Book Title: Hirde me Prabhu Aap
Author(s): Jayant Modh
Publisher: Shrimad Rajchandra Sadhna Kendra Koba
Catalog link: https://jainqq.org/explore/001649/1

JAIN EDUCATION INTERNATIONAL FOR PRIVATE AND PERSONAL USE ONLY
Page #1 -------------------------------------------------------------------------- ________________ hirade meM prabhu Apa parama zraddheya saMtazrI AtmAnaMdajInuM jIvanacaritra, Page #2 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Jalil Erdonarnona For Pers. Only www.jainelibrary Page #3 -------------------------------------------------------------------------- ________________ an Education International www.jainelibraryorg Page #4 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Page #5 -------------------------------------------------------------------------- ________________ || zrI mahAvIrAya namaH || II zrI sadgurudevAya namaH / / hirade meM prabhu Apa parama zraddhe saMtazrI AtmAnI jInI jIvanacaritra] prA. jayaMta moDha "bake-6.123]} sAdhanA A kendra kobA 1-382007 zrImad rAjacaMdra AdhyAtmika sAdhanA kendra zrI samruta-sevA-sAdhanA kendra saMcAlita kobA - 382007. (ji. gAMdhInagara, gujarAta) phona : (079) 23276219, 23276483-84 pheksa : (079) 23276142 E-mail : srask@rediffmail.com www.shrimad-koba.org For Private Personal Use Only www.jainellbrary.org Page #6 -------------------------------------------------------------------------- ________________ hirade meM prabhu Apa Hirdemen Prabhu Aap Biography of Param Shraddheya Sant Shree Atmanandji By Prof. Jayant Modh AvRtti : prathama prakAzanavarSa : I.sa. 2006, vi. saM. 2063 mUlya : rU. 100/ (c) zrImad rAjacaMdra AdhyAtmika sAdhanA kendra THEY lekhaka : prA. jayaMta moDha pramukhazrI, zrI jayaMtabhAI ema. zAha zrImad rAjacaMdra AdhyAtmika sAdhanA kendra kobA - 382 007 (ji. gAMdhInagara) gua ulicam 2/10t zrImad rAjacaMdra AdhyAtmika sAdhanA kendra kobA - 382 007 (ji. gAMdhInagara) phona naM. (079) 23276219483484 pheksa naM. (079) 2327 6142 BT=JD(U) amIta zAha sAbaramatI, amadAvAda. mobAila : 98986 55411 muska DrIma grAphiksa sAbaramatI, amadAvAda. mobAila : 9898102067 Page #7 -------------------------------------------------------------------------- ________________ prAghA saMsthA tenA sthApanAkALathI ja sAttvika, tAttvika ane jIvanopayogI satsAhitya prakAzita karatI rahI che; je jijJAsuone ane vidyArthIone vizeSapaNe upayogI ane preraNAdAyI banyuM che. vaLI chellAM 30 varSathI saMsthAnuM AdhyAtmika mAsika mukhapatra 'divyadhvani' ane tenA vizeSAMko temaja sarvopayogI 'divALI-pustikAo' paNa chellAM 26 varSothI niyamita prakAzita thatAM rahyAM che. have 'hirade meM prabhu Apa nAmanuM A jIvanacaritra vAcakavarga samakSa rajU karatAM amo meM prasannatA anubhavIe chIe ane AgaLanAM prakAzanonI mAphaka ja vAcakavargane mATe te rasaprada, preraka, mAhitIsabhara ane mArgadarzaka puravAra thaze evI bhAvanA asthAne nahIM gaNAya. aneka sAdhaka-mumukSuonI ghaNAM varSothI evI bhAvanA hatI ke A caritra lakhAya ane tenA dvArA jijJAsuone divya jIvana ane AdhyAtmika sAdhanA aMgenuM prayogalakSI, bahuAyAmI, zAstrasaMmata ane vartamAna dezakALane anurUpa pAtheya maLI rahe. uparokta bhAvanA Aje sAkAra thAya che; tethI svAbhAvika saMtoSa anubhavIe chIe. A graMthanuM mULa lakhANa prA. zrI jayaMtabhAI moDhasAhebe (I. sa. 1999mAM) khUba ja premaparizramapUrvaka ane saMzodhanAtmaka dRSTithI karela che. teozrIe jIvanacaritranuM vividha pAsAothI Alekhana karI, aneka vyaktionI aMgata mulAkAto laI, samasta pAtheyane vigatadoSa rahita karIne tene ucca ane mUlyalakSI lakhANa banAvyuM che. aneka ThekANe teoe karela lakhANa jotAM, temanI caritralekhana mATenI koThAsUjha ane manovaijJAnika vizleSaNa karavAnI viziSTa kaLA dRSTigocara thAya che, je koI paNa saphaLa caritralekhakanuM agatyanuM jamA pAsuM che. AvuM parizramasAdhya ane sAhityika sauSThavayukta Alekhana niSkAmabhAve karavA badala saMsthA temanuM RNa svIkArIne sAbhAra abhinaMdana pAThave che. pUjya AtmAnaMdajI sAthenA potAnA dIrghakAlIna ane ghaniSTha saMparkane anurUpa, prasiddha sAhityakAra, ApaNI pratiSThita sAhityika saMsthA gujarAtI sAhitya pariSadanA pramukha ane padmazrI DaoN. kumArapALabhAI desAIe, parAmarzadAtA tarIke uparokta lakhANanuM vyavasthita Fat Private & Persorial Use only Page #8 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vibhAgIkaraNa karela che. A prakAzananA samuccaya kAryakalApamAM teozrI taraphathI amUlya mArgadarzana ane viziSTa sahayoga dareka tabakke prApta thayAM che. vaLI amArI vinaMtIne mAna ApIne A graMthanI prastAvanA lakhI Apela che; je badala prakAzana samiti temane dhanyavAda pAThavIne aMtaHkaraNapUrvaka AbhAra mAne che. A uparAMta prastuta caritranAM chellAM cha varSanAM AlekhanamAM, suzrI biMdubahena pArekha (rAjakoTa)nA sahayoganI ane sAbhAra noMdha laIe chIe. A AlekhanamAM gUjarAta vidyApIThanA gujarAtI vibhAganA niyAmaka DaoN. uSAbahena upAdhyAye paNa upayogI ane nirNAyaka sUcano karIne amone upakRta karela che; jene amo amAruM saubhAgya mAnIne sAbhAra kRtArthatA anubhavIe chIe. paMdara mahinA pahelAM, nyUyaoNrkamAM ja zrI praphulabhAI lAkhANI parivAre gurubhaktithI prerAIne A graMthanA prakAzanakharcamAM siMhaphALo ApavAnI potAnI icchA saMsthAnI prakAzana samitinA keTalAka sabhyo samakSa vyakta karI hatI. tene anurUpa, graMthanA prakAzanane sarvAMgasuMdara banAvavA teozrIe aMgata rasa laIne, bhAvapUrNa premaparizrama karela che; je abhinaMdanIya ane dhanyavAdane pAtra che. vaLI, teozrIe A graMthanuM prinTiga kalAtmaka ane samayasara thAya tenI saMpUrNa kALajI ane javAbadArI paNa lIdhela che. saMsthAnA siniyara ane zraddhAvAna mumukSu daMpatI puSpAbahena jayaMtIbhAI zAha (laMDana)no paNa arthasahayoga saMsthAne maLela che. vaLI A graMthanA prakAzanamAM jemano viziSTa sahayoga ane bhaktibhAvapUrNa yogadAna rahyuM che tevA AdaraNIya zrI azokabhAI pI. zAha, zrI pravINabhAI vI. mahetA, zrI caMpakabhAI paramArthI tathA zrI narasiMhabhAI prajApati paNa dhanyavAdane pAtra che. aMtamAM, TAipaseTiMga mATe zrI bhagavatasiMha jhAlA tathA peijaseTiMga ane samayasara kalAtmaka rIte prinTiMga karI ApavA mATe, zrI amItabhAI zAha (DrIma grAphiksa)nA paNa ame AbhArI chIe. 5-11-206, kArtika suda pUnama zrImad rAjacaMdra janma-maMgaLa dina sAhitya prakAzana samiti (zrI satkRta-sevA-sAdhanA kendra, kobA) Page #9 -------------------------------------------------------------------------- ________________ |IITlI HI[ MUT HIGH caritra cAritryanuM ghaDatara kare che ane evuM eka cAritryaghaDatara karatuM ane AdhyAtmika UrdhvatAnI yAtrA darzAvatuM A caritra che. Ameya jIvana ane arthamAM UrdhvatAnI vikAsayAtrA che. adhyAtmanuM ArohaNa che. ApaNe joIe chIe ke eka nAnakaDuM bIja vizALa ane virATa vaTavRkSa bane che. parvatamAMthI rUmajhUmagAtuM nAnuM jharaNuM gati sAdhatAM eka vizALa nadInuM svarUpa dhAraNa kare che. e ja rIte pUrvajanmanAM saMskAro, bALapaNanuM vAtAvaraNa, yuvAnInA saMyogo vyaktinuM jIvanaghaDatara kare che. hakIkatamAM A saMyogo jIvanaghaDatara karatA nathI, balve svayaM vyakti saMyogonuM ghaDatara kare che. mAnavI e mAtra prArabdhane khoLe jIvana jIvato nathI, balka amuka aMze svayaMnuM prArabdha sarje che. e saMjogono zikAra banavAne badale saMjogono savAra bane che. pU. AtmAnaMdajInA jIvana samakSa eka lakSya hatuM ane e lakSyanI siddhi mATe jIvanamAM AvatAM anekAneka AkarSaNo ane pralobhano sAme leza najara paNa nAkhyA vinA emaNe aviratapaNe Urdhvagati sAdhI che. emanI A UrdhvayAtrA atyaMta sAhajikatAthI gati kare che. saMsArI sadaiva prabhAva pragaTa karavA mathato hoya che, jyAre saMta potAno svabhAva pragaTa kare che ane AtmAnaMdajInA jIvanamAM e ja sAhajikatA dRSTigocara thAya che. cheka 1978thI eka yA bIjA nimitte emane maLavAnuM banyuM. paMcabhAInI poLa, mIThAkhaLI, mANekabAga haoNla, zrImad rAjacaMdra AdhyAtmika sAdhanA kendra (kobA), sadguruprAsAda tathA iMglenDa ane amerikAmAM teonI sAthe rahevAno ane temanA satsaMgano yoga thayo. A badhAM varSo para dRSTipAta karatAM ema thAya ke A saMtane mApavAno koI mApadaMDa ApaNI pAse che kharo ? saMtane mApavAno mApadaMDa eTale zuM ? emanI sAhajikatA ? emanI satyaniSThA ke emanA hRdayamAM rahelo lAgaNIno dhabakAra ? tyAre ema thAya ke emane mApavAno mApadaMDa e emanI Urdhva sAdhanAyAtrA che. kapaDAM dhovAnI je rIta che, evI ja sAdhanAnI prakriyA che. pahelAM kapaDAM para dhoko mArI ene dhovAmAM Ave, emAMthI mela kADhavAmAM Ave, pachI nicovavAmAM Ave, pachI sUkavavAmAM P aroratory Page #10 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Ave, tevI rIte pahelAM ApaNe sAMsArika AkarSaNano tyAga karavo paDe, pachI dhIre dhIre kaSAyone nicovatAM javuM paDe ane pachI vivekapUrvaka tapa-tyAganI bhAvanAothI jIvanane sUkavavuM paDe. pUjya saMtazrI AtmAnaMdajInI sAdhanA joIe tyAre ema lAge che ke emanuM jIvana saMdezarUpa che. A bALapaNamAM vaiSNavadharmanA ane bhaktinA saMskAro temaja e ja jijJAsA ane e ja nikhAlasatA. bALapaNanI e nikhAlasatA ane nitAMta pAradarzakatA Aje paNa jovA maLe che. bALapaNamAM pitAjI kyAreka ema kahe ke jIvanamAM kyAreka koI vastu atizaya na hovI joIe. ati sarvatra varjayetu' ema ApaNe tyAM kahyuM che, tyAre teo pUchatA ke "pitAjI, A bhakti paNa atizaya na karavI ?" tyAre pitAjI zuM javAba Ape ? meDikalamAM abhyAsa karatA tyAre I.sa. 1954mAM 'kuMdakuMdAcAryanAM traNa ratno' pustaka hAthamAM AvyuM, jemAMthI teozrInA jIvanamAM adbhuta parivartana AvyuM. hRdayamAM je zaMkAo ane AdhyAtmika jijJAsAo hatI e badhI paritRpta thaI. e pachI bIjI eka ghaTanA 'samAdhi zataka' vAMcavAthI banI. A be graMthoe eka moTo sphoTa sajaryo. pariNAme emanI adhyAtmajijJAsA prabaLa banI ane paramAtmaprAptinuM dhyeya spaSTa banyuM. e pachI I.sa. 1957mAM "zrImada rAjacaMdra graMthano abhyAsa karyo. saMtana sAdhakano svabhAva cokIdArano hoya che. e cokIdArano svabhAva eTale samyapha smRti. jAta upara satata cokI rAkhe e ja sAdhaka thaI zake. I.sa. 1957thI 1961 sudhInAM varSomAM muMbaI ane mANasAnA raheThANa daramyAna zAstra-abhyAsa chatAM yathAyogya satsaMganA abhAvano kAyamI vasavaso rahyA karato hato. pU. AtmAnaMdajInI I.sa. 1969nI bImArI samaye emanI saMjogone ghaDavAnI zakti jovA maLe che. bImArI parezAnI banavAne badale paramatattvanI khojanuM pagadaMDI banI. e bImArI daramyAna emanI adhyAtma-jijJAsA ane ekAMta-sAdhanA vadhavA mAMDI ane tenA phaLa rUpe zuddha AtmajJAna udaya pAmyuM. emaNe haoNspiTalanuM kAma ochuM karyuM, prAiveTa prekTisa paNa emaNe ochI karI ane emAMthI kramazaH mukti laI lIdhI. A ghaTanA pAchaLa kevo pracaMDa puruSArtha ane daDha nirdhAra haze enI kalpanA karIe. jIvanamAM AvAM UMcAM caDhANa caDhavA mATe keTaluM badhuM saMkalpabaLa joIe ! e pachI emanA jIvanamAM AvelAM aneka parivartanono sAra A graMthamAMthI pAmIe. huM haMmezAM ema mAnuM chuM ke saMtanI sAcI kasoTI tyAre thAya ke jyAre koI emane khAsaDAM mAratuM hoya; nahIM ke jyAre koI emane phUlano hAra paherAvatuM hoya. mAro eka aMgata prasaMga che. eka vAra muMbaImAM 'arvAcIna jaina jyotirdharo" nAmanA, teozrIe ati parizrama ane Page #11 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Jain Education Interna saMzodhana laIne taiyAra karelA graMthano vimocana-samAroha yojyo hato. e kAryakrama pUrNa thayA pachI eka bhAI AvyA. samAjamAM keTalAkanI AMkhone na hoya to paNa kaMTaka najare paDatA hoya che. e bhAIe AvIne pahelAM kahyuM ke AvA kAryakramanI zI jarUra hatI ? huM ahIM upasthita hato. meM kahyuM, AnI jarUra to kharI ja ne! AvuM uttama pustaka samAja tarapha mukAvuM joIe. atyAra sudhI jaina samAja ema ja mAne che ke ApaNe tyAM badhA vepArI ja thayA che. koI saMto, vidvAno, karmayogIo ane vIrapuruSo thayA nathI. A viSayamAM keTakeTalAM saMzodhana pachI A pustaka taiyAra thayuM che. A prasaMge huM jarA puNyaprakopa sAthe vAta karato hato, paNa pUjya AtmAnaMdajI eTalA ja svastha hatA. koI javAba nahIM. tyAre khyAla Avyo ke mananI sthiratA kone kahevAya ? je stuti ane niMdAmAM eka samAna rahe che. jaina Deklerezana oNna necara' (jaina dharmamAM paryAvaraNanI ghoSaNA) prinsa philipane ApavA gayA, tyAre pUjyazrI AtmAnaMdajI amArA saunA mArgadarzaka hatA. e samaye emaNe pote je rajUAta karI, teno moTo prabhAva videzanA loko para paDyo. khAsa karIne aMgrejo 52. jIvananA A badhA kolAhala vacce paNa ekAMta zodhI levAnI emanI AvaData adbhuta che. A cAlatuM hoya chatAM tame juo to emanuM mana kyAMka koIka mastImAM, koIka samAdhimAM, koIka dhyAnamAM DUbeluM hoya. moTebhAge mANaso vAdaLo jotA hoya che, AkAza nathI joI zakatA jyAre pUjyazrIe AkAza joyuM. emaNe jyAre zrImad bhagavadgItA ane adhyAtma para pravacana ApyuM tyAre mane ema thayuM ke bhAratIya saMskRtinAM mULa to A che ke jyAM dareka dharma ekabIjAnI sAthe rahI, ekabIjAne oLakhI-jANIne emAMthI tattva tArave. evI vyaktio joI ke jemanA jIvanamAM kALo DibAMga aMdhakAra ane bhayaMkara nirAzA hoya, Aja sudhI je bhAgIdArI para vizvAsa rAkhI dhaMdho calAvyo hoya e bhAgIdAro chUTA thaI gayA hoya, jIvanamAM mANasa ekalo Ubho hoya, noMdhA2o thaI gayo hoya, cAre bAjue ema thatuM hoya ke badhuM ja khoTuM... badhuM ja khoTuM tyAre evA mANasano pU. saMtazrI AtmAnaMdajI sadhiyAro bane che. ene mAtra Ubho karatA nathI, Ubho karyA pachI adhyAtma-mArgamAM enI gati karAve che. A Atmacaritra eka arthamAM AtmAnI Urdhva yAtrA che, to bIjA arthamAM hRdayamAM prabhubhakti hoya to kevuM jIvana AkAra pAme eno Alekha che. AnA dvArA sAmAnya mAnavI, sAdhaka ke mumukSu sahu koIne preraNAnAM pIyUSa prApta thAya, temAM ja A graMtharacanAnuM sArthakya che. - kumArapALa desAI 1-11-2006 www.jain=llbtai.org. Page #12 -------------------------------------------------------------------------- ________________ yn 7132101 DaoN. sonejI haoNspiTala 2, harinagara sosAyaTI, kAMkariyA roDa, Teliphona eksacenjanI sAme, amadAvAda-380028. phona : (079) 2535 5075 zrI sadguruprAsAda lAyansa haoNlanI sAme, mIThAkhaLI cha rastA pAse, amadAvAda - 380006. phona : (079) 26568423 zrI jayezabhAI zAMtilAla zAha blaoNka naM. 7, zAMti sosAyaTI, baoNmbe gerejanI pAchaLa, zAhIbAga, amadAvAda - 380004. phona : (079) 2562 1748 zrI suvarNAbahena je. jaina 69, kaniMgahAma krosa roDa, beMglora - pa60052. phona : (080) 2225 2380 zrI navanItabhAI pI. zAha dhI ArkaDa, phleTa naM. 6, 21, tilaka sTrITa, TI. nagara, cennAI - 6OO017. phona : (044) 2834 0730 zrI zirISabhAI vI. mahetA C/o. mahetA bradharsa eNnDa kuM. yuniyana beMka bilDiMga, cothe mALa, rUma naM. 10, dalAla sTrITa, muMbaI. phona : (022) 2267 4940 rUpama DrAyaphruTsa e-4, azoka samrATa, daphatarI roDa, malADa (I), muMbaI - 4OO097. phona : (022) 2882 9249 pArekha baheno hArmani hAusa, paMcanAtha ploTa, rAjakoTa, phona : (0281) 2225108 zrI zilpAbahena pI. mahetA 21, raNachoDarAya pArka, vIAipI roDa, vaDodarA. phona : (0265) 2242 6797 zrI praphulabhAI je. lAkhANI 30, bAlasama DrAiva, DIksa hila, ena. vAya. 11746, yu.esa.e. phona : 631-423-9647 zrI pravINabhAI vI. mahetA 830 le korTa DrAiva, haMTiMgaTana bIca, kaeNliphaoNrniyA 92646, yu.esa.e. zrI vinayabhAI ke. zAha 123, vItha koca gArDana, eDavara, eca.e.8. 6.pI.jI., laMDana. phona : 208-951-5424 For Private & Personal use only www.ainelibrary.org Page #13 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 1. 2. 3. 4. 5. 6. 7. 8. 9. 10. 11. 12. 13. 14. 15. 16. 17. 18. 19. 20. 21. 22. 23. 24. tejasvI tArakano janma caMdananI suvAsa sarapharozIkI tamannA saMskAra-bIja jIvanasAdhanAnuM prabhAta jJAnano raMga, prakRtino saMga bharatI pachI oTa laganI lAgI prabhumArganI adhyAtmane ajavALe dAmpatyajIvananI kathA videzanI dharatI para saMgharSa svadeza bhaNI zubha ghaDInI rAha vyAdhi banI samAdhi agamapiyAlAnI prApti sAdhanA ane zodha aMtarane ajavALe yA homa karIne ciMtananI keDIe AjIvana brahmacarya aMgIkAra aMtara cetanAno utsava nikaTavartI jijJAsuo sAhityasAdhanAno paMtha zibiro tathA tIrthayAtrAo aluIdhdhI 1 4 - 12 15 19 24 26 31 39 186 xda je 2 je para 63 66 69 72 33 89 Page #14 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 25. 26. 27. 28. 29. 30. vizeSa vAMcana 31. 32. 33. 34. 35. 36. 37. 38. 39. svAdhyAyanI gaMgA - dhyAnanI utkRSTatA bahumukhI pratibhAno prakAza AtmAnaMdanI mastI pArasamaNino sparza guNothI ghaDAyeluM jIvana vINelAM motI raeming muneo pUjyazrInA RNano svIkAra AcAryazrI samaMtabhadranI AjJA saMto-mahAnubhAvonA zubhecchA-saMdeza - sAdhakonA pratibhAvo saMsthAkIya pravRttio amerikAmAM dharmaprabhAvanA kenyA-yu.ke.mAM dharmaprabhAvanA agatyanI tIrthayAtrAo saMsthAnAM prakAzano jIvanarekhA vaMzAvalI chellA dAyakAnI citrAtmaka vikAsayAtrA 97 100 103 106 118 130 134 139 142 152 170 178 180 181 184 196 198 www.jalmallbrary.org Page #15 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Poe praveza A jIvanakathA nathI, kiMtu jIvanayAtrA che. A yAtrA koI bahAranA sthaLanI nathI, paraMtu mukhyapaNe aMtarayAtrA che. jagatane bAhya sthaLono paricaya che, bAhya yAtrAno anubhava che. A mAnavahRdayamAM cAlatI ane citta samRddha karatI mAnasayAtrA che. 9 S bAhya yAtrAmAM suvidhA ane sagavaDa hoya che, aMtarayAtrAmAM potAno koI sAthI ke saMgAthI hoto nathI. paraMtu sadguru-52mAtmA ane temanA divyabodhane aMtaramAM AtmasAt karIne, 'ekalo jAne re'nI mAphaka vyakti pote ekalo ja aMtarayAtrA kare che ane pade pade AMtaradarzana karIne potAnI yAtrAne AgaLa dhapAve che. jarUra paDe kyAMka aTake che, vicAre che, tapAse che, prAyazcitta dvArA potAnI jAtane sudhAre che ane pharIthI dRDha nirdhAra karIne AgaLa vadhe che. bAhya AkarSaNo kvacit A yAtrAmAM lAlaco UbhI kare che, paraMtu tene aTakAvI zakatAM nathI. dRSTi samakSa game teTalI bhautikatA hoya, paNa te sAdhakanI aMtarazraddhAne ane avirata AgekUcane vicalita karI zakatAM nathI. jagata jenI pAchaLa AMdhaLI doTa lagAve che, tene e vyartha udhAmA (Rat-race) lAge che. enI doTa AMtarakhojanI hoya che. AmAM, jIvana bAhya ghaTanAo ane prasaMgo vaccethI pasAra thatuM hoya che, paNa aMtaramAM eka askhalita dhArA cAlatI hoya che. e adhyAtmadhArAnI gatine koI aTakAvI zakatuM nathI. vaya tenA vaheNane ochuM karI zakatuM nathI. siddhi ke prazaMsA emAM vadhAro-ghaTADo karI zakatI nathI. AvI eka jIvanayAtrAno A Alekha che. emAM AlekhAyelI bAhya ghaTanAo to mAtra jIvananI sapATI para banelA prasaMgo ja che. emAM vAcake ke sAdhake, khoja karavAnI che - jIvananI e divya ane AMtarika zuddhinI prakriyAnI. azuddhimAMthI zuddhi taraphano A jhoka che. vyaktamAMthI avyaktatAnI A zodha che. sthULamAMthI sUkSma taraphanI A gati che. bAhyamAMthI bhItara pratino AmAM saMketa che. te pAmavAno puruSArtha karavo e ja A graMthanA vAcaka, sAdhaka ke mumukSuno puruSArtha ane e ja graMtha-AlekhananuM parama sArthakya. www.jalrvelbrary.org Page #16 -------------------------------------------------------------------------- ________________ For Personal Use Only Page #17 -------------------------------------------------------------------------- ________________ tejasvI tArakano che. janma bALapaNanA divaso eTale AnaMda-mastInA divaso. emAMya koI tahevAra Ave eTale AnaMdano pAra na hoya. uttarAyaNa eTale pataMganuM parva. AkAzamAM pataMga UDe ane jIvanano AnaMda paNa AkAze pahoMce che. makarasaMkrAMti(uttarAyaNa)no tahevA2 amadAvAda ane surata jevAM zaheromAM ghaNo moTo tahevAra kahevAya. uttarAyaNanA keTalAya mahinA agAuthI enI taiyArIo cAlavA lAge che. kolakatA jevAM dUra dUranAM zaheromAMthI mAMjo pAvA - dorI pAvA mATe muslima kArIgaro UmaTI paDe. Thera Thera raMga-beraMgI dorIo pavAtI hoya. AbAlavRddha saune pataMga uDADavAno rasa paDe. nAnAM chokarAMo to nizALethI chUTIne sIdhAM ja dhAbA para pataMga cagAvavA pahoMcI jAya. eno umaMga eTalo badho ke sahu khAvA-pIvAnuM badhuM ja bhUlI jAya. jAnyuArImAM AkAzI umaMga laIne uttarAyaNa Ave. to ziyALAnA traNa mahinA krikeTanI ramatanA hoya. nAnA TAbariyAthI mAMDIne kaoNlejamAM bhaNatA vidyArthIonI alaga alaga TImo, sAMje ke rajAnA divasomAM Akho divasa ramyA ja kare. Thera Thera phaLiyAmAM baeNTa-baoNla-sTampa na hoya to dIvAla-paththara ke dhovAnA dhokAno paNa upayoga thAya. bIjuM kazuM dekhAya ja nahi. vaDIlane pUcho ke emano putra kyAM che? to kaheze ke baoNla-baeNTa TIcavAmAM paDyo haze. ghera ghera phariyAda hoya. khAsa karI 'mA'nI hoya. kahe ke saheje gAMThato nathI. bhaNavAmAM dhyAna nathI. basa, rakhaDyA ja kare che. kalAkonA kalAko ramyA ja kare che. zarIranuM bhAna nathI. lAlacoLa banIne Ave che. vagADIne Ave che. dhAbA upara patarAnI dhAra vagADI lohIluhANa banI Ave che. vaLI 2matamAM gharanAM naLiyAM toDI nAkhe che. daDo levA mATe eka dhAbethI bIjA dhAbe kUdakA lagAve. cotarapha ghoMghATa thato hoya. paDozInI phariyAda paNa avAranavAra sAMbhaLavI paDe. hAthamAM pataMga ke dorI pakaDavA mATe vAMsane kAMTAthI bAMdhelo jhaMDo hoya. phaLiyAmAM pataMga paDyo ke jhaMDo laIne tarata pakaDavA doDI jAya. vaLI, pataMga kharIdIne lAvavA karatAM pakaDavAmAM vadhAre AnaMda Ave. enA caherA para paNa judI ja jAtano AnaMda-ullAsa vartAya. agiyAra varSano bALaka mukunda. amadAvAda, elisabrija vistAranI ThAkarsa hAIskUlamAM bhaNato hato. abhyAsamAM tejasvI paNa pataMga ane krikeTano eTalo rasiyo ke badhuM bhAna bhUlI jAya. rAMdhyAM dhAna ThaMDAM paDI jAya. A to rojanI rAmAyaNa. vadhAre paDato samaya pataMga uDADavAmAM ane krikeTa ramavAmAM jAya. mAtAne ciMtA thavA lAgI. honahAra chokaro A ramatanI pAchaLa bhaNavAmAM pAcho to nahi paDene! paNa A badhI ciMtA thoDI chokarAne hatI ? basa, e to enI mastImAM masta. guNavAna pitA vIrajIbhAI dhaMdhAmAM vyasta hatA. kyAreka Ano khyAla Ave, paNa najaraaMdAja kare. kyAreka patnIne pUcheya kharA, "bhAgIrathI, kyAM che mukunda?" kyAM hoya? haze kyAMka dhAbA para ke pachI gayo haze baoNla-baeNTa ramavA. mAtAe pitA vIrajIbhAIne phariyAda karI. strI tyArapachI janma tejasvI tArakato janma tejAM tArakato janma tejasvI tArakatAM janma Page #18 -------------------------------------------------------------------------- ________________ loko 2000 kaMIka kaho to kharA? bhale thoDuMka rame, paNa A to Akho divasa.... vIrajIbhAIne lAgyuM ke have putra mukundane kahevuM joIe. hada bahAra rame e sAruM na kahevAya. vIrajIbhAI saMskArI hatA. emanI kahevAnI ke Thapako ApavAnI AgavI rIta hatI. gusso karIne kaDavAM veNa kahevAM game nahIM. mAra mAravAmAM mAne ja nahIM. chokarAMone dhIme dhIme premapUrvaka ane asara thAya evI sAcI rIte samajAvavAmAM mAnatA hatA. brahmakSatriya hatAne! brahmanuM teja ane kSatriyanI zakti ane enA upara aMkuza hato. vAraMvAra TokavA karatAM eka ja vakhata asara kare e rIte kahevAmAM mAnatA hatA. amadAvAdanA prItamanagaramAM AvelA 'ramaNanivAsa'mAM vIrajIbhAI pahelA mALe dAtaNa karatA hatA. cokamAM naLa pAse dAtaNa karyA bAda mukundane pitA vIrajIbhAIe bolAvyA "mukunda, ahIM Ava to!'' "jI, bApujI, ," AjJAMkita mukunda vinayabhera AvIne Ubho rahyo. gharamAM saMskArI dhArmika vAtAvaraNa hatuM. pitA vIrajIbhAIe snehathI kahyuM, "bhAI! dareka vastu maryAdAmAM sArI. tuM vadhAre paDatuM rakhaDe che. gati sarvatra varjhayet samajAyuM?' bALakanA manamAM acAnaka vicAra sphuryo ane pitAne namratAthI prazna pUchyo, "pitAjI, zuM badhIya vastu vadhAre paDatI karIe to nukasAna thAya?" "hAsto." "zuM koI bhagavAnanI atyaMta bhakti kare, to enAthI ene kharekhara koI nukasAna thAya ? zuM Izvara sAme ekarUpa banIne atizaya bhakti na karavI ?'' baMdUkanI goLInI jema Avelo A prazna vIrajIbhAIne coMkAvI gayo. tatkALa zuM javAba Apavo? jeTalA jorathI daDo pheMkyo teTalA ja jorathI sAmo Avyo. pitA vIrajIbhAI Azcaryacakita banI gayA. bALakanI AMkhamAM AMkho meLavI. niruttara. pitAjIe bALakanI AMkhamAM zuM joyuM haze ? kayo bhAva utpanna thayo haze! zuM kevaLa buddhicAturya haze ? nA. prazna jeTalo sahaja hato, teTalo ja pratiprazna paNa sAragarbha hato. paNa emAM bhAvino koI gUDha saMketa chupAyelo hato. vidyA bALaka mukundanI jIvanadizAnI rekhA dorI rahI hatI. Ano khyAla na to vIrajIbhAIne hato ke na to bhAgIrathIbahenane ke na to mukundane hato. A mukunda e bIjo koI nahi, paNa zrImad rAjacaMdra AdhyAtmika sAdhanA kendra, kobAnA praNetA, mArgadarzaka, sAdhakapUrvAvasthAe DaoN. mukunda sonejI tathA vartamAnanA parama zraddheya saMtazrI AtmAnaMdajI. do do do do do do d Page #19 -------------------------------------------------------------------------- ________________ **** bALa mukundanA pitA vIrajIbhAI tribhovanadAsa sonejI raMganA eka pratiSThita vepArI hatA. Ama to brahmakSatriya (khatrI) hatA eTale vArasAmAM ja 'raMga' sAtheno nAto hato. kuTuMba paNa khAssuM moTuM arthAt bahoLuM hatuM. emanuM mULa vatana saurASTranA surendranagara jillAmAM AveluM mULI gAma hatuM. asalamAM to A kuTuMba siMdhapaMjAbamAM vasatuM hatuM. tyAMthI nagarapArakara (siMdha) thaIne sthaLAMtara karI saurASTramAM dhrAMgadhrA ane pachI tyAMthI mULImAM sthAyI thayuM hatuM. mULImAM dAdAnuM kuTuMba 'bhagata'nA kuTuMba tarIke oLakhAtuM. kuTuMbano mULa dhaMdho to kApaDanA raMgATIkAmano hato. A kAma sakhata mahenata ane parizramanuM hatuM. vIrajIbhAInA prabaLa puruSArtha temaja kuTuMbanA sabhyonA sahakAra vaDe amadAvAda tathA muMbaImAM dhaMdhAno vistAra thayo. kApaDa tathA raMgano vepAra zarU karyo hato. vyavasAyamAM satata pragati para najara noMdhAyelI hatI. vikAsa sAdhavA mATe satata vicAra kare. dIrgha vicAraNA pachI samajAyuM ke pragati mATe vizALa kSetra ane vizeSa suvidhAnI jarUra che, AthI A kuTuMbe I.sa. 1926mAM amadAvAdamAM vasavATa karavAnuM nakkI karyuM. Ane pariNAme navAM kSetromAM vikAsa thavA lAgyo. enA phaLa rUpe jo zrI vIrajIbhAI mULImAM ja dukAna rAkhIne rahyA hota to ane gujarAtanI audyogika rAjadhAnImAM na AvyA hota to amerikAnI A kaMpanInI Distributorship temane mULInI dukAnamAM na ja maLI hota ema kahevAno Azaya samajAya che. nyUyaoNrkanI naeNzanala DAijha eNnDa kemikalsa nAmanI kaMpanInA pazcima bhAratanA Sole-Distributor tarIke temanI nimaNUka karavAmAM AvI hatI. mahenatanA jAduno sahune anubhava thayo. puruSArthathI prApta thatI siddhi jovA maLI. aMgrejImAM potAnI sahI paNa karatA na AvaDe evA eka gAmaDAnA vepArIne mATe A eka sAnaMdAzcarya saphaLatA gaNAya. te jamAnAmAM (I.sa. 1930nI AsapAsa), amadAvAda moTe bhAge 'koTa' vistAramAM ja vasatuM. nadIpArano vistAra gujarAta kaoNleja sudhIno ja gaNAya. vIrajIbhAInA bIjA traNa bhAIo - mohanalAla, ujamazIbhAI tathA mULajIbhAI paNa kramazaH A samayagALAmAM amadAvAdamAM sthira thayA. sauthI nAnA mULajIbhAI 1933mAM ela.sI.pI.esa. DaoNkTara thayA. teo to pahelethI ja vIrajIbhAI sAthe amadAvAda Avela. pachI 1945mAM lagabhaga ujamazIbhAI ane kramazaH tyAra pachI mohanabhAInA dIkarAo amadAvAdamAM sthira thayA. hAla bannenAM kuTuMbo amadAvAdamAM ja rahe che. DaoN. mULajIbhAIne koI saMtAna nahotuM. - ekAda varSano vasavATa thayo haze. vepAra paNa dhIme dhIme jAmato hato. Ave samaye A vizALa kuTuMbamAM eka tejasvI tArakano janma thayo. 020 de de de de de de www.jn|hillurity.org Page #20 -------------------------------------------------------------------------- ________________ cadananI suvAsa 1931nuM varSa, DisembaranI bIjI tArIkha hatI. kArataka vada-6, saMvata 1988nA zubha dine amadAvAdamAM mAMDavInI poLa, deDakAnI poLamAM te vakhatanA prakhyAta zAMtAbahenanA prasUtigRhamAM mukundano janma thayo. mukundano janma eka rIte kahIe to puSya yoga hato. tyAra pachInA be-traNa varSanA gALAmAM vIrajIbhAIe vepArI tarIke sArAM nAma-pratiSThA meLavyAM hatAM. emAM emanA vyaktitvanuM UjaLuM pAsuM jovA maLyuM. I.sa. 1933mAM teo amadAvAda kalara-marcanTsa esosiyezananA pramukha tarIke cUMTAyA. - vIrajIbhAInA kuTuMbamAM saMyukta jIvananI suvAsa hatI. e samaye saMtAno vadhu hoya, paNa saMyukta kuTuMbane kAraNe enI tIrthasvarUpa pU. pitAzrI vIrajIbhAI pu. bhAgIrathI bA javAbadArIno bhAre koIne lAgato nahIM. dareka vyakti bIjAne niHsvArthabhAve snehathI sahayoga ApatI. Ane upakAra nahIM, paNa sAhajika kartavya mAnatI hatI. AvA virATa vaDalA jevA kuTuMbamAM mukunda cothA saMtAna hatA. temanA karatAM sauthI moTA rasikabhAI tathA be baheno kusumabahena ane haMsAbahena. eTale svAbhAvika che ke bhAIbaheno vacce premapUrvaka UcharatA mukunda saune lADakA hoya ane mukunda para emano prabhAva paNa paDyo hato. mukundanA janma pachI bALa mukunda paNa vIrajIbhAIne bIjA traNa putro ane eka putrI thayAM. Ama, sonejI kuTuMba ATha bhAI-bahenonuM eka bahoLuM saMskArI kuTuMba banyuM. A samayagALAmAM AvA moTA gharanuM kAma ane bALakonI saMbhALa rAkhavAmAM, DaoN. mULajIbhAInAM patnI, pU. motIkAkIno khUba noMdhapAtra hisso hato. teo niHsaMtAna hovAne lIdhe bALakone ucheravAmAM temane prema ane AnaMdano anubhava thato. kuTuMbamAM vaDIlo mATe khUba AdarabhAva jovA maLato. koI paNa nirNaya vaDIlonI saMmatithI thato. matabheda thato haze, bolavA karavAnuM paNa thatuM haze, paNa manabheda javalle ja thato. badhI paristhiti ane badhA saMyogonI vacce premanI saravANI vahetI hovAthI kuTuMbamAM saMpa, saMskAra ane snehano anubhava thato. eka divasa vIrajIbhAIne (I.sa. 1933mAM) eka jyotiSIne mukundanuM bhaviSya batAvavAnuM mana thayuM. jyotiSIe kuMDaLImAM joIne kahyuM, "A bALakanuM bhAvi ujjavaLa che, paNa ene graha naDe che; enA bhAvine rAMdananI sudAsa caMdananI suvAsa racatanI sAsa caMdananI suvAsa cadatanI savAra Page #21 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vizeSa ujajavaLa banAvavuM hoya to enA mATe khAsa pUjA karAvavI ane prItibhojana karAvavuM." - vIrajIbhAIe pUrNa zraddhAthI pUjA ane prItibhojana karAvyAM. AmAM zraddhA ke aMdhazraddhAno prazna nahoto. paraMtu koI paNa pitAnA potAnA putranA ujjavaLa bhAvi mATenI zraddhA hatI. ApaNe ema nahi kahIe ke A pUjAne kAraNe bALakane kaMIka lAbha thayo haze. paNa garbhita bhAvino saMketa samajIe to kevuM! sTioDiyA roDa para hAla jyAM hindustAna ko-o. benka che tenA uparanA mALe sonejI kuTuMba vasatuM hatuM. samagra kuTuMba AnaMda-ullAsathI rahetuM hatuM. nIce 'tribhovana premajI eNnDa kaMpanI' nAmanI peDhI hatI. vepAra sAro cAlato eTale kuTuMba paise-Take sukhI hatuM. vIrajIbhAIne zikSaNano lAbha na maLyo eno vasavaso hato ane tethI potAnAM saMtAno zikSaNathI vaMcita rahI na jAya enI khAsa kALajI rAkhatA. pravRtti, zakti ane bahuAyAmI sagavaDo, vipula mAtrAmAM vidyamAna hovA chatAM, svArthamaya kAryomAM teno upayoga na karatAM paropakAra ane jJAtijanone sahAyaka thavAnI emanAmAM vizeSa bhAvanA hatI. jenA phaLa rUpe lagabhaga I.sa. 1930nI AjubAju AsToDiyA, verAI mAtAnI poLamAM temanI preraNA ane rAhabarI heThaLa, 'amadAvAda brahmakSatriya sevA-samAjanI sthApanA thaI hatI. emaNe badhAM bALakone yogya zikSaNa ApyuM. rasikabhAI bI.esasI. thayA. anilabhAI prophesara thayA. mukundabhAI DaoNkTara thayA. raNajitabhAI ane jyotIndrabhAI grejayueTa thaIne kaeNneDA sthAyI thayA. | zikSaNa ane dharma e banneno A kuTuMbamAM suyoga hato. gharanuM vAtAvaraNa dhArmika hatuM. kuTuMbamAM vaiSNava paraMparA cAlatI hatI. gharamAM vizvAsa, saMpa ane sauhArdranuM vAtAvaraNa hatuM. mAtuzrI bhAgIrathIbahena savAra-sAMja be vakhata gItAnA 12mA adhyAyanuM raTaNa karatAM. samasta kuTuMbamAM bhASAviSayaka pravINatA ane zuddha tathA spaSTa uccAraNa karavAnI Teva ane AvaData jovA maLatI, enI pAchaLa 'bA'nA saMskRtanA gItAnA adhyAyanA uccAraNano prabhAva hato. saMskRta zlokanA artha samajAya ke na samajAya parantu enuM gAna ane uccAraNa paNa eka pavitra vAtAvaraNa UbhuM kare che. AjanA yuganI bhASAmAM kahIe to eka prakArano pavitra dhvani AMdolita thAya che. jema yajJanA dhUpanI asara hoya che tema uccAraNa-gAnanI prabhAvI asara hoya che. koI paNa AzramamAM prAtaHkALanA madhura saMgItanI je pavitra asara dhanya banAve, tevI ja rIte jo gharamAM A vAtAvaraNa maLe to enA saMskAra acUkapaNe bALakone maLe che. mukunda para paNa AnI moTI asara hatI. 'bA'ne gItApaThanamAM eTalI UMDI zraddhA hatI ke mRtyu pahelAM pAMca-sAta miniTe, DaoN. mukunda temane pUchyuM ke gItAnA pATha sAMbhaLo cho ke? tyAre AMkhanA izArAthI ane saheja Doka halAvIne 'hA' pADI. kevuM sukhada maMgalamaya mRtyu! (tA. 19-121971) mukundanI traNa-cAra varSanI umara thatAM vikToriyA gArDana AgaLa AvelI premacaMda rAyacaMda TreniMga skUlamAM juniyara ke.jI.mAM abhyAsArthe dAkhala karyA. ke.jI. paNa A ja skUlamAMthI karyuM. aDhAreka mahinA ahIM bhaNavAnuM thayuM haze. uMmara nAnI. eTale skUlamAM mUkavA temanA gharanA nokara ukAi jAya. ukAjI mULa mAravADanA hatA. atyaMta vaphAdAra hatA ane gharamAM badhA temane nokaranI jema nahi paNa kuTuMbanA eka sabhya tarIke rAkhatA. ukAjInI A ukAjI sAthe bAlamaMdira jatI veLAe vaphAdArImAM paNa kuTuMba pratyenI lAgaNI ane prema jovA maLatAM. koI paNa kAma For Private & Personal use only Page #22 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dila reDIne karatA. mukundane skUlamAM laI javA-lAvavAnuM kAma paNa teo ja karatA. e vakhate koI vAhana nahotuM, eTale gherathI cAlatA skUle javAnuM. mukunda thoDuMka cAle tyAM..... "ukAjI ukAjI, thAka lAgyo che." "have kyAM dUra che?" lo, huM to ahIM besI jAuM chuM." "are, are, Ama te karAtuM haze? lyo huM tamane teDI lauM. cAlo mArA khabhA para besI jAva," kahI majhA karAve. Ama, thoDuMka cAlavAnuM - thoDuMka teDAvAnuM. majhA paDatI hatI. teDyA hoya tyAre AjubAju nirAMte jovAno bALasahaja AnaMda Avato hato. thoDIka majhAka-TIkhaLa karavAnI bALavRtti hatI, tethI kyAreka DabbAmAM rabarano sApa mUkI, AvatA-jatA rAhadArIone..... "jarA kholI Apone?" ThAvakAIthI mukunda kaheto. "kema tArAthI nathI khUlato? le tyAre... A kholI dauM" kahI kholavA jAya ke rabarano 'nakalI sApa' UchaLe. pelA bhAI evA DarI ke camakI jAya - e joIne hA..hA..hA.. karIne tAlI pADIne mukunda AnaMda vyakta karato. AvI TIkhaLavRtti bALa mukundamAM hatI. Azaya eka ja ke majAka karI AnaMda meLavavo. AnaMda meLavavAnI AvI sthaLa sthiti ane vRttimAMthI AgaLa jatAM bALaka mukunda AtmAnaMdI bane che. gharamAM ane ghara bahAra paNa saMskAra to maLatA jatA hatA. e vakhate zrI caMdulAla trivedI karIne eka saMskArI zikSaka hatA. teo zikSaNanI sAthe saMskAra ApavAnuM kAma paNa karatA. mAtA-pitA sAthe kema vartavuM, moTA-vaDIlo sAthe kema vartavuM, guru sAthe kema vartavuM vagere saMskArI zikSaNa premapUrvaka ApatA. bALamana lohacuMbaka jevuM hoya che. tarata ja kheMcI le. pachI e sAruM hoya ke khoTuM. saddanasIbe mukundane bALapaNamAM sArA saMskAra maLatA rahyA ane enI asara ApaNe bhaviSyamAM joI zakIe chIe. vinaya, namratA, prema A badhuM jANe ke gaLathUthImAMthI maLyuM hoya evuM lAge che. AgaLa upara ThAkarsa hAIskUlamAM paNa bIjA be Adarza zikSako pAsethI saMskAra-siMcana prApta thayela. I.sa. 1943-1944nA gALAmAM ThAkarsa hAIskUla(elisabrija, vADIlAla sArAbhAI haoNspiTalanI sAme)mAM zikSaka tarIke sevAo ApanAra zrI nAnubhAI pAThaka, suMdara dhArmika vArtAo kahIne bhAratIya saMskAronI jANe lahANI karatA. prasiddha sAhityakAra rAmanArAyaNa pAThakanA teo bhAI thAya ane teo bhAratInivAsa sosAyaTImAM (nagarI haoNspiTalanI sAme) rahetA hatA. trIjA zikSaka zrI esa. vI. bhaTTa . teo 'guDa maeNnarsa' (1944-45) zikhavADatA. khAvuM-pIvuM, nhAvuM, kapaDAM paheravAnI rIta, nAnA-moTA-samavayaska sAthe kema bolavuM ityAdi temanI zIkha(TIciMga)nI noTa mukunda banAvelI, e Aje paNa upalabdha che. jIvanamAM caDatI Ave che, tema paDatI paNa Ave che. bharatI ane oTanuM cakra sadA cAlyA kare che. kahyuM che ke 'ekasarakhA divasa koInA jAtA nathI." vIrajIbhAInA saMskArI ane hetALa kuTuMba para 1938mAM AphatanI AMdhI AvI. www.ainelibrary.org Page #23 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kuTuMba bahoLuM hatuM ane Arthika saMkaDAmaNa to hatI nahi. koNa jANe kema vIrajIbhAI saTTo (zerabajArano vAyadAno vepAra) khelavA lAgyA. e samaya evo hato ke bhalabhalA A saTTAnI mohajALamAM phasAI jatA. cotarapha vAtAvaraNa paNa enuM hatuM. AthI vIrajIbhAIe saTTo khelyo. sUkA bheguM lIluM paNa baLI gayuM. khUba moTuM Arthika nukasAna thayuM. vepArI tarIkenI pratiSThA jokhamamAM AvI paDI. ekAeka aDhaLaka paiso kamAvAnI mahattvAkAMkSA bhAre paDI. temanI pAse nyUyaoNrkanI naeNzanala kemikala inDasTrIjhanI vesTarna inDiyAnI ejansI hatI. enA uparI sAheba AvyA. temaNe kahyuM : "tamArAthI niyamitapaNe kamizananI rakama bharAze? nahi bharAya to amAre nAchUTake ejansI bIjAne soMpavI paDe." vIrajIbhAIe kahyuM, "mArI pAse mUDI nathI. khalAsa thaI gaI che. huM niyamita rakama bharI zakuM evI sthitimAM nathI.' vIrajIbhAIe saTTAmAM bhale badhuM khoyuM hoya paNa emanI 'zAkha' to hatI. vaLI teo prAmANika vepArI tarIkenI pratiSThA dharAvatA hatA. kaMpanIvALAne paNa emane mATe mAna hatuM. ejansI bIjA koIne soMpavI to kone soMpavI? A prazna to hato ja. "kamizana bharI zake evo koI prAmANika mANasa batAvo" ema sAhebe temane prazna pUchyo. temaNe tarata ja naTavaralAla eNnDa kaMpanIvALA ramaNakAkAne kaMpanInA vitaraka tarIke nImavA sUcana karyuM ane emanuM sUcana tarata ja svIkArAI gayuM. gharamAM vIrajIbhAI zUnyamanaska rahe. ghaNo moTo AghAta lAgyo hato. kyAM avaLI mati sUjhI ke saTTAmAM paDyo! enI asara zarIra para paDI ane tyAra bAda keTalAka evA prasaMgo banyA ke jethI zaheramAMthI mana UThI gayuM. emaNe, kuTuMbamAM badhAne kahI dIdhuM : "ApaNe ahIM rahevuM nathI." sAmAjika pratiSThA ghavAI hatI eTale emane khUba lAgI AvyuM hatuM. Ama, zArIrika ane sAmAjika kAraNosara emaNe zaheranuM makAna choDI gAma bahAra nadI pAranA vistAramAM sthaLAMtara karyuM. pahelAM bAreka mahinA aMbAlAlanI cAlImAM rahyA ane pachI tenI taddana najIkanA 'ramaNanivAsa' (prItamanagara baM. naM. 82)mAM rahevA gayA. Aje paNa e makAna sudhArAvadhArA sAthe e ja nAmathI UbhuM che. A banAvanI mukunda para zI asara paDI? uMmara nAnI nivAsasthAna "ramaNa nivAsa" (1939 thI 1956) eTale vizeSa kaMI samaja paDI nahIM, paNa enI bALabuddhine samajAyuM ke saTTo e "kharAba" che. enA kAraNe gharanA vAtAvaraNamAM paNa gaMbhIratAnAM darzana thayAM. pahelAMno ullAsa lupta nahi paNa ocho thayelo jovA maLyo. mukunda karakasarathI jIvanAro vidyArthI hato. vaLI 'bA'ne ghauM vINavA ke pApaDa sUkavavAmAM cIvaTapUrvaka madada karato. kyAreka te kaheto, "bA, huM moTo mANasa banIza." bA, mukundanA A Jain Education Intematonal www.ainelibrary.org Page #24 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bALa-khyAlane hasI letA. navA vAtAvaraNe haLavAza ANI. pitAjIne zAMti joItI hatI. ahIM AvyA pachI bhaNavAnuM cAlu thayuM. mukundane amadAvAda myunisipala zALA naM. 1mAM A samaye(1938mAM) bIjA dhoraNamAM dAkhala karavAmAM Avyo. navI nizALa, navuM vAtAvaraNa. saheje game nahIM. | ekaluM lAge. A vakhate rameza vanecaMda mahetA nAmanA chokarAe amadAvAda myunisipala prAthamika zALA naM. - 1 | temane hiMmata ApI ane kahyuM, "mukunda! gabharAto nahIM, mAruM ghara sAva najIkamAM che." risesamAM tene ghare laI jAya. hIMcakA khavaDAve. nAsto paNa Ape. lagabhaga 50 varSa pachI paNa A AkhuM kuTuMba kobAnuM bhakta banI gayuM che. ATha varSa pahelAM ramezabhAI to hRdayarogathI gujarI gayA; paNa temanA gharanA cAra sabhyo ane temanAM patnI niyamita kobA Azramano lAbha le che. ramezabhAInAM patnI candrAbahena, ramezabhAInAM bahena IlAbahena, ramezabhAInA eka nAnA bhAI zirISabhAI mahetA ane temanAM patnI padmAbahena, marIna lAinsa, muMbaI jemanI dIkarInA vivAha kRpALudevanI dIkarInA pautra sAthe 1997nI zarUAtamAM thayA. ramezabhAInA sauthI nAnA bhAI pravINacaMdra mahetA, jeo enjiniyara tarIke losa enjalasa (amerikA) sthira thayA che ane patravyavahArathI AtmAnaMdajInA ghaniSTha saMparkamAM rahe che. dara varSe kobA Ave che. Disembara 1997nI bIjI zibira(17-12-97 thI 24-12-97)nA teo agresara rahyA che. mahetA parivAra, kobA AzramamAM sAdhanA kuTira baMdhAvI che ane bRhad parivAranA koI ne koI sabhyo varSamAM daseka mAsa rahIne sevA-sAdhanA kare che; AmAM zirISabhAI ane pravINabhAI mukhya che. zirISabhAI, ke jeo dasa mahinA kobAmAM rahe che teo ane temanAM dharmapatnI (sva.) padmAbahene saMsthAnI cAra varSa sudhI vividha rIte sevAo karI che ane rajata-jayaMtinI ujavaNImAM paNa khUba yogadAna Apela che. zirISabhAI suMdara bhakti karAve che ane vidyAbhakti-AnaMdadhAma gurukuLamAM vidyArthIone aMgrejI paNa zikhavADe che. mahetA parivAranA sauthI moTAbhAI (sva.) rasikabhAI mahetAnAM dharmapatnI uSAbahena tathA suputra sunilabhAI paNa avAranavAra kobA Azramano lAbha le che. avAranavAra dararoja bhAgIrathIbahena, prItamanagaranA nIlakaMTha mahAdevamAM pUjA karavA jAya ane niyamitapaNe gItAno 12mo adhyAya bole. atyAra sudhImAM koI dhArmika abhyAsa ke dhArmika raMga mukundane paDyo nahoto. anya gharanAM bALakonI jema ja jIvana cAlatuM hatuM. gharamAM dhArmika vAtAvaraNa kharuM, paNa UDIne AMkhe vaLage evuM kazuM nahi. paraMtu mukundane temanAM 'bA kahe : "ApaNA gharamAMthI eka jaNe dararoja maMdire javuM ja joIe ane pUjAarcanA karavI joIe." jema Aje ghaNAnA gharamAM devapUjA ke dIvAbattI vaDIlamAMthI koI eka kare ane bAkInAne cAle evuM jovA maLe che. tevuM te vakhate paNa hatuM. AgaLa jatAM khyAla Avyo ke darekane pote karelA karmanuM ja puNya ke pApanuM phaLa maLe che. koI koInI pAsethI udhAra ke uchInuM laI zakatuM nathI. paNa e vakhate "bA" kahe tema karavuM. gharamAMthI koI eka jaNe maMdire javuM joIe to 'huM' ja zA mATe na jAuM evI samajathI emanI sAthe mukunda joDAI gayo. maMdire bhagavAnane bIlIpatra caDAve, naivedya dharAve. sauthI pahelAM maMdiramAM jaI pUjA vagere karI pAcho AvI, jamIne nizALe jato. A mukundano nityakrama banI rahyo. For Private & Personal use only www.ainelibrary.org Page #25 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sarapharozIkI dual Ama, mukundamAM dhIme dhIme dharmanAM-bhaktinAM bIja ropAtAM gayAM. je kaMI kare te bhAvathI, zraddhAthI ane niSThAthI kare. kriyA karavA khAtara ke koIne batAvavA khAtara nahIM. ApaNe jene laukika bhASAmAM 'daMbha' kahIe chIe evuM kare nahi. A svabhAvane kAraNe mukundane eka phAyado e thayo ke dhIme dhIme emanA aMtaramAM dharmanAM mULiyAM UMDAM UtaratAM gayAM. sabhAnapaNe haju kazuM nahi, paNa sahajapaNe badhuM thatuM hatuM. - bIjI bAju bhaNavA aMgenI niSThA tIvra hatI. vadhAre lAgaNIzIla (Sensitive) svabhAva. zreSTha vastu pAmavI e lakSya haMmezAM rahyuM che. je kaMI karIe tenA mULa sudhI pahoMcavAnI haMmezAM icchA thatI. pachI e dharma hoya ke zikSaNa. UMDA UtarI 'TaoNpa' upara pahoMcavuM. UMcAI siddha karavI e svAbhAvika guNa hato. | DaoNkTarakAkA(DaoN. ema. TI. sonejI)ne joI, bALapaNamAM cAra varSanI umare, kAne sTethoskopa bharAvI mukunda kahe, "huM moTo DaoNkTara banIza." DaoN. mULajIkAkAno e vakhate vaTa paDe. isrITAiTa kapaDAM pahere, roja sUTa badale, emano mobho joI emanA jevA banavAnuM mana thAya. AgaLa jatAM e sAce ja moTA DaoNkTara banyA. A hakIkatanA zreSTha vastu pAmavAnI emanI icchAnuM pariNAma ja samajavuM rahyuM. - putranAM lakSaNa pAraNAmAMthI thAya. koI khoTuM kare ke karavAnuM kahe te mukundane anukULa na Ave, game nahIM. bhale nItinA moTA pATha bhaNyA na hoya, paNa sAruM zuM ne khoTuM zuM enI AchIpAtaLI khabara paDe. AtmAnaMdajInA zabdomAM kahuM to 'samatA rAkhavAnI muzkelI paDe." ahiMsAnAM sUkSma bIja ahIM ropAtAM lAge che, je AgaLa jatAM jaina tattvajJAna tarapha DhaLavAmAM parokSa rIte upakArI nIvaDyAM hoya! vidyArthI mukundane vargamAM bIjo naMbara Ave to raDavA mAMDe. te vakhate evI prathA hatI ke dareka pIriyaDe viSaya pramANe naMbara badalAya. Amato pahelo naMbara hoya, paraMtu gaNitano viSaya Ave eTale naMbara trIjo-cotho UtarI jAya. bIjA viSayonI sarakhAmaNImAM gaNita viSaya kAco. dAkhalA AvaDe nahi. e vakhatanA temanA sahAdhyAyIo veNIlAla mistrI, je moTA ijanera banyA ane araviMda kezavalAla zAha, gaNita viSayamAM medAna mArI jAya, ne te raDato rahI jAya! cothA dhoraNa sudhImAM to aneka sahAdhyAyIo ane mitro maLyA. tophAna kare kharA paNa tophAnI nahi. krikeTamAM paNa khUba ja rasa. phojadAranA dIkarA ghanazyAmabhAI jhAlA, husenamiyAM kALumiyAM vagerenI saMgatamAM masta rahetA. e vakhate pAkistAna hatuM ja nahIM ane koI bhedabhAva paNa nahotA. rakoNIthI tamo sozIDI tagaMgA saramaNIkI talakA saroNakI tamannA sarapharozI kI to Page #26 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Oo cho . koI koI choTo ho ho ho ho ho ho ho cho, A badhA vacce kyAreya khoTuM calAvI na le. bhaNavAnA bhoge bIjI ramavA karavAnI pravRtti kare evuM nahi. hA, kuTuMbIjanone emano krikeTa ke pataMgano zokha joI ciMtA thatI hatI kharI. A samaye bhaNavAmAM pAchI pAnI thAya to mukundane khUba du:kha thAya evuM emanuM valaNa cheka sudhI rahyuM. | nava-dasanI uMmara sudhImAM maMdire javA sivAya vizeSa koI dhArmikatA jovA maLatI nathI. paNa gamAaNagamAnuM ghaDatara AMtarika rIte thatuM jovA maLe che. bIjI bAju 1939mAM bhAratamAM AjhAdInuM AMdolana tathA caLavaLa sakriya banatAM jatAM hatAM. A samaye bIjuM vizvayuddha phATI nIkaLyuM. jarmanI ane jApAna vadhAre Akramaka hatA. briTananI hAlata sArI nahotI. raziyAamerikA vahAre hovA chatAM jarmanIno narasaMhAra hAjA gagaDAvI deto hato. jApAnane kAbUmAM levA amerikAe hirozimA ane nAgAsAkI upara aNubaoNmba nAMkhyA. lAkho mANaso jotajotAmAM svAhA thaI gayA. bacyA eya maravA jevA vikalAMga ane lAcAra. samagra vizvamAM hAhAkAra macI gayo. jApAna ane jarmanI hArIne zaraNe AvyA, paNa briTana khokharuM thaI gayuM. A paristhitimAM, bhArata briTanano gulAma deza hovAthI enI gherI asara thaI. anAjanuM rezaniMga dAkhala thayeluM, mAtra niyata dukAnomAMthI ja kArDa upara anAja maLe. ghauM na maLe, cokhA na maLe. lokone khAvAnA phAMphAM paDavA lAgyA. bhAratanI prajAnI atyaMta karuNa dezA hatI. AjhAdInI laData to cAlatI hatI paNa temAM briTananI sthiti ane bhAratanI prajAnI hADamArI baMnee AjhAdInI te laDatane vega Apyo. gAMdhIjIe dizA cIMdhI. loDhuM garama hoya tyAre ja ghA marAya e nyAye gAMdhIjIe bhArata choDo(Quit India)nuM AMdolana jAhera karyuM. "aMgrejo , ahIMthI cAlyA jAva. amAruM je thavAnuM hoya te thAya paNa tame jAva." prajAmAM anero utsAha Avyo. 1942nI caLavaLa dareka gAmaDAMomAM aMtariyALa sudhI pahoMcI gaI. skUlamAM bALakothI mAMDIne saunuM sUtra eka ja - "AjhAdI". lokoe skUla-kaoNlejo choDI, nokarIo choDI, dhaMdhA sImita karyA ane '42nI laDatamAM jhaMpalAvyuM. amadAvAdamAM laDatanAM be mukhya sthAno : eka rAyapura khADiyAmAM ane bIjuM nadI pAranI sosAyaTI prItamanagaranA akhADAmAM ane pAse jaina sosAyaTImAM AvelA "AjhAda kUvA" pAse badhA bhegA thatA. caMdrakAMta vyAsa, caMdrakAnta zAha, sva. nirubhAI desAI (gujarAta samAcAranI 'vAsarikA'nA kaTAralekhaka) jevA nAmIanAmI aneka bhAIo akhADAmAM AvatA ane 'laData'nuM Ayojana karatA. e vakhate 'sarasvatIcaMdra' karIne eka bhAI AvatA. teoe kahyuM : "cAla mukunda, ApaNe dezane AjhAda karavAno che." eTale zuM karavAnuM?" mukundane kaMI khabara na paDavAthI pUchato. mAMDa 11 varSanI uMmare bIjI to zI khabara paDe? .....eTale badhI nizALo baMdha karI devAnI, relavenA pATA ukhADI nAkhavAnA, koIne sarakArI TekSa nahIM bharavAno." "eka kAma kara, mukunda. cAla, mArA khabhA para besI jA." Jl Edotion Interior For Private Perso ne only Page #27 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ( ) choDo ) ) choDo) ) ) ) cho)))))))) khabhe besADI mukundane enI nizALa pAse laI gayA ane kahyuM, "saLagAva tArI nizALa" ane venTileTaranI najadIka laI jaI saLagato kAkaDo ApI kahyuM, "nAkha aMdara jhaDapathI..." mukundane khabara nahotI ke A badhuM zuM karAve che? paNa badhuM kAma sAthe karatA hoIe eTale moTA kahe tema karavuM. jhAjho vicAra karavAno nahIM. vaLI Thera Thera 'AjhAdI' mATe AvuM thatuM sAMbhaLyuM hatuM eTale sAruM zuM ne khoTuM zuM enuM bhAna nahIM. kAkaDo nAkhyA pachI badhA evA bhAgyA te bhAgyA - ghaDIka zuM thayuM enI koIne khabara na paDI. pachI koIke phona karyo ke "nizALa saLagI che" eTale baMbAvALA AvyA. e pachI zuM thayuM enI kazI khabara na paDI. cotarapha AjhAdI mATeno lokajuvALa jAgI UThyo hato. 1942mAM lokaAMdolana thayuM. gujarAta kaoNlejamAM dhvaja laIne jatA vinoda kinArIvALA tarapha polIse baMdUka tAkI. AjhAdIno Azaka vinoda kinArIvALA nirbhaya banIne Ubho rahyo. e zahIda thayo! enI virATa smazAnayAtrA nIkaLI. cotarapha lokajuvALa jovA maLyo. A yAtrAmAM mukunda paNa joDAyo hato. AjhAdInA divasomAM sahumAM sarapharozInI tamannA hatI. mukundamAM jema jema samaja AvatI gaI tema tema dezaprema ane rASTrIyatAnA saMskAro ghUMTAtA gayA. enI spaSTa samaja to rASTrIya svayaMsevaka saMghanI bhadranI zAkhAmAM (1942) javA lAgyA tyAre AvI. zAkhAmAM zarIra sazakta banAvavA kasarato karAvavAmAM AvatI ane mardAnagIbharI ramato ramADavAmAM AvatI, rASTraprema jAgrata thAya tevA kAryakramo yojAtA. saMgaThana haze to badhuM thaze; ApaNe hinduoe eka-saMgaThita thavuM joIe ane zistabaddha rahevuM joIe. AvA saMskAra maLatA hatA, paNa e saMparka vadhu rahyo nahi. vidhAtAe mukundane mATe kaMIka juduM ja nirmANa karyuM hatuM. Page #28 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 4 sarakAra-bIja saMskAra-bIja mahAtmA gAMdhIe AMdolana sthagita karyuM. badhAne AgalA dhoraNamAM caDAvI devAmAM AvyA. mukundane paNa cothA dhoraNamAMthI pAMcamA dhoraNamAM eTale ke aMgrejI pahelA dhoraNamAM caDAvI devAmAM Avyo ane vADIlAla sArAbhAI haoNspiTala sAme 'ThAkarsa hAIskUla'mAM dAkhala thaI gayo. mukundano abhyAsa AgaLa cAlyo. ahIM 1942 thI 1949 sudhI zikSaNa lIdhuM. 1949mAM mukunde meTrikanI parIkSA jvalaMta kArakirdI sAthe pasAra karI. badhA viSayomAM DisTrikzana, paNa gaNitamAM DisTrikzana hovA chatAM ochA, dhAryA karatAM ochA guNa AvatAM nAkhuzI thaI. ThAkarsa hAIskUlano A sAta varSano zikSaNakALa emanA jIvanaghaDatarano mahattvano samayagALo banI rahyo. A avasthAmAM vidyArthInA saMskArajagatamAM je bIjanI vAvaNI thAya che, e ja enA svajIvanamAM vRkSarUpe pragaTe che. 11 thI 17 varSanI A avasthAmAM sArA saMskAra maLe, to pachInuM jIvana yogya dizAe vaLe che ane kusaMskAra maLe to jIvana kumArge vyatIta thavA lAge che. A samaye saMvedanataMtra atyaMta tIvra hoya che. utsAha anero hoya che. navuM navuM jANavAnI jijJAsA hoya che. samaya jatAM kaMI banavAnI ke karI batAvavAnI tamannA hoya che. gharamAM jema mAtA-pitA-bhAI ane bahenonI gherI chApa paDe che, evI ja rIte zALAmAM sArA zikSako Adarza bane che. mAtA-pitA karatAMya kyAreka to 'zikSako'nI asara vadhAre varatAya che, eTale sudhI ke zikSaka kahe e brahmavAkya. bhaNelAM mAtA-pitA kahe ke A yogya nathI, to bALaka kahe ke "mArA sAhebe Ama kahyuM che, e ja sAcuM." AvI sthitimAM jo yogya zikSaka ke guru maLI jAya to vidyArthInuM jIvana dhanya banI ThAkarsa hAIskUlanA vidyArthI jAya. ThAkarsa hAIskUlamAM mukundanAM bhAIo ane baheno paNa bhaNatAM hatAM. dareka mAnavI potAnA jIvanano pote ja zilpI che e rIte mukundanuM paNa dhIme dhIme ghaDatara thavA lAgyuM. prAraMbhanAM varSo zikSaNamAM pasAra thayAM. hA, raheNAkanI najIka akhADo hato. e vakhate be ja kAma 'eka bhaNavuM ane bIjuM gharanuM kAma karavuM' - pachI samaya maLye akhADAmAM javuM. daMDa-beThaka karavI, kustI, veiTa liphTiMga, lAThI, lejhima, hAI-jampa, laoNga-jampa, hututu, kho-kho, phlaeNga-phAiTa, malakhama vagere zIkhavuM. moTI vayanA loko je kuzaLatAthI kustInA dAva vagere kare te mugdha banIne jotA hatA. e vakhate temane kustInA dAva ramaNabhAI bhaTTa ane hamIdabhAI zIkhavatA hatA. mukundamAM pahelethI 12 sarakAra-bIja Plan Education International sAra-bIja saMskAra (For Private & Personal use only bIja www.jainelibraryofg Page #29 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zArIrika nabaLAI hatI. mana majabUta eTale akhADAnI kasarata cAle. A arasAmAM vizeSa koI vAcana thayuM nahIM. traNa-cAra varSamAM moTAbhAI rasikabhAI ane mukunde skUlamAM vividha pravRttine kAraNe sArI nAmanA meLavI. teo nizALamAM 'sonejI bradharsa' nAme jANItA thayA. mukundano kaMTha madhura hovAthI zikSaka emanI pAse 'bhIMte jhUle che talavAra..' uparAMta anya kavitAo, bhajano ane lokagIto gavaDAve. tathA 'poDho poDho pAraNe mArA bALuDA vanarAja' kavitA paNa gavaDAve. pAMcamA ke chaThThA dhoraNanI e kavitA haze ema smRtimAM che. mukunda cothA dhoraNamAM (te vakhatanA 4th standard) Avyo tyAre 'hindI'ne rASTrabhASA banAvavI evuM bhAvAtmaka moTuM AMdolana cAlatuM hatuM. keTalAka zikSako svaicchika rIte pracAra karI, vargo laI, rAtrivargo laI sevA ApatA hatA. ApaNI potAnI eka vyavahArabhASA - saMparkabhASA hovI joIe. bhale bhASA judI hoya, khAnapAna judAM hoya, vezabhUSA alaga hoya, paNa samagra deza eka bhASAsUtrathI joDAya evI prajAnI-netAonI icchA kharI. pracAra mATe 'hindI rASTrabhASA pracAra samiti'nuM kAryAlaya kAma kare. te judA judA prakAre abhyAsakrama nakkI karI jarUrI pustako chapAve ane Thera Thera enAM kendro UbhAM karI parIkSA levAya. enuM mukhya kAryAlaya (Head Quarter) vardhA (mahArASTra)mAM hatuM. ThAkarsa hAIskUlamAM 'AryasAheba' karIne hindInA zikSaka hatA. pote atyaMta utsAhI ane vidyArthIomAM paNa utsAha reDIne kAma karAve. tejasvI vidyArthIone bolAvI varSAnI parIkSAo ApavAnuM kahe. mukundane bolAvI kahyuM, "'rASTrabhASA'nI badhI parIkSAo eka pachI eka Apa." ne mukunde te pramANe karyuM. 1946-47nA varSamAM dezanuM vAtAvaraNa dezabhaktinA nAroothI guMjatuM hatuM. 'AjhAdI'nI pUrvasaMdhyAno gALo hato. deza mATenuM koI paNa kAma utsAhathI thatuM. eka pachI eka prAraMbhika, praveza, paricaya ane chaThThA dhoraNamAM 'kovida'nI parIkSA ApI, kAraNa ke chellA varSamAM-meTrikamAM-vadhAre vAMcavAnuM hoya. rASTrabhASAnI 'paricaya' parIkSA ApyA pachI mukundane hindInA vargo levAnuM Arya sAhebe kahyuM, "hindI bhASA ApaNI rASTrIya ekatA mATe jarUrI che, badhA loko zIkhe e jarUrI che. eTale tuM badhAMnA vargo le e sAruM." eka bAju hindI bhASA ane sAhityano paricaya thavA mAMDyo jenA pariNAma svarUpe DaoN. sonejI pAsethI hindImAM rojanIzI ane AgaLa jatAM hindImAM AdhyAtmika vyAkhyAno maLyAM. gujarAtanI sImA pAra paraprAMta ane paradezamAM hindI ane aMgrejInA kAraNe AdhyAtmika vyAkhyAno mATeno pravAsa saMbhava banyo. sonejI kuTuMbamAM itihAsa, bhUgoLa ane darzanazAstra uparAMta bhASAo e mukhya pasaMdagInA viSayo gaNAya. mukundanI ruci paNa emAM ja ane ene lagatuM vAcana paNa dhIme dhIme vadhavA mAMDyuM hatuM. jJAnanI kSitija vistaratI jatI hatI ane paripakvatA tarapha AgaLa vadhatI hatI. moTAbhAI sikabhAIno gaNita ane bhautikazAstra para kAbU sAro hato ane tenA phaLasvarUpe 1949mAM bI.esasI. thaI aTIrA (amadAvAda TeksaTAila inDasTrIjha risarca eNsosiezana)mAM nokarIe lAgI gayA. e ja varSamAM eTale I.sa. 1949mAM mukunda meTrikyulezananI parIkSA sArA guNAMka sAthe pAsa karI. mukundane have mahApuruSonAM jIvanacaritromAM rasa paDavA lAgyo. vAcana paNa vadhavA lAgyuM. suvAkyo potAnI noMdhapothImAM TapakAvavA lAgyA. vyavasthita saMgraha kahIe eTalAM badhAM avataraNo noMdhavA lAgyo. haju sudhI dhArmikatAno abhyAsa nahoto paNa sArA jIvana mATe zuM ekatra karI zakAya e khyAla spaSTa thato gayo. sArI sArI kavitAo, pado vagere kaMThastha karyAM. narasiMha-mIrAMnAM padonI tene mohinI lAgI. eka rIte joIe to 13 Page #30 -------------------------------------------------------------------------- ________________ I.sa.1947nuM varSa vartamAna AtmAnaMdajInA saMskAraghaDataranuM dIvAdAMDIrUpa varSa gaNI zakAya. A varSamAM dhArmikatAnAM samajaNapUrvakanAM bIja vavAyAM. mukundanA moTA bhAI rasikalAla rAmakRSNa paramahaMsanA parama bhakta. 1947mAM teo ema. je. lAyabrerImAMthI vAMcavA mATe rAmakRSNa paramahaMsanAM 'vacanAmRto' lAve, vAMce ane mukundane vAMcavA mATe Ape. The Gospel of Shri Ramkrishna (mahendranAtha guptAnuM) e pustaka kAyama mATe ghare rAkhe ane paMdara-paMdara divase lAyabrerImAM rinyU karAve. A pustaka nyUyaoNrka 'rAmakRSNa mizana'nA vaDA svAmI nikhilAnaMdajInuM aMgrejI bhASAmAM karela bhASAMtara hatuM. eno gujarAtI anuvAda e samaye pragaTa thayo nahoto. te vakhatamAM moTe bhAge pustako aMgrejImAM maLe. e rIte lAyabrerImAMthI aMgrejI pustakonuM vAcana keTalAya mahinAo sudhI sArA pramANamAM thayuM ane tethI prabhubhakti, vinaya, vairAgya, nAmasmaraNa, ekAMta sAdhanA vagere saMskAro dRDha thayA. darzana ane aMgrejI bhASA banne uparanuM prabhutva AvatuM gayuM. divyajIvana saMghanA saMsthApaka, pUjyapAda svAmI zrI zivAnaMda sarasvatI sAthe rasikabhAInuM sIdhA patravyavahAra dvArA anusaMdhAna cAle. zivAnaMdajI dvArA emane 'sAdhanAratna'no ilkAba maLelo. savAra-sAMja emanuM sAhitya vAMcyA kare ane agAsImAM jaIne dhyAna dhare. emanuM joIne mukundane paNa dhyAna dharavAnuM mana thAya. emanI sAthe jaIne besI jAya. joke dhyAna eTale zuM enI kazI samaja nahotI, paNa AMkho baMdha karI TAra besavuM eTalo khyAla. emanuM sAhitya vAMcavAnI paNa majA paDatI. aDadhuM na samajAya, paNa rasa paDavA lAgyo. 'rAmakRSNa paramahaMsa' pustakanA be mukhya bodhastaMbho : kAMcana ane kAminIno tyAga, jyAM sudhI kAMcana ane kAminInI Asaktino sAdhaka tyAga na kare tyAM sudhI bhagavAnanAM darzana ene mATe durlabha, mATe e banneno tyAga yathArthapaNe karavo evo Agraha e bodhamAM jovA maLato. rasikabhAI paNa e dizAmAM gati karatA hatA. mukunda upara rasikabhAInA dhArmika jIvananI gADha asara thaI. Azrama roDa para TAunahola sAme saMnyAsa iAzrama ane prItamanagaramAM akhADA sAme yoga-sAdhana-Azrama. 'yoga-sAdhana-Azrama'mAM dara ravivAre savAre, agiyArasanI rAtre ane parvonA divasomAM moTAbhAI sAthe mukunda paNa bhajana ane kIrtanano lAbha leto. bIjI bAju dhArmika sAhityano abhyAsa paNa cAlu thaI gayo hato. 1947 thI bhajano sAMbhaLatA hatA. AzramamAM "kRSNAmaiyA' bhajana karAve. kRSNAmaiyA eTale mumukSu tarIke AvatAM sumitrAbahena-bebIbahenanAM 'bA'. banne mAdIkarI suMdara rIte bhAvavAhI rIte bhajana kare. kRSNAmaiyA to bhajanamAM otaprota thaI jAya, kaMTha paNa suMdara, mukundane to temanAM bhajano sAMbhaLI atyaMta prasannatA thAya. anyanAM bhajano game kharAM, paNa vadhAre AnaMda kRSNAmaiyAnAM bhajanomAM Ave. bhajano sAMbhaLatI vakhate kyAreya caMcaLatA Ave nahi. ekacitte sAMbhaLe. tanmaya thaI jAya. viANANI 14 Jain Education Internallonal Page #31 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pa jIvanasAdhanAnuM prabhAta Ama joIe to 1947 thI 1954 sudhIno samayagALo mukundanA sAdhanAjIvanano pahelo tabakko gaNAya. A varSo daramiyAna eka bAju dezane 1947nI 15mI oNgasTe AjhAdI maLI, to bIjI bAju dhArmikatAnAM bIja ropAyAM. A ja gALA daramiyAna madhyayuganA zaMkarAcArya, rAmAnujAcArya ane kabIrathI mAMDIne bhAratanA vividha prAMtonA saMto-dharmAtmAonuM sAhitya khUba jijJAsAthI vipula mAtrAmAM vAMcyuM ane je je sAruM lAgyuM tenI potAnA aMgata upayoga mATe noMdhapothIo banAvI. aneka AdhyAtmika pado, doharAo ane bhajano kaMThastha karyAM, eTaluM ja nahi paraMtu gujarAtI bhASAnA kavionI jIvanapreraka kavitAo ane gajhalomAM paNa rasa paDyo ane keTalIka vAraMvAra gAvAthI kaMThastha thaI gaI. A vAtano anubhava Aje paNa ApaNane AtmAnaMdajInAM svAdhyAyo tathA pravacanomAM jovA maLe che. teo sumadhura kaMThe bhaktipadonI paMktio saMdarbha sahita lalakAre che ane kyAreka to gAtAM gAtAM bhAvasamAdhimAM cAlyA jatA hoya evo mumukSu-sAdhakane anubhava thAya che; jenAthI bhaktinAM divya spaMdanono zrotAone paNa lAbha maLe che. A rIte teone bhakti ane tattvajJAnanAM rahasyonAM manana ane guMjana dvArA potAnA jIvanamAM AdhyAtmika saMskAronI daDha chApa niraMtara vardhamAna thatI gaI. sAcananI ruci ane zokha to bALapaNathI ja hatAM. jIvanamAM ke vAcanamAM 'sAruM e mAruM' e dRSTi hatI. vaLI sAmAjika-dhArmika anubhavamAM vRddhi thatAM 'sAruM e mAruM' evo daSTikoNa vikasyo hato. emanA ja zabdomAM joIe to "jIvanamAM 15-16 varSanI vayathI ja evI dhUna caDhelI ke ApaNe zAzvata ane sarvotkRSTa evo nijAnaMda meLavavo che ane te, paramAtmatattvanA sAkSAtkArathI ja banI zakaze evo nirNaya A dehadhArIne (AtmAnaMdajIne) thaI gayelo.'' sAmA Jain Education I 15 e samaye amadAvAdano laoN kaoNlejano vistAra ane enI najIka Avela samarthezvara mahAdevanuM maMdira zAMta sthaLo hatAM. enI sAmenA bhAgamAM taLAvaDIo hatI. mukundane A sthAna bahu game. ekAMta bahu pyAruM. vAcana-manana mATe gharamAM ekalA rahevAnuM thAya to bahu game, eTaluM vAcana vadhAre thAya ne! zAMta vistAra joIe. ema. je. lAyabrerI ane laoN kaoNlejanI AsapAsano zAMta vistAra have vadhu anukULa lAgyAM. ahIM ja AdhyAtmikatAnA ekaDA cUMTAyA. mukundane jIvanasAdhanAnuM Forphvate & Personal use vAhana prabhAta IICIILIIww.jainalura org Page #32 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zodhavA mATe have krikeTanA medAnamAM ke dhAbe javAnuM nahotuM. e kAM to ema. je. lAyabrerImAM ke TAunahaoNlanA bagIcAmAM vAcana karatA maLe athavA to laoN kaoNlejanI sAmenI pAMca taLAvaDIonI AjubAjunA zAMta vAtAvaraNamAM ciMtana karatA hoya. abhyAsanuM vAcana cAle ne samAMtare dhArmika vAcana paNa cAle. jIvana-ghaDatara aMgenI sabhAnatAnI zarUAta A tabakkAmAM vizeSapaNe nakkara rUpa letI jovAmAM Ave che. rojanIzImAM moTe bhAge dainaMdina kAryanI samaya-noMdha rahetI. keTalA vAge UThyA, prAta:vidhi kyAre karI, keTaluM vAMcyuM, kyAre itara kAma karyuM, kyAre nidrAdhIna thayA, krodha karyo ke nahIM? brahmacarya kevI zuddhithI pALyuM? satsaMga keTalo karyo vagere. paraMtu A rojanIzIne kAraNe phAyado e thayo ke jIvanamAM ApoApa zista AvI. paLepaLano kevo upayoga karavo te vize jAgRti thaI. AtmanirIkSaNanI Adata paDI. kyAMka bhUla thaI hoya, samaya bagaDyo hoya to dhAravAnI taka maLI. eka rIte kahIe to AtmanirIkSaNa (Self introspection) ane AtmajAgRti(Self awareness)nI Teva paDI. AtmasabhAnatA sAthe sAthe maMtralekhana zarU thayuM. OM maMtra ane anya maMtro*nuM lekhana cAlavA lAgyuM. pariNAme ekAgratA AvavA lAgI. pAnAMnAM pAnAM ane keTalIya noTa maMtralekhanathI bharAvA lAgI. sAdhanAmAM enI upayogitA samajAI. AgaLa jatAM dhyAnamAM' e jarUra upayogI banyuM haze. dhyAnamAM ekAgratA ati jarUrI vastu che. 1949mAM meTrikanI parIkSAmAM uttIrNa thayA, te pUrve ghaNA mahinAo sudhI nArAyaNanagara mArga para brahmakSatriya sosAyaTInI najIka rahetA svAmI bhagavadAcAryajI pAsethI saMskRtano abhyAsa karyo. teo avAranavAra sevAdharma ane gRhastha dharmanI vAto karatA. lagabhaga A varSo daramiyAna be puNya AtmAo 'svAmI rAmadAsa" ane 'mA AnaMdamayI'-no pratyakSa paricaya thayo hato. svAmI rAmadAsa (upanAma, pappAjI) gujarAta kaoNleja pAse tathA gulabAI TekarA pAse potAnA bhaktajanonAM ghera Ave tyAre mukunda satsaMga karavA pahoMcI jAya. pU. mA AnaMdamayInAM darzana-bhaktino lAbha vivekAnaMda milavALA 'munzA' zeThanA ghera 'AnaMda' baMgalAmAM maLato. | 'zrI rAmakRSNa vacanAmRta' e pustakanA vAraMvAra vAcanathI enI asara paNa thaI hatI eTale vairAgya taraphanI gati zarU thaI hatI. jIvananAM anya lakSyo sImita thatAM ke saMkocAtAM 'sAdhu'-'sAdhutva'nA vicAro AvatA hatA. - rojanIzI sudhAravA mATe hRSIkezavALA pUjya svAmI zrI zivAnaMda sarasvatIne mokalavAmAM AvatI hatI. eka vakhata rojanIzInI sAthe "saMnyAsa levAnI' vinaMtI karato patra lakhyo; paraMtu temaNe spaSTa 'nA' pADI ane DAkhAno abhyAsa pUro karavA jaNAvyuM. svAmI zrI zivAnaMda sarasvatI bhAratanA mahAna saMta hatA. DaoNkTara banavAthI samAjanI kevI moTI sevA thaI zake che te jAtaanubhavathI jANatA hatA ane te svayaM AvI sevA karatA hatA. temanuM jIvana eka moTuM preraNAsthAna hatuM. emanI asara A vidyArthI para vizeSa prakAre thaI rahI hatI; je Aja paryata cAlu che ane 2006nI himAlayanI tIrthayAtrA daramyAna samasta saMgha, te mahApuruSanI tapobhUmi ane karmabhUminA pratIka samA hRSIkezamAM AvelA divya-jIvana saMghanA mukhya mathake, doDha kalAka satsaMga-bhakti mATe gayA hatA. ahIM chellAM pAMceka varSomAM taiyAra thayelA temanA phoTogrAphika myujhiyamanA paNa sau yAtrikoe darzana karyA. * hare rAma hare rAma, rAma rAma hare hare, hare kRSNa hare kRSNa, kRSNa kRSNa hare hare. Page #33 -------------------------------------------------------------------------- ________________ AvuM ja kaMIka pUjyazrI manuvaryajI mahArAje paNa kahyuM hatuM. mukunda yoga-sAdhana-AzramamAM niyamita jato. raMga eTalo caDyo hato ke DaoNkTarI abhyAsamAM khalela paDaze ema samajI mahArAje kahyuM : "bhaktimAM nahi Avazo to cAlaze." Ama, laukika nija karma zreSTha rIte pUrNa karavAmAM cotaraphathI ajabanI preraNA maLatI hatI. A gALA daramiyAna bhakti ane bhaNatara baMne sarasa rIte cAlatAM hatAM. eka rIte joIe to mukunda upara traNa paribaLonI gherI asara hatI. bIjI bAju mukunda have yuvAna thayo hato. tenA samavayasko A uMmare saMsArI banI cUkyA hatA. svAbhAvika che ke mAtA-pitA e dizAmAM vicAra kare. yuvAvasthA hovAthI 'lagnanA prastAva' AvatA hatA. paNa temaNe 'mauna' sevyuM eTale tatkALa to emAMthI UgarI zakyA. A samaya vize svayaM manuvaryajIe mukundanI sAdhanA bAbata AlekhatAM pAchaLathI kahyuM hatuM : "mukundamAM sevAnI prabaLa bhAvanA hatI. mAtA-pitAnI ane saMtonI sevAnI jANe ke laganI lAgI hatI. bhajana sAMbhaLavA Ave paNa khUba niyamitatAthI Ave. ramavA-khelavA ke itara moja-zokha mATenI uMmara hovA chatAM ATalI nAnI uMmare, badhuM paDatuM mUkIne AvavuM e mane to pUrvajanmanA saMskArono yoga jaNAya che. vaLI eno svabhAva guNagrAhI. jyAM sAruM ane sAcuM dekhe tyAM doDI jAya. enA pratye sahajabhAva - vAtsalya utpanna thAya. AgaLa upara ATalI AdhyAtmika UMcAIe pahoMcaze evo khyAla mane te vakhate to nahoto Avyo paNa enuM vAMcana eTaluM badhuM vizALa hatuM ke eka jijJAsu tarIke paNa enA pratye prema Upaje.'* A gALAmAM, temanA para sauthI vadhAre traNa paribaLonI asara hatI : (1) kuTuMbanI, emAMya vizeSa moTAbhAI tathA mAtA-pitAnI; (2) abhyAsetara vAcananI; (3) saMtapuruSonAM darzana-samAgamanI. temanA vikAsamAM mAtA-pitAnuM yogadAna ghaNuM mahattvanuM che. gharanuM vAtAvaraNa atyaMta premabharyuM ane snehALa hatuM. gharanA badhAne paraspara gADha vizvAsa hato. bhaktibhAva, dAna, saMskAra, zikSaNaniSThA ane vAtsalya jevA guNo kuTuMbanA sau sabhyomAM AtmasAt thaI gayA hatA. mAtA-pitA bannenA phALAmAM maulikatA hatI. mAtAne emanAM phoIbA taraphathI gItAvAcana, saMskRtabhASA ane spaSTa uccArathI layabaddha rIte zloka gAvAnA saMskAra maLelA ane eno prabhAva garbhAvasthAthI ja thayelo. jyAre pitAjI taraphathI dRDhatA, kartavyaniSThA, kaDaka zistabaddhatA ane prAmANikatA prApta thaI. pitAjI pote bIDI pIe, paNa potAnI kuTeva vize kuTuMba samakSa avAranavAra aphasosa vyakta karatA. moTe bhAge teo potAnAM saMtAnonA dekhatA bIDI pItA ja nahi. jIvananA AkharI zvAsa sudhI kuTuMbIjanone apramAdI jIvana jIvavAnuM zIkhavatA gayA. teo kyAreya navarA bese nahIM. kapaDAM saMkelavAM, zAka samAravuM, phUlajhADa ucheravAM ane rAtre tathA savAre praNAlIgata stuti, bhajana bolavAno temano krama hato. A krama te samaye eka sAMskRtika ane paraMparAgata krama hato; AdhyAtmikatAnI prApti mATeno krama nahoto. AtmAnaMdajI A aMge jaNAve che ke "niSpakSapaNe vicAratAM, dhArmika saMskAronuM pradAna bApujI karatAM 'bA'nuM ThIka ThIka pramANamAM vadhI jAya evI kabUlAta karavI joIe." tyArapachI I.sa. 1916 thI 1925-30 sudhI 'mULI'(ji. surendranagara)nA rahevAsa daramiyAna tribhovanadAsa ane ratanabAne tyAM rAtre kalAko sudhI bhajana-kIrtana cAlyA kare. tyArapachI amadAvAdamAM paNa cAle, * lekhake pUjya manuvaryajInI pratyakSa mulAkAta tA. 09-05-1999nA roja lIdhelI temanI sAthenA vArtAlApamAMthI. 17 Page #34 -------------------------------------------------------------------------- ________________ paraMtu eka 'saMskAra' tarIke ane samayanI maryAdAmAM. paraMtu jyAre pitAjIne I.sa. 1949mAM AMtaraDAnI bImArI thaI tyArathI, bhajana-bhaktinA upakramano dora vadhAre pramANamAM cAlyo. A krama thoDeghaNe aMze temanA jIvana paryaMta rahyo. pitAjI taraphathI vArasAmAM mukundane bIjI bheTa maLI hoya to te saMgItanI. pitAzrInA saMgItakaLAnA saMskAra mukunda ane bIjA bhAI-bahenomAM, khAsa karIne bhAvanagaravALA moTAM bahena kusumabahenamAM ane ci. DaoNkTara rAjezabhAImAM UtaryA. sauthI vadhu vikAsa mukundamAM joI zakAya che. emanA pitAjI tabalAM paNa sArA vagADatA. atyAre ApaNe AtmAnaMdajImAM je cokkasatA, cIvaTa, jhINI bAbatanI kALajI, vyavasthAzakti, jAte karI levAnI Teva vagere joIe chIe te guNo emane pitAjI pAsethI vArasAmAM maLyA hoya evuM lAge che. A lekhakane paNa alpa paricayamAM eno anubhava thayo che. | eka divase DaoN. zarmiSThAbahenane tyAM vAtacIta mATe amAre uparanA mALe javAnuM thayuM. tarata ja pAchA vaLI naLa Tapakato hato te baMdha karI dIdho. dhAryuM hota to teo koIne kahI zakyA hota. evo ja bIjo prasaMga kobA temanI sAthe AvavAnuM thayuM te samayano che. gADImAM ame sahajAnaMda kaoNleja AgaLa UbhA hatA tyAM zarmiSThAbahena ane teo AvyAM. gADImAMthI UtarI gADIno pAchaLano daravAjo kholyo. emAM sAmAna paDelo. ame vicArIe te pahelAM jAte ja UMcakI, ame besI zakIe e rIte vyavasthita goThavI dIdho. keTalI badhI cIvaTa ane saraLa AtmIyatA hatI ! amane thoDIka zarama paNa UpajI. kobA AzramamAM ravivAre ane budhavAre savAre sAmUhika sApha-saphAI karavAnI hoya che. enAthI zramano mahimA vadhe. te divase AtmAnaMdajI jAte jhADu laI saphAI karavA nIkaLe. koIne ema na kahe ke tame cAlo, saphAI karo ke koIne saphAIno upadeza Ape nahi, paNa jAte ja karavA lAgI jAya. sau paheluM AcaraNa potAnuM hoya. enI dhArI asara paNa thAya. mumukSuo paNa emanI sAthe joDAya. kyAreka mananI nabaLAI mumukSuone kAma karatA roke to A moTI preraNA kAma karavAno dhakko mAre. evuM ja saMgItanuM gaNI zakAya. temanA svAdhyAyo temaja AdhyAtmika vyAkhyAnomAM madhyakAlIna temaja arvAcIna kavio-saMtonA bhakti-gItonI paMktio sumadhura, bhAvotpAdakatA sahitanI tanmayatAthI jyAre sahajapaNe temanA mukhamAMthI pravakatI hoya tyAre spaMdanonuM adbhuta ane preraNAdAyI vAtAvaraNa utpanna thAya che; je gaMbhIra zrotAone bhaktinI sAcI mastImAM garakAva karI de che. kvacit dehabhAna bhUlIne teo bhAvasamAdhimAM sarakI jAya che ane agrupAta ke kaMTha rUMdhAI jato hoya tevuM dazya zrotAone paNa bhAvavibhora karI mUke che. kvacit zrotAo paNa emanI sAthe joDAya che. saMgItanA zokhanuM mukhya dhyeya temanA pitAzrIne jAya che. 18 Page #35 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jJAnano raMga, prakRtino saMga mukundanuM A gALAmAM abhyAsetara vAcana khUba ja vadhyuM hatuM. sAhitya, tattvajJAna ane adhyAtmanA graMtho pratyeno rucipUrNa abhigama to pahelethI ja hato. mAnavIne mahAna, unnata ane saMskArI banAvavAmAM A viSayo agatyano bhAga bhajave che. mahAna puruSonAM jIvanacaritro jotAM temanAM ghaDataramAM prAcIna madhyakAlIna ane arvAcIna evA uttama sazAstronuM yogadAna khUba ja mahattvanuM banI rahyuM che. ekAMtamAM besIne vAcana-ciMtana-manananI mULa vRtti to AdatarUpe hatI ja. parIkSAnA mahinAo bAda karatAM, dararoja ekAda kalAka ane vekezana-rajAomAM cAra-pAMca kalAka abhyAsetara vAcana cAlyA kare. amuka samaya gharamAM, amuka maMdiramAM, bagIcAmAM, nadI-taLAvanA prAkRtika vAtAvaraNamAM vAcananI dhUna pUrI kare. prAkRtika vAtAvaraNa pahelethI game. kudaratanuM AkarSaNa hovAthI ja laoN-kaoNlejanI sAmenI taLAvaDIono upayoga vAraMvAra karatA. te vakhatanA TAunahaoNla ane ema. je. pustakAlayanA bagIcAmAM ane tyAra pachInA gALAmAM, kAMkariyAnA vana-TrI-hila gArDanano paNa avAranavAra upayoga karatA. - ema. je. lAyabrerInA te vakhatanA philaoNsophI vibhAganuM bhAgye ja koI pustaka evuM haze je mukunda vAMcyuM na hoya!. graMthapAla kahe: "A chokaro akkala vagarano lAge che. A vibhAganAM pustako to koI vAMcatuM nathI. bhAgye ja koI mAge che. bhAgye ja kabATa UghaDe che. alyA, tuM ja vAMca vAMca kare che? tane thayuM che zuM?" I.sa. 1949 thI '51 - A be varSa gujarAta kaoNlejanA vijJAnanA vidyArthI tarIke rahyA. A daramiyAna prathama varSamAM hindInI 'ratna'nI parIkSA ApI; emAM samasta vidyArthIomAM temano bIjo naMbara Avyo ane puraskArarUpe, hindI sAhityanAM ghaNAM pustako bheTarUpe maLyAM. AryasAhebanI preraNAne kAraNe hindI sAhityano zokha vadhyo hato. A be varSamAM to sarvazrI maithilIzaraNa gupta, hajArIprasAda dvivedI, sumitrAnaMdana paMta, harivaMzarAya baccana, dinakarajI tathA premacaMdajI jevA hiMdI bhASAnA uttama sAhityakAronI kRtionuM rasapAna karyuM. - graMthonuM vAcana karyuM. 1954nA jUna sudhImAM to adhyAtmajJAnaprApti hetuthI saMtazrI ekanAthajInuM bhAgavata, AratanAM strIratno. zrImada zaMkarAcAryanuM vivekacaDAmaNi, dAda-dayAlanAM bhajano (aMgrejImAM). zrImad bhAgavatanuM aMgrejImAM bhASAMtara (The Song of the Lord), gItAdohana vagerenuM vAcana pUruM thayuM. A uparAMta madhyakAlIna saMta, kavio sarvazrI kabIra, suradAsa, tulasIdAsa, narasiMha, mIrAM ane jJAnanA vaDalA samAna prItama ane bhojAnAM padonuM vAcana to kharuM ja. 20-22 varSano yuvAna mukunda enA abhyAsa daramiyAna jJAna-sAhityano virATa dariyo kheDe che. A samayagALo temanA ghaniSTha sadvAcanano prathama gALo hato. A vAcane temanAmAM sUjha, paripakvatA, UMDANa ane 19. Into rega, chatino saMga jJAnano raMga, ektino saMga jJAnano raMga, prakRtino saMga Page #36 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Rezezezezezezezezezezezezezezezezezezezezeze taTasthatArUpI viveka Apyo. svayaMne ghaDanAruM eka moTuM paribaLa e emanuM vAcana rahyuM. mahApuruSonAM jIvanacaritroe preraNA ApI to dharmagraMthoe bhaktinuM siMcana karyuM. Ajeya jyAre sItAmAtAnI vAta Ave che tyAre temanI AMkha bhInI thaI jAya che. hRdaya bhaktibhAvathI taraboLa banI jAya che. temano (sItAno) zrIrAma pratyeno saMdezo utsAhapUrvaka zrotAone jaNAve che : "Aryaputrane kahejo ke lokApavAdathI sItAno bhale tyAga karyo paNa lokApavAdathI dharmano tyAga mRtyu Ave to paNa na karazo." vaLI, rAmarAjayanuM svapna ane enuM varNana karatA. te vakhatanA 'rAmarAjya' calacitranuM eka gIta teo nIce pramANe avAranavAra saMbhaLAve che.... "bhArata kI eka sannArI kI hama kathA sunAte haiM......(2) mithilA kI rAjadulArI kI hama kathA sunAte haiM......(2) zivadhanuSa rAmane toDA, milA caMdra-cakora kA joDA, janakapurI se toDA nAtA, avadhapurI se joDA, komala thI vo kalI, sukho meM palI, bano meM calI, bahuta du:kha pAI, sunakara usakI vyathA nayana bhara Ate hai, hama kathA sunAte haiM......hama kathA sunAte hai" teo zrotAone DolAyamAna kare evA madhurabhAvathI bhInA netre gAya che tyAre bhAvuktA, prabhuprema ane "hRdayasparzI spaMdanono potAne ane zrotAvargane paNa anubhava thAya che. rAma-hanumAnano AdhyAtmika saMvAda teo avAranavAra nIce pramANe varNave che : rAma : "hanumAna! tame koNa cho?" hanumAna : "tattvathI to huM tamArA jevo ja chuM, sAdhaka apekSAe Apano aMza (jIva) chuM, vyavahAra apekSAe tamAro dAsa chuM." Aje jyAre AtmAnaMdajI huM AtmA chuM, Apano sevaka chuM, sauno mitra chuM' e sUtra baMdha AMkhovALI bhAvAtmaka mudrAmAM doharAve che tyAre khyAla Ave che ke enAM mULiyAM AdhyAtmika graMthomAM pratipAdita thayelA AvA gahana tattvajJAnane AtmasAt karavAthI UpajelA anubhavanI phaLazruti che. svAmI vivekAnaMda to emane bahu ja priya emane vivekAnaMdanA jIvanamAMthI satata kAma karavAnI preraNA maLI. 'UTho, jAgo, dhyeya siddha na thAya tyAM sudhI udyama karo." dareka Adarza yuvAnane priya evuM A sUtra mukundanuM jIvanasUtra banI gayuM hatuM, jeno prabhAva samaya jatAM emanA jIvanamAM jovA maLe che. keTalAka anya saMta puruSono vizeSa samAgama : AgaLa ApaNe keTalAka mahApuruSonA samAgamano ullekha karyo hato; tene kaMIka vizeSapaNe joIe. pratyakSa svarUpe koI moTA sAdhu ke saMtono darzana-lAbha, A gALAmAM temane maLyo hoya to te saMkSepamAM nIce pramANe che : 299609069 20-25569665960 Page #37 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Jain yoga-sAdhana-AzramamAM, I.sa. 1947thI pUjya manuvaryajI mahArAjano lAbha ghaNAM varSo sudhI maLyo ane teo jyAM sudhI jIvyA tyAM sudhI maLato ja rahyo. pUjya sva. zrI manuvaryajI mahArAja gujarAtanI yogavidyAnA, cAlu zatAbdInA bhISma pitAmaha gaNI zakAya. yoga-sAdhana-Azrama (16, prItamanagara sosAyaTI, elisabrija, amadAvAda-380006, Teli. 26576472)nA mAdhyama dvArA, chellAM lagabhaga 55 varSa sudhI temaNe samAjane yogAsana, Arogya, adhyAtma, jApa dhyAna ane bhaktinA saMskAronuM anudAna karyuM che. temanA parama bhakto sarvazrI kRSNAmaiyA, sumitrAbahena, bhAminIbahena, mAstarasAheba, DAhyAbhAI paTela tathA temanA bhAI yogAcArya zrI viSNubhAInA kuTuMbanA sabhyoe amadAvAda tathA vaDodarAmAM yoga-vidyAnuM suMdara kArya jALavI rAkhyuM che; je hAla zrI janakabhAI tathA zrI bIrajubhAI saMbhALe che. A kAryamAM temanAM mAtuzrIno paNa anumodanArUpe phALo kharo. A AkhA Azrama parivArano, prabhubhaktine nAte, sonejI parivAra sAthe kuTuMba jevo gADha saMbaMdha rahyo; je Aja sudhI paNa evo ja Takyo che. A aMge AtmAnaMdajI prakAza pADe che : "1947 thI 1956 sudhInAM bhaktibhajana ane AdhyAtmikatAnA saMskAroe mArA jIvana para eka UMDI, amITa ane parivartanakArI chApa pADI. saMsthA dvArA amadAvAdamAM yojAtA aneka AdhyAtmika sammelanono maMgaLaprAraMbha temanA varada haste thayelo. amuka kAryakramonuM pramukhapada paNa teoe zobhAvela ane potAnA anubhavono upasthita janatAne sAro lAbha Apela. teozrIno svargavAsa tA. 5-10-2000nA roja thayela.' divyajIvana saMghanA saMsthApaka sva. pUjya svAmI zivAnaMda sarasvatIno patravyavahAra tathA pustako dvArA paricaya ane saMparka thayela; jenI sArI AdhyAtmika asara joI zakAya che. I.sa.1950mAM teonAM pratyakSa darzana-saMkIrtanano lAbha amadAvAdanA gItAmaMdiramAM maLelo. * pU. mA AnaMdamayI : A prasiddha saMta amadAvAdanA pAlaDI vistAranA mahAlakSamI cAra rastAthI thoDe dUra AvelA zeThazrI cInubhAI nAnubhAI munzAnA 'AnaMda' baMgalAmAM UtaratAM. teonAM darzana ane bhajana-dhUnano lAbha be vakhata maLelo. bhaktomAM 'pappAjI'nA nAmathI oLakhAtA svAmI rAmadAsajI (AnaMda Azrama, kahAnana-gaDha, kerAlA-671531, bhArata) I. sa. 1950 thI 1956nA gALAmAM avAranavAra amadAvAda AvatA ane gujarAta kaoNleja pAsenA rasAlA grAunDa najIkanA 'koTeja baMgalo'mAM UtaratA. temanA bodha ane temanI priya dhUna 'zrIrAma jaya rAma jaya jaya rAma'no lAbha, bhajana-kIrtana-dhUna daramyAna traNeka vakhata maLelo. temanA sAhitya In Quest of God Realization' vagere vAMcavAnI preraNA maLelI paNa te dizAmAM bIjo vizeSa prayatna thaI zakayo nahoto. Page #38 -------------------------------------------------------------------------- ________________ * 1952 thI 1955 daramyAna, rAyapura-khADiyA vistAramAM, pU. punita mahArAja tathA pU. bindu mahArAja (rAmAyaNanI kathA karatA)no lAbha, pU. kAkA-kAkI sAthe DhALanI poLamAM, avAranavAra rahevAnuM thatuM tyAre koIka vakhata maLelo. * jeoe lagabhaga 115 varSa uparAMta AyuSya bhogavyuM hatuM, tevA pU. zrI haMsarAjajI mahArAjanAM darzana, I.sa. 1948mAM thayelAM tema smRtimAM che. (yogasAdhana-AzramanA sAdhako sAthe). * 1942mAM pUjyazrI nAnacaMdrajI mahArAjanAM darzana ane upadezano lAbha zrI vanecaMda kALIdAsa mahetAne tyAM (prItamanagara) thayo hato ema smRtimAM che. tyArathI sAduM jIvana ane prArthanAnuM vizeSa mahattva jIvanamAM samajAvA lAgyuM hatuM. ' - A gALAmAM moTAbhAI, sva. zrI rasikabhAInA dhArmika jIvananI temanA para khUba UMDI asara jovA maLe che. AdhyAtmika jIvana pratyenuM valaNa dRDha thavA lAgyuM. Ama, vividha saMta-mahAtmAonA samAgamathI jAgrata-ajAgrata mana para AdhyAtmika saMskAronI daDha chApa paDatI rahetI hatI. mukundanA sAdhanAjIvananA A pahelA tabakkAno vicAra karIe to jaNAya che ke nava varSanA A gALAmAM vyApaka rIte vAcana thayuM. darzanazAstranAM vividha pustako joyAM, paNa A badhuM eka rIte joIe to rasa-rucinI svAbhAvikatAne kAraNe thayuM. "janarala naoNleja' vyApaka jJAnaprAptinI dizAmAM thayeluM jovA maLe che; koI cokkasa lakSa'nI sAthe thayuM hoya evuM lAgatuM nathI. jIvanaghaDatara tarIke upayogI nIvaDyuM e vAta judI che. bhaviSyanA 'vairAgyamaya jIvana mATe sabaLa ane uddIpaka bhUmikA taiyAra karavAmAM A gALAe moTo bhAga bhajavyo hoya evuM lAge che. emanA jIvanamAM AmUla ane krAMtikAraka parivartana AvavAnuM haju bAkI hatuM to paNa eka rIte mukunda mAnasika bhUmikAe taiyAra thaI gayo hato. lagna aMgenuM mauna e enI sUcaka nizAnI che. A dhArmika temaja tAttvika vAcana koI tattvano nicoDa kADhavA mATe thayuM na hatuM. koI sAmya ke bheda darzAvavA mATe 2022 varSanI uMmara sAmAnyapaNe vahelI gaNAya. kuTuMbano dharma to vaiSNava paraMparAne anurUpa hato, eTale e sivAyanuM vAcana - khAsa karIne jaina darzana aMgenuM - vAMcavAmAM AvyuM hoya evuM jaNAtuM nathI. 1951mAM pU. bApujInA mitra caMdulAla zivalAla saMghavI, sonagaDhathI prakAzita thayela sAhitya mokalatA, paraMtu mukundane teno paricaya alpa ja thato, paNa ajJAtapaNe e bAjunI bhUmikA taiyAra thaI rahI hatI. - A gALA daramiyAna eka-be evA prasaMgo banyA jenA kAraNe mukundanI vicAradazAnAM dvAra UghaDavA lAgyAM. I.sa.1949mAM, meTrikanI parIkSA ApyA pachI mukundanA pitAjIne (AMtaraDAnI bImArInA oNparezana mATe) vI. esa. haoNspiTala, amadAvAdamAM DaoN. ema. DI. desAInA vaoNrDamAM thoDA divasa mATe dAkhala karavAmAM AvyA hatA. A divasomAM tene haoNspiTalamAM rahevAnuM ane rAtre sUvAnuM thatuM. jema bhagavAna buddhane vRddha, rogI, mRtaka ane bhikSukane joIne vairAgyabhAva Upajyo hato tevuM ja kaMIka ahIM banyuM hoya ema lAge che. teozrI noMdhe che : 66006096652256666666666 Page #39 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sarjikala-vaoNrDa hovAne lIdhe rAtre aneka daradIo, vividha prakAranI pIDAone lIdhe cIso pADe te sAMbhaLIne hRdaya para khUba ja gherI asara thaI ane zuM mAnavajIvanamAM AvAM AvAM duHkho ja bhogavavAnAM che? zuM A du:khomAMthI kAyamI chuTakAro na meLavI zakAya? - ema vairAgyotpAdaka vicAro udbhavelA ane ghaNA divaso sudhI cAlyA hatA.' Ama, mukundanA jIvanamAM kaho ke pahelI vAra saMpUrNa du:khamukti mATeno vicAra Avyo. enuM samAdhAna zodhavA philaoNsophInAM pustako uthalAvyAM che ke nahi te spaSTa thatuM nathI. kadAca abhAnapaNe prayatna thayo hoya. vaLI, A ja davAkhAnAmAM te samaye temanI zALAno eka tejasvI vidyArthI narezabhAI DaoNkTara, je hamaNAM ja skUlamAMthI pAsa thaI kaoNlejamAM dAkhala thayelo, tene Acute Appendicitis thayuM ane oNparezana bAda 24 kalAkamAM ja te mRtyu pAmyo. tene aMge teozrI lakhe che : 'tenI saraLatA, sevAbhAva ane hoziyArIne lIdhe skUlamAM te ghaNo jANIto hato. tenA viyogathI 'juvAnImAM, sArI tabiyata chatAM mRtyu thaI jAya te kevuM?" e vicAra ghaNA divaso sudhI manamAM ghoLAto rahyo." - uparokta be prasaMgoe mukundane jIvananI anityatA ane duHkhamaya avasthA viSe gaMbhIrapaNe vicArato karI mUkyo. hRdayane AMdolita karI mUkyuM. manane samAdhAna thatuM nahotuM. Ama kema? A prazna manamAM satata valovAto ja rahyo. - pUjya (sva.) zivAnaMda svAmI temaja rasikabhAInA jIvanano pratyakSa prabhAva vairAgya tarapha kheMcI rahyo hato; temAM uparanA prasaMgoe vRddhi karI. temAM rasikabhAI to lagna karavAnI 'nA' pADatA hatA. teoe cheka moTI uMmare, 37mA varSe lagna karelAM. banne bhAIonI dizA 'yogAzrama" tarapha jatI dekhAtI hatI. , , 22 Page #40 -------------------------------------------------------------------------- ________________ O bharatI pachIATa 'sonejI' parivAra moTo hato. vepAra vageremAM barakata hovAne kAraNe kuTuMbane koI Arthika muzkelI nahotI. badhA ekabIjA mATe ghasAvA taiyAra hatA. saMpa paNa sAro hato. vIrajIbhAI potAnAM bALakone pUratuM zikSaNa maLe enI takedArI rAkhatA hatA. ekabIjAne paraspara 'hUMpha' maLyA karatI hatI. gharamAM sauhArdapUrNa vAtA2varaNa hatuM. badhAM bhAI-bahenomAM khUba ja prema hato. nasIbanuM pAMdaDuM UlaTa rIte pharyuM. I.sa.1951mAM mukundanA pitAjIne dhaMdhAmAM moTI khoTa AvI. khoTa eTalI moTI hatI ke ghara-vakharI vecavAno samaya Avyo. pratiSThA dhULamAM maLI jatI hatI. kuTuMbane ghaNo moTo AghAta lAgyo. pratiSThA bacAvavA, lokonI sAme moM nahIM batAvI zakavAne kAraNe pitAjI saune choDIne, guptavAsamAM prathama dhrAMgadhrA ane pachI saurASTranA sonagaDhamAM cAlyA gayA. ATha (moTI bahena kusuma tenA sAsare hovAthI) mANasanA kuTuMbanA nirvAhano vikaTa prazna AvIne khaDo thayo. moTAbhAI rasikabhAI bI.esasI. thaI, rU.140 nA pagArathI aTIrAmAM nokarI karatA hatA. ATalI rakamamAM mANasanuM ghara kevI rIte cAle? moTAbhAI kahe, "mukunda, teM hindInI 'ratna' sudhInI parIkSAo ApI che to have zikSaka tarIkenI nokarI laI le to gharane Teko maLe.'' mukunde A varSe ja 'inTara sAyansa'nI parIkSA sArA mArksa meLavIne pAsa karI hatI. have karavuM zuM? mUMjhavaNa hatI. eka bAju kuTuMba to bIjI bAju kArakirdI. eka bAju roTalAno savAla hato to bIjI bAju bhaviSyanI kArakirdIno. paNa sAthosAtha vAstavikatA e hatI ke vadhu abhyAsa thAya evI Arthika sthiti nahotI. eka bAju kuTuMbanA nirvAhanI pharaja hatI, to bIjI bAju tatkALa ja AgaLa bhaNavA mATeno nirNaya levAno hato. sau koI kahe ke ATalA sArA mArksa AvyA che to meDikalamAM javuM joIe. jo tarata ja nirNaya na levAya to meDikalamAM eDamizana baMdha thaI jAya. zuM karavuM? kema karavuM? A badhI dvidhA vacceya AtmAnaMdajI jaNAve che : "mane prabhumAM vizvAsa che, je prabhu karaze te sArA mATe ja karaze." ane sAce ja, traNa bAjuethI jANe sahAyano varasAda varasyo!! teonI taddana najIkanA baMgalA (naM. 83)mAM jayAbahena desAI rahe. teo pote samAja-sevaka ane temanA moTA putra dinezabhAI desAI prasiddha roTeriyana temaja ela. DI. ArTsa kaoNlejamAM adhyApaka hatA. temaNe mukundanI sAthe jaIne meDikala kaoNlejanA prinsipAla DaoN. barvesAhebane samajAvyA, tethI meDikala kaoNlejamAM phrIzIpa maLI paNa ATalethI pUruM thAya ema nahotuM. bIjI bAju temanA dUranA phuA zrI caturbhuja sonejI muMbaImAM pArale(pazcima)mAM 'prasanna nivAsa'mAM rahe. 24 ratI pachI peTa bharatI pachI oTa bharatI pachI peTa bharatI pachI oTa bharatI thI Page #41 -------------------------------------------------------------------------- ________________ temane mukundanA AgaLa bhaNavA aMgenI muzkelInI khabara paDI ke tarata ja temaNe jJAtinAM be TrasTomAMthI skaoNlarazIpa apAvI. brahmakSatriya vidyottejaka maMDaLa taraphathI mAsika rU. 15 uparAMta amadAvAdanAM be TrasTo (zrI acaratalAla giradharalAla hindu zikSaNa TrasTa tathA lAlabhAI dalapatabhAI TrasTa, vahIvaTa araviMda milsa)mAMthI paNa mAsika rU. 10nI skaoNlarazIpa maLI. Ama, bhaNavA saMbaMdhanA tAtkAlika kharcanI ciMtA to TaLI. paNa kuTuMbanA nirvAhano prazna hato ja. moTAbhAInAM sUcana pramANe kyAMka TyUzana karI Avaka-pUrti karavAno vicAra hato. jene hindI bhaNAveluM te maNilAla pUjArAnA kuTuMba ane temanA dIkarAe temanI oLakhANathI TyUzana apAvyuM ane mAsika rU. 40nI Avaka cAlu thaI. AthI moTAbhAIne paNa thayuM ke mukunda mahine rU. 80 jeTalI rakama bacata karIne gharakharca mATe ApI zakaze. tethI temanA manane samAdhAna thayuM ane tAtkAlika kuTuMbanA nirvAhanI ciMtA haLavI thaI gaI. A paristhiti aMge AtmAnaMdajI jaNAve che : "Akhare saunA AzIrvAda sAthe meDikala kaoNlejamAM dAkhala thayo (I.sa. 1951). "dhAryuM to dhaNInuM ja thAya' evI zraddhA deDha thaI ane asaMbhava hatuM te prabhunI kRpAthI pAra paDyuM. ane umere che : "vidhinA lakhelA lekha koNa badale? mATe prabhu paranI zraddhA deDha karo A vAta pAkI thaI." game tevI vikaTa paristhitimAM paNa prabhu uparanI zraddhA e mukunda paranA AdhyAtmika saMskAranuM pariNAma hatuM. nahi to kyAM vijJAnano vidyArthI ane kyAM yogAzramamAM jato bhAvika. Ama bAhya rIte dekhIto virodha che, paraMtu AMtarika rIte to tattvazodhana ja che. - bhASA-sAhityanI ruci dharAvanAra mukunda meDikala lAina pasaMda karI tethI Azcarya thAya kharuM. sAmAnya paNa tejasvI vidyArthI e lAina pasaMda kare evo sAmAnya khyAla hato. ethI vizeSa kazuM ja nahIM. nAnapaNamAM pU. kAkAne DaoNkTara tarIke joyelA tenA saMskAra tathA "svArtha sAthe paramArtha (sevA) paNa sadhAze ane kuTuMbane upayogI thavAze' evA vicAranuM phaLa; nahi ke moTA DaoNkTara banIne mAtra dhanasaMcaya ke kIrtinI lAlasA paristhitivaza, prItamanagaranA makAnano moTo, mukhya ane havA-ujAsavALo rUma khAlI karI temanA leNadAra zrI vADIlAla gAMdhIne soMpI dIdho, jethI mahine rU.15nuM bhADuM bacI gayuM. eka rUma ane rasoDuM I.sa. 1956 sudhI rAkhyAM hatAM. moTAbhAIne rU. 14mAM aTIrAmAM kvArTarsa maLatuM hatuM te svIkArI badhA tyAM rahevA mATe gayA. 'aTIrA' kudaratI sauMdaryano saMtoSa maLe e rIte vikasAveluM che. loko ravivArane divase dUradUrathI ekAMta mATe, zAMti mATe pharavA jatA hatA. Aje e mahAnagaranA vikAsamAM vacce AvI gayuM che, chatAM enI prAkRtika jAhojalAlI sAcavavA ThIka ThIka prayatna thayo che, eTaluM AzvAsana kharuM. mukunda to ekAMtapriya. ene A sthaLa bahu gamI gayuM hatuM. Ama to jyAM jyAM ekAMta maLe che te sthaLa ene mATe svarga hatuM. prAkRtika hoya to vizeSa game, paNa ahIM rahevAnuM bhAgye ja thatuM. M.B.E.S.nA pahelA be varSano abhyAsa ghIkAMTA AgaLa AvelI bI. je. meDikala kaoNlejamAM karyo. te samayamAM meDikala kaoNleja navI banI rahI hatI. te vakhate eziyAnI moTAmAM moTI sivila hospiTala asAravAcamanapurA bAju baMdhAtI hatI. 1954mAM pUrNa thatAM bI.je. meDikala kaoNleja tathA nyU sivila hospiTala navA sthaLe khaseDavAmAM AvI. bAkInAM traNa varSa nyU sivilamAM pUrAM karI 1956mAM M.B.E.S. DigrI mukunda prApta karI. bALapaNamAM mimikrI karato mukunda have kharekhara DaoN. mukunda sonejI thayo. 25 Page #42 -------------------------------------------------------------------------- ________________ laganI, lAga prabhamAganI ema.bI.bI.esa.nA abhyAsakALa daramiyAna DaoN. sonejInI AdhyAtmika laganI abhyAsane kAraNe thoDIka maMda paDI hatI paNa saMparka cAlu hato. emAM bharatI-oTano koI prazna nahoto. lakSya eka hatuM ke sArI rIte pAsa thavuM. zarUAtanAM varSomAM meDikala kaoNleja ghI-kAMTA najIka hovAthI cAlIne ja javAnuM banatuM. sAyakalano upayoga paNa nahoto. najIkamAM ja ema. je. lAyabrerI eTale bAkIno samaya tyAM vAcanamAM pasAra thato. 1951mAM thayelA Arthika AghAta pachI kuTuMbanI kaLa dhIme dhIme vaLatI hatI, badhuM barAbara goThavAtuM hatuM. badhAM bhAI-bahenonA abhyAsamAM koI moTo vikSepa na paDyo, eno sahune saMtoSa hato. badhAM karakasarabharyuM jIvana gALatAM rahetAM hatAM. kyAreka DaoN. sonejI jAte rasoI karI letA. 'kasoTI'no samaya to hato paNa badhAM sAthe ja maLIne 'saMgharSa'no sAmano karatAM hatAM. pitAjI paNa AvI gayA hatA. bA-bhAI-baheno sau aTIrA rahetAM. I.sa. 1954nI sAla, oNkTobarano mahino, divALInuM vekezana. meDikalano 22 varSano vidyArthI mukunda. prItamanagaranA gharamAM, te ane tenAM bahena haMsAbahena rahe. paraMtu divALI vekezanamAM sau kuTuMbIjano sAthe rahevA mATe haMsAbahena aTIrA jatA rahe. gharamAM ekalA ekalA rahevAnuM tene game. najIkamAM mahetA resToranTa, tyAMthI eka AnAnuM paDiyAmAM zAka lAve. ghera pUrI banAvI be TaMka khAI le ane bAkInA samayamAM satata vAMcyA kare. eka divasa ema.je. lAyabrerImAMthI yogAnuyoga eka amUlya pustaka hAtha lAgyuM. Ama to pitAjI pAse A pustakanA mULa lekhaka AcArya kuMdakuMdasvAmI vize thoDuMghaNuM sAMbhaLyuM hatuM. pitAjInA eka mitra caMdulAla zivalAla saMghavI, caMdulAlanI 12 varSanI uMmare temanA pitAjI vIrajIbhAIne tyAM mUkI gayA hatA ane kaheluM : vIrajI, A caMdune tAre tyAM rAkha ane ThekANe pADa." caMdulAla samaya jatAM sAruM kamAyA ane avAranavAra sonagaDha rahevA jatA. pitAjI sonagaDha rahelA ane tyAMthI AvyA tyAre kuMdakuMdAcAryanuM nAma mukunda temanI pAsethI sAMbhaLeluM ane temano phoTo paNa joyelo. ema. je. lAyabrerImAMthI mukundane je pustaka maLyuM te pustaka eTale zrI gopAladAsa jIvAbhAI paTela saMpAdita tathA gUjarAta vidyApITha dvArA prakAzita "zrI kuMdakuMdAcAryanAM traNa ratno. A pustaka hAtha lAgatAM ghera jaI hIMcakA para besI savAre lagabhaga 10-30 thI 1-00 vAgyA sudhImAM ekI beThake vAMcI kADhyuM hatuM (oNkTobara, 1954). | batrIse koThe dIvA pragaTyA hoya tema A graMthano ghero prabhAva paDyo. AMtaradazA khUlI, prakAza phelAyo, pUrvabhavonA saMskAro jhaMkRta thaI UThyA ane pUrvanI sAdhanAnuM anusaMdhAna thatAM tenA gahana marmo UkalavA lAgyA. basa, AtmAno AnaMda AtmAmAM ja che evuM pratipAdana karatuM e saMkalanarUpa pustaka hatuM. mukundane jIvanano eka nI lAgaNI prabhAgatI laganI lAgI pramANAMnI lAgaNI vALI prabhumAgatI lagatI lAgI mAyA to Page #43 -------------------------------------------------------------------------- ________________ navo vaLAMka maLyo. atyAra sudhI dhArmika-AdhyAtmika vAcana to ghaNuM karyuM hatuM. paNa jIvanamAM zuM joIe che? e spaSTa thatuM nahotuM. kaMIka khUTe che evo satata ahesAsa thato hato. nAmakaraNa thaI zakatuM nahotuM. jema pANI potAno koI mArga zodhe, vahANane jema koI dIvAdAMDI mArga dekhADe, tema A pustake mArga spaSTapaNe dekhADyo. temanA jIvanamAM A pustake moTA aMtaraMga parivartanano prAraMbha karyo. tyAre ApaNane ema thAya ke evuM to zuM che A graMthamAM ke jeNe jIvananI dizA badalI nAkhI! jIvananI dizAne eka navo ja vega maLyo. dRSTi sUkSma ane vicAraka banI jAya tevI mahApuruSonI anubhavavANIno A jAdu pratyakSatAmAM pariNamavA lAgyo. cAlo, ApaNe emanA ja zabdomAM joIe : "vizvanA samasta padArthonuM saMkSiptamAM sApekSavAdanI zailI dvArA vizleSaNa ane nirUpaNa, jJAnaguNa dvArA AtmArUpI padArthanuM anya padArthothI bhinnatva, AtmAnA judA judA bhAvo dvArA karma baMdhAvAnI vidhi, baMdhanuM svarUpa, te baMdhathI chUTavA mATe jJAna-vairAgyanI sAdhanA ane sarva baMdhanothI mukta evA sadeha ane videha AtmAonuM svarUpa ityAdi varNana vAMcatAM romAMca, gadgadatA ane pUrvanI koI smRtinuM anusaMdhAna thayAno pratibhAsa thayo." graMthanI aMdara rahelA A tattvasvarUpanuM AkarSaNa thavA uparAMta graMthakAranI nirUpaNazaktinI adbhutatA jotAM, zuM bhAvo jAge che? - "graMthakAranA vinaya, prajJA, samAdhi, kathanazailI, AtyaMtika vairAgya, anupama viveka, divya jIvana-kavana ane karuNAprerita bodhavacananA sAmarthya pAse zIza sahajapaNe jhUkI gayuM. Aje paNa temanA vyaktitva ke divyabodhanuM zravaNa thatAM hRdaya bhaktibhAvathI dravita thaI jAya che." - te aMge teo tenAM mukhya pAMca kAraNo Ape che : (1) potAnA AtmAne prApta karavAnI mukhya AjJA tathA kriyAkAMDa AdinI gauNatA. (2) potAno paramAtmapada prApti mATeno prAmANika puruSArtha. mULa gAthAonuM TIkAkAra AcAryo dvArA ati suMdara, AphlAdaka ane bahumukhI pratibhAsaMpanna, anubhavapreraka pratipAdana. (4) punarAvartanathI prApta thato divya AnaMda. (5) pUrvabhavano koIka cokkasa RNAnubaMdha. temanA mAnavA pramANe atyAra sudhInA vAcanamAM AvuM 'Objective, impartial, subtle and scientific, yet dispassionate and compassionate presentation of the nature of the universe' ud ASALsAMbhaLavA ke samajavAmAM AvyuM nahotuM. graMthakAra mAtra vizvanuM darzana karAve che. teo ema kahetA nathI ke tuM Ama kara ke tema kara. 'tAre sukha joIe che? sAcuM ke khoTuM?" 'prabhu, sAcuM sukha joIe che!' dhanya cho, jo samaja, vizvamAM cha padArtha che temAM AtmA nAmano eka ja padArtha evo che, jemAM zAzvata AnaMda che, mATe jo tAre sAcuM sukha joItuM hoya to..... For Private & Personal use only www.ainelibrary.org Page #44 -------------------------------------------------------------------------- ________________ AtmAnuM jJAna kara. AtmAnI zraddhA kara. AtmAno anubhava kara." A AtmA e bIjo koI nathI paNa tuM pote ja che, tAruM mULa svarUpa che : It is thy own True Self. Avo nirNaya tuM satpAtratAthI, satsaMgathI ane gurujanonA upadezathI AtmasAt kara. mukundane A vAta barAbara samajAI gaI. kaho ke jANe, manamAM ThasI gaI, cittamAM kotarAI gaI. je mahApuruSe AvI vAta kahI che tene anusaravAmAM ApaNA AtmAnuM sarvAga kalyANa thAya ja e vicAra, e bhAvanA, hRdayamAM barAbara kaMDArAI gaI. tethI A graMthanI khUba UMDI asara teNe anubhavI. teo jaNAve che ke, A graMtha vAMcatAM koI alaukika AtmIyatA, niHspRhatA ane vaijJAnika aviruddha prastutIkaraNane lIdhe AtmA para je asara thaI te varNanAtIta che. sarva prakAranA bauddhika saMzayo, vizvavyavasthAnA saMcAlana viSenI dvidhAo ane mokSamArganI vyavasthA viSenA virodhAbhAsonuM nirasana thayuM; tethI te mArganA prakAzaka puruSo pratye parama premasahita zraddhA-samarpaNatAnA bhAvano AvirbhAva thayo. pachI to te pustakanuM traNeka vAra bArIkAIthI vAcana karyuM; paNa pArabhASika zabdonI bhUmikAno abhAva hovAthI tenuM sUkSma dArzanika svarUpa samajavAmAM na AvyuM; Ama chatAM paNa temAM rahelI AdhyAtmikatAthI jIvana sArI rIte hADohADa raMgAI gayuM. sIdhI sAdI samaja AvI ke "tuM tArA AtmAne kharekhara oLakha to temAM badhuM AvI jaze." I.sa. pUrve pahelI sadImAM dakSiNa bhAratamAM, 2056 varSa pUrve janmelA mahAna AcArya zrI kuMdakuMdasvAmInuM jaina dharmamAM ati ucca sthAna che. mAtra agiyAra varSanI uMmare jinacaMdra nAmanA AcAryano upadeza sAMbhaLI eTalA badhA prabhAvita thayA ke tarata ja gRhatyAga karyo ane mAtra 33 varSanI uMmare to AcAryapade pratiSThita thayA. (tIrthakara mahAvIra 3ra 3nadI AcArya-paramparA : pRSTha 100, DaoN. nemicanda zAstrI nizcita). 85 varSanA sudIrghakALa sudhI dharma-pracAra karatA rahyA. emanA anubhavano nicoDa ApaNane kuMdakuMdAcAryanAM traNa ratnoe pustakamAM jovA maLe che. A triratno eTale samayasAra, pravacanasAra ane paMcAstikAya. A traNa graMthone saMyukta rIte "ratnatrayI tarIke oLakhavAmAM Ave che. manovaijJAnika ane vaijJAnika dRSTie lakhAyela A graMthanA racayitA, vItarAga dharmanA mahAna saMtanuM kahevAya che ke mahAvIrasvAmI tathA gautamasvAmI pachInuM trIjuM sthAna apramatta yogIzvara AcAryazrI kuMdakuMdasvAmI For Private & Personal use only www.jalinelibrary.org Page #45 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI kuMdakuMdAcAryanAM traNa ratno pAla jAmA paza gUjarAta vidyApITha amadAvAda - 380014 AtmAnaMdajI emanA eka lekhamAM lakhe che : "bhagavAna mahAvIre 'vattha sahAvo dhammo' eTale ke vastunA svabhAvane dharma kahyo che. je pravRtti ke vidhi dvArA ApaNA jIvanamAM saraLatA, kSamA, vinaya, saMtoSa Adi guNo pragaTe ane potAnA svarUpanI oLakhANa sahita, aMtarmukhatAnI siddhi thaI nirvikalpa samAdhidazA pragaTe tene dharma kahyo che, e prAg-aitihAsika kALathI cAlyo Ave che. te sarva jIvone...jaina-jainetarane sanmArganI dizA batAve che." A mULamArganI zuddhino khyAla rAkhI zrI kuMdakuMde anubhavanA AdhAre lakhyuM...mArA-tArAnA prapaMco vagara jagatanA sarva sAdhakone.... sarvagrAhI ane zreSTha pAtheya temanA A sAhityamAMthI maLI rahe che. (divyadhvani, kuMdakuMda vizeSAMka-1988). AvA mahAna jyotirdhara ane ArSadraSTA viracita "kuMdakuMdAcAryanAM traNa ratno''nI asara na thAya to ja navAI! kuMdakuMdAcAryanAM traNa ratno jIvananuM aMtima lakSya zuM? Akhare A jIvana zA mATe? huM koNa chuM? samajaNa mATe mukundanA AdhyAtmikadhArmika pustakonA vAcane bhUmikA to mAnasika rIte taiyAra karI hatI. pAtra taiyAra hatuM. koI varSA paDe to jhIlavAnI taiyArI hatI. tame game teTalI icchA karo to paNa koI puNya paLe ja garbhAdhAna thAya e rIte koI evo yoga maLe to ja varSA jhilAya. AvI paLa ane yogAnuyoga A 'traNa ratno'no graMtha maLavAthI thayo ane mukunda dhanya banI gayo. tenAM vAcana-manana-smaraNathI hRdaye AnaMdataraMgo, harSAzru ane romAMca anubhavyAM; temaja enA mULa kartA pratye eka alaukika samarpaNabhAvarUpI bhakti UpajI; je Ajeya evI ne evI tAjI che, balke vRddhi pAmI che. enuM darzana to kobAsthita 'vidyA-bhakti-AnaMdadhAma'mAM teonuM pUrNa kadanuM vizeSa citrapaTa pratiSThita karIne temanuM agAdha RNa cUkavavAno alpa prayatna teNe karela che. jaina adhyAtmanA bhISma pitAmaha samAna lokottara mahApuruSa, eka yogIzvara, dharmanAyaka, yugapravartaka, siddha AcAryanI DaoN. mukunda para gherI asara hatI. 'traNa ratno'mAM AlekhAyeluM AtmatattvanuM niSpakSa varNana hRdayamAM apUrva ajavALAM pAtharI gayuM. Ajeya 75 varSe enuM ja ciMtana, manana, mAnasika parikammA yathAzakti cAle che. e adhyAtmanuM jeTaluM Acamana karIe, jaLa laIe, teTaluM e vadhe che ane zAMti ane premano anubhava karAve che. huM koNa chuM? A vizvanA samasta padArtho zuM che? mAre ane A vizvane zuM saMbaMdha che? vizvanA padArtho sAthe kevA prakAre vartavuM tenuM sacoTa ane stabdha karI de tevuM varNana A graMthomAM maLe che. AtmA ane baMdha-mokSa saMbaMdhI sarva jijJAsAonuM bahumukhI samAdhAna mukundane thayuM. vaya moTI nahotI, anubhava alpa hato. paripakvatAnA kinAre haju pahoMcavAno prayatna hato. chatAM je jhilAyuM e ochuM nahotuM. je samajAyuM tenAthI nakkara bhUmikA baMdhAI. atyAra sudhImAM je kaMI satzAstronuM vAcana karyuM hatuM te badhAM hindu paraMparAne anurUpa hatAM. amuka kakSAe e badhAM eka ja mArge 'AtmA'ne mokSamArga tarapha doratA hatA, parantu manuSyanA jIvanamAM kyAreka evuM bane che ke jaMgala samastamAM amUlya khajAno hoya to paNa tRSA chIpAve te pANI, zIghra grAhya bane. e bhaNI laI jAya te sAdhana ane tAre te taravaiyo. mukundanA jIvanamAM paNa evuM ja kaMIka banyuM eTale to 'traNa ratno' tAraka banyAM ane 29 Page #46 -------------------------------------------------------------------------- ________________ temanI dizA pahelI ja vAra jaina dharma ane jaina tattvajJAna tarapha vaLI. atyAra sudhImAM jaina tattvajJAnane lagatAM bIjAM koI pustako vAMcyAM nahotAM. paNa have emAM rasa paDavA lAgyo. tethI tyAra pachInA traNeka mahinAmAM yogasAdhana-AzramamAMthI manuvaryajI mahArAja pAsethI AcArya zrI pUjayapAdasvAmI viracita "samAdhizataka' graMtha maLyo ane tenA uparanI jUnI ane navI gujarAtImAM TIkA paNa temanI pAse hatI te mAMgI laI tenuM UMDANathI adhyayana karyuM. A pustaka Aje paNa kobA graMthAlayamAM che. hA, eTaluM kharuM ke have pachI ema.bI.bI.esa.nA cothuM ane aMtima varSa hatuM. khUba ja mahenata karavAnI hatI. lakSya kendrita karavAnuM hatuM. parIkSAnI taiyArIo karavAnI hatI tethI kAcabo potAnAM aMgo saMkoce tema AdhyAtmika dizAnAM vAcana ane mananane saMkocI lIdhuM. gupta gaMgA ke gupta sarasvatI nadInI jema bhItara A jyotane prajavalita rAkhI laukika rIte parIkSAnI taiyArImAM lAgI gayA. svAbhAvika che ke vizeSa vAcana-vicAranI prakriyAmAM oTa Ave, chellA varSanI parIkSAmAM sAta viSayonI ekasAthe parIkSA ApavAnI hovAthI ghaNA ja parizramanI jarUra hatI....aMte emAMya mukunda 1956mAM 25 varSanI uMmare ema.bI.bI.esa.nI parIkSAmAM uttIrNa thaI DaoNkTara banyA. (have pachI ApaNe mukundano DaoN. sonejInA nAme ja ullekha karIzuM.) parIkSAmAM uttIrNa thayA pachI tarata ja mAtra 25 divasa mATe vI. esa. haoNspiTala(amadAvAda)mAM DaoN. guptAnA chatra heThaLa meDisinamAM Housemanship lIdhI. e vakhate emanA sAthIomAM DaoN. harSada jozI je Aje amadAvAdanA vikhyAta nyUro phijhiziyana che te, DaoN. Ara. ena. baeNnkara, DaoN. sumanta ena. zAha (Orthopaedic), DaoN. nArAyaNa ema. paTela (strI roganA niSNAta), DaoN. devendra DI. paTela (kaeNnsara spezyAlisTa), DaoN. manubhAI eca. zAha (phijhiziyana) vagere gujarAtanA aneka prasiddha DaoNkTaro paNa hatA. Fat Private & Personal use only www.alinelibrary.org Page #47 -------------------------------------------------------------------------- ________________ adhyAtmane ajavALe ema.bI.bI.esa. pAsa thatAM, vI. esa. hospiTalamAM tA. 1-8-1956thI prophesariyala yuniTamAM, DaoN. ke. sI. guptAnA hAtha nIce DaoN. harSada DI. joSI sAthe Houseman tarIke joDAvAnuM banyuM. paraMtu kudarate kAMIka bIjuM ja vicAryuM hatuM. evAmAM sarakArI nokarI mATeno oNrDara Avyo; jemAM mahArASTranA kolAbA jillAnA khopolI gAmamAM meDikala-oNphisara tarIke tA. 1-9-1956thI joDAvAnuM hatuM. jemanA hAtha nIce DaoN. sonejI vI. esa. haoNspiTalamAM pharaja bajAvatA hatA te banne DaoNkTaro, sarjana suprinTenDanTa DaoN. ema. DI. desAIe ane meDisinanA prophesara DaoN. ke. sI. guptAe kahyuM, "tuM khopolI na jA, tAre paisAnI jarUra hoya to ame tane ApIe." "nA sAheba. ApaNe phrIzIpa laI bhaNyA eTale javuM to joIe ja." DaoN. sonejIe kahyuM. "jo pharI vicAra karI jo . kuTuMbathI dUra javAnuM, kamANI kharcAI jaze. je hetuthI tyAM jAya che e hetu siddha nahi thAya." kaMI vAMdho nahi, anubhava to maLaze." hA, vaLI, sarakAranuM RNa utAryAno moTo saMtoSa paNa maLaze. zuM e ochuM che?" A pramANe banne sAheboe vI. esa. haoNspiTalamAM rahevA khUba samajAvyo paNa mukundane mana javuM e nizcita hatuM. aMte tA.1-9-56nA roja khopolI (ji. kolAbA, mahArASTra)nI sarakArI haoNspiTalamAM nokarImAM joDAI gayo. mukundane bahAragAma javAno ke rahevAno abhyAsa nahoto. te jamAnAmAM traNa Treno badalIne khopolI javAtuM. gharanAM sau sagAMvahAlAM ane haoNspiTalano sTApha, relave sTezana para jANe "kanyAne vaLAvavA" Avyo. saunI AMkhamAM AMsu ke ekalo kyAM jaze? zuM karaze? tenuM dhyAna A AdivAsI pradezamAM koNa rAkhaze? paNa pharaja bajAvavA javAnuM ja hatuM ane Akhare gADI UpaDI gaI. bIje divase lagabhaga doDha vAgye khopolI sTezane pahoMcyA. tyAMnA kampAuDare, kapaDAM uparathI DaoN. sonejIne oLakhI lIdhA ane bIje divasathI haoNspiTalanuM kAmakAja cAlu thayuM. | khopolImAM te samaye lagabhaga 60 jeTalAM gujarAtI kuTuMbo vasatAM hatAM, jeo cokhAnI mila calAvatAM hatAM ane sukhI-saMpanna hatAM. chokarA jevA dekhAtA navA gujarAtI DaoNkTara AvyA che e jANI teo khUba rAjI thayA ane navA DaoNkTarane roja potAne ghera hoMzapUrvaka jamavA mATe nimaMtraNa ApatA hatA. DaoN. mukundane ghaNI anukULatA thaI gaI. jamavAno kharca (rojano lagabhaga doDha rUpiyo)bacI gayo ane oLakhANa thatAM prAiveTa prekTisa vadhI te naphAmAM!! yAtmane rAjavALe adhyAtmane ajavALe adhyAtmane ajavALe adhyAtmane ajavALo Page #48 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ahIMnAM sauno prema saMpAdana thayo ane prekTisa thoDI cAlavA lAgI ke beaDhI mahinAmAM je. je. haoNspiTala, muMbaI khAte badalIno oNrDara Avyo. vacce eka mahino pUnA sivila haoNspiTalamAM TreiniMga lIdhI ane I.sa. 1956nA DisembaranI pAMcamI tArIkhe, je. je. haoNspiTalamAM, B.T.O. (Blood Transfusion Officer) tarIke DaoN. sonejIe cArja saMbhALyo. - muMbaInI A nokarI daramiyAna zarUAtamAM je. je. haoNspiTalanI jUnI haoNsTelamAM rahevAnuM banyuM. tyAra bAda, eka varSa je. je. haoNspiTalamAM DaoN. tarIke haoNspiTalanA kampAunDamAM sarakArI makAnamAM rahevA mATe gayA. haoNspiTalamAM sAmAnya rIte pharajano samaya savAranA je.je. haoNspiTalamAM-DaoN.nI samUha tasvIra (DAbI bAjuthI pahelA) 9-00 thI 12-00 ane bapore 3-00 thI pa-00no raheto. sahAyaka Tekaniziyana zrI desAI sArA ane anubhavI hovAne lIdhe DaoN. sonejInuM kAma haLavuM thaI jatuM. samaya paNa maLato. baporanuM kAma ochuM hovAne lIdhe sAdhanA mATeno samaya sArA pramANamAM maLI raheto. ema.bI.bI.esa.nI parIkSAnA samaye je sAdhanA-vAcana-manana gauNa thaI gayAM hatAM, te ahIM samaya maLatAM e ja gatithI AgaLa vadhyA. keTalAka divaso to pAMcathI ATha kalAka maMdiromAM rahevAnuM zakya banatuM hatuM, jethI svAdhyAya-bhaktino krama sArI rIte jaLavAto ane zAMta bhAve thaI zakato. haoNspiTalathI cAlIne bAreka miniTamAM pAyadhunI bhulezvara pahoMcI zakAtuM. samaya ane paisAno bacAva thato. AvAgamana saraLa banatuM. najadIka hovAne kAraNe samayasara cAlIne paNa jaI zakAtuM. pharaja ane phakIrI banne sacavAya tevo yoga banyo. khopolImAMthI ja DaoN. sonejIe sonagaDhathI kuMdakuMdAcAryanAM 'traNa ratno', jenuM pUrve avalokana kareluM te traNa mULa graMtho 'samayasAra', 'pravacanasAra', 'paMcAstikAya? tenI TIkA-saMskRta-gujarAtI sahitanA maMgAvela. eno ahIM ghaniSTha ane UMDo svAdhyAya zarU thayo. satsaMga, svAdhyAya ane bhakticiMtanano upakrama cAlu rahyo. najIkamAM jyAM jyAM jaina maMdiro ke upAzrayo hatAM teno mana mUkIne upayoga karyo. zrI pArzvanAtha digambara jaina maMdira(gulAlavADI), zrI caMdraprabhu digambara jaina maMdira(bhulezvara), zrI pArzvanAtha digambara jaina maMdira buliyana ecenjanI sAme, kAlabAdevI roDa ane zrI mAravADI jainamaMdira(copATI) tathA kyAreka gulAlavADI(muMbaI) di. jaina maMdiramAM samaya maLe zrI sukhAnaMda dharmazALA sI. pI. TaeNnka roDa, zrI borIvalI jaina citanAvasthA lain Education Intentional For Private & Pedale Page #49 -------------------------------------------------------------------------- ________________ maMdira, zrI sImaMdharasvAmI digambara jaina maMdira vagere maMdiromAM jaI bhakti-vAcana-ciMtana cAlu rahyAM ane samuccayasAdhanAe sAro vega pakaDyo. eka DaoNkTara potAnI davA - AtmAnI davA - zodhavA prayatnazIla hatA. eka bAju pavitra DaoNkTarI vyavasAya hato to bIjI bAju zAzvatanI zodhano prayAsa hato. e mATe maMdira hoya ke pustakAlaya - je maLe teno upayoga karavAnuM cUkyA nahi. IzvarakRpAe prApta thayelI anukULatA ane samaya veDaphAI na jAya tenuM satata dhyAna rAkhI mahattama upayoga karavA lAgyA. kyAreka teo mAdhavabAga maMdiranI pAchaLa AvelA pustakAlayano upayoga kare to kyAreka zrI parama zruta-prabhAvaka maMDaLa (jhaverI bajAromAM pahoMcI jAya. potAnA A prakAranA svAdhyAyamAM DaoN. zrI bhagavAnadAsa ema mahetA, DaoN. DI. DI. saMghavI, DaoN. vidyAcaMdajI zAha, zrI zAMtibhAI sI. mahetA ane zrI kAMtilAla eca. zAha vagere sajjano ane abhyAsIono ThIka ThIka sahayoga rahyo. Ama dharmasthAnako, graMthabhaMDAro, pustakAlayo ane guNiyala janonA saMparkamAM dharmano abhyAsa ane dharmanI bhAvanA ThIka ThIka pramANamAM vRddhi pAmyAM hatAM. dhIme dhIme jaina tattvajJAnathI paricita thatA gayA hatA. jaina samAjanAM vividha sAmayiko maMdiromAM AvatAM hatAM. tenuM niyamita vAcana thavA lAgyuM. tene kAraNe bhAratanA bRhad jaina samAjanA tyAgI-varganI, zrAvaka-varganI ane vibhiza AdhyAtmika, sAMskRtika kriyAkalApanI ThIka ThIka mAhitI maLI rahetI hatI. I.sa. 1957mAM "zrImad rAjacaMdra vacanAmRta'nI upalabdhi thaI. keTalAka mumukSuo zrImad rAjacaMdranA bhaktajano ane prazaMsako hatA. tethI temanI preraNA ane samAgamathI, parama zrutaprabhAvaka maMDaLanI kAlabAdevI oNphisamAMthI te graMtha kharIdyo, je Aje paNa teo vAMce che. dara 10-12 varSe enuM bAinDiMga karAvatA jAya che. Ama zrImad rAjacaMdra-vacanAmRta graMthano yoga banyo. A pahelAM emane rAjacaMdra vize khAsa koI mAhitI nahotI. A graMthanA vAcana ane mananathI AdhyAtmika jIvana jIvavA mATe prAyogika dizAmAM khUba ja upayogI pAtheya ane mArgadarzana maLyAM; parama preraNA prApta thaI ane jema jema tenAM vAcana-manana thatAM gayAM, tema tema dharmabhAvanAnI vRddhi ane | parama tattvajJa zrImad rAjacaMdrajI (kRpALudeva) Lontora www.alnelibrary.org Page #50 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ja che mA bALako nI sAM nAnuM bagasa sUkSma tattvanI vizeSa samajaNa pragaTavA lAgI. A samaye cittamAM mokSamArga vize vicAraNA cAlavA lAgI ane emaNe noMdhapothImAM lakhyuM : zrImada rAjacaMdra * A mArga janma-maraNAdi du:khothI rahita thavAno che. * tenuM phaLa anaMta sukha che. * dareka jIva sukha ja icche che. * tethI mokSamArga te sukhamArga che. * tenI prApti atizaya puruSArthanI apekSA rAkhe che. * tenI prApti kramathI thAya che. zrImad rAjacaMdra amA * tenuM mULa AtmajJAna che. * AtmA ane anAtmAne bhinna bhinna lakSaNo vaDe jANI AtmabhAvane aMgIkAra kare ane anAtmabhAvonI (vibhAvabhAvonI) upekSA kare te AtmavicAranA abhyAsanA phaLasvarUpe nirvikalpapaNe svarUpanA zrImad rAjacaMdra (vacanAmRta) AnaMdane vedato thako svasaMvedajJAnanI prasiddhithI AtmajJAnI thAya che. * AtmajJAnIne jJAnI, vivekI, dharmAtmA, sapuruSa, mahApuruSa, saMta, yogI, mumukSu vagere aneka nAmothI saMbodhita karavAmAM Ave che. * AtmajJAnIne vairAgyabhAva hoya ja che. * sarva jIvo pratye te maitrI, karuNAdi bhAvanAo vaDe vyavahAra kare che. * kvacit AtmavicAramAM, kvacit bhagavadbhaktimAM, kvacit tattvacarcAmAM, kvacit jApamAM, kvacit maunapaNe svabhAvamAM vartato te jJAnI zAstrAnukULa vyavahAravALo hovA chatAM svataMtrapaNe vicare che. * laukika sajjanatA, savicAra ane guNagrAhIpaNuM ke je teNe prAthamika bhUmikAmAM ja prApta karyA hatA tethI AgaLa vadhato te have, potAnI zakti anusAra vrata-niyamAdine grahaNa karato thako vRttine vizeSa aMtarmukha karI AtmabhAvanAne deDha kare che ane A prakAre vizeSa Atmazuddhine sAdhe che; jenuM phaLa atizaya evuM samAdhisukha che. - 1957nI noMdhamAMthI zrImad rAjacaMdranI dRSTi vizALa ane vyApaka hatI, temaja koI saMkucita vADAmAM baMdhAyelI nahotI. DaoN. sonejI paNa sarvadharmasamabhAvanI udAramatavAdI vicAradhArAmAM mAnatA hatA. Ama banneno dharma pratyeno abhigama udAra hato. zrImad rAjacaMdrajIe vartamAna dezakALane anurUpa, anubhavajanya ane prayoga hovAthI, DaoN. sonejIne, potAnA vartamAna jIvanamAM dharmanI bhAvanAnI vRddhi karavA mATenI aneka rUDI kUMcIo maLatI gaI. vaLI bIjuM kAraNa e hatuM ke zrImad rAjacaMdrajIe AdhyAtmikatAnI mukhyatA rAkhIne rojabarojanI pharaja bajAvavA chatAM, kevI rIte dharma jIvanamAM utAravo tenuM pratipAdana spaSTa rIte karela che. A badhAM kAraNone lIdhe zrImad rAjacaMdrajIno divya bodha DaoNkTara sonejI para vadhAre ne vadhAre prabhAva pADato gayo. 'graMtha'nuM tattvajJAna prAraMbhika dhoraNe enA viziSTa pAribhASika zabdo ane prayogone kAraNe vizeSa sUkSmatAthI samajavAmAM nahotuM AvatuM. A gALA daramiyAna (I.sa. 1957 thI mArca, 1960) cAreka vakhata graMthanuM vAcana thayuM. graMthanI asara bhakti-vairAgya vadhAravAmAM sArI evI thayelI, paraMtu joIe eTaluM mAhAbhya ane marma haju pAmyA nahotA. Page #51 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kyAreka evuM bane che ke buddhitattvane tAtkAlika na samajAya paNa enI prabhAvaka asara jarUra paDe che. DaoN. sonejInI bAbatamAM paNa Ama ja banyuM. A graMthanA vAcananI asarathI dRDha thayelA saMskAro potAnuM kAma avajAgrata manamAM karye jatA hatA; paraMtu teno kALa pAkyo I.sa. 1969mAM; je tyArathI mAMDIne uttarottara vadhAre prabhAva pADato ja gayo. Aja dina sudhI lagabhaga bArathI paNa vadhu vakhata A graMthanuM vAcana-manana karyuM ane kramazaH zakti anusAra AtmasAt thato gayo che. alabatta tyAra pachI 1969 thI 1973nA gALA daramiyAna A graMtha punaH traNeka vakhata mananapUrvaka vAMcyo ane vItarAgamArganA dRDha anuyAyI banavA tarapha jhoka vadhyo. eka bAju 'zrImad rAjacaMdra'graMthanuM vAcana thayuM to bIjI bAju mAdhavabAga pustakAlayamAMthI 'jJAnArNava', 'svAmI kArtikeyAnuprekSA', 'tattvArthasUtra-TIkAo', 'yogabindu', 'yogadRSTisamuccaya', 'Atmabodha' jevA aneka prAcIna graMthonA abhyAsa ane paricaya paNa thatA rahyA. ene pariNAme thayelAM ciMtananA navanItarUpe keTalAMka sUkti vacanonI teonA cittamAM sphuraNA thaI, jene potAnI rojanIzI (1957)mAM A pramANe AlekhyAM : 1. jJAna pAma. 15. madanane mAra. 28. moTo zatru che kAma. 29. nijasvarUpamAM virAma. 2. zraddhA dhAra. 16. mokSamArgamAM cAla. 3. mamatA mAra. 4. dhIraja rAkha. 30. zuddhAtmA sukhanuM dhAma. 31. satsaMga te ja ThAma. 32. tattvadRSTine pAma. 33. svarUpazuddhi te ja kAja. 34. asaMyamathI lAja. 35. ajJAnamAM dIvAsaLI cAMpa. 36. aviveka te ja pApa. 37. Ama te ja bApa. 38. AtmavIryane uchALa. 39. AtmAne ja potAno jANa. 40. bodhi-samAdhi te ja mAruM rAja. 5. samatA sAra. 6. mAnane bhAMga. 7. apadhyAna nivAra. 8. daDhatA dhAra. 9. AtmA sAca. 10. mohane vidAra. 11. AzA tyAga. 12. svAdhyAyamAM lAga. 13. AtmAmAM rAga. 14. paradravyothI virAga. 17. tattvamAM rAca. 18. ALasane tyAga. 19. kubuddhine kApa. 20. manane AtmAmAM sthApa. 21. dharmArAdhanAmAM gAja. 22. nijasvarUpa ja sAca. 23. nijadoSane mApa. 24. paradoSane visAra. 25. saMyamathI sAja. 26. prajJAne dhAra. 27. paramAtmAne pAma. DaoN. sonejInI je AdhyAtmika bhUkha UghaDI hatI te muMbaI nivAsanAM lagabhaga sADA traNa varSa daramiyAna mahad aMze saMtoSAI; eTaluM ja nahi paNa jIvananI dizA nakkI karavAmAM A vAcane khUba mahattvano bhAga bhajavyo. A varSomAM lakhAyelI hAthanoMdhamAMthI keTalIka ratnakaNikAo joI jaIe, avalokana karIe. jJAna lAdhyuM kuMdakudAcAryathI, to rojabarojanuM jIvana jIvavuM kema? zikhavADyuM kRpALudeve (zrImad rAjacaMdrajIe), ema ghaNI vakhata AtmAnaMdajI kahe che. jaina dharma pratye AkarSaNa vadhatuM cAlyuM. atyAra sudhInA dhArmika tathA AdhyAtmika abhyAsane kAraNe DaoNkTaranI dRSTi vizALa banI hatI. pote vaiSNava chatAM jaina dharma prati AkarSAyA emAM A ke pelo dharma caDiyAto ke zreSTha che evI vAta gauNa hatI; paraMtu sAMpradAyika saMkucita vADAmAMthI mukta thaI, athavA para thaI taTastha bhAve vicAratA hatA ane tethI A aMge teo lakhe che..... 35 Private & Personal Use Only Page #52 -------------------------------------------------------------------------- ________________ A dehadhArInA hRdayamAM badhAM ja Aryadarzano pratye khUba ja sadbhAva che; jethI tenA jIvanamAM paNa sarvadharmasamabhAvanI udAra ane udAtta vicAraparaMparAne ja sthAna che ane koI amuka cokkasa mata ke saMpradAyano haThAgraha nathI. sarvathA, sarvatra, guNagrAhaka dRSTino ja udyama che. jagatamAM koI paNa dharmamatamAMthI je je sAruM maLe tene svIkArIne ApaNe to ApaNuM jIvana divya, zuddha, prabuddha, zAMta ane sva-para-kalyANakArI banAvavuM che ane sarva jIvo sAthe pUrNa maitrIno bhAva keLavavo che; tema ja A bhAva keLavavAno pramANika prayatna niraMtara karI rahyA chIe." zrImad rAjacaMdra paMtha-saMpradAyathI para thaIne sarvanA kalyANano mArga vicAratA hatA ethI DaoN. sonejIne paNa potAne gamatuM evuM 'tattvanuM pota' parama tattvajJa zrImad rAjacaMdrajImAMthI maLyuM. enI asara thayA vinA kema rahe? | 'zrImad rAjacaMdra vacanAmRta' graMthanA vAcanane kAraNe temanA vize vizeSa jANavAnI ane temanI tapobhUmi IDaranI mulAkAta levAnI icchA thaI. aneka saMtonI sAdhanAthI pAvana thayelI A IDaranI bhUmimAM ekAMta ciMtana arthe 1958mAM DaoNkTara gayelA; paraMtu eka to yuvAvaya, aMgrejI paheraveza ane sthaLathI aparicita hovAne kAraNe tyAMnA samAja taraphathI koI mArgadarzana ke preraNA maLyAM nahi ane sAmAnya darzana karIne ja pAchA pharavAnuM banyuM. Aje to AtmAnaMdajInI ekAMta sAdhanAnI priya evI A IDara-gaDhanI guphAo ane rAjacaMdra Azrama che, je ghaMTiyA pahADane nAme oLakhAya che. I.sa. 1970 thI 1980nA gALAmAM teo trIseka vakhata tyAM gayA ane zrI ramaNabhAI, bhogIbhAI, jayotibahena, somacaMdabhAI tathA anya sthAnika mumukSuo ane bhaktajano sAthe sAdhanAbhakti-satsaMga karatA rahyA ane haju paNa avAranavAra tyAM jaI ekAMta sAdhanAno lAbha letA rahe che. mahAtmA gAMdhIjInA AdhyAtmika mArgadarzaka evA zrImad rAjacaMdrajInA 'vacanAmRta'nA vAcanane kAraNe "sAdhakanI" UMcAIe pahoMcavA temane khUba moTI madada maLI. DaoN. sonejI jaNAve che ke "A mahApuruSe, pUrvabhavonI pragADha sAdhanAnA baLathI, sUkSmaprajJAthI ane potAnA jAtaanubhavathI, sAdhakane adhyAtmamArgamAM AgaLa vadhavAnuM spaSTa, sUkSma, AzcaryakAraka ane bahuAyAmI mArgadarzana Apela che. sAdhanAnA kayA kayA tabakke zuM zuM samajavuM ane zuM zuM karavuM tene samajIne anusaravAthI amone anekavidha lAbha thayo che. amArA maMgalamaya avalaMbanomAM teozrI eka sarvoparI avalaMbana banI rahyA che ane amArA mahAna guru che." Page #53 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 1che. dAmpatyajIvananI thA muMbaInI nokarI daramiyAna sarakArI makAnamAM avAranavAra bA-bApujI muMbaI AvIne DaoNkTara sAthe rahetAM hatAM. koI paNa mA-bApanI svAbhAvika icchA e hoya ke chokaro kamAvA mAMDe eTale tarata enAM lagna karavAM. DaoN. sonejInAM mAtA-pitAnI A icchA kharI. agAunAM varSomAM banne bhAIo bhakti-bhajana mATe yogAzramamAM niyamita jatA eno khyAla pitA vIrajIbhAIne hato. e dhArmika hatA eTale eno khAsa virodha karyo nahi. paNa jayAre banne emAM tallIna thaI jAya ane kalAko sudhI besI rahe eTale ciMtA thAya ke saMsAratyAga to nahi kare ne! AvA vicArathI ke pachI umara moTI thatAM sahaja khyAla Avyo hoya paNa bA-bApujI mukundane vAraMvAra 'lagna mATe Agraha karatA hatA. muMbaI Ave tyAre koI ne koI bahAne A vAta nIkaLe ane Agraha paNa thAya. 1959nA prAraMbha sudhI to 'gRhasthAzrama'mAM praveza karavo nahi evI sAmAnya vicAraNA DaoN. sonejInI rahI hatI. A varSomAM sarvAcana ane satsaMgano lAbha to maLato ja hato. eTale 'lagnajIvana' aMge khAsa lakSya paNa nahotuM, vicAra paNa Avato nahoto. 'bA'nA Agrahane emanA vAtsalyabhAvanuM kAraNa mAnIne DaoNkTara e bAbate dhyAna nahotA ApatA. ahIM be pravAho sAthe vahetA hatA. eka bAju 'lagna"no Agraha to bIjI bAju haoNsTelanA mitronuM sUcana hatuM ke vadhAre sArI rIte kamAvuM haze, ochI mahenate sapramANa vaLatara meLavavuM haze to anusnAtaka DigrI levI paDaze. mAtra ema.bI.bI.esa.nI padavI meLavavAthI kazuM vaLaze nahIM. temAM amuka mitrone M.S., M.R.C.P, FR.C.S. vagere DigrIo maLI gaI; tethI teo videzamAM abhyAsa karavA AvavA mATe DaoNkTarane patro lakhavA mAMDyA. haoNsTelanA mitro ane paradezamAM vaselA mitronA AgrahathI mana DolAyamAna thayuM. DaoNkTara upara e lokonI khAsI asara thaI. A samaya pahelAM thoDAM varSe eka prasaMga banyo hato. zrI rasikabhAInA mArgadarzaka guru zrI zivAnaMda sarasvatI (divya jIvana saMghanA saMsthApaka) I.sa. 1950mAM amadAvAda AvyA hatA. AvA mahAna tyAgI puruSonI sAthe nikaTa AvavAnuM banyuM e samaye emanI AsapAsa rahetA manuSyomAM rahelI dhananI vadhAre paDatI mahattA ane kaMIka uddhatAIvALuM vartana anubhavIne, teo khUba khinna thayelA ane hatAza paNa banI gayA hatA. atyAra sudhI koI ne koI bahAne lagna ThelatA hatA; temaNe 1959mAM eTale ke 37 varSanI moTI uMmare lagna karyA. mukundanI sthiti paNa DAmADoLa thaI gaI. mAtA-pitAno ati Agraha. moTAbhAI paNa lagnagraMthithI joDAI gayA; jeno temanA jIvana para moTo prabhAva paDyo. teo vicAratA thayA ke moTAbhAI ghaNI sAdhanA ane mArgadarzana chatAM avivAhita jIvana jIvavAmAM saphaLa na thayA, to te pote kevI rIte saphaLa thaze? vaLI, hosTelamAM, maMdiranA cAra-cha kalAka bAda karatAM, lagabhaga 16-17 kalAka yuvAna DaoNkTara mitro vacce ja gALavA paDatA hatA. A DaoNkTaro ema mAnatA hatA ke vizeSa abhyAsa ane dAmpatyajIvana e mojazokhanI vAta nathI, paraMtu jIvananI RITInI cIrI OnInI vAta Page #54 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sAhajika prakriyA che. Ama, aMtaraMga saMgharSa to cAlu ja hato.... zuM karavuM? paristhiti-paribaLo-vAtAvaraNa e badhuM lagna karavAnI dizA pratye laI jatuM hatuM. ciMtana-manana enI viruddha dizAmAM vaLatuM hatuM. temanA moTAbhAInA jIvananI ghaTanAe DaoN. sonejIne UMDA vicAramAM DubADI dIdhA. A pahelAM 1956mAM khopolI khAtenI nokarI daramiyAna, zarmiSThAbahenanAM mAmA-mAmIe (zrI lAlajIbhAI-UrmilAbahene) khopolI AvIne lagna saMbaMdha mATe ghaNo Agraha karyo hato. A traNe bAbatanI sAmUhika asara temanA upara paDI. aMte 1959mAM temaNe lagna mATe saMmati ApI. Ama mitro ane vaDIlonA prastAva ane vizeSa karIne DaoNkTarInA AgaLanA abhyAsa mATe zvasura pakSanA Agraha ane sahayogathI gRhastha dharmano svIkAra thayo. emAM kazuMka khoTuM karyuM ke raMja thayo ema teo mAnatA nathI; tema chatAM paNa potAnA deDha nirNayanI nyUnatAno svIkAra kare che. enuM mULa potAnI nabaLI nirNayazaktimAM jue che ane aMte teo mULa pethApuranA nivAsI ane vyApAra arthe iMdoramAM sthira thayelA zrI zaMkaralAla nAthAlAla mAdhunI suputrI zarmiSTAbahena sAthe 29mA varSe tA. 9-5-60nA roja lagnagraMthithI joDAyA. te vakhate zarmiSThAbahene prathama ema.bI.bI.esa. nI parIkSA pasAra karI hatI. dvibhASI muMbaI rAjyamAMthI gujarAtanA alaga rAjyanI mAMgaNI sAthe "mahAgujarAtanuM svayaMbhU AMdolana thayuM hatuM. enA pariNAme 1960nA me mahinAmAM gujarAta ane mahArASTra ema be bhAgamAM rAjya vaheMcAyuM. sarakArI nokarIomAM paNa pasaMdagI ApavAmAM AvI. jene jyAM javuM hoya tyAM mukta hatA. DaoN. sonejIe potAnuM kuTuMba gujarAtamAM hovAthI gujarAtano vikalpa pasaMda karyo. tethI temanI badalI muMbaIthI mANasAnI sarakArI haoNspiTalamAM meDikala oNphisara tarIke thaI. tA. 1-5-1960 thI mANasA haoNspiTalamAM vividha mahAnubhAvo sAthe teo mANasAnI gokuLadAsa tejapALa janarala haoNspiTalamAM joDAyA. lagna to thaI gayAM. zarUAtathI ja A daMpatIe keTalIka paraspara upayogI samaja keLavI lIdhI hatI. DaoNkTarane AgaLa abhyAsa karavA iMglenDa javuM hatuM. zvasura pakSa taraphathI badhI rIte protsAhana hatuM eTale javAnI taiyArIo cAlatI hatI. temanAM patnIno ema.bI.bI.esa.no abhyAsa paNa cAlu hato. emano abhyAsa pUro thayA pachI ja iMglenDamAM mANasA haoNspiTalamAMthI vidAyanI veLAe, 1961 DaoNkTara sAthe joDAI zake ema nakkI thayeluM. ? 2 o Fel ony www.lovely Page #55 -------------------------------------------------------------------------- ________________ saunA AzIrvAda sAthe DaoNkTara tA. 21-91961 nA roja iMglenDa javA ravAnA thayA. laMDanamAM naveka mahinA rahI mArca19 6 2 sa dhImAM D.T.M.&H.no abhyAsa pUrNa karI M.R.C.P.nA abhyAsanI taiyArI karavA . videzagamana nimitte yojAyela sabhAmAM pratibhAva ApatA lAgyA. lAMbA samayathI zikSaNa ane klinikala prekTisa bannenuM sAtatya ane abhyAsa chUTI gayA hovAthI videzagamana mATenI pUrva sajjatA emane M.R.C.P. mATe lagabhaga traNa varSa ApavA paDyAM, A gALA daramiyAna, (sa. 1961) skaoNTale nDanI vividha haoNspiTalomAM klinikala meDisinanI prekTisa daramiyAna Senior House Officer ane Registrar tarIkenI sevAo temaNe ApI hatI. bIjI bAju bhAratamAM zarmiSThAbahenano M.B.E.S.no abhyAsa pUro thatAM, Disembara 1963mAM iMglenDa AvI gayAM. DaoN. sonejIe temane mATe glAsagonI Western District dardIne tapAsatI veLAe, DaoN. brAyanTa sAthe (skaoNTalaeNnDa) HospitalmAM nokarI taiyAra ja rAkhI hatI. teo Foresthill HospitalmAM kAma karatA hatA. DaoN. zarmiSThAbahene strIroganA niSNAta banavA abhyAsa zarU karyo. - A DaoNkTara daMpatIne lagna pachI tarata ja chUTAM paDavAnuM thayuM hatuM. lagnajIvana bannenA abhyAsamAM avarodharUpa to nahi bane ne? bhalabhalA bhaNelAomAM AvI muzkelI UbhI thAya che. saMsAra ane bhaNatara banne sAmasAmI dizAmAM besI mAnasika-saMgharSa tanAva Ubho kare te svAbhAvika che. vadhu zreya mATe preyane thoDoka samaya choDavuM paDe. navadaMpatInA hRdayamAM keTakeTalI bhAvanAo bharelI hoya che; temAM vaLI 'strInA mananI-hRdayanI lakhavI ghaNI muzkela che. emAMya bhAratIya nArI kyAreya potAno bhAva pragaTa thavA detI nathI. saMskAra dvArA saMkocane maryAdA ane vivekamAM parivartita karI de che; mATe to pazcimanA samAja mATe A vAta yathArthapaNe samajavI ghaNI muzkela che. adhUrI samajaNane kAraNe 'nArI"nI guNagrAhitA jovAne badale aNasamaju loko tenI TIkAo kare che. traNa traNa varSathI viyogamAM rahelAM a.sau. zarmiSThAbahenanI Urmio ane lAgaNIo abhyAsane kAraNe suSupta rahI hoya e samajI zakAya ema che. aMte teo che to eka bhAratIya sannArI. jema lazkaranA javAnane suhAgarAte ja baoNrDara para javAno oNrDara Ave tyAre "nArI'nI kaI saMvedanA haze te to nArInA khoLiyAmAM pravezIne samajIe to ja samajAya. Jal Education International Page #56 -------------------------------------------------------------------------- ________________ viyoga iMglenDa javAthI 'suyoga'mAM palaTAyo to kharo, paraMtu..... banne abhyAsa mATe iMglenDa AvyAM hatAM. iMglenDanuM khuzanumA vAtAvaraNa, yuvAna vaya, mukta jIvana, lAMbA samayano viyoga, A badhAM paribaLo - koI paNa daMpatIne lalacAvavA mATe pUratAM che. paNa ahIM eka prakAranI prabaLa jAgRti hatI ke ApaNe kazuM meLavavA mATe AvyA nathI ke nathI AvyA lIlAlahera karavA. chatAM bannenI AMkhomAM kayA bhAva haze!... bannene DigrI to meLavavI hatI. saMpUrNa brahmacarya pALavuM e akudaratI hatuM. enA karatAM potAnAthI zakya eTaluM "saMyamI' jIvana paLAya evI samajaNa ane samajUtI paraspara keLavI, jethI abhyAsane bAdhaka na nIvaDe. ucca kakSAnI parIkSAo hatI. khUba mahenata mAgI le. kaThora mahenata karyA vinA saphaLatA maLe ema nahotuM. A banne ekabIjAMthI ghaNe ja dUra hatAM. mulAkAta paNa uslaual Lock Lomond - Scotland pakhavADiye ja thAya. A aMge DaoN. sonejI jaNAve che : "iMglenDamAM AvyAM tyArathI temaNe parizrama, ThaMDI AbohavA, patino viraha ane ekalavAyApaNuM - ema aneka prakAre muzkelIo sahI. koIka vAra akaLAI paNa jatAM, paNa amArI bannenI parIkSAo ghaNI agharI hatI ane te saphaLatApUrvaka pUrI na thaI jAya tyAM sudhI eTale oNkTobara 1965 sudhI amAre mATe brahmacaryapUrvaka rahevuM muzkela chatAM Avazyaka hatuM. ghaNuM vikaTa chatAM prabhukRpAthI ane ekabIjAnA sahayoga sahita deDha saMkalpabaLathI pAra paDyuM." tyArapachI ja gRhasthasaMbaMdha baMdhAyo - prAraMbha thayo - je sAmAnya dhArAdhoraNa mujaba 1969nA prAraMbha sudhI ja rahyo gaNAya. eka rIte joIe to yuvAna daMpatIe prAraMbhamAM ja kaThora tapasyA karI. Ama, 1965 oNkTobarathI zarU thayelo gRhasthasaMbaMdha 1969 sudhI lagabhaga betAlIsa mahinA rahyo gaNAya. tyAra bAda jJAna-vairAgyanI vRddhi thatAM gRhavirakti vadhatI gaI. iMglenDanAM pAchalAM varSo daramiyAna banneno gRhastha saMbaMdha baMdhAyo. strIrogono vizeSa abhyAsa karIne laMDanamAMthI 1966mAM zarmiSThAbahene D.(obst.)R.C.O.G.(London)nA DigrI meLavI jayAre DaoN. sonejIe laMDanamAMthI D.T.M.H, tathA glAsago ane eDinabaromAMthI M.R.C.P.nI bevaDI DigrI hAMsala karI. banne iMglenDathI 1966mAM bhArata pAchA pharyA. bevaDI khuzI zarmiSThAbahenane hatI. DigrI prApta karyAnI ane udaramAM cha mAsanA garbhanI. AvyA pachI traNeka mahinA bAda tA. 18-9-66nA roja putra rAjezano indoramAM janma thayo. DaoNkTara daMpatIne ghera bhAvi DaoNkTarano janma thayo. zarmiSThAbahenanA tapa mATe bahu bhAvapUrvaka - AdarapUrvaka AtmAnaMdajI lakhe che : "zarmiSTAbahene lagna pUrve ke pachI rUDuM dharmamaya jIvana jIvavAmAM koI gaNanApAtra vighna UbhuM karyuM hoya tema yAda nathI, balka teono divya jIvana jIvavAmAM bahumukhI ane noMdhapAtra phALo rahyo. A parama satyanI saune spaSTa jANa paNa thavI ja joIe." DaoN. sonejIne zAMtipUrvakano sahakAra keTalo vidheyAtmaka - Positive - hato te AnA parathI ApaNane supere samajAya che. iMglenDanA vasavATa daramiyAnanAM lagabhaga pAMca varSa mAtra abhyAsanI dRSTithI mUlavavAM e alpa Jain Education international For Private Personale Only www.jainelibrary Page #57 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mUlyAMkana thaze. hakIkatamAM DaoN. sonejIne bhAvi virakta jIvana - vairAgyasabhara jIvana - mATenI kasoTInAM A varSo hatAM. paradezamAM bhale be ke traNa varSa sAthe rahyAM hoya, paNa ekabIjAne samajavAmAM agatyanAM gaNI zakAya. tema chatAM banne khabhekhabho milAvI khapa pUratuM dhana upArjana karI letAM hatAM. "dhana' e samasyA nahotI. samasyA hatI DaoN. sonejInI adhyAtmabhAvanAne zarmiSThAbahena keTale aMze samajI zakaze? AmAM mAtra patnIdharma nahoto samAyo, paNa potAnA samagra bhAvi jIvanano savAla hato; kAraNa ke AmAM dhIme dhIme gRhastha dharmane saMkocavAno hato. enA mATe UMcA prakAranI mAnasika bhUmikAnI taiyArI joIe. potAnA patinA agAunAM varSonI jIvana pratyenA khyAlanI bhUmikAthI zarmiSThAbahena bhalIbhAMtI paricita thayA to haze; paraMtu e dizAmAM sahayoga ApavAnI tathA potAne e bhUmikAe laI javAnI "mAnasikatA" ghaDavAnI - A beu kAma mATe potAne taiyAra karavA e saheluM kAma to nahotuM, UlaTuM asaMbhava lAgatuM kAma hatuM; ane eTale A gALo kasoTI-kALa banI raheto. PO Page #58 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 11 videzatI dharatI,para saMgharSa zarmiSTAbahenanA cittamAM 'saMgharSa' hato ke nahi e emaNe pragaTa thavA dIdho nathI athavA to kaLAvA dIdhuM nathI e rIte e saMpUrNa bhAratIya nArI jovA maLe che. emano vivAha thayo tyArathI ja AchopAtaLo khyAla to emane AvI gayo hato ke kevA ane kayA prakAranA jIvanamAM praveza thaI rahyo che. 1959mAM sagAI thaI gayA pachI banne amadAvAda samarthezvara mahAdevanAM darzane gayAM tyArano DaoN. sonejI sAtheno saMvAda teo noMdhe che : "tyAre mane kahyuM hatuM ke jIvana saheluM nathI, ghaNuM agharuM jIvana jIvavuM paDaze." meDikala vidyAzAkhAnAM vidyArthinI zarmiSTAbahene nikhAlasapaNe jaNAvela ke eno koI vizeSa artha samajyA vagara meM hA pADI dIdhI. paraMtu emane jIvanamAM AvelI A mUka saMmatino aphasosa kyAreya thayo nathI. UlaTuM, lagna pachI sonejI kuTuMbe emane je prema, mAdhurya ane vAtsalyathI apanAvI lIdhAM ane hUMpha ApI ene kAraNe to emanA jIvanane 'baLa' maLyuM. teo jaNAve che : "pU. bA-bApujI, mu. jeThazrI, traNa diyara vagereno saujanyabharyo vyavahAra tathA vAtsalyabhAva pragaTapaNe jovA maLyA. pU. bApu to 'beTA' kahIne ja bolAvatA." kadAca kuTuMbane DaoN. sonejInI jIvanadizAno Acho khyAla AvI gayo hoya tethI AvanAra pAtrane ekalavAyuM lAge nahi ne 'ame chIe ne !' evuM AzvAsana banI rahe. lagna pachI 1961mAM DaoNkTara vadhu abhyAsarthe laMDana gayA ane tyAMthI paNa khUba preraNA tathA utsAha vadhe evA patro lakhatA. zarmiSTAbahenano abhyAsa to cAlu hato ja. A patro vadhAre mahenata karavA preratA. ema.bI.bI.esa. pUrNa karyA pachI pU. bA-bApujInA (pU. zaMkaralAla tathA jayAbahena) sahayogathI teo paNa vadhu abhyAsa mATe laMDana gayAM. emane mATe DaoNkTare sArI nokarI taiyAra ja rAkhelI. DaoNkTaranI M.R.C.P. parIkSAnI taiyArIo cAlu ja hatI. koI divasa nApAsa nahi thayela DaoNkTara A parIkSAmAM nApAsa thayA tethI temane khUba du:kha thayuM. temaNe nokarI choDI dIdhI. bannenI haoNspiTalo ghaNe dUra hatI, jethI bahu maLI zakAtuM nahIM. tethI zarmiSTAbahenane ekalavAyApaNuM lAgavA mAMDyuM. DaoNkTara sivAya tyAM koI potAnuM kahI zakAya evuM hatuM ja nahi. temaNe bALasvabhAvanI jema DaoNkTarane kahyuM ke "mAre to bhArata pAchAM jatAM rahevuM che." A saMjogomAM DaoNkTaranI kharI kasoTI hatI. bIjo koI hoya to gusse thaI jAya paNa DaoNkTare saheja paNa gusse thayA vinA zAMti, samabhAva ane dhairyathI samajAvavAnA prayatno karyA eTaluM ja nahi; pote gunegAra hoya ema mAphI mAMgI kahyuM ke "have tamAre bahu vakhata ekalAM rahevuM nahi paDe." yu.ke.mAM, ghaniSTha abhyAsanI veLAe 112 2118 dezanI dharatI para 42 hatI para mApa vidAnI da Page #59 -------------------------------------------------------------------------- ________________ | pitAjInI nAdurasta tabiyata, dezamAM gharanI sAdhAraNa Arthika sthiti, svadeza ane kuTuMbanI yAda - A samaye dara dasa divase kAgaLa Ave ke tamAruM bhaNavAnuM patI jAya ke vahelAmAM vahelI take ghera pAchA AvI jajo.' Ama, anekavidha kAraNone laIne bannee nakkI karyuM ke bane eTalAM vahelAM svadeza javuM, jethI bA-bApujInI sevA thaI zake. banneno abhyAsa pUrNa thatAM 29mI jUna 1966nA roja svadeza pAchA pharyA. ahIM ApaNe joI zakIe chIe ke na to DaoNkTarane ke na to zarmiSThAbahenane jhAka-jhamALa jevA paradezano ke evA jIvanano moha hato. paradezanI bhUmi e rIte temane AkarSI zakI nathI. zarmiSThAbahenanAM bA-bApujI (zrI zaMkaralAla tathA jayAbahena) paNa teonI sAthe svadeza pharyA; jeo temanA pAchA pharavAnA pUrve cha aThavADiyAM agAu yu.ke. AvyAM hatAM. iMgleMDanA bannenA sahavAsa daramiyAna guhasthajIvana paristhitivaza hatuM. abhyAsanuM lakSya pUruM karavA saMyamita jIvana jIvavAnuM nakkI karyuM hatuM, eTale jhAjho vicAra ke saMgharSano prazna Ubho thato nathI. kadAca ene mATe samaya paNa nahoto ane magaja paNa navaruM nahotuM. mukta vAtAvaraNamAM rahevA chatAM lakSyasiddhine dhyAnamAM rAkhI potAnA dainika jIvanane DhALI dIdhuM hatuM eTale nava-daMpatI anyanI jema mojamastI uDAvaze e kalpanA paNa karI na zakAya. hA, DaoNkTare to potAnI jAtane e . prakRtimAtAnA khoLAmAM rIte keLavelI hatI paNa zarmiSThAbahena mATe A badhuM navuM Azcaryajanaka, kaMIka aMze potAnI prakRtine anukULa nahotuM ane tema hoya e paNa svAbhAvika che; chatAM ApaNe ema kahI nahIM zakIe ke A badhuM potAnA upara koI dabAvane kAraNe hatuM. UlaTuM, utsAha prerI, vairyathI tyAMnA jIvanane vadhu sAnukULa banAvavAnI koziza karatAM hatAM. kadAca DaoNkTaranA A mUlataH svabhAvane kAraNe ja zarmiSThAbahenane mATe tyAMnuM jIvana sahya banyuM hatuM. hUMpha, prema ane AtmIyatA zuM na karI zake? parokSa rIte kahIe to bhaviSyamAM DaoNkTaranI viziSTa jIvanadhArAmAM joDAI javAnAM bIja ahIM nakhAI gayAM hatAM. meDikalano anusnAtaka DigrIono abhyAsakrama pUrNa thavAmAM hato. AkharI tabakkAmAM abhyAsa hato. najIkanA bhaviSyamAM mAdarevatana bhArata javAnuM hatuM. A samaye pU. pitAzrI vIrajIbhAInI tabiyata sArI rahetI nahotI. bImArI jora pakaDatI hatI. moTAbhAI alaga gharamAM rahetA hovAthI avAranavAra patro AvatA ke bannee veLAsara bhArata pahoMcI javuM joIe. mukundabhAI ane zarmiSThAbahena baMneno abhyAsa pUrNa thayo. cha-sAta mahinA paNa pasAra thaI gayA hatA. zuM karavuM e prazna to hato ja nahi. sAdhu-jIvane iMglenDa sthira thavA kAMI AkarSI zakyuM nahotuM. kuTuMbabhAvanAnA saMskAra bhArata tarapha AkarSI rahyA hatA. A arasAmAM, 1966nA me mahinAmAM, zarmiSThAbahenanAM pU. bA-bApujI glAsago (yu.ke.) AvI gayAM hatAM. haoNspiTalanA suprinTenDanTa vagere sAthenA premabharyA anukULa saMbaMdhone kAraNe sau sAthe rahI zakIe evI vyavasthA thaI hatI. temane paNa dIkarI-jamAI sAthe rahyAno eka mAnasika saMtoSa sArI rIte thaI rahyo hato. temAM vaLI zarmiSThAbahenanI sagarbhAvasthAne kAraNe temane vyavahArika saMtoSanI lAgaNI anubhavAtI. A sthitimAM dIkarI pAse mA hoya, enAthI vadhu rUDuM bIjuM zuM hoI zake? putrInI manaHsthitine jeTalI mA samajI zake eTaluM bIjuM koI na samajI zake. pitA ke pati paNa nahIM. A bhAvAtmakatA kudaratanI na kalpI zakAya evI dena che. Page #60 -------------------------------------------------------------------------- ________________ eka bAju yu.ke.nA temanA adhyApako, siniyara kansalTanTa - DaoN. eNnDarasana, DaoN. thaoNmasana vagere vAraMvAra iMglenDamAM rahevA, prekTisa karavA, samajAvatA hatA. cha-bAra mahinAmAM, puSkaLa Arthika lAbha maLI rahe evI AgaLanI upalI nimaNUko ApavAnAM vacano paNa ApelAM. A jagyAe koI paNa vyakti lalacAI jAya; paraMtu lAlaca karatAM saMskAra AgaLa nIkaLI gayA. emanuM lakSya mAtra ucca prakAranI DigrIo meLavavI e hatuM. emane yu.ke.mAM sthira thavAno vicAra sudhdhAM Avelo nahIM ane bhArata pAchA javAno pAko nirNaya premapUrvaka siniyara kansalTanTa DaoNkTarasAhebone jaNAvI dIdho ane e rItanI taiyArInI patro dvArA bA-bApujIne jANa paNa karI dIdhI. Page #61 -------------------------------------------------------------------------- ________________ svadeza, Feil bhArata AvavA 12mI jUna 1966nA roja teo gADI dvArA, by road mAncesTara thaI laMDana AvI pahoMcyA. tyAMthI eNnTavarpa AvyAM. yuropano ATha-dasa divasano pravAsa karI iTAlI AvI pahoMcyAM. bhArata AvavA 'thaoNmasa kUka' dvArA sTImaramAM bukiMga to thayeluM hatuM. paraMtu A divasomAM pa6 divasanI abhUtapUrva 'paeNsenjara zipsa'nI haDatAla paDI. A kAraNe TikiTo badalAvIne romathI muMbaI vimAna mArge AvavAnuM nakkI karyuM. yuropanI nAnakaDI yAtrA sukhada rahI. ApaNA magajamAM sAmAnya rIte eka graMthi pUrvagraharUpe ghara karI gaI che ke aMgrejI bhASA AvaDe eTale jagata DahoLAya. aMgrejI bhASAnuM potAnI rIte mahattva che ane amuka dezomAM enI jarUra kharI paraMtu duniyAmAM badhe ja enuM prabhutva che ema mAnavuM bhUla bhareluM che. yuropamAM jarmanI, phrAnsa vagere dezomAM pota-potAnA dezanI bhASA bolavAno Agraha hoya che. ethI UlaTuM, ApaNA bhAratamAM, jyAM mAMDa cAreka TakAthI ochA loko aMgrejI lakhI-bolI zake che tyAM aMgrejImAM bolIe to ja pratiSThA maLe che evo mithyA khyAla dharAvIe chIe. sonejI daMpatIe pravAsa daramiyAna - vyavahAramAM AvatAM pheMca, jarmana, svisa, iTAliyana vagere bhASAmAMnAM vAkyonI anuvAdita pustikA sAthe rAkhI hatI, jethI pravAsamAM takalIpha na paDe. paNa AdatanA jore aMgrejI bolI javAtuM tyAre sauthI vadhAre to jarmanImAM ane kaMIka aMze phrAnsamAM tyAMnI prajAmAM "amArA pratye aNagamo-abhAva spaSTa dekhAI Avato hato. tyAre temanAmAM rahelAM svabhASAnI garimA ane premano khyAla Avato hato.' zuddha zAkAhArI hovAne kAraNe pravAsamAM bhojananI takalIpha bhogavavI paDatI hatI. temAM zarmiSThAbahenanA bApujI zaMkaralAla sAthe hatA. teo to custa vaiSNavI hatA. paeNrisamAM DaoNkTare bhAta maMgAvyA. temaNe custa zAkAharI chIe evI sUcanA to pahelethI ApI dIdhI hatI paraMtu game te kAraNosara kAM to samajaNaphera hoya kAM to IMDAne mAMsAhAramAM gaNatA na hoya paNa veiTara bhAtanI ane te paNa kalAtmaka rIte bAphelA IMDAnA TukaDAone goThavIne suMdara Diza laIne Avyo. zAkAhArI hovA chatAM DizanI goThavaNI ane kalAnI sUjha upara vArI javAya evuM hatuM. A joI zrI zaMkaralAla to ghaNA ja becena banI gayA ane gujarAtImAM ThIka-ThIka UdhaDo laI nAkhyo. DaoNkTara daMpatIe vAtane vALI lIdhI, IMDAM kaDhAvI nAMkhyAM ane bIjo oNrDara ApI kahyuM : Only Rice, Sprouts and Tomato kaMca-apa; ane tenAthI kAma calAvyuM. - ApaNe agAu joyuM ke DaoNkTaranI samajazakti, prema, saMskAra ane janmajAta paDeluM vairAgyanuM bIja A badhAMne lIdhe ane sAme pakSe zarmiSThAbahenanI pati pratye apAra zraddhA, AMtarika prema ane sahanazIlatAne kAraNe daMpatIjIvananAM zarUAtanAM varSo videzamAM vItyA hovA chatAM banne ekabIjAMne samajavAnI koziza mAtra nahotAM 45 deza mAmI varasAdeza bhaNI svadeza bhaNI sikoka vi kALA Chadeza bhAmI svadeza bhaNI goLATa ear2EED Page #62 -------------------------------------------------------------------------- ________________ karatAM; ene anukULa vAtAvaraNa paNa UbhuM karatAM hatAM; jethI manabheda kyAreya na thAya. A emanuM sahajajIvana banI gayuM hatuM; eTale kyAreya UMcA avAje bolavAnuM banyuM nahotuM. paraMtu eka vakhata DaoNkTara jaNAve che ema strIsahaja svabhAvane oLakhavAmAM emaNe thApa khAdhI ane pariNAme gusso AvI gayo. pravAsamAM eka divasa hoTalamAM jamavAnuM thayuM. lagabhaga doDha vAgyo hato. saune kakaDIne bhUkha lAgelI, potapotAne anukULa lAge te pramANe saue menu-oNrDara Apyo. zarmiSTAbahene oNrDara Apyo. pharI pAchA oNrDaramAM pheraphAra karI oNrDara Apyo. vaLI pAchA koIka icchA thaI AvI eTale trIjI vAra menumAM pheraphAra karyo. Ama, vAraMvAra thavAthI DaoNkTarane gusso Avyo ane jarA kaDakAIthI kahyuM, "Ama tame vAreghaDIe kema oNrDara badalo cho?" DaoNkTara A vAta bhUlI gayA hatA ke zarmiSTAbahenanI sagarbhAvasthA hatI. garbhAvasthAne lIdhe utpanna thatI svAdanI icchA, asthiratA ane vicitratA, srInI bhUmikA tatkSaNa vismaraNa thavAthI ane khUba bhUkha lAgI hovAthI temaja te nahIM samajI zakavAthI zarmiSTAbahenane gusse thaI Thapako Apela : "tame jaldI nirNaya laI lo zuM khAvuM che." A samaye zrI zaMkaralAla tathA jayAbahene bAjI saMbhALI DaoNkTarane zAMta thavA kahyuM hatuM. zAMti to chavAI gaI. bhAratIya nArI badhuM najaraaMdAja karavAnI adbhuta kSamatA dharAve che eTale jANe kazuM na banyuM hoya ema rAbetA mujaba thaI gayuM. paNa pAchaLathI DaoN. mukundane strInA sagarbhAvasthAnA sahaja-svabhAvane oLakhavAmAM je niSphaLatA maLI teno teoe aphasosa vyakta karyo. A che emanA sva-svabhAvanuM nirIkSaNa. kadAca AvI nAnImoTI bAbato ke prasaMgo emane cokkasa dizAmAM laI javAmAM siMcana karatA haze. pati-patnI vaccenA AvA khATA-mIThA prasaMgo kone ghaDatA haze e kahevuM muzkela che. zarmiSTAbahena lagnajIvananA zarUAtanA tabakkAmAM je rIte rahyAM, temAM temanAM makkama svabhAva, daDhatA tathA premanA sUkSma pravAhano paricaya thAya che. te jeTalAM premI che eTalAM ja kAryadakSa ane bahAdura che. eka prasaMga varNavavA jevo che. yuropanI saphara daramyAna barlina javAnuM hatuM. rAtre 8-00 vAgye barlina javA ravAnA thayAM. DaoNkTara DrAiviMga karatA hatA. ardho kalAka thayo haze tyAM vAvAjhoDA ane vIjaLI sAthe varasAdanuM tophAna zarU thayuM. nyU barlina pahoMcavA haju lagabhaga 250 mAIlanuM aMtara kApavAnuM bAkI hatuM. AkhA divasanA DrAiviMgano thAka to hato ja, vacce lokhaMDI dIvAla eTale gADI UbhI rAkhavAnI sanna manAI. lAiTa bilakula ochI (lagabhaga aMdhAruM) ane pratikULa vAtAvaraNa. DaoNkTaranI dhIraja khUTI, thAka to hato ja. zarmiSTAbahenane gADI DrAiviMga mATe ApavA icchA nahotI chatAM paristhiti evI hatI ke ApyA vinA chUTako nahoto. manamAM saMdigdhatA paNa kharI. DaoNkTare gADI levA kahyuM to kSaNanAya vilaMba vinA viparIta ane bhayAnaka saMjogo vacce, lezamAtra hicakicATa vinA gADI calAvavAnuM zarU karyuM. koNa jANe kema, strImAM adbhuta zakti bharelI hoya che te jyAre vAparavAnI zarU kare che tyAre bhalabhalA moMmAM AMgaLAM nAMkhI jAya che. temaNe varasAdI tophAna vacce aMdhArAmAM hiMmata, sAhasa ane samayasUcakatAthI mAtra aDhI kalAkamAM lagabhaga 175 mAIla jeTaluM aMtara kApIne vesTa barlina, eksapresa hAive para pahoMcADyAM. taddana ajANI jagyAe moMghI hoTalamAM rAtre 12-00 vAgye saue visAmo lIdho. 'paDyA bhegA pAra' te savAre 8-00 vAgye UThyAM. A prasaMga aMge DaoN. sonejI jaNAve che : "mukundane potAnA daDha saMkalpano ane DrAiviMga-kSamatAno kaMIka to2 hato te A prasaMgane joI UtarI gayo 46 Page #63 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ane zarmiSTAbahenanA mahAna aMtaraMga guNo (zakti) pratye manomana namana karato rahyo.' yuropano A pravAsa kramazaH pUro thayo. nepalsamAM Shipping Agentne gADI soMpIne sau roma AvyAM ane tyAMthI vimAnamArge tA. 29-6-1966nA roja muMbaI pahoMcyAM. mukundane cAra varSa ane nava mahinAnA, ekadhArA A zaikSaNika videza nivAsa pachI bhArata pAchA pharatAM eka navIna, AnaMdadAyaka evA Azcaryajanaka mAtRbhUminA sparzano anubhava thayo, jANe ke koI judI ja pavitra bhUmimAM praveza karyo hoya ema jaNAyuM. banne pakSanAM 50-60 sagAMo amadAvAda sTezane bhAvabhIno AvakAra ApavA AvI pahoMcyAM hatAM. 57 mahinAnA lAMbA gALA pachI keTalAMka najIkanAM sagAMone (khAsa karIne Growing vayavALA sabhyone) pahelI najare oLakhavAmAM paNa muzkelI paDI hatI. 47 Page #64 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 18 zabha ghaDatI. roha jIvanano bIjo tabakko ThIka ThIka sArI ane yazasvI rIte pUrNa thayo. zaikSaNika kArakirdIno gALo, aneka saMgharSo vacce tejasvI rIte pAra paDyo. ucca prakAranI DigrIo DaoN. mukunda tathA zarmiSThAbahene iMglenDamAM prApta karI. DaoN. mukunda sonejIe laMDanamAMthI DI.TI.ema. eNnDa eca. temaja eDinabaro ane glAsago - ema be jagyAethI M.R.C.PnI bevaDI DigrI prApta karI. zarmiSThAbahene paNa D(Obst.). R.C.O.G (London)nI DigrI prApta karI. eka lakSya to pUruM thayuM. bhArata AvI gayAM. paNa pachI zuM? prekTisa karavI to che, paNa kyAM? ahIM AvyAM tyAre aneka prazno ane mUMjhavaNo najara samakSa hatAM. jIvanano eka navo ane AkarI parIkSA karanAro tabakko cAlu thayo. saMyukta kuTuMbamAM vasavAnuM hatuM. paraspara vacce gADha kuTuMba-bhAvanA hatI. badhAM bhAI-baheno maLIne dasa jaNAMnA kuTuMba sAthe rahevAnuM hatuM. mArA-tArAne badale sahunuM vicAravAnuM hatuM. badhAmAM kuTuMba pratyeno jIvanarasa ghUMTAyelo hato. Arthika muzkelI to hatI ja. Arthika rIte joIe to nIcalA madhyama varganI jiMdagI jIvIne DaoNkTara tarIkenI navI prekTisa zarU karavAnI hatI. saMjogo viparIta hatA. paNa deDha ane prAmANika prayatno hatA. kuTuMbanI bhAvanA ane javAbadArI pratye vizeSa jAgRti hatI. "huM" maTI, "ame' nahi paNa 'ame saunI' lAgaNI vahetI hatI. badhA saMjogono khyAla karI kyAMka sthira thaI kuTuMba mATe Arthika kSamatA UbhI karavAnI hatI. saurASTra ane sAbarakAMThAnAM aneka sthaLo joyAM. porabaMdara ane IDara jevA sthaLoe jaI AvyAM. khUba lAMbo vicAra karyA pachI Akhare amadAvAdamAM sthira thavAnuM nakkI karyuM, jethI kuTuMba sAthe rahevAya, Arthika rIte rAhata rahe ane bA-bApujI sAthe rahyAno saMtoSa maLe. kudarate paNa thoDI anukULatA karI ApI. oNgasTa 1966mAM DaoNkTara mukundabhAIne jIvana-vImA yojanAnA gujarAtanA prathama onararI phijhiziyana tarIke nimaNUka maLI. to bIjI bAju 18mI sapTembare DaoN. zarmiSThAbahene temanA mosALa indoramAM rAjezabhAIne janma Apyo. Forceps-DilivarIthI bALakano janma thayo. DaoNkTara tarIkenI nimaNUka pachI bIje ja varSe DaoN. zarmiSThAbahenane kuTuMba niyojana vibhAgamAM pArTa TAima meDikala oNphisara tarIkenI nimaNUka maLI. eka bAju bALakano uchera, chatAM zarmiSThAbahene kuTuMbanA samuccaya vikAsa mATe prayatno karyA. DaoN. sonejI paNa, vadhArAmAM (mahinAmAM) be divasa vijhiTiMga phijhiziyana tarIke, vaDanagara nAgarika haoNspiTala, vaDanagara khAte DaoN. anila mahetA (ema.esa.) sAthe kAma karavA lAgyA. (Disembara, 48. gubha ghaDInI rAha zubha ghaDInI rAha zubha ghaDInI rAha zubha ghaDInI rAha zubha ghaDInI Page #65 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 1966); jyAM prasiddha gAMdhIvAdI DaoN. vasaMta parIkha suprinTenDanTa tarIke hatA ane DaoN. zUravIrabhAI zAha tathA DaoN. maNiyAra temanA sahayogI DaoNkTaro tarIke hatA. videzanA jIvana karatAM ahIMnuM jIvana judA prakAranuM hatuM. videzamAM vipula sagavaDo sAthe rahevA TevAI gayelA teoe ahIM AvIne judA saMjogo vacce navA dardIo ane navI meDikala sevA paddhatithI TevAI javAnuM hatuM. te thoDAka samaya mATe muzkela hatuM; chatAM dhIraja ane sahanazIlatAthI dhIme dhIme navA vAtAvaraNane anukULa thaI zakAyuM. vatanamAM AvatA pahelAM, dIrghadRSTi vAparI temanA pitAjIe kAMkariyAvALA makAnano uparano mALa pahelethI ja bhADe rAkhI lIdhelo hato. emano vicAra pahelethI ja amadAvAdamAM sthAyI thavuM ema hato. kuTuMbIjanono paNa kaMIka aMze evo ja abhiprAya hato. mukundabhAI ane zarmiSTAbahena bannene paNa A yogya lAgyuM; tethI jarUrI sAmAnya taiyArIo karI kAMkariyAnA nivAsasthAne ja bannenA kansalTiMganuM ane meTaraniTI homanuM, udghATana svajana-mitronA sahayoga ane zubhecchAo sAthe tA. 5-3-1967nA roja karyuM. A badhuM jANe pUrvaniyojita haze. nIce haoNspiTala ane u52 2hevAnuM. taddana navI zarUAta hatI. Arthika rIte sthira thavAnI jarUriyAta hatI. sthiratA lAvavA mATe navA-jUnA DaoNkTarono paricaya keLavavAno ane vadhA2vAno hato. mAtra kansalTiMga prekTisa hovAne kAraNe navA saMparko - khAsa karIne DaoNkTaronA - jarUrI hatA. eka bAju nokarInI javAbadArI, rAjezabhAI nAnA enI paNa javAbadArI, bIjI bAju sthAnika oLakhANo ochI hovAne kAraNe maeNkTisa jamAvavA mATe khUba mahenata, niyamitatA ane vizvAsa bese evI prAmANikatA dAkhavavAnI hatI. AvA saMjogomAM sAdagI, vinaya, dhIraja, dRDha manobaLa sAthe temanuM kAma prabhukRpAe cAlyuM. moTebhAge DaoNkTarone maLavAnuM rAtre 9-30 pachI thatuM. A silasilo traNeka varSa cAlu rahyo ane dhIme dhIme sthiratA AvI. sthiratAnuM zreya alabatta sahiyArA puruSArtha ane paraspara sahayogane AbhArI che. bRhad kuTuMbanAM lagabhaga badhA ja sabhyo potapotAnI rIte yogya ane svaicchika phALo ApatA hatA. ema kahI zakAya ke 1970nA aMta sudhImAM sthiratA AvI hatI. vyavasAyArthe lIdhelI lona paNa lagabhaga bharapAI thaI gaI hatI; eTale Arthika rIte eka prakAranI nizciMtatA AvI gaNAya. lonanI bharapAI ? Azcarya thaze. paNa e hakIkata che. amadAvAdamAM kansalTiMga phijhiziyana ane srIroganA niSNAtane sAmAnya prekTisa cAlu karavA mATe paNa ThIka ThIka arthavyavasthA joIe. sonejI kuTuMbanI sthiti madhyama hatI. vadhArAno 'artha-boja' upADI zake ema nahotuM. paNa sarva zrI vasaMtabhAI sonejI, cImanabhAI dubala tathA vAlajIbhAI sonejInA arthasahayogathI kAryano AraMbha thayo. vaLI ekSa-re mazIna ane anya sAdhano vasAvavA lona levI paDI. kAMkariyAnA makAnanA banne mALanuM bhADuM aDhIso rUpiyA ane ekSa-re mazInano mAsika hapto chaso rUpiyA Avato. makAna-mAlika zrI naTavaralAla modI saraLa svabhAvanA ane AtmIya vyavahAra karanArA hatA; eTale bhADuM vaheluM-moDuM thAya toya nirAMta hatI. prekTisa to zarU thaI. phijhiziyananI prekTisa jamAvavA - prasthApita karavA, khUba mahenatanI jarUra hatI. 49 www.jainellbrary.org Page #66 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ghaNI moTI DigrIo to hatI, paNa jyAM sudhI sAmAnya dardIo sudhI enA lAbha pahoMce nahIM tyAM sudhI badhuM nakAmuM. prajAmAM SpecializationnI samaja ane jAgRti Aje jeTalI che teTalI te vakhate nahotI. tethI tenA pratye vizvAsa ane Adara jamAvavAnI jarUra hatI. muzkelIo to hatI. pUrva amadAvAdanA nAnA nAnA DaoNkTarone paNa maLavuM paDe. baMnene anukULa samaya to rAtre 9-00 vAgyA pachIno maLe. ghaNI vAra DaoN. mukundabhAI kansalTiMga pUruM karI upara Ave tyAre temanAM mAtuzrI, putra rAjeza ane zarmiSTAbahenane UMghamAMthI uThADavA paDe. AkhA divasano thAka, nidrA ane bAla rAjeza pratyeno putraprema choDIne paNa pAMca ja miniTamAM taiyAra thaIne zarmiSTAbahena DaoNkTara sAthe nIkaLI paDatAM. AvI kartavyaniSThA, kaThora udyama ane premamaya svabhAvane kAraNe teo sthAnika strI-niSNAtomAM traNa-cAra varSanA nAnA gALAmAM ja lokapriya sthAnane pAmyAM. AvA kaparA kALamAM ghaNAM DaoNkTaro tathA snehIjanoe temane sahakAra Apyo; jema ke DaoN. ramaNIkabhAI paTela, DaoN. parihAra, DaoN. je. ema. trivedI, DaoN. eca. sI. paTela, DaoN. Ara. ke. zAha, DaoN. indubahena ane emanA pati DaoN. phakIrabhAI paTela, DaoN. varSAbahena dave, DaoN. kinnarIbahena mahetA, DaoN. laviMgiyA, DaoN. bhaMDArI, DaoN. vasaMta parIkha (vaDanagaravALA), DaoN. zUravIrabhAI zAha tathA zrI viSNubhAI rAvala, ityAdi aneka. DaoNkTara daMpatI Aje paNa A badhAnuM RNa mAthe caDAve che. emanA koI ne koI prakAranA sahayoganuM smaraNa karIne, smRtine tAjI kare che. A uparAMta I.esa.AI. skImanA aneka DaoNkTaroe sahakAryakartAo tarIke sAro sahayoga Apyo temane kema bhUlI zakAya? teono sahayoga Aja dina sudhI (1988) maLato rahyo che. temAMnA keTalAka joIe to DaoN. je. ema. zAha, DaoN. pI. sI. parIkha, DaoN. bagaDiyA, DaoN. jaina, DaoN. rameza parIkha, DaoN. je. sI. zAha, DaoN. tripAThI, DaoN. savajIbhAI paTela, DaoN. modI, DaoN. dANI, DaoN. amarISa parIkha, DaoN. bharata bhagata, DaoN. esa. eca. mahetA vagere gaNAvI zakAya. A lokono prAraMbhanAM traNa varSa sudhI to vizeSa sahayoga maLato rahyo; tethI klinika tathA haoNspiTalanI khyAti sthAnika lokomAM sArA evA pramANamAM sthira thaI. Aje lagabhaga 39 varSa pachI paNa DaoN. sonejInA meTaraniTI homa-haoNspiTalanI khyAti, sthAnika haoNspiTalomAM gaNanApAtra che. A badhAnI pAchaLa DaoN. zarmiSTAbahenanI niSThA, prAmANikatA, dardIo pratye AtmIyatA temaja snehapUrNa ane udAratAbharyo vyavahAra mukhya paribaLo gaNI zakAya. bALa rAjezanA jIvananA prathama bAra mahinA, jhADA-UlaTI-pILiyo (Jaundice) vagere prakAranI avAranavAra bImArIne kAraNe tabiyata nAjuka rahI. eka bAju navI haoNspiTalanuM sakhata kAma, bIjI bAju bALauchera ane trIjuM gharakAma to kharuM ja. Ama trevaDI javAbadArI ane pharaja bajAvatAM chatAM premALa tathA sahanazIla svabhAvane kAraNe zarmiSTAbahena saMyukta kuTuMbamAM suMdara rIte bhaLI gayAM. A aMge DaoN. mukundabhAI jaNAve che ke "eka uttama Arya nArI tarIke, gharanA sabhyono, bRhad zvasura pakSanA ane piyaranA sabhyono, ADozIpADozIono temaja vizALa dardIvargano prema jItI lIdho." chellAM lagabhaga daza varSathI DaoN. rAjezabhAI ane temanAM patnI DaoN. zItalabahene, A narsiMgahomane vadhAre lokapriya, suvidhAyukta ane Adhunika TeknaoNlojIthI susajja banAvyuM che.' 50 www.jainellbrary.org Page #67 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ApaNe agAu joyuM ema DaoNkTarane 1954thI 1960nA samayagALA daramiyAna, AdhyAtmika laganI vizeSapaNe lAgI hatI. tadanusAra vividha zAstrono abhyAsa paNa DaoN. sonejIe karyo hato. nokarI, videzagamana ane anusnAtaka abhyAsanuM cokkasa lakSya hovAne kAraNe AdhyAtmika laganI suSuptAvasthAmAM rahI. daramiyAna dAmpatyajIvanano paNa anubhava karI lIdho ane pariNAme eka bAla-ratna paNa prApta thayuM. aMdara paDeluM AdhyAtmikatAnuM bIja koIka zubha paLanI rAha joI rahyuM hatuM. saMsAramAM koI kRti ke kartA pakSe upekSAbhAva nahoto eTale anyane kazuM kaLAtuM nahIM. 51 www.jirvellbrary.org Page #68 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 14. vyAdhi samAdhi haoNspiTala-prekTisa aMge tanatoDa parizrama cheka moDI rAta sudhI cAlu raheto. zarIrasvAsthya aMge jarUrI kALajI laI zakAya tevA saMjogo nahotA. temAM oNkTobara mahino eTale Rtuono saMdhikALa, comAsA pachIno samaya. DaoN. mukundabhAI sonejIne avAranavAra zaradI thatI. 1968nI sAlamAM zaradImAMthI udharasa-khAMsI lAgu thaI gaI. davA tarIke 'TeTrAsAyaklIna'nI goLIo lIdhI. tenI temane viparIta asara thaI. Allergic reaction AvyuM. moMmAM cAMdAM paDyAM. dhIme dhIme cAMdAMnI saMkhyA vadhatI ja gaI. moMmAM cheka UMDANa sudhI phelAI gayAM temaja jIbhanI upara paNa moTuM ane UMDuM cAMduM paDyuM. lagabhaga 25 divasa sudhI alsaranI lAMbI vedanAbharI bImArI cAlI. A samaye khUba sahanazIlatA dAkhavI. khAvAnuM kaMI levAtuM nahIM. pravAhI letAM paNa atyaMta kaSTa ane pIDA thavA lAgyAM. sau koIne ciMtA thavA lAgI. muMbaInA prasiddha Gastro-enterologist, Dr. Antiane paNa batAvyuM. A uparAMta amadAvAdamAM DaoN. sumaMta zAha, DaoN. pI. pI. mahetA, DaoN. pI. ela. zAha (sarjana) temaja ghaNAM oLakhItA DaoNkTarone paNa batAvyuM ane salAha lIdhI. Akhare nidAna 'Aphthous Stomatitis' - evuM thayuM. enI koI davA nathI. dhIme dhIme eka mahinA pachI bImArI ochI thaI ane saMpUrNa ArAma thatAM lagabhaga cAreka mahinAno gALo nIkaLI gayo. bImArInI zarUAtanA 25 divasa to bhAre kasoTInA hatA. kazuM ja levAtuM nahotuM. eTale lagabhaga upavAsa ja gaNAya. zarIranuM vajana 6 thI 7 kilo ghaTyuM. AkhA divasamAM 100 grAma jeTaluM ThaMDuM dUdha levAtuM. koI paNa vastu, pANI sudhdhAM - cAMdAMone aDe to asahya kaSTa thatuM. bhAre vedanA thatI ane AMkhomAMthI AMsu nIkaLI jatA. bolI paNa zakAtuM nahotuM. mauna-upavAsa ane rUmamAM ja rahevAnuM pharajiyAta banI gayuM hatuM. Akho divasa pathArImAM ja paDyA rahevAnuM. eka eka kSaNano upayoga karanAra DaoNkTarane akarmapaNe pathArImAM paDyA rahevAnuM pharajiyAta bane e kema pAlave? A asahya bImArI samasta kuTuMbIjanone gaMbhIra ciMtAnuM kAraNa paNa banI rahI. DaoNkTaranI paravazatAlAcArI ane vedanA emanAthI joI zakAtI nahotI..... kadAca kaMI aNadhAryuM bane to! paraMtu kudarate kaMI bIjuM ja dhAryuM hatuM. DaoNkTara to aMtaramAM mAnatA hatA ke 'jJAnI-dharmAtmAonI amRtamaya vANIrUpa auSadhanA sevanathI ja A bImArImAMthI hemakhema pAra UtarI zakAze.' 'rAma rAkhe ene koNa cAkhe?' eno ThIka ThIka pratyakSa anubhava thayo ane banyuM paNa ema ja. A bImArI DaoNkTara mATe eka mukhya jIvana parivartanakArI vaLAMkanuM uttama nimitta banI. saMpUrNa pathArIvaza DaoNkTara AMkho khullI rAkhI upara jue, AjubAju dRSTi pherave. thAke eTale AMkho baMdha 52 vyAdhi batI samAdhi vyAdhi batI samAdhi vyAdhi batI samAdhi vyAdhi batI samAM Page #69 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kare. Ama, bahirmukha ane aMtarmukha banyA kare. A sthitimAM kaMI zUnyAvakAza to hoya nahIM. suSuptAvasthAmAM paDeluM bodhabIja jAgrata thayuM. zArIrika akSamatAne kAraNe bhautika to kazuM karavAnuM nahotuM. koI paNa javAbadArI vinAno AnA jevo suvarNa samaya kyAre maLe? pahelA be-traNa divasamAM ja abharAI para paDelAM zAstro ane AdhyAtmika graMtho utarAvyAM. sAcA arthamAM dhULa khaMkherI adhyayana zarU karyuM. divasanA 8-10 kalAka jeTaluM adhyayana cAlavA lAgyuM. bALapaNathI ja satsaMga-svAdhyAyAdi dvArA je UMDA adhyayana ane ciMtananA saMskAro suSupta avasthAmAM paDyA hatA, te kramazaH jAgrata thavA lAgyA ane vartamAnamAM thayelA adhyayananI sAthe tenuM anusaMdhAna thatAM satata, UMDuM ane ghaniSTha ciMtana zarU thayuM. agAunA vAcane emAM pUraka tela pUryuM. eka pachI eka viSayanI samaja ane spaSTatA thavA lAgI. ati AnaMda AvavA lAgyo; jenA pariNAme mohanAM paDaLo dhIre dhIre khasavA lAgyAM. A vAcana-ciMtana mAtra phAjala-samaya pasAra (Time Pass) karavA mATe nahotAM. atyAre jema kaMI kAma na hoya to TI.vI. jovA besI jaIe chIe ane samaya barabAda karIe chIe, te prakAranuM nahotuM. A eka gahana saMketa hato. daDha saMkalpabaLa pramAdamAM paDI gayeluM, temAMthI AtmA jAgI UThyo, kaho, kakaLI UThyo ane aMtarAtmAmAMthI avAja Avyo : jIvananuM aMtima lakSya zuM? tuM ja tAro guru thA. Be a beacon light unto thyself. AtmAne oLakha. e ja sAcI dizA che. kAMkariyA taLAva najIkanI harinagara sosAyaTInI DaoN. sonejI haoNspiTalano pahelA mALano ArAma mATeno pathArIkhaMDa jANe eka gurukuLa AzramakhaMDa banI gayo! ekalavyanA jevI ArAdhanA zarU thaI! taddana bALapaNathI ja kaMIka sarvottama prApta karavAnI je dhUna lAgI hatI te prabaLa banI. pravacanasAra, zrImad rAjacaMdra, jJAnezvarI gItA Adi zAstrono gahana abhyAsa cAlu thayo. ciMtana-manana satata cAlyAM. eka divasa nahIM, be divasa nahIM paNa satata lagabhaga che mahinA jeTaluM cAlyuM. enA paripAkarUpe, dohanarUpe tA. 14-2-1969 (saMvata 2025, mahA vada 12, zukravAra)nA roja "rAtre 2-00 vAgyAnI AsapAsa chellA lagabhaga traNa kalAkanA dhyAnastha dazAmAM cAlelA AMtaramaMthananA phaLarUpe, eka sonerI apUrva paLe, DaoNkTara sonejI AtmadhyAnanA paramArtha phaLanI rUDI dazAne pAmyA." Ama, 37mA varSe apUrva evA AtmasAkSAtkArano AnaMda pragaTyo. jIvananuM adbhuta, abhUtapUrva ane aMtaraMga AmUla parivartana thayuM. e anupama anubhavanuM zabda A aMtaracetanAne ajavALe Alekhana rAtre aDhI vAgye teoe A pramANe karyuM : 53. Page #70 -------------------------------------------------------------------------- ________________ aho! sAnaMdAzcarya ! vIrSollAsa! parama prema! sarvasamarpaNatA! je vaDe AtmA paramAtmAnI kRpA pAmyo je vaDe AtmA puruSanI caraNarajane pAmyo je vaDe AtmA nijasvarUpane pAmyo je vaDe AtmA lokottaratAne pAmyo. je vaDe AtmA svabhAvabhAvane pAmyo je vaDe AtmA apUrva AtmavizvAsane pAmyo je vaDe AtmA niHzaMkatAne pAmyo je vaDe AtmA nirbhayatAne pAmyo je vaDe AtmA niHsaMgatAnI bhAvanAvALo thayo - je vaDe AtmA zuddhatAne pAmyo je vaDe AtmA jJAyakarUpa rahevA lAgyo je vaDe AtmA zeyamagnatAmAMthI niva je vaDe AtmA draSTAmAtra rahevA lAgyo. - je vaDe AtmA ratnatrayarUpa thayo je vaDe AtmA svAnubhava-anugAmI thayo je vaDe AtmAe ajJAnano parAbhava karyo je vaDe dehabhinna nijatattvasvarUpane pAmyo je vaDe AtmA tattvataH mumukSapaNAne pAmyo je vaDe AtmA 'cAritramArgane anusarato thayo. je vaDe AtmA pratibuddhatAne pAmyo. je vaDe AtmA "sva" Azrayane pAmyo basa jaya thAo! vijaya thAo ! AtmA parama premathI te ja satparuSonAM vacanonuM, mArganuM ane bhAvanuM anusaraNa karo, je vaDe te satpaSo pUrNapuruSo banyA. AtmasAkSAtkArano A eka evo dhanya divasa hato jayAre jIvanane eka navo ja vaLAMka maLyo. A divasa DaoN. sonejIno eka abhUtapUrva sImAcihnarUpa divasa banyo. vidhino koI vizeSa saMketa hato. sAcA ane vAstavika arthamAM 'dvija" banyA. bhavobhavanA saMskAra, bAlyAvasthAnA savicAra, yuvAvasthAnuM sadvAcana ane chellA thoDA mahinAothI cAlatuM tIvra jijJAsA sahitanuM UMDuM ciMtana-manana, A badhAMnuM samuccayabaLa eka nirNAyaka UMDA dhyAnamAM pariNamyuM, je nava-parivartana lAvyuM. bImArI pUrI thaI. zarIra svastha ane taMdurasta thayuM. sAmAjika ane sAMsArika javAbadArIo zarU thaI. nokarI ane prekTisa paNa cAlu thaI gaI. bAhya rIte jIvana kaMIka pahelAMnA jevuM jivAvA lAgyuM, paraMtu aMtara pharI gayuM hatuM. dizA ane lakSa badalAI gayAM hatAM. Page #71 -------------------------------------------------------------------------- ________________ agama piyAlAnI null zrImad rAjacaMdrajIe jenA para khAsa bhAra mUkyo che tevA satsaMganI zodha ane ArAdhanA mATe DaoN. sonejI udyamI banI gayA. AdhyAtmika bhUkha sAce ja tIvra banI gaI hatI. have mAtra jijJAsA nahotI. AtmAne paritRpta kare evA 'bhAthA'nI zodha hatI. Atma-vikAsanI gati hatI. eka ucca DigrIdhArI penTa-koTa-TAI paherelo 37 varSano yuvAna DaoNkTara kazuMka zodhavA doDadhAma karI rahyo che. 'mana hoya to mALave javAya." 'dAnata hoya to dizA maLe." 'dizA hoya to lakSya tarapha gati maLe.' DaoNkTara upara zrImad rAjacaMdranA sAhityanI gADha asara hatI. haoNspiTalanI kAmagIrImAMthI mukta thayA bAda teo avAranavAra DaoN. rameza Ara. parIkhanI sAthe temaja ekalA paNa nIkaLatA. zrImad rAjacaMdranI sAdhanApaddhatine anurUpa kyAMya satsaMga thato hoya to vadhAre anukULa Ave tema vAta karI. satsaMgamAM javA taiyArI batAvI. amadAvAdamAM A aMge zodha cAlI. thoDAka mahinA pachI emane jANavA maLyuM ke paMcabhAInI poLa(ghIkAMTA-amadAvAda)mAM prANalAla zeThanA DahelAmAM zrImad rAjacaMdra pAThazALA'nA sthaLe, dara ravivAre satsaMga thAya che. A samAcAra maLyA pachI tyAM javAnuM zarU karyuM (1969). pyAsAne piyAlo maLI gayo.. ahIM dara ravivAre savAre 9-30 thI 11-00 vAgyA sudhI zrI maMgaLadAsa zAha nAmanA sajjana, zrImad rAjacaMdra-sAhityanA mAdhyamathI jAheramAM vAcana ane satsaMga karAvatA. DaoN. sonejIe mahinAmAM be vakhata satsaMgamAM javAno prAraMbha karyo. 1970 thI vaDanagaramAM Visiting Consultant tarIke javAnuM baMdha karatAM A paMcabhAInI poLa-pAThazALA ama.-1 dara ravivAre satsaMgamAM AvavAnuM cAlu karyuM. satsaMga daramiyAna zrI maMgaLadAsabhAI avAranavAra DaoNkTarane prazno pUchatA. eno pratyuttara sAMbhaLI teono utsAha ane ullAsa khUba vadhI jatA. teo potAnI hayAtImAM ja vakhatovakhata DaoNkTara pAse thoDuM thoDuM vAcana karAvavA lAgyA. pachIthI to DaoNkTare dararoja vAcana cAlu karyuM. A arasAmAM ja maMgaLadAsabhAIno dehavilaya thatAM, DaoNkTarasAheba ekalA ja vAcana karatA. koIka vAra viThThalakAkA (viThThaladAsa bhAvasAra ane 55 mi dhirAlAnI prApti agama piyAlAnI prAIma mama piyAlAnI prApti agama piyAlAnI prAmi Page #72 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vinodabhAI dalAla) upara AvIne besatA. svAdhyAyIonI saMkhyA vadhavA lAgI. DaoNkTaranI suvAsa phelAvA lAgI. vadhu to nahIM paNa eka 'phaoNrena riTarna zUTeDa-bUTeDa-Dresa paherelo DaoNkTara satsaMga karAve che, vAcana kare che, A samAcAra mAtra eka kutUhalano viSaya banyA. ema karatAM dhIme dhIme ekAda varSamAM AjubAjunAM paMdareka bhAI-baheno paNa svAdhyAyamAM niyamita rUpe AvavA lAgyAM. bahAragAmanAM zrImada rAjacaMdranAM aneka bhakto paNa AvavA lAgyAM. sonagaDhanA saMta pU. zrI kAnajI svAmInI preraNAthI khADiyA (amadAvAda)mAM tA. 21-2-1969nA roja jaina maMdiranI pratiSThA thaI; A samaya daramiyAna temanAM AdhyAtmika pravacanono ThIka ThIka lAbha lagabhaga daseka divasa sudhI DaoNkTarane satata maLato rahyo. | have to niyamita 'pAThazALA'mAM svAdhyAya mATe javAno krama zarU thaI gayo. prAraMbhamAM pAThazALAmAM viThThaladAsa karIne eka bhAvika bhaktano paricaya thayo. teo A yuvAna DaoNkTarane niyamita svAdhyAya karatAM joIne vismaya pAmyA. paricaya vadhatAM teo paNa svAdhyAyamAM AvIne besavA lAgyA. pAThazALAmAM jatAM vacce khADiyAnuM jinamaMdira AvatuM eTale tyAM darzana karIne pAThazALAe javAno nityakrama banI gayo. thoDAka samayamAM to zrI hemendrabhAI zAha, zrI caMdubhAI mahetA, zrI rAkaracaMdabhAI zAha (zakarAkAkA - taLiyAnI poLavALA), zrI kanubhAI zeTha (e vakhate pIeca.DI. karatA hatA), ela. DI. insTiTyUTanA te vakhatanA niyAmaka vidvarya zrI dalasukhabhAI mAlavANiyA, zrI jayaMtibhAI ghIvALA, zrI bhogIbhAI zAhano parivAra, zrI cInubhAI zAha, zrI ramaNabhAI khoDIdAsa, zrI ratibhAI lAlabhAI, zrI caMdrakAMtabhAI zAha ane kobA zrImad rAjacaMdra AdhyAtmika sAdhanA kendramAM dUbaLA-pAtaLA ane sadAya hasatA jovA maLatA mumukSu zrI ramaNIkabhAI zeTha paNa avAranavAra AvavA lAgyA. eka mulAkAtamAM zrI ramaNIkabhAI prAraMbhanAM (lagabhaga 1973) saMsmaraNo vAgoLatAM jaNAve che : "pU. sAheba svAdhyAya mATe paMcabhAInI poLamAM pAThazALAmAM jatAM pahelAM mAre tyAM Ave ane gADInuM haoNrna vAge tyAre dUrathI ja mane khabara paDI jAya eTale huM bahAra AvI jAuM. rastAmAM aneka gADIo jatI hoya paNa sAhebanI gADInuM haoNrna to tarata ja oLakhI kADhe ane ame sAthe jaIe. sAhebano e vakhatano (vastraparidhAna) DaoNkTarI libAsa hoya koTa-penTa-TAI vagere, paNa te dhIme dhIme chUTatuM gayuM." phebruArI 1969nI "dhyAna-dazA'nI bInAno DaoNkTara para je jIvanaparivartanakArI prabhAva paDyo ane temAMthI utpanna thayelI jJAna-vairAgyanI vRddhi mATenI je eka tIvra jhaMkhanA jAgI, te eTalI badhI tIvra banI ke DaoNkTaranA zabdomAM jaNAvuM to "jhaMkhanAe eka pAgalapaNAnuM rUpa dhAraNa karyuM." bIjuM kazuM sUjhe nahIM. lohInA bhramaNa sAthe rageragamAM A rUpa vyApI gayuM. dareka vAtanAM vaheNa A dizAmAM vahevA lAgyAM. Ama, dharma ane vairAgyanI vAta satata guMjavA lAgI. gharamAM bA sAthe paNa satsaMga-svAdhyAya-dharma vageremAMthI te te viSayonI addabhutatA DaoNkTara darzAvatA. eka vakhata tenI mahattAnuM zreSThapaNuM darzAvatI vAtacIta cAlI. 1971nA prAraMbhakALanA A prasaMgane yAda karatAM DaoNkTara jaNAve che : vAtacIta vakhate ja bAe kaMIka gussAmAM kahyuM : 56 Jan Education International For Private Personal use only www.ja nelibrary.org Page #73 -------------------------------------------------------------------------- ________________ BROSTE CAGE GORGE "Akho dahADo A dharamadharamanI vAto karyA kare che ane bIjAM kAmamAM dhyAna Apato nathI e amane gamatI vAta nathI, samajyo?' A banAva pachI DaoNkTare temanI sAthe dharmanI vAta karavAnuM ochuM karI nAkhyuM. A prasaMga ja batAve che ke DaoNkTara keTalI kakSAe dharmamaya banI gayA hatA. kuTuMbanI pravRttio ochI karavA mAMDI hatI eTale kadAca 'bAe bhArapUrvaka javAbadArInuM bhAna karAvavA Ama kahyuM hoya. 'samajyo?' e bhAvapUrvakano zabda ja ghaNuM badhuM kahI jAya che. vaDIlonAM chatra sarakyAM DaoN. mukundabhAInA svadeza pAchA pharyA pachI temanAM bA-bApujInI tabiyata asvastha rahyA karatI. temanA pitAjI vIrajIbhAI asvastha kharA, paNa sphUrtilA (highly spirited) eTalA ja. koI ne koI kAmamAM ke vAcanamAM rokAyelA hoya. bALako upara ghaNuM vadhAre vahAla rAkhe. Arthika sthiti taddana sAmAnya paNa naitikabaLa majabUta. samagra kuTuMbane eka sUtramAM gUMthI rAkhe. sAmAjika darajjo paNa ghaNo UMco. emanA chatrane kAraNe sarvane eka vaDIlanI ghaNI moTI hUMpha rahetI. kuTuMba bahoLuM hatuM paNa aikyabhAva jaLavAI raheto. ekabIjAne sahAya karavAmAM tatpara, ekabIjAnAM sarva sukha-duHkhanAM sau koI sAthI banI rahetAM. boMtera varSanI vaye paNa vIrajIbhAI gatizIla, ALasanuM nAma nahIM. mukundabhAI DaoNkTarone bhojana mATe bolAve to teo pUro rasa le ane yogya lAge te badhI madada paNa kare. ekavaDuM zarIra, tabiyata to ghaNA samayathI bagaDelI, paraMtu manobaLathI badhuM kAma kare. Akhare zvAsa ane khAMsI vadhI gayAM. mukundabhAI, mahArASTramAM malakApura gAmamAM pU. kuMdakuMdasvAmInI caraNapAdukA nimitte gayelA. samAcAra maLatAM tarata ja AvI gayA. cAra-pAMca divasanI vadhu mAMdagImAM, teoe tA. 23-3-1970nA roja dehatyAga karyo. Ama, sonejI kuTuMbe eka premALa chatra gumAvyuM. patinA avasAna pachI DaoNkTaranAM mAtuzrInI tabiyata paNa kathaLI. Ama to emanI tabiyata ghaNI sArI rahetI. mAtra kAyamI kabajiyAta rahe paNa temano jiMdagIno AdhAra jatAM, vizeSa mAtrAmAM kabajiyAta rahevA lAgI. recaka davAo kAragata nIvaDI nahIM. aMte ela. jI. haoNspiTalamAM dAkhala karyAM, jyAM DaoN. anila parIkhe oNparezana karyuM. 'Congenital Intestinal Stricture'nuM nidAna thayuM. azaktine kAraNe TAMkA rUjhAyA nahi. ghera lAvyA pachI 24 kalAkamAM ja temaNe tA. 19-12-1971nA roja bhagavadgItAno 12mo adhyAya dhyAnapUrvaka sAMbhaLatAM zAMtipUrvaka dehatyAga karyo. zeSa raheluM chatra paNa sonejI kuTuMbe gumAvyuM. Ama, doDha-be varSamAM ja gharanA be mobhIo cAlyA jatAM kuTuMbamAM emanI khoTa sAle e svAbhAvika che. DaoN. mukundamAM have eTalI mAnasika kSamatA to AvI gaI hatI ke mRtyune eka svAbhAvika sahaja karmanI gati tarIke svIkArI zakatA hatA. abhAva ane zoka bhinna bAbata che. abhAva sAle, paNa zoka na hoya. e rIte mAtApitA hayAta hatAM tyAM sudhI emanI sevA karI ane have e pharaja pUrI thaI hatI. hakIkatamAM eka moTI javAbadArImAMthI mukti maLI eno sIdho lAbha DaoNkTaranI paramArthanI sAdhanAne maLyo. emanI sAdhanA jora pakaDatI jatI hatI. have eka mAtra sarva pravRttinuM kendra 'sAdhanA' banyuM. 57 CXC Page #74 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 16 sAyanA sAdhatA jodha A eka tIvra jhaMkhanAno kALa hato, je daramiyAna aneka sthAnika ane bahAranAM, sAdhanApreraka dhAmonI mulAkAta laIne, jIvanazuddhino yajJa aviratapaNe cAlato raheto. haoNspiTalanuM kAma to barAbara cAlatuM. pharaja pUrNa niSThA sAthe bajAvavAmAM DaoNkTara mAnatA eTale vyAvahArika pharaja pratye upekSAno prazna nahoto. DaoN. zarmiSTAbahenanA sahayogathI e kAma to cAlyA karatuM. paraMtu DaoNkTaranuM mukhya lakSya to 'sAdhanA' hatuM. e nimitte jeTalo parizrama karavo paDe teTalo karavA tatpara hatA. eTale jJAna-vairAgyanI vRddhi karanArAM aneka zAstronuM satata pAMca-cha-sAta kalAkanuM vAcana, lekhana, manana ane anuzIlana cAlyA karatuM. pariNAmasvarUpa 'mokSamArga'mAM AgaLa vadhavAnI bhAvanA vadhAre ne vadhAre tIvra banatI gaI. I.sa. 1970thI 1975nA gALA daramiyAna potAnI sAdhanA mATe DaoNkTarazrIne ekalA ke be-traNa vyaktio sAthe uttara gujarAta-madhya gujarAtanAM vividha tIrthomAM javAnuM banatuM. temAM naroDA, uttarasaMDA, tAraMgA, IDara, agAsa, vaDavA-khaMbhAta, bhadrezvara (kaccha), vavANiyA temaja sthAnika sthaLo mIThAkhaLI, ela. DI. insTiTyUTa, kAMkariyAno One tree hill garden, samarthezvara mahAdeva (laoN-gArDana pAse)no samAveza thato. e vakhate A jagyAomAM atyAra jeTalI bhIDa-gIcatA nahotI. mukundabhAInI guNagrAhaka dRSTi ane sAdhaka tarIke AgaLa vadhavAnI jhaMkhanAne kAraNe jyAM jyAM ane jyAre jyAre taka maLatI tyAM tyAM pahoMcI jaI AtmazuddhinI sAdhanA karatA. I.sa. 1972mAM, morabImAM paryuSaNaparva nimitte mumukSu bhAIzrI bhogIbhAI sAyakalavALAnI sAthe svAdhyAya mATe javAnuM thayuM. sarvazrI jayaMtIbhAI pI. zAha, zrI prabhulAlabhAI (cAvALA), zrI phUlacaMdabhAI gAMdhI vagere bhAI-bahenoe 4 divasa mATe bhAvapUrvaka parvamAM bhAga lIdho. dhIme dhIme DaoNkTare prakTisa ochI ka2vA mAMDI. haoNspiTalamAM sarvisa daramiyAna rAunDa laIne, vaoNrDanA eka rUmamAM (sTApha rUmamAM) bese tyAre paNa vAcana-lekhana to cAlu ja hoya. jaina maMdira ane zrImad rAjacaMdranI pAThazALAmAM javAnI khabara zarmiSTAbahenane pAchaLathI paDI hatI. kuTuMbanAM kAmo ane vyavasAyamAM vyasta eTale dhyAna paNa jaladI jAya nahIM. DaoNkTaranAM bA-bApujInA svargavAsa pachI gharamAM sUnuM sUnuM to lAgatuM hatuM. bhAIo videza gayelA hatA. raNajitabhAI ane jyotIndrabhAI anukrame 1968, 1969mAM abhyAsa mATe kaeNneDA gayA ane tyAM sthAyI thayA hatA. divyAbahena (DaoNkTaranAM sauthI nAnAM bahena) amerikA gayA pachI kAkA murabbI DaoN. zrI mULajIbhAI tribhovanadAsa sonejI, jeo hRSIkeza, zrI zivAnaMda AzramamAM mAnad sevAo ApatA, temane kuTuMbIjanoe 58 navA Healtoraii sAdhanA ane Fovae & Personal Use ane zodha sAkatI www.aelibrary org Page #75 -------------------------------------------------------------------------- ________________ amadAvAda bolAvI lIdhA hatA ane sonejI parivAramAM badhAMnI sAthe rahetA temaja haoNspiTala tathA gharakAmanI sArI ne premapUrvakanI dekharekha rAkhatA. teo DaoNkTarane kahetA ke tame bahAragAma jAo cho tyAre zarmiSThAbenane khaba takalIpha paDe che. ghaNI vAra zarmiSThAbahena paNa muzkelInI vAta karatAM tyAre DaoNkTara premathI samajAvatA ane kAmamAM madada karatAM tathA haoNspiTalamAM kuzaLa sTApha tathA bIjA DaoNkTarane madada mATe rAkhI levAnuM sUcana karatA hatA. DaoNkTarasAhebanI sAdhanA jema jema vadhavA mAMDI tema tema zarmiSThAbahenane temanA dhArmika jIvanano vadhAre khyAla AvavA lAgyo. temanA zabdomAM joIe to "mArA para temanI asara thavA lAgI ane mane paNa dharmamAM rasa jAgyo. mArA sadbhAgye vyAvahArika kAmamAM tathA rAjezabhAInA ucheramAM mane sAhebano sAro sahakAra maLato, tathA pU. kAkAjInuM vAtsalyasabhara mArgadarzana maLI rahevAthI, badhuM kAmakAja pramANamAM sArI rIte pAra paDI jatuM." ghaMTiyA pahADanI tapobhUmi prati lagAva samAMtare DaoNkTaranI dhArmika pravRttie paNa vega pakaDyo hato. temanI najara zrImad rAjacaMdra jyAM sAta munione AdhyAtmika sAdhanA ane dhyAna vize bodha Apelo evA IDaranA pahADa uparanI 'siddhazilA" upara hatI. IDara para AvelA ghaMTiyA pahADanA pavitra sthAnanuM AkarSaNa khUba hatuM. tenI prathama mulAkAta to eka yuvAna DaoNkTara tarIke 1958mAM dUrathI darzanarUpe lIdhI hatI. bIjo koI uddeza nahoto. paraMtu have to laganI lAgI hatI. sAdhanA mATeno puruSArtha jorazorathI cAlato hato. eTale vAraMvAra IDara ghaMTiyA pahADanI kRpALudevanI tapobhUmimAM javAnuM banatuM. koIka koIka vAra zani-ravie rokAvAnuM paNa banatuM. temane murabbI zrI bhogIbhAI popaTalAlanI preraNA paNa vizeSapaNe maLyA karatI. ghaMTiyA pahADanI A pavitra bhUmi DaoNkTarane vadhAre anukULa lAgI. ekAMta sAdhanA mATenI yogya jagyA hatI. pahADanI kudaratI zuSkatA sAdhanAne anukULa hatI. vAtAvaraNamAM zrImad rAjacaMdranI tapasyAnI maheka hatI. jene ApaNe AMdolano-vAibrezansa kahIe chIe teno anubhava DaoNkTare karyo hato. emanuM hRdaya e preraNAnuM pAna karavA lAgyuM. ahIM AvI DaoNkTara ekAMta-dhyAnamAM besI jatA, ghaNA IDara, ghaMTiyA pahADanI guphAmAM dhyAnAbhyAsa samaya sudhI mauna paNa dhAraNa karatA. sAthe sAthe lekhana-vAcananI pravRtti cAlatI. 1971 thI 1974 sudhI A pravRtti sArA pramANamAM thaI ane eka samaye to ahIM ja sthAyI thaI, nivRttimaya sAdhanAjIvana gALavAnI vAta paNa lagabhaga nakkI jevI thaI hatI. sthira thavA rUmo paNa bAMdhelI, te vakhate 'sAdhanA' ane dhArmika zikSaNanI vadhArAnI pravRtti viSe yathAyogya samAdhAna nahIM thaI zakatAM, ahIM sthAyI thavAno vicAra paDato mUkyo. IDaranI sAdhanAmAM sahabhAgI tarIke bahenazrI jyotibahena, zrI bAbukAkA (kalyANabhAI) tathA munImajI zrI somabhAI desAI uparAMta zrI ramaNabhAI bhogIlAla utsAhapUrvaka ane bhaktipUrvaka bhAga letA. DaoNkTarane ahIMnuM AkarSaNa ane bhAva eTalI hadanAM ke 1969 thI Aja sudhI (2006), teo pacAsathI vadhAre vakhata ahIM AvyA che. koI koI vAra to zani-ravie ekalA gADI laIne nIkaLI paDe. ahIM sthAyIrUpe 59 Jan Education Interational www.ainelibrary.org Page #76 -------------------------------------------------------------------------- ________________ rahetA murabbI zrI bhogIkAkA temane ekAMta sAdhanA mATe vAraMvAra AvavAnI preraNA ApatA. kyAreka be-traNa sAthIo sAthe esa.TI.mAM ke potAnI gADImAM AvatA. koI koI vAra to dasa dasa divasa sudhI sAdhanA ane ciMtana-manana karatA. sAbarakAMThAnA saMta zrI jesiMgabApA paNa avAranavAra AvatA, temanI sAthe ahIM temaja sAbarakAMThAnA aneka gAmomAM satsaMga-meLAvaDA thatA. traNeka vakhata to emanI sAthe rahevAnuM paNa thayuM hatuM. 1975mAM 5. sahajAnaMdajI varNAjI sAthe Treina dvArA AvI be divasa sAdhanA-satsaMga karelo to 1979mAM madrAsanAM vasaMtabahena prANalAla zAhanA kuTuMba sAthe ahIMnA badhA pahADonAM darzana karI, satsaMga karAvyo hato. e vakhate pahADa para khAsa vizeSa sagavaDa hatI nahIM. vIjaLInA abhAve phAnasathI kAma calAvavAnuM hatuM. kAcI dIvAlavALI rUmo ane mAthe patarAM hatAM. eka vakhata sakhata pavanane lIdhe rUmanuM pataruM UDyuM hatuM, ane vadhAre IjA pAmelA eka sTApha membara, zrI gaNatapabhAInuM mRtyu thayeluM, tevuM smaraNa Ajeya AtmAnaMdajI vAtacItamAM kare che. zrImad rAjacaMdranI anya tapobhUmimAM: zrImad rAjacaMdra graMthanuM traNeka vAra pharIthI adhyayana thavAne kAraNe emAM darzAvelAM bhaktimArga, satsaMga, sapuruSano mahimA, mokSamArganuM sarvatomukhI, sUkSma, prayogalakSI, vaijJAnika ane matamatAMtara vagaranuM vivecana, temaja AtmasiddhizAstra jevI aneka uttamottama racanAo dvArA sAdhanAnA mArgamAM pAradarzitA AvI. prAyogika mArgadarzana ane preraNA paNa maLyAM. eTaluM ja nahi, DaoNkTaranA zabdomAM jaNAvuM to "vacanAmRtothI A jIvane abhUtapUrva lAbha thayo che. teonI AjJAnuM ArAdhana karatAM bhavano sAmo kinAro dekhAI gayo che ane alpakALamAM ja sAme kinAre pahoMcI jaIzuM evo deDha nizcaya ane puruSArtha pragaTyAM che." DaoN. sonejIne have eka cokkasa mArga maLI gayo hato. zrImad rAjacaMdrajIe pratyakSa ane parokSa rIte aneka mahAnubhAvone mArga batAvyo hato. koI paNa prakAranA 'gaccha'nA baMdhiyArapaNAthI mukta evA "mokSamArganI dizA DaoNkTarane lIdhI hatI. aneka varSothI athaDAto-kUTAto AtmA sthira thato jato hato. sarva zAstra-AdhyAtmika vAcanamanana-ciMtana "zrImad rAjacaMdra ciMtana' tarapha gati karatAM hatAM. samAdhAna paNa ahIM ja thatuM hatuM. have DaoNkTara jANe rAjacaMdramaya ja banI gayA hatA. emane mATe zrImad rAjacaMdrajI "kRpALudeva' banI gayA hatA. amadAvAdanA temanA mumukSu sAthIo mu. zakarAbhAI giradharalAla, zrI caMdubhAI mahetA, zrI hemendrabhAI zAha, zrI zAMtibhAI giradharalAla vagere paryuSaNa parva daramiyAna avAranavAra 'agAsa Azrama' jatA, temanI sAthe I.sa. 1971mAM agAsamAM paryuSaNa parva daramiyAna ArAdhanA mATe DaoNkTarane javAnuM thayuM. A prasaMgane lIdhe DaoNkTarane zrImad rAjacaMdra jevI mahAvibhUtinA jIvana sAthe saMkaLAyelA aneka sthaLonAM darzana karavAnI abhilASA jAgI. temane mana A badhAM pavitra ane aitihAsika sthaLo hatAM. e rIte koI vAra ekalA, to koIka vakhata DaoN. zarmiSThAbahena sAthe, to kyAreka paMcabhAInI poLanA mumukSuo sAthe naDiyAda, borasada, kAviThA, vaso, nAra, khaMbhAta, vaDavA, agAsa, uttarasaMDA, vavANiyA, morabI, rAjakoTa, bhAdaraNa Adi carotaranAM, gujarAtanAM ke saurASTranAM sthaLoe darzana ane satsaMga karavAno bhAva dhAraNa karIne yAtrA karatA hatA. A pAvana sthaLoe darzana-satsaMga mATe chellA 34 uparAMta varSothI avAranavAra javAnuM thAya che ane tyAMnAM divya spaMdanothI eka uttama AdhyAtmika preraNA maLatI rahe che. amadAvAdanI paMcabhAInI poLanA svAdhyAyakAromAM sauthI vizeSa vairAgyavAna, bhaktahRdayI, jijJAsAvAna Jain Education Intemalloral Page #77 -------------------------------------------------------------------------- ________________ temaja buddhimAna zrI jayaMtIbhAI popaTalAla zAha (ghIvALA)nuM DaoNkTara avAranavAra smaraNa kare che. DaoNkTaranI temanI sAthe mitratA ane AtmIyatA baMdhAI hatI. I.sa. 1973-74nA bhagavAna mahAvIranA 2500mA nirvANa mahotsava daramiyAna temaNe 'jinezvara-bhakti' nAmanA graMthanuM saMpAdana 'vacanAmRta'nA AdhAre karyuM hatuM. teo ghaNA utsAhathI vAcana-lekhana-satsaMga ane sAdhuonI sevA karavAno lAbha letA. jijJAsu ane abhyAsI jIva, eTale jyAre temanI ghInI dukAna para bese tyAre paNa vAcana-lekhana to niraMtara cAlu hoya ja. Ama, jJAna-vairAgya ane tapanA mAdhyamathI teo jhaDapathI mokSamArganI ArAdhanA karI rahyA hatA. avAranavAra jaina sAdhuonA samAgamano pUjyazrIne lAbha apAvatA. paraMtu durbhAgyavaza peTa (Pancreas)nA kaeNnsarathI, I.sa. 1979mAM, 44 varSanI yuvAna vaye temanuM avasAna thayuM ane DaoNkTare eka nikaTanA ane ucca kakSAnA mumukSu gumAvyA. paMcabhAInI poLamAM svAdhyAyamAM kaTakiyAvADa, dariyApuramAM rahetA zrI cImanabhAI Teilara nAmanA eka khAsa jijJAsuno paricaya teone thayelo. temanAmAM tIvra jijJAsA hatI. khAsa dhyAna kheMce evI saraLatA paNa hatI. Azare 70-72 varSanI uMmara haze. ghaniSTha sAdhanA mATe koIka koIka vAra uttarasaMDA-naroDA vagere sthaLoe javAnuM thatuM. dharmavArtA, dhUna ane dhyAna ahIMnA ekAMta pradezomAM sArI rIte thatAM. paraMtu ekAda varSanI aMdara temane paNa zvAsanaLInA kaeNnsaranI bImArI lAgu paDI ane thoDAka mahinAmAM ja teono dehotsarga thaI gayo. DaoNkTara jaNAve che ke 'temanA javAthI eka gaMbhIra, saraLa, jijJAsu jIvano viyoga anubhavAyo.' teo jatAM jatAM paNa DaoNkTarane uttarasaMDAnI ekAMta tapobhUmimAM satsaMga ane ekAMta-sAdhanAno svAda lagADatA gayA, tethI vAraMvAra uttarasaMDA paNa javAnuM banatuM. DaoN. zarmiSTAbahena paNa anavAranavAra sAthe joDAtAM hatAM. ahIM zrI hIrAlAla jhaverI ane zrI agaracaMdajI nAhaTAnAM patnI bahenazrI sadguNAbahenanA sahayogathI eka smAraka banyuM che. A sthaLe, te vakhate zrI ThAkorabhAI paTelanA mAmA zrI araviMdabhAI vahIvaTadAra tarIke hatA. teo uttarasaMDAnI yAtrA vakhate 'sAdhanA'mAM vividha rIte madadarUpa thatA. I.sa. 1972mAM ahIM traNeka divasa ghaniSTha sAdhanA mATe 15 jeTalA mumukSuo sAthe rahevAnuM banyuM, tyAre rIlIpharoDa, pAMjarApoLanI cAlImAM rahetA cImanabhAI nAmanA bhAvika bhaktane cAlu svAdhyAye baporanA lagabhaga 3-30 vAgye chAtImAM dukhAvo UpaDyo ane 15 miniTamAM ja temano deha chUTI gayo. A samaye laukika vyavahAranI vAtane bAjue mUkIe to paNa, 'sAdhanA'nI kasoTIrUpa A prasaMgane nihALIe. DaoNkTara sAdhanAmAM keTalA AgaLa vadhyA haze teno khyAla Ave. svAdhyAya cAlu hato. mumukSu cImanabhAIno nazvara deha emanI samakSa paDyo hato. acetana zaba, bhakta evA cImanabhAI-nAmadhArIno deha. DaoNkTaranA zabdomAM joIe H "gurumaMdiranA aMdaranA khaMDamAM svAdhyAya cAlato hato. temAMthI zrI cImanabhAI ekAeka bahAra cAlyA gayA. pAMceka miniTa bAda DaoN. zarmiSTAbahena paNa bahAra gayAM. manamAM vicAra karato hato ke zuM thayuM haze? teTalAmAM vicitra rIte zvAsa levAto hoya tevo avAja Avyo. svAdhyAya baMdha karI huM bahAra gayo. tyAM DaoN. zarmiSTAbahena bhoMya para sUtelA cImanabhAInI nADa tapAsatAM, gaMbhIra mudrAmAM dekhAyAM. 'kema zuM lAge che ?' - meM pUchyuM. Page #78 -------------------------------------------------------------------------- ________________ nADI khasI gaI che, bhAI bebhAna thaI gayA che.' jhINavaTathI joyuM to AMkhonuM teja cAlyuM gayuM hatuM ane temano AtmA paraloka cAlyo gayo hato. | ame turata ja sthAnika mumukSune eNbyulansa lAvavAnI vinaMtI karI. temaNe kahyuM ke deha chUTI gayo che mATe 'zabavAhinI' joIze. vIseka miniTamAM zabavAhinI AvI gaI. ame svAdhyAya-beThakane sameTIne sau temanI sAthe ja zabavAhinImAM amadAvAda gayA ane temanA svajanone samagra ghaTanAthI vAkepha karyA. AgaLanI kAryavidhi ame saMbhALI laIzuM ema kahI teoe amane sAbhAra vidAya ApI tyAre sUrya pazcima dizAmAM DhaLI ga I.sa. 1969 thI 1974nAM A cAra-pAMca varSano gALo atyaMta vyasta pravRttimAMthI nivRtti taraphano hato. dhIme dhIme vyavahArika javAbadArIo chUTatI jatI hatI. haoNspiTalanI, kansalTiga prekTisanI tathA gharanI khUba ja jarUrI hoya eTalI javAbadArI rahetI. DaoNkTaranI mukhya sAdhanA to amadAvAda ane AjubAjunAM sthaLomAM mukhyapaNe rahetI. Jain Education Intematon For Private Personal use only www.janellety.org Page #79 -------------------------------------------------------------------------- ________________ tarata , cA javAba 1972-73mAM paMcabhAInI poLanA bhakta-mumukSu zrI lAlabhAI somacaMdanA bRhad kuTuMba tathA anya sthAnika mumukSuonI preraNAthI traNa divasanI morabI-vavANiyA ane kaccha-bhadrezvaranI yAtrA yojAI hatI. sau dharmautsAhathI prerita hatAM. temAM bhadrezvara tIrthanI yAtrA samaye savAranA pa-30 thI 7-00nA samaya daramiyAna, tIrthathI be-traNa pharlAga dUra, ekAMta bhaktibhAvanAmAM DaoNkTara lIna banI gayA. enA phaLarUpe eka viziSTa AnaMdadAyaka dhyAnadazA pAmyA. Aje 33 varSa bAda paNa A viziSTa anubhUtinuM smaraNa teo kare che tyAre AnaMda-paMdanono anubhava karatA hoya tevA bhAvo temanA mukha para pratibiMbita thAya che. bIjI eka AvI viziSTa bhaktibhAvasabhara anubhavadazAnuM smaraNa paNa DaoNkTaranA cittamAM Ajeya jIvaMta che. prAMtija tAlukAnA phatepura gAmamAM zrI bAbubhAI mahetAnI preraNAthI ane sthAnika samAjanA sahakArathI bhagavAna neminAthanA nUtana maMdiranI pratiSThAnA prasaMge teo phatepura gayA hatA. navA maMdiranI vidhivat sthApanA, garbha-janma-dIkSA-kevaLajJAna ane nirvANa - ema pAMca divaso daramyAna, paMcakalyANaka sahita karavAmAM Ave che; temAMnA dIkSA kalyANakanA divase savAre bhagavAnanI parama vairAgyanI dazAnuM varNana sAMbhaLatA sAMbhaLatA, prathama bhaktibhAvathI romAMca thayo ane thoDI kSaNo mATe teo samAdhimAM sthira thaI gayA. AvI rIte DaoN. sonejInI dharmayAtrA vyaktigata ane sAmUhika rIte prabaLa vegathI AgaLa vadhatI jatI hatI. e vakhatanA temanA sahayAtrIone yAda karIe to sarvazrI jayaMtIbhAI popaTalAla ghIvALA, AMkhanA DaoN. hIrAbhAI paTela, nyAyAdhIza DAhyAbhAI sI. mahetA (prasaMgopAtta), kAzIbhAI paTela, ramaNabhAI khoDIdAsa, vinodabhAI dalAla (baeNnkavALA), cInubhAI zAha, hiMmatabhAI puMjAbhAI, ratilAla lAlabhAI, cImanabhAI, kusumabahena, jyotibahena, kalyANabhAI, ramaNIkabhAI zeTha, maNibhAI laheracaMda zAha, bhogIbhAI zivalAla zAha, jAsudabahena rasikabhAI zAha, viThThalabhAI bhAvasAra vagere aneka gaNAvI zakAya. A sahu sAdhako paMcabhAInI poLanI zALAmAM avAranavAra svAdhyAyano lAbha paNa letA rahetA. ghaniSTha adhyayana ane satsaMgano samayagALo I.sa. 1973 thI 1975 daramyAnano traNa varSano samayagALo, ghaniSTha adhyayana ane vividha dharmaprabhAvaka vRttiono rahyo. jIvana lakSanI vizeSa khoja zaru thaI ane cittamAM jema prazno jAgatA gayA tema uttaro paNa maLatAM gayAM. e praznottaranA anubhavanuM emanI rojanIzI (I.sa. 1972-73)mAM pratibiMba paDyuM, je ahIM avatarita che : pra. AnaMdane - satya AnaMdane - prApta karo. eTale ? AnaMdasvarUpa evA AtmAne prApta karo. Page #80 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pra. jhaM pra. u. pra. u. kevI rIte ? tene anubhavo. kevI rIte ? svasaMvedanarUpa thaIne, vyApyavyApakapaNe nijasvarUpamAM pariNamIne, abhedarUpe tanmaya thaIne. tema thavA mATeno vidhi, krama ane te kramanuM ArAdhana spaSTa karo. (1) jema kaoNlejamAM dAkhala thavA meTrika pAsa thavuM jarUrI che, tema AtmajJAnI thavA mATe AtmArthInA guNo pragaTAvavA jarUrI che. (2) jIva ane ajIvanuM svarUpa zrI vItarAgapuruSoe je prakAre kahyuM che te prakAre sArI rIte jANIne cittavRttine nijasvarUpane viSe ekAgra karavAno ane paravastuomAMthI vyAvRtta karavAno abhyAsa karavo paDaze. (3) A abhyAsamAM upakArI evA satsaMga, satkruta ane satpuruSonA niraMtara samAgamarUpa satsAdhanone aMgIkAra karavAM paDaze. (4) je bhavya AtmA A vidhi ane kramane jANIne, tenuM ArAdhana satyaniSThAthI, AtmArthe, sarvazaktisahita aMgIkAra karaze te jIvane AtmAnI prApti 6 mAsathI 12 varSanA gALAmAM thAya ema sAmAnyapaNe jANIe chIe, vizeSa to jIvanA puruSArthane AdhIna che. satpuruSanA sAkSAt samAgamamAM rahenAra jIvane puruSArthamAM abhUtapUrva ane agamya preraNA maLe che. Avo satpuruSArtha karanAra bhavya jIva AgAmI alpakALamAM paramAnaMdamaya dazAne prApta thaze. "satpuruSonuM yogabaLa jagatanuM kalyANa karo." I.sa. 1973-74nA varSa daramiyAna bhagavAna mahAvIrano 2500mo nirvANa mahotsava suMdara Ayojana sahita ane ghaniSThapaNe, rASTrIya temaja AMtararASTrIya stare UjavAyo; A mahotsava daramyAna aneka suMdara maMdironuM nirmANa, seMkaDo uttama graMthonuM prakAzana ane sAutha-dilhImAM 25 ekaranI jagyAmAM 'vanasthaLI'rUpe mahAvIra bhagavAnanA smArakanA nirmANa sahita, dharmaprabhAvanAnA aneka kAryo saphaLatApUrvaka saMpanna thayAM. tenA bIje varSe, I.sa. 1974nuM cAturmAsa pU. saMtazrI sahajAnaMdajI (manoharalAlajI) varNIjIe amadAvAdamAM karyuM. temanA samAgamanA lAbhathI ane AjJA thavAthI 'dravyasaMgraha praznottarI TIkA'no gujarAtI anuvAda karavAnuM sadbhAgya prApta thayuM. A kArya karatI vakhate ghaNAM jaina zAstronA punaHavalokanano ane pUjya mahArAjazrInA ghaniSTha samAgamano lAbha maLavAthI jIvanaparyaMtanA brahmacaryapAlananI temaja vyavasAyanivRtti, ghaniSTha sAdhanA ane zAstronA sUkSma abhyAsanI preraNA maLI. teozrIno 58 mo janmadivasa paNa anekavidha dhArmika pravRttio sahita amadAvAdamAM ja UjavAyo hato. buMdelakhaMDanA prasiddha jaina saMta zrI gaNezaprasAdajI varNInA A mukhya ziSya ane lagabhaga 200 uparAMta graMthonA racayitA A adhyAtmayogInuM eka nAnuM smAraka hastinApuranA digaMbara jaina maMdiramAM thayuM che. I.sa. 1998nI oNkTobaranI, kobA prerita uttara bhAratanI tIrthayAtrA-darzana daramyAna sarva mumukSuone A smArakanAM darzana ka2vAno lAbha maLyo hato ane te smAraka para temanAM saMsmaraNorUpa dharmavArtA paNa thaI hatI. A cAturmAsa daramyAna DaoN. sonejI sAthe svAdhyAya karatA evA mumukSuonA AgrahathI teozrI paMcabhAInI poLamAM paNa darzana-satsaMga arthe padhAryA hatA. tyArabAda chIpApoLavALA zrI jayaMtIbhAI zAhanA ghera pUjya varNIjInI AhAravidhino lAbha temaNe, bIjA ghaNA mumukSuo sAthe lIdho hato. 64 Page #81 -------------------------------------------------------------------------- ________________ havenI sAhebajInI dainaMdinI eTale pratidina khADiyA digaMbara jinamaMdiramAM RSabhadeva bhagavAna tathA zrI kuMdakuMdadevanA savAre 8-00 vAge darzana karavAM, to koIka vakhata uparanA mALe jaI 20-25 miniTa svAdhyAya karavo tathA zrImad rAjacaMdra pAThazALAmAM lagabhaga 40 miniTa zrImad rAjacaMdra graMthanuM vyaktigata ke sAmUhika vAcana karavuM ane tyAMthI sIdhA sTezana thaI bApunagara haoNspiTala javuM. AuTaDoranA divaso bAda karatA sAmAnyapaNe ekAda kalAka vaoNrDamAM rAunDa levAnuM rahetuM. ekAda kalAkano samaya je vAMcyuM hoya tenuM lekhana karavAmAM athavA to kaMThastha karavAmAM vaparAto. bAkIno samaya paNa kaMI ne kaMI dhArmika pravRtti arthe vaparAto. - pAThazALAmAM atyAra sudhI sAmAnyapaNe bhagavAna mahAvIrano A pUjyazrI sahajAnaMda vargIjI mahArAja janmamaMgaLadina UjavAto nahoto. A varSe pAThazALAmAM bhagavAna zrI mahAvIranI janma-jayaMtInI ujavaNI DaoN. sonejIe cAlu karAvI. A krama thoDAM varSo cAlyo, kAraNa ke ahIMno mumukSu-samudAya samaya jatAM dhIme dhIme nadI pAra rahevA cAlyo gayo hato. bhAratIya saMskRti ane tattvajJAnanA saMzodhana mATe kArya karatI zrI lAlabhAI dalapatabhAI sAMskRtika vidyAlaya (ela.DI. insTiTyUTa)mAM 1972thI 1974 sudhI DaoN. sonejI vividha dharmagraMthonA vAcana mATe jatA hatA ane emanI jJAnaprAptinI tRSA ahIM sArI evI saMtoSAI. bhAratIya vidyAo, jainadarzana temaja aneka zAstronA graMtho hovAthI, koI paNa sarasvatIupAsaka, saMzodhaka ke sAdhakane A sthaLa vidyAtIrtha samuM lAge. te samayamAM A sthaLa ekAMtamAM hatuM. pAkA rastA thayA nahotA ane lokonI avarajavara ochI. naisargika vAtAvaraNa bharapUra hatuM. ahIM AvatAM deza-videzanAM sAmayiko tathA anya jJAna-sAmagrIno DaoNkTare bharapUra upayoga karyo. potAne upayogI noMdho banAvI. A noMdha havenI peDhIne sAdhaka banavAmAM khUba upayogI nIvaDe tevI che. judA judA AdhyAtmika, naitika ane jIvanavikAsalakSI aneka viSayo para A badhI noMdha vyavasthitapaNe thayelI che. vizeSa rucivALA sAdhakone te upayogI bane tevI che : "paNa mane lAge che ke AvA vikAsalakSI graMthabhaMDArano vidyAvyAsaMga karanArA to chellAM 28 varSomAM mane mAtra javalle ja najare paDe che." ema sAhebajIne lAge che. A saMsthAnA graMthabhaMDArano upayoga karavA mATe zrI dalasukhabhAI mAlavaNiyA, DaoN. nagInabhAI zAha, zrI kanubhAI zeTha, bhASA vibhAganA zrI ramaNIkabhAI zeTha tathA graMthapAla salonIbahena joSI vageree khUba sahakAra Apyo hato. eka bAju uparokta insTiTyUTamAM vizALa phalaka para dharmazAstronuM adhyayana cAlatuM hatuM to bIjI bAju emanA nivAsasthAnanI najIka kAMkariyAnA 'vana-TrI hila" bagIcAmAM vAcana tathA smaraNano abhyAsa cAlato hato. vyaktigata temaja sAmUhika bhakti-satsaMga-svAdhyAya ane dhyAnano ArAdhanAkrama be ke traNa divasa IDara, uttarasaMDA, tAraMgA, naroDA jevAM sthaLoe paNa avAranavAra cAlu hato. eka rIte kahIe to davAkhAnAnA traNa-cAra kalAka sivAyano badho samaya AtmajAgRti mATenA abhyAsamAM jato. jANe ke samaya ocho paDavA lAgyo. gati hatI, pragati hatI, manana hatuM, ciMtana hatuM. eka bAju jJAnopAsanA prabaLapaNe cAlatI hatI, to bIjI bAju AtmopAsanAnI avirata dhUna lAgelI hatI. bAhya jIvananI vimukhatAnI sAthosAtha aMtarmukhatA tIvra vege vadhatI jatI hatI. vyavasAya ane vyavahAra thoDe aMze cAlatA hatA, paNa aMtaranI Arata to eka pachI eka sopAna dvArA tyAgane pokAratI hatI. 65 Page #82 -------------------------------------------------------------------------- ________________ G yA homIne satsaMga ane svAdhyAyanI vRddhi chellAM pAMca varSomAM vizeSapaNe thavA pAmI hatI. A nimitte vAraMvAra DaoNkTarane bahAragAma ane dUra dUranA pradezonI yAtrAe javAnuM thatuM. A cAra-pAMca varSamAM DaoNkTara eka ucca kakSAnA AdhyAtmika sAdhaka hovAnI sAthe sAthe prasiddha ane lokapriya svAdhyAyakAra tarIke paNa jANItA thaI rahyA hatA. emAM paNa temanI bhAvapUrNa saMgItamaya gadyapadyazailIthI gaMbhIra evA tattvajJAnanA viSayomAM paNa vizALa mumukSuvargano ane thoDAka sAmAnya lokono paNa rasa jaLavAI raheto hato. eka suzikSita jainetara kuLamAM janmelA yuvAna DaoNkTaranuM zAstrajJAna, tanmayatA ane laganI saune mATe AdarapAtra banyA hatAM. dhIme dhIme temanA tarapha bhAva vadhavA lAgyo hato. emanA jIvananI niHspRhatA sahune sparzI gaI. emanI vANInI saccAI sahune asara karI gaI. emano madhura kaMTha, tIrthakaro prati agAdha vaMdanabharyo Adara, jJAnIo pratye sanmAna emanA svAdhyAyamAM pragaTa thatAM. zrImad rAjacaMdranAM vacanAmRto athavA emanAM kAvyo emanA kaMThathI vahe, tyAre teo rAjacaMdramaya banI jatA. sAmAjika temaja vyAvahArika pravRttio dhIme dhIme kramazaH saMkoravA mAMDI hatI. teonA jIvananI nirNAyaka paLa AvI pahoMcI. 'bApunagara-haoNspiTalamAM vijhiTiMga phijhiziyana tarIke kAmagIrI bajAvatAM temaNe rAjInAmuM ApavAno pAko nirNaya karyo. 1975nA jUna-julAImAM rAjInAmuM ApI paNa dIdhuM. haoNspiTalanA suprinTenDanTa DaoN. tripAThI tathA meDikala DAyarekTara DaoN. TI. bI. paTele DaoN. sonejIne bolAvIne kahyuM, 'ame tamAruM rAjInAmuM svIkAratA nathI, kAraNa ke dardIo tamane cAhe che. teo paNa A vAta svIkAraze nahIM.' DaoNkTara sonejI bhale haoNspiTalamAM thoDo samaya sevA ApavA jatA hoya, paNa temaNe tene prophezana banAvavAne badale eka mAnavasevAnuM kArya mAnyuM hatuM. teo atyaMta premathI dardIo sAthe vyavahAra karatA, tene kAraNe suprinTenDanTane Dara hato ke dardIomAM priya evA DaoNkTara jaze to prajAnuM sAMbhaLavuM paDaze. bIjI bAju DaoNkTara sonejIne potAnI sAdhanAnA kAraNe kadAca yogya pharaja bajAvavAmAM saheja paNa upekSA ke bedarakArI ke asAvadhapaNuM AvI jAya te temane temanA svabhAva pramANe gamatI vAta nahotI. haoNspiTalanI sevAnuM kArya mAnavatAvAdI hovA chatAM AgaLanI sAdhanAmAM kathaMcit bAdhaka banatuM hovAthI rAjInAmAno dRDha nizcaya karyo. tethI aMte teoe lAgatAvaLagatA sahunI saMmati meLavI. haoNspiTalanI javAbadArImAMthI mukta thavAnuM banyuM eTale kaMIka rAhatano anubhava thayo. have koI paNa prakAranA baMdhana vinA svAdhyAya Adi sAdhano vadhAre nizcitapaNe thaI zakaze, evo temane ahesAsa thaI gayo hato. A rAjInAmAthI kuTuMbane Arthika Avakano moTo ghasAro veThavo paDyo, paraMtu temaNe vAstavika hakIkatanI 66 thai che yA homa karIne yA homa karIne 11 79 karIne yA homa karIne kene | Page #83 -------------------------------------------------------------------------- ________________ svIkRti mATe pahelethI ja mAnasika taiyArI karI rAkhI hatI. A vAtanI jANa pU. sahajAnaMdajI mahArAjane karI tyAre teoe kahyuM, "jaldabAjI kyoM kI ? abhI kucha samaya hospiTala meM jAnA cAlu rakha sakate the / " paraMtu dhanuSyamAMthI bANa chUTI gayuM hatuM. sAdhanAnI sAthe sAthe sAhityalekhana, zibiro, tIrthayAtrAo ane saMsthA zrI sadbhuta sevA sAdhanA kendranA kAryane AgaLa dhapAvavAnuM jarUrI hatuM. e mATe vizeSa samaya Apavo anivArya hato. nizcitatAnI paNa spaSTa AvazyakatA hatI. tethI ja DaoNkTare rAjInAmAno vicAra amalamAM mUkavAnA nizcayane daDhapaNe vaLagI rahevAnuM yogya mAnyuM. eTale zrI sahajAnaMdajI mahArAjanA vicAramAM, koIka garbhitatA hovA chatAM potAnA nirNayamAM pheraphAra karavAnuM zakya nahotuM. joke temanA pratyenA pUjayabhAvamAM jarA paNa nyUnatA AvI nahotI. temano prathama viziSTa paricaya 1974mAM thayo. temanA taraphathI adhyAtmabodha, zAstravAcananI kaLA ane brahmacarya-ArAdhanAnI viziSTa preraNA maLI hatI. teo DaoN. sonejInA sadAya mArgadarzaka rahyA hatA. paraMtu I.sa. 1978mAM hRdayaroganA humalAthI teozrInuM ekAeka dehAvasAna thayuM. ATalA alpa samayamAM DaoN. sonejIe emanA udAtta vyaktitvamAMthI amUlya preraNA ane mArgadarzana prApta karyA. zrI satkRta sevA sAdhanA kendra moDhAnA cAMdAnI bImArImAMthI mukta thayA pachI, sAhebajInI sAdhanA khUba tvarita gatithI AgaLa vadhI rahI hatI. e nimitte thatI AtmalakSI dhArmika pravRttiomAM emanuM samagra jIvana otaprota banI gayuM hatuM. madhyAhna sUrya jema pUrNarUpe prakAze, te rIte emanI sarasvatI-sAdhanA zAstrajJAnanA prakAza ane abhyAsathI AgaLa vadhI rahI hatI. zrImad rAjacaMdra aMgenI upadezanoMdhonuM sUkSma adhyayana ane enA paripAkarUpe sva-noMdha ane anya lekhanakArya to cAlu ja hatAM. 1972mAM potAnI AtmasAdhanAne vega ApavAno bhAva jAgyo. adhyAtmalakSI pravRttio pUrajozamAM cAlu hatI. pAMca-cha varSanA manomaMthana bAda emane koI eka vyavasthita sthAnanI jarUrata lAgatI hatI, jyAMthI badhI pravRttio sArI rIte - saMkalita thaI zake. - amadAvAdanA elisabrija vistAranA mIThAkhaLI pAsenI mahArASTra sosAyaTImAM DaoN. zarmiSThAbahenanA nAnAjI ane 'raMga-rasAyaNa'nA prasiddha vepArI zrI bhagavAnalAla khArAvALAe temanI dIkarI jayAbahenane puSpavilA' nAmano baMgalo bheTa Apyo hato. A makAnamAM 1972thI teoe vAcana-lekhanano AraMbha karyo hato. potAnI A pravRttine vadhAre vyavasthita, saghana ane sarvopayogI banAvavAno daDha vicAra thayo. ahIM puSpavilA I.sa. 1975nA me mAsanI 9mI tArIkhe, saMvata 2031nA vaizAkha suda 10nA roja, bhagavAna mahAvIranA kevaLajJAnaprApti dine, AtmasiddhizAstranI pUjA rAkhIne A pavitra dine 'zrI sadbhuta sevA sAdhanA kendra' e nAmathI saMsthAno maMgaLa prAraMbha thayo. A samaye aMdAje 60-70 mumukSu bhAIbahenonI hAjarImAM, A saMsthAnI sthApanA thaI. sthApanA samaye sAhebajIe eka maMtra Apyo hato : 'premathI Page #84 -------------------------------------------------------------------------- ________________ paricaya ane paricayathI prema vadhArIe ane jIvanane divya banAvIe.' A saMsthAnI sthApanAnA bIjA varSe ja, 1976mAM dakSiNa bhAratanAM tIrthonI eka sudIrgha maMgaLayAtrAnuM (tA. 29-10-76 thI tA. 9-12-76 sudhInI 42 divasanI yAtrAnuM) Ayojana thayuM. temAM joDAyelA aneka yAtrIo sAhebajI sAthe ghaniSTha saMparkamAM AvyA. emanA vicAra, emanI bhakti, emanI sAdhanA ane vizeSa to emanA sauhArdapUrNa premamaya vyavahA2nI UMDI asara te yAtriko para paDI. temane badhAne bhakti-svAdhyAyamAM khUba ja rasa paDyo ane amadAvAda AvIne saMsthAnI sarva pravRttiomAM vadhu rasathI sakriya banyA; jemAMnA keTalAka to saMsthAnI phAlatI jatI pravRttinA pAyAnA paththara banyA. 68 www.jalfe||brary.org Page #85 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 96 ciMtananI. keDIe vAcana-manana-ciMtananA paripAkarUpe DaoNkTarasAhebe traNa-cAra varSanA gALAmAM, ziSTa, saMskArI ane yugAnurUpa evAM traNa pustakonuM lekhana karyuM : sAdhanA sopAna (1976), cAritra suvAsa (1977) ane sAdhakasAthI bhAga-1, 2 (anukrame 1978-79). sAdhaka sAthInA bIjA bhAganuM vimocana, jANItA vidvAna prAdhyApaka sva. DaoN. cInubhAI nAyakanA haste thayuM hatuM. A traNe pustakane ekasAthe laI vicArIe to DaoNkTarasAhebanA AMtarika pAtheyane ApaNe samajI zakIe chIe. I.sa. 1969 thI 1975 daramyAna AdhyAtmika sAdhanAnuM je bahuAyAmI dohana DaoN. sonejIe karyuM enI phaLazrutirUpe temane traNa bAbata bahu mahattvanI lAgI hoya ema jaNAve che : (1) emaNe je prApta karyuM che, sAdhanA karI che e vyaktigata sImita na rahetAM samaSTigata bane, kaho ke svayaM tare ane anyane paNa sanmArgamAM cAlavA preraNA ane mArgadarzana Ape. (2) e rIte sAdhaka divyajIvana jIvavAnI rIta zIkhe, kalyANano mArga jANe, AtmonnatinI dizA pakaDe ane jIvanaparivartana kare. | (3) uparanI be bAbatonA amala mATe kevaLa bhASAnA baLe koIne AMjI devA ke vidvattA batAvI vidvAna tarIkenI chApa pADyA vinA, vartamAnakALanA jijJAsu sAdhakone saiddhAMtika, prayogalakSI ane rojabarojanA jIvanamAM amalamAM mUkI zakAya tevuM, bahumukhI mArgadarzana maLI rahe evI saraLa bhASAmAM, saraLa sAhitya upalabdha bane evo prayatna. eTale to teozrI 'sAdhanA sopAna'nA prAkathanamAM lakhe che : "A graMtha custa saMpradAyavAdIne upayogI nathI. je zabdajJAnathI, vAjALathI ane zuSkajJAnathI janamanaraMjanane ke jIvananirvAhane icche che tene; tathA viveka vagaranA bAhyakriyAkAMDano je Agraha rAkhe che tene paNa A graMthathI kAMI sArthakatA nathI. dRSTirAga ane vyaktirAga choDIne, pakSapAtarahitapaNe satyanI sAdhanAmAM anuraktivALA, AtmazuddhithI Atmasiddhine pAmavAnI jijJAsAvALA anveSakone, A graMtha mukhyapaNe upayogI che.'' | ApaNuM uttama koTinuM AdhyAtmika ane dArzanika sAhitya moTe bhAge saMskRta-prAkRta ane jUnI hiMdI-khaDI bolImAM lakhAyeluM hovAthI samajavAmAM agharuM bane, gujarAtanA dharmapremI samudAyane mATe te samajavuM muzkela bane che. tethI sAdhanAnA mArge prayANa karavAno prAraMbha karanAra sAdhakavargane dhyAnamAM rAkhI "DUbanArane nAva maLe te dRSTie DaoNkTarasAhebe uparanAM traNe pustakanuM Alekhana karyuM che. DaoNkTara sonejI eka bAbatano raMja anubhave che. AjhAdI maLyA bAda, rAjakIya svataMtratA bAda, ApaNI 69 nactI to zI on ciMtananI keDIe siMha hAMDI ciMtananI keDIe ciMtaka hatI ra Page #86 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bhAratIya mULa saMskRtino vizeSa vikAsa thaze tevI ApaNI saMskRtinA puraskartAonI ane upAsakonI bhAvanA phaLIbhUta thaI nathI. paNa kevaLa kheda, kheda na rahetAM tenA pratikAra mATe saMskArapoSaka sAhityanuM pote lekhana kare che. A bhAvanAmAMthI ApaNane prApta thAya che, 'cAritra suvAsa". samAjanA badhA ja vargone preraka banI zake e rIte jIvananAM vividha kSetroe viziSTa mahattA prApta karela vyaktionA jIvatA-jAgatA 79 banAvo-prasaMgonuM Alekhana DaoN. sonejIe A pustakamAM karyuM che. Ameya tattvajJAna karatAM caritraprasaMgo jIvananuM ghaDatara karavAmAM vizeSa preraNAdAyI ane mArgadarzaka bane che, tethI DaoN. sonejIne ApaNA mahApuruSo-saMto-vIra puruSo vagere pratyenuM AkarSaNa haMmezAM vizeSa rahyuM che. vizeSa karIne yuvA peDhI je bhUlI-bhaTakI che, aNasamaja - kAcI samaja ke ajJAnatAne kAraNe bhramita che, temanA pratye sahAnubhUti rAkhI 'cAritra-ghaDatara' karavAnA teozrI satata prayatno kare che. e vAta to ApaNane I.sa. 1988thI Aja sudhI niyamitapaNe saMsthA dvArA Ayojita thatI yuvAzibiromAM tathA gurukuLanI pravRttimAM jovA maLe che. emano 'cAritra' vizeno khyAla kaho ke vyApa, mAtra vyaktigata zArIrika cAritra sudhI maryAdita nathI paNa ethI AgaLanA cAritra sudhI pahoMce che. samaSTigata sAdhaka mATenI sIDInuM A pAyAnuM paheluM pagathiyuM che. A na hoya to sAdhaka AgaLa vadhI ja na zake. Atmonnati sAdhI na zake. eTale teo AnA para vizeSa bhAra mUke che. AthI emaNe samaya jatAM dIpAvalI prasaMge mokalAtA zubhecchA-kArDane, navo ja saMdarbha pUro pADI, kobA zrImad rAjacaMdra AdhyAtmika sAdhanA kendra dvArA preraka pustikAo mokalavAnuM Ayojana karyuM. eka to divALI-kArDano koI vizeSa upayoga hoto nathI. AvI pustikA jIvanaghaDatara kare, navA varSe nUtana preraNA ane saMkalpa Ape. A rIte jIvana-maMthana, jIvana-amRta, jIvana-jAgRti, jIvana-prabhAta, jIvana-suvAsa jevI 26 pustikAo prakAzita karI che ane nUtanavarSAbhinaMdanarUpe vyApaka janasamudAya pAse te pahoMce che. emanuM lekhana emanA jIvananuM pratibiMba banI rahyuM che. jIvanamAM vivekayukta AMtara-bAhya tyAga e ja temanuM mukhya lakSa che. dharma ane dharmI judAM nathI, dharma e jIvana jIvavAnI UMcI kaLA che. e jene sAdhya bane tenuM jIvana dhanya thaI jAya. alpaparicita evA DaoN. mukunda sonejIne emanA lekhana dvArA gujarAtamAM aneka sAdhako-mumukSuo ane anyajano paNa dhIme dhIme oLakhatA thayA. A mATe sauthI moTo koIno phALo hoya to te saMsthA dvArA chellAM trIsa varSothI prakAzita thatuM mAsika 'divyadhvani' che. lekhana-pravRttine vega ApavAno phALo tathA saMsthAnA vikAsano paricaya ApavAno tathA Ama janatA sudhI pahoMcADavAno phALo paNa A mAsikano ja che, ema kahI zakAya; jemAM temane sarvazrI haribhAI mohanalAla zAha, prakAzabhAI DI. zAha, mitezabhAI zAha ane surezabhAI rAvalano viziSTa sahayoga maLato rahyo che. vardhamAna saMdeza'mAMthI "divyadhvani' atyAra sudhI amadAvAda paMcabhAInI poLamAM dararoja thatA sAhebajInA svAdhyAya have dara zukravAre rAtre usmAnapurA paTela vADImAM paNa niyamitapaNe thavA lAgyA. vaLI, dara somavAre sAraMgapura, amadAvAdamAM murabbI suzrAvaka zrI zakarAbhAI gi. zAhane ghare taLiyAnI poLamAM paNa cAlu thayA. te samayamAM, 1973mAM zrI jazavaMtabhAI sAMkaLacaMda zAha teozrInA vizeSa paricayamAM AvyA. temaNe DaoNkTarasAhebanI saMmatithI eka 25-30 Page #87 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pAnAMnuM mAsika vyaktigata dhoraNe 'vardhamAna saMdeza' nAme zarU karyuM. e vakhate sadbhuta sevA sAdhanA kendra astitvamAM AvyuM nahotuM. nizcaya eTalo rAkhyo ke mAsikamAM zrImad rAjacaMdrane saMbaMdhita vAcanasAmagrI vizeSapaNe pragaTa karavI. enuM vArSika lavAjama dasa rUpiyA hatuM ane sabhyasaMkhyA lagabhaga 450 hatI. jazavaMtabhAInA kahevA pramANe, A mAsika khoTamAM cAlatuM hatuM paNa eka satkArya thaI rahyuM che eno saMtoSa paNa hato. chatAM manamAM ema hatuM ke loka-TIkAnA bhoga banIe e pahelAM mukta thaI javuM joIe; ema vicArI me - 1977thI zrI sadbhuta sevA sAdhanA kendrane soMpavAno nirNaya karyo. A mAsikanI samasta javAbadArI kAyamI dhoraNe saMsthAne vinayapUrvaka ane vidhipUrvaka samarpita karI. tyArabAda A mAsika 'divyadhvani' nAmathI prakAzita karavAnuM saMsthAe zarU karyuM. DaoN. sonejI ane saMsthAnI rojabarojanI pravRttino vyApa dhIme dhIme vadhI rahyo hato. mumukSuonI saMkhyA paNa vadhatI jatI hatI. saMsthA potAnA sthApanAkALathI ja dara varSe vArSika dinanI ujavaNI nimitte amadAvAdanAM vividha sthaLoe tathA vaDavA, vavANiyA, IDara jevAM aneka sthaLoe zibironuM Ayojana karatI. A zibiromAM sva. pU. sahajAnaMdajI mahArAja, zrI manuvaryajI mahArAja, sAbarakAMThAnA prasiddha saMtazrI jesiMgabAvajI jevA saMto tathA aneka vidvAno-prAdhyApako, DaoN. cinubhAI nAyaka, DaoN. kumArapALa desAI, zrI rAkaracaMdabhAI vakhAriyA, zrI maNibhAI zAha, zrI caMpakabhAI dozI, zrI sunaMdAbahena vohorA, zrI rAvajIbhAI desAI, zrI vajubhAI khokhANI, zrI pratApabhAI ToliyA, zrI durlabhajI khetANI vagere AvIne mArgadarzana ane potAnuM yogadAna pUruM pADatAM hatAM. A badhAmAM, badhA ja divasoe sAhebajI pratyakSa hAjara rahI svAdhyAya ApI preraNA pUrI pADatA hatA. | to A rIte phUlI-phAlelI pravRtti bhakto-bhAviko, mumukSuo, sAdhako ane anya rasikajano sudhI pahoMce evA eka 'saMdezaka'nI khUba ja jarUra hatI. saMsthAmAM TrasTI tarIke sevAo ApatA eka sajjana zrI harilAla mohanalAla zAhanA dhyAnamAM A vAta AvI. temaNe A kAryane sArI rIte pAra pADavA mATe potAnI AgavI sUjha ane samasta zaktione kAme lagADI. temanA A prayatnanA phaLarUpe, lagabhaga paMdara varSanA gALAmAM 'divyadhvani'nI sabhyasaMkhyA lagabhaga 4OOO sudhI pahoMcI hatI. Aje paNa 'divyadhvani' satata 30 varSathI niyamitapaNe prakAzita thAya che ane deza-videzanA lagabhaga papa00 jijJAsuone jIvanavikAsalakSI, saMskArapreraka ane AdhyAtmika mArgadarzana pUruM pADe che. DaoN. sonejI arthAt have zrI AtmAnaMdajInI dRSTi ane kalamano lAbha A mAsikane maLyA kare che. e rIte paNa DaoNkTaranI sarasvatI-ArAdhanA aharniza cAlyA kare che. A sAmayike aneka vizeSAMko paNa pragaTa karyA che ane bhAvimAM, aMgrejI-hiMdI lekho temaja mahilAvibhAga ane Arogya-vibhAga cAlu karIne gharanA saune te dvArA rasamaya, vyavahAru ane sAttvika saMskArapreraka pAtheya pahoMce te arthe prayatnazIla che. A mAsikanA pracAra-prasAra ane saMpAdananA mahAna ane vikaTa kAryamAM sva. zrI harilAla mohanalAla zAha ane zrI prakAzabhAI DAhyAbhAI zAhe mahattvanuM yogadAna ApyuM che. Page #88 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 20 AjIvana brahmacaryavrata aMgIkAra DaoN. sonejI have eka evI kakSAe pahoMcyA hatA ke vyavahArika ke sAmAjika bhUmikA bhajavavA na to temanI pAse samaya hato ke na ruci. temanI dizA dhIme dhIme nakkI thatI hatI. bhautika saMsAra pratyeno rAga ocho thato gayo ane lagabhaga zUnyavat banI gayo, nakkara vairAgyanI bhUmikAe pahoMcI gayo. enI zarUAta haoNspiTalamAMthI rAjInAmuM ApyuM tyArathI thaI hatI. kahevAya che tana-mana-dhanathI....paNa ahIM UlaTakrama AraMbhAyo. pahelAM dhanano rAga choDyo, have tanano rAga choDavAno nizcaya karyo ane enA phaLasvarUpe I.sa. 1976mAM pUjyazrI sahajAnaMdajI varNIjI mahArAjanA sAnnidhyamAM 45mA varSe DaoN. sonejIe AjIvana brahmacaryavratanI pratijJA lIdhI. tA. 5-71976nA roja amadAvAdanA zAhapura vistAramAM AvelA zrI ajitanAtha bhagavAnanA maMdiranA bhoMyarAmAM A vrata lIdhuM. bA. bra. zrI gokuLabhAIe paNa sAthe ja A vrata lIdhuM. pUjya bahenazrI zarmiSTAbahena to hatAM ja. upasthita paMdareka mumukSu bhAIbahenonI mudrA gaMbhIra banI hatI. eka-be bahenonI AMkhomAM jhaLajhaLiyAM AvI gayAM hatAM ane bhAvapUrNa ane gaMbhIra dRzya sarjAyuM hatuM. A vrata dhAraNa karavA mATeno sIdho saMbaMdha temanAM patnI DaoN. zarmiSTAbahena sAthe che. samayanI dRSTithI lagnajIvana 15-16 varSanuM gaNAya paNa vAstavika dAmpatya agAu jaNAvyuM che tema mAtra 42 mahinAnuM gaNI zakAya. banne vacce vrata letA pahelAM carcA-vicAraNA thaI hatI ane zarmiSTAbahene enI anumodanA ApI hatI. paraMtu A vratapAlana khUba ja kaThina che eno emane te vakhate UMDo vicAra nahi Avelo. "DaoNkTaranI icchA che eTale mAre saMmati ApavI" ema emaNe nakkI kareluM. alabatta temane bIjA bALakanI icchA to hatI nahIM. DaoNkTaranA paricayathI tana-rAga ocho thayo hato. chatAM teo jaNAve che te pramANe niyamapAlanamAM thoDI muzkelIo paNa anubhavI. paNa DaoNkTarasAhebanA prema ane samajAvaTathI pAra UtarI zakAyuM; ane jema jema temanI mahAnatAnI khabara paDavA lAgI tema tema potAnA manane vALavAno prayatna karyo. bhaviSyamAM muzkelIo to ghaNI paDI. emane ghaNI vAra ekalavAyu jIvana kaThatuM paNa kharuM. paNa na to temaNe svakuTuMbamAM ke mAtA-pitAne koI phariyAda karI ke na to koIne eno khyAla paNa AvavA dIdho. temaNe mAtra svano vicAra na karatAM patinI AdhyAtmika vikAsayAtrAne samajavA koziza karI che. ahIM paraMparAgata pati e ja paramezvara mAnavAvALI strI nahi, paNa patinA AMtarika vyaktitvane samajI zakanAra evI bhAratIya nArInI vAta che, jemaNe pote paNa kaMIka aMze e dizAmAM vaLavA prayatna karyo. banne DaoNkTara che, bannemAM vaijJAnika dRSTi che, vicAramAM tarka che. buddhijIvI kahIe e kakSAmAM Ave che eTale ahIM rUDhi-paraMparAno prazna UThato nathI. ahIM hakkanA prazno nathI. bhautikavAdI vicArasaraNI nathI. strI, mALavA bacAvrata aMgIkAra 72 AjIvana kArAindow) Private & Personal aMgIkAra AjIvana brahmacaryavata www.jdiffellcllybolg Page #89 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mAno ke koI apekSA rAkhe to khoTuM ke asthAne nathI. mAnavI tarIkenuM lakSaNa che. mAnavasvabhAva che. paNa bIjI rIte vicArIe to suzikSita ane saMskArI pati-patnI parasparanI lAgaNI ane bhAvanA samajI zake to kyAMthI kyAM pahoMcI zakAya che tenuM jIvatuM-jAgatuM uttama udAharaNa DaoN. sonejI ane zarmiSThAbahenanAM vyaktitvamAM pratibiMbita thAya che. DaoN. zrI zarmiSTAbahena jaNAve che : "jema jema temanA jIvanano, jJAnano, bhakti ane vairAgyano vikAsa joyo tema tema prabhu-gurunI kRpAthI mane paNa temanI asara thoDe aMze thavA lAgI; ane tethI teoe jyAre vadhu niyamo aMgIkAra karyA ane vadhu nivRtti lIdhI tyAre meM thoDA du:kha sahita paNa svecchAe svIkRti ApI." ahIM ApaNe zarmiSThAbahenanI pAradarzitA joI zakIe chIe. je thayuM te jaNAvyuM paNa vadhu zreya sarvanuM zAmAM che eno vicAra paNa karyo ane lezamAtra AnAkAnI vinA nUtana jIvanane sahajapaNe svIkArI lIdhuM. DaoN. sonejInA brahmacaryavrata-svIkArathI emanA sAmAjika jIvanane kazo bAdha Avyo nathI. na to temaNe javAbadArImAMthI moM pheravyuM ke na to upekSA karI. UlaTuM vadhu cIvaTathI cheka rAjezabhAInAM lagna sudhInI nAnImoTI javAbadArIo nibhAvI; yogya salAhasUcano paNa ApyAM che. haju paNa koI muzkelI hoya to mArgadarzana Ape che. A avasthAne ApaNe "sAMsArika sAdhunI" avasthA gaNI zakIe ke jeoe ApaNI paraMparAmAM A prakAranA aneka mahAna sAdhu-saMto-bhakto thayelA joI zakIe chIe. saMsAra pratye jalakamalavata bhAvathI rahIne sAdhanAmArgamAM ane prabhupremamAM suMdara pragati karI che. - hA, DaoN. sonejInuM kuTuMba jaina paraMparAkuLanuM hatuM nahi. eTale dIkSA jevA mahApavitra prasaMgo je sahaja svIkArya bane che tevuM banyuM hoya ema lAgatuM nathI. kuTuMbanAM anya sabhyo, bhAI-baheno temaja vaDIlone AghAta to lAgyo hato. yuvAna bhAbhI tathA bALa rAjezano najara samakSa Avato cahero emanA raMjanuM kAraNa bane che. paraMtu DaoN. sonejIne potAnI mAnyatA ane saMkalpamAM deDha rahevA mATe pUjya bahenazrI zarmiSThAbahena temaja bhAIzrI anilabhAI sonejInuM yogadAna ghaNuM ja prazaMsanIya ane noMdhapAtra rahyuM; kAraNa ke A sAmAnya nirNaya nahoto. jema koI vIra kAragila jevA yuddhakSetre potAnA dIkarA ke bhAI-bhAMDune vidAya kare tyAre hRdayamAM AghAta anubhavAya ane koI uttama prayojana mATe jato hoya tyAre hasate mukhe vidAya apAya temaja Atmika saMtoSa paNa anubhavAya. AvI mizra lAgaNI ahIM kuTuMbIjanonI hatI. emanAM bahenazrI haMsAbahena, jemaNe kuTuMbanI viSama Arthika sthitine pahoMcI vaLavA lagnane paNa TALyuM hatuM (khUba moDethI lagna karelAM). temaNe ane DaoN. sonejInA sauthI laghubaMdhu zrI jyotIndrabhAI (je kaeNneDA che) hamaNAM bhArata AvyA tyAre temanI mulAkAta daramyAna A ja bhAva pradarzita karyo hato. paraMtu eTaluM cokkasa ke ATalA lAMbA gALA pachI paNa kuTuMbanA sarva sabhyo (be-traNa peDhI) vacceno prema ane ekatA akabaMdha che ane zrI AtmAnaMdajIne aMtaranA pUjyabhAvathI jue che. jyAre pUjayazrIne amerikA-kaeNneDA javAnuM thAya tyAre nyUjarsImAM teo temanAM bahena divyAbahenane tyAM tathA ToronTomAM sauthI nAnA bhAI jyotIndrabhAIne ghera paNa rahevA jAya che. - I.sa. 1975 thI 1980nA gALA daramiyAna DaoN. sonejInI AdhyAtmika pravRtti pUravegamAM hatI. aneka tIrthayAtrAo, aneka sthaLoe svAdhyAyo vagere thatAM eTale temanI tathA saMsthAnI pravRttionI jANa deza-videzamAM thavA lAgI. zrImad rAjacaMdranAM vacanAmRtane aneka kuTuMbomAM pahoMcADyAM. vacanAmRtanA AdhAre satsaMga ane svAdhyAyo ApatA. teno lAbha levA samasta gujarAtamAMthI aneka adhyAtmarasika bhAI-baheno amadAvAda AvavA lAgyAM. 0 73. Jan Education International For Private & Personal use only Page #90 -------------------------------------------------------------------------- ________________ eka bAju saMsthAnI vividhalakSI ane samAjopayogI pravRtti cAlatI hatI, to bIjI bAju DaoN. sonejInI AtmakalyANanI sAdhanA paNa prabuddhatApUrvakanI ane AtmalakSa vardhamAna thAya te pramANe saMtulitapaNe cAlI rahI hatI. eka pachI eka AvaraNa paNa haTatAM jatAM hatAM. penTa-koTa-TAI to kyAranAya(1970thI) chUTI gayAM hatAM ane zveta kaphanI ane jhabhbhAmAM AvI gayA hatA. A mAtra bAhya parivartana nahotuM; AMtarika parivartananuM pratibiMba hatuM. jyAM sudhI rAga-dveSa chUTe nahi tyAM sudhI sarva sAdhanA "jUThI' - A vAta sarva graMthoe ane sarva saMtoe ekamate svIkArI che. eTale dhIme dhIme rAga chUTavA ja joIe evo prayatna satata DaoN. sonejIe keLavyo che. potAnI sAdhanAne preraNA maLe ane emAM sAttvika tela satata purAyA kare e dRSTithI tIrthayAtrAonuM Ayojana karI mumukSuone satata gatizIla rAkhatA hatA. 1976nI eka tIrthayAtrAno ullekha karavo atre lAge che. - dakSiNa bhAratanI A yAtrA daramiyAna DaoN. sonejI kuMbhojasthita munizrI samatabhadra AcAryanA saMparkamAM AvyA. A eka virala vyaktitva hatuM. mULa sAbarakAMThA jillAnuM jaina kuTuMba. kAlAMtare hijarata karI mahArASTra kolhApuramAM Azraya lIdho. temAMnA eka devacaMdra brahmacArIe muni samaMtabhadra banIne bAhubali vidyApITha - kuMbhojamAM sthAyI thaIne bhAratIya gurukuLa paddhatine vikasAvI. bALapaNathI ja rASTrIya ane AdhyAtmika raMge raMgAyelA A mahApuruSe 16 jeTalA vidyAlayo-saMskAradhAmo kuMbhojamAM ghaniSTha satsaMganI veLAe sthApIne, hajAro vidyArthIone uttama, zistabaddha ane sadAcArI nAgariko banAvavAnuM aitihAsika kArya karyuM, je Aje paNa sArI rIte cAle che. A uparAMta sAruM jaina sAhitya ane eka moTuM tIrthadhAma 'kuMbhoja-bAhubali' kolhApura jillAmAM temanI sAdhanAnA phaLarUpe samAjane upalabdha thayuM che. 97 varSanI uMmare, temaNe zAMtipUrvaka, kuMbhojamAM ja samAdhipUrvaka dehatyAga karyo. yAtrAethI pAchA pharatAM pUjyazrIe jaNAvyuM, "eka mahAna vibhUtinAM darzana thayAM. temanA jIvanamAMthI huM prema, saraLatA, vAtsalya, gRhatyAgI jIvananI preraNA ane pU. samatabhadra mahArAjanA AzIrvAda letAM paropakAravRtti zIkhyo." A darzanano AgaLa jatAM pratyakSa prabhAva ApaNe joI zakIe chIe. Ameya zrI sahajAnaMda vargIjI mahArAja tathA munizrI samaMtabhadranI asara DaoN. sonejI upara vizeSa jovA maLe che. 1977thI to DaoNkTarazrInI vairAgyabhAvanAe vega pakaDyo hato. dara varSe ochAmAM ochI eka vAra kuMbhoja-bAhubali sthita A munizrInA satsaMga mATe teo mumukSuone laIne jatA, ane A silasilo satata 12 varSa sudhI cAlyo. For Private & Personal use only Page #91 -------------------------------------------------------------------------- ________________ AkAra letI saMsthA (1982) 'zrI satkRta sevA sAdhanA kendranI sthApanA vakhate DaoNkTarasAhebanA mukhya be uddezo hatA : (1) AdhyAtmika ane saMskArapoSaka sAhitya prakAzita karavuM. (2) satsaMga, svAdhyAya, bhakti, vairAgya, saMyama, dhyAna vagere AdhyAtmika sAdhanA dvArA potAnA jIvanane jJAna-vairAgyanA mArge AgaLa vadhAravuM tathA bahujanasamAjamAM naitika temaja AdhyAtmika mUlyo UMcuM sthAna pAme tevo prayAsa karavo. aneka prakAranI yuvA zibiro jotAM A kAma sthApita thatuM jovAmAM Ave che. | saMkhyA vadhatI jAya che. pravRttino vyApa paNa vadhato jAya che. potAnA dhyeyone siddha karavA mATe koI zAMta, ekAMta ramaNIya ane vizALa jagyAnI jarUrata UbhI thaI hatI. vividha pravRttio Adhunika Dhabe, sakSama rIte, koI paNa prakAranA sAMpradAyika Agraha vinA, vyaktigata ane sAmUhika rIte thaI zake ane vItarAgadharmanI vizeSapaNe ArAdhanA jayAM karI zakAya evA sthaLanI zodha to cAlu hatI. DaoNkTara sonejI, have lagabhaga saMpUrNa nivRtti laIne, potAnI sAdhanAnI abhivRddhi karI zake ane anyane karAvI zake evA sthaLanI zodhamAM hatA. gujarAtanA sAbarakAMThA, kheDA, amadAvAda jillAomAM AvelAM aneka sthaLo tarapha najara doDAvI paNa mana besatuM nahotuM. samayanI dRSTithI thoDAM varSa pAchaLa jaIe. I.sa. 1975mAM DaoN. sonejI, zarmiSThAbahena, rAjeza ane vinodabhAI dalAla pahelI vakhate dahegAma gayAM hatAM. paNa, bIjI vAra paNa dahegAma gayAM te prasaMge nadIkAMThe nAnakaDo Azrama sthApavAnI preraNA DaoNkTarane thayelI. temaNe te vakhate jaNAveluM ke mAre evA pAMca mumukSunI jarUra che ke je A mArgamAM pravezI Atmonnati karI zake. batta te vakhate mumukSuonI saMkhyA ochI to nahotI; paNa prAthamika dazAmAMthI nIkaLI AgaLa nIkaLI jAya evAnI emane jarUra hatI. tyArabAda trIjI vAra dahegAma gayAM tyAre DaoN. manaharabhAI zAha paNa sAthe hatA. Azrama sthApavAnI bhAvanA to ramyA karatI hatI. pAchA pharatAM amadAvAda-bApunagaranA raste temanA nivAsasthAne jaI rahyAM hatAM tyAre eka jhADa nIce naroDA hAIve para jyAM kRpALudevanI pAdukAnI sthApanA karI che tyAM acAnaka DaoNkTare gADI jI.je.bI. 6616 thobhAvI. badhAMne Azcarya thayuM. 'mAre kaMIka kahevuM che', sAhebe kahyuM. badhAM emanI sAme joI rahyAM. DaoNkTare kahevA mAMDyuM....... "A dehadhArIne DaoN. sonejInA nAmathI oLakhe che, A dehadhArI upara AdhyAtmika vikAsamAM satsaMgano apUrva ane sauthI vadhAre mahimA jemaNe samajAvyo ane tene mokSamArganI A mAsTara-kInI jemaNe bheTa ApI che evo sarvottama upakAra A parama kRpALu deva zrImad rAjacaMdrano che." temanA sva-mukhe A vAkyo sarI paDatAM, aMtaranA UMDANamAMthI jANe jyoti pragaTI hoya tema temanI AMkhamAMthI harSanAM AMsu sarI paDyAM. eka miniTa to badhAM stabdha thaI gayAM. A samaye upasthita zrI vinodabhAI dalAla kahe che ke "mArA paNa badhA ja AtmapradezanA romAMca khaDA thaI gayA. "sadgurudevanI jaya' bolAvI badhAe AgaLa prayANa karyuM." For Private & Personal use only www.ainelibrary.org Page #92 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 25 ITTIT hatI. kobA khAte sthira thayA pahelAMnAM lagabhaga be-aDhI varSanI A ghaTanAno A mahAmUlo prasaMga che. sthaLanI zodha to cAlu ja hatI, paNa bhUminuM bhAvi nakkI thaI gayuM haze. ghaNA manomaMthana ane saMzodhananA aMte, sAbaramatI nadInA kinAre, amadAvAdathI 16 ki.mI.nA aMtare AvelA kobA gAmanI najIkanA eka zAMta ane pavitra sthaLanI pasaMdagI karavAmAM AvI, kobA gAmanI najIka AvelI A 6400 co.vAra jamInanuM dAna, amadAvAda, pAlaDI vistAramAM rahetA zeTha (sva.) zrI rasikalAla acaratalAla zAhe dharmabuddhithI, svaparakalyANa , arthe, svecchAthI ApyuM hatuM. A aMge ApaNA eka kI vaDIla mumukSu murabbI zrI harilAla zAha (bApujI)nI preraNA ane mArgadarzana temane prApta thayAM hatAM. sarvatomukhI vikAsa arthe amadAvAdathI gAMdhInagaranA raste kobA sarkala pAse, "zrImad rAjacaMdra AdhyAtmika sAdhanA kendra', kobAnI tA. 29-4-198ranA roja vidhivat sthApanA karavAmAM AvI. enuM khAtamuhUrta - me, 1981mAM karavAmAM AvyuM hatuM. Ama, DaoN. sonejInI kalpanA ane bhAvanA sAkAra thaI rahyI 2. saMsthAnuM prakRtisabhara vihaMgama dezya zrI satkRta sevA sAdhanA kendranA madhyastha kAryAlayanuM sthaLAMtara kobA mukAme, prathama AdhyAtmika sAdhanA kendra rUpe ane I.sa. 1986thI "zrImad rAjacaMdra AdhyAtmika sAdhanA kendranA navA nAma heThaLa karavAmAM AvyuM. Ane saMsthAnA vikAsano bIjo tabakko gaNI zakAya. saMsthAnA vikAsa aMge vizeSa mAhitI saMsthAe prakAzita karelI tIrthasaurabha' pustakamAMthI maLI raheze. e rIte zaheranA dhamAliyA jIvanathI dUra, zAMta ane ekAMta pavitra jagyAmAM bahAragAmanA vadhu sAdhako AvIne rahI zake ane sAmUhika sAdhanA paNa karI zake e zakya banyuM. eka ramUjI vicAra karavAnuM mana thAya che ke "pavitra bhUmi para AzramanI sthApanA thaI." pRthvI paranI badhI ja bhUmi pavitra hoya che paNa koI vizeSa kAryane lIdhe pavitra bane che. pavitra che mATe tyAM Azrama sthApavAnI preraNA thaI ke sthApanAthI pavitra thaI e prazna niraMtara maraghI-IMDAnI jema cAlyA karaze. A sthaLa aMgenI eka rasamaya ane saMtavANInA prabhAvane darzAvatI hakIkata pUjyazrI ane saMsthAnA anya mumukSuone jANavA maLI. pAse ja AvelA jUnA kobA gAmamAM, TekarI para AvelA kuMbhezvara mahAdevanA maMdiranA vayovRddha svAmIzrI zarmAjIe kobAnI A bhUmi aMge spaSTa zabdomAM bhaviSyavANI bhAkhelI ke "A sAmenA navA kobAnAM khetaronI jamInamAM eka moTuM preraNAdAyI ane samAjahitavardhaka tIrtha thaze ane A kSetrano khUba ja vikAsa thaze." A samaye sthAnika lokoe "sAThe buddhi nAThI" kahIne te svAmIjInI hAMsI uDAvI hatI. Aje gAmanA loko khUba AdarathI temane yAda kare che. Page #93 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 21 aMtara cetanAno utsava DaoN. sonejI have eka suMdara, ekAMta, naisargika ane pavitra sthaLamAM rahevA lAgyA. ekAMta-sAdhanAnI pravRttine vega maLyo. A bhUmimAM kAyamI nivAsasthAna sarjAyuM. sAmAjika pravRtti ochI ja nahi balke nahivat banatAM jJAna-dhyAna-vairAgyamaya avasthA vadhatI gaI. rAga ghaTato gayo. kuMbhojanI niyamita mulAkAto thatI gaI; Ama Azare 13 varSanA satsaMga daramyAna kula lagabhaga 120 divasa mATe teoe saMgha sahita pU. munizrInA pratyakSa satsaMga Adino lAbha lIdho. A samaya daramyAna, pU. munizrInA kAraMjAsthita ziSyo sarvazrI bA. bra. zrI mANikacaMdajI cavare, virya zrI dhanyakumAra bhorejI tathA bahenazrI vijayAbahena ane anya bhaktajano paNa kuMbhoja AvatAM, jethI eka ghaniSTha satsaMga, praznottarI, dharmavArtA ane sAdhanA temaja siddhAMta-viSayaka vArtAlApa saraLa ane bhaktibhAvapUrNa vAtAvaraNamAM thato; jemAM temanI 65 varSanI sAdhanA ane anubhavono lAbha upasthita sau mumukSuone maLato ane eka zAMta samatApreraka divya vAtAvaraNa sarjAtuM. DaoNkTarazrIne muni mahArAje, temanA samAgamanA prAraMbhakALathI ja tyAgamArganI preraNA ApI hatI. I.sa. 1981mAM temanA aMtevAsI bA. bra. zrI cavarejIne khAsa madrAsa pAse AvelI kuMdakuMdasvAmInI tapobhUmi 'punnura hilsa'mAM abhyAsarUpe keTalAka niyamo ApavA mokalelA. have, 1984nA eprilamAM, teozrIe DaoNkTarane nAmavezanuM parivartana karavAnI preraNA karI ane brahmacArInA veza sahita, jJAnAnaMda, cidAnaMda ane AtmAnaMda - ema traNa nAmomAMthI koI eka nAma grahaNa karavAnI AjJA karI ane AzIrvAda ApyA. A AjJAnusAra, DaoNkTarazrIe AtmAnaMda nAma grahaNa karavAno nirNaya karyo; ane te mATe giranAranuM tIrthadhAma nakkI karyuM. bRhad sonejI parivArane paNa have DaoNkTaranI jIvanadazA ane jIvanadizAno ahesAsa Avato jato hato. zarmiSTAbahene patinI sAdhanAnA vikAsamAM sahayoga Apavo joIe evI bhAvanA keLavI hatI, ane te dizAmAM nakkara pagalAM bharavAnAM cAlu karyAM hatAM. mAtra dUra rahye rahye e pravRttinI anumodanA karavAne badale zarmiSTAbahena svayaM emAM joDAyAM ane pote ci. rAjeza sAthe amuka amuka yAtrAomAM pAMca-sAta divaso mATe joDAtAM rahyAM. emanA jIvana para paNa AdhyAtmikatAno raMga caDavA lAgyo. potAnA patine sAdhanAnA paMthe javAnI anumati ApavI e eka vAta che, paraMtu e mArge svayaM puruSArtha karIne pravRtta thavuM e moTuM samarpaNa mAge che. krame krame DaoNkTarano nivRttino samaya vadhato jato hato. ekAMta-sAdhanAno samaya paNa vadhato jato hato. vairAgyabhAvanA divase divase tIvra thatI jatI hatI. Ane mATe mahAna vibhUti munizrI samaMtabhadranI prabaLa 77 b aMtara cetanAno ukrvate & Orsonal use vanAno utsava aMtara cetanAnA utsava Page #94 -------------------------------------------------------------------------- ________________ preraNA hatI. vrata-svIkAra mATe to munizrInI saMmati-AjJA maLI cUkI hatI. nizcaya aphara hato. gurunI pratyakSa AjJAnA pAlanathI jIvanamAM tvarita adhyAtmavikAsano mArga prazasta thayo. e divasa hato I.sa. 1984nI julAI mAsanI pAMcamI tArIkha, aSADha suda-7, vi. saMvata 2039. giranAra jevuM pavitra tIrthadhAma. tenI pahelI TUka para bhagavAna neminAthanA pavitra caraNakamaLo samakSa zrI gurudevanAM citrapaTonuM sAnnidhya ane aneka mumukSuonI hAjarI - A adhyAtmamArganA ucca saMkalpanI ghaTanA banI. sarvatra vAtAvaraNamAM jANe ullAsa phelAyelo hato ke koI mahAprasaMganI ujavaNI hoya! maMgaLaprabhAtanA 730 vAgye saue pAvana giranAra parvata para ArohaNa karavAnuM zarU karyuM. sAmAnya mAnavI eka eka pagaluM UMcuM caDIne parvata para caDatA hoya che. ahIM to bAhya ArohaNanI sAthe AMtarika ArohaNa paNa hatuM. eka yAtrA pagathI thatI hoya ane bIjI yAtrA bhItaramAM cAlatI hoya! prasthAna samaye varasAda paNa jharamara varasato hato. hA, A eka mahAprasaMga ja hato, agAu dhana-rAga to choDyo hato ane have mana-rAga choDIne brahmacaryapAlananA tyAgapUrNa jIvananuM eka cakra pUrNa kare che. bAvana varSanI vaye brahmacArI vezane dhAraNa kare che. tyAgI jIvananA pratIka samI zveta dhotI, aMga para sapheda paheraNa ane upavastra, emanA jIvananI AMtarabAhya tyAga sAthenI saMpUrNa susaMgatatA-ekarUpatA darzAve che. teonuM prabhusmaraNa, zrI guruo pratyeno bhaktibhAva ane vairAgya evAM ucca koTinAM hatAM ke AjubAjunA samagra vAtAvaraNamAM pavitratA-preraka spaMdano chavAI gayAM hatAM. temanA kuTuMbe tathA upasthita samasta mumukSuoe dharmakAryonI anumodanA arthe lagabhaga traNa lAkha rUpiyAnI dAnarAzi svayaMbhUpaNe ja noMdhAvI, moTA niyamo laI saMyamamArganI sAdhanAmAM potAnI sakriya anumodanAno sUra purAvyo. paMcaparameSThInA smaraNArthe prathama navakAra-maMtranuM bhAvapUrvaka uccAraNa kare che. suvidhinAtha bhagavAnanuM stavana ane bIjAM stavanothI deva-guru-zAstranI bhakti karIne vezaparivartananA upakramamAM, vratagrahaNanI vidhi cAla karatA pahelAM mAthA-dADhI-mUchanA vALa kADhavA jarUrI hatA. bIjI koI pUrvataiyArI nahotI karI eTale zrI ThAkorabhAI paTele maMdirathI thoDe dUranI zilAnI pAchaLa cAlu rejhara dvArA dADhI mUchanA vALa to kApyA, paraMtu mAthAnA nAnA vALa paNa te | nAma-veza parivartana ja rejharathI kADhavAnA hatA jethI ThIka ThIka pramANamAM nAnA nAnA lohInA TaziyA phUTatA jatA hatA. DaoNkTare svasthatAthI ThAkorabhAIne kahyuM, "bhAI, kAma tvarAthI AgaLa calAvo, samaya vItI rahyo che, sau maMdiramAM rAha jotA haze." | DaoNkTarano avAja sAMbhaLI ThAkorabhAInI AMkhomAMthI AMsu sarI paDyAM, paNa kArya pUruM karavAnI AjJA hatI eTale daseka miniTamAM muMDana pUruM karI nAkhyuM ane banne jaNA maMdiramAM prabhujInI samakSa pahoMcI gayA, jyAM brahmacArInA vezano svIkAra karI, jJAna-vairAgya-tyAganA bhAvonI vRddhi karatA thakA DaoN. sonejI have AtmAnaMdajI banyA. Page #95 -------------------------------------------------------------------------- ________________ potAnA preraNAguru samaMtabhadrajInI AjJAthI temaNe AtmAnaMdajI" nAma dhAraNa karyuM hatuM. A maMgaLa prasaMga nimitte rAjakoTa, muMbaI, lIMbaDI, amadAvAda, surendranagara Adi sthaLonA mumukSuo uparAMta DaoN. zarmiSThAbahena tathA pro. anilabhAI sonejIe paNa upasthita rahIne maMgaLa prasaMganI anumodanA karI hatI ane te nimitte, ullAsabhAvathI, rUpiyA paMcotera hajAranI dAnarAzi potAnA taraphathI jAhera karI hatI. AmAMthI preraNA laIne aneka A prabhujIne vaMdanA anya mumukSuoe paNa nAnA-moTA niyamo lIdhA hatA; jemAM zrI zazikAMtabhAI dhruve AjIvana brahmacaryanI sajoDe pratijJA lIdhI hatI ane upasthita anya mumukSuoe udAra bhAvathI sArI evI dAnarAzi jAhera karI hatI. - pUjyazrIne rAjakoTa laI javA mATe rAjakoTanA ekjhikyuTiva eMjiniyara zrI pravINabhAI - jyotsanAbahena modI paNa sahakuTuMba AvyAM hatAM. *rASTrIya zALAmAM svAdhyAyano tridivasIya kAryakrama rAkhavAmAM Avyo hato; je pUro thatAM, surendranagara-lIMbaDImAM, anukrame DaoN. pI. sI. zAha ane mu. vinubhAI DagalInA Ayojanone nyAya ApI sau mumukSuo kobA pahoMcI gayAM hatAM. Aje teo sarva jagyAe AtmAnaMdajInA nAme ja oLakhAya che. mumukSuo premathI emane 'sAhebanA hulAmaNA nAmathI paNa oLakhe che. dehanA DaoNkTara maTI teo have AtmAnA DaoNkTara thayA. anekonA AtmAne DhaMDhoLI jIvananA pathapradarzaka banyA che. "AtmA chuM, Apano sevaka chuM, sauno mitra chuM' e emanuM sonerI sUtra AzramanA vAtAvaraNamAM guMjatuM rahe che. DaoN. sonejIe pAraMparika dIkSA lIdhI nahotI, paNa potAnI maryAdAmAM rahI vratapAlana-niyamapAlana lIdhAM hatAM. rakhene ApaNe mAnI laIe ke teoe sarvasaMgaparityAga karyo che. saMbaMdhomAM paNa emaNe emanA vyavahArika saMbaMdhone 'taTasthatAnI' kakSAe laI "mAre have zuM? huM to tyAgI thayo chuM' evuM saheja paNa mithyAbhimAna na sevatA, saMsAranA koI paNa vaLagaNa vinA, moha vinA, potAnA vrata-pAlanane bAdha na lAge te rIte jIvananA jarUra pUratA vyavahAro sAcavyA che ane ApaNe agAu joyuM tema zarmiSThAbahene sAcuM ja kahyuM ke teo rAjezabhAInA bhaNatara (DaoNkTarI pAsa thayA) ane lagna sudhI khapa pUratuM ane yogya mArgadarzana ApatA rahyA. Aje paNa jyAre prasaMgopAtta teone temanA asalanA nivAsasthAne (kAMkariyA) jatAM joIe tyAre teno khyAla Ave che. putra-putravadhU DaoNkTara che eTale emanA svAthyanI zreSTha kALajI rAkhavA jarUra paDye teo svAbhAvikapaNe sadaiva tatpara hoya ja. emanuM jeTaluM lAMbuM AyuSya eTalo samAjane vadhu phAyado. evuM puNya kamAvAnI taka parivAra kema choDe ? pote kadAca emanI kakSAe pahoMcI na zake to paNa emanI sevA karI AtmasaMtoSa to meLave ja ane thoDI bhakti-satsaMga-sadvAcana kare ane yathAsaMbhava 'sadguruprAsAdano lAbha paNa le. Page #96 -------------------------------------------------------------------------- ________________ nikaTavartI jijJAsa sAtamA dAyakAnA prAraMbhanI sAdhanAnA gALAnA samaye mukhyapaNe traNa mahAnubhAvo DaoN. sAhebanA sAthIsahapreraka-paraspara upayogI banI, temanI gati pAmatI AdhyAtmika UMcAInA sakriya sAkSI banI rahyA. e traNa mahAnubhAvo eTale (1) zrI hemendrabhAI zAha, (2) sva.zrI bhogIbhAI zivalAla zAha (sAyakalavALA), (3) zrI ramaNIkabhAI zeTha. DaoN. sonejI emano abhyAsa pUrNa karI laMDanathI AvI gayA hatA. nokarI paNa cAlu hatI. agAu jaNAvyuM che tema taLiyAnI poLa, paMcabhAInI poLa vagere jagyAe vAcana, svAdhyAya vagere mATe niyamita javAnuM thatuM. tyAM hemendrabhAIno paricaya thayo. DaoN. sonejIne zrImad rAjacaMdranA tattvajJAna tarapha sakriya rIte vALavAmAM teo khUba upayogI banI rahyA. DaoNkTaranI sAthe teo paNa lA. da. saMskRti vidyAmaMdira (ela. DI. insTiTyUTa)mAM dhArmika pustakonA vAcanamAM avAranavAra sahayogI banatA. hemendrabhAInuM sUcana hatuM ke "kRpALudevanuM pustaka vAMcIe to kema?" DaoNkTara sonejInA manane-hRdayane gamatI A vAta hatI eTale temaNe tarata ja svIkArI lIdhI. A rIte zrImad rAjacaMdranuM vAcana-manana ane abhyAsa tIvra gatithI zarU thayAM. Aje paNa 89 varSanI jaipha vaye teo avAranavAra kobA Ave che ane sAthe sAthe temanA suputra zrI prakAzabhAI Adi kuTuMbIjanone paNa lAve che. gAMdhIjI, vinobA bhAve ane rAjacaMdranA raMge raMgAyelA zrI hemendrabhAI eka viziSTa vyaktitva dharAve che. A uparyukta kAryakalApamAM have zrI bhogIbhAI zivalAla zAha paNa sAmela thAya che. zrI bhogIbhAI sAmAjika rIte kaMIka 'bhinna' hatA. kuTuMbamAM AghAta Ape evA eka banAvathI du:khI hatA. mAnasika zAMti nahotI. satyaruSanI zodha mATe aneka jagyAoe zodha karI, paraMtu emane koI jagyAe saMtoSa thayo nahIM. lagabhaga 1972nI sAla haze. avAranavAra paMcabhAInI poLamAM paNa javAnuM thatuM hatuM. tyAM DaoN. sonejI svAdhyAya mATe AvatA hatA. ATalA bhaNelA-gaNelA dAktara AdhyAtmika vAcana kare! acAnaka ja 'AtmajJAnI tamArI pAse ja beThA che, bahAra kAM phAMphAM mAre che ?" ema aMtaramAMthI avAja Avyo. sathavAro maLI gayo. AtmIyatA vadhI gaI. sAnnidhya maLavA lAgyuM. guru gaNo ke sakhA gaNo badhuM ja DaoNkTarasAhebamAM jovA maLyuM. eTale sudhI ke narasiMha mahetA jevuM dhArmika vRttine poSe evuM calacitra (sinemA) paNa sAthe joyuM. vasaMtabahena-prANalAlabhAI madrAsavALA paNa sAthe hoya. emanI sAthenI pratyeka paLano upayoga thato rahyo. vAtacItamAM eka vakhata sahaja DaoNkTarasAhebanI dADhI vadhAravA mATenI vAta nIkaLI. DaoNkTare eTalI ja sahaja rIte vAtane vALI lIdhI : 'bhAI, dADhI to eTalA mATe vadhArI che ke eTalo samaya vadhAre sAdhanA thaI zakene?" Ama, bhogIbhAI sAyakalanA vyavasAyanI sAthe sAthe DaoNkTaramaya banI gayA hatA. bhogIbhAI DaoNkTarasAhebane yAda 80 . nikaTavartI jijJAsuo nikaTavartI jijJAsuo tikTavartI jijJAsuo tikTavatI jillAsa) Page #97 -------------------------------------------------------------------------- ________________ karatAM kahe che ke sudhAravA mATe Toke e mane yAda rahI jatuM. eka bAju emanI viziSTa vidvattAno lAbha maLato rahe ane bIjI bAju emanuM jIvaMta sAnnidhya maLe. vaccenI rahIsahI ADaza-dIvAlo paNa haTatI gaI ane apanatva dekhAvA mAMDyuM. DaoNkTara khUba ja nikhAlasa hatA, bALaka jevA. mananI vAto paNa karI nAkhe. eka vakhata koIka praznanA uttaramAM kaheluM, "mArI rAkha kAne dharajo, temAMthI tamane 'sahajAtmasvarUpa paramaguru' evo avAja sAMbhaLavA maLaze." A uttaramAM kadAca koI atizayokti jue, paraMtu e bhUlavuM na joIe ke DaoNkTaranI sAdhanAnI gati A vakhate tIvra hatI. je bhAva anubhavatA hatA te sahaja ja hoTha para AvI jatA. eka sAcA sAdhakano, sapuruSano sathavAro e emanuM ahobhAgya che ema bhogIbhAI mAnatA. tyAra pachInAM varSomAM bhogIbhAI eka mumukSu tarIke AgaLa AvyA. ema kaho ke e ekalA ja nahi, samagra parivAra A sAdhanAmArgamAM joDAyo. temanA badhA ja bhAIo tathA kuTuMbIjano tana-mana-dhanathI sevA ApavA lAgyAM; je Aja paryata temanI trIjI peDhI sudhI paNa jovA maLe che. temanA nAnA bhAI zrI caMdrakAMtabhAI to kAyama kobA ja rahe che tathA vacalA bhAIzrI subodhabhAI paNa lagabhaga roja 7-30 thI 1-00 vAgyA sudhI kobAmAM ja hoya che. AjanA jamAnAmAM saMyukta kuTuMbanI bhAvanA jyAM tUTatI jAya che tyAM bhogIbhAInA kuTuMbanI bhAvanA Adarza bhAvanA kahI zakAya evI hatI. teo kahetA ke 'traNe bhAIonA parivAra mATenI badhI kharIdI huM ja karuM'.* A bhAvanAno sIdho lAbha zrImad rAjacaMdra sAdhanA kendra, kobAne maLyo. A parivArane eka ane deDha rAkhavAmAM DaoNkTara sonejIno sIdho phALo hato. taDakI-chAMyaDImAM e AzvAsanarUpa hatA. zrI bhogIbhAI eka uttama vyavasthApaka ane Ayojaka hatA. DaoNkTarasAhebane emanA upara apAra zraddhA hatI. emanI upara badhuM choDI detA. dharmayAtrA hoya ke zibira hoya, emAM bhogIbhAIno pratyakSa phALo hoya nahi evuM bane nahi. emanA arihaMta-zaraNa pAmyAnA doDha mahinA agAu to teo ekavIsa divasanI uttara bhAratanI dharmayAtrAmAM joDAyA hatA. AvuM emanuM manobaLa hatuM ane AvI zrI AtmAnaMdajI pratyenI temanI zraddhA hatI. emanI gaMbhIra mAMdagI vakhate pU. AtmAnaMdajI emanI tabiyatanI khabara kADhavA gayA tyAre kaheluM : "jAva, tamAre to sAjA thaI pharI kobA AvavAnuM che." A zabdoe to emanAmAM daDha manobaLa pUryuM. kobA AzramamAM AvyAya kharA ane temanI sAthe yAtrAmAM paNa joDAyA. koIne khyAla paNa na Ave ke teo atyaMta gaMbhIra mAMdagImAM thoDA samaya pahelAM paTakAyA haze. emanI tA.ra6-12-1998 nA roja ame mulAkAta laI bahAra nIkaLyA tyAre amane khyAla nahoto ke A emanI sAthenI amArI chellI mulAkAta haze. e vakhate eTalA ja prasanna hatA. Agraha karI bhAvapUrvaka nAsto karAvyo. jamADavAnA khUba ja zokhIna - bhUkhyA peTe bhajana na hoya ema mAnatA. eTale koI paNa zibira ke dharmayAtrAnA prasaMga vakhate sArAmAM sAruM sAttvika bhojana sAdhakone maLavuM joIe evuM e haMmezAM vicAratA. ame jyAre rakhiyAla pU. AtmAnaMdajInA kAryakrama nimitte gayelA tyAM tA. 13-02-1999nA roja temanA dehAvasAnanA samAcAra maLyA. | trIjA mahAnubhAva zrI ramaNIkabhAI zeThano ane DaoNkTara sonejIno paraspara paricaya sane 1973mAM thayo hato. svAdhyAya mATe paMcabhAInI poLamAM niyamita DaoNkTara sAthe jatA hatA. zrImad rAjacaMdranA patrAMka pa69nA * 'zreSTha sAsu-vahunA je eNvaoNrDa gujarAta sarakAra taraphathI apAyA hatA te, A kuTuMbane paNa maLyo hato te noMdhapAtra che. in Education international www.ainelibrary.org For Private & Personal use only Page #98 -------------------------------------------------------------------------- ________________ prathama vAcana vakhate ja DaoNkTarasAheba sAthe temaNe aMtaranuM kheMcANa anubhavyuM. A vakhatanA anya sAthIomAM moDAsA hAIskUlanA riTAyarDa heDamAstara sva. AdaraNIya zrI caMpakabhAI dozI tathA kalola nivAsI (hAla amadAvAda nivAsI) zratAbhyAsI vidvAna, suzrAvaka zrI rAkaracaMdabhAI vakhAriyA vagere hatA. muMbaIthI AvelA zrI kAMtibhAIe prazna karyo : What is your name ? DaoNkTarano uttara hato : *I am Soul - huM AtmA chuM, paraMtu zarIrane DaoN. sonejI tarIke loko oLakhe che." ramaNIkabhAI jaNAve che ke : "huM zodhato hato te mane pU. sAhebamAM maLyuM. emanA saraLa jIvananI mArA para asara paDI. pachI to amAro kauTuMbika saMbaMdha baMdhAyo ane vRddhi pAmato gayo. kuTuMbanA eka sabhya tarIke temanI gaNatarI thavA lAgI. kyAMya evuM na lAge ke e moTA DaoNkTara che. sAthe krikeTa ramyA. pataMga uDADe to phirakI sAheba pakaDe !" DaoNkTarasAhebanI saraLatA, emanAmAM rahelI karuNA ane anukaMpA joI uttarottara mumukSuonI saMkhyA vadhatI gaI. DaoN. sAhebanI gadyapadyamaya ane saMgItamaya vandrazailIno zrotAjano para Agavo prabhAva paDato. temanI sahajapaNe pravahatI vANI temaja sAdagIpUrNa vyaktitva paNa saune mATe AkarSaNanAM kAraNa banI rahetAM. temanI vANImAM prema-mamatA-vAtsalya dekhAI AvatAM hatAM. AMkhomAM bharapUra AtmIyatA hatI. vaktavyamAM kyAMya vidvattAno DoLa-daMbha na hatA; sIdhuM jANe ke AtmAmAMthI-hRdayamAMthI nItaratuM hatuM. kyAreka bhAvapUrvaka kahetA : "AtmArAma, have ApaNe sAthe jamI laIzuM ?" temanA saMparkane kAraNe ramaNIkabhAImAM eka moTuM parivartana AvI gayuM. teo jaNAve che ke "ame temanAmAM eka "savAyA jaina'nuM darzana karyuM. nAnImoTI badhI bAbatomAM yogya mArgadarzana teozrI ApatA rahyA hatA. temanI sAthe nAnImoTI 151thI paNa vadhAre yAtrAo karI. emAM pahelI moTI yAtrA 42 divasanI 1976mAM karI. mane lAge che ke 1976nI yAtrA pachI sAhebanI sAdhanAmAM ghaNo vega Avyo. vAto karatAM karatAM khovAI jatA hatA. Aje ATalAM varSe (81 varSanI uMmare) paNa ema thAya che ke mRtyu samaye sAheba hAjara hoya, mAthuM emanA khoLAmAM hoya ane arihaMta-smaraNa karatAM karatAM ciravidAya levAya.' A bhAvanAne sAkAra karavA atyAre paNa teozrI tathA temanAM dharmapatnI bahenazrI madhubahena varSano moTo bhAga kobAmAM ja gALe che ane pUjA-bhaktimAM khurazI para Teko daIne bese che. temanA kuTuMbIjano zrI mukezabhAI vagere paNa saMsthAno ane 'saddaguruprAsAda'no sAro lAbha le che. | zrI ramaNIkabhAI jyAre sAheba aMgenI vAtacIta karatA hatA tyAre jANe ke temanAmAM sudAmAno bhAva hoya tema jaNAtuM hatuM. emanI rageragamAMthI sAheba pratyeno apAra sneha varatAto hato. uMmaramAM moTA eTale kaDavImIThI vAto kare, temAMya tenI pAchaLano prema jovA maLe. A samayanA temanA bIjA be mukhya sahayogI mahAnubhAvo ane sAdhako. zrI caMdulAla choTAlAla mahetAe khUba bhaktibhAvathI, ane tana-mana-dhana samarpaNa karIne 1975mAM saMsthAnI sthApanAthI mAMDIne jIvyA tyAM sudhI saMsthAnuM pramukhapada (I.sa.1991 sudhI) saMbhALyuM. temanAM dharmapatnI sva. tArAbahena ane suputra nikuMjabhAI paNa A saMsthA sAthe aMtaraMga snehathI joDAyAM. teo lagabhaga 1934mAM bI.koma. thayA hatA. udAratA, sau sAthe prema, vahIvaTI kuzaLatA ane saMsthA temaja pUjyazrI pratye temanI behada niSThA hatI. I.sa. 1972 thI 1991 daramyAna yojAyela badhI zibiro ane dharmayAtrAomAM teo joDAyA hatA ane suyogya sahayoga Apyo hato. pUjyazrIe 1982 pachI kobAmAM rahevAnuM cAlu karyuM, tyArathI temanI sAthe teo paNa kobAmAM ja rahetA 62 Page #99 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ane sAduM jIvana, khAdInAM sapheda vastro, svAdhyAya-bhaktimAM tatparatA ane samasta jIvana dharmanA raMge raMgIne saMsthAnI chellA zvAsa sudhI sevA karI. tA. 10-7-92nA roja, deha paNa, kobAnA aneka mumukSuonI hAjarImAM, prabhusmaraNa sahita pUjyazrInA khoLAmAM ja choDyo. zrI harilAla mohanalAla zAha : teo muMbaI yunivarsiTInA bI.e.,bI.koma. hatA. prathamathI ja gAMdhI vicArothI raMgAyelA ane pUjaya nAnacaMdajI mahArAja ane damayaMtIbAI mahAsatIjInI paNa temanA para ghaNI asara hatI. teo kahe che, "I.sa. 1974mAM mane pUjyazrInAM darzana DaoN. sonejIrUpe thayAM. mAruM ane mArAM patnInuM jIvana temanA yogathI saMpUrNa parivartana pAmyuM. mArA jIvanapravAhamAM temano mukhya phALo che ane DaoN. sonejIne huM gaMgotrIrUpe gaNuM chuM. hAla vIsa divasa uparAMta kobAmAM ja rahIne satsaMga-bhaktino lAbha lauM chuM. aneka tIrthayAtrAo paNa temanI sAthe karI che." teoe potAne ghera prabhu-gurunI sAhebajInA hAthe pratiSThA karAvI ane AjIvana saMsthAnA maMtrI tarIke rahIne cIvaTapUrvaka 'divyadhvani'nuM saMpAdana karIne tenI sabhyasaMkhyA 450mAMthI lagabhaga 4000 sudhI pahoMcADI che. teonuM dehAvasAna tA. 24-10-1989nA roja temanI sAdhanAbhUmi evA kobA AzramamAM temanA rUmamAM sAdhanAnA khATalethI prabhusmaraNa karatAM karatAM khUba ja zAMtipUrvaka pUjyazrInA sAnnidhyamAM thayuM. temanAM dharmapatnI pU. kAMtAbahena haju hayAta che (uM.va. 90). 83 www.anello Pale & Perouse only Page #100 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 24 sAhityasAdhatAtA paiyA zrI 'AtmAnaMdajI' AdhyAtmika raMge raMgAyA pachI temanA jIvanano kALa traNa vibhAgamAM vaheMcAyo che : prathama emanI aMgata sAdhanA; bIjo svAdhyAya pravRtti tathA tene AnuSaMgika vividha zibiro, yAtrAo vagere ane trIjo eTale ciMtana-manana-dohananA pariNAme nIpajeluM vistRta lekhanakArya. teo divasanA lagabhaga traNeka kalAkano samaya lekhanamAM gALe che. I.sa. 1975-76thI AdhyAtmika sAhityasAdhanA zarU thaI ane Aja paryata cAlu che. emanI virala sarasvatI upAsanA emanA adhyAtmajIvananuM ujjavaLa pAsuM che. jIvanabhara sallAstronuM vAcana karyuM, enuM manana karyuM ane ciMtana dvArA emAMthI navanIta meLavyuM. adhyAtmanI amUlya pUMjI emane A zAstro ane sAhitya pAsethI prApta thaI. emAM saMtono samAgama, preraNA ane mArgadarzana adhyAtmanA siMcanajaLanuM kAma karyuM. emane jIvyA tyAM sudhI kizorAvasthAmAMthI evI dhUna caDhelI ke "ApaNe zAzvata ane sarvotkRSTa evo nijAnaMda meLavavo che. bIjI bAju preraka evA mahApuruSonAM caritronuM vAcana cAlu rahyuM. I.sa. 1947mAM zrI mahendranAtha guptA likhita The Gospel of Shri Ramkrishna pustakanuM vAcana ghaNA mahinAo sudhI cAlyuM. temAMthI , vinaya, varAgya, nAmasmaraNa, ekAMta-sAdhanA AdinA saMskAro mAtra reDAyA ja nahi, paNa deDha thayA. tyAra pachI jJAnezvarI gItA, dAdu dayAla, zrImad bhAgavata (aMgrejImAM), zrI zaMkarAcAryanuM vivekacUDAmaNi, zrI gItAdohana, upaniSadonAM aMgrejI bhASAMtaro, madhyakALanuM narasiMha-mIrAM-akho-prItama vagerenA bhaktisAhityanuM vAcana cAlyuM. I.sa. 1968nA oNkTobaramAM bImArI daramiyAna 'punaHjAgRti'nA kALano - prAraMbha thAya che. AdhyAtmika sAhityopAsanA pharI cAlu thAya che ane 1969 phebruArImAM 'AtmasAkSAtkArano lAbha thAya che. jIvanadizA badalAya che. paraMtu e pahelAM 1954mAM 'kuMdakuMdAcAryanAM traNa ratno'nA vAcanano abhUtapUrva prabhAva paDyo ja hato. vAMcatAM AnaMdataraMgo, harSAzru, romAMca Adi anubhava tathA tenA mULa kartA pratye alaukika samarpaNabhAvarUpa bhakti UpajI; je Ajeya 45-46 varSa pachI evI ne evI tAjI che. A pustakanA vAcanathI AtmA ane baMdha-mokSa saMbaMdhI sarva jijJAsAonuM ati uttama ane bahumukhI samAdhAna thayuM. tyAra pachI traNeka mahinA bAda, yoga-sAdhana-AzramamAMthI AcArya zrImad pUjyapAda viracita 'samAdhizatakagraMtha maLyo; jenA para jUnI ane arvAcIna gujarAtImAM zrI yazovijayajI ane zrI buddhisAgarasUrijInI TIkA hatI. A prata, pU. zrI manuvaryajI mahArAja pAsethI maLelI; je Aje paNa "kobA Azrama'mAM sacavAyela che. I.sa.1969 thI 1973 daramyAna zrImad rAjacaMdra graMtha traNeka vakhata pharIthI vAMcatAM, sAdhanAnA mArgamAM apUrva prayogalakSI mArgadarzana ane preraNA maLyAM. 1956nA DisembarathI muMbaI je. je. haoNspiTalanI nimaNUka 84 sAhi"Raadha765no paMtha sAhitya-sAdhanAno 2: mAhitya-sAdhanAno paMtha sAhitya-sANatAtA Page #101 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pachInA gALA daramiyAnanAM lagabhaga sADA traNa varSamAM, 'zrImad rAjacaMdra graMtha'nuM vAcana mukhya hatuM paraMtu te vakhate pAribhASika zabdone kAraNe A graMthanuM hArda pUrNarUpe pAmyA nahotA! 1974nI AsapAsa 'jJAnArNava', svAmI kArtikeyAnuprekSA', 'ratnakaraMDazrAvakAcAra', 'AtmAnuzAsana ityAdi jainadarzananA aneka graMthonuM adhyayana thayuM. DaoN. sonejInA jIvananirmANamAM, jIvanaghaDataramAM ane jIvanaparivartanamAM A sagraMthoe apUrva yogadAna ApyuM che. Ama, sagraMthonuM vAcana jIvana mATenuM rAmabANa auSadha che, parama rasAyaNa che, ema anubhavanArA zrI AtmAnaMdajI ATalA vizALa vAcana pachI samAjane upayogI evuM sAhitya na Ape to navAI lAge. harahaMmeza emane lAgyA karyuM che ke mane je upalabdha thayuM che te badhAne pIrasuM ane evI rIte pIrasuM ke vAcaka sAdhanAmArgamAM eka pagathiyuM AgaLa vadhe. A vicAramAM ja emanI 'AdhyAtmika sAhityasAdhanA'nAM mULa rahelAM che. zrI satkRta sevA sAdhanA kendranI prathama saMvatsarInA dine, zrI mahAvIra svAmInA kevaLajJAna kalyANakanA pavitra dine zrI AtmAnaMdajInuM prathama pustaka 'sAdhanA sopAna" vaizAkha suda-10 saMvata 1932 (sane 1976)mAM saMsthA dvArA prakAzita thayuM. A nAnakaDA pustakanuM lakSya 'sAdhaka" che. AmAM temanA ciMtana ane dohanano nicoDa che. A pustakamAM prAthamika sAdhaka mATe sAdhanAmArganI saMkSipta samajaNa, teno kramika vikAsa ane te daramyAna thatA vividha anubhavo AlekhyAM che, je sAdhakane vizeSa mArgadarzana ane abhyAsa mATe upayogI che. emanA anya graMtho karatAM A prathama hovA chatAM sAdhakane sAdhanAkramanA mArgadarzanamAM jeTaluM upayogI che, eTaluM ja mUlyavAna che. jIvana jIvavAnI sAcI rIta e dharma che. dharmano jIvanamAM prayoga karavAno che, je prayoga zrI InA jIvanamAM karyo ane teo je rIte potAnuM jIvana jIvI rahyA che. enuM pratibiMba A pustakamAM paDe che. satsaMgathI mAMDIne AtmasAkSAtkAra sudhIno kramika vikAsa e sAdhakanI sAdhanA che. temAM sevAsatsaMga, svAdhyAya, guNajijJAsA, prabhubhakti, AtmavicAra e pUraka pagathiyAM che. e pagathiyAM sAdhaka kevI rIte ane kayA kramathI caDe te darzAvyuM che. sevA ane satsaMga upAsanAnA pAyA che, to zikhara che AtmasAkSAtkAra. sAdhakamAM dhIme dhIme niyamita ane bhAvapUrNa sAdhanA thAya tenA phaLarUpe divya prema athavA prabhupremano saMcAra thato jAya che. tAttvika divya prema jema jema vadhato jAya che tema tema sAMsArika padArtho pratyeno moha ghaTato jAya che. have tenI ruci zuddha caitanyasvarUpa pratye ja kendrita thAya che ane tenA pAramArthika divyajIvanano prAraMbha thAya che. - koI paNa prakAranA bauddhika AyAma vinA taddana saraLa bhASAmAM, tattvajJAnanI AMTIghUMTI vinA sahaja grAhya banI zake evI rIte viSayanI rajUAta che. sAdhakanA jIvanamAM ke vyavahArika jIvanamAM bAdhaka nIvaDatI bAbato pratye khAsa dhyAna doratAM teozrI A pustakamAM sAdhakane khAsa upayogI evA keTalAka nIcenA muddAo pratye lAlabattI dhare che : potAnI mAnyatAne sAthe laI jIve satsaMgamAM javuM joIe nahi. 'huM jANuM chuM,' e abhimAnane tilAMjali ApI, 'huM kaMIka meLavavA mATe jAuM chuM' evo namra bhAva rAkhavo, satsaMganuM paNa abhimAna utpanna na thAya te tarapha khAsa jovuM, 'sarva mumukSuo sarakhA' evo bhAva aMtaramAM rAkhIne, sau sAthe premapUrNa vyavahAra karavo. potAnA doSone svIkArI, potAnI laghutAno khyAla rAkhe e vadhu namra bane che. Ama, sAdhanAnI prathama bhUmikA mAnavatAnI ane saddagRhasthanI che. enA mATe guNagrAhakatA ane vizALa dRSTinI jarUra che. e jenI pAse 85. For Private Speal Use Only www.ainbat Page #102 -------------------------------------------------------------------------- ________________ hoya e kadI koInI niMdA ke bUruM kare nahIM. e vinayI hoya, maitrIbhAva keLavAyelo hoya, krodhAdi bhAva najIkamAM DokiyuM paNa kare nahIM...A badhAne aMte sAdhakamAM karuNAbhAva pragaTe che. A karuNAguNa e ja AtmauddhAranI bhAvanAnuM mULa che. dAsatvabhAve karelI bhakti e paNa Atmatattva sudhI pahoMcavAnuM mahattvanuM pagathiyuM che. bhinna bhinna prakAranA dhyAna sudhI pahoMcI cittane ekAgra karI, saMpUrNa kendrita karI AtmasAkSAtkAra sudhI pahoMcI zakAya che. tyAre sAdhakanA jIvanamAM eka adbhuta, alaukika ane prasannatAdAyaka parivartana Ave che. AvA sAdhakanuM kSaNabhara sAnnidhya paNa hRdayane pavitra ane AMdolita kare che. AmAM lekhakano hetu jIvamAtra satyadharmane pAme, divyajIvana jIvavAnI rIta zIkhe ane kalyANano mArga jANe e che. eTale ja lekhake prAkathanamAM jaNAvyuM che : 'A graMtha custa saMpradAyavAdIne upayogI nathI.' UlaTuM mArA mate to dareka jIvane upayogI che. pachI e udAramatavAdI hoya ke custa saMpradAyavAdI hoya. A laghu pustikAmAM je Alekhana thayuM che e koI vAdInA tarkano viSaya ja nathI, zAzvata sanmArganuM temAM Alekhana che. dareka mumukSue AnuM roja vAcana-manana karavuM joIe, to ajANatAM ghUsI jatA doSothI sajAga rahI zakAya. zrI AtmAnaMdajInI, emanAM pustakonA samarpaNa bAbatanI dRSTi noMdhyA vinA kema cAle ? koI paNa prakArano vyaktigata moha rAkhyA vinA 'sAdhanA sopAna' satpuruSo, saMtapuruSo ane sAdhakone vinamra bhAve samarpaNa karyuM che; to 'sAdhaka-sAthI' mahAna tripuTI bhagavAna zrI mahAvIra svAmI, yogIzvara zrI kuMdakuMdasvAmI ane paramatattvajJa zrImad rAjacaMdrajIne dAsAnudAsabhAve samarpaNa karyuM che. AnA parathI khyAla Ave che ke DaoN. sonejIthI AtmAnaMda sudhInI AdhyAtmika vikAsayAtrAnA A badhA RNIjanonuM RNa namratApUrvaka svIkArI temanA caraNomAM name che, e ja emanI UMcAI AMkhe UDIne bAjhe che. zrI AtmAnaMdajInuM bIjuM agatyanuM ane upayogI pustaka 'sAdhaka-sAthI' I.sa. 1978mAM prakAzita thayuM. A pustakanA prathama khaMDano aMgrejI anuvAda paNa 'Aspirant's Guide' e nAmathI prakAzita thayo che. sAdhakane eka mArgadarzaka sAthInI jarUrata pUrI pADe, jIvanamAM parivartana ANI zake ane sAco maitrIbhAva keLavI zake e graMtharacanA pAchaLanI lekhakanI parama dRSTi che. sAdhanAmArgamAM AdhyAtmika mArgadarzana maLI rahe ane sAdhakavarga pratye sahAnubhUtipUrvaka valaNa dAkhavI protsAhita karavA e emanuM lakSya che. preraNAprApta sAdhakanI jijJAsA tIvra bane ane sAcI sAdhanAnA mArge caDI jAya to bhayo bhayo. DaoN. sonejIe A pustakamAM potAnA AdhyAtmika jIvana daramiyAna je prApta karyuM, te samagratayA dohanarUpe ThAlavyuM che. enuM Alekhana eTalI jhINavaTathI ane sUkSma rIte karyuM ke anya koI pustakano sahAro levo ja na paDe. adhyayana-khaMDa trepana prakaraNamAM ane praznottara-khaMDa sAta prakaraNamAM samAyo che. prathama khaMDamAM mauna, karuNA, maitrI, dhyAna, punarjanma, mumukSutA ane AtmabhAvanA vagerenI sArI evI chaNAvaTa karavAmAM AvI che. keTalAka muddAo ekabIjAnA pUraka ane sApekSa che. krodhano aMkuza kSamA che. mananI zAMtino anubhava paNa temAM thAya che. tethI to kSamAne mokSano bhavya daravAjo kahyo che. abhimAnano tyAga eTale namratA. sArA karmanuM paNa potAnuM uccapaNuM sthApavAnA mAnavasahaja svabhAva pramANe, pratyakSa yA parokSa prayatna karavo te paNa eka prakAranuM abhimAna che ane te sAdhaka mATe bAdhaka che. daMbhI namratAnA mULamAM A vastu hoya che tenA tarapha emaNe dhyAna doryuM che. karmasiddhAMta samajAvatAM karmanI vividha vicitratAonuM Alekhana paNa karyuM che, je dvArA samAjamAM dekhAtA 86 www.jalfellbratV.org Page #103 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vividha virodhAbhAso vize paNa samAdhAna thaI zake che. A uparAMta temaNe "bhaktimArganI ArAdhanA' (1982), "adhyAtmane paMthe' (1979), "arvAcIna jaina jyotirdharo' (1988) vagere graMtho lakhyA che. cAritrasuvAsa' (1977) ane "ApaNo saMskAravAraso' (1998) A banne pustako caritraghaDatara mATenA upayogI prakAzano che. zrI AtmAnaMdajIne haMmeza lAgyuM che ke sArA saMskAra, mahApuruSonA guNone pragaTa karanArA prasaMgo, bAlyAvasthAthI temanI sAme buddhigamya rIte rajU karavAmAM Ave to pazcimanI saMskRtinI vadhatI jatI ghelachA sAme pratikArarUpa banI zake; vaLI te yuvAnone paNa svIkArya bane. manuSyone sArA mAnava banavA mATe jarUrI prasaMgo jeTalI preraNA pUrI pADe che teTalI preraNA to bhASaNa paNa ApI zakatA nathI. keTalIka zALAoe 'cAritra suvAsa' itara vAcana mATe apanAvyuM che e AnaMdanI vAta che ane chelle bahAra paDela 'ApaNo saMskAravAraso'mAM saMpUrNapaNe bhAratIyatAnI chApa hovA chatAM mULabhUta mAnavIya AcAra-vicAronI saraLa rajUAta thaI che, je mAnavamAtrane jIvananAM unnata mUlyo tarapha laI javAnI dRSTi samarpita karI, tenA aMtima dhyeyarUpa paramAtmadarzananI bhUmikA taiyAra karavAmAM upakAraka banI rahe che. temAM deza-dharma-kALa-bhASA-jAtathI para evI vaizvika stare duniyAnA mAnavane sAttvika preraNA pUrI pADe che. zrI AtmAnaMdajInAM lakhAyelAM pustako binasAMpradAyika dRSTikoNathI lakhAyelAM che, AthI tamAma prakAranA vAcakone mATe rasano viSaya bane che. temAM jaina tattvajJAnanA abhyAsanuM prabhutva dekhAI Ave tethI jaina samAjane to AkarSe ja, paNa vaizvika stare saMpradAyathI para banI upayogI banI zake tevuM che. eno khyAla zrI AtmAnaMdajInI AgavI Alekhanapaddhati parathI maLI rahe che, AthI jaina ane jainetara sahunI AdhyAtmika tRSA chIpAve tevuM A sAhitya che. e vistAramAM jainetaronI paNa jijJAsA vadhe ema kahevuM saheja paNa anucita nathI. 'bhaktimArganI ArAdhanA' pustaka koI paNa saMpradAyanI vyaktine potAnuM lAgyA vinA nahIM rahe. temAM darzAvala navadhA bhakti dvArA zAzvata parama AnaMda sudhI kevI rIte pahoMcAya te darzAvyuM che. bhakti e sarvoparI mArga che. yogya rIte, zraddhAthI thAya to mokSa karI de tevo padArtha che. bhaktimAM AdhyAtmika saMgIta ane zAstrokta kIrtana bhAvavizuddhinuM kAraNa bane che. ahIM ApaNane havelI saMgIta yAda AvyA vinA rahe nahIM. praznottarInI be pustikAo 'adhyAtmajJAna-pravezikA' (1990) ane "adhyAtmatattva-praznottarI (1991) navarAzanI paLe gaMbhIratAthI mANavA jevI pustikAo che, je A mArganI prakAzaka kSitijo vistAra che. 'zrImad rAjacaMdra graMtha'nA cAra patro 254, 493, 525 ane 269nuM vizada vivecana 'adhyAtmane paMthe' (1980) nAmanA pustakamAM zrI AtmAnaMdajIe karyuM che. zrImad rAjacaMdrajInuM jIvana viziSTa ane adhyAtmapUrNa hatuM. patromAM rahelI emanI gUDha vAtone spaSTa karavA prayatna thayo che. naryuM tattvajJAna hovAthI vAcakane artha-bodha pAmatAM muzkelI anubhavAya kharI, paNa bane eTalI grAhya bhASAmAM rajUAta thaI che. lekhaka jaNAve che te pramANe traNa uddeza che : eka, potAnA jIvanane pavitra banAvavAno avasara maLe; bIjo , sAmAnya mumukSuone samajavAmAM saraLatA paDe; trIjo, guNAnurAgIne AdhyAtmika ane sAhityika rasAsvAda anubhavavA maLe. Ama, A traNa | prayojanane dhyAnamAM rAkhI vivecana lakhAyuM che. dainika jIvanamAM tattvajJAnanA prayogonuM ane tenI vidhinuM digdarzana temAM thayeluM che. tethI A graMthane Synopsis of principles and practice of spritualism gaNavuM joIe. Ama chellAM lagabhaga trIsa varSa daramyAna teo dvArA lakhAyelAM uparokta pustako emanA pratyakSa hA 87 87 er b are Page #104 -------------------------------------------------------------------------- ________________ adhyAtmajIvananuM navanIta che. teo koI sAhityakAra nathI ke sAhityakAra tarIkeno dAvo paNa nathI karatA. teo kahe che ke emaNe to agAunA sarva AdhyAtmika tattvajJAnIonuM RNa svIkAryuM che ane temanA ja tattvajJAnanuM rahasya potAnI bhASAmAM mUkavAno prayatna karyo che. jJAna purogAmIonuM che, rajUAtanI zailI emanI che. bAlyAvasthAthI sAhityika vAcanano bharapUra zokha hovAthI emane zabda zodhavA javuM paDatuM nathI. yogya arthamAM yogya zabda ja vaparAvo joIe evo temano Agraha sarAhanIya che. e emanI cokasAI sUcave che. bhASAkIya zuddhatAno Agraha haMmeza rahyo che. emanuM lakhANa hetupura:sara che. dareka graMtha pAchaLa emanI cokkasa dRSTi rahelI che. temAM rahelI upayogitA tarapha vadhAre dhyAna kendrita karyuM che. kyAreka kyAreka punarAvartanano doSa vahorIne ekanI eka vAta judI judI rIte mUkavAno prayAsa thayo che pachI te satsaMgano hoya, AtmajAgRtino hoya ke bhaktino muddo hoya. paraMtu ekaMdare lAbha to vAcakane thAya che. svAdhyAyamAM koI muddAne spaSTa karavA mATe aneka saMto-bhakto-kavionI paMktiono sumadhura raNakAra zrI AtmAnaMdajInA kaMThethI zravaNa karavo ane te samaye temanA samasta vyaktitvanuM, te padonA artha sAthenuM bhAvAtmaka anusaMdhAna e saune mATe preraNAdAyI hovA chatAM ucca sAdhakanA hRdayane pulakita karanAro eka virala anubhava che. tevI rIte ja emanA lekhanamAM aneka uktio jovA maLe che. keTalAMka udAharaNoprasaMgo paNa pUraka rIte Ape che. Ama, eka rIte joIe to emanuM AdhyAtmika sAhitya kevaLa sAdhakone nahi, paNa vividha samAjane upayogI che arthAt sarvajanahitAya paNa che. Fod Private & PERSONU Only www.ainelibrary.org Page #105 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zibiro tIrthayAtrAo. zrI AtmAnaMdajIe 1984mAM vrata aMgIkAra karI, brahmacArI veSa dhAraNa karI, kobA mukAme sthapAyela zrImad rAjacaMdra sAdhanA kendramAM sthira thaI, potAnI pravRttionI gati vadhArI dIdhI hatI. zarUAtamAM 20 divasa ane pachI to kAyamI dhoraNe kobA AzramamAM teo AtmAnaMdajInA nAme sthAyI thayA. sAco jJAnI, sAco dhyAnI, sAco zikSaka, sAco dharmI pote je prApta karyuM che tene kevala vyaktigata na banAvatAM samAjamAM tene hoMze hoMze dviguNita utsAhathI lUMTAvI de che. hajAro varSothI A bhAratIya paraMparA cAlu rahelI che. aneka videzI AkramaNo thayAM paNa AdhyAtmika dRSTithI ApaNane koI parAjita karI zakyuM nathI; tenuM kAraNa ghera ghera jJAnadIpa, dharmadIpa jalatA rahyA te che. deza-kALa-paristhiti pramANe jJAnapravAhanuM mAdhyama badalAyuM haze, paNa koI ne koI svarUpe e dIpa jalato rahyo che. Adhunika yugamAM vaijJAnika upakaraNone kAraNe pazcimanI biMdAsa saMskRtinuM AkramaNa vadhyuM che. bhaugolika AkramaNa karatAM paNa A moTuM ane bhayAnaka AkramaNa che. pragatine nAme ApaNe ene najaraaMdAja karIe chIe. Aje ApaNe kuTuMba sAthe besIne TI.vI. jotAM lajjA anubhavIe eTalI hade A samUha-mAdhyamomAM azlIlatA AvI che. be saMskRtiono pAyAno taphAvata samajyA vinA ApaNe pazcimanI saMskRti tarapha ghelA banyA chIe, e ApaNuM durbhAgya che. ApaNI saMskAraprerita bhAvanA, kuTuMba ane samAjavyavasthA dhIme dhIme tUTatAM jAya che. adhikAra pramANenA vinayanI, mAna-maryAdAnI bhAvanAnA mULamAM ja ghA thayo che. tethI ja to ApaNAM ghaNAM kuTuMbo azAMtinA vamaLamAM phasAtAM jAya che. ApaNAM jIvanamUlyo ane ApaNI AgavI, tyAgaparAyaNa, AdhyAtmika bhAratIya saMskRti parano AghAta vyakti, samAja ane rASTrane bhautikavAdI, bhogaparAyaNatAthI gherI leze. Ave samaye ApaNAM mAnavamUlyonI, ApaNA jJAnavArasAnI ane ApaNI AdhyAtmika khevanAnI punaHpratiSThA karavAnI AvazyakatA che. AvI aMdhakAramaya paristhitimAM jo koI AzAnuM kiraNa hoya to te che ApaNA saMto, Azramo ane saMskAraprerita tathA saMskAravardhaka bhinna bhinna kAryakramo. bhale pachI e DoMgare mahArAjanI bhAgavata kathA hoya ke morArIbApunI rAmAyaNa kathA hoya, jaina munigaNonAM pravacano hoya ke svAminArAyaNa saMpradAyanAM dharma-saMmelano hoya, vaiSNava saMpradAyano meLAvaDo hoya ke brahmAkumArInI zibiro hoya - emAM kadAca maryAdAo ke doSo haze, paNa enA jamA pAsAnI upekSA karI na zakIe. saMpradAyathI para evI vizALa dRSTi apanAvavAno samAjane yoga sAMpaDe che. enAthI ghaNo moTo phAyado thAya. zrI AtmAnaMdajInA cittamAM paNa A ja vicAro chapAI gayA: kaI rIte, kevI rIte sAdhakone, mumukSuone, AgaLa vadhavAmAM madadarUpa thAuM. saMsthA hatI, sAdhako hatA, sahayoga hato; aMtara ughADavAnI ja jarUra hatI. 89 zibiro tathA tIrthayAtrAo zibiro taeat tIyArAo zibiro tathA tIrthayATacAro Page #106 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zubhasya zIghram. I.sa.1982thI kobAmAM sAdhanAjIvana dhabakatuM thaI gayuM hatuM. 1984mAM tyAgI bhuvana - saMtakuTira paNa taiyAra thaI. zrI AtmAnaMdajIe mAtra korA ke zuSka tattvajJAnanI vAta karI nathI. sAdhakone ane samAjane upayogI evuM lekhanakArya karyuM che tema pratyakSa hAjara rahI aneka saMskAraprerita pravRttio AdarI che. sAdhaka navaro na paDe, ALasu na banI jAya ane mAtra karmakAMDanI rIte yaMtravat - jaDa jIvana na jIve e bAbatanuM khAsa dhyAna rAkhyuM che. e rIte dinacaryA goThavAI che. emAM svAdhyAya-pravacano eka mahattvanuM aMga che. saMsthAo to aneka hoya che paNa emAM niyamitapaNe svAdhyAya bahu ochI jagyAe apAto jovA maLe che. zrI AtmAnaMdajIno svAdhyAya sAMbhaLavo e sAdhaka mATe eka khAsa saMbhAraNuM che. teo eka uttama prabhAvazALI vaktA che. temanI vANI hRdayanA UMDANamAMthI sahajapaNe pravahe che ane zrotAvargane potapotAnI kakSA pramANe upayogI ane preraka bane che. vacce vacce apAtI -paMktiomAM, raNakatA avAje gAIne muddAne spaSTa ane saghana kare che. e sAMbhaLavI paNa game che. temanA pratyeka zabda pAchaLa sAdhanAnuM AMtarika baLa pragaTatuM joIe chIe. RSi-munio ane saMtonAM avataraNo rajU karatI vakhate, teonA pratyeno, temanA hRdayamAM rahelo parama vinayano eka viziSTa bhAva temanA mukha para jovA maLe che. An enlightened orator can appeal to all classes of audience, the ability to sing well gives a magical touch.... Thus, Shri Atmanandji is a shining expample of that special class of public-orators. emanuM gAna zrotAo para jAduI asara kare che. emanI zailI gharelu che; jANe kuTuMbanA mANaso vacce vAtacIta thatI na hoya! kyAreka teo zrotAo pAsethI ja javAba kaDhAve, jethI zrotAone viSaya grahaNa karavAmAM koI muzkelI paDatI nathI. rasAsvAdamAM bAdha Ave eTaluM ja. zrotA ane vaktA vaccenI aMtaraMga AtmIyatA dhyAna kheMce che. svAdhyAya mATenI emanI niyamitatA ane Agraha eTalAM ke koI kAryakrama mATe bahAra gayA hoya to pravAsethI sIdhA ja AvI svAdhyAya-pravacana ApavA besI jAya che, evuM aneka vAra banyuM che. A uparAMta saMskAritAne poSaka evI be pravRttionuM teo khUbIpUrvaka Ayojana kare che : (1) zibiro ane satsaMga-milano, (2) dharmapravAso ane tIrthayAtrAo. AdhyAtmika zibiro ane yuvAzibiroH zrI AtmAnaMdajInI preraNAthI varSamAM sarerAza ATha-dasa sAdhanAzibiro moTe bhAge kobA Azrama khAte Ayojita thAya che, jemAM be yuvAzibironuM Ayojana karavAmAM Ave che. sAdhanAzibiromAM : (1) phebruArI 14nI AjubAju, zrI AtmAnaMdajInA AtmasAkSAtkAra dina nimitte traNa divasanI zibira; (2) varSanA me mahinAmAM saMsthAnA sthApanA dina nimitte tridivasIya zibiranuM Ayojana, (3) saMsthAmAM athavA muMbaI ke muMbaInI AsapAsanAM vividha sthaLoe, eprilanA aMtamAM athavA me mAsamAM yogya samaye; (4) gurupUrNimA nimitte tridivasIya zibira; (5) paryuSaNa parva zibira; (6) divALInI maMtrajApanI viziSTatAvALI paMcadivasIya zibira ane (7) zrI AtmAnaMdajInA janma maMgaLadina 2jI DisembaranA upalakSe traNa thI pAMca divasanI zibironuM niyamita Ayojana thAya che. A uparAMta yuvAno mATe unALAmAM, divALInI rajAomAM athavA nAtAlanI rajAomAM saMskArazibira ane jIvanalakSI zibironuM saMsthAmAM athavA IDara, tAraMgA, kosabADa (mahArASTra) jevAM For Private & Personal use only Page #107 -------------------------------------------------------------------------- ________________ tIrtho ke lonAvalA ke zravaNabelagAlA, khaMDAlA, giranAra jevAM prAkRtika ramaNIya sthaLoe Ayojana karavAmAM Ave che. emanA paradeza-pravAsa daramiyAna paNa eka-be jagyAe zibira to hoya ja. emanA amerikAnA pravAsa daramiyAna losa enjelasa khAte traNa divasanI zibira yojI hatI. temaja 'siddhAcalam' (ena.je.) khAte tathA DeTroiTa khAte zibiro paNa yojAI che. zibiro aMgenI mAhitI 'divyadhvani'mAM AvatI rahe che. AvI zibiromAM aneka viziSTa atithionA jJAnano tathA bhaktisaMgItano lAbha maLe che. sarvazrI pro. cinubhAI nAyaka, sAhityakAra-jainatattvajJAnanA abhyAsI DaoN. kumArapALabhAI desAI, pU. bhAnuvijayajI mahArAja, pU. baMdhu tripuTI, DaoN. prItibahena zAha, kyAreka mumukSu zrI khuzamanabhAI bhAvasAra, prA. surezabhAI rAvala, zrI maNibhAI zAha ane zrI zakaracaMdabhAI vakhAriyA, zrI sudhIrabhAI mahetA, zrI prakAzabhAI zAha ke DaoN. jitendra zAha, zrI anupamabhAI zAha vagere paNa svAdhyAya-pravacano ane zaMkA-samAdhAnano lAbha Ape che. yuvA zibiramAM yogAsana karatAM yuvA bhAI-baheno yuvAzibiromAM yuvaka-yuvatIone vyaktitvavikAsa, yogAsano tathA Arogyavardhaka anya abhyAsonI sAthe sAthe rASTraprema, mAnavasevA, niyamita sAcana ane unnata jIvana mATenI preraNA, mArgadarzana ane niyamo ApavAmAM Ave che. AvI yuvAiizabaro Aja sudhImAM lagabhaga 42 thaI. A yuvAiizabaromAM vaDodarAnA suprasiddha yogAcArya zrI duSyaMtabhAI modI ane nayanAbahena modI chellAM 22 varSathI pUjyazrIne viziSTa sahayoga ApatAM rahyAM che. yuvA-dhana kaMIka karavA thanaganatuM hoya che eTale A uMmaramAM temane jeTalA saMskAra-kaMDArAya eTalA e vadhu upayogI banI rahe che. A zibiro saMskArajyotane prajvalita rAkhe che. AvI zibiromAM kyAreka samAjotkarSanA aMzo paNa samAviSTa hoya che; jemake kyAreka 'raktadAna' zibira hoya ke netra-sAravAra yajJa. yojAyela zibiro pAchaLa pUjyazrInI AdhyAtmika uparAMta sAmAjika ane rASTrIya sevAnI dRSTi paNa kAma kare che. raktadAna ApanAra dAtA potAne Adhunika ke aghatana mAnatI, svacchaMdatAne svataMtratAmAM khapAvatI, gaLADUba mojazokhamAM khUMpelI navI peDhInA yuvAmAnasane samajI, tattvajJAnanuM bhAraNa nAkhyA vinA, saMskArane kendramAM rAkhIne vadhu zibirArthIo bhAga le evo prayatna karavAmAM Ave che. kobA AzramamAM yojAtI AvI yuvAzibirono eka vAra to anubhava karavA jevo che. prAkRtika ane pavitra vAtAvaraNamAM badhuM bhUlI javAya che. samaya kyAM jAya che te khabara paDatI nathI. AvI yuvA-vidyArthI zibiramAM pUjyazrI bALaka jevA banI sahunAM hRdaya jItI le che. tIrthayAtrAo : ekalAM ke samUhamAM tIrthayAtrAo karavI e pUjyazrInI sAdhanAnuM eka khUba ja mahattvanuM aMga rahyuM che. 91 Page #108 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mahApuruSoe samAdhipUrvaka svargArohaNa karyuM ke nirvANa pAmyA hoya, tevAM pAvana sthaLo pratye pUjyazrIne aMtaranuM eka tIvra AkarSaNa raheluM che ane Aje 75 varSanI uMmare paNa evuM ne evuM ja tIvra rahyuM che. sUkSma dRSTie vicArIe to temanA AdhyAtmika vikAsa sAthe tIrthayAtrAono sIdho saMbaMdha rahyo che temaja viziSTa yogadAna paNa rahyuM che. Aja dina sudhI tIrthonAM zAMta, pavitra spaMdano ane bhagavAnI saumya, prasanna ane preraNAdAyI mUrtio vize vAto karatI veLAe teo bhAvAvezamAM AvI jAya che ane avAranavAra pUrve karelI yAtrAonI mAnasika parikammA karavAmAM khovAI jAya che. TUMkamAM tIrthayAtrIo temane mATe adhyAtma-yAtrAnuM eka abhinna aMga banI rahyuM che ane tethI ja temaNe atyAra sudhImAM dezavidezanI thaIne lagabhaga 400 jeTalI yAtrAo karI che. | tIrtha ane tIrthayAtrAnuM mahattva jagatanI badhI sAMskRtika paraMparAomAM jovA maLe che, paraMtu bhAratIya paraMparAomAM tenuM vizeSa mahattva che. ApaNA dezanA dareke dareka khUNAomAM patharAyelAM maMdiro, masjido, gurudvArAo, devaLo temaja prAcIna, uga, adbhuta ane preraNAdAyI pratimAo A vAtanI pratyakSa sAkSI pUre che. tIrtha zabdanI utpatti tR' dhAtu uparathI thayelI che. tIryate nena vI jenA vaDe saMsArasAgara tarIe tenuM nAma tIrtha ema vyutpattithI artha thAya che. joke saMsArasAgara taravAnuM parama sAdhana to AtmajJAna ane AtmasaMyamanI sAdhanA ja che; to paNa AvA zuddha bhAva utpanna thavA mATe jJAnI puruSoe yogya dravya-kSetra-kALa ane bhAvanI sAmagrIne mAtra sahakArI ja nahIM paNa preraka ane pratyakSapaNe upakArI mAnI che. A siddhAMtane laIne pUrve thayelA dRSTivAna AcAryoe tIrthakSetronAM nirmANa ane suvyavasthA dvArA sAmAnya sAdhakane paNa navInatA, zAMti, prAkRtika sauMdarya ane pavitratAne pamADavAmAM madada karI che. tIrthomAM javAthI AjanA vyasta jIvanathI dUra thaIne vyaktigata, kuTuMba sahita ke samUhamAM (saMgha sAthe) jaIne nizcitatAno anubhava karI zakAya che. Arya paraMparAonA aneka prAcIna ane arvAcIna graMthomAM vividha rIte ane chatAM vaijJAnika dRSTikoNathI tIrthakSetrono mahimA batAvyo che. jo ke koI bhUmi pote to pavitra hotI nathI, paraMtu jyAM jyAM tIrthakaro, RSimunio, mahAna dharmAcAryo ane tapasvI puruSoe janma dhAraNa karyo, dIkSA lIdhI, jJAna-dhyAna-tapa-samAdhi-yogAdi vaDe potAnA AtmAne parama pavitra banAvyo, te te sarva sthAno temanA saMsargathI pavitra thayelAM hoya che. AvA punita sthAnomAM javAthI ane sAdhanA karavAthI tyAMnAM pavitra spaMdanonI ApaNA upara asara thayA vinA rahetI nathI. jevI rIte hoTalo-sinemA-klabo vagere sthAnomAM javAthI raMga-rAga-khAna-pAnanA vicAro Ave che tema; dRSTivAna vivekI puruSone AvAM tIrthomAM javAthI, tyAM jemaNe sAdhanA karI che tevA pavitra puruSonAM pAvana caritronuM smaraNa thAya che ane temanI jJAna-dhyAnanI dRDhatAnuM, temanI sahanazIlatAnuM, parama samAdhibhAvanuM ane alaukika AtmaparAkramanuM mAhAsya dRSTimAM AvatAM temanA pratye parama ullAsabhAva Ave che. Ama, purANapuruSonA pAvana pAdAraviMdamAM sAcI bhakti pragaTa thavAthI sAttvika guNo AvirbhAva pAme che ane viziSTa puNyasaMcaya svayaM thAya che. vaLI AvI yAtrA daramiyAna koI mahAtmAno yoga thaI jAya to temanA divya samAgama ane bodhano lAbha laI potAnA jIvanane dhanya banAvI zakAya che. samUhamAM sAthe hoIe tyAre ApaNA svabhAvanI kasoTI thAya che. game tevI viparIta paristhitimAM, agavaDa-sagavaDamAM samabhAva rAkhatA zIkhavuM; "cAlaze, phAvaze, bhAvaze ane gamaze - e sUtrano potAnA jIvanamAM pratyakSa prayoga karavo, e prakAranuM ghaDatara ane saMskAra e moTAmAM moTo AnuSaMgika lAbha che. I.sa. 1970 thI 1975 sudhI teoe mukhyapaNe zrImad rAjacaMdrajInA jIvana sAthe saMkaLAyelAM vividha Jan Education International For Private & Personal use only Page #109 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sthAnonI yAtrA karI. vavANiyA, sAyalA, morabI, rAjakoTa, khaMbhAta, borasada, bhAdaraNa, kAviThA, uttarasaMDAniDayAda, agAsa, bAMdhaNI tathA IDara-ghaMTiyA pahADa; A uparAMta bhadrezvara (kaccha) ane zaMkhezvara temaja tAraMgA, pAlItANA paNa kharAM. I.sa. 1976 thI 2006 - Aja sudhImAM emaNe nAnImoTI bhAratamAM seMkaDo tIrthonI yAtrAo karI che. bhAratanAM moTA bhAganAM jaina tIrthadhAmomAMthI koI bAkI nahIM rahyAM hoya. ekalA, to kyAreka dasa-vIsathI sitteraeMsI mumukSuo sAthenI hoya, kyAreka basa-Trena ke vimAna mAraphata hoya ke kyAreka pagapALA paNa hoya, kyAreka traNeka divasanI hoya ke kyAreka 42 divasanI dakSiNa bhAratanI sudIrghayAtrA paNa hoya. emAM pUrva bhAratamAM sammetazikhara, rAjagRhI, pAvApurI, dakSiNa bhAratamAM kuMbhoja, bAhubalI, zravaNabelagolA, kanyAkumArI, poMDicarI, kAMcI vagere. kuMbhojanuM AkarSaNa to savizeSa hoya e svAbhAvika che. uttara bhAratamAM - ayodhyA, AgrA, mathurA, ujjaina, madhya pradezamAM indora, hastinApura, banArasa, sonAgiri, baDebAbA (kuMDalapura), siddhavarakuTa, gvAliyara; rAjasthAnamAM udepura, jayapura, cittoDagaDha, jodhapura, nAgora, bADamera, jesalamera. vartamAnakALanA koI saMta ke dharmAtmAono samAgama maLI jAya to mumukSuo sAthe tevI jagyAnI mulAkAta laI le. jaina tIrthaMkaronI zAMta, vizALakAya, prAcIna dhyAnastha mUrtio pratye temane atyaMta bhaktibhAva rahelo che. dakSiNa puSpagiri (madhyapradeza) tIrthanA pArzvaprabhu bhAratamAM pUrvAcAryonI janmabhUmiothI tapobhUmio ane paNa teo vizeSa prabhAvita bane che. kyAreka teo mUrti samakSa dhyAnastha bhAvamudrAmAM AvI jAya che, to kyAreka temanuM saraLa, bALakavat vyaktitva samUha sAthenI haLavI paLomAM yAtrA daramiyAna khIleluM jovA maLe che. kyAreya ApaNane adhyAtmanuM bhAraNa lAgatuM nathI. emanI sAthe yAtrA karavI e sukhada lahAvo che; emanA vyaktitvanI khUbIo najIkathI mANavA maLe che, je emane samajavAmAM ApaNane sahAyabhUta thAya che. yAtrA zuSka ke cIlAcAlu na bane enuM khAsa dhyAna rAkhavAmAM Ave che. je te sthaLono sacitra aitihAsika ane sAMskRtika itihAsa ApaNane Ape che; tethI sthaLa pratye AtmIyatA sadhAya che. pravAsa daramiyAna vAhanamAM paNa bhakti-dhUna-bhajana ke dhArmika aMtakaDI satata cAlu hoya che. baeNTarIvALuM eka nAnakaDuM lAuDa spIkara paNa rAkhe. jijJAsu hoya to Trena ke basamAM paNa dharmavArtA athavA praznottarI cAlu rAkhe. agatyanAM tIrthomAM 5-7-10 divasa rokAya ane AkhA divasanI dinacaryAmAM sAdhanAno krama ghaDI kADhe; jethI mumukSune saheje navarAza maLe nahIM. pramAda karavAno avasara ja na maLe. Ama, sarvane koI ne koI rIte sakriya rAkhe ane lakSa tarapha laI javA prayatna kare ane koInI jIvanadizA badalAI paNa jAya. zrI AtmAnaMdajInI bhAratabharanAM yAtrAsthAnonI pasaMdagI jotAM ema lAge ke prAcIna, madhyakAlIna ane arvAcIna - traNe kALanI rASTrIyatA sAtheno jIvaMta saMparka temaNe rAkhyo che. AnuM mULa vidyArthIjIvana daramyAna, temano atyaMta priya viSaya itihAsa hato te paNa saMbhave che. vaLI teo DaoNkTara hovAne kAraNe emanI dRSTimAM eka vaijJAnika dRSTi che. sAhityano zokha hovAne kAraNe eka sAMskRtika dRSTi AvI che. rASTracetanAno anubhava karanAra rASTrIyatAno vicAra kare che. adhyAtma-cetanAno vicAra karanAra AdhyAtmikano vicAra kare che. graMtho-pustakonI 93 Page #110 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jJAnacetanAno sparza pAmanAra jJAnadRSTie saghaLuM jue che. AmAM kvacit ekAMgIpaNuM AvI jAya, tevI dahezata rahe che. AtmAnaMdajInI vizeSatA emanuM dRSTi-saMgama dharAvatuM mAnasa che. emAMthI sAMpaDatuM darzana baMdhiyAra nahIM, paNa sAdhakane vizALa gagananA uDDayananI vyApakatA sAdhI Ape che. A yAtrA daramiyAna vividha tyAgI-vidvAna dharmAtmAono lAbha maLyo che; emAM AcArya zrI samaMtabhadra mahArAja, AcArya zrI vardhamAna sAgarajI mahArAja, AcArya zrI vidyAnaMdajI mahArAja, AcArya zrI vidyAsAgarajI mahArAja, AcArya zrI padmasAgarajI mahArAja, upAdhyAya zrI amaramunijI, AcArya zrI bharatasAgarajI, AcArya zrI vimalasAgarajI, pUjyazrI cArukIrtijI mahArAja, bAlabrahmacArI zrI mANikacaMdajI A AcAryazrI vidyAnaMdajI sAthe pUjyazrI (dilhI) cavarejI, dharmamUrti zrI vIrendrajI hegaDe, pUjya jJAnamati mAtAjI vagere aneka AcAryo, sAdhu mahArAja ane saMtono samAveza thAya che. emanuM paribhramaNa mAtra bhArata pUratuM sImita nathI rAkhyuM paNa bhArata bahAra vizvanA badhA ja khaMDomAM paNa karyuM che. alabatta bhAratanAM sthAnomAM itihAsa ane saMskAravAraso pArzvabhUmikAmAM AkarSaNanuM eka mahattvanuM kAraNa hoya tevuM paradeza-yAtrAmAM na hoya e svAbhAvika ja che. jyAre paradezamAM e dharma samajanI zuddha saMskArayAtrA ja banI rahe che. zrI AtmAnaMdajInA paricayamAM AvanAra paradezanA dharmaguNAnurAgI sajajjano bhAvapUrvaka emane tyAM AmaMtre che, jethI dUra beThA beThA paNa AtmAnA kalyANano vicAra thaI zake. e rIte paradezamAM emaNe dharmapariSadone saMbodhI che. videzanI dharmayAtrAo teozrIe sauprathama videzayAtrA I.sa. 1984mAM kenyA ane laMDananI karI hatI. kenyA dharmayAtrAnA mukhya saMyojaka zrI somacaMdabhAI DI. zAha hatA. Voice of Kenya taraphathI be reDiyo vArtAlApo ane kenyA Telivijhana taraphathI tA. 16-5-1984nA roja lagabhaga 20 miniTano inTaravyu paNa levAmAM Avyo hato. tyAra pachI to AphrikA, iMglenDa, amerikA, ane keneDA jevA dezonI yAtrA karI, jemAM nyUyaoNrka, nyUjarsI, bosTana, vaoNziMgTana, ToronTo vagere sthaLo AvarI levAmAM AvyAM. - I.sa. 1990mAM laMDananA bakiMgahAma paeNlesamAM, pUjyazrInI hAjarImAM ane aneka AMtararASTrIya jaina samAjanA agraNIonI temaja prinsa philipanI hAjarImAM 'Deklerezana oNna necara'no maMgaLa prasaMga thayo. pUjyazrIe navakAramaMtranA uccAraNathI A maMgaLa prasaMgano prAraMbha karyo. a "Deklerezana oNna necara" prasaMge prinsa philipa sAthe For Private & Personal use only www.lainelibrary.org Page #111 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zikAgomAM 1993mAM yojAyelI vizvadharma pariSada. (World Religion Parliament of Chicago - U.S.A. Centenary)mAM teoe prArthanAnI zakti (Power of Prayer), ane "Atma-anubhUti mATe jaina tattvajJAnano abhigama" (Jainological approach to self-realization) jevA gahana viSayo para AdhyAtmika pravacano ApyAM hatAM. e ja batAve che ke emanA kAryanI suvAsa cheka amerikA sudhI . "vizvadharma pariSada"mAM phelAyelI che. zrI AtmAnaMdajInI yu.ke., yu.esa.e. ane losa enjalasa (tA. 25-6-1998 thI 3-8-1998)nI videzayAtrA daramyAna cerIhila (nyUjarsa), eDisana nyUyaoNrka, loMga AilenDa, bosTana, hyusTana, phiniksa vagere sthaLonA kAryakramonuM vaividhya dhyAna kheMce che. nestananA svAmInArAyaNanA adhiSThAtA pU. zrI AtmasvarUpasvAmInI mulAkAta ane tA. 28-6-1998nA roja eDisana (nyUjarsI)nA svAminArAyaNa maMdiramAM 'saMgata saMtana kI karI le..., janmakA sArthaka kachuM kara le...' pada parano svAdhyAya upasthita samasta zrotAsamUhamAM vizeSa prabhAvaka banI rahyo. A yAtrA daramiyAna loMga AilenDamAM traNa divasanI zibira ane laoNsa enjalasamAM babbe divasanI be zibiranuM Ayojana karavAmAM AvyuM hatuM. "vizvadharma pariSada"mAM ubodhana A divaso daramiyAna jANe bhAratanA koI tIrthakSetranI zibira hoya tevuM ApatA pUjyazrI vAtAvaraNa sarjAyuM hatuM. loMga AilenDamAM lAkhANI bhuvanamAM yojAyela gurupUrNimAnI ujavaNI nimitte gurumahAbhyanuM pArAyaNa tathA zrI harSadabhAI paMcAla tathA mahendrabhAI, prajJAbahenano bhakti-saMgItano kAryakrama rocaka rahyo. dharmayAtrA daramiyAna keTalAka jAhera kAryakramo, 'Young Jains'nA nejA heThaLa mukhyapaNe laMDanamAM yojAyA. yuvA peDhI rasa letI thaI che e noMdhavA jevI bAbata gaNAya. lagabhaga 52 (bAvana) divasanI A yAtrA khUba ja saphaLa ane preraNAdAyI rahI. amerikAmAM thayela Aja sudhInI samasta dharmayAtrAnuM Alekhana 'vizeSa vAcana' vibhAgamAM "amerikAmAM dharmaprabhAvanA" zIrSaka heThaLa che. zrI AtmAnaMdajIe emanuM samagra jIvana mAnavajIvananA sarvAgINa vikAsa tathA uccatama mUlyonI agatya upara bhAra mUkI dharmaprabhAvanAnuM pavitra kArya karavAmAM arpI dIdhuM che. Ajeya 75 varSanI vaye teo, sva-para-kalyANakArI kAryakramomAM ane svAdhyAya, bhakti AdimAM divasanA 10 thI 12 kalAka satata jAgRtipUrvaka gALe che ane sapTembara 2006mAM himAlayanI yAtrA paNa saMpanna thaI. himAlaya yAtrA 195 Page #112 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jaE - lagabhaga chellAM 37 varSathI, varSanI sarerAza nAnImoTI. dasa-bAra yAtrAo gaNIe to kula lagabhaga 400thI vadhAre thAya; kadAca ethIya vadhAre yAtrAo thaI haze. Ama deza-videzanI A yAtrAonA bahoLA anubhavathI teonI dRDha mAnyatA ane abhiprAya che ke "vartamAna yugamAM vivekayukta AyojanavALI ane sAcA satsaMgIo sAthenI tIrthayAtrAo AdhyAtmika vikAsanuM eka che bahujanasulabha, sarvamAnya, saraLa ane atyaMta ka hitakArI samUhasAdhana che. koI saMta-dharmAtmA | badrivizAla maMdira (himAlaya) sAdhujananA sAnnidhyamAM jo e saMprApta karI zakAya to tvarAthI AtmazuddhinuM, deha-nirmamatvanuM, saMtoSanuM, zAMtinuM, preraNAnuM ane dharma-vAtsalyavRddhinuM atyaMta prabhAvazALI kAraNa banI zake che. saMskArasiMcana ane AdhyAtmika vikAsanuM - ema svaparakalyANanuM A eka atyaMta baLavAna sAdhana che." 96 Jan Education Internet For Private Personne Oy wwalnelity.org Page #113 -------------------------------------------------------------------------- ________________ - 25 svAdhyAyanI gaMgA - dhyAnanI utkRSTatA kAkA e che JS - phizI parama kAkI A A nA mAtA pitAne SAVE AWG rabA che (vijAine dharmarUpI sapuruSArtha sAdhIne potAnA jIvanane bodhi-samAdhimAM AgaLa vadhAravuM ane tenI sAthe sAthe share, care & prosper (jIvanamAM je kaMI sAruM maLyuM te vaheMco, maitrIbhAva vadhAro ane sAmUhika vikAsanI vRddhi thAya tevuM paNa karo.) AvuM valaNa teozrInuM mukhyapaNe rahyuM che; eTale to viSayanA mULa sudhI pahoMcavA borDa upara judAM judAM koThAo, citro ane avataraNo dvArA kaDIbaddha viSayonuM vizleSaNa potAnAM svAdhyAya-pravacanomAM karyuM che; borDa upara svAdhyAya ApatI veLAe je ucca-sAdhaka ane tattvajJAnanA abhyAsIone khUba ja preraka ane upakAraka bane che. mAtra zrotAo sAMbhaLe evuM nahIM. svAdhyAyamAM vacce vacce pado, dhUno gAya ane gavaDAvI zrotAvargane svAdhyAyamAM sahabhAgI banAve. kobA AzramanA jUnA svAdhyAya haoNlamAM (1991nI divALI sudhInA gALAmAM) savAra-sAMjanI bhakti-beThakomAM ghaNI vAra pado bolatAM bolatAM zAMta thaI jAya. thoDI miniTomAM, teonuM zarIra padmAsanamAM ja jANe mUrti jevuM banI jAya. aDadho kalAkathI mAMDIne, aDhI kalAka sudhI teo AvI dhyAnastha avasthAmAM rahe che. bhAvasamAdhimAMthI bahAra AvyA pachI teo koInI sAthe bolatA nathI, zArIrika sevA svIkAratA nathI ane ghaNI vAra to saMtakuTiramAM jaIne pAchA dhyAnamAM besI jAya che. AvI dhyAnadazAmAM pote zuM zuM ciMtana karatA hatA ane kevo anubhava thayo teno citAra teo mumukSuo samakSa yathAsaMbhava kyAreka pragaTa kare che. navA svAdhyAya haoNlamAM paNa A silasilo cAlu ja che; paraMtu avasthA pramANe AsanasthiratA thoDI ghaTI che. | kyAreka to teo aDadho kalAkathI be kalAka sudhI UbhA rahI kAyotsarga dhyAna karI zake che. aneka sAdhaka bhAI-bahenone temanI A dhyAnadazA nihALavAno lAbha svAdhyAya haoNlamAM koI koI vAra maLato rahe che. kyAreka prabhubhakti, gurubhakti ke jJAnIonI anubhavavANInuM varNana karatAM karatAM teo evA bhAvamAM AvI jAya ke zrotAo temanI bhAvukatA-stabdhatAdhyAnamAM magna pUjyazrI azrapAta dazA Adi joI stabdha banI jAya che. 97 AkTiAkAnodinary IPIT thAnanI utkaTatIer Private & lAIthazayanI gagA ne dhyAnanI ujavaNI Page #114 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pragADha dhyAna lAgyuM hoya tevA keTalAka divaso ane sthaLonuM smaraNa karIe : 1969 - 14 phebruArI, amadAvAda. 1981 - haidarAbAda, 100 miniTa. 1982 - Aso suda-2, kobA, rAtre 9-30 thI 10-30. 1989 - dakSiNa bhAratanI yAtrA, maisUra dharmazALA, 9-30 thI 10-30. 1991 - mombAsA, prabhAtanA 6-30. 1992 - Aso suda-2, kobA, prabhAtanA 6-00 thI 7-30. A pachInI dhyAnadezAo, mukhyapaNe navA svAdhyAya-haoNlamAM, savAranI bhakti-beThakamAM lAgela; jethI teno rekaoNrDa barAbara rahI zakyo nathI; paNa Aja sudhI, vadhatI-ochI mAtrAomAM te cAlu ja rahI che. tA. 10-9-2006nA roja savAre 6-00 thI 7-10 sudhI teo kAyotsarga-dhyAnamAM susthita rahyA hatA. dhyAnamagna pUjyazrI pUjyazrIno bahumukhI ghaniSTha sAdhanAkrama : pa-00 thI 6-00 ciMtana-dhyAna 6-00 thI 7-10 bhakti-prArthanA-darzana-guruvaMdanA 7-10 thI 7-30 yogAsana-prANAyAma 7-30 thI 9-OO zArIrika nityakrama 9-00 thI 9-40 prabhupUjA 9-45 thI 11-15 darzanArthIo mATe tathA patravyavahAra-vAcana 11-15 thI 11-50 svAdhyAya - dharmavArtA 12-30 sudhI AhAravidhi 12-30 thI 3-00 mauna-ciMtana-vizrAMti 3-10 thI 4-00 sAdhakalakSI vAcana ane dharmavArtA 4-10 thI pa-00 dhyeyaniSTha, mumukSuone sAdhanA aMge vyaktigata mArgadarzana pa-00 thI 6-15 AhAravidhi 6-15 thI 7-00 sAmUhika cAlavA-pharavA (parizrama) 7-00 thI 8-30 mauna 8-30thI 9-15 bhakti-kSamApanAdi 9-15 thI 10-00 vizeSakArya vicAraNA 10-00 thI aMtaranirIkSaNa ane vizrAMti che ke bIjA Page #115 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mAtra potAno ja AdhyAtmika vikAsa thAya eTaluM nahi, paNa sAthe sAthe sahayogIo paNa cAreya prakAranA puruSArtha(dharma, artha, kAma, mokSa)nI siddhithI jIvanano bahumukhI vikAsa sAdhavAnAM preraNA ane mArgadarzana meLavI zake te abhigama paNa temano rahyo che. 'zrImad rAjacaMdra AdhyAtmika sAdhanA kendra', kobAnI mulAkAta lo tyAre tamane jIvaMta vAtAvaraNa jovA maLaze. mumukSuonI saMkhyA ochI-vattI hoya, paNa saMskArapreraka kAryakramo aMge kyAMya samAdhAna jovA nahIM maLe. yaMtravat lAge evuM hovA chatAM pramAdI na banAya eTalA mATeya AvI jAgRti jarUrI che. sAdhanAviSayaka tattvajJAna, bhakti, yogasAdhanA, nItizAstranuM anusaraNa ane madhyayugIna saMta-bhaktonI racanAo upara thayelA svAdhyAyo uparAMta samAjopayogI, nItiviSayaka ane navI peDhIne vizeSa mArgadarzaka evA seMkaDo viSayo para gujarAtI, hindI ane aMgrejI bhASAmAM teozrInAM 10,000 uparAMta svAdhyAya-pravacano thayAM che. moTe bhAge oNDiyo-vIDiyo kaeNseTa dvArA A pAtheya sacavAyuM che; jeno ucita samaye upayoga thAya ane te loko sudhI pahoMce e jovAnI ApaNA saunI pharaja che. svAdhyAya ApatI veLAe jIvananAM sarva pAsAMone ane khAsa karIne AdhyAtmika vikAsane kevI rIte tvarAthI sAdhavo tenuM vijJAna ane divyakaLA ApatI temanI anubhavavANI A kaeNseTomAM upalabdha che. AvAM bahujanahitAya ane bahujanasukhAya sAdhano dvArA deza-videzanA jijJAsuone amUlya mArgadarzana maLI zake, evo saMsthAno namra prayAsa che. AjanA yugamAM ApaNI vAta samAja samakSa mUkavA mATe pracAra-mAdhyamanI savizeSa jarUra paDe che. prakAzita sAhitya to kharuM ja, paNa dRzya ane zrAvya mAdhyamono upayoga karI svAdhyAya-pravacanomAM ApelI koI vAta rahI na jAya e khyAle vIDiyo-oNDiyo kaeNseTa bhaviSyamAM sadAya zabdadehe sacitra sacavAI rahe to dhAryo upayoga karI zakAya evI apekSA rAkhIe to te asthAne nathI. 99 Page #116 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bahumukhI pratibhAvo prakAza zrI AtmAnaMdajIno ghaniSTha ane aMtaraMga paricaya mane thoDA samaya mATe ja maLyo, tema chatAM temanA vyaktitvanI maheka huM mANI zakyo chuM ane temanI sAthe saMkaLAyelA sajjano dvArA paNa jANavA maLI che. bAlyAvasthAthI mAMDIne atyAra sudhInuM emanuM caritra vaividhyapUrNa che. bAlyAvasthAmAM emanA kuTuMbanI bhakti-saMskAranI chApa, emanAmAM bhaktino ghUMTAto raMga, saMgIta ane bhaktinI ekarUpatA sAthe sAdhanA, zrI manuvaryajInA zabdomAM emanI uMmaranA kizorothI taddana judA tarI Ave, badhuM choDI bhakti-gItomAM tallIna thaI besI javuM, vAcanano khUba ja zokha ane temAMya dhArmika pustakonuM rasapUrvaka-jijJAsApUrvaka vAcana, dareka saMpradAyanA pravAho tarapha vidheyAtmaka valaNa, darekamAMthI sAruM tattva zodhI te svIkAravAnI taiyArI, nIrakSIraviveka dRSTi, bALapaNathI saumya svabhAva eTale zikSako saha sarvane priya, mitra-maMDaLa ane pAchaLathI svAdhyAya-vartuLa bahoLuM, dareka prakAranI vyaktio sAthe ekasarakho saMbaMdha - e vepArI hoya ke kArIgara, DaoNkTara hoya ke enjiniyara, kheDUta hoya ke karmacArI, bhaNelo hoya ke abhaNa - sau sAthe e ja AtmIyabhAve vAtacIta. eka noMdhavA jevuM lakSaNa e ke khUba ucca bhaNelA saMskArI varga tarapha vizeSa lagAva, paNa pakSapAta nahIM. vAtacItanuM stara badalAya eTaluM ja. hA, kyAreka evuM lAge kharuM. e to hoziyAra bALaka 'mA'ne vizeSa vahAluM hoya, chatAM badhAM bALako sarakhAM enA jevuM ja. emanAmAM vijJAna, vidvattA ane vairAgya-dharmano adbhuta samanvaya che. pariNAme vaicArika saMtulana evuM ke kyAMya koI bAbata aMge jaDatA ke pakSapAta lAge nahi. sarvane sAMbhaLavAnI taiyArI, emAMthI anukULatA sAdhI AgaLanA vikAsa mATe vicAra ramato karI devAnI kuzaLatA, badhAne ekasUtramAM bAMdhIne vividha prakAranA kAryakramone nakkara svarUpa ApI kAryAnvita karavAnI zakti, nAnA-moTA pratyekane yathAyogya kAma maLI rahe ane pramAdI na banI jAya tenI satata kALajI. kobA-AzramanA to e prANa che, dharI samAna che. AzramanI badhI ja pravRttionA e preraka che. mAtra preraka nahi, sakriya preraka ane saMvardhaka che. pachI e divyadhvani hoya ke graMthAlaya, zibira hoya ke dharmayAtrA, svAdhyAya hoya ke praznottarI, zramapravRtti ke saMskArapravRtti - sarvamAM emanuM sIdhuM mArgadarzana ane yogadAna hoya ja. badhI ja pravRttio zramapUrvaka jAte taiyAra karI, jhINAmAM jhINI vigatono vicAra karI pachI badhAne sAthe rAkhI amalamAM mUkatA. eka rIte kahIe to AzramanA vAtAvaraNanI sajIvatA zrI AtmAnaMdajInI sAthe joI zakIe chIe. sAMjanA bhojana bAda zrI AtmAnaMdajI cAlavA (Walking) mATe nIkaLe tyAre khUba haLavA hoya, emanI sAthe A dasa-paMdara miniTa vAta karavAnI majA Ave. koI paNa bAbatanI niHsaMkoca carcA karI zakAya. emanI sAthe pharavA nIkaLanArAM bhAI-bahenone emanI nikhAlasatAno khyAla Ave. kharekhara emanI A dasa-paMdara miniTanI koIka noMdha rAkhI hota to emanA vyaktitvanuM vizeSa pAsuM jovA maLyuM hota. 100 ReansNI pratibhAno prakAza bahumA nI pratijJatago prakAza bahumukhI pratibhAno kA Page #117 -------------------------------------------------------------------------- ________________ gAMdhIjI kahetA ke "mAruM jIvana e ja mArI oLakha che.' Ama to koI paNa mahAna vyakti, pachI e sAdhu hoya, muni hoya, saMta hoya ke sAmAjika zreSThi hoya, enI oLakha enA kAryathI thatI hoya che. mahApuruSonA jIvananI phaLazruti koI ne koI prakAre sahaja paropakAritA sAthe avazyapaNe pravartatI jovAmAM Ave che. A ja siddhAMtane anusarIe tyAre zrI AtmAnaMdajIe : (1) 11 varSe 1942nI caLavaLamAM lIdhelo bhAga; (2) 15 varSanI uMmare ThAkarsa hAIskUlamAM calAvelA rASTrabhASAnA avaitanika varga; (3) iMglenDamAM nAnA grUpa sAthe cAlatA MedicinenA vargo; (4) koI paNa pUrvazarata vagara, morabI, rAjakoTa, paMcabhAInI poLa tathA sAraMgapura taLiyAnI poLa, amadAvAda, ghATakopara ke pArlA, madrAsa ane beMgloramAM, sAbarakAMThAnAM aneka gAmo, amerikA, yu.ke., kenyA vagere sthaLoe karelI jAhera svAdhyAya pravRttio; (5) yuvA zibiro, gurukuLapravRtti ane sAmUhika tIrthayAtrAo; (6) jAherajIvananI viziSTa vyaktionA sanmAna puraskAranuM rajatajayaMti daramiyAna Ayojana; (7) nidAna-kaeNmpa, raktadAna zibira, netrayajJa, vastravitaraNa, chAsakendra ane bhUkaMpagrasto mATenI pravRttio; (8) temanA amadAvAdanA nivAsanI AjubAjunI garIba vasAhatomAM khAdyapadArthonuM vitaraNa Adi aneka lokopayogI pravRttionuM smaraNa thaI Ave che. zrImad rAjacaMdra, gAMdhIjInA AdhyAtmika mArgadarzaka hovA chatAM gAMdhIjIe 'karmaThatA'no mArga pasaMda karyo athavA kaho ke zrImanA bIjA pAsAne sAkAra karyuM. lagabhaga I raktadAnanA udghATana veLAe DaoN. tathA anya mahAnubhAvo A ja dizAmAM, nAnA pAye zrI AtmAnaMdajInuM valaNa rahyuM che. zrI AtmAnaMdajInI oLakhANa hakIkatamAM emanI samuccayapravRttio ane tenI sAthe rahelI paramArthadaSTi che. kyAreka ati vyastatA ane sarvatra vyApa temaja aneka nAnAmoTA anivArya-nivArya kAryakramomAM parizramapUrvaka emanI hAjarI jovA maLe che, paraMtu enI pAchaLano emano hetu e che ke emanA svAdhyAya AdithI janasamUhane preraNA maLe ane koIkanA jIvanamAM satyadharmano udaya thAya. | zrI AtmAnaMdajIne jANavA-samajavA mATe be kendro mahattvanAM che. eka che zrImad rAjacaMdra AdhyAtmika sAdhanA kendra, kobA ane bIjuM kendra che 'divyadhvani' mAsika. agAu jaNAvyuM che tema kobA kendra e emano AtmA che. enA eka eka vRkSamAM ane enI pratyeka - eka eka - DALImAM e DokAyA kare che. pAyAnA paththarathI mAMDI zikhara sudhInI yAtrA che. svAdhyAya-haoNla, je emanI vANIthI sadAya guMjato rahe che. be nAnakaDA rUma mATe potAnA gherathI vAsaNo lAvI (je saMsthAne bheTa Apela che) zarU thayela A saMsthA vaTavRkSa samAna banI gaI che ane gujarAtamAM gaNanApAtra AdhyAtmika saMsthAmAMnI eka gaNAya che. 1982mAM bhojanAlaya, 1984mAM svataMtra mahilA bhuvana (zrI rasikalAla amaratalAla zAhanA haste), saMta kuTira (sAbarakAMThAnA prasiddha saMta mahAtmA zrI jeziMgabAvajInA haste 5-9-1984), 1986mAM pArzvanAtha prabhunI vItarAgamUrtinI pratiSThA (IDara nivAsI paMDita sAkaralAlajInA haste), vizvaprema, adhyAtmavidyA ane AnaMdamaya jIvananA triveNI saMgamarUpa evA vidyAbhakti-AnaMdadhAmanuM vidhivat uddhATana Disembara 1991mAM svAmInArAyaNa paraMparAnA sarvocca saMta, uttama saMyojaka, prabhAvI samAjoddhAraka evA pramukhasvAmI mahArAjanA haste thayuM; je nAnImoTI aneka sAMskArika pravRttionuM kendra banyuM che, jenA mULamAM zrI AtmAnaMdajI che evA A 'AnaMdadhAmamAM beThA hoIe to jANe 101 Page #118 -------------------------------------------------------------------------- ________________ duniyAthI koI alipta jagyAe badhuM bhUlI jaIne beThA hoIe evuM lAge. emAM AtmAnaMdajInAM svAdhyAyapravacanomAM pragaTa thatI saumya hRdayamAMthI sahajapaNe pravahatI temanI anubhavavANI ApaNane asara karyA vinA rahe nahIM. sthApatyakalAnI dRSTie paNa A haoNla nihALavA jevo che. nIce graMthAlaya tathA dhyAna-kuTiro che; jemAMnAM 15,000 jeTalA graMtho, 60 uparAMta bhArata ane videzathI AvatAM sAmayiko ane dhyAna-kuTiro tathA A varSe cAlatI niHzulka bhojanazALA temaja gurukuLa Adino lAbha janasamAjano koI paNa varga laI zake che. | zrI AtmAnaMdajInA svabhAvanuM eka dhyAna kheMce evuM lakSaNa e tarI Ave che ke koI paNa kAma ke prakAzita thatAM pustako hoya ke "divyadhvani'nA aMko hoya, kyAMya guNavattA mATe samAdhAna nathI. jIvanamAM phAvaze, cAlaze e barAbara paNa nirmANamAM to uttamatA joIe ja. bhagavAna vatI thatAM kAma paNa suMdara hovAM joIe. mAtra vaibhava e suMdaratA nathI paNa jemAMthI pavitratAnI maheka AvatI hoya te badhI ja vastuo bhale sAdI hoya e paNa "suMdara' ja che, bhale pachI e vyaktinuM caritra hoya ke enuM karma hoya. zrI AtmAnaMdajInI saMta-kuTiranI mulAkAta laIe to ApaNane eka ati svaccha, dhavala vastra-pAtharaNAthI sajja evA pavitra sthAnanI mulAkAta letA hoIe evuM lAge. emAM emanuM manamohaka smita vAtAvaraNane jIvaMta banAve che. svacchatAnA to e custa AgrahI che. koI paNa prakArano kyAMya "DAi" na joIe, eno pratyakSa anubhava emanA saMparkathI anubhavAya. Ama, emanA "karmamaya jIvananuM pratyakSIkaraNa athavA AkAra kaho to e "kobA Azrama" ja che. je vicAradhArA ke tattvajJAnanA AdhAre 'nAva'mAM beThA che, sAme pAra javuM che, e emanA dArzanika pAsAne samajavuM hoya to 'divyadhvani'nA e aMko jovA paDe, emanA potAnA vicAranI abhivyakti aneka viSayo paranA emanA lekho dvArA "divyadhvani'mAM karI che, eTale emanA vaicArika dehanuM prAkaTya 'divyadhvani' dvArA thayuM che. saMsthA e emanuM tana che to 'divyadhvani' emanuM mana che, banne avibhAjya aMga emane samucita rIte pragaTa kare che. 102 Jan Education International For Privato a Pool Use Only www.alneliblaty.org Page #119 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ATalI moTI saMsthA hoya ane vizALa anuyAyIo, mumukSuonI saMkhyA hoya, svabhAvanuM vaividhya hoya - A badhAMne sAthe rAkhIne cAlavuM azakya nahi to agharuM to che ja. matabheda paNa jaNAya, vikalpo paNa thAya, snehabhAvane kAraNe gUMgaLAmaNa anubhavAya, A badhAMmAMthI mArga kADhI, saunuM vattA-ochA pramANamAM mAnasika samAdhAna karI saune sAthe rAkhI kAma karavAnI kuzaLatA zrI AtmAnaMdajI dharAve che. sarva jIvonuM bhaluM kema thAya e emanuM lakSya. A mATe prathama to pAradarzaka prabhAvI cAritrya joIe, atyaMta udAra valaNa ane vizALa hRdaya joIe, je zrI AtmAnaMdajImAM ApaNe joI zakIe chIe. dharmI jIvo pratyeno vAtsalyabhAva emane e dizAmAM dore che. dareka sAtheno premamaya vyavahAra, AzramanA nAnAmoTA koI paNa kAryakartAo joDe mIThA saMbaMdha tathA Adara e emanA vaNAI gayelA guNo che. 'ame to dharmI jIvonA dAsa chIe" uccAraNamAM emanI namratA jovA maLe che. DaoN. zarmiSThAbahene temanAmAM Thinking type of Personality joI. kuTuMbanA sarva sabhyo sAthe maitrIbhAva anubhavyo. temanA laghubaMdhu prAcArya zrI anila sonejI jaNAve che : "kuTuMbamAM saMpa vadhe, ekatA jaLavAya, vaDIlone Adara ApatA thAya ane nAnAonuM sanmAna jaLavAya evo haMmezAM emano prayatna rahyo che. nokarI daramiyAna teo juniyarsa mATe protsAhaka, siniyarsa mATe AdarabhAva chatAM maryAdAo viSe spaSTavaktA ane TIkAkAro mATe 'taTastha', satyano aMza hoya to svIkAravAnI taiyArI, TIkAkAra mATe saheja paNa kaDavAza nahIM, svanirIkSaNamUlyAMkana ane parIkSaNe ja emane satata jAgrata rAkhyA che." | game tevI viSama ke pratikULa paristhitimAM "svastha rahelA joI zakIe. "samyakatvabhAvanuM darzana thAya. boTAdavALAM zeTha chAyAbahena ratilAlanA zabdomAM saheja paNa vyAkuLa thayA vinA, koIne paNa duHkha pahoMcADyA vinA, hRdayanI anukaMpA sAthe, apamAnAdi gajabanI kakSAe sahana karIne, ajabanI zAMti dharAve eTale moTAbhAganI koI paNa samasyA ahIM ja hala thaI jAya athavA ThaMDI paDI jAya." saMsthAnA pramukhazrI jayaMtabhAI zAha kahe che ke : "mArAM 25thI paNa vadhu varSonA temanA paricayamAM eka vakhata paNa meM temane gusse thayelA joyA nathI, bhale game tevAM viparIta paribaLo kAma karI rahyAM hoya." A ja vAta mane sarvazrI pramoda bhIkhAbhAI zAha, caMdrikAbahena pAMcAlI, boTAda vagere taraphathI paNa kahevAmAM AvI che. krodha uparano kAbU e "saMta'nI pahelI jarUriyAta che. kSamA guNanuM AvuM pratyakSIkaraNa anyatra mArA jovAmAM AvyuM nathI. kAbU gajabano che. Ama chatAM A guNa maryAdA banI na jAya e paNa joyuM che. kyAreka puNyaprakopano anubhava thAya. khAsa to zistanI bAbatamAM calAvI na levAya. A bAbatamAM emanA zistanA Agrahane sUcavato evo eka prasaMga hamaNAM banyo. (4-7-99). svAdhyAya-pravacana vakhate eka mumukSu khurazI para Teko laI UMghatA hoya evuM lAgyuM tyAre 103 (resert si urii tI AtmAnanI masANI jIva pAhitI mastI yAtmAnaMdajI sadI Page #120 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pravacana bAda koInuM nAma dIdhA vinA khUba ja zAMtithI paNa deDha-kaDaka zabdomAM jaNAvI dIdhuM ke UMgha para kAbU rahI zake ema na hoya to haoNlamAMthI bahAra cAlyA javuM ane AvA prakAranI vyaktioe AgaLa ke vacce besavuM nahIM, paNa chelle besavuM; jethI koIne khalela pahoMce nahIM ne zAMtithI bahAra nIkaLI javAya. vAta to sAmAnya che paNa A vAkyothI mumukSuomAM saheja paNa DhIlAza hoya to jAgrata thaI jAya. enI badhA para asara paDI. paNa AvuM to kyAreka ja bane. sAmAnya rIte teo sAmAne Adara ApatA hoya che. nArAjagI pragaTa karyA vinA sahana karI le e svabhAva to mULathI ja che. evo eka prasaMga temanA laghubaMdhu zrI jyotIndrabhAI varNave che. Ama to mukundabhAI sAthe mAre rahevAnuM khUba ja ochuM banyuM che. huM ghaNo nAno. paripakvatA AvI tyAre kaMIka samajato thayo. paNa mane yAda che ke varSo pahelAM mukundabhAI sAthe huM muMbaI gayelo tyAre mane pizcara jovAnuM mana thayuM. 'bhAbhI' piksara cAlatuM hatuM. temane na gamatuM hovA chatAM mAruM mana rAkhavA ane thiyeTaramAM pizcara jovA gayA ane mane barAbara khyAla che ke mukundabhAI thiyeTaramAM AMkho baMdha karIne traNa kalAka beThA rahyA. koI upadeza nahIM, koI paNa prasaMgane pacAvI' jANavAnI zakti ja nirvirodha karI detI hatI. emanA paricayamAM kaho ke satsaMgamAM AvanAra aneka vyaktionuM jIvanaparivartana thayeluM jovA maLe che. vaDodarAnA DaoN. ramezabhAI parIkha jaNAve che : DaoN. sonejI sAhebanA madadanIza DaoNkTara tarIke, huM temanI khUba ja najIka Avyo. risesamAM teo laukika karatAM AdhyAtmika vAto vadhu karatA. teo kahetA ke bhagavakRpAe mane A dizAmAM vALyo na hota to Aje huM svacchaMdI banyo hota. saMta sUradAsa jevA ja spaSTa kabUlAta karIne kahI zake ke 'mo rAma jhIna zudina rAta vAmI' AgaLa teo jaNAve che : "temanA svabhAvamAM narI RjutA, mRdutA, saraLatA, karuNA tathA hRdayanI vizALatA jonArane tarata ja jaNAI Ave...AvA saMtapuruSano prema ane sadbhAva maLyo tethI mArA jIvanane bhAgyazALI mAnuM chuM." - DaoN. cinubhAI nAyaka temanA vyaktitvane Sound character and total Personality, full of love and emotion tarIke oLakhAve che. eTale to teo zrI AtmAnaMdajIne gujarAtanA khalila jIbrAna athotu AtmAnA DaoNkTara tarIke mAna Ape che. kaeNliphaoNrniyAthI zrI pravINabhAI vI. mahetA lakhe che : "satadharma pratye mArI ruci keLavavA mATe ane AtmakalyANanA mArge pragati karavAmAM, yathAyogya mArgadarzana ApIne pU. zrI AtmAnaMdajIe mArA para parama upakAra karyo che. pAramArthika jJAna ane AtmalakSI kriyAno uttama samanvaya mane temanA jIvanamAM jovA maLyo che. zrImad rAjacaMdrajInAM vacanAmRtonA bodhane mumukSujIvonA aMtara sudhI pahoMcADavAnuM uttama kArya temaNe karyuM che." kaeNliphaoNrniyAthI zrI mahendrabhAI ke. khaMdhAra tathA vINAbahena khaMdhAra, zrI AtmAnaMdajInA sArvatrika guNo TUMkamAM jaNAvatAM kahe che : "He is open minded & liberal with tolerant attitude towards other religions and other people's views. Plain & simple living, high thinking, pleasant character, with honest smile, helpful to others, respect to all, attention to everybody.....still aloof and also to his soul with frequent moment of self realizing bliss & peace." zrI AtmAnaMdajInAM bahena divyAbahena kanubhAI jAjala temanAmAM viziSTa guNa tarIke punctualityne jue che to temanAM patnI DaoN. zarmiSThAbahena temanI cokkasatA ane pratyeka kSaNano sArA kAmamAM upayoga karatA najara samakSa anubhave che. zrI miteza e. zAha, AtmAnaMdajImAM nirmaLa cAritra tathA ucca AdhyAtmika dazAne prApta saMta tarIke jue che. saMtonuM cAritra e ja emanI AdhyAtmika mUDI che. eTalA mATe to zrI AtmAnaMdajI apAra 104 Fue Private & Personal use only www.ainelibrary.org Page #121 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pUjanIya ane vaMdanIya che ema zrI manaharabhAI vI. mahetA (pUnA) jaNAve che. zrI AtmAnaMdajInA skUlanA zikSakono abhiprAya joIe. ThAkarsa hAIskUlanA prAcArya ane yogavidyAnA niSNAta zrI aruNakumAra ena. ThAkara jaNAve che, "I was extremely impressed to see a highly educated U. K. trained Indian doctor and an old student of my school on path of seeking the Eternal Truth. He showed great respect for his school and teachers. About spiritual thinking, he is observed to be open minded, seeking the good from every corner." lakhe che ke, "eka vidyArthI tarIke paNa teo zikSakonA prItipAtra hatA." emanA eka lagabhaga samavayaska sahAdhyAyI evA zrI gaNezabhAI DAhyAbhAI paTela jaNAve che, "teo (zrI AtmAnaMdajI) haMmeza pahelI beMcanI haroLamAM besatA ane zikSakone koI ne koI prazna pUchI jANavAnI tIvratA darzAvatA. badhAnA mitra, taddana nirAbhimAnI ane pote zIkhe te badhA ja vidyArthI zIkhIne AgaLa Ave tevI bhAvanAvALA, lAgaNIpradhAna svabhAvavALA hatA. meM haMmeza temane namra joyA che. ThAkarsa hAIskUlanA anya eka gaNitanA zikSaka maNilAla bhogIlAla mahetA jaNAve che : "DaoN. mukunda sonejIne ThAkarsa hAIskUlanA Adarza vidyArthI tarIke huM oLakhuM chuM. vidyAbhyAsamAM tejasvI, nIDara, spaSTavaktA, mitabhASI ane nikhAlasa hatA. viveka ane vinaya jALavatA, sevAbhAvI vRtti paNa kharI." Ama, ApaNe eka bahumukhI pratibhAno paricaya - emanA bhautika temaja alpAMze AdhyAtmika pratibhAno paricaya meLavyo. guNonA puMja samA zrI AtmAnaMdajI vaividhyarUpe ApaNane jovA maLe che. emanuM vyaktigata cAritra keTaluM UMcA prakAranuM che e ApaNe joyuM. zrAvakoe ekavIsa pavitra guNone dhAraNa karavA joIe ema kahevAyuM che. (lajjA, dayA, maMda kaSAya, zraddhA, bIjAnA doSane DhAMkavA, paropakAra, saumya dRSTi, guNagrAhakapaNuM, sahanazIlatA, sarvapriyatA, satyapakSa, miSTravacana, dIrdhadaSTi, vizeSa jJAna, zAstrajJAnanuM marmajJapaNuM, kRtajJatA, tattvajJAnIpaNuM, na dIna ke na abhimAnatA, madhya vyavahArI, svAbhAvika vinayavAna, mAyAcArathI rahitapaNuM) zrI AtmAnaMdajI rUDha arthamAM zrAvaka kahevAya nahIM paNa ApaNane temanAmAM A badhA guNonA koI ne koI svarUpamAM darzana thayA vinA rahe nahIM. A badhA ja guNo emane saMtanI koTImAM laI jAya che. emanA pArasa-sparzano anubhava ghaNA mumukSuone thayo che. teo yogI-saMta ke siddha puruSa che ke kema? e vAta bAjue mUkIe to paNa eka UMcA prakAranA sAdhaka to che ja. temanAmAMthI preraNA levA jevuM e che ke mAnavIne sAcA sAdhaka banavA keTalo moTo potAnI jAta sAthe saMgharSa karavo paDe che, kaSAya jItavA paDe che ane zAMta rahIne samatAbhAva dhAraNa karavo paDe che. zrI AtmAnaMdajI mAtra sajjananI bhUmikAe aTakI jatA nathI paNa tenI AgaLanI AdhyAtmika bhUmikAne AtmasAt kare che. vratadhAraNa e eno sabaLa purAvo che. jema jema vyakti A mArge UMcAIe pahoMcato jAya che tema tema dunyavI vaLagaNo ochAM thatAM jAya che. e dRSTie jotAM 'dunyavI vaLagaNo'thI e saMpUrNa mukta thayA che, ema to nahIM ja kahI zakIe. sva-paranA utkarSamAM upakArI evA zubha hetu mATe Avazyaka jarUrI sAdhano potAnA sAdhanAmArgamAM avarodhaka na hoya to teno sahaja svIkAra karavAmAM koI moTo bAdha nathI, ema teonuM maMtavya che. Page #122 -------------------------------------------------------------------------- ________________ - pArasamaNita koI paNa vyaktinA vyaktitvanI chAyAone pAmavAno rasto emanA nAnA-moTA prasaMgo che. emanA jIvananuM sAcuM darzana ApaNane emanA jIvana-vyavahAramAMthI udbhavatA banAvomAM daSTigocara thAya che; temaja saMbaMdhita vyaktinA saMdarbhamAM ApaNane ghaNuMbadhuM darzAvI jAya che. emanA samuccaya vyaktitvane samajavAmAM cAvIrUpa bane che. zivAjI mahArAjanA prasaMgomAMthI rASTrIya cAritra, gAMdhIjInA prasaMgomAMthI sAmAjika ane mAnavIya cAritra ane zrImad rAjacaMdrajInA prasaMgomAMthI AdhyAtmika cAritra UpasI Ave che. sAmAnya staranA mANaso, prasaMgo dvArA ja mahAna vyaktionA jIvanamAMthI kaMIka ne kaMIka preraNA prApta karatA rahe che. te sudhI bahudhA khUba ochA loko pahoMcI zakatA hoya che. paNa emanA jIvanaprasaMgo dvArA tattvanuM nirUpaNa e sarvanA rasano viSaya bane che. jhINI jhINI rekhAo prasaMgo dvArA vyakta thAya che. mRduni kusumAtH dilhI dUradarzana-neTavarkamAM dara ravivAre saMskAraprerita zreNIo (siriyala) AvatI hatI. rAmAnaMda sAgaranI rAmAyaNe to AkhA dezamAM eTaluM moTuM gheluM lagADeluM ke gharamAM sau jhaTapaTa kAma patAvI TIvI sAme goThavAI jatA. jene tyAM TIvI na hoya te AjubAju pADozInA gharamAM pahoMcI jatA. bahAra to jANe karaphyu hoya tema rastAo sUmasAma banI jatA. tyAra pachI AvI ja bIjI siriyala 'mahAbhArata' zarU thayelI. enI paNa lokone eTalI ja mAhitI hatI. eprila 1996nI A vAta che. zrI AtmAnaMdajIe harasa-masAnuM oNparezana amadAvAdanA DaoN. amarISa parIkhane tyAM karAvyuM hatuM. DaoN. amarISa parIkha emanA sahAdhyAyI paNa hatA. AtmAnaMdajI amadAvAdamAM thoDA divasa mATe ArAma vakhate mahAbhAratanI siriyala cAlu hatI. abhimanyunA cakravyuha-koThAno episoDa hato. abhimanyu vIratApUrNa yuddha karato karato eka pachI eka koThA pAra karato hato, paraMtu tene garbhAvasthAmAM jeTaluM jJAna maLyuM hatuM tyAM sudhI pahoMcI gayo. paNa have te ekalo paDI gayo. cAre bAjuthI zatruoe gherI lIdho. duryodhana, du:zAsana, karNa, zakuni badhA mahArathIo AgaLa A "bALaka" keTaluM TakI zake? badhAe ene krUratApUrvaka raheMsI nAkhyo. yuddhanA niyamono bhaMga karI, zaktizALI mahArathIo bhISaNa rIte tUTI paDyA. A vibhISikAnuM dazya zrI AtmAnaMdajIe TI.vI. skrIna para joyuM. A prasaMgane digdarzaka coparAe evI rIte upasAvyo hato ke jonAra koI paNa vyaktine atyaMta dhRNA thayA vinA rahe nahIM. A kaeNseTa joyA pachI, sAMje AhAra mATe gayAM, tyAM "AhAra" alpa pramANamAM lIdho. hAjara rahela bahenoe pUchyuM : "Aja kema ATaluM ja bhojana lIdhuM?" tenA javAbamAM pU. zrIe kahyuM : "abhimanyuno 106 pArasamaNino sparza pArasamaNino sparza pArasamaNino sparza pArasamaNito paNa Page #123 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kapaTapUrNa vadha hamaNAM smRtimAM AvI gayo...eka nAnA yuvAna sAthe kinnAkhorIthI yuddha ane vaDIlo dvArA krUratApUrNa vadha....A smRtithI hRdaya dravI UThe che ane bhojananI kriyA saMkSepAI jAya che.' A kahetAM emanA moM paranA bhAvo eka "karuNAmUrti'mAM kevA pratibiMbita thayelA jovA maLe che! | ahIM ApaNane zrI AtmAnaMdajInA Rju svabhAvano paricaya thAya che. "mUduni kusumAt' - phUlathIya komaLa hRdayanuM darzana thAya che. Akhoya prasaMga keTalAya divaso sudhI vyathita karI rahyo. zrI AtmAnaMdajInA hRdayamAM anya jIvo pratye bhArobhAra karuNA, prema pragaTa thatAM jovA maLe che. davAkhAnAnI prekTisa daramiyAna sAMje zarmiSThAbahena sAthe baLiyAkAkAnA maMdire pharavA nIkaLe tyAre caNA-mamarAnI thelI sAthe rAkhe ane garIbomAM vaheMce. tIrthayAtrAomAM jatI vakhate khAvAnI cIjo, oDhavA mATenA corasA ane dhAbaLA vagere sAthe rAkhe ane jarUratamaMda vyaktione vaheMcavAno upakrama kAyama seve. eka vakhata bihAranI sametazikharanI yAtrA hatI. ThaMDI puSkaLa hatI. savAre mumukSuo sAthe pharavA nIkaLyA. ApavAnI vastuo to khalAsa thaI gaI hatI. rastAmAM betraNa mANaso TADhamAM ThUMThavAtA paDelA joyA. dharmI jIva kakaLI UThyo. pote oDhela dhAbaLo ke khesa ghaDInoya vicAra karyA vinA temane oDhADI dIdho. sAthenA mumukSuone koI AnAkAnI ke vicAranI taka ApyA vinA sahaja ja kriyA patAvI pAsenI dharmazALAmAM jyAM utAro hato tyAM cAlyA gayA. dayAbhAvathI dAna karavuM ane karuNAbhAvathI dAna karavuM bane alaga bAbata che. ekamAM upakAranA bhAvano sUkSma ahaMkAra rahevo saMbhave che, bIjAmAM jIvamAtramAM prabhupremanuM sAkAra svarUpa che. ahiMsAnuM A eka zuddha svarUpa che. jyAre paNa tame zrI AtmAnaMdajIne maLo tyAre, kSema-kuzaLanA samAcAra pahelAM sasmita, pUche; jemAM mAtra aupacArikatA karatAM prema-bhAvanA vadhAre pratibiMbita thatI jovA maLe. hAcuM sukha dIThuM sAbarakAMThAmAM saMta zrI jesiMgabAvajInuM nAma moTuM. paramAtmAne bhajavAnA aneka prakAromAM 'bhakti' eka Agavo prakAra che. gujarAtamAM narasiMha mahetAthI mAMDIne AjasudhImAM A paraMparAmAM aneka nAnAmoTA saMto thaI gayA. temanI aNIzuddha nirmaLa bhaktithI gujarAta UjaLuM che. zrI jesiMgabAvajI paNa temAMnA eka che. sAcI bhakti hoya tyAM koI saMta dUra rahI zake ja nahIM. zrI AtmAnaMdajI sAtheno paricaya subhaga yoga kahevAya. Ameya temano IDara-sAMbarakAThA sAtheno saMparka to ghaNA vakhatathI hato ja. zrI jesiMgabAvajInA janmadine khUba moTo meLAvaDo vaktApuramAM thAya. zrI AtmAnaMdajIne teo rAkhaDI bAMdhI khUba prasannatA vyakta karatA. dara meLAvaDe temane bhAvabharyuM AmaMtraNa pAThavatA ane svAdhyAya goThavatA. evA eka svAdhyAya vakhate AtmAnaMdajI sAme AMgaLI cIMdhIne mAnava-medanIne narI gAmaThI bhASAmAM kahyuM : A amerikA-yuropa vagere AkhI duniyAmAM pharI AvyA paNa cyoya hAcuM sukha dIThuM nahIM to AtmA tarapha vaLI gayA che. moTuM munipaNuM lIdhuM. ane kobAmAM bhagavAnanI bhakti, saMtonI sevA ane mumukSuono satsaMga kare che. Imane pUcho ke eka AtmA vinA kyAMya pAsAM sukha-zAMti maLe ema che? mATe to emaNe badhuM (saMsAra) mUkI dIdhuM. tame kuNa cho? eTalI oLakha pAmo toya ghaNuM." | G G G 107 - O PjaO Page #124 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI AtmAnaMdajIne temanA sAtheno premasaMbaMdha ane dharmasaMbaMdha ghaNAM varSo sudhI rahyo. temanI saraLatA, vAtsalya, kRpALudeva pratyenI bhakti, paropakAra, lokakalyANanI bhAvanA ane guNagrAhakadaSTie mohI lIdhA. kobA AzramamAM saMta-kuTiranuM udghATana paNa temanA varada haste thayeluM. temanI kaeNnsaranI bImArImAM temane navaraMgapurA, amadAvAdamAM rAkhelA tyAre paNa pUjayazrI temanI sukhAkArI pUchavA jatA. haju paNa koI koI vAra godhamajI (tA. IDara) mukAme temanA samAdhisthaLanI saMtakuTiramAM jesiMgabAvajInA haste maMgaLa praveza mulAkAte jAya che ane thoDI miniTo satsaMga kare che. kSatriya dharmanuM pAlana - I.sa. 1966 pachInAM varSomAM DaoN. sonejI bApunagara haoNspiTalamAM sevA ApatA hatA. e samaye emanA eka madadanIza DaoNkTara tarIke DaoN. ramezabhAI esa. parIkha hatA; jeo hAla temanA suputra bALarogonA niSNAta sAthe vaDodarAmAM rahe che. eka divasa banne DaoNkTara o.pI.DI.mAM beThA hatA. evAmAM eka dardI Avyo ane DaoN. sonejI joDe asahya geravartAva karyo. lagabhaga jhaghaDo ja karyo. toya DaoN. sonejI zAMta besI rahyA. AvA nAnAmoTA asahiSNutAnA prasaMgo to DaoNkTaranA dhaMdhAmAM AvyA kare. dardInI dhIrajano abhAva, svajano pratyenI lAgaNI, khudanI astitva mATenI laDAI - A badhAMne kAraNe kyAreka dardI magaja gumAvI bese evuM bane. DaoN. sonejIe svabhAvathI ja A badhuM pacAveluM hatuM. e ja svasthatA, e ja zAMti, e ja karuNAvALuM hAsya. kyAreya DaoNkTarane dhIraja khoI beThelA joyA nahotA. paNa Aje dardIe hada vaTAvI dIdhI. DaoNkTarane lAgyuM ke A to nabaLAI samajI ApaNA upara hAmI thavA jAya che. kSaNanAya vilaMba vinA DaoN. sonejI UbhA thaI gayA. svamAna, gaurava ane makkamatAthI pratikAra karyo. dunyavI dRSTie AMkha lAla karI gussAthI paDakArI tene kahyuM, 'bhAI! tuM ema na samajato ke koI kAyara ke nirbaLa joDe vartI rahyo che. huMya kSatriya bacco chuM.' lagabhaga bAMyo caDAvIne kahyuM, 'tAre tAkAta ajamAvavI hoya to AvI jA, huMya batAvI dauM ke tAkAta kone kahevAya?' emano A aNadhAryo zAbdika humalo joI pelo to DaghAI ja gayo ane DhIloDhapha thaI tyAMthI bolyA cAlyA vinA ravAnA thaI gayo. brahmakSatriya teja pragaTa thayuM ne mAmalo gAyaba. ApaNane svapneya khyAla na Ave ke, DaoN. parIkha jaNAve che tema "ame sAheba sAme joyuM to ekadama zAMta ane karuNAnA navA avatAra samuM temanuM mukhAraviMda hAsyasabhara jaNAyuM." jANe kazuM ja banyuM na hoya! koI khaLabhaLATa nahIM, koI vicalitapaNuM nahIM. e ja pUrvavat svasthatA ane zAMti. jANe ke koI saMtano puNyaprakopa hoya. dveSa ke tiraskAranI chAMya nahIM. 108 Page #125 -------------------------------------------------------------------------- ________________ an 69 {{{{{{}} 0000 pachIthI temaNe DaoN. 2mezabhAIne kaheluM : '2mezabhAI, samaya Avye kSatriya dharmanuM pAlana karavuM ja joIe. sajjanatAno artha kaMI nirbaLatA nathI.' satya mATe zastra Avo ja eka bIjo prasaMga joIe. bApunagara janarala haoNspiTalamAM DaoN. sonejInA yuniTamAM DaoNkTaranA sahAyaka tarIke DaoN. ramezabhAI parIkha hatA. DaoN. sonejInI chatrachAyA nIce kAma karavAnI madadanIzone khUba majhA AvatI. vAtAvaraNa kevaLa prophezanala (dhaMdhAkIya) nahIM, sauhArdapUrNa-AtmIya rahetuM. sau DaoN. sonejInI ijjata karatA evo emano svabhAva hato. eka vakhata DaoN. sonejI savAranA rUTina rAunDamAM dardIone tapAsavA nIkaLe te pahelAM ATha-dasa dardIo bahu kacakaca karavA lAgyA. 'avaLa vANI' bolI herAna-parezAna karavA lAgyA. vAtAvaraNa DahoLavAno prayatna thayo. moTe moTethI bolavA lAgyA : "julAba hI denA hai to davA meM de do na, khAne meM kyUM dete ho ?" e vakhate bhojanamAM dALa ke zAkamAM saheja mIThuM vadhAre paDI gayuM haze eTale ene nimitta banAvI vikRta rajUAta karavA lAgyA. rajU karavAnI Dhaba paNa taddana tochaDI - uddhata hatI. A samaye paNa DaoN. rameza parIkha hatA. temane khyAla Avyo ke A badhAmAM eka dardI netA tarIkeno bhAga bhajave che eTale temaNe rAunDa levAnuM mAMDI vALyuM ane veiTiMga rUmamAM besI rahyA. DaoN. sonejI AvyA ane mane vaoNrDamAM na jotAM zodhatA zodhatA veiTiMga rUmamAM AvyA ane pUchyuM : 'zuM banyuM che?' temaNe badhI vigate vAta karI. DaoN. sonejIe hakIkata pAmI tvarita nirNaya karI uparanA (vadhArAnA - jarUra sivAyanA) badhA dardIone DiscArja karI dIdhA. Ameya teo keTalAya divasothI khoTI rIte paDI rahyA hatA. maphatanA roTalA khAtA hatA. DiscArjanI asara evI thaI ke 'je kahevuM hoya te ADI rIte ke uddhatAIthI na kahetAM sIdhuM ane spaSTa vinayathI kahevuM joIe' evo khyAla dardIone Avyo. O.P.D.mAM eka netA jevo dardI dAdAgIrI karavA lAgyo tyAre sIdho ja rasto batAvI dIdho. temaNe DaoN. parIkhane kahyuM : "zAMta ane saraLano artha evo nathI ke sAmI vyakti game tema vartI khoTI dAdAgIrI karI zake. enI dAdAgIrI thoDI calAvI levAya ? jarUra paDe satya mATe zastra paNa uThAvavuM paDe emAM kazuM khoTuM nathI." kSaNa pachI to pAchA e mULa saMta svarUpamAM AvI gayA. zrI AtmAnaMdajI eka karuNAmUrti che e ApaNe keTalAka prasaMgomAM joyuM. anya jIvo mATeno karuNAbhAva to ApaNane Dagale ne pagale jovA maLaze. svajano ane mumukSuo mATe evo bhAva hoya emAM Azcarya zuM ? kyAreka koI mumukSu jIva mAMdagIne bichAne hoya, potAnA jIvanano bharoso lAgato na hoya ane chelle chelle zrI AtmAnaMdajInAM darzana karavAnI icchA thAya, tenI jANa thatAM ja vahelAmAM vahelI take teo tyAM pahoMcI jAya ane satsaMga karAve temaja kuTuMbIjanone AzvAsana Ape. koI daMbha nahI-pracAra nahIM. 'huM AtmA chuM, Apano sevaka chuM, sauno mitra chuM' e ja sUtra ane e ja bhAva. vAtAvaraNa AkhuM ja palaTAI jAya ane prasannatA varatAya. 109 Page #126 -------------------------------------------------------------------------- ________________ e rIte sva. zrI bhogIlAla zivalAla (sAyakalavALA), zrI yu. eca. mahetA (hiMmatalAla pArka), zrI pravINabhAI vI. mahetAnAM mAtuzrInI aMtima mAMdagI jevA aneka prasaMgo jANavAmAM Avela che. Avo ja karaNAbhAva temanI DaoNkTarI prekTisa daramiyAna jovA maLato. bApunagara janarala haoNspiTalamAM DaoN. sonejI hatA tyAre temanA madadanIza DaoN. ramezabhAI parIkhanA phUAnI tabiyata khUba bagaDI. bace ema nahotA. damano jIvaleNa vyAdhi hato. DaoN. rameza temane mAtA-pitA karatA paNa vadhAre mAna ApatA; kAraNa ke temano uchera lagabhaga phoI-phuAnA khoLe ja thayo hato. kuTuMbanI vacce gherAyelA, hAthamAM mALA laI, 'zrIkRSNa zaraNaM mama"no jApa japatA ane aMtanI ghaDIo gaNatA hoya tema lAgyuM. ramezabhAI khuda DaoNkTara hatA te chatAM AvI ghaDIo vakhate bIjA DaoNkTarane salAha mATe bolAvavA joIe ema lAgyuM. tethI DaoN. sonejIsAhebane phona para vAta karI, paristhiti jaNAvI, zakya hoya to rUbarU AvI javA vinaMtI karI. | DaoN. sonejI tarata ja potAnI gADImAM AvyA. dardIone tapAsyA, khAsa davA kaMI ApI hatI evuM to yAda nathI. paraMtu dardI pratyenI apAra mamatA, karuNA kAma karI gaI. emane sparza thayo ane tabiyata sudharatI cAlI ne keTalAMka varSa sudhI jIvIne pachI svadhAma gayA. DaoN. ramezabhAI lakhe che : "A sparza DaoNkTarano ke saMtano?" AvuM ja kaMIka sva. bhogIbhAIne tyAM temanI tabiyata vadhAre bagaDelI tyAre temanA svITahoma sosAyaTInA nivAsasthAne khabaraaMtara pUchavA gayelA, tyAre zrI AtmAnaMdajIe kaheluM : haju to tamAre kobA ya AvavAnuM che, ane dakSiNa bhAratanI yAtrAmAM ya AvavAnuM che." ane sAce ja zrI bhogIbhAI kobA AvyA ane emanI chellI yAtrA (1998) karI paNa kharI. saMtonA AzIrvAda kevuM kAma karI jAya che! kyAreka camatkAra jevuM paNa lAge. DaoN. sonejInI dardIo pratyenI mamatA-karuNA-sevAbhAva - A badhuM koI mizanarI DaoNkTara hoya evuM lAge. jenA hRdayamAM loko pratye apAra karuNA bharI hoya, jenAmAM saMtanAM saghaLAM lakSaNa hoya, evA DaoNkTare dAktarI kSetramAMthI saMnyAsa lIdho tyAre ApaNane svAbhAvika prazna thAya che ke samAje zuM prApta karyuM ? eka saMta samA sevAbhAvI DaoNkTarane gumAvyo ne samAje zuddha svarUpe saMtane meLavyA. emAM sAruM zuM ke khoTuM zuM e samAja upara ja choDI devuM hitAvaha che. buMdelakhaMDanI yAtrA daramiyAna jhAMsIno aitihAsika killo jovA mATe badhA gayA. enI bhavyatA jotAM ane jhAMsInI rANInI zUravIratAnI yAda AvatAM zrI AtmAnaMdajInI rASTrIya bhAvanA jAgrata thaI UThI. ene vizALa arthamAM mUkatAM kahyuM, 'lakSmIbAIe jema A killAmAMthI duzmano para be hAthamAM talavAra laIne caDhAI karI tema ApaNe viSayakaSAya para pUruM baLa vAparIne caDhAI karavAnI che." Avo ja bIjo banAva rAjasthAnanI nAgIranI yAtrA vakhate amarasiMha rAThoDanA saMdarbhamAM banelo. 0 0 0 0 0 110 0 0 0 9 Page #127 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dharmayAtrAmAM paNa AtmAne jAgrata rAkhavAnuM emanuM valaNa ApaNe aneka prasaMgomAM joI zakIe chIe. evI ja rIte madhyapradezamAM 'khajUrAho'nAM jagaprakhyAta maMdira jotAM, tyAMnI nakhazikha kaMDArAyelI adbhuta mUrtio, tenI kaLA-kArIgarI jotAM sahayAtrIone Takora karI ke..... 'AtmAne yAda rAkhIne ja kalAkArIgarI jojo .' yAtrAmAM to manane lobhAve-lalacAve evAM sthaLo koI vAra AvatAM hoya che. paNa yAtrI pote sajAga ane saMyamI hoya to ghaNA badhA bhayathI UgarI jato hoya che. ahIM zrI AtmAnaMdajInI Takora paNa samayasaranI ja hatI. kahevAya che ane hakIkata paNa che ke saMto bALako jevA nirdoSa ane nirvikAra hoya che. kyAreka badhuM bhUlI bALaka jevuM nirdoSa ane nirvyAja vartana karatA hoya che tyAre sau koIne AnaMdanI koI judI ja duniyAmAM laI jatA hoya che. zrI AtmAnaMdajI khUba nAnA eTale cAra-pAMca varSanA hatA tyAre temanA DaoNkTarakAkAno koTa paherI moTuM phulAvI 'huM moTo DokTara banIza" kaheluM tyAre kuTuMbanA sau koI sabhyo hasI paDatAM - to DabbImAM rabarano sApa laI koIne kholavA kahe ane pelo sAco sApa samajI camake ne ziyAviyA thaI jAya je joIne emane majhA paDatI. Ama, bAlyAvasthAmAM emano TIkhaLI svabhAva moTI uMmare parivartita pAmIne lokasaMparkamAM upayogI banI rahyo. bALako sAthe bilakula bALakamaya banI hAthanI AMgaLIono pAvo vagADI bALakono prema jItI le che. bALako nAnAM hoya ane mAtA temane kevI rIte navaDAvI vahAla kare, teno bAlaceSTAsaha tAdezya citAra ghaNI vAra svAdhyAyamAM ApatA jovA maLe. kyAreka pravacanamAM saMvAda race tyAre jinendra bhagavAnane kahe : "juo bhagavAna, A karma che ane A huM chuM, to amArA bemAMthI je duSTa hoya ene zikSA karo." AvAM bhAvacitro bhAvikone jabarajasta asara karI jatA hoya che. eka vakhata rAjasthAnanI yAtrA daramiyAna cittoDagaDha javAnuM thayuM. tyAMnA kIrti-staMbha para sAtamA mALe caDIne vinodamAM kahyuM : juo.... badhAMne thayuM, pUjayazrI kaMIka vizeSa kahevA mAge che. badhAM emanI pAse ekatra thaI gayAM. "juo, (AMgaLI AkAza sAme UMcI karI) ame moTA ke bhagavAna moTA?" sAMbhaLI sau hasI paDyAM. emanA A bALakavatuM ramatiyALa svabhAvane kAraNe yAtrIo paNa mukta manathI emanI sAthe haLI-maLI zake. 'huM badhA karatAM alaga chuM, moTo chuM' evuM mithyAbhimAna kyAreya jovA na maLe. gaLe vaLagADIne AgaLa laI jAya enuM nAma saMta. saddaguru ane ziSyanuM jeTaluM etva sadhAya eTalI UMcAI ziSya pAmI zake. deha chatAM varte dehAtIta I.sa. 1998nI yu.ke.nI dharmayAtrA. je hae or 111 of o je huM Page #128 -------------------------------------------------------------------------- ________________ laMDananuM zrI kumudabhAI mahetAnuM nivAsasthAna. videzamAM svAdhyAya-bhaktinA bharacaka ane niyamita kAryakramo nakkI karyA pramANe - Ayojana anusAra thavA joIe evo pUjayazrIno Agraha. prAtaHkALa savAranA 6-30no samaya hato. prAtaHbhakti mATe pUjyazrI taiyAra thayA. bhakti mATe uparathI nIce hAjarI ApavA UtaravA mAMDyA. khabara na paDI ke zuM thayuM. ekadama paDavAno avAja Avyo. be-traNa bhAI-baheno "zuM thayuM?' ema pUchavA lAgyAM paNa 'kazuM ja nahIM' ema kahI badhAMnA kutUhalane ekadama zamAvI daI bhaktimAM paDelA vikSepane punaH sAdhI bhakti cAlu karI dIdhI. koIne kazo khyAla Avyo nahIM. lagabhaga 7-00 vAgye bhakti pUrI thaI. bhakti pUrI thatAM, zrI aruNabhAI, zrI kumudabhAInuM dhyAna ekadama zrI AtmAnaMdajInI ardhazveta luMgI tarapha gayuM. tyAM lohInA sArA evA DAghA paDelA joyA ane temanA banne page tathA DAbA hAthe ThIka ThIka pramANamAM vAgeluM hatuM. cholAyuM hatuM. nAnAM nAnAM DhImacAM UpasI AvyAM hatAM. ATaATalI vedanA chatAM temanA mukhamAMthI saheja paNa sisakAro nIkaLyo nahoto ane jANe kaMI ja banyuM na hoya ema bhaktimAM lIna thaI gayA hatA. hAjara rahelAM sau - punitabhAI dozI, padmAbahena mahetA tathA anya jano Azcarya pAmyAM. deha chatAM vate dehAtIta - e bhAva pratyakSa jovA maLyo. smRti-saMskAra ane bhInuM hRdaya AdhyAtmika sAdhanA ane te pAramArthika bane tevuM jJAna ekabIjAnA pUraka che. eTaluM ja nahi paNa ene abhivyakta karavA mATe bhakti eka utkRSTa mAdhyama che. AvI vyakti hRdayanA sAcA bhAvo sahita karavAmAM Ave to bhakta kyAMno kyAMya pahoMcI jAya che. zrI AtmAnaMdajImAM jJAna ane bhaktino uccastarIya ane subhaga samanvaya thayelo che. hamaNAM chellA videza pravAsa daramiyAna amerikAnA erIhilsa-nyUjarsImAM, zrI snehalabhAInuM nivAsasthAna. 1998 jUnanI 30mI tArIkhane savAranA ATha vAgye sAmUhika bhakti cAlatI hatI. prAtaHbhaktinuM vAtAvaraNa AhlAdaka hatuM. bahenazrI parezAbahene eka bhaktipada lIdhuM : 'mane cAkara rAkho jI..... giradhArI lAlA.....cAkara rAkho jI....' pada vAtAvaraNa jamAvatuM dhIme dhIme AgaLa vadhavA lAgyuM : 'UMce UMce mahala banAvuM..... jogI AvyA joga karanako... Page #129 -------------------------------------------------------------------------- ________________ A paMktio khUba asarakAraka rAge gavAtI hatI! pUjyazrI potAnI pUrvAvasthAmAM sarI paDyA. bALapaNamAM 47 varSa pahelAM yoga-sAdhana-AzramamAM sva. pU. kRSNAmaiyAe madhurakaMThe saMbhaLAvela A padanI atyaMta bhAvapUrNa smRti thaI AvI, hRdaya gagada thaI gayuM. zarIramAM romAMca vyApyo ane bhAvasamAdhinI dazAmAM AvI gayA. bAlyAvasthAnA bhakti-saMskAra smRti para punaH aMkAI jatAM bhaktahRdaya bhAvabhInuM thaI gayuM ane prAsaMgika uddhodhana upasthita bhaktajanone karyuM. yu.esa.e.mAM losa-enjalasano tA. 1-8-1998no prasaMga pravAsa daramiyAna zrImatI suSmAbahena tathA dilIpabhAInA nivAsasthAne svAdhyAyano kAryakrama hato. svAdhyAya lAMbo cAlyo. te pUro thatAM ja zrI AtmAnaMdajIe traNeka kalAkanuM mauna rAkhyuM. dilIpabhAI tathA aruNabhAI sAthe pUjyazrI paga chUTo karavA gharanI bahAra phUTapAtha para cAlavA lAgyA. 100 DagalAM cAlyA haze tyAM teo ekadama aTakI gayA. sAthenA loko AgaLa nIkaLI gayA hatA. teone lAgyuM ke pUjayazrI kaMIka zodhI rahyA che. pAchA pharI pUchyuM ke zuM thayuM?' mauna vrata hatuM eTale AMgaLI cIMdhIne kIDIonuM lAMbu eka paMktimAM cAlatuM moTuM lazkara batAvyuM ane pote traNeka phUTano kUdako mArI AgaLa cAlavA lAgyA. | dilIpabhAI joI rahyA ane tarata ja khyAla Avyo ke pUjyazrI potAnA paga nIce keTalIka kIDIone hAni pahoMcI te joI kSobha pAmyA. kIDIomAM paNa mArA jevo ja AtmA che." 'Atmavat sarvabhUteSu / ' pratyeka jIva pratyenuM Atmavat tAdAbhya e to sAdhanAnI phaLazruti che. pratyakSa vyavahAramAM eno anubhava ane pratIti ApaNe zrI AtmAnaMdajInA aneka prasaMgomAM joI zakIe chIe. ApaNe jANIe chIe ke dehAsakti dhIme dhIme ghaTADI sAMsArika mAyAne dhIme dhIme saMkocI levAnI hoya che. koI paNa mumukSunA vikAsanI A kramika prakriyA che. zrI AtmAnaMdajInA agAunA prasaMgamAM ApaNe joyuM hatuM ke temaNe dehane gauNa banAvI dIdho che. deha to mAdhyama che. enI vizeSa darakAra ke lADa laDAvavAnuM sAdhaka mATe bAdhaka che. pUjayazrInI yu.esa.e.nI dharmayAtrA daramiyAna, losa enjalasamAM temanuM Agamana thayuM. A divasa hato tA. 24-7-1998no. satata svAdhyAya-pravacano tathA anya kAryakramone kAraNe zrI AtmAnaMdajInA gaLAmAM sojo Avyo hato ane enI spaSTa asara viDiyo-oNDiyomAM varatAtI hatI. tAva hoya evuM lAgyuM. | svAdhyAya yathAvatu pUro thayo. aruNabhAI - padmAbahene ghera AvI zrI AtmAnaMdajIno tAva mApavA tharmomiTara mUkyuM. 101 upara tAva hato. paNa koIne khAsa jaNAvA dIdhuM nahIM. 113 ESPOO Page #130 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zarIranA kAraNe svAdhyAyamAM vikSepa paDe te kema cAle ? zarIra zarIranuM kAma karyA kare. AtmA AtmA.....AtmAnI dhUnavALA sAdhakane vaLI zarIranI ALapaMpALa kevI ? zarIra ApaNuM sAdhana kharuM paNa enuM mahattva dharmaArAdhanAnA mAdhyama pUratuM; enAthI vizeSa kazuM nahIM. sUkSma rAga ghaTADavAno sauthI prathama prayoga zarIrathI ja thAya to bAkInA kaSAyo ApoApa saMkocAtA jAya ane sAcI jJAnavairAgyamaya dazA krame krame pragaTe. asvastha zarIre athavA 2-ro DigrI tAva hoya to ya nityakrama cAlu ja rahe tevA emanA aneka prasaMgo maLaze. muktAbahena mahetAe temanA julAI, 1989nA dakSiNa bhAratanA pravAsa vakhate beMgaloramAM suvarNAbahene yojelA kAryakramamAM AvI ghaTanA banyAno ullekha karyo che. sonAsaNa kRSi grAmavidyAlayanA anusnAtaka zrI mohanabhAI paTela potAnA ema.phila.nA nibaMdhamAM saMsthAnI judI judI pravRttiomAM sAmUhika saphAIno khAsa ullekha karatAM kahe che : zrI AtmAnaMdajI savAre 7-00 vAgye moTuM jhADuM laI badhAnI sAthe saphAI karavA nIkaLI paDe che. huM saMsthAnA sthApaka ane adhiSThAtA chuM, mArAthI AvuM jhADuM mAravAnuM kAma kema thAya?' evo vicAra teo kadI karatA nahIM. huM bAreka divasa AzramamAM rokAyo tyAre saphAInA kAmamAM teo niyamitapaNe sauthI pahelA hAjara thaI ja gayA hoya." . AzramanI saphAImAM joDAyela pUjyazrI svAda para vijaya kobA AzramamAM zrI AtmAnaMdajInI rasoInI vyavasthA maMgaLAbahena zeTha ghaNAM varSothI ane aMtaranI laganIthI saMbhALe che, jethI temane 'gururakSaka' kahevAya che. emanI rasoI paNa vrata-niyama mujabanI zarIrane poSaNa joIe eTalA pUratI ja rahetI. jene emano khyAla hoya te ja saMbhALI zake. baporanA pUjayazrI mATe rAbetA mujaba ukALo banAve ane temAMthI ja zrI caMdrakAMtabhAI kaoNphI banAve. eka divasa maMgaLAbahena ukALAmAM sAkara nAkhavAnuM bhUlI gayelA te cheka sAMje yAda AvyuM. temaNe caMdrakAMtabhAIne pUchyuM : 'tame kaoNphImAM sAkara nAkhelI? huM to bhUlI gaI hatI." caMdrakAMtabhAIe 'nA' kahI. svAda para vijaya a r e o _ 114 PM o Page #131 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kaMIka bhUla potAnAthI thaI gaI che tema bannene lAgyuM. pUjyazrI to kaoNphI pI gayA. caMdrakAMtabhAIne khabara paNa paDI nahIM. - pUjyazrIne mana badhuM ya sarakhuM. kaoNphI kaDavI hoya ke sAkaravALI hoya. koI koI vAra rasoImAM mIThuM bhUlathI rahI gayuM hoya toya bolyA cAlyA vinA sahaja rIte jamI letA evo anubhava ghaNAMne thato. AthI ema kahI zakAya ke emaNe svAda upara vijaya meLavyo che ane A vijaya bALapaNathI hato. ghare ke AzramamAM temaNe koI vakhata rasoInA svAda bAbatamAM koIne kazuM kahyuM nathI ke nathI phariyAda karI. UlaTuM ema kahetA ke jevuM banAvazo tevuM cAlaze ane e barAbara ja haze. - mIThuM vadhAre ke ochuM - svAdiSTa ke besvAda banne paristhitimAM eka svAda parano ja vijaya che. bAkI moLuM ke svAdane samAna mAnavAvALA keTalA? - pUjayazrI A svAdajayamAM potAnA pUrvabhavanI ArAdhanAnuM sIdhuM phaLa jue che. bALapaNa ke yuvAvasthAmAM paNa amuka vastu bhAve ane amuka na bhAve evuM emane kadApi thayuM hoya evuM emanI smRtimAM nathI. A svAdajaya temanA mATe mukhyapaNe svAbhAvika ane janmajAta binA rahI che. 1 nA FO Clife jaLakamaLavat zrI AtmAnaMdajI likhita 'arvAcIna jaina jyotirdharo' graMthanuM jAhera vimocana, sAyana-muMbaInA mAnavasevA savANI sabhAgRhamAM tA. 1-1-1988nA ri roja, muMbaI hAIkorTanA nyAyAdhIza, saumyamUrti zrI madhukiraNa pI. keniyAnA varada haste rAkhavAmAM AvyuM hatuM. A vizALa ane bhavya samArohamAM aneka prasiddha mahAnubhAvo AvyA hatA. jemAM jaina tA. jemAM jaina ane tattvajJAnanA vidvAna padmazrI DaoN. kumArapALa desAI, prasiddha udyogapati zrI zreyAMsa prasAda jaina. zrI ne 'arvAcIna jaina jyotirdharo' pustakanA vimocananI veLAe guNavaMtabhAI zAha jevA prasiddha ciMtaka, zrI harIndra dave jevA kavi, DaoN. zrI cInubhAI nAyaka, DaoN. zrI ramaNabhAI sI. zAha tathA bhArata jaina mahAmaMDaLanA aneka hoddedAro ane bRhad muMbaInA agragaNya jaina saMghonA zreSThIo paNa upasthita rahyA hatA. A prasaMganI samagra taiyArI jovA pUjayazrI ane keTalAka bhAIo haoNla para gayA. sTeja paranI temaja benarsa vagerenI badhI yogya vyavasthA joI AdaraNIya zrI zAMtibhAI sI. mahetAe pUjayazrI AgaLa khUba khuzI vyakta karI tyAre pUjayazrIe kahyuM : zAMtibhAI, A badhuM to jJAtAnuM zeya che. emAM ApaNe zuM harSa karavAno?" zAMtibhAI to hebatAI ja gayA ane manomana saMtanI nispRhatAno vicAra karatA rahyA. samasta muMbaInA lagabhaga 2000 (be hajAra) jevA agraNIo Avaze. samAraMbha prabhAvazALI thaze. enuM 115 Page #132 -------------------------------------------------------------------------- ________________ OH O mahattva paNa savizeSa hatuM. potAnA pustakanuM vimocana hatuM. cAre bAjuthI evuM vAtAvaraNa UbhuM thavAnuM hatuM ke koI paNa vyaktine prasannatA UbhI thayA vinA rahe nahIM. paNa ahIM to 'A prasaMga sAthe mAtra satsAhityanA prasAra sivAya ApaNe koI ja saMbaMdha nathI,' evI temanI jAgRti hatI. 'mArA'paNAno bhAva kyAMya nahIM. jalakamalavat bhAva joI zAMtibhAI kahe che : 'huM manomana Azcarya ane ahobhAva sAthe vaMdI rahyo.' sakaLa jagata te eMThavatu.... loko samAraMbhamAM rAce che, saMto AtmadazAmAM rAce che. lokahitArtha mATe kyAreka AvA samAraMbho yojavA paDe paNa saMtone enuM vaLagaNa kyAreya hotuM nathI. sAdhanAmAM daDhatA ane svAzraya tA. 30-7-2006 samaya savAre 5-20 chellA traNa divasathI satata varasAda varasato hato, tethI kobA AzramamAM vIjaLI AkhI rAta nahotI. 525 kalAke chello ghaMTa vAgyo paNa aMdhAruM, satata varasato varasAda eTale bhaktimAM kevI rIte javuM te prazna saune mATe hato. saMtakuTiramAM Portable Light hatI, je zrI saMtASakumAre cAlu karI ane pUjyazrI sIdhA svAdhyAya-haoNlamAM pahoMcI gayA. varasAda ane aMdhArAne lIdhe haju koI AvyuM nahotuM. barAbara 5-30 vAgye narasiMhabhAI AvyA. nitya bhaktikrama cAlu karyo. mAika paNa cAlatAM nahotAM. svAdhyAya-haoNlanI vacce, pAchaLanA bhAgamAM Portable Light mUkavAmAM AvI. 5-50 sudhImAM prAtaHvaMdana pUruM thayuM. mAtra pAMca-sAta mumukSuo ja hatA. lAiTa vinA AgaLanI bhakti kevI rIte karavI ? pUjyazrIe turata ja mALAo jhilAvavAnI cAlu karI dIdhI ane pachI je pado moTA bhAganA mumukSuone moDhe hoya te bolAvavA mAMDyA. zubha zItaLatAmaya..... - bahu puNya kerA puMjathI..... jaDane caitanya banne.....ityAdi - tyAM sudhImAM 6-25 miniTa thaI. lagabhaga moM-UjaLuM thayuM hatuM; tethI Azare 22-25 jeTalAM mumukSu bhAIbaheno AvI gayAM hatAM. Aje ravivArano divasa hovAthI saphAI karavAnI hatI. kSamApanA ane aMtamaMgaLa bolIne, sUtranuM uccAraNa karIne saue samApti karI. 6-40 thaI hatI; tethI bAdarabhAI pANInI Dolo laIne AvyA. chellA 15 divasathI kamarano dukhAvo hato, chatAM pUjyazrIno bhaktimAM utsAha joIne sau manomana 116 Page #133 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sAnaMdAzcarya anubhavatAM hatAM. ane bhaktisabhAnuM visarjana thayuM. ..... aMdhAruM, keDano dukhAvo, bolanAranI saMkhyA sAva ochI, paNa dRDha nizcaya ane bhaktibhAva. sau AzramavAsIomAM paNa deDhatA ane utsAha vadhI gayA; kAraNa ke Aje pUjyazrIe pote ja mukhyapaNe bhakti karAvI hatI! 'Where there is will, there is a way.' Page #134 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 29 | gaNothI, ghaDAyeluM jIvana huAyAmI sAdhike VERDER Trg uHzIlatA pUrvabavanA vika adhyAtma-pravaktA nanA viziSTa Ae bhaktiIgItamA 2vatInA pAraka pArthasthAva bALavA sara rAdhaka mANika sAdhaka paNAnA sAthI bhAvapraNanA sA sAthe bhaktiparAyaNa.. paramA sAduM jIvana-ucca viru vAtsalyamUti vinayapaATI GENlAnI sAvadhAnI Rii dAtAra kSamAdhAska na-abhayadAnanI paramaprajJAvaMta bhAvanA pAraka zAnadAna savAthI lAvavAnA mazAlacaU suratanA zilpI sahanazIlatAnI mUrti TothI ghaDAyeluM jIvana gAthA dhAyeluM jIvana gAthI EFE Personale on mAMthI ghaDAyeluM Page #135 -------------------------------------------------------------------------- ________________ adhyAtma-pravaktA bALapaNathI ja AdhyAtmika sAdhanA pratyenI je ruci lagabhaga nava varSanI vayathI prAraMbha thaI, temAM zAstronuM sarvAMga adhyayana ane saMta-dharmAtmAono vinayapUrvakano samAgama umerAto ja gayo; je Aja paryaMta cAlu che. gujarAtI, hiMdI, aMgrejI, saMskRta, marAThI bhASAnA seMkaDo graMthonA kramazaH adhyayana sAthe sAthe, chellAM 36 varSamAM teonA lagabhaga 12,000 svAdhyAya-pravacanonuM Ayojana thayuM. emAMnAM 8000 uparAMta to oNDiyo-viDiyo 52 aMkita paNa thayela che. tattvajJAnanA pharI pharI ciMtana ane anuprekSAnA phaLarUpe temane je adbhuta smRtisaMpannatA maLI che, tenA pratApe paramAtmA-sadgurunI stutinAM pado, siddhAMta-sUtro, AdhyAtmika gAthAo ityAdi vinA prayAse pravacanomAM sarI paDe che. samasta bhAratIya samAjane upayogI thAya ane samajaNa paDe tevI temanI gadya-padyamaya, gaMbhIra, sApekSa dRSTiyukta anubhavavANIno lAbha gujarAtanAM nAnAM gAmaDAMthI mAMDIne, bhAratanAM vividha nagaro ane mahAnagarothI paNa pAra, duniyAnA badhA ja khaMDomAM ane 1993nI zikAgonI vizvadharma pariSada sudhI vistarela che. koI paNa sAttvika ke tAttvika viSaya vize tamo temanA taraphathI adhikRta, sarasa, upayogI ane adhyAtmarasathI bharapUra gadyapadyamaya abhivyakti sahajapaNe prApta karI zako cho. sarasvatInA upAsaka sarasvatI-sAdhanA bahumukhI rahI. teonAM ruci ane vAcanano mukhya viSaya AdhyAtmika rahyo. vAcana, zravaNa, manananuM kSetra ghaNuM vistaratuM rahyuM. bhAratIya saMskRtinA vividha graMtho, jainadarzananuM AdhyAtmika, saiddhAMtika ane tattvajJAnaviSayaka sAhitya, cAritra-kathAnakonuM sAhitya, zrImad rAjacaMdrajInuM sAhitya, bhAratIya itihAsanuM sAhitya ane vizvanA vividha dharmo vizenuM saMkSipta sAhitya - A badhAMno sAro evo paricaya temaNe chellAM lagabhaga 60 varSo daramyAna karyo. A badhAMnuM pratibiMba temanA vividha graMthomAM ane pravacanomAM jANI-mANI-anubhavI zakAya che. je viSaya vAMce teno talasparzI abhyAsa karI te aMgenI noMdha karavI ane ghaNAM varSo sudhI rojanuM 10-12 kalAka adhyayana karavuM; e temanI sahajacaryA banI gaI. temanI vividha noMdhapothIo je hAla upalabdha che, te abhyAsIone preraNA Ape tevI che. teonA vistRta ane bahuAyAmI sAcana ane gahana ciMtananA phaLarUpe ane lagabhaga 55 varSanI sAdhanAnA navanItarUpe, teoe ApaNane gujarAtI, hiMdI, aMgrejImAM 50 jeTalA graMthonI bheTa ApI che, jeno ullekha anyatra thayela che. temanI A sAhityaracanAo gurujanonI ane sarasvatI mAtAnI emanA para thayelI kRpAnuM darzana karAve che. sAcA arthamAM 'hitena saha vartate iti sAhityam' evA temanA jJAna-siMdhuthI samAja lAbhAnvita thAo e ja bhAvanA. pramANika sAdhaka pUjyazrInI sAdhanAno mArga avirata satyAnveSaNano che. 'sAcuM te mAruM' - e dRSTine ArAdhavAthI 'satyam 3962 119 Page #136 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zivam-suMdaram'nI prApti thatI gaI, ane tene jIvanamAM AtmasAt karavAno yoga banyo. I aprAmANikatA jUThano nirdeza kare che. A vizvamAM chUpuM pApa kharekhara koI karI zakatuM ja nathI; kAraNa ke koI na jue to paNa aMtaryAmI to hAjara ja che. Avo dRDha nirNaya pUjayazrIne thayo hovAthI zarIrathI, vacanathI, manathI, abhiprAyathI - ema sarva prakAre jIvanamAM satyamaya vicAro ane satyamaya AcaraNano ja udyama ane Agraha rahyo. jayAM jayAM cUkI javAyuM tyAM tyAM prabhu-guru pAse tenI sAcA aMtaHkaraNathI mAphI mAgI, pApa-kalaMkane dhovAnI utsukatA banI rahI. satya e AtmAno svabhAva che ane te ja aMte vijayI bane che; mATe ApaNe prAmANikatA dvArA ja sAcI AdhyAtmikatAne prApta karI zakIe chIe e siddhAMtanuM anusaraNa rahyuM. paramArtha bhaktiparAyaNatA - bhakti e AtmAnaMdanA jIvananI mukhya sAdhanA rahI che. temAM pUrvasaMskAronuM tathArUpa bIja, bhAvapradhAna vyaktitva ane prabhu-guru-saMto-tIrthonA abhuta-alaukika guNo pratyeno AtmIyatApUrNa ahobhAva - A badhAM mukhya kAraNarUpa rahyAM che. koI vastuno atireka jIvanamAM na karavo evI pitAjInI sUcanA sAMbhaLI 'bhagavAnanI bhakti khUba karIe to zuM nukasAna?' evo prazna pUchela je anuttara ja rahevA pAmela. bhajano gAvAnI sahajavRtti ane zakti dhIme dhIme vadhAre khIlatI gaI ane jayAre 20-22 varSanI avasthA pachI mahApuruSonAM caritro ane divya bodhano alaukika lAbha temAM bhaLyo tyAre te bhaktigaMgAmAM moTAM ghoDApUra AvavA lAgyAM. phaLasvarUpe, bhakta-bhakti-bhagavAnanA aikyano anubhava thatAM 1969thI AgaLanA gALAmAM parAbhaktino udaya thayo ane jIvanamAM eka divya AnaMdAmRtanI lahera vyApI gaI jenI khumArI kyAreya UtaratI nathI. game tevAM gahana adhyAtmazAstronuM avagAhana thAya to paNa jyAre prabhu-sAdhu-muni-AcAryo-saMto ane sanzAstrono viSaya Ave tyAre temanI bhAvazuddhi ane bhAvAbhivyakti caramasImAe pahoMce che. bhajano-pUjApArAyaNa-stuti AdimAM citta turata ja bhijAya ane ekAgra thAya. svAdhyAya-pravacanomAM jyAre bhagavAnanA guNo, munijanonI nirvikalpa samAdhi ane saMtonI jIvanasurabhinI vAto Ave tyAre haiyuM jhAlyuM rahetuM nathI tathA bhAvAveza ane harSAzrunuM sahaja prAgaTya thaI Ave che. bhaktimArganI ArAdhanA ane cAritra-viSayaka graMthonI racanA paNa aMtaranI bhaktinuM bAhya pratibiMba ja gaNI zakAya. pUjyazrI kahe che : "ahaMkArano vilaya karavA, cittanI zuddha vadhAravA, jJAnaprApti mATenI sAdhakanI satpAtratA vadhAravA, bhAvone sAttvika, sarasa ane prasanna rAkhavA, potAnA jIvananA Adarzane pharI pharI tAjo karavA ane potAnA doSonuM avagAhana thavA mATe Avo prabhu-guruno bhaktimaya sevakabhAva parama upakArI che - evo ame pragADha anubhava karyo che. zeSa jIvana prabhu-guru-saMtonA caraNamAM vyatIta thaI samAdhimaraNa thAo!" sarvadharmasamabhAvanA upAsaka pUjyazrI mahAvIra prabhunI ane zrImad rAjacaMdranI sAdhanApaddhatinA upAsaka hovAthI teozrInA jAhera janatA mATenAM pravacano sAMbhaLIe to khyAla Ave ke temAM koI saMpradAyano ke matapaMthano sikko nathI. jyAMsatyAMthI rAgadveSa ane ajJAnane ogALIne jIvananI zuddhi dvArA samatAbhAvane keLavavo ane te mATe 120 www.ainelibrary.org Page #137 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vividhalakSI satsAdhano ane saddaguNone jIvanamAM sthAna ApavuM e ja temano bodha che. pUjyazrI kahe che : "dharma e koI amuka vyakti, jJAti, prAMta, bhASA ke veSa-vALAnI aMgata mAlikInI vastu nathI. je koI manuSya satyanI sAcI samajaNa meLave, svIkAre ane tene anurUpa jIvana jIve te manuSyamAM dharma pragaTe ane te sAco dharmAtmA bane. A kAraNathI, jJAnIoe 'vastuno svabhAva te dharma che' ema kahyuM che. jIvanamAM kSamA, vinaya, vivekAdi guNo pragaTe te dharma che. je dvArA jIvanamAM abhyadaya ane mokSamArganI prApti thAya te ja sAco dharma che." mAnava potAnA pUrvasaMskAro, ruci, tAsIra, paraMparAgata abhyAsa, zakti, saMyoga ane samuccaya yogyatA pramANe bhinna bhinna bAhya sAdhano bhale svIkAre, paNa te dvArA jo cittanI zuddhi sAdhIne, AtmalakSa sahita svaparakalyANamAM AgaLa vadhe ane samatA-samAdhine prApta kare to tenAmAM dharma pragaTe che. AvI uparokta mAnyatA AtmasAt thaI hovAthI, pUjyazrI koI amuka mata ke pakSano haThAgraha karavAmAM mAnatA nathI; paNa udAra dRSTibiMdu apanAvI upara pramANe samyakrayoganI ArAdhanAthI viveka, vairAgya ane samatAno anubhava thAya tevA sadharma pratye sAdhakane dore che. vAtsalyamUrti jIvanamAM satyanI jyotinuM prAgaTya thavAthI tenI phaLazrutirUpe, "prema" e pUjyazrInA jIvanano mukhya maMtra rahyo che. bhakti-bhAva-pradhAna vyaktitva hovAthI koI paNa manuSya ke jIva koI paNa rIte dubhAya tevo prasaMga temane priya nathI. nAnA-moTA saune 'A AtmA che, paramAtmAno ja aMza che." evI dRSTie jovAnI ane tene anurUpa vyavahAra karavAnI Teva hovAthI bALako, vidyArthIo, yuvAno, mAtAo, nokaro, DrAivaro, kacaro vALanAro, zeThazAhukAra ke tiraskRta bhikhArI - koI paNa hoya tenA pratye amAro sahaja premabhAva nisvArthapaNe ane nizcalapaNe pragaTe che. | koI paNa jIva kevI rIte abhyadaya pAme? tene sukha-sagavaDa, zAMti, sAcI samajaNa, samAdhi kema maLe, ane temAM huM kaMI rIte upayogI thaI zakuM? AvI bhAvanA jIvanamAM haMmezAM rahetI hovAthI - 'AmAMthI kaMIka meLavI levuM - evI pravRtti banI zakatI nathI. "sakala saMgha hamarI bana AI'-ne caritArtha karyuM hovAthI sAdhanA kendranA sAdhakomAM, karmacArIomAM, gurukuLanAM bALakomAM nAta-jAtanA-deza-bhASAnA bheda nathI. sau koI AvIne rahe, sAruM zIkhe, sAruM vAMce, sAruM pAme; evI ja teonI bhAvanA haMmezAM rahI che. paramaprajJAvaMta sAdhakanA jIvanamAM prajJA krame krame pragaTe che. pUjayazrIne bALapaNathI ja jJAnanI pipAsA tIvra hatI, je dhIme dhIme saMskArita thaI suvicArorUpe pariNamI; kAraNa ke tene satsaMga, savAMcana ane manananuM jaLasiMcana maLyuM. temanI 20 varSanI zarIrAvasthA pachI aneka uttama zAstronuM gahana avagAhana thatAM cittazuddhi vadhavA lAgI. temAM vaLI satsaMga, vicArazIlatA ane bhagavadbhaktino umero thatAM jJAna sthira ane nirmaLa thayuM ane prajJA pragaTI. pUjyazrI kahe che : "A prajJA deva-guru-dharmanA prabhAve vadhatI ja cAlI che ane tenA sadupayogathI karmo For Private & Personal use only www.anelibrary.org Page #138 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kapAyAM che, pApo virAmyAM che, viziSTa puNyo prakAzyAM che. manajIbhAI prasanna thayAM che roma roma vikasyAM che, bodhisamAdhi vistaryAM che ane mumukSuonAM mana tajjanya anubhavavANI sAMbhaLIne harakhyAM che." kSamAdhAraka pUjyazrInA saMparkamAM AvelAM sarva bhAI-baheno sArI rIte jANe che ke teo zAMti, prema, karuNA ane kSamAnI mUrti che. jAhera jIvananAM vividha kSetronAM bhAI-baheno para saMsthA taraphathI eka praznAvali mokalI temanA pUjyazrI sAthenA paricayanI vigata meLavavAmAM AvI hatI. eka agatyanI noMdhanIya bAbata e hatI ke nizALa, kaoNleja, haoNspiTala, sahakAryakaro, zikSako, sevako, bhaktajano ke koI paNa kSetranI eka paNa vyaktie temane kadApi gusse thayelA joyA ke anubhavyA nathI. Ama, sAdhanA dvArA teoe keLavelI kSamA uparAMta nAnapaNathI ja temanAmAM kSamA ane premano guNa vidyamAna hato; je krame krame A tabakke vizvapremarUpe pariNamelo ApaNe temanAmAM joI zakIe chIe. pratyakSa samAgama dvArA ja A hakIkatano anubhava thaI zake. jJAnadAna - abhayadAnanA dAtAra sva-para hitArthe potAnI vastuno tyAga karavo te dAna che. A arthamAM pUjyazrInuM jIvana utkRSTa dAna pravRttinuM eka Adarza dRSTAMta che, nIcenI hakIkata dvArA te vadhAre spaSTa thaI zakaze. (1) satsaMga-svAdhyAya-ciMtana-sAdhanA dvArA prApta thayeluM je divya jJAna tene teoe udAratApUrvaka vitarita karyuM che. temaNe praNIta kareluM sAhitya ane temaNe kahelAM svAdhyAya-pravacanonI kula saMkhyA 12,000 uparAMtanI che. temAM ucca jIvananAM badhAM pAsAMonI uttama chaNAvaTa teoe niSpakSa, adhikRta ane anubhavapUrNa zailImAM karI uttama prakAranuM jJAnadAna karela che. (2) jIvananuM pratyeka kArya jAgRtipUrvakanuM hovAthI ane hRdayanI vizALatA samasta jIvasRSTi sudhI vistarI hovAthI, teoe potAnI jAtane 'ajAtazatru' banAvI che ane samasta vizva sAthe temano divya premapUrNa vyavahAra che. A che temanuM abhayadAna. (3) sAmAnya dAna : chellAM 30 varSomAM temanI preraNAthI samasta bhAratamAM ane mukhyapaNe kobAnA sAdhanA kendramAM lokoe ThIka ThIka pramANamAM dAna karela che; jemAM jJAnadAna, vidyAdAna, tIrthadAna, bhojanadAna, auSadhadAna, anukaMpAdAna Adino samAveza thAya che. sAduM jIvana - ucca vicAra jIvanane AdhyAtmika banAvavAnI gaNatarI hovAthI nAnapaNathI ja be guNo pUjyazrInA jIvanamAM vikasyA - sAdAI ane ucca vicAra. satsaMga ane sAcananI jIvanamAM vipulatA rahI ane temAM viveka bhaLyo jethI cittamAM sAmAnyapaNe khoTA, hiMsaka, paraniMdAnA ke evA pApavardhaka vicArone potAno aDDo jamAvavAno moko maLyo ja nahIM. AmAM 122 Page #139 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vaLI dainikacaryA lakhavAno upakrama bhaLyo, eTale aMtaranirIkSaNanI Teva ja paDI gaI; jethI samayanA sadupayogane ane umadA vicArone jIvanamAM agrimatAnuM sthAna maLyuM. sAdAI bAbata pUrvabhavonA saMskAroe sAro evo bhAga bhajavyo che. koI paNa indriyonA viSayo pratye citta ekadama AkarSAyuM hoya evuM kyAreya banyuM nathI. vaLI, ekalA rahevAno yoga ja jIvanamAM mukhyapaNe banyo ane sAmAjika javAbadArI nahIvat rahI A badhAM kAraNothI AhAra, paheraveza ke zarIrasaMskAra Adi bAbatomAM haMmezAM sahajatA ane sAdagI ja rahI. pU. zrI samaMtabhadra mahArAjanI AjJA-preraNAthI brahmacArIno veSa vidhivat 1984thI dhAraNa karyo. sAdhanA kendramAM, AgaLa vadhelA sAdhakoe sapheda vastro ja dhAraNa karavA bAbatanI sUcanA ane preraNA karI. dAnanI preraNA dvArA jIvanamAM saMtoSa guNanI vRddhi pote karI ane bIjA anekone tema karavA preraNA ApI. bALakavat saraLatA 'satyapriyatA'nA upaphaLarUpe A guNa vikasyo. jevuM hoya tevuM ja vicAravuM, jevuM vicAravuM tevuM bolavuM ane mAnavuM. jIvanamAM jeno upadeza ApatA tene pote caritArtha karatA. | mumukSudazAne vadhAravAnA kramamAM AyojanapUrvaka A parama upakArI guNano vizeSa abhyAsa thayo. abhyAsa ane vikAsathI tenI vRddhi thaI ane AtmasAkSAtkAra pachI tenI viziSTa ane sAhajika vardhamAnatA pragaTI; kAraNa ke bhagavAna mahAvIranI AjJAmAM 'niHzanyo vratI " evuM vidhAna che. AtmAnA mukhya dasa guNomAM te saraLatAno trIjo naMbara Ave che, eTale AtmaguNonA ciMtanamAM vAraMvAra te guNa pAko thAya che. AthI AgaLanI vAta anubhavagamya che. saMtoe teno nirdeza 'tenAM neNa ne veNa badalAya, harirasa pIjie....' e kathanathI karela che; jeno AdhyAtmika zAstromAM aneka jagyAe ullekha che. pUrvabhavanA viziSTa ArAdhaka pUjyazrInA vartamAna jIvana viSe, temaja vizeSa karIne AdhyAtmika jIvana viSe vicAra karIe chIe tyAre tene anukULa, pUraka ane saMvardhaka pUrvasaMskAronuM bAhulya spaSTapaNe bhAsyamAna thAya che. eka kizoravayanA vijJAnanA vidyArthIne ATalI badhI sadharmanI ruci ane adhyAtma-vikAsanI dizAmAM satata pragati kayA kAraNathI thaI tenuM jo vizleSaNa karavAmAM Ave to pUrvabhavomAM thayelI sAdhanAnuM yogadAna lagabhaga - 65% thI vizeSa gaNavuM joIe ane A bhavamAM thayelI jJAna-dhyAna-vairAgya-bhakti-satsamAgama ane tIrthayAtrA Adi sAdhanonuM yogadAna lagabhaga 35% jeTaluM gaNavuM joIe; ema teozrIne gahana vicAraNA karatAM bhAsyamAna thAya che. nAnapaNathI ja ekAMtapriyatA, sagraMthonAM vAcanamanananI khUba ja ruci, "anaMta AnaMdanI prApti'nI dhUna ane dhyAnAvasthA | 123 . For Private & Personal use only Page #140 -------------------------------------------------------------------------- ________________ te arthe satata saMzodhana, satsaMgamAM ati utsAha, pAMceya indriyanA viSayo pratye sahaja vairAgya, paramAtmA ane saMtonI bhakti thatI hoya tyAM kalAko sudhI eka Asane besI rahevuM, harSAzruonI dhArA vahevI, bhaktipado-stotrodhUnonuM vAraMvAra raTaNa ane anuciMtana; te uparAMta janmajAta saraLatA, prANImAtramAM dayAno bhAva, dhArmika vRttivALA kuTuMbamAM janma ane uchera, dharmaniSTha ane sadguNavibhUSita vyakti sAthe dAmpatyasaMbaMdha ane khAsa karIne vairAgyapradhAna jaina adhyAtmazAstronI AvI AtyaMtika parivartanakArI asara ane jJAna-dhyAnanI ArAdhanAmAM AgalA bhavamAM thayelI sAdhanAnA anusaMdhAnanI aneka vAra temane thaI AvatI jhAMkhI - A sarve poSaka paribaLo pUrvabhavanI ghaNI moTI kamANIne lIdhe che ema mAnIe to temAM kaMI Azcarya to nathI ja; paNa te vAta Agamasammata ane suyaktiyukta che. prakRtipremI bALaka mukuMda 8-10 varSanI uMmarathI ekalo pharavA jato ane rastAmAM cAlatAM cAlatAM paNa bhakti-pado raTato. sAmAnya rIte cAlavAno mArga, prItamanagara nivAsasthAna - relavenA pATA - gujarAta kaoNlejanuM krikeTa grAunDa - rasAlAgrAunDa - ema. je. lAyabrerI - vI. esa. haoNspiTala ane pAcho prItamanagarano pahelo DhALa - ema raheto. te samaye (1943 thI 1950) laoN-kaoNlejanI AjubAjunA vistAramAM mAtra cAra taLAvaDIo ane thoDA ja makAno hatAM. samarthezvara mahAdevanuM maMdira paNa hatuM. A vistAramAM, ekAMta-vAcana-bhajana-dhyAnamAM kalAkono samaya vitAvato. nAnapaNamAM gharanA bagIcAnA tamAma choDone ane tulasInA choDone pANI pAvAno tathA pU. bAnI AjJA pramANe gAyane, kUtarAne ane bhikhArIne roTalo ApavAno rivAja hato. hAIskUlamAMthI TUra para laI jAya tyAre vRkSo para caDavAnuM, parvato oLaMgavAnuM, jharaNAM-nadIonuM samAgama karavAnuM cUkato nahIM. videzapravAsa ane nivAsa daramyAna paNa, sAMje ekalA ke samUhamAM udyAna, taLAva, myujhiyama, prANIsaMgrahAlaya jovA prakRtipremI - yAtrA pravAsa daramyAna jANavAnI Teva rAkhato. kobAmAM AvyA pachI prakRtinA khoLAmAM ja rahevAnuM banyuM che. puSpo, vRkSo, choDa, vela, popaTa, kabUtara, vAMdarA, kUtarA, kIDI-makoDA ane AjubAjunI vanarAjI temanA jIvanano jANe eka bhAga banI gayo che. te saune bhagavAnanuM ja svarUpa jANI temanI yathAzakti dekhabhALa-sevA teo karI rahyA che. gurukuLanAM bALakone teonuM satata vAtsalya maLe che. bhaktisaMgItaprema A prakAranI yogyatA pUrvajanmanA saMskAronI bheTa gaNavI joIe; kAraNa ke 10 varSanI uMmare, saMgItanA vargamAM, saMgItanAM zikSaka bahena A vidyArthIne ja kavitAo ane pado gAvAnI AjJA ApatAM. jyAre te gAto Jain Education Intematonal Page #141 -------------------------------------------------------------------------- ________________ tyAre vidyArthIo ane zikSaka khUba bhAvapUrvaka sAMbhaLI AnaMdita thatAM. AmAM, je be pado vAraMvAra gavaDAvatA te Aja sudhI paNa avAranavAra svAdhyAyamAM Ave che. zivAjI mahArAjanuM hAlaraDuM ane vanarAja cAvaDAnuM hAlaraDuM. amadAvAdanI prItamanagara sosAyaTInA 16 naMbaranA makAnamAM, samasta bhAratIya saMtabhaktonAM bhajano ane dhUno sAMbhaLavAnuM, zIkhavAnuM ane bhAvavAnuM pUjya kRSNAmaiyAnA sahayogathI ane sadbhAvathI cAlatuM rahyuM ane tyAra pachI sahaja-sukha-sAdhana, samayasAra-kaLaza, jJAnArNava, rAjapada Adi aneka satzAstronAM padyamaya adhyayanaanuzIlana daramyAna AdhyAtmika-saMgItano prema, paricaya ane pakkaDa vadhyAM; je krame krame vizeSa abhyAsanA phaLarUpe bhAvollAsa ane bhAvazuddhimAM potAne ane anya hajAro bhakta sAdhakone preraNArUpa banI rahyAM. bhAvapradhAna sAdhakadazA AtmakalyANa mATe jJAnIoe aneka sAdhano batAvyAM che. jagatanA sAmAnya manuSyonI dRSTi sthULa ane bahirmukha hovAthI, jJAnIoe bodhelAM bAhya sthULa sAdhanone ja paramArthaprAptinAM sAcAM sAdhano mAnI teo cAle che; paNa tevI dRSTi yathArtha nathI. pUjyazrInuM vyaktitva ciMtanapradhAna ane vizleSaNamaya hovAthI koI paNa vastune tenA samagra pariprekSyamAM samajavA chatAM 'AmAM paramArtha zuM?' - evI dRSTi kAyama rahela che. jIvananAM mAMgInuMgI mukAme bhAvapradhAna sAdhakadazA badhAM ja kSetromAM sthULanI gauNatA ane sUkSmanI mukhyatA rahevAthI ja indriyo-vANI-buddhithI agocara evA 'bhAvAtmaka jagata' pratye temanI dRSTi rahI ane tethI ja dehAdithI pAra evA 'nijabhAva' - zAyakabhAva-sahaja jANanAra tarapha DhaLatI rahI. dareka vastunA bAhya svarUpane nihALatA tenA sUkSma parivartanazIla ane aMtaraMga sattva tarapha turata dRSTi ane cittavRtti javAnuM ghaNAM varSothI temane sahaja thaI gayuM che. pUjyazrI mATe jagata dekhAvA mAtra che, dRSTi ane vRtti te sarvene bhedIne tenA 'sahaja jANanAra' pratye jAya che. Ama thavAthI sAdhanA mukhyapaNe 'AdhyAtmika-sUkSma-aMtaraMga' svarUpane ja pakaDe che. 'bhAvanA mavanAzinI' - e sUtra caritArtha thAya che ane evI zraddhA ane jAgRti rahe che ke "bhAI, paeNkiMgane jovA karatAM mAlane jovo te ja paramArtha sAdhanA che.'" vinayasaMpannatA dharmanuM mULa vinaya che. jyAM sAco vinaya pragaTe tyAM kramazaH sarvasiddhi thAya che. AdhyAtmika jIvanamAM paNa bhaktipradhAna dRSTi hovAthI pUjyazrIne mATe vinayaguNanI ArAdhanA saraLatAthI banI zakI. A yuganI aMdara potAne bhaktimArga zreSTha lAgyo ane bALapaNamAM mAtA-pitA-bhAI-bahena vagereno vinaya, zikSako, vidvAno-saMto-gurujano-guNiyalajano ane upakA2ka mahAnubhAvonA vinayamAM pariNamyo. abhyAsamAM prabuddhatA AvatAM AtmAno vinayaguNa evo to purabahAramAM khIlyo ke 'sarva jIvo paramezvaranAM ja rUpa che' evo anubhava thayo. aMtaranI komaLatA vANImAM, vartanamAM - ema kramazaH pragaTavA lAgI ane nAnuM bALaka, 125 www.jainhelltrary.org. Page #142 -------------------------------------------------------------------------- ________________ moTA vRddhajana, zrImaMta ke bhikhArI, koIne "tuM" kahevAnuM maTI gayuM. nokarane paNa, bALakane paNa, sau koIne 'bhAI... bahena... beTA... vatsa... bhavya... he... mA, he mahAnubhAva...' evA ja zabdothI saMbodhana thatAM AtmAmAMthI nIkaLI paDyuM sUtra - "huM AtmA chuM, Apano sevaka chuM, sauno mitra chuM." svAzrayI vyavahArajIvanamAM ane paramArthajIvanamAM svataMtratA sukharUpa che ane parAdhanItA duHkharUpa che. pUjyazrIe A vAta nAnapaNathI ja nakkI karI hovAthI, "ApaNI pena, pustaka, thALI, kapaDAM, garama-pANI, rUmanI svacchatA vagere jeTaluM potAnI jAte ja karavAnuM rAkhIe teTaluM vadhAre sAruM. bImArI ke zarIranI vRddhAvasthA pragaTatAM koIno sahAro jarUrI bane che chatAM, jeTalI svAzrayanI Teva pADI hoya teTaluM cAritrya vikAsa pAme che ane vyaktitva khIlatuM jAya che," Ama deDhapaNe temanI mAnyatA hovAthI temanI sahajapaNe eka 'self made' personality banI che. vaLI, temanI paramArthadaSTi kahe che : "zarIrAdi, svajanAdi, indriyAdinA avalaMbana vagara, sukha pAmavAnI Teva ane temAMthI pragaTatI sAcI dhyAnadazA ane samatAbhAva jemane pragaTa thayA che tevA, svAdhIna sukhanA dhAraka mahAjJAnIone ane munijanone punaH punaH namaskAra karIe chIe!" sahanazIlatAnI mUrti aneka prakAranI viparItatAo vaccethI ApaNA jIvananI keDIne kaMDAravAnI hoya che. tethI Dagale ne pagale paramArthajIvanamAM ke vyavahArajIvanamAM je kAMI muzkelIo Ave te samabhAvathI sahana karavAnI Teva pUjyazrIne nAnapaNathI ja hatI. 1951-1956nA gALAmAM, khopolI tathA muMbaImAM, iMgleMDanA nivAsa daramyAna, tIrthayAtrAomAM, tathA kobA saMsthAnA prAraMbhanAM 5-7 varSomAM "jAta mahenata jhIMdAbAda' e sUtra upara ja cAlavAnuM hatuM. tethI bhojanAdimAM, musApharImAM, oNphisa-kAryAlayanA kAmamAM, je kAMI agavaDa hoya te svAbhAvika ja calAvI laIne, ApaNe AgaLa vadhavA mATe, potAnI badhA prakAranI sagavaDonI upekSA karavI ja paDe, ema teo mAnatA. AvanAra sAdhakane suvidhA ApavA mATe pUjyazrI ghaNI vAra temano sAmAna paNa UMcakI le ane bhojana paNa pIrase. zrI sahajAnaMdajI tathA zrI samaMtabhadra mahArAja pAsethI "muzkelIo samabhAve sahe te ja saMta' e sUtra maLeluM; mATe nIcenA maMtra pramANe tene niraMtara jIvanamAM utAravAno prayatna cAlu ja che ane raheze. "cAlaze, phAvaze, bhAvaze ane gamaze' - badhuM barAbara che, everything is OK, it will do. bahuAyAmI sAdhaka A kALanA sAdhakomAM moTAbhAge koI eka prakAranI sAdhanA dRSTigocara thAya che. mukhyapaNe potAnI kuLaparaMparA ke guruparaMparA pramANe vartIne manuSyo AtmakalyANano prayatna karatAM dekhavAmAM Ave che. pUjyazrInA jIvanamAM bhale paramArtha-sAdhanA mukhya rahI, paNa jIvanamAM jJAna-vairAgya-bhakti-yoga-tapa-tyAga-prabhAvaka vANIyoga ane saumyatA dvArA; samIcIna dezakALajJatA, vizva vAtsalya, lokottara prajJAsaMpannatA, satyArtha samAdhi ane mAnavajIvananAM badhA pAsAMonuM sarvAgI anubhavajJAna pragaTa thayela hovAthI bahujanakalyANa thavAmAM karI che. koI vAra to karI 126 www.ainelibrary.org Page #143 -------------------------------------------------------------------------- ________________ nimittabhUta banI zake evuM temanuM bahuAyAmI vyaktitva vikasyuM che. satata udyamazIlatA pitAjI pAsethI A guNa sarvoparipaNe zIkhavA maLyo. navarA besavuM ja nahi; satata kAMIka ne kAMIka rUDA kAryamAM lAgyA rahevuM evo temano maMtra hato. teo tatkALa kAma karavAnA AgrahI hatA. koI kAma kAla para na mulatvI rAkhavuM. 'thAkI gayA" ema to temane kahevAya ja nahIM. turata kahe, "zuM tamArI juvAnImAM dhULa paDI che?" pote paNa gharamAM moTI uMmara sudhI zAka samAre ke kapaDAM saMkele, nahitara aTIrAnA makAnanA pAchaLanA bhAgamAM bagIcAnuM kAma kare. besI rahevuM nahIM, gappAM mAravAnAM nahIM, reDiyo-TI.vI.mAM samaya pasAra karavo nahIM, samAcAra-patra paNa khapa pUratuM ja vAcavuM vagere Tevo nAnapaNathI ja keLavAyelI. vAcana-lekhana-smaraNa-maMtrajApa-navuM kaMThastha karavuM, kaMThastha karelAnI kaoNpI karavI, lekhita svAdhyAya Adi karavAmAM turata ja lAgI javuM - A badhuM rojabarojanA jIvanamAM vaNAI gayuM hatuM. citta sAdhanAmAM ekAgra na thAya tyAre moTA avAje pado bolavAM ane agAsI, cogAna, maMdiranI AjubAju ke bagIcAmAM AMTA mAravA, sAdhanAno prakAra badalavo, ema bhinna bhinna rIte 10-12-14-16 kalAka sudhInI dainika sAdhanA "Intensive period'mAM thatI. 'dravyamaraNa' ane 'bhAvamaraNa'ne yAda rAkhI "sapuruSanI skRtinA avalaMbana vaDe AgaLa vadhavuM' - evI jAgRti rahetI. mAdhyasthabhAva Suggest, indicate and inspire; but do not impose and do not compell." A uktine niraMtara jIvanamAM vaNI levAno pUjyazrIno satata prayatna rahyo. "sAmA mANasa para mArA kAryanI zuM asara thaze? A bAbatanI pahelethI ja dilamAM adhika sAvadhAnI rahetI. A bhAva maryAdAthI paNa kaMIka vadhu mAtrAmAM rahyo. A kAraNathI koInuM dila na dubhAya tenI kALajI rAkhavAmAM, ghaNI vAra jarUrI sAhasa karavAmAMthI paNa bAkAta rahevAnuM banyuM. gharamAM, saMsthAmAM, khAvApIvAmAM, paheravA-oDhavAmAM ke kaMIka Ayojana karavAmAM 'Ama ja karo' evA Agrahano abhAva. A kAraNathI samatA sAdhavAmAM saraLatA to paDe, chatAM paNa potAne ke sAmI vyaktine sudhAravA mATe kaThora daMDa devAnI veLA Ave, tyAre tema vartavAmAM muzkelI paDatI. samayapAlanamAM sAvadhAna 'samaya e bahu ja kImatI vastu che' A vAta nAnapaNathI ja pAkI thayelI tethI dainikacaryA lakhavAnI Teva pADelI; jethI samayano kyAM ane kevo upayoga thAya che tenI barAbara gaNatarI rahe. durlabha evA A manuSyabhavanI pratyeka kSaNano sadupayoga karIe, jethI sva-paranuM kalyANa barAbara thatuM rahe - AvI jAgRtithI bhaNataranI sAthe sAthe niyamita Asana-vyAyAma, niyamita pustakAlayanI mulAkAta, niyamita maMtralekhana, niyamita itara vAcana, www.binelibrary.org Page #144 -------------------------------------------------------------------------- ________________ niyamita gharanAM kAma, niyamita nizALanuM lesana ane niyamita hiMdI bhASAnA vAcana sahita tenI parIkSAo 20 varSanI vaya pahelAM sArI rIte pAra paDyAM. vAhanamAM musApharInA samaye, kudaratI hAjatanA samaye, pharavA javAnA samaye - A badhAM kAryo daramyAna paNa prabhu-smaraNa, padaraTaNano abhyAsa cAlu rAkhavAno satata udyama raheto. niyamita tIrthayAtrAo, niyamita zibiro, niyamita pUjA-svAdhyAya-lekhana-ciMtana Adi sAdhanothI ane prabhu-gurunI kRpAthI AtmAnA baLamAM ThIka ThIka vadhAro thayo. have to satparuSanI AjJA-kRpAe samayanA sadupayoga pratye sahaja jAgRti rahe che; chatAM zArIrika parizramanI yathApadavI maryAdA paNa svIkAravI paDe che. guNagrAhakatA jema vyavahArajIvanamAM karakasaranI Teva, tema paramArthajIvanamAM paNa rUDuM rUDuM bheguM karavAnI Teva. 15-16 varSe lakhAyelI noMdhapothIo maLI Avaze, jemAM vividha mahApuruSonAM sarvacanono saMgraha hAthathI lakhelo che. 'TIpe TIpe sarovara bharAya' ema pUjyazrIe saMta-samAgamathI ane bIjA mahAnubhAvonA paricayamAMthI guNone grahaNa karavAnI bhramaravRtti rAkhI che ane tethI ja teo Aje saguNonA puMjarUpa 'saMta' banI gayA che. mAnavatAnA mazAlacI Rju hRdayanA zrI AtmAnaMdajI haMmezAM karuNA ane mAnavatAnAM kAryonA preraka rahyA che. samayanI mAMga pramANe, temanI preraNAthI, saMsthA dvArA anekavidha lokahitanAM kAryo eka yA bIjA prakAre varSothI thatAM ja rahyAM che. A sampravRttiomAM dara varSe, 2 DisembaranA dine yojAtI raktadAna zibira, samaye samaye AjubAjunAM gAmonA lokone sthAnika kAryakaro ane | 'pakSImukti' kAryakrama sarapaMca-talATI AdinA sahayogathI anAja, tela, khAMDa temaja kapaDAMnuM vitaraNa, jIvadayA nimitte vividha pAMjarApoLone arthasahayoga, pakSImuktinuM karuNAsabhara kArya, sAbarakAMThAnAM vividha gAmaDAMomAM paMkhIghara temaja pANInA havADAo bAMdhavA mATenI preraNA, bhUkaMpagrasta vistAromAM AsapAsanAM aneka gAmaDAMomAM saMsthAprerita yuvApeDhI dvArA rAhatasAmagrI| 128 netrayajJamAM oNparezana karatA DaoNkTaro sAthe 128 www.ainelibrary.org Page #145 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Arthika sahAya temaja zrI AtmAnaMdajInI nizrAmAM taiyAra thayelA sAdhako dvArA sevAo (Field work), saMsthAmAM temaja AjubAjunAM gAmaDAMomAM netrayajJo - jemAM motiyAnAM oNparezana tathA dardIonI bahoLI saMkhyAmAM AMkhanI tapAsa, saMsthAnI rajatajayaMti nimitte zerathA gAmamAM pazusAravAra kaeNmpanuM Ayojana, hAlIsA gAme niHzulka Arogya cikitsA kaeNmpa ke jemAM niHzulka davA, ijekzana, phijhiziyana, strIroganA niSNAta, bALaroga, nAka-kAna-gaLAnA rogonA, cAmaDInAM dardonA niSNAto temaja petholaoNjikala sAravAra, nidAnanAM kAryono samAveza thAya che. zrI nirmaLabhAI maNikAMta desAI nAmanA dAhodanA kiDanI TrAnsaplAnTanA dardIne, julAI 2006mAM saMsthAnA mumukSuoe phALo ekaTho karI rUpiyA eka lAkhathI vadhuno sahayoga kiDanI TrAnsaplAnTanA sAravAra mATe Apela ane vIseka divasa saMsthAmAM niHzulkapaNe AvAsa-AhAranI sagavaDo karI ApI hatI. 2006nI sAlanA unALAmAM, jUnA kobA gAmamAM, 3 mahinA mATe chAza kendra zarU karyuM che ane tenI saphaLatAthI prerAIne AjubAjunAM bIjAM nAnAM gAmaDAMomAM paNa chAza kendra cAlu karavAnI vicAraNA cAlI rahI che. A uparAMta A gAmaDAMonAM loko mATe saMsthAmAM davAkhAnuM zarU karavAnI bhAvanA paNa zrI AtmAnaMdajInA hRdayamAM che. navasarjananA zilpI A mAnavajIvana yathAzakti bIjAone paNa upayogI thavA mATe che, ghasAvA mATe che. tenA dvArA kaMIka rUDuM thAo, bhaluM thAo-umadA thAo-zreSTha thAo evI bhAvanA pUjayazrInI niraMtara rahI che. 'ApaNe ekalA ja abhyadayane pAmIe' A bhAvanA saMkIrNa, svArthI ane lagabhaga duHsAdhya che. vyavahArajIvanamAM jema sajjana manuSya potAne prApta sukhasAmagrIno vinimaya kare che tema, ApaNe AtmakalyANa ane ucca gatine pAmIe to ApaNI AjubAjuvALA zuM tethI lAbhAnvita thayA vagara rahe kharA? tethI ja temanAmAM sva-upakAra ane paropakAra ekabIjA sAthe pragADha rIte saMkaLAyelA che. | pUjyazrI kahe che : "huM paNa sudhare, dharma pAmuM ane bIjAne paNa preraNA ApuM temaja temane paNa dharma pAmavAnI sAmagrI maLe ane teo paNa sukha-zAMti pAme tevA AzayathI ja A sAdhanA-kendra, A gurukuLa, A davAkhAnuM, A vidyA-bhakti-AnaMdadhAma, A sAhityaprakAzano, A sIDI-DIvIDI Adi astitvamAM AvyAM che. zAMta, kudaratI vAtAvaraNa, susaMskAronI preraNA, vidvAno-saMtonuM sanmAna, jJAnanI moTI paraba, bhAratIya saMskRtino prema, tanamana-AtmAnuM Arogya ane jIvananI mULabhUta jarUriyAto ahIM upalabdha che. sau koI jano e badhAno yathAyogya lAbha laI jIvanane unnata, umadA ane divya banAve e ja bhAvanA. OM zAMtiH" uparokta guNomAMnA keTalAkane temanA jIvanaprasaMgo dvArA have AgalAM prakaraNamAM pratyakSa nihALIe. _129 Page #146 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vINelAM motI moTAbhAganuM pUjyazrInuM lakhANa sAdhakone vizeSapaNe upayogI thAya tevuM che. Ama hovA chatAM rojabarojanA jIvanamAM mArgadarzaka banI rahe ane sAmAnya nAgarikone paNa upayogI thAya tevuM lakhANa paNa temanA sAhityamAM pUratA pramANamAM avazya jovA maLe che. vaLI, madhyayuganA saMta-bhaktonI padyarUpa anubhavavANI para temanA saraLa, sAdA, saMgItamaya ane preraNAdAyI doDhaso uparAMta svAdhyAyo thayA che; jemAM jIvanasudhAraNA, bhakti, saMskArasiMcana ane sajjanatAnI prApti ane vRddhi mATe upayogI pAtheya prApta thAya che; jeno sau saMskArapremI sajjanoe lAbha laI jIvanane sadguNothI zaNagArI, sAcI zAMti ane manuSyabhavanAM ucca mUlyo pratye, potAnI jIvananaukAne laI javA anurodha che. AvA sAhityanA thoDA namUnA laIe H * mAnavasevAnI upayogitA 1. paropakAranI bhAvanA AdhyAtmika jIvanano pAyo che. je svArthI che tenA jIvanamAM sAcI AdhyAtmikatA pragaTI zakatI nathI. anya manuSyo ane prANIonAM du:khane joIne, teone thatI pIDA jANe ke potAne ja thatI hoya tevI karuNAnI bhAvanAthI prerAIne, tene potA-tulya gaNIne, sAdhaka pote agavaDa veThIne paNa bIjAne madadarUpa thAya che. cittanI AvI komaLa avasthA pragaTyA vinA sadguru-zAstrano bodha asara karI zakato nathI. 2. 3. 4. 30 5. 6. jyAM ApaNe rahetA hoIe tyAM, ApaNA gharamAM ke ADoza-pADozamAM satsaMganuM Ayojana, bhaktinuM Ayojana, dharmavArtA vagerenuM Ayojana karIne dhArmikatAnuM ane sAmUhika sAdhanA karavAnuM eka vAtAvaraNa UbhuM karavuM e paNa eka uttama prakArano paropakAra gaNI zakAya. Ama karavuM e mumukSunuM kartavya che; jethI bIjAone paNa dharma karavAmAM utsAha Ave che ane yogya sAdhana-sAmagrI ane sagavaDo maLI rahe che. jeNe sukhI ane prasanna thavuM hoya teNe zAMta ane sAttvika thavuM joIe. dAnathI lobharUpI vikAra maMda thAya che. vaLI bIjAM prANI, pazupaMkhI ane manuSyone jIvanajarUriyAtanI cIjo maLI rahe che ane temane sukhazAtA Upaje che. Ama, dAnadharma e paNa paropakArano eka uttama prakAra che. nAnuM ke moTuM, paropakAranuM koInuM koI kArya da22oja karavuM ja evo sajjanoe niyama levo; ane teno dRDhatAthI amala karavo. keTalAM varSa jIvyA te agatyanuM nathI, paNa jIvanamAM satkArya, paropakAra ane Atmazuddhi keTalAM prApta karyAM te agatyanuM che. AjakAlanA zaherI jIvanamAM, ApaNA nivAsasthAnanI AjubAjumAM kyAMka ne kyAMka to jhUMpaDapaTTI athavA 130 bola mA vINelAM motI vINelAM motInI kheAM motI vINelAM motI bane ta Page #147 -------------------------------------------------------------------------- ________________ daridra manuSyonAM AvAsa hoya che. aThavADiyAmAM ravivAre ke rajAnA divase tyAM jaIne mamarA, siMga, biskiTa, pauMA vagere koI prakAranI khAdya sAmagrI vaheMcIe to ApaNAmAM anukaMpAno guNa vikasita thAya che. tevI ja rIte haoNspiTalamAM garIba dardIone phaLa AdinI vaheMcaNI athavA temanI sevAmAM rahenAra sagAMone bhojananI vyavasthAmAM sahAyaka thavAnI pravRtti e paNa sevAno eka anukaraNIya prakAra che. avAranavAra ApaNe ghera kaMIka ne kaMIka sArA prasaMgo UjavAtA hoya che. AvA prasaMgomAM ghaNI vAra rAMdheluM bhojana vadhatuM hoya che. AvuM rAMdheluM bhojana judA judA prakAranI sevA karatI saMsthAomAM turata ja mokalI ApIe to te bhojanasAmagrI nakAmI na jAya ane teno sadupayoga thaI jAya. ApaNA dezamAM tathA duniyAnA anya bhAgomAM avAranavAra vividha prakAranI kudaratI temaja mAnavajanya Aphato banatI ja rahe che. kyAMka pura Ave che to kyAMka vAvAjhoDAM-tophAna, vaLI dharatIkaMpa Adi moTA utpAto paNa sarjAya che, jemAM hajAro-hajAro loko beghara banI jAya che, temaja IjAgrasta bane che. kyAMka javALAmukhI phATe che, to kyAMka vIjaLI paDe che. A uparAMta vijJAnanA A jamAnAmAM mAnavasarjita Aphato paNa kaMI ochI nathI. nAnAMmoTAM yuddhomAM seMkaDo manuSyo mare che ane nirAzrito tathA vidhavAonA aneka prakAranA gaMbhIra prazno sarjAya che. navAM rAjyo ke dezonI racanA thatAM, moTA pAye nirvAsitonA prazno Ubho thAya che, jemake ApaNA dezamAM 1947mAM banyuM ane hAlamAM raziyAmAM banI rahyuM che. AvA saMjogomAM hajAro mANaso judA judA prakAranI ApattiomAM AvI paDe che; jevI ke zArIrika, mAnasika, Arthika, kauTuMbika tathA sAmAjika, ApaNI zakti anusAra, paraMtu zakti chupAvyA vagara vyaktigata stare, saMsthAkIya stare ke rASTrIya stare tananI sevAmAM, Arthika sahayogathI ke koIka kaeNmpa ke haoNspiTalamAM sevAo ApavA jaIe tyAre ApaNA hRdayano eka khAsa prakArano vikAsa thAya che; temaja mAnava-mAnava vaccenA insAniyatanA nAtAno ApaNane mahad aMze anubhava thAya che ane saMta vinobAjI jevA mahApuruSoe ApelA 'naya-gAta' tathA "vasudhaiva suhurUvam' jevAM bhAratIya paraMparAnA amUlya sUtronI bhAvanAnuM pratyakSIkaraNa thAya che. 8. mAnavavikAsamAM sevAnA yogadAna viSe bhagavAna buddha, mahAtmA gAMdhIjI, madhara TeresA tathA ravizaMkara dAdAnA jIvanamAMthI ApaNane janasevA karavAnI ghaNI preraNA maLI che. gujarAtI bhASAnA Adya bhaktakavi zrI narasiMha mahetAnA vizvaprasiddha padamAM kahyuM che temaH "vaiSNavajana to tene re kahIe, je pIDa parAI jANe re; paradu:khe upakAra kare toye, mana abhimAna na ANe re... vaiSNava.." paranI pIDAne dUra karavAnI vRtti jAge tyAra pachI ja ApaNA jIvanamAM kramazaH sAco AdhyAtmika vikAsa udaya pAme che. A sArvabhauma siddhAMta ApaNane mAnavasevA dvArA ApaNA hRdayane karuNAmaya, komaLa ane saMvedanazIla banAvavAno Adeza Ape che. - Ajano vicAra 1. mAruM AjanuM kartavya niSThApUrvaka bajAvIza, paraMtu tethI AgaLa zuM thaze te Izvara para choDI daIza. 2. dareka manuSyanI mAphaka huM paNa samAjanuM ja eka aMga chuM. eka ziSTa ane samajadAra nAgarika tarIke mAre Page #148 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 3. 4. pharaja bajAvavAnI che, jethI samAja paNa ziSTa ane sudaDha banI zake. mArA vicAro, nirNayo ane kAryonI javAbadArI mArI potAnI ja che. tenuM pariNAma Ave tyAre doSano Topalo bIjA para kevI rIte DhoLAya? aneka viparIta saMjogomAM paNa huM ThaMDuM dimAga rAkhIne vartIza. bIjAno vAMka kADhyA vinA mArI jAtane DhaMDhoLIza ke mArI to kyAMka bhUla nathI thatIne? jo thatI hoya to sudhAravA haMmezA tatpara rahIza. game teTalo kAmano bojo hoya to paNa thoDI kSaNo to zAMta besIne prabhunuM sAnnidhya prApta karavA mATe prayatnazIla rahIza. bIjAonI unnati joIne manamAM IrSA nahIM karuM, UlaTo harSa pAmIza. sukhI thavAnI eka cAvI e che ke bIjAnA sukhane joIne ane bIjAne sukha ApIne ja ApaNe sukhI thaI zakIe; kAraNa ke ApaNe ekalapeTA sukhI banI zakatA nathI. 5. * jIvana-unnatinA bAra mahAmaMtro 1. potAnuM kArya sAcI samajaNapUrvaka, satyaniSThAthI karo. 2. khAnadAna ane umadA manuSyonI ja sobata karo. 3. jIvananI pratyeka kSaNano sadupayoga karazo to samayanA abhAvano prazna svayaM hala thaI jaze. 4. saMpattinuM jatana karo cho, teTaluM ja jatana saMtatine saMskArita banAvavA mATe karajo . 5. Avaka karatAM kharca ThIkaThIka ocho rAkhajo, jethI jIvana ciMtAmukta ane karaja vagaranuM rahI zakaze. svacchatA ane vyavasthAno jIvananAM sarva kSetromAM barAbara khyAla rAkhazo. tamArI vANI dhImI, sAcI, mIThI, khapa pUratI ane Adara devAvALI rAkhajo . jIvanamAM prabhu para atUTa vizvAsa rAkho. tenI saMpUrNa zaraNAgati keLavo. 9. uttama ane adhikRta graMthonuM vAraMvAra niyamita vAcana karo. 10. zraddhA, dhIraja ane khaMtane kAryanI saphaLatA mATe pAyArUpe svIkAra karo. 11. dhyeyaniSTha ane aDaga nizcayavALA bano. 12. pratyeka prANImAtramAM paramAtmAnAM darzana karo, jethI vizvamaitrI ane cittanI zAMtino anubhava thavA lAgaze. paiso, dhana ane lakSmI A badhA vacce ghaNo phera che. paiso : jene prApta karavA mATe vadhAre paDatI mahenata karavI paDe, sAthe sAthe tIvra pApanuM AcaraNa karavuM paDe. je gharamAM AvyA pachI aneka prakAranA jhaghaDA, kusaMpa, vera-jhera, roga ane azAMtinAM kAraNo bane to samajavuM ke A 'khAudharo mahemAna" ApaNA gharamAM pesI gayo che ane thoDA samayamAM corI karIne pAcho nAsI javAno che. AvA paisAthI gharanAM sabhyonI buddhi bagaDI jAya che ane dAna, dharma, bhakti, atithisatkAra vagere sArI 132 Page #149 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pravRttio paNa ochI thaI jAya che. dhana: ahIM, madhyama kakSAnA puruSArtha ane sAmAnya pApathI dhananI ThIka ThIka kamANI thAya che, buddhi bagaDatI nathI ane AvA dhananuM rokANa sArI jagyAe thavAthI tenI kramazaH vRddhi thAya che. dAna-puNyanI sAmAnya bhAvanA jaLavAI rahe che ane kauTuMbika saMbaMdho paNa prAye bagaDatA nathI. lakSmI : A jamAnAmAM bhAgye ja koIne ghera lakSmI hoya che. alpa udyama ane najIvA AraMbhathI puSkaLa Avaka thAya tene lakSmI kahIe chIe. gharamAM teno praveza thatAM saMpa, zAMti, prema, vinaya, paraspara sahayoga ane dharmakAryo karavAnI vRtti vadhe che. roga vagere sAmAnyapaNe AvatA nathI ane Ave to zAMta thaI jAya che. * jIvana ane bhojana 1. anna ane prANane nikaTano saMbaMdha che. "jevuM khAya anna tevuM thAya mana', 'jevuM pIe pANI tevI bole vANI" A badhI uktio anubhavI puruSoe khUba vicArapUrvaka lakhelI che. sukhI jIvana mATe svaccha, sAttvika ane zAkAhArI bhojana ghaNuM ja upakArI che. ApaNA dezamAM mAMsAhAranuM pracalana ciMtAjanaka che ane temAM paNa hUMDiyAmaNa kamAvA mATe ApaNA pazudhananI ADedhaDa katala karIne tenI nikAsa karavI te ApaNI ahiMsaka ane paMcazIlanI bhAvanAthI taddana viparIta che. cAvavA mATenA dAMta, AMtaraDAnI laMbAI vagereno vaijJAnika abhyAsa sUcave che ke mAnava svAbhAvikapaNe zAkAhArI prANI ja che. rasalolupatA ane khoTI phaeNzananA pravAhamAM na taNAI jaIe, navI navI zAkAhArI vAnagIo navI peDhIne ApIe ane gharamAM ja sArI vAnagIo banAvIe to navI peDhIne videzanA prabhAvavALI hoTelomAM jatI ochI karI zakAya ane svastha, saMskArI ane saguNasaMpanna jIvana pratye vALI zakAya. * rojabarojanA jIvanamAM zuM karIe to unnati thAya? 1. dararoja eka paropakAranuM kArya karavuM. 2. sau sAthe namratAthI vartavuM - premathI vartavuM. 3. dhImethI ane jarUra pUratuM bolavuM. 4. pozAka ane AhAra sAdA ane potAne yogya rAkhavA. 5. dararoja ochAmAM ochA traNa pAnAM pramANa sagraMthonuM vAcana karavuM. 6. savAre ane sAMje, pAMca miniTa maMtra dvArA prabhu-gurunuM smaraNa karavuM. 7. aThavADiye eka vAra doDha kalAka satsaMga karavo. 8. dara varSe eka tIrthayAtrA karavI. 9. dareka kArya jAgRtipUrvaka karavuM. 10. AhArane, vizrAmane, nidrAne ane kuTuMbIjanone yogya nyAya Apavo. www.ainelibrary.org Page #150 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 31 yazazInA pUjyazrInA no svIkAra kara RNanA (pUjya zarmiSTAbahenanA jIvana upara thayelA upakAra viSe teonuM svayaMnuM Alekhana) jyAre huM pahelA varSanA ema.bI.bI.esa. mATe indora mukAme abhyAsa karatI hatI tyAre, pUjayazrI sAthe gRhasthajIvanamAM joDAvAnI vAta baMne kuTuMbo taraphathI zarU thaI. bahena dekhAvamAM sAmAnya hovAthI zarUAtamAM thoDI AnAkAnI thaI paNa sau vaDIlonA sadbhAvathI kuTuMbanA saMskAra ane khAnadAnIno vicAra karIne A saMbaMdhano svIkAra thayo. je divase amadAvAdamAM sagapaNa vidhi thaI te ja divase pUjyazrIne muMbaI javAnuM hatuM. tethI vaDIloe amane darzana karavA, pharavA mokalyAM. prathama ja ame zrI samarthezvara mahAdeva pUjya zarmiSTAbahena (laoN-gArDana) darzana karavA gayAM. tyAM darzana karI thoDI vAra maMdiranA oTalA upara beThAM tyAre pUjyazrIe kahyuM ke, jIvanamAM ghaNI kaThinAIo Avaze te sahana karI zakazo? tyAre meM sahaja bhAve ja hA pADI. pUjyazrInuM jIvana AvuM uttama dharmamaya haze ane teno jIvanamAM ghaNo vikAsa thaze teno temanI dIrghadaSTimAM jarUra AbhAsa thayo haze, ema have mane lAge che. pUjyazrI lagna pachI ekAda varSa bAda, sahunA sahakArathI vadhu abhyAsa arthe laMDana gayA tyAre kaThina jIvananI zarUAta thaI gaI hatI. tyAM paNa teone nokarI sAthe abhyAsa karavAno hato. mAro indoramAM ema.bI.bI.esa.no abhyAsa cAlu hato. ema.bI.bI.esa. pAsa thayA pachI pU.bApujI-bA mane iMgleMDa mokale, tema pUjyazrI kAyama patramAM lakhatA. temaja pUjyazrI avAranavAra patramAM A vAtano ullekha paNa karatA ke abhyAsa barAbara karazo ke jethI samayasara ema.bI.bI.esa. pUruM karI iMgleMDa AvI zakAya. 1963mAM ema.bI.bI.esa.no abhyAsa pUro karI Disembara 1963mAM iMgleMDa javAnuM banyuM. banne kuTuMboe tathA mosALa pakSa taraphathI saue bhAvabhInI vidAya ApI ane huM skaoNTalenDa (yu.ke.) pahoMcI. erapaoNrTa upara pUjyazrI levA mATe AvI gayelA. mArA mATe pUjayazrIe ResidencynI Job nakkI karI rAkhelI; eTale thoDo vakhata rahI, pahelI phebruArIthI glAsagomAM Surgical Residency cAlu karI. tyArathI pharIthI ekalA rahevAnuM zarU thayuM. pUjyazrI thoDo vakhata laMDana hatA. pachI ema.Ara.sI.pI.nI parIkSA ApavA glAsago AvyA. paNa te parIkSAnuM pariNAma sAruM na AvyuM eTale jarA nAsIpAsa thaI gayA; kAraNa ke koI divasa teo nApAsa thayA pUjyazrInA RNano svIkAra pUjyazrInA RNano svI 134 pUjyazrInA RNato svIkAra Page #151 -------------------------------------------------------------------------- ________________ nahotA. pha2IthI abhyAsa cAlu karyo. thoDo vakhata vAya.ema.sI.e.mAM rahyA. nokarI karI e samaye paNa temanI haoNspiTala ane mArI haoNspiTala vacce ghaNuM aMtara hatuM tethI week-end daramyAna maLI zakatAM. ghaNo vakhata ekalA rahevAthI mane thoDuM Diprezana AvyuM, hatAza thaI gaI. ema thayuM ke mAre bhArata pAchA cAlyA javuM che, jethI kuTuMba sAthe to rahI zakAya. pUjyazrIne meM patra lakhI dIdho. patra maLyo ke bIje ja divase savAre rajA laIne teo mArI haoNspiTala AvI gayA. khUba vinaMtI karIne samajAvI, AjIjI karI. ekadama DhIlA thaI gayA. teoe kahyuM, have thoDo ja samaya bAkI che, parIkSA pUrI thayA pachI ApaNe sAthe rahI zakAze. huM paNa khUba raDI. pastAvo thayo ane bhArata pAchA javAno vicAra choDI dIdho. prabhukRpAthI pUjyazrIe M.R.C.P. Glasgow ane Edinborough banne pAsa karI lIdhI. tethI teo vadhAre samaya mArI haoNspiTala AvI zakatA. te samayamAM mArI GlasgowmAM D.(obst.) R.C.O.G (London)no abhyAsa cAlu hato. mArI parIkSA paNa laMDanamAM sArI rIte thaI gaI. pAsa thayA pachI thoDA vakhatamAM bhArata javAno vicAra karI rAkhyo hato ane bALaka thAya evI icchA paNa thaI hatI. thoDA vakhatamAM Pregnancy rahI. tyAra bAda javAno nirNaya karI lIdho; kAraNa pU. bApujI (sasarAjI)nI tabiyata nAjuka rahetI hatI, temaja kuTuMbanA sau sabhyo paNa AturatAthI rAha jotA hatA. kuTuMbamAM paNa Arthika sahayoganI AvazyakatA hatI. bhArata jatAM pahelAM mArAM bA-bApujIne iMgleMDa AvavAnI icchA hatI. tethI teo paNa AvI pahoMcyAM. skaoNTalenDa, iMgleMDa ane yuropa pharIne jUna-66mAM ame sau sAthe ane sukharUpa bhArata AvI pahoMcyAM. saune maLIne khUba AnaMdivabhora thaI gayAM. ahIMyAM AvyA pachI thoDA ja vakhatamAM indora javAnuM thayuM ane tA.18 sapTembara 1966nA roja ci. rAjezabhAIno janma thayo. te sau mATe harSano prasaMga banyo. pUjyazrInI paNa te vakhate I.esa.AI.mAM sarvisa cAlu thaI gaI hatI tathA prAiveTa prekTisa cAlu karavAnI taiyArI cAlatI hatI. tA. 5mI mArca 1967nA roja pUjyazrInuM Consulting Clinic tathA nAnuM Maternity Home amadAvAdamAM cAlu karyAM. zarUAtanAM varSomAM ghaNI takalIpha paDI. paNa sau kuTuMbIjanonA sahayogathI, vaDIlonA AzIrvAdathI ane prabhukRpAthI takalIphamAMthI pasAra thaI gayAM. tethI pU. bA-bApujI tathA sau kuTuMbIjanone saMtoSa thayo. 1968nA oNkTobaranI AsapAsa pUjyazrIne moDhAmAM UlcersnI je takalIpha thaI te pachI temanAmAM ghaNo pheraphAra dekhAvA lAgyo. joke enuM kAraNa te vakhate bahenane khyAlamAM na AvyuM. dhIre dhIre teoe prekTisamAM rasa ocho karavA mAMDyo. savAre haoNspiTala javA mATe vahelA nIkaLI paMcabhAInI poLa, zrImad rAjacaMdre pAThazALA javA lAgyA. ghaNI vAra khADiyA digaMbara jaina maMdira darzana karavA jatA. koI koI vAra rajAnA divase huM paNa sAthe jatI. paMcabhAInI poLamAM svAdhyAya vagere zarU karyo tyAre thoDA ja mumukSuo AvatA. te vakhate Ada. mumukSu bhAI zrI caMdubhAI, Ada. zrI hemendrabhAI zAha, Ada. zrI zakarAbhAI pAThazALAmAM sevA karatA. Ada. zrI viThThalabhAI bhAvasAra Adino paricaya thayo. zrI caMdubhAI tathA zrI hemendrabhAI sAthe pUjyazrI pa.kR.devanA Azramo jema ke agAsa, vaDavA, vagere jagyAe darzana mATe laI jatA. koI vAra teone rajA hoya tyAre ci. rAjezabhAI tathA huM ane koI vAra pU. bA teonI sAthe jatAM. eka vAra pU. bA sAthe agAsa gayA tyAre pUjyazrIe cA choDI hatI. te vakhate mAthAmAM khUba dukhAvo thavAne lIdhe ArAma karavo paDyo hato. pUjyazrI avAranavAra yAtrAe jatA tyAre pU. bA-bApu mane kahetAM ke temane yAtrAe javAno, bhagavAnanAM darzanano, nAnapaNathI ja zokha che, tamAre ciMtA karavI nahIM. paNa pUjyazrI bahAragAma jAya tyAre kAma ghaNuM rahetuM - gharanuM, haoNspiTalanuM, sAmAjika tathA anya. koI vAra ci. rAjezabhAInI tabiyata paNa bagaDI jatI. tyAre khUba kheMcAvuM paDatuM ane kahevAI jatuM ke tame nathI hotA tyAre 135 Page #152 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ghaNI takalIpha paDe che. tyAre pUjyazrI AzvAsana ApatA ane badhuM kAma saMbhALI letA. 1970 tathA 1971mAM pU. bA-bApujInI mAMdagI AvI tathA baMneno dehavilaya thayo. 1967 (aMtamAM), 1968 ane 1969mAM pUjya moTAbhAI jemano kuTuMba upara thayelo upakAra bhUlI zakAya tema nathI tathA baMne nAnAbhAIo (jeTha tathA be diyara) krama karIne videza gayA. tethI kuTuMbanA sabhyo ghaNA ochA thaI gayA. te samayamAM bhAIzrI anilabhAI sahakuTuMba, mu. bahenazrI haMsAbahena (vacalA naNaMda) tathA bahenazrI divyAbahene bahu sahakAra Apyo. bahena divyAbahena traNeka varSa sAthe hatAM, kAraNa ke Ada, naNadoIjI zrI kanubhAI abhyAsa mATe amerikA gayA hatA. teonA amerikA gayA pachI ghaNuM ekaluM lAgavA mAMDyuM; tethI pU. kAkAjI tathA bhANI ci. DolIbahenane amadAvAda bolAvI lIdhAM. teoe kuTuMba sAthe rahIne mane ghaNo sahayoga Apyo. | dhIre dhIre pUjyazrInA jIvanamAM ghaNo pheraphAra dekhAvA lAgyo ane 1974nI AsapAsa mane lAgyuM ke pUjayazrInuM jIvana khUba dharmamaya banatuM jAya che. temanI prekTisa karavAnI tathA sarvisa mATe javAnI ruci ghaNI ochI thavA lAgI. meM paNa kahyuM ke Apane bahu muzkelI lAge to sarvisa choDI daIe. teoe I.sa. 1975mAM sarvisa choDI dIdhI ane dhIre dhIre yAtrAo ane satsaMganI pravRttio vadhAratA gayA, jyAre yAtrAethI Ave tyAre ci. rAjezabhAInA abhyAsamAM madada kare tathA haoNspiTala tathA tenA hisAba AdinuM kArya barAbara saMbhALI le. tethI mane ghaNI rAhata thaI jAya. paNa jyAre sAhebajI na hoya tyAre ghaNI takalIpha paDe. eka-be vAra prekTisa choDI sarvisa levI evo vicAra Avelo, paNa tema karavuM anucita ane asaMbhava hatuM. temAM vaLI pUjyazrI pAchA samAdhAna karAvI de ke jeTalI thAya teTalI prekTisa karavI. jo ke haoNspiTalanuM kAma ghaNuM sArI rIte cAlatuM hatuM. pachI madada mATe bIjA DaoNkTara (DaoN. kinnarIbahena mahetA, DaoN. varSAbahena dave) rAkhI lIdhA hatAM; anya sTApha paNa sAro hato. pUjyazrInI temAM ghaNI hUMpha rahetI. saMyama vagere niyama lIdhA pachI paNa vyAvahArika kAryomAM pUjayazrI pUro sahayoga ApatA. pUjyazrInI ghaNI icchA hatI ke DaoN. rAjezabhAI meDikalamAM jAya to mArI javAbadArI ochI thaI jAya. A ja kAraNathI thoDAka mArka ochA AvavAne kAraNe Ada. zrI nemubhAI caMdariyA tathA pUjya lADakacaMdabhAInA sahayogathI ema. pI. zAha meDikala kaoNleja, jAmanagaramAM eDamizana meLavyuM. joke pachI rAjezabhAIe khUba mahenata karI ane kaoNlejamAM pahelA naMbare pAsa thavAthI, teone amadAvAda vI. esa. haoNspiTalamAM TrAnsaphara maLI gaI; jethI mane ghaNI rAhata thaI. A daramiyAna mane paNa dharmanI ruci vadhavA lAgI. tenA kAraNamAM prabhukRpA ane pUjyazrInI khUba ja preraNA ane nAnapaNanA pU. bA-bApujInA dharmanA saMskAra kahI zakAya. pUjyazrI dvArA satya dharma zuM kahevAya tenI thoDI-thoDI samajaNa paDavA lAgI. - 1974mAM jyAre pU. sahajAnaMdajI varNIjInuM cAturmAsa amadAvAdamAM thayuM tyAre pUjaya sAhebajI sAthe huM bapore svAdhyAya-pravacanamAM jatI. teonuM amane khUba vAtsalya maLyuM ane dharmamArgamAM preraNA maLI. tyArapachI thoDo thoDo abhyAsa cAlu karyo. pachI pUjyazrI tathA badhA mumukSuo jyAre yAtrAe jatA tyAre cAra-pAMca divaso mATe huM tathA rAjezabhAI vacce joDAI jatA. te vakhate haoNspiTala bIjA DaoNkTaro saMbhALatA. ci. rAjezabhAIno meDikalano abhyAsa sAro cAlato hato. te daramiyAna 1988nI AsapAsa mArAM pU. bApujI tathA pU. bAnI tabiyatanuM dhyAna rahe te mATe teone indorathI amadAvAda laI AvyAM. (kAraNa huM temanuM eka ja saMtAna hatI). pUjya bApujInuM kuTuMba paNa badhuM amadAvAdamAM ja hatuM. vaLI, mAruM mosALa paNa ahIM ja hatuM Dla ) iii iii tA 136 miiiha) jillo Page #153 -------------------------------------------------------------------------- ________________ tethI temano paNa ghaNo sahayoga raheto. pUjya bApujI-bAnI sevAno lAbha maLyo. pUjya bApujIe 1990mAM tathA pUjya bAe 2003mAM prabhu-smaraNa karatAM karatAM saMsAramAMthI vidAya lIdhI. I.sa. 1990 DisembaramAM ci. rAjezabhAInAM ci. a. sau. zItalabahena sAthe lagna thayAM. pUjyazrIe potAnI pharaja barAbara bajAvIne temanAM lagnanuM kArya premapUrvaka saMbhALyuM hatuM. sau kuTuMbIjanonA premaparizramathI lagna nirvighne saMpanna thayAM. zItalabahena paNa meDikalamAM hatAM. eTale have maeNkTisa mATe huM nizcita banI gaI hatI. pUjyazrIe 1984mAM giranAra mukAme je saMyamanA niyama grahaNa karyA tenI mArA upara ghaNI ja UMDI asara thaI hatI. manamAM thoDuM duHkha ane kleza paNa thayAM hatAM. paNa prabhu-guru-kRpAthI mArI paNa dharmamArgamAM ruci vadhavA lAgI. eTale jIvanamAM zAMti ane samAdhAna vadhatAM rahyAM. zarUAtamAM to huM kobA ochuM AvI zakatI. paNa 1990 pachI dhIme dhIme vadhAre rahevA lAgI ane rAjezabhAI ema.DI. thayA pachI samayanI anukULatA pramANe 2-3 divasa rokAtI. te vakhate bahenazrI zItalabahenano ema.DI.no abhyAsa cAlu hato. te abhyAsa pUrNa thatAM ane temanAM banne bALako moTA thatAM rAjezabhAI ane zItalabahene haoNspiTalanuM tathA gharanuM kAmakAja khUba sArI rIte saMbhALI lIdhuM eTale paramAtmAsadgurunA kRpAprasAdathI dharma-sAdhanA karavAnI vadhAre ne vadhAre anukULatA mane maLatI gaI ane pUjyazrI sAthe dezanI ane videzanI yAtrAo daramiyAna paNa satsaMgano khUba lAbha maLyo. ghaNAM tIrthonAM darzana thayAM ane dharmabhAvanA vadhatI cAlI. chellAM traNeka varSathI pUjyazrInI AjJA pramANe, sevA, sAdhanA karavAno vadhu prayatna karuM chuM paNa te haju ocho che. bALako tathA pUjyazrI pratye rAganA aMzo che; te have prabhu-gurukRpAthI jarUra ochA thaI rahyA hoya ema anubhavAya che. have pUjyazrInI AjJA ane mArgadarzana pramANe sevA tathA sAdhanA karuM chuM, te vardhamAna thAya tevI prabhu-guru mane zakti Ape tevI prArthanA che. thoDuM vizeSa huM piyaramAM ane mosALamAM khUba ja lADathI moTI thaI hatI; kAraNa ke dAdAne tyAM paNa prathama pautrI hatI ane nAnAjIne tyAM paNa prathama bhANeja hatI. badhAe khUba sArA saMskAra ApyA tathA mAtA-pitAe sAruM zikSaNa ane keLavaNI ApyAM. teono koIka vAra mAra paNa khAdho haze, mArI ja bhUlane lIdhe. koIka vAra bhaNatI vakhate khoTA raste na cAlyA jaIe te mATe eka-be vAra Thapako maLyo haze. sAsare AvyA pachI paNa kuTuMbano tathA pUjyazrI taraphathI khUba prema maLyo. pU. bApujI-bA beTA kahIne ja bolAvatAM ane sau bhAI-baheno mane bahenanI jema ja rAkhatAM; kAraNa ke teone khabara hatI ke huM mArAM mAtA-pitAnuM eka ja saMtAna hatI. pUjyazrIe paNa koI moTo Thapako Apyo hoya tevuM yAda nathI. be-cAra vakhata sAdhAraNa difference of opinionnA lIdhe Thapako maLyo haze, evuM yAda che. bAkI dareka vakhate teo ja samAdhAna karI letA. ci. rAjezabhAIno paNa tenA nAnapaNamAM mane ghaNo sahakAra rahyo. te pramANamAM jaldI samajaNA thaI gayA. abhyAsamAM paNa sAruM dhyAna ApatA. banne 'bA'no tathA kuTuMbIjanono tene moTo karavAmAM ghaNo phALo che. pU. sAhebajI jyAre bahAragAma jatA tyAre tenI tabiyata bagaDatI. tyAre paNa huM haoNspiTalamAM kAmamAM houM tyAre zAMtithI sUI raheto ane davA vagere barAbara laI leto. pUjyazrI Ave tyAre tene sAruM thaI jatuM. pUjyazrI tenI tabiyatanI kALajI paNa barAbara rAkhatA. 137 Page #154 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bahena eka sAdhanasaMpanna kuTuMba tathA mosALamAM moTA thayA chatAM temanuM jIvana pramANamAM sAduM hatuM. koI moMghA kapaDAMno, dAgInA vagereno koI zokha nahoto. bahu pharavA javuM evuM paNa nahIM. thoDo vakhata haoNspiTalanA kAmathI relax thavA mATe cAra-pAMca divase mAtApitAne tyAM athavA AjubAjunA sthaLe javAno vicAra thato. mukhya zokha bhaNavAno ane pachI lagna karI sAruM, sAduM, saMpIluM gRhasthajIvana jIvavAno hato. meDikala ejyukezana lIdhA pachI potAnA prophezananuM kArya paNa vyavasthita rIte ane nyAyanItipUrvaka karavuM evI paNa bhAvanA hatI; jethI Arthika, mAnasika tathA sAmAjika rIte koI muzkelI na paDe. AvAM kAraNone lIdhe prabhu-guru-kRpAthI mane pUjayazrInA jIvanamAM eDajasTa thavAnI sArI saraLatA rahI ema mane lAge che. A rIte pUjyazrInA agaNita upakAra ane RNano huM svIkAra karuM chuM. te RNa cUkavavAnI yogyatA nathI paNa temanI tathA sarva mahApuruSonI AjJA pramANe mAruM jIvana DhALavAno prayatna karIza, jemAM mAruM ja parama kalyANa samAyeluM che. aho! upakAra tumAraDo, saMbhAruM dinarAta; Ave nayaNe nIra bahu, sAMbhaLatA avadAta. )i giriddhi limile nA 138 ) dili solika) zilpa Page #155 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mamazra-samAjamAM dharmanI prabhAvanA karavA mATe AcArya zrI samatabhadranI AjJA mAra, bAhubalI. - T.O. BAHUBALI. na hAtakA *hone : Hatkalangda 22 zrI bAhubalI vidyApITha, bAhubalI. Shri Bahubali Vidyapeeth, Bahubali. po bAhubalI, (ni kolhApUra.) pina- 416 110 Male 11/10/ dharmagremI AbhArthI paramAryasAdhana brala pI. DaoNkTarasonejI (cha. rAmAnaMdajI ) prati sahamadhi nayA samAdhi varSoMse ApahI sarmasAdhanAkI ora nisasi upi rahI hai| alamukha hohara mAtra ApalyA bhAnanAse svAdhyAya - adhyayana- paThana Adi dvArA dharmasAdhanAme svaye do sAvadhArI pUrvaka joDA bhI hai| khayareraNAse samyagdAna pUrvaka bArahavattehA AcArya zrI kadamaga vAnake caraNAviholI paramapAvana sahitIse sIkAmI kiyA hai | bArahasi brahmacaryakA svAmI diyA hai| Apame acchI pravacana zAti hai| deza-videza meM hajAro AtmAIyoMke sAtha ApakA acchA separya prasthApita huA hai| isa mAmana sAmaya kA upayoga adhikase Adhika mAtrA meM yadi hotA rogA to abhI dharmaprazAnA hogii| AyArya zrI amRnacaMdrajI kI AjhA bhI hai| AmAnabhAvanIyo ralAya tejasA satatameva dAnatapo jina pUjA-vivAnidezya jinmH| contd... ao P os 139opaness Page #156 -------------------------------------------------------------------------- ________________ banekI isa vacana ke anusAra jaise Apane svayaM ko sAdhaka banAyA vaisehI sepaka meM Ane vAle ko upadeza dera samyagdarzana pUrvaka samUgguNoMkI pALagA, amAtyamakSaNa kA parityAga, vyasanokA tyAga, devadarzana-pUjA sAmAyina- svAdhyAya Adi gAvAviSayatra vratokI yamaniyama spase preNA karake AyArazAcadA prayAsa karanese samAjara) kAravameM udhAra hogaa| paramopakAra hogaa| hArdika bhAvanA hai ki, isa dizAma sADhalA prApta hone ke lie Apako payapti mAmabanda prApta ho aura sadamadI Apake dvArA niretA dhAnimAvanA esA hamArA zubhAjIvAda hai aura ulubhAbhI hai| hotI rhe| OM zubhe bhUyAt / maMgata bhUyA "tavAtman AmanIne DAsmina jaina dharmati nirmave / syavIyasI kariH syeyAdAmuLe mahinAdinI) " - as - OM - OM OM OM jayA Apana 140 40 Jan Edicionieriai Farival Perangay www.pinelibraryayog Page #157 -------------------------------------------------------------------------- ________________ boTAda sthAnakavAsI saMpradAyanA AcArya zrI navIna mUtino saMdezo TatA ra-2-2003 punnyayAha saranjanmasvastha mAtmA kA - jAtmAnaMha ma svAmI mApasI se 58-bhI 781 - nayaMli prasaMge - zulera pAhapIte ahasa jApamAno AlArA cha mArA pratye ApanA je vAtsalya premachale sahA 21. Apay mArga drshnsArA mATe spransa para 3 anI 24. pIne | sArA bhAva vaMdana 4RDS navIna ninA (c)ARCHIES Farve Polo DEN wwwvaijainelibrary.org Page #158 -------------------------------------------------------------------------- ________________ saMto-mahAnubhAvonA zabhecchA-saMdeza AcArya zrI vardhamAnasAgarajI __ bhArata deza ke gujarAta prAnta meM audyogika mahAnagara ahamadAbAda ke nikaTa prazAnta vAtAvaraNa pUrita 'kobA' Azramasthita hai / Azrama zabda kA artha hai 'jahA~ sabhI ora se arthAt mana-vacana-kAya se AtmazAnti ke lie puruSArtha-zrama kiyA jAtA hai / ' DaoN. sonejIne apanI cikitsakIya 'prekTisa' ko chor3akara AtmazAnti kA mArga cunA / svayaM usa mArga para cale evaM sadAcAramaya jIvana ke sAtha AtmazAnti ke abhilASI janoM ke lie nimitta bane / sonejI 'AtmAnaMdajI' isa nAma se sambodhita hokara 'kobA Azrama ke paryAya bana gaye / deza-videza meM Azrama ke sAdhakajana vidyamAna haiN| sana 1992 meM sahasaMgha giranAra yAtrA ke prasaMga meM kobA Azrama meM rAtrivizrAma haA / basa vahI prathama paricaya lagabhaga sthAyI bana gayA / do pravacana bhI hue / tatpazcAt tAraMgA siddhakSetra para Azrama ke sAdhakajanoM kA tridivasIya pravAsa hamAre varSAyoga meM rahA / zatAvadhAnI zrImad rAjacaMdrajI ke AdhyAtmika vicAroM se otaprota Azrama meM adhyAtmagraMtho kA pradhAnatayA svAdhyAya-manana-cintana zrI AtmAnaMdajI ke sata sAnnidhya meM nirantara calatA hai / eka kramabaddha dina-caryA se Abaddha sAdhaka zrAvakajana yahA~ sAdhanA nirata rahate haiM / ___AtmAnaMdajI ne cikitsakIya prekTisa chor3akara jisa AtmazAnti kA mArga cunA hai ve apane mArga meM niraMtara pragati kareM aura phira AtmAnaMdarUpa siddha paryAya ko prApta kara sadA AtmAnaMdamaya baneM kramaza: / isI maMgala bhAvanA ke sAtha hamAre pAvana AzIrvAda / AcAryazrI padmasAgarasUrijI ma.sA. (kobA) ___ mujhe yaha jAnakara prasannatA huI ki svAmIzrI AtmAnaMdajI kI jIvanI prakAzita hone jA rahI hai| svAmIjI ke tyAgamaya-sAdhanAmaya jIvana se aneka logoM ko, isase satpreraNA milegI aisI maiM AzA rakhatA hU~ / svAmIjI kI saralatA, saujanyatA aura unake milanasAra svabhAva Adi guNa prazaMsanIya hai / jo adhyAtmakalyANa ke rasiye haiM, ve unake jIvana se bahuta kucha grahaNa karane yogya haiM / merI zubha kAmanA hai ki yaha caritra prakAzana logoM ko sanmArga para calane kI preraNA degaa| pU. munizrI taruNasAgarajI (baeNglora) bhagavAna mahAvIra ke dvArA pratipAdita tattvajJAna aura jIvana kA yathArtha darzana, khAsa taurase gujarAta meM, zrImad rAjacaMdrajI ke mAdhyama se logoM taka pahu~cA / usa jJAnake bala para mahAtmA gAMdhIjI ne bhagavAna mahAvIra ke 142 saMtonA zubherachA-saMdeza saMtonA zubherachA-saMdeza saMtonA zubhecchA-saMdeza saMtonA zubherachA-saMdeza Page #159 -------------------------------------------------------------------------- ________________ tattva ko zrImad rAjacaMdra se grahaNa kiyA / Aja bhI zrI AtmAnaMdajI isa dizA meM mahattvapUrNa kAma kara rahe haiM / Ajake bhautika jIvana meM jo pApAraMbha vizeSa rUpa se ho rahA hai, usake bAre meM ye acchA mArgadarzana de rahe haiM / ye thoDe se logoM ke nasIba meM hotA hai, jo garajana ke dvArA prApta jJAna ko samajhate haiM aura usa para calane kA saMkalpa karate haiM / isa dizA meM zrI AtmAnaMdajI ke dvArA jo kArya ho rahA hai vaha atyaMta mahattvapUrNa hai, aura sirpha AmajanatA ke lie hI nahIM, para sAdhu ke lie bhI anukaraNIya hai| unake dvArA huA yaha kArya bahuta preraNAdAyI evaM anumodanIya hai| svasti zrI cArukIrti bhaTTAraka svAmIjI (zravaNabelagolA, karNATaka) zrImad rAjacaMdra AdhyAtmika sAdhanA kendra, kobA (ji. gAMdhInagara, gujarAta) ke saMsthApaka zrI AtmAnaMdajI kI 75 vI jayaMtI ke kAryakrama kI pUrNAhuti disaMbara 1-2-3, 2006 ko manAI jA rahI hai| Apa jIvana meM dharma ko utArakara dUsaroM ko bhI usa mArga para calane kI preraNA de rahe haiM / niraMtara svAdhyAya, ciMtana, manana, jJAnasAdhanA karate hue aneka pustakoM kI racanA bhI kI hai| zrI AtmasiddhizAstra ke nigUDha rahasyoM kA, svAnubhUti ke sAtha, upadeza de rahe haiM aura pracAra-prasAra kara rahe haiM / Apa graMthAlaya, dhyAna kendra, gurukula Adi zaikSaNika kArya kA bhI yazasvitApUrvaka saMcAlana kara rahe haiM / jinavANI-sarasvatI ke varaprasAda Apa para sadA rahate haiN| Apa adhyAtma ke yazasvI pravacanakAra bhI hai| saba kA maMgala cAhanevAle Apa, adhyAtma ke bala se kaivalyamArga kI ora sadA agrasara raheM, yahI maMgala manISA hai| adhyAtmayoginI pU. lalitabAI mahAsatIjI (syatara adhyAtmandra, bhImAma,8.45621) zrI AtmAnaMdajInuM jIvana eka uttama Adarza che. adhyAtma sAthe sevAno subhaga samanvaya ApanI paLapaLanI pravRttimAM Ubhare che, aMtaramAM prabhusmaraNa - bahAra sevAkArya, aMtaraMga asaMga dazA - bahAra bahujanasamudAya vacce, aMtara AtmaguNomAM sthira - bahAra paropakAramayI gatizIlatA.... AvI samatulA e ja che sAdhanAno 152 pAyo. A pAyo nAMkhI, ApazrIe sAdhanAnI eka bhavya imArata sarjI che, e sAdhanAbIjane bhomAM bhaMDArI eka vizALa vaTavRkSa vistAryuM che; je aneka jIvo mATe AzrayasthAna che. AvI AMtaradazA ApazrInI Atmika zaktinA skuraNa sAthe anya pathikono mArga prazasta karI rahI che. pasa, 4 // 2 // po mane bhagavAna mhaaviirn| bhAgane 24vAgata....... vilyapahane pAbho. pU. svAmI zrI adhyAtmAnaMdajI (zrI zivAnaMhamAzrama, amahAvAha) ApaNI bhAratIya paraMparAmAM kahelA gurutattvanuM darzana ApaNe AdaraNIya zrI AtmAnaMdajImAM karI zakIe chI. samAdaraNIya zrI AtmAnaMdajIne Atmahattvano ja AnaMda che. "brahmAnaMdaM parama sukhadaM kevalaM jJAnamUrtinuM Fooruse chy Page #160 -------------------------------------------------------------------------- ________________ svarUpa AtmAnaMdajI che. temanA jIvanano pratyeka zvAsa mAtra 'bahujana hitAya ca sukhAya ca'nI maMgaLakAmanAthI ja cAlI rahyo che. temane chellAM bAra varSamAM aneka vAra maLavAnuM thayuM. AtmAnaMdajInI sthiti 'haMsA pAyA mAna sarovara' jevI ucca ane divya che. emaNe to 'hIrA pAyA gAMTha lagAi.' emane to zrImad rAjacaMdra jauharI pAsethI AtmajJAnano hIro maLyo che ane anubhUti paNa "apane sAheba haiM ghara, bhItara-bAhara nainA kyoM khole ?''nI che. samyak vicAra, samyak vartana, samyak vyavahAra ane svaccha zveta vastro jevAM teo pahere che tevuM ja temanuM nirmaLa, nirbheLa ane niSpApa jIvana che. mauna rahIne anekAneka gUDha tattvonuM darzana temanI mAtra upasthiti ja upalabdha karAve ke anubhUtino divyasrota vahAve tevuM vyaktitva eTale AtmAnaMdajI. bAhya dRSTie zrI AtmAnaMdajI jaina dharmAvalaMbI dekhAya che, paraMtu kharekhara teo sahaja, saraLa ane matamatAMtarathI pRthak ke bhinna ja che. AtmAnaMdajI judI mATInA mAnavI che. TIkA, TippaNa ke bAhyADaMbarathI para, jyAM AtmavaMcanA rahita Atmastha ke AtmotthAna preraka tattva che, tyAM ja temaNe pagalAM mAMDyAM, ane temanA anusaraNakartAone paNa 'tamaso mA jyotirgamaya'no ja mArga cIMdhyo che. ApaNe nAnakadAsa, sUradAsa, raidAsa, kanakadAsa, tulasIdAsa, kabIradAsa, rAmadAsa - A dAsa eTale ja sevaka, to AtmAnaMdajIne 'AtmadAsa' kahIe to kaMI ayogya nathI ja. je ajAtazatru hoya te ja sauno mitra hoI zake. te satyano mitra, prabhuno mitra, jagata mAtrano mitra saMbhavI zake. evA aNuthIye aNu ane mahat thI mahat zrI AtmAnaMdajI mahArAjano amRtotsava te mAtra kobA ke gAMdhInagara-gujarAtanuM ja gaurava ke utsava nathI; te sAMskRtika punarotthAnano utsava che. tevA mahApuruSane, matthaeNa vaMdAmi. OM zAMtiH pUjya zrI nalinabhAI koThArI (zrI rAjasobhAga Azrama, sAyalA) jemanI dRSTi kRpAnI vRSTi karanArI che ane jemanI vANI upazamarUpI amRtano chaMTakAva karanArI che, te zubha jJAna-dhyAnamAM magna banelA yogIne namaskAra ho. jJAnAmRta mahotsava prasaMge saMtazrI AtmAnaMdajIne sAdara praNAma. bahuzruta, jJAnavRddha, paramazraddheya, pUjya zrI AtmAnaMdajI sAhebe syAdvAdarUpa, paramAgamanA prakAza vaDe jinezva2 vItarAga bhagavAnanA zAsananI uttama prabhAvanA karI che. samyavidyAthI vibhUSita potAnA ujjavaLa AcaraNa vaDe ApazrIe svapakalyANa bhAvane utkRSTa rIte caritArtha karI batAvyo che. cittanI prasannatA, saMyamanI suvAsa, nirmohI vAtsalya, atizaya smaraNazakti, artha ane Azayano bodha karAvatI viziSTa prajJA, temaja AtmajAgrata karAvanArI amRta vANI vaDe mumukSu AtmAo pratye moTo upakAra karyo che. A jJAnAmRta bhakti mahotsavanA pUrNAhuti prasaMge Apane abhinaMdana temaja bhAvavaMdana. ApanuM sukhAkArI dIrgha AyuSya aneka sAdhaka AtmAone mULa sanAtana mokSamArge prayANa karavA nimittarUpa bane evI maMgala prArthanA. satpuruSonuM yogabaLa jagatanuM kalyANa karo. 144 Page #161 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pUjyazrI rAkezabhAI jhaverI (zrImad rAjacaMdra Azrama, dharamapura) pUjayazrI AtmAnaMdajI eTale aMtarmukhatAno AlApa, vAtsalyano vihAra ane pUrvAcAryo pratyenI niSThAnA prakarSano triveNI saMgama. - pUjyazrInuM aMtarmukhI valaNa temanA dareka kAryamAM tarI Ave che. game te kArya hoya - dharmaprabhAvanAnuM, saMsthAnuM ke zarIranuM - aMtarmukhatAno dora teo jhAlI ja rAkhe che. AtmAnusaMdhAnanI A mastI temanA prasanna vadana thakI samasta vizva pratye - savizeSa dharmAnurAgI jIvo pratye - vAtsalyarUpe vahetI rahe che. ane emAM Azcarya zuM ? | 'AtmAnaMda' ane vAtsalya Ama paNa sAthe ja hoya ne ! eka tarapha sAdharmIvAtsalyano jharo to bIjI tarapha pUrvAcAryo pratye aMtaramAMthI UmaDatI zraddhA ane arpaNatA temanA vyaktitvane eka AgavuM, puSTa rUpa bakSI jAya che. temanI AvI anekavidha guNasamRddhinA phaLasvarUpe teozrI nijakalyANanA ArAdhakone eka sabaLa avalaMbana pUruM pADI rahyA che. prabhu temane dIrgha nirAmaya Ayu bakSe tathA temanA thakI khUba khUba dharmaprabhAvanA thAya e ja prArthanA. pUjyazrI pravINabhAI mahetA (pappAjI) (zrImad rAjacaMdra jJAna Azrama, khopolI/muMbaI) parama pUjya prAtaH smaraNIya zrI AtmAnaMdajI, aneka jIvone AtmAnA AnaMdanI vRddhi thavAmAM nimittarUpa Apane amArA savinaya vaMdana. paMdara varSanI nAnI uMmarathI ja adhyAtmamAM rasa dharAvatAM kalyANanA mArganI saphara, Aje 76mA varSamAM praveza kare che te badala amArA Apane khUba khUba abhinaMdana che. prabhu Apane suMdara svAcya ane dIrdhAyu Ape evI zubhecchA. | vyavasAyathI DaoNkTara hovAthI dardInA zarIrarogano ilAja to karyo ja ane sAthe sAthe deza-videzanI saphara kheDI bhavarogano rAmabANa ilAja paNa karyo. samayasAra, niyamasAra, paMcAstikAya tathA paramakRpALu devanAM amRta vacanonuM ciMtana UMDANathI karI vizvane sanmArganI, AtmadharmanI sAcI samajaNa ApI. ApazrIe to paramapUjya munizrI samaMtabhadra mahArAjazrInA AzIrvAdarUpa maLela nAma 'AtmAnaMda' sArthaka ja karela che ane bIjA jIvone paNa AtmAnaMda mANatA karyA che. ApanA AdhyAtmika jIvana para prakAza pADato graMtha aneka jIvone preraNAbaLa ApI sane mArge doranAro nIvaDe e ja amArI hArdika zubhecchA. DaoN. haribhAI koThArI (muMbaI) DaoN. sonejI - pU. AtmAnaMdajI eka virala vibhUti che. vrataniSTha mANaso ja samAjotthAnanA nimitta banI zake che, e vAta emanA jIvana parathI sahaja rUpe samajAI jAya che. aMtara-vikAsa vagarano vistAra haMmezAM hAnikAraka hoya che tevuM ApaNane roja jovA maLe che. pAmyA vagara pamADavA nIkaLelA pracArako ghaNe bhAge dharmanI kusevA ja karatA hoya che. 94 145 4250 Page #162 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dharma e pracArano nahi paNa AcArano viSaya che. 'AcarI batAve te AcArya' e vyAkhyAne pU. AtmAnaMdajI sAkArita karI rahyA che. daMbha, ADaMbara ke pradarzanane mahattva ApavAne badale teo satya ane sanniSTha darzananuM gaurava kare che. methInI bhAjI jaladI Uge ane thoDA ja vakhatamAM karamAI jAya, vaTavRkSane vikasatAM vAra lAge paNa pachI seMkaDo varSa chAMyaDo Ape. pAyAnuM kAma karanArA mANaso bahu mUlyavAna hoya che. | kobA AzramanI vividha pravRttiomAM yuvAzibiro dvArA yuvAnone rasa letA karavA e AjanA kALamAM prazasya ghaTanA che. saMkucitatA ke vADAbaMdhIthI para rahIne kevaLa vicAraniSThA ane vyaktisvAtaMtryanuM gaurava karanAra sadA vaMdanIya che. prabhu emane nirAmaya dIrdhAyu ane avirata kAryazakti pradAna kare e ja prArthanA. zrI vinodabhAI ThAkara (prArthanA caLavaLanA praNetA) dehadurastInA vyavasAyamAM jemaNe niSNAta tarIke nAmanA meLavI hatI tevA parama zraddheya zrI AtmAnaMdajI, potAnA ja dehanI nAdurastInA samayAvakAze svastha mananA nirmANa kAryanA zilpI banAvI dIdhA. vAcana, mananathI zarU karela AdhyAtmika yAtrA dvArA teozrI aMtarayAtrAnA pravAsI banI gayA. emanA 'amRta mahotsava varSamAM maMgala praveza nimitte "prArthanA parivAra' temanA mokSalakSI svastha dIrdhAyu mATe vizvaniyatAne maMgalamayI prArthanA kare che. temanuM atyAra sudhInuM jIvana sAdhanA ane samAdhimAM ja samAdhAna zodhavAmAM pasAra thayuM che. eTaluM ja nahi, temanA saMparkamAM AvanAra tamAma mumukSuone paNa temaNe sAdhanA ane samAdhino rAha darzAvI temanAM jIvana ujALyAM che. pUjayazrInA divya maMgalamaya prasaMge temanI AdhyAtmika zubha yAtrA avirata cAlu rahe e ja abhyarthanA - zubhakAmanA saha caraNavaMdanA. Ada. zrI sunaMdAbahena vohorA (amadAvAda) | pUjayazrI AtmAnaMdajInA amRta mahotsavanA maMgaLa prasaMge pUruM varSa vividha Ayojanayukta rahyuM kAraNa ke pUjayazrIno sva-para zreyabharyo abhigama saunA hRdaya sudhI pahoMcyo che. zAstrakAro kahe che ke abajonI saMkhyAmAM mAnavavastI dharAvatI ApaNI bhautika duniyAmAM jyAre AtmazreyanI abhilASA dharAvatA jIvonI tAravaNI karavAmAM Ave to AMgaLInA veDhA vadhI paDe! yadyapi sva-para sukhanI icchA dharAvato mAnavI anya rIte dharAne kaMIka pradAna kare che. tema chatAM jene ApaNe adhyAtma ke Atmika vikAsa AtmasAta karanArI kahIe tevI virala vibhUtio A dharatI para pragaTa thatI rahI che tevuM ApaNe pUjya zrI AtmAnaMdajImAM anubhavIe chIe. puNyayoge mane 1982 thI 1988 sudhI pUjayazrI prerita - sthApita zrImad rAjacaMdra AdhyAtmika sAdhanA kendramAM teonI nizrAmAM ArAdhanAno avasara prApta thayo hato. tyAre teono AMtara-bAhya paricaya nikaTathI thayo. teo dhIra, gaMbhIra, samatAyukta pratibhA dharAve che. teo kahetA ke pUrNatA prApta na thAya sudhI mohanIya karma kyAMthI kyAre lUMTI le, teno bharoso na rAkhavo. bhakti, satsaMga dvArA saMyamanuM dRDhatAthI pAlana karavuM. I. sa. 1982 mAM Azrama dvArA teoe vAveluM bIja Aje vaTavRkSa thaIne vikasyuM che. AzramArthI teonI 146 Page #163 -------------------------------------------------------------------------- ________________ nizrAnA upakArI che. pAtra jIvoe temanA bodha dvArA jIvanane ujamALa karyuM che. deza-videzamAM teonuM pradAna ghaNuM vizada che. vaLI, AzramArthIonA sadbhAgye vAtsalyapUrNa mAtA samAna zrI zarmiSThAbahenanuM sAnnidhya maLyuM che. gRhasthanA pUrva jIvananA nAte dharmapatnInuM pUjyazrInA jIvanamAM ane A kSetre udAtta pradAna anumodanIya che. tene kema bhulAya ? huM teone RSipatnI kahetI te sAkAra thatuM jAya che. sva-para zreyarUpa pUjyazrI pratye sauno sadbhAva avirata vahe che. viziSTa prasaMge pragaTa thAya che. teozrI pratye zubhecchA vyakta karavAno mane yoga maLyo te puNyayoga che. pUjyazrI AtmAnaMdajInA mArA AzramanA nivAsa daramyAna, sAdhanAmArge je nizrA maLI te mATe AbhArI chuM. teozrInA amRta mahotsava nimitte zubhecchA pAThavuM chuM. teo bhAvita karela sanmArge siddhi prApta kare, taMdurasta dIrdhAyuSI rahI sva-para zreyanI sAdhanA sAdhya kare tevI prabhu pratye prArthanA. AnaMda ho, maMgaLa ho, iti zivam. pUjya zrI gAMgajIbhAI mAtA (zrImad rAjacaMdra sAdhanA kendra, rAjanagara, kukamA - kaccha) AdaraNIya zrI AtmAnaMdajI sAheba, "aMtaHkaraNamAM niraMtara ema AvyA kare che ke paramArtharUpa thavuM ane anekane paramArtha sAdhya karavAmAM sahAyaka thavuM e ja kartavya che." (zrImad rAjacaMdra vacanAmRta patrAMka-132) paramakRpALu devanAM A vacanAmRtane AtmasAta karI, emanA caraNe jIvana samarpita karI je paramArthayAtrA Ape AdarI che, temAM 'amRta-mahotsavarUpa' 75 varSanI ujavaNI enA visAmArUpa mAtra che ema mAnIe chIe. A paramArthayAtrA hajI paNa aviratapaNe cAlu rahI navA sImAcihanane AMbe (zatAbdIrUpa mahotsavane) evI aMtaHkaraNapUrvakanI zubhecchA. | ApanuM atyAra sudhInuM jIvana je rIte anya jIvone preraNArUpa, upayogI nIvaDyuM che tema zeSa jIvananI eka eka paLa paNa saune upayogI thAya ane ApanA dvArA amone paramakRpALudevanAM vacanAmRtonI prasAdI prApta thatI rahe evI paramakRpALudeva pAse prArthanA. bA. bra. zrI gokuLabhAI zAha (amadAvAda) - I.sa. 1973nI sAlathI zraddheya zrI mukundabhAI sonejIsAhebanA paricayamAM paMcabhAInI poLamAM AvavAnuM banyuM. sAhebajI sAthe ghaNAM varSo sudhI ghaNuM najIka rahevAnuM banyuM che. teo maMdakaSAyI, premALa ane vAtsalyasabhara che. zAstrono abhyAsa paNa ghaNo gahana karela che. pUjayazrI sAthe zrI kuMdakuMdAcAryanI sAdhanAbhUminAM tathA aneka tIrthasthAnonAM darzana thayAM ane sAthe sAthe temanA satsamAgano paNa lAbha maLato rahyo. pUjyazrInI sAdhanA aviratapaNe cAlu rahe evI prabhune prArthanA karuM chuM. pUjya saMta zrI jesiMgabAvajI, godhamajI (temanI sAthenAM saMsmaraNonI noMdhamAMthI) pU. jesiMgabAvajI zibiramAM temanA moTA ziSyavRMda sAthe padhAratA. kobAmAM saMtakuTiranuM udghATana emanA haste karavAmAM Avela. (tA. 5-9-1994) Page #164 -------------------------------------------------------------------------- ________________ godhamajImAM jyAre pUjyazrI AtmAnaMdajIne javAnuM thAya tyAre temano svAdhyAya goThavatA ane atyaMta vAtsalyabhAva dazArvatA. pUjya bApajIno janmadivasa rakSAbaMdhanano eTale te vakhate vaktApuramAM moTA meLAvaDAnuM Ayojana karavAmAM AvatuM. pUjyazrIne teo ja rAkhaDI bAMdhatA ane Ama khUba prasannatA vyakta karatA. dara vakhate zubhecchA pAThavatA ane jyAre svAdhyAya cAlato temAM mukhyatve AtmA, AtmA ane eka AtmAnI ja vAta. emanI khAsa grAmya bhASAmAM kahetAM 'tame kuNa so?' 'hama ana tuma aura daphatara guma.' pUjyazrI tarapha batAvIne lokone kahetA, 'juo, emane kaMI du:kha nathI to paNa emaNe kema badhuM mUkI dIdhuM?' pUjyazrIno svAdhyAya ekadama saraLatAthI ane nirdoSatAthI sAMbhaLatA. ghaNAM varSo sudhI paricaya rahyo. temanI saraLatA, vAtsalya, kRpALudeva pratyenI bhakti, paropakAralokakalyANanI bhAvanA ane guNagrAhakadaSTi ghaNA prazaMsanIya hatAM. pUjya yogAcArya zrI manuvaryajI mahArAja (gujarAtanA yogavidyAnA bhISmapitAmaha) niyamita sAdhaka ane bhakta tarIke, ghaNAM varSo sudhI teoe AzramamAM bhakti-satsaMgano lAbha lIdhelo. dhArmika vRtti ghaNI prabaLa ane tethI temanI uMmaranA kizoro-yuvAnothI, aMtarmukha vRttine lIdhe spaSTapaNe judA tarI Ave. zrI manubhAI ane zrI bhAratIbahena paMDita (jIvanasmRti svAdhyAya maMdira, amadAvAda) he RtaMbharAnA cirayAtrI ! gujarAtamAM adhyAtmano Aloka sarvajanane sulabha thAya, evI zrImad rAjacaMdra AdhyAtmika sAdhanA kendramAM dhUNI dhakhAvanAra, gujarAtanA adhyAtmasamrATonA AziSa meLavI kobAnA kendramAM eka navI jIvananI lahera prasarAvanAra Aje Apa amRta praveza karI rahyA cho, tyAre 'jIvanasRti svAdhyAya maMdira' ApanuM nirAmaya dIrdhamaya, adhyAtmapaMthe avirata Alokamaya jIvana banI rahe evI namra prArthanA kare che. Dr. Chinubhai Nayak I know Dr. Mukund Soneji, since 1980 as a fervent devotee of Shrimad Rajachandra. In a his talks and discourses he exposes Gathas of Atmasiddhi Sastra. He was deeply moved by the sad demise of Shri Jayantilal Gheewala, who was has his right hand person. He maintain patience and prayed for the departed soul. To educate mumukshus, he has started a spiritual magazine 'Divyadhvani' which is very useful to the readers. His 'Sadhak-Sathi' is an important primer for spiritual trainees. Though he is a "Gyani Purusa", his heart throbs with full devotion. He sings many couplets from the devotional songs of Jain poets as well as medieval poets like Kabir, Nanak, Narasinha, Mirabai etc. I always respect him as 'Khalil Gibran' - i.e. physician of the soul of Gujarat. 148 Page #165 -------------------------------------------------------------------------- ________________ navala kizora zarmA rAjabhavana gAMdhInagara-382 020 saMdeza zrImad rAjacaMdra AdhyAtmika sAdhanA kendranA jJAnAmRta bhakti mahotsavanI pUrNAhuti zibira Disembara tA. 1 thI 3, 2006 sudhI yojAnAra che tathA pUjya zrI AtmAnaMdajInI "amRta jayaMti" nimitte temanuM jIvanavRttAMta prakaTa thanAra che te jANI AnaMda thayo. mAnavajIvananI kRtArthatA dharmAcaraNa ane mAnavamUlyonA saMvardhanamAM che. saMto ane mahAtmAo samAjamAM jIvanazailInuM udAharaNa svayaM pUruM pADIne dharmanI dhurA sthApita kare che. pUjyazrI AtmAnaMdajI, zrImad rAjacaMdranA jIvanasaMdezano vizvabharamAM prasAra karI mAnavasevA ane Atmika utkarSanI preraNA pUrI pADI rahyA che. zrImad rAjacaMdra AdhyAtmika sAdhanA kendranA saMsthApaka pUjyazrI AtmAnaMdajInuM jIvanavRttAMta aneka mumukSuone preraNA pUrI pADaze. | jJAnAmRta bhakti mahotsava'nI pUrNAhuti-zibira, pUjyazrI AtmAnaMdajInI amRtajayaMti tathA te nimitte prakaTa thanAra temanA jIvanavRttAMta graMthanI saphaLatA arthe huM hArdika zubhakAmanAo pAThavuM che jata le */ : navala kizora zarmA : Page #166 -------------------------------------------------------------------------- ________________ cm/aprod/06/2006 saMdeza kobA ( gAMdhInagara) sthita zrImad rAjacaMdra AdhyAtmika sAdhanA kendra dvArA jJAnAmRta bhakita mahotsava' pUrNAhuti zibira tathA saMsthAnA AdyasthApaka pUjaya zrI AtmAnaMdajInA 'amRta jayaMti' nimitte temanuM jIvana vRtAMta prakAzita karI rahyA che je AnaMdanI vAta che. varSo sudhI ekadhArA tapathI jJAnanI jayota jagAvatI saMsthAnuM nirmANa karyuM hoya, tyAre te saMsthAnuM paNa kartavya che ke AvA karmayogInuM ucita sanmAna thAya ane Apa sau mA. zrI AtmAnaMdajI 'amRta jayaMti'ne je rIte vadhAvI rahayAM cho te temanA pratye ApanA hyadayanI lAgaNI darzAve che. zrI AtmAnaMdajInA 75mAM janma dine hArdika vadhAi tathA A prasaMge pragaTa thanAra vRtAMta (bAyogrAphI) smRti graMthane mArI zubhecchA pAThavuM chuM. sauno, (narendra modI) narendra modI mukhya maMtrI, gujarAta rAjya FOREVE PEOnly Page #167 -------------------------------------------------------------------------- ________________ SARDAR SAROVAR NARMADA NIGAM LTD. (A Govt. Of Gujarat Undertaking) P. K. Laheri Chairman & Managing Director SSNNL/CMD 407 /2006 November 6, 2006 I am grateful to you for inviting me to Gyanamrut Bhakti Mahotsav from 1st to 3rd December 2006. I will make all efforts to attend the function I have been deeply impressed by dedication with which Pujya Shri Atmanandji is guiding Mumukshus in their sadhna. Shrimad Rajchandra described the characteristics of Atma in very rational manner. Shrimad Rajchandra's firm belief in attaining the Moksha through introspection and meditation has influenced people at large. Purja Shri Atmanandji is carrying on this tradition of Shrimad Rajchandra in an appropriate way. Our best wishes to Pujya Shri Atmanandji to guide the devotees for long time to come. With kind regards, Yours sincerely, Rechen (P. K. Laheri) Block No. 12, 1sr Floor, New Sachivalaya Complex, Gandhinagar - 382 010. India, Ph.: 079 - 23223719, 232252611 Fax : 079 - 23252370 Web site : www.sardarsarovardam.org E-mail: cmd-ssnnl@gujarat.gov.in Page #168 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sAdhakonA pratibhAvo (ghaNAM mumukSu-sAdhakonA pratibhAva Avela che; paNa badhAne atre samAvI zakyA nathI, te badala temaja vistArathI Avela pratibhAvone saMkSepamAM ja ApavA paDela che - A mATe saMbaMdhita vyaktionA ame kSamAprArthI chIe.) zrI maNibhAI jha. zAha, amadAvAda pUjyazrIno eka prasaMga yAda Ave che. rastAmAM moTerA najIka emaNe gADIne jorathI breka mArI. meM pUchyuM ke zuM thayuM? emaNe kahyuM ke eka khisakolI jatI hatI eTale breka mArI. jIvadayA najaronajara joI. manI sUcanA mujaba karelA dhyAnamAM, kyAreka mArI aMdara rahelA AnaMdano aNasAra AvI jatAM emanI tarapha ahobhAva pragaTyA vagara rahI zakato nathI. basa, AtmAnA AnaMdano aNasAra AvatAM mArI pAse anaMta AnaMdano caru bharelo che e jeNe batAvyuM ene page paDyA vagara rahI zakAya nahi. - A jIvanamAM pU. AtmAnaMdajIno saMyoga na thayo hota to huM koNa chuM ane mArA jIvananuM dhyeya zuM che?' e meM jANyuM ja na hota. anubhavanI vAta to bahu dUra raheta. zrI jayaMtabhAI ema. zAha, muMbaI pUjyazrIe jainadarzanano ane tene saMbaMdhita aneka sanzAstrono bahoLo abhyAsa karelo hovAne kAraNe, temaja tattvano yathArtha nirNaya thayela hovAthI teozrInA svAdhyAyamAM nirNayAtmaka prarUpaNA thatI jovA maLI. nivRttikSetramAM ane saMtanA sAnnidhyamAM rahevAthI sevA karavAnuM ane pAramArthika sAdhanAmAM AgaLa vadhavAnuM koI eka gajabanuM baLa maLe che, tevo pratyakSa anubhava thayo che. pUjyazrInA jIvanamAM meM kadIya nirAzA joI nathI. 'haMmezAM AzAvAdI ja raho ane dhIraja na gumAvo' te ja temanI satata zikSA rahe che. pUjayazrInA mArgadarzanathI mArA jIvanamAM aneka phAyadAo thayA che. niHspRhatApUrvaka saMsthAnI dareka prakAranI sevA karavAnI taka maLavAthI sevakabhAvanA ane sarva jIvo pratye maitrInI bhAvanA udita thaI. pUjyazrInA AtmajJAnano nizcaya thavAthI teozrInA Azraye AdhyAtmika sAdhanAmAM sArI evI pragati thavA pAmI che. pUjyazrImAM vairAgya ane upazama jevA aneka saddaguNo joi, mArA jIvanamAM A guNo aMgenI pAtratA AvI rahI hoya tevo pratyakSa anubhava thAya che. pUjyazrIne meM laukika vyavahAramAM ke adhyAtmakSetramAM nirAza thatA kadI joyA nathI; tethI sAdhanAmAM koIka vAra nirAzA AvI jAya topaNa teozrI amAruM yogya sthitikaraNa kare che. pUjyazrInA sUtrAtmaka bodha jevA ke cAlaze phAvaze, bhAvaze ane gamaze' - tathA vANImAM 'hita, mita ane priya vacana bolo' ane 'huM AtmA chuM, SSC ) ed \'ver] pahad Live 201 152 - Page #169 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Apano sevaka chuM, sauno mitra chuM' AdinuM vAraMvAra raTaNa karavAthI zraddhA, jJAna ane cAritra jevA guNomAM zuddhinI vRddhi thatI hoya ema vedAya che ane avacetana manamAM susaMskAronuM baLa vadhatuM jatuM hoya ema anubhavAya che. zrI sudhAbahena lAkhANI, yu.esa.e. parama upakArI evA pUjayazrInA AtmAnA anubhavamAMthI nItaratI vANIthI, aMtara AtmAmAMthI prarUpita thayela divyabodhathI, teonI kRpAthI ane temanA pratyakSa jIvanamAMthI A jIvane ghaNI ghaNI preraNA ane sacoTa mArgadarzana prApta thayAM che ane prAye AtmAnI vizuddhi (nirmaLatA) thavAnuM saubhAgya paNa prApta thayuM che. AvA duHSamakALamAM teoe Avo bahoLo AtmAno anubhava karI amUlya AtmajJAnarUpI divya jyota pragaTAvela che ane ghaNAM ghaNAM zAstronAM UMDAM ciMtana, manana ane nididhyAsana dvArA UMDuM tattvajJAna prApta karyuM ane hajAro zAstrono abhyAsa karI ghaNAM pado mukhapATha karela che. jaina hoya ke jainetara; AvI sAcI dharmadazA prApta karela A virala vibhUti che. temanA viziSTa guNo e che ke teone satata AtmajAgRti varte che. teono AtmA ati nirmaLa che, sadguNothI bharapUra che. temane sarva jIvo pratye prema, karuNA ane vAtsalyabhAvathI AtmAnA kalyANanI bhAvanA rahe che. potAnA tathA anya jIvonA AtmAnI vizuddhi vadhAravAno prayatna karI rahyA che. kevaLa karuNAmUrti, dayALu sadgurudeva, sAcA jijJAsu jIvone heya-zeya-upAdeya tattva samajAvI, jJAna-dhyAna-vairAgya vadhArI ane svaparanuM bhedajJAna karAvI, samAdhi pAmavA sudhIno marma samajAve che. - A jIvane paNa atyaMta deDha zraddhA che ke teonI kRpA dvArA ja A jIvanA moha-kaSAya-mithyAgraha-svacchaMdapramAda-viSayalolupatAnI bhasma thaI, AtmakalyANanuM saubhAgya avazya prApta thaze ja. zrI praphulabhAI lAkhANI, yu.esa.e. mAtA-pitA ane vaDIlo pAsethI maLelA saMskArathI jamIna kheDAIne taiyAra thayA pachI ane aMze sAMsArika rIte saphaLatA maLyA chatAM hajI kaMIka vadhAre meLavavAnuM bAkI hatuM tenI khojamAM ghaNuM bhaTakyo ane chevaTe 1994mAM pUjayazrIne guru tarIke sthApita karyA. mArA jIvanamAM te samaya pachI ghaNA moTA pheraphAra thayA. pUjyazrI pAsethI mArgadarzana laIne "cAlaze, phAvaze, bhAvaze, gamaze'no sahaja anubhava karI zakyo. joke mArI kSamatAne hisAbe A cAra zabdo jIvanamAM utAratAM lagabhaga 5 varSa gayAM. tyAra pachI 'guruAjJA'nI oLakhANa pUjyazrI pAsethI thaI ane 'guruAjJA'e mArAmAM eka ananya zakti pragaTAvI. temanA mArgadarzanathI mAro A bhava saphaLa thaze tenI mane khAtarI che, temanA mArgadarzanathI sevA dvArA sAdhanAnuM pratipAdana mArA jIvanamAM thayuM. AvI virala vyaktie mane saMsAranA kAdava-kIcaDamAMthI uThAvI ane eka navI jiMdagInI dora ApI mArA upara je kRpA karI che, te zabdothI kahevA karatAM mAruM jIvana ja tenI pratIti karAvaze te AzA sAthe gurunA caraNamAM bhAvapUrvaka vaMdana. Page #170 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI tarubahena gAMdhI, muMbaI pUjyazrInA sAnnidhyathI A jIvamAM sAcI samajaNano saMcAra thayo che. temanuM preraNAbaLa mArI ArAdhanA daDhapaNe TakAvI rAkhavAmAM, zraddhApUrvaka AgaLa vadhAravAmAM upakArI banyuM che. tapazcaryA karavAno mane yoga sAMpaDyo che. tene paripUrNa karavAnuM prerakabaLa kobAnA pavitra vAtAvaraNane paNa AbhArI che. satpuruSanA parama pavitra paramANuonI emAM sugaMdha phelAyelI che. mArI AMtarika zaktino ughADa emAMthI ja thayo che. Apa mArI 'mA' samAna cho, gurusvarUpe to ApanI sthApanA cAra-pAMca varSa pUrve karelI ja che. paraMtu chellAM be varSamAM Apa 'mA' jema potAnA bALakanA bhAvo jANI zake che ema ja Apa aMtaryAmIpaNe mArA aMtaraMga bhAvone samajIne mane mArgadarzana ApatA rahyA cho. mArA bhAvo jijJAsArUpe jAge che tenA uttaro svAdhyAyamAM ke bhaktipArAyaNamAM mArgadarzanarUpe maLI rahe che. te mATe huM ApanI bhavobhavanI RNI chuM. zrI muktAbahena mahetA, kobA parama pUjya, prAtaHsmaraNIya, dharmavatsala, adhyAtmayogI vagere aneka guNothI vibhUSita evA pU. AtmAnaMdajI sAhebanI nizrAmAM tathA temanI sAthenI dhanya dharmaArAdhanAmAM sAdhanA arthe rahevAnuM saubhAgya prApta thayuM che, tethI mArA jIvanamAM dhanyatA anubhavuM chuM. sAdagI, saccAI, saMtoSa, dhIraja, prema, sarvamAM AtmA jovAnI dRSTi Adi anekavidha sadguNo tANAvANAnI jema gUMthI teozrIe jIvanane sadguNothI maghamaghatuM banAvyuM che. mArA jIvanamAM paNa A badhA guNo pUjyazrInI nizrAmAM pragaTe ema prabhune prArthanA che. pUjyazrInA jIvanamAM traNa vastuno niraMtara pravAha vahe che : (1) jJAnagaMgA, (2) bhaktigaMgA, (3) premagaMgA. A triveNI saMgamamAMthI yathAzakti Acamana karI jIvanamAM parivartana lAvavAno prayatna karyo che. pUjyazrInI vANI para mane paNa zraddhA ane vizvAsa che. tattvajJAnanA marma sahelI bhASAmAM samajAvI hRdayamAM tattvajJAnanI laheranA taraMgo UThe tevI tattvacarcA kare. jyAre A badhuM huM sAMbhaLuM tyAre huM svargamAM chuM tevo AnaMda Ave. paNa pachI kahuM ke 'bhUlI javAya che' to pachI pUjyazrI samajAve ane kahe ke jyAre koI bIjo vicAra Ave tyAre tyAM bhagavAnane te jagyAe mUkI devA, jethI bIjo vicAra bhAgI jAya ane bhagavAnanA khoLAmAM besI javuM. rASTrIya bhAvanA ane bhAratIya saMskRtinAM mUlyomAM niSThA teozrInA jIvanamAM ghaNAM ja dRDha che. zrI sudhAbahena tathA zrI kumudabhAI mahetA, laMDana pUjyazrInA vacanAmRtajInA svAdhyAya-satsaMga thakI samyagdarzananI prAptinI jhaMkhanA ane te mATe pratyakSa sadgurunI AvazyakatA, Azraya, AjJApAlanano mahimA samajAvA lAgyo. pUjyazrInuM dainika jIvana ja eka preraNArUpa banI rahyuM. temanA aneka guNomAMnA ahIM thoDA lakhyA che. komaLa ane premALa svabhAva, sarva jIva pratye niSkAraNa karuNAbhAva, game tevI paristhitimAM samatAbhAva, koI paNa jIvanI niMdA ke TIkA nahIM, temanuM khullI kitAba jevuM jIvana, kAmamAM cokasAI, premathI anyanI bhUla 154 Page #171 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sudhAravI (jIvane khyAla paNa na Ave evI rIte). - satsaMgamAM koI paNa nAma-saMbodhana vagara jIvane tenA doSo pratye jAgrata kare (arthAt satsaMgamAM sAdhaka jIva jo jAgrata hoya to potAmAM kayA doSo paDyA che te pakaDI zake.) kartavyaniSThA, mArganiSThA (ekalo re cAla....), dharma-samAja-dezanA utkarSanI bhAvanA, niyamitatA, koI rajA nahIM, 365 divaso sva-pa2 kalyANa ane sAdhanAzaraNAgatino bhAva, mahApuruSo mATe ananya AdarabhAva. temanA satsaMga-svAdhyAya dvArA potAnA doSo pratye dRSTi javA lAgI. temanuM vacana : "jenA jevA thavuM hoya tenA vicAra karavA' - A vAta sAMbhaLyA pachI vRtti mahApuruSonA caritravAcana tarapha vaLatI gaI. teozrIe 'bhaktimArganI ArAdhanA' nAmanA pustakamAM lakhela vacana : "Total, Unilateral, Unconditional, Enlightened Surrender' - e jIvananuM dhyeya banavA lAgyuM. pUjyazrInA samAgamathI amane khUba khUba lAbha thayo che ane temaNe mAtra niSkAraNa karuNAthI amArA para khUba upakAra karyo che. zrI mahendrabhAI tathA zrI vINAbahena khaMdhAra, yu.esa.e. - pUjayazrInA samAgamathI manuSyabhavanuM saphaLapaNuM zemAM che te samajAtAM, temAM AgaLa vadhavAnI ruci thaI, sAcA mAnava banavAnI ane samAjakalyANanI bhAvanA vikasI. jIvanamAM bAhya jaMjALa ochI karI ane AMtarika jaMjALa aMze ochI thaI. cAlaze-phAvaze-bhAvaze-gamaze e sUtra yathAzakti apanAvyuM. pUjyazrInA pratyakSa samAgamathI AtmasAdhanAmAM baLa maLyuM. temanA jIvanathI dharmaArAdhanAmAM preraNA maLI ane amArI bhUmikA pramANe vyaktigata mArgadarzana maLyuM. jIvanamAM saMtoSa ane sAdAI AvyAM ane sAttvika zAMti anubhavI. tyAga ane paropakAranI bhAvanA vikasI. aMgata jIvanamAM mULabhUta pariNamana thayuM. bhautikatA tarapha nirvedIpaNuM ane adhyAtma tarapha saMvegIpaNuM vadhyAM. dAnadharmanI samaja vadhatAM lobhavRtti ghaTI. parama kRpALudeva zrImad rAjacaMdra pratye atyaMta ahobhAva jAgyo ane saddagurunuM mahattva samajAyuM. pUjya sAhebajInI sahajatA, saraLatA, nirdoSatA ane niHsvArthatA sparzI gaI. gurutattvanI zraddhA thaI. sAttvika AnaMda anubhavyo. zrI azokabhAI pI. zAha, muMbaI pUjaya gurudeva zrI AtmAnaMdajI sAthe mAro sau prathama paricaya I.sa. 1976 navembaramAM thayo, jyAre teozrI saMgha laIne dakSiNayAtrA daramiyAna madrAsa padhAryA hatA. temanuM prathama pravacana sAMbhaLatAM ja temanA alaukika, zAMta ane saumya vyaktitvanI ane vyavahAranizcayanI saMdhirUpa anekAMta vANInI mArA hRdayamAM UMDI chApa paDI. pUjayazrInA avAranavAranA paricaya ane sAnnidhyathI A pAmara jIvamAM eTaluM parivartana to cokkasa AvyuM ke bhautika sukha pAchaLanI doDa thaMbhI gaI ane AtmajJAna' prApta karIne ja rahevuM evuM eka dhyeya baMdhAyuM. te mATe je je saddaguNo pragaTAvavAnI AvazyakatA hoya te pUjyazrImAM pratyakSa nihALatAM jIvane jANe eka AdhArasthaMbha maLI gayo. Page #172 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 1978nI AsapAsa eka vakhata madrAsanAM amArA gharamAM amArA AgrahathI jyAre temaNe bALasahaja nikhAlasatAthI temanA 'AtmasAkSAtkAra'no prasaMga varNavyo tyAre ame sarve kuTuMbIjano romAMcita thaI UThyA ane meM temane manomana mArA guru tarIke nirdhArita karyA. - aneka saguNothI garimAyukta temanI pratibhA, chatAM vAtacIta ke koI paNa kAryamAM teo ApaNAmAMnA ja eka hoya evuM atyaMta nirdabha vyaktitva UpasI Ave. ghaNI ja UMcI DaoNkTaranI DigrIo, paraMtu dekhAvamAM eka saraLa, sAdagIbharyuM, bhaktimaya vyaktitva; ghaNo gahana ane vizALa zAstrAbhyAsa temaja tIvra smaraNazakti, paraMtu mukha para ahaMkAranI lezamAtra chAMTa nahIM. temanI nizrAnI kRpA haMmezAM maLatI rahe evI prabhune prArthanA. Ada. zrI jyotibA kalyANajIbhAi zAha, kobA siddhAMta ane zAstramAM pAraMgata to keTalAMya dekhAya che, paNa pUrvanuM ArAdhakapaNuM laIne ja janmela ane eka paramArtha-lakSyathI A jIvana pUrNa karavA icchatA pUjyazrI AtmAnaMdajI jevA bahu ochA dekhAya che. bAhyathI paradezanI DaoNkTarInI DigrI meLavIne gRhasthAzramanI pharaja bajAvatA ane vyavasAyamAM hovA chatAM aMtarano raMga kaMIka judo ja hato. aMtaranI laganI, pUrNa AnaMdanI prApti mATenI sAdhanA. hRdaya mAkhaNa jevuM komaLa ane bhaktinA tAra sadAya jhaNajhaNatA rahetA. pravacana daramyAna zrI samayasAra, pravacanasAra, niyamasAra, samAdhizatakanI gAthAo viSayane anusAra hRdayamAMthI pravahe che te teonI parama zraddhA pragaTa kare che. aneka AcAryo ane saMtone maLatA ja rahyA. jenI pAse je Atmika vaibhava hato te vinayI banI, tRSAtura banI pItA ja rahyA. | sva-para zreyanA pATA para gADI haMkArI. potAnI aMgata sAdhanA gauNa na thAya enI khUba kALajI rAkhatA. bhaktinA samaye dhyAnanI ekAgratA ghaNI vAra lAgI jAya. guNono uttarottara vikAsa jIvanamAM bhAyamAna thayo. dhIrese bolo, premase bolo, Adara dekara bolo, aura jarUrata hai itanA hI bolo' - emanA jIvanamAM e caritArtha karyuM. doSa batAvavAnI rIta emanI kaMI anokhI ja che. dila dubhAya evA zabdo kayAreya bolatA nathI. unnatagirinA e pathikane mArA koTI koTI namaskAra. zrI caMdrakAMtabhAI tathA zrI mAlatIbahena zAha, amadAvAda "satpuruSanI mukhAkRtinuM hRdayathI avalokana karavuM. tenI mana, vacana, kAyAnI pratyeka ceSTAnAM adbhuta rahasyo pharI pharI nididhyAsana karavAM." (zrImad rAjacaMdra patrAMka-172). parama kRpALudevanAM A vacanonuM amalIkaraNa pUjyazrInA jIvanaprasaMgamAM jovAnI amane eka uttama taka maLI ane te dvArA amArA jIvananuM sArthakya karavAnI apUrva preraNA maLI. pratyakSa satapuruSanA jIvanamAM je prasaMga banyo teno huM mUka sAkSI chuM. Azare 20 varSa pahelAM eka adbhuta prasaMga banI gayo, ke jenA dvArA samAdhimaraNa karavAno prayoga pratyakSa jovA maLyo. pUjyazrInA khorAkamAM koI evI vastu AvI gaI ke jethI zarIramAM vikRti AvI gaI. sakhata tAva ane jhADA thavAthI ghaNI ja azakti AvI gaI. lUkojhanA bATalA caDhAvyA. iMjekzana paNa ApyuM - sAravAra cAlu thaI gaI hatI te daramyAna sAhebajInA zarIramAM viparIta asara thaI. ThaMDI khUba caDI, zarIra kheMcAvA lAgyuM. te samaye pIIi hIi 1560 kavitA / haesels / We 'seless Page #173 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sAhebajInA mukhamAMthI zabdo sarI paDyA, "A zuM thaI rahyuM che ??" jANe bIjA padArthamAM kAMI thatuM hoya tevA teozrInA bhAva jaNAtA hatA ane OMnA smaraNa-uccAraNa sahita ekadama bebhAna thai gayA. te daramiyAna ekAeka lAiTa paNa jatI rahI hatI. pUjayazrInI pAse satata maMtrajApa cAlu karI dIdhA hatA. DaoNkTarane paNa bolAvI lIdhA hatA ane teoe dhIraja ane zAMti rAkhavAnuM kahyuM ane vizvAsa sAthe kahyuM ke, jarUrathI cAra vAgye bhAnamAM AvI jaze. - paroDhiye 4 vAge gurujInA zarIramAM jANe cetanAno saMcAra thayo ane OMnA uccAra sAthe badhAnI sAme jovA lAgyA. teozrInA mukha para saheja paNa harSa-zoka ke glAni jaNAtAM na hatAM. temanA jIvanamAM satata nAma-smaraNa, DuMOM, "huM AtmA chuM' rahetuM hatuM - rahe che. AnA prabhAvathI amArA jIvanamAM paNa prabhu-smaraNa, sadguru-smaraNa ane temanI divya vANI vAraMvAra yAda AvI jAya che. amArA upara mahAna upakAra che ke je huM bhavobhava bhUlIza nahIM. saddaguru sivAya paramArthamArga koNa batAve? zrI zaMkaracaMdabhAI vakhAriyA, amadAvAda mane jaNAvatAM harSa thAya che ke pUjya AtmAnaMdajI sAtheno mAro paricaya lagabhaga 50 varSano che. jyAre prathama vakhata pUjyazrIne maLyo tyAre teono prabhAva mArA para paDyo. pUjyazrImAM vairAgyanI utkRSTa bhAvanA hatI. meDikalano abhyAsa karavA chatAM dharma pratyenI teonI ucca bhAvanA dekhAtI hatI. pUjyazrImAM AtmakalyANa ane sarva jIvonA kalyANanA utkRSTa 'bhAva' rahyA che, jene kAraNe teozrIe aneka AdhyAtmika zibironuM ane tIrthayAtrAonuM Ayojana karI vItarAgadharmanI prabhAvanA karI. aneka vicArako, jijJAsuono sAtha-sahakAra maLatAM 'zrImad rAjacaMdra AdhyAtmika sAdhanA kendra (kobA)nAM bIja ropAyAM; jenAM mIThAM phaLono ApaNe anubhava karI rahyA chIe. pU. AtmAnaMdajI eTale saraLa svabhAva tathA vairAgyayukta jIvanazailInI jIvaMta mUrti. pUjayazrInA satsamAgamathI mArA jIvanamAM ghaNA lAbha thayA che. aMte pUjyazrI dvArA ghaNA jIvonuM kalyANa thAya, pUjyazrInI mokSayAtrA nirvighna tvarAthI pUrNa thAya tevI paramAtmAne prArthanA karuM chuM. vAcanI raci vadhI zrI zirISabhAI mahetA, kobA I. sa. 1995 thI pUjyazrInA alaukika vyaktitvanA paricayathI ane temanAM amRtavacanothI mArI dharma pratyenI ruci vadhI. - I. sa. 2004mAM mArAM dharmapatnI padmAbahenanA dehavilaya pachI mane lakhIne ApelA bodhathI, AvA kasoTInA samaye mane ghaNuM sAMtvana maLyuM. mArI vicAradhArAmAM apUrva parivartana AvyuM ane pUjayazrI pratyeno mAro pUjayabhAva deDha thayo. have pUjyazrInA sAnnidhyamAM ane temanA mArgadarzana pramANe mAruM zeSa jIvana mAtra Atmahita mATe vyatIta karavAnI daDha bhAvanA che. For Page #174 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI jayaMtIbhAI tathA zrI puSpAbahena zAha, laMDana - pUjayazrInA samAgamathI manuSyajIvananI saphaLatA kaI rIte thaI zake ane sAco dharma eTale ke paramArtha dharma zuM che te samajavA maLyuM. sadeva, sadguru ane satazAstranuM sAcuM zaraNa maLyuM. dAna-zIla-tapa-bhAvano mahimA samajAyo ane yathAzakti emAM pravartavAnuM emanI kRpAthI banyuM che. pU. gurudevazrInA mArgadarzanathI vrata - niyama yathAzakti grahaNa karyA ane tethI jIvanamAM parivartana AvyuM che. sAMsArika-vyAvahArika kAryothI nivRtti thaI jaNAya che. jIvanamAM zAMti-samAdhAna AvyAM. dareka prasaMgane samatAthI jovAnI rIta AvaDI. jIvana saMyamI ane saMtoSI banyuM. zrI pravINabhAI ane zrI bhAratIbahena mahetA, yu.esa.e. I. sa. 1949thI mArA moTAbhAI zrI ramezabhAI mahetAnA mitra tarIkeno pUjyazrIno laukika paricaya hato ane I.sa. 1987nI temanI amerikAnI yAtrA daramyAna temanA alaukika vyaktitvano amane sAmAnya paricaya thayo. te sAthe ja amArA jIvananI dizA badalAI ane manuSyabhavanI durlabhatA tathA sArthakatAnI vAta vicAramAM AvI. I.sa. 1993nI vizvadharmapariSada (zikAgo) daramyAna, kAryavAhI vakhate temanI dhIraja, samatA ane vizvAsa joIne amane ghaNuM zIkhavAnuM maLyuM. temanA vizeSa samAgamathI nirNaya thayo ke "He lives in this world but he is out of this world." dharmanI samajaNa, zraddhA ane AtmakalyANano mArga pUjyazrI AtmAnaMdajInA Azraye ja ame samajayA chIe. teozrIe batAvelA sasAdhanothI ja te mArge AgaLa vadhAze tevI zraddhA deDha thaI che. - teozrInI yAdazakti addabhuta che. Agamo ane sallAstronA vizALa vAcanane pacAvIne temaja matamatAMtarathI para rahIne, teo ghaNI saraLa zailIthI jainadarzanano satyArtha samajAve che. pAramArthika jJAna ane AtmalakSI kriyAno uttama samanvaya amane temanA jIvanamAM jovA maLyo che. "huM AtmA chuM, Apano sevaka chuM, sauno mitra chuM." - pUjyazrInA A sUtranuM vAraMvAra raTaNa karavAthI amane zAMtino anubhava thAya che. - I.sa. 1987mAM amerikAnI yAtrA daramiyAna losa enjalasamAM pUjyazrInA satsaMga, svAdhyAyano apUrva lAbha maLyo. sadharma pratye amArI ruci keLavavA mATe ane AtmakalyANanA mArge pragati karavAmAM yathAyogya mArgadarzana ApavA badala temanA caraNomAM punaH punaH praNAma. zrI duSyatabhAI modI (yogAcArya), vaDodarA pUjyazrInA jIvanamAMthI mane eka sauthI mahattvanI bAbata e jaDI ke 'yoga dvArA suMdara jIvana banI zake che," teonA sAnnidhyathI mArAmAM sarvadharmasamabhAvanI prabaLa lAgaNI sarjAI che. "huM AtmA chuM, Apano sevaka chuM, sauno mitra chuM A vidhAne mArA para khUba ja asara karI che. IzvaranA banAvelA dareka manuSyo samAna che - A vAta huM khUba ja zraddhApUrvaka svIkArato gayo. pariNAme Aje nAta-jAta, ucca-nIcanA bheda bhUlIne kevaLa mAnavasevA ja jIvananuM lakSya banAvyuM che. | "hI . 2011mI " '" " ''158' s Tour/ Page #175 -------------------------------------------------------------------------- ________________ saraLatA-sahajatA-guNagrAhakatA e traNa bAbato pUjyazrImAM khAsa jovA maLe che. deza-videzanA hajAro yogAbhyAsIone pUjyazrIe khUba ja saraLatAthI, sahajatAthI, AtmIyatAthI yoganA pATha zikhavADyA che. saddaguNalakSI jIvana para teo haMmezAM bhAra mUke che. pUjyazrIe mane hara-haMmeza yogamaya jIvanano zubha saMkalpa Apyo che. | koI paNa prakAranA pracAra-prasAra vinA, teo eka yogIne zobhe tevI rIte potAnuM avatArakRtya karatA rahyA che. zrI mitezabhAI e. zAha, sAbaramatI ApanAmAM jo ke ghaNA badhA sadguNo che, paraMtu temAM Apano samatAbhAva, vAtsalyabhAva, niHsvArthabhAva, satata AtmajAgRti - A sadguNo vizeSa prazaMsAne pAtra che. Ape ja mane AtmajJAnaprAptino mArga batAvyo, sarbodha ApI susaMskAromAM sthita karavA prayatna karyo te mahAna upakAra che. jo ke huM anaMta doSothI bharelo chuM, mokSamArgamAM cAlavA yathArtha puruSArtha na karI zakuM tevo pramAdI chuM, chatAM ApazrInA AzIrvAdathI huM puruSArthane yogya banI zakIza ane te doSo dhIre dhIre TaLaze tema huM mAnuM chuM. Apano Azraya, ApanI chatrachAyA, ApanI vAtsalyayukta dRSTi - e mArA mATe moTuM sadbhAgya che. badhuM maLaze, paNa Apa jevA jJAnI saMtapuruSa maLavA A kaLiyugamAM parama durlabha che. zrI narasiMhabhAI zaMkarabhAI prajApati, kobA I.sa. 1999mAM 'vidyA-bhakti-AnaMdadhAma gurukuLa'mAM gRhapati tarIke sevAno avasara maLyo tyArathI gurujI pratye AkarSaNa rahyA karyuM. saMtakuTiramAM sevAnI taka maLI te samayathI, mArA jIvanamAM parivartananI prakriyAnI zarUAta thaI. pUjyazrInA sAthe rahevAthI temanA satsaMgano lAbha maLavA lAgyo. temanI divya, nirmaLa, karuNAsabhara vANI dvArA 'huM koNa chuM? kyAMthI thayo ? mAruM kharuM svarUpa zuM che?'nI prAthamika kakSAe samajaNa AvavA lAgI. guru-upadezathI, deva-guru-zAstranuM mAhAsya AvyuM. guru pratyenA bhAvo ullasita thavA lAgyA, jethI paramArthadharmano sAco khyAla AvavA lAgyo. atyAre hRdayanA sAcA bhAvathI guraAjJAnuM ArAdhana tathA temanA mArgadarzana mujaba vAcana, svAdhyAya tathA vrata-niyamapAlanathI jIvanamAM kAma, krodha, moha, mAyA, jevA kaSAyo moLA paDatA jAya che. pUjyazrIe kahelA pAMca 'ka'mAM Asakti ghaTatI jaNAya che. 'brahmacaryanA keTalAka anya niyamonuM ArAdhana gurukRpAe gurupUrNimAnA pavitra divasathI cAlu che. atyAra sudhI to A mArI jIvanarUpI nAvaDI saMsArarUpI sAgaramAM gothAM khAtI hatI te pUjyazrI AtmAnaMdajI jevA gurudevanI dIvAdAMDI maLavAthI sthira thaI che. have tene gurudevanI kRpAthI jarUrathI dizA paNa maLaze ane uttama dharmadazA cokkasa pragaTaze. AvA gurudevano upakAra huM bhavobhava bhUlI zakIza nahIM. A RNa adA karavAno avasara mane gurujInI sevArUpe maLyo che. te sevA game tevA vikaTa saMjogomAM paNa mArAthI mukAya nahi tevI zakti ne baLa mane maLe te ja prabhuprArthanA saha, 3OM. Page #176 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI nItinabhAI pArekha, muMbaI pUjyazrIno prathama paricaya-satsaMga I.sa. 1988mAM kobA mukAme thavAthI jIvananA dhyeyamAM badalAva Avyo. pahelA jIvananuM dhyeya hatuM - bhautika sukhanI prApti ane eka samajadAra bhAratIya nAgarika tarIkenuM jIvana jIvavuM; paraMtu pUjya gurudevanA satsaMgathI jIvananA dhyeyamAM parivartana AvyuM. jIvananI saphaLatA AtmajJAnanI prAptithI che ane te mATe sAcA mumukSu banavuM jarUrI che ema samajAyuM ane te mATeno puruSArtha teozrInI AjJA mujaba karI rahyo chuM. AtmajJAnI saMtanA guNonuM varNana karavAnI zakti A dehadhArImAM nathI chatAM paNa mArA jIvanamAM je chApa paDI che te jaNAvavA prayatna karuM chuM. samatA, niHspRhatA, zAMtadazA, bALaka jevA nirdoSa, atyaMta vAtsalyanI mUrti, niMdakane paNa sahaja zAMtabhAve sAMbhaLavAnI zakti, svAdhyAya kare tyAre AtmAnI khumArIvALo satsaMga, bhaktahRdayI, zistabaddha jIvana jIvavAvALA, potAnA AdarzomAM aDaga, mAtAthI paNa vadhAre sneha varasAvanAra, atyaMta vinamra, bhagavAnanI anekAMtamaya vANIne samajanAra ane samajAvanAra, Asanasiddhine prApta vagere aneka guNo temanA jIvanamAM joI zakAya che ane te guNo mArA jIvanamAM eka chApa pADI jAya che. paraMtu kharI chApa to tyAre paDI kahevAya ke AvA guNo mArA jIvanamAM paNa vikAsa pAme, je mATe huM pramANikapaNe prayatnazIla chuM. zrI bhAratIbahena kArANI, muMbaI pUjayazrInI divya anubhavavANI eTale jANe sAkSAt sarasvatI. ghaNAM zAstrono nicoDa, temanI saumya prasanna mudrA, vAtsalyasabhara nayano joIne hRdaya doDIne temanA caraNomAM jhUkI jAya che. saMsAranI asAratAnuM ane potAnI laghutAnuM bhAna thayuM. prabhu-guru-dharma pratye vinaya-bhakti vadhyAM. satya zuM che te samajAyuM. 'huM koNa chuM ? huM dehAdithI bhinna zuddha, buddha, caitanyasvarUpa evo AtmA chuM' - evuM sau prathama gurudevanA mukhe zravaNa karatAM aMtaramAM ciMtananI dhArA cAlI. aMtarathI pokAra thayo ke rAtrino aMdhakAra gayo ane sUraja prakAzyo che. A ja sAcA sapuruSa che ane temanA dvArA ja mArA janmamaraNanA pherA TaLaze. temanI AjJA pramANe niyamita satsaMga, bhakti, prArthanA karatAM asatsaMga, asa...saMga ochA thayA che. AtmalakSanI kaLA teozrIe zikhavADI che. zrI araviMdabhAI kArANI, muMbaI pUjyazrI sAthenI mulAkAtathI ane emanA satsaMgathI kyAre paNa na sAMbhaLelI amRta vANI maLI. A ja satya che ema lAgyuM. svakalyANanI bhAvanA vizeSa dRDha thaI. 'saptavyasana'no niyama laI, emanI AjJAnuM ArAdhana karavAnI zarUAta thaI. sarva jIvo mATeno prema, maitrI, karuNA, dayA, saraLatA, hRdayanI vizALatA, koI paNa vastune anekAMtathI svIkAravAnI ane AcaraNamAM mUkavAnI kaLA, guNIjanono Adara-evA aneka guNonA bhaMDAra evA pUjayazrI haMmezane mATe amane yAda raheze. emanA jevA thaIe evI prabhu pAse prArthanA. veii hatI'' 1600 kALa, Page #177 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI kizorabhAI ane zrI uSAbahena zeTha, kobA pUjyazrI AtmAnaMdajIno amane jarA paNa paricaya nahoto; paNa koIka evA RNAnubaMdha amane kobAmAM kheMcI lAvyAM ane ahIM rahevAnA badhA ja anukULa saMyogo maLI rahevA mAMDyAM. thoDA ja samayamAM pUjyazrIno vizeSa paricaya thavA lAgyo. temanI AtmaniSThA, vItarAgadharmanI UMDI samaja ane sarva dharma pratyenI vizALa dRSTie amane khUba ja prabhAvita karyAM. parama pUjyazrInA sAnnidhyamAM ane satsaMgamAM rahIne 'jIvananuM sAcuM dhyeya AtmadarzananI prApti ja hoI zake, emAM koI zaMkAne sthAna nathI' A vAta samajAI gaI. parama pUjya pratyakSa gurudevanI nizrAmAM A prApta thaze e bhAvanA paNa daDhIbhUta thavA lAgI. e sAthe sAthe haju A mArge AgaLa vadhavA ''prAthamikatAnA dhoraNe, prAmANika, prabuddha ane parAkramayukta puruSArtha'' karavAno bAkI che. e sivAya chUTako nathI e paNa spaSTapaNe dekhAI rahyuM che. sAcA sukhanI prApti - AtmAnA atIndriya AnaMdanI prAptinA dhyeyane mArge Dagumagu paga mAMDatAM amone, pUjyazrInA AzIrvAdathI preraNA ane vadhu ne vadhu baLa dIrghakALa sudhI maLatA raho e ja prArthanA! zrI hInAbahena ane zrI hitenabhAI hariyA, muMbaI AjJA pramANe sAdhanA karatAM karatAM thoDA ja vakhatamAM anekavidha phAyadA thayA, jevA ke game tevA prasaMga ke paristhitimAM TakI rahevuM. tattvanI yathArtha samajaNa paDI, sandeva-guru-dharmanI oLakhANa ane te pratye dRDha zraddhAna thayuM. jema jema AjJAnuM yathArtha ArAdhana karatAM gayAM tema tema thoDA vakhatamAM aneka prakAranA sAttvika-tAttvika anubhavo paNa thayA. emanI AjJA ArAdhavAthI ane temanA samAgamathI temanAmAM rahelAM karuNA-vAtsalya, samatA, vizvamaitrI, tyAga, vairAgya, paramAtmA pratye prema Adi guNonuM darzana thayuM. temanA ghaniSTha samAgamamAM rahevAthI vinA prayatne paNa aMtaramAM vizeSa zAMtino anubhava thato ane temanAmAM paramAtmAnAM darzana thatAM. Ama, prathama temanA bodhathI ane pachI temanI AjJA ArAdhavAthI tathA temanA samAgamathI 'avazya A sAcA puruSa che' evo dRDha nirdhAra thayo. zrI rekhAbahena ane zrI caMpakabhAI paramArthI, khaMbhAta pUjyazrInI AjJA anusAra nokarImAMthI pAMca varSa vahelI 'svaicchika nivRtti' laI vizeSapaNe ahIM kobA khAte sthAyI rokANa karI, svAdhyAya-satsaMga-sevAno lAbha meLavatAM maryAdita jarUriyAtavALuM sAduM jIvana jIvavAno abhigama rAkhyo - A pUjyazrInA sAnnidhyanuM pariNAma che. janme jainetara hovA chatAM amuka aMze, maryAdAmAM rahI, pUjyazrInA mArgadarzana dvArA jaina AhAra-vihAraAcAra jIvanamAM utAravA prayatnazIla chIe ane bhakti-svAdhyAya ane sevAnAM kSetromAM AgaLa vadhavA vadhu ne vadhu udyamazIla chIe. Page #178 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI pratApabhAI mahetA, pUnA I.sa. 1986 mAM pUjya zrI AtmAnaMdajIno prathama paricaya pUnAmAM thayo te vakhate teozrIe kobA AvavAnI AjJA ApI. eTale huM, rasikabhAI mahetA, manaharabhAI hemANI, hiMmatabhAI uparAMta aneka mumukSuo kobA gayA; jenI amArA sau upara UMDI chApa paDI. tyAra pachI, amArA AmaMtraNathI, pUjayazrInA pagalAM pUnAmAM ane amArA nivAsasthAne thayAM. tyAra pachI to samagra mahetA parivArane pUjyazrI pratye zaraNAgatinA bhAva UpajyA. parama kRpALudevanI oLakhANa amane pUjayazrI mAraphate thaI. pUjayazrInA karuNAbhAva, AdhyAtmika abhigama ane prabhAvazALI vyaktitvane kAraNe amArA jIvanamAM parivartana AvI gayuM. mahetA parivAra tathA pUnA mumukSu maMDaLane dharmamArge vALavAmAM pUjyazrInuM yogadAna mULabhUta, pAyArUpa ane amUlya che. pUjyazrInI AjJAnuM pAlana karavAthI mahetA parivArane ghaNA lAbha thayA che; jenuM varNana karI zakuM tema nathI pUjayazrInA satsaMgane lIdhe amArAM putra-pautra-pautrI vageremAM dharmanA sArA saMskAra paDyA che. gharamAM satsaMga-bhakti thavAthI kuTuMbamAM saMpa, prema, ekatAnI bhAvanA vadhI che. amArI navI peDhIne paNa dharmayAtrA karavAnI ane kobA AvavAnI iMtejArI rahe che. - pUjyazrInA satsamAgamathI thayela lAbhakAraka prasaMga atre prastuta karuM chuM. eka vAra mAre rAjakoTa koI prasaMge javAnuM hatuM. te vakhate mane kobAthI laI javA rAjakoTathI gADI AvI. meM pUjyazrI pAse AjJA mAgI paraMtu pUjayazrIe rAjakoTa javAnI AjJA ApI nahIM. pAchaLathI khabara paDI ke te gADIne bAvaLA pAse moTo akasmAta thayo hato, jemAM gADImAM beThela mAjInuM dehAvasAna thayuM ane DrAivarane gaMbhIra IjAo thaI hatI. zrI anupamabhAI zAha, muMbaI lagabhaga 31 varSa pahelAM pUjyazrIno prathama satsaMga thayo. navo navo satsaMgano yoga hato ane pUjyazrInA satsaMga ane sAnnidhyathI huM vizeSa prabhAvita thato gayo. temanA nyAyapUrNa ane AgamapramANa sahitano bodha mArA hRdayamAM soMsaro UtarI jato hato. paramAtmA pratyenI acaLa zraddhA ane atizaya bhakti joIne aMtaramAM evI dRDhatA thaI ke A mahApuruSa koI paNa laukika baMdhanomAM baMdhAvA mATe sarjAyA nathI. teozrInA svAdhyAyamAM ane jIvanacaryAmAM temanI aMtaraMga bhAvanAo - sarvAtmamAM samaSTi, sarva jIvo pratye vAtsalya, atyaMta karuNAsabhara komaLatA, kSamA vagere niraMtara dRSTigocara thayA rahe che. mArI svAdhyAyazailI upara temanA samuccaya vyaktitvano spaSTa prabhAva huM anubhavuM chuM. temanI sAthe aneka tIrthayAtrAo, zibiro ane videzayAtrAno lAbha levAnuM saubhAgya paNa mane prApta thayuM che. zrI nInAbahena ane zrI khuzamanabhAI bhAvasAra, kobA pUjyazrInA paricaya bAda jIvana sudhAravAnI navI dizA jANavA maLI. teonA sAnnidhyathI dhIme dhIme samajAtuM gayuM ke sAdhanAno mArga lAMbo che. dhIraja rAkhIne yogya mArgadarzana dvArA AgaLa vadhIe to saphaLatA ane AnaMda maLe ja. pUjyazrInI sarva jIvo pratyenI vAtsalyamaya dRSTi, karuNAmaya abhigama bahu ochA AdhyAtmika , mATI, 1 sen, rAha 162 01, Vers/ TA/06/ Page #179 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sAdhakomAM jovA maLe che. teonA udAra abhigamane kAraNe sAdhanAkendramAM vividha vaktAo, saMto, jJAnIpuruSo tathA niSNAtone sAMbhaLavAnI taka maLI. parama kRpALudeve jaNAvela sadbhuta graMtha paranA pUjyazrInA svAdhyAyapravacana Adino lAbha AtmasAdhanAmAM vizeSa upakArI thayo. AtmAmAM 'bhAvabhAsana'nI kriyA thatI rahI ane ekAMta sAdhanAnI ruci vadhatI gaI. zrI jayezabhAI ane zrI suvarNAbahena jaina, beMglora pUjyazrIno saraLa, zAMta, AnaMdI svabhAva ane emaNe Apela "cAlaze, phAvaze, bhAvaze ane gamaze" e sUtranI amArA jIvanamAM ghaNI gADha asara thaI che. rasanA indriya kAbUmAM rAkhavI, sAdAM ane AchA raMganAM athavA zveta vastra paheravAM, sAduM jIvana, brahmacaryanuM pAlana, nitya svAdhyAya ane bhaktimAM joDAvuM vagere jIvanamAM aMze paNa zakya banyuM hoya to te gurunA AzIrvAdathI ja thayuM tevo amane anubhava thAya che. niyamitatAthI rahevAnuM pUjyazrI pAsethI zIkhyA chIe. amArA kaSAyone moLA pADavAmAM pUjyazrInA samAgame khUba ja mahattvanuM kArya karela che. chellAM varSo pUjyazrInA sAnnidhyamAM rahIe ane temanA sahavAsathI samakitanI prApti athavA uccatama saMskAra pAmIne A bhava saphaLa karIe evI prabhune prArthanA che. pUjyazrI jyAre AhAra mATe bese tyAre rasanendriyano nigraha, bIjA saghaLA jIvone premapUrvaka AvakAre ane temanA mukha para satata smita jovA maLe che; tyAre temanA haiyAmAM rahelA apUrva AnaMdano ahesAsa thAya che. saraLatA, madhyasthatA, vizALadRSTi ane jitendriyapaNuM - A cAra guNonI temanAmAM satata jhAMkhI thAya che. zrI IlAbahena mahetA, amadAvAda saraLatA to temanA romeromamAM vaselI che. jevo upadeza de che tevuM ja jIvana. aMdara bahAramAM pharaka na hoya tevuM sahaja vartana. pUjyazrIe A dehadhArIne 'AtmA' viSenuM bhAna karAvyuM ane manuSyabhavanI sArthakatA AtmAnI ArAdhanAmAM che tevo sacoTa bodha satata varasAvyo. jIvanamAM saMskAra, sadguNa ane satpAtratA lAve tevA temanA satsaMganuM A jIvane ati-ati mAhAtmya che. temanA smaraNa mAtrathI AkuLatA-vyAkuLatA dUra thaI jAya che. jemanA bodha ane satsaMgathI jIvana pratyenA mArA abhigamamAM dharakhama pheraphAra thayo tevA pavitra mahAtmApUjyazrIne mArA koTi koTi vaMdana. Dr. Raginiben Shah, Banswara, Rajasthan In my first meeting with him he impressed me very much. His behaviour with every visitor clearly makes a statement of his love and respect. We can see his love for those who have even slightest inner inclination towards religion. He inspires them to develop good virtues and guide them. His behaviour with juniors is full of rivate & Personal Use: Page #180 -------------------------------------------------------------------------- ________________ love, constant inspiration, help and moral support. He never insists that the way he accepted is the only right way. He behaves very humbly with seniors and he takes advice of his juniors as well. I never saw adverse feelings in him for his critics and opponents. zrI surezabhAI rAvala, amadAvAda pUjyazrI AtmAnaMdajImAM rahelA guNonI jhAMkhI thatAM mArA jIvanamAM kAma-krodhAdi vibhAvabhAvo nabaLA paDyA hoya ema jaNAya che. saMsAramAM rahevA chatAM 'upayoga' paramArthamAM rahe che. pUjyazrInA vAraMvAra AvatA vicArone lIdhe, samAgamanA abhAvamAM paNa svapnathI pUjyazrI mArgadarzana ApatA hoya evuM vAraMvAra bane che. 'huM AtmA chuM, Apano sevaka chuM, sauno mitra chuM' - e sUtra jIvanamAM lagabhaga vaNAI gayuM che. je kaMI sAruM che; tenuM kAraNa pUjyazrI AtmAnaMdajI che. anaMtabhavanI yAtrA ochI thaze ja, kAraNa spaSTa che ke satpuruSa maLyA che ane satpuruSanuM yogabaLa jagatanuM ane mAruM kalyANa ka2ze ja. zrI navanItabhAI pI. zAha, cennAI I.sa. 1975nI sAla amadAvAdamAM paMcabhAInI poLamAM pahelI vAra ja emanuM pravacana sAMbhaLyuM tyAre AnaMdavibhora ane maMtramugdha thaI gayo. pachI jema jema paricaya vadhyo tema tema emanA pavitra vyaktitvanI mArA 52 ghaNI asara paDI. samajaNamAM, apekSAone samajavAnI saMtulita dRSTimAM, jIvanane prayogAtmaka banAvavAmAM ane pAtratA vadhAravAnA prayatnomAM mAruM valaNa badalAyuM. paropakAra, sevA, prema, niHsvArthatAnA saMskAro vadhu dRDha thayA. eka sAcA jJAnI saMtane maLyAnA saMtoSano ahesAsa thayo. jIvanamAM vikAsa sAdhavAno eka AdhAra maLyo. sadgurunI khoja jANe ke pUrI thaI. vizALabuddhi, madhyasthatA, saraLatA ane jitendriyapaNAnI sAkSAt mUrtinAM darzana pUjyazrImAM thAya che. sarva pratye nirdoSa prema, smitabharyuM saMpUrNa nirAbhimAnI vyaktitva, tattvagAMbhIryatA, saMsAramAM DaoNkTaranI moTI DigrIo meLavyA chatAM namratA, badhAM darzanono abhyAsa, jainadarzananA aneka graMthono UMDo abhyAsa ane tattvazradvAna, jJAna sAthe bhaktiprAdhAnya valaNa, svayaMnI sAdhanA sAthe jIvanane satata pavitra banAvavAno upadeza, aMtaranI jAgRti vagere utkRSTa guNo mane pUjyazrImAM jaNAyA che. zrI nirmaLAbahena ane kizorabhAI zAha, kobA game te viSaya, te agharo, sahelo, UMDo ke sUkSma hoya, paNa sAmI vyakti samajI zake tevI zailIthI samajAve tevI suyukti pUjyazrImAM che. pUjyazrI to bhakti ke bhAvapUjA karatI veLAe ghaNI vAra khUba ja bhAvavibhora thaI jAya. ApaNe bhagavAna, zrI sadgurunI zaraNAgati, prArthanA vagere sadguNonI prApti mATe ka2vA joIe. doSonuM prAyazcitta karavuM ja joIe - ema pUjyazrI khAsa kahe che. 164 Page #181 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pUjayazrInA sAnnidhyamAM A dehanuM AyuSya pUruM thAya ane aMta samaye samatAbhAve prabhu-gurunuM smaraNa karatAM AtmajAgRtipUrvaka samAdhimaraNanI bhAvanA che. e ja prabhu pAse prArthanA. zrI cImanabhAI koThArI, amadAvAda parama pUjyazrInA saMparkamAM AvyA bAda khANamAM rahelI suvarNaraja uparathI mATI dUra thAya tema jIvanamAM thaI rahyuM che. teozrInuM jIvana ja temanA jIvanano saMdeza che. temanI jIvanazailI, niyamitatA, svacchatA, deDha nirNaya ane te nirNayane koI paNa bhoge pahoMcI vaLavAnI kAryakuzaLatA ati vaMdanIya che. temanAmAM sAcA arthamAM saMta kahI zakAya tevA adhyAtma, vizvaprema, karuNA, AtmajJAna Adi aneka guNo che. vartamAna jIvanamAM jyAre naitika jIvanano rakAsa jovA maLI rahyo che tyAre potAnA dareka svAdhyAyamAM AbAlavRddhane naitika ane AdhyAtmika jIvana jIvavAnI doravaNI ApI che ke; jethI dareka potAnuM jIvana pavitra banAvI potAnI gati sudhArI zake. pUjyazrInI sevAno durlabha evo lAbha paNa maLI rahyo che. jIvanamAM zAMti pramANamAM vadhatI rahe che. zrI chAyAbahena ane zrI surekhAbahena, kobA | ApanA sAnnidhyamAM amArI sAdhanA yathAzakti cAlI rahI che. AtmajJAnI saMtonuM sAnnidhya AtmAne UrdhvatAnuM kAraNa bane che. paMcamakALanA amRtarUpe ApanI vidyamAnatA che. ame niraMtara ApanuM mArgadarzana ane samIpatA rahe tevI bhAvanA bhAvIe chIe. jJAnI pAse jJAna karatAM bhakti mAgavI te dRSTie ApanI pAse bhaktinA bhAvo mAgIe chIe; je bhAvothI amAruM ghaDatara, caNatara ane gaNatara thAya. ame ApanA Azraye eka vizvAsathI jIvana pasAra karavAnI bhAvanA rAkhIe chIe te saphaLa thAo. zrI rAmajIbhAI paTela, rakhiyAla (ji. gAMdhInagara) lagabhaga 1988mAM kobA AvI pUjyazrIne maLyo ane prathama mulAkAte hRdayanA tAra koNa jANe kevA joDAI gayA ke mArA mananI ghaNI badhI vAto khUba sahRdayatAthI rajU karI zakyo. kobA AvavAnA bhAva vadhavA lAgyA. | 'mAre jIvanamAM kaMIka karavuM che, sudharavuM che, sAcuM A ja che ane mArA kalyANa mATe A sivAya koI mArga nathI' evo daDha nizcaya thayo. chellAM thoDAM varSothI dara varSe doDha-be mahinAno samaya kobAmAM rahIne sevA-sAdhanA zrI paMkajabhAI ramaNIkalAla zAha, muMbaI | moha zuM kahevAya te pUjyazrIe mArA gaLe utAryuM. te batAvI mArA jIvanane navA lakSa tarapha vALyuM. pUjayazrIe jaina ane bhAratIya saMskRtinA prANane dhabakatA rAkhavA potAnuM jIvana samarpita karela che. pUjyazrIno karuNAbhAva, dareka pratye samabhAva ane temano premALa cahero, saumAM saddaguNo jovA ane prApta karavAnA temanA 1650 Page #182 -------------------------------------------------------------------------- ________________ saMdezanI mArA hRdayamAM UMDI chApa paDI gaI che. temanA taraphathI darekane Adara ane jijJAsune samAdhAna maLe che. temanA saraLatA, sahajatA ane namratA darekane sparzI jAya che. temanAM sUtro "cAlaze, phAvaze, bhAvaze, gamaze" ane "huM AtmA chuM, Apano sevaka chuM, sauno mitra chuM" mane satata jAgrata rAkhe che ke "he jIva! tuM abhimAna na kara." zrI araviMdabhAI prajApati, lakSmIpurA (ji. sAbarakAMThA) pUjayazrI AtmAnaMdajIne huM mArA sagurudeva mAnuM chuM. joke temanuM kahevuM huM badhuM ja karato nathI ke karI zakato nathI, nahi to A viralA saMtamAM e tAkAta che ke jarUra emano raMga ApaNane caDhAvI de. meM mArA tamAma doSonI gurujI samakSa lekhitamAM kabUlAta karI hatI ane tyArabAda gurujIe muja pAmarane yogya banAvavA je mahenata karI che te kayA zabdomAM kahuM? pUjayazrI AtmAnaMdajInA saMparkamAM vadhu ne vadhu rahevAnuM thaze to bhale kadAca AtmajJAnI nA thaI zakuM paraMtu A deha choDatAM pahelAM eka sajjana banavAno AnaMda levAthI mane koI nahi rokI zake. zrI pravINabhAI desAI, amadAvAda dharma eTale zuM? ane te kevI rIte pamAya?" te ApazrI (pU. AtmAnaMdajI)nA anubhavanA AdhAre temaja Ape ApelI samajanA AdhAre ane pUrva AcAryonA AdhAre mane samaja prApta thaIte Apano mArA upara mahAna upakAra che. ApazrInI sAthe 10 varSa sudhI satata rahevAne kAraNe sevA, bhakti, vinaya, vivekAdi guNo samajyo ane mArI yogyatA anusAra kaMIka aMze jIvanamAM ApazrInI kRpAthI pAmyo; jene kAraNe mArA jIvananuM dhyeya pharI gayuM ane sadvicAra, sadAcAra ane satsaMga kaMIka aMze pAmyo ane Aje paNa temAM rahevAno puruSArtha rAkhI rahyo chuM. zrI jayAbahena somacaMdabhAI zAha, nairobI mArA patizrInA (somacaMdabhAInA) dehatyAga prasaMge te jIvanI chellI sthiti yAda karatAM cokkasa pratIti thaI ke jANe temaNe sAva ja mohabhAva tyAgI dIdho che. AvI samatA te satsaMganuM ja phaLa hovAnI mane khAtarI thaI. Aja divasa parvata pUjyazrInI kRpA mArA para atyaMta rahI che ane avAranavAra temanI preraNA mane AdhyAtmika mArge AgaLa vadhArI rahI che. AvA duSamakALamAM AvA saMtonI preraNA mIThI vIraDI samAna che. pUjyazrInA mArgadarzana vaDe bhakti, svAdhyAya, vAcana tathA vicAraNAthI samajaNano ghaNo ja vikAsa thayo. saMsAranAM vyavahArika kAryo Aje paNa pUrNapaNe nibhAvatA chatAM aMdarathI samatA tathA alipta bhAvo ThIka ThIka aMze anubhavAya che. zrI mathurabhAI bArAI, rAjakoTa pUjyazrInA paricaya bAda jIvanasudhAraNAnI navI dizA jANavA maLI. teozrInA sAnnidhyathI dhIme dhIme samajAtuM gayuM ke sAdhanAno mArga lAMbo che. dhIraja rAkhIne yogya mArgadarzana dvArA AgaLa vadhIe to saphaLatA maLe. 166. Page #183 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pUjyazrInI sarva jIvo pratyenI vAtsalyadRSTi, karuNAmaya abhigama bahu ochA AdhyAtmika sAdhakomAM jovA maLe che. teozrInA udAra abhigamane kAraNe sAdhanA kendramAM vividha vaktAo, saMto, jJAnIpuruSo tathA niSNAtone sAMbhaLavAnI taka maLI. zrI manasukhabhAI bAroTa, pAlitANA khAsa karIne parama pUjya gurudevazrI(AtmAnaMdajI)nI preraNAthI jIvanamAM prArthanA, pUjA ane satata prabhusmaraNa dvArA AtmasmaraNanI bhUmikA sudhInuM samyakubaLa maLyuM. sAdI, saraLa ane chatAM asarakAraka adhyAtmavANInI satyanirUpaNa zailI atyaMta asarakArI thatAM paramapUjya gurudevazrI pratye atyaMta bhaktibhAva Upajyo. aMtaHkaraNa jhUkI gayuM. A dehadhArInuM jIvana eka aNaghaDa paththara jevuM ja hatuM, temAMthI mumukSu-bhakta-sAdhaka jevuM pavitra jIvana bakyuM ane dhanya dhanya karI dIdho. parama pUjya gurudevazrInA mArgadarzanathI arthahIna vyavahAro-aupacArika saMbaMdhomAM aMtarathI aruci AvI ane guNiyalajano pratye ahobhAva Upajayo. zrI zilpAbahena mahetA, vaDodarA pU. sAhebajInA satsaMganI mArA mana upara, jIvana upara ghaNI UMDI chApa che. 'je svAda jIbha nIce gayA pachI AvavAno nathI te mATe anaMtakAya hiMsA yogya nathI' - A vAta aMtamAM besI gaI ane kaMdamULa jIvanaparyata chUTI gayuM. sAhebajI, je mArA saddaguru - sadehe paramAtmA che, temanAM AjJApAlana, bhakti ja mArA jIvanamAM daDha bane tevI prArthanA sAthe viramuM chuM. zrI kamalezabhAI zeTha, baDavAnI (ma. pradeza) mArAM mAtuzrI (maMgaLAbahena zeTha) kobAmAM pUjyazrInI sevAmAM 19 varSathI che. pUjyazrInA adbhuta vyaktitva ane guNo viSe mAtuzrI pAsethI jANIne huM ghaNo prabhAvita thayo hato. lagabhaga 15 varSa pahelAM kobAmAM mane pUjyazrInAM darzanano lAbha maLyo. jema jema teozrIno samAgama vadhato gayo tema tema temanA pratyeno mAro pUjyabhAva vadhato gayo ane thoDAM varSomAM teozrIne meM hRdayamAM mArA saguru tarIke vasAvI dIdhA. pUjayazrInI sevAno lAbha levA mATe huM haMmezAM prayatnazIla rahuM chuM. gurukRpAthI dharma pratyenI mArI ruci vadhatI jAya che ane jIvanamAM zAMti anubhavAya che. dara varSe lagabhaga trIsa divasa kobAmAM sevA-bhaktino lAbha lauM chuM. For Private Percorse only Page #184 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI anilabhAI vIrajIbhAI sonejI (pUjyazrInA nAnAbhAI), amadAvAda gaMbhIra mAMdagI vakhate paNa teo khUba dhIrajapUrvaka vedanA sahI zakatA ane AtmasmaraNamAM satata rahevAno prayatna karatA. kuTuMbanAM kAryomAM kuTuMbanA sabhyone tathA saMsthAnA kAryomAM kAryakarone sAthe rAkhIne kAmamAM protsAhita karavAno prayatna kare. nAnI vyaktinuM paNa yogya sanmAna jaLavAya tenI takedArI rAkhe. vidvAna vyaktio tathA zUravIra vyaktio tarapha ahobhAva ane temanuM yogya sanmAna karavAnI bhAvanA. TIkAmAM satyano aMza hoya to svIkAravAnI taiyArI - TIkA karanAra mATe kaDavAza nahIM rAkhavAnI Adata chatAM satyano Agraha ......... TIkAkArothI DarIne pote potAnA mArgamAMthI calita nahIM thavuM tevI vRtti ane teno amala....... TIkAkArone satya samajAvavAnI taiyArI ane dhIraja. kauTuMbika ekatA jaLavAya ane vikase, kuTuMbamAM dhArmika saMskAro vadhe, sAMskRtika ane ziSTa sAhityanA vAcanamAM abhiruci vadhe te mATenA prayAso, kuTuMbanA sabhyo vaDIlone Adara ApatA thAya ane nAnAonuM sanmAna jALave, vaDIlono guNasvIkAra kare, sArI praNAlikAo jaLavAya ane vikase te mATenA prayAso. nAnAM kAmo paNa jAte karavAM; sAdagIpUrNa ane ucca vicAroyukta jIvana jivAya te mATe prayAso. svAmI zrI amRta kaivalya, surendranagara kobAtIrthe zrImad rAjacaMdra AdhyAtmika sAdhanA kendranA preraka, saMsthApaka ane adhiSThAtA evA zraddheya saMtazrI AtmAnaMdajI mahArAja kharekhara eka dharmAtmA ane mahAna AtmA che. temanA paricayamAM vIsa varSathI chuM. sane 1978mAM ghATakoparanI eka jJAnazibiranA pravacanamAM temane sAMbhaLyA tyArathI temanA pratye AkarSaNa thayuM. meDikala lAinanI videzanI UMcAmAM UMcI DigrInA dhAraka A kansalTiga DaoNkTara, AvI AtmAnA roga maTADanAra AdhyAtmika vAtone sAdI, saraLa ane rocaka bhASAmAM madhura kaMThe samajAve che te joI ghaNuM Azcarya thayuM. AtmAnaMdajImAM sarva pratye maitrIbhAva, sarva dharmo pratye samabhAva ane niHspRhatA, nirdoSatA, dayA, zAMti, mAdhyasthabhAva, kSamA, nirabhimAnapaNuM, saraLatA Adi saddaguNo evA ekarUpa thaIne rahyA che ke jethI teo ajAtazatru banI gayA che. zrI prANalAla cunIlAla zAha, amadAvAda mArA jevA mANasane preraNAnuM baLa maLatuM rahe e ja apekSA che. ApanI preraNAnA baLe, huM taddana nAno paNa sAco mAnavI banI, saMsthA, saMto ane sAdhakonI mArA AtmakalyANa arthe yathAzakti sevA karI zakuM e ja abhilASA che, je mArI pharajano bhAga gaNAze. jIvananI saMdhyAe pahoMcelAoe roSakALanA saghaLA samayano upayoga AtmakalyANa mATe kevI rIte karavo te ja jovuM hitakArI jaNAya che. Apa e mATe satata preraNA ane baLa ApatA raho, temaja A mATe ApanuM sAnnidhya satata rahyA karo e ja prabhune prArthanA che. 168 Juin Education International For Private Personal use only www.altellinary.org Page #185 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI dInAbahena paMcamiyA, muMbaI - paramAtmAne khUba khUba bhAvathI vinaMtI karuM chuM ke amArA pU. gurujInA samakitarUpI gheghUra vaDalAnI chAyA amane dIrghakALa paryata prApta thAya ane mArA pU. gurujInI jJAnagaMgAmAMthI vahetAM zAMta-zItaLatAthI bharapUra nIra amArA sarva saMtApa ane ajJAna dUra kare e ja paramAtmAne prArthanA. zrI rekhAbahena ane zrI surendrabhAI zAha, amadAvAda | amArA anubhavathI kahIe chIe ke amAruM mana jayAre jayAre azAMta hoya che tyAre amArA gurujInI (AtmAnaMdajInI) mukhamudrAne yAda karavAthI apUrva zAMti maLe che. teo jyAre jyAre svAdhyAya karatA hoya tyAre jANe vAtsalyanI mUrti najare caDe che. amArI dRSTie pUjyazrInA vizeSa guNo jANavAthI, amArA bannenA jIvanamAM dharma ane AdhyAtmikatA aMgenI gerasamaja dUra thavAthI, temanA pratyeno amAro ahobhAva vadhI gayo che. zrI manaharalAla mahetA, pUnA mahAvIrano saMdeza phakta jaino pUrato maryAdita na rahetAM, vizvanA ghaNAM manuSyo sudhI vistare te pU. sAhebanI aMdaranI lAgaNI che. tene anurUpa teo sAcuM mArgadarzana Ape che. prANImAtra pratye prema ane nAnA mANaso pratyenI samAnatA e pUjyazrIno mahAmaMtra che. koI bIjA paMthanA saMto pratye paNa temanA moDhethI kyAreya paNa aghaTita zabdo nIkaLatA nathI. sahune anurUpa teo sAcuM mArgadarzana Ape che. zrImad rAjacaMdra pratye ananya bhaktibhAva temanAM vANI-vartanamAM jhaLake che. zrI esa. ke. kaDIkara kobA Azrama, AzramavAsIo ane karmacArIgaNa ApanAM svapna sAkAra thatA joI rahyA che. pU. vivekAnaMdajI tathA pU. vIracaMdabhAI gAMdhI pachI kobAnA zraddheya zrI AtmAnaMdajInuM nAma paNa itihAsamAM suvarNAkSare lakhAze, ema mane lAge che. etA haa 169 . 169, walbe Page #186 -------------------------------------------------------------------------- ________________ saMsthAkIyatio 'vidyA-bhakti-AnaMdadhAma' svAdhyAya haoNlanuM nirmANa - I.sa. 1986thI mumukSuo ane jijJAsuo moTI saMkhyAmAM saMsthAnI pravRttimAM joDAvA lAgyAM; jethI lagabhaga 80 vyaktionI beThakavALo jUno svAdhyAya hola nAno paDavA lAgyo. A praznane hala karavA Ada. zrI jayaMtabhAI zAha ane Ada. zrI zazIkAMtabhAI dhruve athAga parizrama karI uparokta vizALa, adyatana sthApatyakalAvALo saMpUrNa havAujAsanI suvidhA sahita 500 thI 600 vyaktio vitha tira-1 || ekasAthe besI svAdhyAya-bhakti mANI zake tevI racanAvALo eka navIna haoNla banAvavAno saMkalpa karyo. tyArabAda teozrInI rAhabarI nIce aneka sahayogI 2 vidyA-bhakti-AnaMdadhAma gurukuLa (svAdhyAya haoNla) kAryakartAo, mumukSuo, dAtAronA sahayogathI te haoNlanuM nirmANa zarU karavAmAM AvyuM. prabhukRpAthI deza-videzanA aneka mahAnubhAvo-mumukSuoe paNa udAratAthI dAnarAzi. noMdhAvI, emanI bhAvanAne sAkAra karI. tA. 2-12-1991nA roja hajAro bhaktajano ane kuDIbaMdha saMto, mahAnubhAvo ane zreSThIonI upasthitimAM svAmInArAyaNa saMpradAyanA pravartamAna vaDA pU. zrI pramukhasvAmInA haste maMgaLa uddhATana thayuM. chellAM paMdara varSathI niyamitapaNe bhakti-svAdhyAya-zibiro ane saMta mahAtmAonA temaja vidvAnonAM pravacano yojavAmAM Ave che. pUjya pramukhasvAmI dvArA udghATana gurukuLa saMskAra vinAnA zikSaNathI vidyArthIno mAtra bauddhika vikAsa thAya che. nIti ane saMskAra vinAnuM zikSaNa vidyArthIno sarvAgI vikAsa karI zakatuM nathI. zikSaNa, saMskAra tathA sevAnA samanvaye ja bALakomAM cAritranuM suMdara ghaDatara thaI zake che - AvI bhAvanA zrI AtmAnaMdajInA hRdayamAM satata ramatI rahe che ane e bhAvayajJamAM pa.pU. 170. thAkIya pravRtio saMsthAkIya pravRtio saMsthAkIya pravRttio saMsthAkIya Jah Education temoral Fan Prvale & Personal use only www.hello . Page #187 -------------------------------------------------------------------------- ________________ munizrI samaMtabhadra mahArAjanI preraNAhuti bhaLI ane tethI prerAIne pUjyazrInA parama pAvana sAnnidhyamAM 'vidyA-bhakti-AnaMdadhAma gurukuLa'nI sthApanA tA. 1-6-1994nA roja daza bALakothI karavAmAM AvI hatI. vidyArthIone zaikSaNika ane anya Adhunika suvidhAo sArI rIte upalabdha thaI zake te hetuthI saMsthAmAM ati suMdara nUtana gurukuLanA saMkulanuM nirmANa karavAmAM AvyuM che je Azare 8000 co. phUTanuM baneluM che. rahevAnA suMdara kamarAo, yogAsana-vyAyAmanI tAlIma mATe vizALa prAMgaNa, abhyAsakhaMDa, pustakAlaya, komyuTaranI suvidhAthI susajja che. A nUtana gurukuLano uddaghATana samAroha tA. 21-72005nA gurupUrNimAnA zubhadine, mahAtmA gAMdhIjInA parama anuyAyI navanirmita vidhA-bhakti-AnaMdadhAma gurukuLa ane gUjarAta vidyApIThanA bhUtapUrva vAisa cAnselara Ada. zrI goviMdabhAI rAvala, je. bI. kemikalsaphArmAsyuTikalsanA ceramena ane parama kRpALudeva zrImad rAjacaMdranA parama bhakta dAnavIra zrI jyotIndrabhAI modI, padmazrI DaoN. kumArapALa desAI, Ada. zrI dinezabhAI modI, Ada.zrI jazubhAI zAha, Ada.zrI zvetAbahena zAha, Ada.zrI pravINabhAI paTela ane temanAM patnIzrI maMjubahena (yu.esa.e.), jANItA udyogapati Ada, zrI jayendrabhAI khArAvAlA vagere mahAnubhAvonI prabhAvaka upasthitimAM saMpanna thayela. ahIM pa6 vidyArthIo nivAsI tarIke rahIne potAnuM jIvanaghaDatara kare che. A kAryamAM sarvazrI narezabhAI paTela, uSAbahena zeTha ane jayendrabhAI beMkara Adi mahAnubhAvo sakriya rasa laIne, tene navA jamAnA sAthe tAlamela meLavI zake tevuM banAvavA mATe khUba prazaMsanIya prayatno karI rahyA che. gujarAta sarakAranA zikSaNAdhikArIo ane rakhiyAlanA zikSaNavid zrI rAmajIbhAI eca. paTela paNa A pravRttine vikasAvavAmAM preraNA ane sahayoga ApI rahyA che. A pravRttiomAM samAjahitaiSIo, ApaNI saMskRtinA praharIo temaja prazaMsako ane zikSaNapremIo potAno vizeSa sahayoga ApatA raheze tevI AzA asthAne nahIM gaNAya. A pravRtti dvArA vidyArthIonA jIvanamAM bhAratIya sAMskRtika mUlyonuM jatana ane saMvardhana thAya tevo prayatna karavAmAM Ave che. svacchatA, svAzraya, sAdAI, sAttvika ane AdhyAtmika vAcana, bhagavAnanI AratI-pUjAprakSAla, mAtA-pitA pratye ane kuTuMbIjano pratye AdarabhAva ane sevAbhAva, rASTraprema temaja paramAtmA-saMtonI bhakti pratye sAvadhAna rahevAno abhyAsa karAvavAmAM Ave che. bahAragAmanA pravAso dvArA temanuM jJAna vadhe ane prasannatA prArthanA karatA gurukuLanA vidyArthIo vadhe tevA prayatno paNa thAya che. Pa Page #188 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sadguruprAsAda yogAnuyoga kaho ke sadgurukRpA kaho, tA. 9-5-1975nA dine je sthaLe "zrI satkRta-sevA-sAdhanA kendranI sthApanA thayelI te mIThAkhaLI cha rastA pAse "saddaguruprAsAda'nA nAme "puSpavilA'nuM eka suMdara ArAdhanA kendramAM parivartana thaI cUkyuM che. chellAM keTalAMka varSothI zrI AtmAnaMdajI kobA sthAyI thayA hoIne amadAvAdanA dharmapremI jijJAsuone temanA svAdhyAyAdino lAbha ocho maLatAM amadAvAdamAM koI niyata ane mokAnI jagyAe temano niyamita lAbha maLe e hetuthI DaoN.zarmiSThAbahena sonejInAM mAtuzrI jayAbAe mIThAkhaLInA 'puSpavilA" makAnanuM dAna karyuM. ahIM eka saMskArapreraka, AdhyAtmika bhavananuM nirmANa sana 1999mAM 'saddaguruprAsAda' rUpe thayuM. aneka saMta-mahAtmAo ane dezabhaktonI suMdara kalAtmaka citrakRtio A bhavananI dIvAlo zobhAvI rahI - ahIM dara budhavAre rAtre 8-00 thI 9-30 sudhI satsaMga-bhaktinA kAryakramo atyaMta niyamitapaNe A paNa thaI rahyA che. A kendranA bAMdhakAmanuM samasta zreya DaoN. rAjezabhAI sonejInI dIrghadRSTisaMpannatA, satata parizrama ane saMskArasammukha samarpaNatAnI bhAvanAthI sAkAra banI zakyuM che ane have tyAM anya saMskArapreraka pravRttio karavAnI saMsthAnI bhAvanA che. maMtralekhananI pravRttino yajJa - manane zAMta ane pavitra karavAnuM A eka ati uttama sAdhana che. pUjyazrInA jIvanamAM A pravRtti kizorAvasthAthI cAlu thayela; jethI teo A pravRttimAM sakriya rasa le che. vizALa sAdhaka ane jijJAsu varga dvArA thatI maMtralekhananI A pravRttimAM I. sa. 2006nA sapTembara sudhImAM lagabhaga 9 karoDa maMtro lakhAI gayA che. teozrInI bhAvanA AgAmI be-traNa varSomAM 11 karoDa maMtro pUrA karavAnI che. - A pravRtti dezavidezanI samasta janatA temAM bhAga laI zake tevA AzayathI yojela che. koI paNa manuSya potAnA iSTadevano maMtra lakhI zake che. sAmAnyapaNe A maMtralekhana eka Asane besIne, potAnA iSTadevanuM ke saddagurunuM citrapaTa sAme rAkhIne, temanuM smaraNa karatAM karatAM, karavAnuM hoya che. nIcenA maMtro sauthI vadhu lakhAya che. * namo arihaMtANaM * sahajAtmasvarUpa paramaguru AtamabhAvanA bhAvamAM jIva lahe kevaLajJAna re * paramaguru nigraMtha sarvajJadeva * mama sadguru caraNa sadA zaraNe * OM namaH siddhabhyaH * arihaMtasiddha 0 zrI rAma jaya rAma jaya jaya rAma * OM sadgurudevAya namaH * zrIkRSNa zaraNaM mama * sahajAnaMdI zuddhasvarUpI avinAzI huM AtmasvarUpa * mahAvIra, mahAvIra * eka AdheDa vayano abhaNa bahene nIce pramANe traNeka noTo bharelI eka lITI kareA - - - ane rAma.... rAma bole. Jan Education international For al Parcoal Unel www.jain liitto Page #189 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kendramAM sugatimaraNano abhyAsa ane dehatyAga : kendramAM Ayojita thatI vividha adhyAtmapreraka pravRttiomAM uparokta pravRttino paNa samAveza thAya che; jemAM AgaLa vadhelA sAdhaka-mumukSuone jIvananA chellA divasomAM dharma-ArAdhanA sahita samabhAvapUrvaka, prabhuguru-dharmanA smaraNa ane zaraNapUrvaka kevI rIte dehatyAga karavo teno abhyAsa karAvIne temAM protsAhita karavAmAM Ave che. jIvana daramyAna karelI sAdhanAnI parIkSA mRtyu samaye Ave che, kAraNa ke mRtyu samayanI sthiti jIvana daramyAna karelI vRtti ane pravRttinA saravALArUpa hoya che. mATe jeNe mRtyu sudhAravuM hoya teNe potAnuM jIvana sudhAravA mATe khUba ja vivekapUrvaka ane parAkramapUrvaka puruSArtha karavo joIe. sAdhanA kendramAM ja deha choDavo ane chellA zvAsa sudhI dharma-ArAdhanA karatA ja rahevuM" - evA deDha saMkalpapUrvaka nIcenA mahAnubhAvo pUjayazrInA sAnnidhyamAM rahyA ane potAnA bhAvone ujjavaLa karIne samatApUrvaka dehatyAga karyo. ' (1) zrI vasanajIbhAI gAlA : temaNe 21 divasanA upavAsapUrvaka deha choDyo. ghaNAM varSo kobAmAM rahyA ane tA. 3-9-96thI temaNe be glAsa pANI sivAya annano tyAga karI prabhu-smaraNa sahita samatAbhAva rAkhyo ane temanA aMtima saMskAra paNa kobAmAM ja karyA. temanA suputra zrI prakAzabhAI hajI paNa temanA dehotsarga divase kobA AvIne bhojanazALAmAM svAmIvAtsalya karAvIne dAnarAzi Ape che. (2) zrI anupacaMdabhAI zeTha (rAjakoTavALA) teonuM vasanajI gAlAnA samAdhimaraNa prasaMge jIvana chellAM ghaNAM varSothI dharmamaya hatuM. zrI vasanajIdAdA pAsethI preraNA laIne, temaNe tA. 24-12-98nA roja davA-pANI sivAya badhA prakAranA AhArano tyAga karyo. tA. 29-12-98nA roja temanAM aneka snehI, svajano ane mumukSuonI upasthitimAM prabhu-smaraNapUrvaka dehatyAga karyo ane kobAmAM ja agnisaMskAra karyo. temanA suputra zrI rajanIbhAI ane kuTuMbIjano avAranavAra kobAmAM AvIne satsaMga-bhaktino lAbha le che. (3) zrImatI padmAbahena zirISabhAI mahetA : teone 'Brain Tumour'nI bImArI hatI ane Bombay HospitalmAM dAkhala karyA hatAM. paraMtu temaNe potAno deDha nirNaya jaNAvela ke, pUjyazrInA sAnnidhyamAM ja deha choDavo che. tethI teoe svecchAe haoNspiTalamAMthI rajA laI lIdhI ane kobA AvyAM. chellA divase paNa amuka pada saMbhaLAvo tema bolIne, DaoN. zrI zarmiSThAbahena tathA anya mumukSu bhAI-baheno sAthe potAnA rUmamAM bhakti karatAM. tA. 23-3-04nA roja zAMtipUrvaka bhakti sAMbhaLatAM sAMbhaLatAM teoe pUjyazrInA sAnnidhyamAM deha choDyo. temanA pati zrI zirISabhAI mahetA tathA anya kuTuMbIjano sAdhanA-kuTira banAvIne varSamAM ATha-dasa mahinA uparAMta kobAmAM rahIne sAdhanA kare che. (4) zrI candrakAMtabhAI gulAbacaMda zAha : teo 35 varSathI pUjyazrInA paricayamAM hatA ane avAranavAra upavAsa ekAsaNuM karatA. dara varSe maMdirajInA dhvajArohaNanI sarva vyavasthA teo saMbhALatA ane sAduM tathA sAttvika 173 Page #190 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jIvana jIvatA. temane chellA thoDA mahinAthI LeukemianI bImArI lAgu paDI hatI. chellA traNeka divasa temanI tabiyata nAjuka hatI; tethI temanAM kuTuMbIjanone pUjyazrIne potAnA nivAsasthAne bolAvavAnuM kahyuM. pUjyazrI betraNa mumukSuo sAthe temanA ghera gayA te ja vakhate temaNe potAnAM kuTuMbIjanone spaSTapaNe kobA laI javA Agraha karyo ane pUjyazrInI sAthe kobA AzramamAM AvyA. chellA lagabhaga 24 kalAka bhaktibhAvamAM gALyA ane prabhusmaraNapUrvaka tA. 22-1-04 nA roja zAMtipUrvaka deha choDyo. temanA suputra zrI nalinabhAI tathA dharmapatnI zrI sunaMdAbahena avAranavAra kobA lAbha le che. saMsthAno rajata jayaMti mahotsava tA. 9-5-1975nA roja 'zrI satkRta-sevA-sAdhanA kendra'nA nAme maMgaLa prAraMbha thayelI saMsthA pachIthI 'zrImad rAjacaMdra AdhyAtmika sAdhanA kendra'nA nAme kobA khAte rUpAMtarita thaI; jeno paMcadivasIya rajatajayaMti mahotsava Disembara 2000mAM aneka saMto, vidvAno, agragaNya nAgariko, aneka mahAnubhAvo sahita gujarAtanA rAjyapAlazrInI upasthitimAM ati ullAAAbha2 vAtAvaraNamAM UjavavAmAM Avyo hato. A prasaMgane samAjanuM RNa adA karavAno suavasara jANIne, te UjavaNInA eka bhAgarUpe, jIvananAM vividha kSetromAM jemaNe prakAza pAtharIne zrImadda rAjacaMdra AdhyAtmika sAdhanA kendra rajata jayaMtI varSa AAT vaya che. dhovA na 174 rajatajayaMtinA sTeja para saMto zrImada rAjayaMdra AdhyAtmika sAdhanA kendra rajata jayaMtI varSa rajatajayaMtinA sTeja para mahAnubhAvo viziSTa yogadAna ApyuM hoya tevA viziSTa mahAnubhAvo pratye samAjanuM lakSa jAya ane temanuM gaurava vadhatA navI peDhIne paNa tevAM satkAryo karavAnuM protsAhana maLe, evuM vaividhyapUrNa ane jIvananAM aneka kSetrone AvarI letuM Ayojana nakkI thayuM. A varSa eTale I.sa. 2000nI sAla. ainelibrary.or Page #191 -------------------------------------------------------------------------- ________________ A vicArane sAkAra karavA mATenuM bIDuM TrasTIzrIo, sAdhaka-bhakto ane sau kAryakaroe saharSa jhaDapI lIdhuM; jenA phaLasvarUpe gujarAta, rAjasthAna, mahArASTra ane madhyapradeza - A cAra rAjayomAMthI, nIce jaNAvela kSetromAM jeoe viziSTa yogadAna ApyuM hoya temane jAheramAM puraskRta ane sanmAnita karavAnuM saubhAgya saMsthAne sAMpaDyuM. A kAryanI nirNAyaka samitinuM adhyakSapada gujarAta hAIkorTanA nivRtta cIpha jasTisa AdaraNIya zrI bI. je. dIvAnasAhebe saMbhALyuM ane te kArya gujarAtanA tatkAlIna gavarnara AdaraNIya zrI suMdarasiMha rajatajayaMti daramyAna eNvaoNrDa vijetA mahAnubhAvo sAthe bhaMDArInA varada haste 4000 jeTalA janasamUhanI upasthitimAM saMpanna thayuM. 1. ziSTa, sAttvika ane mUlyalakSI tattvaciMtaka, prakhara sAhityakAra sAhityopAsanA DaoN. zrI kumArapALabhAI desAI, amadAvAda 2. sarvatomukhI saMskArapreraNA yoga-svAthya ane mAnavamUlyonA zikSaNane varela zrI duSyatabhAI modI, vaDodarA 3. vaividhyapUrNa saMskArapreraNA zaikSaNika ane sAMskRtika kSetre prayogavIrA zrI nayanAkSIbahena vaidya, surata 4. yuvA peDhIne preraka pravRttio hajAro yuvAnomAM rASTrIyatA, sAhasikatA tathA sadAcAra keLavanAra zrI dilIpabhAI mahetA, vaDodarA 5. paryAvaraNa-viSayaka pravRttio prakRti ane paraMparA jALavIne lokamaMgala abhiyAnanA puraskartA zrI rAjendrasiMhajI, mu. kizorI (ji. alavara), rAjasthAna 6 sAmAjika sevAnI pravRttio gAMdhI raMge raMgAyelA, bhekhadhArI, du:khiyAnA belI zrI anubahena Thakkara, mu. goraja (ji. vaDodarA) zrI AtmAnaMdajInA sAnnidhyamAM saMtasaMmelananuM paNa Ayojana karavAmAM AvyuM hatuM, jemAM aneka saMtoe potapotAnI paraMparAnA vicAro ane sAdhanApaddhatine rajU karatI amRtavANIne pIrasI hatI. samAroha daramyAna saMsthA dvArA prakAzita traNa graMtho-pustakonuM vimocana karavAmAM AvyuM hatuM. saMsthAno itihAsa ane vaividhyapUrNa temaja rasaprada lekhonI mAhitI pIrasatA "tIrthasaurabha'nuM vimocana prakhara rAmAyaNa kathAkAra pU. zrI morArIbApunA varadahaste, pU.zrI AtmAnaMdajInI dIrghakAlIna jIvanasAdhanA ane anubhavavANInA nicoDarUpa 'saMskAra, jIvanavijJAna ane adhyAtma" graMthanuM vimocana pU.zrI rAkezabhAI dvArA tathA 'zrImad rAjacaMdranI jIvanasAdhanA' pustakanuM vimocana pU. zrI nalinabhAI koThArInA haste karavAmAM AveluM. samAja susaMskArI, Adarza ane vyasanamukta bane tevA zubha AzayathI atisuMdara, saMskArapoSaka ane AdhyAtmika kalAtmaka pradarzananuM Ayojana paNa karAyuM hatuM. adhyAtmavibhAgamAM paramatattvajJa, paramakRpALudeva zrImad rAjacaMdrajInuM jIvanadarzana karAvatAM citrapaTo tathA 175 Page #192 -------------------------------------------------------------------------- ________________ saMsthAnA vikAsa, itihAsa-pravRttio temaja tenA AdyasthApakanA preraka vyaktitva ane kRtitvanI jhAMkhI karAvatI vividha tasavIro prastuta karavAmAM AvI hatI. jJAnAmRta-bhakti-mahotsava ApaNe I.sa. 1947mAM rAjakIya svataMtratA to meLavI, paNa mAnasika ane sAMskArika svataMtratA prApta karavA mATe mahAtmA gAMdhIjI, saradAra vallabhabhAI paTela, lAlabahAdura zAstrI, DaoN. esa. rAdhAkRSNana, zrI rAjagopAlAcArya, zrI morArajI desAInI ke zrI vinobAjInI vicAradhArAne ke jIvanapraNAlIne ApaNe biradAvIe chIe kharAM ? ahiMsA, karuNA, rASTraprema, dezasevA, sAduM jIvana, ucca vicAra ane ApaNAM sAMskRtika mUlyonI jALavaNI mATe jAgrata chIe ? sAmAnya bhAratIya nAgariko tarIke ApaNe uparokta mUlyone jALavavAnA che ane sva-parakalyANanI vRddhi thAya tevo prayatna karavAno che. 1. 2. 3. 4. 5. uparokta vicAradhArAne anurUpa jIvana jIvavAnI ane anyane paNa te dizAmAM mArgadarzana ApavAnI pravRtti chellA lagabhaga 30 varSathI gujarAtanA gAMdhInagara jillAmAM 'kobA' gAma najIka 'zrImad rAjacaMdra Azrama'mAM cAlI rahI che. 6. jJAnAmRta bhakti mahotsava AvI kAryavAhI karavA mATe chellA bAra mahinA (Disembara 2005 thI Disembara 2006)thI jJAnAmRtabhakti-mahotsava UjavAI rahyo che. jemAM nIce jaNAvela pravRttio sAmela karavAmAM AvI che : nibaMdhaspardhAnuM Ayojana karela, jemAM 250 bhAI-bahenoe bhAga lIdhela. prathama paMdarane puraskAra Apela che. - rAjacaMdra AdhyAtmika sAdhanA kena Jain Education Inter S no ra dhanama, zAna evA (a)Kancheep bobe) (38 176 jJAnAmRta bhakti mahotsavanA prAraMbhanI veLAe jUnA kobAmAM niHzulka chAzakendra cAra mahinA - phebruArIthI me daramyAna calAvela. be raktadAna zibironuM Ayojana karela che. saMsthA dvArA prakAzita thayelAM pustakonI temaja svAdhyAya-bhaktinI oNDiyo-viDiyo kaeNseTsa tathA sI.DI. pacAsa TakA vaLatarathI upalabdha. 'divyadhvani'nA aMko, 'prArthanA', 'saMskAra', divALI pustikA, aMgrejI divALI pustikA (Path to Righteousness), saMta saurabha vizeSAMka tathA 'hirade meM prabhu Apa' graMthanuM prakAzana karela che. bhakti-satsaMga, niHzulka bhojanazALA, prabhujInI sevA-pUjA-AratI, vidvAnonA svAdhyAya, gurupUrNimA, paryuSaNa, divALI ane DisembaranA pahelA aThavADiyAmAM yojAtI zibiro ane himAlayanAM tIrthadhAmonI yAtrA paNa sArI rIte UjavAyAM che. prabhu-gurunI kRpAthI A sAttvika ane tAttvika sAdhanA dvArA vizeSa sva-parakalyANano saMkalpa karIne sau saMta-dharmAtmAo, mumukSuo, dAtAro ane anya sahayogIono AbhAra mAnI viramIe chIe. OM zAMtiH Page #193 -------------------------------------------------------------------------- ________________ upakArIkohI, visarIe ra je je mukhya vyaktioe saMsthAnI vaividhyapUrNa sevAo karI che, temAMthI moTAbhAganI vyaktionAM yogadAna vize, graMthamAM anyatra mAhitI ApavAno prayatna karela che. thoDI vizeSa vyaktionI zubhanAmAvali ame saMkSiptamAM rajU karIe chIe. saMsthA temane hArdika abhinaMdana ane dhanyavAda pAThave che. 1. sva. zrI zazIkAMtabhAI nAgaradAsa dhruva 2. sva. zrI jayaMtIbhAI TI. saMghavI zrI vinubhAI DagalI (lIMbaDI) sva. zrI bAbubhAI TI. zAha sva. DaoN. rasikabhAI ke. zAha (raMgUnavALA) sva. zrI pAnAcaMdabhAI mahetA (AI.e.esa.) sva. zrI viThThalabhAI marAThe sva. zrI viSNubhAI rAvaLa sva. zrI popaTamAmA Jain Education Internatio 3. 4. 5. 6. 7. 8. 9. 10. sva. zrI dalapatabhAI pI. zAha 9 177 Page #194 -------------------------------------------------------------------------- ________________ amerikAmAM dharmaprabhAvanA prAstAvika : 1984 mAM saMsthAnA TrasTI ane hitecchu lIMbaDIvALA mu. zrI vinubhAI DagalIe temanA suputra zrI DaoN. hemaMtabhAInA sALA ane losa enjalasamAM rahetA mumukSu bhAIzrI mahendrabhAI ane vINAbahena khaMdhArano pUjya zrI, sAthe paricaya karAvIne, mahendrabhAIne "vItarAgavANI"nI 21 keseTano seTa Apyo. pUjyazrIno kAMi vizeSa paricaya mahendrabhAIne hato nahIM paNa kobAmAM temanA svAdhyAya sAMbhaLyA te ghaNA gamyA hatA. vizeSa to L.A. pAchA gayA pachI "vItarAgavANI" sAMbhaLIne atyaMta prabhAvita thayA. 1986mAM jyAre teo bhAratanI mulAkAte AvyA tyAre sAhebajIne amerikA AvIne svAdhyAya-satsaMgano lAbha ApavA vinaMtI karI. 1984nI laMDana-nairobInI dharmayAtrAnA suMdara pariNAma pachI pUjayazrIe mahendrabhAI-vINAbahena sAthe vicAra-vinimaya karIne AvatA varSe 1987mAM amerikA Avaze tema kahyuM. sAhebajI sAthe traNa-cAra miTiMgomAM amerikA-keneDAnI dharmayAtrAnuM Ayojana karIne mALakhuM taiyAra karyuM. kyAre AvavuM, kyo rUTa, kaI jagyAe, keTalA divasa, kayA viSaya, svAdhyAya-zibira-dharmavArtAbhakti vagerenI prAthamika rUparekhA taiyAra karI. | L.A. pAchA gayA pachI lagabhaga eka varSa sudhI paddhatisara tapAsa - plAniMga karIne amerikA-keneDAnA Azare 40 jeTalAM jaina seMTara-sosAyaTInA saMparka karIne darekane pahelA phona karyA, pachI patro lakhyA, pachI sAhebajInI oNDiyo vItarAgavANI" keseTa mokalI, pachI pu.zrInI viDiyo kaeNseTa mokalI, pachI sAhebajIno prAthamika progrAma mokalIne temanI anukULatA-pratibhAva puchAvyA, pachI progrAma mokalIne phAinala karIne darekane mokalI ApyA. prabhukRpA ane gurunA AzIrvAda badhuM sahelAIthI goThavAtuM gayuM. A kAmamAM mahendrabhAIne L.A.mAM rahetA siniyara mumukSu zrI girIzabhAI bI. zAha ane suzIlAbahenanuM mArgadarzana ane pUro sahakAra pahelethI hatAM. nyUyaoNrka rahetA mumukSu praphulabhAI-sudhAbahena lAkhANIno paNa sAro sahakAra hato. sAhebajInI videzayAtrAnI tamAma javAbadArI mahendrabhAI - girIzabhAI - praphulabhAIe saMbhALela. naoNrtha kerolInAmAM rahetA zrI pravINabhAI ke. zAhe paNa sahakAra Apela. A rIte amerikA vasatA mumukSuonA puNyodaye pUjayazrInI dharmayAtrAnI suMdara taiyArI thaI. badhAno ullAsa ane sahakAra prazaMsanIya hatAM. zAsanadevanI kapAthI Aja sudhImAM sAhebajIe amerikAnI dharmayAtrA cha vakhata karIne mahAna dharmaprabhAvanA karI. aneka mumukSuone adhyAtma mATenuM baLa ane preraNA ApyAM. ghaNA mumukSuone sAhebajIno vizeSa paricaya thatAM, bhAratanI mulAkAte Ave tyAre kobA satsaMga-svAdhyAyano lAbha letA thayA ane 'divyadhvani' (kobA AzramathI pragaTa thatuM AdhyAtmika chatAM rojabarojanA jIvanamAM upayogI mAsika)nA grAhaka banyA. keTalAka to kobA AzramamAM potAnI sAdhanAkuTira banAvIne dara varSe 2-4 ke 6 mAsa AvatA-rahetA thayA. (mahendrabhAI-vINAbahena khaMdhAra, kizorabhAI-uSAbahena zeTha, jayaMtIbhAI-puSpAbahena zAha, praphulabhAI-sudhAbahena lAkhANI, pravINabhAI-bhAratIbahena mahetA vagere). amerikAmAM paNa ghaNAM svAdhyAya-satsaMga niyamita zarU thayAM ane jyAM cAlatA hatAM, tyAM vizeSa mArgadarzana-preraNA maLyAM. jaina 178 merikAmAM dharmapabhAvanA rAmerikAmAM dharmaprabhAvakanA pari mA dArthaprabhAvatA amerikAmAM kifa de Page #195 -------------------------------------------------------------------------- ________________ samAja ane jaina saMghomAM ghaNI jAgRti AvI. jainakuLanA dhArmika saMskAro hovA chatAM paradeza vasatA jainomAM adhyAtmanI jANe bhUkha UghaDI. sAdharmika vAtsalya vadhyuM. pU. zrI AtmAnaMdajIe amerikAmAM jaina dharmanI prabhAvanAmAM A rIte viziSTa yogadAna ApyuM. A dharmayAtrAonI saphaLatAmAM amerikA, kaeNneDA ane laMDanamAM vasatAM aneka sAdhako ane mumukSuono ghaNo moTo phALo rahyo che. amerikAnI cha dharmayAtrAnI saMkSipta noMdha nIce Apela che. 1. 1987 : jUna-julAImAM sAhebajI Avela ane 12 zaheromAM (losa enjalasa, sAnDrAnsisko, phinikSa, zikAgo, vaoNziMgTana DI.sI, nyUyaoNrka, nyUjarsI, bosTana, DeTroiTa, siddhAcalam, ToronTo, klIvaleMDa vagere) svAdhyAya-satsaMgano lAbha Apyo. zrI mahendrabhAIe pUjayazrI AtmAnaMdajI sAthe eka mahino dharmayAtrAmAM badhe temanI sAthe joDAIne lAbha lIdho hato. hArvarDa yunivarsiTInI DiviniTI skUlamAM mulAkAta hatI. pU. AcAryazrI suzIlamunijI ane pU. gurudeva zrI citrabhAnujI sAthe vicAra-vimarza karela. pUjyazrI zivAnaMda sarasvatIjInI preraNAthI sthapAyela hindu heriTeja senTara (PA)mAM zrI rAjarAjezvarI pIThanA bALakone saMbodhela (aMgrejImAM). 2. 1993 : oNgasTa-sapTembaramAM pUjyazrI padhArela, mukhyapaNe zikAgomAM bharAyela bIjI vizvadharma pArlAmenTamAM AmaMtrita saMta tarIke tyAM "AtmajJAna (samati)" ane "prArthanAnI adbhuta zakti" vize pravacano ApyAM. te uparAMta anya zaheromAM jaina saMghomAM svAdhyAya-pravacana ApyAM. 1998 : jUna-julAImAM pUjayazrI padhArela. daseka zaheromAM svAdhyAya to Apela paNa te uparAMta ghaniSTha satsaMga-zibironuM Ayojana karela. kobA saMsthAnA pramukha zrI jayaMtabhAInA suputra mumukSu snehalabhAIparezAbahena(NJ)ne tyAM pratiSThA karAvela. hArvarDa yuni.mAM paryAvaraNa kaoNnpharansamAM pUjayazrIe "jaina darzana ane bhagavAna mahAvIranuM paryAvaraNamAM yogadAna" viSe vaktivya Apela. zrI svAmInArAyaNa maMdira (eDizana, NJ)mAM jAhera pravacana hatuM. zrI siddhAcalam jaina tIrthamAM sAdhako ane bALako mATenI zibiro rAkhela. 20OO : jUna-julAImAM sAhebajI Avela. kobA saMsthAnI rajatajayaMtI, bhagavAna mahAvIranuM 26OOmuM janmakalyANaka, zrImad rAjacaMdra tathA zrI vIracaMda gAMdhInI dehotsarga zatAbdI vagere nimitte A varSa viziSTa hatuM. A saMdarbhamAM pUjyazrIe dharma-saMskAra-bhakti-adhyAtma vagere saMbaMdhI svAdhyAya-satsaMga-zibirano lAbha mukhya zaheronA saMghomAM Apyo. bALako ane navI peDhI mATe yutha progrAmo tathA dharmavArtA aMgrejImAM rAkhela. 2004 : julAI-oNgasTamAM pUjayazrI padhArela. sapAtratA, jIvananI saphaLatA, jIvana jIvavAnI kaLA, bhagavAna mahAvIranuM jIvana ane saMdeza, sadgurunI AvazyakatA, kriyA ane upayoga, vairAgya, bhakti vagere vividha viSayo para aneka jagyAe pUjyazrIe prakAza pADela. 2005 : jUna mAsamAM, nyUyaoNrkamAM kvInsanA derAsaranA navanirmANa ane zrImadjInA citrapaTa-pAdukAnI pratiSThA prasaMge, pUjyazrI atithivizeSa tarIkenA khAsa AmaMtraNane mAna ApIne TUMkA samaya mATe Avela. sadgRhastha - eka sarvAga vihaMgAvalokana" jevA sAdhakone upayogI ane rojanA jIvanamAM vaNI levAya tevA viSaya para, pUjyazrIe traNa svAdhyAya Apela. www.ainelibrary.org Page #196 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kenyA-yu.ke.mAMDavI hamaprabhAvanA pUjayazrInA videzanA dharmapravAsano maMgaLa prAraMbha I.sa. 1984thI A be dezothI thAya che. A dharmapravAsanI zarUAta kevI rIte thaI te vAta khAsa jANavA jevI ane preraNAdAyI che. I.sa. 1979mAM jAmanagara jillAnA rAvalasara gAmanA mULa vatanI zrI nemubhAI caMdariyA jeo thoDAM varSothI laMDanamAM vepAra arthe rahetA hatA teo mitro-snehIjanone maLavA muMbaI AvyA hatA. teoe zrI zazIkAMtabhAI dhruvanA mATuMgAnA nivAsasthAne, pUjyazrIno mokSamALA-16 parano svAdhyAya sAMbhaLyo. A svAdhyAya sAMbhaLI teone khUba AnaMda ane Azcarya thayuM. teoe pUjyazrIne svAdhyAyano lAbha ApavA laMDana padhAravA AmaMtraNa ApyuM, paraMtu pUjyazrIe pUrvabhUmikA vinA tyAM AvavA saMmati ApI nahIM ane kahyuM ke tamo laMDanamAM satsaMga-maMDaLano prAraMbha karIne svAdhyAya-bhUkti cAlu karo. zrI nemubhAI nizcayanA barAbara pAkA hatA. temaNe 'vacanAmRta", "sAdhaka-sAthI" tathA "divyadhvani' moTI saMkhyAmAM laMDana maMgAvyAM ane tyAM svAdhyAya-pravRtti cAlu karI. I.sa.1983nA aMtamAM lagabhaga cALIseka bhAIbahenone laIne bhArata AvyA ane pUjyazrI sAthe pazcima bhAratanA gujarAta-rAjasthAnanAM aneka tIrthonI yAtrA karI. I.sa. 1984mAM, temanA sALA zrI girIzabhAI bI. zAha sAthe teo pharIthI kobA AvyA ane pUjyazrIne nairobI-kenyA ane laMDanamAM dharmayAtrA mATe padhAravA vinaMtI karI. Ama tA.22-5-1984 thI 13-61984 nI A dharmayAtrAnI svIkRti maLI. navanAta vaNika esosiezana ane vIzA-ozavAla samAje temAM pUrNa sahakAra Apyo ane bahenazrI indubahena dhAnake laMDanamAM bhaktino suMdara lAbha Apyo. A banne dezomAM thaI ne dharmanI prayogalakSI samaja ApanArA lagabhaga 60 jeTalA svAdhyAya, cha zibiro ane indubahenanI dasa bhaktisaMgItanI beThako goThavAI. Voice of Kenya taraphathI be reDiyovArtAlApo ane kenyA Telivijhana taraphathI tA. 16-5-1984nA roja 20 miniTano Interview paNa levAyo. bhAratIya vidyAbhavana sahitanI laMDananI aneka agraNI saMsthAoe, laMDananA svAmInArAyaNa maMdire, lIsTaranA jaina senTara ane sanAtana maMdire pUrNa sahakAra Apyo. Ama, A yAtrAthI bhAratIya sAMskRtika mUlyono ane vizeSapaNe jainadharmanI prabhAvanAno eka navA yugano maMgaLa prAraMbha thayo. tyAra pachIthI Aja sudhImAM pUjyazrInI pAMca dharmayAtrAo yu.ke.mAM yojAtI rahI che ane sAMskRtika-dhArmika cetanAno sAro saMcAra thayo che; temaja be moTAM jaina maMdiro ane nesDananuM kalAtmaka svAmInArAyaNa maMdira vagere paNa baMdhAya che. 180 kenyA-yu.ke.mAM dharmaprabhAvatA kenyA-yu.ke.mAM dharmaprabhAdhatA kenyA-yu..mAM dharmaprabhAva Page #197 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pUjyazrInI bhAratamAM thayelI agatyanI | tIrthayAtrA krama tArIkha sthaLa kula vyakti 1972 7) 1973 morabI, vavANiyA, bhadrezvara, zaMkhezvara pArzvanAthanI tIrthayAtrA preraNA - sva. lAlabhAI somacaMda bRhad parivAra, amadAvAda khaMbhAta, vaDavA, vaso, borasada, bhAdaraNa, kAviThA vagere kRpALudevanAM ArAdhanAdhAmonI darzanayAtrA dilhI, meraTha, sonipAta, mathurA, ayodhyA, hastinApura, banArasa, kalakattA, sametazikhara, rAjagRhI, pAvApurI, kuMDalapura, caMpApura, juMbhaka, RjuvAlikA nadInA kinAre, gautamasvAmInI bhUmi me,1975 4. " 29-10-1976 | thI O9-12-1976 dakSiNa bhAratanI yAtrA : khopolI, pUnA, phalaTaNa, dahIMgAva, kuMbhoja, stavanidhi, belagAma, hubalI, hampI, bellArI, zimogA, jogapholsa-humacA-padmAvatI-kundAdrI-kArakala-mUDabidrI, verUNadharmasthalI-belura-halebIDa-zravaNabelagolA-beMglora-naMdIhIlsatiruvannumalAI (ramaNa maharSi Azrama)-puSNurahilsa, poMDicerI (araviMda Azrama)-kAMjIpuramU-munigiri-cennAI-tirupatibAlAjI-karnara-haidarAbAda-kAraMjA-aMtarikSa pArzvanAtha-IlorAmAMgatuMgI-devalAlI-dhAmaNa-gajapaMthA-muMbaI-amadAvAda 5. | thI O9-11-1978 buMdelakhaMDanI yAtrA : godharA, indora, bhopAla, sAgara, kuMDalapura (baDe bAbAjI), nainAgIrI, droNagIrI, khajUrAho, 01-12-1978 AhArajI, papaurAjI, TIkamagaDha, jhAMsI, datiyA, sonAgiri, gvAliyara, lalitapura, devagaDha, caMderI, khadAragiri, thubaunajI, bajaraMgagaDha, maksI-pArzvanAthajI, baneDiyA, indora, bAvanagajA. (baDavAnI), dAhoda, DAkora, amadAvAda-kobA 16-11-1979 pUrva bhAratanI tIrthayAtrA sametazikhara, rAjagRhI, pAvApurI, kalakattA, jamazedapura 04-12-1979 6. || [181. rAja nI mALIyA zayelI yogathI tIrthayAtrAmAyaNa mahatvanI bhAratamAM thayelI agatyanI tarika Page #198 -------------------------------------------------------------------------- ________________ krama tArIkha sthaLa kula vyakti 07-11-1981 40 tIrthayAtrA-bhIloDA, kesariyAjI, udepura, kareDA pArzvanAtha, cittoDagaDha, bhIlavADA, khyAvara, jayapura, cUlagIrI, ajamera, jesalamera, lodravA, amarasAgara, nAkoDA pArzvanAtha, AhIra ane rANakapura, brAhmaNavADA, kuMbhAriyAjI 23-11-1981 7) 18-12-1983 | 1 thI 28-12-1983 mahesANA, tAraMgAjI, mA. Abu, acaLagaDha, rANakapura, kesariyAjI, udepura, IDara, agAsa, vaDavA, khaMbhAta, vaTAmaNa, pAlItANA, sonagaDha, rAjakoTa, morabI, vavANiyA, sAyalA, amadAvAda, kobA 4-7-1984 giranArayAtrA-AtmAnaMdajInAM nAma-veza-parivartana FO thI 6-7-1984 22-12-1984 madrAsa, beMglora, kocInanI dharmayAtrA thI 09-01-1985 95 11. 10-12-1986 | kalakattAnA vividha jinamaMdiro, belUramaTha, dakSiNezvara maTha, thI pleneToriyamanI mulAkAta, zrI sametazikhara, rAjagRhI, 28-12-1986 pAvApurI, guNiyAjI, banArasa, dilhI, AgrA, jayapura 12. 01-11-1989 thI 24-11-1989 dakSiNa bhAratanI tIrthayAtrA : amadAvAda, beMglora, humacA, kArakala, zimogA, muDabIdrI, dharmasthaLI, halebIDa, zravaNabelagolA, gommadagiri, maisura, UTI, koimbatUra, palanI, kenAla, madurAI, kanyAkumArI, poMDicerI, pusurahilsa, kAMcI, madrAsa, tiruvannamaslAI 13. 08-02-1993 kalakattA, sametazikhara, pAvApurI, rAjagRhI thI. 23-02-1993 14. 08-01-1995 madrAsa, beMglora tathA dakSiNa bhAratanI tIrthayAtrA 1 thI 20-01-1995 182 For Private & Personal use only www.ainelibrary.org Page #199 -------------------------------------------------------------------------- ________________ krama 15. 10-11-1999 thI 12-11-1999 16. 17. tArIkha 20. 18. 10-10-2002 thI 13-10-2002 21. 18-12-1999 thI 23-12-1999 19. 19-12-2003 thI 29-12-2003 22. 28-12-2001 26-12-05 thI 30-12-06 9-1-2006 thI 18-1-2006 20-9-2006 thI 4-10-2006 paramakRpALudevanAM ArAdhanA-sthaLonI dharmayAtrA sthaLa tIrthayAtrA-madhyapradeza, indora, bAvanagajA, unapAvAgiri, ujjaina dharmayAtrA - dakSiNa bhAratanI tIrthayAtrA, kuMdAdrIthI muDabidrI, vAraMga, kArakala, veNu, dharmasthaLa, halebIDa, zravaNabelagolA, beMglora, punnurahilsa, madrAsa Adi sthaLonI yAtrA dharmayAtrA-bAMsavADA, bhImapura, nasiyAjI, naugAma, udepura, kesariyAjI indora-ujjaina-makSIjI-thaunajI-paurAjI-sonAgirisiddhavarakuTa-puSpagiri-baneDiyA vagare ma.pra.nAM tIrtho naDiyAda, uttarasaMDA, bAMdhaNI, agAsa, vaDavA, IDara Adi paramakRpALudevanAM tIrthadhAmo cennAI, beMglora, zravaNabelagolA himAlayanI dharmayAtrA 183 kula vyakti 60 40 80 25 80 Page #200 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (c)) saMsthAnA prakAranA pIja, pU, pI khyAnaMda, i 1. cAritrya-suvAsa AdhyAtmikatA jo cAritryathI suvAsita na hoya to te zuSka ja kahevAya. cAritrya-suvAsa cAritryanI suvAsa eTale jIvanane vividha guNonI sugaMdhathI maghamaghatuM banAvavuM ane te mATenuM prabaLa avalaMbana, mahApuruSono samAgama ane temanA preraka jIvanaprasaMgo sivAya bIjuM zuM hoI zake ? A nAnI pustikA "cAritrya suvAsa' AvuM ja uttama avalaMbana pUruM pADavAno hetu sAdhe che. A koI vArtAsaMgraha nathI; paraMtu jIvanamAM vividha kSetroe viziSTa mahattAne prApta thayelI vyaktionA jIvatA-jAgatA banAvonuM Alekhana che. te cAritrya-prasaMgomAM eka bAju satya, ahiMsA, vizvaprema, Izvarabhakti Adi sAttvika guNonuM pratipAdana che to bIjI bAju zaurya, pramANikatA, pharajaniSThA, zramanuM mahattva, kalArasikatA, Adi mAnavIya guNonuM paNa varNana che. dareka cAritrya-prasaMganuM Alekhana TUMkamAM che, paraMtu hRdayasparzI che ane tethI pharI pharI vAMcavAnuM mana thAya che. dareka kakSAnA cAritrya-vikAsamAM A pustikA ghaNI ja upakArI nIvaDaze evI amane zraddhA che. vartamAna AvRtti 11, kula pustakasaMkhyA 28,000, pRSThasaMkhyA 101. nAnA nA kapa ApaNo saMskAra vAraso 2. ApaNo saMskAra vAraso parama zraddheya zrI AtmAnaMdajI-likhita A pustakamAM, rojabarojanA jIvanamAM upayogI ane upakArI thAya tevA vyavahAru muddAonuM Alekhana thayuM che. jIvananI sAmAnya zuddhi, sadAcAra, sadguNonI vRddhi, koI paNa kArya karatAM satata jAgRti rAkhavAnI kaLA, jIvanavikAsa mATeno pAyArUpa abhigama temaja vartana kevAM rAkhavAM ke jethI satpAtratA Ave, samayano sadupayoga, nivRtta jIvananuM Ayojana, ArogyanuM jatana, vANIno vinaya vagere mULabhUta paraMtu mahattvanI bhAratIya jIvanapaddhatinA vividha aMzone rojabarojanA jIvanamAM kevI rIte vaNI levA te aMgenuM anubhavasiddha ane adhikRta mArgadarzana A nAnA pustakamAMthI samAjanA vividha vargone maLI rahe che. Do. kumArapALa desAIe lakhela 'saMta batAve paMtha' prastAvanA A pustaka para sarvatomukhI prakAza pADe che. vartamAna AvRtti sAtamI, kula pustakasaMkhyA 17,000, pRSThasaMkhyA 74. 184 nIma jaya ki samaya eka ell sIsIsI a Personal use only Jain Education Internationa e www.helby Page #201 -------------------------------------------------------------------------- ________________ yoga, svAdhya ane mAnava mUlyo (eka zikSaNika zALopaNogI telika aApyAsakrama) 3. yoga, svAcya ane mAnava mUlyo Ajano mAnavI jyAre prakRtithI vimukha thaI aneka zArIrika temaja mAnasika rogono bhoga banI rahyo che tyAre, mANasanuM zarIra taMdurasta bane temaja tenuM mana ane samagra jIvana tanAvamukta thaI pavitra bane e hetuthI yoga, svAcya ane mAnavamUlyonA triveNI saMgamarUpa A laghu pustikA che, jemAM AhAra-vihAra-nihAranA niyamo, pUjayazrI AtmAnaMdajI dvArA yoganAM ATha aMgonI TUMkI samajaNa ane jIvanaunnatinA mArgadarzanathI sonAmAM sugaMdha bhaLI che. paheluM sukha te jAte naryA' ane 'paheluM sukha te samajaNasAra' A banne uktiono subhaga samanvaya A laghu pustikAmAM thayo che. zArIrika, mAnasika ane AdhyAtmika svAthya jALavavAnuM zikSaNa ApavAmAM vidyArthIone, zikSakone ane sAdhakone ghaNI upayogI thAya tevI A pustikA che. yogAcArya zrI duSyatabhAI modI dvArA mArgadarzita yogAsano aMgenI mAhitI paNa A pustikAmAM samAvavAmAM AvI che. vartamAna AvRtti trIjI, kula pustakasaMkhyA 10,000, pRSThasaMkhyA 45. karatA sAdAI GER Gewa zrImad rAjacaMdra AdhyAtmika sAdhanA kendra kaya dara , | (ji. gautama) - (na ya, ra, kAda 4. tIrtha saurabha sAdhanA-kendranI rajata-jayaMti nimitte prakAzita thayelo, A eka nayanaramya, mAhitIpUrNa ane AkarSaka graMtha che. samAjanA badhA vargone tIrtha saurabha vAMcavAmAM rasa paDe ane unnata jIvana jIvavAnuM vividhalakSI pAtheya maLI rahe e hetuthI vividha vidvAno ane saMtonA lekho ahIM avatarita che; jemAM adhyAtma, saMskAra ane zikSaNa, darzana ane ciMtana temaja preraNAtmaka cAritralekhana jevA vaividhyapUrNa viSayo AvarI levAyA che. A saMkalana mAtra aupacArika graMtha na banatAM eka saMgrahaNIya graMtha banI rahe che. rajata-jayaMti varSane prasaMgocita, zarUAtamAM saMsthAnA Aja sudhInA vikAsakramano ullekha zabdo ane 75 raMgIna, bhAvavAhI ane AbehUba 'citromAM darzAvAyo che. tyArabAda pRSTha 38 para Apela anukramaNikA pramANe vividha viSayonI rajUAta karela che. | gujarAtI na jANanAra bhAratIya samAja ane videzasthita navI peDhIne paNa temAMthI preraNA maLe te hetuthI hindI ane aMgrejImAM paNa ghaNA suMdara lekhone A graMthamAM samAvavAmAM AvyA che. vartamAna AvRtti 11mI, kula pustakasaMkhyA 5,000, pRSThasaMkhyA 182. zrImad rAjacaMdra AdhyAtmika sAdhanA kendra (dhI sabyuna ezA mAdhanA kanA saMyamita ) kolA uda20ghaE ( ji. gAMdhInagara) 185 For Private & Personal use only www.ainelibrary or Page #202 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 5. zrImad rAjacaMdranI jIvanasAdhanA zrImad rAjacaMdrajInA jIvana ane kavana vize joke aneka pustako lakhAyAM che paraMtu parama zraddheya zrI AtmAnaMdajI-likhita A laghu pustikAmAM, zrImad jevA prajJAvaMta | thI zrImada rAjacaMdranI jIvanasAdhanA yugapuruSanA prabhAvazALI vyaktitvanAM vividha pAsAMonuM saMkSipta, muddAsara ane saraLa bhASAmAM nirUpaNa thayuM hovAthI vAcaka vargane, khAsa karIne vidyArthIone tathA yuvAnone ghaNI ja upayogI thaI paDe tema che. sauprathama A pustikA zrI jayabhikhkhuM sAhitya TrasTa dvArA prakAzita thayela. zrImad rAjacaMdrajInA jIvana-prasaMgo, temanA saMparkamAM AvanAra mahAnubhAvo sAthenA paricaya-prasaMgo ane temanA divya bodhanuM TUMkamAM, muddAsara ane rasaprada zailImAM Alekhana karela che. eka laghu pustikArUpe A kRtine haMmezAM sAthe rAkhI, zrImadranA jIvananuM avAranavAra vihaMgAvalokana karI, temAMthI niraMtara preraNA laI zakAya evI kSamatA temAM rahelI che. vartamAna AvRtti trIjI, kula pustakasaMkhyA 6,000, pRSThasaMkhyA 48. dhImad rAjacaMdra nAkhyAtmika sAdhanA kendra rIte koI gamI te ja pAlaull Path to Righteousness 6. nUtana varSAbhinaMdana pustikAonI zreNI chellAM ekavIsa varSothI saMsthA dvArA prakAzita thatI A pustikAo dezavidezamAM sarvatra khUba AvakAra pAmI che. moMghAM divALI kArDa ke je pheMkI devAmAM Ave che, tenA karatAM sarvopayogI ane saMskArasiMcaka A pustikAo taddana sAdhAraNa kiMmate moTI saMkhyAmAM bahAra pADavAmAM Ave che. saraLa, sAttvika ane rasaprada vAcana dvArA suvicAronA prasAranuM mukhya dhyeya A pustikAonA prakAzanamAM rAkhela che. | pRSThasaMkhyA 40. Saints ct of Happy New Year arvAcIna jaina jyotirdharo kI nAranA 7. arvAcIna jaina jyotirdharo A kRtimAM arvAcIna jainadarzana ane jaina samAjanA sarvatomukhI vikAsane mATe chellAM baso varSomAM maulika, vyApaka ane vividhalakSI temaja akhila bhAratIya kakSAnuM yogadAna karyuM hoya, tevI agragaNya vibhUtionA (AcAryo, mahAna sAdhako, sAhityakAro, samAjasevako, dAnavIro vagerenA) jIvana saMbaMdhI, preraka ane aitihAsika mAhitI ApIne, phoTAo sahita, temanA guNAnuvAda karela che. samasta jaina samAjanI vartamAna peDhIne tenA jIvanaghaDatara mATe samayocita, uttama ane lAbhadAyI preraNA A graMthamAMthI maLI rahe e mukhya Azaya che. uttama sadguNono bahuAyAmI vikAsa rojabarojanA jIvanamAM kevI rIte karavo, te mATenuM prayogasiddha pAtheya paNa A jIvanacaritronA vAcana dvArA ApaNane maLe che. kula pustakasaMkhyA 3,000, pRSThasaMkhyA 280. ja thI sAta-saMtA-sAdhanA kendra, kobA, 186. For Private & Personal use only. www.jalnelibrary.org Page #203 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 8. puSpamALA parama tattvajJa zrImad rAjacaMdrajIe kizorAvasthAmAM lakhelI evI A upayogI ane saraLa kRti che. 108 jIvanapreraka suvAkyo dvArA, dareka manuSyane jIvanaunnatimAM mArgadarzaka thAya tevuM vaividhyapUrNa pAtheya temAM pIraseluM che. vartamAna AvRtti cothI, kula pustakasaMkhyA 7,000, pRSThasaMkhyA 31. zrImad rAjacaMdra praNItA pampamALA ( adhyAtmapreraka 9. zrI AtmasiddhizAstra - hastalikhita zrI AtmasiddhizAstranuM nAnI pustikArUpe mudraNa to aneka vAra thayuM che; paraMtu A prakAzananI viziSTatA e che ke "zrI Atmasiddhi' paramakRpALudeva zrImad rAjacaMdrajInA mULa hastAkSaromAM mudrita hovAthI, temaja khUba ja AkarSaka ane nayanaramya mudraNa thayuM hovAthI zrI Atmasiddhi pArAyaNamAM eka divya bhAva-vRddhinuM te kAraNa bane che. zrI aMbAlAlabhAI dvArA lakhAyelA saMkSipta-artha (je paramakRpALudevanI najara taLethI pasAra thayela) dareka gAthAnI sAthe Apela hovAthI arthane anusarI pArAyaNa karavAmAM ghaNuM upayogI bane che. vartamAna AvRtti pahelI, kula pustakasaMkhyA 3,000, pRSThasaMkhyA 142. hIpa zaja rAjana[/na. ka 10. sAdhaka-sAthI dareka kakSAnA sAdhakane mumukSutAthI mAMDI AtmajJAna sudhInA sAdhanAmArgamAM niraMtara eka evA sAthInI jarUra hoya che ke je saMta-samAgamanA abhAvamAM paNa atyaMta jIvanopayogI ane AtmalakSI mArgadarzana Apato rahe. AvA ja uttama sAthInI garaja sAre che parama zraddheya zrI AtmAnaMdajI-likhita saguNonA bhaMDArarUpa A graMtha 'sAdhakasAthI." svabhAve abhedarUpa evA AtmatattvanI prApti mATe bhedarUpa tathA aneka sadguNonI prApti mATe Avazyaka sarvAgI pAtheya ahIM pUruM pADela che. AtmajJAnanA pAyArUpa AvA aneka sAttvika ane tAttvika saddaguNonuM svataMtra prakaraNomAM Alekhana - tenI samajaNa, tenuM phaLa ane teno mahimA darzAvI te guNo AcaraNamAM paNa mUkI zakAya te mATenuM preraNAbaLa ApatA aitihAsika caritra-prasaMgo dareka prakaraNanA aMtamAM mUkyA hovAthI vAcana atyaMta rasaprada ane vizada chatAM sugama banI rahe che. che 187 For Private & Personal use only Page #204 -------------------------------------------------------------------------- ________________ A graMthanI atyAra sudhI aneka AvRttio ane aMgrejI (Aspirant's Guide) anuvAda paNa bahAra pADela che; te ja tathya tenI upayogitA ane deza-videzamAM tenI lokapriyatAnuM dyotaka che. vartamAna AvRtti sAtamI, kula pustakasaMkhyA 20,500, pRSThasaMkhyA 326. sAdhanA sopAna Amogatino krama mAma to paNa vicAra IT HlA 11. sAdhanA sopAna A nAnA graMthamAM prAthamika ane madhyama kakSAnA sAdhake kaI rIte sAdhanAkrama apanAvavo, ke jethI te kramazaH eka pachI eka sopAno caDhato caDhato potAnA paramArthalakSa evA AtmasAkSAtkArane pAme te darzAvyuM che. A dazA prApta karavAthI ja sahaja atIndriya AnaMda ane parama zAMtino anubhava thAya che. A mATenI upayogI mAhitI ane jIvanaprayogono sunizcita krama suMdara ane saraLa bhASAmAM zreNIbaddha rIte samajAvyo che. satsaMga - svAdhyAya - guNajijJAsA - prabhubhakti - AtmavicAra - AtmasAkSAtkAra Ama pAMca khaMDamAM vibhAjita A sAdhanAnAM sopAnonuM vivecana khUba saraLa ane preraka zailImAM parama zraddheya zrI AtmAnaMdajIe karyuM che. dareka khaMDane anurUpa pariziSTamAM, samasta bhAratIya vADamayamAMthI, vividha mahAtmAonA upadezane paNa avatarita karIne tene mAhitIsabhara ane adhikRta banAvyo che. vartamAna AvRtti chaThThI, kula pustakasaMkhyA 11,800, pRSThasaMkhyA 75. -pU, zrI rAmAnaMdajI " | za ka ma Na kI 12. saMskAra, jIvanavijJAna ane adhyAtma graMthakartAe A kRtine traNa khaMDamAM vibhAjita karela che. tenI vizeSatA e che ke saMskAra, jIvaivajJAna mAnavajIvananI unnati mATenAM lagabhaga tamAma pAsAMone temAM AvarI levAyAM che. aita adayAtma pariNAme, eka sAmAnyamAM sAmAnya mAnavIthI mAMDIne uccastarIya sAdhako, eTaluM ja nahIM, prajJAvAna puruSone paNa upayogI thAya evuM vaividhyapUrNa, sAttvika ane tAtvika pAtheya ahIM prastuta karavAmAM AvyuM che. | 'saMskAra' nAmano prathama khaMDa vAMcanArane potAnuM jIvana unnata banAvavAnI preraNA Ape che. "jIvanavijJAna" nAmano bIjo khaMDa AtmAbhimukha banelA jijJAsune premabhakti, jJAna ane dhyAnanI keDIe AgaLa vadhavA ane jIvanane UrdhvagAmI banAvavA mATe vaividhyapUrNa ane vipula mArgadarzana pUruM pADe che. "adhyAtma' nAmano trIjo khaMDa tenA nAmane anurUpa cittavRttine nija caitanya bhaNI laI javA mATe parama upakArI evAM rahasyamaya, gurugamayukta ane anubhavasiddha vividha sAdhanono aMgulinirdeza kare che, je sAdhakanA hRdayane bhAvavibhora banAvI de che. dareka sAdhakanuM aMtima dhyeya paNa A ja che. TUMkA paraMtu mArmika sacoTa muddAomAM viSayanuM nirUpaNa te A graMthanI viziSTatA che ane sAthe sAthe 188 Page #205 -------------------------------------------------------------------------- ________________ prastAvanAmAM graMthakAre graMthanA pAtheya, prayojana, upayogitA ane adhikRtatA tarapha vAcakane sarvAMga spaSTatA karI Apela che; je avazya paThanIya che. vartamAna AvRtti bIjI, kula pustakasaMkhyA 4,000, pRSThasaMkhyA 276. 13. adhyAtmajJAna-pravezikA A pustikAmAM pUrvAcAryonI ane saMta-mahAtmAonI gUDha anubhavavANI samajavA mATenI bhUmikArUpa pAtratA Ave te mATe adhyAtmanuM alpa ane prAthamika kakSAnuM jJAna, samasta jijJAsu jagatane grAhya thaI zake te prakAre avatarita karyuM che. taddana saraLa gujarAtI tathA aMgrejI bhASAmAM AtmasAdhanAmAM upayogI thAya evA mAtra thoDA ja sarvopayogI mukhya viSayo praznottararUpe rajU karela che. vartamAna AvRtti AThamI, kula pustakasaMkhyA 18,000, pRSThasaMkhyA 32. adhyAtmatattva praznottarI M zrI vAi ka zrImada rAjya mAyAtmika sAdhanA tree = {{ja SIna Joe: 04/07185 15. bodhasAra parama zraddheya zrI AtmAnaMdajIe saMpAdita karela ane sAdhanAnAM mukhya tera aMgonuM nirUpaNa karatAM saMta-mahAtmAonAM vacanAmRtono A saMgraha, mumukSuone Atma-sAdhanA karavAnA vikaTa mArgamAM preraNA ane utsAha ApI, nirAzAmaya ane DAmADoLa manovRtti thAya tyAre tene pharIthI mArgArUDha thavAmAM sahAyaka banavAnuM pAtheya pUruM pADe che. vartamAna AvRtti pAMcamI, pRSThasaMkhyA 70. 14. adhyAtmatattva-praznotarI A nAnI pustikAmAM zAzvata AdhyAtmika satyonuM praznottararUpe Alekhana karyuM che. bIjA prakaraNamAM prabhu mahAvIranuM pAyArUpa tattvajJAna saraLa bhASAmAM avatirata karyuM che. trIjA prakaraNamAM jaina dharma aMgenI sAMskRtika ane saMkSipta, Adhunika, aitihAsika mAhitI ApI che. vartamAna AvRtti pAMcamI, kula pustakasaMkhyA 6,800, pRSThasaMkhyA 32. 189 adhyAtmajJAta-pravezikA zrI rAjaya madha sAva boMdhasAra zrIcaMda vAjAnA adhAtmika nA una Page #206 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 16. sAdhaka-bhAvanA sAdhakane sarvatomukhI AdhyAtmika pAtheya A pustakamAMthI prApta thaI rahe che. sAdhaka-bhAvanA A pustaka parama zraddheya zrI AtmAnaMdajIe, eka prAcIna saMskRta stavana ane eka arvAcIna sarvamAnya prArthanA - ema be laghukRtio upara ApelAM prayogalakSI pravacanonA saMpAdananA AdhAre taiyAra karela che. temAMthI prabhu-guru-bhakti, prArthanA, prAyazcitta, kaSAya-vijaya, vizvamaitrInI bhAvanA ane dhyAna tathA samatvanA abhyAsa upara bahumukhI ane rojabarojanA jIvanamAM upayogI pAtheya prApta thAya che. vartamAna AvRtti pAMcamI, kula pustakasaMkhyA 8,500, pRSThasaMkhyA 123. 17. adhyAtmapAtheya pa.kR. zrImadjInA uttama koTinA gadya sAhityamAMthI cUMTelAM prakIrNa 108 upadeza-vacano tathA parama zraddheya zrI AtmAnaMdajInAM chellAM 25 varSanI viziSTa, prabuddha ane satata sAdhanAnuM pratibiMba pADatAM prakIrNa bodhavacanone A graMthamAM saMkalita karela che; je vividha kakSAnA mumukSuone potapotAnI pAtratA anusAra dIvAdAMDI samAna digdarzana karAve tevAM che. satsaMga, satzAstra, bhakti, pratyakSa jJAnInI oLakhANa temaja samarpaNa, satpAtratAnI upayogitA, AtmajJAnanI prAptinA saraLa sahaja upAyo Adi aneka sAdhakopayogI viSayo upara A vacano adhikRta ane sarvAMgI prakAza pADe che. vartamAna AvRtti pahelI, kula pustakasaMkhyA 3,000, pRSThasaMkhyA 84. 18. adhyAtmanA paMthanI yAtrA parama zraddheya zrI AtmAnaMdajI viracita A pustakamAM yugapuruSa paramatattvajJa zrImad rAjacaMdrajInAM vacanAmRtamAMthI cAra patro cUMTIne temanA upara vizeSa vicAraNA karIne Alekhana karavAmAM Avela che. vivecakazrIe dareka patrAMkanA prAraMbhamAM teno TUMko sAra bhUmikArUpe Apyo che, jethI samajavAnuM saraLa bane ane pUrvApara saMbaMdha jaLavAI rahe. A pustaka mumukSuone sAdhanA mATe ghaNuM upayogI pAtheya pUruM pADe che. vartamAna jIvanamAM mumukSupaNuM ane AtmajJAna prApta karIne mokSamArgamAM AgaLa vadhavA mATenAM aneka pAsAMone prayogasiddha zailImAM A graMthamAM rajU karela che. vartamAna AvRtti bIjI, kula pustakasaMkhyA 6,000, pRSThasaMkhyA 99 190 vizva pUjaya zrI rAmAnaMdajI "adhyAtma pAtheya Chalking alang en queculches zution Bog III Sem30 adhyAtmanA thanI yAtrA www.jalfhellLlty org Page #207 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 19. bArasa aNuvekkhA vairAgyanI vRddhi mATe jaina paraMparAmAM bAra bhAvanAo khUba ja upayogI ane pracalita che. A graMthamAM AcAryapravara zrI kuMdakuMdasvAmIe mAtra 91 gAthAomAM lakhela, adhikRta ane sAdhakopayogI bAra bhAvanAo mULa prAkRtamAM tathA hiMdI ane gujarAtI padyAnuvAda tathA gadyAnuvAda sahita prakAzita karela che. vairAgyanI sAthe adhyAtmajJAnane suMdara rIte vaNI letI A kRti, hiMdI-gujarAtI sAdhakone mArgadarzaka ane parama upakArI che. vartamAna AvRtti pahelI, kula pustakasaMkhyA 2,000, pRSThasaMkhyA 96. (hAla anupalabdha) 20. dravya saMgraha praznottarI TIkA mULa lekhaka : adhyAtmayogI nyAyatIrtha pU. zrI manoharalAlajI varNIjI mahArAja. gujarAtI anuvAdaka : parama zraddheya zrI AtmAnaMdajI. hiMdI praznottarI TIkAmAM mULa gAthAo tathA tenI saMskRta TIkAnA AdhAre aneka upayogI viSayone, mULa graMthanA Azayane, vizada rIte chatAM saraLatAthI samajAvavAmAM Avela che. parama zraddheya zrI AtmAnaMdajIe paNa gujarAtI anuvAda karatI vakhate mULa hiMdI TIkAno Azaya sarvathA jaLavAI rahe teno lakSa rAkhyo che. pAyArUpa jaina tattvajJAna prApta karavA ane dharmAcaraNanAM vividha pAsAMone samajavA mATe A eka suMdara graMtha che. vartamAna AvRtti pahelI, kula pustakasaMkhyA 3,000, pRSThasaMkhyA 418, (hAla anupalabdha) bhakti-viSayaka 21. dainika bhaktikrama 1992mAM prathama prakAzita thayelA A graMthanI saMzodhita ane parivardhita tRtIya AvRtti eprila 2002mAM pragaTa thaI che; je sAdhanA kendranA kAyamI sAdhakone temaja sAdhakonA anya vizALa vargane mATe paNa eka anokhI dena che. vidyA-bhakti-AnaMdanA dhAmarUpa A kendramAM roja savAre ane sAMje je eka suvyavasthita, bhAvavAhI, saMgItabaddha, tAttvika ane bahumukhI jIvanavikAsalakSI bhaktikrama goThavAyo che, te A pustakamAM upalabdha che. ravivArathI zanivAra sudhIno eka sunizcita bhaktikrama e rIte goThavAyo che, ke jethI bhaktinA badhA prakArone AvarI laI parAbhakti sudhI laI jAya tevA aneka mahApuruSo racita pado, bhajano, dhUno tathA prArthanAono emAM samAveza karela che; je sAdhakanA hRdayane bhAvavibhora kare che. jyAre sAdhanA kendrathI dUra hoIe tyAre paNa A graMtha sAthe rAkhavAthI bhaktimArganI sAdhanAnuM sAtatya jALavavAmAM saraLatA rahe che ane AtmonnatinuM kAraNa bane che. navI AvRttimAM vadhArAnA kula lagabhaga 100 lokapriya, bhAvavAhI, rasaprada ane geya bhaktipado umeravAthI tenI upayogitA vizALa vAcanavarga sudhI pahoMcADavAno stutya prayatna karavAmAM Avyo che. vartamAna AvRtti trIjI, kula pustakasaMkhyA 3,500, pRSThasaMkhyA 368. Jain Education Intemational 191 For Private & Perapral Use Only dainika bhaktima www.jalnelibrary.org Page #208 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bhaktimArganI ArAdhanA 22. bhaktimArganI ArAdhanA ja A kALamAM AtmakalyANanA sarvasulabha, mukhya ane sarvottama evA bhaktimArganuM bahumukhI ane anubhavapUrNa varNana graMthakAre A pustakamAM karela che. vistRta, prabuddha ane AdhyAtmika prastAvanAvALA A graMthane traNa khaMDamAM vaheMcavAmAM Avyo che. (1) prathama khaMDamAM bhaktanuM svarUpa, bhaktanAM lakSaNo, bhagavAnanuM svarUpa, sadgurunuM svarUpa, zuddha-dharma-prarUpaka zAstronuM ane navadhA bhaktinuM vizada, adhikRta ane anubhavasiddha Alekhana karavAmAM AvyuM che. (2) bIjA khaMDamAM je mahAtmAoe potAnA jIvanakALa daramiyAna viziSTa sAdhanA karI hoya, jemanA vyaktitvamAM bhaktinuM tattva spaSTapaNe tarI AvatuM hoya, temanAM jIvanacaritronuM saMkSepamAM Alekhana che. (3) trIjA khaMDamAM bhaktipoSaka, lokapriya, AdhyAtmika, saMgItamaya ane preraNAdAyI pado, bhajano ane dhUnonuM saMkalana karavAmAM AvyuM che. pAribhASika zabdono taddana ocho upayoga thayo hovAthI samajavuM khUba ja saraLa bane che. vartamAna AvRtti cothI, kula pustakasaMkhyA 8,000, pRSThasaMkhyA 187. zrI rAjavaMdanA mi java trA Rii banyAM 23. zrI rAjavaMdanA A pustikAmAM janmajAta kavi ane mahAtmA gAMdhIjInA mArgadarzana evA pa. ku. zrImad rAjacaMdrajI-praNIta aneka pado, apUrva avasara, AtmasiddhizAstra Adi tathA gadyalekhanamAMthI cha padano patra, kSamApanA, vItarAgano kahelo dharma, durlabha evo manuSyadeha, praNipAta stuti tathA dainika bhaktino nityakrama, traNa maMtranI mALA vagere rojabarojanI bhaktimAM upayogI pAtheyano samAveza thayo che. vartamAna AvRtti pahelI, kula pustakasaMkhyA 17,000, pRSThasaMkhyA 102. nIla W ala (vivecana aditI 24. bRhad AlocanAdi padya saMgraha nItizAstra, prArthanA, prAyazcitta, deva-zAstra-gurunI utkRSTa bhakti sahita zaraNAgati, karmabaMdha ane puNya-pApanI saMkSipta samajaNa, uttamasAdhakonAM lakSaNo, bRhaMduMAtmAnA paramArtha svarUpanI gurugama dvArA samajaNa, bhedajJAnano abhyAsa, AlocanAdi padya saMgraha mohagraMthino bheda, suzrAvakanA manoratha, aDhAra pApasthAnakonuM saMkSipta svarUpa - evA sAdhakopayogI vividha viSayonuM A kRtimAM rUDI rIte pratipAdana karyuM che. A kRtimAM zrI lAlAjI raNajitasiMhajI kRta zrI bRdahuM AlocanAno bhAvArtha, saMsthAnA pramukha, mAnanIya murabbI zrI jayaMtabhAIe, potAnA sAdhanAmaya adhyayananA eka bhAgarUpe taiyAra karyo che. vartamAna AvRtti bIjI, kula pustakasaMkhyA 3,000, pRSThasaMkhyA 210. dhImad rAjacaMda mAdhyAdhi ke mAdhanA kana Page #209 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 25. zAMti patha darzana | 'yathA nAma tathA guNa" e ukti anusAra, ApaNA jIvanamAM sAcI zAMti prApti karavA mATe je prakAranI sAcI samajaNanI jarUra che ane te samajaNa anusAra AcaraNa karavAnI jarUra che te badhuM A graMthamAM parama pUjya jinendra vargIjI mahArAje saraLa, sahaja, anubhavasiddha ane rasamaya zailImAM dRSTAMto sahita samajAvyuM che. mULa hiMdImAM lakhAyelA A graMthano suMdara anuvAda AdaraNIya bahenazrI sunaMdAbahena voharAe karela che. A gujarAtI graMtha be khaMDomAM upalabdha che ane sau sAdhakone khUba ja upayogI mArgadarzana pUruM pADe che. prathama khaMDa pRSThasaMkhyA 280. bIjo khaMDa : pRSThasaMkhyA 391. (hAla anupalabdha) (aMgrejI prakAzano) Aspirant's Guid 26. Aspirant's Guide This is the English version of the popular book 'Sadhak Sathi.' The author has provided very useful material to develop various virtues in life in simple, scientific and lucid style. The historical examples given at the end of each chapter makes the reading very interesting, fruitful and practical. Useful for all those who want to make their life noble, virtuous and peaceful. Pages 194Total No. 3,000. SIMPLICITY 27. Our Cultural Heritage. H Shri Aimanandit 28. Adhyatma-Gnan-Praveshika. 29. Prayer & Its Power. 30. Jain Approach to Self Realization. ( hindI prakAzano , 31. adhyAtmajJAna-pravezikA mahAna pUrvAcAryoM kI aura saMto kI anubhavavANI ko vAstavika rUpa se samajhane kI pAtratA prApta karane ke prayojana se, adhyAtma kA saMkSipta aura prAraMbhika kakSA kA pAtheya, parama zraddheya zrI AtmAnaMdajI ne isa pustikA meM avatarita kiyA hai / bilakula sarala bhASA meM, aura sAdhanA meM upayogI ho aise kevala thor3e hI mukhya viSayoM ko yahA~ praznottarI ke rUpa meM prastuta kiyA gayA hai| yaha pustikA sabhI saMpradAyoM ke sAdhakoM ko samAna rUpase upayogI ho sakatI hai| vartamAna AvRtti dUsarI, kulasaMkhyA 2,000, pRSThasaMkhyA 32. For Private & Personal Lise Only www.ainelibrary.oh Page #210 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 32. cAritra suvAsa parama zraddheya zrI AtmAnaMdajI dvArA likhI huI isa pustikA meM aneka uttama aura preraka aitihAsika jIvana-prasaMgoM kA saMpAdana karake use kathAzailI ke rUpa meM prastuta kiyA gayA hai| eka ora satya, ahiMsA, vizvaprema, sahanazIlatA, kSamA, saMyama, Izvarabhakti jaise sAttvika guNoM kA pratipAdana huA hai to dUsarI ora prAmANikatA, kalA- rasikatA, mAtRprema, yuddhakauzalya Adi sAmAnya mAnavIya guNoM kA varNana bhI hai / pustikA bahuta lokapriya huI hai, jisase dasa AvRttioM kI 6,000 prata samApta ho naDuM / pRSTha saMdhyA rU2. 33. prakIrNa A uparAMta saMsthAnA mukhapatra 'divyadhvani'nA Dajhana uparAMta vizeSAMko vividha viSayo upara prakAzita thayela che, jemAM mukhya nIce pramANe che. * dazAbdI vizeSAMka videzayAtrA vizeSAMka - 1998 tathA 2000 * AcArya zrI samaMtabhadra vizeSAMka * pU. zrI gaNezaprasAda varNIjI vizeSAMka zrImad rAjacaMdra vizeSAMka * AcArya kuMdakuMda vizeSAMka * AtmasmRti vizeSAMka * rajata jayaMtI vizeSAMka * mahAvIra prabhu vizeSAMka * vizva-dharma-pariSada zatAbdI vizeSAMka 34. saMsthAnuM mukhapatra 'divyadhvani' Atmadharmane upadezatuM saMsthAnuM A mAsika mukhapatra chellAM lagabhaga 30 varSathI niyamitapaNe pragaTa thAya che. temAM paramatattvajJa zrImad rAjacaMdrajI-paramakRpALudevanI-samanvayakArI vicAradhArAne anurUpa aneka AcAryosaMto-vidvAnonA lekho, bALa-vibhAga tathA 'saMsthA-samAja-darzana' vibhAgamAM saMsthAnI aneka samAjanI gatividhionuM citra Alekhana karavAmAM Ave che. avAranavAra parvo ane mahApuruSonA puNyaprasaMgo para vizeSAMko bahAra pADavAmAM Ave che. hiMdI ane aMgrejI vibhAgo paNa avAranavAra ApavAmAM Ave che; jemane have kAyamI svarUpa ApavAnI yojanA che. hAlamAM tenI sabhyasaMkhyA lagabhaga 5500 che; jemAM 450 aMko amerikA, yu.ke., kenyA tathA siMgApura jAya che. * * AcArya vidyAsAgara vizeSAMka 35. divALI-pustikAonuM prakAzana saMskArapreraka suvicArono moTA pAye phelAvo thaI zake te hetuthI A pustikAo prakAzita karavAmAM Ave che; jenI keTalIka vizeSatAo nIce mujaba che : 1. vAcana saraLa bhASAmAM ane lokabhogya zailImAM hoya che. 194 www.jainlibraty.org Page #211 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 2. mahApuruSonA preraka prasaMgo, nirdoSa hAsya ane rojabarojanA jIvanamAM upayogI, rasaprada ane preraka pAtheya pIrasavAmAM Ave che. vizALa vAcakavargane pahoMcI zakAya te hetuthI mAtra 40 pAnAMnuM vAcana, paDatara kiMmate ke tenAthI ochI kiMmate vAcakone pahoMcADavAmAM Ave che. sAmAnya vAcakane apIla kare tevuM bahuraMgI, AkarSaka ane arthasabhara TAiTala peja rAkhavAmAM Ave che. samasta bhAratamAM ane deza-videzamAM pahoMcI zake te mATe yogya, sevAbhAvI vitaraka bhAI bahenono sahayoga meLavavAmAM Ave che. 5. yathAsamaya aMgrejI-saMskaraNa paNa bahAra pADavAmAM Ave che. I.sa. 1982thI zarU karela A suMdara kAryanA phaLarUpe A pustikAonI mAga varSo varSa vadhatI vadhatI Aje vArSika 60 thI 70 hajAra sudhI pahoMcI gaI che. chellAM thoDAM varSo daramyAna prakAzita thayelI A divALI pustikAonAM nAma atre namUnArUpe Apela che. varSa 1. 2000-01 2. 2001-02 3. 2002-03 4. 2003-04 5. 2004-05 6. 2005-06 7. 2006-07 nAma jIvana aMjali jIvana saurabha jIvana ratnAkara jIvana gaMgA jIvana saphara jIvana parimala jIvana sAphalya vizeSa noMdha : A uparAMta upayogI kaeNlenDara, vividha suvAkyonA sTikarsa, maMtralekhananI noTabuko, mahApuruSonA citrapaTo, maMtrajApa mATenI mALAo Adi bhaktipreraka ane sAdhakone upayogI anya sAmagrI paNa upalabdha che. | 195 Page #212 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jIvanarekhA janma : I.sa. 1931, 2jI Disembara, vi. saM. 1988, kArataka vada chaTha janmasthaLa : amadAvAda mULa vatana : mULI (ji. surendranagara), saurASTra, gujarAta mosALa : lIMbaDI (ji. surendranagara), saurASTra, gujarAta pitA : zrI vIrajIbhAI tribhovanadAsa sonejI mAtA : zrImatI bhAgIrathIbahena zALAno abhyAsa : 1942 thI 1949, ThAkarsa hAIskUla, elisabrija, amadAvAda-380006 nIlakaMTha-mahAdeva, laoN-koleja-taLAvaDIo, samarthezvara-mahAdeva ane ema.je. lAyabrerImAM vAcana-ekAMtaciMtanano abhyAsa : I. sa. 1947 thI 1954 dasavarSIya sAmUhika bhakti-satsaMgano niyamita lAbha : yoga-sAdhana-Azrama, 16 - prItamanagara, elisabrija, amadAvAda : I.sa. 1947 thI 1956 esa.esa.sI. parIkSA : I.sa. 1949 hindInI varSAnI parIkSA 'rASTrabhASA ratna' : I.sa. 1950 'zrI kuMdakuMdAcAryanAM traNa ratno' (gUjarAta vidyApITha) - graMtharatnanI ema. je. lAyabrerImAMthI prApti : oNkTobara, I. sa. 1954 (divALI vekezana) ema.bI.bI.esa. : I. sa. 1956, amadAvAdanI bI. je. meDikala kaoNleja amadAvAda sarakArI nokarI : (BMS Class - II) khopolI, muMbaInI je. je. hospiTala tathA mANasA (ji. mahesANA) gahana zAstra-adhyayanano bIjo tabakko : Disembara 1956 thI mArca 1960 gRhasthAzrama-praveza : (DaoN.) zarmiSThAbahena zaMkaralAla mAdhu sAthe, tA. 9-5-1960. mu. pethApura (ji. gAMdhInagara) meDikalanA vizeSa abhyAsArthe videzagamana : 24 sapTembara, 1961 D.T.M.&H. (London) I. sa. 1961 tathA M.R.C.P. (U.K.), I. sa. 1965 svadezAgamana : jUna-1966 putra rAjezano janma : tA. 18-9-1966, indora jIvana vImA yojanAnA sarva prathama onararI phijhiziyana tarIke nimaNUka : oNgasTa 1966 196 jIvakArechaLa] jIvanarekhA jIvanarekhA jIvanarekhA jIvanarekhA jIvanarekhA jIllAnA Page #213 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kansalTiga-rUmsa ane meTaraniTI-homano prAraMbha : tA.5-3-1967, 2 - harinagara sosAyaTI, kAMkariyA roDa, amadAvAda-380028 moDhAmAM cAMdAnI gaMbhIra bImArI (Apthous stomatitis) : cha mahinAnA gahana-ciMtana-manananA paripAkarUpe AtmasAkSAtkAra-zuddhAtmajJAnaprakAza - tA. 14-2-1969 amadAvAdamAM, zrImad rAjacaMdra pAThazALA, paMcabhAInI poLamAM tathA anya sthaLomAM svAdhyAya-pravRttino prAraMbha : I.sa. 1969 thI 1991 zveta vastrono svIkAra, koTa-penTano tyAga : I. sa. 1970 ekAMta sadvAcana-ciMtana-manananI sAdhanA : ela. DI. insTiTyUTa, amadAvAda, vana-TrI-hila gArDana, kAMkariyA, amadAvAda zrI sadbhuta sevA sAdhanA kendra, mIThAkhaLI, amadAvAdanI sthApanA : tA. 9-5-75 bApunagara janarala hospiTalamAMthI rAjInAmuM : jUna-1975 tIrthayAtrAo : 1972 thI 20O6 : A gALA daramyAna, samasta bhAratamAM tathA yu.esa.e., yu.ke. ane kenyAmAM 400 uparAMta dharmayAtrA ane dharmapravAsonA Ayojana dvArA viziSTa dharmaprabhAvanAno yoga; jemAM vividha satsaMga-svAdhyAya, dharmapraznottarI, bhaktinI beThako ane sAdhu-saMto sAthenI dharmavArtAono samAveza thayela che. brahmacaryavrata pU. zrI sahajAnaMdajI varNIjInI AjJA ane preraNAthI : zAhapuranA ajitanAtha di. jaina maMdiramAM, tA. 5--1976 saMsthAnuM kobA, gAMdhInagaramAM sthAnAMtaraNa : I. sa. 1982 ane zrImad rAjacaMdra nAmakaraNa vidhi : I.sa. 1986 giranAra tIrthamAM pU. muni zrI samaMtabhadranI AjJAthI nAma-vezaparivartana : tA. 5-7-1984 zrI pArzvaprabhu maMdiramAM prabhujInI maMgaLa sthApanA : I. sa. 1986 'Declaration on Nature'no maMgaLa prasaMga, laMDananA bakiMgahAma pelesamAM, pUjyazrI dvArA navakAramaMtranA uccAraNathI maMgaLa prAraMbha : AMtararASTrIya jaina samAjanA agraNIonI upasthitimAM I. sa. 1990 vidyA-bhakti AnaMdadhAma-svAdhyAya haoNlano pU. pramukhasvAmInA haste maMgaLa prAraMbha : Disembara 1991 vizvadharma pariSadanI zikAgomAM UjavAyelI zatAbdI nimitte sakriya sahayoga : I. sa. 1993 zrI Atmasiddhi racanA zatAbdI varSa nimitte : gujarAta, mahArASTramAM vividha sthaLoe 100 uparAMta pArAyaNo : I.sa. 1996 saMsthAnA rajata jayaMti varSa nimitte vividha sAMskRtika, AdhyAtmika ane samAjahitaiSI kAryakramonuM Ayojana tathA amadAvAda mukAme 'sadguruprAsAda'no maMgaLa prAraMbha : I.sa. 20OO vidyA-bhakti-AnaMdadhAma-gurukuLanA navanirmita saMkulano maMgaLa prAraMbha : tA. 21-7-2005 'jJAnAmRta bhakti mahotsavanuM Ayojana : Disembara 2005 thI Disembara 2006 . A gALA daramyAna satsaMga-svAdhyAyanI beThako, bhakti-saMgItanA kAryakramo, sAMskRtika kAryakramo ane samAjahitanA vaividhyapUrNa kAryakramonuM saphaLatApUrvaka Ayojana. del Page #214 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vaMzAvalI vIrajIbhAI tribhovadAsa sonejI rasikabhAI haMsAbahena divyAbahena raNajitabhAI patnI harSAbahena pati mohanalAla patnI mInaLabahena kanaiyAlAla bALako kalpeza IzitA bALako DolI jolI dakSeza bALako jAgRti bIrena bALako deveza saritA kusumabahena mukundabhAI anilabhAI jyotIndrabhAI pati DaoN. zAMtilAla patnI DaoN. zarmiSThAbahena patnI caMdrikAbahena patnI jayazrIbahena bALako mayUra bALako DaoN. rAjeza bALako dharmeza azeSa bALako haritA nIleza gaurAMga kRtArtha IlA kAzmIrA patnI DaoN. zItala bALako sohama sohiNI 198 sight : Editorial tI sAvalI vaMzAvalI vaza karI che lI vaMzAvalI vaMzAvalI tahevAra Page #215 -------------------------------------------------------------------------- ________________ chellA dAyakAnI | citrAtmaka vikAsayAtrA I.sa. 1998 ane tyArapachInA samayagALAne mukhyapaNe lakSamAM rAkhIne, have ApaNe eka citrAtmaka yAtrAno prAraMbha, saMkSepamAM karIzuM 2 bhAratamAM padayAtrAo ane tIrthayAtrAo 05 jJAna-satro, satsaMga-sabhAo, bhaktisaMgItanA kAryakramo ane niyamavratagrahaNa 02 saMto ane mahAnubhAvonI sAthe Q2 saMskArapreraka samAjahitaiSI vividha kAryakramonI jhalaka 2 videzamAM vaividhyapUrNa dharmaprabhAvanA Jan Education Intematonal For Private & Personal use only www.intelbration Page #216 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 3OM mA nAma sA / sa mapAnI E T , Udi JI (21 me 2 // 5240, sara- 218010 21 21 ne (ANING bhanI 24 ghanA thI, ta sa2011 2012 (5 yA ni ne , 21 211005112142 . 6 not (2) thI sa210) - ( Aart 121 HR na 20 (12 tino mana 12 ghArtha 50 30 mAstu. Page #217 -------------------------------------------------------------------------- ________________ IiBImAM pANI pI nI nI zAka||LIo padayAtrAmAM parama zraddheya saMta zrI AtmAnaMdajInA upamA varSamAM praveza nimitte pati bhIkata mahotsava Raa ra00pa thI 2/1ra/ra00 sarI : IDarathI kobAnI padayAtrA rakhiyAlathI kobAnI padayAtrA - 4 kalA , rahANaudavA G AdadhyA0i8 iAma ji go bhaya dAvo eka mANasa nAnI ruvaMdana yAtrA enayI mAM aneka hAMsalapurathI IDaranI padayAtrAne pArzva-padmAvatI tIrthanA daravAjethI lIlI jhaMDI ApatI veLAe naDIyAdathI agAsanI padayAtrA www.ainelibrary.org Page #218 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bhAratamAM padayAtrAo ane tIrthayAtrAo madhyapradezanA paurAjI tIrthanA prAMgaNamAM cooleste madhyapradezanA jaina tIrtha 'siddhavarakUTa'nA prAMgaNamAM Page #219 -------------------------------------------------------------------------- ________________ HIBImAM paEUAgAmo cheHu] [jyAtrATakyo vizvaprasiddha 'bAhabali svAmI'nI pa0' nI bhavya mUrtinA pAda-samIpe 7 gujarAtanuM prasiddha tIrtha tAraMgAjI mahArASTranA prasiddha tIrtha "gajapaMthA'thI utaratI veLAnuM vihaMgama dezya A 'tAraMgAjI'nI koTIzilA upara samUha tasvIra For Private & Personal use only Page #220 -------------------------------------------------------------------------- ________________ HIBI|| pAtro | pATo 7 AcAryazrI kuMdakuMdasvAmInI tapobhUmi 'pUnUra hilsa'nI taLeTImAM A mahArASTranA ekAMta - tIrtha "mAMgI-tuMgI'nI taLeTImAM For Private & Personal use only Page #221 -------------------------------------------------------------------------- ________________ tAjJAna jI, hAthA samAo, krimItanA kAryakramo ane niyamapratAha jIjI bhAratIya saMta-kavionI prema-amIrasadhArA pUjaya saMta zrI AtmAnaMdajI zrImad rAjaca AdhyAtmika sAdhanA kendra- kobA svAdhyAya-bhaktinA mAdhyamathI dharmaprabhAvanA, mANekabAga hola, amadAvAda vicAra, pAra. 1 lA kamo jJAnasatronAM Ayojana dvArA satsaMga - navaraMgapurA, amadAvAda jJAnabhakti pArAyaNa saptAha. zrImada (caMda Avyahi sAdha prabhu prabhu laya dIThAnI ni "sadguruprAsAda"nAM maMgaLa prAraMbhanI veLAe saMtonuM abhivAdana karatA pU. bahenazrI www.jainmIbrary.org Page #222 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jJAna-matro, baMdhA-sathAo, bhaktisaMgItanA kAryakramo ane niyamananagrahaNa 34 #yu gurupUrNimA-2005 daramiyAna "niyamagrahaNa" karanAra mumukSu samUha (bhAio-baheno) saMsthAnA maMdirano vArSika dhvajA ArohaNa dina Page #223 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Ut zrIAcrmAzidhazAzatAudI varSanI ujavaNI saMsthA dvArA "AtmasiddhizAstra" zatAbdI varSanI ujavaNI kobA gAmamAM nA nAma para IN A sArA ke na 2 | | bAdata karanA ! jA tArA | SA iaa maLI jene kAlarI paragsanma prati ke 2A RAna - + + na. navatarane 3 pa 11mI 251 ca hepardhA nA nA jatI 6 - kahata kara. mALA che * mA, | nema I , RAN 1 A, dAma, A e ja kAraNa paDI hatI A na thavAnA borDa upara cArTa dvArA, svAdhyAya karAvatI lAkSaNika mudrA ' viziSTa parisaMvAda 'kara vicAra to pAma nI vibhUSita DaoN. kumArapALa desAInuM abhivAdana zIda rAjacaMdra nibhyAsa maMDapa vihAra bhavana TrasTa zrImada rAjadra AdhyAtmika sAdhanA kevadra. kalA tharAi saubhAga satsaMga maMDaLa, sAyalA karNATakamAM prabhu pArzvanAthanI khaDagAsana kalAtmaka, prazAMta pratimA amadAvAdanA bhAIkAkA holamAM, rAjacaMdrajInI vividha saMsthAo dvArA 'padmazrI' meLavavA badala Do. kumArapALabhAInuM sanmAna For Private & Personal use only www.jalnelibrary.org Page #224 -------------------------------------------------------------------------- ________________ te savATara bolavuM. rAga jhAga che ane enAthI paNa cheDIIzA jI Jii rANe jaI bhaktimagna sAdhaka kalAkAro zrImad rAjacaMdranA citrapaTo ane bhagavAnanI pratimAonI sthApanAnI paraMparA madhye beMgloramAM suvaNabena je. jenanA nivAsasthAne Page #225 -------------------------------------------------------------------------- ________________ satI nI bhAjIvALInI tArI sAthe pU. mahAprajJajI saMghasahita kobA padhAryA, te veLAe morArIbApu / A pU. pramukha svAmI samIpe teonA 'bAyapAsa' oparezana pachI mumukSu samUha sAthe, nyuyorka saMsthAnI "rajata jayaMti" veLAe "tIrtha saurabha" graMthanuM vimocana karatA pU. morArIbApU www.jainelltrary.org Page #226 -------------------------------------------------------------------------- ________________ prasiddha di. jainAcArya zrI vidhAsAgarajI mahArAja sAthe krAMtikArI saMta pU. zrI taruNasAgarajI mahArAja sAthe satsaMganI veLAe dharmasthaLI (karNATaka)nA adhiSThAtA dharmamUrti zrI virendra hegaDejI sAthe For Private & Personal use only Page #227 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vidhA-bhakti-AnaMdadhAmanA bhUmipUjananI veLAe guja.nA mAjI gavarnara zrI Ara. ke. trivedI tathA pU. bApujI (sAyalA) sAthe THE GUJARAT INSTITUTE OF ON ENGINEERS 8 PAUTESTS INAUGURAL CEREMONY OF C.C. PATEL CONFERENCE HALL AND NG PASOIL TESTING LABORATORY gujarAta enjiniyariMga saMsthAonA | udghATana prasaMge... mukhya pradhAna zrI kezubhAI paTela Adi mahAnubhAvo sAthe zrImad rAjacaMdra Azrama, kukamAnI pratiSThA veLAe (jAnyu. 2004). "gujarAta vizvakoSa TrasTa" makAnanA khAtamuhUrta veLAe guja. vidhAnasabhAnA spIkara zrI dhIrubhAI zAha, kulapatizrI veda sAheba, zrI dhIrubhAI ThAkara tathA ugbodhana karatA padmazrI DaoN. kumArapALa desAI Page #228 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sI samAjapIpI vividha kAryakramInI jhalaka ki neka nakI kaha, El Mna mAM che. dI nA karI ke te to yuvA zibiramAM nAnA bhUlakAMonI ke sAMskRtika ceSTA kaoNbA. vA- zibira A zonuM hArdike . gata | yuvA kalAkAro sAMskRtika kAryakramamAM muMbaInAM "yuvA zibira"nA sAMskRtika kAryakramanAM kalAkAro Page #229 -------------------------------------------------------------------------- ________________ saMskArika samAjoSI vividha kAryakramonI HE javAnapurA (iDara) prANIone pIvAnA pANI mATenA 'havADA'nuM udghATana bol ctt koTaDA AvA smRti havADo lakSmIpurA (sAbarakAMThA) ka5542 zo ca dIpa prAgaTya dvArA raktadAna zibirano maMgaLa prAraMbha gurukuLanA navIna saMkulano maMgaLa prAraMbha, julAI 2005 Page #230 -------------------------------------------------------------------------- ________________ yogAsano zIkhatI navI peDhI pUjyazrInA sAnnidhyamAM dara varSe yojAtI. rAmanavamInI ujavaNImAM bhAvika bhaktonI samUha tasvIra Page #231 -------------------------------------------------------------------------- ________________ hAlIsA(ji. gAMdhInagara)nA sAmAnya roga nidAna kendranA dardIo hAlIsA(ji. gAMdhInagara)nA sAmAnya roga nidAna kendranA sevAbhAvI DaoNkTaronI samUha tasvIra saMsthAmAM netrayajJa (I.sa. 2000) For Private & Personal use only Page #232 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Pcari alizunguf gehucingai hyusTana (amerikA) 10 thI 20 varSanA bALayuvAnonI zibiranI jhalaka laMDana (yu.ke.) DeTroiTa (amerikA)mAM yojAyela zibiramAM pUjyazrI, zrI amarendravijayajI ane zibirArthIo Fer Private & Personal use only www.jalnelibrary.org Page #233 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zikAgonI vizvadharmapariSadamAM AcArya suzIlakumArajI, pU. citrabhAnujI, pU. baMdhu tripuTIjI bra. zrI dharmendra jenA (dilhI) Adi mahAnubhAvo sAthe Jan Education International FG Private & Personal use only www.ainelibrary.org Page #234 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kiMgsabarI hAIskUla laMDanamAM samasta jaina samudAyanI sabhAmAM pU.A.caMdanA mahAsatIjI sAthe aMgrejI "Atmasiddhi"nuM vimocana sInasInATInA jenA-kanvensana | daramiyAna (tA. 5-7-2003) laMDananA neRna svAminArAyaNa maMdiramAMthI bahAra nIkaLatI veLAe (I.sa. 2000). zikAgomAM jaina samAja vatI pUjyazrInuM bahumAna karatAM zrI dIpacaMdajI gArDI Jan Education International For Privale & Personal use only www.ainelibrary.org Page #235 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pUjyazrI - kAnanI nitiza mudrAomAMnomAM 1 dhyAnadazAmAM nimagna R svAdhyAya daramyAna lAkSaNika mudrAmAM alakha sAthe AlApa www.jalhelltary org Page #236 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Tell TilInI adhyayananI UMDAImAM ciMtananimagna mudrA tAraMgAnA maMdiranA cokamAM Jan Education International Fer Private & PESOR Use Only www.ainelibrary.org Page #237 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jyazrI svAdhyAya-dhyAnanI vividha mudrAomAM | - alakhanI lehamAM dhyAnadazAmAM nimagna dhyAnadazAmAM nimagna For Privati & Per=erialse by * guru A www.jahellbrary.ole Page #238 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pUjyazrI - svAdhyAya-dhyAnanI vividha mudrAomAM svAdhyAyaprAraMbhanI pUrvaveLAe zrI caMdu AdhyAtmika UMDI dhyAnanI magna mudrA svAdhyAya daramyAna lAkSaNika mudrAmAM Page #239 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bhagavAnanA zrIcaraNomAM (bAvana gaja, ema.pI.). | zudhdhAtma - vRddha dhyAnadazAmAM nimagna (svAdhyAya haoNla) al Education International Fan Private & Personal use only www.ainellon Page #240 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jyazrI - svAdhyAya-dhyAnanI vividha mudrAomAM dhyAnadazAmAM nimagna prasannamudrAmAM & Personal Bee Only svAdhyAyaprAraMbhanI pUrvaveLAe on Page #241 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Page #242 -------------------------------------------------------------------------- ________________ lindunterronal For Prvale & Per onal Use Only Page #243 -------------------------------------------------------------------------- ________________ www.jhinelibrary.org Page #244 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ', 2m tana chuM , na << no nabaDe che , -: zrImada rAjacaMdra AdhyAtmika sAdhanA kendra kobA - 38 2OO7, ji. gAMdhInagara, gujarAta