.' juo, mithyAdarzana, ajJAna, avirati che te atyaMvastubhUta mohano svabhAva che; te mohano saMyoga eTale nimitta hovAthI AtmAmAM mithyAdarzana Adi pariNAma thAya che. saMyoga nimitta che paNa saMyoganA kAraNe mithyAtvAdi vikArapariNAma thAya che ema nathI. jema sphaTikamAM kALI, lIlI, pILI jhAMya dekhAya che te vAsaNanA kAraNe nathI; vAsaNa to nimitta che, nimittakartA nathI. sphaTikamAM je kALI, lIlI, pILI jhAMya dekhAya che te sphaTikanI paryAyanI yogyatAthI thaI che, vAsaNe karI che ema nathI. tema jIvamAM thatA mithyAtvAdi bhAvo jIvanI paryAyanI yogyatAthI thayA che, jaDa mohakarma karyA che ema nathI. jaDamoTuM to nimitta che basa. Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com
Page #294
--------------------------------------------------------------------------
________________ Version 001.a: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates samayasAra gAthA 89 ] [ 283 loDhAnA saLiyAnI uSNa avasthA thAya che teno kartA loDhAnI paryAya che (abhedathI kahetAM te dravya che), paNa agni eno kartA nathI. A viSayo-rUpa, rasa, gaMdha, sparza, zabda-te sukhadu:kha thavAmAM nimitta che paNa te kAMI sukhadu:kha UpajAvatAM nathI. pravacanasAra gAthA 66mAM kahyuM che ke "ekate arthAt niyamathI svargamAM paNa deha dehIne (AtmAne) sukha karato nathI; paraMtu viSayonA vaze sukha athavA du:kharUpa svayaM AtmA thAya che." svargamAM je sukha thAya che te sukhano kartA deha nathI. deha sukhamAM nimitta che. eno artha zuM? ke sukhanI je kalpanA thaI te suMdara vaikriyaka dehanA kAraNe thaI nathI. te sukhanI kalpanAno kartA te te pariNati che. aho ! digaMbara munio dvArA racAyelAM zAstromAM parama satyanuM nirUpaNa thayeluM che. bhAI ! A sarvajJanI vANI che. vANInI paryAya nizcayathI vANInI kartA che, vANInA kartA sarvajJa nathI; nimitta ho; paNa nimitta upAdAnanA kAryamAM akiMcitkara che. anya vastubhUta mohanA saMyogathI jIvamAM vikArapariNAma thAya che. jaDakarma mithyAdarzana eTale darzanamoha, ajJAna eTale jJAnAvaraNIya karma ane avirati nAma cAritramohanIya karmate jeno svabhAva che evA ajavastubhUta mohanA saMyogathI-nimittathI AtmAnA upayogamAM mithyAdarzana, ajJAna ane avirati evA traNa prakAranA vikArapariNAma thAya che. 90mI gAthAmAM vizeSa khulAso karaze. kevaLajJAnamAM lokAloka nimitta che; eTale zuM lokAloka kevaLajJAnanuM kartA che? bIlakula nahi. vaLI kevaLajJAna lokAlokane nimitta che; to zuM kevaLajJAna lokAlokanuM kartA che? nahi bIlakula nahi. samyagdarzana-jJAna-cAritrarUpa zuddharatnatrayanA pariNAma te nizcaya mokSamArga che ane te ja yathArtha mokSamArga che. paNa sAthe vyavahAraratnatrayano je rAga che tene sahucara vA nimitta dekhIne upacArathI mokSamArga kahevAmAM Avyo. A vAta mokSamArgaprakAzakanA sAtamA adhikAramAM kahI che. vyavahAraratnatrayane nimitta dekhIne AropathI mokSamArga kahyo che. paNa te nimitta che te nizcaya mokSamArganuM kartA che ema nathI. vyavahAraratnatraya che te zuddharatnatrayanuM kartA nathI. A lAkaDI UMcI thAya temAM AMgaLI nimitta che, paNa lAkaDI je UMcI thaI te kriyAno AMgaLI kartA nathI. A bhASA je bolAya che temAM jIvanAM rAga ane jJAna nimitta che; paNa te rAga ane jJAna bhASAnI paryAyanA kartA nathI. traNekALa nimitta ane upAdAnanI svataMtratA che evo A spaSTa khulAsA bharyo DhaMDhero che. * gAthA 89: bhAvArtha uparanuM pravacana * AtmAnA upayogamAM A traNa prakArano pariNAmavikAra anAdi karmanA nimittathI che." Atmavastu svabhAvathI to trikALa zuddha che. paNa tenI avasthAmAM anAdithI vikAra Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com
Page #295
--------------------------------------------------------------------------
________________ Version 001.a: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates 284 ] [ pravacana ratnAkara bhAga-4 che ane temAM mohakarma nimitta che. nimitta che eTale karme vikAra karAvyo che ema nathI. karma jIvanA vikAranuM kartA nathI. paNa jIvamAM vikAra potAthI che emAM mohakarma nimitta che. AtmAmAM anAdi mithyAtvadazA che temAM darzanamohakarma nimitta che; paNa darzanamohakarma mithyAtvadazAnuM kartA nathI. ema nathI ke pahelAM e zuddha ja hato ane have temAM navo pariNAmavikAra thayo che.' paryAyamAM vikAra anAdino che ane karmanuM nimitta paNa anAdinuM che. samaya samaya thaIne anaMtakALathI pravAharUpe AtmAnI paryAyamAM vikAra che. zarIra mAru, Indriyo mArI, rAga mAro evI mAnyatA sahita jIvane anAdi paraMparAthI vikAra che. A pariNAmavikAra kAMI navo nathI. jo ema hoya to siddhone paNa navo pariNAmavikAra thavo joIe, paNa ema to thatuM nathI. mATe te anAdithI che ema jANavuM. prazna:- sphaTikamAM je lAla jhAMya dekhAya che te pratyakSa lAla vAsaNane lIdhe dekhAya che ne? uttara- nahi. sphaTikamAM je lAla jhAMya dekhAya che te lAla vAsaNane lIdhe nathI. sphaTika pote potAnI ujvaLa avasthA palaTIne lAla jhAMyanI avasthApaNe pariNamyo che. lAla vAsaNano saMyoga che e to nimitta che ane te sphaTikanI lAla jhAMyanI avasthAno kartA nathI. potAnI lAla jhAyanI avasthAno kartA sphaTika pote che. tevI ja rIte jIvanA vikArano kartA darzanamohakarma nathI. darzanamohakarma to nimittamAtra che. jIvanA vikArano kartA nizcayathI vikAra pote che. (ane abhedathI kahIe to jIva pote che). [ pravacana naM. 155 zeSa, 156 cAlu * dinAMka 13-8-76 ane 14-8-76 ] 5 samAsa Please inform us of any errors on rajesh@ AtmaDharma.com