Book Title: Jain Ramayan Part 02
Author(s): Ramchandrasuri, Shreyansprabhsuri
Publisher: Smrutimandir Prakashan
Catalog link: https://jainqq.org/explore/022829/1

JAIN EDUCATION INTERNATIONAL FOR PRIVATE AND PERSONAL USE ONLY
Page #1 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 100 , | ts 1 cA lAWNa ne kIDA S kAma e | yA yA va caspati pU. AcAryadeva A zrImadda dAja rAmarAjasUrIzvarajI mahArAjA 4Tbara che ke nikAsupU. AyAryadeva CT karIma ravaja ka ryA prabhasurIzvarajI mahArAja Page #2 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jaina rAmAyaNa ane anya rAmAyaNo jo ke anya rAmAyaNo ane A jaina rAmAyaNo vacce ghaNuM ghaNuM aMtara che, anya rAmAyaNomAM ghaNe ThekANe rAvaNane rAkSasa, adhama tathA hIna tarIke citaravAmAM Ave che. taduparAMta parastrIlaMpaTa, duSTa ane narAdhama rUpe paNa rAvaNanI prasiddhi itara kathAomAM sthaLe sthaLe karavAmAM AvI che. paNa vAstavika sthiti taddana judI che. te graMthakAro paNa potAnA graMthomAM e vAtane to kabUle che ke "rAvaNe mahAsatI sItAjI para kyAreya baLAtkAra karyo ja nathI." jaina rAmAyaNamAM to evo spaSTa rIte ullekha che ke, rAvaNa-dazamukha sadAcArI tathA parastrIvimukha zIlavAna mahApuruSa hatA. nalakubaranI patnI uparaMbhA jyAre rAvaNanA rUpaguNathI AkarSAI rAvaNa tarapha kAma rAgabharI prIti ane AkarSaNa dharAve che ne te mATe ajeya evI nalakuberanI nagarInA dvArA ughADI ApavA mATe vidyAdAna karavAnuM pralobhana Ape che : ne teno je vakhate bibhiSaNa svIkAra kare che. tyAre rAvaNa vibhISaNa para Akroza vyakta kare che. A ja ghaTanA rAvaNanI sadAcArItAno paricaya karAve che. Page #3 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Cool &AmAyaNa rajoharaNanI khANa rAmu : lakSmaNa ne sItA pravacanakAra vyAkhyAna vAcaspati pU. AcAryadeva zrImad vijaya rAmacandrasUrIzvarajI mahArAjA saMpAdaka prasiddha pravacanakAra pU. AcAryadevA zrImad vijaya zreyAMsaprabhasUrIzvarajI mahArAja Page #4 -------------------------------------------------------------------------- ________________ *.ivayakAra, | pa2mA2Adhyapada pa2magurudeva-52mopAsya zrI Atma-kamala-vIra-dAna-premasUrIzvara | paTTadharatna, gaNazatnaratnAka2, jainaZsanajyotirdhara, tapAgacchAdhirmAta, vyAkhyAnavAcaspata, pravacanamAruDI, paramagurudeva AcAryadeveza zrImad vijaya rAmacandrasUrIzvarajI mahArAjA ........saMpAdaka...... siMhagarjanAnA svAmI, AcAryadevedma zrImad vijaya mukticandrasUrIzvarajI mahA2AjAnA paTTavibhUSaka, prazamarasapayanadhi, AcAryadeva zrImad | vijaya jayakuMjarasUrIzvarajI mahA2AjAnA paTTAlaMkAra, prabhAvaka pravacanakA2, AcAryadeva zrImad vijaya muktiprabhasUrIzvarajI mahArAjAnA paTTadha22tna, prasiddhapravacanakA2 AcAryadeva zrImad vijaya zreyAMsaprabhasUrIzvarajI mahArAja om TrAmAyaNa : 00orAjI khANa-2 rAma : lakSmaNa ne sItA vyAkhyAna vAcaspati graMthamALA-9 prakAzana vi.sa 2067 nakala : 3000 mUlya : 75/bhAga 1 thI 7 : pa00/- (saMpUrNa seTa) prAptisthAna : zrI smRtimaMdira prakAzana TrasTa e/1, ghanazyAma pArka phleTa, 17, AnaMdanagara sosAyaTI, pAlaDI bhaThA, amadAvAda. phona : 26605864 Email : muktikiran99@yahoo.com prakAzaka : mudraka : zrI smRtimaMdira prakAzana, amadAvAda. Page #5 -------------------------------------------------------------------------- ________________ rajoharaNanI jaina rAmAyaNa : | khANa : pravacanakAra maharSideva jainazAsana jayotirdhara vyAkhyAvAcaspati pAgacchAdhipati pU.AcAryadeva zrImaddu viSNu bhramacaMdrasUrIzvarajI mahArA Page #6 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mahAgraMtha prakAzana - sukRtanA sahabhAgI zrAddhavarya zrI lAlacaMdajI chaganalAlajI piMDavADA, jI. sirohI zrIpAlanagara, vAlakezvara, muMbaI. Page #7 -------------------------------------------------------------------------- ________________ RNa svIkAra 96 varSanA dIrgha AyuSyamAM 79 varSano nirmaLa cAritra paryAya ane 56 varSano ArAdhanA-rakSA-prabhAvanA sabhara AcAryapada paryAya dhara nAra paramagurude va pU. AcAryade veza zrImad vijaya rAmacandrasUrIzvarajI mahArAjAnA pArthIva dehanA aMtima saMskArathI pavitra-bhUmi para nimita 'smRtimaMdiranI pAvana pratiSThAnA upalakSyamAM 'smRtimaMdira prakAzana'nI sthApanA thaI tyArathI prakAzana kAryanI pA pA pagalI bharatAM ame Aje eka bhagIratha kArya karavA samartha banI rahyAM chIe. te deva-gurunI asImakRpAnuM pariNAma che. 'jaina rAmAyaNa : rajoharaNanI khANa' 7 bhAgamAM prakAzana karavAno vicAra thayo tyArathI eka moTuM Tenzana hatuM. paNa 'kRpA' zuM kAma kare che teno ame anubhava karI zakyA chIe. vyAkhyAna vAcaspati paramArAthyapAda paramagurudevazrI jevA samartha mahApuruSanI bhalabhalAnAM haiyAne hacamacAvI detI dharmadezanAne sAkSAt sAMbhaLatA hoIe tevA A pravacanonuM prakAzana teozrInI mahatakRpA sAthe, sihagarjanAnA svAmI pU.A.zrI vijaya mukticandrasUrIzvarajI mahArAjA, samarpaNamUrti pU.A.zrI vijaya mahodayasUrIzvarajI mahArAjA, prazamarasapayonidhi pUjya AcArya zrI vijaya jayakuMjarasUrIzvarajI mahArAjA, pravacanaprabhAvaka pU.A.zrI vijaya muktiprabhasUrIzvarajI mahArAjAnI ane amArA mArgadarzaka pU.A.zrI zreyAMsaprabhasUrIzvarajI mahArAjAnI paNa asIma kRpAnuM phaLa che. - samartha sAhityakAra pU. AcAryadevazrI vijaya pUrNacandrasUrIzvarajI mahArAjAe 'prastAvanA' lakhI ApIne amArA A kAryane khUba ja gaurava bakSya che. piMDavADAnA vatanI hAla muMbaI vasatA zreSThivarya zrI lAlacaMdajI chaganalAlajI parivAre A sAhitya prakAzanano anero lAbha laIne amArA ullAsamAM abhivRddhi karI che. ame teonA khUba khUba RNI chIe. -smRtimaMdira prakAzana Page #8 -------------------------------------------------------------------------- ________________ saMvAdaLI kalane. smRtinA sathavAre 'jaina rAmAyaNa'nA pravacano dvArA jaina-jainetara jagatane jaina rAmAyaNano nokho-sAva anokho paricaya karAvanArA vyAkhyAna vAcaspati pravacanagAruDI svargIya paramagurudeva pU.AcAryadeveza zrImadvijayarAmacaMdrasUrIzvarajI mahArAjAnA apAra upakArone koI zabdomAM ya varNavI zakAya tema nathI, janmathIgaLathuthImAMthI maLelA teozrIne sAdhu jIvanamAM satata sAMbhaLavAno ane mANavAno avasara saMsArI pitAjI zrIyut candrakAntabhAI lakSmIcaMda dozI (pachIthI munirAjazrI cAritrasundaravijayajI ma.)nI bhAvanAthI ane paramatAraka gurudevo sihagarjanAnA svAmI sva. pU. AcAryadeva zrI vijaya mukticandrasUrIzvarajI mahArAjA, pUrvadeza kalyANakabhUmitIrthoddhAraka pU. AcAryadevazrI vijayajayakuMjarasUrIzvarajI mahArAjA ane pravacana prabhAvaka pU. AcAryadeva zrI vijaya muktiprabhasUrIzvarajI mahArAjAnI AzIrvAdapUrNa udAratAthI maLI zakyo, tethI ja prabhuzAsananA marmane pAmavAnuM yatkiMcit sAmarthya pragaTyuM ane eka mahAgaMbhIra sAgarane avagAhavA jevA A saMpAdananA kAryo karavA ullasita banI zakyo chuM. - paramazraddheya gacchAdhipati sva. pU. AcAryadeva zrI vijaya hemabhUSaNasUrIzvarajI mahArAjAnI tAraka nizrAmAM vi.saM. 2062-63nA comAsAmAM zrIpAlanagaranI sthiratA daramyAna A saMpAdana mATe teozrInI anumati maLI tathA jaina pravacana pracAraka TrasTanA TrasTIvarya suzrAvaka zrI kAntilAla cunIlAle paNa A kArya mATe "pUjyapAdazrInA pravacanagraMtho ke pravacanone Apa badhA taiyAra karo ke saMpAdana karo te khUba jarurI che" AvI bhAvanAnA zabdo dvArA AvakAryuM tethI saraLa gatie saMpAdana zakya banI zakyuM. Page #9 -------------------------------------------------------------------------- ________________ | jo ke muMbaIthI amadAvAda-rAjasthAna ane dilhInA vihAro pharI dilhIthI amadAvAda-muMbaInA vihAro ane anekavidha dharmautsavo AdinI vyAkSiptatAne kAraNe saMpAdana kArya khUba ja maMda gatie thayuM, chatAMya nizrAvartI munigaNa Adino A kAryamAM rahelo sahakAra avismaraNIya rahyo che. mArA paramopAsya, siddhahastalekhaka pU. AcAryadeva zrI vijaya pUrNacandrasUrIzvarajImahArAjAe potAnI AgavI zailImAM prastAvanA lakhI ApIne mArA A kAryane khUba ja haLavuM banAvyuM che. tema chatAMya matialpatA ane kArya-adakSatAne kAraNe AvA bhagIratha kAryamAM svargIya paramagurudevazrInA Azaya viruddha ke zAstra viruddha kAMIpaNa kArya banyuM hoya to trividhe kSamAyAcanA pUrvaka vAcakavargane eTaluM ja bhArapUrvaka jaNAvIza ke "svAdu: svAdu: pura: pura:" nI nItine dhyAnamAM rAkhIne jemajema vAMcatA jazo tema-tema jainarAmAyaNano adbhuta rasAsvAda mANavA dvArA apUrva bhAvAnubhUti ane varNanAtIta AnaMdanI anubhUti thaze e ni:zaMka che saMpAdana zailI zrI vIrazAsana kAryAlaya dvArA vi.saM. 1989 thI 'jena rAmAyaNa' 7 bhAgamAM prakAzita thayA pachInI AvRttiomAM mahadaMze saMskRta zloko kADhI nAMkhavAmAM AvelAM hatAM. ahIM pharI e zlokone te-te sthaLe goThavI dIdhA che ane vAcakavarganI vAMcanamAM eka rasadhArA TakI rahe te mATe eka divasanA pravacana pachI bIjA divasanA pravacanamAM upadeza Adi rUpe navI-navI AvatI vAtone yathAvat jALavI rAkhIne je punarAvartana jevuM jaNAtuM hatuM, te dUra karyuM che ane te vakhatanI junI bhASAne thoDI maThArI che. kalikAlasarvajJa paramopakArI AcAryadeva zrImad hemacandrasUrIzvarajI mahArAjA racita triSaSThizalAkApuruSa caritranA 7mA parvanA 10 sarganA AdhAre A pravacano mukhyatayA thayA hovAthI pUrve te-te sarga ane pravacanonA kramAMka mUkAyAM hatA te paNa dUra karIne akhaMDa-pravacano ahIM avatarita karAyA che. A navI zailImAM 'jetarAmAyaNa : rajoharaNanI khANa' evuM graMthanuM nAma rAkhIne sAta bhAgomAM mukhya viSayane dhyAnamAM rAkhI dareka bhAganuM nAmakaraNa nIce mujaba karyuM che. Page #10 -------------------------------------------------------------------------- ________________ nAma sarga 1-2-3 4 5-6 7-8/1 8/2 4 5 6 che rAkSasavaMza ane vAnaravaMza. rAma-lakSmaNane sItA sItA apaharaNa laMkAvijaya ozIyALI ayodhyA sItAne kalaMka rAma nirvANa 9-10 -- A mukhya viSayone sucavanArA nAmAbhidhAna che. Thera-Thera avAMtara viSayoprasaMgo ane sAMprata samasyAonA pratyAghAtomAM pravacanakAramaharSinuM hadaya vAMcavA maLe che. bhAga-2 'jaina rAmAyaNa : rajoharaNanI khANa' granthanA 7 bhAgamAM, navaso varSanA kALapaTamAM samartha zAstrakAra paramarSi kalikAla sarvajJa AcArya bhagavAna zrInI racanA ane samartha pravacanakAra maharSi vyAkhyAna vAcaspati pUjyapAdazrInI vivecanA kathAnuyoganA mAdhyamathI jainazAsananA gaMbhIra bhAvo ApaNA sudhI pahoMcADe che. 'rAma lakSmaNa ne sItA' nAme A bIjA bhAgamAM zrI rAmacaMdrajI ane zrI lakSmaNajInI utpatti ane vanagamana e triSaSThiparvano cotho sarga puNyAnubaMdhI puNyathI prabhAvavaMtA zrI vajabAhu ane udayasuMdara nAmanA sALAbanevInA romAMcaka prasaMgathI prAraMbhAya che. sArA kuLonI khAnadAnI ane vartamAnanI bhayaMkara paristhitine rajU karatuM vivecana hadayane hacamacAvI mUke tevuM che. raghukuLamAM pUrvaja-paraMparAthI cAlI AvatI rAjanIti ane vairAgya pariNatIno maLato paricaya ApaNI pAmaratAne paDakAre tevo che. zrI kIrtidhavala rAjarSi ane sukozala muninuM dRSTAMta ane svArthI saMsAranA nagna citrane pragaTa karatI sahadevInI vAta paNa hRdayanA tArane jhaNajhaNAvI jAya tevI che. kevo che A saMsAra ! - rAjA sodAsanA prasaMga dvArA rasanAnI bhayaMkaratA batAvavA 'puMDarikakaMDarika' nI kahevAyelI kathA vicArakone vairAgyanA paMthe caDhAvI de tevI che. Ama, zrI rAmacandrajInA pUrvajonuM varNana karatAM-karatAM bALa dazarathane rAjA banAvI zrI anaraNyarAjAnI dIkSA ane mokSa : mohamasta bibhiSaNano taravarATa : gaMbhIra matrIonA prabhAve zrI dazarathanI rakSA : rAjagRhImAM Page #11 -------------------------------------------------------------------------- ________________ : zrIrAma-lakSmaNano janma : mithilAmAM bhAmaMDala-sItAno janma : bhAmaMDala apaharaNa : nAradajInA nAradaveDA : svayaMvara maMDapa : vajrAvarta-arNavAvarta dhanuSyo : rAma-sItA lagna : dazaratha mahArAjAne vairAgya : mahAsatI kaikeyIdevInI mAMgaNI : rAjA dazarathano spaSTa nirdeza : bharatajIno dRDha nirdhAra : A badhA prasaMgomAM uttamakuLonI mahAnatAnuM darzana thAya che to mohanI muMjhavaNo pragaTarupe anubhavAya che. tharA zrI dazaratha mahArAjAne bharate ApelI vivekabharI salAha ane pitAputrano tathA mAtA-putrano saMvAda svArtha ane paramArthanA AMtarayuddhanuM zabdacitra rajU kare che. prAnte pitRbhakta zrI rAmacandrajIno aDaga nirdhAra: vanavAsagamana, zrI lakSmaNajI ane sItAdevI paNa vananA mArge : rAjA-rAjya ane prajAmAM thayelo khaLabhaLATa : kaikeyInuM hRdaya parivartana : zrI bharatajIno rAjyAbhiSeka uttama AtmAonI uttamatAnI Alabela pokAre che. dvi.vaizAkha vada-11, vi.saM.2066, siddhAMtamahodadhi sva.paramaguruvara svargatithi. sadgurucaraNa sevAhevAkI AcArya vijaya zreyAMsaprabhasUri Page #12 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jaina rAmAyaNa : joharaNanI khANa bhAga-1 thI 7 e saMpUrNa grantharatnano lAbha lenAra dharmaparAyaNa jIvananA zreSTha nirmAtA : cha zrI lAlacaMdajI chaganalAlajInA jIdLanI AchI jIels naravIro zUravIro ane dharmavIrothI zobhAyamAna rAjasthAnanI dhIMgI dharA para Avela sirohI jillAnA piMDavADAmAM 5. pitAzrI chaganalAlajInA kuLamAM pU. mAtuzrI chogIbenanI kUkhe vi.saM. 1972mAM mahA suda 3nA teozrIno janma thayo. - vardhamAna jaina yuvaka maMDaLanI sthApanA (piMDavADA) dvArA saMghanA aneka kAryomAM sAtha ApatA rahyA. piMDavADAnA panotA putra, premanA ghUghavatA sAgarasamAM sva. pUjyapAda AcAryadeva zrImad vijaya premasUrIzvarajI mahArAjAnA parama kRpApAtra banI trIsa-trIza varSo sudhI akhaMDapaNe karma sAhityanA prakAzAnAdimAM kAryarata rahevA dvArA apUrva jJAnopAsanA ane bhAratIya prAcya tattva prakAzana samitinI sthApanA karAvI. Page #13 -------------------------------------------------------------------------- ________________ je salamera -ama2sAgara-lodravapu2-bhIlaDIyAjI-ajArI (piMDavADA)-AyaDa (udayapura) Adi aneka mahAtIrthonA jIrNoddhAranA kAryanI sAthe mevADanA agaNita maMdironA punaruddhAramAM amUlya phALo Apyo. | suvizuddha saMyamamahAnidhi, vAtsalyavAridhi sva. pujyapAda AcArdeva zrImad vijaya premasurIzvarajI mahArAjAnI parama pAvanakArI nizrAmAM piMDavADAmAM aitihAsika aMjanazalAkA pratiSThA mahotsava tathA vyAkhyAna vAcaspati paramokArI sva. pUjyapAda AcAryadeva zrImad rAmacandrasUrIzvarajI mahArAjAnI tathA anya gurubhagavaMtonI nizrAmAM agresara rahI vizva vikhyAta Abu delavADA-brAhmaNavADA-udavADA-pUnAvAMsadA Adi aneka sthAnomAM bhavya aMjanazalAkA pratiSThAdinA prasaMgonI ujavaNI karI karAvI. - hastagiri mahAtIrtha, sahasAvana giranAra, zrIpAlanagara muMbaI, jI.AI.DI.sI. vApI, caMdAvarakaralena borIvalI muMbaI AdimAM nUtana derIojinAlayonA nirmANamAM anumodanIya sahayoga Apyo. sahasAvana giranAra, delavADA Abu, zrIpAlanagara muMbaI, jI.AI.DI.sI. vApI jevA vizvaprasiddha sthAnomAM kAyamI dhajA caDhAvavAnA, mUlaboyaka tathA anya jinabibo bharAvavAnA tathA pratiSThAdinA lAbhomAM svadravyanI nyochAvarI karI. zaMkhezvara-brAhmaNavADAmAM navapadajInI oLInI ArAdhanA karAvavA jevA aneka sukRtonI samArAdhanA, mukapazuonI surakSA kAje zibira-kempa anukaMpAnA kAryo tathA sAmAjika kSetromAM agresara rahI tana-mana-dhanathI vividha sevAo ApI che. ubhaya gurudevonA kALadharma bAda tapasvIsamrATu pU. AcAryadeva zrImad vijayarAjatilakasUrIzvarajI mahArAjA tathA gacchasamrA pU. AcAryadevazrImad vijayamahodayasUrIzvarajI mahArAjAnI paNa evI ja kRpA meLavIne zAsana prabhAvaka aneka kAryomAM agresara rahI, A ubhayanI nizrAmAM ja samAdhi pAmIne svargavAsI banyA. abusI zradbhas. atre puna:puna: jumodanA karIe chIe. - zrI smRtimaMdira prakAzana Page #14 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bhAga-2 paNa ne sItA rAma : laka, uttamakuLano anupama mahimA 2. jANe samyakatva ane cAritrano vAraso ja haze ? 3. vivekIsnehImAM sAcI hinaiSitA hoya che 4. zoka : durgAna dharmadhyAnanuM kAraNa 5. re, rasanA ! tArA pApe 6. zrAvakanA mananIya manoratho 7. puNyodayanA abhaya-kavacanA prabhAve 8. AnaMda ane zokanA avasarone saMsAra 9. kulIna parivAronI khAnadAnI jhaLakI uThe che. 10. sukha duHkhanI ghaTamALa ane virakta zrI dazaratha 11. Adarza parivAranI Adarza vAto 12. zrI rAmacandrajIno vanavAsa 13. zrI bharata rAjyAbhiSeka : zrI dazarathajI dIkSA Page #15 -------------------------------------------------------------------------- ________________ viSaya pR 1 (1) uttamakuLano anupama mahimA bhUmikA 3 * zrI vajrabAhu zrI udayasuMda2 3 * mArgamAM munidarzana thAya che. 4 * uttama kuLano anupama mahimA 5 * sALA ane banevIno preraNAdAyI saMvAda 8 puNyazALI zrI vajrabAhuno suMdara sadupadeza * manuSya janmarUpI vRkSanu phaLa zuM ? bhAgyazALIne mATe hAMsI paNa kalyANakArI mazkarI thavAmAM nimitta zuM ? mazkarI kaI rIte thaI ? A abhyAsa ka2vA jevo che mazkarI paNa AvI hovI joIe virakta AtmAnI kevI * kramanirdeza * uttama manodazA bhagavAna zrI mahAvIradevanA jIvanano prasaMga kalyANaka2 pravRttinI ADe koI AvI zake ja nahi suMdara sadupadezanuM suMdara pariNAma sAcI dharmapatnIonI pha2ja * kevo suMdara yoga ! 11 13 B 18 19 20 20 24 24 un 28 29 30 kevI suMdara bhAvanA ! jaina zAsanamAM A to svAbhAvika ja che 33 35 36 virodhane dUra pheMkavo e ja rakSaka nIti. 33 * supitAnI kevI suMdara manodazA ! * suMdara manodazAnuM suMdara pariNAma uttama vaDIlano anupama prabhAva (2) jANe satva ane cAritrano vAraso ja haze ? 36 jaina zAsanamAM tyAganI ja pradhAnatA che. svArthI AtmAnI vicitra manodazA mohanuM kAramuM svarUpa 31 39 41 43 46 * * * mAtA ane putranuM daSTAMta * sukozala rAjAe grahaNa karelI dIkSA * viveka vagaranI vicAraNA sukozalano prazna ane dhAvamAtAno uttara durdhyAnanA pratApe sahadevInI durgati suMdara sAdhupaNAnI pUrepUrI kALajI joIe sahadevI durdhyAnamAM marIne vAdhaNa bane che . anupama ArAdhanA vAdhaNa banelI sahadevIe karelo utkaTa upasarga 50 (3) vivekIsnehImAM sAcI hitaSitA hoya che 59 vivekI AtmAnI viziSTa vivekazIlatA 61 baMne mahAtmA rAjarSionI vartamAnakALanI viSamadazA ayodhyA upara Akasmika Apatti satitvano anupama prabhAva putrotpati ane parivajyAno svIkA2 * utsavamAM 'a-mArI' nI udghoSaNA (5) re ! rasanA tArA pApe 7 rasanAnI lAlasAnI bhayaMkaratA rasanAnI AdhInatAnA pratApe patita thayelA kaNDarIka muni * mahApadmarAjAnI AtmakalyANanI 48 sAdhakatA * yuvarAja kaNDarIkanI vairAgyadazA virakata kaNDarIkanuM spaSTa kathana *kaMDarIkanI makkamatA ane dIkSA svIkAra 49 ChO * kaMDarIkanI makkamatAthI dIkSA svIkAra * kaMDarIka muninI 2sanAnI utkaTa AdhInatA 51 54 * siMhAvalokana parathI maLato bodhapATha * utkaTa upasarga ane 'anupamadhIratA' (4) zoka, durdhyAna ane dharmadhyAnanuM kAraNa 85 * pitAzrInA punita paMthe suputranuM prayANa 0 yogya AtmAnI yogya vicAraNA * * 55 66 OM OM OM OM OM 7 2 4 4 4 4 7 80 100 100 101 102 104 106 10 Page #16 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 114 163 164 167 kaMDarIka muninI patanadazA puMDarIkanI preraNA 108 kaMDarIkanI durdazA ane narakagamana 116 rAjA sodAsa dvArA dhora anyAyanI pravRtti 112 akAryanA pratApe rAjA sodAsa padabhraSTa 113 putra gAdI upara ane pitA jaMgalamAM sadguruyoga ane dharmaprarachA 116 mahAmuninI dharmadezanA 116 mAMsabhakSaNanA anartho sodAsa rAjAno suMdara dRyapalaTo 118 yogya ane ayogyanI oLakha 120 puNyayoge pharI rAjyaprApti 124 yuddhamAM vijaya ane pariNAme dIkSAgrahaNa 125 (6) zrAvakanA mananIya manoratho 127 suzrAvakonA manoratho kevA hoya ? 130 zrI sukozala mahArAjAnA vaMzajo paNa prabhupraNIta zramaNadharmanA punita paMthe 132 zrI anaraNya mahArAjA ane temano parivAra 134 sattA saMpanna AtmAnA anukaraNIya umadA guNo 135 suMda2 AtmAnA saMketa paNa suMdara ja hoya che zrI anaraNya mahArAjAnI putra sAthe dIkSA zrI anaraNya rAjarSinuM mokSagamana 139 anupama rAjyadazA kevI hoya ? 140 nAmAMkita banavAnA upAyo 142 anupama rAjyanItine dharanArA rAjAo 143 Arya ramaNIono sAco alaMkAra 144 suMdara maryAdAzIlatA 146 (7) pusyodayanA abhaya-canA prabhAve 147 * trikhaMDa bharatanA svAmI rAvaNano prazna 149 bibhISaNanuM bhASaNa 156 nAradajInI hAjarI 152 nAradajI dazaratha pAse 152 uttama AtmAonI pravRtti ane manodazA. 154 nAradajInuM satkArapUrvaka visarjana zva puNyano pratApa kevuM ajaba kArya kare che. 155 tyAre nAradajInI sadbhAvanAnuM zuM ? 156 dharmI AtmAone mATe anukaraNIya 150 avasaraoNcita kAryano amala 159 kSudra jIvanane bacAvavA keTakeTalo tyAga 161 mohamastatAnA kAraNe viveka vikalatA 166 kAramo kolAhala ane doDAdoDI nimakahalAla maMtrIonI kevI gaMbhIratA maraNano kAramo bhaya ane jIvanano kAramo moha 164 dharma kevaLa AtmAnI mukita mATe ja che ramaNIratnanI prApti raMgamaMDapa yuddhamaMDapanA rUpamAM 168 * vijaya, pANigrahaNa ane vara pradAna baMneya puna: rAjyAruDha 1oo (8) AnaMda ane zonA avasaro te saMsAra 11 zrI rAmacaMdrajI ane zrI lakSmaNajIno janma 103 AnaMda ane utsavanI ujavaNI 1@4 sAta svapronuM darzana 1o5 viziSTa prakArano janmotsava 105 vayanI vRddhi sAthe sarva vRddhi 106 dazarathanI nirbhayatA ane rAjagRhathI ayodhyA 108 bharata ane zatruznano janma 1o9 kAmAtura adhama AtmAnI karapINa vRtti 180 ekanI lAlasAthI aneko ApattimAM 181 du:khIne paNa dharmanuM ja dAna vratanuM alpamAM abha phaLa mohanuM kevuM mahA kA2muM nATaka bhogAsakitathI atizaya bhayaMkaratA kAmadevanuM kAramuM nATaka 180 aMte kuMDalamaMDita paNa dharmane pAmyo 189 saMsAranI kAramI virasatA. 196 saMsAramAM ajJAnano kAramo utpAta 192 Avazajanya ajJAnano utpAta jJAnano sadupayogano uttamalAbha 195 karmanI vicitratA vicAravI jarUrI che 195 * eka bAju AnaMda : bIjI bAju zoka 196 (9) kulIna parivAronI khAnadAnI jhaLakI uThe che. 199 sItAjInI vRddhi ane janakarAjAno zoka ra06 136 130 181 182 184 186 193 Page #17 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 202 26o ra 206 283 286 anAryono upadrava dazaratha mahArAjAnI taiyArI 204 dazaratha mahArAjA pratye rAmacaMdrajInI prArthanA 20pa dhIratApUrvaka vIratAnuM rAmacaMdrajIe kareluM pradarzana ra00 saMsAranI lAlasA hoya to ciMtA hoya ja. 208 nAradajInI Avezavaza, vilakSaNa vicAraNA. 211 bhAmaMDalakumAranI kAmAvasthAthI durdazA kulInanI kulInatA 14 rAjAno prazna ane nAradajIno uttara 215 janakarAjAne caMdragatie karAvelI pratijJA 216 * banI gayelA banAvono bodhapATha 218 mahArANI videhAno vilApa janakarAjAnuM AzvAsana 226 (10) sukha duHkhanI ghaTamALa ane virakta zrI dazaratha 223 sItAno svayaMvara maMDapa ane dvArapAlanI udghoSaNA 25 mahArANI kauzalyAnI mAnanA kAraNe mUMjhavaNa 29 kaMcukInuM Agamana dazaratha rAjAno prazna 231 dazaratha mahArAjAnI kaMcukIne joIne vairAgya pAmyA 233 zrI jinezvaradevanAM zAsananI anupama mahattA 234 suMdara suyoganI sArthakatA mATe suprayatna 235 bhAmaMDalano saMtApa dUra thayo. 238 caMdragatino pratibodha : dIkSA grahaNa 240 dazaratha mahArAjAnA pUrvabhavo 241 * saMsA2nu vicitra nATaka 244 (11) Adarza parivAranI Adarza vAto 245 sUridevano mahAna upakAra 24 ajJAnI jIvone tyAga vairAgyanI kiMmata nahIM 248 saMsAranI azaraNatA ane dharmanI anupamatA 249 suputra bharatanI suMdara vicAraNA para mohamagna kaikeyIne zokabharI vicAraNA 255 kaikeyInI yAcanA ane svIkAra 56 A prasaMganI anupamatA vicAravA yogya che 59 rAmacaMdrajIno udAra pratyuttara 261 AjJAdhInatA koNa darzAvI zake 264 zrI bharatanA vratanA svIkAranA yAcanA 266 zrI dazarathamahArAjAnI AjJA 266 dazaratha mahArAjAne bharatanI vivekabharI salAha saMvAda uparathI samajavA yogya vAto. 200 zrI rAmacaMdrajInI salAha 203 hakka ane lAlasAnA pratApe 204 bharatanI ekAMte anukaraNIya anupama dazA pagalika lAlasAnA pApe (12) zrI rAmacandrajIno vanavAsa 279 * zrI rAmacaMdrajIno apUrva tyAga 281 snehAdhinatAnuM kAramuM pariNAma 282 bhakti ane vinayathI bharelI vinaMtI. 283 prabhuzAsananI tyAgapradhAnatA mAtAnI mohavikalatA 284 putranu mAtAne preraNAbharyuM sAMtvana 285 zrI rAmacaMdrajInI ajaba pitRbhakitA mahAsatIonI uttamatA. 287 vAtsalyabharI sAsunI vANI 288 prabhuzAsananI suvAsano pratApa 289 vAtsalyanI avadhi 290 mahAsatInI vinayazIlatA sItAdevInuM vanavAsagamana ane lokonI vANI 292 pharajano khyAla hoya to haknI vAta na ja hoya. 292 jainazAsananI kevI suMdara maryAdA 295 dharmI AtmAnI anupama dazA 29o haknI kAramI mArAmArI 299 uttama AcAranI uttama asara hoya che 301 lakSmaNajInI vicAraNA 301 * AvezamAM paNa vicArazIlatA 303 kuLano tyAga dharmathI suvAsita banAvo. 304 zrI lakSmaNajInI prArthanA 306 uttama mAtAnuM putrane protsAhana rUoo sapatnInA putra pratye paNa samadRSTi 309 lakSmaNajInuM kauzalyAdevIne AzvAsana 310 uttama prakAranI susaMskAritA 311 + ayodhyA nagarInA lokonI manodazA 313 parivAra sAthe mahArAjA paNa pAchaLa 31pa 291 Page #18 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 321 * suMdara ane sudaDha AEyanuM uttama kArya 316 (13)zrI bharata rAjyAbhiSeka: zrI dazarathajI dIkSA 317 bharatajIno Akroza 320 pratijJAnI acaLatAthI niSphaLatA ajJAnIonA dhaMdhATanI darakAra na hoya 322 bharatajInI apUrva nirmamatA 323 * rAjya na levAnI ahIM hariphAI che 324 pazcAttApapUrvakanI yAcanA. 325 uttama AtmAonI uttamatA 325 * parasparanuM vAtsalya ane apUrva sabhAva 326 uttama yoganuM uttama phaLa, 3ra0 upAlaMbha ane yAcanA. 329 ubhayapakSanI uttamatAnuM suMdara pariNAma 330 zAMti ane sadabhAvabharyo javAba 332 rAmacaMdrajInA zubhahaste rAjyAbhiSeka 333 bharate svIkAreluM rAjya 334 dazaratha mahArAjAnI dIkSA 335 zrI rAmacaMdrajI avaMti dezamAM 335 Page #19 -------------------------------------------------------------------------- ________________ uttAmaphaLano anupama mahimA jAtanI bhAta pADyA vinA rahetI nathI. uttamakuLomAM sahaja kulInatA prAyaH jovA maLatI hoya che. zrIrAmalakSmaNanA pUrvajonI paraMparAmAM uttamakuLono anupama mahimA jovA maLe che. ahIM zrI vajabAhu ane udayasuMdara A sALA banevInI eka romAMcaka ghaTanAe rAmAyaNanI ramaNiyatAne cAra cAMda lagADyA che. e naravIronI nirmaLa vicAra zaraNI, parasparanI vicAraNA, mazkarImAM kahevAyelA vacanonI paNa Teka, bAla pAsethI paNa hitagrahaNanI vRtti A badhuM ja adbhuta adabhUta vartamAnakALanA kulAMgAra lokonI dayanIya dazAno anubhava karAve tevI A apUrvakathA kRpALu paramagurudevazrInA zabdomAM ja vAgoLavI gamaze. -zrI chuM Page #20 -------------------------------------------------------------------------- ________________ C ( ) ( ) (ICC + 2 'uttamakuLano anupama mahImA * bhUmikA * zrI vabAhu zrI udayasuMdara * mArgamAM munidarzana thAya che. uttama kuLano anupama mahimAH 0 sALA ane banevIno preraNAdAyI saMvAda * puNyazALI zrI vabAhuno suMdara sadupadeza * manuSyajanmarUpI vRkSanuM phaLa zuM ? * bhAgyazALIne mATe hAMsI paNa kalyANakArI * mazkarI thavAmAM nimitta zuM ? * mazkarI kaI rIte thaI ? * A abhyAsa karavA jevo che * mazkarI paNa AvI hovI joIe * virakta AtmAnI kevI uttama manodazA che bhagavAna zrI mahAvIradevanA jIvanano prasaMga | kalyANakara pravRttinI ADe koI AvI zake ja nahi * suMdara sadupadezanuM suMdara pariNAma * sAcI dharmapatnIonI pharaja * kevo suMdara yoga ! kevI suMdara bhAvanA ! * jaina zAsanamAM A to svAbhAvika ja che * virodhane dUra pheMkavo e ja rakSaka nIti. * supitAnI kevI suMdara manodazA ! * suMdara manodazAnuM suMdara pariNAma * uttama vaDIlano anupama prabhAva Page #21 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 'uttamakuLano anupama mahImA bhUmikA A zrI triSaSThizalAka puruSa caritramAM "zrI rAmacandrajI ane zrI lakSmaNajInI utpatti pariNayana ane vanagamana" nAmanA cothA sarganI zaruAtamAM suMdaramAM suMdara prasaMga zrI vajabAhu ane zrI udayasuMdarano Ave che. e bhUmikAne varNavavA kalikAlasarvajJa che A. bha. zrI hemacaMdrasUrIzvarajI mahArAjA prathama pharamAve che ke, "je 9con arasAmAM rAvaNa Adi mahArAjAo potAnA rAjyazAsanane # khIlavI rahyA che, te ja arasAmAM mithilA nagarImAM ane harivaMzamAM vAsavaketu nAmano rAjA hato, te rAjAne vipulA nAmanI priyA hatI. vAsavaketu rAjA ne vipulA nAmanI patnIthI thayelo jJaka nAmano putra saMpUrNa lakSmIvALo, pRthvI upara prasiddha ane prajAne mATe pitA samAna evo rAjA thayo. zrI vajabAhu zrI udayasuMdara eja samayamAM ayodhyA nAmanI nagarImAM A avasarpiNIkALanA prathamatIrthapati zrI RSabhadeva svAmI pachI IkvAku vaMzamAM aMtargata AdityavaMza-sUryavaMzamAM asaMkhyAtA rAjAo thaI gayA. e asaMkhyAta rAjAo paikInA keTalAMka rAjAo mokSapade padhAryA ane keTalAka rAjAo svargagatine pAmyA. uttama kuLano aAyama mahima.1 Page #22 -------------------------------------------------------------------------- ________________ satata... bhaga-2 ja riAma-lakSamaNane je samaye vIsamA tIrthapati zrI munisuvratasvAmInuM zAsana sArI rIte pravartI rahyAM hatuM, te samaye vijaya nAmanA rAjA thayA. emane himacUlA nAmanI prANapriyA dharmapatnIthI zrI vajabAhu ane ( puraMdara nAmanA be putro thayA.' OM e ja vakhate nAgapura nAmanA nagaramAM IbhavAhana nAmanA rAjA hatA. te rAjAne cUDAmaNi nAmanI patnIthI manoramA nAmanI hu patrI thaI. potAnI putrIne A IbhavAhana rAjAe zrI vajabAhu ne ApavAnI IcchA pradarzita karI, tethI caMdramAM jema rohiNIne paraNe, tema zrI vajabAhuM nAgapura nagaramAM jaIne yauvanane pAmelI manoramAne moTA mahotsavathI paragyA. paraNyA pachI zrI vajabAhue jyAre potAnI dharmapatnI manoramAne laIne potAnA nagara tarapha prayANa karyuM, tyAre udayasuMdara nAmano manoramAno bhAI eTale zrI vajabAhuno sALo, bhaktipUrvaka potAnA bena ane banevIne mUkavA mATe sAthe cAlyo. mArgamAM munidarzana thAya che potAnA nagara tarapha jatA zrI vajabAhue mArgamAM sa gacchantarApazyattapastejobhirIzvaram / vasaMtAdvisthamuDhayA-calasthamiva bhAskaram // mokSAdhvamIkSakamivo-tpazyamAtApanAparam / guNasAgaranAmAnaM, tapasyantaM mahAmunim // sUryanI jema taparUpa tejathI jhaLahaLatA, sUrya jema udayAcala parvata upara rahe che, tema vasaMta nAmanA parvata upara rahelA, jANe mokSamArgane jotA ja na hoya tema uMce jotA, AtApanA levAmAM tatpara ane tapazcaryA karatA , , guNasAgara nAmanA mahAmunine joyA. * mahAmunionA varNano, kharekhara ja vicAramAM garakAva karI de tevA Ave che. AvA varNanono munipaNAnA arthIoe khAsa vicAra karavo joIe. A vicAra, munipaNAnA arthIomAM koI 9 navuM ja caitanya skurAvaze. mutipaNAnA svIkAra mAtrathI . Page #23 -------------------------------------------------------------------------- ________________ itikartavyatA mAnanArAo mATe AvA varNano ema kahe che ke 'munivaroe dinapratidina tapazaktimAM vadhavA mATe avirata 9 prayatno AdaravA joIe, ane AtApanA AdithI pUrvakALanI sukomaLatAno tyAga karavA mATe saghaLI ja zaktio kharacavI joIe. sukomaLatA e saMyamanI sAdhanAmAM moTAmAM moTuM vighna che ane tapanI bedarakArI, e jJAtanA phaLanI bedarakArI che. rAjA mahArAjA jvAo, ke jeoe pUrvAvasthAmAM sukhasAhAbImAM, lIna thaI sukomaLatAne keLavavAmAM kazI ja kamI nathI rAkhI, tevAo paNa jyArathI gharabAra tyajI aNagAra bane che, tyArathI sukhasAhAbIne hRdayamAMthI paNa kADhI nAMkhe che ane ugravihArI banI sukomaLatAnI jagyAe ajaba kaThoratAne keLave che, eTale ke pUrvAvasthAnI sukomaLatAno kadi ja vicAra na karatAM, teo jeTalI takalIpha adhika veThAya teTalI takalIpha adhika veThe che. zuM A vastune vicArathI paNa alaga karavI e munipaNA pratyenI bedarakArI nathI ? che ja. mATe mahApuNyodaye ane ghaNI ja karmalaghutAnA yoge maLelA munipaNAnI bedarakArI karavI e muktiramaNInA kAmIte na ja pAlavavI joIe. uttama kuLano anupama mahimA AvA mahAmunivaranA darzanathI uttamakuLamAM utpanna thayelA zrI vajrabAhune apUrva AnaMda thayo ane apUrva utsAha Avyo. kharekhara, je AtmAonA hRdayamAM saMyama pratye akhaMDa anurAga beTho che, tevA samyagdaSTi AtmAone to A prasaMge to ThIka, kiMtu corImAM beThAM tyAMye muninuM darzana abhUtapUrva AnaMda ane utsAha pedA kare che. mokSanI sAdhanA mATe jyAre zrI sarvajJadevo eka samyak saMyamane ja uttama sAdhana mAne che, tyAre mumukSu AtmAonA haiyAM saMyamInAM darzana mAtra thatAMya pulakita thAya, temAM kAMI ja Azcarya pAmavAM jevuM nathI. uttama kuLanAM anupama mahimA...1 Page #24 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sItA... bhAga-2 3) ........rAma-lakSmaNane zrI vajrabAhune thayelA e AnaMda ane utsAhano khyAla ApavA mATe, munivaranA darzanathI mahApuNyazALI zrI vajrabAhune zuM thayuM ? te zuM bolyA ? ane kevI rIte bolyA ? tenuM varNana karatAM lakhyuM che ke - ? mayUra iva jImUtaM taM dRSTavA jAtasaMmadaH / kumAra idamAha sma, dhRtvA sapadi vAhanam // aho mahAtmA kopyeSa, vaMdya eva mahAmuniH / ciMtAmiiva mayA, dRSTaH pujyena TyUnA 22 'meghanAM darzanathI jema mayUra AnaMda pAme, tema te mahAmunivaranAM darzanathI harSane pAmelA kumAra zrI vajbAhu, ekadama vAhanane pakaDI, eTale ke ubhuM rakhAvIne, A pramANe kahevA lAgyA ke, 'aho ! A koIpaNa mahAtmA che. A mahAmuni vaMdana karavA yogya che. kharekhara jaciMtAmaNiratna jevA A maharSine meM mArA ghaNA puNyanA yoge ja joyA che.' bhAgyazALIo ! vicAro ! uttamakuLanA A mahimAne zrAvakakuLamAM jmelA AtmAonI manodazA kevI hoya che ? e khAsa A prasaMga uparathI eke eka puNyAtmA mATe vicAraNIya che. uttama AtmA mATe prabhumArgamAM viharatA munivaranuM darzana e kevuM ane keTaluM AnaMdaprada che, e AjJA suvihita munidarzanathI IrAdApUrvaka bedarakAra banIne vimukha banelA AtmAoe A uparathI khUbakhUba samajjAnuM che. tAjo paraNIne Avela che, devAMganA jevI dharmapatnI sAthe ja beThela che ane AnaMdapUrvaka potAnA nagara tarapha prayANa karI rahela che : eTale ke bharayuvAnI che. devAMganA jevI bhAryA pAse ja beThelI che, saMsArIne mATe to khAsa A AnaMdano samaya che, tevA samayamAM muni dRSTie AvyA ke tarata ja zrI vajrabAhune megha ka dekhAvAthI mayUrane jevo harSa utpanna thAya tevo harSa utpanna thayo, vaMdana karavAnI IcchA utpanna thaI. kharekhara, uttamakuLanI prApti ane te kuLanA zuddha AcAronI je sevA, e vastu ja koI judI cIja che. muti sAme maLe to vaMdana vinA zrAvaka na ja jAya. rastAmAM maMdira Ave to zrAvaka darzana karyA vinA jAya nahi. Page #25 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zuddha kuLa ane te kuLanA zuddha AcAronI sevAnA yoge ja che meghane joIne jevo mayUrane AnaMda thAya tevo AnaMda muninA darzanathI (1) zrI vajabAhune thayo, tarata udayasuMdara pAse rathane ubho rakhAvIne zrI re vajabAhue kahyuM ke, "kharekhara ja A koI paNa mahAtmA che, mahAmuni vaMdana karavAne yogya ja che ane ciMtAmaNiratna jema mahApuNya vinA chuM. alabhya che, tema AvA mahAtmAnuM darzana paNa mahApuNya vinA - alabhya che mATe mahApuNyanA yoge ja mane AvA mahAmuninuM darzana thayuM che." zuM kuLadipaka tarIkenI nAmanA kADhavA IcchanArAo zrI vajabAhunI A dazA ane temaNe kahelA A udgAro upara vicAra karavAnI paNa phurasada leze ke? jainakuLanA kuLadipaka banavA mATe to AvI dazA ane AvA ja udgAro joIe, paNa bIjA nahi ja. muni tarapha kudRSTi, e potAnA kuLane kalaMkita karanArI dRSTi che ane munio mATe yadvA-taddA udgAro e potAnI jAtane lajAvavA barAbara che. zrI jainazAsananA munio to jIvananaukAne sukhapUrvaka ? saMsArasAgaranA kinAre pahoMcADanArA sAcA karNadhAro che. tevA tArako sAme ulaTA vicAro karavA e vinA kAraNe A amUlya mAnava jIMdagI barabAda karavA jevuM che. zrAvakakuLamAM mAnava janma pAmavA chatAM paNa saMsArasAgara parathI taravAno upadeza ApanArA nahi game, to pachI kyAM ane kyAre gamaze ? zrAvakakuLanI mahattA mokSamArganI ArAdhanAne ja AbhArI che. A vAta khAsa khyAla rAkhavA jevI che. zrAvakakuLamAM janmyA pachI mokSamArga ArAdhavAnI aruci, e kharekhara ja bhayaMkara pApodaya che. evA bhayaMkara pApodayathI bacavA mATe AvA dRSTAMto zrI jinezvaradevanA kathAsAhityamAM thokabaMdha che, mATe evA parama upakAraka dRSTAMtonuM zravaNa, ciMtana-anukaraNa karI tevA bhayaMkara pApodayathI bacavuM e ja A zrAvakakuLa pAyAnI sAcI sArthakatA che. uttama kuLano anuyama mahima....1 Page #26 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sItA... bhAga-2 8 ........rAma-lakSmaNane xx paraMtu Aje to zrAvakakuLanI prAptinI sArthakatA paNa bIjI ja vastuonI prAptimAM keTalAkoe mAnI lIdhI che, anyathA, jyAM kevaLa tyAganAM ja vaheNa vahevA joIe ane jyAM AvIne zrAvako kevaLa tyAga saritAmAM jhIlavA Icche, tyAMthI artha-kAmanA upadeza sAMbhaLavAnI eka sphuraNA sarakhIya kema thAya ? ane AvI zrI vItarAga bhagavaMtanI pATa para besIne tyAgamArgane badale enA nAzaka evA artha-kAmano upadeza paNa kema apAya ? mATe bhAgyavAno! samajo ke zrAvaka jIvananI mahattA viratinI upAsanAmAM rahelI che, ane temAM zrI vajrabAhu jevAnA dRSTAMto AdarzarUpa rAkhI vicAraNIya che. paraMtu A badhuMya te ja puNyAtmAone mATe che ke jeo potAnA zrAvakapaNAne saphaLa karavA icche che ane zrI jJeizvara devanI AjJAmAM ja dRDha zraddhA dharAve che. sALA ane banevIno preraNAdAyI saMvAda ApaNe joI gayA zrI vajrabAhu manoramAne paraNIne potAnI te patnInA bhAI udayasuMdara AdinI sAthe potAnI te patnIne laIne, potAnA nagara tarapha prayANa karI rahyA che. prayANa karatAM mArgamAM AvelA vasaMta parvata upara mokSamArganuM nirIkSaNa karatA hoya tema uMce jotA, AtApanA levAmAM tatpara ane tapazcaryA karatA zrIguNasAgara nAmanA mahAmunine joyA ane tethI mayUra jema medhanA darzanathI nAcI uThe, tema zrI vajrabAhu kumAra nAcI uThyA ane ekadama vAhanane aTakAvI bolyA ke 'kharekhara ja A koI mahAtmA che, A mahAmuni vaMdya ja che ane ciMtAmaNi jevA A maharSinuM darzana mahApuNyodayanA yoge ja thayuM che.' AvuM kathana zrI vajrabAhunA mukhathI zravaNa karIne, zrI udayasuMdare zrI vajrabAhune prazna karyo ke, bhAra ! vaM mAhilsase parivranyAM ! "kumAra ! zuM Apa dIkSAne grahaNa karavA iccho cho ?" Page #27 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bhAgyavAno ! A prasaMga ghaNo ja vicAraNIya che. kAraNake je ? samaye zrI vajabAhu kharekhara ja A koI mahAtmA che, mahAmuni vaMgha lo ke ja che ane AvA ciMtAmaNi jevA A maharSinuM darzana mahApuNyodaye te thayuM che. A pramANe bolyA, te samaye zrI vajabAhunA aMtaramAM dIkSA levAnA pariNAma na hatA, paNa zrI jinezvaradevanA zAsanamAM janmelA AtmAnA aMtaramAM dIkSAnI bhAvanA to aharniza jIvatI ne jAgatI ja hoya che. A bhAvanAnA ja prabhAve, zrI udayasuMdarano uparano prazna sAMbhaLatAMnI sAthe ja zrI vajabAhue ekadama uttara ApatA ghaNI ja prasannatApUrvaka kahyuM ke, "miti ne ?" te paramatAraka parivrajyAne svIkAravAnuM mAruM citta che." A uttara sAMbhaLIne hAMsImAM caDhelA zrI udayasuMdara hAMsImAM pharIne kahyuM uDhayo narmaNA bhUyaH, proce yadyasti te manaH / tadadya mA vilaMbasva, sahAyo'hamasmIha te / / jo e dIkSA levAnuM ApanuM mana che, to te Aje ja svIkAro vilaMba na karo kAraNake huM paNa e kAmamAM Apano sahAyaka chuM." A sAMbhaLIne eka mazkarInA vacanamAtrathI ja vairAgyasaMgathI raMgAI gayelA zrI vajabAhukumAre zrI udayasuMdarane kahyuM ke, "maryAdAbhiva vAridhiH, mA tyAkSIH svAmimAM saMdhAM" 'jema sAgara potAnI maryAdAne tajato nathI, tema tuM paNa A potAnI pratijJAne tajato nahi. AvA spaSTa kathananA bhAvane paNa nahi samajatA zrI udayasuMdare upahAsamAM te upahAsamAM kahI daudhuM ke, mAreva."ghaNuM ja sAruM." A uttarathI atizaya prasanna thayelA zrI vajabAhukumAra jema mohane tyaje, tema vAhana uparathI utarIne vasaMta nAmanA parvata upara caDhavA lAgyA, temanI sAthe zrI udayasuMdara Adie paNa caDhavA mAMDayuM, zrI udayasuMdare A saghaLI pravRttinuM ghaNI ja kALajIpUrvaka avalokana karyuM ane e avalokanathI zrI udayasuMdara samajI zakyA che ke, huM to mazkarI karuM chuM. paNa A to sAcuM ja karI rahyA che. uttama kuLano anuma mahimA...1 Page #28 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sa88. bha8-2 10 rima-la vAhanamAMthI AmanI utaravAnI kriyA ane pahADa caDhavAnI kriyA jotA jarUra ja zrI vajabAhukumAra upara jaIne dIkSA aMgIkAra karaze ja. ema zrI udayasuMdarane lAgyuM. AthI mohamagna zrI udayasuMdara zrI vajabAhune ekadama samajAvI levAnA hetuthI kahevA lAgyA ke, vaghADuM mathAvADhI - DhImavAhananaMDhanaH ? svAmina ! mApatAjIradya, dhiGame narmAbhibhASiNam // narmoktirAvayorAsIt, ko DhoSastavyatikrame / narmoktirna hi satyaiva, prAyo dhavalagItavat // bhaviSyasi sahAyastvaM, vyasaneSvakhileSvapi / kRtyadiAMdeDa mA mAM-ramapunamanorathAr 4 idamadyApi mAMgalyaM, tava haste'sti kaMkaNam / taddhivAhaphalaM bhogAn, sahasA kathamujjhasi / / sAMsArika sukhAsvAda-vaMciteyaM manoramA / jIviSyati kathaM nAtha !, tvayA tRNavadujjhitA // "he svAmin ! Apa ghakSA aMgIkAra na karo ane mArA upahAsabharyA kathanane dhikkAra ho ! kharekhara, he svAmin ! ApaNI paraspara thayelI vAto e sAcI vAto na hatI. paNa ApaNI vacce thayelI e narmokti eTale kutUhalanI vAto hatI, mATe tevI kutUhalanI vAtonuM ullaMghana karavAmAM gheSa zuM che ? ghaNuM karIne kutUhalanI vAto dhavalagItanI jema satya ja hoya ema nathI hotuM arthAt jema dhavalagItamAM gavAtI vAto ghaNuM karIne sAcI ja hoya che ema nathI hotuM. tema kutUhalanI vAtomAM paNa kahevAyelI vastu sAcI ja hoya ema nathI hotuM. mATe ApaNI vacce thayelI vAtoe sAcI vAto na hatI, paNa mAtra kutUhalavI ja vAto hatI, mATe e vAtone satya mAnIne teno amala karavAnI jarUra nathI. tethI Apa saghaLAM saMkaTomAM amane sahAyaka thazo. A pramANenA amArA kuLanA manorathone paNa Apa akALe na bhAMgI nAkho. vizeSamAM he svAmin ! haju maMgaLanA cihnarUpa A kaMkaNa to ApanA hAthamAM ja che, te kAraNathI vivAhanA phaLarUpa bhogone Apa ekadama kema tyajI gho cho ? temaja he nAtha ! sAMsArika sukhanA AsvAdathI vaMcita ane Ape taraNAnI jema tyajI zaidhelI mArI bena A manoramA kevI rIte jIvI zakaze?" daI nA Page #29 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 2200000 A saMvAda ghaNo ja vicAraNIya che. dIkSAnI vAta jyAM sudhI jI kutUhalarUpe cAlatI hatI, tyAM sudhI mohamagna zrI udayasuMdare AnaMda hatI anubhavyo, paNa jyAre e kutUhalanI vAtane vAstavika rIte satyarUpe che pariNamatI joI, tyAre mohamagna zrI udayasuMdara mohanA pratApe kendro muMjhAI jAya che ? A khAsa vicAravA yogya che. kharekhara ja mohano pratApa koI ajaba ja hoya che. e mohanA ja pratApe AkhuM gata muMjhAI gayeluM che. mohanA "mahuM mam' "huM ane mArUM' A maMtramAM muMjhAyelI duniyA kharekhara, avasare pIchehaTha karyA vinA rahetI ja nathI. A vastuno anubhava ApaNane A zrI udayasuMdare karAvyo. paNa mohanA vijya mATe "nATuM- mama' huM nahi ane mAruM nahi.' A maMtranA jApane ja karanArA game tevA mohaka prasaMganI sAme paNa kevI rIte dhIra rahI zake che ane potAnI dhIratA dvArA potAnA nizcayamAM daDha rahevA sAthe sAmenA AtmAo paNa jo yogya hoya to teone paNa potAnA sAthI kevI rIte banAve che, e vagere jovA che mATe zrI vajabAhu, zrI udayasuMdare karelI dalIlonA pratikAra sAthe cop kevo upadeza Ape che te ane tenuM pariNAma kevuM suMdara Ave che, te 2 khAsa samajavuM ane jANavuM jarUrI che. puNyazALI zrIvAjabAhuno suMdara sadupadeza A prakAre bolatA ane mohathI muMjhAI gayelA potAnA sALAne zAMta karavA ane vastusvarUpano satya khyAla ApavA mATe parama virAgI zrI vajabAhu, suMdara sadupadeza ApatA hoya tema kahevA lAgyA ke, sundaraM maryAddhio , ne cAritranalam " manuSya janmarUpI vRkSanuM cAritralakSaNa suMdara phaLa che, eTale ke A manuSyabhavarUpI vRkSanuM suMdaramAM suMdara koI phaLa hoya to te cAritra ja che." jaina kuLamAM janmavA chatAM paNa cAritrathI ubhagI gayelAoe zrI vajabAhunA A kathanane khAsa yAda rAkhavA jevuM che. manuSya janma uttama kuLano ra anuyama mahimA...1 Page #30 -------------------------------------------------------------------------- ________________ saMta.... bhAga-2 .........rAma-lakSmaNa pAmIne zu meLavavA yogya che ? e A mahApuruSanA kathanathI ghaNuM ja spaSTa thaI jAya che. artha-kAmanA upAsako jo teo sajjanatAbharyuM mAnavahRdaya dharAvatA hoya to temane A kathana ghaNuM ja cAnaka lagADanAruM che. paNa eTaluM ja kahIne A mahApuruSa aTakatA nathI. AgaLa vadhIne e mahApuruSa to kahe che ke nardeziravi, temAAsu, ghava paramArthasAt / zruttiSu svAtinIbhUta - vAra mauttisAhiva !! tvatsvasA ca kulInA cet, tat pravrajyAM grahISyati / no cehasyA zivaHvaMyA, monI punaranuM mama tadvratAyAnumanyasva, mAM tvamapyanuyAhi naH / kuladharmaH kSatriyANAM, sva-saMdhApAlanaM khalu // "svAti nAmanA nakSatramAM meghanuM pANI chIpomAM jema motIrUpa thAya che, tema tArI narmokti eTale mazkarInI vANI paNa mAre mATe sarva paramArtharUpa eTale sarva prakAre AtmakalyANanA kAraNarUpa thaI che. vaLI jo tArI bahena kulIna haze, to te mArI pAchaLa dIkSA aMgIkAra karaze ane jo te kulIna na hoya to teno mArga kalyANakArI thAo, paNa mAre to have bhogoe karIne saryu. eTale ke mAre to have bhogo koI paNa rIte bhogavavA ja nathI. mATe ja tuM have mane vrata levAnI anumati Apa ne tuM paNa amArI pAchaLa vratono svIkAra kara, kAraNake potAnI pratijJAnuM pAlana karavuM e ja kSatriyono kuladharma che." bhAgyazALIo ! vicAro ! A eka suMdara sadupadezanI garaja sAranArA vacano che. virakta AtmAnI manovRtti kevI hovI joIe ? e A vacano sArAmAM sArI rIte ApaNane samajAve che. A vacano dvArA e sAra nIkaLe che ke. (1) manuSya janmarUpI vRkSanuM phaLa zuM ? (2) sajja AtmAonI mazkarI paNa kevI hoya. tathA te saphaLa hoya ke niSphaLa ? ane - (3) patnI hoya to tenA mATe paNa virakta AtmAnI vicAraNA zI ? Page #31 -------------------------------------------------------------------------- ________________ temaja(4) zuddha pratijJAnA pAlananI sAme koI paNa vastu ubhI hatI! thaI zake che. yA kema? A cAre praznono khulAso ghaNI suMdaramAM suMdara rIte thaI zake che. manuSyajanmarUpI vRkSanuM phaLa zuM? ? parama vairAgyathI vAsita hayavALA zrI vajabAhukumAre je kahyuM ke, "sundara manmoH panna ghAramanasAm ?" manuSya janmarUpI vRkSanuM cAritra lakSaNa suMdara phaLa che, eTale ke cAritranI prApti e ja manuSya janmarUpI vRkSanuM suMdaramAM suMdara phaLa che paNa bIjuM nathI." uttama kuLano puNyazALI zrI vajabAhunA A kathanathI manuSya janmarUpI vRkSanuM phaLa zuM ? A prazna have TakI ja zakato nathI, kAraNake jainakuLamAM AtmAno e ja eka nizcaya hoya che ke A atizaya durlabha evA mAnavajanmarUpI vRkSanI prAptinuM suMdaramAM suMdara phaLa eja 8 che ke, prApta agara to aprApta evA bhogasukhone lAta mArIne paNa anaMtA zrI kleizvaradevoe ane te tArakonI AjJAmAM vicaratA = paramamaharSioe sevelI ane upadezelI bhAgavatI dakSAno svIkAra karavo. ane vicAravAmAM Ave to e ja yogya che, kAraNake zrI 13 | jinezvaradeva jevA parama vItarAga paramAtmAnA dharmathI vAsita thayelA hu jaina kuLa jevA kuLane pAmIne paNa jIvanane artha-kAmanI upAsanAmAM 8 veDaphI devuM enA jevI eka paNa bhayaMkara ajJAnatA nathI. upakArI puruSo to sAmAnya rIte manuSya janmane pAmIne paNa artha-kAmanA che, upAsaka banavuM ene ayogya ane bhayaMkara kahe che, to pachI te janma AryadezamAM, Arya jAtimAM ane AryakuLa, emAM paNa zrI vItarAga paramAtmAno paramatyAgamaya dharma je kuLamAM ghaNI ja sahelAIthI pAmI zakAya tevA jainakuLane pAmyA chatAM paNa jo te janma artha-kAmanI ja upAsanAmAM veDaphAI jAya to tenI ayogyatA ane bhayaMkaratA mATe to pUchavuM ja zuM? anudama mahimA..1 Page #32 -------------------------------------------------------------------------- ________________ evI ayogyatA ane bhayaMkaratAmAM phasI paDelA AtmAonuM varNana karatA paramaupakArI kalikAlasarvajJa AcArya bhagavAn zrI hemacaMdrasUrIzvarajI mahArAjA zrI yogazAstramAM pharamAve che ke : bAlye mUtrapurISAbhyAM yauvane rataceSTitaiH / vArddhakye zvAsakAsAdyai-rjano jAtu na lajjate // 11 // // purISazUkaraH pUrva, tato madanargadabhaH jarAjaradgavaH pazcAt, kadApi na pumAn pumAn // 2 // syAcchaizave mAtRmukha - stAruNye taruNImukhaH / vRddhabhAve sutamukho, mUrkho nAntarmukhaH kvacit // 3 // sevAkarSaNavANijya pAzupAlyAdikarmabhiH / kSapayatyaphalaM janma, dhanAzAvihvalo janaH // 24 // // sukhitve kAmalalitai - dukhitve dainyarodanaiH / nayanti janma mohAndhA, na punardharmakarmabhiH // 7 // anantakarmapracaya kSayakSamamidaM kSaNAt / mAnuSatvamapi prAptAH, pApAH pApAni kurvate // 6 // jhAnadazanacAri ratnamitaya bhAjane manujatve pApakarma, svarNapAtre suropamam // 7 // labdhe manuSyake svarga - mokSaprAptinibandhane / hA ! narakAptyupAyeSu, karmasuttiSThate janaH // 18 // AzAsyate yat prayatnA danuttara surairapi / tat samprAptaM manuSyatvaM, pApaiH pApeSu yojyate // 9 // bAlyavayamAM pezAba ane viSTA dvArA, yauvanavayamAM kAmaceSTAo dvArA ane vRddhAvasthAmAM zvAsa ane khAMsI Adi dvArA e rIte loka potAnI 39 jIMdagIne pasAra karatA kI lAjato nathI. puruSa pUrvAvasthAmAM purISazkara eTale jema bhUMDa viSTAmAM ja AnaMda pAme che tema viSTA cuMthavAmAM ja AnaMda mAle che, te pachI madanagardabha eTale ke kAmakrIDAmAM gadheDA jevI AcaraNA kare che. ane te pachI jarAjaradgava eTale vRddhAvasthAe karIne jarjarita thaI gayelA baLadanI jema AcaraNa kare che. A rIte puruSa (saMsArI jIva) pUrva avasthAmAM sItA... lAga-2 14 ..........rAma-lakSmaeAne - - , ' ' Page #33 -------------------------------------------------------------------------- ________________ che. ilities bhUMDa jevo bane che. te pachI gardabha jevo bane che ane pachI gharaDA baLada jevo bane che, paNa kadIya te puruSa nathI banato." mUrkha manuSya bALakapaNAmAM mAtRmukha eTale mAtAnuM mukha jonAro bane che. tarUNapaNAmAM tarUNImukha eTale strInuM mukha jonAro bane che ane vRddhAvasthAmAM sutapukha eTale putranuM mukha jonAro bane che, paNa kadI ja te aMtarmukha eTale AtmA tarapha mukha karanAro banato nathI. arthAt - murkha manuSya bAlya avasthAmAM mAtAnA mukha sAme joyA kare che. yuvAna avasthAmAM strInA mukha sAme joyA kare che, ane vRddhAvasthAmAM putranA mukha tarapha joyA kare che, paNa te kadI ja AtmA tarapha joto nathI." dhananI AzAthI vihvala banelo mANasa sevA-nokarI, karSaNa-khetI, vANijya-vyApAra ane pazupAlanapaNuM Adi karmo dvArA manuSyanmane aphalapaNe gumAvI nAMkhe che. mohe karIne aMdha banelA AtmAo, sukhIpaNAmAM kAmanI ceSTAo dvArA ane duHkhIpaNAmAM dInatA bharelA rUdanoe karIne janma gumAve che, paNa dharma karmo dvArA to nahi ja. eka kSaNavAramAM anaMta karmonA samuhane kSaya karavAmAM samartha evA A manuSyapaNAne pAmelA chatAM paNa pApI AtmAo pApone kare che." "jJAna, darzana ane cAritra-rUpI traNa ratnonA bhAjana rUpo manuSyapaNAmAM pApakarmanI AcaraNA, e suvarNanA bhAjanamAM madirApAna barAbara che. svarga ane mokSanI prAptimAM kAraNarUpa manuSyapaNAne meLavyA chatAM paNa loka narakaprAptinA upAyarUpa kAryomAM ja udyamazIla thAya che. manuSyapaNAnI prApti mATe anuttarasuro paNa prayatnapUrvaka AzA kare che, te saMprApta thayelA manuSyapaNAne, pApI AtmAo pAponI AcaraNAomAM yoje che!" zrI jinezvaradevanA zAsananA paramaprabhAvaka ane kalikALamAM sarvajJa samA AcArya bhagavAn zrI hemacaMdrasUrIzvarajI mahArAjAnA A kathanathI samajI zakAze ke, uttama kuLano ra anuyama mahima...1 Page #34 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sItA... bhAga-2 16 ........rAma-lakSmaNane 2 1. kiMmatI mAnavajIvana, avasthAne anurUpa ceSTAomAM ja veDaphI nAkhavuM e kharekhara javivekI AtmAo mATe lajjAspada che. 2. je puruSa bAlyakALamAM viSTA jevI mATImAM rame che, tarUNa avasthAmAM kAmanI ceSTAo kare che ane vRddha avasthAmAM aneka jAtinI durbaLatAothI rIbAya che, te puruSa koI paNa avasthAmAM puruSa nathI, paNa te bAlyAvasthAmAM bhUMDa che, yuvAna avasthAmAM rAsabha che ane vRddha avasthAmAM atizaya gharaDo baLada che. 3. manuSya janmane pAmyA chatAM paNa aMtamurkha nahi thatA bALabhAvamAM mAtAnI sAme joyA karavuM, tarUNapaNAmAM yuvAna strInuM mukha joyA karavuM ane vRddha avasthAmAM putranuM mukha joyA karavuM e DahApaNa nathI paNa mUrkhatA che. 4. je loko dhananI AzAthI vihvaLa banIne potAnA janmane paranI sevAomAM, kRSikarmamAM tathA aneka AraMbhothI bharelA vyApAromAM ane pazupAlananA karmamAM vItAve che, te loko potAnA janmane aphLapaNe khapAvI denArA che. 5. jeo potAnA janmane dharmakarmo dvArA pasAra karavAne badale sukhIpaNAmAM kAmalalito dvArA ane duHkhIpaNAmAM dInatAbharyA rudano dvArA pasAra kare che teo mohathI aMdha banelA che. 6. anaMta karmonA samUhane eka kSaNavAramAM kSINa karI nAMkhe tevA manuSyapaNAne pAmavA chatAM paNa jeo pApa karmonI AcaraNA kare che teo pApAtmAo che. 7. samyajJAna, samyagdarzana ane samyakcAritranA pAtrarUpa manuSyapaNAne pAmavAM chatAM paNa je AtmAo pApakarmone seve che, te AtmAo suvarNanA pAtramAM madirAne bharanArA che. Page #35 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 8. svarga ane mokSanI prAptimAM kAraNarUpa evA manuSyapaNAne che pAmyA chatAM paNa je loko narakanI prAptinA upAyorUpa vAta karmomAM udyamazIla thAya che, te loko kharekhara ja kheda utpanna karanAra loko che, kAraNa ke evI kAryavAhI karanAra lokane jovAthI hitaciMtaka sattvone sAce ja duHkha pedA thAya che. 9. je manuSyapaNAnI, anuttara suro paNa prayatnapUrvaka AzA kare che, te prApta thayelA manuSyapaNAne pApakarmomAM yojavuM, e puNyazALI AtmAonuM kAma nathI, paNa pApI AtmAonuM ja kAma che. A spaSTa che ke daza dRSTAMtothI durlabha evA mAnavabhavane pAmIne bALa ceSTAo karavI, viSayone vivaza banavuM mAtA, patnI ke putrAdi pratye premamagna thavuM, lakSmIne pedA karavA mATe aneka jAtanA AraMbhAdimAM udhamazIla banavuM ane narakanI prAptimAM kAraNabhUta evA aneka pAponI AcaraNAo karyA karavI e paramapuNyodayanA pratApe prApta thayelA mAnavajIvanarUpa vRkSane saphaLa karavAnA upAyo X nathI. paNa tene niSphaLa banAvIne khedAnamedAna karI nAMkhavAnA ja upAyo che. e mAnavajIvanarUpa vRkSane saphaLa karavAnA upAyo, to e che ke jIvanane pAmI sadguruonA yoge aMtarmukha, eTale anyakoInA mukha sAme jovuM e eka bhayaMkaramAM bhayaMkara mUrkhatA che ema mAnI eka AtmA ane tenA svarUpanI ja sanmukha jotA thaI, muktine ja eka dhyeya banAvI, artha ane kAmanI AsaktithI bacavuM, e arthanI ane kAmanI AsaktithI bacAvavA mATe ja 8, dharmatIrthanI sthApanA karanArA e ja kAraNe paramaupakArI evA zrI ? jinezvaradevonI sevAmAM ja AnaMda mAnavo, e paramatArakonI AjJA mujaba vartavAno yathAzakti prayatna karanArA e ja kAraNe pAMca mahAvratone dharanArA ane dhIratApUrvaka pALanArA, sadAya sAmAyikamAM ja eTale samyagdarzana, samyagrajJAna ane sammacAritrarUpa ratnatrayInI ArAdhanAmAM rakta rahenArA ane mahAvratAdinA pAlana uttama kuLo ? atuma mahimA....1 Page #36 -------------------------------------------------------------------------- ________________ satata bhAga-2 rAma-lakSmaNane mATe jarUrI evI je bhikSAvRtti tevI bhikSAvRttithI ja potAnI AjIvikA calAvanArA tathA sadhaLI ArAdhanAmAM ja rakta hovA chatAM upakAra karavAnI tIvratara bhAvanAnA upAsaka hovAthI kalyANanA arthI thaIne potAnI pAse AvatA bhavya AtmAone durgatithI bacAvI zake ane sugatimAM sthApI zake tevA dharmano ja upadeza ApanArA evA je sadguruo teonI sevAmAM rahevuM ane teonI kRpAthI prApta thatA zrI vItarAga paramAtmAnA dharmanI ArAdhanAmAM akhaMDita yatna karavo, eTale ke anukaMpAdAna ane supAtradAna 18 sadbhAvapUrvaka devuM, zIla ane sadAcAronA nirmala sevaka banavuM, tRSNA mAtrano nAza karanAra tapanA tapanArA thavuM ane potAnA AtmA sAthe paranuM paNa bhaluM thAya evI je maitrI' Adi cAra ane 'anitya' Adi bAra temaja tevI paNa bIjI je suMdara bhAvanAo che, te bhAvanAonA sAcA hadayapUrvaknA upAsaka banavuM. A upAyonA prabhAve avazya manuSyajanmarUpa vRkSanA suMdara phaLarUpa cAritranI prApti thaze ane te dvArA manuSya janmarUpa vRkSane saphaLa banAvyA pachI, te phaLano anupama AsvAda jyAM sadAne mATe koI paNa jAtanA upadrava vinA bhogavI zakAya che tevA zAzvatapadanI prApti paNa sahaja che. A saghaLAM uparathI spaSTa thaI gayuM ke, manuSya janmarUpa vRkSanuM suMdaramAM suMdara phaLa jo koI hoya to te eka zrI vItarAga paramAtmAe sevIne upadezeluM cAritra ja che, te sivAya bIjuM eka paNa nathI. mATe saghaLAMya mumukSuoe te eka cAritranI prApti ane te prApta thayA pachI tenA akhaMDita pAlana mATe ja prayatnazIla rahevuM joIe. bhAgyazALIne mATe hAMsI paNa kalyANakArI mohathI muMjhAI gayelA potAnA sALA zrI udayasuMdarane sadupadeza ApatAM paramavirAgI zrI vajabAhue 1. manuSyanmarUpa huM vRkSanuM phaLa zuM? 2. sakta AtmAonI mazkarI paNa kevI hoya tathA te saphaLa hoya ke niSphaLa? 3. patnI hoya to tenA mATe paNa Page #37 -------------------------------------------------------------------------- ________________ virakta AtmAnI vicAraNA zI ? ane zuddha pratijJAnA pAlananI sAme koI paNa vastu ubhI rahI zake che yA kema?' A cAre praznono ta sArAmAM sAro khulAso karI dIdho. temAMthI prathama vAtane ApaNe ghaNA ja vistArathI vicArI gayA chIe ane enA yoge ApaNe e vastu spaSTa kathanathI sAbita karI dIdhI che ke, manuSya janmarUpa vRkSanuM suMdaramAM suMdara phaLa jo koI hoya to te eka zrI vItarAga paramAtmAe sevIne upadezeluM cAritra ja che, te sivAya bIjuM eka paNa nathI, mATe saghaLAMya mumukSuoe te eka cAritranI prApti ane te prApta thayA pachI tenA akhaMDita pAlana mATe ja prayatnazIla rahevuM joIe. eTale have ApaNA mATe 'manuSyajmarUpa vRkSanuM phaLa zuM ?' e prathama vAta sivAyanI bAkInI traNa bAbato ja vicAravAnI rahe che. AthI have ApaNe e ja vicArIe ke, 'sajja AtmAonI mazkarI paNa kevI hoya tathA te saphaLa hoya ke niSphaLa ?' A bAbata ApaNe zrI vajrabAhunA sadupadeza dvArA kaI rIte samajI zakAya che ? te joIe. A bIjI bAbata samajavA mATe prathamato ApaNe eja pharIthI jovuM joIze, A baMne puNya puruSonI vacamAM 1-narmokti eTale mazkarI thavAmAM nimitta zuM ? ane 2-te thaI kevA prakAre ? kAraNake A jovAthI ja ApaNe e bAbata sArAmAM sArI rIte samajI zakIzuM. mazkarI thavAmAM nimitta zuM ? A praznano uttara spaSTa che ke mazkarI thavAmAM bIjuM kazuM ja khAsa nimitta na hatuM, paNa eka mahAtapasvI munivaranuM darzana-e ja e baMne puNyAtmAonI vacamAM mazkarI zarU thavAnuM nimitta hatuM, kAraNake zrI vajrabAhukumAra ibhavAhana rAjAnI yauvanamAM praveza karI cukelI putrI zrI manoramA sAthe pANigrahaNa karIne potAnA sALA zrI udayasuMdaranI sAthe potAnA nagara tarapha cAlyA jatA hatA, tyAM uttama kuLano che anupama mahimA...1 Page #38 -------------------------------------------------------------------------- ________________ -)cD). 20 mi-lakSmaNane mArgamAM ja vasaMta nAmanA parvata upara rahelA parama tapasvI zrI guNasAgara nAmanA mahAmuni zrI vajabAhunA dRSTipathamAM AvyA ane evA mahAmuni draSTipathamAM AvatAnI sAthe ja meghanA darzanathI jema mayUra AnaMdamAM AvI jAya, tema AnaMdamAM AvI gayelA zrI vajubAhu rathane rokAvIne ekadama bolI uThyA ke "aho ! A koI paNa mahAtmA che, jarUra A mahAmuni vaMdana karavAne yogya ja che. kharekhara, ciMtAmaNI jevA A mahAmuninuM darzana mane mahApuNyanA udayathI ja thayuM che." mazkarI kaI rIte thaI ? zrI vajubAhunA mukhethI nIkaLI rahelA AvA uddagArothI temanA sALA zrI udayasuMdarane mazkarI karavAnuM mana thaI AvyuM ane ethI bolI uThyA ke, "kumAra ! zuM Apa dIkSA aMgIkAra karazo ?" A praznano uttara zrI vajabAhu taraphathI hakAramAM maLatAM ja mazkarInA tAnamAM caDhelA zrI udayasuMdara tAnamAM ne tAnamAM ja bolI uThayA ke, "kumAra ! jo ApanuM mana evuM ja che to e kAma Aje ja karo, jarA paNa vilaMba na karo ane e kAryamAM huM Apano sahAyaka chuM." AvuM kathana potAnA sALA zrI udayasuMdare karyuM ke tarata ja parama vairAgyabhAvathI vAsita thayelA zrI vajabAhu paNa ekadama bolyA ke, "mahAnubhAva! ghaNuM sAruM, jema sAgara potAnI maryAdAno kadI paNa tyAga nathI karato, tema tuM paNa tArI A pratijJAne tajato nahi." mazkarImAM masta banelA zrI udayasaMdare zrI vajabAhunI A vAta sAme paNa bhArapUrvaka hA ja pADI. A abhyAsa karavA jevo che mazkarInuM A nimitta ane mazkarIno A prakAra, e kharekhara ja vicAraNIya che, kAraNake mazkarI mATe AvuM nimitta ane Avo prakAra sajjano mATe ja saMbhavita che sAme maLatAM munivaranA paNa huM sAme nahi jenArA AjanA A jamAnAmAM to A vastu saMbhavita ja nathI. Page #39 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kharekhara, duniyA ne apUrva sukhanuM sAdhana mAne te ramaNIratna che potAnI pAse hoya, eTaluM ja nahi paNa jenI sAthe tAjo ja yoga hari che thayo hoya tenI hAjarImAM parvata upara rahelA eka munivaranA darzana * mAtrathI jene te munivaranA caraNakamalamAM zira jhukAvavAnuM mana thAya, te AtmA kevo ucca koTino hovo joIe ? e vicAro ! ane huM sAthe-sAthe e paNa vicAro ke mazkarImAM paNa "zuM ApanuM mana dIkSA che levAnuM che ? ane jo ema ja hoya to te kArya Aje ja karo, paNa vilaMba na karo ! kAraNake e kAryamAM huM sahAyaka chuM.' A pramANenA udgAro kevA AtmAnA aMtaramAMthI nIkaLe ! Aje to prAya: Avo prasaMga karmabaMdhanuM ja kAraNa thaI paDe, kAraNa ke prathamato AvA prasaMge sAme AvatA munivara tarapha dRSTi jAya ja nahi ane kadAca acAnaka dRSTi munivara tarapha pahoMcI jAya athavA to munivara ja dRSTi sAme AvI jAya to paNa aMtaramAM darzana ke vaMdana karI levAnI bhAvanA ja prAyaH nahIM thAya, paNa ulaTuM ema ja thaze ke A to saMsArIonA ghara bhegAvanArA ane lokone muMDI- 2 muMDIne vasati ghaTADanArA. kharekhara, A sAdhuo ja duniyAmAM upadrava ? macAvanArA che ane Ama thavAthI hadayamAM rahelA ane vacana dvArA che, bahAra nIkaLI paDatAM bhayaMkara udgAronA pariNAme Aju-bAjunI janatAmAM kevaLa muniniMdAnuM ja kAramuM vAtAvaraNa prasarI jaze, tyAM pachI munidarzana, dIkSA grahaNa ane temAM sahAya vagerenI vAto to che. sAMbhaLavAnI nIkaLe ja zAnI ? sAce ja zrI vajubAhu ane zrI udayasuMdara jevA puNyazALIonI vacamAM upasthita thayelA mazkarInA nimittano ane thayelI mazkarInA prakArano AjanA bhaNelA gaNAtAoe khAsa abhyAsa karavA jevo che, ane e abhyAsa dvArA potAnI jabAna upara ane lekhinI upara bhAremAM bhAre aMkuza mUkavA jevo che, anyathA e bicArAo cAritrabhedinI' vikathA karI-karIne A atizaya durlabha evA mAnavajIvanane kAramI rIte hArI javAnA che, uttama kuLa ja anupama mahimA....1 Page #40 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bhAga-2 satata rAma-lakSmaNane kAraNake saMsAratAraka munivaro mATe aghaTita ane asaMbhavita bolIbolIne ane lakhI-lakhIne ajJAta janatAne sanmArgathI ubhagAvI devI enA jevuM eka paNa ghora pApakarma nathI. bAkI e vAta to tadna sAcI ja che ke, sAdhuo saMsArIonA ghara maMDAvanArA nathI ja, e puNyapuruSo to nAzavaMtA gharone potAnA mAnI laIne jIMdagIne barabAda karI rahelA AtmAomAM je je yogya AtmAo che, te-te, yogya AtmAone AkhAe saMsAranI asAratAnuM sAcuM bhAna karAvI jyAM AtmAno zAzvata sukhamaya vAsa thaI zake tema che, tyAM pahoMcADanArA ekanA eka anupama ane ajoDa evA munipaNAnA mArge ja caDhAvanArA che. ethI ja e puNyapuruSo saMsAranI vasatine ghaTADanArA che e vAta tadna sAcI ja che, paNa sAthe e vAta paNa eTalI ja sAcI che ke, puNyapuruSo mumukSuonI vasatimAM ekAMte vadhAro ja karanArA che, kAraNa ke te puNyapuruSonI bhAvanA to e prakAranI che ke, "zivamastu sarva navatara,gharahitanistA AvastutA ? DhoSa prayAkAza, sarvatra suratI vastu nodo: " sArAe jagatanuM kalyANa thAo, saghaLAMe prANIsamUha (bhUtagaNo) paranuM hita karavAmAM atizaya rakta bano, doSamAtra nAza pAmo ane sarvatra loko sukhI che." A ja eka pavitramAM pavitra bhAvanA che. A bhAvanAnA yoge jagatabharanuM akalyANa karavAmAM ja macI paDelI duniyAmAM, potAnI sAthe anyane paNa paranuM ahita karavAnA prayatnamAM ja joDavAnuM kArya karanArI duniyAmAM, doSone zAzvata sthAyI banAvavAnA ja kAryamAM mazagula banelI duniyAmAM ane sukhAbhAsamAM muMjhavIne bhayaMkara hatI. duHkhanA khADAmAM ja dhakelI devAno dhaMdho karatI duniyAmAM, AnI sAme sAdhuothI bhayaMkaramAM bhayaMkara upadravo macatA hoya, to emAM eka leza paNa zaMkA nathI kAraNake sAdhuo dvArA tema thavuM e taddana svAbhAvika ja che ane hovuM joIe, kema ke ema thayA vinA kadI ja us Page #41 -------------------------------------------------------------------------- ________________ yogya AtmAono paNa uddhAra thayo nathI, thAya paNa nahi ane thaze paNa nahi. A uparathI tame e vAta jarUra samajI zakyA hazo ke, durjanonI duniyA ane sajjJonI duniyA vacce AsamAna jamIna jeTaluM aMtara hoya che : ethI sajjJonI mazkarI paNa sanmArge ja caDhAvanArI hoya paNa unmArge laI jvArI na ja hoya : eja kAraNe duniyAmAM paNa eka evI kahevata pracalita che ke 'jJAnI se jJAtI mIle, kare tattva kI bAta; gadhdhese gadhdhA mile, kare lAtamalAta.' to pachI zrI vajrabAhu ane zrI udayasuMdara jevA parama puNyazALI puruSasiMho vaccenI mazkarImAM paNa AvI uttama vAto thAya emAM Azcarya zuM ? kahevuM ja paDaze ke, kazuM ja nahi. vadhumAM sAmAnya sajja AtmAo vacce thayelI sArI paNa mazkarInI vAta kadAca niSphaLa paNa jAya, paNa viziSTa prakAranA sajjana puruSonI vacamAM mazkarIrUpe thayelI paNa sArI vAta kadI ja prAya: niSphaLa jatI nathI, enuM kAraNa e ja che ke te AtmAo potAnuM sAcuM boleluM avazya pALanArA ja hoya che, e ja kAraNe puNyazALI zrI vajrabAhue potAnA upadezamAM 'manuSya janmarUpa 23 vRkSanuM suMdara phaLa cAritra che,' - ema kahIne: tarata ja e mahApuruSa, potAnA sALAne kahyuM ne sUcavyuM ke, "mahAnubhAva ! svAti nakSatramAM zuktimAM paDeluM, meghanuM pANI jema motIrUpa thAya che, tema mArA pratyenI tArI mazkarInI vANI paNa mArA mATe sarva paramArthane pamADanArI thaI che, eTale ke tArI mazkarInI Takora ane kabUlAta mArA mATe kalyANakArI zrImatI bhAgavatI dIkSAno suyoga karAvanArI ja nIvaDI che, arthAt have enI virUddha tArI eka paNa dalIla kAma AvI zake tema nathI. kAraNake sajjJonI mazkarI paNa niSphaLa nathI hotI paraMtu sarva prakAre saphaLa ja hoya che ane emAM ja teonI sAcI sajjanatA che." uttama kuLano anuyama mahima...1 Page #42 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bhAga-2 satata rAma-lakSmaNane mazkarI paNa AvI hovI joIe A rIte vicAratA e spaSTa thaI jAya che ke, sajja AtmAo prathama to mazkarI karanArA ja nathI hotA ane kadAca koI prasaMgavaza te puNyAtmAo mazkarImAM pravRta thaI jAya che, to paNa te puNyAtmAonI mazkarI koIne paNa unmArge caDhAvanArI nathI hotI, eTaluM ja nahi paNa sanmArge caDhAvanArI hoya che ane te potAnA mATe paNa niSphaLa na jatA paripUrNa rIte saphaLa thaI, potAno paNa saMsArasAgarathI vistAra karanArI ja nIvaDe che ane e vAta AgaLa cAlatAM ApaNane sArAmAM sArI rIte samajAI jaze. AthI potAnI jAtane sajjanamAM khapAvavA IcchanArA puNyAtmAoe potAnA aMtaramAM nizcaya ja karI levo joIe ke, ApaNe kadIpaNa mazkarInI kAryavAhImAM paDavuM ja na joIe ane kadAca evo prasaMga AvI ja jAya, to paNa evI mazkarI to prANajo paNa na ja karavI ke jenA pratApe potAnA AtmAnuM akalyANa thavA sAthe anya AtmAo paNa unmArganA musAphara banI jAya, eTale ke mazkarI karavI to paNa evI ja karavI ke jethI potAno AtmA nirmaLa thavA sAthe anya AtmAo paNa sanmArganA ja musAphara bane. virakta AtmAnI kevI uttama manodazA paramavairAgya raMgamAM jhIlatA zrI vajabAhunA suMdara sadupadezamAMthI cAra vAto paikInI be vAto to ApaNe vicArIne sunizcita karI AvyA ane have, 3. patnI hoya to tenA mATe paNa virakta AtmAnI vicAraNA zI ? ane 4. zuddhapratijJAnA pAlananI sAme koIpaNa vastu ubhI rahI zake che yA kema? A be vAto ApaNe vistArathI vicAravAnI rahI che. to have huM ApaNe joIe ke patnI hoya to paNa virakta AtmAnI vicAraNA hazI hoya che? Page #43 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ApaNe jANIe chIe ke parama virakta zrI vajabAhune zuM che pravrajyA grahaNanA temanA nizcayathI calita karavA mATe chellAmAM hatI chellA upAya tarIke zrI udayasuMdare potAnI benane ja, eTale ke zrI 8 vajabAhunI dharmapatnIne ja AgaLa karI che ane spaSTa akSaromAM kahAM ke, "he svAmIn ! ApathI taraNAnI jema tyajAyelI ane e ja uM kAraNe sAMsArika sukhAsvAdathI vaMcita thayelI A mArI bhaginI ane 2 ApanI patnI manoramA kevI rIte jIvI zakaze?" A pramANe temanI patnIne sAme dharIne kahevA chatAM paNa ajJAna dayALuo mATe karUNa ane viSayAsakta AtmAo mATe hRdayavedhaka evA A zabdonI zrI vajabAhu upara kazI ja asara thatI nathI eTaluM ja nahi paNa zrI vajabAhu potAnI te dharmapatnI sAme joyA vinA ja eka paramavairAgI AtmAne chAjatI rIte ja, taddana nirmamapaNe alpa zabdomAM paNa suMdaramAM suMdara javAba Ape che. e javAba uparathI ja samajAI jaze ke patnI hoya to tenA mATe paNa virakta AtmAnI vicAraNA zI hoya che ? kAraNake te potAnI benane AgaLa karIne bolatA zrI udayasuMdarane zrI vajabAhue javAba ApatA kahyuM che ke, "he mahAnubhAva ! jo tArI bahena kulIna haze to te dIkSA aMgIkAra karaze ane jo te tevI naha. hoya to teno mArga kalyANakArI ho, paNa have mAre to bhogothI saryuM ja." mahAnubhavo ! vicAro ke A uttaramAM kevI uttama manodazA che? vicArazo to samajAze ke sAcA virakta AtmAonI manodazA ja koI ajaba prakAranI hoya che ane enA yoge te AtmAo game tevA prasaMgomAM paNa rAgIonA rAgathI raMgAI potAnA pariNAmamAMthI calAyamAna thatA nathI. e ja kAraNe zuddha pratijJAnA pAlananI sAme koIpaNa vastu ubhI rahI zake yA nahi? A praznanuM spaSTIkaraNa paNa thaI jAya che ane e vAta nizcita thaI jAya che ke zuddha pratijJAnA pAlana sAme koIpaNa vastu ubhI rahI zakatI nathI. uttama kuLano ja ajuthama mahimA....1 Page #44 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sata.... bhAga-2 26 rAma-lakSmaNane zuddha pratijJAnuM pAlana eja paramadharma che. A vAtanI sAbitI mATe A duniyAmAM paNa aneka dRSTAMta che. zrI kleizvaradevanuM zAsana to e dRSTAMtonI kadipaNa na khUTe tevI khANa che ane e khANamAnuM " ja A paNa eka dRSTAMta che. zudhdha pratijJAtA pAlanamAM khuda bhagavA zrI mahAvIradevanA jIvanamAMthI paNa anekAneka prasaMgo maLI zake tema che. temAMno eka ja prasaMga ApaNe laIe. bhagavAna zrI mahAvIradevanA jIvanano prasaMga prAya: tame jANatA ja hazo ke potAnI sudharmA nAmanI sabhAmAM potAnA parivArathI parivarela ane siMhAsana upara virAjelA iMdramahArAjAe avadhijJAnanA yoge eka rAtrinI mahApratimAmAM ubhelA bhagavAn zrI mahAvIradevane joyA ane joIne prasanna thayelA iMdra mahArAjAe vidhi mujaba vaMdanA-stavanA karI ane e pachI AkhIe sabhAne uddezIne kahayuM ke mo moH sarveo saugharma - vAsinasmiDhazottamA ' zruNuta zrI mahAvIra - svAmino mahimAdabhUtam / / 1 / / dadhAnaH paJca samitI - guptitrayapavinitaH / zoghamAnamAthAnomAM - namasUto nirAzravaH 2? DhaLe kSetre vAne , bhAve pratibaMDhatha: rukSakapuDhgalanyasta - nayano dhyAnamAsthitaH // 3 // mamarasureIDha - rakSA maurnara: senovanA zavayeta, dhyAnAghanayatuM na 4 rasa "he saghaLAM saudharmamAM vasanArA uttama devo ! tame zrI mahAvIrasvAmI ? bhagavaMtanA adbhUta mahimAne sAMbhaLo. "pAMca samitine dhAraNa karanAra, traNa - guptiothI pavitra, krodha-mAna-mAyA ane lobhathI parAbhava nahi pAmelA, 9 prANAtipAta Adi pAMca prakAranA AzravothI rahita, dravya-kSetra-kALa ane (aaN bhAvamAM apratibaddha buddhine dhAraNa karanAra bhagavAn zrI mahAvIradeva eka rUkSa pudgala upara potAnA netrone sthApIne dhyAnamAM sthira rahyAA che. A rIte dhyAnamAM sthira rahelA bhagavAnane calAvavA e nathI to devothI zakya ke nathI to Page #45 -------------------------------------------------------------------------- ________________ asurothI zakya, nathI to yakSothI zakya nathI to rAkSasothI zakya, nathI to che nAgakumArothI zakya, ke nathI to manuSyothI zakya : arthAt traNeya loka bhegA 0 thAya to paNa dhyAnamAM sthira rahelA prabhune calAyamAna karavA e zakya nathI."* A prakAranI stavanA sAMbhaLIne sudharmA iMdrano eka sAmAjika saMgama nAmano deva ke je abhavya hato te bhagavAn zrI mahAvIradeva jevAnI IMdra mahArAjA jevAe karelI prazaMsAne paNa na sahI zakyo ane e kAraNe kopANa thaIne te prabhune dhyAnamAMthI calita karavA mATe ekadama jayAM bhagavAna hatA tyAM Avyo ane eka rAtrimAM teNe bhagavAna upara vIsa ghora upasargo karyA. temAMnA eka upasargamAM te surAdhame bhagavAnanA pitA siddhArthamahArAjA ane mAtA trizalAdevIne temanuM rUpa vikuvane te rUpa dvArA dInasvare vilApapUrvaka kahevarAvyuM ke kimetadbhavatA tAta! prakrAntamatiduSkaram / pravrajyAM muJca mAsmAkaM, prArthanAmavajIgaNaH // vRddhAvazaraNAvAvA, tyaktavAnandivardhanaH / trAyasveti svarairdIna-dInai =lapatAM ca tau / / "he vatsa ! te ati duSkara evuM A zuM AraMbhya che? dIkSAne tuM mUkI de ! amArI prArthanAnI avagaNanA tuM na kara ! vRddha ane azaraNa evA amAro naMdIvardhane tyAga karyo che mATe tuM amAruM rakSaNa kara !" A pramANe te mAtApitA hIna-ghanasvare vilApa karavA lAgyA. A pramANe vilApa karavA chatAM paNa bhagavAn eka leza paNa calita thayA nathI paNa potAnA dhyAnamAM sthira ja rahyAA che. A uparathI e siddha thAya che ke zuddha pratijJAnI sAme mAtApitAnA vilApanI paNa kiMmata gaNavAmAM nathI AvatI. AvAAvA anupama prasaMgo e to zrI jinezvaradevonA jIvanamAMthI aneka maLI zake che ane paramatArakonuM zAsana to evA prasaMgothI ja ubharAtuM hoya che eTale e zAsanane pAmelA AtmAo zudhdha pratijJAnA pAlananI sAme koI paNa tuccha vastune ubhI na rahevA de ! uttama kuLano anayama mahimata....1 Page #46 -------------------------------------------------------------------------- ________________ . bhacga-2 sI rAma-lakSamaNane kalyANakara pravRttinI ADe koI AvI zake ja nahi zrI vajubAhu paNa prabhuzAsanane pAmelA ja che ane ethI ja manoramAnA saMbaMdhamAM ucita uttara ApIne potAno vicAra have koI paNa rIte bhogone AdhIna thavAno nathI ema jaNAvI daIne sApha sApha zabdomAM zrI udayasuMdarane jaNAvI de che ke meM kahelA bIjA saghaLAM ja ayogya vicArono tyAga karIne dIkSA mATe tuM mane anumati Apa ane tuM paNa mAro anuyAyI thA, eTale ke mArI sAthe dIkSA aMgIkAra kara, kAraNake kSatriyono e kuladharma che ke potAnI 28, pratijJAnuM nizcayapUrvaka pAlana karavuM.' AthI samajAI jaze ke virakta AtmAo jo sAcA vairAgI banyA hoya, to teo potAnI patnI khAtara potAnA vairAgyane hAni nathI pahoMcADatA paNa potAnA te guNane sArthaka karavAmAM sajja rahe che ane ema ja vicAre che ke te jo kulIna haze to jarUra meM aMgIkAra karelA kalyANakArI mArgano Azraya karaze ane potAnuM paNa kalyANa sAdhaze ane jo te akulIna haze to teno vicAra karavo e paNa ayogya che kAraNake kulIna mATe jema khoTAnI AzA rAkhavI khoTI che tema akulIna mATe sArAnI AzA rAkhavI e paNa khoTI che. moTAbhAge evuM hovAthI vairAgyanA svarUpane, phaLane ane pariNAmane jANanArA puNyAtmAo kadI ja patnIo khAtara potAnA Atmahitane jatuM karatA nathI, kAraNake kleizvaradevoe pharamAvelA e Atmahitakara mArgano Azraya karavAthI sAmAnya rIte e anaMtAnaMta AtmAone abhayadAna maLavA sAthe jema vizeSarUpe potAnuM hita thAya che tema aneka anya AtmAonuM paNa hita thAya che, e ja ?i kAraNe evA sva-paranuM kalyANa karanArA mArganI ADe koIne paNa 8 AvavA de evI manodazA vairAgI AtmAonI hotI ja nathI. ane evI uttama manodazAmAM viharatA te puNyAtmAo potAnI zuddha eTale ke prabhu mArgane anusaratI je pratijJA, tenA pAlananI ADe koIpaNa tuccha vastune ubhI rahevA detA ja nathI, e kAraNe 2000 amTDO) Page #47 -------------------------------------------------------------------------- ________________ evAonI sAme ajJAnIonA ajJAna udhamAto kAramI rIte niSphaLa javAne ja sarajAyelA hoya che. jo ajJAnIonA ajJAna hari udhamAtathI puNyAtmAo zuddha pratijJAnA pAlanamAM pAmara bane to ? samajI ja levuM joIe ke vizvamAM satya jIvI zake ja nahi paNa e koI kALe jema banyuM nathI tema banatuMya nathI ane banaze paNa nahi. e vAta evI sunizcita che ke ene koI ja kazI paNa asara : nipajAvI zake tema nathI. AthI dareke mane ke kamane mAnI levAnI jarUra che ke dharmAtmA sajjanonI zuddha pratijJAnA pAlananI sAme vizvanI koIpaNa vastu kadI ubhI rahI zakIya nathI ane ubhI rahI zakavAnI paNa nathI. suMdara sadupadezanuM suMdara pariNAma ApaNe joI gayA ke zrI vajabAhue ghaNo ja suMdara sadupadeza zrI udayasuMdarane uddezIne Apyo ane zrI vajabAhunI yuktisaMgata vacanothI zrI udayasuMdara to mauna ja thaI gayA. zrI udayasuMdarane bolatA nahotuM AvaDatuM ema na hatuM paNa e samaye Ajano kahevAto vijJAnavAda nahoto ane AjanA jevo unmatta banAvanAro yuktiono samuha uttamakuLanI mahattA samajanArAomAM nahoto ke 2, jethI manuSyapaNuM niSphaLa cAlI jAya, a zrI udayasuMdaramAM manuSyapaNuM vikasita hatuM, enA yoge e puNyazALImAM sAmAvA bhAva samajavAnI zakti paNa hatI, eTale evA mahApuruSo khoTI rIte ADAI na ja kare, sAmAnI dalIla toDI zakAya tevo uttara de, paNa vitaMDAvAda karI vigrahane vadhAre nahi. vaLI A badhuM manoramAe paNa sAMbhaLyuM che, chatAM te to bolatI ja nathI. vicAro ke vairAgyanI vAta che, chevaTanI aNInI vAta che chatAM paNa te bolatI nathI, kAraNake te kuLavadhU hatI ane koIpaNa kuLavadhU moTe bhAge AvA prasaMge sAme bole ja nahi. kuLavadhUtA paheravezanI maryAdA paNa evI ja hoya ke evu mukha paNa koI puruSa na joI zake, e jevI-tenI sAthe vAta paNa na kare, uttama kuLano ja anuyama mahima....1 Page #48 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sa88. bhAga-2 evI yogya maryAdAnA pAlanamAM ja AtmAnuM zreya: che. jamAnAnA bahAne uttama maryAdAne paNa gAMDI kahenArAo kharekhara ja gAMDA che, kAraNake uttama maryAghae to ghaNAya yogya AtmAone bacAvyA che, ane evI maryAdAmAM bacAvavAno guNa paNa che. zrI vajabAhunI dalIlomAM potAnA mATenI thayelI kulanapaNAnI ane akulInapaNAnI vAtathI manoramAnA aMtaramAM eka zalya ubhuM thayuM, paNa ethI te mUMjhAtI nathI ke pati mane pUche kema nahi ?' evo akulInapaNAne chAo hakka paNa karavAne te lalacAtI nathI, eTaluM ja nahi paNa 3potAnA patine potAnA tuccha svArthanI khAtara hitakara pravRttinA nizcayamAMthI pAchA pADavAno IrAdo paNa te nathI karatI. ulaTuM pote patinA mArgano Azraya levAnuM ja vicAre che. sAcI dharmapatnIonI pharaja kharekhara, pati jo unmArge ja sto hoya to unmArge jatA patine bacAvavA mATe sAcI dharmapatnI sihaNa ja thAya, paNa jyAre potAno pati sanmArge ja jAya tyAre sAcI dharmapatnI potAnA patinI anuyAyinI ja thAya. A ziSyavacanane kharekhara ja manoramA sAcI pADavAne Icche che ane Icche ja, kAraNake satIono te paramadharma ja che. pitAnA vacananI khAtara jyAre zrI rAmacaMdrajI vanavAsa gayA tyAre kaMI te sItAjIne pUchavA nahotA gayA ke huM vanavAsa jAuM ke nahi ? kAraNake sItAjI nA pADe to paNa kaMI zrI rAmacaMdrajI pitAjInA vacanane pALavAmAM pAchA paDe tema na hatA, kemake zrI rAmacaMdrajI jevA pitAjInA hatA, tevA patnInA na hatA. jo ke vAta AjanA jamAnAvAdIone khaTakaze kharI, paNa ethI kAMI e satya ja chUpAvAya tema nathI ja. vaLI sItAjIne paNa "pati vanavAsa jAya che" evA samAcAra maLyA ke tarata ja te patinI pAchaLa vanavAse cAlI nIkaLe che, paNa mane pUchyA vinA emane javAno hakka ja zo?' huM evo vAMdho levAmAM sItAjIe DahApaNa nahotuM mAnyuM, kAraNake e mahAsatI hatA. Page #49 -------------------------------------------------------------------------- ________________ e ja rIte mahAsatI manoramA paNa e ja vicAre che ke mArA $ pati mane saMyama levAnuM nathI kahetA, paNa e pote sanmArge jaI mane hari e sanmArge javAnuM sUcave che. AthI zrImatI manoramAne khoTuM nathI huM lAgatuM, kAraNa ke sAcA satIdharmane pIchANanArI dharmapatnIonI pharaja ja e che ke patinA sanmArgamAM vidhvarUpa na thatAM anuyAyinI thaIne sahAyaka thavuM ane unmArge jyA patine unmArge jatAM ja aTakAvavAnA IrAdAthI siMhaNa jevuM banavuM. paNa AjanI dazA to ethI taddana vicitra che. jo ema na hoya to kaho ke unmArge jatA patine Aje keTalI strI roke che ? zAnI roke? kAraNake unmArge javAmAM ja jyAM AnaMda manAya, tyAM roke koNa ? eTale Aje to sanmArge jAya tyAM ja badhI paMcAto ubhI thAya che. paramatAraka zrI jainazAsanane jeo mAnatA hoya teone mATe ja A badhI vAto che. ho, jeo na mAnatA hoya teone mATe nahi, kAraNake jeone prabhuzAsana na game teone mATe AvI vAto rasadAyaka nathI ja kAraNake jene zrI jinezvaradeva na game, paramatAraka zrI jinazAsana na game, e anupama zAsananI anupamatAnuM samarthana karatA zrI jinAgamo na game tene mahAmusIbate zuddha che AgamomAMthI meLavIne kAMIka-kAMIka kahevAya te paNa kema ja game? 31 ane jene zI jinAgama vagere na game, teone ame jhamIe ke huM amArA vacano game, emAM amArI kiMmata ke pratiSThA paNa zI baLI che ? amArA vacanothI ke amArAthI teone prabhuzAsana pratye prema thAya to ja amArI ke amArA vacananI kiMmata kharI bAkI to amArI 2, ke amArA vacanonI eka phUTI koDInI kiMmata nahi. kevo suMdara yoga ! kevI suMdara bhAvanA ! A to eka prAsaMgika jarUrI vAta kahI. have ahIM to zrImatI manoramAe evo nirNaya ja karyo ke pati mukuTa utAre eTalI ja vAra. zrIvAjabAhue muni pAse jaI mukuTa jevo utAryo ke zrImatI manoramAe paNa potAnA kaMkaNa Adi utAryA. uttama kuLa anupama mahima....1 Page #50 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sAta bhAga-2 te vakhate zrI udayasuMdara paNa vicAre che ke bena jAya, banevI jAya, tyAre mArAthI kema ja rahevAya ? sAthenA pacIsa rAjakumAro paNa vicAre che ke ApaNAthI paNa kema ja pAchA javAya ? dhyAnamAM rAkhajo ke sAthenA yuvAna rAjaputro parama OM bhAgyazALI hovAthI, AjanA unmatta yuvAnonI jema mArAmArI karatA nahotI ja AvaDatI ! A muni vacce kayAMthI AvyA ke AvI dhamAla thaI ! apamaMgalIyA munine ahIM mArgamAM ubhA rahevAno hakka ja zo ? AvuM bolatAM paNa e puNyazALI yuvAnone nahotuM ja AvaDatuM, kAraNake yuvAno sarvottama prakAranA kuLavAna hatA, vastusvarUpanA sArI rIte jJAtA hatA, eTale teo saghaLAMya paramatAraka munivaranI caraNa sevAmAM jhukI paDyA. A AkhIye vastune parimita zomAM raju karatAM pharamAvyuM che cha rAma-lakSamaNane "udayaM pratibodhyaivaM, vajrabADurupAyayau / sAvAra muLarAnAM, maharSi guNasAgaram rAja tatpADhate vajrabAhuH parivrajyAmupADhaDhe / yo manoramA gha, mArA: ivizati : 2 zrI vajubAhu zrI udayasuMdarane A pramANe pratibodha pamADIne guNaratnonA sAgarasamAM guNasAgara nAmanA maharSi pAse gayA ane te gurunI pAse zrI vajabAhue dIkSA aMgIkAra karI ane te ja vakhate zrI udayasuMdara, zrImatI manoramAe ane sAthenA pacIsa kumAroe paNa te ja mahiSanI pAse dIkSA aMgIkAra karI." bhAgyazALIo ! vicAro ke A kevo yoga ! kevI bhAvanA ! kevI manodazA ! kevI mazkarI ! mazkarInuM kevuM pariNAma! kevI vairAgyanI sthiratA! kevo suMdara sadupadeza ! kevI dharmapatnI ! kevo sALo ! ane kevA sAthIo ! A saghaLuM ja vicAraNIya che. mATe khUba-khUba vicArajo ! AvA puNyazALIonA jIvanano vicAra karavo e paNa kalyANakArI che. 6 Page #51 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jaina zAsanamAM A to svAbhAvika ja che zuM A badhAya kuTuMba vinAnA, gharabAra vinAnA, vAlI ke parivAra vinAnA haze? nahi ja, paNa zrI jainazAsanamAM A kArya to svAbhAvika ja manAtuM ane mAnavuM joIe, eTale ke sAco vairAgya AvyA pachI bIjA koI ja vicAranuM prAdhAnya nathI hoI zakatuM ane huM hovuM joIe paNa nahi. vaLI koIne evo paNa prazna thAya ke zuM A badhAya prathamathI vairAgyavAsita ja hatA ? to eno uttara zrI jainazAsanamAM ghaNo ja spaSTa saraLa ane sahelo che, kAraNake janazAsana spaSTa zabdomAM pharamAve che ke, "sabhyaDhanapUtAtmA, smate na kavoDhathI ?" "samyagadarzanathI pavitra thayelo AtmA saMsArasAgaramAM rame nahi." uttama kuLa virodhane dUra pheMkavo eja rakSaka nIti. AthI e vAta spaSTa ja che ke prabhuzAsanane pAmelA AtmAmAM saMsAra uparano vairAgya to beThelo ja che, eTale je samaye enI sAme bhayaMkara ADI divAlo ubhI karanArA ghora pApAtmAo na hoya te samaye to e vairAgyano pravAha heje-heje jema vaheto hoya tema vahA ja kare che, kAraNa ke zrI jainazAsanamAM to vairAgyanA pUra vahetA ) ja hoya che. AthI spaSTa che ke svAbhAvika rIte zrI jainazAsanamAM rahelA vairAgyanA pUra rokavA mATe divAlo caNavAnI bhAvanAvALAo 8 sAmAnya pApAtmAo nahi paNa ghora pApAo che, eTale je samaye evA pApAtmAo jorazorathI ghUmI rahyA hoya tevA samaye to prabhuzAsananA ekAMta pUjArIoe vairAgyanI nobato evI rIte gaDagaDAvavI jAIe ke enA gaDagaDATathI ja pApAtmAo tevI divAlo caNI zake nahi ane caNI dIdhI hoya to enI eke eka kAMkarI kharI paDe, kAraNake tema karavuM e prabhuzAsananA ekAMta pUjArIono paramadharma che ane te anivArya che. ajuthama mahimA....1 Page #52 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sItA... bhAga-2 34 ..........ma-lakSmaNane B tame e to najare joI zako cho ke janasukhAkArI mATe saDakanA bAMdhanArAo saDakamAM patharA uMcA thAya to tarata ja enjIna lAvI tene dabAvI devAnA prayatno Acare che, kAraNake tema karavAmAM na Ave to moTara bhAMge ane ghoDA vagerene vAge-AthI paNa spaSTa che ke jayAre ADakhIlI Ave tyAre to zANAoe tene dUra karavAnA prayatno karavA ja joIe to virodha thAya tyAre hAla zAsanane AdhuM mUko-ema kahenArA ja nIkaLe to zAsana ekavIza hajAra varasa na ja cAle, paNa virodhane uMcakIne Agho pheMkI denArA nIkaLe to zAsana cAle. rakSakanIti ja e che ke virodhane dUra pheMkavo. e ja kAraNe relve kaMpanImAM paNa DrAIvaranuM kAma ja e ke lAIna joyA kare ane porTa ke lArI mAstara vagere vacamAM AvatA patharA vagere dUra kare tathA lAIna na tUTe tenI kALajI rAkhyA kare. sabhA paNa sAheba ! Aje to mArgamAM patharA mUkanArA ane cAle to mArgane ukheDI nAMkhanAra pAkyA che ! tenuM kema ? pUjyazrI : mAnyuM ke evA pAkyA che, paNa e to mArganA duzmano che eTale emanI pAse bIjI AzA rAkhavI e phogaTa che, paNa jeo mArganA rakSaka hovAno dAvo kare che teonI pharaja zI che ? e ja vAta vicAravAnI che. jema relvenA rakSako e rakSA mATe sAvadha thaI relvenA pATAne hathoDA mArIne sIdhA rAkhanArA mANaso paNa kAyama mATe rokyA che ke nahi ? e rIte zAsananA rakSakoe paNa sAvadha thaine e ja rItanA saghaLAM suprayatno karavA joie ke nahi? sabhA : jarUra karavA ja joIe. tamane khabara ja haze ke tophAna vakhate kaMIka loko relanA pATA ukheDatA, paNa relavALA kAma cAlu ja rAkhatA eTale navA pATA naMkhAvAtA, paNa ema nahi ke vAta paDatI mUko, kAraNake ema kare to kAma ja na cAle. e ja rIte zAsananA pUjArIoe paNa gabharAyA Page #53 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ke muMjhAyA vinA mAnApamAnanI ciMtA choDI prabhu AjJA mujaba che prabhumArganI rakSAnA prayatno aviratapaNe cAlu rAkhavA joIe. A jAta che badhuM kahIne ApaNe e ja kahevA mAMgIe chIe ke kleizvaradevanA zAsanamAM vairAgya e koI navI upajAvI kADhelI vastu nathI paNa svAbhAvika ja vastu che. | supitAnI kevI suMdara manodazA ! zrI vajubAhunA pitA vijayarAjAnI vicAraNAthI ApaNe e vastu paNa sArAmAM sArI rIte samajIe chIe ke pitApaNAnI pharane samajanArA supitAonI zrI nazAsananI prAptinA pratApe kevI suMdara manodazA hoya che ! e samajavA mATe ApaNe joIe ke zrI vajubAhunI dIkSAnA samAcAra sAMbhaLIne te puNyazALInA paramapuNyazALI pitA kevI jAtanI vicAraNA kare che ! e vicAraNAnuM varNana karatAM kalikAlasarvajJa bhagavAna zrI hemacaMdrasUrIzvarajI mahArAjA A prasaMge jaNAve che ke vajrabATuM pravrajitaM, zrutvA vijayabhUpatiH / varaM lInovo nahiM,-mita vairAthamAsan ?. potAnA putra zrI vabAhune pravrajita thayela sAMbhaLIne vijaya bhUpatibALa evo paNa A sAro paNa huM sAro vahi-A pramANe vicArI vairAgya rUpa pAmyA. uttama kuLano je ajuma mahima....1 bhAgyavAno ! zrI jainazAsanane pAmavAthI pitApaNAnI 8 pharajo samakvArA supitAonI kevI suMdara manodazA hovI joIe e vAtane khUba-khUba vicAro ! potAno bALaputra, ke jene pote paraNavA mokalela ane paraNIne pAcho kyAre Ave enI rAha joIne beThelA pitA - 'paraNavA gayelA putre paraNIne pAchA AvatA rastAmAM ja munivarano yoga pAmIne dIkSA lIdhI'- AvA prakAranI vAta sAMbhaLe ane sAMbhaLIne 'A bALa paNa sAro paNa huM sAro nahi. e pramANe vicAre tathA e pramANe vicArIne vairAgya pAme e zuM ochI vicAraNIya vastu che? Page #54 -------------------------------------------------------------------------- ________________ satA.. bhAga-2 riAma-lakSmaNo kahevuM paDaze ke - nahi ja, paNa vastuta: zrI jainazAsanamAM to e vastu kaMI ja khAsa vicAraNIya nathI, kAraNake evI vastuothI zrI jainazAsana otaprota che. je zAsanamAM vItarAgatA e ja sAdhya hoya, te zAsanamAM vairAgya vAte-vAte hoya emAM Azcarya paNa zuM che ? paNa Aje vairAgyanA vairI jevA banelA veSadhArIo ane nAmadhArI jenonA pratApe e vastu khAsa vicAraNIya thaI paDI che, kAraNake AnA lokonA sahavAsamAM AvelA bApane, dIkaro saMyama lIdhAnI khabara maLe, to te ema ja vicAre ke mane haju vairAgya Avato nathI ane ene kema ja Ave ?" ane ema vicArIne e ekadama vairAgyano vairI banIne uThe te saMyamadharane saMyamathI patita karavAne ja doDe ! AvI dazA rAkhavI ane poSavI, te chatAMya potAnI jAtane jena tarIke oLakhAvavAnA koDa karavA ke rAkhavA e yogya che.? e dazAno jema-jema vicAra karavAmAM Avaze tema-tema zrI knizAsanane pAmanAra AtmAnI suMdara manodazAno khyAla Apo Apa ja Avaze ane e khyAla AvavAthI potAnI pAmara ane viSayAsakta tathA svArthodha dazAno khyAla paNa ApoApa ja Avaze. pariNAme saghaLI ayogya kAryavAhIno bhoga thatAM bacI javAze e A jIvananI sArthaktA mATe kaMI nAnIsunI vAta nathI. mATe ja huM kahuM chuM ke bhAgyazALIo ! A prasaMgane khUba vicAro ane tamArI potAnI jAtane tevI banAvavAnA saghaLAya prayatno evo ! che kAraNake veSadhArIo tathA nAmathI jaina paNa kAryavAhIthI to karapINo tArI karatA paNa bhUMDA evA loko dvArA kAramI rIte kALA thaI rahelA A bhAvaprANonA nAzaka vAtAvaraNamAM tema karyA vinA evI manodazA thavI, thAya to sacavAI rahevI ane chevaTa sudhI vRddhi ja pAmyA chuM karavI, ema thavuM e ghaNuM ja muzkela che. e ja kAraNe zrI Page #55 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vijayarAjAnI suMdara manodazAno khUba ja vicAra karo ane evI che suMdara manodazAne pAmavAnA jeTalA zakya hoya teTalA badhA ja prayatno hAra, Adaro. suMdara manodazAnuM suMdara pariNAma vadhumAM e vAta paNa jANavA jevI che ke zrI vijayarAjAnI suMdara manodazA evI ukTa koTinI hatI ke mAtra bhAvanArUpe ja aTake tevI na hatI, paNa je pariNAma AvavuM joIe te pariNAma lAvyA vinA rahe tevI na hatI, e ja kAraNe saphaLa bhAvanAnA svAmI zrI vijayarAjA - "A bALaka paNa sAro paNa huM sAro nahi." ATalA vicArathI aTakyA nahi, paNa e vicAraNAnA yoge vairAgya pAmyA ane, tatazca vijayaH putraM, rAjye nyasya puraMdaram / nirvANamohasya muneH, pArce vratamupADhaDhe 111 // te pachI zrI vijayarAjAe potAnA puraMdara nAmanA putrane rAjya upara sthApanA karIne zrI nirvANa moha nAmanA munivaranI pAse dakSAne 8 aMgIkAra karI. uttama vaDIlano anupama prabhAva che, A rIte suMdara bhAvanAne suMdara pariNAma sudhI pahoMcADanArA- 37 mahApuruSanA yogya vArasadAra paNa kama na ja nIvaDe, kAraNake uttama hu vaDIlanA uttama saMskAra yogya AtmAmAM utaryA sivAya rahetA ja nathI, e ja vyAye puraMdaro'pi sve rAjye, pRthivIkukSijaM sutam / nyasya kIrtidhara, kSemaMkararNyante'bhavadyatiH // puraMdara rAjA paNa potAnI pRthivI nAmanI patnInI kukSithI utpanna thayela kIrtidhara nAmanA putrane rAjya upara sthApIne kSemaMkara RSinI pAse dhakSA laIne sAdhu thayA. AthI ja huM tamane kahuM chuM vaDIla bano to uttama bano, ke jethI tamArI pAchaLa tamArA vArasadAro paNa prabhudharmane ArAdhanArA uttama kuLano anuyama mahima....1 Page #56 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ane dIpAvanArA thAya. AvA-AvA prasaMgo rAmAyaNamAM aneka Ave che, ethI ja rAmAyaNane dIkSAnI khANa kahI zakAya tema che, kAraNake rAmAyaNanA AvatA prasaMgomAM aneka AtmAo evA che ke jeo sAmAnya nimittane pAmIne saMyamadhara eTale dikSita banyA che. bhAga-2 satata o 28ma-lakSmaNane Page #57 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jANo sabhyatva avI cAritrano vAraso. ja haze ? zrI rAmacandrajI Adi je pUrvaja paraMparAmAM thayA che tenuM varNana atiromAMcaka che. prabhuzAsana Ama to tyAgapradhAna che ja eTale A zAsanane pAmelA AtmAone tyAganI navAI na hoya ane tethI tenA mULamAM rahelAM vairAgya ke samyaktvanI paNa navAI na hoya. paNa ahIM to je vAto vAMcIe chIe temAM samyaktva ane cAritrano vAraso hoya tevuM dekhAya che. pachI e rAjA kItidhavalanI vAta hoya, sukozalanI vAta hoya ke e ja paraMparAmAM thayelA rAjA naghuSanI vAta hoya. jo ke sahadevI jevA keTalAka AtmAo Azcaryarupa hoya che paNa e to mohanuM sAmrAjya ja evu che ke emAM bahu Azcarya na thAya chatAMya, A vArasAnuM zravaNa ane e ya kRpALuparamagurudevazrInA zabdomAM maLe tyAre to zuM pUchavAnuM hoya ? -zrI 39 Page #58 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 40 jANe samyaktva ane cAritrano vAraso ja haze ? * jaina zAsanamAM tyAganI ja pradhAnatA che. * svArthI AtmAnI vicitra manodazA. * mohanuM kAramuM svarUpa * viveka vagaranI vicAraNA * sukozalano prazna ane dhAvamAtAno uttara * mAtA ane putranuM daSTAMta sukozala rAjAe grahaNa karelI dIkSA * durgAnanA pratApe sahadevInI durgati * suMdara sAdhupaNAnI pUrepUrI kALajI joIe * sahadevI durgAnamAM marIne vAdhaNa bane che Page #59 -------------------------------------------------------------------------- ________________ I jANe samyakatva ane cAritrano vAraso ja haze ? jaina zAsanamAM tyAganI ja pradhAnatA che. | vicAro ke A Akhoya banAva kevo uttama ane anupama che? jo ke zrI jinezvaradevanA zAsanamAM to A uttama ane anupama banAvonI khoTa nathI ja, paNa Itara darzanonI dRSTie to Avo banAva kharekhara ja herata pamADe tevo che ane bhavAbhinaMdIone hai, duniyAmAM utpAta macAve evo paNa A banAva che. kAraNake tyAga, A jevuM ane jeTaluM pradhAnapada zrI jainadarzanamAM bhogave che tevuM ane che teTaluM Itara darzanomAM nathI ja bhogavato, eTaluM ja nahi paNa thoDI che ghaNI tyAganI pUjA jo Itara darzanomAM thatI hoya, to te paNa zrI haiM, vItarAga paramAtmAnA zAsanano ja prabhAva che, ane bhavAbhinaMdI 4 AtmAone tyAganI sAthe vaira ja che, kAraNake tyAga e emanI $ bhavAbhinaMditAno samULa nAza karanAra che. eTale e bicArAone to tyAga zabdathI paNa dhrujArI chUTe emAM kazuM ja Azcarya nathI! bAkI prabhuzAsananI ArAdhanAmAM ja manuSya janmanI saphaLatA ane sArthakatA samajatA pitAnA putro game tevA mohaka prasaMgone lAta mArIne paNa parama vItarAga zrI jinezvaradevoe &i prarUpelA paramatyAganA punita paMthe vicare emAM navAI pAmavA jevuM zuM che? paraNavA mokalelo putra vinA mudde paNa mArgamAM ja saMyamadhara jANe samyaktva ane zatrano vAraso ja haze ?...2 Page #60 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ja satA. bhAga-2 .rAma-lakSamaNane bane, e banAvathI mohavaza banI ukaLI uThavAne badale je pitA, putra karatA potAne utarato mAnI ekadama jAgRta thAya ane tarata ja aDhaLaka rAjaRddhino tyAga karI saMyamadhara bane, tenA pitAnA putranuM aMtara AvuM anupama hoya ja ne ? e ja rIte je pitAno putra tAjI paraNI lAvelI surasuMdarI jevI ramaNInA sahavAsamAM paNa munidarzanathI nAcI uThe ane vaMdana karyA sivAya AgaLa na ja vadhAya evI potAnI pavitra pharaja samaje tathA te pharaLe adA karavAmAM koInI paNa hAMsI-mazkarIthI na levAI jAya, te putrano pitA vizvane, anupama daSTAMta purU pADanAro na hoya, to kevA putrano pitA tevo hoya ? e ja rIte evA dhIra patinI dharmapatnI, evA vIra naranA saMbaMdhIo ane sAthIo tathA evA dhIra taronI paMraparAmAM utarI AvatA AtmAo prabhuzAsanane dIpAvanArA kema ja na hoya ? have Avo, ApaNe zrI puraMdara rAjAnA rAjya upara AvelA kIrtidhara rAjAnA prasaMga upara. dhyAnamAM rAkho ke kIrtidhara rAjA paNa koI sAmAnya AtmAnI paMraparAmAM utarI AvelA nathI, temaja koI sAmAnya AtmAnA putraratna nathI, paNa zrI vajabAhu jevA parama puNyazALInA pitA zrI vijaya rAjAnI puNya paraMparAmAM utarI AvelA che, ane zrI puraMdara rAjA ke jeo maharSi banyA che, teonA putraratna che, eTale evA puNyapuruSano AtmA to vairAgyavAsita hoya ja emAM zaMkAne avakAza ja nathI ane che paNa tema ja. atha kIrtidharo rAjA - bhukta vaiSayikaM sukham / sahadevyA samaM patlyA, paulomyeva puraMdaraH // pravivAjiSuranyedyuH, sa maMtribhirabhaNyata / (R) tavAnuupumanca, ja vratAnamartali 20 zrI kIrtidhara rAjA. IMdra jema IMdrANInI sAthe vaiSayika sukhano upabhoga kare, tema potAnI patnI sahadevI sAthe vaiSayika sukha bhogavavA lAgyA. ane e rIte bhogo bhogavavA chatAM paNa zrI kIrtidhara rAjA vArasAmAMthI vairAgyane pAmelA hovAthI eka ghavasa dhakSAnI Edy * * Page #61 -------------------------------------------------------------------------- ________________ abhilASAvALA thayA, paNa e avasare dIkSAnI abhilASAvALA che zrI kItidhara rAjAne temanA maMtrIoe kahyuM ke "he svAmin ! putra vinAnA che Apane vratono svIkAra karavo e yogya nathI, kAraNake vaccapu vratamAna, ujAyeyaM vasthara ? tatpratIkSasva yAvatte, svAminjutpadyate sutaH // putra utpanna thayA pahelA jo Apa vratane bhajanArA thazo to A pRthvI ke nAtha vinAnI thaI jaze. ethI he svAmI! jyAM sudhI Apane putra utpanna thAya tyAM sudhI Apa rAha juo," ane maMtrIonI vinaMtIthI tataH kIrtidharasyApi, tathaiva gRhavAsinaH / kAle gacchatyabhUtputraH, sahadevyAM sukozala: // mahArAjA zrI kIrtidhara paNa te ja rIte eTale ke potAnA vairAgyavAsita hadayanA yoge kyAre huM saMyamadhara banuM e ja eka bhAvanAmAM raktapaNe gRhavAsamAM rahyA ane amuka kALa gayA pachI sahadevI rANInI kukSithI sukozala nAmano putra thayo." | svArthI AtmAnI vicitra manodazA paNa tame jANo ja ke A svArthI duniyAmAM rahelA svAthadha AtmAo AtmahitanAzaka paudgalika svArthamAM evA rakta hoya che ke enI sAdhanA karavAmAM teo potAno ke pArakAno parama kalyANasAdhaka je Atmika svArtha, tene jotAya nathI ane vicAratAya che nathI. ulaTuM evA anupama ane upAdeya tathA ucca koTinA svArthano ? vidhvaMsa karavAmAM ja prayatnazIla hoya che. e ja kAraNe sukhanI arthI evI AkhIya duniyA amuka apavAdane bAda karatA sukha pAmavAne badale kevaLa duHkhamAM ja rIbAya che. kharekhara, jo duniyAmAM evA bhaMyakara ane kUTa pApAtmAonI vidyamAnatA na hota to duniyAnI , AvI bhayaMkara duHkhamaya dazA na ja hota, paNa e bane ja kema ke A duHkhamaya saMsAramAM evA AtmAo astitva na ja dharAvatA hoya ? 2, evA AtmAo kevA hoya che ? e jANavA mATe mahArAjA che zrI kIrtidharanI dharmapatnI gaNAtI sahadevI ThIka-ThIka dRSTAMtarUpa thaI zake tema che. kAraNake te jANatI ja hatI ke vairAgyaraMgamAM ramatA mArA : 43 jANe samyaktva ane je caro vAraso ja haze ?...2 Page #62 -------------------------------------------------------------------------- ________________ satata8. bhAga-2 .rAma-lakSamaNane pati, 'mane putra thayo' ema jANaze ke tarata ja mAro, mArA putrano, A saghaLI rAjaRddhi Adino parityAga karIne dIkSita thaze. AthI teNe potAnA patine potAnuM ane paranuM Atmahita karanArI pravRtti karatAM aTakAvavAnA IrAdAthI ja potAnA te putrane utpanna thatAnI sAthe ja chupAvI dIdho. eTale, triA nAmamAM ghIna, patineM pravraSyiti ? sahadevIti buddhayA taM, jAtamAtramagopayat / / "A bALaka utpanna thayo jANIne mArA pati pravajyA dakSA aMgIkAra karaze. A pramANenI buddhithI sahadevI rANIe potAnA te bALakane utpanna thatAMnI sAthe ja chUpAvI ghadho." vairAgyaraMgathI raMgita thayelA ane ekAMte sva-paranuM jemAM kalyANa samAyeluM che, evI umadAmAM umadA pravRttirUpa je pAramezvarI pravrajyA tenA svIkAra mATe talasI rahelA patine A rIte aTakAvavAnI pravRtti, e ghaNI ja bhayaMkara pApa pravRtti che. evI pApapravRttithI paranuM ahita to thaze tyAre thaze, paNa potAnuM ahita to niyamAM samAyeluM che ema AvA AtmAone koNa samajAve ? ane kadAca samajAvavA koI prayatna kare to paNa durgatimAM ja javAne sarajAyelA AtmAo samaje paNa zAnA? paNa je rIte paugalika svArthamAM ja aMdha banelA e svArthanI sAdhanAmAM sajja hoya che, te ja rIte Atmika svArthanI sAdhanA mATe ujamALa thayelA AtmAo paNa e svArthanI sAdhanA mATe pUrepUrA udyamazIla hoya che. e ja kAraNe sahadevIe e rIte sukozalakumArane chupAvyo hato, te chatAM paNa viveda medinInAthastaM guptamapi bAlakam / prAptodayaM hi taraNiM, tirodhAtuM ka izvaraH / / che te gupta evA paNa bALakane zrI kIrtidhara mahArAjAe jANI lIdho, kAraNake udaya pAmelA sUryane chUpAvavAne koNa zaktisaMpanna che? arthAt koI ja nathI." eTale ja putra janma pAmyAnI khabara paDatAM ja rAjAya svArthakuzalo, rAjye nyasya sukozalam / sUre vijayasenasya, pAdAnte vratamAhe // Si-IIIBISS) Page #63 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Atmika svArtha ke jemAM ekAMte sva-paravuM hita samAyeluM che, temAM kuzaLa evA zrI kIrtidhara, mahArAjAe, te sukozala nAmanA putrane je avasthAmAM jANyo te ja avasthAmAM rAjya upara sthApana karIne zrI vijayasena nAmanA sUrivaranI pAse dIkSA aMgIkAra karI, ane tyArabAda tapyamAnastapastIvraM, sahamAna: parISahAn / svagurvanujJayaikAkI - vihAreNAnyato yayau || "tIvra tapane tapatA ane pariSahone sahatA evA te kIrtidhara nAmanA maharSi, potAnA gurudevanI anujJAthI ekAkI vihArane aMgIkAra karI viharatA evA te rAjarSi anyatra vihAra karI gayA. eka uttama koTinA AtmA mATe amuka samaya sudhI gRhavAsamAM rahyA, e kAraNe teomAM kAco vairAgya hato agara to teo saMsAramAM Asakta hatA evI kalpanA karavI e paNa eka jAtanuM bhayaMkara pApa che, kAraNake e uttama koTinA AtmAnI pravRtti ja evI kalpanA sAme majbuta killo ubho kare che, paNa AjnA ajJAna AtmAo e hakIkatano durUpayoga na kare e kAraNe eka vAta jaNAvI devI jarUrI che ke zrI jainazAsanamAM rAjya mATe paNa putra thAya tyAM sudhI rAha jovI joIe evI AjJA nathI; kAraNake zramaNa bhagavAna zrI mahAvIra paramAtmAnA zAtamAM aMtimarAjarSi tarIke suprasiddha zrI udAyana rAjAe, putranI vidyamAnatAmAM paNa kezI nAmanA bhANejje rAjya soMpyuM che ane dIkSA lIdhI che, mATe rAjya khAtara paNa virAgI rAjAe putra thAya tyAM sudhI thobhavuM joIe, evI parama vItarAga zrI jJeizvaradevanA zAsanamAM AjJA nathI ja. kemake e zAsanamAM to eka kSaNa paNa pramAda karavAnI manAI che, ane e vAta bhagavAna zrI gautamasvAmIjImahArAjA jevA pratye paNa paramAtmA zrI mahAvIra devanA, "samAM noyama! mA pamAya '' he gautama! eka samaya mAtra paNa tuM pramAda na kara !" A prakAranA upadezathI suprasiddha che. 5000 jANe samyakRtva ane cAritrano vAro ja haze ...2 Page #64 -------------------------------------------------------------------------- ________________ -)cD. 46 za rAma-lakSmaNane mohanuM kAramuM svarUpa ApaNe joI gayA ke mahArAjA zrI kIrtidhara, eka prabhu zAsananA parama anuyAyIne chAje te rIte, putranA mohamAM eka leza paNa mUMjhAyA vinA, potAnA nAnA paNa bALakane rAjya upara sthApana karIne, pote AcArya bhagavAn zrI vijayasenasUrijI mahArAjA pAse dIkSA aMgIkAra karI ane dIkSA aMgIkAra karyA pachI tIvra tapane tapatA ane pariSahone sahana karatA te maharSi potAnA gurunI anujJAthI ekAkI vihAra karavAnI yogyatA prApta karI zakyA. e yogyatAnA prabhAve karmakSaya mATe zUra banelA te rAjarSi, ekAkI vihAra karatA mAsakSamaNanA pAraNAnI IcchAthI eka divase sAketa nagara ke jyAMnA pote rAjA hatA, te nagaramAM padhAryA ane bhikSA mATe madhyAhnakALe te rAjarSi nagaramAM bhramaNa karavA lAgyA. bhikSA mATe bhramaNa karatA te mAsakSamaNanA tapasvI mahAmunine sahadevI ke je potAnA prAsAdanA agrabhAga upara rahelI che, teNe joyA. A sahadevI bIjI koI ja nathI, paNa jeNe A mahAmunine muni thavAmAM aMtarAya karavAno prayatna karyo hato, eTale zrI kIrtidhara mahArAjAnI e patnI che, ane sukozala ke jene potAnA pitAe bAlyakALamAM ja rAjyagAdI upara abhiSikta karyo che, tenI mAtA che. pUrvAvasthAnA potAnA patidevane ane vartamAna samayanA eka samartha rAjarSine paNa potAnA nagaramAM paribhramaNa karatA joIne saMsAranA tuccha svArthanI sAdhanAmAM sajja banelI te sahadevI potAnA hadayamAM ciMtavavA lAgI ke patyau pravrajite'muSmin, patihInA purA'bhavam // 1 // vatsa sukozalo'pyadya, dRSTvainaM pravrajedyadi / tadA putro'pi me na syA-nirAi syAM tataH param // 2 // tAniraparAdhoDava, martA vratathAIhi ? - nirvANyo nArA sUno - rAvazyamadvirSiyA rUTa " (Eii III (CIAL Page #65 -------------------------------------------------------------------------- ________________ "A mArA patie pravrajyA aMgIkAra karI e kAraNe huM prathama patihIna che to thaI ja chuM, paNa jo Aje Ane joIne mAro putra sukozala paNa pravrajyA R 4 aMgIkAra kare to te mAro putra na rahe, ane jo ema bane to tyArathI ja AraMbhIne jIvanabhara huM vIraputra vinAnI ja banI jAuM; eTale ke vIrapatnI to maTI ja gaI chuM paNa vIramAtA paNa maTI ja jAuM !" te kAraNathI A niraparAdhI pati hovA chatAM paNa ane vratadhArI hovA chatAM paNa putra ane rAjyanI sthiratA ? karavAnI icchAthI A nagarImAMthI bahAra kaDhAvavA yogya ja che, eTale ke A = game tevo sAro hovA chatAM paNa mArA nagaramAM rahe e yogya nathI, paNa nagarInI bahAra kaDhAvavo e ja yogya che.' bhAgyazALI ! vicAro ke svArthavivaza banelI sahadevInI vicAraNA kevI ane keTalI viveka vagaranI che ? pote jANe che ke nagaramAM bhramaNa karatA A mahAmuni bIjA koI nathI paNa mArA potAnA pati che, pati che eTaluM ja nahi paNa niraparAdhI che, ane vadhArAmAM vratone dharanArA che, e chatAM paNa pApAtmA sahadevInI potAnA tuccha svArthanA kAraNe bhakti paNa karavA yogya munine nagaranI bahAra kaDhAvavAnA manoratha seve che, e zuM jevI tevI viveka hInatA che ? patnInAM mohamAM phasAyelAoe mohanA svarUpane 9 samajavA jevuM che. mohavaza AtmA mohavivazatAthI kevI-kevI manodazA seve che e avazya vicAraNIya che. je sahadevI eka vakhata te potAnA pati cAlyA na jAya evA prayatno karatI hatI, te ja che sahadevI Aje potAnA pati ke je rAjA maTIne rAjarSi banyA che. $ temane paNa potAnA nagaranI bahAra kaDhAvavAnA prayatno seve che, e mohanuM kevuM kAramuM svarUpa sUcave che ! kharekhara, mohano svabhAva ja evo che ke tene AdhIna banelA AtmAo, Aje amukanI khAtara amukane mAravA taiyAra thAya che, to kAle vaLI jenI rakSAno prayatna karatA hatA teno ja nAza karavAnA prayatna kare che. mohavaza banelA 8 AtmAo koInA thayA paNa nathI ane thavAnA paNa nathI, mATe mohAMdhonI mohamagnatAmAM mUMjhAvuM, e kharekhara ja bhayaMkara mUrkhatA che, kAraNake mohAMdhonuM jIvana eka rIte krUra hoya che. evA krUra jIvananI che, sAdhanAmAM paDelA te AtmAo vivekavikaLa vicArothI ja nathI jANe samyaktva ane rino vAraso ja haze ? Page #66 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sa88. bhAga-2 rAma-lakSmaNane viramatA paNa e vicArono amala karavA potAnI saghaLI zakti kharce che. viveka vagaranI vicAraNA e ja nItie mohAMdha sahadevIe zubhAzubhano sTeja paNa vicAra ryA vinA potAnI saghaLI ja sattAno durUpayoga karyo ane te rANIe anya liMgIonI sAthe rAjA maTIne rAjarSi banelA potAnA patideva zrI kIrtidhara rAjaSine paNa nagaramAMthI bahAra kaDhAvyA. A duSTa kAryane phITakAra ApatA kalikAlasarvajJa AcArya (48 bhagavAn zrI hemacaMdrasUrIzvarajI mahArAjA pharamAve che ke, "nokAmasUtemanasAM, viveva : sthAtvijayazcim ?" jeonuM mana lobhathI abhibhUta thayuM che tevA AtmAomAM viveka keTalo kALa TakI zake tema che? arthAt tevA AtmAomAM cirakALa sudhI viveka TakI zakto ja nathI. kharekhara, lobha e evI bhayaMkara vastu ke bhalabhalA AtmAo pAse e nahi karavAnuM kArya karAvI nAkhe che, e lobhano ja prabhAva che ke prathama sahadevIe patinA mokSamArganA pramANamAM vighna nAkhyuM, ane bIjI vakhata niraparAdhI ane vratadhArI evA patimunine potAnA nagaramAMthI kAramI rIte bahAra kaDhAvyA. mAsakSamaNanA pAraNA mATe bhikSArthe bhramaNa karatA muninI bhakti karavAne badale AvuM krUra kArya karAvanAra koI hoya to sahadevInA hRdayamAM rahelo lobha ja hato. e lobhanA yoge evuM krUra kArya karyA chatAM paNa sahadevInuM hadaya na dravyuM, paNa sukozalanI dhAvamAtAnuM hadaya to ghaNuM ja ghavAyuM, kAraNake tenuM hadaya evA duSTa lobhathI abhibhavane pAmeluM che na hatuM duSTa lobhathI alipta rahelA sukozalanI dhAvamAtAne Avo para krUra banAva banavAthI atizaya du:kha thayuM dhAtrI sukozalasyAtha, svAminaM vratadhAriNam / purAgnirvAsitaM jJAtvA, roditi sma nirargalam / / | "vratadhArI svAmine nagaramAMthI bahAra kADhI mUkyA ema jANIne ke sukozalanI dhAvamAtA atizaya rudana karavA lAgI." I-IBITE DESIDDT) Page #67 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sukozalano prazna ane dhAvamAtAno uttara jI. potAnI dhAvamAtAne khUba-khUba rUdana karatI joIne bALa () evA zrI sukozala rAjAe paNa potAnI dhAvamAtAne prazna kya "a>> roDhihi ?" tuM kema rUdana kare che?" A praznano uttara ApatAM teNe zokathI gadgad banI gayelA zabdo dvArA kahevA mAMDayuM ke, rAjye tvAM bAlakaM nyasya, tava kIrtidharaH pitA / prAvAjIt so'dya bhikSArtha, prAvikSadiha pattane / tadarzanAtavApTAdya, vratavAhaNazaMkaTamA / nirvAsita sa te mAma, Turinanena roDhimi ke "he vatsa ! tArA pitA zrI kIrtidhara mahArAjAe bALaka evA tane rAjya upara sthApana karIne dhakSA aMgIkAra karI hatI, te rAjarSie Aje bhikSA mATe A pattAmAM praveza karyo hato. te maharSinA darzanathI tuM paNa kAca Aje vratane grahaNa karI le evI zaMkAthI tArI mAtAe te mahAtmAne nagaranI bahAra kADhI mUkAvyA, e duHkhanA yoge huM rUdana karuM chuM.' dhAvamAtAnA A kathanathI sukozala rAjA to stabdha ja banI ? gayA. te puNyAtmAne potAnI mAtAnuM A ghaNuM ja hadayadrAvaka che nivaDyuM, mAtAnA e tye sukozala rAjAnA hadayamAM saMsAranI ja bhayaMkaratAnuM AbAda citra khaDuM karI dIdhuM, enA yoge je saMsAra emane jevo bhAsavo joIe tevo asuMdara nahoto bhAsyo, te atyAre kAramo bhAsavA lAgyo. A banAvanA zravaNa pachI te puNyAtmAne eka kSaNa paNa A saMsAramAM rahevuM e bhayaMkara lAgavA mAMDyuM. potAnI mAtAnA A bhayaMkara tyathI ekadama virakta banelA sukozala rAjAne mana eka kSaNa paNa A saMsAramAM kADhavI e kAramI lAgavA mAMDa. te puNyAtmAne e ja vicAra AvavA lAgyo ke saMsArano svArtha ane tuccha lAlasAono lobha, e kharekhara, bhayaMkara che ane kAramo ja che. X jANe samyaktva ane 2 caritrano vAraso ja haze. 2.2 Page #68 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sata8. bhAga-2 dU .rAma-lakSamaNane AthI ekadama je sukozalane sahadevI mAtA rAkhavA mAMgatI hatI, te sukozala rAjA paNa te banAva potAnI dhAvamAtAnA mukhethI sAMbhaLatAnI sAthe ja, potAnA pitAnI pAse pahocyAM ane pitAnI pAse pahoMcIne virakta banelA zrIsukozala rAjAe aMjali joDIne rAjadhi banelA potAnA pitAnI pAse vratanI eTale dIkSAnI yAcanA karI. mAtA ane putranuM darzata bhAgyavAno ! vicAro ke bahula saMsArI AtmAonI 0 manodazA ane alpa saMsArI AtmAonI manodazAmAM keTalo pharaka hoya che? kharekhara, bahula saMsArI AtmAonI manodazA jyAre bhayaMkara hoya che, tyAre alpa saMsArI AtmAonI manodazA ghaNI ja suMdara hoya che. potAnI tIvra saMsAra lAlasAnA yoge sahadevIe jyAre prathamavAra patine mokSamArganA musAphara banavAmAM aMtarAya karavAnI kAryavAhI karI ane bIjIvAra rAjarSi banelA patidevanI bhayaMkara AzAtanA karI ghora pApakarmano baMdha karyo tyAre sukozala rAjA ke nA AtmA upara saMsAranI lAlasAe tevI sattA nahotI jamAvI, teNe potAnA saMsArane susthita banAvavA icchatI ane e icchAnA yoge dareka rIte pUjya evA rAjarSi mahAmuninI paNa ghora AzAtanA karanArI mAtA e mAtA nathI paNa bhayaMkara zatrunI garaja sAranArI mahArAkSasI che, ema mAnIne evI bhayaMkara mAtAnA mukhanuM darzana paNa karyA vinA teno dUrathI ja tyAga karyo ane potAnA AtmAnuM sarva rIte zreya karanAra evA pitAmuninuM zaraNa svIkAryuM? adhama AtmAonI ane uttama AtmAonI manodazAno khyAla lAvavA mATe A mAtA ane putranuM dRSTAMta ghaNuM ja suMdara che. AjanA saMsAramAM AvI mAtAonA darzana sahaja che, paNa AvA putranuM darzana durlabha che. A mAtAnA dRSTAMtathI AjanI mAtAoe mahArAkSasInuM rUpa nahi dharatAM mahAdevInuM rUpa dharatA zIkhavuM joIe, ane A putranA dRSTAMtathI putroe paNa mAtAonA Page #69 -------------------------------------------------------------------------- ________________ LO(OICE mohamAM phasI teonI AjJA e ja dharma che ema mAnIne saMsArarasika che thaI viSayanA kIDA banatA aTakI javuM joIe ane vivekI banI jAya che sadguruonuM zaraNa svIkAratA zIkhavuM joIe. eja A dRSTAMta zravaNanuM sAcuM phaLa che. sukozala rAjAe grahaNa karelI dIkSA A prasaMga uparathI paNa jeo Aje zAsavadrohIonI pITha thAbaDI rahyA che. teo ghaNuM-ghaNuM vicArI zake tema che. paNa mAna-pAnanI lAlasAmAM marI rahelAone evuM vicAravAnI phurasada ja kyAM che? potAnA bhoge paNa putrane rAjya bhogavato rAkhavA mATe prayatna karI rahelI mAtAe, putramohane aMge ja eka munine nagara bahAra kaDhAvavAnuM pApa AcaraNa karyuM. e ja kAraNe zrI jinezvaradevanA zAsanathI suvAsita evA zrI sukozala rAjAe, saMsAranI dRSTie mAtA jevI mAtAnuM mukha paNa na joyuM ane pUchyA ke gADyA vinA cAlI nIkaLyA. tyAre Aje jeo dIkSita thanAranA nathI thatA bApa ke nathI thatA kAkA, nathI thatA snehI ke nathI thatAM saMbaMdhI ane dikSita che, thanArane nathI sahAya karatA jIvatA ke nathI sahAya karatA maratAM, te $ chatAMya dIkSita thanAranA mArgamAM ekAMte kAMTA veravAnuM ja bhayaMkaramAM che bhayaMkara pApa AcarI rahyA che. samagra suvihita sAdhu saMsthAne che satAvavAnuM zetAnIyata bhareluM yaMtra racI rahyA che. sanmArganA rakSaka ane dharmanA dhorI mahApuruSone utArI pADavA mATe taddana khoTuM tathA Itarone prabhu-dharmathI vimukha kare evuM taddana banAvaTI pracArakArya 6. karI rahyA che, tevAone potAnI pAse besADavAmAM DahApaNa manAvanArA, tevAo paNa mAtra potAne mAne-pUje ane prazaMse e ja kAraNe tevAo paNa sArA che, ema svamukhe jAhera karanArA ane amuka vargamAM tevA bhayaMkara pApAtmAonI kIrti vadhAranArA potAne sAdhu ja nahi, paNa sauthI moTA dharmAcArya manAvavAnA koDa rAkhe, e kevuM ane keTaluM zrAparUpa che e zuM vicAraNIya nathI ? jANe amyaktva ane carano vAraso ja haze ?..2 Page #70 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sata.. bhAga-2 V rAma-lakSamaNane kharekhara, AvA prasaMge e vAta jAhera karI devI ghaNI ja jarUrI che ke, jeo Aje potAnI jAtane sarvamAnya banAvavAnA mohamAM paDIne zAstradaSTie jeonuM mukha jovuM ke nAma devuM e paNa pAparUpa ja che, tevAone vAta-vAtamAM AgaLa lAvavA mathe che, agara tevAono paNa khoTo bacAva karavAmAM DahApaNa ane hoMziyArI samaje che, tathA tevAone zAsananA hita khAtara temanA svarUpamAM khullA pADanAra puNyapuruSone kajIyAkhora agara to azAMtipriya ke azAMtinA utpAdaka tarIke oLakhAvavAmAM magarUrI samaje che, teo potAnI jAtane prabhuzAsanamAM sarvamAnya to nathI ja karI zakatA, paNa ulaTI prabhuzAsanathI bahAra ja kADhI de che. vadhumAM tevAone ApaNe e paNa saMbhaLAvI ja devuM joIe ke jAtanI prabhAvanAne bhUlyA vinA tame kadI ja zAsananI prabhAvanA karI zakavAnA nathI ! zAsananI prabhAvanAnA nAme jAtanI prabhAvanAmAM macI paDavuM, e prabhuzAsana pratyenI bhayaMkaramAM bhayaMkara ane na mApha karI zakAya tevI nimakaharAmI che ! zAsananA pratApe meLavelI moTAI ane DAmavAno upayoga jAtanI prabhAvanAmAM karavo, enA jevI bhayaMkara naphaTAI bIjI eka paNa nathI. je zAsananAM yoge uMcuM sthAna meLavyuM hoya, te zAsananA drohIone-e-drohIo taraphathI potAnI jAtane ja mAna-pAna Adi maLe e kAraNe paMpALavA ke poSavA e paNa prabhuzAsanano bhayaMkaramAM bhayaMkara droha karavA jevuM che. ane prabhuzAsananA marmane ame jANanArA chIe, evo dAvo karavA chatAM ughADI rIte sAcA ane khoTA tarIke oLakhAI zake tevA pakSonI vacce paNa madhyastha ane taTastha hovAno daMbha ke ADaMbara karavo, e bhadrika janatAnA dharmadhanane lUMTAvI hara devAnI niMdanIya pravRtti AdarI vizvAsaghAtanuM bhayaMkara pApa AcaravA jevuM che. A kathana tevAone kaDavuM lAgaze ke mIThuM lAgaze, eno huM vicAra ApaNe karavAno nathI, kAraNa ke upakAra buddhithI kaDavuM paNa - hitakara kahI devAnI paramapuruSonI ApaNane AjJA che ane game tevuM Page #71 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ane game teTaluM jokhama veThIne paNa jo ApaNAmAM zakti hoya to te che paramapuruSonI e paramatAraka AjJApAlana karavuM, e ApaNI che Avazyaka ane anivArya pharaja che. have Avo, ApaNe ApaNA kathAviSaya upara. sukozala mahArAjA potAnA pitAmuni pAse pahoMcI gayAM, e vAtanI jANa chuM thatAnI sAthe ja zuM thayuM te jaNAvatAM lakhyuM che ke dimamAnA 4 tatvanI, munheM- saha maMtri: JvavivAmiiThuM svAma-jA rAnce tyajImahaMsa sukozala mahArAjAnI citramAlA nAmanI garbhavatI patnI, maMtrIonI sAthe AvIne kahevA lAgI ke he svAmin ! svAmI vinAnA rAjyano tyAga karavo e ApanA mATe yogya nathI." potAnI mAtAnA ja dRSTAMtathI saMsAranI bhayaMkaratA pUrepUrI joI levAnA kAraNe, paramavirakta banelA sukozala mahArAjAne, maMtrIo sAthe AvI pahoMcelI potAnI patnInA kathananI kazI ja asara thatI nathI. te puNyAtmA to potAnI bhAvanAmAM daDha ja rahA ane e daDhatAnA yoge potAnI patnIne te puNyAtmAe spaSTa akSaromAM kahI dIdhuM ke, rAjApyavocaDhgarbhastho'pi hi sunurmayA tava / rAjye'bhiSikto bhAvi-nyupacAro hi bhUtavat // 'garbhamAM rahelAM evA paNa tArA putrane huM rAjya upara abhiSikta karuM 8 chuM. kAraNake bhAvi upara bhUtanA jevo upacAra thaI zake che. eTale ke bhaviSyamAM . je rAjA thavAno hoya che tene bhUtakALanI jema rAjA tarIke oLakhAvI zakAya , che, mATe garbhamAM hovA chatAM paNa tAro dIkaro AjathI ja rAjA tarIke oLakhAze ema huM jAhera karU chuM. A pramANe potAnI patnIne kahIne tathA anya lokonI sAthe ghaTatuM ane jarUrI saMbhASaNa karIne, "viturakti sudaozanaH pravAna ? tapa ra Tustapam " sukozala mahArAjAe pitA pAse pravrajyA aMgIkAra karI ane duHkha karIne tapI zakAya tevA tapane teo tapavA lAgyA." jANe samyaktva ane rino vAraso ja haze ...2 Page #72 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bhaga-2 03 ) vicAro ke paramavirakta puNyAtmAonI dazA kevI ane keTalI pavitra tathA nirmoha hoya che? virakta dazA ane duniyAdArInI dazAne paraspara meLa hoI ja nathI zakato e khAsa dhyAnamAM rAkho. mohamagna AtmAonI vicAraNA karatA virakta AtmAonI vicAraNA judI ja hoya che ane hovI ja joIe ema hRdayapUrvaka svIkAro. jo virakta AtmAonI ane mohamagna AtmAonI vicAraNA eka sarakhI ja svIkAravAmAM AvI hota to vizvamAM zrI tIrthapatinuM huM zAsana hota ja nahi ane vizvamAM je thoDAMpaNa sukha ke zAMti dRSTigocara thaI rahI che, e paNa na hota, e vAtane barAbara samajo. AvI vastuo prabhuzAsanane pAmelA na samaje e kema ja bane ? ane prabhuzAsanane pAmavAnI manobhAvanAvALAo, e vastuo samajavAnI kALajI na kare e paNa kema ja cAle ? jeo A vastuo samajyA nathI ke upakArIonA kathanathI sadahatA nathI, teo prabhuzAsanane pAmyA ja nathI ane te vastuone samajavA ke sadaNavA jeo IcchatA nathI, teo prabhuzAsanane pAmavAne paNa lAyaka nathI, e vAta sahadaya AtmAo ghaNI ja sahelAIthI samajI zake tema che. | durgAnanA pratApe sahadevInI durgati rAjA maTIne rAjarSi banavAnI bhAvanAnI ADe AvanArI patnI ke mAtAnI eka leza paNa paravA karyA vinA, baMneya parama puNyazALI rAjAo, rAjA maTIne rAjarSi banyA. e rIte rAjarSi banyA pachI paNa e puNyAtmAo, duniyAnI koIpaNa pravRttimAM lepAyA vinA mokSamArganI ArAdhanAmAM ja rakta banyAne e ArAdhanAnI pravRttinuM varNana karatAM ghaNAM ja TUMkA zabdomAM lakhyuM che ke nirmamau niSkaSAyau tau, pitAputrau mhaamunii| jI vinaututAveva, paviyaMtI mahaMtanama ? nirmama ane niSkaSAya evA te baMneya pitAputra mahAmunio sAthe ja uM pRthvItalane pAvana karatA viharavA lAgyA, A varNana uparathI e vAta sArI rIte samajI zakAya tema che ke uM dekhAvamAM muni thaI javA mAtrathI AtmakalyANa sAdhI zakAtuM nathI, paNa munipaNAne dIpAvanArI nirmamatA ane niSkaSAyatA keLavI Page #73 -------------------------------------------------------------------------- ________________ evI rIte viharavuM joIe ke jyAM-jyAM potAno vihAra thAya tyAM che tyAM yogya AtmAo pavitra thaI saheje-sTeje mokSamArganA rasiyA tela bane. e rIte viharavAmAM ja sAcuM munipaNuM che, e vastu khUba lakSyamAM rAkhavA jevI che. munipaNuM pAmyA pachI paNa AtmakalyANanI pravRttimAM bAdha karanArI vastuo upara huM mArApaNuM banyuM rahe ane enI khAtara AtmA kaSAyothI dhamadhamato rahe, to kharekhara jamunipaNAnI prAptithI AtmAne jalAbha thavo joIe te nathI thato. sarvottama zrI jinezvaradevonuM munipaNuM pAmIne paNa jo AtmAnI evI ne evI dazA rahe to mAnavuM joIe ke AtmA ghaNo ja bhArekarmI che. anyathA je mutipaNAe rAjA mahArAjAone paNa sAcA bhikSuka banAvyA che, te munipaNAne pAmavA chatAM paNa AtmA dIna ke pagalAnaMdI kema ja bane ? anaMta upakArI paramavItarAga zrI kleizvaradevonuM munipaNuM pAmyA pachI paNa yathecchacAritA, dInatA ane pudgalAnaMdipaNuM banyuM rahe e AtmAnI adhogati sUcavanArI vastu che. yathecchacAritA, dInatA ke pudgalAnaMditA sAthe zrI kleizvaradevanA mukipaNAno meLa karavA icchanAra AtmAo zrI jinezvaradevanA manipaNAne dIpAvanArA nathI kidhu kalaMkita karanArA che ke, e vAta kadI visarI javA jevI nathI ! suMdara sAdhupaNAnI pUrepUrI kALajI joIe prabhu-zAsananA munipaNAne pAmavA chatAM paNa tuccha che padArthonI AzA banI rahe e kAMI nAnIsunI viDambanA nathI, e vAta darzAvatA eka paramopakArI paramamaharSi spaSTa-spaSTa | zabdomAM pharamAve che ke, gRhItanaJstha velthakAzA, gRhatoi viSayamanAvI che gRhItaliGgo salolupazceda, viDambanaM nAsti tato'dhikaM hi // 1 // " muniliMgane dharanAra AtmAmAM jo dhananI AzA oya, muniligane dharanAro jo viSayono abhilASI hoya, ane mukiliMgane dharanAra jo rasalolupa hoya, to kharekhara tethI adhika viDaLanA bIjI koI ja nathI, arthAt muni ane dhanano arthI, muni ane viSayAbhilASI jANe samyaktva ane caritrano vAraso ja haze .2 Page #74 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ra. sA. bhAga-2 rAma-lakSmaNane tathA muni ane rasano lolupI e ja kharekhara viDaMbanA che. prabhuzAsananA munipaNA sAthe e vastuo ghaNI ja bhayaMkara gaNAya che. dhanano arthI, viSayono abhilASI ane rasomAM lolupa banelo muni, prabhuzAsananA munipaNAne koI paNa rIte sAcavavuM joIe te rIte sAcavI zakato nathI, paNa ulaTo e paramatAraka munipaNAne te lajave che. evA AtmAne nathI gamatI gurunizrA ke nathI gamatI AgamarasikatA. evA AtmAone to tevo ja sahavAsa ruce che ke je potAnI lAlasAonuM poSaNa kare agara to tenI ADe na Ave, enA pariNAme tevA veSaviDaMbaka AtmAo ekAkI vihAra, ke jeno - zAstra Aja kAla sarvathA niSedha karelo che, teno Azraya kare che, agara to koI tevA ja rakhaDatA ane potAnI jema svacchedI banIne viharatAno sAtha kare che, ane AgamapraNIta sanmArganI kiMmata ghaTADavAnI pravRtti paNa evAo cAlAkIpUrvaka Adare che. e ja kAraNe evA adhama AtmAone ghaMbhika tarIke, veSadhara tarIke, dhUrta tarIke ane mAtra janaraMjaka tarIke oLakhAvatA e ja paramopakArI paramamaharSi pharamAve che ke - "ye lubdhacittA viSayArthabhoge, bahirvirAgA hRdibddhraagaaH| te hAbhikara veSadharAzca dhUrtAH, manAMsi lokasya tu raJjayanti / " jeonuM citta viSayArthabhogamAM lubdha che ane jeo bahArathI vairAgI dekhAvA chatAM hadayamAM badhdharAga che, te vadhArI dhUrtA ghaMbhika hoIne mAtra lokanA manane ja paMkti kare che. paNa vairAgyaraMgathI potAnA AtmAne te kaniSTa koTinA AtmAo kadI ja raMgI zakatA nathI, kAraNake evA AtmAone vairAgyanA raMga sAthe raMga ja nathI hoto, tevA AtmAoe to mAtra veSanA yoge eka ja vastunA IcchanArA hoya che ke game te bhoge paNa ApaNI lAlasAo pUrNa thavI joIe. evI tuccha lAlasAonI pati sAdhanAmAM paDelA pAmarone mAtra potAnA ja khAnapAnanI paDelI hoya che. teone nathI munipaNAnI paravA hotI ke nathI prabhupraNIta mArganI paravA hotI. uM suMdara sAdhupaNAne pAmIne paNa evI durdazA na thaI jAya, tenI kALajI kalyANanA arthI AtmAoe pUrepUrI rAkhavI joIe. evI Page #75 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kALajI utpanna karavA mATe AvA, eTale ke zrI kIrtidhara ane zrI che sukozala jevA mahAmunivaronA daSTAMto kalyANanA athI hAra, AtmAomAM vairAgyaraMganI relamachela karI zake che. evA uttama munivaranAM dRSTAMto uparathI joI zakAya che ke te A puNyAtmAo siMhanI jema nIkaLatA ane siMhanI jema munipaNAnuM pAlana karatA. evA munipaNAnA pAlana mATe gurunizrA sAthe parISahonA sahavAnI ane bAre prakAranA tapanA parizIlananI atizaya AvazyakatA che. gurunizrAmAM nahi rahI zakanArA, parISahothI bhAgatA pharanArA ane tapa tapavAthI kAyara bananArA AtmAoe AvA mahAmunione potAnA AdarzarUpa banAvavA joIe, ema karIne potAnA jIvanane gurunizrAthI niyaMtrita banAvavuM joIe ane jIvanane gurunizrAmAM niyaMtrita banAvIne bhagavAn zrI umAsvAtijI vAcakanA - "mArgAcyavananirjarArthaM pariSoDhavyA: parISahAH" (tatvArtha sUtra) samyagadarzanAdi ja mokSamArga, tenAthI potAno AtmA calita na thAya e kAraNe ane karmonI nirjarAne arthe parISaho sArI rIte sahana karavA yogya che. A sUtrane niraMtara dRSTipathamAM rAkhIne parISahone prasannatApUrvaka sahana karavA joIe ane karmanirjarA arthe ja che anaMtajJAnIoe upadezelA bAre prakAranA tapane tapavAmAM rakta thaI che. javuM joIe ema karavAmAM ja AtmAno sAco nirmamabhAva keLavAze . ane enA ja pariNAme ja jAtano niSkaSAya bhAva AtmAne thavo 57 joIe te anAyAse thaze. sahadevI durgAnamAM marIne vAghaNa bane che Si zrI kIrtidhara ane zrI sukozala nAmanA pitAputra mahAmunio, e anaMtajJAnIoe prathama naMbare upadezelI gurunizrAmAM rahIne, sadAya sahana karavA yogya parISahone sahana karIne, avazya AcaraNIya, tapazcaraNane AcarIne, ane paudgalika padArtho pratyenI nirmamatA-niSkaSAyatA keLavIne, nirmama ane niSkaSAya banyA ane sAthe ja pRthvItalane pAvana karatA ja viharavA lAgyA. jANe amya ane ? cArano vAraso ja haze ?.2 Page #76 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sata... bhAga-2 rAma-lakSmaNane tyAre rAjarANI ane rAjamAtA banavAno mohanA kAraNe ghora pApane AcaranArI tanavaca viyogona, breDhamA sahavyA ? ArtadhyAnaparA mRtvA, vyAyyabhUda girigahavare // sahadevI putranA viyogathI khedane bhajanArI banIne ArtadhyAnamAM marIne giriguphAmAM vAghaNa thaI." A prasaMga AjanI carcAnA aneka muddAo upara sArAmAM sAro prakAza pADI zake tema che. AjanAo kahe che ke saMyama lenArAone patnInuM ane mAtAnuM zuM thaze e khAsa jovuM ja joIe, anyathA patnI unmArge jAya ane mAtA durgAna kare, tenuM pApa avazya saMyamadhara thayelA patine ane putrane lAge ! paNa AnI sAme A prasaMga kahe che ke anaMtajJAnIoe pharamAvelI vidhi mujaba saMyamano svIkAra karanArA AtmAoe e vicAravAnuM ja nathI ke mohamAM ja masta banela ane dharmathI paramukha thayela patnInuM ke mAtAnuM zuM thaze ! kAraNake sadAne mATe virakta AtmAo karatA saMsArarakta AtmAonI dazA judI ja hoya che! saMsArarakta AtmAonI rAgadazAne poSavAnI pharaja virakta AtmAo upara anaMtajJAnI upakArIoe nAkhI ja nathI, e ja kAraNe saMyamadharanI patnI ke mAtA pAchaLathI saMsArasikatAnA kAraNe ArtadhyAnAdine vaza banIne durgatimAM javA chatAM paNa saMyamadhara pati ke putra sArAmAM sArI rItanA ArAdhaka banIne muktipadane pAmI zakyA che. pAmI zake che ane pAmI zakaze, emAM zaMkAne avakAza ja che nathI, Page #77 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vivekIsnehImAM sAcI hiteSItA hoya che zrIkIrtidhavala ane zrI sukozala e pitA-putra munivaro mAtra paraspara pitA-putra tarIke snehI ja nathI, paNa vivekI snehI che tethI hitaiSItA che, jyAre mAtA sahadevI snehI hovA chatAM mohanI ghelachA hovAthI hiteSIpaNuM gumAvI beThI che. tethI e je rItano julama gujAre che te kayA vivekIne vicAramAM na mUke ? kRpALunAtha pravacanakArazrIe 'zrI upamitikathAgraMtha' ane 'zrI paumacariyam' AdinA AdhAre vivekIsnehIne je rIte vivecyo te che te ane baMne pitA-putronI apUrvasAdhanA, upasarga, nizcaLatA, kevaLajJAna ane mokSanI prApti tathA vAghaNa banelI mAtA sahadevIne paNa jAtismaraNanA prabhAve upakAra ane vaLI madanarekhAyugabAhuno prasaMga Adi A prakaraNamAM je varNavAyuM che te bhalabhalAnA hRdayanA tArane jhaMkRta kare tevuM che. cAlo, ApaNe svayaM anubhavIe... paha Page #78 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 'vivekIsnehImAM sAcI hiteSItA hoya che, * vivekI AtmAnI viziSTa vivekazIlatA * banne mahAtmA rAjarSionI. anupama ArAdhanA * vAghaNa banelI sahadevIe karelo utkaTa upasarga * siMhAvalokana parathI maLato bodhapATha * utkaTa upasarga ane 'anupamadhIratA' Page #79 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vivekIsnehImAM sAcI hiteSItA hoya che vivekI AtmAnI viziSTa vivekazIlatA rAjA maTIne rAjarSi banelA zrI kIrtidhara ane zrI sukozala nAmanA pitAputra munipuMgavo, saMyamanI viziSTa ArAdhanA kare che tathA evI ArAdhaka dazAmAM vicaratA e munivaro upara paNa, vAghaNa banelI sahadevI, ke je ekanI patnI thAya che ane ekanI mAtA thAya che, te potAnA ja utpanna karelA vairanA yoge kevI jItano julama gujAravA icche che ane eka sukozala maharSi upara to kevo julama gujAre che, e saghaLuM jotA pUrve ApaNe e joIe ke avivekI snehI ane vivekI snehI ubhayanI vacce keTaluM aMtara hoya che ? tathA suvivekI AtmAomAM kevI jAtanI viziSTa vivekazIlatA hoI zake che? sahadevI, e zrI kIrtidhara mahArAjAnI patnI hatI ane zrI sukozala mahArAjAnI sagI mAtA hatI, eTale te e baMneya mahArAjAo upara parama snehavatI hatI ema gaNAya, paNa sukozala mahArAjAnI dhAvamAtA, e kaMI zrI kIrtidhara mahArAjAnI patnI na hatI, ane zrI sukozala mahArAjAnI sagI mAtA na hatI, ke jethI ubhaya upara parama snehavatI hatI ema gaNAya, paNa ApaNe kaMI evA svArthI snehanI kiMmata nathI AMkatA ke jethI e snehanI ochAza ke adhikatA upara vicAra karIe. ApaNe to e ja vicAravA mAMgIe chIe ke rahI hovA chatAM paNa je AtmA vivekI vivekahImAM sAcI ja hiteSatA hoya che.. Page #80 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sata... bhAga-2 riama-lakSmaNane hoya che, enI dazA kevI ane keTalI uttama hoya che ? kAraNake vivekI snehImAM sAcI hitaiSItA hoya che ane tenAmAM jeTalo sneha hoya teTalo paNa sAco ja hoya che, paNa kRtrima, banAvaTI ke svArthI ja nathI hoto, e ja kAraNe parama snehavatI gaNAtI paNa sahadevI patnIe putra uparanA sneha khAtara mahAvratadhArI ane mAsakSamaNanA pAraNe potAnA nagaramAM bhikSArthe pharatA potAnA ja pati munine potAnA nagaramAMthI nokaro dvArA akSamya rIte kADhI mUkAvyA. jyAre sAco sneha dharAvatI zrI sukozala mahArAjAnI dhAvamAtA hatI te kRpALu hadayavALI hoI, potAnA svAmI zrI kIrtidhara mahArAjAnA guNanuM smaraNa karatI rovA lAgI. potAnI dhAvamAtAne rotI joIne huM jyAre zrI sukozala mahArAjAe potAnI dhAvamAtAne rovAnuM kAraNa pUchyuM tyAre hitaiSIhRdayane dharanArI te vasaMtalatA nAmanI dhAvamAtAe rovAnuM kAraNa kahevA sAthe, bIjI aneka jarUrI ane hita karanArI vAto kahIne zrI sukozala mahArAjAnA hita mATe je-je kahevuM jarUrI hatu te saghaLuMya potAnA tuccha svArthano vicAra karyA vinA spaSTaspaSTa akSaromAM suNAvI dIdhuM. sAco ane vivekI snehI te ja kahevAya che ke je potAnA svArtha mATe satya vAtane samajAvatA AMcako na khAya, e ja kAraNe paramaupakArI zrI siddhagiNIjI paNa zrI upamiti bhavaprapaMcA' nAmanA eka anupama kathA graMthamAM pharamAve che ke, "ghorasaMsAra kAntAra - cArani:sArakAmyayA / pravartamAnaM jainendre, dharme jIvaM jagaddhite // 1 // manasA vacasA samyaka, kriyayA ca kRtodyamaH / protsAhayati yastasya, sa bandhuH snehanirbharaH // 2 // alIkasnehamohena, yastu taM vArayejjanaH / ta tasyAhitakAritvAt, paramArthena vairikaH / / 3 // " bhayaMkara saMsAramAMthI nIkaLavAnI kAmanAe jagahitakArI zrI huM jinendroe pharamAvelA dharmamAM pravRtti karatA jIvane je manathI, vacanathI ane Isamyak kriyAthI udyamazIla thaIne protsAhana Ape che, te teno gADha snehathI Page #81 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ||COACHIE bharelo baMdhu che. paNa je AtmA tevA AtmAne eTale ke bhayaMkara saMsAramAMthI che nIkaLavAnI kAmanAe vizvahitakara zrI jinendradevoe pharamAvelA dharmamAM pravRtti karI karatA AtmAne khoTA sneha-mohathI aTakAve che, te AtmAnuM ahita karanAro | hovAthI paramArthe karIne vairI che. upakArIonA A kathana mujaba zrI vasaMtalatA je sukozala mahArAjAnI dhAvamAtA che, te vairiNI na hatI paNa sAcA eTale ke hitakara snehathI bharelI hatI. teNe prathama rovAnuM kAraNa jaNAvatA paumacariyamUmAM kahayuM che ke jo tamafmarrers 2 ne ? ThaviUNa ya pavvaDao, so tujchA piyA iha paviTTho // bhikkhaTTe viharanto, jaNaNIe tujjha TulapurisehiM / dhADavio ya ajjaM puttaya teNaM mae ruNNaM // he putra ! je tArA pitA kIrtidhara mahArAjA tane rAjya upara abhiSikta karIne zaikSita thayA hatA, temaNe A ApaNA nagaramAM praveza karyo. ane te pachI bhikSA mATe viharatA evA e tArA pitA munine tArI mAtA sahadevIe Aje duSTa puruSo dvArA nagaranI bahAra trAsapUrvaka kADhI mUkAvyA, te ja kAraNe te putra ! huM rouM chuM.' A pramANe rovAnuM kAraNa kahA bAda e kADhI mUkavAnuM kAraNa zuM che? e samajAvatA te paramahitaciMtikA dhAvamAtAe kahyuM DhaguNa pAsaMDe, mA nivveo ya hohir3a suyassa / taNa ciya nayarAo, nicchUDhA liMgiNo savve // ujjANakANaNADaM, pukkhariNIvAhiyAlimAINi / nayarassa bbhintarao, tujjha kayADaM ca jaNaNIe // vratadhArIone joIne mArA dikarAne nirveda na thaI jAya te ja kAraNe nagaramAMthI saghaLAMya liMgIone eTale saghaLAMya matanA sAdhuone teNe nagaranI bahAra kaDhAvyA. eTaluM ja nahi paNa te tArI mAtAe tuM bahAra na jAya te mATe tArA mATe haravA-pharavA ane ramavAnAM udyAno, kAnano, vAvaDIo ane khelavAnI jagyAo vagere nagaranI aMdara ja karAvela che. kAraNake mare tukta vaMse, puraNa ne narava6 prakRvattA ? te vi ya bhottUNa mahiM pavvajjamuvAgayA savve // eeNa kAraNeNaM, na deDa nayarassa niggamaM tujDA // mA nisuNIUNa dhamma, nivakhamehI jAyasaMvego // vivekahImAM sAcI 9 hiteSatA hoya che...3 Page #82 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 8-0C/00 **p??? 34 ........rAma-lakSmaNane gayA, "he putra ! tArA pitAnI jema tArA vaMzamAM bIjA paNa je rAjAo thaI paNa saghaLAMya rAjAoe pRthvIne bhogavIne pravrajyA ja aMgIkAra karI che. e ja kAraNe tArI mAtA tane bahAra nathI nIkaLavA detI, kAraNake rakhene tuM paNa dharmane sAMbhaLIne ane saMvegane pAmIne saMsAra tyajI nIkaLI jAya-eTale ke dIkSA laI le." A vRttAMta uparathI tame samajI zakazo ke vivekI snehI ane avivekI snehI vacce keTaluM aMtara hoya che. sukozala mahArAjA upara baMneya-eka janmadAtrI mAtA ane bIjI dhAvamAtA-sneha dharAvatI hatI, paNa e beyanA snehamAM AkAza ane pRthvInI vacce jeTaluM aMtara che teTaluM ja aMtara hatuM kAraNake janmAtrI mAtAe, snehanA kAraNe putra koIpaNa rIte muktimArganI sAdhanAmAM na yojAI jAya, e mATenI ja kAryavAhI karI, jyAre dhAvamAtAe putra potAnA kalyANamArgathI vaMcita na thaI jAya, evI vastusthitinuM sAcuM darzana karAvyuM. patnI hovA chatAM sahadevIe putramohanA kAraNe mahAvratadhArI evA paNa potAnA pati upara bhayaMkara trAsa vartAvyo, jyAre zrImatI vasaMtalatA e trAsane nahi khamI zakI, eTaluM ja nahi paNa e trAsane joIne kaMpI uThI ane roI uThI. AvA uttama koTinA hitaiSIno yoga chatAM paNa nirvivekI AtmAo kazuM ja sAdhI zakatA nathI, tyAre 'vivekI AtmAo sAdhyanI siddhi karyA vinA rahetA ja nathI' e vAtano ApaNane zrI sukozala mahArAjAe pUrepUro sAkSAtkAra karAvyo, kAraNake dhAvamAtA dvArA e vAtane ane sAcI vastu sthitine jANI ke tarata ja te puNyAtmA, pApiNI evI potAnI mAtAnuM mukha paNa joyA vinA ekadama nagaramAMthI bahAra nIkaLyA ane pitAmunivara pAse pahoMcyA ane parama vinayapUrvaka vaMdana karIne te puNyAtmA potAnA pitAmunivara pAse beThA ane dharmano paramArtha sAMbhaLIne tarata ja te puNyAtmA zrI sukozala mahArAjAe 'he bhagavAna ! Apa mArA vacanane sAMbhaLo.' A pramANe kahIne vinaMtI karatAM jaNAvyuM ke - "Abhitte niyayare, naLo yestULa puttamajAi avaharaDu tUramANo, so tANa hiyaM vicintanto // 11 // // " 'mohanisaMvabhitte, nayanoyaghare maha vortuLa nivavanto nAha tuma, na ya nutta si noi '' Page #83 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 'tanhA Aha pasAya, mohALanahIviNa sarIraghare nivramamAsa mahaM, hatthAnanuM vavAhis' 'potAnuM ghara saLagavA mAMDe tyAre pitA utAvaLa karIne ane potAnA putronuM hita ciMtavIne putra Adine grahaNa karIne cAlyo jAya che. jyAre he nAtha ! Apa to moharUpI agnithI saLagI rahelA jIvalokarUpa gharamAM mane mUkIne nIkaLI gayA. e rIte karavuM e lokamAM koIpaNa rIte ucita na gaNAya. e kAraNathI he nAtha ! Apa kRpA karo ane moharUpa agnithI zarIrarUpa ghara saLagI he rahyuM che, e kAraNe nIkaLatA evA mane Apa hastAvalaMbana Apo.' potAnA vivekI putranI AvI cittavRtti joIne zrI kIrtidhara rAjarSie paNa tenA hRdayollAsane uttejana maLe tevA zabdomAM kahyuM ke '"hoTa mavintha tuhaM ghanne" "dharmane vize tane avighna ho." bhAgyavAno ! vicAro ke suvivekI AtmAonI vivekazIlatA keTalI ane kevI viziSTa hoya che ? parama vivekavatI dhAvamAtA paNa potAnA tuccha svArthano vicAra hitakara vastu jaNAvavAnI ADe nathI AvavA detI. zrI sukozala mahArAjA paNa vAstavika hitano mArga kayo che ? ema jANyA pachI anya tuccha vicAro karavAmAM ke paudgalika paMcAta karavAmAM eka kSaNa gumAvatA nathI ane rAjarSi kIrtidhara nAmanA munipuMgava paNa ullAsabhera AvI pahoMcelA potAnA putrane bIjuM kazuM ja ADuM-avaLuM kahyA ke pUchyA vinA mAtra eka ja AzIrvAda Ape che ke "dharmane viSe tane avighna ho !" dhyAna rAkhajo ke zrI sukozala mahArAjA kAMI ekalAvA na hatA paNa eka moTA rAjavI hatA, tenI mAtA to dharmamAM vighna karanArI hatI ja ane te puNyAtmAnI patnI paNa garbhavatI hatI. A pramANe chatAM paNa rAjarSi zrI kIrtidhara nAmanA munipuMgava e badhI vAtonA saMbaMdhamAM kazuM ja pUchatA nathI ke kahetA nathI, e ja sUcave che ke ekAMta kalyANakara mArge javAnI ADe AvatI koI paNa vastu zrI jainazAsanamAM kiMmatI gaNAtI nathI." mATe eno vicAra karavo vyartha che, e ja kAraNe pAchaLathI garbhavatI evI paNa potAnI patnI parivAranI sAthe AvI pahoMcI, te chatAM paNa nahi mUMjhAtA sukozala mahArAjA garbhastha putrane rAjya para abhiSikta karIne tarata ja pitA DOD vivekIsnehImAM sAcI 65 hiSatA hoya che...3 Page #84 -------------------------------------------------------------------------- ________________ rAjarSi sukozala munipuMgava paNa potAnA pitA munipuMgavanI jema ghora tapazcaryA karavAmAM ugra banyA ane ekAgratAnA yoge te munipuMgave paNa anekavidha tapone ugrapaNe tapyAM. enA yoge e baMne rAjarSi munipuMgavo samAna stutipAtra banyA che. e baMneya rAjarSi munipuMgavonuM svarUpa AlekhatA jema kalikALa sarvajJa bhagavAna zrI hemacandrasUrIzvarajI mahArAjAe samAna rIte stavyA che. te ja rIte stavanA karatAM zrI 'paumacariyam' nA kartA mahApuruSe 66 pharamAvyuM che ke - "te dovi piyAputtA- tavasaMjamaniyamasosiyasarIrA viharati vRdhiDuvA, gAmAna mayaM vasudaM ra' tapa, saMyama ane niyamathI zoSavI nAkhyuM che zarIra jeoe tevA dRDha dhIrajavALA te baMneya pitA-putra munipuMgavo gAma ane AkarathI maMDita evI pRthvI para vihare che. saMta.... bhAga-2 munipuMgava pAse dIkSA aMgIkAra karI, ane munipaNAnA pAlana mATe prayatnazIla thayA. ........rAma-lakSmaNane ApaNe jANI gayA chIe ke A rIte pitA-putra muni jyAre ArAdhanAmAM rakta che, tyAre putranA viyoge ArtadhyAna dhyAvavAmAM tatpara banavAthI sahadevI zrI kIrtidhara jevA puNya puruSanI dharmapatnI banavA chatAM ane sukozala jevA sujAta putranI mAtA banavA chatAM marIne giriguphAmAM vAghaNa banI. banne mahAtmA rAjadhionI anupama ArAdhanA AthI samajAze ke pota-potAnA karmanA yoge prANIo A saMsArarUpa bhayaMkara aTavImAM athaDAyA kare che. emAMthI prANIone bacAvavA mATe anaMta upakArI zrI jinezvaradevoe pharamAvelA dharma sivAya bIjuM koIpaNa samartha nathI. e dharmanI sAmagrI nahi pAmanArA ane pAmyA chatAM paNa nahi ArAdhanArA AtmAo R sukhanA artho chatAM A du:khamaya saMsAra rUpa aTavImAM rakhaDyA ja kare che ane durlabha evA ekanA eka sarvottama dharmanI ghora virAdhanA karanArA to anaMtakALa sudhI A du:khamaya, du:khalaka ane du:khaparaMparaka aTavImAM kAramI rIte rIbAya che. AthI kalyANanA Page #85 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (CIAL arthI AtmAoe to sarvasvanA bhoge paNa e paramakalyANamaya che dharmanI ArAdhanAmAM ja rakta banavuM joIe, paNa jeothI thatI ArAdhanA na thaI zake teoe paNa virAdhanAthI avazya bacavuM chuM joIe, kAraNake ema karyA vinA A saMsArano aMta kadI ja Ave tema nathI. e ja kAraNe virAdhanA na thaI jAya enI kALajI rAkhavA-ha pUrvaka baMneya rAjarSio, e paramatAraka dharmanI ArAdhanAmAM ekatAna banyA che ane e ekatAnatAmAM rakta banelA rAjarSione nathI naDatA parISaho ke nathI naDatA upasargo, UlaTA e pariSaho ane upasargo to e puruSasiMhone mokSamArganI ArAdhanAmAM parama sahAyarUpa thAya che. ethI ja e puruSasiMho e pariSado ane upasargonI paravA karyA vinA ArAdhanAnAM mArgamAM anupama rIte AgaLa vadhye ja jAya che. muktimArganA ArAdhakone to parISaho ane upasargonI sAme saMgrAma khelavAmAM ja AnaMda hoya che. e ja hetuthI tIrthapatinA AtmAo, ke je AtmAono A duniyAmAM joTo nathI, teo potAnA aMtima bhAvamAM paNa prazamAmRtanI tRpti zAnA yoge pAme che ? e darzAvatA mahimastava' nAmanA prakAza dvArA zrI vItarAga paramAtmAnA mAhAbhyanI stavanA karatAM kalikALasarvajJa AcArya bhagavAn zrI hemacaMdrasUrijI mahArAjA stave che ke. "parISahaidya, mupasanuM pratilimi ? prApto'si zamasauhityaM, mahatAM kApi vaiduSI // 1 // " he svAmin ! parISahasenAno vinAza karatA ane upasargono pratikSepa karatA Apa zamasauhityane pAmyA cho te kAraNathI jaNAya che ke he nAtha ! mahApuruSonI vidvatA koI alaukika hoya che !" A uparathI e paramatArakanA zAsanamAM alaMkAra samA munivaroe samajavuM joIe, ke upasargonuM sahana ane tapazcaryAnuM tapana, e to munipaNAnA anupama alaMkAro che. e alaMkAro vivekahImAM sAcI 9 hiteSatA hoya che...3 Page #86 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bhAga-2 satata zna rAma-lahamaNane sajavAmAM ja munivaronI sAcI zobhA che. e be vinAnuM munipaNuM kharekhara ja lakhuM lAge che. e ja kAraNe niryukitakAra maharSi zrutakevalI bhagavAn zrI bhadrabAhusvAmIjI mahArAjA zrI AcArAMga sUtranI niyukti dvArA bhagavAn zrI tIrthaMkaradevonA dRSTAMtathI munivarone utsAhita karavA pharamAve che ke, "titthayaro caunANI, suramahio sijjiyavvayadhuvammi / aNigRhiya balavirio, tavovihANaMmi ujjamar3a // 1 // " kiM puNa avasesehiM, duvakhavakhayakAraNA suvihiehiM / hoI na ujjabhiyavvaM, sapaccavAyaMmi mANusse 12 // " "cAra cAra jJAnanA ghaNI, devothI pUjita ane nizcitapaNe jenI mukti thavAnI che, tevA zrI tIrthakara mahArAjA paNa baLa ane vIrya gopavyA vinA tapovidhAnamAM udyamazIla thAya che. to pachI pratyapAyothI sahita evA manuSyapaNAmAM du:khakSayanA kAraNe anya suvihita maharSioe zA mATe ughama na karavo joIe ? 2 vA uttama prakAranA upadezAmRtanuM niraMtara pAna karavA chatAM paNa je munio bAre prakAranA tapanuM yathAzakti sevana karavAmAM ane mArgamAM TakI rahevA mATe tathA karmanI nirjarA mATe niraMtara sahavA yogya parISahone sahavAmAM potAnA sAmarthyano upayoga nathI karatA, te khare ja munipaNAnA AsvAdathI vaMcita rahe che, je AtmAone munipaNAno AsvAda levAnI bhAvanA hoya te AtmAoe to gurunizrAmAM rahI, parISaho Ave tyAre ene khUba samatApUrvaka sahana karavAnI zakti keLavI laIne, e parISahone ane bAre prakAranA tapane potAnA sAthI ja banAvI levA joIe. sAco AnaMda e be sAthIonI ArAdhanAmAM ja rahelo che ane e ja [ kAraNe prabhumArganI ArAdhanAmAM rakta munipuMgavo jyAre koI jue Rche tyAre evIne evI pravRttimAM rakta dekhAya, kAraNake e sivAyanI - pravRtti te AtmA mATe hoI ja nathI zakatI. e ja kAraNe jyAre dhana nAmanA sArthavAha ke je pahelA uM bhavamAM RSabhadevasvAmIno AtmA che, te potAnA sArthamAM AvelA Page #87 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI dharmaghoSa nAmanA AcArya bhagavaMtanI khabara levA gayA che, te vakhate te puNyAtmAe AcArya bhagavaMta zrI dharmaghoSasUri mahArAjanIR sevAmAM rahetA munivarone kevA svarUpamAM joyA, enuM varNana karatA kalikALasarvajJa AcArya bhagavAn zrI hemacaMdrasUrIzvarajI mahArAjA jaNAve che ke, dhyAnAthInAtmanaH vAMzvit vaizviJaunAvanavinaH / kAyotsargasthitAnkAMzcit paThataH kazcidAgamam // vAcanAM dadataH kAMzcit, kAMzcid bhUmiM pramArjataH / caMdramAnAt guruAMzvit - ghirmayAnuSa: {{ zrutamuddizataH kAzcit kAMzcittadanujAnataH // - tattvAni vadataH kAMzcit - tatrAdrAkSInmunInapi // jemAMnA keTalAka to potAnA AtmAne dhyAnAdhIna karIne rahelA hatA, keTalAka maunanuM avalaMbana karI rahyA hatA, keTalAka kAyotsargamAM sthita hatA, keTalAka Agamane bhaNatA hatA, keTalAka vAcanAne ApatA hatA, keTalAka bhUminuM pramArjana karatA hatA, keTalAka gurune vaMdana karatA hatA, keTalAka dharma kathAne karatA hatA, keTalAka zrutano upadeza karatA hatA, keTalAka zrutanI anujJA karatA hatA ane keTalAka tattvone kahetA hatA vicArazo to samajAze ke A AkhAye varNanamAM bAhya ane atyaMtara tapanA Asevana sivAya bIjuM kazuM ja nahi dekhAya ane AvI rIte bAhyA ane atyaMtara tapanA sAcA upAsako parISahothI DaranArA hoya evI kalpanA paNa pAparUpa kAM na gaNAya ? AvA varNano munipaNAnA arthIoe potAnA hRdayapaTa upara kotarI rAkhavA joIe. munipaNuM levA mAtrathI ja AtmAnuM zreya nathI, paNa lIdhA pachI tenI A rIte ArAdhanA karavAmAM ja kalyANa che, e vAta kalyANanA arthI AtmAoe kadI ja visaravA jevI nathI. jema-jema divasa jAya tema-tema muni evI pravRttimAM AgaLa ne AgaLa vadhato ja javo joIe ane na vadhAya tenuM sAcA kalyANanA arthIne du:kha thavuM joIe. kAraNake AvI sarvottama sAmagrI maLyA pachI paNa ArAdhanA na thAya e bhayaMkaramAM bhayaMkara kamanasIbI che, e ja kAraNe rAjA-mahArAjAo paNa ame pUrve vivekIsnehImAM sAthI 7/ hitaSItA hoya che...3 Page #88 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sIta.... bhAga-2 koNa hatA ? e vAtane sarvathA bhUlI jAya che, ane saghaLIe pUrvAvasthAne bhUlI, khoTuM mAna tathA khoTI moTAIno tyAga karI, sadgurunI nizrAmAM jIvana samarpI daI, AjJA laI, AjJA mujabanI ArAdhanA karavAmAM ja rakta banI jAya che. emAMnA ja A be rAjarSio che. ApaNe A baMneya rAjarSionI jIvana caryA joI rahyA chIe. temAM te pUrve rAjA hatA. A jAtanA vartananI sheja gaMdha sarakhI paNa Ave che ? nahi ja. ane evA munipaNAmAM otaprota thaI gayelA AtmAomAM Ave paNa zAnI ? eka moTA rAjyane 70 tyajIne cAlI nIkaLelA maharSio bALakanI jema sadgurunI nizrA sevI, parISahone suMdaramAM suMdara rIte sahI ghora tapazcaryA tapI rahyA che, e ja sUcave che ke munijIvana e eka A manuSyalokamAM divya jIvana che, ane evuM jIvana dhArye samaye mukti Ape emAM Azcarya zuM che ? evuM munijIvana meLavavA mATe khoTI mamatAnA tyAganI ane sAcI mamatAnA svIkAranI anivArya AvazyakatA che. ........rAma-lakSmaNane khoTI mamatAnA tyAgapUrvakanI sAcI mamatA meLavavAno rAjamArga darzAvatA nyAya-vizArada nyAyAcArya mahAmahopAdhyAya zrImad yazovijayajI gaNivara mAve che ke - "AtmapravRttAvatijAgarUkaH parapravRtau badhirAMdhamUkaH / sadA cidAnandapadopayogI, lokottaraM sAmyamupaiti yogI // 1 // " je Atma kalyANakara pravRttimAM ati apramAdI hoya, parapravRtti paudgalika pravRttine sAMbhaLavA mATe badhira, jovA mATe aMdha ane teno upadeza karavA mATe muMgo hoya tathA sadAya cidAnaMdapadano eTale muktipadano upayogI hoya, te yogI lokottara sAmyane pAme che. apUrva ArAdhanAnA yoge lokottara sAmyane pAmI cUkelA A baMne rAjarSio, eka mokSapadanI sAdhanAmAM rakta banelA ane e ja kAraNe 52-eTale paudgalika pravRttiothI para banelA ane Atmika pravRttimAM apramatta banelA hoI, prabhumArganI ArAdhanAmAM evA rakta banyA che ke jeone potAnA zarIranI paNa paravA nathI rahI. parISahanA sahanane pratApe ane tapazcaryA tapavAne laIne AtmA prabhumArgano kevo ArAdhaka banI zake che, e vAta ApaNane A baMneya rAjarSionI jIvanacaryAthI sArAmAM sArI rIte samajI zakAya Page #89 -------------------------------------------------------------------------- ________________ che che. e mahApuruSoe potAnuM jIvana evuM to banAvI dIdhuM ke mahilAonA mahinA sudhI AhAra ke pANI vinA svAdhyAya ane dhyAnamAM mazagula rahI zake. itazca tau kIrtidhara - sukozalamahAmunI / pravRti cAturmAsa - matyenuM TrAntamAna sau ji:spRhI svazarIreDa, svAdhyAya-dhyAnatatvarI ? girernuhAyAmekasya, tasthatuH susthitAkRtI // "jyAre ekabAju sahadevI ArtadhyAnanA yoge giriguphAmAM vAghaNa banI, tyAre bIjI bAju damI nAkhyuM che mana jeoe tevA susthita AkRtivALA zrI kIrtidhara ane zrI sukozala baMneya mahAmunio comAsAnI cAturmAsI pasAra karavA mATe potAnA zarIrane viSe paNa ni:spRha banI ane svAdhyAya-dhyAnamAM tatpara thaIne eka girinI guphAmAM rahyAM che. bhAgyavAno ! vicAro ke zreSTha rAjyasaMpattinA bhokatA, ke jeoe gRhasthAvAsamAM du:kha kone kahevAya ? te bhALyuM nathI ema kahevAya tevA AtmAo Aje kaMI rIte prabhumArganI ArAdhanA karI rahA che ? dharmanI AvI anupama ArAdhanA karanArA AtmAone saMsAra kema saMghare ? ane evA AtmAone varavA mATe muktiramaNI paNa kema na talase ? mokSalakSmI AvA AtmAonA karakamaLamAM hoya, emAM Azcarya paNa zuM? jeone AtmakalyANa sivAyanI bIjI koIpaNa prakAranI paravA ja nathI rahI ! e ja kAraNe e baMneya mahAmunio comAsAnA cAra mahinAno samaya vyatIta karavA mATe eka parvatanI guphAmAM AvIne vasyA, ane potAnA zarIra upara paNa ni:spRha banelA te rAjaSi munioe cAreya mahinA cAre prakAranA AhArano tyAga karI svAdhyAya ane dhyAnamAM tatpara banIne pasAra karyA." vAghaNa banelI sahadevIe karelo utkaTa upasarga e rIte cAreya mahinA pasAra thayA ane kArtika mahino Avyo eTale e baMneya rAjarSi mahAmunio pAraNA mATe bahAra nIkaLyA. pAraNA mATe jatA evA e baMneya rAjarSi mahAmunione mArgamAM yamanI dUtI jevI duSTa evI te vAghaNe joyA. jotAnI sAthe vivekIsnehImAM sAtha ( hiteSatA hoya che..3 Page #90 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sItA... bhAga-2 72 .........ma-lakSmaNana ja teNe potAnuM mukha pahoLuM karyuM ane utAvaLI te munipuMgavo tarapha doDI. 'utAvaLe doDI AvavuM' e vastu mitra ane zatru e ubhaya mATe sarakhI che, eno khyAla ApatAM kalikALasarvajJa zrI bhagavAn hemacaMdrasUrIzvarajI mahArAjA pharamAve che ke, ''dUrAjathAnamantubhyo, udghatAM suddhaC/Amavi '' "dUrathI Agamana duzmano ane mitronuM paNa sarakhuM hoya che." kAraNake mitro jema maLavA mATe utAvaLe Ave che, tema duzmano mAravA mATe utAvaLe Ave che, eTale dUrathI utAvaLe AvavAmAM mitro ane zatruo baMneya eka sarakhA ja hoya che, kAraNake ekamAM utAvaLe AvavAnuM kAraNa rAga hoya che, jyAre bIjAmAM dveSa hoya che. AthI e paNa spaSTa thAya che ke vAghaNa pUrvabhavanA vairavALI eTale ke vairavRttinA yoge ja AvA mahAmunionA darzananI sAthe ja tenA aMtaramAM ekadama dveSanI Aga saLagI uThe che ane dveSanI AganA yoge te ekadama e baMneya mahAmunio tarapha mukha phADIne utAvaLe doDI AvI. A sthitimAM paNa eTale ke, ApatantyAmapi vyAghyAM, tau kSamAzramaNottamau / dharmaththAnuM praveTTAno, vAyotsargoLa tattvatuH z vAghaNa ekadama ApaNI upara paDavAne ja AvI rahI che, ema jANavA chatAM paNa kSamAzramaNomAM uttama evA te baMneya rAjarSi mahAmunio kAryotsarga karIne ubhA rahyA. 30_ vicAro ke A kevI ane keTalI dhIratA ? AvI ane ATalI dhIratA te ja AtmAo rAkhI zake che ke je AtmAo kevaLa muktiramaNInA ja rasiyA hoya. anya padArthomAM Asakta ane e AsaktinA yoge anya ArAdhanAmAM ja udyamazIla AtmAo Ave samaye AvI dhIratA kadI ja dharI nathI zakatA. anaMta upakArI saMyamadhara maharSio mATe paNa pariSahone sahana karavAnI ane bAre prakAranA tapanI ArAdhanAmAM ja rakta rahevAnI je vidhi bAMdhI che, teno hetu paNa e ja che ke AvA samaye paNa te AtmAo dhairyazIla rahe. anaMta upakArIoe vihita karelA e vidhAnanuM jo yathAsthita Page #91 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pAlana thAya, to e vidhAnamAM e sAmarthya che ke AtmAne game tevA che prasaMgomAM mUMjhAvA na de, paNa anaMta upakArIonA e vidhAna pratye tu che ke sAco sadbhAva ane ene ArAdhavAno apUrva utsAha te ja ke AtmAone Ave che ke je AtmAonI bhavasthiti paripakva thaI S. hoya, evA AtmAo kadAca azakti AdinA yoge e vidhAnanI uM yathAzakti ArAdhanA na karI zake, to paNa tenI ArAdhanA mATenI bhAvanA akhaMDatipaNe evA AtmAonA aMtaramAM niraMtara udbhavyA ja kare che ane yathAsthita ArAdhanA na thaI zake teno pazcAttApa paNa satata rahyA kare che. kharekhara, A be rAjarSi mahAmunio AvA samaye paNa AvI dhIratA rAkhI zakyA che, - e pratApa anaMta upakArIoe vihita karelA kalyANakArI e vidhAnanA pAlanano ja che. AthI je AtmAo, ekAMte muktimArganI ja ArAdhanA karavA Icche che te AtmAoe anaMta upakArIoe ekAMta kalyANanA hetuthI ja vihita karelA e vidhAnanuM yathAzakti pAlana karavAmAM ja rakta banI javuM joIe. vaLI ekAMta muktimArganA ArAdhako mATe e sivAya bIjuM karavAnuM paNa zuM che ? e sivAyanI koIpaNa pravRtti ekAMte muktimArganI ja ArAdhanA karavA icchatA AtmAoe karavAnI ja nathI, e chatAM paNa e kalyANakara vidhAnanA pAlanamAM je AtmAone rasa na jAge, te AtmAo kharekhara, zocanIya gaNAya. evA zocanIya AtmAo, prabhuzAsananA sArane ane tenA rasane vAstavika rIte nathI pAmI zakatA ane ethI e bicArAo tenA anupama AsvAdathI sAce ja vaMcita rahe che. paNa A baMne rAjarSi mahAmunio to anaMta upakArIoe vihita karelA e kalyANakArI vidhAnanA yathAsthita pAlananA pariNAme, zrI jinezvaradevonA zAsananA sArane ane tenA rasane pAmI zakelA hovAthI tathA e sarvottama rasano AsvAdathI saghaLAMya paugalika sukhane visarI gayelA hovAthI AvA vikaTa prasaMge paNa anya koIpaNa jAtanA vikalpo nahi karatAM, dharmadhyAnano Azraya karIne kAyAno tyAga karyo ane sthira thaIne ubhA rahyA. mahApuruSo vivekahImAM sAthI 9 hiteSatA hoya che...3 Page #92 -------------------------------------------------------------------------- ________________ - saMtA. bhAga-2 rAma-lakSmaNo sthira thaIne ubhA rahe, ethI pApAtmAono roSa ocho ja UtarI jAya ? vairavRttino prabhAva ja evo che ke sAmo AtmA game tevo sAro hoya agara to zAMta thaIne varte, to paNa vairavRttinA svAmInI vairavRtti prAya: zamatI nathI. evI ja dazA prAya: bahulakarmI AtmAnI paNa hoya che, paNa A sthaLe evA AtmAno prasaMga nathI, kAraNake A sthaLe to vairavRttithI ja dhamadhamato AtmA che, eTale vairavRttithI dhama-dhamatI te vAghaNane vadhu roSa sukozala upara hovAthI prathama te vAghaNa vIjaLInI jema sukozala nAmanA rAjarSi mahAmuni upara tuTI paDI ane dUrathI doDI-doDIne prahAra dvArA teNe te mahAmunine pRthvI upara pADI nAMkhyA. tyAra pachI dharmadhyAna magna maharSi upara gujArelA julamanuM varNana karatAM lakhyuM che ke caTaccaTiti taccarma, dAraM hAraM nakhAMkuzaiH / pApA sApADhatRptAbha, vArIva marupAMthikA // bhoTayitvA noTayitvA, ghaTat Titi sA radaiH / janase mAMsamapi hi, vAlukamiva raMkikA / daMtayaMtrAtithIcakre, karkazA kiiksaanypi| kaTatkaTiti, kurvantI, sesUmiva mataMgajI // pApiNI evI te vAghaNe potAnA nakharUpI aMkuzo vaDe te mahAmuninA carmane 'caTa-caTa' evA zabda thAya te rIte phADI-phADIne mAravADa dezanI musAphara strI jema tRSArtapaNe pANI pIe, tema atRpta evI te, mahAmuninA lohIne pIvA lAgI ane garIba strI jema vAluMka nAmanI koI tuccha vastu vizeSa khAya, tema te dAMtothI tata' e pramANe toDI-toDIne mahAmuninA mAMsane khAvA lAgI, temaja hAthINI jema zeraDIne pIlI nAkhe tema kaThora ane 'kaTache ka' e pramANe karatI te, te mahAmuninA hADakAne vratarUpa yaMtranA atithi karavA 3 lAgI -- arthAt cAvavA lAgI. bhAgyavAno ! vicAro ke roSavaza AtmAonI dazA kevI hoya \ che ? pUrvAvasthAnI mAtA potAnA ja putrane AvI dazAmAM jovAthI huM AnaMda pAmavAne badale viparIta vicAraNAnA yoge AvI bhayaMkara che ane nirghaNa dazAne pAme che, e vAta kalyANanA arthI AtmAoe Page #93 -------------------------------------------------------------------------- ________________ III0KE avazya vicAraNA yogya che. saMsAranI asAratA ane tucchatA tathA che mohanA vilAsane jANavA mATe A prasaMga kAMI nAnosuno nathI. jo ke A prasaMga pAmIne bhagavAna zrI gautamasvAmIjI mahArAjA - paNa zrI zreNika mahArAjAne saMbodhIne mohanA vilAsano khyAla ApatA paumacariyamAM pharamAve che ke iya pecchasu saMsAre, seNiya ! mohassa vilasiyaM eyN| jaNaNI khAyaDu maMsaM, jattha suTThassa puttassa 1111 // he zreNika ! A pramANe tuM saMsAramAM A mohanA vilAsane jo, ke je saMsAramAM sArI rIte ISTa eTale vhAlAmAM vhAlA evA putranA mAMsane mAtA khAya che ! saMsArano A mohavilAsa avazya vicAraNIya che. A bhayaMkara saMsAranI sthiti ja evI che ke temAM mohamagna AtmAo aneka jAtanA surUpo ane kupo dhare che, eka bhavano snehI jyAre bIjA bhavamAM zatru bane che tyAre zatru, snehI bane che, putra, pitA thAya che, mAtA, putrI thAya che ane putrI, mAtA thAya che, pati, patnI thAya che ane patnI, pati thAya che, rAjA, raMka thAya che to raMka, rAjA thAya che. zeTha, nokara thAya che, to nokara, zeTha thAya che, arthAt sau, so kaMI thAya che. e ja kAraNe saMsArabhAvanA'nuM svarUpa darzAvatA paramopakArI paramarSi kalikAlasarvajJa AcArya bhagavAn zrI hemacaMdrasUrIzvarajI mahArAjA pharamAve che ke zrotriyaH zvapacaH svAmI, patirbahmA kRmizca saH / saMsAranATake naTavat, saMsArI hanta ! ceSTate // 1 // na yAti katamAM yoni, katamAM vA na muJcati / saMsArI karmasambandhA-DhavakrayakuTibhiva // 2 // samastanodaldhzeDa, nAnA vaiH svaarmataH ? vAlAgramapi tannAsti, yantra spRSTaM zarIribhiH // 3 // saMsArarUpa je naTakarma, temAM nATakIAnI jema saMsArI AtmA vividha prakAranI ceSTA kare che, eTale ke jema nATakamAM vividha varNaka AdinA yoge nATakIAo bhinna-bhinna bhUmikAne aMgIkAra kare che, tema vividha prakAranA vivekahImAM sI 8 hiteSati hoya che..3 Page #94 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bhAga-2 satata | cha rima-lakSmaNane karmarUpa upAdhithI gherAyelo AtmA veda pAragAmI hovA chatAM caMDALa thAya che, svAmI, sevaka thAya che ane brahmA, kRmi thAya che. vaLI saMsArI jIva corAzI lAkha yonio paikInI kaMI yonimAM jato nathI ane kaMI yonine mUkato nathI? arthAt saghaLI yoniomAM jAya che ane saghaLI yonione mUke che, eTale ke jema koI gRhastha koI kAraNasara eka bhADAnI koTaDImAM pese che. ane kAraNa na hoya tyAre tene mUkI de che. ane vaLI bIjA kAraNasara bIjI koTaDIno svIkAra kare che ane kAraNa pUrNa thaye te bIjIno paNa tyAga kare che, tema saMsArI AtmA paNa niyata karmonA bhoga mATe eka yonimAM praveza kare che ane te yonine yogya evA karmono upabhoga thaI gayA pachI te yonine mUkI de che, e ja rIte bIjI yonimAM praveza kare che ane pharI tene mUkI de che, paraMtu saMsArI AtmAone koI paNa yonino niyata svIkAra nathI, kAraNa ke-saMsArI AtmAno yonino svIkAra ke tyAga tene svAdhIna nathI, paNa tenA karmane AdhIna che. e ja hetuthI samasta lokAkAzane viSe eka vALanA agrabhAga jeTaluM paNa sthAna evuM nathI ke je sthAnane potAnA karmanA pratApe sUkSma, bAdara, pratyeka ane sAdhAraNa ekaeNndriya tathA beIMdriya, teIMdriya, caturiMdriya ane paMcedriya bhedathI nAnA prakAranA rUpone dharI-dharIne utpanna thatA tathA maratA evA jIvoe na sparyuM hoya ! A uparathI tame samajI zakazo ke saMsAranI sthiti ja bhayaMkara che ane temAM mohamagna thaIne paDelA AtmAo je-je ane jeTalA-jeTalA anartho na kare, te-te ane teTalA-teTalA ochAM che, mATe sagI ane premavatI mAtA paNa mohanA yoge mohane chAjatuM potAnuM ISTa na thavAthI, ArtadhyAnavaza bane e paNa saMbhave, ArtadhyAnanA yoge vAghaNa bane e paNa saMbhave, ane eka to jAtisiddha krUratA ane bIjI vaira vRttijanita krUratA, e beyanA yoge AvA mahAmunionAM darzana mAtrathI mArI nAkhavA mATe dhasI Ave, ApaNe joI gayA tevo julama gujAre e paNa saMbhave, chatAM emAM kazuM ja Azcarya nathI, paNa Azcarya to e che ke utkaTa upasarganA prasaMge paNa A rAjarSi munio potAnI ArAdhanAnA mArgathI sTeja paNa casakatA nathI. siMhAvalokana parathI maLato bodhapATha ' ApaNe joI gayA ke zrI kIrtidhara mahArAjAe dUdha pItA potAnA bALakane gAdI upara besADI dIkSA lIdhI ane potAnI mAtA sahadevInA aneka prayatno chatAM paNa potAnI garbhavatI patnIno paNa 8 parityAga karI, zrI sukozala mahArAjAe paNa dIkSA lIdhI. AmAM Page #95 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kAMI paNa ayogya ghaTanA hota to zAstrakAra maharSi avazya lakhata, che paNa zAstrakAra paramamaharSi kaMI lakhatA nathI, ulaTuM e R 2 3 puNyAtmAone mATe dhAMdhala karanAra sahadevI mATe ja lakhe che ane je durgati paNa sahadevInI ja thAya che. zrI sukozala mahArAjA jevA putranA viyogathI ArtadhyAnamAM magna banIne mAtA sahadevI marIne parvatanI guphAmAM vAghaNa thaI e paNa ApaNe joyuM. koI pUche ke e badho vicAra zrIsukozala mahArAjAe kema na karyo? A praznanA uttaramAM samajavuM joIe ke vairAgya janma pachI badhI vairAgyaghAtaka bhAvanAo ApoApa ja naSTa thAya che. zubha vairAgyanA yoge mamatA choDI koI AtmA vidhipUrvaka sanmArgane aMgIkAra kare, enI pAchaLa ajJAnIo mohavaza thaI game tema varte enI sAthe virAgIne kaMIka ja lAgatuM vaLagatuM nathI. potAno putra sukozala sAdhu na thAya, e mATe sahadevIe potAnA pati kIrtidhara munine paNa potAnA nagaramAMthI hAMkI kaDhAvyA hatA. zrI kIrtidhara mahArAjA potAnA pati hatA, muni hatA ane bina gunegAra hatA, chatAM paNa putramohanA yoge hAMkI kaDhAvyA. vicAro ke kevo mohavilAsa ! eNe to mohanA yoge ghora pApa AcaryuM, paNa je putrane mATe e mAtAe ghora pApa AcaryuM te ja putrane sTeje ja evo vicAra Ave ke huM sAdhu thaI jAuM e bhayathI je mArI mAtAe potAnA prANapriya patine, muni chatAM ane niraparAdhI chatAM paNa kadarthanA pamADI tathA kAramo kera vartAvyo te ja mArI mAtAno prema jo 77 kAle bIje thAya to mArA upara paNa zuM na kare?' A rIte duniyAnA svarUpane vicAro ! duniyAnA badhA ja saMbaMdhIone paramArthI na mAno ! zuM paramArthI AvuM kare ? zrI sukozala mahArAjA saMyama le emAM sahadevIne zuM vAMdho hato ? zuM enA khAvA-pIvAmAM ke paheravA oDhavAmAM vAMdho hato ? nahi ja ane kadAca karmanA yoge emAM vAMdho hoya to paNa uttama mA-bApa Adi snehIo potAnuM cAle tyAM sudhI kadI ja aMtarAya na kare. dIkSA lenAranI pharaja paNa zAstra kahI che, paNa e to dIkSA lenAra jue, vivekahImAM sAtha 8 hiteSatA hoya che...3 Page #96 -------------------------------------------------------------------------- ________________ satata... bhaga-2 che rima-lakSmaNa paNa hiteSI mAtA-pitA Adi to kahI ja de ke jo tArI bhAvanA kalyANa mArge javAnI hoya to amArA mATe rokAto nA !' kharekhara, AvI bhAvanAvALA mAtA ane pitA vagere paNa maratA bALakane nirdhAmaNA karAvI zake, bAkI AvI bhAvanA vagaranA mAtA ane pitA vagere to maratA bALaka pAse AvIne ulaTI ciMtArUpI agni mUke ane rUe tathA rotA rotA bole 'amAruM zuM thaze?' A pramANe bolatA-bolatA evuM dayAmaNuM kare ke pelo yAda AvelA navakArane paNa bhUlI jAya. kharekhara, svArthI hoya te sukhe maravA na de to sukhe jIvavA to kyAMthI ja de ? jyAM koro svArtha che tyAM vyavahAra paNa kadarUpo bane che. tuccha vyavahArIo taraphathI to jyAMthI vADakI Ave tyAM ja vADakI devAya che ane na Ave tyAM to pANInuM TIpuM paNa nathI devAtuM, tuccha svArthIothI vyavahArazuddhi paNa thaI zakatI nathI, A ja kAraNe sAcA sevaka paNa svArtha mUkanArA ja banI zake che, bAkI svArthI sevako to nakhkhoda ja vALe, AthI spaSTa che ke jeTalA aMzamAM vAstavika paramArthazuddhi teTalA ja aMzamAM kalyANa. vAstavika paramArthabuddhine dharanAra uttama mAtA-pitA to avazya kahI ja de ke 'kalyANano mArga to A che, ame to svArthI chIe, svArthanA mAryA nA pADIe chIe krUra moha na choDe to naramAzathI kahevA joga badhuM ja kahe, paNa mArgane to kadI ja khoTo na kahe. vAghaNa thayelI mAtA paNa pUrvanA kaSAyanA yoge potAnA putra ane patimunine joIne AnaMda pAmavAne badale roSAvezamAM AvI jAya che ane e mahAmunio upara dhasI jAya che. e rIte kAramAM roSathI dhasI AvatI vAghaNane joIne e mahAmunio to gharmadhyAnamAM magna banI kAyotsarga karIne ubhA. A chatAMpaNa roSamAM "ii AvelI vAghaNa to prathama putramuni upara paDI ane e mahAmunine pRthvI upara paTakyA. dhyAnamAM rAkhajo ke vAghaNa e mAtAno jIva che ane sukozala putrano jIva che, vAghaNa banelI mAtA potAnA putra evA zrI sukozala mahAmuninI cAmaDIne nakhathI ukheDe che, aMdarathI lohInI zero phUTe che mAravADa dezamAM musApharI karanAra, tarasa lAge che jema pANI pIe te rIte A vAghaNa premathI potAnA putramuninuM lohI pIe HOLIC Page #97 -------------------------------------------------------------------------- ________________ illnIT che, koNa lohI pIe che? mA ! vAghaNa thaI che e? kharekhara, hitaiSI che mAtA bhavobhava hita kare paNa ahiteSI saMbaMdhI to nikaMdana ja vALe. ( 9. Aja kAraNe zAstrakAra kahe che ke, puNyavAne mAMgaNI to mokSanI ja karavI, paNa mokSa na maLe tyAM sudhI saMbaMdhI maLo to che te paNa dharmI maLo ema ja mAMgavuM. mokSanA arthIne gAma, nagara, kuTuMbI ekenI jarUra nathI, paNa maLavAnuM ja hoya to evI ja IcchA ho rahevI joIe ke, maLo to dharmI maLo. durbhAgyanA yoge dharmI na maLe to tenAthI kaLathI khasavAno prayatna karavo joIe ane kaLathI na bane to baLathI paNa chUTI javuM joIe. kalyANano arthI bALaka to mAbApane roja kahe che, "Apa to pAlaka ane rakSaka, Apa jo amane sanmArge nahi mokalo to koNa mokalaze ?" uttama mA-bApa paNa saMtAnane kahe che, "tame sanmArge jAo to ja amAruM mAtA-pitApaNuM Le' AvuM paraspara Aje kahenArA keTalA ? jIvanamAM aMte samAdhi ApanAra kuTuMbamAM kema koI na hoya? susaMskAranuM poSaNa cAluM hoya to kuTuMbamAM ja samAdhi samarpanAra avazya pAke. zrImatI madanarekhA bharayuvAnIe caDhatI ane paramazIlavatI evI rAjaputrI ane rAjaputranI vadhu hatI. teNe potAnA mAtA patine nirdhAmaNA karAvI. potAnA pati je zrI yugabAhu tenA moTAbhAIe zrImatI madanarekhA upara kAmAMdha banI zrI yugabAhunuM khUna karavA talavAra pheravI, e sthitimAM hajI jIva che e vakhate zrImatI madanarekhA rotI nathI. vyavahAradRSTie vicAre to ene to Apattino prasaMga che, kAraNake udaramAM garbha paNa che, pati mare che ane jeTha kAmI che. kaho che kAMI kamInA ? chatAMya zrImatI madanarekhA vicAre che ke, mAro pati Amane Ama marI jAya to kaI gatie jAya !' tarata badhAne khaseDIne pote pati pAse Ave che. patinI AMkhamAM lAlAza che. evI bhAvanA e che ke basa bhAIne mArI nAkhuM, paNa zrImatI madanarekhA kahe che ke, 'marelA pratye gusso karavo kSatriyane na zobhe. tame subhaTa cho, dhIra cho, paDelA upara pATuM mAravAnI bhAvanA kSatriyanI na hoya, e to marelA che ane Apa jIvatA cho.' vivekahImAM sAthI 4 hiteSatA hoya che...3 Page #98 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ... bhAga-2 sI 20 rAma-lakSamaNane sabhA : eno jeTha jIve che ke marI gayo ? jo ke ene paNa bahAra nIkaLatA sarpa karaDe che ane marI jAya che, paNa madanarekhA e nathI jANatI. e to ene bhAvathI marelo mAne che. AvI nirdhAmaNA karAvanAra gharamAM che koI ? cora gharamAM Ave, tijorI phADe, gaLe talavAra pheravatA jAya, eve avasare saMbaMdhI pelA verAyelA paisA vINe ke navakAra saMbhaLAve ? saMbaMdhI kevA che? e vicAro ! ane saMbaMdhI evA taiyAra karo ke je game tevA prasaMge samAdhi Ape ane kalyANanA mArge yoje. zrI yugabAhu to zAMta thaI gayA. zrImatI madanarekhA AgaLa bole che ke, "jenuM jenuM kharAba ciMtavyuM hoya te sarvanI mAphI mAMgo, aparAdhIne paNa kSamA Apo, pApamAtrano pazcAttApa karo, zubhakAryanI anumodanA karo ane cAre AhArano tyAga karo tathA amane badhAne bhUlI jAo tathA zrI arihaMta paramAtmAdinuM zaraNa svIkAro." zrI yugabAhu paNa vicAre che ke, 'A te strI ke dharmaguru ?" strIne dharmagurunI buddhie pote hAtha joDe che, abhigraha paccakhANa vagere kare che ane kaSAyamAM caDhelo zrI yugabAhu samatAno sAgara banI pAMcamAM devaloke jAya che. AthI ja kahuM chuM ke kuTuMbamAM susaMskAra nAMkhatAM zIkho, kuTuMbamAM paraspara dharmanI vAta karatA zIkho, paNa 'hAya paiso ! hAya amuka !" ema ja na karyA karo, anyathA DUbI jazo ane koI khabara-aMtara paNa nahi pUche. paisA vagere javAnuM haze to jaze ja, paNa rokyuM raheze nahi, mATe evI khoTI ciMtAmAM paDI Atmahitano nAza na karavo e ja zreyaskara che. utkaTa upasarga ane 'anupamadhIratA' mohanA kAraNe kalyANamArge viharatA putranA nimitte paNa ArtadhyAnane vaza banIne vAghaNa thayelI mAtAe uttamakoTinA putrane putramuni upara krodhAvezamAM AvI kevo utkaTa upasarga karyo ? e to ApaNe joI gayA. eka mAtA jevI mAtAno AtmA, krodhAvezamAM che che mahAmuni eTale sva-paramAM samadazA bhogavatA, ekAMte, eka muktimArganI ArAdhanAmAM ja rakta banelA ane mahAmahopAdhyAya zrI yazovijayajI mahArAjanA zabdomAM kahIe to"aatmprvRttaavtijaagrukH, parapravRtau badhirAMdhamUkaH / saDhA daDhAnandrapaDhAvonI, XXXXXXXX /?" g Page #99 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ADDD. "Atmahitakara pravRttimAM atizaya apramata banelA, paudgalika che. pravRttimAM baherA, AMdhaLA ane mUMgA thayelA tathA sadAya eka zivapadanA ja R. upayogamAM rakta banelA evA" ekanA eka putramuni para tUTI paDe, ane dhyAna dazAmAM sthira thaI UbhelA patramunine bhUmi upara paTake, tathA paTakIne te mahAmuninA aMganI cAmaDIne nakharUpa aMkuzo dvArA cIrI nAMkhe, ane cAmaDI cIrAI javAnA yoge zarIramAMthI nIkaLI rahelA lohIne, mAravADanI musAphara strInI jema tRSArtapaNe pIe, e zuM moharAjAno jevo tevo vilAsa che ? kahevuM ja paDaze ke jevo tevo nahIM, paNa na varNavI zakAya tevo vilAsa che. paNa eya vAta dhyAnamAM rAkhavA jevI che ke moharAjA jema potAne AdhIna banelA AtmAone yatheccha nacAvavAnuM kauvata dharAve che, tema dharmarAjA paNa potAnA zaraNe AvelA kevaLa kalyANakAMkSI AtmAone sarvottama koTInA dhIra banAvavAnuM sArAmAM sAruM sAmarthya dharAve che. dharmarAjAnA e sAmarthya AgaLa sadAya moharAjAnuM kauvata hAryuM che. hAre che ane hAraze. emAM lezapaNa zaMkA nathI. eno ja pratApa che ke moharAjAnA bhayaMkaramAM bhayaMkara paMjAmAM sapaDAyelA AtmAo, eka-be nahiM paNa Aja sudhImAM anaMtA AtmAo A saMsAra kArAgArane toDI-toDIne 3 siddhipade pahoMcI gayA che. vartamAna kALamAM saMkhyAbaMdha AtmAo e ja rIte saMsAra kArAgArane toDI toDIne siddhipade pahoMcI rahyA che, che. ane bhaviSyakALamAM anaMtA AtmAo pahoMcI jaze. moharAjAnuM kauvata te ja AtmAo para cAlI zake che ke je AtmAoe AtmasamarpaNapUrvaka zrI dharmarAjAnuM kAyamI zaraNa nathI svIkAryuM. eTale ApaNe te vAtamAM koIpaNa rIte mUMjhAvAnuM nathI ke, vAghaNanA AvA utkaTa upasarga prasaMge rAjarSi zrI sukozala mahAmuni kaI rIte potAnuM dhyAna TakAvI zakaze ? kAraNake je rIte sahadevI moharAjAne AdhIna thaI AtmAnuM bhAna bhUlI sva-parano 6 nAza karavAmAM sajja banI che, te ja rIte rAjarSi zrI sukozala mahAmuni, AtmAnA svarUpamAM rakta banIne sva-paranuM zreya sAdhavAmAM vivekIsnehImAM sAtha : hiteSatA hoya che..3 Page #100 -------------------------------------------------------------------------- ________________ satata bhAga-2 1 . . rima-lakSmaNane sajja banyAM che. arthA-sahadevI jema moharAjAne AdhIna thayelI che, tema rAjarSi zrI sukozala mahAmuni paNa sarva rIte AtmasamarpaNapUrvaka dharmarAjAnA zaraNe thayelA che, anyathA vAghaNane roSathI vegapUrvaka upara dhasI AvatI jovA chatAM paNa, dharmadhyAnamAM rata banIne kAyAnA utsarga-tyAgapUrvaka sthirapaNe ubhA rahevA jeTalI sthiratAnuM darzana ApaNane te mahAmunimAM thayuM, te na thAta. dharmarAjAnI sevAmAM saMpUrNa rIte samarpAI gayelA zrI sukozala rAjarSi mahAmuni, evA to zubhadhyAnamAM magna banI gayA che ke evA prakArano utkaTa upasarga karanArI vAghaNa "A kare che evo vicAra sarakho paNa e mahAmuninA aMtaramAM nathI udbhavato, eTaluM ja nahi paNa e mahAmuni to ulaTuM e vAghaNane potAnA karmakSayamAM sahAyaka mAnI potAnI sAdhanAmAM vadhune vadhu ullAsapUrvaka sajja thAya che. e ja dazAnuM varNana karatAM kalikAla sarvajJa bhagavAn zrI hemacaMdrasUrIzvarajI mahArAjA pharamAve che ke karmakSaya sahAyeya-miti mamlau muni ne saH / vizeSatastvabhUduccA - vacaromAMca kaMcukaH / vyAAvaM brAImanovi, zucodhyAnakuveyavAnuM, te tatkAlotkevalo mokSaM sukozalamuniryayau // te zrI sakozala mahAmAna, vAghaNano evo utkaTa upasarga chatAM vaNa "A mArA karmakSayamAM sahAya karanArI che. A pramANenA vicArathI glAni na pAmyA paNa ulTA vizeSa prakAre UMcA-nIcA romAMca kaMcakane dhAraNa karanArA thayA, eTale ke kurapaNe ane karapINa rIte utkaTa upasarga karanArI vAghaNane karmakSayamAM sahAya karanArI mArIne zrI sukozala mahAmuni glAni nahIM pAmyA. paNa vIrSollAsanA yoge te mahAmuninI romarAjI ulTI vizeSa prakAre vikasvara thaI. eTale ja e pramANe vAghaNa dvArA khavAtA evA paNa zrI sukozala nAmanA rAjarSi mahAmuni, zukladhyAnane pAmyA ane kevaLajJAna pAmI mokSamAM je padhAryA.' hatI A prasaMgane dhyAnamAM laI vicAro ke dharmarAjAnAM zaraNe sarva E prakAre samarpita thaI gayelA puNyAtmAonI potAnA aMgata vairIo uparanI manodazA kevI viziSTa ane sadbhAvothI bharelI hoya che ? huM potAnA upara krUratAbharyA humalA karanArA bhayaMkara vairIo pratye paNa A prakAranI manodazA, e jainazAsanane pAmelA puNyAtmAone Page #101 -------------------------------------------------------------------------- ________________ varelI che. ema kahevAmAM leza paNa atizayokti nathI, e to sarva prakAre vivAda vinAnI vAta che. AvI sarvottama manodazAnI chAyA, jo duzmanano AtmA yogya hoya to enI upara paNa suMdara chApa pADyA vinA rahetI nathI. sva-paranuM hita karavAnI mana:kAmanA dharanArAoe sva-paranA zreya mATe potAnA duzmano upara to AvI manodazA ja keLavavAnI AvazyakatA che. AvI manodazAnA yoge, jo samaya, saMyogo ane sahavAsamAM AvanArA AtmAo yogya hoya to avazya evo AtmA, sva-paranuM zreya ghaNI ja sahelAIthI sAdhI zake. zrI sukozala rAjarSinI jema pUrvAvasthAnA pitA ane muni avasthAnA guru evA zrI kIrtidhara rAjarSie paNa dharmadhyAnamAMthI zukaladhyAna pAmIne kevaLajJAna upArjyuM. ane krame karIne advaita sukhanA sthAnarUpa siddhipadane sAdhyuM. tyArabAda vaM sahahevI, vosanaprakArDa svAyamAnIH / jAyaM jAIsaraNaM, puttayadantAI phULa 25 sA pacchAyAaLa, tinti = visA, aLasaLa OM / vavajJA hivvano, vathI marina sohamne A pramANe zrI sukozala rAjarSinA aMgone khAtI sahadevI ke je vAghaNa banelI che, tene putranA dAMto joIne jAtismaraNa jJAna utpanna thayuM che. e jJAnanA uttamayoge uttamaputra pratye AcarelI potAnI adhamatAno tene pazcAttApa thayo. e pazcAttApanA pratApe teNe traNa divasa sudhInuM anazana karyuM. e anazananA pariNAme te vAghaNa marIne saudharma nAmanA pahelA devalokamAM utpanna thaI. zrI sukozala rAjarSi mahAmunino prasaMga aneka vAto upara suMdaramAM suMdara prakAza nAMkhe che. ane e prakAza dvArA kalyANanA arthI AtmAo samakSa e bodha Ape che ke 1. saMsAranA snehIonAM snehamAM phsAvuM, e AtmasvarUpa visarIne paranI sAdhanA karavA jevuM che. ane pariNAme. yo dhruvANi parityajya, adhruvaM pariSevate dhruvAni tasya nazyanti, madhruvaM naSTameva = je AtmA dhruva vastuno parityAga karIne adhruvanI sevA kare che, tenI ' vivekahImAM sAcI chu hiSItA hoya che...3 Page #102 -------------------------------------------------------------------------- ________________ satata bhAga-2 dhruva vastuo nAza pAme che ene adhruva to nAza pAmela ja che. A kathananA bhoga avazya thavuM paDe che. 2. sAMsArika snehanI sthiti, svArtha saravAno saMbhava hoya tyAM sudhInI ja prAya: hoya che. e kAraNe svArtha saravAno saMbhava TaLI jAya tyAre je bhUMDu karavA keTalIkavAra duzmano paNa taiyAra na thaI OM zake te bhUMDu karavA te snehIo ja taiyAra thAya che ane tema karavA mATe potAnA taraphathI karavA yogya saghaLuM ja karI chUTe che. 3. sAMsArika sneha kRtrima ane bhayaMkara hovAne kAraNe, eno tyAga karavAmAM ja sva-paranuM zreya samAyeluM che. e snehano tyAga 84 karatAM svArthamagna banelA snehIone phaleza thato dekhAya che paNa e phalezanuM phaLa sAcA tyAgIne sTeja paNa nathI bhogavavuM paDatuM. 4. dharmarAjAnuM zaraNa AtmAne game tevI ApattimAM ke saMpattimAM anupama dhIratAno upAsaka banAve che. e dhIratAnA pratApe AtmA saMpattinA bhogavaTAmAM rasika ke abhimAnayukta nathI thato ane ApattinA bhogavaTAno samaya Ave tyAre te mUMjhavaNamAM nathI paDato ke hAvaro nathI banato. 5. dharmarAjAnuM zaraNa pAmelA AtmAonA snehIo, jo teomAM thoDIghaNI paNa yogyatAno AvirbhAva thayo hoya to jarUra teo evA uttama snehInA saMsargane pAmIne anAyAse atakita lAbha meLavI zake che. ane potAnA jIvanane dharmarAjAnI sevAmAM yojI tenI sAcI saphaLatA sAdhI zake che. rima-laDhamaNane Page #103 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zoka, duni ane dharmadhyAnanuM kAraNa 4 zrI sukozala mahArAjAe dIkSAno svIkAra karatAM pUrve potAnA garbhasthazizune rAjA banAvavAnuM sUcana karyuM hatuM. te hiraNyagarbha rAjA thayA, teo ekavAra mAthA uparanA saphedavALane jotAM ja zokAkuLa banyAM. mithyAdRSTine durdhyAnanuM kAraNa bananAra zoka, samyaktvIne dharmadhyAnanuM kAraNa bane che zrI hiraNyagarbha rAjA suMdara vicAronA pariNAme viraktabhAva pAmIne dIkSAno svIkAra kare che ane mokSapadane pAme che. temanA putra naghuSarAjA ane siMhikAdevInA prasaMgamAM sattva AdinuM varNana karIne je rIte satItvano prabhAva varNavAyo che te zIlanA saundaryarupa che. chelle teonA putra sodAsa rAjA bane che e atizaya mAMsa lolupa che ane tenA rAjyamAM zrI arihaMtadevanA aSTAhinakA mahotsavamAM amArinI udghoSaNA thAya che vigere vistRta prakaraNa dvArA pUrvakALa ane AjanI tulanA mATe upayogI che. -zrI 85 Page #104 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 'zoka, durbAna ane dharmadhyAnanuM kAraNa * pitAzrInA punita paMthe suputranuM prayANa * yogya AtmAnI yogya vicAraNA * vartamAnakALanI viSamadazA * ayodhyA upara Akasmika Apatti * satItvano anupama prabhAva * putrotpatti ane parivrajyAno svIkAra * utsavamAM "a-mAri' nI udghoSaNA Page #105 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zoka, durbAna ane dharmadhyAnanuM kAraNa | pitAzrInA punita paMthe suputranuM prayANa zrIsukozala mahArAjA potAnI garbhavatI patnIno tyAga karIne dIkSita thayA pachI zrI sukozala mahArAjAnI priyA citramAlAe paNa kuLamAM AnaMda karanAra hiraNyagarbha nAmanA naMdanane janma Apyo. garbhAvAsathI ja rAjA banelA te hiraNyagarbha paNa jyAre yauvana pAmyA tyAre mRgAvatI sAthe temanuM pANigrahaNa karAvavAmAM AvyuM ane tene AkArathI potAnA jevo ja naghuSa nAmano dikaro thayo. A pachI eka divase hiraNyagarbha rAjAe potAnA mastaka upara ekadama dhasArAbaMdha AvatI vRddhAvasthAnA kola jevo sapheda vALa joyo. ane zrI hiraNyagarbha mahArAjA zokAkuLa thayA. yogya AtmAnI yogya vicAraNA 87 paNa dhyAnamAM rAkhajo ke mithyAdRSTi AtmAo ane samyadRSTi AtmAono zoka paNa bhinna-bhinna prakArano hoya che. je zoka mithyAdaSTi AtmAne durgAnanuM kAraNa bane che. te ja zoka samyagadRSTi AtmAne zubhadhyAnanuM kAraNa bane che mithyASTi 2 AtmAo vRddhAvasthAnA samAcArathI udvigna banI AtmabhAna bhUle che. tyAre samyagdaSTi AtmAonuM AtmabhAva tevA samAcArathI ekadama jAgRta thAya che. samyagRdRSTi AtmAno, AtmabhAnane jAgRta karanAro zoka kevA prakArano hoya che ? e vastune darzAvatAM zrI hiraNyagarbha ka, durthyana ane , | dharmadhyAnuM kAraNa....4 Page #106 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bhAga-2 satata rAma-lakSmaNo mahArAjAnA aMtaramAM kevA prakArano zoka thayo e vastunuM varNana karatAM paumacariyam'nA praNetA jaNAve che ke, aha soDaLa pavatto, maccUNA pesio mahaM dUo / vana-sari- Rttirahimo, hohAma na ltha saMzleTo / visaesu vaJciohaM, kAlaM aDadAruNaM suhapasatto / ndavanehavikimo, ghamaghura neva pAvajo ja "mRtyue, mArI pAse dUta mokalyo che, arthAt A palita nathI, paNa mRtyuno dUta che kharekhara, have e vAtamAM saMdeha nathI ja ke have huM baLa, zakti ane kAMtithI rahita thaI jaIza. kAraNake vRddhAvasthAno e guNa che ke, te baLa, zakti ane kAMtithI rahita banAvI de che. viSayasukhamAM prasakta banelo, huM, ati bhayaMkarapaNe cira samaya sudhI viSayothI ThagAI gayo chuM. ane baMdhuonA snehathI vilakSaNa koTinA naTa jevo banelo huM, dharmadhurAne ja na pAmyo." bhAgyavAno ! vicAro ke puNyazALI AtmAone mAtra eka ja sapheda vALanAM darzanathI kevI vicAraNA utpanna thAya che ? zuM Aje jeonA mastaka upara eka paNa vALa kALo na dekhAya evA mAnavIo paNa ApaNI dRSTi samakSa nathI ? chatAMya ApaNe emanI bhAvanAomAM koIpaNa jAtanuM suMdara parivartana joI zakIe chIe kharA ? jo nahi, to enuM kAraNa zuM? e vicAro. AjanA kAramAM vAtAvaraNe paNa dharmabhAvanA upara kevo kAramo ghA karyo che. e paNa vicAro. 'jainakuLomAMthI, kaho ke, dharmIkuLomAMthI uttama jAtanA AcAro nAza pAmyA, enuM ja A aniSTa pariNAma che. ema eka paNa vicakSaNa AtmAne jo te vicAre to tene samajAyA vinA nahi ja rahe. Aje uchInA vicArothI vicAraka banelAoe zuddha AcAronI maryAdA sAme kALuM vAtAvaraNa keLavIne ja AvI nidhRNa dazAne utpanna karI che. anyathA, AryadezamAM, AryajAtimAM ane AryakuLamAM utpanna thayelA AtmAomAM AvI nirghaNa dazA utpanna ?i thavI e asaMbhavita jevI bInA che. AryajAti ane Arya(f) kuLomAMthI paralokano khyAla sarakhoya bhUMsAI jAya, e zuM AdhyAtmika dRSTie nAnI-sunI nukazAnI che ? A vastune Aryo jo potAnI AryatAne dRSTi sanmukha rAkhIne sahaja paNa vicAre to huM jarUra teo pote ja potAnI thayelI nirguNa dazAthI kaMpI UThe. paNa vAta A che ke A badhuM vicAre koNa? Page #107 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vartamAnakALanI viSamadazA che. AvI vicAraNAne abhAve vartamAna vyavahAramAM paNa evo ke che kaluSitabhAva pravaryo che ke jenA pratApe zAMtie dezavaTo lIdho che. ane azAMtie aDDo jamAvyo che. AjanA zAMtinA prayatno paNa evI jAtanA thaI rahyA che ke zAMtinA nAme ja vizvamAM evI azAMti pravartAve ke jenA pariNAme janatA potAnuM AtmabhAna ja 9 visarI jAya ! AjanI janatAno moTo bhAga artha-kAmanI upAsanAmAM ja evo anurakta banI gayo che ke ene artha-kAmanI kAramI vedI upara potAnI dharmabhAvanAnuM balidAna ApavAmAM paNa arerATI thAya tema nathI. Aje ahiMsA, satya, saMyama ke tapa paNa te ja sAcA manAya che ke je AjanI duniyA mAge che, tevI ja sAdhanAmAM upayogI thatAM hoya ! Aje dharmanI sAdhanA paNa prAya: duniyAdArInI sAdhanAmAM ja manAI rahI che ! AjanI moTAbhAganI janatAne jeTalI ciMtA potAnA aihika udayanI che tenA asaMkhyAtamAM bhAga jeTalI paNa ciMtA potAnA sudevanI, sugurunI ke sudharmanI nathI, eTaluM ja nahi paNa AjanI duniyAno moTobhAga deva, guru ane dharmanI zAstranirdiSTa ArAdhanAmAM prAya: mAnato paNa nathI ! je varga deva, guru ane dharmanI zAstranirdiSTa ArAdhanAmAM mAnanAro nathI, te varga to Aje eTalI badhI adhamadazAmAM utarI paDelo che ke e ArAdhya tattvatrayI, tenI ArAdhanA ane tenA ArAdhaka, e traNenI thAya teTalI niMdA karavAmAM, karAvavAmAM ane karatA hoya teone uttejana ApavAmAM ja potAnA A durlabha gaNAtA mAnavajIvananI itikartavyatA samaje che ! e ja kAraNe evA vargane Aje Adarza nAyako? paNa anAyAse evA ja maLI gayA che ke emanA kahevAtA ahiMsAnA nAme, baLIA sAme namI paDavAno ane nirAdhAra nirbaLo sAme pIstola dharavAno upadeza Ape che satyanA nAme deva ane gurunI AjJAthI parAkkha banI matikalpanA ane aMtara avAja upara mustAka banavAnuM tathA zAstro ane zAstrakAro pratye vinA abhyAse paNa yatheccha AkSepo karavAnuM zIkhave che saMyamanA nAme, anaMta upakArIoe bAMdhelI suMdaramAM suMdara maryAdAo ulaTAvI nAkhI, vinA roka-Toke adhamAdhama anAcAro sahelAIthI pravarte, evA prakAranA bodhapATho samarpe che. ane tapanA nAme sAcA tyAgamArga taraphathI janatA ubhagI jAya ane potAnA kalpita tyAgamArge vaLI zaheka, durthya ane dharmadhyAnuM kAraNa Page #108 -------------------------------------------------------------------------- ________________ - sata... bhAga-2 .rAma-lakSamaNane sAcA muktimArganI upAsanAthI vaMcita rahI jAya evI ja jAtanuM sAhitya phelAve che ! tathA vizvamAM koI evo viSaya nathI ke je viSayamAM vinA abhyAse paNa potAnuM doDha DahApaNa DoLyA vinA teo rahetA hoya. zuM A badhuM ochI kamakamATI upajAve evuM che ? A ja kAraNe AjanA kAramA vAtAvaraNanI vAyaDI vAtothI nahi dorAtAM, ekAMte upakAraka evA zrI vItarAga paramAtmAnA zAsanane ane tenA ArAdhakone barAbara samajo A zrI hiraNyagarbha mahArAjA paNa prabhuzAsananA anupama ArAdhako paikInA eka che, anyathA eka ja dhoLA vALa mAtranA darzanathI AvA prakAranA utkaTa vairAgyane poSatI vicAraNA AvavI sahelI nathI. utkaTa vairAgyane poSatI vicAraNAnA pratApe ekadama te zrI hiraNyagarbha mahArAjA ke jene tadaiva jAtavairAgyaH, sa rAjA naghuSaM sutaM / sve rAjye nyasya vimalamunyaMte vratamagrahIt // 11 // te ja samaye eTale dhoLAvALavA darzana mAtrathI ja utpanna thayo che vairAga evA zrI hiraNyagarbha mahArAjAe potAnA naghuSa nAmanA putrane potAnA rAjya upara sthApana karIne vimala nAmanA muninI pAse dakSA aMgIkAra karI. ayodhyA upara Akasmika Apatti zrI naghuSa mahArAjAne siMhikA nAmanI patnI hatI. tenI sAthe ramaNa karatAM naghuSa mahArAjA pitAe samarpelA rAjyanuM anuzAsana karatA hatA. e arasAmAM eka divase uttarApathanA bhUpAlone jItavA mATe zrI naghuSa mahArAjAe prayANa karyuM ane potAnI siMhikA nAmanI devIne potAnA rAjya upara sthApanA karI. A avasarano lAbha dakSiNApathanA rAjAoe lIdho. ayodhyA nagarImAM zrI naghuSa mahArAjA nathI, ema jANIne dakSiNApathanA rAjAoe te ja samaye ayodhyA nagarIne gherI lIdhI. kAraNake vairIo, chalaniSTha ja hoya che. chalaniSTha vairIoe AvI rIte avasara joIne zrI naghuSa je mahArAjAnI gerahAjarIno lAbha laIne ayodhyA upara akasmAt hatI Aphata UbhI karI. che paNa kSatriyANIo kaMI kSatriyothI avasare ochI utare tevI nathI hotI. avasara AvyuM kSatriyonI jema kSatriyANIo paNa huM zatruone haMphAvyA vinA nathI rahetI. kSatriya jAtino ja e guNa che che ke avasare tenAmAM evuM zaurya Ave che ke jenA baLe te bhalabhalAnA UDD DDDDDD Page #109 -------------------------------------------------------------------------- ________________ garva utArI nAMkhe che. e jAtiguNanA pratApe zrI naghuSa mahArAjAnI paTarANI siMhikA mahAdevIe AvI Akasmika AphatanA samaye phkta potAnuM zaurya pragaTa karyuM ane parAsta karyA tenuM varNana karatAM pharamAve che ke 2 tadA ca siMhikAdevI, puMvattAnabhyaSeNayat / bhinAyAnAzayAZAzu, hiMsiMho haMta na hivAna zrI "te zrImatI siMhikAdevIe puruSanI jema teonI sAme dhasIne vijaya prApta karyo ane duzmonono ekadama nAza karyo. zuM siMhaNa hastione na haNe? arthAt haNe ja. e ja rIte siMhaNa samI siMhikA devIe hastisamA zatruo upara potAnA parAkramanA pratApe dhAryo vijaya jotajotAmAM meLavI lIdho." A bAjue zrImatI siMhikAdevIe dakSiNApathanA rAjAo upara vijaya meLavyo tyAre bIjI bAjuthI naghuSa mahArAjA paNa uttarApathane jItIne koI eka divase pAchA potAnI rAjadhAnImAM padhAryA. mahArAjAe potAnI rAjadhAnImAM padhAratAnI sAthe ja potAnI patnInA jayanA samacAra sAMbhaLyA ane ethI to mahArAjA vicAravA lAgyA ke spaSTadhASTaryamidaM karma, duSkaraM mAdRzAmapi / mahAprasUtAnAM, mahinAnAM na yunyate 12 "A karma e spaSTapaNe dhRSTatA che ane mArA jevAo mATe paNa duSkara che, A kAraNe mahalkulamAM utpanna thayelI mahilAo mATe A jAtanuM karma e yogya nathI." AvA vicArathI zrI naghuSa mahArAjAe potAnA cittamAM nizcaya karyo ke, tannUnamasatI seyaM, satyo hi patidevatAH / patisevAM vinA nAnyat nAnate vedazaM punaH rojara "je kAraNe A srIe mArA jevAo mATe paNa duSkara evuM paNa karma karIne dhRSTatA AcarI te kAraNathI e vAta nizcita che ke A strI asatI che. anyathA, satIo to patine devatA tarIke svIkAranArI hoya che, eTale teo patinI sevA vinA bIjuM kazuM ja jANanArI hotI nathI. to pachI AvA prakAranuM karma to te kema ja jANI zake ane AcarI zake ?" A pramANeno zoka, durdhyAna ane 91 gharmadhyAnanuM kAraNa...4 Page #110 -------------------------------------------------------------------------- ________________ seta8. bhaga-2 9 rAma-lakSamaNane cittamAM nizcaya karIne potAne priya evI paNa siMhikAdevIno khaMDita pratimAnI jema ekadama naghuSa mahArAjAe parityAga karyo. arthAt pUjArI kema khaMDita pratimAno tyAga kare che. tema naghuSa mahArAjAe kAlpanika nizcayathI mahAsatI siMhikAdevIno koIpaNa jAtano vicAra karyA vinA ekadama parityAga karyo. satItvano anupama prabhAva A pachI eka divase naghuSa mahArAjAne dAhavara utpanna thayo. ane te evo bhAre thayo ke duSTa zatrunI jema seMkaDo upacAro karavA chatAM paNa te zamyo nahi. duSTa zatrumAM evI kAramI zatrutA vaselI hoya che ke ene kADhavAnA seMkaDo prayatno karavAmAM Ave to paNa te zame nahi. tevI ja rIte A mahArAjAne paNa evo bhayaMkara dAhavara thayo hato ke je seMkaDo upacAro karavA chatAM paNa na ja zamyo. potAnA patine evo bhayaMkara ghaNajvara utpanna thayo che ane te koI paNa prakAre zamato nathI. e samAcAra jANIne mahAsatI siMhikAdevI potAnA satIpaNAne jaNAvavA mATe ane patinI pIDAne chedavA mATe paNa te ja samaye pANI laIne potAnA patinI pAse AvI, AvIne te mahAsatIe satyanuM zravaNa karAvatAM spaSTa zabdomAM potAnA patine uddezIne kahayuM ke, "XXXXXXXXX, tvAM vinA nAtha yA ? pumAnaikSi kadApyanyo, jvarastaDhapayAtu te // 1 // " "he nAtha ! jo meM ApanA vinA anya puruSa kaI paNa na joyo hoya to Apano A jvara nAza pAmo." A pramANe spaSTa zabdomAM satyanuM zravaNa karAvIne mahAsatI siMhikAdevIe pote ANelA te pANIthI potAnA pati upara para abhiSeka karyo. e pANIno abhiSeka je samaye te mahAsatIe karyo to te ja samaye amRtanA sicananI jema te mahArAjA ekadama jvarathI B sarva rIte mUkAI gayA. arthAt jema amRtanuM siMcana zAMti samarpe, chuM tema mahAsatIe karelA jaLanA abhiSekathI mahArAjAno ghaNajvara chuM ekadama zamI gayo, ane A rIte mahArAjAne potAnI paTTarANInA je satIpaNAno pUrepUro sAkSAtkAra thayo. satIpaNAnA prabhAve ekalo Page #111 -------------------------------------------------------------------------- ________________ patino dAhajavara zamyo, eTaluM ja nahi paNa te mahAsatInA i mahAsatIpaNAthI tuSTamAna thayelA devo zuM kare che AnuM varNana karatAM pharamAve che ke, siMhikAyA upariSTAt, puSpavRSTiM surA vyadhuH / te siMhikA mahArANI upara puSponI vRSTi varasAvI. satIpaNAnA sAkSAtkArathI ane potAnI patnInA satIpaNAno prabhAva pratyakSapaNe nihALIne zrI naghuSa mahArAjA paNa khUba ja prasanna thayA ane tyArathI AraMbhIne pUrvanI jema ja potAnI te paTTadevInuM temaNe bahumAna karavA mAMDyuM. suMdara zIlanuM pAlana zuM zuM kare che? e anirvacanIya vastu che, satIonuM jIvana zIlanA pratApe ja vizvamAM nAmAMkita che e kadI ja bhUlavA jevuM nathI. eka zIlanA pratApe AtmA Aloka ane paraloka ema ubhayalokane sudhArI paraMparAe siddhisukhano bhoktA kaI rIte thaI zake che ? enuM varNana anaMtajJAnIonA anupama zAsanamAM anupama rIte karavAmAM AvyuM che. zivasukhanA arthI AtmAo mATe saMpUrNa brahmacaryanuM pAlana kadAca na banI zake tema hoya to paNa AvuM zIlapAlana to atizaya Avazyaka vastu che. sarvathA zIlahIna AtmAo mATe dharmanuM ArAdhana paNa prAya: duSkara che. mATe jIvananuM sAcuM sauMdarya suMdara zIlanuM pAlana che. e vAta eke eka kalyANakAMkSI AtmAe potAnA hRdayapaTa upara avazya kotarI rAkhavA jevI che. putrotpatti ane parivrajyAno svIkAra have zrI naghuSa mahArAjA ane mahAsatI siMhikAdevI ubhaya AnaMdapUrvaka potAno samaya pasAra kare che. keTaloka kALa vItyA pachI temane sodAsa nAmano putra thayo.ane tyAra pachI naghuSa mahArAjA paNa potAnA AtmakalyANanI sAdhanA mATe vadhu ughukta banyA. enA yoge saMvegamAM parAyaNa banelA te mahArAjAe zuM karIne zrI siddhipadanI sAdhanA mATe ekanA eka ja upAya samI zrI bhAgavatI dIkSA aMgIkAra karI e vastunuM varNana karatAM kalikALa sarvajJa bhagavAna zrI hemacandrasUrIzvarajI mahArAjA pharamAve che ke zaka, durghana ane 9 dharmadhyAnuM kAraNa...4 Page #112 -------------------------------------------------------------------------- ________________ A ja satata bha8-2 9) -22 sodAse rAjyamAropyA - paredhurnayuSo nRpaH / ekamaupayikaM siddheH, parivrajyAmupADhaDhe // 1 // rAjyano bhAra sodAsa putra upara sthApana karIne zrI naghuSa mahArAjAe siddhi padanA eka upAyarupa dIkSA aMgIkAra karI. A hakIkatanuM pratipAdana karatAM paumacariyA praNetA mahApuruSa paNa pharamAve che ke nayuSo pariThaveTha, soDhAsaM sIDhIyAsuyaM rajje / nivakhanto naravasabho, paricatta pariggahArambho // 1 // naghuSa mahArAjA siMhikAdevInA putra soghasane rAjya upara sthApana | 94 karIne puruSomAM vRSabha samA te, parigraha ane AraMbhano parityAga karIne saMsAranI bahAra nIkaLI gayA. arthA--aNagAra banyA. utsavamAM "a-mAri'nI udghoSaNA rAjyanA mAlika banelA zrI sodAsa mahArAjA ghaNA ja mAMsalolupa hatA. potAnI mAMsalolupatAnA kAraNe sodAsa rAjA kaI-kaI jAtanA anartho kare che ? ane kevI-kevI dazAmAM AvI paDe che ? tathA puNyavAna hovAnA kAraNe uttama saMsargane pAmI aMte kevI rIte prabhu praNIta zramaNadharmanA punitapaMthane pAmI zake che, e vastu khAsa jANavA jevI che. sodAsa nAmanA rAjAnA rAjyamAM, koI eka suMdara avasara upara zrI arihaMta paramAtmAno aSTAddhika utsava AraMbhAyo, tyAre AkhAye rAjyamAM 'a-mAri'nI udghoSaNA karavAmAM AvatI hatI, e ja rIte A avasare paNa maMtrIoe rAjyamAM, a-mAri'nI ghoSaNA karAvI. a-mArinI ghoSaNA karAvanAra maMtrIoe potAnA rAjA sodAsane paNa kahayuM hatuM ke "ardhadraSTarliMdaove, nAradrADhimAM tvacUrveH ? rAdvIttvamavi mA kSma tata, XXXXXXX?" zrI arihaMta paramAtmAonA aSTAddhika utsavamAM ApanA pUrvajoe ra mAMsa khAdhuM nathI te kAraNathI A utsavamAM Apa paNa mAMsa khAtA nahi," rAjyamAM "a-mAri'nI ghoSaNA thavA chatAM ane maMtrIoe potAnA pUrvajonI sthitine jaNAvavA chatAM paNa mAMsabhojananA premI evA soghase, maMtrIonA kathanane vacanathI svIkAryuM paNa hRdayathI svIkAryuM nahIM. hajI (ha) (jI. w) Page #113 -------------------------------------------------------------------------- ________________ hai, rasavA ! tArA pApe pAMca indriyonI durjayatA ane pariNAma dAruNatA zAstroe DaMkAnI Toce varNavI che. temAM rasanA sauthI vadhu khataranAka gaNAvI che. rasanAnA pApe kALo itihAsa lakhAyo che. svanAmadhanya paramagurudevazrIe sodAsarAjAnI mAMsa lolupatAnA prasaMganuM varNana karatAM puMDarika-kaMDarikanA prasaMgane vistArapUrvaka varNavIne rasanAnI pApalIlAne ekadama spaSTapaNe A prakaraNamAM varNavI che, je atyaMta mananIya che. sodAsarAjAe je anartha macAvyo, tethI te rAjyabhraSTa thayAM, jaMgalamAM muniyoga, dharmazravaNa, mAMsabhakSaNanI anarthanI jANa, punaH rAjyaprApti, dIkSA svIkAra Adi vAtathI samRddha banelA A prakaraNamAM 'ravAduH ravADuM: pura: pura:' no anubhava karavA jevo che. 95 Page #114 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 96 re, rasanA... ! tArA pApe 0 rasanAnI lAlasAnI bhayaMkaratA * rasanAnI AdhInatAnA pratApe patita thayelA kaMDarIka muni * mahApadmarAjAnI AtmakalyANanI sAdhakatA * yuvarAja kaMDarIkanI vairAgyadazA * virakta kaMDarIkanuM spaSTa kathanA * kaMDarIkanI makkamatA ane dIkSA svIkAra * kaMDarIka muninI rasanAnI utkaTa AdhInatA * kaMDarIka muninI patanadazA : puMDarIkanI preraNA * kaMDarIkanI durdazA ane narakagamana * rAjA sodAsa dvArA ghora anyAyanI pravRtti * akAryanA pratApe rAjA sodAsa padabhraSTa putra gAdI upara ane pitA jaMgalamAM * saguruyoga ane dharmapRcchA * mahAmuninI dharmadezanA mAMsabhakSaNanA anartho : * sodAsa rAjAno suMdara hRdaya palaTo. yogya ane ayogyanI oLakha * puNyayoge pharI rAjyaprApti 0 yuddhamAM vijaya ane pariNAme dIkSA grahaNa Page #115 -------------------------------------------------------------------------- ________________ re, rasanA... ! tArA pApe 5 rasanAnI lAlasAnI bhayaMkaratA kharekhara, rasanAnI lAlasA ghaNI ja bhayaMkara hoya che. hareka indriyonI lAlasA bhayaMkara hoya che, chatAM paNa temAM rasanA eTale jIhvA indriyanI lAlasA atizaya bhayaMkara hoya che. ene AdhIna thayelA AtmAo eka kSaNavAramAM vivekane visarI jAya che. rasanAne AdhIna thayelA AtmAo bhaviSyamAM potAnuM paNa zuM thaze? e paNa nathI vicArI zakatA. rasanAnI tRptinA kAraNe aneka kaniSTamAM kaniSTa AcaraNA paNa rasanAne zaraNa thayela AtmAo kare che. rasanAnI AjJAne tAbe thayelA AtmAo saMyamane pAmI zakatA nathI. ane kadAca pAmI jAya che to paNa je rIte ArAdhavuM joIe te rIte ArAdhI zakatA nathI ane teo mATe patananuM e prabaLamAM prabaLa kAraNa bane che. A kAraNe kalyANanA arthIoe rasanAno vijaya karavA mATe sadAya sajja rahevuM joIe. rasanAne paravaza thayelA sodAsa rAjAe maMtrIonI vAtane vacanathI svIkAravA chatAM paNa potAnA rAjyamAM potAnA ja nAmathI karavAmAM AvelI 'a-mAri'nI ghoSaNAno kAramI rIte bhaMga karyo. maMtrIonI samakSa "mAre mAMsa khAdhA vinA nahIM ja cAlI zake." ema nahi kahI zakanAra sodAse potAnA rasoIAne AjJA karI ke, hai ! rasA 97 tArA yAye...pa Page #116 -------------------------------------------------------------------------- ________________ saMta.... bhAga-2 98 ..........ma-lakSmaNane pracchannaM mAMsamAdeyaM, tvayAvazyamataH param / "AjathI AraMbhIne tAre guptapaNe mAMsane grahaNa karavuM e yogya che. arthAt- AjathI tuM guptapaNe mAMsa lAvaje ane mArA mATe pakAvaje." sodAsa rAjAnI AjJAne pAmIne rasoIo guptapaNe mAMsane laI AvavA mATe nIkaLyo. paNa AkhAe rAjyamAM 'a-mAri'nI udghoSaNA thaI gayelI hovAne kAraNe koIpaNa sthAne mAMsane meLavI zakyo nahi : kAraNake nAsatprApyate kvApi, kenApyAkAzapuSpavat / "AkAzapuSpanI jema avidyamAna vastu koI sthAne koIpaNa mANasa dvArA prApta karI zakAtI nathI. arthAt AkAzapuSpa e avidyamAna vastu che. e kAraNe koI paNa mANasa game te sthaLe jAya ane game teTalAM prayatno kare to paNa AkAzapuSpane meLavI zakato nathI. evI ja rIte 'a-mAri'nI ghoSaNAnA pratApe AkAzapuSpanI jema AkhAye rAjyamAM mAMsa avidyamAna vasturUpa banI gayuM hatuM. eTale rasoIyo mAMsanI zodha mATe dhNuMe bhaTakyo te chatAM paNa, koI paNa sthAnethI te mAMsa meLavI zakyo nahIM. mAMsAprAptiti Duto, rAnAnA vAdhate gha mAm romi e kAraNe eka bAjuthI 'mane mAMsanI prApti nathI thaI zakatI ane bIjI bAjuthI rAjAnI AjJA mAMsa lAvavA mATe mane bAdhita kare che, mATe have huM zuM karuM ?' A prakAranA vicAramAM rasoIyo paDI gayo. e prakAranA vicAra karatAM rasoIyAe rakhaDatAM-rakhaDatAM eka marelA bALakane joyuM. te ja marelA bALakanA mAMsane grahaNa karIne rasoIyAe te-te vijJAno dvArA tenA upara saMskAra karyo. eTale ke hoMziyAra evA 09 rasoiyAe te marelA bALakanA mAMsa upara paNa te-te jAtanI kriyAo karIne tene sArAmAM sArI rIte saMskArita karyuM. ane e rIte te marelA bALakanA mAMsane saMskArita karIne rasoiyAe te mAMsa sodAsa rAjAne ApyuM. Page #117 -------------------------------------------------------------------------- ________________ che che ) e mAMsane pAmIne sodAsa rAjA paNa te mAMsanuM bhojana karatAM-karatAM te mAMsanuM varNana karavA lAgyo ke aho, aho ! amuSya mAMsasya, ko'pyatiprINako rasaH / / A mAMsano koIpaNa atizaya prasanna karanAro rasa che. arthAt A mAMsano AsvAda koI apUrva prakArano ja che. marelA bALakanA mAMsanA AsvAdanI prazaMsA A rIte karIne ja sodAsa na aTakyA, paNa atizaya AnaMdamAM AvI gayelA temaNe potAnA rasoiyAne kahAM ke, "suvadAra gha gvaccha, nannApUrvamaa mama ? kasya jIvavizeSasya, mAMsamAkhyAhi sarvathA // " A janmamAM mArA mATe A mAMsa apUrva che. arthAt AvA prakAranuM mAMsa meM mArI jiMdagImAM Aja sudhI nathI khAdhuM, to sarva prakAre kahe ke, A mAMsa kayA jIva vizeSanuM che?' A praznano uttara ApatAM rasoIyAe spaSTa zabbemAM kahyuM ke, "nRmAMsamiti " "A mAMsa manuSyanuM che. A prakArano uttara sAMbhaLIne khuza thaI gayelA sodAsa rAjAe pharamAvyuM ke, "pratA para adheva hRdyA, saMskRtya pratyaa jUnaM mama " AjathI AraMbhIne dararoja AjanI jema saMskArita karIne tuM mane A rIte manuSyanuM mAMsa Apaje.' | vicAro ke eka rasanAne AdhIna banelA rAjAne potAnA nAme ja thayelI a-mAri'nI ghoSaNAno kevI kAramI ta bhaMga karyo ane karAvyo ? kharekhara, rasanAne AdhIna banelo 2 bhA jeTaluM na kare teTaluM ochuM ja che ! anyathA AvI jAtanuM kArya zuM rAjA mATe ghaTita hatuM? nahi ja. paNa rasanAvaza AtmAo ghaTita ke aghaTita vastuno vicAra kyAre kare che ? zuM Aje paNa rasanAvaza AtmAo anaMtajJAnIoe upadezelA bhakSyAbhaDhyanA vivekano upahAsa nathI karatA ? sabhA: have to chAno nahi paNa chaDe coka kare che ! to samajo ke emAM azraddhA sAthe rasanAnI lAlasAno paNa 1992 i ? tArA thaye... Page #118 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sata... bhAga-2 rAma-lakSamaNane hisso che ja. rasavAnI lAlasAne AdhIna thayelA pAmara AtmAo sudevane, suguru ane sudharmane paNa samaya Avye niMdavAnuM nathI cUkatA ! rasanAvaza AtmAo zrI jinezvara praNIta Agamo ke je bhakSyAbhaDhya AdinuM sArAmAM sArI rItanuM vivecana karanArAM che, tenI paNa avagaNanA kare emAM paNa kazuM ja Azcarya pAmavA jevuM nathI ! arthAt rasanAvaza AtmAo rasanAthI atizaya AdhInatAnA pratApe je-je na kare te ochuM ja che. rasatAnI AdhInatAnA pratApe patita 100 thayelA kaMDarIka muni eka rasanA indriyanI AdhInatAnA pratApe mahAt virAgI ane mahAt saMyamI AtmAnuM kevI kAramI rIte patana thAya che? ane e patananA pariNAme uttama AtmA paNa dharma-dhyAnane cUkI kevA bhayaMkara raudradhyAnane pAme che? tathA AvA raudra pariNAmanA pratApe eka mokSagAmI athavA svargagAmI gaNAto AtmA thoDA ja kALamAM kevI bhayaMkara durgatimAM cAlyo jAya che? e saghaLIya vastune skuTa rIte samajAvatuM kaMDarIka muninuM dRSTAMta zAstromAM darzAvavAmAM AvyuM che, e khAsa A prasaMge jANavA jevuM che. | mahAvidehanI pRthvImAM maMDanabhUta puSkalAvatI nAmanI vijayamAM AvelI puMDarIkiNI nagarImAM mahApA nAmanA eka rAjA hatA. e rAjAne padmAvatI nAmanI rANI hatI. e rANInI kukSithI utpanna thayelA be putro te rAjAne hatA. jemAMnA moTA putranuM nAma puMDarika hatuM ane nAnAnuM nAma kaMDarIka hatuM. AthI samajAze ke kaMDarIka e mahApadma rAjA ane padmAvatI rANIno nAno putra hato. mahApadmarAjAnI AtmakalyANanI sAdhakatA (IT) mahApadma rAjAnI zAsana karAtI te puMDarIkiNI nagarImAM eka divase te nagarInI bahAranA bhAgamAM AvelA nalinavana nAmanA udyAnamAM sthavira munipuMgavo samavasaryA. potAnI nagarInA _udyAnamAM ja sthavira munipuMgavo padhAryA che. e vAtane jANIne zrI Page #119 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mahApadma rAjA ullAsabhera te munione vaMdana karavA mATe nalinavana nAmanA udyAnamAM gayA. tyAM jaIne rAjA te mahAmunione vaMdana karI karIne ucita sthAne beThA. prabhu praNIta paropakAra karavAmAM rakta che evA te paramamaharSioe rAjAne prabhupraNIta dharma saMbhaLAvyo. dharmanuM che zravaNa karIne rAjA ekadama rakta buddhivALA maTIne virakta chuM buddhivALA thayA. virakta buddhivALA banelA zrI mahApada mahArAjAe, ekadama potAnI nagarImAM jaIne moTA mahotsavapUrvaka puMDarIka nAmanA potAnA moTA putrane rAjya upara sthApana karyo ane kaMDarIka nAmanA potAnA nAnA putrane yuvarAja pade sthApana karyo. rAjyagAdI upara AruDha thayelA puMDarIka mahArAjAe, potAnA pitAzrIno dIkSA mahotsava karyo. ane mahApadma mahArAjAe te sthavira maharSio pAse dIkSA aMgIkAra karI. dIkSita thayA pachI zrI mahApadma nAmanA rAjarSi mahAmunie saghaLAMya pUrvono abhyAsa karyo ane ratnatrayInI ArAdhanAnA pratApe kevaLajJAna pAmyA tathA eka mAsanuM aNasana karIne te rAjarSi paramapadane paNa pAmyA. yuvarAja kaMDarIkanI vairAgyadazA mahApadma rAjarSi mokSapade padhAryA pachI eka divase pAdareNuthI pRthvItalane pAvana karatAM te ja sthavira RSipuMgavo potAnI nagarImAM padhAryA che. ema sAMbhaLIne harSa pAmelA zrI puMDarIka mahArAjA ekadama te RSipuMgavonI sevAmAM upasthita thayA. sevAmAM upasthita thayelA zrI puMDarIka mahArAjAne sthavira RSipuMgavoe dezanA saMbhaLAvI. dharmadezanAnA zravaNathI pratibodha pAmelA puMDarIka mahArAjAe zrAvaka dharmano svIkAra karyo. potAnA moTA bhrAtAe 2 jyAre zrAvakadharmano ja svIkAra karyo tyAre zrI kaMDarIkanI manodazA to khUba ja AgaLa vadhI. dharmadezanAnA zravaNathI ekadama viraktadazAne pAmI gayela yuvarAja zrIkaMDarIke to te RSipuMgavone praNAma karIne prArthanA karatAM kahyuM ke, AdAsye'haM bhavoddhigno, pravrajyAM yuSmadantike / tadyAvadbhupamApRcchayA - gacchAmyahamiha prabho ! / re ! rasana (101 tArA va...5 Page #120 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sata.. bhAga-2 riAma-lakSmaNane tAvatpUjyairiha stheyaM, kurvANairmayyanugraham / / "saMsArathI udvigna thayelo huM ApanI pAse pravrajyA aMgIkAra karIza. te kAraNathI he prabho ! jyAM sudhImAM huM rAjAne pUchIne ahIM AvuM chuM tyAM sudhI mArA upara anugraha karatA evA Apa pUjyone ahIM rahevuM e yogya che." A pramANe kahetA yuvarAja zrI kaMDarIkane prabhuzAsananA rahasyavedI te sthavira paramamaharSioe pharamAvyuM ke, prativardhA mA thAttvam' A kathana uparathI samajI zakAze ke prabhuzAsananA rahasyavedI 10 paramamaharSionI virakta AtmA pratye kevA prakAranI salAha hoI zake che? upakArI paramamaharSio pUchavA janAra AtmAne paNa eka ja salAha Ape che ke jene pUchavA jAya che teno pratibaMdha na karavo.' kAraNake AnAthI viparIta salAha to virakta AtmAnA virAgano nAza karanArI ja nivaDe che ane evI virAganAzaka salAha vairAgyanA mArge ja viharI rahelA paramamaharSio kayA hadayathI ApI zake ? arthAt na ja ApI zake. e vastu vicAraka mAtra samajI zake tema che. mAtra vicAraka vivekahIna na hovo joIe. kAraNake vivekahIna vicAraka koIpaNa sArI vastunA suMdara marmane samajI zakato ja nathI. virakta kaMDarIkanuM spaSTa kathana gurudevonI uttama ane sanmArganI pravRtti mATe sArAmAM sArI rItanI sahAya samarpanAra salAha pAmIne potAnA vaDIla baMdhu ke je rAjA che temanI pAse jaIne zrI kaMDarIke spaSTa zabdomAM kahyuM ke, mayA gurojinavaco, labdhamabdherivAmRtam / Arogyamiva vairAgyaM, tatprabhAvAnmamAbhavat // tayuSmAbhiranujJAto, vratamADhAtumutsahe / nRjanma hArayetko hi, pramAdena dhuratnavat // "samudramAM jema amRtanI prApti thAya tema mane gurudeva pAsethI zrI huM jinavacananI prApti thaI che. ane amRtanA prabhAvathI jema ArogyanI prApti thAya tema mane zrI jinavacananA prabhAvathI vairAgya thayo che, te kAraNathI Apa Page #121 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (CILLI taraphathI anujJA pAmelo huM dIkSA levAno utsAha dharAvuM chuM. kAraNake A che vizvamAM evo mUrkha koNa hoya ke je pramAdathI ciMtAmaNI ratna jevA manuSya R 4 janmane hArI jAya ?" bhAgyazALIo ! vicAro ke sadguru pAsethI zrIjinezvaradevanA vacanane pAmelA AtmAonI manodazA kevI ghaDAI jAya che? duniyAmAM amRtanI utpatti sAgaramAMthI manAya che. tema zrI jinavacananI prApti bhavyajIvone sadguruo pAsethI ja thAya che. amRta jema ArogyanuM kAraNa manAya che, tema zrI jinezvaradevonuM vacana vairAgyanuM kAraNa manAya che. zrIjinezvaradevanA vacanane pAmIne vairAgyayukta banelo AtmA, manuSyabhavane ciMtAmaNiratna samAna samaje che. tethI tene pramAdamAM vitAvI devo emAM e mUrkhatA mAnanAro hoya che. A uparathI jeo dharmagurupadanA sthAne hovA chatAM paNa jagatanA jIvone zrI jinezvaradevanA vacanarUpa amRtanuM ghana devAne badale ajJAna AtmAone vacanaviSanuM dAna kare che, teoe kAM to tema karatA aTakavuM joIe agara to sva-para ubhayanA zreya mATe paNa tevA paramatAraka gurupadano vinA vilaMbe ane vinA saMkoce tyAga karI devo joIe. evI ja rIte parama vItarAgI zrIjinezvaradevonA vacanane pAmelA AtmAoe paNa zrIjitavacanarUpa amRtanA yoge potAnA AtmAmAM anAdikALathI bharAI gayelA rAga- dveSarUpa rogano nAza karI vairAgyarUpa Arogyane meLavavA satata prayatno karavA joIe ane amUlya mAnavajIvanarUpa ciMtAmaNiratnane pramAdamAM paDI gumAvI devA jevI kAramI mUrkhAI karatAM avazya aTakI javuM joIe. pramAda e AtmAno moTAmAM moTo zatru che. madhura rasonA svAdanI IcchA e paNa pramAda ja che. pramAdanI paravazatAthI ? ciMtAmaNI ratnane gumAvI denArA AtmAo karatAM viSayakaSAyAdi pramAdane AdhIna thaIne ciMtAmaNIthI paNa kaMI gaNA kiMmatI manuSyabhavane gumAvI denArA AtmAo ghaNA ja bhayaMkara che, kAraNake re ! rasa 8 tAra ..5 Page #122 -------------------------------------------------------------------------- ________________ - rima-lakSamaNane ciMtAmaNI ratnanA nAzathI nukazAna manAtuM hoya to paNa te nukazAna kevaLa A loka saMbaMdhI ja hoya che, jyAre manuSyabhavane hArI javAthI to Aloka ane paraloka ema ubhayaloka saMbaMdhI pArAvAra nukazAna thAya che. ema anaMta upakArI paramamaharSio pharamAve che. A kAraNe sadguru dvArA zrI jinezvaradevanA vacanarUpa amRtane pAmelA puNyAtmAoe viSaya-kaSAyarUpa pramAdane AdhIna thaI manuSyabhavane hArI javA pUrve ghaNuM ghaNuM vicAravuM joIe. A rIte zrI kaMDarIkanuM spaSTa kathana Aje sau koIe vicAravA lAyaka che. AvA kathano zrI jinezvaradevanA vacanothI bharelA jaina sAhityamAM sthaLe sthaLe dRSTigocara thaI zake che. paraMtu hInakarmI athavA to gurukarmI AtmAonA aMtaramAM enI sArI asara thavAne badale ghaNIvAra ulaTI asara thAya che. A kAraNe mArI bhalAmaNa che ke AvA vacano vAMcatA ke sAMbhaLatA kalyANakArI AtmAoe hadayamAM rahelI sAMsArika lAlasAone hadayamAMthI dUra karI devI joIe. kAraNake hRdayamAM rahelI e kAramI lAlasAo, AtmA upara e anupama kathanonI suMdara asara thavA detI ja nathI. spaSTa zabdomAM kahIe to sAMsArika lAlasAo, AtmAne pAgala banAvI de che ane pAgala AtmAo upara hitazikSAnI suMdara asara na thAya, e taddana svAbhAvika ja che. spaSTa zabdomAM dIkSA mATe A rIte anujJA mAMgatA zrI kaMDarIkane zrI puMDarIka mahArAjAe kahayuM ke, puNDarIko'bravIna mAsmA - dhunAkArSIvratAgraham / rAjyaM dadAmi te bhuMkca, bhogAngRNAmyahaM vratam // "hAlamAM tuM vratane grahaNa na kara. huM tane rAjya ApuM chuM tethI tuM bhogone bhogava ane huM vratane grahaNa karuM chuM." kaMDarIkanI makkamatA ane dIkSA svIkAra hatI potAnA laghubaMdhu vratanuM pAlana nahi karI zake ema mAnIne uM puMDarIka mArAjA pote dIkSA levA taiyAra thayA ane nAnAbhAIne kIdhuM che ke huM rAjya tane ApuM chuM ane tuM bhogone bhogava.' paNa e vastuno uM asvIkAra karatAM zrI kaMDarIke potAnA moTAbhAIne makkamapaNe jaNAvyuM ke, Page #123 -------------------------------------------------------------------------- ________________ TharIoDakSyaghAmoau, rAjyena gha taM mana vratameva hi meDamI, ghumukSoriva monanam "bhogone karIne ane rAjye karIne mAre saryuM, arthAt mAre nathI prayojana bhogonuM ke nathI prayojana rAjyanuM, kAraNake bhUkhyAne jema bhojana atipriya hoya che tema mane dIkSA ja atizaya priya che." A prakAranA uttarathI potAnA laghubaMdhune dIkSAgrahaNanA vicAramAM khUba makkama jANIne zrI puMDarIka mahArAjAe, sAdhudharmanI duSkaratA darzAvavApUrvaka turaMtamAM dIkSA nahi levAnuM samajAvatAM jaNAvyuM ke, puNDarIko'vadadvatsa ! sAdhudharmo'tiduSkaraH / tyAkhyAti pratinAM pApa-sthAnAnvaSTAdraza dhruvan rI brahmavrataM ca dhartavyaM, durdharaM surazailavat / mano nidheyaM santoSe, vidheyaM ca gurorvaca // 2 // bAhubhyAM vArcchitaraNa-miva tadaduSkaraM vratam / tvazvAtisuvumAroDasa, zItoLAvyithAsahaH }}}} dIkSAdAnaM tato vatsa ! sAmprataM sAmprataM na te / bhuktabhogo vratAbhoga-maGgIkuryA yathAsukham // 4 // "he vatsa ! sAdhudharma atizaya duSkara che, kAraNake vrIone eTale sAdhuone nizcayapUrvaka aDhAre pApasthAno tajavA yogya hoya che, surazailamerUnI jema du:khe karIne dharI zakAya tevuM brahmacaryavrata dharavA yogya hoya che. manane saMtoSamAM sthApana karavAnuM hoya che ane guruonuM vacana karavA yogya hoya che. arthAt sAdhupaNuM eTale aDhAre pApasthAnakono tyAga karavo, merUparvatanA jevuM durdhara caturtha vrata dhAraNa karavuM, paudgalika lobhano parityAga karI manane saMtoSamAM sthApana karavuM ane niraMtara sadgurunI AjJAtA pAlanamAM ja rakta rahevuM eTale paramatAraka gurudevanI AjJA mujaba ja jiMdagIbhara viharavuM. te kAraNathI dIkSAnuM pAlana e bAhuthI sAgara taravA jevuM duSkara che. arthAt bhujAthI sAgara taravo jema duSkara che, tema dIkSAnuM pAlana duSkara che. ane tuM zIta, uSNa AdinI vyathAone na sahana karI zake tevo sukumAra cho, mATe he vatsa ! hAla dIkSAno svIkAra karavo e tArA mATe yogya nathI, mATe tuM bhuktabhogI thayA pachI tane je rIte sukha upaje te rIte IkSAnA yatnane aMgIkAra karaje." re ! rasanA 105 tArA yAye.... Page #124 -------------------------------------------------------------------------- ________________ --) potAnA vaDIlabaMdhu zrI puMDarIka mahArAjAe dIkSAnI darzAvelI duSkaratAno pratikAra karI makkamatApUrvaka dIkSAnI anujJA mAMgatA zrI kaMDarIke javAbamAM jaNAvyuM ke kaMDarIko'lapat valIba - narANAM duSkaraM vratam / paralokArthinAM dhIra-puMsAM tannaiva duSkaram // "dIkSA e duSkara vastu che. e vAta sAcI paNa te tAmardakAyara mATe duSkara che. paralokanA arthI evA dhIra puruSo mATe te duSkara nathI ja, te kAraNathI Apa mane vratanI eTale ke dIkSA levAnI 107 anujJA Apo.' kaMDarIkano makkamatAthI dIkSA svIkAra potAnA laghubaMdhunI pUrepUrI makkamatA joIne zrI puMDarIka mahArAjAe musIbate paNa dIkSA levAnI anujJA ApI. anujJA pAmIne zrI kaMDarIke uttama utsavapUrvaka dIkSAno svIkAra karyo. ane pachI dIkSAno svIkAra karyA pachI te puNyAtmAe agIyAra aMgasUtronuM adhyayana karyuM ane duSkara tapane AcaravA mAMDyo. tapasvI munivaro prAya: anta-prAnta AhArane ja lenArA hoya che. kAraNake e paNa mahAtapa che. eTale ugratapaNe karatA zrI kaMDarIka maharSi paNa anta- prAnta AhArano ja svIkAra karatA ane anya paNa AkarI kasoTIomAMthI potAnuM jIvana pasAra karatA. e badhA nimittone pAmIne te maharSinA zarIramAM ati duHkhe karIne sahI zakAya tevA dAhajavara Adi rogo utpanna thayA anAcArothI jema yaza malina thAya, tema pIDAmaya rogonA pratApe te maharSinuM zarIra, divasano caMdra jema vivarNatAne bhaje che tema tanutAne bhajavA lAgyuM. ? arthAt pIDAkArI rogonA pratApe te maharSinuM zarIra ekadama kSINa thaI (RT 8 gayuM. ati duHsaha rogothI kSINa thaI gayelA zrI kaMDarIkanI sAthe te ja sthavira maharSio paNa hajAro varSo bAda eka divase te nagarImAM padhAryA. maharSi banelA potAnA laghubaMdhu zrI kaMDarIkanI sAthe te ja WvIra maharSio potAnI nagarImAM padhAryA che, ema sAMbhaLIne zrI Page #125 -------------------------------------------------------------------------- ________________ = puMDarIka mahArAjA te RSipuMgavonA vaMdana mATe AvyA. vaMdana karIne dezanAnuM zravaNa karyuM ane te pachI zrI kaMDarIka maharSine namana karatAM zrI puMDarIka mahArAjAe ghaNA rogothI bhareluM te maharSinuM zarIra joyuM. zrI kaMDarIka maharSinuM zarIra rogothI rIbAtuM joIne, zrI puMDarIka mahArAjAe sthavira maharSione vinaMtI karatAM kahayuM ke, "he pUjyo ! prAsuka auSadha AdithI kaMDarIka mahAmuninI huM cikitsA karAvIza, te kAraNathI Apa mArI yAnazALAne alaMkRta karo." zrI puMDarIka mahArAjAnI A prakAranI vinaMtIthI sthavira maharSio paNa zrI puMDarIka mahArAjAnI yAnazALAmAM padhAryA ane rahA. mahArAjA zrI puMDarIkanI AjJAne pAmelA cikitsakoe vividha prakAranA auSadha AdithI krame karIne zrI kaMDarIka mahAmunine rogarahita zarIravALA banAvI dIdhA. kaMDarIka rogarahita thaI gayA pachI rAjAne pUchIne sthavira maharSio tyAMthI vihAra karI gayA. kAraNake zramaNanAM hi naikatra, sthitirAyatizobhanA / zramaNonI eka sthAnamAM sthiti uttarakALamAM bhAvikALa mATe sArI nathI nivaDatI." arthAt sAdhuo mATe eka sthAnamAM rahevuM e suMdara bhaviSyane sUcavanAra nathI, paNa azubha bhaviSyane sUcavanAruM che. vivekapUrvaka vicAravAmAM Ave to samajI zakAya tevuM che ke sAdhuo mATe eka sthAnamAM sthiti e ghaNuM ja bhayaMkara che. eka sthAnamAM ja vinA kAraNe kAyama paDI rahenArA sAdhuo potAnuM hita gumAvavA sAthe paranuM Atmahita haNanArA paNa avazya thAya che. eTale jJAnIonI AjJA mujaba sthavira maharSio to zrI kaMDarIka muni nirogI thayA ke tarata ja anyatra vihAra karI gayA. kaMDarIka muninI rasavAnI utkaTa AdhInatA paNa rasanAnI AdhInatAnA pratApe zrI kaMDarIka muninI hAlata zI thaI te ApaNe joIe. sthavira maharSio vihAra karI gayA, abhstu nAvAnI - DhInamoje gRddhimAnuM ? jIDvendriyaM hi jIvAnAM, manovaDhdurjayaM smRtam // re ! rajata 8 tarata .5. Page #126 -------------------------------------------------------------------------- ________________ saMtA... bhAga-2 rAma-lakSmaNane "paNa rAjabhojyomAM gRddhimAna banelo zrI kaMDarIka tyAMthI cAlyA nahi. kAraNake 'jIvone mananI jema jihvA indriya paNa durjaya che." ema upakArIoe pharamAvyuM che. rasanA indriyanI lolupatAnA pratApe atizaya bhogomAM gRddhimAna banI gayelA zrI kaMDarIke potAnA paramatAraka paramamaharSionI sAthe vihAra na karyo, e vAtane jANIne zrI puMDarIka mahArAjA ekadama zrIkaMDarIka muni pAse AvyA ane potAnuM mastaka namAvyuM. mArgamAM sthira karavAnA irAdAthI zrI puMDarIka mahArAjAe zrIkaMDarIka munine traNa pradakSiNA dIdhI ane hastayojanapUrvaka kahevA mAMDyuM ke, dhanyastvaM kRtyakRtyastvaM, tvayA saphalitaM januH / santyajya rAjyabhAryAdi, sarvaM yatsvIkRtaM tvayA // ahaM tvadhanyo niHsAraM, bhUriDhuHkhajalArNavam / ripu-taskara-dAyAdA-dhInaM vidyullatAcalam // vipAkakaTukAnityaM, viSayAsvAdasundaram / apyavazyaM parityAjyaM, rAjyaM na tyattumIzvaraH // "je kAraNathI Ape, rAjya ane bhAryA Adi saghaLuM ya tajIne vratane svIkAryuM ane janmane saphala karyo che, te kAraNathI Apa dhanya cho ane kRtakRtya cho. jyAre huM to kharekhara adhanya chuM. kAraNa ke sAra vinAnuM, ghaNA du:kharUpa pANIthI bharelA sAgarasamuM zatru-cora ane leNadArane AdhIna, vijaLInI jema caMcaLa, viSayonA AsvAdathI suMdara paNa vipAke karIne kaTuka ane anitya tathA avazya karIne tajavA yogya evA rAjyano tyAga karavA mATe huM samartha nathI." A pramANe ekavAra zrI puMDarIka mahArAjAe kahyuM, tyAM sudhI to rasanAdhIna banelA zrIkaMDarIke dhRSTatApUrvaka maunano ja Azraya * karyo. paNa jyAre zrI puMDarIka mahArAjAe enI e ja vAta be ofI traNavAra kahI. eTale lajjAthI vilakSa banelA zrI kaMDarIke tyAMthI ra vihAra karyo. kaMDarIka muninI pataradazA puMDarIkanI preraNA zrI puMDarIka mahArAjAnI uttama prakAranI preraNAthI vihAra karIne Page #127 -------------------------------------------------------------------------- ________________ E IITE zrI kaMDarIka potAnA gurudevanI sAthe maLI gayA ane samrAMta che manavALA teNe thoDAkALa sudhI gurudevonI sAthe vihAra karyo, kAraNake durAveza ivAsAdhyaH prANinAM hi durAzayaH / "kharAba AvezanI jema prANIono kharAba Azaya asAdhya dhyeya che." durAzayane AdhIna thayelA zrI kaMDarIka eka divase dIkSAthI huM udvigna banyA ane temano zubha Azaya sarvathA nAza pAmyo, A kAraNathI te potAnA gurudevane mUkIne potAnI nagarI pratye pahoMcI gayA. potAnI nagarImAM jaIne rAjAnA gharanI pAse rahelA azoka vRkSanI nIce seMkaDo ciMtAothI AkuLa evA te evI rIte beThA ke jANe potAnuM sarvasva cAlyuM gayuM hoya. te samaye zrIpuMDarIka mahArAjAnI dhAvamAtA tyAM AvI ane teNe zokasAgaramAM DUbelA temane joyo. evI duHkhada avasthAmAM beThelA temane joI te dhAvamAtAe te vAta zrIpuMDarIka mahArAjAne kahI. AthI guNa paNa gheSane mATe thayo. A pramANe nizcaya karIne anta:puranA parivAra sAthe zrI puMDarIka mahArAjA ekadama tyAM AvyA. AvIne zrIkaMDarIka munine traNa pradakSiNA karI ane namIne pUrvanI jema kIdhuM ke, "Apa dhanya ane kRtakRtya cho ke rAjyAdika sarvano tyAga karIne vratanA svIkAra dvArA Ape ApanA jIvanane saphaLa karyuM ane huM adhanya chuM ke sAra vinAnA, du:khamaya, parAdhIna, caMcaLa, anitya, avazya tajavA yogya ane vipAke karIne bhayaMkara evA rAjyano huM parityAga karI zakato nathI." paraMtu zrI kaMDarIke to duSTa grahathI grahita thayelAnI jema eka maunano ja svIkAra karyo. ATaluM ATaluM kahevA chatAM paNa zrI kaMDarIkane mauna rahelA joIne zrI puMDarIka mahArAjAe punaH puna: kahevA mAMDyuM ke, bhUyo bhUyo'bhyadhAtkohi, hitvA svarnarakaM zrayet / kAcakhaNDamupADhatte, ko vA tyaktvA marunmaNim // re ! rasada tAra thaLe...5 Page #128 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 2 sItA... bhAga-2 rima-lakSamaNane prAjyaM sAmrAjyamRtsRjya, ko vA vAMchati ni:svatAm / ko vA muktvA vrataM bhogAn, kAMkSati kSaNabhaMgurAn / / satyapyevaM yadi syAtte, bhogecchA tarhi kathyatAm / / tyanudyata vastu, prArthanAmantarA hai : ? svarga choDI narakano Azraya koNa kare ? devamaNine tyajI kAcanA TukaDAno svIkAra koNa kare ? uttama sAmrAjyano tyAga karIne daridratAne koNa vAMche ? vratane mUkIne kSaNabhaMgura evA bhogone koNa Icche ? arthAt vratane mUkI kSaNavinAzI bhogonI IcchA e svargane choDIne narakano Azraya karavA 110 jevuM che. devamaNine tajI kAcanA TukaDAno svIkAra karavA jevuM che. ane prAjya sAmrAjyano parityAga karIne daridratA icchavA jevuM che. eTale koI paNa vicakSaNa AtmA vratane mUkI kSaNavinAzI bhogone na ja icche. Ama chatAMye jo tamane bhogonI IcchA hoya to paNa kahI do, kAraNake anucita vastune prArthanA vinA koNa Ape." zrI puMDarIka mahArAjAe AvI suMdara ane anupama rIte samajAvyA te chatAM paNa nirlajja banIne kaMDarIka munie spaSTa zabdomAM kahI dIdhuM ke, "moDhavAcchA mamasta " mane bhogonI vAMcchA che." A kathanathI zrI puMDarIka mahArAjAe pApano bhAra jema samarpo tema te zrI kaMDarIkane potAnuM rAjya samapyuM ane pote, locaM kRtvA caturyAmaM, dharmaM ca pratipadya saH / kaNDarIkAt sAdhuliMga, sukhapiNDabhivADhaDhe // guruprAnte parivrajya, bhokSye'hamiti nizcayI / so'cAlId dizamuddizya, tatpAdAmbhojapAvitAm // loca karI ane cAturyAma dharmane (cAra mahAvratane) aMgIkAra karIne jema sukhano piMDa grahaNa kare tema kaMDarIkanI pAse raheluM sAdhunuM liMga grahaNa karI 1 lIdhuM. gurudevanI pAse parivrajyA dIkSA aMgIkAra karyA bAda huM bhojana karIza. A prakAranA nizcaya karanArA zrI puMDarIka maharSi gurudevanA padakamaLathI hu pavitra thayelI dizAne uddezIne cAlyA arthAt je dizAmAM gurumahArAjA huM viharatA hatA te dizAmAM zrI puMDarIka mahArAjAe, dIkSAno svIkAra karavA mATe ke bhojana ke pANIno paNa svIkAra karyA vinA prayANa AraMbhya." Page #129 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kaMDarIkanI durdazA ane narakagamana jyAre zrI puMDarIka mahArAjAe, eka kSaNavAramAM rAjya samarpIne ane sAdhuliMgano svIkAra karIne 'dIkSAno svIkAra karyA vinA bhojana paNa na lauM' Avo nizcaya karIne gurudevanA pAdakamaLathI pAvita thayelI dizA tarapha prayANa karyuM. tyAre patita thayelA 'adRSTa kalyANa' jevA banelA ane atizaya gRddhine dharatA 'kaMDarIke' te ja divase ghaNuM ja bhojana karyuM. ati rasamaya evuM te bhojana khUba-khUba khAvAthI maMda agnivALA kaMDarIkane pacyuM nahi ane nahi pAcana thatA evA te bhojane tene atizaya bhayaMkara vedanA karI, sukhanI khAtara saMyamane tajI sAmrAjyane svIkAranAra kaMDarIka sukha pAmavAne badale bhayaMkara vedanAno bhoktA banyo. rasanAnI AdhInatAnA pratApe patita thayela ane sukhanI icchAthI bhAnabhUlo banI khUba-khUba khAnAra kaMDarIka bhayaMkara rIte rIbAvA lAgyo. te chatAM paNa 'A pApI che.' evA prakAranA vicArathI nIrAgI banI gayelA maMtrI Adie tenI upekSA karI, maMtrI AdinI upekSAthI koIpaNa prakAranA upacAra nahi thaI zakyA. ane enA pariNAme pIDArUpa nadInA puramAM taNAtA kaMDarIke ciMtavyuM ke, samprAptavyasanaM nAtha-mupekSante'tra ye jahAH / vipakSebhyo 'tiricyante, sevakA api te dhruvam tato'haM yadi jIvAmi, tadopekSAvidhAyinaH / saputrapautrAn majgyAhIt yAtayAmyavinAnavi 2 "je jaDa sevako, du:khane saMprApta thayelA potAnA svAmInI upekSA kare che, te sevako hovA chatAM paNa duzmano karatAMya ghaNA bhayaMkara che. e vAta nizcita che. te kAraNathI jo huM jIvuM to upekSA karanArA saghaLAM paNa maMtrI Adine temanA putrone pautro sAthe mArI nAkhuM." A pramANe krUra kaMDarIke, tabdulIA matsyanI jema bhayaMkaramAM bhayaMkara durdhyAna karyuM ane e durdhyAnanA pariNAme bhUMDa jema viSTAmAM mUrchita hoya tema rAjyAdimAM mUchita banelo kaMDarIka narakanA utkRSTa AyuSyano baMdha karIne maraNa pAmyo ane sAtamI narakamAM tetrIsa '' hai ! rasanA 111 tArA thAyai...pa Page #130 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sata... bhAga-2 112 rAma-lakSamaNane sAgaropamanA AyuSyavALo nArakI thayo. kAraNake aMte jevI buddhi hoya tevI ja gati thAya. A dRSTAMta uparathI vicakSaNa AtmAo sahelAIthI samajI ja zakaze ke rasanAnI Asakti ghaNI ja bhayaMkara che ene AdhIna banelA AtmAo nahi AcaravAnuM Acare che. ane A lokamAM paNa siMgha banI potAno paraloka eka kSaNavAramAM bagADI nAMkhe che. rasanAvaza banelA kaMDarIka jevA parama virAgInI A dazA thAya, to pachI sodAsa jevA rAjavI, ke je viSayomAM Asakta che te rasanAnI AdhInatAnA kAraNe potAnA ja nAme pravartelI a-mAri'nI ghoSaNAno kAramI rIte bhaMga kare emAM Azcarya paNa zuM che? rAjA sodAsa dvArA ghora atyAyanI pravRtti sodAsa rAjA mAMsanA bhojanamAM atizaya Asakta hatA. e kAraNe potAnA pUrvajo tarathI cAlI AvatI uttama maryAdAno paNa temaNe guptapaNe bhaMga karyo ane karAvyo. e vAta to ApaNe joI AvyA. e vAtane jotAM ApaNe rasanA indriyanI lAlasA e keTalI bhayaMkara che? ane enA pratApe uttama AtmAno paNa kevo kAramo pAta thAya che e vastu ApaNe daSTAMta sAthe vicArIe. dRSTAMta tarIke vicArelA kaMDarIka mATe koNa ema kahI zakaze ke te ucca kuLanA, ucca jAtinA ke ucca koTinA virAgI na hatA ? uttama kuLanA, uttama jAtinA ane uttamavirAgI hovA chatAM paNa moTAbhAIno atizaya Agraha chatAMpaNa vizAla rAjya saMpattine tajI daIne dIkSita thayelA hatA, te chatAMpaNa ane agIyAra aMganA pAThI hovA sAthe dustapane tapanArA hovA chatAMpaNa, prasaMgavazAt rasanAe temane 'AdhIna banAvyA. rasanAnI AdhInatAnA yoge ja saghaLuMya bhUlyA ane nirlajja banyA. nirlajjapaNe munipaNuM karyuM ane rAjya svIkAryuM. rAjya svIkAranA pahelAM ja divase harukhavAya eTaluM khAdhuM ane sAjA thayelA pAchA puna: bhayaMkara ll (OIL Page #131 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bimArInA bichAnAmAM paTakAyA. patita jANIne maMtrI Adi sevakoe paNa temanI upekSA karI. e upekSAthI te raudra pariNAmI banyA ane e raudra pariNAmamAM ja maraNa pAmIne sAtamI narakamAM utkaTa AyuSyavALA nArakI tarIke utpanna thayA. je rasanA moTA moTA maharSionI paNa durdazA karI zake che te rasanA sodAsa jevA eka rAjAne unmArge dorI jAya emAM Azcarya paNa zuM che ? rasanAnI lAlasAne pratApe unmArge caDhI gayelA sodAsa rAjAe 'a-mAri'no kAramo bhaMga karyo ane karAvyo ema karatAM eka divasa manuSyanuM mAMsa khAvAne nahotuM maLyuM te maLyuM. ethI to rAjAnI rasanA ulTI vakarI ane enA yoge ApaNe joI gayA ke rAjAe, potAnA rasoIAne e prakAranI kAramI AjJA karI ke adyeva dadhAH saMskRtya, pratyahaM nR-palaM mama tAre AjanI jema dararoja manuSyanA mAMsane saMskArita karIne mane ApavuM. DiMbhAn sUdo'pyathAhArSI - tadarthaM pratyahaM pure / nahi mIrAnayA rAjJA - anyAyanevi hi rAjAnI A prakAranI kAramI AjJAne pAmyA pachI rasoIAe potAnA rAjAnI khAtara dararoja nagaranI aMdara bALakonuM haraNa karavA mAMDyuM. kAraNake rAja nokarone rAjAnI AjJAthI anyAya karavAmAM paNa bhItI rahetI nathI. A kathana uparathI samajI zakAze ke rasanAlolupa rAjAnI AjJAthI rAjAnI rAjadhAnImAM ghora anyAyanI pravRtti zarU thaI gaI. kAraNake prajAnA bALakonuM haraNa rAjAnI AjJAthI thAya che. e zuM jevo tevo anyAya gaNAya ? kharekhara, koI paNa akArya evuM nathI ke je akArya karatAM rasanA AdhIna AtmAo acakAya. akAryanA pratApe rAjA sodAsa padabhraSTa paNa eka rAjA mATe potAnI ja prajAnA baccAMonuM haraNa karAvavuM e eka bhayaMkaramAM bhayaMkara guno gaNAya. je prajA je rAjAthI potAnuM, potAnI saMpattinuM ane saMtatinuM rakSaNa mAne, te prajAnI saMtatinuM te rAjA AvI rIte bhakSaNa kare. te rAjAnuM te prajA re wyh ! rasanA 11 tAra thAya...pa Page #132 -------------------------------------------------------------------------- ________________ -2:00 0 22 rAma-lakSmaNane pratye kAramuM vizvAsaghAtIpaNuM ja gaNAya. evA prajAnAzaka rAjAo rAjya karavA mATe lAyaka na ja manAya e to dIvA jevI ja vAta che. evA prajAnAzaka rAjAne nItisaMpanna maMtrIo sahAya karavAne badale padabhraSTa kare emAM ja sAcA maMtrIonuM maMtrIpaNuM che. rAjA sodAsanA maMtrIo uttamakoTinA ja che, e to ApaNe jANIe ja chIe, kAraNake, parApUrvanI rAjanIti mujaba zrIarihaMta paramAtmAnA aSTAddhika utsava prasaMge "a-mArinI udghoSaNA karAvI ane potAnA rAjAne paNa pUrvanI rIta samajAvI. 11che kevI rIte vartavuM enI sUcanA paNa maMtrIoe ja karI hatI. ane sUcanA karatAM spaSTapaNe kahyuM hatuM ke "zrI arihaMta paramAtmAonA aSTAhnikA utsavamAM ApanA pUrvajoe paNa mAMsa khAdhuM nathI. te kAraNathI A utsavamAM Apa paNa mAMsane khAtA nahi.' potAnA svAmIne samaya para AvI hitakara sUcanAne karanArA kulIna maMtrIo, rAjAnI evI kAramI pravRttine jANyA chatAM paNa sahI le ane cAlavA de, e koIpaNa rIte banI zake ja nahi. banyuM paNa ema ja eTale ja te samaye maMtrIoe vicAryuM ke iti dAruNakarmANaM, nRpaM vijJAya mantriNaH / dhRtvAtyajannaraNyAMta - graeNhotpannamivoragam / / "amAro rAjA zrI sodAsa AvA prakAranuM bhayaMkara karma karI rahyo che. e pramANe jANIne maMtrIoe, ekadama gharamAM utpanna thayelA sarpane jema pakIne araNyamAM mUkI de tema rAjAne pakaDIne araNyanI aMdara choDa ghadho arthAt loko jema sarpane bhayaMkara mAnIne gharamAM jo te nIkaLe to tarata ja pakaDIne gAmanI bahAra mUkI Ave che, tema maMtrIoe paNa AvuM bhayaMkara karma karanArA rAjAne ghaNo ja bhayaMkara mAnyo. ane ekadama ene gAdI uparathI $ uThAva mUkyo. tathA pakaDIne araNyamAM tajI dIdho." putra gAdI upara ane pitA jaMgalamAM paNa A sthaLe e vAta dhyAnamAM rAkhavA jevI che ke sodAsa rAjAne padabhraSTa karanArA maMtrIo svArthamagna ke prapaMca parAyaNa na E hatA. koIpaNa nimitta kADhI A rAjA rAjagAdI mATe yogya nathIche ema kahIne rAjagAdIne pacAvI pADavAnI duSTa dAnata dharAvanArA Page #133 -------------------------------------------------------------------------- ________________ maMtrIone e bahAne potAne koI paNa prakArano anyAya karavAno che kazo ja adhikAra nathI. sattAnA lolupI AtmAo sattAdhArI karatAM paNa bhayaMkara che e vAta kadI vIsarI javA jevI nathI. sodAsa che rAjAne padabhraSTa karanArA maMtrIo sattAlolupa na hatA, e ja kAraNe teonI padabhraSTa karavAnI kAravAI yogya manAI che. ane ApaNane kuM paNa teonI e kAravAI sAMbhaLatAM AnaMda thAya che. teo che sattAlolupa na hatA, enuM e ja pramANa che ke , taizca soDhAsasUH siMha-ratho rAjye'bhyaSicyata / sodAso'pyATa vasudhAM, mAMsaM khAdannirargala: // "sodAsa rAjAne padabhraSTa karI pote gAdIpati nathI banyA ke nathI potAnA putra Adi saMbaMdhIone gAdIpati banAvyA. paraMtu teoe soghasa rAjAnA siMharatha nAmanA putrane ja gAdIpati banAvela che. jyAre putra gAdIpati bane che tyAre pitA rAjA maTI yatheccha rIte mAMsanuM bhakSaNa karato pRthvI upara bhaTake che." kharekhara, ugra pApIonuM ugra pApa A lokamAM ja phaLe che. paNa ethI evA pApAtmAo cetI javAne badale vadhune vadhu pApaparAyaNa bane che. pAparakta AtmAo ApattimAM Ave tyAre ApattinuM kAraNa pApa che, ema mAnavAne badale ApattinA kAraNa tarIke anya-anya vastuonI kalpanA ja kare che ane e rIte kalpanAvAdanA pratApe pariNAme teo evA nAstika banI jAya che ke jenI kazIe maryAdA nahIM. nAstika banI gayelA pApAtmAone mana Apatti ANanAra tarIke eka dharma ja jaNAya che. ane ethI teonI pravRtti, dharmapracAraka dharmaguruo ane dharmaprakAzaka dharmazAstronI avahelanA karavAmAM ja paryApta thAya che. eke-eka dharmapravRttine nAbuda karavAmAM ja teo vizvanuM kalyANa samaje che. game tevI dharmapravRtti upara teo koIne koI prakAranuM kalpita kalaMka kalpIne tene halakI pADavAnI kAramI pravRtti karyA vinA jIvI paNa na zake, evI jAtano kAramo unmAda teone thAya che. e unmAdanA yoge teo evA to lekhako ane vaktAo banI jAya che ke tArA pra...pa. Page #134 -------------------------------------------------------------------------- ________________ srota.... bhAga-2 113 ..........ma-lakSmaNane kudarzanavAdIonI kalpanAjALa paNa teonI kalpanAjALa AgaLa hArI jAya ! evI kutsita kalpanAjALa vistArIne te bicArAone pote temAM phasAya che ane anyane phsAve che. e rIte svayaM phasAya ane anyane phasAvI teo svaparahitanA ghora ghAtakI bane che. svaparahitanA ghora ghAtakI banelA teo kasAI karatAM paNa kAramA banIne anaMtakALa sudhI A du:khamaya, du:khalaka ane du:kha paraMparaka saMsAramAM pote rUle che. ane anya bhadrika AtmAone paNa potAnuM cAle tyAM sudhI rUlAve che. sadguruyoga ane dharmapRcchA paNa evA AtmAomAM paNa koI-koI evA laghukarmI AtmAo hoI zake che ke jeone sadguruo yoga maLe che ane phaLe che. sodAsa rAjA paNa tevA AtmAo paikIno ja eka AtmA che. ema ApaNe AgaLa cAlatAM joI zakIzuM. sodAsenApi cAnyedyu - bhramatA dakSiNApathe / maharSiH voDAva dRddo, soDatha gharmamavRghdhavata "Ama mAMsanuM bhakSaNa karatA ane dakSiNApathamAM svacchaMdapaNe bhramaNa karatA sodAse paNa koI eka divase koI eka maharSine joyA. munine jovAnI sAthe sodAse paNa muninI pAse jaIne temane dharmanuM svarUpa pUchyuM." muninuM darzana sodAsa rAjAne dharma pUchavAnI bhAvanA pedA kare che. e ja soAsa rAjAno parama puNyodaya sUcave che. puNyahIna AtmAone kAM to munino yoga thato nathI ane kadAca thaI jAya che to teo koI anerI ja kAryavAhI kare che. eka mAMsabhakSaNanI lAlasanA pratApe padabhraSTa thavA chatAM chUTathI mAMsanuM bhakSaNa karavApUrvaka koIpaNa jAtanA aMkuza vinA yathecchapaNe bhaTakanAra AtmA, muninA darzanathI prasanna thAya ane evI du:khada avasthAmAM paNa anya jAtanA vicitra prazno nahi pUchatAM dharmanI ja pRcchA kare che e koI sAmAnya vAta nathI. mahAmuninI dharmadezanA e ja kAraNe AgaLa cAlatAM kalikAlasarvajJa AcArya Page #135 -------------------------------------------------------------------------- ________________ che D DiEI bhagavAn zrI hemacaMdrasUrIzvarajI mahArAjA, dharmanI pRcchA karato A soghasa te mahaSine kevo lAgyo ? ane e maharSie zuM karyuM ? e vastunuM varNana karatAM pharamAve che ke ghoghArDa Drati << jJAtviA, na ta mahAmulA madya-mAMsa parihAra-pradhAnaM dharmamArhatam // te soghasa bodhane mATe yogya che. e pramANe jANIne mahAmunie tene magha mAMsanA parivAranI pradhAnatA che jemAM evA prakArano ahaMndu dharma kaho. arthAt AvI sthitimAM paNa dharmanI pRcchA karanAra hovAthI A AtmA bodha pAmavAne yogya che. ema jANIne te mahAmunie, tene zrI arihaMta paramAtmAe prarUpelo dharma saMbhaLAvyo ane temAM madha ane mAMsanA parihArarUpa dharmane pradhAna rAkhyo. kAraNake sodAsa jevA AtmA mATe e vastune pradhAnatA ApavAnI khAsa AvazyakatA hatI." soghasane bodha mATe yogya jANIne mahAmunie dharmadezanA kevA prakAranI ApI ? eno khyAla ApatAM paumacariyamanA racayitA vimalasUri pharamAve che ke aha bhaNar3a muNivarinho, nisuNasu dhammaM jiNehiM pakahiyaM / jeTTho ya samaNadhammo, sAvayadhammo ya aNujeTTho // paJcaya mahavvayADaM, samiIo ceva paJca maNiyAo / tiNNa ya guttiniogo, eso dhammo muNivarANaM // hiMsAliyacorivakA, paradArapariggahassa ya niyatti / tiNi ya guNavvayAI, mahamaMsavivajjaNaM bhaNiyaM // zrI jinezvaradevoe suvizada rIte kahelA dharmane tuM sAMbhaLa zrI jinezvaradevoe prarupelA dharmanA prakAra be che. temAM jyeSTha eTale mukhya zramaNadharma che ane anuyeSTha eTale zramaNadharmathI bIje naMbare zrAvaka dharma che. 1. pAMca mahAvrato eTale-hiMsA, asatya, corI, abrA ane parigraha A pAMce mahApApono manathI, vacanathI ane kAyAthI karavAno, karAvavAno ane anumodavAno paNa tyAga. tenuM yathAsthita pAlana, e pAMceya mahAvratonI rakSA mATe 1-iryAsamiti-jaMturakSA mATe upayogapUrvaka cAlavuM, 2-bhASAsamiti 982 Tu 1 17 ta2 vadhe...5 Page #136 -------------------------------------------------------------------------- ________________ unmArganuM unmUlana karanArI ane sanmArganuM sthApana karanArI vANIno vidhi mujaba vyApAra, 3-eSaNA samiti-niraMtara beMtAlIsa doSothI rahita bhikSAno svIkAra, 4. AdAna samiti levA mUkavAnI koI paNa vastune puMjI pramArjIne ja levI ane puMjI pramArjIne ja mUkavI ane 5-pAriSThApanikAsamiti-tajavA yogya koI paNa vastuno yogya sthAne vidhipUrvaka tyAga. A pAMce samitionuM sevana karavuM ane traNeya guptiono niyoga eTale mana, vacana tathA kAyA e traNeyane azubha vyApAromAMthI aTakAvI zubha vyApAromAM yojavA. A dharma e mukhya zramaNadharma che. ane e saMsAratyAgI munivaro mATe che. 2-sthUla hiMsA, asatya, corI, parastrI ane parigrahathI nivRtti, 111 dizA parimANa-cAra dizA, cAra vidizA ane adhodizA tathA urdhvadizAmAM javA AvavAnuM niyamana, 2-bhogopabhoga pariNAma-eka ja vakhata bhogavI zakAtI azana Adi bhogya vastuo ane vAraMvAra bhogavI zakAtI strI Adi upabhogya vastuonuM parimANa ane 3-anarthadaMDaviramaNa Arta-raudrarUpa apadhyAna, pApakarmano upadeza hiMsAne madada karanArI vastuonuM dAna ane kutuhalAdinuM nirIkSaNa tathA kAmazAstranI prasakti AdirUpa je pramAdAcaraNa teno tyAga. A traNe guNavratonuM sevana ane madhu tathA mAMsanuM vivarjana. A bIjo dharma, mukhya dharmano svIkAra karavA mATe azakta evA gRhasthone mATe che. mAMsabhakSaNanA anartho sodAsa rAjAno suMdara hRdayapalaTo munivarendre ramAvelA dharmane sAMbhaLIne soAsanA aMtaramAM bahumAna to ghaNuM ja pedA thayuM paNa potAnI AsaktinA pratApe pote je vastuno svIkAra karI zake temana hato, teno spaSTa ekarAra karatAM tene prArthanAnA rUpamAM kahyuM ke, mataM nehAmi vayaM, taM Lasi JAmuni vaya-seLa 2 ekkaM puNa hiyayaDuThaM, navari ya maMsaM na chaDDemi // "he bhagavan ! Apa mahAmuni je vratane prayatnapUrvaka kaho cho te vratane huM grahaNa karu chuM. paNa eka vAta to mAre Apane kahevAnI ja che ane te e ke mArA hRdayane iSTa evuM eka mAMsa, e to huM nahi choDuM" A prakAranI prArthanA karato paNa soAsa mAMsano tyAgI bane >e ja irAdAthI te, saMta.... bhAga-2 ..........ma-lakSmaNana Page #137 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bhaNio taheva, muNiNA, bhuJjasi maMsaM aNANao taMsi / taha paThe isi saMsAre, tibhiginI naha no nayaM giddhA suNayasiyAlA, maMsaM ravAyanti asaNataNhAe / je vi hu khAyanti narA, te tehi samA na saMdeho // jo khADuuNa maMsaM, majjar3a titthesu kuNar3a vayaniyamaM / taM tassa kilesayaraM ayAlakusumaM va phalarahiyaM // jo bhuJjar3a mUDhamaI, maMsaM ciya sukkaruhirasaMbhUyaM / so pAvakammagaruo, suIraM paribhamar3a saMsAre // maMsAsAyaNanirao, jIvANa vahaM kareI tiravRttaM / jIvavahammi ya pAvaM, pAveNa ya dovAI jAi // jo mAriUNa jIve, maMsaM bhuJjanti jIhadoseNaM / te mahivaThanti, nara, dusahassAjhane bhIme te tattha samuppannA, narae bahuveyaNe niyayakAlaM / chinnati ya minnati tha, vairavatasivattanantsu munivarendre punaH paNa prathamanI jema kahevA mAMDyuM. ke mAMsanuM bhojana kare che. mATe tuM ajJAna che, kAraNake mAMsanA bhakSaNathI timiMgilI jema narakamAM gayo tema tuM saMsAramAM paDaze. bhojananI tRSNAthI gIdho, kUtarAM, ane ziyALo mAMsane khAya che, e ja rIte Asakta je puruSo mAMsa khAya che, te puruSo teonA sarakhAM ja che. e vAtamAM koI paNa jAtano saMdeha nathI. mAMsanuM bhakSaNa karIne je tIrthomAM snAna kare che ane vrata-niyama kare che AtmAne te tIrthasthAna ane vrata niyama kaleza karAvanAruM che athavA AkAzakusumanI jema phaLarahita che. mUDhamati zukra ane rudhirathI utpanna thayelA mAMsanuM bhojana kare che. te pApakarmathI bhAre thaIne atizaya lAMbA samaya sudhI saMsAramAM paribhramaNa kare che. mAMsano AsvAda karavAmAM atizaya rakta banelo AtmA traNe prakAre jIvono vadha kare che ane jIvono vadha karavAmAM pApa lAge che ane pApanA pratApe pApI AtmA durgatimAM jAya che. je AtmAo jIhvAnA doSathI jIvone mArI mAMsanuM bhojana kare che. te AtmAo hajAro duHkhothI AkuLa ane e ja kAraNe bhayaMkara evI narakamAM paDe che. tevI narakamAM utpanna thayelA te AtmAo, bahu vedanAothI bharelI narakamAM niyata kALa sudhI eTale pote jeTaluM AyuSya bAMdhyuM hoya te pUrNa na thAya tyAM sudhI karavato tathA asipatrothI chedAya che ane yaMtrothI bheAya che." |==0000001 rU! rasanA 119 tArA yA...pa Page #138 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sItA... bhAga-2 120 ........rAma-lamaNane 138300 paramopakArI, ni:spRha evA te mahAmuninA A prakAranAM kathanathI sodAsano suMdaramAM suMdara hRdayapalaTo thayo ane enA pariNAme te sodAso'pi taM dharma mAkarNyacakito'bhavat / prasannahRdayo bhUtvA, zrAvakaH paramo'bhavat // sodAsa paNa te mahAmunie pharamAvelA dharmane sAMbhaLIne cakita thaI gayo. cakita thaI gayelo te prasanna hRdayavALo thaIne paramazrAvaka banI gayo. yogya ane ayogyanI oLakha kharekhara, adharma mArge caDhI gayelA evA paNa yogya AtmAonI A vizvamAM balihArI ja che. yogya AtmAo karmanI paravazatA AdinA kAraNe unmArge caDhI gayA hovA chatAM paNa uttama sahavAsanI suMdara asara tevA AtmAo upara thayA vinA rahetI ja nathI. yogya AtmAo uttama AtmAonA yogano ucita lAbha lIdhA vinA rahI zakatA ja nathI. uttama AtmAonA kaTu kathana paNa yogya AtmAone madhura tarIke ja pariName che. uttama AtmAonA hitakara kathanane viparIta rUpe grahaNa karavA jevuM hRdaya ja uttama AtmAo pAse nathI hotuM. mahApuruSonuM kaTu kathana hitane mATe ja hoya che evo yogya AtmAono svAbhAvika nirNaya hoya che. na jo ema na hoya to vicAro ke, "mArAthI mArA hRdayane iSTa evuM mAMsa nahi choDI zakAya, eTale ke hRdayane iSTa evuM eka mAMsa huM nahi choDI zakuM." A pramANe kahenAra sodAsane paramopakArI munipuMgave zuM-zuM kaTu ane hRdayavedhaka nathI kahyuM ? "tuM mAMsa khAya che e mATe ajJAna che ane jema timiMgalI narakamAM gayo tema tuM saMsAramAM paDaze." A pramANe spaSTa-spaSTa kahevA sAthe 'mAMsabhojI AtmAo gIdha jevA che, kutarA jevA che, ziyALa jevA che, mUDhamati che, gurupApakarmI che, bahulasaMsArI che, hiMsaka che, durgatigAmI che, narakagAmI che ane bhayaMkaramAM bhayaMkara du:khono adhikArI che. AvA marmane paNa viMdhI nAkhe tevA zabdo zuM sodAsane te mahAmunie nathI saMbhaLAvyA ? evA-evA kaTu ane hRdayane viMdhI nAkhe tevA zabdone Page #139 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sAMbhaLavA chatAM paNa sodAsa cakita thAya che. hadayathI prasanna thAya che ? ane sadgurunA evA kathanane paNa anupama hitazikSA tarIke karI che. svIkArI potAnI jIvanabharanI mAMsarUpa vyasananI Asakti- 8 padabhraSTa thavA chatAM paNa nahotI tajI, teno ekadama tyAga karI paramazrAvaka bane che, e zI rIte bane ? AjanA keTalAka AtmAo, ke jeo potAnI jAtane ja che sarva kAMI samajIne vAta-vAtamAM dharmo samAjane aMdhazraddhALu tarIke oLakhAvavAnI kAramI dhRSTatA kare che, buddhine bese te ja zAstra' AvI ajJAnI zekharoe kalpelI zAstravyAkhyAne svIkArI "tameva saa ttarasaMd, i finhaM paveDrayaM" te ja eka sAcuM ane zaMkA vinAnuM che ke je zrI jinezvaradevoe prarUpyuM che. AvI suMdara ane sau koI mATe ekI avAje svIkAravA yogya sarvottama mAnyatAne jeo "vaiviviviyaM pramA " nA jamAnA vahI gayA" A pramANe kahIne hasI kADhe che. "zrI jinezvaradevonA sAdhuothI arthakAmano upadeza na ja ApI zakAya" evA zAstrasiddhi ane nyAyanItithI paNa siddha siddhAMtanI sAme paNa kAramo kolAhala macAvI sUtrasiddhAMtanA nAme artha-kAmano ughADo upadeza ApanArA e ja kAraNe unmArgagAmI evA kusAdhuone jeo ughADuM uttejana ApavAnI pApI kAravAI karI rahyAA che. sarvatyAga e ja zrI vItarAgaparamAtmAno prarUpelo mukhya mArga che. ane te bALa, yuvAna ke vRddha sau koI gItArtha gurudevonI nizrAmAM rahIne ArAdhI zake che. 121 AvA prANI mAtra mATe ekAMte hitakArI siddhAMtanI sAme paNa jeo gaMdu vAtAvaraNa lAve che, eTaluM ja nahi paNa teo AryadezamAMthI paNa nAza thAya evI jAtanA kuTila prayatno pratidina ullAsapUrvaka AcaryA ja kare che, zrI vItarAga paramAtmAoe prarUpela eke-eka dharmAnuSThAnano kutarko dvArA upahAsa karI enA ArAdhakonI ThekaDI mAravAmAM ja jeo potAnuM jIvanazreya samaje che ane aitihAsika dRSTi tathA vaijJAnika dRSTi AdinA nAme jeo zAstranI aviruddha niravagha ane saghaLAya gItArthoe mAnya re ! rAta | tArA vadhe...5 Page #140 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sIta.... bhAga-2 rAkhelI tathA svabhAvathI paNa suMdara evI praNAlIkAono pralaya karavA mAMge che. teone yathArtha rIte lAgu paDe tevA paramopakArI parama maharSioe kahelA ane zAstromAM guMthAyelA-ajJAna zraddhAbhraSTa, mokSamArganA cora, durlabhabodhi, bahulasaMsArI, unmArgagAmI, ghora mithyAdRSTi ane adRSTa kalyANakara AvA zabdo sAMbhaLIne tevAo kevA ane keTalA chaMcheDAI uThe che e kyAM ApaNI jANa bahAra che? vaLI ekAMte upakAra buddhithI ja paropakAra parAyaNa 12 paramamaharSioe pharamAvelI ane e ja dRSTie vastusvarUpane spaSTa karavA mATe vartamAnamAM paNa kahevAtI A badhI vAto jevI ke, 1. je manuSyo bAlyakALa viSTA ane mUtra Adi sAthe khelavAmAM ja pasAra kare che, yauvanakALa kAmaceSTAomAM veDaphI nAMkhe che ane vRddhAvasthA zvAsakAsAdi rogane AdhIna thaIne athavA to bhayaMkara prakAranI mAyA mamatAmAM paDIne vItAve che te manuSyo kharekhara nirlajja che. .........rAma-lakSmaNane 2. saMsAra-rasika puruSo koIpaNa kALamAM puruSa nathI banatA paNa prathama avasthAmAM bhUMDa jevA bane che. bIjI yauvana avasthAmAM rAkSasa jevA bane che ane trIjI vRddhAvasthAmAM buDhA bela jevA bane che. 3. je manuSyo bAlyakALamAM mAtRmukha bane che taruNakALamAM tarUNImukha bane che ane vRddhakALamAM putramukha bane che, te manuSyo kharekhara mUrkha che. 4. je manuSyo sukhI avasthAmAM kAmaceSTAothI ane du:khI avasthAmAM dInatA bharelA rUdanathI potAno janma gumAve che, teo 17) mohanA pratApe aMdha banelA hovAthI mohAMdha manuSyo che. _m 5. anaMtakarmonA kSaya mATe samartha evA paNa manuSyapaNAne pAmIne je manuSyo artha-kAmanI upAsanAmAM paDIne pApakarmonI AcaraNAo karyA kare che, te manuSyo pApAtmAo che. Page #141 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 6. samyagdarzana, samyajJAna ane samyaphacAritra-rUpa che ratnatrayInA bhAjalarUpa manuSyapaNAmAM pApakarmanI AcaraNA (R karanArAo sonAnA bhAvamAM madirA bharavA jevI bhayaMkara mUrkhatAnuM zuM sevana karanArA hoI mUrkha nahi paNa mUrkhAnA e ziromaNI che. 7. svarga ane mokSanI prAptimAM kAraNabhUta evA uM manuSyapaNAne pAmIne je AtmAo bahu AraMbha kare che, bahu A parigrahamAM rAce che. mAMsanuM bhakSaNa kare che ane paMcendriya jIvono ghAta kare che, te AtmAo khare ja narakagAmI AtmAo che. 8. paralokane bhUlAvanAruM ane A lokane ja upayogI evuM saghaLuMya jJAna mithyAjJAna che. mATe A jJAnano pracAra karanArA samyajJAnanA pracAraka nathI paNa mithyAjJAnanA ja pracArako che. 9. jeo prabhuzAsanane pAmavAno dAvo karanArA hovA chatAM paNa saMsAranI sAdhanAmAM ja AnaMda mAnatA hoya teo samyagdaSTi nathI paNa mithyAdRSTi che. 10. ahiMsA Adi mokSasAdhaka sAdhanono kevaLa saMsAranI sAdhanAmAM ja upayoga karanArA ane ema karavuM e vyAjabI che, ema upadezasArA mithyAmArganA pracAraka hoI ghora mithyAdRSTi che. 11. kevaLa A lokanI sAdhanAmAM ja svazreya samajanArAo Astika hovAno dAvo karavA chatAM paNa Astika nathI kiMtu nAstika re ! rasanA kevaLa hadayanA karuNAbhAvathIne kalyANanI kAmanAthI 23 kahevAtI AvI AvI vAto sAMbhaLIne AjanA keTalAka AtmAo akaLAI jAya che. ane akaLAmaNamAM ne akaLAmaNamAM ja bolI UThe che ke "sAdhuothI AvuM AvuM bolI ja kema zakAya?' A zuM te AtmAonI ayogyatAno jevo-tevo nAno sUno pUrAvo che? tame samajI zakazo ke adharma mArge caDhI gayelA evA paNa yogya AtmAonI A vizvamAM jema balihArI che. tema uttama mArge cAlavAno ghavo karanArA evA paNa ayogya AtmAothI jagatane trAsa che, kAraNake evA AtmAo koIne koI dunyavI svArthanA 1pp eP Page #142 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sIta... bhAga-2 124 9)aR2-R18' kAraNe ja prAya: dharmanI upAsanA karanArA hoya che, eTale tevA AtmAo upara game tevA uttama sahavAsanI paNa bhAgye ja asara thAya che, uttama AtmAonAM hitakara kathana paNa tevA AtmAone ahitakara tarIke ja pariNAma pAme che, tevA AtmAonuM hRdaya ja evuM ghaDAyeluM hoya che. koIpaNa vastu tevA AtmAonA hRdayamAM vasturUpe pariNAma pAme, e ja kAraNe tevA AtmAo potAnA prazaMsakanA ja pUjArI bane che. paNa sAcA upakArIonA kadi pUjaka banI zakatAM nathI. durbhavya AtmAo jyAre samaSTigata hitazikSAnuM paNa zravaNa nathI karI zakatA tyAre alpasaMsArI AtmAo potAnI jAtane uddezIne apAtI kaTu paNa hitazikSAne premapUrvaka sAMbhaLe che. eTaluM ja nahi paNa upakArI mahApuruSo taraphathI apAtI evI paNa hitazikSAno jIvanamAM amala karavAno potAnI zaktine anurUpa evo pUrato prayatna kare che. zrI sodAsa paNa evA AtmAo paikInA ja eka che. e yogyatAnA pratApe ja jIvanabharanI vyasanAsaktino eka kSaNamAM tyAga karIne te puNyAtmA paramazrAvaka banI gayA. puNyayoge pharI rAjyaprApti e ja arasAmAM mahApura nAmanA nagaramAM koIpaNa aputrIo rAjA maraNa pAmato tyAre prathama paMca divyo karavAmAM AvatAM ane e divyo jene phaLe te marelA rAjAnI gAdI para Ave evI rIta cAlatI hatI. e rIta mujaba mahApura nagaranA rAjAnA maraNa bAda paMcadivyo karavAmAM AvyA ane e paMcadivyo dvArA sodAsa ja rAjya para abhiSikta thayA. eTale aTavImAM AthaDanArA maTIne sodAsa puNyodaye mahApura nagaranA mahArAjA banyA. dhyAnamAM rAkhajo ! puNyodaya vinA A vizvanI eka paNa mAnI lIdhelI iSTa vastunI prApti thatI nathI. vizvanI koI paNa iSTa vastu tene ja prApta thAya che ke jeno puNyodaya jAgRta hoya agara thAya, A kAraNe iSTa vastuonI prApti mATe anIti Adine Page #143 -------------------------------------------------------------------------- ________________ I[LI[LL AcaratAM aTakI javuM joIe, anyathA e anIti AdinA pratApe ja che prApta thayelA puNyodayane kAramI rIte veDaphI nAMkhI evA pAyamAla hatI banI jazo ke A bhavanA bagADA sAthe aneka bhavono bagADo thaI che jaze. pugyodayanA pratApe ISTa vastuone pAmelAonI IrSyA karavI e paNa eka jAtanI mUrkhatA ja che. ISTa vastuonI prAptinA arthIe paNa anyanI IrSyA, koInuM paDAvI levAnI pravRtti ane anIti Adi pApAcaraNonuM sevana nahi karatAM jenI sevAthI pApa TaLe tenI sevA karavI joIe, paNa zarata eTalI ke evI uttama vastunI sevA karatAM paudgalika vastuonI lAlasA rAkhavI joIe nahi. evI koI paNa jAtanI AzaMsA vinA jo Atmahita sAdhaka pravRtti karavAmAM Ave to enA pratApe muktisukhanI prApti nizcita thAya che ane paudgalika sukha vinA parizrama prApta thAya che. suMdara puNyodayanA pratApe sodAsa araNyamAM AthaDatA maTI gayA ane mahApura nAmanA nagaranA mahArAjA banyA. mahArAjA banyA pachI temaNe potAnA putra siMharatha ke jene maMtrIoe potAne padabhraSTa karyA pachI potAnI gAdI upara sthApana karyo hato tenI pAse potAno eka dUta mokalyo te dUte jaIne siMharatha rAjAne kahAM ke soDhAsa0 zuSpami ? sodasa mahArAjAnI AjJAno Apa svIkAra karo. yuddhamAM vijaya ane pariNAme dIkSA grahaNa soghasanI AjJA mAnavAnuM kahenAra dUtano siMharatha rAjAe khUba tiraskAra karyo ane kADhI mUkyo. siMharatha rAjAe potAnI kevI halata karI, e vAta dUte sodAsa mahArAjA samakSa yathAsthita rUpe kahI. pariNAme sodAsa mahArAjA siMharatha rAjAnI sAme ane siMharatha sodAsa mahArAjAnI sAme yuddha karavAne gayA ane baMne rAjAo paraspara yuddha karavA lAgyA. yuddha karatAM sodAsa mahArAjAe re rasanA 12pa tA2 thaLe...5 Page #144 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 8-200 siMharatha rAjAne jItIne hAthathI pakaDI lIdho. vijaya pAmelA sodAsa mahArAjAe baMne rAjyono bhogavaTo nahi karatAM te baMne rAjya siMharatha rAjAne ja samarpaNa karyA ane pote to e baMne rAjyono parityAga karIne pravajyA aMgIkAra karI. A uparathI samajI zakAze ke sodAsa mahArAjAe paramazrAvaka banyA pachI rAjyagAdI upara AvIne potAnA putra siMharatha rAjA pAse potAnI AjJA manAvavA mATe je dUta mokalyo hato te ubhaya rAjyanA mAlika banavAnI ja abhilASAthI nahi paNa koI uttama abhilASAthI ja mokalyo hato anyathA AjJA nahi mAnanArA putra rAjA upara parAkramapUrvaka vijaya meLavyA bAda tarata ja pravajyAno svIkAra karavA jevI dazA ekadama na AvI hota. rAma-lakSmaNane Page #145 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrAvakanI mAnanIya manoratho, putrarAjA siharatha para vijaya meLavIne pravrajyAnA mArge prayANa karanArA zrIsodAsarAjAnA vivecanamAM pravacanakAra paramagurudevazrI kalikAla sarvajJA zrI-praNita zrI yogazAstramAM varNavAyelI zrAvakanI manorathamALA ahIM prastuta kare che. - jina jevA deva, kRpA rupa dharma ane sAdhupuruSo jyAM guru tarIke maLatAM hoya tevA zrAvakapaNAnI slAdhA koNa na kare? arthAt evA suMdara zrAvakapaNAnI paNa prazaMsA karatAM jene zarama Ave tenI buddhimAM suMdaratA che ema mAne paNa koNa? Ama kahIne suzrAvakonA manorathonuM varNana karAyuM che ane pachI zrI raghurAjA sudhInI zreSTha paraMparA varNavAI che, jemAM keTalAka mokSamAM ne keTalAka rAjAo svargagati pAmyA che te batAvI anaraNya rAjAnI putra sAthe dIkSA, bALavayaska dazarathanuM rAjyArohaNa yuvAvayalagna ane maryAdAzIla jIvananuM varNana A prakaraNamAM prastuta che. -zrI 127. Page #146 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 128 zrAvakanA mananIya manoratho * suzrAvakanA manoratho kevA hoya ? * zrI sukozala mahArAjAnA vaMzajo paNa prabhupraNIta zramaNadharmanA punita paMthe * zrI anaraNya mahArAjA ane temano parivAra * sattA saMpanna AtmAnA anukaraNIya umadA guNo suMdara AtmAnA saMketa paNa suMdara ja hoya che * zrI anaraNya mahArAjAnI putra sAthe dIkSA * zrI anaraNya rAjarSinuM mokSagamanA * anupama rAjyadazA kevI hoya ? * nAmAMkita banavAnA upAyo 0 anupama rAjanItine dharanArA rAjAo * Arya ramaNIono sAco alaMkAra * suMdara maryAdAzIlatA Page #147 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrAvakanA mananIya manoratho kharekhara, parama zrAvakapaNAne pAmelo AtmA saMsAranA koIpaNa padArthano abhilASI hoto nathI. evA AtmA mATe jo cAritra mohanIyano udaya tIvra na hoya to sAdhupaNAnI prApti paNa sahaja hoya che, kAraNake tevA AtmAonA manoratho ja sadAne mATe saMsArathI parAbhukha hoya che ane sAdhupaNAnI prAptinA hoya che. e ja kAraNe kalikAlasarvajJa AcArya bhagavAn zrI hemacaMdrasUrIzvarajI mahArAjA pharamAve che ke, jino devaH kRpA dharmo, guravo yatra sAdhavaH / zrAvasvAda vastamai, jJAghetAvimuDha0? koNa evo suMdara buddhino AtmA che ke je tevA prakAranA zrAvakapaNAnI slAdhA na kare ke, je zrAvakapaNAmAM-jina eTale rAgAdi zatruonA saMpUrNa vijetA arthAt aDhAre gheSothI rahita ane vizvanA kalyANa mATe mokSaprApaka dharmatIrthanA sthApaka zrI vItarAga paramAtmA deva manAya che, prANImAtra pratye dayA e dharma manAya che ane bAhA tathA atyaMtara parigrahanA tyAgI sAdhuo ja guru manAya che. arthAt zrAvakapaNuM jene tene deva mAnavAmAM, jene tene guru mAnavAmAM ke je te vastune dharma mAnavAmAM nathI TakatuM paNa tene pAmavA mATe kudeva, kuguru ane kudharmano tyAga karavo paDe che. ane sudeva, suguru ane sudharmanI upAsanA karavI paDe che. kudeva, kuguru ane kudharmanA tyAgathI ane sudeva, suguru ane sudharmanI upAsanAthI zobhatA zrAvakapaNAnI prazaMsA harakoI suMdara buddhino zrAvaka che mAya manorathag Page #148 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 2-0c0. rAma-lakSmaNane svAmI kare ja emAM zaMkA paNa zI ? ane evA suMdara zrAvakapaNAnI paNa prazaMsA karatAM jene zarama Ave tenI buddhimAM suMdaratA che ema mAne paNa koNa? sabhA koI paNa nahi suzrAvakanA manoratho kevA hoya ? sudeva, suguru ane sudharmanI upAsanAthI, enA upAsaka AtmAnI manovRtti AkhI ja palaTAI jAya che. e manovRttinA palaTAnA pariNAme te AtmAne saMsAra Akaro lAge che, eTale e AtmA paramavItarAga zrI jinezvara paramAtmAe prarUpelA dharmanI AgaLa cakravartIpaNAnI kiMmata paNa kazI ja nathI AMkato. e kAraNe sadAya enI bhAvanA e ja hoya che ke zrI vItarAgadeva, zrI vItarAgadevanI ja AjJAmAM jIvanazreya jonArA nirgatha gurudeva ane ahiMsA, saMyama ane parUpa zrI vItarAga prarUpita dharmanI upAsanAthI mArA AtmAmAM evI yogyatA prApta thAo ke je yogyatAnA pratApe mAro AtmA sadAya Icche ke "jinavanirbharo, mA mUrva vava ? stha reToDala rokavi, nagharmAdhivAsita rAjA" zrI jinezvara devanA dharmathI adhivAsita evo huM ghasa paNa thAuM ane ridra paNa thAuM enI harakata nahi, paNa zrI jinezvaradevanA dharmathI rahita banI gayelo huM cakravartI paNa na thAuM to sAruM. ' arthAt mane koI ema kahe ke "bola ! tAre cakavartItA joIe che ke zrI jinezvaradevano dharma joIe che. to jo zrI jinezvara devano dharma joIto hoya to A cakravartIpaNAne badale tane ghasapaNuM ane daridrapaNuM maLaze. mATe vicAra karIne uttara Apaje. A kathananA che uttaramAM AnaMdapUrvaka huM ema kahI zakuM ke jo eka zrI jinezvaradevano _ dharma mArI pAse rahI zakato hoya to mane ghasapaNuM ane daridrapaNuM kabula che, paNa zrI jinezvaradevanA dharmano tyAga karavAthI IS cakravartIpaNuM maLatuM hoya to mAre e cakravartItAne svapna paNa na joIe. kAraNake cakravartIpaNAnI e mAre mana kazI ja kiMmata nathI. &che ane zrI jinezvaradevano dharma e mAre mana sarvasva che. enuM kAraNa e Page #149 -------------------------------------------------------------------------- ________________ che ke cakravartItA e AtmAne saMsAramAM rulAvanAra che. tyAre dharma e che saMsAranA baMdhanathI choDAvIne muktine ApanAra che. mATe mane to traNa che cakravartIpaNAne bhoge paNa eka zrI jinezvaradevano dharma ja yAvat 2 mArA AtmAnI mukti na thAya tyAM sudhI maLo, e sivAya mAre potAne kazuM ja na joIe. zrAvaka AvA prakAranI bhAvanAmAM ja rakta rahe. AvA - prakAranI bhAvanAnA yoge e AtmAnA aMta:karaNamAM aharniza evA ja manorathonI Urmio UDyA kare che ke, tyaktasaMgo jIrNavAsA, malaklinnakalevaraH / bhajana mAdhukarI vRtti, municaryA kahA zraye // 1 // jayan TuzanasaMsa, gurupadrava: kRzAnuM ? kadAhaM yogamabhyasyanprabhaveyaM bhavacchiDhe // 2 // mahAnizAyAM prakRte, kAyotsarge purADhbahiH / staMbhavatskandhakarSaNaM, vRSAH kuryuHkadA mayi 113 // vane padmAsanasana, isthitamRardon ? kadA prAsyanti vako mAM, caranto mRgayUthapAH // 4 // zatrau mitre tRNe straiNe, svarNe'zmani maNau mRdi / mokSe bhave bhaviSyAmi, nirvizeSamatiH kadA // 7 // kyAre evo samaya Ave ke duniyAgharInA saghaLAya saMsargono tyAga karI, jIrNa vastronuM paridhAna karI, malathI vyApta zarIrane dharanAro thaI ane 131 mAdhukarI vRttine bhajanAro huM municarcAno Azraya karuM du:zIla AtmAonA saMsargane tyAga karato ane sadguruonI pAdarajane sparza karato huM yogano abhyAsa karIne viSaya kaSAyarUpa saMsArano cheda karanAro thAuM baLaze jema staMbha sAthe potAnA skaMdhanuM saMgharSaNa kare che, tema mahArAtrimAM nagaranI bahAra kAryotsargamAM rahelA mArI sAthe paNa baLado potAnA skaMdhanuM saMgharSaNa kare te chatAM paNa staMbhanI jema huM sthira rahI zakuM. vanamAM padmAsana lagAvIne beThelA mArA khoLAmAM AvIne haraNIyAnAM baccAMo bese ane caratA mRgayuthanA pAlaka haraNIyAo mane sUMghe te chatAM paNa huM samabhAvamAM rahI zakuM ane zatru tathA mitra upara, tRNa tathA strIonA samUha upara, suvarNa ane patthara upara, maNi ane mATI upara tathA bhava ane mokSa upara samAna mativALo huM thAuM. zrAvakanA 3 mananIya manoratha....6 Page #150 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bhAga-2 sata 1 32 rAma-lahamaNo AvI UrmionA pratApe evA AtmAo mATe kaThIna evo paNa saMsArano tyAga sahelo ane emAM Azcarya jevuM zuM che ? pUrvanI ArAdhanA, sukuLanA saMskAro ane hiteSI mAtA-pitAdinI hitakara preraNA AdinA pratApe bALako, jema saMsAranA premathI rahita banI saMyamanA raMgathI raMgAIne sAdhu dharmane bAlyakALamAM ja pAmI zake che. tema parama suzrAvako saMsAranI jALamAM phasAelA hovA chatAM paNa aharniza aMtaHkaraNamAM uDyA karatA uttama-uttama manoratho tathA umionA pratApe ekadama zramaNa dharmane pAmI zake che. - A hetuthI sodAsa mahArAjA, pUrve game tevA kharAba vyasanI hovA chatAM paNa kulInatA ane laghukamitAnA pratApe sadgurunA yoge paramazrAvakapaNuM pAmyA pachI alpa samayamAM ja prabhupraNIta 3 zramaNadharmanA punita paMthe viharavAne sajja thAya emAM kazuM ja Azcarya nathI. prabhuzAsanamAM evo kAyado che ja nahi ke kAlano pApI Aje dharmAtmA na thaI zake. prabhuzAsanamAM to game tevo pApAtmA paNa puNyodaye sadguruno yoga pAmIne te jo pApabhIru bane to dharmano adhikArI banI zake che ane pApabhIru banyA pachI jo pApano tyAga karavA ane prabhupraNIta dharmano svIkAra karavA mATe utsAhita thAya to potAnI ghora pApa pravRttino parityAga karI khuzInI sAthe prabhupraNIta dharmano svIkAra karavA dvArA parama dharmAtmA eTale suzrAvaka ane susAdhu banI zake che enuM ja pariNAma che ke ghora pApAtmAo paNa sadgurunA yoge parama dharmAtmA banIne sAmAnya jIvone Azcarya utpanna thAya tevI rIte alpakALamAM paramapadanA bhoktA banI zakyA che. zrI sukozala mahArAjAnA vaMzajo paNa prabhupraNIta zramaNadharmanA punita paMthe zrI sukozala mahArAjAnA putra zrI hiraNyagarbha, zrI hiraNyagarbhanA putra zrI naghuSa ane zrI naghuSanA putra zrI sodAse jema uM prabhupraNIta zramaNadharmanA paMthe viharIne potAnuM kalyANa sAdhI gayA tema zrI sodAsanA putra zrI siMharatha ane Page #151 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sunuH siMharathasyAbhU caturmukhastato hema- rathaH ratha athodayapRthurvAri AdityarathamAndhAtR - vIrasenAstataH kramAt / pratimanyunRpastasmAt, pratibandhunRpastataH ravimanyunRpastasmA brusaMtatinavastutaH / / kuberadatto'tha kuMthu - zarabha - dviradAH kramAt / tataAE siMhaddazano, hirantha zipustataH / / puMjasthalaH kakustho'tha raghurevaM nRpeSu tu / keSucinmokSamApteSu, svargamApteSu keSucit // zrI siMharatha rAjAnA putra zrI brahmaratha thayA, zrI brahmarathanA putra zrI caturmukha thayA, zrI caturmukhanA putra zrI hemaratha thayA, zrI hemarathanA putra zrI zataratha thayA, zrI zatarathanA putra zrI udayapRtha thayA, zrI udayapRthanA putra zrI vAriratha thayA, zrIvArithanA putra zrI iMduratha thayA, zrI iMdurathanA putra zrI Adityaratha thayA, zrI AdityarathanA putra zrI mAndhAtA thayA, zrI mAndhAtAnA putra zrI vIrasena thayA, zrI vIrasenanA putra zrI pratimatyu thayA, zrI pratimanyunA putra zrI pratibaMdhu thayA, zrI pratibaMdhu rAjAnA putra zrI ravimanyu thayA, zrI ravimanyu rAjAnA putra zrI vasaMtatilaka thayA, zrI vasaMtatilakanA putra zrI kuberadatta thayA, zrI kuberadattanA putra zrI kuMthu thayA, zrI kuMthu rAjAnA putra zrI zarabha thayA, zrI zarabha rAjAnA putra zrI jirada thayA, zrI jirada rAjAnA putra zrI siMhadarzana thayA, zrI siMhadarzananA putra zrI hiraNyakazipu thayA, zrI hiraNyakazipunA putra zrI puMjasthala thayA, zrI puMjasthalanA putra zrI kakustha thayA, ane zrI kakustha rAjAnA putra zrI raghu thayA A rAjAo paikInA keTalAka rAjAo mokSa pAmyA ane keTalAka rAjAo svargagatine pAmyA. - - - drAnA prahArathastataH zatarathastataH indurathastataH '' ' ' vicAro ke A puNyAtmAonI paraMparA paNa kevI pavitra che. ke jemAMno ekapaNa AtmA evo nahi ke jeNe prabhudharmanI ArAdhanA karIne svazreya na sAdhyuM hoya,. AvI paraMparA utpanna karavI hoya to jIvananI chellI kSaNa sudhI viSayasukhamAM rakta rahevuM nahi pAlave. pUrvanI ArAdhanAnA abhAve agara suMdara saMsargonA abhAve bAlyavayamAM zramaNadharmane na pAmI zakyA e vAta judI che. paNa 105830 ===9000 009gpr 133 mananIya manoratho... Page #152 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 2-0:00 'sIta8. rAma-lakSamaNane aneka vakhata uttama upadezanuM zravaNa karavA chatAM paNa jIvananI chellAmAM chellI kSaNa sudhI saMsAranI Asakti na tajavI athavA to tajavAnI bhAvanA paNa na keLavavI e kAMI sva-paranuM suMdara jIvana ghaDavAnI dazA ochI ja gaNAya ? AvI dazAmAM pavitra paraMparAnA utpAdaka ochuM ja banI zakAya tema che ? potAnA jIvanamAM uttamatA keLavyA sivAya paraMparAnA vaMzavArA jIvanamAM uttamatA zI rIte keLavI zakAze? paraMparAnA jIvanamAM uttamatA keLavavAnI abhilASA dharanArAoe potAnI jIvanadazAne sudhAravI ja joIze. kalyANanA arthI AtmAoe puNyapuruSonI paraMparAne sAMbhaLavAno paNa e ja hetu che, AvI uttama paraMparAonA zravaNathI potAnuM jIvana evuM suMdara banAvavuM joIe ke, jenA pariNAme potAnI paraMparAnuM arthAt potAnA vaMzavArasonuM jIvana paNa suMdara ghaDAya. potAnA ane paraMparAnA jIvananI suMdaratA eTale ke mokSamArgane ArAdhavAnI utkaTa pravRtti ane ArAdhavAnI zaktinA abhAvamAM ArAdhavAnI utkaTa AMkAkSA. e sivAyanI suMdaratA e prabhuzAsananI suMdaratA nathI. prabhuzAsananI suMdaratA to jIvanane mokSamArganI ArAdhanAmAM vahetuM mUkI devAmAM che ane vahetuM na mUkI devAya to vahetuM mUkI devAnI utkaTa abhilASAmAM ja che. A vAta potAnI jAtane prabhuzAsanamAM manAvavA IcchanArAoe eka kSaNa paNa visarI javA jevI nathI. jeo A vAtane visArIne beThA che. teoe potAnI jAtane potAnA ja hAthathI prabhuzAsananI bahAra rAkhI che, e sAbita karavAnI kazI ja jarUra nathI. zrI anaraNya mahArAjA ane temano parivAra hamaNAM kahI gayA te pramANe mokSamArgane ArAdhanArI * zrI sukozala mahArAjAnI paraMparAmAM zrI raghurAjAnA putra tarIke zrI anaraNya utpanna thayA. tyAra pachI anaraLyo nami rana, zaraSNa: zarAdhanAm ? manuSyaurfthanA - masUtsavetapattane tasyAbhUtAmubhau putrau, pRthvyAdevyAzca kukSijau / UdaoDanaMtarathonAnA, tathA DhazarathoDavara: 4 Page #153 -------------------------------------------------------------------------- ________________ je zrI anaraNya mahArAjA kharekhara zaraNanA arthIo mATe zaraNarUpa che hatA. ane tenA para anurAga rAkhanArAone RNa rahita banAvanArA hatA. te 8. rAjAne pRthvIdevI nAmanI rANI hatI. te rANInI kukSIthI utpanna thayelA be putro che te rAjAne hatA. be putro paikInA moTA putranuM nAma anaMtaratha hatuM ane nAnA putranuM nAma dazaratha hatuM." sattA saMpanna AtmAnA anukaraNIya umadA guNo chuM zrI anaraNya rAjA kevA hatA enuM varNana kalikAlasarvajJa AcArya bhagavAna zrI hemacandrasUrIzvarajI mahArAjAe mAtra be ja vizeSaNothI karyuM che, paNa e be vizeSaNo dvArA eka sattAsaMpanna AtmAnI dazA kevI hovI joIe ? enuM suMdaramAM suMdara pratipAdana karavAmAM AvyuM che. sattAsaMpanna AtmAonI dazA moTe bhAge evI hoya che ke potAnA upara prema rAkhanArAo pratye paNa tenuM vartana tochaDAI bharyuM hoya che. ane zaraNAgata AtmAo pratye to tiraskAra vRttithI chalakAtuM ja hoya che, paNa evI jAtanA vartanamAM nathI darzana thatuM sattAzIlatAnuM ke nathI darzana thatuM sAcI kSAtravaTanuM. rAjAnI sattAzIlatA evI hovI joIe ke nirmaLa prema dharAvanArAonuM sthAna tenI pAse zuddha premathI ubharAtuM hovuM joIe ane sAcA rAjAnI kSatriyavaTa evI hovI joIe ke enA pratApe zaraNAgata AtmAo enI chAyAmAM prasanna citte rahI zake. AvI dazA te ja rAjAmAM hoI zake che ke je rAjA, huM rAjA chuM evA madathI rahita hoya ane rAjya e mAruM nathI eTaluM ja nahi paNa asAra, anitya ane asthira che tathA e saMsAravRddhinuM kAraNa che, e kAraNe eno jema vahelo tyAga thAya tema sAruM ane jyAM sudhI tyAga na thaI zake tyAM sudhI teno upayoga, potAnuM ahita na thAya tevA prakAranA prajAhitanA kAryamAM karavo tathA rAjyasattAnA baLe adharmanuM jeTaluM ubhUlana thaI zake teTaluM ubhUlana karIne prajAne sanmArga upara sthira karavI. AvI bhAvanAthI raMgAyela hoya. AvI bhAvanAthI raMgAyelA rAjAo zrI vItarAga paramAtmAnA, zrI vItarAga che, paramAtmAnA paMthe vicarI vizvamAM vairAgya bhAvanAne relAvatA sAdhupuruSonA ane zrI vItarAga paramAtmAe prarUpelA tathA zrI zrAvakana ! mAya manoratha... Page #154 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vItarAgamArganA pracAraka maharSio dvArA eka muktinI sAdhanA mATeja upadezAtA ahiMsA, saMyama ane taparUpa dharmanA virodhI teo koIpaNa kALe hotA ja nathI. evI uttama bhAvanAothI sahaja paNa vAsita thayelA rAjAo, zrI vItarAga paramAtmAe prarUpelA dharmanA anuyAyI na hoya te kadAca bane paNa zrIvItarAga mArganA virodhI hoya e to sarvathA asaMbhavita prAya: ja hoya che. e ja kAraNe evA rAjAo rAjyanA mAlika hoI mahAAraMbhI ane mahAparigrahI hovA chatAM paNa e mahAraMbha ane mahAparigrahanA pariNAme avazya prApta 137 thatA raudra pariNAmanA upAsaka nathI banatA paNa saumya pariNAmI banyA rahe che. saumya pariNAmanA pariNAme AtmaghAtaka pravRttiothI poteya bace che ane potAnI prajA mATe paNa AzIrvAdarUpa bane che. suMdara AtmAnA saMketa paNa suMdara ja hoya che. A zrI anaraNya mahArAjA te ja che ke jemane potAnA mitra rAjA sahastrakiraNanI sAthe evo saMketa hato ke "jo Apa dIkSA aMgIkAra karo to mAre dIkSA aMgIkAra karavI." saMta.... bhAga-2 ........rAma-lakSmaNane Avo paraspara saMketa karanArA mahArAjA zrIvItarAgazAsananI suMdaratara ane sarvazreSTha sadbhAvanAothI suvAsita hoya emAM to Azcarya paNa zuM che ? bhAgyazALIo ! vicAro ke dharmaniSTha evA rAjA mitronA paNa paraspara AvA saMketo hoya to anya sumitronA saMketo kevA hovA joIe ? bhAgyavAno ! AjanA hoTalIyA mitro tathA nATaka-ceTakIyA mitrothI avazya bacavA jevuM che. AjanA evA nAmadhArI mitro potAnI jAtanuM nikaMdana kADhavA sAthe evA sAthIonuM paNa nikaMdana kADhavAmAM ja mitratAno upayoga karanArA hoya che. e ja kAraNe kalyANanA artha AtmAo mATe 1 kalyANamitrano yoga sAdhavAnuM ja zAstrIya vidhAna che. paNa akalyANa mitronA yogathI bacyA vinA kalyANamitrono yoga thavo e asaMbhavita che. e kAraNe nyAyavizArada nyAyAcArya mahAmahopAdhyAya zrImad yazovijayajI gaNivare vartamAna samaye Page #155 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrImahAvideha kSetramAM rahelA parama vItarAga zrI sImaMdharasvAmI nAmanA tIrthapatinI stavanA karatAM gujarAtI bhASAmAM A gAthA 39 gAyelI 'lokasannA thakI loka bahu bAulo, rAulo dAsa te savi uvekhe, eka tuja ANasuM jeha rAtA rahe, tehane eha nija mitra dekhe." (sADA traNaso gAthAnuM stavana kALa 17 : gA.pa.) je kalyANamitrano yoga sAdhavAnA arthI AtmAoe potAnA hRdayapaTa upara kotarI rAkhavA jevI che. A gAthAno hRdayapUrvaka abhyAsa karavAmAM Ave ane emAM kahyA mujaba lokasaMjJAno tyAga karavApUrvaka zrI vItarAga paramAtmAnI AjJAmAM ja rakta rahetA AtmAonI sAthe ja mitratAno Adara karavAmAM Ave to jarUra jIvanamAM koI ajaba palaTo thAya. e ajaba palaTAnA pratApe je mitratAno upayoga saMsAranI sAdhanAmAM thAya che te aTakI jaze ane zrI anaraNya rAjA ane zrI sahastrakiraNa rAjAe karyo tevo mokSasAdhaka sadupayoga thaze. A uparathI tame samajI zakazo ke suMdara AtmAonA paraspara saMketa paNa suMdara ja hovA joIe. zrI anaraNya mahArAjAnI putra sAthe dIkSA suMdara saMketanA pariNAme potAnA mitra zrI sahastrakiraNa rAjAe zrI rAvaNa sAthenA yuddhamAM parAjaya pAmavAthI vairAgya pAmIne dIkSA grahaNa karI evA samAcArathI zrI anaraNya mahArAjA kevI rIte dIkSA grahaNa karavA taiyAra thAya che ane kevI rIte dIkSAno svIkAra kare che e vastu barAbara jANavA jevI che. jo ke e vastu ApaNe A ja rAmAyaNanA bIjA sargamAM joI AvyA chIe chatAM paNa A sthaLe enuM kAMIka smaraNa karAvavAnI khAsa jarUra che ekanI eka puNyakathA vAraMvAra karavAmAM Ave ethI hAni nathI paNa ekAMte lAbha ja che. e ja kAraNe pUrvadhara zrI umAsvAtijI vAcaka, zrI prazamarati prakaraNamAM mAve che ke zrAvakanA 137 mananIya manoratha...s Page #156 -------------------------------------------------------------------------- ________________ satata. bhAga-2 rima-lahamaNo paddhaSiyAtArtha, maMtrapa na punaruwDhovaData ? tahAgAtiharaM, punaruktamaDhuSTamarthapadam / / 1 / / vRtyartha karma yathA, tadeva lokaH punaH punaH kurute / evaM virAgavArtA-heturapi punaH punazcintyaH // 2 // (prazamarati : gAthA 13-15) jema viSanA ghAta mATe ekanuM eka maMtrAkSanuM pada puna:-puna: bolavAmAM Ave te chatAM paNa punaruktino doSa nathI lAgato. tema rAgarUpa pIDAne haNanAra ekanuM eka arthapada puna:puna: kahevAmAM Ave te chatAM paNa te doSarUpa nathI, temaja jevI rIte loka AjIvikA mATe tenuM te ja karma pharI-pharIne karyA kare che, tevI rIte virAganI vArtAno hetu paNa puna:-pUna ciMtavavo e yogya che. - A uparathI e vastu taddana spaSTa che ke upadezamAM eka vastu bIjIvAra kahevAya emAM doSa nathI kAraNake emAM to eka ja Azaya huM che ke zrotA koIpaNa prakAre vairAgya pAme e kAraNe zrotA vairAgya pAme e hetuthI ekanI eka vairAgyajanaka vastu anekavAra kahevAmAM koI gheSa nathI. viSano ghAta karavA mATe ekanuM eka maMtrapada jema punaH punaH vAraMvAra bolAya che. AjIvikA mATe ekanuM eka ja kArya jema loka puna: puna: Acare che ane roganA nAza mATe ekanuM eka auSadha paNa jema punaH puna: levAya che, tema ekanI eka vairAgyajanaka vArtA punaH punaH kahevAmAM kazI ja harakata nathI. ApaNe jANIe chIe ke zrI sahastrakiraNa rAjA potAnA eka hajAranA saMkhyAvALA aMta:puranI sAthe je nadImAM jaLakrIDA karatAM hatA, te ja nadInA kinArA upara yuddha mATe nIkaLelA zrI rAvaNa zrI vItarAga paramAtmAnI pUjA karavA birAjyA hatA. zrI sahastrakiraNa rAjAnI jaLakrIDAthI nadImAM pUra caDhyuM e pUranA pariNAme zrIrAvaNanI jinapUjA malina thaI, pariNAme ubhayanI Aje vacamAM paraspara yuddha thayuM. ito'naraNyasya suhRt, sahasakiraNo nRpaH / rAvaNena jito yuddhe, vairAgyAd vratamADhaDhe 11 // tatsakhyADhanaraNyo'pi, zriyaM nyasya layau sute / mAsajAte'naMtaratha, sahito vratamADhaDhe // 2 // Page #157 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (IST zrI rAvaNa sAthenA e yuddhamAM zrI anaraNya mahArAjAnA mitra zrI che sahastrakiraNa rAjA rAvaNa dvArA jItAyA. jItAI javAnA pariNAme zrI , sahastrakiraNa mahArAjAnA aMtaHkaraNamAM A asAra saMsAra upara vairAgya T jamyo ane janma pAmelA e utkaTa vairAgyanA pratApe, padhArelA pitAmuni pAse tyAM ne tyAM ja zrIsahastrakiraNa mahArAjAe dhakSAno svIkAra karyo. zrI sahastrakiraNa mahArAjAnI sAthe maitrIthI zrI anaraNya mahArAjA paNa dIkSA levA mATe sajja thayA. dIkSA levA mATe sajja thayelA zrI anaraNya ) mahArAjAe potAnA putra zrI anaMtarathane rAjya levAnuM kahAM, paNa zrI anaMtarathe rAjya levAno InkAra karIne potAnA pitAzrIne kahAM, ke huM to Apa pUjyanI sAthe ghakSA levAne ja IcchuM chuM.' A kAraNathI zrI anaraNya mahArAjAe potAnA laghuputra zrI dazaratha ke jenI uMmara te samaye mAtra eka mahinAnI ja hatI. tenA upara rAjyalakSmInuM sthApana karIne eTale ke eka mahinAnA bALakane rAjyagAdI upara sthApana karIne potAnA moTAputra zrI anaMtarathanI sAthe dIkSAno svIkAra karyo." vicAro ke utkaTa vairAgyavAn AtmAonI dazA saMsAra upara kevA prakAranI hoya che ? saMsAranI vyavasthA vageremAM tevA puNyAtmAo evA rakta nathI ja banatA, ke jenA pariNAme potAnI AtmasAdhanAnuM kArya vipnamAM paDI jAya. potAnuM AtmasAdhanAnuM kArya vidhyamAM paDI jAya enI kALajI jo na hota to zrI anaraNya mahArAjA, eka mahinAnI ja uMmaranA putrane rAjyagAdI upara sthApana karIne na ja cAlI nIkaLata. kharekhara utkaTa vairAgyane pAmelA puNyAtmAonI dazA kalyANanA arthI AtmAoe khUba khUba vicAravA jevI hoya che ane yathAzakti anukaraNIya paNa hoya che ja. zrI anaraNya rAjaSinuM mokSagamana zrI anaraNya mahArAjA, mahArAja maTI mitrarAjAnI dIkSAnA samAcAranI sAthe ja rAjarSi banyA. eka vizAla rAjyaRddhino eka kSaNamAM tyAga karanArA mahArAjAo, rAjarSi banyA pachI pote eka moTA rAjA hatA e vAtane smaraNamAM nathI AvavA detA ane evI dazAnA pratApe teo evA prakAranA ArAdhaka bane che ke harakoI ArAdhaka AtmA mATe AdarzarUpa nIvaDe. evI AdarzarUpa ArAdhanAnA pratApe e puNyAtmAo ghaNA ja alpa samayamAM durlabha manuSya jIvananA sAdhyane sAdhI le che ane sAdhyanI siddhi na thAya tyAM sudhI tenI sAdhanAmAM sadAya susajja rahe che. A vastu A baMneya pitA-putra muninI zrAvaka che mAya manoratha...6 Page #158 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sIta.... bhAga-2 anaraNyoDagamanmokSa - madhAnaMtaratho muniH / tapyamAnastapastIvraM, vijahAra vasuMdharAm // "zrI anaraNya nAmanA rAjarSi mahAmuni mokSe padhAryA ane tIvra tapazcaryAne tapatAM anaMtaratha nAmanA mahAmuni pRthvI upara viharavA lAgyA." A uparathI samajI zakAze ke pitAmuni eTale zrI 140 anaraNya nAmanA rAjarSi mahAmuni zramaNadharmanI utkaTa ArAdhanA karIne Ayu:kSaye siddhipade sidhAvI gayA ane putramuni eTale zrI anaMtaratha nAmanA mahAmuni pote rAjaputra che mATe tapazcaryA vagere kema thaI zake evI jAtanA vicArane vaza thayA vinA utkaTa ArAdhanAnA rasiyA banIne ghora tapazcaryAne tapavApUrvaka ugra vihAra karavA lAgyAM. ........rAma-lakSmaNane jIvanacaryAmAMthI ApaNane maLI zake che. IkSita thayA pachI e pitAmunie zuM karyuM ane putramuni zuM kare che, evu varNana karatAM kalikAlasarvajJa AcArya bhagavAn zrI hemacaMdrasUrIzvarajI mahArAjA varNave che ke : _30_ anupama rAjyadazA kevI hoya ? mAtra eka mAsanI uMmarathI mahArAjA banelA dazaratha, rAjyanuM pAlana suMdaramAM suMdara rIte karavA sAthe dharmanI ArAdhanA paNa apramattapaNe karatA. mahArAjA zrI dazaratha kevI rIte vRddhi pAmyA. kevA nAmAMkita banyA, kevA prajApAlaka thayA, kevA prajApriya nivaDyA ane kevA dharmanA dhAraka thayA e badhAnuM varNana karatAM kalikAlasarvajJa AcArya bhagavAna zrI hemacaMdrasUrIzvarajI mahArAjA varNave che ke, rAkhyanRtzIroDa, rAnA zathaH punaH / vayasA vikrameNeva, vRddhimAsAdayat kramAt // rAjA rAjasu so'rAjad - dvijarAja ivoDuSu / graheSviva graharAjaH, sumeru parvateSviva // tatra svAmini lokasya, paracakrAdi saMbhavaH / adRSTapUrva evAsIta ravapuSpavadupadravaH sa vittAbharaNAdIni yathecchaM dadadarthinAm / lpadrumALAM mAMnA - hinAne hRzoDavat '' Page #159 -------------------------------------------------------------------------- ________________ # jinavaMzazaznamathitaM, tAmrAjyafmavAnaghaF ? sa DhadhAvAhataM dharma, sarvadApyapramaharaH // rAjyane dharanArA ane kSIrakaTha eTale dudha pitA evA paNa zrI dazaratha rAjA krame krame parAkrama karIne ja vayathI vadhavA lAgyA. puNyazAlI AtmAone parAkramanI zodha mATe nathI ja nIkaLavuM paDatuM. parAkramanI zodha mATe teoe ja nIkaLavuM paDe che jeo pApa karIne AvyA hoya che. vikrame karIne ja vayathI vRddhi pAmelA zrI dazaratha mahArAjA nakSatromAM jema caMdramA zobhe, grahomAM jema sUrya zobhe ane parvatomAM jema sumerU zobhe tema rAjAomAM zobhavA lAgyA. AvA nAmAMkita zrI dazaratha mahArAjA jevA svAmInI hayAtimAM, temanA svAmipaNAnI suramya chAyAmAM rahetA lokane paracakra AdithI saMbhavita upadrava AkAza-puSpanI jema adRSTapUrvaja hato. arthAt zrI dazaratha mahArAjAnI zAsana karAtI rAjadhAnImAM vasatA lokone AkAza puSpanuM darzana jeTaluM azakya hatuM. teTaluM ja azakya paracakra AdithI utpanna thatA upadravonuM darzana hatuM. AkAzapuSpanI hayAti vizvamAM nathI hotI tema paracakra AdithI utpanna thato upadrava zrI dazaratha mahArAjAnI rAjadhAnImAM na hato. eTale zrI dazaratha mahArAjAnI rAjadhAnImAM vasatI prajA nirupadravapaNe potAnuM ISTa sAdhI zakatI hatI. temaja vizvamAM maghAMga Adi daza prakAranA kalpavRkSo che, jyAre zrI dazaratha mahArAjA agIyAramAM kalpavRkSa hatA. kAraNake te udAra hRdayI mahArAjA arthIone dhana ane AbharaNa Adi icchA mujaba arpaNa karatA hatA. arthAt kalpavRkSonI pAse arthI jema mAMgyuM meLavI zakatA hatA. tema zrI dazaratha mahArAjAnI pAse paNa arthIo mAMgyuM meLavI zakatA hatA. vizeSamAM zrI dazaratha mahArAjAne jema sAmrAjya potAnA vaMzanI paraMparAthI ja prApta thayuM hatuM tema gheSarahita zrI arihaMta paramAtmAe prarUpelo dharma paNa potAnA vaMzanI paraMparAthI prApta thayo hato potAnI vaMzaparaMparAthI prApta thayela sAmrAjyane jema teo apramattapaNe dhAraNa karatA hatA tema potAnI vaMzaparaMparAthI prApta thayela ane zeSarahita evA arihaMta paramAtmAe prarUpelA dharmane paNa apramomAM ziromaNI evA te zrI dazaratha mahArAjA saghaya dhAraNa karatA hatA. A varNana uparathI sahajamAM samajI zakAze ke zrI dazaratha mahArAjA rAjya ane dharma e ubhayanuM pAlana sArAmAM sArI rIte karatA. rAjyasukhamAM magna banIne zrI dazaratha mahArAjA potAnI pharajane sahaja paNa cUkyA na hatA. e ja A varNanano dhvani che. rAjyasukhanA upabhogamAM paDIne rAjAo potAnA dharmane ane prajA pratyenA dharmane moTebhAge visarI jAya che. tevuM zrI dazaratha mahArAjAe potAnA pUrvajonI nItirItine anusarIne banavA dIdhuM na hatuM. zrAvakana madaya manoratha.. Page #160 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (sata... bhAga-2 rAma-laDhamaNane rAjAono rAjadharma e ja che ke rAjyanA mAlika banavA chatAM paNa potAnI prajAnuM hita sAcavavA sAthe potAnuM Atmahita paNa kadI ja na cUkavuM. AvA anupama rAjadharmanuM akhaMDita pAlana karanAra puNyazALI rAjA mahArAjAo potAnuM ane prajAnuM ema UbhayanuM zreya sAdhI zake che. AvA rAjAonuM hadaya sadAya saMsAratyAganI bhAvanAthI bhareluM hoya che. AvA rAjAo jIvanabhara rAjA tarIke prAya: kadI ja nathI rahetA. ghora aviratinA udayathI kAca evA rAjAone saMsAramAM rahevuM paDe e vAta judI che, paNa 14. hRdayapUrvaka evA rAjAo samagra jIvana prAya: kada ja rAjyAvasthAmAM pasAra nathI karatA. evA rAjAonI rAjadazA paNa anupama hoya che. rAjadazAmAM rahelAM paNa evA rAjAo trAsarUpa nathI nIvaDatA. evA rAjAo moTebhAge dharmapracAranuM ja kArya karanArA hoya che. evA rAjAonI rAjyasattA dharmanAzaka nathI nIvaDatI, eTaluM ja nahi paNa dharmanI poSaka ane pracAraka nIvaDe che. evA rAjAo rAjasattAnI made nathI caDatA eTale svayaM dharma rakta banavA sAthe prajAne paNa dharmamArganI musAphara banAve che. nAmAMkita banavAnA upAyo zrI dazaratha mahArAjA kevA nAmAMkita thayA hatA ? e to ApaNane eka ja zloka dvArA batAvavAmAM AvyuM. zrI dazaratha mahArAjAnI nAmAMkitatA varNavavA temane caMdramAM, sUrya ane sumerUnI upamA ApavAmAM AvI. eTale ke anya rAjAo jyAre nakSatra jevA hatA tyAre zrI dazaratha mahArAjA caMdra jevA hatA. anya rAjAo jyAre graho jevA hatA tyAre zrI dazaratha mahArAjA sUrya jevA hatA. anya rAjAo jyAre parvata jevA hatA tyAre zrI dazaratha mahArAjA sumeru jevA hatA. caMdra jevA banavA mATe uttama AtmAoe AphlAdaka banavuM joIe. sUrya jevA banavA mATe adhama AtmAo pratye pracaMDa banavuM joIe ane sumerU jevA banavA mATe sva ane para huM zatru ane mitra vagere pratye samavartanavALA banavuM joIe. je 8 rAjAo uttama AtmAo pratye AslAdaka nathI banI zakatA adhama CALE-ECI gAma Page #161 -------------------------------------------------------------------------- ________________ che ? = pratye pracaMDa nathI banI zakatA ane sva para Adi pratye samAna paNa nathI vartI zakatA. te rAjAo kadI caMdra AdinI upamAo nathI pAmI zakatA. mATe ja sAcI nAmAMkitatAnA arthI rAjAoe (1) uttama AtmAo pratye AphlAdaka banavA mATe svayaM ahiMsA Adi uttama dharmanA upAsaka poSaka ane pracAraka banavuM joIe. (2) adhama AtmAo pratye pracaMDa banavA mATe svayaM hiMsA Adi adhama pravRttinA kaTTaraverI banIne tenA uccheda mATe sadAya pravRttizIla rahevuM joIe. (3) sumerUnI jema zobhAnvita thavA mATe svaparanA pakSapAta vinA pUrepUrA pramANika banavuM joIe. A traNe upAyo evA anupama che ke enuM sevana karanArA rAjAo vinA prayatna potAnI prajAmAM nAmAMkita banavA sAthe anyatra paNa nAmAMkita thAya che. ane evA rAjAonA nAmo zrI vItarAga paramAtmAnA zAsanamAM paNa suvarNAkSare AlekhAya che. anupama rAjanItine dharanArA rAjAo AvA puNyanAmadheya mahArAjAo svayaM lobhathI rahita hovAne kAraNe koInI paNa sAthe rAjyalipsAthI yuddhamAM utaratA nathI. ane ethI evA anupama rAjanItine dharanArA rAjAono pratApa ja evo hoya che ke pratApanA tApathI ja evA rAjAnI prajAne paracakra eTale ke pratipakSI rAjAonA humalA AdithI utpanna thatAM upadravonuM darzana nathI karavuM paDatuM, je rAjAo rAjyalipsAthI para - hoya che. tevA rAjAonA duzamana prAya: hotA nathI. AvA rAjAomAM anAyAse ja prajApAlakatAdi guNono ArvibhAva thaI jAya che. prajApAlaka rAjA arthIo pratye udAra hoya emAM kazuM ja Azcarya nathI. ane e ja kAraNe aneka rAjaguNonA pratApe prajApAlaka Adi guNothI suviziSTa banelA zrI dazaratha mahArAjAnI ugharatAnuM varNana karatAM kalikAlasarvajJa bhagavAna zrI hemacaMdrasUrIzvarajImahArAjAe e mahArAjAnI sAcI eTale ke arthasaMpanna upamAnuM smaraNa karAvatAM te mahArAjAne agyAramA kalpatarU tarIke oLakhAvyAM. pachI maghAMga Adi daze prakAranA kalpatarUo, madha Adi zrAvakao mAya manoratha..6 Page #162 -------------------------------------------------------------------------- ________________ satata... bhada-2 rima-laphamaNane potAnA niyata padArthone ApavA sAthe aniyata padArthonuM paNa arthIone pradAna kare che, tema zrI dazaratha mahArAjA paNa arthIone icchA mujaba vitta ane AbharaNa AdinuM dAna ApatA hatA. AvA mahArAjAo prajApriya hoya emAM zuM Azcarya che ? AvA huM rAjAonI chatrachAyAmAM AnaMdapUrvaka rahetI prajA anyAya AdithI dUra rahevA sAthe sAcI udAratAnI upAsaka paNa kema na hoya ? ane AvI prajAnA mAlika potAnA mokSaprApaka dharmanuM akhaMDita ArAdhana karI zake e kaMI kaThina nathI. AthI spaSTa che ke sau jo potapotAnI pharaja samaje ane zakti mujaba potAnI pharaja adA kare to duniyAmAM 144 utpanna thatA aneka prakAranA upadravo ApoApa ja zamI jAya. paNa bhAgyahIna bahulakaMsArI AtmAone mATe evI dazA ane evI sAmagrI prAya: aprApya ja hoya che. Arya ramaNIono sAco alaMkAra uMmaralAyaka thayela zrI dazaratha rAjAe traNa pavitra rAjakanyAo sAthe pANigrahaNa karyuM. je rAjakanyAo sAthe pANigrahaNa karyuM te rAjakanyAo koNa ane kevI hatI e vagerenuM varNana karatAM kalikAlasarvajJa bhagavAna zrI hemacandrasUrIzvarajI mahArAjA pharamAve che keddhdhsthlpureshsy, sukozalamahIpateH / kanyAM pavitrAmamRta - prabhAkukSisamudbhavAm / / nAnAThavarAjitAM vAra - pIvAnanam ? uDhuvAha sa bhUpAlo, jayazriyamivAhave // subandhutilakasyAtha, pure kamalasaMkule / mitrAdevIkukSIjAtAM kaikeyImAdinAmataH // minnAbhUH suzIlA ceti, sumitretyaparAbhidhAm / paryaNaiSIdazarathaH zazAMka iva rohiNIm // puSpanA vaSasaurya - varSo suprabhAmavAn ? anyAmapyupayeme sa - rAjaputrImanihitAm / / Page #163 -------------------------------------------------------------------------- ________________ "eka to zrI dazaratharAjA yuddhamAM jema jayalakSmIne paraNe, tema che. aparAjitA nAmanI pavitra rAjakanyAne paraNyA, te rAjakanyA dabhrasthalapuranA hai che svAmI sukozala nAmanA mahipatinI kanyA hatI. amRtaprabhA nAmanI sukozala S rAjAnI patnInI kukSIthI utpanna thayelI hatI ane suMdara rUpa tathA lAvaNyathI suzobhita hatI. arthAt prathama zrI dazaratha rAjA je rAjakanyA sAthe paraNyA te rAjakanyAnuM nAma aparAjitA hatuM. tenuM nagara dabhrasthala hatuM. tenA pitA dabhasthalanA svAmI sukozala nAmanA narapati hatA. tenI mAtA amRtaprabhA nAmanI hatI ane te suMdara rUpa ane lAvaNyathI suMdara hatI. ane bIjI kaikeyI apara nAma sumitrA nAmanI rAjakanyA sAthe zrI dazaratha mahArAjA caMdra jema rohiNI sAthe paraNe tema paraNyA. e rAjakanyAnuM prathama nAma kaikeyI hatuM. ane te mitrA nAmanI mAtAnI dIkarI hovAnI sAthe suzIlA hovAthI tenuM bIjuM nAma sumitrA hatuM. tenuM nagara kamalasaMkula nAmanuM hatuM. tenA pitAnuM nAma subandhatilaka hatuM ane tenI mAtAnuM nAma mitrAdevI hatuM. tathA trIjI suprabhA nAmanI anya paNa aniMdita rAjaputrI sAthe zrI dazaratha mahArAjAe pANigrahaNa karyuM. te rAjaputrI paNa pavitra lAvaNya ane sauMdarye karIne zreSTha aMgone dhAraNa karavAvALI hatI." AryaramaNIono sAco alaMkAra zIla gaNAya che. e alaMkAra vinAnI ramaNI ramaNIya hovA chatAM ane anya alaMkArothI alaMkRta hovA chatAM aramaNIya ane adarzanIya ja gaNAya che. evI ramaNIo e AryadezanuM bhUSaNa nathI paNa kalaMka che. eTale koIpaNa rAjakanyA ke rAja-ramaNI zIlathI alaMkRta hovI ja joIe. ane e mujaba zrI dazaratha rAjA je traNa rAjakanyAo sAthe paraNyA te rAjakanyAo zIlarUpa anupama alaMkArathI alaMkRta hatI. e vastu e traNenA varNanamAM rahelAM pavimami sunAbU, masiMhitAm A traNa vizeSaNothI dhvanita thAya che. AryakanyA ane AryaramaNI mATe vAparavAmAM AvatA AvAM vizeSaNo strInI jAtine tevI banavAnI suMdara ane hitakara cetavaNI Ape che. je strIvargane pratidina evAM suMdara vizeSaNovALI strIone saMbhAravAnuM ane sAMbhaLavAnuM maLyuM che, te strIvarganA sadbhAgyanI koI avadhi ja nathI. evo strIvarga Adarza nIvaDavo ja joIe. zrAvakana mananIya manoratha.... Page #164 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bhAga-2 satata suMdara maryAdAzIlatA A rIte zrI dazaratha mahArAjA eka suMdara sAmrAjyanA ane AvA suMdara ramaNIratnonA svAmI chatAM paNa viSayasukhanA bhogavaTAmAM kevA maryAdAzIla hatA ? eno khyAla ApatAM kalikAlasarvajJa AcArya bhagavAn zrI hemacaMdrasUrIzvarajI mahArAjA pharamAve che ke, sukhaM vaiSayikaM tAbhi rbubhuje bhUbhujAM varaH / abAdhamAno dharmArthI, sa vivekiziromaNiH / 143 "bhUmine bhogavanArAomAM zreSTha ane tema chatAM paNa vivekIomAM ziromaNI samA zrI dazaratha mahArAjA te traNeya ramaNIo sAthe viSaya saMbaMdhI sukhane evI rIte bhogavatA hatA ke jeno bhogavaTo karatA dharma ane arthane bAdhA na pahoMce." AthI samajI zakAze ke bhogano tyAga na ja karI zakAya ane bhogone bhogavavA ja paDe, to bhogonA bhoktAe dharma ane arthane bAdha na ja thavA devo joIe. je AtmAo bhogAsakta banIne arthanA upAsaka ane dharmanA ghAtaka bane che te AtmAo sabhya duniyAmAM paNa phITakAra pAtra bane che. vivekI AtmAo mATe bhogono tyAga e ja sarvazreSTha vastu che, chatAM paNa jo karmanI parAdhInatA AdinA kAraNe bhogono tyAga na ja banI zake to maryAdAzIla to avazya banavuM ja joIe. maryAdAhIna bhogIo prabhuzAsanamAM nirvivekI gaNAya che. ane evA vivivekI AtmAo prAya: dharmane pAmavA mATe paNa adhikArI gaNAya che. bhogonA bhogavaTAmAM artha ane kAmane bAdha nahi lagADavArUpa maryAdAzIlatA e dharmanA adhikArIpaNAnA guNo paikIno eka guNa che. e guNa che. pratyeka dharmanA arthIe avazya Adaravo joIe. rAma-lakSamaNane Page #165 -------------------------------------------------------------------------- ________________ puNyodayanA abhayakavacanA prabhAve 7 trikhaMDAdhipati rAjA rAvaNa nirmaLa samyag darzananA prabhAve prabhu vacanathI bhAvita che, tethI ja eka naimittikane temaNe je prazna karyo che te teonA vivekane chAjato prazna che. paNa teno javAba sAMbhaLIne baMdhusnehathI mohita bibhISaNe je pralApa karyo, je pratijJA karI ane je kAramuM kRtya karyuM che te naryo mohano vilAsa che ema svIkAryA sivAya kyAMthI cAle ? jo ke rAvaNanI sabhAmAM banelI A AkhI ja ghaTanA tyAM hAjara zrInAradajIe jANI, teo sAdharmika evA zrI dazaratha ane zrI janakarAjAne cetavI gayA, teo gUDhamatraNAkuzaLa mantrIonA buddhibaLe bAla-bAla bacI gayAM. bibhISaNanI pratijJA-pravRtti niSphaLa ja rahI. puNyodayanuM abhayakavaca zuM kAma kare che tenuM pratyakSadarzana ane mohavilAsanI vivazatA A ghaTanAmAM jovA maLe che. ayodhyApati zrI dazaratharAjAnA rAjagRhImAM nivAsa sudhInI vAta A prakaraNamAM pUjyapAdazrInA zabdomAM ApaNe joIe. -zrI 147 Page #166 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 148 'pagyodayanA abhaya-kavacanA prabhAve * trikhaMDa bharatanA svAmI rAvaNano prazna * bibhISaNanuM bhASaNa * nAradajInI hAjarI * nAradajI dazaratha pAse * uttama AtmAnI pravRtti ane manodazA. * nAradajInuM satkArapUrvaka visarjana * puNyano pratApa kevuM ajaba kArya kare che. che tyAre nAradajInI sabhAvanAnuM zuM ? * dharmI AtmAone mATe anukaraNIya * avasarocita kAryano amala * zudra jIvanane bacAvavA keTakeTalo tyAga * mohamastatAnA kAraNe viveka vikalatA che kAramo kolAhala ane doDAdoDI * nimakahalAla maMtrIonI kevI gaMbhIratA. * maraNano kAramo bhaya ane jIvanano kAramo moha * dharma kevaLa AtmAnI mukti mATe ja che * ramaNIratnanI prApti cha raMgamaMDapa-yuddhamaMDapanA rUpamAM * vijaya, pANigrahaNa ane varapradAnA 0 baMneya punaH rAjyArUDha Page #167 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 'puNyodayanA abhaya-kavacanA prabhAve trikhaMDa bhAratanA svAmI rAvaNano prazna digvijayI banelA zrI rAvaNa traNa khaMDanA sAmrAjyane bhogavI rahyA che e vastu to ApaNe jANIe ja chIe. bharatakSetra cha khaMDamAM vaheMcAyelo che. tenA ardhA bhAgane eTale traNa khaMDane bhogavI rahelA zrI rAvaNa potAne eka moTAmAM moTA mahArAjA tarIke mAne che, paNa te eka samyagdaSTi mahArAjA che e vAtane kadI paNa na bhUlatAM. samyagdaSTi AtmA tIvra mohane AdhIna na thAya tyAM sudhI game tevI dazAmAM paNa tenA aMta:karaNanI aMdara vivekarUpI dIpaka saLagato ja rahe che. enA pratApe te AtmAnI dareka pravRttimAM sAcI vastusthitinuM darzana thayA vinA rahetuM ja nathI. e ja hetuthI koI eka divase sabhAmAM rahelA zrI rAvaNa mahArAjA eka naimittikomAM ziromaNI samA naimittikane potAnA mRtyune lagato prazna kare che. temAM paNa vAstavika sukhanA arthI mATe aharniza yAda rAkhavA jevI eka vAta zrI rAvaNa mArAjAnA mukhethI nIkaLe che. e vAta kaI che? e ApaNe zrI rAvaNa mahArAjAnA svamukhe thayelo prazna sAMbhaLIzuM eTale ApoApa ja samajAI jaze. zrI rAvaNa mahArAjAe eka sarvazreSTha naimittika pratye bhara sabhAmAM potAnA zrImukhe pUchyuM ke, pUNyadayat8 abhaya-kavacana prabhave..7 Page #168 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sata.... bhAga-2 2- -02 amarA api nAmnaivA - marA na paramArthataH / mAvyavayaM tu sarvastha, mRtyu - saMsAravartina: 27 tatki me svapariNAmA - dvipattiH parato'thavA / tamArahatva ni:zaMd - mAtA hi sthagTamALa: 'amaro paNa nAmanA ja amaro che. paNa paramArthathI amara nathI, kAraNake saMsAravartI sarva koInuM mRtyu avayaMbhAvI che, te kAraNathI e vAtano to mane nizcaya ja che ke maraNa sau koInuM thAya che tema mAruM paNa maraNa thavAnuM ja che. ema chatAM paNa huM e jANavA icchuM chuM ke mAruM maraNa potAnA ja 1pa0 pariNAme thavAnuM che. ke koI anyanA haste thavAnuM che ? mATe te vAta mane zaMkArahitapaNe kaho, kAraNake je je Akha puruSo hoya che te te avazya karIne spaSTa bhASaNa karanArA hoya che.' A praznamAM rahelI dhIratA ane vastusthitino nizcaya barAbara joI zakAya che. prazna karavAmAM zrI rAvaNa mahArAjAno hetu mAtra potAnuM maraNa potAnA pariNAme thavAnuM che ke parathI thavAnuM che. eTaluM ja jANavAno che. ane e ja hetuthI zrI rAvaNa mahArAjA e jANavA mATe prazna karatAM spaSTatAthI ane nicaLatA pUrvaka kahe che ke "maraNa e saMsAravartI sarva prANI mATe avayaMbhAvI vastu che. devo amara tarIke oLakhAya che. paNa te vAstavika rIte amara nathI. kAraNake teonuM maraNa paNa nizcita ja che. eTale maraNa e koI asaMbhavita agara navI vastu nathI. paNa avazya bananArI ane sau jANI zake tevI vastu che. eTale teno mane Dara nathI. paNa mAre to mAtra eTaluM ja jANavuM che ke mAruM maraNa svayaM ja thavAnuM che ke koInA yoge thavAnuM che?" zrI rAvaNa mahArAjAnA praznano uttara ApatAM spaSTabhASI 2 naimittikottame paNa spaSTapaNe kahyuM ke, sozaSyAvaragrI mahiSyA , nAnAdvA varaNe te Ta bhaviSyato dazaratha - putrAnmRtyubhaviSyati / / "he mahArAjA !" bhaviSyakAlamAM thanArI zrI janakarAjAnI putrI zrImatI sItAjInA kAraNe bhaviSyakAlamAM thanAra zrI dazaratha mahArAjAnA putrathI ApanuM mRtyu thaze. Page #169 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bibhISaNanuM bhASaNa zarU satyavaktA ane sarvazreSTha evA naimittikanA spaSTa kathanane tarata sAMbhaLatAnI sAthe ja zrI rAvaNa mahArAjAnA laghubhrAtA bibhISaNa ekadama coMkyA ane naimittika ziromaNinuM vacana sadA satya ja nIvaDe che ema jANavA chatAM paNa te bolyAM ke, ghitSo vApeDatha, vaDhavyasya sa tan ? vacastathApi DhyanRtIkariSyAmi tadAzvaham / janakaM dazarathaM ca, kanyAtanayayostayoH / anarthayo/jabhUtaM, haniSyAmyastu naH zivam // utpattiva hi tayo ufpaddha vAnanAzataH ? vaco naimittikasyAto, mithyaiva hi bhaviSyati / jo ke A naimittika ziroratnanuM vacana saghaya satya ja hoya che to paNa huM ekadama A vacanane asatya banAvavA mATe anartharUpa te kanyA ane putranA bIjarUpa janakane ane dazarathane huM haNI nAMkhIza. mATe he vaDIla baMdhu ! ApanuM kalyANa ho. bIjarUpa janakarAjA ane dazaratharAjAno nAza karavAthI, te bethI sItArUpa kanyA ane putrarUpa rAmanI utpattino ja niSedha thaI javAno. eTale ke sItA ane rAmanI utpatti nahi ja thavAnI. e kAraNe ApoApa naimittikanuM sAcuM paNa kathana mithyArUpa thaI ja jaze." bhAgyavAno ! vicAro ke mohAdhInatA kevI ane keTalI bhayaMkara vastu che ? mohAdhInatAnA pratApe bibhISaNa eTaluM paNa nathI vicArI zakatAM ke vaimittikanuM kathana asatya kaI rIte banI zake? -. paNa mohAdhIna AtmAone evA sadvicAro Ave paNa zAnA ? 151 savicAra Ave to mithyAbhASaNa karatAM pUrve savicArazIla AtmA avazya rokAya ane kAramo pralApa karavA pUrve khUba gaMbhIratApUrvaka haiM vastutatvano vicAra kare vastutatvano vicAra AtmAne anyanA nAza tarapha kadI ja nathI dhasI javA deto. paNa yoje to prAmANika ) prayatnomAM ja yoje che. prAmANika prayatna azubha karmanA udaya AgaLa kadAca saphaLa na thAya e bane. paNa AtmA e prayatnanA pariNAme navIna azubha karmanA baMdhathI to avazya bacI jAya che. paNa mohAdhInatA e AtmAne tevo prayatna karavAjogo dhIra rahevA detI ja nathI ane taddana bhAnabhUlo ja banAvI de che. e puNyodayanA abhaya-kavacana prabhAva...7 Page #170 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 8-0C/00 ``P?? 152 ........rAma-lakSmaNane 42 01101 bhAnabhUlI dazAnA pariNAme zrI bibhISaNa niraparAdhI evA baMneya uttamarAjAonA nAza karavAnI bhAvanA bharasabhAmAM spaSTapaNe vyakta kare che ane e vAtathI vicArazIla zrI rAvaNa mahArAjA paNa potAnA priya jIvananI rakSA mATe zrI janaka mahArAjA ane zrI dazaratha mahArAjA jevA puNyazALI mahArAjAonA priya jIvanano nAza karavAnI vAtamAM anumati Ape che. potAnA vaDIlabaMdhunI anumati pAmIne zrI bibhISaNa rAjyasabhAmAMthI uThIne potAnA AvAse gayA. nAradajInI hAjarI paNa vidhivazAt A banAva je samaye rAvaNa mahArAjAnI rAjasabhAmAM banyo, te samaye zrI nAradajInI hAjarI rAjasabhAmAM ja hatI. zrI nAradajI eTale prabhuzAsananA parama zradhdhALu ane zuddha zIlasaMpanna tathA AkAzagAminI vidyAnA baLe tIrthayAtrAdi pavitra hetuothI sadAya icchA mujaba paryaTana karanAro eka uttama AtmA. evA uttama AtmA potAnA sAcA sAdharmika bhAIo upara niSkAraNa Apatti AvI paDavAnI che. ema jANyA pachI kema ja sthira besI zake ? sAco dharmI dharmI uparanI Apattine TALavAnA ucita prayatno karyA vinA rahe ja nahi. sAcA dharmothI dharmI uparanI Apattio TALavAnA prayatno karyA vinA rahI zakAya ja nahi. sAcA dharmI sAcA dharmI mATe potAnuM jIvana ApavA mATe paNa Atura ja hoya, dharmanI ke dharmInI glAni tenAthI joI zakAya ja nahi. eve samaye mauna ke madhyastha rahevA karatAM ene maraNa vadhu pasaMda paDe. dharma ke dharmInI glAnine prasanna hRdaye joI rahenAro AtmA dharmI ja nathI dharma ane dharmInI glAni thaI rahI che ema jANavA chatAM paNa je prasannacitte rahI zake che ane nighRNapaNe hasyA kare che te khare ja eka bhayaMkara rIte dharma ane dharmInA nAzanI ja kAravAI karanAra che. emAM zaMkAnA eka lezane paNa avakAza nathI. nAradajI dazaratha pAse zrI nAradajI evA karapINa ke nighRNa dharmI na hatA paNa sAcA Page #171 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dharmI hatA. eTale teoe potAnA sAdharmiko upara kAramI Apatti AvI paDavAnI che ema sAMbhaLyuM ke tarata ja koInI preraNAnI paNa rAha joyA vinA evI vAta sAMbhaLatAnI sAthe ja zrI rAvaNanI rAjasabhAmAMthI UThyA ane tyAMthI anyatra koI paNa sthAne gayA vinA sIdhA zrI dazaratha mahArAjA pAse pahoMcyA. devarSi nAradajIne potAnI pAse dUrathI AvatA joIne zrI dazaratha mahArAjA ekadama UbhA thaI gayA. UbhA thaI gayelA zrI dazaratha mahArAjAe namaskAra karIne zrI nAradajI nAmanA devarSine gurunI jema gauravapUrvaka Asana upara besADyA. satkArapUrvaka prazna karyo ke tvamAvAsI: taH sthAnAt 'Apa kayA sthAnathI atre padhAryA.' zrI dazaratha mahArAjAnA praznano uttara ApatAM zrI nAradajIe kahyuM ke, Akhyat pUrvavideheSu, gato'haM puMDarIkiNIm / zrIsImaMdharanAthasya, dRSTuM niSkramaNotsavam // surAsurakRtaM taM ca dRSTvA merumagAmaham / tamAmavaMdya tIrthazAt, nAyAM gatavAnaham tasyAM zAMtigRhe zAMtiM, natvAgAM rAvaNAlayam / rAvaLasya vadhastama, nAnajyarthe tyahRAtmanAt // naimittikena kenApi, kathyamAnaH zruto mayA / zrutvA bibhISaNastacca, haMtuM tvAM janakaM tathA // kRtapratijJo na cirA - dihaiSyati mahAbhujaH / etatsarvaM parijJAya, laMkApuryAH sasaMbhramaH // sAdharmika iti prItyA, tava zaMsitumAgamam // 'zrI sImaMdhara nAmanA tIrthanAthano niSkramaNa mahotsava eTale dIkSA mahotsava jovA mATe huM pUrvavidehamAM AvelI puMDarIkiNI nAmanI nagarImAM gayo hato. te nagarImAM suroe ane asuroe karelo te dIkSA mahotsavane joIne huM COW:0 EUR puNyodayanA 153 abhaya-vacanA prabhAve...7 Page #172 -------------------------------------------------------------------------- ________________ - cche. rAma-lakSmaNane zrI merUparvata upara gayo hato. zrI merUparvata upara rahelA zrI tIrthakara bhagavaMtone vaMdana karIne huM laMkAnagarImAM gayo hato. laMkAnagarImAM paNa zrI zAMtinAtha svAmInuM maMdira che. te maMdiramAM rahelA zrI zAMtinAtha svAmI ke je A avasarpiNI kALamAM soLamA tIrthapati thayA che. te tAraka tIrthapatine namaskAra karIne huM zrI rAvaNanA makAne gayo hato. zrI rAvaNanA makAne meM koIpaNa vaimittika dvArA ema sAMbhaLyuM ke janakanI putrI sItAnA arthe ApanA putranA haste zrI rAvaNano vadha thaze. te vAtane sAMbhaLIne zrI bibhISaNe Apane ane zrI janakarAjAne haNavAnI pratijJA karI che. Apane ane zrI janakarAjAne mAravAnI pratijJA karanAra te mahA parAkramI alpakALamAM ahIM Avaze, A saghaLuM sArI rIte jANIne huM sAdharmikapaNAnI prItithI Apane A badhI vAta 15 ' kahevA mATe saMbhramapUrvaka laMkA nagarIthI ahIM Avyo chuM. uttama AtmAnI pravRti ane manodazA zrI nAradajIe potAnA uttaramAM jaNAvelI hakIkata uparathI uttama AtmAnI pravRti ane manodazA kevI ane keTalI suMdara tathA anukaraNIya hoya che ? e vAta sArI rIte samajI zakAya tema che. uttama AtmAne maLelI uttama sAmagrIno upayoga prAya: prabhumArganI ArAdhanAmAM ja thAya che. jyAre vilAsI AtmAone maLelI sArI sAmagrIno upayoga hitakara pravRttiomAM thavAne badale ahitakara pravRttimAM thAya che. yAtrA mATe paryaTana karatA tathA yAtrArthe ja laMkA nagarImAM gayelA zrI nAradajIe potAnA sAdharmiko upara Apatti AvavAnI che, ema jANyuM ke tarata ja sAdharmika uparanA premanA yoge sAdharmikone sAvaceta karavA doDI gayA. dharmInuM hadaya mApavA mATe A vastu ochI nathI. dharmInuM hRdaya dharma ane dharmanI sevA mATe sadAya talasatuM hoya che. enI A sAbitI che. kalyANakAMkSI che AtmAoe AvuM hadaya keLavavAnI atizaya AvazyakatA che. che. evI keLavaNInA pratApe ekapaNa vastu AtmAnuM ahita karavA mATe samartha nahIM nIvaDI zake. kharAba vastuno sadupayoga karavAnuM sAmarthya paNa e keLavaNInA pratApe ghaNI ja sahelAIthI prApta thaI zake che. sAcI keLavaNI ja e che ke jenA yoge hadaya dharma ane dharmanI sevA mATe sadAya talasatuM rahe. Page #173 -------------------------------------------------------------------------- ________________ hadayane evuM banAvavA mATe AvA dRSTAMtono sArAmAM sAro abhyAsa karavo joIe. nAradajInuM satkArapUrvaka visarjana tacchutvA bhUbhujAbhyarcya, visRSTo nArado drutam / tathaiva kathayAmAsa, janakAyApi bhUbhuje // tyArabAda zrI nAradajIe kahelA te samAcAra sAMbhaLIne zrI dazaratha mahArAjAe zrI nAradajInI sArAmAM sArI pUjA karI ane pUjApUrvaka zrI nAradajIne visarjana karyA. zrI dazaratha mahArAjA dvArA visarjana karAyelA zrI nAradajI ekadama tyAMthI ravAnA thayA ane zrI janakarAjAnI nagarImAM gayA. temanI nagarImAM jaIne zrI nAradajIe jevA samAcAra zrI dazaratharAjAne kahA hatA tevA ja samAcAra zrI janaka nAmanA rAjAne paNa kahA." | vicAro ke hadaya kevuM sAdharmika pratyenI bhaktithI bhareluM ! anyathA A samAcAra zrI janakarAjAne paNa pahoMcADajo ema zrI dazaratharAjAne kahIne cAlyA javAmAM zrI nAradajIne zuM harakata hatI? kazI ja nahi, paNa bhaktithI bhareluM hRdaya e rIte anya pAse kArya karAvIne saMtoSa pAmatuM ja nathI. bhaktithI bharelA hadayano e svabhAva ja che ke bhaktivALo potAnA pUjyanI bhaktinuM dareka kArya te pote ja kare ane karAve. bhaktinuM kArya karavAmAM bhaktithI bharelA hadayavALAne kadI ja kaMTALo nathI Avato. paNa ulaTo utsAha vadhe che. je samaye AvA zAsana sevako jIvatA hoya te samaye zAsana vizvamAM jhaLahaLatuM hoya emAM Azcarya paNa zuM che? puNyano pratApa kevuM ajaba kArya kare che zrI rAvaNa mahArAjAno prazna naimittikano uttara, bibhISaNanI pratijJA ane e kAramI pratijJAnA amalamAM zrI rAvaNa mahArAjAnI saMpUrNa saMmati A badhI vastuo bane che. emAM zrI nAradajInI hAjarI e zrI dazaratha mahArAjAno puNya pratApa ja sUcave che. kharekhara puNyano pratApa e kArya karanAro che vizvanI AbAdI e puNyanA pratApane ja AbhArI che. duniyAdArInI AbAdIne icchanArAone paNa pApanI pravRttithI aTakI javuM joIe. pApanI pravRttithI AbAdI icchanArAo to kAlakUTatA puNyodaya '1papa abhaya-kavaca8 prabhAva..7 Page #174 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sItA... bhAga-2 1537 ........rAma-lakSmaNana bhakSaNathI jIvavAnI AzA rAkhanArA che. puNyano pratApa vinA prayatne ApattithI bacavAnAM sAdhano ubhA kare che. e vastuno sAkSAtkAra ApaNane zrI rAvaNanI rAjasabhAmAM zrI nAradajInI hAjarI karAve che. vicArakane ema lAge ke AvA samaye zrIrAvaNanI rAjasabhAmAM zrI nAradajInI hAjarI rAkhanAra, zrI dazaratha ane zrI janakano puNya pratApa ja hovo joIe. A uparathI ema paNa samajI zakAya tema che ke puNyavAn AtmAono nAza karavA icchanArAo vinA kAraNa potAnA nAzanI ja taiyArI karanArA che, kAraNake teonI icchA phaLatI nathI ane pApano baMdha avazya thAya che. sAmAnuM bUruM karavA icchanArAo jo sAmAnuM puNya jAgatuM hoya to kadI ja bUruM karI zakatAM nathI paNa e bUrI bhAvanAnA yoge pApakarma to jarUra bAMdhe ja che. koInA paNa puNya pratApanI sAme karaDI dRSTie jonArA phogaTa ja potAnI dRSTine malina kare che. puNyazALIonA puNyapratApane nahi sahI zakanArA nirarthaka ja hRdayamAM baLyA kare che ane potAne maLelI sArI sAmagrIono paNa sadupayoga nahi karatAM kAramo durupayoga kare che, e bicArAo eTaluM badhuM kare che te chatAM paNa sAmAno puNya pratApa ja teone koIpaNa rIte phAvavA deto nathI. eTaluM nahi paNa bhayaMkara niSphaLatA samarpe che. e vastu paNa ApaNe zrI nAradajInI pravRttithI joI zakIe chIe. kAraNake potAnI pratijJAne saphaLa karavA mATe bibhISaNa pahoMcI jAya te pahelAM to e kAramI pratijJA mAtra pratijJArUpe ja rahe ema karavA mATe e baMneya mahArAjAno puNyapratApa zrI nAradajI pAse doDAdoDI karAve che. tyAre nAradajInI sadbhAvanAnuM zuM ? sabhA : jyAre zrI nAradajInI doDAdoDamAM zrI dazaratha mahArAjAno ane zrI janaka mahArAjAno puNyapratApa ja kArya kare che. to pachI zrInAradajInI sadbhAvanAnuM zuM ? puNyazALInA puNyapratApanuM varNana karavAthI puNyapravRtti karanAra puNyAtmAnI kiMmata eka sheja paNa ghaTatI nathI. e vAta paNa jo dhyAnamAM rAkhavAmAM Avaze to ApoApa ja A praznano Page #175 -------------------------------------------------------------------------- ________________ uttara samajAI jaze. jo sAmAnA puNyapratApanI prazaMsAthI sAmAnI ? puNyapravRtti niSphaLa banI jatI hoya to to pApanA udayavALA 4 R. AtmAone pIDanArA pApAtmAone pApa paNa na lAgavuM joIe. 8 paNa ema banI zake ja nahi, ane jo ema bane to puNya ane pApanI AkhI vyavasthA ja UDI jAya tathA ApoApa ja nAstikatA prasarI jAya. have samajI zakAze ke zrI nAradajInI hAjarI ane zrI nAradajInI doDAdoDa, emAM zrI dazaratha mahArAjA ane zrI janaka mahArAjAno puNyapratApa kAma kare che emAM kazI ja zaMkA nathI. paraMtu ethI zrI nAradajInI sAdharmika bhaktinuM mUlya koIpaNa rIte ochuM AMkI zakAya tema nathI. zrI nAradajInI sadbhAvanA, nAradajInA AtmAnuM zreya sAdhavA sAthe zAsanarasika AtmAo mATe AdarzarUpa nIvaDe tema che. zrI tIrthaMkaradevonA puNyapratApathI IndrAdi devone paNa doDAdoDa karavI paDe che. paNa je je emAM bhaktibhara hadaye kArya kare che teo je Atmazreya sAdhI jAya che, tenI koIpaNa vastu sAthe sarakhAmaNI thaI zake tema nathI. eka sAdharmikapaNAnI pritIthI dorAIne zrI nAradajI bIjI koIpaNa potAnI pravRttimAM samaya nahi vitAvatA sIdhA zrI dazaratha mahArAjA pAse ane zrI janaka mahArAjA pAse pahoMcI gayA e kAMI sAmAnya vAta nathI. dharmI AtmAone mATe anukaraNIya zrI nAradajI zrI rAvaNanI rAjasabhAmAMthI UThIne sIdhA zrI dazaratha mahArAjAnI pAse pahoMcI gayA ane tyAM jaIne jaNAvavAnA samAcAra jaNAvatAM zuM zuM jaNAvI gayA e to ApaNe joI gayA. chatAM zrI nAradajInI zreyaskara pravRttinuM punaH punaH smaraNa karavAnuM mana thAya tema che. zrI nAradajInI jiMdagI ja moTebhAge Atmahita sAdhaka pravRttio mATe nirNAyelI hoya evI che. potAne maLelI zaktionA upayoga moTebhAge e puNyAtmA taraphathI puNyapravRttiomAM ja thAya che. thayodaya re abhaya-kavacana prabha7 Page #176 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pote kyAMthI Ave che ? e jaNAvatAM nAradajIe je je vAto kahI e saghaLI ja dharmI AtmAone AnaMda ApanArI che. (1) prathama to e puNyapuruSa A zrI jaMbudrIpanA pUrva mahAvidehamAM AvelI zrI puMDarIkiNI nAmanI nagarImAM gayA. te paNa anya koI hetuthI nahi paNa te nagarInI aMdara hAlamAM paNa bhAvatIrthaMkara tarIke bhavyajIvone mokSamArga prabodhI rahelA zrI sImaMdhara nAmanA tIrthapatino dIkSA mahotsava jovA mATe ja. suro ane asuro dvArA karAyelo zrI sImaMdhara nAmanA tIrthapatino 158 dIkSAmahotsava joIne prasannahRdaya banelA te puNyAtmA tyAMthI zrI merUparvata upara gayA. (2) zrI merUparvata upara gayA te paNa zrI merUparvata suvarNamaya che. ene ja jovA mATe nahi paNa tyAM rahelA tIrthaMkaradevone vaMdana karavA mATe (3) tyAMthI zrIlaMkA nAmanI nagarImAM gayA ane tyAM jaIne paNa prathama anya koI sthaLe nahi jatAM sIdhA ja e nagarImAM AvelA zrI zAMtinAtha svAmIjInA maMdiramAM ja jAya che. e maMdiramAM jaIne e maMdiramAM rahelA zrI zAMtinAtha svAmijInI pratimAnA darzana karyA bAda zrI rAvaNanA AvAse gayA. (4) zrI rAvaNanA AvAsamAM paNa potAnA sAdharmiko upara Apatti AvavAnI che ema sAMbhaLyuM, eTale tyAM koI paNa jAtanI vAtacItamAM agara to koIne paNa maLavA karavAnI paravA karyA vinA sIdhA ja zrI dazaratha mahArAjA pAse pahoMcyA. (5) zrI dazaratha mahArAjAne paNa kahevA yogya vAta kahIne sIdhA ja zrI janaka mahArAjA pAse pahoMcyA. ane tyAM paNa te ja vAta jaNAvavA jevI hatI te jaNAvyA pachI ja zrI nAradajIne zAMti thaI. zrI nAradajInI A saghaLI ja pravRttio eka samyagdaSTi AtmA mATe darzanIya zuM hoya, vaMdanIya zuM hoya, karaNIya zuM hoya, ane kathanIya zuM hoya eno sArAmAM sAro khyAla Ape che. Aje nATakaceTaka AdinAM darzanamAM, arthakAmanI pravRttionA ja pracArakonA vaMdanamAM, arthakAmanI pravRttione ja karavAmAM ane dezakathA Adi pApakathAonA kathanamAM paDelA AtmAo mATe zrI 8-c05 ''P??? ........rAma-lakSmaNane Page #177 -------------------------------------------------------------------------- ________________ nAradajInI A pravRttio ochI vicAraNIya nathI ! potAnI jAtane che dharmI manAvavA icchanArAoe AvI pravRttiono khAsa abhyAsa ( _ karavo joIe ane jIvanane evuM keLavavuM joIe ke jethI huM adarzanIyanA darzana pratye, avaMdanIyanA vaMdana tarapha, akaraNIyane karavA mATe ane akathanIya vastunuM kathana karavAmAM kadI ja AtmA chuM dorAya nahi. darzanIya ane adarzanIya, vaMdanIya ane avaMdanIya, karaNIya ane akaraNIya tathA kathanIya ane akathanIyano viveka Aje ghora mithyAtvanA pracArathI lupta banato jAya che. AvuM pariNAma AvavAno pUrato saMbhava hovAne kAraNe ja anaMta upakArI parama maharSioe zaMkA, kAMkSA ane vicikitsAnI sAthemithyAmatinA guNavarNanane ane mithyAmatinA paricayane paNa samyakatvanA cothA ane pAMcamA dUSaNa tarIke jaNAvI samyagdaSTi AtmAne mithyAmatinA guNonI prazaMsAthI ane mithyAmationA paricayathI bacavAnuM bhArapUrvaka sUcana karyuM che paNa amuka AtmAoe potAnI mAnyatA mujaba potAnI jAtane svataMtra mAnI e sUcananI darakAra na karI enA ja pariNAme teo vivekavikaLa banyA che ane potAnI jAtane samyagdaSTi banAvavAno dAvo karavA chatAM paNa ghora mithyAmArgano pracAraka banAvI rahyA che. A prakAranI durdazAthI jeoe bacavuM hoya teoe zrI nAradajI jevA puNyAtmAonI pravRttiono pUrato abhyAsa karavo joIe. ane potAnA jIvanane tevI ja pravRttiomAM vahetu mUkI devuM joIe. je je AtmAo potAnA jIvanane puNya pravRttiomAM ja vahetuM mUkavA icchatA hoya te AtmAo mATe AvI AvI pravRttionuM punaH puna: smaraNa ghaNuM ja zreyaskara che. avasarocita kAryano amala zuddha zIlasaMpanna zrI nAradajIne satkArapUrvaka visarjana karyA bAda zrI dazaratha mahArAjAe, zrI janaka mahArAjAe teonA maMtrIoe avasarocita kAryano ekadama amala kevo karyo ? te ApaNe joIe. 1pa9 abhaya-kavacana prabhAve. Page #178 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sata.... bhAga-2 rAma-lakSamaNane maMmiNAM tatsamAkhyAya, rAjA rAjyaM samarpya ca / niryayau yogavihiva, cikIrSuH kAlavaMcanAm // mUrti dAzarathIM lepya-mayImantarnRpAlayam / nyadhuzca mantriNo dhvAnte, vihiSanmohahetave / janako'pi yathA cakre, tathA tanmaMtriNo'pi hi / tau tvalakSyau dazaratha - janakau bhramaturmahIm // zrI nAradajI dvArA samAcAra maLyA bAda zrI dazaratha mahArAjAe vicAryuM ke zrI bibhISaNa jevA niSkAraNa zatrunI sAme TakavuM e saheluM nathI. mATe evA zatrunA prayatnane niSphaLa karavA mATe eka ja kArya karavuM joIe ane te kAlavaMcanA sivAya bIjuM kazuM ja nahi. A avasarane ucita kArya e eka ja che ane je ekadama ja thavuM joIe. A vicAraNAnA pariNAme zrI dazaratha mahArAjAe nAradajIne kahelA samAcAra potAnA maMtrIone kahA ane rAjya paNa maMtrIone samapyuM ane pote jANe yoganA jANakAra ja na hoya tevA banIne eka kALavaMcanA karavAnA hetuthI ja rAjya tyajIne cAlI nIkaLyA. ane zrI dazaratha mahArAjAnA maMtrIoe duzmanane mUMjhavavAnA eTale bhUlamAM nAMkhavAnA hetuthI zrI dazaratha mahArAjAnI lepyamAna mUrti banAvIne rAjAnA mahelanI aMdara aMdhakAramAM sthApana karI. temaja zrI janaka mahArAjAe paNa zrI dazaratha mahArAjAnuM ane zrI janaka mahArAjAnA maMtrIoe paNa zrI dazaratha mahArAjAnA maMtrIonuM anukaraNa karyuM. arthAt zrI janaka mahArAjAe paNa zrI nAradajIe kahevA samAcAra potAnA maMtrIone kahI. ane potAnuM rAjya maMtrIone samapyuM. tathA pote kALavacanA karavAnA hetuthI zrI dazaratha mahArAjAnI jema rAjya tyajIne cAlI nIkaLyA." ane zrI janaka mahArAjAnA maMtrIoe paNa zrI dazaratha mahArAjAnA maMtrIonI jema potAnA mAlika zrI janaka rAjAnI lepyamAna mUrti banAvI duzmanane mUMjhavavAnA hetuthI rAjamahelanI aMdara aMdhakAramAM che sthApana karI A rIte zrI dazaratha mahArAjA ane zrI janaka mahArAjA baMneya 9 alakSa banI gayA ane alakSa thaIne pRthvI upara bhamavA lAgyA. A baMneya vicakSaNa mahArAjAoe ane svAmibhakta maMtrIoe kareluM avasarocita kArya ghaNuM ja vicAraNIya che. A samaye jo vicakSaNatA na hoya ane sevako svAmibhakta na hoya to jarUra pariNAma viparIta AvyA vinA rahe ja nahi. AvA prasaMgo Page #179 -------------------------------------------------------------------------- ________________ prabhuzAsananA sevakoe prabhuzAsananI ArAdhanAnA hetuthI khUba khUba vicAravA joIe. prabhuzAsanamAM varNavAyelI jJeya vastuono abhyAsa paNa vivekI AtmAne bahu bahu upayogI thaI paDe tema che. paNa sthiracitte ane eka zAsanasevAnI dRSTithI ja te vicAravA joIe. AvA prasaMgonI vicAraNAmAM tuccha svArtha ke potAnA mAnaapamAnanI eka leza paNa darakAra hovI joIe nahI. anyathA to AvA prasaMgo AtmAne ghaNA ja bhayaMkara nIvaDe tema che. kSudra jIvanane bacAvavA keTakeTalo tyAga AvA gaMbhIra prasaMgane rAjAoe ane maMtrIoe keTalI vAramAM ane kevI rIte ukelI nAMkhyo ? e avazya vicAraNIya che. eka kSudra jIvanane bacAvavA mATe AvI gaMbhIratA ane tyAga svIkAravo paDe, to AtmAnA suvizuddha jIvananI rakSA mATe anupama gaMbhIratA ane anupama tyAga kema ja na svIkAravo paDe ? baMneya mahArAjAo e samAcAra ane rAjya tyAganI potAnI icchA. hitane samajI zakatA maMtrIo sivAya anya koIne paNa jaNAvavI yogya nathI samajatAM. e zuM sUcave che ? e khUba vicAro. moha ane premamAM paDelAo jo A vAtane jANatA to jIvanarakSAno je upAya e baMneya mahArAjAo yojI zakyA te kadI ja na yojI zakata. mahArAjAoe ane mahArAjAnA hitaiSI maMtrIoe jIvanarakSAno A upAya jema duzmanathI gupta rAkhyo tema mitrothI paNa gupta ja rAkhyo. vaLI eka maraNano bhaya jo AtmAne AvI rIte mUMjhave che ane AvI jAtano tyAga karavAne prere che. to je AtmAo anaMtajJAnIonA vacanathI anaMta maraNothI bacavA khAtara game tevI sArI vastuo paNa tyAga karavAne sajja thAya emAM zuM Azcarya che ? paNa AvI badhI vastuo vicAravAnI AjanA jaDavAdIone kyAM phurasada che ? moha mastatAnA kAraNe viveka vikaLatA jyAre A bAju zrI dazaratha mahArAjA ane zrI janaka puNyodayanA 161 abhaya-vacanA prabhAve...7 Page #180 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mahArAjA tathA te baMneya mahArAjAnA nImakahalAla maMtrIo teonI jIvanarakSAnI pUratI yojanA karI cUkyA. te pachI mohamastatAnA pratApe taddana vicAravikala banI gayela zrI bibhISaNa ekadama ayodhyA tarapha doDI jAya che. naimittika jJAnInA vacanane asatya karavA sajja thayelA buddhizALInI buddhi buThThI banI jAya e taddana saMbhavita vastu che. kAraNake potAnA svArthanA kAraNe jJAnInA vacanane mithyA banAvavAnI bhAvanA e ja prathama to buddhino viparyAsa che. to pachI 162 e bhAvanAnuM prakAzana karanAra ane e bhAvanAno amala karavA sajja thanAranI buddhimAM kAramo viparyAsa thaI jAya emAM asaMbhavitatA hoya ja zAnI ? sIta.... bhAga-2 ........rAma-lakSmaNa _R mohamasta banelA zrI bibhISaNa, jJAnInA satya vacanane asatya karavAno prayAsa karatAM zatrunI bichAvelI jALamAM kevI rIte AbAda phasAI jAya che. ane potAnA baMdhu uparano bhaya kevo acaLa banAve che e ApaNe joIe. bibhISaNazca saMraMbhAdetya santamase'sinA / lepamayyA dazaratha - mUttezciccheda mastakam // bibhISaNe ekadama AvIne gADha aMdhakAramAM rahelI dazaratha mahArAjAnI lepyamayI mUrtinA mastakane talavAra dvArA chedI nAkhyuM." eka buddhizALI mANasa AvI bhUla karIne AnaMda pAme e zuM ochI mohamastatA che ? jIvatA mANasanuM mastaka chede ke lepyamayI mUrtinuM mastaka chede che, e paNa eka parAkramI na samajI zake. emAM mohamastatAnA pratApa sivAya hoya paNa zuM ? kAramo kolAhala ane doDAdoDI mohamastatAnA pratApe lepyamayI mUrtinuM mastaka chedavA jatA paNa zrI bibhISaNe mAnyuM ke meM dazarathanuM mastaka chelluM ane ethI e AnaMda pAmyA. eja rIte ajJAnatAnA yoge nagaranA lokoe ane zrI dazaratha mahArAjAnA aMta:pure paNa ema ja mAnyuM ke amArA mAlikano nAza thaI gayo. enA pariNAme te Page #181 -------------------------------------------------------------------------- ________________ DJEI = jo kalakalastatra, nagare sakale'pi hi / AzcardhvanittasthA - vantarantapuraM mahAt ja hatI sAMdya samaghArvajo, sAmaMtA: sanarakSadat: 2 "AkhIye zrI ayodhyAnagarInI aMdara kolAhala thaI gayo ane e aMtaHpuranI aMdara AkraMdano moTo dhvani utpanna thayo tathA sAmaMto sajja haiM thaIne aMgarakSakonI sAthe ekadama doDyA." nimakahalAla maMtrIonI kevI gaMbhIratA AkhIe zrI ayodhyAmAM zokajanya kolAhala macavA chatAM aMta:puranI aMdara utkaTa AkaMdano dhvani uThavA chatAM ane aMgarakSakonI sAthe sajja thaIne zatrunAM saMhAra mATe sAmaMto doDI gayA te chatAM paNa maMtrIo, rahasyano sphoTa thaI jAya tevuM kazuM ja vartana potAnA taraphathI nathI thavA detA. vicAro ke A kevI ane keTalI gaMbhIratA ! eka rAjyataMtrane susthita rAkhavA ane duzmanathI mAlikane bacAvI levA khAtara maMtrIo kevA ane keTalA gaMbhIra banI zake che e paNa vicAro. anyathA Avo kAramo utpAta macI javA chatAM hadayano bhAva mukha upara AvI gayA vinA kema ja rahI zake ? hadayano bhAva to bahAra na AvavA dIdho paNa adhikamAM e gaMbhIra maMtrIoe zuM karyuM enuM varNana karatAM ane e varNana sAthe maMtrIonuM 4 svarUpa darzAvatAM kalikAlasarvajJa bhagavAna zrI hemacaMdrasUrIzvarajI ja mahArAjA varNave che ke vidadhu ma'takAryANi, gUDhamantrAzca maMtriNaH / te maMtrIoe kharekhara zrI dazaratha mahArAjAnA mRtyu saMbaMdhanA saghaLAM ja kAryo karyA. kAraNake maMtrIo kharekhara ja gUDha maMtravALA hoya che. A badhI kAravAI jovAthI zrI bibhISaNe jANyuM ke jarUra zrI dazaratha rAjA mAryA gayA che. AthI eNe zrI mithilA nagarInA rAjA zrI janakane mArI nAkhavAno vicAra mAMDI vALyo. zrI dazarathanA maravA pachI janaka ekalo akiMcikara che. ema mAnIne eNe mithilezvara zrI janakano vadha na karyo. ane sIdhA ayodhyAthI ja potAnI laMkA nAmanI nagarI tarapha prayANa karyuM ane pahoMcI paNa puNyodaya abhaya-kavacana prabhAva..7 gayA. Page #182 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sata... bhAga-2 rima-lakSamaNane maraNano kAramo bhaya ane jIvanano kAramo moha ApaNe joI gayA ke maMtrIonI nimakahalAla vRtti ane gUDhamaMtratAnI sahAyathI puNyazALI zrI dazaratha mahArAjA ane zrI janaka mahArAjA ubhaya, prANanAzaka ApattithI AbAda bacI gayA huM ane jIvanarakSAnA hetuthI baMneya mahArAjAoe eka leza paNa AnAkAnI karyA vinA kArpeTikano veSa dharIne rAjyano parityAga karIne cAlI nIkaLyA. A uparathI vicArazIla AtmAo, eka narakamAM paDelA 194 AtmAo sivAyanA AtmAone maraNano bhaya ane jIvanano moha keTalo hoya che. e sArAmAM sArI rIte vicArI zake che. A vizvamAM eka narakagatimAM paDelA AtmAone ja maraNano bhaya ane jIvanano moha nathI hoto. kAraNake e bicArAone nArakInuM jIvana jIvavuM priya ja nathI hotuM. paNa e jIvana kyAre naSTa thAya ? ane kema vaheluM maraNa thAya ? e ja eka ISTa hoya che. bAkI e sivAyanA saghaLA ja AtmAone maraNano kAramo bhaya ane jIvanano kAramo moha hoya che. jIvananA mohamAM paDelA AtmAo maraNanA bhayathI bacavA mATe saghaLuM ja karavAne sajja hoya che. jIvananA mohamAM paDelA AtmAo maraNanA bhayathI bacavA mATe jenA upara mamatva mAMDIne beThelA hoya che tevA premALa kuTuMbano, mohaka mahelAtono eka suMdara sAhAbIno paNa eka kSaNamAM parityAga kare che. jIvananA kAramA mohamAM paDelAone eka maraNano bhaya batAvIne teonI pAse je kAMI karAvavuM hoya te saghaLuM ja karAvI zakAya che. evA AtmAo rogIo, vaidyo, ane DaoNkaTaronI AdhInatA bhogave che, te maraNathI bacavA mATe ja. maraNanA bhayathI sa, priyamAM priya vastuno paNa tyAga jIvana mohIone bhAre nathI paDato. dharma kevaLa AtmAnI mukti mATe ja che paNa e tyAgane jotAM ja evo prazna saheje ja upasthita huM thAya ke e te tyAga ke rAga ? paNa Ano uttara vivekI AtmAo to vinA vilaMbe ApI de che ke e tyAga nahi paNa rAga ane rAga mane Dong || Page #183 -------------------------------------------------------------------------- ________________ paNa sAmAnya nahi kiMtu kAramo. kAraNake e tyAga saMsArathI mukti che? apAvanAra nathI paNa AtmAne ulaTo saMsAramAM vadhune vadhu hato bhaTakAvanAra che. e ja kAraNe rAjya tajIne kApeTikanA veSamAM 8 paribhramaNa karatAM zrI dazaratha ane zrI janaka mATe paNa koI evA prazna kare ke e tyAgI ke rAgI ? to kahevuM ja paDe ke duzmananA hAthe akALe marI na javAya, rAjya cAlyuM na jAya ane adhika samaya = sudhI rAjya bhogavAya e ja mATe tyAgI thayA che, e kAraNe teo tyAgI na kahevAya paNa rAgI ja kahevAya. A sthaLe A paNa eka vastu samajI levA jevI che. ane te e ja ke vyAja levA mATe beMkamAM mUDI mUko te ghana na kahevAya. evI ja rIte dunyavI sukha meLavavA mATe ja karAtI dharmakriyA e vAstavika rIte dharmakriyA nathI. kAraNake dharmakriyA duniyAnA saMbaMdhathI chUTavA mATe che. jenI prAptimAM ghora AraMbha ane ghora parigrahano pracAra beTho che. tevA rAjyanI prApti mATe ja ahiMsA pALavI te vastutaH hiMsA ja che. pratiSThA sAcavavA ja ane ene laIne vepAra vadhAravA ja sAcuM bolavuM te vastutaH khoTuM che duniyAmAM pUjAvA ane paralokamAM paudgalika saMpatti meLavavA ja saMyama pALavuM e vastuta: asaMyama che. A badhI vastuo paNa AvA prasaMge samajavI hoya to samajI zakAya. dharma e AtmAnI mukti mATe che. mATe enA durupayoganuM anumodana na ja thAya. duniyAnA svArtha mATe sevAtI ahiMsAthI Atmika lAbha na thAya evuM mAnanAre paNa e joIne evuM vicAravuM ghaTe ke duniyAnA svArtha mATe svArthIo ATaluM sahe to AtmAnA lAbha mATe ApaNe to adhika sahevuM joIe ane rAjya mATe ATaluM laDavAmAM Ave che to muktirAjyanI prApti mATe karma sAthe ApaNe khUba ja laDavuM joIe. paNa A pramANe vicAranAre duniyAnA koI paNa padArtha mATe karAto dharma e vAstavika dharma nathI e guNa guNa nathI paNa guNAbhAsa che. e ja kAraNe enI prazaMsAmAM mULa vastuno ghAta che. A vastu kadI ja na bhUlavI joIe. AthI ja tenA guNa na gavAya paNa mokSamArge cAlanArA ane mokSamArganA puNyadayana abhaya-ka abhaya-kavacana prabhAve...7 Page #184 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sita... bhAga-2 rima-lahamaNo avirodhI AtmAnA jina vacanAnusArI guNa gavAya. A uparathI guNarAgI AtmAoe guNa ane guNAbhAsano viveka karatAM zIkhavuM joIe jeo guNa ane guNAbhAsano viveka nathI karI zakatAM teo guNAnurAgI kadI ja nathI banI zakatAM. evA to guNAnurAgI kahevarAvIne guNanA ghAtaka bane che ane guNAbhAsanA poSaka banI jAya che, kAraNake evAo vastu svarUpano vicAra karavAne badale ADaMbara AdimAM ja taNAI jAya che. mATe kalyANanA arthIe dareka vastumAM sArAsAranA vivecaka banavuM joIe 19 e ja kAraNe ApaNe A sthaLe e vAta kahIe chIe ke zrI - dazaratha mahArAjAe ane zrI janaka mahArAjAe rAjyano tyAga karyo che. e vAta sAcI, paNa ethI teo rAjyanA tyAgI nathI, eTaluM nahi paNa teonA tyAga rAgane mATe ja thayelo che. ane rAga mATe tyAga karanAra vAstavika tyAgI gaNI zakAto nathI. DokaTara oparezana kare ane khAvAnI nA pADe ethI ATha divasa na khAya ethI zuM aThThAI karI kahevAya ? kahevuM ja paDaze ke nahi ja. kAraNake prabhunI AjJAnA pAlana khAtara, tapanA irAde ATha divasanA upavAsa kare to ja aThThAI karI kahevAya e ja rIte vepAramAM be kalAka bhUkhyA raho e tapamAM na gaNAya, tyAM bAra kalAka taDako veTho enI paNa kiMmata nathI. paNa dharmanA kAmamAM UbhA raho to ja lekhe gaNAya. e dharmakriyA paNa jo kevaLa nAmanA jALavavA karAtI hoya to tenI paNa tenI kiMmata nathI ane ethI potAnI jALamAM koIne phasAvavA dharmakriyA karAtI hoya to enI kiMmata nathI, eTaluM nahi paNa e ghaNI ja bhayaMkara hAni karanArI vastu che. A vastu paNa khUba khyAla rAkhavA jevI che. * rAganI rakSA mATe ja dharelo tyAgano veza AtmAne ghasaDIne hatI rAganA gharamAM laI jAya che emAM kazI ja zaMkA nathI. zrI dazaratha che ane zrI janaka tyAganA veSamAM pharavA chatAM pote rAjA che e kadI ja bhUlyA na hatA ane e emane bhUlavuM ya na hatuM. emane to mAtra eka ja rAha jovAtI hatI ke AgaMtuka upAdhi kyAre TaLI jAya ? vadhumAM Page #185 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ra A veSamAM paNa jo rAjyasukhanA bhogavaTAmAM upayogI vastu maLI che jAya to meLavI levAne mATe paNa teo Atura ja hatA. e ja kAraNe tyAgInA veSamAM bhUtala upara bhramaNa karatAM e baMneya paraspara bhegA thaI gayAM. ane bhegA thaI gayelAM tathA eka avasthAmAM AvI paDelA IS te baMneya mitro uttarApatha tarapha gayA tyAM teoe sAMbhaLyuM ke kautukamaMgala nAmanA nagaramAM zubhamati rAjAnI pRthvI zrI nAmanI che rANInI kukSithI janma pAmelI dIkarI ane droNameghanI bhaginI tathA cosaTha kaLAnI bhaMDAra evI kaikeyI nAmanI rAjakanyAno svayaMvara thAya che. e sAMbhaLIne teo baMneya harivAhana Adi rAjAonI madhyamAM haMso jema kamaLa upara bese tema maMco upara beThA. ramaNIratnanI prApti potAnI kanyA Icchita varane varI zake e kAraNe kanyAno premI pitA svayaMvara maMDapanI racanA kare che ane aneka rAjAone rAjaputronI sAthe AmaMtre che emAM zarato evI hoya che ke kanyA jene vare tene ja kanyA ApavAnI paNa anyane nahi. e zarata mujaba racAyelA maMDapamAM saghaLA AmaMtrita rAjAo AvI gayA bAda kramasara khAsa goThavavAmAM AvelA maMcAo upara birAjI gayA. pachI ratnanA alaMkArothI vibhUSita thayeluM zubhamati rAjAnuM kanyAratna sAkSAt lakSmInuM jema Agamana thAya tema svayaMvara maMDapamAM AvyuM, arthAt ratnAlaMkArathI alaMkRta karAyelI kaikeyI svayaMvara maMDapamAM AvI. pratihAriNInA hAthanuM avalaMbana karIne svayaMvara maMDapamAM pharatI ane rAjAone jotI teNe kamasara caMdralekhA jema nakSatrone laMghe tema ghaNA rAjAone laMdhyA, arthAt aneka rAjAone jotI jotI ane pasaMda nahi karatI evI te kanyA ghaNIja AgaLa vadhI. AvA samaye rAjAonI adhIrAIno pAra nathI hoto kAraNake kanyA eka ane arthI ghaNAM. saghaLAya Icche ke mane vare to ThIka, eTale jenI pAse te na Ave tyAM sudhI kyAre Ave ? evI IcchA ane AvIne cAlI jAya eTale pArAvAra nirAzA. e rIte anekane icchAnA vegamAM jhUlAvatI anekane nirAzAnA sAgaramAM DUbADatI te puNyodaya 1 phI abhaya-kavaca8 prabhAve...7 Page #186 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sata.... bhAga-2 rAma-lakSmaNane kaikeyI svayaMvara maMDapamAM kramasara rAjAone jotI AgaLa cAle che. e rIte anekane nirAzAnA sAgaramAM DUbADyA bAda te kramasara pharatI kratI zrI dazarathanI pAse AvI. tyAM AvatAnI sAthe ja, gaMgA jema " sAgarane pAmIne ubhI rahe ane laMgara nAMkhelI nAva jema pANImAM UbhI rahe tema te tyAM ja UbhI rahI. atizaya harSanA yoge te ekadama : romAMcita zarIravALI thaI gaI. ane zrI dazaratha rAjAnA kaMThamAM ja huM potAnI bhajalatA jevI varamALAne AropI, kaikeyI jevA kanyAratna koI paNa uttama rAjAnA kaMThamAM varamALA nahi AropatAM ekAkI ane kApeTikanA veSamAM rahelAnA kaMThamAM varamALA AropI. ethI harivahANa vagere rAjAoe ema mAnyuM ke A kanyAe khare ja amAro tiraskAra karyo che. AthI te mAnI rAjAone potAnuM apamAna thayeluM bhAsyuM. vAstavika rIte jo vicAravAmAM Ave to AmAM kazuM ja apamAna nathI, kAraNake kone varavuM e kanyAnI pasaMdagInI ja vAta hatI. paNa svArthI AtmAo vastusvarUpano vicAra karI zakatA ja nathI. e ja kAraNe haravAhaNa Adi rAjAone emAM apamAna bhAsyuM. ane ethI ema mAnI rAjAo krodhathI ekadama saLagatA agni jema baLI uThyA tathA odhanA AvezamAM ne AvezamAM teo ekadama bolI UThyA ke, ayaM varAka ekAkI, vane kArpaTiko'nayA / AdizAmAnabasmAtama - mittaot sAcate vatham ? "A kanyAe ekAkI ane garIba evA A kArpeTikane varyo che. ethI A garIbaDo amArI dvArA paDhavI levAtI AnI rakSA kevI rIte karI zakavAno che ? arthAt AnI pAsethI A kanyAne paDAvI levI e sahelI che, kAraNake A ekAkI ane garIbo hovAthI AvAmAM rakSaNa karavAnI zakti nathI." ?i e pramANe AropapUrvaka ghaNuM ghaNuM bolatAM te rAjAo (2 ekadama potAnI chAvaNIomAM gayA ane tyAM jaIne teo saghaLAya sarva prakAre yuddha karavAne sajja thayA. raMgamaMDapa yuddhamaMDapanA rUpamAM che. A khoTA abhimAnanA kAraNe svayaMvaramaMDapa e duniyAnI Page #187 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dRSTie eka jAtano raMgamaMDapa gaNAya. paNa e raMgamaMDapa, raMgamaMDapa che maTIne yuddhamaMDapa banI gayo. hariyANa Adi rAjAo vinA kAraNe tenI krodhAvezamAM AvI jaIne yuddha mATe taiyAra thavA lAgyA. eTale huM zrImatI kaikeyI kanyAratnanA pitA te zubhamati mahIpati paNa zrI che dazarathanA pakSamAM mahAna utsAhane dharanAra thaIne cAra aMgavALI uM senAthI sajja thayA. jyAre Avo banAva banatAM joyo tyAre - ekAkI evA raghuvaMzI zrI dazarathe paNa zrImatI kaikeyIne kahyuM ke, kuru priye ! sArathitvaM yathA mathnAmyamUna dviSaH / "he priye ! tuM mAruM sArathipaNuM kara ke jethI huM A dumanonuM mathana karI nAMkhuM !" potAnA patinI AvA prakAranI AjJAnuM zravaNa karatAMnI sAthe ja zrImatI kaikeyI ekadama ghoDAno dora pakaDIne mahAratha upara AruDha thaI gaI. kAraNake te buddhizAlinI cosaTha kalAomAM hoMziyAra hatI. potAnI priyA zrImatI kekeyIe AjJA mujaba sArathipaNuM svIkAryuM ke tarata ja dhavI, niSagI ane sattAhI evo zrI dazaratha paNa pote ekalo hato te chatAM paNa duzmanone tRNanI jema gaNato te ratha upara AruDha thaI gayo. zrImatI kaikeyI ekalI potAnI sArathipaNAnI kaLAnA pratApe hariyANa Adi rAjAonA rathonI sAthe vegathI potAnA rathane ekI sAthe yojatI hoya tema 6 pratyekanI sAthe yojavA lAgI. zIghavedhI ane akhaMDa parAkramI bIjA IndranA jevA zrI dazarathe paNa eka eka karIne teonA rathane khaMDita 199 karI nAMkhyA. vijaya, pANigrahaNa ane vara pradAna A prakAranA parAkrama dvArA saghaLAya rAjAone bhagADyA. ane jaMgama jagatI jevI zrImatI kaikeyI sAthe pANigrahaNa karyuM. parAkramI eka hovA chatAM paNa parAkrama dvArA hajAro duzmanone harAvI zake che. samartha parAkramIne sAro sArathi maLI jAya pachI pUchavuM ja zuM? kalAsaMpanna strI, parAkramI rAjA mATe jaMgama pRthvInI upamAne pAme emAM paNa Azcarya zuM? puNyodayanA abhaya-kavacana, prabhave...7 Page #188 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sItA... bhAga-2 170 ........rAma-lakSmaNane __0 zrImatI kaikeyInA sArathipaNAthI raMjita thayelA ane rathI evA zrI dazaratha rAjAe potAnI te navoDhA patnI kaikeyIne kahyuM ke varaM yAcasva devi ! tvatsArathyenAsmi raMjitaH / yAciSye samaye svAmi- nnyAsIbhUto'stu me varaH // 'he devI ! huM tArA sArathipaNAthI raMjita thayo chuM. mATe tuM varadAnanI mAMgaNI kara.' AnA uttaramAM hoMziyAra evI zrImatI kaikeyIe paNa mAtra eTaluM ja kahyuM ke, 'he svAmin ! Apa Apo cho e varadAna hAlamAM ApanI pAse thApaNa rUpe raho. huM e varadAnane yogya samaye ApanI pAsethI yAcIza.' baMneya punaH rAjyArUDha potAnI priyAnA A kathanano rAjAe AnaMdapUrvaka svIkAra karyo. A pachI baLAtkArathI ANelA pArakA sainyothI asaMkhyAta parivAravALA banelA zrI dazaratha rAjA lakSmInA jevI zrImatI kaikeyInI sAthe rAjagRha nagaramAM gayA. janaka rAjA paNa te pachI potAnI nagarImAM gayA kAraNake samayane jANanArA buddhizALIo jema tema rahetA nathI. zrI dazaratha rAjA to tyAM magadhezvara upara vijaya meLavIne rAjagRha nagaramAM ja rahyA. paNa zrI bibhISaNa Ave ane kadAca upadrava macAve tevI zaMkAthI ayodhyAmAM gayA nahI. rAjagRha nagaramAM ja rahelA zrI dazaratha pRthivIpatie aparAjitA Adi strIparivAravALA aMta:purane rAjagRhamAM ja bolAvI dIdhuM. kAraNake parAkramIonuM rAjya sarvatra hoya che. rANIonI sAthe ramatA dazaratha mahArAjA te rAjagRha nagaramAM cira samaya sudhI rahyAM. kAraNake svayaM prApta karelI pRthvI rAjAone vizeSa prIti mATe thAya che. Page #189 -------------------------------------------------------------------------- ________________ AnaMda ane zokanA avasaro te saMsAra 8 saMsAranuM svarupa aneka dRSTie vicArI zakAya, temAM ema paNa kahevAya ke ekabAju AnaMdanI choLo uchaLatI hoya ane bIjI bAju zokanuM sAmrAjya chavAyuM hoya tevuM ahIM banyA ja kare. zrI dazaratha mahArAjAe rAjagRhImAM potAnA aMtapurane bolAvI lIdhuM tyAM svapnasUcita rAma-lakSmaNano janma, pachI ayodhyAmAM gayA bAda, bharata-zatrughnano janma thayo tethI zrI dazaratha rAjAne tyAM AnaMdamaya vAtAvaraNa che. to bIjI bAju janakarAjAne tyAM videhAnI kukSIthI putraputrI yugalano janma thatAM ja, putranuM apaharaNa thAya che. putrI janmathI AnaMda, ane putranA apaharaNathI zokamaya vAtAvaraNa bane che. tyAM vaitADhyagirinA candragati vidyAdharane apahRta putranA AgamanathI AnaMda chavAyo che. A sthiti che saMsAranI ! A prakaraNamAM A badhAnA citra-vicitra pUrvabhavonuM varNana che. -zrI 171 Page #190 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 172 AnaMda ane zokanA avasaro te saMsAra * zrI rAmacandrajI ane zrI lakSmaNajIno janma AnaMda ane utsavanI ujavaNI * sAta svapronuM darzanA * viziSTa prakArano janmotsava * vayanI vRddhi sAthe sarva vRddhi * dazarathanI nirbhayatA ane rAjagRhathI ayodhyA. * bharata ane zatrughnano janma 0 kAmAtura adhamAM AtmAnI karapINa vRtti * ekanI lAlasAthI aneko ApattimAM ja du:khIne paNa dharmanuM ja dAna * vratanuM alpamAM alpa phaLa * mohanuM kevuM mahAkAramuM nATaka >> bhogAsaktinI atizaya bhayaMkaratA kAmadevanuM kAramuM nATaka * aMte kuMDalamaMDita paNa dharmane pAmyo 0 saMsAranI kAramI virasatA * saMsAramAM ajJAnano kAramo utpAta * Avelajanya ajJAnano utpAta che jJAnanA sadupayogano uttama lAbha 0 karmanI vicitratA vicAravI jarUrI che ja eka bAju ramAnaMda : bIjI bAju zoka Page #191 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 8 AnaMda ane zokanA avasaro te saMsAra zrI rAmacandrajI ane zrI lakSmaNajIno janma rAjagRhImAM rAjadhAnI sthApIne AnaMda karatA zrI dazaratha mahArAjAnI mukhya paTTarANI zrImatI aparAjitA-kauzalyAdevIe eka divase rAtrI bAkI hatI tyAre eka svapna nizAzeSamAM joyuM e svapnamAM baLadevanA janmane sUcavanAra 1-hAthI, 2-siMha, 3-caMdra, 4-sUrya, A cAra joyA. kAraNake te samaye puSkariNIMmAM jema marAla eTale haMsa utare tema te aparAjitA devInI kukSimAM brahmaloka nAmanA pAMcamA devalokathI cyavIne eka mahardhika deva avataryo hato. zrI baLadevano AtmA jyAre mAtAnA garbhamAM Ave che tyAre mAtA svapnamAM cAra vastu jue che. ane ethI zAstra ema pharamAve che ke zrI baLadevanI mAtA cAra svapno jue che. brahmalokathI AvIne je eka mahaddhika deva zrImatI aparAjitA devInI kukSimAM avataryo, te zrI baladeva thanAro hovAthI zrImatI aparAjitA devIe paNa cAra svapno joyA. temAM prathama hato hasti. bIjAmAM hato siMha, trIjAmAM hato caMdra, ane cothAmAM hato sUrya. cAra suMdara svapnonAM darzanathI zrI baLadeva garbhamAM Avela che. ema jANIne AnaMda pAmatI zrImatI aparAjitA mAtAe garbhanuM suMdara rIte pAlana karatI aparAjitA mAtAe varSe karIne AnaMda ane 173 zokanA avasaro te saMsAra...8 Page #192 -------------------------------------------------------------------------- ________________ satata. bhAga-2 rima-lakSamaNane puMDarIkakamaLanI paNa viDaMbanA karanAra narapuMDarIka putrane janma Apyo. e zrImatI aparAjitA mAtAthI janma pAmelo putra lokomAM puMDarika samo hato ane lakSaNothI saMpUrNa hato. kamaLomAM jema puMDarIka zreSTha gaNAya che tema A putra paNa lokomAM puMDarikanI jema zreSTha gaNAto. AnaMda ane utsavanI ujavaNI manuSyomAM puMDarIka samA varNathI puMDarIka kamalanI viDaMbanA karanAra ane lakSaNothI saMpUrNa evA te prathama putraratnanA mukhakamaLane jovAthI zrI dazaratha mahArAjA pUrNimAnA caMdranA darzanathI sAgara jema AnaMda pAme tema atizaya AnaMda pAmyA. atizaya AnaMda pAmelA zrI dazaratha mahArAjAe te samaye arthIone ciMtAmaNInI jema mAgyuM dAna ApyuM. kAraNake, "nodhthati nAte naMhane DhInamahAyam " "A lokanI sthiti che ke putranI utpatti thaye chate kSaya na pAme evuM ghana devuM joIe." jema dazaratha mahArAjAe aDhaLaka dAna daIne putrano janmotsava ujavyo tema te samaye lokoe paNa potAnI meLe ja moTo utsava ujavyo. kAraNake baLadevanA janmathI zrI dazaratha mahArAjA karatAM paNa loko atizaya AnaMdita thayA hatA. atizaya AnaMdano e svabhAva che ke enA pratApe loko vinA preraNAe ja moTA utsavane ujave. utsava ujavavAmAM udyamazIla thayelA nagaranA loko durvA, puSpo, ane phaLa AdithI alaMkRta karelAM kalyANapAtro, che pUrNapAtro rAjAnA ghare laI gayA ane te vakhate AkhAe nagaramAM 4 lokoe sarvatra suMdara gIto gAvA mAMDyA. sarvatra kuMkumanA chAMTaNA karyA ane sarvatra toraNothI zreNIo bAMdhI dIdhI. te puNyazALI putranA prabhAvathI te samaye zrI dazaratha mahArAjA pAse acititapaNe rAjAonAM bheTaNAM AvyAM. ( IiBILE DOID Page #193 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bacmd000 A prakAranA AnaMdabharyA utsavane ujavavAmAM rakta banelA che? zrI dazaratha mahArAjAe lakSmInA nivAsane mATe kamaLasamA potAnA hAthaR te putranuM 'padma evuM nAma pADyuM. te zrI dazaratha mahArAjAnA putra jema 'padma' nAmathI paNa prasiddhine pAmyA, tema 'rAma' nAmathI paNa prasiddhine pAmyA. sAta svapnonuM darzana zrI dazaratha mahArAjAnI bIjI dharmapatnI sumitrAe paNa svapnamAM viSNunA janmanuM sUcana karAvanArA 1-hAthI, 2-siMha, 3sUrya, 4-caMdra, pa-agni, 6-lakSmIdevI ane 7-samudra. A sAta padArthone rAtrinA aMte joyA kAraNake te samaye sumitrAdevInA udaramAM devalokathI AvIne eka paramaRddhivALA deva avataryA hatA. jema baLadevanI mAtA baladeva garbhamAM AvavAthI cAra svapna jue che tema viSNunI mAtA viSNu garbhamAM Ave tyAre sAta suMdara svapnonuM darzana kare che. sAta svapnonAM darzanathI mAro putra viSNu thaze." ema mAnatI ane AnaMda pAmatI sumitrA nAmanI mAtAe paNa samaye varSARtunA megha jevA varNavALA saMpUrNa lakSaNane dharanArA ane jagannA mitra samA 175 putraratnane janma Apyo. zrI rAmacandrajI jyAre varNathI zveta hatA tyAre A varNathI zyAma hatA ane zrI rAmacaMdrajI jema saMpUrNa lakSaNone dharanArA hatA tema A zrImatI sumitrA mAtAthI janma pAmelA putraratna paNa saMpUrNa lakSaNone dharanArA hatA. viziSTa prakArano janmotsava zrImatI sumitrAdevInI kukSithI utpanna thayelA bIjA putraratnanI utpattithI AnaMdamagna banI gayelA zrI dazaratha mArAjAe kevA prakArano janmotsava ujavyo, enuM varNana karatAM kalikAlasarvajJa AcArya bhagavAna zrI hemacaMdrasUrIzvarajI mahArAjA kramAve che ke, AnaMda ane zakA avasaro te saMsada2.8 Page #194 -------------------------------------------------------------------------- ________________ -))) 2 -) puracaityeSu sarveSu, zrImatAmarhatAM tadA / QizeSASTidA pUnAM, sipUrva vyathAnUpaH nRpatirmocayAmAsa, dhRtAn baMdiripUnapi / ko vA na jIvati sukhaM, puruSottamajanmani // socchvAsaH saprajo rAjA, na kevalamabhUttadA / vasumatyapi devI hA - gucchvAsaM pratyapadyata / / rAmajanmani bhUpAlo, yathAkRta mahotsavam / tathA tamadhikaM cakre, harSa ko nAma tRpyati // zrImatI sumitrA rANIthI janma pAmelA putraratnanA janma samaye zrI dazaratha mahArAjAe potAnA puramAM rahelA saghaLAya zrI jinacaityamAM snAtrapUrvaka zrI arihaMta paramAtmAonI vizeSa karIne ATha prakAre pUjA karI. vadhumAM zrI dazaratha mahArAjAe pakaDI rAkhelA duzmana kedIone paNa mUkAvI dIdhA. kAraNake puruSottamanA janma samaye koNa sukhapUrvaka nA jIve ? arthAt puruSottamanA janma thavAnA pratApe sau koI sukhapUrvaka jIve emAM kazuM ja Azcarya nathI. te samaye prajA sAthe kevala ekalA zrI dazaratha mahArAjA ja socchavAsa thayA hatA ema na hatuM. kiMtu pRthivIdevI paNa te samaye ekadama ucchavAsane pAmI hatI. je rIte zrI dazaratha mahArAjAe zrI rAmacaMdrajInA janma samaye jevo janma mahotsava ujavyo hato te rIte zrI sumitrA devIthI utpanna thayelA potAnA bIjA putraratnano paNa te mahotsava adhikapaNe ujavyo hato. kAraNake harSamAM tRptine koNa pAme che ? arthAt harSano svabhAva ja evo che ke prathama karatAM paNa adhika ja ughApana karAve. zrI sumitrAdevIthI utpanna thayelA potAnA te bIjA putranuM nAma zrI dazaratha mahArAjAe 'nArAyaNa' pADyuM. paNa te bhUmi upara khyAti to potAnA lakSmaNa' evA bIjA nAmathI pAmyA. A rIte P aparAjitAdevIthI utpanna thayelA padma nAmanA prathama putra, rAma haARnAmathI prasiddhine pAmyA. tyAre sumitrAdevIthI utpanna thayela nArAyaNa nAmanA bIjA putra lakSmaNa nAmathI khyAti pAmyA. vayanI vRddhi sAthe sarva vRddhi rAma ane lakSmaNa nAmathI prasiddhine pAmelA te baMneya Page #195 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dUdhapAna karatAM putraratno, krame karIne pitAnI ghaDhI-mUchanA kezanuM che kheMcavAnI krIDAmAM zikSaka samA e ja kAraNe viziSTa prakAranA evA bAlapaNAne pAmyA. zarUAtamAM bALapaNa jyAre kevaLa dUdhapAnamAM huM ja paryApta thAya che tyAre te pachInA bALapaNamAM kaMIka viziSTatA Ave che. e nyAye rAma ane lakSmaNa nAmanA bALakomAM paNa viziSTa prakAranuM bALapaNa AvyuM. e bALapaNanA pratApe teo pitAnI dADhI-mUchanA vALonuM AkarSaNa karavA lAgyA. potAnA bALako jyAre dADhI-mUchanA vALone kheMce che tyAre mohamagna pitAne ghaNo ja AnaMda thAya che. e nyAye potAnA putraratnonI evA prakAranI bALakrIDAnA pratApe AnaMda pAmatA zrI dazaratha mahArAjA, dhAtrIo dvArA lAlanapAlana karAtA te baMne bALakone jANe te potAnA bIjA be ghedaMDo hoya tenI jema atizaya AnaMdathI vAraMvAra jotA, arthAt zrI dazaratha mahArAjA te putraratnone potAnA bhujAdaMDa jevA mAnatA ane harSabharyA hadaye vAraMvAra nIhALatAM. te puNyazALI bALako paNa sabhAmAM bIrAjanArA rAjAonA aMgo upara sparza dvArA sudhAne ja jANe na varSAvatA hoya tema AnaMda ApatA chatA te rAjAonA khoLA uparathI saMcaravA lAgyA. arthAt e puNyazALI bALako sabhAmAM birAjatA rAjAonA khoLAomAM ekathI bIjAmAM ane bIjAthI trIjAmAM ema saMcaratA ane e bALakonA sparzathI rAjAone paNa potA upara amRtanI vRSTi thatI hoya ema lAgatuM ane ethI e rAjAo paNa AnaMdapUrvaka e rIte e bALakone khelAvatA. AvI AnaMdamaya rIte kramasara vRddhine pAmatA te baMneya bALako nIla ane pIta vastrone dharatA thaIne pAdapAtathI pRthvItalane kaMpAvatA thakA saghaya vicaravA lAgyA. arthAt e bALako paikInA rAma nIla vastro dhAraNa karatA ane lakSmaNa pIta vastro dhAraNa karatA ane e ubhaya jyAre cAlatA tyAre teonA pAdapAtathI dharaNI dhrujatI. AnaMda ane kaI avasara te saMsara...8 Page #196 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sItA... bhAga-2 178 ........rAma-lakSmaNane AvA prakAranA parAkramI evA te baMneya sAkSAt aMgadhArI puNyanA puMja jevA zrI dazaratha putro, kalAcAryane mAtra sAkSIrUpa ja banAvIne kramasara saghaLI ja kalAone zIkhI gayA. arthAt te bALako evA puNyazALI hatA ke jethI kalAbhyAsa karavAmAM teone kazI ja muzkelI na paDI ane kalAbhyAsa karAvavAmAM kalAcAryane paNa kazI ja muzkelI na naDI. kiMtu kalAcArya to mAtra eka sAkSIrUpa ja rahyA ane kalAcAryanA sAkSIpaNAmAM vinA prayAse paNa potAnI pUrvanI ArAdhanAnA pratApe sakaLa kaLAonA te baMneya pAragAmI thayA. kalAnA pAragAmI banavA sAthe teo baLavAna paNa evA ja banyA ke mahAparAkramI evA te baMneya jema lIlAmuSTinA prahArathI jema lIlAmAtrathI himanA karparane bhAMgI nAkhe tema parvatone paNa daLI nAMkhatA hatA. arthAt jema himapAtrone lIlApUrvaka eka sAmAnya muSTinA prahArathI bhedI nakhAya tema te parAkramI bALako muSTinA prahArathI parvatone paNa lIlApUrvaka daLI nAkhatA hatA. zramanA sthAnamAM paNa jyAre teo bANane dhanuSya upara caDhAvatA tyAre sUrya paNa khUba kaMpato ane bicAro te viMdhAI javAnI zaMkAthI uMce ja rahevA lAgyo. parAkramI evA paNa duzmanonA baLane teo tRNanA jevuM mAnatA ane potAnA zastra kauzalyane teo kautukane mATe ja hoya tema mAnatA. arthAt duzmanone jItavA e paNa e parAkramIone mana saraLa hatuM. ane zAstramAM kuzaLatA prApta karavI e paNa e buddhizALIone mana saheluM hatuM. dazarathanI nirbhayatA ane rAjagRhathI ayodhyA AvA prakAre sarva rIte vRddhine pAmatA potAnA te bALakonA zastra ane astranA kauzalyathI ane uMcAmAM UMcI koTInA bhujAbaLathI zrI dazaratha mahArAjA potAne devo ane asurothI paNa ajayya mAnavA lAgyA. potAnA putronI zastro ane astronI kuzaLatAthI ane ajoDa bhujAbaLathI dazaratha mahArAjAne khAtrI thaI gaI ke have Page #197 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mane devo paNa jItI zake tema nathI. ane asuro paNa jItI zake tema che nathI. AvA prakAranI khAtrI thavAthI bhayabhIta maTIne zrI dazaratha thI che mahArAjA have saMpUrNa nirbhaya banyA, ane je bhayathI ayodhyA ke je potAnI mULa rAjadhAnI che tyAM nahotA jatA te have potAnA kumAronA parAkramathI te bhaya cAlyo javAthI dhIratAnuM avalaMbana karIne zrI dazaratha mahArAjA ikvAkuonI rAjadhAnIrUpa ayodhyAmAM padhAryA. ane megho vikharAI gayA pachI pratApathI dIpato sUrya jema tape, tema durdazAno nAza thayA pachI pratApathI dIpatA zrI dazaratha mahArAjA paNa pRthvI upara anuzAsana karavA lAgyA. bharata ane zatrughnano janma ayodhyAmAM rAjadhAnIne karatA dazaratha mahArAjAnI dharmapatnI zrI kaikeyIe eka divase zubha svapnothI sUcita thayelA ane zrI bharatanA bhUSaNa samA zrI bharata nAmanA putrane janma Apyo ane zrI suprabhA nAmanI dharmapatnIe paNa zatruone haNanAruM che bhujAonuM parAkrama jenuM. ane kulane AnaMda ApanAra, zrI zatrudhdha nAmanA putrane janma Apyo. arthAt zrI dazaratha mahArAjAne bIjA paNa be putra thayA. 9 temAMnA eka zrI kaikeyI nAmanI rANIthI ane bIjo suprabhA nAmanI rANIthI. kaikeyI nAmanI rANIthI utpanna thayelA bharata bhUSaNarUpa putranuM nAma bharata pADyuM ane suprabhA nAmanI rANIthI utpanna thayelA putranuM nAma zatrudhdha rAkhyuM. ane e baMne bALako paNa jANe bIjA baLadeva ane vAsudeva ja na hoya evA dIpavA lAgyA. arthAt e baMne bALako lokone baLadeva ane vAsudevanI bhrAMti karAvatA, jema snehanA pratApe baLadeva ane vAsudeva ekabIjAthI alaga nahotA rahetA tema bharata ane zatrughna paNa snehathI rAtri ane divasa sAthe ja rahetA ane, AnaMda ane kana avasaro te saMsAra...8 Page #198 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sIta. bhAga-2 rAma-lakSamaNane reje rAjA dazaratha - zcatubhirapi taiH suttaiH / gajaDhantAkRtinagai - riva merumahIdharaH // "gajadUtonI AkRtivALA parvatothI jema zrI meru nAmano mahidhara zobhe che tema te cAre paNa putrothI zrI dazaratha mahArAjA zobhe che. arthAt zrI dazaratha mahArAjA zrI meru parvatanI jema dIpe che." kAmAtura adhama AtmAnI karapINa vRtti A zrI jaMbudvipamAM AvelA A ja bharatakSetramAM eka gharU nAmanuM gAma hatuM. e gAmamAM vasubhUti nAmano brAhmaNa raheto hato. te | 180 brAhmaNane anukozA nAmanI patnI hatI. anukozA nAmanI patnIthI vasubhUti brAhmaNane atibhUti nAmano putra thayo. e atibhUti ane sarasA nAmanI patnI thaI. atibhUtinI patnI sarasAnI upara kayA nAmanA eka brAhmaNane rAga utpanna thayo e rAganA pratApe teNe chaLathI eka divase tenuM apaharaNa karyuM. A banAvane uddezIne ja kalikAlasarvajJa AcArya bhagavAna zrI hemacaMdrasUrIzvarajI mahArAjA pharamAve che, 'hiM na QrthAt airatura" kAmadevathI pIDAto AtmA zuM na kare? arthAt kAmadevathI pIDAto AtmA saghaLAMya pApo karavA mATe nirlajja hoya che. kAmAtura AtmAnI AvI pravRttithI samajI zakAze ke kAmAtura AtmAnI vRttine karapINa thatAM vAra nathI lAgatI. kAmAtura AtmAo potAnI kAma lAlasAone saMpUrNa karavA mATe sAmAM AtmAnuM zuM thaze? tenI eka leza paNa ciMtA nathI karatA. e ciMtAnA abhAve teone akaraNIya karavAmAM kazo ja saMkoca nathI jI thato. anyathA parastrIonuM haraNa e zuM ochI bhayaMkara vastu che ? hatIe game tevI bhayaMkara vastu hoya paNa kAmAtura AtmAo potAnI tevI vRttine yoge eka kSaNamAM akArya karI nAMkhe che. e ja rIte kayA nAmanA brAhmaNe atibhUtinI sarasA nAmanI patnInuM chaLapUrvaka apaharaNa karyuM. Page #199 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ekanI lAlasAthI aneko ApattimAM kAmAtura kayAnake sarasAnuM haraNa karyuM te pachI atibhUti cha nAmano teno pati du:khita hRdaye tene zodhavA nIkaLyo. ane tenI zodha mATe te bicAro eka bhUta bhame tenI jema pRthvI upara khUba ja bhaTakyo. paNa tene teno kazoja patto maLyo nahIM. sarasA nAmanI patnIne potAnA gharamAM nahi jovAthI tenI zodhamAM jema atibhUti nIkaLyo tema atibhUti nAmanA putrane ane sarasA nAmanI putravadhune nahi jovAthI e ubhayanI zodha mATe atibhUtinI mAtA anukozA ane pitA vasubhUti e baMne paNa pRthvI upara khUba ja pharyA. vicAro ke eka AtmAne kAma lAlasAe aneka AtmAone kevI ane keTalI ApattimAM mUkyAM ? patnInI pAchaLa pati bhaTake, ane putra tathA putravadhu mATe mAtA-pitA paNa AthaDe ane e rIte traNe AtmAo kAramI viyoga vedanA sahe e saghaLAyamAM hetu e kayAnanI kAmalAlasA ja che ke bIjuM kaMI che artha ane kAmanI Asaktino e prabhAva ja che ke enA upAsaka AtmAo anekane AphatamAM mUkyA ja kare che. puNyazALI AtmAone acAnaka hitakara vastuno yoga thaI jAya che. putra ane putravadhUnI zodha mATe nIkaLela vasubhUti ane anukozA khUba ja bhaTakyA. paNa teone putra ke putravadhU ubhayamAMthI ekanuM paNa darzana thayuM nahIM. AthI udvigna hRdaye bhaTakatAM teone koI eka divasa sAdhumahArAjAnuM darzana thayuM. sAdhunA darzanathI te baMne puNyAtmAone aMta:karaNamAM bhakti jAgI. hRdayamAM jAgelI bhaktinA yoge te baMne puNyAtmAoe sAdhu mahArAjane vaMdana karyuM. duHkhIne paNa dharmanuM ja dAna ApaNe jANIe chIe ke A vasubhUti ane anukozA baMne du:khI avasthAmAM bhaTake che. ane teonA mukha upara chavAyelI udvignatAnA darzanathI sAdhu mahArAjA paNa AtmAo du:khI che tema AnaMda ane 181/ zokanA avasaro te saMsAra...8 Page #200 -------------------------------------------------------------------------- ________________ khuzIthI maLI zake che. te chatAM paNa e parama upakArI sAdhu mahArAjAe teone teonA du:khane lagatI prazna paraMparA nahi karatAM dharmanuM ja dAna karyuM. sita.... bhAga-2 rama-lakSamaNane ____ "zrutadharmoM ca tatpAce, tau dvau jagRhaturbatam / gurvAdiSTAnukozAgA - dAryikAM kamalazriyam // " kAraNe vasubhUti ane anukozA e baMneya jaNe te sAdhumahArAjA pAsethI dharmanuM zravaNa karyuM. dharmazravaNanA pratApe te baMne jaNe dIkSA aMgIkAra karI, pachI vasubhUti gurudevanI sevAmAM rahyA. ane gurudevanI AjJAthI anukozA kamalazrI nAmanI ArthikA eTale sAdhvInI sevAmAM gaI. vratanuM alpamAM alpa phaLa vicAro ke sadguruno pratApa AtmAne kevI rIte phaLe che ? sadgurunA yogane saphaLa karavAno prayatna karanArA AtmAo jarUra te yogane suMdaramAM suMdara rIte saphaLa kare che. jo ema na banatuM hota to putra ane putravadhUnI zodha mATe nIkaLelA AtmAone ekadama vairAgya kema ja thAya ? prabhuzAsana pharamAve che ke yogya AtmAne suMdara yoga maLavo joIe. suMdara yoga maLatAMnI sAthe ja yogya AtmAonI pariNatino palaTo thaI jAya che. mohamagna hoI putra tathA putravadhUnI zodha mATe nIkaLela vasubhUti ane anukazAnuM aMtaHkaraNa sAdhunAM darzanathI ekadama palaTAyuM enA pariNAme e baMneya puNyAtmAoe saMsAra tajyo ane sAdhutAno svIkAra karyo. sAdhutAnA svIkAra pachI sadgurunI nizrAmAM rahIne e baMne puNyAtmAoe sAdhutAnuM sevana sArAmAM sArI rIte karyuM. sAdhutAnA pAlanamAM ja rakta banela te baMneya kALadharma pAmIne saudharmakalpamAM deva tarIke utpanna thayA. A prasaMge vratanuM alpamAM alpa La darzAvatAM kalikAlasarvajJA AcArya bhagavaMta zrI hemacaMdrasUrIzvarajI mahArAjA pharamAve che ke "te TyavAhamADa, na sva cato yAtiH ?" ( Page #201 -------------------------------------------------------------------------- ________________ BJEIR) DID eka divasanA paNa vratanA pAlanathI AtmAne svargagati sivAya anya che gati thatI nathI. vratanI ArAdhanAnA pratApe vasubhUtistatazcyutvA-traiva vaitAdvayaparvate / rajUhure imUnA- dAkrAIvara tataDutvAnuaors, tasya vidyA pramoTa ? amUtyuppavatI nAma, maryAritA satI ? saudharmadevalokamAM deva tarIke utpanna thayelA zrI vasubhUti ane zrI anukozA tyAMthI cyavIne A bharatakSetramAM Avela vaitADhya parvata upara pratiSThita thayela rathanUpura nAmanA nagaranA nAtha tarIke zrI caMdragati nAmanA rAjA thayA. e zrI atukozA paNa te devalokamAMthI cyavIne te ja eTale rathanUpura nagaranA nAtha zrI caMdragati nAmanA vidyAdharaprabhunI patnI tarIke thaI. tenuM nAma zrI puSpavati hatuM ane te satI hovA sAthe Arya cAritryavALI hatI." atibhUtinI patnI je sarasA ke jenuM kayA nAmanA brAhmaNe haraNa karyuM hatuM tene paNa puNyodaye eka sAdhvIno suyoga maLyo. te paNa koIpaNa eka susAdhvInA yogathI virAgINI banelI sarasAe pravrajyA aMgIkAra karI ane pALI. enA pariNAme te paNa kALadharma pAmIne IzAna nAmanA bIjA devalokamAM devI tarIke utpanna thaI. potAnI patnI sarasAnI zodhamAM nIkaLelo atibhUtI potAnI patnI nahIM zodhI zakavAthI tenA virahathI khUba ja pIDita ki thayo. tenA virahanI pIDAmAM ne pIDAmAM te maraNa pAmyo, saMsAramAM bhaTakyo, ane cirakALa sudhI mohAdhinatAnA pratApe cira samaya sudhI saMsAramAM bhramaNa karIne te koIka samaye haMsanA bALa tarIke utpanna thayo. haMsanA baccAM tarIke utpanna thayelAM atibhUtine koI eka divase zyana nAmanA pakSIe pakaDyo. zyana pakSIthI bhakSaNa karAto te sAdhunI pAse paDyo. kaMThe AvyA che prANa jene, evA te haMsabALane sAdhue namaskAra maMtra Apyo. atizaya moTA namaskAra mahAmaMtranA prabhAvathI te haMsabALa marIne kIttaronA daza hajAra AnaMda ane 183 karA avasaro te saMsAra...8 Page #202 -------------------------------------------------------------------------- ________________ riAma-lakSmaNane AyuSyavALo deva thayo. e kIlara devapaNAmAMthI eNvIne vidagdha nAmanA nagaramAM prakAzasiMha nAmanA rAjAne pravarAvalI nAmanI patnIthI kaMDalamaMDita nAmanA putra tarIke te utpanna thayo. arthAt atibhUti mohAsaktinA pratApe saMsAramAM rUlyo. ane haMsabALa tarIke utpanna thayo tathA tyAMthI namaskAra maMtranA mahApratApe kitarasura tarIke thayo. ane tyAMthI cyavIne kuMDalamaMDita nAmanA rAjaputra tarIke utpanna thayo. bhogomAM atizaya Asakta evo kayAna paNa potAnI 'bhogAsaktinA pratApe bhavATavImAM khUba ja bhaTakyo. bhavATavImAM ghaNuM bhramaNa karyA pachI te cakrapura nAmanA nagaramAM cakradhvaja nAmanA rAjAnA dhUmakeza nAmanA purohitanI svAhA nAmanI patnInA putra tarIke utpanna thayo. ane tyAM tenuM nAma piMgala pADavAmAM AvyuM. mohatuM kevuM mahAkAramuM nATaka A Akhoe banAva saMsAranI kAramI dazAnuM kharekharuM bhAna karAve che. kAraNake kayA nAmano viSayAsakta brAhmaNa atibhUtinI sarasA nAmanI patnInuM chaLapUrvaka haraNa karI jAya che, ane sarasA nAmanI patnInA haraNathI vihvala banelo atibhUti paNa potAnA mAtA-pitAno tyAga karIne tenI zodhamAM cAlI nIkaLe che. tathA mohamagna banelAM mAtA-pitA vaLI e baMneyanI zodhamAM nIkaLI paDe che. | vicAro ke A badhAya banAvomAM eka mohanA ja nATaka sivAya anya zuM che? anya puruSa anyanI strI upADI jAya, pati e patnI khAtara mAtA-pitAne visarI jAya ane uMmaralAyaka putra ane jI putravadhUnI zodhamAM mAtA-pitA rakhaDe, A badhuMya moharAjAnuM eka kAramuM nATaka nahi to bIjuM che paNa zuM? A uparathI e paNa vicAro ke moharAjA potAne AdhIna pAse zuM-zuM karAve che ? AvuM kAramuM mohanuM nATaka prAya: sadA ane :) INDUID ) Page #203 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sarvatra thatuM jovAya che. ane saMbhaLAya che, te chatAM paNa AtmAo tenAthI udvigna banavAne badale ulaTuM vadhune vadhu ja mohanI kAravAImAM Asakta bane che, e zuM ochuM vicAraNIya che ? atibhUti ane kayAna to aMta sudhI mohamagna ja banyA rahyA. patnInI prApti na thaI te chatAMpaNa atibhUtie enI jhaMkhanAmAM potAnA prANa tyajyA. arthAt prANa jatAM sudhI patnInI jhaMkhanA na tajI ane kayAna paNa aMta sudhI Asaktane Asakta ja rahyo. AvI dazA ghaNAM AtmAonI hoya che. jIvana barabAda kare te hA, paNa jIvanane barabAda karanArI vastune na taje. moharAjAnA AvA kAramA nATakamAM phasAI javuM e koIpaNa rIte hitanA arthI mATe yogya nathI. AvA prasaMge jo atibhUtinA mAtA-pitAne ane patnIne sAdhumahArAjA tathA sAdhvIono yoga na thayo hota to teo paNa potAnA jIvanane kadI ja na sudhArI zakata, kAraNake teo sivAya taddana zuddha salAha ApanAra hiteSI A vizvamAM anya koI ja nathI. e ja kAraNe paMDita zrI vIravijayajI ma. paNa pUjAmAM taddana spaSTapaNe pharamAve che ke "zItala nahi chAyA re A saMsAranI, kuDI che mAyA re A saMsAranI, kAcanI kAyA re chevaTe chAranI, sAcI eka mAyA re jina aNagAratI." bAra vratanI pUjA : 12mI pujA mohanI paravazatAthI bhaTakI rahelA atibhUtine paNa jo koIe bacAvyo hoya to te eka jina aNagAre ja. ane evA upakArI sivAya tiryaMca gatimAM ane te paNa maraNa dazAe pahoMcelA AtmAne paNa anya koNa bacAve ? ane bacAvavA dhAre to bacAve paNa zAthI ? zrI jinanA aNagAra pAse to eka evo D AnaMda ane 185 zokanA avasaro te saMsAra...8 Page #204 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mahAprabhAvazALI maMtra che ke je maMtranA prabhAve te eka azakta AtmAnI jema azakta AtmAne paNa jo te yogya hoya to bacAvI zake che. maraNadazAe pahoMcelA haMsa potAne deva banAvanAra koI hoya to te eka zrI jinanA aNagAra ja hatA. e ApaNe joI AvyA. evI dazAmAM paDelA tiryaMca upara paNa dayArdra tevA aNagAra ja agara to tevA aNagAranA anuyAyI ja bane. e parama karUNAthI bharelA aNagAre maraNanI aNIe pahoMcelA haMsane namaskAra mahAmaMtranuM dAna karyuM ane sAcA ghatAranA dAnano jo e haMse pote svIkAra karyo 18 to tenI durgati aTakI gaI ane sadgati thaI gaI. sItA... bhAga-2 ..........ma-lakSmaNana AvI-AvI vastuo AvA-AvA banAvo uparathI khUbakhUba vicAravI joIe. evI-evI vastuonI vicAraNAthI saMsAranI asAratA ane dharmanI zreyasAdhakatA sahelAIthI samajI zakAya che. bhogAsaktinI atizaya bhayaMkaratA anaMta upakArI mahApuruSo bhogAsaktinI je bhayaMkaratA varNave che teno sAkSAtkAra ApaNane A piMgala karAve che. A piMgala koNa che e to ApaNe jANIe chIe. teNe potAnA kayAna tarIkenA bhavamAM paNa bhogAsaktinA pratApe atibhUtinI patnI sarasAnuM chaLapUrvaka apaharaNa karyuM hatuM. ane A piMgala tarIkenA bhavamAM paNa e ja kAramI bhogAsaktinA pratApe te zuM kare che evuM varNana karatAM kalikAlasarvajJa AcArya bhagavAn zrI hemacaMdrasUrIzvarajI mahArAjA pharamAve che ke, rAjJazcakradhvajasyAti suMdarInAmayA saha / putryA papAThaikaguro - rantike sa tu piMgalaH // plena chatA nAte, tvanurAne parasparam | tAM nAt piMgano hatyA, vidRndanana thavI vijJAnarahitastatra, tRNakASThAdivikrayAt / AtmAnamajijIvatsa, nirguNasyocitaM hAdaH // - Page #205 -------------------------------------------------------------------------- ________________ I[C(IME te piMgala nAmano purohitaputra, rAjA cakradhvajanI atisuMdarI nAmanI che putrInI sAthe eka ja gurunI pAse bhaNato hato. sAthe bhaNatAM keTaloka kALa che. vityA bAda e baMneyane paraspara anurAga utpanna thayo. e anurAganA re pariNAme piMgale chaLathI tenuM apaharaNa karyuM. e rIte apaharaNa karIne te vidagdha nAmanA nagare gayo. vijJAnathI rahita evo te, te nagaranI aMdara ghAsa ane huM lAkaDAM Adine vecIne potAnI AjIvikA calAvato hato. A kAravAIne anulakSIne kalikAlasarvajJa bhagavAn zrI hemacaMdrasUrIzvarajI mahArAjA bhAve che ke "nirguNI AtmA mATe A ja ucita che." vicAro ke AnA jevI bIjI bhogAsaktinI bhayaMkaratA AlokamAM zI hoI zake ? kAramI bhogAsaktinA pariNAme piMgala, potAnA pitA je rAjAnA purohita che. te ja rAjAnI putrI upara anurAgI bane che, ane chaLapUrvaka tene upADI paNa jAya che. AnuM pariNAma azubhodaya hoya to A bhavamAM paNa kAramuM Ave, anyathA parabhavamAM to kAramuM che ja. paNa A badho vicAra bhogAsaktinI bhayaMkaratAmAM phasAyelA AtmAne nathI ja AvI zakato. eka chu potAnI bhaginI-bena jevI gaNAtI rAjaputrI upara anurAgI banI 2. javuM e nAnI sunI bhogAsakti na ja gaNAya. e kAramI bhogAsaktinA pratApe teNe bhaNavuM gaNavuM mAMDI vALyuM. ane tene upADIne bhAgyo ane vidagdhapuramAM jaIne ghAsa tathA kASTa Adine vecIne te potAnI AjIvikA calAvavA lAgyo. A zuM ochI adhamatA che ? paNa bhogAsakta AtmAone to evI-evI adhamatAomAM ja AnaMda Ave che. kAmadevanuM kAramuM nATaka A prasaMgamAM AgaLano banAva tame sAMbhaLazo tyAre tamane paNa ema lAgaze ke kharekhara, A saMsAramAM kAmadevanuM nATaka paNa kAramuM che. kAmadeva bhalabhalA AtmAone pAyamAla karI nAMkhavAnuM sAmarthya dharAve che. kAmadevanA pratApe pAgala banI rAjaputrI uThAvI lAvanAra piMgala kaMI dazA bhogave che ? e to ApaNe joI gayA. jenI khAtara piMgala pAgala banIne je nagaramAM kAramI dazA bhogave AnaMda ane ra zakanA avasaro te saMsara...8 Page #206 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 2-0)) * rima-laDhamaNane che tene te ja nagaranA prakAzasiMha nAmanA rAjAno putra kuMDalamaMDita jue che, jema kaMDalamaMDita nAmanA rAjaputre atisuMdarIne joI tevI ja rIte rAjaputrIe te rAjaputrane joyo. jotAMnI sAthe ja te bene je paraspara anurAga utpanna thaI gayo. e anurAganA pratApe piMgale harIne ANelI te rAjaputrInuM kuMDalamaMDita nAmanA rAjaputre apaharaNa karyuM ane pitAnA bhayathI te rAjaputra durgadezamAM pallI banAvIne raho. anurAgane vaza banelI atisuMdarI to potAnI khAtara durdazAne bhogavatA piMgalane tajIne potAnA premapAtra kuMDalAmaMDita nAmanA 18) rAjaputra sAthe AnaMda bhogave che. tyAre piMgala atisuMdarInA virahathI unmatta banIne pRthivI upara paribhramaNa kare che. | vicAro ke kAmadevanuM sAmrAjya prANIo upara kevuM cAle che? je kAmadevanA pratApe purohitano putra kulamaryAdA Adi bhUlIne je rAjaputrIne upADI jAya che ane kAramI durdazA bhogave che te ja rAjaputrI vaLI navAnI sAthe anurAgavALI bane che. tenI uparanA anurAgane yoge rAjaputra paNa kulamaryAdA taje che ane pitA Adino paNa parityAga karIne lUMTAro bane che. anyanI upara anurAgavatI banelI atisuMdarI AnaMdano upabhoga karI rahI che, tyAre tenI uparanA premane laIne piMgala unmatta bane che. A saMsAramAM prAya: AvI ja rItanuM kAmadevanuM sAmrAjya pravartI raheluM che. bhAgye ja koI enI asarathI mukta rahI zake che. enI asarathI mukta banavA mATe ja dharmasAmrAjyane svIkAravAnI jarUra che. dharmanA sAmrAjyane nahIM pAmelo e ja kAraNe kAramI rIte . kAmadevane AdhIna thaIne unmatta banelo piMgala pRthvI upara bhaTakI raho che. unmatta banIne pRthvI upara paribhramaNa karatA teNe eka divasa dharmasAmrAjyanA samrATu tarIke pRthvI upara vicaratAM zrI Aryagupta nAmanA eka AcArya mahArAjAne joyA. e upakArI AcArya mahArAjAe evA unmattane paNa dharmanuM zravaNa karAvyuM. unmatta banelo piMgala paNa e dharmanuM zravaNa karIne svastha banyo. : 00 DID Page #207 -------------------------------------------------------------------------- ________________ svastha banelA tene zrI AcArya bhagavAnanA upadezathI saMsAranI jI asAratA samajANI, saMsAranI asAratA samajAI javAnA pratApe to piMgale e zrI AcArya bhagavAnanI pAse dIkSA aMgIkAra karI. ' dIkSAno svIkAra karavA chatAM ane e uttama dIkSAnuM pAlana karavA chatAMpaNa atisuMdarI uparano prema enA hRdayamAMthI khasyo na hato. huM e vastune jaNAvatAM kalikAlasarvajJa AcArya bhagavAna zrI - hemacaMdrasUrIzvarajI mahArAjA spaSTapaNe jaNAve che ke, __ paraM premAtisuMDhA~, na mumoca kadAcana / dIkSAno svIkAra karyo tenI hA, ane dakSAnuM pAlana karato hato tenI paNa hA, "paraMtu teNe atisuMdarI uparanA premano paNa tyAga nahoto karyo. arthAt e cheka chevaTa sudhI atisuMdarInA premane hadayamAM rAkhI rahyo hato." AvI vastune paNa upakArIo chUpAvatA nathI. paNa spaSTa kahI de che, eTaluM ja nahi paNa ethI piMgale svIkArelI dIkSAne vakhoDatA paNa nathI, kAraNake e upakArI mahApuruSo karmanI vicitratAne sArI rIte samajatA. sAticAra saMyamanA pAlanathI paNa niraticAra saMyamanA pAlananuM sAmarthya Ave che. ema samajanArA AtmAo sArI vastunA svIkAranI ane pAlananI mahattA kema ja uDAve ? jema kharAba saMskAra AtmAne kharAba karavAnuM kAma kare che tema sArA saMskAra AtmAne sudhAravAnuM kArya paNa kare ja che. e vastune paNa upakArI AtmAo visarI nathI jatA. ajJAnIonA pralApa sAthe jJAnIonA kathanano jarA paNa meLa maLI zake tema nathI. e vAta A vAta uparathI paNa samajavA dhAre tenAthI samajI chu zakAya tema che ane na samajavA dhAre tene to A vizvamAM koI ja che samajAvI zake tema nathI. aMte kuMDalamaMDita paNa dharmane pAmyo. zrI Aryagupta nAmanA AcArya bhagavAnanA pratApe piMgala unmatta maTIne svastha banyo ane saMyama pAmyo tyAre kuMDalamaMDita nAmano rAjaputra atisuMdarInA yoge rAjyapATa tajIne lUMTAro banyo. AnaMda ane avasare te saMsa2.8 Page #208 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sata... bhAga-2 rima-lakSmaNane kAraNake rAjaputrInuM haraNa karIne pitAnA bhayathI durgadezamAM pallI banAvIne rahelA teNe tyAM rahyo-rahyo zrI dazaratha mahArAjAnI pRthvIne chaLathI kutarAnI jema lUMTavAno ja haMmezane mATe dhaMdho zarU karyo hato. kAraNake e dhaMdhA vinA viSayabhogone bhogavavAnI tenAmAM bIjI zakti ja na hatI. e lUMTanA dhaMdhAnA pariNAme zrI dazaratha mahArAjAe potAnA bAlacaMdra nAmanA sAmaMtane evI AjJA karI ke lUMTArAne koI paNa rIte pakaDIne mArI pAse hAjara karo. e AjJAnA pratApe te sAmaMte tene sUtelo pakaDyo ane bAMdhIne te zrI dazaratha 19 mahArAjAnI pAse laI gayo. zrI dazaratha mahArAjAe tene kArAgAramAM nAMkhyo ane keTaloka kALa vItyA bAda kopa zAMta thavAthI zrI dazaratha mahArAjAe te kuMDalamaMDitane potAnA kArAgAramAMthI choDyo. kAraNake moTA AtmAono kopa evo ja hoya che ke te dIna ane kSINa banI gayelA zatru upara TakI zakato nathI. arthAt zatrune paNa dIna ane kSINa jue ke tarata ja zatru uparano gusso paNa moTAonA aMtaramAM rahI zakato nathI paNa zamI jAya che. zatrune durdazAmAM rIbAto jovA chatAM paNa jeo krodhathI saLagyA kare che, te duniyAnI dRSTie paNa moTA AtmAo nathI kiMtu sudra AtmAo che. zrI dazaratha mahArAjAnI moTAInA pratApe chuTI zakelo kuMDalamaMDita eka ja vicAramAM paDyo ke have koIpaNa rIte potAnA rAjyane meLavavuM e IcchAthI pRthvI upara bhramaNa karatAM tene municaMdra nAmanA munino meLApa thayo. e muni pAse dharmanuM zravaNa karIne te rAjaputra paNa zrAvaka banyo. eTale ke teNe zrAvaka dharmano svIkAra karyo. zrAvakapaNAno svIkAra karavA chatAM paNa tenI rAjya 9i meLavavAnI icchA zamI nahIM. icchA game teTalI karavAmAM Ave to (2 paNa bhAgya vinA IccheluM nathI maLI zakatuM e nizcita che. A Agamasiddha sAthe yuktisiddha siddhAMtano paNa svIkAra nahi karI zakanArA AtmAo niSkAraNa AdhithI pIDAyA ja kare che. vyAdhi karatAMya vizvanA prANIone Adhi bahu rIbAve che. vyAdhi Ave che Page #209 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ane jAya che paNa Adhi to sadAnI thaIne rahe che. e Adhine TALavA mATe A siddhAMta eka amogha upAya che. paNa e siddhAMtane 109 sadAya sRSTi samakSa te ja rAkhI zake che ke je niraMtara anaMtajJAnIonI AjJAnuM ja ciMtvana karyA kare che. anaMtajJAnIonI AjJAnA akhaMDita ciMtvana sivAya Adhino vinAza thato ja nathI, e ja kAraNe zrAvakapaNuM pAmavA chatAM paNa anaMtajJAnIonI AjJAnA akhaMDita ciMtavananA abhAve kuMDalamaMDita pitAnA rAjyane meLavavAnI AdhithI mukta cheka chevaTanI ghaDI sudhI na banyo te na ja banyo. eTale e icchAmAMne icchAmAM ja te maraNa pAmyo ane maraNa pAmIne te mithilA nAmanI mahApurImAM janaka rAjAnI videhA nAmanI bhAryAnA garbhamAM putra tarIke utpanna thayo. atibhUtinI patnI sarasA ke je sAdhvInA suyogane pAmIne dIkSAnI ArAdhanAnA pratApe izAna devalokamAM devI tarIke utpanna thaI hatI, te paNa bhavamAM bhramaNa karIne vegavatI nAmanI purohita putrI thaI. e avasthAmAM paNa puNyodaye tene sadguruno yoga thayo. sadgurunA pratApe te virAgiNI banI. vairAgyanA yoge teNe dIkSA aMgIkAra karI ane dIkSAnuM pAlana karatI ta kALadharmane pAmIne brahmaloka nAmanA devalokamAM gaI. te devalokamAMthI cyavIne te, je vakhate kuMDalamaMDitano jIva videhAnA garbhamAM putra tarIke utpanna thayo. te vakhate videhAnA udaramAM kuMDalamaMDita jIvanA yugmapaNAe karIne utpanna thaI. saMsAranI kAramI virasatA saMsAra e kevo virasa che, e vastu sAthe ApaNe zrI bhAmaMDala ane zrI sItAdevInI utpattinA upakramamAM joI AvyA. saMsAranI AvI virasatA joyA pachI, evA virasa saMsAramAM mohAMdha AtmA sivAya anya koNa rAce ? saMsAramAM ekano eka AtmA mohavaza thaIne kevuM kAramuM nATaka bhajave che ? e zuM A prasaMga AnaMda ane OM zokanA avasaruM te saMsAra...8 Page #210 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sita.... bhAga-2 rima-lakSamaNane uparathI nathI samajI zakAtuM ? samajAvavA chatAM paNa mohamagna AtmAone evuM nATaka bhajavavAmAM ja AnaMda Ave che, e ja A saMsAranI kAramI virasatA che. AvI kAramI virasatAmAM rasamayatA mAnanArAone e virasatAnuM bhAna nathI ja thatuM, anyathA zuM piMgala e vAta samajI zake tema na hato ke je atisuMdarI mArI khAtara : potAnA mAtA-pitA ane rAjyaRddhine tyajI zakI hatI, te mArA karatA adhika viSayasukha ApanAro maLe to tenI khAtara mAro paNa tyAga avazya ane sahelAIthI karI zake ! paNa saMsAranI 192 virasatAmAM rasamayanA mAnanArAo e vastu na samajI zake e taddana banavAjoga che. enA ja pariNAme sAdhupaNuM pAmavA chatAM paNa kulaTA atisuMdarI uparanA premane to na ja tyajI zakyo. sAdhupaNAnA pAlanamAM enuM smaraNa na bhUlAya e virasatAmAM paNa kevI rasamaya mAnItA ? virasatAmAM paNa rasamayamAnItA e paNa saMsAranI virasatAnuM ja pariNAma che. saMsAramAM ajJAnano kAramo utpAta A uparathI samajI zakAze ke atibhUti ane sarasA patipatnI maTIne bhAI-bahena tarIke eka ja sAthe AvIne garbhamAM utpanna thayA che. kharekhara, A saMsAramAM bhaTakatA AtmAo koI ajaba rIte moharAjAnI AjJA mujabanuM ajaba ja nATaka bhajave che. e ja kAraNe saMsArabhAvanAnuM svarUpa darzAvatAM upakArIo paNa emaja pharamAve che ke, "mAtA bhUtvA duhitA, bhaginI bhAryA ca bhavati sNsaare| vrajati sutaH pitRtAM, bhrAtRtAM punaH zatrutAM caiva // 1 // " prazamarati : gAthA 156 A saMsAramAM paribhramaNa karatAM prANIonI je mAtA banI hoya che. te 2 ja puna: mAtA maTIne ghekarI thAya che, ghekarI maTIne bhaginI thAya che, ane bhagInI maTIne bhAryA thAya che tevI ja rIte putra pitApaNAne pAme che, bhAIpaNAne pAme che ane puna:zatrupaNAne paNa e ja pAme che. AvA kAramA saMsAramAM ajJAna AtmAo sivAya anya ke koNa rAce ? eka ajJAna ja vastu evI che ke je potAne AdhIna Page #211 -------------------------------------------------------------------------- ________________ thayelA AtmAone A asAra saMsAramAM rUlAve, ajJAnavaza che AtmAo satya vastune satyasvarUpe samajI zakatA nathI. e Q R 3 ajJAnane dUra karavA mATe dUra na thAya tyAM sudhI tenA yoge R anicchAe paNa thaI jatI ahitakara pravRttiothI bacavA kalyANanA arthIoe potAnI svecchAcAritA tajavI joIe. ane jJAnIonI nizrAmAM rahevuM joIe jeo he svecchAcAritAnA tyAgapUrvaka jJAnIonI nizrAmAM rahevAne taiyAra nathI, teo koI paNa kALe potAnuM Atmazreya sAdhI zakavAnA ja nathI. ajJAna e kevI rIte AtmAne unmArge dorI jAya che e paNa ApaNane A prasaMgamAMthI jANavA maLI zake tema che. Aveza e jJAnI AtmAne paNa eka kSaNamAM ajJAna banAvI de che. ane chevaTa sudhI jo jJAnInI nizrA na maLI jAya ke jJAnInI AjJAnuM smaraNa na thaI jAya to jarUra AtmA anartha karyA vinA nathI raheto. e anarthanA pariNAma AtmAne aneka rIte bhogavavAM paDe che, kAraNake ajJAna avasthAmAM paNa baMdhAyelA karmo AtmAnuM choDI detAM nathI. 2. Avezajavya ajJAnano utpAta AvezathI janmeluM ajJAna jJAnano paNa kevo durupayoga karAve che e vastu paNa ApaNane A zrI bhAmaMDala ane zrI sItAdevInI utpatti ane e utpattinA samaye ja thayelo utpAtano prasaMga samajAve che. e ubhayanI utpatti ane e utpatti prasaMge utpanna thayelA utpAtanuM pratipAdana karatAM kalikAlasarvajJa AcArya bhagavaMta zrI hemacaMdrasUrIzvarajI mahArAjA pharamAve che ke videhA samaye'sUta, yugapatputrakanyake / mRtvA tadA piMgalarSiH, saudharme tridazo'bhavat / / prAnmAMvadhanAzag, as jThanamaMThitam ? tadA janakaputratve - notpannaM sa udaikSat // saprAgvairAjjAtaroSo, jAtamAnaM jahAra tam / Dhadhyau ca kiM nihanmyena-bhAsphalyAzu shilaatle|| AnaMda ane A kaba8 avasaro te saMsAra..8 Page #212 -------------------------------------------------------------------------- ________________ -)cD). 19 rima-laDhamaNane janaka mahArAjAnI videhA nAmanI bhAryAe, yogya samaye ekI sAthe putra ane kanyA ubhayane janma Apyo. je samaye zrImatI videhA devIe putra ane kanyAne janma Apyo te samaye sAdhupaNAne pAmavA chatAM ane pALavA chatAM paNa atisuMdarI uparanA premane nahi tajI zakelA piMgala nAmanA RSi marIne saudharma nAmanA prathama devalokamAM deva tarIke utpanna thayA. utpanna thatAMnI sAthe ja te deve avadhijJAnathI potAno pUrvajanma joyo. pUrvajanmamAM pote potAnA duzmana tarIke mAnelA kuMDalamaMDitane te samaye zrI janaka rAjAnA putra tarIke utpanna thayelo joyo. potAnA vairIne rAjaputra tarIke utpanna thayelo joIne pUrvanA vairathI te devane ekadama roSa utpanna thayo. e roSanA pratApe te deve tene janma pAmatAMnI sAthe ja harI lIdho. ane harI lIdhA pachI teNe vicAra karyo ke zuM Ane huM zilAnA tala upara aphALIne ekadama mArI nAMkhyuM? bhAgyavAno ! vicAro A avadhijJAnathI pUrva janmane jANavAnuM pariNAma? kuMDalamaMDitane zatru tarIke jANanAra e avadhijJAnI deva, potAnI jAtane zatru tarIke na joI zakyo, saMyamamAM sevAyelI durbhAvanAne paNa na joI zakyo, ane eka kaMDalamaMDitane zatru tarIke joIne tene zikSA karavA jatAM enA mAtApitA Adi anekane zikSA thaI jAya che. enuM bhAna paNa tene na raho. A badhAyamAM ApaNane Avezajanya ajJAnanA utpAta vinA bIjuM zuM dekhAya che ? evA kAramA ajJAnanA pariNAme jJAna paNa akAryanA upayogamAM upayogI thaI jAya che, evI durdazA na thaI jAya e kAraNe pratisamaya jJAnanA phaLane lakSyamAM rAkhavuM joIe. AvezathI utpanna thayelA ajJAnanA pariNAme avadhijJAnI devamAM durbuddhi jAgI ane akArya karI paNa dIdhuM paNa devane potAnA jJAnano sadupayoga karavAnuM mana thaI AvyuM. enA pariNAme e devanA hadayamAM evA prakAranI sabhAvanA janmI ke jethI AkhIe dazA ja pharI gaI. evI zuddha dazAno ArvibhAva thavAnA kAraNe zuddha ane zAntahadayI banelA te deve vicAryuM ke "pUrvabhavamAM meM je duSkarmane SIP AcaryuM hatuM tenuM phaLa to meM ghaNA kALa sudhI ghaNA bhavomAM anubhavyuM I ane devayoge zramaNapaNAne pAmIne A bhavamAM ATalI bhUmine huM pAmyo chuM. to have pharIne A bALakane haNavAnuM pApakarma karIne zA mATe huM anaMtabhava karanAro thAuM?" SAID) Page #213 -------------------------------------------------------------------------- ________________ A pramANe vicAra karIne mArI nAMkhavA lAvelA bALakane che mArI nAkhavAnuM mAMDI vALyuM eTaluM ja nahi paNa paDatI jyotino bhrama karAve evA te tejasvI bALakane te deve kuMDala Adi bhUSaNothI 6 bhUSita karyA ane vaitAdyaparvatanI dakSiNa zreNimAM AvelA rathanUpura che nAmanA nagaranA naMdana nAmanA udyAnamAM dhIme rahIne zayyAmAM mUke huM tema teNe te bALakane mUkyo. jJAnanA sadupayogano uttamalAbha jJAnanA sadupayoge devane duzmana dAvAthI bacAvI levA sAthe pote karelA pApano khyAla karAvyo ane zramaNapaNAnI durlabhatAno khyAla karAvavA sAthe bhayaMkara pApathI bacAvavAnuM paNa uttamamAM uttama kArya karAvyuM enA pariNAme te deva nirdaya maTIne dayALu banyo. ethI mAravA ANelA bALakane jarApaNa takalIpha na paDe te rIte teNe yogya sthAnamAM sthApyo. A sthaLe eka prazna uThaze ke e deve dayALu banIne jema te ? bALakane bacAvI lIdho ane yogya sthAne sthApyo. tema te bALakanAM mAtA-pitA Adine putravirahanA duHkhathI bacAvI levA mATe te bALakane anya sthAne mUkavAne badale janakarAjAnA aMtaHpuramAM je mUkavAnI ja sabuddhi kema na vAparI ? paNa AnA uttaramAMya e ja samajavAnuM che ke AmAM paNa karmarAjAnuM ja nATaka che ane e AgaLa cAlatAM spaSTa thaI ja jaze. karmanI vicitratA vicAravI jarUrI che bhAmaMDala ane sItAdevInI utpattinI sAthe ja utpAta thayo e ApaNe joI AvyA. e utpAtanA pariNAme anya sthAne AnaMda ane svasthAne zoka A ubhaya vastu bane che ane e uparathI vicAraka AtmA karmanI vicitratA ghaNI ja sArI rIte vicArI zake che. vivekI AtmAne mATe eke eka prasaMga vairAgyajanaka banI zake che. vivekI AtmA vastu mAtrane upalaka dRSTie nathI vicArato AnaMda ane che ka avasara te saMsAra..8 Page #214 -------------------------------------------------------------------------- ________________ paNa enA UMDANamAM jeTaluM utaravuM jarUrI hoya teTaluM UMDu utarIne vicAre che kAraNake koIpaNa vastu Akasmika ja hoya che ema nathI hotuM. vairavRttinA pratApe krUra banelo devatA ekadama zubha vicAraNA jAgRta thavAthI dayArda banavA chatAM paNa bALakane jayAMthI upADyo tyAM nahi mUkI AvatAM anyatra ane te paNa amuka ja sthAne mUkI Ave che, e vastu vinA kAraNa nathI banatI paNa sakAraNa ja bane che. ema samajavuM e vivekI AtmA mATe kaThIna nathI. vastune e rIte vicAranAra vivekI karmanI 19 viSamatAne jhaTa samajI zake che ane e rItanI karmaviSamatAne samajanAra AtmA mATe vairAgya ane duprApya vastu nathI. vastuno viveka nathI thato. ethI ja vairAgya aprApya athavA duSmApya lAge che mATe koI paNa vastune vicAravAmAM je jAtanI gaMbhIratAnI jarUra che te avazya prApta karavA jevI che. gaMbhIratAnA abhAve mahattvanI vastu paNa zudra lAge che ane e bahu ja ahitakara che. eka bAju AnaMda bIjI bAju zoka pApanA udaye prApta vastu jema cAlI jAya che tema puNyanA pratApe puNyazALI AtmAne arkita rIte ISTa vastunI prApti thaI jAya che. ane jenuM puNya jAgatuM hoya che te AtmAne duzmana paNa mArI nathI zakato tathA maLI hoya tenA karatAM paNa adhika suMdara sAmagrIno suyoga thaI jAya che. A vAta paNa A prasaMga ApaNane sArI rIte samajAve che. kAraNake putranI utpatti thaI janakarAjAnA aMtaHpuramAM ane mAtApitA koI anya ja bane che, tathA mAravA laI janAra deva bhUcara rAjAnA putrane khecara rAjAnA putra tarIke banAvI de che. ApaNe joI AvyA chIe ke videhAdevInI kukSithI utpanna thayelA putrane upADI janAra deva, ekadama suMdara vicArone dharAvanAro huM banI javAthI vairavRttine visArI daIne mAravAnA vicArathI pAcho pharI gayo ane divya alaMkArothI vibhUSita banAvI te bALakane jyAM GIDEii DHI EDUI]\ Page #215 -------------------------------------------------------------------------- ________________ tyAM ane jema-tema nahi mUkI AvatAM vaitADhya parvatanI dakSiNa zreNimAM AvelAM rathanUpura nagaranA naMdana nAmanA udyAnamAM dhIme rahIne eTale tene jarA paNa takalIpha na paDe te rIte mUkI Avyo. deva mUkIne gayA pachI jANe koI jyoti ja na paDatI hoya tevA bhramane karAvanAra te bALakane joIne "A zuM ?" e pramANe saMbhrAnta banI gayelA caMdragati nAmanA vidyAdhara rAjA tenA prakAzane anusAre naMdana nAmanA upavanamAM gayA. upavanamAM gayelA te vidyAdharonA indra, divya alaMkArothI vibhUSita thayelA te bALakane tyAM joyo. AvA suMdara bALakane joIne AnaMdamAM AvI gayelA te vidyAdharonA IMndra te bALakane potAnA putra tarIke karIne pote jAte ja upADI lIdho. kAraNake te putra vinAnA hatA evA suMdara bALakane potAnI jAte lAvIne te vidyAdharonA indra, potAnI puSpavatI nAmanI priyatamAne samarpaNa karyo. eTaluM ja nahi paNa rAjAe potAnA nagaramAM '"avyaya suSune putra" Aje zrImatI puSpavatI nAmanI devIe putrane janma Apyo che. A pramANe udghoSaNA karAvI. evA prakAranI udghoSaNA karAvyA bAda te bALakano te rAjAe ane nagaranA lokoe suMdara janmotsava ujavyo. 'bhA' eTale kAMti tenA maMDalanA saMbaMdhathI te bALaka nAmathI bhAmaMDala kahevAyo. arthAt te bALakanuM nAma bhAmaMDala pADI te rAjA rANIe saputrIyA tarIkeno AnaMda lUMTavA mAMDyo ane puSpavatI tathA caMdragatinAM netrorUpa je kamaLo tene vikasita karavA mATe caMdramA samAna e ja kAraNe vidyAdharIonA hastathI lAlanapAlana karAto te bALaka vadhavA lAgyo. jyAre e bAjue A rIte caMdragati nAmanA vidyAdharomAM indrasamA mahArAjAnA aMta:pura AdimAM AnaMda macI rahyo che tyAre bIjI bAjue janakamahArAjAnA aMta:pura AdimAM zuM banI rahyu che enuM varNana karatAM kalikAlasarvajJa AcArya bhagavAn zrI hemacaMdrasUrIzvarajI mahArAjA pharamAve che ke AnaMda ane 197 zokanA avasaro te saMsAra...8 Page #216 -------------------------------------------------------------------------- ________________ isazcApahRte putre, videhAkaruNasvarA / DhatIvAtAmAsa, dhaMdhUnuM zodvmahAIve ????? A bAju putranuM apaharaNa thayuM, e jANavAnI sAthe ja karUNasvare rUdana karatI videhAdevIe baMdhuone zokarUpa mahAsAgaramAM paTakyA. arthAt - putranA apaharaNathI karUNasvare rovA mAMDyuM ane ethI saghaLAya svajana saMbaMdhIo zokarUpa mahAsAgaramAM ekadama DUbI gayA. satata bhaga-2 198 rAma-lakSmaNane II)Elle Page #217 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kulIna parivAronI khAnadAnI jhaLakI uThe che. candragati vidyAdharane tyAM bhA eTale tejanA maMDaLa vacce pahoMcelA bALakane bhAmaMDala nAma maLyuM. rAjA janakaputra virahathI khUba duHkhI thayAM, chevaTe dikarIne guNarupI dhAnyanA aneka praroha jevI mAnI tenuM nAma sItA pADyuM. rUpa ane guNathI asamAna sItAne mATe rAjA janaka varanI citAthI grasta thayA. eTalAmAM mlecchono upadrava thavAthI dazaratha rAjAnI sahAya icchI, zrI rAmacandrajI pitAjIne vinavIne sahAyamAM AvyAM. e daramyAnamAM sItAthI potAnuM apamAna mAnI nAradajIe tene sajA karavAnA irAdAthI teno citrapaTa bhAmaMDalane batAvyo, bhAmaMDala kAmapIDita banyo, paNa AvI vAta vaDIlone kahevAya zI rIte ? kulIna parivAronI A khAnadAnI che ne ? chevaTe candragatie janakarAjAnuM apaharaNa karAvI temane pratijJAbaddha banAvyAM. jethI rAjA janaka ane videhA pharI zokagrasta banyAM, A prasaMgo A prakaraNamAM ApaNe jovAnAM che. -zI che 199 Page #218 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 200 kulIna parivAronI khAnadAnI jhaLakI uThe che sItAjInI vRddhi ane janakarAjAno zoka anAryono upadrava dazaratha mahArAjAnI taiyArI dazaratha mahArAjA pratye rAmacaMdrajInI prArthanA dhIratApUrvaka vIratAnuM rAmacaMdrajIe kareluM pradarzana * saMsAranI lAlasA hoya to ciMtA hoya ja nAradajInI Avezavaza vilakSaNa vicAraNA bhAmaMDalakumAranI kAmAvasthAthI durdazA kulInanI kulInatA rAjAno prazna ane nAradajIno uttara janakarAjAne caMdragatie karAvelI pratijJA * banI gayelA banAvono bodhapATha mahArANI videhAno vilApa : janakarAjAnuM AzvAsana T TTT TT | Page #219 -------------------------------------------------------------------------- ________________ I kulIna parivAronI khAnadAnI jhaLakI uThe che.) patranuM apaharaNa thayuM ema jANatAMnI sAthe ujanaka mahArAjAe dareke dareka dizAmAM mANasone mokalIne te bALakanI zodha karAvI. ghaNo samaya zodha karAvI te chatAM paNa te bALakanA samAcAra koI paNa sthaLethI janaka mahArAjA meLavI zakyA nahi. aneka prakAre zodha karAvavA chatAM paNa jyAre patto na ja lAgyo tyAre janakamahArAjAe A putrImAM aneka guNorUpI sabhyonA praroho che e pramANe mAnIne yugalapaNe utpanna thayelI potAnI dIkarInuM nAma sItA pADyuM ane e pachI jema-jema samaya vItato gayo tema-tema teono zoka maMda thayo. kAraNake emAM rAcImAcIne rahelA AtmAone kadI zoka to kadI harSa ema cAlyA ja kare che e DhaMDhanI upAdhithI jo bacavuM ja hoya to saMsAranI Asakti tyajIne mokSamArganA upAsaka banavuM ja joIe. kAraNake e sivAya zAzvata sukhano anya koI upAya ja nathI. sItAjInI vRddhi ane janakarAjAno zoka uttama mAtA ane pitAnA sahavAsathI uchaLatI sItA, rUpa ane lAvaNyanI saMpadA sAthe vRddhi pAmavA lAgI. vRddhi pAmatI te dhIme-dhIme caMdralekhAnI jema kalApUrNa banI gaI. pavitra lAvaNyarUpI laharIothI nadI jevI ane kamaLa jevAM netrovALI te krame karIne kalIna gharivAranA 8 khAnadAnI jhaLakI uThe che...9 Page #220 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 8 sata... bhAga-2 rAma-lakSamaNane yauvanane pAmI tyAre samudranI putrI lakSmI jevI dekhAvA lAgI, arthAt kamaLanAM jevAM netrovALI te jyAre yauvanane pAmI tyAre tenA aMga upara pavitra lAvaNyanI laharIo evI vahetI hatI ke jethI te nadI jevI lAgatI ane lokonI dRSTie te lakSmInA jevI dekhAtI. lakSmInA jevI dekhAtI mArI prANapriya putrI sItAne yogya evo vara hai koNa thaze? A pramANe sItAdevInA pitA janaka nAmanA pRthvIpati rAta-divasa ciMtA karatA hatA. A ciMtAne dUra karavA mATe janaka mahArAjAe potAnA maMtrIo sAthe vicAra karyo ane caracakSu dvArA rAjAonA dareka kumArone joyA, paraMtu temAMno koI paNa zrI janaka 202 mahArAjAne rUcikara thayo nahi. anAryono upadrava A citA TaLe te pahelAM zrI janaka mahArAjA upara anya citAno prasaMga ubho thAya che. ane te anya koI ja nahIM, paNa anAryonA upadravano. e prasaMge zrI janaka mahArAjAne anya koI yAda nathI AvatuM paNa zrI dazaratha mahArAja ja yAda Ave che. ane e prasaMga ja ApaNane e ubhayanI vacce kevo manohara maitrIbhAva che eno khyAla Ape che. kalikAla sarvajJa bhagavAna zrI hemacandrasUrIzvarajI mahArAjA pharamAve che ke taDhAryabarbarairAta - raMgatamAdipArthivaiH / daityakalpairanalyai-bhU rjanakasyopadudruve // "je samaye zrI janakarAjAnI potAnI prANapriya putrInA varanI ciMtAmAM hatA, te samaye zrI janaka rAjAnI bhUmi upara ardhabarbara dezanA AtaraMgatama Adi daityo jevA ghaNA rAjAoe upadrava AraMbhyo." te anArya rAjAonA upadravano dhasAro kAramo hato. kalpAMta kALe samudranuM jaLa je rIte dhasI Ave te rIte anArya rAjAo zrI janakarAjAnI bhUmi upara dhasI AvatA hatA. evI rIte dhasI che AvatA teono virodha karavAnI zakti zrI janaka mahArAjAmAM na hatI. kalpAMta kALanA samudrajaLono dhasAro ghaNo kAramo hoya che. enA jevA dhasArAthI dhasI AvatA anArya rAjAono virodha karavAne asamartha evA zrI janaka mahArAjAe zrI dazaratha mahArAjAne bolAvavA mATe potAno dUta mokalyo. kAramI AphatanA prasaMge vizvamAM sAcA snehInuM ja smaraNa Page #221 -------------------------------------------------------------------------- ________________ STUDIO karavAmAM Ave che. e nyAye zrI janaka mahArAjAe paNa anya che koInuM smaraNa na karatAM zrI dazaratha mahArAjAnuM ja smaraNa karyuM. ane te che temane ja bolAvavA mATe dUta ravAnA karyo zrI janakarAjAno dUta G Avyo che ema jANatAMnI sAthe ja moTA manavALA zrI dazaratha rAjAe ekadama saMbhramapUrvaka te dUtane bolAvI potAnI sAme prasannatApUrvaka besADyo ane manohara maitrIbhAvanuM prakAzana karavA ) pUrvaka kuzaLatAnA prazno sAthe AgamananA kAraNano prazna karatAM kahyuM ke, tasyAsmatsuhRdo darasthitasyApi tvadAgamAt / manye sauhArdamandvaitaM, mayIMdAviva vAridheH // kaccir3hASTre pure gaune, sainye svAMge'nyato'pi ca / gzAna mathanArUM - hyAdImanAram ? "he dUta! tArA AgamanathI huM mAnuM chuM ke sAgaranI jema caMdramA upara advitIya mitrAcArI che, tema dUra rahelA evA paNa amArA suhadvI mArI upara 2, advitIya mitrAcArI che. e advitIya mitrAcArInA yoge huM prazna karuM chuM ke, mArA paramamitra zrI janaka mahArAjAnA rASTramAM, puramAM, gotramAM ane teonA potAnA zarIramAM tathA anyathI paNa sArI rIte kuzaLa che ne ? vadhumAM te dUta ! tuM jaNAva ke ahIM AvavAnuM kAraNa zuM che ?" zrI dazaratha mahArAjA je rIte advitIya maitrIbhAvane prakAzita karavApUrvaka prazna karyo, te ja rIte zrI dazaratha mahArAjA pratyeno je maitrIbhAva zrI janakarAjAnA aMtaramAM che tenuM yathAsthita prakAzana karavApUrvaka AgamananuM kAraNa jaNAvatAM dUte zrI dazaratha mahArAjAne pratyuttaramAM jaNAvavA mAMDyuM ke, dUto'pyavAhInmabhartuH satsvapyApteSvanekazaH / suhRdayamAtmA vA, tvamevAsi mahAbhuja // 11 // janakasya sukhairdukhairyatsadA gRhyase tataH / vidhure'dya smRtastena- tvaM yathA kuladevatA // 2 // vaitADhyAdverdakSiNataH, kailAsasyottareNa ca / saMtyanAryA janapaDhA, bhUyAMso bhISaNaprajAH // 3 // lAja gharavArone 8 khAnadAnI jhaLakI uThe che...9 Page #222 -------------------------------------------------------------------------- ________________ satata.... bhAga-2 7. rima-lakSamaNane tembarthavarvaro nAma, sTezo ghargharajhunavat ? vidyate dAruNAcArai - narairatyantaDhAruNaH // 4 // mayUramAlanagare tasya dezasya bhUSaNe / mAtaraMvAtamAM nAma, snenosta DhALa: rAka zudbaMdhdhisona - prabhRtInuM viSaya nahi ? bhuMjate tanayAstasya, nRpIbhya sahasrazaH // 6 // iMDhAnamAtaravartaH parita parivAritaH ? mahAdhyAkSInAthe, ramalInAdhkSatim pratisthAnaM daityAna, ghamaMgutte TurAvA ? teSAM hIna saMpadmavo-SgASTa ghahiCHva: 8 anAratamabhISTasya, dharmasya janakasya ca / tapjhapta paritrALa, prLamUtatUyorasa ?? ???? he mahAbhuja ! mArA svAmIne aneka Aptajano hovA chatAM paNa teonA mitra, teonuM hadaya ane teono AtmA jo koI hoya to te Apa ja cho je kAraNathI zrI janaka mahArAjAnAM sukhothI ane du:khothI Apa grasita thAo cho, te ja kAraNathI Aje AphatanA samaye duHkhita evA zrI janaka mahArAjAe, jema potAnA kuLadevatAnuM smaraNa kare, tema ApanuM smaraNa karyuM che arthAt A vizvamAM zrI janaka mahArAjanA sukhamAM ke du:khamAM bhAgIdAra ho to Apa cho ane Aje zrIjanaka mahArAjA duHkhI hAlatamAM che, e kAraNe zrI janaka mahArAjAe potAnA kuLadevatAnI jema ApanuM Aje smaraNa karyuM che kAraNake AphatanA samaye sAcA snehIne ja yAda karI zakAya che ane e ja nyAye mArA svAmIe Apane yAda karyA che. e Aphatano prasaMga evo che ke vaitADhya parvatanI dakSiNa dizAmAM ane kelAsa parvatanI uttara dizAmAM ghaNAM ja anArya dezo che ane te anArya dezomAM bhayaMkara prajAo vase che, te anArya dezomAM barbarakula jevo 'ardhabarbara' nAmano eka deza che ane te deza kUra AcAravALA manuSyonA yoge atyaMta krUra che. te dezanA bhUSaNarUpa mayUramAla nAmanA nagaramAM AtaraMgatama nAmano krUra evo maleccha rAjA che. te rAjAnA hajAro putro rAjA banIne zukra, maMkana ane kAMboja vagere dezone paNa bhogave che. te rAjAo paNa kSaya na pAme evI senAnA nAtha che. teonA parivArathI cAre bAjue parivarelo AtaraMgatama nAmano rAjA, zrI janaka mahArAjAnI bhUmine bhAMgI rahayo che. duSTa Azayane dharanArA te rAjA sthAne sthAne rahelAM caityone bhAMgI rahyo che kAraNa te pApAtmAne Ajanma saMpattio karatAM paNa dharmamAM viplava karavo e vadhu ISTa che. te hetuthI atizaya ISTa evA dharmanuM ane zrI janaka mahArAjAnuM Apa rakSaNa karo. kAraNake Apa e ubhayanA prANarUpa cho. iOSHI Page #223 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dazaratha mahArAjAnI taiyArI che zrI janaka mahArAjAnA dUta dvArA dharma upara ane zrI , janakarAjA upara niraMtara dharmanA nAzamAM ja rakta rahetA anAryo taraphathI kAramo upadrava thayAnA samAcAra sAMbhaLIne te ne te ja vakhate zrI dazaratha mahArAjAe yAtrAbherI vagaDAvI. kAraNake "saMtaH satAM paritrANe, vilaMbate na jAtucit' "sapuruSo, sapuruSonI rakSA karavAmAM kadIpaNa vilaMba karatA nathI." dazaratha mahArAjA pratye rAmacaMdrajInI prArthanA yuddha mATe svayaM ja javAne sajja thatA zrI dazaratha mahArAjA pratye suvinita evA zrI rAmacaMdrajIe vinitabhAve prArthanA karatAM kahyuM ke, "rAmo'thoce dazarathaM, mlecchocchedAya cetsvayam / tAto yAsyati tadvAmaH, sAnujaH kiM kariSyati // 11 // putrasnehAcca tAtenA-kSamo vA tarkito'smyaham / mamatAsiddha, nAnviTavALupu pauruSan 2/4 prasIda virama mlecchAnucchettuM mAM samAdiza / adhirAchuSya svAmi-dyavArtA svanirmanaH rU?" plecchono uccheda karavA mATe jo pitAzrI pote ja padhAraze to ? pachI potAnA nAnA baMdhu sAthe rAma zuM karaze? jo pitAzrIe putrasnehathI mane asamartha kacyo hoya to huM kahuM chuM ke ikvAku vaMzanA puruSomAM zrI bharata mahArAjAthI AraMbhIne puruSArtha janmathI ja siddha che. e kAraNe he pitAzrI ! Apa kRpA karo, virAma pAmo ane plecchono uccheda karavAnI AjJA mane pharamAvo. he svAmin ! Apa alpa samayamAM ja ApanA putranI jayavArtAnuM zravaNa karazo." saMsAramAM rahelAM vinIta putronI pitA pratye kevI pharaja hoya che?' e vicAranAra A prasaMga uparathI vicArI zake che. saMsAramAM rahevAro putra, pitAnI sevAnA ekapaNa prasaMgane jato kare nahi. pitA pAse uddhatAI e suputrane maraNa karatAM paNa bhayaMkara lAgavI joIe. suputra koIpaNa vAta pitA pAse rajU kare te vinayapUrvaka ja kare. kulaja varivAronI 3 khAnadAnI jhaLakI uThe che..9 Page #224 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sata... bhAga-2 rima-lakSamaNane zrI rAmacaMdrajI zrI dazaratha mahArAjAnA putra che. putra che eTaluM ja nahi paNa suputra che, suputra che eTaluM ja nahi paNa bhaviSyamAM moTA puruSa thanAra che. ane aMte karmaripuno nAza karI muktie janAra che. AkhA rAmAyaNamAM jo-jo ke zrI rAmacaMdrajIe yuddha karyuM che te AkramaNa rUpa nathI. paNa bacAvarUpa che. rAmAyaNa have ja zarU thAya che. avasara Avya zaktimAna dharmI oraDAmAM pesavAnI vAta na ja kare, ene maravAno bhaya adharmI jeTalo na hoya, maravAno kharo bhaya to adharmIne ane ethI paNa adhika dharmanA virodhIne hoya, 'paNa dharmIne tevo maraNabhaya nathI hoto. kAraNake dharmIe to zarIrane tyAjya mAnyuM che. ane maraNa eTale zarIranA tyAga sivAya bIjuM che. paNa zuM? vastu svarUpane samajanAro dharmI AkramaNa vakhate deva, guru ane dharma upara AkramaNa AvI rahyAM hoya te vakhate gharamAM pesI zake ja nahi. potAnI pharaja samajanAra pharaja adA karavAnA samaye zarIra AdinA mohane AdhIna na ja thAya. pharajanuM jJAna hovAthI ja pitAne taiyAra thatAM jotAnI sAthe ja zrI rAmacaMdrajI ubhA thaI gayA ane kahyuM ke he pitAjI ! plecchonA uccheda mATe Apa pote ja jazo to baMdhu sahita rAma zuM karaze ? arthAt he tAta ! huM tathA lakSmaNa jevA patro vidyamAna chatAM A parizrama Apane zA mATe hoya ?' A vagere vAto vinayapUrvaka jaNAvI koIpaNa rIte anumati meLavI ane baMdhu sAthe senAne laIne mithilAnagarI tarapha zrI rAmacaMdrajIe prayANa karI dIdhuM. zrI rAmacaMdrajI potAnA baMdhuo ane senA sAthe mithilAnagarInI nikaTamAM pahoMcI jAya, te pahelAM ja temaNe mahAvanamAM jema camUra eTale e jAtinAM haraNIyAM, vAgha, zArdula, che ane siMho dekhAya tema mithilAnagarInA pradezamAM eTale A che mithilAnagarInI pAsenI bhUmimAM mleccha mahAbhaTone joyA, SP kAraNake e loko nagarInI bahAra nagarIne gherIne ja paDelA che. e mlecchonI bhujAomAM yuddha karavAnI caLa AvI rahelI che. ane jayathI zobhI rahelA te mahAparAkramIo ekadama zrI B. rAmacaMdrajI upara paNa upadrava karavA pravartamAna thaI gayA. rajane Page #225 -------------------------------------------------------------------------- ________________ uDADanArA mahApavano jema eka kSaNanI aMdara jagatane aMdha karI nAMkhe che. tema mahApavananI jema ubhrAnta banelA te svecchAe, ekadama choDelAM astro dvArA zrI rAmacaMdrajInA sainyane AMdhaLuM banAvI dIdhuM. A banAva banavAthI zatruonI sevAo ane zatruo potAno jaya mAnavA lAgyA. zrI janakarAjA potAnuM maraNa AvI lAgyuM ema mAnavA lAgyA ane lokoe paNa ema ja mAnI lIdhuM ke have ApaNo saMhAra thaI ja javAno. dhIratApUrvaka vIratAnuM rAmacaMdrajIe kareluM pradarzana anAryo taraphathI thayelA ekadama hallAthI saghaLAMe mUMjhAyA. paNa zrI rAmacaMdrajI to zatruonI ghelachA upara hasavA lAgyAM ane hasatAM-hasatAM ja te dhIratAthI bharelA vIre potAnI dhIratApUrvakanI vIratAnA pradarzana karavA mATe na ja hoya. tema eka leza paNa kSobha AdithI rahitapaNe potAnA dhanuSane paNacha upara caDhAvyuM ane raNanATakanA vAjiMtrarUpa te dhanuSanI dorIno TaMkAra karyo. e pramANe prasannatApUrvaka ja TaMkAra karanAra ane bhUmi upara rahelA devanI jema bhrakuTInA bhaMgane nahi karanAra zrI rAmacaMdrajIe, zikArI jema - haraNIyAone vIMdhI nAMkhe tema astro dvArA koDo mlecchone vIMdhI nAMkhyA. A pramANe akasmAt astronA varasAdathI "A zrI janakarAjA to rAMka che, tenuM sainya to eka mazaka jevuM che. ane enI ? sahAya mATe AveluM sainya to zarUAtathI ja dInatAne pAmI gayeluM che." A pramANe hovA chatAM paNa 'are ! AkAzataLane AcchAdita 207 karI nAMkhatAM A bANo pakSIrAjonI jema kyAMthI Ave che ?" A che pramANe paraspara bolatA ane kupita tathA vismita thayelA che. AtaraMgatama Adi mleccha rAjAo ekI sAthe astrono varasAda varasAvatA zrI rAmacaMdrajInI tarapha dhasyA. ekI sAthe astrone varasAvavApUrvaka dhasI AvatA evA paNa te plecchone durApAtI, daDhAghAtI ane zIghravedhI evA zrI rAmacaMdrajIe jema aSTApada hAthIone sahelAIthI bhagADe tema sahelAIthI bhagADI mUkyA. zrI rAmacaMdrajI durApAtI hovA sAthe evA draDhAghAtI ane zIghavedhI hatA ke temanI sAme parAkramI evA paNa mleccho lAMbo kALa TakI zakyA nahi ane jema kAgaDAo bhAge tema nAsIne daze dizAomAM ekadama bhAgyAM. kulIna parivArone 8 khAnadAnI jhaLakI uThe che...? Page #226 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bha88-2 satata zrI rAmacaMdrajInA dhIratApUrvakanI vIratAnA pradarzanathI trAsa pAmI gayelA mleccha rAjAone nAzI chUTelA joIne dezavAsI lokonI sAthe zrI janaka mahArAjA paNa svastha banI gayA. jItI na zakAya evA mlecchone zrI rAmacaMdrajIe eka kSaNavAramAM jItI lIdhA e joIne zrI janakamahArAjAnA harSano to pAra ja na raho. atizaya harSane pAmelA zrI janaka mahArAjAe sItA nAmanI potAnI dIkarI zrI rAmacaMdrajIne arpaNa karI. - A rIte zrI dazaratha mahArAjAne badale zrI rAmacaMdrajInA AgamanathI zrI janaka mahArAjAne to ubhaya vastunI prApti thaI. eka to potAnI putrI sItAne mATe anurUpa varanI prApti thaI. ane plecchonI sAme jayanI paNa prApti thaI. A pramANe zrI janaka mahArAjAnI beya prakAranI ciMtAo ekI sAthe ja nAza pAmI. saMsAranI lAlasA hoya to ciMtA hoya ja sukhI gaNAtA AtmAone paNa A saMsAramAM aneka prakAranI ciMtAo AvyA ja kare che. kAraNake Adhi, vyAdhi ane upAdhithI ja bharelA A saMsAramAM ciMtA e kAMI asahaja vastu nathI. hadayamAM saMsAranI lAlasA jIvatI rahe ane ciMtA Ave nahi e vastu ja asaMbhavita che. je AtmAoe ciMtAthI bacavuM hoya te AtmAoe anAdithI AtmA sAthe ekameka thaI gayelI saMsAranI lAlasAne nirmaLa karavAnA prayatnamAM ja macI paDavuM joIe. anyathA AtmA koIpaNa rIte A saMsAramAM bacI jAya tema nathI ja. AtmazAMtino nAza karanArI ciMtAthI te ja AtmAo bacI zake che ke je AtmAo saMsAranI lAlasA mAtrane paNa pApa mAnI tenAthI bacavA mATe anaMtajJAnIoe pharamAvelA eka mokSamArganI ja ArAdhanAmAM rakta bane che. e puNyAtmAo che sivAyanA A saMsAramAM moTA cakravartI ane cakravartIonAya to mita cakravartIne paNa e ciMtA choDatI nathI. A ja kAraNe saMpUrNa dazapUrvane dharanArA vAcakacaMdra zrI umAsvAtijI mahArAjA zrI prazamarati (128 gAthA)nAmanA prakaraNamAM huM mAne che ke, rima-lakSmaNane Page #227 -------------------------------------------------------------------------- ________________ che che , "naivArita rAnapAnasya, tasuravaM TrevarAsya ? yata sukhamidaiva sAdho - rlokavyApArarahitasya // 1 // " A saMsAramAM ja je sukha lokavyApArathI rahita sAdhune che, te sukha rAjAonAM rAjA eTale cakravartIne ane devonA rAjA indrane paNa nathI. kharekharI vAta e che ke lokavyApArane tajyA vinA AtmA ciMtAmukta banI zakato ja nathI. lokavyApAra e vastu ja evI che ke je game tevA AtmAne paNa ciMtAmAM paTakyA vinA rahe nahi. lokavyApAra eTale kRSi AdinI pravRtti ane kAmabhoganAM sAdhanone utpanna karavAnI icchA. A vastune karavAmAMya ciMtA, karAvavAmAMya ciMtA ane karanArAonI anumodanA karavAmAM paNa ciMtA, e hetuthI sAdhune e vastuno trividhe-trividha tyAga hoya che. e vastuno trividhe- trividha tyAga karavAmAM na Ave tyAM sudhI sAdhutA AvI paNa zakatI nathI. e vastuno trividha trividhe tyAga eTale manathI, vacanathI ane kAyAthI e vastune karavAno paNa tyAga, karAvavAno paNa tyAga e karatA hoya teone anumodavAno paNa tyAga. sAdhutAnA svIkAranuM paccakhANa paNa e ja che. e ja kAraNe prazamasukhanA spaSTIkaraNamAM kevo sAdhu sukhapUrvaka rahI zake ? A vastunuM pratipAdana karatAM e ja vAcakaDuMgava prarUpe che ke, santajya lokacintAM - aatmprijnyaancintne'bhirtH| jitaroSalobhamadanaH, sukhamAste nirbaraH sAdhuH // 1 // prazamarati : gAthA 129 jema jvarathI pIDAto prANI ratine nahi pAmI zakavAthI du:khapUrvaka ja rahe che, tema svajana ane parajanarUpa je loka tenA saMbaMdhI dAridraya ane daurbhAgya AdinI ciMtA, enA yoge utpanna thatA roSa, lobha ane madana AdinA paMjAmAM sapaDAI gayelo sAdhu, sAdhu gaNAvA chatAM paNa sukhapUrvaka nathI rahI zakato, paNa te ja sAdhu sukhapUrvaka rahI zake che ke je sAdhue, svajana-parajanarUpa je loka, tenA gharidra ane daurbhAgya Adi saMbaMdhI ciMtA, teno saMpUrNapaNe tyAga karIne, anAdi saMsAramAM zarIra saMbaMdhI ane manasaMbaMdhI phUlIna gharevAronI khAnadAnI jhaLakI uThe che....9 Page #228 -------------------------------------------------------------------------- ________________ e-2000 JP) rima-lahamaNane du:khono anubhava karato ane kAmabhoganAM sukhothI tRptine nahi pAmato A AtmA ghaNI musIbate manuSya janmane ane bodhine pAmyo che. to have jevI rIte e bahu duHkhothI bharelA A saMsAramAM ja na bhaTake tevI rItano prayatna mAre karavo joIe. AvA prakAranA AtmaparijJAnanA ciMtanamAM Asakta banavA dvArA roSa, lobha ane madana upara vijaya meLavI roSa, lobha ane madana nAmanA jvarano nAza karyo che. A vastune samajanAro muni saMsArIonI jema lokaciMtAmAM kema ja paDe? lokaciMtA ane saMsAra e baMne lagabhaga eka ja vastu 210 che lokaciMtAmAM paDelo AtmA kaho ke saMsArI AtmA kaho e be eka ja vastu che. lokaciMtAmAM paDelA sAdhune paNa ciMtA mUMjhave to emAM Azcarya paNa zuM che? saMsAranA svabhAvarUpa je ciMtAmAM rakta zrI janakarAjA paNa cittAmAM aTavAya e sahaja che. ISTanA viyogarUpa ane aniSTanA saMyogarUpa prasaMgathI utpanna thayelI beya prakAranI ciMtAo zrI rAmacaMdrajInA AgamanathI TaLI gaI, kAraNake potAnI prANapriya putrI mATe joItA yogya varanI prApti rUpa je ISTano viyoga hato te paNa TaLI gayo. ane mleccha rAjAonA upadravarUpa je aniSTano saMyoga hato te paNa parAkramI zrI rAmacaMdrajIe jota-jotAmAM TALI nAMkhyo. paNa saMsAra eTale ciMtAnuM ghara, eTale emAM eka jAya ne bIjI Ave emAM kazuM ja navuM nathI. e nyAye bIjI paNa ciMtAjanaka Aphata zrI janakamahArAjA upara kevA ane konA nimittathI AvI paDe che e khAsa jANavA jevuM che. je samaye zrI rAmacaMdrajIne zrI janakamahArAjAe potAnI che putrInuM pradAna karyuM, te samaye lokathI zrInAradajIe zrImatI sItAjInA rUpanuM zravaNa karyuM. zrI nAradajI eTale zuddha zIlane dharanArA teonA mATe koInA paNa rAjyanA aMta:puramAM praveza karavAnI manAI na hatI. kautukI zrI nAradajI koI paNa navI vastu jovA jhaTa jatA. e svabhAva mujaba zrImatI sItAnA rUpane sAMbhaLavAthI temane zrImatI sItAne paNa jovAnI IcchA thaI. e A Page #229 -------------------------------------------------------------------------- ________________ icchAnA yoge kautukathI zrI nAradajI zrImatI sItAne jovA mATe tyAM che AvyA ane kanyAnA gharamAM praveza karyo. pILA kezavALA, pILA netrovALA, moTA udarane dharanArA che chatrIne dharavAvALA, hAthamAM daMDane rAkhanArA, kaupIna eTale laMgoTIne paheranArA, kRza aMgavALA ane skurAyamAna zikhA eTale coTalInA dharanArA, e ja kAraNe bhayaMkara dekhAtA evA zrI nAradajIne joIne huM zrImatI sItA dhrujatI-dhrujatI "he mA !' e pramANenI cIsane mAratI aMdaranA oraDAmAM pesI gaI. zrImatI sItAnI cIsa sAMbhaLIne kolAhalapUrvaka doDI Avela dAsIo ane dvArapAlo Adie zrI nAradajIne kaMTha, zIkhA ane bhujAothI pakaDIne rokI lIdhA. arthAt koIe temano kaMTha pakaDyo to koIe temanI zikhA pakaDI ane koIe temano jamaNo hAtha pakaDyo. to koIe DAbo hAtha pakaDyo. e pramANe kolAhalapUrvaka AvI pahoMcela dAsIo ane dvArapAlo Adie zrI nAradajIne barAbara rokI lIdhA. dAsIo ane 2, dvArapAlonA kolAhalathI yamadUtanI je ma kopAyamAna thaI gayelA ane ene mAro' e pramANe bolatAM zastradhArI rAjapuruSo doDI AvyA. teothI kSobha pAmI gayela zrInAradajI potAne koIpaNa prakAre choDAvIne ane uDIne vaitADhya parvata upara pahoMcI gayA. nAradajInI Avezavaza vilakSaNa vicAraNA mahAmusIbate chUTIne vaitADhya parvata upara pahoMcI gayelA zrI nAradajIe potAnA hadayamAM vicAra karyo ke, vAghaNothI jema gAya chUTe tema huM bhAgyayoge ja ghasIothI jIvato nIkaLyo ane je parvata upara ghaNA vidyAdharonA Izvaro vase che te vaitADhya parvata upara AvI pahoMcyo chuM. A vaitADhya parvatanI dakSiNa zreNImAM caMdragati vidyAdharendrano baLavAna ane iMdranA jevA parAkramavALo bhAmaMDala . nAmano yuvAna putra che. tethI sItAne eka paTa upara cItarIne huM e , vidyAdhara putrane dekhADuM ke jethI e haThathI paNa tenuM haraNa karaze, A rIte paNa mArA upara gujArAyelA julamano badalo huM lauM.' kulIna gharivAro , khAnadAna jhaLakI uThe che....9 Page #230 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 8-00 *.P??? ..........ma-lakSmaNane bhAgyavAno ! vicAro ke karma AtmA upara kevI-kevI atarkita Aphato kevA kevA nimitte UbhI kare che ? vicAra karavAmAM Avyo hota to zrI nAradajI paNa samajI zake tema hatA ke zrI sItAno AmAM kazo ja aparAdha na hato. paNa karma evo vicAra karavA ja zAnuM de ? bhayaMkara daizyanA darzanathI eka rAjaputrI bhaya pAme ane cIsa pADI gharamAM pesI jAya emAM koInA upara upadrava gujarAvavAnI tenAmAM bhAvanA hatI evI kalpanA karavI e keTaluM vicitra ! ane pote jenI rakSAmAM yojAyela che, tenI upara Aphata AvI paDI che ema jANe to nokara varga paNa potAnI pharaja bajAvavA doDI Ave tathA potAnA mAlikane AphatamAMthI bacAvI levA banatuM kare. emAM dunyavI dRSTie kaMI jAtano guno che ? paNa A badhuM zrI nAradajI jevA samajadAra paNa na vicArI zakyA ane zrI sItAne koI vilakSaNa prakAranI AphatamAM nAMkhavAno vicAra karavA maMDI paDyA. e karmanI kevI akaLa kaLA che, e samajavA mATe A prasaMga sArAmAM sAruM sAdhana che. karmanI akaLa kaLAe zrI nAradajIne paNa vilakSaNa vicAramAM mUkyA ane vilakSaNa vicAraNAno amala karavAne paNa ekadama preryA. e kAramI preraNAnA pratApe zrI nAradajI jevA paNa pariNAmano vicAra na karI zakyA ane svAbhAvika banAvane jANe e IrAdApUrvaka ja karavAmAM Avyo che. ema mAnI laIne badalo vALavAnA ja nizcaya upara AvI gayA. Aveza e kharakhare ja ghaNI bhayaMkara vastu che. AvezamAM AtmA kazo ja suMdara vicAra nathI karI zakato. Avezavaza zrI nAradajI paNa vicAra na karI zakyA ke A kAravAInuM pariNAma keTalA AtmAone pApanA mArge yojaze. ane keTalAya AtmAo upara akAraNa du:khada Aphata AvI paDaze ! yogya vicAraNA nahIM karI zakavAthI ja zrI nAradajIe potAnI vicAraNA mujaba tarata ja tema karyuM eTale zrI sItAjInuM eka suMdara citrapaTa cItaryuM ane traNeya jagatamAM pUrve nahi joyeluM evuM zrI sItAnuM rUpa bhAmaMDalakumArane dekhADyuM. Page #231 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bhAmaMDalakumAranI kAmAvasthAthI durdazA zrI sItAjInA anupama rUpadarzanathI zrI bhAmaMDalakumAranI dazA hatA? kevI thaI enuM varNana karatAM kalikAlasarvajJa bhagavAn zrI re hemacaMdrasUrIzvarajI mahArAjA jaNAve che ke, sadyo bhAmaMDalo bhUte - nevAkAmi manobhuvA / lebhe na jAtucibir3hAM, viMdhyAkRSTa iva ddhipaH // 11 // vumune nahi monyAna, vaiyantila pavI na ja avatasthe ca maunena, yogIva dhyAnatatparaH // 2 // "zrImatI sItAnA rUpa darzananI sAthe ja ekadama bhUta jema AkramaNa kare tema kAmadeve zrI bhAmaMDalakumAra upara AkramaNa karyuM. kAmadevanA AkramaNathI Akramita thayelA zrI bhAmaMDalane, vidhyAcala uparathI kheMcI lAvelA hAthIne jema nidrA na Ave tema nidrA paNa AvatI baMdha thaI gaI. kAmadevanA AkramaNathI zrI bhAmaMDalakumAre khAvAnuM paNa baMdha karyuM, ane pIvAnuM paNa baMdha karyuM, eTaluM ja nahi paNa eka kAmadevathI paravaza banelo zrI bhAmaMDalakumAra dhyAnamAM tatpara evA yogInI jema bilakula cAlavuM paNa baMdha karIne maunapUrvaka ja rahevA lAgyo." kAmAvasthA AtmAnI kevI durdazA kare che ! A vAta A banAva uparathI sArI rIte samajI zakAya tema che. viSayanA viSama vipAkane nahi samajI zakanArA AtmAo samakSa kAmotpAdaka vastuonuM pradarzana keTaluM kAramuM nivaDe che ? e vAta paNa A prasaMga uparathI vicArI levI joIe evI vastuonAM darzana mAtrathI AvA AtmAo evA parAdhIna banI jAya che ke e parAdhInatAnA pratApe teo sarva AtmabhAna visarI jAya che. kAmAvasthAnI parAdhInatAnA pratApe AtmA koI judI ja jAtano yogI banI jAya che. zAstra varNavelA yogIo jema muktinI ArAdhanAmAM arpita thaI gayelA hoya che, tema kAmane paravaza banelA AtmAo ramaNIya rUpanI ArAdhanAmAM ja anurakta banI jAya che evA AtmAone e ja sivAyanuM bolavuM-cAlavuM paNa nathI gamatuM. khAvuM pIvuM paNa nathI gamatuM ane nidrA paNa teono tyAga karI jAya che. kharekhara, AvI jAtanI dazA e AtmAne kAramI rIte durgatimAM ghasaDI jAya che. kulIna gharabAra khAnadAna jhaLakI uThe che....9 Page #232 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sIta.... bhAga-2 21 riAma-lakSmaNane potAnA putra zrI bhAmaMDalakumArane tevA prakAranI kAramI avasthAmAM joIne du:khI banI gayelA caMdragati nAmanA narapatie potAnA te putrane AvuM duHkhanuM kAraNa zuM AvI paDyuM che e jANavA mATe pUchyuM ke X X X X X X X X X X X X X X 1 kimAdhirbAdhate ko'pi, tvAmatha vyAdhivoddhataH // 1 // kimAnAkhaMDanaM kenA - pyakAri bhavato'thavA / anyadA hi he vatsa ! yatte duHkhasya kAraNam // 2 // "he vatsa ! zuM tane koI Adhi eTale mAnasika pIDA bAdhita kare che ke koI paNa uddhata vyAdhi bAdhita kare che ? athavA to koIe paNa tArI AjJAnuM khaMDana karyuM che ke koI bIjuM ja tArA duHkhanuM kAraNa che ? arthAt he putra ! A tArA duHkhanuM je kaMI kAraNa hoya te tuM kahe.' kulInanI kulInatA pitAnA A prakAranA praznathI zrI bhAmaMDalakumAra lajjAthI beya prakAre adhomukha thaI gayo. pitAnA praznathI kumAranA manamAM eka to potAnI AvI parAdhInatAnI paNa lajjA AvI ane potAnA pitA potAnI AvI dazA jANI gayA ethI paNa lajjA AvI eTale pitAnA praznano uttara ApavAnI tAkAta to tenI haNAI ja gaI, paNa uMcu mukha karIne pitAnA mukha sAme jovAnI tAkAta paNa tenAmAM rahI zakI nahIM. zrI bhAmaMDalakumAranI evI sulajja dazAnI prazaMsA karatAM kalikAlasarvajJa AcArya bhagavAn zrI hemacaMdrasUrIzvarajI mahArAjA pharamAve che ke - guru tAravyad, jnInI:" kulIna AtmAo guruonI, vaDilonI samakSa tevA prakAranI vAta kahevAne kema ja samartha thaI zake ? arthAt na ja thaI zake. 055 Page #233 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vicAro ke kulIna AtmAonI kulInatA kevI hoI zake ? kulIna AtmAo potAnA vaDIlonI samakSa potAnI pAmara dazAnA pralApo karavAnI dhRSTatA kema ja karI zake ? kulInatAnI A jAtanI maryAdA AtmAne anAcArathI ekadama bacAvI le che. svataMtratAnA nAme Aje jeo maryAdAnuM lIlAma karI-karAvI rahyAM che, teo anAcArane AmaMtraNa karI potAnI jAtano potAnA hAthe ja adha:pAta karI rahyA che ane karAvI rahyAM che. kulamaryAdA choDIne jeo viSayAdinI sAdhanAmAM svacchaMdI bane che, teo taraphathI saddharmanA pAlananI AzA rAkhavI e to AkAza kusumane meLavavAnI AzA rAkhavA barAbara che. pitAdi vaDIlo samakSa jeo kAmanI vilAsanI vAto karatAM na zaramAya tevA AtmAomAM anAcAro AvatAM vAra ja keTalI ? uttamakuLomAM uttama jAtanA aMkuzo avazya hovA ja joIe. uttama jAtanA aMkuzo AtmAne adhogatigAmI banatAM avazya aTakAve che. uttama kuLonI mahattA mokSanI sAdhanAmAM che. paNa viSayonI sAdhanAmAM nathI eTale evA kuLomAM uttama aMkuzo kema na hoya ? avazya hoya ja ane hovA ja joIe. uttama kuLamaryAdAnA akhaMDa pAlaka zrI bhAmaMDalakumAre jyAre potAnA pitAzrIne kazo ja uttara na Apyo eTale caMdragati nAmanA narapatie potAnA putranA mitro pratye dRSTi karI eTale teoe zrI bhAmaMDalakumAranA du:khanuM kAraNa jaNAvatAM kahyuM ke ''AmanA nAraC/AnIta - ghaTAnizrvitayodhdhati 5 XXXXXXXXX mAmaMDanasvAti Aranam''ro 'nAradajIe ANelI paTamAM AlekhAyelI je strI, tenI kAmanA e ja zrI bhAmaMDalakumAranI pIDAnuM kAraNa che.' rAjAno prazna ane nAradajIno uttara putranA mitro dvArA putranI pIDAnuM kAraNa jANIne tarata ja rAjapuMgava caMdragatie zrI nAradajIne bhaktipUrvaka potAnA gharamAM kulIna parivAronI 215 khAnadAnI jhaLakI uThe che...9 Page #234 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sIta..... bhAga-2 'he rAjan ! je meM paTamAM AlekhIne batAvI che te zrImatI videhA nAmanI rAjarANI ane zrI janaka nAmanA rAjAnI dIkarI che ane tenuM nAma sItA che. rUpe karIne jevI che tevI cItaravAne mATe huM paNa samartha nathI. ane anya paNa samartha nathI, kAraNake te mUrtie karIne lokottara ja strI che. sItAmAM jevuM rUpa che tevuM rUpa devIomAM 217 paNa nathI. nAgakumArIomAM ane gaMdharvonI strIomAM paNa nathI. to pachI manuSyanI strIomAM tevA rUpanI kathA ja zI ? arthAt manuSyanI strIomAM tevuM rUpa hoya ja zAnuM ? tenA rUpa jevA yathAvasthita rUpane vikurvI zakavAne devo, anukaraNa karavAne devanaTo ane racavAne prajApati paNa samartha nathI, tenI AkRtimAM ane vacanamAM je kAMI madhuratA che tathA kaMThamAM ane hAthapagamAM je raktatA che te koI avarNanIya ja che. athavA te jevA svarUpamAM che tevA svarUpamAM yathArtha rIte jema huM AlekhavAne samartha nathI, tevI ja rIte kahevAne mATe paNa samartha nathI. e ja kAraNe paramArthathI huM tamane kahuM chuM ke e kanyA zrI bhAmaMDalakumAra mATe yogya che. e pramANe manathI vicArI meM mArI buddhi pramANe paTamAM AlekhIne A strI batAvI che. janakarAjAne caMdragatie karAvelI pratijJA zrI nAradajI pAsethI A pramANe e paTamAM AlekhIne banAvelI strInuM svarUpa caMdragati rAjAe jANI lIdhuM ke tarata ja temaNe potAnA putra zrI bhAmaMDalakumArane A sItA tArI ja patnI thaze te kAraNathI he putra ! tuM have kheda na kara. A pramANenuM AzvAsana ApIne zrI nAradamunine visarjana karyA. putrane AzvAsana ApIne ane zrI nAradajIne visarjana karyA pachI tarata ja caMdragati rAjAe capalagati nAmanA vidyAdharane e pramANeno Adeza karyo ke zrI janakarAjAnuM apaharaNa karIne ekadama temane ahIM laI Ava.' .........ma-lakSmaNane padharAvyAM ane paTamAM cItarIne lAvelI je strI tenA saMbaMdhamAM koNa che ane konI dIkarI che ? ityAdi pUchyuM e praznono pratyuttara ApatAM zrI nAradajIe paNa kahyuM ke, 0 34. Page #235 -------------------------------------------------------------------------- ________________ IDT AjJA mujaba cAlagati nAmanA vidyAdhare koI na jANI zake che evI ja rIte rAtanA jaI zrI janakarAjAne harI lAvIne caMdragati rati rAjAne arpaNa karyA. rathanUpuranA rAjA caMdragatie zrI janakarAjAne zuM baMdhunI jema snehathI AliMgana karavApUrvaka besADyA ane snehathI kahayuM ke, ApanI putrI lokottara guNovALI che, ane mAro putra zrI huM bhAmaMDala paNa rUpanI saMpattithI paripUrNa che. hAlamAM e vadhUvarANAe karIne saMyoga paNa ucita che ane e saMbaMdhathI ApaNA benI vacce paraspara uttama prakAranuM sauhArda thAo.' caMdragatinA A kathananI sAme zrI janaka mahArAjAe kahyuM, meM mArI putrI sItA zrI rAmacaMdrajIne ApI che, eTale have huM anyane zI rIte ApuM ? kAraNake kanyAo anekavAra nathI apAtI paNa eka ja vAra apAya che. zrI janaka mahArAjAnA AvA prakAranA kathananI sAme caMdragatie kahayuM ke, snehanI vRddhine mATe meM Apane ahIM teDAvyA che. ane A rItanI yAcanA ApanI pAse karI che, bAkI to huM Apane ane sItAne haravAne paNa samartha chuM. jo ke Ape ApanI ora dIkarI sItA zrI rAmacaMdrajIne ApI che, to paNa rAma amAro parAjaya karIne tene paraNaze. amArA gharamAM gotra devatAnI jema haMmezAM 1-zrI vajAvarta ane 2- arNavAvarta nAmanAM be dhanuSyo sAya devatAnI AjJAthI pUjAya che. e be dhanuSyo hajAra yakSothI adhiSThita che. duHsaha tejane dharanArAM che. ane bhaviSyamAM thanArAM baLadeva ane vAsudevane upayogI thavAnAM che. to e be dhanuSyone Apa grahaNa karo. A be dhanuSyomAMthI eka paNa dhanuSya jo zrI rAmacaMdrajI caDhAvaze to ame jItAI gayA ema mAnazuM. te pachI zrI rAmacaMdrajI ApanI putrIne khuzIthI paraNe emAM amane kazI ja harakata nathI." A pramANe kahIne caMdragati rAjAe zrI janaka mahArAjanI IcchA nahi hovA chatAM paNa baLAtkAre tema karavAnI pratijJA temanI pAse grahaNa karAvI. te pachI te rAjA potAnA putranI sAthe zrI janakarAjAne ane te baMnneya bANone mithilAnagarImAM laI gayA. phUlona gharivAranI badadA jhaLakI uThe che...9 Page #236 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sIta.... bhAga-2 ........rAma-lakSmaNane tyAM jaIne caMdragati rAjA zrI janakarAjAne rAjamahelamAM mUkI AvyA ane pote potAnA parivAra sAthe nagarInI bahAra potAno vAsa karyo. banI gayelA banAvono bodhapATha ApaNe joI gayA ke zrI nAradajIe paTa upara AlekhIne batAvelI strInA darzanathI zrI bhAmaMDala kAmavaza banIne ghaNo ja du:khI thaI gayo. potAnA putrane du:khI joIne caMdragati rAjAe du:khanuM kAraNa pUchayuM paNa lajjAne lIdhe zrI bhAmaMDala potAnA pitAne potAnI vyathAnuM eTale ke kAmAdhInatAthI thayelI pIDAnuM du:kha jaNAvI zakyo nahi. kAraNake kulIna puruSo vaDIla pAse kAmanI (viSayanI) vAta karI zakatA nathI, e kAraNe bhAmaMDalanA mitroe caMdragati rAjAne jaNAvyuM ke zrI nAradajIe batAveluM strInuM citrapaTa joIne e strIne meLavavAnI thayelI icchA e ja kumAranI pIDAnuM kAraNa che. putranA mitro dvArA putranI pIDAnuM kAraNa jANIne tarata ja caMdragati rAjAe, zrI nAradajIne bolAvIne e citramAM AlekhelI strI koNa che ? ane konI IkarI che ? vagere satkArapUrvaka pUchyuM. uttaramAM zrI nAradajIe paNa jaNAvyuM ke citramAM AlekhelI kanyA zrI janakarAjAnI zrI videhArANIthI utpanna thayelI putrI che. ane tenuM nAma sItA che. enuM rUpa lokottara che, enuM rUpa AlekhavAne huM, agara bIjo koI paNa samartha nathI. sItAnA jevuM rUpa devIomAM, nAga kanyAomAM ke gaMdharvanI strIomAM paNa nathI. to, mAnuSI strInI to vAta ja zI karavI ? enA rUpa jevuM yathArtha rUpa banAvavAne devatAo paNa tAkAta dharAvatA nathI. enI AkRti tathA vacanamAM ane kaMThamAM raheluM mAdhurya tathA hAthapaganI raktatA, e badhuM jevuM che tevuM kahevAnI zakti mArAmAM nathI, paNa e kanyA zrI bhAmaMDalane yogya che. evuM vicArIne sAmAnyarUpe A paTamAM AlekhI meM kumArane batAvela che. A samAcAra sAMbhaLIne tarata ja caMdragati rAjAe zrI nAradajIne vidAya karyA ane putrane Page #237 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jaNAvyuM ke he putra ! kheda na kara, kAraNake jarUra sItA tArI che patnI thaze. sabhA: Ama kahevAthI zuM pitAe maryAdAno bhaMga karyo ema na hai kahevAya ? mohanuM sAmrAjya che, mohAdhIna AtmAo ne mohanI mAtrA vadhI jAya che tyAre potAnI sthitine paNa bhUlI jAya che. mohanA yoge svabhAvane bhUlavo e sahaja che. e ja kAraNe parama upakArI jJAnI bhagavaMto pharamAve che ke mohathI khUba ja sAvadha rahevuM joIe. mohamagna AtmAo maryAdAne paNa cUke ane mohaka kAravAIomAM rAce emAM kazuM ja Azcarya nathI. sabhA: to zuM lagna ane lagnanA varaghoDAmAM pApa kharuM? pUjayazrI : jarUra pApa, ocho rAce to ochuM pApa adhika rAce to adhika pApa. sabhA: je lagna vagerenAM varaghoDAmAM rAce tene dharmanA eka-be varaghoDA nIkaLe emAM vAMdho hoya ? pUjayazrI: tevA lokone, teo sAruM mAne che tyAM kazo ja vAMdho Avato nathI. bIje ja vAMdho che. sarakasa kADhe che. mahAsabhAmAM javA spezIyala joDAya che, tyAM kharca keTalo ? dezanetAnA saraghasamAM kharca, keTalo ? enA adhivezanomAM kharca keTaluM ? ghaNuM ya. paNa emAM emane vAMdho nathI. paNa AtmakalyANanI kriyAomAM je dravya kharcAya temAM ja e lokone vAMdho che. maMdira AvA suMdara kema? evA-evA prazno nIkaLyA paNa baMgalA AvA kema? strI-puruSa phakta be jaNA hoya, tyAM sAta mALanA mahelanuM kAma zuM? AvA-AvA prasno emAMnA koIe karyo? sabhA: e badhuM mojamajhA ane lokone AMjavA mATe avazya joIe ja ! pUjyazrI ane evAone pUjA karavAmAM gharanuM kesara vAparavAnuM kahevAmAM Ave to Arthika sthiti kharAba che, e bacAva jhaTa lAve ne ? kulIja parivAranA ke khAnadAnI jhaLakI uThe che..9 Page #238 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sabhAH are sAheba ! evAo mATe pUjAnI vAta ja kyAM che ? pUjyazrIH basa, tyAre samajo ke AtmAnaMdI tathA bhavAbhinaMdInA be phAMTA to rahevAnA ja. bhavAbhinaMdIne dhArmika kriyAomAM thato lakSmIno sadyaya khUMce ja. ene to pApakriyAmAM ja lakSmIno vyaya sAro lAge. evAone dezanetAnA sarakasa AdimAM thatAM kharcamAM vAMdho nahi paNa mahApuruSonA praveza mahotsava AdimAM thatA kharcamAM ja vAMdho lAge. cAra TharAva agara je TharAva karavA hoya te karIne badhe phelAve, 'agara amuka AgevAno bhegA thAya paNa badhA 220 zuM karavA paisA kharcIne jAya che ?' AvA praznanA uttaramAM to kahe che ke jarUra che, jAya to jAgRti Ave, e kharcamAM vAMdho nathI lAgato. emAM keTaluM kharca ? e sAhityano pracAra paNa keTalo ? pagAra keTalA ? chApA keTalA ? dezanA udaya karanArane A badhuM karavAnI jarUra, to dharmano udaya karavA mATe kaMI jarUra kharI ke nahi ? dezanA uddayamAM ADakhIlI karanArA jema dezadrohI kahevAya tema ahIM paNa tevAo dharmadrohI kahevAya ke nahi ? kahevuM ja paDaze ke jarUra kahevAya. kAraNake dharmanA udayamAM duniyAno udaya che, enI sAme eka paNa dalIla TakI zake tema nathI. dharmano udaya thayA vinA kadI dezano udaya thavAno ja nathI. mokSanA dhyeyathI ahiMsaka banyA vinA, satyavAdI banyA vinA, saMyama, brahmacarya, sahiSNutA vagere sadguNo keLavyA vinA koIpaNa kALe dezano sAco udaya thavAno ja nathI ane kAca dhAMdhalathI AbhAsarUpa udaya thaI jAya to paNa zAMti to Take ja nahIM. sIta.... bhAga-2 ........rAma-lakSmaNane zAMti to sAcA dharmathI, sAcI ahiMsAthI, sAcI satyavRttithI, acauryathI, brahmacaryathI, nirlobhatAthI, saMtoSathI ane sahiSNutA vagerethI ja TakavAnI. dharmanI rakSA mATe dharmIoe dezane che paNa pAyamAla thavA dIdho che. pratAparANAnA itihAsane to teo mAne che ne ? emane kahevAmAM paNa AvyuM hatuM ke deza pAyamAla thaze. rAjya khedAnamedAna thaze. AvA baLavAna bAdazAha sAme nehi phlAya. to pote mAnelA dharmanA TekIlA e mevADanA mahArANAe kahyuM ke aTavImAM rakhaDIza, bhUkhe marIza, jhUrI jhUrIne marIza paNa dharmanI Teka Page #239 -------------------------------------------------------------------------- ________________ nahIM mUkavAno te nahi ja mUkavAno. e pratApa rANAne evAo ? Aje mAne che ke gALo de che ? kahevuM ja paDaze ke ItihAsamAM paNa che. evAnA gaurava ja gavAya che. e vakhate dharmane tyajI bAdazAhane AdhIna thanArAone dezadrohInA ane dharmadrohInA cAMda paNa maLyA che che. rAjA mAnasiMhane mATe Aje paNa zuM bolAya che ? e rIte ahIM paNa dharmanA udayanI ADe Ave te dharmadrohI ja kahevAya emAM prazna ja zo? sabhA: svarAjya maLe to dharma sadhAya ne? pUjyazrI zuM dharmanI paNa khANa svarAjya che ? zuM amerikAmAM svarAjya che tyAM dharma che ? zuM dharma e rAjya, lakSmI, strI putra ane parivArAdimAM che ? mAnatA ja nahi, kAraNake dharma to AtmAne jagADanArI cIja che. ane rAjyAdi to AtmAne dabAvanArI vastu che. mATe rAjyAdikathI dharma maLe ema mAnatA ja nahi moha na ja chUTato hoya to dharma rAkhIne je cIja maLe te levAmAM tame jANo. paNa dharma gumAvIne to kaMIe meLavavAnuM na ja hoya. dharma gayo to badhuM ja gayuM samajo. jo rAjyathI ja dharma thato hota to to rAjA badhAe dharmAtmA ja hota ane Aje rAjAo sAme ATalo ghoghATa che te na hota. paNa che e ja sUcave che ke dharmavyavahAra ane rAjyAdi vyavahAra e judI cIja che. jaNAvI gayA te pramANe putrane AzvAsana ApyA pachI tarata caMdragati rAjAe, capalagati nAmanA vidyAdhara dvArA zrI janakarAjAnuM apaharaNa karAvIne potAnI pAse lAvyA ane temanI pAse baLAtkArathI pratijJA grahaNa karAvI ke A be dhanuSyo paikInA koI paNa eka dhanuSyane caDhAvIne zrI rAmacaMdrajI amane harAve ane 2. te pachI khuzIthI sItAnuM pANigrahaNa kare paNa te pUrve to nahi. evI pratijJA grahaNa karAvyA pachI ja caMdragatirAjA, potAnA putra bhAmaMDalanI sAthe janakarAjAne ane banne dhanuSyone laIne mithilAnagarImAM AvyA. mithilAnagarImAM AvIne te rAjAe zrI janakarAjAne temanA potAnA prAsAdamAM mUkyA ane pote nagarInI bahAranI bhUmimAM potAnA parivAranI sAthe nivAsa karyo. kulaja vAra , badalI jhaLakI uThe che...9 Page #240 -------------------------------------------------------------------------- ________________ -c) mahArANI videhAno vilApa janakarAjAnuM AzvAsana Acakhyau janakastacca, vRttaM nizi tadaiva hi / mahAdevyA videhAyAH sadyo hRdayazalyadam // 1 // tyArabAda videhA mahAdevInA hRdayamAM ekadama zalya denAruM je vRttAMta rAtrimAM banyuM hatuM te saghaLuMya zrI janaka mahArAjAe te ja samaye zarUthI mAMDIne aMta sudhI kahI zaidhuM." e hRdayamAM zalya nAkhanAruM vRttAMta sAMbhaLatAnI sAthe ja daiva | 22ra pratye upAlaMbha ApatAM videhAdevIe e pramANe rovA mAMDyuM ke he atyaMta ghAtakI deva zuM tane mArA putranuM haraNa karavA chatAM paNa tRpti nathI thaI ke jethI tuM mArI putrInuM haraNa karaze ? lokamAM putrI mATe varano svIkAra potAnI IcchAthI karavAmAM Ave che. paNa pArakAnI IcchAthI nahi, paraMtu mAre mATe to devayoge pArakI icchAthI varano svIkAra karavAno avasara Avyo che. bIjAnI IcchAthI pratijJAta karela A dhanuSyanuM AropaNa jo rAma karI zake nahi ane anya koI kare to jarUra mArI putrIne aniSTa varanI prApti thAya. A dazAmAM mAruM ane mArI putrInuM zuM thAya ?' A pramANe karuNAjanaka vilApa karatI videhAdevIne AzvAsana ApatAM janaka mahArAjAe nizcayAtmaka zabdomAM kaho ke "he devI ! tuM eka leza paNa bhayane na pAma. kAraNake meM zrI rAmacaMdrajInuM baLa joyuM che. eTale huM kahuM chuM ke te dhanuSya zrI rAmacaMdrajIne eka sAmAnya latA jevuM che. arthAt zrI rAmacaMdrajI evA parAkramI che ke eka latAne jema sahelAIthI vALI zakAya tema te dhanuSyane vALI zakaze. eTale he devI ! tAre te saMbaMdhamAM kazI ja bhItI rAkhavAnI nathI.' A pramANe zrI rAmacaMdrajInA parAkramano khyAla ApIne janaka mahArAjAe zrImatI videhAdevIne samajAvIne zAMta karI dIdhI. riAma-lakSamaNa INDI Page #241 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sukha dukhanI ghaTamALa Ave. virakta zrI dazaratha 10 zrI rAmacandrajIne ApavA dhArelI zrImatI sItAdevI mATe, janakarAjAne zrIcandragatinA uparodhathI svayaMvaramaMDapa racavo paDyo. dikarI devAmAM paNa potAnI icchA mujaba na karI zakyA tethI janaka-videhA du:khI hatAM paNa janakane zrI rAmacandrajInA parAkramathI vizvAsa hato. chevaTe svayaMvaranI varNavAyelI ghaTanAmAM zrIrAma-lakSmaNanA parAkramo ane janakakanakarAjAe potAnI kanyAonA dAna karyA Adi vAto Avo che. zrIdazaratha mahArAjA potAnA putronA parAkramathI ane kulIna parivAronI vadhUonI prAptithI sukhamAM che, ayodhyA pahoMcIne teoe caitya mahotsava karyo. jemAM zAMtijaLanI ghaTanAe navo ja prazna ubho karyo. zrI dazarathamahArAjA vairAgya pAmyAM. thoDA ja vakhatamAM zrI satyabhUti nAmanA sUrivarano yoga, dharmadezanAnuM zravaNa, pUrvabhavonI vAto, bhAmaMDalanA saMtApano virAma Adi anupama ghaTanAo A prakaraNamAM ApaNe vAMcIe. -zrI 223 Page #242 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 224 sukha duHkhanI ghaTamALa ane virakta zrI dazaratha * sItAno svayaMvara maMDapa ane dvArapAlanI udghoSaNA * mahArANI kauzalyAnI mAnanA kAraNe mUMjhavaNa * kaMcukInuM Agamana : dazaratharAjAno prazna * dazaratha mahArAjA kaMcukIne joIne vairAgya pAmyA 7 zrI jinezvaradevanAM zAsananI anupama mahattA * suMdara suyoganI sArthakatA mATe suprayatna * bhAmaMDalano saMtApa dUra thayo * caMdragatino pratibodha : dIkSA grahaNa * dazaratha mahArAjAnA pUrvabhavo * saMsAranuM vicitra nATaka Page #243 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 'sukha duHkhanI ghaTamALa ane virakta zrI dazaratha sukha duHkhanI ghaTamALa che sItAno svayaMvara maMDapa ane dvArapAlanI udghoSaNA ApaNe joI gayA ke zrI janakamArAjAne caMdragati rAjAnA baLAtkArathI kAramI pratijJA levI paDI ane e pratijJAnA zravaNathI zrImatI videhAdevIne kAramuM duHkha thayuM. e kAramAM du:khanA yoge karUNAjanaka vilApa karatI zrImatI videhAdevIne samajAvIne zrI janakarAjAe savAranA pahoramAM ja baMneya dhanuSyaratnonI arcanA pUjA karIne maMcothI maMDita evA maMDapamAM e baMneya dhanuSyaratnone mUkyAM. zrImatI sItAdevInAM svayaMvara mATe zrI janaka mahArAjAe bolAvelA vidyAdharonA ane manuSyanA rAjAo te maMDapamAM AvIne maMco upara beThA. vidyAdharonA ane manuSyonA aneka rAjAothI svayaMvara maMDapa alaMkRta thaI gayA bAda sakhIothI parivarelI, divya alaMkArone dhAraNa karanArI ane bhUmi upara cAlanArI devInA jevI zrImatI sItA te svayaMvara maMDapamAM AvI. lokonA netronA mATe sudhAnI saritA jevI zrImatI sItA, dhanuSyanI pUjA karIne ane zrI rAmacaMdrajIne manamAM rAkhIne te maMDapamAM AvI UbhI rahI. maMDapamAM AvIne UbhI rahelI zrImatI sItAnA darzanathI zrI bhAmaMDalane ema ane virakata zrI dazaratha...10 Page #244 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sItA... bhAga-2 ..........ma-lakSmaNane lAgyuM ke zrI nAradajI kahetA hatA tevuM ja zrImatI sItAnuM rUpa che. zrI nAradajInA kahevA pramANenuM ja zrImatI sItAnuM rUpa jovAthI zrI bhAmaMDalakumArane jIvaleNa zrI kAmadeva jAgRta thayo. svayaMvara maMDapamAM AvIne ubhelI zrImatI sItA, saunA aMta:karaNane AkarSI rahI che. zrImatI sItAne varavA mATe Atura banI rahelA khecara ane bhUcara rAjAone uddezIne zrI janaka mahArAjAnA dvArapAle kahyuM ke "he saghaLAMya khecara, ane bhUmicara rAjAo ! Apa darekane zrI janakamahArAjA ema pharamAve che ke A be dhanuSya daMDomAMthI eka paNa dhanuSyane je koI ArohaNa kare te Aje ja amArI putrI zrI sItAne paraNo." zrI janakamahArAjanA dvArapAla dvArA kanyAne paraNavAnI zarata sAMbhaLIne parAkramI khecaro ane bhUcaro paNa dhanuSyane caDhAvavAnI kAmanAthI dhanuSyanI pAse AvyA. paNa bhayaMkara sarpothI vIMTaLAyelA ane tIvra tejasvI evA te dhanuSyone sparza karavAne paNa koI samartha thaI zakyA nahIM. jyAM sparza karavAnI paNa zakti na hoya tyAM grahaNa karavAnI to vAta ja zI ? dhanuSyamAMthI nIkaLatA taNakhAMonI jvALAthI dagdha thayelA ane lajjAthI adhomukha banI gayelA te rAjAo pAchA pharIne anya bAjue cAlyA gayA. jyAre A rIte nIcA mukhe parAkramI vidyAdharendro ane nareMndro pAchA pharyA tyAre calAyamAna, kaMcananA kuMDalavALA ane gajeMdranI jema lIlApUrvaka gamana karatA zrI dazaratha mahArAjAnA putra zrI (0 rAmacaMdrajI dhanuSyanI pAse AvyA. AvI rIte dhanuSyanI pAse AvIne ubhelA zrI rAmacaMdrajIne caMdragati Adi rAjAoe upahAsapUrvaka joyA ane zrI janakamahArAjAe zaMkAnI dRSTie joyA chatAM paNa ni:zaMka evA zrI rAmacaMdrajIe, jenI upara sarpo Page #245 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ane agni zAMta thaI gayela che evA zrI vajAvarta nAmanA che mahAdhanuSyane IMdra jema zrI vajane sparza kare tema ekadama hAthathI sparza karyo. sparza karyA bAda dhanuSyadhArIomAM zreSTha evA zrI re rAmacaMdrajIe loDhAnI pITha upara sthApIne ane netaranI jema tene namAvIne te dhanuSya upara paNacha caDhAvyuM. paNacha caDhAvyA pachI kAna hai sudhI kheMcIne evuM AsphAlana karyuM ke jethI potAnA yaza paTanI upamAne dharatuM te dhanuSya zabdathI bhUmi ane aMtarIkSanA udaranemadhyabhAgane bharI detuM gAjI UThyuM. e dhanuSyano evo TaMkAra thatAnI sAthe ja zrImatI sItAe potAnI meLe ja svayaMvaramALAne zrI rAmacaMdrajInA kaMThamAM nAkhI ane zrI rAmacaMdrajIe paNa dhanuSya uparathI paNacha utArI nAMkhI. e pachI bIjuM dhanuSya caDhAvavAnI AjJA zrI rAmacaMdrajIe zrI lakSmaNane karI. potAnA vaDIlabaMdhu zrI rAmacaMdrajInA zAsanane pAmIne zrI lakSmaNajIe paNa arNavAvarta nAmanA dhanuSya Upara paNacha caDhAvyuM. je vakhate zrI lakSmaNajIe arNavAvarta nAmanA dhanuSyane zrI rAmacaMdrajInI AjJAthI caDhAvyuM te samaye zrI lakSmaNajIne loko vismayapUrvaka joI rahyAM. arNavAvarta nAmanA dhanuSyane paNacha upara caDhAvyA bAda zrI lakSmaNajIe te dhanuSyanuM evuM AsphAlana karyuM ke jethI te dhanuSyanA nAdathI dizAonA mukha badhira-baherA banI gayA. evA prakAranuM AsphAlana karIne paNachane bANa uparathI utArI nAMkhIne zrI lakSmaNajIe te bANane pAchuM tenA sthAne mUkI dIdhuM. zrI lakSmaNajInA AvA parAkramane joIne vidyAdharo cakita ane vismita thaI gayA. anupama parAkramanA darzanathI cakita ane vismita banI gayelA vidyAdharoe devakanyAonA jevI adbhuta evI potAnI aDhAra kanyAonuM zrI lakSmaNajIne dAna karyuM. sukha duHkhanI ghaTamALa 2 ane virakta zrI dazaratha..10 Page #246 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sItA... bhAga-2 ..........ma-lakSmaNane A uparathI samajAze ke vizvamAM bhAgya vinA manorathothI saphaLatA thatI nathI. bhAgya vinAnA manoratho AtmAne ubhaya rIte pIDanArA che. vastunI prApti nahi ane pIDAno pAra nahi, durbhAgyanA yoge vidyAdharo ane anya bhUcara rAjAo tathA zrI sItAno ekadama arthI banelo zrI bhAmaMDala vagere paNa je bANone sparzI na zakyA te bANone zrI rAmacaMdrajIe ane zrI lakSmaNajIe lIlApUrvaka spardhA, namAvyAM ane cakita tathA vismaya banAve evo TaMkAra paNa karyo. dhanuSya upara vIMTaLAyelA sarpothI ane bANamAMthI nIkaLatA taNakhAonI jvALAothI jyAre anya vidyAdharo ane narezvarone nAsavuM paDyuM. tyAre puNyanA pratApe zrI rAmacaMdrajI ane zrI lakSmaNajInAM darzana mAtrathI sarpone dUra thavuM paDyuM. agnine zAMta thayuM paDyuM. levA AvelAone kanyAo na maLI ane nahi levA AvelAone vinA zrame tathA lIlAmAtramAM bahumAnapUrvaka maLI. AvA banAvathI vilakhA banI gayelA caMdragati Adi vidyAdharendro du:khI thatAM zrI bhAmaMDalane sAthe laIne potapotAnA nagara tarapha ravAnA thayA. caMdragati Adi vidyAdharendro ravAnA thaI gayA pachI tarata ja zrI janaka mahArAjAe, zrI dazaratha mahArAjane saMdezo mokalyo, e saMdezo maLatAMnI sAthe ja zrI dazaratha mahArAjA mithilAnagarImAM AvyAM. pachI mahotsavapUrvaka zrI rAmacaMdrajI ane zrI sItAno vivAha thayo. te ja samaye zrI janaka mahArAjAnA bhAI kanake potAnI patnI suprabhAnI kukSithI utpanna thayelI bhadrA nAmanI putrI bharatane ApI. e pachI zrI dazaratha mahArAjAe paNa potAnA putro ane putravadhUonI sAthe potAnI ayodhyA nAmanI nagarI ke jemAM nagaranA lokoe suMdaramAM suMdara utsava ujavyo. temAM praveza karyo. Page #247 -------------------------------------------------------------------------- ________________ MEIE mahArANI kauzalyAnI mAtanA kAraNe muMjhavaNa che? putro ane putravadhUonI sAthe bhavya utsAhapUrvaka potAnI ja che. rAjadhAnImAM padhAryA bAda eka divase dharmarakta zrI dazaratha mahArAjAe moTI RddhithI ThAThamATha bharelo ane bhavyajIvonA aMta:karaNanuM AkarSaNa kare evo caitya mahotsava karyo. ane e mahotsavamAM zAMtisnAtra karyuM. zAMtisnAtra thaI gayA bAda zrI dazaratha mahArAjAe snAtrajala kaMcukI mAraphata prathama potAnI paTTarANIne mokalyuM ane te pachI dAsIo dvArA potAnI anya patnIone mokalyuM. yauvanavayanA kAraNe zIdhra gamana karanArI te ghasIoe ekadama AvIne te snAtranuM jaLa prathama ja anya rANIone ApyuM, AvelA te snAtrajaLane te rANIoe vaMdana karyuM. anya saghaLI ja rANIo pAse snAtrajaLa AvI gayuM paNa paTTarANI pAse snAtrajaLa AvyuM nahi, kAraNake je kaMcukI sAthe rAjAe paTTarANI mATe snAtrajaLa mokalyuM hatuM. te kaMcukI vRddha hovAnA kAraNe zani nAmanA grahanI jema maMdagativALo hato. vRddha kacuMkInI maMdagatinA kAraNe ja paTTarANI pAse snAtrajaLa nhotuM AvI zakyuM paNa e kAraNane nahi jANanArI mahAdevI aparAjitAnA manamAM to judI ja bhAvanA utpanna thaI. zrI dazaratha mahArAjAnI paTTarANIe to anya rANIonI pAse snAtraphaLa AveluM joyuM. ane potAnI pAse nathI AvyuM ema lAgyuM ke tarata ja vicAryuM ke, sarvAsAmeva rAna, IjanendrassA navA ? prasAdo vidadhe rAjA, mahiSyA api me na hi // 1 // kRtaM tu maMdabhAgyA, jIvitenApyato mama / dhvaste mAne hi duHkhAya, jIvitaM maraNAdapi // 2 // mahArAjAe zrI jinendradevanA snAtranuM jaLa mokalIne anya saghaLIya rANIo upara prasAda karyo. ane huM paTTarANI chatAM paNa mArI upara mahArAjAe e prasAda na karyo. arthAt zrI jinendradevanA snAtranuM sukha duHkhano daTamaLa che ane virakata zrI dazaratha..10 Page #248 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bha(ga-2 rAma-lakSmaNa pANI mahArAjAe anya saghaLIya rANIo upara mokalyuM ane huM paTTarANI hovA chatAM paNa mArI upara na mokalyuM. e sUcave che ke mahArAjAnI maherabAnI anya rANIo upara che, paNa huM paTTarANI chuM te chatAMya mArI upara nathI. te kAraNathI maMdabhAgyavatI evI mAre have jIvavAe karIne paNa saryuM, arthAt mArA mATe have jIvavuM e paNa nakAmuM che, kAraNake mAnano nAza thayA pachI jIvavuM e maraNa karatA paNa vadhu du:khadAyI che eTale have to jIvavA karatAM paNa maravuM sAruM che." A pramANe vicArIne zrI dazaratha mahArAjAnI paTTarANI 230 kauzalyAe to maravAno ja nizcaya karyo, maravAno majabUta nizcaya karIne e manasvinIe aMdaranA khaMDamAM praveza karyo. vastra dvArA potAne uMce bAMdhavAno eTale ke phAMso khAvAno AraMbha karyo. bhAgyavAno ! vicAro ke A saMsAramAM vasatA AtmAo viSaya-kaSAyanA yoge kevI-kevI avasthAmAM kSaNekSaNe athaDAI paDe che ? eka mAnanA kAraNe atyAre mahArANIe thoDI paNa dhIraja dharyA vinA ekadama kevo kAramo AraMbha karI dIdho che ? jo ke bhAgyavAn AtmAo kadIpaNa AvA akALa maraNa karIne prAya: maratA nathI. paraMtu A prayatna to akALa maraNano ja che ne ? samyagdaSTi AtmAe AvA kAraNe sadAya mohAdikathI sAvadha rahevAnuM che anyathA mohAdi zatruo prasaMga pAmIne samyagdaSTi AtmAne paNa chaLyA vinA rahetA nathI. samadaSTi AtmAoe viSaya ane ma9i kaSAyathI khUba ja sAvaceta rahevAnuM che. anyathA e zatruo chakkaDa (2 khavaDAvyA vinA rahe tema ja nathI. mAna kaSAyanA kAraNe A paTTarANI R to jAte maravAne taiyAra thayela che, paNa ApaNe Aje e paNa joI uM raho chIe ke mAna kaSAyane AdhIna thaIne mahApuruSa tarIke gaNAtAo paNa bhAvathI pote maravA sAthe anekonA bhAvane mArI Page #249 -------------------------------------------------------------------------- ________________ rahyAM che. satyanuM khUna thavA daIne paNa mAnane sAcavavAmAM paDelAo prabhuzAsanane vaphAdAra zI rIte rahI zake che ? e Aje vicAraNIya vastu che. 'saghaLAMya amane mAne' A bhUta nAnuM suvuM nathI. e bhUtane zaraNe thayelAo satyanuM prakAzana zI rIte karI zake ? evAo pAse satyane jANavA janAra nirAza thaIne ja pAchA phare emAM Azcarya paNa zuM che ? evAone to prabhuzAsana karatAM paNa potAnI ja khUba paDI hoya che. prabhuzAsanane mAno ke na mAno enI paravA evAone nathI hotI. evAone to mAtra potAne ja manAvavAnI paDI hoya che. potAne mAne e ja paramezvarane mAnanArA hoya che. evI ja mAnyatAmAM evAo athaDAyA kare che. potAnI mAnyatA AgaLa evAo to prabhuzAsananI mAnyatAne paNa bAjue rAkhe tema che. evAo to potAnI vAha-vAhamAM ja prabhuzAsananI vAha-vAha samaje che. evA AtmAo game teTalA mahAna gaNAtA hoya to paNa vivekI AtmAonI STie to evAo kevaLa dayApAtra ja che. mAna kaSAyane yoge tyAgIo paNa paTakAI jAya to A saMsArI AtmA paTakAI jAya emAM Azcarya zuM che ? eka najIvA kAraNasara ane te paNa mAtra manathI ja mAnI lIdhelA kAraNasara dazaratha mahArAjAnI paTTarANI kAramI rIte maravAno prayatna karI rahela che, e kevI kAramI ane du:khajanaka l ghaTanA gaNAya ! kaMcukInuM Agamana : dazaratha rAjAno prazna paNa eTalAmAM to te ja samaye zrI dazaratha narendra tyAM AvI pahoMcyA. ane potAnI paTTarANIne tevI avasthAmAM rahelI joI. evI avasthAmAM jovAthI zrI dazaratha rAjAne lAgyuM ke A hamaNAM ja marI jaze ! eTale tenA mRtyuthI bhaya pAmelA zrI dazaratha mahArAjAe te potAnI paTTarANIne potAnI pAse besADIne kahyuM ke, sukha duHkhanI ghaTamALa chu ane virakta zrI dazaratha....10 Page #250 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sIta..... bhAga-2 .........rAma-lakSmaNane kuto'pamAnAdArabdhaM, duHsAhasamidaM tvayA / viM nAma haivAhighe, mayA vyavasAnanA ro 'he devI ! kayA apamAnathI te AvuM du:sAhasa AraMbhyuM che ? zuM daivayoge meM kAMIpaNa tArI avamAnanA karI che ? A praznano uttara ApatAM gadgad vANIvALI banI gayelI te paTTarANI kauzalyAe paNa mahArAjAne kahyuM ke, 'vatA ninasnAnavayaH sarvAsAM rAnInAM pRthak praiSi 'punaH mana na vaidhdhi'' 'he nAtha ! Ape zrI jinezvaradevanA snAtranuM jaLa saghaLIye rANIone bhinna-bhinna mokalI ApyuM paNa mArA mATe ja Ape e snAtrajaLa na mokalI ApyuM.' A pramANe je samaye bolI te ja samaye 'rAjAe A snAtranuM jaLa mokalAvyuM che.' A pramANe bolatAM kaMcukI tyAM AgaLa Avyo. rAjAe paNa prathama to kAMI bolyA vinA te pavitra snAtra jala dvArA svayaM paTTarANInA mastaka upara abhiSeka karyo ane te pachI rAjAe te kaMcukIne pUchyuM ke, "vinaMghena vinAnAA'' "tuM ATalA badhA vilaMbathI kema Avyo ?" A pramANenA rAjAnA praznano uttara ApatAM kaMcukIe paNa ghaNA ja spaSTa zabdomAM kahyuM ke "he svAmit sarvArvAkSama, me vArdra avarAghdhati, svayamapi amUM mAM pazya" "he svAmin ! sarva kAryo mATe asamartha evuM mAruM vRddhapaNuM aparAdhI che Apa pote paNa A mane juo. AvI avasthAmAM rahelAM mane Apa jozo eTale Apa ja kahezo ke A aparAdha tAro nathI paNa tArA sarva kAryomAM asamartha evA vRddhapaNAno ja aparAdha che. emAM kazI ja zaMkA nathI." Page #251 -------------------------------------------------------------------------- ________________ DIET G OID ] dazaratha mahArAjA kaMcukIne joIne vairAgya pAmyA che A rIte potAno aparAdha nathI paNa potAnA vRddhapaNAno ja hArita che aparAdha che. ema jaNAvIne kaMcukIe jyAre potAne jovA jaNAvyuM tyAre zrI dazaratha mahArAjAe paNa tenI sAme joyuM. kharekhara ! A kahe che temaja che. kAraNake tenA zarIra upara vRddhAvasthAe kAramo humalo karyo hato. vRddhAvasthAne aMge te ghaNo ja dayAjanaka dekhAto hato. vRddhAvasthAne aMge te kaMcukI jANe maravAne Icchato hoya tema pagale-pagale skUlanA pAmato dekhAto hato, tenA mukhamAM je daMto hatA te ghaMTanI aMdara rahelA lolakanI jema capaLa hatA. tenA AkhAe zarIranI cAmaDI evI vaLI gayelI hatI ke te vaLIonuM bhAjana ja thaI paDyo hato. enA AkhAe aMganI romarAjI zveta banI gaI hatI. bhrakuTInA lomathI tenA netro taddana DhaMkAI gayelA hatA. tenA zarIramAMnuM mAMsa ane lohI sUkAI gayeluM hatuM ane tenA AkhAe aMgamAM bhAremAM bhAre kaMpa utpanna thaI gayo hato. arthAt tenuM AkhuMe aMga kAyama kaMpyA karatuM hatuM. AvI sthitimAM AvI paDelA potAnA kaMcukIne joIne zrI dazaratha mahArAjAe potAnA aMta:karaNamAM ciMtavyuM ke, yAvat vayaM dRzA na smaH tAvat / hi vayaM caturthapuruSArthAya prayatAmahe / jyAM sudhImAM ame paNa A kaMcakInA jevI dazAmAM na AvI jaIe tyAM sudhImAM ame, cotho puruSArtha je mokSa tenI ArAdhanA mATe prayatnazIla banIe. AvI uttama vicAraNAnA pratApe zrI dazaratha mahArAjA, prati samaya eka ja prakAranA manorathomAM magna rahevA lAgyA. ane te manoratho e ja ke, kAramI vRddhAvasthAnA pAzamAM sapaDAI jaIe te che pahelA amAre mokSanI ArAdhanA karI ja levI joIe. AvA manorathonA yoge zrI dazaratha mahArAjA viSayothI parAmkha banI sukha duHkhanI ghaTamALa che ane virATa zrI dazaratha....10 Page #252 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sata... bhAga-2 23) rAma-laDhamaNane gayA. uttama prakAranA manorathonA pratApe zrI dazaratha mahArAjAne viSayo viSamaya lAgavA mAMDyA. uttama bhAvanA AtmAne saMsAranI koI ja vastumAM lIna thavA detI nathI. uttama bhAvanAnA yoge dazaratha mahArAjA saMsAra upara evA vairAgI banI gayA ke emano AtmA OM eka mAtra vairAgyamaya ja banI gayo. Ama vairAgyadazAmAM zrI dazaratha mahArAjAe keTaloka samaya pasAra karyo. zrI kleizvaradevanAM zAsananI anupama mahetA vairAgya eka evI vastu che ke je aneka nimittothI utpanna thaI zake che. koIpaNa nimitta pAmIne utpanna thayelo vairAgya e to upAdeya ja che. vairAgyanI upAdeyatAmAM be mata che ja nahi. koIpaNa prakAre AtmAne saMsAranI duHkhamayatA bhAsavI joIe. saMsAranI asAratAnA darzanathI, saMsAranI asthiratAnA darzanathI, saMsAranI anityatAnA darzanathI ke saMsAranI azaraNatAnA darzanathI arthAt koIpaNa prakAre saMsAranI heyatA tyAjyatA AtmAne samajAya e prabhuzAsanane ISTa che. bhavanI nirguNatA jonAra mithyAtvaSTimAM paNa vairAgyanA astitvano svIkAra karavAmAM Avyo che. koIpaNa prakAre saMsAra uparathI aruci enuM nAma vairAgya. saMsAra upara arUci thavAnA yoge saMsArathI tAranAra jJAnIonI AjJA mujaba muktinI sAdhanA mATe sajja thavAnI bhAvanA e ja e vairAgyano hetu che. evuM phaLa ANanAra vairAgyanI avagaNanA kayo uttama AtmA karI zake tema che. che eka sAmAnya nimittane pAmIne paNa prabhumArganA premI tI. AtmAonuM aMtaHkaraNa vairAgyathI vAsita thaI jAya che,e vAtane A prasaMga sArAmAM sArI rIte samajAve che. nokaranA zarIranI kSINatA jovAthI sukhasaMpattimAM mahAlatA svAmine vairAgya thAya e 3 prabhuzAsananI anupama mahattA sUcave che. prabhuzAsanane pAmelA Page #253 -------------------------------------------------------------------------- ________________ AtmAonI manodazA ja judA prakAranI hoya che. prabhuzAsanane pAmelA AtmAo koI paNa prasaMgane AtmAnA hitamAM yojIde che. eka potAnA kaMcukInA zarIranI du:khada durdazAne dekhatAMnI sAthe ja zrI dazaratha mahArAjAnA hRdayamAM e Urmi uThI ke jeTalAmAM amArI dazA AvA prakAranI na thAya teTalAmAM amAre cothA puruSArthanI sAdhanA mATe sajja thavuM joIe A prasaMganI zrI dazaratha mahArAjAnI bhAvanAne kaMIka vistArathI Alekha zrI paumacariyam nA kartA zrI vimalasUrIzvarajI mahArAjA pharamAve che ke, potAnA kaMcukI vilambathI AvI pahoMcavAnuM kAraNa jaNAvatAM potAnA zarIranI duHsthitinuM je varNana kaMcukIe karyuM tenuM zravaNa karIne zrI dazaratha mahArAjAe potAnA aMtaramAM e ciMtavyuM ke " dehassa kae purisA, kuNanti pAvaM pariggahAsattA / visayavisamohiyamaI, dhammaM dUreNa vajjenti // 11 // " puNNeNa pariggahiyA, te purisA je gihaM payahiUNaM / dhammacaraNovaesaM, kuNanti niccaM daDhadhiIyA // 2 // kaiyAhaM visayasuhaM, mottUNa parigvAhaM ca nissaMgo / kAhAmi nitataM Tviya, svasvayaMvaragAha}}}} parigrahamAM Asakta ane viSayorUpa viSathI mohita mativALA banelA keTalAya puruSo dehane mATe pApa kare che ! ane dharmane dUra tyajI de che. kharekhara, te ja puruSo puNyazALI che. ke je puruSo gharano tyAga karIne ane enA tyAgamAM sadAya deDhabuddhivALA thayA thakA dharmanI AcaraNAno upadeza kare che. e kAraNe huM paNa viSayasukhane ane parigrahane mUkIne ni:saMga thayo thako duHkhakSayanA kAraNa mATe zrI jinezvaradeve prarUpelA tapane kyAre AcarIza? suMdara suyoganI sArthakatA mATe suprayatna AvA prakAranI bhAvanAnA yoge viSayothI virakta banIne dharmanA anurAgamAM rakta banelA zrI dazaratha mahArAjAno keTaloka sukha duHkhanI ghaTamALa haiM ane virakta zrI dazaratha....1 Page #254 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sita... bhAga-2 riAma-lakSmaNane samaya pasAra thayo. te bAda koI eka divase te nagarImAM munisaMghathI parivarelA eka sUrivara samavasaryA. te sUrivaranuM nAma satyabhUti hatuM. te sUrivara mahAmuni hoI matijJAna, zrutajJAna, avadhijJAna ane mana:paryavajJAna A cAra jJAnane dharanArAM hatAM. puNyazALI AtmAone puNyanA pratApe suyoga maLatAM paNa vAra lAgatI nathI. vairAgyabhAvane uttejanAra ane saphaLa karanAra sadguruno yoga zrI dazaratha mahArAjAne alpa samayamAM ja thayo ane kharekhara puNyano pratApa che. puNyanA pratApa vinA AvA prakArano ISTayoga nathI ja prApta thaI zakato. puNyazALI AtmAone ja AvA yogo sahajamAM prApta thaI zake che. AvA suMdara suyogonI prApti thavA chatAM paNa teno lAbha lenArA AtmAo ghaNA ja alpa hoya che. suMdara suyogo maLavA chatAMpaNa pramAdI AtmAo teno lAbha nathI ja laI zakatAM. prApta thayelI uttama sAmagrIono lAbha levA mAMganArAoe avazya pramAdano parityAga karavo joIe. sUrivaranI padharAmaNI thavA chatAM paNa jo zrIdazaratha mahArAjA pramAdI banI rahe, te sUrivaranI sevAmAM upasthita na thAya to temane paNa e suMdara suyogano lAbha na maLI zake, paNa prabhuzAsanane pAmelA zrI dazaratha mahArAjA prathamathI ja tevA pramAdI na hoya to pachI vairAgyavAsita thayA pachI to tevA pramAdI bane ja zAnA ? sAmAnya rIte ja dharmanA arthI AtmAonA e manoratho hoya che ke sadguruno yoga kyAre thAya? kyAre dharmazravaNano suyoga che maLe ? ane kyAre dharmanA ArAdhaka banIe ? sAmAnya dharmanA to ja arthIonI paNa jyAre AvA prakAranI manodazA hoya che tyAre samyagadarzanane pAmelA vairAgyavAsita thayelA AtmAo sadguruno yoga maLyA pachI kema ja beThA rahe ? evA AtmAothI uttama sAmagrIono suyoga thayA pachI koIpaNa g Page #255 -------------------------------------------------------------------------- ________________ rIte besI rahevAya ja nahi. e ja kAraNe sUrivaranI padharAmaNI che thavAnI jANa thatAMnI sAthe ja zrI dazarathamahArAjA paNa potAnA haka putra AdinA parivAra sAthe, je sthAne sUrivara padhAryA hatA te the sthAne pahoMcyA. tyAM jaIne te sUrivarane zrI dazaratha ! mahArAjAe potAnA parivAra sAthe vaMdana karyuM ane dezanA sAMbhaLavAnI IcchAvALA zrI dazaratha mahArAjA potAnA parivAranI sAthe te sUrivAranI sevAmAM tyAM ja beThA. e ja arasAmAM aneka vidyAdharendronA parivArathI parivarelA caMdragati nAmanA rAjA, sItAnI abhilASAthI saMtapta hRdayavALA potAnA zrI bhAmaMDala nAmanA putranI sAthe vaitADhyagiri uparathI rathAvarta nAmanA parvata upara zrI arihaMta paramAtmAone vaMdana karavA mATe gayA hatA ne tyAM rahelA zrI arihaMta paramAtmAone vaMdana karIne pAchA pharyA thakA teo AvyA ane AkAzamAM rahelAM temaNe tyAM samosarelA te sUrivarane joyAM. sUrivarane jovAthI te paNa potAnA parivAranI sAthe tyAM utaryA ane sUrivarane vaMdana karyuM. vaMdana karyA pachI dharmane sAMbhaLavAnI IcchAvALA teo paNa parivAranI sAthe tyAM beThA. cAra jJAnanA dhaNI satyabhUti nAmanA satyavAdI sUrivare zrI bhAmaMDalanA hRdayamAM zrImatI sItAnA abhilASathI utpanna thayelA tApane jAgyo e tApane jANIne te sUrivare dezanA karyA bAda indra ti-puSpavatyo, samarmaThana-satavaH ? samAcakhyo pUrvabhavA~ - steSAM pApanivRttaye // sItA-bhAmaMDalayozca, bhave'smin yugmajAtatAm / bhAmaMDalApahAraM ca, yathAvadavaDhanmuniH // te saghaLAMone pApathI nivRtta banAvavA mATe zrI bhAmaMDala ane zrImatI sItA sAthe caMdragati ane puSpavatInA pUrvabhavo kahA. arthAt zrI sukha duHkhada ghaTamALa che ane varaThata zrI dazaratha...10 Page #256 -------------------------------------------------------------------------- ________________ saMta.... bhAga-2 ......rAma-lakSmaNane bhAmaMDala ane zrI sItA tathA caMdragati ane puSpavatI A cArenA pUrvabhavo kahyA. eTaluM ja nahi paNa e paramopakArI sUrivare A bhavamAM zrI sItA ane zrI bhAmaMDalanI yugalapaNe thayelI utpattine ane zrI bhAmaMDalanA thayela apaharaNane paNa yathAsthitapaNe kahyuM." bhAmaMDalano saMtApa dUra thayo. upakArI sUrivare karelA te kathanane sAMbhaLIne zrI bhAmaMDalakumArane paNa jAtismaraNa thayuM. munivaranA te kathanane sAMbhaLIne utpanna thayuM che jAtismaraNa jJAna jene tevo zrI bhAmaMDalakumAra paNa mUcchita thaIne bhUmi upara ekadama paTakAI paDyo. saMjJA pAmyA pachI zrI bhAmaMDalakumAre pote paNa satyabhUti nAmanA sUrivare kahelA potAnA pUrvabhavanA vRttAMtane kahI batAvyo. zrI bhAmaMDalakumAre pote potAnA pUrvabhavano vRttAMta kahetA zuM kahyuM enuM varNana karatAM zrI paumacariyam nA racayitA zrI vimalasUrimahArAjA jaNAve che ke te zrI bhAmaMDalakumAre potAnA pUrvabhavanA vRttAMta kahetA kahyuM ke, 'eka vidarbhA nAmanI nagarI hatI. te nagarImAM huM pahelAM kuMDalamaMDita nAmano naravarendra hato. te samaye kAmavaza banelA meM eka brAhmaNanI bhAryAnuM apaharaNa karyuM te pachI zrI anaraNya rAjAe mane bAMdhyo. tyAMthI chUTIne pharatA evA meM tapolakSmIthI bhUSita zarIravALA eka zramaNane joyA. te munivara pAsethI dharmanuM zravaNa karIne huM bhAvita manavALo thayo. paNa svadharmanI ArAdhanAmAM maMdasattvavALA meM mAtra mAMsabhakSaNa nahi karavAnuM ja vrata lIdhuM. A 8 lokamAM Azcarya utpanna kare evuM jinezvaradevanA dharmanuM e mAhAtmya che ke ghaNA pApone karanAro evo paNa huM durgatimAM gayo nahi. niyama ane saMyame karIne tathA ananya dRSTipaNAe karIne tyAMthI marIne huM anya jIvanI sAthe zrIvidehAdevInI kukSimAM utpanna thayo. meM jenI Page #257 -------------------------------------------------------------------------- ________________ strInuM haraNa karyuM te marIne suravara tarIke utpanna thayo, teNe mAruM haraNa karyuM maNikuMDala ApIne mane mUkyo. A vRttAMta zravaNathI caMdragati Adi saghaLAye paramasaMvegane pAmyA. zrI bhAmaMDala paNa kAmano saMtApa TaLI javAthI zAMta thayo ane zrImatI sItA e mArI bhaginI che. ema jANavAthI buddhizALI evA teNe zrImatI sItAne namaskAra karyA. utpanna thavA mAtrathI ja jenuM haraNa karavAmAM AvyuM hatuM te ja A mAro sahodara che. e pramANe jANavAthI harSane pAmelI mahAsatI sItAe paNa tene AziSa ApI e pachI utpanna thayo che suMdara prema jene evA ane vinayavAn evA zrI bhAmaMDale lalATathI bhUmine sparza karIne zrI rAmacaMdrajIne namaskAra karyA. caMdragati rAjAe te ja samaye uttama vidyAdharone mokalIne zrI videhAdevInI sAthe zrI janaka mahArAjAne tyAM bolAvyA ane utpanna thavA mAtrathI apahAra thavA vagerenuM vRttAMta kahIne zrI janakamahArAjAne kahyuM ke, A zrI bhAmaMDala Apano putra che. caMdragatinA te vacanathI meghanA garjAravathI jema mayUro harSa pAme che tema zrI janakamahArAjA ane zrImatI videhAdevI harSane pAmyA, eTaluM ja nahi paNa zrImatI videhAdevIe to potAnA stananA dUdhane jharAvyuM. arthAt zrI bhAmaMDalanA darzanathI zrI videhAdevInA stanamAMthI dUdha jharyuM. AnaMdamagna banI gayelA zrI janaka mahArAjAe ane zrI videhArANIe azrunAM pANIthI zrI bhAmaMDalane snAna karAvI dIdhuM ane mastaka upara cuMbana karyuM. e rIte harSAzruthI snApita karAyelA ane mastaka upara cuMbana karAyelA zrI bhAmaMDale A mArA mAtApitA che. ema oLakhIne zrI janaka mahArAjA ane zrImatI videhArANIne namaskAra karyA. sukha duHkhanI ghaTamALa che ane virakta zrI dazaratha....10 Page #258 -------------------------------------------------------------------------- ________________ - cii rAma-lakSamaNane caMdragatino pratibodha : dIkSA grahaNa A pachI saMsArathI udvigna banelA caMdragati rAjAe to potAnuM rAjya potAnA putra zrI bhAmaMDala upara sthApana karIne satyabhUti nAmanA sUrivaranI pAse dIkSA aMgIkAra karI. A prasaMganuM varNana karatAM zrI paumacariyanA kartA to kahe che ke zrI bhAmaMDala dvArA pUrvabhavanuM vRttAMta sAMbhaLatAnI sAthe ja caMdragatirAjA ekadama vismita hadayavALA banI gayA che. ane mukhathI dhikkAra-dhikkAra zabdano uccAra karatA te saMsAranI sthitine khUba-khUba niMde che ane saMsArathI atizaya bhaya pAmelA te munivarane uddezIne he bhagavAn ! eka manavALA thaIne Apa mArA vacanane sAMbhaLo A pramANe kahIne vinave che ke, "tujDA pasAeNa ahaM, jiNadivakhaM geNhiUNa kayaniyamo / $cchAmi LiadjuM, mAmo vagharagharATo TA" "he bhagavAn ! huM ApanA prasAdathI zrI jinezvara bhagavAnane ajoDa rIte sevIne zakya rIte upadezelI rIkSA grahaNa karIne kRta niyama banelo A saMsArapaMjararUpa gharamAMthI sarva prakAre nIkaLI javAne eTale ke muktie javAne IcchuM chuM." bhAgyavAno ! vicAro ke saMsAranA svarUpathI sujJAta banelA bhavya AtmAonI saMsAra pratye kevI bhAvanA thaI jAya che ? muktigamanane yogya AtmAo saMsArasvarUpane yathAsthita jANyA pachI eka kSaNa paNa saMsArarUpa kArAgAramAM rahI zakatA nathI. nirveda ane vairAgya e AtmAone saMsAramAMthI ekadama udvigna banAvI de che che. e AtmAone Akhoya saMsAra cArakanA jevo lAge che. je saMsAramAM manAtuM eka paNa sukha e AtmAone sukharUpa lAgatuM nathI. surapaNAnAM sukho ane manuSyapaNAnA sukho e AtmAone IN duHkharUpa bhAse che. evA AtmAone mana saMsAra e heya-tyAjya lAge che. ane mokSa e ja eka upAdeya lAge che. evA Page #259 -------------------------------------------------------------------------- ________________ cheTI) AtmAo eka cAritramohanIya karmanA udayathI ja saMsAramAM rahe che che paNa hRdayathI nahi. evA AtmAonuM hadaya saMsArathI para ja hatI rahe che evA AtmAone saMsAramAM eka kSaNa paNa kADhavI e bhAre thaI paDe che. e ja kAraNe caMdragati mahArAjAe ekadama saMsAra choDIne saMyamano svIkAra karyo. A rIte satyabhUti nAmanA sUrivaranA pratApe caMdragati mahArAjAno saMpUrNa AtmoddhAra thayo ane zrI bhAmaMDalano AtmA paNa kAmAgnithI saLagato hato te zAMta thayo. potAnA pitAnI dIkSA thayA pachI, bhAmaMDala satyabhUti nAmanA sUrivarane, caMdragati nAmanA rAjarSine potAnA mAtA-pitA zrI janakarAjA tathA zrI videhArANIne, zrI dazaratha mahArAjAne ane zrImatI sItAdevIne tathA zrI rAmacaMdrajIne namaskAra karI potAnA nagara pratye cAlyA gayA. dazarathamahArAjAnA pUrvabhavo caMdragati nAmanA rAjAne saMsArathI udvigna banI saMyamadhara banatA joIne zrI dazarathamahArAjAe paNa te satyabhUti nAmanA maharSine namaskAra karIne potAnA pUrvabhavone pUchyA ane te munivare temanA pUrvabhavone kahAM. he rAjan ! A saMsAramAM paribhramaNa karato tuM senApuramAM mahAtmA bhAvana nAmanA vaNikanI dIpikA nAmanI patnIthI upAsti nAmanI kanyA tarIke utpanna thayo hato. e upAsti te bhavamAM sAdhuonI TreSiNI thaIne ghaNA kALa sudhI kaSTapUrvaka tiryaMca Adi yoniomAM bhaTakI. tenA jIvarUpa tuM bhavamAM bhramaNa karIne te pachI caMdrapura nAmanA puramAM dhana nAmanAM gRhasthanI suMdarI nAmanI patnIthI varuNa nAmanA putra tarIke utpanna thayo. te bhavamAM tuM prakRtie karIne ughara thayo ane te udAratAnA yoge te bhavamAM tuM zraddhApUrvaka niraMtara sAdhuone adhika dAna Apato hato. e rIte e bhavamAM dharmanuM ArAdhana karIne tyAMthI tuM kALadharma pAmyo. ane tuM ghAtakIkhaMDa sukha duHkhanI ghaTamALa ane virakata zrI dazaratha.10 Page #260 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bhAga-2 satata rAma-lakramaNane nAmanA dvIpamAM AvelA uttara kurukSetramAM yugalIyA tarIke utpanna thayo. tyAMthI marIne tuM devalokamAM gayo. devalokamAMthI paNa cyavIne tuM puSkalAvatI nAmanA vijayamAM AvelI puSkalA nAmanI purImAM naMdIghoSa nAmanA narapati ane pRthvIdevI nAmanI rANInA putra tarIke naMdavardhana nAme utpanna thayo. e naMdIghoSa rAjA naMdIvardhana nAmanA putra evA tane rAjya upara sthApana karI yazodhara nAmanA munivara pAse dIkSAgrahaNa karIne greveyekamAM deva tarIke utpanna thayA. tyAM naMdivardhana tarIke oLakhAto tuM zrAvakapaNuM pALIne brahmaloka nAmanA pAMcamA devalokamAM deva tarIke thayo. tyAMthI paNa cyavIne tuM pazcima videhamAM AvelA vaitADhaya nAmanA parvata upara AvelI uttara ane dakSiNa nAmanI be zreNIo paikInI je uttarazreNI temAM bhUSaNarUpa zazipura nAmanA nagaramAM ratnamAlI khecarapatinI vizullatA nAmanI dharmapatnIthI mahAparAkramI evA sUryajaya nAmanA putra tarIke tuM utpanna thayo. eka vAra e bhavanA tArA pitA te ratnamAlI nAmanA khecarapati ahaMkArI evA zrI vajanayana nAmanA vidyAdharezvarane jItavA mATe sihapura nAmanA nagaramAM gayA. tyAM jaIne te khecarapatie haThathI bAla ane vRddhothI tathA strIonA samudAyathI bharelA ane pazuo tathA upavanothI zobhatA evA te AkhAe siMhapura nAmanA gAmane saLagAvI devAno AraMbha karyo. te avasare upamanyu nAmanA pUrva janmanA purohitano jIva je deva hato te sahastrAra nAmanA devalokamAMthI AvIne e pramANe kahevA lAgyo ke "he mahAnubhAva ! tuM AvA prakAranA utkaTa pApane na kara. dhi pUrvajanmamAM tuM bhUrinaMdana nAmano rAjA hato. te avasthAmAM te ja che vivekanA yoge mAMsa nahi khAvAnI pratijJA karI hatI. paraMtu upamanyu nAmanA purohitanA kahevAthI teM pratijJAno bhaMga karyo hato. koI eka divase skaMda nAmanA koI puruSe te purohitane mArI nAMkhyo. marIne te purohitano jIva hAthI thayo ane te hAthI bhUribaMdara rAjAe grahaNa IIIIII Page #261 -------------------------------------------------------------------------- ________________ karyo. bhUrinaMdana nAmanA bhUpatino te hAthI raNamAM mAryo gayo. raNamAM che marI gayelo te hAthI marIne te ja bhUrinaMdana rAjAnI gaMdhArA nAmanI patnInI kukSithI arisUdana nAmano putra thayo. tyAM tene jAtismaraNa hai jJAna utpanna thavAthI teNe dIkSA aMgIkAra karI ane dhakSAnuM pAlana karI kALadharma pAmIne te huM sahastrAra kalpamAM deva thayo chuM. A rIte tuM mane jANa. te bhUrinaMdana rAjA marIne vanamAM ajagara thayo ane ajagarapaNAmAM dAvAnalathI dagdha banI gayelo te marIne bIjI narakamAM gayo. pUrvanA snehanA yoge narakamAM paNa jaIne meM tene pratibodha pamADyo. tyAMthI nIkaLIne tuM ahIM ratnamAlI nAmanA rAjA tarIke thayo che, mATe huM tane kahuM chuM ke te vakhate jema mAMsanA paccakakhANano bhaMga karyo hato tema hAla bhaviSyamAM jenA yoge anaMta duHkho prApta thAya evA A puradAhane tuM na kara." potAnA pUrvabhavano je purohita, tenA mukhathI potAnA pUrvabhavone ane pUrvanI kAravAIne kahenArA A vacanane sAMbhaLIne, ratnamAlI yuddhathI nivRtta thayo ane kulavaMdana nAmanA sUryajayanA eTale tArA putrane rAjya upara sthApana karyo. potAnA putranA putrane rAjya upara sthApIne ratnamAlI rAjAe potAnA sUryajaya nAmanA putranI sAthe ja eTale ke tArI ja sAthe te ja samaye tilakasuMdara nAmanA AcArya mahArAjAnI pAse dIkSA aMgIkAra karI. ratnamAlI ane sUryajaya e baMneya munipaNAmAM ja kALadharma pAmIne mahAzukra nAmanA sAtamA devalokamAM uttama amara tarIke thayA. he rAjan ! te devalokamAMthI cyavIne je sUryajayano AtmA te tuM dazaratha thayo. ratnamAlI cyavIne A zrI janaka thayo. upamanyu. nAmano je purohita te sahastrAra nAmanA AThamA devalokamAMthI cyavIne janakano nAno bhAI kanaka thayo. ane naMdivardhana tarIkenA janmamAM je tArA pitA naMdighoSa ke je tane gAdI upara besADI muni thaIne raiveyaka nAmanA devalokamAM deva tarIke utpanna thayA hatA, te huM raiveyakamAMthI cyavIne ahIM satyabhUti tarIke thayo.' sukha duHkhanI ghaTamALa ane virakta zrI dazaratha....10 Page #262 -------------------------------------------------------------------------- ________________ -cii saMsAranuM vicitra nATaka bhAgyavAno ! vicAro ke A saMsAranuM nATaka kevuM ane keTaluM vicitra che ? karmaparavaza AtmAo A saMsAramAM kevI kevI rIte bhaTake che e khUba vicAravA jevI vastu che. A zaraNasahita OM saMsAramAM nirAdhArapaNe AtmAo paribhramaNa kare che. viSayakaSAyane vaza paDelA AtmAo dharmathI parAbhukha thaI nahi karavA yogya aneka kAryo kare che ane enA pariNAme cirakALa sudhI A saMsArarUpa bhayaMkara aTavImAM e bicArAo aneka prakAranI yAtanAone sahana 24o karatA AthaDyA kare che. potAnI AvI durdazAno jyAre bhavya AtmAne khyAla Ave che. tyAre te AtmA anAdikALathI saMsAranA raMgamAM rakta hovA chatAM ekadama coMkI uThe che ane pariNAme e AtmAone kAramAM saMsAra tarapha avazya dhRNA utpanna thAya che jyAre sAmAnya bhavya AtmAne paNa jethI saMsAra upara dhRNA thAya tevI vastunA zravaNathI jenI bhavyatA khUba ja khIlI uThI che. tevA zrI dazaratha mahArAjAne e kAramA saMsAra upara ghaNA Ave emAM to Azcarya ja zuM che? rAma-lakSmaNane Page #263 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Adi parivAranI Adi vAto 11 prabhuzAsanathI bhAvita thayelA mahAnubhAvo ane parivAro kharekhara ja Adarza hoya che. e lokomAM paudgalika padArtho levAnI paDApaDI nathI hotI, ApavAnI ke choDavAnI paDApaDI hoya che. zrI dazaratha mahArAjAno parivAra evo Adarza parivAra gaNAvI zakAya tema che. zrI satyabhUti sUrivaranI dezanAthI virakta banelA zrI dazaratha dIkSAnI bhAvanAthI zrIrAmane rAjya ApavA ghera pahoMce che. tyAM thayelo parivAra ane matrIvarga Adi sAtheno vArtAlApa khUba ja mananIya che. zrI bhAratanI bhavya bhAvanAprArthanA vAgoLavA jevI che. mohavaza kekeyInI varadAna yAcanA, zrI dazarathanuM varapradAna, zrI rAmacandrajInI mahAnatA, pitAnI AjJA sAme bhAratanI vivekabharI salAha Adi Adarza parivAranI Adarza vAto A prakaraNane khUba samRddha banAve che. 245 Page #264 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 246 Adarza parivAranI Adarza vAto sUridevano mahAna upakAra ajJAnI jIvone tyAga vairAgyanI kiMmata nahi saMsAranI azaraNatA ane dharmanI anupamatA suputra bharatanI suMdara vicAraNA mohamagna kaikeyInI zokabharI vicAraNA kaikeyInI yAcanA ane svIkAra * A prasaMganI anupamatA vicAravA yogya che. * rAmacaMdrajIno udAra pratyuttara * AjJAdhInatA koNa darzAvI zake ? * zrI bharatanA vratanA svIkAranI yAcanA * zrI dazarathamahArAjAnI AjJA. * dazarathamahArAjAne bharatanI vivekabharI salAha * saMvAda uparathI samajavA yogya vAto * zrI rAmacaMdrajInI salAha hakka ane lAlasAnA pratApe * bharatanI ekAMte anukaraNIya anupama dazA. * paudgalika lAlasAnA pApe Page #265 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 11 Adarza parivAranI Adarza vAto ja prathamathI ja vairAgyavAsita banI gayelA zrI dazaratha mahArAjAe satyabhUti nAmanA sUrivaranA zrImukhethI potAnA pUrvabhavone A rIte sAMbhaLyA ke tarata ja te puNyAtmAne ekadama saMvega utpanna thAya che. e saMveganA yoge e puNyAtmA tarata ja pravrajyAnA abhilASI bane che saMveganA pratApe pravrajyAnA abhilASI banelA te mahArAjA zuM kare che ? enuM varNana karatAM kalikAlasarvajJa AcArya bhagavAna zrI hemacaMdrasUrizvarajI mahArAjA pharamAve che ke, Adarza parivAranI tacchrutvA jAtasaMvegastaM vaMditvAnaraNyajaH / pravivrajiSurAdhAtuM, rAme rAjyaM gRhaM yayau // satyabhUti nAmanA sUrivare kahelA potAnA te pUrvabhavone sAMbhaLIne utpanna thayo che saMvega jemane ane e saMveganA pratApe pravrajyAnA abhilASI 240 banelA evA te zrI anaraNya mahArAjAnA putra zrI dazaratha mahArAjA te sUrivarane vaMdana karIne zrI rAmacaMdrajIupara rAjyane sthApana karavAne mATe ghera gayA. sUridevano mahAna upakAra potAnA mahele padhAryA pachI zrI dazarathamahArAjAe zuM karyuM enuM varNana karatAM kalikAla sarvajJa bhagavAna zrI hemacandrasUrIzvarajI mahArAje lakhyuM che ke, Adarza vAto...11 Page #266 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sata.... bhAga-2 atha rAjIH sutAnmantrimukhyAnAhUya pArthivaH / Aprapacche yathaucityaM vRttAlApasudhArasaH // 1 // potAnA prAsAde AvyA pachI zrI dazarathamahArAjAe potAnI rANIone, putrone ane mukhyamaMtrIone bolAvIne te saghaLAMyanI sAthe sudhArasa samo AlApa karIne eTale ke saune AnaMda thAya evA prakAranI vAtacIta karIne potAnI ghakSAnI bAbatamAM aucitya mujaba pUchyuM, " kAraNake mahArAjAne koInI AjJA to mAMgavAnI hatI ja nahi, eTale mahArAjAe saunI samakSa potAnI dIkSA levAnI | 24 bhAvanAne prakAzita karI. A ja vastunuM varNana karatAM paumacariyamunnA kartA jaNAve che 8 ke saMsAranA paribhramaNathI bhaya pAmelA zrI dazarathamahArAjA jyAre dIkSA levAnI bhAvanAvALA banyA tyAre temaNe ekadama potAnA sAmaMtone ane maMtrIjanone bolAvyA, teo paNa ekadama AvyA ane mastaka dvArA praNAma karIne suMdara Asano upara beThA. e vakhate zrI dazarathamahArAjAne teonA subhaToe vinaMtIpUrvaka kahyuM ke "sAmA DheDhAdiff" 'he svAmin ! Apa AjJA Apo ke zuM karaNIya che?' A vinaMtInA uttaramAM mahArAjAe potAnI dIkSA levAnI bhAvanAne prakAzita karatAM pharamAvyuM che ke, 2ma-lakSamaNane he subhaTo ! mAre Aje tamane kazuM ja karaNIya kahevAnuM nathI, kAraNake ame to Aje dIkSA grahaNa karIe chIe.' ajJAnI jIvone tyAga vairAgyanI kiMmata nahi mahArAjAnA zrImukhethI-ame Aje dIkSA grahaNa karIe chIe-AvA prakAranA vAkyane sAMbhaLIne coMkI uThelA maMtrIroe mahArAjA pratye atizaya vinItabhAve prazna karyo ke DEOD.) Page #267 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 'sAmiya ! kiM ajja kAraNaM jAyaM dhaNasayalajuvar3avaggaM | nena tumaM vavasamo moDuM he svAmin ! Aje evuM zuM kAraNa banyuM che ke jenA yoge Apa A rIte dhana ane sakaLa yuvati vargane mUkavA mATe prayatnazIla banyA cho ?' kharekhara ja, ajJAna ane saMsArarasika AtmAonI mAnyatA evI ja hoya che ke- "kaMIne kaMI hadayadu:kha, vigraha ke aNabanAva thayA vinA A saMsArano tyAga karavAne koI taiyAra thaI zake ja nahi ! ane emanI ajJAnatA ane saMsArarasikatAne pratApe emane ema lAge emAM navAI paNa nathI. ajJAna ane saMsArarasika AtmAone mana tyAga ane vairAgyanI vAto kiMmata vagaranI lAge che. eTale evA AtmAone ema ja lAge ! saMsAranI azaraNatA ane dharmanI anupamatA paNa maMtrIvaronA praznano pratyuttara vALatAM saMvegaraMgamAM jhIlatA ane vairAgyanA vegamAM taNAtAM taravarendra zrI dazarathamahArAjAe dIkSA levAnuM kAraNa darzAvatAM ghaNA ja suMdara ane spaSTa zabdomAM pharamAvyuM ke, to bhaNaDu naravarindo, paccakkhaM vo jayaM niravasesaM / suvarka va taNamasAraM, ujDAr3a maraNaliMgaNA niyayaM // 1 // bhaviyANa jaM suginjhaM, agijraM abhAviyANa jIvANaM / tivazALa patthaLavi, zivamaLasuhavihaM ghara sArA taM ajja muNisayAse, dhamma suNiuNa jaaysNvego| saMsArabhavasamuDhDha icchAmi ahaM samuttariThaM // 3 // (5umacariyam saMdhi 31) he maMtrIvaro ! tamane paNa pratyakSa che ke, A Akhoye asAra jagat sukA ghAsanI jema nizcitapaNe maraNarUpa agni dvArA baLI jAya che. arthAt sAruM e jagat maraNarUpa agnithI sukA ghAsanI niyatapaNe baLI rahyAM che. A vastu huM jANuM chuM ane tame nathI jANatA ema nathI. paNa mane ane tamane arthAt saune e vastu pratyakSa che. vaLI mokSagamanarUpa je sukha tene sArI rIte Adarza parivArane Adarza vahata....11 Page #268 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sata.... bhAga-2 vahana karanAro arthAt mokSasukhane ApanAro je dharma bhavyajIvo mATe sugrAhI che. abhavya jIvo mATe agrAhI che ane devA mATe prArthanIya che, te dharmane meM Aje munivara pAsethI sAMbhaLyo, e sAMbhaLIne mane saMvega thayo che. e saMveganA yoge huM A saMsArasamudrane sukhapUrvaka utarI javAne icchuM chuM." bhAgyavAno ! vicAro ke maMtrI AdinA praznano pratyuttara vALatAM zrI dazaratha mahArAjAe saMsAranI azaraNatA ane dharmanI anupamatA AdinI suMdaratAno kevo suMdaramAM suMdara khyAla Apyo che? je AtmAone jJAnathI agara pUrvanI ArAdhanA agara to 25) laghukarmitAnA pratApe saheje saheje paNa saMsAranI azaraNatAno to dharmanI AvA prakAranI anupamatAno khyAla Ave te AtmAo mATe saMvega e du:sAdhya vastu nathI ja ane saMvega AvyA pachI saMsArasAgarane taravAnI bhAvanA avazya jAge ja. ane e jAgyA pachI dhakSAnA svIkAra tarapha ja hadaya kaLe, kAraNake enA vinA saMsArasAgarane taravAno ane muktipade pahoMcavAno eka paNa upAya nathI. dIkSA tarapha aruci dharanArA ane enA vinA mukti sAdhI zakAya che ema mAnanArAo koI paNa kALe A saMsArasAgarane tarI jaI muktipade pahoMcI zakatA ja nathI. e ja kAraNe zrI dazarathamahArAjA anya koI upAya tarapha nahIM kaLI paDatAM e ja upAya tarapha dhasI rahyAM che. A sAruM e jagata nizcitapaNe sukA ghAsanI jema maraNarUpa agnithI baLI rahyA che. ema kahIne mahArAjAe saMsAranI azaraNatA sahelAIthI samajAvI dadhI. saMsAranI A azaraNadazAne zrIjinezvaradevanuM zAsana niraMtara samajAve che. saghaLA ja saMsArIo maraNa AgaLa zaraNasahita che ema prabhunuM P zAsana sApha zabdomAM pharamAve che. azaraNa bhAvanAno khyAla ApatAM mahAmahopAdhyAya zrI vinayavijayajI gaNivara pharamAve che ke, "re pataMThamahAmahenaterasa, nitya umrAja, 3 ye ca svargabhujo bhujonitamaDhA, medurmuDhA medurAH / Page #269 -------------------------------------------------------------------------- ________________ teDarala natAntavavamaDhane, rbindhamAnA heTha- jIruM hRmALaH zaradaya draza Dhizara, brehAnta DhInAnA: 1 pati che vidyAmaMtramahauSadhisevAM, sRjatu vazIkRtadevAm / rasatu rasAyanamupacayakaraNaM, tadapi na muJcati maraNam // 2 // | (zAMtasudhArasabhAvanA : bIjo prakAza). , (zAMta sadhAmA kharekhara kaSTanI vAta che ke paripUrNa pratApe cha khaMDanI pRthivIne potAnA tAbe banAvIne jeo nava nidhAna ane cauda ratno AdithI zobhI rahyAM che. evA cakravartI rAjAo ane bhujAo dvArA vRddhi pAmato che mada jeono tathA vimAna, Rddhi ane devAMganA Adi padArthonA premathI puSTa banelA temaja svargane bhogAvanArA surendra Adi devo khUba-khUba vilAsayukta banI rahyA che, teo paNa prANAnta samaye rakSaNathI rahita banyA thakA krUra kRtAntanA mukhamAM rahelA dAMto dvArA baLAtkArathI nirdalita thAya che tyAre maraNathI bacavA mATe dIna mukhavALA banIne daze dizAomAM joyA kare che. vizeSamAM rohiNI ane prajJapti Adi vidyAo, zrI vajapaMjara Adi maMtro ane prabhAvazALI mahauSadhionI sevA ke je varuNa Adi devone vaza karanArI che, tene karo athavA to puSTine karanArA evA rasAyaNanuM bhakSaNa karo to paNa maraNa mUkavAnuM nathI. AvI azaraNadazAthI bacavA mATe zaraNarUpa koI paNa hoya to eka dharma ja che. paNa e dharma khare ja anupama che. ane e ja kAraNe mokSagamana mATe yogya AtmAothI ja sugrAhI che. e paramatAraka dharmano zuddha hadayathI svIkAra bhavya AtmAo sivAya anya mATe zakya ja nathI. durbhavya AtmAo e dharmathI dUra ja bhAgatA phare che, abhavya AtmAo mATe to e dharma agrAhI che ane devatAo e dharmano svIkAra karavAne devabhavanA kAraNe azakta hovAthI teo mATe mAtra e prArthanIya ja che. e ja kAraNe zrI dazaratha mahArAjAe kahyuM ke, bhavya AtmAo mATe sugrAhA, abhavya AtmAo mATe agrAhI ane devatAo mATe prArthanIya evA prakAranA dharmanuM munivara pAsethI zravaNa karavAnA kAraNe mane saMvega utpanna thayo che ane e saMveganA pratApe huM A saMsArasAgara tarI javAne icchuM chuM. Adarza parivArane Adarza vAto..11 Page #270 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sItA... bhAga-2 25 .........ma-lakSmaNane A pramANe dIkSA levAnA kAraNone jaNAvyA bAda zrI dazaratha mahArAjAe potAnA te maMtrIvarone kahyuM ke, ahisiJcaha me puttaM paDhamaM ciya rajjapAlaNasamattham / pavanAmi vie, neLAhaM anna visatyo "he maMtrivaro ! rAjyanuM pAlana karavAmAM samartha evA mArA prathama putrane rAjya upara abhiSeka karo ke jethI vizvasta thayelo huM Aje avighnapaNe pravrajyAne aMgIkAra karuM." mahArAjAnA e prakAranA vacanane sAMbhaLIne, subhaTo, amAtyo, ane purohite, naravareMndrane pravrajyA levAnA nizcayavALA jANyA ane ema jANavAthI teo ekadama zokasAgaramAM DUbI gayA. aMta:pura paNa narAdhipane dIkSAbhimukha jovAthI rovA lAgyuM. mohAsakta AtmAo AvA prasaMge avazya mUMjhAya che. AvA prasaMge nahi mUMjhAnArA AtmAo virala hoya che. mUMjhAvA chatAM paNa dharmI kuTuMbonI dazA koI judI ja hoya che. e vastu ApaNane A prasaMgamAM AgaLa vadhavAthI ApoApa jaNAze. hAla to ApaNe eTaluM ja jANyuM ke mahArAjAe dIkSA levAnI bhAvanA potAnA parivArane jaNAvI ane ethI parivAra udvigna banyo. suputra bharatanI suMdara vicAraNA kharekhara, moharAjAnuM sAmrAjya ja koI vilakSaNa che. moharAjAnI ja rAjadhAnImAM rakta banelA AtmAo snehI AdinA vAstavika hitane jovA mATe sadAya azakta ja hoya che. kAraNake e AtmAonA sneha vagere potAnA svArtha mATe ja hoya che. paNa A zrI dazarathamahArAjAnuM kuTuMba to prabhuzAsanathI suvAsita kuTuMba che. che eTale e kuTuMbamAM moharAjAnA sAmrAjyanI asara vadhu samaya TakatI ja nathI ane banyuM paNa tema ja. aneka roI rahyAM hatA emAMthI eka bharata ke je zrI dazaratha mahArAjAnA trIjA putra che ane zrI kaikeyI mAtAnA ekanA eka ja Page #271 -------------------------------------------------------------------------- ________________ putra che te ekadama AgaLa AvyA ane potAnA pUjya pitAne namaskAra karIne vinaMtI karatA kahyuM ke, natvA babhASe'tha bharato'haM sarvaviratiM prabho ! tvayA samabhupAdrAsyuM, vasthAo, tyAM vinA nahi ????? mamAnyathA hi dve kaSTe, svAminnatyaMtaduHsahe / ekaM tvatpAdaviraho, 'paraM saMsAratarpaNam // 2 // "he prabho ! huM bharata to Apa pUjyanI sAthe sarvaviratine aMgIkAra karIza Apa pUjyanA vinA huM A saMsAramAM avasthAna karIza nahi. mArI A vinaMtIno Apa pUjya jo svIkAra nahi karo to he svAmin ! mane atyaMta duHsaha evA be kaSTo thaze. emAM eka to Apa pUjyano viraha ane bIjuM A saMsAranuM tarpaNa karavuM te.' bhAgyavAno ! vicAro ke bharatanI putratA kevI suviziSTa che ? AvA suputrathI kayA pitAne saMtoSa na thAya ? pUjya pitAno viraha sAlavA chatAM pote, potAnA pitAne potAnI khAtara saMsAramAM rahevAnuM nahi kahetAM pitAnI sAthe sarvaviratino svIkAra karavA pote ja sajja thavuM, e zuM sAmAnya koTinI suputratA che ? pitAno viraha e nahi khamI zakanAra putra pitAnI sAthe saMyama levA sajja thaI pitAnA kalyANakAryane saraLa banAve e eka anupama banAva che. paNa prabhudharmathI vAsita putro mATe emAM kazI ja anupamatA nathI. prabhuzAsanamAM evA saMkhyAbaMdha putro thaI gayA che ke jemaNe pitAne kalyANanI pravRttimAM paripUrNa sahAya karI che. ane pitAnI sAthe agara to pAchaLa pote paNa kalyANa pravRttinI sAdhanA karI che. A ja vastu 'zrI paumacariyam'nA kartA koI judI ja rIte varNave che. ane kaI rIte varNave che e khAsa jANavA jevuM che. potAnA pitA zrI dazaratha mahArAjAne tevA prakArathI virakta dazAmAM AvI gayelA joIne temanA bharata eka kSaNamAM pratibuddha banI jAya che ane pratibuddha avasthAmAM AvI gayelA bharata vicAre che ke, 05830 Adarza parivAranI 253 Adarza vAto...11 Page #272 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sItA bhAga-2 rAma-lakSamaNane nehabandho Dhucchejjo jIvalogammi "kharekhara A jIvalokamAM snehano baMdha du:khapUrvaka chedI zakAya tevo che." nahitara, tAyassa kiM va kIrar3a, pavajjAvavasiyassa puDhaIe / puttaM ThAveDa rajje, jeNaM ciya pAlavaThAe // 1 // AsaleNa kimatthaM, imeNa khaNabhaMgureNa deheNa / DuraTThiesu ahiyaM, kAvatthA baMdhavesu bhave / / ekko'ttha esa jIvo, duhapAyavasaMkule bhavAraNNe / bhamar3a cciya mohandho, puNaravi tattheva tattheva / / pravrajyA levAne sajja evA pitAzrIne pRthvInuM zuM karavuM che ke jethI pitAzrI tenuM pAlana karavA mATe putrane rAjya upara sthApana kare che ? arthAt A rIte putrane rAjya upara sthApana karavAno prayatna pravrajyA mATe sajja thayelA pitAne karavo e koI paNa rIte yogya nathI. paNa thAya zuM? kAraNake snehanuM baMdhana khare ja duruccheda che." vaLI pAse rahevA chatAM paNa kSaNabhaMgura evA A dehathI paNa zuM che? ke jethI enI ciMtA karavI paDe? zarIrathI adhika dUra rahelA evA baMdhuonI paNa A saMsAramAM kevI avasthA che? arthAt A ekadama pAse rahelA zarIranI ciMtA karavI e paNa phegaTa che, kAraNake e kSaNabhaMgura che, kSaNe-kSaNe emAM parivartana thayA kare che ane rakSaNa karavA chatAM paNa e nAza ja pAmavAnuM che. e ja rIte zarIra karatAM AtmAthI adhika dUra rahelA baMdhuo ke jeonI avasthA karmanA pratApe A saMsAramAM vicitra thaI rahI che, eTale teonI paNa tuccha svArthamaya ciMtA karavI e sarvathA vyartha che. ane AtmahitanI dRSTie hAnikAraka che. kAraNake mohathI aMdha banelo A jIva duHkharUpa pAdapothI aviratapaNe bharelA A saMsArarUpa araNyamAM pharIpharIne paNa tyAMne tyAM ja bhramaNa karyA ja kare che. zrI bharatanI A vicAraNA khUba ja vicAraNIya che. virakta (r) AtmA paNa tyAjya vastuonI vyavasthAno vicAra kare che. e paNa mohano ja vilAsa che. A vAta zrI bhAratanI vicAraNA spaSTa kare 3 che. moha AtmAne kyAM sudhI mUMjhave che? e vastu A zrI bharatanI vicAraNAthI khUba-khUba khullI thaI jAya che. mohanI sattA AtmA Page #273 -------------------------------------------------------------------------- ________________ che thaI che. upara anAdithI che eTale e sattA cheka chellI ghaDI sudhI AtmAne dabAvyA ja kare che. e ja kAraNe jJAnIo AtmAne sadAya sAvadha rahevAnuM pharamAve che. "samarva kAyama mA pamAyaNa' he gautama! eka samaya paNa pramAda na kare. A upadeza paNa ene ja AbhArI che asAvadha AtmAne moha phasAvyA vinA raheto ja nathI. e ja kAraNe anya darzano paNa vairAgyanA pariNAmano amala jhaTa karavAnuM kahe che. vadhumAM zrI bharatanI vicAraNA e paNa samajAve che ke A zarIranI rakSAnA manoratho paNa vyartha che. kAraNake e kSaNabhaMgura che ane baMdhuonI ciMtA paNa phogaTa che. kemake teo paNa karmavazavatipaNAne lIdhe A saMsAramAM vividha prakAranI avasthAono anubhava karyA ja kare che. tathA mohathI aMdha banelo AtmA A duHkharUpI vRkSothI vyApta evA A bhavarUpa araNyamAM ne araNyamAM ja AthaDyA kare che. mATe ja mohavaza AtmAne aneka ApattiothI bharelA A bhavAraNyamAM bhaTakyA sivAya anya kazuM ja karavAnuM nathI hotuM. A ja hetuthI upakArIo pharamAve che ke kalyANanI kAmanAvALA AtmAoe mohane Adhina thaI zarIra ane saMbaMdhIonI mamatAmAM phrAI nahi paDatA AtmahitanI sAdhanAmAM ja sajja banavuM joIe ane anaMtajJAnIonI AjJA mujaba mokSamArganI ArAdhanAmAM ekAMte samarpita thaI javuM joIe. mohamazna kekeyInI zokabharI vicAraNA pravrayA mATe utsuka banelA potAnA pitAnA darzana mAtrathI pratibaddha banIne vicAramagna banelA zrI bharatane joIne sarva kaLAomAM kuzaLa zrImatI kaikeyIdevI samajI gayA ke kharekhara, ja bharata pratibodha pAmyo che. e pramANe samajavAthI mohamagna zrImatI kaikeyIdevInA hRdayamAM ekadama zoka utpanna thayo. zokathI bharAI gayelA hadaye zrI kaikeyIdevIe mohanI parAdhInatAnA kAraNe vicAryuM ke, Adarza yarivArane 8darza va ...11 Page #274 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sata... bhAga-2 -rAma-la9maNane na ya me par3a na putto, DhoNi vi divakhAhilAsiNo jAyA / cintemi taM uvAyaM, jeNa suyaM vo niyattemi // 1 // "mAre to pati paNa nahi rahevAnA ane putra paNa nahi rahevAno, kAraNake pati ane putra baMneya dIkSAnA abhilASI thayelA che, e kAraNe huM te rU upAyane ciMtavuM ke je upAya dvArA putrane huM dIkSAnA vicArathI pAcho pheravuM." zrI bhArate potAnA pitAne karelI prArthanAnA saMdarbhamAM zrI kaikeyI mAtAnA vicArane varNavatA kalikAla sarvajJa bhagavAna varNave che ke253 takRtvA ghAtha vecA, kizvitaM kAvyataH gharam ? na patirna ca me sunuriti dhyAtvA bravIdidam // 11 // "AjathI mAMDIne mAre to have pati paNa nahi rahe ane putra paNa nahi rahe. A pramANe vicArIne teNe potAnA pati zrI dazaratha mahArAja pratye kahevA mAMDyuM." kekeyInI yAcanA ane svIkAra e pramANeno vicAra AvavAthI, mohamagna banI gayela kaikeyIdevIe potAnA patideva zrI dazaratha mahArAjA pratye vinayapUrvaka potAnA varadAnanI yAda karAvIne tenI mAMgaNI karatAM kahyuM ke svAmin smarasi yo'datta-stvayA mahyaM svayaMvaraH / svayaMvarotsave tatra, tena sArarthyakarmaNA // 11 // taM prathacchAghunA maa, nAtha ! satyapratizrava che ? prastarodatLaraava, pratijJA &i mahInA sArA he svAmin ! Apane smaraNa che ke te mArA svayaMvaranA utsava prasaMge upasthita thayelA yuddhamAM meM karelA te sArathipaNAnA karmathI tuSTamAna thayelA che Ape pote ja mane eka varadAna samarpaNa karyuM hatuM ane te vakhate varaghanane meM hatI. mArA thakuM ApanI pAse rAkhI mUkyuM che?' he satyapratijJAne dharanArA nAtha ! te mAruM varadAna hAlamAM Apa mane Apo. mahAt AtmAonI pratijJA pASANamAM kotarelI rekhA jevI hoya che.' kaikeyIdevIe potAnA varaghananI mAMgaNI barAbara yogya A avasare ja karI ane sUcavyuM ke mahApuruSonI pratijJA "abI Page #275 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bolyA te abI phoka' jevI nathI hotI. paNa patthara upara kotarelI rekhA jevI eTale ke kadI na evI hoya che.' jema zrImatI kaikeyIdevIe khare avasare varadAnanI mAMgaNI karI, tema mahArAjAe paNa pote ApelA varadAnane kabUla karavA pUrvaka zrImatI kaikeyIdevInI mAMgaNIno svIkAra paNa khUba vicArapUrvaka karyo. te aMge kahyuM che ke, athAvadaddazarathaH, pratipannaM smarAmyaham / yAcasva yanmamAdhInaM, vinA vrataniSedhanam // kaikeyIdevIe jANavA mAMgelI ane yAda karelI mAMgaNIno svIkAra karatA zrI dazarathamahArAjA bolyA ke, "je meM vacana ApyuM che te barAbara mArI smRtimAM che. huM tene sheja paNa bhUlyo nathI ane te huM ApavAne paNa taiyAra chuM. mATe eka vrata levAno niSedha karavA sivAya bIjuM je kAMI mAre AdhIna hoya tene tuM mAMga." potAnA patidevanA mukhathI nIkaLelo anukULa uttara sAMbhaLIne zrImatI kaikeyIdevIe paNa yAcanA karatAM kahyuM ke, tato yayAce kaikeyI, tvaM cetpravrajasi svayam / svAmin vizvaMbharAmetAM bharatAya prayaccha tat // "he svAmin Apa pote jo pravrajyA aMgIkAra karatA ho to A pRthvI bharatane Apo." A AkhAye prasaMgane paumacariyamnA kartA ghaNA ja spaSTa zabdomAM varNave che. zrImatI kaikeyIdevIe jyAre ema jANyuM ke mAre to pati ane putra baMneya javA beThA, tyAre teNe bharatane rokavA mATeno upAya ciMtavIne vinayapUrvaka zrI dazarathamahArAjA pratye kahyuM ke, "tuM me varuM payacchannu, no maLio suhaThasAmaravuM" "he nAtha ! mArA te varAnane Apo, ke je varadAna Ape mane subhaTonI samakSa ApavAne pharamAvyuM che." A mAMgaNIno uttara ApatAM puruSomAM vRSabha samA zrI dazaratharAjAe tarata spaSTa zabdomAM pharamAvyuM ke, Adarza parivAranI 2 Adarza vAto...11 Page #276 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sata... bhAga-2 " riAma-lakSmaNane bhaNar3a tao naravasabho, divakhaM mottUNa jaM pie bhaNasi / taM ajja tujhA suMdari!, savvaM saMpADaissAmi // 1 // 'he priye ! dIkSAne mUkIne tuM je kahe te sarva he suMdarI ! Aje huM tane saMpAdana karI ApIza.' potAnA patidevanA A nizcayAtmaka uttarane sAMbhaLIne zrImatI kaikeyIdevInuM hRdaya khaLabhaLI UThe che. patinA saMyamano nizcaya daDha jANI roI jAya che ane te rotA-jotA teNe potAnA patidevane kahyuM ke, DhaDhanehabaMdhaNa ciya, virAgakhaggeNa chinnaM te // 1 // esA duddharacariyA, uvaTThA jiNavarehi savvehiM / dhhuM ane tavaFai dhira, dhvanI saMnane yuddha sArA suravaisamesu sAmiya / , niyayaM bhogesu lAliyaM dehaM / ghara- sa-daddhsayara, dhhe hase rahe nerUA. he nAtha ! Ape snehanA majabUta baMdhanane vairAgya rUpa khanne chedI nAkhyuM paNa he nAtha ! sarva zrI jinezvaradevoe A dIkSAne du:khe karIne dharI zakAya evA cAritravALI upadezI che. emAM eka leza paNa zaMkA nathI, mATe ja huM Apane prazna karuM chuM ke Aje ja kema Apane saMyama aMgIkAra karavAnI buddhi ekadama utpanna thaI che. vaLI te svAmin ! Apano A deha niraMtara surapati sarakhA bhogo dvArA lAlanapAlana karAyelo che. A kAraNe Apa tINa, kaThora ane karkazatara pariSahone jItavA mATe kaI rIte yogya thaI zakazo? arthAt AvA sukomaLa deha dvArA Apa atizaya kaThora ane kaThoratara evA pariSahone koI paNa rIte sahI zakazo nahi." ATaluM-ATaluM kahevA chatAM paNa jyAre zrI dazarathamahArAjAne potAnA nizcayamAM malma ja joyA tyAre zrImatI kaikeyIdevIne lAgyuM ke have mAre mArA svArthanI mAMgaNI karyA vinA chUTako ja nathI. A e pramANe lAgavA chatAM paNa evI mAMgaNI karavI e zrImatI kaikeyIdevIne ghaNuM ja du:khakara ane zaramabharyuM lAgatuM hatuM. paNa moha, duHkha ane zaramane dhakelIne e mAMgaNI karavAnI pharaja pADato hato. huM e ja kAraNe zrImatI kaikeyIdevIe caraNanI aMgulI dvArA bhUmine khaNatA-khaNatA potAnA patidevane kahyuM ke, - Page #277 -------------------------------------------------------------------------- ________________ puttara makla sAmara, TeDhi samarthaMDugaMra" che he svAmin ! Apa jyAre ApanA nizcayamAM makkama ja cho to Apa haze mArA putra bharatane A samasta rAjyanuM samarpaNa karo.' zrImatI kaikeyIdevInI mAMgaNIno svIkAra karatAM zrI dazarathamahArAjAe prasanna hRdaye pharamAvyuM ke, " TUriDa dura duFI rajAM, te dinnaM mae samatthaM geNhasu mA cirAvehi" "he suMdarI ! huM tArA putrane samagra rAjya samarpaNa karuM chuM. mATe tuM te rAjyane grahaNa kara ane te karavAmAM kSaNano paNa vilaMba na kara !" A prasaMganI anupamatA vicAravA yogya che. bhAgyavAno ! A Akhoe prasaMga anupama hoI khUba khUba vicAravA yogya che. mohavaza banela zrImatI kaikeyIdevI paNa potAnI vastunI mAMgaNI karatAM keTalAM kacavAya che ? e mAMgaNIno svIkAra karavAmAM paNa zrI dazaratha mArAjA jevo ane keTalo viveka jALave che? ane AvI kAramI mAMgaNIno ekadama svIkAra karavAmAM zrI dazarathamahArAjA keTalA nirbhaya che? A badhI ja bAbato ApaNane aneka zaMkAonA samAdhAno Ape che. 1. zrImatI kaikeyI mohane AdhIna thAya che. e vAta sAcI paNa emAMya potAnI kulInatAnuM darzana avazya karAve che. e darzAvavA sAthe zrImatI kaikeyIdevInI mAMgaNI e paNa samajAve che ke moha e ghaNo ja bhayaMkara che ane tenI bhayaMkaratA bhalabhalAne mUMjhavavAne samartha che tathA enI bhayaMkaratAthI koI virala AtmAo ja bacI zake che. 2. bIjI vAta e che ke mohavikala banelI zrImatI kaikeyInI sAme potAnA vairAgyane zrI dazarathamahArAjA akhaMDitapaNe jALavI rAkhe che. zrImatI kaikeyInI mAMgaNInA svIkAramAM potAnI vastu zrI dazarathamahArAjA nathI visaratA. 8 Adarza parivAra 9 Adarza vAto..11 Page #278 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sIta.... bhAga-2 260 ..........ma-lakSmaNane zrI dazarathamahArAjAnI A sAvadhAnI virakta AtmAone samajAve che ke virakta AtmAoe snehIonI mAMgaNI svIkAratA potAnI kalyANakara vastunuM nikaMdana na nIkaLI jAya enI khAsa kALajI rAkhavI joIe. snehIonI icchAo pUrNa karavAmAM potAnI saMsArasAgara taravAnI icchA na dabAI jAya e vastu virakta AtmAoe khAsa lakSyamAM rAkhavI joIe ane virakta AtmAoe evA udAra na ja banavuM joIe ke jethI e udAratA potAnA hitakara mArgano ja ghAta karanArI nIvaDe. kAraNake evI udAratA dharmAtmAo mATe jJAnIpuruSoe vihita nathI karI. 3. trIjI vAta e che ke be-be moTA ane samartha putro vidyamAna chatAM trIjA putrane AkhAe rAjyanuM samarpaNa karavAmAM zrI dazarathamahArAjA nirbhaya che. enuM kAraNa khAsa samajavA jevuM che. potAno parivAra kevo che ? enI zrI dazarathamahArAjAne pUrepUrI pratIti che. e pratIti vinA ekadama AvI mAMgaNIno svIkAra thAya paNa kema? mahArAjAe evI mAMgaNIno paNa ekadama nirbhayapaNe karelo svIkAra ApaNane samajAve che ke mahArAjAe potAnA kuLane keLavavAmAM kazI ja kamInA rAkhI nathI athavA to e kuLanA saMskAra ja evA apUrva che ke dIkarAo tuccha vastu mATe vigraha kare ja nahi. sabhA : sAheba ! vaDilopArjita milakata AvI rIte kema ApI devAya ? evo prazna zrI rAmacaMdrajI kema na uThAve ? evA-evA prazno jyAM saMskAra rasikatAnuM sAmrAjya hoya 4) tyAM ja uThe che. gRhavAsamAM rahevuM e ja jyAM pApa manAtuM hoya tyAM evA-evA prazna uThatA ja nathI, e ja kAraNe huM kahuM chuM ke kAM to saMsAra tajavo joIe ane kadAca prayatna karavA chatAM paNa azubha karmanA kaThIna udayathI saMsAra na ja tajAya, to saMsAramAM paNa evA Page #279 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bano ane sAthIone paNa evA banAvo ke jethI kadI ja maudgalika bAbatonA vigraha thAya nahi. ane jyAre icchA thAya tyAre tene R_0 sarvathA tajIne Atmazreya mATe cAlI nIkaLAya. ema karavuM emAM ja zrI jainazAsana pAmyAnI sArthakatA che. zrImatI kaikeyIe karelI mAgaNInA javAbamAM zrI dazarathamahArAjA ekadama zrImatI kaikeyIdevIne uddezIne bolyAM ke, 'adyaiva gRhyatAmeSA mabhUH / Aje ja A mArI pRthvIne grahaNa kara !" A pramANe te zrImatI kaikeyIdevIne kahIne tarata ja zrI dazarathamahArAjAe zrI rAmacaMdrajIne ane zrI lakSmaNajIne sAthe bolAvyA. baMnene bolAvIne zrI rAmacaMdrajIpratye kahyuM ke "" asyAH sArathyatuSTena, dattaH pUrvaM mayA varaH / so'yaM bharatarAjyena, kaikeyyA yAcito'dhunA // A tArI mAtA zrImatI kaikeyInA sArathipaNAthI tuSTamAna thayelA meM prathama A zrImatI kaikeyIne eka vara ApeluM hatuM. e vara Aje zrImatI kaikeyIe bharatanA rAjye karIne mAMgyuM che. arthAt e varanI mAMgaNImAM Aje zrImatI kaikeyI kahe che ke A ApanuM rAjya mArA putra bharatane Apo." rAmacaMdrajIno udAra pratyuttara potAnA pitAe kahelI te vAta sAMbhaLIne zrI rAmacaMdrajI prasanna thayA. AvI vAtathI harSa kevA putrane thAya ? e khUba vicAravA jevuM che. susaMskAritA vinA ane hRdayanI anupama udAratA vinA AvI vAtanA zravaNathI harSa thavo e atizaya asaMbhavita che. 201 potAnI ja mAlikInuM rAjya eka aparamAtA AvI rIte pitA pAse mAMgI le ane pitA ApavAne taiyAra thaI jAya, e susaMskArI ane parama uAra putra sivAya anya koNa sahI zake ? paNa ahIM to sahevAnI vAta ja nathI ! kAraNake ahIM ulTI zrI rAmacaMdrajIne e ciMtA thAya che ke AvI AvI vAtamAM pitAjI mane pUche e ja mArA Adarza parivAranI Adarza vAto...11 Page #280 -------------------------------------------------------------------------- ________________ -c)). 2 62 rAma-laDhamaNane mATe ThIka nathI kAraNa ke vAta vAtamAM pitAjIe mane pUchavAnuM hoya ja nahi ! mAlika pitAjI che ke huM? pitAjI mane A pramANe pUche emAM ja mArI avinayazIlatAnuM darzana thaI jAya che. AvI AvI aneka bhAvanAo zrI rAmacaMdrajInA hRdayamAM utpanna thAya che. e ja hetuthI pitAjI dvArA, potAnI aparamAtAe varaghananA badalAmAM karelI mAMgaNIne jANIne zrI rAmacaMdrajI ekadama harSa pAmyA ane ekadama bolyA ke rAmo'piH hRSTo'bhASiSTa, mAtreDhaM sAdhu yAcitaM / yanmadAtre bharatAya, rAjyadAnaM mahaujase // 1 // mApauche prasAnniA-madre tatistathAthaa ? dunoti mAmavinaya - sUcanAkAraNaM jane // 2 // apyekabaMdine rAjyaM, tuSTastAto DhaDhAtyadaH / niSedhe'numatau vA me, na svAmyaM pattimAninaH // 3 // maratoDagyamevAgni, nirvighoSavui tava ? ato'bhiSicyatAM rAjye, bharataH parayA muDhA // 4 // "he pitAjI ! mArI mAtAe mahAprarAkramI evA mArA bhAI bharatane rAjya ApavAnI je mAMgaNI karI te ghaNI ja sArI mAgaNI karI che. vaLI pitAjI ! Apa to mane A vAtamAM mArI upara rahelAM ApanA prasAdathI pUcho, cho paNa A pramANe ApanuM mane pUchavuM e lokamAM mArA avinayane sUcavavAnuM kAraNa thAya che ane e mane khUba duHkha kare che. tuSTamAna thayelA pitAjI A rAjya eka baMdhane paNa ApI zake che. emAM niSedha karavAno ke anumati ApavAno potAne ApanA eka sevaka tarIke mAnatA mane adhikAra nathI. bharata paNa huM ja chuM ane Apane mana huM ane bharata beya sarakhA chIe e kAraNathI Apa atiharSapUrvaka bharatano rAjya upara abhiSeka karo." bhAgyavAno ! vicAro zrI rAmacaMdrajIno uttara ! A uttaramAM keTalA-keTalA ane kayA-kayA guNo AvirbhAva pAmI rahyA che? e paNa vicAro ane e paNa vicAro ke AvA umadA guNothI bharela putra kevA kuLamAM hoI zake ? potAnI aparamAtA pratye paNa potAnA ETTIOD) Page #281 -------------------------------------------------------------------------- ________________ aMtaramAM koI jAtano durbhAva che ? rAjyanI lAlasAne paNa hRdayamAM sthAna che ? baMdhuprema ane pitRbhakti paNa hRdayamAM kevA uchALA mArI ma rahI che ? udAratA, baMdhuprema, pitRbhakti ane ni:svArthavRttinI vAto karanArAoe AvA mahApuruSanA jIvanano khAsa abhyAsa karavo joIe. eka dharmI kuTuMbanuM saMskArI jIvana zuM zuM kAma kare che ane jIvanane kevuM ni:svArthI, udAra ane vaMgha banAve che ? e A uttara uparathI kaLI zakAya che. je divase pote rAjya upara AruDha thavAnA hoya te ja divase aparamAtA AvA prakAranI mAgaNI kare, e avasare jo hRdaya kSudra hoya to zuM thAya ? paNa udAratA ane ni:svArthavRttithI chalakAtA hRdayanA dhaNI zrI rAmacaMdrajIe jyAre jANyuM ke mArI apara mAtA laghubaMdhu bharata mATe rAjyanI mAMgaNI kare che, tyAre temanA hRdayamAM harSa ubharAya che. e harSanA yoge teo potAnI apara mAtAnI mAMgaNInI prazaMsA kare che. AvI kAramI mAgaNI karanAra aparamAtA tarapha sadbhAva rahevo e zuM nAnIsUnI vAta che ? sabhA : nA re sAheba ! AvI mAgaNInuM pariNAma to ghaNuM bhayaMkara Ave ! pUjyazrI : tame kaho cho evuM bhayaMkara pariNAma te ja kuLomAM Ave ke je kuLomAM jevo joIe tevo prabhuzAsanano vAsa na hoya. prabhuzAsanathI suvAsita kuLomAM paudgalika svArthanA vigrahone sthAna prAya: hotuM ja nathI. paudgalika vastuone para mAnanAra AtmAo tIvra karmanA udayathI paudgalika vastuono parityAga na karI zake e bane. paNa enI khAtara manuSyapaNAne na chAje evA vigraho evAo kare ja nahi, prabhuzAsanathI pariNata thayelA AtmAonuM hRdaya eTaluM ane evuM udAra hoya che ke enA yoge mAMgaNIo satAvatI nathI paNa saMtoSe che. Adarza parivAranI cha Adarza vAto...11 Page #282 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jIta.... bhAga-2 rAma-lakSmaNane je zrI rAmacaMdrajIne aparamAtAnI mAMgaNIthI saMtoSa thayo, te zrI rAmacaMdrajIne pitAe A vAtamAM potAne pUchyuM ethI ghaNuM du:kha thayuM kAraNake ethI zrI rAmacaMdrajIne ema lAgyuM ke AthI janatAne ema mAnavAnuM kAraNa maLaze ke 'rAma avinIta haze ?' AvA kAryamAM paNa pitA putrane pUche emAM putranI avinayazIlatA jAhera thaI jAya ema uttamaputro mAnatA. pitAe putrane pUchavAnuM hoya ja jhuM zAnuM? putra to pitAne AdhIna ja hoya, eTale pitAjI potAne pUche, emAM paNa je zrI rAmacaMdrajIne duHkha thAya e kaI jAtanI vinayazIlatA e vicAro ! je rAjya upara rAjyanItine anusarIne potAnI mAlikI che. te chatAM paNa A dazA. e zuM ochI pitRbhakti che ? AvI pitRbhakti teo ja karI zake ke jeo tyAgamaya saMskAramAM ucharavAthI anupama udAratAnA upAsaka banelA hoya. putra e to pitAno eka adano sevaka che, e sevakapaNAnA yoge pitAnI koI paNa AjJA mAtra te dharmanI ghAta karanArI na hovI joIe te mAnavAne baMdhAyelo che. ethI ja zrI rAmacaMdrajIe kahyuM ke pitAjI ! A rAjya potAnI sattAthI eka baMdIne ApI de to paNa mArA jevA eka adanA sevakane emAM niSedha karavAno ke anumati ApavAno adhikAra nathI.' AjJAdhInatA koNa darzAvI zake ? A jAtanI AjJAdhInatA susaMskArI ane udAra dIkarAo ja darzAvI zake che. saMskArahIna ane zudra dIkarAo AvI AjJAdhInatA koIpaNa kALe darzAvI zakatA nathI. AvI AjJAdhInatA keLavyA di vinA pitRbhakta hovAno dAvo karavo. e pitRbhaktapaNAnuM apamAna che. dharmaghAtaka AjJAnI sAme thavAno putrane jema adhikAra che. tema dharmano ghAta nahi karanArI je AjJAo te AjJAone AdhIna thavAnI ja che. e pharajanuM pAlana nahi karanArA putro pitAnA 8. vairInI ja garaja sAre che. evA vairI putronA pitA banavA karatAM Page #283 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pitApaNAnI kiMmata samajanArA pitAo vAMjhIyA rahevAnuM pasaMda kare che. A vAtane teo ja samajI zake che ke jeo pitApaNAnI ane putrapaNAnI kiMmatane samajatA hoya, je kuLomAM pitA pitApaNAnI pharajane nathI samajatA ane putro putrapaNAnI pharajane nathI samajatA te kuLonI kevI durdazA hoya che e Aje apratyakSa-ajANyuM nathI. e ja rIte bhAtRbhAva mATe samajavAnuM che. eka bhAI bIjA bhAIno utkarSa na sahI zake e bhAtRbhAvanuM khUna nahi to bIjuM zuM ? saMsAramAM paNa sukhI rahevA icchatA AtmAoe ni:svArthavRtti keLavyA vinA chUTako ja nathI jIvanamAMthI jarUrI udAratAthI paNa paravArI beThelAo kadI paNa sukhI thaI zakatA nathI. jIvanamAM joItI udAratAne dharanArA AtmAo avasare pharajanuM pAlana suMdaramAM suMdara rIte karI zake che. pharajanuM sArAmAM sArI rItinuM pAlana karAvanArI susaMskAritA, ni:svArthavRtti ane avazya joItI ugharatAno e pratApa che ke aparamAtAnI AvI kAramI mAMgaNI jANavA chatA paNa nArAja thavAne badale praphullita thaIne prasanna vadane Apane pUchavAnI jarUra paNa na hatI kAraNake Apa mAlika cho ane huM Apano eka adano sevaka chuM, tathA e ja kAraNe ApanI icchAmAM niSedha karavAno ke anumati ApavAno mane adhikAra nathI. Ape to mArA uparanI kRpAthI pUchyuM paNa AjathI janatAmAM huM avinIta TharIza ethI mane du:kha thAya che.' A pramANe potAnA pitA samakSa kahIne zrI rAmacaMdrajIe vinavyuM ke, "he pitAjI ! bharata paNa huM ja chuM ane huM ane zrI bharata baMneya Apane mana ekasarakhA ja chIe. mATe Apa ghaNA ja AnaMdapUrvaka bharatane rAjya upara abhiSikta karo." A pramANenA zrI rAmacaMdrajInA vacanane sAMbhaLIne zrI dazaratha mahArAjA parama prItine paNa pAmyA ane vismayapaNAne paNa pAmyA. eka rAjagAdI hAra, sarva rIte yogya ane sarvamAnya evo Adarza parivAranI Adarza vAto...11 Page #284 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sata... bhAga-2 riama-maNane putra ke je saMsArano virAgI nathI te chatAM paNa rAjagAdI samarpi devAne AnaMdapUrvaka sajja thAya e kAMI sAmAnya prIti ke sAmAnya vismayanuM kAraNa nathI ja. zrI bharatanA vratanA svIkAratI yAcanA A pramANenA zrI rAmacaMdrajInA vacanane sAMbhaLIne prIti tathA vismayane pAmelA zrI dazaratha mahArAjAe jeTalAmAM potAnA maMtrivarone bharatane abhiSeka karavAno Adeza karyo teTalAmAM ja zrI te bharata bolyA ke, "svAmin saha tADhiAna-mADhavidhyArthita mayA ? tAta tanyathA >>[, cAvi vasarvisa mATe "he svAmin ! meM to zarUAtathI ja ApanI sAthe vratanA svIkAranI yAcanA karelI che. te yAcanAne he tAta ! Ape koInA paNa vacanathI anyathA karavI e yogya nathI." zrI dazarathamahArAjAnI AjJA bharatanI A yAcanAno asvIkAra karatAM zrI dazarathamahArAjAe spaSTa zabdomAM zrI bharata pratye AjJAnA rUpamAM pharamAvyuM ke rA_vAva mA vaDe mastRti mughA zu ? varo mayA hi tvanmAtu - itto nyAsIkRtazviram / / 1 / / soDa te rAjyAnena, vaivedhyA yAtoDanA ! AjJA mama ca mAtuzca, nAnyathA kartumarhasi // 2 // he vatsa ! tuM mArI pratijJAne phogaTa na kara, meM tamArI mAtAne eka ( Roche vara' (varaghana) ApeluM che ane te cirakALa sudhI mArI pAse thApaNa tarIke rAkheluM che. te Aje tArI mAtA zrImatI kaikeyIe tane rAjya ApavArUpe mAMgela che te kAraNathI he vatsa ! mArI ane tArI mAtAnI AjJAne avyathA karavAne tuM yogya nathI arthAt tema karavuM e tArA mATe yogya nathI. e kAraNe tuM tArI anicchA chatAM paNa mArI AjJAthI tuM A rAjyane grahaNa kara." IDEIR Page #285 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dazarathamahArAjAne bharatanI vivekabharI salAha 'paumacariyam'nA kartAe A vastune ghaNA ja vistArathI ta saMvAdarUpe AlekhI che. 'paumacariyam'nA kartA e saMvAdanuM Alekhana karatAM pharamAve che ke zrImatI kaikeyInI mAMgaNInA svIkAra karyA pachI zrIdazarathamahArAjAe zrIlakSmaNanI sAthe zrIrAmacaMdrajIne bolAvyA. vRSabha jevI gativALA zrI rAmacaMdrajI paNa AvyA ane praNAma karIne ubhA rahyA, praNAma karIne ubhA rahelA zrI rAmacaMdrajIne uddezIne zrI dazarathamahArAjAe pharamAvyuM ke, 'he vatsa ! mahAsaMgrAmamAM zrImatI kaikeyIe, mAruM sArathipaNuM kareluM ane ethI tuSTamAna thayelAM meM tene eka vara (varadAna) sarva narendro samakSa Apela. e varadAnanA yoge teNe Aje A saghaLuMye rAjya potAnA putra mATe mAgyuM che. he vatsa! AthI have huM zuM karuM ? kAraNake huM to AthI ciMtArUpa samudramAM paDelo chuM. zrI bharata dIkSA grahaNa kare che, zrImatI kaikeyI tenA viyogathI mare che ane huM paNa nizcayapUrvaka jagatamAM alIkavAdI banuM chuM." pitAjInI A ciMtAne TALavA mATe zrI rAmacaMdrajI kahe che ke "he pitAjI ! Apa ApanA vacananI rakSA karo. lokamAM ApanI akIrti thAya evA bhoganA kAraNarUpa rAjyanuM mAre prayojana nathI. jAtavAn putre niraMtara pitAnA hitanI ja ciMtA karyA karavI joIe ke jethI pitA eka muhUrta vAra paNa zokane bhajanArA na bane." jyAM AvA prakAranI pariSadane raMjana karanArI kathA cAlI rahI che, eTalAmAM ja jenuM mana saMvega raMgathI raMgAI gayuM che. evA zrI bharatakumAra pitAnI pAse AvyA. zrI bharatakumArane potAnI pAse Avela joIne zrI dazarathamahArAjAe zrI bharatakumArane uddezIne kahyuM ke "he vatsa ! tuM rAjyano AdhAra bana eTale ni:saMga thayelo huM zrI jinezvaradevoe upadezelI dIkSAne aMgIkAra karuM." pitAjInA A kathananA uttaramAM vairAgyaraMgathI atizaya raMgAI Adarza parivAranI che Adarza vAto...11 Page #286 -------------------------------------------------------------------------- ________________ &-0:00 rAma-lakSamaNane gayelA zrI bharatajI, potAnA pitAjI pratye prema bharelA zabdomAM kahe che ke, so bhaNar3a natthi kajja, rajjeNaM mahaM karemi pavvajjaM / mA tivvadukkhapaure, tAya ! bhamissAmi saMsAre // 1 // he tAta ! mAre rAjyanuM kAma nathI, huM to pravrajyA aMgIkAra karuM chuM. jethI tIvra duHkhothI bharelA saMsAramAM huM bhamIza nahi." putranA AvA spaSTa uttarathI paNa rAjyanI vyavasthAnA vicArane vivaza banelA zrI dazarathamahArAjA upara kazI ja asara na thaI. kharekhara, mohanI parAdhInatA ajaba che. mohane vaza banelA AtmA AtmabhAna bhUlI jAya che. saMyama levAne sajja banelA mahArAjA paNa mohanA pratApe putrane ulTI salAha devAnuM sAhasa karatAM acakAyA nahi ane spaSTa zabdomAM jaNAve che ke "aNubhavasuputta sokkhaM, sAraM aNussayassa jmmss| teM pacchinna Rnei, nivirahii fsa ?????" he putra ! manuSyajanmanA sArabhUta viSayasukhano tuM prathama anubhava kara ane te pachInA kALamAM tuM zrI jinezvaradeve prarUpelI dIkSA grahaNa karaje !" pitAnI AvI kAramI salAhathI bharata ghaNA ja tAjuba thaI gayA ane tAjubInA yoge temaNe potAnA pitAne paNa suMdara cetavaNI ApatA pharIthI paNa e pramANe kahevA mAMDyuM ke, ta tAra: mohasa Adoone, na ya ghana-viddha-taLa, maccU paDivAlar3a koii| "he pitAjI! Apa zA mATe AvA akAryamAM moha pAmo cho ? kAraNake bALa, vRddha ke tarUNa koInA paNa maraNane koI (koIpaNa kALe ane koIpaNa e prakAre) rokI zakatuM nathI." RD2 arthAt he pitAjI ! maraNane parAdhIna AtmAone saMsAramAM rahevAnI salAha ApavI e Apa jevAne koIpaNa rIte yogya nathI. Apa jevA paNa AvA kAryamAM mUMjhAzo to anyanuM zuM thaze ? Ape koIpaNa rIte AvA kAryamAM mUMjhAvuM joIe nahIM, kAraNake A Page #287 -------------------------------------------------------------------------- ________________ HINDIDDL) saMsAramAM maraNa koIne paNa te cAhe to bALa hoya, cAhe to vRddha che hoya. kA cAhe to tarUNa hoya. choDatuM nathI. e vAta sarva prakAre che ke sunizcita che. mATe AvA kAramAM saMsAramAM rahevAnI ane huM viSayasukhamAM phasAI sarvasva hArI javAnI salAha ApavA jevI che mohAdhInatA Ape svIkAravI e koIpaNa prakAre vyAjabI nathI. zrI bharatanA mukhethI AvI vAta sAMbhaLavA chatAM paNa = vyavasthA AdinA mohamAM mUMjhAyelA zrI dazarathamahArAjAe rAjya levAnI salAha ApatA zrI bharatane kahyuM ke, gehAsame vi dhammo, putta ! mahAguNayaro samakkhAo / tamhA gihadhammarao, hohi tumaM sayalarajjavaI // "he putra ! ghararUpa AzramamAM paNa mahAguNane karanAro dharma zrI jinezvaradevoe kahelo che. te kAraNathI gRhastha dharmamAM rakta banIne tuM koI paNa jAtanA saMkoca vinA sakaLa rAjyanA adhipati thA." zrI dazaratha mahArAjAnA A kathananI sAme paNa bharate spaSTa zabdomAM vinayapUrvaka kahI dIdhuM ke, jar3a lahar3a muttisokkheM, puriso gihadhammasaMThio snto| to kIsa muJcasi tumaM, gehaM saMsAraparibhIo // mottUNa sayaNavaggaM, dhaNadhanvaM mAyaraM ca piyaraM ca / suhRduvavra vento, hAI hi8$ navo re he pitAjI ! jo puruSa gRhasvadharmamAM rahA chatAM muktinA sukhane pAme che, to pachI Apa zA mATe ekadama saMsArathI bhayabhIta thaI gharane choDI de cho ? bAkI to he pitAjI ! sukha ane duHkhane ekAkIpaNe bhogavato jIva 23, svajanavargane, dhanane ane dhAnyane tathA mAtAne ane pitAne mUkIne ekalo ja A saMsAramAM bhramaNa kare che." zrI bharatanA AvA prakAranA kathanathI zrI dazaratha mahArAjA ghaNo ja saMtoSa pAmyA. ane e saMtoSanA yoge bharatanI prazaMsA paNa karI, paraMtu vyavasthAnA mohamAM paDelA temaNe puna: paNa e ja pharamAvyuM ke, "he putra ! tuM pratibodha pAmyo che. e vAta sAcI, to Adarza yarivAranI Adarza vAta....11 Page #288 -------------------------------------------------------------------------- ________________ -cii rima-lakSmaNane paNa tAruM mana na hoya to paNa te putra ! tAre mArA vacana mujaba ja karavuM e ja yogya che. kAraNake saMgrAmamAM tArI mAtAnA sArathIpaNAthI tuSTamAna thayelAM meM tArI mAtAne eka varadAna Apela ane e varadAna Aje tArI mAtAe mArI pAse mAMgatAM tane rAjya upara sthApana karavAnuM mAMgela che. e kAraNe huM tane kahuM chuM ke tuM rAjyagAdI upara besIne A pRthvIne pAlana kara." saMvAda uparathI samajavA yogya vAto ra0 A Akhoe pitA-putrano saMvAda ghaNI-ghaNI vAto samajAve che jemake 1. prathama te saMvAda : vaDIlo, potAnA vaDIlapaNAne kaI rIte sAcave che? e samajAve che. vaDIloe vaDIlapaNAnA madane AdhIna thaI jaIne Azrito upara kAramAM hukamo pharamAvavA e potAnA vaDIlapaNAno nAza potAnA hAthe ja karavAnI kAravAI che. evI kAravAI khAsa kAraNa vinA koIpaNa vivekI vaDIla kare ja nahi. zrI dazaratha mahArAjA zrI rAmacaMdrajIne pharamAvI zakatA hatA ke A rAjya tane ApavAnuM nathI paNa zrI bharatane ApavAnuM che. paNa A pramANe nahi kahetA zuM karavuM e kahevAnI pharaja zrI rAmacaMdrajI upara ja nAMkhI. AvI sthitimAM aucityavAdI, Azrita, vaDIlanI icchAthI viparIta to bolI zakato ja nathI ane banyuM paNa tema ja. vaDIla jo vivekI ane vicakSaNa bane to Azritone moTe bhAge namra tathA AjJApAlaka bace ja chUTako che. AjJA karanAre AjJA pALavA icchanArane AjJApAlananI sAmagrI pUrI pADavI ja joIe. prabhunuM zAsana jo barAbara samajavAmAM Ave to samajI zakAya tema che ke prabhunuM zAsana eTale kalyANanA atha AtmAone AjJApAlananI anupama sAmagrI. prabhue sau saunI bhUmikAne ucita ja AjJA pharamAvI che. koIpaNa AtmA azaktinA yoge 9 AjJAno virAdhaka bane evI eka paNa AjJA prabhue pharamAvI nathI. Page #289 -------------------------------------------------------------------------- ________________ prabhunA zAsananI ArAdhanA karavA IcchanAre AjJA karavAnA che manorathono parityAga karI AjJAnA pAlanamAM ja arpAI javuM che joIe. e AjJApAlananA pratApe kadAca AjJA karavA jevI dazAe che AtmA pahoMcI jaze. to paNa harakata nahi Ave, kAraNake e paNa AjJAnuM pAlana ja AtmAne samajAvaze ke kaI AjJA kevI rIte karI ? zakAya ? AjJApAlanamAM ja dharma mAnanAra sAco pUjaka paNa banI zake che. ane sAco pUjya paNa banI zake che. je AtmAo AjJApAlanamAM dharma nahi mAnatAM potAnI matikalpanAmAM dharma mAne che te AtmAo to sAcA pUjaka paNa nathI banI zakatA eTale pUjya banavA mATe to teo sarva prakAre ayogya ja che. 2. bIjI vAta e samajAve che ke putra jo pote saMsArano parityAga karavA jevI dazA na pAmyo hoya to teNe evA saMsArarasika na ja banavuM joIe ke je rasikatAnA yoge mAtApitAne aneka prakAranI Aphato kacavAte mane paNa bhogavavI ja paDe. pudgala rasikatAnA yoge mAtA-pitAne du:khI karavA e suputra mATe koIpaNa rIte yogya nathI. suputranI pharaja che ke viSayAdi upara niyamana mUkanArI mAtA-pitAnI ekeeka AjJAno pUrepUro amala karavo. vyavahArane ucita ane dharmane bAdha nahi pahoMcADanArI evI paNa mAtA-pitAnI AjJAno amala nahi karanAro putra suputra nathI gaNAto. tathA e kAraNe te prabhuzAsananI ArAdhanA mATe paNa ayogya che. AthI prabhudharmanI ArAdhanA karavA IcchanAra putrane pharaja che ke teNe potAnI paudgalika anukULatAonA kAraNe mAtApitAne eka sTeja paNa ArtadhyAna Adi azubha kAravAInuM nimitta ja na ja ApavuM joIe. A vastu sarva koI saMsAramAM rahenAra Azrita AtmAne lAgu paDe che arthAt koIe paNa paudgalika kAraNe vaDIlonA hRdayane nahi dubhAvavAnI saMpUrNa kALajI rAkhavI joIe. e kALajI sarva prakAre AtmAne unnatagAmI banAvanArI che. Adarza parivAranA 4 Adarza vAto...11 Page #290 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sita... bhAga-2 riama-lakSmaNane 3. trIjI vAta e samajAve che ke jema saMsArane nahi tyajI zakanAra putra, paudgalika anukULatA khAtara mAtA-pitAnA aMtarane AghAta nahi pahoMcADavo joIe tema saMsArathI virakta banelA AtmAe paNa mohavaza banI mAtA-pitAnI mohaka AjJAne AdhIna banIne prabhudharmane agara to prabhudharmanI ArAdhanAne bAdha pahoMce evI kAravAI koIpaNa prakAre na karavI joIe. prabhuzAsanane pAmelA AtmAe, mohavazapaNAnA pratApe mAtA-pitAnI mohajanya AjJAne AdhIna banIne prabhudharmane agara to prabhudharmanI 272 ArAdhanAne bAdha pahoMce evI kAravAI koIpaNa prakAre na karavI joIe. prabhuzAsanane pAmelA AtmAoe potAnA vaDIlo paNa dharma pAme athavA to dharmanI sAme na thAya e mATe karavA joItA saghaLAM ja ucita prayatno nirbhIkapaNe karavA joIe. khoTI bhIti, khoTI maryAdA ke khoTI namratA agara ayogya vinayane AdhIna thaI jaIne vaDIlonI dharma ane nItithI viparIta kAravAIone anukULatA karI ApavI e vivekI AtmA mATe koIpaNa prakAre ucita nathI. vivekI AtmAe vaDIlonuM paNa hita ja karavAnuM che. e kAraNe mohavaza vaDIlonI ahitakara AjJAone mohanA kAraNe AdhIna thaI javuM e paNa vaDIlonuM ahita karavA barAbara che. mATe ema na banI jAya enI kalyANakAMkSI AtmAe pUrepUrI sAvacetI rAkhavI joIe. 4. cothI vAta e samajAve che ke mohavaza banelo AtmA vivekI hovA chatAM paNa jo sAvadha na rahe to te avivekI AtmA thI karatAM paNa svaparanuM kaIgaNuM ahita karI nAMkhe che. e kAraNe vivekI (8 AtmAe mohavaza na banI javAya e mATe pUratA sAvadha rahevuM joIe. asAvadha AtmA pAmelA guNone paNa kAramI rIte hArI huM jAya che. e ja kAraNe jJAnI puruSoe pAMca prakAranA pramAghane 8 AtmAnA paramaripu tarIke oLakhAvyA che. je AtmA pAMca prakAranA [(CCCOUR TRUS Page #291 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pramAdo paikInA koI eka pramAdane AdhIna thaI jAya che te AtmA che svaparanuM sAdhavA yogya hita nathI sAdhI zakato. koI paNa AtmAthI hAra para evI je koI paNa vastune AdhIna thavuM, tenI vyavasthA AdinA vicAro karavA e vagere saghaLuM ja pramAdamAM AvI jAya che. AtmAthI para vastune AdhIna bananAro AtmA potAnA mana, vacana ke kAyA upara kAbU rAkhI zakato ja nathI. mATe kalyANakAMkSI AtmAe AtmasvarUpa khIlavavAnuM dhyAna rAkhI AtmasvarUpane khIlavavAmAM sAkSApaNe sAdhanarUpa thanArI vastuo sivAyanI vastune AdhIna na thaI javAya evI ja dazAmAM rahevuM joIe. e ja dazAnuM nAma aMtarAtmadazA kahevAya che. e dazA AtmAne paramAtmA banAvanArI dazA che. ane ethI ulTI dazA e AtmAne adhama banAvanArI dazA che. aMtarAtma dazAthI ulTI dazA potAnA AtmAnI na thaI jAya e vAtano mumukSu AtmAe harahaMmezA khyAla rAkhavo joIe. zrI rAmacaMdrajInI salAha ApaNe e joI gayA ke zrI dazarathamahArAjAno ghaNo ghaNo Agraha chatAM paNa zrI bharata rAjya levAne saMmata na thayA te na ja thayA. zrI dazaratha mahArAjAe bharatane rAjya levAnI bAbatamAM che. jeTalI jeTalI dalIlo karI te saghaLI ja dalIlomAM zrIbharata saMmata na thayA. eTaluM ja nahi paNa e saghaLI ja dalIlono temaNe sAmano karyo. zrIbharatane rAjyagAdI upara ArUDha karavA mATe aMte zrIdazaratharAjAne eka AjJAno ja amala karavo paDyo ane ethI e saMbaMdhamAM AjJA karatAM zrI dazarathamahArAjAe spaSTa zabdamAM ? ema ja pharamAvyuM ke he putra ! tuM mArI pratijJAne niSphaLa na kara, kAraNake meM tArI mAtAne eka varadAna Apela ane te tenA kahevAthI meM mArI pAse rAkhI mUkela, te Aje tArI mAtAe tane rAjya ApavArUpe mAMgela che ane meM te Apela che. mArI ane tArI mAtAnI AjJAne anyathA Adarza parivArane Adarza vAta...11 Page #292 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 'sata.... 27 riAma-laDhamaNane karavA mATe tuM yogya nathI. e kAraNe tArI icchA vinA paNa tuM rAjyane grahaNa kara. rAjya levAnI tArI icchA nathI e huM sArI rIte jANuM chuM ane ethI khuza thAuM chuM, chatAM paNa huM tane kahuM chuM ke mArI pratijJAne niSphaLa na thavA devA mATe ane tArI mAtAne sukhI karavA khAtara tuM tArI IcchA na hoya te chatAM paNa A rAjyano svIkAra kara." AvA prakAranI spaSTa AjJA karavA chatAM paNa vairAgyasabhara jhIlatA zrI bharata stabdhapaNe ja ubhA rahyA che. stabdhapaNe ubhA rahelA zrI bharatane hRdayapUrvakanI salAha ApatAM zrI rAmacaMdrajIe kahyuM ke, rAmo bharatamicyuce, na te garvo'sti yadyapi / tathApi satyApayituM, tAtaM tvaM rAjyamuddhaha // he badhu ! jo tane garva nathI arthAt rAjyanA adhipati banavAne tuM Atura nathI e vAta taddata ja satya che. to paNa pitAne satyavAdI banAvavA mATe tuM rAjyane aMgIkAra kara." hakka ane lAlasAnA pratApe bhAgyavAno ! A prasaMga avazya vicAraNIya che. vaDIla bhAI pitAnA vacana khAtara potAnA hakke jato kare che. ane laghubhAI vinA hakka maLatA rAjyane levAno sarvathA InkAra kare che. AvI jAtanA prasaMga saMsAramAM ghaNA ja virala bane che. prabhuzAsananI prApti paudgalika padArthonA saMbaMdhamAM AtmAne nirarthaka hakkA haDakavAthI bacAve che ane sadAya khoTI paudgalika lAlasAthI alipta rAkhe che. Ajano Akhoya vizvavigraha ja che prabhuzAsananI prAptinA abhAvane AbhArI che. hakkanA nAme ane pI lAlasAnA pratApe Aje vizvamAM vicitra prakAranA vigraha cAlI rahI che. vizvamAM Aje hakkanA nAme rAjya levAnA prayatna cAlI rahyAM che ane temAM dharma manAvavAnI dhRSTatA cAlI rahI che tyAre zrIrAmacaMdrajI ke jeo pATavI hoIne rAjyanA kharA hakkadAra hovA Page #293 -------------------------------------------------------------------------- ________________ chatAMpaNa potAnA pitAnA vacananI khAtara pitAnA kahevA chatAM paNa che vinA zrame maLI jatA rAjyano asvIkAra karatA potAnA baMdhune ti rAjya levAnI salAha Ape che. sAco viveka pragaTyA vinA A che ubhaya banAvamAM raheluM aMtara samajavuM kaThIna che. prabhuzAsananI prApti mATe paudgalika padArtho pratyenA hakkathI para rahevAnI ane paudgalika padArtho uparanI lAlasAne kApavAnI ja pravRtti niraMtara karavI joIe. e vinA parama vItarAga paramAtmAnI upAsanA thavI ane e paramatArakanI AjJA pratye AMtarika sadbhAva thavo e azakya che. paudgalika pravRttiomAM ja zreya mAnavuM ane paramAtmAe mane ema karavAnI preraNA karI. ema kahevuM e to paramAtmAne nAme potAnI ahaMtAne poSavAno ja kuTa vyApAra che. ajJAnIo e kuTa vyApAramAM phase ane pAgala banI prapaMcInI paNa jaya bolAve e taddana sahaja che. paNa e rIte parama vItarAga paramAtmAnI AzAtanA karavI enuM pariNAma ghaNuM ja vikaTa che, e vAta kadI ja na bhUlAvI joIe. A lokanI lAlasAthI paralokanA khyAlane visArI beThelA nAstikone bhale A vAta upavasanIya lAge paNa A eka ughADuM satya che. AvA buddhimAM paNa bese tevA satyano khoTA ghamaMDathI svIkAra nahi karanArA AtmAonuM bhaviSya ghaNuM ja bhayaMkara che, e vAtamAM vicakSaNa AtmAonA bemata nathI ja. je AtmA eka paramAtmAnI AjJA upara ja nirbhara che. te to potAne paNa paudgalika pravRttiothI para rAkhe che ane janatAne paNa paudgalika pravRttiothI para rahevAno ja upadeza Ape che. evA AtmAo aneka prakAranI Apattione AnaMda ane ullAsapUrvaka sahe che ane anyane e rIte sahavAnuM zIkhave che. paNa te dunyavI hita mATe nahi kevaLa Atmika hita mATe ja. paNa e bicArAo gADha ajJAnatAnA yoge dunyavI hita mATe nahi paNa kevaLa Atmika hitano viveka ja na karI zakatA hoya teone A Adarza parivAranA 4 Adarza vAta....11 Page #294 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ughADuM satya paNa kema ja samajAya ? Aje dunyavI hita mATe jeTaluM sahana thAya che teTaluM ja jo sva-paranA Atmika hita mATe sahana thAya to dhAryuM kArya siddha thAya ane duniyA aneka khoTI AphatamAMthI bace tathA tenuM bhaviSya rUDuM bane paNa zubhodaya ane tathAvidha bhavyatAno paripAka thayA vinA e bane ja zAnuM ? bharatanI ekAMte anukaraNIya anupama dazA jeno zubhodaya hoya che ane jenI tathAvidha bhavyatAno 27 paripAka thayo hoya che. te AtmAnI dazA ja koI anupama hoya che. A vAta samajavA mATe zrI bharatanuM udAharaNa anupama che. kharekhara zrIbharatajInI dazA ekAMte anukaraNIya che. je zrIbharatajIne rAjya apAvavA mATe tenI mAtA potAnA varadAnano vyaya kare che. tenA pitA AjJA kare che ane rAjyanA hAra moTAbhAI paNa AnaMda ane ullAsathI sadbhAvapUrvaka rAjya levAnI salAha Ape che. ATaluMATaluM chatAM paNa tenuM hRdaya rAjya levA tarapha DhaLatuM nathI. eTaluM ja nahi paNa jyAre teNe potAnA vaDIlabaMdhunI paNa rAjya levAnI ja salAha sAMbhaLI tyAre tenuM hRdaya bharAI Ave che ane hRdaya bharAI AvavAthI tenI AMkho paNa azruthI ubharAI jAya che. e avasthAmAM e potAnA vaDIlabaMdhunA caraNamAM DhaLI paDe che ane tenI vANI paNa gadgad zabdovALI banI jAya che. saMta.... bhAga-2 ........rAma-lakSmaNa tyArabAda azruthI bharelI daSTivALA zrI bharate pagamAM paDI aMjalI joDI gadgad akSare zrI rAmacaMdrajIne kahyuM ke, tAtapAdAryapAdAnAM, mahecchAnAmadaH khalu ghita haLatAM rAkhya-mAlhAnasya me na tu rI tAtasya sunuH kiM nAhaM, kiM vA nAryasya cAnujaH / satyaM mAtRmukho'smyeSa, garvamevaM karomi cet // 2 // ' Page #295 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ELI. mahAna Azayane gharanArA ane e ja kAraNe anupama ugharatAne che dharanArA tathA rAjyanuM ghana karatA evA pUjya pitAjIne ane udAra carita evA hai Apa pUjyane mATe A kahevuM ane devuM e badhuM ja kharekhara ucita che. paNa jaNa rAjyano svIkAra karatA mArA mATe A koIpaNa rIte ucita nathI." temaja he pUjya ! zuM huM pitAno putra nathI ane udAracarita sarvazreSTha evA Apa pUjyano laghubaMdhu nathI, ke jethI AvA prakAre thatI rAjyanI prAptino garva karuM? kharekhara, jo ) AvI rIte prApta thatA rAjyano huM A pramANe garva karuM to satya che ke A zrI bharata pitAno putra nathI ane pUjya evA Apano baMdhu paNa nathI, kiMtu kevaLa mAtRmukha eTale mAvaDImukha mUrkha-bevakUpha chuM. eTale haju sudhI mArAmAM evI bevakUphI AvI nathI ke jethI huM mAtRmukha banIne A rAjyano svIkAra karIne huM rAjA chuM evI jAtanA ahaMkArathI akkaDa banuM." podgalika lAlasAnA pApe zrIbharatanI A dazA zuM kalyANanA kAmIo mATe ochI anukaraNIya che ? AvI dazA je AtmAmAM Ave e AtmAne paudgalika sAmagrI kaI rIte mUMjhave ? AvA putranI prApti koI bhAgyazALI pitAne ja thaI zake che. rAjyanI ja lAlasAmAM sabaDI rahelA AjanA jamAnAmAM AvI vAta paNa rUcikara thAya tema nathI to anukaraNIyanI to vAta ja zI ? kharekhara, A jamAnAmAM janmelAonuM e kamanasIba ja che ke jeonA kAne kevaLa rAganI vAta ja sAMbhaLavA maLe che. evAonA pratApe sAcA tyAgano virodha e ja A jamAnAnuM eka bhUSaNa thaI paDyuM hoya ema lAge che. nahi to dunyavI padArthonI prApti khAtara kahevAtA tyAga mATe je jamAno dhase che te jamAno, Atmika lakSmInI prApti mATe upadezAtA tyAgathI parAkSukha banI tenI ghora khodavA mATe kema ja kammara kase? meM 'jamAno' eTale kALa ema kahevAno ahIM Azaya nathI paNa , 'jamAnA' zabdathI ahIM jamAnAnA pUjArI banelA mAnavIo levAnA che. kAraNake A jamAno kaMI sAcA tyAgathI pratikULa nathI. A "i jamAno paNa zrI vItarAga paramAtmAe akhaMDita rIte sevIne che. Adarza parivAranA 8 Adarza vAta....11 Page #296 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sItA... bhAga-2 ..........ma-lakSmaNane R yathAzakya rIte upadezelA tyAgamArganA upAsaka puNyazALI AtmAo mATe anukULa ja che. e ja kAraNe jeone e tyAga nathI rucato teo ja kharA kamanasIba che. AjanI duniyAne tenA nAyakoe kevaLa A lokanI ja upAsaka banAvI che ane samajAvyuM che ke 'sukha sattAmA' che. evA kAramA netAonI upAsanAmAM paDelAo nAstika banIne tyAganA virodhane ja potAnuM bhUSaNa banAvI le emAM Azcarya paNa zuM che? hRdayanA nAstika hovA chatAM paNa paudgalika lAlasAnA yoge ahiMsA Adi siddhAMtono icchA mujaba upayoga karavAmAM kuzaLa banelAo bahArathI parama Astika ane paramAtmAnA upAsaka hovAno ADaMbara karI sArIe duniyAne unmArgarUpa gartAmAM gabaDAvI mUke che. evAonA pratApe ajJAna janatA unmArge caDhI jAya emAM kazuM ja Azcarya nathI. ahiMsA Adi mokSasAdhaka siddhAMtono saMsAranI sAdhanAmAM ja upayoga karavAnI vRtti vilakSaNa jAtanI nAstikatA che ane te eka rIte AtmA Adine nahi mAnavAnI nAstikatA karatA bhUMDI che. e bhUMDI nAstikatAnA pAzathI bacavA mATe AvA kathAnako aMtarpaTamAM kotarI rAkhavA joIe. vItarAgaparamAtmAnA zAsanathI suvAsita thayela zrI rAmacaMdrajI ane zrI bharatajI Adi jevAnAM dRSTAMto ghaNA ja virala hoya che. ane evAM virala dRSTAMto paNa prAya: prabhuzAsanamAM ja maLI zake tema che. Page #297 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI rAmacandrajIno vanavAsa 12 vivekI jIvone Asakti gharavAsamAM rAkhI zake paNa tuccha svArtha khAtara prAyaH anItinA mArge evA jIvo jAya nahIM eTaluM ja nahIM mAtA-pitA AdinI zAMti mATe potAnA paudgalika svArthano parityAga karavAmAM AvA jIvo prAya: sahejapaNa pAchA paDatA nathI. zrI rAmacandrajI A vAtanuM jIvatuM jAgatuM udAharaNa kahI zakAya. bharata potAnI hAjarImAM rAjya nahIM svIkAre ane tethI pitAjIne ubhayalokanI hAni thaze ema samajIne zrIrAmacandrajIe vanavAsano nirNaya karyo ane nirNaya jAhera paNa karyo. zrI rAmanuM prayANa, temanI pAchaLa zrImatI sItAnuM prayANa, pachI zrI lakSmaNajInuM prayANa, eka apUrvaghaTanA svarupe rAjakuLa, rAjamAtAo ane paurajanonA ullApo Adi svarupe zAMta citte vAgoLavA jevI ghaNI ghaNI vAto ahIM rajU thaI che. zrI dazarathajInI mohavazatA, zrI bharatajIno viveka, zrI rAmacandrajInI makkamatA A badhuM ja apUrva che. -zrI 279 Page #298 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 280 zrI rAmacandrajIno vanavAsa 0 zrI rAmacaMdrajIno apUrvatyAga * snehAdhInatAnuM kAramuM pariNAma * bhakti ane vinayathI bharelI vinaMtI. * prabhuzAsananI tyAgapradhAnatA che mAtAnI mohavikalatA * putranuM mAtAne preraNAbharyuM sAttvanA * zrI rAmacaMdrajInI ajaba pitRbhakti * mahAsatIonI uttamatA * vAtsalyabharI sAsunI vANI * prabhuzAsananI suvAsano pratApa vAtsalyanI avadhi * mahAsatInI vinayazIlatA * sItAdevInuM vanavAsagamana ane lokonI vANI. * pharajano khyAla hoya to hakkanI vAta na ja hoya * jaina zAsananI kevI suMdara maryAdA ! * dharmI AtmAnI anupama dazA * hakkanI kAramI mArAmArI uttama AcAranI uttama asara hoya che. * lakSmaNajInI vicAraNA 0 AvezamAM paNa vicArazIlatA * kuLane tyAgadharmathI suvAsita banAvo 9 zrI lakSmaNajInI prArthanA uttama mAtAnuM putrane protsAhana * sapatnInA putra pratye paNa samadRSTi * lakSmaNajInuM kauzalyAdevIne AzvAsana 0 uttama prakAranI susaMskAritA. ayodhyA nagarInA lokonI manodazA * parivAra sAthe mahArAjA paNa pAchaLa suMdara ane surdaDha dayanuM uttama kArya Page #299 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI rAmacandrajIno vanavAsa zrI rAmacaMdrajIno apUrva tyAga zrI bharatajInA zabdomAM zrI rAmacaMdrajIne khAtrI thaI gaI ke zrI bharata mArI hAjarImAM rAjyAgAdIno svIkAra kadI kare ja nahi. zrI bharata rAjyagAdIno svIkAra na kare e atyAre pitA mATe be prakAranI AphatarUpa che. eka to vacanabaddha pitA zrI bharata sivAya anyane rAjagAdI ApI zake tema nathI. ane bIjI Aphata e che ke A rAjyagAdI zrI bharata na svIkAre tyAM sudhI pitAjIne saMyamanA mArganI sAdhanAmAM aMtarAya thAya che. A baMne prakAranI AphatomAMthI pitAjIne mAre koIpaNa prakAre bacAvI levA ja joIe. beya prakAranI AphatomAMthI pitAjIne bacAvI levA mATe zrI rAmacaMdrajI mATe eka ja upAya hato. ane te e ja ke potAne vanavAsano svIkAra karavo. Avo upAya paNa AcaravA A pitRbhakta putra sajja hatA. Asakti AdinA yoge saMsAramAM rahevA chatAM paNa prabhuzAsanane pAmelA putro, tuccha svArthanA pUjArI ke paudgalika pArtho khAtara anItinA mArge prAya: jatA ja nathI. ane mAtA-pitA AdinI zAMti vagere khAtara potAnA paudgalika svArthono parityAga karavAmAM teo heja paNa pAchA nathI paDatA. A vAtanuM jIvatuM ane jAgatuM udAharaNa raju karavA mATe ja jANe na hoya tema zrI rAmacaMdrajIe, 'mArI hAjarImAM bhArata rAjyAgAdIno svIkAra na ja kare. ane ethI pitAjI ubhayalokane macandrajIno 4 vanavAsa...12 Page #300 -------------------------------------------------------------------------- ________________ satata bhAga-2 riAma-lakSmaNane hAni pahoMcavA rUpa ubhaya AphatamAMthI ugarI zake tema nathI.' A vAtanI potAne khAtrI thaI ke tarata ja potAnA hRdayamAM vanavAsa svIkAravAno sudaDha nizcaya karI lIdho ane e nizcayane jAhera karatAM te zrI dazarathamahArAjAne uddezIne e pramANe bolyAM ke rAmo rAjAnamityUce, bharato mayi satyasau / rAjyaM nAdAsyate, tasmAdvanavAsAya yAmyaham // "he pitAjI ! e vAta sunizcita che ke A bharata mArI hAjarImAM rAjyano svIkAra nahIM kare, te kAraNathI huM rAjadhAnI Adino parityAga karI vanavAsa mATe jAuM chuM." A pramANe jaNAvavA mAtrathI ja pitAnI anujJA 282 laIne ane bhaktipUrvaka rAjAne namaskAra karIne dhanuSya ane bANone rAkhavAnuM bhAthuM dharanArA zrI rAmacaMdrajI, ucca svare zrI bharata roto hato tenI paNa paravA karyA vinA ekadama cAlI nIkaLyA. | snehAdhInatAnuM kAramuM pariNAmaH AvuM atakita pariNAma AveluM joIne zrI dazarathamahArAjA snehanI AdhInatAnA pratApe AkuLa-vyAkuLa banI gayA. zrI rAmacaMdrajIne vanavAsa mATe jatA joIne zrI dazarathamahArAjAnI kevI dazA thaI enuM varNana karatAM kalikALasarvajJa AcArya bhagavaMta zrI hemacaMdrasUrIzvarajI pharamAve che ke : vanavAsAya gacchantaM, dRSTvA dazarathaH sutam / bhUyo bhUyo yayau mUrchA-matucchAM snehakAtaraH // "zrI rAmacaMdrajI jevA putrane vanavAsa mATe jato joIne snehathI avairyavAna banI gayelA zrI dazarathamahArAjA vAraMvAra bhAre mUrchAne pAmavA lAgyA." sneharAga virakta AtmAne paNa kevo satAve che e jovA ane samajavA mATe A prasaMga anupama che. sneharAgane Adhina banelA AtmAo avasare dhIratAne nathI ja dharI zakatA. sneharAganI vivazatA AtmAne vihvaLa banAvyA vinA rahetI ja nathI. sneharAga AtmAne saMsAramAM jakaDI rAkhanAra che. e sneharAgane tyajyA vinA saMyamanI ArAdhanA thavI e ghaNuM ja kaThaNa kAma che. sneharAga AtmAne evI rIte satAvyA kare che ke jenA pariNAme AtmA mUMjhavaNamAM mUkAyA vinA raheto ja nathI. zrI Page #301 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dazaratha mahArAjA saMveganA upAsaka banelA hovA chatAM paNa sneharAganI AdhInatAnA pariNAme vAraMvAra bhayaMkara mUcchita thavA d jevI dazAne pAmyA. sneharAganI AvA prakAranI viSamatA kayA vivekIne na sAle ? sneharAganI viSamatA harakoI vivekIne sAle tevI ja che.' bhakti ane vinayathI bharelI vinaMtI pitA pAsethI nIkaLelA zrI rAmacaMdrajI potAnI mAtA pAse jAya che. mAtA pAse jaIne zrI rAmacaMdrajI mAtAne namaskAra kare che. aparAjitA devI ke je potAnI mAtA thAya che. tene namaskAra karIne zrI rAmacaMdrajI vinaya bharelI bhaktithI potAnI mAtA pratye A pramANe kahevA lAgyA ke X X X X X X X X mAtaryathAhuM tanayo, topa tathaiva te svAM satyApayituM saMdhAM, tasmai rAjyamadAt pitA, mayi satyeSaH nAdatte tad gantavyaM mayA vane // 2 // tadazA bharataM pazyeH savizeSaprasAdayA nhAuivi mA mustuM mahiyonena vAtanA 1311 "he mAtAjI ! jevI rIte huM Apano putra chuM te ja rIte bharata paNa Apano putra che. pitAjIe potAnI pratijJAne satya karavA mATe rAjya bharatane arpaNa karyuM che. mArI hayAtimAM A bharata rAjyane grahaNa nathI karato te kAraNathI mAre vanamAM javuM e yogya che. vaLI te ja kAraNathI mArI gerahAjarImAM Apa bharatane mArA karatAM paNa vizeSa prasannatAbharI dRSTithI jojo. ane koIpaNa samaye mArA viyogathI adhIra na banazo." AvA prakAranI bhakti ane vinayathI bharapUra vANI putra pAsethI sAMbhaLavAne kaI mAtA Aje bhAgyazALI che ? sabhA : sAheba ! Aje to asaMbhavita che. ' ' prabhuzAsananI tyAgapradhAnatA A asaMbhavita gaNAtI vastune paNa prabhunuM zAsana saMbhavita banAvI zake che. A pratApa prabhuzAsananI susaMskArono che. prabhuzAsananI prApti vinA AvI jAtanA udgAro nIkaLavA e zrI rAmacandrajIno 28 vanavAsa...12 Page #302 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sItA... bhAga-2 284 ........rAma-lakSmaNane azakya prAya: che. prabhuzAsananI tyAgapradhAnatA jIvana upara AvA prakAranI suMdara asara nIpajAve che. prabhuzAsananI tyAga pradhAnatAne gopavanArAo arthI AtmAono paNa prabhumArgathI vaMcita rAkhe che ane anya AtmAone prabhuzAsana tarapha je jAtano sadbhAva pedA karavo joIe te nathI karI zakatA. eTaluM ja nahi paNa Itara zAsanonA jevuM ja A paNa eka zAsana che evI chApa evA AtmAonA aMtarapaTa upara pADe che. A beya vastu bhayaMkara pAparUpa che. AvuM pApa prabhuzAsananA sAcA pUjArIo kadI ja na Acare paNa prabhuzAsananA nAme AjIvikA calAvavA athavA to naryu mAnasanmAna ane aneka prakAranI anukULatAone meLavavA icchatA vekhadhArIoe A pApone sArI rIte AcaryA che. enA ja pariNAme Aje tevA prakAranA mAtA-pitA ane tevA prakAranA suputro taiyAra thatA aTakI gayA che. A nukazAna jaina saMghane mATe nAnuM-suvuM nathI. prabhuzAsananI tyAga pradhAnatA saune saunI pharaja sArAmAM sArI rIte samajAve che. zrI rAmacaMdrajI rAjyagAdIno hakka choDI bharatane potAnA jevo mAnavAno mAtAne Agraha kare che ane pote vanavAsa svIkAravAnI marajI sadbhAvapUrvaka darzAve che. e pratApa prabhuzAsananI tyAgapradhAnatAno ja che. mAtAnI mohavikalatA kharekhara, A saMsAramAM mohanuM sAmrAjya paNa sAmAnya prakAranuM nathI. mohanuM sAmrAjya samyagdaSTi AtmAone paNa avasare-avasare avazya satAve che. dRDha samyagdaSTi AtmAo ja enA sAmrAjyamAM svasthapaNe rahI zake che. mohanA e kAramA sAmrAjyanA pratApe putranI te vANIne sAMbhaLI aparAjitAdevI mohavikala banIne bhUmi upara paTakAI paDyA. mUcchita thayela te devIne dAsIoe caMdananA pANIthI siMcyAM. ane enA pariNAme svastha banIne uThyA ane A pramANe bolavA lAgyA ke, AH kena jIvitAsmyeSA, mUrcchA hi sukha mRtyave / sahiSNe rAmaviraha - druvaM nIvaMtyataM tham Page #303 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kuM vanaM vrajiSyati sutaH, patizca pravrajiSyati / zrutvApyetana yahIrNA, kauzalye ! vajramayyasi // 2 // khedanI vAta che ke A mane koNe jIvADI ? kharekhara, mUccha sukhamRtyu mATe hatI. have jIvatI huM rAmanA viraha du:khane kevI rIte sahana karIza ? he kauzalya ! khare ja tuM vajamI cho, kAraNake putra vana pratye jaze ane pati pravrajyA aMgIkAra karaze" A sAMbhaLIne paNa tuM bhUdAI na gaI." putranuM mAtAne preraNAbharyuM sAtvata mAtAnI AvI dazA joIne preraNAbharyuM sAttvana ApatAM rAmacaMdrajI pharIthI paNa potAnI mAtAnI pratye kahAM ke "he mAtAjI ! Apa mArA pitAnI patnI cho to pachI adhIra strIjanane ucita evuM A Ape zuM AraMkhyuM che? siMhaNano putra vanamAM aTana karavA mATe ekalo jAya che ane siMhaNa to svastha rahe che. paNa jarAya duHkha nathI pAmatI pitAnuM RNa moTuM che kAraNake pitAjIe A vara aMgIkAra kareluM che, he mAtA ! mArA ahIM rahevAthI pitAnuM RNarahitapaNuM zI rIte thAya?" arthAt, XXXXXX mAtaH pAsa maug: ? tataH kimidamArabdhaM, kAtarastrIjanocitam // 11 // vanAnyatumeatt, yAti sAsutaH ? svasthA tu kesariNyAste, na tAmyati manAgapi // tAtasya RNamastyuccaiH, pratipannavaro hyayam / atra sthite ca mayyaMba ! tasyAnRNyaM bhavetkatham 113 // he mAtAjI ! mArA pitAnI patnI thaIne Ape pAmara strIonI jema A pramANe mohavikala banavuM e koIpaNa rIte yogya nathI. siMhaNanA dikarA to ekalA aTavImAM bhaTake te chatAM paNa siMhaNa potAnA putranA parAkramathI paricita hovAne kAraNe sTeja paNa duHkhI nahi thatAM svastha ja rahe to pachI mArA jevo putra vanamAM jAya ethI tArA jevI mAtAne du:kha kema ja thAya ? he mAtA ! mArA vanamAM javAthI tane duHkha na ja thavuM joIe, to pachI A badhI vihvaLatAnuM prayojana zuM ? bIjuM he mAtA ! jo huM A samaye vanavAsano svIkAra na karuM to pitAnuM RNa pate zI rIte ? zuM pitAnuM A RNa nAnuM zrI rAmacaMdrajIno 285 vanavAsa...12 Page #304 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sata... bhAga-2 rAma-maNane sUnuM che ? nahi ja, kAraNake pitAe A varadAna aMgIkAra kareluM che eTale pitAjIne A varadAnane ApavuM ja joIe. mArI hAjarImAM pitAjI A varadAna koI rIte ApI zake tema nathI, kAraNake mArI hAjarImAM pitAjI ApavA dhAre to paNa bharatane rAjya ApI zake tema nathI, jyAM sudhI zrI bharata rAjyano svIkAra na kare tyAM sudhI pitAjI A moTA RNathI chUTI zake tema nathI. ane mArI hAjarImAM zrIbharata rAjayano svIkAra kare tema nathI. e kAraNe mAre vanamAM javuM ja joIe ane mArA jevA putranA vanamAM javAthI tArA jevI | mAtAe du:kha karavuM e yogya nathI. mArI mAtA e konI patnI ? pitA zrI dazarathamahArAjAnI patnI AvI vikalatA kare ja kema? ta ja kare che mAtA ! zAMta thAo. zrI rAmacaMdrajInI ajaba pitRbhakti A vagere aneka prakAranA yuktipUrvakanA vacano dvArA zrImatI aparAjitA devIne zrI rAmacaMdrajIe aneka rIte samajAvI. eka putra hAthe karIne Apatti vhorI le ema karatAM aTakAvanArI mAtAne AvI rIte samajAvavAno prayatna kare e putramAM kevA prakAranI suputratA? kharekhara, zrI rAmacaMdrajInI pitRbhakti ane mAtRbhakti ajaba che. pitAnuM RNa pheDavA rAjyano hakka jato kare ane tema karavA chatAM paNa RNa na phelAya to vanavAsa svIkAre e pitRbhakti sAmAnya koTinI na ja hoI zake. potAnA uparanA premathI vihvaLa banatI mAtAne AvI jAtanuM sAMtvana ApavAnuM sAmarthya paNa mAtRbhakta putramAM ja hoI zake che. suputranA preraNAbharyA sAMtvanathI mAtA zAMta banI gaI. zAMta karavAnI potAnI pharaja bajAvIne tarata ja koInI paNa rAha joyA vinA vanavAsamAM javAnI potAnI pratijJAnuM pAlana che karavA khAtarahan "tAM navvADajyAraa nanananuM niryo nahagAna? " te potAnI zrImatI aparAjitA nAmanI mAtAne ane anya mAtAone namaskAra karIne zrI lakSmaNajInA moTAbhAI zrIrAmacaMdrajI cAlI uM nIkaLyA." Page #305 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI rAmacaMdrajInuM A rIte nIkaLavuM e kAMI sAmAnya banAva che nathI. pitAnA vacana khAtara rAjyano hakka jato karI, mAtA Adino che ? moha tyajI, ekAkIpaNe vanamAM bhaTakavA cAlI nIkaLavuM, e sahaja ag kArya nathI. evuM duSkara kArya paNa zrI rAmacaMdrajIe prasanna hadaye karI batAvyuM. AvA AtmAo kuLamAM taiyAra karavA mATe kuLanA vRddhoe zuM zuM karavuM joIe ? e vAtane khUba vicAro. jainakuLamAM AvA huM AtmAo taiyAra karavA e azakya vastu nathI. jainakuLa dhAre to potAnA AzrayamAM utpanna thayelA AtmAone duniyAnA sAcA Adarzo banAvI zake. paNa zarata eTalI ke e kuLo zrI jinezvaradevanI AjJAthI otaprota hovA joIe. zrIjinezvara devanI AjJAmAM ja Atmasarvasva mAnanArA kuLo mATe kAlAnusArI uttama AtmAo banAvavA e kazuM ja muzkela nathI. paNa jainakuLanA nAyaka banelA vRddho jainakuLanI uttamatAnA hetuo na samaje, na vicAre ane na pracAre tyAM evI uttama AzA rAkhavI e vyartha che. mahAsatIonI uttamatA zrI rAmacaMdrajI pitAjInI mAtra kahevArUpa AjJA laI ane potAnI mAtAne samajAvIne tathA saghaLIya mAtAone namaskAra karIne pitAjInI pratijJAnA pAlana mATe vanavAsa karavA cAlI nIkaLyA zrImatI sItAdevIe zuM karyuM e vAtanuM varNana karatAM pharamAvyuM che ke irAdazarathaM natvA, sItopetyAparAjitAm / natvA cAyAcatAdezaM, rAmAnugamanaM prati // tyAre dUrathI zrI dazaratharAjAne namaskAra karIne ane zrImatI aparAjitA devInI pAse AvIne tathA namIne zrImatI sItAdevIe zrIrAmacaMdrajInI pAchaLa javA mATenA Adezane yAcyo-mAMgyo." Arya lalanAnI manovRtti kevI hovI joIe ? e samajavA mATe AvI devIonA jIvana ane e jIvanamAM AvatA-AvA AvA prasaMgono avazya abhyAsa karavo joIe. strIsamAjamAM jo AvI mahAsatIonA jIvanano pracAra karavAmAM Ave to pariNAma ghaNuM ja suMdara Ave. zrI rAmacaMdrajI potAnA pitAzrInI pratijJAnA zrI rAmacaMdrajIno : vanavAsa..12 Page #306 -------------------------------------------------------------------------- ________________ -cii) * .rAma-lakSamaNane pAlana mATe vanavAsa svIkAre che. te samaye potAne pUchatA sarakhA paNa nathI.' evo vicAra sarakho paNa zrImatI sItAdevInA aMta:karaNamAM nathI Avato eTaluM ja nahi paNa ulTAM te potAnI pharaja bajAvavAne sajja thAya che. pati vanavAsa svIkAre to mAre paNa e svIkAravo ja joIe.' AvI pharaja samajanAra strIo je kuLamAM hoya tyAM te kuLamAM nAzakAraka kalezane sthAna ja kyAM maLe tema che? paNa jyAM strIrAjyanuM sAmrAjya vartatuM hoya tyAM thAya zuM? mahAsatIo AjanI svArthodhatA ane svacchaMdatAthI sarvathA alipta ja hatI. enA pariNAme teone svaparanI pharajanuM pUrepUruM jJAna hatuM. e jJAnanA yoge te mahAsatIo dvArA achAjatuM kazuM banatuM ja na hatuM. potAnI pharajanA khyAlano ja e pratApa hato ke zrImatI sItAdevI koIpaNa jAtano bIjo vicAra karyA vinA sIdhA ja potAnA zvasurane namIne sAsunI pAse gayA. sAsu pAse jaIne te potAnI sAsunA caraNomAM DhaLI paDyAM. ane potAnA patinI pAchaLa javAnA AdezanI yAcanA karI. vAtsalyabharI sAsunI vANI potAnI dIkarI upara jeTaluM heta hoya teTaluM ja potAnI putravadhU zrImatI sItAdevI upara zrImatI aparAjitAdevIne heta hatuM. putravadhU upara A jAtanuM heta e suyogya saMsAramAM asaMbhavita nathI. kevaLa sneharAga ane kAmarAgathI ja UbharAtA saMsAramAM evuM heta jovAmAM na Ave e sahaja che. evA suMdara vAtsalyabhAvathI bharelA hadayavALA zrImatI aparAjitAdevIe jyAre zrImatI sItAdevIne potAnA patinI pAchaLa vanamAM javAno Adeza mAMgatI joI ke tarata ja temanuM hadaya bharAI gayuM ane AMkhomAMthI uSNa azrunI dhArA varasavA ja lAgI. kaMIka uSNa evA AMsuthI zrImatI sItAdevIne snAna R. karAvatAM zrImatI aparAjitAdevI, jema potAnI dIkarIne khoLAmAM besADe tema zrImatI sItAdevIne potAnA khoLAmAM besADIne kahevA lAgyA ke, vatse ! vatso rAmabhadro, vinayI pitranujJayA / 3 vanaM prayAti tasyata, nRsiMhasya na duSkaram // Page #307 -------------------------------------------------------------------------- ________________ hevIva nAnatAsa -mAnannottamavI naiH ? sahiSyase kathaM vatse ! pAdacaMkramaNavyathAm // tavAMgaM saukumAryeNa, kamaloDharasoDharam / kliSTaM tApADhinA kuryAt klezaM dAzaratherapi / / svabharturanuyAnenA - niSTakaSTAgamena ca / na japeyaM na vALu, vAjyAnta >>gujahe he vatsa ! mAro vinayI putra zrI rAmacaMdra pitAnI anujJAthI vanamAM jAya che e te nRsiMha mATe duSkara nathI ja paNa he vatsa ! tuM to paTTarANInI jema janmathI AraMbhIne Aja sudhI uttama prakAranAM vAhanothI lAlanapAlana karAyelI cho, eTale page cAlavAnI vyathAne kema karIne sahI zakaze ? vaLI he vatsa ! tAruM aMga sukumArapaNAne karIne kamaLanA udara jevuM che. te jyAre tApAdikathI kalezane pAmaze tyAre te zrIrAmacaMdrane paNa kaleza karanAruM nIvaDaze. bIjuM eka bAju tArI mAMgaNI patinI pAchaLa javAnI che te kAraNe ane bIjI ema karavAthI tArI upara aniSTakArI kaSTanuM Agamana thayuM che. te kAraNe zrI rAmacaMdranI pAchaLa jatI tane niSedha karavAne ke anujJA karavAne huM utsAhavatI nathI banatI." prabhuzAsananI suvAsano pratApa 'sAsu ! ane AvuM vAtsalyabharyuM hadaya' kevI bhAvanA hoya tyAre hoI zake e khUba ja vicAraNIya che. AvA suMdara prasaMge eTale ke putrane rAjyArUDha thavAnuM hoya to te ja prasaMge vanamAM javAno prasaMga ubho thAya evAM prasaMge putravadhUne joIne sAsune zuM thAya che ane enA mukhamAMthI kevI-kevI sarasvatIonuM prakAzana thAya ? e to kahe ! sabhA sAheba ! pUcho ja mA. to vicAro ke prabhuzAsananI suvAsa paNa saMsArane kevo suMdara ane anukaraNIya banAve che ? saMsArano sarva rIte tyAga thAya e to ISTa ja che, ane evI dazA AvI jAya to to A saMsAramAM eka kSaNa paNa rahevuM e yogya nathI, kAraNake saMsAranI koIpaNa karaNI AtmA mATe hitAvaha to nathI paNa kaMIkane kaMIka hAni karanArI to avazya che ja. e ja kAraNe vivekI AtmA mATe saMsAra zrI rAmacaMdrajI 2 vanava...12 che Page #308 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sata.... bhAga-2 rima-laDhamaNo sarva prakAre heya ja che. ane eka paNa prakAre upAdeya nathI, paNa jo e dazA na ja hoya to AvA uttama prasaMgo avazya anukaraNIya ja che. ke jethI anya AtmAone prabhudharma pratye bahumAna janme. prabhuzAsananI suvAsanA pratApe hadaya suMdara na banyuM hoya to Ave avasare potAnI putravadhUne khoLAmAM besADavAnI ane A rItanuM AzvAsana ApavAnI udAratA ane sahadayatAnI AzA sAsu pAsethI kema ja rAkhI zakAya ? AvA du:khada prasaMgamAM paNa putravadhUne nitaratI AMkhe AzvAsana ApatAM zrImatI aparAjitAdevIe aneka vastuonuM suMdaramAM suMdara uddhodhana karyuM che. vAtsalyanI avadhi ApaNe joyuM ke zrImatI sItAdevIe vanamAM javAnI AjJA mAMgI e vAta zrImatI aparAjitAdevIthI sahana na thaI zakI ane ethI ja e devInAM netromAMthI kaMIka uSNa AMsuo dhArArUpe varasyA. e AMsuothI zrImatI aparAjitAdevIe potAnI putravadhUne khoLAmAM besADIne navarAvI dIdhI ane rotAM-rotAM putrI tarIke saMbodhIne kahayuM ke, "mAro dIkaro rAmabhadra, potAnA pitAnI AjJAthI vanamAM jAya che, e ene mATe duSkara nathI paNa sahaja che, paNa tArA mATe e koIpaNa rIte zakya nathI : vanamAM javuM tArA mATe yogya nathI. enuM kAraNa e paNa che ke tuM janmathI AraMbhIne Aja dina sukhI uttama vAhano dvArA lAlanapAlana karAyelI cho. ethI tArA jevI mATe page cAlavAnuM kAma ghaNuM ja kaSTakArI che. vadhumAM tAruM aMga paNa kamaLanA udara jevuM sukumAra che ane avazya te tApAdikathI phaleza pAmavAnuM ja ane enA yoge rAmabhadrane paNa phaleza thavAno. kharekhara, A pramANe kahIne to zrImatI aparAjitAdevIe je vAtsalyanI avadhi batAvI dIdhI che, kAraNake sAsu ane putravadhUnI ( hari sukhI dazAno, kaSTamaya dazAno ane sukumAratAno vicAra vizvamAM prAya: asaMbhavita manAyelI vastu che. sabhA sAheba !kharekhara, ema ja che ! e asaMbhavita manAyelI vastune zrImatI aparAjitAdevIe -IIii - Page #309 -------------------------------------------------------------------------- ________________ saMbhavita ja nahi paNa susaMbhavita banAvI dIdhI e ApaNe joyuM. A prabhuzAsanamAM AvI sAsuonA dRSTAMto eka nahIM paNa aneka che. Ro_ jenA hRdayamAM prabhuzAsana vase tenA hRdayamAM ucita ane Avazyaka che sadbhAvanA AvatA vAra lAgatI ja nathI. eTalI ja ke prabhuzAsana hRdayamAM vasavuM joIe. prabhuzAsana jeonA hRdayamAM vaseluM hoya che teonA hadayamAM Avazyaka vAtsalya jema sadAsthAyI rahe che tema viveka paNa tenI sAthe ja rahe che. evA puNyAtmAo vAtsalyanA mohamAM vivekane kadI visaratA ja nathI. je hetuthI putra ane putravadhU pratye asAdhAraNa vAtsalya hovA chatAMpaNa pitAnI AjJA pALavA mATe vanavAsa sIdhAvatA putrane ane patinI pAchaLa javA sajja thayela putravadhUne aTakAvI ja rAkhavAnA avivekane AdhIna zrImatI aparAjitAdevI na ja thayA. jema putrane mUMgI anumatI ApI tema putravadhUne paNa e ja kahyuM ke tArI mAMgaNInA uttaramAM huM nA paNa nathI pADI zakatI ane hA paNa nathI pADI zakatI. kAraNake nA pADavAmAM huM tArI pharajano bhaMga karAvavAnA pApanI bhAgIdAra thAuM chuM ane hA kahevAmAM aniSTa evA tArA kaSTamAM anumodana ApanArI thAuM chuM. tArI A mAMgaNI evI che ke je mane "nA' agara 'hA' bemAMthI eka paNa kahevA mATe utsAha nathI thavA detI. mahAsatInI vinayazIlatA e pramANe kahIne potAnA sAsu jyAM mauna thayAM ke tarata ja asthimajjA banI gayela patibhakti ane vinayazIlatAnA yoge zokarahita avasthAne bhogavatA zrImatI sItAdevI ekadama pharIne paNa potAnI sAsune namI paDyA. potAnI sAsumA vAtsalyathI bharelAM ane pharajanuM suMdara rIte bhAna karAvanArA vacano sAMbhaLIne zrImatI sItAdevInuM mukha prAtaH kALamAM kamaLa jema khIle tema khIlI gayuM prAta:kALanA vikasIta kamaLanI jema vikasita mukhavALA banela ane e ja kAraNe prasannatA bharelI avasthAne bhogavatA zrImatI sItAdevIe paNa namaskAra karIne potAnA sAsu zrImatI aparAjitAdevI pratye kahyuM ke, zrI rAmacaMdrajIte vAva(..12 Page #310 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sata... bhAga-2 rAma-lakSmaNane adhitvavastu me bhakti -nityaM kSemaMkarA pathi / eSAhamanuyAsyAmi, rAmaM vidyuDhivAMbudam / / "he pUjya ! ApavA uparanI mArI bhakti sadAya mArA mArgamAM kalyANa karanArI thaze. e ja kAraNe vIjaLI jema meghanI pAchaLa jAya che tema huM zrI rAmacaMdrajInI pAchaLa jaIza." A kathanathI e paNa samajAze ke kulavadhUonI vRtti potAnA patinI mAtA mATe kevA prakAranI hovI joIe? patibhaktA strIo patinA vaDIlo pratye sanmAnabuddhi na dharI zake e vastu zakya ja nathI. patinA du:khe du:khI ane sukhe sukhI mahAsatIo patinA pUjyo prati pUjya dRSTi, mitro pratye mitratAbharI, duzmano pratye duzmanatA bharelI dRSTine ja dharanArI hoya che. evI dRSTi AvyA vinA sAcu satipaNuM Ave e vastu saMbhavita ja nathI. mana, vacana, ane kAyA A traNe yogonuM samarpaNa evI dazA vinA thaI zakatuM ja nathI. e uttamadazAnA yoge ja zrImatI sItAdevInA hadayamAM sAsunuM kathana aMkAI gayuM ane ethI prasannatA khUba ja vadhI. e jAtanI prasannatAnA pratApe ja ApanA uparanI mArI bhakti e haMmezA mArA mArgamAM mAruM kalyANa karanArI thaze. AvA udgAro zrImatI sItAdevInA mukhamAMthI nIkaLI paDe che. sItAdevInuM vanavAsagamana ane lokonI vANI evA umadA udgAro kADhavApUrvaka patinI pAchaLa javAnuM kahIne zrImatI sItAdevI ke je zrI janakarAjAnI putrI thAya che te pharIthI te zrImatI aparAjitA nAmanA potAnAM sAsune namaskAra karIne AtmArAmI AtmA jema AtmAnA dhyAnamAM ja rahe tema hadayamAM zrI rAmacaMdrajInuM ja dhyAna karatAM-karatAM cAlI nIkaLyAM. A rIte patinI pAchaLa vanavAsa svIkAratAM zrImatI sItAdevIne joI ayodhyAmAM rahenArI strIone zuM thayuM? ane teo zuM-zuM tathA kevI rIte bolI ? e vigere vAtonuM varNana karatAM varNavyuM che ke, aDho atyaMtamanavA, patibhavancI nAkhavI ? AdyoDhAharaNaM jaje, patidaivatayoSitAm / / IDBI ) IID) Page #311 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (OILOL kaSTAdabhItA sIteyaM, satIjanamatallikA / aho zIlena mahatA, punItaM svaM kuladvayam // Drati vyavarjhantatt , zodoDhayA (marA ? vIratat: Hthamauhi, sItA thatI vanaM prati ? "aho ! AvA prakAranI atyaMta bhaktinA yoge zrI janakarAjAnI putrI sItAdevI patine deva tarIke mAnanArI strIomAM Aje prathama dRSTAMtarUpa thayA. aho ! satI strIomAM utkRSTa ane kaSTathI nahi bhaya pAmatA A zrImatI sItAdevI moTA zIlathI potAnA pati saMbaMdhI ane zvasura saMbaMdhI baMne kuLane pavitra kare che. A pramANe zokathI gadgad banelI vANI dvArA varNana karatI nagaranI strIo dvArA vana tarapha jatAM sItAdevI ghaNI ja musIbatathI jovAyAM." arthAt A rIte koI paNa prakAranA kaSTanI paravA karyA vinA patinI pAchaLa vanavAsa mATe cAlI nIkaLelAM zrImatI sItAdevIne jotAM nagaranI strIo samasamI gaI. nagaranI strIonuM hadaya evI dazAmAM zrImatI sItAdevIne joI zokamaya banI gayuM. e zokanA yoge nagaranI strIo e rIte vanamAM jatAM zrImatI sItAdevIne ghaNI ja musIbate jovA lAgI, kAraNake emanAmAM sItAdevIne evI avasthAmAM jovAnI tAkAta ja na hatI. chatAM teothI joyA vinA rahevAnuM paNa nahotuM. eTale teo jotI jotI zokathI gadgad banI gayelI vANI dvArA bolatI hatI ke kharekhara, A zrImatI sItAdevI potAnI AvA prakAranI atyaMta pati bhakti dvArA Aje patine deva tarIke mAnanArI strIomAM Adya udaharaNa rUpa banyAM che. kharekhara, satipaNAnuM pAlana karatAM AvI paDatAM koIpaNa kaSTathI nahi DaratAM ane satI strIomAM utkRSTa pade birAjatAM evA zrImatI sItAdevI, AvA uttama prakAranA zIla dvArA potAnA baMne kuLone eTale pitAnA ane zvasuranA ema ubhayanA kuLane pavitra kare che arthAt kharekhara, dhanya che AvI mahAsatIne !' pharajano khyAla hoya to hakkanI vAta na ja hoya zrI bharata gAI le, pitAnuM RNa TaLe ane pitAjI vivikhe zrI rAmacandrajIno vidavasa..12 Page #312 -------------------------------------------------------------------------- ________________ -)c) . (sAta. 29 rima-lakSamaNane saMyama le, eTalA mATe zrI rAmacaMdrajI rAjapATano tyAga karI tathA dezano paNa tyAga karI vanamAM javAne cAlI nIkaLe e nAnIsUnI vAta nathI. pitAnI anujJA laI ane mAtAne namI zrI rAmacaMdrajIne jatA joyA ke zrImatI sItAdevI paNa sasarAjI zrI dazaratharAjAne namI sAsu aparAjitA pAse potAnA patideva zrI rAmacaMdrajInI pAchaLa javAnI rajA levA AvyAM. paNa mane pUche kema nahi ?" e vicAra sarakho paNa zrImatI sItAdevIne na Avyo. A prasaMge vartamAnamAM cAlI rahelA strInA hakvI kAramI carcAne paNa jarA carcIe. 'mane pUchyA vagara gayA ? jAuM chuM ema paNa kema na kahAM ? hisAbamAM ja nahi ?" A badhA vicAra zrImatI sItAdevIne na thayA. zrImatI sItAdevInI vaya nAnI hatI. paraNIne AvyA bAda thoDA ja samayamAM A utpAta thayo che. eTale emane lAgI AvavAno saMbhava kharo, paNa emane evuM kaMI paNa thatuM ja nathI zrImatI sItAdevIne to ema kahevAno hakka paNa hato ke mane pUchatA kema nathI ? kema ke emanI pati pratyenI bhakti anupama hatI. AjJApAlana advitIya hatuM. paNa emane potAnI pharajano khyAla hato. jethI evA hakke emane unmArge na ja doryA. jyAre AjanI bhakti ane AjJApAlanathI paNa paravArI beThelI strIone evuM kazuM ja kahevAno adhikAra nathI. kAraNake jema aNInA samaye hAjara ne hAjara ubhA rahenAra nokarane potAno aNIno samaya sAcavavAnuM zeThane kahevAno adhikAra che, paNa zeThanA aNInA samaye bhAgI janAra nokarane e adhikAra nathI. ane e chatAM paNa jo nokara adhikAra meLavyA vinA rahe to zeTha paNa kahI de ke huM tane oLakhuM chuM.' tArI bhakti, AjJAparAyaNatA ha che tathA eka niSThAne huM jANuM chuM. A chatAM paNa adhikAra bahAranuM kahevAno hakka AjanI strIo mAMge che. jyAre zrImatI sItAdevIne AjanI strIonI jema evo kazo vicAra ja na Avyo. e to ulTA AnaMda pAme che ke mArA pati vIrapuruSa che ane pitAnA vacanapAlana khAtara je rAjapATa tathA dezano tyAga kare evA patine meLavanAra huM keTalI bhAgyazALI ! A rItano zrImatI sItAdevIno [ Page #313 -------------------------------------------------------------------------- ________________ to ulTo AnaMda thayo. tyAre AjanI strIo to kahe che ke amane che pUche kema nahi ?" joIe ke have zuM thAya che? huM batAvI dauM tyAre ja che kharI !' jainazAsananI kevI suMdara maryAdA | vicAro ke pitAnI AjJA pALavAmAM patnIne pUchAya kharuM ke ? huM pitA pahelAM patnI ? pitA patnIne lAvyA ke patnI pitAne lAvI ? ? kharekhara, vicAra ane vivekahIna jamAnAmAM Aje to patnI khAtara pitAne paNa bhUlI javAya che. khare ja e lakSaNa narAdhamonuM che. kalpasUtramAM Ave che ke tiryaMcone mA-bApano khapa, garaja hoya tyAM sudhI ane manuSyomAM paNa evA adhama hoya che ke patnI maLe ke mAbApane bhUlI jAya. anyathA pitAnI AjJAne pALavAmAM ja patnInI AjJA levAnI na ja hoya. pahelI vAta to e ja che ke patnInI AjJA ja na hoya eTaluM ja nahi paNa pitAnI AjJAnA pAlanamAM to patnInI anumati paNa levAnI na hoya. temaja gurunI AjJApAlanamAM avarodha karatI mAtA-pitAnI AjJAnuM pAlana paNa jarUrI nathI. kAraNake ekAMta kalyANakArI gurunI AjJAnuM pAlana karavAmAM mAtA-pitAnI evI AjJA mAnavAne AtmA baMdhAyelo nathI. e ja rIte zrI jinezvaradevanI AjJAthI viruddha jatI gurunI AjJA mAnavAne paNa koI baMdhAelA nathI. kevI suMdara maryAdA ! AthI samajo ke mAtA-pitAnI AjJA pALavA khAtara patnInI 2 anumatinI jarUra nathI. anumati maLe to sArI vAta ke je vidhva Ave ane kAma sAruM thAya. e ja rIte gurunI AjJAnA pAlanamAM , mAtA-pitAnI AjJAnI AvazyakatA nahi. maLe to suMdara. sonuM ne sugaMdha be ya maLyAM. zrIjinezvaradevanI AjJAthI jo gurunI AjJA AghI jAya to e gurupaNa AghA. kharekhara, A zrI jainazAsana che. je je jaina, jinanI AjJAthI Aghe jatA gurune paNa na mAne ane gurunI AjJAnA pAlanamAM vAMdho Avato hoya to mA-bApanI je AjJAnI paNa darakAra na kare. e vaLI mA-bApanI AjJAnA pAlana khAtara patnIne pUche ? vaLI patnIdharmane samajanArI patnI, pati saMyama levA jAya tyAM vacce Ave ? zAstra kahe che ke pati unmArge zrI rAmacaMdrajIno vanavAsa...12 Page #314 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ->c) ")) rAma-lakSmaNane jato hoya to patnI badhuM kare ane jo pati sanmArge jato hoya to jo tAkAta hoya to pUMThe jAya, nahi to tilaka karI ghera Ave. A badhI jainakuLanI maryAdA che. maryAdA mAnanAra mATe A badhI vAta che. maryAdAhIna mATe to kAyado ja hoto nathI. AvA prakAranI maryAdAne samajanAra zrImatI sItAdevI AvA patithI AnaMda pAmyAM ane ethI ja zrI dazarathamahArAjAne namIne zrImatI kauzalyAdevI pAse AvyA ane potAnA patideva zrI rAmacaMdrajInI pAchaLa javAnI rajA mAMgI. zrImatI sItAdevIe rajA mAMgI eTale zrImatI kauzalyAne zuM thAya ? emane to ghA para ghA che. paNa rAma kahI gayA che ke, zrI dazaratha mahArAjAnI patnIthI kAyara strI jevI AcaraNA na karAya.' eTale zrImatI kauzalyAdevIe zrImatI sItAdevIne nA to na kahI paNa potAnA khoLAmAM besADI AMsuthI nitaratI AMkhe kahyuM ke, "he vatsa! zrI rAmacaMdra to vinIta putra che eTale pitAnA vacananuM pAlana karavA khAtara ane pitAnuM RNa pheDavA khAtara e vanavAsa jAya che. paNa e to puruSasiMha che. ene mATe kazuM ja duSkara nathI. ene to aTavI tathA nagara beya samAna che. enI sAme koI uMcI AMkha karI zake tema nathI. paNa tuM janmathI mAMDIne uttama rIte lAlanapAlana thayelI cho. vAhana vinA tuM eka kadama paNa cAlI nathI. evI tuM zrI rAmacaMdrajInI sAthe aTavInA prayANanI vyathA kaI rIte sahIza. tArA yoge ulaTI zrI rAmacaMdrane paNa takalIpha thaze. paNa te patinI pAchaLa jAya che. mATe huM niSedha karI zakatI nathI. ane aniSTa kaSTanI kriyA tarapha huM hA paNa pADI zakatI nathI.' vicAro A maryAdA ! jo nA kahe to pati pAchaLa patnI jAya e pharajano niSedha karavAnuM kalaMka lAge ane hA kahe to sAsu tarIke _RA khoTuM thAya che ke AvI nAnI vahune aTavImAM kADhI, eTale nA tathA hA na kahetAM zrImatI kauzalyAdevI mauna ja rahatAM. AvuM karatAM to zIkho. prabhunA mArge jatAne nA na kahevAya mATe nA na kaho, ane mohavazAt hA na kahI zako to mauna raho. zrImatI sItAdevI samajI ke gayAM ke sAsujI hA na kahe e vyAjabI che. ane nA na kahe e paNa Page #315 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vyAjabI che. eTale tarata ja potAnI sAsunA caraNamAM mAthuM namAvIne ane ApanA uparanI mArI bhakti, mArgamAM paNa mAruM ma kalyANakArI nIvaDaze A pramANe kahIne hRdayamAM zrI rAmacaMdrajInuM ja dhyAna karatAM potAnA patidevanI pAchaLa javA mATe cAlI nIkaLyA. dharmI AtmAnI anupama dazA jo e vakhate AjanI strIo jevI strIo hota to zrI ayodhyAnA bajAramAM bhavAI thAta, paNa puNyAnubaMdhI puNyavALA AtmAne evI strI maLe ja nahIM. zrI zAlIbhadrajIne batrIsa strIo hatI paNa mAtAe dIkSAnI rajA ApyA pachI eka paNa vacce na AvI. kAraNake sanmArge jatA patinI vacce AvavAno patnIne adhikAra ja nathI, temaja unmArge jatA pati mATe badhuM ja karavAnI chUTa che. ema jainazAsana kahe che. A chatAM paNa Aje kaI dazA che ? e vicAro. pati gharamAM anaMtakAya vagere lAve to patnI kaMI kahe che ? nahi ja. paNa ulaTuM pakAvI Ape che kAraNa ke pote paNa khAtI hoya ne ! kadAca khAtI na hoya to paNa 'A joIe ne te joIe.' e kahevAmAMthI paravAre tyAre uMcI Ave ne ? strI jo khAtI vakhate kahe ke 'A anaMtakAya na khavAya.' to zuM asara na thAya ? pahele divase nahi to bIje divase, trIje ke cothe divase paNa asara jarUra thavAnI ja. dharmapremI patnI pIrasanArI hoya eno pati abhakSya khAya ? paNa AjanI dazA kevI che ? puruSone bajAramAM vepArI karaDI khAya ane ghera Ave tyAM strI "A joIe ne, te joIe.' ema mAMgaNI karI-karIne karaDI khAya. A saMyogomAM zAMti kyAM che ? tamane zAMti kyAM lAge che te samajAtuM nathI. smazAnamAM rahenArane bhaDakA jovAnI Teva paDI jAya che, evA mANaso bhaDakAthI bIe nahi tema tame paNa evAM chamakalAMthI TevAyelA cho eTale tamane kaMI lAgatuM nathI. evI ja rIte jo tame AtmakalyANanI sAdhanAnI sAme thatAM mohAMdhonA utpAtothI TevAI jAo to Aje kahevAtA dIkSAnA udhamAtonI tamArA hRdaya upara kazI ja asara nahi thAya. zrI rAmacandrajIno 297 vanavAsa...12 Page #316 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 8-cche ......P)?? 298 ..........ma-lakSmaNana A to TevanI sarakhAmaNI karuM chuM. paNa e beyanAM pariNAma judA che. eka Teva tAranArI che. ane eka Teva mAranArI che. kAraNake Teva-TevamAM phera che. eka Teva mohane poSanArI che, tyAre bIjI Teva mohane mAranArI che. dharmane samajanAra patie to patnIne ema kahevuM joIe ke 'ame to bahAra pharanArA mATe vAsanAothI bharelA hoIe mATe amane sudhAravAnuM kAma tamAruM che.' patnI evI joIe ke anIti karIne ghera jatAM pati paNa Dare. ene gharamAM paga mUkatAM paNa bhAre paDe. kSatriyANI te ja kahevAtI ke je yuddhamAMthI bhAgIne pAchA AvatA patine jANe to dvAra paNa na khole. yuddhamAMthI pAcho AvanAra kSatriya ghera AvatAM Dare. evA pati karatAM vidhavA rahevuM sAruM. evI kSatriyANIonI mAnyatA hatI. e ja rIte pati jo anIti kare to ene ghare jatAM vicAra thAya evI patnI joIe. jaina kSatriyANInA paNa A AcAra. pati jo anitIthI hIrAno hAra lAve to paNa patnI tene pheMkI de. kAraNake evA hArane te sApano bhAro ja samaje che. gharamAM AvI eka-be devI che ? saMsAramAM paNa dharma sAcavIne sukhI thavuM hoya to AvI devIo ja pedA karo. e jo rAkSasIo bane to beyane du:kha eka bane bhUta ane bIjuM bane rAkSasa to mahAjUlama. devIrUpa banelI patnIo to patine kahI de ke 'zrI jinezvaradevanI AjJAne pALanAra agara mAnanAra patine ame pUe paNa zrI jinezvaradevanI AjJA upara paga mUkanAra pApI patinI sevA to ame zrI jinazvaradevane mAnanArI zrAvikAo na ja karIe.' Ama kahevAmAM maryAdAbhaMga nathI. paNa saMyama levA jatA patine patnI roke e maryAdAbhaMga che. ane patnI jAya to patine paNa rokavAno hakka nathI. dharmarakSaka zrAvako dharmane mATe badhuM guma thAya to paNa mAne ke, 'bhaluM thayuM bhAMgI jaMjALa.' e mAne ke, 'choDavuM hatuM ne chUTyu' kharekhara, dharmI AtmAonI dazA ja anupama hoya che. potAno dharma samajanAra zrImatI sItAdevI zrI rAmacaMdrajInI pAchaLa cAlI nIkaLyAM. caDhatI yuvAnIe koI divasa bahAra paga nathI mUkyo ane zrI janakamahArAjA jemanA pitA che evAM sItAdevI rAmacaMdrajInI Page #317 -------------------------------------------------------------------------- ________________ che pAchaLa cAlI nIkaLyA. e joIne nagaranI strIone kaMI kaMI thaI gayuM, paNa te saghaLI ja strIoe sItAdevInI ekI avAje 4 che prazaMsA karI che. hakkanI kAramI mArAmArI rAjyanA hakkAra zrI rAmacaMdrajI potAno hakka jato kare che ane jene rAjya ApavAmAM Ave che te zrI bharata rAjya letA nathI e ApaNe joI AvyA chIe. badhAnI ja AvI uttama bhAvanA hoya tyAM meLavavAno kajIo ja kema hoya ? paNa Aje to mAlika kahe che ke mUkuM nahi ane lUMTAro kahe ke huM choDuM nahIM. jyAre ahIM to hakkAra hakka choDI de che ane jene apAya te letA nathI Avo samaya hoya tyAre rastAmAM paDelA hIrAne paNa koI hAtha na lagADe. Aje bhAI-bhAI. bApa-dIkaro ane pati-patnI laDe che, kemake dharma gayo ane hakke khoTuM bhUta vaLagyuM che. haknI khoTI mArAmArI Aje kAramI rIte vadhI gaI che. kharekhara, durbhAgyano udaya Ave tyAre eka tasu jamIna mATe paNa kajIyo karavAnuM mana thAya, jyAre puNyavAna cAra hAtha jamIna jAya to paNa paravA na kare. saMsAranuM svarUpa samajanArane AkhI ImArata tUTe ke jAta para bhayaMkara Apatti Ave to paNa na lAge ane na samajanArane traNa paisAnuM hAMlluM phaTe to paNa ghaNuM lAge ane rUe. lAkhkho jAya to paNa dharmInI prasannatA kAyama rahe. jyAre dharmahIna AtmA eka nahIM jevI vastunA nAzathI paNa du:khada dazA anubhave. Apatti samaye potAnA doSo bhUlI pArakA upara ja Aropa oDhADavAnI ajJAnIonI e kAramI Teva che. e Tevane laIne sAcA-khoTAno viveka karavAnI tAkAta paNa nathI rahetI. e tAkAtanA abhAve A dezamAM rAjakAraNamAM svarAja AdinA nAme zuM-zuM thaI rahyAM che ? e to tame sau jANo ja cho. keTalAka kahe che ke udaya nikaTa che paNa amane udaya Agho lAge che. kAraNake pApa, prapaMca, anIti ane anyAya ghaTe nahi vadhe tyAM sudhI prAyaH udaya thAya ja nahi. 'baLiyAnA be bhAga' jevI khoTI mAnyatAmAM ja zrI rAmacaMdrajIno vanavAsa...12 Page #318 -------------------------------------------------------------------------- ________________ saMta.... bhAga-2 khoTI rItanA hakka ane nAmanA udayathI mAyAmAM nahI phasAyelA zrI rAmacaMdrajI ApaNe joI gayA te rIte cAlI nIkaLyA ane emanI pAchaLa zrImatI sItAdevI paNa cAlI nIkaLyAM. A uparathI samajo ke pitAnI yogya AjJAnuM pAlana na kare, te sAco putra nathI ane pitAnI sAcI, sArI ane kalyANakara AjJAnA 300 pAlanamAM je patnI sahAya na kare, paNa ulTI ADakhIlI kare te patnI patnIpadane lAyaka nathI. patinI pAchaLa javA mATenI AjJA mAMgatA zrImatI sItAdevIne Aphata Adi jaNAvI paNa sAsu zrImatI kauzalyAdevIe hA ke nA na kahI. tyAre zrImatI sItAdevIe jaNAvyuM ke ApanA pratyenI mArI bhakti mane mArgamAM kalyANakArI nIvaDaze. arthAt Apa mArI koIpaNa jAtanI ciMtA na karo. ApanI kRpAthI aTavInI vyathA mane kaMI ja nukazAna nahi karI zake. yAda rAkhajo ke A pramANe bolanAra zrImatI sItAdevInI vaya caDhatI che, jene tame bhoga vaya mAno cho te vaya che. manuSya bhogavayamAM bhoga bhogavavA ja joIe, ema zrI vItarAga paramAtmAnuM zAsana nathI kahetuM paNa tame mAnI lIdheluM zrImatI sItAdevI zrI rAmacaMdrajInA patnI che. ane zrI janakamahArAjA jevAnI putrI che. kadI eka paga paNa jamIna upara mUkyo nathI chatAM patinI pAchaLa aTavImAM jIvana gujAravA cAlI nIkaLe che. e ochuM sattvazALIpaNuM nathI. kahevuM ja paDaze ke mahAsattvazALIpaNuM che. potAnI pharajanuM jene sAcuM bhAna thaI jAya che tene AvuM sahelAIthI prApta thAya che. pharajanA bhAnano pratApa evo che ke enA yoge nirbaLa AtmA paNa sabaLa banI jAya che. e pharajanA bhAnane laIne anya koIpaNa jAtanA aNachAjatA vikalpone karyA vinA meghanI pAchaLa jema vijaLI nIkaLe tema patirUpa meghanI pAchaLa vijaLInI jema zrImatI sItAdevI aTavImAM javA mATe cAlI nIkaLyA. mAnatA ho to ye udaya tamArA bhAgyamAM dekhAto nathI. mATe AvI jAtanA udhamAto karavo e hakka ane udayanAM kevaLa phAMphAM mAravA barAbara che. ..........ma-lakSamaNa Page #319 -------------------------------------------------------------------------- ________________ uttama AcAranI uttama asara hoya che ? kharekhara, pharajanuM bhAna AtmAne unmArge nahi javA detA naI ghasaDIne sanmArge laI jAya che. pharajanA bhAvane laIne zrImatI re sItAdevIe saMsAradaSTie potAnI bhaktinuM uttama dRSTAMta pUruM pADyuM. patinI pAchaLa viSayaghelI banIne pharanArI te ghaNIe strI hoya che. paNa dharmanI rakSA ane dharmanA pAlana mATe patinI pAchaLa janArI to koIka ja. zrImatI sItAdevI temAMnuM eka dRSTAMta che. satIpaNAnA Adarzane nahi jANatI strIomAM, 'mane pUchyA vinA kema gayA ?' ghera gayA evA pati, maraze ! mAre zuM ? AvA prakAranI bhAvanA hoya che. paNa mahAsatIomAM evI bhAvanA nathI ja hotI. e ja kAraNe teo potAnI pharajanuM bhAna kadI ja gumAvatI nathI ane ethI ja mahAsatIo herata pamADe tevI rIte potAnI pharajanuM pAlana karI batAve che. pharajanA bhAganA pratApe ja kaSTathI bhaya nahi pAmelA ane e ja kAraNe satIjanamAM mukuTa samAna zrImatI sItAdevI potAnA uttama zIlathI pitA tathA zvasura ane beyanA kuTuMbane pavitra karanArI banI zakI. A banAvathI AkhI nagarInI strIo cakita thaI gaI. ane gadgad kaMThe teothI bolAI gayuM ke "aho ! A atyaMta bhaktinA pratApe zrImatI sItAdevI Aje patine deva tarIke mAnanArI strIomAM Adya udAharaNarUpa banyAM. kaSTathI nahi ? DaranArAM ane satIjanomAM ziromaNI evAM A zrImatI sItAdevI potAnA suMdaratara zIlathI potAnA kuLane ane zvasuranA kuLane pavitra kare che. A rIte uttama AcAra dvArA uttama chApane pADatA pitRbhakta zrI rAmacaMdrajI ane patibhaktA zrImatI sItAdevI e baMneya jaNa vanavAsa mATe cAlI nIkaLyA. lakSmaNajInI vicAraNA zrI lakSmaNajIe paNa te ja kSaNe sAMbhaLyuM ke mArA vaDIlabaMdhu zrI rAmacaMdrajI vanavAsa mATe cAlI nIkaLyA. A samAcAra rAmacandrajIno '301 dGtvasa...12 Page #320 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Bilde / rAma-lakSamaNane ' sAMbhaLIne zrI lakSmaNajI ekadama kopAyamAna thaI gayA. e kAramAM samAcAranA acAnaka zravaNathI, zrI lakSmaNajInA hRdayamAM krodharUpa agni ekadama saLagI uThyo. 'vaDIla baMdhu vanavAsa mATe cAlI nIkaLyA.' AvA prakAranA duHkhadAyaka samAcAra sAMbhaLIne jemane aMtaramAM ekadama krodharUpa agni saLagI uThyo che. evA zrI lakSmaNajI hRdayamAM e vicAravA lAgyA ke, RjustAta: prakRtyApi, prakRtyAnRjavaH striyaH / iyacciraM varaM dhRtvA, yAcate sAnyathA katham / / DhattametAvatA rAjya, bharatAya mahIbhujA / avanItaLa svastha, tA naccha f / nirbhayaH sAMprataM hRtvA, bharatAt kulapAMsanAt / nasyAmi rAjyaM kiM rAme, virAmAya nijakrudhaH / / athavAsau mahAsattva - stRNavar3hAjyamujjhitam / rAmo nAdAsyate duHkhaM, tAtasya tu bhaviSyati / tAtasya ca mA bhUDhDhuHkhaM, rAjAstu bharato'pi hi / ahaM tvanugAmiSyAmi rAmapAdAna padAtivat / / pitAjI prakRtithI saraLa che ane strIo svabhAvathI ja vakra hoya che, anyathA te bhAratanI mAtA kaikeyI ATalA lAMbA samaya sudhI varadAnane dharI rAkhIne barAbara A ja samaye kema mAMge ? ATalA mAtrathI mahArAjAe bharatane rAjya ApyuM eTale pitAjIe potAnuM RNa dUra karI nAkheluM hoya che. ane amArI paNa pitAnI RNanI bhItI naSTa thaI gaI che. AthI hAlamAM nirbhaya banelo huM mArA potAnA krodhanA virAma mATe zuM kulAma bhArata pAsethI rAjyane harI laIne zrI rAmacaMdrajI upara sthApana karuM ? athavA mahAsattvazALI zrI rAmacaMdrajI tRNanI jema tajI ghadhelA rAjyane grahaNa nahIM kare ane pitAjIne to avazya du:kha thaze ja. mATe pitAjIne duHkha na thAo ane bhArata paNa rAjA ho tathA huM to eka paghatinI jema pUjya evA zrI rAmacaMdrajInI pAchaLa jaIza." ekadama krodhAyamAna thaI gayela zrIlakSmaNajI krodhanA 9 AvezamAM zrImatI kaikeyI upara to kopAyamAna thaI gayA paNa zrI uM bharata upara kopAyamAna thaI gayA. e khare ja AvezanI aniSTatA Page #321 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ja sUcave che. mohavaza banelI zrImatI kaikeyI tuccha svArthanA pratApe che zrI lakSmaNajI jevA mATe avazya kopanuM pAtra hatI. paNa zrI bharata 99 to koIpaNa rIte kopanuM pAtra hatA ja nahi, paNa AvezanA aniSTane tAbe thayelA zrI lakSmaNajI e vAtano vicAra na karI zakyA e ja kAraNe zrIlakSmaNajIne kuLamAM adhama evA zrI bharata pAsethI rAjyane paDAvI lauM ane zrI rAmacaMdrajIne te rAjya soMpI che dauM.' AvA prakArano vicAra Avyo. anyathA kadI ja na Avata. kAraNake zrI bharate to haju rAjyano svIkAra ja karyo nathI eTaluM ja nahi paNa svIkAravAnI IcchA sarakhI paNa puNyazALI zrI bharatanA aMta:karaNamAM utpanna nathI thaI. paNa A badhI vicAraNAne avakAza Avezavaza banelA zrI lakSmaNajInA aMtaHkaraNamAM na ja maLyo. teo to zrImatI kaikeyI sAthe bhArata upara paNa gusse ja thaI gayA ane e gussAnA nivAraNa mATe teonA hRdayamAM e ja bhAvanA utpanna thaI ke rAjyane laI beThelA e ja kAraNe kulAyama evA bharata pAsethI rAjyane jhUMTavI lauM ! ane vaDIlabaMdhu zrI rAmacaMdrajInI sevAmAM e rAjya samarpI dauM. A bhAvanA e krodhanA AvezanuM ja pariNAma hatuM. emAM koIthI ja nA kahI zakAya tema nathI. AvA moTA ane vivekI mANasa paNa jyAre krodhanA AvezamAM AvI aniSTa bhAvanAnA che upAsaka banI jAya to pachI sAmAnya koTInA AtmAo mATe to huM pUchavuM ja zuM? mATe game tevA prasaMge paNa kalyANanI kAmanAvALAe koI paNa jAtanA AvezanA aniSTathI bacavuM ja joIe. AvezamAM paNa vicArazIlatA vadhumAM e vAta paNa nizcita che ke koIka samaye mahApuruSo paNa sAmAnya mANasanI jema AvezanI aniSTatAne AdhIna banI jAya che. paNa mahApuruSonI vicArazIlatA temane kadI ja aniSTa pariNAma Ave eTalI hada sudhI nathI pahoMcavA detI. enA ja pratApe ! evo aniSTa vicAra AvatAnI sAthe ja bIjo Avazyaka vicAra paNa zrI lakSmaNajInA hRdayamAM udbhavyo. ane te e ke, 'mahAsattvazALItAnA pratApe rAjyane taraNAnI jema tajIne cAlI rAmacandrajIte che vanavAsa. 12 Page #322 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sita.... bhAga-2 rAma-la9maNane nIkaLelA zrI rAmacaMdrajI, rAjyano svIkAra koI paNa rIte nahi kare. ane mArI A pravRttithI pitAjIne avazya du:kha thaze.' AvA prakAranI vicArazIlatAnA pariNAme zrI lakSmaNajIno krodhAveza potAnI aniSTatAnuM pradarzana kare te pahelAM ja zamI gayo ane e AvezanA pratApe AvanAruM aniSTa pariNAma vagara prayAse aTakI gayuM. khare ja mahApuruSonI vicArazIlatA ja evI suMdara hoya che ke sadAya temane prAya: aniSTa pariNAmanA utpAdaka nathI banavA detI. vicArazIlatA e evI vastu che ke kalyANanA kAmIe ene eka kSaNa paNa dUra na rAkhavI joIe. jeo vicArazIlatAne dUra rAkhe che teo kalyANathI sadAya dUra ja hoya che. paNa mahApuruSonI vicArazIlatA mahApuruSothI kadI ja dUra rahetI nathI. e vicArazIlatAnA pratApe ja zrI lakSmaNajI ekadama zAMta thaI gayA ane je nizcaya karavo teo mATe Avazyaka hato te teoe karI lIdho. ane te nizcaya e ja ke, 'huM dhAruM te kadI ja banI zakavAnuM nathI. mATe pitAjIne duHkha na thAo ane zrI bharata rAjA paNa bhale thAo. A samaye mArI pharaja e che ke vaDIla baMdhunI sevA mATe mAre temanI sAthe ja vanavAsa ja bhogavavo. e pharajane adA karavA mATe huM to have bIjI koI paNa pravRtti karyA vinA ekadama padAtinI jema pUjya zrI rAmacaMdrajInI pAchaLa jaIza.' kuLane tyAga-dharmathI suvAsita banAvo uttama kuLonI A uttamatA che tyAga dharmanI chAyAnA pratApe ja AvA virala prasaMgo bane che. zrI lakSmaNajImAM paNa e chAyA hatI. A kevuM kuLa ? tamArAM kuLo AvAM thAya to ? mArA A praznathI gabharAzo nahi ke badhA sAdhu thAya to zuM thAya ? kAraNake badhA sAdhu thAya e bane ja nahi. Aje ghaNA ajJAnIone e gabharAmaNa thAya che ke badhA sAdhu thAya to zuM thAya ? paNa gabharAmaNa khoTI che. chatAMya comAsAnI vanarAjI joI jvAso sukAya, kAraNa ke e eno svabhAva che. e ja rIte banAvaTI huM upakAranA nAme gAmanI ciMtA rAkhanArA ghaNA che emane e gabharAmaNa thaI che ke AvA tyAgano upadeza badhA de ane badhA sAdhu Page #323 -------------------------------------------------------------------------- ________________ thAya to saMsAranuM zuM thAya ? paNa e dayALuone huM kahuM chuM ke, A gabharAo mA ! nAhaka baLI maravAnuM kAma nathI. koDo tyAganA ( Roche upadezako thAya to paNa e banavAnuM nathI. enI khAtrI ApuM chuM. # zrI tIrthakara jevAnA upadeza chatAMe nathI banyuM. ame to e tArakanI raja paNa nahIM, e tArakanI AjJA paLAya to ye amArA uM mATe ghaNuM. nahi to ame paNa kyAMe AthaDI maravAnA. zrItIrthaMkaradeva, dararoja babbe prahara dezanA detA hatA ane zrIgaNadharadevanI sAthe gaNIe to dararoja traNa-traNa prahara tyAganI dhodhamAra dezanA cAlatI hatI toye badhAye na nIkaLyA. mATe gabharAvAnI jarUra nathI. AthI gabharAyA vinA kuLone suMdara rIte prabhue prarUpelA tyAgadharmathI suvAsita banAvo. enA ja pratApe tame sAcI zAMti pAmI zakazo. zrI dazaratha mahArAjA koI paNa jAtanA saMkoca vinA zrImatI kaikeyInI mAMgaNI mujaba zrI bharatane rAjya ApI zakyA. zrI bharata gAdI laI zake ane pitAjInuM RNa TaLe e mATe pitA ane mAtAnI AjJA meLavI zrI rAmacaMdrajI vanavAsa mATe cAlI nIkaLyA. zrImatI sItAjI paNa koI jAtano ayogya vicAra karyA vinA pAchaLa vanavAsa mATe cAlI nIkaLyAM. ane zrI lakSmaNajIne Avelo krodha ekadama zamI gayo. tathA e vaDIlabaMdhunI pAchaLa vanavAsamAM javAno nizcaya karI zakyA. A darekedareka banAvamAM chUpo-chUpo paNa tyAgadharmano prabhAva che ja. jo enI sahaja paNa chAyA na hota to AvuM pariNAma hai, AvavuM e zakya nahotuM. saMsAranA pipAsuo AvuM pariNAma kadI ja na lAvI zake. AthI samajo ke tyAgadharmanA pratApe jema mukti sahaja che. tema saMsAramAM paNa tenA pratApe zAMti sahaja che. je AtmAo e dharmathI parAkSukha che teo kadI ja zAMtino anubhava karI zakavAnA nathI ane jeone e paramadharma sAme vairabhAva jAgyo che teo to khoTI gabharAmaNamAM paDI niSkAraNa azAMtinA dAvAnaLamAM saLagyA ja karavAnA che. mATe A parama pavitra ane ekAMte sva-paranuM kalyANa karanArA tyAgadharmanA prabhAvane samajo 2macandrajI S vAva(..12 Page #324 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bhAga-2 sata... riAma-laDhamaNane ane zakti mujaba tenI upAsanAmAM rakta bano, ke jethI jIvanamAM sAcI zAMtino anubhava thAya tathA pariNAme zAzvatI zAMti paNa prApta thAya. dhyAna rAkhajo ke dharmanA svIkAra sivAya koI zAMti pAmyuM ya nathI. pAmatuM ya nathI. ane pAmaze paNa nahIM. zAMti mATe to e ja eka zaraNarUpa che. eno InkAra koI paNa samajuthI thaI zake tema nathI. zrI lakSmaNajInI prArthanA zrI rAmacaMdrajInI pAchaLa jaIza. e pramANe vicArIne zrI 30) lakSmaNajI zrI dazarathamahArAjAne namIne ane temane pUchIne potAnI mAtA zrImatI sumitrAdevIne pUchavA mATe gayA. mAtA pAse jaIne te namI paDyA. mAtAnA namaskAra karIne temaNe e pramANe kahyuM ke, "gamiSyati vanaM rAmo'nugamiSyAmi taM tvaham / mAdhdhivinA hyA, na thatuM nA hatI. rAjA "he mAtAjI ! Apa jANo cho ke pitAjInA vacananuM pAlana karavA khAtara zrI rAmacaMdrajI vanamAM jaze. e vanamAM jaze eTale huM paNa emanI pAchaLa vanamAM jaIza. kAraNake sAgara vinA jema maryAgha rahevAne samartha nathI tema pUjya evA zrI rAmacaMdrajI vinA rahevAne huM paNa zaktimAna nathI." jema sAgara vinA maryAdA nathI rahI zakatI tema zrI rAmacaMdrajI vinA zrI lakSmaNa na rahI zake evA che. jevo saMbaMdha maryAdAno sAgara sAthe che. tevo saMbaMdha zrI lakSmaNajIne zrI rAmacaMdrajI sAthe che. e ubhayano prema ajaba koTino che. vAsudeva ane baLadevano prema evo ja hoya che. jema zrI rAmacaMdrajInI prArthanA nizcayarUpa hatI tema zrI che lakSmaNajInI prArthanA paNa nizcayarUpa ja hatI. AvA nizcaya prArthanA eTalA mATe ja kahevAya che ke e mAtAnI AgaLa jAhera karavAmAM Ave che. e sivAya bIjuM kazuM ja kAraNa nathI. A prArthanA AgaLa mAtAe hA ja kahevAnI hoya agara to mUMgI paNa anumati ja ApavAnI hoya. AvI prArthanA sAme vAstavika rIte che manAI karavAnI mAtAne sattA ja nathI hotI. sujJa mAtA AvA Page #325 -------------------------------------------------------------------------- ________________ samaye dhIratA dharIne spaSTa zabdamAM anumati ApI potAnA putrane che tenI pharajamAM utsAhita banAve che. jyAre samaju paNa kAyara mAtA hatI, mUMgI thaI putranI pharajanA pAlanamAM sahamata nathI thatI paNa ADe to che nathI ja AvatI tyAre kAyara ane ajJAna mAtA pharajanA pAlananI ADe AvavAne paNa udhamAta avazya kare che. paNa ethI suputra kadI ja potAnI pharaja bajAvavAmAM pAcho paDato nathI. kAyara ane ajJAna mAtAnA udhamAtathI pharaja bajAvavAmAM pAchuM haThavuM e putranI suputratA nathI. paNa kAyaratA che. A uparathI e vAta spaSTa thAya che ke uMmaralAyaka thayA pachI hitanI pravRtti mATe mAtA-pitA samakSa AvA prakAranI ja prArthanA karavAnI che. ane samaje to samajAvIne kArya karavAnuM che. paNa na ja samaje to potAnI pavitra pharajathI cUkavAnuM nathI. Aja hetuthI zrI lakSmaNajI potAnI mAtA samakSa mAtra potAnI sthitinuM ja spaSTIkaraNa kare che. uttama mAtAnuM putrane protsAhana potAnA putranI sthiti ane pharajane samajanArI mAtA zrImatI sumitrA paNa AvA duHkhada prasaMge dhIratAnuM ja avalaMbana kare che. zrI rAmacaMdrajInA gayA pachI zrI lakSmaNajIne paNa javA taiyAra thayela joIne zrImatI sumitrA mAtAne AghAta to ghaNo ja , thAya che, paNa e AghAtane samAvIne ane dhIratAne avalaMbIne zrImatI sumitrAmAtAe paNa zrI lakSmaNajI pratye ema ja kahyuM. XXXXXXXXXXXXXXXX ? sAdhu vatsA'si me vatso, jyeSThaM, yahanugacchasi // 1 // mAM namaskRtya vatso'dya rAmabhazcIraM gataH / atire bhavati te, mA vilaMbasva vatsa ! tat // 2 // "he vatsa ! sAce ja tuM mAro suputra che kAraNake tuM jyeSThanI pAchaLa jAya che. he vatsa ! lakSmaNa ! putra rAmabhadra Aje mane namaskAra karIne gayo 8 ane tene gayAne ghaNIvAra thaI mATe te tArAthI ati dUra thaI jaze te kAraNathI tuM have vilaMba na kara jhaTa jA." zrI rAmacandrajIte che vAva...12 Page #326 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sata... bhAga-2 vicAro ! A sumAtAnI dhIratA ane vivekabharI vANI tathA preraNAbharI AjJA. AvI mAtA uttama puNya vinA nathI maLatI. Ave samaye sapatnInA putranI pAchaLa javA mATe A pramANe bolanArI mAtA lAvavI kyAMthI ? prabhumArge jatA AtmAnA jIvanane paNa barabAda karavA sajja thayelA A jamAnAmAM AvA prakAranI mAtAo prAya: na maLI zake emAM kazI ja zaMkA nathI. je samayamAM dharmaguruo paNa potAnI pharajane mAna AdinA kAraNe bhUle te samayamAM sau koI potAnI pharaja bhUle emAM Azcarya zuM che ? kharekhara, mohanuM sAmrAjya ja koI ajaba che, dharmaguruo paNa tyAgajIvanathI viruddha bole ane Acare e paNa mohano ja cALo che. evAone paNa evo mohano cALo karavAnuM mana thAya to pachI mAtA-pitA Adine thAya emAM navAI paNa zI che? kharekhara, jeo prabhuzAsanathI paravArI bese che teo saghaLI ja suMdara vastuothI paravArI bese che. mAtA sumitrA prabhuzAsanathI suvAsita hatA eTale koIpaNa ucita AcArane kema ja laMghe ? vaDIla baMdhu vanavAsa svIkAre e vakhate laghubaMdhuo paNa tenI sevA mATe vanavAsa svIkAravo joIe, AvI vyavahArika pharajane paNa zrImatI sumitrAmAtA na samaje e bane ja kema? sabhA : na ja bane. A uttara barAbara hadayamAM kotarI rAkhajo. je vivekapUrvaka vyAvahArika pharajane paNa na bhUle te dhArmika pharaja to bhUle ja kema? potAnA kartavyane samajatAM zrImatI sumitrAmAtAe potAnA putrane tenI pharajanA pAlana mATe pUratuM protsAhana samapyuM. mAtA taraphathI maLela protsAhananA pratApe zrI lakSmaNajInA che aMtaramAM paripUrNa toSa thayo. e toSane laIne zrI lakSmaNajInA hatomukhamAMthI "$Dha sAdhvava sAae ! maavAsa " he mAtA ! A Apa sAruM bolyAM kharekhara, Apa mArA mAtAjI cho !" A pramANenA udgAro nIkaLI paDyA. AvA prakAranA cha uddagAro potAnI mAtAne saMbhaLAvIne ane namaskAra karIne bhAIne Page #327 -------------------------------------------------------------------------- ________________ maLavAnI utAvaLathI zrI lakSmaNajI zrImatI aparAjitA mAtAne namaskAra karavA mATe gayA. zrImatI aparAjitA devI pAse pahoMcI gayelA zrI lakSmaNajIe te zrImatI aparAjitA devIne namIne kahyuM ke, 'Arya : havAjyAdhdiram 66 tvAmApraSTumahaM tvAgAmAryAnugamanotsukaH / / " 'pUjya zrI rAmacaMdrajI ekalA lAMbA samayathI gayA ane pUjyanI pAchaLa javAne utsuka evo huM Apane pUchavAne Avyo chuM.' sapatnInA putra pratye paNa samadraSTi dhyAnamAM rAkhajo ke A pUchavA AvanAra zrI lakSmaNajI zrImatI aparAjitA devInA putra nathI paNa temanI sapatnInA putra che ane te potAnA putranI sevAmAM javA mATe pUchavA Avela che. AthI to zrImatI aparAjitAdevIne harSa thavo ja joIe, paNa e tyAre ja bane ke jyAre zrImatI aparAjitA devInI dRSTimAM potAnA putra pratyenI ane sapatnInA putra pratyenI dRSTimAM phera hoya. uttama AtmAo evI viSama dRSTinA upAsaka hotA ja nathI. jema zrI rAmacaMdrajI vanamAM javA mATe pUchavA AvyA hatA ane zrImatI aparAjitA devIne AghAta thayo tema zrI lakSmaNajIne paNa e mATe AvelA jovAthI AghAta thayo. pharaka eTalo ja ke A vAta navI na hatI. navI vAtanA zravaNathI AghAta thAya e kAramo thAya ane enI e vAta bIjIvAra-trIjIvAra sAMbhaLavAmAM Ave tyAre AghAtanI mAtrA avazya ghaTe ja. eTalo pheraphAra zrImatI aparAjitAdevInA AghAtamAM hato ema ApaNane dekhAI Ave che. zrI lakSmaNajI paNa vanamAM javAne taiyAra thAya che. e jANIne zrImatI aparAjitAdevI devInA netromAMthI azrunI dhArA varasI. azruvALA banelA zrImatI kauzalyAdevIe zrI lakSmaNajI pratye kahyuM ke, X X X X X X X X X X X X ? maMDhAyAsmi hA hatA vatsa tvamavi mAM mutRtvA, prasthitosi vanAya yaMt ' zrI rAmacandrajIna 309 vanavAsa...12 Page #328 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 8-200 rAma-lakSamaNane tvamevomAvatindra nidAna ? ? mamAzvAsakRte rAma-virahArdita tacetasaH 112 // hA ! he vatsa ! maMdabhAgya evI huM haNAI gayelI chuM. kAraNake tuM paNa mane mUkIne vanamAM javAno prayANa karI rahayo che. lakSmaNa ! eka tuM ahIM rahe. rAmanA virahathI pIDita cittavALI banelI mArA sAttvana mATe tuM na jA." lakSmaNajInuM kauzalyAdevIne AzvAsana zrImatI aparAjitAdevI eTale potAnA pUjya zrI rAmacaMdrajInI mAtA, temanI A dazAthI zrI lakSmaNajIne ghaNuM ja lAgI AvyuM ane tethI ja te potAnA pUjyanI mAtA e potAnI mAtA ja che. evA hadayathI AzvAsana ApatA vinayapUrvaka bolyA ke , X x x x x x x x x x ? mAtA rAmaca nandAsa ? mAta ! kRtamadhairyeNA-hNa sAmAnyayoSitAm // 1 // dare gacchati me bandhu-ranuyAsyAmi taM drutam / taddhi mA vRdhyA . rAmaMH saDhAvyaham 28 "he mAtAjI ! Apa zrI rAmacaMdrajInA mAtA cho e kAraNathI sAmAnya strIo mATe yogya evA agheryo karIne Apane saryuM. mArA baMdhu zrI rAmacaMdrajI dUra jAya che. huM jaldI te pUjyanI pAchaLa jaIza, kAraNake huM sadAne mATe zrI rAmacaMdrajIne Adhina chuM. te kAraNathI he devI ! Apa mane A kAryamAM vighna na karo.' A pramANe zrImatI aparAjitAdevIne kahIne ane namIne dhanuSya ane bANanA bhAthAne dhAraNa karanArA banI zrI lakSmaNajI ekadama pAchaLa doDIne zrI rAmacaMdrajI ane zrImatI sItAjInI pAse pahoMcI gayA. zrImatI kaikeyInI mAMgaNI pachInA saghaLA ja banAvomAM zrI dazaratha mahArAjanA AkhAe kuTuMbanI susaMskAritA ane anupama suMdaratAnuM ja darzana thAya che. ema harakoI vicArakane lAgyA vinA rahe tema nathI. susaMskAritA ane anupama udAratA sivAya A badhA banAvo AvI rIte banavA e ja asaMbhavita che. bhArata rAjya levAno inakAra ja kare. zrI rAmacaMdrajI e khAtara vanavAsa svIkAre, 5 zrI rAmacaMdrajInI mAtA e Aphatane mUMge moDhe svIkArI le. zrImatI Page #329 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sItAdevI paNa patinI pAchaLa koI paNa jAtanA vikalpa vinA A vanamAM javAne taiyAra thAya. e Aphatane paNa ghoLI pIne zrImatI ri aparAjitAdevI ucita pharajanuM zrImatI sItAdevIne bhAna karAve, je zrI lakSmaNajI paNa vaDIla baMdhu pAchaLa ekadama javA taiyAra thAya. IS zrI lakSmaNajInI mAtA emAM protsAhana Ape ane zrImatI aparAjitAdevInI prema ane vAtsalyabharI nA chatAM zrI lakSmaNajI & ekadama prayANa kare. A badhA banAvo anupama zAMtithI ane kAramA ghoMghATa sivAya banavA e susaMskAritA ane anupama udAratA sivAya kema ja banI zake ? zrI rAmacaMdrajI, zrImatI sItAjI ane zrI lakSmaNajI e traNeya bhegAM thaI gayA. bhegA thaIne traNeya jaNa vanamAM javA mATe kevI rIte nIkaLyA enuM varNana kalikAlasarvajJa AcArya bhagavAn zrI hemacaMdrasUrIzvarajI mahArAjA pharamAve che ke nayo'pi niryayuH puryA, vikasvara mukhAMbujAH / vilAsopavanAyeva, vanavAsAya sodyamAH // 1 // viskavara che mukharUpa kamaLa jemanAM evA ane vikAsanAM upavanamAM javA mATe jema ughamavALA bane tema vanavAsa javA mATe udyamavALA banelA evA te zrI rAmacaMdrajI, zrImatI sItAjI ane zrI lakSmaNajI traNe ayodhyAnagarIthI nIkaLyA. uttama prakAranI susaMskAritA vicAro ke AvI dazA e uttama prakAranI susaMskAritA ane anupama udAratA sivAya zakya che ? kahevuM ja paDaze ke koIpaNa rIte nahi, bhogAvalI karmanA udayathI saMyamI banavA mATe azakta evA AtmAonI dazA saMsAramAM paNa ghaNI bAbatamAM anukaraNIya hoya che. saMsArarasika AtmAonI AMkhe AvI anukaraNIya dazA paNa na caDhe e sahaja che. kalpAtIta puruSo sivAyanA dareka uttama puruSonuM jIvana prAyaH anukaraNIya hoya che. kalpAtIta puruSonI dharmapravRtti anaMtajJAnIonI AjJAmAM ja AvI jAya che ane emAM je-je viziSTatAo hoya che tenuM anukaraNa anya mATe azakya ja hoya che. kalpAtItomAM sarvazreSTha zrI rAmacaMdrajIno vanavAsa..12 Page #330 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sIta.... bhAga-2 312 ..........ma-lakSmaNane evA zrI tIrthaMkaramahArAjAnuM jIvana e evuM jIvana hoya che ke e tArakanA jIvananI AnAdi dharmakriyAo evI che ke je tArakoe AjJAthI vihita karI che ane emAM je-je viziSTatAo che te-te, te tArakanA jevA AtmAo sivAya anya mATe zakya nathI. te tArakonA gRhavAsI jIvanamAM saMsAranI aMdara bIjI paNa thatI. je ucita karaNIo che te ucita karaNIomAM paNa e ja sthiti che ke sAmAnya prakAre te saghaLI ucita karaNIo te te avasthAmAM ucita tarIke vihita hoya che. ane emAM paNa je viziSTatA hoya che te anya mATe lAvavI azakya hoya che. anukaraNIyatAnA viSayamAM ATalo viveka atizaya Avazyaka che. upakArIoe e viveka karI zakAya evI saghaLI ja sAmagrI ApaNane samarpI che. zrI zIlAMkasUrijI mahArAjAe zrI AcArAMga sUtranA navamA adhyayanano arthAdhikAra darzAvatA sApha zabdomAM pharamAvyuM che ke 'ATha adhyayanomAM pratipAdita karelo artha sArI rIte A pramANe zrI vardhamAna svAmIe karelo che ane tenuM pradarzana zeSa sAdhuonA utsAha mATe ja che. Aja kAraNe sarvatra zrI tIrthaMkaradevonI AjJAnuM ja prAdhAnya varNavyuM che. paNa kRtyanuM nahIM.'ane e kAraNe ja tithinI carcA karatAM zrI taraMgiNI graMthamAM tenA racayitA mahopAdhyAya zrImad dharmasAgarajI gaNivare paNa anya mahApuruSonI sAkSI sAthe AjJAnuM prAdhAnya ja mAnavA pharamAvyuM che. e maharSi spaSTa zabdomAM pharamAve che ke, " na ca tIrthakRdbhirevaM na kRtam iti asmAbhirapyevaM na kriyate iti vAcyam, teSAM AjJAyA pramANatvAt na tu tatkR tyasya, anyathA rajoharaNamukhavastrikApratilekhanAdikriyANAM vilopApatteH granthAdau api ma manAyA hava prAghAnya jhAM na tu tyasya ' arthAt "zrI tIrthakara mahArAjAoe e pramANe nathI kareluM e kAraNathI ame paNa e pramANe nathI karatAM." e pramANe tamAre kahevuM e yogya nathI. kAraNake zrI tIrthaMkara mahArAjAonI AjJAnuM ja pramANapaNuM che paNa kRtyanuM pramANapaNuM nathI. anyathA eTale jo AjJAnuM pramANapaNuM mAnavAne " Page #331 -------------------------------------------------------------------------- ________________ badale jo kRtyanuM ja pramANapaNuM mAnIe to rajoharaNa ane mukhavastrikA tathA pratilekhanA Adi kriyAonA vilopanI Apattio Avaze. kAraNake zrI tIrthaMkara mahArAjAo rajoharaNa ane mukhavastrikA rAkhatA nathI ane paDilehaNA Adi kriyAo karatA nathI. e kAraNe kRtyane pramANarUpa mAnanArAoe rajoharaNa ane muhapattine tajI devI paDaze. ane pratilekhanA Adi kriyAone karavAnuM mAMDI vALavuM paDaze. zAstromAM paNa AjJAnuM ja prAdhAnya pharamAvyuM che, paNa (temanAM) kRtyanuM prAdhAnya pharamAvyuM nathI. A uparathI spaSTa kahe che ke zrI tIrthaMkara mahArAjAonI AjJA e ja pradhAna che. ane pramANarUpa che. paNa kRtya nahi. kRtya ayogya che mATe pradhAna ane pramANarUpa nathI ema nathI. paNa anya AtmAo mATe e azakya ane hitakara na nIvaDe ema hovAthI pradhAna ane pramANarUpa nathI. A ja hetuthI uttama puruSonA jIvananI karaNIyatAmAM kalpAtIta ane kalpayuktane lagato viveka avazya karaNIya che. uttama susaMskAritA ane anupama udAratAnA yoge vanamAM prayANa karavA chatAM paNa zrI rAmacaMdrajI Adi traNe sahajapaNe glAnine pAmyA vinA vikasita vadane jema vilAsanA upavanamAM javAne nIkaLe tema vanamAM javA mATe ayodhyAmAMthI nIkaLyA. ayodhyA nagarInA lokonI manodazA A rIte sarvasvano parityAga karI pitRbhakti, patibhakti ane vaDIlanI sevA mATe nIkaLavuM e sahaja nathI. susaMskAritA avasthAmAM ja A vastu saMbhavI zake che. AvA puNyAtmAonuM anukaraNa karavuM e AvA puruSonA jIvana zravaNanuM phLa che. AvA anukaraNIya jIvanane dharanArA AtmAo je nagarImAMthI nIkaLe te nagarInA lokone keTaluM du:kha thAya e kalpanAmAM na AvI zake ema nathI. e chatAM paNa e traNenA nIkaLavAthI nagarInA lokone zuM thayuM enuM varNana karatA kalikALasarvajJa AcArya bhagavAna zrI hemacaMdrasUrIzvarajI mahArAjA pharamAve che ke, prAgairava vinaryami maithilI rAma-lakSmaNaiH vaiSTAM narAzva nAryazva, nAryA nemire hAm - 2 zrI zamacandrajIno 313 vanavAsa...12 Page #332 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zata... bhAga-2 riama-lakSmaNane " jema prANo nIkaLatA hoya te vakhate prANIo jevI kaSTakArI dazAne pAme che, tevI dazAne ayodhyAnagarInA puruSo ane strIo zrI sItAjI, zrI rAmacaMdrajI ane zrI lakSmaNajInA nIkaLavAthI pAmyA." kharekhara, AvA puNyAtmAonA AvI rItanA prayANathI nagarInA loko AvI dazAne pAme e kAMI AzcaryarUpa nathI. sajjana AtmAono viraha sau koIne sAle e svAbhAvika che. AvA AtmAonuM AvI rItanuM prayANa koIne paNa sAlyA vinA rahe ja nahIM. je tripuTIne sau koI mAne te tripuTI A rIte cAlI nIkaLe e sauthI kema ja khamAya ? zrImatI sItAdevI jevI mahAsatI 31che ane zrI rAmacaMdrajI ane zrI lakSmaNajI jevuM ajoDa bAMdhavayugala ekAkIpaNe sarvasva tajIne vanavAsa mATe nIkaLe e joIne pASANa hadaya paNa pIgaLyA vinA kema ja rahe ? nagarInA pratyeka nAnuM ane pratyeka nArInuM hRdaya A traNeya puNyAtmAonA A jAtanA prayANathI kAramI rIte ghavAyuM ane ethI nagaranA naro ane bArIo kaSTamaya dazAno anubhava karavA lAgyA ane A rIte ayodhyA nagarInA loko e traNa zrI rAmacaMdrajI, zrI lakSmaNajI ane zrImatI sItAdevInA prayANathI kaSTamaya dazAne pAmIne besI ja rahI ema na banyuM paNa vecAttAnattvaghAva-gurAvA vArIyasa ? nArA: odya-vidhyorAzAya: 4 phara zrImatI kaikeyI ane vidhi upara Akroza karatA thakA te loko bhAre rAgathI te traNenI pUMThe vegapUrvaka ghaDavA lAgyA." lokono svabhAva che ke duHkhI thavAnA prasaMge vastusthitino vicAra nahi karatA duHkhamAM nimittarUpa thayelI vastu ane vidhi pratye gusse thavuM e svabhAvane anusarIne ayodhyA nagarInA loko paNa che A banAvamAM to te AtmAonA pUrve pramAda Adi tarapha lakSya nahi ( pI. detA sIdhA ja nimittarUpa banelI zrImatI kaikeyI upara paNa Akroza anna karavA lAgyA. Akroza karavA chatAM paNa e traNe puNyAtmA uparanA A bhAre anurAge teone besavA na dIdhA paNa vegapUrvaka te traNenI pUMThe doDatA banAvyA. AthI nagarInA loko krUra zrImatI kaikeyI ane vidhi haiupara Akroza karatAM karatAM vegapUrvaka e traNenI pAchaLa doDyAM. Page #333 -------------------------------------------------------------------------- ________________ parivAra sAthe mahArAjA paNa pAchaLa ri vAppAthamALo rAnA, sAMta:puravariSTha 2 drutamanvasaradAma-mAkRSTaH sneharajjubhiH / / A banAva banavAthI azru jharatA zrI dazarathamahArAjA paNa potAnA aMta:purane parivAranI sAthe sneharUpa rajuthI kheMcAyA ane ekadama zrI 8 rAmacaMdrajI pAchaLa cAlyA. kharekhara mohanuM sAmrAjya bhayaMkara che. saMyamane sAdhavA mATe saMvegarasamAM jhIlatA banelA zrI dazaratha mahArAjA paNa vyavasthA karavAnI kAravAImAM A dazAne pAmyA. potAnA vacana pAlana khAtara baMne putrone ane putravadhUne vanamAM javuM paDe che, e banAvane snehavaza nahi joI zakavAthI emanAM netromAMthI paNa nIradhArA vahI rahI che. sneharajjunA kAramAM AkarSaNathI e paNa nItaratI AMkhe zrI rAmacaMdrajInI pAchaLa nIkaLyAM. khuda zrI dazaratha mahArAjAne paNa zrI rAmacaMdrajInI pAchaLa cAlatA joIne te mahArAjAnuM aMtaHpura ane parivAra paNa temanI sAthe zrI rAmacaMdrajInI pAchaLa javA nIkaLyo. A rIte sau koI zrI rAmacaMdrajInI pAchaLa cAlI nIkaLavAthI ayodhyAnagarIno dekhAva kevo thaI gayo enuM varNana karatAM paNa caritrakAra paramarSi pharamAve che ke : drutaM rAji jane cApi, rAmabhadAnugAmini / nagaryayodhyA samabhU- duddhaseva samaMtataH / / ekadama rAjA ane loka paNa rAmabhadra eTale zrI rAmacaMdrajInI pAchaLa cAlI nIkaLavAthI cAre bAjuthI ayodhyA nagarI janarahita ujjaDa jevI banI gaI." 315 vicAro ke A samaye e AkhIya manohara nagarI kevI ane keTalI bhayAnaka bhAsatI haze ? bicArI zrImatI kaikeyIne to khabara paNa nahi hoya ke mArI eka mAgaNIthI AvuM bhayaMkara pariNAma Avaze ? AkhI nagarInI hAlata khAvA dhAya evI banI gaI che. AkhI ayodhyA nagarImAM koI paNa AdamI dRSTigocara na thAya eTale e suMdara nagarI paNa khAvA na thAya to kare paNa zuM? zrI rAmacandrajIte ? vanavasa...12 Page #334 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sata... bhAga-2 riAma-laDhamaNane bIjuM sArIe nagarI ane pitA-mAtA suddhAMya putranI pAchaLa jAya che emAM tyAganA prabhAva sivAya che paNa zuM ? A ja zrI rAmacaMdrajI koI potAnA ja svArthanI siddhi mATe A rIte vanamAM javA nIkaLyA hota to A rIte ApIe nagarI emanI pUMThe kadI paNa na doData. zrI rAmacaMdrajI vanamAM jAya che to koI potAnA tuccha kAraNe nahi paNa pitAjInA vacananuM pAlana karavA khAtara ane e ja kAraNe AkhI nagarInA lokoe temanI pUMThe doDIne nagarIne je ujjaDa jevI banAvI dIdhI. 313 suMdara ane sudaDha hadayanuM uttama kArya A rIte sau koIne potAnI pAchaLa AvatuM joIne zrI rAmacaMdrajI ekadama ubhA rahI gayA. ubhA rahIne e apUrva daDhatAnA ghaNIe zuM karyuM? enuM varNana karatAM paNa caritrakAra maharSi pharamAve che ke athAvasthAya kAkutstha- pitaraM jananIrapi / nyavata yaktata kathamapi, girA vinayasArayA // 1 // tathAyathodhitAnA gharanAtha dhanya che ? sItA-saumiAisahita, - ttvarita - tvarita thayI rA "pitA, mAtAo ane saghaLAMya nagarajanane potAnI pAchaLa-pAchaLa AvatA joIne zrI rAmacaMdrajIe ubhA rahIne vinayathI sAravALI banelI vANI dvArA potAnA pitAne ane mAtAone ghaNI ja musIbate pAchA vALI tathA nagaranA lokone paNa yathocita AlApo dvArA visarjana karIne pote zrImatI sItAjI ane zrI lakSmaNajI sAthe jaldI-jaldI cAlI nIkaLyA." Page #335 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI bharatajIno rAjyAbhiSeka : zrI dazarathajInI dIkSA 13 suMdara ane sudRDha hRdayanA svAmI zrIrAmacandrajI badhAnA prema-snehane choDI-tarachoDI nIkaLI paDe che. gAmanagaronA vRddho Adi rokAI javAnI prArthanA kare che paNa svIkAre koNa ? have zrI bharatajI rAjya to grahaNa karatA nathI paNa mAtA upare Akroza kare che, kaikeyIne paNa potAnI bhUla samajAya che. bharatajInI sAthe zrI rAmacandrajIne pAchA levA jAya che. paNa A to hatA zrI rAma ! e pratijJA lopa kare ? zrI sItAdevIe patrapuTamAM lAvelA pANI dvArA zrI rAmacandrajI zrI bharatajIno rAjyAbhiSeka karI de che. ahIM rAjya levAno nahIM devAno jhaghaDo che. zrI jainazAsanane pAmelA mahAnubhAvonuM haiyuM kevuM hoya tene mATe A kevuM adbhUta dRSTAMta che ? zrI bharatajInI akhaMDa AjJA pravartAyA pachI teo dvArA karAyelA mahAbhiniSkramaNa mahotsavapUrvaka zrI dazaratha mahArAjA dIkSAnA paMthe prayANa kare che. e vAta A prakaraNamAM pravacanakAra maharSinA zabdomAM ApaNe vAMcIe. -zrI 317 Page #336 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 318 zrI bharatajIno rAjyAbhiSeka : zrI dazarathajInI dIkSA *bharatajIno Akroza pratijJAnI acaLatAthI niSphaLatA 0 ajJAnIonA ghoMghATanI darakAra na hoya * bharatajInI apUrva nirmamatA * rAjya na levAnI ahIM hariphAi che pazcAttApa pUrvakanI yAcanA 7 uttama AtmAnI uttamatA parasparanuM vAtsalya ane apUrva sadbhAva * uttama yoganuM uttama phaLa 7 upAlaMbha ane yAcanA ubhayapakSanI uttamatAnuM suMdara pariNAma *zAnti ane sadbhAvabharyo javAba * rAmacaMdrajInA zubhahaste rAjyAbhiSeka * bharate svIkAreluM rAjya * dazaratha mahArAjAnI dIkSA zrI rAmacaMdrajI avaMti dezamAM Page #337 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI bharatajIno rAjyAbhiSeka : zrI dazarathajInI dIkSA AvA prakAranA prema ane snehane choDI cAlI nIkaLavuM e apUrva jAtanI daDhatA sivAya zakya ja nathI. mahApuruSonuM hadaya paNa koI judI ja jAtanuM hoya che. suMdaranI sAthe sudaDha hRdaya sivAya AvA mahAbhArata kAryonI siddhi kadI paNa karI zakAtI nathI. vAtavAtamAM kaLI paDatA ane raDI uThatA hadayavALA AtmAothI mahattvanAM kAryo kadI ja sAdhI zakAtAM nathI. Ave samaye jo apUrva daDhatA na hoya to kadI ja A badhAyanA snehane tajI zakAya nahi. ane AgaLa cAlI zakAya nahi paNa apUrva dRDhatAnA svAmI evA zrI rAmacaMdrajIe pitA ane mAtAone vinaya bharelI vANIthI samajAvIne pAchA vALI ane nagaranA lokone aucityabharI vANIthI visarjita karyA. e rIte saune pAchA vALIne pote zrI sItAdevIne ane zrI lakSmaNajIne sAthe laIne ghaNI ja tvarAthI cAlI nIkaLyAM. A rIte ekadama tarApUrvaka cAlyA jatA zrI rAmacaMdrajIne darekedareka gAmanA vRddhoe ane nagaranA mahAzreSThioe rahevAnI prArthanA karI. evuM eka paNa gAma na hatuM ane evuM ekapaNa nagara na hatuM ke je gAmamAM ane je nagaramAM te-te gAmanA vRddho dvArA ane te-te nagaranA moTA zeThIAo dvArA potAnA gAmamAM ane potAnA nagaramAM zrI rAmacaMdrajIne rahevAnI prArthanA na thaI hoya, te chatAM paNa koInIya prArthanAno svIkAra nahi karatAM zrI rAmacaMdrajIe potAnuM zrI bharatajIno rAjyAbhiSeka che, zrI dazarathajInI dIkSA13 Page #338 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 8-20). rima-lakSamaNane prayANa cAlu ja rAkhyuM. ane teoe koI paNa sthAne potAnI sthiratA karI nahi. e ja kAraNe caritrakAra paramarSi pharamAve che grAme grAme grAmavR? - mahebhyaizca pure pure / prArthyamAno'pyavasthAtuM, kAkutstho na hyavAsthita // arthAt gAmamAM vRddha puruSo dvArA, dareke dareka, gAmamAM, ane mahelo dvArA dareke dareka puramAM rahevAne mATe prArthanA karAtA evA paNa zrI rAmacandrajIe, koIpaNa gAmamAM ke koIpaNa puramAM avasthiti karI nahi." bharatajIno Akroza A pramANe zrI rAmacaMdrajInA cAlyA javA pachI zrI dazaratha 320 mahArAjAe zrI bharatane rAjya devA mAMDyuM paNa zrI bharate rAjyane grahaNa na karyuM. itazca bharato rAjyaM, nADhaDhe kiMtu pratyuta / kaikeyI svaM ca cukroza, svabhrAtRvirahAsahaH // "arthAt ekabAjue zrI rAmacandrajI, zrI sItAjI ane zrI lakSmaNajInI sAthe vanavAsa sIdhAvI gayA ane bIjI bAjue zrI bharate, rAjyane grahaNa na karyuM. kiMtu potAnA baMdhunA virahane nahi sahI zakatA te ulaTA potAnI mAtA kaikeyI upara ane potAnI jAta upara Akroza karavA lAgyA." zrI bharatajInI A dazA upara khUba ja vicAra karavAnI AvazayakatA che. A rIte potAnA pUjya pitAzrInI AjJAthI rAjyano svIkAra nahi karatA ane potAnI mAtA upara Akroza karatA zrI bharatajI upara AjJAbhaMjakapaNAno ke avinitapaNAno Aropa koI mUkI zake tema che? ajJAna AtmAo bhale ja evo Aropa mUkavAnI utAvaLa kare. paNa vastumAtrano vivekabuddhithI vicAra karanArA vicakSaNa AtmAoe zrI bharatajI upara evI jAtano Aropa mUkyo paNa nathI, mUkatA paNa nathI ane mUkaze paNa nahi. akartavya karavAmAM tatpara thayelI mAtA upara suputrane Akroza " karavAnuM mana thAya e sahaja che. suputra jema mAtAnI yogya AjJAnA 22 pAlana mATe marI phITavAne taiyAra hoya tema ayogya AjJAnuM pAlana 8 tAkAta hoya to prANAMte paNa na kare. sAcI suputratA tyAre ja bane che che ke mAtA-pitAnI hitakara AjJAnuM pAlana karavuM ane ahitakara huM AjJAthI bacatA rahevuM. putroe suputra banavA mATe zrI bharatajInuM - dRSTAMta paNa hRdhyapaTa upara kotarI rAkhavA jevuM che. bharatajI suputra Page #339 -------------------------------------------------------------------------- ________________ hatA. e ja kAraNe mAtA ane pitA ubhayanI AjJA chatAM rAjyano svIkAra nathI karatA ane vaDIla baMdhuno viraha nahi sahI zakavAthI te potAnI jAta upara ane potAnI mAtA upara ulTA Akroza kare che. zrI bharatajInI AvI dazA jovAthI parivrajyotsuko rAjA, sAmaMtAn sacivAnapi / prAhiNodrAmamAnetuM, rAjyAya sahalakSmaNam // "dIkSAgrahaNa mATe utsuka banelA zrI dazarathamahArAjAe rAjya khAtara zrI rAmacaMdrajIne zrI lakSmaNajInI sAthe pAchA AvavA mATe sAmaMtone ane sacivone paNa mokalyAM." mahArAjAnI AjJAthI zrI rAmacaMdrajIne pAchA lAvavA mATe nIkaLelA te sAmaMto ane sacivo pazcima dizAmAM gamana karI rahelA zrI rAmacaMdrajI pAse jaldIthI ja pahoMcI gayA ane temanI pAse pahoMcI jaIne bhaktithI rAjAnI AjJAnuM kathana karavApUrvaka pAchA pharavAne kahyuM, teoe potAnA taraphathI paNa saghaLI hakIkata jaNAvIne dInatApUrvaka ghaNI ghaNI prArthanA karI. e rIte, taini prArthamAnoDAva, na kyavartata rAyavaH mahatAM hi pratijJA tu, na ghanatyadrivAhavat rI dIna evA te sAmaMto ane sacivo dvArA prArthanA karAvA chatAM paNa .. zrI rAmacaMdrajI pAchA na pharyA. kAraNake mahApuruSonI pratijJA parvatanA mULanI jema calAyamAna thatI nathI." pratijJAnI acaLatAthI niSphaLatA potAnI pratijJA acaLa hovAnA kAraNe pAchA pharavAnI nA pADIne zrI rAmacaMdrajIe, pAchA javA mATe vAraMvAra kahevAM chatAM paNa temane pAchA pheravavAnI AzA karI rahelA te sAmaMto ane sacivo zrI rAmacaMdrajInI sAthe ja cAlavA lAgyA. AgaLa cAlatAM zrImatI sItAdevI, zrI rAmacaMdrajI ane zrI lakSmaNajI ugra zvAponI nivAsa bhUmi, manuSyo vinAnI, moTA vRkSothI bharelI evI pariyAtrA nAmanA kulAcalanI aTavImAM pahoMcyA. te pachI mArgamAM teoe gaMbhIra Avartoe karIne bhayaMkara ane moTA prabhAvavALI gaMbhIrA nAmanI nadIne joI. e nadInI pAse ubhA rahIne zrI rAmacaMdrajIe sAthesAthe cAlatAM sAmaMto Adine A pramANe kahyuM ke, zrI bharatajIno zabyAbhiSeka 321 zrI dazarathajInI dIkSA...13 Page #340 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sata... bhAga-2 20-08 X X X X X X X X X X X X X X X X 1 DUta: sthAnAbhivartaa - madhya jhaSTo dvata: gharam ? asmAkaM kuzalodaMtaM, gatvA tAtasya zaMsata / sevadhvaM bharataM maddhat, tAtavadvApyataH param // 2 // "have A sthAnathI tame pAchA pharo, kAraNake ahIMthI AgaLano mArga kaSTakArI che. te ahIMthI pAchA jaIne amArA kuzaLa samAcAra pitAjIne kaho ane AjathI mAMDIne zrI bhAratanI mArI jema athavA to pitAjInI jema sevA karajo." zrI rAmacaMdrajInI AvA prakAranI AjJAnA zravaNathI 3rara sAmaMtAdinI AMkho AMsuthI ubharAI gaI. e AMsunA pANIthI sAmaMto AdinA vastro bhIMjAI gayA. teo potAnI jAtane pUjya zrI rAmacaMdrajI mATe ayogya evA amane dhikkAra ho.' AvA prakAranA zabdathI dhikkAravA lAgyA ane khUba-khUba rovA lAgyA paNa thAya zuM? svAmInI AgaLa upAya zuM ? AjJA pramANe cAle paNa zuM ? sakhta AjJAthI javuM paDatuM hovAnA kAraNe potAne dhikkAratA, khUba rotA ane AMsunA pANIthI bhIMjAI gayelA vastrovALA teo pAchA pharyA. e pachI AMsuthI sahita ane taTa upara ubhA rahelA te sAmaMto ane sacivo dvArA jovAtA evA zrI rAmacaMdrajI, zrI sItAdevI ane zrI lakSmaNajInI sAthe te dustara evI nadIne utarI gayA. e pachI zrI rAmacaMdrajI dRSTithI AgaLa thayA bAda sAmaMto, sacivo Adi ghaNI ja musIbatathI ayodhyAnagarImAM gayA ane mahArAjA zrI dazarathanI AgaLa saghaLI hakIkata kahevApUrvaka zrI rAmacaMdrajInA kuzaLa samAcAra kahA. ajJAnIonA ghoMghATanI darakAra na hoya zuM zrI rAmacaMdrajI pitRbhakta nahotA ? A praztanA uttaramAM che koIthI ja nA kahI zakAya tema nathI. kAraNake pitRbhakta mATe to Rche temaNe rAjya choDyuM che ane vanavAsa svIkAryo che. je pitA mATe A huM badhuM karyuM. te ja pitA mATe zrI rAmacaMdrajI potAnI pratijJA toDavAne taiyAra nathI thatA. enuM kAraNa ja e che ke mahApuruSo pote huM svIkArelI pratijJAne potAnuM sarvasva samaje che. jemAM kAramI Page #341 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ajJAnatA jIvatI ne jAgatI beThI hoya teo ja pratijJA toDe. zrI jainazAsanamAM mAtA-pitAnI saMtAna pratyenI ane saMtAnanI mAtApitA pratyenI, patinI patnI pratyenI, ane patnInI pati pratyenI ema sau koIne koI pratyenI pharaja khullI kahelI che. A pharajane samajanArA puNyazALIo AzAnA nAme khoTI dhAMdhala nathI macAvatA ane prabhudharmanI ArAdhanA mATe prayatnazIla thayelA AtmAone khoTI rIte utArI pADavAno dhaMdho paNa nathI AdaratA. vaLI jeo e pharajane samaje che teone ajJAnIonA ghoMghATanI paNa darakAra nathI hotI. jyAM sudhI zrI rAmacaMdrajI dekhAyA tyAM sudhI sAmaMtAdie joyA ane chevaTe pAchA pharyA. paNa pratijJAnA pAlana mATe ja sajja thayelA zrI rAmacaMdrajIe to pAchuM sarakhuM paNa na joyuM. dekhAya tyAM sudhI joIne pAchA pharelA sAmaMto ane maMtrIo paNa jema gayA hatA temaja ayodhyAmAM pAchA AvyA. pAchA AvIne teoe saghaLA ja samAcAra zrI dazaratha mahArAjAne jaNAvyA. bharatajInI apUrva nirmamatA jayAre bolAvavA chatAM paNa zrI rAmacaMdrajI pAchA na ja AvyA tyAre zrI dazaratha mahArAjAe paNa bharatane kahyuM ke, XXXXXXX, nAvAtI rAmanamALo, rAjyaM gRhANa mama, tadIkSAvighnAya mA bhUH // "vatsa bharata ! rAma ane lakSmaNa AvyA nahi te kAraNathI have tuM rAjyane grahaNa kara ane mArI dIkSAmAM vighna thAya tevuM na kara.' pitAjI mahArAjA zrI dazarathanA A kathananA uttaramAM paNa zrI bharate makkamatAthI kahyuM ke, XXXXXXX, rAnya nATTAsyahaM thaMghana mAnavye tu svayaM tvA, prasAda ninamagranam "he pitAjI ! huM to koIpaNa rIte rAjyane grahaNa karIza nahiM. paraMtu svayaM jaIne mArA potAnA vaDIla baMdhu zrI rAmacaMdrajIne prasanna karI ahIM pAchA lAvIza." ' A prakAranI potAnA putranI A anupama nirmama dazA ane kuTuMbanI du:khada avasthA Adi joIne zrImatI kaikeyI paNa kaMpI uThyA. # zrI bharatajIno rajyAbhiSeka ? / zrI dazarathajInI dIkSA...13 Page #342 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sita... bhAga-2 rima-lakSmaNa rAjya na levAnI ahIM hariphAI che. zrI dazaratha mahArAjAnA saMyama prasaMge pitAnA vacana khAtara rAmacaMdrajIe rAjya, deza, nagarI ane kuTuMba-parivAra vagere saghaLuM ja choDyuM ! AnuM nAma pitRbhakti che ! pati vagara pUchyuM gayA to paNa mahAsatI zrImatI sItAdevIe A vIsamI sadImAM cAlatA hakko savAla na karyo. nAno bhAI zrI lakSmaNa ke jene zrI rAmacaMdrajI upara pUrepUro prema che. tene paNa hadayamAM ema nathI AvatuM ke mane kema kahe nahi? A badhuM jANyA pachI vicAro ke Aje bhAI-bhAInA ane pitA-putra AdinA saMbaMdha kevA vilakSaNa che ? sAdhupaNuM nahi paNa sAcA pitA Adi to banavuM che ne ? Aje tame gharabArI chatAM tame chatI sAmagrIe paNa jevA sukhI dekhAvA joIe tevA dekhAtA nathI. che kAraNake gharanA pAMca mANasomAM paNa paraspara vizvAsa ane je parasparanA kalyANanI bhAvanA nathI. eTaluM ja nahi paNa sau saunA svArthamAM cakora banIne beThA che, jyAre ahIM e khUbI che ke rAjya koI letuM nathI. eTale ke rAjya na levAnI mArAmArI che ane enI hariphAI che, bolAvavA chatAMpaNa rAma na AvavAthI zrI dazaratha mahArAjA bharatane kahe che ke, "rAma-lakSmaNa na AvyA te kAraNathI tuM rAjya le ane dakSAnA vidga mATe na thA.' AnA uttaramAM zrI bharata kahe che ke, "koIpaNa bhoge A rAjya huM nahi lauM. paNa jAte jaIne paNa mArA moTAbhAIne prasanna karIne ahIM lAvIza." A rIte zrI bharata mAtAnI IcchAthI viruddha thAya che ane pitAzrI kahe che to paNa rAjya levAno InkAra kare che. zrI bharatanI A pravRttine zAstraviruddha kahI zakAya tema nathI. kAraNake jinezvaradevanA zAsanamAM game tenI ane game tevI AjJA mAnavI evo Agraha che ja nahi. mAtA-pitAnI bhaktinuM vidhAna che karanAra jaina zAstromAM mAtApitAnI pApAjJA mAnavAno niSedha che. Ro_mAtApitAnuM bahumAna, sanmAna, sevA, bhakti karavAnI AjJA che. ha paNa te AtmahitanI vacamAM na Ave tyAM sudhI. A ja kAraNe AvI aniSTa paristhiti ubhI karanAra mAtA zrImatI kaikeyI pratye zrI kuM bharatane Akroza Ave che ane emanA manamAM ema thAya che ke, mane raema thAya che ke AvI mAtA kyAMthI maLI ?" [( BAUG Page #343 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pazcAttApapUrvakanI yAcanA jI potAnA putranI A dazA jovAthI zrImatI kaikeyIdevIne paNa _ _ potAnI bhUlano saMpUrNa khyAla Avyo ane tenuM hadaya pazcAtApathI "R pUrNa banI gayuM. eTale e zrImatI kaikeyIdevI te ja vakhate tyAM AvyA ane mahArAjA zrI dazarathane A pramANe kahe che ke, X X X X X X X X X X X X X X X X 1 bharatAya tvayA rAjyaM, dattaM satyapratizrava ! // 1 // parameSa na gRhasa, rasavaM te vinayI sutaH ? anyAsAM cAsya mAtRNAM, mahaduHkhaM mamApi ca // 2 // avimRSya vidyAyinyA, pApIyasyA mayA kRtm| sati tvayi suputre'pi, hahA rAjyamarAjakam // 3 // kauzalyAyAH sumitrAyAH, suprabhAyazca duHzravam / raditaM mamaH zruNvaMtyA, hRdayaM bhavati dvidhA // 4 // bharatena rAmaM gatvA, tau vatsau rAmalakSmaNau / anunIya samAneSyA-myanujAnIhi nAtha ! mAm // 7 // "potAnI pratijJAne satya karanArA he nAtha ! Ape to bharatane rAjya ApyuM. paraMtu A Apano vinayI putra bharata rAjyane grahaNa karato nathI. A bharatanI anya mAtAone paNa ghaNuM du:kha thaI rahyAM che. vagara vicAryuM karanArI ane pApiNI evI meM evuM karyuM ke jethI Apa aneka putrovALA hovA chatAM paNa Aje ApanuM rAjya rAjA vinAnuM thaI rahyAM che. kharekhara, he nAtha ! kauzalyA, sumitrA, ane suprabhAnA du:khe karIne sAMbhaLI na zakAya evA rudanane sAMbhaLatAM mArI evI dazA thaI rahI che ke jethI mArA hadayanA be TukA thaI jAya che mATe he nAtha ! Apa mane AjJA Apo ke jethI huM bhAratanI sAthe jaIne mArA te rAma ane lakSmaNa nAmanA putrone samajAvIne pAchA lAvIza." uttama AtmAnI uttamatA A uparathI tame samajI zakazo ke uttama AtmAothI paNa kadAca saMyogavazAt bhUla thaI jAya che. paNa jo cetavanAra saMyogo maLe to tenI uttamatA jhaLakyA vinA rahetI ja nathI. strIsvabhAvathI ane putra pratyenI mamatAthI kaikeyIe vilakSaNa mAMgaNI karI to dIdhI paNa tenuM pariNAma temanAthI na sahAyuM. cheka chevaTa sudhI potAnA putra bhAratanuM eka sarakhuM ja valaNa jovAthI tenuM hadaya paNa hAthamAM na ja rahatuM. ane potAnI bhUla sudhAravAnI taiyArI pote ja batAvI. uttama zrI bharatajIno rAjyAbhiSeka zrI dazarathajInI dIkSA...13 Page #344 -------------------------------------------------------------------------- ________________ &-0:00 ? AtmAonI uttamatA kharekhara, herata pamADanArI hoya che. potAnI bhUlanuM pariNAma AvuM ja Avaze ema jo kaikeyI jANata to te AvuM Acarata ja nahi, paNa nahi jANavAthI AcarAI gayuM che. ane ja pariNAma jovAthI bhUla samajAI. samajAvAnI sAthe ja pazcAtApa thayo ane enA pariNAme teNe huM vagara vicAryuM karanArI ane pApiNI chuM. evo ekarAra paNa karyo. e ekarAra banAvaTI nahoto paNa sAco hato. kAraNake te pote bharatanI sAthe jaI rAma-lakSmaNane pAchA lAvavAnI AjJA mAMge che. AvI uttamatA paNa jo mAnavImAM AvI jAya to ye ghaNo lAbha thAya. paNa AvI uttamatA AvavI e 323 sahaja nathI. paranA duHkhe sukhI thavAnI IcchA e kAramI adhamatA che. ane e adhamatA kaikeyIdevImAM na ja hatI. potAnI mAMgaNI anekane 'S du:kharUpa thaI e joIne e kaikeyIdevInuM hadaya pIDAvA lAgyuM. ane e pIDAthI te potAnI bhUlane jAte ja sudhAravA taiyAra thayA. A uttamatA paNa kAMI sAmAnya koTInI nathI. AvI uttamatA paNa jagatanA mAnavIomAM AvI jAya to anAyAse aneka upAdhio TaLI jAya. parasparanuM vAtsalya ane apUrva saddabhAva potAnI dharmapatnI zrImatI kaikeyIne A prakAranI mAMgaNI karatI joIne zrI dazarathamahArAjA ghaNA ja khuza thayA. khuza thayelA mahArAjAe zrImatI kaikeyIdevIne mAMgaNI mujaba karavAnI AjJA ApI. patinI AjJA pAmIne atizaya utAvaLa karIne zrImatI kaikeyIdevIe potAnA putra zrI bharata ane anya maMtrIonI sAthe zrI rAmacaMdrajI pAse javAne mATe cAlI nIkaLyA. vegabaMdha prayANa karatAM zrImatI kaikeyIdevI ane zrI bharata baMneya, cha divasanI aMdara je vanamAM zrI rAmacaMdrajI che te vanamAM pahoMcI gayA ane eka vRkSanA mULamAM beThela zrImatI sItAdevIne, zrIrAmacaMdrajI ane zrI lakSmaNajIne ema rima-laDhamaNane che traNeyane joyAM. zrImatI kaikeyImAtAne zrI rAmacaMdrajI pratye keTaluM vAtsalya che? UP ane zrI rAmacaMdrajIne zrImatI kaikeyImAtA pratye keTalo sadbhAva che ? R e beya vastu A prasaMge khAsa jovA jevI che. zrImatI kaikeyIdevIe E vRkSa nIce beThelA zrI rAmacaMdrajIne joyA ke tarata ja te 'he vatsa ! he B vatsa !" A pramANe bolatAM ekadama rathamAMthI utarIne zrI rAmacaMdrajI Page #345 -------------------------------------------------------------------------- ________________ tarapha dhasyA ane zrImatI kaikeyImAtAne joIne zrI rAmacaMdrajI paNa che uThIne doDyA ane mAtAnA caraNomAM DhaLI paDyAM. A ja vAtanuM che ? nirupaNa karatAM kalikAlasarvajJa AcArya mahArAjA zrI R hemacaMdrasUrIzvarajI mahArAjA pharamAve che ke, rathATurya vaiveyI, vatsa vatsari mAhi ? praNamantaM rAmabhadraM cucuMbopari mUrdhani // 1 // paDhAvoH praminta, vaidehI-nahamavidhi ? Akramyopari bAhubhyAM tAraM tAraM ruroda sA // 2 // rathathI utarIne "he vatsa ! he vatsa !" A pramANe bolatAM kaikeyIdevI praNAma karatAM zrI rAmacaMdrajIne mastaka upara cuMbana karavA lAgyA ane te kaikeyIdevIne pAdakamaLamAM praNAma karatAM zrImatI sItAdevI ane zrI lakSmaNajIne paNa potAnI bhujAthI AkramaNa karIne eTale vaLagI paDIne ati ucca svare rovA lAgyA." vicAro ke A jAtanuM vAtsalya ane A jAtano sadbhAva e darekanA hadayanI kevI ane keTalI uttamatA vyakta kare che. oramAna putro ane putravadhU pratye oramAna mAtAnuM AvuM vAtsalya tathA oramAna ane vaLI pAchA vanavAsamAM javAnuM nimitta UbhuM karanArA mAtA pratye putrono ane pUtravadhUno Avo sadbhAva e hRdayanI ucca kakSAmAM AvI zake evI uttamatA vinA kema ja saMbhave ? jeo hadayanI AvI dazA keLave teo du:khanA prasaMgone paNa sukhamaya banAvI zake che. uttama yoganuM uttama phaLa potAnA putrane mATe rAjya mAgavAmAM bhUla thaI che ane e bhUla ja A badhAya ulkApAtanuM mULa che." ema zrImatI kaikeyIdevIne je samajAyuM te zAthI samajAyuM ? e vicAro. jo e vastu na 327 samajAI hota to A prasaMga ApaNane jANavA na maLata. mATe bhUla samajAvanAra koNa? e khAsa vicAro. vicArane aMte kahevuM ja paDaze ? ke e bhUla samajAvanAra anya koI ja na hatuM paNa e mAtAno zrI bharata nAmano nirmama ane vinIta putra hato. jo e putra vinIta, nirlobhI ane nirmama na hota to mAtA A vastu na samajI zakata. A vastu sAthe mAtAnI uttamatA avazya vicAraNIya che. jo A mAtAnA zrI bharatajIno rAjyAbhiSeka zrI dazarathajInI dIkSA...13 Page #346 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sata... bhAga-2 riAma-lakSmaNane sthAne ko'ka bIjI mAtA hota to potAnA upara Akroza karanAra putrane ema kahI deta ke, "to tArA mATe gAdI mAMgI hatI chatAM mArA upara doSAropaNa kare che, to jA mAre tArA jevA dIkarA na joIe.' paNa ema bane ja kema? kAraNake A mAtA ane dIkarA judA ja hatA. A sthaLe e samajI levuM joIe ke je putra mAtAnI hitazikSAne na mAne te kaputa ane putranI sArI kriyA joIne je mAtA AnaMda na pAme tathA AvA uttama putranI uttamatA jANIne saMtoSa ane AnaMda pAmavAne badale saMtApa pAme tathA A sArI kriyAmAM vidhdha kare te mAtA paNa kumAtA. je mAtA-pitA potAnA saMtAna pratyenI pharaja cUke te potAnuM mAtA-pitApaNuM gumAve che ane je saMtAno zirasAvaMgha karavA jevI mAtA-pitAnI AjJA na mAne to potAnuM putrapaNuM gumAve che. kaputa ane kumAtA tathA kupitAno yoga jema kharAba phaLane pedA kare che tema uttamaputra ane uttama mAtA-pitAno yoga uttama phaLane pegha kare che. A uttama yogano ja pratApa che ke AvI sthitImAM bhegA thayela mAtA Adi A rIte paraspara bheTI zake che. darekanA aMtaramAMthI saujanyano pravAha relAya che. A uttama phaLa uttama yoganuM ja che. emAM koIthI InkAra thaI zake tema nathI. tyArabAda, bharato'pi namazcakre, rAmapADhAvuDhazrudak / pratyapadyata mucchau~ ca, mUrcchatvedamahAviSaH // 11 // jenI AMkhomAM azruo ubharAI rahyAM che, evA zrI bharata paNa te samaye zrIrAmacaMdrajInA caraNomAM namaskAra kare che, ane jenAmAM khedarUpI mahAviSa vyApta thaI rahyAM che evA te mUrchAne pAmyA." vicAro ! A avasthA ane A avasthAnuM kAraNa, vinA prayAse vaDIlabaMdhu cAlyA jAya che ane vagara mAMgye rAjya maLI che jAya che e chatAM paNa zrI bhAratanI A dazA thAya che. e kevI Routtama dazAnuM sUcana kare che. e avazya vicAraNIya che. pArakA * rAjyane paDAvI levA mathanArAoe A prasaMga avazya vicAravA yogya che. A mUcchanuM hArda to ApaNane tyAre ja samajAze ke jyAre zuddhimAM AvyA bAda zrI bharata potAnuM hRdaya potAnA vaDIlabaMdhu samakSa khulluM karaze. Page #347 -------------------------------------------------------------------------- ________________ upAlaMbha ane yAcanA potAnA laghubaMdhu zrI bharatane mUrchita thayela joIne zrI rAmacaMdrajI sa temane sAvadha kare che. zrI rAmacaMdrajI pratye mUnrahita banelA ane vinayI evA zrI bharate vaDIla pratye daI zakAya evA bhaktibharyA upAlambhapUrvaka potAnI mAMgaNIo rajU karatAM kahevA mAMDyuM ke X X X X X X X X X X X X X X mamamiva mAM tyaktvA, thamatra tvamAnamAM zI rAjyArthI bharata iti, mAtRdoSeNa yo'bhavat / manAvavADho hara ta-mAtmanA saha mAM nayan jI nivRttya yadvAyodhyAyAM gatvA rAjyazriyaM zraya / vaunInazaLyuM me bhrAta-revamavyayasthati nagasmimaM hi saumitri-stavAmAtyo maviSyati / a nanaH pratIhAra, zatrughnastvAtavaprabhRt 4 3 "he pUjya ! abhaktanI jema tyajI daI Apa ahIM kema padhAryA ? mArI mAtAnA doSathI mArA upara 'zrI bharata rAjyano arthI che.' A pramANe je apavAda Avyo che tene Apa potAnI sAthe laI jaIne haro athavA to ahIMthI pAchA pharIne ayodhyAmAM jaIne rAjyalakSmIno Azraya karo. he baMdho ! e pramANe karavAthI mArI upara AveluM kuLanAzakapaNAnuM kalaMka paNa cAlyuM jaze. he baMdho ! Apa rAjyanA svAmI bano eTale nizcita che ke jagatanA mitra evA zrI lakSmaNajI ApanA amAtya thaze. A jana eTale bharata Apano pratIhAra thaze ane zatrughna Apano chatradhara banaze." bhAgyavAno ! vicAro bhAgyazALI zrI bharatanAM hRdayanI suvizuddha dazAne ! potAnI mAtAe potAnA mATe rAjyanI mAgaNI karI ethI pote mAne che ke mArI upara 'zrI bharata rAjyano artha che.' AvI jAtanuM kalaMka AvyuM. eka rAjaputra rAjya icche emAM kalaMka zAnuM ? evo vicAra zrI bharatane nathI Avato. paNa ubhuM zrI bharata rAjyano artha che evuM loko mAne e potAnA uparanuM kalaMka che. ema pote mAne che ! kharekhara, A vicAraNA vivekIne ja zakya che paNa paudgalika lAlasAmAM selA mATe zakya nathI. vaDIla baMdhu pratye te mahAnubhAvanA hRdayamAM keTalI bhakti bharI haze ke jethI te upAlambhapUrvaka potAnI mAMgaNIo vaDIla baMdhunA caraNe dharI zake che. jIMdagI sudhI svArthamAM rakta rahenArA vaDIlane AvI jAtano . ' | 2010 zrI bharatajIno zajyAbhiSeka zrI dazarathajInI dIkSA...13 Page #348 -------------------------------------------------------------------------- ________________ saMta.... bhAga-2 330 ........rAma-lakSmaNane upAlambha paNa nathI ApI zakatA ane AvI mAMgaNIo paNa nathI karI zakatAM. ni:svArthI ane sAcA bhakta hovAnA kAraNe upAlambha ApatAM kAluI bharelA zabdothI zrI bharatajI potAnA vaDIlabaMdhu zrI rAmacaMdrajI pratye kahe che ke "he pUjya ! eka abhaktane tyajIne cAlyA jAo, tema mArA jevA bhaktane tyajIne Apa ahIM sudhI padhAryA ja kema ?" A praznano zrIrAmacaMdrajI uttara Ape te pahelAM zrI bharatajI potAnA te pUjya pratye potAnI mAgaNIo spaSTa zabdomAM rajU karatAM kahe che ke, "he bhAI ! A ApanA paramabhakta evA laghubaMdhu upara tenI mAtAnA doSathI rAjyanA arthIpaNAno kAramo apavAda Avyo che ane e kAramA apavAdane haravo e ApanI pharaja che. e haravA mATe Apa mArI be mAMgaNIo paikInI eka mAMgaNI svIkAro." "A be mAMgaNIo paikInI prathama mAMgaNI e che ke : (1) sevakane Apa ApanI sAthe vanamAM laI jAo." A mAMgaNIno jo svIkAra na karI zako to bIjI mAMgaNI e che ke- (2) "kRpA karIne Apa pAchA pharI ayodhyAmAM padhArIne rAjyalakSmIno Azraya karo." A beya mAMgaNIo rajU karyA bAda potAnI mAMgaNIono, potAnA pUjya inkAra na kare ethI zrI bharatajI potAnA baMdhu pratye kahe che ke "he pUjya ! A bemAMthI eka paNa mAMgaNInA svIkArathI A sevaka uparano apavAda sahelAIthI TaLI jaze ane paramakRpALu Apa jo rAjyano svIkAra karazo to-to A jagatanA mitra zrI lakSmaNajI ApanA amAtya banaze, A sevaka Apano pratihAra banaze ane zatrughna Apano chatradhara banaze." A rItanI upAlapUrvakanI yAcanAonA-mAMgaNIonA uttaramAM zrI rAmacaMdrajI kaMIpaNa bole e pahelAM to zrImatI RA kaikeyIdevI zrI rAmacaMdrajI AgaLa sahaja paNa acakAyA vinA potAnA kAramA doSonA ekarAra sAthe potAnA putranA vacanane mAnavAnI mAMgaNI dInatAbharyA zabdothI kSamA yAcanApUrvaka kare che. ubhayapakSanI uttamatAnuM suMdara pariNAma AvA prakAranI upAlambhapUrvakanI mAMgaNIonA uttaramAM zrI Page #349 -------------------------------------------------------------------------- ________________ che che rAmacaMdrajI kaMIpaNa bole e pahelAM to zrImatI kaikeyImAtA ja zrI rAmacaMdrajIne kahevA mAMDe che tenuM varNana karatAM caritrakAra paramarSi kalikAla sarvajJa bhagavAna zrI hemacandrasUrI mahArAjA pharamAve che ke, evaM bruvANe bharate, kaikeyyapyabravIdidam / kuru bhrAtuvaco vatsa ! sadAsi mAtRvatsalaH // 11 // ana na tvatpiturdoSo, na doSo bharatasya ca / kaikeyyA eva doSo'yaM, sulabhA strIsvabhAvataH // 21 // kaulaTyavarjA ye ke'pi, DhoSAH strINAM pRthaka pRthak / te sarve RtasaMsthAnI, malaya DhoranAviva 3/4 patyu sutAnAM tanmAtR-narca gha mA tam ? idaM duHkhAkaraM karma, tatsahasva suto'si yat // 4 // "bharata A pramANe bolate chate zrImatI kaikeyI paNa ema bolavA lAgI che, he vatsa rAma! tuM bhAInA vacanano svIkAra kara, he vatsa ! tuM sadAne mAtRvatsala che, he vatsa ! A banAvamAM tArA pitAno zeSa nathI ane bhAratano paNa doSa nathI, paNa strI svabhAvathI sulabha evo A doSa kaikeyIno ja che. he vatsa ! eka kulaTApaNAnA doSane tyajIne bAkInA strIonA pRthakpRthak je koIpaNa zeSo che te saghaLAMya doSo, doSanI khANa jevI mArAmAM kAyamI snAna karIne rahelA che, he vatsa ! patine, putrone ane mArA parivArane du:khonI khANa samuM meM A je duSkarma karyuM che. tene tuM sahana kara kAraNake tuM putra che." bhAgyavAno ! vicAro zrImatI kaikeyImAtAnI A dazA ! ekavAra mohAdhInatAnA pratApe nahi karavA yogya mAMgaNI karI to dIdhI, paNa enuM pariNAma viparIta AvatuM joyuM ke tarata ja hRdaya palaTAyuM. uttama AtmAomAM AvI ja uttamatA vase che ke je uttamatA AvatA viparIta pariNAmone ekadama aTakAvI zake che ane atizaya suMdara pariNAmane ANI zake che. anupama uttamatA vinA A jAtanuM kathana potAnA putro ane putravadhU samakSa karavuM e zuM zakya che? paNa uttamatA e vastu ja evI che ke satya ekarAra karavA AtmAne prere che. e uttamatAnI preraNAthI kaikeyImAtAe sApha-sApha zabdomAM kahyuM ke, 1. he vatsa ! tuM A tArA bhAInA vacanane mAna ! 2. he vatsa ! tuM sadAya mAtA pratye snehALa che, zrI bharatajIno rAjyAbhiSeka 4 zrI dazarathajInI dIkSA....13 Page #350 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 8-cd ""P??? 332 .........ma-lakSmaNana 3. A je kAramo banAva banI gayo temAM tArA pitAno ke bharatano doSa nathI, paNa strIsvabhAvathI sulabha evo A doSa A tArI mAtA kaikeyIno ja che. 4. kharekhara, huM doSanI khANa ja chuM. e ja kAraNe eka kulaTApaNAnA doSane choDIne jeTalA gheSo bhinna bhinnapaNe strIomAM rahelA hoya che. te saghaLAM doSo mArA potAmAM paNa vAsa karIne rahelAM che. 5. patine, putrone ane mAtAone A atizaya du:kha ne karanAruM je kArya che, te he vatsa ! tuM sahana kara, kAraNake tuM samaju ne ughara che. zAnti ane sadbhAvabharyo javAba nItaratI AMkhe evuM-evuM bolatAM zrImatI kaikeyImAtA pratye eka suputrane chAjato zAMta ane sadbhAvapUrvaka javAba ApatA zrI rAmacaMdrajIe kahyuM ke, X X X X X X X X X X X X X ? tAtasya sunu mrUtvAa, pratijJAta tyanAbhi vam zra tAtena dattametasmai, rAjyaM hAnumataM mayA astvanyathA kathaMkAraM, vAg dvayorjIvatorapi // 2 // 'he mAtAjI ! huM zrI dazarathamahArAjA jevA pitAno putra thaIne meM svIkArelI pratijJAne kema tyajuM ? pitAjIe A zrI bharatane rAjya ApyuM che ane meM vanavAsa mAMgela che. to e vANI amArA benA jIvatAM chatAM anyathA kaI rIte thAya ? ' zrI rAmacaMdrajIe AvA prakArano javAba daI potAne levA mATe AvelA mAtA ane bhAIne ekadama mUka ja banAvI dIdhA. A javAbamAM zrIrAmacaMdrajIe sApha-sApha sUcavI dIdhuM ke, dazaratha rAjAno dIkaro potAnI pratijJAne taje e kalaMka che. ane zrI dazarathamahArAjAnI ane puNya pitAnA putra rAmanI vANI e ubhayanA jIvatAM to anyathA na ja thAya. potAnI pratijJA ane potAnI vANIno jene khyAla hoya evA AtmAo prANAnte paNa pote ja svIkAreluM hoya tene anyathA nathI karI zakatAM. pitAnuM vacana saphaLa karavA mATe vanavAsa svIkAravAnuM bolIne cAlI nIkaLelA zrIrAmacaMdrajI ayodhyAmAM pAchA pharIne Page #351 -------------------------------------------------------------------------- ________________ W rAjyano Azraya kemaja kare ? pitAnuM ane potAnuM ema ubhayanuM vacana phogaTa jAya evuM vartana zrI rAmacaMdrajI jevAthI kema ja thaI zake RA ? ane zrI rAmacaMdrajInA A javAbanI sAme kuLadharmane samajanAra zrImatI kaikeyIdevI ane bharata bole paNa zuM ? vyavahAramAM paNa AvuM zuddha jIvana gujAranAra AtmAo avasara Avye ane ullAsa jAgye prabhudharmanI ArAdhanAmAM kamInA paNa zuM rAkhe ? vyavahAranI ucita AcaraNAo paNa AtmAne dharmanI ArAdhanAmAM sahAyaka che. AvA banAvonuM darzana uttama AtmAonA jIvanamAM ja zakya che. zrI rAmacaMdrajInA zAMta ane sadbhAvabharyA javAbathI vAtAvaraNamAM mauna chavAI gayuM ane sau stabdha banI gayA. rAmacaMdrajInAM zubhahaste rAjyAbhiSeka AvA prakAranA praznAtmaka pratyuttaramAM zrImatI kaikeyI mAtA pAse bolavAnuM kaMI ja nahi hovAthI te stabdhapaNe ja UbhA rahyAM. potAnA javAbanuM dhAreluM pariNAma AveluM joIne zrI rAmacaMdrajIe vadhumAM vadhu kahyuM ke, tadastu bharato rAjA, vhayorapi nidezataH / asyAsmyahamanullaMghyo, mama tAta ivAmbike ! ||1|| 'he mAtAjI ! huM mArI pratijJAne tyajI zakuM tema nathI. pitAjInAM jIvatAM ane mArA jIvatAM amArA ubhayanI vANI anyathA thaI zake tema nathI. te kAraNe amArA beyanI AjJAthI paNa zrI bharata rAjA ho, vaLI he mAtAjI ! A zrI bharatane mATe mArA pitAjInI jema huM anullaMghya chuM. eTale ke jema mArA pitAjInI AjJA bharata mATe na ullaMghI zakAya tevI che, tema mArI AjJA paNa bharatane mATe na ullaMghI zakAya tevI che." zrI rAmacaMdrajInA A javAbano uttara ApavAnI tAkAta nahotI mAtAzrImatI kaikeyImAM ke nahotI baMdhu bharatamAM. eTale e baMne to stabdha thaIne maunapaNe sthita hatAM ane zrI rAmacaMdrajI paNa karavA yogya kArya ekadama ATopavA mAgatA hatA. eTale ityuktvotthAya kAkutsthaH, sItAnItajalaiH svayam / rAnTeDakSyabiMghamata, sarvasAmaMtasAkSiklR 22} "e pramANe kahIne zrI rAmacaMdrajIe pote zrImatI sItAe lAvelA jaLathI sarva sAmaMtonI sAkSImAM zrI bharatano rAjya upara abhiSeka karyo." vicAro ke uttama AtmAonAM aMtaramAM kevA prakAranI udAratA zrI bharatajIno rAjyAbhiSeka 33: zrI dazarathajInI dIkSA...13 Page #352 -------------------------------------------------------------------------- ________________ hoya che. anupama koTinI udAratA vinA A kArya koI paNa rIte zakya nathI. pati vana veThe ane devara rAjA bane e kaMI strI sahana kare ? zrI rAmacaMdrajI samajAvavAnA kAryamAM saphaLa thayAM to zrImatI sItAdevIe abhiSeka jarUrI pANI lAvIne rajU karyuM. samajAvavA mATe jarUrI kathana pUrNa karIne tarata ja zrI rAmacaMdrajI uThyA ane ekadama zrImatI sItAdevIe lAvelA pANIthI saghaLAya sAmaMtonI hAjarImAM potAnA laghubaMdhu zrI bharatane rAjya upara abhiSikta karI dIdhA. jotajotAmAM banI gayelo A banAva kone Azcarya utpanna na kare ? zrI rAmacaMdrajIne pAchA lAvavA mATe utsAhabhera Avela 334 zrImatI kaikeyImAtA, zrI bharata ane amAtyo Adi to ekadama vAtamAM ja banI gayelA A banAvathI cakita ja thaI gayA. sIta.... bhAga-2 ..........ma-lakSmaNane rAmaH praNamya kaikeyIM, saMbhASya bharataM yathA / visasanuM vratasthe jJa, vrukSma hAiLAM prati ro "pitAjInA vacana pAlana khAtara rAjyathI paNa ni:spRha banelA zrI rAmacaMdrajIe abhiSeka karyA bAda premapUrvaka zrImatI kaikeyImAtAne praNAma karIne ane zrI bharatane saMbhASaNa karIne visarjana karyA ane pote dakSiNa dizA tarapha prayANa karyuM." bharate svIkAreluM rAjya pratijJAnuM pAlana karavAnI dRDhatA AtmAne game tevA prasaMgamAM paNa calita thavA detI nathI. enuM A prasaMga suMdaramAM suMdara pratipAdana kare che. pitAnI AjJAthI vanamAM javAno prasaMga ubho karanAra mAtA pote ja bolAvavA Ave, pitAe jene rAjya ApyuM hatuM te ja bhAI pAchA ayodhyA padhAravAnI na ThelI zakAya evI AjIjIbharI abhyarthanA kare, pitAjI paNa potAnuM pAchA pharavuM hRdayathI iSTa gaNe ane sArIe prajA potAne jhaMkhe evI dazAmAM paNa A rIte nAnA bhAIne rAjya ApIne cAlyA javuM e nAnIsUnI vAta nathI ja. bhale e vAta nAnIsUnI na hoya paNa zrI rAmacaMdrajIe to potAnI vAtane taddana nAnIsUnI banAvI dIdhI ane ethI nirUpAya banelA zrI bharatajI paNa e vAtano inkAra na karI zakyA. potAnA vaDIlabaMdhue tyAM ja karelA rAjyAbhiSekathI yayAvayodhyAM bharatastatra cAkhaMDazAsanaH rIvadre rAkSAra, vitaituzva zAsanAt jara ' Page #353 -------------------------------------------------------------------------- ________________ che R. jenuM zAsana akhaMDa che evA zrI bharatajI ayodhyA nagarImAM pAchA gayA ane temaNe pitA zrI dazarathamahArAjAnI tathA vaDIla bhAI zrI rAmacaMdrajInI AjJAthI rAjyabhArano svIkAra kya." A uparathI spaSTa che ke zrI bharatajIe pote svIkAra nathI kya paNa nirupAye pitA tathA vaDIlabaMdhunA hukamathI temane rAjyano svIkAra karavo paDyo che. AvA putra ane AvA baMdhu vizvamAM virala ja hoya che. AvA virala AtmAonuM jIvana khUba-khUba vicAraNIya hoya che. AvI sthitimAM paNa hRdayane nirlepa rAkhavuM e sahaja nathI. uttama AtmAo ja AvI sthitimAM nirlepa rahI zake che. dazaratha mahArAjAnI dIkSA A rIte potAnA vacananuM pAlana pUrNa thavAthI zrI dazarathamahArAjAe zuM karyuM enuM varNana karatAM kalikAlasarvajJa AcArya bhagavAn zrI hemacaMdrasUrIzvarajI mahArAjA pharamAve che ke, mahAmuneH satyabhUteH, pAce dRzaratho'pyatha / mUsA parivAra, samaM DhAmupAde rAte potAnA vacananuM pAlana thayA pachI zrI dazaratha rAjAe paNa ghaNA parivAranI sAthe zrI satyabhUti nAmanA mahAmuninI pAse dIkSA aMgikAra karI." puNyapuruSo chatI sAmagrIe AtmakalyANanI sAdhanAne kadI cUkatA ja nathI. jIvanasAdhanAnA upAya avasare ArAdhI levo te kalyANanA kAmI nI anivArya pharaja che. evI pharajane sAmagrInA sadbhAvamAM paNa teo ja adA na kare jeo manuSyabhavanI mahattAne na samajyA hoya. manuSyabhavanI mahattAne samajanAra dazaratha mahArAjA jIvanane saphaLa banAvanArI dIkSAne chatI sAmagrIe avasare paNa ArAdhyA vinA kema ja rahe ? zrI rAmacaMdrajI avaMti dezamAM sva-zravanavAsena, marata: zAnvito hari ? arhatpUjodyato'rakSar3hAjyaM, yaamikvtsudhiiH111|| pitAjInA dIkSita thayA bAda potAnA bhAInA vanavAsathI hRdayamAM duHkhI ane zrI arihaMta paramAtmAnI pUjAmAM ughata ane suMdara buddhine dharanArA zrI bharatajI yAmikatI - dvArapALanI jema rAjyanuM rakSaNa karavA lAgyA." AvI dazAmAM raheto AtmA saMsAranA kAramAM baMdhanothI para zrI bharatajIno rAjyAbhiSeka zrI dazarathajInI dIkSA...13 Page #354 -------------------------------------------------------------------------- ________________ satata bhAi-2 rahe emAM Azcarya zuM che ? laghuvayamAM rAjyanuM svAmitva maLatA chatAM madAvita na banavuM ane udAsInabhAve rAjyanuM rakSaNa karavAmAM dattacitta rahevuM e saMsAra pratye udAsInatA vinA zakya ja nathI. jyAre A bAju zrI bharatamahArAjA rAjyazAsana karI rahelA che tyAre A bAju sominimaithilasutAsahito'tha rAmo / gaccha batItya girimadhvani citrakUTam / aasaaddhytktipyairdivsairvNti-| dezaikadezamavani sthita devaDhezyaH // 1 // zrI rAmacaMdrajI, zrI lakSmaNajI ane mahAsatIjInI sAthe vanavAsanA pramANamAM AgaLa vadhatAM vadhatAM krame karIne mArgamAM citrakUTa parvatane laMghIne keTalAka divaso bAda avaMtidezanA eka pradezamAM pahoMcyA. -zrI dvitIya bhAga samApta - () ) hajI o Page #355 -------------------------------------------------------------------------- ________________ S sUrimaMtra samArAdhana saMskRta-prAkRta granthamALA * gautamai937 sTIruM * krena tri * naiputra trim TIphTa * sarsTaTTaziphTa * d kaidhb deehi * 877dhyayana thasaMgraha *jItakalpasUmam kalpa vyavahAra-nithisUtrANi ca * udde karIra (). * krth keevk jhjhdudhaaruu sttiikr * varUNane spraMgraha * ratnapAla nRpacAritram * gauta* $crun *paMcastotrANi * kRDha rajU * 27Dhane vivaraNa - TIruM - bhArata praznapaddhati-sAnuvAda zrI mukti-mahodaya granthamALA * yogadaSTi sakjhAya (sArtha) * jIvana jyotanA ajavALA sUrirAma sakjhAya saritA sAdhanA ane sAdhaka supAtradAna mahimA vidhi * prazna paddhati pApamukti arthAt bhava AlocanA-1-2 * aba mohe samyagadarzana dIjIe... paMca pratikramaNa sUtra huM to mAMgu samyagdarzana * bAla rAmAyaNa * jana 87RAya? *pApamukti arthAt bhava AlocanA 1-2 - pApamu&i - mara 7oranA 1* chuM re ma >>e ? * zrI dayapradIpa SiitrazikA * zrI vIzasthAnaka tapa mahApUjA vyAkhyAna vAcaspati granthamALA 1. dhodha dharma dezanAno. 2. paramagurunI jIvana saMdhyA (DhaLatI sAMjanI dvitiyAvRtti 3. bodhadAyaka kathAo. 4. sAdhuvezano mahimA 5, jagaguru AcArya bhagavAna vijaya hIrasUrIzvarajI mahArAja 6. paricaya pustikA 7. karAla kalikALa. * 24R ii nIvaja#Q7 muktikiraNa hindI-gujarAtI graMthamALA 1. guNa gAve so guNa pAve 2. sAgarakAMThe chabachabIyA 3. vANIvarSA 4. karIe pApa parihAra 5. mananA jharukhe 6. prabhuvIra ane upasago. 7. paMcamAMga zrI bhagavatIsUtram bhAga-1 8. prabhuvIranA daza zrAvako 9. navapada zaraNA 10. bhagavAna zrI vavAmIjI 11. gAgaramAM sAgara, 12. huM AtmA 13. mana pUruM kogrI 14.rabhuvIra che TUe? zrAva 15. muvIra purve 32w 16. navaraH hI hArI che 17. 26 saura prakAzita thanArA pustako. zrI jayAnaMdakevalI caritra Page #356 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI smRtimaMdira prakAzananA sadasyonI da mukhya AdhArastaMbha: *zrI dinezakumAra acaladAsa zAha, amadAvAda AdhArastaMbha : * zAha cImana popaTalAla pIlucAvaLA (surata) $ * sadaiva smaraNIya sahayogI : * zAha hasamukhabhAI amRtalAla, lADola * zreSThivarya zrI kesarIcaMda motIcaMdajI zAha, damaNa mobhI: *pU. munirAja zrI cAritrasuMdara vijayajI ma. smRti & * zrI samarathamalajI jIvAjI vinAkIyA parivAra - pUnA * zrI AzAbhAI somAbhAI paTela, subhAnapurA-baroDA * premilAbena vasaMtalAla saMkalecA parivAra, selavAsa-vApI sahAyaka : * paramaguru sUritraya saMyamasuvarNotsava smRti * pU.sA.zrI harSapUrNAzrIjInI smRti nimitte ha.kailAsabena *pU.sA.zrI cAritraratnAzrIjI ma. vardhamAna tapa smRti * zrImatI zobhanAbena caMpakalAla koThArI, muMbaI *zrImatI gulAbabena navinacaMdra zAha, muMbaI * zeThazrI pannAlAla jhumakharAma, muMbaI * zeThazrI genamalajI cunIlAlajI bAphanA, kolhApura * zrI saMbhavanAtha vAMcanA samiti, muMbaI * zeThazrI taruNabhAI popaTalAla, lADola * mInAkSIbena sAkaracaMda ha. kuMjeza, muMbaI * zeThazrI jesIMgalAla cothAlAla mepANI, muMbaI * zrImatI vimalAbena ratilAla vorA, muMbaI * zeThazrI praviNakumAra vAlacaMda zeTha, nAsika * zeThazrI bAbulAla maMgaLajI uMbarIvAlA, muMbaI * zrI jaina zvetAmbara mUrtipUjaka saMgha, ANaMda * tainAbena ramezacaMdra kAntIlAla coksI * zrI mahendrabhAI maganalAla zAha, amadAvAda *mAtuzrI lakSmIbena kezavajI cheDA, muMbaI (gAma-bhacAu) * zrImatI rUkSmaNIbena prANalAla chaganalAla zeTha parIvAra, malADa-muMbaI * zrImatI kalAvatIbena kIrtikumAra zAha, lodrA AofjIujrANAno ujAsa ane muktipatha para H2o ( hindI mAsika/gujarAtI pAkSika AjIvana lavAjama rU. 750 prakAzaka :zrI smRtimaMdira prakAzana amadAvAda Page #357 -------------------------------------------------------------------------- ________________ rAmayaNa ane rezama siddhahastalekhaka pU.A.zrImad vijaya pUrNacandrasUrIzvarajI mahArAja kalikAlasarvajJa zrI hemacandrAcArya-viracita 10 parvo/vibhAgomAM vistRta triSaSThizalAkApuruSa caritranAM sAtamAM parvamAM rAmAyaNa tarIke prasiddha kathAvastu varNita che. zalAkA-puruSano artha uttama puruSa thAya. ethI sArthaka nAma dharAvatAM A caritramAM 24 tIrthakaro, 12 cakravartIo, navanavanI saMkhyA dharAvatA baLadevo-vAsudevo ane prativAsudevonAM jIvana rajU thayAM che. zrI munisuvrata svAmIjI bhagavAnanA kALamAM thaI gayelA AThamAM baLadeva rAmacandrajI, vAsudeva rAvaNa ane prativAsudeva lakSmaNajInI jIvana-kathA eTale ja rAmAyaNa ! rAmAyaNa eTale rajoharaNanI khANa ! A jAtano sau prathama paricaya jaina jagatane karAvanArA pU. munirAja zrI rAmavijayajI mahArAja hatA. vi.saM. 1985/1986nI sAlamAM muMbaI lAlabAga bhUlezvaranA AMgaNe A ja pUjyazrIe jaina rAmAyaNanA AdhAre ApelAM pravacanonA prabhAve ja jaina jagatane evo khyAla AvavA pAmyo hato ke, jaina rAmAyaNa eTale ja rajoharaNanI khANa ! jemAM pAne pAne ane pAtra pAtra jovA maLe dIkSAnuM sanmAna ! rAmAyaNanI rasadhArAnA sau prathama udgAtA banavAnuM zreya jemanA zire abhiSekI zakAya, evA A pU. pravacanakArazrI ja AgaLa jatAM vyAkhyAna vAcaspati pa. AcAryadeva zrImad vijaya rAmacandrasUrIzvarajI mahArAjA tarIke rAmAyaNa eTale saMskRtino Adarza A rItanI anokhI oLakhANa ajainone paNa ApavAnA yazabhAgI banavA saphaLa rahyA hatA. vi.saM. 2007mAM amadAvAdamAM premAbhAI holamAM prati ravivAre jAhera pravacano rupe pU. pravacanakArazrIe rAmAyaNanA mAdhyame saMskRtino saMdeza suNAvyo ane amadAvAdanAM aneka dainikoe svayaMbhU preraNAthI prerita banIne e saMdezano je rIte vyApaka phelAvo karyo, enA pratApe ja ajaina jagatane paNa e vAtano khyAla AvavA pAmyo ke, jainonuM paNa eka adabhuta rAmAyaNa che ane saMskRtinA ajoDa AdarzathI e samRddha che. Ama, jaina-ajaina jagatamAM rAmAyaNanA prathama pravaktA- pravacanakAra tarIkenAM mAnasanmAnanA ekamAtra adhikArI pU. AcAryadeva zrImad vijaya rAmacandrasUrIzvarajI mahArAjAnAM zrImukhe vivecita jaina rAmAyaNanI pustaka zreNIne vAMcIzuM, to rAmAyaNa eTale rajoharaNanI khANa ane rAmAyaNa eTale saMskRtino Adarza-A jAtano paricaya keTalo badho yathArtha che, e samajAI gayA vinA nahIM ja rahe. A zreNInuM AkarSaka saMpAdana-saMkalana karIne prasiddha pravacanakAra AcArya zrI vijaya zreyAMsaprabhasUrijIe tathA prakAzanalAbha laIne piMDavADA nivAsI lAlacaMdajI chaganalAlajI parivAre addabhuta gurubhakti adA karyAno ahesAsa paNa sAthe sAthe thaze ja. (jaina rAmAyaNa: rajoharaNanI khANa : bhAga-1 prastAvanAmAMthI) Page #358 -------------------------------------------------------------------------- ________________ PAo . sAMsAri upara aravi vairAgya ke | verAgya e evI vastu che ? nA je ane nimitothI utpanna thAya che. ane koI paNa nimitta pAmIne utpanna thayelo T karo ya upAdeya ja che.) na bha vatI nirguNatA jonAra ke leahThe] riTa che A ne na rA yanA astitvano karI ! A (3Ira ke vAmAM Avyo che. tIkhArAma nA nArA sArA ties s nI o ii AzAbujaMla E 1. GrA dha 1 ekI ja vAta =AnI nA pAko nI ke uM to la 2c1 - vyArA 6 I