Book Title: Europena Sansmarano
Author(s): Motichand Girdharlal Kapadia
Publisher: Motichand Girdharlal Kapadia
Catalog link: https://jainqq.org/explore/034820/1

JAIN EDUCATION INTERNATIONAL FOR PRIVATE AND PERSONAL USE ONLY
Page #1 -------------------------------------------------------------------------- ________________ nAM saMsmaraNo. Ibllebic 19% dAdAsAheba, bhAvanagara, phona : 0278-2425322 300484s. lekhaka motIcaMda giradharalAla kApaDIA Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #2 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #3 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com yuropanAM saMsmaraNA. varasAilanAM puvArA. masIna Ava nepcyuna, Lakshmi Art, Bombay, 8. [pR. 81. Page #4 -------------------------------------------------------------------------- ________________ yurepanAM saMsmaraNe lekhaka ane prakAzaka motIcaMda giradharalAla kApaDIA solisiTara ane neTerI pablika muMbaI Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #5 -------------------------------------------------------------------------- ________________ prathamavRtti. prata 1000 pravAsa me-sapTembara 1926 prasiddhi ogasTa 1927 kiMmata rU. 18-0 amadAvAda-salApasa roDa, dhi DAyamaMDa jyubili prITinga presamAM parIkha devIdAsa chaganalAle chApyuM. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #6 -------------------------------------------------------------------------- ________________ snehArpaNa jeo A "saMsmaraNenA ghaNAkharA prasaMge sAthe hatA, jemanA prathamathI chevaTa sudhInA pravAsasAhacaryathI aneka sthaLe "ame" lakhI zakyo chuM, te-- zrIyuta rahI naMdalAla mAdhavadAsa amarazI nA AnaMdI svabhAvanA smaraNamAM. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #7 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Amukha, tA. 8mI me 1926 ne roja sTImara rajaputAnAmAM beTho tyArathI dareka melamAM mAre ghera patra lakhatA. tene prathama udeza mArA snehI svajanane mArI musApharIne kAMIka khyAla ApavAne hatuM. A pustakamAM je varNana prakaTa karyuM che te mArAM sadara pa. mArAM svajanoe te patra jALavI rAkhyAM hatAM tethI mane ghaNI sagavaDa thaI paDI. navuM lakhavAno samaya nahote. tAjetara vicAre nedhelA te vadhAre ThIka lAgyA. bhASA gharagata che te paNa eka rIte yogya gaNAya. asala chapAvavA mATe taiyAra nahi karela vastumAM prAkRtatA haze te naisargikatA paNa jarUra mAlUma paDaze. uddaghAtano bhAga pAchA vaLatI vakhata sTImaramAM lakhe. ahIM AvIne te mAtra chevaTanI anukramaNikA (iDekasa) pustaka chapAI rahyA pachI karI che. gujarAtI bhASAmAM pravAsanA pustakonI taMgI ghaNuM che, janArane nakAme kharca ghaNe thAya che ane keTalIka vAra dura deza javAmAM kalpanAmAM aneka musIbata dhArI levAya che. e saMbaMdha mAM kAMIka hakIkata upayogI thaI paDaze ema keTalAka mitrone lAgavAthI musApharI daramyAna mArA mana upara paDelI chApa Ama pustakAkAre prakaTa karavA vicAra karyo che. te kAryanI samAlocanA uparanI hakIkata lakSamAM rAkhI thavI egya che. kavacit aMgrejI zabdane upaga vadhAre paDato thaI gayo che te asala ullekha patrAkAre heine thayela che. ziSTa bhASA hovAno dA A pustakane aMge karavAmAM AvatuM nathI. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #8 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 5 yuropanI musAkrImAM muzkelI nathI. nirAmiSAhArI tarIke rahevAmAM agavaDa nathI. dareka sthAne gAiDabuko nakazA vigerenI pUratI sagavaDa che ane sulabha che. iMgliza bhASA paranA kAmu jema vadhAre hoya tema musApharI vadhAre sagavaDathI thaI zake che. phrenca bhASA AvaDatI hAya te sagavaDamAM Ara vadhArA thAya che paNa te anivArya nathI. musAI AMkha udhADI rAkhIne karavAnI jarUra che, dezamAM tyAMthI ghaNuM laI AvavA jevuM che, rIrivAjo sarakhAvavA yeAgya che, samAjabaMdhAraNu vicAravAM jevAM che, yuropa duniyA para prabhutva kema bhogave che tenAM aMtargata kAraNAmAM utaravA jevuM che, varSothI cAlI AvatI ane dezakALa pramANe karatI saMsthAo abhyAsa karavA yogya che, keLavaNInI pragati jovA yogya che--dhaNuM jovA jANavA samajavA jevuM che. temanI vyavasthAzakti, strIsamAjanI vartamAna sthiti Adi muddA para anyatra ullekha karyo che paNu pustakanuM kada vadhI javAthI A graMthamAM dAkhala karyA nathI. meAjazAkha khAtara pravAsa karavA jAya te karatAM jo zIkhavAnI najare jAya te sahAnubhUtipUrvaka karela avalokana dezane ghaNI rIte lAbhadAyI thAya tema che evA mane anubhava thayo che. mane samaya eche hAvAthI huM ghaNI jovA lAyaka jagyAe jaI zakyA nathI. yuropanA mArgadarzaka tarIke A graMthanA upayoga thaI zake tema nathI, paNa mArA mana para thayelI asaro e tAve che. 'saMsmaraNa' nAma eja kAraNe meM rAkhyuM che. emAM pravAsavarNana karatAM pravAsa daramyAna jovAyuM tenI noMdha ane te para lakhAyalI TIkA avAranavAra jovAmAM Avaze. kevaLa pravAsa Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #9 -------------------------------------------------------------------------- ________________ varNananAM pustaka chapAvavAnI bahu jarUra nathI, kAraNake gAIDabuke aMgrejImAM te sulabha che. pravAsa karavA janAre nedha teja vakhate karI levI. ethI tAjI asaranI cesa neMdha rahe che ane lAMbe vakhate smaraNazaktine tasdI ApavI paDatI nathI. vilAyata-yuropanA pradezamAM nahi janArane, tyAM prathama darzane zI asara thAya che te atra jovAmAM Avaze. aneka sAMsArika bAbata para vicAre anyatra lakhyA che te paNa eka vakhata joI javA bhalAmaNa che. vilAyatamAM sarva sAruM che ema mAnavAnuM kAraNa nathI, paNa zIkhavA jevuM ghaNuM che ema mane lAgyuM che. guNadaSTie tyAMthI sArAnuM grahaNa ane anukaraNa thAya te samAja pragatine tethI bahu lAbha thAya tema che. citro vadhAre ApavA irachI hatI, paNa mudraNanI agavaDe alpa saMkhyAthI sateSa mAnyo che. yuropamAM sarva sthaLee posTa kArDa ane Albame bahu maLe che ane huM paNa tene sArI jaze laI Avyo chuM. mArA "smaraNe enAthI tAjA rahe che. gurjara janatAnI A rIte kAMI sevA thaI zake te te paNa eka prakAranuM sAphalya gaNavAnI hasamAM A naivedya dharyuM che. nALIerI pUrNimA, saM. 1983) prinsesa sTrITa, manahara bIlDIMga. tA. 13-8-1927 me. gi, kApaDIA Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #10 -------------------------------------------------------------------------- ________________ A pustakamAM ApelAM citra anukramaNikA paSTaka - 104 * 142 216 - 225 varasAIlanA phuvArA. (varasAIliphAnsa) seTa pAsa kevIphUla (laMDana-IglAMDa) .. hepTana keTe (laMDana-IglAMDa) * * leka mananuM drazya (neva-svaTjharalAMDa) ... InTara lAkana-genanuM dazya (zeDega-svITjharalAMDa) milAnanI simeTarImAMne sUpa (milAna-iTAli) lInIMga TAvara (pIjhA-ITAli) * * seMTapITaranuM devaLa (rema-iTAli)... >> sAM susI mahela (peDhaDAma-jarmanI) - veTaralUpeneremA. naMbara-3. (bejIama)" 0. . ra64 277 * 26 * 345 - 383 Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #11 -------------------------------------------------------------------------- ________________ viSayAnI sAmAnya anukramaNikA, prAthamika taiyArI-upaghAta 1-30 sTImara rAjaputAnA-eDana-poTeDa 31-58 phAnsanI jamInapara-mArsalsa 6065 perisanuM vaividhya .. " .. " . . 65-87 perisathI laMDana, Devara mArga laMDana (ApaNuM vilAyata) 91-150 okasapharDa-sarasvatInuM dhAma.. 150-160 kenTarabarI-mArageTa ... 160-165 henDana. bAdazAhI vAyuyAnadarzana 166-170 skoTalAMDa-savarane pradeza, vigere .. 171-186 laMDana saMbaMdhI prakIrNa .. .. ... 187-197 perisane raste (bule-phekasaTana) . * 197-197 pirisanuM khAsa (pR. 87 thI cAlu) * * 198-204 svITajharalAMDa (jIneva, IMTaralokana Adi) ... 205-248 ITAli (milAna, phalorensa, rema, venisa Adi. 249-323 jarmanI (barlIna ane skelane prasaMga) , 324-378 bejiyama ... ... .. 378-384 - - - - Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #12 -------------------------------------------------------------------------- ________________ upAddhAta prAthamika taiyArI vigere pAzcAtya paristhitijJAna. yuropanI musApharIne aMge ApaNAmAM aneka prakAranA avyavasthita khyAle cAlyA kare che ane pariNAme ApaNe yuropa saMbaMdhI ghaNuM ochuM jANIe chIe. tyAMthI musApharI karIne AvelA mANasAe yuropa saMbaMdhI vicArA phelAvavA saMbaMdhamAM joie teTaluM lakSya ApyuM nathI athavA pravAsavarNanomAM jUdA jUdA dekhAvA athavA sAMcAkAmanI meATI vAtA karavAnA prasaMgo hAtha dharavAne kAraNe ApaNe yuropIya prajA pAsethI zuM zIkhavAnuM che te mamatamAM lagabhaga tadna khetasIma rahyA chIe. mULamAM ApaNI bhASAmAM pravAsavananAM pustakA bahuja ochAM che ane je che te amuka uddezathI lakhAyalAM hAya che; paNa musApharI karavAmAM prAthamika taiyArI kevI karavI joie, kaI bAbatApara lakSya ApavuM oIe, musApharInA kAryakrama kevA geTana vavA joie ane evI evI musApharInI bAbatanA preraka ane sahAyaka lekhA gujarAtI bhASAmAM mArA jovAmAM AvyA nathI. pariNAme dhAne yuropa javuM e meATu' mahAbhArata kAma lAge che ane keTalAka temAM dharmanI kSati jue che ane aneka prakAranI gerasamajItImAM vadhA pAchaLa AvanAranA amuka prakAranA vanaparathI thAya che. pariNAme je pAzcAtya prajA sAthe ApaNuM hita hAla tusta joDAyeluM che, lagabhaga Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #13 -------------------------------------------------------------------------- ________________ yuropanAM maraNe deDha varSane jenI sAthe saMbaMdha che tenAM gharabAra ApaNe jemAM nathI, teonAM Adarza ApaNe jIvyAM nathI, teonI rItabhAta ApaNe avalokI nathI ane temanA vyaktigata ane samaSTigata vyavahAramAMthI grahaNa karavA yogya tatvane samajI saMgrahI zakyA nathI. ATalAM varSone jenI sAthe paricaya hoya tene ApaNe barAbara jANIe nahi ane temanI saMsthAo, khAvApIvAnA vyavahAra, samAja saMgaThana, abhyAsasthAne, AnaMdasthAne ane AkhuM sAmAjika rAjakIya ane sAMvyAvahArika temaja egika ane naitika baMdhAraNa samajIe nahi e icchavA yogya bhAgye ja gaNAya. ApaNuM samAna paMktivALAnA ke uparanI ke nIcenI paMktivALAnA AcAravicAra ane raheNIkaraNInA niyamo jANavAnI ApaNuM khAsa pharaja che, ApaNe atyAre tenI jarUrIAta che e ApaNe kAMI nahite sAmAnya vyavahAranA niyame paNa svIkAravuM ja joIe. e sarva bAbatemAMthI ApaNe kAMI AdarI zakIe, ApaNI parvAtya bhUmikAmAM pAzcAtya saMskArane kayuM sthAna che, ApaNe sArAM tane kevI rIte samajI vicAra jANuM ApaNuM vyavahAramAM vyApAramAM udyogahunnaramAM naitika vartanamAM ane samAja saMgaThanamAM joDI zakIe, tyAre ja ApaNe ApaNu gharanA mAleka thavAne dAva siddha karI zakIe ema mane lAgavAthI A vicAre AkAramAM mUkyA che. ApaNe kaI vAte ane kaI saMsthAo svIkAravI e taddana ja viSaya che paNa prathama ApaNe pArvAtya saMsthAone samajavI joIe ane samajavA mATe musApharI karavI joie, emanAM sthAnamAM jaI emane jevA joIe, emanI saMsthAone sthAna para jaI samajavI joIe, emanA gharabAra raheNIkaraNI jaNavA samajavA joIe ane te paNa sarva premabhAve karavuM joIe. prathamathI ApaNe evA vicArathI cAlIe ke yuropamAM sarvatra nAstiktA-ajJAna ane avyavasthA che te ApaNe kAMI navuM zIkhI zakIe nahi. samajavA mATe premabhAvanI jarUra che ane AdakaravA pahelA sUkSmanirIkSaNa prathakkaraNa ane abhyAsanI jarUra che, Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #14 -------------------------------------------------------------------------- ________________ upaghAta samajavAnI jarUra. koI paNa samAjane samajavA mATe temanA sthAna para javAnI khAsa jarUra che. abhyAsa karavA mATe bArIka avalokana karavAnI jarUra che ane koI paNa hakIkta AdaravA pahelA ApaNuM saMskArane abhyAsa, ApaNe Adarzone spaSTa khyAla ane ApaNuM vyavahArane parivartana ApavAmAM rAkhavI joitI saMbhALanI bahu jarUra che. pAzcAtya badhuM niMdanIka nathI, pirvotya badhuM sArvatrika thaI zake tevuM nathI, have ApaNe vyavahAra AkhI duniyA sAthe karavAnuM che eTale asalanI peThe hiMdusthAnamAM daravAjA baMdha karIne besI zakIe tema nathI; enI sAthe ApaNe je kAMI pUrvasaMskArI rahyA che te kheAI nAkhIe te anyane ApavAnI ApaNI pAse bIjI kaI cIja nathI, e cIja beI beThA pachI sAMpaDavI lagabhaga azakya che ane atyAre te sthiti evA prakAranI che ke ghaNuMkharUM samajyA vagaranuM anukaraNa thAya che, rahasya prApta karavAne badale upara uparane bhapake AdarI devAya che ane ThekANAM vagaranuM gADuM Amatema ghasaDAyA kare che, ApaNI atyAranI sthiti hokAyaMtra vagaranA vahANa jevI che. ApaNe A mahA parivartana kALamAM bahu vicAra karavAnI jarUra che, ghaNuM jevA jANavAnI jarUra che ane cokkasa pagale ane dhArele hisAbe AgaLa vadhavuM hoya te musApharI karavAnI khAsa jarUra che. dezATananA lAbha. caturAI prApta karavA mATe asalanA jANItA nItinA saMskRta vArtikamAM je aneka sAdhane batAvyAM che temAM agrasthAna dezATanarane ApavAmAM AvyuM che te taddana egya lAge che. dezATana karavAthI aneka prakAranA manuSya svabhAvane abhyAsa thAya che, judA judA rItarivAjo jANavAmAM Ave che ane khAsa karIne ApaNe jAta upara ghaNe vizvAsa Ave che. bahAragAma gayA pachI ApaNe ApaNuM pitAne upara AdhAra rAkhavo paDe che. ApaNAmAM kaI zaktio chupAI Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #15 -------------------------------------------------------------------------- ________________ yurepanAM smaraNo rahelI che tene ApaNane khyAla Ave che ane aneka nAnI peTI agavaDamAM ApaNe kevI rIte bahAra nIkaLI zakIe chIe te para ApaNuM musApharInI phatehano AdhAra rahe che ane AkhA jIvanamAM AtmavizvAsa athavA svAvalaMbana ati agatyane saguNa che tenuM bhAna thAya che. vadhAre mahatvanI hakIkta ApaNA vicArakSetranI thatI vizALatA che. ApaNane nirNaya karavAnuM sAdhana ApaNA vicArone saravALe che, ApaNuM bhaMDoLa nAnuM hoya te nirNaya kAcA-adhurA-aparipakava rahe. jema bhaDaLa meTuM tema nirNaya cokasa ane lAMbe vakhata cAle tevA hoya che. evA nirNaye musApharI pUrI pADe che. dezATananA aneka gaNe che paNa atra te para lekha lakhavAnuM nathI. hiMdusthAnanI najare musApharI kevI rIte karavI ane tene mATe taiyArI kevI karavI e atra prastuta che. A bAbatamAM temAM ghaNuM vicitra khyAla rahelA anubhavyA che tethI yuropanI musApharI karavAne aMge prastuta prAthamika bAbatene ullekha prathama ktavya gaNyo che. mAthAmatiyArIe. | musApharI karavAno nirNaya keTalAka vakhata pahelAM karavAmAM Ave che te para keTalIka taiyArIne AdhAra rahe che ane keTalIka taiyArI te karavI ja paDe che. yuropanI musApharI karavAne sarvathI vadhAre anukULa samaya garamIne che. eprIlathI sapTembara sudhIno samaya bahu anukULa che. mArca mAsanI adhavacamAM nIkaLavAnuM banI Ave te ghaNuM ThIka paDe che. hiMdusthAnamAM samaya maLe to nIcenI bAbate musApharI karavA agAu karI rAkhavI bahu ThIka thaI paDaze. 2) abhyAsa, (1) sthApatya. yuropamAM kharI jovAnI cIne kudastanA Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #16 -------------------------------------------------------------------------- ________________ upAdyAta suSTisauMdarya uparAMta meAAM devaLA ane bhavya mukAmeA che. enI kharI kimata samajavA mATe zilpa-sthApatyanA prakAra ane darekanI vividhatA ane viziSTatAne abhyAsa karave.gAthIka sTAila, kArIthIana DerIana ane kerIana e traNenA prakAra, remenaska sTAIla, grIka sTAila, AI eNnTAIna vigerene taphAvata kharAbara samajyA vagara zilpanA kharA namunAono khyAla nahi Ave. meTAM bhavya devaLeAmAM kArIgirI-zilpa kevuM che tene barAbara te nahi paNa uparaceATI abhyAsa karavA mATe, kAMI nahi te AnaMda meLavavA mATe paNa zilpanA prAthamika jJAnanI majA ghaNI che. enA abhyAsa mATe prAthamika pustakAnu' lIsTa anyatra ApyuM che. vizeSa abhyAsa karavAnI IcchAvALAe meTAM pustakA zeAdhI levAM. taddana sAdhAraNa jJAnanI khAsa jarUra che. vakhata na hoya te sTImaramAM paNa ene sahaja abhyAsa karI levA. (2) citrakaLA. yuropanA pravAsa daramyAna devaLeA uparAMta aneka meATI gelerIe Ave che. emAM lAkhA rUpiyAnI kiMmatanAM citrA hoya che. peinTIMga ane mejheIka kAmamAM dhaNA taphAvata che. peInTIMga e kenvAsa athavA zarUAtamAM kapaDAMpara tela raMgathI kADhela citra hoya che ane mejheika eTale nAnA patharA ke ArasanA TukaDA khesADI tenuM citra anAvyuM hoya che. mojheikanA citramAM kudaratanA dekhAvA ane manuSyanI chabI AvI zake che. AnI kaLA khAsa samajavA jevI che. ene vikAsa paNa abhyAsa karI samajavA jevA che. enI jUdI jUdI skUlone khyAla karavAnA che. iTAlImAM cora skUla meATI che: venIzIyana skUla, phlorenTAina skUla, mIlAna ( athavA leAMbADI ) skUla ane romana skUla. e darekano khyAla ane khAsIata jUdA jUdA che. emAM manuSya zarIrane AkAra, bhAva, abhinaya, mhADhAnA mherA, paraspekaTIva ( dekhAva) ane dUra najIkanA bhAvezamAM bahu vividhatA che. kAI abhi naya prAdhAnya che, koI herApara bhAva lAvavAmAM kurALa che, koi nesaki bhAvA vadhAre lAve che, kAi janAvaranA abhyAsa karela hoya che, Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #17 -------------------------------------------------------------------------- ________________ yurepanAM maraNa koI sauMdaryane pUje che. e sarva taphAvata kaLAnI dRSTie samajavA jevI che. prathama kapaDAM para peInTIMga thatuM hatuM, tyArapachI keTalA pheraphAra thayA, dareka saikAmAM citrakaLA kevI rIte vikAsa pAmI ane dareka skUla kama vadhI tene itihAsa samajavAnI jarUra che. e uparAMta kensaskUla, jarmanakUla, belIanaskUla, DacakUla, iglIzaskUla, nervejIana skUla e darekano taphAvata, vikAsa ane vartamAna zailI upara barAbara lakSya ApavAnI jarUra che. dareka meTA zaheramAM citrasaMgraha ghaNuM vizALa che ane nIrakhIne jotAM ghaNe samaya lAge tevuM che e vAta kharI che, paNa je kaLAnI daSTie citrakAma samajavuM hoya te sAmAnya jJAnanI ane pratyeka skUlanA itihAsanA jANapaNAnI khAsa jarUra che. e vagara eka eka citranA trIzahajAra pAunDa ke sAThahajAra pAunDanI kimata kema hoI zake tene khyAla Avavo asaMbhavita che. (3) manuSya zarIrane abhyAsa. ene "enemI' kahe che. enA aMga pratyaMganA abhyAsanI khAsa jarUra bAvalAM-pUtaLAM jevAne aMge che. dareka prajAe bahu jAtanA bAvalAne saMgraha karyo che tene abhyAsa je "eneTomI" jANuM hoya te AnaMda Ape che. eka bAvalA-pUtaLAne barAbara samajavA mATe A jJAnanI jarUra che. ethI kaLAkAranI kRtine sAce khyAla Avaze. enA abhyAsamAM pustakajJAna uparAMta avalaktanI bahu jarUra che. jarA Teva pADavAthI e kaLA prApta thaI zake tevuM che. dareka vibhAganA sAmAnya jJAnanA pustakanuM lIsTa anyatra ApyuM che. () saMgIta. (myujhIka). A jarA Akare viSaya che. ApaNuM saMgIta tAlasura para racAyeluM che. yuropIya saMgItamAM "hAramanI ne mukhya sthAna che. myujhIka mATe pAchI iTAlIana, jarmana, phrenca, iglIza skUle che. e darekamAM cheDe zeDo taphAvata che. banI zake te enA risika mANasa pAsethI A taphAvata samajI levo. e uparAMta sTImaramAM Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #18 -------------------------------------------------------------------------- ________________ upodaghAta ane anyatra "DAnsa' jevAnA prasaMge bahu Ave che. emAM kaLA zI che te samajavA mATe enA prakAra jaNuM levAnI jarUra che. vana sTepa, volTasa (Vaultz), meMge vigere enA prakAra che. TAge nAca ApaNuM tAlone ghaNo maLato Ave che. uparAMta amerikana lake eka cArlsaTana nAmane nAca kare che. AnuM sAmAnya jJAna hoya te ApaNuM AsapAsa je vastu cAlatI hoya te ApaNAthI samajI zakAya che. (6) musApharI karanArane kenyabhASAnA jJAnanI jarUra paDe che, hAlamAM amerikano AkhA yuropamAM bahu moTI saMkhyAmAM musApharI kare che eTale aMgarejI bhASA upara sAre kAbu hoya te khAsa vadhe AvatA nathI paNa jarUrI phrenca bhASAnuM upara uparanuM jJAna hoya to sagavaDa ghaNI Ave che. kenyabhASAnuM musApharI pUratuM jJAna meLavavuM hoya te mane ema kahevAmAM AvyuM che ke traNuM cAra mAsa eka eka lAka rokvAthI thaI zake che ane pachI pArisamAM tene jAtianubhava thAya che eTale zIkhI javAya che. laMca ane jamavAnI cIjonA lIsTa ne menyu (Manu) kahevAmAM Ave che te kenyamAM jANavAnI khAsa jarUra che ane saMkhyAvAcaka zabda paNa kecabhASAnA jarUra jANavA. bAkI dareka moTA sTezanoe InTarapreTara (dubhASIA) ghaNuM kharuM hoya che eTale kAma cAle che. (c) yuropamAM musApharI karanAra bhUgoLa bhaNela hoya che ema ApaNe mAnI laIe chIe. chatAM yurepana ane prAMtavAra nakaze joI ja ane sAthe rAkha. moTA zaheranI bhUgoLa dhyAnamAM rAkhI levI ane relave lAIno sIdhI kevI rIte maLe che tenA paNa nakazA Ave che te joI javA ane pAse rAkhavA. chellI meTI laDAI pachI bhUgaLamAM khAsa karIne sarahadamAM ane nAmamAM pheraphAra ghaNo thaye che tethI navA nakazAne abhyAsa karI levo. A ekAda kalAkanuM kAma che paNa jarUrI che. bhUgoLanA ane relave lAInanA cakkasa jJAna vagara ghaNuM mANasa ADIavaLI musApharI karI bevaDA kharacamAM utare che. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #19 -------------------------------------------------------------------------- ________________ yurekhAM maraNa ji. musApharI karavAno nirNaya thAya eTale potAne hisAba gaNI peseja laI le. je yurepa Akhe je hoya te iTAlIana lAina (Loiyd Trestino) nI sTImara dara mAsanI pahelI tArikhe ane paMdaramI tArikhe muMbaIthI upaDe che tenI TIkITa levI, pahelI tArikhe sTImara upaDe che te iTAlInA meDITarenIananA janoA (Genea) baMdare jAya che ane paMdaramI tArikhe upaDe che te ITAlInA eDIATinA venIsa (Venice) baMdare jAya che. ITAlIana lAInamAM sagavaDa pUratI che ane vejITerIana khAvAnuM maLI zake che. jInoAvALI lAIna levAnuM bane te nepalsa utarI jaI vasuvIasano jvALAmukhI joI AvI rema javuM ane tyAMthI pIjhA phoresa mIlAna thaI rIvIerAnA bhAga menTIkAryo ane nIsa joI mArselsane raste thaI lI joI pArisa javuM vadhAre anukULa paDaze. jene A utaravAnuM thAya te pAchA pharatA venisathI besavAnI sTImara levI eTale laMDanathI ne, hemalaMDa, jIama thaI jarmanI jeI svITajharalAMDa thaI vIenA javAya ane tyAMthI venisa avAya. samaya hoya te venisathI kensTATInepala, grIsa, kere, elekajhAMDIA ane nAIlane pradeza joI pArTa seDathI sTImara pakaDavI. pI enDa e kaMpanIne mela paNa anukULa che. khAvApIvAnI. sarva sagavaDa thaI zake che. emAM eTIkeTa vadhAre jALavo paDe che. pI enDa e kaMpanInI sTImara mArselsa jAya che. tyAMthI rIvIerAnA vibhAga i pArisa javuM e mArga paNa vadhAre anukULa che. peseja jema bane tema jaladI laI levAnI jarUra e che ke eprIla me mAsamAM yurepa janArane dhasAre ghaNo hoya che ane bahu meDe peseja meLavavAmAM agavaDa paDe che. mahenata karavAthI peseja meDa paNa maLI zake che e lakSyamAM rAkhavuM peseja banI zake tyAM sudhI pharsTakalAsane le kAraNa ke sTImaramAM jatAM AvatAM aThThAvIsa divasa gALavAnAM hoya che ane Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #20 -------------------------------------------------------------------------- ________________ upeAta sTImaranA ekja bhAgamAM pharavuM gamatuM nathI. AkhI sTImaramAM pharavAnI anukULatA vadhAre che. eTalA paisA kharacavAnI zakti na hAcatA senDaklAsa paNa khATA nathI. prathama kalAsamAM vibhAga heAya che jenI hakIkata AgaLa Avaze. AuTa phITa. sAthe keTalI vastu levI ane keTalI na levI e savAla pahelI vakhata musApharI karanArane ghaNA muMjhave che. ApaNA dezamAM musApharI karavAnI paddhatimAM ane yuropanI rItabhAtamAM eTalA badhe. taphAvata che ke A saMbaMdhI ghaNA khyAla karavAnI jarUra che. A hakIkata cAra mAsa musApharI karavA janArane uddezIne che. tyAM abhyAsane age e traNa varSa rahenArane jUdI hakIkata lakSyamAM levAnI che te AgaLa nezuM. prathama zuM na levuM te joI jaie. beDIMga jarA paNa levuM nahi. dareka haoNTelamAM ane sTImaramAM tathA relavemAM ADhavAnAM pUratAM maLe che. sakhta ThaMDI heAya tyAre paNa pUratu oDhavAnuM maLe che. khAsa zekha hAya tA eka sArI zAya rAkhavI je bhAra na kare ane keAIvAra paga upara nAkhI zakAya. bhAtAnA rakhkhA ( TIphIna bAskeTa ) levAnI jarUra nathI. dareka sthAne khAvA pIvAnI sagavaDa pUratI hoya che, vejITerIanane mATe paNa pUratI cIne maLI zake che. bhAtuM nakAme kheo kare che ane upayAgamAM jarA paNa AvatuM nathI. khAsa zeAkha heyA ekAda e athANAM ( AcAra ) ane jIrALu' levA jo ke tenI paNa khAsa jarUra nathI. lIdhA hAya tA sIlDa mATalImAM levA ke khInna kapaDAMne kharAba kare nahi. pANInu kAi paNa ThAma ke TaeNbalara levAnI jarUra nathI. dareka hArTalamAM ane sTImaranA kebInamAM te mATe sagavaDa hAya che ane yureApanI havAmAM ghaNuM pANI pIvuM paDatuM nathI. kAivAra jarUra paDe teA lemana veza ke erejanA pI lIvA; te taMdurastIne lAbha karanAra che, kAI ntatanA kepha vagaranA che ane saMtra labhya che. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #21 -------------------------------------------------------------------------- ________________ yuropanAM smaraNo - yuropamAM majura (kulI) nAnA sTezane hotA nathI, maLe che tyAre cArja Akare hoya che eTale jema bane tema ochA sAmAna hoya te musApharImAM mA ghaNuM Ave che. ene mude e che ke jarUra paDaye ApaNe ApaNe sAmAna hAthe ucakI zakIe teTale heyate bahu ThIka paDe che. bhUlathI athavA khoTA bhayathI vadhAre sAmAna muMbaIthI lIdhe hoya to thomasa kukane tyAM mUkI devo. te pAchA AvatI vakhata prathamathI khabara ApavAthI tamane barAbara ApI deze. muMbaithI ghaNAM kapaDAM levAM nahi. be suTa cAinA sIlIkanA sAthe rAkhavA jene upaga porTa seDa sudhI thaI zakaze. suTa eTale pATaluna vesTa ane jekeTa (hAphakeTa). te uparAMta eka suTa garama karAvI le. AthI vadhAre suTa levA nahi. iglAMDa athavA laMDanamAM bahu sastAM ane suMdara kaTanA kapaDAM thAya che tyAM bIjo eka suTa karAva. rezamI be suTa yuropamAM taddana nakAmA che te mArsalsa thomasa kukane seMpI devA ane be garama suTathI AkhI musApharI thai zake che te lakSyamAM rAkhavuM. A sTImaramAM temaja hoTelamAM kapaDA dhovAnuM khAtuM hoya che. tame mAge tyAre kapaDAM maLI zake che. suTane te karacalI paDe tyAre ripAsTa (istrI) karAvavAnuM hoya che je be traNa kalAkamAM maLI zake che. covIsa kalAkamAM bevAnAM kapaDAM maLe che. suTa-garama kapaDAnAM karAvavAM. vinTara-ziyALAmAM kapaDAM vadhAre garamanI jarUra che je unhALAmAM bhAre paDe che. keTale vakhata rahevAnuM che tene anusAra kapaDAM karAvavAM. DresIMga gAuna (paDAM badalavAne evarakeTa) jarUra che. sTImaramAM bAtharUma vigeremAM jatA tenI khAsa jarUra paDe che. garama ovarakoTa muMbaithI na levAmAM Ave te cAlaze. perisa ke laMDana jaI turata laI le. uhALAne ocho garama heya che. lAMbe vakhata rahevuM hoya ane ziyALo yurepamAM gALavAne hoya te bahu garama ovarakeTa rAkhavuM paDe che. be tunA be ovarakeTa heAya te vadhAre sAruM. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #22 -------------------------------------------------------------------------- ________________ upedghAta 11 khamIsa sutarAu athavA khAskInI jApanIjha sIlkanA che levA. vadhArenI jarUra nathI. aMDaraveramAM cAra gaMjIrA ane khe garama ane khe sutarAu TrAujhara levA. meAAM nAnAM ( sock ) sutarAu e joDI rAkhavA. uparAMta traNa TAi levI ane eka Dajhana kAlara eTalI vastu paheravAnI rAkhavI. hajAmatane! sAmAna ane mAthu ALavAne sAmAna levA, yuropamAM chuTa sApha rAkhavA, kolara cAkhkhA paheravA, hajAmata dararoja karavI ane TAi suMdara paheravI, kapaDAM brAthI dararAja pAtAne hAthe sApha rAkhavA. lakSyamAM rAkhavAnI jarUra che. ATalI bhAkhata bahu pImA suTa-rAtre suvAnA be eDa rAkhavA. ene avAranavAra ghevarAvI nAkhavA. unhALAmAM janAre khuTa levAnI jarUra nathI. zujha eka joDI ane kebInamAM paheravAnA sAdA slIpara asa che. joDAM sApha karavAne sAmAna kAMi paNa sAthe levA nahi. rAtre sutI vakhata zujha rUma athavA kebIna bahAra mUkavA eTale sTuarTa athavA veTara savAre uThIe te pahelAM zujha pAlIsa karI rAkhe che, buTanI jarUra ziyALAmAMja paDe che. ATle sAmAna eka suTa kesamAM samAi zake che. 24 iMcanI kesa ApaNe upADI zakIe chIe. yurApamAM meTA mANasA paNa peAtAne suTakesa upADI jAya che. pArTaranI rAha jovAMmAM AvatI nathI. e uparAMta eka nAnI cAmaDAnI henDa bega rAkhavI. saheja meTI hAya tA ThIka paDaze. emAM jarUrI kAgaLa, vAMcavAnI copaDI ane evI paracuraNa cIne paDI rahe che. bIjA hAthamAM te upADI rAkAya che. chatrI jarUra rAkhavI. lAkaDInI jarUra nathI. peAtAne elacI ke sApArIne zekha hAyatA sAthe rAkhavA. vilAyatamAM te sArAM maLatAMnathI. jema bane tema eNa bhAra rAkhavAthI AkhI musApharImAM ahu sagavaDa paDaze ane kadAca bhUlathI vadhAre sAmAna lIdhA hAyatA Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #23 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 12 yuropanAM maraNe nyAM pharIvAra AvavAnuM hoya tyAM hoTelamAM mUkI de. heTelavALA vagara bhADe sAmAna rAkhe che. AuTaphITamAM vadhAre kharaca karavAnI jarUra nathI. jyAre khapa paDe tyAre yurepanA kei paNa zaheramAM sarva maLI zake che, managamatuM maLI zake che ane saste bhAve maLI zake che. abhyAsa karavA janAra vidyArthIe garama kapaDAM vadhAre levAM paDe che te yurepamAM levAM. ApaNI strIone kapaDAnI vadhAre jarUra che. jaI Avela strIone pUchavuM. e saMbaMdhamAM anubhavanI khAsa jarUra che. pUratAM garama kapaDAM na rAkhanAra strIone ghaNuM agavaDa paDavA saMbhava che. pAsaporTa. musApharI zarU karavA pahelAM pAsaporTa jarUra che ane tene khUba jALavI rAkho. dareka sarahada upara pAsaporTanI khAsa jarUra paDe che. brITiza pAsaporTanuM mAna sarvatra sAruM dekhAya che. dareka sarahada para vIramagAma hatuM tevA thANAM hoya che. tyAM sAmAna batAvavo paDe. che, eTalA mATe je musApharI daramyAna no sAmAna kharIda karavAmAM Ave to banatA sudhI enuM baMDala karI hiMdusthAna ravAne karI devo. ghaNe bhAge iDIyanane kai paNa sarahada upara kanaDagata thatI nathI. pUche tyAre ApaNe te tenI bhASA paNa jANatA na heie. kahevuM ke joI le. sAmAna ughADIne bhAgyeja batAvavuM paDe che. sIgAreTa rezamI kapaDo ane senAnA sIkkA mATe dareka sarahada para ghaNuM cekasI thAya che te lakSyamAM rAkhavuM. susApharIne kAryakama. yuropamAM keTaluM rahevAnuM che tene prathamathI vicAra karIne kAryakrama ghaDa. AkhuM yurepa be mAsamAM joI zakAya che ane eka varSa Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #24 -------------------------------------------------------------------------- ________________ upaghAta 14 paNa te mATe ochuM paDe che, eTale pate pitAnuM TAImaTebala banAvavuM. vaLI TAIma keTaluM che te mukarara hoya to eka raste bevaDI musApharI karavI paDatI nathI ane paisA bacAva thAya che. ApaNe je kAMI jIvana abhyAsadaSTie joI zakIe chIe te IMglAMDa keTalAMDamAM che. ApaNe je lekenI bhASA samajatA heIe tenA saMbaMdhamAM AvIe te kAMI UMDA utarI zakIe. iMglIza prajA bahu ochuM bolanArI che e kharuM che, paNa enI saMsthAo bahu abhyAsa karavA lAyaka che. ApaNe emanAM sArAM tane ApaNuM parvAtya saMskAra sAthe yogya rIte Ameja karavA hoya te aMgareja jIvana, emanI saMsthAo, emanAM nATyagrahe, emane viveka, emanI vyApAra paddhati, emanI moTA kAryo hAtha dharavAnI rIta, emane aMdara aMdarano vyavahAra, emanI lagnanI saMsthA, emanI moTI mAi-khANo, emanI sAMcAkAma paddhati, emanI relave, aMDaragrAunDa, polisa, lazkara, pArlAmenTa, devaLa vigere vigere aneka bAbato jevAnI che, lAkhe mANasene saraLatAthI vyavahAra avarajavara kema cAle che te samajavAnuM che ane aneka aitihAsika ane dakSya sthAne saravare pulo devaLa jevAnA che, koI paNa lAinamAM sArAne e keTaluM mAna Ape che tene abhyAsa karavAne che-vigere ane A sarva jUdA jUdA AkAramAM anya prajAmAM paNa che paNa jenI bhASA na AvaDatI hoya tyAM ApaNe lagabhaga baherA ane muMgAnI kaTimAM AvI jaIe chIe eTale lagabhaga doDha mAsa IglAMDa skATalAMDamAM jarUra gALa, pArisa mATe paMdara divasa bahu thaI jaze. bAkI balIna ane rAma mATe pAMca pAMca divasa pharensa venIsa mIlAna jevA zahera mATe be be divasa, pIjhA mATe cAra kalAka-AvI gaNatarI prathamathI karIne A kAryakrama geThava. keI samAna pasaMdagIvALA jaI Avela hoya tenAthI mAhItagArI meLavavI. sAmAnya rIte nIce pramANe divase rAkhyA hoya te sTImaranI musApharInA divase paNa jemAM samAveza thaI jaze ane AkhA yuropane upara uparane sAre khyAla Avaze. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #25 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 14 yurepanAM samaraNe IglAMDaskoTalAMDa deDhamAsa. -svIDana, daza divasa. helAMDa-belajIama. ATha divasa jarmanI. bAra divasa. svITajharalAMDa paMdara divasa kensa paMdara divasa. ITAlI cAra divasa. - babberIA cAra divasa turkastAna sAta divasa. IjIpTa ATha divasa A rIte lagabhaga sADA cAra mAsane kAryakrama thAya ane sTImarane eka mAsa vadhAre samaja. divasa ochI hoya te pheraphAra karave, paNa sarvatra jevAno vicAra rAkha. mATe kharaca karIne vAraMvAra nIkaLI zakAtuM nathI. daza paMdara divasa aNadhArI agavaDa ke narama tabIatanA paNuM rAkhavA, jeke yurepanI rahevAnI paddhati evI che ke sArA havApANIne laine mANasa rItasara rahe te tabIata bagaDavAnA prasaMge bahu juja Ave che. eksacenja ane nANuM. kAryakrama mukarara karavA jeTaluM ja mahatvane prazna nANune che - athavA bIjI rIte kahIe te musApharIne kAryakrama potAne keTale kharaca karavAnuM che tene anusAreja goThavI zakAya che. jemAM game teTalo kharca karI zaktA hoya tene mATe A savAla nathI paNa amuka rakamamAM pUruM karavuM hoya teNe A prazna bahu vicAravAnuM che. kharacanI lagabhaga parisimA (ha) bAMdhI zakAya tevuM che. musApharI sekanDa kalAsamAM thai zake che. kenTInanTa upara traNa kalAsa che. sekanDa sAre che. phamAM mANase ochA bese eTalI ja vadhAre sagavaDa che. iglAMDamAM pharsTa ane tharDa kalAsa che. TIkITa rIjharva karAvavAthI sagavaDa ghaNI thAya che. dareka prajAnA ekasacenjanA bhAva pharyA kare che paNa sAdhAraNa rIte hAla nIcenA bhAve che te dhyAnamAM rAkhavA. eka rUpIAnA 1 -zI. 6 pensane bhAva che eTale musApharI karavA janArane lagabhaga rU. 13-5-0 mAM eka pAunDa maLe che. pAunDane aMge bhAvo belAya che. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #26 -------------------------------------------------------------------------- ________________ upadyAta eka pAunDanA kenca phranka 160 (pheraphAra ghaNo) jarmana mArka 20 (sTeDI) belIana kAnka 160 (pharatA jAya che) svIsa kanki 25 (sTeDI) ITAlIana lIrA 140 (dhaTatA jAya che) A sarva bhAve lakSyamAM rAkhavA. vIenAnA pIesTA, IjIpanA calaNanA bhAva paNa samajavA ane te anusAra potAne hisAba gaNI kAryakrama goThave. ekasacenjanA bhAve barAbara samajavAnI jarUra che. vaLI kaI paNa dezamAM praveza karatI vakhate ekAda pAunDanA cIllara sIkkA te dezanA agAuthI laI levA eTale TekasI majurI vigeremAM agavaDa paDe nahi ke mAra paDe nahi. bAkI pAunDa badhe turata vaTAvI zakAya che. keza-keDITa. pAunDa pAse rAkhavAnI ghaNI paddhati che. thomasa kuka pAMca athavA daza pAunDane ceka Ape che te tene koI paNa ephisamAM vaTAvI zakAya che. vaLI ghaNIkharI hoTelo tathA benke te ceke svIkAre che. emAM gaDabaDa thavAno bhaya nathI kAraNa tamArI namunAnI sahIvALI buka tamane ApavAmAM Ave che ane te batAvIne cekapara pachavADe sahI karI nANuM levAnuM hoya che. jeTalo kharca karavAnuM hoya tenA pAunDanA ceka A rIte laI levA. cekanuM jokhama lAgatuM hoya keleTara opha keDITa kuvALA Ape che te tenI koI paNa ephIsamAM batAvavAthI temAMthI joIe teTalA pAunDa upADI zakAya che. leTara opha keDiTa levAmAM agavaDa e che ke e mAtra kukanI koI paNa ephisamAM ja vaTAvI zakAya che, bIjI kaI benka ke hoTelamAM tenuM nANuM maLatuM nathI. jyAre phakanA ceka lagabhaga dareka hoTela ane benkavALA svIkAre che. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #27 -------------------------------------------------------------------------- ________________ surepanAM maraNa je abhyAsa karavA laMDana ke anyatra jatA hoya ane ekaja ThekANe ghaNe vakhata rahevAnA hoya teNe muMbaI kukanI ophisamAM karaMTa ekAunTa khela. vadhAre jokhama pAse rAkhavuM nahi. joIe tema ceka lakhI nANuM laI AvavuM. sTImara-vAMcana che. sTImaramAM beThA pachI turata Deka TuarTane maLI tenI pAsethI eka Dekara levI. Dekalcara pitAnI laI javAnI jarUra nathI. DekaTuarTa Ape che ane tene "TIpa" ApavAnI to hoya ja che, eTale Dekacera saMbhALavAnI jarUra nahi rahe. kaceranI khAsa jarUra che. sTImaramAM tera cauda divasa gALavAnA che tethI ghaTatA pheraphAra mATe dararoja ceDA kalAka Dekara mATe paNa rAkhavAja paDe che ane dariyA sAme te para besavAmAM eka jAtano AnaMda Ave che. Dekalcara pote lIdhI hoya te mArselsa utaratI vakhata pI. e. kaMpanIne ke thomasa kukane nAmanI slIpa lagAvI ApI devI. pAchA AvatA prathamathI lakhavAthI sTImarapara tamArI cera barAbara hAjara raheze. sTImaramAM vadhAre vakhata Deka upara kADha. mekIMgarUma, myujhika hola ane Deka upara ja vadhAre besavuM. bahu vakhata kebInamAM kaTa nahi, nahite ekalavAyuM lAgaze ane sapharanA divase kADhavA ArA lAgaze. vAMcavAnI cApaDI sAthe henDabegamAM lai levI. dareka sTImaramAM nAnI lAIbrerI hoya che ane temAMthI buka vAMcavA maLe che paNa potAnI pasaMdagInI ja buka vAMcavI hoya te sAthe rAkhavI ane mArsalsa mUkI devI. uparAMta muMbaithI sTImamAM besatI vakhate eka suMdara "gAIDa buka" jarUra laI levI. sezala - gAIDa (Sachel Guide to Europe by Rolfe & Crockett ? quit 24186 Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #28 -------------------------------------------------------------------------- ________________ upeAMta 17 chapAya che ane temAM chellAmAM chellA pheraphAro dAkhala karelA hoya che. tenI navI AvRtti jarUra levI ane musApharImAM te eI javI. mI. kheDekaranI dareka prAMtanI gAIDa Ave che te bahu vistAravALI che. dareka prAMtamAM javA pahelAM te laI levI ane tenA pratyeka zaheramAM javA pahelAM te vAMcI levI eTale khAsa jovA jevuM zuM che tene khyAla Ave ane nakAme vakhatane vyaya thAya nahi. sTImaramAM to secala gAiDa ane yuropanA nakzA khasa thaze. Dresa suDha. Dresa supne savAla jarA cavALe che. sTImaramAM sAMjanA 7 vAge jamavAno TAIma thAya che. DInara pahelAM Dresa karavAnA rivAja hatA ane hajI paNa che, divasanAM kapaDAM kADhI hAtha mAM khAla sApha karI kALeA pArTIna, ughADuM' jekeTa, kALA hAphakATa ane kheA kAlara paheravAnA rivAjane A vAta lAgu paDe che. laDAI pahelAM tA IMglAMDamAM A rivAja bahu pracalita hatA. laDAi pachI gharamAM tA kAI kapaDAM badalatuM nathI, mAtra meTA meLAvaDAmAM javAnuM hAya tyAreja have Dresa karavAmAM Ave che. paNa sTImara upara ane khAsa karIne pharsTaklAsamAM Dresa karavAno rivAja che. jyAM javuM tyAMnA ritarivAjane, khAsa bAdha na AvatA hAyatA, mAna ApavuM. tene a Mge Dresa karavAnI jarUra che. e suTa muMbaimAM taiyAra karAvatAM lagabhaga rU. 150-175 nA kharce thAya che. kenTInanTa upara tenI bIlakula jarUra nathI. iMglenDamAM paNa bahu tA eka be vakhata upayoga thAya che. A AbatamAM ceAgya lAge tema niNaeNya karaveA. ramata-gamata. brIja ke khIjhIka ramatAM AvaDe tene sTImarapara vadhAre anukULatA paDe che. agaree dA (stake) mUkyA vagara ramatA nathI. te kalpanAthI ApaNI jeTale vagara dAe ramatamAM rasa laI zakatA nathI. 2 Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #29 -------------------------------------------------------------------------- ________________ yuropanAM smaraNe ane dUtane carasa khUTe che eTale vagara dAe ramavuM. nahite hekaTenIsa, bakeTa kaITsa (Bucket-Quoits), bula barDa (Bul board), Deka kaITasa (Deck quoits) vigere sTImarapara ramavAnI khAsa ramata ramavI. e ramate sahelI che ane thoDA prayAsathI tenA niyame jANI zakAya che. dareka sTImara5ra ramatanAM sAdhana sTImara taraphathI pUrAM pADavAmAM Ave che. A sivAya petAne pasaMda Ave tevI DrAphaTa, cesa (zataraMja) vigere inDora gema sAthe lai levI. jagA bahu ochI reke tevIja vastuo levI. sTImaramAM kherAka. sTImaramAM aMgarene lagabhaga sAta vakhata khAya che. 1. savAre uThatAM cA, khArA bIskITa, kUTa. ene beDa-TI (Bed tea) kahevAmAM Ave che. sADA ATha vAgye choTAhAjarI Breakfast) emAM pArIja vigere ghaNI cIjo heya che. 3. agIAra vAge bIpha-rI le che. 4. eka vAge laMca. bahu moTA pAyA upara. ene DInaraja kahI zakAya. 5. cAra vAge TI. enI sAthe pesTrI tathA keka-jAma vigere le che. keTalAka breDa paNa le che. 6. sAMje sAta vAge DInara le che. 7. nAcyA pachI 10-11 vAge rAtre keTalAka supe-sapara le che. emAM ThaMDuM khAvAnuM hoya che. sTImaramAM sIsIkanesa-mITa thavAne bhaya ghaNe lAge che tenuM eka kAraNuM apace hoya che. dariyAnI havAthI bhUkha vadhAre lAge che paNa jaTharAgni sAdhAraNa hoya che. jene dariyAnI havAthI zarIra je Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #30 -------------------------------------------------------------------------- ________________ upAdyAta 19 sudhAravuM hoya teNe rAka sAde ane pASTika le. ochuM khAvAthI zarIra bagaDatuM nathI. niyamita khAvAnuM te sTImaranA niyamathI ja banI Ave che ane te bahu lAbha karanAra che. nA. 1-3 ane 7 to cheDI devA yogya che. enI jarA paNa jarUra nathI. ane bAkInA cAra rahe che temAM joI khArAka jarUra maLe che. mitAhArI thavuM khAsa jarUrI che. ' sI sIkanesa ghaNuMkharuM apacAthI thAya che. Rtu sArI hoyato thatI nathI. thAyate tenI sAmA thavuM. kebInamAM paDayA na rahevuM. Deka upara pharavuM ane myujhIkahAlamAM besavuM athavA ramavuM. kadAca sIsIkanesa thAya te jarA paNa gabharAvuM nahi. e vyAdhi jIvaleNa kadi thatuM nathI. ekAda divasa e jarA muMjhave che paNa bIjo divasa sAre AvavAnuM che ema manamAM seksa mAnyA karavuM. sTImaramAM mana skeza-lIMbumAM barapha lIdhA kara. e pI zakAya tevI cIja che ane taMdurastIne phAyade karanAra che, samaya kema pasAra kara. sTImaramAM aneka ajANyA mANasene paricaya thAya che. badhAnI sAthe haLavuM maLavuM. aMgareje paNa eDana choDyA pachI paricaya karavA hAMsa rAkhe che ane hiMdusthAnanI navAbI bhUlatA jAya che. emanI sAthe paricaya karavAmAM vadhAre jANavA zIkhavAnuM maLe che. darekanA anubhava samajavA ane vAtomAM rasa le. hiMdusthAnamAM jevA jevI jagyAnI vAto sarvane bahu game che. bAkI pitAne sarva sAmAnya viSayanuM jJAna hoya tenI vAta karavI. amuka dhaMdhAnI vAte rasa upajAvatI nathI e lakSamAM rAkhavuM. jemAM sAmAnya jJAna ane vyavahArU buddhi vadhAre hoya che tema vadhAre AnaMda ApI lai zakAya che. je ataDo rahevo Atura hoya tene kadi paNa vaLagatA javuM nahi bAkI myujhIkahela ane Dekacera, ramatagamata ane jovAnuM vAraMvAra banyA kare che. eTale tera divasa pasAra thatAM vakhata bhAre lAgatuM nathI. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #31 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 20 yurepanAM smaraNe sTImaramAMthI utaryA pachI pAsaporTa ane sAmAna batAva paDe che temAM jarA paNa gabharAvAnuM kAraNa nathI. yuropamAM 26 jagyAe sarahade Ave che paNa ceDA sAmAnavALAne kaI jagyAe aDacaNuM paDatI nathI. pAsaporTa bahu saMbhALIne rAkho. tenA vagara musApharI karavAnuM banI zake tema nathI. kadi guma thaI jAya te dareka jagyApara braTiza kensala hoya che tene maLI pAsaporTane naMbara Apavo. te tAra karI (tamAre kharace) javAba muMbaIthI maMgAvI DuplIkeTa pAsaporTa Apaze. AmAM be traNa divasanI nakAmI DhIla ane paisAne kharca thaze. bedarakAra mANasa musApharIne yogya na gaNAya te paNa dhyAnamAM rAkhavuM. hara. musApharInI Tura masaka ane amerikana ekasa karI Ape che. tamAre jyAM jyAM javuM hoya tyAMnuM lIsTa Ape, divase keTalAM karavAM che te kahe, eTale te tamane kharcane aMdAja Ape. pachI kaI tArikhe keTale vAge kyAMthI besavuM ane kyAM javuM, kaI hoTelamAM utaravuM vigere sarvanI vigatavAra DAyarI ane TIkITa Apaze. tamAre kei heTelamAM kAMI ApavuM paDe ja nahi. badhI sagavaDa thaI rahe. mAtra nAnI bakSIsa ke majurI ApavI paDe. AkhI musApharInI TIkITe paNa kukavALA Ape che. tamAre kaI sTezane TIkITa kharIdavA paNa javuM paDatuM nathI. bhASAnA ajJAnane kAraNe ane heTela unhALAmAM badhe bharacaka rahe che tethI agavaDa ghaNuM thAya che te dUra karavA, AvI Tura karavI vadhAre sArI che. temAM nIcenI saMbhALa rAkhavI. Tura be traNa mAsanI eka sAthe na levI. aradhI athavA eka tRtIyAMza prathama levI ane AgaLa eTA zaheramAM pUrI karavI. tyAM sudhIne kAryakrama phaLyo hoya te AgaLa vadhAravI. khAsa kAraNa vagara ApelA TAImamAM jarA paNa pheraphAra karavA nahi karo paDe te tArI Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #32 -------------------------------------------------------------------------- ________________ upodaghAta 1 agADI khabara ApI devI. keI bhAga tabIatanA kAraNe choDI de paDe te teTalA paisA rIphaMDa maMgAvI levA. sahacAra-sebata. yurepanA keTInanTa uparanI TuramAM be jaNAe sAthe javuM. ekalA musApharImAM ghaNI agavaDa Ave. kudaratI hAjate jatAM sAmAna keNa saMbhALe evo vicAra Ave ane naramagarama tabIte bane ajANyA paNa snehI mANase bahu upayogamAM Ave che. uparAMta ApaNe koI navI cIja ke navuM saudarya ke zilpane namune joIe tenI bIjA sAthe vAta karIe tyAre ApaNuM manamAM paNa vAta cokkasa thAya che. bIjAne cekhI bhASAmAM samajAvavA jatAM ApaNA vicAronI paNa spaSTatA thAya che ane ApaNe bhAratavaSaya svabhAva e che ke taddana ekalA ApaNe AnaMdane anubhava karI zakatA nathI. sebatamAM kula be ke traNa hoya te ja majA Ave che. saMkhyAmAM tenAthI vadhAre thAya to badhA taiyAra hoya paNa eka taiyAra na hoya to nakAmo kALakSepa thAya che ane TharAvela samaya ke Trena cUkI javAya che. kAryakrama nakkI ho joie ane tene coksa vaLagI rahevAnI cIvaTa hovI joIe. meTI gAIDabuke uparAMta dareka musApharInAM sthaLamAM nAnI nAnI gAiDabuke ane nakazA maLe che. svITajharalAMDa ane ITAlInA lagabhaga jANavAlAyaka sthaLonA sthAnika nakazA ane DuMgaranA pATenA nakazA maLe che. kukanI ophisamAM How to see Rome. How to see Milan &c. 24141 ans et dischi maLe che. evI buke ane nakazAo jarUra levA. heTelomAM paNa te maLe che. ethI kyAM javuM ane kyAM chIe tene khyAla Ave che. zaheranI pratyeka sTrITa te nakazAmAM batAvelI hoya che. hiTale. haTelanA pAMca vibhAga pADavAmAM Ave che - Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #33 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 28 3 surApanAM smaraNA (a) Hotel de Lux viziSTa hoTela, (b) Superior first-class pahelA darajjUnI UMcI heTala, (c) Ordinary first-class pahelA darajjAnI sAdI hoTela. (d) Superior Second-class khInta darAnI suMdara hArTala. (e) Ordinary Second-class khIjA darajjAnI sAdI hATela. sagavaDamAM darajjA pramANe pheraphAra samajavA. " e " kalAsa amerikana karADAdhipatie ane rAjAmahArAjAo pasada kare che. sAdhAraNa rIte ApaNA saMyogA ane kharacavAnA bajeTane vicAra karI hoTelanI pasaMdagI karavI. bahu cApacIpa na hoya ane ApaNe ThIkaThIka musApharI karI zakatA hAI e teA 8 vibhAgavALI prathama darajjAnI sAdI hoTela levAthI suMdara sthAna maLaze ane khAvAnI sagavaDa jaLavAze. taddana ochA kharce musApharI karavI hoya teA sekanDakalAsa hoTala paNa kheATI nathI. eka meDha zaheramAM sAta divasathI vadhAre rahevAnuM hAya tA Pensione (pensIonI) ghaNI jagyAe heAya che. temAM khAvAna rahevAnA cArja sAdA paNu aThavADiyAnA bhAva TharAve che, emAM paNa sagavaDa jaLavAya che. A sarva bAbate nAnI lAgaze paNa AvI AvI nAnI bAbatAne saravALA meATA thAya che ane aMgata agavaDa bhAgavyA sivAya paisAnI rItasara karakasara karavAnI jarUra sarva kAi svIkAre che eTale emAM jarA paNa zaramAvAnI jarUra nathI. dareka jagyAe vigatavAMra pUchavu', TelavALAe khIlamAM peTA cArja bhUlathI karyAM hAya, ApaNe khIje resTArAMmAM jamyA hoie ne tene cArja karyAM hAya tA tenuM dhyAna khe'cavu, turata sudhArI Apaze ane evI khAkhatamAM zaramAvAnI jarA paNa jarUra nathI. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #34 -------------------------------------------------------------------------- ________________ TIpa. upAdghAta 3 bakSIsa. A rivAja yuropamAM cAlu thai gayA che ane dareka ' saravIsa ' karanAra tame ivadAya thAo te pahelAM bakSIsanI AzA rAkhe che. sTImaramAM kebIna sTuarTa ane TebalasTuarTane bakSIsa ApavAnI heAya che. khAsa saravIsa lIdhI heAya tA jUdI vAta, nahi te darekane daza daza zIlIMga ApavA yogya gaNAya. e uparAMta nAvAnA rUmavALA (Bath-Topaz ) paNa pAMca zIlIMganI AzA rAkhe ane DesTuarTane paNa eTalI rema ApavI joie. hoTelamAM paNa tamArA veTarane kAMi Apavu joie. have dareka hoTelamAM lIphaTa hoya che. lIphTamena tathA megeja upADanAra kAMI AzA rAkhe. dareka hoTalamAM eka Portier hoya che. e bahu upayogI vyakti che. ene AkhA zaheranI khabara heAya che. tamArI dareka jarUrI. Ata te pUrI pADe che, mAgeA te jAtanI hakIkta pUrI pADe che, TekasI vigerenA eraDara kare che ane vidAya thAo tyAre tene TIpa' ApA tA khuzIthI le che. laDAI pachI 'dIpa'nI bAbatamAM evaDuM nukazAna thAya che. dareka hoTalavALA khIla upara daza TakA spezIala saravIsa'nA khIlamAM cArja kare che. A rakama te TIpa'nI ApavI paDatI hatI teja che; ane chatAM 'TIpa' ApavAnuM ghaNuM kharuM te! UbhuMja rahe che. dezakALane anusarIne ApaNuM gADuM gabaDAvavuM A bAbatamAM yAgya che. ApaNI upara dhyAna, karelI saravIsa vigere joine cogya lAge tema karavuM. enA eka sarakhA niyama hAi zakatA nathI. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #35 -------------------------------------------------------------------------- ________________ yurepanAM smaraNe sagavaDa-agavaDa. yuropamAM musApharI karavAmAM kaI prakAranI agavaDa Ave tema nathI. jarA hakIkta samajIne kAma lIdhuM hoya to badhI sagavaDa thAya che ane jarA agavaDa paDe te sahana karI levAnI Teva pADavI. taddana cenacamana musApharImAM thAya nahi e dhyAnamAM rAkhavuM. khAvAne vakhate khAvAnuM maLe che ane relave, sTImara, hoTela, resTorAM badhAM anukULatAthI vata che, mAtra khIsAmAM paisA hoya te jarA paNa agavaDa AvatI nathI, khAsa agavaDa lAgatI hoya te kukanI Tura levI eTale tamAruM badhuM kAma teo karI Apaze. sthAnika gAiDe ane Ture. kuka ane bIjI kaMpanIonI (ejansIonI) dareka sthaLe sthAnika iTInararI (Tura-musApharI) hoya che ane teo khAnagI gAIDa mArgadarzake paNa ApaNe kharace pUrA pADe che. sthAnika ITInarImAM lAbha ane geralAbha samAyelA che. lAbha e che ke ajANyA zaheramAM kyAM javuM ane ItihAsa vigere zuM che tenuM ApaNane jJAna na hoya tyAre bahu thaDA vakhatamAM A TurathI ApaNe ghaNuM joI zakIe chIe ane kharca ocho thAya che. geralAbha e che ke je cIja batAvavAmAM Ave te ja ApaNe jevI paDe che ane eka citra ke bAvaluM ApaNane khAsa game to tenI pAse UbhA paNa rahI zaktA nathI. ekaMdare TuMkA vakhatamAM jene mATe kAryakrama pUre karavuM hoya teNe evI TuramAM dAkhala thavuM vadhAre ThIka che. khAnagI gAIDa ane khAnagI gADI (moTara) vadhAre anukULa paDe paNa e kharaca bahu dhanavAna hoya tene ja pAlave. tela mApa. yuropamAM tela mApa kevAM cAle che te barAbara lakSamAM rAkhavAnI jarUra che. iglAMDamAM ane yunAiTeDa sTeTasa (amerikA)mAM Ausa pAunDa cAle che te ApaNe barAbara jANatA hoIe chIe. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #36 -------------------------------------------------------------------------- ________________ upAdhyAta raya zA telAne Ausa, cALIza tolAne pAunDa(ratala), 112 pAunDane haMDreTa ane 20 hanDraveTa (2240 ratala) na. A te jANatI vAta che. phrenca lokee meTIka sIsTama dAkhala karelI che. emAM hisAba bahu sahelA thAya che, dazAMza para AdhAra rAkhavAno che ane sagavaDa vadhAre che. AkhA kenTInanTa para A tela ghaNo khare cAle che. grAma (Gramme) e eno pAse che, ene tela 15-43 grena thAya che. daza mIlIgrAma-1 senTIgrAma 10 grAma=1 DekAgrAma daza seMTIgrAma=1 DesIgrAma 10 DekAgrAma=1 hekaTagrAma diza DesIgrAma=1 grAma 10 hekaTagrAma=1 kIlogrAma eka kilogrAma eTale 1000 grAma thayA. enI barAbara sAme 221 ratala pAunDa thAya. se kIlane eka kavInTAla eTale 221 pAunDa thAya. mApamAM mITara (Meter) pAke che. eka mITara eTale 39.37 iMca ApaNe traNa phITane vAra thAya che te uparAMta lagabhaga 33 ica thAya te mITara thaye. mITarane dazame bhAga te DesImITara mITarane samo bhAga te senTImITara. mITarane hajAro bhAga te mIlImITara. daza mITarane eka DekAmITara. se mITarano eka hekaTamITara. hAra mITarane eka kIlomITara eka kilomITara eTale lagabhaga 3280 phITa 10 ica. eTale lagabhaga 3 mAIla thayA. lagabhaga AkhA yuropIana thaImaTebala ke TeksImAM kIlo para bhAva hoya che. ene pAMce guNI ADe bhAMgavAthI mAIla thAya che. A bane tela mApane vAraMvAra khapa paDe che ane ApaNe ratala tathA vAra ke mAilane khyAla karI zakIe chIe tethI kIlanA Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #37 -------------------------------------------------------------------------- ________________ yuropanAM maraNe vAra keTalA thAya ane kIlonA ratala keTalA thAya te eka vAra yAda rAkhI levuM, pachI jarA paNa ghuMcavaNa nahi thAya. dariyAI mAilane noTa (Knot) kahe che. 6000ra7 phITane eka noTa thAya che. pa280 phITane mAIla thAya che eTale jamIna paranA mAIla karatAM dariyAI mAIla lagabhaga savA gaNe che. parecara. havA pANu yurepamAM vAraMvAra pharyA kare che tethI beromITara ane tharamamITara vAMcatAM zIkhI javuM. beromITarathI havA varasAda tephAnane covIsa kalAkane khyAla Avaze. beromITara turata vAMcatA AvaDI jaze. tharamamITara senTIgreDa ane phenAiTa (Fehrenheit) che. seMTIgreDa AkhA yuropamAM (jarmanI sivAya) che. ane pheDanAITa mAtra greTa briTanamAM che. pheDanAITamAM phIjhIMga piiTa 32 DIgrIe Ave che ane 212 beilIMga pAunTa Ave che eTale 180 DIgrI emAM hoya che. sendrIgreDamAM 0 thI 100 DIgrI che. 0 phIjhIMga pAunTa che, 100 e enuM beilIMga pAunTa che. senTIgreDanA tharame mITara AkhA yurepamAM hoya che tenI je DIgrI hoya tene 9 nave guNa pAMce bhAgI temAM 36 umeravA eTale pheDUnAITa DIgrI Avaze. dAkhalA tarIke 20 senTIgreDa hoya to (20495=36 temAM 32 vadhAratAM 68 DIgrI phenAiTanI thaI. ApaNane badhe anubhava pheTa ne heya che tethI A hisAba dhyAnamAM rAkha. - jarmanI vigere keTalIka jagyAe Reamurs tharame mITara hoya che. R akSara te para lakhele hoya che. teNe 80 bhAga pADayA che. 0 thI 80 bAkI badhI rIte senTIgreDa jevuM. R nI eka DIgrI eTale senTInI 1 samajavI. bAkI hisAba upara pramANe : Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #38 -------------------------------------------------------------------------- ________________ upaghAta 27: TAima. yurepamAM TAIma saMbaMdhI khyAla karavAnI khAsa jarUra che. eDana sudhImAM ghaDiyALane aDhI klAka pAchI pherave che, eDanathI pArTaseDa sudhImAM eka kalAka ane pArTa seDathI mArsalsa sudhImAM eka kalAka ema sADAcAra kalAka pachavADe TAIma karavAmAM Ave che. utpALAmAM muMbaInA sTAnDarDa TAima daza vAgyA hoya tyAre sADAcAra klAka pachavADe, laMDana ke pArisamAM savAranA sADApAMca vAgyA hoya ema samajavuM. sapTembarathI mArcamAM A taphAvata sADAcArane badale sADApAMca lAkane samaja. eka rAtre ekabaramAM ghaDiyALane eka klAka pAchI mUkavAmAM Ave che ane mArcanI Akhare tene eka kalAka vadhAravAmAM Ave che. A grInIca (Greenwich) TAIma samaja. enI sarakhAmaNI hiMdusthAnanA sTArDa athavA relavenA TAima sAthe ja karavAnI che. spena ane picuMgAlamAM IsTarna ATalAMTIka TAima cAle che te ApaNuM thaImathI cAra klAka pachavADe che. laMDamAM lokla TAIma cAle che te grInIca TAImathI vaza mIniTa pachavADe hoya che. nera, svIDana, DenamArka, lIthuAnIA, jarmani, ke sevAkIA, osTrIA, haMgarI, svITajharalAMDa, ITAlI, jugoslAvIA ane AlbanIAmAM mIDa yurepIana TAIma cAle che, je grInIca TAimathI eka kalAka pachavADe che. uhALAmAM mIDa yurepIana TAIma ane grInIca TAIma vacce jarA paNa taphAvata paDato nathI. moTara. era. TekasI. - dareka zaheramAM sthAnika haravA pharavA mATe TekasIo hoya che. bhADuM mITara pramANe hoya che. iglAMDamAM mAila ane bAkI sarvatra kIle (lagabhaga 3 mAila) para bhADuM vadhe che. atyAre te ekasa cenjane phAyade eTale paDe che ke muMbaI karatAM paNa TekasI phrAnsamAM. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #39 -------------------------------------------------------------------------- ________________ surepanAM samaNe ghaNI sastI paDe che, mAIle be AnAthI vadhAre bhAva Avato nathI, kAyadAsaranA bhADA uparAMta TekasIvALo lagabhaga daza TakAnI TIpanI AzA rAkhe che. prema ane basanI saravIsa ghaNI hoya che ane bahu sastI hoya che. laMDanamAM aMDaragrAunDa ane basa sAthe vadhAre vyavahAra rAkha, utAvaLanuM kAma hoya teja TekasI vAparavI. basanA ane aMDaragrAunDanA nakazA mata maLe che, te laI rastAthI vAkepha thaI javuM. TekasI upara vadhAre AdhAra rAkhavAthI kharaca ghaNe vadhI jAya tema che. vaLI laMDanamAM game te pojhIzanane mANasa aMDaragrAunDa ke basamAM besI zake che. muMbaimAM che te meTA nAnAne khyAla laMDana pArisamAM jovAmAM Avyo nathI. - havAI vimAnanI saravIsa meTAM zahero vacce che. haju tenA upara vadhAre aMkuza Avate jAya che rAka. hoTelamAM laMca levAnuM rAkhavAthI kAM te be vAgyA sudhI kAMI kAma thatuM nathI athavA mAIla dUra gayA hoIe tyAMthI haTele AvavuM paDe che eTale laMca game tyAM karavAnuM rAkhavuM. sarvathA bahu sArAM sTerAM laMDana tathA pArisamAM che. vejITerIana rIte rahetAM jarA paNa agavaDa AvatI nathI. laMDanamAM te ApaNe eraDara ApI zakIe chIe. kenTInanTa upara ApaNe jarUrI cIjonAM nAme phrencamAM lakhI levAM eTale kAma cAlI zakaze. koI paNa prakAranI agavaDa AvatI ja nathI ane kadAca koI vakhata sahana karavuM paDe to paNa temAM gabharAvAnuM kAraNa nathI. jeone dharma vejITerIana rahevAnuM pharamAvato hoya teNe tema rahevuM hoya te barAbara rahI zakAya che. laMDanamAM meM phariyAda sAMbhaLI hatI ke unhALAmAM cAlI zake che paNa ziyALAmAM mAMsa dArU vagara cAle nahi ane calAve kSaya Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #40 -------------------------------------------------------------------------- ________________ - upadyAta : roga thAya. meM bArikIthI UMDA utarI tapAsa karI te A vAtamAM bhrAMti lAgI. nabaLe mANasa AvA bahAnA taLe nIce utarI jAya che. meM vilAyatamAM soLa soLa varSathI rahenAra manuSya joyAM che. teo makkamapaNe pAkkA vejITerIana rahI zake che. yuropIanamAM paNa vejITerIana ghaNA che. matalaba, badho AdhAra pitAnA makkama vicAra ane nirNaya upara che. jevuM kherAka tevuM dArUnA saMbaMdhamAM samajavuM. niyamita khorAka lenArane dArU levAnI jarUra paDatI nathI. dArUnuM eka TIpuM lIdhA vagara calAvI zakAya che. ziyALAmAM paNa jarApaNu vAdhe AvatuM nathI. bAkI jene hada choDavI che te te hiMdamAM paNa atyAcAra evI zake che ane kaI kaI tema karatA hoya evuM avAranavAra saMbhaLAyA paNa kare che. vejITerIana chuM " eTaluM kahevAthI saratuM nathI. te mAMsa, macchI, iDA ke cIkana khAtA nathI ema spaSTa karavuM. A cAre vastunAM nAma bolavAM. yuropamAM iDAne vejITebalamAM gaNavAmAM Ave che, macchI keTalAka vejITerIana khAya che ane cIkanane (kukaDAnA mAMsane) keTalIkavAra mAMsamAM gaNavAmAM AvatuM nathI. dareka resTorAMmAM breDa baTara TesTa be ke traNa vejITebala phUTa ane kephI te jarUra maLe che ane laMca mATe te pUratuM gaNI zakAya. daza mIniTa besIe te cokhA (bhAta) taiyAra karI Ape che. yuropamAM dahIM (Youghart athavA Savre Milk) bahu sAruM lagabhaga badhe maLe che ane bhAta sAthe jarA mIThuM laI khAvAmAM anukULa rahe che. A sivAya bIjI aneka vAnIo anubhavIne pUchI taiyAra karAvI zakAya che. mane maLa. bAkI musApharImAM jarA sahana karatAM zIkhI javuM. sahaja DuM vaheluM thaI jAya te gabharAvuM ke akaLAvuM nahi. pisA pUratA rAkhavA ane jarA udAratA rAkhavI eTale musApharImAM koI vAMdho nahi Ave. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #41 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 30 yurepanAM maraNa navuM jevA jANavAnuM eTaluM hoya che ke jarA agavaDa paDe te paNa rasa vadhAre paDe che ane haMmezAM e khyAlamAM rAkhavuM ke ApaNuM tharamAM jevI sagavaDa hoya tevI te sarvatra maLI zakatI nathI; chatAM sarakhAmaNamAM kharaca karavAthI yuropamAM ghaNuM sagavaDa thaI zake che e vAta lakSamAM rAkhavI ane kAMIka calAvI letA zIkhI javuM. ATalI nAnI vAta dhyAnamAM raheze te musApharIne rasa laI zakAze ane thAka nAma paNa lAgaze nahi. bAkI sarva vAtane AdhAra potAnI zakti, AgaLa vadhavAnI hiMmata, ane mArga na hoya tyAM paNa mArga karavAnI chupI zakti para rahe che. lIlA jhADa nIce bhUkhe mare tevA mANaso musApharI karI zake che paNa ene gaNagaNATa ghaNe karavo paDe che. jyAre rAtadivasa nahi gaNanArA, sarva sogamAM majA mANanAra ane viSama sthitimAM mArga karanAra bahu rasa jamAvI zake che, ane anyane preraNArUpa bane che. eka vAta khAsa lakSamAM rAkhavAnI che, ane tenuM pustakamAM paNuM punarAvartana thavA saMbhava che, ane te e che ke sahAnubhUti ane premathI pAzcAtya saMsthAo ane Adarzo nIhALatAM temAMthI ApaNane jevA zIkhavAnuM ghaNuM maLe tema che. emAMnuM AdaraNIya tattva keTaluM che te 5ra 5chI vicAra karavAne avakAza le paNa bArika avalokana karavAnI taka maLe to temAM etihAsika ane vyAvahArika najare jarUra utaravA jevuM che. A vAta dareka vAMcanArA lakSamAM rAkhaze evI AzA che. mi. gi. ma. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #42 -------------------------------------------------------------------------- ________________ yurepanAM keTalAMka saMsmaraNe sTImara "rAjaputAnA" -- - sakaranI zarUAta. (tA. 8-5-1926). bhAvanagaramAM, muMbaImAM ane sAMtAkrujhamAM aneka pArTIone lAbha laI, aneka premALa mitro taraphathI saphaLa saphara icchA batAvanAra hAraturA laI, Aje bAra vAge sTImara para co. snehIne choDatAM je glAni thAya te bahu thoDe vakhata rahI. navuM jevA jANavAnA utsAhamAM, ane jIvananuM kaI navIna pRSTa jarUra ughaDaze evI AzAmAM e glAni dUra thaI sTImara upara 12 vAge caDyo. tyAM aneka saMbaMdhIo upara AvavA zaktimAna thayA hatA. teone kebIna batAvyA pachI sarve ghaMTa vAgatAM uparanA Deka para AvyA. bIje dhaMTa ane sIsoTi vAgyA. sarve utaravA lAgyA. temanA aneka premadagAra sAMbhaLyA, bedhyA. aneka mAyALu parijana svajananA zubha AzIrvAda vacce sTImara cAlI, tyAM te premegArane pAra rahyo nahi. cha sAta mIniTa sudhI daSTipathamAM sarva rahyA tyAM sudhI A kriyA cAlI. Akhare sTImara upaDI ane ame sarvathI chUTA paDayA. mAtra prema ane rahanA uddagAronA Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #43 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 32 yurepanAM saMsmaraNe dariye raNakAra kAnamAM thatA hatA tenA ekalA TekAthI have sTImaramAM mArga karI rahyA. najara pahoMcI tyAM sudhI svajanane joyA, najara pahoMcI tyAM sudhI muMbaI nagarInA AlIzAna makAnane joyAM, kalAbAnI divAdAMDI ghaNA vakhata sudhI dekhAI aMte e sarva pRthvInI sapATimAM ekAkAra thayuM ane cAre tarapha jaLanA taraMga ane UMce AkAza dekhAvA mAMDayA. sTImara rAjaputAnA. kudarata upara vijJAna keTalo vijaya meLavI zake che ane temAM te keTale sudhI pahoMce che tene khyAla A sTImara jotAM Avyo. e sTImaranuM nAma "rAjaputAnA" che. mane e TImaramAM jagyA (peseja) maLI hatI. emAM prathama ane bIjA dara jjAnuM bhADuM ApanAra pAMcase utArUo jaI zake che. enI sagavaDano vicAra karIe te jANe eka nAnuM gAma vizALa dari. yAmAM cAlyuM jatuM hoya ema lAge che. nAnI zerIo ane galIenAM kebInanA naMbare evI rIte lakhelA hoya che ke koI paNa kebIna zodhavAmAM muzkelI paDatI nathI. sTImaranA AgaLanA bhAgamAM pharsTakalAsa-prathama darajjAnuM bhADuM ApanAranI kebIne heya che. enA traNa vibhAga hoya che tene anukrame "e" bI ane "sI" kahevAmAM Ave che. keTalAka ethI paNa UMcA vibhAgamAM janAra DekanI bAjumAM upara kebIna taiyAra karAve che tene kebIna : lasa" kahevAmAM Ave che. evAM kebIne taiyAra paNa hoya che. kebInamAM sagavaDe. dareka kebInamAM suvA mATe eka suMdara palaMga ( ApaNI Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #44 -------------------------------------------------------------------------- ________________ saphara sTImara rAjaputAnA 33 IspItALAmAM hoya che tevo paNa suMdara che tenA upara taLAI, be ezikA ane RtunI jarUrIAta pramANe garama sutarAu oDhavAnAM ApavAmAM Ave che. e uparAMta eka kapATa mATe hoya che temAM kapaDAM laTakAvI zakAya che ane eka bIjA khAnAvALA TebalamAM ApaNI nAnI meTI cIjo rAkhI zakAya che. be meTA AyanA ane moDhuM dhovAnI cAInA veranI kuMDI, te upara sAbu, be nepakIna ane eka TuvAla ane eka khurazI-ATalI cIje kebInamAM hoya che. be utArane vAparavAnI kebIna jarA vizALa hoya che. kebInamAM havA mATe khAsa baMdobasta hoya che. uparathI saMcA mAraphate naLImAM havA maLe che ane te havA ApaNI anukULatA pramANe amuka dizAe athavA zarIranA amuka bhAga para laI zakAya che. samudra sAthe kAma hovAthI jarA havA saMbaMdhI vicAra sahaja Ave tevuM che, paNa te sthAne paNa vicAra karI gya ghaTanA karI che. ziyALAnI ThaMDI RtumAM kebIna garama rahe te mATe paNa goThavaNa hoya che paNa hajI ame eDananI A bAju hevAthI e yaMtrano upayoga joI zakyA nathI. samayane lAbha. sTImaramAM leka tera divasa kema gALatA haze, vakhata keTalo bhAre lAgatuM haze e sahaja khyAla Ave tevuM che, paNa ahIM te vastusthiti tadana judA ja prakAranI jovAmAM Ave che. dareka musAphara cokhkho AnaMda karavAne ja khyAla karatA hoya che ane te leke sTImarane tera divasane vakhata jANe ujANIe nIkaLyA. hoya tevI rIte pasAra karatAM ghaNAkharA jovAmAM Ave che. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #45 -------------------------------------------------------------------------- ________________ surApanAM saMsmaraNI dariyA " sTImara upara sarvathI uparane mALe khullI karavAnI jagyA hAya che tene Deka' kahevAmAM Ave che. e Dekapara dareka musAphra peAtAnI khurazI nAkhI mUke che. ghaNA vakhata phare che ane vaLI karatA pharatA khurazI upara bese che. e khurazIo jUdA jUdA prakAranI hAya che paNa lagabhaga sarve lAMkhA paDIne besavAne lAyaka hAya che. 34 sTImaramAM 'e' DekanI bAjumAM eka dhaNA suMdara DroIMga rUma ane lAibrerI hAla hAya che, jemAM esI ughogI mANasA vAMce che. keAI uMdhatA paNa jovAmAM Ave che. e rUmamAM vAte moTe avAje kAi karatA nathI. tyAra pachI najIkamAM eka smAkIMga rUma hAya che, jyAM sIgAreTa-cITa pIe che ane keTalAka gajIpAnI ramata rame che. rAtre lagabhaga doDha kalAka DAnsa cAle che. pahelA ane bIjA kalAsanA DrekanI vaccenA bhAgamAM rabara pAtharI jamInane lasaratI karavAmAM Ave che. myujhIka ( paDadhama ) zarU thAya che ane jene phAve te nAce che, bIjA jovA ubhA rahe che. A nAcavAnuM kAma rAtre 'DInara lIdhA pachI thAya che. jamaNa-jamaNasthAna. 6 sTImaranA DInara hAla-DAinIMga salUna mATA rAjavaMzInA mahelane bhUlAve tevA hAya che.emAM kANe kai jagAe besavuM te pahele divase mukarara kare che. ene * salUna sTuarDa' hAya che te e kArya prathama divase 3-30 thI 4-30 sudhImAM kare che. tyAra pachI bapAranuM jamaNa (laca) ane rAtanuM jamaNu (DInara) e mukarara karelI jagyA para sarve le che. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #46 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sTImara rAjaputAnA ahIM khAvAnI paddhati taddana aMgrejI Dhaba para hAya che. charI kAMTAthI khAtAM na AvaDatuM hAya tene jarA agavaDa jaNAya che, paNa bIjAne khAtAM jovAthI thoDA vakhatamAM AvaDI jAya che. sarvathI jovA lAyaka bAbata e hAlanI svacchatA cheH charI kAMTA tadana sApha hAya che, Tebala sApha hAya che ane khAnArA jarA paNu gADa karatA nathI. pAzcAtya lokonI khAvAnI rItabhAtamAMthI svacchatAnA guNa jarUra grahaNa karavA yeAgya che. pIsavA AvanAra sTuarDa ghaNA cokhkhA hAya che ane vastuo bahu suMdara rIte DAbI bAjue dhare che. lenAra cIjane eLakhatA hAya che tethI joie teTalI temAMthI laI le che ane tethI bagADa bIlakula thatA nathI. keAI vastu chAMDatuM nathI ema mArA kahevAneA Azaya nathI paNa ghaNe bhAge bagADa bahu oche thAya chaeN, sara 35 vejITerIanene khAvAmAM jarA paNa aDacaNa AvatI nathI. khAvAnI vastue puSkaLa maLe che. breDa, TesTa, khaTara, phruTasa vigere ghaNI cIjo DAya che. sparzAsparzane vAMdho na hoya te taddana anna phaLa zAkane khArAka maLI zake che ane salUna sTuarTa ane zek saMbhALapUrvaka te mATenI geAThavaNa karI Ape che. aMgrejo rAtre DInara . le che te pahelA ' Dresa ' kare che. DInara mATe khAsa kALA raMganAM kapaDAM hAya che, aMdara khamIsa paNa jUdAja prakAranuM hAya che ane tenA para jekeTa paNa ochA baTanavALu hAya che. enA upara kAlara sAthe kALA raMganI 'e' bAMdhe che, ane mukha sApha karI mAthuM eLI taiyAra thaI jamavA bese che. meTI hATalAnI peThe ahIM enDa ke gAyana heAtA nathI, chatAM AkhA jamavAnA vibhAganA zaNagAra eTalA suMdara hAya che, ke navIna AvanAra jarUra enA Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #47 -------------------------------------------------------------------------- ________________ yurepanAM saMsmaraNe dariye mehamAM paDI jAya tevuM che. ema lAge che ke A jamavAnA prasaMgapara AgaLa ghaNuM jANavA jevI vAta lakhavAno prasaMga Avaze. paracuraNa prasaMge, sTImaramAM nityakriyA. savAramAM cha vAgyAmAM kebInane TuarTa tame mAge teTalI jaldI cA laI Ave che. cA sAthe be bIskITa ane be keLA hoya che. ApaNuM anukULatA pramANe ApaNe dizApharAka jaI AvI cA laI zakIe chIe. A garama havAmAM te ghaNAkharA savAramAM hoya che. nhAvAno rivAja jUdA prakAra che. eka moTA TabamAM pANI bharI rAkhe che ane bucathI Taba baMdha hoya che temAM nhAvAnuM hoya che. pANI darIAnuM khAruM hoya che. tyAra pachI upara deDheka bAladI jeTaluM sAruM mIThuM pANI hoya che tenAthI zarIra sApha karavAnuM hoya che. zarIra barAbara sApha thAya te sAruM sarva kapaDAM kADhI nhAya che. kebInanI bahAra nIkaLavuM hoya te upara DresIMga gAuna paheravo joIe. e vagara nIkaLavuM te ziSTAcArathI virUddha gaNAya che. ApaNe ApaNA kebInamAM heIe ane rAtrInAM kapaDAM paheryA hoya ane koI maLavA Ave to DresIMga gAuna paherI levo joIe. e leke ghaNuMkharUM prathamathI saMketa karIne khabara ApIne maLavA Ave che. savAre 8-30 brekaphAsTa vakhata thAya che tyAre byugala vagADavAmAM Ave che. brekaphAsTa levA sarva jamavAnA rUmamAM jAya che. savAre paNa teo kherAka ThIka le che. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #48 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sTamara rAjaputAnA 37 AjanA anubhava uparathI jovAmAM AvyuM ke pAzcAtya loko ekaMdare ghaNuM khAya che. pAMcavAra to dararoja niyamita rIte khAya che. savAre uThatAM cA, pachI brekaphAsTa sADA ATha vAge, bapore eka vAge laMca, cAra vAge pharIvAra cA ane rAtre jamaNa. AmAM cA paNa ekalI levAno rivAja nathI. mArA zarUAtanA anubhava uparathI kahuM to teo sarerAza ApaNA karatAM traNagaNuM jarUra khAtA haze. ravivArano divasa hato. savAre e loko 11 vAge DAInIMga salUnamAM prArthanA karavA ekaThA thAya che. ravivAre dharmasanmukha vRttivALA loko ramatA ke nAca karatA nathI ema eka aMgreja mitra kahetA hatA. prathama divase neTisa hatI ke 3-45 mIniTe ghaDiALa aradhA kalAka pAchI karavI. bIje dIvase noTisa hatI ke ghaDiALa 11-15 mIniTe aradho kalAka pAchaLa karavI. bhUgoLa samajanArane AmAM navInatA nahi lAge. pazcima tarapha jaIe tema sUryamaMDa ugate jAya che eTale ghaDiALa pheravavI paDe che. prathama divase 22 kalAkamAM muMbaIthI ame 377 neTa ( dariyAI mAila ) AvyA. AvI jhaDape pravAsa AgaLa vadhato jAya che. ghaNuM AnaMdadAyaka vAto aneka sahapravAsI pAsethI samajAya che ane anubhavamAM vadhAre karavAne prasaMga prApta thAya che. dariye prathama divase zAMta rahyo. AkAzamAM kaI kaI vAdaLAM dekhAya paNa haju jarA paNa dariyAnI asara jaNAtI nathI. sTImara AgaLa vadhe che ane hAla te sTImaramAM moTI rAjadhAnI ane Deka parathI joIe te cAre tarapha pANI ane Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #49 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 38 surApanAM saMsmaraNA dariyA UMce AkAza sivAya kAMi dekhAtuM nathI. sTImaramAM utArU saMkhyA meTI, temAM pIchAnavALA dhaNA, eTale dariyA tarapha joie tyAre ja vizvanI vizALatA ane ApaNI pAmaratA dekhAya che. ane kAI koI vAra sTImarane vicAra AvatAM vijJAnanA viSayane pyAla Ave che tyAre nAnA mAnavInI zaktine paNa saheja khyAla Ave che. khAvAnI paddhati-niyamana. be divasa gayA pachI sTImaramAM jIvana kevI rIte gALA zakAya che tene anubhava thaI javAthI sahelAI dhaNI lAge che. iMglIza paddhatie khAvAmAM temanA ziSTAcAra pramANe keTalI sabhALa rAkhavA ceAgya gaNAya che te jarA joI laIe. charIkAMTAthI khAtAM zIkhavAnI khAsa jarUra che. kAMTA jamaNA hAthamAM rAkhavA joI e. jyAre charIte upacoga karavAnA hAya tyAre charI jamaNA hAthamAM rAkhavI ane kAMTe DAbA hAthamAM rAkhavA. phruTa vakhate charI ane kAMTA bannene upayoga karI zakAya. pAMu athavA breDa pAtAne hAthe kApIne khAvAmAM vAMdho nathI. TAsTapara charIthI mAkhaNa lagADI hAye khavAya. ene hAtha lagAvavAmAM vAMdho nathI. khAtAM kAI vastu nIce nAkhavI nahi. kAMdha ii ke chAla hAya tA dhImethI rakAbImAM bAjIpara mUkI devI. khAtAM hAtA avAja na karavA. khacakArA kholAvavA nahi. ziSTAcAra pramANe oDakAra avAja karIne khAvA nahi. pavana Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #50 -------------------------------------------------------------------------- ________________ saphara sTImara rAjaputAnA kTavAnI bAbatamAM paNa temane ghaNuM suga hoya che paNa rAkyAM hIMgane upayoga thatuM nathI tethI e bAbata ghaNI ciMtA rAkhavA jevuM nathI. khAtI vakhata mukhamAM vastu nAkhatI vakhate maheThuM ughADavuM, cAvatI vakhata mukha baMdha rAkhavuM. Teva pADavAthI A bAbata AvaDI jAya tevI che. - jyAre kherAka khAI rahyA hoIe tyAre ja kAMTAne ApaNI sAme (perelala) mUke. eno artha ApaNe khAI rahyA chIe ema samajAya che. je khAtAM khAtAM ema kAMTAne mUkavAmAM Avaze te TuarTa AkhI rakAbI laI jaze. A bAbata cIvaTa rAkhavA jevI jaNAya che. supa vigere pravAhI cIja moTA camacAthI khavAya che. AIsakrIma nAnA camacAthI khavAya che. cA pIvAmAM rakAbImAM cA na levI. kapamAMthI ja pItAM zIkhavuM. cA pItAM ke kephI pItAM avAja na kare. TuarTa pIrasavA Ave tyAre ApaNe te vastunI rUci na. hoya te "ne, thenkasa" kahevuM. nokara kAma kare tyAre paNa sabhyatAnA niyama pramANe AbhAra mAno. khAvAnI cIje keTalI anukULa che te joI joIe teTalI pitAne hAthe levI. banatA sudhI koI vastu chAMDavI nahi. jo ke chAMDavAno khAsa vAMdho nathI paNa e ThIka dekhAtuM nathI. khAtI vakhate vAta karyA karavAno rivAja che. rasavatI. pIrasavAnA sAmAnanI, TebalanI ane vastuonI svacchatA khAsa Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #51 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 40 yuropanAM saMsmaraNe dariye anukaraNa karavA jevI che. khorAka sArI rIte levAya tevI cAre tarapha anukULatA hoya che. mAthe vIjaLInA paMkhA, Tebala para phalAvara vAjha athavA kAMIlIletarInA kuMDA, tadana cekhuM Tebala kaletha ane rakAbI tathA charIkA vigere taddana sApha hoya che. pIrasanAra svaccha hoya che. dararoja sTImara keTalI cAlI che tene riporTa thAya che. ane keTalAka te para jugAra rame che. enI TIkITanI phI be zIlIMga hoya che. AkhI duniyAmAM zuM bane che tenA darareja meTA vigatavAra tAre vAyaralesathI Ave che te beDapara cUMTADavAmAM Ave che. sTImaramAMthI vAyaralesa tAra mUkavAne prathama divasane cArja dara eka eka zabdanI 9 penI. Aje 2 zIlIMga che. jema AMtare vadhatuM jAya che tema zabdanI kiMmata vadhatI jAya che. sTImaramAM kapaDAM dhovAnuM khAtuM paNa hoya che. devarAmaNanI kimata AkarI hoya che, paNa sAdhana hoya che. garamInA pradezamAM ie tyAMsudhI kapaDAM vadhAre melAM thAya che. ThaMDI havA paTeleDa pachI Avaze tyAre kapaDAM dhovarAvavAnI bahu jarUra nahi paDe ema kahe che. ramata gamatanAM sAdhane bahu UbhA kare che. Deka TenIsa, akeTa TenIsa, rIMgsa vigere aneka ramate savAre cAle che ane ravivAra sivAya dararoja rAtre DAnsa cAle che. e divasa. Aje savAre Deka upara pharatAM uDatI mAchalIo jovAmAM AvI. mAchalI pANImAMthI bahAra nIkaLe, uDe ane vaLI pANImAM pesI jAya. A dekhAva majAne lAgyuM. Aje paNa dariyA zAMta Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #52 -------------------------------------------------------------------------- ________________ saphara sTImara rAjaputAnA 41 hatA ane jANe moTA sarovaramAM sTImara cAlI jatI hoya tevuM lAgatuM hatuM. cotarapha AnaMda dekhAtuM hatuM ane mAtra dariyAne avAja ane utArUone sArA piozAkamAM sajaja thaIne Deka upara pharavAnuM bAda karIe te AkhI duniyA zAMta dekhAtI hatI. dUranA pradezamAM "gala nAmanA pakSIo uDatA hatA te paNa sArA dekhAtA hatA. Deka upara pharavAmAM ghaNI moja Ave tevuM che. cAre bAju sArA pizAkamAM sajja thayela sAheba, mAme, rAjAo, iDIyane ane sarva pharatA hoya che ane keTalAka kacera para paDyA hoya che, koI vAMcatA hoya che, keI uMdhatA hoya che, koI nakAmI athavA kAmanI vAto karI rahyA hoya che ane dariyAnI vizALatA para najara mAMDI beThA hoya che. bAjumAM ramato cAlyA kare che, myujhIka helamAM keTalAka kAgaLa lakhe che ane bAjumAM pIyAne vAlIna cAle che. bure ophIsamAM neTisa hatI ke AvatI kAle lagabhaga 4 vAgye bapore eDana pahoMcavAnuM thaze. bhaya vakhatanAM sAdhane. Aga thAya tyAre kema vartavuM te saMbaMdhI saghaLA peseMjaranI bare pereDa hatI. dareka peseMjara, TuarDa ane mAlama mATe lAIpha jekeTa rAkhelA hoya che. darekanA rUmamAM te taiyAra ja paDelA hoya che. te kema paheravA tenI sUcanA ApelI hoya che. e lAIpha jekeTamAM AgaLa pAchaLa be be boyA hoya che ane uparathI gaLAmAM paherI nakhAya che. paherIne dariyAmAM paDe te kadi DUbI zakato nathI, mAtra ThaMDI ke mAchalIthI marI jAya te jUdI vAta che. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #53 -------------------------------------------------------------------------- ________________ yurepanAM saMramAraNe dariyo jA vAge ekadama bhayanA ghA vAgavA mAMDyA. sarva peseMjarA pitapatAnA lAIpha jekeTa laI Deka para hAjara thaI gayA. badhI bacavAnI beTa je upara rahe che tene turata utArI zakAya tevI rIte sTImaranI bahAra laTakAvI devAmAM AvI. AvI kavAyata ke bIjI koI bAbata hoya che tyAre koI paNa utArU Deka upara AvyA vagara rahetuM nathI. emAM rAjA hoya ke strI hoya-sarva Ave che ane jarUra paDe tyAre bacAva kema thaI zake te zIkhI le che. A lAIpha jekeTanA upaganA prasaMgo ghaNA hoya che. Aga vakhate athavA sTImaranI athaDAathaDI prasaMge, athavA sTImara tephAnamAM sajajaDa rIte AvI hoya tyAre athavA sTImara DUbatI hoya tyAre. e uparAMta sTImara upara tarApA beyAna ghaNA rAkhelA. hoya che. tenI darekanI upara 12 mANase besI zake che ane turata utArI zakAya te rIte tene goThavelA hoya che. AvI rIte bacAvanI pereDa thAya che te joI ane anubhavI. lAIpha jekeTa pahere tyAre badhAno dekhAva jovA jevuM thAya che. emAM chAtI upara be peDa ane pachavADe vAMsA upara be piDa Ave che ane AgaLanA bhAgamAM saDakaNa gAMTha bAMdhavAnI hoya che. e paherIe tyAre jANe lazkarI bhANasa kAMdha upara khAvAnuM laI kUca karato hoya tevA lAgIe chIe. strIone paNa eja jekeTa paheravAnA hoya che. bacavAnI boTane naMbara ApelA hoya che. AkhI goThavaNa evI che ke bhaya vakhate sADI traNa miniTamAM AkhI beTa khAlI karI zakAya. sTImarane "e DekanI uparano bhAga paNa bahu Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #54 -------------------------------------------------------------------------- ________________ saphara sTImara rAjaputAnA 43 majAno hoya che. temAMnI thoDI jagyA sekanDa kalAsa peseMjarane ramavA mATe rAkhelI hoya che, ane bAkInI jagyA haravA pharavA mATe hoya che. ajavALIAmAM rAtre tyAM bhAre AnaMda AvatuM haze paNa atyAre aMdhArIA pakSa hevAthI amane tene lAbha maLyo nahi. sTImaramAM "e DekanI AgaLanA bhAgamAM TArapAlIna pAtharI bAjuo UMcI karI nAno bAtha taiyAra kare che temAM ghaNuM mANaso nhAya che, tare che ane ramata kare che. eka masakano gheDe banAvI tenA upara caDhavA prayatna kare che ane paDe che ane koI capaLa taranAra tenA para caDhI tene calAvI zake che. A paNa sTImara para eka AnaMdanuM sAdhana che. amerikAnI meTI lAInaromAM te ghaNA jabarA bAtha hoya che ane TenIsane koI paNa hoya che. Aje neTisa hatI ke kAle bapore 4 vAge eDana pahecazuM eTale ghaNA loko patra lakhavAmAM mazagula thaI gayA hatA. rAtre DAnsa dararoja thAya che. AvaDe te nAce che ane jevAnI IcchA hoya te joI tALIo pADI AnaMda meLave che.. eDananI najIka Aje musApharIne pAMcamo divasa che. savAra paDatAM ja jamInanI najIka heIe tema dekhAya che. dariyo zAMta che. AkAzamAM vAdaLAM dekhAya che. bAjumAMthI be sTImara pasAra thAya teNe kaI bAju levI ane ochAmAM ochuM aMtara keTaluM rAkhavuM tenA kAyadA heAya che. jamIna najIka Ave tyAre sarvane vadhAre AnaMda thAya che. ane keTalAka AturatAthI jamInapara utaravAnI rAha jue che. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #55 -------------------------------------------------------------------------- ________________ yuropanAM saMsmaraNe dariyo zanivAre eka vAge sTImara muMbaIthI upaDI teNe nIce pramANe dariyAI mAIla kApyA. baporanA bAra vAgyA sudhInI e gaNatarI che. ravivAre bAra vAge. 377 somavAre , 410 403 maMgaLavAre , budhavAre ,, 410 * bAra pachI 58 1658 dararoja ara kalAka ghaDiyALa pAchI mUkavAmAM AvatI hatI tethI budhavAre cAra vAgye eDana pahoMcyA tyAM sudhImAM ghaDiyALa aDhI kalAka pAchI karavAmAM AvI. barAbara cAra divasa upara be kalAka jatAM sArI sTImara eDana pahoMce che. pAchI vaLatAM pAMca kalAka vadhAre thAya che, kAraNa ghaDiyALa zA kalAka vadhe che ane jatI vakhatanA rAA klAka pAchA haThatAM nathI te paNa gaNavAM joIe. eDana. eDana dUrathI dekhAvA mAMDayuM. savArathI neTisa hatI ke eDana budhavAre sAMje cAra vAge utaravAnuM thaze. eDana jamInanA cheDA para che. zarUAtamAM moTA khaDaka jevA DuMgare dekhAya che. cAra divase jamIna dekhAtAM sarvane bahu AnaMda thayo. ghaNuMkharA utArUo eDanane dekhAva joI rahyA hatA temAM Aje eka iMca varasAda AvyuM. eDanamAM varasAda Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #56 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sa sTImara rAjaputAnA 45 paDatA nathI ane enI vArSika Avareja varasAdanI eka IMca che. ame eDana utarIe te pahelAM ATalo varasAda paDI gaye hAvAthI zAMti ghaNI hatI ane tyAM garamI haze ema dhAratA hatA tene badale kAMIka ThaMDaka maLI. eDananuM khArU sAdhAraNa rIte sArUM che. khArAmAM ghaNI sTImA paDI hatI. iTalInA mela ame utaryAM tyAM bAjumAMja hatA. DakkA upara lazkarI mukAma suMdara bAMdhyAM che ane sTImaramAM beThA beThA aMdaranA dekhAva sArA raju kare che. sTImara dUra rahe che tethI meTara lAMcamAM besIne kAMThe javuM paDe che. lAMcavALA ATha AnA le che. eDanamAM muMbainuM nANuM cAle che. baMdara upara nANuM badalI ApanAra (manI ceMjara) hAjara hAya che. aMdara uparathI tAra karI zakAya che. aMdara uparaja tAra Aphrisa che. aMdarathI eDana zahera pAMca mAla che. TekasImAM jai zakAya che. AvA vacagALanA sTezane utaravA pahelAM kheTane upaDavAnA TAima jarUra pUchavA. emAM gaphalatI thAya te mela kAI mATe khATI thatI nathI. amArI khATa rAtre sAta vAge upaDaze ema nATisa hatI. eDanamAM jovA lAyaka eka sarAvara-TAMku che. ene parvatanI taLeTImAMthI upI bAMdhyuM che, dekhAva sAdhAraNa che. Aje ja varasAda AvelA hAvAthI e amane jovA lAyaka lAgyuM. cIkAra pANIthI bharAyaluM hatuM. bAkI e jovA khAtara eDanamAM javA jevuM hAya ema amane lAgyuM nahi. uparathI DhAMku AMdhI }khAva ThIka karyAM che. pazu adhI bAbata taddana sAdhAraNlR che. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #57 -------------------------------------------------------------------------- ________________ yurepanAM saMsmaraNe dAi eDanamAM gujarAtI vepArIonI dukAno ghaNuM che. gujarAtI eTale moTe bhAge kAThiyAvADI baMdaranA zaherovALA. kAThiyAvADI ane kacchI leke ahIM sArI saMkhyAmAM vyApAra kare che. vANIA ane musalamAne paNa sArI saMkhyAmAM che. arasparasa saMbaMdha sAre che. eDanamAM nAnA pAyA upara upAzraya ane jaina derAsara che. dhAtunA biMba che ane siddhacakra che. tyAM darzana karyA. jatA AvatA dareka jene A maMdire jarUra javuM joIe, kAraNa ke e jaMgalamAM maMgaLa jevuM che. eDanamAM pIvAnA mIThA pANIne ghaNe trAsa che. bahu dUrathI Ave che. ane eka gyAsaleTanA DabA jeTalA pIvAnA pANIne (cAra gelananA) be AnA bese che. eDanane vyApAra mukhyatve karIne bhAla paradeza caDhAvavAne che ema jaNAyuM. tyAMnA kAThiyAvADI vyApArIo bahu mAyALu che ane AdarAtithya bahu sAruM kare che. mArI sAthe sAteka jaNa hatA te sarvane sArI rIte jamADayA ane dezanA rivAja pramANe ane paddhati pramANe Aje pAMcame divase khAvAnuM maLyuM tethI sarvane ghaNe AnaMda thayo. sTImara para vakhatasara pahoMcavuM hatuM jethI pAchA TekasImAM besI TaMka joI baMdara para cAlyA. eka hoTelamAM dUra bhara meDasa (eka jAtanI ardha mAchalInA ane ardha manuSyanA zarIra vALI bhAchalI) jevA yogya che ema gAIDamAM hatuM paNa te dUra hatI ane amane vakhata ocho hato tethI te joI zakyA nahi. ame barAbara vakhatasara sTImaramAM pahoMcyA. A bAbatamAM - gaphalatI karavAthI agAu keTalAka utArUo rahI gayA hatA tevI Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #58 -------------------------------------------------------------------------- ________________ saphara. sTImara rAjaputAnA 47 amane khabara hatI. rahI janAranI dazA bhAre bUrI thAya che. ene sarva sAmAna ane paisA sTImaramAM hoya che ane tethI eTalI gaDabaDa thAya che ke enI kalpanA paNa dhrujAvI nAkhe tevI che. dareka eDana AvanAre utaravuM hoya te A bAbatamAM gaphalatI karavA jevuM nathI. keTalIka vakhate sTImara ahIM ghaNe vakhata khetI thAya che te paNa dhyAnamAM rAkhavuM. amArI sTImara 7-20 rAtre upaDI ane ame rAtA samudramAM dAkhala thayA. thoDA vakhatamAM baMdara paranI battIo ane paDakhenI sTImaranI battIo dekhAtI baMdha thaI. rAte samudra (reDa sI). rAtA samudramAM ame ema dhAratA hatA ke pANI lAla haze paNa tevuM kAMI nathI. pANI arabI samudra jevuM ja che. kahe che ke ene taLIe lAlaraMganA paravALA hoya che tethI enuM nAma "rAte samudra kahevAya che. emAM lAla raMganI mAchalIo ghaNI uDatI jovAmAM Ave che tethI paNa kadAca enuM nAma rAte samudra paDyuM hoya. be phuTa laMbAInAM AvAM ghaNAM mAchalAM meM joyAM. rAtA samudramAM bAjuethI pasAra thatI sTImare avAra navAra dekhAyA kare che. thoDe dUra sTImara hoya tyAre jovAnI majA Ave che. sTImara sAmethI Ave tyAre kaI sTImare kaI bAju cAlavuM ane banne vacce keTale aMtare ochAmAM ocho rAkhavo vigere bAbatonA kAyadA hoya che. dariye tadana zAMta hatuM. sTImara AgaLa vadhatI hatI. Aje neTisa hatI ke zanivAre sAMje cha vAge pATe seda pahoMcazuM, Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #59 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 48 yurepanAM saMsmaraNe dariye sTImaramAM niyamitapaNuM ghaNuM jaLavAya che. khAvAnA save samaye barAbara jaLavAya che. sTImara taraphathI byugala vagADI traNa mukhya jamaNanA vakhatanI rItasara khabara karavAmAM Ave che ane A TAImamAM jarA paNa pheraphAra thatuM nathI. dareka utAra khAvAnA holamAM pita pitAnI naMbaravALI jagyAe vakhatasara besI jAya che. ramata gamata mATe utArUomAMthI eka kamiTI nIme che. enI ramate hAla cAle che. enI reso (zarato) bhUmadhya samudramAM thaze ema jAherAtathI batAvyuM che. kamiTI utArUonI ja banelI hoya che. inAma ApavAnI rakama utArUomAMthI lIsTa karIne levAmAM Ave che. rAtA samudramAM prathama bAra TekarIo Ave che tene "Tavelyu epAsa"nI TekarIo kahe che. krAisTanA e mukhya celAo hatA, ene TekarIonAM nAma ApyAM che. bAra TekarI hatI ane vineda mATe e nAma ApyuM jaNAya che. ene "epala' sAthe bIjo koI sIdho saMbaMdha hoya ema jaNAtuM nathI. lAIbrerInI copaDIo mATe je TAIma neTisamAM lakhe hoya te miniTe lAibrerIvALo barAbara hAjara thAya che. niyamitatA zI cIja che te pAzcAtya leke sArI rIte samaje che, ane samajIne tene amala kare che ema sTImaramAM vAraMvAra anubhava thAya che. eDanathI suee. eDanathI suejha sudhImAM khAsa navIna kAMI AvyuM nahi. eka bAjue avAra navAra DuMgare dekhAyA karatA hatA. AmAM jagyA nAnI eTale avAra navAra jatI AvatI sTImare dekhAyA Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #60 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sara sTImara rAjaputAnA. 49 karatI hatI. sTImarAnA dekhAva rAtre bahu majAneA lAge che. kAi vAr sTImara eka bIjA sAthe resa ( zarata ) karatI hoya ema paNa lAge che. rAtre sTImara eka bIjAne dIvAnI nizAnIo (signals) karIne vAtA kare che ane khArAnI Apa le kare che. ame kepTananI rajA meLavI amArI sTImaranA enjIna rUma ane sAMcAkAma jovA gayA. yaMtra kaLA keTalI hada sudhI jaI zake tene A namunA hatA. uparathI cha mALa nIce sudhI badhI yaMtrasAmagrIo gADhavI che. amArI sTImara telanI hatI eTale emAM tela (Crude oil) khALavAnuM hatuM, tethI kolasAnI cIyugArI paNa uDatI nahi. enA bAlarA, pelA ane zekTa tathA khara karavAnA saMcA, vIjaLI kAma vigere evuM yuktithI gAThavyuM hatuM ke joyA vagara ene khyAla Ave nahi. amArI sTImara 16600 TananI hatI eTale e jyAre pUrI bharelI hAya ane cAle tyAre enAthI eTalA Tana pANI hAle. ene aMgrejImAM (displacemant) kahe che. ame tadana nIcene mALe gayA tyAre amane kahyuM, " ApaNe atyAre pANImAM 16 pITa rIDA chIe," matalaba bahAranA bhAgamAM amArI AsapAsa upara 16 phITa pANI hatuM. A sTImaranuM sAMcAkAma jovA lAyaka hatuM. pazcimanA dezo yaMtrakaLAmAM keTalA AgaLa vadhyA che tenA khyAla Ape tevuM amane lAgyuM. rAtA samudramAM eka divasa saheja teAAna hatuM, paNa te mAtra cAreka kalAka cAlyuM. sTImara cAlatI hatI ane saheja rAla thatI hatI paNa bArakasa jakharUM eTale kAMi asara kAine thai jaNAI nahi. 4 Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #61 -------------------------------------------------------------------------- ________________ yuropanAM saMsmara dari have caMnne udaya sAMje thavA mAMge che tethI uparanA Deka para rAtre besavAnI vadhAre majA Ave che. suejha (Suez) ravivAre (tA. 16-5-26) savAre uThyA tyAM suejha dekhAyuM. tyAM sTImara aTakI. Aje 7-45 (savAre) baMdara upara ApaNA muMbaine rIlemezananI bakSIsa karI janAra sara jyorja leIDa sAheba "vera memerIyala khulluM mUkavAnA hatA. te mATe alavaranA mahArAjA je amArI sAthe sTImaramAM hatA te ane bIjA rajavADAo baMdara para javAnA hatA. teo dezI rAjavaMzI pozAkamAM lecamAM besIne gayA. baMdara dUrathI bahu majAnuM lAge che. rastAo ane mukAme suMdara dekhAya che. baMdara ane zahera vacce relave cAlatI dekhAya che. banne dUra hovAthI chUTA dekhAya che paNa sTImaramAMthI enA vistArane pUrate khyAla Ave che. koI paNa utArane mata pUchyA vagara alavaranA mahArAjA sarva sijaranA vatI bhASaNa karavAnA hatA. baMdara upara eka moTo 40 phITa jeTalo UMce kalama taiyAra karavAmAM Avyo hato te sTImaramAMthI joI zakAte hate. baMdara upara bena lazkara ane moTuM ToLuM jAmyuM hatuM. ame sTImaramAMthI utaryA nahi, paNa amArI sTImara baMdaranI eTalI najIka cAlI ke Akhe dekhAva sTImaramAM beThA beThA joI zakyA. suejhanA baMdaramAM ghaNI sTImara paDI hatI paNa amArI te mela sTImara hatI eTale ame tyAM mAtra aradhA kalAka beTI Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #62 -------------------------------------------------------------------------- ________________ saphara sTImara rAjasutAnA thayA. pachI sTImara upaDI. suejha kenAlamAM sTImara rajA maLe tema vArAphastI ghakhala thAya che. eDanathI suejha 1310 darIAI mAila thAya che. beranA bAra sudhI nIce pramANe cAlyA. pAMcame divase 278 403 sAtame ,, AThame ,, 231 37. ma 1310 dariyAI neTa eTale 1080 phITa lagabhaga savA mAIla jamIna paranA (juo ughAta pR. 26) - have ame suejhane nAke AvyA. manuSyakRtimAM A eka adbhuta kArya gaNAya che. e suejhanI kenAla rAtA samudrane ane bhUmadhya samudrane joDe che. enI laMbAI 87 mAilanI che. enI sAdhAraNa pahelAI 100 phITa jeTalI dekhAya che. emAM sTImara cAlI jAya che paNa cAla ghaNI dhImI hoya che ane bahu saMbhALa rAkhIne sTImarane calAvavAmAM Ave che. vacce vacce kyare sApha karanArI phejare jovAmAM Ave che. jatAM DAbI bAju IjIpTanI hada che tyAM baMgalA levAmAM Ave che te cekI bhATe heya che. jamaNuM bAjue lazkarI khAIo ane kAMTA vALA tAre (barbed wires) dekhAya che te chellA mahAvigrahanAM avazeSe che ane ApaNA dezI lazkarane lAMbe vakhata Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #63 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 12 ka yurepanAM saMsmaraNe dariye rAkhI sepela agharA paNuM mAna vagaranA kAryanI sAkSI pUratAM haju paDyAM rahyAM che. amArI sTImara dhIme dhIme AgaLa cAle che. suejhane pravezane nAke utarI jaI TrenamAM AvavuM hoya te tema paNa banI zake tevuM che. cAra kalAke Tena kere (ijIpTanI rAjadhAnI) pahoMce che. tyAM jovAnuM joI khAI pI cAra kalAke porTase AvI zakAya che ane sTImarane vakhatasara pakaDI zakAya che. amArI te A pahelI musApharI hatI ane suejhanI nahera jovAnI ati jijJAsA mane ane sAthIone hatI tethI e rIte musApharI karavAne ame vicAra rAkhe nahote. suejha kenAla koIka jagyAe vadhAre pahoLI thAya che. ene divase jovAmAM majA che. rAtre sarca lAITa mUkavI paDe che ane te lAITa barAbara kenAlanI paheLAnI hAI mArgadarzaka bane che. vacce phAnasanI lAITa sTImare kyAM cAlavuM te batAve che. suejha kenAla rAtre paNa pasAra karI jovA jevI che. IjanerI kaLA ane sTImara calAvavAnI nAvIka kaLA keTalI hade pahoMcyA che tene e jIvate purAve che. suejha kenAlamAM divase sTImara pasAra thAya tyAre jamaNI bAju bhajAne dekhAvA lAge che ane DAbI bAju raNa lAge che. e kenAlanI paDakhe relave paNa cAlatI jovAmAM Ave che. rAtre tadana jUdA ja prakAranuM drazya najare paDe che. dareka sTImarane AgaLanA bhAgamAM sarca lAITa cAlu nAkhavI paDe che ane tene dekhAva jevA je thAya che. vacce vacce pANInA kaLA na AvatA hoya te sTImarane sAmasAmA cAlavAne rasto cheja nahi. A AkhI kenAla aneka najare jovA jevI che. buddhi, cAturya, khaMta, dhIraja, Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #64 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sara sTImara rAjaputAnA 53 cIvaTa, kaLA ane dhanasapatti zuM karI zake che, vijJAna keTaluM AgaLa vadhyuM che tene e khyAla Ape tevI cIja che ane phrenca ijanere enI ceAjanA karI chatAM hAla AkhI aMgarejanA hAthamAM che, te rAjakAraNanI bhALa kevI khelAya che te samajAve che. pArTaseDa. porTaseDanI kenAla bahu suMdara che. ene dekhAva ghaNo AkabeMka ane ramaNIya che. enA nAkA upara AkhI suejha kenAla bAMdhavAnI kalpanA karanAra mAMsyara lApAjha (?) nuM khAvaluM mUkayuM che. sekaDe| mATI sTImaro tyAM baMdaramAM paDI hatI. ame ravivAre rAtre ATha vAge pahoMcyA. AkhA badaramAM lAiTa puSkaLa ane majAnI hatI. amArI sTImare laMgara nAMkhyuM tyAM tA keTalAe machavA utarI AvyA. pArTaseDa zahera dhaNu luccAthI bhareluM che, tyAM pUrva ane pazcimanI luccAi pUratA pramANamAM che, ema ame prathamathI jANatA hatA tethI utaratA prathama te| kheMcAyA, paNa amArAmAMnA lagabhaga traNasA utArU utaratA hatA te joi ame paNa utaravA lalacAyA. ame pAMca mitrA sAthe hatA eTale amane kAMi khAsa ciMtA nahotI. DAbI bAjunA dAdarethI nIce utaryAM. dara pesejaranA daza pensa pherI (mavA)nA ApavAnA ane pherI calAvanArane TIpa ApavAnI jUdI. cheTuM teA mAtra 500 vAra jeTaluM haze. pramANamAM maLavAne sadara bhAva vadhAre lAgyA, paNa TIkITa chApelI maLatI hatI eTale chetarAyA ema lAgyuM : nahi. TamAMthI utaratAM khIsA tapAsI amane baMdara upara cheDayA. zahera dhaNuM rIAmaNuM che. rastA Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #65 -------------------------------------------------------------------------- ________________ surApanAM saMsmaraNa dariyA ekadama suMdara ane dukAne hArabaMdha che. pratyeka vhAiTave lelAne bhulAve tevI che. jhaverI, kApaDanA vepArIo, kArDanA vepArIo ane resTArAM bahu che ane dareka potAnA sAmAna suMdara rIte gAvI vece che. ahIM gAiDa ane hokara ( chuTaka sAmAna vecanAra )nI pIDA ghaNI che. tamArI AsapAsa pharI vaLI tamane herAna karyAM kare ane bhAva pAMca zIlIMga kahI eka zIlIMga vece. khAsa tapAsa karyAM vagara AvA pherIAo pAsethI kAMi levuM nahi. gAiDanI kazI jarUra nathI. ame koi gAIDa lIdhA nahAtA. sArAM resTArAMmAM jaI ame cA pIdhI ane te mATe eka eka zIlIMga ApI. bhAva dhaNA vadhAre paNa bIjA sarva te bhAva ApatA hatA e ame joyuM. ame bIjI dhaNI dukAnamAM mAla joyA. cIjo uDIne AMkhe lAge tevI paNa ame kAMi kharIdI karI nahi. kAraNa ke bhAva ghaNA AkarA lAgyA. porTaseDamAM bIjAM kAMi nevAnuM haze paNa rAtanA vakhate zaheramAM vadhAre uMDA javuM nahi eTale be kalAka zrI ame sTImara upara pAchA pharyAM. sTImare tyAMthI ghaNA mAla, kherAka ane utArUo lIdhA ane sTImara rAtre eka vAge upaDI eTale ezIA khaMDa cheADI ame yureApamAM dAkhala thayA. bhUmadhya samudra ( eDITarenIana sI ). bhUmadhya samudramAM AgaLa vadhatA jae chIe. cAre tarapha pANI dekhAya che. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #66 -------------------------------------------------------------------------- ________________ saphara. svImara rAjaputAnA tA. 17 mIe savAre ekadama ThaMDI paDavA lAgI. tapAsa karatAM tAra vAMo ke phAnsamAM barapha ghaNe paDe che ane ame kalpanA karI ke A ThaDI te baraphanA tophAnanuM pariNAma heluM joie. ame garama kapaDAM paheravAM zarU karI dIdhAM hatAM. reDa-sImAM garamI ghaNI lAge che jyAre peTeseDa Ave eTale garama kapaDAM paheravAM paDe che. tyAra pachI hiMdustAnanA unALAnI RtunAM kapaDAM nakAmAM thAya che. TImara taddana zAMtithI cAlI jAya che. banAvanAranI kaLAnA kAraNe ke game tema paNa amArI AkhI sTImaramAM kaIne dariye lAgyo nathI ane dareka anubhavI utArU kahe che ke AvI rIte sukhe samAdhe musApharI bhAgye ja thAya che. A Ara (R) TAipanI navI sTImara che ane A tenI bIjI ja vakhatanI saphara che. enuM sAMcAkAma sAruM che ane ene evI rIte banAvI che ke aMdara beThA heIe te dariyAmAM chIe evuM lAge ja nahi. savacachatA namunedAra che, kherAka sAra Ape che ane game tene pUchIe te turata viveksara javAba maLe che. tA. 18 mInI rAtre phensI Dresa bela thaze. koI selara banIne AvyA, koI Araba, koI paThANa, koI nAyakA, koI sAraMga, koI turkI, koI arebI, keI AMdhaLo bhIkha mAganAre, keI ArabI strI, vigere aneka veza dhAraNa karI AvyA ane pachI khUba nAcyA. emAM pitAnI vicArazaktithI Dresane aMge mailika navInatA karanAra kaLAkArane eka inAma ApavAnuM hatuM, eka gharethI sAro veza taiyAra karI lAvanAra veza karanArane InAma hatuM ane eka sTImara para taiyAra karanArane hatuM. A traNe pAchA Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #67 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 56 yurepanAM saMsmaraNe dariye strIo mATe ane purUSo mATe jUdA jUdA hatA. strIo AvA belamAM purUSonA jeTalo ja rasa le che ane Akho vakhata AnaMda kare che. badhA peseMjaronA voTo lekhIta levAyA ane have pachI tenuM pariNAma jAhera karavAmAM Avaze ema kahevAmAM AvyuM. sTImaramAM bapore dararoja krikeTa ramavAmAM Ave che. be pArTI thAya che ane enA kAyadAmAM jagyAne laIne keTalAka pheraphAra hoya che. e jovA mATe meTI saMkhyAmAM peseMjare ekaThA thAya che. e sivAya DekaTenIsa, rIMjha, besa vigere nAnI moTI ramata te cAlyA ja kare che ane mekIMga rUmamAM keTalAka brIja, lyuDo, DrAphaTa, cesa rame che. Akho vakhata AnaMda kare e sarvane udeza hoya che ane jene jemAM majA Ave che te kare che. keTalAka Akho vakhata vAMcyA paNa kare che. dareka sazakta mANasa ghaNuMkharuM pharavAnuM cUkato nathI ane dararoja savAre sAMje daza vIza rAunDa Deka upara jarUra mAre che. sAdhAraNa rIte aMgrejo ghaNe vadhAre khorAka khAya che ema je mane lAgyuM hatuM tema teo te pacAvI paNa zake che ane tenAM sAdhanamAM A aneka prakAranI kasarata ane muMjazekha AnaMdanA prasaMge jaNAya che. koInA mukha para glAni, thAka, ciMtA ke gaDabaDATa te jovAmAM ja AvatAM nathI ane sTImaranI makkama paNa UMcI nIcI thayA vagaranI gati ane dariyAnI zAMti A bAbatane savizeSa sahAya Ape che. atyAra sudhI dararoja cha cha pAnAnA tArasamAcAra maLe che. haDatAla te pUrI thaI gaI che. have phrAnsamAM baraphanuM tophAna thAya che tenI jarA ciMtA kaI kaIne rahe che tenuM AgaLa jevAze. tA. 18 mI savAre sIsilIne kinAre dekhAya. sIsilI Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #68 -------------------------------------------------------------------------- ________________ saphara sTImara rAjaputAnA DAbI bAjue rahe che. jamaNI bAjue iTAlI rahe che. suMdara ghare ane DuMgara paranI khetInAM dazya dekhAya che. sTImara AgaLa vadhatI jAya che ane mArselsa najIka AvatuM jAya che. paTeleDa pachI dararoja ghaDiyALa 20 miniTa pAchI karavAnI che. muMbaIthI eDana sudhImAM rAA kalAka, eDanathI piTaseIDa 60 mIniTa ane peseDathI mArselsa 80 miniTa pAchA haDazuM ane hayA. AvI rIte ghaDiyALa dararoja pAchI thAya che. AvatI vakhata ghaDiyALa AgaLa karavAnI haze tyAre vadhAre AnaMda Avaze ema lAge che. kAraNa ke e rIte ghara najIka jaladI AvatuM jaze ema atyAre kalpanA thAya che. paTeleDa ane mArselsa vaccenuM aMtare 1500 neTa che. sTImara dhIme dhIme AgaLa vadhe che. tA. 10 mInI bare iTAlIne kinAre Ave. eka bAju ITAlI, bIjI bAju sIsilIne TApu ane vacce sTeTa opha masInA. e ghaNuM nAnI che. emAM thaIne sTImara ADe avaLe raste cAlavA lAgI ane AgaLa vadhI. ITalIne banne bAjuno kinAre ghaNe suMdara che. emAM nAnAM nAnAM gAmo dekhAya che. baMgalAo bAInekyularamAMthI joyA hoya te bahuja suMdara lAge. A baMgalAmAM ghaNA mANase havA khAvA Ave che. keTalAka vyAdhio-jevA ke gAuTa (saMdhIvA) maTI jAya evA jharA paNa javALAmukhInI nIce che, baMgalAne ghATa suMdara dekhAya che. DuMgarA lIlA kuMjara jevA dekhAya che ane upara drAkSanI khetI meTA pAyA upara thAya che. tenA cAsa TImaramAMthI dekhI zakAya che. ITAlIne Akhe kinAre pasAra thatAM be kalAka thAya che paNa AkhuM dazya jevuM game tevuM che. keTalAka Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #69 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 58 curIyanAM saMsmaraNa daciA TAlIana lAinamAM jAya te pAchA ahIM AvI jovA Ave che. dariyA kinAre relave che. te AkhA kinArA para pherave che. sTImaramAM beThA beThA relave pazu dekhAtI hatI. AvI jagyA para paNu kAi vAra AvavAnuM thAya te pacchavA joga che ema sAthevALA ghaNAkharAne thatuM hatuM. AgaLa cAlatAM eTanA--jvALAmukhI dekhAyeA. e taddana nAnA che. emAMthI saheja dhumADA dekhAtA hatA. rAtre ene dekhAva jovA jevA thAya che ema junA musAphA kahetA hatA. Aje savAre kArIkA ane sAraDInIA vaccethI pasAra thayA. khAsa jovA jevuM hatuM nahi. DuMgarA dekhAtA hatA. AvatI kAle savAre mArselsa pahoMcavAnuM-utaravAnuM heAvAthI Aje sarve pAtapotAneA sAmAna peka karavAmAM rokAi gayA hatA. sTImara dhaNI jAtanI sagavaDa karI Ape che. mArselsa utaryAM vagara jene sTImaramAM laMDana javuM DrAya te laMDana jaI zake che. tenuM bhADuM ochuM hoya che paNa sAta divasa laMDana paheAMcatAM thAya che. jene spezIyalamAM javuM hAya tene sTImara taraphathI sagavaDa maLe che paNa spezIyalanuM bhADuM AkaruM paDe che. laMDana sudhInA rsTa kalAsanA spezIyala TrenanA 8 pAunDa bhADAnA heAya che. e sivAya jene potAnI sagavaDe javuM haiAya te mArselsa sudhInI TIkITa le che. paNa tenI pAse je sAmAna hoya te teNe sTImaramAM laMDana meAkalavA hAya tA sTImaravALA mata laI jAya che ane laMDanamAM tenI DIlivarI maLe che. phrAnsamAM relavevALA sAmAnanuM nAra vadhAre le che tethI khIna jarUrI sAmAna sTImaravALAne ApI devA vadhAre anukULa thaI Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #70 -------------------------------------------------------------------------- ________________ saphara sTImara rAjaputAnA paDe che. mAtra tenA phorma bharavAnA ane kasTamsa mATe sAmAnanI cAvI ApI devI paDe che. ApaNI sAthe jarUrI sAmAna rAkhI le. sTImaramAM kerIo lAvavI nahi. sTImaravALA kerI Dajhana eke rUpIA pAMca neranA le che. meM pitA mATe tathA bhAvanagaranA mahArAjA mATe ghaNI karI lIdhI tethI bahu agavaDa paDI, paNa chevaTe parsara sAthe sagavaDa karI ke jeTalI kerI vAparIe tenuM kAMI nahi, bagaDe tenuM paNa kAMI nahi, mAtra sTImaramAMthI nIce utArIe tenA paisA uparanA dare ApavA. sTImaramAM pharsTakalAsavALA kA haveTa-eTale muMbaInA 18 maNu bhAra rAkhI zake che ane sAdhAraNa rIte tethI vadhAre bhAra bhAgye ja koI utArU pAse hoya che. vadhAre hoya te nera ApavuM paDe. che. have mArselsa utaravAnI dhamAla vigere kAle thaze ane eka sarakhI jIMdagI bAra divasathI cAlatI hatI tene cheDe Avaze. amane te sTImaramAM koI prakAranI agavaDa paDI nahi. dariye zAMta rahyo ane sTImara taddana navI ane cAlamAM zAMta tethI bahuja AnaMda AvyuM ane ulaTuM AvatI kAle AvI rIte sagavaDathI taiyAra thayeluM ghara choDavuM paDaze e vicArathI sahaja glAni paNa keTalAkane thatI hatI paNa vaLI have ghaNuM navuM jevA jANavAnuM maLaze e vicArathI AnaMda paNa thato hate. Aje mArselsanI najIka AvI gayA hovAthI sTImara maMdagatie cAle che, ane badhA arasaparasa haLa maLe che, ThekANuo noMdhI le che ane AvI TuMkI oLakhANa laMbAvavAno prayatna kare che. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #71 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kAnsa, sTImaramAMthI yurepanI dharatI para. tA. 21 mIe savAre uThayA tyAM mArselsanA kinArAo dekhAvA lAgyA. baMdara ghaNuM jabaruM ane seMkaDe sTImare paDI hatI. keTalIka navI gAdIo paNa baMdhAtI hatI. yuropIya prajA pAsethI khAsa zIkhavAnuM che tenI vyApAra paddhati che. yuropIya prajA vepAra moTA pAyA upara karI zake che tenuM kAraNa teo vepAra upara ghaNe vicAra kare che ane je je ghuMcavaNa UbhI thAya tene nIkAla kare che. teo agavaDa Ave tyAre chuMcavaNamAM paDI jatA nathI ane gabharAI jatA nathI paNa ghuMcavaNamAMthI raste na nIkaLe tyAM sudhI tenI pAchaLa maMDayA rahe che. emAM game teTale bhoga Apavo paDe tenI paNa darakAra nathI karatA. vyApAra hAtha karavAnuM mukhya sAdhana sTImarane vyavahAra pitAnA hAthamAM rAkhavAnuM che. jApAnIjha, phrenca, jarmana, aMgreja ane amerikana prajA vacce sTImara vyavahAra saMbaMdhamAM meTI harIphAI cAle che ane teo sTImarane vyApAranuM agatyanuM aMga vyAjabI rIte gaNe che. sTImaramAMthI utaravAnI dhamAla zarU thaI. rAtre neTisa mUkI hatI ke jemane utarI javuM hoya temane nAte (brekaphAsTa) savAre cha vAgethI ApavAmAM Avaze. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #72 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mArselasa jamInapara yurepamAM kAma karanArane TIpa" ApavAne rivAja vicAravA -samajavA jevo che. (juo upa. pu. 23) dareka kAma karanAra kAMI kAMI TIpa maLaze e hisAba gaNIne ja karI le che. sTImaramAMthI utaratI vakhate paNa ApaNuM kAma karanArane TIpa ApavAnI heAya che. kebIna TuarTane pharsTakalAsavALA sAdhAraNa rIte eka pAunDa Ape che, DAInIMga holanA Tebala TuarTane daza zIlIMga, TopAjha (Topaz-bAtharUma-TuarTane)ne pAMca zIlIMga, Deka TuarTane pAMca zIlIMga ane heDa TuarTane be zIlIMga apAya che. saheja ochI Ape te paNa cAle. A sivAya paracuraNa TIpa' ApavI paDe che. sekanDa kalAsanA utArUo ochI "TIpa" Ape che. sTImara upara cumere' pI. e kaMpanInI nizAna (beja) sAthe Ave che. ekane naMbara joI levo ane tene sAmAna ApI de. ApaNe sAmAna begeja rUmamAM hoya te te laI Ave. pI. o kaMpanInI mela sTImara savAre mArselsa pahoMce che ane pArIsanI relave rAte ghaNI kharI maLe che tethI AkhA divasane mArselsa jovAmAM upayoga karAya che. ene mATe sagavaDa ghaNuM che. ApaNe sAmAna themasa kukanA athavA grInalenA ejanTane saMpI de. tenI rasIda levAnI jarUra nathI. paNa keTalA dAgInA che te tene neMdhAvI devuM. ApaNI sAthe sAmAna rAkhavAnuM hoya te tene batAvI devo ane lageja karavAne sAmAna hoya te nA pADI Ape. sTImara Ave che tyAre dhamAdhama ghaNuM hoya che, paNa ApaNe zAMti rAkhavI. keInI koI cIja khavAtI nathI, pitAnA Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #73 -------------------------------------------------------------------------- ________________ yurepanAM saMramAraNe kAya dAgInA keTalA che te barAbara lakSamAM rAkhavuM, sAvadha rahevuM, gaphalatImAM paDavuM nahi. - ahIM kasTamsanI meTI agavaDa che. dareka sAmAna phAnsanA kasTamsavALA jue che, tamAku sIgAra vigere para meTI jagAta levAya che ane ApaNI bhASA te samajatA nathI tethI ghaNI agavaDa UbhI thAya che. thomasa kuka ke koI ejanTa heya te mAla bahAra kADhavAnuM kAma tene soMpavAmAM sagavaDa ThIka paDe che ane bAkI te AkhI duniyA peTa laIne beThI che tenuM kAma vyavahAranI rIte cAle che ane prInsIpala vALA mANasone paNa vakhatanI agavaDa ane mAthAkuTa dUra karavA vyavahArU pagalAM bharavAM paDe che. sAmAnanI goThavaNa ejanTane soMpI kasTamsa pasAra karI gADI bhADe karavI ThIka paDe che. mArselsamAM meTara ane ghoDAgADI dhaNI maLe che. bhADuM paraThI zakAya che ane paraDavuM vadhAre ThIka che. mAlasa. ahIM sArI jagyA batAvanArA gAiDa (bhomIAo) ghaNA maLe che. AkhA divasanA 30 phAMka le che. pArIsamAM rahenArA jANItA mitro sAthe hatA eTale gAIDanI amane jarUra paDI nahi. - ame prathama benkamAM jaI pAunDanA phrAnka lIdhA. baMdara para vadhAre phrAnka levA nahi, kAraNa tyAM bhAva ocho Ave che. benkamAMthI amane pAunDanA 157 phAska maLyA. ahIM meTarane bhAva kIlo (1100 vAra)nA eka phrAnka eiTale ApaNe savA ane bhAva thAya che. TekasIo bahu sastI paDe che. sastA bhAva calaNanA anukULa bhAvane laIne che. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #74 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mArselsa neDAma neDAma. mAselasamAM sarvathI agatyanuM sthaLa ne TreDAmanuM carcA che. e TekarI upara AveluM che. ane Dabala hAIlIka lIphaTathI upara caDhAya che. lIphaTa e yaMtrakaLAne namuna che. sIdhA caDhAvI de che ane bahu suMdara dekhAva Ape che. prathama dUrathI jotAM te ciMtA thAya tevI lIphaTa che paNa beThA pachI majA Ave che. ene phonI yulara relave kahI zakAya. TIkITa laI aMdara gayA, aradhI mIniTa thaI tyAM pANInA khaLakhaLATa vacce lIphaTa upaDI ane ame upara sIdhA cAlyA. caDhavAnuM lagabhaga 300 phITa haze paNa lIphaTa tUTI hoya te bAra vAgI jAya. enA phoTAo jovA lAyaka che. neTeDAmanuM devaLa bhavya che. tyAMthI AkhA zaherane ane baMdarano dekhAva jovA lAyaka che. phrAnsanuM A mArselsanuM baMdara ghaNuM meTuM che ane AkhA zaheranuM dazya bhavya che. e devaLamAM cAra Tanane meTe ghaMTa che. aMdara be hajAra mANasa bese tevaDe sabhAmaMDapa che. ane upara caDhavAnA 154 pagathIA che. enA zikhare caDhI jatAM cAre taraphane dekhAva anupama lAge. mArselsa AvanAre A devaLanI jarUra mulAkAta levI. mArsalsamAM luvra jevI gelerI che paNa ame gayA tyAre te baMdha hatI. tene bagice ane phuvAre jovA lAyaka che te ame joyA. pAzcAtya dezanuM ame joyeluM A prathama zahera bahu suMdara rIte bAMdheluM che. ene stA ghaNu majAnA che. temAM ThekANe ThekANe kAphe ane resTorAM che. enA baMdarane raste "premAnADa" nA nAmathI oLakhAya che. enA para be kalAka gADI ke TeksImAM pharavAnI meja ghaNI Ave che. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #75 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 64 yurepanAM saMsmaraNe sasa sTezana upara hoTela che. hAlamAM ane kAphemAM pezAba karavAnI ane mahetuM jovAnI jagyA jarUra hoya che. jAhera jagyAomAM A sArvatrika che. hoTelamAM eka kArIne pyAle pI pachI be kalAka sudhI tyAM besI rahIe te vAMdho nahi. tamane kaI cAlyA javAnuM kahe nahi. mArselsamAM haravA pharavAnI tathA jevAnI ghaNI jagyA che. kukanI Tara paNa thAya che. mArselsathI menTIkAryo ane nIsa paNa jaI zakAya che. be divasanI phurasada heya te javA jevuM che, ramavA jevuM nathI. sAMbhaLyuM che ke tyAM jugAra moTA pAyA para ramAya che. Altzhi 36 Rue St. Ferrol Hi A L'Elephant nAmanI hela che. tyAM sarva dezI rItane kherAka maLI zake che ane zI rItasaranI che. phrAnsanI relave, relavemAM traNa varga che. rAtanI musApharI mATe raga bhADe maLe che. inTaranezanala ke vAgelI kAra meMdhI paDe che, pharTa kalAsamAM bIjI kuraseta jAtanI gADIo Ave che temAM ApaNuM sekanDa kalAsa je Akho bartha uparane athavA nIcene maLe che, tenA paisA jUdA ApavA paDe che, paNa vAgelI karatAM ochAM. Avo kharca na karyo hoya te AkhI rAta besI rahevuM paDe che. mArselsathI perisa jatAM raste eka sTezana savAre AvyuM. tyAM pAlagharanA sTezane ApaNe utarI seMkaDo mANasa eka sAthe UbhA UbhA cA pIe che tema lake "koko pIe che. phrAnsamAM cA karatAM kANI ane koka tathA cekaleTane upayoga vadhAre thAya che. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #76 -------------------------------------------------------------------------- ________________ perisa mANavA TrenamAM nAne sAmAna sAthe rakhAya che. moTe sAmAna lagejamAM mUkavAno hoya che, jenI rasIda tamane ApavAmAM Ave che. thomasa kuka ke bIjA ejanTa, A badhuM kArya tamane 15 phrAnkamAM karI Ape che. A uparAMta kAma karI ApanArane TIpa' ApavAnI te jUdIja che, e dareka vakhate dhyAnamAM rAkhavuM. savAre raste lIlochama dekhAya che. khetare tathA nadIono pAra nathI. unhALAne laIne vanaspati khIlI rahI che. keTalAe mAIla sudhI sIna nadInI bAjumAM relave cAle che. dekhAva mAne che. jema jema perisa pAse AvatuM jAya che tema tema saMdarya vadhAre dekhAya che. yuropIya paddhatinA ghare vacce vacce dekhAya che. relave pUra sapATAmAM AgaLa vadhatI jAya che. perisa bIje divase savAre sADAnava vAge perisa utaryA. phrencamAM ene sAce uccAra "pari ke "pArI che. koI perisa belaDuM nathI. duniyAnuM AnaMdasthAna ane tyAM na gayelAne svarganAM svapnAM, sAMpaDAvanAra A vizvavikhyAta zaheranI vibhUti vicArIe. perisamAM helane pAra nathI. moTI hoTela kalerIja ane rejAInAnA nAmathI jANItI che jeno bhAva Akare che. nAnI heTelamAM rahevAnI sagavaDa ghaNuM che. perisamAM resTorAM ane kAphe ghaNuM che. jevI joie tevI cIjo maLe che. vejITerIana kherAka le heya tene phrenca nAme jANavAnI jarUra paDe che, bAkI samaja paDayA pachI kAMI vAMdho AvatuM nathI. atyAre eka pAunDanA lagabhaga 150-60 jAnya Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #77 -------------------------------------------------------------------------- ________________ yuropanAM samaraNe maLe che, tethI muMbaI karatAM perisa badhI rIte sevuM che. TekasImAM lagabhaga eka mAila pharIe tyAre deDha Ane thAya che ane te uparAMta e basa ghaNu ane jamInanI aMdaranI relavenA bhAva te taddana nAmanA che. pirisa zahera AkhA yuropanuM AnaMdasthAna che. ahIM AnaMdanAM sAdhane bahu che ane loko tene yatheccha upayoga kare che. rastA." perisa zaheranI bAMdhaNI ajaba che. e bAMdhavAmAM plAne evA vAparyA che ke ene ekavAra joyA vagara ene khyAla AvI zake nahi. AkhuM zahera ghaNuM suMdara rIte baMdhAyuM che ane plAna ane ArTa (kaLA) enA dareka rastAmAM, dareka dIvAmAM, dareka makAnamAM dekhAI Ave che. TrAphIka'. rastAo ghaNuM suMdara, ghaNA lAMbA ane bahu cokhkhA che. meTarane vyavahAra te eTalo badho che ke eka rastethI sAme javuM hoya to bahu guMcavaNa paDe ane pUratuM dhyAna rAkhyA vagara cAlI zakAya ja nahi. ahIM moTaro pUrapATa cAle che paNa hAMkanArA eTalA kuzaLa hoya che ke bhAgye ja akasmAta thAya che. enA hAMkanAranI kuzaLatA eTalI che ke najare jonArane te dareka paLe akasmAtane bhaya rahe che paNa e bahu bAhozIthI hAthamAMnuM cAka pheravI zake che. hajAre TekasIo, meTare deDe che ane baso paNa ghaNI moTI hoya che. perisamAM basane mAthe besavAnuM nathI. TAIma." ahIM ephIsa TAIma savAranA navathI bAra ane bapore bethI sADA cha hoya che. bArathI be vAge tyAM sudhI Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #78 -------------------------------------------------------------------------- ________________ perisa suvA - 67 badhuM baMdha thaI jAya che mAtra khAvAnI jagyA khullI hoya che ane pAchuM dhamadhokAra kAma zarU thAya che. beIDI bula'. zaherane nAke bule nAmane bahu moTe rasta che. buvAM (jaMgala) jovA lAyaka che. emAM 2000 ekara jamIna che. ghaNA rastAonI banne bAjue jhADanI evI ghaTA khIlI rahI che ke bahu AnaMda thAya. evA buvAnA rastAo mAilo sudhI che. evI vRkSaghaTAmAM vacce vacce khAvApIvAnI jagyAe Ave che tenAM nAme hoya che. "Arama navI" aramITAja' vigere. A bulo jaMgalamAM maMgaLa jevAM che, pirisanA lekenuM ramavAnuM ane ravivAranA AnaMdanuM sthAna che. khAvAnI jagyA bahu suMdara hoya che. kudaratanuM saMdarya kema vadhAravuM, dIvAo kema goThavavA, Tebala khurazI kyAM mUkavA, nAnA pANInA nALA ke sarovarane lAbha kevI rIte le e darekamAM perisavALAnI kaLA jarUra dekhAya che. kudaratane anukULa kRtrimatA karI bannenuM jabaruM milana teo kare che ane te jotAM ghaNuM majA Ave che. rastAomAM vacce vacce "AilenDa" Ave che ane te dvArAja sAme javuM phAvI zake che. AilenDa athavA "AIla" eTale rastA vacce karela beTa-paththaranI jagyA. tenA upara UbhA rahI zakAya che. sAme javAmAM A TApuo bahu upayogI che. ahIMnA gharanI nIce "kesIAra'-(Conscierge) gRharakSapALa deya che. te gharanuM rakSaNa kare che. divase paNa te "dhyAna rAkhe che ke koNa AvajAva kare che ane rAtre bahArathI dhaMTaDI vagADatAM pitAnI rUmamAM beThA beThAja vIjaLInA yaMtrathI Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #79 -------------------------------------------------------------------------- ________________ yuropanAM saMsmaraNe gRhadvAra ughADI zake che. ene nAma turata ApavuM joIe. ajANyA mANasane rAtre e gharamAM AvavA detA nathI ane aMdaranA mANasane bahAra javuM hoyato "pAraDe" kahI sAthe pitAnuM nAma ApavuM paDe che. sadara zabdano upayoga na AvaDe athavA tenuM jJAna na hoya te mI. marajhabAnanA hAla hoTelamAM thayA hatA tevAja thAya temAM navAI nathI. (modIkhAnAthI mArselamAM enuM bahu majAkabharI bhASAmAM varNana ApyuM che.) ghara". sAdhAraNa rIte cArathI pAMca mALanAM hoya che ane te bahu sagavaDavALAM hoya che. darekanI aMdara bAtharUma, DreiMgarUme ane suvAnA rUma hoya che. meTAM gharomAM pharanIcara bahu majAnuM hoya che. ahIM ThaMDI ghaNI eTale bAraNAM ghaNuMkharUM bevaDa hoya che. bAraNuM ughADuM mUkI havA khAI zakAtI ja nathI. ughADAM bAraNuno DrAphaTa te levAyaja nahi ane le te zaradI ke nyumenIA thatAM vAra lAge nahi. dareka suvAnA ane besavAnA rUmamAM garamI mATe gokha (fireplace) hoya che teno upayoga ziyALAmAM thAya che. "tu'. varasAda te uhALAmAM avAranavAra thayAja kare che eTale bahAra nIkaLatI vakhate ovarakoTanI jarUra kharI. chatarI ochI vaparAya che kAraNake ahIM mAramAra varasAda Avato nathI. perisanAM kAphe perisamAM chUTA chavAyA bAge ghaNA che. nAnA chokarAo mATe keTalAka bAga khAsa alaga kADhelA che. gharamAM khullI havA laI zakAya nahi eTale avAra navAra darekane bahAra nIkaLavuM ja paDe che. ahIM eka navIna rivAja jevAmAM AvyuM. unhALAmAM kAphenI bahAra pagathI upara Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #80 -------------------------------------------------------------------------- ________________ rise lerI lAphA badhA khurazI nAMkhI bese che ane cA kANI pIe che. cA kAkI laI be kalAka besI rahe te kAphevALa nA kahe nahi. kAzI ghaNI sastI hoya che. ApaNA gAmaDAmAM core bese che tenA jevo e dekhAvA lAge che. laMDanamAM ema rAhadArInA rastA para besavAno rivAja nathI. kenTInanTa upara e rivAja anyatra paNa che. pirisanA mojIlA lokone nakAmI huM bahu rahetI nathI. e te svataMtratApriya deza che ane bIjAnA hakane vadhe na Ave te rIte tame tamArI svataMtratAne pUrane upaga kare temAM koI vAMdho letuM nathI. suMdara kAphenI bahAra khurazI mUkI beThelA hArabaMdha lekane dekhAva bahu nUtana lAge che. sAdhAraNa rIte kAphemAM kANI pIvAne bhAva deDha phanka heya che. atyArane hisAbe phAkane bhAva savA Ano thavA jAya eTale bahu sastuM paDe che ane meMchanIne tyAM ATha AnA paDe teTalI vastu be AnAthI ochI kiMmatamAM ane bahu svacchatAthI ahIM levAya che. keTalAka kAphemAM aradhA phAnTe paNa kAphI cA maLe che. UbhA UbhA kAkI pInArane ochuM ApavuM paDe che. meTA rastAo upara AvelA bhavya kAphevALA cAra phrAnka sudhI kArIne cArja le che. resTorAMmAM taiyAra khAvAnuM maLe che ane bhAva te atyAre eTalA ochA che ke muMbaIthI aradhI kimate ahIM rahI zakAya che. gelerI lAphAta'. AlAkAse nAmanA bhavya mahelo che. emAM nAnIthI meTI sarva cIjo maLe che. cha cha mALanA cAra meNA mAne che. darekamAM 32-32 lIphaTa che. je vastu joIe te khAtAmAM javuM. vastupara kimata lakhelI hoya che. chetaravAnI vRtti nathI ane chetarAvAne bhaya nathI. ahIMnA Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #81 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 70 yurepanAM saMramANe mansa lokomAM apramANikapaNuM baha nathI. balake koI apramANika thaI zakatuM nathI ema kahIe te atizayokti na gaNAya. vyavahAra bahu cikhe rAkhe che ane prakRtimAM ghaNuM mIlanasAra che. gelerI lAphAtamAM vecanAra strIo che. teonI saMkhyA cha hajAranI che. temanA chokarAMone aDacaNa na paDe teTalA sArU tyAM narsarI paNa sAthe ja hoya che. tyAM AyAo dekharekha rAkhe che ane temanI mA avAranavAra khabara kADhI jAya che. pANu pezAbanI sagavaDa karavAmAM paNa zithila ApaNA mIlamAleke jeo kAma karanAranI dazAne jarA paNa vicAra karatA nathI, temaNe A khAsa dhaDo levA lAyaka bAbata che. AvuM gaMjAvarakhAtuM chatAM koI paNa vastu joIe te tene turata pate maLe ane corI jarA paNa na thAya e sthiti A dezanI vyavasthAzakti keTalI uttama haze tene sAre khyAla Ape che. AvaDuM moTuM khAtuM chatAM jyAM cha vAgyA ke badhA baMdha karavAnI taiyArI kare che ane sADA cha vAge tyAM te kula khAte hisAba nakkI karI baMdha thaI jAya che. AvA moTa khAtAnI bahAra vaLI keTalAka tevAja mANaso Occasion ekAMsIo nAmanA vecANa kare che je keTalIka vastune aradhe bhAve vece che. AvI vastuo bahu sastI maLe che. aneka gaMjIpharAka kelara pensIla TAI-evI evI cIje ghaNI sastI bahAra maLe che. e vecANa mAlane nIkAsa karavA mATe UbhuM karela hoya che. A sTAra kADhanAra mANasa garIba hatA. cAra phankathI dukAna mAMDI tene A sthitie laI AvyuM. atyAre enuM bIlDIMga karaDenuM gaNAya che ane mAla paNa kareDane rAkhe che. enA kharIda kara Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #82 -------------------------------------------------------------------------- ________________ perisa vyApAra paddhati 09 nAra khAtAvALA, mAla bane che tyAM jaI kharIde che. ane dareka mAla para peAtAnIja chApa marAve che. AthI vacce ejanTAnA ke kAinA kharca ke kAinuM kamIzana caDhatuM nathI. meATA pAyApara vepAra kema thai zake tenA ajaba khyAla Ape tevuM A khAtuM che. vyApAra paddhati'. dareka dukAnadAra potAnA mAla kAcanI bArIemAM bahu sArI rIte gAThavIne batAve che. dukAnamAM zuM maLe che te bahArathI ja jANI zakAya che. mAla gAThavavAmAM paNa 'kaLA"nA upayAga dekhAya che. perisanI badhI bAbatamAM Ane sthAna che ane ArTanA upayAga vepAramAM kevI sArI rIte thaI zake che te khAsa zIkhavA jevuM che. 'sabhyatA ane vyavasthA'. vecanArAonI namratAnuM te pUchavuM ja zuM ? aradhA kalAka mAla joi kAMi kharIdI na karIe te jarA paNa mhoM bagADe nahi ane mesI" theMkyu te dareka nAnI moTI bAbatamAM Anada upAve che. jarA bhUla thAya ke paga aDI jAya te pAraDA'-mArI mAgavAnuM kAma paNa evuM ja jakharUM che. lokAnI namratA dhaNI dekhAya che ane udyoga pazu eTaleAja vizALa che. AkhuM perisa DatuM dekhAya che. ane gADInI dhamAla vacce cane nIkaLatA navA AvanArane te bhrUNI muzkelI lAge che. paNa ahIMnA loko tA bhAre TevAyalA hAya che. teonAM pratyeka kArya mAM niyaMtraNa (discipline) khUba dekhAya che. TrAmamAM besavAnuM hAya tA dhamAdhama nahi, nakharA kAgaLa lakhelA hAya che te pratyeka eka eka laI le ane TrAma Ave tyAre naMbara vAra caDhI jAya. TrAmanI rAha jovAnI hAya te hArabaMdha naMbara vAra UbhA rahe. rasakAsa upara paisA bharavA hAya tA peAtAnI Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #83 -------------------------------------------------------------------------- ________________ yuvAno sAmara meLe naMbara vAra UbhA rahe ane paisA ApI TIkITa laI cAlatA thAya. paisA beMkamAMthI levA heya te paNa hArabaMdha UbhA rahe. utAvaLa darekane hoya paNa agAu AvanArane kaNa bharAvI AgaLa javAnI vAta ja nahi. relave sTezane TIkITa levAmAM paNa ema ja ane nATaka ke jovAnI jAhera jagyAe paNa emaja. tyAM polIsane Ubho rAkhavoja paDatuM nathI kAraNa ke pratyeka mANasa potAnI pharaja ane bIjAnA hakka samaje che. A jAtanuM zikSaNa perisanA rahevAzIone nAnapaNathI ja maLe che ema mane kahevAmAM AvyuM che. jevAnAM sthAne. perisamAM levAnI vastuonAM te nAma lakhavAM paNa muzkela che. perisa zaheranI gAIDe ghaNuM Ave che, nakazA paNa teTalA ja. ApaNe mATe "lImela'nI gAIDabuka sArI che. "masakuka vALAnI nAnI gAiDabuka Ave che te maphata maLe che. kukanI jovAnI goThavaNa jevA javA mATe thomasa mukavALA Itinerary goThave che. dara savAre nava vAge temanI ophIse javuM. tyAMthI eka meTI basa gADI cAle che. ene "sArAbenka kahe che. temAM eka gAIDa (darzaka-bhomIo) hoya che. e badhuM aMgarejImAM samajAve che ane jovAnuM hoya te batAve che. eka divasamAM agatyanuM ja jevuM hoya te tema jovAya che. bIjI traNa divasanI pharavAnI "rakhaDapaTTI goThavela che. e uparAMta varasAMI ane phonTanA eka eka divasa javAnuM che. laDAinA kSetramAM javAnuM hoya te traNa divasa bIjA thAya che. thomasakukanA gAIDa ghaNA haziyAra hoya che. itihAsa ane bhUgoLanuM temanuM jJAna ghaNuM UMDuM hoya che ane te bhASaNa karate jAya che ane makAne temaja Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #84 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pirisa . prakIrNa vastuo vigatavAra batAvate jAya che. gADImAM 24 mANasa bese che. bapore lagabhaga eka vAge pAchA asala jagyAe lAve che ane vaLI pAchI tenI sAthenI rakhaDapaTTI baporanA bethI sAMjanA cha vAgyA sudhI cAle che. AmAM paisAne kharaca ocho thAya che ane jJAna ghaNuM maLe che. masakuka jevI bIjI seMkaDe ejansIo perisamAM A kArya kare che. bhASA judI judI hoya che. ApaNe khAsa TekasI karIe te karatAM AmAM kharaca ghaNe ocho Ave che ane pUratI sagavaDa jaLavAya che. kherAkAdi. khAvAnI bAbatamAM perisamAM pUratI sagavaDa che. jyAM jaIe tyAM jevuM joIe tevuM khAvAnuM maLe che. vejITerIane jarA paNa vAMdho Avato nathI. bhASA na AvaDe tenI agavaDa thomasa kukavALa dUra kare che ane ApaNe vejITerIana chIe eTaluM kahevAthI khAvAnuM zuddha maLe che. ahIM sA" nAmanI roTalI Ave che te sArI heya che. baTara, krIma, zAka ane phuTasa ghaNuM cekakhA ane sasatA maLe che ane pIvAmAM kerI, celeTa (koko) ane cA jyAM joIe tyAM pUratI svacchatA sAthe maLe che. ahIM tarasa lAge tyAre oreMjADa (nAgIne rasa) pIvAne pracAra ghaNe che, temaja cokhA khanIjanAM pANI mineral waters vITalanAM, vIcInAM, evIonAM ane bIjAM bahu oche bhAve maLe che. khAvAnI agavaDa kAMI paDatI nathI. ahIMnAM havApANa sArAM hovAthI khAvAnuM pacI jAya che. ahIM paSTika khorAka vadhAre khAvAnI jarUra rahe che, nahi te zaradI sAme TakI na zakAya ane kSayaroga lAgu paDI jAya che. baTara, Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #85 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 74 yurepanAM saMramANe krAnsa krIma ane dALa tathA kaThoLa vadhAre pramANamAM dareka vejITerIane levAnI ahIM jarUra paDe che. ephila TAvara AkhI duniyAmAMnI eka ajAyabI che. enI UMcAI 984 phITa che. e aDhI ekara jamIna reke che. sIna nadIne kAMThe che. enA upara sTIma veTara prezarathI cAlatI lIphaTathI ane dAdarethI caDhI zakAya che. be mALa gayA pachI karavAmAM bhAre majA Ave che, AkhuM perisa dekhAya che ane perisanI racanA keTalI manahara che tene khyAla Ave che. AkhuM zahera prathamathI goThavIne (plAna karIne) ghaDayuM hoya tevuM dekhAya che. enA uparathI moTare ramakaDA jevI dekhAya che ane mANasa gulIvaranI musApharImAM varNavelA lIlIpuTIansa jevA nAnA lAge che. 80 mAIla sudhI dUra joI zakAya che. tyAM upara phoTogrApha pADe che ane daza mIniTamAM taiyAra karI Ape che. A ramatanA pheTA, turata taiyAra thAya. ame ahI tathA mArsesanA neDAmamAM pheTA paDAvyA. trIje ethe mALe pharIvAra lIphaTamAM besavAnuM ane caDhavAnuM che. lIphaTamAM eka sAthe 60 mANase bese, paNa jaldI vAre AvatA nathI. tyAM paNa loka naMbaravAra goThavAI jAya che, athaDAathaDI ke dhAdhakI thatI nathI. cothA mALavALI lIphaTa nIce Ave tyAre bIjA mALavALI upara jAya. eka bIjAnA bhAre sAmasAmI lIphaTa cAle che. A lIphaTa ane UMcANa joyuM eTale Azcaryane pAra rahyo nahi. bAjumAM sIna nadI cAlI jAya, suramya bAMdhaNIvALuM zahera, dUra noDAmanuM devaLa, pachI khetare, A sarva racanA jevA gya che. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #86 -------------------------------------------------------------------------- ________________ perisa ma upara cAra mALa caDhI AkhuM perisa jotAM manuSyanI kRtinI adbhUtatA AzcaryamAM garakAva kare che. A TAvara lehanI pATalI ane khIlA upara che. enA Ijanere prathamathI khIlA paNa gaNelA teTalAja upayogamAM AvyA. ijanerI kuzaLatAne A namune che. eno plAna karanAra Ijanera hamaNA thoDA varSa paraja gujarI gaye. cethA mALethI perisa tarapha najara karatAM manuSyanuM buddhigorava, enI kalpanAnI bhavyatA, enA AzanI mahattA, enuM nAnApaNuM vigere aneka bhAve phure che ane perisanI suMdara racanA ane dUrano hariyALo. pradeza AMkhane ThaMDaka Ape che. upara javA mATe che phAMkaphanA ApavA paDe che. enA bAMdhanAranuM nAma gustAva phIla (Eiffel) che ane tenA nAmathI ja te hAla oLakhAya che. ene bAMdhavAmAM pacAsa lAkha phAMkane kharca thayo hato. ephIla TAvara jatAM traNa klAka jAya che. perisa jAya teNe e jarUra jovA jevuM che. ATale me TAvara bIje ke jANavAmAM nathI. sutra-perisamAM sarvathI vizeSa agatyanI cIja lutra (Louvre) che. emAM ghaNuM suMdara peinTIge ekaThAM karyo che. sArAmAM sArA citArAnI e AnaMdabhUmi che. enA lagabhaga pratyeka citramAM rasa che, bhAva che, kavitA che. e citramAM saMgIta che, e jaDamAM cetana rekhAo che. e kalpanAmAM kalpanAtIta che. e luvamAM citra eTalo che ke e jovA mATe cha mAsane samaya paNa pUrato na gaNAya. e pratyeka citrane naMbara Apela che ane vigatavAra gAIDa bukamAM e pratyeka citranI pachavADene jIvato ItihAsa Apela che. mAleTa, eMgalAsa jevA jagavikhyAta citAranI prakhara Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #87 -------------------------------------------------------------------------- ________________ yurepanAM saMramara mansa kalamathI citarAyelA ane duniyAmAM prasiddhi pAmelA e citranI gelerIne jotAM koI paNa sahRdayane drAva thayA vagara rahe tema nathI. e dareka citrane suMdara rIte bhIMtamAM goThavela che ane dararoja hajAre leka phI ApI e lavanI bheTa le che. lutranI gelerImAM citra uparAMta ghaNI jAtane saMgraha che. emAM purANu cIjonuM mujhIama-saMgrahasthAna che. emAM jagavikhyAta zilpIonA citro che. emAM cInI kAmanA cine saMgraha (mejheika pIkacarsa) che. e AkhA pArisanuM nAka che ane enuM bahu jALavaNIthI rakSaNa karavAmAM Ave che. paradezathI AvanAra kiI paNa musAphara e joyA vagara raheto nathI, jue che tyAre ene prema thayA vagara rahetuM nathI ane jovAnuM pUruM thaI zake tema nathI evI asaMtuSTa lAgaNu vagara e pAchA pharI zakatA nathI. meM traNa kalAka pharI thI ocho bhAga che. bAkIne bhAga jevAnI IcchA che te pAchA pharatI vakhate bara Avaze evI dhAraNA che. meM lutranuM kAMI nathI joyuM ema kahuM te cAle. e jovAmAM sAta divasathI ocho vakhata to cAleja nahi eTalI enI vizALatA, agAdhatA che. e lutra traNa dizAe che. sAme-vacce "TulIerI gArDana (Tueleries) che. e paNa bagicAne eka namuna che. emAM pharatAM AnaMda Ave tema che. lavamAM 48 ekara jamIna rokAya che. enA cha vibhAga che: (1) grIka ane rAmanI purANuM cIjo, (2) citra kAma, penTIMgsa, (3) pUrva dezanI purANI cIjo, (4) madhyakALanA ane uttara kALanAM zilpa, (5) madhya ane uttara kALanA kaLAnA namunA ane (6) ijIptanI purANI cIjo. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #88 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pirisa phonTana ble "dareka jovAnI cIja sAthe athavA sAme, khAvAnI jagyA te hoya ja che ane moM dhovAnAM tathA hAjatanAM sAdhano paNa heyaja. sAthe bAjumAM kahe chevAnI besIne heya ane TuvAla hoya. tyAMthI pAchA pharatAM sApha rAkhanArane ekAda phAnya Ape paDe. vilAyatamAM koI maphata kAma karatuM nathI ane koI maphata karAvatuM nathI. kAma karanAra samaje che ke enI mahenatane badale vagara mAMge jarUra maLaze ane kAma karAvanAra maphatamAM kAma karAvI levAmAM pApa mAne che. koI TekasI bolAvI lAve to tene paNa ApavuM paDe ane kaI game te prakAre tamArI sevA kare te tene badale ApavAnuM hoya che. phAnsamAM sarakAranI rajAthI AjArI athavA bahu vRddha bhIkSA mAMgI zake che, paNa te kaI meTA devaLane nAke ubhA rahI mAge che. pArisathI lagabhaga 40 mAIla dUra phinTana blo" nAmane mere zahenazAhI mahela ane bagice che. bagice para000 ekaramAM che, temAM vacce asalanA zahenazAhane mahela che. e 40 mAIla meTaramAM pharavuM e pArisanI kharI meja che. banne bAjue hariyALAM khetaro ane lIlAM jhADa, suMdara rasta, dhuLa ke kAMkarAnuM nAma nahi ane sapATAbaMdha meTara cAlI jAya. sAthe gAIDa hoya te tame samaje tevI bhASAmAM dareka gAma ke bIjI vastunuM varNana kare jAya. vIrapUjA-phAnsa deza virapUjaka che. enA moTA kavi, citArA ke zIlpI jyAM janmyAM haya, jyAM e uryA ke phAlyA phulA hoya tenI yAda rAkhe che, tyAM takhtI mUke che ane e Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #89 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sa yurepanAM saMsmaraNe sthAnane tIrthabhUmi jevuM pavitra gaNe che. ame eka nAnuM gAma raste joyuM. te citrakAra mileTa (millette)nuM sthAna hatuM. eka nAnuM jhupaDuM ane bAjumAM syuDIe, sAme suMdara bagice, temAM A prakhyAta citArAe jagajAhera Angelis citaryo. ahIM batAve che ke A rUmamAM te sute, ahIM beso, ahIM gata thaze vigere. A sarva bAbata eka prajAne pitAnA AgevAna kaLAkAra tarapha ke bhAva che te batAve che. phenTane blonA jaMgalamAMthI je rastA kADhayA che temAM hada karI che. moTA jhADAnI aMdara suMdara rastA ane temAM moTara cAlI jAya tyAre ajaba asara thAya che. rAjamahela Ave te pahelAM ghare ane resTorAM tathA hele Ave che. sagavaDa sArI che. vanaspati AhAra maLI zake che. khUda rAjamahelamAM 6000 oraDAo che. mukhya oraDAo koNe ane kyAre baMdhAvyA tenI yAdio che. pharanIcara ati suMdara che. emAM nepalIana paherato hato te TopI, tenI taravAra vigere jALavI rAkhyA che. dareka rUmanI vigata gAIDa ApI zake che. mahela bahu jovA lAyaka che, keTaleka vibhAga cha varSa jUno che. A cAlIza mAIla javA AvavAnI musApharImAM ane jovAmAM eka Akho divasa jAya che paNa te jarUra pasAra karavA jevo che. AI DI TrAyapha. (Are de Tromphe). zilpazAstrane - A eka ghaNoja nAdara namune che. nepalIananA hukamathI ene bAMdhavAnuM kAma i.sa. 1806mAM zarU karavAmAM AvyuM hatuM ane te vakhate osTaralIsamAM je mahAna phateha phAnsane maLI hatI tenI yAdagIrI rAkhavA mATe tene bAMdhavAnI zarUAta karI hatI. vija Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #90 -------------------------------------------------------------------------- ________________ perisa vijayadvAra yanI kamAna tarIke e duniyAmAM meTAmAM moTI che. (UMcAI 148 zITa, pahoLAI 147 ane uDANa 72 phITa) enI bAjumAM mahAna nepalIananI laDAIonAM drazya che. A moTI vijayakamAna nIce i.sa. 1871mAM jarmane AvelA ane isa. 1914mAM kaI mIniTe tyAM vijayamALA paheravI tenI badhI taiyArI kaisare karI rAkhI hatI ane lIja ane nAmuramAM gaNatarI beTI na paDI hatI te jarUra tema karata. e 1871 nI nAmezI 1819nA julAImAM meTI kavAyada (pareDa) karAvI dUra karavAmAM AvI. phrAnsanA ajApyA sipAIne tyAM 1920 naveMbaramAM lAvI dATayo ane e meTI kamAna nIce cAvaze kalAka cAle tevI baLatI lAITa rahe eternal flame or flame of remembrance phrAnsanI virapUjA che. enI upara dararoja seMkaDe turAo ane puSpa caDhe che ane paradezathI AvanAra dareka jaNa phAnsanI prajAne deza tarapha prema-svadezAbhimAna ke che tene anubhava kare che. laDAImAM bhega ApanAra sarvane e dvArA mAna apAya che ane bhaviSyanI prajAne e lAkSaNika daSTAna pUruM pADanAra bhavya smAraka banI rahyuM che. bursa' (Bourse) vyApAranuM sthAna. sToka ekasacenja. suMdara makAna che. bapore be kalAka tyAM gaDabaDa muMbaInA sToka ekasacenja jevIja thAya che. vepAra pagathI upara thAya che. jovA gya anya sthaLe. meDalIne carca. bahu vizALa ane khAsa jovA lAyaka che. e devaLamAM zAMti ghaNI dekhAya che ane besavAnI jagyAo ane AkhI bAMdhaNI khAsa jovA lAyaka che, AkhuM devaLa paththaranuM Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #91 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Co surApanAM saMsmaraNA sanya AMdheluM che ane mAthe kAcanu chAparUM che temAMthI prakAza sAza Ave che. enI sTAila grIkA rAmana che. perisanu sarvathI vadhAre mAhaka devaLa A gaNAya che. * TreDAma kethIDrala. ' geAthIka sTAIlathI bAMdhela A ghaNuM moTuM devaLa che ane bahu dUrathI dekhI zakAya teTaluM UMcuM che. meTA leTIna phrAsanA AkAranuM che. lakhAI 390 phITa, paheALAI 102 phITa. e devaLamAM oragana ghaNuM moTuM che ane kAi vakhata tyAM prArthanA cAlatI haiAya tyAre khAsa sAMbhaLavA lAyaka che. emAM paNa zAMti dhaNI rahe che. eka vAta yAda rAkhavAnI che ke kASTa paNu devaLamAM dAkhala thatI vakhata heTa-TApI utAravI paDe che, tene hAthamAM rAkhI aMdara karAya che. emAM lAsTa jajamenTanu mitra khAsa jovA lAyaka che. enA Dema ( maTa) pAse ghaNA moTA laTa che. * - plesa DI lA kAnakArDa'. A AkhA catuSkANu (cAka) jovA lAyaka che. enI aMdara dareka dIvA paNa hisAbagaNIne karyo che, kaLAnI dRSTie AnA jevA 'skavera' AkhI duniyAmAM nathI. 1763 mAM tyAM paMdaramA luIrAjAnuM khAvaluM vacce mUkavAmAM AvyuM hatuM te khaseDIne tenA sthAnapara devI 'svataMtratA ' (Liberty ) nuM pUtaLuM mUkavAmAM AvyuM che. svataMtratAnuM dRzya kharekhara jovA lAyaka che. chellA rAjA seALamA suine ahIM phAMsIe caDhAvavAmAM AvyA hatA. enI AThe bAjue phrAMsanA ATha mukhya zaherane rajI karatAM ajAyabI utpanna kare tevAM ATha putaLAM che. myujhIyama' kalanI myujhIyamamAM jhaverAta jovA jevuM che, keTalAMka citrA paNa suMdara che. gelerIA myujhIamamAM kaLAnuM kAma Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #92 -------------------------------------------------------------------------- ________________ perisa varasAIla ane khAsa karIne gAlIcAnuM kAma khAsa jovA lAyaka che. nezanala lAIbrerImAM chatrIsa lAkha pustako che ane AkhI duniyAmAM te sarvathI meTI lAIbrerI kahevAya che. "operAhAusa sarakAra taraphathI cAle che. eka vakhata jarUra jovA lAyaka che. zaheranI vacce AveluM che. e traNa ekara jagyA reke che. ene bAMdhavAmAM 50 lAkha phAMka kharacAyA che ane duniyAnI moTI nATakazALA gaNAya che. pele DI jasTIsa ane kensTancerI". nyAyamaMdira. pazcime Avela che. bahu vizALa jagyA che. samaya hoya te ekavAra jovA lAyaka che. tenI nIce kebhyaryarI che, temAM kedakhAnuM che. emAM ghaNuM moTA mANasone agAu keda karavAmAM AvelA tethI e bahu suvikhyAta sthAna che. pethI ana" (Pantheon). agAu e seMTa jenIvAvanuM devaLa hatuM. atyAre ahIM meTA mANasone dATavAmAM Ave che. e bulavAI seMTa mAIkalanI najIka lakSemabarga gAInsa pAse che. tyAM hayuge, velaTeira vigerene dATelA che. perisathI pacIsa mAIla dUra "varasAIlane mahela che. e zahenazAhanuM sthAna che. tyAM chellA mahAvigrahanI saMdhinA kelakarArapara sahIo thaI. phrAnsanI pArlAmenTa tyAM bese che. temAM 150 ekara jamInamAM je bAga che ane temAM je phuvArAo che tenI joDa AkhI duniyAmAM jovAmAM Ave ema nathI. seMkaDo phuvArA judI judI rIte uDe che ane temanI kAgirI joIne Azcarya thAya tevuM che. bagice paNa ghaNe mAne che ane Akhe dekhAva AMkhane kaMDaka Ape teve che. rAtrIe aMdaranA bhAganA phuvArAmAMthI raMgIta Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #93 -------------------------------------------------------------------------- ________________ yurepanAM saMsmara pANI uDe che jene dekhAva ghaNe jovA lAyaka che. varasAIla javA pahelAM te divase phuvArA uDavAnA che tenI khAtarI karavI. dararoja phuvArA uDatA nathI. bAjumAM citrakAma paNa jovAlAyaka che. InavAlIDIsa ane nepalIana TuMba. ghavAyelA ane gharaDA laDavaiyAo mATe A gRhanI sthApanA 14 mA lairAjAe karI hatI. hAlato te zastrAgAra tarIke vaparAya che. aneka jAtanA ane saMgraha sAre che. uparAMta duzmananA paDAvelA vAvaTAo kapaDAM vigerene paNa tyAM jamAva che ane chellI mahAna laDAIne evAM smaraNo paNa tyAM rAkhyAM che. enI sAtheja bAjumAM nepalIana bonApArTanI kabara jarUra jovA lAyaka che. bharaNa pachI ogaNIza varSe enAM kaphanane phrAnsamAM pAchuM lAvI ahIM sthApana karyuM che. A to bahuja mahattvanI cIjonAM ane khAsa AkarSaka sthAnonAM nAmane nirdeza mAtra karyo. e sivAya aneka sthAne jovA lAyaka che. AkhuM perisa AMkha ughADI rAkhI nIhALavA lAyaka che. perisamAM jovA lAyaka aneka devaLo che, aneka bagicA che, bahu majAnA saMgrahasthAne che ane dareka sthAnane sArI rIte rAkhavAmAM Ave che. perisane mukhya resakorsa zAM elIsInI upara legazIpanA nAmathI jANItA che, bahu vizALa che ane bulamAM thaIne tyAM javAya che. te paNa eka vAra jovA lAyaka che, ramavA lAyaka nathI. perisamAM jatAM perisane eka sAro nakazo jarUra laI le ane pitAnuM ThekANuM barAbara jANuM levuM. bhASAnI agavaDane aMge gaTALo na thaI jAya te mATe A khAsa jarUrI che. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #94 -------------------------------------------------------------------------- ________________ perisa 6 nATaka sInemA. - phrAnsanAM nATakAmAM gIDadIneA pAra nathI. khelAmAM lagabhaga taddana nAgA thaI nAce che. tyAMnA leAkeAnI mAnyatA evI che ke emAM kAMi vAMdhA nathI. kaLAnI paNa emAM najara che ema tee mAne che, ethI mANasa majabUta vicAratA thAya che ane jene kharAba thavuM hoya tene mATe tA tyAM rastA khullAja che. phrAnsanA rahevAzI vartanamAM dhaNA sArA che. koI kharAba paNa heAya. nATakA dhaNA thAya che. sInemA sAthe paNa kaMI ramatagamata athavA jAdunA khelo, nAcaraga hAya che. perisamAM ekAda nATaka jovuM. perisa saMbadhI prakIrNa. nATakA perisanA leAkA ane khAsa karIne perisanI strIe vartanamAM kharAba nathI. perisanI keTalIka kharAba vAtA sabhaLAya che te paradezathI raLavA AvelI strIone aMge hAya che. e raste utarI jAya te bahu herAna thAya che. e svataMtratA priya deza sarva prakAranI rajA Ape che. kahe che ke AvA AkarSaNathI bahu para* dezIe perisa Ave che ane tethI rAjyane ane prajAne mATI Avaka thAya che. paradeza dhruvA ke abhyAsa karavA janArane A saMbaMdhamAM khAsa cetavaNI ApavAnI jarUra che. perisamAM DA. khAsanuM bhASaNa sAMbhaLyuM, emaNe pote karelI zodhakheALAnA citrA sAthe prayAga batAvyA. emanA aMgarejI bhASaNane eka phrenca prophesara phrenca bhASAmAM samajAvatA jAya. emaNe vanaspatinA jIvananI vAta bahu sArI rIte raju karI. 3 perisamAM ceADe dUra velAna nAmanA gAmaDAmAM DA. gerIneTa rahe che. e gAma lagabhaga bAra mAila dUra che. tyAM sudara lA Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #95 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 84 yurepanAM saMsmaraNe brerInI vacce te bese che. ene paisAne lAbha nathI, e pacIza varSathI satya zodhavAnI dRSTie jaina dharmane abhyAsa kare che. kenca bhASAmAM jainanuM kAMI pustaka nathI te hAla eka meTuM pustaka chapAve che. e pustakamAM zuM lakhyuM che te temaNe samajAvyuM. temanI sAthe be kalAka vAta karI. bahu AnaMda thaze. paradezamAM parabhASAmAM paNa AvA vidvAne athAga parizrama karI rahyA che e vicArathI ghaNo AnaMda AvyuM. perisamAM che. sIlvana lovI bahu vidvAna che. mAre temane paricaya thayo. | gAyakavADa sarakAra sara sayAjIrAva bahu vidvAna ane samayajJa che. temanI sAthe eka kalAka bahu sArI vAta thaI. jaina dharma para temane khAsa anurAga jovAmAM Avyo. AvatI mulAkAta vakhate temane jarUra cAra kalAka maLavAnuM temaNe mArI pAse vacana lIdhuM. pirisamAM halakA prakAranAM nAcavAnAM gRha ghaNuM che. madhapAna ane vyabhicAranAM te dhAma che. e khAsa karIne "mebeja" nA rastA para AvyA che. tyAM loko lahera karavAja Ave che. evA AvanArA ghaNA kharA paradezI heya che. "strIo perisamAM ghaNuM AgaLa vadhI che. laDAInA vakhata pachI strIonI sthiti tadana badalAI gaI che. teo pitAnuM sthAna have cheDe tema nathI. be varSa pahelAM jeTalA kADhI nAkhyA. atyAre dareka khAtAmAM strIonuM sthAna che. vecanAra ane klArka tarIke teonuM kArya sAruM gaNAya che. te niyamasara kAma karanArI ane gRhasaMsAra calAvanArI che. perisanI strIonuM vartana ghaNuM vakhaNAya che. "gelerI lAphAyata' jemAM cha hajAra strIo kAma kare Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #96 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pirisa prakIrNa 85 che ane jyAM dareka vastu maLe che tyAM strIo mATe eka narsarI paNa che, tenuM varNana agAu AvI gayuM che. perisamAM meTre relave che je jamIna nIce cAle che. A relave Tayuba jevI che paNa kahe che ke laMDananI Tayuba AnA karatAM vadhAre sArI che. perisamAM jovAnI cIjo ghaNI che. jeTalI phurasada hoya teTaluM joI zakAya. mAre keTaluMka jovAnuM bAkI rahyuM che, te AvatI vakhata jovAze. hiMdusthAnanA ApaNA bhAIone vyApAra sAro che. jenonI saMkhyA ahIM sArI jovAmAM AvI. ghaNuM khara sukhI che, paricaya karavA lAyaka che ane AtipremavALA che. sarva pitapotAnI sagavaDa pramANe rahe che tethI hoTelamAM utaravuM ane AmaMtraNa thAya tene tyAM jamavA javuM eja perisamAM yogya che. ApaNuM dezanI mAphaka game te Ave te tene taLAI nAkhI daIe tema e dezamAM havA pANIne laIne banI zakatuM nathI. rUma pramANasara hoya che tethI bahAranA mANasanI sagavaDa banI zakatI nathI ane tevA prakArano tyAM rivAja paNa nathI. perisanI vastI atyAre ogaNatrIsa lAkhanI gaNAya che. teno killo toDI nAkhI tene vistAra vadhAratAM vastI sATha lAkhanI gaNAze ema lAge che. perisanI havA sarerAza 51 DIgrInI gaNAya. ziyALAmAM 39 (pherana) thAya che, uhALAmAM 65 DIgrI thAya che. perisamAM 2716 zerIo che, 88 bulavADe che ane thIeTara tathA sInemAone pAra nathI. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #97 -------------------------------------------------------------------------- ________________ surApanAM saMsmaraNA phrAnsa hATalA se"kaDA che. UMcI jAtanA (DI lasa ) hATalAmAM ahu sagavaDe hAya che. evI hoTelanA dareka rUmamAM TelIphAna, bAtharUma, garama ThaMDuM pANI vigere sagavaDa hoya che. mAsamamAM ATalI hoTela hAya chatAM paNa sagavaDa meLavavAmAM muzkelI paDe che, tethI prathamathI sagavaDa karI rAkhavI-rakhAvavI e DahApaNanI vAta che. 86 perisamAM sadeze| mokalavAnI eka bahu sArI rIta joI. lakhelA kAgaLa ApaNe mAthe nyumeTika ( Pneumatiques ) eTalA zabda lakhI eka phrAMka vadhAre ApIe te tene eka jAtanI pAIpa-naLImAM turata mekalI Ape eTale tArathI paNu jaladI jAya, paNa tenA vistAra perisa ane AsapAsa pacIzeka mAIla sudhImAM che. naLImAM patra nAkhI ahIMthI pa`pa kare eTale kAgaLa AkhA aMdara cAlyeA jAya che ane javAbanA paisA bharyo hAya tA ardhA kalAkamAM javAba paNa lakhAne hAthamAM AvI jAya che. perisanI mesama me, jIna, julAi mAsanI gaNAya che. te vakhate perisa enA pura bahAramAM hAya che. e vakhate dUra dezanA lokA paNa moTI saMkhyAmAM tyAM utarI paDe che ane enA sarvathI vadhAre AkarSaka hAlo tathA resTArAM cAlu thaI jAya che. enA aneka sAMsArika ane sAmAjika AnaMdaprasa MgeA e arasAmAM thAya che ane sarvane mAthe leAMgacepa upara grAM prI (Grand Prix) nA banAva Ave che. te moTAmAM moTA perisanA utsava che. e pUrA thatAM loko dariyAnI bAjue ane parvatanA zikhare cAlyA jAya che. pegmimAM bahu dabadabAthI rahenArane dararojanA kharca 250 Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #98 -------------------------------------------------------------------------- ________________ perisa laDanane mArge 1 phrAMka Ave paNa anubhavI musAphara 85 phrAMka dararojanA kharce te dhaNuMkharUM joI zake ane AnathI rahI zake. ethI ochA kharce pazu AvaData hAya te rahI zakAya che. javA AvavAnAM sAdhanemAM TekasI, moTarabasa, aMDaragrAunDa (meTrA) ane TrAmakArsa che. TekasIvALA daza TakA TIpanI AzA rAkhe. TrAma prathama ane bIjA darajjAnI ema be prakAranI che. basamAM ke TrAmamAM besavA mATe UbhA rahevAnA sTezana para nakharana nI TIkITa laTakAvelI hAya che temAMnI eka laI levI eTale naMbara Ave tyAre basa ke TrAmamAM besI zakAya. TekasInA bhAva chApelA hAya che. prathama 400 mITaranA (lagabhaga 450 vAra ) navA phrAMka TrAya che, pachInA dar 200 mITare 20 senTIma (1 phrAMka ) vadhe. meTrAnA bhAva ghaNA nAmanA hoya cheH 45 se'TIma sekanDa klAsa ane 75 senTIma pharsTa klAsa. game teTale dUra japtae tA bhAva eja che. pepsithI la`Dana. tA. 1lI june savAre 10 vAge perisa cheDayuM. perisathI laMDana AvavA mATe TrenamAM phrsTa ane sekanDa kalAsa hAya che, meM pharsTa kalAsanI TIkITa rijharva karAvI hatI. rijharvanuM kAMi esatuM nathI. jagyA hAya tA maLe. sAmAna rajIsTara karAvavA sArA, kAraNake vacce evAra badalavuM paDe che tyAM majurI bhrUNI bese athavA sAmAna hAthe ucakavA paDe. vaLI sAla khe vakhata batAvavAnI agavaDa paNa ochI thAya. * rastA'. perisathI laDananA rastA ghArIAmaNe che. anne bAjue khetarA lIlAkujAra che. kAI paNa jagyA Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #99 -------------------------------------------------------------------------- ________________ yuropanAM saMsmaraNe kAnsa khAlI nathI ane koI paNa sthaLa pachI te UMcanIcuM heya topaNuM vAvaNI vagara rahevA dIdhuM nathI. cAre tarapha AMkha Thare te dekhAva che. varasAda avAranavAra ahIM thAya che paNa ApaNA deza je dhodhamAra varasAda nahi. punA je sAdhAraNa varasAda paDayA kare che. mAtra zaradI lAge tenI saMbhALa rAkhI haravA pharavAmAM vAMdho nathI. ahIM varasAdane kAraNe kAmadhaMdhe jarA paNa aTakatuM nathI. sarva kAma cAlyA kare che. ahIMnA leke kudaratanI avakRpA hovA chatAM eTalA ughogI che ke varasAdamAM ke ThaMDImAM teo kAma karatAM ja mAlUma paDe, kele'. (Calais) darIA kaThi che. TheTha sTImara sudhI relave jAya che. ahIM pAsaporTa tapAsavAnI moTI dhamAla che. darekane utAvaLa ane darekane pAsaporTa batAvavAnA. paNa ahIMnA lako pitAnI utAvaLa sAthe bIjAnA hakka upara AkramaNa karatA nathI. niyamasara naMbaravAra cAlyA jAya che, ghaNAkharA pitAne sAmAna hAthe ucakI le che. sTImara. "kele 1 vAge pahoMcyA ane sTImaramAM beThA pachI sTImara rA vAge upaDI. sTImaramAM bahu pasaMjaro hatA. sTImaramAM bAreka kebIna hoya che ane Dekapara khurazIo heya che. je besI jAya tenI te khurazI. bAkInA pharyA kare. sTImara nAnI paNa mALa cAra. upara ane tenI nIce bevaDA Deka. tenI nIce khAvApIvAnuM salUna ane tenI nIce rahe chevAnI jagyA. sTImara nAnI paNa sagavaDa sArI. mAtra pioNo kalAka besavAnuM eTale loko pharyA kare, paNa A sTImaramAM vicArIne pharavAnuM eTale pharatAM Teke devo paDe. dariye Aje tephAnI nahe te paNa Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #100 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Devara braTiza cenala sTImara "rela" te thayAja kare, eTale vagara vicAryuM cAlatAM athaDAI javAya, koIne athaDAIe te aMgrejI rivAja pramANe mAphI mAgI levAnI. sTImaramAM loko khAya, phare, bIDI pIe ane meja kare, paNa utaravAno vakhata thAya eTale badhA jaldI utaravAnI utAvaLamAM. A vakhate te dariye zAMta hate. ghaNIvAra bahu tephAnI hoya che tyAre lokone A 17 mAIlanI musApharI AkarI paDI jAya che. Devara'. dariyA kAMThe che. IglIza cAla tyAM pUrI thAya che. tyAM utarI sAmAna batAvavo paDe che. sAmAna batAvI naMbara kare te laI pAsaporTa batAva paDe. pachI relavemAM besavAnuM. e badhI jagyAe sAmAna upADI pharavuM paDe tethI sAmAna "rajIsTara karyo hoya te sagavaDa ThIka paDe che. ApaNe jene "lageja karavAnuM kahIe chIe tene ahIMnA lake "rajIsTarakahe che. Trena lAMbI paNa sagavaDavALI. pulamenakAra lIdhI hoya te kAMI khAsa vadhAre sagavaDa nahi. pharsTaklAsa bahu sArA. raste Akho sAre che, paNa phAnsa je lIlo nahi. phenca loko kheDuta kahevAya che. aMgarejo vepArI che. IMglAMDamAM loTuM ane kolasA thAya che tethI ahIMnA loko paNa leDhA jevA majabUta hoya che. ApaNuM te e rAjA rahyA eTale ApaNe ene barAbara samajavA joIe. aMgareja TrenamAM sAthe beTho hoya te te vAta nahi kare, vAyA karaze ke udhaze, paNa nakAmA TAyelAmAM vakhata kadi kADhaze nahi. e lokonI khAsIata anubhavata ane raste jete AgaLa cAle. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #101 -------------------------------------------------------------------------- ________________ yurepanAM saMsmaraNe IMglAMDa IMglAMDanAM ghare prathama darzane taddana jUdA ja prakAranAM dekhAya che. dareka gharamAMthI cImanI (dhUmADi) bahAra nIkaLe che ane ghare durathI jhAMkhA dekhAya che. baraphane laIne kALAM paDI jAya che. cAlatI Trene dekhAtAM gAmo svaracha dekhAya che ane bAkInA rastA para lIlotarI AchI dekhAya che. DovarathI upaDelI Trena vacce kaI sTezane ubhI rahetI nathI eTale ke sTezana joi zakAtuM nathI. DevarathI laMDana pahoMcatAM ra kalAka lagabhaga thAya che. sAMje pA vAge laMDananA "vIkarIA sTezane" pahoMcyo. sTezana vizALa che. rajIsTara karelA sAmAnane naMbaravAra goThave che ane pachI DIlIvarI Ape che. muMbaI jevI jarA paNa gaDabaDa thatI nathI, paNa sAmAna levA mATe paNa kalAka UbhuM rahevuM paDe che. vaLI kasTamsavALAne rajIsTara karela sAmAna batAvo paDe che. keTalIkavAra ughADIne peTIo jue che. rezama, sIgAra ane evI vastuo para jagAta le che. TekasI karI bhArI utaravAnI jagyA para Ave tyAre sAMjanA sAta vAgyA. laMDanamAM ghaNuM jovAnuM che paNa Aje te musApharIne thAka lAge hatuM tethI IDIana hoTela (kavInsabarI TeresamAM) gujarAtI DhabanuM khANuM aMgarejI rIte khAI suI gaye. rAtanA nava vAgyA pachI sUrya asta tha. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #102 -------------------------------------------------------------------------- ________________ laMDana. utAro. laMDanamAM haTelono pAra nathI. prathamathI karelI sagavaDa mujaba mIsIsa nAITanA hAiDa pArkanI bAjumAM AvelA (24 kavInsabaro TeresamAM) "inDIana hoTelamAM utaryo. A hoTela sAdhAraNa che paNa tyAM lagabhaMga badhA gujarAtIo rahe che eTale navA AvanArane sagavaDa ghaNuM paDe che ane khorAka lagabhaga gujarAtI Dhabana rAMdhavAmAM Ave che ane pite vejITerIana che eTale ApaNane sagavaDa sArI che. enuM vartana paNa rItasaranuM che. tapAsa karatAM jaNAyuM ke "hAIjIA hAusa" (vinDasara sTrITamAM) che tyAM paNa vejITerIana khorAka maLe che te saMbaMdhI AgaLa lakhavAnuM thaze. A sivAya cekhuM vejITerIana hAusa laMDanamAM maLavuM muzkela paDe che. huM te jarA agavaDa bhogavIne paNa e heTelamAM rahyuM. laMDanamAM AvIne mAre prathama te mArA solisITarane maLavuM hatuM tene maLe. acesa divasa sudhI laMDanamAM rahevuM paDaze eTaluM nakkI thayuM. bAkI dhaMdhAnI ghaNI vAta thaI te sarvane upayogI nahi lAge. thomasakuka." bArkalI sTrITamAM thomasakukanI ekIsamAM gaye. temaNe laMDanamAM e navI ophIsa baMdhAvI che. pitAnuM makAna che. gaMjAvara ophIsa che. tyAM temanI heDaophisa hAla che. yuropa, ezIA temaja amerikAnA pravAsanI badhI khabara e loko tyAM Ape che ane TIkiTa paNa Ape che, TAImaTebala karI AkhI Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #103 -------------------------------------------------------------------------- ________________ yuropanA saMsmaraNe . IMglAMDa musApharI goThavI Ape che ane hoTelo paNa goThavI Ape che. ajANyA musApharane meTI sagavaDa che. mAre te tyAM khAtuM kholavAnuM hatuM te kAma prathama divase (tA. 2-6-26) karyuM. 'DarabI." Aje DarabIne jANa divasa hato. DarabInI zarata juna mAsanA pahelA budhavAre ramAya che. traNa varSanI vayanA gheDA temAM doDe che. tenI upara karoDone jugAra ramAya che ane ka gheDe pahelo Avaze tenI carcA chApAomAM ane lokomAM paMdara divasathI cAle che. emAM eka ghoDe bevAra ramI zakatA nathI. 1824 nA koI paNa divase janmelA gheDA traNa varSanA A varSanI ramata mATe gaNAya che ane tethI ekajavAra dareka ghoDAne A zaratamAM utaravAno saMbhava che. te divase lagabhaga 20 lAkha mANasa DAunsa-epsamamAM jAya che; kaIka dhUtArA paNa tyAM Ave che. A varSe savArathI varasAda sakhata hatuM ane UbhA rahevAnI jagyA maLe tema nahotuM. A divasa khUba varSAda paDyo. ThaMDI ghaNI, huM keTalIka jagyAe bapore pharI AvyuM. paNa ajANyo hovAthI Aje te TeksInI madada levI paDI. perisanI suMdhI TeksI pAse laMDananI TekasI bahu moMdhI lAgI. vyavahAralaMDananA rastA perisanA jevA suMdara na lAgyA. ahIM jUnA makAne paNa ghaNuM che. bAMdhaNuM sArI te kharI paNa sAmAnya rIte pArisa AgaLa TakI zake nahi. laMDana zaheramAM TekasI ghaNI che, TrAma madhya zaheramAM bIlakula nahi. laMDananI vastI 72 lAkhanI eTale TrAma rasto roke te bIje nahi, tethI tyAM basa ghaNuM che. ghaNI sagavaDavALI Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #104 -------------------------------------------------------------------------- ________________ laMDana aMDaragrAunDa ane vAraMvAra maLe, tenAthI vyavahAra cAle che. tenA rastAnA naMbare ane nakazA Ave che. TrAma laMDananI bahAra parAmAM mAilo sudhI jAya che. te paNa vIjaLIthI cAle che. TekasI ane basa uparAMta vyavahAranuM trIjuM sAdhana jamInanI nIcenI relave che. emAM keTalIka meTro relave che te bahu UMDI nathI hatI paNa jamIna nIce te kharI. Tayuba 80 thI 150 phITa UDI hoya che. emAM nIce utaravA mATe lIphaTa hoya che te lagabhaga 75 mANasone laI nIce utare che. hAlamAM ghaNI jagyAe Escalators eskeleTarsa karyA che te kharekhara ajaba cIja che. AkhA cAlatA dAdarA. enA upara UbhA rahIe eTale jarA AgaLa cAlI pagathI banI jAya ane ApaNe UbhA UbhA TheTha nIce utarI jaIe. bAjumAM caDhavAne dAdare hoya che. A eskeleTara ane Tayuba relave e laMDananI ghaNI navAinI cIjomAMnI eka gaNAya che. ghoDAgADI nathI, paNa basa TekasI ane aMDaragrAunDathI ghaNe vyavahAra cAle che. koI paNa aMDaragrAunDa sTezane gayA pachI 100 sekanDathI vadhAre khoTI thavuM paDatuM nathI eTale be miniTanI aMdara bIjI gADI jarUra maLe ja. e gADIo paNa ghaNI suMdara hoya che. tenI phI 1 thI 3 pensa hoya che. beThako evI rIte goThavelI hoya che ke eka beThaka para ekaja bese. vadhAre bhIDa thAya te UbhA rahevAnA cAmaDA TAMgelA hoya che te jhAlI UbhA rahevuM. sTezana para leka taiyAra UbhelA hoya che. gADI UbhI rahe tyAre ja bAraNuM ughaDe che. utaranArA utarI jAya ane besanArA besI jAya te kAma 15-20 sekanDamAM patI jAya che ane gADI cAle che. AvA vyavahArane goThavavA mATe sTezana para eka paNa relavene mANasa Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #105 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 4 yurApanA saMsmaraNA IMglAMDa hotA nathI, mAtra DabA vacce bAraNuM udhADanAra hAya che. TIkiTa tA uparanA bhAgamAM vecAya che. aMDaragrAunDanI pAMca lAineA cheH meTrApelITana, senTrala laMDana relave, DIsTrIkaTa relave ane greTa nAradhana ane sITi sekazana. jaMkazana sTezana para utarI gADI badalI zakAya che. kyAM javuM ane kayAMthI bahAra nIkaLavuM tenA mArgadarzaka rDa hAya che ane loko te samajI tenA upayoga kare che. meTromAMthI TyubamAM javAnuM hAya tA eskeleTaramAM utaravuM paDe che. A relave kharekhara jovA lAyaka che. enA vahIvaTa eTalA lAMkhe paNa cAkkasa che ke enuM varNana lakhavuM muzkela che. sTezanA upara tALavAnA saMcA, cokaleTa sIgAreTa vigerenA saMcA (slATa), paNa kAMi maphata nahi ane kAi hAjara paNa nahi. aMdara aradhI penI ke penI nAkhA eTale mAla maLe athavA tAla thaI jAya ane mAtra khalAsa thaI gayeA hAya tA nAkhela sIkeA pAchA Ave, dareka sTezane sTezananA nAmanA khArDa hoya che. aMDara grAunDa tathA basanA nakazA maphata maLe che te pAse rAkhavAthI AvI gADImAM musApharI sAdhI ane jaldI thaI zake che. apeAre pIkADIlI sarakasa joyuM. e laMDananA madhyabhAga che ane vyApAranuM moTuM sthaLa che. tyAM cAra moTA rastA ekaThA thAya che ane dhamAla AkhA divasa dhaNI hAya che. resTArAM-laDanamAM lAyana ane e. khI. sI. nA resTArAM sekaDo che, tyAM loko bapore laMca ane cA le che. ahIM kAma dhaMdhA 8 ane 9-30 savAre zarU thAya che. lacanA TAIma sarvatra hAya che. AvA moTA apeAre 1 thI 2 resTArAMmAM hajAro Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #106 -------------------------------------------------------------------------- ________________ laMDana insa opha korTa halpa mANasa eka sAthe khAya che. ApaNe vejITerIana kherAka joIe te barAbara maLI zake che. ATalA divasamAM vastunAM nAmathI ame vAkephagAra thaI gayA hatA eTale jarA paNa agavaDa vagara lAyana karanara hAusamAM laMca lIdhuM. tyAM seMkaDo khAnArA hatA. tyAM vAjuM benDa) vAgatuM hoya che. koIpaNa khAnAra paisA ApyA vagara ja nathI. tyAM TIpa' ApavI nahi e ullekha che ane te sAruM teo daza TakA vadhAre cArja kare che. Insa (Inns) pachI lInkanaIne jovA gaye. ahIM berisTara thavA mATe cAra Ina che lInkansa ina, grejha Ina, inara Tempala ane mIDala Tepala. cAre laMDanamAM ja che ane bAju bAjumAM che. bhASaNa vigere ekaja jagyAe apAya che ane tenI tathA parIkSAnI goThavaNa eka senTrala borDa kare che. bAkI cAre inamAM DInara thAya che temAMthI dareka TarmamAM chamAM jarUra hAjarI ApavI joIe. DinaranI phI sAthe ja laI levAmAM Ave che. berisTara thavA AvanAra ela ela bI na hoya te bAra Tarma rAkhavA paDe che. ela ela. bI. ne cAra athavA cha Tarma maLe che. paNa sarvee eka berisTaranA cuMbaramAM cha mAsa vAMcyuM che evuM sarTIphIkeTa levuM paDe che. bArisTaranI te mATenI phI 50-100 pAunDa che. inanI phI kula 110 pAunDa thAya che. rahevAne kharca hoTelane hisAbe ane pikeTa kharca thaI dara mAse 20 pAunDa ghaNu thayA. A hisAba khAsa upayogI che. bhaviSyamAM koine mekalatI vakhata dhyAnamAM rAkhavA yogya che. miDalaTepala cAnsarI lenane cheDe che. enI lAIbrerI ghaNI Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #107 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 6 yuropanAM saMsmaraNe IMglAMDa gaMjAvara che. te lAIbrerImAM sarvathI e moTAmAM moTI che. emAM vacce askananuM bAvaluM che. bahAranA bhAgamAM bArisTaranA seMbare che. te ghaNuja nAnA hoya che. varasAda Aje ghaNe hato tethI mAre chatrI kharIdavI paDI ane hiMdusthAnamAM kahevAmAM AvyuM hatuM ke vilAyatamAM kaI chatrIja rAkhatuM nathI ane ahIM te darekane rAkhatA joyA eTale huM vicAramAM paDI gayo. tapAsa karatAM khabara paDI ke gaI sAlamAM prInsa opha velsa je IglAMDanA DAralIMga kahevAya che temane koie chatrI bheTa ApI te temaNe rAkhI eTale ekadama AkhI prajA- strI ane purUSo chatrI rAkhavA maMDI gayA. eka rivAja ke nIkaLe che ane ke pharI jAya che te kharekhara jANavA jevuM che. chatrI levA eka Selfridge & Co. nAmanA meTA sTaramAM gaye. e sTAramAM dareka vastu maLe. dareka para kimata lakhelI hoya che. tyAMthI chatrI lIdhI ane evA sTArane have pachI vadhAre vigatathI jovAnuM manamAM nakkI karyuM. DarabIne divasa national day varasAdathI taddana bagaDaze ane rAtre paNa bahAra nIkaLAya tevuM sadara kAraNe hatuM ja nahi. purI, dUdha, vaTANuM, dALabhAta, zAka khAI suI rahyA. huM utaryo hato tyAM AvI cIjo banatI hatI. "mela" budhavAranI rAtrI ane gurUvAranI savAra hiMdavAsI mATe ahIM "mela De" che. gurUvAre bapore pAMca vAge TapAla nIkaLI jAya che eTale budhavAranI rAta ane gurUvAranI savAra kAgaLa lakhavAmAM jAya che. dezamAM patro lakhavAM e khAsa jarUrI Abata che. e eka lhAve gaNavAmAM Ave che. paradezamAM pa Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #108 -------------------------------------------------------------------------- ________________ laMDana kukanI sahelagAha Avelo vAMcavAmAM zuM AnaMda thAya che ane lakhatAM kevI majA Ave che te anubhava vagara samajAya nahi. eka mitranA nimaMtraNathI bapore hAIjIA hAusamAM laMca levA gaye. (37. 9 Warrington Crescent. Maida Hill, w. 9). tyAM ekalA vejITerIana ja rahe che. iMglIzamenene jyAre koI vyAdhi thAya tyAre DAkaTara mAMsa khAvA nA pADe che te vakhate teo paNa tyAM Ave che. tyAM darekane rahevA mATe jude rUma ane khAvApIvAnI pUratI sagavaDa maLe che. ApaNA keTalAka vidhArthIo paNa tyAM rahe che. tyArabAda hITanIne mATe sTAra joyee selphI ja jeja meTa sTora che. AvatI kAla savArathI Itinerary No. 1 kukane tyAM goThavI ane temAM eka amadAvAdanA vakIla sAthe thayA. eTale have laMDanamAM jovA jevI cIjonI hakIkta zarU thaze. kukanI musApharI... (Itinerary). bIje divase savAre vahelA uThI, nAsto karI, kukanI ophIse (barkalI sTrITamAM) mitra sAthe gaye. kukavALA Agale divase 21 zIlIMga laI TIkiTa Ape che ane temane tyAM -45 pahoMcavAnuM hoya che. jemane Akho divasa sAthe rahevuM hoya tene kukavALA pitAne kharca laMca Ape che, jene aradho divasa rahevuM hoya tene 1 zIlIMga ApavA paDe che paNa laMca maLatuM nathI. kukanI gADI lAMbI, meTI, ughADI pulamenakAra heya che temAM 30 peseMjara bese che. kukane eka ghaNe huziyAra mANasa Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #109 -------------------------------------------------------------------------- ________________ yuropanAM saMsmaraNe IMglAMDa (gAiDa) A vakhata sAthe rahe che. raste gADI UbhI rAkhI bhASaNa kare che ane jovAnI jagyAmAM pitAnI pAraTIne badhuM samajAvate jAya che. tenuM ItihAsa ane kaLAnuM jJAna ghaNuM sAruM hoya che. amArI pArTI kukanI ophisethI savAre 8-45 cAlI. A sahelagAha Itinerary No. 1 hatI. moTe raste je je jANItAM smaraNasta Ave te viSe hakIkata gAIDa samajAte jAya, ItihAsa kahete jAya ane gADI AgaLa cAle. te gADImAM UbhuM thaI bhASaNa kare. muMbaImAM paNa te tema kare che paNa temAM keTalI sagavaDa che tene atyArasudhI khyAla nahi. AvI TuramAM ajANyA mANasane ghaNu sagavaDa paDe che ane te saMdhI che. (juo upaghAta pR. 24) "bIlDahela prathama ame gIlDaholamAM gayA. A ghaNI jUnI jagyA che. lorDa meyara opha laMDananI cuMTaNI thayA pachI tene ahIM tA. 9mI navebare khANuM ApavAmAM Ave che. e meyara eka varSa mATe laMDanane zerIpha gaNAya che. e rAjyakArI bAbatamAM kazo bhAga letuM nathI. laMDana zaheranI bAbatamAM e kAunTI kAunsIle je saMkhyAmAM 21 che tene uparI gaNAya che. A "gIlDahela"mAM asala laMDana siTinA zaherIo ekaThA maLatA hatA evI daMtakathA che. asala bAMdhakAma AgamAM tArAja thayA pachI tene koI koI bhAga rahe che. koI moTo mANasa Ave te tene ahIM meyara taraphathI khANuM ApavAmAM Ave che. laMDana zaheranuM svataMtrapaNuM (Freedom of the city of London) ahIM ApavAmAM Ave che. purANuM cIjanA pUjaka Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #110 -------------------------------------------------------------------------- ________________ laMDana gIlDa hola aMgarejone A hela jemAM aneka aitihAsika bAbatenuM smaraNa thAya che. enI bAMdhaNI jUnI paddhatinI che ane dekhAva paNa jUne lAge che. mane emAM kAMI khAsa AkarSaka lAgyuM nahi. emAM gega ane megeganA be moTAM putaLAM che paNa khAsa jovA jevAM nathI. gelerImAM citra che te paNa sAdhAraNa prakAranAM che. sAthe nAnuM saMgrahasthAna (myujhIyama) rAkhyuM che temAM purANI vastuo ekaThI karI che. sekasana ane ramana zaheranAM keTalAMka avazeSe jALavI rAkhyAM che. menzana hAusa"nAmanuM vizALa gula bAjumAM che je eka varSa paryata laMDananA meyaranuM nivAsasthAna bane che. temAM meTe hela che. bahArane dekhAva taddana anAkarSaka (full) che. menzana hAusamAM meTAM moTAM phaDa thayAnI hakIkta vAMcelI ane gIlDahAlanAM bhASaNa vAMcelAM; paNa ahIM koI asAdhAraNa na dekhAvAthI jarA nAsIpAsI thaI. beMka opha IMglAMDa" "rAyela ekasaceMja'. tyAMthI AgaLa cAlatAM beMka opha IglAMDa ane royala ekasaceMja dUrathI joyA. makAnanI bhavyatA bahu na lAgI. temAM tenuM ghaNuM che e vAtathI ghaNAne meha thaze. sAdhAraNa rIte tyAM pAMca karoDa pAunDanuM senuM rahe che. laMDanamAM sane 1666 mAM Aga lAgI te vAtanuM smaraNa hajI lekene bahu hoya ema jaNAya che. e AgamAM 88 carca ane lagabhaga AkhuM laDana tArAja thaI gayeluM. te vakhate rahI gayelAM kaI kaI makAne haju dekhAya che. laMDanane dekhAva tethI eka sarakhI rIte perisanA je mehaka lAgato nathI. e AganuM eka smAraka UbhuM karyuM che te raste jovAmAM AvyuM, bArthelemsa hospITala paNa bahArathI joI Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #111 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 100 yurepanA saMsmaraNo klAMDa laMDana TAvara. tyAMthI ame laMDana TAvara jevA gayA. remsa nadInA kAMThA upara aneka bhayaMkara atyAcAra, manuSya leha ane khUnanA sAkSI A TAvara opha laMDanane jotAM trAsa thAya tema che. briTiza lake ene lokone laDAyaka jusso jALavI rAkhanAra tarIke oLakhe che. IsavIsananA dazamA saikAthI ene cAlu ItihAsa che. ahIM keTalAyane mArI nAkhyA, ghaNAne keda rAkhyA ane kaIkanA jIva lIdhA che. enI bAMdhaNI evA prakAranI che ke emAM keda paDele koI paNa mANasa bahAra nIkaLI zake nahi, chatAM kAvAdAvAthI keTalAe bahAra nIkaLI gayA che teno ItihAsa gAiDa ApaNane kahe che. ahIM mahArANI chalIjhabethane keda rAkhavAmAM AvI hatI. agAu A rAjyamahela hatA ane rAjA gAdI upara bese tyAre A TAvaramAMthI nIkaLI vesTamInIsTara ebImAM jatA hatA, jyAM rAjyArohaNanI kriyA thatI hatI. aMdara nAnA nAnA oraDAo che temAM kone kone keda rAkhavAmAM AvyA hatA te bahu hasathI batAvavAmAM Ave che. eka Bloody Tower kahevAya che temAM Dyuka opha neraghaMbarakAMDa pitAne hAthe marI gayela che. ene be mALa che. cAre tarapha hathiyAra, bakhatara ane nAnAM moTAM bhAlAM taravAra vigere AvI rahelAM che. aMdara eka nAnuM epala (chapel) che. evA nAnAM devaLo dareka moTA mahelamAM hoya che. te gharaderAsara jevuM khAnagI milakatanuM gaNAya che ane tene upayoga mahelamAM rahenAra kare che ane khAsa karIne te rAjAnI prArthanA mATe gaNAya che. hAITa TAvara moTo che. cArlsa bIjAe gAdI kaI jagyAe besI choDI dIdhI te ahIM batAvavAmAM Ave che. upara caDhavAne dAdare geLa che. pagathI nAnAM nAnAM che. bahAra pharI devAnI athavA mArI nAkhavAnI jagyA che. leDI. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #112 -------------------------------------------------------------------------- ________________ laDana laeNMDana TAvara 101 jena cetA ahIM' ziraccheda karavAmAM AvyA hatA. TAvaramAM navase varSanA jUnAM hathiyArA ane khakhatA jALavI rAkhyAM che. eka moTA jamavAnA khaDa che. sAthe vekIlDa TAvaramAM rAjyanuM jhaverAta khAsa jovA jevuM che. ahIM rAjA rANInA mugaTa ane khAsa karIne Kohinoor kAhinUra jovA jevA che. atyAre AphrikAnA moTA hIrA kulInana DAyamanDa (Cullinan) labhya thavAthI keAhinUrane zahenazAhabAnunA mugaTamAM mUkaye che paNa kiMmata te| kAhinUranIja vadhAre thAya che. e sivAya rAdaDa vigere aneka hIrAmANekanI cIjo sarvane dUrathI batAvavAmAM Ave che. dareka jagyAe dAkhala thavAnI pI hAya che. kukanI sahelagAhamAM jaIe tyAre badhI pI te loko Ape che. A bAdazAhI jhaverAta bahu sArI rIte jALavI rAkhavAmAM AvyuM che ane cekIperA paNa ghaNA che, itihAsa prasiddha karaphyu ela (Curfeu bell) ahIM che te rAtre vagADavAmAM Ave che. ahIMnA DuTagArDanA ane vAraDaranA paheravezA jovAlAyaka hAya che. te dhaNA jUnA vakhatanA pozAka pahere che, ane te dhaNA vicitra-jUdI jAtanA lAge che. te bannemAMthI uTagArDa teA paththaranI jema sIdhA ane lagabhaga hAlyA cAlyA vagara UbhA rahe che. te khITasa kahevAya che. chaThThA eDavarDa ene ceAmana eka gArDa eksTrArpInarI'nuM nAma ApyuM. A sipAio ane vADarAne jotAM pUrva kALamAM aMgarejemAM keTalI bhayaMkaratA ane sahanazIlatA haze tenA pyAla Ave che. e hAlyA cAyA vagara keTalAe vakhata sudhI sthira UbhA rahI zake che. " Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #113 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 102 yuropanAM saMsmaraNe IMglAMDa ". TAvara oka laMDana jatAM manamAM kheda thAya tevuM che. ahIM aneka nirdoSa prANIone ghAta thayuM che. A bhUmie kaIkane jamInasarasA karI dIdhA che, kaIkane phAMsIe caDhatAM joyA che, pApane ane manuSyanA raktane ahIM besumAra upayoga ane nAza che. aMgarejone laDAyaka jusso (martial spirit) vadhAravA A aitihAsika bhUmine barAbara jALavI rAkhI che. A vAtanI dareka vigata yAda rAkhI te para vivecana thAya che tethI laDAyaka jusso vadhe che evI te lokonI mAnyatA che. kraratAne paNa amuka aMze jALavI rAkhe teja deza bIjA sAme Takkara laI zake ema lorDa kIcanara temane zIkhavI gayo che ane laDAInI taiyArI te sulehanuM raNazIMgaDuM che ema mI. eDa jevA vidvAna temane samajAvI gayo che. AkhuM kauTilyazAstra ane vAtsAyananA kAmasUtre ahIM amalamAM mUkAyAM che. ApaNe te vAMcIne AnaMda pAmIe chIe, ahIM te amalamAM mUkAya che. ApaNe sAruM vAMcIe te vakhANa karI besI rahIe chIe paNa A loko vAMcavAthI kadi saMtoSa mAnatA nathI. laDAyaka prajAe juo meLave gaNAya ke nahi te nirmAlya prajAne na mAluma paDe, paNa solaMkIne samaya yAda karIe tyAre gharamAM paNa hathiyAro rakhAtAM ane tAlIma dareka vANuAne levI paDatI te vAta vicAratAM A hakIkatanuM sArthapaNuM samajAya che. hiMdumahAsabhA A dizAe je prayatna kare che temAM rahasya zuM che te kharekhara vicAravA jevuM che. A saMbaMdhamAM bannemAMthI koI paNa bAjue nirNaya karatAM pahelAM ghaNe vicAra karavo paDe tema che. seMTala kethIphUla. tyAMthI seMTalanuM kathIrUla (maMdIra) jevA gayA. mane Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #114 -------------------------------------------------------------------------- ________________ laMDana seTapAla devaLa 103 A maMdira jotAM e kAraNe bahu Anada thayA. eka teA aMgrejo potAnA jUnAM maMdirA mATe bahu mAna dharAve che te kAraNe ane khIjAM teoe temAM dezanA AgevAnane ApelAM sthAnane kAraNe. IMglAMDanuM A meTAmAM meTuM devaLa che. ene itihAsa tA ghaNA jUnA che paNa 1666nI moTI AgamAM baLI gayA pachI karo rUpIA kharacI atyAre navuM maMdira banAvyuM che. enI navI racanAnI AkRti karanAra rena ( Wren ) nAmane prasiddha zilpI hatA ane tenA kirAe e kAma pUrUM karyuM. emAM cha ekara jamIna rekAyalI che. prajAnA paisAthIja e badhAyaluM che. sane 1697 mAM kAma pUrUM thayuM tyAre tenA para lagabhaga NA lAkha pAunDanA kharce thayelA. enA zilpI rainane tyAMja ATavAmAM AvyA che. emAM je smaraNacihnasmaraNustaMbho che temAM velIMgaTana ( Dayuka )nuM sarvathI suMdara gaNAya che. lerDa rAkharTsane paNa tyAM sthAna maLyu che. emAM laDAImAM nAma kADhanAraneja sthAna maLyAM hAya ema lAge che. vATTasanA e citrA bhIMtapara bahu majAnAM lAge che. ekamAM ' samaya maraNu ane cukAdA che ane khIjAmAM * suleha ane bhalAI' che. samajI vicArIne jovAlAyaka A citrA che. > 6 " gelerI para javAnI phI 6 penI che. upara jai jarUra jovAlAyaka che. e vIsparI'ga gelarI ? avAjanA siddhAntanA pyAla Ape tevI che. e kethIDralanI laMbAI 519 phITa che. enA moTA ghumaTa (dome) 225 xITa bahArathI che ane aMdaranu DAyAmITara 112 phITa che. A devaLa dhaNuM bhavya che. ahIM kSaNA mATA purUSone dATavAmAM AvyA che paNa te je saikAnA ja che. ahIM aphadhAna veranuM memerIyala che. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #115 -------------------------------------------------------------------------- ________________ yurApanAM saMsmaraNA iMglAMDa enA pAyA kAcA DAvAthI vAraMvAra nukasAna thAya che. humAM lAkhA rUpIA ekaThA karI AkhA che. meTA pIlarA samarAve che. uparanI gelerI 112 phITane aMtare che chatAM eka AjI khele te sAme saMbhaLAya che. aMdaranAM citre paNa sArAM che. hajArA mAsA eka sAthe besI zake evI enI bhavya AThavaNu che. 104 A devaLanI bahAra kabUtara (pArevAM) ghaNAM ekaThAM thAya che. dhaNA zokhIna premALa AvanArA e pensanA juvAradANA laI kabUtarane hAthapara besADI khavarAve che. kabUtarane vizvAsa eTalA besI gayA che ke te mANasanA hAthapara besI teparanA dANA khAya che. meM paNa e khetInu dANAnuM pekeTa laI kabUtarAne ujANI karAvI. ApaNA gAmemAM kabUtarane caNu nakhAya che te yAda Ave tevuM che. seTa pAlanA devaLa uparathI nUnI vastuo jALavavA ApaNe keTale prayAsa karavA joI e te vicArAyAgya che. tIrthasthAnA navAM banI zakatAM nathI, hAya tene nAza thAya te gayAMja samajavAM. nIce krIpTamAM nelasana, velIMgTana, rena, reteAlDasa, Taranara vigerenI kamare che ane lorDa kicanaranI yAdagIrI ( memorial) che. 5. khAre savA vAge savAranI sahela pUrI thaI. kuka taraphathI sArA resTArAMmAM ( Florence West End)mAM laca maLyuM. mAre te vejITebalsa levAnAM hatAM, te paNu sArI rIte tyAM maLyAM. pAchA 225 bapore bapAranI iTInI ' " zarU thayuM. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #116 -------------------------------------------------------------------------- ________________ yuropanAM saMsmaraNo. che St. Paul's Cathedral, London seTa polsa kethI DUla. (laMDana.) [ pR. 104. * Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #117 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #118 -------------------------------------------------------------------------- ________________ laMDana 'nezanala gelerI 105 lahana myujhIama prathama laMDana myujhIyamamAM gayA. briTiza myujhIama tadana juduM che. tenI bAbata AgaLa upara Avaze. laMDana myujhIamamAM khUda laMDananI vastuono saMgraha che. emAM laMDananA paheraveza pahelA saikAthI atyArasudhInA mUkyA che. citrakAma ghaNuM che. vikaTerIA rANI tathA atyAranA zahenazAha tathA zahenazAhabAnunA be mUkyA che. rANIe nAnapaNamAM ramavA mATe vAparelI cIjone saMgraha che ane pakvADe eka jagyAe asala romanA samayanI eka hoDI hAthamAM AvelI tene goThavI che. A saMgraha sAro che. keTalAMka citro-penTIge jovAlAyaka che. emAM 19 oraDA che. jemAM bahu vakhata lAge tema nathI. jUnI vastune saMgraha karavAno zokha kevo hoya che ane tene kema goThavavI tene abhyAsa karavA jevo che. purANakALathI vezamAM ke ke pheraphAra thayo tenuM dazya che. laMDananA aneka rIte lIdhelAM judA judA samayanAM citro bahu meTI saMkhyAmAM che ane dareka oraDe rokAvAra goThavyo che. nezanala gelerI. tyAMthI nezanala gelerI jovA gayA. ahIM citrane pAra nathI. ghaNuM sArAM seMkaDe peInTIMge ahIM goThavyAM che. bahu jovAlAyaka A saMgraha che. emAM reneDa mensabara, romanI ane hagArthane saMgraha jovAlAyaka che. dareka saMgraha saikAvAra goThavela che. AvA saMgrahamAM khUba e che ke dareka pakyaranI nIce che, kAnuM che, kaI sAlamAM thayeluM che ane teno citaranAra koNa che tenAM nAme ApyAM che. keTalAMka cive te evAM suMdara che ke Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #119 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 106 yurepanAM saMsmaraNe IMglAMDa tenuM varNana karavuM muzkela paDe. lagabhaga dareka citra jovAlAyaka che paNa ame te sArAM sArAM citro vakhatanA pramANamAM joyAM. gAIDa sArAM citro para dhyAna kheMce, bAkI badhAM upara uparathI joIne cAlyA jaIe. badhA maLIne 28 oraDA A nezanala gelerImAM che. e zaheranI vacce TraphAlagara skaveramAM Avela che. emAM ITAlIana skUla, brITiza skUla, phrenca skUla, spenIza skUla, nedharalenDa skUla, jarmana skUla-ema darekanA jUdA jUdA oraDA che ane saMpUrNa vigata keTalegamAM maLI Ave che. cAra hajAra uparAMta citra che. nIcenAM citra khAsa jovAlAyaka mane lAgyAM - naM. ra75 meDenA ane putra (citrakArabeTIselI). naM. 780 ApaNA lorDanI kabara ( , mAikala ejela) naM. 200 prArthanA karatI meDAnA ( , sesekereTe). naM. 12 jamInane dekhAva ( , Taranara ). naM. 943 krAIsTanuM krosa para caDhavuM ( , rAphela). naM. 1172 ghoDApara pahelo cArlsa (, vanaDIka). naM. 3111 meDonA putra ane eMjala( , bekezIo). krAIsTanI mAtAnAM-meDenAnAM citre dareka citrakAre cItaryAM che. banatA sudhI kudaratI dekhAva ane bAIbalanA prasaMgo para citre cItaravAnuM kAma vadhAre jovAmAM Ave che. aMgarejoe koI paNa skUla choDI nathI, sarva dezaparadezI skUlanAM citrane saMgraha karyo che. A saMgraha 100 varSanI aMdara thayuM che. emAM pesatAM ja lakhyuM che ke "je mahAna purUSenAM kAme jamAnAnI kaTimAM utarI AvyAM che tenA tarapha evAM mAna ane Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #120 -------------------------------------------------------------------------- ________________ laMDana - hAIDapArka 107 bhakti ghaTe ke jevAM Adhunika koI mAgI zake nahi." A dhoraNe prAcInane atra sthAna maLyuM che. AkhI gelerI jotAM te divaso thAya ane kalAkArane te eka citra jotAM paNa kalAke thAya tevo sadhana A vizvasaMgraha che. hAIDapArka tyAMthI hAIDapArka ane kensIMcana gArDanamAM pharyA. A hAiDa pArka e laMDananuM laMga (phepharuM) gaNAya che. e ghaNI moTI jagyA roke che. emAM vacce nAnuM taLAva jevuM che. ane gArDananI vacce eka ADeavaLo jhare che, te "sarapanTAInanA nAmathI oLakhAya che. tene eka nAke prInsa kensarTa AlbarTanuM bhavya bAvaluM che. amArI gADI e rastethI lIdhI. ame A bAganI najIkaja utarelA chIe eTale tyAM avAranavAra AvavAnuM thaze tyAre enI vadhAre vigata meLavAze. savApAMca vAge amArI A naM. 1nI sahelagAha pUrI thaI. Aje ghaNuM navuM upara Tapake joyuM. ame AvatI kAlanI naM. 2nI sahelagAhanI paNa TIkiTa lIdhI hatI tethI tyAM javAnA utsAhamAM Aje rAtre ArAma lIdhe. bIje divasa (tA. pa-6-ra6). thomasa kukanI "iTInararI mAM pharavAno A bIjo divasa hate. 8-45 savAre zarU thAya che. huM ane mArA mitra vakhatasara bArkalIsTrITanI kukanI heDa ophisamAM gayA. tyAM meTI basa taiyAra hatI. amArI sAthe bIjA 25 jonArA hatA. Aje ghaNI amerIkana leDIjha hatI ane gAIDa tarIke kAma karanAra gaI kAlavALA ja aMgareja gRhastha hato. gAIDa bahu catura hoya che ane itihAsa bhUgeLanA te Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #121 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 108 yurepanAM saMsmaraNe IMglAMDa ghaNAja jANatA hoya che. badhA samaje tevI rIte aMgarejImAM bele che. pIkADelI vigere moTA rastAo oLaMgI ame Temsa nadI para AvyA. tenA para moTA pule che. eka pUlapara pasAra thaI sAmI bAjue gayA. Temsa nadIne prabhAtane dekhAva suMdara lAge che ane Aje jarA varasAda thayo hato eTale vadhAre raLiyAmaNo lAgatA hatA. nezanala gelerI epha Arsa je Tate Gallery TeTa gelerInA nAmathI oLakhAya che tyAM prathama gayA. eka khAMDanA dalAla mI. TeTa athavA TATe nAmanA gRhastha e gelerI bakSIsa karI che ane enI mAlakI prajAkIya che. emAM jUdA jAdA 26 oraDAmAM ArTasanA namunAnAM seMkaDe citro che. emAM veTa ane renasa ane mIlenI adbhuta cItra che ane darekanI nIce te citramAM zAne dekhAva ke peInTIMga che te batAvavA sAthe tenA citaranAranuM nAma ane saMvata keTalIka vAra cakkasa ane keTalIka vAra Azare lakhyA hoya che. A arvAcIna citrasaMgraha che. tyAMnI jUdI gAIDa buka maLe che. paNa mArI pAse te kukanI laMDananI gAIDamAM tenuM varNana hatuM ane te meM vAMcI lIdhuM hatuM tenAthI ja calAvyuM. AkhI gelerI jovA lAyaka che. laMDanane citrasaMgraha paNa ghaNe sAre che ema jaNAyuM. perisamAM luvra joyA pachI eTalAM citra ahIM nahi hoya ema lAgatuM hatuM paNa citra ghaNuM sthAnapara vaheMcAyelAM che tethI ja ema lAge che. citro ahIM British Museum, TagelerI, velesa kalekazana vigere ghaNI jagyAe che. dareka citra jovA lAyaka che. ame te Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #122 -------------------------------------------------------------------------- ________________ laMDana hAusIsa opha pArlAmenTa 109 aMgarejImAM jene "phalAIMga vijhITa uDatI mulAkAta kahe che tema karyuM. A citrasaMgrahane nAke Mallais nAmanA meTA peInTaranuM suMdara bAvaluM che ane bahAra cogAnamAM Reynolds nuM baeNjha, bAvaluM che. A citrasaMgraha ghaNo sAro che. dhanIka varga upara dezano hakka che e vAta aMgarejo bahu sArI rIte svIkAre che ane ene A purAvo che ane e khAsa dhaDe levA lAyaka che. lazkarI pAyadosta. laDAInA vakhatamAM lazkaramAM sAruM kAma karanAra eka DokTara bAjunI hospITalamAM gujarI gayuM hatuM tene lazkarI mAna ApavA bAjumAM lazkara ane benDa goThavAyAM hatAM. maraNa pachInI kriyA keTalI gaMbhIratAthI karavAmAM Ave che te jovA lAyaka hatuM. phuTa gADene bhavya paheraveza ane benDanA gaMbhIra avAjonI vacce dhImI cAle kephIna cAle tyAre tenI sAthe ApaNI aMtyeSThInI doDAdeDa jarA kheda karAve tevI lAge che. bahu gaMbhIratA-zAMti maraNa vakhate ane maraNa pachI ahIM jovAmAM AvI. marelAnI kabara para phUla caDhAvavAM, tyAM ja prArthanA karavI, tene yAda karavA ane tenA guNagAna karavA e bahu anukaraNa karavA yogya prathA che. ApaNI bALavAnI rIta taMdurastIne hisAbe vakhANavA yogya che paNa citAmAM vAMsaDA khasavA e niSpharatAno bhAsa karAve che. emAM hRdayanI kamaLatAno nAza thAya che. suvikhyAta mRtanAM saMsmaraNo kevI rIte rahe che te Ajeja AgaLa anubhavyuM che tyAM e upara vadhAre avalokana thaze. hAusIsa epha pArlAmenTa. | dara zanivAre hAusIsa opha pArlAmenTa khullAM rahe che ane Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #123 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 110 yurepanAM saMsmaraNe IMglAMDa jenArA aMdara jaI zake che. kukavALAe evI goThavaNa karI che ke zanivAre bane sabhAgraho batAvavAM, bIjA divase kAyadAnA Tempalsa (Inns of Court) jyAM rahI bArisTara thavAya che te batAvavAM. ame tethI Aje pArlAmenTanAM makAne jovA gayA. pArlAmenTanuM makAna gaMjAvara che. banne sabhAgRhe eka bIjAnI pAse che. prathama ghaNuM maTe TAvara Ave che. enI uMcAI 316 phITa che. enuM DAyala 23 phITa che, mIniTa kATa 14 phITa lAMbe che ane ene ghaMTa 13 Tanane che. nIcethI to e rAjAbAI TAvara jeTaleja UMce dekhAya che. e TAvaranI bAjumAM hAusa opha loDa-dIvAne khAsa che. emAM jatAM jamaNI bAjue rAjAne dara vAjo Ave che tyAMthI moTA prasaMge rAjA aMdara Ave che. tene kapaDAM paheravAnI jagyA sAme che tyAMthI te meTo jha pahere che. lonI jagyA bahu nAnI che. vacce rAjA rANIne besavAnI jagyA che ane tenI agADI ItihAsaprasiddha unanI kothaLI (wool sack) upara Lord High Chancellor ne besavAnI khurazI che. umarAne hela 80 phITa ane 45 phITa che eTale ApaNA muMbaInA TAuna holathI paNa ghaNuM nAnuM che. besavAnI gelerI che ane pATalIo upara cAmaDuM maDheluM che. sAme Amavargane UbhA rahevAnI jagyA che. temAM pacIseka sabhAsada UbhA rahI zake. bAkInA bahAranA enTI baramAM UbhA rahe che. pArlAmenTa khulI mUke tyAre rAjA bhASaNa kare te vakhate komansa ahIM UbhA UbhA sAMbhaLe che. A hela ghaNe sAMkaDe lAge che. sabhAgRhanI bAjumAM pIyarsa kerIDara che tyAM nAnA nAnA oraDAo che. rAtre mUkavA mATe eka sTenDa che temAM paNa jagyAne Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #124 -------------------------------------------------------------------------- ________________ laMDana hAusIsa opha pArlAmenTa 111 saMkoca ghaNe che. korIDaramAM keTalAMka frescos citra che. kula ATha citro che: pahelAM cArlsanuM funeral vigere. tyAMthI sIdhA AmanI sabhAmAM javAya che. vacce bIjA cAra pheko Ave che. kemansane rUma te ghaNo mAne che. emAM kula 470 meMbaro dabAIne besI zake. kula 670 meMbare che te hAjara hoya te sarvane besavAnI jagyA nathI. bahAra karIDaramAM UbhA rahe. bhASaNa bahArathI thAya nahi. chagelerI upara nIce karIne 470nI ghaNA saMkocathI jagyA karI che. AvA AkhI duniyAnI kula pArlAmenTanI mAtA mATe A nAno rUma joI ghaNI navAI lAgI, kAMIka nAsIpAsI paNa thaI hAusamAM bIjA nAnA nAnA rUme to ghaNuM che, paNa khuda hAusa ghaNuMja nAnuM dekhAya che. pramukhane besavAnI sAmI jagyAe spIkara bese che. tenI jamaNI bAjue je pArTI sattAmAM heya te bese che ane DAbI bAjue virUddha pakSa bese che. A helano ItihAsa 1300 varSa che ane aMgareje sthiticusta hovAthI e halane cheDatA nathI ane bIje baMdhAvatA nathI. jyAM AkhI duniyAnuM rAjakAraNa caracAya tyAM hAlavA cAlavAnI pUratI jagyA na hoya te ApaNuM paradezI najare te bahu navAI jevuM lAge. sarvanI upara lesanI nAnI gelerI che. suvikhyAta vIjhITaronI gelerI che. ahIM kAma cAlatuM hoya tyAre AvavAne pAsa meLavavo paDe che paNa vijhITaro mATe jagyA ghaNI ja thoDI che tethI cIThThI nAkhI haka pArlAmenTanA amuka meMbarane apAya che ane tenI bhalAmaNa vALa vijhITara AvI zake ema goThavaNa che. AvI cIThThIthI AvanArane dAkhala kare tyAre tenI sahI le che, besavAnI jagyA caDhatI utaratI che. eka sAthe basa vijhaTare Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #125 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 112 yurepanAM saMramAraNe IMglAMDa besI zake. vijhITarone avAja karavAnI ke cALA karavAnI manAI che. jyAre agatyane savAla carcAtuM hoya tyAre ahIM ghaNuM gIca hAjarI thAya che. bahAranA bhAgamAM Westminster Hall che. tyAM agAu badhI koraTa besatI. hAla te hAla khAlI che. te javA AvavAnA rastA tarIke vaparAya che. agAu cArlsa pahelAnI, vorana hesTIgsanI ane bIjI aneka tapAsa A helamAM thayelI ema kahe che. jyAre mata levAnA heya che tyAre "DIvIjhana lebI (Lobby) mAM meMbare jAya che. te bhAga keIne batAvatA nathI. te vakhate jemane jagyA aMdara na maLI hoya te paNa mata ApI zake che. rastA upara AvelA moTA holamAM jyAM trials tapAsa agAu thatI tyAM taddana khAlI vibhAga che paNa te nIcenA bhAgamAM che. eDasTana marI gayA pachI tenA zabane loko mAna Ape te sArU ahIM batAvavAmAM AvyuM hatuM. AnuM nAma Westminster hall che. A moTA helamAM vizALa chAparuM che chatAM eka paNa thAMbhalo nathI. hAusa opha lorDasamAM apIlaraTa bese che tyAre bArisTara hAjara thAya che. ahIM pivi kAunsIlane sthAna nathI. tenuM sthAna najIkamAM ja che je have pachI javAnuM che. aMgarejo A pArlAmenTa upara bahu moha rAkhe che, pitAnA chUTApaNAnuM ene sthAna gaNe che ane enA kula kAmakAjamAM ghaNo rasa le che. pArlAmenTa ghaNuM kharuM bapore be vAge maLe che ane aradhI rAta sudhI enuM kAmakAja cAle che. bIje divase savAre tene kula riporTa chapAya che ane aMDaragrAunDa relavemAM basamAM ane pitAne ghera hajAre loko te vAMce che. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #126 -------------------------------------------------------------------------- ________________ venTIlsTara ekhI 113 hAusanuM kAma cAlatuM hAya tyAre pharIvAra jovA AvavA vicAra rAkhyA che, paNa te te sagavaDa maLI zakavA upara--pAsa maLavA upara AdhAra che. vesTasInsDara ebI. tyAMthI ame veDhamInTara ekhI jovA gayA. aMgarejI itihAsa vAMcanArane A prasiddha jagyAnuM nAma aparicita na ja hAya. A jagyA dhaNI vizALa ane aneka prakAranA itihAsanA banAvAthI bharapUra che. iglAMDa athavA greTazrITananA sarva rAjAonI jIdaMgInA mahatvanA e prasagA ahIM ane cheH ene gAdI ahIM apAya che, rAjyArAhaNunI kriyA ahIM thAya che ane enA maraNanI kriyA ahIM thAya che. emAM kArA, putaLAMo ane smaraNastaMbhAne pAra nathI. enA itihAsa 1000 varSanA jAne che. keTalIka vAtA tA tethI paNa jAtI che. AkhA dezanA ItihAsanI sAkSIbhUta A emI hRdayane asara kare tevI che ane agarejonAM hRdayA tene joine te temAM navAi jevuM nathI. sane 1066 thI eka sivAya sarva rAjAne rAjyAbhiSeka ahIM thayA che. tene mATe eka moTA paththaravALI taddana jUnI khurazI che. e paththarane Stone of Destiny kahevAmAM Ave che ane tenI upara khuzI che. e ja paththaravALI khurazI upara sarva rAjAe bese che. khurasI taddana kheDeALa ane jUnI DhabanI che ane te batAve che ke aMgarejo keTalA sthiticusta che. A ekhImAM ArcabIzapa ek kenTarabarIne hAthe rAjyArAnI dabadabAvALI kriyA thAya che. ' ' laMDana Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #127 -------------------------------------------------------------------------- ________________ yureApanAM saMsmaraNA iMglAMDa eka khuNAmAM badhA mutsadI (Statesmen)nAM smaraNA mUkyAM che. temAM DIjharAyalI, gleDasTana, selsabarI. banne pITA, mensarIDa vigerenAM meTAM putaLAMo che. dhRNA mutsadIene ahIM dATavAmAM AvyA che ane koi anyatra TAyA haze te tenuM smaraNu atra rAkhyuM che. putaLAMe dhaNAM meTAM ane dekhAvaDAM che. eka bAju khuNAmAM sa'gItakAre Musiciansne mUkyA che. eka khuNAmAM vijJAnazAstrI Scientistsne mUkyA che. kAI kAi AchI agatyavALA purUSAne paNa dAkhala karI dIdhA jaNAya che. sArA vAyelIna vagADanAra paNa ahIM che. DIkansa, ena jonsana, zekasapIyara, mIlTana, bAyarana vigere lekhako ane kavie ahIM ghaNA che. methyuAraneAlDa, heMsavartha ahIM daTAyA che. sArA nATaka lakhanArA paNa che. De. jonsana paNa ahIM daTAyA che. gAlDasmItha, TenIsana, zerIDana ahIM che. sArA zilpI, sArA lekhaka, sArA adhikArI-sarvane ahIM sthAna che. vaijJAnika, saMgItakAra, kavi vigerene paNa ahIM sthAna che. chellI laDAimAM dhaNA mANasa marI gayA tenuM smaraNa rAkhavA eka ajANyA sipAi unknown soldierne ahIM dATavAmAM AvyA che. tenApara darareAja sekaDA puSpamALA ane turAe caDhe che. jenA saga laDAimAM marI gayA hoya te tene mAna A ajANyA sipAi mAraphata Apeche. enA upara ArasanI takhtI karI mATe lekha lakhyA che. rAjA mahArAjAonAM smaraNAne te| pAra nathI. ahIM jagyA bharAi javAthI have rAjA ane rAjakuTuMbanA mANasone vInDasara kesalamAM dATavAmAM Ave che paNa tenI aMtyeSThI kriyA te ahIM ja thAya che. aMdara nAnAM nAnAM cepale paNa che ane temAM nAme che. je prajA potAnAM maraNa pAmelA meATA mANasA tarapha Ave 114 Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #128 -------------------------------------------------------------------------- ________________ laMDana volesa kalekazana 115 pUjyabhAva rAkhe ane tenI pUjA kare te prajAne Adarza keTalo UMce rahe! ahIM bhAvavAhI ucca AdarzazALI vesTamIsTara ebImAM daTAvAnI bhAvanA bahu bAlyakALathI seve che ane tyAM sthAna meLavavA yogya kArya karavA te pitAnA kAryapradezamAM madhyA kare che. ethI prajA sAmarthya ane ejasavALI thAya che. ApaNe marI gayelAnuM smAraka karavAmAM ghaNA pachAta chIe ane tethI ApaNuM Adarza lupta thatAM jAya che e bahu zakijanaka vAta che. prajAnI unnatimAM AvA Adarzo mukhya bhAga bhajave che. lesa kalekazana. bapore velesa kalekazana Wallace Collection joyuM. thekarInI veniTi phera vAMcI haze te A saMgrahanI khUbi samajaze. mAravIsa opha haTake ane tenA pachInA tene be vArasoe A adbhuta saMgraha ekaTho karyo che. emAM aneka hathiyAra, suMdara peinTIMga ane vastuo prajAne arpaNa karI che. enI ekaThA karavAnI te vakhatanI kiMmata 40 thI 70 lAkha pAunDa aMkAya che. A saMgraha jarUra jovA lAyaka che. emAM relDa jevA moTA citArAnAM aneka citra che. kula sAtasothI ATha peInTIMge che. lakarI bakhatare, gheDAnAM bakhatara, temaja hathi. yAne pAra nathI. javAhIra, dAbaDIo vigere aneka cIjo naMbaravAra goThavI che ane tenI sAme tenuM varNana che. AvA karoDo rUpIAnA saMgraha rASTrane vArasAmAM maLe ane te saMgraha navIna prajA jue tyAre dezapratyenI bhakti ane pitAnuM jJAna vadhe. AvA dezane AgaLa vadhavAne keTalo avakAza che te bahu Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #129 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 116 yurepanAM saMsmaraNe IMglAMDa samajavA yogya che. AkhuM lAkha rUpIAnuM bhavya makAna paNa bheTamAM ja ApyuM che. dhanya che AvI udAratAne! briTiza myujhIyama. vijJAnane saMgraha ane greTabriTananI prabhutAnuM kAraNa ane tenI barAbara gavAhI ApanAra A jabarajasta saMsthA prAcIna zodhakhoLanA rasikane ane itihAsanA jijJAsune abhuta rAka pUre pADe tevI che. ene bahArane dekhAva sAro che paNa tenI aMdara ThAMsI ThAMsIne ATaluM jJAna bharyuM haze evo khyAla bhAgyeja Ave che. divasa sudhI jatAM na dharAIe eTalA enA oraDAo che ane dareka oraDAmAM cIjone pAra nathI. necarala hisTarI ane InDIana myujhIama jUdAM che. ahIM mukhyatve karIne jUnI purANI cIjo ane deza dezanA rivAjadarzaka cIjo, ghareNAM ane mamIjha vigerene saMgraha che. sarva cIjone ghaNuM vyavasthApUrvaka goThavI che ane dareka cIja kyAMthI ane kyAre AvI te batAvavA mATe vigatavAra keTalo maLI zake che. keTalIka suMdara cIjonI hakIkata nIce lakhI che te uparathI tenI vizALatAne kAMIka khyAla Avaze. remana gelerI mAM sarvathI vadhAre dhyAna kheMce tevAM bAvalAM romana zahenazAha orelIyasa ane enTonIyasanAM che. heDIananuM bAvaluM ane julIyasa sIjharanuM ardha bAvaluM sAruM che. saradAra her3Iana paNa jovAlAyaka che. grIka ane romananA ekaMdara traNa rUme che. temAM grIsanI kaLAkezalyanA namunA grIsanI bahArathI maLI AvyA hoya tene Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #130 -------------------------------------------------------------------------- ________________ laMDana briTiza myujhIyama 117 bahu upayogI saMgraha che. emAM epalanuM putaLuM khAsa jovAlAyaka che. e uparAMta paracuraNa putaLAM traNe rUmamAM sArAM che. purANuM grIka bAvalA" vALa oraDe tyAra pachI Ave che. "elajInarUma mAM suMdara romana kArIgarInA namunA che. emAM mInaravAnuM maMdira bahu bArIkAIthI jevA gya che. A Akho saMgraha grIkanA pArthononano che ane bahu prayAse ene IMglAMDamAM sthIra karyo che. junA viSayamAM rasa lenArane phagAlIana rUmamAM epalonuM maMdira jovA lAyaka che (i. sa. pUrve 430 nI kArIgarI). "mujhelIama rUma mAM duniyAnI sAta AzcaryakAraka cIjamAM je eka gaNAtI hatI tevA hAlIkAranesasanuM myujhalIyama hatuM, tenAM je avazeSo maLI AvyAM tene saMgraha che. (I. sa. pU. 353). jeTalo bhAga maLI Avyo che teTalo majAne che ane asalanI kuzaLatAne khyAla Ape che. tyArapachI esIrIana salUna" Ave che. AgaLa jatAM IjINIana gelerI" Ave che te khAsa jovA jevI che. nepAlI. ananI sAthe je vidvAne IjIptamAM gayA hatA temaNe karelo e saMgraha che ane tyArapachI temAM vadhAre thaye che. zarUAtamAM rojheTA sTona" (Rosetta Stone) Ave che. e zahenazAha pAMcamA TelemI tarapha I. sa. pUrve 185 mAM batAvelA AbhAra ullekha che. azokanA smaraNasta ane zAsanapatro jevA hiMdamAM mazahUra che tevAja A rejheTA paththara yuropamAM mulkamazahUra che. sadara zahenazAhe maMdirane bahu dravya ApyuM tethI maThAdhikArIoe dareka maMdiramAM evA paththara mUkavAnuM pharamAna karyuM hatuM. A gelerImAM purANa aneka bAvalAM Adi che jenA upara ekavAra najara Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #131 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 118 yurepanAM saMsmaraNo IMglAMDa pheravI javA lAyaka che. khAsa karIne bIjA rAmesIsanuM namana karatuM pUtaLuM (naM. 584), ane sAdhu ane tenI patnInuM putaLuM (naM. 565) suMdara che. uparane mALe cAra IjIpzIana rUmo che. emAM rAjA ane umarAvanAM zabene (mummies) khuzabodAra padArtha bharIne bahu sArI rIte jALavI rAkhyA che. saikAvAra e kaLA dhIme dhIme keTalI ochI thatI gaI te temAM mAlUma paDI Ave che. keTalIka bilADIonAM mamIo paNa tyAM dekhAya che. koI koI te I. sa. pUrve 7 hajAra varSanAM jUnAM che. bAjumAM IjIptanA bIjA be khaDe che temAM IMTa upara rAjAonAM nAmo lakhelAM che. uttara gelerImAM sIprIana ane phInIzIana purANuM cIjone saMgraha che. vAjha rUme (Vase rooms). grIka lako mATInuM vAsaNa kAma bahu UMcA prakAranuM karatA hatA tenA ghaNA oraDA che. temAM mATInAM vAsaNane saMvatavAra goThavyA che, te bahu jovAlAyaka che. e ghaNAkharAM kabaramAMthI maLI AvelAM che ane kaLAne bahu sArI rIte khyAla Ape che. emAM rakAbI, calANuM vigere aneka cIjo mukavAmAM Ave che. pachI pItaLakAmane rUma Ave che emAM brenDanA etihAsika vAsaNe ane cIjone saMgraha che. emAM pUtaLAM paNa che. romana ane grIkajIvananA pratyeka prasaMgamAM vaparAtI cIjone saMgraha tyArapachI Ave che ane pachInA rUmamAM senA tathA hIrAmANekanA dAgInAne saMgraha che. keTalIka jhINavaTathI dareka prajAnAM ghareNAM dareka saikAnA ahIM goThavyAM che te Azcarya upajAve tevuM che ane darekanI pAse nAnI cIThThImAM tenuM varNana, prajAnuM Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #132 -------------------------------------------------------------------------- ________________ laMDana briTiza myujhIyama 119 nAma, lagabhagane saMvata vigere vigata ApyA che. emAM grIkenA, ITraskana prajAnAM, IjIptanI prajAnA ane bIjI ezIAnI prajAnA upayoganAM ghareNAM mUkyAM che. Akho saMgraha manana karIne divaso sudhI jovAlAyaka che. sIkkAnuM khAtuM" pachI Ave che. ghaNuM sIkkA ane cAMda jovAlAyaka che. "ezIATIka rUmamAM jApAna cIna vigerene sAruM sthAna maLyuM che. haiddha ane brAhmaNa samaya paNa ahIM che ane jainonI pratimAno saMgraha paNa sAre che. AvI rIte purANI cIjone saMgraha jovAlAyaka che. e uparAMta myujhIemamAM moTAmAM moTI lAIbrerI che. seMkaDe pustako che, lAkho pustako che, paNa sarvathI vadhAre kheMcANukAraka te aneka pustakanI prathama AvRtti ahIM jALavI rAkhI che te che. arebInasana phro ane banIansa palTImsa progresanI prathama AvRtti ahIM che; kekasaTane pustaka chApavAnuM zarU karyuM tyArathI uttarottara chApAkaLAmAM dara daza varSe keTalo sudhAro vadhAro thaze te batAvavA graMtha chApaNu-mudraNane ahIM zAlavAra saMgraha batAvyo che. pustaka uparanI bAMdhaNuM (bAInDIMga)nI kaLAmAM keTalo sudhAro thata jAya che te batAve tevuM UMcAmAM UMcuM bAinDIMga paNa ahIM kramavAra-zAlavAra batAvyuM che ane UMcAmAM UMcuM rAyela bAinDIMga kevuM thAya tenA namunA paNa batAvyA che. e uparAMta zekasapIyara, mIlTana, bekana, thekarI vigere moTA kavi tathA lekhakonA haratAkSaramAM asala pAnAM ahIM seMkaDe hajAronI saMkhyAmAM kAcanA kapATa ane kesomAM mUkyAM che ane bAjumAM tenuM varNana ApyuM che. junA vakhatanAM velama upara lakhelAM pustakone paNa saMgraha Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #133 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 120 surApanAM saMsmaraNA iMglAMDa karyAM che. bAibalane teA evA sArA cItarelA che ane lakhelA che ke enA sonerI jhaLakATa evu kada ane ene vistAra jotAM AnaMda thAya. iTAlIana mudraNa, jarmana mudraNa, spenIza mudranA namunAo ahIM mUkayA che. abhyAsIone mATe vAMcavAnA rUma paNa alaga rAkhyo che. rajA meLavI tyAM vAMcavA AvI zakAya che. Ate brITIza myujhIamanI bahu upara TapakenI vAta thai. bAkI AkhA saMgraha jotAM ke tenI hakIkata vAMcatAM divase jAya tema che. zrITiza prajA duniyApara kema sAmrAjya meLavI zakI che, teonI cIvaTa ane dhIraja keTalI che, te ApaNApara rAjya karavA kema yeAgya che. enA khyAla ahIM jarUra Ave tema che. vyavasthA ane cIvaTapUrvaka karelA ane jALavelA saMgraha jovA aneka leAkA Ave che. DIDanse prakhyAta anAvelI AlDa kacurIesiTi zApa. Old Curiosity Shop. lIMkansa insa phIlDasanI bAjumAM amane eka dukAna batAvavAmAM AvI. DIkansanA nAvela vAMcanArane A nAma ghaNuM paricita che. taddana jUnI dukAna che. kAI paNa divasa pADI nAkhaze evI enI bAMdhaNI che paNa sthiticusta itihAsarasika aMgarejoe DIkansanI A yAdagIrI barAbara jALavI rAkhI che. atyAre tyAM kAMi purANI Azcarya utpanna kare tevI cIja vecAtI nathI paNa eja sthAnane DIkanse prasiddha karyuM che ema kahevAmAM Ave che. apeAranA TAime vAlesa kalekazana joyA pachI meATara hempa sTeDa hItha Hampstead heath tarapha lIdhI. e laMDanane uttara bhAga che. enI uMcAI 325 phITa che. sAthe banAvaTI Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #134 -------------------------------------------------------------------------- ________________ laMDana gAvara sTrITamAM hIMdI nATaka 121 nAnuM sarevara che. temAM chokarAMo vahANuM tarAve che. bAjunA rastA para seMkaDe baMgalA villas or parishes che. A ghaNe sAro ane taMdurasta bhAga gaNAya che. pratyeka baMgalA suMdara ane dhaNaAtA hoya che ane AkhI hAthane dekhAva majAne che. ahIMthI AkhuM laMDana je dhumasa na hoya te joI zakAya che. A raste cAlyA pachI briTiza myujhIemamAM gayA hatA. - kukanI bIjA naMbaranI "sahelagAha" pUrI karI hoTelapara AvI khAI pI suI gayA. A banne divasamAM ghaNuM jovAjANavAnuM maLyuM. gAvara sTrITamAM hIMdI nATaka teja rAtre laMDanamAM vasatA hiMdI vidhArthIonuM yunIana gAvara sTrITamAM che tyAM gaye. tyAM rAtre te divase vidyArthIo khubasurata balA ne hiMdusthAnImAM khela karavAnA hatA. ahIM abhyAsa karavA AvatA vidyArthIo atra kema rahe che te jANa vAnI mane khAsa abhilASA hatI tethI tyAM gaye. khela te tadana jANItuM hatuM. tyAM lagabhaga 50-60 vidyArthIo sAthe rahe che. meTe bhAge baMgALI ane madarAsI che. jene vejITerIana rahevuM hoya tene yogya kherAka maLI zake che. jADA roTalA jevI roTalI jene "capATI" kahe che te paNa maLe che. vidhArthIone aMdara aMdara prema sAdhAraNa hoya che. abhyAsa karavA AvanAra so pitatAnA kAmamAM mazagula rahe che. darekane eka eka rUma maLe che. A hAusa sIlenIjha kaMpanI calAve che. A sagavaDa sArI gaNAya. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #135 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 122 yurepanAM saMsmaraNe IMglAMDa vidyArthIomAMnA keTalAka aMgareja chokarIo sAthe khAtA hatA. nATaka jevA sAthe beThA hatA. A chokarIo teonI sahAdhyAyinI haze ema lAge che. sarvanA mukhapara AnaMda dekhAtuM hatuM. nATaka 8 rAtre zarU thaI 11 sudhI cAlyuM. ghaNAkharA eTaroe sAruM kAma karI batAvyuM. ene mATe vakhatano bhoga paNa ghaNe A haze ema lAgyuM. saMgIta ane paheraveza hiMdusthAnI hato. strIpArTa paNa vidhArthIo karatA hatA. jevA AvanAra ghaNA kharA hiMdusthAnanA ja vatanI hatA. vidhArthIo avakAze Avo AnaMda kare temAM vadhe na laI zakAya paNa keTalAka khAvApIvAmAM maryAdA mUke te joI mane kheda thayo. baMgALI madirAsIne te abhakSya khorAkane hiMdusthAnamAM paNa vAMdho nathI paNa gujarAtI mAM bhaLe te mane ThIka na lAgyuM. ahIM bhaNatA hiMdI vidyArthIo mATe bahu vicAra karavAnI ane temane mATe rItasaranI vyavasthAnI bahu jarUra che. jo ke A svataMtratApriya jamAnAmAM ane khAsa karIne A dezamAM kAMI banavuM zakya nathI ane kadAca koI e vAta zakya kare te tene tAbe thAya tevI atrenA vidhArthIonI mAnasika paristhiti paNa jaNAtI nathI. A vAta mAtra kherAkane ageja nathI. enI sAthe ahIM hiMdusthAnanA vidhArthIoe je nAmanA (?) meLavI che te kharekhara kheda karAve tevI che. atyAre sAre aMgareja hiMdusthAnanA vatanIne pitAnA gharamAM rAkhatA nathI, te hiMdusthAnanA kALA lokonI sugane laIne nahi paNa cAritrahInatAne laIne che. A hakIkata satya che ema ahIMnA leko kahe che ane te sAMbhaLatAM ApaNane kheda thAya che. A bAbatamAM paMjAbI ane baMgALI vidhAthIo vadhAre javAbadAra che ema mane kahevAmAM AvyuM. gujarAtI vidyArthInI saMkhyA ghaNI Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #136 -------------------------------------------------------------------------- ________________ laMDana laMcamAM ziSTAcAra 123 ochI che ane temaNe khAsa nAmanA meLavI hoya tema, chUTAM chavAyA keso bAda karIe to, jaNAtuM nathI. vidhArthIonI paristhiti para haju ghaNuM jANavAnuM hovAthI huM kaI paNa prakAranA chevaTanA mata upara AvI zakyo nathI. laMcamAM ziSTAcAra bIje divase ravivAra hate. mI. vilsana solisiTarane tyAM bapore mAre laMca levA javAnuM AmaMtraNa hatuM. teo che. jenA vilsana jeNe pahelI saMskRta DikazanarI banAvI ane jeNe kavi kALIdAsane jagajAhera karyA tenA pAtra thAya che. temane tyAM saMskRta graMthane saMgraha ThIka dekhAyo. pitAne saMskRta jJAna nathI paNa zekha khare. temaNe mane pUchIne eka siviliyana vAnaprastha gRhastha ane temanI strIne laMca mATe AmaMtraNa ApyuM hatuM. vilAyatamAM e ziSTAcAra che ke koIne pAraTI sivAya ghare AmaMtraNa ApavuM hoya te tenI sAthe bIjA kone AmaMtraNa karavuM che te tene jaNAvavuM joIe. jemane meLa na khAya tevAne ekaThA karavAthI badhAnI majAmAM bhaMga paDe che. ApaNe arasparasa virUddha vicAra vALAne jamavA mATe sAthe lAvIe te vyavahAra ahIM nathI. laMcamAM mAre mATe khAsa vejITebala taiyAra karyA hatAM. siviliyana gRhastha bahu vRddha hatA. temaNe madarAsa bAjuno sAre anubhava lIdhA hatA. temanI sAthe hiMdusthAna saMbaMdhI bahu AnaMdadAyaka vAta thaI. temanA vRddha patnI paNa bahu AnaMdI hatA. teone penzana maLe che. AyaralAMDamAM esTeTa laI majA kare che ane AnaMdamAM jIvana vyatIta kare che. temane vRddha tarIke Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #137 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 124 yurepanAM saMsmaraNe IMglAMDa kharuM jIvatAM AvaDe che ane te bAbata paNa ApaNA dezamAM bahu vicAravA yogya che. ghaDapaNa nakAmuM nathI, tema pheMkI devA gya nathI. yogya rIte enI taiyArI karI hoya te jIvananA uttama lhAvA anubhava sAthe sArI rIte laI zakAya che ane A dezamAM tenA ghaNA dAkhalA bane che. ahIM koIne "gharaDe" kahIe te apamAna lAge che. dareka yuvAna rahevA prayatna kare che ane rahI zake che. ahIMnI havA viSayavAsanAne bahu ochI jAgRta karanAra hoI aneka prakAranI sagavaDa karI Ape che jeno khyAla ahIM AvyAthI barAbara Ave che. e banne vRddha siviliyana daMpatine jotAM mane ghaNo AnaMda thaze. temaNe je vAtacIta karI te paNa bahu AnaMdadAyaka hatI. kensIMgTana gArDansa. ravivAra. ravivAre sAMje ame kensIMgTana gArDana ane hAIparkamAM pharavA gayA. e bAga amArA utaravAnA makAnanI sAme ja Avela che. ghaNe vizALa che. tyAM ke bahu saMkhyAmAM Ave che ane ravivAre te bahu ja meTI saMkhyA hoya che. ravivAre khAsa karIne udhADa hoya eTale varasAda na hoya tyAre te puSkaLa bAna ane gRha tyAM Ave che. koI daDA uchALe che, koI vAta kare che, koI khAya che, koI aMdara sarovara che temAM hADIo tarAve che, kaI kAThe UbhA UbhA joyA kare che, koI hAya che, keI sarapanTAInamAM hoDImAM bese che, koI hoDI tarAve che, koI benDa pAse ubhA rahI laTAra mAre che ane vAja sAMbhaLe che. AvI rIte pUratI chUTathI sarva ahIM varte che ane potapotAnA snehI sAthe AnaMda kare che. khAsa vaccenA nAnA sarevaranI Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #138 -------------------------------------------------------------------------- ________________ laMDana kensaTana pelesa 125 pALa upara ane banne bAgane judA pADanAra sarapanTAIna (Serpentine) nI aMdara ane kinArA para loko bahu majA kare che. benDa cAlatuM hoya tyAre khurazI para besavAnI zI traNa penI paDe che. manuSya svabhAvanuM bArIka avalokana karavAnuM A sthAna che. aMgarejo oLakhANa vagara vAtacIta karatA nathI paNa ApaNe maryAdita rIte temanI hIlacAla joI zakIe chIe. cAre tarapha lIlotarI ane bALakono AnaMda, pAse sarpAkAra nadI jevA saravara vacce seMkaDo heDIo ane cAre tarapha purUSa strIoeka vakhata A AnaMdanuM darzana karavA yogya che. hAIDapArkamAM kharAba strIo Ave che ema sAMbhaLyuM hatuM. rAtre ATha vAgyA pachI meDI rAtre sArA mANase tyAM jatA nathI. jAya te kAMI vAMdho nahi, paNa evA saMsargathI dUra rahenAre moDI rAtanA ekalA javuM ThIka nahi, hAiDapArkamAM sAMje ghaNIvAra ghaNuM suMdara benDa vAge che. kensIMgTana pelesa. hAIDapArkanI sAme kensIMgTana gArDana che temAM kensIMgTana pelesa che. tyAM vikaTerIA rANI janmyA hatA ane gAdI maLI tyAM sudhI tyAM rahetA hatA. mahela sAre che paNa mogala zahenazAhanA mahelo je vaibhava tyAM nathI. sArA piinTIMga ahIM paNa che. enI sAme eka suMdara nAno bagico che te bahu sAra che. vividha puSpo emAM evI sArI rIte goThavAyelAM che ke jotAM sRSTisauMdaryanuM bhAna thAya. vacce phuvAra ane cotarapha lIlotarI AnaMda Ape tevI che. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #139 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 126 yuropanAM saMsmaraNe IMglAMDa A rAjamahela ghaNuM varSo sudhI rAjA rANIne rahevA mATe vaparAte hate. enuM citrakAma bahu jovA lAyaka che. enA dareka khaMDamAM pharatAM aneka vAta yAda Ave che. ahIM svIphaTa, pipa, konTIva, eDIsana-vigere AvI gayA hatA ane A mahelanuM varNana judI judI rIte karI gayA che. viliyama marI gaye tyAre viTArIA rANIne A mahelamAM teNIne gAdI maLavAnA samAcAra AcabIzapa opha kensarabarie rAtre be vAge ApyA hatA. AlbarTa memerIala. e mahelanI najIkamAM prInsa kensarTanuM bAvaluM pAMca lAkha rUpIA kharacIne banAvyuM che te bahu jovAlAyaka che. emAM eka bAju vyApAra, Commerce, bIjI bAju ijanerI Engineering, trIjI bAju yaMtra kAma Manufacture ane cothI bAju khetIvADI Agriculture nAM rUpako (Personifica tions) sAthe te dareka lAInamAM kAma karanAra-nAma kADhanAranA paththaranAM bAvalAM mUkyAM che te kharekhara jovA lAyaka che. eka deza pitAnA AgevAnuM kaI kaI rIte smaraNa kare che tene khyAla Ave tevuM che. emAM sArA gAyaka, kavi, zIlpI, putaLAM banAvanAra ane citrakArane sthAna maLyAM che. enuM nAma "AlbarTa memorIyala' kahevAya che. A yAdagirI mahArANI viTArIAnA pati prinsa konsarTanI che ane moTe bhAge phaMDa karIne ekaThI karela rakamanuM pariNAma che. emAM jhanuM pUtaLuM AlbarTanuM che te jarA mApamAM ThIka lAgatuM nathI paNa dareka vijJAna vyApArAdinA AgevAna brITizane emAM kevuM sthAna maLyuM che te jovA lAyaka che. laMDana janAre A memorIala jarUra jovuM. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #140 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 127 laMDana nATaka briTiza myujhIama. eka divasa bapore briTiza myujhIyamamAM mAnavavaMzavidyA (ethnology)nA vibhAgamAM gaye. tyAM dareka dezanA rAMdhavAnAM paheravAnAM sAmAne ghareNAMo ane dareka jUdI paDatI cIjo goThavelI che. temAM sIAma, cIna, hiMdusthAna, mekasIke, IjIpTa, brAjhIla, perU, baramA vigere aneka dezavAra vimAge che ane dareka vastu kevI rIte paheravAmAM Ave che, kayAM paheravAmAM Ave che ane tene upayoga zo che tenI kula vigata chApelI hoya che. A vibhAga jotAM divase thAya paNa pUruM thAya tema nathI. vAMcavA besIe te thAkI jaIe. dareka dezanA avanavA pozAka ghareNAM vigere jotAM bahu majA Ave che. zarIrane suMdara dekhADavA loko kevA kevA prayatna kare che te kharekhara jovA jevuM che. keTalAMka ghareNAM te ApaNane vicitra lAge, keTalAka paheraveza ApaNane jaMgalI jevA lAge-paNa e sarvane saMgraha ahIM bahu suMdara rIte karyo che. enAM putaLAMo paNa sAthe rAkhI tene pizAka paherAvI keTalIka jagAe batAvyAM che. A vibhAga jotAM te divaso thAya tema che. tenA bAra oraDA che temAMthI meM be jayAM. brITIza myujhIamamAM te haju ghaNuM jovAnuM che. vakhata thaI javAthI pharIvAra AvavAno vicAra rAkhI AjanuM kAma pUrNa karyuM. nATaka. Aje rAtre No No Nenette ne ne teneTane bahu prasiddha khela jovA gaye. e khela savA varSathI cAle che. ravivAra sivAya dara rAtrIe thAya che. budha ane zanivAre bapore ane rAtre be khela hoya che. aThavADiyA pahelAthI TIkiTa maLatI nathI. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #141 -------------------------------------------------------------------------- ________________ rA yuropanAM saMsmaraNA iMglAMDa e khela taiyAra karavAmAM tera hajAra pAMDa bacyA. atyAra sudhImAM tenA mAlekAne eka lAkha daza hambara pAunDa meLavyA che ema teNe pote ja hamaNA eka lAibalanA kesamAM kahyuM che. dara rAtre jonArAnI dhamAla paDe che. eka sAthe ATha daza hajAra prekSakA khesI zake tevuM thIyeTara che. A myujhIkala kAmeDI che eTale emAM gAyana ane saMvAda AvyA kare che. dareka pAtrAnA abhinaya bahu suMdara ane joie tevA heAya che. ahIMnuM saMgIta te ajaba che, ApaNe samajIe nahi teA paNa kAnane sArUM lAge tevuM hAya che ane saMgIta vagADanArA lagabhaga pANAsA haiAya che. enA dareka nAcamAM te| kamAla kare che. ahIM phrAnsa jevuM jarApaNa udhADuM zarIra nahi ane chatAM maryAdAmAM rahI nAcanuM kAma kaLAnI dRSTie bahu uttama prakAranuM kare che. emAM paNa jyAre gAyana gAvAnuM ane sAthe nAca hAya che tyAre vadhAre suMdara lAge che. A AkhA khelamAM eka gAyana AkhA yuropamAM prasiddha thayuM che. I want to be happy, But I cannot be happy; Unless I make you happy--too. e gAyana evI sarasa paddhatithI che ane eTalI vakhata AkhA nATakamAM yureApa enI pachavADe dheluM thayuM che. dareka najare bahu UMcA prakAranuM che. kasaratI zarIra kare che, A nATaka atyAre pahelA naMbaranuM udhADI rIte je bIbhatsapaNuM dekhAyuM-jo ke temanA mata pramANe emAM vAMdhA nahi, tevuM-iMglAMDamAM jarA paNa nahi. nATakane kaLA bahu majAnuM kAma gaNAya che. phrAnsamAM jUdI jUdI rIte gAya Ave che ... AkhuM pAtrAnuM kAma kaLAnI Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #142 -------------------------------------------------------------------------- ________________ laMDana . . nATaka 12 tarIke jevuM hoya te IglAMDamAM jevuM. kaLAvidhAnamAM te kAnsa paNa eTaluM ja suMdara che paNa te maryAdA oLaMgI jAya che ema ApaNI pArvAtya AMkhane lAge che. nATakanI TIkiTanA bhAva paNa ghaNA AkarA che. racesTrAnI TIkITanA zI. 14 pensa 6 che ane be zilIMga tenA upara sarakArane kara che. pITane bhAva be zilIMga hoya che temAM jadI besavA mATe cha vAgyAthI sAMje leke kayu (hAra) mAM UbhA rahe che. eka bIjAnI agADI dhakkAmukkI karIne te kaI jAya ja nahi. ahIM keTalIka nATakazALAmAM bIDI pIvA devAmAM Ave che. e bahu kharAba che; kAraNa ke eka te ahIM ThaMDI havAne kAraNe badhuM baMdha hoya che ane temAM dhumrapAnanA geTegoTA nIkaLe te ThIka lAgatuM nathI. amerikane A nATaka bahu jue che. | nATakamAM sInasInerI sArA hoya che paNa te karatAM pAtranA ekaTIMga (abhinaya) upara ahIM vadhAre dhyAna apAya che. sArA eTaranA pheTA Ave, te vadhAre vakhaNAya te meTA umarAva kuTuMbamAM paraNI jAya ane mAre tyAre vesTaminsTara ebImAM sthAna maLe eTaluM ahIM vIrapUjana che. game te kAryapradezamAM koI sAre thAya tenI ahIM jAhera rIte kImata thAya che ane te vAta ApaNA dezamAM khAsa anukaraNa gya che. laMDanamAM kaI paNa nATaka ke DAnsIMga hAla 15 pachI ughADe rahI zakato nathI. badhAM nATako te pahelAM pUrAM thavAM ja joIe ane laMDananI pilisa je AkhI duniyAmAM vakhaNAya che te A niyamane barAbara amala kare che. emAM kAMI gaphalata cAlatI nathI. ahIM dareka mANasa potAnA Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #143 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 13p surApanAM saMsmaraNA iMglAMDa hakA samaje che ane sAthe potAnI krUraja paNa samaje che ane polisanI nakAmI daramyAnagiri vagara ghaNAM kAmeA saraLatAthI thAya che. laMDananI vastI 70-72 lAkha manuSyanI che chatAM kAMI aDacaNa AvatI nathI tenuM kAraNu leAkeAnA niyamane anusaravAne svabhAva che. nATakanA aMtaramAM (myujhIka) sa'gIta cAle che te paNa bahu sAMbhaLavA lAyaka heAya che. sArUM gAyana gAya ke sArUM vagADe tene zAbAzI maLe che. vansamArnA rivAja nathI paNa tALIo paDe te ekTara vIMgamAMthI pAche AvI namana karI aMdara cAlyeA jAya che. e namana paNa paddhatisara ane sArI rIte artistically kare che. AlbarTa kAsArTa hAla. eka divasa bapAre kensIMgTana gArDananI sAme AvelA Albert Concert Hall joyA. e hAlamAM upara nIce gALa eDhakA gADhavI che. emAM lagabhaga daza hajAra mANaso eka sAthe besI zake ane badhAM sAMbhaLI zake tevI rIte e huAla bAMdhyA che. tyAM kAI vAra kAnsarTa thAya che te bahu jovA jevA--sAMbhaLavA jevA hAya che ema mane kahevAmAM AvyuM. zIyALAnA konsarTa bahu vakhaNAya che. emAM paisA bharanAra hamezane mATe khesavAnI jagyA kharIdI zake che. enA gALa viSNubha 810 phITa che. emAM je vAjitra (gana) che temAM 9000 pAipeA che. hAlanI racanA jovA lAyaka che. inDIana nyujhIama. enI sAthe najIkamAM Albert Museum che te ghaNuM meTuM che. ane enA dhaNA vibhAga che. emAMnAM India Mu Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #144 -------------------------------------------------------------------------- ________________ laMDana saMgrahAlaye 131 seum vALA vibhAgamAM huM gayuM. ene jotAM paNa divase thAya evuM che. aMdara dAkhala thatAM prathama pArzvanAthanI kALI suMdara (jaina) pratimA che. pachI muMbaInA gharanA namunA, tAjamahAlano nAne ghATa ane bIjI suMdara cIjo goThavI che. dareka vastu hiMdusthAnanIja tyAM goThavI che ane e jotAM ApaNe hiMdamAM hoIe tevuM Akhe vakhata lAgyA kare che. bhIMtapara ajanTAnA pheska saMkhyAbaMdha cItarelA che. megala samayanI kaLAnAM seMkaDe asala citro bahu sArI rIte jALavI rAkhyAM che. deva devAlanA saMgrahane pAra nathI. eka ja jagyAe traNa jaina mUrtio jovAmAM AvI. uparane bhALe hiMdusthAnanAM hathiyArone saMgraha che. aneka jarIpurANu hathiyAro, DhAla, taravAra, bakhatara, baMduka vigere sekaDonI saMkhyAmAM goThavyAM che. pachI hiMdusthAnanAM nakazI kAma, hAthIdAMtanuM kAma, citra, raMge vigerene pAra nathI. eka vibhAgamAM zetaraMjIo goThavI che, lakhanainA dareka dhaMdhAdArInAM ramakaDAM goThavyAM che, eka dhamaNa sAthe luhArane UbhuM karI dIdho che. hiMdusthAnanI atyAranI ane pUrva kALanI badhI kaLAone atra sthAna ApavAmAM AvyuM che. nAnI meTI eTalI vastuo che ke enuM varNana karI zakAya nahi. keTalI cIvaTathI ane kayAM kyAMthI lAvIne A saMgraha karyo haze tene khyAla karIe tyAre aMgarejonI cIvaTa ane ApaNuM vartamAna adhadazA mATe AnaMda ane zeka thAya tevI A bAbata che. sAyansa myujhIama. - sAuntha kensIMgTanamAM A bahu jovA lAyaka saMgraha che. e necarala hisTarI myujhIama ane ImpIrIyala InsTITayuTanI vacce Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #145 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 12 yuropanAM saMsmaraNe iMgaThThA AveluM che. enA be moTA vibhAga che. ene dakSiNa gelerI (sadharna gelerIjha) kahevAmAM Ave che. ane bIjAne "pAzcAtya gelerIjha' kahevAmAM Ave che. prathama vibhAgamAM "sAMcAkAma ane zodhakhoLa" (Machinery and Inventions) Ave che. hAIlIka pAvara kevI rIte kAmamAM Ave che te ahIM batAvavAmAM AvyuM che. eka baTana dAbatAM aMdara kesamAM rahela (ya) kAma karavA mAMDe che ane vigate joI zakAya che. zodhakhoLamAM, sara haMphrI DevIno kolasAnI khANamAM upayogI salAmatIne dIva (sephaTI leM5) ahIM rAkhI mUkyuM che. e sivAya sIvavAnAM sAMcA, TAIpa rAITara ane zALavaNATa kAmanAM jUnAM yaMtronA namunA ahIM rAkhyA che. meTAM IneinA namunA bahu jovA lAyaka che. emAMthI IjInane ItihAsa kramavAra samajAI jAya che. asala belTana ane voTe TIma pAvara Ichana banAvyAM te paNa ahIM jALavI rAkhyAM che. aneka jAtanAM iMjIne jotAM aMgarejonI jhINI buddhi ane pragatinA jIvatA dAkhalA najare dekhAya che. IjIno paNa jovA lAyaka che. vahANonA namunA khAsa jovA lAyaka che. emAM asalI DhabanA vahANathI mAMDIne chellAmAM chellI meTI lAIna kema thavA pAmI te barAbara joI zakAya che. AkAzanAM vimAnanA namunA "ekajhI. bIzana reDa" para hAlamAM navA makAnamAM gehavyA che te paNa jevA lAyaka che. uparanA mALamAM kolasAnI khANa ane dhAtunI khANanAM ojAra kAma batAvyAM che ane bIjA mALamAM gaNitanAM ojAra, gaNatarInAM ojAra, vIjaLInAM yatre ane dariyAI gaNatarInAM Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #146 -------------------------------------------------------------------------- ________________ laMDana saMgrahAlaye 133 aneka yaMtranI racanA batAvI che. e uparAMta pahelA mALamAM dareka prajanI judA judA kALanI vahANa racanA batAvI che. - pazcimanI gelerImAM ghaDiyALa ane kenamITarano uttama saMgraha che. hAla A Akho vibhAga rIvAra goThavAya che. aMgareja prajA atyAranI sthitie kevI rIte AvI che tene UMDe abhyAsa A saMgrahasthAna jotAM thAya che. emAM dUrabine ane vijJAna tathA khagoLa vidyAnAM ya, sAdhana ane hathiyArane apUrva saMgraha paNa sAmela che. impIrIyala vAra myujhIama chellA mahAvigrahanI aneka prakAranI vigatavALAM citrathI bharapUra A saMgrahasthAna krIsTala pelesamAMthI sAutha kensIMTana roDa para lAvavAmAM AvyuM che. laDAI daramyAna lIdhelA aneka phaTAcAphano ahIM moTe saMgraha che ane vahANenA, 1860 thI atyAra sudhInA phaTAo che. necarala hisTarI myujhIama. vijJAnanA zokhIna mATe A saMgraha advitIya che. e zekha na dharAvanArane e nakAme che. e saMgrahasthAna AkhI duniyAmAM vijJAnanI najare prathama paMkti dharAve che. emAM prANIvidhAne abhyAsa karAya tevAM aneka pakSIo che, emAM mAchalI, vahela jAtanI mAchalIo, sarpo, jIvaDAo ane zaMkhanA saMgrahane pAra nathI. eka vibhAgamAM hAthIdAMtane saMgraha che. eka sthAne AkAzamAMthI paDelA paththarane saMgraha che. baeNTanIne vanaspatizAstrane vaLI judo vibhAga che. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #147 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 13 yurepanAM saMsmaraNe iMglaDa laMDanamAM janAre A sarva myujhIame jarUra jovA jevAM che. enuM varNana karavuM muzkela che. bAkI jene je viSayane zekha vadhAre hoya tene tene rasa vadhAre paDe e ughADI vAta che. ekadare A sarva saMgrahasthAne jarUra mulAkAta levA lAyaka che. kevelareDa TuDanTasa hema. tyAMthI AgaLa cAlI kevela reDapara gayA. tyAM sarakAra taraphathI, hiMdusthAnathI je vidyArthI prathama Ave tene sagavaDa karI devAnuM sthAna che. 21 Cromwell Road, South Kensington s. W. 7 nA ThekANe prathama khabara ApIne tyAM vidyArthIthI eka mAsa rahI zakAya che. hAla be pAunDa dara aThavADiye ApavA paDe che. tyAM sagavaDa sArI che. sarakAra taraphathI eka Warden tyAM rahe che. benarajI nAmanA vArDana hAla che temanI sAthe bahu AnaMdathI meM kalAka sudhI vAta karI. te koI paNa vidhArthI mATe banatuM karavA taiyAra che. ahIM vidhArthIone khAnagI kuTuMbamAM rahevAnuM hoya che ane tevI rIte vidyArthIone rAkhanArA sArA kuTuMbanuM te lIsTa rAkhe che ane vidhAthIone tyAM bhalAmaNa karI mokalI Ape che. temanA kahevA pramANe te, sarakAre sArA irAdAthI A khAtuM sthApyuM che paNa vidyArthIo e khAtAne jAsusa tarIke gaNe che ane IDIana vidhArthIo upara najara rAkhavA sarakAranI A yukti che ema mAne che. temanI sAthe mAre ghaNuM vAta thaI. vidhArthIo kema kharAba latamAM paDe che te temaNe samajAvyuM. abhyAsa mATenI sagavaDa karavAnuM kArya hAikamIzanaranI ephIsamAMnuM keLavaNIkhAtuM kare che. hAla e khAtAnA upari mI. sena che ane temane jarUra maLavA mane kahyuM. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #148 -------------------------------------------------------------------------- ________________ laMDane meTA re. sahakIja 14 meTA sTore. saphrIja. laMDanamAM traNa meTAM re che herasana, salphIjane ane hAITalIne. chellA be meM joyAM. selfridge selphIjanA sTAramAM upara pAMca mALa ane nIce eka mALa vadhAre che. makAna rastA upara AveluM che ane te be hajAra vArathI vadhAre lAMbuM che. temAM pAMca hajArathI vadhAre mAla vecanArA che. dareka khAtAvAra mANaso bese che. ApaNe traNa penInI cIja levI hoya te amuka khAtAnuM nAma athavA cIjanuM nAma ApIe, eTale game te khAtAvALo mANasa haze te ApaNane, sAthe AvI te khAtuM batAvI jaze ane pite bahu kAmamAM haze te mALane naMbara ane sTelane naMbara Apaze. e makAnamAM upara javA mATe bAra te lITo che. amuka khAtAmAM jaI tame aradho kalAka cIjo juo ane kAMI na le to jarA paNa vadhe nahi. ahIM TAMcaNI ke seIthI mAMDIne nAnI meTI seMkaDo-hajAre cIjo maLI zake che. chokarAMonAM ramakaDAM, khAvAnI cIjo, strIone paheravAnI cIjo, oDhavAnI cIjo, krekarI, keLavaNunI cIjo, rezamI cIjo, rUmAla, kelara, nekaTAI, pAkITa, takIA, gAdI-keTalI cIjonAM nAma lakhavAM? nAnI ke meTI koI paNa cIja ahIM maLatI nathI evuM nathI. chetarAvAne paNa emAM prasaMga nathI. bhAva lakhelA hoya che te tamane kahe, levI hoya te le ane na levI hoya te tamArI marajI. na le te koI jarA paNa gusse na thAya. kharIdelI cIja tamane sArI rIte peka karIne Ape che jenA tamAre paisA ApI devAnA hoya che. tamAre sAthe na laI javI hoya te tamArA ThekANAnuM kArDa Ape tyAM te cIja te game teTalI ochI kiMmatanI haze te paNa Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #149 -------------------------------------------------------------------------- ________________ - yurepanAM saMsmaraNe IhAMDa mokalI Apaze. tame makAne pahoMce tyAM te cIja AvIne paDelI hoya. AvuM asAdhAraNa "oragenIjhezana ane vyavasthA che. tyAM grAhakone khAvA pIvA mATe meTuM resTorAM khaleluM che. nIce AIskrIma ane tAjI karelI ane thatI mIThAIo maLe che. resTorAMmAM "saMgIta paNa cAlatuM hoya che. A moTA sToravALA kharIdIkhAtuM ane banAvavAnuM khAtuM paNa piteja rAkhe che; eTale ahIM je je vastu vecAya che temAMnI ghaNIkharI piteja banAve che ane kAra khAnAne eraDara Ape che to paNa te upara tenuM ja nAma hoya che. A kharIdanAra khAtuM tadana jUduM che. tene uparanA pAMcahajAra vecanAramAM samAveza thato nathI. dara aThavADiye nekaranA pagArano kharca lagabhaga trIsa hajAra pAunDano che eTale lagabhaga cAralAkha rUpIAne pagAra dara aThavADiye nekarane thAya che. bhAre halakAM sarva jAtanAM kapaDAM tathA mazInarI-sAMcAkAma ahIM maLe che. chokarAonI gADI, rUmAla vigere je levuM hoya te khAtAvAra maLI Ave che. ghaDiyALa vece che eTaluM ja nahi paNa tene ripera karavAnuM kAma paNa hAthamAM le che ane neTapepara ke kavara levA hoya to te paNa maLI zake che. nAnI koI paNa cIja maLI zake che. A sTAra kADhanAra mANase aThavADiyAnA be zilIMganA pagArathI aMdagI zarU karI hatI. atyAre e makAna paNa haju vadhAre moTuM karate jAya che ane je tyAM kharIdanAranI saMkhyA joIe to A kAma kare tema nathI. jyAre jaIe tyAre hajAro leke kharIdavA mATe AvatAM dekhAya che. baporanA strIonI meTI medanI jAme che ane te vakhate basanA bhADo paNa aradhA levAya che, kAraNuM baporanA TAIme purUSe te kAmapara Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #150 -------------------------------------------------------------------------- ________________ laMDana nAnA dukAnadAro 137 hAya che ane zApIMga karanArane sagavaDa paDe tethI bhADAM ochAM rAkhe che. ahIMnA loko vahevArU practical dhaNA. emane ema lAge ke amuka vakhate vadhAre lokAne lalacAvavAnI jarUra che te turata bhADAM ochAM karI nAkhe, eka sarakhA niyama anusaravAmAM pazu akkalanA ghaNA upayoga kare che. ame tyAM tapAsa karI to jANyuM ke lokA paisA ApyA vagara mAla lai javAnI vRtti rAkhatA nathI. temanAmAM ghaNA moTA vizvAsa rAkhavAmAM Ave che. teo khAnagI DITekaTIva rAkhe che ema paNa jaNAyuM, paNa ekadare lAkAmAM potAnI pharajane khyAla UMcA eTale kAi badadAnatavALA thoDAja haze ema jaNAya che. vhAITalI sTora, ( kvInsareDa ). ekasapharDa sTrITapara e sTAr bharabajAramAM AvelA che. tenAthI utaratA sTAra vhATalI ' nA kavInsa roDa upara che. amArA mukAmathI te najIka hatA. meM te e traNa vAra joyA. AkhI vyavasthA Rtu jovA lAyaka che. meTA pAyA upara vepAra krama thai zake, kharIdanAranA vizvAsa kema saMpAdana karI zakAya ane vyavasthAsara mATAM kAmeA kema hAtha dharI zakAya tenA jIvata dAkhalo A sTAro che. emAM vecanArAnI namratA, potAnA vyApAramAM kuzaLatA, khelavAnuM cAturya, dharAkane samajAvavAnI paddhati, mAla gAThavavAno yukti, batAvavAnI capaLatA vigere aneka AkhatA jovA jevI che. nAnA duzmanAre. " je paddhati moTA sTArAmAM joI tevIja pati nAnI Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #151 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 138 yuropanAM saMsmaraNe iMglaDa laI zake bAda traNa ja nahi, dukAnamAM che. tyAM paNa bhAva to ekaja. mAla batAvavAne utsAha, vecavAnI kuzaLatA, bolavAnI cAlAkI vigere bahu suMdara hoya che ane gharAkane prema ane vizvAsa e te jamAvI zake ke gharAkane dukAne caDhayA pachI utaravAnuM mana thAya nahi. ahIMnI nAnI dukAnamAM window-dressing mAlane rastA upara batAvavAnI paddhati bahu sArI che. dukAnamAM kaI cIja maLe che te rastA uparathI ja joI zakAya. ApaNe hebI roDa upara thoDI dukAnamAM rastAnI bArIne zaNagAra joIe chIe e ahIM pratyeka dukAne sAdhAraNa che. aMdara gayA pachI tame mAla juo tyAre eka mAge te pacIza cIja raju kare. nAnA dukAnadAra taraphathI paNa bhAvamAM pheraphAra te naja thAya, paNa tame vyApArI che te kamIzana laI zako. A kamIzanamAM vadhaghaTa thaI zake che eTalA pUratI judI vAta, bAkI traNa pAunDanI cIja batAvI tenA be pAunDa egaNIza zIlIMga le nahi. tamane pAlave te le, nahita cAlyA jAo; paNa e belela bhAvamAM pheraphAra karaze nahi. aMgarejo meTA pAyA upara vepAra karI zake che te tenuM A vyavahArakuzaLapaNuM che. e uparAMta eka bIjI eTalI ja agatyanI vAta e che ke tame mAla laI tamAro kArDa ApI paisA cUkavI cAlyA jAo ane ghera AvI bArobAra Avele mAla meLavI juo te kadi paNa eka cIja ghaTaze nahi athavA bhaLatI AvI gaI che ema jaNAze nahi. A pramANikapaNuM AkhA dezamAM pravarte che. ahIM gharAkane cIravAnI vRtti nathI jaNAtI paNa gharAkI jamAvavAnI AvaDatanA padArthapATha dekhAya che. rAjI thaele gharAka bIjA ghaNAM gharAka meLavI Ape che e sUtra teo samaje che ane naphe game teTalA TakA khAze paNa paMne mAM pharatad Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #152 -------------------------------------------------------------------------- ________________ laMDana laMDananAM parAMo 139 ghA mAravAnI vRtti kadi nahi kare. ahIne nAne vepArI vIza TakAthI oche naphe vepAra karatA nathI ane kare to tene pAlave paNa nahi. ahIM bhADA ane nekarano pagAra pAunDamAM ane dara aThavADiye apAya che eTale nAne naphe vepAra beje ja nahi. laDAI pachI vecanAra tarIke ghaNI kharI jagyAe have strIo kAma kare che. teo bolavAmAM kuzaLa hoya che. temane zarUAtane pagAra aThavADiye be pAunDa heya che, cha mAse pAMca zilIMga vadhato jAya che. A keTaluM UMcuM dhoraNa che te vicAravAnuM che. jyAMnA majura paNa dara aThavADiye traNa pAunDa raLe te deza kema UMco AvyA vagara rahe. majura ke kAma karanArI bAI paNa pagAra le teTaluM ja kAma Ape che. ApaNe ghera be ghATI, rasa, mALI ane lAvanAra mUkanAra ema pAMca mANasa rAkhIe ane chatAM jarUra vakhate eka paNa cIja vyavasthita hotI nathI ema ahIM banatuM nathI. pAMce mANasanuM kAma eka "meDa" maid kare che, paNa enI pharajamAM vAMdho Avato nathI. vakhatasara hAjara thAya ane TharAva pramANe vakhata pUro thAya eTale cAlavA mAMDe; nokarInA vakhata daramyAna bIjI paMcAta nahi. enI vyavasthAnI vAta lakhI jAya tema nathI. sarva bAbata niyamasara kare che ane tame je hukama karyo hoya tene barAbara amala thAya che. bolavAmAM vinaya ane prema dekhAya che ane "theMkyuM ke "sorI ne pAra nahi. A sarva vicAravA-anukaraNa karavA gya che. laDananAM parAMo. tA. 16 mIe krisTala pelesa Crystal Palace kAcane mahela jevA gaye. e lagabhaga sAta mAIla dUra che. basamAM ane Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #153 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 14 yurepanAM saMsmaraNe IglAMDa aMDaragrAunDamAM tyAM javAya che. e sthAna Sydenham nA nAme oLakhAya che. e pelesamAM ame basamAM gayA hatA. raste nAnA nAnA eka sarakhA baMgalAnI hAre AvI rahelI che. A baMgalA te laMDananI kaMkI lAIpha che. e bahu suMdara ane eka sarakhA dekhAvavALA hoya che. aMdara jaIe to prathama nAno suMdara bagice, dAkhala thatAM eka sAro DroIga rUma, rasoDuM ane sTora rUma, bAjumAM nekarane rahevAnI jagyA, upara be suvAnA rUma, nIce upara pAyakhAnA, eka bALakane suvAne rUma, e sarva sagavaDavALA baMgalAnuM bhADuM dara aThavADiye bethI traNa gInI hoya che. pachavADe sAre bagice hoya che. bIlDIMga sosAyaTI evA baMgalA bAMdhe che. dareka bagalAne saDaka hoya che. vacce cAra pAMca TenIsakarTa ane krIkeTa grAunDa tathA meTe bagice hoya che. rahevAnuM bahu suMdara ane vIjaLI, gesa ane pANI tathA gaTaranI pUratI sagavaDa hoya che. garama pANI mATe dareka baMgalAmAM sagavaDa hoya che. ahIMnI havA taddana svaccha hoya che ane badhA bagalA bharelA hoya che. pitAne bagale paNa naMbara vagara jaDe nahi eTalA ekasarakhA dekhAvamAM hoya che. laMDananI kaTrI lAIpha ghaNI vakhaNAya che. cAre tarapha zAMtinuM sAmrAjya hAya che ane dareka gharamAM piyAne jarUra hoya che. krIsTala pelesa. (Crystal palace). AvA aneka baMgalA vaTAvI ame sIDanahAmamAM AvelA krIsTala pelesa AgaLa AvI pahoMcyA. enI bAMdhaNImAM mAtra kAca ane loDhAne upayoga karyo che. baMgalo ghaNo uMce ane meTa che. aMdara pAMca hajAra mANasa bese evo konsarTa hela che ane cAre tarapha sajAnAM putaLAM ane citro che. gurUvAre ghaNA vidyArthIo Ave che. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #154 -------------------------------------------------------------------------- ________________ laMDana kITala pelesa 141 temane maphata dAkhala kare che. ame gayA tyAre traNeka hajAra vidyArthI hatA. teonA zikSake temanI sAthe rame, phare, koI deDAdeDIkare-game tema kare. ane cAre bAjunuM saudarya evuM ke magajane zAMta karI nAkhe. meLA hatA, temAM aneka cIjo maLe. chokarAone keLavaNI ApavAnI paddhati taddana judA prakAranI che. vAtomAM ja jJAna maLe. ( krIsTala pelesa bAMdhavA pAchaLa 15 lAkha pAunDane kharca thayuM che. tenI AjubAju 200 ekara jamIna para vidhAnAM aneka sAdhana che. UMcAI paNa ghaNuM che. bAjumAM be moTA minArA che. aMdara eka jabarajasta ghaDiyALa che. vacce eka suMdara thIeTara (nATayagraha) che. Akho pelesa jotAM ghaNuM jANavA jevuM maLe tevuM lAgyuM. ahIMnA vidhArthIonI taMdurastI ane ramata joI tyAre te bAbatamAM ApaNe haju keTalA pachAta chIe tene kAMIka khyAla thayo. ahIM pakSIonAM, phUlanAM ane kutarAnAM pradarzana thAya che tyAre bahu jevA jevuM hoya che. krIsTala pelesa te camakate bilorI kAcane mahela che ane ghaNo vizALa ane kAragirIne namune che. e laMDananI dakSiNe Avela che. dAkhala thavAnI phI eka zilIMga traNa pensa che. gurUvAre be zilIMga ane cha pensa hoya che. koIpaNa makAna jAhera hoya che temAM dAkhala thavAnI zI jarUra rAkhe che. meTA bagicAmAM keTalIka vAra nathI hotI. phInI Avaka ghaNuM moTI thAya che ane temAM tenA rakSaNa riperane kharca nIkaLI Ave che. laDAInA vakhatamAM ahIM sipAIone rAkhavAmAM AvyA hatA. laMDana AvanAre A mahAlaya jarUra jovA jevuM che. jatAM AvatAM parAMonAM makAnonI goThavaNa paNa jarUra nIhALI levI. basamAM Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #155 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 142 yuropanAM saMsmaraNe IMglAMDa javAthI eno khyAla Avaze. huM vimbalDanamAM evAM mAna jaI Avyo hato eTale mane tene kAMIka khyAla Ave. hisTana kerTa. eka divase ame hepTana korTa jovA gayA. e laMDananI tadana pazcime lagabhaga bAra mAIla dUra che. basamAM ane aMDaragrAunDamAM tyAM jaI zakAya che. raste ghaNe sAro che. ughADo divasa hoya te basamAM javAnI ghaNI majA Ave che. raste parAonAM gharanI hArenI hAre cAlI Ave ane basa pUrajosamAM AgaLa vadhI jAya. raste olIpIyA para gheDAne show hato tethI meTaragADIne dhasAre ghaNe hato. hepTana korTa pahoMcatAM lagabhaga savA kalAka thAya che. I. sa. 1515 mAM IglAMDanA ItihAsaprasiddha purUSa kADa. nala vulisa Wolsey e taMdurastI mATe A korTane pitAnA makAna mATe Temsa nadInA kinArA upara baMdhAvI. baMdhAvatAM pahelAM laMDananI AsapAsa bahu taMdurastIvALI jagyAnI eNe ghaNI tapAsa karAvI ane tyAra pachI eNe A jagyA pasaMda karI, bahu mATe kharca karI A jagyA baMdhAvI ane tenI AjubAju ghaNo moTo bagace bAMdhyuM. e bagice Aje paNa AMkhane kare tevo che. tenI gaMdarI lIlI hariyALI ane makhamalane gAlice pAtharyo hoya tevI ane vaccene phuvAre ghaNe AkarSaka jaNAya che. e vakisae Avo sAre bagale bAM, tyAM rAjAne ghaNIvAra netaryA ane aMte rAjAe tenI pAsethI e bagico laI lIdho tyAre ene kahevuM paDeluM ke je bhakitathI rAjAne bhaLe tenI adhI paNa bhaktithI je meM mArA Izvarane bhajyA hatA Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #156 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 9) yuropanAM saMsmaraNo. te Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com hepTana koTa. laMDana (iMglaDa). [ pR. 142. Page #157 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #158 -------------------------------------------------------------------------- ________________ laMDana TeImsamAM ekasakarjhana 143 te ghaDapaNamAM e mAre tyAga na karata. tyAra pachI tyAM ghaNuM rAjAo AvyA ane gayA. tyAM AThamA hetrIne cuMbara, rAjAne dAdara King's Staircase, rAjAne darabAra hela, suvAne hela, jamavAne hala, vigere ghaNI jagyAo che. sarva jagyA sAthe itihAsa joDAyala che. hAla te tyAM rAjAnAM peInTIMge goThavelAM che. te bahu sArA che emAM elIjhAbethanAM citro ghaNuM che. AvA sarva rAjamahAlamAM carya-maMdira, nAnuM cepalA jarUra sAthe hoya che ja ane ravivAre tyAM rAjAo prArthanA karatA ema kahevAya che. AkhA mahelamAM citrapeInTIMge khAsa jovA lAyaka che. enI bAjumAM meTA bagicAmAM eka lAyanageTa' che tenI aMdara khAvA pIvAnuM resTorAM che. udhADa hoya tyAre loka ahIM besI cA vigere le che. khAvA pIvAnuM te dareka sthAna sAthe jarUra hoya che. enI bAjumAM maze bhUlabhUlAmaNa che. e nAnA choDavAnI banAvelI che. emAM javAnI phI eka panI che. aMdara gayA pachI pharyA ja karIe, paNa pa lAge nahi. ame bahu vicAra karI vIza mIniTa pharyA paNa bahAra nIkaLI zakIeja nahi. ghaNuM sAheba ane meDame sAme maLe, amane rastA pUche, paNa badhA hasyA ja kare. koIne bahAra nIkaLavAno rasto jaDe ja nahi. aMte eka chokarAe amane rasto batAvyuM. A mejhamAM pharavAnI ghaNuM majA paDe che. TeimsamAM sahela-(esakana). tyAMthI bahAra AvyA. hempanakorTa AvatAM raste hemarasmItha, Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #159 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 144 yuropanAM saMgamaraNe iMglaDa racamaMDa ane kIMgTana zaheramAM thaIne AvyA. e sarva laMDananAM parAM che. ahIMthI pAchA jatAM Teimsa nadImAM thaIne javAne vicAra karyo. ame traNa jaNa sAthe hatA. nAnI beTa meTaravALI hatI tenI racamaMDanI TIkiTa lIdhI. beTamAM beThA pachI je dekhAva je tenuM varNana karavuM muzkela che. tyAM nAnI balADI jevI ghaNI boTa bhADe maLe che. zanivArano divasa hato eTale baporanA rajA hatI. AvI seMkaDe beTo aMdara pharatI hatI. aMdara be ke traNa mANase heya. ghaNe bhAge strI purUSa haze. teo khAvAnuM sAthe rAkhe. boTamAM besI khAya, keI grAmena vagADe, kaI vAyolIna vagADe, koI aMdara kAMThA upara paDayA rahe ane koI sutA hoya. jene jema phAve tema AnaMda kare. AvI seMkaDo bATo hatI. bane bAjue meTI resTorAM beTa paNa kharI, ane keTalIka haravA pharavAnI paNa beTA hatI. nadImAM paNa khAvA pIvAnI sagavaDa to kharI ja. A dekhAva jotA hatA tyAM amArI beTa upaDI. banne bAjue e suMdara dekhAva karyo che ke tyAM svargane khyAla Ave. lIle pradeza ane kAMThA upara makAna-nAnAM lAkaDAMnAM ke moTAM hoya che. baMne bAjue loko rame nAce kude ane kutarAo sAthe gela kare. evA aneka dekhAve jotAM jaIe ane sTImara AgaLa cAlI jAya. AkhI nadInI banne bAjue aneka kalabo ane pArke tathA pharavAnI jagyA che ane ahIMnA loko ene pUrato lAbha le che. teo kudaratanI pratikULatAne paNa ghaNe sAre upayoga karI rahyA che ane phurasadanA vakhatamAM AnaMda kare che. dhaMdhA vakhate dhaMdhAnI ja vAta ane avakAzanA Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #160 -------------------------------------------------------------------------- ________________ laMDana piDIgTana laka 145 vakhatamAM jIdagI vadhAravAnAM bAhya sAdhanane pUrato lAbha le e emanuM jIvanasUtra che. atyAre unALo hato eTale AkhI kudarata hasI rahI hoya ema dekhAtuM hatuM. amane pAMcaseka heDIo AvAM yugaLanI maLI haze ane sarvanA AnaMdI caherA joI amane jovAnI ghaNu majA AvatI hatI. rastA upara aneka hoTelo ane heDIo bhADe levAnI jagyA paNa Ave. ema karatAM ame kIMgTana najIka AvyA. tyAMthI rIcamaMDa jatAM DhoLAva jabare Ave che tethI tyAM beTane saMbhALathI levI paDe che. beTa eka baMdha pAse AvI aMdara gaI, pachI UbhI rahI. dhIme dhIme badhuM pANI khalAsa karI tene che phITa utArI dIdhI. pachI sAmenuM bAraNuM kholyuM eTale bATa navI nIcI sapATI para AvI. Ane Peddington lock kahevAmAM Ave che. je dheraNa upara panAmA kenala bAMdhI che tene prInsIpala najare joyo. sTImara caDhIutarI zake nahi paNa daravAjA baMdha karI, paNa ekaja levala rAkhe che. te dharaNe kAma laI sAyansanA jJAnane lAbha levAmAM Ave che. A vaijJAnika kaLA vibhAga bahu jovA jevo lAge. vakhata hoya te Temsa nadImAM eka vakhata jarUra javA jevuM che. keTalIka saravasa te vesTamenTarathI mAMDIne heppanakorTa sudhInI paNa hoya che. Akhe raste aneka nAnI boTa balADIo ane machavA sAme maLyA ja kare ane bane bAjune raste kudarata ane manuSyakRtithI ghaNo suMdara lAge. jIvatI kavitA ahIM joI zakAya che, sthaLa UMcA prakAranuM sukha kevuM hoI zake tene ahIM khyAla thAya che ane svargIya sthULa sukhanI jhAMkhI thAya che. ahIM adhyAtmane avakAza ja nathI, 10 Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #161 -------------------------------------------------------------------------- ________________ yurepanAM saMsmaraNe IMglAMDa temaja adhyAtmanI vAMchAmAM banene gumAvavAno dabha paNa nathI; eTale A dezamAM sthULa sAdhanono keTale lAbha A bhavamAM laI zakAya che teja jevAnuM che. A dezamAM AtmA te khevAIga che ane zabdo jaDe tema nathI, paNa sthULa saMpattinI vipuLatAmAM A deza eTalo badho vilAsa ane AnaMda kare che ke tene khyAla Ape muzkela paDe tema che. sTImara AvAM aneka dRzya jotI rImaMDa AvI. tyAMthI basamAM besI ame mukAma para AvyA. rIyamaMDa paNa nAnuM gAma che, badhI vastuo maLe che ane tenI bAjumAM moTe bAga che te jevA AvatI kAle javAnuM che. kayu gArDansa. Kew Gardens. rIcamanDa pAse A beTanIkala gArDansa che. basamAM tyAM jaI zakAya che. cha sAta penImAM basa tyAM pahoMcADe che. e bagice TeImsa nadInA kinArA para che ane ghaNuM vizALa che. emAM aneka jAtanAM cheDavAo ane jhADo che. emAM jApAnIjha pegoDA khAsa jovA lAyaka che. e AkhA bAgamAM pharatAM be kalAka lAge che. dareka jAtanAM choDa ke jhADa pAse tenuM varNana lakheluM hoya che ane aMdaranI agatyanI cIjomAM citronI buka paNa maLI zake che. bagicAone zokha hoya teNe A bagice jarUra jevA lAyaka che. laMDanamAM bagicAone pAra nathI. ATaluM moTuM zahera chatAM temAM moTA madhya bhAgamAM paNa ThAma ThAma bagicAo ghaNA rAkhyA che. tyAM bALako rame che ane avakAza mANase havA khAya che. ahIM gharo te evI rIte rAkhavAmAM Ave che ke bahAranI * havA aMdara AvavA daI zakAya nahi. bArI bAraNAM hoya ghaNuM, Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #162 -------------------------------------------------------------------------- ________________ laMDana jhUleAjIkala gArDansa 147 paNa adhakhAlAM paNu rAkhI zakAya nahi. zaradI lAgI javAnA unALAmAM paNa bhaya rahe che ane ziyALAmAM teA aMdara garamI rAkhavI ja paDe eTale dharamAM guMcAyalA leAkeAne cAkhI havAnAM sAdhane joie. kudaratanI A virUddhatAthI e loko DarI gayA nathI. ziyALAmAM ThaMDI vadhAre hAya, varasAda ane barapha paDatA hAya tyAre vadhAre kAma kare che, kAma kare eTale zarIramAMthI garamI nIkaLe che ane jyAre jarA udhADa nIkaLe tyAre khullI havAmAM jaI prakAzanA lAbha le che. ThekANe ThekANe nAnA bagicA tA hAya ja che ane AvA meTA bagiyA paNa dhaNA che. kensIMgTana gADhunsa, jemsIsa pArka, rIjanTa pArka, hAiDa pArka vigere moTA agicA paNa che. yu gArDansa e jAhera khAga che, aMdara javAnI phI che, khATaeNnInA abhyAsIne te| e bahu upayegI che paNa sAmAnya rIte paNa ekavAra te jarUra jovA lAyaka che. ahIMnA gicAomAM khurazIo gAThavelI hAya che. te para esavAnI z2I hoya che. koi ThekANe eka petI ane kAi ThekANe e pensa hAya che. hAiDapArka jevAmAM dazeka hajAra khurazI haze. enDa hAya tyAre ane khAsa karIne zanivAre tyAM khesavAnI jagyA muzkelIe maLe che eTale leAkeA khullI havAnA lAbha le che. ghaNA kharA pharatAM ja jovAmAM Ave che. jhU. (Zoological Gardens ). ame jhulAjIkala gArDansa jovA gayA. Ane TuMkAmAM 'jhU'nA nAmathI leAkA eLakhe che. ekasapharDa sTrITanI najIkamAM--zahe ranA madhyamAM e bhAga che. aMdara dAkhala thavAnI ii eka zilIMga paNa Aje sAmavAre cha penI che. ame ahIM dhaNuM jovAnI AzA Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #163 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 148 yuropanAM saMsmaraNe IMglAMDa rAkhI hatI paNa bahu vizeSatA lAgI nahi. ApaNe tyAM bagicA ghaNA che ane temAM janAvarono saMgraha hoya te A bagice che. ahIM siMha, vAgha, varU, rIMcha-ghaNAM che temAM khAsa navInatA lAgI. te nIce pramANe che. eka sapheta hAthI je. vAMcyuM hatuM paNa joyelo nahi. cAmaDI tadana sapheta. bIjA cAra hAthI kALA raMganA che tenA upara traNa penI laI besADe che. gerAM chokarAMo bahu besatAM hatAM. urAMgauTAMga vAMdare joye. bIjA dakSiNa amerikAnA ghaNI jAtanA vAMdarA joyA. sarpagrahamAM meTA sarpo ane tenI jAto che. pakSIgRhamAM aneka jAtanAM pakSIo che. darekanI bahAra tenuM varNana lakheluM hoya che. e sivAya zahAmRga ane aneka jAtanAM janAvara jenAM nAma vAMcelAM paNa joyelAM nahi te jayAM. Aje somavAra hatA tethI lagabhaga cAra pAMca hajAra mANasa jevA AveluM haze. e loko vAMdarAne joIne ke hAthIne Dilata joI gAMDA ghelA thaI jAya che, khAvAnuM khavarAve che ane jyAM khAvAnuM Apaze nahi ema lakhyuM hoya tyAM hukama barAbara pALe che. ahIMnA lekenuM niyaMtraNa (DisIplIna) te ajaba che. dareka pitAnI pharaja samaje che. mAthe sipAinA hukamanI jarUra rahetI nathI. bAgamAM vacce khAvAnI jagyA to kharI ja. cAne TAIma (4 vAge) hato eTale lagabhaga sAtaso mANase cA pIvA besI gayA hatA. darekane mAgela vastu maLe ane TerIpha (bhAvatAla) chApela ja hoya che eTale emAM varavadhe ke goTALo heAya ja nahi. tyArapachI tyAM eka ghaNuM navIna cIja joi. ene aquarium kahe che. emAM dareka jAtanI mAchalIo hoya che. ene rAkhavA mATe UMcA kAcanAM pinDa banAvyA che-mAchalIo Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #164 -------------------------------------------------------------------------- ________________ laMDana * 149 kayA pradezanI che te lakheluM hAya che temAM uparathI pANI Ave che ane nIcethI cAlyuM jAya che. aMdara e je pradezanI hAya tyAMnI retI, paththara ane cheDavA heAya che ane mAchalIe gela karatI karyA kare che. e aneka rganI ane raMgakheraMgI hAya che--kAi nAnI ane kAi dhaNI meTI. enA raMga ane zarIra jotAM mAchalI naLIA ane vaLIA sivAya sarva AkAranI hAya che e vAtanI pratIti thai. ene rRkhAva ati manamAhaka che ane jotAM jarA paNa kaMTALe Ave tevuM nathI. e ekaverIyamamAM dAkhala thavAnI ii eka zilIMga paNa sAmavAre cha penI che. e jotAM kalAkeka thAya eTalI temAM mAchalIe che. mAchalIenI upara nIce javAnI rIta paNa jovA jevI lAgI. eka ilekaTrIka mAchalI che tenI nIce lakhyuM che ke e sapATA lagAve tyAre pAMcase vAlTanA pAvaranA vIja - LIne jhATakA lAge che. pAra vagaranI mAchalIo joi, lonsTara jAtanI paNa aneka joI ane khIjA te nAme eTalAM ke yAda paNa rahe nahi. jhUmAM UMTa paNa che. tenA upara paNa che.karAe svArI karI aMdara kare che. khesavA mATe khurazIo gADhavI che. jyAM saMbhALa rAkhavAnuM DrAya tyAM relIMga-kaTherA karelA hoya che eTale kAine jokhama thAya nahi. kayuM janAvara kANe ane yAre bheTa ApyuM, kharIdyuM yAre-tene paNa lekhita itihAsa ApelA hAya che. aMgareja prajA sAdhAraNa rIte vyApArI prajA kahevAya che. teone vepAra sivAya khIjo rasa nathI evA temanA upara AkSepa che; chatAM teoe paNa aDhaLaka paisA ekaThA karI Ana Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #165 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 150 yurepanAM saMsmaraNA iMglAMDa nAM aneka sAdhanA gALyAM che ane te darekamAM ochuM vadhatuM kaLAvidhAna tA jarUra ja hAya che. A jhU agiyAmAM dhALu rIMcha Polar bear paNa jovAmAM AvyuM. ekverIyamanA dareka pAnDamAM joie teTalI garamI kRtrima sAdhanAthI rAkhavAmAM Ave che tethI mAchalI maratI nathI. A sarvanI rakSA mATe meTA kharca thAya che, tene mATe eka sAsAyaTi che ane tenA mekhA te nabhAve che. okasapharDa. tA. 25-6-26 te rAja okasapharDa javAnI gADhavaNu karI hatI. vidhAnA dhAma ane devI sarasvatInA upAsakeAnA A mAnItA sthAnane jovAnI dhaNA vakhatathI utkaMThA thayA karatI te eka vidhArthI mitratA paricaya thatAM pUNaeN thaI. joke A samaye kAlejo baMdha hatI chatAM anya dhaNuM jovAnuM che ane mulAkAta niSphaLa nahi jAya ema kahevAthI tyAM javA TharAvyuM. peDIMgTana sTezane gayA tA tyAM prathame grAse makSikA jevuM thayuM. okasapharDanI Trena savAre 9-35 upaDatI hatI paNa huM je TrenamAM beTho te 9-15 upaDI eTale lAgyuM ke kAMI bhUla thai. ahIM oLakhANu vagara peseMjara sAthe vAta thAya nahi, paNa e ziSTAcArane muzkelImAM bAjue mUkI bAjuvALAne pUchyuM ke A gADI ekasaDaeN jaze ? teNe javAba ApyA ke A gADI te| zrIsTala (Bristol) nI che paNa (Didcut) DIDakaTa sudhI rastA ekaja che. gADI upaDI cUkI hatI eTale utarAya ema te hatuM ja nahi. eTale dhImI gADImAM AsapAsanA pradezanuM avalokana karatAM ane vAranavAra kAMIka vAMcatAM DIDakaTa paheAMcyA. sTezane utarIne A Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #166 -------------------------------------------------------------------------- ________________ okasapharDa vidyAnuM vAtAvaraNa 151' pUchatAM jaNAyuM ke bIjI gADI AvatAM sudhI 15 kalAka besI rahevuM paDaze. ekasapharDa javAnI phATa gADI te huM joI rahyA ne cAlI gaI ane mAre mitra maLaze nahi tA mane bhAre agavaDa thaze ema ciMtA karatA DIDakaTa sTezane veiTIMgarUmamAM beTho. sTrenDa megejhIna kharIdI khecAra vArtAo upara najara nAkhI gayA. 11-4pa nI gADI maLI, temAM besIne okasapharDa pahoMcyA. sAme AvanAra ATalA vakhata kAMI besI rahe nahi ema dhArI sTezana bahAra nIkaLI gayA. tenuM ThekANuM mArI pAse hatuM tethI gADI karI sIdhA tene tyAM gayA. tenI rahevAnI jagyA sTezanathI cAra mAila dUra hatI. tyAM jaIne pUchyuM te dharanI mAlike kahyuM ke tamArA mitra tA tamane levA sTezane gayA che, hajI AvyA nathI. tyAre me karelI bIjI bhUla dhyAnamAM AvI. pA kalAka rAha joI eTalAmAM te mitra AvyA. te sTe zane rAha jotAM e gADI AvI gai tyAMsudhI esI rahelA hatA. Akhare maLyA eTale Anada thayA. khAnagI vAsagRhA. ' mArA e mitranA nivAsa eka khAnagI gRhamAM hatA. ekasapharDa yunivarsiTine aMge evA khAnagI AbarUdAra dharAnuM lIsTa rAkhavAmAM Ave che ane (yunivarsiTi) je dharAmAM rahevAnI rajA Ape te ghera ja vidhArthIthI rahI zakAya che. kAI lenDaleDI barAbara saMbhALa na rAkhatI hAya ane tene viSe riyAda jAya te| pachI tenuM dhara nAmAvilamAMthI kADhI nAMkhavAmAM Ave che ane tene tyAM kAI vidyArthI jaI zakatA nathI. AvAM khAnagI gRheAmAM vidyArthIne rahevA sArU e AA ApavAmAM Ave che, jemAM ekanA upayoga suvA mATe ane bIjAnA 6 Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #167 -------------------------------------------------------------------------- ________________ upara yuropanAM saMsmaraNe IlAMDa upayoga vAMcavA ke maLavA mATe karavAmAM Ave che. bannemAM jarUrI paNa bahu sAruM pharanIcara heAya che. garamInA gekho te ahIM dareka oraDAmAM hoya ja, tene upayoga mukhyatve ziyALAmAM thAya che. AvI rIte lenDaleDIne tyAM rahevAne kharca aThavADiye aDhI pAunDa Ave che temAM savArane nAsto (breka phAsTa) baporanuM bhajana (laca) ane rAtanAM jamaNa (DInara)ne samAveza thAya che. kapaDAM dhovarAvavAnuM bIla ApaNe cUkavavAnuM hoya che. huM je mitrane tyAM game tenI lenDaleDI bahu bhalI bAI hatI. eka mAtA jeTalI mAyA tenAmAM jovAmAM AvI. pelo vidyArthI je sTezane rAha joyA karato hato tene teDavA pote sAIkala para javAnI taiyArI karavA mAMDI. jamADavAmAM te AnaMda letI, ochuM khAya ke becena jaNAya te pote adhIrI paDI ghaNI ciMtA kare. be vidyArthI potAne ghera rahe temAM tene ghaNe kharca nIkaLI AvatA. koleja." ekasapharDamAM 22 kele che. dareka kolejamAM prathama meTe daravAjo, aMdara meTe lIlotarIthI bharapura ceka, cAre bAju rame ane tenI pachavADe teveja bIjo ceka ane rUme. A badhAmAM te kelejanA vidhArthIo rahe che. vidyArthI 22 kolejamAMthI game te kolejamAM dAkhala thAya eTale te yunivarsiTine aMDara grejyueTa ane meMbara-sabhya gaNAya che. strI vidhArthI paNa aMDara grejyueTa kahevAya che paNa tenI joDaNI Graduette lakhAya che. atra kolejamAM ApaNA hindustAnanI jema bhASaNa sAMbhaLavAnAM nahi, mAtra rahevAnuM ane jamavAnuM ja hoya che. bhASaNa yunivarsiTi taraphathI thAya che ane je je Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #168 -------------------------------------------------------------------------- ________________ oksapharDa keleja-yunivasiTa 153 viSayamAM jene zekha hoya te te bhASaNa sAMbhaLe. pharajIAta Tarma bharavAnuM ke hAjarI neMdhavavAnI hotI nathI. dareka kolejane pitAne ItihAsa hoya che. keTalIkamAM oche kharace nabhe che ane keTalI kamAM bhAre kharca Ave che. dara aThavADiye rahevAne ane khAvAne kharca 2-3 pAunDa Ave che, be pAunDathI ocho kharca thato nathI ane traNathI vadhAre thatuM nathI. e uparAMta leDriI-(dholAI)nuM bIla thAya te AkhuM Tarma pUruM thaye ApavAnuM hoya che. paNa vigere sarva, Tarma pUrI thAya tyAre ja vasula karavAmAM Ave che. yunivarsiTi." kolejanuM kAma vidyArthIo para dekharekha rAkhavAnuM ane temane mATe rahevAnI temaja jamavAnI goThavaNa karavAnuM hoya che. A sarva residential colleges kahevAya che. abhyAsa karAvavAnuM kArya yunivarsiTi kare che. tenAM bhASaNa bahuja UMcA prakAranAM hoya che ane te dareka bhASaNamAM UMDe abhyAsa tarI Ave che. e uparAMta vidyArthIne muzkelI paDe, salAha joIe-te sarva prephesare Ape che. teo sarva yunivasiTi sAthe joDAyelA hoya che. vidyArthIo sAthe jame, sAthe phare, sAthe rame ane vAtacIta kare temAM ghaNuM jJAna meLave che ane paraspara saMbaMdha paNa sAre keLavAya che. eka rIte vidhArthIone bahu chUTa hoya che ane bIjI rIte niyaMtraNa paNa AkaruM che. teoe amuka jAtane Dresa paheraja joIe, dareka kolejanA kesTa athavA beja hoya che te lagADavAM joIe ane amuka vakhate pharavA nIkaLe te mAthe aMDara grejyueTanI corasa TopI paheravI ja paDe. tenA upara kAbu rAkhavA mATe tyAM proctors hoya che, teo game tyAre pharavA nIkaLe. teo te vRddha hoya che Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #169 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 154 yurepanAM saMsmaraNa 'IMglAMDa paNa sAthe be majabUta bulls ne rAkhe che. A bulamajabUta mANase vidyArthIne pakaDI zake che, deDIne aTakAvI zake che ane pachI te vidhArthInI tapAsa thAya che ane sajA thAya che. A student is liable to be procted. A prere ghaNA majabUta mananA makkama ane mAyALa hoya che ane vidyArthIvarga para temanI dhAka paNa ghaNI hoya che. okasapharDamAM cha sAta hajAra vidhArthIo che temane A niyaMtraNamAMthI barAbara pasAra thavuM paDe che. laMDanamAM keLavaNI te ghaNuM che paNa rakhaDatA vidhArthIo upara aMkuza rAkhe tevuM kaI khAtuM tyAM nathI ane laMDanane moTo vyavahAra ane meTI vasatI hevAne kAraNe tevuM banI zake tema paNa nathI. "ramata-beTIMga." ahIM vidhArthIo kikeTa, TenIsa ane golpha bahu rame che ane temAM khAsa pravINa thAya che. jene jeno zokha heya te te rame, paNa temane sarvathI vadhAre AnaMda te nadImAM beTIMga-heDI calAvavAnuM che. dareka kelejanI bAjI Barje nadImAM hoya che. bAje eTale kAMThA upara taratuM resTorAM. temAM khAvA pIvAnuM maLe che. bAvIze kelejanI bAjo nadImAM hoya che. nAnI nAnI beTamAM vidyAthIo hAthe halesAM calAvI kasarata kare che. enAM punting, paddling ane rowing: ema traNa prakAra hoya che. panTIMgamAM meTA vAMsaDAne retImAM dabAvI machavo calAva, peDalIMgamAM cATavA nAnA hoya che ane rogamAM meTA hoya che. badhI kelejo vacce beTIMganI harIphAI, thAya che. eka divasa ekasapharDa ane kebrIja vacce laMDanamAM beTIMganI resa thAya che temAM mAtra beja hoDIo hoya che, deDha Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #170 -------------------------------------------------------------------------- ________________ oksapharDa beTIMga-Dinara 155 mAIlanI resa hoya che, paNa laMDana brIjathI deDha mAIla sudhImAM nadInI banne bAjue UbhA rahevAnI paNa jagyA maLatI nathI eTalA loko te jovA jAya che. beTIMgamAM temane kAMIka anero AnaMda thAya che. dareka vidhArthI beTIMga te karavAne ja. laMDananI resamAM je cuMTaNI thAya che te yunivarsiTi kare che. temAM ekasapharDanA ATha ane meMbrIjanA ATha hoya che. kelejenI aMdara aMdaranI hariphAI thAya che tenI pasaMdagI keleje kare che. A boTIMga uparathI jaNAya che ke nAnI nadIne paNa teo ghaNe lAbha le che. muMbaI je suMdara dariyo hoya te tene bahu lAbha le. ApaNe tyAM kudaratanI anukULatAne joIe teTale lAbha levAtuM nathI, balake ApaNane letAM AvaDatuM nathI. Dinara - dareka kelejamAM vidhArthIo sAMje sADAsAta vAge sAthe jamavA bese che. Tebala upara kelejanI, abhyAsanI ke pustakanI vAta karavAnI manAI che. jo koI vidyArthI bhUlathI e vAta cheDe. te te Tebala paranA sarva vidhArthInuM te divasanuM DInka (pINA)nuM bIla tene cukavavuM paDe che ane A niyamane barAbara amala thAya che. jamavA vakhate jamavAnI vAta, te vakhate abhyAsanI vAta nahi-e vAtane A amala jaNAya che. jamatI vakhata ciMtA karAve tevI koI vAta kaI karatAja nathI ane teTalA mATe AnaMdanI vAto karatAM te khAsa zIkhavuM paDe che. kaI paroNo Ave te tenI sAthe vAta karavI ja paDe, eTale vAta karatAM AvaDavI e eka hoMziyArI gaNAya che ane abhyAsa kALathI e guNanI khIlavaNI thAya che. koI Tebala upara ataDe besI raheto nathI, Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #171 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 156 curApanAM saMsmaraNA iMglAMDa tene kholatAM zIkhavuMja paDe che, kemake nahi te tenI hAMsI thAya che ane tene eTalatAM zIkhavAnI pharaja paDe che. sagavaDa' vAMcavAnI sagavaDa dareka rUmamAM pUratI hAya che. DATarI mada kharAkhara maLe che. kAlejamAM kAI vidyArthIne paradezamAM chIe ema lAgatuM nathI, asparasa bhAIcArA dhaNA rahe che, je aMDara grejyueTa na hoya ane tyAM abhyAsa karatA heAya temane ja khAnagI dharAmAM rahevA javuM paDe che. bAkI jeTalI jagyA hAya teTalAneja kaoNlejamAM le che. ApaNA ghaNA vidyArthIone tyAM eka varSa rahe tApaNu kAlejamAM jagyA maLatI nathI eTalI tyAM abhyAsa karanAranI bharatI che. koi paNa kolejamAM dAkhala na cAya tyAM sudhI te aMDara grejyueTa gaNuAte nathI. jo muMbAineA grejyueTa na hoya te| ahIM tene meTrIkyulezananI parIkSA ApavI paDe che jenI taiyArI karatAM cha mAsa jAya che. kAlejo > dareka kolejanA makAna para tenA Crest nizAnI hoya che, ane teja khejane nAnA AkAramAM chAtI upara vidhArthIo pahere che. AvA eja bajAramAM vecAtI maLI zake che. ejanA keTalAka namunA meM lIdhA che te kArDI jovA lAyaka che. keTalIka kAleja 800 thI hajAra varSanI jUnI che. dareka kAleja kaI zAlamAM sthapAI vigerenA itihAsa hAya che ane khAsa karIne te kAlejamAMthI bhaNI gaelAmAMthI jeoe jIvananA jUdA jUdA pradezamAM nAmanA meLavI hAya evA mahAna purUSAnI yAdagIra te bahu sArI rIte Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #172 -------------------------------------------------------------------------- ________________ okasapharDa sarasvatIne prajAne 157 rAkhe che. moTAmAM meTI kaleja krAisTa carca koleja Christ Church College) che. tene quadrangle aMdarano ceka ghaNo vizALa che. te uparAMta jUnAmAM jUnI kaleje bIjI paNa. che. Oriel erIala kolejamAM rAjAo ane khAnadAnanA nabIrAo Ave che ane kharca paNa te pramANamAM ja Ave che. te uparAMta All souls College, Trinity College, University College, Brasenose College, Corpus Christe College, New College, St. Hughes College, Queen's College, Magdelen College, vigere ghaNu kele che. kula rara che. meM ghaNIkharI koleja joI paNa atyAre te vidhArthIo vagaranI hatI. badhA hAjara hoya tyAre AvavAnuM thayuM hota te vadhAre jovAnuM banI zakata. ahIM College eTale rahevA khAvAnI jagyA e vAta khAsa lakSamAM rAkhavAnI che. lAibrerI eka beDalIna lAIbrerI nAmanI Oxford mAM lAibrerI che. temAM eTalAM pustako che ke tenA vesTara DIkazanerI jevaDAM, ethI jheDa sudhInA, lIsTanAM 4ra velyuma che. kahe che ke AkhI duniyAmAM brITiza myujhIamathI bIje naMbare A lAIbrerI che. agAuthI paravAnagI meLavI tyAM vAMcavA jaI zakAya che, pustakanuM nAma naMbara Ape te lAvI Ape che, pustaka ghare laI jaI zakAtuM nathI. e lAIbrerI joIe tyAre sarasvatIne prajAne keTale moTe che tene sahaja khyAla Ave ema che. vAMcavA mATe lAibrerIthI jarA dara sAme eka moTe vizALa hola che. jovA Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #173 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 15. surApanAM saMsmaraNA iMglAMDa : janAra ( vIjhITara ) te mAtra aMdara pravezaja karAvavAmAM Ave che. vAMcanArAone aDacaNa na paDe mATe temane aMdara haravA pharavA ke vAta karavA detA nathI. lAibrerInuM makAna ghaNuM vizALa che. 'vIrapUjana' kAlejonA bahAranA dekhAva sAmAnya hoya che. makAnanI vizALatA sivAya bIjuM kAMi khAsa asAdhAraNa jaNAyuM nahi. dareka kolejamAM kayA vidhArthI nAmAMkita thayA, kANe nAma kADhayAM, tene itihAsa rahe che ane bhIMtapara takhtI paNa lagAve che. ahIM Lord Curzon bhaNyA hatA, ahIM Birkenhead bhaNyA hatA, ahIM Prince of Wales-ema batAve. kAlejanA * itihAsa lakhelA---chApelA heAya che. seA vaSI-chase vI ema ujavAya che. erIala kAlejanI semI varaNI hamaNAM ujavavavAmAM AvI hatI tyAre zahenazAha jaI zakayA nahAtA paNa sa MdezA mAyA hatA. nAnI pArlAmenTa' " ahIMnI DIbeTIMga seAsAyaTI e nAnI pArlAmenTa gaNAya che. tyAM carcAmAM dhaNA bhAga levAya che ane pArlAmenTanI carcAnAM tattvA ahIMthIja vidyArthI zIkhe che. DarAvA mUkatAM, sudhArA mukatAM, ArDaranA, kAnunanA savAla uThAvatAM te ahIMthI zIkhe che. zaheramAM pesatAM Martyr's Memorial Ave che. ahIM sAta khIzapane phrAMsIe caDhAvelA tenuM smAraka che. AkhA zaheramAM meTara khasa TeksI ane gADIo kre che. moTI moTI dukAne ghaNI che. khAvAnI jagyAne pAra nathI; chatAM ahIM laDana jevI dhamAcakaDI Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #174 -------------------------------------------------------------------------- ________________ esaphaDa yunivasiTi 159 nathI, cAre tarapha zAMti dekhAya che. aMDara grejyueTane yuniphemamAM TopI sAthe jotAM AnaMda Ave che. leDI aMDaragrejyueTanI pIo bahu suMdara hoya che. yunivarsiTi. esapharDamAM mAtra pAMca kalAka rahyo. ghaNuM joyuM ane bahu sAMbhaLyuM. jyAM saghaLe samaya sarasvatInI saphaLa sAdhanA thatI hoya te sthaLamAM kema AnaMda na Ave? laMDana karatAM havA pANI sArAM ane lAlacanA prasaMge ochA. okasapharDamAM khAsa karIne bhASA sAhitya (lITaracera) ane vijJAna (sAyansa) ne abhyAsa vakhaNAya che. bhASaNe te badhA viSayanAM thAya che paNa ukta viSaya upara ahIMnAM bhASaNe UMcA prakAranAM gaNAya che, jyAre kebrIja gaNIta ane IjanerI mATe prakhyAta che. laMDanamAM IjanerI, kAyado ane DAkaTarI mATe vadhAre sAre abhyAsa che. bAkI IMglAMDa skoTalAMDamAM seMkaDe yunivarsiTio che. dareka meTA gAmanI yunivarsiTi jUdI hoya che. ane te darekamAM kAMI kAMI viziSTatA (Speciality) rahelI hoya che. koI koI yunivarsiTi parIkSA levAnuM ja kArya kare che, temAMnI eka laMDana yuni. che; bAkI bIje te residential Uni. hoya che. ApaNe tyAM have AvI zarUAta karavAne vicAra cAle che te kharekhara bahu IcchavA joga che. hiMdusthAnanA pramANamAM ochAmAM ochI eka hajAra yunijoIe. kahe che ke yunAiTeDa kiDamamAM 200-250 yunivarsiTio che. yuniTa kADhavA pahelA tenI racanA kevA prakAranI joIe ane tene udeza zuM che te nakkI karavA mATe ahIM AvI yuni. ne abhyAsa karavAnI jarUra che. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #175 -------------------------------------------------------------------------- ________________ surApanAM saMsmaraNA iMglAMTa 120 zAradAnuM kAvya.' meTI nadInA suMdara kinArA para AvI rahelAM A zAradA sthAnane jotAM netrane ke hRdayane tRpti naja thaI. enI vizALa vanavATikA, suramya medAneA, ramavAnI vizALa jagyAe nadInI khA ane zaheranI maneAhara saDaka upara AvelI kaoNlejo jotAM lAgyA cAka ke na jaNAyA samaya, ene cheADatAM hiMdusthAnane e sthitie pahAMcatAM keTalAM varSo thaze e vicArathI kSeAbha thayA ane ApaNe keTalAM pAchaLa chIe enuM duHkhad bhAna thayuM. esakuMDathI laMDana sudhInA pradeza unALAnI RtumAM lIlAkuMjAra dekhAya che. ramya tIraprAMtamAM AvelA e suMdara pradezanI tAjI suvAsamAM tALa thatA sAMje pAchA nIkaLye ane 1 kalAka 20 mi. mAM laMDanamAM peDIMgTana sTezane AvyA. banne vaccenA aMtara hara mAIla lagabhaga che. riTarna TIkITanA bhAva 15aaaa zilIMga che. ahInI relvemAM pharsTa kalAsa ane tharDa kalAsa vacce bahu moTA tAvata nathI ane sekanDa kalAsa tA cheja nahi. aMDaragrAunDa relavemAM TayubamAM te ekaja kalAsa ane basamAM paNu ekaja kalAsa. mAtra relave DIsTrIkaTanI hAya temAM pharsTa ane tha evA be kalAsa hAya che. kenTarabarI. tA. 29 mIe khasa (sArAbenka-moTI udhADI gADI)mAM esI kenTarabarI gayA. e dharma bhAvanAnuM dhAma che. eksapharDamAM buddhinI adhiSThAtrI sarasvatI devInuM dhAma joyuM te ahIM hRdayanI adhiSThAtrI dharma bhAvanAnAM sthULa svarUpamAMthI kAMI jANavA jevuM Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #176 -------------------------------------------------------------------------- ________________ keTarabarI bhavya devaLa 161 maLaze ema dhArI khAsa jovA gayo. raste raLiyAmaNe hate. vacce nAnAM meTAM gAmo najare paDatAM hatAM. laMDanathI 61 mAIla dUra A pavitra dhAma AveluM che. moTara suMdara hatI raste race. sTara nAmanuM zahera Ave che te ghaNuM moTuM che ane DuMgara para upara nIce bAMdhyuM che. dareka nAnA gAmamAM paNa vIjaLI, gesa, gaTara, te kharIja. rocesTaramAM te TrAma tathA TelIphona paNa hatA. keTarabarI utarI saheja nAsto karI tyAMnuM suvikhyAta (carcA) devaLa jovA gaye. e devaLa ghaNuM bhavya che. emAM vijetAonAM smAraka che ane moTA AcabIzapanI yAdagIri che. thomasa e-bekeTane ahIM je sthaLe mArI nAkhavAmAM Avyo hato te batAvavAmAM Ave che. maMdIra dekhAvamAM ghaNuM purAtana lAge che. prabhunA dhAmamAM, prabhunA saMtAnane ghera saMhAra karanArane sthAna maLe e ghaTanA paNa kevI vicitra! Avo anyAya, jene teo svargamAM rahI nyAya karanAra pitA mAne che te sahana karI zakatA haze ke kema tene khyAla A lekone bhAgye ja thato haze. paNa e tattvajJAnanI vAta thaI. hAla te je joyuM te lakhI levuM, te para vicAra AgaLa upara thaI zakaze, evo turataja vicAra Avyo. vakhata thoDe hoya tyAM tattvajJAnanI carcA karavA besAya nahi. mane A maMdira vizALatA ane kArigIrinI dRSTie ThIka lAgyuM, bAkI seMTa pala joyela hoya tene ahIM AvavAnI khAsa jarUra na lAgI. mArageTa, ahIMthI paMdara mAIla dUra mArageTa Murgate nAme eka havA khAvAnuM sthAna che. e eka baMdara che. tyAM javA mATe basa 11. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #177 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 13 yurepanAM saMsmaraNe IMglAMDa lIdhI. keTarabarIthI ghaNe sthAne javAnI judI judI basa gADIo maLe che ane bhADuM sAdhAraNa hoya che. be zilIMganI basamAM beThA ane mArageTa (Murgate) gayA. tyAM je joyuM te A jIdagImAM bhUlI zakAze nahi. amAre ahIM mAtra be kalAka rahevAnuM hatuM ane temAM badhuM joI levAnuM hatuM; kAraNa amArI basa sAMje 5-15 upaDavAnI hatI. Aje divasa ghaNe khuzanumA hate. sUryane prakAza sAre paDatA hatA ane zanivAra hovAthI leka dariyApara nIkaLI paDayuM hatuM. dariyApara juIne dariyA jevI meTI bIca (suMdara kinAro) che. tyAM hajAro loko nahAtA hatA, khAtA hatA, ramatA hatA, pharatA hatA, pANImAM DUbakI mAratA hatA ane vividha prakArano AnaMda svachaMdapaNe karatA hatA. khAvAnI cIje pitAnI sAthe lAvelA hoya temAthI khAya, nahi te sAmenI saDaka mUkyA pachI aneka dukAne hatI tyAMthI kharIdIne khAya. dariye ghaNuM vizALa ane bharapUra hatA. keTalAka chokarAo gadheDA upara besI AnaMdathI pharatA hatA. kinArAnI laMbAI lagabhaga deDha mAIla haze. tenI upara bAjumAM nIce saDaka ane te para TrAma ane moTara pharyA karatI hatI. dariyAmAM jene hoDImAM pharavuM hoya tene te bhADe maLI zakatI hatI. tenI AgaLa zarUAtamAM promanade hatuM. te dariyAmAM bAMdhela lAkaDAne mahela, UMcA ImAM cAlIza phITa haze. temAM khAvAnI cIjo maLe che. enI laMbAI 100 phITa ane pahoLAI pacAsa phITanI che. aMdara javAnI phI nathI. aMdara jaIne besavAnI, temaja haravA pharavAnI ke gAvAnI chUTa hoya che. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #178 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mArageTa dariyA kAMThe meja 163 tyAMthI AgaLa jatAM bIca pUrI thaI ane bAMdhelo dariye Avyo. temAM lagabhaga 400 phITa aMdara pAyara Pier karI che. te dariyApara bAMdhele pUlane rasto che. temAM TrAma paNa jaI zake. te pUrI thavA Ave tenI aMdara javAnI phI-ra pinI che. aMdara phI kharacI seMkaDe leke AvelA hatA. vacce majAnuM benDa vAge ane paDakhe sAruM resTorAM AveluM che tyAM khAvA pIvAnuM maLe. dariyApara havA khAvAmAM majA eraja che. seMkaDo leke AnadathI phare ane jene sAMbhaLavuM hoya te benDa sAMbhaLe. A pAyaranI racanA ane temAM AvelA seMkaDo lokone AnaMda nihALavA jevo che. pAyaramAMthI AkhuM gAma dekhAya che. tyAM seMkaDe hoTela che. eka rAta rahevuM hoya te suvAnA daza zilIMga paDe che. ghaNA mANase ahIM divaso sudhI rahe che ane vIkaenDa-zani ravivAre te ghaNe me meLe thAya che. varasAda na hovAthI Akho dekhAva ghaNe ramaNIya lAgatuM hatuM. lokone dekhAva taMdurastIthI bharapUra ane caherA AnaMdamaya lAgatA hatA. ahIM keinA caherAmAM phIkAza te dekhAtI ja nathI. ApaNe jene khubasurata mukhAkRti kahIe te iMglaMDamAM lagabhaga cheja nahi, heya te bahuja thoDI che; paNa teomAM taMdurastI ghaNI dekhAya che. aMgareja strIonA paga thAMbhalA jevA hoya che ane ghaNA majabUta dekhAya che. (aMgreja strIo rabherU thoDI paNa starU vizeSa hoya che.) uparAMta e pAyaramAM pheTe paDAvI zakAya, citra karAvI (hAthanuM Iga karAvI) zakAya ane keTalAka sTole che temAM nasIba jevuM hoya te te paNa ajamAvI zakAya. eka penI nAMkhIe eTale nasIbane lakhela TIkiTa je kAgaLa nIkaLe. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #179 -------------------------------------------------------------------------- ________________ yurepanAM saMsmaraNe IMglAMDa A te badhA paisA kamAvAnA dhaMdhA che. khAsa te cAre taraphanuM naisargika saMdarya, gaMbhIra garjana karatA udadhinI anaMtatA, tyAM daSTigocara thato jIvanane ullAsa ane manuSyakRta kaLalekhana jovA lAyaka che. ahIMnI AhAranihAranI sagavaDa paNa dhyAnamAM rAkhavA jevI che. ahIMnA suMdara benDa sAMbhaLatAM ane hasatA caherA jotAM mANasa kSaNabhara pitAnuM duHkha bhUlI jAya tema che. ApaNe tyAM juI upara AthI paNa vadhAre sagavaDa thaI zake tema che. e kinArAno lAbha levAtuM nathI, emAM sarakAranI sahAya ane lokonA utsAhanI khAmI che. kudaratanI anukULatAne ApaNe te vilAyata karatAM paNa vadhAre lAbha laI zakIe ane temAM bhaya ke agavaDa kAMI paNa na thAya e AryabhUminI vizeSatA che; paraMtu vilAyatanA loko jIvanane ullAsa meLavavA pratikuLa kudaratane paNa anukuLa banAvavA satata prayatnazIla rahe che jyAre tatvajJAnamAMja garka thaelAM ApaNe anukuLa kudaratanI paNa upekSA karIe chIe. pAyaranI bahAra ane bIca upara seMkaDo dukAnamAM bhAtabhAtanI cIja vecAya che. nAnAM ramakaDAMthI mAMDIne meTI je cIjo joIe te maLI zake che ane sArI rIte zaNagArelI dukAne joI AnaMda thAya che. ahIM loko hajAronI saMkhyAmAM utarI paDe che. aneka basa ane gADIo bharIne relavenI khAsa gADIo (spezIyala) ahIM Ave che. AvAM sthAnamAM lo vakhata rahevAmAM Ave te zArIrika taMdurastI uparAMta magajanI zAMti paNa vizeSa maLe. pAyaramAM ame deDha kalAka rahyA ane sarva sArI rIte joyuM, jovA karatAM anyane AnaMda joI AnaMda pAmyA ane Aryadeza A sthitie jaldI Ave evI utkaTa bhAvanA thaI AvI. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #180 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mArageTa garamInA divase 165 ahIM akasmAta AvavuM thayuM hatuM ane keTarabarInI nAsIpAsIne badalo maLatuM hatuM eTale vadhAre AnaMda thaye. 5-15 sAMje ame upaDayA. pAchA AvatI vakhata DhALa ghaNuM caDhavAnA hatA. Aje Akho vakhata thaI 150 mAilanI basamAM musApharI karI ane temAM bahu AnaMda thaze. ghaDIAlamAM sAMja paDI paNa AkAzamAM sAMja na hatI. hAlamAM ahIM savAre 4-45 surya uge che ane rAtre 8-30 nI lagabhaga asta thAya che eTale rate Akho vakhata sUrya te hatA ja. atyAre lagabhaga sADA seLa klAkane divasa che, paNa kAmadhaMdhAne AdhAra sUryanA udayAsta upara heta nathI; leke te vakhatasara kAma para caDhe ane vakhata pUro thAya eTale ophIsa baMdha thAya. divasa jyAre cha kalAkane thaI jAya che tyAre paNa emaja. ulaTuM loko ziyALAnI avaDamAM vadhAre kAma kare che, kAraNa ke te vakhate bahAra javAnuM ochuM thAya che. gharamAM besI rahevuM te game ja nahi ane vaLI navA hunara zodhavAmAM, ane vAMcavAmAM vakhata pasAra thAya. vyApArI ane udyamI prajA rahI eTale e te vyavasAya kema vadhe enIja ghaTanA kare che. divasa nAno bheTo thAya te pramANe jAhera rastA upara dIvA (lAITa) karavAne TAIma phare che; bAkI jIvananI ghaTamALane eka sarakhI pharyA ja kare che. havAmAM thatA pheraphAranI asara paNa temanA dhaMdhAdArI kAryakramane lAgatI nathI; daza mIniTa varasAda paDe tyAre jarA UbhA rahe, paNa varasAda baMdha thatAM pAchI pharI asalanI ghaTamALA zarU thaI jAya che. ame rAtre savA nava vAge laMDana pahoMcyA. Ajane Akho divasa ghaNuM navuM joyuM jANyuM. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #181 -------------------------------------------------------------------------- ________________ henDana Royal Air Force Display bAdazAhI vAyuyAna darzana. * tA. 3-7-26 ne roja henaDana upara eroplenanA-vimAnenA saMbaMdhamAM cAlu varSamAM keTalI pragati thaI che te jAhera prajAne batAvavAnuM kArya karavA mATe jalase hate. e jalasAmAM doDha lAkha mANaso bese tevI sagavaDa karI hatI. phI be, pAMca ane daza zilIMga rAkhI hatI. cAre taraphathI jALI karI laI aMdara aneka eroplena (vimAno) goThavyAM hatAM. henDananuM sTezana laMDananA madhyabhAgathI lagabhaga 25 mAIla dUra che. tyAM aMDaragrAunDa ane basa jAya che. seMkaDo loko tyAM jatA hatA. meM ghaNuM divasa agAuthI jalasAnI TIkiTa kharIdI hatI. Aje sadbhAgye ughADa ane taDako hatA, nahi te lIdhelI TIkiTa nakAmI thAta. hajAro loko mATe badhI sagavaDa hatI. pilIsane baMde basta ghaNe sAro hate. eTalA leke Ave tene mATe khAvAnAM resTorAM vigere sagavaDe hameza mujaba bahu UMcA prakAranI karelI hatI. tamAsa (dekhAva karavAno kAryakrama) bAra vAgye zarU thavAno hate tethI sArI jagyA levA ame vahelA gayA hatA. cheTA hAjarI karIne gayA hatA. ahIM brekaphAsTa bahu sAro levAya che. emAM Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #182 -------------------------------------------------------------------------- ________________ henDanA bAdazAhI vAyuyAna darzana 17: dUdha sAthe Shredded wheat athavA force laIe te barAbara dUdhakhAkharA jevA ja lAge che ane te cIjo bane che paNa ghauMnI ja. sAthe cA ane breDa, kAMIka zIkha laIe eTale savArathI ja peTa ubhuM rahetuM nathI ane khorAka haLavo eTale taMdurastIne ThIka paDe che. nAstAne TAIma sarvatra 8 vAgyAne hoya che. nAstA laIne leke turata kAmapara caDhI jAya che. eroplene lagabhaga 250 hatA. prathama nava navanA grupamAM 54 eraplena uDayA. temanI 350 mAIlanI zarata hatI ane sAMjanA sADA cha vAgye pAchA AvavAnA hatA. badhA thaIne jUdA jUdA 11 dekhAvo hatA. darekano TAIma lakheluM hatuM ane te TAImeja tenuM kArya barAbara zarU thatuM hatuM. samayapAlakatA rAkhavAmAM aMgareja saithI caDhIAtA gaNAya che. eraplene ghaNI jAtanAM hatAM. koI ghaNuM meTAM, te kaI taddana nAnAM hatAM. eraplenane udhAM cattA paNa karI zakAya che. ene sAthe rAkhI zake, AgaLapAchaLa karI zake ane aMdara beThA beThA vAyaralesathI jamIna sAthe saMdezA calAvI zake; jamIna sudhI AvI saMdezAnA kAgaLo laI jaI zake, duzmananI hIlacAla batAvI zake, sIgnalathI samAcAra ApI zake. beTI laDAI paNa batAvI. uparathI te mArI eka Akhe erema (vimAnanuM ghara) teDI nAkhavAnI rIta batAvI. nIcethI mazInagana cAlatI hoya tyAre dizA pheravI nIcenI gaNatarI beTI pADavAnI yuktio batAvI. AkAzamAM sthira rahevAnA page karyA ane havA upara keTalo vadhAre aMkuza meLavI zakAya Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #183 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 168 surepanAM saMsmaraNo IlAMDa che tene pratyakSa purA Ape. eroplena sAthe uDavAnA, sAmasAmI uDavAnA ane zarata karavAnA prayogo batAvyA. dareka pragamAM judI judI saMkhyAmAM eroplene hatAM. bIje prayoga zaratane eka vAgye thaye, tyArapachI deDha kalAka baMdha rahyuM. jene jema phAve tema khAvA gayA. khAvAnI sagavaDa evI ke dareka jaNa hAramAM cAlI pAMca zilIMganI TIkiTa lai aMdara jAya. emAM paNa gaDabaDa nahi. loka niyaMtraNamAM kevAyalA eTale koIne kahevuM paDe nahi. amAre te kAMI khAvuM nahotuM eTale pharyA ane eka chUTA resTorAMmAM cA pIdhI. mArI sAthe muMbaIne presiDensI mAjIsTreTa mI. pI. ela. Thakkara hatA. naM. 3 mAM TekasI sAthenA eraplene oraDaramAM pharyA ane prayogo karyA. naM. 4 mAM beba pheMkavAnA prayogo batAvyA. reDIo TelIgrAphIthI eroplenamAM keTaluM kAma thaI zake che tenA praga naM. 5 mAM batAvyA. rijharva eroplene ocIMtA AvI kevI rIte majabUtI Ape che tene pravega naM. 6 mAM batAvyuM. divasanA beMba pheMkanArAne pravega naM. 7 mAM ane naMbara AThamAmAM laDAInA prago batAvyA. A badhAnuM varNana karavuM muzkela che. vijJAna zuM karI zake. che te joyuM ane vijJAnane manuSyanA saMhAramAM temaja manuSyanA rakSaNamAM ke upayoga thaI zake che tenAM jvalaMta daSTane joyAM. bapore rA vAge rAjArANu AvyA. lokoe temane vadhAvI lIdhA. temaNe keTalAkane inAma vigere ApyAM. eraplenanA AkAra, raMga, gati, upaDavAnI rIta vigere aneka cIjo joI Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #184 -------------------------------------------------------------------------- ________________ henDanA bAdazAhI vAyuyAna darzana 169 varSo sudhImAM na joI zakAya te thoDA kalAkamAM joyuM. vijJAnane e loko eTale lAbha le che ke eraplenanI aMdaranA yaMtra saMbaMdhI vizeSa zodha karanArane 70000 pAunDa hamaNuM bheTa ApyA. keTalIka khAnagI bAbata te jAheramAM batAvatA paNa nathI ema kahevAmAM AvatuM hatuM. ke prayoga thAya che, te batAvavA progrAmo ghaDelAM hatAM te paisA kharacIne levAnAM hoya che. uparAMta broDakAsTIMgathI vakhate vakhata jaNAvyA kare. zarUAtamAM nIkaLelo resavALo skena kyAM pahe o che tenA samAcAra paNa jaNAvyA kare. bapore cA pIvI hoya te be zilIMga paDe che. tenI TIkiTa paNa hAramAM UbhA rahIne levAnI. aMdara gayA pachI game teTaluM khAo. tyAM joIe tevI bIskITa, keka ane cA maLe. cA pIvAnI be zilIMga ghaNI AkarI gaNAya. IMglAMDa ekaMdare ghaNuM madhuM che tene A dAkhala che. pAchA pharavAmAM sADA cha vAge sarva loko sAthe cAlavAne taiyAra thAya. relave gADInuM sTezana ekaja, paNa leke kayu (queau) hAramAM goThavAI jAya. lAkha mANasanI kayu eTale zuM tene khyAla karavA jevuM che. paNa pA kalAkamAM vagara gIradIe badhA loko vArApharatI TIkiTa laI TrenamAM besI cAlyA gayA. piolIsa, Trena, TIkiTa ApanAra-enI sagavaDanuM varNana thAya nahi ane e dekhAva joyA vagara ene khyAla Ave paNa nahi. gADImAM UbhA rahevuM paDe te paNa koI kaIne vinaya na cUke ane koInI sAthe, gADInI breka catA, athaDAI javAya te mArI hasate mukhe mAMge. arasparane viveka ane UMcA vargane saMyama sarvatra bahu sAro jovAmAM Ave che. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #185 -------------------------------------------------------------------------- ________________ surApanAM saMsmaraNA iMglAMDa Ave ThekANe ApaNI pachAta sthitinI yAda dhaNA kheda karAve che. vijJAnamAM zASakhALate mATe ApaNe tyAM haju sthAna nathI. acavAnI taiyArI mATA pAyA upara hoya te laDAine aTakAvanAra adbhuta yaMtra che e vAta ApaNe samajyA nathI. ahIM te vijJAna-sthULavAda upara AkhA kArabhAra cAle che. prApyatA tyAga eja sAcA sayama che, aprApyane tyAga e azaktimAnane tyAga che ane te mAtra jaDatA lAve che. vAyuyAnanA A asAdhAraNa mATA jalasAmAM amane je sarvathI vadhAre AkarSaka tattva dekhAyuM te A pAzcAtya prajAnI cIvaTa hatI. vAyuyAnamAM anekano bhAga thayo, havApara aMkuza AvatAM aneka prajAjanA maraNa pAmyA, chatAM e prajA ethI hatAza na thaI gaI; emaNe AgaLa pragati cAlu rAkhI ane haju emAM dInapratidIna ghaNA vadhArA karatAMja jAya che. AnaMdamAM magna rahenAra ane AnaMdanA prasaMge| na cUkanAra e prajAnA saMyama ane niyaMtraNu asAdhAraNu jovAmAM AvyA ane te uparAMta AnaMdanA prasaMga Ave tyAre khInajarUrI gaMbhIratAne sarala tyAga jovAmAM AvyA. AkhA maMDaLamAM bhavya AnaMda ane utsavanI relamachela cAre tarapha dekhAtI hatI. e prajAnA kayA guNe ene duniyApara sarvoparI banAve che te Ave. prasaMge jovAmAM Ave che. e prajAnA lAkSaNika guNo samajavA-vicAravA jevA che. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #186 -------------------------------------------------------------------------- ________________ skATalAMDa. eDIarIne mAge. laMDanathI eDInbare javAnA traNa mArgo che, paNa bhADuM traNe raste sarakhuM che. eDImbare 393 mAla thAya che. tenI prI tharDa kalAsanA ( ahIM sekanDa kalAsa che ja nahi) 49 zilIMga thAya che eTale mAle 1 penI thai eTale hiMdusthAna karatAM ahIM bhADuM vadhAre che. ela. ema. esa (London Midland & Scottish Railway ) ne e rastA cheH eka presTana mArge pazcima taraphathI jAya che. tyAMthI jaie te te raste bahuja thADe dUra mAnacesTara tathA lIvarapula Ave. tyAM javAne laMDananA Euston sTezanethI besavuM paDe che. e sTezana para 17 plATaphArma che. e lAInanA khIjo rastA iMglaMDanI vaccethI Aya che. temAM mArgamAM IMglIza lesa-IMgleMDanAM sarAvarA Ave che. trIjo rastA ela. enI. Ara ( London North Eastern Ry.) ne che te nyukesala raste pUrvamAM thaine AkhA kAlasAnI khANunA mulamAM thaine jAya che. huM prathama mArge gayA ane trIje mArge pAcho AvyA. eDInbarAnI gADIe mela jevI hAya che. raste ghaNe eche sTezane UbhI rahe che. tharDa klAsamAM besavAnI jagyA ApaNA sekanDa klAsathI ghaNI sArI hAya che ane eka sITa upara traNa ese Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #187 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 172 yurepanAM saMsmaraNe skeTalAMDa eTale pharavAnI jagyA ghaNI rahe che. AkhI lAina korIDaranI hoya che ane DAInIMga kAra sAthe hoya che eTale peseMjaranI Ava-jA thayA kare che. gADImAM sAmAna nAnI suTa kesa ke ovara kesa ke bega rahe, bIje sAmAna "rajIsTara karI daI gADane pI devAno rivAja che. pANI pesAbanI jagyA ApaNA sekanDa kalAsamAM heya che tevI hoya che paNa sAbu ane TuvAla vadhArAmAM hoya che. dareka DabAmAM garamInAM sAdhana hoya che paNa unhALAmAM tene upayoga kare paDatuM nathI. - ravivAre savAre (tA. 4-7-26) agIAra vAge upaDI gADImAM AgaLa vadhyo. upaDatI vakhate mArA eka snehIne eDImbare tAra karavA mATe paisA ApI dIdhA hatA. A rasto ghaNe raLIAmaNe che. ravivArane divase khAvAnI cIja ke chApA vecanArA sTezane bahu ochA hoya che, paNa jarUrI cIja sAthe laI lIdhI hoya tene agavaDa paDatI nathI ane DAinIMgakAramAM khAvAnuM badhuM maLI zake che. ApaNe vejITebala Ta TosTa baTara laI zakIe ene jarUrI cIja maLI zake che ane bhAva ocho paDe che. rItasara khAIne beThA hoIe te to pachI mAtra cA bIskITa levAnI jarUra paDe che. ravivAre badho vyavahAra baMdha rahe che, mAtra sIgAreTavALAnI dukAne ane annagraha (rerA) ja khullAM rahe che. ravivAre nATakasinemA paNa baMdha hoya che. vyApAra ravivAre karatA nathI ane ravivAre sade karyo hoya te te gerakAyadAsara gaNAya che. "tArane gaTALe." haju kelasAnI khANanA majuronI haDa Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #188 -------------------------------------------------------------------------- ________________ embira kukanI sahelagAha 173. tALa cAle che tethI gADIo ghaNI ochI che ane vakhata vadhAre thAya che tethI kaMI vAta cokkasa nahi ema prathamathI khabara hatI. eDIaramAM tAra karavA paisA ApelA te mANase goTALe karyo. teNe tAraophIse tapAsa karI te tene jaNAvyuM ke ravivAre tAra pahoMcADaze nahi eTale eNe tAra karyo ja nahi. huM eDIbare rAtre kA vAge utaryo. gADI eka kalAka meDI hatI. meM mArA snehIne sTezane zebe paNa kAMI patte nahi. tene meM patra lakhyo hato, paNa tAra karIza ema lakhyuM hatuM eTale te sTezane Avela nahi. TekasImAM sAmAna mUkI tene makAne gaye. te sTezanathI pAMca mAIla dUra baMdara upara Porto Bello mAM rahetA hatA eTale tyAM gayo. te ghera hatA eTale subhAge teo maLyA. have rAtre daza vAgye haTela zodhavA nIkaLyA. mAre tAra maLelo nahi eTale hoTelanI sagavaDa teNe karelI nahi ane ravivAra ane moDI rAta eTale koI patto lAge nahi. daza bAra jagyAe tapAsa karI te unahALAne laine badhI hoTelo cIkAra hatI. pAchA AvI tenI leDInI dIkarIne laI eka jagyA zodhI kADhI. rAtre sADAbAra vAgye ThekANe paDe. jagyA khAnagI hatI paNa bahu sArI maLI. eDIre savAre uThI kukanuM ThekANuM zodhI kADhayuM ane tenI sahelagAhamAM eDambaro jovA nIkaLe. kukanI eDImbaranI sahelagAhanA 1LA zIlIMga che temAM laMcane samAveza thaI jAya che. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #189 -------------------------------------------------------------------------- ________________ surApanAM saMsmaraNA skATalAMTha eDInjarA mATuM baMdara che. enI vastI sumAre cAra lAkha manuSyanI gaNAya che. e NuM atihAsika zahera che ane skA TalAMDanI rAjadhAnI che. tyAM DAkaTarI lAinane sAre| abhyAsa thAya che. hiMdusthAnanA tyAM 300 uparAMta vidyArthIo che. koI paNa hiMdusthAnI maLI jAya tyAre tene bahu prema Ave che ane ApaNane AnaMda thAya che. glAsagA Glasgow vepArI zahera che. tenI vastI daza lAkha che. tyAM khAsa jovAnuM nathI paNa te zahera bahu mATuM che. eDInbarAmAM bahu cIjo ane makAne jovA lAyaka che tethI huM tyAM gayA ane glAsagA paNa raste AvyuM te joyuM, tenu varNana yAgya sthAne anukrama pramANe thaze, mATI serAmenka gADImAM eDImbarA jovA upaDayA. sAthe ghaNA amerikana TurisTA--musA hatA ane badhA navuM jovA jANuvAja AvyA hatA. meM paNa eDImbaro mATenI jarUrI DhukIkata vAMcI rAkhI hatI, eDImbareAmAM nIcenI jagyAe joI. 174 TAvara opha eDIre. Edinburgh Tower. A killA dhaNA purANA che. jamInathI 350 phITa UMceA che. aMdara merI kavIna eka skoTTasa rahetI hatI te jagyA che. emAM dhaNA hAle che. jUnAM hathiyArA bahu che. eka jagyAe rANI merInuM khAnagI bAraNuM che. enA vakhatamAM bahu khaTapaTA thaI hatI. enA dikarA IMglAMDanI gAdIe AvyeA tyArathI IMglAMDa tathA skATalAMDanA eka rAjA thayA. I. sa. 1707 mAM skoTalAMDa IMglAMDa sAthe joDAi gayuM, TAvaranA dareka vibhAga itihAsathI bharelA che. ApaNe Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #190 -------------------------------------------------------------------------- ________________ embire TAvara 175 skeTalAMDane khAsa ItihAsa jANIe nahi eTale tyAM IMglAMDanA jeTalo rasa na paDe paNa skeca loko paNa aMgareja lokenA jeTalA ja rasathI pitAno itihAsa yAda rAkhe che. aMdara eka meTa benkaveTa hela (jamaNavAra mATe khAMDa) che. tyAM asala mijabAnIo thatI. e uparAMta skoTalAMDano rAjamugaTa taravAra vagere jALavI rAkhyA che ane AgaLa cekI mUkI che. e TAvara uparathI eDImbare AkhuM joI zakAya che. dekhAvamAM e zahera sAruM dekhAya che. ahIM dareka gharane IglAMDanI mAphaka dhumADAnI cImanI heAya che. ziyALAmAM dhumADe vadhAre nIkaLe che. have te garamInA culA paNa gesathI ja saLagAvAya che eTale agAu jeTale dhumADe nathI thata ema kahetA hatA. TAvaramAM te goThavI rAkhI che. eka tepa epere eka vAge phUTe che tene ghaDiyALa sAthe evI rIte goThavI che ke barAbara eka vAge eTale tepa svataH phUTe. pAcho tene mANasa temAM dArU goLo bharI rAkhe che, paNa bIje divase phUTe te yaMtranA prayogathI ja. TAvaramAM skUlanA vidyArthIo-kanyAo jevA AvI hatI, tene zikSako pitAnA dezano ItihAsa pratyeka sthAna batAvI bahu rasathI samajAvatA hatA. bALakone svadezaprema AvI rIte jAgrata rahe te mATe sarva saMskAra nAnapaNathI ja nAMkhavAmAM Ave che. TAvaramAM eka Norman chapel che. te eka nAnuM devaLa che. tyAM rAjAo prArthanA karatA. enI bArIomAM aitihAsika ghaTanAo sArI rIte batAvI che. TAvaramAM dekhADanArA tyAMnA ghaNuM kuzaLa mANasa hoya che te badhI vAta aMgarejImAM samajAve che eTale ghaNu vigate mAlUma paDe che. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #191 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 176 yurepanAM saMsmaraNe skeTalAMka tyAMthI thoDe dUra nIcenA bhAgamAM St. Giles Cathedral seMTa jAIlsa kevIla Ave che. e devaLa ghaNuM vizALa che, joke seMTala jeTaluM moTuM te nathI ja. enA vizALa raMgamaMDapanI aMdara hajAre lokone prArthanA mATe besavAnI jagyA che. sarvatra prArthanA khurazI upara besIne kare che. lagna paNa ahIM ja thAya che. varavALAne tathA kanyAvALAne AvavAnA jUdA jUdAmArgo heAya che. devaLanI bAjumAM 21 nAITane-saradArene-besavAnI UMcI jagyA che. asala rAjA gAdI para bese tyAre nAiTe bAjumAM besatA. e nAITAne besavAnI jagyA ghaNI suMdara che. temanA chokarAo je jagyAe nIce bese che te jagyA paNa joI. nAne rUma ghaNe bhavya dekhAya che. kethIDralamAM bhAMta sAthe kAca upara skeTalAMDanA nAnA moTA banAve bahu sArA AkAramAM karyA che. e kAca ArapAra hoya che temAM banAvo dekhAya che ane AkhI zobhAmAM ghaNe vadhAre kare che. A prArthanAsthAnanI UMcAI paNa ghaNI che. John Knox's house. jana neksanuM ghara jena nekasanuM rahevAnuM nAnuM ghara joyuM. eNe ghaNAM pustako ane kavitAo lakhyAM che. sara veTara pleTa pachI DheTalAMDamAM ene bIjo naMbara Ave che. enA gharamAM e kyAM besatA, kyAM lakhata-vigere sthaLo ane vastuo jALavI rAkhyAM che. enI besavAnI khurazI paNa jALavI rAkhI che. nAnuM ghara majAnuM che. eka vaccenI eka bhIMta te sADAcAra phITa jADI che. prakIrNa sthAne. tyAMthI pArlAmenTa hela vALuM sthAna joyuM. bAjumAM Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #192 -------------------------------------------------------------------------- ________________ embire prakIrNa sthAne rAjAone dATavAnI jagyA Abbey je. jo ke e bIsmAra hAlatamAM che chatAM ene bahu rasathI batAvavAmAM Ave che. bAjumAM rANIne bAga (Queen's Garden) che te ghaNe bhavya che, suMdara che; emAM amuka divase pAMca hajAra mANasonuM saMmelana thAya che tyAre skeTalADanA sarva AgevAna umarAva varganA mANasane belAvavAmAM Ave che. e bagicAne bahu saMbhALathI lIle rAkhavAmAM Ave che. skeTalAMDanA loko pitAnA meTA mANasane bahu bhAvathI yAda rAkhe che. lorDa rejharI skeTalAMDanA hatA. chellA pacAsa varSamAM tenA traNa moTA mANaso thaI gayA. sara velTara sTeTanuM nAma Ave tyAM te teo zira jhukAve che. vesTara skoTa upara leke kharekhara mugdha thaI jAya che. A sivAya veTaralUplesa, posTa ophisa vigere raste moTAM bhavya makAne Ave che. baranA khANa (laMca) pachI kukanI sahelagAha zarU thAya che. National Gallery of Paintings. plochu P lay. aneka citrothI bharelI A gelerI IglAMDanI TeTa gelerI (pR. 108)nA namunA upara che. citra sArAM che. phurasada hoya te kalAke temAM gALI zakAya tevI e gelerI che. perisanA luva jevI gelerI te bIjI joI nahi, paNa A paNa sArI che, pramANamAM nAnI te ghaNI. e gelerImAM keTalAMka citro bahu suMdara hatAM. badhAM cinI nIce tenI vigata ane tenA citrakAranuM nAma te heyaja. Gray friar's Churchyard. Hold $479114. A kabrasthAnamAM dezanA AgevAna purUSone ghaTelA che. sara 12 Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #193 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 178 yurepanAM saMramAraNe skeTalAMDa vesTara skoTanI kabara ahIM che. bIjA ghaNA kavio, meTA mANaso ane citrakArene ahIM sthAna maLela che. eka ghaNI sarasa vAta ahIM sAMbhaLI. eka kutarAnuM samAdhisthAna tyAM che. eka garIba mANasane nImakahalAla kutaro tenA zeThagujarI gayA pachI tenI kabara AsapAsa sAta varSa rahyo, udAsIna cahere kabara pAse besI rahe ane bapore aradhe kalAka khAvA jaI Ave. sAta varSe e marI gaye. tene tyAM dATa che ane tenA para pramANika janAva ranA citra sAthe enI nImakahalAlInI stuti karI che. A kabrasthAna ghaNuM vizALa che, anekanAM smaraNastaMbhe temAM AvyAM che. pachI basamAM bAra mAIlanI meTI sahela (jeya rAIDa) karI. eDIronI bahAranI lIlIchama dharatI joI. e pradeza perisanA bulavArDa jevuM lAge che. banne bAjunI vRkSaghaTAmAMthI gADI pasAra thAya ane sUrya prakAzI rahyo hoya tyAre tene dekhAva A dezamAM abhuta lAge che. phertha nadIne jabare pula. pharthanadI upara eka majabUta pula bAMdhyo che. pANInI sapATithI enI UMcAI 200 phITathI vadhAre che. e pulanI laMbAI doDha mAIla che. e pula bAMdhatAM rAA karoDa rUpiAno kharca thaye kahevAya che. pAMca hajAra mANasoe sAta varSa kAma karyuM tyAre e baMdhAve. emAM pacAsa lAkha bolTa vaparAyAM che ane pacAsa hajAra Tana huM vaparAyuM che. e pula eTalo lAMbe ane moTo che ke eka bAju raMgavAnuM kAma zarU kare te bIjI bAjue pahece eTalAmAM traNa varSa thaI jAya che ane pAchA AgalI bAjue raMga zarU kare paDe che. duniyAnI eka navAI jevo A pula gaNAya che. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #194 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ekharo phortha nadIne pula 19 game tevuM laDAyaka ke vepArI bArakasa enI nIcethI pasAra thaI zake eTalI tenI UMcAI che. laDAinA vakhatamAM bahu saMbhALathI enI cUkI rAkhavAmAM AvI hatI. chellA mahAvigraha pachI jarmanIe, varasAilanA sulehanAmAnI rUe aMgarejone pitAnAM bArase A jagyAe ja sepyAM hatAM. A pulane pheTo paNa jovA lAyaka che. vacce Kirkliston and Constorphine ne raste be meTI nizALe Ave che. te laMDananI ITana ane heronI nizALo jeTalI vakhaNAya che. eDIberAmAM DAkTarI lAInane abhyAsa sAre thAya che. tyAMnA DAkaTara vakhaNAya che. AkhuM eDIara zahera jevA lAyaka che. nAnI muMbaI jevI TrAmagADIo puSkaLa cAle che. TekasI paNa ghaNI maLe che. prInsesa sTrITane late ghaNe vakhaNAya che ane te sTezananI najIka che. prInsesa sTrITa ane vevaralI sTezanethI jUde jude raste laMDana javAnI gADIo upaDe che. eDImbare dariyAne kAMThe AveluM che. tenI havA ThIka gaNAya che. leke udhamI che paNa laMDana jevI dhamAla ahIM dekhAtI nathI. prInsesa sTrITanA vizALa rastAnI barAbara vacce bAjumAM sara volTara skoTanuM ghaNuM bhavya bAvaluM mUkayuM che; e skoca loko pitAnA dezanA agra lekhaka ane kavine kevuM mAna Ape che tenI javalaMta sAkSI ApI rahyuM che. keTalIka nAnI nAnI cIjo ane makAne joyAM paNa tenuM varNana lakhavuM Avazyaka nathI dhAryuM. skeTalAMDamAM sarvathI vadhAre jovA lAyaka jagyA ne tenA sarovareno pradeza che. te AvatI kAle jovAnuM nakkI karyuM hatuM. AjanI sahelagAha pUrI karI mArA utArAnA sthAne AvI nidrAdhIna thaze. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #195 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sarevarane pradeza. leDI epha dhI leknI bhUmikA rerIga dhUnuM bhramaNasthAna. Scottish Iakes. skeTalaDanAM sarevare. eDIbanA pransesa sTrITa sTezanethI savAre 8-25 gADI upaDI. AkhI kukanI pArTI sAthe hatI. AjanI phI pA. 1-13 zI. 8. pe. hatI. nIcenuM varNana vAMcyA pachI e rakama vyAjabI hatI ema lAgaze. emAM relavenI TIkiTa, meTaranuM bhADuM, gADInuM bhADuM, sTImaranuM bhADuM tathA haTelanAM laMcanA bIlane samAveza thAya che. deDha kalAke sTaralIMga Stirling | sTezana AvyuM. e sTaralIMga zahera ane tene killo laDAInA abhuta banAvothI bharapUra che. killo ghaNe bheTe che. tenI sAme bIjI bAjue sTaralIMga sTezana AvyuM che te skoTalaMDanI cAvI gaNAya che ane te paNuM ghaNuM vizALa che. ahIM AjanI sahelagAhane prathama tabakko pUro thayo. eka vigrahasmArakastaMbha (Warrick Memorial) 150 phITa UMco che, ghaNe purANuM che. sTaralIMga sTezane utaryA eTale sTezananI sAme moTI sArAbenka-ughADI meTara gADIo UbhI hatI. tyAMthI ame sAkasa (Trossachs) nA mulakamAM Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #196 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sarAvarA dhrUsAksa 181 cAlyA. Aje AkAza gherAyaluM hatuM paNa varasAda nahato. mATI gADIe pAMca hatI. temAM lagabhaga 75 musApharI karaze. ghaNA amerikatA tathA ijIpzIana hatA. NAne hiMdustAnanI vAte sAMbhaLavI ahu gamatI hatI ane kAi sAMbhaLanAra hAya te kevI vAta karavI tenI mArI taiyArI hatI. bahu vAta karI. sAta mAIla para eka mATu sarovara AvyuM. tenuM nAma leka kaMTrIna ( Loch Katrine) che. enAthI jarA pahelAM TrAsAkasa hAla (Trossachs Hotel) AvI. e jaMgalamAM AvI rahelI hatI. hoTalanuM makAna dhaNuM vizALa che. tyAM rahevuM hAya te divasa sudhI pUratI sagavaDa sAthe rahI zakAya. e hAlamAM sarve laMca lIdhuM. laMcamAM jete je anukULa heAya te te le. ApaNane zAkabhAjI, kaLA, reTI ane mAkhaNa maLe eTale keAi jagyAe vAMdha AvatA nathI. vaLI ApaNe machI ke mAMsa khAdhA sivAya kema jIvI zakIe chIe ema sarve pUche tyAre hiMdanA karADI mANasA te vagara AkhI jIdaMgI rahI zake che te, temanA khArAka, temanI sAdAi ane temanI dharma bhAvanAnI vAta karIe tyAre sarvena ahu sAnadArya thAya che. Trosesa haoNTelamAM khANa lIdhuM. khAvAnI ane cAne TAima te musAkarImAM paNa e lAko bagaDavA deja nahi ane khAvAmAM utAvaLa ke dhamAla paNa nahi. TrAsesa hoTelamAMthI pAchA sArAbenka gADImAM beThA. eka mAila gayA tyAM lAka keTrIna AvyuM. Lock zabdane artha sarAvara thAya che. A AkhA vibhAga sara volTara skoTanA suprasiddha : kAvya leDI opha dhI leka ( Lady of the Lake ) mAM varNavele pradeza che. ene kAMThe AvI, gADImAMthI utarI sTImaramAM Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #197 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 182 yupanAM saMsmaraNe keTalAMDa beThA. sTImara turata cAlI. AkhA sarevaramAM A nAkAthI sAmA nAkA sudhI sTImaramAM gayA. sarevara lagabhaga ATha mAIla lAMbu che ane sarpAkAra che. sTImara para besavAnI pUratI sagavaDa che. emAM leDI opha dhI lekamAM varNavelA eke eka dekhA (sIne) Ave che. banne bAjue hariyALA parvata lIlAkuMjAra ane vacce sphaTika sarakhuM nItaryuM sarovara AvI raheluM che ane enA agAdha jaLamAM asaMkhya tarageDa thayA kare che. e sarovaramAM sAmethI sTImare AvatI dekhAya che. banne kInArA vaccenuM aMtara kaI sthAne 1000 phITa ane kaI sthAne tethI bamaNuM traNagaNuM dekhAya che. UMcI nIcI TekarIo dekhAyA kare che. A sthaLe rerIga dhU (Rodrigue Dhu) ane phIjha jemsa vacce romAMca utpanna kare evuM yuddha thayuM hatuM. enA Tekare TekarAnuM varNana sara velTara, skoTanI sadara kavitAmAM che. kudaratane A ramya dekhAva abhyAsakALane sArI rIte yAda karAve tevuM che. AkhI kudarata hatI dekhAya che ane mana bahelAvI nAMkhe tevuM A AnaMdajanaka sthAna che ema Akhe vakhata lAgatuM hatuM. sAthenA dUra dUranA musApharonI mIThAza ane vAta karavAnI ane sAMbhaLavAnI vRtti bahu AnaMdaprada lAgatI hatI. mAthe sUrya vAdaLAmAM hatuM, nIce pANI ane be bAju DuMgaranI nAnI nAnI TekarIo. enuM varNana kaI kavi barAbara karI zake. sadara kAvyane abhyAsakALa yAda Ave, te vakhate bAdhelI kalpita ghaTanAo avanavA rUpe taraMga ApyA kare ane kalpanA ane vastusthitimAM taphAvate keTalA che tenI aMdara vATAghATa cAle che . lagabhaga eka kalAka sTImaramAM besI "loka keTIna" joyuM ane Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #198 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sarAvarI lAka ecare 183 leDI ek dhi lekanAM saMsmaraNo tAjA karyeA. pachI sTImaramAMthI utaryAM. tyAM cAra gheADAnI gADIo taiyAra hatI. dhADA dhaNuA majabUta hatA. gADI eka mALavALI hAya che ane jamInathI khAra pIMTa UMce besavAnu hAya che. upara vIza mAjIsa esI zake ane cAre taraph jotA jAya. gADI upara caDhavAne dAdara DAya che. DhAMkanAra lIvarI " paherIne bese che. 45 leAka ecare Loch Achray nI bAjumAM thaine gADI cAlI jAya che. eka bAju sareAvara, vacce saDaka ane bIjI bAju TekarI AvI rahelAM che. sarAvaranI sAme paNa TekarI che. A adbhuta sRSTisauMdaryanI vacce thaine gADIe cAlI. rastA evA sArA ke dhULanu nAmaja nahi maLe. kavi lakhe che ke-- At the head of Loch Achray commences that unrivalled mingling of purple crag, silvery-grey birch, oak coppice and green herbage, known as the Trossachs,-- So wondrous wild the whole might seem, The Scenery of a fairy dream. AmAM jarA paNa atizayAti nathI. svapnasRSTimAM vidyu ratA hAie tevA A dekhAva che. upara nirabhra zAnta AkAza, maMda maMda zItala vAyu laharIe ane cAtaranI nIrava zAMti ahu hRdayaMgama thAya tevAM che ane ana tatA ane bhavyatAnuM bhAna karAve che. sRSTinI Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #199 -------------------------------------------------------------------------- ________________ yuropanAM saMrakaraNe keTalAMka pAMca mAIla cAra gheDAnI gADImAM gayA pachI IvasaneDa hoTela (Inversnaid Hotel) AvI. gADImAM eka kalAka jeTalo vakhata AnaMdamAM pasAra karyo. A AkhA pradezamAM Rob Roy rAba reyanA aneka parAkramo gavAya che. helamAM cA lIdhI. cAnA be zIlIMga ApavA paDe che, bAkI koI paNa kharca karavAnuM nathI. relave gADI, basa, sTImara-badhAMnAM bhADA kuka cukave che. A heTela paNa bahu sArI ane sagavaDavALI che; skeTalAMDanA sarvathI moTA loka lonI eka bAjunA kAMThA para AvelI che. e sarevaranuM varNana have Avaze. hoTelamAM cA sAthe bIskITa vigere je levuM hoya te laI zakAya che. heTelanI bAjumAM meTe pANIne dhedha paDe che. te jotAM nAzikanI godAvarInA gaMgAphelsa barAbara yAda Ave tema che e dhodha joI cheDe vakhata pharyA. sTImarane TAIma baranA 4-45 ne. hato. sTImara vakhatasara AvI. sarva temAM beThA ane leka lema (Loch Lomond) mAM dAkhala thayA. skoTalAMDanuM A sarvathI meTuM sarovara che. sTImara ghaNI suMdara che. temAM besI sarovaramAM cAlyA. dekhAva atyaMta manohara che. cAre bAju TekarIo ane mAthe vAdaLAM AvI rahyAM hatAM ane e sthitimAM ame AgaLa vadhyA. sTImaramAM besI posTakArDa lakhyAM ane dekhAve vAraMvAra joyAM, netranuM sukha maLyuM. skoTalAMDanA sarva sarovarone A epitome kahevAya che. badhA sarovare na jaI zake te A eka sarovara jue to tene sarva jarUrI bAbato samajAI jAya che. emAM vacce ghaNA TApuo Ave che, cAre tarapha lIlotarI ane jhADa ugelAM hoya che ane sRSTisauMdarya enA pUra bahAramAM Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #200 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sAvare loka lekhamAM pUratA damAma sAthe heya che. ahIM kahevAmAM AvyuM ke ravITajharalAMDamAM AthI paNa vadhAre sArAM sarovaro che eTale te jevA javAnuM che te vAtanuM smaraNa thayuM. e sarevaramAM vacce vacce sTezane Ave che tyAMthI peseMjare caDhe utare che; evAM che sTe. zane AvyAM. havA khAvA AvanArane haTelanI pUratI sagavaDa hoya che. mAre te game tyAre laMDana (apIla mATe) doDavAnuM hatuM eTale beTI thaI zakavAne savAla ja nahote. sarovaranI bAjumAM dUra rasto dekhAya che te para gADI tathA meTara cAle che. te upara parvatanI gADI ane TekarImAM relave cAle che. koIne ema pharIne AnaMda meLavavo hoya te te rIte meLave che. sTImara para caDhavA utaravAne niyama evo che ke prathama utaranArA utarI rahe, pachI ja nIcethI caDhAya. e ja pramANe basa ane TrAmamAM paNa niyama hoya che. beTI dhamAdhama ahIM koI jagyAe che ja nahi. sTImaramAM lagabhaga agIAra mAIla pharyA ane kudaratanuM avalokana karyuM. beca (Balloch) karIne sTezana Ave che tyAMthI relavemAM beThA te vakhate lagabhaga sAMjanA cha vAgyA hatA. TrenamAM besI glAsa Glasgow AvyA. glAsamAM daza lAkhanI vastI che. skoTalAMDanuM pATanagara te eDIbaro che, paNa vyApAranuM sthAna lAge che. ahIM vahANa bAMdhavAne mATe dhaMdhe che. tenA zIpayArDa TrenamAM beThA beThA joyA. leke aneka prakAre AnaMda meLavatA hoya ema UMcA hIMcakA ane ramatagamatanAM sAdhano parathI jaNAyuM. glAsagamAM eka sTezanathI bIje sTezane jatAM daza Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #201 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 186 yurepanAM saMsmaraNe keTalAMka mIniTa thAya che. temAM zaherane meTA raste AvI jAya che. eTale glAsagomAM jovA jevuM sthAna AvI gayuM. sTezana para 40 mIniTa khoTI thavAnuM hatuM. temAM hoTela ane zahera upara uparathI joI lIdhuM. TrenamAM besI rAtre sADA nava vAge eDIara AvyA. rastAmAM musApharoe aneka vAta hiMdusthAna saMbaMdhI jANI. temanI pAsethI amerikA tathA IjIptanI ghaNI vAto sAMbhaLI. khAsa karIne eka DeTara hatA teNe hiMdIvAne amerikAmAM DAkaTarI lAInane abhyAsa karavA Ave ema IcchA batAvI. hiMdustAnanI havAnA vyAdhio (tropical diseases) ne abhyAsa amerikAmAM ja thaI zake tema che ema tene mata hato. bIjI aneka vAta thaI. hiMdustAnanA tattvajJAnanuM zuM sthAna che te saMbaMdhI tenI sAthe carcA vArtA karI Akhe divasa AnaMdamAM vyatIta karyo, bIje divase khANavALA jIllAomAMthI pasAra thaI ela ena I Ara lAInamAM laMDana AvyA. raste kAMI khAsa neMdhavA lAyaka hatuM nahi. mAre hAIlenDa ane be zahere jevA javAno vicAra hatuM ane pAchA pharatAM, IglIza saravare ane lIvarapula tathA mAncesTara javuM hatuM. paNa apIla borDa para AvI gayAne tAra AvavAthI turata laMDana javAnuM thayuM. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #202 -------------------------------------------------------------------------- ________________ laMDana pArlAmenTa 187 laMDana-prakIrNa, laMDanamAM keTaluMka khAsa jovA lAyaka che te A divasamAM joyuM. pArlAmenTa hAusa opha komansamAM prekSaka tarIke dAkhala thavA mATe pAsa meLavavo paDe che. kAma cAlatuM hoya tyAre javA mATe IDIA ophisamAMthI pAsa meLavI zakAya che athavA koI meMbara sAthe oLakhANa hoya te te meLavI Ape che. meMbare ghaNuM ane besavAnI jagyA thoDI eTale cIThThI nAkhI amuka meMbarane amuka divasa mATe be pAsa maLe che. pAsa laIne jaIe tyAre prathama yumAM-haroLamAM be vakhata besavuM paDe. bapore sADA traNa vAge dAkhala kare. aMdara pAsa tapAse. bAjunI gelerImAM thaI upara caDhavAnuM. upara pAchuM dhumAM UbhA rahevuM paDe. darekane tyAM rAkhela rajIsTaramAM sahI karavAnI hoya che ane pitAnuM laMDananuM ThekANuM lakhI ApavuM paDe che. meTA akSare beDa mAreluM heya che ke demonstrations by visitors are prohibited 1H31A koI jAtanA dekhA-cenacALA karavAnI manAI che. amuka takarAra savAla carcA heya tyAre koI jAtanA avAja thAya nahi e uddezathI A hukama thaye lAge che. eka eka vijhiTara sahI karI dAkhala thatuM jAya tema kayumAM ApaNe AgaLa vadhatA jaIe. sahI karyA pachI lAMbI gelerImAM javAya che. aMdara suMdara bAMkaDAo upara cAmaDAnI gAdI ghaNI sArI maDhelI hoya che. upara besI pArlAmenTanuM kAma jevAnI. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #203 -------------------------------------------------------------------------- ________________ yuropanAM saMramara IMglAMDa ghaNI majA Ave che. spIkara-ceramena vacce bese che. tenI jamaNI bAju AmanI sabhAmAM je pradhAne (mInIsTa) hoya te bese che. tenI pachavADe lagabhaga daza hAra caDhatI utaratI hoya che. tenI upara tenA pakSanA sabhyo bese che. DAbI bAju virUddha pakSa bese che. belanAra spIkaranI bAjue agADI AvI bese che ane tenI sAme Tebala para Deska hoya che te upara jarUrI kAgaLa, buka repharansa" mATenAM hoya che te mUke che. pachavADenI hAramAM meMbaro bese che. minisTara paikI je lorDasamAM hoya tene besavAnI judI jagyA nIce ja hoya che. upara mAnavaMtA pareNAnI, umarAnI, chApAMnA khabarapatrIonI ane umarAvajAdIonI gelerI jAdI heya che. e sarva ghaNuM jovA jevuM che. pArlAmenTa jarUra jovA jevI jagyA che. ochI jagyAmAM ghaNI sagavaDa karI che ane Akhe dekhAva najarane tRpta kare te che. jyAre koI mahatvane prazna carcAta hoya tyAre ja sabhAgRha cIkAra hoya che, bAkI te sabhyo kyA kTA bese che. koI uMghatA paNa hoya che. meM sara cIna ceMbaranane belatAM sAMbhaLyA. e bahu sArI rIte bele che, acha vaktA che. nezanala libarala kalaba. A kalabamAM AphrikAvALA mI. pileka elIsITaranA AmaMtraNathI laMca levA gayo hato. lAkha rUpIA kharacIne kalabanuM makAna bAMdhyuM che. ene traNa mALa che. moTA holo che temAM bhASaNe thAya ane jamaNavAra thAya. dhUmrapAna karavAno khaMDa tathA dIvAnakhAnuM paNa atre che. strIone smaka rUma jUda che. eka ghaNI sArI lAIbrerI paNa che. A kalabanA 7000 hajAra sabhyo che." Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #204 -------------------------------------------------------------------------- ________________ laMDana givi kAunsIla 19. e nakadAra makAna phAlagara skavera pAse AveluM che. hAlamAM lIbarala pakSanA be mahAna netAo laIDarja ane lorDa eksapharDa (eskavItha) vacce je meTI jhuMbeza cAlI rahI che temAM lIbaranI A meTAmAM meTI kalaba tadana taTastha rahI che. ahIM ema manAya che ke leIDa jyorjamAM jevuM dynamic force (prerakazakti) che, dhamAla karavAnI AvaData che tevI anyatra alabhya che. A kalabanuM AkhuM makAna jovA jevuM che. koI meMbara sAthe paricaya heya teja tyAM javAnuM bane che ane samajavAnuM phAve che. kalabanuM makAna ane vyavasthA bahu sArAM ane samajavA gya che. privi kAunsIla. juDiziyala kamiTI. hiMdusthAna, osTrelIA, keneDA, ane bIjAM saMsthAne ane DamInIansa e sarvanI chevaTanI divAnI temaja phojadArI adAlata A che. emAM hAusa opha lesanA-amIrasabhAnA je meMbare juDiziyala kamiTImAM nimAya te bese che. IMglAMDa tathA skeTalAMDanI apIla hAusa opha losa sAMbhaLe che temAM paNa A juDiziyala kamiTInA meMbare ja bese che. teo rAjAnI Conscience nyAyavRttinA jaLavanArA gaNAya che ane teone hukama rAjAne bhalAmaNarUpe hoya che ane te rAjAe karela kArya gaNAya che. A juDiziyala kamiTInuM sthAna hAITa hAlanI sAme che. tyAM eka seMTrala hela che ane eka beDa rUma che. temAM be kamiTIo bese che. seMTala hela ghaNe vizALa che. aMdaranA bhAgamAM traNathI sAta amIra bese che. te dareka vRddha hoya che. sATha varSathI ochI vayane koI myu. kamiTImAM AvatA nathI. lorDa helvena ke lorDa phIlImera ke lorDa DAralIMgane joyA hoya Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #205 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 190 yurepanAM saMsmaraNe IMglAMDa tA nyAyamUrttija lAge. khArDanA rUmamAM ghaNuM kharUM hIndanI apIle levAya che. bAranI sAme-kaTherAnI sAme mArIsTara UbhA rahI khele che, tene cApaDI vigere mUkavA nAnuM Tebala tenI sAme hAya che. sAMbhaLavAnI majA bahu Ave che. banne pakSanA sAlisiTarane esavA bAMkaDA DrAya che. bAkInA zrAtA mATe viSNubhanI bahAra bAMkaDA haiAya che. khAsTiMga vIga ( khAlanI jhulatI khecalA jevI TApI ) pahere che eTale ghaNA gaMbhIra dekhAya che. senTrala hAla bahu mAtA lAge che. kherDa rUma nAnA che. bArisTarezane mATe jUdo rUma heAya che. jo AvIne besI jAya pachI bArisTarezane khelAve che. teo bahArathI Ave che. rajIsTrAranI epIsa nIce che. je selisiTaro prIvI kAunsIlanuMja kAma karanArA hoya che temanI ekisA ghaNI nAnI hoya che. phakta eka be TAipIsTa ane e traNa kArakunathI calAve che. bAkI sthAnika kAma karanAra solisiTarAnI ophise ghaNI meTI hAya che ane tyAM dhamAla paNa jabarI hoya che. sevana esa. DA. thAmasane ghera jamavAnuM mane nimaMtraNa hatuM, te * sevana ekasa ' nAmanA sTezanathI cha miniTane raste rahe che. e sTezana laMDanathI lagabhaga 26 mAila dUra che. cerIMgakrAsa sTezanethI javAya che. krAsTa Trena cAlIza miniTamAM laI jAya che. jamavA besavAmAM gRhasvAminI hostess ne mukhya sthAna hoya che. tenI sAme host gRhasvAmI bese che. vaccenI bAjumAM memAnane esADe che. temAM Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #206 -------------------------------------------------------------------------- ________________ laMDana laMDananAM nATake 191 paNu ghaNuM kharuM eka strI ane eka purUSa ema besAya che. sarvathI mAnavaMta paroNAne gRhasvAminInI jamaNu bAjue sthAna Ape che. khAtAM khAtAM vAta karatAM AvaDavI ja joIe. gRhasvAminI vAta karyA kare che ane jamavA AvanAre paNa phakta hA nA ja karavAnI nahi, paNa navI navI vAte upADavI joIe ema AzA rAkhavAmAM Ave che. De. thomasane tyAM mArA uparAMta eka bIjA pareNA ane temanA pitAnA putra tathA putrI hatAM. khAtAM khAtAM kaMIka vAta karI. pitAne ghera ghaNI suMdara lAyabrerI che te batAvI ane agnigraha (phAyara plesa) upara nUtana cIjo (kayurIjha mUkI rAkhI hatI te batAvI. ApaNe je cIjone nakAmI dhArI kADhI nAkhIe chIe te cIje ghaNuM kharuM ahIM bahu upayogI thaI paDe che. nAne tAjamahAla mokalIe te gAMDA thaI jAya. IDhANI, motInI racanA, galecA, cAkaLA ane evI koI paNa kaLAvALI cIja teo saMgrahI rAkhe che ane koI mahemAna Ave tyAre bahu rasathI batAve che. aMgarejo sAthe saMbaMdha vadhAravA mATe AvI cIjo bahu kAmamAM Ave che. vivArasika che. themasa IDIA lAIbrerInA lAIbrerIana che. teo bahu mAyALu che. gharamAM ghaNI svacchatA ane sAdAIthI rahe che ane saraLa jIvana gujAre che. ghera lAibrerI ghaNI sArI che ane temanA kuTuMbIjano temanA vidyArasanA koDa pUre tevA che. laMDananAM nATako. laMDananAM nATakomAM je viziSTa tatva meM joyuM te temanI kaLA che. emane pratyeka naTa bahu kuzaLa hoya che. pitAne pAka bahu uttama rIte bhajave che. nIca zRMgAra ke asabhya rUcine te Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #207 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 192 yurepanAM saMsmaraNe IMglAMDa jarA paNa macaka ApatuM nathI ane pitAnI kaLAne khAsa zekhIna heya che. enAM nATakomAM Musical Comedy mukhya bhAga bhajave che. enAM lagabhaga trIza thIeTare che. emAM vastusaMkalanA karatAM zabdaracanAne meha, ane nAca tathA gAyananI viziSTatA vadhAre hoya che. enA pratyeka nAca mugdha kare tevA hoya che ane sAthe saMgItanI laya te abhuta hoya che. ekaTarane prazaMsAnI tALIo maLe tyAre phakta AvIne namana karIne cAle jAya. vadhAre tALIo maLe te bIjIvAra Ave paNa ekanI eka cIja pharIvAra gAte nathI. sanemAne ahIM pAkyarsa kahe che. temAM vacce nAca, jAdu tathA bIjA sIno paNa Ave che. sInemA bapore 1 vAgyAthI zarU thAya che te rAtanA 11 vAgyA sudhI cAlu rahe che. aMdara AvyA pachI game teTale vakhata bese temAM vadhe nahi. progrAma rA kalAkanuM hoya che. sInemAnI phIlame bahu sArI hoya che. dareka nATakazALAmAM khAvA pIvAnI ane kudaratI hAjatanI pUratI sagavaDa hoya che. nATakomAM cha penI kharacIe te progrAma maLe che. paNa te nakAmA hoya che. gAyananI buka ke nATakane TuMka sAra maLatA nathI. nATakamAM sIna sInerIvALA nATako hoya temAM majA ghaNuM Ave che. keTalAMka sAdAM paNa hoya che. surIlena thIeTara evuM moTuM che ke eka pATha cAlato hoya tyAM bAjumAM bIjo sIna goThavAI jAya ane eka paDado paDatAM bIjo ucakAya tyAM tadana neja sIna heya. te nIce vIjaLIthI cakkara pheravI na sIna raju kare che. keTalAka nATake seMkaDe rAta sudhI eka sarakhA cAle che. bapore 2-15 Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #208 -------------------------------------------------------------------------- ________________ laMDana kITApha 17 thI cha vAgyA sudhI "meTInI" heya che. temAM jaIe te paNa rAta jevuM ja lAge che. x2101 (Cenotaph). | hema ophisanI barAbara sAme, pivi kAunsIlanI pachavADe, vesTaminsTaranI najIka vIrapUjAnuM A uttama dazya che. AkhA rastAnI barAbara vacce eka tadana sAda smaraNastaMbha karyo che, mathALe kephIna (Sarcophagus) ne AkAra che ane chellA mahAna vigrahanA ajANyA sipAI (Unknown Soldier) nI e yAdagIri che. enA upara dararoja seMkaDo puSpahAra ane gajarA caDhe che ane game te mANasa gADImAM, meTaramAM ke cAlatAM e raste nIkaLe te tyAM pitAnI heTa (pI) utArI, namana karI AgaLa vadhe che. laDavA jatA tyAre mAna maLatuM, marI gayA tene maLyA kare che. A vIrapUra ghaNI dhaDe levA lAyaka che. e mahA vigrahanA smaraNataMbhanuM sthAna pasaMda karavAmAM ghaNuM DahApaNa vAparyuM che. e bahu suMdara ane jANItI jagyA che. 11 naveMbara 1920 ne roja ene paMcama je khulluM mUkela che. A kITApha jotAM deza kaI dizA tarapha doravAya che ene keTaleka khyAla Ave che. laMDana saMbaMdhI sAmAnya. aneka banAvothI bharapUra, aneka prakAranA lokothI vasAyalA ane meTI dhamAlavALA laMDana zaheranuM saMpUrNa nirIkSaNa karavA mATe nIcenI bAbate lakSamAM rAkhavA gya che - laMDanane jovA mATe enjhIbasane mAthe besavAthI bahu AnaMda Ave tema che. enI basamAM besI laMDananI vizALatA jarUra jevI. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #209 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 184 yuropanAM saMsmaraNe yurApana iMglAMDa utAvaLathI eka cheDethI bIje cheDe amuka sthAneja jaheya te aMDaragrAunDa relavemAM e samaya lAgaze, paNa temAM laMDana jevAze nahi. ghaNIvAra vyavahAra aTakI paDe te enI basa khUba TAIma le che paNa aMDaragrAunDamAM dhArela vakhate pahecAya che. laMDanamAM oksapharDa sTrITa, rIjanTa sTrITa, pIkADIlI, TraphAhagara skavara, sTrAnDa, vikaTorIA sTrITa ane hebarna-eTalA latA ekavAra joI levA, banatA sudhI kazA udeza vagara A latAo upara ekavAra rakhaDavuM eTale aneka vicitra vyaktio ane vyApAranA pradeza ane paddhatino khyAla Avaze ane laMDananI mahattA, vizALatA ane viziSTatAne Acho paNa pAko khyAla Avaze. laMDana jevA mATe ochAmAM ochA daza divasa te jarUra rAkhavA ane kyAM javuM che ane keTaluM jevuM che tene prathamathI nirNaya karI rAkhe. sArI gAIDa buka laMDana jovA mATe jarUra pAse rAkhavI, laMDanane nakazo jarUra pAse rAkhave ane basanA tathA aMDaragrAunDanA nakazA maphata maLe che te jarUra rAkhI levA, eTale kyAMthI kayAM javAya che teno khyAla Ave che. laMDanamAM bhUlA paDyA hoIe te pilisane pUchavuM. te turata tamane kaheze ke-be galIo mUkI jamaNe raste jaI cAra galI mUkI DAbe javuMpachI vigere vigere. ATalI lAMbI vAta yAda na rahe, te prathama kahe te yAda rAkhI levI, pachI bIjA pilisane pUchavuM. laMDananI pilisa ghaNI cAlAka ane atyaMta sabhya che ane ajANyA mANasane pUratI madada kare che. vAhanane asAdhAraNa mATe vyavahAra aMkuzamAM rAkhI je yuktithI te calAve che te kharekhara jovA lAyaka che. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #210 -------------------------------------------------------------------------- ________________ laMDana laMDana saMbaMdhI sAmAnya laMDanamAM khAvA pIvAnAM resTorAM pAra vagaranAM che ane dareka latAmAM che. baporanuM laMca levA pitAnA sthAna para javAnuM banavuM muzkela che. sArA lAyananA ke e. bI. sI. nA resTorAMmAM khAI levuM. - laMDanathI ekAda zanivAre ke ravivAre, bAITana jevA baMdare jarUra jaI AvavuM. e jIvana avanavuM te eka vakhata jarUra jovA lAyaka che. kAmakAja karanArA mANaso ravivAra kevI rIte gALe che te jarUra abhyAsa karIne jovA lAyaka che. AIla eka vAITa, mArageTa vigere baMdaranAM sthAne ghaNuM jovA ane rahevA lAyaka che. enI gAIDa buka vinA mUlya thomasa kukane tyAM maLe che. A sarva uhALAnAM sthaLo che; ziyALAmAM tyAM javuM AkaruM che ane tyAM lokonI hAjarI ane bIjA AkarSaka to paNa hetAM nathI. ziyALAmAM loko phAnsanA rIvIyerAnA vibhAgamAM athavA ITAlIana rIvIyeramAM jAya che. phrAnsanI uttare ane pazcime paNa Devala vigere uhALAnAM sthaLo che te paNa ekAda vakhata jarUra jovA lAyaka che. laMDananI gAiDa buka ghaNuM Ave che. themasa phakanI ochI kimatanI sArI che. saMpUrNa vigatavALI gAIDa buko mare (Murray) nI 12 zi. beDekara (Baedekar's) 12 zi. athavA myuraheDanI (Muirheads) 1ra zilIMganI maLe che. laMDanathI ekAda vakhata Temsa nadImAM nAnI sTImaramAM pharavA javA jevuM che. emAM grInIca sudhI athavA celasI sudhI javAmAM eka judA ja prakAranA jIvanano khyAla Ave che ane pArlAmenTanA hAusane bIjI bAjuno dekhAva sTImaramAMthIja joI zakAya che. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #211 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 16 yurepanAM saMsmaraNe IMglAMDa laMDanamAM nAnA moTA seMkaDo bagicAo che. A bagicAemAMnA seMTa jemsIsa pArka, hAiDa pArka, rIjanTa pArka, beTarI pArka ane vIkaTerIA pArka khAsa jovA lAyaka che. laMDana najIka AvelI ITana (Eton) ane hare (Harrow) nI nizALanI paNa eka vakhata jarUra mulAkAta levI. e nizAbenI pachavADe labe itihAsa che. khAnadAna gRhasthanA chokarAone tyAM zikSaNa ApavAmAM Ave che. evI rIte gRha madhyama varga ke majUra vargathI jUdA paDe e IcchavA joga che ke nahi e savAla bAju upara rAkhI tyAM kevI rIte zikSaNa apAya che te jarUra jovA lAyaka che. bakIMgahAma pelesa bahArathI jarUra jovA lAyaka che. vInDasara kesala paNa ekavAra joI Avo. tyAMthI ITananI keleja nadInI sAmI bAjueja Avela che. laMDanamAM aitihAsika agatyanI cIjo jevAnI che tevI ja rIte janasamAjanuM vartana, vyavahAra paddhati vagere paNa jevAnAM che. laMDanane pUrva vibhAga garIbathI vasAyela che. tyAM eka vakhata huM kukanI sahelagAhamAM gayo hato. temAM khAsa garIba varga tyAM keTalI kaMgALa dazAmAM che te dekhAya che. AgaLa jatAM tyAM Temsa nadInI moTI Tanala Ave che. nadInI nIce meTara cAlI jAya che. mAthe pANI ane nIce UMDAIe moTara jAya-e kalpanA paNa bhavya che. laMDana AMkhe khullI rAkhIne jovA jevuM che. ApaNe agrejI bhASA samajIe eTale prakRtine abhyAsa ane avalokana Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #212 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vaDana perisana rasta 190 ApaNe IMglAMDamAM sarvathI vadhAre karI zakIe chIe. bIjI jagyAe jovA samajavA lAyaka haya, pazu ApaNe te pArakA upara AdhAra rAkhavA paDe che ane ApaNe pUratA abhyAsa karI zakatA nathI ema bhASAnA ajANapaNAthI ApaNane lAgyA vagara rahetuM nathI. AthI musApharInA sAre| vibhAga laMDana ane IMglAMDane ApavAmAM musAkrInA jJAna meLavavAnA uddeza pAra paDe che ema mArUM mAnavuM che. mArA keTalAka mitrA perisa rahevAnuM vadhAre pasaMda kare che. temanuM game te dRSTibindu hAya, mane laMDananA vasavATa vadhAre upayogI sadara kAraNe lAgyuM che. perisane raste. laMDana gayA tyAre kele-DeAvara ( Calals-Dover ) te mArge gayA hatA. e raste pesathI DAvara 185 mAila thAya che. laMDana javAne e TuMkAmAM TuM ane medhAmAM medhA rastA che. emAM 21 mAlanI cenala eLaMgavI paDe che. meM laMDana tA. 17-7-26 ne rAja cheDayuM laMDanathI pAchA karatAM huM khula--phAsTana ( Boulogne--folkestone ) te raste gayA. bulethI perisa 158 mAila thAya che paNa cenalamAM vadhAre vakhata lAge che. A raste paNa sAre che. keleDevarane mArge cenala eLa gatAM 45 mIniTa thAya che, A raste 70 mIniTa thAya che. mane sTImara vadhAre sArI maLI hatI. laMDananA vIkaTArIA sTezanathI upaDelI gADI phAsaTana UbhI rahe che ane sTImaramAMthI utarI khule AvIe. tyAMthI upaDelI gADI perisa UbhI rahe che. A raste pArasa AvatAM kharAbara 7 kalAka thAya che. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #213 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 198 yurepanAM saMsmaraNe mansa perisa (che. 87 thI cAlu). perisamAM agAu keTaluMka joyuM hatuM. A vakhate keTaluMka navuM joyuM te lakhI nAkhuM chuM. varasAila. Versailles. e perisathI dakSiNe lagabhaga 11 mAIla dUra che. tyAM moTe rAjamahela che, je aneka eraDAvALo che ane citrakAmathI bharapUra che. ahIMnI khAsa viziSTatA to phuvArA ane bAganI che. uhALAmAM dara mAsanA trIjA ravivAre phuvArA uDe che ane bIjA divasoe uDavAnA hoya tenI jAherAta thAya che. e phuvArAnA raMgaberaMgI dekhAvo taddana avanavA che. phuvArAne evI suMdara rIte uDADavAmAM Ave che ke tenuM varNana thaI zake nahi. enAM citro jarUra jovA lAyaka che. kaLAvAna purUSe zuM zuM karI zake tene A jIvata purAvo che. e phuvArA jUnA che ane jarUra jevA lAyaka che. phuvArA meTI saMkhyAmAM che. lagabhaga 100 jeTalA haze. darekanI viziSTatA ane vicitratA ane prakAranI ja hoya che. bAga paNa ghaNe sughaTa heI enAM pratyeka jhADa ane gaMdarInI racanA AkarSaka ane AnaMdaprada che. e jotAM tRpti thAya nahi. tyAM hajAre strIpuruSe pharatAM hoya che ane manane game te AnaMda karatAM hoya che. enI sughaTa pejanA, bAjunI suMdara nadI, paDakhe suMdara sarovara ane eka bAju khAsa viziSTa raMgIna phuvArA ane vacce vacce lIlotarI jotAM anupama AnaMda Ave tevI A ghaTanA che. phuvArAnI ejanA karatAM keTaluM pANI vaparAze tene khyAla nahi ja AvyuM hoya, paNa e pANI paNa gaNatarI Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #214 -------------------------------------------------------------------------- ________________ perisa varasAIlanA mahela 199 pUrvaka cAlyuM jAya ane uparathI paDe tyAre avanavA AkAre paDe. AkhA dekhAva suramya, madhura, zAMta ane avanavA hAI manuSyagatimAM devagatinuM bhAna karAve tevA che evuM lakhavAmAM jarA paNa atizayAkti nathI. varasAIlanA pAdazAhI mahela (State Apartments) kharekhara bhavya che ane aneka aitihAsika banAvAthI bharapUra che. teTalIja mahatvanI ' gelerIA De glAsIjha ' che. enuM kada 240'43pa' xITa che ane UMcAi 42 phITa che. 1871 nA 18 mI jAnyuArIne rAja A sthAnapara vIliyama eNka buzIAne * zahenazAha ' tarIke jAhera karavAmAM AvyA hatA ane chellA mahAvigrahane aMte eja sthAne 28 mI juna 1919 te : rAja itihAsaprasid varasAIlanuM tahanAmuM '(Treaty of Versailles) taiyAra thayuM te para sahI karavAmAM AvI hatI. varasAIlathI pAchA vaLatAM sAM lu (St, Cloud) jarUra javA jevuM che. enI sAmenA hariyALA pradeza manameAhaka che. bAjumAM setramAM cInIkAma jovA jevuM che. varasAla mATe kepakhelanuM pustaka - varasAIla enDa ela ebAuTa ITa' joi javA jevuM che. ApaNe enA uccAra 'vaselsa' karIe chIe te sAcA nathI. TreDAmanuM devaLa. A moTuM devaLa dhaNuM bhavya che. emAM ravivAre prArthanA thAya che. (jAe pR. 80). ame bapAre gayA tyAre saMgIta sAthe prArthanA thatI hatI. enI zAMti ane devasthAnanuM gAMbhIrya joie tA kalpanA thAkI jAya. hajArA lAkA hAjara chatAM avAja nahi, UbhA thavAnuM hoya tyAre badhA UbhA thAya, caherA para viziSTa Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #215 -------------------------------------------------------------------------- ________________ yuropanAM saMsmaraNe mAnsa teja camake ane gaMbhIra zAMtine pAra nahi. romana kethalIke mUrtipUjaka che eTale ApaNane jovAmAM khUba rasa paDe. enAM gaMbhIra avAjamAM rahelI zAMti ane meTA vAjitra (oragana) nA zAMta sUra jaDa hRdayane paNa DelAve tevA hoya che, prabhusthAna kevuM hovuM joIe tene khyAla Ape tevA hoya che, zAMtinI hRdayapara zI bhAvanA thAya che te samajAve tevA hoya che, akhalita vRtine piSaNa Ape tevA hoya che. enAM bhajana (hImsa) aMdarane pAdarI varga vArApharatI bele che ane pachavADe eragana hoya temAMthI pratidhvani uchaLe che. bahu vicAravA je anukaraNa karavA je A prasaMga joyo. ApaNuM dhamAla ekAgratA thavA detI nathI tene barAbara khyAla Avyo. maMdiranI bAMdhaNI, citrakAma, putaLAM vigerenuM varNana karavAnI jarUra rahetI nathI. e sarva to hindamAM "phImamAM Hunchback of Notre Dam mAM joyAM hatAM. A devaLamAM pharI pharIne jovAnuM mana thayA kare che. prArthanA cAlatI hoya tyAre khAsa jovA javA jevuM che. ravivAre enI bhavyatA hRdayaMgama thAya tevI hoya che. kImeTerIyama. perisanuM smazAna lagabhaga nava mAIla dUra che. eka saMbaMdhIne maraNane aMge tyAM javAnuM thayuM. te sthAna ghaNuM gaMbhIra che. tyAM aMdara dAkhala thatAM kuTuMbavAra dATavAnI seMkaDe jagyAo che; te para te kuTuMbanAM nAmo lakhelAM hoya che. e jagyAnA hajAro phAlka ApelA hoya che. enI aMdara thaIne moTara pasAra thaI. sarvathI agAu maranAranA zabane laI janAra moTara cAle ane pachavADe bIjA saMbaMdhIonI moTara cAle. enI banne bAjue seMkaDo kauTuMbika Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #216 -------------------------------------------------------------------------- ________________ perisa phrIeTArIyama 201 kathA ane smaraNastaMbha hAya che. upara nAnI rImA ane aMdara dATavAnI jagyA heAya che. chevaTe khALavAnI jagyA (mazAna) Ave che. badhA nIce mukhe TApI utArI UbhA rahe che. maTara mAMthI kApIna cAra jaNA utArI aMdara lai jAya che. e sarva bAbatAnI phrI prathamathIja Apela hAya che, aMdara lai jai kAzIna ughADI maranAranA dharanA cAra mANasane aMdara lAve che ane zabane eLakhAvI rajA meLave che. pachI eka bhaThThI para tene mUke che. 45 mIniTamAM taddana rAkha thai jAya che. gesathI zabane kAIna sAthe bALI nAMkhe che, daramyAna sa` saMbaMdhIe bahAra bese che. temanI najare gesa dekhAya nahiM ke gadha Ave nahi.bahAra bAMkaDA skUlanI jema gAThavelA hAya che. gaMbhIra zAMtithI nIce mukhe sarva bahAra ese che. pANA kalAke aMdara be sagAne khelAvI avazeSa haDDI Ape che. sAme yAdagIrInA gokhamAM te mUke che ane tyAM eka varSa rAkhe che. vadhAre vakhata rAkhavA mATe athavA smArakanI patarI mUkavA mATe pI le che. gAkhanI laMbAI paheALAI eka eka prITanI hAya che. bALavA mATe lai javAthI mAMDI De sudhInA kharca lagabhaga 3000 phrAMka thAya che. A kriyAnI gaMbhIratAnA pAra nathI. sarva hiMdusthAnI vatanIo Ave prasa Mge banatA sudhI jarUra Ave che ane paradezamAM keTalA bhrAtRbhAva rahe che te batAve che. zAkanA dekhAva gaMbhIratAthI bharapUra hoya che. raDavA kuTavAnI te vAta ja nahi. A phaikhAva AkhI jIMdagImAM na bhUlAya teve che. sAdhAraNu rIte maraNu thayA pachI zakhate 48 kalAka dharamAM rAkhe che. rajA maLe ane vAza Ave tyAre agnisatkAra thAya che. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #217 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 202 yurepanAM saMsmaraNe mAsa agni saMskAranI sarva sagavaDe perisamAM che. agavaDa mAtra ekaja che ke e rIti ati kharacALa che. rakhya musApharInI beThavaNa. ahIMthI ame thomasaka mAraphate daza divasanI svITajharalAMDanI Tura goThavI. hoTela ane relavenI TIkiTa kukavALA Ape che. phrAnsanA bhAva bahu anukULa hatA ane eka pAunDanA 224 ne bhAva maLe ane mIlAna sudhInI musApharI mukarara karI sarva TikiTa ane kupane ame laI lIdhAM. svITajharalAMDane mAge. savAre ATha vAge (tA. 22-7-26) gAra Da" lIye dezazanethI huM ane mArA mitra zrIyuta naMdalAla mA. amarazI TrenamAM beThA. A gADI jIneva (GenevasvITajharalAMDa)nI hatI ane e kudaratanAM saMdaryathI bharapUra pradeza jevAnI amArI ghaNA vakhatanI murAda Aje bara Avaze e vicArathI hadayamAM AnaMda thatuM hatuM. phrAnsanI gADImAM sekanDa kalAsamAM musApharI karavI ghaNuM rIte anukULa paDe che. IglAMDanI mAphaka ahIM pahele ane trIjo ema varga nathI paNa hiMdusthAnanI mAphaka traNe varga che. gADIo ghaNI sArI ane resTorAMkAra sAthe hoya eTale khAvA pIvAnI paNa sagavaDa pUratI hoya che. phAnsanAM lagabhaga dareka sTezana, sauMdaryathI bharapUra hoya che. eka te tirIvALA pradeza ane vaLI tene kaLAthI suramya banAve eTale dareka sthAne vRkSa, velI, vanaghaTA, ane kApelA cAsa AMkhane ThaMDaka Ape che. Aje taddana ughADa hatA eTale zAMtithI AnaMda anubhavatA ame AgaLa vadhyA. phrAnsanA lIletArIvALA, makhamala pAtharI dIdhI hoya Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #218 -------------------------------------------------------------------------- ________________ perisa sarahada upara herAnagati 203 tevA ramya khetare ane nadInALAMo oLaMgatA Akhe divasa AgaLa vadhyA. TrenamAM amerikana sahelANIo hoya tyAre bahu majA Ave che. teo aMgarejanI jema cUpa besI rahenAra hotA nathI. dakSiNamAM je relave jAya che, tenuM nAma perisanTalIya relave che. sarahada upara herAnagati. ahIM jyAM eka rAjyanI hada mUkI bIjA rAjyamAM javAnuM hoya che tyAM ghaNuM herAna thavuM paDe che. vIramagAmamAM jevA saMskAra agAu thatA hatA tenAthI paNa vadhAre aDacaNe ahIM thAya che. phrAnsanuM chelluM sarahadanuM sTezana belagADI Bellgarde AvyuM eTale, AkhI gADI khAlI karAve che. pachI badho sAmAna ucakI athavA ucakAvI keTaleka dUra kasTamsa jakAtanI oNphisa hoya tyAM laI ja paDe che ane tyAM pAsapeTa batAvI te para sakako marAvavo paDe che. sAmAna badhe tapAsI jue, paNa phrAnsavALA te mAtra eTaluM ja jue che ke kAMI sonuM bahAranA pradezamAM jatuM nathI. cAkathI muddAo upara nizAnI karI Ape, eTale sAmAna pAcho gADImAM laI ja. lagabhaga pA mAIlanI A pramANe halAmaNa karavAnI ane pAchA gADImAM teja sthAne sAmAna gaThavAva. sAmAna lagejamAM rajIsTara karAvyo hoya te paNa batAvavAnuM hoya che. belagArDa sAMje cha vAge Ave che. TrenamAM resTorAM kAramAM badhu khAvAnuM maLe. ApaNe vejITerIana chIe ema kaI aMgarejI jANanAra mAraphata jaNAvIe eTale pUratAM phaLa, zAkabhAjI, pAMu, breDa, tathA masko maLe. A pradezamAM cA karatAM karIne vadhAre upaga thAya che. khAvAnI jarA paNa agavaDa paDatI nathI. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #219 -------------------------------------------------------------------------- ________________ svITajharalenDa belagArDanuM sTezana choDayuM eTale svITajharalAMDane ramya pradeza zarU thaze. nAnA moTA DuMgara, nadI, nALAM ane kudaratanI vividha ramyatAnI ekadama zarUAta thaI gaI. A pradezanuM varNana karavuM muzkela che. ekadama lIlo pradeza ane temAM vacce gADI cAlI jAya. bAjumAM dhodhamAra nadI jesathI vahyA kare ane mAIle sudhI eka bAju khINa ane bIjI bAju lIle DuMgara dekhAyAM kare. A nadI te prakhyAta rena (Rhone) nadI hatI ane te bahu josathI vahetI hatI, kAraNake UMce gADImAM beThAM beThAM paNa tenAM phINa dekhAtAM hatAM. e nadI eka moTA lemana nAmanA sarovaramAMthI nIkaLe che te jIneva sudhI cAle che. tenuM AgaLa varNana Avaze. e nadImAM eka jagyAe baMdha bAMdhI vIjaLI utpanna karavAmAM Ave che. e vIjaLInuM sTezana paNa cAlatI gADIe jovAmAM AvyuM. lagabhaga eka kalAka sudhI nadIne kAMThe lIlotarI vacce gADI cAlI, vacce be ghaNI moTI Tanela (bugaDAo) AvI ane Akhare lagabhaga NA vAge rAtre jIneva (Geneva) AvI paheMcyA. jIneva e svITajharalAMDanuM phAnsanI bAjunuM mukha che ane ahIM lIga epha nezansa bese che te vAMcyuM hatuM tethI A pradezamAM ghaNe AnaMda paDaze ema prathamathI ja dhAryuM. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #220 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jIneva pravAsanI sagavaDa 25 maila (Geneva). kukane mANasa sTezane AvyA hatA. ahIM pAchI svITajharalAMDanI kasTamsa (jakAta) AvI. badhA utArUone sAmAna jevAne tene hakka che. keTalIkavAra moDhuM joine paNa sAmAna vagara joye pAsa karI Ape. hIMdavAsIne kadi sAmAna upADavAnuM kahetA nathI, bAkI te e khAtAnA mANasanI mIThI maherabAnI upara AdhAra rahe che. sAmAnapara cAkanAM nizAne karAvyAM. gADIo-meTare taiyAra hatI. sAmAnane kabaje kukanA mANase lIdhe ane ame gADImAM beThA. musApharImAM sAmAna ghaNe e rAkhe anukULa paDe che. eka vadhArAne suTa, cAra pAMca khamIsa, dazeka kalara ane TAI ane hajAmata tathA dAtaNane sAmAna ane be ovarakoTa ane pAIjAmA suTa be heya eTale eka nAnI suTa kesa ane vAMcavAnI copaDIo vigere paracuraNa cIje mATe eka nAnI henDabega basa thaI paDe che. AvI musApharImAM TuvAla, beDIMga, khAvAnuM ke phuTanA karaMDIyA kAMI paNa sAthe levuM paDatuM nathI. sarva cIje jyAre joIe tyAre maLe che ane khapa pUro thAya tyAre laI jAya che. jInevanA sTezananuM nAma gAra paDI keranevIna ( Gare de Cornavin) che ane tene sAco sthAnIka UccAra jIneva che. Geneve athavA Geneva lakhAya che. bhUmadhya samudramAM jInoA (Genya) baMdara che te taddana jUduM che ane te DlImAM AvyuM che. tene AnI sAthe seLabheLa karavuM nahi. pAMca mIniTamAM hoTela Da eMglITara (Hotel DP Angletenre)mAM AvyA. e hoTelamAM aMgrejI bhASA jANanArA ane belanArA ghaNuM hoya che. e heTala suprasiddha leka Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #221 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 206 surASanAM saMsmaraNA svITajharalAMDa lemana ( Lake Leman ) nI kharAbara upara Avela che. lekalemana athavA leka ek jIneva svITajharalAMDanA badhA sarAvarAmAM sAthI meTAmAM moTuM che. e jInevathI zarU thAya che. e sarAvarane pazcima kAMThe jIneva AveluM che. e bhrUNuM moTuM zahera che. emAM doDha lAkha mANasanI vastI che ane svITajharalAMDamAM jhurIcathI bIje nakhare e Ave che. sarAvaranA kAMThAne ghaNA ramaNIya banAvyA che; emAM hADIe cAlyA kare che ane nAnI sTImara paNa ghaNI cAle che. kAMThA upara hATalAnI hAra AvI rahI che. e hAlA chellAmAM chellI DhabanI ane zreNI suMdara hAya che. A AMgyuTara hAla krsTa kalAsa hATela che. emAM sagavaDa saMpUrNa prakAranI che. amane jUdo bAtha-nhAvAne eraDA ApyA hatA. pharanIcara, TuvAla, lAiTa badhuM U~cA prakAranuM pUrUM pADavAmAM Ave che. ame theAmasa kukavALA sAthe je gADavaNu karI hatI temAM A hoTelane samAveza thatA hatA eTale amAre te mAtra vejITerIana tarIkenI sagavaDA meLavavAnuMja kahevAnuM hatuM. ame paheoMcyA eTale turata annakLa zAkanI badhI sagavaDa karI ApI. amane e eDA ApyA. uparAMta bAtha vigerene ArDe! jUdA amArA kazAde oraDAmAM beThA beThA mAM blAM (Mount Blanc) paranA barapha joi zakAtA hatA ane Aje divasa khuzanumA hatA eTale baraphanA DuMgara bahu sArI rIte dekhAtA hatA. e dekhAva jovA hajArA lAkA kinArA upara utarI paDayA hatA ane ame te rUmamAM beThA beThA ja e anupama dekhAva nihALI rahyA hatA. rAtre sarAvara upara laTAra mArI. aneka hArelA ane tenI AsapAsanI kudaratanI zAbhA joi. A sarAvaranI khUbi e che ke te ahIM chatevamAM pUrUM thAya che ane Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #222 -------------------------------------------------------------------------- ________________ neva seTelamAMthI ya pachI temAMthI Rhone rana nadI dakSiNa tarapha vahe che. relavemAMthI je nadInAM jaLa pUrajosamAM vahetAM dekhAtAM hatAM te A 2hena nadIja hatI ema jIneva AvyA pachI khabara paDI. AkhA sarovarane kinAre bIo mUkIne ane suMdara kinAre bAMdhIne suzobhita karyuM che. ene cheDe jyAM nadI zarU thAya che tyAMthI tenA upara pula bAMdhI dIdhuM che ane te upara thaIne neva zaheramAM javAya che. heTele ghaNIkharI A bAjue AvelI che jyAre zahera sAmI bAjue che. A hoTelamAM cAra mALa che, lIphaTa che ane mATe jamavAne oraDe che. amane 56-58 naMbaranA be ghaNA vizALa khaDe maLyA hatA. rUmamAM be Tebala, kabATa, suMdara palaMga, TUMka mUkavAnI cArapAI, khurazIo vigere ghaNuM UMcI jAtanuM pharanIcara hatuM ane traNa vIjaLInI lAITa hatI. jInevamAM savAre kukanI sahelagAhamAM dAkhala thayA. svITajharalAMDamAM nANAnuM calaNa phAMkanuM che. svITajharalAMDanA phAMka eka pAunDa (IMglIza sTaralIMga) nA pacIza maLe che eTale eka zilIMgano svIsa savA phrAnka thaze. ahIMnA calaNamAM meTI vadhaghaTa nathI. perisamAM jevI dareja vadhaghaTa thatI hatI evuM ahIM kazuM nathI. ame pahelIvAra phrAnsamAM gayA tyAre eka pAunDanA phrAnka 145 ne bhAva hatA ane bIjIvAra 277 thaI ra24 rahyA hatA. tevI koI gaDabaDa ahIM nathI. kukanI savAranI sahelanI phI 10 svIsa phaka hatI. meTI gADImAM besI zahera jevA nIkaLyA. jIneva athavA jInIva athavA jInIvA ghaNuM svaccha zahera che. emAM kaI Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #223 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 208 yuropanAM saMsmaraNe svITajharalAMDa jagyAe kyare ke gaMdakI te jovAmAM ja AvyAM nahi. ahIM prajAsattAka rAjya che ane A sthAnamAM League of Nations-prajAsaMghanI mITiMga bharAya che tenuM varNana AgaLa Avaze. majuronI pariSad (Labour conference) paNa ahIM ja bharAya che. moTAM makAno ane bajAro jotAM ame AgaLa cAlyA. ghaNI jagyAo joI, temAM dhyAna kheMcanArI jagyA nIce pramANe jovAmAM AvI. menyumenTa oNpha repharmezana." A sarve prajAnuM che, International AMtararASTrIya che. tyAM pherala Farel, kAllIna Calvin, bejhA Beza ane nekasa KnoxnAM putaLAM che. temanAM jIvananAM banAvenI yAdagIrinA lekha sAthe nIce pANIne jhare che. A yAdagIrinuM sthAna taiyAra karavA pAchaLa lAkha rUpIA khacAyA che. thoDeka dUra rahena nadIne Arave (Arve) nadI sAthe saMgama thAya che. lelenamAMthI nIkaLatI Dona nadInuM pANI AsamAnI che jyAre AravenuM pANI taddana sapheta che. e DuMgara uparathI Ave che ane e je jamIna parathI pasAra thAya che temAM mATI cune che tethI tenuM pANI DoLAyeluM che. e ekadama AsamAnI byu, ane sapheda pANI maLe che tyAM dekhAva majAne banI rahe che. pANInA raMga bhinna hovAthI allAhAbAdano triveNI saMgama barAbara yAda karAve che. bane nadIomAM pANI ghaNuM ane paTa vizALa hoI dekhAva dariyA jevo lAge che ane khAsa jevA lAyaka che. e saMgamanA sthAnanI sAme meM blAM parvata dekhAya che ane tenA parano barapha bahu suMdara dazya raju kare che. A meM blAM Apsane vibhAga che ane UMcAImAM 3800 phITa che. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #224 -------------------------------------------------------------------------- ________________ banevI prajAsaMgha ane majurasaMgha 209 - jInevamAM yunivarsiTi ane myujhIamanAM makAne majAnAM che. jInevanAM bhavya sarovaranA kAMThA upara lIga opha nezansanuM sthAna che. hAla cha moTI sattAo (Powers) temAM bhAga le che. tenuM sekreTarIeTa ahIM che. temAM cAraso kAraka che. aMgarejo ane phreMca temAM AgaLa paDato bhAga le che. amerikAnuM yu. sTeTasa temAM dAkhala thaI zake paNa manare DekaTrInane laIne thatuM nathI. bAvana prajAo, A saMdhamAM sabhAsada tarIke dAkhala thaI che. meTA meLAvaDA vakhate sarva meMbaraprajAnA pratinidhio hAjara thAya che. enI kAunsIlamAM daza meMbare che. ene meLAvaDe thAya tyAre bahu manohara dekhAva thAya che, paNa atyAre tevI mITiMga cAlatI nahatI. e mITiMgane besavAnI jagyA tathA kAunsIla hola vigere amane eka khAsa mANase batAvyAM ane lIga opha nezansane kharo Azaya zo che tenuM varNana aradhe kalAka karyuM. enA suMdara pradezanI sAmenuM sarovara ane te pachI parvatanI hArAvaLI tapelAM magajane paNa zAMta kare tevAM che. eno kharca tenA meMbare upADe che. majuramaMDaLamAM A lIgamAM meMbara na hoya te paNa bhAga le che. lIganuM kAma sarvAnumate heya teja hAtha dharavAmAM Ave che. majuramaMDaLa tenI zAkhA jevuM che paNa keTalIka rIte svataMtra che. enA meLAvaDAne A hevAla vigatavAra chapAI bahAra paDe che. A lIgavALuM makAna ghaNuM bhavya ane AkarSaka che ane tenuM sthAna jIneva pasaMda karavAmAM ghaNuM DahApaNa vAparyuM che. kula kAmakAja (prosIDIMga) keca ane aMgarejI bhASAmAM chapAI bahAra paDe che. mutsaddI vargamAM aMgarejI bhASA A meTI laDAI pachI pahelI ja vAra dAkhala thaI che. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #225 -------------------------------------------------------------------------- ________________ curApanAM saMsmaraNA svITajharalAMDa ahIM eka devaLa-kethIDrala sArUM che, tenuM nAma St.Pierre che. haju ghaNAM kaithIlA jovAnAM che tethI tenuM varNana lakhavuM khInajarUrI che. e Romanasque cathedral che, aMdaranuM cepala Chapell gothIka sTAIla para che. sAdhAraNa rIte sArUM che. 210 nAnI moTI bIjI keTalIka cIjo joi, jInevanuM bhujAra paNu joyuM. ahIM eka suMdara parvata che te jovA bapore gayA. enuM nAma Petit Saleve and Grand Saleve che. bannenI UMcAI anukrame 2950 ane 4ra90 phITa kahevAya che. TrAmamAM esI traNa mAila jaie tyAM e parvata Ave che. vacce phreMca sara hada Ave che eTale vaLI pAsaporTa batAvavAnA vidhi karavA paDe che. e parvata upara phonicular Railway jAva che. e gADI vIjaLIthI cAle che. enA e pATA vacce AvA ardha caMdrAkAra kaTa karela eka pArTI hoya che tenA upara eka evI rIte lAge che ke gADIne pAchI haThavA na de ane e rIte e gADI AgaLa cAle che. AvI phenIkyulara relave ghaNI che tethI tenuM varNana dhyAnamAM rAkhavA yogya che. A 'sAlIva'nAM e zikhareAnI vacce menITIara (Mounetier) nI khINa che. gADI dhImI gatie upara caDhe che. upara caDhayA pachI jIteva sarezavar Akhu dekhAya che, jIneva paNa dekhAya che ane erAple namAMthI jIneva kevuM lAgatuM haze tene khyAla Ave che. A banne TekarI phrenca lokonA tAbAmAM che. ame tyAM gayA tyAre upara eka eroplena uDatuM dekhAyuM hatuM. bAInegyularathI cAre taraphanA Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #226 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jIva yuropanA agi ra11 kudaratI dekhAva jovA lAyaka che. A TekarInI sAme meM blAM (Blanc) barAbara dekhAya che ane te baraphathI AcchAdita ane bahu suMdara lAge che Aje sUrya pUra bahAramAM prakAza hevAthI Akho dekhAva bahu sArI rIte dekhAya. A saMpUrNa dekhAva jovAnuM javalleja bane che. rAtre hoTelamAM AvI pahoMcyA. rAta te nAmanI kahevAya, kAraNa ke rAtre 9-30 sudhI te sUrya pUra bahAramAM prakAze che ane jamavAnuM te 7-30 vAge hoya che. svITajharalAMDa AkhA yuropane bagi kahevAya che te tadana rogya che. emAM lIlerI ghaNI che ane Akho pradeza parvata nadI, ane lIlotarIthI bharelo che. dakSiNa pazcimane A jIvane pradeza ramya che paNa aMdarano bhAga vadhAre ramya che ema kahe che. svITajharalADa laDAInA vakhatamAM taTastha rahyuM hatuM. AkhuM svITajharalAMDa kAThiyAvADathI vadhAre moTuM nathI ane ghaNuM phaLadrupa che. vaLI have te lIga opha nezansane bAraNe bAMdhela che eTale duniyAnA meTA kArastAnI mutsadIo ene AMgaNe vAraMvAra Ave che eTale taMdurastIne aMge tenI upayogitA hatI tethI paNa vadhAre rAjyakArI agatya atyAre tenI thaI gaI che. ene AMtarapradeza jotAM jotAM AgaLa vadhIe. ahIM corane bhaya jarA paNa nathI. ITalImAM e bhaya che ema prathamathI amane kahevAmAM AvyuM che. khUda jIneva zaheranI agatya itihAsanI najare ghaNI kahevAya che. ene kAlvInanuM zahera' kahevAmAM Ave che. svITajharalAMDanA traNa vibhAge che ane traNenI yunivarsiTio judI judI Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #227 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 21ra yurepanAM saMsmaraNe svITajharaloDa che. phAnsane lagatA pradeza che tyAM phrenca bhASA belAya che, jarmanIne lagate najIkanA pradeza che (jhurika vigere) tyAM jarmana bhASA belAya che ane ITalInI najIka leka kemenI AsapAsane pradeza che tyAM ITAlIana bhASA bolAya che. eka nAnA dezamAM traNa jUdI jUdI bhASA belAya ane tenI yunivarsiTio jUdI heya chatAM prajAnI ekatA ane svadezadAjha jarA paNa ochA ke khAmIvALA nathI. leka lemana (urphe leka opha jIneva.) zanivAre savAre (tA. 24-7-26) vahelA uThI jInevAmAM eMglaTara hoTelanI sAme AvelA leka opha jIneva athavA leka lemanane kAThe AvyA. thomasa kukane mANasa vakhatasara AvI gayo hato. teNe sAmAna sTImara upara mekalavAnI goThavaNa karI. Aje amAre sTImaramAM besI 4ra mAIla dUra sarovaranA sAmA kAMThA upara cheDe menTe (Montreux) zahera javAnuM hatuM. musApharInI sagavaDa ahIM ghaNI sArI che. hajAro TurisTo (musApharo) Ave temane mATe badhI sagavaDa turata thaI jAya che. svITajharalAMDa kAThi yAvADathI nAno deza che chatAM tenA seMkaDe nakazA ane mArgadarzaka paDIo (gAIDa buke) maLe che, gAmegAmanA nakazAo, rastAnA nakazA, pratyeka gAmathI jevA javAnI jagyAnI vigato, tenI Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #228 -------------------------------------------------------------------------- ________________ neva gAIDa buke vigere sahelagAhanI vigate sarva chApela taiyAra hoya che. gAIDa buko ane nakazA te eTalA maLe che ke vAta nahi. ghaNAkharA maphata maLe che. hoTelo tathA kuka jevI ejansIo taraphathI sthAnika sahe. lagAhe thAya che eTale eka gAma gayA pachI zuM karavuM ke kyAM javuM tenI tapAsanI kaDAkUTa paDatI nathI ke te mATe vakhata jo nathI. keTalIka veLA te ame amuka zahera pahoMcyA pachI phakta daza mIniTamAM dekhAva jevA nIkaLyA chIe. ApaNA tIrthasthAnemAM AvA ItihAsa, plAne, nakazA ane batAvanArAnI bhejanAnI ghaNI jarUra jaNAya che. koI paNa AvanArane rasa paDe evI vigata saccAInI hadamAM rahIne atizakti vinA ApavAnI ghaNI jarUra che. svITajharalAMDanI namunedAra sagavaDane khyAla Ape evA aneka nAnA nakazA tathA pustake huM lAvyo chuM je jevAthI atre musApharonI sagavaDa kevI suMdara rIte sacavAya che teno sahaja khyAla Ave tema che. ahIM yuropamAM te ekaja vAta cheH paisA pAse hoya te jevI joie tevI sAhebI bhogavI zakAya che. ane te phreMca bhASA paNa AvaDe nahi eTale ema lAgatuM hatuM ke agavaDa ghaNI paDaze, paNa atyAra sudhI te dareka hoTelamAM aMgarejI jANanAra maLyA che ane tenuM kAraNa e che ke amerikana musApharI mATe moTI saMkhyAmAM Ave che ane teo ghaNe bhAge mAtra aMgarejI bhASA jANanArA hoya che; AthI pravAsanuM ghaNuM sAhitya aMgarejImAM maLe che ane khAvA pIvAnI ApadA paNa bhogavavI paDatI nathI. hoTelamAM dAkhala thatAMnI sAthe ApaNe zAkAhArI chIe ane macchI ke IMDAM paNa ApaNane khapatA nathI ema jaNAvIe eTale badhI sagavaDa thaI jAya che. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #229 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ra14 yuropanAM saMsmaraNe svITajharalAMDa samaya gheDa hovAthI bhAre svITajharalAMDamAM ghaNI doDadhAma karavI paDI. ame savAre 9-30 vAge jInevathI sTImaramAM beTha. sTImara lagabhaga traNa peseMjaro bese tevI ane sagavaDavALI hatI. sAmAna rAkhavAnI jagyA alAhedI hoya che. besavA mATe suMdara bAMkaDAo hatA ane jamavAnuM salUna te sTImara rajaputAnAnA salUnane Takkara mAre tevuM sAruM hatuM. pharsTa ane sekanDa evA be kalAsa hatA. upara besIe te sarevarane ane AjubAju dekhAva dekhAyA kare ane temAM bahu AnaMda thAya tevuM che. leka lesana. svITajharalAMDanuM A moTAmAM moTuM sarovara che. enI laMbAI 41 mAIlanI ane kaI kaI jagyAe pahoLAI ATha mAIla che. enI uMDAI sarerAza 1100 phITa che. enA pANIno raMga AkAzanA raMga jevo bhUre che. ektALIsa mAIlanI sarevaranI musApharI eTale skeTalAMDanA locamenane vIsarAve evI vAta thaI. sTImara barAbara vakhatasara upaDI. AjubAju jIneva zahera ane puSkaLa jhADonI vacce A ramaNIya sarevara AvI raheluM che. e jaLamaya pradezamAM jarA AgaLa jaIe eTale banne bAju parvatanI hAra ane vacce nirmaLa jaLapravAha, parvata upara khetI, jhADa ane cAre tarapha lIlotarI -A kudaratanuM seMdarya jotAM A thAkeja nahi ane manane tRpti thAya nahi evI kudaratanI A mAyA hatI. kudaratanI anaMtatAmAM samAI janAra e sarevare bAIna, volTara, rUso tathA DumA jevA aneka kavione ane lekhakene preraNA arpI kAvyapratibhA prApta karavAnA prasaMgo ApyA che. eka bAjunA UMcA DuMgare ane bIjI bAjuno hariyALI Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #230 -------------------------------------------------------------------------- ________________ neva' mArge sAna zA pradeza jotAM hIrAnA ke hIre jemAM maDhayo hoya tevA kicanamaya kAskeTanA vakhANa karavA emAM jema jIva bhramaNAmAM paDI jAya tema bhramaNa utpanna kare e A dekhAva hato, eka vidvAne A sarovaranuM adbhuta varNana karatAM lakhyuM che ke - The natural features of the Lake's setting-in turn smiling, alluring, coquettish, wild, majestic-add still to its charms. raste ghaNA caDautara karavAnAM baMdare Ave che. besanArA besavA taiyAra thaI UbhelA hoya che, utaranArA prathama utarI jAya che ane be miniTamAM 75-100 mANasenI caDha utara thAya che ane sTImara cAlavA mAMDe che. A phAsTa sTImara hatI tethI sAta ja ThekANe UbhI rahI. emAM nIo (nyon) ane Lusanne (lasAna)nA jANItAM sthaLo AvyAM. lusAna te jANItuM sthaLa che. Akhe raste ghaNuM jevA jANavA jevuM dekhAyuM. dUrathI parvatanA gaganacuMbI bhaveta zikhare ane te uparane barapha, cAre tarapha lIle pradeza ane zAMta vahetuM jaLa-emAM sTImara cAlI jAya ane pachavADe jaLahaso (gulls) uDayAM kare-A sarva muMgAne paNuM bolato karI de tevA nirdoSa ane niravadhi AnaMdane prasaMga che. A ati vizALa sarovara avarNanIya che. vacce vacce zahere Ave tyAre te zaheranI bAMdhaNuM, tenI cekhAI ane tene damAma ane dekhAva sIsilInA nagarane bhUlAve te dUrathI lAge che. keTalAMka nAnAM makAno parvatanI aMdara dUra dUra hoya tenI mehakatA vadhAre lAge ane kAMThA upara relave cAlatI dekhAya tyAre sToranA utArUo tene jovA lAgI jAya. ane vaLI Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #231 -------------------------------------------------------------------------- ________________ yurepanAM saMsmaraNe svITajharalAMDa kudaratI racanA AgaLa manuSyakRta zebhAnI kSullakatA jarUra dekhAya. A sarovaranAM saMdaryanuM varNana karavA kavi paNa azakta che. emAM TekarI ane lIlA jhADanA oLA paDe che tyAM navanavA raMga dekhAya che ane AkAzamAM rAtre caMdra pUrNa kaLAthI prakAzita hoya tyAre tenuM pratibiMba pANImAM paDatAM navA raMga dekhAya che. A dekhAva meM TremAM ane jInevamAM ame jyAre je tyAre amane apUrva AnaMda thayo. banne jagyA para hoTela sarovaranA kAMThA uparaja Avela che ane ApaNe kolAbA kojhavenA, ke pATInA baMgalAmAMthI dariye joIe tevI rIte sarovara eraDAmAM beThA beThA dekhAya che. moTA parvata sarovaranI cAre bAjue AvelA che ane uttaramAM khAsa karIne vizeSa UMcA che tethI ziyALAmAM paNa bahu ThaMDI rahetI nathI, uttaranA sakhta pavana sAme e parvata bacAva kare che. dareka zahera Ave tyAre sTImaramAMthI dekhAva jovA jevo lAge. parvata upara vasela zahera dekhAya, najIka jaIe tyAre tenA UMcA nIcA paNa svaccha rastA dekhAya ane sImalAne dekhAva yAda Ave, sarovara jotAM skoTalAMDanuM loka lemana yAda Ave ane rAtre caMdradarzana thatAM muMbaInA bArAmAM cAMdanImAM thatA vihAra (munalAiTa esakarjhana) yAda Ave. lesAna ghaNuM moTuM zahera che. emAM 80000 nI vastI che paNa amArA hAthamAM vakhata e hatuM tethI sTImaramAMthI ja tene joyuM. eka pachI eka baMdare cheDI chevaTe barAbara lesAnanI sAme AvyA. lesAnane nIhALI sTImaramAM laMca levA gayA. sagavaDanuM pUchavuM ja nahi. amAre mATe vaTANAM phaNasI vigere khAsa Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #232 -------------------------------------------------------------------------- ________________ O yurepanAM saMsmaraNo. ) Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com leka lemananuM dazya. (jInevA. svITajharalAMDa). [ 5 216. Page #233 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #234 -------------------------------------------------------------------------- ________________ seTei , jharAo taiyAra karyA hatAM kAraNake ame jyAM jaIe tyAM prathamathI oraDara ApatA hatA ane te mATe kAMI khAsa ApavuM paDatuM nahatuM. khAI rahyA tyAM TAImaTebalanA TAIma pramANe ka. 1-28 bapore menTe AvyuM. hoTelanI gADI sTezane taiyAra hatI. gADImAM besI haTalamAM AvyA. pUchyuM te turataja DuMgara upara javAnI gADIne TAIma hatA. kophI pI ame cAlatA sTezana upara gayA. Hia (Montreux) A zaheranI vastI 20000 nI che. kula svITajharalAMDanI vastI 40 lAkhanI pUrI nathI. e zahera dariyAnI sapATIthI 1484 phITa uMcu che ane lekhananI sAmI bAjue AveluM che. eTale jIneva tenI eka bAjue ane bIjI bAjune che. moTe AveluM che. AgaLa traNa cAra chUTAM gAme hatAM te joDAIne eka thavAthI A zahera thayeluM che. emAM drAkSanA velA puSkaLa che. leTIna zabda Monasterium uparathI mere nAma thayeluM che ema mAnyatA che. ahIM asala pAdarIone meTo maTha hato ane te parathI nAma paDela haze ema kalpanA che. ahIM haTela traNa mAIla sudhI sarovaranA kinArA upara che ane jarUrIAtanI badhI cIjo ahIM maLI zake che. ahIM alkaline vALA suMdara jharAo che ane tenuM pANI meTA bATalAomAM bharIne paradeza caDhe che. kahe che ke Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #235 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 218 yuropanAM saMramara svITajharalAMDa apacA athavA peTanA vyAdhi mATe ane lIvara temaja kIDanInA vyAdhi upara e pANI ghaNuM akasIra che ane DAktare The alkaline mineral waters of montreux nAmathI ene davA tarIke paNa pIvAnuM pharamAve che. AkhuM zahera taMdurastIne namuna che ane khAsa jovA lAyaka che. ame "golpha heTelamAM utaryA hatA. tyAM jaI kephI pI ame turataja 1. 55 nI gADI pakaDI. sAmAna kazo levAnuM hatuM nahi. ame javA nIkaLyA hatA. TerITeTanA sTezane gayA. tyAM prathama roparelave athavA kebalarelave joI. emAM be DabA upara nIce hoya che. eka utare eTale bIjo caDhe. pANInA jorathI ane leDhAnA deraDA hoya che tenAthI e cAle che. enuM levala pa7: 100 eTale lagabhaga 50 DIgrInA khUNe (eMgale) che. ApaNane te e lagabhaga sIdhIja upara jatI lAge. deraDu tUTayuM hoya te bAra vAgI jAya, paNa ema banatuM nathI. besavAne be barAbara khUNAno hisAba gaNIne ADe banAvelo hoya che eTale ApaNane be dUrathI ADe dekhAya paNa aMdara ApaNe sIdhA besI zakIe. besanAra pUratI sagavaDathI besI zake che ane DabA upara caDhavA mAMDe tyAre ApaNe ADA caDhatA jaIe chIe paNa agavaDa lAgatI nathI. glInuM sTezana (Glion) 743 vAra dUra che. tyAM pAMca mIniTamAM gADI laI jAya che. tenI uMcAI 2270 phITa che. nakazAmAM lakhela hoya te mITara samajavA. 39 iMca mITara thAya. dareka zaheranI vigatavALA nakazAo dareka hoTelamAM ghaNuM kharuM maLe che. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #236 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mere rorala nAyI 19 galIothI rack & Perion relave Ave che. enA IjInane agADI paIDAM nathI hotAM. vaccenA dAMtAvALA pATAne DAba, e Ichana upara caDhe. caDhatI vakhate e pachavADe rahe che ane utaratA agADI rahe che. breka karatuM e cAle che. jInevamAM selIva parvate gayA tyAM te vIjaLIthI cAlatuM hatuM ahIM sTImathI cAle che. e gADImAM besI AgaLa vadhyA. kesanuM sTezana 3458 phITa uMcAie, jAmana 5715 phITe ane chelle receraDI nAyI Rochers de Naye 6473 phITe che. Treina jema jema caDhatI gaI tema tema Akhe dekhAva najare paDatA gayA. keTalIka jagyAe ogaLela baraphanAM avazeSo dekhAyAM. Aje te divasa ughADavALe hate eTale vAMdho naha. avAja karatI gADI seMkaDo utArUone ghasaDI laI jAya ane aMdara beThA beThA ApaNe dekhAve joyA karIe athavA pravAsanuM sAhitya vAMcI laIe. ema karatAM chevaTe ceraDI nAcI pahoMcyA. e ghaNuM uMcuM che. bapore 3-20 tyAM pahoMcyA. Azare base vAra jeTaluM cAlIne uparane paUTe (zikhare) gayA. tyAMthI dUranAM AsanAM bIjAM piITe joyAM. tyAM durabIna majAnuM hatuM tenAthI ghaNuM ucAM pAI joyAM. meMblAM vigere aneka piI joyAM. bIjI bAjue AkhuM sarevara-leka lemana dekhAya che ane mege zahera nAnuM gAmaDuM-ramakaDA jevuM dekhAya che te joyuM. ziyara eTale baraphathI AcchAdita parvatanuM zikhara. e ogaLe tyAre emAMthI nadIe nIkaLe. evAM ghaNAM glezIare - dUrathI joyA, durabInathI joyAM ane AgaLa tyAM javuM che tenI eALakhANa karI lIdhI. cAre tarapha lIlotarI, pahADa, pANI, jamIna ane AkhI Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #237 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 220 yurepanAM saMgamaraNe ravITajharaloDa kudaratanuM anupama sauMdarya nIhALatAM e zikhara upara aradhe kalAka gA. bahu vistArathI Akho dekhAva durabIna ane bAskepathI joyo ane pachI turata relave sTezana rocara DI nAthI' AvyA. sTezana upara ghaNI sArI hoTela che. rAta rahevuM hoya te rahI zakAya, paNa amAre te thoDA vakhatamAM ghaNuM ukelavAnuM hatuM nahita ahIMno sUryAsta ane sUryodaya jovA lAyaka che ema gAIDa bukamAM lakhyuM hatuM. heTala ghaNuM sagavaDa vALI che. cA pIne ame te gADImAM beThA. utaratI vakhata eMjIna agADI cAle che. caDhatI vakhata pachavADe rahe. Thaba Thaba karatI gADI cAlI. dhIme dhIme nIce utaryA. 4-23 gADImAM beThA te 5-45 sAMje TerITeTane sTezane AvI pahoMcyA. upara je dekhAva je tenuM varNana karavuM muzkela che. AkhI sRSTi AnaMdamAM AvI hasatI hoya, lIlIchama hoya ane kudaratanI cAre tarapha balIhArI hoya tyAM pachI bIjI vAta zI hAya! A dareka jagyAnA sthAnika nakazA ane citro tathA Albame ghaNuM maLe che. khAsa karIne sthAnika nakazAo te vakhate bahu upagamAM Ave che ane enAM citra saMsmaraNane saceta kare che, ogaLI gayelAM baraphanAM avazeSa smRtipara jaDAI rahe tevAM heya che ane durathI dekhAtA Agsane mahimA varNavo muzkela che. sImalAmAM UbhA rahI darathI himALe jo hoya te kAMIka khyAla Ave. ahIMthI AhapsanI dhAra ghaNI lAMbI dekhAya che ane barapha te jANe sapheda cunAne moTo Dhagale paDe hoya tevuM jaNAya che. AkhuM dRzya manahara, bhavya ane AkarSaka che. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #238 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mere : zIlanane kIloH ra1 Aje savAre uThI nitya karmathI paravArI nAte laI zIlenane kIllo jovA gayA. prathama khyAla nahi ke A te je zalona Chillonne kavi bAyarane suprasiddha karela che teja che. huM aMgrejI pAMcamI copaDImAM Prisoner of Chillon nI kavitA zIkhyuM hatuM tene smaraNa paTapara tAjI karavAno samaya Avyo. skoTalAMDamAM, chaThThI paDImAM bhaNela Lady of the Lake yAda karI, leka mAnamAM tenAM saMsmaraNo jAgyAM, te ahIM pAMcamI copaDInAM smaraNe tAjA thayAM. tenI sAthe abhyAsakALanAM aneka smaraNe thayAM. Eternal Spirit of the Chainless Mind. Brightest in dungeons, Liberty, thou art, ane My hair is grey, but not with years, Nor grew it white, In single night &c. A sarva yAda AvyuM. nirdoSa vayanA AnaMdI divaso ! te di no dikarA tA: gayA divase te pharIvAra Aveja nahi ! unavALA mAstara te vakhate tenI kiMmata aMkAvatA hatA; paNa kayA vidhArthIne te divasomAM tenI kharI kiMmata Ave che ? bAyarananA kavitvane jAgrata kare evI ja A bhUmi che. A kedakhAnAne prasaMga te Akare che paNa leka lemanane kAThe Avela e killAne joIne bAyarane ene amara karyo ! enA kedI benIvAI Borivardne amara karyo ane je svITajharalAo zelI zera ane bIjA aneka mahA purUSone kudarata Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #239 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zakti paNa jenArA ane Akho divasa paNe 22 yuropanAM saMsmaraNe svITajharalAMDa sAthe ramavAne vega karI Ape teNe bAyaranane paNa ucca sthAna apAvyuM. grAmamAM besI killA tarapha gayA. kile ghaNe jUne che. eka gAiDa je strI hatI teNe Akho killo batAvyo. amArI sAthe 30-40 jenArA hatA eTale e strI gAIDanI kavitva zakti paNa uchaLI ane eNe "seneTa' gAI mArAM smaraNa jAgRta karyA. pachI te kavitAnuM pustaka kharIdhuM, vAMcyuM ane bALavayanAM mIThAM prasaMge saMbhArI khUba AnaMda anubhavyuM. A killAmAM sevAya (Savoy) rAjAo ane Dayuke rahetA hatA ane Burmese jAti para ghaNuM vaira rAkhatA hatA. benIvArDa ane tenA bhAIoe dharmayuddha karyuM ane dharmanI khAtara keda paDyA. e bhAio marI gayA ane benIvArDa ghaNuM varSa kedamAM rahyA. tyAM eNe je vicAro karyA te bAyarane gAI dekhADayA che. kavitA adbhuta che ane ahIM e sthaLa joyA pachI te sAnaMdAzcarya utpanna kare tevI che. killAmAM 4ra oraDAo che. seya rAjAonA vakhatanAM kapATa, hathiyAra, rAMdhavAnAM ThAme ane evI evI aneka smAraka cIjo jALavI rAkhela che ane dareka vibhAgane e vakhatamAM che upayoga thato hato te batAvavAmAM Ave che ane tene itihAsa paNa kahevAmAM Ave che. bahAdura prajAne bahAdura rAkhavA dareka rAjyamAM AvAM atihAsika saMgrahane tathA ghaTanAne mukhya sthAna ApavAmAM Ave che ane jarjarita sthAnene game te bhoge surakSita karavAmAM Ave che. leka lekhanamAM kedIne te pANune avAja ja Ave, kaIkane e killAmAM Dara mAravAmAM AvyA che. vacce Gothic IlanuM Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #240 -------------------------------------------------------------------------- ________________ meTe golpha hoTela 223 vAkedakhAnuM che, phAMsI devAnI jagyA che, devaLa paNa che ane bhIMtapara 14 mI ane 15 mI saddInAM citro frescos che. killAnI bahAra keTalIka cIjo maLe che te suvInIra-smAraka tarIke loke kharIde che. ame paNa keTalIka cIjo lIdhI. kille joI hoTela golphamAM AvyA. laMca laI taiyArI karI. heTelamAM pUratI sagavaDa hatI. khAvA pIvAnI te amane kaI jagyAe aDacaNa paDI ja nahi, kAraNa ke be traNa zAka-khAsa karIne vaTANAM sArAM tAjA maLe, breDabaTara maLe ane- Tsa maLe eTale nirvAha sArI rIte thaI zakato hato. musApharInI sagavaDa te eTalI badhI che ke khAvAnI koI cIja lAvavI paDe nahi ane rAjA mahArAjA jevI sAhebI bhogavAya. musApharImAM TuvAla, nepakIna, beDIMga, bhAtAne Daba, kruTane karaMDIo ke pANInuM vAsaNa kAMI paNa sAthe rAkhavuM paDatuM nathI. bapore be vAge amAre TrenamAM besI InTarakana javAnuM hatuM. AkhI svITajharalAMDanI musApharImAM, e amArI najare agrasthAne hatuM, paNa Aje bapore varasAda thavA mAMDe, be divasanI majA uDI jatI lAgI. TAIme TAImanuM patraka hatuM te pramANe musApharI karavAnI hatI. musApharI (Tura)nI goThavaNa evI majAnI hoya che ke heTalanI TIkiTa, relavenI TIkiTa, javAnA TAIma vigere sarva goThavI lakhI Ape che ane te pramANe ApaNe cAlavAnuM hoya che. relave tathA helanI TIkiTa eka eka phADI ApavAnI hoya che. ene "kukanuM vAucara' kahevAmAM Ave che. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #241 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Vezalsot Interlaken. be vAge re (tA. 25) me TrethI TrenamAM beThA. lagabhaga sADA traNa klAka gADImAM besavAnuM hatuM. raste je kudaratanuM dRzya joyuM tenuM varNana karavuM muzkela che. Trena prathama leka lemananI bAjue cAlI, UMce caDhavA lAgI. cAre tarapha saMdarya, lIlAM jhADe, khetare, jANe makhamala bIchAvela hoya tevI lIlI harIAlI jamIna, pahADe, pAInanAM seMkaDo jhADe ane tenI paDakhe nadI. nadInI bAjumAM gADI cAle, UMce caDhe, nIce utare ane lAMbo dekhAva dekhAya eTalAmAM bugaDAmAM pese; A pradeza bhItarathI bharelo ane jIvatevanarAjInI vATikA ane vRkSanI ghaTA, khetaranI sapATI ane DuMgara paranI DhoLAva paDatI khetI,drAkSanA velA ane pIcanA jhADa; phUlanA jaththA ane madhamAkhanA gujAre jotAM ane sAMbhaLatAM AgaLa vadhyA. gADI eka vakhata badalI ane AgaLa vadhyA. pachI te pUra jesamAM nadI vahetI cAlI, uparathI cAlI Ave ane jharaNamAM bhaLI jAya. temAM vaLI gleziyaranA dhoLAM pANuM dekhAya; te paththara sAthe athaDAya eTale bhAge ane ulaTAM thaI sulaTAM thatAM vadhAre jora pakaDe-ema karatAM AgaLa cAlyAM jAya. be moTAM sarovara AvyAM. cAlatI gADIe joyAM. rastAmAM sAthenA aneka musApharonI belavA cAlavAnI rItabhAtathI vAkepha thayA. aMgareja sivAya bIjI sarva prajA musApharImAM turata haLI jAya che ane vAte Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #242 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #243 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 2 yuropanAM saMsmaraNa. che. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com - InTara lAkana-rUgena yu (svITajharalAMDa). [pR. 225. Lakshmi Art, Bombay, 8. Page #244 -------------------------------------------------------------------------- ________________ InTaralokana e sAva vacce rara3 lAgI jAya che. tenI bhASA na samajAya te upAya nahi, bAkI musApharI pUrata saMbaMdha te bahu jaldI thaI jAya che. AvI rIte aneka prasaMgoe ghaNI vAta jANavA samajavAnI maLI Ave che. InTaralAna, AkhA svITajharalAMDanA madhya pradezamAM Avela nAnuM gAma che ane svITajharalAMDa AvanAra dareka sahelANI musAphara ahIM AvyA vagara rahetuM nathI. meM muMbaIthI nIkaLyA pachI turatamAMja sTImaramAM enA pradezanuM varNana sAMbhaLI lakhI lIdhuM hatuM eTale tyAM javA khAsa manoratha prathamathI hatuM, paNa Aje vAdaLAM varasAda AvatI kAlanI majA bhUlAvI deze e bhaya hate. enuM te je thAya te kharuM. InTaralAkana eTale sarovaranI vacce. inter=vacce lakes sarovara. be moTAM jabarAM sarovaranI vacce e gAma AveluM che. enI vastI ATha hajAra mANasanI che. paNa haTelanI hAramALA lagabhaga traNa mAIlanI che. enAM saMdarya ane sagavaDane pAra nathI. eka eka hoTala 800 mANasanI sagavaDa kare tevI hoya che ane aneka darajajAnI che. sarovarane pradeza jotAM sarevarane kAMThe kaThe Tena dhama dhama cAlatI hatI. Aje sarevara paNa kale caDhela hatuM. sAMje savA cha vAge InTaralokananuM bAhanepha (Bahnhof-TuMkAmAM Bhf.) sTezana che tyAM utaryA. kukanI TAIpanA lagabhaga cAlIza TopIvALA UbhA hatA. ame kukanA mANasane zodhI mAla batAvI tene tene havAlo ApI hoTelamAM gayA. ame bo rivAjha gAMDa hoTela (Beau Rivage Grand Hotel)mAM utaryA. e ghaNuM maTI pharsTa kalAsa heTela che. rItasara khabara ApI zAkabhAjI mATe sUcanA karI khAI pI 15 Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #245 -------------------------------------------------------------------------- ________________ rara6 yuropanAM saMsmaraNe vITajharalAMDa suI gayA. AvatI kAle havA kevI raheze te samajAtuM nahatuM paNa beromiTara sAmAnya sArI havA tarapha AvatuM jatuM hatuM eTale AzA sArI hatI. ahIM jaNAvavuM joIe ke yuropamAM dareka hoTelamAM ane sArAM gharamAM tharamiTara ane be miTara heya che. eromiTarathI havAnuM dabANa jaNAya che eTale covIsa kalAka AgamacathI varasAda vAdaLAM ke tophAnanI kAcI AgAhI thAya che. chApAmAM vadhAre AdhArabhUta sarakArI AgAhI paNa bahAra paDayA kare che. AkhA svITajharalAMDanI vastI 35 thI 40 lAkhanI gaNAya che. e nAnakaDI prajAe AkhA svITajharalAMDane vIjaLIthI gherI lIdhuM che, sRSTi seMdarya jALavI rAkhyuM che ane hoTela vigerenI evI sagavaDa karI che ke musApharo pAsethI relavenI phI, pustaka, nakazA, haTelanI phI ane mAlanAM vecANa vigere dvArA karaDe rUpIA meLave che ane tene te pitAnI puMcha gaNe che. musApharone rIjhavI lAkha karoDa rUpiyA kaLathI laI zakAya che e sUtra ApaNuM pAlItANAnA divAna samajyA hota to jana komane zAMti thAta ane rAjAnuM ghara bharI zakAta. ApaNe loko paradeza phare te ghaNuM navuM samaje ane aneka navAM dRSTibindu temanA samajavAmAM Ave. ahIM keTalAMka lAkaDAnAM ghare joyAM. A pradezamAM lAkaDAnI chata ghaNuM eTale bahu leke mAtra lAkaDAnAMja suMdara ghara kare che ane badhI RtumAM te bahu sAruM kAma Ape che. relavenI kaLA ane ghaDiyALanI kaLA te svIsa lokonA bApanI ja che ane temAM gaphAunI relave karIne te temaNe avadhi karI che. nAnAmAM nAnA gAmamAM vIjaLI hoya che ane jharA eTalA che ke ene vIja Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #246 -------------------------------------------------------------------------- ________________ InTaralokana yuTara zUnana 227 baLIne kharca paDatA nathI; mAtra ekvAra goThavaNa karI eTale kAma cAlyA kare che; pANInA vahetA jharA enuM sAcAkAma calAvyA kare che. be meTA sarevaranI vacce AveluM A ITalAkana nAmanuM zahera ghaNuM zobhAyamAna che. emAM ThAma ThAma hoTela che ane dukAne che. ahIMthI ghaNI jagyAe javAya che. ame te muddAnI jagyA mATe ja AvyA hatA eTale te jovA gayA. semavAre savAre uThayA. havA sArI lAgI. beremiTara rItasara sArI havA (pharavadhara)nuM thaI gayuM eTale javAnI taiyArI karI. Aje je jagyA joI te samajavA mATe nakaze jevo. InTaralokana Interlaken 580 metre miTara UMcAI laTarabanana Lauterbrunnen 711 , zeDega Sheidegg 2064 . gaphAu Jungfrau 4166 , grInDalavAlDa Grindelwald 1038 InTaralokananI sapATI 1866 phITa che. tyAMthI ucca sTezanethI gADImAM besavAnuM. tyAMthI eka bAju grIDalavA 3402' che (' A nizAnI phITanI che) ane bIjI bAju luTarabuTana 2615" che. eka bAju javAnuM ane bIje rastethI pAchA AvavAnuM. jekazana sTezana zeDeganuM che jenI uMcAI 6770" che. upara gaphAunuM AsanuM zikhara che tenI uMcAI 11340 che. banatA sudhI enuM skeca DroIMga ApavAmAM Avaze. A samajavA mATe nakazAnI jarUra che. sAmAnya khyAla DroIga parathI Avaze. mITara eTale kalA che. traNa phITa ane traNa iMca upara. nakzAmAM mITara lakhyA hoya tyAM traNagaNA karavA. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #247 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 228 yurepanAM saMsmaraNe svITajharaloDa adbhata navAI utpanna kare te A pradeza Aje jo. tenuM je kAMI khyAlamAM rahyuM tevuM varNana nIce karyuM che. enuM kharuM varNana to koI rasAtmA hoya te karI zake. meM te mAtra khyAla Ave tevI theDI bAbate lakhI che. InTaralokananuM ucca sTezana kAle rAtre je sTezane utaryA hatA tyAMthI ghaNuM dUra che, lagabhaga be mAdalathI vadhAre haze; paNa amArI hoTela (rivAjha)thI ghaNuM najIka hatuM. Trenane TAIma 8-43 savArane hate. nityakarma karI, nAte laI vakhatasara sTezana para gayA ane gADImAM beThA. gADI prathamathI ja DuMgara caDhavA lAgI. zarUAtathI ja kudararatanI addabhuta sInerI zarU thaI. aneka pANInAM jharaNe pUra jorathI vahI rahyAM hatAM, lIlI jhADI ane moTAM jhADe cAre tarapha dekhAtAM hatAM ane dUra glezIara, vAdaLAM ane Amsa pUra bahAramAM prakAzI rahyAM hatAM. nadI tenA vizALa paTamAM ATha daza vakhata ADI utarI. nadI bahu jasamAM vahetI hatI. khaLakhaLATa vahetAM jharaNuMno avAja ane cAre taraphanI vanarAjInI zAMti maMda pavana ane sAme jaMgaphAunA lezIara para barapha ane nIce vAdaLAM vAdaLAMnI upara taDako; dUrabInamAMthI jotAM prakAza ocho lAge. pachI te eka pachI eka jharaNuM AvavA lAgyAM. cAre tarapha jharaNAM ane relave upara caDhatI jAya. gaLe ghaMTA bAMdhelI gAyanuM suMdara supuSTa zarIra, tene taddana judI ja jAtane ghATa ane maroDadAra zIMgaDAM. gADI nona sTepa na hatI eTale vaccenA koI paNa sTezane aTakyA vagara luTarabrunana AvI pahoMcI. (9-25 savAra ). "yuTara yunanae, jarmana zabda Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #248 -------------------------------------------------------------------------- ________________ I-TalAkane 229 che. ene artha nothing but springs jharAe sivAya bIjuM kAI nahi; athavA vasaMta Rtu sivAya bIjuM kAMI nahi. aneka jharaNAmAM A gALI bahu lIlI suvAsita ane kudaratane mahesavA dekhADanArI che. ahIM gADI badalI AgaLa cAlyA. gADI "phenIkayulara" agAu varNavI che tevI paNa vIjaLIthI cAlatI hatI. aneka jharAo nirjharaNAone mUkI AgaLa cAlyA. vensana A5. dareka sthaLe hoTela ane makAne suMdara, sTezane ghaNAM sArAM. Akhare zeDega pahoMcyA. e 6770 phITa UMcuM che. (TAIma 10-57 savAre.) tyAMthI pharIvAra gADI badalI. - tyAMthI thoDe dUra gayA. UMcuM gaphAunuM himAcchAdita zikhara joyuM. enA upara sane 1811 sudhI keI gayuM nahatuM. prathama eka mANasa ghaNI muzIbate jaI AvyuM. svIsa lakoe e AkhA baraphanA glezIaranI aMdara relave bAMdhI che. relavenI AkhI alanI upara ane cAre tarapha barapha. gADI ghaNuM majAnI. phI 40 phAMka (svIsa phaka eka pAunDanA 25 maLe che). e gADI zeDegathI gAu poMcatAM ka. 1-10 le che. AkhI gADI Tanala-bugamAMja cAle che, emAM vacce traNa sTezana Ave che, utarIne joIe to kAcanI bArImAMthI cakacaktA zezIara-baraphanA DuMgarA dekhAya. savAre 11-5 nIkaLI geMgaphAu barAbara 12 -15 miniTe pahoMcyA. meMgakRAu. 11340 phITa UMcuM che. upara Hotel Berghaus hela baraghAusamAM khAvA pIvAnI badhI sagavaDa che ane amArI pAse kukane jamavAne pAsa hatuM eTale prathama jarA Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #249 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 230 surApanAM saMsmaraNA svITajharalAMDa laMca lai lIdhuM. tyAM khAvAnuM badhuM maLe che. ATalI UMcAIe paNa khAvAnI sagavaDa pUratI che. gelerImAM AvI dekhAva joyeA. ThaMDIthI paga kaLe. gama kapaDAM khUba paheryAM hatAM, hAthamAM mAjA paNa hatAM, paNa ThaMDI dhaNI. pachI upara gayA. tyAMthI ceTA Chateau para gayA. barapha upara paga lapasI jAya paNa khUba cAlyA. lagabhaga 150 phITa dUra gayA. zvAsa letAM jarA muzkelI lAge, paNa gAiDa sAthe heAya eTale bhaya nahi. bhayavALI jagyAe CrevicesnI upara lAkaDA mUkI rAkhelA hAya che. paheravA mATe jADA chUTa ane lAkaDI maLe. barapha upara jADA chUTa paherI cAlavuM paDe. hAthamAM aNIvALI lAkaDI rAkhavAnI hAya che. A sarva vastu tyAM bhADe paNa maLI zake che. glezIara sAme jovA kALAM ke lIlA cazmAnI paNa jarUra che. jo gaDhAu joya, baraphanA DhagalA, DuMgarA, cAre tarapha baraph. mAro mitra kemerA bhUlI gayA hatA paNa eka jarmane amArA phoTA pADI lIdhA. eka bIjI mAnu hatI teNe pADayA ane kahyuM ke hyugAneAmAM te amane phATAnI kopIo jarUra Apaze. tyAM cAre tarapha dekhAva joyeA. cAlatA na AvaDe teA sarI javAya, paga kaLe, paNu seMkaDA lAkA jonAra heya, kAI AvatA hAya, kAi jatA hAya, eTale ApaNune kAMi lAge nahi. je dekhAva ahIM joye te AkhI jIMdagI sudhI bhUlAya ema nathI. taDakA sArA hatA. vALAne ke varasAdane bhaya te dUra thaI gayA hatA. kharapha hAthamAM lai goLA karI pheMkIe ane cAre tarapha zAMtine ane musApharAnA hAsyanA AnaMda anubhavIe. A kharUM cAMgakrAunuM zikhara hatuM ane tenI uMcAi 11500 Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #250 -------------------------------------------------------------------------- ________________ inTaralokana ajAyaba Tanala Tena 23 phITa hatI. lagabhaga aradhA kalAka barapha para pharyA, cAre tarapha joyuM. barapha ja badhe hate. durano dekhAva jevA dUrabInane sArI rIte upayoga karyo. pAchA haTelamAM AvI posTakArDa kharIdyAM. A sthAne AvavuM muzkela eTale tenI yAdagIrimAM saMbaMdhI ane mitrone citranAM pisTakArDa lakhyAM ane TapAlamAM paNa ahIMthI ja nAkhyAM. vadhAre lakhI zakAya tema hatuM kAraNa ke ahIM amAre 3 kalAkane daza mIniTa rahevAnuM hatuM paNa hAtha akaDAI jatA hatA. bAreka kArDa taiyAra karyo ane tyAMthI TIkiTa kharIdI lagAvI TapAlamAM nAkhyA, cA pIdhI ane pAchA lezIyarane dekhAya che. A sthAne AvavAne ane jovAne ghaNA vakhatathI mane ratha hato te Aje pUro thayo. gaphAu caDhavAnI Trenane AkhI duniyAmAM eka ajAyaba jevI cIja gaNavAmAM Ave che. enI sAthe sarakhAvI zakAya e duniyAmAM bIjo koI relamArga nathI. IjanerI kaLAne namune che ane muThIbhara svasa lekoe te banAvI che. ene aMge thayelA moTA kharacane pUgI vaLavA phI AkarI rAkhI che paNa e vAtane ahIM koI paNa vicAra karatuM ja nathI. ATalI UMcAIe AvI sagavaDa zakya che ema paNa kaI mAne nahi, upara ane bAjue baraphanI aMdara thaI relavene laI javAmAM ane tyAM haTela banAvavA mAM jabaruM sAhasa karyuM che. upara gayA pachI je dekhAva jovAmAM Ave che te avarNanIya che. barapha upara cAlavAnuM sAhasa sAdhana hoya teja banI zake, kAraNa ke baraphamAM keTalIka jagyAe khADA hoya che. ene crevices kahe che ane emAM utarI javAya Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #251 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ra3ra yurepanA saMsmaraNe svITajharalAMDa te pa lAge nahi. bAkI gAIDa te eDI dabAvIne cAle, pacIza pacIza phITa saraka, paNa ene koI asara thAya nahi. 3-25 epere TrenamAM beThA. lAMbI TanalamAM 1 kalAka gADI cAlI. lagabhaga ATha mAIla lAMbI Tanala haze. daza miniTa sudhI chellI Tanala bahAra Akho leziyara dekhAyo. beMgaphAu (gaphAu sAco uccAra che) dekhAyuM. daza mIniTa pachI zeDeganuM sTezana AvyuM. tenI UMcAI 6770 phITa che. - tyAMthI raste badalAya. gADI badalI. jhInDalavAlDa AvyA. te raste lIlatarI jhADapAna ghaNuM. zeDega ne luTarabranananI khINa, jharA dekhAya. e dekhAva paNa suMdara ane jovA lAyaka che. grI-Dala vAlDa 3402 phITa che. tyAMthI gADI badalI. 5-44. aneka jharaNuM ane makAna jotAM InTarakana 6-5 sAMje AvyA. Ajane dekhAva bahu bhavya. havA paNa anukULa rahI. vAdaLAM paNa nahi ane taDake sAre eTale taDakAnA cazmA vagara AMkhane ughADavI muzkela paDe. cazmA na laI gayA hoIe te upara paNa vecAtA maLe. badhI vastuo maLe, mAtra paisA joIe. huM jarUrI sarva cIjo laI gaye hate. pheTA pADavAnuM saheluM che, kemere lIdhe heya te vadhAre majA Ave. amerikana musApharo kemerA vagara AvatA nathI. ThAma ThAma phoTA pADI le che. (InTaralokana (cAlu). gaI kAle yoMgaphAu joyuM tenuM varNana karavuM muzkela che. e banAva ane tyAM je joyuM te AkhI jIMdagI sudhI yAda rahe tevuM che. vAraMvAra yAda AvyA kare tene eka kIssa bIje dIvase Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #252 -------------------------------------------------------------------------- ________________ inTaralokana grIDala vAM , banI gaye. maMgaLavAre savAre uThayA tyAM te AkAza vALAthI gherAyeluM hatuM ane varasAda sakhta varasI rahyA hate. gai kAle jANe amArI sagavaDa mATeja varasAda aTakI gayo hoya ema lAgyuM. Aje murena (muirren) vigere javAnI IcchA hatI paNa ThaMDIthI zarIra kaMpI uThe tevI havA hatI. sArI rIte ArAma lIdhe, nahAyA ane prabhusmaraNa karyuM. bapore paNa eja sthiti cAlu rahI. bahAra nIkaLI zakAya evuM hatuM ja nahi. sAMje inTaralAkana gAma varasatA varasAde joyuM ane amAre pravAsakrama ame milAna sudhI tA. 1 ogasTa sudhI goThavyo hato te kukanI ophisamAM jaI AgaLa venisa sudhI goThavI AvyA. je milAna jaI gaThavaNa karIe te be divasa tyAM rokAvuM paDe eTale e kAma ahiM ja ATopI lIdhuM. AvI rIte daza divasane AgaLanI kArya krama goThavI lIdhe. AvI rIte musApharIne mATe eka TAIma TebalagoThavI Ape che temAM dararoja savArathI sAMja sudhI kyAM ane kaye vakhate javuM te goThave che ane tenI TIki jUdI Ape che. relavenI tathA hoTelonI TIkiTa sarva prathamathI chApelI Ave che temAMthI anukrame eka eka TIkiTa phATatI jAya. amuka zaheranI sahelagAhanI TIkiTa paNa Ape che. pachI te ApaNe kAMI karI laIe te athavA pANI (mInarala) laIe te tenuM kharaca mAthe rahe. dahIM ekasTrA mAM gaNAya che. laIe te paisA ApavA paDe. bIlamAM Ave. karI paNa temaja. e uparAMta TIpanI sahaja rakama thAya. je kalAsamAM musApharI karavI hoya tenI TIkiTa maLI jAya che ane hoTela jevA kalAsanI levI hoya te goThavI Ape che. hoTela Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #253 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ra34 yurepanAM saMsmaraNe svITajharalAMDa ame pharsTa klAsa oraDInarI lIdhI hatI ane musApharI ghaNI kharI sekanDa kalAsamAM karI hatI. ahIMnI hoTelo eTale rAjamahela samajavA. ame be vacce eka bAtharUma rAkhatA hatA. rUma be rAkhIe temAM eka kapaDAM mUkavAnuM kabATa, eka ghaNe sAre palaMga, te upara pUratAM oDhavAnAM, bAjumAM dI mUkavAnuM vijaLInI battI sAthenuM eka nAnuM Tebala, eka lakhavAnuM Tebala, be khurazI, eka koTa ane devAnI suMdara basIna ane tene sAmAna te uparAMta bAtha rUmamAM Taba, komeDa ane basIna; sArA paDadA, be TUMka mUkavAnAM phelDIMga Tebalo, eka ArasanuM Tebala, traNa athavA cAra lAITa TuvAla be, nepakIna be, tenuM sTenDa vigere pharanIcara heAya che. palaMga bahu sAro hoya che. eka sArA gharanA zaNagArane vega sarva vastu eka rUmamAM hoya che. jamIna lAkaDAnI paNa te upara zetrujI, bhIMte sArA kAgaLa, velaseTa, paDadA, sutAM sutAM vaMcAyA te vIjaLIne dIve ane cokhavaTa evI ke dhULanuM nAma nahi. belAvavAnI ghaMTaDI vagADIe eTale turata khIjamatadAra hAjara thAya che, DAInIMga helane zaNagAra te ajAyabImAM nAkhe teve. nahAvAno rUma ekadama sapheta, nIce lAdI, ane badhuM pharanIcara jANe Aje ja navuM taiyAra karyuM hoya teTaluM cakacakIta; oDhavAnAM cokhAM, nIce moTuM kapaDuM, tenA upara garama raga, te upara kapaDuM, te para rezamI rajAI, bhAthAnA be ghaNAM suMvALAM ezIkAM meTAM: nIce ophIsamAM eka Portier athavA Conscierge hoya che. enI pAse jaI kAMI paNa pUche tene bahu vivekathI javAba Ape che ane musApharonI pUratI sagavaDa jALave che. ene Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #254 -------------------------------------------------------------------------- ________________ InTaralokana svIsa hoTele 235 (proprietor) vAraMvAra khabara pUche ane koI paNa prakAranI agavaDa heya te jaNAvavA vinati kare. ApaNe bahAra javuM hoya te bIje mANasa jatAM AvatAM chatrI dharI rAkhe. jIneva, meMge, inTaralAkana ane lusanI hoTelanA anubhava karyA pachI A lakhyuM che. iTalImAM kema che te AgaLa anubhave jaNAze. svITajharalAMDamAM seMkaDo-hajAro helo che. darekanA bhAvanuM TerIpha chApela hoya che. ethI vadhAre laI zakAya nahi. heTelane cArja eTale rahevAnI jagyA ane khAvAnuM. e uparAMta kAMI joIe te bIla thAya. yuropa ane amerIkanene te dArUnuM meTuM bIla thAya, te te amAre savAla ja nahote. svITajharalAMDanI hele kharacALa vadhAre che, khAsa karIne TuMkA vakhata mATe rahevuM hoya tene AkarI paDe tevI che. paNa koIne mAtra beraDIMga hAusamAM ja javuM hoya te te mATe Pen siones heAya che. e pensI eTale khAvApIvAnI jagyA. bahu sAdhAraNa phIthI rahevuM hoya te temAM rahI zakAya che. emAM paNa amuka sagavaDa te maLe che. bAkI sArI hoTelamAM rahe tene vadhAre sagavaDa maLe che. pahelI vakhata AvanAre be bAbata karavI jarUrI lAge che; eka te kuka ke evI kaI ejansI mAraphata AkhI Tura goThavavI ane banatA sudhI tadana ekalA na AvavuM. be jaNa sAthe hoya tyAre sagavaDa ghaNuM paDe che. ApaNe je vicAre manamAM karatAM hoIe te bIjAnI pAse besavAthI spaSTa thAya che ane araspara Teko rahe che. vaLI eka jaNa tapAsa karavA jAya te bIjo sAmAna saMbhALI zake che. khAsa karIne tabIata sahaja bagaDe te eka bIjAne araspara AdhAra rahe che. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #255 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ra3H yurepanAM saMsmaraNe svITajharalAMDa ? paradezamAM eka hiMdavAsI maLe tyAre bannene ghaNe AnaMda thAya che. anukULa sabata maLI hoya te ghaNA praznonI vicAraNa, carcA thAya che. ApaNA dezanI dariddhAvasthAne khyAla spaSTa thAya che, pAzcAtya saMskRtimAMthI grAhya tyAjyane viveka karI zakAya che, ane evI evI carcAne pariNAme ApaNe amuka cokkasa nirNaya para AvI zakIe chIe. ravITajharalAMDamAM te jeTalA divasa gALIe teTalA ochA che, paNa daza divasathI ocho kAryakrama te naja rAkho ane temAM paNa kyAM kayAM javuM tene nirNaya karI rAkhavAnI jarUra che. jeo musApharIthI kaMTALIne AvyA hoya athavA mArgabhUlelAnI jema rakhaDayA hoya temanI salAha A musApharIne aMge nakAmI che. jeo gAIDa buko vAMcI nakazA joI pUchI samajI zakyo hoya ane jemaNe musApharImAM AnaMda meLavyo hoya temanI salAha levI. ahIM musApharInAM sAdhana eTalAM badhAM sArAM ane suvyavasthita che ke enI mAhitI hoya te musApharImAM agavaDanuM nAma Ave nahi. ame eka ghaNu navAI jevI bAbata jeIH musApharI karanAramAM amerikana strIo ghaNuM ane temAM paNa ghaNuM budI strI o hoya che. zarIra para lAkhonuM jhaverAta paheryuM hoya ane sAthe eka be nAnI chaDIo hoya ane vRddha chatAM pUratA utsAhathI badhe phare ane jue. kAto nAnI chokarIo abhyAsa karavA musApharI kare che ane kAMto gharaDI strIo Ave che. bIjA purUSo paNa ghaNA hoya che paNa strIonI saMkhyA ekaMdare vadhAre hoya che. teo khAI zake che paNa ghaNuM ghaDapaNamAM ATale kherAka kema pacato haze te vAtanI samajaNa na paDI paNa jyAre ame Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #256 -------------------------------------------------------------------------- ________________ InTaralAnaH svIsa sagavaDa 237 bAra divasa sudhI 8 varSanI vayanA DA. enI bIsAnTane sTImaramAM vaTANAM ane evI evI pacave AkarI cIjo khAtAM joyAM tyAre A dezanA vRddha purUSonI uddIpta jararAgni viSe khAtarI thai. musApharIthI kAi kaMTALatuM nathI ane AkhA vakhata Anada kare che. dareka musApharI karavA AvanAra vAMcIne taiyAra thayela hAya che, kyAM javuM che, zuM jovuM che, tenI vAkegArI meLavIne Ave che ane AnaMdathI sarva jue che. ghaNI ochI vastu sAthe rAkhavAnI jarUra paDe che, eTale musApharImAM agavaDa AvatI nathI. kheDIMga ke bhAtAne khe ke kuTanA karaDI ke pANI pIvAnuM vAsaNa vigere sAthe rAkhavAM paDatAM nathI eTale bahu ochI vastuo hAvAthI nizcinta harI karI zakAya che. sTezane utarIe tyAM hArTalavALA ane kukanA mANasa hAjara heAya che. te sAmAna te ucakAvI jAya che. hArTalamAM javAnI gADI taiyAra hAya che temAM ApaNe esI javAnu hAya che. ApaNe gADI karavI paDatI nathI. javA AvavAnA ane gADImAM esArI javAnA kharca hATelavALAne mAtheja hAya che. eka divasa rahIe tA paNu tene jAdo cArja AvatA nathI. nAnI vastIvALA dezamAM cAre tarapha vIjaLInI madadathI kAma bhrUNuM sastuM paDe che. AkhA deza udyAgI ane samRddha che ane lokAnA sukhapara sukha ubharAI jatuM rRkhAya che. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #257 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 238 yurepanAM saMsmaraNo svITajharalAMDa - Ajano A divasa pharajIAta ArAma lIdhe. budhavAre savAre uThI nitya karmathI paravArI nAsto karyo. ahIM svITajharalAMDamAM nAstAmAM be jAtanI breDa (kaMsA) ane be bIskITa, cA, dUdha, madha ane jelI Ape che. A nAsto anukULa paDe che. ame pharsa ke DeDa hITa lAvavA vIsarI gayA, nahi te ahIMnA tAjA dUdha sAthe bahu ThIka paData. ahIM gAyanuM - dUdha ApaNe tyAM bheMsanuM dUdha Ave che tenAthI bevaDuM jADuM hoya che ane bahu sAruM ane tAjuM heya che. nAsto badhI jagyAe ame rUmamAM ja letA hatA. InTaralokananA usTa (Ost) sTezane AvI TrenamAM beThA. varasAda cAlu hato. mArgamAM naisagika seMdaryanI vAta zI karavI! ApaNe tyAM paMjAbamAM nadIone "darIAva' kahe che tema ahIMnA sarevarane see dariyo kahe che. spelIMgamAM jarA phera che (sea nathI) paNa artha eka ja che. prathama InTaralAkananuM bIjuM sarovara Brien zer see AvyuM. sarevara upara varasAda paDate heya tyAre tenI zobhA era lAge che. ene kAMThe kAMThe na cAlI. vIjaLInI gADI, cAlu prakAranI, paNa sagavaDavALI hatI Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #258 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ya Lucerne. aneka DuMgarA, TekarA, gALI, nadIo ane saravare AvyAM. AkhuM svITajharalAMDa sarovara, vanaspati, parvata ane khINethI. bharapUra che ane ene manuSya vadhAre khIlAvyuM che. Akhe raste varasAda cAluM hatuM. e sarovaranA kAMThe upara Tela be rivAjha (Hotel Beau-Rivage) che tyAM utaravAnuM hatuM. sTezanethI besI tyAM AvyA. A hoTela paNa ghaNuM meTI ane suMdara che, sarovaranA kAMThA upara che. sAme vRkSaghaTA ane moTI suMdara bagice che. e hoTelamAM utarI laMca lIdhuM. ame bapore eka vAge pahoMcyA. pachI bapore ra vAge meTaramAM besI sarovara AsapAsa cakarAvo lIdhe. lagabhaga 56 kI =36 mAIla dUra jaI AvyA. 72 mAIlanI musApharI meTaramAM karI. kudaratane dekhAva, sarovaranuM pANI, aMdara pharatI sTImare, nAnAM nAnAM gAmaDAo ane vaccenA tathA sAmenA parvata upara vAdaLAM ane barapha jatAM ane cAre taraphanI vanarAjI jotAM cAlyA. barAbara sADA cAra kalAka meTaranI sahela karI. varasAda AvyA karatuM hatuM. vacce udhADa nIkaLyo tyAre leka eka lyusanA phoTA mArA mitre pADI lIdhA. pAchA pharatA bIjA traNa nAnAM saravare joyAM ane chevaTe sAta vAge hoTelamAM AvI pahoMcyA. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #259 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 240 yurepanAM saMsmaraNe svITajharalAMDa hoTelamAM aMgrejI jANanArA ghaNuM hoya che eTale koI prakAranI agavaDa AvatI nathI. AvatI kAle ritri parvata para javAnuM hatuM. udhADa nIkaLe te sAruM ema IcchatA suI gayA. yusarsa zahera ghaNuM sAruM che; barna, besala pachI svITajharakAMDamAM ThIka agatyanuM gaNAya che; dukAnamAM ghaNuM cIjo maLI zake che; svITajharalAMnA barAbara madhyamAM AveluM che eTale ene svasa pradezanAM hRdayanuM sthAna ApavAmAM Ave che. e zahera purANuM che ane pazcime ane jeTalI ja agatya te dharAve che. mArAthI jhurIca ke bane samayasakocane kAraNe jaI zakAya tema hatuM nahi tethI mukhya zaheromAM jIneva ane lyusarmathI ja saMtoSa mAnavAne hate. paNa gaI rAtanI dhAraNA sAcI na paDI. savAre uThayA tyAre varasAda cAlu hatA, paNa rahI jaze evI AzAe ane jovAnI lAlace sAhasa karyuM. TAIma Tebala pramANe amAre 10-43 savAre sTImaramAM besI rigi DuMgara jovA javAnuM hatuM. e DuMgara para javA mATe prathama vIravADa sTeTara sI Vierwaldstatter. See 24491 es 211 Hrizi and javAnuM hoya che. meTI gAlIA Gallia nAmanI sTImara hAjara hatI temAM koThethI beThA. peseMjara traNa haze. ATalA badhA peseMjara sAthe che eTale sahu ThIka thaI raheze ema dhAryuM. sTImara, vakhatasara upaDI. e sarovara 22 mAila lAMbuM che. gai kAle bapore je sarovarsa kAMThe meTaramAM pharyA hatA tenI aMdara Aja sTImaramAM cAlyA. sIbarganuM baMdara-sTezana prathama AvyuM. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #260 -------------------------------------------------------------------------- ________________ lyusana rigi parvata 241 tyAM varasAda zarU thayo. vegIsa weggis ne sTezane vadhyo. cAre bAjunA DuMgaramAMthI pANI jerathI vahe ane ame sTImaramAM AgaLa vadhIe. eka kalAke vIjhanAu vitznau sTezane pahaA ane sTImaramAMthI utarI gayA. sarovara dariyA jevuM ja hatuM paNa Aje tephAne caDhyuM hatuM. dareka baMdara jovA lAyaka che ane varasAda heya tyAre DuMgaranI zobhA adbhUta banI rahe che. sTezane sAme relave taiyAra hatI. e kAgavhIla CogwheelthI cAle tevI relave hatI, pATAnI aMtaramAM paDuM pesatuM jAya, khAsa jAtanuM iMjIna ane traNa DabA. DabAmAM peThA paNa varasAda ane dhumasa vadhyA. pAMca sTezane mUkyAM paNa varasAda vadhate cAlyo. dhumasa te evI ke vAta nahi; bAjumAM paNa dekhAya nahi. AmAM sarI javAne raMga te bAjue rahyo paNa ghaNuM garama kapaDAM paherelAM chatAM paNa kaLavA lAgyA. Akhare eka kalAka daza maniTa gADImAM beThA tyAre 6100 phITanI UMcAIe poMcyA. dhumasane kApatI gADI te AgaLa vadhye jatI hatI paNa jovAnuM kAMI banyuM nahi. rigi (Rig)ne meTe pahADa caDhI sTezanethI palaLatAM palaLatAM 100 vAra dUra AvelI hoTela hatI temAM gayA. sAthe ghaNA peseMjare-musAphare hatA. badhA AnaMda karatA hatA ane kAMI dekhAtuM nathI tethI jarA nAsIpAsa paNa thatA hatA. upara jaI joyuM te tharamomiTara 42 DIgrIe, eTale barapha paDavAne -phIjhIMga poInTane have jarAja vAra hatI. ame te hoTelamAM gayA. dhumasa te evI AkarI ke ekavAra jarUra anubhava karavA jevI lAgI. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #261 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 242 yurepanAM saMsmaraNe svITajharalAMDa hoTelamAM jamavAnuM taiyAra hatuM. amArI pAse tenI TIkiTa hatI. amArI anna phaLa zAkAhAranI goThavaNa karI khAI lIdhuM. pachI bahAra AvI joIe to eja sthiti. vadhArAmAM barapha paDatA hatuM te joyo. bAkI AgaLa pAchaLa koI dekhAya ja nahi. heTela pAMca mALanuM bhavya makAna hatuM. deDha kalAka temAM pharyA, vAta karI, bahAra te ThaMDI evI ke hAtha paga akaDAI jAya. A jAtanI havAno anubhava karavAneja haze ema dhAryuM ane temAM AnaMda mAnyo. kAI khAsa joI zakyA nahi. barapha paDelo je e amAre Ajane apUrva anubhava hate. akaDAtAM akaDAtAM 3 vAge pAchA TrenamAM beThA tyAM dhumasa osaravA lAgI. pahADane bhavya dekhAva ane cAre tarapha paDelo barapha je. ovarakeTa ane majA paNa hatAM eTale agavaDa na paDI paNa kharI ThaMDIne anubhava thaze utaratI gADIe ghaNA dekhA joyA; caratI gAyonAM dhaNa ane lIle parvata, kuMja ane vanarAjI jotAM jotAM, pANInAM aneka vahana nIrakhatAM ane pUrI ThaMDInI kaDakaDatA anubhavatAM pAchA vIjhanAu AvI, sTImaramAM besI bhusana AvyA. Ajane anubhava taddana navI jAtane thaye. dekhAva na joI zakyA paNa ziyALAmAM ahIM kevI ThaMDI paDatI haze tene barAbara khyAla . musAphare paNa AnaMda karatA hatA. nAsIpAsa thAya topaNa gamata te kare ja e e lokone svabhAva che. sarvee AnaMda karyo. ame te aMgarejI bole tevAne pakaDI kAzmIra ane Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #262 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ugene seMTa thArTa Tanala 243 : tAjamahelanI vAta karIe ane teonA dezanI vAta jANIe. amane zarIre ke manamAM jarA paNa agavaDa paDI nahi. mAtra hAtha ThaMDIthI akaDAyA karyA. yugane (Tugano). lyusarnamAM gaIkAle nirAzA thaI hatI, paNa vadhAre vicAra karatAM ema lAgyuM ke dhumasa ane baraphanA evA eka anubhavanI paNa khAsa jarUra hatI. dazya te keTaluMka pachI jovAyuM paNa dhumasa ane ThaMDIne evo anubhava javalleja thAya. Aje (tA. 30-7 zanivAre) savAre 8-53 TrenamAM beThA. gADI cIkArI hatI. amAre yuge javAnuM hatuM. TrenamAM eka jarmana purUSa ane be amerikana strIo sAthe DabAmAM hatA. bane cheDIo ghaNI huMziyAra hatI ane khAsa keLavaNuM pUrI karavA mATe ekalI musApharIe nIkaLI hatI. hamezanA niyama pramANe prathama te havA upara vAta zarU thaI pachI ame hiMdusthAnanA rahenArA chIe ema jANatA emaNe amArI pAsethI hiMda saMbaMdhI ghaNu mAhitI meLavI. amArA IMglIza bhASAnA spaSTa uccAra emane bahu gamyA. e kahe ame aMgarejonI kakanI kokney bhASA samajatA nathI, paNa tamAruM zuddha IMglIza bahu game che ane samajAya che. banne cheDIoe Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #263 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 24 yurepanAM saMsmaraNe svITajharalAMDa amerikAnI paNa ghaNuM vAta karI. jarmana hatuM te jarmanInI vAta karato hato ane pelI chaDIene jarmana AvaDatuM hovAthI te amane samajAvatI hatI. luge jatAM vacce eka bahu mAlinI seMTa gAthA (St. Gotthard.) Tanala AvI. 11 varSa sudhI ene banA vavAnuM kAma cAlyuM hatuM ema kahevAya che. e Tanala pasAra karatAM 16 mIniTa thAya che. ene bAMdhatAM traNa karoDa rUpIAne kharca thaye che. A TanalamAM dAkhala thatAM 3650 phITanI UMcAIe hatAM tyAMthI ekadama 800 phITa sudhI nIce AvI gayA. TanalamAM pesatAM varasada dhumasa je ame lyusamAM peThA tyArathI sAthe ja hatA te ekadama baMdha thaI gayAM ane varasAda jANe jarA paNa Aveleja nahi hoya ema jamIna paNa kahetI hatI. nava daza mAilanI Tanala eTale zuM? eTalI lAMbI Tanala e paNa eka ajAyabIja che. - taDake dekhA, prakAza thaze ane badhA peseMjara eka sAthe AnaMdanI bUmo pADavA lAgyA. jANe IdagImAM Ajeja prathama sUryane jotA hoIe evA utsAhamAM sarve AvI gayA. pachI te cAre tarapha lIle pradeza, khaLakhaLatA zAMta jharA ane sarva utArUonAM mukhapara AnadatsAha jotAM AgaLa vadhyA. Trena AgaLa vadhye jatI hatI ane tenI sAthe ame paNa AgaLa vadhatA hatA. evA AnaMdamAM aneka khaLakhaLatA jharAo nIhALatAM AgaLa cAlyA ane sRSTisaiAMdarya paNa vadhatuM cAlyuM. 12-34 bapore yugene pahoMcyA. lyunene sarevarane kAMThe eja nAmanuM nAnuM zahera che. emAM haTele ghaNuM sArI che. ame heTela brIsTala (Hotel Bristol) mAM utaryA. e UMcA. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #264 -------------------------------------------------------------------------- ________________ yugene kudaratI sauMdarya 245 varganI hoTela che ane sarovarane kAMThe AvelI che. emAMthI sarovaro ane sAmenA pahADane dekhAva bahu suMdara dekhAze. saravaranI cAre tarapha haTelo AvelI hatI. lagabhaga dareka hoTela eka mahela jevI dekhAya. ame je heTelamAM utaryA hatA temAM caDhavA mATe khAsa kebala relave rAkhI hatI. eTale sarovaranI bAjuethI AvanArane heTelamAM upara AvavA pagathI caDhavA na paDe. A vakhata vIjaLI vaDe e gADI upara nIce jatI AvatI hatI. hoTelanI bArImAM besI cAre tarapha joIe te nAnA nAnA cAra DuMgara upara bagalA paNa dekhAtA hatA. baMgalAnI zobhA paNa ghaNI sArI lAgatI hatI. lokAne. turata laMca laI tapAsa karI ame bapore be vAge cAlatI amerikana ekasapresa kaMpanInI Tura lIdhI ane TIkiTa laI gADI (sArAbenka)mAM beThA. amane ApatAM te vakhata lAgatA ja nahi, kAraNa ame chaDe chaDA hatA. gADI meTara (sArAbenka)mAM beThA. bapore ka. 2-10 te upaDI. prathama DhoLAva upara caDhavA ame relavenI bAjumAM cAlyA. vacce eka levalasIMga pAse pA kalAka beTI thavuM paDayuM. ahIMnA levalaThesIMganA daravAjA upara ughaDe che eTale ughaDe tyAre, Akho daravAje ADe hoya tene Ubho thaI jAya. e sarva kAma vIjaLIthI cAle che. paMdareka mAIla gayA haIzuM tyAM sudhI be traNa gAma AvyA. pachI lokArno (Locarno)ne dekhAva ghaNe uMcethI zarU thaze. jANe banAvaTI suMdara dekhAva hoya tema lIlAM khetaro, vacce jhADe, bulavA ane sAme leka megIrInuM moTuM sare Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #265 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 246 yurepanAM saMsmaraNe svITajharalAMDa vara dekhAvA mAMDayAM. gADI DhoLAva pharatI cakkara detI nIce utarI jAya ane dekhAva dUra hatuM te najIka Avate jAya. sInemAnI phIlama je dekhAva hato. mAthe sakhata taDako eTale rigi pahADanI gaIkAlanI ThaMDI ane dhumasa ane AjanAM dazya ane taDakA vacce sarakhAmaNI thayA kare. megeDAInA zaheramAM thaI Akhare 4-30 vAge bapore ame kAne pahoMcyA. leka megIorILake Maggiore ghaNuM moTuM sarovara che. lekArne zaheranI vastI mAtra pAMca hajAra mANasanI che paNa zahera ghaNuM suMdara, AkarSaka ane hoTelothI bharapUra che. drAkSanA velA te eTalA joyA ke tenAM khetara ne khetara bharelAM dekhAyAM. drAkSanA umakA laTakelA, paDakhe juvArI ane makkAI paNa ghaNI ane pIcanA jhADe to pAra nahi. e sarva jotAM jotAM Akhare je sthAne gaI sAlamAM ekabaranI char3I tArikhe lokArnonI suleha thaI te sthAna para meTara khaDI rahI. amane prathama khyAla nahi ke ame AvI ati mahatvanI etihAsika jagyAe AvyA chIe. sulehanI jagyA saravara megIrI upara Avela che. tyAM ghaNuM suMdara makAnamAM pahele mALe deza paradezanA musadIo gayA okaTobaramAM AvelA. aMgarejo taraphathI sara esTana cebaralena hatA, phAnsane brAM (Briand) ane ITAlina myulinI paNa temAM hAjara thayA hatA. a phAMka za laI amane makAnamAM dAkhala karyA ane eka kArakune sarva batAvyuM ane keTalIka vAta karI. je khurazIono Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #266 -------------------------------------------------------------------------- ________________ yugenA atihAsika leAkArImAM 240 upayoga - suleha para sahI karatI vakhate thayA hatA te amane batAvI ane kANu kayAM beThuM hatuM te, paNu khatAvyuM. pramukhasthAna cekharalenane maLyuM hatuM ane sAta pAvarA (Powers)nA mutsadI tyAM hAjara thayA hatA. leAkArtAnA meyarane khAsa sthAna mAnathI ApyuM hatuM. aitihAsika tahanAmA vakhate vaparAyalAM Tebala, khaDIo ane hAlDara jALavI rAkhyAM che. suleha vakhate phATa lIdhelo te tyAM hatA. tenA nAnA phoTA ame kharIdyo. te para adhI sattAnA mutsadInA hastAkSaranI asala para sahI che tene te phATA hatA. eka dhaNuM suMdara DiyALa hAlamAM TAMgeluM hatuM te sarvanI sahI thaI te vakhate 7-36 (sAMjanA) baMdha pADayuM che te haju te TAIma batAve che. A sarva vAtA sAMbhaLI bahu AnaMda thayA. badhI khurazIo vigere sarva cIjo jALavI rAkhI keTalA rasa jamAvAya che ane atara sattva (spIriTa) keTalI hada para UMce rahe che tenAkhyAla AvyA. AvA banAvone yAda rAkhavAnI A nUtana patinA paNa khyAla Avyo. pachI najIkanI hATelamAM gayA. rastAmAM dhaNA suMdara bhAge joyA. sarAvaranA phATA pADayA. sAmetA bAga barAbara nIhALyA. khAsa karIne jhADane mathALethI kApI sarakhA rAkhavAnI rIta ane bAjunI vADAne eka sarakhI kApI AkarSaka banAvavAnI paddhati ghaNI suMdara lAgI. e uparAMta nAnA nAnA kayArA, pANI chAMTavAnI taddana navIna zailI ane phuvArA joi ghaNI navInatA anubhavI. hoTela paNa pUratI sagavaDavALI jA. amAre ahIM dhaNA Ache vakhata rahevAnuM hatuM, teTalA vakhatamAM sarva karIne joyuM. Aje prakAza dhaNA hatA. hoTelamAM cA pIdhI. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #267 -------------------------------------------------------------------------- ________________ yuropanAM saMsmaraNA svITavAMDa cha vAgye pAchA cAlyA. je raste AvyA hatA teja raste gADI cAlI. pharIvAra AkhA dekhAva joyo. grAmya jIvana, kheDutAnA udyoga, kAma karanArAone utsAha ane svIsa prajAnuM jIvana jotAM AgaLa vadhyA. sInemAnI phrIma ulaTI dizAe cAlatI anubhavI. 48 ame yAMgagnAu upara phoTA paDAvyA hatA te jarmana gRhasthe amane hyugAnAmAM maLavA kahyuM hatuM. haoNTela par AvI ame tene maLavA khAsa meTara karIne gayA. te sAme Avela yujI Eugia nAmanI TekarI para rahetA hatA ane koInA mhemAna hatA. sarAvaranI bAjue thaI ame moTaramAM temanA sthAne gayA. AkhA rastA ghaNA suMdara hatA. parvata para meTaramAM caDhI gayA. temane maLyA. teNe phATA taiyAra karAvI rAkhyA hatA. ame te ane tenI asala DrIma lIdhI, ghaNA AbhAra mAnyA ane pAchA hATelamAM AvI jamyA. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #268 -------------------------------------------------------------------------- ________________ iTAli. kAyA come. Aje ghaNA jaldI uThI kAmeA sarAvara javAnuM hatuM; ane sTImara, relave ane sTImara ema trevaDI musApharI karavAnI hatI. jaldI uThI, nitya karmathI paravArI ame ATha vAgyA pahelAM sarAvaranA sTezana para AvyA. hyugenA sAvara dhaNu moTuM che. khAreka mAila lAMbhu che. te e rAjyanI hadamAM AveluM che; gheADA bhAgamAM svIsa sarakAranI hada che, ane bAkInA vibhAgamAM ITAlIana sarakAranI hada che. eTale Aje sAmAna batAvavAnI ane pAsaporTa batAvavAnI khaTapaTa hatI. jyAM sarahada navI Ave tyAM vIramagAma karatAM paNa kharAba dRzA anubhavavI paDe. ane khAjIvALA jUdA jUdA sAmAna jue. ame vakhatasara AvyA hatA eTale sTImaramAM besI gayA. pachI sAmAna batAvI sIla karAvyA. pAsaporTa para chApa marAvI. kharAbara ATha vAge savAre cAlI, nava sTezane sTImara UbhI rahI. sAme sAme najIka najIka aMdara AvatA jAya ane tyAM dhaNA utArU caDhe utare. cAra parAM te yugenAnAM ja AvyAM. savAre 9--20 ame pAralejhA (Porlezza) sTezane sTImaramAMthI utaryAM. peAlejhA sTezane sAme relave taiyAra hatI. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #269 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 250 yuropanAM saMsmaraNe ITAli relavemAM sAmAna veThavI beThA. keTalAMka sTezane gADI UbhI rahI. have badhuM ITAlIana AvavA lAgyuM. ghare upara naLIo hiMdu sthAnanAM jevAM ane ghare barapha ke zaradIthI kALAM paDelAM nahi paNa muMbaI jevAM ujaLAM dekhAyAM. loko paNa kAMIka hiMdusthAnI jevA ane dekhAvamAM vadhAre rUpALAM lAgyAM. 10-20 savAre ame mInAjIe sTezane pahoMcyA. vacce sAmAna vadhAre che ema kahI, amArI pAsethI 9 lIrA lIdhA. eka pAunDanA 144 lIrAne bhAva hato ane ame jarUrI lIrA laI lIdhA hatA. jyAre jyAre navA pradezamAM javAnuM thAya tyAre tyAMnA calaNanuM thoDuM nANuM jarUra rAkhavuM, nahi te majura vigerene samajAvavAmAM ghaNuM muzkelI paDe che ane ApaNe nakAmuM nuksAna veThavuM paDe che. Trena te sAdhAraNa hatI paNa aMdara makhamala jaDela hate. gADImAM besI uparane sTezane utaryA tyAM kAme sarovara dekhAyuM. gADIne paNa tyAM laI javAmAM pAchI calAvavI paDe che. bhASA koI samajAya nahi, paNa aTakaLe badhI vAta calAvatA hatA. mInAjIo Menaijio sTezanathI sTImaramAM savAre 10-20 beThA. sTImaramAM amane eka amerikana vakIla maLyA. enI umara 76 varSanI hatI. ene hiMdusthAna saMbaMdhI ghaNuM jANavAnuM mana hatuM ane ghaNuM jANatA hatA. eNe eka kalaba sthApI che tenuM nAma se varSanI klaba."se varSa jIvavAnI icchAvALA tenA meMbara thAya che. pite keTalAka varSathI vAnaprastha thayela che, garIbane maphata kAyadAnI salAha ApavAnI maMDaLInA 40 varSathI DAyarekaTara che, nyuyorkamAM prekaTIsa karatA hatA. emaNe mArI sAthe be kalAka bahuM Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #270 -------------------------------------------------------------------------- ________________ keme kAMIka pArvAtya rasathI vAta karI. e dharmamAM ghaNA Astika hatA ane hiMdavAsIo mATe ene ghaNuM mAna hatuM. e pite cAlI calAvIne amArI pAse AvyA ane jANe ghaNuM jUnA mitra heya ema vAta karavA lAgyA. enI strI paNa 70 varSanI DesI hatI. mahAtmA gAMdhIjI mATe eNe ghaNuM vAceluM te kahyuM ane ghaNuM vAta pUchI. amArI vAtamAM ene rasa ghaNo paDe ane badhA musAphare amArI vAta sAMbhaLI rahyA. badhAne paNa ocho vadhato rasa paDe. eNe nyurkanA kAyadAnI ghaNI vAta karI ane meM hiMdusthAnanA kAyadAnI vAta karI. be kalAkamAM aneka vAta karI. pite nAnA bALakane dharmane upadeza kaI rIte Ape che tenI nAnI nAnI vArtAo kahI, mUrtipUjA upara carcA karI ane jyAre meM emanA Cenataph ane kathIlemAM mUrtipUjA ja che ema kahyuM tyAre te jarA kyA, paNa pachI eNe mUrtipUjAnI bhAvanA samajyA pachI enI AvazyaktA svIkArI. cAre tarapha dazyathI bharapUra sarovara hatuM. nAnAM nAnAM gAme AvatAM jAya tenI racanA, tenI zebhA ane tenA suDa makAnane. dekhAva AhalAdajanaka hatA. iTAlIana leke kudaratanA sAMdaryanA ane kaLAnA bhaktA che. parvata nIce ane sarevara upara gAma bAMdhavAmAM kaLAne ane kudaratane ke suMdara bega karyo che te pratyakSa dekhAyuM. dareka gAmanI AgaLa vanaspati navapallava khIlI rahelI dekhAya ane enI manane moha pamADanArI racanA sarevaranI zobhAmAM vRddhi kare. keTalAMka makAne navIna DhabanAM ane keTalAMka ApaNA gAmaDAnA makAne jevAM hoya che. sarovaramAMthI e sarvene dekhAva ghaNo sAro lAge che. sTezane evAM sArAM rAkhelAM Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #271 -------------------------------------------------------------------------- ________________ para curApanAM saMsmaraNA ITAli ke joine satASa thAya. vanaspatine kaLAthI zaNugAre che. jaMgalI jhADA ke velAo game tema ugI jAya tema nahi paNa tene sarakhAthI rAkhelAM, sarakhe aMtare vAvelAM ane sarakhAithI kApelAM DrAya che; eTale kudarata ane kaLAnA barAbara suyAga karelo dekhAi Ave che. A kAmA sarAvarAtrine tALe hAvAthI IAlIana sarAvara gaNAya che. e dhaNuM vizALa sarAvara che. apeAre 12-45. kAmA zaheranA sTezane sTImaramAMthI utaryAM. sAmeja hATela meTrApola enDa susI ( Hotel metropole & Suisse ) hatI tyAM utaryA. A hATela sarAvaranA kAMThA para ja hatI, jIneva, mAMTre, inTara lAkana, lyusarna ane hyugeteAmAM badhI jagyAe sarAvarane kAMThe hArTalamAM utaryAM ane hArTalamAM beThA beThA sarAvara joyAM. muMbaImAM dariyAnA upayAga evIja rIte hArelavALAoe karyAM che, mAtra ahIM keTalIka sudhaDatA vadhAre dekhAya che. sarAvarane kAMThe hArTala DAya tenI bahAra sAMje besavAnuM hAya che, bapore tyAM cA pIvAya che. te hoTala bahAranI jagyA paNa ghaNI svaccha ane AkarSaka rAkhe che. sAMje DInara paNu jene e haoNTelanA AMgaNuApara levuM Aya te tyAM laI zake che ane jete aMdara hAlamAM DInara levuM hAya te aMdara laI zake che. enAM Tebala, TebalaparanA lepa, vigere sarva svaccha, sudhaDa ane AkarSaka hoya che ane enA zeDa paNu evA sArA ke te cAlanAra paNa Dibhara dUrathI joI rahe. ahIM rastApara besI khAvAmAM koinI 'najara' lAgavAnI bIka nathI. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #272 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 253 koma hoTelamAMthI dekhAva ke zaheranI vastI 12 hajAranI che. zahera ITAlimAM che ane baMdara para sTImaro Akho divasa AvajA karyA kare che. hajAro leko sTImara dvArA AvA kare che. ame bhRgethI relave mArge paNa ahIM AvI zakata. sIdhI relave milAna jAya che, paNa TImanI TrIpa karavA A pramANe kukavALAe goThavyuM haze ema ame dhAryuM ane amane temAM ghaNI meja AvI. vaLI lyusanI ThaMDIne kaDakaDATa haju manamAM hatuM eTale ahIMnI sukI garamI bahu AvakAradAyaka lAgI. baMdaranAM sTezana sAme moTe ceka che. hoTelamAMthI baMdara joyuM hoya te copATIne kinAro ja lAge. enA kAMThA para divAbattI paNa muMbainI pATI jevI ja thAya che ane bAjue heTele te pATIthI vAlakezvaranA rastA jevuM valaNa letA lAge. vaLI sAme parvata para kebala relave caDha utara kare ane rAtre temAM divA thAya tyAre A parvata sImalAnA parvata jevo dekhAva Ape. dekhAve te eTalA joyA ke emAMthI jeTalA yAda raheze teTalAM bIjAnuM smaraNa karAvaze. AnuM nAma "saMsmaraNe ane e yAda karAvanAra tarIkenI janAra pustakanuM nAmAbhidhAna thayuM che ane te daSTie te sArthaka che. bapore jarA ArAma laI eka speziyala meTara karI. ahIMthI dUra resI (Verese) karIne zahera che, milAnathI ulaTI bAjue che, lagabhaga 60 mAIla dUra haze tyAM gayA. tyAM raste aneka dazya joyAM. khetare te ApaNuM khetare jevAM ja. vesI gAma moTuM che. DuMgara upara eka pAlAsa (Palace) heTela Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #273 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ra54. yurepanAM saMsmaraNe ITAli che tyAM jaIne dUrathI traNa moTAM nAnAM sarovare joyAM, cA pIdhI ane moTaramAM pAchA kAme AvyA. leka (sarero), DuMgare, kudaratI dekhA, vanarAjI, vRSTi saMdarya ane kudarata tathA kaLAnAM adbhuta mIlana-A sarva jevAne e chelle prasaMga hatuM. have kAMI saravare AvavAnAM nathI. have to ITAlIana kaLA jovAnI che. kudaratane badale have manuSyakRta - kaLAne khyAla karavAne che. te vicAra karatAM kudaratanA dekhAvanAM keTalAMka sArAM kAryo kharIdhAM ane heTela mepalamAM pAchA pharyA. rAtre sarovara ane DuMgarano dekhAva dhArI dhArIne . divAo ane prakAza, sTImara ane manuSyanI medanI, coka ane TrAmave, suMdara bagice ane svaccha pagathI, ghaNuM suMdara makAno ane bajAranI hAra jotAM jotAM thoDuM vAMcI lakhI suI gayA. Aje ogasTa mAsano prathama divasa hato. ravivAra hatA. savArathI seMkaDe lake sTImaramAM jatA hatA. ravivArane ahIM sTImaranI sahelagAha karI ujavatA haze ema jaNAyuM. sTImaramAM majAnA benDa vAge te ame hoTelamAM beThA beThA sAMbhaLIe. ghaNI sTImare gaI ane dareka utArUothI cIkAra hatI. ame paNa e lokonA AnaMdI caherA ane hAthamAM khAvAnI TopalIo laI jatA jotAM hoTelamAMthI temanA AnaMdamAM bhAga levA lAgyA. Aje paNa taDako muMbaI jevo paDe che ane ThaMDInuM smaraNa cAlyuM gayuM che. kamo ITAlimAM AveluM che, chatAM tyAM sudhI magaja para asara svITajharalAMDanI ja rahe che, kAraNake enA saMdaryanuM svITajharalAMDanA Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #274 -------------------------------------------------------------------------- ________________ diratanI bahAra 255 saMdarya sAthe sAmya che. svITajharalAMDamAM aneka parvate dekhAvo ane zahero jovA lAyaka che. enI vigata mATe koI paNa sArI gAIDa buka levI ane eka svITajharalAMDano nakazo paNa levAnI jarUra rahe che. khAsa karIne AgsanA uMcA zikhare ane hAIna nadInA dhodha (pheksa) bahu jovA lAyaka che. dareka jagyAe helanI pUratI sagavaDa che ane AnaMda karavA nIkaLelA musApharone zAMti maLe, ArAma maLe ane yAda tAjI rahe evA aneka prasaMge svIsa prajAe taiyAra karelA che. enA moTAM jagalone nAza karavAmAM AvatuM nathI, enA kudaratI sauMdaryane bagADayA vagara enI zobhAmAM manuSyakRta rojanA dvArA vadhAre karavAmAM Ave che. amane ema lAgatuM hatuM ke A pradezamAM ziyALAmAM majA nahi AvatI hoya, paNa amane kahevAmAM AvyuM ke ziyALAmAM paNa ahIM ramata gamato ghaNI thAya che ane te jovA athavA temAM bhAga levA dezaparadezathI aneka sahelANIo Ave che. seMTa baranA pAsa khAsa jovA lAyaka che. barmIjha ebaralenDanuM InTara lAina te jarUra mukhya bhAga bhajave che ane jhurica bane ane te paNa jarUra jovA lAyaka che. tyAMthI bIga ane jharamATa paNa jarUra javA lAyaka che ane jharamATamAM gayA pachI geranAra grATa jarUra javA lAyaka che. enI uMcAI 10240 phITa che ane tyAM asAdhAraNa dazya che. mAre vakhatane saMkoca hato tethI keTalIka agatyanI jagyAoe huM jaI zakyo nahi. jeTaluM joyuM teTalAnuM ja varNana lakhyuM che. kharI rIte have iTAlimAM praveza karIe chIe. komanA sarovarane chelle nihALI lIdhuM. keme como) saravara ITAlimAM ja che paNa ahIM sudhInuM kula sRSTisaMdarya Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #275 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 256 yuropanAM saMsmaraNe ITAli svITajharalAMDa jevuM hatuM tethI amArI najare svITajharalAMDa Ajeja choDIe chIe ema lAgatuM hatuM. svITajharalAMDanI vastI 40 lAkhanI gaNAya che. A prajAnAnI che paNa ghaNI udyamI che. enI hoTela ghaNuM suMdara ane sArI vyavasthAvALI hoya che. hoTelanAM sthAne paNa badhI jagyAe meTA sarovara upara AvelAM che ane temanI sAme ghaNuM sAre bagice hoya che eTale ekaMdare kudaratanAM saMdarya sAthe manuSyakRta khUbionuM milAvaTa bahu suMdara dekhAya che. helanA bhAva AkarA te kharA. laDAI pahelAnA bhAve karatAM lagabhaga bevaDA che paNa sagavaDa ghaNI jaLavAya che. hiMdIonI sagavaDa paNa bahu sArI rIte jALave che; jarA paNa bhedabhAvanuM nAma nahi ane ApaNe vejITerIana tarIke rahevAnuM jaNAvIe eTale te pramANenI badhI sagavaDa khAsa karI Ape che. ene jude vadhAre cArja kAMI Apa paDato nathI. A sRSTisaMdaryamAMthI nIkaLI have manuSyakRta bhAo ane kaLAnA namunAo jevA javAnuM hatuM. jaMgala, pahADa, nadI, sarAvara, vahetAM jharaNuM, jhADa, vRkSa tathA ghanaghaTAne badale meTAM zaherenI dhamAlamAM paDavAnuM hatuM. eka vAta mane cokkasa lAgI ke je prathama iTAliI pachI svITajharalAMDa gaye heta te vadhAre sAruM hatuM, iTAlimAM sRSTisauMdaryane sthAne sthApatya kaLAnA ane zilpanA ghaNu namunAo jevAnA hoya che, te joyA pachI je sRSTisaMdarya jovAnuM thAya te vadhAre rasa Ave. bIjI vAta e paNa dhyAnamAM rAkhavAnI che ke svITajharalADamAM banatA sudhI ajavALIA pakSamAM javAya te vadhAre sAruM. temAM paNa AThamathI Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #276 -------------------------------------------------------------------------- ________________ milAna zAMtimAMthI dhamAlamAM 250 punama sudhI vadhAre bahAra Ave che. jo ke tyAM ajavALiyAmAM caMdranI snA heyaja ema dhAravAnuM nathI, kAraNa ke vAdaLAne. bhaya te jarUra raheja; paNa ajavALiyAmAM caMdrAsnAne prakAza sarovaramAM paDate jovAnI taka (cAnsa) rahe che ane sarovaramAM rAtre AnaMdasahela (ekasakarjhana) thaI zake che. A banne sUcanA lakSamAM rAkhavA jevI che. huM te tyAM vada pakSamAM gaLe hate eTale A lAbha mane maLI zakyo nahi. ogasTanI 1 lI tArikhe re 3 vAgye komenA sTezana para AvyA. tyAMthI milAnane raste 1 kalAkane che. gADI jarA meDI hatI. iTAlIana relavenAM chine ghaNuM moTAM ane gADIo cIkAra hoya che. silAna-Milano. sAMje pAMca vAgyA pachI milAnanAM seMTrala sTezane utarI, sTezanathI pAMca mIniTane raste "hela Dane(Hotel du. nord)mAM gayA. Aje ravivAra hatuM eTale bajAre badhAM baMdha hatAM. bAjumAM eka nAne suMdara bagice hato tyAM pharyA. - milAna zaheranI vastI sAtathI ATha lAkhanI che. zahera ghaNuM moTuM ane muMbaI jevuM lAge che. ahIMnAM ghare upara kALAza 17 Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #277 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 258 cupanAM saMramara ITAli najIvI ane muMbaI jevuM badhe jhAkajhamALa lAge che. zaheranA rastAo paNa sArA che. gharane traNa athavA cAra mALo hoya che. labADa paragaNAnuM iTAlinuM A mukhya zahera che. zaheramAM vepAra paNa sAre che ane zahera sughaDa ane suMdara dekhAya che. zaheramAM prama, TeksI tathA gADI ghaNI maLe che ane bhADAnA dara rItasaranA che. enuM ITAlIana bhASAmAM nAma Milano milAne che. emAM rezama vigerenAM ghaNAM kArakhAnAM che ane emAM dhanavAne paNu ghaNu vase che. IlimAM e kAraNe A zaheranI agatya ghaNuM gaNAya che. ene ItihAsa paNa ghaNe jAte che. helanI bahAra meTe ceka ane tenI bahAra meTa daravAje che. Aje sAra-ughADavA divasa hovAthI jamavAnuM sAMje e cegAnamAM hatuM. emAM vIjaLI paNa goThavI che eTale dareka TebalanI nIcethI plaga dabAvavAthI vIjaLI Ave che ane jamatAM hoe tyAM eka sAthe divA thaI jAya che. Tebala lepa uparanA zeDa paNa ghaNuM sarasa hovAthI Akho dekhAva ramaNIya thaI rahe che. bIje dIvase savAre uThI kukanI savAranI sahelagAha lIdhI. sarvathI agatyanuM sthaLa ahIM DamonuM devaLa che. Piazza del duomo nAmanA latAmAM te AveluM che. e maMdiranuM devaLanuM varNana karavuM muzkela che. enuM citra jevAthI paNa ene khyAla AvI zake tema nathI. enI barAbara sAme vira ImenyualanuM ghaNuM suMdara putaLuM che. enA daravAjA leDhAnA che. enA upara AkhuM bAIbala loDhAnA utAra kAmamAM upADayuM che. e daravAje ghaNI kArigIrIvALe che. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #278 -------------------------------------------------------------------------- ________________ milAna DumAnuM devaLa : 259 e kethIDalanI laMbAI 162 vAra ane paheALAI 96 vAra che. rastAparanA mukhabhAga ( facade krUseDa) 73 vAra che. enAthI vadhAre mATAM mAtra be devaLA duniyAmAM che ema tyAM kahevAmAM AvyuM: eka rAmanuM seTapITara ane bIjuM spenanuM sevIla thIphUla. e devaLanI bahAranIja zAbhA evI suMdara che ke dUrathI jotAM e mANusane mehamugdha banAvI de. jakharA aNIdAra minArAo (spAyarA) ane sIdhA ArakA che. laMDananuM seTolanuM devaLa AnI pAse kAMi hisAbamAM nathI. enAM sthApatya ane zilpa adbhuta che. emAM vacce bAvana thAMbhalA che te pratyeka eka saLaMga AsanA che ane dhaNA UMcA ane paheALA che. darekanI U~cA! lagabhaga 80 phITa jeTalI haze. rastAparathI-ghumaTa (DAma)nI UMcAI 155 zITa che. emAM rastAparanAM ane aMdaranAM maLIne be hajAra putaLAM mUkyAM che. aMdara dAkhala thai najara kare tA mANasa mugdha thai jAya evI enI svacchatA ane evuM zilpakAma che. hajArA mANasA eka sAthe besI zake eve enA aMdaranA raMgamaMDapa che. e maMdirane I. sa. 1386 mAM bAMdhavA mAMDeluM. e AkhuM ArasanuM che, ghaNuM bhavya che ane ati AkarSaka che. enI pAse jaIe tyAre zilpanA namunA kevA hAya tenA khyAla Ave che. kadAca rANakapuranuM jaina maMdira AthI paNa moTuM haze paNa ApaNI pAse kAMi phATA nahi ke sApa nahi eTale kalpanA upara nibhAvavuM paDe. ApaNI kharI kimatI cIjonI ApaNe pUrI jAherAta paNa karI zakatA nathI e kharA khedana viSaya che. ApaNAM bhavya mazinAM varNananAM pustako ane citrasaMgraha (AlbamA) hAya to ApaNA pUrvajo ApaNane kevA vArasA ApI gayA che te jarA khatAvI zakAya, duniyAne enA khyAla paNa Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #279 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 260 surApanAM saMsmaraNA ITAli ApI zakAya. A jamAnAmAM e prakAre jAherAta karavAnI jarUra. che. hajArA musA Ave te dezane samRddha karI jAya che ane AkhI dunIAmAM prazaMsA thatAM uttejana maLe che. DumAnuM devaLa 1386 mAM bAMdhavA mAMDeluM te kArIgara ane mAlIkA vaccenA matabheda vagere kAraNe vacce kAma baMdha yuM. Akhare sane 1500 mAM pUrUM thayuM. emAM je putaLAM che te adbhuta che. enuM zilpakAma gAthIka (Gothic) che, Akhu maMdira ArasanuM che, joyA vagara ene khyAla AvavA muzkela che. AvuM suMdara maMdira yureApamAM atyAra sudhI eka paNa joyeluM nahi ethI ane bahu bArIkAithI joyuM. enA daravAjAthI mAMDIne AkhA aMdaranA bhAga prabhAva pADe evA suMdara che. Lofty ! Majestic ! evA zabdo mukhamAMthI nIkaLI gayA vagara rahe nahi. enI bahu najIkamAM Della Scalla DelA skAlA nAmanuM meTuM AperA nATayagRha che. e AkhI duniyAmAM meTAmAM mATuM nATayagRha che ane atrenI sarakArane tAkhe che. paNa e me mAsanI Akhare baMdha thAya che. emAM nATaka thAya tyAre bahuja suMdara thAya che ema kahevAya che. amane te jovAnA lAbha maLyA nahi; lionArDo DImpIncI (Leonardo de Vinchi)nuM smAraka (menyumenTa) tyAra pachI joyuM, DAme ane A menyu menTanA daravAjA para je kAtara kAma leDhAmAM upasAvyuM che te ajaba che. AkhuM bAibala cItaryuM che. daravAjA jANe Ajeja banAvyA hAya tevA cekhA lAge che. enI bAjumAM sAMTA mArI (Sta Marla delle Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #280 -------------------------------------------------------------------------- ________________ milAna lAsTa saparanuM citra Grazic) Ave che. emAM lAsTa sapara (Last supper) chellAM bhojananuM citra DI vIncInuM cItareluM jovAlAyaka gaNAya che. e citra bIsmAra hAlatamAM che. e jagyAe vacce nepalIananA samayamAM gheDA bAMdhavAmAM AvatA hatA. keTalIkavAra, meTI jagyAonA zA havAla thAya che te jANavA jevuM che. eka mANasane e jagyAe nIcethI bAraNuM karavAno vicAra theye eTale AvA anupama gaNAtA citrane nIceno bhAga kApI nAkhI bAraNuM mUkayuM. purANI cIjone AvI rIte ajJAnathI nAza thAya che. e lAsTa saparanuM citra eTale jIsasa krAIsTane kesapara caDhAvyA te pahelAM temaNe pitAnA ziSyo sAthe je chelluM sapara-jamaNa lIdhuM tenuM e citra che. emAM khUbi e che ke e vakhate enA badhA ziSyo hAjara che. jenAM manamAM 5Ta hatuM te juDAsane te cItaryo che. dUrathI bhAva e batAvyuM che ke jANe bhANa para pIraselI vastuo Abehuba paDelI lAge. citrakAma suMdara che. e citranI hajAra nakala thaI che. dareka citrazALA jevA jaIe tyAM lAsTa saparanuM citra te jarUra hoyaja. .. via en 1 9474 (Brera palace) 3. Piazza de BreranA nAmathI oLakhAya che. e milAnanI sArAmAM sArI citrazALA (pIcara gelerI) che. emAM bahu sAruM citro che. lionArDo DIvIcInA ziSyonAM ghaNuM suMdara citre emAM che. khAsa jovA lAyaka citra seMTa josapha ane varachana merInAM lagnanuM che. e rAphela (Raphael)nuM ati suMdara citrakAma gaNAya che. gIDarini (Guidorini)nuM seTapITara ane seMTapalInuM citra paNa suMdara che. AlabAninuM DAnsIMga kayupInuM citra paNa eTaluM Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #281 -------------------------------------------------------------------------- ________________ yuropanAM saMsmaraNe ITAli ja vakhaNAya che. AmAM eka besI nAmanA citArAe vIcInA lAsTa saparanAM citranI nakala mUkI che paNa asala pAse enI. kAMi kimata nathI. A pIkacara gelerImAM pAra vagaranA khaDe che. sAta eraDA te ekalA lombArDa athavA milAna skUlanAM citranAM. che ane ghaNuM citra khAsa jovA lAyaka che. dIvasenI phurasada heya. teja A gelerI dhArI dhArIne joI zakAya. TIzIyana (Titlan) nAmane citrakAra tathA bIjA ghaNA citrakAre A labADa skUlanA thai gayA, tenA jevA lAyaka citranA namunA A citrazALAmAM che. ahIM bIjI iTAliyana skUlanAM citronA paNa traNa oraDA che. keTalAMka bhIMta uparanAM citrakAma pheska-paNa majAnAM che. ahIM sulehanI kamAna arch of peace (Sam-- pione) bahu suMdara che. enI nIce thaIne pasAra thaIe tyAre pirisanI Arca-mAnavAda AvyA vagara rahe nahi. arinA (arena) AMgaNu-sAmethI dekhAya che. seMTa eTerajIo (St. Eustorgeo)nuM devaLa ane seMTa e jIonuM devaLa upara Tapake joI nAkhavA jevAM che. . milAnamAM mane sauthI vadhAre AkarSaka sthaLa enuM kabrastAnasImeTarI (Cemetery) lAgyuM. enuM nAma Cimeter. Monumentale che. e zaherathI deDha mAIla dUra che. jarUra jovA jevuM che. e DumathI caDhatuM na hoya te paNa enI. agatya jarA paNa ochI nathI. eNe pacAsa ekara jamIna rekI che. ene dAkhala thavAne daravAje ghaNe suMdara che. aMdara ekaekathI. caDhIAtI lagabhaga AThase kabaro che. e nAnI moTI derIe jevI hoya che, darekanA AkAra jUdA heya che, dareka kaLAthI Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #282 -------------------------------------------------------------------------- ________________ milAna prasiddha kabrastAna bharapUra ane zilpanA namunA rUpa che. keTalAka para pUtaLAM mUkyAM che. koI dIkarI mAtAne yAda kare che, koI patnI patine raDe che, dareka bhAva ajAyabImAM garakAva kare tevA che. keTalIka derIo nAnI che. keTalIka ghaNI meTI che. karoDo rUpiyA kharacIne smaraNastaMbhe UbhAM karyA che. kuTuMbavAra keTalIka stupa che jenI aMdara dATavAnI jagyA hoya che. patnIne dATI heya te paDakhe patinI jagyA khAlI rAkhI heya. ghaNIkharI derIe karArA ArasanI ane kaI kaI grenAITa, bhAre raMgaberaMgI razIana ArasanI che ane dareka jovA lAyaka che. akhaMDa zAMtine zobhe ane vadhAre tevAM jhADe, vacce suMdara rastA ane Akhe dekhAva na bhUlI zakAya te, bahuja zAMta, gaMbhIra, karUNA utpanna kare tevo ane akhaMDa zAMtinuM bhAna karAve te che. emAM jhADe paNa kabrastAnane vegya nAkhyAM che. keTalIka jagyAe cerITine cItarI che, koI dIkarI AMsu paDe che, eka jagyAe haLa laIne eka mANasa hAMke che, kAMI dekhAvene te pAra nathI. eka gujarAtanI lekhikAe e jagyAe bharavuM pasaMda kareluM temAM teNe kAMi vadhAre paDatuM lakhyuM hoya tema lAgyuM nahi. akhaMDa gaMbhIratA utpanna kare, maraNanI zAMtine bhAsa Ape e ene Akhe AkAra che. enA keTalAMka citra lIdhAM che te jarUra jovA lAyaka che. vartamAna milAnI zilpanA namunA tarIke A sarva stunA phoTA saMgrahI rAkhavA lAyaka che. bapore mArA mitranA ADatIAne maLavA bajAramAM gayA. tyAM bajAra vacce mArakeTa joI. enI pharasabaMdI paththaranI paNa raMgIta che. enI upara cAra mALa upara kAcane kamAnadAra makAna Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #283 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 4 surApanAM saMsmaraNA ITAli vALA rastA (ArkeDa) banAvyAM che. ame upara UbhA UbhA mANusAne AvatA jatA joyA te ajaba dekhAva lAgyA. Ave bhavya ArkeDa kaI jagyAe jovAmAM Avye nathI. tyAM gADI dhADA moTara AvI zakatA nathI paNa hajAro mANaso AvajA kare che ane bAjumAM kAphe hAuseA vigere che. enI AMdhaNI kevI rIte karI haze te samajavuM muzkela paDe tevuM che. emAM vaLI anekabhAvavAhI citrAma karela che. e ArkeDa nIce kalAkA esI rahIe tA paNa kaMTALA Ave tevuM nathI. eka teA milAna moTuM zahera eTale hajArA lokeAnI avara javara rahI ane temAM bATasara dIpe tevA ArkeDa eTale bahu zobhA jAme che. milAna janAre A bajAranA ArkeDa jarUra jovA jevA che. pevI. pachI ame khAsa meTara karI pevIA (Pavia) gayA. pevInA rastAnuM samArakAma cAlatuM hatuM tethI rastA traNe kharAba hatA eTale amane jarA agavaDa paDI. rastA eka meTI kunAla-naheranI bAjumAM che. nahera TeTa milAna sudhI jAya che ane temAM nAnAM vaDANA ane machavA cAle che. calAvavAnI sugavaDa eTalI ke rastApara mAjIsa eka doraDuM hAthamAM rAkhI AkhA maLavAne pANImAM kheMcI jAya eDale gADA kharacanA dhaNA khacAva cAya che. pevIAmAM saraDhosA Da" pelIA Certosa di Pavia nuM devaLa adbhuta che. emAM lagabhaga vItha geAkhAmAM je citrakAma karyuM che te anupama che. ghaNAM citrA tA jaDAva--Mosaic- kAmanAM che eTale ApaNane dUrathI citarela lAge paNa mojhekanA paMcagI nAnA TukaDAnAM-e citrA banAvelAM che; ajaba kArI Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #284 -------------------------------------------------------------------------- ________________ cha yuropanAM saMsmaraNe. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com milAnanI simeTarImAMnuM eka stUpa (ITAli). [pR 164. Page #285 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #286 -------------------------------------------------------------------------- ________________ milAna sAsA Da pavItyA girIvALA kaLAkAra hoya te ja e citre karI zake. ghaNuMkharAM bAIbalanAM citro hatAM ane dareka gekha-rUmamAM eka Arasane ghaNI sArI nakazIvALA (olTara) bhega dharAvavAnI jagyA hatI. e nakazI bahu jovA lAyaka hatI. A devaLa khAsa jovA lAyaka che ane milAna AvanAre aradho divasa e jevA pAchaLa paNa gALavA jevuM che. TrenamAM javuM ghaNuM sasaluM paDe che. e maMdira 1386 mAM gIvAnI vaskenTI nAmanA Dayuke baMdhAveluM kahevAya che. enuM ghaNuM suMdara citra paNa tyAM che. enA vaccenA bhAgamAM eka suMdara citra che tenuM kAma ajaba che. enA (acade) mukhabhAgamAM gothIka ane remana sTAIla che. seMTa sebAcIana ane seMTa krisTopharanAM citro aMdara dAkhala thatAMja Ave che te paNa bahu bhAvavAhI che. pivIA jaMgalamAM AveluM che. jyAM A devaLa che tyAM te se dehase gharaja che. naheranI upara AveluM che. ene Wilderness of beautiful workmanship kahevAmAM Ave che. ati suMdara kAragirI jagalamAM paDI che. tyAMthI pevIA zahera pAMca mAIla dUra che. emAM 1300 nI sAlathI sthapAyelI iTAlinI jUnAmAM jUnI yunivarsiTi che. ame e yunivarsiTi paNa joI ame khAsa eka prophesarane maLavA gayA hatA. e na maLyA paNa emane ghera jaI AvyA. AjanA AkhA divasamAM ghaNuM mahatvanI jagyAe joI Dume, sImeTarI ane pevIAnuM devaLa e traNe kharekhara jovA lAyaka hatA. sAMje pAchA haTela DuDamAM AvI haTelanI bahAra paNa kaMpAunDanI aMdara Tebala bIchAvelAM hatAM te para jamyA. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #287 -------------------------------------------------------------------------- ________________ yurepanAM saMsmaraNe iTAli rAtre 10-4pa nIkaLavAnuM hatuM. vegelI (Wagonality kAramAM beThA. e gADImAM dareka kampArTamenTamAM be utArane besavAnI sagavaDa hoya che. aMdaranI sagavaDe ghaNe ane kAra salUna jevIja lAge. ene International Car paNa kahe che. emAM rAtre suvAnI ghaNuM sarasa sagavaDa heya che. yuropamAM bistaro laIne musApharI karavAnI hatI ja nathI. sUvuM hoya te paisA ApavA paDe ane paisA Ape te oDhavAnAM tathA ozIkAM vigere sarva maLe ane nahi te besI rahevAnuM. matalaba bistarAne te kaze. upayoga tyAM cheja nahi. vAgelI kAranuM varNana AgaLa karyuM che. emAM badhI jAtanI sagavaDa hoya che ane TuvAla ke pIvAnA pANInI ke vAMcavAnI nAnI lAITanI sagavaDa paNa bhUlyA nathI. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #288 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pharensa (Florence) Italian Name 'Firenze.' Dis. Roman Name * Florentia' alkohani. maMgaLavAre savAre 7-35 phalerensane sTezane utaryA. uMdhavAmAM rAtre jarA paNa aDacaNa hatI ja nahi, kAraNake slIpIMga kAramAM pUratI sagavaDa hoya che. TrenamAMthI utarI "hoTela bAlIonI'' (Hotel Bagioni) mAM savAre ATha vAgye pahoMcyA. jarUrI nityakarmathI paravArI turata kukanI ophIsamAM jaI savAranI tathA baranI sahelagAhanI TIkiTo badalI lIdhI. kukanI Tura savAre 8-30 dareka jagyAe zarU thAya che ane 12aaaa ke nA vAge, baMdha thAya, pAchI 2 thI rA vAgye zarU thaI 6 vAgye pUrI. thAya; enI buko, gAIDa ane gADI badhuM taiyAra heya. amArete. enI ophIse jaI vAucara batAvI TIkiTa laI gADImAM ja, besavAnuM hatuM. phalorensa moTuM zahera che. enI vastI 15ra000 nI kahevAya che. ene La Bella suMdara zahera' vAjabI rIte kahe che. agAu TaskanInI grAMDacInI e rAjadhAnI hatuM. atyAre e paragaNAnuM mukhya zahera che. enA gharanI bAMdhaNI suMdara che ane keTalIka jagyA khAsa jovA lAyaka che. phalorensanI kaLA vakhaNAya. che ane citrakAmamAM enI skUla-zAkhA-jUdI che. jo ke ITA Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #289 -------------------------------------------------------------------------- ________________ yuropanAM saMsmaraNe ITAli lIana kaLAmAM tene samAveza thAya che chatAM enI zAkhA jUdI hevAnuM kAraNa e che ke enA citArA mukhano vibhAga sAre cItaravAmAM bahu kuzaLatA batAvatA hatA. iTAlinI kaLA A zaheramAM bhara yuvAvasthAmAM AvI ema kahevAya che. jeTaluM e kaLAnI bAbatamAM agragaNya zahera che teTaluM ja bhASAsAhityamAM paNa enuM sthAna suMdara che. phalorensa Arane (Arno) nadine kAThe AveluM che. pharensamAM meDici (medici) nAmanA yukenuM ghaNA varSa rAjya rahyuM. meDici kuTuMbe pipa paNa ApyA che eTale ke be pipa meDici kuTuMbanA thayA che. phalorensa kharekharUM enA paMdaramI saddInA traNa mahAna kaLAkAre mATe vakhaNAya che. mAikala eje ( Michael Angelo ) ell MIBE se alien Leonardo da Vinci ane raphela Raphael e traNe pharensanA khara jIvana hatA. bIjA TADIo ane kAzIo vigere paNa ghaNuM jANutA citrakAro ane zIlpIo tyAM thayA che, paNa paMdaramI saddInuM nara te uparanA traNa gaNAya che. vaLI iTAlimAM i. sa. 142 mAM Renaissance "navajIvana' AvyuM te vakhate kaLAvibhAgamAM je moTo pheraphAra thaya, kaLAnI navIna dizAo khIlI ane jUnA jhabhAo utArI nAkhyA tene mATe paNa phaleresane ghaNuM mAna ghaTe che. enA kharA uddhAraka meDici ane tenuM kuTuMba hatuM. phaleresa upara temane dara ghaNuM peDhI sudhI rahyo. zIlpakAma ane putaLanI kArIgarImAM paNa phalerense paMdaramI sadImAM sAre bhAga bhajavyuM, paNa aMte mAIkala eMjelo rema gayo ane tyAra pachI pharensanI skUlamAM khAsa chava jevuM rahyuM Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #290 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pharensa lA belAnI kaLA nahi. putaLAnA zilpI tarIke DonAlle (Donatallo)nuM nAma paNa ghaNuM mazahura che ane e mAIkala ejenI pahelA thayo hato. vIrezIo Verrocchio paNa citrakAra tarIke sAruM nAma mUkI gayo che. Aje savAre gADI ke moTara nahatI. cAlIne javAnuM hatuM. najIkamAM ja badhe pharavAnuM hatuM. sAthe rasAlo ghaNo moTe hate. jenArA lagabhaga 80 haze ane gAiDa ekaja eTale jeTaluM saMbhaLAya teTaluM sAMbhaLavAnuM rahyuM. ane jovA AvanArAmAM amerikana DesIo vadhAre, eTale maryAdA barAbara jALavavI paDe. bapore gADI maLavAnI hatI. savAre te lagabhaga cAra kalAka karavAnuM ane UbhA rahevAnuM ja hatuM. phalerensanA plAna-nakazA amane hoTelavALAe ApyA hatA, tene anusAra cAlI ame tadana ajANyA hatA chatAM kukanI ophisa zodhI kADhI. kavi, citrakAra, zilpI ane sthApatyakAranA A City of Flowers phUlanA zaherane mATe eka kavie lakhyuM che ke - Where'er our charm'd and wondering gaze we turn, Art History & Tradition wait to claim Our deepest thought: statues and marble groups Adorn the streets; the very stones have tonguesThe holy fanes, the towers, are eloquent. A kavitAne bhAva pharensamAM pharatI vakhate barAbara dekhAi Ave che. hATee ahIM Divina Comedia lakhyuM, kezIoe ahIM Decamerone lakhyuM, mATe rAjyanItina Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #291 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 270 yuropanAM saMsmaraNe ITAli mekIAvelI Mechhiavelli ahIM thaI gayuM ane me khagoLavettA gelIlIo Galileo A bhUmine putra hate. ame zahera jevA cAlyA. sarvathI prathama me (Duomo or Meria dal fiore) nAmanuM kathIrUla joyuM. enuM kAma sane 1298 mAM zarU thayuM hatuM. ene uparane ghumaTa (Dema) ghaNe jabaro gaNAya che ane paradezathI aneka zilpIo ene jovA mATe pharensa khAsa Ave che. upara sudhInI nIcethI uMcAI 356 phITa che. e devaLa jovA lAyaka che. thAMbhalA ghaNA jabarA ane khAsa karIne enAM jhanAM bAraNuM bahu jovA lAyaka che. enI bAjumAM berIsTrI Baptistery ane kepenAila Campanile bane zilpanI najare jovA lAyaka che. rastAnA cekamAM keTalAMka ghaNuM suMdara putaLAM che. e dareka dhArI dhArIne jovA lAyaka che. emAM laData laDAyaka yohe | (gladiator) vigere keTalAMka putaLAM bahu suMdara che. phalensamAM mAIkala eMjeloe ghaNAM kAme AraMbhelAM paNa ene pope remamAM belAvI lIdhe tethI te kAme adhurA rahI gayAM che. AvAM adhurAM kAme paNa jovAmAM Ave che. je pUtaLAM banAvatuM hatuM ane citrakAra tarIke paNa jabaro hatA. e cekamAM myunane phuvAre bahu suMdara che. phalorensamAM DAnTa (Dante)nuM ghara batAvavAmAM Ave che. e jUnA jamAnAnuM ghara bahArathI jarA joI javA jevuM che. pharensanuM ghaNuM jevA sthaLa te tenI yuphijhi gelerI - che. enuM nAma Galleria degli Uffiz che. AkhI duni Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #292 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kelensa cuphijhi gelerI ra71 sAmAM te mazahura che. ene, citra ane putaLAne saMgraha ghaNe mATe che ane AkhI duniyAmAM vakhaNAya che. enI upara caDhavAnA 126 pagathiyA che paNa lIphaTathI caDhAya che. lIphaTamAM eka sAthe daza mANasa bese che paNa AvatAM jatAM ene vakhata ghaNe lAge che. phorensanI skUlane barAbara abhyAsa karavo hoya tene mATe A lAIbrerI-gelerI bahu suMdara sthAna che. emAM badhI skUlanAM citro che. emAM putaLAM paNa bahu jovA lAyaka che. khAsa karIne rAphelanAM ci, romAnanAM citro ane rAlDanAM citro jovA lAyaka che. AkhI lAIbrerInuM pratyeka citra nIhALIne jotAM te divasa lAge. venIsanI skUlanAM peinTIMge paNa ahIM ghaNAM che ane bahu suMdara che. belInInuM meDonAnuM citra bahu sAruM che. beTIselInA pAra vagaranAM citre bahu jovA lAyaka che. lIonArDo vIncInAM paNa suMdara che. eka rUmamAM mAIla ejenAM citra che te paNa bahu suMdara che. enuM meDonAnuM citra bahu vakhaNAya che. Tribuna nAmano ATha khuNAvALo rUma che. emAM bahu suMdara zilpakAmanAM putaLAM che. meDicinuM vinasanuM putaLuM adbhuta che. kustIbAjonuM putaLuM paNa eTaluMja vakhaNAya che. chevaTe eka rUmamAMthI AkhA zaherane khAva joI zakAya che te jarA vakhata rokAine joI levA lAyaka che. A gelerImAM eTale me saMgraha che ke badhI skUlano barAbara khyAla AvI jAya. vivecaka daSTithI jonAra ane batA Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #293 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ra72 yurepanAM saMsmaraNe ITAli vanAra gAIDa haziyAra hoya te thoDA vakhatamAM ghaNuM joI zakAya che. saMgrahane bahu suMdara rIte jALa che. enI aMdarathI Pitti gallery mAM jai zakAya che. te ghaNI dUra che paNa aMdarathIja rasto kADhe che. rastAnA kerIDaramAM seMkaDe citro Ave che tenA upara cAlatA najara nAkhatA javI. emAM romanA rAjAnAM ane pApanAM citro ghaNAkharAM Ave che. Franciscan church of santa crose 247 Loggia dei Lanzi paNa jovA lAyaka che. pharensa jatAM eka vAta magaja para barAbara Thase cheH arTa-kaLA zI cIja che tene yuropIaone suMdara khyAla Ave ane tene jALavI rAkhavA temaNe ghaNe sAre prayatna karela emAM jarA paNa zaka nathI. je prajA eka peinTIMganA trIza cALIza hajAra pAunDa ApI zake tene kaLAnI kevI kadara haze te vicAravA jevuM che. e prajAnuM kharuM dhana kaLAvibhAganA piSaNamAM barAbara vaparAya che ane citra ke zilpa kevuM hoya te te samaje che. eka mANasa ubhe hoya te tenA aMga pratyaMga kevAM hoya tene abhyAsa kare che ane anatomy zArIra zAstra te eTaluM sAruM jANe ke mApa vagaranuM eka aMga na hoya. be IMcanA zarIra para cAra IcanI pAghaDI yuropamAM cheja nahi. pratyeka zilpa manuSyane mApIne ghATasaranuM karyuM che. raMga pUravAmAM bhAva evo lAve ke dariye batAvavuM hoya te barAbara batAve, jaMgala hoya te jaMgala. e jenAranI kalpanA upara choDavAmAM AvatuM nathI paNa citramAM barAbara batAvavAmAM-utAravAmAM Ave che. citrane dUrathI jovAmAM Ave che. jyAM khAvAnA vAMdhA heya te prajAne kaLAnI kiMmata Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #294 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pharensa . kaLAvidhAna kyAMthI AvI zake? bAkI dharAyelI prajA enI kharI kimata kare che ane eNe kevI kimata karI che te ahIM najare jovAya che. e prajA suMdara citrakAra ke zilpIne rAjAnI paDakhe sthAna Ape che, enA maraNa pachI enAM jIvanacarita lakhAya che ane seMkaDe varSo sudhI ene yAda karavAmAM Ave che. citramAM raMga keTalo je tenA AMkaDA ahIM mUkAtA nathI; bhAvavAhI vastunI kimata thAya che. mAIkala eMjelonA eka eka citranA lAkha rUpiyAnI kiMmata thAya che, te jovAnI ekavAra AvaData thaI jAya te kimata karatAM AvaDe. bapore be ghaDAnI gADIomAM javAnuM hatuM. ThaMDe koThe gheDa cAlatA hatA. traNa mAIlane eka bulavA jevo raste Ave che. tenI pahelAM meDici kuTuMbanI dATavAnI jagyA AvI. enuM paNa ajaba kAma che. daza lAkha pAunDa kharacyA chatAM adhuruM rahyuM che. emAM rAta ane divasa (Night & Day)nuM sajIvArApaNa (personification) bahu majAnuM che, emAM khare bhAva Aryo che. tenI sAme uSA ane saMdhyA (Dawn & Twilight) paNa kharekhara jovA lAyaka che. A badhAM ArasanAM putaLAM che. e putaLAM mAIkala jelanAM banAvelAM che. vilADI kelIne raste traNa mAIla cAlyA tyAM mAIkala jelene skavera (gAma) AvyA. temAM vacce ejelanuM moTuM bAvaluM mUkayuM che. tyAMthI nadI, zaheranA dekhAva jovA lAyaka che. ene promanade premAnADa kahe che. A jagyAethI AkhA pharensanuM dazya ghaNuM ramaNIya dekhAya che. e dekhAvane "penerAmA' kahe che. 18 Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #295 -------------------------------------------------------------------------- ________________ raja yurepanAM saMsmaraNe ITAli carca opha sAMTA esa (santa Croze) majAnuM che. emAM mAIkala jela, gelIlIo, mekIAvelIne dATavAmAM AvyA che. e darekanAM putaLAM paNa che. DAnTanI jagyA che paNa tene ahIM dATela nathI. ene revenA (Revana)mAM dATavAmAM Avela che. zaheranI vacce eka che tenI pAse Piazza della Signoria che. emAM ghaNuM atihAsika bAbata che. emAM Hercules and Bacchus nuM putaLuM khAsa vakhaNAya che. phorensanuM varNana lakhavA besIe te pAra Ave tema nathI. emAM eTalI kArIgarInI cIjo che ke pratyeka mATe lakhavuM muzkela paDe. iTAli AvanAre A zahera jevA jevuM che ane khAsa karIne jeTalI vakhata maLe teTalo tenI gelerI jovAmAM gALavA jevo che. e jevAthI jUdI judI citrakaLAne khare khyAla Avaze ane khyAla nahi Ave te apUrva cIjo jevAnI taka ane saMtoSa te jarUra maLaze. phalensanI bAMdhaNuM jUnI paddhatinI paNa sArI che. ame je haTela belIonImAM utaryA hatA te paNa majAnI che. khabara na hoya, tapAsa na karIe te keTalA chetarAIe tene ahIM khyAla Avyo. sAMje AvI hoTelavALAne pUchyuM te lIrAnA bhAva pAunDanA 138 kahyA. ame chApAmAM ghaNuM vadhAre vAMcelA eTale turata kukanI ophIsamAM jaI 146 nA bhAve pAunDa vaTAvyA. asala lIrAnA bhAva ghaNuM haze paNa atyAre te paDI gayA che, lIrA eTale atyArane bhAve ApaNe deDha Ane thAya. lIrAnI neTe Ave che. seMTImanA nAnA moTA sIddha Ave che. eka seMTImane so ghaNo zo paNa maLyo nahi. hAla ekaseMTImamAM Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #296 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pIjhA - kaleka rUma - ra75 kaI cIja maLatI nathI. eka lIrAnA eTale deDha AnAnA se seMTIma thAya eTale pAMca daza pacAsa seMTIma sAthe ja vahevAra che. AkhA ITAlimAM calaNa lIrAnuM che. enuM nAma Live che paNa ene uccAra "lIrA" che. iTAlimAM strIone haju roTalA ghaNA rahyA che. pipane hukama che ke jeTalA rAkhavA ane ITAli ghaNuM kharuM rAmana kethelIka che eTale ceTalA rahyA che. pipanuM jora haju ghaNuM che. keTalAka maMdiramAM TuMkI bAMdhanA kapaDAM (skArpha paherelI strIone dAkhala thavA detA nathI eTale pachI temane rUmAla bAMdhI hAtha DhAMkavA paDe che. A dekhAva bahu ramuja utpanna kare che. pIjhA pisa.. budhavAre savAre (tA. 4-8) ka. 7-10 TenamAM besavAnuM hatuM. vakhatasara taiyAra thaI Trena para gayA. Aje pIjhA (pisa) thaI sAMje rama pahoMcavAnuM hatuM ane roma eTale te AkhI duniyAnuM ajaba zahera ane tene ItihAsa ghaNe bhaNelo eTale bahu rasa paDaze evI AzAmAM cAlyA. teja savAre 8-para pIjhA pahoMcI gayA. pIjhA phalerensathI 48 mAIla che. ane ane AthI 12 mAli thAya che. sTezana para kloka rUmamAM sAmAna mUko. dareka sTezana para leka rUma hoya che. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #297 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 276 curAnAM saMsmaraNA ITAli thoDI pI lai sAmAna rAkhe che ane rasIda Ape che, tyAM sAmrAna mUkI gAmamAM hArTala neTunA 'Hotel NettunomAM gayA. tyAM amAre mATe khAvAnuM taiyAra karavAnA orDara ApavAnA hatA. tyAM jA esI eka hAMzIAra gArDane laI pIjhA jovA cAlyA. e mArga darzaka, laDAimAM laMgaDA thayelA hatA paNa huziyAra hatA. pIjhA nAnu gAma che paNa ghaNuM cAkhu che. hATala ghaNI sArI ane nadInA kAMThA upara AvelI che. nadI paNa mATI ane majAnI che. pIjhAmAM theADA kalAkaja rokAvAnuM hatuM, eTale gADImAM esI gAiDane sAthe lai cAlyA. pachI meDI mADI samaja paDI ke gAiDa vagara paNa cAle tevuM hatuM. prathama tyAMnu moTuM devaLa joyuM. te dhaNuM purANuM ane vizALa che. enI pachavADe 68 thAMbhalA che. aMdaranA bhAga sAdhAraNa rIte sArA che, enAM bAraNAM ghaNAM majabUta ane kArIgirIvALAM che. e maMdIranA AgalA bhAganI barAbara sAme mAkhIsTrI (Baptistry) che. e paNa 12 mA saikAnI che ane ghaNI vizALa che. bATrIsTrInA khyAla evA che ke jyAM sudhI eka phrIzrIana bALakane Baptism eTale qIzrIana dharmanI dikSA ApavAmAM AvI na hrAya tyAM sudhI te meTA devaLamAM javAnA ane tyAM jai prArcanA karavAnA adhikAra meLavI zakatA nathI. eTalA mATe ene prathama khApTIsTrImAM lAvI tyAM khApIjhama ApavAmAM Ave che ane pachI tenA upara chAMTA nAkhe tyAra pachI te krIzrIana thAya che ane vADAmAM devaLanuM darzana kare che. A pIjhAnI bAIImAM bhIMtA uparanAM citrA+skomajAnAM hatAM. tenA ghumaTa bahu UMcA ane temAMthI nIkaLata Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #298 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #299 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 6) yureApanAM saMsmaraNA lInIMga TAvara (pIjhA. iTAli). [Y 277 Lakshmi Art, Bombay, 8. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #300 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pIjhA te minAre 277 pratidhvani (echo ) bahu lAMbe vakhata cAlatuM hatuM. tyAM avAjanuM dazavAra punarAvartana thatuM hatuM. mArA mitre paNa gaLAnA avAja karyA. barAbara lAbe paDa paDato hato. emAM eka karAra ArasanuM pulvITa bahu majAnuM che. tenI kAragirI suMdara ane bhAvavAhI che. paNa pIjhAnI suMdara cIja te ene DhaLato minAre Leaning tower (lInIMga TAvara) che. ene Campanile paNa kahevAya che. e ghaNe ADe TAvara che. enA ATha mALa che. kula pagathIA 287 che. traNa mALa sudhI to mALanI sapATa bhUmi paNa ApI che paNa cothA mALathI sapATa bhAga sIdhe Ave che. eTale TAvara banyA pachI namI gayuM ke banA ja vAMke te samajAtuM nathI. jamInamAMthI dharatIkaMpa sAme bacAva mATe paNa tema karyuM hoya ema dhAravAmAM Ave che. kaDIAnI derI (plama lAIna) mUkIe te 25 DIgro vAMka che. tera phITa ADe jAya che. ati AzcaryakAraka cIja che. uparathI AkhA zaherane ane dUra Avele karAra parvata jemAMthI karAra Arasa nIkaLe che tene budekhAva-majAne che. saDaka, relave, khetara, ane gAma bahu majAnAM dekhAya che. A TAvara para caDhatAM dareka mALe eka phere mArIe eTale bahu thAka lAgato nathI. upara sAta moTA ghaMTA che tenA darekanA sura bahu bhinna paNa sAMbhaLavA game tevA che ane temAM vAjA vAge che. emAMne eka ghaMTa vajanamAM cha Tana che ema kahyuM. lInIMga TAvara dunIAparanI eka ajAyabI che ane jarUra jovA lAyaka che. gelIlIoe A TAvarane AkAza pracAranA abhyAsane age ghaNe upayoga karyo hato ema kahevAya che. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #301 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 278 yurepanAM saMsmaraNe iTAli bApIsTanI paDakhe bAjumAM eka suMdara kabrastAna cemetery che. enuM nAma ke posATe che. ene bAMdhavAmAM pavitra manAtI jerUsalemanI 63 vahANa bharIne dhULa lAvavAmAM AvI hatI. e semITarImAM ghaNAM putaLAM ane kabare che. enA phesko bahu suMdara che. emAM svarga naraka ane lAsTa jajamenTanAM citro ati suMdara che. Triumph of death nuM citra khAsa jovA lAyaka che. e garIbane satAvato nathI paNa sattAvAhIne ke bhaya upajAve che te jarUra jovA lAyaka che. sRSTinA sarjana Creation nuM citra-fresco-paNa bahu bhAvavAhI che. bIjA keTalAMka putaLAM ane kabaro jovA lAyaka che. ahIM ghaNe sakha varSada paDaze. aradho kalAka beTI thavuM paDyuM. hiMdusthAnamAM Ave te mAramArane A varSada hato. - eka suMdara putaLAMonuM kArakhAnuM ane taiyAra pUtaLAMo jayAM. bahu sArI kArIgirI pIjhAmAM thAya che. enI kiMmata paNa ghaNuM rItasaranI lAgI. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #302 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 214. Rome-Boma. hoTelamAM AvI laMca laI sTezana AvyA. kaleka rUmamAMthI sAmAna laI lIdho. 1-22 bapore gADI upaDI. roma ka. 7-5 rAtre AvyuM. besTana hoTela ("Hotel Boston')mAM gayA. sTezanathI daza mIniTane raste che. raste ghaNe sAre che. vacce be traNa ghaNuM majAnA phuvArA AvyA. roma zaheranI vastI atyAre savAcAra lAkhanI gaNAya che. ene Eternal City "sarvakALanuM zahera kahe che. enA saMbaMdhamAM lakhatAM eka kartAe lakhyuM che ke rAmane eka divasamAM bAMdhavAmAM AvyuM nahotuM ane roma eka divasamAM joI zakAya tevuM nathI. Rome was not built in a day & Rome cannot be done in a day. A hakIkata taddana sAcI che. roma ghaNuM purAtana ane aitihAsika zahera che ane temAM jovA tathA samajavA jevI vastuo eTalI badhI che ke ene jotAM pAra Ave tema nathI. enI sAthe romana Akho ItihAsa ane yurepanA khristi dharmano ItihAsa evI rIte guthAyelA che ke ene jotAM ane samajatAM divaso nIkaLI jAya. ochAmAM ochA cha divasa rahIe te mAtra bahu agatyanI cIjo romamAM Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #303 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 280 yuropanAM saMsmaraNe ITAli joI zakIe ane eka mAsa paNa adhuro lAge evuM rema zahera che. amAre traNa divasa ane traNa rAta rahevAnuM hatuM temAM je joyuM ane gAIDa vigere pAsethI sAMbhaLyuM tene kAMIka ahevAla atra lakhI nAkhe che. roma iTAlinI rAjadhAnIne rema kahe che. ITAlIana bhASAmAM e remAM Roma kahevAya che. enI vastI savA cAra lAkha manuSyanI gaNAya che. emAM TrAmanI sagavaDa sArI che. enI ITAlIana bhASA evI che ke ApaNe jarA prayatna karIe te turata AvaDI jAya. amArA vakhatamAM zabdanA dhAtuo roots zIkhavatA hatA eTale leTIna zabda ghaNu AvaDe ane aMgrejI bhASAmAM juja rUpAMtara pAmatAM ghaNuM zabda te ITAlIanamAM paricita lAge tevuM che. romana bhASA sAMbhaLavAmAM AnaMda Ape tevI che. muselini atyAre iTAlimAM mahAna vyakti che. enA jIvana upara ghaNuM AkramaNa thayAM che paNa e pUra jesathI AgaLa vacce jAya che. e asAdhAraNa mane baLa dharAvanAra vyakti saMbaMdhI keTalIka hakIkata AgaLa Avaze tethI tenuM nAma dhyAnamAM rAkhavA jevuM che. premamAM helanI sagavaDa ghaNI sArI che. ame beTana helamAM rahyA hatA tyAM amane eka bAtharUma ane be suvA besavAnA eraDA uparAMta eka sTeTama Ape hate. tenuM pharanIcara ane tenI lAITa rAjavaMzIne paNa zaramAve tevAM hatAM. e hoTelamAM zepha (mukhya rasavatIkAra) ghaNe haziyAra hatuM eTale je vastu vejITerIana tarIke taiyAra karavAnuM kahIe te bahu Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #304 -------------------------------------------------------------------------- ________________ rAma sAta TekarIo . sArI karI ApatuM hatuM ane khAvA pIvAnI sagavaDa ghaNuM sArI hatI. rema zahera, TAIbara (Tiber) nadI para AveluM che. AkhA ITAlimAM te moTAmAM moTI nadI che ane romanI barAbara vacce thaIne pasAra thAya che. asala romane sAta TekarInuM zahera kahevAmAM AvatuM hatuM. te sAte TekarIo hAla dekhAya che. kepITalAIna Capitoline, kavIrInAla Quirinal, vImInAla, Viminal, ekavIlAIna Esquiline, peleTAIna Palatine, eveIna Aventine ane kelIasa Cellus. A sAte TekarIone dUrathI paNa joI ane enI najIka paNa gayA hatA. A sAte TekarIono ane romane Akho ItihAsa mArA abhyAsamAM AvI gayo hato eTale vismRta thatA jatA saMskAre tAjA thayA, abhyAsano suMdara samaya smaraNamAM Avyo ane traNa divasa bahu majA paDI. bALakALanI ciMtA vagaranI nirdoSa jIdagI ane te vakhate magaja para paDelI chApa tAjI thai ane ghaDibhara bahu AnaMda anubhavyuM. te ja jo hivattA ataH A e divaso te kharekhara gayA! sadara sAte TekarIo UMcAImAM lagabhaga 175 phiTa che ane hArabaMdha AvelI che. remamAM papanuM rAjya hatuM te sane 1870 mAM pUruM thayuM, paNa haju paNa pApanI veTIkana ane romanAM devaLepara pipanI sattA che, ane te empirium in emperio " rAjyamAM rAjya AMtara saMrASTra gaNAya che. tenA upara iTAlinA rAjyanI sattA cAlatI nathI ane temAM je gunhA thAya tenI sajA vigere paNa pipanI keraTa kare che. khristIonA Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #305 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 282. yurepanAM saMramANe ITAli. tinI vili bhAre jaNAe AgaLa enA para romana ketholika saMpradAyanA uparI e dharmAdhyakSanuM asala jeTaluM rAjya have rahyuM nathI chatAM e sattA gaNAya che. enI jamAvaTa ane ene vaibhava ghaNo jabare che, te AgaLa enA sthAnAdi saMbaMdhI varNana Avaze tyAre jaNAze. remanA A dharmasthAna, tenI gatinI vividhatA ane tenA patanane itihAsa vicAravA lAyaka che; ane teTalI ja mahatvanI bAbata remanA prajA sattAka rAjyanA ItihAsanI ane sAmrAjyanA itihAsanI, tathA tenA patana ane nAzanA itihAsanI vicAravA gya che. A lekha aitihAsika nathI paNa dharma ane itihAsanI najare remano barAbara abhyAsa karavAthI vizeSa rasa Ave che e jaNAvavA pUratuM ATaluM varNana jarUrI che. gurUvAre savAre (tA. 5 ogasTa) kukanI sahelagAhamAM joDAyA. itihALakALathI amArA jevAne AraMbha thayo eTale keTalAka anabhijIne je ujaDa gAmanI yAtrA jevuM lAge tevuM hatuM kAraNake e aitihAsika jagyAo atyAre te khaMDera paDI che temAM mane te zarUAtathI asAdhAraNa rasa paDe. Wellenot Pantheon. remamAM A jUnAmAM jUnuM sArI hAlatanuM makAna che. rAmanA pahelA zahenazAha egaTasanA jamAI emA egrIpA (Agrippa) e ene baMdhAvyuM hatuM, eTale ene lagabhaga 2000 varSa thayAM che. enI bhIMta ra2 phITa jADI che ane bAraNuM sIMsA jevAM majabUta che. ene ghumaTa u5ra phITa UMce che. ene artha very sacred-ghaNuM pavitra thAya che. mana Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #306 -------------------------------------------------------------------------- ________________ rama pinthIana 283. leka ghaNu devane pUjatA hatA tethI ene arca ghaNu devonuM sthAna (Temple of all Gods) ema paNa thAya. e sthAnamAM tyAra pachI pAMcamA saikAmAM khrIstI dharma AvyuM ane enuM nAma Santa Maria Rotonda sAMTA mArIA roTaDA paDayuM chatAM haju paNa e Pantheon paMthIananA nAmathIja sArI rIte pasiddha che. junA makAna tarIke e jovA lAyaka che. emAM vikTara menyuala dhi sekanDanI kabra khAsa jovA jevI che. ahIM prasiddha citrakAra rAphelanI kabra khAsa jovA lAyaka che. e seLamA saikAne mahAna zilpI thaI gaye ane romane magarUrI 241441267 til 11-21 (Cinquecento: sixteenth cen. tury)-seLamI saddInA traNa moTA kaLAdhare thayA temane te eka hate. e traNa vyaktio te kSemAne (Bramante) mAI kala enjala (Michael Angelo) ane rAphela Raphael gaNAya che. ITAlInA pravAsamAM A traNenAM nAmo bahu vAra sAMbhaLyAM. pipa pAMcamA nikelAe, meDisi DayukonI hariphAimAM kaLAne bahu uttejana ApyuM te tenA pachI AvanAra bIjA pila (Paul II) nAmanA pope vadhAryuM. chevaTe julIasa seka? (Julius II) romane je khare suvarNakALa kaLAne aMge utpanna karyo tenI sAthe sadara traNe vyaktionAM nAma joDAyelAM raheze. ene Renaissance navajIvanane samaya kahevAmAM Ave che. pope bIjuM game te karyuM hoya tenI sAthe ApaNane atyAre saMbaMdha nathI, paNa eNe kaLAne bahu uttejana ApyuM ane atyAre je kAragirInA namunA tarIke citro ane pUtaLAMo labhya thaI zake che tenuM ghaNuM bhAna pape kaLAne ApelA uttejanane AbhArI che. rAphe lanI kabra upara 1883 mAM pUtaLuM karavAmAM AvyuM hatuM. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #307 -------------------------------------------------------------------------- ________________ yurepanAM saMramAraNe iTAli raste jatAM meTA bhavya makAna sAme Unknown Soldier ajANyA sipAInI eka bahu suMdara kabra banAvI che. chellI laDAInuM e smAraka che. ITAlIane e kabrane ghaNuM mAna Ape che. A Akhe ceka ane kabra khAsa jovA lAyaka che. necuna dariyAne deva nuM maMdira ghaNuM purANuM ane jovA lAyaka che. rastAmAM cAlatAM sAta jagyAe moTAM moTAM smaraNa taMbhe Ave che. ene bela Obelisk kahe che. e darekano ItihAsa jANavA lAyaka che. enI UMcAI 50-60 phITathI vadhAre hoya che. enA para janAvaranAM citra jevuM lAge che, paNa pUchatAM samajAya che ke e citra nathI paNa IjIpzIana bhASAmAM lakhelA lekho che. IjIzIana lekanI asala lipinI evA prakAranI hatI. e dareka kalama-thAMbhalA bahu UMcA ane bhavya lAge che. IjIptamAMthI ene remamAM laI AvyA che. asalanA vakhatamAM ATalA moTA thAMbhalA premamAM ATale dUra kevI rIte laI AvyA haze tene khyAla thI jarA muzkela lAge che; paNa veTIkanamAM citra che temAM evA meTA ebelone kevI rIte vahANamAM caDhAvavA utAravAmAM AvatA hatA tenI vigata najare joIe tyAre roma IsvIsananI pUrve paNa aneka kaLAne bhaMDAra hatuM ema jarUra lAge che. ene samajavA gya ItihAsa che. rastAmAM Marcus Aurelius mArkasa orelIyasanuM gheDA paranuM pUtaLuM (Equestrian Statue) bahu suMdara che. ghoDA paranA je amuka putaLAMo vakhaNAya che temAMnuM eka e che. e putaLAne bahu bArikIthI jovA lAyaka che. emAM sArI - rIte bArikIthI kArIgirI karelI che. ane IsvIsananA zakanI Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #308 -------------------------------------------------------------------------- ________________ rema kepITela 85 . zarUAtamAM paNa manuSya ane ghoDAnA zarIrane bArIka abhyAsa te batAvI Ape che. A chelle romana zahenazAha moTe Imperial philosopher tattvajJAnI samrA hatA ane bahu vakhaNAI gaye. enuM AtmamaMthana vAMcavA gya che, paNa ahIM te asthAne che. pahelA kIzcIana rAjA kensenTAInanuM A bAvaluM che ema dhAravAmAM AvatuM hatuM tethI te jaLavAI rahyuM. enI bAjumAM hAlanA iTAlIana naravIra musolininI ophIsa che. e jarUra paDe tyAre pitAnI ophisamAMthI hajAre romana lokone saMbodhIne bhASaNuM Ape che, ane mane tene sAMbhaLe che. enI bAjunI bArImAMthI enA upara boMba goLA vaDe AkramaNa thayuM hatuM te batAvavAmAM Ave che. e jarA paNa gabharAyo nahato. kepITela Capitol. Palatine peleTIna. A purANuM remanAM jUnAM khaMDero bahu jovA lAyaka che. ene prathama remyulasa ane rImase (Romulus & Remus) i. sa. pUrve 754 mAM bAMdhelAM. e asalanuM roma zahera hAla charNAvasthAmAM paDayuM che. bAjumAM meTuM lIsIama che je have pachI jovAnuM che. A peleTAina jovAmAM gAIDanI khAsa jarUra che. e sarva atihAsika sthAne batAve che. gAIDa vagara ApaNe te ujaDa gAmanI jAtrAe gayA heIe emaja lAge. enA cAra daravAjA che tene portus kahevAmAM Ave che. junI kArI Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #309 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 286 surApanAM saMsmaraNA *TAli gIrI chaNu sthitimAM te para dekhAya che. rezama upara aneka AkramaNA thai gayAM che eTale atyAre junA rAmanA je bhAga dekhAya che te tadna naSTaprAya sthitimAM che. hAla theADA varSathI bahu sa MbhALathI khAdI temAMthI jAnAM dhare mahela ane dhaNI cIjo zAdhI kADhela che te dareka jovA lAyaka che ane te vastu amuka vastuja che ema kahevAmAM Ave tyAre bahu kutuhala thAya che. zama pahelAM monarchy-rAjAsattAka rAjya hatuM, pachI prajAsattAka Republic rAjya thayuM, pachI Empire zahenazAhata banyuM ane pachI paDayuM. enA dareka paththara avAja karI khelI rahyA che. zeAdhanArane tyAM ghaNuM jANavA lAyaka maLe tevuM che. prathama AgasTasane mahela Ave che te khAdI kADhelA che. bAjumAM Tiberius TAIbIriyasanA mahela che. dUrathI Rostrum rAsTrA (vyAsapITha) dekhAya che, jenA upara UbhA rahI Romans ! Citizens ! Countrymen ! evAM sakhAdhanapUrvaka bhASaNA thatAM hatAM. pachI House of Livia-Domus Liviae Ave che. e zahenazAha TAIkhIrIasanI mA phrIviyAnA mahela che. bahu jINuM che. ogasTasanA mahela 1898 pachI kheAdI kADhave che. kALanI asara nIce moTI mahelAteAnA zA hAla thAya che. te jarUra jovA lAyaka che. zahenazAha kailIgyulAne mahela paNa tevI ja sthitimAM che. ahIM lADIasa, nirA ane khIjA be zahenazAhA rahetA hatA. pachI Palace of Nero Ave che. A sthAna asalanA rAmanuM kharAkhara keMdra (centre) hatuM, ahIM nirAe vaibhava Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #310 -------------------------------------------------------------------------- ________________ rAma purANuM: rAma 0287 bhAgabyA hatA ane rAma tenI najare barAbara AkarSaka naheAtuM tethI tene bALI nAkhyuM. rezama khaLatuM hatuM tyAre pote agAzI upara beThA beThA phIDala vagADatA hatA. rAmana leAkeAmAM jAnavaranI sAThamArI ane gleDIeTara-mallonI laDAI dhaNI ghAtakI rIte thatI hatI. teo ema mAnatA hatA ke evI rIte lokone keLavavAthI laDAyaka jIssA jAgrata rahe che. enI bAjumAM ja pachI sTeDIama (Stadium) khAdI kADhayuM che. evuM khAdakAma bahu haziyArIthI karyuM che. e cArasa 176xpara vAra che. emAM asala Olympic games thatI hatI. tyAM Circus maximus che tenI UMDAi lagabhaga 75 phITa haze. temAM sADA traNa lAkha mANase| sAThamArInI ramata joI zakatA hatA. emAM egasTasa ane nirAnI beThakA kyAM hatI te batAvavAmAM Ave che. tyAra pachI moTA Triclinium TrIkalInIyama-jamavAne hAla Ave che. e dhaNA vizALa paNa taddana jarjarita hAlatamAM che. enI bAjumAM Nympheum unALAmAM jamavAnA khaMDa che. rAmana loko vacce Tebala para jamavA naheAtA besatA paNu bhIMtane aDhelIne khesatA eTale pIrasanArane sAmethI pIrasavAnI sagavaDa ghaNI paDatI, A makAna asala AkAramAM jaLavAi rahyuM che, nirAnA vakhatamAM lIphTe hatI te ahIM jaNAya che. enI pati jUnI paNa suMdara hatI. lIvIAnuM ghara jotAM asala rAmanAM dharA kevAM hatAM tenA barAbara khyAla Ave che. vacce ceka hAya che. hiMdustAnanA Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #311 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 88 yuropanAM saMsmaraNe ITAli gharanuM enI sAthe sAmya ghaNuM lAgyuM. sIjhara kayAMthI nIkaLe, ene zukana kevAM kharAba thayAM, kyAM bharAye, kyAM paDe-e sarva sthAne dekhAya che. seneTa hAusanI jagyA paNa dekhAya che. vesTala varachananuM-muralIenuM pavitra sthAna (Temple of cybele) dekhAya che. temane nahAvAne kuMDa paNa sarasa che. eka meTI jagyA Ave che te sIjhara pasAra karI gaye. ane pachI kyAM tenuM khUna thayuM ane Thou too Britus ! e beltha e jagyA paNa batAve che. je sthAne ene rAjyArohaNa samAraMbha thavAne hatuM te joIe chIe, tyAM pahoMcavA pahelAM e khalAsa thaI gayo ane na jAne jAnakInAtha! prabhAte kiM bhaviSyatijevI hakIkata banI gaI rAjyanA abhiSekane badale lohInI nadIo cAlI. e sarva ItihAsaprasiddha vAtanuM sthAna barAbara batAvAya che. enI sAme eka bAju bhASaNa karavAnuM rAsTrA (Rostrum) bIjI bAjI seneTa hAusa ane sAme vesTala varachananuM sthAna-e sarva jagyAo dekhavAmAM AvatAM manuSyane saMhAra, jIvananI asthiratA, kIrtinA killAo, kALanI gahanatA ane lAbhanI parisImAnA hRdayadrAvaka prasaMgo magajamAMthI pasAra thAya che. killAne-peleInane jotAM be kalAka thayAM. aneka vAto sAMbhaLI. mAthe sUrya prakAzI rahyA hatA. gAIDa ghaNo haziyAra ane mAhitagAra hato. laMca levAno samaya thayo hate. itihAsanI vAta cheDI heTelane mArge paDayA. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #312 -------------------------------------------------------------------------- ________________ roma muraghIsa gArDansa . burIsa gArDansa ane saMgrahasthAna Borghese Gardens & Museum. hAlamAM ene Villa Umberto Prime kahevAmAM Ave che. sattaramA saikAmAM ene sthApavAmAM AvyuM che. prInsIana geTa (Princial gate)mAM thaIne emAM javAya che. e ghaNe suMdara bagice ane saMgrahasthAna che. dAkhala thatAM vikTara hyuge nuM suMdara bAvaluM che, bAjumAM Goethe gethenuM bAvaluM sAruM che. buraghIjha sAthe nepalIana pahelAnI bahena paraNI hatI. e myujhiyama 1902 mAM prajAkIya thayuM jamInapara bAvalAM ArasanAM che ane upara pahele mALe gelerI che. pIkacara gelerImAM rAphela, TIzIana (Titian), seDemAM ane korajIonAM bhAvavAhI suMdara citro che ane romamAM veTIkana pachI bIje naMbare A gelerI Ave che. bAvalAmAM baranIni (Bernini)nuM Apollo & Daphne nuM bAvaluM asAdhAraNa che. emAM aMga pratyaMga bahu suMdara yojela che. manuSya zarIranA ghATane te e sArI rIte abhyAsa karela dekhAya che ke enuM varNana karavuM muzkela che. bIjA bAvalAM paNa bahu jovA lAyaka che - pAzcara gelerInA 11 oraDA che. soDamAnuM pavitra kuTuMba (rUma 1lAmAM), 4thA rUmamAM rAphelanuM entombment, teja rUmamAM Van Dyck vAnaDAIkanuM pATA (Pieta), mAIkala ejenuM Cructfixion-e citre bahu suMdara che. lagabhaga sarva iTAlIana skUlone ahIM sthAna che. saMgrahasthAnamAM sTecyuM ane peInTIMga bahuja suMdara che ane abhyAsa na karelA sAdhAraNa Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #313 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 290 curApanAM saMsmaraNe ITAli mANasane paNa jotAM bahu AnaMda thAya tevI cIjo ekaThI karelI che. meDAnAnuM citra paNa ghaNuM bhavya che. enA mukha para nirdoSatA chavAI rahelI che. AkhI gelerI bahu jovA lAyaka che. abhyAsI hAya te te| ahIM divasA pasAra karI zake tevI suMdara vyavasthA che. aneka citArAone A jUnA citrAnI kopI karatAM ame joyA. keTalIka strIe paNa purANA citrAnI nakala karatI hatI. khAsa paravAnagI meLavI e kArya karI zakAya che, citrAmAM mukhyatve AskhalanI vAtA sarvatra jovAmAM AvI. DAnsIMga seTarnanuM citra amane bahu pasaMda paDayuM. tyAMthI eka bagicAmAM Akhala thayA. temAM pANIthI cAlatuM khahu majAnuM ghaDiyALa jovAmAM AvyuM. kavi zailI (Shelley) ane kIsa (Keats)nAM dharA bahArathI joyAM. A banne kavie aMgreja hatA paNu iTAlinA sairyapremathI te dezamAM rahetA hatA. InjInIarIMga skUla bahArathI joi. cokamAM moTuM RgNIana ekhelI ( dhaNA moTA eka paththaranA thAMbhalA ) che te cha. sa. pUrve 1473 nA che ema amArA gADe kahyuM. leTerena (Laterano)nuM devaLa dhaNu jInuM gaNAya che. ene mother & head of all Churches kahevAmAM Ave che, kAraNu ke pahelAM krIzmIana rAjA kensTenTAine tene baMdhAvyuM hatuM. te ThIka che. pInsI (Pincio)mAMthI AkhA purAtana rAmanA vyu-dekhAva joI zakAya che. e agiyAmAM gelIlIe vigerenAM putaLAM jovA lAyaka che. asala A baMgaceA lakalasa (Lucullus)nA hatA. e dhaNA prasiddha che. sepITaranA devaLanA eka vibhAga (St. Pietro in Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #314 -------------------------------------------------------------------------- ________________ rima saraga nIsaraNI Vincole)mAM mAikala ejenuM mejhIsanuM ArasanuM bAvaluM khAsa jovA lAyaka che. e eMjeloe eTaluM suMdara ghaDayuM ke enA dareka aMga ghATasara ane sauMdaryathI bharapUra dekhAya che. kavi, zilpI, citrakAra-eMjelo enA mehamAM paDI gayA, ene belAvavA prayatna karyo ane uttara na maLyo tyAre pitAnI hatheDI (chisel) tene DAbA paga para lagAvI ema kahevAya che. DAbA paga para hathoDInA ghA dekhAya che. seMTa pITaranuM devaLa AvatI kAle jovAnuM che. saraga nIsaraNI. Aje eka ghaNu majAnI, AnaMda Ave tevI cIja chevaTe joI. enuM nAma Scale Santa. Church of Sacred Staircase. enuM nAma "saraga nIsaraNu" kahevAya. e ghaNuM nAnuM maMdira che paNa jarUra jovA jevuM che. aMdara gayA pachI lagabhaga 32 pagathI dekhAya che. dareka pagathiyuM daza iMca uMcuM haze. dAdaranI paheLAI lagabhaga 30 phITanI. enA para dareka pagathI caDhavA pahelAM kAMI bhaNavuM paDe ane upara pahoMcatAM te divase nIkaLI jAya. mArA samajavA pramANe piopanI rajA vagara te upara caDhI zakAtuM nathI. keTalIka buddhI strIo upara caDhatI hatI, keI trIje kaI pAMcame cheDe pagathIe caDhI hatI ane AMkho baMdha karI prArthanA karatI hatI. AvI aneka bAbate khrIstI dharmamAM paNa cAle che. AsthA heya te kabUla rAkhe, bahAranAne hAsyAspada athavA vahema jevuM lAge, paNa AvA kriyAvibhAgamAM ghaNIvAra taka ne avakAza hoI zakatuM nathI. svarga para caDhavuM hoya teNe A maMdira avazya bheTavuM joIe. ema Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #315 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 292 - yurepanAM saMsmaraNe ITAli romana kethelI mAne che ane tema pipa temanI pAse manAve che. je prajAne sudharelI mAnavAmAM Ave che temAM AvA AvA aneka vahema cAle che. keI mAMdu hoya te maMdiranuM jaLa lAvIne chAMTavAmAM Ave che, dANa chaMTAya che, vigere ghaNI bAbate che. paNa atra te aprastuta che. A sTerakesa (dAdara) nuM citra ane tene aMge cAlatI mAnyatAnuM aMgrejI vivaraNa meM laI lIdhuM che te jarUra vAMcavA jevuM che. A pramANe A suMdara aitihAsika zaherane Aje prathama divase joyuM. itihAsanI ghaNI vAta irAdApUrvaka lakhI nathI. amAro gAIDa ghaNe kAbela hato tethI tenA varNanamAM mane ghaNI majA AvatI. remamAM te eTaluM jovAnuM che ke AvA kaLA vaibhavavALA dezamAM mAtra jovAmAM ja amAre vakhata gayo ane amane kAMI kharIdI karavAne jarA paNa samaya maLe nahi, remamAM bIjo divasa (6-8-16) proTesTanTa aMgrejonuM kabrasthAna, English Protestant Cemetory. aMgrejoe I. sa. 1825 mAM A sImeTarI baMdhAvI che. e bahu jovA lAyaka che. ghaNA aMgrejo jeo romamAM gujarI gayA hoya temanuM ahIM smAraka che. emAM be smAraka khAsa dhyAna kheMce tevA che. zelI (Shelley) 1782 mAM janme,1820 Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #316 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zima zelI ane dha kanna ra94 mAM ghaNuM nAnI vaye dariyAmAM DUbI gayo. enI kabra jarUra jovA lAyaka che. enI bAjumAM ene mitra Trelamny daTAya che. kITsa (Keats), bIjo aMgreja kavi, kSayarogathI maraNa pAme. tenuM smAraka na karavuM, tenuM nAma na lakhavuM ema te kahI gayo hato tethI tenI kabra upara lakhyuM che ke" Here lies one whose name lies writ in water." 1821, Young English Poet." A kavi paNa bahu nAnI vayamAM maraNa pAme. enI kabathI thoDe dUra eka mitre nIce pramANe kavitA lakhI che. TuMbapara te tenuM nAma na ja lakhyuM paNa dUra lakhyuM. Keats ! if thy cherished name be" writ in water" Each drop has fallen from some mourners chick, A Sacred tribute, such as heroes seek Though oft in vain-for dazzling deeds of slaughter Sleep on! not honoured less for Epitaph so week, bahu UDe bhAvArtha che. TuMba para lakhavAnA lekhane "epITApha kahevAmAM Ave che. bIjA ghaNA aMgrejonAM smAraka che paNa te sarvanI noMdha levAnI khAsa jarUra nathI. AvA nAnI vayanA, asAdhAraNa pratibhAvALA kaviratnanI neMdha jarUra levI joIe. sIjhare bAMdhelA zaheranI bhIMte ane kalle bAjumAM che ane tenI paDakhe Pyramid of Cestius che te bahu uMcIpirAmIDanA AkAranI che ane barAbara jaLavAI rahela che. I. sa. pUrve 12 nI sAlamAM te bAMdhelI che. e bahu UMcI dekhAya che, jovA lAyaka che. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #317 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ITAli 294 yurApanAM saMsmaraNA seTa pAla St. Paul, carca (rAmanu'), kArIthIana sTAIlamAM bAMdheluM A devaLa dhaNuM jakharUM dekhAya che. emAM thAMbhalA dhaNA suzobhita ane UMcA che. enI kArIgirImAM ADI kamAna Ave nahi ane kArIndhIana sTAilamAM citra vicitratA (ornamentation) vadhAre hAya. enI DAbI bAjue Marconi nuM vAyaralesa sTezana che. AkhI duniyAmAM mArkeAninA hAthamAM e ekaja sTezana rahyuM che. mahAna vyaktie A asAdhAraNa meTI zeAdha karI tene enA kASTa jIva jevA lAbha maLyA nathI. seTa pAlanA devaLamAM bIzapanA 265 citrA che. ene Medalions kahe che. e maMdiramAM ekaja ArasanA ghaNA UMcA 180 thAMbhalA ara che ane 120 bahAranA bhAgamAM che. St. Paul & St. Peter nA AsanAM bAvalAM bahu suMdara ane moTA kadanAM che. e uparAMta atyAra sudhI thayelA alA pApanAM aDhI phITa UMcAM mojhekanAM citra che, e citarelAM nathI paNa mAjhekanAM che. dUrathI jotAM e citArAe cItare. lAMja lAge. MarynA Coronation nuM rAphelanuM citra ghaNuM prazasya che ane bahu vakhaNAya che. A devaLanI nIcenA bhAgamAM seTa pAlanI kamra che. AkhuM devaLa cu` vizALa ane khAsa jovA lAyaka che. TAImara nadInA ghATa para. tyAMthI TAImbara nadI para gayA. tyAM hArezIgmasanA pula joyA. je pula upara hArezIasanI prasiddha vArtAnI ghaTanA racA Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #318 -------------------------------------------------------------------------- ________________ rAma TAIbaranA kAMThA para 29 yalI che ane jenA upara mahaMma mahArAjA zrI bhAvasiMhajIe nATaka lakhyuM lakhAvyuM hatuM e harezIesane pula je. e nATaka meM dhrAMgadharAmAM joyuM hatuM. Aje e pula najare joye. A banAva I. sa. pUrve 300 mAM banyuM hatuM. TAIbarane pula ghaNuM maTe che paNa emAM khAsa nUtanatA kAMI nathI. enI AsapAsa ghaNe ItihAsa che te jovA ame AvyA hatA. tyAM eka nazIba devInuM maMdira che. (Temple of Fortune). tyAM romana loko bhaviSya jANavA mATe devIne pUchavA AvatA hatA. A pulanI bAjumAM gaTara che. IsvIsananI pUrve gaTaranuM kAma kevuM thatuM hatuM tenA purANuM namunA tarIke jovA lAyaka che. bAramA saikAmAM bAMdhela TAvara paNa te pulanI najIka batAvavAmAM Ale che. purANI cIja tarIke ThIka che, khAsa vizichatA temAM kAMI dekhAI nahi. nyu lekenuM devaLa. A sarva hakIkta TAIbara nadinA pula upara ane Aju bAjumAM pharIne joI. raste Jewish synagogue-jyu lekonuM devaLa joyuM. jyu lenA devaLanA uparanA bhAgane AkAra khAsa prakArane heya che. jema raziyana devaLa upara senAnA ghumaTa ya che tema jyu lokonA dharmasthAna upara jarA jUda paDate AkAra hoya che. e te gADImAM beThA beThA ja joI lIdhuM, kAraNa aMdara jaI kaI khAsa vizeSa hakIkta jevAnI hatI nahi. tyAMthI Museum of Municipality mAM gayA. enuM AkhuM nAma Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #319 -------------------------------------------------------------------------- ________________ yuropanAM saMsmaraNe ITAli Museo Nazionale Romano Delle Terme Diocleziane, romamAM game te gharanA pAyA khede temAMthI ghaNI cIjo putaLAMo vigere nIkaLI Ave che, te konI mikta gaNAya vigerenA kAyadA che. navI zedhabaLa athavA akasmAta maLI AvatI sarva purAtanI cIjone A myujhIemamAM saMgraha thAya che ane dararoja kAMI kAMI navI navI cIjo ane namunAo AvyA kare che. AmAM nIcenAM ArasanAM bAvalAM khAsa jevA lAyaka che. Dying Gaul bharata gela. bahu suMdara. Dying Athlete bharata gleDIAra-bahu bhAvavAhI che. Flora pharA. Amazon. Alexander the Great. mArkasa orelIasanuM ghaDA uparanuM putaLuM brejhanuM-nIce cekamAM dekhAya che. myujhIemamAMthI paNa ene vyu jarUra jevA jevo che. Pugilist resting vAta karate dekhAya che. Greek Philosopher bahu suMdara dekhAya che. Cicero. sIsere. Coesar. remanA badhA rAjAo "sIjhara kahevAtA ane julIasa sIjharamAM paNa ghaNuM pUtaLAM che. eka suMdara ArasanA Vas upara 12 DIvIniTIjhanAM citra che. Venus. A pUtaLuM sarvathI suMdara che. ene bhAva ajaba che, Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #320 -------------------------------------------------------------------------- ________________ have yuropanAM saMsmaraNo. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com seMTa pITara devaLa (roma iTAli) [pR. 296. Page #321 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #322 -------------------------------------------------------------------------- ________________ cama myunisipala myujhiyama raha7 Mosaic mAM pakSIone cItaryA che. te paNa bahu bhAvavAhI che. julIasa sIjharanuM moTuM putaLuM che. mAikala ejene rUma khAsa jovA lAyaka che. A saMgrahasthAnamAM pUtaLAMo eTalAM badhAM che ke enuM varNana thaI zake nahi. keTalAMka te khAsa jovA lAyaka che. - zukravAre bapore prathama St Maria Dagli Angel joyuM. e asalanA makAnamAM mAIkala ejeloe moTo pheraphAra karyo che. asalanuM makAna chaThThA saikAnuM che. ene krIpTa-aMdarane nA vibhAga ghaNe suMdara che ane uparanI kenopI (chata) bahu AkarSaka che. e makAnanI pachavADe eka ghaNe UMce suMdara smaraNastaMbha (Obelisk) che. rAmamAM evA 14 smaraNa taMbha che, temane A eka che. Tren fountains TrevI phuvArA, A cAra meTA gaMjAvara phuvArA che; te bahu jovA lAyaka che. enuM AkhuM nAma Abbadia delle Tre Fontane che. ahIM asala seMTa polanuM khUna karavAmAM AvyuM hatuM tema kahe che. tenA khUna vakhate teNe traNa kudakA mAryA tethI traNa phuvArA cAlatA thayA ema vAta kahevAya che. loko e phuvArAmAM paisA nAkhe che. bhakitathI nAkhatA haze ema lAgyuM. phuvArAo arTanI najare khAsa jovA lAyaka che. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #323 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 28 yurepanAM saMsmaraNe ITAli tyAMthI mAunTa jenIyulama (Mt. Janiculum) gayA. e lAMbI musApharI hatI. tyAMthI remane vyuM che. tyAM geribAlDInuM ghoDAparanuM bronjhanuM pUtaLuM majAnuM che. tyAMthI sAte hIle, rema zahera, pherama vigere dekhAya che. tyAMthI seMTa pITaranA devaLane ghumaTa bahu suMdara dekhAya che. AkhA remana budekhAva dUrathI jovA lAyaka che. seMTa pITarsanuM devaLa. remanI suMdara cIja St. Peter nuM devaLa jevA cAlyA. enI sAme be moTA phuvArA che, e bahu suMdara rIte vahe che ane dAkhala thatAMja manamAM eka jAtane sauMdaryane bhAva pedA kare che. AkhA yuropamAM A devaLa vagara zake prathama darajajo dharAve che ane jotAM kaLAnI najare bahu AnaMda Ape tevuM che. enuM leTIna nAma San Pierro in Vaticano che. enuM pravezadvAra bronjhanuM che, bahu suMdara che, 2414 nuM che ane tenA upara bAIbala upasAvIne batAvyuM che. A seMTa pITarane itihAsa ghaNuM jUne che. enI laMbAI 205 vAra eTale 615 phITa che. e maMdiramAM dAkhala thayA pachI yurepanA meTAM moTAM devaLonI laMbAI e seMTapoTarsanA devaLanA garbhadvArathI keTalI che tene khyAla ApavA jamIna para ArasamAM lekha karyo che, temAM laMDananuM seTapela, mIlAnanuM Dema, spenanuM moTuM carca, phAnsanuM rImsanuM devaLa vigere kayAM pUrA thAya che te batAvyuM che. eNe 18000 vAra jagyA rekI che, eTaluM vizALa enuM kSetraphaLa che. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #324 -------------------------------------------------------------------------- ________________ seTa pITarsa'nu devaLa 299 enA krUseDa-bahAranA darzana bhAga 127 vAra paheALA ane UMcAimAM 145 phITa che ane ene Ardra thAMbhalA che te dareka ArasanA che. ene poTIkeAgaLanA bahAra paDatA bhAga 78x14 vAra che, ane UMcAimAM 66 rITa che. A ma MdiranI vizALatA ane UMcAInA khyAla aMdara AgaLa vadhatAM vadhatAMja AvI zake tema che. enI vacce UbhA rahIe tyAre aMdara pesatA mANasA dUrathI keTalA nAnA lAge che e joie tyAre enI vizALatAnA khyAla Ave che. enA AkAra krAsanA che ane mAthe vizALa Dema-dhumaTa che. bremenTIe enI chellI racanA ghaDelI ema kahevAya che. aMdara pesatAM e pavitra jaLa (holy water)nA ArasanA suMdara phuvArA-kuvA Ave che. seMTa pITaranuM putaLu pAMcamA saikAnuM che. DaeNAmanI UMcAi dhaNI che. enu DAyAmiTara 118 miTara che, je cAra mInArA upara tene Tekavela che tenI geALAi circumference 234 phITa che te uparathI tenI vizALatAne khyAla Avaze. enI upara UMce akSare lakhyA che te pratyeka akSara 6 phITa UMcAImAM che. nIcethI joie te te akSara eka phuTanA lAge. teramA klemanTA nAmanA pApanI Tumba ghaNI bhavya che. A maMdiramAM peinTIMga nathI paNa mojheika kAmanAM dhaNAM pIkacaro che je bahu sudara che. enA madhya ghumaTa (DAma)nuM. DAyAmiTara 150 vAranu che. enI nIce cAlavAthI e mApI zakAya tema che. rAma emAM nIce eka devaLa che je bahu bhavya ane jovA lAyaka che. emAM popa zamA pAyasa (Pius X)nI Tumba che. enIDIkaTAina seALamAnI Tumba paNu jovA lAyaka che. A banne aMdaranA bhAgamAM nIce che paNa jarUra jovA lAyaka che. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #325 -------------------------------------------------------------------------- ________________ yuropanAM saMsmaraNA ITAli pahelI Ala (Aisle)mAM mAIkala enjelAnu Pieta nuM citra bahu vakhANuvA lAyaka che. rAphelanuM Transfiguration nuM citra paNa bahu suMdara che. 300 mAikala enjelAnuM banAveluM Leo XI pApanuM bAvaluM mAsTarapIsa che, bahu suMdara rIte kArI kADhayuM che, ArasanuM che. aMdara pesatAM jamaNI khAjue mAikala enjelonu citreluM meDenA maraNa pAmelA krAisTane lai jatI batAve che te mAjhAikanuM citra bhAre khUbidAra ane bhAvavAhI che. tyAM aneka pAponAM pUtaLAM che. sAtamA AThamA pAyasa pApanAM pUtaLAM ghaNAM suMdara che. zuM jUdI jAdI bhASAmAM 'kanphezana' karavAnAM nAnAM gRhA mUyAM che te dareka jovA lAyaka che. bhIMtapara ane khAsa karIne pachavADenA bhAgamAM kAcanu kAma bahu suMdara karyuM che. mAthenI kenepIchata ajaba che. AkhuM devaLa jotAM udgAra nIkaLI jaze krU grand ! Majestic ! Beautiful! Superb ! Magnificent ! -AvI cIja anyatra jovA maLavI muzkela che, jarUra jovA jevI che. zIlpatu ane kaLAnu kAma keTalI hada sudhI thai zake che tenA khyAla karavAnuM A ajaba sthAna che. AkhI musAInI jehamatanA badlo A eka devaLa jotAM vaLI rahe che. enI UMcAi ke enI viziSTatA mATe AkhA yuropamAM be mata nathI. e pApanA tAbAmAM che ane khristi dharmanA razamana ketheAlika sapra zcayanuM mukha sthAna che. eka navAinI vAta e joi ke emAM TuMkI khAMghavALA kapaDA (skArpha) paherelI AjanI amerikana ke yuropanI Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #326 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ma 301. kesini strIne dAkhala thavA detA nathI. jeyA vagara cAle nahi eTale emane pitAnA hAtha para rUmAla bAMdhavA paDe che. popanA hukamathI mAthAnA coTalA paNa haju ITAli ane jarmanImAMthI gayA nathI; e Shingling Bobbing ke Eton Crop jene pracAra hAla yupIana amerikana strIsamAjamAM ghaNo thayo che tene eNe pharamAna kADhI aTakAvyuM che eTale romana kethalika saMpradAyavALA krizciane strIo pitAnA bAlane traNamAMthI eke rIte kapAvatA nathI, paNa be varSa pahelAM hatuM tema mAthe ceTalA rAkhe che ane bAlane eLe che. Palace of Justice nyAyamaMdira. bhavya makAna che. bahArathI joyuM. ghaNuM moTuM che. pusini Church of cappucine, vicitra! badhA bIzapanAM hADakAM ane parIo-1623-1873 sudhInA badhA bIzapanAM. A ghaNe kharAba dekhAvA lAgyo. emAM hADakAMnAM toraNa, hADakAMnA dIvAonAM sTenDa, parIonA DhagalA, bhIMta hADakAMnI ane badhI racanA hADakAM tathA khoparInI. Ane hetu paNa samajAya nahi. hAla pacAsa varSathI koI navuM zarIranuM aMga tyAM dAkhala karavAmAM AvyuM nathI. pAMca oraDA A hADakAM tathA khoparInA che. jemAM cItarI caDhe tevuM che. A hRdayadrAvaka khedakAraka (Gruesome) bibhatsa dekhAva zA mATe rAkhyuM haze tene khyAla Avyo nahi ane navAI te e lAgI ke hajAre mANasa te dararoja jovA Ave che. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #327 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 302 yuropanAM saMramAraNe ITAli mAIla eMjelo e bAMdheluM seMTa merIA St. Maria degli Angeli nuM devaLa joyuM ane kukanI ophIse pAchA pharyA. AjanA dekhAvamAM seMTapITara sauthI sarasa ane kepusini sAthI kharAba chellAnI asara magaja para bahu besI gaI. ene khulAse meLavavA yogya che. gAIDa bukamAM ene kAMI khulAso mane maLyA nathI. trIje divase zanivAre savAre vakhatasara uThI hA savAre kukanI ophisamAM gayA. tyAMthI prathama Quirinal Palace-zima ula che. tyAMthI sAta TekarImAMnI eka TekarI dekhAya che, e mahela bahArathI joze. e mahelamAM ra000 eraDA che. hAla te te paradezI rAjakartA vigerenA satkAramAM vaparAya che. tyAMthI veTikanA jevA cAlyA. pepasthAna. Vetican Takana. remanuM A moTuM dhAma che. sane 1377 pachI badhA pApa tyAM rahe che. tenuM rAjya hAla veTikana uparaja che. 1870 thI pipanuM iTAliparanuM rAjya khalAsa thayuM. seMTa pITarsanuM devaLa kAle joyuM te A veTikanane eka vibhAga che. dareka pApane yuropanA rAjya ane mahAna purUSa taraphathI sArI cIjonI bheTa maLelI tene AmAM saMgraha che. eNe meTA gAma jeTalI jagyA rokI che ane eka eka vibhAga (vIMga) jotAM divase lAge eTalI e Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #328 -------------------------------------------------------------------------- ________________ rema pisthAna-veTikana 303 vizALa jagyA che. jUdA jUdA papae enA vibhAge baMdhAvyA che ane te sarva hakIkta gAIDa samajAve che. ApaNe veTikananuM varNana prathamathI vAMcIne gayA haIe te bahu majA Ave che. hAla e sthAnamAM 20meTA ceka che ane eka hajAra oraDA che. meTA bhAgamAM suMdara saMgraha ane moTA moTA oraDAo che ane eka vibhAgamAM pApanI korTa bese che. 1871 nA eka kAyadAthI pipane veTikanane leTaranane ane pipanA vilAne extraterritoriality ne haka maLe che eTale enA upara ITAlinI sattA cAle nahi. popanI rAjasattAne vistAra have eTale ja rahe che. pipanI lAIbrerImAM 160000 pustaka che. rajA meLavI pustake mAMgI zakAya che ema kahyuM. lAIbrerI hela 312 miTara lAMbo che. pipane bheTa maLelI cIjo eTalI badhI che ke enuM varNana thaI zake nahi. ghaNI cIjo jevA lAyaka che. eka sonAnI cAvI khAsa jovA lAyaka che. svIsa gArDa" e veTIkanane aMge khAsa saMsthA che. pinI cokI karanAra moTA umarAnA chokarAo hoya che tene svIsagAI kahe che. e bahu baLavAna hoya che. paheregIranuM kAma evA kanaiyA jevA yuvAne kare che e emanI dharmabhAvanA che. e svIsagArDa bheTa karela siMha jovA lAyaka che. svIsagArDanA yuvaka svayaMsevakenI vaya 20-25 varSanI hoya che. - pApane paheravAnA "rAjamugaTa-kAunanI kApIne krAuna jovA lAyaka che. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #329 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 304 yuropanAM saMsmaraNe ITAli ine AnI leDIe Apela bheTa bahu suMdara che. kenca ripablIka taraphathI maLela cAIna vAjha bahu suMdara che. sIAmanA rAjA taraphathI maLela senAne vAjha ghaNo mAne che. nepalIane Apela bheTa temaja razIana jhAra taraphathI Avela "vAjha jovA jevo che. hAthanAM suMdara citra sAthe lakheluM bAIbala bahu majAnuM dekhAya che. tene eka ghaNuM sArI kesamAM rAkhela che. evA aneka bAIbale che. ApaNuM bArasA (kalpasUtra nA senerI chabIvALA pAnA jevuM lAge che. pustakAkAre che. razIAnA jhAre pipa soLamA luine bheTa Apela vAjha kArIgirIne namuno che. jhAra taraphathI eka moTo Arasa bheTa maLela che. eTale lAMbA ane pahoLe suMdara Arasane TukaDe anyatra alabhya che. eTrIAnA rAjA taraphathI ichIana AlAbasTara maLela te bahu ronakadAra che. eka juIza bAIbala che-moTAmAM meTI buka che. eka phuTa UMcI che. pipa teramA luIne maLelI aneka bheTanI cIje bahu game tevI che. eka kesa bahu suMdara ranane banAvela che, temAM jIsasa krAIsTanuM samazarIra (Ghost) rahe che ema kahevAmAM AvyuM. agIAramA saikAnuM hAthIdAMtanuM kAma bahu suMdara che ane suMdara rIte goThavIne jevuM game tevA AkAramAM rAkhyuM che. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #330 -------------------------------------------------------------------------- ________________ rema pipasthAna-veTikana - 305 pipane mAnanArAnI sahI eka pipe lIdhelI te sahInA kAgaLanI copaDIo bAMdhI eka rUmamAM khaDakI rAkhI che, temAM khAsI 40 mIlIana-cAra karoDa sahIo ekaThI karI che. rajIAnA khaMDa vibhAgo. veTikananA A vibhAgamAM peInTIMga bahu suMdara che. pIne, rIcalIo ane beTInuM kAma ghaNuM suMdara che. veTikanamAM tyAra pachI citrasaMgraha Ave che. dareka citra jevA lAyaka che. keI koInuM varNana lakhI lIdhuM che te nIce pramANe enI bhIMta para phalenTAina citArAoe bahu sAruM citrakAma karyuM che. rAphele emAM traNa rUme banAvyA che. A traNe oraDA bahu suMdara che. citrakAma jema joIe tema abhinava lAge che. mAthe chata uparanA peInTIMga paNa jovA lAyaka che. bAIbalanI hakIktanA dekhAve bahu suMdara rIte cItaryA che. bhIMtapara beTisellI vigerenuM citrakAma Adarza che. mAIkala jeloe bhIMta upara ane khAsa karIne chata upara Creation (utpatti), the Fall, (patana) Hope of redemption (taraNa AzA)nAM adbhuta bhAvavAhI citro banAvyAM che. dareka citra ghaNuM lAMbu pahoLuM hoya che. rAphelanuM kavionA citranuM ane Meeting of Phi. losophers (tatvajJAnIonuM mIlana)nuM kAma atyaMta suMdara che. kesTenTAIna rAjAne hela rAphele cItaryo che. enI chatapara reTanuM kAma che. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #331 -------------------------------------------------------------------------- ________________ yuropanAM saMsmaraNe ITAli sela cele (nAnAM maMdiro) 1471 mAM sthApavAmAM AvyAM. ene Sistine chapels kahe che. sIsaTAIna eTale soLa. emAM bhAkila ejenuM lAsTa jajamenTanuM citra asAdhAraNa che. A badhAM citro jovA mATe tyAM bAMkaDA che. e gRhamaMDapa ghaNe maTe che. enA daza vibhAga mAIkala jelae citaryA che ane cha vibhAge beTisellIe citaryA che. besIne jovA lAyaka che. Akho vibhAga samajatAM aradho kalAka thAya che paNa samajavA je che. A citrakAma asAdhAraNa che. bIjI koI jagyAe bhAgye ja jovA maLe tevuM che. maMDapanI UMcAI paNa gaMjAvara che. gAIDa ApaNane samajAve tyAre nizALanA mAstara jevuM lAge che ane evA ghaNA vargo eka sAthe cAlatA jaNAya che. A soLa cepalanAM citranuM varNana paNa kaI sArI cepa DImAMthI vAMcavA lAyaka che. sRSTine kevI rIte banAvI ane chevaTe eDama ane iva kema banyA enuM jIvatuM citra ahiM jovAnuM che. emAM kaLAkAra kalpanAmAMthI kevI kaLA upajAvI zake che eno khyAla karavA jevuM che. prathama vibhAgamAM prabhu (God) prakAza ane aMdhakArane judA pADe che, bIjAmAM te sUrya ane caMdra utpanna kare che, temaja te pRthvIne vanaspati utpanna karavA pharamAve che; trIjA vibhAgamAM janAvaranI utpatti batAvI che; cethAmAM manuSyanI utpatti batAvI che; pAMcamAmAM eDamanI bAjumAMthI ivanI utpatti batAvI che; chaThThAmAM dAnava-Devalane dekhAva Ape che, sapokAre te eDama ane Iva sAthe vAta kare che ane phaLa Ape che sAtamAmAM A ane AThamAmAM pralayakALanuM pUra (food) batAvyuM che. nIce aneka Prophets batAvyA che. jeremIo Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #332 -------------------------------------------------------------------------- ________________ rama veTikana-pepadhAma 307 ane sIbIle majAnA che. A AkhuM cepala bahu dhArIne-samaane kaLAnI dRSTie khAsa jovA lAyaka che. AgaLa vadhatA veTikanamAM Max Gallery Ave che, ITAlInA nakazA bhIMta para cItaryA che. vibhAganA zaheranA ane bIjA nAnA moTA seMkaDe nakazAo che. gelerI opha pesTrI'. ati UMcA kAmanI pesTrIo batAvI che. AmAM rAphelanI pesTrI khAsa vakhaNAya che. pachI ArasakAmane vibhAga Ave che. aneka jAtanAM ArasanAM janAvare batAvyAM che. kenorAnAM ArasanAM traNa putaLAM bahu AkarSaka che. beDarane epale (Appollo) jeno hAtha tUTI gayo che te prasiddha ArasanuM bAvaluM ahIM che bahu suMdara che. enA tUTela hAthanAM sthAna ane AkArane nirNaya karavAmAM ghaNuM zilpIo tarka karI rahyA che. lIonArDo vincInA rUmamAM bahu bAvalAMo che. ene eneTomIne-zarIraracanAno abhyAsa bahu suMdara gaNAya che, eTale jyAM snAyu vigere vaLI batAvavA hoya te te Arasa kAmamAM bahu sArI rIte batAvI ApI zake che. A vibhAgamAM putaLAMo eTalAM badhAM che ke vAta nahi; ghaNu jevA lAyaka che ane tenA banAvanAra vigerenI hakIkata ApelI hoya che. gAIDa paNa emanA viSe ghaNuM jANavA lAyaka hakIkata kahe che. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #333 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 308 yuropanAM saMsmaraNe ili Vatican Picture Gallery - ahiM bahu sAro citrasaMgraha che. e bahAranA bhAgamAM, paNa makAnane lagate, alaga vibhAga che. jeTalAM che teTalAM citro ghaNAM suMdara che. AmAM rAphelanuM Transfiguration A AkhA saMgrahamAM ati suMdara che. rAphela ane tenA ziSyanuM kAma ghaNuM suMdara che. veniziyana skUla mATe eka Akho judo vibhAga che. trIje divase bapore nIcenA sthaLe joyAM. keleniyama. Colosseum. Ane asala Amphitheatrum Flavium kahetA hatA. AkhI duniyAmAM e meTAmAM moTuM thIeTara che. ane agAu pR. 285 mAM jenuM varNana AvyuM te kepITalanI barAbara sAme che. sane 80mAM TAITase e pUruM karyuM. enA cha mALa goLAkAre che. 188 mITara uMcuM che. emAM Plebeans sAmAjika Amavargane, strIone, seneTarane, laDavaiyAone ane nAvIkone besavAnI judI judI jagyA che. vacce Arena (medAna) che. emAM asala glad iators (bhale) nI laDAI thatI hatI, janAvarenI sAThamAsa thatI hatI ane emAM goThavaNa evI sughaTTa hatI ke badhA mANaso daza mIniTamAM pitapotAnI jagyA para besI jAya ane ramata pUrI thAya tyAre daza miniTamAM AkhuM gRha khAlI karI jAya Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #334 -------------------------------------------------------------------------- ________________ rama kAlejhiyama 309 ema karavAnI yukti hatI tethI cha mALa sudhInI badhI eThakA daza mIniTamAM eka sAthe bharAi jatI ane TIkiTa vagara kASTha esI zatA nahi. rIte te vakhate savAla naheAte paNa vyavasthA uttama prakAranI hatI. enA uparanA eka mALa teADI nAkhI tenA kATathI cAra devaLA khAMdhyA che chatAM upara eka mALa hatA ema dekhAi Ave che. emAM 40 thI 50000 prekSakA eka sAthe besI zakatA hatA. A kAlojhiyamanI bahAranA bhAgamAM 24 kedakhAnAM hatAM. javA AvavAnA rastA (passage) pratyeka vibhAga mATe jUdo hatA. enI bAMdhaNImAM khUbi e che ke emAM cune vAparyo nathI paNa eka paththara upara bIjo paththaraja gADhavI dIdho che. dAkhala thavAnA 80 daravAjA che. dareka ceAthI kamAte eka dAdara Ave che, kamAnanI bAjue kArInTIana ntatanA thAMbhalA che. agADInA bhAgamAM Vestal Virgins ne besavAnI jagyA hatI. atyAre te rAmana sAmrAjyanA samayamAM zuM hatuM te jovA pUratuM ja A upayAgI che, bAkI atyAre e jaLavAI rahela purAtana khaMDera che. nIce ramavAnI jagyA (arena)nuM mApa 94x5 vAra che. enA upara aMdaranA bhAgamAM jaMgalI janAvarAne rAkhavAnAM pAMjarAM hatAM. loko enA upara gAMDA thaI jata!. kahe che ke dUra vakhate 5000 jaMgalI janAvarAnI sAThamArI temAM thatI hatI, atyAre A jabarajasta makAnanA hai bhAgaja rahyA che, chatAM je rahyA che te ghaNA majabUta dekhAya che. ene mATe ema kahevAya che keH --- While stands the colosseum, Rome shall stand, Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #335 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 310 curApanAM saMsmaraNA iTAli When falls the colosseum, Rome shall fall, And when Rome falls,with it shall fall the world. A tA sAmrAjyavAdI manuSyanI dhRSTatAnuM eka dRSTAnta mAtra che. e kAleAjhIyama cAre bAju pharIne jovA jevuM che. asalanA vakhatamAM paNa kevAM makAtA atI zakatAM hatAM, ijanerI jJAna keTaluM hatuM tene khyAla Ave tema che. kensTenTAinanuM pravezadvAra. Arch of Constantine. rAmamAM pahelA krIspIana rAjA kAnsTenTAina thayA. tenI vijaya kamAna bAjumAM che. te tyAra pachI batAvavAmAM Ave che. pachI epIana ve Appian way Ave che. e 367 mAIla lAMkhA rastA che. e rAmathI zrI'DIjhI sudhI jAya che. ene AMdhanAra rAjA Apian Claudius hatA. rezamanA sAmrAjyanA samayamAM rastA keTalA moTA ane kevA baMdhAtA hatA ane tene keTalI agatya ApavAmAM AvatI hatI tenA khyAla A rastA uparathI Ave che. kArAkelAtA hamAmakhAnAM. Baths ef Caracalla. A snAnagRha I. sa. 212 mAM kArAkAlAe bAMdhelAM che. lokone ramata gamata ane hamAmakhAnAM rAjya taraphathI pUrAM pADavAmAM AvatAM hatAM. emAM eNe 20 lAkha ArasanAM pUtaLAM goThavyAM hatAM. ene mATe ema kahevAtuM hatuM ke enI prajA e prakAranI cheH eka ArasanI ane khIjI mAMsa (flesh)nI. jeTalI prajA eTalA khIjI bAjue enAM pUtaLAM hatAM. ahIM yajJa, ramata gamata, Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #336 -------------------------------------------------------------------------- ________________ rema keTeba 311 lAIbrerI, vigere AnaMdanAM aneka sAdhane upajAvyAM hatAM. atyAre e sthAna ja jovAya che. pUtaLAne nAza thaI gayo che. seMTa secIana gRha. tyAMthI Arch of Drusus, jene hAla st. sebastian's Gate kahevAmAM Ave che te joyuM. AgaLa cAlatAM, Ouo Vadis carcamAM krAisTanAM pagalAM joyAM; jevAM ApaNe tyAM pagalAM hoya che tevAMja. seMTa pITarane ahIM pakaDe ema kahevAya che. devaLa sAdhAraNa che. keTakeba, pachI Catacombe joyuM. keTembaopha seMTa kelIkasTasa (Calixtus)mAM gayA. tyAM amane traNa lIrA laIne hAthamAM mINabattIo ApI. mINabattI saLagAvI aMdara gayA. jamInanI aMdara A jagA kerI kADhI che. e remanI bAjumAM che. prathama eka iMTanuM nAnuM ghara Ave che. pachI aMdara utarIe eTale keTaluMka cAlavAnuM Ave che. navAI jevI rIte jamInanI aMdara A dATavAnI jagyA banAvI che. A vakhata seMkaDo loko hAthamAM mINabattI laI nAnA rastAmAM cAle che. eka pAdarI raste batAve che. pachI te Ubho rahI bhASaNa kare che. koI jagyAe hADakAM paDelAM che, kaI bhIMtamAM jUnA vakhatanA ghaMTa vigerenAM citra che. AkhI eka phuTa lAMbI ane pAtaLI battA hatI te pUrI thaI eTale vakhata jamInamAM pharyA. AmAM keTalAka pAdarIo, asala, dharmane mATe maraNa pAmelA ema kahevAya che. Ane One of those early christian subterranean Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #337 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 312 yurepanAM saMsmaraNe ITAli burial places (asalanuM jamInanI aMdara AveluM khristionuM kabrastAna) kahevAmAM Ave che. ghaNI mahenata pachI ene zodhI kADhavAmAM Avela ane jALavI rAkhela che. A eka navIna prakAranI cIja che. seinekAnuM ghara dUrathI joyuM. rema-prakIrNa AvI rIte rAma jeyuM. chelle romane Akho "bu dUrathI ja. jUnuM rema ane navuM rema bArIkAIthI joyuM. dUrathI enI bhavyatA sAthe ene ItihAsa cItarato dekhAyo. traNa divasamAM aneka cIjo joI ane ghaNuM jovAnuM bAkI rahyuM. enI ghoDAgADI, TrAma ane TekasIne ahIM joIe teTalo upayoga thAya che ane bhADAM sAdhAraNa che. ramamAM lIrAnuM calaNa che. hAla pAunDanA lagabhaga 146 lIrA Ave che. eTale calaNane ahIM paNa bevaDe lAbha hato. vakhatanA saMkocane kAraNe Naples nepalsa ane pipIAI na jaI zakyA. vIsuvIyasa jevAnI taka na maLI. rAtre inTaranezanalakAramAM besI venisa gayA. e gADInuM varNana AgaLa Avaze. tA. 7-8-16 ravivAre savAre sAta vAge venisane sTezane utaryA tyAre jharamara varasAda Avato hato. atihAsika zahera cheDI have romantic zaheramAM AvyA. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #338 -------------------------------------------------------------------------- ________________ venisa Venice. iTAlIana Venezia. pazcima pradezamAM pUrvanA sAMdaryanuM bhAna karAvatuM, aneka kaviene Azraya ApatuM, eDrIATika samudranA eka leguna (akhAta)mAM AveluM A zahera iTAlinA eka prAMtanI rAjadhAnI che. Lagoon or Lagune eTale eDIATikanA eka chAcharA akhAta. enI vastI 148000 nI che. enAmAM vicitra ramaNIyatA che. e jaLamaya pradeza che, samudranA kAMThA para che ane enI zerIe jaLanI che. vAMcatAM mAnavAmAM na Ave tevI tenI racanA che. emAM javA AvavAnA rastA jaLanA banAvelA che athavA jaLamArganI khAjunA bhAgamAM gharA bAMdhelAM che. rastAo lagabhaga 150 che. ene kenAla kahevAmAM Ave che, paNa e rastAnuM kAma bajAve che. zaheramAM eka bhAgamAMthI bIjA bhAgamAM javA mATe A rastAemAM eka vicitra jAtanI gonDAlA (Gondola) nAme khoTA vAparavAmAM Ave che. e TA ApaNI balAmaDIthI sahaja meATI hAya che, mAtra halesAMthI cAle che ane eka ja khalAsI ene calAvI zake che. aMdara pAMca cha mANasa bese che. kenAlanA rastApara Ava jA karavAnuM e sAdhana che ane emAM besavAnI bhAre majA Ave che ane taddana navIna jAtanAja anubhava thAya che. enA TInA bhAvA sarakAre mukarara Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #339 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 314 yurepanAM saMsmaraNe ITAli karelA che eTale TekasI athavA vikaTorIA bIjA zaheramAM je kArya kare che te ahIM geDelA kare che. e uparAMta eka grand canal or canalazza che je ghaNI moTI che. emAM sTImare cAle che. raTImaranAM bhADAM ane bhAva mukarara karelA hoya che. sTImare vakhatasara jAya Ave che. e ApaNuM lokala Trena savisa sAthe barAbara sarakhAvI zakAya tevI che. emAM eka sAthe 200300 mANaso bese. eka mAile aradhe mAIle sTezana Ave. tyAM TIkiTa laI mANasa caDhavA mATe hAjara haya, utaranArA prathama utarI jAya, pachI navA aMdara Ave ane badhuM kAma eka miniTamAM patI jAya eTale sTImara cAlavA mAMDe. grAMDa kenAlamAM enA dazeka sTezane che ane liDe (Lido) javAnuM paNa e mukhya sAdhana che. liDenuM varNana have pachI Avaze. venisanA A navAI jevA rastA kevA haze tene khyAla magajamAM AvatuM nahotuM. venisanA sTezane utarIne tarata ja sAmAna geDilAmAM mUkyo. geDilAnI bahAranA bhAgamAM eka bAju barachIne AkAra hoya che temAM cha vibhAga pADyA che te venisa prAMtanA cha vibhAganuM dazya che ema amane kahevAmAM AvyuM. pachI amArI geDelA eka mANase halesAthI calAvI. nAnI nAnI aneka kenAle pasAra karI. banne bAju ghare ane vacce 30-35 phITa pahoLI kenAla. A jaLamArgo ane bAjue UMcA ghare-te ApaNuM hiMdustAnanAM ghara jevAMja-ITa cunAnAM ane dekhAva paNa rvAiya zaherane. phera mAtra rastA jaLamaya lAge eTale ja che. lagabhaga paNa kalAke grand canal para AvyA. vacce eka meTI kenAla paNa AvI. bAkInI kenAla Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #340 -------------------------------------------------------------------------- ________________ venisa * jaLamArgo. guMDalA 315. te nAnI hatI. jaLamArgomAM sthAna para pahoMcavA mATe ADA avaLA AMTApherA geDelAe khUba mAryo. Akhare lagabhaga 50 mIniTe haTela rejInA (Hotel Regina)mAM pahoMcyA. A kenAla jovAnI majA eTalA mATe AvI ke amAre mATe e taddana navIna hatI. nAnI kenAle 30 phITa pahoLI lagabhaga hAya te gaMdI kharI, oTa vakhate temAM vAsa Ave. venisamAM 150 kenAla che. tenA upara 378 pula che. javA AvavAnA, mANase cAlI zake tevA cAra pAMca phITanA rastAo che ane kenAla Ave tyAM pula oLaMgavAno hoya che. mukhya vyavahAra nAnI kenAlamAM gAMDAlAthI ja cAle che. geDilA jovA lAyaka che. ene raMga kALe heAya che. e uparAMta nAnI meTarathI cAlatI TImale bhADe maLe che paNa tenA bhADA AkarA che. eka kalAkanA 50 lIrA (lagabhaga pAMca rUpiyA) le che. meTI kenAlamAM sTImarathI vyavahAra cAle che. venisane itihAsa jUne che. enI kaLA upara patya chApa dekhAI Ave che. enAM gharanI bAMdhaNImAM ApaNu jevA chAparA vigere sarva dekhAya che. lIo pArTI, viverIni vigere enA khAsa kalAkAro paMdaramA saikAmAM thayA. amArI haTela grAMDa kenAla para AvelI hatI. na samajAya tevI bhASA belate guMDAlAne hAMkanAra se amane tyAM laI Avyo. sAmAna beTamAM sAtheja hato. hoTelamAM gayA pachI nirAMta thaI paNa ahIM amArA saMbaMdhI patravyavahAramAM kukanI ophisanI kAMI gerasamaja thayelI eTale amane rUme maLatAM be kalAkane vakhata lAge. ame brekaphAsTa (nAste) lI. meTI kenAlanA . Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #341 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 316 yuropanAM saMsmaraNA iTAli nAkA upara hArTala AvelI eTale suMdara lAgatI hatI. dariyA joie tyAre ghaNA Anada AvatA hatA. AkhA divasa mATI sTImare AvajA karatI hatI ane gAMDeAlAonA tA pAra nahAtA. li. Aje ravivAra hatA eTale ame liDA jai AvavAnA vicAra karyAM. laMca la sTImaranA rastA zodhI kADhayA. eka sTIbharamAM TIkiTa lai bheThA. javA AvavAnI TIkiTanA dara mAtra lIrA-1. ame beThA tyAre lagabhaga base utArU sTImaramAM haze. sTImara ardhA pANA mAlane atare AvelA che. sTezane UbhI rahI. pachI e mAla lagabhaga AgaLa vadhI eTale liDe (Lido) AvyuM. A dhaNI phezanebala jagyA che. ene mATe chApAmAM ghaNuM vAMcyuM hatuM. emAM pAra vagaranI hATelo che. tyAM sTImaramAMthI utarIe eTale pAyara-baMdara-para javA mATe TrAmA athavA gheADAgADI maLe che. ame gheADAgADI karI. rastA dhaNA suMdara, banne bAjue bahu suMdara dukAneA ane hArelA AvI rahelI. hAlA bahu UMcA prakAranI hAya ema lAgyuM. Aje varasAda hatA. jhADanI ghaTA taLe ame AgaLa vadhyA. eka moTuM kAphe-resTArAM Ave che temAM pachI javAnuM rAkhyuM. AgaLa nhAvAnA kebIne joyAM. pAMca hajAra kebIne haze. temAM kapaDAM badalI nhAvAnAM kapaDAM paherI sAme dariyAmAM lekA nhAya che. hajArA strI purUSA nhAya che tenA phoTA chApAmAM joyA hatA. Aje varasAda ane ThaMDIne laine nhAvAnuM baMdha hatuM. jagyA joI eTale khyAla AvI gayA. A nhAvAnA kekhIte ane moTI hATalA ekaTAbharamAM baMdha thAya che. strIe ahIM Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #342 -------------------------------------------------------------------------- ________________ venisa liDe 317 ghaNAM jarUrI kapaDAM ja pahere che. badhA dezanI strIo ane musApharo ahIM meja karavA Ave che. - nahAvAnI jagyA sarvane mATe khullI che. kebInanuM bhADuM bese che. kAphemAM cA kophI pIvA javA mATe paNa dAkhala thavAnI phI ApavI paDe che. e kAphe bahu suMdara che. aMdara phensI cIjonI pacAsa dukAne be hAramAM che. pachI eka sAthe 500 mANasa cA pI zake e mATe hela che. Akho divasa iTAlIana benDa vAgyA kare che. ITAlInuM saMgIta ghaNuM vakhaNAya che. khAsa karIne vAlIna teonuM zreSTha vAjitra gaNAya che. e helanI agADI dariyAnI upara moTo mAne che. enI upara paNa sekaDo mANaso cA kophI pIe che ane dariyo nihALe che. Aje te varasAda hato eTale e bhAga khAlI hato paNa tyAMthI varasAda ane dariye jovAnI majA hatI. cA pIdhA pachI keTaluMka joyuM. dukAnamAM cIjonA bhAva joyA te bahu AkarA lAgyA. gADImAM besI baMdara para AvyA. sTImaramAM besI kAMThe utarI rasto zodhavA lAgyA, paNa haTela jadI jaDe nahi ane bhASA AvaDe nahi. thoDA ADA avaLA rakhaDayA pachI Akhare haTelane rasto jaDe. liDomAM eka ekaselsIyara hoTela che te khAsa jovA jevI che. e sarvathI vadhAre phezanebala' kahevAya che. tyAM eka konsarTa hola che temAM konseTe sArAM thAya che ema amane kahevAmAM AvyuM. rAtre DInara laI suI rahyA. kukanI ophisa pIAjhA DI' lIensInimAM che. tyAM ekaThA thayA. savAre te badhuM cAlIne jovAnuM hatuM. AjanI amArI pArTI meTI hatI, lagabhaga 75 strI purUSo haze. bAjumAM- Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #343 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 318 yurepanAM saMsmaraNe ITAli seMTa mArkanuM devaLa. St. Mark Cathedral & Piazza. jovA lAyaka che. enI sAme A vera ghaNo vizALa che. vacce bahu moTo ceka che temAM kabutarane caNa nAMkhavAmAM Ave che. traNa bAju lagabhaga 60 dukAne che temAM phensI mAla pUratA dAme maLe che ane keTalIka ophise paNa che. dukAnanI zobhA ghaNI sArI ane dukAnanI bahAranI bArImAM mAla batAvavAnI rIta yuropanA jevI. bhAva kaI jagyAe eka nahi, AThaso lIrAno bhAva kahI pAMcasee Ape eTale ApaNA jevA bhASAnA ajANyA mANasane takalIpha paDe. lagabhaga dareka dukAne aMgrejI bolanArA hoya che. A skavera je moTo vera iTAlimAM eke nathI ane asala venisa ghaNuM vizALa ane me vepAra karanAruM zahera haze tenI e pratIti karAve teTalo eno vistAra che. enI laMbAI 192 vAra che ane pahoLAI 80 vAra che. enI pUrva bAjue seMTamArkanuM devaLa ghaNuM vizALa che. ajavALI AmAM A skavera bahu suMdara dekhAya che. "seMTa mArka venisano rakSakadeva kahevAya che. navamA ane dazamA saikAmAM A devaLa bAMdhyuM ane alekajhAMphIAthI ANelAM seTamArkanAM hADakAnuM temAM sthApana karavAmAM AvyuM che-ema amane gAIDe kahyuM. eka bhayaMkara Aga pachI agIAramAM saikAmAM ene taddana pharIvAra byzantine bAIjhenTAIna sTAilapara bAMdha vAmAM AvyuM che. emAM pAMcaso thAMbhalA ArasanAM che ane enuM meIka kAma suMdara che. rastA upara cAra sonerI gheDA che te bahu suMdara che. aMdarane bhAga paNa majAno che. enI pharasabaMdhI suMdara Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #344 -------------------------------------------------------------------------- ________________ venisa seTa mArka 319 che. AkhuM maMdira bahu jovA lAyaka che paNa seMTa pITaranuM rezamanuM maMdira joyA pachI kAMI vizeSatA lAgatI nathI. enuM suMdara citrakAma ane bAMdhaNI jovA lAyaka che. enI bAIsTarI ane emAMnA elTarapIsa khAsa suMdara che. emAM keTalAMka ArasanAM putaLAM pazu jovAlAyaka che. enI bahAranA bhAgamAM seMTa mArkaneA lAyana (Lion siMha) jovA jevA che ane saTa thIoDara (venIsanA asalanA ripablIkanA peTrana senTa)nuM putaLuM paNa majAnuM che, tyAMthI. legyuna-dariyA, grAMDa kenAla sAme dekhAya che. epIAjhAne bhAga paNa ghaNA suMdara lAge che ane AkhA divasa dvArA mANase tyAM AvajA karatA dekhAya che. e vibhAga khAlI, manuSya vagaranA-nirjana bhAgyeja dekhAya che. DogIsa mahAla. bAjumAM Palace of Doges (Palazzo Ducale) bahu bhavya che. ii laine dAkhala karavAmAM Ave che. prathama Giant Staircase Ave che. tene mAthe mArsa ane nepcyunanAM ArasanAM bahu jakharAM rAkSasI kadanAM bAvalAM AvelAM che te parathI tenuM e nAma pADayuM jaNAya che. aMdara vaLI grand staircase mATe dAdarA Ave che. asala tyAMthI umarAva vargaja aMdara dAkhala thai zakatA hatA te parathI e nAma paDayuM jaNAya che. ahIM DAgIsa ane tyAra pachInA rAjAonA kAunsIla hAlA che, kArTa che ane nIce kedakhAnAmAMthI kedIone upara lai AvavAmAM AvatA hatA te batAve che. khIjA mALa upara prajAsattAka rAjyanI AphrisanA rUmA che. mahelamAM aneka sucitrA Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #345 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 320 yuropanAM saMsmaraNe ITAli che. venisanI skUlane ahIM khyAla Ave che. ahIM dazanI ane traNanI kAunsIlanA rUme che te khAsa jovA lAyaka che. pachI kedakhAnAM batAvavAmAM Ave che. tyArapachI Bridge of sighs-nisAsAne pula Ave che. sadara kedakhAnAmAM rAjadhArI kedIone pUravAmAM AvatA hatA ane temane trAsa ApavAmAM AvatuM hatuM. jUnA vakhatamAM kevI Apattio hatI teTalA pUratuM ja e jovA lAyaka che. manamAM glAni thavA sivAya vizeSa lAbha A kedakhAnAne ke sadara pulane jotAM thatuM nathI. baporanI sahelagAha geDemAM karavAnI hatI. geDelA kupha taraphathI karavAmAM AvI hatI. dareka geDilAmAM pAMca pAMca sahelANIone besADavAmAM AvatA hatA. potAnI gaDelAne naMbara yAda rAkhavAne, kAraNa ke cAra pAMca vakhata besavAnuM ane utaravAnuM hatuM. seTa mArkanI sAmenA kAMThA (legyuna) parathI ame goDalAmAM beThA. atel H11241 Santa Maria delia saluta. eka beTa para dariyAnI vacce grAMDa kenAlamAM "sAMTA mArIA nuM devaLa joyuM. venisamAM agAu meTI marakI thaI hatI tyAre A devaLa bAMdhavAmAM AvyuM hatu. khAsa karIne enI bAjunA bhAgamAM bahu suMdara ArasanAM putaLAM che. ane tela paNa ghaNe vizALa che. enuM sthAna ghaNuM suMdara ane zAMta che. grAMDa kenAla para e Avela che ane suMdara dekhAya che. dUrathI amArI hoTe lamAMthI paNa te dekhAtuM hatuM, kAraNa ke te barAbara sAme AveluM hatuM. emAM TInToreTTa (Tintoretto) ane TIzIyana (Titian) nAmanA citrakAranuM asAdhAraNa citrakAma jovA lAyaka che. jamInaparanI pharasabaMdhI khAsa jovA lAyaka che. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #346 -------------------------------------------------------------------------- ________________ venisa kAcakAma-lesavarka 321 Church of Frari phArInuM devaLa suMdara che. emAM TIzIyananuM menyumenTa bahu jovAlAyaka che. ahIM kabra che. Church of Jesuits. jejhayuITonuM devaLa ArasanA nakazI kAmane namuno che ane khAsa jovAlAyaka che. e uparAMta s. s. Giovanni batAvavAmAM Ave che. barIAla brIja' (Rialto Bridge) bAyarane suprasiddha karela che, tyAM geDilA jAya che. tenI bAjumAM eka ghara che tene zAka (Shylock)-maracanTa opha venisanA ghara tarIke batAvavAmAM Ave che. vAstavIka rIte zAyaleka zeksapIaranI kalpanAnuM pAtra che; eTale venisanA game te gharane zAyalokanuM ghara kahI zakAya !! venisamAM A uparAMta yunivarsiTi ane gelerI jovA lAyaka che. ahIMthI sTImaramAM ghaNuM jagyAe meja (ekasarjana karavA jaI zakAya che. venisa mATe prakIrNa venisamAM gaDelAmAM pharavAnuM pArTI sAthe thAya che tyAre ghaNI majA Ave che. ThekANe ThekANe caDhavA utaravAmAM vakhata ghaNo jAya che paNa jovAnI majA bahu Ave che. amArI geDelAmAM gAIDa amArI sAthe beThA hatA eTale amane eNe ghaNI mAhitI ApI. sAMjanA "pAulI kaMpanInuM Arasa ane vIjaLInA kAmanuM kArakhAnuM" batAvyuM. savAre lesa varka batAvyuM. lesa varka choDIe Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #347 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 222 yurepanAM saMsmaraNe ITAli hAthe kare che. bahu majAnuM kAma kare che. lakhanamAM jevA pheka khesa vigere bane ja tevuM, paNa vadhAre bArIka kAma derAthI ahIM kare che. kAcanuM kAma te kamAla hatuM. kAcanAM jhumara, kAcanAM velaseTa, kAcanA drAkSamAMDapa-aneka jAtanI kAcanI zebhAo joI vastu mokalavAnI ane kasTamsanI agavaDa batAvI, tene sIdho muMbaI mokalavAne upAya teNe batAvyuM. peka te evuM kare ke game tevuM kAcakAma hoya to paNa vAMdho nahi ane bhAMgaDanA vImA utare. A kAca kAma jotAM bahu AnaMda thaze. drAkSanA velAmAM vIjaLInuM kAma evuM dIpe ke vAta nahi ane temAM pAchI anekavidha vividhatA dekhADI. uparAMta bIjA ghaNI jAtanAM kAcakAme batAvyAM. bhAva eka, paNa kamIzana Ape kharA. Aje rAtre eka meTaraboTa bhADe karI dariyAmAM khUba pharyA, pharIvAra liDe jaI AvyA. bIjAM baMdaronI dIpAvalI joI. eka beTa pharate te Akho phero (cara-pradakSiNA) mArI AvyA. meTI sTImara bAjumAMthI pasAra thAya tyAre meTarabeTa keTalI uchaLe che ane pANImAM kevA meTA DuMgarA TekarA thAya che tene khyAla thaye. liDemAM utarI tyAMnI lAITa ane heTela joyA. rAtre tyAM mANaso phuTapAtha upara khUba phare che ane AnaMda kare che. pIjAmAM suTa paherIne strIo phare e dekhAva tyAMja . ApaNI najare emAM ghaNuM vicitratA lAge. bIje divase amAre svataH venisa jevAnuM hatuM. mArI Tura ahIM pUrI thatI hatI ane mArI sAthe mArA mitra mI. naMdalAla hatA te ahIMthI perisa javAnA hatA. meM kukanI ophisamAM jaI baralIna bena enTavarpanI Tura mukarara karI. teoe paNa Ajane Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #348 -------------------------------------------------------------------------- ________________ rAma venisa mATe prakIrNa 323 Aja rIjharva maLaze ke nahi, tenI za MkA batAvI. mAre kAMi khAsa kArya naheAtuM ane ekalA krUravAnuM game tema paNa nahatuM. keTalIka cIjo joI, kAMI kharIdI, rIjharvamatha na maLe te 26 kalAkanI musApharI karavAmAM aDacaNa paDe ane khAsa karIne ekalA javAnuM hatuM eTale pUratAM sAdhananI jarUra hatI. sADAtraNa vAgye khabara maLyA ke rIjhavakhatha maLe che. kAMika kharIdI karI, cAlavAnI taiyArI karI ane gAMDelAmAM esI sAMje cha vAge venisanA sTezanapara AvyeA. venisa zahera eka vakhata jarUra jovA lAyaka che. enI khUbi taddana nyArI che, enA jaLamArgI abhinava che, enI gAMDAlA nUtana che, enI kaLA AnaMda upajAve tevI che ane enI vividhatA Azcaryacakita kare tevI che. vakhatanA saMkAcane kAraNe mAre vIenA, myunIca, lAi jhIga, eDana ane hembarga-eTalAM zaherA cheADI devA paDayAM. e dareka sthaLe mAre skelareti maLavAnuM hatuM. mane TAima naheAte ane prophesarA unhALAnI rajAne kAraNe bahAra pharavA nIkaLI gayA hatA. jo tA. 27 mI ogasTanI sTImara na pakaDuM te eka mAsa vadhAre thatA hatA ane jovAnu te Ama paNa ghaNuM rahI jatuM hatuM: rAmanI najIka nepalsa ane vIsuviyasa che|DayA, uparAMta svIDana, tAreM, kAnsTAnsInepala ane pherI elekajhAnDrIA paNa cheADI devAM paDayAM hatAM. ane te pharIvAra AvavAnuM thAya tyAre A zaherA jovAnI abhilASA rAkhI TuMkI navI Tura gAThavI dIdhI. OK Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #349 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jarmanI, sAMje 7-20 venI cheDayuM, vAgelI kAramAM jagyA meLavavA mATe kukane mahenata paDI, paNa sAMje pAMca vAge khabara ApI, ke vAgelI kAra maLI che eTale ekadama taiyArI karI. jamavAnuM patAvyuM ane helanuM bIla kAMI hoya te te ApI pAdarazIkha (TIpIMga) karI. helamAMthI cAlatI vakhate ApaNA rUmanA eTe. DIne, lIphaTamenane, piTIarane, sAmAna ane bhANA uparanA veTarane dIpa' karavAno rivAja paDI gayo che eTale bevaDe mAra paDe che. eka te heTelavALA daza TakA "saravIsInA (khIdamatanA) le che te te kukanA bIlamAM AvI jAya ane pAchI pharI vakhata TIpa ApavAnI te rahe che. A TImane rivAja ghaNe vicitra che. paNa ApaNe te tIrthayAtrA vigeremAM TevAI gaelA eTale "zIkha" ApIe tevI A TIpa hoya che. vaLI amAre te vejITerIana tarIke khAsa goThavaNa karAvavAnI rahI eTale TIpa' karavAnI paNa teTalI ja jarUra. vejITerIena tarIke ApaNe je mAMgIe te karI Ape tenuM koI jUThuM bIla ApavuM paDatuM nathI e vAta dhyAnamAM rAkhavAnI che. mArA mitra Aje bapore pArisa gayA eTale huM ekalo ja hato. paNa have musApharImAM ekalo rahevAmAM paNa AnaMda laI zakuM tema hatuM eTale kazI ciMtA nahotI. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #350 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mArge vAgelI kAra 325 sAMje sADA cha vAge geDelAmAM sAmAna mUkAvI huM beTha. eka mANasa AkhI geDelo calAve. sukAna vagara dizAo paNa pherave. aneka zerIo-jaLamaya rastAo cheDI Akhare sTezane AvyuM. sTezane pahoMcatA poNo kalAka lagabhaga thAya che. geDelAnuM varNana agAu karyuM che eTale pharIvAra lakhavAnI jarUra nathI. sTezane AvI pharsTakalAsamAM besI gayo. vAgolI kAra te mane rAtre daza vAge verenA sTezane maLavAnI hatI, gADImAM besI vAMcavA mAMDayuM tyAM gADI upaDI, venisa zaheranI bhavya racanA ane samudra kinAre chellA chellA joI lIdhA. Aje sUrya prakAzI nIkaLyo hato eTale havAno vAMdho nahato. lagabhaga sADA ATha vAgyA pachI sUrya asta thaye. daza vAgye verenA utarI gayo. kalAka pachI gADI AvI. vAgelI kAra (Wagons-lit) inTaranezanala che. AkhA keTInanTa (yuropa) para te jAya che ane jyAM javuM hoya tyAMnI gADImAM besavAnuM hoya che. pachI Treno badalAya paNa ApaNe je DabAmAM beThA hoIe te TheTha sudhI jAya. e DabAnA dareka khAnAmAM be bartha hoya che eka upara ane eka nIce. DabA salUna jevA moTA hoya che ane sagavaDane pAra nahi. suvA mATe meTI taLAI hoya che, te para ochADa pAtharela hoya che, eDhavA mATe Rtu pramANe hoya che paNa sutarAu kavarIMga ane raga te jarUra hoya che. kapaDAM mUkavAnI pUratI khIMTIo, ghaDiyALa TAMgavAnI nAnI huka, pachavADe pitAne rAkhI hoya te sutA sutA vAMcI zakAya ane sAthenA peseMjarane naDe nahi te vadhArAne dI, upara vALAne paNa evI ja sagavaDa, vacce be Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #351 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 326 yurepanAM saMsmaraNe jarmanI lAITa paNa rAtre te baMdha karyA pachI nAITa lAITa, aMdara mahetuM jovAnuM garama ThaMDA pANInuM suMdara Taba, cAra TuvAla, sAbu, pANI pIvAne kAcane kaLaze, pANI bhareluM, be glAsa pANI pIvA mATe, nIce suMdara galI ane mAthenAM be ozIkAM taddana sukomaLa; vAMcavA mATe pholDIga Tebala, upara caDhavA mATe suMdara nAno dAdaro, DresIMga gAuna mUkavA mATe jhoLa ane A sarva ghaNI DI jagyAmAM evI AkarSaka rIte goThavelA hoya che ke vAta nahi, paNa suvAne cArja ghaNe jabare ane te paNa pharTa kalAsanA bhADA uparAMta samajo. AvI kAramAM udhIe tyAre eka rAta uMdhavAnuM keTaluM mevuM paDe che tene khyAla Ave. bAraNuM baMdha karIne beThA pachI koI vastune khapa hoya te rIMga karavAthI eTe. DanTa Ave ane tene erara ApI devAya. savAra thAya ke taLAI ulaTAvI nAkhI tenIja beThaka (sITa) banAvI de ane ozIkA vigere laI jAya. besavAnI jagyA para tadana makhamala, jaDelo ane tenI ja ulaTI bAjue aMdara taLAI samAI jAya. cenathI musApharI karavAnI banatI sagavaDa karI che. rAtre kAMI na banAva banyo nahi. savAra thatAM pradeza je te jANe svITajharalAMDanI sInerI dekhAI. parvata lIluM kuMjara jevA ane mAthe barapha ane cAre tarapha vanarAjI khIlelI, khetare vAvelAM ane jaLamaya ane lIlo jIvate pradeza joi AnaMda thaye. daza vAge savAre myunIce AvyuM. ene Munache kahe che. sTezane kalAka rokAI bIjI gADImAM besavAnuM hatuM eTale sAmAna leMpI sTezana najIka gAma-zahera joyuM. myunIca ghaNuM Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #352 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mArga myunI 3ra7 moTuM zahera che. enA sTezane 16 pleTaphorma che. ahIMthI thoDA aMtare pahelAM jarmana sarahada zarU thAya che. rAtre amArA pAsaporTa laI gayA hatA ane sAmAna mATe te maheThethI pUchI gayA hatA. paradezIone vadhAre paDatI sAmAnanI agavaDa sarahada upara paNa paDatI nathI paNa sAmAna ghaNo hoya ane rajIsTara karAvyuM hoya te cuMthaNAM ghaNAM thAya che. ane A sarva bAbatanI agAuthI khabara hatI eTale sAmAna te meM kaI vakhata rajIsTara karA ja nahi. ahIMnI relavemAM eka bIjo rivAja e che ke sAmAna rajIsTara karAve te badhAnA paisA bharavA paDe, kAMi amuka bhAra mApha maLe nahi; ane TrenanA TAIma pahelA paNa kalAke sAmAna lagejamAM nAkhavA joIe. A badhI agavaDa jenI pAse ghaNe sAmAna heya tene thAya che. meM te eka suTa kesa ane kothaLe rAkhelo ane nAnI heDa bega eTale koI agavaDa paDI ja nahi. majura dareka sTezane maLe che paNa ahIM pitAne sAmAna upADavAmAM jarA paNa zarama jevuM gaNAtuM nathI. game tevI UMcI sthitine mANasa pitAne sAmAna hAthe uMcakI turata cAlyo jAya che. majurInA dara sAdhAraNa che. muMbaithI vadhAre te mAtra IMglAMDamAM lAgyA. ahIM te je ApIe te laI salAma karI AbhAra mAnI cAlyA jAya che. myunIca zahera ghaNuM raLI AmaNuM, krame ghaNuM suMdara, sTezanapara helane pAra nahi ane vakhata heya te jarUra eka divasa rokAvA jevuM che. mAre vakhata nahote paNa upara uparathI joI sTezane vakhatasara AvI baliMnanI gADImAM besI gayA. jarmanIne Akho pradeza lIle ane phaLadrupa dekhAze. gADI Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #353 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 328 yurepanAM saMsmaraNe jarmanI paNa puSkaLa che. enI kharI khUbI jamInanA cAsa pADavAmAM che. jamIna para jANe lIlo makhamala pAtharyo hoya evI mAilo sudhI lIlerI dekhAya, paNa temAM varNabheda ghaNA paDe; catuSkoNa ane sama catuSkoNono te pAra nahi. judAM judAM vAvetara eTalAM ke DuMgarA TekarAne paNa vAvyA vagara choDayA nathI. cAre tarapha nahero ane pulano pAra nahi ane A pradeza ghaNo suMdara lAge. myunIsa mUkyA pachI parvata na Ave paNa nAnI TekarIo avAra navAra AvyA kare. jhADanAM jhuMDe te eTalAM ke juI (juhu) jevAM eka sarakhAM dekhAvanAM vana seMkaDo joyAM haze. khetara na hoya te vana hoya ane tene paNa lAkaDA vigere mATe barAbara upayoga kare che. laDAImAM jarmanIne jarA paNa nukasAna thayuM hoya tema lAgatuM nathI, tenI jamIne eka paNa baMduka ke tepane avAja sAMbhaLyo nathI ane cAra varSa sudhI cAre tarapha ghere hato chatAM te pitAnA paga upara nabhI rahela te tenAM kudaratI sauMdarya ane tene khIlavavAnA udyogane AbhArI hatuM ema enI jamIna ane jamIna upara karela mahenata jotAM jaNAI Ave che. pANI te AkhA pradezamAM vahyAMja kare che ane nadIo ke nahero (kenAlo) Ave te paNa jabarI ane temAM pUratA jesathI pANI vahyA kare. iTAlinA kheDute udhamI lAgyA paNa jarmanInI racanA, kudarata, udyoga ane saMdaryane pahoMce tevuM jamIna jotAM jaNAyuM nahi. tAranA thAMbhalA phAnsa, svITajharalAMDa, iTAlI, ane jarmanImAM lAkaDAnA che. jyAM lAkaDAM ghaNAM hoya tyAM loDhAnA zA mATe joie? IglAMDamAM paNa tAranA thAMbhalA lAkaDAnAja che paNa Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #354 -------------------------------------------------------------------------- ________________ raste khetIvADI. sTezanA 329 garIba hiMdane te pAMca hajAra mAilathI leADhAnA maMgAvavA paDe che. jANe hiMdamAM lAkaDuM thatuMja na heAya e dheAraNe ApaNA badhA vahIvaTa cAle che. ane relsa nIce slIpare!-salepATe-paNu lAkaDAnAja sarvatra hoya che tyAre ApaNe tyAM have leADhAnA dhaNI jagyAe nAMkhavA mAMDayA che. enuM kAraNa samajI zakAya tevuM che. akhA hariyALA pradeza jotI gADI AgaLa cAlI, bapore vALAM thayAM. varasAda paDayA tethI pradeza vadhAre suMdara dekhAtA gayA. ghaNAM sTezane AvyAM paNa Trena te| bahu oche sTezane UbhI rahe. khAvAno TAIma thAya eTale resTArAM kAra joDAi jAya. adhA DakhA vaTAvI temAM javAnuM. tyAMnI sagavaDa paNa sArI ane vejITerIanane jotI jarUrI cIjo maLI zake. cAra pAMca vAge cA paNa temAMja levAnI. ahIM sTezane sTezane cAnI hArTale hetI nathI. mAtra mATe sTezane phruTa maLI zake. chApAM dareka sTezane maLe ane mArA jevAne agarejI chApAM joie te paNa maLe. huM laMDana AvyA tyArathI niyamita laDana TAImsa' vAMcatA hatA ane musApharImAM paNa te maLyA kare che. chApA ahIM lAkhAnI sa'khyAmAM nIkaLe che ane tenI vyavasthA temaja vecavAnI paddhati jovAlAyaka che. paNa tevI ghaNI bAbate para jUdA ullekha karIza. jarmanInAM sudara khetaro ane jaMgalA jotAM 8-40 rAtre gADI balina pahoMcI. 26 kalAkanI musApharImAM 900 uparAMta mAila pasAra karyAM. purasade dhaNuM vAMcyuM. Trena eTalI jhaDape cAlatI hatI ke kAMi lakhI zakAyuM nahi. jovAnuM paNa ghaNuM hatuM. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #355 -------------------------------------------------------------------------- ________________ barlina. balinanA uttara dakSiNa che sTezana che. balina jarmanInA hRdayasthAne che. barAbara vacce AveluM che. ene hebarga sAthe nadIthI joyuM che ane tyAMthI mAla Ave che. huM balinanA "AunTa sTezane utaryo. te paNa ghaNuM moTuM che. sAmAna, piTarane ApIe, te lIphaTamAM AkhI lorI mUkI nIce laI Ave. kukane ejanTa sAme teDavA Avyo hato, tenI sAthe "hoTela brisTalamAM ge. hoTela brisTala moTuM rAjasthAna che. barlinane saithI meTe rasto "lIMDana venyu" Linden Venue nA nAmane cAra mAIla jeTale lAvyo che tenI para A hoTala AvelI che. e ghaNI moTI ane sagavaDavALI che. enA dareka rUmamAM bahu sagavaDa, DAInIMga hola ghaNuM vizALa ane enA pratyeka mANase ghaNA maLatAvaDA lAgyA. tyAM khAsa lakhyuM che ke "amArI seTelamAM ghara jeTalI sagavaDa na jaNAya te turata phariyAda karavI ane phariyAdane turata amala thaze." dareka helamAM be TelIphona heya che. pharanIcara, bAtha, lAITa vigerenI sagavaDa rAjamahela jevI hoya che. lakhavAnuM Tebala, keca, Dabala bAraNAM, khurazIo vigere pUratAM hoya che. kabATamAM kapaDAM TAMgavAnI jagyA, jUnAM kapaDAM mATe thelo, vigere vigere pUratI sagavaDa che. zAhI, khaDIo, holDara, noTapepara badhuM taiyAra hoya che. barlinamAM zuM jovA lAyaka che tenI meTI citrovALI buka, TelIphona bukabadhuM rUmamAMja hoya che ane nIce smokIMga rUma te evo maTe che ke temAM eka sAthe traNaso mANasa AsAnIthI besI zake. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #356 -------------------------------------------------------------------------- ________________ alina hAyela brisTala 331 ahIM suvAnA palaMga upara aradhI gAdI jevI narama ADhavAnI cIja hoya che. aradhI rezamI rajAi kahevAya. e pAtharI rAkhelI heAya che ane e jarmanInA khAsa rivAja che; paNa paDakhe jAherakhabara mUkI che ke A paddhatie suvuM kAve nahi . teNe turata veTarane lAvavA eTale anukULa paddhati pramANe suvAnuM eDhavAnuM gADhavI jaze. e uparAMta eka ghaNI majAnI sagavaDa joi. eka pILuM lebala hatuM, temAM lakhyuM hatuM ke Hotel Bristol Do not Disturb pachavADe lakhyuM hatuM ke-- NOTICE. Guests not wishing to be disturbed for a while by employees are requested to hang this notice on the outside latch of the inner door, and to replace it after use. Also advise telephone department. eTale tamAre khAsa lakhavuM vAMcavuM hAya athavA vicAra karavA hAya tA bahAra noTisa mUkavI. noTisa eTale pILu' lekhala.. e lebala bahAra TAMgyuM hoya te koi aDacaNu' karatuM nathI. ahAranuM bAraNuM Dabala hAya che. suvAnA palaMga upara nIce pramANe nATisa mUkI che: All the comforts of your home, what we wish Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #357 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 302 yurepanAM saMsmaraNo jarmanI to give you during your stay at the "Bristol." If you do not like the way this bed is made up, please ask the chamber-maid to change it. You may have it with round bolster and with blankets instead of quilt or in any other manner desired. A hakIkata, musApharonI sagavaDe jALavavA keTalI jhINa vaTathI ahIMnA kArIgare ekasAI rAkhe che, te batAvavA lakhI che. paisA cAMpIne le che paNa hasAvIne le che. paisA ApavA chatAM sagavaDa na maLe, evuM atre nathI; temaja paisA chUTI paDayA evuM kahevAne atra avakAza nathI. mAtra tamane yogya mANasane phariyAda karatAM AvaDavuM joIe ane tamArA hakake samajatA AvaDavuM joIe. traNa divasa bhUkhyA rahe te kaI bhAva pUche nahi, paNa cAlu rivAjathI eka cIja vadhArAnI mAge to bhANa upara bIla Ave, temAM sahI kare te cAlatI vakhata bIla cukAvavAnuM ane nahi te khAtA khAtA paisA ApI devAnA. paisAnI bAbatamAM zarama nahi, paNa sagavaDa karavAmAM pAchI pAnI nahi. cAlavAnA rastA upara ke rUmamAM, dAdara ke lIphaTamAM, jamavAnI jagyAe ke bAtharUmamAM sarvatra bhAre kimatanI jAjame bIchAvelI che, UMcAmAM UMcI jAtanuM pharanIcara che, garama ThaDA ane zAvara bAtha che, bArI ADA pUratA paDadA che ane kapaDAM mUkavA mATe pATa che. rAtre vAMcavA mATe bAjumAM zeDavALI lAITa che ane bAjumAM ghaDiyALa rAkhavAnuM Tebala che te para te rahe che. khAnAmAM eka vAsaNa rAkhavAmAM Ave che jeno upayoga rAtre laghuzaMkA mATe thaI zake che. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #358 -------------------------------------------------------------------------- ________________ alina abhina. lIMDana venyu 333. jarmanInuM mukhya zahera, kaisaranI rAjadhAnI, vidyAtAnuM dhAma A zahera strI (Spree) nAmanI nadIpara AveluM che. jarmanInA hAlanA prajAsattAka rAjyanuM paNa e mukhya zahera che ane ghaNuM AkarSaka che. atyAre enI vastI ADatrIza lAkhanI gaNAya che. perisathI te! e caDhe nahi paNa keTalIka bAbatamAM e vadhAre suMdara cheH enA rastA bhrUNA sArA, enA bagicA dhaNA AkarSaka ane enI bajAro taddana sIdhI ane bajAramAM paNa bagicAo che. svacchatA mane sarvathI vadhAre jarmanImAM lAgI. A vAta enA mukhya zaherathI mAMDIne nAnA gAmaDAMne paNa lAgu paDe che. AkhA zaherane mAtra nIrakhavA mATe paNa eka divasa joie ane badhAM mukhya sthaLeA jotAM ATha divasa tA ochAmAM ochA thAya. sarasvatInA dhAma samA e zaheramAM aneka prakAranAM saMgrahasthAne myujhIameA che jene abhyAsa te zuM thAya paNa uparaceTIA najara nAkhatAM pazu divaseA thAya. thoDA vakhatamAM jarUrI cIjo joI levAnI paddhati meM rAkhI hatI eTale zuM zuM joyuM tenuM upara TapakenuM varNana karI jauM chuM. aMDara Dena lIDena Under den Linden athavA lIMDana venyu e ghaNA moTA rastA che. enAM traNa jUdAM jUdAM nAmeA che paNa ene lIMDana venyu kahe che te oLakhAya che. e AkhA rastAmAM meTAM mevaDAM jhADe che ane te rastAnI vacce che. khanne bAju javA AvavAnA ghaNA suMdara rastA che. vacce Frederick the Great nuM moTuM bAvaluM Ave che te ghaNuM suMdara che. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #359 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 334 yurepanAM saMsmaraNe jarmanI jarA AgaLa jatAM ne myunane kuvAre Fountain of Neptune Ave che. e ghaNuM vizALa che. nepyuna-samudranA devanuM e putaLuM khAsa jovAlAyaka che, jhanuM banAveluM che ane ghaNuM jabaruM che. pisTaophIsa ane siTi hola (TAuna hola) paNa bahu vizALa che. AgaLa jatAM Statue of Perolina perelInAnuM putaLuM Ave che te paNa suMdara che. e balinanI adhiSThAtrI devI che ane tenuM sthAna rastA upara karI AjubAju suMdara bagicA banAvavAmAM AvyA che. jarA bAjunA rastA upara jatAM balinane jUna vibhAga Ave che. emAM paNa sarakhAI te ghaNI che paNa e lIMDananA rastA jevo sAre sughaDa rasto na gaNAya. emAM jathAbaMdha vecanAra zAkabhAjIvALAnI ane prevIjhananI dukAne Ave che. bajAro ghaNI moTI che. barlinamAM TrAma ghaNI che ane bahu suMdara che. svITajharalAMDa jevI nAnI TAmo che. ahIM basane bahu upayoga thatuM nathI, paNa haju te thatI ane vadhatI jAya che. javA AvavA mATe TrAma ane TekasI vadhAre vaparAya che. strI nadI be vibhAgamAM vahI eka suMdara maMdIrane TApu banAve che. e maMdIranuM nAma dom kahevAya che. Spree nadI AgaLa jatAM hevalane maLe che je eba Elbe ne maLe che ane te Akhare uttara samudra Northern Sea mAM dariyAmAM paDe che. paNa e havela nadI vacce aneka sarovaramAMthI pasAra thAya che ane pitAnAM jaLamAM vadhAro kare che. svITajharalAMDanAM saravare joyA pachI A saravara jevAnuM kAMI khAsa mana thAya nahi paNa kahe che ke e sarovaro paNa sArAM che. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #360 -------------------------------------------------------------------------- ________________ alina DAmanuM devaLa nadIe hembargathI nAnI sTImaramAM AvavuM hoya te| e dvArA liMna AvI zakAya che ane mAtra te moTA pramANamAM e rIte lAvavAmAM Ave che. 335 ahIMnu sTAka eksaceMja sAdhAraNa rIte sArUM che. e Bourse kahevAya che. emAM kAmakAja dararAja 12 thI 2 vAgyA sudhIja cAle che. e vAge e baMdha thaI jAya che. e paNa stro nadInA kAMThA najIka che. DAmanu devaLa aMdara jaine joyuM. rAmanuM seTa pITara ane milAnanu DAmA joyA pachI AmAM kAMi khAsa vizeSatA na lAgI. chellA kaisare ( vIlIyama dhI sekanDe ) e baMdhAveluM che, emAM be hajAra mANasA mATe beThake (sITsa) che, emAM kaisara ane tenA kuTuMbane besavA mATe pacIza phITa UMcI gelerI che ane enA khAsa umarAvAne besavA najIkamAM sahaja nIcI gelerI che. e kaisaranI gelerI para javAnA dhaNA suMdara dAdara taddana ArasanA che ane upara porTIkAmAM bAibalamAMnI vAtAnAM bahu suMdara citrA karAvyAM che. A pAMce peinTIMgA bahu jovA lAyaka hatAM. devaLamAM aMdaranA bhAgamAM mArTIna lyutharanuM suMdara AvaluM che. sAthe kAlvIna ane bIjA e riphArmAnAM-sudhArakAnAM putaLAM che. bAjumAM Love prema, Truth satya ane Hope AzA-nAM bahu suMdara ArasanAM putaLAM che. enAM citrA meLavavA prayatna karyo paNa maLyAM nahi. dhaNAMja jovA lAyaka ane pratyeka bhAva bahu sArI rIte ghaTAvelAM che. AzAne joie teA tenA upara AzA dekhAI Ave. ane prema kharAkhara prema batAve. A maMdira iTAlIana sTAlapara bAMdheluM che. enI bAjumAM vIlhema Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #361 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 336 yuropanAM saMsmaraNA jarmanI kaisare potAnA zakhate dATavA mATe bahu majAnI stupa -zra baMdhAvI rAkhI hatI ane te meAjuda che paNa enI AzA saphaLa thai nahi. hAla te ene DenamArkamAM amuka jagyAmAMja rahevuM paDe che. AjInA myujheliyamamAM keTalAka rAjA ane zahenazAhanAM avazeSo lAvIne mUkyAM che. prInsa bismArkanuM smAraka paNa ahIM rAkhyuM che. ene bIjI jagyAe dUra dezamAM dATela che. ahIMthI rAjamahela jovA gayeA. ziyALAmAM kaisara e mahelamAM rahetA hatA. e mahela upara vaNu velAM te nepcyunanAM putaLAMnI sAmeja che. bahu suMdara che. aMdara pesatAM moTA coka Ave che. e cekamAM eka dhaNuM bhavya putaLu che. tenuM nAma Sieg fried Dragon personified kahevAya che. mahelamAM pesatAM upara caDhavAne Arasane dAdara che tenA upayeAga hAla thate nathI. bAjumAM be mALa sudhI gheADAone caDhavAnA strApa-DhALAva karelA che. tyAMthI upara javAya che. kaisar jyAre ahIM hAya tyAre tenI cekI karavA gheADAo-svIsa gArDsa upara jatA ane gheADA caDhI zake tevI yuktithI e vaLATa khAte gALa bhAgavALA DhoLAva banAvyA che. e yuktivALA DhoLAva upara thaine e mALa sudhI upara gheADA caDhI zakatA hatA. hAya che. e upara caDhI gayA pachI pagamAM pantoffel paheravAM paDe che eTale ApaNA buTa upara eka jAtanAM meTAM felt shoes caDhAvavAM paDe che. enI sekaDA joDI tyAM paDelI slIpara jevAM paNa ghaNAM moTAM hAya che ane te paga dhasatAM cAlavuM paDe che. jo paga ghasIe nahi te penTAphe nIkaLI jAya ane badhA paga dhasatAM cAlatAM heAya eTale ApaNe pagamAM paherI Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #362 -------------------------------------------------------------------------- ________________ barlinA paga ghasatAM-rAjamahelamAM 337 koI zaramAvAnuM nahi. ene hetu e che ke bhALanI lAkaDAnI pharasabaMdhI (phaloranI phalerIMga) bahuja sArI rIte ghasIne-meTu dekhAya tevI rAkhI che, tenA upara jeThAM-buTa sAthe cAlavAthI te ghasAya che temAM lisA paDI jAya ane jo upara pheTa ghasAya. te vadhAre caLakATa mAre. A taddana navIna rivAja jovAmAM AvyuM. huM paNa paga ghasatA ghasate aradho kalAka cAlyuM ane A mahela jo. bIjAne paga ghasatAM cAlatAM joI hasavuM Ave, paNa ApaNA paNa eja hAla eTale manamAM samajI javuM paDe. ekaMdare ghaNI ramuja Ave e A paga ghasavAno dekhAva che. prathama eka nAnuM epala-gRhamaMdira Ave che te khAnagI prArthanA mATe rAjamaMdira che. aMdarano mahela jUdA jUdA rAjA ane zahenazAhoe baMdhAvelo che. kreDarIka dhI greTano baMdhAvelo rUma mAne che. e rAjakAraNe eka prInsesane paraNela, paNa enI kharI strI eka ITAlIana nAme bAraerina (Barberina) hatI. ene tyAM oIlapenTa che. pheka vIlIyamane rUma ghaNo suMdara che. chellA kesaranI pahelA zahenazAhe, te pahelA rAjA, te pahelA ilekaTaro ane te pahelA Dayuko-temanAM peInTIMge ahIM che. chellA kesara ane kesarIna-zahenazAha bAnu vAparatA hatA te rUme-epArTamenTo Ave che je bahu suMdara kArIgirIvALA che. emAM bhIMta upara cAmaDAnI TepesTrI bahu suMdara che. cAmaDA upara sonerI uThAvavAnuM kAma karyuM che te manahara che. eka mATe konpharansa rUma che. tyAM kesara, maMtrI ane amArI sAthe carcA karatA. eka rAjAne besavAne rUma che. rANI rUma, mIjabAnIne rUma, TI rUma, nakazAone rUma-ema aneka oraDAo che. peInTIMgano 22 Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #363 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 338 yurepanAM saMsmaraNa jarmanI te pAra nathI. lAIbrerI holamAM suMdara pustakone saMgraha che ane te jALavI rAkhe che. A mahela khAsa jovAlAyaka che. cAlIne jotAM aradhe kalAka lagabhaga thAya che. paNa te badho vakhata AnaMda Ave che. paga ghasatAM pAchA AvI "penTAphela" kADhI nIce AvyuM ane ArmInala (zastrAgAra) jevA gaye. zastrAgAra Arsenal mAM pesatAM zarUAtamAM eka kharuM eraplena mUkyuM che. e eroplena ghaNuM jagyA roke che. e zarUAtanuM eroplena che. ene banAvanAra Hoptman Boelka hatuM ema mane te vakhate kahevAmAM AvyuM. pachI paMdaramI sadInI te AvI. zarUAtamAM temAMthI moTA paththara uDAvatA hatA te paththara joyA. seMkaDe topo paMdaramA, soLamA, sattaramA ane aDhAramA saikAnI jeI. baMdukone paNa pAra nahi. 1870 nI laDAI vakhate phrenco pAsethI meLavelA seMkaDo-hajAro benarsa-vAvaTAo laDAinAM vijayacihno tarIke upara laTakAvelA hatA. phrenco pAsethI paDAvelI taravAronuM bahu majAnuM eka jhumara laTa. kAvyuM che. emAM taravA sivAya koI paNa cIja vAparI nathI. 1814 nI chellI laDAImAM paNa jamanoe hajAro dhajAo meLavelI paNa varasAIlanA tahanAmAthI ghaNIkharI pAchI ApI devI paDelI. 1870 nI laDAI vakhate, phrenca sAme janarala meTakIe kevI vyuharacanA karI hatI ane cAre taraphathI phejone kevI rIte gherI lIdhA hatA tene AbehUba dekhAva eka meTA Tebala upara goThavyo che. zastra ane anne te eTalAM jUnA jamAnAmAM ekaThAM Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #364 -------------------------------------------------------------------------- ________________ alina zastrAgAra 339 kathA che ke tenuM varNana thAya nahi. DAbI bAjue DuMgara uparathI uDavAnuM paheluM baluna kevuM banAvyuM tenA citAra ApyA che. khaba kevA banAvyA tenI noA mUkI che. sarvathI navAI jevI coja jhepelInanA namunA-meDala che. e AkAzamAM uDavAnA mahAna saMhAraka sAdhanane kAi bIjI prajA nIpajAvI zakI nathI. enI gAThavaNu bahu nAnA AkAramAM batAvI che. varasAlanA tahenAmAthI badhAM epelIne bhAMgI nAkhyAM, eka namunA mATe amerikAne ApyuM ane bhaviSyamAM jhepelIna na banAvavAnuM jarmana prajAe lakhI ApyuM che. hAla duniyAmAM ekaja epelIna amerikAnA yu. sTeTTasamAM che, bAkI badhAM bhAMgI nAkhavAmAM AvyAM che. *panA jagaprasiddha kArakhAnAe, 120 mAila paryaMta dUra gALA cheDe evI je jaMgI teApA banAvI hatI tenA namunA ane tenI yaMtrakaLAnA namunA ahIM mUkyA che. je preAphesare e yaMtrakaLAnI zodha karelI tene laDAinA kSetramAM e tApa calAvavA mATe elAvyA hatA. kAna phADI nAkhe tevA tenA avAja thatA hatA. e preAphe sara hAla gujarI gayela che. jarmana prajAne lagabhaga niHzastra karI nAkhI che. krUjIAta lazkarI nAkarI tahanAmAthI baMdha karI che ane daza vIsa varSa pachI jarmanImAM laDanAra kASTha raheze nahi evI gaNatarI che. je prajAnA eke eka yuvAna laDI zakatA hatA te thoDA varSomAM laDAyaka jIssA gumAvI deze ema yurepanA kArasthAnIoe mAnyuM che. laDAi vakhate dArUgoLA lai janArA dhADA ane gADIonA namunA dhaNA mUkyA che. A badhA nAnA AkAramAM ( miniature from mAM ) che. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #365 -------------------------------------------------------------------------- ________________ yureApanAM saMsmaraNA jarmanI uparanA mALane Hall of Glory kahevAmAM Ave che. tyAM nIcenA personifications (avyaktanA vyaktarUpe) mane ghaNA gamyA. e sarva ArasanA che ane pratyeka hakIkatane barAkhara anulakSe che. enA phATA zeAdhyA paNa maLyA nathI. 340 Victory--vijaya. War-laDAi. Defence~acAva. History-pratihAsa. Fame-kIrti. jarmanI je laDAi agAu laDayuM hatuM temAMnI dhaNInAM citrA A hAlamAM mUkayAM che. dareka citra lagabhaga 40 phITa lAMbru ane 30 pITa paheALu haze. dareka laDAinI sAla ane vigata nIce ApelI DhAya che. jarmanInA zahenazAhA ane rAjAonAM breAMjhanAM putaLAM dareka thAMbhale mUkyAM che. phreDarIka dhI greTanuM putaLu khAsa jovA lAyaka che. tyAra pachI baMduka ane manuSyanAM tathA gheADAnAM bakhataranA meTAsaMgraha che. dareka rejImenTanA yuniphormanA dekhAva che. aneka jAtanAM bhAlAMne meTA saMgraha che. phreDarIka dhI greTa je kALA gheADA para khesatA hatA te dheDAne sTapha karI jALavI rAkhyA che. phreDarIkanuM bakhatara jALavI rAkhyuM che. laDAkhanA cAMdInA moTA saMgraha karyo che. mahAna amAtya bismArkanAM pAzAka ane akhatara jALavI rAkhyAM che. dareka prajAnA lazkarIno dekhAva-yuniphormanA dekhAva ahIM che temAM hiMdane paNa sthAna maLyuM joi jaga gamata AvI. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #366 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ld saMgrahasthAnenuM dhAma 341 AvA zastrAgAre rAkhavAmAM mULa hetu zo haze te kahI zakAya ema nathI. prajAne laDAyaka jussA jaLavAI rahe te paNa eka udeza hoya, athavA myujhIama-saMgrahasthAne mATe jarmana prajA ghaNI zokhIna che tethI purAtanI bAbatanA ane cIjonA saMgrahane arthe A cIjo jALavI rAkhI haze. laDAIne abhyAsa karanArane mATe A cIjo bahu upayogI gaNAya tevI che. bartina mATe sAmAnya. barlina ghaNuM moTuM che ane khAsa karIne temAM myujhIao te eTalAM che ke ene eka rIte City of museams "saMgrahasthAnanuM zahera' kahI zakAya. tethI bapore AkhuM baliMna ekaMdara joI levuM ane pachI bane teTalAM saMgrahasthAne jevAne vicAra karyo. barlina zahera bhAmAM laMDanathI ghaNuM caDhI jAya tevuM che. mAtra cAlate vyavahAra (TrAphIka) laMDanathI ghaNe ocho che. laMDananI piolIsa jevI ahIMnI polIsa bhapakAdAra nahIM, paNa sArI che. laMDananI piolIsa duniyAmAM ajaba gaNAya che. baliMnanI dareka zerImAM jhADa pAna ghaNuM, meTA rastAo upara jhADa ghaNuM, pArisanA bulavA jevA rastAo ane sAmAnya zobhA bahu sArI. moTA moTA be sTere che ane bAkI vepAra sAdhAraNa rIte sAro cAle che. eka meTI mArakeTa che ane Gendarmen mArakeTa kahe che. AgaLa jatAM phrenca ane jarmana kethI DUla Ave che. vacce meTo bAga che. banne devaLo eka sarakhA eka namunAnAM bAMdhelAM che. riyala komeDInuM thIeTara ghaNuM moTuM che. hAla baMdha che. pachI Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #367 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 342 yurepanAM saMsmaraNe jarmanI viTArIA pArka Ave che te ghaNo maTe che. ethanogrAphI (Ethnography) manuSya itihAsanuM myujhIama bahu suMdara che. makAna joI lIdhuM. vara minIsTrinI moTI ophisonAM mahAlaya Ave che. amerikana elacIkhAtuM ghaNI jabarI jagyA roke che ane makAna paNa ghaNuM vizALa che. embasIne Akho late bahu sarasa che. dareka rAjyanA makAna para te rAjyanI dhajA caDhAvavAnuM sAdhana hoya che, te te rAjyanA prasaMga para tene vAvaTa caDhe che. pararAjyanA elacInuM zarIra pavitra gaNAya che ane laDAI jAhera thayA pachI tene sarahada para salAmata mUkI AvavAmAM Ave che. cAnselara-vaDA pradhAnane-rahevAnI jagyA ghaNuM vizALa che. pradhAnapada parathI utare ke e jagyA khAlI karavI paDe che. hAlane cAnselara temAM rahe che. presIDenTanA sthAna para hAla suvikhyAta janarala hIMDanabarga che. te ghaNo kapriya che. spaSTavaktA gaNAya che ane lokomAM tenuM mAna sAruM che. IMglIza embasInI jagA paNa ghaNuM vizALa ane suMdara che. pArlAmenTa (Reichtag)nuM makAna ghaNuM vizALa che. hAla pArlAmenTa rajA hovAthI besatI nathI. sAme prInsa bismArkane jabarajasta smAraka che. tyAra pachI War memorial of France Ave che. 1870 mAM phrAnsapara vijaya meLavyuM tenuM smAraka sariyAma rastA para karyuM che. tene Column of Victory "vijayastaMbha kahe che, e phAnsa pAsethI meLavela zone gALI temAMthI banA vela che. enA upara Victory vijaya devatAnuM Abehuba bAvaluM mUkyuM che ane e staMbha lagabhaga 100 phITa UMco haze. phAnsane Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #368 -------------------------------------------------------------------------- ________________ barlina saMgrahasthAnenuM dhAma 343 e staMbha ghaNe sAle che. paNa te dUra karAvI zakAtuM nathI. phrAnsanuM emAM apamAna che. paNa 1870 mAM pArisamAM jai sulehanA karAra para sahIo lIdhI te vAtanI kaIthI nA kahI zakAya tema nathI. e vijaya meLavanAra Moltke mekenuM bAvaluM tenI sAme che. te bahu ochuM bolanAra paNa vyuharacanA ane gaNatarImAM ghaNa kuzaLa senAdhipati hatA ane tenuM bAvaluM paNa, tene ghaNoja ThAvake, cUpa rahenAra, mudAma rIte kAma karanAra hoya, teja batAve che. enI sAmenA rastAne avenue of victory vijaya vATikA kahe che. emAM rastA upara rAjAnAM putaLAMo mUkyAM che. ane bIjI bAju zArIrika baLanA namunA rUpe mallenI kasarata ArasanAM putaLAMmAM batAvI che. A Akhe vijayamArga jarUra jovA lAyaka che. e rasto bagIcAmaya ane putaLAmaya banAvyuM che ane ghaNA suMdara dekhAya che. AgaLa cAlaTana baga evenyu Ave che. e traNa mAIla lAMbe sIdhe raste che ane banne bAju jhADe che eTale pArisanA buDI bulavarDa jevo ja e rasto lAge che. barlinanI-bAMdhaNI evI che ke eka rastA para cha mAIla lAMbI najara paDI zake. barlinamAM bhUlAM paDavAne bhaya bahu nathI kAraNa ke rastA sIdhA che, bhula bhUlAmaNa jevuM kAMI nathI. AgaLa jatAM barlIna sTrITa Ave che te paNa ghaNe vizALa che. chellA kaisaranA pitA pheDarIkanuM bAvaluM rastAmAM Ave che te Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #369 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 344 yurepanAM saMsmaraNo jarmanI para paNa najara nAkhavA jevuM che. chevaTe eka moTuM vAyaralesa sTezana banAvyuM che tene AkAra sIdhe, ephIla TAvara jevo che. e 100 miTara eTale 325 phITa UMcuM che. emAM vacce resTorAM karyuM che ane upara paNa resTorAM karyuM che. lIphaTa caDhavA utaravAnI taiyAra che ane 40 uparAMta dAdarAthI paNa caDhI zakAya che. hajue cAlu thayuM nathI paNa zarU thayA pachI dareka musApharane jovA lAyaka thaze. enI uparathI AkhuM barlina barAbara joI zakAze. 4 HILAL Ytl grande veldi-green forest lIluM jaMgala Ave che. hajAre jhADathI e bharapUra che. e jhADo sadA pAMdaDAvALAM rahe che. ghaNu kharA pine pAInanAM jhADa che. e phesTamAM vacce eka leka-sarovara che. jarmanImAM sarovara te ThekANe ThekANe che. khUda barlinamAM paNa be traNa saravare che. eka taddana navA ughaDelAM resTorAmAM cA pIdhI. tyAM aneka jarmana mANasene joyAM. jarmane bahu cA pItA nathI. kerI koko vadhAre le che. navuM resTorAM thAya tyAM hAjarI vadhAre hoya che. je zAMti gliAMDamAM joIe chIe te ahIM nathI. ahIM gaDabaDa vAtacIta ghaNI. jarmanImAM jyArathI senAnA raNa para calaNa thayuM ane mArkane senAnA gaNyA tyArathI meghavArI ghaNI thaI gaI che ane kare eTalA badhA nAkhyA che ke kone bahu bhAre paDe che. jyAre mArkanA bhAva gagayA tyAre badhA paisAdAra lagabhaga garIba thaI gayA. makAnanuM bhADuM TharAveluM Ave temAM eka cAno kapa maLe nahi evI dazA thaI gayelI. have te sthiti eka sarakhI cAlyA kare che. senAnA AkAramAM bhAva bolAya eTale jIva jevI vadhaghaTa thatI nathI. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #370 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #371 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 7 yuropanAM saMsmaraNe. * Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com sAM susI mahela (paDAma. jarmanI). "h6 1. ] Page #372 -------------------------------------------------------------------------- ________________ alina piDAma 345 pilsaDAma. barlinathI Aje (tA. 13-8) pisaDAma javA nIkaLyo. parasaDAma baliMnathI lagabhaga 20-25 mAIla dUra che. tyAM relave raste jatAM phAsTa TrenamAM aradho kalAka thAya che. nadI mArge sTImara paNa jAya che tene deDha kalAka thAya che. moTaramAM javuM vadhAre anukULa che, paNa kharacALa ghaNuM che. piksaDAma e pheDarIka dhi greTanA vakhatathI jarmana zahenazAhane rahevAnI unALAnI jagyA che. e tadana jUduja zahera che. enI vasatI pAMsaTha hajAranI che. strI nadI hAvarane maLe tenuM eka moTuM sarovara thAya che jenA kAMThA upara e piTrasaDAma zahera AveluM che. e ghaNuM raLiyAmaNuM lAge che. Brandenburg nAmanA tAlukAnI e rAjadhAnI che. savAre 8-45 hoTelamAMthI meTaramAM beThA. eka hindI mitranI khAsa bhalAmaNathI aradhe rastethI cAlu boTamAM besavuM evI goThavaNa kukanA mANasa sAthe karI lIdhI. pisaDAmane Akho raste ghaNe suMdara che. banne bAjue puSkaLa jhADe ane sarakhI kApelI vanapaTA ane sImAmArgo Ave che. saDaka bahu sArI, muMbaI jevI ane suMvALI hoya che eTale meTara cAlI jAya. AkhuM jarmanI raLiyAmaNuM che, paNa barlina te bhavya che. aradhe kalAka raste gADI cAlI tyAM WWann See Bahn vAnasarovara AvyuM. see eTale jarmana bhASAmAM sarovara ane dariyo bane artha thAya che ane sarovara nAnA dariyA jevuM ja hoya che. ahIMthI ame sTImaramAM beThA. dUra dUra ghaNAM hamAmakhAnAMbAtha dekhAyAM. ene Strand kahe che. keTalAka khAnagI kuTuMbanA Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #373 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 346 yurepanAM saMsmaraNe jarmanI bAthe hoya che. uhALAmAM temAM ghaNuM leke nhAya che. baMdara para sekaDe nAnI nAnI yATa (yachts) paDI hatI te kalabanI hatI. loke temAM besI pharavA jAya. sTImaranuM bhADuM ApI beThA. e sarevarane Havre nadI maLe che. sTImara barAbara 11 vAgye upaDI. dUra temaja najIka cha baMdare UbhI rahI. peseMjara besavA taiyAra heya, teo utarI rahe ke besI jAya eTale eka be miniTamAM sTImara upaDe. sarovaramAM lagabhaga dazeka mAIla sTImaramAM gayA pachI piksaDAma dekhAyuM. dUrathI vilyama TAvara dekhAya che. sarovaranI cAre tarapha lIlotarI ghaNI, paNa skoTalAMDa ke svITajharalAMDanAM sarovaronI peThe ahIM bAjupara moTA DuMgaro nathI. jarmanImAM-baline pAse meTA DuMgaro nathI. nIce myunIca pAse DuMgaro ghaNA che. sAmethI AvatI jatI beTo maLyA kare. sarovara ghaNuM vizALa che. sarovaramAMthI nadImAM AvyA. sarovara pUruM thayuM ane banne bAjue seMkaDe mahAla dekhAyAM. piTrasaDAma ghaNuM zobhAyamAna ane sughaDa zahera che. kAMThe ghaNA bAthe che ane loke temAM nhAya che. nAnAM bALako mATe jUdA bAtha che. 12-15 mIniTe sTImaramAMthI utarI meTaramAM beThA, meTA AlIzana makAne-mahAlayanuM gaMjAvara zahera dekhAyuM. prathama gerIsana caca Garrison Church joyuM. lazkarI devaLa khAsa jovA jevuM lAgyuM. atyArasudhImAM eTalAM devaLo jemAM hatAM ke khAsa vizeSatA na hoya te have devaLamAM jovA jevuM lAgatuM nahotuM, paNa AmAM ghaNI vizeSatA dekhAI. eka te emAM pheDarIka dhI greTanuM kephIna hatuM ane bAjumAM tenA pitAnuM kephIna hatuM. nepoliyane jyAre jarmanI charyuM tyAre eNe A Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #374 -------------------------------------------------------------------------- ________________ balina lazkarI devaLa 347 kephIna ughaDAvI temAMnI taravAra keDe bAMdhI laI gaya; te vAta sane 1810 mAM banI, paNa 1814 mAM jyAre prazIana saradAra bucaranI madadathI velIMgTane nepalIanane harAvyuM, tyAre jarmane e taravAra pAchI lAvyA. taravAra letI vakhate badhAnI heTa-TopIo nepalIane utarAvI hatI ane kahyuM hatuM ke pheDarIka dhi greTa heta to nepolIana jarmanImAM kadi AvavAne vicAra karI zakta nahi, e devaLamAM kesarane mALa para UMce besavAnI jagyA che. zahenazAhabAna mATe nIce jagyA che. AkhA devaLamAM laDAImAM meLavelA seMkaDo vijayadhvajo TAMkyA che. e carcane Akho dekhAva lazkarI che. pulapITanI paDakhe ghaDi-senDa kaleka rAkhI che. pheDarIka dhi greTano hukama hatuM ke pAdarIe bahu lAMbu bhASaNa na karavuM tenuM vakhata mATe dhyAna rahe mATe bAjumAM ghaDi mUkI che. - AkhuM maMdira ArasanuM che. Arasa ghaNI UMcI jAtane che. sAme pheDarIka dhi greTanuM bhavya bAvaluM che. carca jotAM lazkarI carca kevuM hoya tene Abehuba khyAla Ave tema che. hoTela AIsIDalara Hotel Einsiedler aitihAsika che. e 1721 mAM sthapAyelI che ane ahIM badhA rAjAo AvI gayelA. enA hAlamAM keTalAMka ramaNacinha paNa mUkyAM che. laMca laI nAne pelesa jevA gayA. tyAM vacce eka daLavAnI ghaTI Ave che. ene avAja ghaNe thatA hatA te pheDarIka dhi greTane game nahi eTale eNe mAlekane mIla baMdha karavA kahyuM. mAleka magajane phATelo hato. eNe kahyuM ke barlinamAM jyAM sudhI kAyadAnI keraTa che tyAM sudhI koinI magadUra nathI ke tene aTakAvI Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #375 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jarmanI 348 yurepanAM saMsmaraNe zake. pheDarIkanuM kAMI cAlyuM nahi. ghaMTI-mIla tyAM kAyama rahI. te mahAna zahenazAha kevo nyAyI hato te hakIktanI yAdamAM A banAva TAMkavAmAM Ave che. sAM susI. ati manohara bagicAnI vacce sans souci sAM susIno mahela Avela chee pheDarIka dhi greTanuM utpALAnuM vizrAmasthAna hatuM. rAjakhaTapaTathI kaMTALI te ahIM dara zAMti levA Avato hato ane zAMti maLe te nAne paNa suMdara mahela bAMdhe che. tene bheMyataLIyuM ja che, mALa nathI. AjubAju bagice che te adbhuta che. e bagice anyatra je nathI ema kahevAmAM jarA paNa atizayokti nathI. mahelamAM dAkhala thavAne jarA vakhata hatA eTale bagicAmAM najara karI. emAM sArI rIte kApIne navA navA goLAkAranA jhADonI goThavaNa joI ghaNI navAI lAgI. dUrathI joIe te koI goLa cakara, koI sIdho maMDapa vigere navA navA AkAra lAge. vacce jagyA nahi. kApavAnI bhAre khUbi dekhAi. jamIna paranA lIlA ghAsanA cAse paNa eka ekathI jUdA paNa navA navA AkAranA ane suMdara. uparAMta samarahAusa-myujhIka plesa-benDasTenDa jevuM ane vacce suMdara putaLAMo hatAM. e jotA hatA tyAM mahelamAM dAkhala thavAno samaya thaye. aMdara mahela sAdhAraNa, paNa zAMti maLe teva. pheDarIkane besavAnI khurazI jenA para besI te maraNa pAmyo hato, tene lakhavAnuM Tebala vigere asalI cIjo jALavI rAkhI che. ene gAyanane ane pAvo vagADavAne ghaNo zokha hato. te pAvo paNa tyAM paDe che. A nAnA mahelamAM phrenca penTara vAMTuAnA pinTIMga ghaNuM che, suMdara che. thoDAM putaLAM paNa che. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #376 -------------------------------------------------------------------------- ________________ barlina sAM susI 349 myujhIkala mAne che. Arasano che. enA dareka eraDAmAM jhumara bahu suMdara che. e Mountain crystal nA ane bahu zobhAyamAna che, enA kAcamAM lIsoTA ja nathI ane bahu khAM lAge che. dareka hAlamAM evAM jhumara che. bahu zobhatI rIte goThavyAM che. chevaTe eka Voltairs ne rUma Ave che. e kavi hato ane pheDarika dhi greTane mitra hato. ene cIDavavA mATe enI gerahAjarImAM enA rUmamAM pazu pakSI rAjAe cItarAvyA. e bahu suMdara citra che. emAM vAMdare paNa cItarA paNa ethI Tera gusse na thayo. bAkI A mahela sAdhAraNa gaNAya. zAMti kharI. Sans Soci sAM eTale nahi ane susI eTale zeka. A nAma ghaNuM prasiddha che. mahela karatAM bagice adbhuta che ane te mahelanI sAme ja Ave che ane khAsa jovA lAyaka che. ame te jevA cAlyA: bagice caDa utara ghATane che eTale DhaLAvathI nIce utarAya che. lagabhaga 250 pagathIA che paNa te dareka cAra iMcanA ane dAdara mAtra vaccenA bhAgamAM che. be bAjune cheDe DhaLAvathI deDI utarI javAnuM che. eka eka DhoLAva pUro thAya tyAM sapATi Ave che. te upara phUTanAM jhADa ane te mATe kAcanA bokasa rAkhelA che. rAjA jamavA bese tyAre tAjA phuTa khAvA letA. badhI jAtanAM phuTa temAM che. jhADanA kaTe te ajaba AkAranA. sAta ke ATha DhALa utarI nIce jaI uparane dekhAva joIe te ajaba lAge. nIce moTe phuvAro che. phuvArA pharatI agiAra manuSpAkAra Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #377 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 350 yuropanAM saMsmaraNe jarmanI dhAraNa karanArI zaktinAM pratibiMba ArasanAM che. mAro gAIDa nIcenAM nAme kahI za. - Goddess of War-Minerva-laDAinI devI (huM "mInaravA" eTale sarasvatI devI samajato. cItra jotAM temAM bhUla hatI. mInaravA e laDAInI devI jevI ja lAge che.) Diana. Goddess of Hunting.--40141 an. Venus. Goddess of Beauty-saMdaryadevI. Hermes. God of Commerce & YouthvyApAra ane vaivanano deva. (A bahu suMdara che. enA pagane pALe banAvI che ane ADo sute che paNa AMkho cakaLa vakaLa thatI batAvI che. Amphititi. Goddess of Water-jaLadevI. Hephestus. God of Fire & of ron-smithsagnideva ane luhArane deva. Juno. Wife of God Jupiter 224fddevanI patnI. A sarva ArasanAM putaLAM che. ghaNAM suMdara che. enA pheTA maLyA nathI. dareka AkAra abhyAsa karI samajavA yogya che. enA pratyeka aMga manohara ane bhAvavAhI che. phuvArAmAM sArI ane lAla raMganI hajAro mAchalIo che. Akho bagice ghaNe jovAlAyaka che. bAjumAM pUrva dizAe pIkacara gelerI che temAM Dicks & Rouben DIkasa ane rUbenanAM ghaNAM peInTIMga bahu suMdara Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #378 -------------------------------------------------------------------------- ________________ alina nUtana mahAlaya 351 che. rUbena haMmezA strI citramAM potAnI strInuM moDela letA eTale enI meDAnA ke kAi paNa suMdara strIpAtra enI strI hatI. phreDarIka dhi greTa ane bAramerinAnA keTalAka citrA bahu suMdara che. citrakArAe AkhA bAibalane aneka rIte cItaryuM che. suMdara citra eTale bAibalanA koI paNa prasaMga lai te para bhavya kalpanA samajavI eTale emAM Dresa ane bhAva paNa purAtanakALanAja Ave. AgaLa navA mahela Neues Palais khAsa jovAlAyaka che. posaDAmamAM e kharI cIja jovAnI che. phreDarIka dhi greTa sAta varSanI laDAi ( Seven years' War) laDaye. ene ( phreDarIkanA ) rAjya samaya sane 1740 thI 1776. e sAta varSanI laDAI lagabhaga sane 1766 mAM thai. emAM jarmanIne ghaNuM sahana karavuM paDayuM. jarmanI badhAM rAjyeAnI vacce che aTale ene avAranavAra ghaNI meTI laDAi laDavI paDI che. chatAM pote laDAthI pAchA haThayA nathI ema duzmanAne batAvavA memAMTe ajaba mahela bAMdhavA mAMDayA. e brA vizALa ane kArIgarIthI bharapUra che. sAme mANasA mATe ane umarAve mATe bagalA che. khUda mahelamAM dhaNA rUme che, paNa eka rUma te ajama che, abhinava che. enuM varNana ene sthAne Avaze. chelle kaisara ene unhALAnA rahevAsa tarIke vAparatA hatA. enuM zilpa Dutch parock kahevAya che. parock eTale mixture. ceAkhI Daca sTAIla nahi paNa mukhyatAe ca. mahelanA upara traNa suMdarIe rAjamugaTa dhAraNa karIne UbhI che. e rAjamugaTa-krAuna jarmanI che. e vakhate AsTrI ane razIAnI gAdIpara strI hatI ane phrAnsane rAjA seALamA lui Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #379 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 35ra yurepanAM saMsmaraNe (Luis XVI) hato te strI jevo hato. e traNe jarmanInA duzmane strIrUpe jarmana rAjamugaTane pitAnA hAthavaDe UMce dhAraNa karI UbhA rahela che ema temAM batAvI jarmanIe pitAnA badhA duzmanonI mazkarI karI che. jamInataLIyuM ghaNuM UMcuM che. rUmamAM zaNagArane pAra nathI. naMbaravAra oraDAo nIce pramANe - 1. zayanagRha-rUpAne rUma che. emAM rUpuMja cItaryuM che. ane kula rUpe vAparyuM che paNa badhuM sTAIlathI. e sleeping room kahevAte hato. ' 2. pratigraha-Working room-ghaNa renakadAra. 3. saMgItagRha-Music room-kharekhara pictures. -que che. ene pheTe lIdhela che. dareka rUmamAM jhumara mAunTana krIsTalanAM che, ghaNA nirmaLa dekhAya che ane bahu sArI rIte jALavI rAkhyA che. 4. AtithyagRha-Reception room-emAM khurazIo bahu sArI che. dareka rUmamAM pIkacare sArAmAM sArA kaLAvidhAyako pAse karAvI mUkyAM che. 5. parvagraha-Festival room-emAM MosaicnuM eka citra ane bIjA ghaNAM peinTIMga che. rUma moTe che. ahIM moTA prasaMge thatA hatA. 6. bhejanagRha-Big Banquet Hall-ghaNo lAMbo ane vizALa. sIlIMga para "savAra," "bera" ane "sAMja'nAM traNa citro bahu jovAlAyaka che, emAM savAra-prabhAta vigerenAM rUpaka che. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #380 -------------------------------------------------------------------------- ________________ balina pravAlagrahanI viziSTatA 353 - 7, pravAlaga-Shell room-piTTasaDAmanI A khAsa navInatA che. enI bhIMta upara chIpalI chIpalAM Mother of pearls evI rIte goThavyAM che ke enuM varNana karavuM azakya che. e rUmamAM cAlatA phuvArA ArasanA che, bAkI badhe chIpalIo che, paNa enI goThavaNa ajAyabImAM nAkhe tevI che. pUrI lAITa thaI hoya tyAre e devabhuvana jevuM lAge che. enI bhIti ane chata upara paNa kArIgarIthI chIpa goThavI che. e rUmamAM dazeka mIniTa UbhA rahI jovA jevuM che. enuM varNana karavuM te azakya che paNa pIkacara jovAthI kAMI khyAla Avaze. rUma ghaNe moTo che. 8. AtithyagRha-Reception room- sAruM che. emAM turkasthAnanA sulatAnane keda karyAnuM bhavya citra che te khAsa jovA jevuM che. bIjA ghaNuM citro che. che. Atithyagraha-Reception room-emAM peInTIMga ghaNuM sArAM che. 10. makhamalaga-Velvet room-emAM TesTriI (paDadA) AkhI malamalanI che. 11. saMgItagraha-Music room-nA. 3 pramANe. emAM pIAne suMdara che. 12. Saloon-ajaba che. "Gorgeous" evo zabda mukhamAMthI nIkaLI paDe. emAM sUryanAM kiraNo dekhAva che. enI pharasabaMdI ghaNuM suMdara che. emAM kula kAma Mosaic nuM kareluM che. pharanIcara badhuM jovAlAyaka che ane phAyaraplesa (agnisthAna) ajaba che. A sarva varNana navA mahelanA nIcenA mALanuM thayuM. 23 Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #381 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 354 yurepanAM saMsmaraNe jarmanI uparane mAthe nAca (DAnsa) mATe ghaNuM vizALa rUma che. enI pharasabaMdI ghaNI kumAsadAra suMvALI ane mejheika kAmanI banAvelI che. bAjumAM chellA kesarano maLavAno rUma che temAM sArI khurazIo ane citro tathA Tebala che. bAjumAM risepzana rUmamAM bahu sArAM citra che. enI paDakhe zahenazAhabAnune risepzana rUma che. phesarUma paNa suMdara che. Arasane rUma ( Marble room) ArasathI banAvelo che. bIje DAnsIMga hola paNa ghaNo vizALa che. emAM Judgment of Boris nuM citra ghaNuM moTuM ane khAsa jovAlAyaka che. uparAMta keTalAMka risepzana rUme che. bAjumAM moTuM thIeTara-nATayagRha Ave che; e ghaNuM suMdara che, besavAnI kula jagyA makhamalathI maDhelI che, traNaso eka sAthe prekSako besI zake tevI temAM goThavaNa che, bahu ronakadAra banAvyuM che. nATayabhUmi UMcI ane suMdara che. ghaNI vizALa che. barlinathI operA karavA mATe ahIM bolAvatA hatA. rAjyabhuvanamAM nATakazALA e navInatA ane tenI ATalI cokhAI ane bhavyatA e vizeSa navInatA. bAjumAM lAIbrerI che. te ghaNI vizALa che. chellA kaisara unDALAmAM A mahelamAM raheto hato. mulenA vaibhava sAthe A vaibhava sarakhAvavA jevI che. mugaloe je makAne-minArAo baMdhAvyAM che tenA bahAranA dekhAva pAse A mahAlaye kAMI nathI, paNa aMdaranI sagavaDa AmAM ghaNI vadhAre che. zilpakaLA hiMdusthAnanI jarA paNa pAchI haThe tevI nathI. aMdaranI sagavaDanI vAta taddana judI che athavA megala zahenazAhe jyAre rAjya karatA hatA tyAre aMdara Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #382 -------------------------------------------------------------------------- ________________ alina pheDarIka kesara myujhIama 355 zaNagAra kevo haze te jALavI rakhAyuM nathI eTale te saMbaMdhI kAMI kahI zakAya nahi. ahIM to je Tebala para kesara lakhate ke pheDarIka marI gayo te paNa jALavI rAkhyAM che. eka ghaDiyALa pheDarIka gujarI gayo te vakhate cAlatuM baMdha karyuM che ema kahe che. emAM rAtanA ka. 2-20 ne TAima batAvyo che. nadIkAMThe majAnuM resTorAM che. sAme taravAnI kalabo che temAM aneka cheDI chokarAo beTamAM besI nAnA halesAM mAre che, roIga kare che athavA taratA dekhAya che. vizALa taTapara vAjA vAge che. seMkaDo khurazIo paDI che. leka cA kAkI pIe che ane cheDe vakhata besI bIla cukAvI cAlyA jAya che. A vaibhava pisaDAmane barlInane aradhe raste che. nadInA kinArAnI bAjumAM meTe pula che tenI othe resTorAM che. balina (cAlu) balina AvavAno rasto paNa ghaNe suMdara che. keDarIka kesara myujhIama. bahu majAnuM che, te trIje divase (tA. 15-8-26) savAre joyuM. emAM sane 1400 thI 1700 sudhI eTale paMdaramAM seLamAM ane sattaramA saikAnAM ghaNIkharI skUlone citra-peI nTIMgane saMgraha che. e jotAM venIsa, phalorensa, milAna, phalemIza tathA Daca skUlonA citrakAmamAM taphAvata zuM che te samajI zakAya che. jarmana skUlanAM citro paNa ghaNuM che. A myujhIemanA 65 rUma che ane dareka citranI nIce te citaranAranuM nAma ane tenI skUla tathA samaya ApyA che. nIcenAM citro khAsa jevA lAyaka lAgyAM - Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #383 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jarmanI 356 yuropanAM saMsmaraNe pheDarIkanuM bAvaluM. A pheDarIka te chellA kesara vilIyama dhI sekanDane pitA thAya. 15mI sadI. Daca skUlanAM citromAM lInana upara oIla kalara vAparatA hatA. A skUla i. sa. 1400 thI zarU thaI. mIDala hAina pIrIaDa. DacanI peThe temAM paNa lInanA upara oIlakalarathI citro dorelAM hoya che. ar 24183-Van Eyck Belgian school. Flemish school 22 Belgian schooluccAra-belIyana skUla. phalemIza citArA jIvananA bhAva barAbara utAranAra hatA. ITAlIana mukhAkRti para sAruM kAma karatA hatA. ITAlI ane eka manuSya cItare; phalemIza ghaNebhAge bahu cItare. Last Judgment. A citra ghaNe joyuM. emAM svarga narkano khyAla Ave che. citramAM UMce jIsasa krAIsTa besI nyAya Ape che. jarmana skUla. paMdaramI sadI. Bild-Holbein. Durer-572. Cranochke. enuM vinasa ane emera-saMdarya ane prema bahu prasiddha che. Cologne German school. soLamI sadI- Dutch school (Roterdam & Amasterdam) Utrecht & Hock. Ruben ane tene cele (pupil) Van Dyck. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #384 -------------------------------------------------------------------------- ________________ upa7 barlina keDarIka kaisara myujhIama 357 vAna DAImAM ITAlIana skUlanI asara che. e soLa ane sattaramI sadImAM Ave che. rUbenanAM ahIM ghaNuM citrakAma che. enI strInI mukhAkRti eNe dareka jagyAe cItarI che. enI meDela te hatI. De nos (Antwerp). . Rembrandt 17th Century. 18mI sadI. Daca skUla. ITAlIana skUla. mAIkala eMjela. keresIo Carraccio (Venice school). A skUla jarA Modern arvAcIna che. Tintoretto. Tizian. Crivelli (Venice school). Vittori carpaccio. $221.21 (Venice school) Florence school. Della Porta ( caherAne dekhAva bahu suMdara-face expression Living school). Venice school looks for details-venisanI zAkhA vigata upara dhyAna Ape che. Florence school for face & light- 12czall zAkhA mukhAkRti ane prakAza upara dhyAna Ape che. Leda (Jupiters daughter) with a 'swan (in which form Jupiter approaches her ) Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #385 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 358 yuropanAM saMsmaraNe jarmanI lIDe (kyupITaranI putrI) haMsa sAthe-je rUpamAM jyupITara tenI pAse Ave che. rAphela-Raphael. (Florence school ). Verona-verenA skUla. emaNe phlorensa skUla karatAM jarA vaheluM zarU karyuM. Milan school. It is gorgeous. It is also called Lombardi school. milAna zAkhA bhapakAdAra che. ene lombArDa zAkhA paNa kahevAmAM Ave che. vincInuM phalorAnuM (wax statue) mINanuM putaLuM. Flora is goddess of flowers-kalerA e phuladevI che. Vinchi (Florence) Ascention of Christ. Roselli & Botticelli-beTIselI bane-Florence school.-pharensa skUlanA che. nezanala gelerI. ahIM 18mI sadInA ghaNA suMdara citra che. (Neptune & Amphitrite) 939 242 ornet mAM bahu suMdarabhAva mUke che. Ascention of Christ by Arnold--241.iesoj kAiTanuM svargArohaNa. AranolDanA ghaNuM citra jovAlAyaka che. Island of Happiness-sukhadvipanuM ajaba kAma che. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #386 -------------------------------------------------------------------------- ________________ balina citrakaLA ane zilpa 259 Scurry nuM centaur-seTara eTale ardha gheDA ardha manuSyadeva-kinnara A AkhI gelerImAM pAMcase upara jovAlAyaka citra che. zi95 mATe nIcenuM dhyAnamAM rAkhavuM- Greek school nA traNa vibhAga che. e darekamAM thAMbhalA sIdhA meTA hoya che. Jonian-zilpa tadana sAduM. jenIana. Dorian zilpamAM eranAmenTala nakazIkAma. thoDuM Corinthian mAM eranAmenTala nakazIkAma. ghaNuM. emAM kamAna-Arca ke evuM kAMI heya nahi. Gothic style mAM kamAna kharI paNa \ AvI aNadAra. goLa nahi. Bisantine 24491 Romanasque style Hi kamAna goLa, zilpanI ATalI vAta jarUra dhyAnamAM rAkhavI. vadhAre vAMcI mAhItagAra thavuM. te yuropanAM devaLo samajAze. zilpanuM sAdhAraNa jJAna yurepanA moTA devaLanAM kAme samajavA mATe jarUra che. (juo pR. 5 upadyAta.). citra pradarzana samajavA heya te bAibala vAMcavuM, yuropamAM jyAM tyAM citArAoe AkhuM bAIbalaja cItaryuM che. dareka vArtAne khIlAvI che. bahu bahu rIte cItarI che. emAM krAisTa ane merI (meDenA)nA citrone pAra nathI. krAIsTanA janmathI mAMDI krAisTanuM phusIphIkazana ane esenzana bahu cItaryuM che. lagabhaga dareka nAmAMkita citArAe emAM pitAnI zakti ajamAvI che. - Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #387 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 310 yuropanAM saMsmaraNe jarmanI bapore De. kalesInephane maLe. tenI sAthe bahu vAtacIta thaI. e meTA umarAvane putra che. enuM vaya mAtra 35 varSanuM che. eNe "jenIjhama'nA upara ghaNuM moTuM pustaka lakhyuM che. karmagraMtha uparathI karmanI phIkI upara lekha lakhI ph. DnI DigrI lIdhI che ane bahu utsAhI ane udyogI che. AvatA somavAre e bhASaNa karavA amerikA janAra che tethI bahu vakhata na lIdhe. sAthe cA pIdhI ane pachI keTalIka vAto karI. enuM jJAna bahu suMdara che ane ene abhyAsa vivecanazIla (critical) ane vivekasarane che. enI sAthe dharmasaMbaMdhI keTalIka vAta thaI. mAre che. byularanuM lakheluM hemacaMdranuM jIvana carita je hAla maLatuM nathI te pustaka meLavavA eka moTA bukaselarane tyAM javAnuM thayuM. tyAM ghaNuM joyuM. sAMje jamI brIsTala hoTelamAM suI rahyo. ahIM eka mI. vakhArIyA nAmanA pArasI gRhasthane maLavAnuM thayuM. teNe ugahunnaranI ghaNuM cIjo barlinamAM joI hatI. tenI sAthe hiMdusthAne have ugane abhyAsa yuropa pAsethI kevI rIte karavuM joIe te saMbaMdhI ghaNI vAtacIta thaI. huM eka kesamAM temanI sAme hato, chatAM paradezamAM dezI mANasa maLe tyAre araspara keTalo AnaMda thAya che teno khyAla Ave. bharUca jIllAmAM rUnI moTI phekaTarIonA e mAlika che ane ugathI pite keTalA vadhI zakyA che ane jarmane keTalA udyogI che tene emaNe bahu suMdara khyAla Ape. hiMdustAnanI jarUrIAta atyAre udyoganI keLavaNInI che tenA para emaNe bahu bhAra mUkyo. atyAranI hiMdusthAnanI zikSaNapaddhati saMbaMdhI paNa temanI sAthe sArI carcA thaI. jarmanI sAMcAkAmamAM ane vijJAnanA abhyA Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #388 -------------------------------------------------------------------------- ________________ alina vaibhava-nANuM 361 samAM keTaluM AgaLa vadhyuM che tenAM emaNe jAtianubhava uparathI ghaNA dAkhalA ApyA. jarmanI laDAithI nIcAvAi gayuM che chatAM barlinanAM vaibhava ane subraDatA chaka karI nAMkhe tevAM che. tyAM bekArI (unemployment ) te prazna nahi jevA che. enI suMdara saMsthAe ane enA lokonA ughama duniyAne AzcaryamAM nAMkhe tevAM che. arlina pArisathI utare tevuM nathI. emAM meAjamajAnAM sthAne paNa dhaNAM che ane ekadare lAkA udyAgI vadhAre che. Akhu zahera dhaNuM raLiyAmaNuM che ane rastA moTA ane sIdhA che. aliMnamAM jyAre mAnA bhAvanI uthalapAthala thaI tyAre bahu cavaNu utpanna thai hatI. mAre gAiDa kahetA hatA ke tene eka aThavADiyuM bhADuM mADu maLyuM te eTalI ochI rakama maLI ke khIranA eka glAsa temAMthI maLe nahi. keTalIkavAra roTalInA eka mIlIA mArka,besatA hatA. pachI rIsTAge (jarmana pArlAmenTa) senAnA dheAraNu upara mAkarsa kADhayA tyArathI badhuM adha esatuM thai gayuM che. atyAre jarmanI dhaNuM mAdhu paDe che. eka pAunDanA 20ane saheja upara (lagabhaga 20-4) mArka maLe che ane eka eka mArkanI 100 phenIga ( pfennig ) thAya che. lAkA ene penI kahe che. 5-10-50 phrenIganA pItaLanA sIkka! ane 1-2-3 mArkanA nIkalanA sIkkA maLe che. bAkI rIzaTAmanI nATA maLe. meM senAnA dRza athavA vIza mArkanA sIkkA meLavavA prayatna karyo paNa maLI zakayA nahi. calaNu sAnAnA dhAraNa upara che, paNa sAnuM lokeAmAM pharatuM nathI. hoTelamAM IMglIza chApA badhA vecAtA maLI zakatA hatA Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #389 -------------------------------------------------------------------------- ________________ yurepanAM saMsmaraNe jarmanI ane sTezanee paNa chApA maLe eTale duniyAmAM banatA banAvathI huM mAhItagAra rahI zakato hato. jarmanI ke iTAlimAM badhI jagyAe aMgrejI chApA maLe che. DelImelanI konTInenTala AvRtti pirisathI chapAI badhe jAya che ane "TAImsa", "sTAnDarDa" vigere upayogI chApAo yuropamAM sarvatra maLe che. amerikana Newyork Herald patra ghaNuM kharuM vAMce che, je pArisamAM. chapAI AkhA yuropamAM prasare che. baliMnanA rastAo bahu sArI che. koI paNa zerI ( strasse) jhADapAna vagaranI nathI. rastA paththaranA cerasAnA athavA DAmaranA hoya che. TrAma AkhA zaheramAM che. basane vahe vAra bahu nathI paNa vadhato jAya che. TekasI ghaNuM maLe che paNa laMDananI peThe meMdhI ghaNI. barlinathI kelana. cothe divase (tA. 15 ogasTa ravivAre) savAre 8 vAge barlina cheDayuM. sTezanarapara jarUrI sarva sagavaDa kukane mANasa karI ApavAnuM hatuM, Trena TAImasara hatI. gADI ghaNI phAsTa hatI. TrenamAMthI dekhAva bahu suMdara, najare paDato hato. cAretarapha phaLadrupa. khetare ane vacce vacce jhADanA ghIca jaMgale Ave. barlinamAM grIna phoresTa (Grinwalde) che. AgaLa jatAM eka bleka pheresTa Ave che. huM tyAM (bleka phoresTamAM) jaI zakyo nahi paNa vacce aneka jaMgale Ave che te gADImAMthI joyAM. jaMga lamAM vacce meTara cAlI zake tevA rastA hoya che ane tadana nIrava zAMti hoya che. jaMgalo rAkhavAnI jarUra varasAdane aMge che paNa tene upayoga paNa kema karI zakAya tene hisAba jaMgalakhAtuM Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #390 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mArge rahAIna pradeza 363. *......... ane tene abhyAsa forestry Ape che. jarmana prajA e viSayamAM ghaNI kAbela gaNAya che. eNe badhe AdhAra pitAnA deza upara rAkhyo che. ene cAre taraphathI vyavahAra baMdha thayo hoya te paNa e varSo sudhI pitAnA dezanA pAka upara nirvAha karI zake e phaLadrupa deza che. AkhI laDAI daramyAna jarmanImAM rezana (ration) mitAhAranuM dhoraNa hatuM. je loko laDavA gayA na heya tene amuka mApanuM dUdha ane breDa maLe. kahe che ke mAMsa te sAta divase bahu thoDuM maLatuM. bAkI laDanArAone joIe teTale khorAka ApavAmAM Avato hate. Akho jarmanapradeza ghaNe phaLadrupa dekhAya. DhoLAvavALI jamIna paNa ThekANe ThekANe khetInA upayogamAM lIdhI che. ApaNane te e hanging gardens lAge. ahIM paNa khetIvADInuM kAma badhuM ghaDA pAse levAmAM Ave che. gheDA jabarA hoya che paNa phrAnsa ane IMglAMDa jevA majabUta na lAgyA. naheranI sagavaDa paNa ane nAnA gAmaDAmAM paNa vIjaLInI TrAma, gesa.. gaTara ane TelIphona te kharAja. jarmanIne A pradeza bahu suMdara ane taddana lIle lAgyo. ane bAkIne bhAga paNa teja che ema kahevAmAM AvyuM. pUchatAM khabara paDI ke A sarva lIlotarI uhALAmAM ja khIlI nIkaLe che. sapTebara besaze ke badhuM khalAsa. phrAnsane dakSiNa pradeza (Riviera ne vibhAga) ane iTAlija lIlA rahe che. ziyALAmAM pANI ane barapha sivAya kAMI dekhAya nahi. jhADenAM mAtra suMThAM ja hoya che. eka lIluM pAMdaDuM najare paDe nahi. rAhaIna (Rhine) nadI meTI dariyA jevI che. e svITajharalAMDamAMthI nIkaLI AkhA pazcima jarmana pradezamAM pasAra thaI Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #391 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 364 yurepanAM saMsmaraNe jarmanI laMDa AgaLa northasIne maLe che. e nadImAM meTI sTImare jaI zake che. enI banne bAjune pradeza bahu ramaNIya, jevA lAyaka ane lIlerIthI bhareluM che. enA upara ghaNuM meTAM -zahera AvelAM che. ghaNA mANase sTImaramAM besI emAM bhAI sudhI musApharI karI zake che. sRSTisauMdarya ane phaLadrupatAne mATe hAinalenDa" suvikhyAta che. kalana (Cologne) athavA Koln-German hAIna nadI para AveluM jarmananA uttara-pazcima vibhAganuM ghaNuM moTuM - zahera che. tenI vastI 8 lAkha mANasanI che. nadI tyAM ghaNI meTI che. e zaheramAM mAre gADI badalavAnI hatI. huM ekaleja hate eTale kaloka rUmamAM sAmAna mUkI najIkamAM zahera jevA cA. sTezana najIka ghaNuM moTuM kevIla hatuM. aMdara jaI joyuM. milAnanA Domo kethIDralathI sahaja nAnuM paNa ghaNuM UMcuM hatuM. A devaLa jotAM majA AvI. emAM thAMbhalAne pAra nathI. UMcA 125 phITa haze. rastAparanAM bAraNuM sAdhAraNa hatAM paNa tenI AsapAsa ghaNuM suMdara nakazIkAma joI najIka seya hoTela hatI temAM cA pI pAcho TrenamAM besI gaye. AvatI vakhata kelana jarUra jevuM evo vicAra karyo. rahAInanA kAMThA upara Trena cAlI. piNA kalAkamAM bena AvyuM. "hoTela golDana TarnaHotel Golden Stern (Tana eTale sTAra-tAra)mAM utaryo. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #392 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bena De. jekebI 36pa. bena savAre UThI nityakarmathI paravArI che. je kebIne maLavA gaye. emanI umara 76 varSanI che. emanI sAthe mAre patravyavahAra hato ane teo 1912 mAM muMbaI AvelA tyAre maLelo hato eTale temane tyAM javAmAM mane saMkoca nahotuM ane meM temane prathamathI lakhI paNa jaNAvyuM hatuM. temanI sAthe mAre bahu vAto thaI. emanA jJAnanuM zuM varNana lakhuM? ATalI moTI umare vAMceluM ghaNuM upasthita che ane emaNe eTaluM vAMcyuM che ke je viSaya para vAta thAya tenAM saMskRta nAme paNa badhA yAda ane gharamAM lAibrerI paNa eTalI vizALa ke turata pustako laI Ave ane cAlatI vAta sAthe saMbaMdha dharAvatAM TAMcaNe kADhI Ape. De. je bI. e jJAnanA bhaMDAra athaMga abhyAsane kAMIka paricaya karAve asthAne nahi gaNAya. e saMskRta bhASAnA moTA skalara che. emaNe hiMdusthAnanI vividha phalezIne abhyAsa karyo che. chaba, alaMkAra ane veda upara teo pramANabhUta gaNAya che. jenIjhamanA e meTA skalara che. benanI (Bonn) yunivarsiTimAM emaNe ghaNAM varSa prephesara tarIke kAma karyuM tyArapachI e sATha varSanI vaye vAnaprastha thayela che paNa haju paNa emano abhyAsa cAlu che. sane 1875 mAM teo pustakanI zodhakhoLa karavA De. bulara sAthe hiMdusthAna AvyA hatA. mane kahe ke "tamArA janma pahelA huM hiMdamAM Avyo hato ane bahu jagyAe pharyo hato." e Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #393 -------------------------------------------------------------------------- ________________ yurepanAM saMsmaraNe jarmanI vakhatanA emanA riporTo-vRttAMta-majuda che. e vakhate ghaNI amulya cIjo e jarmanI laI gayA. jarmanIne hiMdasaMbaMdhI pustaka ane lekhene saMgraha dhaNo meTa gaNAya che. tyAM keTalIka te alabhya cIjo maLe che. Leipzig ane BerlinmAM moTAmAM meTI lAIbrerIo che. balinanI lAIbrerImAM 20 lAkha pustako che temAM hiMdanA aneka dharmonAM hajAre pustaka-pAnAMo che. jenadharmanAM pustako paNa tyAM ghaNuM che ema jaNayuM. lIpajhIgamAM paNa ghaNuM maTI lAIbrerI che. jarmanImAM riTAyara-nivRtta thAya tyAre pagAra hoya teTaluM ja penzana maLe che ane tenA upara te sateSa mAne che. emaNe eka nAno baMgale kharIdyA che. baMgalAnI pAchaLa suMdara bAgaco che ane bagicAnI racanA ane temAM utpanna thatAM phaLonAM teo khUba vakhANa kare che. e sAMbhaLatAM ane khAsa karIne enAM Alu (plums) khAtAM mane ghaNe rasa paDyo. bIjI vakhata 1913 mAM teo hiMdamAM AvelA, te vakhate mAre temano prathama paricaya thayo. te pahelAM mAre temanI sAthe patravyavahAra cAlato hato. e saMbaMdha haju sudhI cAlu hate. emanI sAthe thayelI badhI vAta lakhavI mukela che. phakta muddAnI vAta lakhuM chuM. prathama zarUAta "otiSanA viSayathI thaI. te para temaNe sUryasiddhAnta graMtha kADhavo. iDIana yuphImerIsa (Euphemeres)nAM pustako batAvyAM. e viSayane emaNe bahu UMDo abhyAsa karyo che. chellI buko dIvAna bahAdura svAmI kanu palAInI che temAM I. sa. 700thI 2000 sudhInI aMgrejI tArikha sAthe gujarAtI tArikha vAra nakSatra grahaNa vigere TebalanA Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #394 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 317 bona Do. jekebI -koThAnA-AkAramAM ApyAM che. emane abhyAsa ATale vizALa che chatAM dhyAnamAM rAkhavA jevuM mane e lAgyuM ke eo phaLA dezamAM jarA paNuM mAnatA nathI. pachI "apabhraMza bhASA " para vAta nIkaLI. pite be kathAo chapAvI che te batAvI. atyAre je Agamo vigere chapAya che tenA para abhiprAya ApatAM kahyuM ke e sArAM chapAya che. e pustakanA AkAramAM chapAya to vadhAre sAruM. ema paNa kahyuM apabhraMzane ApaNI pAse je saMgraha che te 12 mA saikA pachIne che. te pahelAmAM mAtra zrI hemacaMdrAcAryanA 200 ka labhya che. apabhraMzamAM lakhAyeluM AdipurANuM maLe to ghaNuM sAruM ajavALuM paDe ema kahyuM. te graMtha sAtamA saikAne che. emanA ghaNA graMtho joyA, emanI lAIbrerI ghaNI suMdara che ane temAMthI khapa paDe te graMtha teo turata hAthamAM laI zake che. ame Iga rUmamAM beThA hatA chatAM ATalI umare jarA paNa pramAda vagara amArI vAta daramyAna keTalI vAra pustako bIjA rUmamAMthI laI AvyA haze. ame vAta karatA hatA tyAM De. kIrazkela ( kirtel) AvyA. e hAlamAM bena yunivarsiTImAM orIenTala philosophInA prophesara che ane De. jekebInA ziSya thAya. emanuM vaya mAtra 35 varSanuM che. emaNe "iDIyana kemelo" para ghaNuM moTuM jarmana bhASAmAM pustaka lakhyuM che. temAM pRthvI kevI che te saMbaMdhI hiMdanA graMthamAMnI vAtane bahu meTe saMgraha karyo che. emAM hiMdu ane buddhisTika kosmolojI para 250 pRSTa ane jainako melojI para 120 pRSTa rokyAM che. e daLadAra pustaka huM lete Avyo paNa jarmana bhASAne abhyAsa na karuM tyAM sudhI mAtra Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #395 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 368 yurepanAM saMsmaraNe jarmanI temAM AvatAM vizeSa nAme ja vAMcI zakuM. e pustaka jovA jevuM che. De. kIriphela sAthe khUba vAta thaI. e bahu utsAhI che. jarmana prophesare 14-15 kalAka kAma kare che te De. yAkebI ane De. kIraphelanA belavAthI ja samajAI jatuM hatuM. De. kIrahela mane hAInano koThe jovA laI gayA. nadI maTI dariyA jevI che. temAM moTI raTImare cAle che. bona pAse tene paNa ghaNe vizALa che ane pula (brIja) paNa ghaNe jabare che. pachI temaNe mane benanI yunivarsiTi batAvI. enI lAIbrerI lagabhaga aradho mAIla lAMbI che, pAMca mALa che. pustakonA nAmavAra ane kartAvAra kArDalIsTo che. enI goThavaNa je huM te stabdha thaI gayo. yunivarsiTi paNa joI. Tarmane e leka sIesTA' kahe che. badhA viSa yunivarsiTimAM zIkhavAya che. paradezathI Ave tene kharca traNase mArka daramAse Ave. hosTela jevuM tyAM kAMI che ja nahi. khAvA pIvAM rahevAnI sagavaDa jAte karI levAnI. khAnagI gharomAM rahevAnI sagavaDa thaI zake che. ijanerI ane ugI lAIna badhI yunivarsiTimAM uttama che. tyAM hiMdanA vidhArthI ghaNuM che ane temane khAsa premathI zIkhavavAmAM Ave che. dAkhala thavAnI muzkelI paDatI nathI. javuM hoya temaNe junamAM javuM. traNa mAsa rajAnA che temAM jarmana bhASA para kAbu AvI jAya, rItabhAta samajAya, ziyALe ekadama Ave te lAge nahi, badhI kolejo nabaranI pahelI tArikhe zarU thAya che. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #396 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bena geDearga 369 e che. kIraphela cAra mAIla dUra Avela Godesberg gejhembarga nAmanA zaheramAM rahe che. emanAM IjanathI ame bapore goDesvarga gayA. De. yAkobI sAthe AvyA. prAmamAM gayA TrAma dara pA pA kalAke jAya che. Trena paNa jAya che. e hAInathI jarA dUra Avela che. enI vastI navathI daza hajAranI che chatAM tyAM ghaNI suMdara bajAra, bahu sArA rastAo ane vIjaLI, gesa, gaTara, TelIphena, relave ane premanI sagavaDa hatI. asala tyAM bahu zrImaMta leko rahetA. laDAI pachInI uthalapAthalamAM ghaNuM garIba thaI gayA che, chatAM bhAMgyuM temAM bharUca che. tyAM eka tattezvaranI TekarI je DuMgara che. 400 phITa UMcI TekarI che. e TekarI upara lIlotarI ugADI DuMgara jevA rastA karyA che. ame upara gayA. DokaTara yAkebI paNa sAthe upara caDhI gayA. pAchA pharatAM mane bagalamAM laI deDiyA. DhaLAva Akare ane jamIna khaDabacaDI hatI. yuvAna mANasane paNa bIka lAge eve raste doDatA base traNase phITa utarI gayA. mane bIka lAgatI hatI ke DasA paDI jaze te kALakaheNa rahI jaze; paNa emanI A umare ajaba taMdurastI jotAM mAro bhaya asthAne hate. emanA zarIranuM jema ane emanI zakti huM kadI bhUlI zakIza nahi. tyAthI ame De. kIrahelane ghera gayA. e bahu sAdAIthI paNa bahu uttama jIvana gALe che. emanI patnI ghaNI vidvAna ane bahu saMdaryavatI hatI. enA patine enA dareka kAryamAM e bahu sahAya kare che. thoDuM thoDuM aMgarejI bole. amane sarvane eNe zuTa khUba khavarAvyA. De. yAkobIe paNa sArI rIte phUTa 24 Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #397 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jarmanI 370 yuropanAM saMsmaraNo khAdhA. bapore traNa vAge nIkaLyA hatA te AvI rIte AnaMdamAM kalAka gALI ame ATha vAge "bena pAchA pharyA. DepTara yAkobI mane hoTelamAM mUkI pitAne ghare gayA. . DIralane tyAM eka ". lele' nAmanA hindI vidyArthI rahe che. e tyAM gRhyasUtrano saMskRta abhyAsa karavA Avela che. vaDodarA rAjyane kharace tyAM rahe che. "bena' yunivarsiTimAM dAkhala thayela che. pro. kIrahelane dara mAsanA 180 mArka (lagabhaga 9 pAuMDa) Ape che. e ghaNA vidvAna mANasa che. enI pAsethI jarmanInA abhyAsa saMbaMdhI ghaNI hakIkata mane maLI. che. je kebI sAthe carcA. A vi5ricayamAM mAre vadhAre vakhata gALavo hato mArI musApharInA te mukhya udezamAM eka hatuM tethI bIje divasa (tA. 17 maMgaLa) paNa banI rahyA. gaI kAlanA dhoraNe Aje savAre 8 vAge De. yAkobIne ghera gayo. Aje upamitibhavaprapaMcanA kALanirNaya paraja vAta zarU thaI. emaNe haribhadrasUrinI samarAIgna kahAnI prastAvanA mane gaI kAle chApelI ApI hatI ane te meM rAtre vAMcI rAkhI caco karavAnA muddA noMdhI rAkhyA hatA. vAte Aje te bahu thaI. haribhadrasUrie dinAganA nyAyapraveza para TIkA lakhI che eTale haribhadrasUri dinAga pachI thayA e prathama vAta. dhamakIrti baMdha nyAyavettA thayA tenA upara anekAMta jayapatAkAmAM zrI haribhadrasUrie enuM nAma ApIne tenA upara TIkA karI che. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #398 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bena che. jenI sAthe carcA 371 have zuenasaMga ane iTasIMga nAme be cAInIjha musAphare hiMdamAM AvelA temAM hyuenasaMgane samaya 630-644 sane che. te harSavardhana rAjAnA vakhatamAM hiMdamAM Avela hatA. e dharmakIrtinuM nAma lakhatA nathI paNa iTasIMga je tyArapachI Avyo te dhamakItinuM nAma lakhe che. dinAganuM nAma ane lakhe che eTale dharmakIrtine samaya e banne cInAI musApharo vacce Ave che. dharmakIrtinA graMthomAM dinAganuM nAma che. vAsavadattAmAM dinAganuM nAma che. vAcaspatimiTe nyAyavArtikatAtparyaTIkA lakhI che te ughAtakAra ane diDa nAga bannenuM TAMcaNa kare che. zarUAtamAM paNa nAma lakhe che. A sarva uparathI haribhadrasUrinA samayano nirNaya thAya che. haribhadrasUrie nyAyanI paribhASA vAparI che te cha3 saikA pahelAM kadi vaparAtI nahotI. - siddhasena divAkara pratyakSa pramANunI je vyAkhyA kare che tene laIne te dhamakIrti pachI Ave che. A moTI carcAno viSaya che. enI dalIla AkhI meM lakhI lIdhI che. emanA mata pramANe nyAyanA stages krama nIce pramANe che. nyAyasUtra nyAyabhASya-vAtsAyananuM. nyAyavArtika-utakAranuM dharmakIniM. nyAyavAstikatAtparyaTIkA-vAcaspatimizranI, udayananI kusumAMjali Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #399 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 372 yuropanAM saMsmaraNe jarmanI ane nyAyatAtparyapara vizuddhi TIkA tatvaciMtAmaNinA lekhaka gaMgezvara, temanA mata pramANe siddhasena divAkara dhamakIti pachI ane haribhadranI pahelA Ave che. kAraNake saMmati TIkAnAM avataraNo haribhadrasUrie karelAM che, apabhraMza mATe kathAvali jevI. temAM triSaSThi, pariziSTa, AThanindava ane yugapradhAnanAM caritra che. yugapradhAnamAM siddhasena ane haribhadra chellA Ave che. A krama vicAravA yogya che. jene nyAya meDe Ave che. nyAyanI paribhASA AgamamAM cheja nahi. e prathama dAkhala karanAra divAkara. emanA pratyakSa pramANa ane anumAna pramANanI vyAkhyAo sAthe umAsvAtinI vyAkhyA sarakhAvavAthI ane khAsa karIne majhAnA ane dazAze zabdanA upayogathI uparanI bAbata spaSTa thaze. emane abhiprAya emaNe mane ghaNA vistArathI kahI batAvyuM ane siddhasena divAkaranI cAlu manAtI tArikha keTalI khoTI che te saMbaMdhI kAraNe sahita potAnuM maMtavya batAvyuM. A saMbaMdhamAM meM alaga lekha lakhe che. mAghanI tArikha I. sa. 600-650-mukarara thaI gaI che. tenA saMbaMdhamAM De. kIbrenanuM eka copAnIuM mane ApyuM. e piphaleTa alabhya jaNAyuM eTale AkhuM meM lakhI lIdhuM che. A carcA bIjAne rasa paDe tema nathI tethI ahiM vizeSa lakhata Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #400 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bena InIsbarga 373. nathI. enuM jJAna ane pustaka ukelavAnI saraLatA, AvI paripakva vaye paNa AvI suMdara yAdazakti ane taMdurastIe mane herAta karI dIdhuM. (A bAbatane bhAre vistRta lekha zrI jaina dharmaprakAza mAsikamAM pu. 4ra nA aMka 10-11-12 mAM prakaTa thaI gayuM che.) emanI sAthe thayelI badhI vAta lakhavI azakaya che. Aje bIjAM cALIza pustakanAM reference karyo haze. badhAM pustaka emanI pAse najIkanA rUmamAM hAjara ja hoya che ane marajI paDe tyAre joIe te pustaka paraja e pitAne hAtha mUkI zake che. e lagabhaga daza agiAra bhASA belI zake che. aMgarejI para emane kAbu asAdhAraNa che paNa jarmana bhASA te emanA ghara nIja che. traNa kalAkamAM aneka vAta karI. inIsbarga. - Aje bapore ughADa hato eTale mane eka jabarI TekarIpara laI gayA. sAthe De. kIraphela ane che. lele paNa AvyA. sAteka mAIla gayA pachI hAInane kAMThe cAlIne gayA. sTImara sAme kAMThe laI jAya. tyAM gaThavaNa evI ke sTImara para meTara paNa turataja caDhI zake. sAme kAMThe gayA te gAmanuM nAma Innesberg hatuM. e havA khAvAnuM ThekANuM che. helane pAra nathI. thoDe dUra gayA tyAM relave AvI. pAIna enDa pIjIana paddhatie seMkaDo mANasane DuMgarapara caDhAvI dIdhA. amane upara jatAM bahu majA AvI. mArAM svITajharalAMDanAM maraNe tAjAM thayAM. TekarI 700-800 phITa UMcI haze, AkhI TekarI lI Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #401 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 374 yurepanAM saMsmaraNo jarmanI tarIthI chavAyelI che. upara caDhatAM jaIe tema nadI ane dUranA pradeza vadhAre vadhAre dekhAtA jAya. upara gayA tyAM seMkaDo strI purUSo karatA hatA keI cA kephI letA hatA. jovAnuM daranuM drazya ghaNuM majAnuM hatuM. tyAMthI sAte TekarIo dekhAtI hatI. eka TekarI para agAu jvALAmukhI hata tene dUrathI joyo. lekeno AnaMda che. laDAi pachI jarmanIne ghANa nIkaLI gayo haze ane badhA dabAI gayA haze ema manamAM lAgatuM hatuM tene badale jIvana dekhAyuM. sAme vAjAmAM saMgIta cAlatuM hatuM. mane De. yAkebIe sAthe rahIne badhuM batAvyuM. emanA saMgItano abhyAsa ghaNe vaijJAnika che. emaNe "dhvanyAleka' graMtha chapAvyo che ane AkhuM alaMkArazAstra te heDhe che. ITAlIana, IglIza, jarmana, phensa skUle myujhIkamAM tadana jUdI che teno taphAvata spaSTa karyo. hiMdusthAnanA chaMdazAstranuM emanuM jJAna te ajaba, eTale enI sAthe taphAvata paNa emaNe khulAsAvAra kalyA. jarmanIne Akhe phaLadrupa pradeza joI ane cAre tarapha nAnA nAnA gAmanI mAMDaNI joIne AnaMda thaze, sAthe ApaNane e sthitie pahoMcatAM bahu vakhata lAgaze e vicArathI sahaja glAni paNa thaI. tyAM TekarI upara ghaNuM joyuM. pAchA ghaNe lAMbe raste cAlIne nIce utaryA. De. yAkebI sAtheja cAlatA hatA. hemacaMdrAcAryanA alaMkArapara vAta thaI tyAre alaMkArazAstranI zatakvAra badhI vAta karI nAkhI. chevaTe jagannAtha kavie sattaramA saikAmAM rasagaMgAdhara lakhe tenI paNa vAta karI. alaMkAracUDAmaNimAM te vakhata Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #402 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bena vidvatparicaya 375 sudhI rasa ane alaMkAranuM jJAna hatuM tene saMgraha che ema vAta karI. meM kahyuM ke zAMtarasane hemacaMdrAcArye dAkhala karyo eTale turata enI agAu koNe koNe ene rasa gaNavela ane zAmATe nahi gaNela, te para aneka vAto karI. emanuM jJAna to koI ajaba ! chaMdazAstranI paNa eTalI ja vAto! hiMduomAM purANa veda vigerenA pAraMgAmI ! ane ATalI vaye haju sarva vAMcana upasthita! emanA agAdha jJAnano mane to A vakhata vicAra AvyA karato hato. TekarI parathI nIce AvI nadI kAMThethI jarA dura resTorAMmAM yathArUci cA kophI ame cAree lIdhA. tyAMthI pAchA ghaNuM cAlyA. raste che. lelee zuM vAMcavuM joIe te para vAta cAlI eTale tene aneka sucanAo karI. mArI pAse keTalAMka pustakanI mAhItagArI lIdhI. Aje ame pAMca sAta mAIla cAlyA hazuM. - De. kIraphela sAme kAMThe temanA gAma "goDesvarga' gayA. bahu premathI maLI chUTA paDayA. huM ane De. yAkobI TrAmamAM besIne bena AvyA. mane hoTela para mUkI gayA. chevaTe chUTA paDatAM meM Aryapaddhati pramANe namana karyuM. bahu AbhAra mAnyo. pitAne ghaNe AnaMda thayo. emane mArA para vAtsalya hatuM ane e emanA pratyeka vartanamAM jaNAI AvatuM hatuM. savAranA traNa kalAka uparAMta bapore ra vAgethI te rAtanA ATha vAgyA sudhI Aje ame sAthe rahyA. benamAM hoTelanI sAme savAre bajAra bharAya che. kruTa zAka badhuM maLe. bapore 1 vAge baMdha. deDha vAge jaIe to zAkhanuM Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #403 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 376 yurepanAM saMsmaraNe jarmanI eka taraNuM na hoya ane jamIna dhovAIne sApha thayelI hoya. TuMka vakhatamAM badhI dukAne upaDI jAya ane eka cokhkho thaI jAya. bajAranI jagyA vikaTara skaverathI aDadhI haze. kolana-Cologne. budhavAre savAre nava vAgye bena choDyuM. benamAM be divasa ghaNo AnaMda thayo. vidatparicaya, satsamAgamamAM je majA Ave te ora che. aneka dekhAvo ke makAne joIe tenA AnaMda karatAM suMdara carcA ane mAnasika khelone AnaMda jUdIja jAtane che, avarNa che, enI majA anubhavavAthI ja samajAya che, ene rasa bIjAne kahI zakAtuM nathI, paNa manamAM je zAMti thAya che tene prakAraja jUdo che. AkhI musApharImAM A be divasa tadana judI jAtanA ane AkhI jIMdagI barAbara yAda rahe tevA gALyA. paNa kalAkamAM kolana AvyuM. sTezana para kalokarUma (cloak room) heya che tyAM sAmAna mUkIe tenI rasIda maLe che. eka dAginAnA 20 phenIga (beAnA lagabhaga) le che. majurane rasIda ApI tene naMbara lakhI lIdhe. teNe kahyuM ke 12-15 mIniTe 5b lATaphorma upara Avaje. bhASA samajIe nahi paNa anumAnathI samajAya. majura corI jaze evo bhaya te nahi ja. najIkamAM kukanI ophise jaI kahyuM ke be kalAkamAM Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #404 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kelana zaheranI zebhA 377 kalana batAve te gAIDa Ape. teonI oragenAIjhaDa Tura zarU thatI hoya te temAM dAkhala thaI javA kahyuM, paisA bahu nahi lAge ane vakhatasara pAchA AvI zakAze. jo huM khAsa meTara ane khAsa gAIDa leta te pAMca pAunDa thAta tene badale traNa mArka (traNa zIlIMga)mAM patI gayuM. gADImAM beThe. kelana." jarmane ene spelIMga kuin paNa kare che. e pazcima bAjunuM moTAmAM moTuM zahera che. enI vastI lagabhaga ATha lAkhanI gaNAya che. romana rAjyanA vakhatanuM e zahera che. emAM bAvana devaLe che. rahAIna nadI ghaNuM vizALa che, tenA upara te zahera AveluM che ane ghaNuM vastIvALuM ane suMdara zahera che. laDAI pUrI thayA pachI phrenca, amerikana ane aMgrejoe ene temaja benane paNa kabaje rAkhyuM hatuM. cAlu varSanA jAnyuArImAM ene kabaje choDyo. sTezana para moTI Excelsior hoTela che te hoTelamAM amerikana lazkarane paDAva hato. ophisare baMgalAmAM rahetA hatA. - 1 kalAka moTI sArAbenka gADImAM AkhA kelanamAM pharyA. gAIDa spenIza ane aMgarejI belata hate. ghaNA devaLo bahArathI joyA. dareka embasInAM (elacIkhAtAnAM) makAne joyAM. myujhIama-saMgrahasthAne ahIMnAM vakhaNAya che. aMdara jaIne vigatavAra jevAne vakhata nahoto paNa nAme sAMbhaLyAM. hiMdusthAnanuM khAsa myujhIama ahIM che ane gAiDe kahyuM ke te jarUra jovA lAyaka che., jarmanInI paddhati pramANe zahera ghaNuM cokhkhuM ane enA Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #405 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 378 yurepanAM saMsmaraNe jarmanI rastAo saphAIdAra che. jarmanImAM ghaNA rastAo paththaranA goThavelA che. meTI ITa jevA paththaro goThavelA eTale e rastAone samArakAma vAraMvAra karavuM na paDe, bAkI kolasAnA TAranA rastA jevA e suMvALA rastA nahi. keTalAka mATe rastA TAranA paNa hoya che. kalanamAM cAra mAIlane eka buvAM Ave che, te bahu majAne lAge che. banne bAjue jhADe majAnAM lAge che, ogasTanI Akhara AvI eTale pAMdaDAM pILAM paDavA lAgyAM che. thoDA divasa pachI mAtra TUMThAMja raheze. yuropamAM unDALAmAM majA che. ziyALAmAM ThaMDI evI paDe ke vAta nahi. temAM jema pUrva tarapha jaIe tema ThaMDI vadhAre eTale phrAnsa karatAM ziyALAmAM jarmanI vadhAre ThaMDuM thAya che. kolananuM jabarajasta kethIDrala pharIvAra joyuM. e devaLa paNa ekavAra jovAlAyaka che. enA bAjunA zikhara ane bahArano dekhAva bhavya daravAjA ane maMDapanI vizALatA khAsa AkarSaka che. ITAli na gayA hoya tene te e AzcaryamAM nAkhe tevuM che. enI sAme citro maLe che. e sTezana uparaja che. kalenane joI barAbara 12-15 vakhatasara sTezane AvyuM. pirTara sAmAna kaleka rUmamAMthI laI plATaphorma upara hAjara hate. Trena AvI temAM besI gayo. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #406 -------------------------------------------------------------------------- ________________ beljiyama. raste lIjanA killA AvyA. (Liege) ene kharA uccAra 'lAyeja' che. enI krUratA sAta parvata che ane sAta nadI che. kudaratI bacAva udepuranI peThe ene paNa ghaNA majabUta che. jamanAnI badhI gaNatarI uMdhI vALanAra A zahera TrenamAM beThA eThA joyuM, dhaNuM svaccha lAgyuM. nadI ane DuMgaramAM aneka vaLAkAra letI gADI AgaLa vadhatI cAlI. bahu moTA zahere ja gADI UbhI rahe. bahu phAsTa cAlatI hatI. braselsanuM sTezana ghaNuM jakharUM. sTezane tyAM traNa che.. dareka para plATaphArma NuA. mAre utaravAnuM hatuM te sTezane peraTara karI huM enTavarpanI gADImAM besI gayA. enTavarpa ahIMthI dUra che, keTalIka bloc gADIo hAya cheH te braselsathI upaDI enTavarpaja UbhI rahe. tene pahoMcatAM 50 mIniTa thAya che. bloka gADImAM beThA. enA krsTa klAsa kampATaeNmenTa bahu suMdara, keTalIka sITA taddana sIMgala ane pulamenakAra jevI. sAta vAgye sAMje enTavarpa pahoMcyA. tyAM te mitrA ghaNA hatA eTale ghara jevuMja hatuM. enTavarpa Antwerp. pAsapArTa raste batAvavA paDe. sarahadapara bahu cavaNu nahi. zrITiza pAsaporTanuM mAna paNu sArUM haze ema lAgyuM. mAre Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #407 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 380. yuropanAM saMsmaraNe bejiyama sAmAna mAre koI jagyAe batAva paDe nathI. mAtra eka jagyAe eka vakhata peTI ughADavI paDI hatI. enTavarpane kAcane vepAra moTe che. loDhAnAM kArakhAnAM ghaNuM che. enI nadI moTAmAM moTI sTImarane kAMThe lAvI zake che. enA Dekasa 6 mAIla lAMbA che. Akho divasa Desapara dhamAla cAlatI ja hoya. vyApAranI dhamAlanI bAbatamAM jarmanInA hembarga pachI bIje naMbare A baMdara Ave che. bejIamane "sTenDa baMdara paNa ghaNuM jabaruM che. enuM nAma belIA bhASAmAM "Antwerpen" che, jarmanamAM ene avAre kahe che. aMgrejI nAma Antwerp che. enI vastI 160000 nI che. zahera ghaNuM zobhituM ane pUratI sagavaDavALuM che. enA kasa jarUra jovA lAyaka che. enI dhamAla eTalI badhI che ke vAta nahi. ame gayA tyAre eka sTImaramAMthI makAI khAlI karatA hatA. makAI enA hecamAM chUTI bharelI. sapATAbaMdha kenathI eka moTuM vAsaNa upara laI Ave ane DhagalA kare tene kothaLA bharAI jAya ane turata dhakelI baMdara para nAkhI Ape. kAma evuM sapATAbaMdha cAlatuM hatuM ke ApaNane te vAta mAnyAmAM paNa na Ave. e leke nakAmI mahenata karatA nathI ane jyAM saMcAkAmathI kAma thAya tyAM manuSyanI zaktino vyaya karatA nathI. AkhA cha mAIlanA DakhApara aneka sTImaramAM kAma cAlyA karatuM hatuM kaI bharAtI hatI, kaI khAlI thatI hatI. sAme kAMThe dara daza mIniTe pasajaro laI sTImara jatI hatI. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #408 -------------------------------------------------------------------------- ________________ enTava aMdaranI dhamAla 381. nadI mATI dariyA jevI che ane teneA lAbha kheana leAkeA pUratA le che. jarmanImAM ghaNA mAla kheDamathI jAya che. hiMdustAnathI karADeAnA mAla eljIama sIdhe jAya che. aMdaranA DAkasanI bAjumAM enTavarpamAM eka TAvara che, emAM jUnI vastuo hathiyAre| ane ekSTaamanAM suMdara kArIgirI ane aitihAsika bAbatane sArA sagraha che. emAM aMdara dAkhala thavAnI xii kAMi nathI, jUnA purANA rItarivAjo kevA hAya che ane pharatA karatA deza kevA thatA jAya che te jarA ahIM joi levA jevuM che. junA sIkAe jovAmAM AvyA. Innovation nevezI nAmane ghaNA gaMjAvara sTAra che. tyAM ghaNI cIjo joi. kAMI kharIdI karI. eka devaLa moTuM che. bahArathI joyuM. devaLeA atyAra sudhImAM eTalAM joyAM ane khAsa karIne DemeA ane seMTa pITara joyAM hatAM eTale have AmAM kAMi navInatA na lAgI. braselsa. voTarala. bIje divase bleka TrenamAM besIne selsa gayA. sTezana parathI khulavArDa cha mAilane Ave che temAM amAre vaTaralU (Waterloo) javuM hatuM. selsanI ATaluM najIka veTaralU che enI mane khabaraja naheAtI. AvuM jagaprasiddha aitihAsika sthAna joyA vagara kema javAya ? mArA mitrane sAthe lai selsane sTezane khAsa meTara karI, kukanI TuramAM vakhata lAgaze e bhaye A navA rastA lIdhe e mATaravALA ghaNA lucco nIvaDayo. prathama teA TharAva pramANe Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #409 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 382 yurepanAM saMsmaraNe bejiyama amane bulavAne raste teNe na lIdhA, bahAra bahAra cAlyo. lagabhaga cAreka mAIla jaIne kahe mArI moTaramAM aMdaranuM mazIna bhAMgI gayuM. kahe ke 36 phAMka Ape. ame laDavA lAgyA, paNa jaMgalamAM laDavuM kAmanuM zuM? e tadana jUThe ja hato ema amane zaMkA hatI. mAthAkuTa ghaNI karI mArA mitre dayA khAI paisA ApavA hA pADI. huM bejIana bhASA samajuM nahi, pelo aMgarejI samaje nahi. tyAM paDakhe TrAma nIkaLI temAM besI voTaralU gayA. paradezIne kukanI Tura keTalI upayogI che tene chevaTe sAre khyAla Avyo. - voTaralUnuM medAna jabarajasta che. lAkha sipAI samAI zake evuM e yuropanuM pANIpata che. meM kurukSetra joyuM hatuM eTale ene AnI sAthe sarakhAvI zakyo. TrAmamAMthI utarI traNeka miniTa cAlIe tyAM hoTelonI hAramALA Ave che. ahIM seMkaDo TurisTa Ave che tenI sagavaDa mATe A hoTelo che. ame to prathama dRzya jevA gayA. eka suMdara goLAkAra velTa (dhummaTa) che temAM phI ApI javAnuM. aMdara gayA pachI gAIDa buko ane cItro maLe. emAM sAmAM guMbajanA 12 bhAga pADayA che. dareka bhAgamAM zI hakIkata che te bukamAM joI levAnI. sarave TamAM citra che. enI para spekaTIva evI suMdara che ke khetara AkAza lazkara badhuM jANe mAIla sudhI laMbAyuM hoya ema lAge. enI uMcAI te mAtra 25 phITa haze ane goLa AkAramAM bahArathI joIe te ghAMsaleTanI TAMkI jevuM lAge. nepalIana dhoLA ghoDA para svAra che. tenuM lazkara kALA pizAkamAM kuca kare che. aMgarejo sAmethI Ave che. aneka Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #410 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #411 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ja0 yuropanAM saMsmaraNo. - Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com veTara-peneremAnA. 3. no dekhAva. [ pR. 383. Lakshmi Art, Bombay, s. Page #412 -------------------------------------------------------------------------- ________________ viTaralU laDAIne dekhAva 383 ghoDA marI gayA che. amuka saradAra paDe. aMgareja lazkara bhAgyuM. velIMgTana pAchuM belAvI lAve che. enI dhIraja ane aDagatA dekhAya che. aneka mANase ane ghoDAo marelA paDelA dekhAya che. sAmethI khetaromAMthI jhuMpaDAnI taLethI sukha dArUgoLA uDe che. aMgarejo sAmA dhvani kare che. tyAM dUrathI bucaranuM lazkara dekhAya che. nepelIananI gaNatarI pitAnA rIjharva lazkaranI hatI te khoTI paDe che. moTI saMkhyAmAM blacarane jue che. jarmana lakarathI e DarI jAya che. aMgarejo nAsavAnI aNuM upara hatA tyAM vakhatasaranI madada AvI pahoMce che. ghaDAonI katalane pAra nathI. skaveramAM vyuharacanAo jevA jevI che. rIjharva lazkarane kayAM ane kema rAkhavuM te jovAya che. AvI rIte bAra dekhAva jevAnA che. e pratyekanuM vigatavAra varNana ApavAmAM AvyuM che. enAM citra jovA lAyaka che. citra evI suMdara rIte kADhayuM che ke eNe ghaNI ochI jagyA rekI che chatAM mAIla sudhI dekhAya che. AkAzane dekhAva, khetarane dekhAva, jhuMpaDAno dekhAva, dArUgeLAnA dhumADA ane jhADonI hAra AkhA raNakSetrane ane jaMgane khyAla Ape che. meM e sarva citre lIdhAM che paNa asala ghummaTanI aMdaranA citrakAma sAthe enI sarakhAmaNI thaI zake tevuM nathI. nIce "suvInIra maLe che. suvInIra eTale amuka sthAne jaI AvyA tenI yAdagarImAM kharIdelI cIje. benApArTa pitaLano, TekarI upara benApArTa, pheTA vigere aneka rIte benApArTa tyAM maLe che. citro ane kADaeN tathA Albame paNa maLe che. IcchA pramANe laI bahAra AvyA pachI laDAInI yAdagirImAM eka smaraNastaMbha mATIne karyo che te para javAnuM che. enAM Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #413 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 384 yurepanAM saMsmaraNe bejiyama. 226 (base chavIsa) pagathI che. dhULa paththarane e banAvI kADhelo kare che. pagathI sArAM che. upara gayA pachI meTuM smaraNastaMbhanuM corasa che tenA upara vAgha citaryo che. bAjue tArIkha lakhI che. "18 mI juna 1815' ema mArA smaraNamAM che. meM kaI jagyAe te tArikha lakhI lIdhI che. upara besatAM AkhA raNakSetranuM dRzya najare paDe che. je kuvAmAM aneka laDanArAne nAkhI dIdhA enuM nAma corpes well kahevAya che. bAjunuM etihAsika cathedral che. upara phurasada hoya to aradho kalAka besI A mahAsaMhAraka vibhUtio para vicAra karavA jevuM che. AvA duniyAnA mahAsaMhAra karanAra zaktivALA purUSanuM samAjavyavasthAmAM zuM sthAna haze tene khyAla karatAM aneka jAtanI lAgaNIo thavAne saMbhava che. nIce AvI haTelane IcchA pramANe lAbha laI ame speziyala meTara tyAMthI karI. moTara bahu sArI maLI gaI. braselsamAM pelesa opha jasTIsa, vera memorIyala, meTa kharIdavAne raste (Shopping Locality) vagere jotAM tyAMnA rAjAne mahela bahArathI jotAM ane AvaDA moTA zaheranI sva. chatA jotA AgaLa vadhyA. braselsamAM myujhIama ane baTAnIkala gArDana bahu jovA lAyaka che. braselsanI varatI navathI daza lAkhanI gaNAya che ane te bejIamanI rAjadhAnI che. be jIemamAM krAMkanuM calaNa che paNa tenA phAMka phAMsanA phAMkathI jUdA. hAlamAM tene bhAva pAuMDanA 170-75 lagabhaga rahete hato. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #414 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 24 sasmaraNamAM AvelAM zahera, nadI, parvata, sthAne ane viSaya vigerenI akSaranukrame anukramaNikA. viSaya. pRSTha. | viSaya. ajANyA sipAi. kAMsa. 79 | iTAli. 249323 aDhAramI sadI-citrALA. 3pa7 | ITAliyana ekasaceMja 15 apabhraMza. 367 iTAlIana phalemIza skUla. 35 abhyAsa. ITInararI. amerikana ekasapresa. 20,245 mAM laMca. >> TurisTe. 213, 236 Inara Tepala. aramITAja. InavAlIDIsa. 82 arinA-rema. 309 IinIaga. 373 alaMkAra cUDAmaNi. 374 inevezIo. 381 AuTaphITa, InTaranezanala kAra. Atithyagraha-poTsaDAma. 352 InTaralokana. 224-38 Aramena vI. InDIana myujhIama. 130 Arka Di TAyapha. 78 InDIana hoTelalaMDana. 91 Arca kensenTAIna. 310 insa. laMDana. Arsinala-arlina. 338 udgAre-saMsmaraNe. 102,109, AlkalI jharAmoTe. 217 114,15,122, 138 AlbarTa-bAvaluM. 107,126 160, 170, 221, 226 AlbarTa kensarTa hela. 130 253. AlbanI. 261 udyamAM jarmanI. 328 ikavesTIana sTemyu. 284 ughAtakAra, ijIzIana rUma, bri, myu. 118 upamiti carcA. 370 iTa, UMTa-jhUmAM. 149 ITasIMga. 371 | ekavIlAina. 67 21 25 Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #415 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 386 anukramaNikA. viSaya. kAzIe. okasapharDa. 150-, , kesTa. 156 : 48 15 19 155 158 viSaya. pRSTha. | ekaverIama, jhU. 148 ekasakarjhanaTemsa. 143. ekasaceMja, enA-javALAmukhI. eDana. thI suejha. eDIo. 173-9 , DekaTarI lAIna. , nezanala gelerI. 177 prakIrNa. 176 , phaIbrIja. 178 che seMTa jAIlsa kethI 176 eneTamI abhyAsa. enTavarSa. ka79 epelebaranIni. 289 ephIla TAvara. e. bI. sI. resTorAM. ebI. vesTamAsTara. 114 eroplena. 167 ela. ena. I. Ara. 171 enjina rUma. bri. yu. 117 esIrIana salUna , 117. evenTAina. 281 eskeleTara. jene mejhIsa. 291 eNphITITi-bAvaluM. 350 eNphIthIeTara phalevIama. 308 basI-barlina. 341 tha, , kelejanAM nAme. 157 A keleje (rara). 152 , khAnagI vAsagRha, >> DInara. 15 , DIbeTIMga sesAyaTI. 158 , chIMka bIla. , prekaTare. 154 , beDalIna lAibrerI. 157 , beTIMga 154 mATasa memo. , yunivarsiTi. 15 e strI grejyueTe. 152 okasapharDa sTITa. eperA hAusa. pirisa belo. enI basalaMDana. 123 elDa phyurIo zapa. aMDaragrAunDa-laMDana, aMDaraDena lIMDana. 33 thAvali. 32 kapaDAM. 9,10, , nI ghelAI. kabUtara-seMTa pila. kapharyuM bela, kaLA. 272 94 120 11 Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #416 -------------------------------------------------------------------------- ________________ anukramaNikA. 387 che kema. che 372 viSaya. pRSTha. | viSaya. pR8. kAcakAma-venisa. 321 kerI. 59 kAphe-perisa. kelIasa. 281 kAphe-liDe. 316 kele. 88 kArAkelA bApsa. 310 keza-keDiTa. kAryakrama. 12-14 kega vahIla relave 241 kAlvInanuM jIneva. 211 kasmarja. 67, 234 kInuM ghara. 290 kesTarjarI. 81 nI kabra. 249-2pa7 kIneyapha. laMDana. kerInthIana skUla. 39 kIrahela. Do. 317 kesikA, sAraDInIA 58 kInhorna-mAgha. kalana. 364, 376 kuka. 20, 72,91, 202 kelejanAM nAme. ekasa. 157 15 308 kelojhiyama, nA gAIDa. 107. >> nA ceka. kesmAjI. , laMDana iTInararI. kehinUra. kulInana hIre. 101 169 kusumAMjali. 371 kayu gArDansa, laMDana. 146 keTakeba. 311 kAuna-pApane. 303 kenAla-venisa, phIkeTa. " keTarabarI. 160 krIsTa-seMTapola. kensIMgTana gArDansa. 124 zrImeTerIama. perisa 200 kesIMgTana pelesa. 125 krIsTala pelesa. 140. kepITala. 285 kesTa-koleja, ekasa 156 kepITalAIna. 281 kromavela reDa Tu hema. 114 kepusini rAma 301 kaisA-pheca. kepa sATe 278 kalanI myujhIama. kebInamAM sagavaDe kalesIphi. De. 360 15 368 97 315 104 32 Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #417 -------------------------------------------------------------------------- ________________ viSaya. 54. | kalAkarama. kalana. 376 * pIjhA. - 25 kavInsabara Teresa. kavIrInAla. 281 khAvAnI paddhati. 35, 38 khurazI-rAjyArohaNanI. 113 khetI-jarmanI, 363 kherAka. 18, 28 gAIDa buka. 16, 21 che laMDana, 15 beDekara, , secala. gAra Da' karanevIna. 205 gAvara sTrITa, cIDerini, 261 ravAnI vinTI. 265 gIlDahola. laMDana gerIne. De. gerisana carca. 346 gelIlIe. 277 gelerI nezanala. laMDana, 105 gelerI yuphisi. 270 gelerI lAphAyata. geDe arga. 369 gathIka sTAIla. 359 polpha heTela. 223 DelA venisa, 313-4 | viSaya. gaMgezvara. grAMDa kenAla. venisa. grAM, prI. parisa. grIna vAlDa. grInDalavAlDa. 229 greTa nordharna relave prejha Ina. 2. kAyarsa carcayArDa. glAsage. glIye. zIara. 219 ghaDiyALamAM pheraphAra. 37, 57 carca opha sAMTAjha. 27 cArlDanabarga evenyu. 343 citrakaLA-abhyAsa. citra. DI. TavAIlAITa. ra73 , nAITa enDa De. 273 epala. laMDana yuvaramAM 100 cera opha DesTInI. 113 ceTalA ITAli 25, 31 chApAM. jajamenTa-berisa. 354 jamaNasthAna. jarmana ekasaceMja, teva. 205, sara kAlvInanuM hoTela Da embera. 25 121 362 34 rA Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #418 -------------------------------------------------------------------------- ________________ anukramaNikA. s 87 laMDana 92 295 295 viSaya. pRSTha. | viSaya. AvaluM. 350 TekasI. 3656. e pirisa jesyuInuM carca. 321 je. OMAMgau 130 , seMdhI. DAM. penTAphela. 336 22 gelerI. ona nekasIsa hAusa. 176 Tesa ekasakana. 143, jenIana skUla Teparecara. 354 jaMgalo-jarmanI. 362 Tepala opha phemyuM. tyu devaLa-rema. Tepijha. 23 jharA. 217 TerITeTa. 218 jhU-laMDana. 147 phAlgara skavera, 194 pelIna. 339 TrAphIka-laMDana, jhiMgA. 227-9 TIklIyama. 287 a Tena. 230 TIbyunA phalorensa. 271 heTela. 229 kutha. bAvaluM. Tane ja. 49 TevI phuvArA. 297 Tanala seMTa gothA. 244 sAkasa. TAIbara pula. 294 hakkara. pI. ela. TAIma. Tha4-jarmanImAM. 378 TAvara-eDImbare. 174 DarabI. 92 TAvara-enTavarSa 381 hAIMga gela. 296 TAvara laMDana. 100. ThATe. 269, ra74 TIpa, 2 60, 324 + nuM ghara- 0 270 TIzIana. 20 mAnA-AvatuM. 3pa0 kisa-olDa kyuTa zopa, 120 rITereTe. 320 kAmInaalIerI gArDansa. 76 | DIphensa-bAvaluM. 340 335 ra7 24 Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #419 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 390 anukramaNikA. 370 235 viSaya. viSaya. - pR8. 17. DibeTIMga sesAyaTI, dukAnadAre-laMDana. 158 269 DIvAInA komeDI. dezATananA lAbha, 3 Dume-pharensa. 270 dharmakIrti. manuM pheseDa. 259 dholAI hama-milAna, 258 dhvanyAloka. 374 Dekacera. nakazA. 21 DelA kAlA. namana-De. yAkebIne. Dekasa. enTavarpa, 387 no mahela-pesaDAma. 351 DegIsa mahAla. 319 nATaka-laMDana. 127-9, 193 De. thomasa. 1905 nATaka-hiMdI, gavarasTITa. 121 DoneTello. 269 niHzastra jarmanI. 339 Dema-barlina. naphIyama. 287 DerIana skUla. 3pa9 nIrena mahela. Divara, necarala hisTarI myujhIka 133 Dresa sUTa, nepAlIana. 383 DisIMga gAuna. 82 taDake 244 334 ne myuna phuvAre. te5-jaMgI. namuno. 339 ne myuna maMdira, tAranA thAMbhalA. nezanala gelerI ArTasa. masa kuka. 20, 72, 91, 202 , eDInabare. 177 dariyAI mAIla.. >> barlina. 358 dahanakriyA, perisa. * laMDana. 15 daLavAnI mIla, piTsa. 347. nezanala lIbarala kalaba 188 diDa nAga. 370 noTa (dariyAI mAIla). 51 divAkara-siddhasena. mATeDAma-parisa 80, 199 dIvAne khAsa 110 } , -mAselsa. 17 329 tela. 24 200 ka72 Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #420 -------------------------------------------------------------------------- ________________ anukramaNikA. pRSTha. 10 371 viSayapIyarsa kerIDara. pIrAmIDa-secIasa, 293 pUtaLAM-phalorensanAM 270 paDajhanaloka-laMDana. 145 penerAmA- pharensa, 272 penTAphela. 336 penthIana. , pirisa. pensIenI. perisa. 65-87, 198-2013 371 86 317 139 352 200 viSaya. ne ne teneTa. 1ra7 naMdalAla amarazI, 3, 202 nyAya paribhASA. 372 nyAya bhAkhya. nyAyavArtika, 371 nyAyasUtra. nyumeTikasa. nyume. hAvAnuM. parAo laMDana, paga ghasatAM. 337 paNa gRha-pAsaDAma. paheraveza-phuTagArDane. 101 pAulI kaMpanI. pANInuM ThAma, pAyara-mArageTa. * 163 pAraDone upayAga. pArlAmenTa hAusIsa. 109,187 pAzcAtya sthiti jJAna. pArTa. 12, 20, pI. enDa. o. pikaDili-laMDana. 94, 194 pIjAmAM suTa. pIjhA, ra76 pIjhA. DelAsIne. ra74 pITI gelerI-phalorensa. 272 pIsIe. 290 | * kAphe krImeTerIama. , sA. , kharca. 321 76 , rAka. * dari i TekasI. i Teparecara. - TrAphIka. >> TrAma. , TAIma. A nATaka neTeDAma. - prakIrNa. che bulavADe. bursa. 81 199 , gAIDa. 83 85 , mekre. . Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #421 -------------------------------------------------------------------------- ________________ re viSaya. perisa mAsama. rastA. zerIe. >> vastI. vyavasthA. "" vyApAra. " "2 .. " 19 "9 " "" sabhyatA. sInemA. sI. hUMTile. .. risathI laDana. perisane raste. perAlInA--bAvaluM. peleTAIna. pele DI jasTIsa. pevI. peseja. peTsaDAma. hiMdI. mAM thIeTara. p cAparAjya. pApasthAna. mAraTIara. pAralejhA. anukramaNikA. pRSTha. 6 66 5 85 71 vA 85 71 83 4 87 197 334 281, 285 81 264 345 354 28 302 27, 234 249 pArTe sera. pa3 pAlisa, laDana. 194 paMdaramI saddInI citrakaLA, 356 prAthamika taiyArI. viSaya. privi kAunsIla. prAmAnera, mArageTa. plesa Da' kAnkADaeN. pharsTa klAsa peseja, phaLadrupa jarmanI. phIleAsApharI. bAvaluM phuTa gArDa. phuvArA. varasAIla. phUlanuM rAhera. phenIga-jarmana nANuM. phensI Dresa khela. phema. bAvaluM. pheranhAITa. phonIkyulara relave. phAryazrIja. eDIngare. phrAnkaphreMca elIana. 39 >> svIsa. phrAnsanI vIrapUjA. kArInuM carca. phrI lageja. kreTa-nAra. kreTarIka kaisara yujhIama. kreTarIkanI khurazI. nI taravAra. tuM bAvaluM. phrenca eksacenja phrenca bhASA. ma Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat pRSTha. 184 162 20 328 296 101 1 ra 360 pa 34. ra 10 17 11 " 15, 200 GO 31 v caka kaya 34 347 333 pa 19 www.umaragyanbhandar.com Page #422 -------------------------------------------------------------------------- ________________ akramaNikA. 15 343 viSaya. pRSTha. 1 viSaya. pRSTha. prAga pArlAmenTamAM bIsmArTa. 460 phalorensa 267 burathIsa gArDansa. 289 ja bAMdhaNuM. 274 bursa-perisa. , vesTa enDa resTorAM 104 , barlina. akIMgahAma pelesa. 196 bulo-phekasaTana. AratIni. 289 arlina. 330-362 beDIMga. 17 beDekara gAIDa. A jaMgala. 344 besTIsTI-pIjhA. 276 che ne vaibhava. 360 berisTare. 190 , resTorAM. 344 bebheDa. 203 rAjamahela. 336 bejiyama. 379-384 che zastrAgAra. 338 belIana ekasaceMja. sTrITa, benka opha IMglAMDa, AijhenaTAina skUla. upa9 baI Da' bulA'. bAIbala citre. 359 bAkezIe. AdazAhI vAyuyAna darzana. boTIMga-eksapharDa 154 Ayarana, beDalIna lAibrerI. 157 bAvaluM-DIphensa. 340 bAna, 340 benIvArDa. 221 che -vikaTarI. 240 be rivAjha grAMDa heTela. 225 , -vAra. 240 baMdara mArageTa. , seMTa pITara. 294 braselsa sTezana. 379 , seMTa pila. 264 brAiTana-saphara. 195 , hisTarI. 34 briTiza myujhiyama, 116,127 bAhane. 25 brIja opha sAIjha. 320 Aca-mArageTa. 163 288 bIzapano hADako. 31 | brekaphAsTa 166 22 365 ka -phema. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #423 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 394 viSaya. premAnTa. erA pelesa. blaDI TAvara. myucara. bhayanAM sAdhanA. bhAtuM. bhUMgALa jJAna. bhUmadhya samudra. bheTA-pApanI. bheAjanagraha-pATsa0 makhamalaha,,, manura-sAmAna mATe. . mAileja maneAkhaLa. mAikala e jeleA. 269,283,289 vera. mAunTa jenIkyulama. mAdhanI tArIkha. sApa. mArakeTamAMnanI. mAge. mATIsa memerIala. mArkasa ArelIyasa ikave sTrIana sTecyu. mA jarmana. nA bhAve. anukramaNikA. 39 mArselsa. pRSTha. 283 261 100 383 40 9 9 54 304 rUpara rUparU 10 29 273 44, 51, 57 198 372 5 375 1615. 158 284 15 360 60 viSaya. milAna. "> d. , Dume. aAra. simeTarI. suleha mAna. .. >> skUla. hoTela. mileTa-citrakAra. . mIDala pala. mInaravA. bAvaluM. mInAjI. mutsadI. ebImAM. mudraNakhAtuM. tri. myu. surena. muselini. mUrti pUjana. mekIAvelI. meksa gelerI. meTrApeAlIna. meDiTarInIana sI. pRSTha. 257266 58 263 362 362 62 250 meDalIna carca. meci. meDAnA. pa 350 250 114 119 233 280, 285 51 270, 274 39 94 54 Ge 200 106, 29, 359 99 menzanahAusa. memeArIyala-AlbarTa. 107, 126 meyara, leAkA, 247 mela De. 96 Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #424 -------------------------------------------------------------------------- ________________ anukramaNikA. pRSTha. 354 343 27 vALA braselsane. 382 meAnyumenTa-epha rephormezana. 208 meAkheja-perisa, 94 206 viSaya. mAgalAne vaibhava. meATake. bAvaluM. mera mAM blAM. meTre " zIlAna. myujhiyama arlina, 66 "7 39 laDana-IMDIana. " 130 133 briTiza 116, 127 131 304 295 117 36 249 265 159 217-223 221-3 341-343 >> impIra. "9 99 * sAyansa. myujhika skUlo. myunisipala myujhiama. nyujhAlIama, tri. myu. sunIca. yujI hIla. yunivarsiTi-pevIA. Akasara. mAna. "" yukSisa gelerI. cuphImerisa iMDIana, cumba sTezana. cAmata gAuM. rajIsTara lageja. 368 270 366 171 101 8-327 viSaya. ramatagamata. ravivAra. rasagagAdhara. rAjaputAnA. rAjamahela-khalina. mAM thIeTara. " rAphela. " rAphela-merI kAronezana. rigi. rIAlTA brIja. rIjanTa sTrITa. rInesansa. 31-19 336 354 261, 269, 283, 289 305 283 294 241 31 194 283. 342 rUpA raeNka enDa pIjIana relave. 219 reDa sI. 47. rIsTaMga. rUbenanAM peinTIMga, reneAlDasa ramara. 35 pRSTha. 17 124, 254 374 rezana-jarmanI. resTArAM-phlAre vesTa enDa. resTArAM-laDana. rAcara DI nAyI. rASTrIka krU-bhramaNa. rApa relve. rAma. 33 201 26 363. 104 94 219 180 210 379-312 iMglIza prATa sIme0 292 Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #425 -------------------------------------------------------------------------- ________________ anukramaNikA. 281 335 33. viSaya. mi-ripablika 286 >> sAta TekarI. rimenaskava skUla. 359 royala ekasaceMja, riyala era phersa DIsaple 166 reseTa sTena. bri. yu. 117 rasTama, 288 rahena. 204, 207 e Arya saMgama lava-bAvaluM. lazakarI pAyadasta. 109 lAIpha jekeTa. 42 lAibrerI-jarmanI. lAIbrerI-veTikana. 303 lAkaDAnAM ghara. 226 lA belA. 267 lAyana geTa, he5. korTa. 143 lAyansa resTorAM. lAsTa jajamenTa, 306 lAsTa sapara. citra. 261 316, 322 lIonArDo vIMcI. 260, 268 lIga opha nezansa. 209 lInIMga TAvara. ra77 sIbaTI. hIrA. 15, 274 lIvIAnuM ghara. 287 viSaya. pRSTha lIMkansa ina. lune. 243-244 luTara brunana, rara7-229 lu. susAna. rApa leka epha neva. 212, 227 leka epha hyusane. 240 leka DrisTrIkaTa, skeTa1801 leka megIrI. ra46 leka lemana, 206, 262-1che legyuna. venisa. leTene. leDI opha dha leka, lebara lIga. lele. pre. lesAma-venisa. loiDa TesTIne. lAka eca. leka keTIna. lokAno. leca le. lobI-DIvIjhana. leDI. leMbaDI skUla. laMcamAM ziSTAcAra. 123 ha0-150 re 187-197) - aMDara grAunDa. liDo. 112 10. ra6ra 80 laMDana. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #426 -------------------------------------------------------------------------- ________________ anukramaNikA, kala 98 92 340 viSaya. pRSTha. | viSaya. pRSTha. laMDana-insa. lyusane. 239243 , enIbasa , heTela. 239 , kITApha. 193 vakhArIA. mI. 360 che kyu gArDansa, 146 varasAIla. 81, 198: , gAIDa buka. 15 vAgelIkAra.. 3246 , gIlDahola. vAcaspati mizra, 37 17 vAjha rUma. bri. yu. 14 TAvara. vAnDAI 189 TekasI. vAna sarevara. 345. , Temsa ekasakana. 195 vAyaralesa barlina. 344 , TAphIka. vikaTerIA sTezana. , DIsTrIkaTa relave. vikaTerIA sTITa. 194 dukAnadAre. 137 vitrIAvatuM. , nATaka. 127, 129, 191 vijayakamAna-perisa. , parAMo. 139 vijayavATikAbarlina. 343 >> pIkADili. vijayastaMbha-arlina. 342 , paDajhana laka. 145 vijJAnIo-ebImAM. , palisa. 194 vIjhITarsa gelerI. , benka opha iglAMDa. vIjhanAu. 241 , mIDaleMDa relave. 171 vInarasa, 296 cha myujhIama. 105 a -bAvaluM. 350 . , menzana hAusa. 99 vizuddhi TIkA. 372 , resTorAM. 94, 195 vanTara TAIma. 27 : , reyala eksaceMja, vinDajhara kesala. 196 che sAmAnya. 193-197 vImInAla. 281 , sinemA. 129 vIrapUjA. krAsanI. , sTore. 135 vIravAlDa sTeTara sI. , sloTa. vIrezIe. 269 240 Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #427 -------------------------------------------------------------------------- ________________ anukramaNikA. 33 varasI. viSaya. paSTha. vilA aMbara prAIme. 289 vula seka. 110 vikaphIlDa TAvara. 101 vegolIkAra. 266 vejITerIana. 29, 203 veTikana. 302 pIcara gelerI, 308 venisa. 31 3-323 >> prakIrNa. 321 [, phalorensa skUla. 3pa7 253 velIMgTana. 383 vesTa mIsTara ebI. 113 vesTa mAsTara hela. 112 vesTala varachana sthAna. 288 381 vora-bAvaluM. 340 velesa kalekazana, 115 volTa-voTaralUne. 382 Tera rUma. 349 vyApAra paddhati-perisa. 71 vyApAra-laMDana. hITanI sTAra. 97, sayAjIrAva-gAyakavADa. 84 zastrAgAra-alana, 338 zAMtarasa. 375 zAMti-heTela. 331 zilpanI skUlo. 359 ziSTAcAra-laMcamAM. viSaya. pRSTha. zIlana-meTe. 221-3 zujha. zeDega. 227 zelarUma-poTsaDAma. 353 zelInI kaba. zelInuM ghara. sagavaDa-agavaDa. >> -vAgolIkAra. , heTela. satkAra-geDesbarga. 369 sattaramI saddI citrakaLA. rUpa samaya gALavAnI rItasamara TAIma. samAcAranA tAre. sarakasa mekasImasa. 287 saraga nIsaraNI. 291 sarasA Da' pevIA. sarahada-kAnsanI. 203 saravara pradeza-sTeTa, 180-6 sapanTAIna. 125 salUna-poTsaDAma. 353 sabrIja sTora. 96-135 sAta TekarI. 281 sAyansa myujhiyama, 13 sAlIva parvata, 210 sAM kalu. sAMTA merIA. 260, 3ra0 sAM susI. 348 sijhara-bAvaluM. 288, 297 # # # # # # # # = = = $ rike 4 4 re 138 137 123 Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #428 -------------------------------------------------------------------------- ________________ viSaya. siTi sekazana relave. siddhasena divAkara. simeTarI-milAna, sIkvIsenTa. sIkAkhAtuM bri. myu. sInegAga-rAma. sInemA-laMDana. sIlvIna lIvI. DA. sIsTAina cepala. sI sIkanesa, suejha. suleha mAna-milAna. suleha-leAkAne'. suvInIra-veTaralU. sUryasiddhAnta. sekanDa kalAsa peseja. secala gAiDa. senekAnuM ghara. sevana Asa. se, gAthA se'TIgreDa. Tanala. seMTa pITarsa kethIDrala. seTa pIcerI-jIneva seTa peAla kethIDala. seTapeAla-rAma. seTamArka-venisa. seTa semessIana geTa. senTrala laMDana relave. seneTa sALamIsaphrI citrakaLA, anukramaNikA. pRSTha. 4 371 sa 283 119 295 129 84 306 19 50 262 247 383 366 16 313 190 244 26 198 210 102 294 318 311 94 211-2 357 viSaya. sa'gItagRha-peATsa. saMgItazAstra. pRSTha. para 374 sagrahasthAnA-kAlanamAM. 373 'saMsmaraNa'kAraNa. 53 291 kAlA sAnTA. skATalAMDa. 171-186 sTaralIMga. 181 sTImara-kele DAvara. 89 sTImara-rAjaputAnA. sTuDansa homa-krA roDa. sTeDIama-rAma. sTArA laMDana. sTenDa. strI-laMDana. strI-grejyueTa. sthApatya abhyAsa. sthAna-sagavaDa. spIkasa cera. strI. smaraNasta bha-veTaralU. smazAna-perisa. sleTa-laMDana. svITjharalAMDa. svIsa ekasaceMja. svAsagArDa svAsa-prakI. svIsa krAMka haramIsa-bAvaluM. 39 haribhadra samaya. hAIDapA 3159 134 287 135 194 139 152 4 36 111 333 384 200 94 204-48 15 303 2546 207 350 370 107, 125 Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #429 -------------------------------------------------------------------------- ________________ viSaya. 149 346 anu maNikA. viSaya. hAIjIA hAusa hoTela DI. eMgleyara (jIva) hAusa opha lIvIA ke huM ne, hAthasIsa ephapI . 109,187 nehane. hAthI-jhUmAM.. , baradhAusa. hAvara nadI, cha bo rivAjha, 239 hIsTarI. bAvaluM, u40 A borivAjha grAMDa. 225 lenDa bega, bA . , brIsTala 330 hena kerTa. 12 , mepala enDa susi hasTeDa hItha. 120 , vage. he. , svIsa. 234 haTe. ho5. bAvaluM. 335 hela AInsIDalara. hepesTasa. bAvaluM. 350 , iDIena-laMDana. 194 , InDasa. harezIasa pula. 294 , e. elIphanTa. hola-AlbarTa-kensarTa. , geina sTarna 364 yuenasaMga 371 , galpha maTe hAIne pradeza. 363-4 henDana 16 23 347 99 hebarna. 184 130 23 Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #430 -------------------------------------------------------------------------- ________________ yazovi, alc Philo Collere nata Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com