________________
રા
યુરોપનાં સંસ્મરણા
ઇંગ્લાંડ
એ ખેલ તૈયાર કરવામાં તેર હજાર પાંડ બચ્યા. અત્યાર સુધીમાં તેના માલેકાને એક લાખ દશ હમ્બર પાઉન્ડ મેળવ્યા છે એમ તેણે પોતે જ હમણા એક લાઇબલના કેસમાં કહ્યું છે. દર રાત્રે જોનારાની ધમાલ પડે છે. એક સાથે આઠ દશ હજાર પ્રેક્ષકા ખેસી શકે તેવું થીયેટર છે. આ મ્યુઝીકલ કામેડી છે એટલે એમાં ગાયન અને સંવાદ આવ્યા કરે છે. દરેક પાત્રાના અભિનય બહુ સુંદર અને જોઇએ તેવા હેાય છે. અહીંનું સંગીત તે અજબ છે, આપણે સમજીએ નહિ તેા પણ કાનને સારૂં લાગે તેવું હાય છે અને સંગીત વગાડનારા લગભગ પાણાસા હૈાય છે. એના દરેક નાચમાં તે। કમાલ કરે છે. અહીં ફ્રાન્સ જેવું જરાપણ ઉધાડું શરીર નહિ અને છતાં મર્યાદામાં રહી નાચનું કામ કળાની દૃષ્ટિએ બહુ ઉત્તમ પ્રકારનું કરે છે. એમાં પણ જ્યારે ગાયન ગાવાનું અને સાથે નાચ હાય છે ત્યારે વધારે સુંદર લાગે છે. આ આખા ખેલમાં એક ગાયન આખા યુરોપમાં પ્રસિદ્ધ થયું છે.
I want to be happy,
But I cannot be happy;
Unless I make you happy—too.
એ ગાયન એવી સરસ પદ્ધતિથી છે અને એટલી વખત આખા નાટકમાં યુરેાપ એની પછવાડે ધેલું થયું છે. દરેક નજરે બહુ ઊંચા પ્રકારનું છે. કસરતી શરીર કરે છે, આ નાટક અત્યારે પહેલા નંબરનું ઉધાડી રીતે જે બીભત્સપણું દેખાયું–જો કે તેમના મત પ્રમાણે એમાં વાંધા નહિ, તેવું–ઇંગ્લાંડમાં જરા પણ નહિ. નાટકને કળા
બહુ મજાનું કામ ગણાય છે. ફ્રાન્સમાં
જૂદી જૂદી રીતે ગાય
આવે છે ... આખું પાત્રાનું કામ કળાની
Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
