Page #1
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrI vItarAgAya namaH uppaneIva vigoIvA vA zrI traNacheda sUtra guruprANa Agama batrIsI AzIrvAda dAtA H tapasvI gurudeva pUjaya zrI ratilAlajI mahArAja sAheba pradhAna saMpAdikA : apUrva zruta ArAdhaka pU. zrI lIlamabAI mahAsatIjI
Page #2
--------------------------------------------------------------------------
________________ sva. pU. garadeva zrI prANalAlajI ma. sA. nA hastAkSaro * * L jarA haDDANa bIyANaM najAti puNabhaMkurA ' >>nma nItu suM naijJAti jhayaMjIrA -- dazAzutaskeya- a-5. gA-25 nangdhADI / no javIrAte baLIe .. rahI che. jo ke /wIne jevI rIte baLI gayelA (bALI nAkhelAIbAna mAMthI pharI ekRra marATa thatA na tame tuma rUpI bIjenada4- bALI nAkhavA (baLIla0) bhana rUpa (janmamaet 35) ekra utpanna thatA naLa : - Dija OfREAtara Gal SjI. di2httplA NItA ugA mahAboli Mche tenA mATe jJAzana. 'nis jo ubasamai tassa asthi rAhaNA, jo na uvasamai tassa natthi ArAhaNA, tambAmapaNAce upasammiyavvaM sakimAThu bhaMte upasamaM, uksamasAraM sAmaNNe. Inma sUtre je bAjane khamIne kAMta thaInamache te AtmAnI ArArTanA rerI che paraMtu je bAnane banAvonI ArArthanA strI zarUtonI mATe pAra khakAvavuM. zAhe bA jokhamAvavuM? (sara A che-) sArdutvanA nA 8 1zana (Ahota pAchuM-kha kAlApaha) mATe khamAvavuM - kone 2 ka je prakA 21 mA che to jANI HD vidhAna deza La la ii sApa (!!! ki rahaah ne ? ja: jenA li . paDo. bAriyAnAM mAtra karI ane lAvAjhavA nAnA bAlanAthI zvAnonanAra dino mada harI lAlajAjafl 62manane baLa 9 che jaNalA) 4 4nA 4gamhevaLAlehaMnA nAka para jaLa ni 41-STrinA kevA ke hA sAme li che to mArI, zAne kAja kALajI fmAbApanama). jhAjhAna karavAnuM ra thI ra ) jI nA nAma ane potAnA eka ! ! ! che. nALa la ii detA (11) nA vaLA le che ! lAla che kAraNa vALa kharavAnI jIda karI karI nAkhI che.
Page #3
--------------------------------------------------------------------------
________________ KIT2 101spe elena K22 elena K2T2 elena Kana Telena K22 elena 22 l&line The are were gta aena kate ene on the a neete pa kee KUP2 101s 162172 PECINE KX12 Tele 112 22 lec112 ta kele ala estlar kop desti ega 271 lec1112 2112 TERCIR X22 Pelcz 2712 12S ete kup ete ala. Vsete a eeme otg kele ata este
Page #4
--------------------------------------------------------------------------
Page #5
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrI vItarAgAya namaH pU. zrI DuMgara - deva - jaya - mANeka - prANa - rati gurubhyo namaH zrI gara prANa Agama batrIsI zrI prANalAlajI ma. sA. nI cIra smRti tathA saurASTra kesarI gurudeva pU. sthavira sthita che sUtra tapasamrATa gurudeva pU. zrI ratilAlajI ma. sA. mahAprayANa dazAbdIvarSa upalakSa zrI dazAzrutaskaMdha sUt zrI bRhatkalpa sUtra, zrI vyavahAra sUtra (mULapATha, bhAvArtha, vivecana) OM pAvana nizrA : goMDala gaccha ziromaNI paramadArzanika pU. zrI jayaMtamuni ma. sA. goMDala gaccha jayavaMta ho : saMpreraka : vANIbhUSaNa pU. zrI girIzamuni ma. sA. ane Agama divAkara pU. janakamuni ma. sA. - prakAzana preraka : dhyAnasAdhaka pU. zrI hasamukhamuni ma. sA. ane zAsanaaruNodaya pU. zrI namramuni ma.sA. : zubhAziSa H maMgalamUrti pUjyavarA zrI mukatAbAI ma. pU. - parAmarza prayojikA : utsAhadharA zrI uSAbAI ma. : anuvAdikA : DaoN. zrI DolarabAI ma. : prakAzaka : zrI guru prANa prakAzana OM pradhAna saMpAdikA apUrva zruta ArAdhaka pU. zrI lIlamabAI ma. - saha saMpAdikA DaoN. sAdhvI zrI AratIbAI ma. tathA sAdhvI zrI subodhikAbAI ma. PARASDHAM pArasadhAma, vallabhabAga lena, ghATakopara(IsTa), muMbaI - 400077
Page #6
--------------------------------------------------------------------------
________________ : Agama prakAzana prAraMbha : I. sa. 1997 - 1998 pU. zrI prANaguru janmazatAbdI varSa guruprANa phAunDezana, rAjakoTa. punaH prakAzana - I. sa. 2009 prakAzaka : zrI guru prANa prakAzana, pArasadhAma, ghATakopara prathama AvRtti prata : 1050 * dvitIya AvRtti prataH 1008 prakAzana tArIkha : Asovada amAsa - vIra nirvANa kalyANaka tathA tapasamrATa gurudeva pUjya zrI ratilAlajI ma. sA. janmadina guru prANa prakAzana zrI parAgabhAI zAha * zrI zaileSabhAI desAI * zrI barjIzabhAI desAI zrI sumatibhAI zAha * zrI girIzabhAI zAha * zrI jitenabhAI zAha prApti sthAna ? www.parasdham.org * www.jainaagam.org 1. muMbaI - pArasadhAma vallabhabAga lena, ghATakopara(IsTa), muMbaI - 400077 phona - 3204 3232. 2. U. S. A. - Girish P. Shah 4048, Twyla Lane, Campbell CA - 95008-3721. U.S.A. Ph. : (India) 09867054439 (U.S.A) 001- 408-373-3564 (4. vaDodarA - zrI harezabhAI lAThIyA gautama, 12, paMkaja sosAITI, narmadA gesTa hAusanI sAme, IlorA pArka, vaDodarA - 380023 phona - 9824058489 3. rAjakoTa - zeTha upAzraya prasaMga hola pAchaLa, 150 phuTa rIMga roDa, kAlAvaDa roDa, rAjakoTa - 360005 phona - 9824043769 mudraka : zivakRpA oNphaseTa prinTarsa, amadAvAda - phona : 079-25623828
Page #7
--------------------------------------------------------------------------
________________ nI Tii pI, saurASTra kesarI bA. bra. pU. gurudeva zrI prANalAlajI ma. sA. ne ananya zraddhAbhAve.. samarpaNa saurASTranI zIMgadyazanA bhakatajanonA Apa cho zAstaLa, gama guraNImaiyA pU. mukata-lIlamabA Apa cho aMtaranA AghAtaMbha, ApanI janmazatAbdI AgaLa avagAhana mATe banI gaI preraNAstaiLa, o prANa gurudeva Apa sadaiva banI rahyA cho ama rakSAdi.. A traNa cheda sUtranA prakAzana sAthe Agama samApananA Are ApaNe zuM sagarpa? mAza hadayano pratyeka ghabakAra mArA jIvanano pratyeka zvAsa mArA zarIranA pratyeka spaMdano ApanA zAzaH sahasazazima guNonA caraNomAM ) sadA oLaghoLa rahe, tevuM ekAda kiraNa aMtarane ajavALe e ja mA AdrabhAve ArajhU. - pU. mukata - lIlama guruNInA suziSyA sAdhvI Dolara
Page #8
--------------------------------------------------------------------------
________________ garadeva pU. ratilAla vAlajI ma. sA. nA tapa samrATa tapasvI. A guru mahArAjanI janma zatAbdI nimitte AgamonuM prakAzana thaI rahyuM che, teno mane AnaMda che, tame sahu sAdhvIchaMda Agamano abhyAsa karI, tenAM mULabhUta tattvone samajo, jIvanane paMcAcAramaya banAvo, samAjamAM jaina dharmano pracAra karo. guru mahArAjanA nAmane amara banAvo ane saMyamI jIvanane saphaLa banAvo. e ja mArA aMtaranA AzIrvAda che. mArI sAthe cAturmAsa arthe royala pArka saMghamAM birAjamAna sAthvIvRMda bhagavAna mahAvIranI vANIne samagra vizvamAM gUMjatI kare tevA zubhAziSa. - muni zatilAla tA. 14/9/97 royala pArka upAzraya, rAjakoTa.
Page #9
--------------------------------------------------------------------------
________________ 5. zrI jayaMtamuni ma.. zaromaNi pU. zrI. nA svahastAkSare che . goMDala gaccha ji. bano gA| 24atra anuja (40 4 4 ba6 "AnakAe bharI 20 Dana S nAnI na paAN htpa) 4 ve navA kAryuM prakhya - namaNi na 515740sOn mama 56 ta- 30vo na mAtra traNa tala - 'pazvata na , bya3 % 3La vi. nI A % na kheMn - 7- -- 20 0 ka kSaya 1 (pa! to LLLL huM AzA ApuM chuM tathA A kAryane svIkRti ApuM chuM ke guruprANa Agama batrIsInuM punaH prakAzana avazya karavuM joIe. A mahAkArya pUjya goMDala garacha kIrtidhara arUNodaya zrI namramuni prAraMbha kare, A mArA bhAva che. A kAryanI anumodanA karuM chuM. AnaMda maMgalama. zubha thAo... suMdara thAo... A AzIrvacana arpita karuM chuM. tA. 27-04-2009 akSayatRtIyA - somavAra.
Page #10
--------------------------------------------------------------------------
________________ guruprANa Agama batrIsI anuvAdikA mahAsatIjIo pradhAna saMpAdikA bhAvoginI bA. bra. pU. zrI lIlamabAI ma. sahasaMpAdikA DaoN. sAdhvI zrI AratIbAI ma. tathA sAdhvI zrI subodhikAbAI ma. sUtranuM nAma zrI AcArAMga sUtra(bhAga 1-2) zrI sUyagaDAMga sUtra(bhAga 1-2) zrI ThANAMga sUtra(bhAga 1-2) zrI samavAyAMga sUtra zrI bhagavatI sUtra(1 thI 5 bhAga) zrI jJAtA sUtra zrI upAsakadazAMga sUtra zrI aMtagaDadazAMga sUtra zrI anuttarovavAI sUtra zrI praznavyAkaraNa sUtra zrI vipAka sUtra zrI uvavAI sUtra zrI rAjapraznIya sUtra zrI jIvAbhigama sUtra zrI prajJApanA sUtra(bhAga-1 thI 3) zrI jaMbUddIpaprajJapti sUtra zrI jyotiSagaNarAja prajJapti sUtra (caMdraprazapti, sUryaprajJapti) zrI upAMgasUtra(zrI nirayAvalikAdi) zrI uttarAdhyayana sUtra(bhAga-1, 2) zrI dazavaikAlika sUtra zrI naMdI sUtra zrI anuyogadvAra sUtra zrI nizItha sUtra zrI traNa cheda sUtra zrI Avazyaka sUtra sAMnidhya pU. zrI jayaMtamuni ma. sA. pU. zrI girIzacandrajI ma. sA. jJAnadAnanA saMpUrNa sahayogI pU. zrI trilokamuni ma. sA. anuvAdikA pU. hasumatIbAI ma., pU. puSpAbAI ma. pU. urmIlAbAI ma. pU. vIramatIbAI ma. pU. vanItAbAI ma. pU. DaoN. AratIbAI ma. pU. sumanabAI ma. pU. urvazIbAI ma. pU. bhAratIbAI ma. pU. sanmatibAI ma. pU. sunitAbAI ma. pU. uSAbAI ma. pU. kalpanAbAI ma. pU. biMdu-rUpala ya ma. pU. punitAbAI ma. pU. sudhAbAI ma. pU. muktAbAI ma. pU. rAjematIbAI ma. pU. kiraNabAI ma. pU. DaoN. amitAbAI ma. pU. sumatibAI ma. pU. gulAbabAI ma. pU. prANakuMvarabAI ma. pU. subodhikAbAI ma. pU. lIlamabAIma. pU. DaoN. DolarabAI ma. pU. rUpAbAI ma.
Page #11
--------------------------------------------------------------------------
________________ * 'sisamAMparAthI usasamAja valaNazomUrti,saurASTra kesarI) gurudevazrI prANalAlajI ma.sA.nIthI caraNomAM zataguNa praNAmAMjali jAgRtatA ArjavatA sahiSNutA ladhutA sajanatA sitA bhavyatA, tajajJo mArdavatA apramato dAMto Gutheile pratirUpatA utsAhitA namatI vibhutA kRta64tI prabhutA prauDhatA karuNatA krAMtikAra katA sevAzIlatA saumyatA AtmaramaNatA samanvayatA jJAnotsukatA ojasvitA girAgratvatA AtmaraNatA. akutUhalatI nayukatatI sAmyatA tallInatA lokapriyatA AstikyatA tejasvitA vyavahAra kuzaLatA | dharmakalAdharatA ekAMtapriyatA zUravIratA rajJAnavRddhatA vasvitA indriya damanatA satyavaktatvatA sAnadAtA - saMgaThanakArakatA anekAMtadarzitA dhIratA kSamAzIlatA pracavena paTutA pathapradarzitatA vicakSaNatA sthiratA gariSThatA pratibhAsaMpannatA vAlA zikSAdAtA vairAgyavArdhakya guNagrAhakato pavitratA vizALatA dayALutA sabhyaparAkramatA ArAdha katA katArthatA udAsInato jJAnaprasArakatA dAkSiNyatI premALatA sauSThavatA lAvaNyatA samayasatI pAmatA tattvalokatA naitikatA zraddhALatA. pramodatA nirbhayatA | paramArthatA svaramAdhurya ahaMtA , vinItatA , udAratA gaMbhIratA karmaniSThatA vAtsalyatA nivedatA praviNatA paripakvatA amIratA nirlepatA | samatA upazAMtatA zratasaMpannatA zreSThatA cAritra parAyaNatA vIratA khamIratA variSThatA divyatA rocakatA upazamatA zatAdi salluNAlaMkRta tava vapuH bhUcA bhavAlaMbanam
Page #12
--------------------------------------------------------------------------
________________ 5 badgaa JJ AAc OFF OF OPROGE immediatvarangemarissa, aginaamba S pU. zrI Thumara deva jarA-mANeka-prANa-ti-jama-gurubhyo namaka bruhI vela mAta deva-ujama phUla motI-Ama amRta muNIyo tama goMDala saMpradAya-guruprANa rati parivAra maMgala manISI munivaro zAstra SikA zramaNIvRMda 01. pU. zrI jayaMtamuni ma. sA. 02. pU. zrI girIzacaMdrajI ma.sA. 03. pU. zrI janakamuni ma.sA. 74. pU. zrI jagadIzamuni ma.sA. 75. pU. zrI hasamukhamuni ma.sA. 01. pU. gulAbabAI ma. 02. pU. prANakuMvarabAI ma. 03. pU. lalitAbAI ma. 04. pU. lIlamabAI ma. 05. pU. vimaLAbAI ma. 06. pU. haMsAbAI ma. 07. pU. puSpAbAI ma. 8. pU. vijayAbAI ma. 09. pU. tarUlatAbAI ma. 10. pU. jasavaMtIbAI ma. 11. pU. vasubAI ma. 12. pU. prabhAbAI ma. 13. pU. latAbAI ma. 14. pU. bhadrAbAI ma. 15. pU. sumitrAbAI ma. 16. pU. sAdhanAbAI ma. 17. pU. aruNAbAI ma. 18. pU. saralAbAI ma. 19, pR. vanitAbAI ma. 20. pU. dIkSitAbAI ma. 21. pU. dhIramatIbAI ma. 22. pU. rAjematIbAI ma. 23. pU. hasumatIbAI ma. 24. pU. sumatibAI ma. 25. pU. anumatibAI ma. 26. pU. vIramatIbAI ma. 27. pU. yazomatIbAI ma. 28. pU. jJAnazIlAbAI ma. 29. pU. darzanazIlAbAI ma. 30. pU. vinodInIbAI ma. 31. pU. prajJAbAI ma. 32. pU. priyadarzanAbAI ma. 33. pU. kRpAbAI ma. 34. pU. mIrAbAI ma. 35. pU. kuMdanabAI ma. 36. pU. jotibAI ma. 06. pU. zrI manaharamuni ma. sA. 07. pU. zrI gajendramuni ma. sA. 08. pU. zrI suzAMtamuni ma. sA. 09. pU. zrI namramuni ma. sA. 10. pU. zrI pIyuSamuni ma. sA. 37. pU. prItisudhAbAI ma. 38. pU. mInaLabAI ma. 39. pU. manISAbAI ma. 40. pU. kiraNabAI ma. 41. pU. hasmitAbAI ma. 42. pU. zailAbAI ma. 43. pU. urmibAI ma. 44. pU. sudhAbAI ma. 45. pU. urvazIbAI ma. 46, pR. smitAbAI ma. 47, pU. urmilAbAI ma. 48. pU. DolabAI ma. 49. pU. kalpanAbAI ma. 5. pU. saMgItAbAI ma. 51. pU. naMdAbAI ma. 52. pU. sunaMdAbAI ma. 53. pU. jayezAbAI ma. 54. pU. arcitAbAI ma. 55. pU. ajitAbAI ma. 56. pU. amitAbAI ma. 57. pU. punitAbAI ma. 58. pU. sunitAbAI ma. pa. pU. gItAbAI ma. 60. pU. vidubAI ma. 61. pU. tarubAI ma. 62. pU. mInAbAI ma. 63. pU. pUrNAbAI ma. 64. pU. razmitAbAI ma. 65. pU. biMdubAI ma. 66. pU. viralabAI ma. 67. pU. rUpalabAI ma. 68. pU. tejalabAI ma. 69. pU. sujItAbAI ma. 70. pU. svAtibAI ma. 71. pU. zvetAbAI ma. 72. pU. reNukAbAI ma. ACDCIRCOLATOR 73. pU. nalinIbAI ma. 74. pU. rakSitAbAI ma. 7pa. pU. rozanIbAI ma. 76. pU. aMjItAbAI ma. 77. pU. saMjItAbAI ma. 78. pU. saMghamitrAbAI ma. 79. pU. AratIbAI ma. 80. pU. rUpAbAI ma. 81. pU. mitalabAI ma. 82. pU. zreyAbAI ma. 83. pU. zrIdattAbAI ma. 84. pU. zrutibAI ma. 85. pU. bhAvanAbAI ma. 86. pU. bhavitAbAI ma. 87. pU. jIjJeSAbAI ma. 88. pU. zreyAMsIbAI ma. 89. pU. parijJAbAI ma. 90. pU. zvetAMsIbAI ma. 91. pU. subodhikAbAI ma. 92. pU. zIlAbAI ma. 93. pU. hemAMzIbAI ma. 94. pu. nAtAbAI ma. 95. pU. pannAbAI ma. 96. pU. pUrvIbAI ma. 97. pU. jAgRtibAI ma. 98. pU. prabodhiDAbAI ma. 99. pU. priyalabAI ma. 10. pU. svarUpAbAI ma. 101, pU. suhAnIbAI ma. 102. pU. hRdayAbAI ma. 103. pU. vaidehIbAI ma. 104. pU. bhavyAMzIbAI ma. 105. pU. jayaNAbAI ma. 106. pU. saMboThIbAI ma. 107, pU. bhavyAnIbAI ma. 4000
Page #13
--------------------------------------------------------------------------
________________ buta sevAno satkAra zrutAdhAra (mukhyadAtA) ratigara cerITebala TrasTa ha. TI. Ara. dozI goMDalagacchanA anasta sitArA saMtonA ziratAja, prANa parivAranA sAdhvIjIonA prANa samAna hajAro bhaktonA zraddhAnA kendrasthAna, tapasamrATa gurudeva pU. zrI ratilAlajI ma. sA. e potAnA sAdhaka jIvanamAM jJAna, darzana, cAritranI ArAdhanAthI svayaMnI AtmasAdhanAne paripakava banAvI, tenI sAthe ja 145 mumukSuonA dIkSAdAtA banIne ratnatrayanI ArAdhanAnA preraka banyA hatA. sAdhaka jema jema adhyAtma sAdhanAmAM gahanatama UMDANamAM jato jAya che, tema tema temanuM aMtara karUNAbhAvathI dravita thAya che ane tenA pariNAme tevA sAdhako keTalA ya jIvadayA, mAnavasevA jevI pravRttiono paNa upadeza Ape che. pU. tapasvI gurudevanA jIvanamAM paNa AvI ja ghaTanA ghaTita thaI. aneka bhaktoe pU. gurudevanI zraddhA - bhaktithI teonA ja puNyanAmathI TrasTano prAraMbha karyo. pU. gurudevanI pratyakSa upasthitimAM ja A TrasTanA mAdhyamathI aneka mAnavasevAnI pravRttio, meDikala sahAya, gauzALA jevI pravRttio cAlu ja hatI. je Aje paNa TrasTI vayovRddha suzrAvaka zrI ratibhAI dozI tathA zrI TI. Ara. dozI karI rahyA che, te uparAMta pU. gurudevane jJAnArAdhanAnuM adamya AkarSaNa hatuM. tethI ja guru prANa Agama batrIsInA prathama prakAzanamAM teozrInI preraNAthI cAra AgamanA kRtAdhAra banI prakAzana kAryano prAraMbha karAvyo hato. pU. gurudevanI bhAvanAne lakSamAM rAkhIne Aje Agama batrIsInA punaH prakAzanamAM paNa TrasTIgaNa lAbha laI rahyA che. teone dhanyavAda. TrasTIo sadAya pU. gurudevanA Adarzone lakSamAM rAkhI, teoe cIMdhelA rAhe ja kAryazIla rahe e ja bhAvanA... guraprANa prakAzana PARASDHAM
Page #14
--------------------------------------------------------------------------
________________ zAstra svAdhyAya saviveka tIrthaMkara prabhunA pavitra upadezarUpa AgamagraMtho dareka dharmaniSTha svAdhyAyapremI zramaNopAsake potAnA gharamAM vasAvavA joIe. tIrthakaronI anupasthitimAM tIrthakaronA upadezarUpa graMtho sAkSAt tIrthakara tulya mAnIne AgamagraMthone gharamAM kabATa ke zokezamAM suvyavasthita rUpe rAkhavA. pratidina tIrthakarone smRtipaTa para lAvI ahobhAvapUrvaka traNa bhAvavaMdana karavA. gharanA sadasyoe sAthe maLI zradhdhApUrvaka AgamavAMcana karavuM. vinaya dharmanuM mULa che tethI zAstra svAdhyAya mATe gurunI AjJA levI. 32 AgamagraMthomAMthI kAlika sUtranA mULapAThano svAdhyAya divasanA prathama ane cothA praharamAM ane utkAlika sUtranA mULapAThano svAdhyAya asvAdhyAya kAlane choDIne eTale ke be saMdhyA ane be madhyAhana kAlIna 48 miniTane choDIne game tyAre karI zakAya che. prAtaH uSAkAla, saMdhyAkAla, madhyAhna ane ardharAtrie be - be ghaDI zAstrano mULapATha vAMcavo nahIM. 32 asvAdhyAyamAM zAstra svAdhyAya thAya nahIM. gharamAM saMDAsa - bAtharUma hoya, strIone mAsikadharma hoya, vagere kAraNothI gharamAM Agama rAkhavAthI azAtanA thAya, tevI mAnyatA yogya nathI kAraNake sAdhvIjI potAnI pAse Agama graMtho rAkhe che. mAsika dharmavALA bahenoe zAstranA mULapAThano svAdhyAya karavo nahIM. te vyaktinI sAme paNa svAdhyAya karavo nahIM. tenAthI dUra alaga sthAnamAM besIne svAdhyAya karI zakAya che. gujarAtI anuvAda, bhAvArtha, vivecana, mAsika dharmamAM paNa baheno vAMcI zake che. temAM koI jAtanI azAtanA nathI. A samasta niyamo mULapATha vAMcavA ke svAdhyAya karavA mATenA che. kevaLa zAstronA gujarAtI bhAvArtha vAMcavA hoya, to uparokta niyamo lAgu paDatA nathI. AgamagraMthonA AdhAre ja bhUtakALamAM anaMta jIvoe AtmakalyANa karyuM che. AgamagraMthonA AdhAre ja pAMcamA ArAnA aMta sudhI jinazAsana jayavaMtuM raheze. tethI AgamagraMthonuM saMpUrNataH bahumAna jALavavuM.
Page #15
--------------------------------------------------------------------------
________________ viSayAnukramaNikA viSaya pRSTa 131 135 135 136 137 pU.zrI DuMgarasiMhajI ma.sA.nuM jIvana darzana pU. zrI prANalAlajI ma.sA.nuM jIvana darzana pU. zrI ratilAlajI ma.sA.nuM jIvana darzana punaH prakAzananA be bola pUrva prakAzananA be bola abhigama cheda sUtranI vizeSatAo saMpAdakIya saMpAdana anubhavo anuvAdikAnI kalame 3ra asvAdhyAya 'zAstra prAraMbha zrI dazAzrutaskaMdha sUtra pahelI dazAH asamAdhi sthAna bIjI dazAH zabala doSa trIjI dazAH AzAtanA cothI dazA: gaNi saMpadA pAMcamI dazA citta samAdhi sthAna chaThThI dazA upAsaka paDimA sAtamI dazA: bhikSu paDiyA AThamI dazA: paryuSaNA kalpa navamI dazA: mahAmohanIya baMdhasthAna dasamI dazA nidAna zrI bRhakkalpa sUtra uddezaka-1 prAkathana sAdhu-sAdhvIne grAhya-agrAhya tAlapralaMba grAmAdimAM rahevAnI kalpa maryAdA viSaya | eka kSetramAM rahevAno viveka | bajAra AdimAM rahevAno viveka daravAjAnA vinAnA sthAno ghaTI mAtrakanuM grahaNa cilamilikA-maccharadAnI viveka jalAzayanA kinAre pravRtti niSedha | citrovALA upAzraya sAgArikanI nizrA gRhasthayukta upAzraya pratibaddha sthAno pratibaddha mArgavALA sthAno zramaNapaNAno sAra-upazamabhAva vihAra viveka vairAjya ke viruddha rAjyamAM gamanAgamana nimaMtrita vastrAdinuM grahaNa rAtre AhAra, vastrAdi grahaNa niSedha rAtre gamanAgamanano niSedha rAtre spaMDilabhUmi AdimAM ekalA javAno niSedha | Arya kSetramAM vicaraNa | uddezaka-2 prAkathana | dhAnyayukta upAzraya mAdaka dravyayukta sthAna pANI bharelA ghaTayukta sthAna agniyukta sthAna 125 khAdya padArthayukta sthAna 127] dharmazALA Adi sthAna 129] aneka mAlika hoya tevA makAnanI AjJA vidhi 139 141 142 144 144 147 148 149 150 150 151 upara
Page #16
--------------------------------------------------------------------------
________________ 158 160 viSaya pRSTa viSaya zayyAtarapiMDa grahaNa 155 vAMcanA lenAranI yogyatA-ayogyatA zayyAtaranA ghare AvelA ke mokalelA AhAranuM grahaNa 157 zikSA prAptinI yogyatA-ayogyatA zayyAtaranI bhAgIdArIvALA AhAranuM grahaNa vijAtIya sparzanI anumodanAnuM prAyazcitta zayyAtaranA pUjyajanone ApelA AhAranuM grahaNa kAlAtikrAMta doSa ane tenuM prAyazcitta sAdhu-sAdhvIne mATe kalpanIya vastra kSetrAtikrAMta doSa ane tenuM prAyazcitta sAdhu-sAdhvIne mATe kalpanIya rajoharaNa anaiSaNIya AhArano viveka uddezaka-3 kalpa-alpasthita sAdhuo mATe prAkathana audezika AhAra viveka sAdhu-sAdhvIne parasparanA upAzrayamAM pravRtti niSedha anya gaNamAM javAnI vidhi carmakhaMDa grahaNa sAMbhogika vyavahAra mATe anya gaNamAM javAnI vidhi vastra grahaNa viveka | AcArya AdinA netRtva mATe anya gaNamAM avagrahAnaMtaka dhAraNa karavAno viveka javAnI vidhi sAdhvIne potAnI nizrAmAM vastra grahaNa sAdhunA mRta zarIrane paraThavAnI vidhi dIkSA samaye upadhi grahaNa kaSAyonA upazamanI anivAryatA vastra grahaNanI kAlamaryAdA parihAra kalpasthita sAdhunI sevA ratnAdhikonI pradhAnatA mahAnadI pAra karavAno viveka gRhasthonA gharamAM nivAsa nIcA upAzrayamAM rahevAno viveka gRhasthonA gharamAM vArtAlApano niSedha uddezaka-5 zadhyA saMsmAraka pAchA ApavAno viveka prAkathana AMgatuka zramaNone zayyA sastArakanI AjJA vidhi deva-devInA sparzajanya vikAra bhAvanuM prAyazcitta | svAmI vinAnA gharanI AjJA vidhi kaleza karIne AvelA sAdhu prati anya sAdhunuM kartavya mArga AdimAM rahevA mATe AjJAvidhi rAtri bhojananA aticAra ane prAyazcitta senAnI samIpanA kSetramAM gocarI gamana ugAla saMbaMdhI viveka ane prAyazcitta avagraha kSetranuM pramANa saMsakta AhAra vAparavAno viveka uddezaka-4 pazu-pakSInA sparzAjanya vikAra bhAvanuM prAyazcitta prAkkathana sAdhvIne ekalA javAno niSedha anughAtika prAyazcitta sthAna sAdhvIne vastra-pAtra rahita thavAno niSedha pArAMcita prAyazcitta sthAna sAdhvIne pratijJAbaddha thaIne Asana Adi anavasthApya prAyazcitta sthAna karavAno niSedha dIkSA Adine ayogya traNa prakAranA napuMsaka AkuMcanapaTTaka dhAraNa karavAno viveka 10
Page #17
--------------------------------------------------------------------------
________________ pRSTa pRSTa 213. viSaya viSaya AvalaMbanayukta Asana 213 | anavasthApya ane pArAMcita sAdhunI upasthApanA saviSANa pITha Adino upayoga akRtya sevanano AkSepa tathA tenI nirNaya vidhi sAdhvIne mATe niSiddha upakaraNa 214 | saMyamatyAgano saMkalpa tathA punarAgamana paraspara moka AdAna-pradAna 214. | ekapakSIya sAdhune pada pradAna vAsI AhAra-auSadhano viveka | pArivArika-apArivArikano vyavahAra pArihArika sAdhunA doSa sevana tathA prAyazcitta uddezaka-3 pauSTika bhojanathI prApti pachI gocarI javAno viveka | 216 | prAkathana uddezaka gaNadhArakanI yogyatA prAkathana upAdhyAya padanI yogyatA akathyavacana AcArya padanI yogyatA kalpa prastAra gaNAvacchedaka padanI yogyatA vijAtIya sparzano apavAda alpadIkSA paryAyavALAne pada pradAna saMyama nAzakacha sthAna AcArya AdinA netRtvanI anivAryatA cha prakAranI kalpasthiti abrahma sevIne pada pradAnano utsarga-apavAda zrI vyavahAra sUtra saMyamatyAgIne pada pradAnano utsarga apavAda uddezaka-1 pApasevI bahuzrutane pada pradAnano niSedha prAkathana | uddezaka-4 kapaTa rahita, sahita AlocanAthI prAyazcittanI | prAkathana taratamatA AcAryAdinA vihAramAM sAdhuonI saMkhyA pArihArika-apArihArika sAdhuno vyavahAra |238 gaNadhArakanA kAladharma samaye zeSa sAdhuonuM kartavya pArivAra kalpa sthita sAdhuno vaiyAvacca mATe vihAra/239 AcAryAdinA kAladharma pachI pada pradAnano nirNaya ekalA vicaranArane gaNamAM pAchA levAnI vidhi 241 | AcAryAdi saMyama tyAga pachI pada pradAnano nirNaya pArthastha Adi sAdhune gaNamAM pAchA levAnI vidhi upasthApanA-vaDI dIkSAnI kAlamaryAdA anya liMga grahaNa karanArane gaNamAM pAchA 242 | anya gacchamAM gayelA sAdhuno viveka levAnI vidhi abhinicArikA mATe vidhi-niSedha saMyama choDIne janArane gaNamAM pAchA levAnI vidhi 246| caryA praviSTa-caryA nivRtta sAdhunA kartavya AlocanAno krama | zaikSa ane ratnAdhikono vyavahAra uddezaka-2 | ratnAdhikonA netRtvamAM vihAra prAkathana 250 uddezaka-5 sahavartI sAdharmikomAM parihAra tapa | prAkathana Na sAdhuonI vaiyAvacce 253] prarvatinI AdinA vihAramAM sAdhvIonI saMkhyA 246 301
Page #18
--------------------------------------------------------------------------
________________ kRSTa 333 334 334 6 337 39 344 345 351 354 viSaya pRSTa viSaya agraNI sAdhvInA kAladharma samaye zeSa 302 uddezaka-8 sAdhvIonuM kartavya | prAkathana pravartinInA kAladharma pachI pada pradAnano nirNaya 304| zayyA sastAraka grahaNa vidhi AcAra prakalpa vismRtane pada pradAnanI vidhi 305] zayyA saMsmArakanI gaveSaNA vidhi sAdhu-sAdhvIne paraspara AlocanA karavAno 308 | ekAkI sthaviranA bhaMDopakaraNanI surakSA utsarga-apavAda zayyA sastArakanI AjJA vidhi sAdhu-sAdhvIne paraspara sevAno utsarga-apavAda 308 zayyA sastAranI AjJA pachI grahaNa vidhi sarpadaMza cikitsA | mArgamAMthI maLelA upakaraNanI vyavasthA uddezaka-6 adhika pAtrA lAvavAnuM vidhAna prAkathana AhAra uNodarInuM parimANa svajana-parijananA ghare gocarI gamana | uddezaka-9 AcAryAdinA atizaya 313 | prAkathana agItArtha sAdhuone sAthe rahevAno utsarga-apavAda 315] zayyAtarapiMDanI grAhyatA-agrAhyatA sAdhune ekalA rahevAno utsarga-apavAda 316] sapta saptamikA Adi bhikSu pratimAo abrahmacarya bhAvonuM prAyazcitta 317 | moka pratimA anya gaNanA sAdhune gaNamAM levAnI vidhi dattInuM svarUpa uddezaka-7 traNa prakArano AhAra prAkathana 320| avagRhIta AhAranA prakAra anya gaNanA sAdhvIne rAkhavA mATe pRcchA 321 | uddezaka-10 saMbaMdha viccheda karavA mATenA niyamo prAkathana pravarjita karavA mATenA vidhi-niSedha 324| be prakAranI caMdra pratimAo dUrastha gunAnirdezapUrvakadIkSA grahaNa 325| pAMca prakAranA vyavahAra dUrastha sAdhu-sAdhvI sAthe kSamAyAcanA vidhi 3ra6 gaNanI vaiyAvacca karanAra sAdhunA cAra prakAra vyatikRSTa kAlamAM svAdhyAyano utsarga-apavAda dharma daDhatAnI apekSAe puruSanA cAra prakAra svAdhyAya kAlano viveka 3ra7 AcArya tathA ziSyonA cAra prakAra sAdhvIne AcAryAdinI nizrAnI AvazyakatA 328 | sthaviranA traNa prakAra mRta zarIranI uttara kriyA 329] zaikSanI kAlamaryAdA zayyAtarano nirNaya | bAla sAdhune upasthApanAno niSedha AjJA grahaNa vidhi | bAla sAdhune AcAra prakalpanA adhyayanano niSedha rAjya parivartanamAM AjJA grahaNa vidhi 331 dIkSA paryAya anusAra adhyayana kramanA prakAra vivecita viSayonI akArAdi anukramaNikA 35s 3pa7 3pa7 32]A 3pa9 3ra7]dhama kehatA 3 382
Page #19
--------------------------------------------------------------------------
________________ goMDala gacchAdhipati, ekAvatArI AcArya pravara pU. gurudeva zrI DuMgarasiMhajI ma.sA. - jIvana darzana nAma : : zrI DuMgarasiMhabhAi. " janma : vi. saM. 1792. janmabhUmi : mAMgaroLa. pitAzrI : dharmaniSTha zrI kamaLasiMhabhAi badANI. mAtuzrI ? saMskAra saMpannA zrImatI hIrabAi. janmasaMketa : mAtAe svapnamAM lIlochama parvata ane kesarI siMhane potAnI samIpe Avato joyo. bhAtR bhaginI : cAra bena - be bhAi. vairAgyanimitta : pU. zrI ratnacaMdrajI ma.sA.no upadeza. saMcamasvIkAra : vi. saM.1815 kArataka vada - 10 divabaMdara. sadgaradeva : pU. zrI ratnacaMdrajI ma.sA. sahadIkSita parivAra : svayaM, mAtuzrI hIrabAi, bahena velabAi, bhANejI - mAnakuMvarabena ane bhANeja - hIrAcaMdabhAi. saMyama sAdhanA : apramattadazAnI prApti mATe sADA pAMca varSa nidrAtyAga, jJAnArAdhanA, dharmazAstro, darzanazAstro ane tattvajJAnano abhyAsa. tapaArAdhanA rasendriya vijayanA vividha prayogo, mitAhAra. svAdhyAya, sADApAMca varasa nidrAtyAga, dhyAnarUpa AtyaMtara tapa. goMDala gacchasthApanA : vi. saM. 1845 mahAsuda -5 goMDala. tathA AcAryapada pradAna javalaMta guNo : vinaya, viveka, vicakSaNatA, virakti, karUNA, samayasUcakatA vagere.. | 13 |
Page #20
--------------------------------------------------------------------------
________________ ddi. pramukha ziSya pramukha ziSyA sAdhusaMmelana vihAra kSetra pratibodhita zrAvakavarya sthiravAsa anazana ArAdhanA AyuSya uttarAdhikArI upanAma pATaparaMparA * 3 AcArya pU. zrI bhImajI svAmI. OM pU. zrI hIrabAi ma., pU. zrI velabAi ma., pU. zrI mAnakuMvarabAi ma. OM vi. saM. 1861mAM AjJAnuvartI 45 jeTalA sAdhusAdhvIjIonuM saMmelana karI saMtonI AcAra vizuddhi mATe 13 niyamo banAvyAM. - kAThiyAvADa, jhAlAvADa, kaccha, mAMgaroLa, verAvaLa, porabaMdara, dIvabaMdara Adi kaMThALa pradezamAM grAmAnugrAma. : zrI zobhecaMdra karasanajI zAha - verAvaLa. vi. saM. 1871 caitra suda - 15 thI goMDalamAM. : vi. saM. 1877 phAgaNa suda - 13 thI anazana prAraMbha, vaizAkha suda - 15 samAdhimaraNa. : 84 varSa, saMyama paryAya - 62 varSa, AcArya pada - 32 varSa. AcArya pU. zrI bhImajI svAmI. gacchAdhipati, nidrAvijetA, yugapradhAna, ekAvatArI. : : : vidyamAna vicaratoparivAra : goMDala gacchAdhipati AcAryapravara gurudeva pU. zrI DuMgarasiMhajI ma.sA. dvitIya paTTadhara - AcArya pU. zrI bhImajI svAmI. tRtIya paTTadhara - AcArya pU. zrI neNasI svAmI. caturtha paTTadhara - AcArya pU. zrI jesaMgajI svAmI. paMcama paTTadhara - AcArya pU. zrI devajI svAmI. mahAtapasvI pU. zrI jayacaMdrajI svAmI yugadaSTA tapasvI pU. zrI mANekacaMdrajI ma.sA. saurASTa kesarI gurudeva pU. zrI prANalAlajI ma.sA. tapasamrATa gurudeva pU. zrI ratilAlajI ma.sA. 11 saMto, 300 jeTalA satijIo. 14
Page #21
--------------------------------------------------------------------------
________________ saurASTra kesarI, munipuMgavA pU. garadeva zrI prANalAlajI ma.sA. jIvana darzana zubha nAma che " prANalAlabhAI. janmabhUmi verAvaLa. pitA zrImAna zrI kezavajIbhAI mIThAzA. mAtA saMskAra saMpannA kuMvarabAI. jJAti visA osavALa. janmadina vi. saM. 1954, zrAvaNa vada pAMcama, somavAra bhAtR-bhaginI cAra bhAI, traNa baheno. vairAgya bIjAropaNa be varSanI bAlyavaye. vairAgya bhAva-pragaTIkaraNa 13 varSanI kumAra avasthAmAM. saMyama svIkAra 21 mAM varSe vi. saM. 1976 phAgaNa vada chaThTha, gusvAra. tA. 13-3-1920 dIkSA bhUmi bagasarA-darabAra vAjasuravALAnA udyAnamAM vaTavRkSa nIce. gaccha paraMparA goMDala gaccha. saMyamadAtA mahAtapasvI pU. jayacaMdrajI ma.sA. zikSA dAtA parama zraddheya tapasvI mANekacaMdrajI ma. sA. dhArmika abhyAsa AgamajJAna, tattvajJAna, kathA sAhitya, rAsa sAhitya, vyAkaraNa, mahAkAvyo, karmasAhitya, jainetara graMthonuM vizALa avalokana, darzana zAstranA tajajJa. saMgha netRtva traNa varSanI dIkSA paryAye tapasvI pU. mANekacaMdrajI ma. sA. nA saMthArAnA samayathI. sevA zuzruSA vaDIla sAta gurubhrAtA ane aneka saMtonI sevA karI. 1 15 |
Page #22
--------------------------------------------------------------------------
________________ samAjotkarSa jJAna prasAra deha vaibhava AvyaMtara vaibhava vihAra kSetra goMDala gaccha saMmelana upanAma caturvidha saMgha samAdhi mATe tAravelA traNa siddhAMta (1) lokonA paropakAra mATe dAnadharmanI pradhAnatA (2) A khaMDana vAda (3)nIti ane prAmANikatAnuM AMdolana, jaina-jainetaro (kAThI, darabAra, Ahira)ne sapta vyasanathI mukti, aneka sthAne sAdharmika rAhata yojanA. . rAjakoTa, goMDala, jetapura, dhorAjI, vaDiyA, verAvaLa, porabaMdara, mAMgaroLa, jAmanagara, bhAvanagara vagere aneka sthAne jJAna bhaMDAra, vidyAlayanI sthApanA ane jIrNodhdhAra. lAvaNyamayI mudrA, sUrya sama tejasvI mukha, caMdrasamI zAMta AbhA,vizALa bhAla, nUrabharyA nayano, ghUgharALA keza, vINA jevo sumadhura kaMTha ane siMha jevI garjanA. vinaya saMpannatA, viveka, sAdAI, prema, vairAgya, sevA, pravacana-paTutA, guccaraNa sevA, dIrgha dRSTi, tyAgamastI. saurASTra, gujarAta. vi. saM. 2007mAM gaccha aikyatA mATe mahattvanuM yogadAna. paMjAba kesarI kAzIrAmajI ma. sA. dvArA pradatta "saurASTra kesarI' cAra saMta- tapodhanI pU. ratilAlajI ma. sA., anazana ArAdhaka tapasvI pU. jagajIvanajI ma. sA., pU. nAnA ratilAlajI ma. sA., parama dArzanika pU. jayaMtamunijI ma. sA., pU. moTA prabhAbAI ma. Adi 15 satIjI. bagasarA. vi. saM. 2013mAgasara vada terasa, zanivAra prAtaH 7-30 kalAke I. sa. 29-12-1956. sAtalaDI nadInA kinAre (bagasarA) vartamAne 118 saMta-satijIo 'prANa parivAra' nA nAme samagra bhAratamAM prasiddha che. svahaste dIkSita parivAra aMtima cAturmAsa, deha vilaya aMtima vidhi ziSya parivAra 16 TO
Page #23
--------------------------------------------------------------------------
________________ tapasamrATa pU. gurudeva zrI ratilAlajI ma.sA. nuM jIvana darzana zubha nAma janmasthAna janmadina pitA mAtA vairAgya bhAva dIkSA gurudeva gaccha paraMparA abhyAsa yoga sAdhanA yoga sevAyoga tapayoga * (c)20 ratilAlabhAI parabavAvaDI (saurASTra) Asovada amAsa vi. saM. 1969 zrImAna mAdhavajIbhAI raiyANI sadAcAra saMpannA jamakubAI 17 mA varSe phAgaNa vada pAMcama, guruvAra vi. saM. 1989-jUnAgaDha saurASTra kesarI pU. prANalAlajI ma.sA. goMDala gaccha. vyAvahArika- pAMca dhoraNa, dhArmika- 19 Agama kaMThastha, zvetAmbara-digaMbara sAhitya, kArmagraMthika sAhitya, dArzanika sAhitya, vyAkaraNa sAhitya rAtri-divasa niraMtara jAgRtadazAe AtmasAdhanA alpanidrA. vaDIla vRdgha 9 saMtonI sevA karI. 19 varSa ekAMtara upavAsa, 999 AyaMbila tapa(sAgAra), 19 varSa pANIno tyAga, 9 varSa makAI sivAya zeSa anAja tyAga. 17
Page #24
--------------------------------------------------------------------------
________________ maunayoga dIkSA pachI 9 varSa ekAMta mauna sAdhanA. I. sa. 1992 navembarathI AjIvana mauna ArAdhanA. puNya prabhAva gurudevanA puNya prabhAve aneka AtmAoe mAsakhamaNa Adi nAnI moTI tapazcaryAo tathA hajAronI saMkhyAmAM varSItapanI ArAdhanA karI che. temaja dAna, zIla ane che bhAvanI vRddhi thaI che. . vihAra kSetra gujarAta, mahArASTra, madhyapradeza, orissA, bihAra, baMgALa jJAna anumodana zramaNI vidyApIThanA preraka banI 30 ziSyAo ane 30 vairAgI bahenone abhyAsArthe rahevAnI AjJA ApI. traNa sAmUhika cAturmAsa karAvI zAstravAcanA karAvI. dIkSA pradAnasaMkhyA 145 mumukSuone aNagAra banAvyA. Acarita sUtro jatuM karavuM, gama khAvo, vAda-vivAda ke dalIla na karavA, je thAya te sArA mATe, koI paNa jIvanI TIkA keniMdA na karavI. jIvaMta guNo vizALatA, udAratA, mAdhyasthatA, sahiSNutA, bhadrikatA, samAdhAna vRtti, jJAnaca. anazana pratyAkhyAna I. sa. 1992 rAjakoTamAM pU. bhAgyavaMtAbAI ma. ne 59 divasanI anazana ArAdhanA karAvI. aMtima cAturmAsa rAjakoTa, zrI royalapArka sthAnakavAsI jaina moTA saMgha saMcAlita omAnavALA upAzraya.(1997) mahAprayANa rAjakoTa, tA. 8-2-1998 mahA suda 11 ravivAra madhyAhna kALe 1.35 kalAke. aMtima darzana tathA pAlakhI zrI royala pArka sthAnakavAsI jaina moTA saMgha, rAjakoTa. aMtimakriyA sthAna 'tapasamrATa tIrthadhAma', rAjakoTa-amadAvAda hAI-ve, sAta hanumAna sAme, rAjakoTa. | 18
Page #25
--------------------------------------------------------------------------
________________ eleg purva prakAzananA be bIjI (bIjI AvRtti) tIrthakara bhagavAnanA amRtasamA vacanone "Agama' rUpe gaNadhara bhagavaMtoe jhIlIne ziSya paraMparAne arpaNa karyAane ApaNane amRta vacano prApta thayA. tIrthakara bhagavAne anaMtajJAnane zrImukhethI pragaTa karI mahA upakAra karyo... gaNadhara bhagavaMtoe AgamajJAnane hRdayastha karI mahA upakAra karyo... ziSya paraMparAe AgamajJAnane kaMThastha karI mahA upakAra karyo... devardhvigaNi kSamAzramaNe AgamajJAnane graMthastha karI mahA upakAra karyo... graMthastha Agamone aneka AcAryoe samayAnusAra lokabhogya bhASAzailImAM anuvAda karIne sarvajana sahaja banAvyA. A ja paraMparAmAM saurASTrakesarI pU. gurudeva zrI prANalAlajI ma. sA. nI janmazatAbdI avasare temanA ja parivAranA mahAsatIjIoe gujarAtImAM anuvAda karIne jaina samAjanI jJAna sAdhanAne Agamika banAvavAmAM bahumUlo phALo Apyo che. A mahA kAryamAM apUrva zrata ArAdhikA pradhAna saMpAdikA bhAvayoginI zrI lIlamabAIma. ane saha saMpAdikA zrI AratIbAIma., zrI subodhikAbAI ma.nA sahayoga maLyo che. A Agama batrIsInI prathama AvRttine gujarAtanA dareka saMpradAyanA sAdhusAdhvI, zrAvaka-zrAvikAono bahoLo pratisAda maLatA TUMka samayamAM 1000 Agama graMtho anupalabdha thaI gayA ane punaH prakAzananI AvazyakatA ubhI thaI. ahIM eka khAsa ullekha karavAno ke jyAre prathamavAra Agama prakAzananI taiyArI cAlatI hatI tyAre ja tapasamrATa pU. gurudeva zrI ratilAlajI ma. sA. e zAsana prabhAvaka pU. zrI namramuni ma. sA. para kRpAdRSTi varasAvI. temaNe pATImAM lakhI ApyuM ke namramuni AgamaprakAzananuM kArya saMbhALaze. 19
Page #26
--------------------------------------------------------------------------
________________ pU. gurudevanI dIrghadaSTi ane kRpAdRSTine anubhavatA pU. gurudeva zrI namramuni ma. sA. e amone AjJA ApI ke ApaNe Agama graMtho prakAzananI bIjI AvRti 'pArasadhAma' nA upakrame pragaTa karavI che. pU. gurudeva zrI namramuni ma. sA. nI AjJAne zirodhArya karIne pArasadhAma ghATakoparanA upakrame guruprANa Agama batrIsIne punaH pragaTa karatA AnaMda anubhavIe chIe. amArA A aNamola kAryamAM amane zrI girIzabhAI zAha (hemANI)-U.S.A. tathA zrI jitenabhAI zAha (kalakattA) no ananya sahakAra maLyo, jenA kAraNe amAruM kArya saraLa banyuM che. amArA A komapyuTara kAryamAM zrI amInabhAI AjhAda tathA snehA amIta darzano paNa sahakAra prApta thayo che. tevI ja rIte udAradilA dAtAzrIo e paNa amane sahayoga ApIne amAruM kArya vegavAna banAvela che. ame te sarvanA AbhArI chIe. aMtamAM Agama prakAzana ApaNA sahunA AtmAne anaMtajJAna prAgaTyamAM sahayogI bane e ja bhAvanA. zrI guruprANa prakAzana - - PARASDHAM vallabhabAga lena, tilaka roDa, ghATakopara(IsTa), muMbaI - 400077 phona - 3204 3232. 20
Page #27
--------------------------------------------------------------------------
________________ pUrva prakAzakanA be bolA (pahelI AvRtti) anaMta tIrthakara saha prabhu mahAvIranA anaMta jJAnanI amUlya nidhi che ApaNA AgamagraMtho. jenA mAdhyamathI ja jinazAsana jayavaMtuM rahyuM che, rahe che ane raheze. tene jIvaMta rAkhavA ane jana jananAM mana sudhI pahoMcADavA te pratyeka jaina nAma dharAvatI vyaktinI pavitra pharaja che. A pavitra pharajane ja dharma samajIne je tenuM AcaraNa kare che ane potAnAM tana-mana ane dhanane te kAryamAM samarpita kare che, tenuM manuSya jIvana saphaLa thAya che. eTaluM ja nahIM paraMtu te sAdhaka jinazAsananI prabhAvanAno amUlya lAbha prApta kare che. Avo ja apUrva lAbha prApta karavA ApaNA gujarAtI samAjane mATe AgamonA mULa pATha tathA saraLa gujarAtI anuvAdavivecana sahita prakAzana karavA mATe pU. mukta lIlama parivArane ekaciMtanadhArA jUnAgaDhanI puNyabhUmi para sparzI ane jene rAjANA nagarI rAjakoTamAM royalapArka upAzrayamAM sAkAra svarUpa maLyuM. ApaNA saunA parama upakArI goMDala gacchAdhipati, nidrA vijetA, ekAvatArI, yugapuruSa pU. zrI DuMgarasiMhajI ma. sA.nI pATa paraMparAe pU. zrI jaya-mANekanA lADIlA ziSyaratna saurASTra kesarI pU. zrI prANalAlajI ma. sA.nI janma zatAbdI nimitte A virATa Ayojana karyuM. pU. mahAsatIjIoe potAnI ciMtanadhArAne pUjya guruvaryonI samakSa pragaTa karI. sahunA harSollAsa ane AzIrvAda sAthe svIkRtinA samAcAra prApta thayA. royalapArka sthA. jaina moTA saMghanI nizrAmAM ame turaMta samiti racavAnI jAherAta karI. rAjakoTa prANa parivAranA sAmUhika cAturmAsa daramyAna janma zatAbdI varSa nimitte vi. saM. 2053 san 1997 mAM "pU. prANaguru zatAbdI prakAzana samiti rAjakoTa"nI sthApanA thaI. tyAra pachI tapasamrATa zrI ratilAlajI ma. sA., gujarAta kesarI pU. zrI girIzacaMdrajI ma. sA. ThA. pAMca tathA prANa parivAranA 73 sAdhvIjIonA pAvana sAMnidhyamAM janma zatAbdInA prathama caraNanI tapa-japa, sAdhanA sAthe bhavya rIte ujavaNI karavAmAM AvI. zrI guru prANa phAunDezana TrasTa dvArA 3ra Agamo ane prANaguru smRti graMthanuM prakAzana karavAnuM nizcita thayuM. AgamonuM lekhana kArya prANa parivAranA satIvRMde saharSa svIkArI lIdhuM. A rIte sarva samavAyano suyoga thatAM kAryano prAraMbha vegavaMta thayo ane batrIsa Agamo kramazaH gujarAtI bhASAmAM anuvAdita thayA.
Page #28
--------------------------------------------------------------------------
________________ neTa C A prakAzananA aNamola avasare AzIrvAda varasAvI saharSa svIkRti ApanAra tapa samrATa gurudeva pU. zrI ratilAlajI ma. sA. tathA dareka AgamanA rahasyone pragaTa karato, tattvonuM vAstavika darzana karAvato, AzISa varasAvato amArA utsAhane vadhArato abhigama preSita karanArA goMDala gacchanA saMta ziromaNi parama dArzanika pU. zrI jayaMtIlAlajI ma. sA., ama mArgadarzaka gujarAta kesarI pU. zrI girIzacaMdrajI ma. sA. tathA AgamadivAkara pU. zrI janaka munijI ma. sA. nIDara vaktA pU. zrI jagadIzamunijI ma. sA. Adi muni bhagavaMto tathA Agamane suvyavasthita svarUpa ApanAra, athAga parizrama sahita niHsvArtha bhAve saMpUrNa sahayoga ApanAra Agama manISI pU. zrI trilokamunijI ma. sA. nA paNa amo RNI chIe. vAtsalya variSThA pUjayavarA pU. mukatAbAI ma., pradhAna saMpAdikA apUrvakRta ArAdhaka 5. lIlamabAI ma., ama prakAzana kAryanA udbhAvikA, utsAhadharA pU. uSAbAI ma., saha saMpadikA Do. pU. zrI AratIbAI ma. tathA pU. subodhikAbAI ma. ane prANa parivAranA anuvAdikA sarva mahAsatIjIonA ame RNI chIe. zrutAdhAra sahayogIo, ama Agama prakAzanamAMniSThAthI sevA ApanAra zrI mukuMdabhAI pArekha, zrI maNibhAI zAha, zrI navanItabhAI - tarUbena, kumArI bhAnubena, zrI jayavaMtabhAI zAha tathA Agamane komyuTarAIjhaDu karI mudraNa karI ApanAra bhAI zrI nehala hasamukhabhAI mahetAnA amo AbhArI chIe. Agama prakAzana kAryamAM zuddhikaraNanuM khUba ja dhyAna rAkhavAmAM AvyuM che. chatAM kyAMya azuddhi rahI gaI hoya to zuddha vAMcI te tarapha amAruM dhyAna doravA namra vinaMtI che. aMtamAM saunA sahiyArA puruSArtha badala zrI guruprANa phAunDezana sadAne mATe saunA kRtajJa banI raheze. jaya jinendra zrI guruprANa phAunDezana - TrasTI maMDaLa zrI caMdrakAMta mANekacaMda zeTha (pramukha) zrI ramaNIkalAla nAgaradAsa zAha (ceramena) zrI azvinabhAI kuMbhANI (Trejharara) zrI TI. Ara. dozI (upapramukha) zrI ke. pI. zAha (TrasTI) zrI kIrITabhAI zAha (TrasTI)
Page #29
--------------------------------------------------------------------------
________________ abhigama goMDala gaccha ziromaNI parama dArzanika pU. zrI jayaMtamuni ma.sA. cheda sUtranI ciMtanapUrNa pRSThabhUmi lagabhaga badhA zAstromAM abhigamarUpe amAruM maMtavya ApyuM che, paraMtu ahIM cheda zAstra mATe abhigama na kahetA tenI pRSThabhUmino vicAra karyo che. cheda zAstranA sAmAnya vaktavya je AgamarUpe praNita thayelA che, jemAM mAnavIya sahaja vRttionA nirodha mATe keTaluMka vivRtta vivecana che. jenuM sAmAnya janatA vacce Alokana thaI zake tevuM nathI. phakta vyaktigata sAdhu ke sAdhvIjIo potAnA manane ke rAgAdi kriyAone niyaMtrita kare, te mATe udAharaNo ApIne vivecana karyuM che. jethI naMbara eka to A zAstranuM prakAzana Ama janatAmAM Avazyaka nathI. A mATe samAjamAM nAno-moTo matabheda paNa pravarte che, paraMtu ApaNA "guruprANa Agama prakAzana TrasTe' saLaMga batrIsa zAstronI puSpamALA gUMthIne temanuM prakAzana karavAno saMkalpa karyo hato ane cheda zAstranA prakAzana mATe vicAra bheda utpanna thatA, A bAbata amane paNa prerita karyA hatA. to amoe yukta rIte madhyama mArgathI prakAzana karavA mATe sammati ApI ane Aje A zAstra prakAzita thaI rahyuM che. to te bAbata amone amArA ciMtananA AdhAre phakta temanI pRSThabhUmi ja kahevAnuM yogya lAgyuM che. lAge che ke- AjathI be, cAra hajAra varSa pahelA samAjamAM strI-puruSonA saMbaMdha vize mANaso vadhAre utsuka na hatA, sAmAnya janatA bhogAtmaka kriyAthI saMtoSa meLavatI ane te bAbatanA saMskAro vadhAre daDhamUla hatA. manuSya jyAre sAkSAt bhoganuM nimitta na hoya tyAre keTalIka kuceSTAothI mananI vAsanAone tRpta karatA. A prakAranA mAnava samAjamAMthI sahaja preraNA maLatA keTalAka bhavya jIvo tyAga mArgamAM joDAI sAdhu jIvana svIkAra karatA. sAdhu jIvanano svIkAra karyA pachI paNa sAmAnya kuTevathI manuSya AkrAMta thato raheto ane jo A kuceSTAone prabaLa rIte samajAvIne rokavAmAM na Ave ke tenuM daMDAtmaka(sajArUpe) prAyazcitta ApavAmAM na Ave, to temanuM mana sthira na thaI zake, te svAbhAvika che. jethI ApyuM chedazAstra Thera-Thera jyAM jarUra lAgI tyAM bIjA viSayonI sAthe AvI kuceSTAonuM khulluM vivaraNa ApI daMDAtmaka vidhAna kare che. jaina saMskRtino bhagavAna mahAvIra svAmInA samayano kALa, eka moTo parivartana 23 ON
Page #30
--------------------------------------------------------------------------
________________ ** kALa che ane bhagavAna mahAvIra svAmIne, gaNadharone tathA zAstrakArone brahmacarya mATe ghaNA kaDaka niyamo batAvavA paDayA ane cothA mahAvratanI vizeSarUpe sthApanA karI brahmacaryanA bAhya ane AtyaMtara, sUkSma ane sthUla, badhA AcaraNo upara pUruM jora ApavAmAM AvyuM ane jaina paraMparAmAM aMtima tIrthaMkaranA samayanA sAdhakone vakra ane jaDa mAnavAmAM AvyA che. jethI teone kaDIbaddha ghaNI apekSAoe pheravI pheravIne gupta tathA vivRtta sUcanAo ApavAmAM jarApaNa kacAza rAkhavAmAM AvI nathI chatAM paNa zAstrakAro mahAdyutanA dhaNI hovAthI AvA viSayone badhA zAstromAM jyAM tyAM upadezIne temanI mahattA ochI na thAya tenuM pUruM dhyAna rAkhIne A viSaya mATe kema jANe cAra zAstro nakkI karyA hoya; tema phakta "nizItha sUtra' ane 'traNa chedasUtra'ne ja AvarI lIdhA che ane A zAstro gopya che. ekAMta ziSyone upadeza karavA lAyaka che, tevI paraMparA cAlI Ave che. AjanA prakAzana yugamAM ane pAThaka lokonI saMkhyA bahu ja vadhelI che tathA vidyAlayo ane mahAvidhAlayomAM badhA viSayo upara UMDuM saMzodhana cAle che. uparAMta janasamAjamAM paNa sAhityanI upalabdhine kAraNe vAMcananI saMca vyApaka banI che khAsa karIne dhArmika varga potAnA zAstrone mULa Agamone jANavA mATe utkaMThita che. evA samaye / amuka zAstra gopya che tema kahevAthI pariNAma viparIta Ave ane tene jANavA mATenI AkAMkSA tIvra bane, tethI AjanA yugamAM mULa AgamonuM prakAzana rokI zakAya tema nathI. AnA anusaMdhAnamAM A cheda zAstronuM prakAzana thaI rahyuM che ane te mATe keTaluMka svataMtra ciMtana ame prastuta karI rahyA chIe, chatAM paNa A zAstronI vivRtta AjJAo mATe mauna rAkhIne Ajano sabhya samAja pacAvI zake tevI be cAra vAto lakhazuM. have ApaNe mULa viSaya upara AvIe. prAcIna jaina paraMparAo niyamAvalInI sAthe sAthe niyamonuM khaMDana thatAM tene prAyazcitta ApavAnI eka jabarajasta prakriyA cAlatI hatI. ahIM zAstrakAre 'cheda' zabdano khAsa artha batAvyo nathI, paraMtu 'cheda' eka prakAranuM prakSAlana che. lAgelA DAdha ke melane dhovAnI eka mAnasika prakriyA che. manathI udbhavelA doSo manane manAvI levAthI maTatA nathI temaja teno prabhAva paNa paDato nathI paraMtu daMDAtmaka-sajA mATe manuSya pote pagaluM bhare athavA guru AjJAne mAnI daMDano svIkAra kare to mana para amuka aMze tenI sthAyI asara thAya che. cheda zAstra' AvA prakAranI daMDAtmaka vidhithI kriyAtmaka khoTA AcaraNone svaccha karavA mATe prabhunI AjJArUpe sAdhu-saMtone Adeza Ape che. 'pApanuM chedana' sacoTa viparIta kriyAthI ja thaI zake che. yogazAstramAM paNa lakhyuM che. vita vAdhane pratipakSamAvanuM AB 24 100
Page #31
--------------------------------------------------------------------------
________________ arthAt virtaka, kuvicAra ke kuceSTAo ke brahmacaryanuM khaMDana thAya tevI pravRttiono cheda karavA mATe te pravRttione aTakAvI zakAya, tevuM pratipakSarUpe prAyazcitta karavuM joIe. - AkhuM "chedazAstra' A vAtanuM pagale pagale vidhAna kare che ane te mATe bhikSu ane bhikSuNIone vAraMvAra saMbodhyA che, jAgRta karyA che. te vakhatamAM AvA vidhivat upAzrayo na hovAthI tathA sAdhu-sAdhvIo samAjanA baMdhanamAM na hovAthI game tyAM, game te kSetromAM, game tevI jAtio vacce vicaraNa karatA hatA ane tethI sAdhuo aNadhaDa, nirdoSa jana jAtionA kurivAjo ke kuceSTAonA saMparkamAM Ave te sahaja hatuM. zAstrakAroe prabaLa rIte A badhI vAtono ullekha karI, bhikSa-bhikSuNIone cetavyA che ke A badhI bhUlo karavA jevI nathI, te sAdhAraNa bhUlo nathI paraMtu prAyazcitta levA jevA doSo che, tethI khUba ja jAgRta rahevAnI jarUra che. A badhI AjJAomAM mahAjJAnI puruSoe samayane anukULa lAgyuM te rIte, te samayanA zabda pravAhonA AdhAre sAdhu-sAdhvIone ekAMtamAM AvI AjJAo ApI hoya, tema jaNAya che. A phakta kAmavRttio saMbaMdhI je AjJAo che, te mATe ame vivecana ApyuM che, paraMtu Akhu chedazAstra phakta vAsanAnA niyamono ja ullekha kare che, tevuM nathI. A cheda zAstromAM nAnI-moTI sAdhanAne anukULa evI saMkhyAbaMdha AjJAo che, jemAM jarApaNa asabhyatA nathI. zAstranuM vAMcana karatA e spaSTa thAya che ke sthavira bhagavaMto samagra sAdhu jIvana mATe keTalA badhA sAvadhAna hatA ane keTalI cIvaTabharI jhINI AjJAonuM paNa pharamAna karyuM che. jema ke- sAdhu kAna khotaravAnI saLI potAne mATe mAMgIne lAve ane pachI bIjA sAdhune vAparavA Ape to paNa doSanA bhAgI bane che ane tene mATe prAyazcittanuM vidhAna karyuM che, te ja rIte sAdhu AhAra saMjJAno zikAra na thAya te mATe AjJA ApI che ke gocarI laIne AvyA pachI sAruM-sAruM tAravIne na khAya ane sAmAnya lukho-suko AhAra paraThI de, te tema kare to sAdhaka ghaNA doSane bhAgI bane che. zAstranA vivecanathI lAge che ke- sAdhuoe jIvanabhara rUkSa AhAra vAparavAno che. vigayano sarvathA tyAga karavAno che ane te ja rIte varte, to tene yogya sAdhu gaNI tenAthI viparIta AcaraNa karanArane doSI mAne che. (khAsa prasaMgomAM mukhya AcAryanI AjJAthI ja parimita vigaya vAparavAnuM kahyuM che.) A uparAMta jeoe AhArasaMjJAne saMkSipta karI nathI ane gRhasthane tyAM gocarI jAya ke AhAra letI vakhate sAvadhAna na rahe te mATe lakhyuM che ke- je sAdhu rasoDAmAM praveza karI tyAM banelI badhI AhAra sAmagrIne tIvra bhAve nihALyA pachI $ 25 ON.*
Page #32
--------------------------------------------------------------------------
________________ ** AMgaLI ciMdhIne ema kahe ke-- 'A AhAra mane Apo ane A AhAra mane na Apo' evI cikAsa kare, te bhikSu ke bhikSuNI doSanA bhAgI bane che. A rIte nAma nirdezapUrvaka vastu mAMgavAmAM sAdhunI lAlasA pragaTa thAya che, te uparAMta gRhastho upara paNa teno kharAba prabhAva paDe che. AhAra saMbaMdhI ane gocarI saMbaMdhI ghaNI ghaNI sUcanAo che te ja rIte bIjA seMkaDo bAhya niyamonuM vidhAna karI zAstrakAre eka sakhata anuzAsana praNAlI sthApita karI che ane jo te anuzAsanane anusare nahIM to tenA mATe Dagale-pagale prAyazcittanuM vidhAna che. AgaLa cAlIne prAyazcittane vaphAdAra rahenArA ane prAyazcittane yogya rIte na anusaranArA evA be bheda upasthita karI pArihArika ane apArihArika sAdhakonuM vivecana karyuM che. AvA baMne pakSanA sAdhaka eka bIjA sAthe haLI-maLI na jAya te mATe yogya zikSA ApI che. bhagavAnanuM AkhuM zAsana ghaNA kAyadAothI ane daMDAtmaka vidhAnothI bhareluM hovA chatAM khAsa khUbI e che ke sarvatra ahiMsaka daSTino khyAla rAkhavAmAM Avyo che ane sAdhakane athavA sAdhanAhIna vyaktine kaSTa apAya tevo koIpaNa ullekha nathI. mana, vacana ane karmathI teo dubhAya athavA pIDita thAya tevuM pagaluM bharavAno uddeza jarApaNa sthAna pAmyo nathI. bhagavAna mahAvIra svAmInuM amara vAkya nahAsua devALupriyA mA paDibaMdha haiM e bhAvanAne barAbara jALavI rAkhavAmAM AvI che. AkhuM zAstra nAnAmAM nAnI parvatIya UMcI-nIcI keDI uparathI pAra thAya che, paraMtu kyAMya belensa gumAvyuM nathI. A ullekha phakta chedazAstra mATe nahIM paraMtu samagra Agama vANImAM joI zakAya che. chedazAstramAM tenuM vadhAre pragaTa darzana thAya che. astu... . ahIM ame ATaluM 'chedazAstra' viSe kahIne viramIe chIe. kahevAnuM to ghaNuM ja vipula che ane ghaNA ja udAharaNo che paraMtu prabuddha saMta-satIjIo e je parizrama karyo che ane AgaLa samagra zAstrano bhAvArtha ane vivecana ApI rahyA che, tethI ame vizeSa sparza karyo nathI. ahIM eTaluM ja kahevAnuM che ke sAdhakanA jIvanamAM je lakSa nakkI karyuM che, te lakSathI haTI javAya tevA nAnA-moTA bhautika sAdhano ane khAsa karIne potAnuM zarIra paNa eka bhautika sAdhana che, jemAM karmabhoganI ane viSayAtmaka bhoganI je nirmiti che, te badhI aMtaHkaraNathI laI manodazA ane tyArabAda aMgaupAMgamAM jALarUpe patharAyelI che. jema jALamAM phasAyeluM mRga taraphaDe tema sAdhaka A sUkSma vAsanAmaya jALamAMthI nIkaLavA mATe prayAsa kare tyAre te nAnA-moTA nimittomAM aTavAI jAya che ane yogazAstra anusAra 'nimitta AdhIna jIva karI zake na kalyANa' AB 26
Page #33
--------------------------------------------------------------------------
________________ satromAM AvA parza karI upAdaApyuM che ane arthAtu upAdAnanI zuddhi na thaI hoya ane upAdAnanI aparipakvatA hoya tyAre AvA azubha nimitto jIvane parAdhIna kare che. eTale sAdhake upAdAnanI sAdhanAnI sAthe sAthe nimittothI paNa bacavAnuM che. nimitta svayaM akiMcit che, paraMtu te upAdAnanI azuddhinA AdhAre mahA kartutvano bhAga bhajave che eTale A badhA zAstromAM AvA komaLa nimittothI bacavA mATe pUrepUruM dhyAna ApyuM che ane nimittonI prabaLatAne athavA tenI anukULatAne sparza karI upAdAna meluM na thAya te mATe saMkhyAbaMdha AjJAo pharamAvI che.... astu.. ahIM ame chedazAstranI pRSThabhUmirUpa A abhigama pUrNa karIe chIe. vastutaH te kevaLI gamya che, chadmastha buddhie ochuM-vadhatuM mUlyAMkana thayuM hoya te arihaMto ane siddha bhagavaMtonI sAkSIe kSamya che. A abhigamanA nimitte zAstra paryAlocanA karavAno "Agama samitinA tyAgI vaMdoe amane je avasara Apyo che te badala zat zat abhinaMdana ApIe chIe ane ghaNA ja parizramapUrvaka AvA gahana zAstronuM adhyayana karI Apa sau je rIte svAdhyAyarUpI tapa karI zAsana prabhAvanA karI rahyA cho ane karoDo jIvone AgaLa upara zAstra sarovaramAM avagAhana karavAnI taka maLaze te nirava puNyanA Apa sau sahabhAgI banazo. te badala paNa hArdika maMgalakAmanA pAThavI saune sadbhAva sAthe AzIrvAda ApatA AnaMda anubhavIe chIe. jayaMta muni peTarabAra
Page #34
--------------------------------------------------------------------------
________________ cheda sUtronI vizeSatA ane tenA rahasyamaya bhAvo Agama divAkara pa. pU. janakamuni ma. sA. cheda sUtro eTale jiMdagInA chidro(bhUlo)nI sAravAranuM sUtra. sAmAnya chidro to pratikramaNathI purAya che. (utta. sU, adhyayana-ra9, sUtra-11) paNa koI kaThina chidra hoya to tene vizeSa sAravAra devI paDe che. chidro UbhA karavAnuM kAma to udaya karmanuM che ane tenI sAravAra kSayopazama bhAvanI jAgRti sivAya zakya nathI. kSayopazama bhAvanI jAgRti dharAvanAra sAdhaka ja A cheda sUtrono sAco adhikArI che. udaya karmathI gherAyelAM AtmAonI pAse jAya to te potAnuM ane sahunuM ahita karI bese. cheda sUtromAM mAtra udaya karmanA yoge UbhA thayelA chidronI sAravAra ja nathI, paraMtu karmayoge UbhI thayelI muzkelIonuM ane tenA ukelanuM mArgadarzana paNa che. ApaNI koIpaNa bhUla ke muzkelI hoya tene sudhAravAne badale jo AgaLa pAchaLa no vicAra karyA vinA te vAta ke te muzkelI ame bhUlI gayA chIe', agara to te vAtane ke te bhUlane dATI daIe, to te ApaNA audAsInya bhAva ApaNA bhaviSya mATenI khatarAnI pUrvabhUmikA taiyAra kare che ane AgaLa jatAM zarIra uparanAM gUmaDAnI jema phUTI nIkaLe che. ajJAnIono svabhAva bhUlone dATI devAno ke bhUlo tarapha AMkha mIMcI javAno hoya che, tethI bhUlanuM pariNAma thoDAM samaya mATe saMtAya jAya che paNa chelle jhanUnI svarUpa dhAraNa karIne jIvana upara tUTI paDe che. jiMdagIne bhayathI bacAvavA mATe ja cheda sUtro che. "je ugarelo hoya te ja ugArI zake mATe AcAryo, sthaviro, gItArtho' ja cheda sUtronA adhikArI che. te anya sahune mATe nathI. mana, vacana, kAyAnI je anAdinI Adato che tenuM nAma avrata ane avratathI ugAre tenuM nAma cAritra. dezathI (zrAvaka dharma) ke sarvathI (zramaNa dhama), game te prakAre saMyamano svIkAra karyo, paNa je kaSAyanA(apaccakakhANAvaraNIya, paccakhANAvaraNIya, kaSAya mohanIya karmanI bIjI ane trIjI cokaDI) kSayopazame rasto karI Apyo, te pote ja AvaraNathI yukta che. te AvaraNa je kAMIpaNa chidra UbhuM kare, to tene vyavasthita
Page #35
--------------------------------------------------------------------------
________________ karI devAnuM kArya cheda sUtranuM che. pratyAkhyAnAvaraNIya kaSAyano kSayopazama kaho ke cAritra mohanIyano kSayopazama kaho, tenuM kArya to mAtra eTaluM ja che ke cAritra svIkAra karavAmAM madada kare. cAritra aMgIkAra karavA jeTalI ja samaya maryAdA pUratI tenI javAbadArI che. have cAritra mohanA kSayopazame je cAritrano bheTo karAvI dIdho, tene jIvana paryaMta TakAvIne, temAM sthiti ane vRddhi karavAnI javAbadArI vIryaMtarAyanA kSayopazamanI che. dezivarita ke sarvavarita game te padane pAmyA, paraMtu je kaSAyanA kSayopazame mArga karI dIdho te AvaraNathI yukta che. paccakkhANAvaraNIya ane apaccakkhANAvaraNIya, A baMne kaSAyono kSayopazama thayo eTale potAnI maryAdAmAM rahIne AtmAne samakita ane saMyamano yoga to karAvI Apyo, paraMtu te baMne pote ja AvaraNathI yukta hovAnA kAraNe ekane ucca prakAranI to bIjAne upadravI ema baMne prakAranI bhAMjagaDa to UbhI karavAnuM ja che. apaccakkhANa + AvaraNIya + kaSAyano kSayopazama (vratanA AvaraNathI yukta che) samakitano yoga to karAvI Ape paraMtu utkaTa bhAvanA hovA chatAM, tene saMpUrNatayA avratathI ugaravA na de. samakitIne avratamAM ja baMdhAya rahevAno je kheda anubhavAya che, te kAma AvaraNa(udaya)nuM che. paccakkhANa + AvaraNIya + kaSAyanA kSayopazame cAritrano to yoga karAvI Apyo, paraMtu te AvaraNa paNa (udaya karmanuM)thI yukta che. jethI te avrata tarapha AkarSaNa UbhuM karAvyA kare; te bhAMjagaDa sAme vIryaMtarAya karmano kSayopazama jhajhUme che ane kyAreka nAnI kAMkarI moTA ghaDAmAM chidra pADI de che, tema udaya karma baLavAna bane to vIryaMtarAya karmanAM kSayopazamane paNa ullaMghIne cAritramAM chidra UbhuM karI de che. te chidra puravAnuM kArya cheda sUtronuM che. gata janmano jene baLavAna saMkalpa(prazasta kSayopazama) hoya tene mATe A janmamAM vrata ke mahAvratanI ArAdhanA saraLa bane che saMkalpa baLano pravAha kyAreka AvaraNathI yukta(avrata eTale anAdinI mana, vacana, kAyAnI Adato AvaraNanuM svarUpa dhAraNa kare che) bane tyAre puruSArtha (saMkalpa baLanI vizeSa zuddhi) kAme lAge che ane puruSArtha paNa jyAre TUMko paDe che tyAre je udayAdhIna dazA Ave, te samaye chedasUtra upayogamAM Ave che. 29
Page #36
--------------------------------------------------------------------------
________________ uparokta tamAma prakriyA jAgRta sAdhaka hoya tene lAgu paDe che kAraNa te ja parIkSAmAM beThelA gaNAya, tethI pAsa nApAsanuM pariNAma tene ja lAgu paDe che. amuka AtmAo to evA hoya che ke je parIkSAmAM besatAM ja nathI. tene mAtra ogha saMjJA ja hoya che. ogha saMjJAmAM thatuM AcaraNa tene behoza agara daMbhI banAve che. bhagavAna tIrthakara devo kadI paNa koIne salAha ke bhalAmaNa detA nathI kAraNa ke sarvanA AtmAnAM UMDANamAM temaNe sarvajJa pada nihALyuM che, tethI potAnA upadezamAM mAtra sAvadhAnI svarUpa jAgRti ApIne bhavyAtmAne sabhAna banAve che. tethI ja "tamo khADAmAM paDazo nahIM' tevuM jJAna nathI ApyuM paraMtu "khADAmAM paDavA jevuM nathI" teTalI ja mAtra jAgRti ApI che, tenI sAkSI (daza. sU. adhyayayana-4, gAthA-11) che. koI paNa jAgRta sAdhakathI pratisevanA(doSAcaraNa) ke virAdhanA thaI jAya to bhagavAna ema nathI kahetA ke meM tane nA kahI hatI, je thaI gayuM che, have khADAmAMthI A cheda sUtrono AdhAra laIne bahAra Avo ane je gaMdavADa lAgelo hoya tenAthI svaccha thaI nirmala bano. khADo ke zikhara e baMne jAgRta ane sabhAna sAdhakane ja lAgu paDe che kAraNa ke mokSa mArge gati tenI ja che. jyAM mAtra sAvadhAnI vagaranI saMyama yAtrA che. te eka prakAranI udayAdhIna ogha saMjJA che. (daza. a.-2, gAthA-2), tethI teo to vagara khADe gabaDelA che ane vagara pANImAM DUbelA hovAthI tene mATe cheda sUtrono koI upayoga nathI. pAMcamuM ane chaThTha guNasthAna eTale saMsAra dazAthI to mukti maLI paNa chadmastha dazAmAM to tenI phasAmaNa che ja ! eTale saMjvalana kaSAyanI uparanA je be kaSAyo che te dUra haTIne(prazasta kSayopazama) game teTalo paNa saMyama mArga nirmala banAve to paNa chadhastha dazAnAM AvaraNathI to gherAyelo che eTale ja pratyAkhyAnI ane apratyAkhyAnI kaSAyonAM nAma sAthe 'AvaraNa' zabda joDelo che. ja A AvaraNanuM kArya eTaluM che ke saMyamanA bhAvone asaMyamanA bhAvo tarapha AkarSaNa UbhuM karavuM, A vAta bhale gaMbhIra hoya paNa tenI maryAdA mAtra atikrama-vyatikrama ane aticAranI hada sudhI ja che. mahAsAgaranA mAchalA jema kyAreka mojAnA dhakkA khAIne kinArA uparanAM chIcharA pANI sudhI pahoMce, paNa sAgaranI hada bahAra to na ja jAya. tema A "AvaraNa" paNa maryAdAvaMta che ane tethI ja zrI bhagavatIjI sUtramAM zataka-26mAM saMjyA-niyaMThAnA adhikAre "chaThThANavaDiyA' SaTrasthAnaka hAni vRddhi adhikAra AtmAnA sAMtvana ane vardhamAna bhAvonAM poSaNa mATe che.
Page #37
--------------------------------------------------------------------------
________________ chaThThuM guNasthAnaka je eka bhava AzrI 700 vAra Ave che, te uparokta AzayathI ja pharamAveluM che. jo ATaluM rahasya bhagavAna na batAve to AtmA 'osanna' eTale teno saMyamano utsAha osarI jAya ane AgaLa jatAM pAsasthAnI patita dazA pAmI jAya. AvA durnirvAvAra pariNAmathI ugaravA mATe ja uparokta rahasyo bhagavAne kholyA che. AtmA bhale potAnA asaMga ane nirlepa bhAvanI ArAdhanA mATe saMyamanA bhAvane vahana kare, paNa anaMta avatArathI AtmAne pudgalano (pAMca indriyanA 23 viSayono) saMga che, tethI te pUrI parIkSA karyA vinA jaladIthI mukta thavA deto nathI ane te potAnA (pudgala) tarapha kheMca-kheMca karyA kare che. AvA AkarSaNa samaye AtmAne jo jAgRti na rahI to pudgalanI kheMca AtmAne aMdhakAramAM dhakelIne eka evI gaMbhIra bhUla UbhI karAve che ke sukha AtmAmAM nathI paNa pudgalamAM sukha che eTale pachI te AtmAne nAme ane saMyamanI ADamAM zAtA ane sagavaDatAnI ja zodhamAM rahe che ane pariNAme potAnA saMyamane nakalI ane banAvaTI banAve che. (daza. a-4, gAthA 26) jo cheda sUtro na hota to AcAra sUtro apUrNa gaNAta, sauthI moTuM ane mahatvanuM chedasUtra zrI nizItha sUtra che, te AcArAMga sUtranA bIjA zrutaskaMdhanA eka vibhAga tarIke ja che. utsarga mArga ane apavAda mArga e baMneno samanvaya thAya tyAre ja saMyama paripUrNa bane che. 'koIpaNa Azrava dvAranuM sevana kapaTane AdhAre TakeluM hoya che. yogya jJAnI guru pAse kapaTane jo khulluM karI devAmAM Ave to te kapaTa(doSa) nirAdhAra banI jAya che, pachI nirAdhAra banelA aparAdhInuM AcaraNa kyAM sudhI Take ? eTalA mATe ja zAsana vyavasthAmAM bhagavAne 'AlocanA' sarva prathama kahI che. doSa mukta thavAnI tamannA keTalI jAgRta che, tenuM mApa vicArIne pachI ja prAyazcittanuM tapa nizcita kare che. mahAvIra devano mArganirvANano mArga che. nirvANano artha e che ke sarva prakAranA kalezo ane saMtAponA mULa samAna ajJAnathI nivRtta thayuM. ajJAnathI haLavA thavA mATe jIvananI dizA badalavI jarUrI che. potAnA jIvana paMthanA mArgane sudhAravAnA mArganuM nAma che. 'viratibhAva' eTale saMyama ane cAritra. cAritra e eka moTI sAdhanA che paNa te sAdhanA anAdikALathI AtmAnA UMDANamAM utarI cUkelA ajJAna bhAva ane karmabhAvanA humalAthI gherAyelA che. tapa ane saMyamanA bhAvapUrvakanA pAlanathI saMgrahIta thayelI Atma zakti, ajJAnanA e humalA sAme jhajhUmIne paNa potAnA aMgIkAra karelA cAritra ratnanuM rakSaNa ane poSaNa kare che. 31
Page #38
--------------------------------------------------------------------------
________________ Atmazuddhi aMgenI pUrvajanmanI taiyArImAM jo thoDI kacAza hoya to te saMyama bhAvamAM sthira thavA mATe AtmAne jarA naDe che. tema chatAM paNa jo te kacAzamAM ja aTavAya jaIe to AdaryA adhUrAM rahe. karmanA udayano humalo kyAreka kyAreka to potAnA aMgIkAra karelA ratnatraya (jJAna-darzana-cAritrane aMdhakAra(doSa) tarapha laI jAya che. te eka sanAtana satya che. tethI ja sarvajJa vItarAga deve sAdhaka AtmAone mATe pratikramaNa-AlocanA-prAyazcitta kSamApanA vagerethI zuddhinAM upAyo paNa te ja kAraNe zAstromAM pharamAvyA che. AtmA bhale karmabhAva ane ajJAna bhAvanA dhakkAthI ja vibhAvamAM(avaguNI vartana ane doSa daSTi) pheMkAto hoya, paraMtu parivartanazIla A jagatamAM avaguNa AcaravAnA sAdhano (doSonuM AcaraNa karavAnI rItarasama) ane doSomAM DhasaDAya javAnA nimitto dareka yuge judAM-judAM hoya che, kAraNa ke dareka yugamAM saMyogo-samaya paristhiti zarIrabaLa-puNyazuddhi ane Atmazuddhi vagerenI hAlata eka samAna hotI nathI. guNadoSanI vyAkhyA ane tenA AcaraNanI paddhati dareka yuge eka samAna hotI nathI, tethI ja dareka yuge AlocanA karavAnA samaye yugane paNa lakSamAM levo paDe che ane te kAraNe ja AlocanAnI zabdaracanA dareka yuge judA judA vAkyothI goThavAtI hoya che. tema chatAM paNa AlocanAnA prANa samAna Atma zuddhino mukhya uddeza che te to abAdhita ja raheto hoya che. Atmazuddhi vinA zAMti-svasthatA ke svarUpanI prApti zakya nathI ane A chedasUtra zuddhi pAmavA mATenuM ja apUrva sAdhana che. sau saMyamI sAdhako A sUtrano upayoga Atma zuddhine mATe ArAdhe eTale zreyano mArga saphaLa bane. astu Iti alam... 32 janakamuni jAmanagara
Page #39
--------------------------------------------------------------------------
________________ saMpAdakIya apUrva mRtaArAdhaka bhAvayoginI bA. bra. pU. lIlamabAI ma. sa. zramaNa susaMskRtino saMdeza saMpUTa cA ne zramaNa pratimA gauravavaMtA goMDala gacchanA giri-hari, gacchAdhipatinA garimAbharyA gaNalA gAvA game che. AcArya bhImajI-neNazI-jesaMgajI-devajI, munivaronA zrI caraNomAM neNalA DhaLI name che, bahuzruta guru jasAjI-jaya-mANeka-uttama-prANa, pratApe sAkArita soNalA thaI zame che, tapodhanI rati gurudevanA varad haste ApelA, AzIrvAdanAM siddha veNalA haiye rame che." priya pAThakagaNa ! Apa sahunI samakSa prANa Agama batrIsInuM amUlya Agama ratna-triveNI saMgama samAna, ratnatrayano raNakAra karatuM, jinavANIno jayakAra karatuM, AtmA maMdiramAM saddharmarUpa sughoSaghaMTAno ghaMTArava karatuM, kalyANakArI, khamIrIno jhaNakAra jhaMkRta karatuM, Atma puruSArtha karAvatuM, avaLo mArga choDAvI savaLA mArge laI jatuM, saMyamI jIvananuM akhaMDa anusaMdhAna sAdhatuM, pApane bALatuM, puNyanuM pAtheya ekatrita karAvatuM, jJAnanI cinagArI pragaTAvatuM, zraddhAnA svastikane doratuM, cAritrane yathAkhyAta banAvavA aMgUlI nirdeza karatuM, maMgalakArI mAnava maMdiranI upara kIrti kaLaza samuM zobhatuM traNa cheda sUtranuM aneka saMdeza saMpUTathI bhareluM, zramaNa-zramaNI, zramaNopAsaka-zramaNopAsikAnA zRMgArarUpa sUtra pragaTa karI rahyA chIe. jemAM saMsAra vardhaka saMskRtinuM AmUlacUla parivartana karIne siddha dazAnuM sauMdarya pragaTa karAvavA snAtaka zramaNa saMskRtinI jaMgama pratimA pragaTa karavAnA aneka dharmarUpI zilpakaLAnI paddhati bharelI che. sarva kaLAne jANanAro eka
Page #40
--------------------------------------------------------------------------
________________ dharma kaLA na jANe to adhUro kahevAya, eka dharmakaLAno jANanAro sarva kaLA na jANato hoya to paNa te pUrNa kahevAya che. kathana mujaba A triratna cheda sUtra saMpUTa sAcA zramaNanI jaMgama pratimA deharUpa devAlayamAM guptendriyanA gabhArAmAM kevI zobhAyamAna hoya che tenI jhAMkhI karAve che. adhamano uddhAra kare che, paDelAne UbhA kare che, mUrchitane jAgRta kare che, marelAne jIvatA kare che, zUra-nUra pUrI sAco zramaNa banAve che. anAdinI kuTeva, kusaMskAra, kuceSTAo choDAvI zramaNatvanI suTeva, susaMskAra, suceSTA zIkhavADe che. cAlo... sAdhaka vRMda ! ApaNe sAcA zramaNa banavA arihaMta paramAtmArUpI pitA ane karuNArUpI mAtAthI janma pAmelA nigraMtha pravacanakumAra jeo dharmakaLAnuM zilpa jANanAra che, te zilpInI zilpa zALAmAM jaIe. jyAM aneka zilpIo mAnavaratnanI zramaNa pratimA banAvI rahyA che, tenuM divya darzana karIe. mArI A vAta sAMbhaLI, zilpa zALA jovA utsuka banelI amArI sAdhaka maMDaLI ekAeka taiyAra thaI gaI. amoe amArA manoratha sArathine bolAvIne kahyuM, he sArathe ! tame dharmaratha taiyAra karo. sArathie te vAta svIkArI ane AnaMdita thayo. te dharmaratha taiyAra karI hAjara thayo. amo badhA dharmarathamAM besI zilpazALAmAM AvyA. zilpazALA cAritrAcAranI sugaMdhathI maheMkI UThI hatI. tyAM jabarajasta mahAvratanuM medAna hatuM. pharato aNuvratano varaMDo hato. eka suMdara madhya bhAgamAM samitinuM siMhAsana hatuM. tenI aMdara mulAyama madhyastha bhAvanAnI gAdI hatI. tenA upara nigraMtha pravacanakumAra AruDha thayA hatA. tenI sAme aneka zilpIo beThA hatA. nigraMtha pravacana kumAra teone bodha ApI rahyA hatAM. temano bodha A pramANe hato, he devANuppiyA ! A lokanI aMdara aDhIdvIpa che temAM manuSyanAM 101 kSetra che. te ekaso eka kSetramAMthI paMdara kSetro ciMtAmaNi manuSya ratnothI bharelA che. te mAnava ratnone tame parIkSA karIne laI Avo ane lAvyA pachI tamArI dIrghadaSTithI, gaMbhIra upayogathI tapAsa karIne juo, ArapAra jozo to temAM zramaNAkRti najare paDaze, athavA zramaNo-pAsakanI AkRti najare paDaze. te AkRti joIne te ratnane grahaNa karI tamArI prajJA chiNIthI zramaNAkRti ke upAsakAkRti baMnene upasAvavA huM Adeza ApuM, te pramANe te karatA jazo, to tame siddhahasta dharma kalAkAra banI jazo. zarata eTalI ja che ke tame tamArI svachaMdamatino upayoga vacce na ja lAvatA. tamAro mata-Agraha vagere tamArA mAnasamAM je kAMI bharyuM che, te badhuM ja kADhIne mArI mati pramANe kArya karazo to ja 34
Page #41
--------------------------------------------------------------------------
________________ jJAnI zilpI banI zakazo. badhA zilpI banavAnA jijJAsu hovAthI ekadama zuzruSApUrvaka hA pADI, mastaka namAvIne pravacanakumAranA caraNomAM AvIne bolI UThyA. bhate ! sadahAmi, patiyAmi, roemi, phAsemi, pAlemi, aNupAlemi ane amArI sAdhaka maMDaLIe paNa temAM sUra purAvyo. AgaLanuM dazya jovA badhA tatpara banI gayA. pelA zilpI banavA AvelA, te hatA khaMtikumAra, muktikumAra, ArjavakumAra, mArdavakumAra, lAghavakumAra, satyakumAra, tapakumAra, AkiMca kumAra, brahmakumAra, ahiMsAkumAra, satyakumAra, acauryakumAra, zIlakumAra, aparigrahakumAra, dizAparimANakumAra, vibhoga-paribhoga parimANakumAra, anarthadaMDatyAgakumAra, sAmAyikakumAra, dayAkumAra, pauSadhakumAra, atithisaMvibhAgakumAra. nigraMtha pravacana kumAre A zilpIonI jijJAsAne mAna ApI, satkAra karI AzIrvAda ApyA. 'tathAstu'. badhAe jinezvara devanI jaya bolAvI. pravacanakumAre AjJA ApI, jAo ane laI Avo mAnava ratnone... badhA jijJAsuo upaDayA ane karmabhUminI khANamAMthI mAnava ratno lAvIne pravacanakumAranA darabAramAM hAjara thayA. pravacanakumAre ! mAnava ratno joyA, khuza thayA, prasanna thaIne bolyA mArA vahAlA vidyArthIo ! tamAro prayatna saphaLa che. A ratno pANIdAra che. tenA upara lAgelo karmano mela che. tene kADhavA mATe dazAzrutaskaMdha nAmanuM cheda sUtra sthavira bhagavaMtoe raceluM che. temAM badhA ja upAyo darzAvyA che. te upAyano prayoga tamAre karavAno che. A ratno jaMgama che. hAlatA-cAlatA ratno che. te tamArA hAthamAMthI chaTakI-paTakI na jAya tevI kALajI rAkhIne kArya karavAnuM che. teo badhA ja sukha zodhI rahyA che. paraMtu teonA sukhanI vacce karma rAjAe asamAdhinI vIsa dIvAlo UbhI karI dIdhI che, tethI A ratno potAnI jJAna, darzana, cAritrAdi, mokSa mArgarUpa samAdhino anubhava karI zakatA nathI. te anubhava prApta karavA asat mArge utAvaLA utAvaLA doDI rahyA che. pratilekhana-pramArjana karyA vinA, duSTa rIte pramArjana karIne, temanI sAme AvanAra ratnAdhikonuM apamAna karIne, avahelanA karatA, pramAdanA rajakaNo ekatrita karIne, asamAdhinI divAlamAM bhaTakAI-paTakAI pAchA phare che, duHkhI duHkhI thaI jAya che. tevA A mAnava ratnonA duHkha haravA tame prajJA chiNIno upayoga karo ane tenA uparanuM asamAdhinuM paDa ukheDI nAMkho.
Page #42
--------------------------------------------------------------------------
________________ bAvIsa zilpIo kAme lAgI gayA. pravacana kumAranA Adeza anusAra asamAdhinI divAla caraNa vacce AvI rahI hatI tene dhaDAdhaDa kaDaDabhUsa karIne toDI nAMkhI. bAvIsa zilpIoe pahelo ja prayoga vyavasthita karyo ane pelI avasthAmAMthI pasAra thaI gayA. mAnava ratnanuM sAcuM Atmateja dhUMdhaLu dhUMdhaLu dekhAvA lAgyuM teo AnaMdamAM AvI gayA. A parAkrama joIne nigraMtha pravacana kumAre bAvIsa zilpIone zAbAzI ApI ane kahyuM have bIjo prayoga zIkhavA mATe thoDo ArAma karIne mArI pAse AvI jajo. badhAe AjJA zire caDhAvI jJAnAmRtanuM bhojana karI samAgama sukha zayyAmAM ArAma karIne pravacana kumAra pAse pahoMcI gayA. pravacanakumAra bolyA- sAMbhaLo... mArA pitA arihaMta paramAtmAe pharamAvyuM che ke AtmA cetanavaMto ane puruSArthazIla che. AcaraNa caraNathI upaDe che. caraNa sthira rahe to te svarUpAnaMdI bane che paraMtu karmanA saMyoge caraNa sthira rahetA nathI. asthira caraNa AMdolana macAve che ane aneka jIvonI samAdhine lUMTe che, tethI te jIva pote asamAdhi pAme che ane bIjAne paNa pamADe che, zodhe che samAdhi paNa prApta thAya che asamAdhi. hiMsAthI kharaDAyelA A ramaNIya caraNa bhramaNIya banI jAya che. bhramaNIya caraNa pachI rokyA rokAtA nathI. te dhamadhamATI-dhaDabaDATI karatA abhimAnamAM AMdhaLI doTa mUkAve che. te cAlavAthI laIne kAyAnI kriyAmAMthI vAcAmAM AvI ratnAdhikonA apamAna, aTam saMTam bolavAnI Teva, jIbha dvArA doDAdoDI kare che ane mananAM vicAro ratnAdhikonI ghAta karavA sudhI AMdolana macAve che, tethI kuTuMba, gaccha, kuLa vageremAM kalaha pedA karAve che ane bhojanAdika khAvA-pIvAnuM AMdolana macAvI doSita AhAra khAvA sudhInI pravRti karAve che AvA vIsa saMdeza saMpuTa sthavira bhagavaMtoe darzAvI teno nirodha karavA nigrahanI beDI bAMdhavI caraNane sthira karavAno upadeza Apyo che. te upadeza upAyano upayoga mArA mArgadarzana nIce tame barAbara karyo che. to pUchavAnuM eTaluM ja che ke A puruSArtha tamArA bAvIsamAMthI koNe keTalA pramANamAM karyo ? badhA bolI uThyA puruSArtha badhA e karyo pa...Na naMbara prathama khaMtIkumArano che ane bIjo naMbara ahiMsAkumArano che. amArI utAvaLane rokI kSamA pakaDAvI hiMsA koInI na thAya tevI ahiMsAnI Ahaleka jagADI. pelA karmarAjane pANIcuM pakaDAvI AbAda rIte vIsa divAlo bhedI nAMkhI ane sthiratAnI beDI caraNamAM paherAvI dIdhI. have caraNa samAdhimAM sthita thaI gayA, tethI pratimA kotaravAmAM musIbata nahIM naDe, A parAkrama mukhya khaMtIkumAra ane ahiMsAkumAranuM che. tenA kahevA pramANe ame cAlyA, 36
Page #43
--------------------------------------------------------------------------
________________ tethI badhAno jaya thayo. A mAnava ratnanI malinatA ochI thaI gaI. have jaladI bIjo prayoga ApazrI prastuta karo ane te ame jaladI zIkhI laIe. - pravacanakumAra madhura bhASAmAM mukharita banIne bolyA- vahAlA vidyArthIo! A mAnava ratnonI karmadhUlIne to khaMkherI, have tamAre mAnava ratnonI upara paDelA khADA TekarA haTAvavAnA che. TekarAonI nIce pratimA daTAyelI che. te pratimAmAM khADA TekarA mAnava ratnoe potAnA hAthe ja UbhA karelA che. teo samatAnI zodhamAM nIkaLyA hatA paNa karmarAje vacce AvIne tenA hAthe ja pugalanA khADA TekarAo ekavIsanI saMkhyAmAM UbhA karAvI dIdhA. teo kAryotsarganI mudrAmAM besavA jatAM hatAM. tyAM maithuna saMjJAne mokalI baLAtkAra karI hastakarma AdithI laIne vAsanAne uttejita karavAnI kaceSTA karAvI dIdhI. te zabala doSanuM durAcaraNathI laIne IrAdApUrvaka asajhatA, doSita AhAra hAthathI karAvatA ekavIsanI saMkhyAmAM thaI gayA ane te bicArAnI sIdhI AkRti vikRta banI gaI che. zramaNa AkRtine IjA na pahoMce te rIte tamAre RjutAnI hathoDIne, kalyANanI chINIthI kotaraNI karavAnI che. TekarAne haThAvI khADAne pUrI AbehUba pratimAnI AkRti pragaTa karavAnI che ho ne? sarvavidyArthIoe AnaMdapUrvaka lalakAra karIne kahyuM ame ema ja karazuM. pravacana kumAre kahyuM, to cAlo- upADo hathiyAra, karo kAma. dazAzrutaskaMdhanI bIjI dazAmAMthI huM je rIte Adeza ApuM te rIte karavA tatpara banI jAo. badhA taiyAra thaIne hathiyAra laI cAlyA. mAnava ratno pAse AvIne UbhA rahyA. te ratno zAMta bhAve samAdhistha banI UbhA hatA. A bAvIza zilpIo pravacanakumAranA Adeza anusAra kAryazIla banyA. ekavIsa sthAna upara je zabala doSanA TekarA hatA te badhA ja haTAvI toDI phoDI nAMkhyA ane baMne hAthanI kuceSTAne suceSTAmAM lAvI dIdhI. A parAkrama brahmakumAre tathA zIlakumAre AgaLa AvIne karyuM hatuM, te barAbara pravacana kumAre joI lIdhuM. zAbAzI ApIne badhAne vadhAvyA. brahmakumAra ane zIlakumArano vAMso thAbaDyo, dhanya che tamArA parAkramane tame have samatA guNanI zramaNamUrti jarUra pragaTa karI zakazo. tamArI jevA zilpI pAmI huM dhanya banI gayo. cAlo... have trIjo prayoga zIkhavADuM. badhA zilpI zANA thaIne zrotA banIne besI gayA. pravacanakumAra bolyA ! tame zabala doSane to barAbara haThAvyA. A badhI kuceSTA prAyaH karIne hAtha dvArA tenA sparza dvArA thAya che. kuceSTA mAnavane kAmI banAve 37
Page #44
--------------------------------------------------------------------------
________________ 1 ( 5. che. kAmI mAnava potAnA ja dvArA potAno svarUpa ramaNatAno AnaMda gumAvI pulAnaMdI banI jAya che. te pulano AnaMda udaMDa banAve che, uddhata banAve che, te uddhatAI udhaI jevI banIne potAne korI khAya che. te duHkha AzAtAnuM sahana nahIM karI zakavAnA kAraNe cAre kora ghUmI ratnAdhika vaDIlonI AzAtanA karI bese che. potAne joIe che zAtA paNa kAmInA dhaMdhA hovAthI kAmAMdha banI tetrIsa AzAtanA UbhI kare che. pachI temAM mohakarmanI ratikrIDA bhaLavAthI jabarajasta joma Ave che. jema markaTane dArU pIvaDAvavAmAM Ave, vIMchI karaDe pachI kevA kUdakA mAre tenI jema A mAnavaratno potAnA kUdakA bhUsakAthI karelI AzAtanAnA pApa dvArA cAritramAM cAMdA utpanna kare che. potAnAmAM ja UbhA karelA te tetrIsa prakAranA cAMdA asahya azAtAnI vedanA upajAve che. tenI nIce zramaNAkRti svaccha hovA chatAM ghavAyelI dekhAya che mATe temAM paDelA cAMdAnA sthAna tetrIsa dazAzrutaskaMdha sUtranI trIjI dizAmAM sthavira bhagavaMtoe darzAvyA che. te TALavAno upAya paNa temAM darzAvyo che. A AzAtanA cAMdAnA ghAva pUravA tamAre vinaya vivekano malama levo paDaze. evI cAlAkIthI zAtAnI saLI dvArA ghAvane RAvI devA paDaze to cAlo have malama paTTI tathA zAtAnI saLI lAvIne mArA AdezAnusAra karavA lAgI jAo. badhA UbhA thayA. samatAmAM sthita mAnavaratno pAse AvI lakSa bAMdhI pravacana kumAranA izArA pramANe tetrIsa ghAva rujhavavA malama paTTI karavA lAgyA. ratnAdhikanI AgaLa, pAchaLa, paDakhe cAlavAnI, besavAnI, UbhA rahevAnI uddhatAIne zAMta karI ghAva pUrI dIdhA, bolavAnI kuceSTA, kArya karavAnI kuceSTA ema tetrIsa AzAtanAnAM karelA pApanA pahelA cAMdAnI azAtAnA duHkhane dUra karI vinayazIla zAMta mUrtinI AbhA pragaTa karI dIdhI. bAvIsa zilpIomAMthI lAghavakumAra ane acauryakumAranI ghA rujhAvavAnI raLIyAmaNI hasta lAghavatA joI pravacanakumAra pramodita banI gayA ane dareka zilpInI vIratAne biradAvI khuza karI dIdhA. pravacana kamAra je Adeza Ape, je zikSA Ape te pramANe teo jhaDapathI zIkhavA lAgI gayA. have zramaNa AkRti najare paDavA lAgI. paga sthira, hasta sthira, ghAghobA vinAnI naravI AkRti pragaTa thavA lAgI. bAvIse vidyArthI temanA gurujI pAse AvI mastaka namAvI navI kaLA zIkhavavAnI tatparatA dekhADavA lAgyA. pravacanakumAre kahyuM- tamAre have tamArI buddhithI ATha aMganI AkRti oLa khavI paDaze ane te ATha aMganI saMpadA dazAzrutaskaMdhamAM darzAvI che. tevI ja kotaraNI (38
Page #45
--------------------------------------------------------------------------
________________ karavI paDaze. Aje mAre maunapaNe tamArI buddhi mattAthI karelI kAryakuzaLatA jovAnI che. mAnava ratnamAM ATha aMga hoya che. tenA pela pADI mastaka-hRdaya-udara-karoDarajjavALI pITha, be hAtha ane be paga A rIte akhaMDita pratimA khaDI karavAnI che. zilpIo eka bIjAnAM moDhA sAmuM jovA lAgyA. temAM mArdavakumAra ane sAmAyikakumAra zaurya darzAvavA AgaLa AvyA ane vinayapUrvaka bolyA, gurujI ApanI kRpA jo amane maLe to ame A kArya karazuM. ame badhA sAthe maLIne, saMpIne ATha aMgane upasAvI dezuM. pravacanakumAre hA pADI, teNe vinayapUrvakanA vacana vadhAvI lIdhA. te baMnene AgaLa karI vIsa zilpI temanI pAchaLa harSa ghelA thatAM cAlyA. badhA pahoMcI gayA. pahelA mAnava ratno pAse mArdavakumAre dazAzrutaskaMdhanI cothI dazAmAM darzAvelI ATha saMpadA vAMcI ane vicArI lIdhuM, badhA zilpIne izAro karyo. juo, pelI AcAra saMpadA che te pAMca prakAre che. tenAthI ApaNe mastakanI AkRti pragaTa karIe. jJAnAcAra, darzanAcAra, cAritrAcAra, tapAcAra ane vIryAcAranI pAMca bhAvendriyavALuM mastaka kamaLa uttamotama racIe. badhAe hA pADI ane kAryazIla banI AcAra saMpadAthI mastakano bhAga pragaTa karyo, zrutasaMpadAthI hRdayano bhAga upasAvyo, zarIra saMpadAthI pIThano karoDarajja sahitano bhAga upasAvyo, vacana saMpadAthI udarano bhAga pragaTa karyo, vAMcanA saMpadA ane mati saMpadAthI baMne hAtha upasAvyA. prayoga ane saMgraha saMpadAthI baMne caraNa pragaTa karyA. A rIte AbehUba mUrti pragaTa karI dIdhI. pravacanakumAra jotAM ja rahI gayA, mArdava kumAra, sAmAyika kumAra sahita badhAnA kArya biradAvI bAvIsa zilpIne potAne tyAM laI gayA ane satsaMganuM sarabata pIvaDAvyuM. A mAnava ratnanI zramaNa mUrti pragaTa thatAM ja badhAmAM pApazramaNanI mUrzita cetanAmAM sAcuM zramaNa cetana jAgRta thayuM, jeo pramAdanI pathArImAM sUtA hatAM te saLavaLI UThyA teone lAgyuM ke ame dehathI judA chIe. saMsAranA tyAgI chIe. teo vairAgyano AnaMda anubhavavA lAgyA. ahIM pravacanakumAre badhA zilpIone bolAvIne kahyuM- A zramaNa pratimA upara polIza karavA mATe pAMcamI dazAmAM citta samAdhinAMdasa auSadha che. tenA vaDe A matine polIza karazo. tethI tenA upAMga badhA ja bahAra dekhAze ane te upAMgothI cittanI samAdhi jaMgama ratno prApta thaze. to A dasa auSadha laIne huM cAluM chuM. tamane ApuM chuM. te pramANe mUrti upara lepa karatA jAo. gurujInA Adeza pramANe temanI 39
Page #46
--------------------------------------------------------------------------
________________ pAchaLa badhA zilpIo upaDyA ane mAnava ratno pAse AvyA. A ratno Aje tejasvI banI gayA hatA. teo kahetA hatA amAre tamone paMcAMga praNipAta karavA che paNa amArA upAMga haju jaDa jevA che. tene sajIva karo to ame namaskAra karIe. gurujIe ane zilpIoe vAta sAMbhaLI, badhA kAryamAM lAgI gayA. auSadha lepa karyo aMdaranA anaMta dharmAtmaka guNo vIryavAna banI upAMgonA rUpamAM pAMca indriya, kAna, nAka Adi pragaTa thaI gayA. temAM citte samAdhi prApta karI bIjuM auSadha lagAvyuM. keTalIka mUrtimAM jAti smaraNa thayuM, mastiSkamAM samAdhi prApta thaI, keTalAkane svapna darzana ane keTalAkane devadarzana thayuM, te uparAMta avadhijJAna, avadhidarzana, mana:paryavajJAna, kevaLa jJAna, kevaLadarzana, kevaLamaraNa. bAkInA bolanuM jJAna pragaTa thayuM ane te jANavAthI cittanI samAdhi prApta thAya tevI pratIti thaI. zramaNa pratimA have sajIvana thaI rahI hatI, jaDa na rahI. evuM jANI pravacana kumAre sIdho bodha temane ja Apyo. juo... zramaNo ! sAdhakavRMda ! tamArI pratimAne A zilpIoe banAvI che. mATe tenuM mUlya cUkate karavA tamAre tapa karavo paDaze. badhA sAMbhaLI rahyA. temAM keTalAka mAnava ratnoe kahyuM, ame zramaNanI sAdhanA karavA samartha nathI ame phakta zramaNopAsaka banI rahezuM, tethI amAre mATe judI upAsanA darzAvo. keTalAka mAnava ratnoe kahyuM, ame to sAcA zramaNa banavA tapa karazuM amArI upAsanA evI darzAvo ke ame amArA dehane devAlaya banAvI zakIe. A mAnavaratnonI vAta sAMbhaLI zilpIonAM be vibhAga pADI dIdhA. dasakumAra zilpIne zramaNa jaMgama pratimA pAse mUkyA ane bArane zramaNopAsaka pratimA pAse mUkI dIdhA. gurujInAM AdezAnusAra bAra zilpIone upAsakanI agiyAra pratimAne vahana karavAno mArga batAvyo ane kahyuM, adharma bharelA kAryo karI jIvana jIvanAro pakSa mithyAtvano che. teno paricaya kyAreya na karavo, tevI pratijJA karAvI. dharma pakSanI pahelI darzana pratimAthI laIne zramaNabhUta agiyAramI pratimA tapanuM vahana karAvyuM. dazAzrutaskaMdhanI chaThThI dazA pramANe bAra zilpIonuM mUlya cUkavI dIdhuM. sAtamI dazA pramANe zramaNoe agiyAra bhikSunI pratimAnuM vahana karI te bAra zilpIonuM tArUpa mUlya cUkavI dIdhuM. bAvIsa zilpIo pravacanakumAra pAse AvIne potAnI zilpa kalAnuM mUlya taparUpe maLyuM tenI vAta karI. baMne prakAranI pratimAne pratiSThita karavA, vadhAre vizuddha banAvavA rara zilpIo sAthe teo zramaNAdi pratimA pAse AvyA. teo tapanA prabhAve 40
Page #47
--------------------------------------------------------------------------
________________ khUba tejasvI banI gayA hatA. pratimAoe paMcAMga praNAma karyA ane kahyuM ke amane upadeza Apo. pravacanakumAre upadeza Apyo. prabhu mahAvIra arihaMta paramAtmAnAM janmathI laIne mokSa pAmavAnA pAMca (cha) kalyANakanuM varNana karI prabhunI kaThora sAdhanA bhareluM AThamI dazAnuM vyAkhyAna karyuM. prabhue pUrvabhavanA bAMdhelA karmanA udayano svIkAra karI, pratikriyA karyA vinA keTalI sahanazIlatAthI karma bhogavIne teo bhagavAna banI gayA teno upadeza Apyo ane kahyuM have tame je zarIranAM sthAnamAM rahI je upAsanA karI rahyA cho te tamAro deha devAlaya banI gayo che. temAM tame pratiSThita thaIne raho cho paNa karma rAjA mohakarmanI phoja laI tamArI sAme Avaze ane mohotpAdaka zabdo bolAvavAnI koziSa karaze. trIsa prakAranI lAlacathI tamane lalacAvaze, tamo jarAya lalacAzo nahIM, to jIvana jItI jazo. nahIM to deha devaLa kacarAvALuM karI ukaraDo banAvI deze mATe kaSAya mohanIyathI bacajo. te tame navamI dazAmAMthI sajAgapaNe jAgRta banI vAMcIne avadhArI lezo. tevA kAryamAM kyAreya kriyAzIla banatA nahIM hone ? uparAMta pAMceya indriya tamArI sajAga banI gaI che. temAM cakSuindriya rUpa joIne kAmI banIne nidAna na karI bese teno khAsa khyAla rAkhajo. khuda bhagavAnanI hAjarImAM zreNika rAjA tathA celaNA devInA rUpa joIne sAdhu-sAdhvIoe nidAna karyA hatAM. te nidAna karavAthI zuM geralAbha thAya che te nidAnanA aneka prakAra darzAvI, samajAvI nidAna choDAvavA bhagavAne nigraMthone nigraMthIone AlocanA karAvI zuddha karyA hatA, tenuM jJAna tame dasamI dazAthI vAMcI lejo ane A zilpIone tame tamArI pAse sadA rAkhajo jethI tamAruM rakSaNa thAya. A dazAzrutaskaMdhano bodha pUrNa thayo. have deha devAlayamAM zuM karavuM joIe tenI vAta avasare karIza. vAcaka varga! Apa samajI gayA hazo! A cheda sUtra che. temAM dasa adhyayana hovAthI daza zabda vaparAyo che. temAM aneka saMdezA lipi baddha thayelA che, tethI zabdano skaMdha banI gayo che. zruta-sAMbhaLavuM. dasa adhyayananA skaMdha banelA zabdone sAMbhaLIne tame tamArI dazA(avasthA) sudhArI laIne vyavasthita bano tevo bodha Apyo che. te dasa dazA sAdhaka varga upara utArI che. sAdhaka svaccha sAdhanA kare to tenI sAdhanAnuM sAdhya siddha thAya che. sAmAyika cAritramAM je kaMIdoSanA bhAMgA-chidra paDe che tene prAyazcitta dvArA sAMdhI devAmAM Ave che tene cheda sUtra kahevAya che mATe zramaNa avasthA dhAraNa karyA pachI aticAra doSane sAMdhIne avasthA sudhArI potAnI pratimAne svaccha karavI joIe,
Page #48
--------------------------------------------------------------------------
________________ ema vicArI A zramaNa pratimAnuM vAstavika darzana karAvyuM che. have Ave che- bRhatkalpa sUtra : baha samaya bAda pravacanakamAra padhAryA ane sIdhA zramaNa varganA saMgha samakSa upadeza ApatA saMbodhana karyuM- priya sAdhakavRMda! tamAre sAdhaka dazAnI jaMgama pratimAthI hAlatA cAlatA deha devAlayanI cha kriyA karavI paDaze. te kriyA sakriyA-dharma kriyA banavI joIe. eka bAju tame sAdhu dharmano svIkAra karyo che. to bIjI bAju tamArI kriyA zuSka kriyA na thavI joIe, te mATe sthavira bhagavaMtoe sAdhaka jIvo mATe bRhatkalpanI racanA karIne zramaNa saMskRtino saMdeza saMpuTa samarpaNa karyo che. te tamArI pAse raju karuM chuM, ema kahI te arihaMta paramAtmA tathA kaSNAdevInA suputra nigraMtha pravacana kumAra AhvAda bhAvamAM jhUlatA bahudhA sAdhaka AtmA ujjavaLa pariNAmavALA banI pudgalAnaMdIpaNuM choDI prAyazcitta karI jAgRta banI gayA hatA. teo badhAne tathA bAvIsa zilpIone sAthe laIne pravacana kumAra mahAvratanAM medAnamAM sabhA bharIne beThA, tene sAdhaka varga sAme joIne uddhodhana karyuM. tame ATha aMga saMpadAthI zobhI rahyA che. tamo dehane devAlaya banAvI Atma devane ujaLA karI rahyA cho. devAlayamAM triratnathI zobhatI tamArI zramaNa pratimA jyAM sudhI mobAIla banI, maMgala paramANuthI vAsita thaI dharatIne ghUsarita kare tyAM sudhI AhAra, vihAra, nihAra, UThavuM, UbhA rahevuM, cAlavuM, sUvuM, bolavuM, te sarve kriyA yogya ane sAtvika, nirvikArI hovI jarUrI che. tevI sAmagrI bharelo A bRhatkalpa graMtha huM tamane arpaNa karuM chuM. temAM tamAre mATe badhA niyamo che jema ke- tAlapralaMba - kAcA phaLa, sacenna phaLa hoya to tamone kalpanA nathI, paraMtu acetta thaI gayelA hoya, te levA hoya to laI zake che sAdhvIoe AkhI cIja akhaMDa na levI joIe. manamAM vikAranuM smaraNa moharAjAno udaya karAve che. tame je devAlayamAM vaso cho, te deha devAlayamAM tamArI sAthe are... pAse ja, te jagyAmAM ja moha rAjA rahe che. jethI cetIne cAlavuM paDe che. bRhatuM eTale moTI moTI AcAra vidhi darzAvI cetavaNI ApI che. tame jyAM vihAra karIne jAo te sthAnamAM dhAnya verAyeluM paDyuM hoya, khAdya padArtho hoya, saceta pANInA ghaDA bharelA hoya tathA dharmazALA jevA asurakSita sthAnamAM keTalA divasa rahI zakAya, tadaviSayaka varNana tathA vividha paristhitimAM zayyAtara piMDanI grAhyatA 42
Page #49
--------------------------------------------------------------------------
________________ agrAhyatAne samajAvI che. bIjA uddezakamAM 30 sUtro darzAvyA che. trIjA uddezakamAM sAdhunAM upAzrayamAM sAdhvIjIne besavuM, uThavuM, sUvuM, khAvuM, pIvuM, svAdhyAya, dhyAna, kAyotsarga karavAnuM kalpatuM nathI. te ja rIte sAdhvIjInAM upAzrayamAM sAdhune kalpatuM nathI. vagere khyAla ApI eka upAsanA darzAvI che ane vastra saMbaMdhI, pADhIhArI vastu viSayaka paNa ghaTasphoTa darzAvyo che. cothA uddezakamAM abrahmacarya, rAtri bhojana Adi vrato saMbaMdhI koI doSa lAgI jAya to tenA prAyazcittanuM vidhAna darzAvyuM che. pravrajyA yogya, vAMcana yogya koNa hoya zake ? avinita, rasalolupI, krodhI, A traNa avaNayukta vyaktine zAstra jJAna na ApavA saMbaMdhI tathA prathama praharanA AhAra pANI cothA praharamAM na vAparavA saMbaMdhI tathA kalpanIka-akalpanIka AhArAdi saMbaMdhI vagere aneka vidha vidha viSayano bodha sAdhucaryA ujjavaLa karavA mATe Apyo che. - pAMcamA uddezakamAM koI deva strInuM rUpa banAvIne sAdhuno hAtha pakaDe tyAre komala sparzane sukharUpa mAne to sAdhakane maithuna saMbaMdhI doSa lAge che. tene gurucAturmAsika prAyazcitta Ave che. evI ja rIte sAdhvI mATe jANI levuM. uparAMta koI zramaNa kaleza karI anya gacchamAM jAya tenI zAMti mATe kevA prayoga karavA joIe, kevI samajaNa ApavI teno ullekha karI aneka vigato A uddezakamAM zIkhavADI tathA AhArAdi vahorAvanAra gRhasthIo che. teo AhAra Ape ane temAM koI jIvajaMtu acAnaka paDI jAya tyAre tene bahAra kADhI eka bAju mUkI AhAra vAparI levo joIe athavA jo jIvajaMtu nIkaLI zake tema na hoya to te AhAra nirdoSa jagyAmAM paraThavI devo joIe. sAdhvIne kevA Asane besAya, kevA Asane na besAya. sAdhu kevA Asane bese, tenI vigatavAra mAhitI A uddezakamAMthI vAMcIne jANI levI. A vidhi niSedha utsarga-apavAda mArgamAM koI doSa ajANatA lAgI jAya to tenuM prAyazcitta karI mUrtinuM prakSAlana roja karavuM joIe. A kAyA saMbaMdhI zuddhinuM varNana che. - chaThThA uddezakamAM sAdhu-sAdhvIe vacanano upayoga kema karavI tenuM suMdara vivecana ApyuM che ane kahyuM che ke te sAdhaka varga! tamone jIbha maLI che to bolano tola karIne bolajo. kyAreya jUTha vacana, hIlita vacana, khiMsita vacana, kaThora vacana, niMdanIya vacana, kalaha priya vacana, kalezanI udIraNA thAya tevA vacana bolavA nahIM. prANAtipAta, 43
Page #50
--------------------------------------------------------------------------
________________ Th( 5. mRSAvAda, adattAdAna, abrahma, napuMsaka, dAsa Adi viSayaka AkSepa-Aropa mUkavAnA doSa sevatA nahIM. jema ke- koI sAdhune pagamAM kAMTo vAgyo hoya AsapAsanA rahelA koI sAdhu ke koI bhAI kAMTo kADhI zake tema na hoya ane sAdhvIne kAMTo kADhatA AvaDato hoya, to apavAda mArge te sAdhvI sAdhuno kAMTo kADhI zake che te joIne niMdA karazo nahIM. satya vastune gaMbhIra banI vicAravI paraMtu vagara vicAryuM kArya karazo nahIM. apavAdarUpe koI sAdhvI uparathI lapasIne paDI rahI hoya, tyAre tene sahAro ApanAra bIjuM koI na hoya, to sAdhu tene sahAro ApI bacAvI zake che. vagere jevA kArya kyAre karAya, kyAre na karAya tenI suMdara vigata darzAvI vikAra bhAva rahita paraspara saMyama rakSAnI bhAvanAe kArya karavuM ema kahI, sthavira bhagavaMtoe mahA upakAra karyo che. A che tamArA zramaNa jIvananI rakSA poTalI. tene bahu sArI rIte sAcavIne, vAMcIne vartanamAM utArI lejo, to navo deha dhAraNa karavo nahIM paDe. bRhatkalpa sUtra, rogI kAyAne palaTAvI Arogyamaya kAyA kalpa kare che. AtmAne vizuddha karavA mATe kAyAkalpa mokSanuM sAdhana banI zake che. vikAranA rogathI mukta banI nirvikArI banavAno upadeza Ape che. roja teno svAdhyAya karI doSathI kharaDAyelA deha devAlayanuM prakSAlana karajo evo mAro hitopadeza che. tamArI rakSA karavA A zilpIo sAthe ja raheze. temanI pAse je sAmagrI che tenAthI doSita chidrane pAchA pUrI tamArI pratimA akhaMDa rAkhaze. tenI rakSA karaze khaMDitane sAMdhI deze. cAlo... have tamane trIjA vargamAM laI jAva. tyAM to mAre tamane upadeza ApatAM ApatAM vyavahAranI paddhati zIkhavADavI paDaze. jo ke bRhatkalpanuM te pUraka zAstra che. AcAra pALatAM pramAdavazAt AjJA bhUlI doSo utpanna thaI jAya, Atma pratimAne sApha karavAno AlocanArUpI sAbUna ane prAyazcittarUpI pANI gurunA AdezAnusAra levo joIe. gurudeva pAse kema upasthita thavuM, kevI rIte bolavuM, bolavAnI satyatA, pramANikatAno vyavahAra kevI rIte karAya tenI vidhi tathA saMdeza saMpUTa A vyavahAra sUtra vargamAM bharyA paDyA che. tenA dasa uddezaka che. te pUrNa caraNAnuyoga che, cAritranuM pUraka che. A sUtra paNa sthavira bhagavaMtoe vItarAga vANI mujaba tAravIne ApaNA upara upakAra karavA lipi baddha karyuM che. tenA dasa uddezakanI saMkSipta mAhitI ApI tenAthI tamone mAhitagAra karI dauM chuM. pachI A graMtha tamane arpaNa karI daIza. A pramANe sAdhaka vargane uddezIne pravacana kamAre vArtA AgaLa calAvI. 44
Page #51
--------------------------------------------------------------------------
________________ The . vyavahAra sUtra : aho... pyArA zramaNa sAdhako ! A vyavahAra sUtranA pahelA uddezakamAM sthavira bhagavaMte kahyuM che. gurudeva pAse tame jAo tyAre je doSathI malinatA AvI gaI che, te eka mahinAnuM prAyazcitta thAya tevo doSa che te doSa je rIte sevyo hoya tenI yathAtathya rUpe ja AlocanA karavI joIe. te sAcA pUravAra thaI jAya tema gurudevane lAge to eka mahinAnuM ja prAyazcitta Ape, paraMtu A doSa bIjA jANI jaze, to te mArI sAthe kevo vyavahAra karaze, ema vicArI gurudeva pAse kapaTa karIne AlocanA kare to eka mahinAnuM vadhu prAyazcitta Ave che. vadhI vadhIne cha mahinAnuM prAyazcitta Ave che. mAyApUrvaka AlocanA karanArano koI vizvAsa karatA nathI mATe saccAIpUrvakano vyavahAra karavo. eka ke aneka doSa karyA hoya tenI kramazaH gurudeva sAme upasthita thaIne AlocanApUrvaka Atmazuddhi karavI joIe. jeTalIvAra pApa thaI jAya teTalIvAra prAyazcitta karI mUrti pavitra rAkhavI joIe. bIjo khAsa upadeza e che ke je nirmaLa sAdhake prAyazcitta vahana karanArA sAdhaka pAse besavuM, UThavuM hoya to tenA vaDIla ratnAdhika gurudevane pUchI AjJA laIne javuM joIe. kyAreka AjJAnI avahelanA karIne prAyazcitta vAhaka sAthe besavA uThavAno vyavahAra karavo na joIe ane jo evo vyavahAra kare, to tene prAyazcitta Ave che. evI ja rIte koI zramaNagaNano parityAga karI sAdhaka ekAkI vicaraNa kare che te pote zuddha AcAranuM pAlana karavAmAM asamartha che to temane AlocanA karAvI cheda ApI navI dIkSA dhAraNa karAvavI joIe. je niyama sAmAnya ekalavihArI sAdhu mATe che te ja niyama gaNAvacchedaka, AcArya temaja zithilAcArI zramaNane mATe hoya che. vyavahAra zuddhi darekamAM jALavavI joIe. zramaNanI svaccha pratimA thayA pachI vAraMvAra akRtyano doSa sevI malina thavuM na joIe. chatAM ya malina thaI javAya to jJAnI gurudevo, AcArya, upAdhyAya pAse doSa pragaTa karIne saccAipUrvaka prAyazcitta levuM joIe. koI evA jJAnI na maLe to jaMgalamAM sthita thaIne pUrva-uttara dizA tarapha mukha rAkhIne potAnA doSa pragaTa karavA joIe A rIte pratimAne pavitra ja rAkhavI joIe. uddezaka bIjo eka samAcArIvALA be sAdhu sAthe vicaratA hoya, tyAre bemAMthI eke akRtyanuM sevana karyu hoya to teNe pelA sAdhu pAse AlocanA karI pavitra thaI javuM joIe. baMnee doSa sevyo hoya to temaNe arasaparasa AlocanA karI prAyazcitta laI zuddha thavuM joIe. evI ja rIte ghaNA sAdhumAMthI eka athavA badhAe doSa sevyo hoya to 45
Page #52
--------------------------------------------------------------------------
________________ The . teoe eka pAse AlocanA karIne zuddha thavuM. pachI bAkI rahelA te ekane paNa AlocanA karI pavitra thaI javuM te vyavahAra che. prAyazcitta sevana karanAra bImAra thaI jAya to tenI vaiyAvacca karavI. A rIte glAna, vyagracittavALA, harSanA atirekathI pAgala thaI gayelA, bhUta pretAdi vaLagADavALA, unmAdane prApta, upasargathI glAna banelA, krodha kalahathI rogI banelA, ghaNuM prAyazcitta AvatA bhaya pAmelA, aNasaNa karI vyagra cittavALA vagere koIpaNa sAdhaka, gaNAvacchedaka pAse Ave to tene gacchanI bahAra kADhavA kalpatA nathI paNa nirogI sAdhue te rogamukta na thAya tyAM sudhI tenI vaiyAvacca karavI joIe. te rogamukta thAya tyAra pachI tene sevA levAnuM nAma mAtra prAyazcitta ApavuM, te dayALu sAdhunuM kartavya che. te vyavahAra zuddhi kahevAya che. A rIte bIjA uddezakamAM pratimA prakSAlana karavAnA ghaNA ja upAyo che, tamAre teno upayoga karavo joIe. uddezaka trIjo AcArya, upAdhyAya, gacchanAyaka Adi padavI ApavI hoya to tenI dIkSA paryAya, ziSya parivAra, AcAra zuddhi, sAra saMbhALa levAnI kuzaLatA, vagere guNonI parIkSA karI tenI sthApanA karavAno kevo vyavahAra karavo joIe tenuM varNana che, te trIjA uddezakamAMthI jANI levuM. uddezaka cotho: AcArya, upAdhyAyane unALA ziyALAmAM ekalApaNe vicaravuM na kalpa. potA sahita be sAdhune vicaravuM kalpa. gaNAvacchedakane potA sahita traNa sAdhune vicaravuM kahyuM che. ghaNA sAdhuo, gaNAvacchedaka, AcArya ke A sarve ekaThA thaIne vicare tyAre badhA samAna hoya, tema vicaravuM na kalpe. paNa nAnA moTAne vaMdanAdi vyavahAra karatA vicaravuM kalpa che. uddezaka pAMcamo: pravartinI sAdhvIne ziyALe-unALe potAnA sahita be sAdhvIne vicaravuM na kahyuM. traNa hoya to kahyuM. evI rIte gaNAvacchedikA sAdhvIne ziyALe unALe potAnA sahita cAra sAdhvIne vicaravuM kahyuM. comAsAmAM cAra-pAMca anukrame vicaravuM kahyuM che. sAdhu-sAdhvIne rAtre athavA saMdhyAkALe sarpa karaDe tyAre sAdhu strI pAse ke sAdhvI puruSa pAse auSadha karAve, te apavAda mArga sthavirakalpIne kahyuM che. AvA apavAda mArganuM sevanAra sthavirakalpIne prAyazcitta AvatuM nathI. A sthavirakalpI mATeno AcAra kahyo che. jinakalpIne A rIte apavAda mArganuM paNa sevana karavuM kalpatuM nathI. teo utsarga mArgamAM rahe che. vagere varNana A uddezakamAMthI prApta karIne zuddha vyavahAra tame Acarazo to sukhI thazo. 46
Page #53
--------------------------------------------------------------------------
________________ uddezaka chaThTho : A uddezakamAM je koI agItArtha sAdhu-sAdhvI potAnA sagAne ghera gocarI Adie javA icche to sthavirane pUchyA sivAya javuM na kalpa. sthavira AjJA Ape to kahyuM ane AjJA na Ape to na kalpa. alpasUtrI ke AgamanA alpa jJAtAne ekalA potAnA sagAne tyAM javuM na kalpa. bIjA bahuzruta ke ghaNA AgamanA jJAtAnI sAthe sagAne ghera javuM kahyuM. tyAM gayA pachI pahelA bhAta thayA hoya paNa dALa thaI na hoya to bhAta levA kahyuM, dALa levI na kahyuM. pahelAM dALa thaI hoya paNa bhAta thayA na hoya to dALa levI kalpa, baMne pahelA utarI gayA hoya to baMne levA kahyuM che. A rIte agItArtha sAdhue gItArthanI nizrA vinA rahevuM kalpatuM nathI vagere viSaya A uddezakathI vAMcI hRdayagata karI tamArI pratimA pavitra rAkhajo. uddezaka sAtamo A uddezakamAM sAdhu jIvananA aneka mahatvanA viSayono samAveza karyo che. je sAdhu-sAdhvIo samAna samAcArIvALA che. tyAM sAdhune pUchyA sivAya sAdhvIe khaMDita, zabala-bhedAyela ke saMkliSTa AcAravALA koI anya gaNanA sAdhvIne tenA pApa sthAnakanI AlocanA, pratikramaNa, prAyazcittAdi karyA sivAya teone zAtA pUchavI, vAcanA devI, eka mAMDale AhAra karavo, sAthe rahevuM, thoDo kAla ke kAyama mATe koI padavI devI Adi kazuM kalpatuM nathI. paNa jo teNI AlocanA Adi sarve kare to gunI AjJA lIdhA pachI tene zAtA pUchavI yAvat padavI ApavI ke dhAravI kahyuM. A prakAranA sAdhvIne jo samudAyanA sAdhvI na icche to te gacchamAM pAchuM javuM. A rIte sAdhvIne mATe AcAryAdinI nizrAnI agatyatA, mRtadehane paraThavAnI vidhi vagere aneka vigata bharIne varNana che. te vyavahArathI zramaNanI pratimA zuddha ane svaccha rahe che mATe jinAjJA pramANe vyavahAra karavo joIe. uddezaka AThamoH A uddezakamAM he saMyamI sAdhakavRMda ! tamArA deha devAlayane je gharamAM, sthAnakamAM rAkhyo hoya tenA mATe te gharamAMthI suvA yogya pATa patharaNAdi maLI jAya, athavA dUrathI levA javAnuM hoya tyAMthI lAvavA mATe gurujanonI AjJA laIne lAvI zakAya che. je zayyA saMthArA yogya, eka hAthe upADI zakAya tevuM haLavuM levuM ane jene jeTalA divasa rAkhavuM hoya te pramANe AjJA levI ane AjJA pUrI thAya tyAre tyAM pahoMcADI devuM joIe. te uparAMta pADhIhArI cIja vastu keTalA pramANamAM konArkonA mATe kevI rIte lAvavI, pAchI ApavI tenuM gaNita barAbara vAMcI laIne jANI levuM, te 47
Page #54
--------------------------------------------------------------------------
________________ pramANe deha devAlayanI caryA kevI rIte svaccha rAkhavI, tenI vidhi A uddezakamAM che. uddezaka navamo H A uddezakamAM saMyamI zramaNa pratimAne svaccha rAkhavAno saMdeza Apyo che. je sthAnamAM tame utAro karo tyAre konI AjJA levI, konI laI zakAya. AjJA jenI lIdhI hoya te vyaktine zayyAtara kahevAya. tenI AjJA lIdhA pachI tenA gharanA AhAra na ka2e ane tenI mAlikI chUTI gaI hoya ane potAno AhAra bIjAne ApI dIdho hoya tevo AhAra levo kalpe. te zayyAtaranA ghera mahemAna athavA nokara-cAkara, sevaka Adi koIpaNa gharamAM ke bahAra jamatA hoya temane mATe banAvelo AhAra jamatA vadhe ane te nokara vagerene zayyAtara ApI ja de, potAnI mAlikI choDI de, nokarAdinI mAlikIno AhAra thaI jAya ane te AhAra sAdhakane vahorAve to levo kalpe che. A rIte nirdoSa AhArAdi viSayaka vidhi vidhAna prastuta A uddezAmAM che. jinAjJA pramANe vizuddha pratimAnA udaramAM vizuddha AhAra bharavAmAM Ave to te pavitra rahe che nahIM to prAyazcittanA bhAgIdAra thAya che. zramaNa pratimAne zuddha rAkhavA zuddha AhArAdinI gaveSaNA jarUra karajo ane tamArA deha devAlayane zuddha rAkhavAnI mArI khAsa bhalAmaNa che. temAMthI vizeSa tapazcaryAdinI vigata paNa jANI levI. uddezaka dasamo H sAdhaka varge tapazcaryAdi vagere kema karAya ? java madhya caMdra pratimA ane vajra madhya caMdra pratimA vage2e tapa kevI rIte karavo tenI vigata, tapa karavA samaye deva-manuSya-tiyaMca saMbaMdhI upasarga pariSaha Ave tyAre kevI sahanazIlatA keLavavI tathA vividha abhigraho dhAraNa karavA viSayaka vidhi darzAvI che. te uparAMta pAMca vyavahAra darzAvyA che. Agama, zruta, AjJA, dhAraNA, jIta. jyAM Agama vyavahArI eTale kevaLI ke pUrvadhara hoya tyAM Agama vyavahAra sthApavo. jyAM Agama vyavahArI na hoya tyAM sUtra vyavahAra sthApavo. jyAM sUtranA jJAtA paNa na hoya tyAM AjJA vyavahAra sthApavo, jyAM AjJA vyavahArI na hoya tyAM dhAraNA vyavahAra sthApavo, jyAM dhAraNA vyavahArI na hoya tyAM jIta eTale paraMparAthI Avato dharma vyavahAra sthApavo. A pAMca vyavahArathI sAdhucaryAnI samAcArI cAle che. keTalA varSanI pravrajyA paryAya hoya, tema tenI buddhi pramANe kyA AgamanuM jJAna bhaNAvavuM. teno krama batAvyo che. A rIte A uddezakamAM sthavira bhagavaMtoe deha devAlayanI jaMgama zramaNa pratimAne vyavasthita rAkhavAnuM jJAna A sUtramAM ApyuM che. aMtamAM nigraMtha pravacanakumAre pharamAvyuM che ke- A bAvIsa zilpIoe 48
Page #55
--------------------------------------------------------------------------
________________ dazAzrutaskaMdha sUtranA AdhAre mArA kahevA pramANe tamArA saMyama dehanI dasa avasthA badalAvI nararatnane zramaNaratnanI pratimA banAvI guptinA gabhArAmAM tamane pratiSThita karI jAgRta deva karyA che. tyArapachI bRhatkalpamAMthI lAvIne dehanI pUjA karIne pUjanIka banAvyA che. have tame nigraMtha maharSi zramaNa varga tarIke ane upAsaka pratimAthI zramaNopAsaka varga tarIke pUjanIya thaI paMkAo cho. A avasthAnuM pAlana, poSaNa vyavahAra sUtranA AdhAre kema karavuM tenI saMkSipta mAhitI ApI dIdhI che. A cAritranuM ghaDatara jJAna, darzana, cAritrane pUrNa ke apUrNa rAkhavuM te tamArI svAdhInatA che. roja roja prakSAlana karazo to siddhAlayamAM javA yogya banatA rahezo ane nahIM to prAyazcitta lIdhA vinA zuddha nahi thAo to jJAna, darzana, cAritranI virAdhanA karI virAdhaka banI rahezo ema kahIne vidAya lIdhI. bAvIsa zilpIo sAdhaka varganI sevA karavA sadAye sAthe ja rahyA, tethI te sAdhaka varganI zramaNa pratimA zuddha, buddha thaI siddha thavA utsuka rahevA lAgI. niraticAra sAmAyika cAritra pALatA zuddhi karatAM yathAkhyAta cAritrathI kevaLajJAna pAmI kevaLI tarIke paMdara karmabhUminA videha kSetramAM vicarI rahyA che. koI haju AcArya-upAdhyAya sAdhu bhagavaMtanI rUpe paMdara karmabhUminAM kSetramAM vicare che. A traNa cheda sUtro pramANe prAyazcitta letAM letAM cAritrane zuddha karI rahyA che. evA aDhIdvIpanI aMdara nararatna zramaNa zramaNInI pratimArUpe samiti guptinA aSTa pravacana mAtAnI godamAM triratna jhulI rahyA che. teo be hajAra kroDa, nava hajAra kroDa sAdhunA rUpamAM birAjI rahyA che. AvI suMdara zilpa zALAmAM amArI sAdhaka maMDaLI dharmarathamAM besIne gaI hatI. pravacana kumAranA pravacana sAMbhaLI bAvIsa zilpInI dharma kaLA jANI ane zramaNa pratimA joI ame dhanya dhanya banI gayA ane videha kSetramAM rahelA sImaMdhara svAmI Adi vIsa viharamAna tathA siddha thatAM aneka kevaLI bhagavaMtone ame bhAva vaMdana karI namI paDyA ane eka sAthe amo sahu DolI UThyA, bolI UThyA mahAvideha rUDuM nAma che, suMdara evuM dhAma che, jyAM sImaMdhara svAmI che cAlo prabhujIne vaMdanA karIe AyAhINa payohINuM karo vaMdAmi namaslAmi bolo sakkaremi sammANemikalyANa. maMgaladevayaMceIyaMpajUvAtsAmi.(1) 49
Page #56
--------------------------------------------------------------------------
________________ samavasaraNa jenuM bhavya che, dezanA jenI divya che, mukhaDuM jenuM saumya che cAlo prabhujIne vaMdanA karIe.pajvAssAmI eka abaja jenA sAdhu che, eka abaja jenA sAdhvI che, dasa lAkha jenA kevalI che, cAlo sahune vaMdanA karIe. A rIte paryApAsanA karIne nirNaya karyo ke bharata kSetranAM mAnavIo prabhunI sAkSIe pApane ekatrita nahIM karatA roja AlocanAdi tapa dvArA prAyazcitta karI levuM tevo niyama dhAraNa karIne amArA manoratha sArathinAM dharmarathamAM besI pAchA pharyA ane ame sahu amArAmAM samAya gayA. priya pAThakavRMda ! mArA saMpAdakIyanI rItathI Apa sahu paricita cho eTale vizeSa samajAvavAnI koziSa karatI nathI. cheda sUtra ApaNuM eka cAritra sAMdhatu zilpa che. tenuM vAMcana, manana karIne, tene kaMThastha rAkhIne ApaNe ApaNuM cAritra zuddha rAkhazuM to A paMcama ArAmAM paNa pAMcamI gatine lAyaka jarUra banazuM. astu... A sUtra bahAra pADavAmAM koI mahAtmA puruSanI azAtanA thaI hoya to mana vacana kAyAthI kSamA mAMgu chuM. amAro saMkalpa hato ke batrIsa Agama bahAra pADavA. te mATe gusvaryonI AjJA ane AzIrvAdathI ame puruSArtha karI zakayA chIe. ApanI zubhecchAoe amane pUrNatAne sthAne pahoMcADyA che. te mATe tamArA badhAno AbhAra mAnuM chuM tathA sarvanuM zreya thAo...maMgala thAo....oma zAMti...!! AbhAra : dhanyavAda : sAdhuvAda : prastuta AgamanA rahasyone khullA karato aNamola divya abhigama preSita karanAra, mahAupakArI goMDala gaccha ziromaNi, parama dArzanika, amArA Agama kAryane protsAhita karI AzIrvAdanI varSA varasAvanArA gudaiva pU. zrI jayaMtIlAlajI ma.sA.no ananya bhAve AbhAra mAnuM chuM ane zatakoTI sAdara bhAve praNipAta, namaskAra karuM chuM. zraddheya, preraka, mArgadarzaka jemanA pasAye pU. triloka muni ma.sA.no yoga prApta thayo che, tevA vANIbhUSaNa pU.girIza gurudevano sahRdayatApUrvaka AbhAra mAnI vaMdana karuM chuM. guruprANa Agama batrIsInA saMpAdana sahayogI Agama manISI pU. trilokamunivaryane zatakoTI vaMdanA pAThavuM chuM. muni puMgavonA caraNAnugAmI, prAraMbhelA kAryane pUrNatAnA pagathAre 50
Page #57
--------------------------------------------------------------------------
________________ pahoMcADanArA, Agama gujarAtI saMskaraNanA udbhavikA, utsAhadharA, nipuNA, kAryaniSThAvAna, ugra tapasvinI mama bhaginI temaja suziSyA sva. sAdhvI zrI uSAne smaraNa sAthe dhanyavAda ardhuM chuM. A traNa cheda sUtronAM anuvAdikA amArA suziSyA bA. bra. DaoN. DolarabAI ma. che. teoe sucAru puruSArtha karyo che. atyAre vaDIla mahAsatIjI mama gurubhAgInI pUjyavarAnI sevA zuzruSA karatA teonA sAMnidhyamAM che. teonuM nAma ja che Dolara, kahevAya che ke je bagIcAmAM Dolarano choDa vAvyo hoya te bagIco roja maheMkyA kare che. ema amArA suziSyA gurukuLamAM jJAna, darzana, cAritranI zuddhi dvArA cheda sUtranA lakhANa pramANe cAritranA bAgamAM maheMkyA kare. cAritra zuddhi karatAM jJAna, darzana, cAritrano triveNI saMgama karI pavitra banatA rahe tevI zubhecchA pAThavuM chuM. Agama avagAhana kAryamAM sahayogI sAghvIratnA puSpAbAI ma., prabhAbAI ma. evaM dhIramatI bAI ma., hasumatI bAI ma., vIramatI bAI ma. sahita sevArata reNukAbAI ma. Adi dareka gurukulavAsI sAdhvIvRMdane anekazaH dhanyavAda ApuM chuM. satata prayatnazIla, aneka AgamonuM avagAhana karIne anuvAdanI kAyApalaTa karI, Agamane sarala, sumadhura, saMmArjita karanAra, zabdArtha-bhAvArtha ane vivecananuM saMtulana jALavI rAkhanAra, bhagIratha kAryanA yazasvI sahasaMpAdikA mama ziSyA-praziSyA sAdhvIratnA DaoN. sAdhvIzrI AratI evaM sAdhvIzrI subodhikAne abhinaMdana sahita sAdara dhanyavAda ApuM chuM. Agama niSThAthI sevA ApanAra zramaNopAsaka mukuMdabhAI pArekha, maNibhAI zAha evaM kumArI bhAnubahena pArekhane temaja dhoma tApamAM AvIne amArA saMpAdakIya lakhANamAM yoga joDI, tanmaya banI, motIsamA akSare Alekhana karanAra yojJAbahena mahetAne anekazaH dhanyavAda ApuM chuM. paramAgama pratye avihaDa bhaktibhAva rAkhanAra guruprANa phAunDezananA mAnad sabhya bhAmAzA zrIyuta ramaNikabhAI tathA Agama prakAzana karavAnA aDaga bhekhadhArI, daDha saMkalpI, tapasvinI mAtA vijyAbahena tathA bhaktisabhara hRdayI pitA mANekacaMdabhAI zeThanA suputra, narabaMkA, royalapArka sthA. jaina moTA saMghanA pramukha zrutasevAsaMniSTha zrI caMdrakAMtabhAI zeTha tathA kAryAnvita zrI sarva sabhyagaNa; dhIrubhAI, 51
Page #58
--------------------------------------------------------------------------
________________ vinubhAI Adi kAryakartAo; mudraNa karanAra nehalabhAI, temanA pitAzrI hasamukhabhAI tathA sahayogI sarva kAryakaro, AgamanA zrutAdhAra bananArane ane anya dAnadAtA mahAnubhAvone abhinaMdana sAthe sAdhuvAda ApuM chuM. AgamanA anuvAda, saMzodhana, saMpAdanamAM upayogI thayelA pUrva prakAzita AgamonA prakAzakone sAdhuvAda. Agama avagAhana karavAmAM upayoganI zUnyatAthI kaMIka zabdo, akSaro, pAThamAM azuddhi rahI javA pAmI hoya, vItarAga vANI viruddha lakhAyuM, vaMcAyuM hoya to trividhe-trividha micchAmi dukkaDe. priya pAThako ! tamo Agama vAMco tyAre kaMIka azuddhi rahI javA pAmI hoya te khyAla Ave to tenI noMdha karI amane mokalavA prayatna karazo. namAmi sabasiTTSkhmaami savva jIvANaM / "goMDala gacchanAM mahAmanA hira-vela-mAna-deva-ujama-motI gujjIne vaMdanA amArA, daDhatA, viveka, brahma niSThatA dakSatA ujjavaLatA Adi guNonA hatA akhUTa bhaMDArA, | parama tAraka kula-Ama-amRta-bhA chabala guNImaiyA hatA zAsana nA sitAra caMpA-jaya-vimala guNI vaMdanA Agama samApane lIlama jhIle AzIrvAda tamArA. parama pU. saumyamUrti aMbAbAI ma.sa.nA suziSyA- AryA lIlama. 52
Page #59
--------------------------------------------------------------------------
________________ saMpAdana anubhava Do. sAdhvI AratI tathA sAdhvI subodhikA vItarAga dazAne prApta karIne svarUpamAM akhaMDa sthiratA prApta karavI, te sAdhakanuM aMtima lakSya che. te lakSya siddhi mATe paruSArtha karato sAdhaka pUrvakata karmanA udaya bhAvane AdhIna thaIne keTalI ya vAra bhUlo kare, pApadoSanuM sevana kare, keTalIya vAra caDe ane paDe, kyAreka hatAza ane nirAza thaI jAya, tyAre AcArya tene cheda sUtranA mAdhyamathI sAMtvana Ape che. te sAdhaka ! te game te doSanuM sevana karyuM hoya, teno koI vAMdho nahIM. vartamAne jo tArI AtmavizuddhinI tIvratama tamannA hoya, to teno mArga cokkasa upalabdha che. jinazAsanamAM pApI vyaktine pavitra banAvavAno anupama mArga che, te mArga che prAyazcitta ane te prAyazcittano mArga cheda sUtra dvArA prApta thAya che. ziSyonI samagra sAdhanA gurunA sAMnidhyamAM ane gurunI AjJApUrvaka ja thAya che, tethI ziSyanA doSa sevana mATe prAyazcitta pradAnano adhikAra saMpUrNapaNe guruno ja hoya che. kyA doSanuM kyuM ane keTaluM prAyazcitta levuM, te viSayamAM ziSyanA tarka-vitarka nirarthaka che. kevaLa saraLabhAve yathAtathya AlocanA karavI, te ja ziSyanuM kartavya che. prAyazcittano sarva adhikAra eka mAtra AcAryano ke guruno ja hoya che, tethI eka daSTikoNathI prAyazcitta pradhAna zAstronuM saMpAdana karavuM, te amArA viSaya bahAranI vastu che. tema chatAM gurvAjJAe je javAbadArI vahana karavAnI hatI. te kAryano prAraMbha karyo. pUrva prakAzita niryukti, TIkA temaja vivecanonuM vAMcana karyuM. sAdhaka jIvananI AcAra zuddhimAM sahAyaka zAstronuM saraLa gujarAtI bhASAmAM prakAzana thAya, to ja sarva koTinA sAdhako samAcArInI pratyeka kriyAnuM mahattva samaje ane tenuM pAlana na karavAthI prApta thatAM prAyazcittanA viSayane jANIne samAcArInuM apramattapaNe pAlana karI zake, te daSTikoNathI zAstranuM saMpAdana karyuM che. vartamAne zrI dazAzrutaskaMdha sUtramAM AThamI dazA 'paryuSaNA kalpa'mAM bhagavAna mahAvIra svAmInA janma Adi pAMca viziSTa prasaMgonA nakSatronuM varNana ja upalabdha thAya che. niryuktimAM A dazAmAM paryuSaNA kalpanI spaSTatA sAthe sAdhu samAcArInuM vistRta varNana prApta thAya che. prastuta graMthamAM niryuktinA AdhAre samAcArIno saMkSipta sAra vivecanamAM Apyo che. dazAzrutaskaMdhanI dareka dazAmAM prAraMbhamAM te dazAnA viSayanI pRcchA saMbaMdhI 53 .
Page #60
--------------------------------------------------------------------------
________________ prazna care vadhu.. vAkyAMzathI che. tyArapachI te uttara rUne ravA... vAkyAMzathI che. temAM taMga... pachI te te dazAnA viSayagata bolanA nAma ApyA che, paraMtu chaThThI dazAnA prathama sUtramAM taMgahA... pachI akriyAvAdI, kriyAvAdI Adi saMbaMdhita vistRta pATha che. te pATha aprAsaMgika, anupayogI ane lipikALamAM parivartita thayelo jaNAtAM te pAThane ane tenA bhAvArthane kauMsamAM iTAlI TAIpamAM mUkyo che ane te prasaMgAnusAra agiyAra pratimAno nAma sucaka pATha zrI samavAyAMga sUtranA pATha anusAra kauMsamAM rAkhyo che. vyavahAra sUtranA chaThTho uddezaka, sUtra-pamAM /vADI Adi vizeSaNo sAdhune rahevAnA sthAna upAzrayanI saMbaMdhita che. bhASyakAre paNa te pramANe ja vivecana karyuM che paraMta maLapAThamAM vaDA... vagere vizeSaNo sAthe viSaya rUpa(vizeSya) 31kSa zabda lipidoSathI chUTI gayo hoya tema jaNAtA prastumAM 3vasaya zabdane keMsamAM rAkhyo che. vyavahAra sUtra, uddezaka-4, sUtra-19 minivariyaM " abhinicArikAgamana'no artha keTalAka AcAryoe "vrajikAgamana karyo che, prastutamAM maLavariya zabdano vyutpatti anusAra artha karIne graMjikAgamanane udAharaNa rUpe samajAvyuM che. A rIte traNe cheda sUtronA bhAvArtha ane saraLa vivecana dvArA sAdhu jIvananI maryAdA tathA maryAdA bhaMganA prAyazcitta vidhAnane spaSTa karyuM che. saMpAdana kAryanI saphaLatAnI sonerI kSaNe anaMta upakArI tapasamrATa gurudeva pU. zrI ratilAlajI ma.sA., pradhAna saMpAdikA, saMyama saMniSThA, gugNImaiyA bhAvayoginI pU. lIlamabAI ma, amArA mUka sahayogI, upakArI guNImaiyA pU. vIramatibAI ma. tathA sahavartI pU. biMdubAI ma. Adi gurukulavAsI sarva sativRMdanA sadbhAvanA pUrvakanA sathavArAno tathA janmadAtrI mAtA-pitAnA saMskAra RNano svIkAra karIne virAma pAmIe chIe. sadA RNI mAta-sAta caMpAbena-zAmaLajIbhAI! sadA RNI mAta-tAta lalitAbena-popaTabhAI! karyuM tame saMskAronuM siMcana, karyuM tame saMskAronuM siMcana, anaMta upakArI o tapasamrATa gurudeva zrI ! anaMta upakArI o tapasamrATa gurudeva zrI ! ApyuM aNamoluM saMyama jIvana ApyuM aNamoluM saMyama jIvana zaraNu grahyuM pU. mukta-lIlama guSNIzrI ! zaraNu grahyuM pU. mukta-lIlama-vIra gussIzrI! kholyA Ape divya jJAnarUpa nayana kholyA Ape divya jJAnarUpa nayana devagudharmanI maLe evI kRpA devagudharmanI maLe evI kRpA -- zruta AratIe pAmuM Atmadarzana. zruta subodhe karuM kaSAyonuM zamana. 0 54
Page #61
--------------------------------------------------------------------------
________________ anuvAdikAnI kalame - sAdhvI zrI DolarabAI ma. cAra prakAranA anuyogamAMthI caraNakaraNAnuyoganI pradhAnatA dharAvatA zAstromAM sAdhakanA AcAra-vicAranI zuddhi mATenA vistRta varNano che. sAdhaka deDhatama saMkalpapUrvaka AcArazuddhinA lakSe vrata-niyamono svIkAra kare che, paraMtu pUrNatAnI prApti na thAya, mohanIyakarmano kSaya na thAya tyAM sudhI pUrvakRta karmanA udaye athavA kyAreka vartamAnanA maMda puruSArthe sAdhaka svIkRta vratonuM pUrNapaNe pAlana karI zakato nathI. te aneka vAra mbalanA pAme che, jANatA ke ajANatAM pApa-doSanuM sevana kare che ane tenA vrata khaMDita thaI jAya che. A paristhitimAM patita thayelA sAdhakane punaH upara uThAvI levo, khaMDita thayelA vratane punaH akhaMDa banAvavA, tenI sAdhanAne pUrNatA sudhI pahoMcADavI, te kArya atyaMta jarUrI che. pUrvAcAryoe atyaMta kasbAbhAve sAdhanAnI khUTatI kaDIrUpa cAra cheda sUtronI racanA karI che. tenA nAma A pramANe che- zrI dazAzrutaskaMdha sUtra, bRhatkalpa sUtra, vyavahAra sUtra ane nizItha sUtra. temAM prathama traNa cheda sUtrono samAveza prastuta AgamamAM thayo che. cheda sUtra - "cheda' zabdano sAmAnya artha kApavuM, chedana karavuM" thAya che. dharma saMbaMdhI chedanuM lakSaNa A pramANe che vajjhANuTThANeNaM jeNa Na bAhijjae taye NiyayA / saMbhavai ya parisuddhaM so puNa dhammammi cheutti // je bAhya kriyAthI dharmamAM bAdhA thatI na hoya ane jenAthI nirmaLatAnI vRddhi thatI hoya, te kriyAne cheda kahe che. keTalAka AcAryanA matAnusAra pAMca cAritramAM prathama sAmAyika cAritra che. te alpakAlIna che. bIjuM chedopasthApanIya cAritra jIvana paryatanuM che, temAM doSa lAgavAnI adhikatama saMbhAvanA che, tethI chedopasthApanIya cAritranI zuddhi mATenA upAyo pradarzita karatA Agamone cheda sUtra kahe che, kahyuM che ke jamhA tu hoti sodhI cheda suyattheNa khalitacaraNassa / tanhA cheya suttho vanavuM mojuLa puSyati || vyavahAra bhASya, gAthA 55
Page #62
--------------------------------------------------------------------------
________________ 1829 koIpaNa nimittathI cAritramAM skhalanA thaI hoya, to tenI zuddhi chedasUtronA AdhAre ja thAya che, tethI pUrvagata sUtrone choDIne zeSa sUtramAM arthanI daSTie cheda sUtra balavattara ane mahatvapUrNa che. chedanI prakriyA sAdhakanI zuddhi mATe che. jema zarIranA hAtha-paga Adi koI eka vibhAgamAM saDo thayo hoya, te aMganI zuddhi mATe malama vagere lagADavA chatAM zuddhi thatI na hoya, saDo dhIre dhIre AkhA zarIramAM phelAvAnI zakyatA hoya, tyAre DokTaro te dardIne bacAvI levA mATe oparezana dvArA zarIranA saDI gayelA bhAganuM chedana karI nAMkhe che. dardI paNa zarIranA eka bhAganA chedanane svIkArIne jIvana bacAvI le che. tema sAdhakanI sAdhanAmAM aticAronA, pApa doSanA sevanathI saDo thato hoya, AlocanA AdithI tenI zuddhi thaI zake tema na hoya, vadhatuM jatuM te doSa sevana samagra sAdhanAno nAza kare tema hoya, tyAre AcArya Adi sAdhakanA sAdhanA mArgane surakSita rAkhavA mATe doSa sevananA khaMDarUpe tene prAyazcitta ApIne tenI zuddhi kare che. daza prakAranA prAyazcittamAM sAtamuM cheda prAyazcitta che. temAM amuka divasanI dIkSA paryAyano cheda karIne sAdhakanI zuddhi karAya che. cheda sUtromAM saMyamI jIvananI vividha paristhitiomAM thatAM doSa sevana tathA tenI zuddhi mATenA upAya rUpa prAyazcittanuM vidhAna che. saMkSepamAM zrI dazavaikAlika sUtra, zrI AcArAMga sUtra Adi Agamo sAdhu jIvananA AcAranuM pratipAdana kare che, to cheda sUtro cAritra zuddhinA upAyonuM darzana karAve che. nizItha bhASyamAM kahyuM che ke cheda sUtronA AdhAre ja cAritranI zuddhi thatI hovAthI te cheya che arthAt uttama sUtra che. cheda sUtra racanA :- dazAzrutaskaMdha sUtranI niyuktinA maMtavya anusAra A traNe cheda sUtro caudapUrvI zrI bhadrabAhu svAmI dvArA navamA pratyAkhyAna pUrvamAMthI niryuDha thayelA che. vaMdAmi bhadrabAhuM, pAINaM cariya sayalasuyaNANi / so puttassa ArAmisa (khaM) vasAsu bve vavahAre // dazAzruta. niryukti 56
Page #63
--------------------------------------------------------------------------
________________ A rIte samasta AgamonA bhAvono artharUpe tIrthaMkaroe upadeza Apyo che. gaNadharoe tene sUtra rUpe gUMthyA che ane kAlakrame aneka pUrvAcAryo te te bhAvomAMthI koI cokkasa viSayane saMkSipta rUpa ApI zAstra rUpe prasiddha karyA che. saMkSepamAM zAstranA sarva bhAvo mUlataH tIrthaMkara kathita che, tethI te parama zraddheya, AdaraNIya ane AcaraNIya che. cheda sUtrono varNa viSaya :- sAmAnya rIte cheda sUtronA viSayane cAra vibhAgamAM vibhAjita karI zakAya che. (1) utsarga mArga (2) apavAda mArga (3) doSa sevana (4) prAyazcitta. utsarga mArga -- je niyamonuM pAlana karavuM pratyeka sAdhu-sAdhvIne anivArya hoya, te utsarga mArga che. jema ke paMca mahAvratonuM pAlana karavuM te sarva sAdhu-sAdhvIo mATe sAmAnya niyama che. sAdhu-sAdhvIne traNa prakAranA vastro kalpe che. cAmaDAMnAM vastro kalpatA nathI. A sAmAnya niyama che, te utsarga mArga che. te niyamonuM prAmANikatAthI pAlana karanAra sAdhu prazaMsanIya ane AdaraNIya bane che. utsarga mArgane sAmAnya AcAra vidhi kahe che. apavAda mArga -- viziSTa paristhitimAM sAmAnya AcAra vidhinA pAlanamAM je chUTa apAya, te apavAda mArga che, tene vizeSa vidhi paNa kahe che. jema ke- sAdhune cAmaDAMnA vastra kalpanIya nathI, te utsarga mArga che paraMtu roga Adi vizeSa paristhitimAM sAdhu carmakhaMDano upayoga vivekapUrvaka karI zake che. A apavAda mArga-vizeSa vidhi che. tenA be prakAra che- (1) nirdoSa apavAda ane (2) sadoSa apavAda. uttaraguNa pratyAkhyAnamAM je chUTa-AgAra rakhAya, te nirdoSa apavAda che, jema ke- sAdhue gRhasthane tyAM besavuM nahIM, te utsarga mArga che, paraMtu vRddha, glAna ke tapasvI sAdhune atyaMta jarUrI hoya, to te thoDIvAra besI zake che, A nirdoSa apavAda che. nirdoSa apavAda sevananuM prAyazcitta hotuM nathI, paraMtu sAdhu vivekapUrvaka atyaMta jarUra hoya tyAre ja teno upayoga kare che. je kriyA anivArya paristhitimAM icchA na hovA chatAM karavI paDe che; je kriyAmAM hiMsAdi doSanuM sevana karavuM paDe che; te sadoSa apavAda che; jema ke- sAdhue jalamArge vihAra na karavo, te utsarga mArga che paraMtu anivArya paristhitimAM nadI pAra karavI paDe, to te mahinAmAM be vAra karI zake che. A sadoSa apavAda che. sadoSa apavAdanA sevana pachI turaMta prAyazcittano svIkAra karIne sAdhaka zuddhi kare che. 57
Page #64
--------------------------------------------------------------------------
________________ (3) doSa sevana - utsarga ke apavAda mArganuM, saMyama samAcArInuM ullaMghana karavuM, vrata bhaMga karavo, te doSa-sevana che. (4) prAyazcitta - doSa vizuddhi mATenI prakriyAne prAyazcitta kahe che. kayA doSanI zuddhi mATe karyuM ane keTaluM prAyazcitta ApavuM, tenuM vistRta varNana cheda sUtromAM che. prAyazcittanA dasa bhedanuM vistRta vivecana zrI sthAnAMga sUtranA dazAmA sthAnamAM che. traNa prakAranA kalpa:- saMyamI jIvananA kalpa, niyamo(maryAdA)nA traNa prakAra che(1) vidhi kalpa:- vidheyAtmaka niyamo, jema ke sAdhune zeSa kALamAM grAmAnugrAma vihAra karavo kalpe che. je stra prayogamAM kha zabda prayoga hoya, te vivikalpa che. (2) niSedha kalpa - niSedhAtmaka niyamo, jema ke- sAdhune cAturmAsanA vihAra karavo kalpato nathI. je stra prayogamAM no | zabdaprayoga hoya, te niSedhakalpa che. (3) vidhi-niSedha kalpa vidhi-niSedhAtmaka niyamo, jema ke sAdhvIne vidhipUrvaka TukaDA karelA arthAt zastra pariNata tAla pralaMba kalyuM che paraMtu akhaMDa tAla pralaMba kalpatA nathI. je sUtra prayogamAM parU, no paTTa baMne sUtra prayoga hoya, te vidhi-niSedha kalpa che. zAstramAM pradarzita keTalAka vidhi-niSedho sAdhune mATe, keTalAka sAdhvIne mATe che ane keTalAka vidhi-niSedho baMne mATe samAna che. A rIte cheda sUtromAM utsarga, apavAda, vidhi-niSedha Adi vidhAno dvArA sAdhunA jIvanopayogI seMkaDo sUcano che, tethI cheda satrone zramaNa jIvananI AcAra saMhitA athavA daMDa saMhitA paNa kahI zakAya che. traNa cheda sUtrono saMkSipta paricaya A pramANe che(1) zrI dazAzrutaskaMdha sUtra - A prathama cheda sUtra che. cheda sUtranA vaNya viSayane jotAM spaSTa thAya che ke cheda sUtranA be kArya che- (1) sAdhakane doSa sevanathI bacAvavA ane (2) pramAdavaza sevana karelA doSanI zuddhi mATe prAyazcittanuM vidhAna karavuM. zrI dazAzrutaskaMdha sUtramAM sAdhakane doSathI bacavA mATenA viSayonuM pratipAdana che. zrI ThANAMga sUtramAM tenuM bIjuM nAma 'AcAra dazA prApta thAya che. samavAyAMga sUtra tathA uttarAdhyayana sUtramAM paNa kalpa ane vyavahAra sUtranI pUrve vAralI nAma prApta che. temAM sAdhunA AcAra zuddhi mATenA viSayonI mukhyatA che tethI 'AcAra dazA" nAma viSayane anurUpa - 58
Page #65
--------------------------------------------------------------------------
________________ ane sArthaka che. A sUtramAM daza adhyayana hovAthI tenuM "dazAzrutaskaMdha' nAma pracalita che. zrI Avazyaka sUtranA cothA zramaNa sUtramAM tenuM sAM nAma prApta thAya che. vasAvapUvavahAra... - zrI Avazyaka sUtra. A sUtranI prathama traNa dazAmAM asamAdhisthAna, zabala doSa, AzAtanAonuM tathA aMtima be dazAmAM mahAmohanIya karmabaMdha sthAna tathA nidAnanuM varNana che. je sarva viSayo saMpUrNapaNe tyAjya che. cothI dazAmAM AcArya-gaNinI ATha AcAra saMpadAnuM nirUpaNa che. je gItArtha zramaNone, AcArya pada prApta karavAnI yogyatA dharAvatAM zramaNone atyaMta upayogI che ane agItArtha zramaNone mATe paNa tenuM jJAna jarUrI che. pAMcamI dazAmAMcitta samAdhi sthAnano bodha sarva sAdhakone citta samAdhi prApta karavAnuM mArgadarzana Ape che. chaThThI dazAmAM zrAvaka paDiyA ane sAtamI dazAmAM bhikSu paDimAno bodha kramazaH zrAvaka ane sAdhunI sAdhanAnA kramika vikAsane sUcita kare che. AThamI dazAnuM nAma " paryuSaNA kalpa' che. niryukti ane bhASya graMthone jotAM pratIta thAya che ke pUrve AThamI dazAmAM kevaLa sAdhu samAcArInuM varNana hatuM. tIrthakara caritra tathA sthavirAvalIno viSaya temAM kyAre joDAI gayo tenA mATe koI cokkasa mAhitI upalabdha thatI nathI. vartamAne AThamI dazAmAM kevaLa bhagavAna mahAvIra svAmInA pAMca kalyANakanA nakSatronA nAmano ja ullekha che. navamI dazAmAM mahAmohanIya karmabaMdhanA 30 bolanuM kathana che. ATha karmomAM mohanIya karma pradhAna che. te karmano saMvara karavA tenA baMdhasthAnathI dUra rahevAnuM sUcana che. dasamI dazAmAM saMyama ane tapanuM phaLa meLavavAnA vividha prakAranA saMkalpa(nidAna)nuM varNana che. A nidAnanA phaLa svarUpe sAdhaka yathAyogya samyakatva, dezavirati, sarvaviratipaNu Adi pAme che paraMtu te sAdhaka, mokSathI dUra rahe che, mATe temAM tevA nidAna na karavAnuM sUcana che. A rIte dazAzrutaskaMdhano viSaya sAdhu ane zrAvaka baMnene upayogI ane AcaraNIya che. bRhatkalpa - A sUtranuM prAcIna nAma khasutta che, paraMtu paryuSaNA kalpa' kalpa sUtranA nAmathI prasiddha thayuM, tenAthI A sUtranI bhinnatA pradarzita karavA prasutta ja bRhatkalpa sUtranA nAmathI oLakhAya che. naMdI sUtramAM, Avazyaka sUtramAM AgamanA nAmo che, temAM bRhatkalpa nAma prApta thatuM nathI. 59
Page #66
--------------------------------------------------------------------------
________________ kalpa zabdanA aneka artha thAya che. AcAra, maryAdA, rAjanIti maryAdA, dharma maryAdA vagere. prastuta sUtramAM "kalpa" zabdaprayoga AcAra maryAdA athavA dharmamaryAdAno sUcaka je zAstramAM sAdhu jIvananI AcAra-maryAdAnuM nirUpaNa che, tene kalpasUtra kahe che. tenA cha uddezaka che. temAM lagabhaga seMkaDo vidhi-niSedha kalpa che. pAMca mahAvrata ane pAMca samitinI zuddhi mATe vividha utsarga-apavAda mArganuM vistRta varNana che. AcAra zuddhi mATe, zramaNa jIvananI nirmaLatA mATe sAdhu-sAdhvIne A sUtranuM jJAna anivArya vyavahAra sUtra - vyavahAra zabdano pada vigraha karatAM vi + ava + dara = vyavahAra. jenA dvArA vividha athavA vivAdAspada viSayonuM avataraNa arthAt nirAkaraNa thAya, saMzayAtmaka viSayonuM nirdhAraNa thAya, samAdhAna thAya, tene vyavahAra kahe che. je zAstramAM tathA prakAranA viSayonuM varNana hoya, tene vyavahAra sUtra kahe che. tenA daza uddezaka che. A sUtramAM vyavahAra, vyavahArI tathA vyavahartavya, A traNa viSayonuM varNana che. (1) vyavahAra- sAdhana. Agama vyavahAra, zrata vyavahAra, AjJA vyavahAra, dhAraNA vyavahAra ane jIta vyavahAra, A pAMca prakAranA vyavahAranuM kathana che. (2) vyavahArI- gaNa athavA gacchanA sAdhuonA AcAranI zuddhi karAvanArA pAMca prakAranA vyavahArathI gacchanuM saMcAlana karanArA gItArtha AcAryAdinI yogyatA tathA tenA kartavya AdinuM varNana che. (3) vyavahartavya- AcAryAdinA Adeza anusAra pravRtti karanAra sAmAnya sAdhu-sAdhvIo vyavahartavya che. jema kuMbhAra(ka) daMDa cakra Adi (sAdhana) dvArA kuMbha(karma) taiyAra thAya che tema AcAryAdi vyavahArI puruSa(ka) pAMca prakAranA vyavahAra(sAdhana) dvArA vyavahartavyasAdhu-sAdhvInA AcAranI zuddhi thAya che. A rIte traNe chedasUtro zramaNa samAcArInA baMdhAraNa sama che. tenA AdhAre gacchAdhipati AcAryo gaNanuM saMcAlana kare che, zramaNa saMskRtinI vAstavikatA jALavI rAkhavA, saMghIya vyavasthAnuM niyamana karavA mATe chedasUtra mahatva pUrNa zAstro che. vyAkhyA sAhitya - A zAstro viSayanI daSTie gaMbhIra che, saMkSipta sUtro dvArA tenuM rahasya, teno pUrvAparano saMdarbha samajavo kaThina che. zrI bhadrabAhu svAmI (dvitIya) e - 60
Page #67
--------------------------------------------------------------------------
________________ kaThina viSayane samajAvavA mATe cAre cheda sUtra para niryuktinI racanA karI che. te uparAMta tenA para cUrNinI racanA paNa thaI che. tathA bRhatkalpa ane vyavahAra sUtra para vistRta bhASyanI racanA paNa thaI che. bRhatkalpa para zrI saMghadAsa gaNie laghu bhASyanI racanA karI che. bhASyakAroe potAnI racanAmAM sUtrakArano Azaya samajAvavA mATe tenI pRSTha bhUmikArUpe saMghIya paraMparA tathA te te viSayone anurUpa prasiddha daSTAMto Adi dvArA vistRta varNana karyuM che. je jaina itihAsa ane tatkAlIna sAmAjika paristhitinA adhyayana mATe upayogI thAya che. zrI bRhatkalpa ane vyavahAra sUtra para AcArya zrI ghAsIlAlajI ma.sA. kRta saMskRta TIkA che. temAM prAcInaniryukti, cUrNi ane bhASya graMthonA AdhAre viSaya samajAvyo che. AcArya zrI AtmArAmajI ma. sA. e dazAzrutaskaMdha sUtra para saMskRta TIkA lakhI che ane zrI amolaka RSijI ma.sA.e sarva prathama hindI anuvAda karyo che. te uparAMta upAdhyAya zrI kanaiyAlAlajI ma.sA.e tiLi chevasuttAIt mAM bhAvArtha ane vistRta hindI vivecana ApyuM che. pravartaka zrI amaramuni ma.sA. e pUrva prakAzananA AdhAre A Agamane sacitra prakAzita karyuM che. A rIte pUrva prakAzita Agama sAhityanA AdhAre prastuta graMtha taiyAra thayo che. temAM sUtra, bhAvArtha ane AvazyakatA anusAra vivecana che. AbhAra darzana :- prAtaHsmaraNIya saurASTra kesarI pU. guruprANa, bhaktajanonA AtamaprANanI janmazatAbdI cIrasmaraNIya banI rahe te mATe sarala subodha gujarAtI bhASAmAM Agama prakAzana karavAnI mArA vaDila gurubhaginI utsAhadharA pU. uSAbAI ma. nI aMtara preraNA ane amArA mukta-lIlama guNI sahita ziSyA vRMdano anero utsAha, samyaka puruSArtha ane tenAthI paNa savizeSa aMtarIkSathI satata ane satata asmalita vahetI pUjyapAda gurudevonI kRpAdhArAe A Agama prakAzananuM ati uttamottama, virATa satkArya samApananA Are pahoMcyuM che. temAM traNa cheda sUtronuM (dazAzruta skaMdha, bRhakalpa ane vyavahAra sUtra) prakAzana thaI rahyuM che. te samaye Asanna upakArI trilokInAtha carama tIrthaMkara paramAtmA mahAvIra svAmI, sUtra saMkalana karanAra sudharmAsvAmI, Agama lipi baddha karanAra devardhigaNi kSamAzramaNane aMtaramAM avadhArI
Page #68
--------------------------------------------------------------------------
________________ zraddhAbhAve vaMdana karuM chuM. goMDala gacchanA Adha saMsthApaka nidrA vijetA 1008 brA. bra. pU. DuMgarasiMhajI ma.sA., pATAnupATa birAjita saMpradAyanA nabhomaMDaLe camakatA anasta sitArA mamazraddhAmUrti pUjya jaya-mANeka-prANa-rati-guru devanI asIma-asIma kRpAe temaja mama jIvana upakArI saMyama saMskAradAtrI guNImaiyA pUjyavarA maMgalamUrti muktAbAI svAmI ane bhAvayoginI pU. lIlamabAI ma.nA avirata varasatA aMtaranA AzIrvAda traNa cheda sUtronA bhagavad bhAvone saMyamI jIvananI jAgRtinA lakSa, svanA svAdhyAyanA sahAre anuvAda karavAno prayatna karyo che. A samaye sau upakArIvRMda pratye aMtarathI kRtajJatAno bhAva pragaTa karuM chuM. vartamAna birAjita goMDala gaccha ziromaNi paramadArzanika pU. jayaMtilAlajI ma.sA. jeoe AgamanA rahasyo sabhara abhigama mokalI ananya upakAra karyo che. vANIbhUSaNa pU. girIzamuni ma.sA., Agama divAkara janakamuni ma.sA. navakAra maMtra ArAdhaka pU. jagadIzamuni ma.sA., dhyAnayogI pU. hasamukhamuni ma.sA., tapasvI pU. gajendramuni ma.sA., zAsanaprabhAvaka pU. namramuni ma.sA. tathA Agama maniSI pU.triloka muni ma.sA. vagere guru bhagavaMto mane hara haMmeza mArgadarzana ApatA rahyA che teozrIno paNa hArdika AbhAra mAnI vaMdana karuM chuM. mamagussImaiyA pU. lIlamabAI ma. jeonA jIvanamAM arihaMta AjJAnuM guMjana ane mahAvIranA mArganuM maMthana caritArtha che tevA guNImaiyAe svasAdhanA ane tapa ArAdhanA sAthe parAmarthakAje chellA nava-nava varSathI tana, mana, jIvana Agama prakAzana kAryane samarpita karyuM che ane sahasaMpAdikA mArA gurbhaginI sAdhvI ratnA DaoN. AratIbAI ma. ane subodhikAbAI ma. e paNa guNInA hRdayabhAvone AtmasAt karI Agama prakAzana kAryamAM paramAtmAnA bhAvone pAmavA ajoDa sevA ApI che. te mATe khUba khUba dhanyavAda. Apa sauno zuM upakAra mAnuM? zuM AbhAra mAnuM? badhu zabdAtIta che. ' zabdanI hoDalI zuM laI jaze mArA bhAvano bhAro zabdo to sImita che bhAva asImita che tyAM huM kyAM pAmu kinAro? tema chatAM Apa saunA nava-nava varSanA apramatabhAve karelA A pracaMDa puruSArthanI bhUrI bhUrI anumodanA karI, A anuvAdamAM rahelI truTione dUra karI sughaDa, sacoTa, 0 62
Page #69
--------------------------------------------------------------------------
________________ suMdara suvyavasthita karavA badala aMtarathI khUba khUba AbhAra mAnuM chuM. A AgamonA anuvAdanuM kArya karavAmAM sahAyaka bananAra sahavartI mama gubhaginIo pU. sumanabAIma, pUrNAbAIma, pUrvIbAI ma. no paNa A take AbhAra mAnuM chuM. - guruprANa phAunDezana pramukha, utsAhI sakriya kAryakartA zrIyuta caMdrakAMtabhAI zeTha vagere dareka A apUrva virATa satkAryane saphaLa banAvavA sakriya rahyA che. Agama pratyenA ahobhAve zrI mukundabhAI pArekha, zrI maNIbhAI zAha, ku. bhAnubena pArekha vageree mupha saMzodhana karI, nehalabhAIe Agama mudrita karI, je sahakAra Apyo che te badala sauno paNa AbhAra mAnuM chuM. aho tAraka jinezvara paramAtmA! ApanA Agama bhAvomAM nizadina AtmAnI ujAgara dazAe apramatabhAve avagAhana karatAM mArA anaMtAnaMta karmono kSaya karI Atma jAgRtie Atma bhAvamAM lIna banI ApanA anaMta guNomAMvilIna thaI paramAtma dazAne pAmavA samyaka puruSArtha banuM e ja aMtara Ara. A AgamonA anuvAdakAryamAM mArI alpamatinI kSamatAe kSayopazama anusAra lakhatA jinAjJA viruddha kaMI lakhAyuM hoya ane Agama bhAvonI kaMI AzAtAnA thaI hoya to anaMtA siddha bhagavaMto, gurubhagavaMtonI sAkSIe trividha trividha micchAmi dukkaDam... pU. mukta lIlama guruNInA suziSyA sAdhvI Dolara 63
Page #70
--------------------------------------------------------------------------
________________ 32 svAdhyAya zAstranA mULapATha saMbaMdhI krama viSaya asvAdhyAya kAla eka prahara jyAM sudhI rahe tyAM sudhI be prahara eka prahara ATha prahara eka prahara jyAM sudhI dekhAya tyAM sudhI jyAM sudhI rahe tyAM sudhI jyAM sudhI rahe tyAM sudhI jyAM sudhI rahe tyAM sudhI 11 12-13 AkAzasaMbaMdhI dasa asvAdhyAya AkAzamAMthI moTo tAro kharato dekhAya digdAha-koI dizAmAM Aga jevuM dekhAya akAlamAM meghagarjanA thAya [varSARtu sivAya) akAlamAM vIjaLI camake [varSARtu sivAya AkAzamAM ghoragarjanA ane kaDAkA thAya zuklapakSanI 1, 2, 3nI rAtri AkAzamAM vIjaLI vagerethI yakSanuM cihna dekhAya karA paDe dhummasa AkAza dhULa-rajathI AcchAdita thAya audArika zarIra saMbaMdhI dasa asvAdhyAya tiryaMca, manuSyanA hADakAM baLyA, dhovAyA vinA hoya, tiryaMcanA lohI, mAMsa 60 hAtha, manuSyanA 100 hAtha [phUTelA IMDA hoya to traNa prahara] maLa-mUtranI durgadha Ave athavA dekhAya smazAna bhUmi [100 hAthanI najIka hoya]. caMdragrahaNa-khaMDa/pUrNa sUryagrahaNa-khaMDa/pUrNa rAjAnuM avasAna thAya te nagarImAM yuddhasthAnanI nikaTa upAzrayamAM paMcendriyanuM kalevara cAra mahotsava-cAra pratipadA aSADha, Aso, kArataka ane caitranI pUrNimA ane tyAra pachInI ekama savAra, sAMja, madhyAhna ane ardharAtri. 12 varSa dekhAya tyAM sudhI jyAM sudhI rahe tyAM sudhI 8/12 prahara 12/16 prahara navA rAjA thAya tyAM sudhI yuddha cAle tyAM sudhI jyAM sudhI hoya tyAM sudhI 21-28] saMpUrNa divasa-rAtri eka muhUrta 29-3ra [noMdha:- paraMparA anusAra bhAdaravA suda pUnama ane vada ekamanA divase paNa asvAdhyAya manAya che. tenI gaNanA karatAM 34 asvAdhyAya thAya che.]
Page #71
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrI zA--vyavahAra sUtra zrI hazA-pa-vyavasUtra -se-vyavahAra sUtra zrI dazA-ilpa-vyavahAra sUtra zrI dazA-isya-vyavahAra sUtra zrI zAnyavAhazA-udha-vyabahAra sUtra zrI zA-5 zrIzA-5kSya-vyavahAra sUtra zrI hazA-udha-vyavahAra sUtra zrI hazA-ildha-vyavahAra sUtra zrI hazA-upa-vyavahAra sUtra zrI hazA vya bhUtra zrIzA-ilpa-vyavaha zrIzA-ilpa-vyavahAra sUtra shriishaa-54-vyvhaasuuitrii| zrI bApa-kevAra chata che zrI hazA-5dha-vyavahAra sutra zrIzA-5 ivara ra. , zrI zA-udha-vyavA zrI zA-uldha-vyavahAra sUtra zrI hazA
Page #72
--------------------------------------------------------------------------
Page #73
--------------------------------------------------------------------------
________________ prAthanA | ra29 ] uddezaka-1 | prAkkathana chaRORDRORROROR * A uddezakamAM mukhyatve mAyArahita ane mAyAsahita AlocanA karanAranA prAyazcittanI taratamatAnA vividha vikalponuM kathana che. sAdhu potAnA doSone aMza mAtra paNa chUpAvyA vinA, mAyA-kapaTa karyA vinA, saraLa bhAve AlocanA kare, to tene potAnA doSa anusAra prAyazcitta Ave che ane mAyA-kapaTa pUrvaka AlocanA kare, to eka mahinAnuM adhika prAyazcitta Ave che. bhagavAna mahAvIra svAmInA zAsanamAM utkRSTa cha mAsanuM ja prAyazcitta hoya che. * gacchanA pramukha sAdhue prAyazcitta vahana karanAra sAdhunI vaiyAvaccanI vyavasthA karavI joIe. temaja prAyazcitta vahanakAlamAM te sAdhu anya doSa sevana kare, to sarva aparAdhonuM sAthe prAyazcitta ApavuM joIe. arthAt pUrvanA prAyazcittamAM bIjuM prAyazcitta sAmila karI devuM joIe. * apArivArika sAdhu pArivArika sAdhu sAthe gurunI AjJA vinA koI paNa vyavahAra rAkhe nahIM, rAkhe to te maryAdAnuM ullaMghana kare che. pArihArika sAdhu guru AjJApUrvaka prAyazcitta rUpa tapa vahana karatAM-karatAM athavA tapane choDIne anya sAdhuonI sevAmAM jaI zake che. te anya kSetramAM jAya tyAre kAraNa vinA koI paNa vihAranA kSetramAM vadhAre rokAI zakatA nathI. * gaNathI chUTA paDIne ekala vihAracaryA karanArA AcArya, upAdhyAya, gaNAvacchedaka ke sAmAnya sAdhu pharI gaNamAM AvavAnI icchA kare, to tene ekalavihAracaryAnuM prAyazcitta ApIne tyAra pachI gaNamAM laI zakAya che. gaNathI chUTA paDelA pArzvastha, osanna, yathAchaMda Adi sAdhuo paNa punaH gaNamAM AvavA icche to tene prAyazcitta rUpa tapa ke dIkSA cheda ApIne tyAra pachI ja gaNamAM sAmila karavAmAM Ave che. * vizeSa paristhiti vaza svaliMga(veza)no tyAga karIne anya liMga dhAraNa karanAra vyaktine kevaLa AlocanA prAyazcitta karAvIne gacchamAM sAmila karavAmAM Ave che. ekavAra saMyamano tyAga karelI vyaktine pharI chedopasthApanIya cAritranuM AropaNa karAvIne gaNamAM levAmAM Ave che. A rIte A uddezakamAM ekavAra gacchano tyAga karanAra sAdhune pharI gacchamAM levAnI vistRta vidhinuM varNana che. * A uddezakanA aMtamAM sAdhu jIvananA Avazyaka kartavya rUpa AlocanA karavA mATe suyogya pAtrano krama sUtrakAre nirdiSTa karyo che. * A rIte sAdhue potAnA cAritranI nirmaLatA mATe doSonI zuddhinuM lakSa rAkhavuM joIe.
Page #74
--------------------------------------------------------------------------
________________ [ 230 ] zrIvyavahAra sUtra - udezaka-1 PE/P/2//2eeeeee/ kapaTarahita, sahita AlocanAthI prAyazcittanI taratamatA :| 1 je bhikkhU mAsiyaM parihAraTThANaM paDisevittA AloejjA, apaliuMciyaM AloemANassa mAsiyaM, paliuciyaM AloemANassa domAsiyaM / bhAvArtha :- je sAdhu eka mAsanA parihArasthAnanI pratisevanA karIne arthAt eka mAsanuM prAyazcitta Ave tevA pApasthAnanuM sevana karIne mAyA rahita (kAMI chUpAvyA vinA yathAtathya) AlocanA kare, tene eka mAsanuM prAyazcitta Ave che ane mAyA sahita AlocanA kare, to tene be mAsanuM prAyazcitta Ave che. | 2 je bhikkhU domAsiyaM parihAraTThANaM paDisevittA AloejjA, apaliuMciyaM AloemANassa domAsiyaM, paliuMciyaM AloemANassa temAsiyaM / bhAvArtha- je sAdhu be mAsanA prAyazcittane yogya(be mAsanuM prAyazcitta Ave tevA) pApasthAnanuM sevana karIne mAyA rahita AlocanA kare, tene be mAsanuM prAyazcitta Ave che ane mAyA sahita AlocanA kare, tene traNa mahinAnuM prAyazcitta Ave che. | 3 je bhikkhU temAsiyaM parihAraTThANaM paDisevittA AloejjA, apaliuMciyaM AloemANassa temAsiyaM, paliuMciyaM AloemANassa cAummAsiyaM / bhAvArtha - je sAdhu traNa mAsanA prAyazcittane yogya pApasthAnanuM sevana karIne mAyA rahita AlocanA kare, tene traNa mAsanuM prAyazcitta Ave che ane mAyA sahita AlocanA kare, tene cAra mAsanuM prAyazcitta Ave che. |4 je bhikkhU cAummAsiyaM parihAraTThANaM paDisevittA AloejjA, apaliuMciyaM AloemANassa cAummAsiya, paliuciyaM AloemANassa paMcamAsiyaM / bhAvArtha :- je sAdha cAramAsanA prAyazcittane yogya pApasthAnanuM sevana karIne mAyA rahita AlocanA kare, tene cAra mAsanuM prAyazcitta Ave che ane mAyA sahita AlocanA kare tene pAMca mAsanuM prAyazcitta Ave che. | 5 je bhikkhU paMcamAsiyaM parihAraTThANaM paDisevittA AloejjA, apaliuMciyaM AloemANassa paMcamAsiyaM, paliuMciyaM AloemANassa chammAsiyaM / teNa paraM paliuMcie vA apaliuMcie vA te ceva chammAsA / bhAvArtha:- je sAdhu pAMca mAsanA prAyazcittane yogya pApasthAnanuM sevana karIne mAyA rahita AlocanA kare, tene pAMca mAsanuM prAyazcitta Ave che ane mAyA sahita AlocanA kare tene cha mAsanuM prAyazcitta Ave che. tenAthI adhika arthAta pAMca mahinAthI adhika prAyazcittane yogya sthAnanuM sevana karIne mAyA sahita athavA mAyA rahita AlocanA kare, to paNa tene cha mahinAnuM ja prAyazcitta Ave che. |6 je bhikkhU bahusovi mAsiyaM parihAraTThANaM paDisevittA AloejjA,
Page #75
--------------------------------------------------------------------------
________________ | uddezaka-1 | 231 apaliuMciyaM AloemANassa mAsiyaM, paliuMciyaM AloemANassa domAsiyaM / bhAvArtha :- je sAdhu anekavAra eka mAsanA prAyazcittane yogya pApasthAnanuM sevana karIne mAyA rahita AlocanA kare, tene eka mAsanuM prAyazcitta Ave che ane mAyA sahita AlocanA kare, tene be mAsanuM prAyazcitta Ave che. 7 je bhikkhU bahusovi domAsiyaM parihAraTThANaM paDisevittA AloejjA, apaliuciyaM AloemANassa domAsiya, paliuciyaM AloemANassa temAsiyaM / bhAvArtha :- je sAdhu anekavAra be mAsanA prAyazcittane yogya pApasthAnanuM sevana karIne mAyA rahita AlocanA kare, tene be mAsanuM prAyazcitta Ave che ane mAyA sahita AlocanA kare, tene traNa mAsanuM prAyazcitta mAvecha. | 8 je bhikkhU bahusovi temAsiyaM parihAraTThANaM paDisevittA AloejjA, apaliuMciyaM AloemANassa temAsiya, paliuciyaM AloemANassa caaummaasiyN| bhAvArtha :- je sAdhu anekavAra traNa mAsanA prAyazcittane yogya pApasthAnanuM sevana karIne mAyA rahita AlocanA kare, tene traNa mAsanuM prAyazcitta Ave che ane mAyA sahita AlocanA kare, tene cAra mAsanuM prAyazcitta Ave che. | 9 je bhikkhU bahusovi cAummAsiyaM parihAraTThANaM paDisevittA AloejjA, apaliuMciyaM AloemANassa cAummAsiyaM, paliuMciyaM AloemANassa pNcmaasiyN| bhAvArtha:- je sAdhu anekavAra cAra mAsanA prAyazcittane yogya pApasthAnanuM sevana karIne mAyA rahita AlocanA kare tene cAra mAsanuM prAyazcitta Ave che ane mAyA sahita AlocanA kare, tene pAMca mAsanuM prAyazcitta Ave che. 10 je bhikkhU bahusovi paMcamAsiyaM parihArahANaM paDisevittA AloejjA, apaliuMciyaM AloemANassa paMcamAsiyaM, paliuMciyaM AloemANassa chmmaasiyN| teNaM paraM paliuMcie vA apaliuMcie vA te ceva chammAsA / bhAvArtha :- je sAdhu anekavAra pAMca mAsanA prAyazcittane yogya pApasthAnanuM sevana karIne mAyA rahita AlocanA kare, tene pAMca mAsanuM prAyazcitta Ave che ane mAyA sahita AlocanA kare, tene cha mAsanuM prAyazcitta Ave che. tenAthI adhika prAyazcitta sthAnanuM sevana karIne mAyA sahita athavA mAyA rahita AlocanA kare, to paNa tene cha mAsanuM ja prAyazcitta Ave che. |11 je bhikkhU mAsiyaM vA jAva paMcamAsiyaM vA eesiM parihAraTThANANaM aNNayara parihAraTThANaM paDisevittA AloejjA, apaliuMciyaM AloemANassa mAsiyaM vA jAva paMcamAsiyaM vA, paliuMciyaM AloemANassa do mAsiyaM vA jAva chammAsiyaM vA / teNa paraM paliucie vA apaliucie vA te ceva chammAsA /
Page #76
--------------------------------------------------------------------------
________________ | 232 / zrIvyavahAra sUtra bhAvArtha :- je sAdhu ekavAra eka mAsa yAvata pAMca mAsa sudhInA prAyazcittane yogya sthAnomAMthI koI eka prAyazcitta sthAnanuM sevana karIne mAyA rahita AlocanA kare tene sevana karelA prAyazcitta sthAna anusAra) eka mAsa yAvata pAMca mAsanuM prAyazcitta Ave che ane mAyA sahita AlocanA kare to (sevana karelA prAyazcitta sthAna anusAra) be mAsa yAvata cha mAsanuM prAyazcitta Ave che. tenAthI adhika prAyazcitta sthAnanuM sevana karIne mAyA sahita ke mAyA rahita AlocanA kare, to paNa tene cha mAsanuM ja prAyazcitta Ave che. | 12 je bhikkhU bahusovi mAsiyaM vA jAva bahusovi paMcamAsiyaM vA eesiM parihAradvANANaM aNNayaraM parihAradvANaM paDisevittA AloejjA, apaliuMciyaM AloemANassa mAsiyaM vA jAva paMcamAsiyaM vA, paliuMciyaM AloemANassa do mAsiyaM vA jAva chammAsiyaM vA / teNaM paraM paliuMcie vA apaliuMcie vA te ceva chmmaasaa| bhAvArtha:- je sAdhu anekavAra eka mAsa yAvata pAMca mAsa sudhInA prAyazcittane yogya sthAnomAMthI koI eka prAyazcitta sthAnanuM sevana karIne mAyA rahita AlocanA kare, to tene (sevana karelA prAyazcitta sthAna anusAra) eka mAsa yAvatuM pAMcamAsa sudhInuM prAyazcitta Ave che ane mAyA sahita AlocanA kare, to tene (sevana karelA prAyazcitta sthAna anusAra) be mAsathI cha mAsanuM prAyazcitta Ave che. tenAthI adhika prAyazcitta sthAnanuM sevana karIne mAyA sahita athavA mAyArahita AlocanA kare, to paNa tene cha mAsanuM ja prAyazcitta Ave che. |13 je bhikkhU cAummAsiyaM vA sAiregacAummAsiyaM vA paMcamAsiyaM vA sAiregapaMcamAsiyaM vA, eesiM parihAraTThANANaM aNNayaraM parihAraTThANaM paDisevittA AloejjA, apaliuMciyaM AloemANassa cAummAsiyaM vA sAiregacAummAsiya vA paMcamAsiyaM vA sAiregapaMcamAsiyaM vA, paliuMciyaM AloemANassa paMcamAsiyaM vA sAirega paMcamAsiyaM vA chammAsiyaM vA / teNa paraM paliucie vA apaliucie vA te ceva chammAsA / bhAvArtha :- je sAdhu (ekavAra) cAra mAsa ke sAdhika cAra mAsa, pAMca mAsa ke sAdhika pAMca mAsanA prAyazcitta yogya prAyazcitta sthAnomAMthI koI eka prAyazcitta sthAnanuM sevana karIne mAyA rahita AlocanA kare, to tene (sevana karelA prAyazcitta sthAna anusAra) cAra mAsa ke sAdhika cAra mAsa, pAMca mAsa ke sAdhika pAMca mAsanuM prAyazcitta Ave che ane mAyA sahita AlocanA kare, to pAMca mAsa ke sAdhika pAMca mAsa athavA cha mAsanuM prAyazcitta Ave che. tenAthI adhika prAyazcitta sthAnanuM sevana karIne mAyA sahita athavA mAyA rahita AlocanA kare to paNa cha mAsanuM ja prAyazcitta Ave che. |14 je bhikkhU bahUsovi cAummAsiyaM vA bahusovi sAiregacAummAsiyaM vA bahusovi paMcamAsiya vA bahusovi sAiregapaMcamAsiyaM vA eesi parihAraTThANANa aNNayaraM parihAradANaM paDisevittA AloejjA, apaliuMciyaM AloemANassa cAummAsiyaM vA, sAiregacAummAsiyaM vA paMcamAsiyaM vA sAiregapaMcamAsiyaM vA, paliuMciyaM AloemANassa paMcamAsiyaM vA sAiregapaMcamAsiyaM vA chammAsiyaM
Page #77
--------------------------------------------------------------------------
________________ | uddezaka-1 [ 233 ] vaa| teNa paraM paliuMcie vA apaliuMcie vA te ceva chammAsA / bhAvArtha :- je sAdhu anekavAra cAra mAsa ke sAdhika cAra mAsa, pAMca mAsa ke sAdhika pAMca mAsanA prAyazcittane yogya sthAnamAMthI koI eka pApasthAnanuM sevana karIne mAyA rahita AlocanA kare, to tene (sevana karelA prAyazcitta sthAna anusAra) cAra mAsa ke sAdhika cAra mAsa, pAMca mAsa ke sAdhika pAMca mAsanuM prAyazcitta Ave che ane mAyA sahita AlocanA kare, to pAMca mAsa ke sAdhika pAMca mAsa athavA cha mAsanuM prAyazcitta Ave che. tenAthI adhika prAyazcitta sthAnanuM sevana karIne, mAyA sahita athavA mAyA rahita AlocanA kare, to paNa cha mAsanuM ja prAyazcitta Ave che. |15 je bhikkhU cAummAsiyaM vA sAiregacAummAsiyaM vA paMcamAsiyaM vA sAiregapaMcamAsiyaM vA eesiM parihAraTThANANaM aNNayara parihAraTThANaM paDisevittA AloejjA, apaliuMciyaM AloemANe ThavaNijja ThavaittA karaNijja veyaavddiyN| Thavie vi paDisevittA, se vikasiNe tattheva Aruheyavve siyA / puvviM paDiseviyaM puvvi AloiyaM, puvviM paDiseviyaM pacchA AloiyaM, pacchA paDiseviyaM puvviM AloiyaM, pacchA paDiseviyaM pacchA AloiyaM / apaliuMcie apaliuMciyaM, apaliuMcie paliuMciyaM, paliuMcie apaliuMciyaM, paliuMcie paliuMciyaM / AloemANassa savvameyaM sakayaM sAhaNiya je eyAe paTThavaNAe paTThavie NivvisamANe paDisevei, se vikasiNe tattheva Aruheyavve siyaa| bhAvArtha :- je sAdhu (ekavAra) cAra mAsa ke sAdhika cAra mAsa, pAMca mAsa ke sAdhika pAMca mAsanA prAyazcittane yogya sthAnomAMthI koI eka prAyazcitta sthAnanuM sevana karIne mAyA rahita AlocanA kare, to tene (sevana karelA prAyazcitta sthAna anusAra) prAyazcittarUpa parihAratapamAM sthApita karI, tenI yogya vaiyAvacca karavI joIe. parihAratapamAM sthApita thayA pachI prAyazcitta vahanakAlamAM te anya koI prAyazcitta sthAnanuM sevana kare, to tenuM saMpUrNa prAyazcitta pUrve ApelA prAyazcittamAM bheLavI devuM joIe. 1. teNe pUrvamAM sevana karelA doSanI pahelA AlocanA karI hoya, 2. pUrvamAM sevana karelA doSanI pAchaLathI AlocanA karI hoya, 3. pAchaLathI sevana karelA doSanI pahelA AlocanA karI hoya, 4. pAchaLathI sevana karelA doSanI pAchaLathI AlocanA karI hoya, 1. mAyA rahita AlocanA karavAno saMkalpa karIne mAyA rahita AlocanA karI hoya, 2. mAyA rahita AlocanA karavAno saMkalpa karIne mAyA sahita AlocanA karI hoya, 3. mAyA sahita AlocanA karavAno saMkalpa karIne mAyA rahita AlocanA karI hoya, 4. mAyA sahita AlocanA karavAno saMkalpa karIne mAyA sahita AlocanA karI hoya. A rIte (uparokta ATha bhaMgamAMthI koI paNa bhaMgathI) AlocanA kare, to tenA sarva aparAdhanA prAyazcittane saMyukta karI pUrve ApelA prAyazcittamAM bheLavI devuM joIe. prAyazcittarUpe parihAratapamAM sthApita thayA pachI, te anya koI doSanuM sevana kare, to tenuM saMpUrNa prAyazcitta paNa pahelA ApelA prAyazcitamAM Aropita karI devuM joIe. |16 je bhikkhU cAummAsiyaM vA, sAiregacAummAsiyaM vA paMcamAsiyaM vA sAiregapaMcamAsiyaM vA eesi parihAraTThANANaM aNNayaraM parihAraTThANaM paDisevittA
Page #78
--------------------------------------------------------------------------
________________ | 234 / zrIvyavahAra sUtra AloejjA, paliuMciyaM AloemANe ThavaNijja ThavaittA karaNijjaM veyaavddiyN| Thavie vi paDisevittA se vikasiNe tattheva Aruheyavve siyA / puvviM paDiseviyaM pubbiM AloiyaM, puvi paDiseviyaM pacchA AloiyaM, pacchA paDiseviyaM puvviM AloiyaM, pacchA paDiseviyaM pacchA AloiyaM / apaliuMcie apaliuMciyaM, apaliuMcie paliuMciyaM / paliuMcie apaliuMciyaM, paliuMcie paliuMciyaM / AloemANassa savvameyaM sakayaM sAhaNiya je eyAe paTThavaNAe paTThavie NivvisamANe paDisevei, se vi kasiNe tattheva Aruheyavve siyA / bhAvArtha :- je sAdhu (ekavAra) cAra mAsa ke sAdhika cAra mAsa, pAMca mAsa ke sAdhika pAMca mAsanA prAyazcittane yogya sthAnomAMthI koI eka prAyazcitta sthAnanuM sevana karIne, mAyA sahita AlocanA kare, to tene (sevana karelA prAyazcitasthAna anusAra) prAyazcittarUpa parihAratapamAM sthApita karI tenI yogya vaiyAvacca karavI joIe. parihAratapamAM sthApita thayA pachI (prAyazcitta vahana kAlamAM) te anya koI doSanuM sevana kare, to tenuM saMpUrNa prAyazcitta pahelAM ApelA prAyazcittamAM bheLavI devuM joIe. 1. teNe pahelAM sevana karelA doSanI pahelAM AlocanA karI hoya, 2. pahelAM sevana karelA doSanI pAchaLathI AlocanA karI hoya, 3. pAchaLathI sevana karelA doSanI pahelAM AlocanA karI hoya, 4. pAchaLathI sevana karelA doSanI pAchaLathI AlocanA karI hoya. 1. mAyA rahita AlocanA karavAno saMkalpa karIne mAyA rahita AlocanA karI hoya. 2. mAyA rahita AlocanA karavAno saMkalpa karIne mAyA sahita AlocanA karI hoya. 3. mAyA sahita AlocanA karavAno saMkalpa karIne mAyA rahita AlocanA karI hoya.4. mAyA sahita AlocanA karavAno saMkalpa karIne mAyA sahita AlocanA karI hoya. A rIte (uparokta ATha bhaMgamAMthI koIpaNanA bhaMgathI) AlocanA kare, to tenA sarva aparAdhanA prAyazcittane saMyukta karIne pahelAM ApelA prAyazcittamAM bheLavI devuM joIe. prAyazcittarUpe parihAratapamAM sthApita thayA pachI te anya koI doSanuM sevana kare, to tenuM saMpUrNa prAyazcitta paNa pahelAM ApelA prAyazcittamAM Aropita karI devuM joIe. |17 je bhikkhU bahuso vi cAummAsiyaM vA bahuso vi sAirega-cAummAsiyaM vA, bahuso vi paMcamAsiyaM vA bahuso vi sAirega-paMcamAsiyaM vA, eesiM parihAraTThANANaM aNNayaraM parihAraTThANaM paDisevittA AloejjA, apaliuMciyaM AloemANe ThavaNijja ThavaittA karaNijjha veyAvaDiyaM / Thavie vi paDisevittA se vi kasiNe tattheva Aruheyavve siyA / / puvviM paDiseviyaM puTviM AloiyaM, puTviM paDiseviyaM pacchA AloiyaM, pacchA paDiseviyaM puvviM AloiyaM, pacchA paDiseviyaM pacchA AloiyaM / apaliuMcie apaliuMciyaM, apaliuMcie paliuMciyaM, paliuMcie apaliuMciyaM, paliuMcie paliuciyaM / AloemANassa savvameyaM sakayaM sAhaNiya / je eyAe paTThavaNAe paTTavie NivvasamANe paDisevei, se vi kasiNe tattheva Aruheyavve siyA / bhAvArtha :- je sAdhu anekavAra cAra mAsa ke sAdhika cAra mAsa, aneka vAra pAMca mAsa ke sAdhika pAMca
Page #79
--------------------------------------------------------------------------
________________ | uddezaka-1 | 235 ] mAsanA prAyazcittane yogya sthAnomAMthI koI eka prAyazcitta sthAnanuM sevana karIne mAyA rahita AlocanA kare, to tene (sevana karelA prAyazcitta sthAna anusAra) prAyazcitta rUpa parihAratapamAM sthApita karIne tenI yogya vaiyAvacca karavI joIe. parihAratapamAM sthApita thayA pachI te anya koI doSanuM sevana kare, to tenuM saMpUrNa prAyazcitta pahelA ApelA prAyazcittamAM bheLavI devuM joIe. 1. teNe pahelAM sevana karelA doSanI pahelAM AlocanA karI hoya, 2. pahelA sevana karelA doSanI pAchaLathI AlocanA karI hoya, 3. pAchaLathI sevana karelA doSanI pahelAM AlocanA karI hoya, 4. pAchaLathI sevana karelA doSanI pAchaLathI AlocanA karI hoya. 1. mAyA rahita AlocanA karavAno saMkalpa karIne mAyA rahita AlocanA karI hoya, 2. mAyA rahita AlocanA karavAno saMkalpa karIne mAyA sahita AlocanA karI hoya, 3. mAyA sahita AlocanA karavAno saMkalpa karIne mAyA rahita AlocanA karI hoya, 4. mAyA sahita AlocanA karavAno saMkalpa karIne mAyA sahita AlocanA karI hoya. A rIte (uparokta ATha bhegamAMthI koIpaNa bhaMgathI) AlocanA kare, to tenA sarva aparAdhanA prAyazcittane pahelAM ApelA prAyazcittamAM bheLavI devuM joIe. prAyazcittarUpe parihAratapamAM sthApita thayA pachI te anya koI doSanuM sevana kare, to tenuM saMpUrNa prAyazcitta paNa pahelA ApelA prAyazcittamAM bheLavI devuM |18 'je bhikkhU bahuso vi cAummAsiyaM vA bahuso vi sAiregacAummAsiyaM vA bahuso vi paMcamAsiyaM vA bahuso vi sAiregapaMcamAsiyaM vA eesiM parihAraTThANANaM aNNayaraM parihAraTThANaM paDisevittA AloejjA, paliuMciyaM AloemANe ThavaNijja ThavaittA karaNijjaM veyAvaDiyaM / Thavie vi paDisevittA se vi kasiNe tattheva ArUheyavve siyA / / puTviM paDiseviyaM puTviM AloiyaM, puTviM paDiseviyaM pacchA AloiyaM, pacchA paDiseviyaM puvviM AloiyaM, pacchA paDiseviyaM pacchA AloiyaM / apaliucie apaliuciya, apaliucie paliuciya, paliucie apaliuciya, paliucie paliuciyaM / AloemANassa savvameya sakaya sAhaNiya je eyAe paTThavaNAe paTThavie NivvisamANe paDisevei, se vikasiNe tattheva Aruheyavve siyA bhAvArtha :- je sAdhu anekavAra cAra mAsa ke sAdhika cAra mAsa, anekavAra pAMca mAsa ke sAdhika pAMca mAsanA prAyazcitta sthAnamAMthI koI eka prAyazcitta sthAnanuM sevana karIne mAyA sahita AlocanA kare, to tene (sevana karelA prAyazcitta sthAna anusAra) prAyazcittarUpa parihAratapamAM sthApita karIne yogya vaiyAvacca karavI joIe. parihAratapamAM sthApita thayA pachI te anya koI doSanuM sevana kare, to tenuM saMpUrNa prAyazcitta pahelAM ApelA prAyazcittamAM bheLavI devuM joIe. 1. pahelA sevana karelA doSanI pahelA AlocanA karI hoya, 2. pahelA sevana karelA doSanI pachI AlocanA karI hoya; 3. pAchaLathI sevana karelA doSanI pahelA AlocanA karI hoya, 4. pAchaLathI
Page #80
--------------------------------------------------------------------------
________________ 23 zrIvyavahAra sUtra sevana karelA doSanI pAchaLathI AlocanA karI hoya. 1. mAyArahita AlocanA karavAno saMkalpa karIne mAyArahita AlocanA karI hoya. 2. mAyArahita AlocanA karavAno saMkalpa karIne mAyAsahita AlocanA karI hoya. 3. mAyAsahita AlocanA karavAno saMkalpa karIne mAyArahita AlocanA karI hoya. 4. mAyAsahita AlocanA karavAno saMkalpa karIne mAyAsahita AlocanA karI hoya. A rIte (uparokta ATha bhaMgamAMthI koIpaNa bhaMgathI) AlocanA kare, to tenA sarva aparAdhanA prAyazcittane saMyukta karIne pahelAM ApelA prAyazcittamAM bheLavI devuM joIe. prAyazcittarUpa parihAratapamAM sthApita thayA pachI te anya koI doSanuM sevana kare, to tenuM saMpUrNa prAyazcitta paNa pahelAM ApelA prAyazcittamAM bheLavI devuM joIe. vivecana : prastuta aDhAra sUtromAM eka ke aneka vAranA doSasevana pachI mAyA sahita ke mAyA rahita AlocanA karanAranA prAyazcittanI taratamatAnuM vividha vikalpothI pratipAdana che. zrI nizItha sUtranA vIsamA uddezakamAM AvA ja prakAranA aDhAra sUtro che. sAdhaka svayaM sAvadhAna paNe saMyamanuM pAlana karatAM hoya, to paNa vItarAga avasthA prApta na thAya, tyAM sudhI doSasevana thAya te sahaja che. doSasevananA mukhya traNa kAraNa che. (1) anAbhoga- ajANatA (2) sahasAkAra- utAvaLa ke AturatAthI (3) mohanIyakarmajanya rAga-dveSa ke AsaktinA bhAvothI doSasevana thAya che. A traNamAMthI koIpaNa kAraNathI doSonuM sevana thayuM hoya ane te doSasevananI jANa thAya tyAre sAdhu turaMta guru samakSa atyaMta saraLa bhAve AlocanA karIne gurupradatta prAyazcittano svIkAra karIne Atmazuddhi kare che. A ja sAdhanAno mArga che. parihAranALa :- parihArasthAna. bhASyakAre tenA be artha karyA che- (1) parityAga karavA yogya (choDavA yogya) doSasthAna, parihAra sthAna kahevAya che. (2) dhAraNa karavA yogya (grahaNa yogya) prAyazcitta tapa, parihAra sthAna kahevAya che. prastuta aDhArasUtromAM 'parihArasthAna' zabdano prayoga 'doSasthAna' arthamAM thayo che ane nizItha sUtramAM pratyeka uddezakanA upasaMhArasUtramAM prAyazcitta tapa arthamAM teno prayoga thayo che. apaliuMciyaM AloemANassa mAsiyaM, paliuMciyaM AloemANassa domAsiyaM... sAdhu doSasevana pachI jo mAyA rahita-niSkapaTa bhAve AlocanA kare, to tenA doSasevana anusAra arthAt eka mAsanA prAyazcittane yogya doSasevana thayuM hoya, to eka mAsanuM prAyazcitta Ave che ane mAyA sahita-kapaTapUrvaka AlocanA kare, to tene be mAsanuM prAyazcitta Ave che. jema rogI vyakti DokTara pAse potAnA rogane chUpAvyA vinA yathArthapaNe kathana kare to ja roganuM yathArtha nidAna ane sAravAra thavAthI zIghra svAsthyane prApta kare che. tema sAdhu paNa potAnA doSone chUpAvyA vinA yathArthapaNe kacana kare, to ja doSonI zuddhi thAya che. AlocanAmAM adhiSiya niSkapaTabhAva atyaMta mahatvano che. doSa nAno ke moTo hoya, ekavAra ke anekavAra doSonuM sevana thayuM hoya paraMtu mAyArahita AlocanA karanArane guru tenA doSa pramANe ja prAyazcitta Ape che. sAdhaka kyAreka lajjA, apamAna Adi koI paNa kAraNathI yathArthapaNe AlocanA karI zake nahIM, mAyA kapaTathI te doSone chUpAve, nAnA doSonI AlocanA kare, moTA doSonI AlocanA na kare paraMtu AcArya te sAdhunA bhAvothI, bhASAthI ke anya sAdhu dvArA tenA mAyA-kapaTanA bhAvone jANe, to guru tene adhika
Page #81
--------------------------------------------------------------------------
________________ | uddezaka-1 237 ] prAyazcitta Ape che. mAyA-kapaTanA bhAvathI sAdhuno doSa puSTa thAya che, tethI tenuM prAyazcitta vadhI jAya che. jo te sAdhue eka mAsanA prAyazcitta yogya doSasevana karIne mAyA sahita AlocanA karI hoya, to tene be mAsanuM prAyazcita Ave che, te ja rIte be, traNa, cAra ke pAMca mAsanA prAyazcittanA sthAnanuM kramazaH traNa, cAra, pAMca ke cha mAsanuM prAyazcitta Ave che. A rIte mAyApUrvakanI AlocanAthI eka mAsanuM prAyazcitta vadhe che. zrI sthAnAMga sUtra, zrI bhagavatI sUtra, aupapAtika sUtra Adi AgamagraMthomAM daza prakAranA prAyazcittanuM kathana che. 1. AlocanA, 2. pratikramaNa, 3. tadubhaya, 4. viveka, 5. vyutsarga, 4. tapa, 7. cheda, 8. mUla, 9. anavasthApya, 10. pArAMcita. temAM prathama prAyazcitta AlocanA che, chaThThuM prAyazcitta tapa ane sAtamuM prAyazcitta cheda che. prastuta sUtromAM AlocanA, tapa ane cheda prAyazcittanI mukhyatAthI ja kathana che. bhagavAna mahAvIra svAmInA zAsanamAM utkRSTa cha mAsanuM ja tapa hovAthI prAyazcitta tapamAM porasI paccakhANathI cha mAsI tapa sudhInuM prAyazcitta apAya che. koI paNa doSa sevananuM prAyazcitta cha mAsanI adhika hotuM nathI, tethI ja sUtrakAre te paraM.. te veva chamAsa | sUtranuM kathana karyuM che. mahAvratamAM doSasevana thayuM hoya, eka ja doSanuM vAraMvAra punarAvartana thatuM hoya athavA lokaniMdanIya kRtyanuM prAyaH cheda prAyazcitta hoya che. temAM paNa eka divasathI cha mAsanI dIkSA paryAyano cheda karAya che. havaniM kalakattA RSi vAvaliM- AlocanA karanAra sAdhane parihAratapamAM sthApita karIne tenI vaiyAvacca karavI joIe. parihAratapa- doSaddhi mATe prAyazcitta rUpe je tapanI ArAdhanA karavAmAM Ave, te parihAratapa kahevAya che ane te tapanI ArAdhanA karanAra pArihArika sAdhu kahevAya che. pArihArika sAdhu AcArya sivAya gacchanA sarva sAdhuo mATe parihArya hoya che arthAt anya sAdhuo tenI sAthe koI paNa prakArano vyavahAra karatA nathI. te sAdhu bImAra thaI jAya ane tene sevAnI AvazyakatA hoya, to AcAryanI AjJAnusAra gacchanA anya sAdhuoe tenI sevA karavI joIe. A prakAranA vyavahAramAM gurujanonI vatsalatA, sahRdayatA ane udAratAnuM darzana che. doSita vyakti jo AtmazuddhinA lakSe prAyazcittano svIkAra kare, to tenI sAthe udAra valaNa rAkhavuM te sAdhakanuM kartavya che. guru pradatta kaThoratama prAyazcittamAM paNa gurunI ekAMta hitadaSTi ja hoya che. sevi vasi tatthava gAyabreliyA- prAyazcitta vahana karanAra sAdhute kAladaramyAna arthAt prAyazcitta rUpe tapa karatAM hoya te samayamAM ja anya doSonuM sevana kare ane sUtrokta be caubhaMgInA ATha bhaMgamAMthI koI paNa bhaMgathI AlocanA kare, to tenA sarvaaparAdhonuM saMyukta prAyazcitta apAya che. navA doSa sevananuM prAyazcitta pUrvanA prAyazcitamAM ja AraheyaSya Aropita karAya che arthAt prAyazcittavahana kAlamAM te sAdhune koI paNa doSonuM pRthaka pRthaka prAyazcitta apAtuM nathI. sarva doSonuM prAyazcitta eka sAthe ja apAya che. A rIte ziSyanI manovRttinuM yathArthapaNe parIkSaNa karIne prAyazcitta apAya che. ziSyanA AlocanAnA bhAvAnusAra ane doSasevananI taratamatA anusAra prAyazcittamAM taratamatA thAya che. pUrvokta 18 sUtromAM sUtra 1 thI pamAM ekavAra doSa sevananuM, sUtra 6 thI 11mAM anekavAra doSa sevananuM, sUtra-11-1ramAM eka vAra, aneka vAra samuccayarUpe ekathI pAMca mAsanA prAyazcitta sthAnanuM, sUtra13-14mAM eka vAra, anekavAra cAra-pAMca ke sAdhika cAra-pAMca mAsanA prAyazcitta sthAnanuM ane sUtra 15 thI 18mAM eka vAra ke anekavAra mAyA rahita ane mAyA sahita AlocanA karIne prAyazcitta rUpe parihAra tapano svIkAra karavAnuM kathana che.
Page #82
--------------------------------------------------------------------------
________________ 238 | zrIvyavahAra satra pArivArika ane apArihArika sAdhuno vyavahAra:19 bahave pArihAriyA bahave apArihAriyA icchejjA egayao abhiNisejja vA, abhiNisIhiyaM vA ceittae, No se kappai there aNApucchittA egayao abhiNisejjaM vA abhiNisIhiyaM vA ceittae / kappai NaM there ApucchittA egayao abhiNisejja vA abhiNisIhiyaM vA ceittae / therA ya NaM viyarejjA evaM NaM kappai egayao abhiNiseja vA abhiNisIhiyaM vA ceittae / therA ya NaM No viyarejjA evaM No kappai egayao abhiNisejjaM vA abhiNisIhiyaM vA ceittae / jo NaM therehiM aviiNNe, abhiNisejjaM vA abhiNisIhiyaM vA ceei, se saMtarA chee vA parihAre vA / / bhAvArtha :- aneka pArivArika sAdhuo ane aneka apArivArika sAdhuo jo sAthe rahevA ke besavA icche to teoe sthavira sAdhu bhagavaMtane pUchyA vinA sAthe rahevuM ke besavuM kalpatuM nathI. sthavira sAdhune pUchIne sAthe rahevuM ke sAthe besavuM kahyuM che. jo sthavira sAdhu AjJA Ape to teoe sAthe rahevuM parivAra sAthe rahevuM ke sAthe besavuM kalpa che, jo sthavira sAdhu AjJA na Ape to sAthe rahevuM ke sAthe besavuM kalpatuM nathI. sthavira sAdhunI AjJA vinA te sAthe rahe che sAthe bese. to tene maryAdA ullaMghana mATe dIkSAcheda athavA tapasvarUpa prAyazcitta Ave che. vivecana : - prastuta sUtramAM pArihArika ane apArihArika sAdhuonA parasparanA vyavahAranuM kathana che. pArivArika sAdhu- doSavizuddhi mATe gurupradatta prAyazcitta rUpe parihAra tapa karanArA sAdhu pArivArika kahevAya che. gacchanA samUhamAM rahevA chatAM tenA AhAra, pANI, zayyA, niSadyA, svAdhyAya Adi koI paNa prakArano vyavahAra gacchanA anya sAdhuo sAthe hoto nathI. A rIte te sAdhu gacchanA anya sAdhuo sAthe koI paNa prakAranA vyavahArathI parihArya-tyAjya hovAthI, te pArivArika kahevAya che. apArivArika sAdha- nirdoSa saMyamacaryAnuM pAlana karanAra sAdhu apArivArika kahevAya che. gacchanA sarva apArivArika sAdhuonA AhAra-pANI Adi sarva vyavahAra sAthe ja hoya che. pArihArika sAdhue ekalA rahIne, potAnA doSonuM prAyazcitta karI nirjarA dvArA Atmazuddhi karavAnI hoya che. tenI sAthe aparihArika sAdhuoe koI paNa prakArano vyavahAra rAkhavo yogya nathI, kAraNa ke sarva sAdhuonI sAthenA vyavahArathI pArihArika sAdhune potAnA doSono je kheda thavo joIe, te thato nathI ane pariNAme te doSonI zuddhi karI zakatA nathI. pArihArika sAdhu samUhamAM hovA chatAM tenI sAthe sarva vyavahAro baMdha karavAthI anya sAdhuone paNa tathA prakAranA doSasevanano bhaya rahe che ane te paNa doSasevanathI dUra rahe che. A rIte pArivArika sAdhuonI sAthe apArivArika sAdhuono vyavahAra yogya nathI. tema chatAM kyAreka jarUra paDe, to vaDila ke sthavira sAdhuonI AjJApUrvaka ja tenI sAthe uThavA, besavA ke bolavAno vyavahAra karavo joIe. jo apArihArika sAdhu AjJA vinA pArihArika sAdhu sAthe koI paNa prakArano
Page #83
--------------------------------------------------------------------------
________________ | 6deza-1 | 238 vyavahAra kare, to te sthavironI maryAdAnuM ullaMghana kare che, te sAdhu jANatA ke ajANatA pArihArika sAdhunA doSane protsAhana Ape che, tethI te prAyazcittano bhAgIdAra thAya che. parihAra tapa vahananI vidhi nizIthasUtranA cothA tathA vIsamAM uddezakamAM tathA bRhatkalpanA cothA uddezakamAM paNa che. parihArakalpasthita sAdhuno vaiyAvacca mATe vihAra:20 parihArakappaTThie bhikkhU bahiyA therANaM veyAvaDiyAe gacchejjA, therA ya se sarejjA, kappai se egarAiyAe paDimAe jaNNaM-jaNNaM disiM aNNe sAhammiyA viharaMti taNNaM-taNNaM disaM uvalittae / No se kappai tattha vihAravattiyaM vatthae, kappai se tattha kAraNavattiyaM vatthae / taMsi ca NaM kAraNaMsi NiTThiyaMsi paro vaejjA- vasAhi ajjo ! e garAya vA durAya vA / eva se kappai egarAya vA durAya vA vatthae, No se kappai paraM egarAyAo vA durAyAo vA vatthae / je tattha paraM egarAyAo vA durAyAo vasai, se saMtarA chee vA parihAre vA / bhAvArtha :- parihArakalpamAM sthita(prAyazcittarUpe tapa karI rahelA) sAdhu(sthaviranI AjJAthI anyatra) koI bImAra sthavira sAdhunI sevAne mATe jAya tyAre sthavira muni tene smaraNa karAve arthAt sthavira tene parihArata choDIne javAnI anumati Ape to tapArAdhanAne choDIne jAya che. tene rastAnA grAma AdimAM eka-eka rAtri rahevAno saMkalpa(abhigraha) karIne je dizAmAM sAdharmika bImAra sAdhu hoya, te dizAmAM javuM kalpa che. rastAmAM vicaraNanA lakSya rahevuM kalpatuM nathI, paraMtu rogAdinA kAraNe rahevuM kahyuM che. te kAraNa pUrNa thayA pachI jo koI vaidya Adi kahe ke he Arya! tame ahIM eka ke be rAta vadhAre raho, to tene eka ke be rAta vadhAre rahevuM kalpa che, paraMtu eka ke be rAtathI vadhAre rahevuM kalpatuM nathI. je sAdhu koIpaNa sthAnamAM eka ke be rAtathI vadhAre rahe che, tene maryAdA ullaMghananuM dIkSA cheda athavA tapa prAyazcitta Ave che. | 21 parihArakappaTThie bhikkhU bahiyA therANaM veyAvaDiyAe gacchejjA, therA ya se No sarejjA kappai se NivvisamANassa egarAiyAe paDimAe jaNNaM-jaNNaM disiM aNNe sAhammiyA viharaMti taNNaM-taNNaM disaM uvalittae / ___No se kappai tattha vihAravattiyaM vatthae, kappai se tattha kAraNavattiyaM vatthae / taMsi ca NaM kAraNaMsi NiTThiyaMsi paro vaejjA- vasAhi ajjo ! egarAyaM vA durAyaM vA / evaM sa kappai egarAyaM vA durAyaM vA vatthae, No se kappai paraM egarAyAo vA durAyAo vA vatthae / je tattha paraM egarAyAo vA durAyAo vA vasai, se saMtarA chee vA parihAre vA / bhAvArtha :- parihArakalpasthita sAdhu(sthaviranI AjJAthI) anyatra koI bImAra sthavira sAdhunI sevA
Page #84
--------------------------------------------------------------------------
________________ 240 ] zrIvyavahAra sUtra mATe jAya tyAre ja sthavira tene smaraNa na karAve arthAt parihAratapa choDavAnI anumati na Ape to parihAratapa sAthe ja jAya ane mArganA grAma AdimAM eka-eka rAtri rahevAno saMkalpa(abhigraha) karIne je dizAmAM bImAra sAdharmika sAdhu hoya, te dizAmAM javuM kahyuM che. mArgamAM tene vicaraNa lakSe rahevuM kalpatuM nathI paraMtu rogAdinA kAraNe rahevuM kahyuM che. te kAraNa samApta thayA pachI jo koI vaidha Adi kahe ke he Arya! tame ahIM eka ke be rAta vadhAre raho, to tene tyAM eka ke be rAta vadhAre rahevuM kahyuM che, paraMtu eka ke be rAtathI vadhAre rahevuM kalpatuM nathI. jo te sthAnamAM eka ke be rAtathI vadhAre rahe to tene maryAdA ullaMghananuM cheda athavA tapa prAyazcitta Ave che. | 22 parihArakappaTThie bhikkhU bahiyA therANaM veyAvaDiyAe gacchejjA, therA ya se sarejjA vA, No sarejjA vA, kappai se NivvisamANassa egarAiyAe paDimAe jaNNaM-jaNNaM disaM aNNe sAhammiyA viharati-taNNaM taNNaM disaM uvalittae / No se kappai tattha vihAravattiyaM vatthae, kappai se tattha kAraNavattiyaM vatthae / taMsi ca NaM kAraNaMsi NiTThiyaMsi paro vaejjA, vasAhi ajjo ! egarAyaM vA durAyaM vA / evaM se kappai egarAyaM vA durAyaM vA vatthae, No se kappai paraM egarAyAo vA durAyAo vA vatthae / je tatthaM paraM egarAyAo vA durAyAo vA vasai, se saMtarA chee vA parihAre vA / bhAvArtha :- parihArakalpasthita sAdhu (sthaviranI AjJAthI) anyatra koI bImAra sthavira sAdhunI sevA mATe jAya te samaye sthavira tene smaraNa karAve athavA na karAve arthAt parihAratapa choDIne javAnI svIkRti Ape athavA na Ape to te zakti hoya, to parihAra tapa sahita(ane zakti na hoya, to viranI svIkRti maMgAvIne parihAratapa choDIne) mArganA gAma AdimAM eka-eka rAtri rahevAno saMkalpa(abhigraha) karIne je dizAmAM bImAra sAdharmika sAdhu hoya, te dizAmAM javuM kahyuM che. mArgamAM tene vicaraNanA lakSe rahevuM kalpatuM nathI, paraMtu rogAdinA kAraNe rahevuM kahyuM che. te kAraNa samApta thayA pachI jo koI vaidha Adi kahe ke he Arya! tame ahIM eka ke be rAta vadhAre raho, to tene tyAM eka ke be rAta rahevuM kahyuM che, paraMtu eka ke be rAtathI vadhAre rahevuM kalpatuM nathI. jo te sthAnamAM eka ke be rAtathI vadhAre rahe, to tene te maryAdA ullaMghananuM cheda athavA tapa prAyazcitta Ave che. vivecana : pUrvasUtramAM parihAratapa karanAra sAdhunI sAthe niSadyA AdinA vyavahArano niSedha tathA gurunI AjJApUrvaka tenA apavAdanuM kathana che. prastuta traNa sUtramAM paristhitivaza pArivArika sAdhune anya sAdharmika sAdhunI sevA mATe mokalavAnuM vidhAna che. pArivArika sAdhu potAnA prAyazcitta tapanI ArAdhanA karatAM-karatAM anya sthavira sAdhunI sevAmAM gurunI AjJAthI jaI zake che athavA tapanI ArAdhanA choDIne paNa jaI zake che. prastuta traNa sUtromAM parihAratapa choDavA ke na choDavA viSayaka traNa vikalpanuM kathana che. (1) sthaviramuni tapa choDavAnI AjJA kare, to tapa choDIne jAya (2) sthaviramuni tapa choDavAnI AjJA na kare,
Page #85
--------------------------------------------------------------------------
________________ | uddezaka-1 [ 241 ] to tapasahita jAya (3) kyAreka sthaviramuninI tapa karavAnI ke choDavAnI koI AjJA na hoya, to potAnI zakti hoya to parihAratA vahana karatAM jAya ane zakti na hoya to AcAryAdinI svIkRti laIne parihAratapa choDIne jAya. pArivArika sAdhu tapa sahita jAya ke tapa choDIne jAya, te rastAmAM koIpaNa sthAnamAM eka ke be rAtathI vadhAre rahe nahIM. dharmaprabhAvanA mATe athavA koInI vinaMti ke AgrahathI te rastAmAM vadhAre rahe nahIM, bImArI AdinA kAraNe vadhAre samaya rahI zake che. svastha thayA pachI vaidya athavA hitecchu gRhastha AdinA kahevAthI eka athavA be divasa vadhAre rokAI zake che, tenuM koI prAyazcitta AvatuM nathI, paraMtu be divasathI vadhAre rokAya to tenI maryAdAnuM ullaMghana thAya che ane tenuM prAyazcitta Ave che. te saMta che nA re parihAre... jo pArihArika sAdhu maryAdAnuM ullaMghana kare arthAt mArgamAM koI paNa kAraNa vinA te kSetramAM vicaravAnI bhAvanAthI adhika samaya rahe to tene prAyazcitta rUpe saMtarA-aMtara sahita madhyama dIkSA cheda athavA yathAyogya taparUpa prAyazcittane prApta thAya che. saMkSepamAM pArivArika sAdhu gurunI AjJApUrvaka apArivArika sAdhuonI sevA mATe eka gAmathI bIje gAma jaI zake che paraMtu sevAnuM lakSya bhUlIne potAnI icchAthI te koI paNa kSetramAM adhika samaya pasAra kare, to tene AjJAnA ullaMghananA kAraNe prAyazcitta Ave che. ekalA vicaranAra sAdhune gaNamAM pAchA levAnI vidhiH23 bhikkhU ya gaNAo avakkamma egallavihArapaDima uvasaMpajjittANaM viharejjA, se ya icchejjA docca pi tameva gaNaM uvasaMpajjittANaM viharittae, puNo AloejjA puNo paDikkamejjA puNo cheya-parihArassa uvaTThAejjA / bhAvArtha :- koI sAdhu gaNamAMthI nIkaLIne ekalavihAra caryAthI vicaratAM hoya ane tene gaNamAM pAchA AvavAnI icchA thAya, to tene ekalavihAra caryA daramyAna lAgelA doSonI AlocanA tathA pratikramaNa karAvI, doSane anurUpa dIkSAcheda athavA tapa prAyazcitta ApIne gaNamAM levAmAM Ave che. 24 gaNAvaccheie ya gaNAo avakkama egallavihArapaDimaM uvasaMpajjittANaM viharejjA, se ya icchejjA doccaM pi tameva gaNaM uvasaMpajjittANaM viharittae, puNo AloejjA puNo paDikkamejjA puNo cheya-parihArassa uvaTThAejjA / bhAvArtha - koI gaNAvacchedaka gaNamAMthI nIkaLIne ekalavihAra caryAthI vicaratAM hoya ane tene gaNamAM pAchA AvavAnI icchA thAya, to tene ekalavihAra caryA daramyAna lAgelA doSonI AlocanA tathA pratikramaNa karAvI, doSane anurUpa dIkSAcheda athavA kaparUpa prAyazcitta ApIne gaNamAM levAmAM Ave che. 25 Ayariya-uvajjhAe ya gaNAo avakkamma egallavihArapaDima uvasaMpajjittANaM viharejjA, se ya icchejjA doccaM pi tameva gaNaM uvasaMpajjittANaM viharittae, puNo AloejjA puNo paDikkamejjA puNo cheya-parihArassa uvtttthaaejjaa|
Page #86
--------------------------------------------------------------------------
________________ 24ra | zrIvyavahAra sUtra bhAvArtha :- koI AcArya ke upAdhyAya gaNamAMthI nIkaLIne ekalavihAra caryAthI vicaratAM hoya ane tene gaNamAM pAchA AvavAnI icchA thAya, to tene ekalavihAracaryA daramyAna lAgelA doSonI AlocanA tathA pratikramaNa karAvI, doSone anurUpa dIkSAcheda athavA tapa rUpa prAyazcitta ApIne gaNamAM levAmAM Ave che. vivecana : prastuta sutromAM gaNamAMthI nIkaLIne ekAkI vihAracaryA karanAra sAdhu, gaNAvacchedaka, AcArya ke upAdhyAyane punaH gaNamAM pAchA levAnI vidhinuM kathana che. WvihAraparimaM- ekalavihAra caryA. sAmAnya rIte sAdhu ke sAdhvI gacchamAM rahIne ja potAnI sAdhanA kare che, paraMtu kyAreka te ekalavihAracaryA-ekalA vicaraNa kare che. ekala vihAracaryAnA be prakAra che. (1) aparisthitika- sAdhunA bIjA manorathane pUrNa karatAM viziSTa sAdhanA mATe, karma nirjarAnA lakSe ekalavihAra caryAno svIkAra karavo. jema ke bhikSunI pratimAnI ArAdhanA karanAra ke jinakalpano svIkAra karanAra sAdhu ekalavihAracaryA kare che, te aparisthitika che. aparisthitika ekalavihAra gurunI AjJA sahita AdarapUrvaka thAya che, tethI pratimAnuM vahana karanArA tathA jinakalpanI ArAdhanA karanArA sAdhunI gaNanA AcAryanI saMpadAmAM thAya che, teno sAdhanAkALa pUrNa thatAM te sanmAnapUrvaka gaNamAM pAchA Ave che. (2) saparisthitika- zArIrika, mAnasika, sAMyogika kAraNa, prakRtinI viSamatA athavA saMyama samAcArInuM pUrNataH pAlana na thavuM, vagere koI paNa kAraNathI sAdhu gaNane choDIne svecchAthI ekalA vicare, te saparisthitika ekalavihAra che. saparisthitika ekalavihAra gurunI AjJApUrvaka hoto nathI, te gurunI ke saMghanI udAsInatA ke virodhapUrvaka thAya che, tethI te sAdhunI gaNanA AcAryanI saMpadAmAM thatI nathI. agItArtha, abahuzruta ke aparipakva sAdhuno ekalavihAra zAstra saMmata nathI. saparisthitika ekalavihAra aprazasta ane niMdita che. prazasta ke aprazasta ekalavihAra karanAra sAmAnya sAdhu, gaNAvacchedaka, AcArya ke upAdhyAyane punaH gacchamAM pAchA AvavAnI icchA thAya, to gacchanA pramukha sAdhu tenuM yogya parIkSaNa kare, tyAra pachI ekalavihAra caryAmAM lAgelA doSonI AlocanA ane pratikramaNa karAve tathA ekalavihAracaryAnA prAyazcitta rUpe gacchapramukha sAdhu dvArA pradatta tapa ke cheda prAyazcitano svIkAra kare, tyAra pachI te gacchamAM AvI zake che. A prakAranA vyavahArathI sAdhu jIvanamAM saMyamI jIvananI nirmaLatA mATe gurukulavAsanI mahattA pratIta thAya che, ekalavihAracaryAnA prAyazcitta rUpa vyavahArathI anya sAdhuo ekalavihAranI icchA karatA nathI ane gacchanuM anuzAsana vyavasthita rIte jaLavAI rahe che. prastuta sUtromAM prayukta vihAraparimaM zabda prayogamAM - pratimA zabda bhikSanI pratimA ke koI viziSTa abhigrahano bodhaka nathI kAraNa ke pratimA dhAraNa karanAra gacchanI ja saMpadA che. tenA mATe enA hova fpa..... zabdaprayoga jarUrI nathI, tethI ahIM kevaLa tathAprakAranI sUtrazalI che tema samajavuM. pArthastha Adi sAdhune gaNamAM pAchA levAnI vidhiH26 bhikkhU ya gaNAo avakkamma pAsatthavihAraM(paDimaM uvasaMpajjittANa)
Page #87
--------------------------------------------------------------------------
________________ | uddezaka-1 [ 243] viharejjA, se ya icchejjA doccaM pi tameva gaNaM uvasaMpajjittANaM viharittae, atthiyAi ttha keisese, puNo AloejjA puNo paDikkamejjA puNo cheya-parihArassa uvaTThAejjA / bhAvArtha :- koI sAdhu gaNamAMthI nIkaLIne pArthastha vihAra caryAthI vicaratAM hoya, tene gaNamAM pAchA AvavAnI icchA thAya ane tenAmAM cAritra paryAyonA kAMIka aMzo haju vidyamAna hoya to pAzvasthacaryA daramyAna lAgelA doSonI AlocanA tathA pratikramaNa karAvI doSane anurUpa dIkSA cheda athavA taparUpa prAyazcitta ApIne tene gaNamAM dAkhala karavAmAM Ave che. | 27 bhikkhU ya gaNAo avavakamma ahAchaMdavihAra(paDima uvasaMpajjittANa) viharejjA, se ya icchejjA docca pi tameva gaNaM uvasaMpajjittANaM, viharittae, atthiyAi ttha keisese, puNo AloejjA puNo paDikkamejjA puNo cheya-parihArassa uvaTThAejjA / bhAvArtha :- koI sAdhu gaNamAMthI nIkaLIne yathANaMda vihAra caryAthI vicaratAM hoya tene punaH gaNamAM pAchA AvavAnI icchA thAya ane tenAmAM cAritra paryAyonA kAMIma aMzo haju vidyamAna hoya to yathAvRMda caryA daramyAna lAgelA doSonI punaH AlocanA tathA pratikramaNa karAvI doSane anurUpa dIkSA cheda athavA taparUpa prAyazcitta ApIne tene gaNamAM levAmAM Ave che. | 28 bhikkhU ya gaNAo avakkama kusIlavihAraM(paDima uvasaMpajjittANaM) viharejjA, se ya icchejjA doccaM pi tameva gaNaM uvasaMpajjittANaM viharittae, atthiyAi ttha keisese, puNo AloejjA puNo paDikkamejjA puNo cheya-parihArassa uvaTThAejjA / bhAvArtha :- koI sAdhu gaNamAMthI nIkaLIne kuzIla vihAracaryAthI vicaratAM hoya, tene gaNamAM pAchA AvavAnI icchA thAya ane tenAmAM cAritra paryAyonA kAMIka aMzo haju vidyamAna hoya to kazIlavihAracaryA daramyAna lAgelA doSonI AlocanA tathA pratikramaNa karAvI doSane anurUpa dIkSA cheda athavA tArUpa prAyazcitta ApIne tene gaNamAM levAmAM Ave che. | 29 bhikkhU ya gaNAo avakkamma osaNNavihAra(paDima uvasaMpajjittANa) viharejjA, se ya icchejjA doccaM pi tameva gaNaM uvasaMpajjittANaM viharittae, atthiyAi ttha keisese, puNo AloejjA puNo paDikkemejjA puNo cheya-parihArassa uvaTThAejjA / bhAvArtha :- koI sAdhu gaNamAMthI nIkaLIne osana vihAracaryAthI vicaratAM hoya, tene gaNamAM pAchA AvavAnI icchA thAya ane tenAmAM cAritra paryAyonA kAMIka aMzo haju vidyamAna hoya to osanna vihAra caryA daramyAna lAgelA doSonI punaH AlocanA tathA pratikramaNa karAvI doSane anurUpa dIkSA cheda athavA taparUpa prAyazcitta ApIne tene gaNamAM levAmAM Ave che.
Page #88
--------------------------------------------------------------------------
________________ 244 zrIvyavahAra sUtra 30 bhikkhU ya gaNAo avakkama saMsattavihAra (paDimaM uvasaMpajjittANaM) viharejjA, se ya icchejjA doccaM pi tameva gaNaM uvasaMpajjittANaM viharittae, atthiyAi ttha keisese puNo AloejjA puNo paDikkamejjA puNo cheyaparihArassa uvaTThAejjA / bhAvArtha :- koI sAdhu gaNamAMthI nIkaLIne saMsakta vihAracaryAthI vicaratAM hoya, tene gaNamAM pAchA AvavAnI icchA thAya ane tenAmAM cAritra paryAyonA kAMIka aMzo haju vidhamAna hoya to saMsakta vihAracaryA daramyAna lAgelA doSonI AlocanA tathA pratikramaNa karAvI doSane anurUpa dIkSA cheda athavA taparUpa prAyazcitta ApIne tene gaNamAM levAmAM Ave che. vivecanaH prastuta pAMca sUtromAM gacchamAMthI nIkaLI gayelA pArzvastha Adi pAMca prakAranA zithilAcArI sAdhuone gacchamAM pAchA levAnI vidhinuM kathana che. (1) pAlatsya-pArzvastha H-- je jJAna, darzana, cAritranI ArAdhanAmAM puruSArtha karatAM nathI, je aticAro tathA anAcAromAM pravRtti kare che, te pArzvastha kahevAya che. (2) ahAchaMdra-yathAchaMda :- je Agama viparIta icchita prarUpaNA athavA AcaraNa kare che, te yathA Mda kahevAya che. (3) gIta-kuzIla H- je jJAnAcAra, darzanAcAra ane cAritrAcAranI virAdhanA kare che, vidyA, maMtra, nimitta kathana, cikitsA Adi saMyamI jIvanathI viparIta kArya kare che, te kuzIla kahevAya che. (4) okSatra-osaza :- je saMyama samAcArInA niyamothI viparIta, alpa ke adhika AcaraNa kare che, te osanna kahevAya che. (5) sasatta-saMsakta :- zreSTha AcAravAnanI sAthe zreSTha AcAranuM pAlana kare che ane zithilAcArIonI sAthe zithilAcArI thaI jAya, jene saMgano raMga lAgI jAya, te saMsakta kahevAya che. asthi ya leze... :- jo te pArzvastha Adi sAdhuonI dUSita pravRttiothI tenA saMyama paryAyo pUrNa naSTa thayA na hoya, saMyama paryAyanA keTalAka aMzo zeSa hoya, to ja tenI tapa ke cheda prAyazcitta dvArA zuddhi thaI zake che. jenA saMyama paryAyo saMpUrNa naSTa thaI gayA hoya, tenI prAyazcitta dvArA zuddhi thaI zakatI nathI. AMzika saMyama paryAyo ja tene Atmazuddhi mATe prAyazcittano svIkAra karavAnI preraNA Ape che ane te gacchamAM punaH praveza karI zake che. koIpaNa sAdhune pharI gacchamAM levA mATe tenA saMyama paryAya keTalA che ? tenI parIkSA karavI, jANakArI meLavavI, atyaMta jarUrI che. (1) svataMtra rahenAra sAdhu gacchanA AcAra-vicAra tathA anuzAsanamAM rahI zakaze ke nahIM ? (2) te pArzvasthavihAra Adi choDIne pharI gacchamAM zA mATe AvavA icche che ? tenA kAraNo jANavA jarUrI che. (3) bhaviSya mATe tenA kevA pariNAmo che ? (4) gacchamAM rahevAnA tenA pariNAma sthira che ke nahIM ? ityAdi vicAraNAo pachI tenuM tathA gacchanuM hita hoya tevo nirNaya gaNanAyake levo joIe. te sAdhu gacchanuM athavA gacchanA anya sAdhu-sAdhvIonuM athavA saMghanuM ahita kare, vAta vAtamAM
Page #89
--------------------------------------------------------------------------
________________ | uddezaka-1 [ 245 ] kalaha kare, gaccha athavA gaccha pramukhanI niMdA kare athavA pharI gacchane choDe, anya sAdhuone paNa vicalita karI gaccha choDAve ItyAdi pravRttithI gacchanI tathA jinazAsananI hIlanA thAya che, tethI uparokta viSayonI dIrdhadaSTithI vicAraNA karIne ja AgaMtuka sAdhune gacchamAM levA joIe. pArthastha tathA bakuza ke pratisevanA kuzIlano taphAvata - (1) je sAdhu anivArya paristhiti vinA doSanuM sevana kare che. (2) anivArya paristhitimAM doSa sevana karIne zuddhi karatA nathI. (3) saMyamanI maryAdAothI viparIta AcaraNa sadAne mATe svIkArI le che. te zithilAcArI, pArzvastha, Adi kahevAya che ane je sAdhu anivArya paristhitithI vivaza thaIne doSanuM sevana kare paraMtu tyAra pachI prAyazcitta laIne doSonI zuddhi karI le che ane vizeSa paristhitithI nivRtta thAya, tyAre te sadoSa pravRttiono parityAga kare che te bakuza athavA pratisevanA nigraMtha kahevAya che. keTalIka pratomAM saMsthavihIra parimaM 3vasaMpatniA pATha jovA maLe che. paraMtu pArzvastha vagere zithilAcAra pratimA rUpa nathI. teno lakSapUrvaka svIkAra karavAno hoto nathI. tethI prastutamAM tene kauMsa ane iTAlI TAIpamAM rAkhyo che. anyaliMgagrahaNa karanArane gaNamAM pAchA levAnI vidhiH|31 bhikkhU ya gaNAo avakkamma parapAsaMDa paDima uvasaMpajjittANaM viharejjA, se ya icchejjA doccaM pi tameva gaNaM uvasaMpajjittANaM viharittae, Natthi NaM tassa tappattiyaM kei chae vA parihAre vA, NaNNattha egAe AloyaNAe / bhAvArtha :- koI sAdhu gaNamAMthI nIkaLIne anyaliMgane dhAraNa karIne vicaratAM hoya ane tene gaNamAM pAchA AvavAnI icchA thAya to tene liMgaparirvatananI AlocanA sivAya dIkSAcheda athavA kaparUpa koI prAyazcitta AvatuM nathI. vivecana : prastuta sUtramAM anyaliMga grahaNa karyA pachI te sAdhune punaH gaNamAM pAchA levAnI vidhinuM kathana che. sAmAnya rIte liMga parivartana karavAnA be kAraNa che- (1) kaSAyane AdhIna thaI AvezamAM AvIne liMga parivartana karavuM. (2) asahya upasargothI udvigna thaIne bhAva saMyamanI rakSA mATe liMga parivartana karavuM. jema ke koI dezanA rAjA Ahatadharma ke nigraMtha sAdhuonA draSI ke virodhI hoya, te kSetrane vihAra AdimAM pasAra karavuM anivArya hoya athavA te kSetramAM anya koI paNa kAraNe amuka samaya rahevuM jarUrI hoya, to sAdhu alpa samaya mATe liMga parivartana kare che. A rIte anivArya saMyogomAM liMga parivartana karanAra sAdhu paristhiti pUrNa thatAM punaH svaliMgano svIkAra karIne gacchamAM praveza karavAnI IcchA kare, to tene liMga parivartana mATe kevaLa AlocanA prAyazcitta ja Ave che. teNe saMyamI jIvanamAM anya doSonuM sevana karyuM hovAthI tene tapa Adi koI prAyazcitta AvatuM nathI. kaSAyane AdhIna thaIne liMga parivartana karyuM hoya, tene dIkSA cheda athavA punaH navI dIkSAnuM AropaNa karIne ja gacchamAM levAmAM Ave che. prastuta sUtramAM kevaLa AlocanA prAyazcittanuM ja kathana che, tethI spaSTa thAya che ke prastuta prasaMgamAM anivArya saMyogomAM liMga parivartana karanAra sAdhunuM ja kathana che.
Page #90
--------------------------------------------------------------------------
________________ 246 ] zrIvyavahAra sUtra saMcama choDIne janArane gaNamAM pAchA levAnI vidhiH|32 bhikkhU ya gaNAo avakkamma ohAvejjA, se ya icchejjA doccaM pi tameva gaNaM uvasaMpajjittANaM viharittae, Natthi NaM tassa keI tappattiyaM chee vA parihAre vA, NaNNattha egAe sehovaTThAvaNiyAe / bhAvArtha :- koI sAdhu gaNamAMthI nIkaLIne saMyamano tyAga kare ane tyArapachI tene gaNamAM pAchA AvavAnI icchA thAya, to tenA mATe dIkSAcheda ke tapa Adi koI prAyazcitta nathI. tene "chedopasthApanA'navI dIkSA sivAya anya koI mArga nathI arthAt tene punaH dIkSA ApIne gaNamAM levAmAM Ave che. vivecana : prastuta sUtramAM ekavAra saMyamano saMpUrNa tyAga karanAra sAdhune punaH gacchamAM levAnI vidhinuM kathana che. bhASyakAre saMyamano tyAga karavAnA mukhya traNa kAraNonuM kathana karyuM che. (1) upasarga-parISaho sahana na thavAthI (2) sAdhuonI paraspara kalaha Adi saMyogajanya pratikULatAthI (3) mohanIyakarmanA udaya janya viSayAsaktinA AvegathI, A traNa kAraNomAMthI koI paNa kAraNathI sAdhu saMyamano tyAga kare ane tyAra pachI kadAca tene koI paNa nimittathI punaH saMyama svIkAra karIne gacchamAM rahevAnI icchA thAya, to tene punaH chedopasthApanIya cAritranuM AropaNa karIne arthAt navI dIkSA ApIne gacchamAM rAkhI zakAya che. nalthi tappattiye varU che vA parihAre vA.... tene saMyamano tyAga karavA mATe koI tapa ke cheda prAyazcitta hotuM nathI. jeNe saMyamano pUrNataH tyAga karyo hoya, tenA sarva saMyamaparyAyo nAza pAmI gayA hoya che. saMyama paryAya hoya, to tenI tapa ke cheda prAyazcittathI zuddhi thaI zake, paraMtu AMzika paNa saMyama paryAya ja na hoya tenA mATe prAyazcittano koI mArga raheto nathI. tene bIjIvAra dIkSA ja ApavAnI rahe che. AlocanA karavAno krama:33 bhikkhU ya aNNayaraM akiccaTThANaM paDisevittA icchejjA Aloettae, jattheva appaNo Ayariya-uvajjhAe pAsejjA, tassatiya AloejjA jAva ahAriha tavokammaM pAyacchittaM paDivajjejjA / bhAvArtha:- sAdhu koI akRtyasthAnanuM pratisevana karIne tenI AlocanA karavA icche, to jyAM potAnA AcArya athavA upAdhyAya hoya, tyAM temanI pAse jaIne AlocanA kare vAvata yathAyogya prAyazcittarUpa tapakarmano svIkAra kare. 34 No ceva NaM appaNo Ayariya-uvajjhAe pAsejjA, jattheva saMbhoiyaM sAhammiyaM pAsejjA bahussuyaM babbhAgama, tassaMtiyaM AloejjA jAva ahArihaM tavokamma pAyacchittaM paDivajjejjA / bhAvArtha:- jo potAnA AcArya athavA upAdhyAya na hoya, to jyAM bahuzruta, ghaNA AgamonA jANakAra, sAMbhogika(eka mAMDalAmAM AhAra karanAra) sAdharmika sAdhu hoya, temanI pAse jaIne AlocanA kare thAvat yathAyogya prAyazcittarUpa tapakarmano svIkAra kare.
Page #91
--------------------------------------------------------------------------
________________ | uddezaka-1 | 247 |35 No ceva NaM saMbhoiyaM sAhimmayaM bahussuyaM babbhAgamaM pAsejjA, jattheva aNNasaMbhoiyaM sAhammiyaM pAsejjA bahussuyaM babbhAgama, tassaMtiyaM AloejjA jAva ahArihaM tavokamma pAyacchittaM paDivajjejjA / bhAvArtha:- jo sAMbhogika, sAdharmika, bahuzruta, ghaNA AgamonA jANakAra sAdhu na maLe to jyAM bahuzruta ane ghaNA AgamanA jANakAra anya sAMbhogika sAdharmika sAdhu hoya, temanI pAse jaIne AlocanA kare thAvat yathAyogya prAyazcittarUpa tapakarmano svIkAra kare. 36 No ceva NaM aNNasaMbhoiyaM sAhammiyaM bahussuyaM babbhAgama, pAsejjA jattheva sArUviyaM pAsejjA bahussuyaM babbhAgama, tassaMtiyaM AloejjA jAva ahAriha tavokammaM pAyacchittaM paDivajjejjA / bhAvArtha - jo anya sAMbhogika, sAdharmika, bahuzruta ane ghaNA AgamonA jANakAra sAdhu na maLe, to jyAM bahuzruta ane ghaNA AgamonA jANakAra sArUpya-potAnI samAna veSa dhAraNa karanArA sAdhu hoya, temanI pAse jaIne AlocanA kare thAvat yathAyogya prAyazcittarUpa tapakarmano svIkAra kare. |37 No ceva NaM sArUviyaM bahussuyaM babbhAgamaM pAsejjA, jattheva samaNovAsagaM pacchAkaDaM pAsejjA bahussuyaM babbhAgama, tassaMtiyaM AloejjA jAva ahArihaM tavokammaM pAyacchittaM paDivajjejjA / bhAvArtha - jo potAnI samAna veza dhAraNa karanArA bahuzruta ane ghaNA AgamonA jANakAra sAdhu na maLe to, jyAM bahuzruta ane ghaNA AgamonA jANakAra pazcAdbhUta(saMyama tyAgI) zrAvaka hoya, temanI pAse jaIne AlocanA kare vAvata yathAyogya prAyazcittarUpa tapakarmano svIkAra kare. 38 No ceva NaM samaNovAsagaM pacchAkaDaM bahussuyaM babbhAgamaM pAsejjA jattheva sammabhAviyAI ceiyAiM pAsejjA, tassaMtiyaM AloejjA jAva ahArihaM tavokamma pAyacchittaM paDivajjejjA / bhAvArtha:- jo pazcAdbhUta(saMyamatyAgI) bahuzruta ane ghaNA AgamonA jANakAra zrAvaka na maLe, to jyAM samyaka bhAvita jJAnI puruSa-samabhAvI, sva, para vivekI, samyagadaSTi vyakti hoya, temanI pAse jaIne AlocanA kare vAvatuM yathAyogya prAyazcittarUpa tapakarmano svIkAra kare. 39 No ceva NaM sammaMbhAviyAI ceiyAI pAsejjA, bahiyA gAmassa vA jAva saMNivesassa vA pAINAbhimuhe vA udINAbhimuhe vA karayalapariggahiyaM sirasAvattaM matthae aMjali kaTu evaM vaejjA- evaiyA me avarAhA, evaikkhutto ahaM avaraddho, arihaMtANaM siddhANaM aMtie AloejjA jAva ahArihaM tavokamma pAyacchittaM paDivajjejjA / bhAvArtha :- jo samyaka bhAvita, jJAnI puruSa paNa na maLe, to grAma yAvatu saMnivezanI bahAra pUrva
Page #92
--------------------------------------------------------------------------
________________ 248 | zrIvyavahAra sUtra athavA uttara dizA tarapha mukha rAkhI, hAtha joDIne, mastakathI AvartanapUrvaka aMjali karIne A pramANe bole- he prabho ! "mArA ATalA doSa che ane meM ATalIvAra A doSonuM sevana karyu che,' A pramANe bolIne arihaMta bhagavAna ane siddha bhagavAnanI samakSa AlocanA kare thAva yathAyogya prAyazcittarUpa tapakarmano svIkAra kare. vivecanaH prastuta sutromAM AlocanA karavA yogya supAtra vyaktionA kramano nirdeza che. saMyamasAdhanA karatA paristhitivaza athavA pramAdavaza kayAreka zramaNadharmanI maryAdAonuM ullaMghana ke akRtyasthAnanuM AcaraNa thaI jAya to tarata ja apramattabhAvathI AlocanA karavI, te saMyamajIvananuM Avazyaka aMga che. te AtyaMtara taparUpa prAyazcitano prathamabheda che. uttarAdhyayana sUtra, adhyayana-2mAM AlocanAnuM phaLa batAvatA kahyuM che ke Alocaka potAnA doSonI AlocanA karI zalyone, mokSamArgamAM vighna karanAra doSone ane anaMta saMsAranI vRddhi karanArA karmone AtmAthI judA kare che. zrI ThANAMga sUtramAM AlocanA karanArA ane AlocanA sAMbhaLanArA te baMnenA daza-daza guNonuM kathana che. Agamokta guNothI saMpanna vyakti pAse ja AlocanA karavAthI, tenI ArAdhanA saphaLa thAya che. prastuta sutramAM AlocanA konI samakSa karavI joIe teno krama pradarzita karyo che. jyAM sudhI zakya hoya tyAM sudhI A kramathI AlocanA karavI joIe. vyutkramathI AlocanA karanArane mATe bhASyamAM gurucaumAsI tathA laghucaumAsI prAyazcittanuM kathana che. AlocanAno kama :- (1) AlocanA karavA icchatA sAdhue sarvaprathama potAnA AcArya athavA upAdhyAyanI pAse AlocanA karavI joIe. (2) jo AcArya, upAdhyAyano yoga na thAya arthAt te ruNa hoya, dUra hoya tathA svayaMnuM AyuSya alpa jaNAya to paraspara AhAranA AdAna-pradAnarUpa vyavahAra jeonI sAthe karavAmAM Avato hoya tevA sAMbhogika sAdhunI pAse AlocanA karavI joIe. te sAMbhogika sAdhu paNa AlocanA sAMbhaLavAnA guNothI susaMpanna tathA bahuzruta-chedasUtromAM pAraMgata tathA aneka sUtro tathA arthanA jANakAra hovA jarUrI che. (3) ukta yogyatA saMpanna sAMbhogika sAdhu na hoya to asAMbhogika (eka maMDaLamAM sAthe besIne AhAra na karanArA) bahuzruta Adi yogyatA saMpanna sAdhunI samakSa AlocanA karavI joIe. (4) jo AcArasaMpanna asAMbhogika sAdhu paNa na hoya to samAna liMgavALA bahuzruta Adi guNothI saMpanna sAdhunI pAse AlocanA karavI joIe. (5) ukta bhikSu paNa na maLe to je saMyama choDIne zrAvakapaNAnuM pAlana karI rahyA hoya, tema chatAM bahuzruta Adi guNothI saMpanna hoya, tenI pAse AlocanA karI zakAya che. (6) jo tevA zrAvako paNa na hoya, to samyakarUpe jinapravacanamAM bhAvita samyagadaSTi athavA samabhAvI, saumya prakRtivALA, samajadAra vyakti hoya, tenI pAse AlocanA karavI joIe. (7) kayAreka tevI vyakti paNa na maLe to grAma AdinI bahAra nirjana sthAnamAM moTA avAje arihaMto athavA siddhone smRtimAM rAkhI AlocanA karavI joIe ane svayaM prAyazcitta grahaNa karavuM joIe. chellA baMne vikalpa gItArtha sAdhune mATe samajavA joIe kAraNa ke agItArtha sAdhu svayaM prAyazcitta grahaNa karavA mATe ayogya hoya che. anya vyakti pAse potAnA doSanuM pragaTIkaraNa thAya, tyAre yathArtha rIte AlocanA thAya che, te doSa prati kheda ane prAyazcittano bhAva adhikatama thAya che. tema ja te doSonuM punarAvartana na thAya tenuM lakSa vizeSa rahe che. A rIte doSamukti zIdhra thAya che.
Page #93
--------------------------------------------------------------------------
________________ | uddezaka-1 [ 249 ] vyakti svayaM AlocanA kare, tyAre keTalIka vAra pote potAnA sarva doSonI AlocanA ke prAyazcittano svIkAra karatA nathI, temaja anya sAdhuone jANa na hovAthI te doSonuM punarAvartana paNa thavAnI zakyatA rahe che. tethI ja sUtrakAre AlocanA karavA yogya vyaktionuM sUcana karyuM che. ha ve vabApA - bahuzrata ane aneka Agama nA jANakAra. jenI pAse AlocanA karavI hoya, te sAdhu cheda sUtranA mAdhyamathI prAyazcitta vidhinA yathArtha jJAtA hoya, anya aneka AgamonA rahasyonA jJAtA hoya, te ja dIrgha dRSTithI koI paNa prakAranA pUrvAgraha vinA, AlocanA karanAranI AtmavizuddhinA eka mAtra lakSyathI yogya prAyazcitta ApIne ziSyanI zuddhi karAvI zake che. uparokta sAta sUtromAMthI 33, 38 ane 39 A traNa sUtramAM bahuzruta ane bahuAgamajJa vizeSaNano prayoga nathI, kAraNa ke- (1) AcArya upAdhyAya to avazya bahuzruta, bahu AgamajJa ja hoya che, tethI tenA mATe A vizeSaNanI jarUra hotI nathI. (2) samyagudaSTi athavA samajadAra vyaktinuM bahuzruta hovuM Avazyaka nathI, te to phakta AlocanA sAMbhaLavAne yogya hoya che ane gItArtha, Alocaka sAdhu svayaM ja prAyazcittano svIkAra kare che. (3) arihaMta, siddha, bhagavAna to sarvajJa, sarvadarzI che tenA mATe A vizeSaNanI AvazyaktA nathI. AtmadoSonI pUrNa vizuddhi mATe sUtrakAre tenI kramika prakriyAnuM kathana karyuM che. AnoumaticAra Adi doSone gurnAdiko samakSa yathArtha rIte vacanathI pragaTa karavA. vaDilane- potAnI bhUlano svIkAra karI, tenuM micchAmi dukkaDam kahevuM. f jA - AtmasAkSIe ayogya AcaraNanI niMdA karavI arthAt aMtaramanamAM kheda karavo. rahenA- gurusAkSIe ayogya AcaraNanI niMdA ke kheda pragaTa karavo. viDaLa- ayogya AcaraNane choDI devuM. vijA - AtmAne zuddha karavo arthAt ayogya AcaraNane saMpUrNa choDI devuM. arayANa aMiA - akRtyasthAnane pharI sevana na karavA mATe daDha saMkalpa karavo. ahari tavoja patti vinegA- te doSane anurupa tapa Adi prAyazcittano svIkAra karavo. AlocanAthI laIne prAyazcittano svIkAra karavA sudhInI saMpUrNa prakriyA karavAthI ja Atmavizuddhi thAya che ane tyAre ja AlocanA sArthaka ane saphaLa thAya che. sanuM baliyA revADuM- samyaka prakAre bhAvita cittavALA jJAnavAna. A padamAM prayukta caitya zabdanA aneka artho thAya che. prastutamAM te jJAna arthamAM prayukta che. AlocanA sAMbhaLavA yogya supAtra jIvonA kramamAM A zabdano prayoga che. jo saMyamano tyAga karIne zrAvaka dharmanuM pAlana karanAra bahuzruta zrAvaka paNa na maLe, to jinavacanothI bhAvita thayelA jJAnavAna-samajadAra vyakti pAse AlocanA karavI ane jo te paNa na maLe to nirjana sthAnamAM jaIne pApane pragaTa karavA. A prakAranA sUtrano saMdarbha hovAthI vedya zabdano artha jJAnavAna-dhIra, gaMbhIra, paripakava samajadAra vyakti thAya che. che uddezaka-1 saMpUrNa che
Page #94
--------------------------------------------------------------------------
________________ 250 zrIvyavahAra satra uddezaka-ra | prAkkathana chaROROCROROCROROR * A uddezakamAM mukhyatve parihAratapa saMbaMdhI vidhi-vidhAno, glAna sAdhunI sevA, ekapakSIya sAdhunI AcArya ke upAdhyAya tarIke niyukti tathA pArivArika-apArivArika sAdhuono parasparano vyavahAra, vagere viSayonuM kathana che. * AcAryonI anupasthitimAM be ke bethI adhika sAthe vicaratAM sAdhuomAM eka ke aneka sAdhuo doSasevana kare, tyAre tenI prAyazcitta mATe eka sAdhu anupArivArika rahe ane zeSa sAdhuo parihAratapanuM vahana kare che. * pArivArika sAdhu; prAyazcittanuM vahana karatA sAdhu, unmatta sAdhu vagere rogathI pIDita thAya tyAre sahavartI sAdhuoe aglAna bhAve tenI sevA karavI joIe. glAna sAdhune gaNathI pRthaka karavA, te yogya nathI. glAna sAdhunI sevAthI saMyama mArganI anumodanA tathA zAsananI zAna vadhe che. * navamA ane dazamA prAyazcittanuM vahana karanArA sAdhune ekavAra gRhasthaveza dhAraNa karAvyA pachI ja cAritranuM upasthAna karavuM joIe tema chatAM kyAreka apavAda mArge gaccha pramukha svataMtra nirNaya laI zake + sAthe vicaraNa karatAM sAdhuo koI paNa kAraNathI paraspara ekabIjA para doSAropaNa kare tyAre gItArtha sAdhu baMne sAdhuonI vAta sAMbhaLIne, jANIne prAyazcittano nirNaya kare. * eka ja guru pAse vAMcanA lIdhelA zratathI ekapakSIya sAdhu ane eka ja gaNamAM rahetA pravrajyAthI ekapakSIya sAdhune ja AcArya-upAdhyAyanuM pada pradAna karavAmAM Ave che. * sAmAnya rIte pArivArika-apArihArika sAdhuomAM paraspara AhAra-pANIno vyavahAra hoto nathI, viziSTa paristhitimAM paraspara ekabIjA mATe AhAra-pANI lAvI zake che paraMtu sAthe vAparI zakatA nathI. teo pota-potAnA pAtramAM AhAra grahaNa karIne svataMtra rIte vApare che. A ja sAdhuono AcAra
Page #95
--------------------------------------------------------------------------
________________ udezaka-2, | 251 za -2 @pppppppppppa sahavartI sAdharmikomAM parihAratapa:| 1 do sAhammiyA egayao viharaMti, ege tattha aNNayaraM akiccaTThANaM paDisevittA AloejjA, ThavaNijja ThavaittA karaNijja veyAvaDiyaM / / bhAvArtha :- be sAdharmika sAdhu eka sAthe vicaratA hoya ane temAMthI jo eka sAdhu koI akRtyasthAnanI pratisevanA karI AlocanA kare, to tene prAyazcitta tapamAM sthApita karIne (bIjA) sAdharmika sAdhue tenI vaiyAvacca karavI joIe. | 2 do sAhammiyA egayao viharati, do vi te aNNayaraM akiccaTThANaM paDisevittA AloejjA, egaM tattha kappAgaM ThavaittA ege NivvisejjA, aha pacchA se vi NivvisejjA / bhAvArtha-be sAdharmika sAdhu eka sAthe vicaratA hoya ane te baMne sAdhu koI akRtyasthAnanI pratisevanA karIne AlocanA kare, to temAMthI ekane kalpAka(agraNI) tarIke sthApita kare ane eka parihArataparUpa prAyazcittane vahana kare ane tenuM prAyazcita pUrNa thayA pachI te agraNI paNa prAyazcittarUpa tapane vahana kare che. | 3 | bahave sAhammiyA egayao viharaMti, ege tattha aNNayaraM akiccaTThANaM paDisevittA AloejjA, ThavaNijja ThavaittA karaNijja veyAvaDiyaM / bhAvArtha :- ghaNA sAdharmika sAdhuo eka sAthe vicaratA hoya, temAMthI eka sAdhu koI akRtyasthAnanI pratisevanA karIne AlocanA kare to (temAM je pramukha sthavira hoya te) tene prAyazcitta vahana karAve ane bIjA sAdhune tenI sevA mATe niyukta kare. | 4 bahave sAhammiyA egayao viharaMti, savve vi te aNNayaraM akiccaTThANaM paDisevittA AloejjA, ega tattha kappAgaM ThavaittA avasesA NivvisejjA, aha pacchA se vi NivvisejjA / bhAvArtha :- ghaNA sAdharmika sAdhuo eka sAthe vicaratA hoya ane te badhA sAdhuo koI akRtyasthAnanI pratisevanA karIne AlocanA kare to temAMthI koI ekane kalpAka-agraNI tarIke sthApita karIne zeSa badhA prAyazcita vahana kare ane te sAdhuonuM prAyazcitta pUrNa thayA pachI te agraNI sAdhu prAyazcitta vahana kare. | 5 parihArakappaTThie bhikkhU gilAyamANe aNNayaraM akiccaTThANaM paDisevittA AloejjA, se ya saMtharejjA ThavaNijja ThavaittA karaNijjaM veyAvaDiyaM / se ya No saMtharejjA aNuparihArieNaM tassa karaNijjaM veyAvaDiyaM / se taM
Page #96
--------------------------------------------------------------------------
________________ 252 zrIvyavahAra sUtra aNuparihArieNaM kIramANaM veyAvaDiyaM sAijjejjA, se vi kasiNe tattheva Aruheyavve siyA / bhAvArtha :- * parihArataparUpa prAyazcitta vahana karanAra sAdhu jo bImAra thaIne koI akRtyasthAnanI pratisevanA kare ane tenI AlocanA kare to te parihAratapa karavAmAM samartha hoya to AcArya Adi tene parihArataparUpa prAyazcitta Ape ane tenI Avazyaka sevA karAve. jo te samartha na hoya to AcAryAdi tenI sevAne mATe anupArihArika sAdhune niyukta kare. jo te pArihArika sAdhu sabaLa hovA chatAM paNa anupArihArika sAdhu pAse vaiyAvacca karAve to tenuM prAyazcitta pUrva prAyazcitta sAthe Aropita kare. vivecanaH prastuta sUtromAM vicaraNa karanAra be athavA be thI adhika sAdharmika sAdhuone svataH parihAratapa vahana karavAnuM vidhAna che. uddezaka-1mAM parihAratapa prAyazcittanuM pramANa tenA vaiyAvaccanI vyavasthA AdinuM vidhAna che ane bRhadakalpa u. 4, sUtra-31 mAM AcAryAdinA netRtvamAM parihAratapa vahana karavAnI vidhinuM varNana che. sAthe vicaraNa karanAra be sAdharmika sAdhu jo gItArtha hoya ane AcArya AdithI dUra koI kSetramAM vicaraNa karI rahyA hoya ane temAMthI eka koI sAdhune doSanI zuddhi mATe parihAratapa vahana karavAnuM hoya to bIjA gItArtha anupArihArika sAdhu tenA kalpAka arthAt pramukha bane che ane tenI nizrAmAM te parihAratapa vahana karI zake che. jo bannee eka sAthe doSa sevana karyuM hoya ane baMnene parihAratapa vahana karavAnuM hoya to eka sAdhunuM tapa pUrNa thayA pachI bIjA sAdhu tapa vahana karI zake che arthAt banne eka sAthe parihAratapa karI zakatA nathI kAraNa ke ekane kalpAka athavA anupArihArika rahevuM Avazyaka hoya che. aneka sAdharmika sAdhu vicaraNa karI rahyA hoya to temAMthI eka athavA anekane parihAratapa vahana karavAnuM hoya, to ekane kalpAka-agraNI tarIke sthApita karIne bAkI badhA sAdhu parihAratapa vahana karI zake che. jo koI pArihArika sAdhu rugNa hoya ane teNe koI doSanuM sevana hoya to e doSa sabaMdhI prAyazcittanI AropaNA pUrva tapamAM karI devI joIe. jo tenAmAM tapa vahana karavAnI zakti na hoya to te thoDA divasa mATe tapa karavuM choDI de ane sazakta thayA pachI te prAyazcitta vahana karIne pUrNa karI le. jo te pArihArika sAdhu sAmAnya rugNa hoya, teNe pArihArika tapanA samaya daramyAna anya doSanuM sevana karyuM hoya ane anupAhArika dvArA sevA karavAthI tapa vahana karI zakatA hoya to pUrvatapanI sAthe punaH prApta prAyazcitta Aropitta karI devuM joIe ane tenI yathAyogya sevA karAvavI joIe. te daramyAna jo rugNa sAdhu svastha athavA sazakta thaI jAya to teNe sevA na karAvavI joIe. svastha ane sazakta thayA pachI paNa jo te sevA karAve to tenuM paNa tene prAyazcitta Ave che, kAraNa ke parihAratapa karanAra sAdhu utsarga vidhithI koIno sahayoga ane sevA laI zakatA nathI. saMkSepamAM sAdhue potAnA prAyazcittarUpa parihAratapanuM vahana zIvratAthI pUrNa karavuM joIe ane
Page #97
--------------------------------------------------------------------------
________________ uddeza - 2 253 sAthe rahenArA anya sAdhuoe parihAratapa vahana karanArane te tapa karavAnI anukULatA ApavI joIe tathA jarUra hoya tyAre sevA paNa karavI joIe. rugNa sAdhuonI vaiyAvacca H 6 parihArakappaTThiyaM bhikkhuM gilAyamANaM No kappai tassa gaNAvaccheiyassa NijjUhittae / agilAe tassa karaNijjaM veyAvaDiyaM jAva tao rogAyaMkAo vippamukko, tao pacchA tassa ahAlahusae NAmaM vavahAre paTThaviyavve siyA / bhAvArtha :- parihArataparUpa prAyazcitta vahana karanAra sAdhu rogAdithI pIDita thaI jAya to tene gaNathI pRthak karavA, gaNAvacchedakane kalpatA nathI. te roga mukta na thAya tyAM sudhI tenI aglAnabhAve sevA karAve ane tyAra pachI te pArihArika sAdhune(vaiyAvacca karAvavA mATe) atialpa prAyazcittamAM prasthApita kare. 7 aNavaTTappaM bhikkhu gilAyamANaM No kappai tassa gaNAvaccheiyassa NijjUhittae agilAe tassa karaNijjaM veyAvaDiyaM jAva tao rogayaMkAo vippamukko, tao pacchA tassa ahAlahusae NAmaM vavahAre paTThaviyavve siyA / bhAvArtha :- anavasthApya sAdhu(navamA prAyazcittane vahana karanAra sAdhu) rogAdithI pIDita thaI jAya to tene gaNathI pRthak karavA, gaNAvacchedakane kalpatA nathI. te rogathI mukta na thAya tyAM sudhI tenI aglAnabhAve sevA karAve ane tyAra pachI anavasthApya sAdhune(sevA karAvavA mATe) atialpa prAyazcittamAM prasthApita kare. 8 pAraMciyaM bhikkhuM gilAyamANaM No kappai tassa gaNAvaccheiyassa NijjUhittae agilAe tassa karaNijjaM veyAvaDiyaM jAva tao rogAyaMkAo vippamukko, tao pacchA tassa ahAlahusae NAmaM vavahAre paTThaviyavve siyA / bhAvArtha :- pArAMcita sAdhu(dazamA prAyazcittane vahana karanAra sAdhu) rogAdithI pIDita thaI jAya to tene gaNathI pRthak karavA, gaNAvacchedakane kalpatA nathI. te rogamukta na thAya tyAM sudhI tenI aglAnabhAve sevA karAve ane tyAra pachI te pArAMcita sAdhune ati alpa prAyazcittamAM prasthApita kare. 9 khittacittaM bhikkhu gilAyamANaM No kappai tassa gaNAvaccheiyassa NijjUhittae / agilAe tassa karaNijjaM veyAvaDiyaM jAva tao rogAyaMkAo vippamukko, tao pacchA tassa ahAlahusae NAmaM vavahAre paTThaviyavve siyA / bhAvArtha :- vikSiptacitta- atyaMta bhaya ke zokathI vikSiptacittavALA glAna sAdhune gaNathI pRthak karavA, gaNAvacchedakane kalpatA nathI. te rogamukta na thAya tyAM sudhI tenI aglAnabhAve sevA karAve ane tyAra pachI tene atialpa prAyazcittamAM prasthApita kare. 10 dittacittaM bhikkhUM gilAyamANaM No kappai tassa gaNAvaccheiyassa NijjUhittae / agilAe tassa karaNijjaM veyAvaDiyaM jAva tao rogAyaMkAo vippamukko, tao pacchA tassa ahAlahusae NAmaM vavahAre paTThaviyavve siyA /
Page #98
--------------------------------------------------------------------------
________________ | 254 zrIvyavahAra sUtra bhAvArtha :- diptacitta- harSanA atirekathI mAnasika saMtulana gumAvelA glAna sAdhune gaNathI pRthaka karavA, gaNAvacchedakane kalpatA nathI. te rogamukta na thAya tyAM sudhI tenI aglAnabhAve sevA karAve ane tyAra pachI tene ati alpa prAyazcittamAM prasthApita kare. 11 jakkhAiTuM bhikkhaM gilAyamANaM No kappai tassa gaNAvaccheiyassa nnijjuuhitte| agilAe tassa karaNijja veyAvaDiyaM jAva tao rogAyaMkAo vippamukko, tao pacchA tassa ahAlahusae NAma vavahAre paTTaviyavve siyA / bhAvArtha - yakSAviSTa-kSanI pIDAthI pIDita thayelA glAna sAdhune gaNathI pRthakakaravA, te gaNAvacchedakane kalpatA nathI. te rogamukta na thAya tyAM sudhI tenI aglAnabhAve sevA karAve ane tyAra pachI arthAtu te rogamukta thAya tyAre tene atialpa prAyazcittamAM prasthApita kare. | 12 ummAyapattaM bhikkhu gilAyamANaM No kappai tassa gaNAvaccheiyassa NijjUhittae, agilAe tassa karaNijja veyAvaDiyaM jAva tao rogAyakAo vippamukko, tao pacchA tassa ahAlahusae NAma vavahAre paTTaviyavve siyA / bhAvArtha - unmAdaprApta-asthiramagajanA glAna sAdhune gaNathI pRthaka karavA, gaNAvacchedakane kalpatA nathI. te rogamukta na thAya tyAM sudhI tenI aglAnabhAve sevA karAve ane tyArapachI tene ati alpa prAyazcittamAM prasthApita kare. |13 uvasaggapattaM bhikkhuM gilAyamANaM No kappai tassa gaNAvaccheiyassa NijjUhittae / agilAe tassa karaNijjaM veyAvaDiyaM jAva tao rogAyaMkAo vippamukko, tao pacchA tassa ahAlahusae NAmaM vavahAre paTTaviyavve siyA / bhAvArtha - upasargane prApta thayelA glAna sAdhune gaNathI pRthak karavA, gaNAvacchedakane kalpatA nathI. te rogamukta na thAya tyAM sudhI tenI aglAnabhAve sevA kare tyAra pachI tene ati alpa prAyazcittamAM prasthApita kare. 14 sAhigaraNaM bhikkhuM gilAyamANaM No kappai tassa gaNAvaccheiyassa nnijjuuhitte| agilAe tassa karaNijja veyAvaDiyaM jAva tao rogAyaMkAo vippamukko, tao pacchA tassa ahAlahusae NAma vavahAre paTTaviyavve siyA / bhAvArtha - kalaha karanAra glAna sAdhune gaNathI pRthapha karavA, gaNAvacchedakane kalpatA nathI. te roga mukta na thAya tyAM sudhI tenI aglAnabhAve sevA karAve ane tyAra pachI tene ati alpa prAyazcittamAM prasthApita kare. |15 sapAyacchittaM bhikkhuM gilAyamANaM No kappai tassa gaNAvaccheiyassa NijjUhittae, agilAe tassa karaNijja veyAvaDiyaM jAva tao rogAyaMkAo vippamukko, tao pacchA tassa ahAlahusae NAmaM vavahAre paTTaviyavve siyA / bhAvArtha :- prAyazcittane prApta thayelA glAna sAdhune gaNathI pRthaka karavA gaNAvacchedakane kalpatA nathI. te rogamukta na thAya tyAM sudhI tenI aglAnabhAve sevA karAve ane tyAra pachI tene ati alpa prAyazcittamAM prasthApita 43.
Page #99
--------------------------------------------------------------------------
________________ uddezaka-2 255 16 bhatta-pANa-paDiyAikkhiyaM bhikkhuM gilAyamANaM No kappai tassa gaNAvaccheiyassa NijjUhittae agilAe tassa karaNijjaM veyAvaDiyaM jAva tao rogAyaMkAo vippamukko, tao pacchA tassa ahAlahusae NAmaM vavahAre paTThaviyavve siyA / bhAvArtha :- bhakta pratyAkhyAnI--yAvajIvananA anazananA pratyAkhyAna karanArA glAna sAdhune gaNathI pRthak karavA, gaNAvacchedakane kalpatA nathI. te rogamukta na thAya tyAM sudhI tenI aglAnabhAve sevA karAve ane tyAra pachI tene atialpa prAyazcittamAM prasthApita kare. 17 aTThAjAyaM bhikkhuM gilAyamANaM No kappai tassa gaNAvaccheiyassa NijjUhittae / agilAe tassa karaNijjaM veyAvaDiyaM jAva tao rogAyaMkAo vippamukko, tao pacchA tassa ahAlahusae NAmaM vavahAre paTThaviyavve siyA / bhAvArtha :- prayojanAviSTaziSyaprApti, pada pratiSThA Adi prAptinI tIvra icchAthI vyAkuLa thayelA glAna sAdhune gaNathI pRthak karavA, gaNAvacchedakane kalpatA nathI. te rogamukta na thAya tyAM sudhI tenI aglAnabhAve sevA karAve ane tyAra pachI tene ati alpa prAyazcittamAM prasthApita kare. vivecanaH prastuta sUtromAM bAra prakAranI vibhinna avasthAovALA sAdhuonI sevAnuM kathana che. saMyamI jIvanamAM sevAbhAva te mukhya guNa che. vaiyAvaccae eka prakAranuM AtyaMtara tapa che. saMyamI sAdhakanI sevAthI tenA saMyamapAlananI anumodanAno mahAmUlo lAbha maLe che. gacchamAM rahetA sarva sAdhuoe paraspara ekabIjAne sahAyaka thavuM jarUrI che. zrI ThANAMga sUtranA trIjA sthAnamAM tathA zrI bhagavatI sUtra zataka-8/8mAM navadIkSita, tapasvI ane glAna, A traNa prakAranA sAdhune anukaMpAne yogya kahyA che, tethI koI paNa avasthAmAM rahelA sAdhu jyAre glAna thAya(bImAra paDe) tyAre tenI sevA karavI, te sahavartI sAdhuonuM kartavya che ane tenA mATe sevAnI yathocita vyavasthA karAvavI te gaNAvacchedaka sAdhunI pharaja che. prastuta sUtromAM sUtrakArano Azaya e che ke koI paNa paristhitimAM ke prAyazcitta vahanakAlamAM glAna sAdhunI upekSA na karavI ke tene gaNathI pRthak karavA na joIe. jo tenI sevA karanAra sAdhu thAkI gayA hoya, khedano anubhava karatA hoya, to gaNAvacchedake anya sevAbhAvI sAdhuo dvArA tenI sevAnI vyavasthA karAvavI joIe. abhijJA- aglAna bhAve. sevAnuM kArya aglAnabhAve--koI paNa prakAranA kheda vinA thAya, to ja te ApyaMtaratapa ane nirjarAnuM kAraNa bane che. bhASyakAre amitAN zabdano artha 'rucipUrvaka athavA utsAhapUrvaka sevA karavI athavA svayaMnuM kartavya samajIne sevA karavI, A pramANe karyo che. glAna sAdhunI sevAnI yogya vyavasthA hoya to gacchanI tathA jinazAsananI pratiSThA vadhe che. temaja dharmanI prabhAvanA thAya che. yogya vyavasthAnA abhAvamAM rugNa sAdhunI sevA karavA, karAvavAmAM
Page #100
--------------------------------------------------------------------------
________________ 256 ] zrIvyavahAra sUtra upekSAvRtti thavAthI, sevA choDI devAthI, tene gacchathI pRthakkaravAthI gacchanI tathA jinazAsananI avahelanA athavA niMdA thAya che, tethI glAna sAdhunI aglAnabhAve sevA karavI joIe. LiqdattA -nikhituM-nivAranuM gacchathI dUra karavA athavA pRthaka karavA. bhASyakAra teno artha gaNamAM sAthe rahevA chatAM tenI sevAnI upekSA karavI', tevo kare che. bahAnA gAma vavahAre - yathAlaghuSka prAyazcitta. yathAnayvavAre pavana nAkha nirvikRtika kurvan pUrayati / yadi vA yathAladhuSke vyavahAre prasthApayitavyaM ya pratipanna vyavahAraH tapaH prAyazcitta evamevAlocanA-pradAna mAtrataH zuddhaH kriyate, kAraNe yatanayA pratisevanAt / -TIkA/bhASya gAthA-96. laghu prAyazcitta pAMca divasanuM hoya che, tene vigaya tyAga karIne pUrNa karI zakAya che athavA prathama AlocanA prAyazcittane paNa yathAlaghuSka prAyazcitta kahe che. te sarva jaghanya prAyazcitta che. jyAre viziSTa paristhitimAM atyaMta yatanApUrvaka doSasevana thayuM hoya, atyalpa maryAdA bhaMga thayo hoya athavA paravaza avasthAmAM maryAdA bhaMga thayo hoya, tyAre kevaLa AlocanA prAyazcittathI ja zuddhi thAya che, tene tArUpa prAyazcitta apAtuM nathI, te yathAlaghuSka prAyazcitta che. prastuta prasaMgamAM vavAre zabda prayoga prAyazcitta arthamAM che kAraNa ke vyavahAra, AlocanA, vizuddhi ane prAyazcitta, A ekArthaka zabdo che. parihAratA karatAM koI sAdhu bImAra thAya ane anya sAdhunI sevA levI paDe to te sevA levA mATe tene atyalpa prAyazcitta ApavAmAM Ave che. A sUtromAM ane AgaLanA sUtromAM AcArya, upAdhyAyano nirdeza na karatAM gaNAvacchedakano nirdeza karyo che, tethI spaSTa thAya che ke gacchamAM sevA ane prAyazcittanA kAryonI mukhya javAbadArI gaNAvacchedaka nI hoya che. anavasthApya ane pAracita sAdhunI upasthApanA:|18 aNavaThThappaM bhikkhaM agihibhUyaM No kappai tassa gaNAvaccheiyassa uvaTThAvittae / bhAvArtha :- gaNAvacchedakane anavasthApya (navamA prAyazcittane vahana karanArA) sAdhune gRhasthaveza dhAraNa karAvyA vinA saMyamamAM upasthApita karavA kalpatA nathI. | 19 aNavaTThappaM bhikkhU gihibhUyaM kappai tassa gaNAvaccheiyassa uvaTThAvittae / bhAvArtha :- gaNAvacchedakane anavasthApya (navamA prAyazcittane vahana karanArA) sAdhune gRhasthaveza dhAraNa karAvyA pachI saMyamamAM upasthApita karavA kahyuM che. 20 pAraMciyaM bhikkhaM agihibhUyaM No kappai tassa gaNAvaccheiyassa uvaTThAvittae / bhAvArtha :- gaNAvacchedakane pAraMcita (dasamA prAyazcittane vahana karanArA) sAdhune gRhasthaveza dhAraNa karAvyA vinA saMyamamAM upasthApita karavA kalpatA nathI. 21 pAraMciyaM bhikkhu gihibhUyaM kappai tassa gaNAvacacheiyassa uvaTThAvittae /
Page #101
--------------------------------------------------------------------------
________________ uddezaka-ra | 257] bhAvArtha :- gaNAvacchedakane pAraMcita (dasamA prAyazcittanuM vahana karanArA) sAdhune gRhasthaveza dhAraNa karAvyA pachI saMyamamAM upasthApita karavA kahyuM che. |22 aNavaTThappaM bhikkhaM pAraMciyaM vA bhikkhuM agihibhUyaM vA gihibhUyaM vA, kappai tassa gaNAvaccheiyassa uvaTThAvittae, jahA tassa gaNassa pattiyaM siyA / bhAvArtha :- anavasthApya sAdhu ke pAraMcita sAdhuo dvArA gaNanuM hita saMbhavita hoya, to gRhasthano veza dhAraNa karAvyA pachI athavA gRhasthano veza dhAraNa karAvyA vinA paNa saMyamamAM pharIne upasthAna karavA gaNAvacchedakane kahyuM che. vivecanaH prastuta sUtromAM anavasthApya ane pAraMcita prAyazcittanuM vahana karatAM sAdhune gaNamAM levA mATe utsarga ane apavAdanuM kathana che. sAmAnya rIte navamA ane dazamA prAyazcittane yogya sAdhune jaghanya chamAsa ane utkRSTa bAra varSa sudhInuM viziSTa tArUpa prAyazcitta apAya che ane tapa pUrNa thAya, tyAre tene ekavAra gRhasthano veza dhAraNa karAvavAmAM Ave che ane tyAra pachI tene chedopasthApanIya cAritra ApavAmAM Ave che. uparyukta cAra sUtromAM gRhasthano veza dhAraNa karAvavAnuM vidhAna karIne pAMcamA sUtramAM tenA apavAdanuM kathana che. koI viziSTa vyaktine gRhastha veza dhAraNa karAvavo ucita na lAge to gaNAvacchedaka te sAdhune gRhastha veza dhAraNa karAvyA vinA ja gaNamAM laI zake che. gaNAvacchedaka gacchanuM athavA jinazAsananuM atyadhika hita thAya, te rIte svataMtra rIte nirNaya karI zake che. bhASyakAre te sAdhune gRhasthano veza dhAraNa na karAvavAnA kAraNo kahyA che, yathA- (1) je sAdhue koI rAjAne bodha pamADIne zAsana rasika banAvyA hoya. (2) jene gRhasthano veza dhAraNa na karAvavAno koI rAjAno Agraha hoya. (3) prAyazcitta prApta sAdhu athavA AcAryanA aneka ziSyono gRhastha veza dhAraNa na karAvavAno Agraha hoya. (5) te prAyazcitanA saMbaMdhamAM be gaNomAMvivAda hoya ityAdi paristhitiomAM tathA anya paNa tevA kAraNothI te sAdhune gRhasthano veza dhAraNa karAvyA vinA paNa upasthApanA karI zakAya che. akRtyasevanano AkSepa tathA tenI nirNaya vidhiH23 do sAhammiyA egayao viharaMti, ege tattha aNNayara akiccaTThANaM paDisevittA AloejjA- ahaM NaM bhaMte ! amugeNaM sAhuNA saddhiM imammi kAraNammi pddisevii| se ya pucchiyavve- kiM ajjo ! paDisevI udAhu apaDisevI ? se ya vaejjA paDisevI, parihArapatte / se ya vaejjA-No paDisevI No parihArapatte / jaM se pamANaM vayai se pamANAo ghetavve / se kimAhu bhaMte ? saccapaiNNA vavaIRI | bhAvArtha :- be sAdharmika sAdhu eka sAthe vicaratA hoya, temAMthI eka sAdhu koI akRtya sthAnanI pratisevanA karIne AlocanA kare ke he bhagavana! meM amuka sAdhu sAthe amuka kAraNasara doSanuM sevana karyuM
Page #102
--------------------------------------------------------------------------
________________ 258 | zrIvyavahAra sUtra che. te A pramANe kahe tyAre AcAryAdie bIjA sAdhune (doSa sevananI AlocanA karanAra sAdhue je sAdhunI sAthe pote pratisevanA karavAnuM kahyuM hoya te sAdhune)pUchavuM joIe ke te Arya! zuM tame pratisevI cho ke apratisavI? arthAtu tame doSanuM sevana karyuM che ke nahIM? jo te kahe ke meM doSa sevana karyuM che, to te prAyazcittane prApta thAya che ane jo te kahe ke meM doSa sevana karyuM nathI, to te prAyazcittane prApta thatAM nathI. te svayaM je pramANa Ape tenAthI nirNaya karavo joIe. prazna- he bhagavAna ! A pramANe kahevAnuM zuM kAraNa che? uttara- satya pratijJAvAna sAdhuonA satya kathana para vyavahArano(prAyazcittano) AdhAra hoya che. vivecana : prastuta sUtramAM doSano AkSepa tathA tenA nirNayanI vidhinuM pratipAdana che. sAthe vicaraNa karanArA be sAdhuomAM kyAreka paraspara vaimanasyano bhAva jAgRta thAya, tyAre guru pAse AvIne eka sAdhu potAnA doSanI AlocanA kare ke meM sAthe rahelA A sAdhu sAthe amuka doSanuM sevana karyuM che. A rIte potAnA doSanI AlocanA sAthe bIjA sAthI sAdhu para doSAropaNa kare che. A prakAranI paristhitimAM AlocanA sAMbhaLanAra gItArtha sAdhue bIjA sAdhunI vAta yathArtha rIte sAMbhaLyA pachI nirNaya karavo joIe. jo AlocanA karanAra satya kathana karI rahyA hoya paraMtu anya sAdhu potAno doSa svIkAre nahIM ane Alocaka tene pramANita paNa karI zake nahIM, tyAre doSano asvIkAra karanArane koI prAyazcitta apAtuM nathI. kAraNa ke savA vavadhArA sAdhu satyavacananI pratijJAvALA hoya che, tethI svayaMnA doSa svIkAra para ja tene prAyazcitta ApI zakAya che. pramANa vinA phakta koInA kahevAthI tene prAyazcitta ApI zakAtuM nathI. AlocanA karanAra potAnA kathananI satyatAne pramANita kare, temaja gItArtha sAdhune tenA pramANonI satyatA spaSTa thaI jAya ane te sAdhu doSano svIkAra kare, to ja tene prAyazcitta ApI zakAya che. kyAreka doSa pramANita thavA chatAM paNa te sAdhu teno svIkAra na kare to prAyazcitta dAtA gacchanA anya gItArtha sAdhuonI salAha laI tenuM prAyazcitta jAhera karI zake che ane te sAdhu prAyazcittano asvIkAra kare, to tene gacchathI alaga paNa karI zake che.(bRhatkalpa, udde.-4, sUtra-30) saMkSepamAM gaccha pramukha phakta eka pakSanA kathanathI nirNaya tathA vyavahAra na kare. ubhaya pakSanA kathanane sAMbhaLIne gacchanA anuzAsana mATe ucita nirNaya karIne prAyazcitta Ape. saMyama tyAgano saMkalpa tathA punarAgamana - 24 bhikkhU ya gaNAo avakkamma ohANuppehI vajjejA, se ya aNohAie icchejjA doccaM pi tameva gaNaM uvasaMpajjittANaM viharittae / tattha NaM therANaM imeyArUve vivAe samuppajjitthA- imaM bho ! jANaha kiM paDisevI, apaDisevI ? se ya pucchiyavve- kiM paDisevI, apaDisevI ? se ya vaejjA- paDisevI parihArapatte / se ya vaejjA- No paDisevI No parihArapatte / jaM se pamANaM vayai se pamANAo ghetavve / se kimAhu bhaMte ? saccapaiNNA vavahArA / bhAvArtha - koI sAdhu saMyamano tyAga karavAnI icchAthI gaNamAMthI nIkaLI jAya ane pachI asaMyamanuM sevana karyA vinA ja te pharI potAnA gaNamAM pAchA AvavA Icche tyAre tene gaNamAM svIkAravAnA viSayamAM
Page #103
--------------------------------------------------------------------------
________________ | uddezaka-2 259 ] sthaviromAM paraspara vivAda utpanna thaI jAya (teo paraspara kahevA lAge) ke zuM tame jANo cho ke teNe doSanuM sevana karyuM che ke doSanuM sevana karyuM nathI? (te samaye) sthaviroe te sAdhune ja pUchavuM joIe ke prazna- te doSasevana karyuM che ke doSasevana karyuM nathI? uttara- jo te kahe ke- hA, meM doSasevana karyuM che. to te prAyazcittane prApta thAya che ane jo te kahe ke meM doSasevana karyuM nathI, to te prAyazcittane prApta thatA nathI ane te svayaM je pramANa Ape tenAthI nirNaya karavo joIe. prazna- he bhagavan! A pramANe kahevAnuM zuM kAraNa che? uttara- satya pratijJAvAna sAdhuonA satya kathana para vyavahAra-prAyazcittano AdhAra hoya che. vivecana : prastuta sUtramAM saMyamano tyAga karavAnA saMkalpathI anyatra gayelA sAdhu vicAra parivartanathI turaMta gaNamAM pAchA AvavAnI icchA kare, tyAre tenI sadoSatA ke nirdoSatAnuM parIkSaNa karyA pachI tene prAyazcitta ApavAnuM vidhAna che. pAchA AvanAra sAdhu potAnA vicAra parivartananuM tathA tenA kAraNonuM spaSTIkaraNa karI gacchamAM rahevA icche tyAre gacchanA gItArtha sthavironA vicAromAM ekarUpatA na hoya arthAt koIne saMdeha thAya ke ATalA samayamAM teNe avazya koI paNa doSanuM sevana karyuM haze. te samaye gaccha pramukha te sAdhune pUche athavA anya koI pAsethI jANakArI meLavIne nirNaya kare. jo pramANita jANakArI na maLe to te sAdhunA javAba anusAra ja nirNaya karavo joIe arthAt te doSa sevanano svIkAra kare to tene tenuM prAyazcitta Ape ane jo te doSano svIkAra na kare to koInA saMdehamAtrathI tene prAyazcitta ApI zakAtuM nathI, paraMtu saMyama choDavAnA saMkalpanuM tathA te saMkalpathI anyatra javAnuM yathAyogya prAyazcitta ApIne tene gacchamAM rAkhI zakAya che. ekapakSIya sAdhune pada pradAna :| 25 egapakkhiyassa bhikkhussa kappai Ayariya-uvajjhAyANaM ittariyaM disaM vA aNudisa vA uddisittae vA dhArettae vA, jahA vA tassa gaNassa pattiya siyA / bhAvArtha :- ekapakSIya arthAt eka ja AcAryanI pAse dIkSA ane zruta grahaNa karanAra eka gacchavartI sAdhune thoDA samaya mATe athavA jIvana paryata AcArya athavA upAdhyAya pada para sthApita karavA athavA tenI nizrA dhAraNa karavI kahyuM che athavA paristhitivaza kyAreka jemAM gaNanuM hita hoya tema paNa karI zakAya che. vivecana : prastuta sUtramAM AcArya ke upAdhyAyanA pada mATenI AvazyakatAnuM kathana che. gacchanA AcArya, upAdhyAye saMghanI vyavasthA vyavasthita rIte jaLavAI rahe, te mATe potAnI upasthitimAM ja anya yogya AcArya, upAdhyAyane niyukta karI levA joIe. AcArya ke upAdhyAyanuM pada kyAreka alpakAla mATe ane kyAreka mAvajIvana mATe apAya che. a5kAlIna padaniyuktinA kAraNaH- (1) vartamAna AcAryane koI viziSTa roganI cikitsA karAvavA
Page #104
--------------------------------------------------------------------------
________________ 20 zrIvyavahAra sUtra athavA viziSTa tapasAdhanA mATe, alpasamaya mATe saMghabhArathI mukta thavAnuM hoya. (2) vartamAna AcAryane anya AcArya ke upAdhyAyanI pAse adhyayana karavA athavA tene adhyayana karAvavA temaja sahayoga ApavA javAnuM hoya. (3) padaniyuktinA samaye yogya sAdhunuM Avazyaka adhyayana apUrNa hoya ityAdi paristhitiomAM alpa samaya mATe pada apAya che. jIvanaparyaMtanI padaniyuktinA kAraNa H- (1) AcArya, upAdhyAyane potAno mRtyu samaya najIka hovAnuM jJAna thAya. (2) ativRddhAvasthA athavA lAMbA samayano asAdhya roga thAya. (3) AcArya, upAdhyAyane jinakalpa Adi koI viziSTa sAdhanA karavI hoya. A paristhitimAM AcArya padayogya sAdhune yAvajjIvana mATe pada ApI zake che. AcArya ane upAdhyAya padanI yogyatA mATe anya guNonI sAthe te sAdhu ekapakSIya hovA jarUrI che. prastuta prasaMgamAM sUtrakAre ekapakSIyatAnuM mukhyatAe kathana karyuM che. prApavivassa micusta :- bhASyakAre ekapAkSika zabdanI vyAkhyA A pramANe ApI che- duviho ya egapakkhI, pavajja suha ya hoI nAyavyo / suttammi pAvAvaLa, pavannAr dyutivArI / vya. bhASya. gA. 325 bhAvArtha- eka pAkSika be prakAranA hoya che. 1. zrutathI ra. pratrayAthI. jeNe eka gurunI pAse vAcanA grahaNa karI hoya athavA jenuM zrutajJAna tathA ardhajJAna AcAryAdinI samAna hoya, temAM bhinnatA na hoya te zrutathI ekapAkSika kahevAya che. je eka kula, gaNa tathA saMghamAM pravrujita thaI eka gacchamAM ja sthiratAthI rahetA hoya athavA jeNe eka gacchavartI sAdhuonI sAthe nivAsa, adhyayana, Adi karyA hoya te pravrajyAthI ekapAtmika kahevAya che. bhASyakAre A be padanA AdhAre tenI caubhaMgI karI che. (1) zrutathI ekapAkSika ane pravrajyAthI ekapAkSika hoya (2) zrutathI ekapAkSika ane pravrajyAthI ekapAkSika na hoya (3) zrutathI ekapAkSika na hoya paNa pratrajyAthI ekapAkSika hoya (4) zrutathI ekapAkSika na hoya ane prayAthI paNa ekapAkSika na hoya. uparokta cAra bhaMgamAMthI pada pradAna mATe prathama bhaMga zreSTha che. zrutathI eka pAkSika sAdhu vAcanA dvArA, temaja pUrvAcAryonI paraMparAnusAra prarUpaNA dvArA ziSyone saMtuSTa karI zake che ane pravrajyAthI eka pAkSika sAdhune sahavartI anya sAdhuo sAthe AtmIyatA hovAthI anuzAsana sahaja rIte thAya che, gacchamAM premabhAva ane saMgaThana baLa vadhe che ane gacchanA sarva sAdhuono sarvAMgI vikAsa thaI zake che. jo te sAdhu zrutathI ekapAkSika na hoya, to anya sAdhuo sAthe tarka-vitarka temaja vAda-vivAda thayA kare che ane pravrajyAthI ekapAkSika na hoya, to te sAdhu sAthe gacchanA anya sAdhuone AtmIyatA na hovAthI, tenA vacana para vizvAsa raheto nathI ane vyavasthita anuzAsana thaI zakatuM nathI, tethI zrutathI ane pravrajyAthI eka pAkSika sAdhune ja AcArya, upAdhyAyanuM pada pradAna karAya che. ApavAdika paristhitimAM gacchanA sarva sAdhuonuM hita thAya, te pramANe prasaMgocita nirNaya AcArya laI zake che. pArihArika ane apArihArikono paraspara vyavahAra: 26 bahave pArihAriyA bahave apArihAriyA icchejjA egayao egamAsaM vA
Page #105
--------------------------------------------------------------------------
________________ | uddezaka-2 [ 21 ] dumAsaM vA timAsaM vA cAumAsaM vA paMcamAsaM vA chammAsaM vA vatthae / te aNNamaNNaM saMbhuMjaMti, aNNamaNNaM No saMbhuti mAsaM te, tao pacchA savve vi egayao saMbhujati / bhAvArtha :- aneka pArihArika ane aneka apArivArika sAdhu jo eka, be, traNa, cAra, pAMca ke che, mahinA sudhI sAthe rahevA icche, to pArihArika sAdhu sAthe pArivArika sAdhu ane apArihArika sAdhu sAthe apArivArika sAdhu rahI zake che, sAthe besIne AhAra grahaNa karI zake che. pArihArika sAdhu apArivArika sAdhu sAthe besI zakatA nathI ane sAthe besIne bhojana karI zakatA nathI. (cha mAsanuM pArivArika tapa karanArA pArivArika sAdhu cha mAsanuM prAyazcitta tapa pUrNa thayA pachI) eka mAsa pAraNAnA vyatIta thayA pachI sAthe besI AhAra karI zake che. | 27 parihArakappaTThiyassa bhikkhussa No kappai asaNaM vA jAva sAimaM vA dAuM vA aNuppadAuM vA / therA ya NaM vaejjA- imaM tA ajjo ! tuma eesiM dehi aNuppadehi vA ? evaM se kappai dAuM vA aNuppadAuM vA / kappai se levaM aNujANAvettae, aNujANaha bhaMte ! levAe ? evaM se kappai levaM samAsevittae / bhAvArtha :- apArihArika sAdhue, pArihArika sAdhune azana, pAna, khAdima ke svAdima, A cAre prakArano AhAra Apavo athavA nimaMtraNa ApavuM kalpatuM nathI. jo sthavira kahe ke he Arya ! tame A AhAra pArivArika sAdhuone Apo athavA nimaMtraNa karo, to apArivArika sAdhue pArivArika sAdhune AhAra Apavo athavA nimaMtraNa karavuM kalpa che. parihArakalpasthita sAdhu jo lepa (vI Adi vigaya) levA icche to sthaviranI AjJApUrvaka laI zake che. pArihArika sAdhu sthavira bhagavAnane pUche ke he bhagavana! mane ghI Adi vigaya levAnI AjJA pradAna karazo? ane sthavira AjJA Ape, to tene ghI Adi vinayanuM sevana karavuM kalpa che. | 28 parihArakappaTThie bhikkhU saeNaM paDiggaheNaM bahiyA appaNo veyAvaDiyAe gacchejjA / therA ya NaM vaejjA- paDiggAhehi ajjo ! ahaM pi bhokkhAmi vA pAhAmi vA / evaM se kappai paDiggAhettae / tattha se No kappai aparihArieNaM parihAriyassa paDiggahaMsi asaNaM vA jAva sAimaM vA bhottae vA pAyae vA, kappai se sayaMsi vA paDiggahaMsi sayaMsi vA palAsagaMsi, sayaMsi vA kamaNDalaMsi, sayaMsi vA khubbhagaMsi, pANisi vA uddhaTu-uddhaTu bhottae vA pAyae vA / esa kappo aparihAriyassa prihaariyaao| bhAvArtha - parihArakalpamAM sthita sAdhu potAnA pAtra grahaNa karI potAnA mATe AhAra levA jAya ane tene jatAM joIne jo sthavira kahe ke he Arya! mArA yogya AhAra pANI paNa lAvajo, huM te vAparIza e pramANe kahe to tene sthavirane mATe AhAra lAvavA kahyuM che. apArihArika sthavirane pArivArika sAdhunA pAtramAM AhAra pANI Adi vAparavA kalpatA nathI,
Page #106
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrIvyavahAra sUtra paraMtu tene potAnA pAtramAM, potAnA palAsaka (mAtraka)mAM, potAnA jaLapAtramAM, potAnA khobAmAM athavA hAthamAM laIne AhArAdi vAparavA kalpe che. A apArihArika sAdhuno pArihArika sAdhunI apekSAe AcAra kahyo che. 22 29 parihArakappaTThie bhikkhu therANaM paDiggaheNaM bahiyA therANaM veyAvaDiyAe gacchejjA, therA ya NaM vaejjA - paDiggAhehi ajjo ! tumaMpi pacchA bhokkhasi vA pAhisi vA / evaM se kappai paDiggAhettae / tattha se No kappai parihArieNaM aparihAriyassa paDiggahaMsi asaNaM vA va sAimaM vA bhottara vA pAyae vA / kappai se sayaMsi vA paDiggahaMsi, sayaMsi vA palAsagaMsi, sayaMsi vA kamaNDalaMsi, sayaMsi vA khuvvagaMsi, sayaMsi vA pANisi uddhaTTu-uddhaTTu bhottae vA pAyae vA / esa kappo parihAriyassa aparihAriyAo / bhAvArtha :- parihArakalpamAM sthita sAdhu sthaviranA pAtrane laI temanI vaiyAvacca karatAM teo mATe AhAra pANI levA jAya tyAre sthavira sAdhu tene kahe, ke he Arya ! tamArA mATe paNa AhAra-pANI sAthe letA Avajo ane pachI AhAra-pANI vAparI lejo. sthavira sAdhu A pramANe kahe, to tene sthaviranA pAtramAM potAnA mATe paNa AhAra-pANI lAvavA kalpe che. paraMtu apArihArika sthaviranA pAtramAM pArihArika sAdhune AhArAdi vAparavA kalpatA nathI. tene potAnA ja pAtramAM, potAnA palAsaka-mAtraka pAtramAM, potAnA kamaMDala-jalapAtramAM, potAnA khobAmAM athavA hAthamAM laIne vAparavuM kalpe che. A pArihArika sAdhuno apArihArika sAdhunI apekSAe AcAra kahyo che. vivecanaH prastuta sUtromAM pArihArika-apArihArika sAdhuonA parasparanA vyavahAranuM nirUpaNa che. sAmAnya rIte pArihArika sAdhuno apArihArika sAdhu sAthe AhAra-pANInA AdAna-pradAnano vyavahAra hoto nathI. teo eka sthAnamAM rahevA chatAM pota-potAno AhAra kare che. bhASyakAre pArihArika sAdhu apArihArika sAdhu sAthe AhAra kyAre kare ? tenuM spaSTIkaraNa ApyuM che ke eka mAsanuM parihAratapa karanAra sAdhu parihAra tapanA eka mAsa ane tapa pUrNa thayA pachI pAraNAnA pAMca divasa, ema kula pAMtrIsa divasa judo AhAra kare che. tyAra pachI te apArihArika sAdhu sAthe eka mAMDalAmAM AhAra kare che. A rIte be mAsanuM parihAratapa karanAra sAdhu be mahinA ane dadivasa sudhI judo AhAra kare che. traNa mAsanuM parihAra tapa karanAra sAdhu traNa mAsa ane paMdara divasa, cAramAsanuM parihAra tapa karanAra sAdhu cAramAsa ane vIza divasa, pAMcamAsanuM parihAra tapa karanAra sAdhu pAMca mAsa ane pacIza divasa tathA cha mAsanuM parihAra tapa karanAra sAdhu cha mAsa ane trIsa divasa (ekamAsa) sudhI judo AhAra kare che. A rIte parihAra tapanI samAptinA eka mahinA pachI pArihArika-apArihArika sAdhuo eka sAthe AhAra kare che. parihAratapa karanAra sAdhu svayaMno AhAra svayaM lAve che. tene koInA AhAra Adi levA ke devA
Page #107
--------------------------------------------------------------------------
________________ uddezaka ra 23 kalpatA nathI te sAmAnya vidhAna che paraMtu pArihArika sAdhu tapa karatA azakta thaI jAya, potAnA AhAra-pANI lAvI zakavA samartha na hoya, to sthavira muninI AjJAthI anya apArihArika sAdhu tene AhAra-pANI lAvI Ape che ane pote lAvelA AhAra-pANInuM niyaMtraNa karI zake che. pArihArika sAdhune thI Adi vigayanI jarUra hoya to sthavira muninI AjJAthI vigaya sevana karI zake che. kyAreka koI pArihArika sAdhu sthavira muninI AjJAthI koI apArihArika sthavira sAdhunI sevA mATe gayA hoya, to paNa sAmAnya rIte potAno ane apArihArika sAdhuno AhAra alaga-alaga lAve che. kayAreka sthavira muni mATe AhAra levA jatAM samaye jo sthavira muni AjJA Ape to sthavira muninA pAtramAM temanA AhAranI sAthe potAnA paNa AhArAdi lAvI zake che. athavA potAnA pAtrAmAM sthaviranI AjJAthI sthavira mATe AhAra-pANI lAvI zake che. A rIte koI viziSTa paristhitimAM pArihArika apArihArika sAdhuo AhAra sAthe lAve che, paraMtu teo pota-potAnA pAtramAM athavA potAnA hAthamAM potAno AhAra grahaNa karIne svataMtra rIte vApare che, teo ekabIjAnA pAtramAM AhAra vAparatA nathI. anya sAdhuo mATe sAthe AhAra lAvatAM potAnA rUkSa AhArane koI vigayano lepa lAgI jAya, to te sthaviranI AjJAthI vAparI zake che. || uddezaka-ra saMpUrNa //
Page #108
--------------------------------------------------------------------------
________________ [ 264 ] zrIvyavahAra satra uddezaka-3 prAkkathana chaRORDROBORROR A uddezakamAM gaNadhAraka, AcArya, upAdhyAya, gaNAvacchedaka Adi padanI yogyatA-ayogyatAnuM vistRta varNana che. te uparAMta AcArya Adi pada para rahIne athavA padano tyAga karIne vratano bhaMga karanAra sAdhu punaH dIkSita thAya, to tene mATe pada pradAnanA niyamo tathA vidhinuM vidhAna che. samasta sAdhu samudAyamAM mukhya sAta padavIo che, yathA(1) AcArya - je zramaNa jJAna, darzana, cAritra, tapa ane vIrya, A pAMca AcAranuM svayaM pAlana kare ane bIjA pAse karAve, caturvidha saMghanA nAyaka, saMghanA anugraha-nigrahamAM kuzaLa, ziSyonI sAraNA-vAraNAmAM dakSa hoya ane ATha saMpadAthI saMpanna hoya, tene AcArya kahe che. (2) upAdhyAya :- je zramaNa dvAdazAMgInA jJAtA ane ziSyonA adhyayanamAM apramatta hoya, ziSyone grahaNa zikSA ane Asevana zikSAno bodha Ape, AlocanA karAve, tene upAdhyAya kahe che. (3) pravartaka - je zramaNa AcArya dvArA nirdiSTa vaiyAvaccAdi kAryomAM sahavartI sAdhuonI yogyatA ane ruci anusAra tene niyukta kare che, te pravartaka che. A pada AcArya tulya uttama sAdhune ja apAya che. (4) sthavira :- je zramaNa anya sAdhuonA saMyama zaithilyane joIne athavA saMyamathI vicalita thatAM hoya tene sthira kare, te sthavira che. (5) gaNiH- je zramaNa gaNanA sAdhu samudAyanA svAmI hoya, sAdhvIonI paNa vyavasthA karatA hoya, te gaNi che athavA eka mukhya AcAryanI nizrAmAM aneka AcAryo hoya che. temAM mukhya AcAryane gaNi kahe che. () gaNadhara(gaNanAyaka) :- gaNane dhAraNa karIne, saMghADAnA pramukha banIne svataMtra vicaraNa karanAra gaNadhAraka sAdhune gaNadhara kahe che. (7) gaNAvacchedaka-je zramaNa sahavartI sAdhuonA AhAra-pANI, vastra, pAtra, sthAna, auSadhopacAra, prAyazcitta Adi sarva vyavasthA kare, saMkSepamAM gacchanA saMcAlaka sAdhune gaNAvacchedaka kahe che. A sAta padavImAMthI sUtrakAre AcArya, upAdhyAya ane gaNAvacchedaka nI yogyatAnuM kathana karyuM upAdhyAya padanI yogyatA :- traNa varSanI dIkSAparyAyavALA saMyama kuzaLa, akhaMDa cAritravAna Adi guNothI saMpanna tathA (1) Avazyaka sUtra (2) uttarAdhyayana sUtra (3) dazavaikAlika sUtra (4) AcArAMga sUtra (5) nizItha sUtra. A pAMca AgamanA dhAraka sAdhune upAdhyAya pada upara niyukta karI zakAya che. AcArya padanI yogyatA - pAMca varSanI dIkSA paryAyavALA saMyama kuzaLa, akhaMDa cAritravAna Adi guNothI saMpanna tathA (1) Avazyaka sUtra (2) uttarAdhyayana sUtra (3) dazavaikAlika sUtra (4) AcArAMga sUtra (5) sUyagaDAMga sUtra (6) nizItha sUtra (7) dazAzrutaskaMdha sUtra (8) bRhatkalpasUtra (9) vyavahAra
Page #109
--------------------------------------------------------------------------
________________ pAuthanuM | 25 ] sUtra. A nava AgamanA dhAraka sAdhune AcArya pada upara niyukta karI zakAya che. gaNAvacchedaka padanI yogyatA :- ATha varSanI dIkSA paryAyavALA, saMyamakuzaLa-akhaMDa cAritryavAna Adi guNothI saMpanna tathA (1) Avazyaka sUtra (2) dazavaikAlika sUtra (3) uttarAdhyayana sUtra (4) AcArAMga sUtra (5) sUyagaDAMga sUtra (6) ThANAMga sUtra (7) samavAyAMga sUtra (8) nizItha sUtra (9) dazAzrutaskaMdha sUtra (10) bRhatkalpa sUtra (11) vyavahAra sUtra. A agiyAra AgamanA dhAraka sAdhune gaNAvacchedaka pada upara niyukta karI zakAya che. koI vizeSa paristhitimAM anya guNothI saMpanna yogya sAdhu hoya to tene Avazyaka dIkSAparyAya ane zruta kaMThastha na hoya to paNa AcArya ke upAdhyAya pada para niyukta karI zakAya che. * cAlIza varSathI ochI uMmaranA tathA traNa varSanI dIkSAparyAyathI ochA saMyama paryAyavALA sAdhue AcArya, upAdhyAyanI nizrA vinA svataMtra vicaraNa karavuM athavA rahevuM kalpatuM nathI ane sAdhvIoe AcArya, upAdhyAya temaja pravartinI, A traNathI rahita gacchamAM rahevuM na joIe. temAMthI koIno kALa dharma thAya, tyAre paNa e pada para anyane niyukta karavA Avazyaka che. * AcAryAdi pada para rahIne cothAvratano bhaMga karanAra sAdhu jIvana paryata koIpaNa pada pAmI zakatA nathI. pada tyAga karIne cothA vratano bhaMga karanAra sAdhune traNa varSa pachI yogya hoya to koI paNa pada para niyukta karI zakAya che. * jo padavIdhara koI bIjAne potAnA pada para niyukta karyA vinA saMyama choDI de ane pachI pharI dIkSA aMgIkAra kare, to tene koI pada ApI zakAtuM nathI. jo te potAnuM pada anyane soMpIne jAya athavA sAmAnya sAdhu saMyama tyAgIne jAya to pharI dIkSA lIdhA pachI yogya hoya to tene yathAyogya samaye AcAryAdi pada ApI zakAya che. * eka ke aneka bahuzruta sAdhu athavA AcArya Adi prabaLa kAraNathI paNa anekavAra juTha, kapaTa, prapaMca, asatya AkSepa Adi apavitra pApakArI kArya kare, to tene jIvana paryata koIpaNa pada ApI zakAtuM nathI. A rIte A uddezakamAM padavIdhArI sAdhuonI mukhyatAe viSaya nirUpaNa che.
Page #110
--------------------------------------------------------------------------
________________ 2 | zrIvyavahAra sUtra uddezaka-3 PET/P/2/2eeeeee gaNadhArakanI yogyatA :| 1 bhikkhU ya icchejjA gaNaM dhArettae, bhagavaM ca se apalicchaNNe evaM se No kappai gaNaM dhArittae / bhagavaM ca se palicchaNNe, evaM se kappai gaNaM dhArettae / bhAvArthaH- koI sAdhu gaNane dhAraNa karavA arthAt gaNanA agraNI thavA icche ane te sUtrajJAna AdinI yogyatAthI rahita hoya to tene gaNa dhAraNa karavo kalpato nathI. jo te sAdhu sUtrajJAna AdinI yogyatAthI yukta hoya, to tene gaNa dhAraNa karavA kahyuM che. | 2 bhikkhU ya icchejjA gaNaM dhArettae, No se kappai there aNApucchittA gaNaM dhArettae, kappai se there ApucchittA gaNaM dhArettae / therA ya se viyarejjA evaM se kappai gaNaM dhArettae, therA ya se No viyarejjA evaM se No kappai gaNaM dhArettae / jaNNaM therehiM aviiNNaM gaNaM dhArei se saMtarA chae vA parihAre vA, je sAhammiyA uTThAe viharati, Natthi Na tesiM kei chee vA parihAre vA / bhAvArtha - koI sAdhu gaNa dhAraNa karavA icche to tene sthavirone pUchyA vinA gaNa dhAraNa karavo kalpato nathI, sthavirone pUchIne gaNadhAraNa karavA kahyuM che. sthavira muni anujJA pradAna kare to gaNa dhAraNa karavo kalpa che, sthavira muni anujJA pradAna na kare to gaNa dhAraNa karavo kalpato nathI. jo sthavironI anujJA prApta karyA vinA ja gaNa dhAraNa kare che, to te maryAdAnuM ullaMghana karavAnA kAraNe dIkSAcheda athavA tapa prAyazcittane prApta thAya che. je sAdharmika sAdhuo tenI(AjJA aprApta gaNadhArakanI) pramukhatAmAM vicare che, te dIkSAcheda athavA tapa prAyazcittane prApta thatA nathI. vivecana : prastuta sUtromAM gaNadhArakanI yogyatAnuM kathana che. gaNane dhAraNa be prakAre thAya che. (1) thoDA sAdhuonA samUhanA pramukha-mukhya banIne vicaraNa karavuM athavA cAturmAsa karavuM (2) sAdhu samUhanA adhipati arthAt AcArya, upAdhyAya, gaNadhara, gacchAdhipati, gaNi Adi padane dhAraNa karavuM. prastuta sUtromAM prathama prakAranA gaNadhArakanuM kathana che kAraNa ke ahIM sthavironI AjJA laIne gaNadhAraNa karavo ane AjJA vinA gaNa dhAraNa karavAthI prAyazcittane prApta thAya che, tevA prakAranuM kathana che. A vidhAna AcAryapada dhAraNa karanArane mATe upayukta nathI. temaja AcArya padanI yogyatAnuM kathana pachInA sUtromAM che. gaNadhAraka sAdhu upara sahavartI sarva sAdhuonI javAbadArI hoya che, tethI te svayaM palicchannazrutasaMpadA ane ziSyasaMpadAthI yukta hoya, te jarUrI che.
Page #111
--------------------------------------------------------------------------
________________ | uddezaka-3 267 | niSThA:- bhASyakAre dravyathI ane bhAvathI be prakAranA palicchannanuM kathana karyuM che. je sAdhunA eka athavA aneka ziSyo hoya te ziSyasaMpadA yukta kahevAya che. te dravyathI palicchanna che ane je AvazyakasUtra, dazavaikAlika sUtra, uttarAdhyayana sUtra, AcArAMga sUtra ane nizItha sUtranA sUtrArthane dhAraNa karanAra hoya arthAt jeNe te sUtro upAdhyAyanI nizrAmAM kaMThastha karyA hoya tathA AcArya athavA upAdhyAya pAsethI A sUtronA arthanI vAcanA lIdhI hoya, vartamAnamAM te zruta tene upasthita hoya te zrutasaMpanna kahevAya che, te bhAvathI palicchanna che. jene eka paNa ziSya nathI tathA uparyukta kRtanuM adhyayana paNa karyuM nathI te gaNadhAraNa karavA mATe ayogya che. jo koI sAdhu ziSya saMpadAyukta hoya, paraMtu zruta saMpanna na hoya athavA dhAraNa karelA zratane bhUlI gayA hoya, to te gaNa dhAraNa karI zakatA nathI. jo te sAdhu vRddhAvasthAnA kAraNe pUrve dhAraNa karelA zrutane bhUlI gayA hoya, to te sthavira hovAthI zrutasaMpanna ja kahevAya che ane te gaNa dhAraNa karI zake che. koI gaNamAM pRthaka pRthaziSyo karavAnI paraMparA na hoya ane te gaNamAM koI buddhimAna sAdhu zrata saMpanna hoya paraMtu ziSya saMpanna na hoya, to paNa te AcAryanI AjJA anusAra gaNa dhAraNa karI zake che. bhASyakAre gaNadhArakanI yogyatAmAM zrutanI mukhyatAnA traNa kAraNo spaSTa karyA che- (1) zrata saMpanna sAdhu ja svayaMnA ane anya sAdhuonA jJAna, darzana, cAritranI zuddha ArAdhanA karavA, karAvavAmAM samartha hoya che. (2) janasAdhAraNane potAnA jJAna tathA vANI ane vyavahArathI dharmanI sanmukha karI zake che. (3) anya matAvalaMbI koIpaNa vyakti praznacarcA karavA mATe Ave to yathAyogya uttara ApI zake che. A traNe prakAranI yogyatA zrutasaMpadAthI yukta sAdhumAM ja hoya che, tethI zruta saMpadAthIyukta sAdhu ja gaNa dhAraNa karIne vicaraNa karI zake che. zrutasaMpanna yogya sAdhu svecchAe gaNadhAraNa karI zakatA nathI, paraMtu gacchanA sthavira bhagavaMtanI anumati laIne ja gaNadhAraNa karI zake che. sthavira muninI AjJA vinA gaNadhAraNa karanAra sAdhu maryAdAnuM ullaMghana kare che, gaNanA anuzAsanano bhaMga kare che, tethI tene tapa prAyazcitta athavA dIkSA cheda prAyazcitta Ave che. te saMta che vA parihare....- vyAkhyAkAre tenI vyAkhyA A pramANe karI che- 're' tI 'saMta' sAntarAt svakRtAdantarAda, yadvA yAvatkAlaM tena gaNo dhAritaH tAvatkAlikamantaramadhikRtya prApta che vA rihAre vA . jeTalA kAla paryata teNe AjJA vinA gaNane dhAraNa karyo hoya, teTalA kAlanA aMtaranI apekSAe tene yathAyogya (pAMca divasa Adi) dIkSAcheda athavA mAsika parihAra tArUpa prAyazcitta Ave che athavA vAdezakAla anusAra anya prAyazcitta Ave che, te pramANe samajavuM. gaNadhAraka sivAyanA anya sAdhuone koI prAyazcitta AvatuM nathI. sUtramAM sAdhune mATe A vidhAna che, te ja rIte sAdhvIne mATe paNa saMpUrNa vidhAna samajI levuM joIe. teoe vicaraNa karavA mATe sthavira bhagavaMta athavA pravartinInI AjJA levI joIe. upAdhyAya padanI yogyatA:| 3 tivAsapariyAe samaNe NiNaMthe- AyArakusale saMjamakusale pavayaNakusale paNNattikusale saMgahakusale uvaggahakusale akkhAyAyAre abhiNNAyAre
Page #112
--------------------------------------------------------------------------
________________ 28 zrIvyavahAra sUtra asabalAyAre asaMkiliTThAyAre bahussue babbhAgame jahaNNeNaM AyArappakappadhare kappai, uvajjhAyattAe uddisittae / bhAvArtha :- traNa varSanA dIkSAparyAyavALA, AcArakuzaLa, saMyama kuzaLa, pravacanakuzaLa, prajJaptikuzaLa, saMgrahakuzaLa ane upagraha karavAmAM kuzaLa, akSata AcAravAna, abhinna AcAravAna, azabala AcAravAna, asaMkilaSTa AcAravAna hoya, bahuzruta temaja bahu AgamajJa, ochAmAM ochA AcAra-prakalpa dhAraNa karanAra zramaNa-nigraMthane upAdhyAyapada ApavuM ka2e che. 4 | sa cceva NaM se tivAsapariyAe samaNe NiNNaMthe No AyArakusale No saMjamakusale No pavayaNa kusale No paNNattikusale No saMgahakusale No uvaggahakusale khayAyAre, bhiNNAyAre sabalAyAre saMkiliTThayAre appasue appAgame No kappai uvajjhAyattAe uddisittae / bhAvArtha :- te traNa varSanA dIkSA paryAyavALA zramaNa-nigraMtha, jo AcArakuzaLa, saMyamakuzaLa, pravacana kuzaLa, prajJaptikuzaLa, saMgrahakuzaLa ane upagraha kuzaLa na hoya tathA kSata, bhinna, zabala ane saMkilaSTa AcAravALA hoya, alpazruta temaja alpa AgamanA jANakAra hoya, to tene upAdhyAya pada ApavuM kalpatuM nathI. vivecanaH prastuta sUtramAM upAdhyAya padanI yogyatA-ayogyatAnuM kathana che. eka gacchamAM aneka sAdhu-sAdhvI hoya che. gacchanA sarva sAdhu-sAdhvIonA jJAna, darzana, cAritranI zuddhi tathA temano sarvAMgI vikAsa thAya, te mATe gacchamAM suyogya saMcAlakonI jarUra hoya che. A jarUriyAtanI pUrti mATe gacchamAM AcArya, upAdhyAya, gaNAvacchedaka Adi padanI niyukti karavAmAM Ave che. te te padanI niyukti mATe sAdhuonI yogyatA hovI jarUrI che. supAtra sAdhune prApta thayeluM pada ja saphaLa bane che. prastuta sUtramAM upAdhyAya padanI yogyatA mATenA guNonuM kathana che. temAM dIkSA paryAya, temaja AcArazuddhi tathA vyavahAra zuddhi mukhya che. zrutajJAna (1) dIkSA paryAya :- dIkSA paryAyanI vRddhi sAthe sAdhumAM saMyamI jIvanano anubhava, kSamatA, prabhAvazIlatAno vikAsa thAya che, upAdhyAyanuM mukhya kArya gacchanA sAdhuone adhyayana-adhyApana karAvIne jJAnano vistAra karavAnuM che. upAdhyAya pada mATe ochAmAM ochA traNa varSano dIkSA paryAya jarUrI che. (2) zrutajJAna :- AyAraCdhare ochAmAM ochuM AcAra-prakalpane dhAraNa karanAra hoya, tene ja upAdhyAyanuM pada pradAna karAya che. 'AcAraprakalpa' zabdaprayoga AgamamAM aneka sthAne bhinna bhinna arthamAM prayukta thayo che. zrI samavAyAMga sUtranA aThThAvIsamA samavAyamAM 28 prakAranA AcAra prakalpanuM kathana che. AvArAkAnizIyADadhyayanasUtrArthadhaH / AcArAMga sUtranA 25 adhyayana ane nizItha sUtranA traNa adhyayanono samAveza AcAra prakalpamAM thAya che. 'AcArakalpa' zabdanA vaikalpika artha A pramANe che- (1) AcAra ane prAyazcittonuM vidhAna karanAra sUtra arthAt nizItha adhyayanayukta AcArAMga sUtra. (2) AcAra vidhAnonA prAyazcittanuM prarUpaka sUtra arthAt nizItha sUtra. (3) AcAra vidhAno pachI tatsaMbaMdhI prAyazcittonuM kathana karatAM adhyayana, te
Page #113
--------------------------------------------------------------------------
________________ | uddezaka-3 [29] AcAra prakalpa. (4) AcArAMgathI pRthaka karelA khaMDa athavA vibhAga rUpe sUtra athavA adhyayana, te AcAraprakalpa arthAt nizItha sUtra. A rIte vividha vyAkhyAo dvArA spaSTa thAya che ke "AcAra prakalpa' zabdaprayoga AcArAMga sUtra ane nizIthasUtrano bodhaka che. AcArAMga sutra ane nizItha sUtranA jJAtA hoya, te AcAra prakalpadhara che. AcArAMga sUtramAM AcAra saMbaMdhI vidhAna che ane nizItha sUtramAM te AcAra maryAdAnA ullaMghananA prAyazcittanuM kathana che. upAdhyAya AcAra-prakalpanA sUtra, artha ane tadubhayanA jJAtA hoya ane utkRSTa dvAdazAMgInA jJAtA hoya che. vyavahAra sUtranA dazamA uddezakanA vidhAna ane nizItha sUtranA 19mA uddezakanA prAyazcitta vidhAnathI phalita thAya che ke upAdhyAya pada mATe zrI Avazyaka sUtra, dazavaikAlika sUtra, uttarAdhyayana sUtra, AcArAMga sUtra tathA nizItha sUtra, A pAMca sUtronuM sUtra ane artha rUpe dhAraNa karavA anivArya che. chedopasthApanIya cAritranA AropaNa pUrve ja Avazyaka sUtranuM jJAna jarUrI che ane adhyayana krama pramANe zrI AcArAMga sUtranI vAcanA pUrve ja dazavaikAlika sUtra ane uttarAdhyayana sUtranuM jJAna jarUrI che. A rIte ja AcAra prakalpadhara hoya che te uparokta pAMca sUtronA jJAtA hoya ja che ane te sAdhu upAdhyAya padane pAmI zake che. koIpaNa padanI prApti mATe AcAra zuddhi tathA vyavahAra zuddhi jarUrI che, tethI sUtrakAre anya aneka guNonuM kathana karyuM che, yathA(1) AcAra kazaLa jJAnAcAra Adi paMcAcAra pAlananI sarva vidhiomAM pAraMgata, gacchanA sarva sAdhuomAM vinaya, vyavahAra, sevA Adi sarva vyavasthAomAM kuzaLa hoya, te AcAra kuzaLa che. (2) saMyama kuzaLa :- sattara prakAranA zuddha saMyama pAlana karavAmAM ane karAvavAmAM nipuNa tathA indriya vijayI hoya, te saMyama kuzaLa che. (3) pravacana kazaLa - jinAgamanA rahasyonA jJAtA, jenI vANI bIjAne sabodha pamADavAmAM tathA jinadharmanI prabhAvanA karavAmAM sakSama hoya arthAt saphaLa upadeSTA hoya, te pravacana kuzaLa che. (4) prazasti kazaLa - sva siddhAMto tathA laukika zAstro, veda-vedAMga AdinA jJAtA tathA kudarzanano tyAga karIne sva siddhAMtanI puSTi karavAmAM sakSama hoya, te prajJapti kuzaLa che. (5) saMgraha kuzaLa :- dravyathI upadhi ane ziSyAdi tathA bhAvathI zrata ane Atma guNono saMgraha karavAmAM kuzaLa hoya, kSetra ane kALa anusAra vivekapUrvaka glAna, vRddha, tapasvI Adi sAdhuonI sevAnuM lakSa rAkhanAra, AcAryAdinI asvasthatAnA samaye vAcanA ApavAmAM sakSama, samAcArIno bhaMga karanAra sAdhu para yathAyogya anuzAsana karanAra, gacchanA aMtaraMga kAryone javAbadArIpUrvaka pUrNa karanAra, gacchanA sarva sAdhuonI AhAra, upadhi Adi AvazyakatAnI pUrti karanAra hoya, saMkSepamAM sahavartI sAdhuonA saMyama pAlanamAM sarvAze sahayogI guNasaMpanna hoya, te saMgraha kuzaLa che. () upagraha kuzaLa :- bAla, vRddha, tapasvI, glAna temaja sAdhu-sAdhvIone zayyA, Asana, upadhi, AhAra, auSadha AdinI upalabdhi(prApti) karAvavAmAM, gacchanI tathA saMghanI sarva prakAre sAra-saMbhALa rAkhavAmAM nipuNa hoya, te upagrahakuzaLa che.
Page #114
--------------------------------------------------------------------------
________________ 270 ] zrIvyavahAra sUtra (7) akSata AcAravAna- AdhAkarma Adi doSothI rahita zuddha AhAra grahaNa karanAra tathA paripUrNa ane nirdoSa AcAranuM pAlana karanArA sAdhu akSata AcAravAna kahevAya che. (8) abhinnA AcAravAna - koI paNa aticAranuM sevana karyA vinA paripUrNa AcAranuM pAlana karanArA hoya che. (9) azabala AcAravAna :- ekavIsa prakAranA zabala doSothI rahita, vinaya, vyavahAra, bhASA, gocara Adi vyavahAramAM doSa sevana karIne cAritrane zabala-kAbaracItaruM na banAve che. (1) asakliSTa AcAravAna - krodhAdi kaSAyajanya saMklezano tathA ihaloka ane paralokanA sukhanI AkAMkSAjanya saMklezano tyAga karanAra hoya te. (11) bahuzruta-bahu Agamaza :- aneka sUtro tathA tenA arthonA jANakAra bahuzruta athavA bahuAgamanA jJAtA kahevAya che. A zabdonA aneka artha che, jema ke- (1) gaMbhIratA, vicakSaNatA, ane buddhimattA Adi guNothI yukta (2) jinamatanI carcA-vArtAmAM nipuNa athavA mukhya siddhAMtonA jANakAra (3) aneka sUtronA abhyAsI (4) chedasUtromAM pAraMgata (5) AcAra tathA prAyazcitta vidhAnomAM kuzaLa bahuzruta ane bahu AgamajJa che. bahuzrutanA traNa prakAra che. jaghanya, madhyama ane utkRSTa. (1) jaghanya bahuzruta - AcArAMga sUtra tathA nizIthasUtrane arthasahita kaMThastha karanArA. (2) madhyama bahuzruta - AcArAMga sUtra, sUtrakRtAMga sUtra ane cAra chedasUtrone arthasahita kaMThastha karanAra. (3) utkRSTa bahuzruta -daSTivAdane dhAraNa karanArA arthAt navapUrvathI cauda pUrvanA dhAraka sAdhune utkRSTa bahuzruta kahyA che. uparokta guNothI saMpanna hoya, tene upAdhyAyanI padavI pradAna karAya che. traNa varSanI dIkSA paryAya hovA chatAM uparokta guNasaMpanna na hoya, tevA sAdhune upAdhyAyanI padavI pradAna thatI nathI. AcArya padanI yogyatA:| 5 paMcavAsapariyAe samaNe NiggaMthe AyArakusale saMjamakusale pavayaNakusale paNNattikusale saMgahakusale uvaggahakusale akkhayAyAre abhiNAyAre, asabalAyAre asakiliTThAyAre bahussue babbhAgame jahaNNeNaM dasA-kappa-vavahAradhare kappai, Ayariya-uvajjhAyattAe uddisittae / bhAvArtha :- pAMca varSanA dIkSAparyAyavALA, AcArakuzaLa, saMyamakuzaLa, pravacanakuzaLa, prajJaptikuzaLa, saMgrahakuzaLa ane upagrahakuzaLa tathA akSata cAritryavAna, abhinna cAritryavAna, azabala cAritryavAna asaMkaliSTa AcAravAna, bahuzruta, bahuAgamanA jANakAra, ochAmAM ochA dazAzrutaskaMdha, bRhatkalpa, temaja vyavahArasUtrane dhAraNa karanArA zramaNa nigraMthane AcArya, upAdhyAya pada ApavuM kahyuM che. |6 sa cceva NaM se paMcavAsapariyAe samaNe NiggaMthe No AyArakusale No saMjamakusale No pavayaNakusale No paNNattikusale No saMgahakusale No uvaggahakusale, khayAyAre bhiNNAyAre sabalAyAre saMkiliTThAyAre appasue appAgame No kappai Ayariya-uvajjhAyattAe uddisittae /
Page #115
--------------------------------------------------------------------------
________________ uddezaka-3 bhAvArtha :- te ja pAMca varSanA dIkSAparyAyavALA zramaNa nigraMtha jo AcAra kuzaLa, saMyama kuzaLa, pravacana kuzaLa, prajJapti kuzaLa, saMgraha kuzaLa ane upagrahakuzaLa na hoya tathA kSata, bhinna, zabala ane saMkliSTa AcAravALA hoya, alpadbhuta, ane alpa AgamanA jANakAra hoya, to tene AcArya athavA upAdhyAya pada ApavuM kalpatuM nathI. vivecanaH 201 prastuta sUtromAM AcArya padanI yogyatA-ayogyatAnuM kathana che. AcArya para gacchanI sarva vyavasthAonI javAbadArI rahe che. tIrthaMkaro ke gaNadharonI anupasthitimAM AcArya ja zAsana paraMparAnA vAhaka tathA saMcAlaka che. tene AgamonA paramArthanI vAcanA ApavAnI hoya che, tethI upAdhyAyanI apekSAe adhika anubhava ane kSamatAnI dRSTie tenA mATe ochAmAM ochI pAMca varSano dIkSA paryAya hovo jarUrI che. zrutajJAna :- vasAvvavavahAradhare- dazAzrutaskaMdha sUtra, bRhatkalpa sUtra tathA vyavahAra sUtra, A traNa sUtranuM jJAna AcArya pada prApti mATe jarUrI che. AcArya caturvidha saMghanA nAyaka che, tethI prAyazcitta viSayaka cheda sUtronuM jJAna AcArya pada prApti mATe anivArya che. adhyayana krama anusAra je sAdhune cheda sUtronuM jJAna hoya, tene (1) zrI Avazyaka sUtra (2) dazavaikAlika sUtra (3) uttarAdhyayana sUtra (4) AcArAMga sUtra (5) nizItha sUtra (6) sUyagaDAMga sUtranuM jJAna hoya ja che, uparokta cha sUtra tathA traNa cheda sUtra, kula nava sUtronuM jJAna AcArya pada prApti mATe jarUrI che. saMkSepamAM AcArakuzaLa Adi pUrvokta daza guNa saMpanna, bahuzruta ane bahu AgamajJa, ochAmAM ochA pAMca varSanA dIkSA paryAyavALA ane traNa cheda sUtronA jJAtA sAdhu AcArya pada pAmI zake che. sUtrakAre prastuta prasaMgamAM AcArya, upAdhyAya pada mATe jaghanya dIkSAparyAya ane jaghanya zrutajJAnanuM kathana karyuM che. tenAthI adhika dIkSA paryAya ke adhika zrutajJAna saMpanna sAdhu te te pada pAmI zake che, tema samajavuM joIe. pAMca varSanA dIkSA paryAyavALA sAdhu jo uparokta guNasaMpanna na hoya, to te AcArya pada pAmI zakatA nathI. je sAdhumAM AcArya padanI yogyatA hoya, te AcArya pada to pAmI ja zake che paraMtu tenAthI nIcenuM upAdhyAya pada paNa pAmI zake che. gaNAvacchedaka padanI yogyatA aTThavAsapariyAe samaNe NiggaMthe AyArakusale saMjamakusale pavayaNakusale paNNattikusale saMgahakusale uvaggahakusale akkhayAyAre abhiNNAyAre asabalAyAre asaMkiliTThAyAre bahussue babbhAgame jahaNNeNaM ThANa-samavAya- ghare kappai AyariyattAe uvajjhAyattAe gaNAvaccheiyattAe uddisittae / 7 : bhAvArtha :- ATha varSanA dIkSAparyAyavALA, AcArakuzaLa, saMyamakuzaLa, pravacanakuzaLa, prajJapti kuzaLa, saMgrahakuzaLa, upagrahakuzaLa, akSata cAritravAna, abhinna cAritravAna, azabala cAritravAna, asaMkilaSTa AcAravAna, bahuzruta, bahu AgamanA jANakAra ochAmAM ochA sthAnAMga-samavAyAMga sUtrane dhAraNa karanArA
Page #116
--------------------------------------------------------------------------
________________ 272 zrIvyavahAra sUtra zramaNa nigraMthane AcArya, upAdhyAya ke gaNAvacchedaka pada ApavuM kalpe che. 8 sa cceva NaM se aTThAvAsapariyAe samaNe NiggaMthe jo AyArakusale jo saMjamakusale No pavayaNakusale No paNNattikusale No saMgahakusale No uvaggahakusale khayAyAre bhiNNAyAre sabalAyAre saMkiliTThAyAre appasue appAgame No kappai AyariyattAe uvajjhAyattAe gaNAvaccheiyattAe uddisittae / bhAvArtha :- te ja AThavarSanA dIkSAparyAyavALA zramaNa-nigraMtha, jo AcAra kuzaLa, saMyama kuzaLa, pravacana kuzaLa, prajJapti kuzaLa, saMgraha kuzaLa ane upagrahamAM kuzaLa na hoya, kSata, bhinna, zabala ane saMkilaSTa, AcAravAna hoya, alpadbhuta ane alpa AgamanA jANakAra hoya, to tene AcArya, upAdhyAya ane gaNAvacchedaka pada ApavuM kalpatuM nathI. vivecana : prastuta sUtramAM gaNAvacchedaka padanI yogyatA saMbaMdhI utsarga vidhinuM kathana che. gaNAvacchedaka gaNasabaMdhI aneka kartavyone pUrNa karI AcAryane tenI ciMtAthI mukta rAkhe che arthAt gacchanA sAdhuonI sevA, vicaraNa tathA prAyazcitta AdinI vyavasthAonuM uttaradAyitva gaNAvacchedakanuM hoya che. jo ke anuzAsananuM pUrNa uttaradAyitva AcAryanuM hoya che to paNa vyavasthA tathA kArya saMcAlananuM utaradAyitva gaNAvacchedakanuM vizeSa hovAthI tenI dIkSAparyAya ochAmAM ochI ATha varSanI hovI jarUrI che. gaNAvacchedaka pada mATe ochAmAM ochA ThANAMgasUtra ane samavAyAMgasUtrane kaMThastha karavA jarUrI che. gaNAvaccheda pUrvokta(AcArya pada prApti mATe jarUrI) nava sUtra uparAMta ThANAMga-samavAyAMganA dhAraka hoya che, yathA- (1) zrI Avazyaka sUtra (2) dazavaikAlika sUtra (3) uttarAdhyayana sUtra (4) AcArAMga sUtra (5) nizItha sUtra (6) sUyagaDAMga sUtra (7) dazAzruta skaMdha sUtra (8) bRhatkalpa sUtra (9) vyavahAra sUtra (10) ThANAMga sUtra tathA (11) samavAyAMga sUtra, A agiyAra sUtrone dhAraNa karyA hoya, te uparAMta AcArakuzaLa Adi dazaguNa saMpanna, bahuzruta ane bahu AgamajJa sAdhu gaNAvacchedaka padane pAmI zake che. gaNAvacchedaka padathI AcArya ke upAdhyAya padanuM vizeSa mahattva che, to paNa kAryanI apekSAe temaja gaNanI vyavasthAnI apekSAe gaNAvacchedakanuM kAryakSetra vizALa che. ahIM sUtramAM gaNAvacchedakanI sAthe sAthe anya padavIono paNa saMgraha koI koI pratomAM prApta thAya che. jenI kula saMkhyA koI pratomAM cha athavA sAta paNa maLe che. bhASya Adi vyAkhyAgraMthomAM kahyuM che ke pratyeka vizALa gacchamAM pAMca padavIdharonuM hovuM Avazyaka che. anyathA te gaccha sAdhuone samAdhimAM rahevA mATe ayogya, avyavasthita ane tyAjya che. te pAMca padavIo A pramANe che- (1) AcArya (2) upAdhyAya (3) pravartaka (4) sthavira (5) gaNAvacchedaka. temAMthI pravartaka sivAya cAra padavIdharonuM kartavya, adhikAra, AdinuM kathana aneka AgamomAM che. jema ke (1) AcArya ane upAdhyAyanA netRtva vinA bALa, taruNa saMtone rahevAno niSedha che. (2) keTalAka jarUrI kAma sthavirane pUchIne ja karavAnuM vidhAna che. (3) prAyazcitta ApavuM athavA gacchathI alaga karavA Adi kArya gaNAvacchedakanA nirdeza anusAra karavAnuM kathana che. bhASya Adi vyAkhyAgraMthomAM pravartakanuM kArya sahavartI sAdhuone samAcArImAM pravRtta karAvavAnuM kahyuM che. A pAMca padavI sivAya sUtromAM gaNa ane
Page #117
--------------------------------------------------------------------------
________________ uddezaka-3 gaNadharapadanA pATha paNa maLe che. A rIte padavIdharo dvArA gacchanA sarva sAdhuo pota-potAnI sAdhanA nirvighna, suvyavasthitapaNe karI zake che. AcAryAdi padavInI niyukti mATenA mApadaMDa : padavIdhara dIkSAparyAya Agama zAkha upAdhyAya traNa varSa AcArya gaNAvacchedaka pAMca varSa ATha varSa 1. Avazyaka, 2. dazavaikAlika, 3. uttarAdhyayana, 4. AcArAMga, 5. nizItha, A pAMca Agama dhara pUrvavat pAMca tathA 6. sUyagaDAMga, 7. dazAzrutaskaMdha, 8. bRhatkalpa, 9.vyavahAra. A nava Agama ghara 273 pUrvavat nava tathA 10, ThANAMga, 11.samavAyAMga. A agiyAra Agamadhara guNasaMpatti (1) AcAra kuzaLa (2) saMyama kuzaLa (3) pravacana kuzaLa (4) prajJapti kuzaLa (5) saMgraha kuzaLa (6) upagraha kuzaLa (7) akSata AcAravAna (8) abhinna AcAravAna (9) azabala AcAravAna (10) asakliSTa AcAravAna A daza guNa saMpanna tathA bahu zruta ane bahu AgamajJa alpadIkSA paryAyavALAne pada pradAna H - 9 NiruddhapariyAe samaNe NiggaMthe kappai taddivasaM Ayariya-uvajjhAyattAe uddisittae / se kimAhu bhaMte / atthi NaM therANaM tahArUvANi kulANi kaDANi pattiyANi thejjANi vesAsiyANi sammayANi sammuikarANi aNumayANi bahumayANi bhavaMti / tehiM kaDehiM tehiM pattiehiM tehiM thejjehiM tehiM vesAsiehiM tehiM sammaehiM tehiM sammuikarehiM tehiM aNumaehiM tehiM bahumahiM / jaM se NirUddhapariyAe sama NiggaMthe kappai Ayariya-uvajjhAyattAe uddisittae taddivasaM / bhAvArtha :- nirudhdha paryAyavALA arthAt alpa paryAyavALA zramaNa, nigraMtha je divase dIkSita thAya te ja divase tene AcArya ke upAdhyAyanuM pada ApavuM kalpe che. prazna- he bhagavana ! tenuM zuM kAraNa che ? uttara- sthaviro dvArA tathArupathI bhAvita, prItiyukta, gacchanA kArya saMpAdanamAM pramANabhUta, vizvasta, sammata, pramudita, anumata ane . bahumata aneka kuLa hoya che. te bhAvita, prItiyukta, sthira, vizvasta, sammata, pramudita, anumata ane bahumata kuLamAMthI dIkSita thayelA, alpa dIkSA paryAyavALA zramaNa nigraMthane te ja divase AcArya athavA upAdhyAya pada ApavuM kalpe che. 10 NirUddhavAsapariyAe samaNe NiggaMthe kappai Ayariya-uvajjhAyattAe, uddisitta samuccheyakappaMsi / tassa NaM AyAra-pakappassa dese avaTThie, se ya ahijjissAmi tti ahijjejjA, evaM se kappai Ayariya-uvajjhAyattAe uddisitte| se ya ahijjissAmi tti No ahijjejjA, evaM se No kappaI AyariyauvajjhAyattAe uddisittae /
Page #118
--------------------------------------------------------------------------
________________ 274 ] zrIvyavahAra sUtra . dIkSAparyAya tathA vidhinuM kathana che.) kI che. A bhAvArtha :- AcArya athavA upAdhyAyano kALadharma thAya to, alpa varSanI dIkSA paryAyavALA zramaNa-nigraMthane AcArya athavA upAdhyAyanuM pada ApavuM kahyuM che. tenA AcAra prakalpanA kaMIka aMza adhyayana karavAnA bAkI hoya ane te adhyayana pUrNa karavAno saMkalpa karIne pUrNa karI le to tene AcArya athavA upAdhyAyanuM pada ApavuM kahyuM che, paraMtu jo te zeSa adhyayana pUrNa karavAno saMkalpa karIne paNa tene pUrNa na kare to tene AcArya upAdhyAyanuM pada ApavuM kalpatuM nathI. vivecanaH prastuta be sutromAM AcArya Adi pada mATe dIkSAparyAya tathA zrataadhyayana saMbaMdhI apavAda vidhinuM kathana che. (pUrvanA cha sutromAM AcArya Adi padanI yogyatA saMbaMdhI utsargavidhinuM kathana che.) sAmAnya rIte upAdhyAya ane AcArya pada mATe kramazaH traNa varSa temaja pAMca varSano dIkSAparyAya hovo jarUrI che. A sUtromAM te ja divasanA dIkSita sAdhune athavA alpa dIkSAparyAyavALAne athavA AvazyakazrutanuM adhyayana apUrNa hoya tevA sAdhune paristhitivaza AcArya, upAdhyAyapada ApavAnuM apavAda mArge vidhAna karyuM che. keTalAka AcAryo prastuta sUtragata niruddha pariyANa ane ruddha vAparavA zabdono artha pUrva dIkSAno nirodha athavA chedana kare che. teonA mate ekavAra dIkSAne choDIne pharI dIkSA grahaNa kare to tenA prathamAdi divase AcArya, upAdhyAya pada ApavuM kalpe che, paraMtu AgamamAM pistAvuM- alpAyu, f mavAvare alpa saMsAra bhramaNa AdimAM alpa arthamAM biruddha zabdano prayoga jovA maLe che, tethI ahIM viruddha parivAra ane girapha vAsariyA zabdono alpa dIkSA paryAya, alpa saMyama paryAyavALA arthano svIkAra karyo che. koI sAdhu AcArya ke upAdhyAyanA padane yogya guNothI saMpanna hoya, tyAre ApavAdika paristhitimAM dIkSA paryAyanI ke zratadhAraNAnI apUrNatAne gauNa karIne te ja divasanA dIkSita sAdhune ke traNa ke pAMca varSathI ochA dIkSA paryAyavALA sAdhune tathA apUrNa zratadhAraka sAdhune upAdhyAya ke AcAryanuM pada ApI zakAya che. bhASyakAre be prakAranI paristhitine lakSamAM rAkhIne sUtranI vyAkhyA karI che. (1) gaNamAM rahelA sAdhuomAM sarvAnumate anuzAsana ke vyavasthA saMbhALavA yogya koI na hoya, te samaye koI yogya bhAvita kuLanA pratibhAsaMpanna te ja divasanA dIkSita sAdhune pada pradAna karI zakAya che. (2) gaNamAM dIrgha dIkSAparyAyI temaja zrutasaMpanna sAdhuomAM koI sAdhu AcArya ke upAdhyAya padane yogya na hoya paraMtu alpaparyAyI temaja apUrNa-zrutavALA sAdhu te padane yogya hoya to te sAdhune pada para niyukta karI zakAya che. ApavAdika paristhitimAM paNa sUtrakAre be prakAranI yogyatAnuM sUcana karyuM che. (1) pArivArika dharmaniSThA - navadIkSita sAdhu dharmathI bhAvita thayelA, sarvane mATe vizvasanIya, saMskAra saMpanna kuLamAMthI AvyA hoya, to kuLa paraMparAgata saMskAranA kAraNe anya sAdhuo tenI yogyatAmAM vizvAsa rAkhIne paristhiti pramANe te sAdhune AcArya ke upAdhyAyanuM pada pradAna kare che. sUtrakAre pArivArika dharmaniSThAne sUcita karavA te kuLa mATe aneka vizeSaNono prayoga karyo che. (1) vaDaLa- tathArUpanA kuzaLa sthaviro dvArA dharmabhAvanAthI bhAvita karAyeluM kuLa (2) parivAprItikara ane vinayasaMpanna. (3) gaNi- prItikara hovAthI gacchanA kAryasaMpAdanamAM pramANabhUta. (4) vesiyAji- gacchanA samasta sAdhuonA vizvAsayogya, saraLa svabhAvI. (5) sammAji
Page #119
--------------------------------------------------------------------------
________________ uddezaka-3 275 saMghanA aneka kAryomAM iSTa, saMmata. (6) sammuddALi- gacchamAM utpanna thayelA kalezane zAMta karIne gacchane prasanna rAkhanAra. (7) anumANi-vadhumANi - gacchamAM rahelA bALa, glAna, vRddha Adi sarva sAdhuone mAnya, bahumAnya AdeyavacanI. (8) tehi shiM nAva tehiM vadhuma- tevA bhAvita, sarvane mAnya parivAranA sadasyomAMthI koI dIkSA lenAra sAdhu hoya to tene bad Ayariya-vacchvAyattAr 3likSitij tadivasa- te ja divase eTale dIkSAnA divase ja dIkSA ApIne AcArya-upAdhyAyapada ApI zakAya che. (2) zrutanI pUrNatAno saMkalpa - pada pradAna samaye sAdhumAM yathAyogya zrutanI apUrNatA hoya, paraMtu te samaye te sAdhu pada grahaNa karatA pahelA athavA pachI zIghra zeSa rahelA adhyayanane pUrNa karavAno saMkalpa kare ane te pramANe kAryarata thAya, tene ja AcArya Adi pade sthApita karAya che. jo te sAdhu zrutanI pUrNatAno saMkalpa na kare athavA saMkalpa karyA pachI paNa te pramANe kAryarata na thAya to te sAdhune pada ApI zakAtuM nathI. A rIte ApavAdika paristhitimAM paNa suyogya sAdhune ja pada pradAna karavAmAM Ave che ane to ja te padane vaphAdAra rahIne potAnA kartavyanuM yogya pAlana karI zake che. AcArya AdinA netRtvanI anivAryatA : 11 NiggaMthassa NaM Nava- Dahara-taruNassa Ayariya- uvajjhAe vIsuMbhejjA, jo se kappai aNAyariya-uvajjhAie hottae / kappara se puvvaM AyariyaM uddisAvettA tao pacchA uvajjhAyaM / se kimAhu bhaMte ? dusaMgahie samaNe NiggaMthe, taM jahAAyarieNa ya, uvajjhAeNa ya / bhAvArtha :- navadIkSita, bAla athavA taruNa sAdhunA AcArya ane upAdhyAyanuM jo mRtyu thaI jAya to tene AcArya ane upAdhyAya vinA rahevuM kalpatuM nathI. tene pahelAM AcAryanI ane pachI upAdhyAyanI nizrA svIkArIne ja rahevuM joIe. prazna- he bhagavAna ! tenuM zuM kAraNa che ? uttara- zramaNa-nigraMtha AcArya ane upAdhyAya, A be nA netRtvamAM ja rahe che. 12 NiggaMthIe NaM Nava- Dahara-taruNIe Ayariya-uvajjhAe pavattiNI ya vIsuMbhejjA, No se kappai aNAyariya-uvajjhAiyAe apavattiNIe ya hottae / kappai se puvvaM AyariyaM uddisAvettA tao pacchA uvajjhAyaM tao pacchA pvttinni| se kimAhu aMte ? tisAhid samaLI binaMthI, teM nahA- ANi ya, vALa ya, pavattiNIe ya / bhAvArtha :- navadIkSita, bAla athavA taruNI sAdhvInA AcArya, upAdhyAya ane pravartinInuM jo mRtyu thaI jAya to tene AcArya, upAdhyAya ane pravartinI vinA rahevuM kalpatuM nathI. tene pahelAM AcArya, pachI upAdhyAya ane pachI pravartinInI nizrA svIkArIne ja rahevuM joIe. prazna- he bhagavAna ! tenuM zuM kAraNa che ? uttara- zramaNI-sAdhvI AcArya, upAdhyAya ane pravartinI, A traNanA netRtvamAM ja rahe che. vivecanaH prastuta sUtromAM navadIkSita, bAla ane taruNa sAdhu-sAdhvIne mATe AcArya ke upAdhyAyanI nizrA vinA rahevAno niSedha che.
Page #120
--------------------------------------------------------------------------
________________ 276 | zrIvyavahAra satra navadIkSita, bAla tathA taruNa zabdanI spaSTatA bhASyamAM A pramANe ApI che tivariso hoi Navo, AsolasagaM tu DaharagaM baiMti / taruNo cattAlIso, sattari uNa majjhimo, theramo seso // traNa varSanA dIkSAparyAya paryata navadIkSita kahevAya che. cAra varSathI laIne soLa varSanI uMmara sudhI bAla(kizora) ane soLathI cAlIsa varSanI uMmara paryata taruNa kahevAya che. sittera varSamAM eka ochuM arthAt ogaNosittera (69) varSa paryata madhyama(prauDha) kahevAya che ane sitteravarSathI vadhAre uMmaranA sthavira kahevAya che. AgamamAM sATha varSanI uMmaranA sAdhune vaya sthavira kahyA che- vyava. u. 10-sU. 16. ThANAMga sUtra, sthAna-3. koIpaNa gacchamAM AcArya ane upAdhyAya, A be padavIdhara hovA jarUrI che kAraNa ke AcAryanA netRtvathI sAdhunI saMyamasamAdhi rahe che ane upAdhyAyanA netRtvathI sAdhuonuM vyavasthita adhyayana thAya che. te uparAMta AcArya ke upAdhyAyanI nizrA vinA gacchanA sAdhuone aneka ApattinI saMbhAvanA rahe che. yathA- (1) gacchagata sAdhuonA adhyayana, vinaya, AcAra tathA saMyamasamAdhinI avyavasthA thAya che. (2) sAdhuomAM svacchaMdatA tathA AcAra-vicAranI bhinnatA thavAthI kramazaH gacchanuM adhaHpatana thAya che. (3) sAdhuomAM prema ane saMyamasamAdhi naSTa thAya che ane kalezanI vRddhi thAya che. (4) aMte gaccha paNa chinna-bhinna thato jAya che, tethI pratyeka gacchamAM AcArya, upAdhyAya, A baMne padavIdharonI niyukti karavI jarUrI che. | navadIkSita, bAla athavA taruNa sAdhvIne paNa AcArya, upAdhyAya, ane pravatinI, A traNanI nizrA vinA rahevuM kalpatuM nathI. jo koI gacchamAM be, cAra sAdhu ja hoya ane temAM koI navadIkSita, bAla ke taruNa sAdhu na hoya arthAt badhA prauDha temaja sthavira hoya to te sAdhuo AcArya ke upAdhyAya vinA vicaraNa karI zake che, paraMtu jo temAM navadIkSita, bAla ke taruNa sAdhu hoya to tene koI paNa gacchanA AcArya, upAdhyAyanI nizrA svIkArIne ja rahevuM joIe, anyathA teno vihAra Agama viruddha che. A rIte sAdhvIo paNa pAMca, daza hoya paraMtu temAM koI AcArya, upAdhyAya athavA pravartinI na hoya ane te saMghADAmAM navadIkSita, bAla ke taruNa, sAdhvIo hoya to tene paNa koI AcArya ane upAdhyAyanI nizrA svIkAravI Avazyaka che tathA potAnA mATe pravartinI nizcita karavA paNa jarUrI che. anyathA teno vihAra paNa Agamaviruddha che. saMkSepamAM AcArya ane upAdhyAyanI nizrAmAM ja gacchanA sarva sAdhuonI surakSA ane sarvAgI vikAsa thAya che, te viSayane lakSamAM rAkhIne sarva sAdhu-sAdhvIe AcAryAdinI nizrAmAM ja vicaraNa karavuM joIe. abrahmasevIne pada pradAnano utsarga-apavAda mArgaH - 13 bhikkhU ya gaNAo avakkama mehuNaM paDisevejjA, tiNNi saMvaccharANi tassa tappattiyaM No kappai AyariyattaM vA jAva gaNAvaccheiyattaM vA uddisittae vA dhAttA vA |
Page #121
--------------------------------------------------------------------------
________________ | deza-3 | 277 / tihiM saMvaccharehiM vIikkaMtehiM cautthagaMsi saMvaccharaMsi paTThiyaMsi Thiyassa, uvasaMtassa uvarayassa paDivirayassa, NivvigArassa, evaM se kappai AyariyattaM vA jAva gaNAvaccheiyatta vA uddisittae vA dhArettae vA / bhAvArtha - koI sAdhu gaNa choDI maithunanuM pratisevana kare to tene traNa varSa paryata AcArya yAvatuM gaNAvacchedaka sudhInA koIpaNa pada ApavA athavA tene dhAraNa karavA kalpatA nathI. traNa varSa vyatIta thaI gayA pachI, cothA varSamAM praveza kare tyAre jo te sthira pariNAmI, vedodayathI upazAMta uparata, prativirata ane nirvikAra thaI gayA hoya, to tene AcArya yAvata gaNAvacchedaka sudhInA koIpaNa pada ApavA athavA dhAraNa karavA kahyuM che. 14 gaNAvaccheie ya gaNAvaccheiyattaM aNikkhivittA mehuNaM paDisevejjA, jAvajjIvAe tassa tappattiya No kappai Ayariyatta vA jAva gaNAvaccheiyatta vA uddisittae vA dhArettae vA / bhAvArtha :- koI gaNAvacchedaka potAnA gaNAvacchedakanA padane choDyA vinA maithunanuM pratisevana kare to te kAraNathI tene jIvana paryata AcArya yAvat gaNAvacchedaka sudhInA koIpaNa pada ApavA athavA dhAraNa karavA kalpatA nathI. 15 gaNAvaccheie ya gaNAvaccheiyattaM NikkhivittA mehuNaM paDisevejjA, tiNNi saMvaccharANi tassa tappattiyaM No kappai AyariyattaM vA jAva gaNAvaccheiyattaM vA uddisittae vA dhArettae vA / / tihiM saMvaccharehiM vIikkatehiM cautthagaMsi saMvaccharaMsi paTThiyaMsi Thiyassa uvasaMtassa, uvarayassa paDivirayassa, NivvigArassa, evaM se kappai AyariyattaM vA jAva gaNAvaccheiyatta vA uddisittae vA dhArettae vA / bhAvArtha :- koI gaNAvacchedaka potAnA gaNAvacchedakanA padane choDIne maithunanuM pratisevana kare, to te kAraNathI tene traNa varSa paryata AcArya yAvatuM gaNAvacchedaka sudhInA koIpaNa pada ApavA athavA dhAraNa karavA kalpatA nathI. traNa varSa vyatIta thaI gayA pachI cothA varSamAM praveza kare tyAre jo te sthira pariNAmI, vedodayathI upazAMta, uparata, prativirata ane nirvikAra thaI gayA hoya, to tene AcArya yAvat gaNAvacchedaka sudhInA koIpaNa pada ApavA athavA dhAraNa karavA kahyuM che. | 16 Ayariya-uvajjhAe ya Ayariya-uvajjhAyattaM aNikkhivittA mehuNaM paDisevejjA, jAvajjIvAe tassa tappattiyaM No kappai AyariyattaM vA jAva gaNAvaccheiyattaM vA uddisittae vA dhArettae vA / bhAvArtha :- koI AcArya ke upAdhyAya potAnA AcArya-upAdhyAya padane choDyA vinA maithunanuM
Page #122
--------------------------------------------------------------------------
________________ 278 | zrIvyavahAra sUtra pratisevana kare to tene te kAraNathI jIvana paryata AcArya thAvat gaNAvacchedaka sudhInA koIpaNa pada ApavA athavA dhAraNa karavA kalpatA nathI. | 17 Ayariya-uvajjhAe ya Ayariya-uvajjhAyattaM NikkhivittA mehuNaM paDisevejjA, tiNNi saMvaccharANi tassa tappattiyaM No kappai AyariyattaM vA jAva gaNAvaccheiyattaM vA uddisittae vA dhArettae vA / tihiM saMvaccharehiM vIikkaMtehiM cautthagaMsi saMvaccharaMsi paTThiyasi Thiyassa uvasaMtassa, uvarayassa paDivirayassa NivvigArassa, evaM se kappai AyariyattaM vA jAva gaNAvaccheiyattaM vA uddisittae vA dhArettae vA / bhAvArtha :- koI AcArya ke upAdhyAya potAnA AcArya-upAdhyAya padane choDIne maithunanuM pratisevana kare to tene te kAraNathI traNa varSa paryata AcArya bhAvatuM gaNAvacchedaka sudhInA koIpaNa pada ApavA athavA dhAraNa karavA kalpatA nathI. traNa varSa vyatIta thaI gayA pachI cothA varSamAM praveza kare tyAre jo te sthira pariNAmI, vedodayathI upazAMta, uparA, prativirata ane nirvikAra thaI gayA hoya, to tene AcArya thAvat gaNAvacchedaka sudhInA koIpaNa pada ApavA athavA dhAraNa karavA kahyuM che. vivecana : prastuta sUtromAM AcArya-upAdhyAya Adi pada pradAna karavA mATe utsarga ane apavAda mArganuM kathana che. sAdhu paMcamahAvratanuM pUrNapaNe pAlana kare che, tema chatAM sarva vratomAM brahmacarya mahAvratanI pradhAnatA che. zrI nizItha sUtramAM brahmacarya mahAvratanuM khaMDana karanAra sAdhune guru caumAsI prAyazcittanuM vidhAna che ane prastuta sUtromAM brahmacaryanuM khaMDana karanAra sAdhune te prAyazcitta uparAMta AcAryAdi pada pradAnano niSedha karyo che. sUtrakAre tenA utsarga ane apavAda mArganuM kathana karyuM che. AcArya, upAdhyAya athavA gaNAvacchedaka Adi gacchamAM temaja samAjamAM pratiSThita hoya che, teo bIjA sAdhu-sAdhvIo mATe AdarzarUpa hoya che. pada para pratiSThita hovAthI tenA para jinazAsananuM vizeSa uttaradAyitva hoya che. AcArya Adi padano svIkAra karanAra sAdhumAM anya guNa saMpannatAnI sAthe naitika maryAdAnuM pAlana karavuM paNa jarUrI hoya che. AcArya, upAdhyAya ane gaNAvacchedakanA kathanathI zeSa pravartaka, pravartinI Adi pado paNa upalakSaNathI grahaNa thaI jAya che. padavIdharo mATe maithunasevana te akSamya aparAdha che, tethI teo jIvana paryata koIpaNa padane mATe ayogya banI jAya che ane te padane dhAraNa karI zakatA nathI. tene haMmezAM anya AcArya AdinI nizrAmAM rahIne saMyamanuM pAlana karavuM paDe che. koI padavIdhara jANe ke huM brahmacaryanuM pAlana karavAmAM asamartha chuM tyAre te potAnA asAmarthyane pragaTa karIne athavA sAmAnya rUpe potAnI saMyamapAlananI akSamatA pragaTa karIne padatyAga kare ane tyArapachI maithunasevana kare, to paNa tene traNa varSa sudhI pada pradAna karAtuM nathI. te samaya daramyAna te vratanI
Page #123
--------------------------------------------------------------------------
________________ | uddezaka-3 | 279 | khaMDanAnuM gurupradatta prAyazcitta vahana kare, tenuM vedamohanIya karma upazAMta thaI jAya, te nirvikAra banI jAya, traNa varSa niSkalaMka jIvana vyatIta karyA pachI pharI tenI yogyatA pramANe koIpaNa pada ApI zakAya che. sUtrakAre traNa varSanI jaghanya samaya maryAdA kahI che paraMtu gaNanAyaka te sAdhunA vyavahAranA AdhAre te maryAdA vadhArI paNa zake che. prastuta sUtramAM prayukta 3sittA-dhAtta A banne padono Azaya e che ke abrahmasevI sAdhune pada para niyukta na karavA joIe ane jo jANakArInA abhAvamAM koI tene pada para niyukta kare to teNe te pada svIkAravuM na joIe. sUtramAM maithunanA saMkalpothI nivRtta sAdhune mATe aneka vizeSaNono prayoga che. TIkAkAre tenI vyAkhyA A pramANe karI che-cilsa-sthita, sthira pariNAmI, 3vasaMtalla-upazAMta, maithuna pravRttithI nivRtta, 3varAsa-uparata, maithunanA saMkalpothI nivRtta, virayasa-prativirata, maithuna sevanathI sarvathA virakta, Limbirasa-nirvikArI, pUrNarUpe vikArarahita, zuddha brahmacarya pALanAra.(vyavahArabhASya TIkA). saMyamatyAgIne pada pradAnano utsarga-apavAda mArga:|18 bhikkhU ya gaNAo avakkamma ohAyai tiNNi saMvaccharANi tassa tappattiyaM No kappai AyariyattaM vA jAva gaNAvaccheiyattaM vA uddisittae vA dhArettae vA / tihiM saMvaccharehiM vIikkaMtehiM cautthagaMsi saMvaccharaMsi paTThiyaMsi Thiyassa, uvasaMttassa uvarayassa paDivirayassa NivvigArassa evaM se kappai AyariyattaM vA jAva gaNAvaccheiyattaM vA uddisittae vA dhArettae vA / bhAvArtha :- koI sAdhu gaNa ane saMyamano parityAga karIne, veza choDIne, cAlyA jAya tyArapachI te punaH dIkSita thAya, to tene te kAraNathI traNa varSa paryata AcArya yAvata gaNAvacchedaka sudhInA koIpaNa pada ApavA athavA dhAraNa karavA kalpatA nathI. traNa varSa vyatIta thaI gayA pachI cothA varSamAM praveza kare tyAre jo te sthira pariNAmI, upazAMta, uparata, prativirata ane nirvikAra thaI gayA hoya, to tene AcArya yAvatu gaNAvacchedaka sudhInA koIpaNa pada ApavA athavA dhAraNa karavA kahyuM che. 19 gaNAvaccheie ya gaNAvaccheiyattaM aNikkhivittA ohAejjA, jAvajjIvAe tassa tappattiyaM No kappai AyariyattaM vA jAva gaNAvaccheiyattaM vA uddisittae vA dhAraNa vA | bhAvArtha:- koI gaNAvacchedaka potAnuM pada choDayA vinA saMyamano parityAga karIne, veza choDIne cAlyA jAya ane tyArapachI te punaH dIkSita thAya, to tene te kAraNathI jIvana paryata AcArya yAvatu gaNAvacchedaka sudhInA koIpaNa pada ApavA athavA dhAraNa karavA kalpatA nathI. | 20 gaNAvaccheie ya gaNAvaccheiyattaM NikkhivittA ohAejjA tiNNi saMvaccharANi tassa tappattiyaM No kappai AyariyattaM vA jAva gaNAvaccheiyattaM vA uddisittae vA dhArettae vA /
Page #124
--------------------------------------------------------------------------
________________ [ 280] zrIvyavahAra sUtra tihiM saMvaccharehiM vIikkaMtehiM cautthagaMsi saMvaccharaMsi paTThiyaMsi Thiyassa uvasaMtassa uvarayassa paDivirayassa NivvigArassa evaM se kappai AyariyattaM vA jAva gaNAvaccheiyatta vA uddisittae vA ghArettae vA / bhAvArtha :- koI gaNAvacchedaka potAnuM gaNAvacchedakanuM pada choDI saMyamano parityAga karI, veza choDIne cAlyA jAya ane tyArapachI te punaH dIkSita thAya to tene te kAraNe traNa varSa paryata AcArya yAvatuM gaNAvacchedaka sudhInA koIpaNa pada ApavA athavA dhAraNa karavA kalpatA nathI. traNa varSa vyatIta thaI gayA pachI cothA varSamAM praveza kare, tyAre jo te sthira pariNAmI, upazAMta, uparata, prativirata ane nirvikAra thaI gayA hoya to tene AcArya yAvat gaNAvacchedaka sudhInA koIpaNa pada ApavA athavA dhAraNa karavA kalpe che. 21 Ayariya-uvajjhAe ya Ayariya-uvajjhAyattaM aNikkhivittA ohAejjA, jAvajjIvAe tassa tappattiyaM No kappai AyariyattaM vA jAva gaNAvaccheiyattaM vA uddisittae vA ghArettae vA / bhAvArtha:- jo koI AcArya athavA upAdhyAya potAnuM AcArya-upAdhyAyanuM pada choDyA vinA saMyamano parityAga karIne, veza choDI cAlyA jAya ane tyArapachI te punaH dIkSita thAya, to tene te kAraNathI jIvana paryata AcArya yAvat gaNAvacchedaka sudhInA koIpaNa pada ApavA athavA dhAraNa karavA kalpatA nathI. | 22 Ayariya-uvajjhAe ya Ayariya-uvajjhAyattaM NikkhivittA ohAejjA, tiNNi saMvaccharANi tassa tappattiyaM No kappai AyariyattaM vA jAva gaNAvaccheiyattaM vA uddisittae vA dhArettae vA / tihiM saMvaccharehiM vIikkaMtehiM cautthagaMsi saMvaccharaMsi paTThiyaMsi Thiyassa uvasaMtassa uvarayassa paDivirayassa NivvigArassa evaM se kappai AyariyattaM vA jAva gaNAvaccheiyattaM vA uddisittae vA ghArettae vA / bhAvArtha :- koI AcArya athavA upAdhyAya potAnuM pada choDIne tathA saMyamano parityAga karIne, veza choDIne cAlyA jAya ane tyArapachI te punaH dIkSita thAya to tene te kAraNathI traNa varSa paryata AcArya thAvat gaNAvacchedaka sudhInA koIpaNa pada ApavA athavA dhAraNa karavA kalpatA nathI. traNa varSa vyatIta thaI gayA pachI cothA varSamAM praveza kare tyAre jo te sthira pariNAmI, upazAMta, uparata, prativirata ane nirvikAra thaI gayA hoya, to tene AcArya yAvata gaNAvacchedaka sudhInA koIpaNa pada ApavA athavA dhAraNa karavA kahyuM che. vivecana : prastuta sUtromAM sAmAnyarUpe saMyamapAlanamAM asamartha sAdhu Adi saMyamano tyAga kare ane tyAra pachI pharI dIkSA svIkAre to tene padavI pradAna karavAnI kALamaryAdAnuM vidhAna che.
Page #125
--------------------------------------------------------------------------
________________ | uddezaka-3 | 281 | je sAdhu potAnA padano tyAga karyA vinA ja sAdhuveza ane saMyamano tyAga kare, keTaloka samaya saMsAramAM rahIne punaH dIkSita thAya, tevA sAdhune jIvana paryata koIpaNa pada ApI zakAtuM nathI. teNe potAnA padamAM rahIne ja pApasevana karyuM hovAthI, te potAnA padane vaphAdAra rahyA na hovAthI tenuM prAyazcitta jIvanaparyata rahe che. - je sAdhu saMyama pAlanamAM potAnI akSamatAne jANIne potAnA AcArya Adi padano tyAga kare ane tyArapachI saMyamano tyAga kare, tevA saMyama bhraSTa sAdhu punaH dIkSita thAya, to paNa traNa varSa sudhI koIpaNa pada mATe yogya rahetA nathI. traNa varSa vyatIta thaI gayA pachI jo te nirvikAra banI gayA hoya to tenA vyavahArane joIne tene AcArya Adi pada ApI zakAya che. pAparovI bahuzrutone pada pradAnano niSedha - | 23 bhikkhU ya bahussue babbhAgame bahuso bahu-AgADhAgADhesu kAraNesu mAI musAvAI asuI pAvajIvI, jAvajjIvAe tassa tappattiyaM No kappai AyariyattaM vA jAva gaNAvaccheiyatta vA uddisittae vA dhArettae vA / bhAvArtha :- bahuzruta, bahu AgamajJa sAdhu aneka pragADha kAraNothI anekavAra mAyA-kapaTa sahita khoTuM bole, pApAcaraNathI apavitra jIvana vyatIta kare, to tene te kAraNothI jIvanaparyata AcArya mAvata gaNAvacchedaka sudhInA koIpaNa pada ApavA athavA dhAraNa karavA kalpatA nathI. |24 gaNAvaccheie ya bahussue babbhAgame bahuso bahu-AgADhAgADhesu kAraNesu mAI musAvAI asuI pAvajIvI, jAvajjIvAe tassa tappattiyaM No kappai Ayariyatta vA jAva gaNAvaccheiyatta vA uddisittae vA dhArettae vA / / bhAvArtha - bahuzruta, bahuAgamajJa gaNAvacchedaka sAdhu aneka pragADha kAraNothI, anekavAra mAyApUrvaka khoTuM bole, pApAcaraNathI apavitra jIvana vyatIta kare, to tene te kAraNothI jIvanaparyata AcArya thAvat gaNAvacchedaka sudhInA koIpaNa pada ApavA athavA dhAraNa karavA kalpatA nathI. 25 Ayariya-uvajjhAe ya bahussue babbhAgame bahuso bahu-AgADhAgADhesu kAraNesu mAI musAvAI asuI pAvajIvI, jAvajjIvAe tesiM tappattiyaM No kappai AyariyattaM vA jAva gaNAvaccheiyattaM vA uddisittae vA dhArettae vA / bhAvArtha :- bahuzrata, bahuAgamajJa AcArya athavA upAdhyAya aneka pragADha kAraNothI jo anekavAra mAyApurvaka khoTuM bole, pApAcaraNathI apavitra jIvana vyatIta kare, to tene te kAraNothI jIvanaparyata AcArya thAvat gaNAvacchedaka sudhInA koIpaNa pada ApavA athavA dhAraNa karavA kalpatA nathI. 26 bahave bhikkhuNo bahussuyA babbhAgamA bahuso bahuAgADhAgADhesu kAraNesu mAI musAvAI asuI pAvajIvI, jAvajjIvAe tesiM tappattiyaM No kappai Ayariyatta vA jAva gaNAvaccheiyattaM vA uddisittae vA dhArettae vA / bhAvArtha - bahuzruta, bahuAgamajJa aneka sAdhuo aneka pragADha kAraNothI anekavAra mAyApUrvaka khoTuM
Page #126
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrIvyavahAra sUtra bole, pApAcaraNathI apavitra jIvana vyatIta kare, to teone te kAraNothI jIvanaparyaMta AcArya yAvat gaNAvacchedaka sudhInA pada ApavA athavA dhAraNa karavA kalpatA nathI. 282 27 bahave gaNAvaccheiyA bahussuyA babbhAgamA bahuso bahu-AgADhAgADhesu kAraNesu mAI musAvAI asuI pAvajIvI, jAvajjIvAe tesiM tappattiyaM No kappai AyariyattaM vA jAva gaNAvaccheiyattaM vA uddisittae vA dhArettae vA / bhAvArtha :- bahuzruta, bahuAgamajJa aneka gaNAvacchedako aneka pragADha kAraNothI anekavAra mAyApUrvaka khoTuM bole athavA pApAcaraNathI apavitra jIvana vyatIta kare, to tene te kAraNothI jIvana paryaMta AcArya yAvat gaNAvacchedaka sudhInA pada ApavA athavA dhAraNa karavA kalpatA nathI. 28 bahave Ayariya-uvajjhAyA bahussuyA babbhAgamA bahuso bahu-AgADhAgADhesu kAraNesu mAI musAvAI asuI pAvajIvI, jAvajjIvAe tesiM tappattiyaM No kappai AyariyattaM vA jAva gaNAvaccheiyattaM vA uddisittae vA dhArettae vA / bhAvArtha :- bahuzruta, bahu AgamajJa aneka AcAryo ane upAdhyAyo aneka pragADha kAraNothI anekavAra mAyApUrvaka khoTuM bole, pApAcaraNathI apavitra jIvana vyatIta kare, to tene te kAraNothI jIvana paryaMta AcArya yAvat gaNAvacchedaka sudhInA pada ApavA athavA dhAraNa karavA kalpatA nathI. 29 bahave bhikkhuNo bahave gaNAvaccheiyA bahave Ayariya-uvajjhAyA bahussuyA babbhAgamA bahuso bahu-AgADhAgADhesu kAraNesu mAI musAvAI asuI pAvajIvI, jAvajjIvAe tesiM tappattiyaM No kappai AyariyattaM vA jAva gaNAvaccheiyattaM vA uddisittae vA dhArettae vA / bhAvArtha :- bahuzruta, bahu AgamajJa aneka sAdhuo aneka gaNAvacchedako athavA aneka AcAryo ane upAdhyAyo, aneka pragADha kAraNothI anekavAra mAyApUrvaka khoTuM bole, pApAcaraNathI apavitra jIvana vyatIta kare, to tene te kAraNothI jIvanaparyaMta AcArya yAvat gaNAvacchedaka sudhInA pada ApavA athavA dhAraNa karavA kalpatA nathI. vivecanaH prastuta sUtromAM prathama, dvitIya ane paMcama mahAvratano bhaMga karanArA bahuzruta ane bahu AgamajJa sAdhune padavI pradAna mATe utsarga ane apavAda mArganuM nirUpaNa che. bahuzruta sAdhu jinazAsananI javAbadAra vyakti che. tenA dvArA ghaNA doSonuM sevana thavuM, te jinazAsanananI atyadhika avahelanAnuM kAraNa hovAthI tenI bhUla akSamya gaNAya che, tethI tene prAyazcittarUpe jIvana paryaMta dharmazAsananA padathI mukta rAkhavAnuM vidhAna che. alpazruta ke alpajJa sAdhu aparipakva hovAthI pada mATe yogya nathI, tethI sUtrakAre tenuM kathana karyuM nathI. bahuzruta, bahu AgamajJa eka ke aneka sAdhu, gaNAvacchedaka, AcArya, upAdhyAya Adi koI paNasAdhu pApamaya jIvana jIve, mahAvratono vAraMvAra bhaMga kare, asatya, kapaTa, prapaMca, dago, asatyadoSanuM AropaNa
Page #127
--------------------------------------------------------------------------
________________ | uddezaka-3 283 | Adi AcaraNonuM anekavAra sevana kare, taMtra, maMtra AdithI koIne kaSTa Ape, vidyA, maMtra, jyotiSa, vaidyakarma AdinuM prarUpaNa kare, tevA sAdhune sUtramAM pApajIvI kahyA che. tevA kaluSita cittavALA ane kuzIla AcAravALA sAdhu AcAryAdi padavI mATe sarvathA ayogya thaI jAya che. vadhu vahunA ThAsu - sUtramAM bahuvAra" ane "bahu AgADhAgADha kAraNa" A be zabdono prayoga che, tethI spaSTa thAya che ke ekavAra tathA prakAranuM AcaraNa karavAthI sUtrokta prAyazcitta AvatuM nathI. tene phikta tapa prAyazcitta ApavAmAM Ave che. bahu AgADha arthAt aneka prabaLa kAraNothI paNa jo ukta doSonuM ekavAra sevana karavAmAM Ave to paNa tene dIkSAchedarUpa prAyazcitta Ave che. jo te sAdhu aneka prabaLa kAraNothI anekavAra mAyAmRSAdi pApanuM sevana karI pApamaya jIvana jIve, to tene sUtrokta prAyazcittarUpe padavI ApavAmAM AvatI nathI. che uddezaka-3 saMpUrNa
Page #128
--------------------------------------------------------------------------
________________ [ 284] zrIvyavahAra satra udezaka-4 prAkkathana RORDRORROROR A uddezakamAM mukhyatve AcArya, upAdhyAya, gaNAvacchedaka Adi padavIdharonA-vaDIla saMtonA kartavyonuM pratipAdana che. * AcArya tathA upAdhyAye ekalA vicaravuM na joIe ane be sAdhue comAsuM paNa na karavuM joIe, zeSanAlamAM AcAryAdi be sAdhu vicArI zake che ane traNa sAdhu cAturmAsa karI zake che. gaNAvacchedakAdi traNa sAdhu vicarI zake che tathA cAra sAdhu cAturmAsa karI zake che. * vicaraNakALamAM athavA cAturmAsakALamAM jo saMghADAnA pramukha sAdhu kALadharma pAmI jAya to saMghADAnA sarva sAdhuoe zeSa sAdhuomAM je zruta tathA paryAyathI yogya hoya tenI pramukhatA svIkArI levI joIe, jo koI sAdhu yogya na hoya to cAturmAsamAM athavA zeSanAlamAM vihAra karIne yogya pramukha sAdhuonA athavA AcAryanA sAMnidhyamAM zIdhra pahoMcI javuM joIe. * AcArya, upAdhyAya kALadharma pAme athavA saMyama choDIne jAya tyAre AcArya ke upAdhyAye je sAdhune pada para niyukta karavAnuM kahyuM hoya ane te sAdhu padane yogya hoya, to tene ja pada para sthApita karavA joIe. te sAdhu yogya na hoya ane anya sAdhu yogya hoya to AcArye nirdeza karelA sAdhune pada na ApavuM joIe athavA ApI dIdhuM hoya to tene dUra karI anya yogya sAdhune pada ApI zakAya che. * navadIkSita sAdhu vaDI dIkSAne yogya thAya, tyArapachI cAra-pAMca divasamAM ja tene vaDI dIkSA ApavI joIe. tenuM ullaMghana karavAthI AcArya, upAdhyAyane yathAyogya tapa athavA cheda prAyazcitta Ave che, temaja sattaramI rAtrinuM ullaMghana karavAthI tapa athavA cheda prAyazcitta sivAya ekavarSane mATe padamukta thavAnuM prAyazcitta Ave che. jo vaDI dIkSAnA samayanuM ullaMghana karavAmAM navadIkSitanA mAtA-pitA Adi pUjya puruSonI dIkSAnuM kAraNa hoya to utkRSTa cha mahinA sudhI vaDI dIkSA na ApavAthI koIpaNa prakAranuM prAyazcitta AvatuM nathI. * anyagaNamAM adhyayana Adine mATe gayelA sAdhune koI pUche to pote jenI nizrAmAM rahetA hoya ane jenI nizrAmAM abhyAsa karatAM hoya, te ratnAdhika ane bahuzrutanA nAmano nirdeza karavo joIe. * gacchanA sAdhuo sAthe maLIne vicaravA, rahevA, besavA icche to guru AjJA pramANe rahI zake che. gurunI AjJA na hoya to sAthe rahI zakatA nathI. * carikApraviSTa athavA carikAnivRtta sAdhune AjJAvadhi pachI cAra, pAMca divasamAM ja guru Adi maLI jAya to pUrva AjJAthI ja sAthe rahe paraMtu cAra, pAMca divasa pachI guru Adine maLe to sUtrokta vidhithI pharI AjJA prApta karIne vicaraNa karavuM joIe. * ratnAdhika sAdhue zaikSa sAdhunI sevA karavI ke na karavI, te temanI IcchA ane anukULatA pramANe hoya che paraMtu zaikSa sAdhue ratnAdhika sAdhunI sevA karavI, pratyeka kAryomAM sahayoga Apavo, te zaikSa sAdhunuM anivArya kartavya che. * aneka sAdhu, AcArya, upAdhyAya tathA aneka gaNAvacchedaka Adi vicaraNa karatA hoya to teoe paraspara samAna bhAve rahevuM na joIe paraMtu teoe ratnAdhika sAdhunI pramukhatA svIkArIne teno ucita vinaya tathA temanI AjJAnusAra samAcArInA vyavahArapUrvaka sAthe rahevuM joIe.
Page #129
--------------------------------------------------------------------------
________________ uddezaka-4 285 uddezaka-4 222222PPPPPPP AcAryAdinA vihAramAM sAdhuonI saMkhyA:| 1 No kappai Ayariya-uvajjhAyassa egANiyassa hemaMta-gimhAsu cArae / bhAvArtha :- hemaMta ane grISmaRtumAM AcArya-upAdhyAye ekalA vihAra karavo kalpato nathI. | 2 kappai Ayariya-uvajjhAyassa appabiiyassa hemaMta-gimhAsu cArae / bhAvArtha:- hemaMta ane grISmaRtumAM AcArya-upAdhyAye pote bIjA arthAt anya eka sAdhunI sAthe vihAra karavA kahyuM che. | 3 No kappai gaNAvaccheiyassa appabiiyassa hemaMta-gimhAsu cArae / bhAvArtha:- hemaMta ane grISmaRtumAM gaNAvacchedake pote bIjA arthAt anya eka sAdhunI sAthe vihAra karavo kalpato nathI. | 4 kappai gaNAvaccheiyassa appaiyassa hemaMta-gimhAsu cArae / bhAvArtha - hemaMta ane grISmaRtumAM gaNAvacchedake pote trIjA arthAtu anya be sAdhuonI sAthe vihAra karavA kahyuM che. | 5 No kappai Ayariya-uvajjhAyassa appabiiyassa vAsAvAsaM vatthae / bhAvArtha :- varSAkALamAM (cAturmAsamAM) AcArya athavA upAdhyAye pote bIjA arthAtu anya eka sAdhunI sAthe rahevuM kalpatuM nathI. 6 kappai Ayariya-uvajjhAyassa appataiyassa vAsAvAsaM vatthae / bhAvArtha:- cAtumArsamAM AcArya athavA upAdhyAye pote trIjA arthAt anya be sAdhuonI sAthe rahevuM kalpa che. |7 No kappai gaNAvaccheiyassa appataiyassa vAsAvAsaM vatthae / bhAvArtha - cAturmAsamAM gaNAvacchedake pote trIjA arthAt anya be sAdhuonI sAthe rahevuM kalpatuM nathI. | 8 kappai gaNAvaccheiyassa appacautthassa vAsAvAsaM vatthae / bhAvArtha - cAturmAsamAM gaNAvacchedake pote cothA arthAt anya traNa sAdhuonI sAthe rahevuM kahyuM che. | 9 se gAmaMsi vA jAva rAyahANisi vA bahUNaM Ayariya-uvajjhAyANaM appabiiyANaM, bahUNaM gaNAvaccheiyANaM appataiyANaM kappai hemaMta-gimhAsu cArae aNNamaNNaM NissAe /
Page #130
--------------------------------------------------------------------------
________________ 286 zrIvyavahAra sUtra bhAvArtha :- hemaMta ane grISma RtumAM gAmathI rAjadhAnI paryaMtanA sthAnomAM(aneka) AcArya-upAdhyAye pote bIjA hoya tema arthAt pota-potAnI nizrAmAM anya eka-eka sAdhunI sAthe ane(aneka) gaNAvacchedakone pote trIjA hoya tema arthAt pota-potAnI nizrAmAM anya be-be sAdhuonI sAthe(sAthe rahIne) vihAra karavo kalpe che. 10 maMsi vA jAva rAyahANiMsi vA bahUNaM Ayariya, uvajjhAyANaM appataiyANaM bahuNaM gaNAvaccheiyANaM appacautthANaM kappai vAsAvAsaM vatthae aNNaMmaNNaM NissAe / bhAvArtha :- cAturmAsamAM aneka AcAryo ane upAdhyAyoe gAmathI rAjadhAnI sudhInA sthAnomAM pote trIjA hoya tema arthAt pota-potAnI nizrAmAM anya be-be sAdhuone ane aneka gaNAcchedakoe pote cothA hoya tema arthAt pota-potAnI nizrAmAM anya traNa-traNa sAdhuone sAthe rAkhIne(sAthe maLIne) rahevuM kalpe che. vivecanaH prastuta sUtromAM AcArya, upAdhyAya, temaja gaNAvacchedakanA zeSakAlanA vicaraNamAM tathA cAturmAsamAM sAthe nivAsa karanArA ochAmAM ochI sAdhu saMkhyAnuM kathana che. AcArya, upAdhyAya ane gaNAvacchedaka gacchanI saMpUrNa javAbadArInuM vahana kare che, tethI temanuM mahatva vizeSa che. AcArya Adi bAhya-AtyaMtara Rddhi saMpanna hoya che. temanI garimAnI dRSTie A traNe padavIdharo ekalavihAra karatA nathI. AcArya ane upAdhyAyane zeSakAlamAM ochAmAM ochA eka sAdhune sAthe rAkhIne arthAt kula be sAdhuoe ane cAturmAsamAM be sAdhune sAthe rAkhIne arthAt kula traNa sAdhuoe rahevuM joIe ane gaNAvacchedakane zeSakAlamAM anya be sAdhu arthAt kula traNa ane cAturmAsamAM anya traNa arthAt kula cAra sAdhuoe rahevuM joIe. aneka AcArya, upAdhyAya, eka sAthe vicaratA hoya, to paNa pratyeka AcArya-upAdhyAya tathA gaNAvacchedakane pota-potAnI nizrAmAM zAstrokta kathana anusAra sAdhuo sAthe hovA jarUrI che. eka AcAryanI nizrAmAM rahelA be sAdhuo sAthe bIjA AcArya cAturmAsa karI zakatA nathI. bIjA AcArya sAthe potAnI nizrAnA bIjA be sAdhu hovA jarUrI che. gaNAvacchedaka AcAryanA netRtvamAM rahIne ja potAnI kAryavAhI kare che paraMtu gacchanA sAdhuo mATe upakaraNAdi zodhavA, lAvavA, gacchanA sAdhuonI sevA mATe vyavasthA karavI Adi gaNAvacchedakanuM kAryakSetra vistRta hovAthI tenI nizrAmAM AcArya-upAdhyAya karatAM eka sAdhu vadhu hovA jarUrI che. sUtrakAre traNe padavIdharonI sAthe rahetA jaghanya sAdhunI saMkhyAnuM kathana karyuM che tenAthI game teTalA adhika sAdhuo anukULatA pramANe sAthe rahI zake che. gaNadhAraka sAdhunA kALadharma samaye zeSa sAdhuonuM kartavya - 11 gAmANugAmaM dUijjamANe bhikkhU ya jaM purao kaTTu viharai, se ya Ahacca vIsuMbhejjA, atthiyAi ttha aNNe kei uvasaMpajjaNArihe se uvasaMpajjiyavve / NatthiyAi ttha aNNe kei uvasaMpajjaNArihe tassa ya appo kappAe asamatte
Page #131
--------------------------------------------------------------------------
________________ uddeza -4 287 kappai se egarAiyAe paDimAe jaNNaM jaNNaM disaM aNNe sAhammiyA viharaMti taNaM-taNNaM disaM uvalittae / No se kappai tattha vihAravattiyaM vatthae, kappai se tattha kAraNavattiyaM vatthae / taMsi ca NaM kAraNaMsi NiTTiyaMsi paro vaejjA- vasAhi ajjo ! e garAyaM vA, durAyaM vA / evaM se kappai egarAyaM vA durAyaM vA vatthae, No se kappai paraM egarAyAo vA durAyAo vA vatthae / je tattha paraM egarAyAo vA durAyAo vA vasaI, se saMtarA chee vA parihAre vA / je bhAvArtha:- bhikSu je sAdhune mukhya mAnIne arthAt je sAdhunA netRtvamAM grAmAnugrAma vicarI rahyA hoya, mukhya sAdhu jo kALadharma pAme to zeSa sAdhuomAM je sAdhu yogya hoya tene agraNI banAvavA joIe. te anya koI sAdhu agraNI banavA yogya na hoya ane svayaM (ratnAdhika)ne paNa AcAra prakalpa-nizItha sUtra Adi zAstranuM adhyayana pUrNa na thayuM hoya to tene mArgamAM eka-eka rAtri rokAtAM-rokAtAM je dizAmAM anya sAdharmI sAdhu vicaratA hoya te dizAmAM javuM kalpe che. mArgamAM vicaravAnA lakSathI tene rahevuM kalpatuM nathI. jo rogAdinuM kAraNa hoya to vadhAre rahevuM kalpe che. rogAdinuM kAraNa samApta thaI jAya ane koI kahe ke he Arya ! eka ke be rAta vadhu raho, to tene eka ke be rAta vadhu rahevuM kalpe che, eka ke be rAtathI vadhAre rahevuM kalpatuM nathI. jo te eka athavA be rAtathI vadhAre rahe, to maryAdAnA ullaMghanane kAraNe te dIkSA cheda athavA taparUpa prAyazcittane prApta thAya che. 12 vAsAvAsaM pajjosavio bhikkhU jaM purao kaTTu viharai se ya Ahacca vIsuMbhejjA, atthiyAi ttha aNNe kei uvasaMpajjaNArihe se uvasaMpajjiyavve / Natthiyai ttha aNNe kei uvasaMpajjaNArihe, tassa ya appaNo kappAe asamatte kappara se egarAiyAe paDimAe jaNNaM-jANaM disaM aNNe sAhammiyA viharaMti taNNaM-taNNaM disaM uvalittae / No se kappai tattha vihAravattiyaM vatthae, kappara se tattha kAraNavattiyaM vatthae / taMsi ca NaM kAraNaMsi NiTThayaMsi paro vaejjA- vasAhi ajjo ! egarAyaM vA durAyaM vA / evaM se kappai egarAyaM vA durAyaM vA vatthae, No se kappai paraM egarAyAo vA durAyAo vA vatthae / je tattha egarAyAo vA durAyAo vA paraM vasaI, se saMtarA chee vA parihAre vA / bhAvArtha :- bhikSu je sAdhune mukhya mAnI arthAt je sAdhunA netRtvamAM cAturmAsamAM rahyA hoya, te mukhya sAdhu kALadharma pAme to zeSa sAdhuomAM je sAdhu yogya hoya tene agraNI banAvavA joIe. anya koI sAdhu agraNI banavA yogya na hoya ane svayaM(ratnAdhika)nuM paNa AcAra prakalpanizItha sUtra Adi zAstranuM adhyayana pUrNa na thayuM hoya to tene mArgamAM eka-eka rAtri rokAtAM--rokAtAM je dizAmAM anya sAdharmI sAdhu vicaratA hoya te dizAmAM javuM kalpe che.
Page #132
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrIvyavahAra sUtra mArgamAM vicaravAnA lakSathI tene rahevuM kalpatuM nathI, jo rogAdinuM kAraNa hoya to vadhAre rahevuM kalpe che. rogAdinuM kAraNa samApta thaI jAya ane koI kahe ke he Arya ! eka ke be rAta vadhu raho, to tene eka ke be rAta vadhA2e rahevuM kalpe che, eka ke be rAtrithI vadhAre rahevuM kalpatuM nathI. jo te eka ke be rAtathI vadhAre rahe, to te maryAdAnA ullaMghananA kAraNe dIkSA cheda athavA taparUpa prAyazcittane prApta thAya che. vivecana : 288 prastuta sUtromAM anivArya paristhitimAM paNa aparipakva sAdhuone gaNadhArakanA netRtva vinA rahevAno niSedha karyo che. cAturmAsamAM athavA zeSakAlamAM vicaratA pratyeka sAdhuonA saMghADAmAM eka-eka gaNadhAraka arthAt mukhya, agraNI sAdhu hovA jarUrI che. te mukhya sAdhunI nizrAmAM ja anya sAdhuo nirAbAdhapaNe saMyamanuM pAlana karI zake che. kyAreka acAnaka te gaNadhAraka mukhya sAdhu kAladharma pAme, to anya sAdhuomAMthI yogya sAdhune turaMta pramukhapade sthApita karavA joIe. jo te gacchamAM eka pramukha sAdhu sAdhuoe zeSakAlamAM ke cAturmAsamAM turaMta vihAra karIne anya sAdharmika gItArtha sAdhunI nizrAmAM pahoMcI javuM joIe. jyAM sudhI anya sAdharmika sAdhuonI pAse na pahoMce tyAM sudhI mArgamAM eka-be divasa rokAI zake che, te sivAya kayAMya paNa vadhAre rokAvuM kalpatuM nathI. na koI zArIrika vyAdhi thaI jAya to upacArane mATe eka sthAnamAM eka-be divasathI vadhu rokAI zake ane vyAdhi samApta thayA pachI vaidha AdinA kahevAthI eka ke be divasa vadhAre paNa rahI zake che. svastha thayA pachI be divasathI vadhAre rahe to tene yathAyogya prAyazcitta Ave che. gItArthanI nizrA vinA nirAbAdhapaNe cAritranuM pAlana thatuM nathI, doSonI AlocanA, prAyazcitta vagere yathocita thatAM na hovAthI cAritranI zuddhi thatI nathI, tethI agItArtha sAdhuoe koIpaNa paristhitimAM zIghrAtizIghra gItArtha sAdhunI nizrAmAM pahoMcI javuM joIe. AcAryAdinA kAladharma pachI pada pradAnano nirNaya : 13 Ayariya-uvajjhAe gilAyamANe aNNayaraM vaejjA - ajjo ! mamaMsi NaM kAlagayaMsi samANaMsi ayaM samukkasiyavve / se ya samukkasaNArihe samukkasiyavve, se ya No samukkasaNArihe No samukkasiyavve, atthiyAi ttha aNNe kei samukkasaNArihe se samukkasiyavve ! NatthiyAi ttha aNNe kei samukkasaNArihe ceva samukkasiyavve / taMsi ca NaM samukkiTThasi paro vaejjA- dussamukkiTThe te ajjo ! NikkhivAhi / tassa NaM NikkhivamANassa Natthi kei chee vA parihAre vA / je sAhammiyA ahAkappeNaM No uTThAe viharaMti savvesiM tesiM tappattiyaM chee vA parihAre vA / bhAvArtha :- rogagrasta AcArya athavA upAdhyAya koI pramukha sAdhune kahe ke he Arya ! mArA kALadharma pachI amuka sAdhune mArA pada para sthApita karajo.
Page #133
--------------------------------------------------------------------------
________________ uddezaka-4 . 289 | AcArya dvArA nirdiSTa te sAdhu te pada mATe yogya hoya, to tene AcArya pada para sthApita karavA joIe. jo te sAdhu pada mATe yogya na hoya to tene sthApita karavA na joIe. jo te gacchamAM anya koI sAdhu te padane yogya hoya to tene sthApita karavA joIe. jo gacchamAM anya sAdhu te padane yogya na hoya to AcArya nirdiSTa sAdhune ja te pada para sthApita karavA joIe. AcArya nirdiSTa sAdhune te pada para sthApita karyA pachI koI gItArtha sAdhu kahe ke he Arya! tame A padane mATe ayogya cho, tethI tame A padane choDI do. gItArtha sAdhu A pramANe kahe tyAre jo te padane choDI de, to te dIkSAcheda athavA taparUpa prAyazcittane prApta thatA nathI. sAdharmika sAdhuo kalpa anusAra te ayogya sAdhune AcAryAdi pada choDavAnuM na kahe, to te badhA sAdharmika sAdhuo te kAraNathI dIkSAcheda athavA parihAra taperUpa prAyazcittane prApta thAya che. vivecana - prastuta sUtromAM AcArya ke upAdhyAyanA kAladharma pachI pada pradAna mATenI nirNaya vidhinuM pratipAdana che. bImAra AcArya AcArya pada mATe koI sAdhunA nAmano nirdeza karyo hoya to sthavira sAdhuo te sAdhunI AcArya padanI yogyatAnI cakAsaNI kare che. pUrva AcArya kathita sAdhu AcAryanA guNothI (trIjA uddezakamAM AcAryanI yogyatA darzAvI che te guNothI) saMpanna hoya to tene AcArya pada para niyukta kare. bImArInA kAraNe ke anya koI kAraNe kALadharma pAmelA AcAryo je sAdhunA nAmano nirdeza karyo hoya, te sAdhumAM AcAryane yogya guNa na hoya to sthaviro tene AcArya pada na Ape paraMtu gacchamAM AcArya padanI yogyatA dharAvatA anya sAdhune AcArya pada upara niyukta kare che. kadAca AcArya nirdiSTa sAdhumAM AcArya padanI yogyatA na hoya ane gacchanA anya koI sAdhumAM paNa tevI yogyatA na hoya, to AcArya nirdiSTa sAdhune AcArya pada upara niyukta karavAmAM Ave che. AcArya nirdiSTa athavA anirdiSTa yogya sAdhune athavA paristhitivaza alpa yogyatAvALA sAdhune pada para niyukta karyA pachI jo anubhava thAya ke navA AcAryanA netRtvamAM gacchanI vyavasthA sArI rIte cAlatI nathI, sAdhuonI saMyama samAdhi temaja bAhya vAtAvaraNa kSubdha thaI rahyuM che, gacchamAM anya yogya sAdhu taiyAra thaI gayA che, to gacchanA sthavira athavA pramukha sAdhu-sAdhvI Adi sAthe maLIne te navA AcAryane pada choDavAne mATe nivedana karIne, padathI mukta karIne anya yogya sAdhune te pada para niyukta karI zake che. te samaye navA AcArya pada choDavA na icche, koI sAdhuo teno pakSa laIne Agraha kare athavA sthaviro tene pada choDavAnuM na kahe, to teo badhA prAyazcittane prApta thAya che. gacchano bhAra saMbhALanArA pUrvanA AcAryanuM tathA gacchanA pramukha sthavira saMtonuM kartavya che ke te niSpakSa bhAvathI tathA vizALa daSTithI gacchanuM temaja jinazAsananuM hita vicArIne Agama nirdiSTa guNothI saMpanna sAdhune te pada para niyukta kare ane AcAryanA kAladharma pachI AcAryanI AjJAne prAdhAnya ApavAnI sAthe saMghanA hitane vizeSa prAdhAnya Ape, te sthavira munio tathA sahavartI sarva sAdhuonuM kartavya che. AcAryAdinA saMyama tyAga pachI pada pradAnano nirNaya - 14 Ayariya-uvajjhAe ohAyamANe aNNayaraM vaejjA- ajjo ! mamaMsiNaM ohAviyaMsi samANaMsi ayaM samukkasiyavve / se ya samukkasaNArihe
Page #134
--------------------------------------------------------------------------
________________ 290 ] zrIvyavahAra sUtra samukkasiyavve, se ya No samukkasaNArihe No samukkasiyavve / atthiyAi ttha aNNe kei samukkasaNArihe se samukkasiyavve / NatthiyAI stha aNNe kei samukkasaNArihe se ceva samukkasiyavvo / taMsi ca NaMsamukkiTThasi paro vaejjA-dussamukkiTTha te ajjo !nnikkhivaahi| tassa NaM NikkhivamANassa patthi kei chae vA parihAre vA / je sAhammiyA ahAkappeNaM No uTThAe viharati savvesiM tesiM tappattiyaM chee vA parihAre vA / bhAvArtha :- saMyamano parityAga karanAra AcArya athavA upAdhyAya koI pramukha sAdhune kahe ke he Arya ! mArA gayA pachI amuka sAdhune mArA pada para sthApita karajo. AcArya nirdiSTa te sAdhu te pada mATe yogya hoya to tene sthApita karavA joIe. jo te sAdhu e pada mATe yogya na hoya to tene sthApita karavA na joIe. gacchamAM anya sAdhu te padane yogya hoya, to tene te pada upara sthApita karavA joIe. gacchamAM anya koI sAdhu te padane yogya na hoya to AcArya nirdiSTa sAdhune ja te pada para sthApita karavA joIe. tene pada para sthApita karyA pachI jo gItArtha sAdhu kahe ke he Arya! tame A padane mATe ayogya cho, tethI A padane choDI do. (gItArtha sAdhu A pramANe kahe tyAre) te sAdhu padane choDI de to te dIkSAcheda athavA taparUpa prAyazcittane prApta thatA nathI. jo sAdharmika sAdhuo kalpa anusAra te ayogya sAdhune AcAryAdi pada choDavAnuM na kahe, to te badhA sAdharmika sAdhuo te kAraNathI dIkSA cheda athavA taparUpa prAyazcittane prApta thAya che. vivecana : prastuta sUtramAM AcArya ke upAdhyAya dravya tathA bhAvathI saMyamano parityAga kare tyArapachI padapradAna mATenI nirNaya vidhinuM pratipAdana che. tenuM varNana pUrva sUtrAnusAra jANavuM. upasthApanA-vaDI dIkSAnI kAlamaryAdA:|15 Ayariya-uvajjhAe saramANe paraM caurAyAo-paMcarAyAo kappAgaM bhikkhuM No uvaTThAvei kappAe, atthiyAiM ttha se kei mANaNijje kappAe, Natthi, se kei chae vA parihAre vA / NatthiyAI ttha se kei mANaNijje kappAe, se saMtarA chee vA parihAre vaa| bhAvArtha :- AcArya ke upAdhyAyane kalpAka-vaDI dIkSAne yogya sAdhune vaDI dIkSA ApavAnuM smaraNa hovA chatAM vaDI dIkSAnA samaya pachI paNa cAra-pAMca rAtrithI vadhu samaya sudhI vaDI dIkSA na Ape, to te AcAryAdi prAyazcittane prApta thAya che, paraMtu jo te kalpAka sAdhunA pitA AdimAnanIya sAdhunI vaDI dIkSAne vAra hoya, to temanI sAthe vaDI dIkSA ApavAnA lakSyapUrvaka vaDI dIkSA na Ape, to AcAryAdi dIkSA cheda ke taparUpa prAyazcittane prApta thatAM nathI. mAnanIya sAdhu sAthe vaDI dIkSA ApavAnuM lakSya na hoya arthAt tevA mAnanIya sAdhu na hoya ane AcAryAdi vaDI dIkSA yogya kalpAkane cAra-pAMca rAtri pachI paNa vaDIdIkSA na Ape, to dIkSAcheda athavA taparUpa prAyazcittane prApta thAya che.
Page #135
--------------------------------------------------------------------------
________________ | uddezaka-4 291 ] | 16 Ayariya-uvajjhAe asaramANe paraM caurAyAo-paMcarAyAo kappAgaM bhikkhuM No uvaTThAvei kappAe, asthiyAI ttha se kei mANaNijje kappAe, Natthi se kaI chee vA parihAre vaa| __NatthiyAiM ttha se kei mANaNijje kappAe, se saMtarA chee vA parihAre vA / bhAvArtha - AcArya ke upAdhyAyane kalpAka sAdhunA vaDIdIkSAnA samayanuM smaraNa na hoya ane vaDI dIkSAnA samaya pachI cAra-pAMca rAtrithI vadhu samaya sudhI vaDI dIkSA na Ape, to te AcAryAdi prAyazcittane prApta thAya che, paraMtu jo kalpAkanA pitA Adi mAnanIya sAdhunI vaDI dIkSAne vAra hoya ane temanI sAthe kalpAkane vaDI dIkSA ApavAnA lakSyapUrvaka vaDI dIkSA na Ape to teo dIkSA cheda ke tapa rUpa prAyazcittane prApta thatAM nathI. jo mAnanIya sAdhu sAthe vaDI dIkSA ApavAnuM lakSya na hoya arthAt tevA mAnanIya sAdhu na hoya ane AcAryAdi vaDI dIkSA yogya kalpAka sAdhune vaDI dIkSA (cAra-pAMca rAtri pachI paNa) na Ape to dIkSA cheda athavA taparUpa prAyazcittane prApta thAya che. 17 Ayariya-uvajjhAe saramANe vA asaramANe vA paraM dasarAyakappAo kappAgaM bhikkhuM No uvaTThAvei kappAe / atthiyAiM ttha se kei mANaNijje kappAe Nasthi se kei chae vA parihAre vA / __NatthiyAiM ttha se kei mANaNijje kappAe, saMvaccharaM tassa tappattiyaM No kappai AyariyattaM uddisittae / bhAvArtha - AcArya ke upAdhyAyane kalpAka sAdhune vaDI dIkSA ApavAnA samayanuM smaraNa hoya ke na hoya paraMtu kalpAkanA mAnanIya sAdhunI vaDI dIkSAne vAra hoya ane tenI sAthe kalpAkanI vaDI dIkSA karavAnA lakSyapUrvaka dasa rAtri pachI paNa kalpAkane vaDI dIkSA na Ape to AcAryAdi dIkSA cheda ke tapa35 prAyazcittane prApta thatAM nathI. mAnanIya sAdhu sAthe vaDIdIkSA ApavAnuM lakSya na hoya arthAt tevA mAnanIya sAdhu na hoya ane AcArya kalpAkane dasarAtri pachI paNa vaDIdIkSA na Ape to dasarAtri ullaMghana karavAnA prAyazcittarUpe eka varSa sudhI AcAryAdi pada para niyukta karavA kalpatA nathI. vivecana : prastuta sUtromAM vaDIdIkSA-upasthApana saMbaMdhI kAlamaryAdA ane tenA ullaMghananA prAyazcittanuM nirUpaNa che. prathama temaja aMtima tIrthaMkaranA zAsanamAM sAdhuone sAmAyika cAritrarUpa dIkSA ApyA pachI chedoSasthApanIya cAritrarUpa vaDI dIkSA apAya che. tenI jaghanya kALamaryAdA sAta ahorAtranI che. khA- kalpAka. kALanI apekSAe navadIkSita sAdhu sAta rAta pachI kalpAka (vaDI dIkSAne yogya) kahevAya che ane guNanI apekSA Avazyaka sUtra saMpUrNa artha temaja vidhi sahita kaMThastha kare, jIvAdi nava tattvanuM temaja samiti-guptio(aSTa pravacana mAtA)nuM sAmAnya jJAna prApta kare, dazavaikAlikasUtranA
Page #136
--------------------------------------------------------------------------
________________ 22 zrIvyavahAra sUtra cAra adhyayananI artha sahita vAcanA laIne kaMThastha kare, temaja pratilekhana Adi dainika kriyAno abhyAsa karI le tyArapachI te sAdhu vaDIdIkSAne yogya arthAt kalpAka kahevAya che. ukta yogyatAsaMpanna kapAka sAdhune sUtrokta samaye vaDIdIkSA na devAthI AcArya, upAdhyAyane prAyazcitta Ave che. yogyatA prApta karyA pUrve arthAt akalpAkane vaDIdIkSA ApavAthI paNa AcAryAdi prAyazcittane prApta thAya che. (nizItha sUtra, udde.-11) pracalita paraMparA anusAra jaghanya sAtamA divase vaDI dIkSA apAya che. A prAyazcitta vidhAnathI e spaSTa thAya che ke dIkSA athavA vaDIdIkSA devAno adhikAra AcArya athavA upAdhyAyano ja che. temAM vilaMba thAya to temane prAyazcitta paNa Ave che. anya sAdhu, sAdhvI athavA pravartaka, pravartinI paNa AcArya, upAdhyAyanI AjJAthI koIne dIkSA ApI zake che. A traNa sUtromAM vaDIdIkSAnI kAlamaryAdAnA ullaMghana mATenA traNa vikalpa kahyA che. (1) vismaraNamAM maryAdAnuM ullaMghana (2) smRti thavA chatAM maryAdAnuM ullaMghana (3) vismaraNa athavA avismaraNathI vizeSa maryAdAnuM ullaMghana. vAyaM-pavarAvAo... :- cAra-pAMca rAtrinuM ullaMghana kare, to prAyazcitta Ave che. zrI ThANAMga sUtra anusAra navadIkSita sAdhuno zaikSakAla jaghanya sAta divasano che, tethI dIkSA ApyA pachI sAta divasa sudhI te sAdhune vaDIdIkSA apAtI nathI, te sAta divasa daramyAna te sAdhu vaDIdIkSAnI yogyatA prApta karI le tyArapachI tene vaDIdIkSA ApI zakAya che. vaDIdIkSAnI yogyatA prApta karI lIdhA pachI cAra ke pAMca rAtrithI vadhu samayanuM ullaMghana thAya, to AcAryAdine prAyazcitta Ave che. sUtrokta cAra-pAMca rAtrino saMbaMdha vaDIdIkSAnI yogyatA prApta karyA pachInA samaya sAthe che, tethI dIkSAnA sAta divasa pachI AThamA, navamA, dAmA, agiyAramA athavA bAramA divasa sudhImAM game tyAre tene vaDIdIkSA ApI zakAya che ane tenuM prAyazcitta AvatuM nathI. bAra rAtanuM ullaMghana karavAthI sU. 15, 16 anusAra yathAyogya tapa athavA dIkSA chedarUpa prAyazcitta Ave che. dIkSAnI yogyatA prApta karyA pachI daza divasa arthAt 7 + 10 = sattaramI rAta ullaMghana karavAthI yathAyogya tapa athavA chaMda prAyazcitta uparAMta eka varSa sudhI tene prAyazcittanA rUpamAM AcArya-upAdhyAyanA padathI mukta karI devAya che. te navadIkSita sAdhunA mAtA-pitA Adi koI paNa mAnanIya athavA upakArI puruSa dIkSita thayA hoya ane tene kalpAka thavAmAM vAra hoya, baMnene vaDIdIkSA sAthe ApavA mATe cha mahinA sudhIno samaya pasAra karI zakAya che ane tema karavAthI AcAryAdine tenuM koI prAyazcitta AvatuM nathI. navadIkSita sAdhuno utkRSTa zaikSakALa cha mAsano che, tethI mAnanIya pUjya puruSonA nimitte paNa vaDIdIkSA ApavAmAM cha mAsanuM ullaMghana karavuM na joIe. sUtrakAre ApelI cAra-pAMca divasanI chUTamAM zubha divasa athavA vihAra Adi koIpaNa kAraNa saMbhave che. anya gacchamAM gayelA sAdhuno viveka : 18 bhikkhU ya gaNAo avakkamma aNNaM gaNaM ThavasaMpajjittANaM viharejjA, taM
Page #137
--------------------------------------------------------------------------
________________ uddezaka-4 293 ca kei sAhammie pAsittA vaejjA- kaM ajjo ! uvasaMpajjittANaM viharasi ? je tattha savvarAiNie taM vaejjA / aha bhaMte ! kassa kappAe ? je tattha savva-bahussue taM vajjA, jaM vA se bhagavaM vakkhai tassa ANA-uvavAya- vayaNaNiddese ciTThissAmi / bhAvArtha :- viziSTa jJAnaprApti mATe sAdhu potAnA gaNane choDIne anya gaNano svIkAra karIne vicarI rahyA hoya, tyAre tene jo koI sAdharmI sAdhu maLe ane pUche- prazna- he Arya ! tame konI nizrAmAM vicarI rahyA cho ? uttara- tyAre te gaNamAM je ratnAdhika-dIkSAmAM sauthI moTA hoya tenuM nAma kahe. prazna-- jo te pharI pUche ke he bhadanta ! tame kayA kalpAka-bahuzrutanI nizrAmAM raho cho ? uttara- tyAre e gaNamAM je sauthI vadhAre bahuzruta hoya tenuM nAma kahe ane sAthe kahe ke te bahuzruta bhagavaMtanI AjJA pramANe tathA tenI samIpe rahIne tenA vacanonA nirdeza anusAra huM rahIza. te vivecanaH prastuta sUtramAM anya gacchamAM gayelA sAdhunA vivekanuM nidarzana che. koI sAdhu viziSTa jJAnanI prAptinA lakSe anya gacchamAM gayA hoya, te gacchanA mukhya sAdhunI nizrA svIkArIne te gacchanA bahuzruta sAdhu pAse adhyayana karI rahyA hoya, tyAre vicaraNa karatAM pUrva paricita koI sAdharmika sAdhu maLI jAya ane pUche ke Apa konI nizrAmAM vicaraNa karo cho ? tyAre sAdhu potAnA nizcAdAtA ratnAdhika saMtanuM nAma yathAtathyarUpe kahe. tyArapachI pUrva paricita sAdhunA manamAM zaMkA thAya ke ApaNA gacchamAM paNa adhyApanakuzaLa / saMto che ja to A saMtane gaccha choDavAnuM kAraNa zuM ? A zaMkAnA samAdhAna mATe pUrva paricita saMta pUche ke tame konI pAse adhyayana karI rahyA cho ? tamArA kalpAka koNa che ? tyAre sAdhu potAnA jJAnadAtA bahuzruta saMtanuM nAma paNa yathArtharUpe kahe. amuka saMtanI nizrAmAM rahIne amuka saMtanA sAMnidhyamAM gacchanA sarva sAdhuonI sAthe huM rahuM chuM ane adhyayana karI rahyo chuM. A rIte sAdhu jenI nezrAmAM rahetA hoya ane jenI pAse adhyayana karI rahyA hoya, tenuM nAma chUpAvyA vinA haMmezAM satya hakIkatanuM kathana kare. saMkSepamAM sAdhu koI paNa paristhitimAM saraLatApUrvaka satya vyavahAra kare. pUrva sUtramAM vaDIdIkSA yogya sAdhu mATe kalpAka zabdano prayoga thayo che prastutamAM adhyayana karAvavA yogya bahuzruta sAdhu mATe kalpAka zabdano prayoga thayo che. abhinicArikA mATe vidhi-niSedha : 19 bahave sAhammiyA icchejjA egayao abhiNicAriyaM cArae / No NaM kappai there aNApucchittA egayao abhiNicAriyaM cArae, kappai NaM there ApucchittA egayao abhiNicAriyaM cArae / therA ya se viyarejjA evaM NaM kappai egayao abhiNicAriyaM cAra, therA ya se No viyarejjA evaM No kappai egayao abhiNicAriyaM cArae / je tattha therehiM aviiNe egayao abhiNicAriyaM caraMti, se saMtarA chee vA parihAre vA / bhAvArtha :- aneka sAdharmika sAdhuo eka sAthe 'abhinicArikA gamana' (viziSTa kAraNathI alpa samaya mATe) sAthe maLIne vicaravA, rahevA icche to sthavira sAdhuone pUchyA vinA tene eka sAthe
Page #138
--------------------------------------------------------------------------
________________ 294 ] zrIvyavahAra sUtra abhinicArikA gamana karavuM kalpatuM nathI, paraMtu sthavira sAdhuoe pUchIne sAdhuone eka sAthe abhinicArikA gamana karavuM kahyuM che. sthavira sAdhu AjJA Ape to tene abhinicArikA gamana karavuM kahyuM che ane sthavira sAdhu AjJA na Ape to tene abhinicArikA gamana karavuM kalpatuM nathI. jo sthavironI AjJA prApta karyA vinA abhinicArikA gamana kare to teo dIkSA cheda athavA taparUpa prAyazcittane prApta thAya che. vivecana : - prastuta sUtramAM sAdhuone gurvAjJApUrvaka abhinicArikA gamananuM kathana tathA maryAdA bhaMganA prAyazcittanuM kathana che. pinAriyaM vAra:- abhinicArikA gamana. Ama muna niyata rAzi nivAIi bhegA thaIne samudAyarUpe niyata lakSapUrvaka cAlavuM, gamana karavuM, tene abhinicArikA kahe che. pAtratatva vivaraNana, patramititvA vArikhama, tri niritnA vatanuM nirivA sAdhuo sAthe maLIne vicaraNa kare, sAthe maLIne rahe, sAthe maLIne cAle arthAt vihAra kare, tene abhinicarikA kahe che. prastuta abhinicArikA gamanamAM vajikAgamanAdi viziSTa kAraNathI ane alpa samaya mATe sAthe vicAravAnI AjJAnuM kathana che, sAmAnya vicaraNa mATenI AjJA levAnuM vidhAna nathI. AcAryoe vajikAgamananA daSTAMtathI abhinicarikA gamanane samajAvyuM che. eka gacchamAM aneka sAdhuo zeSanAlamAM eka sAthe rahyA hoya, AcAryanI vAcanA mATe anya gacchanA sAdhuonuM paNa AvAgamana cAlu hoya, te gacchamAM ghaNA glAna, vRddha, tapasvI sAdhuo hoya, tethI sarva sAdhuone dUdha-ghI Adi vigayayukta pauSTika AhAra sulabha thato na hoya ane keTalAka sAdhuone tathAprakAranA pauSTika AhAranI AvazyakatA hoya, tyAre te sAdhuo sAthe maLIne najIkanA gAmamAM dUdha, ghI Adi padArtho sulabha hoya tevA govALa AdinI vastImAM thoDA samaya mATe jAya che. A rIte aneka sAdhuone sAthe maLIne dugdhAdinI sulabhatAvALA Adi kSetramAM javAnuM hoya to gaccha pramukha AcArya athavA sthavira AdinI AjJA levI Avazyaka hoya che. jo AcArya Adine Avazyaka lAge to ja tene abhinicArikA gamana mATe AjJA Ape che, anyathA teno niSedha kare che. te sAdhuo AcArya AdinI AjJA vinA abhinicArikA gamana-sAthe maLIne anyatra gamana kare, to te sAdhuo jeTalA divasa AjJA vinA rahe te pramANe temane dIkSA cheda athavA parihAra tapanuM prAyazcitta Ave che. caryApraviSTa ane caryAnivRtta sAdhunA kartavya:20 cariyApaviDhe bhikkhU caurAyAo paMcarAyAo there pAsejjA, sacceva AloyaNA, sacceva paDikkamaNA, sacceva oggahassa puvvANuNNavaNA ciTThai ahAlaMdamavi oggahe / bhAvArtha :- caryA praviSTa arthAtu guru AjJAthI anyatra vicaratAM sAdhu cAra-pAMca rAtanI avadhimAM ja sthavira(guru) pAse AvI jAya to te ja(pUrvanI) AlocanA, te ja pratikramaNa ane te ja pUrve grahaNa karelI avagrahanI AjJA rahe che, kAraNa ke te yathAlaMdakALa-alpakALa paNa avagraha (AjJA) vinA rahyA nathI.
Page #139
--------------------------------------------------------------------------
________________ uddezaka-4 295 21 cariyApaviTTe bhikkhU paraM caurAyAo-paMcarAyAo there pAsejjA, puNo AloejjA, puNo paDikkamejjA, puNo cheyaparihArassa uvaTThAejjA / bhikkhubhAvassa aTThAe doccaMpi oggahe aNuNNaveyavve siyA / kappai se evaM vadittae, aNujANaha bhaMte ! mioggahaM ahAlaMdaM dhuvaM NitiyaM veuTTiyaM, tao pacchA kAyasaMphAsaM / bhAvArtha :- caryA praviSTa arthAt guru AjJAthI anyatra vicaratAM sAdhu cAra-pAMca rAta karatAM vadhu samaya pachI sthavira pAse Ave to teo punaH AlocanA, punaH pratikramaNa karIne dIkSA cheda athavA taparUpa prAyazcittane prApta thAya che. bhikSubhAva- saMyama surakSA arthe teoe bIjIvAra AjJA levI joIe. AjJA letAM teo A pramANe kahe che- he bhaMte ! ApanA mitAvagrahamAM vicaravAnI, yathAlaMda- yathAkalpanI, dhruva-niyata-naiRRyika Avazyaka kartavyonI tathA pAchA AvavAnI AjJA Apo arthAt punaH ApanI AjJAmAM rahevAnI anujJA Apo. A pramANe kahIne guru caraNano sparza karI vaMdana kare. 22 cariyANiyaTTe bhikkhU jAva caurAyAo paMcarAyAo there pAsejjA, sacceva AloyaNA sacceva paDikkamaNA sacceva oggahassa puvvANuNNavaNA ciTTha ahAlaMdamavi oggahe / bhAvArtha :- caryA nivRtta arthAt guru AjJAthI anyatra vicaraNa karIne pAchA pharatAM sAdhu (guru AjJAnA samayAvadhi pachInI) cAra-pAMca rAtanI avadhimAM ja sthavira pAse AvI jAya to te ja (pUrvanI) AlocanA, te ja pratikramaNa ane te ja pUrve grahaNa karelI avagrahanI AjJA rahe che, (punaH AjJAdi levAnI AvazyakatA nathI) kAraNa ke te yathAlaMdakALa-alpa kALa paNa avagraha (guru AjJA) vinA rahyA nathI. 23 | cariyANiyaTTe bhikkhU paraM caurAyAo paMcarAyAo there pAsejjA, puNo AloejjA puNo paDikkamejjA puNo cheyaparihArassa uvaTThAejjA / bhikkhubhAvassa aTThAe doccaM pi oggahe aNuNNaveyavve siyA / kappai se evaM vadittae - aNujANaha bhaMte ! mioggahaM ahAlaMdaM dhuvaM NitiyaM veuTTiyaM, tao pacchA kAyasaMphAsaM / bhAvArtha :- carcA nivRtta arthAt guru AjJAthI anyatra vicaraNa karIne pAchA pharatAM sAdhu (guru AjJAnA samayAvadhi pachInI) cAra-pAMca rAta karatAM vadhu samaya pachI sthavira pAse Ave, to teo punaH AlocanA, punaH pratikramaNa karIne dIkSA cheda athavA tapa prAyazcittane prApta thAya che. bhikSu bhAvanI arthAt saMyamanI surakSA arthe teoe bIjIvAra AjJA levI joIe. AjJA letAM teo A pramANe kahe che- he bhaMte ! ApanA mitAvagrahamAM vicaravAnI, yathAkalpa, dhruva-niyata-naiRRyika Avazyaka kAryo karavAnI tathA pAchA pharavAnI AjJA Apo arthAt punaH ApanI AjJAmAM rahevAnI anujJA / Apo. A pramANe kahIne guru caraNano sparza kare che.
Page #140
--------------------------------------------------------------------------
________________ [ 296] zrIvyavahAra sUtra vivecana : prastuta sUtromAM caryAmAM praviSTa tathA caryAthI nivRtta thayelA sAdhunA vinaya-vyavahAra Adi kartavyonuM pratipAdana che. caya praviSTa - dUdha-ghI Adi pauSTika AhArAdi mATe athavA koI viziSTa kAraNe sthavira(guru)nI AjJAthI dUra dezamAM gayelA sAdhu. caryA nivRtta - je prayojanathI dezAMtara gayA hoya, te prayojana pUrNa thayA pachI pAchA pharatAM sAdhu. caryAmAM praviSTa ke caryAthI nivRtta thayelA sAdhu jo cAra-pAMca divasamAM ja potAnA sthavira sAdhune maLI jAya, to tenA AlocanA, pratikramaNa Adi sarva Avazyaka kartavyo pUrvavat rahe che, te sthAnamAM te gacchanA sAdhuo sAthe rahevAnI anujJA paNa pahelAnI rahe che, tene pharIvAra AjJA levI paDatI nathI che paraMtu jo te sAdhu cAra-pAMca divasa karatAM vadhu samaya pachI potAnA sthavirane maLe, to tene pharIvAra AlocanA, pratikramaNa karIne, tyAM rahevAnI AjJA paNa pharIvAra levI paDe che. fbahubhAvasa:-bhikSubhAva, saMyamabhAva. guru sAraNA, vAraNA Adi dvArA ziSyanA saMyama bhAvamAM vRddhi karAve che, saMyamanI surakSA kare che, tethI kAraNamAM kAryano upacAra karI sAraNAdine bhikSabhAva kahe che. guru sAraNA, vAraNA, nodanA ane pratinodanA, A cAra prakAre ziSyanA saMyama bhAvanI rakSA kare che. vismRta arthanuM smaraNa karAvavuM te sAraNa( ), aticArAdino pratiSedha karavo, mULaguNa-uttaraguNamAM aticAra doSa lagADatAM ziSyane rokavA te vAraNA, vrata pAlanamAM ke samAcArInA pAlanamAM skUlanA thaI hoya tenuM punaH zikSaNa ApavuM, alitanI zikSA ApavI te nodanA ane tenuM vAraMvAra zikSaNa ApavuM tathA kaThoratama zikSA ApavI, te pratinodanA kahevAya che. nivAI- mita avagraha. gurunI AsapAsanA sADA traNa hAtha pramANa kSetrane mita avagraha kahe che. gurunA caraNano sparza karavA gurunA mita avagrahamAM praveza karavAnI AjJA levAmAM Ave che. ahIM upalakSaNathI gamana-prayojana vaza bahAra javuM, uThavuM, besavuM, sUvuM, bhojana, svAdhyAya Adi gurunI AjJApUrvaka karavA arthAt gurunI AjJAmAM vicaravAne mita avagraha kahyo che. tene vadhu spaSTa karavA sUtrakAre mahAdvagere zabdano prayoga karyo che. prastutamAM mahatta-yathAzAnaM-yathAlaMda zabda yathAkALa arthamAM prayukta che. ghuvaM-thuvA kacchamaya thavayaM baM- gacchamAM avazya karavA yogya kartavyo. LiyeyaM-niyataMavazyakaraNIya, giribaM-fNa -aizvaya-nizcaya bhAvathI karavA yogya anuSThAno, veTTi- vyAvartitama- sthavironI aneka prakAre AjJAnuM ullaMghana thayuM hoya tenI kSamApanA mAMgI, guru AjJAmAM rahevAnI AjJA mAMgI caraNa sparza karIne vaMdana kare che. cAra-pAMca divasanuM kathana eka vyavahArika sImA che. A uddezakanA 15mA sUtramAM, nizItha sUtra uddezaka-4, u-9 vagere sthAne dareka viSayamAM cAra-pAMca divasanI chUTa ApavAmAM AvI che. zArIrikAdi koI kAraNathI moDuM thAya to cAra-pAMca divasamAM te-te kArya ziSya karI le to te AjJAmAM ja gaNAya che ane te prAyazcittane prApta thatA nathI. zaikSa ane ratnAdhikono vyavahAra:24 do sAhammiyA egayao viharaMti, taM jahA-sehe ya rAiNie ya / tattha
Page #141
--------------------------------------------------------------------------
________________ uddezaka-4 297 sehatarAe palicchapaNe, rAiNie apalicchaNNe | sehatarAeNaM rAiNie uvasaMpajjiyavve, bhikkhovavAyaM ca dalayai kappAgaM / bhAvArtha :- alpa dIkSAparyAyavALA zaikSa ane adhika dIkSAparyAyavALA ratnAdhika, ema be sAdharmika sAdhu eka sAthe vicaratA hoya, temAM zaikSa sAdhu zrutasaMpanna tathA ziSya saMpanna hoya ane ratnAdhika sAdhu zruta saMpanna tathA ziSya saMpanna na hoya to paNa zaikSe ratnAdhika sAdhunA vinaya, vaiyAvacca karavA, AhAra, pANI lAvIne ApavA, pAse rahevuM ane judA vicaravA mATe ziSya Apavo ityAdi kartavyonuM pAlana karavuM joIe. 25 do sAhammiyA egayao viharaMti, taM jahA- sehe ya rAiNie ya / tattha rAiNie palicchapaNe, sehatarAe apalicchaNNe / icchA rAiNie sehatarAgaM upasaMpejjai, icchA No uvasaMpejjai icchA bhikkhovavAyaM dalayai kappAgaM, icchA No dalayai kappAgaM / bhAvArtha :- alpa dIkSAparyAyavALA zaikSa ane adhika dIkSAparyAyavALA ratnAdhika, ema be sAdharmika sAdhu eka sAthe vicaratA hoya, temAM ratnAdhika sAdhu zrutasaMpanna tathA ziSyasaMpanna hoya ane zaikSa sAdhu zruta saMpanna tathA ziSya saMpanna na hoya, to ratnAdhika sAdhunI icchA thAya to zaikSa sAdhunI vaiyAvacca kare, icchA na hoya to na kare. icchA hoya to AhAra lAvIne Ape, icchA na hoya to na Ape, icchA hoya to pAse rAkhe, icchA na hoya to na rAkhe, icchA hoya to judA vicaravA mATe ziSya Ape, icchA na hoya to na Ape. vivecanaH prastuta sUtromAM ratnAdhika ane zaikSa sAdharmika sAdhuonA svaicchika vyavahAra tathA Avazyaka kartavyonuM kathana che. sehe zaikSa. sAmAnya rIte navadIkSita ke jeno grahaNa zikSA ane Asevana zikSAnA zikSaNano kALa cAlu hoya arthAt traNa varSa sudhInI dIkSA paryAyavALA sAdhu zaikSa kahevAya che, paraMtu ahIM ratnAdhikanI apekSAe alpa dIkSAparyAyavALA sAdhune zaikSa kahyA che. A apekSAe aneka varSonI dIkSAparyAyavALA paNa zaikSa kahevAya che. be sAdhumAM eka dasa varSanA dIkSAparyAyavALA hoya ane bIjA bAra varSanA dIkSA paryAyavALA hoya, to A sUtrAnusAra bAra varSanA dIkSAvALA ratnAdhika ane dasa varSanA dIkSAvALA zaikSa kahevAya che. (1) ratnAdhika sAdhu ziSya AdithI saMpanna hoya ane zaikSa sAdhu ziSya AdithI saMpanna na hoya, to tene vicaraNa karavA mATe ziSya ApavA, tenA mATe AhAra Adi lAvIne ApavA vagere sevAnA kArya ratnAdhika sAdhu potAnI icchA pramANe kare che. ratnAdhika mATe zaikSanI sevA karavI, te svaicchika che. (2) zaikSa sAdhu jo ziSya AdithI saMpanna hoya tathA ratnAdhika sAdhu ziSyAdithI saMpanna na hoya ane te vicaraNa karavA Icche athavA koI sevA karAvavA icche to ziSyAdi saMpanna zaikSanuM kartavya che ke te ratnAdhikane bahumAna ApIne tenI AjJA anusAra pravRtti kare. zaikSa mATe ratnAdhikanI sevA karavI Avazyaka che. A kathana kartavya tathA adhikAranI apekSAe che. sevAnI AvazyaktA hoya tyAre ratnAdhike paNa zaikSanI yathAyogya sevA karavI, karAvavI jarUrI che, jo ratnAdhika sAdhu sevAnI vyavasthA na kare to te prAyazcittane prApta thAya che, tethI sUtrokta vidhAna sAmAnya sthitinI apekSAe che ema samajavuM joIe. palicchaLe- ziSya ane zrutathI saMpanna sAdhu palicchanna kahevAya che. je sAdhune eka ke aneka ziSya hoya te
Page #142
--------------------------------------------------------------------------
________________ 298 ] zrIvyavahAra sUtra ziSya saMpadAthI yukta kahevAya che ane je sAdhue upAdhyAyanI nizrAmAM Avazyaka sUtra, dazavaikAlika sUtra, uttarAdhyayana sUtra, AcArAMga sUtra ane nizItha sUtra vagere sUtronI vAcanA lIdhI hoya, te zrutasaMpanna kahevAya che. bhASyakAre ziSya saMpanna sAdhune dravya palicchatra ane zruta saMpanna sAdhune bhAvapalicchatra kahyA che. ratnAdhikonA netRtvamAM vihAra - 26 do bhikkhuNo egayao viharaMti, No NaM kappai aNNamaNNaM uvasaMpajjittANaM viharittae, kappai NaM AhArAiNiyAe aNNamaNNaM uvasaMpajjittANaM viharittae / bhAvArtha- be sAdhu eka sAthe vicaratA hoya to teNe paraspara eka bIjAne samAna mAnIne sAthe vicaravuM kalpatuM nathI, paraMtu parasparamAM laghu-jyeSTha (nAnA-moTA)nI maryAdA svIkArIne arthAt ratnAdhikane agraNI tarIke svIkArIne sAthe vicaravuM kahyuM che. | 27 do gaNAvaccheiyA egayao viharaMti, No NaM kappai aNNamaNNaM uvasaMpajjittANaM viharittae, kappai NaM AhArAiNiyAe aNNamaNNaM uvasaMpajjittANaM viharittae / bhAvArtha :- be gaNAvacchedaka eka sAthe vicaratA hoya to teNe paraspara eka bIjAne samAna mAnIne sAthe vicaravuM kalpatuM nathI, paraMtu parasparamAM laghu-jya (nAnA-moTA)nI maryAdA svIkArIne arthAt ratnAdhikane agraNI tarIke svIkArIne sAthe vicAravuM kahyuM che. | 28 do Ayariya-uvajjhAyA egayao viharaMti, No NaM kappai aNNamaNNaM uvasaMpajjittANaM viharittae / kappai NaM ahArAiNiyAe aNNamaNNaM uvasaMpajjittANaM viharittae / bhAvArtha :- be AcArya athavA be upAdhyAya eka sAthe vicAratA hoya to teNe paraspara eka bIjAne samAna mAnIne sAthe vicaravuM kalpatuM nathI, paraMtu parasparamAM laghu-yeSTha (nAnA-moTA)nI maryAdA svIkArIne arthAt ratnAdhikane agraNI tarIke svIkArIne sAthe vicaravuM kahyuM che. 29 bahave bhikkhuNo egayao viharaMti, No NaM kappai aNNamaNNaM uvasaMpajjittANaM viharittae / kappai NaM ahArAiNiyAe aNNamaNNaM uvasaMpajjittANaM viharittae / bhAvArtha:- ghaNA sAdhuo eka sAthe vicaratA hoya to temaNe paraspara eka bIjAne samAna mAnIne sAthe vicaravuM kalpatu nathI, paraMtu parasparamAM laghu-jyeSTha (nAnA-moTA)nI maryAdA svIkArIne arthAtu ratnAdhikane agraNI tarIke svIkArIne sAthe vicaravuM kahyuM che. |30 bahave gaNAvaccheiyA egayao viharaMti, No NaM kappai aNNamaNNaM uvasaMpajjittANaM viharittae / kappai NaM ahArAiNiyAe aNNamaNNaM uvasaMpajjittANaM viharittae / bhAvArtha:- ghaNA gaNAvacchedako eka sAthe vicaratA hoya to temaNe paraspara ekabIjAne samAna mAnIne sAthe vicaravuM kalpatuM nathI, paraMtu parasparamAM laghu-jyeSTha (nAnA-moTA)nI maryAdA svIkArIne arthAt ratnAdhikane agraNI tarIke svIkArIne sAthe vicaravuM kahyuM che.
Page #143
--------------------------------------------------------------------------
________________ | uddezaka-4 299 | 31 bahave Ayariya-uvajjhAyA egayao viharaMti, No NaM kappai aNNamaNNaM uvasaMpajjittANaM viharittae / kappai NaM ahArAiNiyAe aNNamaNNaM uvasaMpajjittANaM viharittae / bhAvArtha - ghaNA AcArya athavA upAdhyAya eka sAthe vicaratA hoya to temaNe paraspara eka bIjAne samAna mAnIne sAthe vicaravuM kalpatuM nathI, paraMtu parasparamAM laghu-jyeSTha (nAnA-moTA)nI maryAdA svIkArIne arthAt ratnAdhikane agraNI tarIke svIkArIne sAthe vicaravuM kahyuM che. 32 bahave bhikkhuNo bahave gaNAvaccheiyA, bahave Ayariya-uvajjhAyA egayao viharaMti, No NaM kappai aNNamaNNaM uvasaMpajjittANaM viharittae / kappai NaM ahArAiNiyAe aNNamaNNaM uvasaMpajjittANaM viharittae / bhAvArtha - ghaNA sAdhuo, ghaNA gaNAvacchedako ane ghaNA AcAryo-upAdhyAyo eka sAthe vicaratA hoya to temaNe paraspara eka bIjAne samAna mAnIne sAthe vicaravuM kalpatuM nathI, paraMtu parasparamAM laghu-jyeSTha (nAnA-moTA)nI maryAdA svIkArIne arthAt ratnAdhikane agraNI tarIke svIkArI vicaravuM kahyuM che. vivecana : prastuta sUtromAM sAdhunA ratnAdhiko sAthenA vinaya vyavahAra rUpa Avazyaka kartavyonuM kathana che. be athavA aneka sAdhuo eka sAthe rahe athavA eka sAthe vicaraNa karatA hoya, tyAre baMne sAdhue ekabIjAne samAna mAnIne arthAtu nAnA-moTAnI maryAdAno svIkAra karyA vinA sAthe rahevuM kalpatuM nathI. nAnA-moTAnI maryAdA vinA sAthe rahevAthI vaMdana vyavahAra, Avazyaka kAryo mATe AjJA levI vagere vinaya vyavahAra raheto nathI. ratnAdhikono vinaya temaja AjJApAlana na karavAthI jJAna, darzana, cAritranI unnatti thatI nathI, paraMtu svacchaMdatAnI vRddhi thatAM AtmAnuM adhaHpatana thAya che ane saMyamanI virAdhanA thAya che. janasAdhAraNane jANa thatAM jinazAsananI hIlanA thAya che, tethI zaikSa sAdhue sAthe vicaraNa karatAM be ke be thI adhika sAdhuomAM eka sAdhune pramukha sAdhu tarIke sthApita karIne, tenI upasaMpadA-netRtva svIkArIne ja pratyeka pravRtti karavI joIe. A rIte be athavA aneka AcAryo, upAdhyAyo, gaNAvacchedako paNa eka sAthe rahe athavA vicaraNa kare, tyAre paNa dIkSAparyAyathI jayeSTha AcArya AdinA ucita vinaya vyavahArapUrvaka sAthe rahevuM joIe. A vidhAna eka mAMDale AhAra karanAra sAMbhogika sAdhuonI apekSAe che. kayAreka anya sAMbhogika sAdhu, AcArya, upAdhyAya athavA gaNAvacchedakanuM koI prAmAdimAM eka ja upAzrayamAM maLavAnuM thAya ane thoDo samaya sAthe rahevAno prasaMga hoya to ucita vinaya vyavahAra ane premapUrvaka sAthe rahe che tyAre sUtrokta upasaMpadA (netRtva) svIkAranI jarUra nathI. anya sAMbhogika sAdhunI sAthe cAturmAsa karavAnuM hoya, zeSakAlamAM adhyayana karavA lAMbo samaya sAthe rahevAnuM hoya, to jeTalo samaya rahevAnuM hoya, teTalo samaya upasaMpadA (netRtva) svIkArIne ja rahevuM joIe. | | uddezaka-4 saMpUrNa che
Page #144
--------------------------------------------------------------------------
________________ 300. zrIvyavahAra satra uddezaka-pA prAkathana RORDRORROROR hi-5 | A uddezakamAM mukhyatve pravatinI ke gaNAvacchedikA sAdhvIonA kartavya, sAdhu jIvanamAM AcAra prakalpanA adhyayananI mahattA tathA sAdhu-sAdhvInA parasparanA vyavahAramAM utsarga-apavAda mArganuM pratipAdana che. * pravartinI anya be sAdhvIone potAnI sAthe laIne vicaraNa kare ane traNa sAdhvIone sAthe laIne cAturmAsa kare. gaNAvacchedikA traNa sAdhvIone sAthe laIne vicaraNa kare tathA cAra sAdhvIone sAthe laIne cAturmAsa kare. * pramukha sAdhvInA kALadharma pachI zeSa sAdhvIo anya yogya sAdhvIne pramukha banAvIne vicaraNa kare, koI sAdhvI pravartinI padane yogya na hoya to vihAra karIne zIdhra anya pravartinI sAdhvInI nizrAmAM pahoMcI jAya. * pravartinI sAdhvI kAladharma pAme tyArapachI pravartinI nirdiSTa yogya sAdhvIne padavI ApavI, te yogya na hoya to anya yogya sAdhvIne pada para niyukta karavA. * pratyeka sAdhu sAdhvIe AcArAMga sUtra anenizIthasUtra kaMThastha karavA ane yAda rAkhavA.AcAryAdie paNa samaye-samaye te viSayamAM pUchatAM rahevuM joIe. jo koI sAdhu ke sAdhvIne pramAdanA kAraNe te sUtra vismRta thaI jAya to tene pramukha banIne vicaraNa karavAnI AjJA na ApavI. jo koI sAdhu-sAdhvI rogAdinA kAraNe sUtra bhUlI jAya to svastha thatAM pharI kaMThastha karyA pachI pada Adi ApI zakAya che. * vRddhAvasthAvALA sthavira sAdhu vRddhAvasthAnA kAraNe kaMThastha sUtra bhUlI jAya, to te kSamya che tathA pharIne yAda karavA chatAM paNa yAda na thAya to koI prAyazcitta AvatuM nathI. vRddha sAdhu sUtAM-sUtAM sUtranI punarAvRtti, zravaNa athavA pRcchA Adi karI zake che. * vizeSa paristhiti vinA sAdhu-sAdhvIe paraspara eka bIjA pAse AlocanA, prAyazcitta na karavA joIe. vizeSa paristhiti vinA sAdhu-sAdhvIe paraspara eka bIjAnuM koI paNa sevAkArya karavuM na joIe. Agamokta vizeSa paristhitiomAM eka bIjAnI sevA paricaryA karI zake che. * sarpa karaDI jAya to sthavirakalpI sAdhu maMtracikitsA karAvI zake che ane cikitsA karAvavAnuM tene prAyazcitta AvatuM nathI.jinakalpIne cikitsA karavI ke karAvavI kalpatI nathI ane tema kare, to tene prAyazcitta Ave che.
Page #145
--------------------------------------------------------------------------
________________ uddezaka-5 [ 301 | udezaka-5 2222222222222 pravartinI AdinA vihAramAM sAdhvIonI saMkhyA :| 1 No kappai pavattiNIe appabiiyAe hemaMta-gimhAsu cArae / bhAvArtha - hemaMta ane grISmaRtumAM pravartinI sAdhvIne anya eka sAdhvInI sAthe potAnA sahita be sAdhvIoe) vihAra karavo kalpato nathI. | 2 kappai pavattiNIe appataiyAe hemaMta-gimhAsu cArae / bhAvArtha :- hemaMta ane grISmaRtamAM pravartinIne anya be sAdhvIonI sAthe(potAnA sahita traNa sAdhvIoe) vihAra karavo kalpa che. | 3 No kappai gaNAvaccheiNIe appataiyAe hemaMta-gimhAsu cArae / bhAvArtha :- hemaMta ane grISmaRtumAM gaNAvacchedikAne anya be sAdhvIonI sAthe potAnA sahita traNa sAdhvIoe) vihAra karavo kalpato nathI. 4 kappai gaNAvaccheiNIe appacautthAe hemaMta-gimhAsu cArae / bhAvArtha :- hemaMta ane grISmaRtumAM gaNAvacchedikAne anya traNa sAdhvIonI sAthe(potAnA sahita cAra sAdhvIoe) vihAra karavo kalpa che. | 5 No kappai pavattiNIe appataiyAe vAsAvAsaM vatthae / bhAvArtha :- cAturmAsamAM pravartinIne anya be sAdhvIonI sAthe (potAnA sahita traNa sAdhvIoe) rahevuM kalpatuM nathI. 6 kappai pavattiNIe appacautthAe vAsAvAsa vatthae / bhAvArtha :- cAturmAsamAM pravartinIne anya traNa sAdhvIonI sAtha(potAnA sahita cAra sAdhvIoe) rahevuM kahyuM che. | 7 No kappai gaNAvaccheiNIe appacautthAe vAsAvAsaM vatthae / bhAvArtha - cAturmAsamAM gaNAvacchedikAne anya traNa sAdhvIonI sAthe potAnA sahita cAra sAdhvIoe)rahevuM kalpatuM nathI. | 8 kappai gaNAvaccheiNIe appapaMcamAe vAsAvAsaM vatthae / bhAvArtha :- cAturmAsamAM gaNAvacchedikAne anya cAra sAdhvIjIonI sAthe potAnA sahita pAMca sAdhvIoe)rahevuM kahyuM che.
Page #146
--------------------------------------------------------------------------
________________ [ 302 ] zrIvyavahAra satra | 9 se gAmaMsi vA jAva rAyahANisi vA bahUNaM pavattiNINaM appataiyANaM bahUNaM gaNAvaccheiNINaM appacautthANaM kappai hemaMta-gimhAsu cArae aNNamaNNaM NIsAe / bhAvArtha :- hemaMta ane grISmatraDhatumAM grAmathI rAjadhAnI sudhInA sthAnamAM aneka pravartinIo pote trIjA arthAtu pota-potAnI nizrAmAM anya be-be sAdhvIonI sAthe (potAnA sahita traNa sAdhvIoe) ane aneka gaNAvacchedikAoe pota-potAnI nizrAmAM anya traNa-traNa sAdhvIonI (potAnA sahita cAra sAdhvIoe) sAthe vihAra karavA kahyuM che. | 10 se gAmaMsi vA jAva rAyahANisi vA bahUNaM pavattiNINaM appacautthANaM bahUNaM gaNAvaccheiNINa appapaMcamANaM kappai vAsAvAsa vatthae aNNamaNNaM NIsAe / bhAvArtha :- cAturmAsamAM aneka pravartinIoe grAmathI rAjadhAnI sudhInA sthAnamAM pota-potAnI nizrAmAM anya traNa-traNa sAdhvIonI (potAnA sahita cAra sAdhvIoe) sAthe rahevuM kahyuM che ane aneka gaNAvacchedikAoe potAnA sahita pAMca sAdhvIoe) pota-potAnI nizrAmAM anya cAra-cAra sAdhvIonI (potAnA sahita pAMca sAdhvIoe) sAthe rahevuM kahyuM che. vivecana : - prastuta sutromAM pravartinI tathA gaNAvacchedikA sAthvInI sAthe rahetA sAdhvIonI saMkhyAnuM vidhAna che. bRhatkalpa udde 5 mAM sAdhvIne ekalA rahevAno niSedha che ane ahIM pravartinIne anya eka sAdhvInI sAthe vicaravAno niSedha che, tethI pravartinI eka sAdhvIne sAthe rAkhIne vicArI zake nahIM, be sAdhvIone sAthe laIne arthAt traNa sAdhvIo vicarI zake che ane traNa sAdhvIone sAthe rAkhIne arthAt cAra sAdhvIo cAturmAsa karI zake che. - pravartinInI pramukha sahAyikA sAdhvI gaNAvacchedikA kahevAya che. tenuM kAryakSetra gaNAvacchedananI samAna vizALa hoya che ane te pravartinInI AjJAthI sAdhvIonI vyavasthA, sevA, prAyazcitta Adi gacchanA sarva kAryonI dekharekha rAkhe che, tethI gaNAvacchedikA anya traNa sAdhvIonI sAthe arthAt cAra sAdhvIo zeSanAlamAM vicArI zake che ane anya cAra sAdhvIone sAthe rAkhIne arthAt pAMca sAdhvIo sAthe maLIne cAturmAsa karI zake che. uparokta sUtrothI spaSTa thAya che ke pravartinI ke gaNAvacchedikA Adi padanI garimAne jALavI rAkhavA padavIdhArI sAdhvI potAnI nizrAmAM anya eka sAdhvIne laIne arthAt padavIdhara ane anya eka ema be sAdhvIo vicaraNa karI zake nahIM, paraMtu padavIdhara sivAyanI be sAmAnya sAdhvIo sAthe vicaraNa karI zake che athavA cAturmAsa paNa karI zake che. sevA AdinA nimitte pravartinI AdinI AjJAthI be sAdhvIo anyatra jaI zake che. bRhakkalpa sUtra uddezaka-5 anusAra sAdhvI ekalI vicaraNa karI zake nahIM, Agamokta rIte be sAdhvIne vicAravAno niSedha nathI. agraNI sAdhvInA kALadharma samaye anya sAdhvIonuM kartavya - 11 gAmANugAmaM dUijjamANI NiggaMthI ya jaM purao kAuM viharai, sA ya
Page #147
--------------------------------------------------------------------------
________________ udezaka-5 303 Ahacca vIsuMbhejjA asthiyAi ttha kAi aNNA uvasaMpajjaNArihA sA uvasaMpajjiyavvA / NatthiyAi stha kAi aNNA uvasaMpajjaNArihA tIse ya appaNo kappAe asamatte, evaM se kappai egarAiyAe paDimAe jaNNaM-jaNNaM disaM aNNAo sAhammiNIo viharaMti taNNaM-taNNaM disaM uvalittae / / No se kappai tattha vihAravattiyaM vatthae, kappai se tattha kAraNavattiyaM vatthae / taMsi ca NaM kAraNaMsi NiTThiyaMsi paro vaejjA-vasAhi ajje ! egarAyaM vA durAyaM vA, evaM se kappai egarAyaM vA durAyaM vA vatthae, No se kappai paraM egarAyAo vA durAyAo vA vatthae / jaM tattha egarAyAo vA durAyAo vA paraM vasai sA saMtarA chee vA parihAre vA / bhAvArtha :- sAdhvIo jene agraNI mAnIne arthAt je sAdhvInA netRtvamAM grAmAnugrAma vicArI rahyA hoya, te mukhya sAdhvI kALadharma pAme to zeSa sAdhvIomAM je sAdhvI yogya hoya tene agraNI banAvavA . anya koI sAdhvI agraNI thavA yogya na hoya ane svayaMne paNa AcAra prakalpa-nizItha sUtra Adi zAstranuM adhyayana pUrNa na thayuM hoya to teNe mArgamAM eka-eka rAtri rokAtAM-rokAtAM je dizAmAM anya sAdharmI sAdhvIo vicaratA hoya te dizAmAM javuM joIe. teNe mArgamAM vicaravAnA lakSathI rahevuM kalpatuM nathI, rogAdinuM kAraNa hoya to rahevuM kahyuM che. rogAdinuM kAraNa samApta thaI jAya ane koI kahe ke he AryA! eka ke be rAta vadhAre raho, to tene eka ke be rAta vadhAre rahevuM kahyuM che, eka ke be rAtathI vadhAre rahevuM kalpatuM nathI. jo te sAdhvI eka ke be rAtathI vadhAre rahe, to maryAdAnA ullaMghanane kAraNe te sAdhvI dIkSA cheda athavA tapa35 prAyazcittane prApta thAya che. |12 vAsAvAsaM pajjosaviyA NiggaMthI ya jaM purao kAuM viharai, sA ya Ahacca vIsubhejjA atthiyAi ttha kAi aNNA uvasaMpajjaNArihA sA uvsNpijjiyvvaa| NatthiyAi ttha kAi aNNA uvasaMpajjaNArihA tIse ya appaNo kappAe asamatte evaM se kappai egarAiyAe paDimAe jaNNaM-jaNNaM disaM aNNAo sAhammiNIo viharaMti taNNaM-taNNaM disaM uvalittae / No se kappai tattha vihAravattiyaM vatthae, kappai se tattha kAraNavattiyaM vatthae / taMsi ca NaM kAraNaMsi NiTThiyaMsi parA vaejjA- vasAhi ajje ! egarAyaM vA durAyaM vA / evaM se kappai egarAyaM vA durAyaM vA vatthae / No se kappai paraM egarAyAo vA durAyAo vA vatthae / jaM tattha egarAyAo vA durAyAo vA paraM vasai sA saMtarA chee vA parihAre vA / bhAvArtha - sAdhvIo jene agraNI mAnIne arthAt je sAdhvInA netRtvamAM cAturmAsamAM rahyA hoya, te
Page #148
--------------------------------------------------------------------------
________________ 304 | zrIvyavahAra sUtra mukhya sAdhvI kALadharma pAme, to zeSa sAdhvIomAM je sAdhvI yogya hoya tene agraNI banAvavA joIe. anya koI sAdhvI agraNI thavA yogya na hoya ane svayaM(ratnAdhika)ne paNa AcAra prakalpa-nizItha sUtra Adi zAstranuM adhyayana pUrNa na thayuM hoya to tene mArgamAM eka-eka rAtri rokAtAM-rokAtAM je dizAmAM anya sAdharmI sAdhvIo vicaratA hoya te dizAmAM javuM kahyuM che. mArgamAM vicaravAnA lakSathI tene rahevuM kalpatuM nathI, rogAdinuM kAraNa hoya to vadhAre rahevuM kahyuM che. rogAdinuM kAraNa samApta thaI jAya ane koI kahe ke he AryA! eka be rAta vadhAre raho to tene eka ke be rAta vadhAre rokAvuM kahyuM che, eka ke be rAtathI vadhAre rahevuM kalpatuM nathI. jo te sAdhvI eka ke be rAtathI vadhAre rahe che, to maryAdAnA ullaMghananA kAraNe te dIkSA cheda athavA kaparUpa prAyazcittane prApta thAya che. vivecana - prastuta sUtramAM agraNI sAdhvI kALadharma pAme tyAre zeSa sAdhvIonA kartavyonuM kathana che. anya sAdhvIne agraNI banAvavA vagerenuM vivecana cothA uddezakanA sutra 11-12 samAna samajavuM joIe. saMkSepamAM sAdhvIoe koIpaNa pravartinI ke agraNI sAdhvInI nizrA svIkArIne ja vicAravuM joIe. vaDila sAdhvInI nizrA vinA saMyama ddhi ke sarvAgI vikAsa thato nathI. pravartInInA kAladharma pachI pada pradAnano nirNaya:|13 pavattiNI ya gilAyamANI aNNayaraM vaejjA- mae NaM ajje ! kAlagayAe samANIe iyaM samukkasiyavvA / ___ sA ya samukkasiNArihA samukkasiyavvA, sA ya No samukkasiNArihA No samukkasiyavvA / atthiyAI stha aNNA kAi samukkasiNArihA sA samakkasiyavvA, NatthiyAI ttha aNNA kAi samakkasiNArihA sA ceva samukkasiyavvA / tAe ca NaM samukkiTThAe parA vaejjA- dussamukkiTTha te ajje ! NikkhivAhi / tAe NaM NikkhivamANIe Natthi kei chae vA parihAre vA / jAo sAhammiNIo ahAkappa No uThAe viharati savvAsiM tAsiM tappattiya chee vA parihAre vA / bhAvArtha - rogagrasta pravartinI sAdhvI anya koI sAdhvIne kahe ke he AryA! mArA kAladharma pachI amuka sAdhvIne mArA pada para sthApita karajo. pravartinI dvArA nirdiSTa te sAdhvI te pada mATe yogya hoya, to tene sthApita karavA joIe. jo te sAdhvI pada mATe yogya na hoya to tene sthApita karavA na joIe. te samudAyamAM anya koI sAdhvI te padane yogya hoya to tene sthApita karavA joIe ane jo samudAyamAM anya koI sAdhvI te padane yogya na hoya to pravartinI nirdiSTa sAdhvIne ja te pada para sthApita karavA joIe. pravartinI nirdiSTa sAdhvIne te pada para sthApita karyA pachI koI gItArtha sAdhvI kahe ke he AryA! tame A padane mATe ayogya cho, tethI tame pada choDI do. gItArtha sAdhvI A pramANe kahe tyAre teNI te
Page #149
--------------------------------------------------------------------------
________________ uddezaka-pa 305 padane choDI de, to te dIkSA cheda athavA taparUpa prAyazcittane prApta thatA nathI. anya sAdharmika sAdhvIo kalpa anusAra te ayogya pravartinIne pada choDavA mATe na kahe, to te badhA sAdharmika sAdhvIo te (na te kahevAnA) kAraNathI dIkSA cheda athavA taparUpa prAyazcittane prApta thAya che. 14 pavattiNI ya ohAyamANI aNNayaraM vaejjA- mae NaM ajje ! ohAviyAe samANIe iyaM samukkasiyavvA / sA ya samukkasiNArihA samukkasiyavvA, sA ya samukkasiNArahA No samukkasiyavvA / atthiyAi ttha aNNA kAi samukkasiNArahA sA samukkasiyavvA, NatthiyAi ttha aNNA kAi samukkasiNArahA sA ceva samukkasiyavvA / tAe ca NaM samukkiTThAe parA vaejjA - dussamukkiTThe te ajje ! NikkhivAhi, tAe NaM NikkhivamANIe Natthi kei chee vA parihAre vA / jAo taM sAhammiNIo ahAkappe No uvaTThAe viharaMti savvAsi tAsiM tappattiyaM chee vA parihAre vA / bhAvArtha :- saMyamano parityAga karanAra pravartinI sAdhvI anya koI sAdhvIne kahe ke he AryA ! mArA gayA pachI amuka sAdhvIne mArA pada para sthApita karajo. pravartinI nirdiSTa te sAdhvI te padane mATe yogya hoya to tene te pada para sthApita karavA joIe. te sAdhvI te padane yogya na hoya to tene sthApita karavA na joIe. samudAyamAM anya sAdhvI te padane yogya hoya to tene sthApita karavA joIe. samudAyamAM anya sAdhvI te padane yogya na hoya to pravartinI nirdiSTa sAdhvIne ja te pade sthApita karavA joIe. tene pada para sthApita karyA pachI koI gItArtha sAdhvI kahe ke he AryA ! tame A padane ayogya cho, tethI A pada choDI do. gItArtha sAdhvI A pramANe kahe tyAre jo te sAdhvI te padane choDI de, to te dIkSA cheda athavA taparUpa prAyazcittane prApta thatA nathI. jo sAdharmika sAdhvIo kalpa (uttaradAyitva) anusAra tene pravartinI Adi pada choDavAnuM na kahe to te badhA sAdharmI sAdhvIo ukta(na kahevAnA) kAraNathI dIkSA cheda athavA taparUpa prAyazcittane prApta thAya che. vivecanaH prastuta sUtromAM pravartinI sAdhvInA kAladharma pachI pada-pradAna mATenI nirNaya vidhinuM pratipAdana che. sAmAnya rIte AcArya potAnA gacchanA sarva sAdhu sAdhvIonA nAyaka hoya che, tethI temanA nirNaya anusAra pravartinInuM pada pradAna thAya che. tenA nirdeza anusAra pravartinInA pada para koI sAdhvIne niyukta karI zakAya che, paraMtu sAmAnya vidhAnanI apekSAe sAdhvIo athavA pravartinI Adi paNa yogya sAdhvIne pravartinI Adi pada para niyukta karI zake che te A sUtrothI spaSTa thAya che. anya vivecana cothA uddezAnA sUtra 13, 14nI samAna jANavuM joIe. AcAraprakalpa vismRtane pada pradAnanI vidhi-niSedha : 15 NiggaMthassa NaM Nava- Dahara - taruNassa AyArapakappe NAmaM ajjhayaNe paribbhaTThe siyA / se ya pucchiyavve- keNa te kAraNeNa ajjo ! AyArapakappe NAmaM ajjhayaNe paribbhaTThe ? kiM AbAheNaM udAhu pamAeNaM ? se ya vaejjA- No AbAheNaM,
Page #150
--------------------------------------------------------------------------
________________ | 308 zrIvyavahAra sUtra pamAeNaM / jAvajjIvaM tassa tappattiyaM No kappai AyariyattaM vA jAvagaNAvaccheiyattaM vA uddisittae vA dhArettae vA / se ya vaejjA-AbAheNaM No pamAeNaM / se ya saMThavessAmi ti saMThavejjA evaM se kappai AyariyattaM vA jAva gaNAvaccheiyattaM vA uddisittae vA dhArettae vA / se ya saMThavessAmi ti No saMThavejjA, evaM se No kappai AyariyaMtta vA jAva gaNAvaccheiyattaM vA uddisittae vA dhArettae vA / bhAvArtha :- nigraMtha-sAdhunA navadIkSita, bAla tathA taruNa sAdhune jo AcAraprakalpa (AcArAMganizIthasUtra)nA adhyayana vismRta thaI jAya to tene gItArtha sAdhu Adi pUche ke(prazna) he Arya! tame kayA kAraNe AcAraprakalpane bhUlI gayA cho ? zuM rogAdi kAraNathI bhUlyA cho ke pramAdathI bhUlyA cho? (uttara) te kahe ke rogAdi kAraNathI nahIM paraMtu pramAdathI bhUlI gayo chuM, to tene ukta kAraNathI jIvanaparyata AcArya yAvat gaNAvacchedaka sudhInA koIpaNa pada ApavA athavA dhAraNa karavA kalpatA nathI. te kahe ke rogAdi kAraNathI bhUlI gayo chuM, pramAdathI nahIM; have AcAra prakalpane pharI kaMThastha karI laIza. e pramANe kahIne kaMThastha karI le to tene AcArya yAvata gaNAvacchedaka sudhInA koIpaNa pada ApavA athavA dhAraNa karavA kahyuM che. te AcAra prakalpane pharI kaMThastha karI levAnuM kahIne paNa kaMThastha na kare, to tene AcAryathI gaNAvacchedaka sudhInA pada ApavA athavA dhAraNa karavA kalpatA nathI. |16 NiggaMthIe NaM Nava-Dahara-taruNAe AyArapakappe NAmaM ajjhayaNe paribbhaTe siyA / sA ya pucchiyavvA- keNa te kAraNeNaM ajje ! AyArapakappe NAma ajjhayaNe paribbhaTe ? kiM AbAheNaM udAhu pamAeNaM ? sA ya vaejjA- No AbAheNaM, pamAeNaM / jAvajjIvaM tIse tappattiyaM No kappai pavattiNittaM vA gaNAvaccheiNittaM vA uddisittae vA dhArettae vA / sA ya vaejjA- AbAheNaM, No pamAeNaM / sA ya saMThavessAmi ti saMThavejjA evaM se kappai pavattiNittaM vA gaNAvaccheiNittaM vA uddisittae vA dhArettae vA / sA ya saMThavessAmi ti No saMThavejjA, evaM se No kappai pavattiNittaM vA gaNAvaccheiNittaM vA uddisittae vA dhArettae vA / bhAvArtha :- navadIkSita, bAla tathA taruNa sAdhvIne AcAraprakalpa adhyayana vismRta thaI jAya, to tene gItArtha sAdhvI Adi pUche ke(prazna) he AryA! tame kayA kAraNe AcAraprakalpane bhUlI gayA cho? zuM rogAdi kAraNathI bhUlyA cho ke pramAdathI bhUlyA cho ? (uttara) te kahe ke rogAdi kAraNathI nahIM paraMtu pramAdathI bhUlI gaI chuM, to tene ukta kAraNathI jIvanaparyata pravartinI athavA gaNAvacchedikAnuM pada ApavuM athavA dhAraNa karavuM kalpatuM nathI. jo te kahe ke rogAdi kAraNathI bhUlI gaI chuM, pramAdathI nahIM. have huM AcAra prakalpanA adhyayana pharIne kaMThastha karI laIza, e pramANe kahIne kaMThastha karI le, to tene pravartinI athavA gaNAvacchedikAnuM pada
Page #151
--------------------------------------------------------------------------
________________ uddezaka-pa 307 ApavuM athavA dhAraNa karavuM kalpe che. te AcAraprakalpane pharI kaMThastha karavAnuM kahIne paNa kaMThastha na kare, to tene pravartinI athavA gaNAvacchedikAnuM pada ApavuM athavA dhAraNa karavuM kalpatuM nathI. | 17 therANAM therabhUmipattANaM AyArapakappe NAmaM ajjhayaNe paribbhaTThe siyA / kappai tesiM saMThavettANa vA, asaMThavettANa vA AyariyattaM vA jAva gaNAvaccheiyattaM vA uddittie vA dhArettae vA / bhAvArtha :- sthaviratva-vRddhAvasthAne prApta sthavirane jo AcAra prakalpanA adhyayana vistRta thaI jAya ane te pharI kaMThastha kare athavA na kare to paNa tene AcArya yAvat gaNAvacchedaka sudhInA koIpaNa pada ApavA athavA dhAraNa karavA kalpe che. 18 therabhUmipattANaM AyArapakappe NAmaM ajjhayaNe paribbhaTThe siyA / kappai tesiM saNNisaNNANa vA, saMtuyaTTANa vA uttANayANa vA pAsillayANa vA AyArapakappaM NAmaM ajjhayaNaM doccaM pi tacca pi paDipucchittae vA paDisArettae vA / bhAvArtha :- sthaviratva-vRddhAvasthAne prApta sthavirane jo AcAraprakalpanA adhyayana vistRta thaI jAya to tene besIne, sUIne, uttAsanathI arthAt cattA sUIne, paDakhAbhara sUIne paNa AcAraprakalpanA adhyayananuM be traNavAra pUchIne smaraNa karavuM ane punarAvartana karavuM kalpe che. vivecana : prastuta sUtromAM sAdhu-sAdhvInA saMyamI jIvananI zuddhine mATe AcAra prakalpanI smRtinI mahattA pradarzita karI che. navadIkSita, bAla ke taruNa pratyeka zramaNa ke zramaNIne AcAra prakalpa-AcArAMga sUtra ane nizItha sUtranA bhAvo kaMThastha hovA jarUrI che. tenA AdhAre ja te gocarI Adi Avazyaka kriyAo nirdoSapaNe karI zake che. te AcArazuddhi ane vyavahAra zuddhinA AdhArabhUta zAstro che. AcAraprakalpanA dhAraka sAdhu jaghanya gItArtha athavA jaghanya bahuzruta kahevAya che. sAdhu jIvanamAM AcAra prakalpanI anivAryatA svIkArIne gacchanA pramukha sAdhu ke sAdhvIe gacchanA sarva sAdhuone prasaMgopAta pUchI levuM joIe ke tamone AcAraprakalpa yAda che ke vistRta thayuM che ? jo vistRta thayuM hoya, to tenuM kAraNa jANI te sAdhu-sAdhvIne yogya prAyazcitta ApavuM joIe. zAstra vistRta thavAnA be kAraNa che- (1) rogAdi bAdhA-pIDA vagere kAraNathI (2) pramAdathI. A baMne kAraNo anusAra sAdhune be prakAranA prAyazcitta Ave che. (1) sakAraNa bhUlI gayA hoya, to te zAstra pharI kaMThastha kare tyAM sudhI te koI padavIne dhAraNa karI zakatA nathI tathA saMghADAnA pramukha banIne vicaraNa paNa karI zakatA nathI. (2) pramAdavaza bhUlI jAya to te jIvanaparyaMta koI padavIne dhAraNa karI zakatA nathI tathA saMghADAnA pramukha banIne vicaraNa paNa karI zakatA nathI. sthaviramuni temAM apavAdarUpa che. vRddhAvasthAnA kAraNe sthaviramunionI smaraNa zakti kSINa thaI gaI hoya ane tenA kAraNe kadAca AcAraprakalpanA adhyayana vistRta thaI jAya, to tenuM koI prAyazcitta AvatuM nathI. sAmAnya rIte sAdhuo jJAnanA bahumAnapUrvaka eka Asane besIne ja svAdhyAya kare che paraMtu
Page #152
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrIvyavahAra sUtra sthavira muni potAnI zArIrika asvasthatAnA kAraNe beThA beThA ke sUtAM-sUtAM anya sAdhune be-traNa vAra pUchIne vistRta adhyayanone pharI smRtimAM lAvI zake che. 308 sUtramAM 'therALa, thebhUmipattALa' zabda prayogathI vayasthaviranuM grahaNa thAya che. prastuta sUtranA uddezaka-10mAM 60 varSa ke 60 varSathI vadhu vayavALAne vayasthavira kahyA che prastutamAM vaya sthavirathI vRddhAvasthAne prApta vayasthaviranuM grahaNa thAya che. vRddhAvasthAnA kAraNe je vayasthavira muninI zarIrazakti ane indriyazakti kSINa thaI hoya, teonI apekSAe ja A apavAdika vidhAna che, tema samajavuM joIe. sAdhu-sAdhvIne paraspara AlocanA karavAno utsarga-apavAda mArga: 19 je NiggaMthA ya NiggaMthIo ya saMbhoiyA siyA, No NaM kappai aNNamaNNassa aMtie Aloettae / atthiyAiM ttha NaM kei AloyaNArihe kappai NaM tassa aMtie Aloettae / NatthiyAiM ttha NaM kei AloyaNArihe evaM NaM kappai aNNamaNNassa aMtie Aloittae / bhAvArtha:je sAdhu ane sAdhvIo sAMbhogika che, tene paraspara eka bIjAnI pAse AlocanA karavI kalpatI nathI. svapakSamAM koI AlocanA sAMbhaLavA yogya hoya to tenI pAse arthAt sAdhue sAdhu pAse ane sAdhvIe sAdhvI pAse AlocanA karavI kalpe che. svapakSamAM AlocanA sAMbhaLavA yogya koI na hoya to sAdhu-sAdhvIe paraspara AlocanA karavI kalpe che. vivecanaH prastuta sUtromAM sAdhu-sAdhvIne paraspara AlocanA saMbaMdhI utsarga ane apavAda mArganuM kathana che. bRhatkalpasUtranA cothA uddezAmAM bAra sAMbhogika vyavahAronuM varNana che, temAM utsarga mArgathI sAdhune sAdhvIonI sAthe cha sAMbhogika vyavahAra rAkhavAnuM kathana che. te pramANe sAdhue sAdhvIonI sAthe eka mAMDalAmAM sAthe besIne AhAra karavAno vyavahAra hoto nathI tathA koI gADha kAraNa vinA paraspara AhArAdinuM AdAna-pradAna paNa karavAmAM AvatuM nathI, to paNa te sAdhu-sAdhvI eka AcAryanI AjJAmAM hovAthI ane eka gacchanA hovAthI sAMbhogika kahevAya che. tevA sAMbhogika sAdhu-sAdhvIo mATe AlocanA, pratikramaNa, prAyazcitta Adi vyavahAro paraspara eka-bIjA pAse karavAno niSedha che. AlocanA ke prAyazcittanA nimittathI paNa sAdhu-sAdhvIno adhika saMparka ke saMbaMdha saMyamI jIvanamAM Apattijanaka che, tethI sAdhu potAnA doSonI AlocanA, prAyazcitta Adi AcArya, upAdhyAya ke sthavira sAdhu pAse ja kare ane sAdhvIo potAnI AlocanA, prAyazcitta vagere pravartinI, sthavirA Adi yogya sAdhvIonI pAse ja kare, A utsarga mArga che. apavAdamArga anusAra koI gaNamAM sAdhu athavA sAdhvIomAM AlocanA zravaNane yogya athavA prAyazcitta devA yogya koI sAdhu ke sAdhvI na hoya tyAre paristhitivaza sAdhu svagacchanA sAdhvInI pAse ane sAdhvI svagacchanA sAdhunI pAse AlocanA Adi karI zake che. sAdhu-sAdhvIne paraspara sevA karavAno utsarga-apavAda mArga: 20 | je NiggaMthA ya NiggaMthIo ya saMbhoiyA siyA, No NaM kappai aNNamaNNeNaM veyAvaccaM kAravettae /
Page #153
--------------------------------------------------------------------------
________________ uddezaka-pa 309 atthiyAiM ttha kei veyAvaccakare kappai NaM teNaM veyAvaccaM kAravettae, NatthiyAiM ttha kei veyAvaccakare, evaM NaM kappai aNNamaNNeNaM veyAvaccaM kAravettae / bhAvArtha :- je sAdhu ane sAdhvIo sAMbhogika che, teNe paraspara ekabIjAnI sevA karavI kalpatI nathI. jo svapakSamAM koI vaiyAvacca karanAra hoya to tenI pAse vaiyAvacca karAvavI kalpe che. jo svapakSamAM vaiyAvacca karanAra koI na hoya to sAdhu-sAdhvIe paraspara vaiyAvacca karavI kalpe che. vivecanaH prastuta sUtramAM sAdhu-sAdhvIne paraspara eka bIjAnA kAryo karavAno niSedha che. sAdhu-sAdhvIe saMyamanI nirmaLatA mATe zarIra sabaMdhI ane upakaraNa sabaMdhI Avazyaka kArya svayaM karI levA joIe ane kyAreka jarUra paDe to sAdhu sahavartI anya sAdhuo pAse ane sAdhvIo sahavartI anya sAdhvIo pAse karAvI zake che, te vidhimArga che. roga Adi kAraNothI athavA paristhitivaza paraspara sevA karavI ke karAvavI paDe, to sAdhu-sAdhvI paraspara vivekapUrvaka potAnuM kArya karAvI zake che, te apavAdamArga che. sAdhu-sAdhvInA parasparanA vyavahAranI pravRttiothI atisaMparka, mohavRddhi, kayAreka brahmacaryamAM asamAdhi utpanna thaI zake che ane A prakArano paraspara anAvazyaka atisaMparka joIne janasAdhAraNamAM ghaNA prakAranI kuzaMkAo utpanna thaI zake che, tethI vizeSa kAraNa vinA sAdhu-sAdhvIoe paraspara sevA karavI na joIe. sarpadaMza cikitsAH 21 NiggaMthaM ca NaM rAo vA viyAle vA dIhapuTTho lUsejjA, itthI vA purisassa omAvejjA, puriso vA itthIe omAvejjA / evaM se kappara, evaM se ciTThai, parihAraM ca se No pAuNai, esa kappo therakappiyANaM / evaM se No kappai, evaM se No ciTThai, parihAraM ca No pAuNai, esa kappe jiNakappiyANaM / bhAvArtha :- jo koI sAdhu athavA sAdhvIne rAtre athavA vikALamAM (saMdhyA samaye) sarpa DaMze ane te samaye koI strI sAdhunI ane koI puruSa sAdhvInI sarpadaMza cikitsA kare, to e rIte upacAra karAvavo tene kalpe che. A rIte upacAra karAvavAthI paNa tenI sAdhutA rahe che tathA te prAyazcittane prApta thatA nathI. A sthavirakalpI sAdhuono AcAra che. jinakalpIne A rIte upacAra karAvavo kalpato nathI, A rIte upacAra karAvavAthI teno jinakalpa raheto nathI ane te prAyazcittane prApta thAya che. A jinakalpI sAdhuono AcAra che. vivecanaH prastuta sUtramAM jinakalpI ane sthavirakalpI sAdhunI AcAra bhinnatAnuM nidarzana che. bRhatkalpasUtranA chaThThA uddezAmAM sthavirakalpI ane jinakalpI sAdhunI AcAra bhinnatAnuM kathana che.
Page #154
--------------------------------------------------------------------------
________________ 310 ] zrIvyavahAra sUtra sthavirakalpI sAdhu yogya samaye zarIra parikarma, auSadha upacAra tathA paristhitivaza koI paNa apavAdamArganuM anusaraNa karI zake che paraMtu jinakalpI sAdhu daDhatApUrvaka utsargamArga para ja cAle che. te koI paNa prakAranA auSadha-upacAra, zarIra parikarma, zarIrasaMrakSaNa Adi karI zakatA nathI tathA te anya aneka prakAranI viziSTa samAcArInuM pAlana kare che. te koIpaNa niyamomAM apavAda mArganuM sevana karatA nathI. apavAda mArganuM sevana karavuM ke nahIM, te sthavira kalpI mATe svaicchika che jyAre jinakalpInI sAdhanAmAM sva icchAno koI vikalpa nathI. jinakalpInI viziSTa samAcArI- (1) trIjA praharamAM ja gocarI ane vihAra karavo (2) rUkSa ane leparahita AhAra karavo. aMtima pAMca piDeSaNAomAMthI koIpaNa eka piDeSaNAthI AhAra grahaNa karavAno abhigraha karI, abhigrahapUrvaka gocarI karavI. (piDeSaNA saMbaMdhI sAta abhigraha mATe juoAcArAMga sUtra, dvitIya zrutaskaMdha) (3) vastra-pAtra paNa trIjI-cothI vaaiSaNA-pAvaiSaNAnA abhigrahapUrvaka grahaNa karavA. (vaaiSaNA-pAraiSaNA paDimA mATe jue AcArAMga, bIjo zrutaskaMdha) (4) aupagrahika upadhi rAkhatA nathI, tethI saMstAraka(pathArI), Asana rAkhI zakatA nathI. (5) trIjA prahara sivAyanA samayamAM utkaTAdi Asane kAyotsargamAM sthita rahevuM. abhigrahAnusAra pAtharelA pATa vagere saMstAraka ke pRthvI zilA Adi maLI jAya, to upayoga kare (6) saMyama pAlana yogya kSetramAM mAsa kalpa rahevuM ane cAturmAsamAM koIpaNa kAraNathI vihAra na karavo (7) dasa doSa rahita UDila bhUmimAM ja paraThavuM (8) dasa prakAranI samAcArImAMthI be prakAranI samAcArInuM pAlana karavuM 9) makAnanuM pramArjana na karavuM bArI-bAraNA kholavA ke baMdha na karavA (10) gRhasthane aprItikara vyavahAra na karavo. makAna mAlika tame keTalA sAdhu cho? keTalo samaya rahezo? evA bhAvathI kAMIpaNa pUche, to tyAM rahevuM nahIM (11) agni-dIpaka baLatA hoya tyAM alpa samaya paNa rahevuM nahIM (12) gAmanA gharone cha vibhAgamAM vibhAjita karI, eka divase eka ja vibhAgamAMthI gocarI karavI arthAt cha divasa pahelAM tyAM gocarIe na javuM (13) anya koI bhikSu je vibhAgamAM gocarI arthe gayA hoya te vibhAgamAM gocarIe na javuM (14) atikramAdi doSanA saMkalpanuM paNa guru caumAsI prAyazcitta levuM (15) koIne dIkSA na Ape, paraMtu dIkSAno upadeza ApI zake che (16) AMkhamAMthI mela na kADhavo (17) vRddhAvasthAmAM vihAra na karI zake to eka jagyAe rahevuM paraMtu anya niyamonuM yathAvat pAlana karavuM. prastuta sUtra anusAra sthavirakalpI sAdhune sarpa karaDI jAya to te maMtravAdI pAse sarpanuM jhera utarAvI zake che, rAtre paNa te sarpadaMzano upacAra karI zake che tathA sAdhvI puruSa pAse ane sAdhu strI pAse paNa rAtre sarpadaMzano upacAra karAvI zake che. jinakalpInI sAdhanAmAM A prakAranA apavAdano koI vikalpa nathI. teNe to zarIra nirapekSa thaIne grahaNa karelI pratimAonuM jIvana paryata pAlana karavAnuM hoya che, niravadya apavAda sevanathI paNa tenA jinakalpano bhaMga thaI jAya che ane tethI te prAyazcittane pAtra thAya che. uddezaka-5 saMpUrNa
Page #155
--------------------------------------------------------------------------
________________ prAthanA [ 311] udezaka-ka | prAthana DRORODRORDROR * A uddezakamAM mukhyatve agItArtha sAdhu-sAdhvIonA AcAra mATe utsarga-apavAda mArga tathA AcAryAdinA atizayonuM kathana che. * sAdhu-sAdhvIe kuTuMbIjanonA gharomAM javA mATe AcAryAdinI viziSTa AjJA prApta karavI joIe. agItArtha athavA abahuzruta sAdhue paricita kuLamAM gocarI Adi mATe ekalA na javuM joIe. gItArtha sAdhunI sAthe ja javuM joIe. te gharamAM pahoMcyA pahelA banelI vastu ja levI joIe. pachI taiyAra thayelI vastu na levI joIe. * AcArya-upAdhyAyanA AcAra saMbaMdhI pAMca atizaya (vizeSatAo) hoya che ane gaNAvacchedakanA be atizaya hoya che. ke agItArtha aneka sAdhuone gItArthanI nizrA vinA nivAsa karavo kalpato nathI paraMtu paristhitivaza eka ke be rAta rahI zake che. vadhAre rahevAthI te badhA prAyazcittane prApta thAya che. * aneka prAkAravALA athavA mArgavALA upAzrayamAM ekalA sAdhue rahevuM na joIe ane eka dvAra athavA eka mArgavALA upAzrayamAM gItArtha sAdhu ekalA rahe, topaNa ubhayakALa dharmajAgaraNa karatA rahevuM joIe. * anya gacchamAMthI AvelA khaMDita-AcAravALA sAdhu-sAdhvIne pUrNa AlocanA, prAyazcitta karAvyA pachI upasthApita karI zakAya che, tenI sAthe AhAra-vihAra athavA nivAsa karI zakAya che ane tyArapachI tenA AcArya, upAdhyAya, guru AdinI nizrA nizcita karI zakAya che.
Page #156
--------------------------------------------------------------------------
________________ | 312 zrIvyavahAra sUtra za5-6 zzzzzzzzzzzzz svatana-parinanA dhera goyarI gamana :| 1 bhikkhu ya icchejjA NAyavihiM ettae, No se kappai se there aNApucchittA NAyavihiM ettae, kappai se there ApucchittA NAyavihiM ettae / therA ya se viyarejjA, evaM se kappai NAyavihiM ettae / therA ya se No viyarejjA, evaM se No kappai NAyavihiM ettae / je tattha therehiM aviiNNe NAyavihiM ei, se saMtarA chae vA parihAre vA / No se kappai appasuyassa appAgamassa egANiyassa NAyavihiM ettae / kappai se je tattha bahussue babbhAgame teNa saddhiM NAyavihiM ettae / tattha se puvvAgamaNeNaM puvvAutte cAulodaNe, pacchAutte bhiliMgasUve, kappai se cAulodaNe paDiggAhittae, No se kappai bhiliMgasUve paDiggAhittae / tattha se puvvAgamaNeNaM puvvAutte bhiliMgasUve, pacchAutte cAulodaNe, kappai se bhiliMgasUve paDiggAhittae, No se kappai cAulodaNe paDiggAhittae / tattha se puvvAgamaNeNaM do vi puvvAutteM kappai dovi paDiggAhittae / tattha se puvvAgamaNeNaM do vi pacchAutte No se kappai do vi paDigAhittae / je se tattha puvvAgamaNeNaM puvvAutte kappai se paDiggAhittae / je se tattha puvvAgamaNeNaM pacchAutte No se kappai paDiggAhittae / bhAvArtha :- sAdhu svajanonA ghare gocarI javA icche, to sthavirone pUchyA vinA svajanonA ghare javuM kalpatuM nathI. sthavirone pUchIne svajanonA ghare javuM kahyuM che. sthavira muni jo AjJA Ape to svajanonA ghare javuM kahyuM che, sthavira muni jo AjJA na Ape to svajanonA ghare javuM kalpatuM nathI. sthavironI AjJA vinA jo svajanonA ghare jAya to te sAdhu dIkSA cheda athavA kaparUpa prAyazcittane prApta thAya che. alpazruta ane alpaAgamajJa ekalA sAdhu ke ekalA sAdhvIne svajanonA ghare javuM kalpatuM nathI; bahuzruta ane bahuAgamajJa sAdhunI sAthe svajanonA ghare javuM kalpa che. svajanonA ghare sAdhu-sAdhvIonA Agamana pahelA bhAta rAMdhelA hoya ane dALa pAchaLathI rAMdhe (sAdhunA gayA pahelAM gRhastha bhAta cUlAdi parathI utArI lIdhA hoya ane dALa sAdhunA AvyA pachI utAre) to bhAta levA kahyuM che paraMtu dALa levI kalpatI nathI. sAdhunA Agamana pahelAM dALa rAMdhelI hoya ane bhAta pAchaLathI rAMdhe, to dALa levI kahyuM che. paraMtu bhAta levA kalpatA nathI. svajanonA ghare sAdhunA Agamana pahelAM dALa ane bhAta baMne rAMdhelA taiyAra hoya, to baMne levA kahyuM che ane baMne pachI rAMdhelA hoya to baMne levA kalpatA nathI.
Page #157
--------------------------------------------------------------------------
________________ uddezaka-6 . 313 ] A rIte jJAtijananA ghare sAdhunA Agamana pahelAM je AhAra agni uparathI utArI levAmAM Avyo hoya te levo kahyuM che, je AhAra sAdhunA Agamana pachI agni uparathI utAravAmAM Ave te levo kalpato nathI. vivecana : prastuta sUtromAM sAdhu ke sAdhvIne potAnA kuTuMbIjanone tyAM gocarI mATe javAno viveka pradarzita karyo che. sAmAnya rIte sAdhu-sAdhvI jenI nizrAmAM rahetA hoya, tenI AjJApUrvaka ja gocarI Adi pratyeka pravRtti kare che. prastuta sUtramAM potAnA pArivArika janonA ghera javA mATe viziSTa AjJA prApta karavAnuM vidhAna che. abahuzrata, agItArtha ane alpadIkSAparyAyavALA(traNa varSathI ochI) sAdhu ke sAdhvInI saMyama pariNAmonI paripakvatA na hovAthI ane kyAreka svajanonA mamattvathI saMyama maryAdAnuM ullaMghana thAya, kyAreka svajano mamattva bhAva chUTayo na hovAthI alpa dIkSA paryAyavALA sAdhune AkarSita karavAno prayatna kare, A rIte aneka anarthonI saMbhAvanA hovAthI alpa dIkSA paryAyavALA ke agItArtha sAdhu anya gItArtha sAdhuonI sAthe ja svajanonA ghera gocarI mATe jAya che. bahuzruta ane gItArtha sAdhu svayaM saMyama bhAvamAM paripakva hovAthI tene uparokta ApattinI saMbhAvanA nathI, tethI gItArtha sAdhu potAnA gurnAdikonI AjJApUrvaka svajanonA ghera ekalA jaI zake che. sUtramAM vidi zabdano prayoga che. jJAta eTale pUrva paricita mAtA-pitA Adi tathA pazcAtuM paricita zvasura Adi, teo sAtheno saMbaMdha te jJAtavidhi arthAt parivArajano, kuTuMbIjano. A zabdaprayogamAM jJAtijanonA ghare javAnA badhA prayojana samAviSTa che, tethI gocarI Adi anya koI paNa prayojanathI javAnuM hoya to tenA mATe A sUtrokta vidhinuM pAlana karavuM Avazyaka che. ukta vidhino bhaMga karavAthI te yathAyogya tapa athavA bedarUpa prAyazcittane prApta thAya che. taltha se puSpA mane.. A sUtrAzamAM gocarI sabaMdhI viveka pradarzita karyo che. sAdhu-sAdhvIne saceta padArtho ke saceta saMsRSTa padArtho grahaNa karavA kalpatA nathI, tethI agni saMskRSTa padArtho sAdhune mATe agrAhya ja che, tema chatAM sAdhune svajanonA ghare svajanonA mamattva bhAvanA kAraNe sUtrokta paristhitinI vizeSa saMbhAvanA rahe che, tethI niyama pAlanamAM vizeSa sAvadhAnI rAkhavA mATe sUtrakAre pRtha sUtra dvArA viSaya spaSTa karyo che. pArivArikajanonA gharamAM gocarIne mATe praveza karyA pachI khAdya padArtho taiyAra thayA hoya athavA cUlA parathI bhAta, dALa, athavA roTalI, dUdha Adi koI paNa padArtha utAre, to te levA na joIe. te padArtha utAravAmAM sAdhunuM nimitta hoya athavA na hoya paraMtu paricita kuLonA tathA upalakSaNathI anya sarva gharonA tevA padArtho sAdhu mATe agrAhya che. gharamAM praveza karyA pahelAM ja je khAdya padArtho taiyAra thayelA hoya te padArtho levA joIe. AcAryaAdinA atizaya - | 2 Ayariya-uvajjhAyassa gaNaMsi paMca aisesA paNNattA, taM jahA
Page #158
--------------------------------------------------------------------------
________________ [ 314 | zrIvyavahAra sUtra Ayariya-uvajjhAe aMto uvassayassa pAe Nigijjhiya-Nigijjhiya papphoDemANe vA pamajjemANe vA NAikkamai / Ayariya-uvajjhAe aMto uvassayassa uccAra-pAsavaNaM vigiMcamANe vA visohemANe vA NAikkamai / Ayariya-uvajjhAe pabhU veyAvADiyaM icchAe karejjA icchAe No krejjaa| Ayariya-uvajjhAe ato uvassayassa egarAyaM vA durAyaM vA egao vasamANe NAikkamai / Ayariya-uvajjhAe bAhiM uvassayassa egarAyaM vA durAya vA egao vasamANe NAikkamai / bhAvArtha - gaNamAM AcArya ane upAdhyAyanA pAMca atizaya kahyA che. te A pramANe che- (1) AcArya ane upAdhyAya upAzrayanI aMdara dhULavALA paganI dhULa khaMkhere, kapaDAthI poMje athavA pramArjana kare, to maryAdA(jinAjJA)nuM ullaMghana thatuM nathI. (2) AcArya ane upAdhyAya upAzrayanI aMdara maLa - mUtrAdino tyAga tathA zuddhi kare to maryAdAnuM ullaMghana thatuM nathI. (3) AcArya athavA upAdhyAya icchA hoya to sevAnA kArya kare ane icchA na hoya to na kare, to paNa maryAdAnuM ullaMghana thatuM nathI. (4) AcArya ane upAdhyAya upAzrayanI aMdara koI vizeSa kAraNathI eka ke be rAta ekalA rahe to paNa maryAdAnuM ullaMghana thatuM nathI. (5) AcArya ane upAdhyAya upAzrayanI bahAra koI vizeSa kAraNathI eka ke be rAta ekalA rahe to paNa maryAdAnuM ullaMghana thatuM nathI. | 3 gaNAvaccheiyassa NaM gaNaMsi do aisesA paNNattA, taM jahA- gaNAvaccheie ato uvassayassa egarAyaM vA durAyaM vA egao vasamANe NAikkamai / gaNAvaccheie bAhiM uvassayassa egarAyaM vA durAyaM vA egao vasamANe NAikkamai / bhAvArtha - gaNamAM gaNAvacchedakanA be atizaya kahyA che, te A pramANe che(1) gaNAvacchedaka upAzrayanI aMdara koI vizeSa kAraNathI jo eka ke be rAta ekalA rahe to maryAdAnuM ullaMghana thatuM nathI. (2) gaNAvacchedaka upAzrayanI bahAra koI vizeSa kAraNathI eka ke be rAta ekalA rahe to maryAdAnuM ullaMghana thatuM nathI. vivecana : prastuta sUtromAM AcArya, upAdhyAya ane gaNAvacchedakanA atizayonuM nirUpaNa che. sAmAnya sarva sAdhuothI caturvidha saMghanA nAyaka sama AcArya ane upAdhyAyanI raheNI-karaNImAM je vizeSatA hoya, anya sAdhuo dvArA temane vizeSa anukuLatA prApta thatI hoya, te vizeSatAne prastutamAM atizaya kahyA che. ThANAMgasUtranA pAMcamA ane sAtamA sthAnamAM paNa AcArya-upAdhyAyanA pAMca ane sAta atizaya kahyA che. pAMca atizaya to prastuta sUtranI samAna che ane be vizeSa che yathA- (1) upakaraNAtizaya ane (2) bhaktapAnAtizaya. sAta atizayonuM tAtparya A pramANe che
Page #159
--------------------------------------------------------------------------
________________ uddezaka- .. [ 315 ] (1) sAmAnya rIte sAdhu upAzrayamAM praveza karatA samaye upAzrayanI bahAra ja paganuM pramArjana kare che paraMtu AcArya Adi upAzrayanI aMdara paNa paganuM pramArjana karI zuddhi karI zake che. (2) grAmAdinI bahAra sthaDila bhUmi hoya ane zArIrika anukULatA hoya, to sAdhu upAzrayamAM maLa tyAga karatA nathI paraMtu AcArya upAzrayathI saMlagna sthaDila bhUmimAM maLatyAga karI zake che. (3) sahavartI sAdhuomAM gocarI Adi aneka sAmUhika kArya athavA vastra prakSAlana Adi sevAnA kArya paraspara karavA, te kartavya che paraMtu AcArya potAnI icchA pramANe anya sAdhuonI sevA Adi kare che. (4-5) sAmAnya rIte sAdhu ratnAdhika gurunI pAse athavA tenA daSTigata sthAnamAM ja sadA zayana, Asana, grahaNa kare che paraMtu AcArya ke upAdhyAya viziSTa sAdhanA Adi koIpaNa prayojanathI upAzrayanA koI ekAMta bhAgamAM athavA upAzrayanI bahAra ekalA eka ke be divasa rahI zake che. upakaraNAtizaya - AcArya ane upAdhyAyanA vastra, pAtra Adi upakaraNo anya sAdhuothI varNa ane mUlyanI apekSAe zreSThatama hoya che ane parimANanI apekSAe paripUrNa hoya che. bhaktapAnAtizaya - sAmAnya rIte sAdhuo gariSTa padArthono AhAra karatA nathI paraMtu AcAryAdine gacchanI javAbadArInuM vahana karavAnuM hovAthI kyAreka AvazyakatAnusAra gariSTa AhAra karI zake che. sUtramAM AcArya, upAdhyAya, bannenA pAMca pAMca atizaya kahyA che ane gaNAvacchedakanA aMtima be atizaya bIjA satramAM kahyA che. prathama traNa atizaya gaNAvacchedakane mATe Avazyaka nathI, kAraNa ke gaNAvacchedaka-pada Rddhi saMpanna pada nathI paNa kAryavAhaka pada che, tethI tenA mATe aMtima be atizaya ja paryApta che. agItArtha sAdhuone sAthe rahevAno utsarga-apavAda mArga - 4 se gAmaMsi vA jAva rAyahANisi vA egavagaDAe egaduvArae egaNikkhamaNapavesAe (uvassae) No kappai bahUNaM agaDasuyANaM egayao vatthae / atthiyAI ttha kei AyArapakappadhare, Natthi kei chae vA parihAre vA / NatthiyAiM ttha kei AyArapakappaghare se saMtarA chee vA parihAre vA / bhAvArtha :- grAmathI rAjadhAnI sudhInA koIpaNa kSetramAM eka prAkAravALA, eka dhAravALA ane eka niSkramaNa-pravezavALA upAzrayamAM aneka akRtakRta-alpa zrutavALA, agItArtha sAdhuone eka sAthe rahevuM kalpatuM nathI. te sAdhuo koI AcAraprakalpadhara hoya arthAt te agItArtha sAdhuo gItArtha sAdhunI sAthe eka prAkArAdivALA sthAnamAM rahe to alpazrutavALA sAdhuo dIkSA cheda athavA taparUpa prAyazcittane prApta thatAM nathI. jo te sAdhuomAM koI AcAra prakalpadhara na hoya ane te agItArtha sAdhuo eka prAkArAdivALa sthAnamAM rahe, to te maryAdA ullaMghanane kAraNe dIkSA cheda athavA taparUpa prAyazcittane prApta thAya che. | 5 se gAmaMsi vA jAva rAyahANisi vA abhiNivvagaDAe abhiNiduvArAe abhiNikkhamaNa-pavesaNae (uvassae) No kappai bahUNaM agaDasuyANaM egayao vtthe|
Page #160
--------------------------------------------------------------------------
________________ [ 316 | zrIvyavahAra sUtra _ n .. atthiyAiM ttha kei AyArapakappadhare, je tattiyaM rayaNiM saMvasai, Natthi NaM kei chae vA parihAre vA, NatthiyAI NaM kei AyArapakappadhare je tattiyaM rayaNi saMvasai savvesiM tesiM tappattiyaM chee vA parihAre vA / bhAvArtha :- grAmathI rAjadhAnI sudhInA koIpaNa kSetramAM aneka prAkAravALA, aneka dvAravALA ane aneka niSkramaNa- pravezavALA upAzrayamAM aneka akRtazruta-agItArtha sAdhuone eka sAthe rahevuM kalpatuM nathI. teone trIjA divase jo koI AcAra kalpaghara(gItArtha) sAdhunI nizrA maLI jAya to teo dIkSA cheda athavA parihAra taparUpa prAyazcittane prApta thatA nathI. trIjA divase paNa AcAra kalpaghara(gItArtha) sAdhunI nizrA na maLe to te badhAne maryAdAnA ullaMghananA kAraNe dIkSA cheda athavA tapa prAyazcittane prApta thAya che. vivecana - prastuta sUtromAM eka ke aneka agItArtha sAdhuone sAthe rahevAnA utsarga ane apavAda mArganuM pratipAdana che. asuya:- achUtakRta. AcArAMga sUtra, nizIthasUtra, Avazyaka sUtra, dazavaikAlika sUtra, uttarAdhyayana sUtrane arthasahita kaMThastha-dhAraNa nahIM karanArA abahuzruta sAdhuo akRtazruta kahevAya che. saMghADAnA pramukha banIne vicaraNa karavAnI yogyatA prApti mATe Avazyaka sUtra, dazavaikAlika sUtra, uttarAdhyayana sUtra, AcArAMga sUtra ane nizIthasUtranuM adhyayana tathA te zAstrone kaMThastha dhAraNa karavA jarUrI che, tathA prakAranI yogyatA vinAnA eka athavA aneka akRtazruta sAdhuone gItArtha sAdhunI nizrA vinA vicaraNa karavAno niSedha trIjA uddezAnA prathama sUtramAM karyo che. agItArtha sAdhuo gItArtha sAdhunI nizrAmAM ja rahe che, tema chatAM kyAreka koI prAmAdimAM akRtazrutI sAdhuone choDIne bahuzruta sAdhu vihAra karI jAya to te agItArtha sAdhu tyAM rahI zakatA nathI. sUtrakAre upAzrayanI vividha sthitinA vikalpo dvArA A viSayane spaSTa karyo che. jo upAzrayamAMthI nIkaLavAno tathA temAM praveza karavAno mArga eka ja hoya to tyAM agItArtha sAdhune eka divasa paNa rahevuM kalpatuM nathI ane te upAzrayamAM AvavA javAnA mArga aneka hoya to agItArtha sAdhuone ekalA (gItArtha vinA) eka ke be divasa rahevuM kahyuM che, trIjA divase gItArtha sAdhunI nizrA vinA tyAM rahe to tene prAyazcitta Ave che. saMkSepamAM aneka agItArtha sAdhuone sAthe rahevAmAM saMyama hAninI saMbhAvanA hovAthI gItArtha sAdhunI nizrA vinA eka ke aneka agItArtha sAdhuoe sAthe rahevuM, te yogya nathI. 3varU:- sUtramAM prayukta vaDA Adi vizeSaNo sAdhune rahevAnA sthAna-upAzrayathI saMbaMdhita che, bhASyakAre sUtrokta zabdone upAzrayathI saMbaMdhita mAnIne ja A sUtranuM vistRta vivecana karyuM che, paraMtu upalabdha pratiomAMDavayazabda lipidoSathI chUTI gayo hoya, tema pratIta thAya che tethI prastuta saMskaraNamAM 3vasa zabdane kauMsamAM rAkhyo che. ekalA sAdhune rahevAno utsarga-apavAda - 6 se gAmasi vA jAva rAyahANisi vA abhiNivvagaDAe abhiNiduvArAe
Page #161
--------------------------------------------------------------------------
________________ uddezaka-6 .. [ 317 | abhiNikkhamaNa-pavesAe (uvassae) No kappai bahusuyassa babbhAgamassa egANiyassa bhikkhussa vatthae, kimaMga puNaM appasuyassa appAgamassa ? bhAvArtha :- grAmathI rAjadhAnI sudhInA koIpaNa kSetramAM aneka prAkAravALA, aneka kAravALA ane aneka niSkramaNa-pravezavALA upAzrayamAM ekalA bahuzruta ane bahu AgamajJa sAdhue paNa rahevuM kalpatuM nathI to alpakRta ane alpa AgamajJa ekalA sAdhune rahevuM kema kahyuM? arthAt kalpatuM nathI. | 7 se gAmaMsi vA jAva rAyahANisi vA egavagaDAe egaduvArAe egaNikkhamaNapavesAe(uvassae) kappai bahusuyassa babbhAgamassa egANiyassa bhikkhussa vatthae, ubhao kAla bhikkhubhAvaM paDijAgaramANassa / bhAvArthaH- grAmathI rAjadhAnI sudhInA koIpaNa kSetramAM eka prAkAravALA, eka dvArAvALA, ekaniSkramaNapravezavALA upAzrayamAM bahuzruta, bahuAgamajJa sAdhue ubhayakALa saMyamabhAvanI jAgRti rAkhIne ekalA rahevuM kalpa che. vivecana : prastuta sUtramAM bahuzruta, gItArtha sAdhue grAmAdimAM kayA upAzrayamAM, kevI rIte ekalA rahevuM athavA na rahevuM tenuM spaSTIkaraNa che. sAmAnya sAdhu-sAdhvIne mATe ekala vihArano niSedha che paraMtu bahuzruta, gItArtha ane guNasaMpanna sAdhu ekalA vicArI zake che. te bahuzruta sAdhu paNa aneka dvAravALA upAzrayamAM ekalA rahI zakatA nathI paraMtu eka kAravALA upAzrayamAM sAdhavAnI ane jAgRtipUrvaka rahI zake che. aneka dvAravALA upAzrayamAM ekalA rahevAmAM aneka anarthonI saMbhAvanA che. aneka dvAramAMthI kyAre koNa AvI jAya tenuM dhyAna ekalA sAdhu rAkhI zakatA nathI. cora, lUMTArA vagere upadravakArI loko AvIne sAdhune parezAna kare, upakaraNo vagere corI jAya, kyAreka koI strI vagere game te dvArathI AvIne game tevA AkSepo mUke, AvA aneka anarthothI dUra rahevA mATe aneka dvAravALA sthAnamAM ekalA sAdhu rahe nahIM. eka dhAravALA sthAnamAM sAdhu potAnI surakSA saraLatAthI karI zake che. eka dhAravALA sthAnamAM paNa sAdhu potAnA vairAgyabhAvanI puSTi thAya, AtmaguNo pragaTa thAya, te lakSapUrvaka dharma jAgaraNa karatA rahe che. abrahmacarya bhAvonuM prAyazcitta :[ 8 jattha ee bahave itthIo ya purisA ya paNhAveMti tattha se samaNe NiggaMthe aNNayaraMsi acittaMsi soyaMsi sukkapoggale NigghAemANe hatthakammapaDisevaNapatte Avajjai mAsiyaM parihAraTThANaM aNugghAiyaM / bhAvArtha - aneka strI puruSonI abrahma kriyAo joIne je zramaNa nigraMtha hastakarmanA saMkalpathI kuceSTA kare to tene anuddhAtika(guru) mAsika prAyazcitta Ave che. |9 jattha ee bahave itthIo ya purisA ya paNhAveMti tattha se samaNe NiggaMthe
Page #162
--------------------------------------------------------------------------
________________ [ 318 ] zrIvyavahAra sUtra aNNayaraMsi acittaMsi soyaMsi sukkapoggale NigyAemANe mehuNapaDisevaNapatte Avajjai cAummAsiyaM parihAraTThANaM aNugghAiyaM / bhAvArtha - aneka strI puruSonI abrahma kriyAo joIne jyAM aneka strI puruSa maithuna kriyA karatAM hoya, je zramaNa nigraMtha maithuna sevananA saMkalpathI kuceSTA kare to tene anuddhAtika(guru) cAturmAsika prAyazcitta Ave che. anya gaNamAMthI AvelA sAdhu-sAdhvIne gaNamAM levAnI vidhiH10 No kappai NiggaMthANa vA NiggaMthINa vA aNNagaNAo AgayaM NiggaMthiM khuyAyAraM, sabalAyAraM, bhiNNAyAraM, saMkiliTThAyAraM tassa ThANassa aNAloyAvettA apaDikkamAvettA, aNiMdAvettA, agarahAvettA, aviuTTAvettA, avisohAvettA, akaraNAe aNabbhuTThAvettA, ahArihaM pAyacchittaM apaDivajjAvettA, uvaTThAvettae vA, saMbhujittae vA saMvasittae vA tIse ittariyaM disaM vA aNudisaM vA uddisittae vA dhArettae vA / bhAvArtha:- khaMDita AcAra, zabala AcAra, bhinna AcAra ane saMkliSTa AcAravALI anya gacchamAMthI AvelI sAdhvIne gacchavAsI sAdhu-sAdhvIo tenA doSonI AlocanA, pratikramaNa, sevita pApanI niMdA, gaha, vyutsarjana, Atma vizuddhi ane te pApanuM pharI sevana na karavAnI pratijJA na karAve tathA doSane anurUpa prAyazcittano svIkAra na karAve tyAM sudhI (te anya gacchIya) te sAdhvIne cAritramAM sthApita karavI, tenI sAthe rahevuM kalpatuM nathI tathA dizA-anudizAno nirdeza karavo kalpato nathI. arthAtu tenA AcArya, upAdhyAya, pravartinI koNa che? teno nirdeza(uddeza) karavo kalpato nathI. |11 No kappai NiggaMthANa vA NiggaMthINa vA aNNagaNAo AgayaM NiggaMthaM khuyAyAraM jAva saMkiliTThAyAraM tassa ThANassa aNAloyAvettA jAva ahAriha pAyacchittaM apaDivajjAvettA uvaTThAvettae vA saMbhujittae vA saMvasittae vA tasse ittariyaM disaM vA aNudisaM vA uddisittae vA dhArettae vA / bhAvArthaH- khaMDita AcAra yAvatu saMkliSTa AcAravALA anya gacchamAMthI AvelA sAdhune (gacchavAsI) sAdhu-sAdhvIoe AlocanA yAvatu doSane anurUpa prAyazcittano svIkAra karAvyA vinA tene (anya gacchIya sAdhune) cAritramAM sthApita karavA, tenI sAthe eka maMDaLamAM besIne bhojana karavuM, eka sthAnamAM sAthe rahevuM kalpatuM nathI tathA tenA AcArya, upAdhyAya koNa che? teno nirdeza karavo kalpato nathI. vivecana : prastuta sUtromAM brahmacaryabhaMga Adi kAraNe koI sAdhu-sAdhvI svataH gaccha choDIne anya gacchamAM Ave tenI athavA gacchamAMthI bahAra mUkyA pachI pharI tene gacchamAM levAnI vidhi pradarzita karI che. - dUSita AcAravALA sAdhu-sAdhvI potAnA sarva doSonI AlocanA, pratikramaNa tathA prAyazcitano svIkAra kare ane pharI te doSa sevana na karavAnI pratijJA kare, tyArapachI ja tene gacchamAM laI zakAya che,
Page #163
--------------------------------------------------------------------------
________________ uddezaka-da 319 tyArapachI ja tenI sAthe AhAra-pANIno vyavahAra, sAthe rahevuM vagere sAogika vyavahAra karI zakAya che. gacchamAM lIdhA pachI ane tene punaH upasthApanA karyA pachI vila yA aNuvila ..... te sAdhu } sAdhvInA AcArya, upAdhyAya, pravartinI athavA guruno nirdeza karAya che athavA te konI nizrA svIkAre che, teno nirdeza karAya che. keTalAka AcAryo visa vA anuviA vA... no artha karatAM kahe che ke doSanI AlocanAdi na kare tyAM sudhI alpakALa mATe ke yAvajjIvana mATe AcArya, upAdhyAya, pravartinI Adi pada ApavA ke dhAraNa karavA kalpatA nathI. prastuta sUtrayanA sthAne vibhinna pratiomAM bhinnatA jovA maLe che. keTalIka pratomAM sAdhvInA be sUtra che, keTalIka pratomAM sAdhu-sAdhvInA cAra sUtra che. bhASya ane vyAkhyA graMthonA AdhAre prastuta saMskaraNamAM prathama sUtra sAdhvInuM ane bIjuM sUtra sAdhunuM rAkhyuM che. || uddezaka-6 saMpUrNa //
Page #164
--------------------------------------------------------------------------
________________ 320 zrIvyavahAra sUtra uddezaka prAkathana OROBOROROOROR A uddezakamAM anya gacchamAMthI AvelA sAdhvIne svagamAM levAnI vidhi tathA sAdhu-sAdhvInA parasparanA sAMbhogika vyavahAra, svAdhyAyakAla, zayyAtara saMbaMdhI nirNaya vagere vividha viSayonuM varNana che. pravartinI Adi sAdhvI anya gacchathI AvelI dUSita AcAravALI sAdhvIne AcArya Adine pUchyA vinA tathA tenA doSonI zuddhi karAvyA vinA rAkhI zakatA nathI, paraMtu AcArya Adi dUSita AcAravALI sAdhvInA doSonI zuddhi karAvIne pravartinI Adi sAdhvIone pUchyA vinA paNa gacchamAM laI zake che. upekSApUrvaka traNavArathI vadhAre vAra eSaNAdoSanuM sevana athavA vyavasthAbhaMga vagere karanAra te sAdhu sAdhvInI sAthe AhAra saMbaMdha Adi vyavahArono parityAga karAya che. tema karavA mATe sAdhvIonI sAthe pratyakSa vAtacIta karavI jarUrI nathI paraMtu sAdhu sAthe pratyakSa vAtacIta karIne ja saMbaMdha viccheda karavAmAM Ave che. sAdhu kayAreka sAdhvIne dIkSA ApI zake che ane sAdhvI kayAreka sAdhune dIkSA ApI zake che paraMtu tene potAnI nizrAmAM rAkhatA nathI. sAdhvI atidUra rahelA AcArya athavA pravartinInI nizrAno svIkAra karIne dIkSA grahaNa karatA nathI paraMtu sAdhu dUra rahelA AcAryanI nizrA svIkArIne paNa dIkSA laI zake che. sAdhvI atidUra gayelA sAdhvInI dUra rahIne ja kSamA yAcanA karI zake che paraMtu sAdhune kSamApanA karavA mATe paraspara pratyakSa maLavuM Avazyaka che. utkAlamAM (bIjA-trIjA praharamAM) kAlikasUtrano svAdhyAya na karavo joIe paraMtu kayAreka sAdhvI, upAdhyAya Adine svAdhyAya saMbhaLAvI zake che. batrIsa prakArano asvAdhyAya kALa hoya tyAre svAdhyAya na karavo ane jayAre asvAdhyAya na hoya tyAre avazya svAdhyAya karavo. potAnA zArIrika asvAdhyAyamAM svAdhyAya na karavo paraMtu te kAla daramyAna sAdhu-sAdhvI paraspara sUtrArthanI vAcanA ApI zake che. trIsavarSanA dIkSAparyAya sudhInA sAdhvIoe upAdhyAya ke pravartinInI nizrAvinA rahevuM na joIe. ane 60 varSa sudhInA dIkSAparyAyavALA sAdhvIoe AcAryanI dIkSA vinA rahevuM na joIe. vihAra karatA mArgamAM koI sAdhu kALadharma pAme to anya sAdhuoe mRtadehane yogya vidhithI tathA yogya sthAnamAM paraThI devo joIe. tenA upayogI upakaraNa hoya to grahaNa karI AcAryanI AjJA laIne upayogamAM laI zakAya che. sAdhu koIpaNa sthAnamAM te sthAnanA mAlikanI AjJA vinA rahetA nathI. sAdhune sthAnanI AjJA pradAna karanAra zayyAtara kahevAya che. zayyAtaranA gharanA AhAra-pANI sAdhune agrAhya che, zayyAtara makAna vacce athavA bhADe Ape to navA svAmInI athavA pahelAnA svAmInI athavA baMnenI AjJA laI zakAya che. rAjA athavA rAjyavyavasthA parivartita thavAthI te rAjyamAM vicaraNa karavA mATe pharI AjJA levI Avazyaka che. jo rAjAnA rAjakumAra Adi vaMzaja rAjA bane to pUrvottAthI vicaraNa karI zakAya che.
Page #165
--------------------------------------------------------------------------
________________ uddeza - 9 6-7 3ra1 Tzc|zc|zz|zc|zz| anyagaNamAMthI AvelA sAdhvIne rAkhavA mATe pRcchA H 1 je NiggaMthA ya NiggaMthIo ya saMbhoiyA siyA, No kappai NiggaMthINaM NiggaMthe aNApucchittA aNNagaNAo AgayaM NiggaMthiM khuyAyAraM jAva saMkiliTThAyAraM tassa ThANassa aNAloyAvettA jAva ahArihaM pAyacchittaM apaDivajjAvettA pucchittae vA vAettae vA uvaTThAvettae vA saMbhuMjittae vA saMvasittae vA tIse ittariyaM dIsaM vA aNudisaM vA uddisittae vA dhArettae vA / bhAvArtha :- sAMbhogika sAdhu-sAdhvIomAMthI koI sAdhvI pAse anyagaNanI khaMDita AcAravALI yAvat saMkaliSTa AcAravALI koI sAdhvI Ave to sAdhune(AcAryAdine) pUchyA vinA ane teNe pahelAM sevana karelA doSanI AlocanA temaja doSane anurUpa prAyazcittano svIkAra karAvyA vinA tene prazna pUchavA, vAcanA devI, cAritramAM pharIne upasthApita karavI, tenI sAthe besIne bhojana karavuM ane sAthe rAkhavI kalpatI nathI tathA thoDA samayane mATe paNa tenA AcArya AdinI nizrAno nirdeza karavo athavA dhAraNa karavo kalpato nathI. 2 je NiggaMthA ya NiggaMthIo ya saMbhoiyA siyA, kappai NiggaMthINaM NiggaMthe ApucchittA aNNagaNAo AgayaM NiggaMthiM khuyAyAraM jAva saMkiliTThAyAraM tassa ThANassa AloyAvettA jAva ahArihaM pAyacchittaM paDivajjAvettA pucchittae vA vAettae vA uvaTThAvettae vA saMbhuMjittae vA saMvasittae vA tIse ittariyaM dIsaM vA aNudisaM vA uddisittae vA dhArettae vA / bhAvArtha :- sAMbhogika sAdhu-sAdhvIomAMthI koI sAdhvI pAse anyagaNanI khaMDita AcAra vALI yAvat saMkliSTa AcAravALI sAdhvI Ave, to sAdhune (AcAryAdine) pUchIne ane teNe pahelA sevana karelA doSanI AlocanA temaja doSane anurUpa prAyazcittano svIkAra karAvIne pachI ja tene prazna pUchavA, vAcanA devI, cAritramAM pharI upasthApita karavI, tenI sAthe besIne bhojana karavuM ane sAthe rAkhavI kalpe che tathA thoDA divasa mATe tenA AcAryAdinI nizrAno nirdeza karavo tathA dhAraNa karavo ka2e che. 3 je NiggaMthA ya NiggaMthIo ya saMbhoiyA siyA, kappai NiggaMthANaM NiggaMthIo ApucchittA vA aNApucchittA vA aNNagaNAo AgayaM NiggaMthiM khuyAyAraM jAva saMkiliTThAyAraM tassa ThANassa AloyAvettA jAva ahArihaM pAyacchittaM paDivajjAvettA pucchittae vA vAettae vA uvaTThAvettae vA saMbhujittae vA saMvasittae vA tIse ittariyaM disaM vA aNudisaM vA uddisittae vA dhArettae vA taM ca NiggaMthIo No icchejjA, sayameva NiyaMThANe /
Page #166
--------------------------------------------------------------------------
________________ 3rara | zrIvyavahAra sUtra bhAvArtha :- sAMbhogika sAdhu-sAdhvIomAMthI koI sAdhu(AcAryAdi)nI pAse jo anya gaNanI khaMDita AcAravALI vAvata saMkaliSTa AcAravALI sAdhvI Ave to sAdhvIone pUchIne athavA pUchyA vinA paNa teNe sevana karelA doSonI AlocanA tathA doSane anurUpa prAyazcittano svIkAra karAvIne tene prazna pUchavA, vAcanA devI, cAritramAM pharIne upasthApita karavI, sAthe besIne AhAra karavAnI ane sAthe rAkhavAnI AjJA devI kahyuM che tathA alpa samaya mATe tenA AcArya AdinI nizrAno nirdeza karavo athavA dhAraNa karavA kahyuM che, paraMtu jo sAdhvIo te sAdhvIne rAkhavA na icche to teNe pharI potAnA gaNamAM cAlyA javuM joIe. vivecana : prastuta sutramAM anya gacchamAMthI AvelI khaMDita AcAravALI sAdhvIne rAkhavA mATe sAMbhogika sAdhu athavA sAdhvIne pUchavA saMbaMdhI vidhAna che. sAdhvInI pAse anya gacchamAMthI doSita AcAravALI sAdhvI Ave to te potAnA sAMbhogika sAdhuone arthAt AcArya, upAdhyAya Adine pUchIne, temanI AjJA prApta ja te sAdhvIne rAkhI zake che, tene vAcanA daI, laI zake che, upasthApita karI zake che athavA tenI sAthe AhAra karavo, sAthe rahevuM Adi vyavahAra karI zake che, paraMtu AcAryAdine pUchyA vinA, salAha lIdhA vinA tevA sAdhvInI sAthe ukta kArya karavuM athavA svayaM nirNaya karavo kalpato nathI. AcArya Adi jo anyatra hoya to temanI AjJA maLe tyAM sudhI rAha jovI joIe. sAdhunI pAse arthAt AcAryAdinI pAse tevI sAdhvI Ave to tenA mATe sAdhvIone arthAt pravartinIne pUchIne athavA kayAreka pUchyA vinA paNa svayaM nirNaya karI zake che ane te sAdhvIne pravartinIne soMpI zake che temaja te sAdhvInA AcArya, upAdhyAya athavA pravartinIno nirdeza paNa karI zake che. tyArapachI te sAdhvInI viSama prakRti Adi koI paNa kAraNe pravartinI tene na rAkhI zake, to te sAdhvIe potAnA pUrva sthAnamAM pAchA javuM joIe. saMbaMdhaviccheda karavA mATenA niyamo:| 4 je NiggaMthA ya NiggaMthIo ya saMbhoiyA siyA, No NhaM kappai NiggaMthANaM parokkhaM pADiekkaM saMbhoiyaM visaMbhoiyaM karettae, kappai NhaM NiggaMthANaM paccakkhaM pADiekkaM saMbhoiyaM visaMbhoiyaM karettae / jattheva aNNamaNNaM pAsejjA tattheva evaM vaejja- ahaM NaM ajja ! tumae saddhiM imaMmi kAraNammi paccakkhaM pADiekkaM saMbhoiyaM visaMbhoiyaM karemi / se ya paDitappejjA evaM se No kappai paccakkhaM pADiekkaM saMbhoiyaM visaMbhoiyaM karettae / se ya No paDitappejjA evaM se kappai paccakkhaM pADiekkaM saMbhoiyaM visaMbhoiyaM karettae / bhAvArtha :- je sAdhu-sAdhvIo sAMbhogika che, temAM sAdhune parokSamAM sAMbhogika vyavahAra baMdha karIne visaMbhogI karavA kalpatA nathI paraMtu pratyakSamAM sAMbhogika vyavahAra baMdha karIne tene visaMbhogI karavA
Page #167
--------------------------------------------------------------------------
________________ | uddezaka-7 | 323] kahyuM che. jyAre teo eka bIjAne maLe tyAre A pramANe kahe ke- he Arya! huM amuka kAraNe tamArI sAthe pratyakSa sAMbhogika vyavahAra baMdha karIne tamane visaMbhogI karuM chuM. A pramANe kahevAthI jo te prazcAttApa kare to pratyakSamAM paNa tenI sAthe sAMbhogika vyavahAra baMdha karIne tene visaMbhogI karavA kalpatA nathI ane jo te pazcAttApa na kare to pratyakSamAM tenI sAthe sAMbhogika vyavahAra baMdha karIne tene visaMbhogI karavA kahyuM che. | 5 je NiggaMthA ya NiggaMthIo ya saMbhoiyA siyA, No NaM kappai NiggaMthINaM paccakkhaM pADiekkaM saMbhoiyaM visaMbhoiyaM karettae, kappai NaM parokkhaM pADie kkaM saMbhoiyaM visaMbhogaM karettae / jattheva tAo appaNo Ayariya-uvajjhAe pAsejjA, tattheva evaM vaejjA- ahaM NaM bhaMte ! amugIe ajjAe saddhiM imammi kAraNammi parokkhaM pADiekkaM saMbhoiyaM visaMbhoiyaM karemi / sA ya paDitappejjA evaM se No kappai parokkhaM pADiekkaM saMbhoiyaM visaMbhoiyaM karettae / sA ya se No paDitappejjA evaM se kappai parokkhaM pADie kkaM saMbhoiyaM visaMbhogaM karettae / bhAvArtha:- je sAdhu-sAdhvIo sAMbhogika che, temAM sAdhvIne pratyakSamAM sAMbhogika vyavahAra baMdha karIne visaMbhoga karavA kalpatA nathI paraMtu parokSamAM sAMbhogika vyavahAra baMdha karIne tene visaMbhoga karavA kahyuM che. jyAre te potAnA AcArya athavA upAdhyAyanI sevAmAM jAya, tyAre te A pramANe kahe ke he bhagavAnuM ! huM amuka AryAnI sAthe amuka kAraNe parokSarUpamAM sAMbhogika vyavahAra baMdha karIne tene visaMbhogI karavA icchuM chuM. tyAre te sAdhvI jo AcArya-upAdhyAyanI pAse potAnA sevana karelA doSano pazcAttApa kare to tenI sAthe parokSamAM paNa sAMbhogika vyavahAra baMdha karavo tathA tene visaMbhogI karavA kalpatA nathI. jo te pazcAttApa na kare to parokSamAM tenI sAthe sAMbhogika vyavahAra baMdha karIne tene visaMbhogI karavA kahyuM che. vivecana : prastuta sUtromAM sAMbhogika vyavahArano viccheda karavAnI vidhi pragaTa karI che. sAdhune jo bIjA sAdhunI sAthe vyavahAra baMdha karavo hoya to tenI samakSa tenA doSonuM spaSTa kathana karIne te vyavahAra baMdha karavAnuM kahI zake che. sUtramAM prayukta 'sAdhu' zabdathI ahIM 'AcArya' samajavA joIe kAraNa ke AcArya ja gacchanA anuzAstA hoya che. temane jANa karyA vinA koI paNa sAdhue anya sAdhunI sAthe vyavahAra baMdha karavo ucita nathI. sAdhvIoe sAdhunI samakSa arthAt AcAryAdinI samakSa nivedana karavuM Avazyaka hoya che, paraMtu AcAryAdi sAdhu-sAdhvIonI salAha lIdhA vinA ja koI paNa sAdhu-sAdhvIne sAMbhogika ke visAMbhogika karI zake che. prazvanuM pavipaf :- pratyakSa sAMbhogika vyavahAra baMdha karIne visaMbhogI karavA. sAdhune bIjA je sAdhu sAthe vyavahAra baMdha karavo hoya, te sAdhunI samakSa AcAryAdine nivedana kare ke "A sAdhunI amuka
Page #168
--------------------------------------------------------------------------
________________ 324] zrIvyavahAra sUtra pravRttinA kAraNe huM tenI sAthenA vyavahAra baMdha karavA icchuM chuM A prakAranuM kathana te sAdhunI upasthitimAM karavuM, tene "pratyakSa visaMbhogI' karavA kahevAya che. parovuM paDa... parokSamAM sAMbhogika vyavahAra baMdha karIne visaMbhogI karavA. sAdhvIne bIjA je sAdhvI sAthe vyavahAra baMdha karavo hoya, te sAdhvInI anupasthitimAM AcAryAdine nivedana kare ke "amuka sAdhvInI amuka pravRttinA kAraNe huM tenI sAthenA vyavahAra baMdha karavA icchuM chuM." A prakAranuM kathana te sAdhvInI gerahAjarImAM karavuM tene "parokSa visaMbhogI' karavA kahevAya che. A prakAranA nivedana pachI sadoSa sAdhu athavA sAdhvI potAnA doSono pazcAttApa karIne saraLatApUrvaka prAyazcittano svIkAra kare to tenI sAthe saMbaMdha kAyama rAkhI zakAya che. jo te potAnA doSono pazcAttApa na kare to saMbaMdha viccheda karavAmAM Ave che. ThANAMgasUtra sthAna-3 tathA sthAna-9mAM saMbhoga viccheda karavAnA kAraNa kahyA che ane bhASyamAM paNa tenA aneka kAraNa kahyA che. saMkSepamAM (1) mahAvrata, samiti, gupti tathA samAcArImAM upekSApUrvaka cothIvAra doSa lagADe, (2) pArvasthAdinI sAthe vAraMvAra saMsarga kare (3) guru AdinI sAthe virodhabhAva rAkhe, A traNa kAraNe sAdhu-sAdhvInI sAthe saMbaMdha viccheda karI zakAya che. pravRjita karavA mATenA vidhi niSedhaH|6 No kappai NiggaMthANaM NiggaMthiM appaNo aTThAe pavvAvettae vA muMDAvettae vA, sehAvettae vA uvaTThAvettae vA saMvasittae vA saMbhujittae vA tIse ittariyaM disaM vA aNudisaM vA uddisittae vA dhArettae vA / bhAvArtha :- koI sAdhune potAnI ziSyA banAvavA mATe sAdhvIne dIkSita karavA, muMDita (loca) karavA, grahaNa ane Asevana zikSAno bodha Apavo, upasthApita-vaDI dIkSA ApavI, sAthe rahevuM, sAthe besIne bhojana karavuM, thoDA samaya mATe tenA AcArya-upAdhyAya ane pravartinInI nizrAno nirdeza karavo kalpato nathI ke navadIkSita sAdhvIe temanI nizrA dhAraNa karavI kalpatI nathI. |7 kappai NiggaMthANaM NiggaMthi aNNe siM aTThAe pavvAvettae vA jAva saMbhujittae, vA, tIse ittariyaM disaM vA aNudisaM vA uddisittae vA dhArettae vaa| bhAvArtha :- koI sAdhune bIjAnI ziSyA banAvavA mATe koI sAdhvIne pravrajita karavA yAvatuM sAthe besIne bhojana karavuM vagere pravRtti kalpa che tathA thoDA samayane mATe tenA AcArya, upAdhyAya ke pravartinInI nizrAno nirdeza karavo ke navadIkSita sAdhvIne temanI nizrA dhAraNa karavI kahyuM che. 8 No kappai NiggaMthINaM NiggaMthaM appaNo aTThAe pavvAvettae vA jAva sa jittae vA tIse ittariya disaM vA aNudisaM vA uddisittae vA dhArettae vA / bhAvArtha :- koI sAdhvIne potAnA ziSya banAvavA mATe sAdhune pravrajita karavA yAvatuM sAthe besIne bhojana karavuM, vagere pravRtti kalpatI nathI, tathA thoDA samayane mATe AcArya, upAdhyAya AdinI nizrAno nirdeza karavo ke dhAraNa karavo paNa kalpato nathI.
Page #169
--------------------------------------------------------------------------
________________ udezaka-7 325 | | 9 kappai NiggaMthINaM NiggaMtha aNNesiM aTThAe pavvAvettae vA jAva saMbhujittae vA tIse ittariya disaM vA aNudisaM vA uddisittae vA dhArettae vA / bhAvArtha :- koI sAdhvIne anyanA ziSya banAvavAne mATe sAdhune pravrajita karavA yAvata sAthe besIne bhojana karavuM vagere pravRtti kalpe che tathA thoDA samayane mATe tenA AcArya, upAdhyAya ke pravartinInI nizrAno nirdeza karavo ke dhAraNa karavA kahyuM che. vivecanaH sAmAnya rIte sAdhunI dIkSA AcArya, upAdhyAya dvArA ane sAdhvInI dIkSA AcArya, upAdhyAya athavA pravartinI dvArA ApavAmAM che. kayAreka koI gItArtha sAdhu paNa sAdhu athavA sAdhvIne dIkSita karI zake che. A rIte koI paNa gItArtha sAdhvI paNa sAdhu athavA sAdhvIne dIkSita karI zake che, paraMtu tene AcAryanI AjJA levI Avazyaka hoya che. koI sAdhune dIkSita karavA hoya to AcArya, upAdhyAyanA ziSya banAvavA mATe dIkSita karI zakAya che ane sAdhvIne dIkSita karavA hoya to AcArya, upAdhyAya athavA pravartinInA ziSyA banAvavA mATe dIkSita karI zakAya che paraMtu sAdhu potAnA ziSyA banAvavA mATe sAdhvIne ane sAdhvI potAnA ziSya banAvavA mATe sAdhune dIkSita karI zakatA nathI. dUrastha gurunA nirdezapUrvaka dIkSA grahaNaH10 No kappai NiggaMthiNaM viikiTThiyaM disaM vA aNudisaM vA uddisittae vA dhAratA vA bhAvArtha - sAdhvIone dUra rahelA pravartinI athavA guNIno uddeza ke nirdeza karIne dIkSA ApavI ke levI (dhAraNA karavI) kalpatI nathI. 11 kappai NiggaMthANaM viikiTThiyaM disaM vA aNudisaM vA uddisittae vA dhArettae vaI bhAvArtha :- sAdhune dUra rahelA AcArya athavA guru Adino uddeza ke nirdeza karIne dIkSA ApavI ke dhAraNa karavI kahyuM che. vivecanaH prastuta sUtromAM dUranA kSetramAM rahelA guru AdinA nirdeza pUrvaka dIkSA grahaNa karavAnA utsargaapavAda mArganuM kathana che. - sAdhvIe dIkSita thavuM hoya tyAre kSetrathI atyaMta dUra rahelA pravartinIno nirdeza karIne anya pAse dIkSita thavuM kalpatuM nathI, kAraNa ke dIkSA laIne te ekalI vihAra karIne dUranA kSetramAM rahelA potAnA guruNI pAse pahoMcI zakatI nathI ane kSetra dUra hovAthI tene mUkavA javAnI bIjA sAdhvIone anukULatA rahetI nathI. A rIte navadIkSita sAdhvIne potAnA guruNI pAse pahoMcavAmAM dIrghakAla vyatIta thAya, temAM
Page #170
--------------------------------------------------------------------------
________________ 3 zrIvyavahAra sUtra tenA bhAva parivartana thaI jAya, te bImAra thaI jAya, tenA gurunnI bImAra thaI jAya athavA kALa karI jAya ItyAdi sthitiomAM aneka saMkalpa-vikalpa athavA kaleza, azAMti utpanna thavAnI saMbhAvanAo rahe che, mATe ati dUra rahelA guruNI Adino nirdeza karI anya pAse dIkSita thavuM, te sAdhvIne mATe yathocita nathI. sAmAnya rIte sAdhune paNa dUra rahelA AcArya AdinI nizrAno nirdeza karI koInI pAse dIkSita thavuM kalpatuM nathI kAraNa ke sAdhvIne mATe kahelA doSonI saMbhAvanA sAdhu mATe paNa saMbhavita che. to paNa bIjA sUtramAM je chUTa ApI che teno Azaya spaSTa karatAM bhASyakAra kahe che ke jo dIkSita thanAra sAdhu pUrNa svastha temaja jJAnI, savigna ane svayaM dharmanA upadezaka hoya ane tenA AcArya paNa vigna hoya to te sAdhu dUra kSetramAM anya pAse dIkSita thaI zake che. yogya guNasaMpanna ane svastha sAdhu ekalA vihAra karIne potAnA guru pAse pahoMcI zake che, temAM anya doSonI saMbhAvanA rahetI nathI, tethI dUrastha AcArya, upAdhyAyano nirdeza karIne yogya sAdhune dIkSA ApI zakAya che. keTalAka AcAryo A sUtrano artha A pramANe kare che ke-- vikaTa dizA (dUra dezamAM) ane ghaNA vikaTa kSetramAM (ghaNA dUra dezamAM) sAdhvIe vihAra karavo kalpe nahIM, sAdhue vikaTa kSetramAM vihAra karavo kalpe che. dUrastha sAdhu-sAdhvI sAthe kSamAyAcanA vidhi - : 12 No kappara NiggaMthANaM viikiTThAI pAhuDAI viosavettae / bhAvArtha:- sAdhuomAM paraspara kalaha thAya to teoe dUra kSetramAM rahIne upazAMta thavuM athavA kSamAyAcanA karavI kahapatI nathI. 13 kappara NiggaMthINaM viikiTThAI pAhuDAI viosavettae / bhAvArtha :- sAdhvIomAM paraspara kalaha thAya, to teoe dUra kSetramAM rahIne paNa upazAMta thavuM athavA kSamAyAcanA karavI karyo che. vivecanaH dUranA prastuta sUtromAM dUrastha sAdhu-sAdhvI sAthe kSamAyAcanAnI vidhinuM pratipAdana che. sAdhu-sAdhvIe kalaha thayA pachI kSamAyAcanA karyA vinA AhAra Adi koI paNa pravRtti karavAno niSedha bRhatkalpa u. 4 mAM che. to paNa kyAreka baMnemAMthI eka pakSanI azAMtinA kAraNe koI sAdhu ke sAdhvI vihAra karIne dezamAM cAlyA jAya athavA parokSa rahyA chatAM paraspara manamAM vaimanasya utpanna thayuM hoya ane pachI azAMta sAdhu-sAdhvInA manamAM svataH athavA koInI preraNAthI kSamAyAcanAno bhAva utpanna thAya to sAdhvIe kSamApanA mATe ati dUranA kSetramAM javAnI jarUra nathI. te anya koI sAthe kSamAyAcanAno saMdezo mokalI zake che, paraMtu sAdhue te sthAne jaIne ja kSamAyAcanA karavI joIe. sAdhvIne mATe vihAra karIne anyatra javuM parAdhIna che. te ekalI jaI zakatI nathI, tema chatAM jo nikaTanuM kSetra hoya to sAdhvIe paNa anya sAdhvIonI sAthe tyAM jaIne kSamApanA karavI joIe. sUtrokta vidhAna ati dUra rahelA sAdhu-sAdhvInI apekSAe che. bhASyamAM A viSayanuM vistRta varNana tathA tenA apavAda mArganuM kathana che. jo vaccenA kSetromAM
Page #171
--------------------------------------------------------------------------
________________ uddezaka-7. | | 327 ] rAjAonuM yuddha, dukALa, Adi kAraNo utpanna thaI jAya to sAdhue paNa ati dUranA kSetramAM rahIne paNa kSamAyAcanA karI levI joIe. kSamApanA karyA vinA sAdhu ke sAdhvIno kALadharma thaI jAya to te virAdhaka thAya che, tethI sAdhu-sAdhvIe paristhiti anusAra pratyakSa ke parokSa turaMta kSamAyAcanA karavI joIe. vyatikRSTakALamAM svAdhyAyano utsarga-apavAda mArga:14 No kappai NiggaMthANaM viikiTe kAle sajjhAyaM karettae / bhAvArtha- sAdhuoe vyatikRSTa kALamAM arthAt utkAlika AgamanA svAdhyAyakALamAM kAlika Agamano svAdhyAya karavo kalpato nathI. |15 kappai NiggaMthINaM viikiTe kAle sajjhAyaM karettae NiggaMthaNissAe / bhAvArtha :- sAdhunI nizrAmAM sAdhvIone vyatikRSTakALamAM paNa svAdhyAya karavA kahyuM che. vivecana : - jinaAgamonA svAdhyAya mATe je kALano niSedha che; te kALa te Agamo mATe vyatikALa kahevAya che. nizItha sUtra, u.-19mAM aneka prakAre asvAdhyAya kALanuM kathana che. kAlika sutrono svAdhyAya divasanA ane rAtrinA pahelA ane cothA praharamAM thAya che ane utkAlika sutrono svAdhyAya divasa ane rAtrinI baMne saMdhyAne choDIne arthAtu cAra saMdhikAlane choDIne game tyAre karI zakAya che. divasa ane rAtrino bIjo ane trIjo prahara kAlika sUtranA svAdhyAya mATe niSiddhakAla hovAthI prastuta prakaraNamAM tenI gaNanA vyatikRSTa kAlamAM karI che. sUtrakAre upalabdha kAlikasUtrono utkAlamAM svAdhyAya karavAno prathama sUtramAM niSedha karyo che, paraMtu bIjA sUtramAM sAdhvIne mATe sAdhuonI pAse svAdhyAya karavAnuM apavAdayukta vidhAna karyuM che. sAdhusAdhvIomAM mULapAThanI paraMparA samAna rahe te mATe kayAreka pravartinI athavA sAdhvIoe sUtrono mULa pATha upAdhyAya Adine saMbhaLAvavo jarUrI hoya che. upAdhyAya AdinI anukULatA pramANe sAdhvIjI vyatikRSTa kALamAM paNa zAstrapATha saMbhaLAvI zake che. svAdhyAya kAlano viveka:16 No kappai NiggaMthANa vA NiggaMthINa vA asajjAie sajjhAyaM karettae / bhAvArtha - sAdhuo ane sAdhvIoe asvAdhyAyakALamAM svAdhyAya karavo kalpato nathI. |17 kappai NiggaMthANa vA NiggaMthINa vA sajjhAie sajjhAyaM karettae / bhAvArtha :- sAdhuo ane sAdhvIoe svAdhyAyakALamAM svAdhyAya karavA kahyuM che. 18 No kappai NiggaMthANa vA NiggaMthINa vA appaNo asajjhAie sajjhAyaM karettae / kappai NaM aNNamaNNassa vAyaNaM dalaittae /
Page #172
--------------------------------------------------------------------------
________________ [ 328 ] zrIvyavahAra sUtra bhAvArtha :- sAdhuo ane sAdhvIone svazarIra sabaMdhI asvAdhyAya kAlamAM svAdhyAya karavo kalpato nathI paraMtu paraspara ekabIjAne vAcanA devI kahyuM che. vivecana : prastuta sUtramAM sAdhu-sAdhvIne svAdhyAyakAlanA viveka viSayaka sUcana che. sAdhu-sAdhvIe jJAnanA aticArono tyAga karIne jinezvaranI vANIrUpa Agama graMthonuM gaurava jaLavAI rahe te rIte bahumAnapUrvaka svAdhyAyanA kAle svAdhyAya karavo joIe ane asvAdhyAyamAM svAdhyAya na karavo joIe. zrI nizItha sutranA 19mA uddezakamAM batrIsa asvAdhyAyanuM varNana che. temAM kAla saMbaMdhI bAra + audArika zarIra saMbaMdhI daza + AkAza saMbaMdhI daza, ema kula 3ra asvAdhyAyakAla che. potAnA zarIra saMbaMdhI asvAdhyAyamAM svAdhyAya karavAno sUtrakAre niSedha karyo che paraMtu temAM sAmUhika vAcanAnI chUTa che. sAmUhika vAcanAmAM vyavasthA jaLavAI rahe ane vAcanAmAM alanA na thAya te mATe sAdhu-sAdhvIoe zArIrika asvAdhyAyamAM vivekapUrvaka vAcanAnuM AdAna-pradAna karavuM joIe. sAdhvIne AcArya-upAdhyAyanI nizrAnI AvazyaktA :| 19 tivAsapariyAe samaNe NiggaMthe tIsaM vAsapariyAe samaNIe NiggaMthIe kappai uvajjhAyattAe uddisittae / bhAvArtha:- trIsa varSanI zramaNaparyAyavALA sAdhvIe traNa varSanI zramaNa paryAyavALA sAdhuno upAdhyAya rUpe svIkAra karavA kahyuM che. 20 paMcavAsapariyAe samaNe NiggaMthe saTThivAsapariyAe samaNIe NiggaMthIe kappai Ayariya uvajjhAyattAe uddisittae / bhAvArtha :- sATha varSanI zramaNaparyAyavALA sAdhvIe pAMca varSanI zramaNa paryAyavALA sAdhuno AcArya athavA upAdhyAya rUpe svIkAra karavo kahyuM che. vivecana : uddezaka 3. sUtra 11-12nA kathanAnusAra sAdhvIoe AcArya, upAdhyAya ane pravartinI A traNanI nizrAmAM rahevuM Avazyaka che ane sAdhuoe AcArya, upAdhyAya A benI nizrAmAM rahevuM jarUrI che. te vidhAna traNa varSanA dIkSAparyAya ane cAlIsa varSanI uMmara sudhInA sAdhu-sAdhvIone mATe che. prastuta sUtraddhikamAM trIsa varSanA dIkSAparyAyavALI sAdhvI mATe upAdhyAyanI nizrA ane sATha varSanA dIkSAparyAyavALI sAdhvI mATe AcAryanI nizrA svIkAravAnuM karavAnuM vidhAna che. tenuM tAtparya e che ke trIsa varSa sudhInA dIkSAparyAyavALI sAdhvIoe upAdhyAya ane pravatinI vinA rahevuM kalpatuM nathI ane sATha varSa sudhInA dIkSApayAryayavALI sAdhvIoe AcArya ane pravatinI vinA rahevuM kalpatuM nathI. sAdhvInI sutrokta varSa saMkhyA pachI jo tenA padavIdhara kALadharma pAme athavA gaccha choDIne zithilAcArI banI jAya to, te sAdhvIoe anya AcArya AdinI nizrA svIkAravI Avazyaka nathI, tema A sutrathI sUcita thAya che. traNa varSanA dIkSAparyAyavALA sAdhune upAdhyAya ane pAMca varSanI dIkSA
Page #173
--------------------------------------------------------------------------
________________ uddezaka-7. [ 329 ] paryAya- vALA sAdhune AcArya pada upara niyukta karavA saMbaMdhI varNana trIjA uddezaka pramANe jANavuM. zramaNanA mRtazarIranI uttara kriyA:| 21 gAmANugAmaM dUijjamANe bhikkhU ya Ahacca vIsuMbhejjA, taM ca sarIragaM kei sAhammie pAsejjA, kappai se taM sarIragaM 'mA sAgAriyaM' ti kaTu egaMte acitte bahuphAsue thaMDile paDilehittA pamajjittA pariTThavettae / atthiyAiM stha kei sAhammiyasaMtie uvagaraNajAe pariharaNArihe, kappai se sAgArakaDa gahAya doccapi oggahaM aNuNNavettA parihAraM parihArittae / bhAvArtha - grAmAnugrAma vihAra karatA sAdhu mArgamAM ja mRtyu pAme, tenA zarIrane anya koI sAdharmika zramaNa jue ane te jANe ke ahIM koI gRhastha nathI to tene te sAdhunA mRta zarIrane ekAMta nirjIva bhUminuM pratilekhana tathA pramArjana karIne paraThavuM kalpa che. jo e mRta sAdhunA koI upakaraNa upayogamAM levA yogya hoya to tene sAgArakRta-AcAryAdinI AjJAnA AgArapUrvaka grahaNa karI pharI AcAryAdinI AjJA laIne upayogamAM levA kalpe che. vivecana : bRhatkalpa uddezaka- 4mAM upAzrayamAM kALadharmane prApta thanAra sAdhune parAThavA sabaMdhI vidhinuM vidhAna che ane prastuta sUtramAM vihAra karatA koI sAdhu mArgamAM ja kALadharma pAmI jAya to tenA mRtazarIrane paraThavAnI vidhi batAvI che. vihAramAM koI sAdhu kALadharma pAme ane tenA mRta zarIrane koI eka athavA aneka sAdharmika sAdhu jue to sahavartI sAdhuoe te mRtadehane vidhipUrvaka ekAMtamAM laI jaIne paraThI devo joIe. A sIriya- sAdhu jANe ke sAdhunA zarIranI aMtima kriyA kare tevA koI gRhastha tyAM AsapAsamAM nathI tyAre sAdhuo te mRta zarIrane upADIne ekAMta acitta sthAnamAM paraThe che. jo koI gRhastha tyAM upasthita hoya, to gRhastho mRtazarIra saMbaMdhI vidhi kare che, tyAre sAdhue te vidhi karavAnI rahetI nathI. jo e mRta sAdhunA koI upakaraNa upayogamAM Ave tevA hoya to AcAryanI AjJAno AgAra rAkhIne tene grahaNa karI zake che. AcArya te upakaraNone rAkhavAnI AjJA Ape to te upakaraNone sAdhu rAkhI zake che ane upayogamAM laI zake che. koI eka athavA aneka sAdhu koI paNa kAraNathI kALadharma pAmelA sAdhunA mRtazarIrane mArgamAM choDIne cAlyA jAya to temAM zAsananI hIlanA thAya che, te badhA sAdhuo gurucImAsI prAyazcittane pAtra thAya che. pariSThApanA sabaMdhI anya jANakArI mATe juo- bRhakalpa, ud. 4. zayyAtarano nirNaya - 22 sAgArie uvassayaM vakkaeNaM pauMjejjA, se ya vakkaiyaM vaejjA- imammi ya imammi ya ovAse samaNA NiggaMthA parivasaMti, se sAgArie pArihArie / se ya No vaejjA vakkaie vaejjA-imammi ya imammi ya ovAse samaNA NiggaMthA
Page #174
--------------------------------------------------------------------------
________________ 330 ] zrIvyavahAra sUtra parivasaMtu se sAgArie pArihArie / do vi te vaejjA, do vi sAgAriyA pArihAriyA / bhAvArtha :- zayyAdAtA jo upAzraya-makAnAdi sthAna bhADe Ape ane bhADUtane kahe ke ATalA-ATalA sthAnamAM zramaNa nirgastha rahe che. (te bhale rahe) A rIte kahenAra gRhasvAmI-mAlika sAgarika (zayyAtara) che, tethI te parihArya che arthAtu tenA gharethI AhArAdi levA kalpatA nathI. jo zayyAtara kaMI na kahe paraMtu bhADUta kahe ke ATalA-ATalA sthAnamAM zramaNa nigraMtha rahe che(te bhale rahe, to te bhADUta zayyAtara che, tethI te parihArya (choDavA yogya) che. jo mAlika ane bhADUta baMne kahe to baMne zayyAtara che ane baMne parihArya che. |23 sAgArie uvassayaM vikkiNejjA, se ya kaiyaM vaejjA- imammi ya imammi ya ovAse samaNA NiggaMthA parivasati, se sAgArie pArihArie / se ya No vaejjA, kaie vaejjA- imammi ya imammi ya ovAse samaNA NiggaMthA parivasaMtu, se sAgArie pArihArie / do vi te vaejjA, do vi sAgAriyA pArihAriyA / bhAvArtha:- zayyAtara jo upAzraya veMce ane kharIdanArane kahe ke ATalA ATalA sthAnamAM zramaNa-nirjhanya rahe che(te bhale rahe), to te (veMcanAra mAlika) zayyAtara che, tethI te parihArya che. jo upAzrayano vikretA kaMI na kahe paraMtu kharIdanAra kahe, to te kharIdanAra zayyAtara che, tethI te parihArya che. jo vikretA ane kharIdanAra baMne kahe to baMne sAgArika che, tethI te baMne parihArya che. vivecana : sAdhu je makAnamAM rahyA hoya tenA mAlika makAna bhADe Ape athavA tene veMcI nAkhe, tyAre sAdhunA zayyAtarano nirNaya kevI rIte karavo, tenuM spaSTIkaraNa prastuta sUtramAM che. kharIdanAra athavA bhADUta sAdhune potAnA makAnamAM prasannatApUrvaka rahevAnI AjJA Ape, to te makAna kharIdanAra ke bhADe lenAra bhADUta zayyAtara kahevAya che. jo makAnanA bhADUta ke kharIdanAra vyakti sAdhune rAkhavAmAM upekSAbhAva rAkhe ane AjJA na Ape tyAre makAnanA pUrvanA mAlika ja te bhADUtane ke makAna kharIdanArane kahI de ke ATalA samaya sudhI ATalA sthAnamAM sAdhu raheze, tyAra pachI te sthAna tamAruM thaI jaze, tyAre pUrva zayyAdAtA ja zayyAtara rahe che. A rIte makAna veMcanAra ke kharIdanAra athavA makAna bhADe denAra ke lenAra bhADUta, A bemAMthI je sAdhune rahevA mATe potAnI saMmati darzAve che, te zayyAtara thAya che. je zayyAtara thAya, tenA gharanA AhArAdi zayyAtarapiMDa kahevAya che ane te sAdhune mATe agrAhya che. kayAreka pUrvazapyAdAtA paNa kahe ke mArI AjJA che ane navA mAlika paNa kahe ke mArI paNa AjJA che, tyAre baMnene zayyAtara mAnavA joIe. sAdhu te baMnene samajAvIne kahe ane te samajI jAya, to koI paNa ekanI ja AjJA rAkhavI ucita che kAraNa ke bRhatkalpa u. 2. sU. 13mAM aneka svAmIovALA makAnamAM koI eka svAmInI AjJA levAnuM vidhAna che. sutramAM gRhasthanA gharane mATe upAzraya zabdano prayoga thayo che. sAdhune rahevAnA sthAna, makAna Adi mATe upAzraya zabdano prayoga thAya che. jyAM je sthAnamAM sAdhu rahyA hoya athavA tene je sthAnamAM rahevAnuM hoya, te baMne makAnone mATe AgamakAra upAzraya zabdano prayoga kare che.
Page #175
--------------------------------------------------------------------------
________________ uddezaka-7 rara1 AjJAgrahaNa vidhiH 24 vihavadhUyA NAyakulavAsiNI sA vi yAvi oggahaM aNuNNaveyavvA / kimaMga puNa piyA vA bhAyA vA putte vA se vi yA vi oggahe ogehiyavve / bhAvArtha :- jJAtakulavAsinI(pitAne ghare jIvana pasAra karanAra) vidhavA benanI paNa AjJA laI zakAya che tyAre pitA, bhAI, putra mATe to zuM kahevuM ? arthAt tenI paNa AjJA grahaNa karI zakAya che. 25 he vi oggahaM aNuNNaveyavve / bhAvArtha: vivecana : prastuta sUtramAM sAdhune mATe koIpaNa sthAnamAM rahetA pahelAM athavA besatA pahelAM AjJAgrahaNanI anivAryatA tathA tenI vidhi pradarzita karI che. sAdhune je makAnamAM rahevAnuM hoya, te makAna mAlikanI AjJA levI joIe, te uparAMta te mAlikanA pArivArikajano, je te ja makAnamAM rahetA hoya tenI paNa AjJA laI zakAya che, jema ke- te mAlikanA pitA, putra, bhAInI paNa AjJA laI zakAya che arthAt saMyukta parivAranA koI paNa samajadAra sabhya te strI hoya ke puruSa tenI AjJA laI zakAya che. vivAhita benanI AjJA laI zakAtI nathI paraMtu te bena koI kAraNathI haMmezane mATe pitAnA ghare ja rahetA hoya to tenI AjJA laI zakAya che, A rIte samajadAra athavA javAbadAra nokaranI paNa AjJA laI zakAya che. * jo mArgamAM rahevuM hoya to te sthAnanI paNa AjJA grahaNa karavI joIe. makAnanI bahAra athavA khullI jagyAmAM besavuM hoya, kyAreka makAna-mAlika ghara baMdha karIne kayAMka gayA hoya to koI musAphara athavA pADozInI paNa AjJA laI zakAya che. sAdhue vihAra karatA kayAreka mArgamAM athavA vRkSanI nIce rahevAnuM ke besavAnuM thAya to te sthAnanI paNa AjJA levI joIe. AjJA vinA sAdhu tyAM paNa rahI ke besI zakatA nathI. te samaye jo koI paNa musAphara te tarapha jaI rahyA hoya athavA koI vyakti tyAM beThA hoya to tenI AjJA laI zakAya che. te koI AjJA denAra na hoya to e sthAnamAM rahevA mATe "zakrendranI AjJA" ema uccAraNa karIne sAdhu rahI zake che, paraMtu AjJA lIdhA vinA kayAMya paNa rahevuM na joIe. AjJA vinA besavAthI ke rahevAthI sAdhunuM trIjuM mahAvrata khaMDita thAya che. rAjyaparivartanamAM AjJA grahaNa vidhiH 26 se rajjapariTTesu saMthaDesu avvogaDesu avvocchiNNesu aparapariggahiesu sacceva oggahassa puvvANuNNavaNA ciTThai ahAlaMdamavi oggahe / bhAvArtha :- rAja parivartana thayuM hoya arthAt rAjAnA mRtyu pachI navA rAjAno abhiSeka thayo hoya, paraMtu te rAjya avibhakta hoya, zatruo dvArA anAkrAMta hoya, vaMza paraMparA avicchinna hoya ane rAjyavyavasthA pahelAMnI jema hoya, to sAdhu-sAdhvIo mATe pUrve grahaNa karelI AjJA ja yathAlaMdakALa paryaMta cAle che. 27 se rajjapariyaTTesu, asaMthaDesu vogaDesu vocchiNNesu parapariggahiesu
Page #176
--------------------------------------------------------------------------
________________ 33ra | zrIvyavahAra satra bhikkhubhAvassa aTThAe doccaMpi oggahe aNuNNaveyavve siyA / bhAvArtha:- rAja parivartana thayuM hoya arthAtu rAjAnA mRtyu pachI navA rAjAno abhiSeka thayo hoya ane te rAjya vibhakta thaI gayuM hoya, zatruo dvArA AkrAMta thaI gayuM hoya, vaMza paraMparA vichinna thaI gaI hoya, rAjya vyavasthA parivartita thaI gaI hoya to sAdhu-sAdhvIoe sAdhubhAva arthAt saMyamanI surakSA mATe bIjIvAra AjJA laI levI joIe. vivecana : prastuta sUtramAM sAdhu-sAdhvIne mATe rAjAnA avagraha saMbaMdhI viveka pradarzita karyo che. sAdhuoe je rAjyamAM vicaraNa karavAnuM hoya tenA svAmI arthAt rAjAnI AjJA levI jarUrI che. AjJA lIdhA pachI jo rAjAnuM parivartana thaI jAya tyAre be prakAranI sthiti thAya che. (1) pahelAnA rAjAno rAjakumAra athavA tenA vaMzaja rAjA banyA hoya arthAt phakta vyaktinuM parivartana thayuM hoya, rAjasatA, vyavasthA ane kAyadA kAnUnonuM parivartana na thayuM hoya to pahelA grahaNa karelI AjJAthI yathAlaMdakALa paryata arthAt jyAM sudhI te rAjAdi rahe tyAM sudhI vicaraNa karI zakAya che, pharI AjJA levAnI jarUra rahetI nathI. (2) pUrvanA rAjA ke tenA vaMzajo sivAyanI anya koI vyaktino navA rAjArUpe abhiSeka karAyo hoya, rAjasatA, rAjyavyavasthA ane kAyadAdinuM parivartana thaI gayuM hoya, to tyAM vicaraNa karavAne mATe sAdhue pharI AjJA levI Avazyaka che. samasta jainasaMghonA sAdhu-sAdhvIone te rAjyamAM vicaraNa karavAnI rAjAzA eka mukhya sAdhue (AcAryAdi sAdhue) levI joIe, judA judA koI sAdhu-sAdhvIe te AjJA levAnI AvazyakatA nathI. te uddezaka-7 saMpUrNa .
Page #177
--------------------------------------------------------------------------
________________ prAthane 333. udezaka-8 | prAkathana chaROROCRORROROR A uddezakamAM mukhyatve sthAna, zayyA-saMsmArakanI gaveSaNA, AjJA ane vAparavAnI paddhatino temaja anya keTalAka prakIrNaka viSayono nirdeza che. * sAdhu-sAdhvIe sthavira guru AdinI AjJAthI tathA ratnAdhikonA yathAkramathI zayanAsana Adi grahaNa karavA joIe. * pATa Adi zayA-saMstAraka eka hAthethI sahelAIthI upADIne lAvI zakAya tevA haLavA hovA jarUrI che. zeSakAla mATe zayyA-saMsmArakanI gaveSaNA te ja kSetramAM, cAturmAsa mATenA zayyA-saMsmArakanI gaveSaNA nikaTanA anya kSetramAM traNa divasa sudhI karI zakAya che, sthiravAsa mATe anukULa pATa Adi zadhyA-saMsmArakanI gaveSaNA pAMca divasa sudhI karI zakAya che ane vadhAre dUrathI paNa lAvI zakAya che. * ekalavihArI vRddha sAdhunA aneka prakAranA aupagrahika upakaraNa hoya che, te sAdhu gocarI Adi mATe jAya tyAre koInI dekharekhamAM rAkhIne jaI zake che ane pAchA Ave tyAre tene kahIne grahaNa karI zake che. * koI gRhasthanA zayyA-saMstAraka Adi anya upAzraya(makAna)mAM laI javA hoya to tenI pharI AjJA levI, kayAreka thoDA samaya mATe koI pATa Adi upAzrayamAM ja mUkI dIdhA hoya to tene grahaNa karavA mATe pharI AjJA levI, AjJA vinA grahaNa na karavA. * makAna, pATa, AdinI pahelA AjJA levI pachI grahaNa karavA, kayAreka durlabha zavyAnI paristhitimAM vivekapUrvaka pahelA grahaNa karIne pachI AjJA laI zakAya che. * vihAra karatAM hoya, tyAre mArgamAM sAdhunA koI upakaraNa paDI jAya ane anya sAdhune maLe to anya sAdhunuM upakaraNa che, tema jANIne tene grahaNa kare ane jenuM hoya tene ApI devuM joIe. koI tene na svIkAre to tene paraThI de. rajoharaNAdi moTA upakaraNa hoya to vadhAre dUra laI javA ane tenI pUchaparacha karavI. * AcAryAdinA nirdezathI vadhAre pAtrA grahaNa karyA hoya to jenuM nAma laIne grahaNa karyA hoya tene AcAryanI AjJApUrvaka ApavA. * sAdhue indriya saMyama mATe haMmezAM uNodarI tapa karavuM.
Page #178
--------------------------------------------------------------------------
________________ 334 ] zrIvyavahAra sUtra uddezaka-8 PE/PP/PE/zeeeeee/ zaccA-saMskAraka grahaNa vidhiH| 1 gAhA uU pajjosavie, tAe gAhAe tAe paesAe tAe uvAsaMtarAe jamiNaM- jamiNaM sejjAsaMthAragaM labhejjA, tamiNaM mameva siyA / / therA ya se aNujANejjA, tasseva siyA / therA ya se No aNujANejjA, No tasseva siyA / evaM se kappai ahArAiNiyAe sejjAsaMthAragaM paDiggAhittae / bhAvArtha :- Rtu-hemaMta athavA grISma RtumAM koI gAthAgAthApati arthAt gRhasthanA gharamAM rahelA sAdhune gRhasthanA gharamAM, gharanA koI rUma Adi vibhAgamAM, te rUmanI aMdaranA koI sImita sthAnamAM "je je anukULa sthAna athavA saMstAraka maLe, te te huM grahaNa karIza." A prakArano saMkalpa hovA chatAM sthavira muni jo te sthAna mATe AjJA Ape to tyAM zayyA(sthAna)-saMskAraka grahaNa karavA kahyuM che. jo sthavira muni AjJA na Ape to tene te zayyA saMskAraka grahaNa karavA kalpatA nathI. sAdhune ratnAdhikanA kramathI moTA-nAnAnA kramathI zayyA-sthAna athavA saMstAraka grahaNa karavA kahyuM che. vivecana : prastuta sUtramAM sAdhu-sAdhvIne zayyA-saMstAraka grahaNa karavAnI vidhino nirdeza che. sAdhu ke sAdhvI koIpaNa ghara athavA upAzraya AdimAM rahyA hoya, tyAre guru athavA pramukha sAdhunI AjJA laIne potAne besavAnA athavA sUvAnAM sthAnano nirNaya karavo joIe. A prakAranA vyavahArathI gurnAdikono vinaya, bahumAna ane gaurava vadhe che, vyavasthA tathA anuzAsananuM sArI rIte pAlana thAya che. sahavartI sAdhuomAM paraspara prema ane vAtsalya bhAva vRddhi pAme che. AcArAMga hR. 2 a. 2 u. 3 mAM zayyAbhUmi grahaNa karavAnI vidhinuM kathana karatAM kahyuM che ke AcArya, upAdhyAya Adi padavIdhara tathA bAla, vRddha, rogI, navadIkSita ane AgaMtuka mahemAna sAdhuone Rtune anukuLa temaja icchita sthAna yathAkramathI ApyA pachI ja bAkInA sAdhu saMyamaparyAyanA kramathI zadhyA-saMskAraka grahaNa kare. 3-Rtu. varSAvAsa(cAturmAsa) sivAyano RtubaddhakALa. ahIM 34 (Rtu) zabdathI cAturmAsa sivAyanI hemaMta ane grISma RtunuM grahaNa thAya che. gA-gAthA. ahIM gAthA zabda gRhavAcaka che. gAhA zabdathI gRhapati gRhasthanuM grahaNa thAya che. zayyAsaMstArakanI gaveSaNA vidhiH| 2 se ya ahAlahusagaM sejjAsaMthAragaM gavesejjA, jaM cakkiyA egeNaM hattheNaM ogijjha jAva egAhaM vA duyAhaM vA tiyAhaM vA parivahittae, esa se hemaMta-gimhAsu bhavissai /
Page #179
--------------------------------------------------------------------------
________________ | uddezaka-8. | 335] bhAvArtha :- sAdhu eka hAthe upADIne lAvI zakAya tevA yathAzakya haLavA zayyA-saMsmArakanI gaveSaNA kare. A zayyA-saMstAraka mane hemaMta athavA grISma RtumAM kAmamAM Avaze, tevA prayojanathI eka, be ke traNa divasa sudhI te vastI arthAt te ja kSetramAMthI zayyA-saMstArakanI gaveSaNA karIne lAvI zake che. | 3 se ya ahAlahusagaM sejjAsaMthAragaM gavesejjA, jaM cakkiyA egeNaM hattheNaM ogijjha jAva egAhaM vA duyAhaM vA, tiyAhaM vA addhANaM parivahittae, esa me vAsAvAsAsu bhavissai / bhAvArtha :- sAdhu eka hAthe upADIne lAvI zakAya tevA yathAzakya haLavA zayyA-saMsmArakanI gaveSaNA kare. A zayyA-saMtAraka mane varSA RtumAM kAmamAM Avaze, tevA prayojanathI eka, be ke traNa divasa sudhI te vastI(kSetromAMthI athavA samIpanI vastI kSetromAMthI gaveSaNA karIne lAvI zake che. | 4 se ya ahAlahusagaM sejjAsaMthAragaM gavesejjA, jaM cakkiyA egeNaM hattheNaM ogijjha jAva egAhaM vA duyAhaM vA tiyAhaM vA cauyAhaM vA paMcAhaM vA dUramavi addhANaM parivahittae, esa me vuDDAvAsAsu bhavissai / bhAvArtha:- sAdhu eka hAthe upADIne lAvI zakAya tevA yathAzakya haLavA zayyA-saMsmArakanI gaveSaNA kare. A zayyA-saMstAraka mane vRddhAvasthAmAM-sthiravAsamAM kAmamAM Avaze, tevA prayojanathI eka, be, traNa, cAra ke pAMca divasa sudhI te vastI (kSetra)mAMthI athavA dUranI vastI (kSetromAMthI gaveSaNA karIne lAvI zake che. vivecana - pUrvasUtramAM zayyA sastAraka zabdathI sthAna grahaNa karavAnI vidhinuM kathana kahI che ane prastuta sUtromAM zayyA-saMstAraka zabdathI pATa Adi grahaNa karavAnuM vidhAna che. pATa Adi sAdhunI sAmAnya upadhi nathI paraMtu AvazyakatA pramANe tene prAtihArikarUpe ja grahaNa karI zakAya che ane jarUra na hoya, tyAre gRhasthane pAchA ApI zakAya che. zayyA-saMsmArakanuM anya varNana nizItha sUtra udde-ra tathA 5 mAM che. zrI AcArAMga sutra zrataskaMdha-2, adhya. ra3mAM sutrakAre sAdhune kalpanIya saMstAraka mATe (1) apaDe-jIva rahita, (2) taduya-vajanamAM haLavo, (3) pAdiriye-prAtihArika ane (4) mahAvaheMmajabUta, A cAra vizeSaNano prayoga karyo che. prastuta prasaMgamAM mahAttadura eka ja vizeSaNano prayoga che. hInadu:- potAne anukULa hoya, tevA pATa-pATalA AdinI gaveSaNA karIne sAdhune svayaMne upADIne lAvavAnA hoya che, tethI te vajanamAM eka hAthe ja sahelAIthI upADI zakAya tevA haLavA hovA jarUrI che. pATa, pATalA Adi vajanamAM bhAre hoya, tene svayaM upADIne lAvI zakatA nathI, te pATa-pATalA Adi lAvavA mATe anyanI sahAyatA levI paDe che, te uparAMta pratidina pratilekhanamAM paNa sAdhune takalIpha thAya che. A rIte vajanadAra upadhithI aneka prakAre saMyama maryAdAnuM ullaMghana thAya che, tethI sUtrakAre sAdhune kalpanIya zayyA-sastArakane mATe sahAhu vizeSaNano prayoga karyo che. ITI vA kuvA vA...:- sUtrakAre zayyA saMsmArakanI gaveSaNAnI kSetra maryAdA ane kAla maryAdA nizcita karI che. sAmAnya rIte sAdhu potAnI Avazyaka upadhinI gaveSaNA be gAu sudhInA kSetramAM karI zake che. hemaMta ke grISma RtumAM te pATa Adino upayoga thoDA divasa karavAno hovAthI tenI gaveSaNA potAnA
Page #180
--------------------------------------------------------------------------
________________ 336 ] zrIvyavahAra sUtra sthAnanI AsapAsanA kSetramAM eka, be ke traNa divasa sudhI kare che. cAturmAsa mATenA zayyA-saMstAraka cAra mAsa sudhI upayogamAM levAnA hovAthI te ja prAmAdimAMthI athavA nikaTanA bIjA grAmAdimAMthI paNa eka, be ke traNa divasa sudhI tenI gaveSaNA mATe jaI zake che ane sthiravAsa mATenA zayyA-saMstAraka dIrghakAla sudhI upayogamAM levAnA hovAthI tenI gaveSaNA utkRSTa pAMca divasa sudhI te grAmAdimAM athavA dUranA grAmAdimAM jaIne paNa karI zakAya che. kSetra ane kAlanI maryAdAthI sAdhano Asaktino bhAva ghaTe che. anyathA sArI vastunA AkarSaNathI sAdhu te vastu grahaNa karavA dUra dUranA kSetra sudhI paribhramaNa karyA kare che. ekAkI sthaviranA bhaMDopakaraNanI surakSA - | 5 therANaM therabhUmipattANaM kappai daMDae vA bhaMDae vA chattae vA mattae vA laTThiyA vA bhise vA cele vA celacilimiliyA vA camme vA cammakose vA cammapaliccheyaNae vA avirahie ovAse ThavettA gAhAvaikulaM piMDavAyapaDiyAe pavisittae vA Nikkhamittae vA / kappai NaM saNNiyaTThacArINaM doccapi uggaha aNuNNavettA pariharittae / bhAvArtha :- sthavira avasthAne prApta thayelA (ekalA rahetA hoya tevA) sthavirone daMDa, bhAMDa-pAtra, chatra, mAtraka-mATInuM pAtra, lAkaDI, lAkaDAnuM Asana, vastra, vastranI maccharadAnI, cAmaDuM, carmakoSa, carma paricchedanaka, (cAmaDuM chedavAnuM sAdhana) avirahita sthAnamAM rAkhIne arthAt koIne dhyAna rAkhavAnuM kahIne athavA tene soMpIne gRhasthanA ghare AhAra mATe javuM-AvavuM kahyuM che. gocarI laIne pAchA pharatA jene daMDa Adi upakaraNonuM dhyAna rAkhavAnuM kahyuM hoya, tenI pAsethI bIjIvAra AjJA laIne grahaNa karavA kahyuM che. vivecana : prastuta sUtramAM ekalavihArI sthavira sAdhunA upakaraNo tathA tenI surakSA mATenI paddhatino nirdeza che. verA verabhUmiparA - prastuta sUtramAM koI viziSTa paristhitimAM ekalavihArI thayelA ativRddha sthavirakalpI sthavira sAdhunuM kathana che. teo karmanA udaye ekAkIpaNe rahIne zakti pramANe saMyamanuM pAlana karatAM hoya tevA vRddha sAdhune zArIrika kAraNothI aneka aupagrahika upakaraNo rAkhavA paDe che. te badhA upakaraNone sAthe laIne gocarI Adine mATe te jaI zakatA nathI. kyAreka tene rahevA asurakSita sthAna maLe to te upakaraNo choDIne javAthI bALako athavA kutarA tene toDI nAkhe, upADI jAya, cora corI jAya, ityAdi kAraNothI te vRddha sAdhu potAnA upakaraNonI surakSA mATe koIne niyukta karIne jAya athavA pAse koI beThA hoya to tene bhalAmaNa karIne jAya ane pharI AvIne tene jaNAve ke huM AvI gayo chuM, tyArapachI ja te upakaraNone grahaNa kare. sAmAnya sAdhuonA upakaraNo sImita hoya che. sutrokta vRddha sAdhanA upakaraNo sAmAnya sAdhuothI vizeSa hoya che. tenI vRddhAvasthAnA kAraNe cAlavA samaye TekA mATe daMDa, lAkaDI Adi rAkhe che, garamI AdithI rakSA mATe chatra, maLa, mUtra, kapha Adi vikAronA kAraNe aneka mAtraka, mATInA ghaDA Adi bhAMDa, te sivAya vastra, pAtra, macchara AdithI rakSA karavA mATe maccharadAnI, besavA mATe kRttikA-lAkaDAnuM
Page #181
--------------------------------------------------------------------------
________________ | uddezaka-8 . 337 ] Asana ane carma chedanaka paNa rAkhe che arthAtu potAne jarUrI, upayogI, upakaraNo te rAkhe che, temAMthI gocarI javA samaye je upakaraNonI jarUra na hoya tene surakSita sthAnamAM koIne soMpIne jAya che ane pAchA Ave tyAre AjJApUrvaka pAchA grahaNa kare che. zayyA sastArakanI AjJAvidhi: 6 No kappai NiggaMthANa vA NiggaMthINa vA pADihAriyaM vA sAgAriyasaMtiyaM vA sejjAsaMthAragaM doccapi oggahaM aNaNuNNavettA bahiyA NIharittae / bhAvArtha :- sAdhu-sAdhvIoe prAtihArika(pADhIhArA) lAvelA zayyA-saMtAraka athavA zayyAtaranA zayA-saMsmAraka bIjIvAra AjJA lIdhA vinA bIje laI javA kalpatA nathI. | 7 kappai NiggaMthANa vA NiggaMthINa vA pADihAriyaM vA sAgAriyasaMtiyaM vA sejjAsaMthAragaM doccapi oggahaM aNuNNavettA bahiyA Niharittae / bhAvArtha :- sAdhu-sAdhvIoe prAtihArika(pADhIhArA)zadhyA-saMsmAraka athavA zayyAtaranA zayyAsaMskAraka bIjIvAra AjJA laIne ja bIje laI javA kalpa che. | 8 No kappai NiggaMthANa vA NiggaMthINa vA pADihAriyaM vA, sAgAriyasaMtiyaM vA sejjAsaMthAragaM savvappaNA appiNittA doccaM pi oggahaM aNaNuNNavettA ahiTTittae / bhAvArtha :- sAdhu-sAdhvIoe prAtihArika zayyA-saMsmAraka athavA zayyAtaranA zayyA-saMsmAraka (gRhasthane) pAchA sarvathA soMpI dIdhA pachI bIjIvAra AjJA lIdhA vinA kAmamAM levA kalpatA nathI. | 9 kappai NiggaMthANa vA NiggaMthINa vA pADihAriyaM vA sAgAriyasaMtiyaM vA sejjAsaMthAragaM savvappaNA appiNittA doccaM pi oggahaM aNaNuNNavettA ahidvitte| bhAvArtha :- sAdhu-sAdhvIoe prAtihArika zayyA-saMtAraka athavA zayyAtaranA zayyAsaMstAraka(gRhasthane) sarvathA pAchA soMpI dIdhA pachI bIjIvAra AjJA laIne kAmamAM levA kahyuM che. vivecana : prastuta sUtromAM prAtihArika upakaraNone anyatra laI javA mATe pharI AjJA levAnI vidhi darzAvI che. pADihAriyaM sejjAsaMthAragaM guhasthane tyAMthI yAcanA karIne lAvelA pATa-pATalA vagere prAtihArika zadhyAsaMstAraka che. sAyitiyaM sekaMthA:- sAdhu je makAnamAM rahyA hoya, te makAnamAM ja koI pATa-pATalA vagere paDyA hoya, teno upayoga paNa sAdhu zayyAtaranI AjJApUrvaka karI zake che, zayyAtaranA zayyA-saMstAraka che. A baMne prakAranA zayyA-saMstAraka pADhIhArA ja hoya che. te upakaraNo sAdhune potAnI sAthe bIjA sthAnamAM laI javA hoya, to tenA mAlikanI AjJA levI jarUrI che.
Page #182
--------------------------------------------------------------------------
________________ 338 | zrIvyavahAra sUtra kyAreka pATa Adino upayoga thoDA samaya mATe na hoya paraMtu pharI teno upayoga karavAno hovAthI sAdhue te pATa Adi gRhasthane pAchA soMpyA na hoya, upAzrayamAM potAnI nizrAmAM ja rAkhyA hoya, kyAreka pATa Adino upayoga na hovAthI gRhasthane pAchA soMpI dIdhA hoya, AvI koIpaNa prakAranI paristhitimAM sAdhune pATa AdinI AvazyakatA hoya, to tenA mAlikInI pharI vAra AjJA laIne vAparI zakAya che athavA bIje laI jaI zakAya che. saMkSepamAM prAtihArika vastuono upayoga karavo, tene anyatra laI javI, thoDA divasa rAkhIne pachI pharI upayogamAM levI vagere sarva mAhitI gRhasthane ApavI jarUrI che. zacyA-saMstArakanI AjJA pachI grahaNa vidhiH|10 No kappai NiggaMthANa vA NiggaMthINa vA puvAmeva oggahaM ogiNhittA tao pacchA aNuNNavettae / bhAvArtha :- sAdhu-sAdhvIoe pahelA zavyA-saMstAraka grahaNa karavA ane pachI tenI AjJA levI kalpatI nathI. |11 kappai NiggaMthANa vA NiggaMthINa vA puvvAmeva oggahaM aNuNNavettA tao pacchA ogiNhittae / bhAvArtha :- sAdhu-sAdhvIoe pahelA AjJA levI ane pachI zayyA saMskAraka grahaNa karavA kahyuM che. 12 aha puNa evaM jANejjA-iha khalu NiggaMthANa vA NiggaMthINa vA No sulabhe pADihArie sejjA saMthArae tti kaTu evaM kappai puvvAmeva oggahaM ogiNhittA tao pacchA aNuNNavettae / mA vahau ajjo ! biiyaM tti vai aNulomeNaM aNulomeyavve siyA / bhAvArtha :- jo te jANe ke sAdhu-sAdhvIone ahIM prAtihArika zayyA-saMstAraka sulabha nathI, to pahelAM sthAna athavA zayyA-saMskAraka grahaNa karavA ane pachI AjJA levI kahyuM che. (e pramANe karavAthI jo sAdhu ane zayyA sastArakanA svAmI vacce kaleza thaI jAya to AcArya sAdhune A rIte kahe che Arya ! eka bAjuthI tame tenuM sthAna grahaNa karyuM che ane bIjI bAjuthI kaThora vacana bolI rahyA cho !) he Aryo! A rIte tamAre tenI sAthe durvyavahAra, aparAdhayukta vyavahAra karavo na joIe. A prakAre anukULa vacanothI AcArya te vastInA svAmIne anukULa kare. vivecana : prastuta sUtramAM sAdhu-sAdhvIne zayyA-saMstAraka grahaNa karavAnI vidhinuM pratipAdana che. sAdhune koI paNa sthAne besavuM athavA rahevuM hoya, to sAdhue pahelA AjJA levI joIe ane pachI ja tyAM rahevuM joIe. A rIte pATa Adi athavA tRNa Adi padArtha levAnA hoya to paNa pahelAM tenI AjJA levI joIe, pachI ja tene grahaNa karavA ke upayogamAM levA joIe. kyAreka koI gAma AdimAM nirdoSa sthAna ke zayyA-saMstArakanI prApti sulabha na hoya, tevA kSetramAM thoDA sAdhuo pahoMcI gayA hoya, te sAdhuone saMyamI jIvanane anukULa nirdoSa sthAna prApta thAya,
Page #183
--------------------------------------------------------------------------
________________ uddezaka-8 , 339 | paraMtu tenA mAlika tyAM hAjara na hoya to te sthAnamAM AjJA lIdhA pahelAM ja sAdhu rahe che ane tyArapachI mAlikanI AjJA grahaNa kare che. A apavAda mArga che. sAmAnya rIte sAdhu AjJA grahaNa karyA pachI ja nivAsa kare che, paraMtu koI viziSTa paristhitimAM ja A apavAda mArgano prayoga thAya che. kyAreka AjJA vinA rahevAthI gRhastha sAdhu para gusso kare, durvyavahAra kare tyAre nAnA saMto gRhastha sAthe vAda-vivAda karatAM hoya, to vaDila saMta nAnA sAdhune gRhastha sAthe vAda-vivAda karatAM roke ane anukULa vacanothI mAlikane prasanna kare che. A prakAranA savyavahArathI ja gRhasthano sadbhAva jaLa vAI rahe che ane te pharI pharI sAdhune sthAna ke zayyA-saMstAraka ApavA mATe taiyAra thAya che. saMkSepamAM sAdhunA gRhastha sAthenA vyavahAramAM gRhasthanI dharma zraddhA ke saMto pratyenA bhakti bhAvamAM vRddhi thAya tevuM vartana sAdhue karavuM joIe. mArgamAMthI maLelA upakaraNanI vyavasthA - |13 NiggaMthassa NaM gAhAvaikula piMDavAya paDiyAe aNupaviTThassa aNNayare ahAlahusae uvagaraNajAe paribbhaTe siyA / taM ca keI sAhammie pAsejjA, kappai se sAgArakaDaM gahAya jattheva aNNamaNNaM pAsejjA tattheva evaM vaejjAime bhe ajjo ! kiM pariNAe ? se ya vaejjA- pariNNAe tasseva paDiNijjAe yavve siyA / se ya vaejjA- No pariNNAe, taM No appaNA paribhuMjejjA No aNNamaNNassa dAvae / egate bahuphAsue thaMDile pariTTaveyavve siyA / bhAvArtha :- sAdhu gRhasthanA ghare AhAra mATe praveza kare tyAre tenuM koI nAnuM upakaraNa paDI jAya, te upakaraNane koI sAdharmika sAdhu jue, to mAlika sAdhunA AgAra sahita arthAt jenuM A upakaraNa haze tene ApI daIza, tevI bhAvanAthI upakaraNane grahaNa kare ane anya sAdhune jue (maLa) tyAre tene A rIte kahe- he Arya! zuM A upakaraNane tame oLakho cho? arthAt A upakaraNa ApanuM che? te kahe, hA oLakhuM chuM arthAtu A mAruM che. to e upakaraNa tene ApI de. jo te kahe- huM oLakhato nathI, to te upakaraNano svayaM upayoga na kare ane anya koIne paNa na Ape, paraMtu ekAMta prAsuka nirdoSa bhUmimAM tene paraThI de. 14 NiggaMthassa NaM bahiyA viyArabhUmi vA vihArabhUmi vA NikkhaMtassa aNNayare ahAlahusae uvagaraNajAe paribbhaTe siyA / taM ca kei sAhammie pAsejjA, kappai se sAgArakaDaM gahAya jattheva aNNamaNNaM pAsejjA tattheva evaM vaejjAime bhe ajjo ! kiM pariNAe ? se ya vaejjA- pariNNAe tasseva paDiNijjAeyavve siyA / se ya vaejjA- No pariNNAe, taM No appaNA paribhuMjjejjA No aNNamaNNassa dAvae egate bahuphAsue thaMDile pariThThaveyavve siyaa|| bhAvArtha:- sAdhu svAdhyAya bhUmimAM athavA spaMDila bhUmimAM jAya, tyAre tenuM koI nAnuM upakaraNa paDI
Page #184
--------------------------------------------------------------------------
________________ 340 ] zrIvyavahAra sUtra jAya, te upakaraNane koI sAdharmika sAdhu jue, to mAlika sAdhunA AgAra sahita arthAt jenuM A upakaraNa haze tene ApI daIza, tevI bhAvanAthI te upakaraNa grahaNa kare ane anya sAdhune jue (maLe) tyAre A pramANe kahe- he Arya! zuM A upakaraNane tame oLakho cho? arthAt A upakaraNa tamAruM che? te kahe, hA oLakhuM chuM arthAt mAruM che, to tene te upakaraNa ApI de. jo te kahe huM jANato nathI arthAt A upakaraNa mAruM nathI, to e upakaraNano svayaM upayoga na kare ke bIjA koIne na Ape, paraMtu ekAMta prAsuka nirdoSa bhUmimAM tene paraThI de. 15 NiggaMthassa NaM gAmANugAmaM dUijjamANassa aNNayare uvagaraNajAe paribbhaTe siyA, taM ca kei sAhammie pAsejjA, kappai se sAgArakaDaM gahAya dUrameve addhANaM parivahittae / jattheva aNNamaNNaM pAsejjA, tattheva evaM vaejjA- ime bhe ajjo! kiM pariNNAe ? se ya vaejjA- pariNAe, tasseva paDiNijjAeyavve siyaa| se ya vaejjA- No pariNAe, taM No appaNA paribhuMjejjA No aNNamaNNassa dAvae / egate bahuphAsue thaMDile pariTTaveyavve siyA / bhAvArtha :- sAdhu prAmAnugrAma vihAra karatA hoya, tyAre tenuM koI upakaraNa paDI jAya, te upakaraNane koI sAdharmika zramaNa jue, to te mAlika sAdhunA AgAra sahita arthAtu jenuM A upakaraNa che tene ApI daIza tevI bhAvanAthI te upakaraNane grahaNa karI, rastAmAM dUra sudhI sAthe laIne jAya ane koI sAdhune jue tyAre A rIte kahe Arya! zuM tame A upakaraNane oLakho cho? arthAt zuM A upakaraNa tamAruM che? te kahe, hA oLakhuM chuM, A mAruM che, to e upakaraNa tene ApI de. jo te kahe, huM oLakhato nathI to te upakaraNano svayaM upayoga na kare ane anyane paNa na Ape, paraMtu ekAMta prAsuka bhUmimAM paraThI de. vivecana : prastuta sUtromAM mArgamAMthI maLelA upakaraNanI vyavasthA vidhino nirdeza che. gocarImAM, svAdhyAya bhUmimAM athavA vihAra AdimAM AvatAM-jatAM samaye sAdhunuM koI nAnuM upakaraNa-vastrAdi paDI jAya ane te mArgamAM jatAM koI anya sAdhu jue, to teNe laI levuM joIe ane anumAna karavuM joIe ke A upakaraNa konuM haze? pachI te te sAdhuone te upakaraNa batAvIne pUchavuM joIe ane jenuM hoya tene ApI devuM joIe. jo te sAdhu teno svIkAra na kare ane jo upakaraNa nAnuM hoya athavA vadhAre upayogI na hoya to tene paraThI devuM joIe. bhASyakAra A sUtranuM spaSTIkaraNa A pramANe kare che- jo te rajoharaNAdi upakaraNa hoya ane sAdhune tenI jarUra hoya to guru tathA anya gRhasthanI AjJA laIne potAnA upayogamAM laI zake che, paraMtu pUchaparacha athavA gaveSaNA karyA vinA ke AjJA lIdhA vinA upayogamAM na levuM joIe. jo te maLeluM upakaraNa sArI sthitimAM hoya to tenA TukaDA-TukaDA karIne paraThavuM nahIM paraMtu koI yogya sthAna athavA yogya vyaktine spaSTIkaraNa karIne ApI devuM joIe. rastAmAM paDelA sAdhunA upakaraNo gRhasthanA hAthamAM jAya, to teno game tema upayoga kare che. tema ja temAM gRhasthane sAdhunI beparavAhIno bhAva pratIta thAya che, pariNAme jinazAsananI hIlanA thAya che, tethI sAdhunA koIpaNa upakaraNa rastA paDI gayA hoya ane anya sAdhu tene jue, to tene grahaNa karIne tenI yogya vyavasthA karavI te sAdhunuM kartavya che.
Page #185
--------------------------------------------------------------------------
________________ uddezaka-8 . 341 | adhika pAtrA lAvavAnuM vidhAna - |16 kappai NiggaMthANa vA NiggaMthINa vA airegapaDiggahaM aNNamaNNassa aTThAe dUramavi addhANaM parivahittae vA dhArettae vA pariggahittae vA, so vA NaM dhAressai ahaM vA NaM dhAressAmi aNNo vA NaM dhAressai / No se kappai te aNApucchiya aNAmaMtiya aNNamaNNesiM dAuM vA aNuppadAuM vA / kappai se te Apucchiya AmaMtiya aNNamaNNesiM dAuM vA aNuppadAuM vA / bhAvArtha :- sAdhu-sAdhvIoe eka bIjAne mATe vadhAre pAtrA levA ane ghaNe dUra sudhI laI javA kahyuM che. te rAkhaze athavA huM rAkhIza athavA anyane AvazyakatA haze to tene ApIza. A rIte jenA nimitte pAtrA lIdhA hoya tene pUchyA vinA, nimaMtraNa karyA vinA bIjAne ApavA athavA nimaMtraNa karavuM kalpatuM nathI. jenA nimitte pAtrA lIdhA hoya tene pUchIne, nimaMtraNa karyA pachI bIjA koIne ApavA athavA nimaMtraNa karavuM kahyuM che. vivecanaH sAdhunI pratyeka upadhinI saMkhyA ane mApa nizcita hoya che. jo koI upadhinuM parimANa AgamamAM upalabdha na hoya to te viSayamAM potAnA gacchanI samAcArI anusAra tenA pramANanuM nirdhAraNa karAya che. niyukti, bhASya AdimAM eka pAtra athavA mAtraka sahita be pAtro rAkhavAnuM vidhAna che. pAtrAnI saMkhyAnuM nirdhAraNa AgamamAM spaSTa nathI, paraMtu Agama pramANathI sAdhu-sAdhvIne aneka pAtrA rAkhavA, te philita thAya che, vartamAnamAM pratyeka gacchanI samAcArI anusAra pAtra rAkhavAnI paraMparA pracalita che. prastuta sUtramAM je gaNanI je maryAdA hoya tenAthI vadhAre pAtrA grahaNa karavAnuM vidhAna che. nirdoSa pAtranI prApti sulabha nathI, tethI jyAre nirdoSa pAtra sahaja rIte prApta thatAM hoya, tyAre sAdhu tene grahaNa karI le che ane tyArapachI anya sAMbhogika saMta-satIjIone tenuM AmaMtraNa ApI zake che. pAtrA grahaNa karatAM samaye guhastha samakSa je sAdhano ke AcAryAdino nirdeza karyo hoya, tene pahelA nimaMtraNa karavuM joIe. te sAdhune jarUra na hoya, to bIjA sAdhune ApI zakAya che. vizeSa varNana nizItha sUtra uddezaka-14mAM che. AhAranI uNodarInuM parimANa:| 17 aTTha (kukkuDiaMDagappamANamette) kavale AhAraM AhAremANe samaNe NiggaMthe akhAdAra | duvAlassa (kukkuDiaMDagappamANamette) kavale AhAraM AhAremANe avaDDomoyariyA / solasa (kukkuDiaMDagappamANamette) kavale AhAraM AhAremANe dubhaagptte,| __ cauvvIsaM (kukkuDiaMDagappamANamette) kavale AhAraM AhAremANe tibhAgapatte, aMsiyA /
Page #186
--------------------------------------------------------------------------
________________ [ 342 ] zrIvyavahAra sUtra igatIsaM (kukkuDiaMDagappamANamette) kavale AhAraM AhAremANe kiMcUNomoyariyA / battIsaM (kukkuDiaMDagappamANamette) kevale AhAraM AhAremANe pmaannptte| etto ekeNa vi kavaleNa UNagaM AhAraM AhAremANe samaNe NiggaMthe No pakAmabhoi tti vattavva siyA / bhAvArtha :- (1) ATha kavala pramANa AhAra karanArA sAdhu alpAhArI che. (2) bAra kavalano AhAra karanArA sAdhika ardha AhArI, apArdha-ardhAthI ochI uNodarI karanArA che. (3) soLa kavalano AhAra karanArA dvibhAga AhArI, ardha uNodarI karanArA che. (4) covIsa kavalano AhAra karanArA traNa bhAga AhArI, caturthAza uNodarI karanArA che. (5) ekatrIsa kavalano AhAra karanArA kiciMtu nyuna uNodarI karanArA che. (6) batrIsa kavalano AhAra karanArA pramANopeta pUrNa AhArI che. tenAthI eka paNa kavala ocho AhAra karanAra zramaNa-nirjhanya prakAmabhojI-bhara peTa khAnArA kahevAtA nathI. vivecana : prastuta sUtramAM dravya uNodarI tapanA pAMca bhedanuM kathana che. bhagavatI sutra zataka-25 tathA uvavAIsUtramAM paNa uNodarItapanA viSayamAM A rIte ja kathana che. bhagavatI sUtramAM AhAra uNodarInA svarUpanI sAthe ja upakaraNa uNodarI Adi bhedonuM paNa spaSTIkaraNa che. uttarA. a. 30mAM tapavarNanamAM AhAra-uNodarI tapanuM ja kathana che. upakaraNa uNodarI Adi bhedonI vivakSA tyAM nathI. tyAM AhAra uNodarInA 5 bheda kahyA che. (1) dravyathI (2) kSetrathI (3) kALathI (4) bhAvathI ane (5) paryAyathI. prastuta sUtramAM AhAra uNodarInA pAMca bhedamAMthI prathama dravya uNodarInA pAMca bheda kahyA che. (1) alpAhAra :- eka kavalathI ATha kavala pramANa AhAra karavAthI alpAhAra uNodarI thAya che. (2) apArdha uNodarI- navathI bAra kavala athavA paMdara kavala pramANa AhAra karavAthI ardhA AhArathI ocho AhAra karAya che. tene apArdha uNodarI kahe che arthAt te sAdhika ardha uNodarI thAya che. 3) be bhAga prApta uNodarI (ardha uNodarI) - 16 kavala pramANa AhAra karavAthI artho AhAra grahaNa thAya che. pUrNa AhAranA cAra bhAga vivakSita karavAthI be bhAgarUpa AhAra grahaNa thAya ane be bhAgano tyAga thAya che, tethI tene be bhAga AhArI arthAtu ardha uNodarI kahe che. (4) traNa bhAga prApta AMzika uNodarI - 24 kavala thI 30 kavala pramANa AhAra karavAthI traNa bhAgano AhAra thAya che ane eka bhAga AhAranI uNodarI thAya che. tenA mATe sUtramAM AMzika uNodarI
Page #187
--------------------------------------------------------------------------
________________ | uddezaka-8 . 343 | zabdano prayoga karyo che arthAt te caturthAza uNodarI paNa kahevAya che. (5) kicita uNodarI - 31 kavala pramANa AhAra karavAthI eka kavalanI ja uNodarI thAya che. 32 kavala pramANa paryApta AhAranI apekSAe te alpa hovAthI kiMcita uNodarI kahevAya che. sutranA aMtima aMzathI e spaSTa karyuM che ke A pAMca bhedamAMthI koIpaNa prakAranI uNodarI karanAra sAdhu prakAmabhojI (peTa bharIne khAnArA) hotA nathI. 3ra kavala pramANa pUrNa AhAra karanAra paryApta bhojI kahevAya che. 3ra kavalanA AhAranuM vidhAna Agamokta ekavAra bhojana karavAnA utsargika vidhAnanI apekSAe ja che, tema samajavuM. sAdhune indriyasaMyama ane brahmacaryasamAdhine mATe haMmezAM uNodarI tapa karavuM Avazyaka che. raMvaDI - kakaDInA IMDA jeTalo AhAra. kavalanuM pramANa batAvavA mATe pratomAM vajuDI aMDA zabdaprayoga upalabdha che. kharekhara pratyeka vyaktinA AhAranuM pramANa bhinna bhinna hoya che; tenuM parimANa koIpaNa padArthathI nizcita karavuM yogya na gaNAya. tema chatAM upalabdha A zabdanA vyAkhyAkAroe vaikalpika aneka artha karIne samajAvavAno prayatna karyo che. yathA (1) ninAdIraza sa yo trizattano bhA ta zuTI pramANe = potAnA pratidina grahaNa karAtAM AhAranA batrIsamA bhAgane eka kavala kahe che. (2) sitA rI TI zarIramatyarthA tathA zarIrapAyA: suzuTayA amiva baMDa-muhU= azucimaya A zarIra ja kukuTI che. te zarIrarUpa kukuTInA avayavarUpa mukhane kukuTI aMDaka kahe che. (3) vAvAnaLamAtra vanena mue ykSaNamAna murNa vijUd mavati tasthatta jIvaTI saMvaDa pramANam = jeTalo AhArapiMDa mukhamAM mUkatAM mukha vikRta na thAya teTalA AhArapiMDane eka kavala kahe che. te kuphphaTI aMDaka pramANa AhAra kahevAmAM Ave che. (4) yamanyaH virutvaH 28 aMDopane vatte = kakaDInA IMDA jevaDo eka kavala hoya; A paNa eka arthavikalpa che. uparokta vyAkhyAone jotA jaNAya che ke jaDa aMDA zabda na hoya to paNa sUtrano Azaya spaSTa samajAya jAya tema che, tethI bhramotpAdaka A zabdane kauMsamAM ane iTAliyana TAipamAM rAkhyo che. > che uddezaka-8 saMpUrNa
Page #188
--------------------------------------------------------------------------
________________ [ 344] zrIvyavahAra satra uddezaka-9 prAkathana RDCRORRORDROR * A uddezakamAM zayyAtarapiMDanI grAhyatA-agrAhyatA, bhikSu pratimAo tathA dattInA svarUpano nirdeza che. * sAmAnya rIte sarva sAdhu-sAdhvIone zayyAtarapiMDa sarvathA agrAhya che paraMtu kyAreka zayyAtare potAnA svajanone athavA nokarone keTaloka AhAra saMpUrNapaNe aprAtihArikarUpe ApI dIdho hoya arthAt AhAra vadhe to zayyAtarane pAcho devAno na hoya, to te AhAramAMthI sAdhu laI zake che. jo zayyAtare te AhAra prAtihArika dIdho hoya arthAtu vadhelo AhAra zayyAtarane pAcho devAno hoya to te sAdhune mATe kalpanIya nathI. * sAdhune zayyAtaranA sahayogathI jIvananirvAha karanAra tenA jJAtijano pAsethI AhAra levo kalpato nathI. * zayyAtaranI bhAgIdArIvALI dukAnomAM jo koI padArtha zayyAtaranI bhAgIdArI vinAno hoya to te padArtha tenA bhAgIdAra pAsethI laI zakAya che. * sapta-saptamikA, aSTa-aSTamikA, nava-navamikA, ane daza-dazamikA pratimAmAM dattIonI maryAdAthI bhikSA grahaNa karavI joIe. cAra prakAranI bhikSu pratimAonI sAdhu-sAdhvI ArAdhanA karI zake che. * svamutrapAnanI nAnI-moTI moka pratimAnI ArAdhanA sAta ane ATha divasamAM pUrNa thAya temAM pUrNa zuddha prasavaNa divase pIvAmAM Ave che, rAtre nahIM. * ekavAramAM akhaMDa dhArathI sAdhunA hAthamAM athavA pAtramAM ApelA AhArAdine eka dattI kahe che. * traNa prakAranA khAdya padArtha hoya che- (1) saMskArita padArtha (2) zuddha alepya padArtha (3) zuddha salepya padArtha. sAdhu A traNa prakAranA khAdya padArthomAMthI koIpaNa padArthane grahaNa karavAno abhigraha dhAraNa karI zake che. prahIta nAmanI chaThThI piDeSaNAne yogya AhAranI traNa avasthAo hoya che. (1) vAsaNamAMthI kADhatAM (2) pIrasavA mATe laI jatAM (3) thALI AdimAM pIrasatAM, A traNa avasthAmAMthI koIpaNa avasthAvALo AhAra sAdhu grahaNa kare che.
Page #189
--------------------------------------------------------------------------
________________ uddezaka-9 345 uddezaka-9 /////////////////. zayyAtara piMDanI grAhyatA-agrAhyatA H 1 sAgariyassa Aese aMto vagaDAe bhuMjai NiTThie NisaTTe pADihArie, tamhA dAvae, No se kappai paDiggAhettae / 2 bhAvArtha :- zayyAtare koI AgaMtuka-mahemAnone mATe AhAra banAvyo hoya, tene prAtihArika rUpe-vadhe to zayyAtarane ja pAcho ApavAnI zarate Apyo hoya, te AgaMtuka tenA gharanA aMdaranA bhAgamAM jamatA hoya ane te AhAramAMthI mahemAna te sAdhune Ape to te AhAra sAdhune levo kalpato nathI. 2 sAgAriyassa Aese aMto vagaDAe bhuMjai NiTThie NisaTTe apADihArie, tamhA dAvae evaM se kappai paDiggAhettae / bhAvArtha :- zayyAtare koI AgaMtukane mATe AhAra banAvyo hoya, tene aprAtihArika rUpe arthAt saMpUrNapaNe ApI dIdho hoya, te mahemAna tenA gharanA aMdaranA bhAgamAM jamatA hoya ane te AhAramAMthI mahemAna sAdhune Ape to te AhAra sAdhune levo kalpe che. 3 sAgAriyassa Aese bAhiM vagaDAe bhuMjai NiTThie NisaTTe pADihArie, tamhA dAva, No se kappai paDiggAhettae / bhAvArtha :- zayyAtare koI AgaMtukane mATe AhAra banAvyo hoya, tene vAparavA mATe prAtihArika rUpe Apyo hoya, te mahemAna tenA gharanA bahAranA bhAgamAM jamatA hoya ane te AhAramAMthI mahemAna te sAdhune Ape to te AhAra sAdhune levo kalpato nathI. 4 sAgAriyassa Aese bAhiM vagaDAe bhuMjai NiTThie NisaTTe apADihArie, tamhA dAvae, evaM se kappai paDiggAhettae / bhAvArtha :- zayyAtare koI AgaMtukane mATe AhAra banAvyo hoya, tene vAparavA mATe aprAtihArika rUpe Apyo hoya, te tenA gharanI bahAranA bhAgamAM jamatA hoya ane te AhAramAMthI te mahemAna sAdhune Ape to te AhAra sAdhune levo ka2e che. p sAgAriyassa dAse vA pese vA bhayae vA bhaiNNae vA aMto vagaDAe bhuMjai NiTThie NisaTTe pADihArie, tamhA dAvae, No se kappai paDiggAhettae / bhAvArtha:- zayyAtare potAnA dAsa, preSya, bhRtaka ane nokarane mATe AhAra banAvyo hoya, tene prAtihArika rUpe Apyo hoya, te zayyAtaranA gharanA aMdara bhAgamAM jamatA hoya ane te AhAramAMthI dAsa vagere sAdhune Ape to te AhAra sAdhune levo kalpato nathI. 6 sAgAriyassa dAse vA pese vA bhayae vA bhaiNNae vA aMto vagaDAe bhuMjai
Page #190
--------------------------------------------------------------------------
________________ [ 346 ] zrIvyavahAra sUtra NiTThie NisaTe apADihArie, tamhA dAvae, evaM se kappai paDiggAhettae / bhAvArtha :- zayyAtare potAnA dAsa, zreSya, bhUtaka ane nokarane mATe AhAra banAvyo hoya, tene aprAtihArika rUpe Apyo hoya, te tenA gharanA aMdaranA bhAgamAM jamatA hoya ane te AhAramAMthI te dAsa vagere sAdhune Ape, to te AhAra sAdhune levo kalpa che. | 7 sAgAriyassa dAse vA pese vA bhayae vA bhaiNNae vA bAhiM vagaDAe bhuMjai NiTThie NisaTTe pADihArie, tamhA dAvae No se kappai paDiggAhettae / bhAvArtha:- zayyAtare potAnAdAsa, zreSya, bhUtaka ane nokarane mATe AhAra banAvyo hoya, tene prAtihArika rUpe Apyo hoya te tenA gharanA bahAranA bhAgamAM jamatA hoya ane te AhAramAMthI te dAsa vagere sAdhune Ape to te AhAra sAdhune levo kalpato nathI. | 8 sAgAriyassa dAse vA pese vA bhayae vA bhaiNNae vA bAhiM vagaDAe bhuMjai, NiTThie NisaTTe apADihArie, tamhA dAvae, evaM se kappai paDiggAhettae / bhAvArtha :- zayyAtare potAnA dAsa, prejha, bhUtaka ane nokarane mATe AhAra banAvyo hoya, tene aprAtihArika rUpe ApI dIdho hoya, te tenA gharanA bahAranA bhAgamAM jamatA hoya ane te AhAramAMthI te dAsa vagere sAdhune Ape, to te AhAra sAdhune levA kahyuM che. | 9 sAgAriyassa NAyae siyA sAgAriyassa egavagaDAe ato sAgAriyassa egapayAe, sAgAriyaM covajIvai, tamhA dAvae No se kappai paDiggAhettae / bhAvArtha - zayyAtaranA svajano, zayyAtaranA gharanI aMdaranA bhAgamAM zayyAtaranA cUlA para zayyAtaranI ja sAmagrIthI AhAra banAvI, tenAthI jIvana nirvAha karatA hoya ane te svajano te AhAramAMthI sAdhu Ape, to te AhAra sAdhune levo kalpato nathI. 10 sAgAriyassa NAyae siyA sAgAriyassa egavagaDAe aMto sAgAriyassa abhiNipayAe sAgAriyaM covajIvai, tamhA dAvae, No se kappai paDiggAhettae / bhAvArtha :- zayyAtaranA svajano zayyAtaranA gharanI aMdaranA bhAgamAM zayyAtaranA cUlAthI judA cUlA para zayyAtaranI ja sAmagrIthI AhArAdi banAvI jIvananirvAha karatA hoya ane te svajano te AhAramAMthI sAdhu Ape to te AhAra sAdhune levo kalpato nathI. |11 sAgAriyassa NAyae siyA sAgAriyassa egavagaDAe bAhiM sAgAriyassa egapayAe sAgAriyaM covajIvai, tamhA dAvae No se kappai paDiggAhettae / bhAvArtha - zayyAtaranA svajano zayyAtaranA gharanI bahAranA bhAgamAM zayyAtaranA cUlA para zayyAtaranI ja sAmagrIthI AhAra banAvI tenAthI jIvana nirvAha karatA hoya ane te svajano te AhAramAMthI sAdhu Ape to te AhAra sAdhune levo kalpato nathI. 12 sAgAriyassa NAyae siyA sAgAriyassa egavagaDAe bAhiM sAgAriyassa abhiNipayAe sAgAriyaM covajIvai, tamhA dAvae No se kappai paDiggAhettae /
Page #191
--------------------------------------------------------------------------
________________ uddezaka-9 [ 347 | bhAvArtha :- zayyAtaranA svajano zayyAtaranA gharanI bahAranA bhAgamAM zayyAtaranA cUlAthI judA cUlA para zayyAtaranI ja sAmagrIthI AhArAdi banAvI, tenAthI jIvana nirvAha karatA hoya ane te svajano te AhAramAMthI sAdhune Ape to te AhAra sAdhune levo kalpato nathI. |13 sAgAriyassa NAyae siyA sAgAriyassa abhiNivvagaDAe egaduvArAe egaNikkhamaNapavesAe aMto sAgAriyassa egapayAe sAgAriyaM covajIvai tamhA dAvae, No se kappai paDiggAhettae / bhAvArtha :- zayyAtaranA svajano zayyAtaranA eka niSkramaNa ane eka praveza dvAravALA gharanI aMdaranA judA bhAgamAM eka cUlA para zayyAtaranI ja sAmagrIthI AhAra banAvI, tenAthI jIvana nirvAha karatA hoya ane te svajano te AhAramAMthI sAdhu Ape to te AhAra levo sAdhu kalpato nathI. 14 sAgAriyassa NAyae siyA sAgAriyassa abhiNivvagaDAe egaduvArAe egaNikkhamaNapavesAe aMto sAgAriyassa abhiNipayAe sAgAriya covajIvai tamhA dAvae No se kappai paDiggAhettae / bhAvArtha :- zayyAtaranA svajano zayyAtaranA eka niSkramaNa ane eka pravezadvAravALA gharanI aMdaranA judA bhAgamAM zayyAtaranA cUlAthI judA cUlA para zayyAtaranI ja sAmagrIthI AhAra banAvI, tenAthI jIvana nirvAha karatA hoya ane svajano te AhAramAMthI sAdhune Ape to sAdhune te AhAra levo kalpato nathI. 15 sAgAriyassa NAyae siyA sAgAriyassa abhiNivvagaDAe egaduvArAe egaNikkhamaNapavesAe bAhiM sAgAriyassa egapayAe sAgAriyaM covajIvai, tamhA dAvae, No se kappai paDiggAhettae / bhAvArtha :- zayyAtaranA svajano zayyAtaranA eka niSkramaNa ane eka pravezadvAravALA gharanI bahAranA bhAgamAM zayyAtaranA cUlA para zayyAtaranI ja sAmagrIthI AhAra banAvI, tenAthI jIvana nirvAha karatA hoya ane te svajano te AhAramAMthI sAdhune Ape to te AhAra sAdhune levo kalpato nathI. 16 sAgAriyassa NAyae siyA sAgAriyassa abhiNivvagaDAe egaduvArAe egaNikkhamaNapavesAe bAhiM sAgAriyassa abhiNipayAe sAgAriyaM covajIvai, tamhA dAvae, No se kappai paDiggAhettae / bhAvArtha :- zayyAtaranA svajano zayyAtaranA eka niSkramaNa ane eka pravezadvAravALA gharanI bahAranA bhAgamAM zayyAtaranA cUlAthI judA cUlA para zayyAtaranI ja sAmagrIthI AhAra banAvI, tenAthI jIvana nirvAha karatA hoya ane te svajano te AhAramAMthI sAdhune Ape che to sAdhune te AhAra levo kalpato nathI. | 17 sAgAriyassa cakkiyasAlA sAhAraNavakkayapauttA, tamhA dAvae, No se kappai paDiggAhettae / bhAvArtha :- zayyAtaranI bhAgIdArIvALI telanI dukAnamAMthI zayyAtarano bhAgIdAra sAdhune tela Ape, to te tela sAdhune levuM kalpatuM nathI.
Page #192
--------------------------------------------------------------------------
________________ | u48 / zrIvyavahAra sUtra |18 sAgAriyassa cakkiyasAlA NissAhAraNavakkayapauttA, tamhA dAvae evaM se kappai paDiggAhettae / bhAvArtha :- zayyAtaranI bhAgIdArIvALI telanI dukAnamAMthI zayyAtarano bhAgIdAra jemAM zayyAtarano bhAga na hoya, tevuM tela sAdhune Ape to te tela sAdhune levuM kahyuM che. | 19 sAgAriyassa goliyasAlA sAhAraNavakkayapauttA, tamhA dAvae, No se kappai paDiggAhettae / bhAvArtha :- zayyAtaranI bhAgIdArIvALI goLanI dukAnamAMthI zayyAtarano bhAgIdAra sAdhune goLa Ape to, te goLa sAdhune levo kalpato nathI. 20 sAgAriyassa goliyasAlA NissAhAraNavakkayapauttA, tamhA dAvae, evaM se kappai paDiggAhettae / bhAvArtha :- zayyAtaranI bhAgIdArIvALI goLanI dukAnamAMthI zayyAtarano bhAgIdAra jemAM zayyAtarano bhAga na hoya, tevo goLa sAdhune Ape to sAdhune te goLa levo kalpa che. | 21 sAgAriyassa bodhiyasAlA sAhAraNavakkayapauttA, tamhA dAvae, No se kappai paDiggAhettae / bhAvArtha :- zayyAtaranI bhAgIdArIvALI kariyANAnI dukAnamAMthI zayyAtarano bhAgIdAra sAdhune kirANAnI (aceta) vastu Ape, to sAdhune te kirANAnI vastu levI kalpatI nathI. | 22 sAgAriyassa bodhiyasAlA NissAhAraNavakkayapauttA, tamhA dAvae, evaM se kappai paDiggAhettae / bhAvArtha :- zayyAtaranI bhAgIdArIvALI kariyANAnI dukAnamAMthI zayyAtarano bhAgIdAra jemAM zayyAtarano bhAga na hoya tevI kirANAnI(aceta) vastu sAdhune Ape, to sAdhune te vastu levI kahyuM che. | 23 sAgAriyassa dosiyasAlA sAhAraNavakkayapauttA, tamhA dAvae, No se kappai paDiggAhettae / bhAvArtha :- zayyAtaranI bhAgIdArIvALI kApaDanI dukAnamAMthI zayyAtarano bhAgIdAra sAdhune kApaDa Ape, to sAdhune te kApaDa levuM kalpatuM nathI. 24 sAgAriyassa dosiyasAlA NissAhAraNavakkayapauttA, tamhA dAvae, evaM se kappai paDiggAhettae / bhAvArtha:- zayyAtaranI bhAgIdArIvALI kApaDanI dukAnamAMthI zayyAtarano bhAgIdAra jemAM zayyAtarano bhAga na hoya tevuM kApaDa Ape, to sAdhune te kApaDa levuM kalpa che. | 25 sAgAriyassa sottiyasAlA sAhAraNavakkayapauttA, tamhA dAvae, No se kappai paDiggAhettae /
Page #193
--------------------------------------------------------------------------
________________ uddezaka-9 349 ] bhAvArtha :- zayyAtaranI bhAgIdArIvALI sUtaranI dukAnamAMthI zayyAtarano bhAgIdAra sAdhune sUtara Ape, to sAdhune te sUtara levuM kalpatu nathI. 26 sAgAriyassa sottiyasAlA NissAhAraNavakkayapauttA, tamhA dAvae evaM se kappai paDiggAhettae / bhAvArtha:- zayyAtaranI bhAgIdArIvALI sUtaranI dukAnamAMthI zayyAtarano bhAgIdAra jemAM zayyAtarano bhAga na hoya tevuM sUtara Ape, to sAdhune te sUtara levuM kahyuM che. | 27 sAgAriyassa boDiyasAlA sAhAraNavakkayapauttA, tamhA dAvae, No se kappai paDiggAhettae / bhAvArtha :- zayyAtaranI bhAgIdArIvALI rU nI dukAnamAMthI zayyAtarano bhAgIdAra sAdhune rU Ape to sAdhune te rU levuM kalpatuM nathI. 28 sAgAriyassa boDiyasAlA NissAhAraNavakkayapauttA, tamhA dAvae, evaM se kappai paDiggAhettae / bhAvArtha :- zayyAtaranI bhAgIdArIvALI rU nI dukAnamAMthI zayyAtarano bhAgIdAra jemAM zayyAtarano bhAga na hoya tevuM rU Ape to sAdhune te rU levuM kalpa che. | 29 sAgAriyasasa gaMdhiyasAlA sAhAraNavakkayapauttA, tamhA dAvae, No se kappai paDiggAhettae / bhAvArtha :- zayyAtaranI bhAgIdArIvALI gaMdhIyazALA-sugaMdhI padArthonI dukAnamAMthI zayyAtarano bhAgIdAra sAdhune sugaMdhI padArtho(auSadharUpe upayogI koI tela vagere) Ape to sAdhune te sugaMdhI padArtho levA kalpatAM nathI. | 30 sAgAriyassa gaMdhiyasAlA NissAhAraNavakkayapauttA, tamhA dAvae, evaM se kappai paDiggAhettae / bhAvArtha :- zayyAtaranI bhAgIdArIvALI sugaMdhI padArthonI dukAnamAMthI zayyAtarano bhAgIdAra jemAM zayyAtarano bhAga na hoya tevA sugaMdhI padArtho (auSadharUpe upayogI tela vagere) Ape to sAdhune te sugaMdhI padArtho levA kahyuM che. |31 sAgAriyassa soMDiyasAlA sAhAraNavakkayapauttA, tamhA dAvae, No se kappai paDiggAhettae / bhAvArtha :- zayyAtaranI bhAgIdArIvALI mIThAInI dukAnamAMthI zayyAtarano bhAgIdAra sAdhune mIThAI Ape to sAdhune te mIThAI levI kalpatI nathI. |32 sAgAriyassa soDiyasAlA NissAhAraNavakkayapauttA, tamhA dAvae, evaM se kappai paDiggAhettae /
Page #194
--------------------------------------------------------------------------
________________ 350 ] zrIvyavahAra sUtra bhAvArtha:- zayyAtaranI bhAgIdArIvALI mIThAInI dukAnamAMthI zayyAtarano bhAgIdAra jemAM zayyAtarano bhAga na hoya tevI mIThAI Ape to sAdhune te mIThAI levI kahyuM che. 33 sAgAriyassa osahIo saMthaDAo, tamhA dAvae, No se kappai pddiggaahette| bhAvArtha :- zayyAtaranI bhAgIdArIvALI bhojanazALAmAMthI zayyAtarano bhAgIdAra sAdhune AhAra Ape to sAdhune te AhAra levo kalpato nathI. |34 sAgAriyassa osahIo asaMthaDAo, tamhA dAvae evaM se kappai paDiggAhettae / bhAvArtha :- zayyAtaranI bhAgIdArIvALI bhojanazALAmAMthI zayyAtarano bhAgIdAra potAnA bhAgamAM AvelI khAdya sAmagrI Ape to sAdhune te khAdya sAmagrI levI kahyuM che. |35 sAgAriyassa ambaphalA saMthaDA, tamhA dAvae, No se kappai paDiggAhettae / bhAvArtha:- zayyAtaranI bhAgIdArIvALA kerI Adi phaLomAMthI zayyAtarano bhAgIdAra sAdhune (sudhArelA ke aceta thayelA) kerI Adi phaLo Ape to sAdhune te (aceta) phaLa levA kalpatA nathI. 36 sAgariyassa ambaphalA asaMthaDA, tamhA dAvae, evaM se kappai paDiggAhettae / bhAvArtha:- zayyAtaranI bhAgIdArIvALA kerI Adi phaLomAMthI zayyAtarano bhAgIdAra potAnA bhAgamAM AvelA (sudhArelA ke aceta thayelA) kerI Adi phaLa sAdhune Ape to sAdhune te aceta phaLa levA kalpe che. vivecana : prastuta sUtromAM zayyAtarapiMDa grahaNanI grAhyatA-agrAhyatA vividha vikalpothI spaSTa karI che. zayyAtara piMDa :- sAdhu ke sAdhvIone rahevA mATe sthAna pradAna kare, te sthAnanA mAlikane athavA sthAnanI AjJA Ape tene zayyAtara kahe che. zayyAtaranA gharanA AhAra-pANI zayyAtarapiMDa kahevAya che. 24 tIrthakaranA sarva sAdhuone mATe zayyAtarapiMDa agrAhya che. zayyAtarapiMDamAM audezika, AdhAkarma Adi aneka doSonI saMbhAvanA hovAthI sAdhu-sAdhvI zayyAtarapiMDa grahaNa karatA nathI. sUtrakAre zayyAtaranA svajano, nokaro ke bhAgIdAronA gharano AhAra kaI paristhitimAM grAhyaagrAhya che, tenuM vistRta varNana karyuM che. zayyAtaranA mahemAno ke nokarono AhAra - zayyAtara potAnA ghera AvelA mahemAno ke nokarI mATe AhAra banAve, te AhAra mahemAnone ke nokarone jamavA mATe Ape ane kahI de ke Apane jeTaluM jamavuM hoya teTaluM jamI lyo, vadhe teTalo AhAra pAcho ApI dejo, arthAtu mahemAno ke nokarone prAtihArikavadhelo AhAra pAcho ApavAnI zarate Ape che, temAM vadhelA AhAranI mAlikI zayyAtaranI ja hovAthI te AhAra sAdhune agrAhya che. jo mahemAnone ke nokarone jamavA mATe bhojana Ape ane kahI de ke Apane je rIte jamavuM hoya, te rIte jamo ane jamyA pachI je AhAra vadhe te mATe pAcho joIto nathI. tamAre je karavuM hoya te karajo. arthAt aprAtihArika-vadhelA AhAramAM pAchuM ApavAnI zarata na rAkhe. A rIte ApavAmAM vadhelA AhAranI mAlikI zayyAtaranI rahetI na hovAthI te AhAra mahemAna ke nokara sAdhune vahorAve, to te AhAra sAdhune grAhya che. * '' azrAvyuM che.
Page #195
--------------------------------------------------------------------------
________________ uddezaka-9 | 351 | zadhyAtaranA svajanano AhAra-zayyAtaranA sahayogathI ja je jJAtijano jIvana vyatIta karatA hoya arthAt teno saMpUrNa kharca zayyAtara ja ApatA hoya, te jJAtijano zayyAtaranA gharanI aMdara athavA bahAra, eka cUlA para ke alaga cUlA para bhojana banAve vagere koI paNa vikalpamAM sAdhu tenA AhArAdi grahaNa karI zakatA nathI. zadhyAtaranA jJAtijano athavA anya vyaktione zayyAtara taraphathI maryAdita kharca apAto hoya ane tenA vadha-ghaTanA javAbadAra zayyAtara na hoya to te jJAtijano potAnA AhAramAMthI sAdhune Ape, to sAdhu te AhArAdi grahaNa karI zake che. zayyAtaranA bhAgIdArano AhAra :- zayyAtara ane azayyAtara (anya gRhastha)nI bhAgIdArInI dukAna hoya, temAM kayAreka koI vibhAjita vastumAM zayyAtaranuM mAlikIpaNuM na hoya athavA koI padArtha bhAgIdAranI svataMtra mAlikIno hoya to tene grahaNa karavAthI zayyAtarapiMDano doSa lAgato nathI, tethI sutrokta dukAnomAMthI guhastha nimaMtraNa kare ane jarUra hoya to te padArtha vivekapUrvaka grahaNa karI zakAya che, paraMtu zayyAtaranI bhAgIdArIvALA koIpaNa padArtho sAdhune mATe agrAhya che. saMkSepamAM je padArthomAM zayyAtarano AMzika paNa hisso raheto hoya, te zayyAtarapiMDa ja kahevAya che ane te sAdhune mATe agrAhya che. zayyAtarapiMDa saMbaMdhI varNana nizItha udde.-2, bRhatkalpa ud-2, dazAzruta skaMdha dazA-2 ane (vyavahAra) uddedamAM paNa che. saptasaptamikA Adi bhikSu pratimAo :|37 satta-sattamiyA NaM bhikkhupaDimA egUNapaNNAe rAidiehiM egeNaM chaNNaueNaM bhikkhAsaeNaM ahAsuttaM jAva ANAe aNupAliyA bhavai / bhAvArtha :- sakhasakhamikA- sAta sAta divasanI bhikSapratimA ogaNapacAsa (49) rAta divasamAM ekaso chatru (196) bhikSAdattIothI sUtra anusAra yAvata jinAjJA anusAra pAlana karAya che. 38 aTTha-aTThamiyA NaM bhikkhupaDimA causaTThIe rAidiehiM dohiM ya aTThAsiehiM bhikkhAsaehiM ahAsuttaM jAva ANAe aNupAliyA bhavai / / bhAvArtha :- aSTaaSTamikA- ATha ATha divasanI bhikSupratimA cosaTha(64) rAta divasamAM basso aTTAsI(ra88) bhikSAdattIothI sUtra anusAra yAvat jinAjJA anusAra pAlana karAya che. |39 Nava-NavamiyA NaM bhikkhupaDimA egAsIe rAidiehiM cauhiM ya paMcuttarehiM bhikkhAsaehiM ahAsuttaM jAva ANAe aNupAliyA bhavai / bhAvArtha - navanavamikA-nava nava divasanI bhikSupratimA ekayAsI (81) rAta divasamAM cAraso pAMca (405) bhikSAdattIothI sUtra anusAra yAvat jinAjJA anusAra pAlana karAya che. 40 dasa-dasamiyA NaM bhikkhupaDimA egeNaM rAidiyasaeNaM addhachaDehiM ya bhikkhAsaehiM jAva ANAe aNupAliyA bhavai / bhAvArtha :- dasadasamikA- daza daza divasanI bhikSu pratimA so(100) rAta divasamAM pAMcaso pacAsa (550) bhikSAdattIothI sUtra anusAra vAva jinAjJA anusAra pAlana karAya che.
Page #196
--------------------------------------------------------------------------
________________ [ 35ra ] zrIvyavahAra satra | G. | | | | = || | | | vivecana : prastuta sUtromAM cAra bhikSu pratimAonuM varNana che. tenI ArAdhanA sAdhu-sAdhvI baMne karI zake che. aMtagaDasUtranA AThamA vargamAM sUkRSNA AryA dvArA A bhikSupratimAonI ArAdhanA karavAnuM varNana che. sakhasaptatikA bhikSapratimA- A pratimAomAM upavAsa Adi tapa karavuM Avazyaka nathI, prAyaH sadA uNodarI tapa thAya che. prathama sAta divasa sudhI eka dattI AhAra ane eka dattI pANI bIjA sAta divasa sudhI be be dattI, A rIte, kramazaH sAtamA saptakamAM sAta dattI AhAra ane sAta dattI pANI grahaNa karAya che. A rIte sAta saptakanA 49 divasa thAya che ane temAM kula 196 datti AhAranI ane 196 dattI pANInI thAya che. sapta saptamikA bhikSu pratimAmAM jatI saMkhyA :prathama sAta divasamAM dattI | bIjA sAta divasamAM dattI trIjA sAta divasamAM dattI | cothA sAta divasamAM dattI | | 4 | 28 pAMcamA sAta divasamAM dattI | 5 | 35 chaThThA sAta divasamAM dattI | 6 | 6 | 6 | 6 | 6 | 6 | 6 | 42 sAtamA sAta divasamAM dattI | 7 | 7 | 7 | 7 | 7 | 7 | 7 | 49 kula 49 divasa ane AhAra-pANI kula 196-196 dattI kula 196 aSTaaSTamiSThA bhikSupratimA- A pratimA ATha aSTakathI 64 divasomAM pUrNa thAya che. temAM prathama ATha divasamAM eka dattI AhAranI ane eka ja dattI pANInI levAya che. A rIte vadhAratA AThamAM aSTakamAM pratidina ATha dattI AhAranI ane ATha dattI pANInI laI zakAya che, A rIte kula 64 divasa ane 288 dattI AhAranI ane 288 dattI pANInI thAya che. aSTa aSTamikA bhikSa pratimAmAM datti saMkhyA :prathama ATha divasamAM dattI | bIjA ATha divasamAM dattI 2 | 2 | 2 | 2 | 2 | 2 | 2 | 2 | 16 trIjA ATha divasamAM dattI | mATha divasamAM dattI | 4 | 4 | 4 | 4 | 4 | 4 | 4 | 4 | 3ra | pAMcamA ATha divasamAM dattI | 40 chaThThA ATha divasamAM dattI 48 sAtamA ATha divasamAM dattI | 7 | 7 | 7 | 7 | pas AThamA ATha divasamAM dattI | 8 | 8 | 64 kula 64 divasa ane AhAra-pANInI kula dattI 288-288 kula 288
Page #197
--------------------------------------------------------------------------
________________ uddezaka-9 3pa3 ] A rIte navanavamikA' ane 'dasadasamikApratimA'nA paNa sUtrokta divasa ane dattIonuM pramANa samajI levuM joIe. navanayamikA bhikSa pratimAmAM dattI saMkhyA :prathama nava divasamAM dattI | bIjA nava divasamAM dattI | 2 | 2 | 2 | 2 | 2 | 2 | 2 | 2 | 2 | 18 | | trIjA nava divasamAM dattI | cothA nava divasamAM dattI | 4 | 4 | 4 | 4 | 4 | 4 | 4 | 4 | 4 | 30 | pAMcamA nava divasamAM dattI | 5 | 5 | 45 chaThThA nava divasamAM dattI | | | | | | | | 6 | 6 | 54 | 54. sAtamAM nava divasamAM dattI | AThamA nava divasamAM dattI | 8 | 8 | 72 navamA nava divasamAM dattI | 9 | 9 | 9 | 9 | 9 | 9 | 9 | 8 | 9 | 81 kula 81 divasa ane AhAra-pANInI kula dattI 405-405. kula 405 daza dazamikA bhikSa pratimAmAM dattI saMkhyA :pahelAM daza divasamAM dattI | | 1 | 1 | | 10 bIjA daza divasamAM dattI | 2 | 2 | 2 | 2 | 2 | 2 | 2 | 2 | 2 | 2 | 20 trIjA daza divasamAM dattI | 3 | 3 | 3 | 3 | 3 | 3 | 3 | 3 | 3 | 3 | 3) cothA daza divasamAM dattI | pAMcamA daza divasamAM dattI chaThThA daza divasamAM dattI 0 sAtamA daza divasamAM dattI | 7 | 7 | 7 | 7 | 7 | 7 | 7 | 7 | 7 | 7 | 70. AThamA daza divasamAM dattI | 8 | 8 | 8 | 8 | 8 | 8 | 8 | 8 | 8 | 8 | 80 navamA daza divasamAM dattI | 90 dasamA daza divasamAM dattI | 10| 10 | 10 | 10 | 10 | 10 10] 10] 10] 10] 100 | kula 100 divasa ane AhAra-pANInI kula dattI 550-550 kula 550 A pratimAomAM sAdhu-sAdhvI svayaM potAnI gocarI lAve che. jemAM nirdhArita divaso sudhI bhikSAdattInI maryAdAnuM pAlana karAya che. A pratimAomAM nirdhArita dattIothI ochI dattIo grahaNa karI zakAya che athavA upavAsa Adi tapasyA paNa karI zakAya che paraMtu koI paNa kAraNe maryAdAthI vadhAre dattI grahaNa karAtI nathI. A pratimAonI ArAdhanAthI vRtti saMkSepa nAmanuM tapa thAya che. | | | ja | ba | ha | | ja | w| o| - | ja | 40 | | | | | | | | | | | |
Page #198
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrIvyavahAra sUtra bRhadkalpa u. 5 mAM sAdhvIne ekalA goAcarI javAno niSedha che, tethI A pratimAomAM svataMtra gocarI lAvanAra sAdhvInI sAthe paNa anya sAdhvIone rAkhavA Avazyaka che paraMtu gocarI to te svayaM ja kare che. A pratimAone paNa sUtramAM bhikSupratimA kahI che, paraMtu tene dhAraNa karavAmAM bAra bhikSupratimAonI jema pUrvanuM jJAna athavA viziSTa saMhanananI AvazyakatA nathI. bhoDa-pratibhA : 354 | 41 do paDimAo paNNattAo, taM jahA- khuDDiyA vA moyapaDimA mahalliyA vA moyapaDimA / khuDDiyaNNaM moyapaDimaM paDivaNNassa aNagArassa kappai paDhamasaraya-kAlasamayaMsi vA carima- NidAha- kAlasamayaMsi vA, bahiyA gAmassa vA jAva rAyahANIe vA vaNaMsi vA vaNaduggaMsi vA pavvayaMsi vA pavvayaduggaMsi vA / bhoccA Arubhai, coddasameNaM pAre / abhoccA Arubhai, solasameNa pArei / jAejAe moe Agacchai tAe-tAe AIyavve, diyA Agacchai AIyavve, rAI Agacchai No AIyavve / sapANe matte Agacchai No AIyavve, appANe matte Agacchai AIyavve / sabIe matte Agacchai No AIyavve, abIe matte Agacchai aaiiyvve| sasaNiddhe matte Agacchai No AIyavve, asasaNiddhe matte Agacchai AIyavve / sasarakkhe mate Agacchai No AIyavve, asasarakkhe matte Agacchai AIyavve / jAvaie jAvaie moe Agacchai, tAvaie - tAvaie savve AIyavve, taM jahA- appe vA, bahue vA / evaM khalu esA khuDDiyA moyapaDimA ahAsuttaM jAva ANAe aNupAliyA bhavai / bhAvArtha :- je pratibhAo DaDI che bhebha - (1) nAnI bhoDa (prasavaeA) pratibhA (2) moTI bhoDa ( prasravaNa) pratimA. nAnI prasravaNapratimA zaradakALanA prAraMbhamAM athavA grISmakALanA aMtamAM gAmanI bahAra yAvat rAjadhAnInI bahAra, vanamAM, vanadurgamAM, parvata upara, parvatadurgamAM aNagArane dhAraNa karavI kalpe che. jo te bhojana karIne te divase A pratimAne dhAraNa kare to cha upavAsathI tene pUrNa kare ane jo bhojana karyA vinA arthAt upavAsanA divase A pratimAne dhAraNa kare, to sAta upavAsathI tene pUrNa kare che. A pratimAmAM sAdhune jeTalIvAra prasavaNa thAya teTalIvAra pI levuM joIe. divase prasavaNa thAya, to te pIvuM joIe. rAtre thAya, to te pIvuM na joIe. prasavaNa kRmivALu hoya to pIvuM na joIe, kRmirahita Ave to pIvuM joIe; vIrya sahita hoya to pIvuM na joIe, vIrya rahita hoya to pIvuM joIe; cikAzayukta hoya to pIvuM na joIe, cikAzarahita hoya to pIvuM joIe, raja sahita hoya to pIvu na joIe, rajarahita hoya to pIvuM joIe; alpa ke adhika jeTaluM jeTaluM prasavaNa thAya teTaluM badhuM pI levuM joIe. A rIte A nAnI moka pratimA sUtra anusAra yAvat jinAjJA anusAra pAlana karAya che. 42 mahalliyaM NaM moyapaDimaM paDivaNNassa aNagArassa kappai paDhama-sarayakAlasamayaMsi vA, carama- NidAha kAlasamayaMsi vA bahiyA gAmassa vA jAva rAyahANie vA varNasi vA vaNaduggaMsi vA pavvayaMsi vA pavvayaduggaMsi vA, bhoccA
Page #199
--------------------------------------------------------------------------
________________ uddezaka 355 Arubhai solasameNaM pArei abhoccA Arubhai, aTThArasameNaM pArei / jAe jAe moe Agaccha, tAe-tAe AIyavve / diyA Agacchai AIyavve, rAI Agacchai jo AIyavve jAva evaM khalu esA mahalliyA moyapaDimA ahAsutaM jAva ANAe aNupAlittA bhavai / bhAvArtha :- moTI moka(prasravaNa) pratimA zaradakALanA prAraMbhamAM athavA grISmakALanA aMtamAM gAmanI bahAra yAvat rAjadhAnInI bahAra vanamAM, vanadurgamAM, parvata para, parvatadurgamAM aNagAre dhAraNa karavI kalpe che. jo te bhojana karIne A pratimAne dhAraNa kare to tene sAta upavAsathI pUrNa kare che ane bhojana karyA vinA arthAt upavAsanA divase A pratimAne dhAraNa kare to ATha upavAsathI tene pUrNa kare che. A pratimAmAM sAdhune jeTalIvAra prasavaNa thAya teTalIvAra pI levuM joIe. divase prazravaNa thAya te pIvuM joIe, rAtre prazravA te pIvuM na joIe yAvatu A rIte te moTI prasavaLa pratimAnuM sUtra anusAra yAvatu jinAjJA anusAra pAlana karAya che. vivecana : prastuta sUtromAM sAdhunI be moka pratimAonuM varNana che. moka pratimA H- TIkAkAroe teno vyutpattilabhya artha A pramANe karyo che- mopati pApamadhya sApumiti movA tApAnA pratimA mopratimA / je pratimAnI ArAdhanA sAdhane pApakarmathI mukta karAve che, tevI moka-mUtranI pradhAnatAvALI pratimAne moka pratimA kahe che athavA nirdhArita divaso sudhI cAre prakAranA AhArano tyAga karIne divasanA bhAgamAM kevaLa svamUtrapAnanA viziSTa prakAranA abhigrahane moka pratimA kahe che. tenA be bheda che. (1) laghu-nAnI moka pratimA (ra) moTI moka pratimA. ArAdhakanI yogyatAH- sUtrakAre tadviSayaka kathana karyuM nathI paraMtu bhASya graMthonA AdhAre tenA ArAdhakanI yogyatA jANI zakAya che. prathama traNa saMhanananA dhAraka pUrvadhara, dhairyavAna, samartha sAdhuo ja tenI ArAdhanA karI zake che. grAmAdinI bahAra jaMgalamAM, parvatomAM sAta-ATha divasa sudhI rahIne rAta-divasa kAryotsargamAM ja sthita thavAnuM hovAthI sAdhvIo A pratimAne dhAraNa karI zakatI nathI. ArAdhanA vidhi - A pratimAo zarada kAlanA prAraMbhamAM arthAt mAgasara mAsamAM athavA grISmakAlanA aMtamAM arthAt aSADha mAsamAM dhAraNa karAya che. baMnne prasravaNa pratimAomAMthI eka pratimA sAta rAtrinA kAryotsarganI hoya che tene nAnI pravaNa pratimA kahevAya che. bIjI ATha rAtrinA kAryotsarganI hoya che tene moTI pravaNa pratimA kahe che. A baMne pratimAonA prathama divase upavAsa tapa karIne prAraMbha karI zakAya che athavA ekavAra bhojana karIne paNa prAraMbha karI zakAya che. bhojana karanArane eka divasanI tapasyA ochI thAya che paraMtu kAryotsarga karavAno samaya to badhAno samAna ja hoya che. A pratimAone dhAraNa karyA pachI cAre prakAranA AhArano tyAga karavAno hoya che. te sAdhakane phakta svamUtrapAna karavAnuM rahe che arthAt te divasomAM jyAre jeTaluM prasavaNa thAya teTaluM sUtrokta niyamonuM pAlana karIne pIvAmAM Ave che. tenA niyama A pramANe che (1) divase pIvuM, rAtre pIvuM nahi (2) kRmi, vIrya, raja ke cikAza yukta prasavA hoya to na pIvuM, zuddha hoya to ja pIvuM.
Page #200
--------------------------------------------------------------------------
________________ 356 zrIvyavahAra sUtra A pratimAdhArI sAdhaka rAta-divasa vyutsargatapamAM rahe che. tene mAtrAnI hAjata thAya, tyAre kAyotsargano tyAga karI mAtrakamAM prasavaNa tyAga karIne tenuM pratilekhana karIne AsapAsamAM koI vyakti na jue tevA vivekapUrvaka tenuM pAna kare che ane tyAra pachI pharI kAyotsargamAM sthira thaI jAya che. A pratimAnuM pAlana karanAra mokSamArganI ArAdhanA kare che. A pratimAnI ArAdhanA karanArA sAdhaka siddhagatine prApta kare che athavA mahardika deva thAya che, temaja tenA zArIrika roga dUra thaI jAya che ane kAyA kaMcanavarNI ane baLavAna thAya che. pratimA ArAdhanA pachI te sAdhaka pharI upAzrayamAM AvI jAya che. bhASyamAM tenA pAraNAmAM AhArapANInI 49 divasanI kramika vidhi batAvelI che. dattInuM svarUpa : 43 saMkhAdattiyassa bhikkhussa paDiggahadhArissa gAhAvaikulaM piMDavAya-paDiyAe, aNupaviTThassa jAvaiyaM - jAvaiyaM kei aMto paDiggahaMsi uvaittA dalajjA tAvaiyAo tAo dattIo vattavvaM siyA / tattha se kei chavvaeNa vA dusaeNa vA vAlaeNaM vA aMto paDiggahaMsi uvaittA dalaejjA, savvA vi NaM sA egA dattI vattavvaM siyA / tattha se bahave bhuMjamANA savve te sayaM piMDaM sAhaNiya aMto paDiggahaMsi uvaittA, dalaejjA, savvA vi NaM sA egA dattI vattavvaM siyA / bhAvArtha :- dattIonI saMkhyAno abhigraha karanAra pAtradhArI sAdhu gRhasthanA ghare AhArane mATe praveza kare tyAre (1) AhAra denAra gRhastha pAtramAM jeTalIvAra (koIpaNa sAdhanathI) bharIne AhAra Ape teTalI dattIo kahevAya che. (2) AhAra denAra gRhastha jo chAbaDIthI, vastrathI athavA camacAthI rokAyA vinA sAdhunA pAtramAM AhAra Ape, te badhI ekadattI kahevAya che. (3) jyAM ghaNA gRhastho bhojana karatA hoya ane te badhA potapotAno AhAra bhego karIne aTakayA vinA eka sAthe pAtramAM Ape, te badhAne (mizraNane) eka dattI kahevAya che. 44 saMkhAdattiyassa NaM bhikkhussa pANipaDiggahiyassa gAhAvaikulaM piMDavAyapaDiyAe aNupaviTThassa, jAvaiyaM - jAvaiyaM kei aMto pANisi uvaittA dalajjA tAvaiyAo tAo dattIo vattavvaM siyA / tattha se kei chavvaeNa vA dusaeNa vA vAlaeNa vA aMto pANisi uvattA dalajjA, savvA vi NaM sA egA dattI vattavvaM siyA / tattha se bahave bhuMjamANe savve te sayaM piMDaM sAhaNiya aMto pANisi uvaittA dalaejjA savvA vi NaM sA egA dattI vattavaM siyA / bhAvArtha :- dattIonI saMkhyAno abhigraha karanAra karapAtrabhojI sAdhu gRhasthanA gharamAM AhArane mATe praveza kare tyAre (1) AhAra denAra gRhastha koIpaNa sAdhanathI jeTalIvAra bharIne sAdhunA hAthamAM
Page #201
--------------------------------------------------------------------------
________________ uddezaka-9 357 AhAra Ape, teTalI dattIo kahevI joIe. (2) AhAra denAra gRhastho sAthe jo chAbaDIthI, vastrathI athavA camacAthI aTakyA vinA sAdhunA hAthamAM jeTalo AhAra Ape, te badho AhAra eka dattI kahevAya che. (3) jyAM aneka gRhastha jamatA hoya ane te badhA potApotAno AhAra bhego karIne aTakyA vinA sAdhunA hAthamAM eka sAthe Ape, te badho AhAra eka dattI kahevAya che. vivecanaH saptasaptatikA Adi bhikSu pratimAomAM dattIonI nizcita saMkhyAmA AhAra grahaNa karavAnuM varNana che ane prastuta sUtramAM sUtrakAre dattInuM svarUpa spaSTa karyuM che. dAtA eka ja vAramAM dhAra khaMDita karyA vinA jeTalo AhAra ke pANI sAdhunA pAtramAM ke hAthamAM Ape tene eka dattI AhAra ke pANI kahevAya che. te AhAra ke pANI hAthathI Ape athavA koI vAsaNathI Ape, camacA, chAbaDI AdithI Ape ke vastranI thelImAMthI kADhIne Ape, alpamAtrAmAM daIne aTakI jAya athavA aTakyA vinA vadhAre mAtrAmAM Ape, te ocho ke vadhu ekavAramAM apAyelA AhAra athavA pANI eka dattI kahevAya che. kyAreya koI khAdya padArtha aneka vAsaNomAM athavA aneka vyaktionA hAthamAM judA judA rAkhelA hoya tene eka vAsaNamAM athavA eka hAthamAM ekaThA karIne eka sAthe pAtramAM Ape to paNa eka dattI kahevAya che. pAtra nahIM rAkhanAra arthAt karapAtrI sAdhunA hAthamAM uparyukta vidhithI jeTalo AhAra eka sAthe apAya, te tenA mATe eka dattI kahevAya che. traNa prakArano AhAra - 45 tivihe uvahaDe paNNatte, taM jahA- phaliovahaDe suddhovahaDe saMsaTThovahaDe / bhAvArtha :- khAdya padArtha traNa prakAranA kahyA che, jema ke- (1) phalitopahata- miSThAnna, pharasANa, zAka vagere aneka padArthonA saMyogothI saMskArita khAdyapadArtha, (2) zuddhopahata- caNA, mamarA, dhANI Adi vyaMjanarahita zuddha alepya khAdyapadArtha, (3) saMsRSTopahata- bhAta, khIcaDI vagere vyaMjana(masAlA)rahita salepya khAdyapadArtha. abhigraha dhAraNa karanAra sAdhu temAMthI koI paNa prakAranA AhArane grahaNa karavAno abhigraha karI zake che. avagRhIta AhAranA prakAra : jaM ca 46 tivihe oggahie paNNatte, taM jahA- jaMca ogiNhai, jaM ca sAharai, Asasi (thAsasi) vivava, o vamAhaMsu / ege puNa evamAhaMsu, duvihe oggahie paNNatte, taM jahA- jaM ca ogiNha, na ca Asasi (thAsaisi) vizvavar I bhAvArtha :- keTalIka apekSAe ema kahevAya che ke pIrasavA mATe grahaNa karAyelA avagRhIta AhAranA traNa prakAra che jema ke- (1) je vAsaNamAM khAdyapadArtha paDayA hoya athavA banAvelA hoya temAMthI kADhIne
Page #202
--------------------------------------------------------------------------
________________ 358 zrIvyavahAra sUtra bIjA vAsaNamAM grahaNa karAto AhAra (2) pIrasavA mATe laI javAto AhAra ane (3) vAsaNamAM pIrasAto AhAra... keTalIka apekSAe avagRhIta AhAranA be prakAra che, jema ke (1) pIrasavA mATe grahaNa karAto AhAra (2) thALI AdimAM pIrasAto AhAra. A chaThThI piMDaiSaNAnA bhedarUpa che. je plemAInuM no artha bhASyakAre Adeza-apekSAe karyo che. anya AcAryano mata pradarzita karavA A zabdaprayoga nathI. || uddezaka-9 saMpUrNa //
Page #203
--------------------------------------------------------------------------
________________ prAthanA 359 ] | udezaka-10 | prAkkathana chaRORDRORROROR A adhyayanamAM caMdra pratimA, pAMca prakAranA vyavahAra, sAdhu saMbaMdhita caubhaMgIo, zaikSanI kAlamaryAdA, sthaviranA prakAra, sAdhuone bhaNAvavA mATeno adhyayana krama, daza prakAranI vaiyAvacca tathA tenA aMtima phaLarUpa mokSanuM kathana che. * caMdranI kaLAnI vadhaghaTanI jema AhAra-pANInI dattIomAM vadhaghaTa thAya, tene caMdra pratimA kahe che. tenA be prakAra che. javamadhya caMdra pratimA ane vajamadhya caMdrapratimA. sUtrokta vidhithI viziSTa saMhananavALA, zrutasaMpanna sAdhu tenI ArAdhanA karI zake che, A pratimAo eka eka mAsanI hoya che. temAM AhAra, pANInI dattIonI vadhaghaTa karavAnI hoya che, anya aneka niyamo tathA abhigraha dhAraNa karavAnA hoya che ane parISaha upasargane sahana karavAnA hoya che. vyavahAra - Agama, zrata, AjJA ane dhAraNA, jIta, A pAMca vyavahAromAMthI je samaye je upalabdha hoya teno kramazaH niSpakSa bhAvathI prAyazcitta ane tattva nirNayamAM upayoga karavo joIe. svArtha, Agraha athavA upekSA bhAvathI teno vyutkamathI upayoga na karavo joIe. * sAdhu puruSanA vividha guNonI apekSAe tenI vividha caubhaMgIonuM kathana karIne sUtrakAre manuSyonI bhinna bhinna cittavRttinuM darzana karAvyuM che. * dIkSAdAtA, vaDI dIkSAdAtA, mULa AgamanA vAcanAdAtA, arthaAgamanA vAcanAdAtAnI ane tenAthI sabaMdhita ziSyonI kula cAra caubhaMgI che ane tenA aMtima bhaMganI sAthe dharmAcArya (pratibodha denArA) AdinuM kathana che. * vaya sthavira, zrutasthavira ane paryAya sthavira, A traNa prakAranA sthavira che. * zaikSa navadIkSita ziSyonI zaikSabhUmi-zikSAnI kAlamaryAdAnA traNa prakAra che. jaghanya sAta divasarAtri, madhyama cAra mAsa ane utkRSTa cha mAsa. * garbhakALa sahita 9 varSa pahelA koIne dIkSA devI nahi. kAraNavaza dIkSA devAI gaI hoya to vaDI dIkSA na devI joIe. ke avyakta (16 varSathI ochI uMmaravALA)ne AcArAMga sUtra ane nizItha sUtranI vAcanA na devI paraMtu anya adhyayana karAvavuM. ke vIsa varSanI dIkSA paryAya sudhI yogya ziSyone sutrokta AgamonI vAcanA pUrNa karAvavI. * AcAryAdi dazanI bhAvayukta vaiyAvRtya karavI, temanI vaiyAvRtyathI mahAnuM karmonI nirjarA ane muktinI prApti thAya che.
Page #204
--------------------------------------------------------------------------
________________ 350 zrIvyavahAra sUtra uddezaka-10 2222222PPPPPP be prakAranI caMdra pratimAo - | 1 dopaDimAo paNNatto, taMjahA- javamajjA ya caMdapaDimA, vairamajjhA ya caMdapaDimA / javamajjhaM NaM caMdapaDima paDivaNNassa aNagArassa mAsaM NiccaM vosaTThakAe ciyattadehe / je kei parIsahovasaggA samuppajjati taM jahA-divvA vA mANussagA vA tirikkhajoNiyA vA aNulomA vA paDilomA vA tattha aNulomA tAva vaMdejjA vA NamaMsejjA vA sakkArejjA vA sammANejjA vA kallANaM maMgalaM devayaM ceiyaM pajjuvAsejjA tattha paDilomA tAva aNNayareNaM daMDeNa vA aTThINa vA jotteNa vA vetteNa vA kaseNa vA kAe AuDejjA te savve uppaNNe samma sahejjA khamejjA titikkhejjjA ahiyAsejjA / bhAvArtha :- pratibhAmoDI cha, bha3 (1) yavamadhyayaMdrapratimA (2) 14 madhyayaMdra pratimA yuvamadhyacaMdra pratimAno svIkAra karanAra sAdhu eka mAsa sudhI nitya zarIranA parikarmathI tathA zarIranA mamatvathI rahita thaIne rahe che. te samaye koI deva, manuSya ane tiryacakRta anukULa athavA pratikULa parISaha ane upasarga utpanna thAya, jema ke- koI vaMdana, namaskAra, satkAra, sanmAna, kalyANarUpa, maMgalarUpa, devarUpa ane jJAnarUpa mAnIne sevA karavArUpa anukULa parISaha ane upasarga utpanna thAya athavA daMDa, hADakA, dhuMsara, netara, cAbukathI zarIra para prahAra karavArUpa pratikuLa parISaha ane upasarga utpanna thAya, to te utpanna thayelA sarve anukULa, pratikULa parISaha ane upasargone prasanna citta eTale khinna thayA vinA samabhAve sahana kare, te vyakti pratye kSamAbhAva dhAraNa kare, vIratApUrvaka sahana kare ane zAMtithI AnaMdano anubhava karatAM sahana kare. / 2 javamajjhaNaM caMdapaDima paDivaNNassa aNagArassa, sukkapakkhassa pADivae se kappai egA dattI bhoyaNassa paDiggAhettae, egA pANassa, savvehiM duppayaM cauppayAiehiM AhArakaMkhIhiM sattehiM paDiNiyattehiM, aNNAyauMcha suddhovahaDaM NijjUhittA bahave samaNa mAhaNa-atihi-kivaNa vaNImagA, kappai se egassa bhuMjamANassa paDiggAhettae, No doNhaM No tiNhaM No cauNhaM No paMcaNha, No guThviNIe, No bAlavacchAe No dAragaM pejjamANIe, No aMto eluyassa do vi pAe sAhaTu dalamANIe, No bAhiM eluyassa do vi yAe sAhaTu dalamANIe / aha puNa evaM jANejjA-egaM pAyaM aMto kiccA, egaM pAyaM bAhiM kiccA eluyaM vikkhabhaittA evaM dalayai, evaM se kappai paDiggAhittae / evaM No dalayai e vaM se No kappai paDiggAhettae / bhAvArtha :- yavamadhyacaMdra pratimAnA ArAdhaka sAdhue zukalapakSanI pratipadA (suda ekama)nA divase
Page #205
--------------------------------------------------------------------------
________________ uddezaka-10 359 AhAra ane pANInI eka-eka dattI grahaNa karavI kalpe che. AhAranA AkAMkSI (AhAra icchuka) badhA dvipada, catuSpada Adi prANIo AhAra laIne pAchA pharI gayA hoya tyAre tene ajJAta gharamAMthI zuddha, alpalepa- vALo AhAra levo kalpe che. aneka zramaNo yAvat bhikhArIo AhAra laIne pAchA pharI gayA hoya arthAt tyAM UbhA na hoya tyAre AhAra levo kalpe che. eka vyaktinA bhojanamAMthI AhAra levo kalpe che; be, traNa, cAra athavA pAMca vyaktinA bhAgIdArIvALA bhojanamAMthI AhAra levo kalpato nathI. garbhavatI, nAnA bALakovALI, ane bALakane dUdha pIvaDAvatI strInA hAthethI AhAra levo kalpato nathI. dAtAnA baMne paga DelInI aMdara hoya athavA bahAra hoya to tenI pAsethI AhAra levo kalpato nathI. piMDamAdhArI sAdhu jo ema jANe ke dAtAno eka paga DelInI aMdara ane eka paga DelInI bahAra che, DelInI vaccovacca paga rAkhyo che, to tenA hAthe AhAra levo kalpe che. eka paga DelInI aMdara, eka paga DelInI bahAra na hoya to AhAra levo kalpato nathI. 3 biiyAe se kappai doNNi dattIo bhoyaNassa paDiggAhettae, doNi pANassa / taiyAe se kappai tiNNi dattIo bhoyaNassa paDiggAhettae, tiNNi paannss| cautthIe se kappai cau dattIo bhoyaNassa paDiggAhettae, cau pANassa / paMcamIe se kappai paMca dattIo bhoyaNassa paDiggAhettae, paMca pANassa / chaTThIe se kappai cha dattIo bhoyaNassa paDiggAhettae, cha pANassa / sattamIe se kappai satta dattIo bhoyaNassa paDiggAhettae, satta pANassa / aTThamIe se kappai aTTha dattIo bhoyaNassa paDiggAhettara, aTTha pANassa / NavamIe se kappai Nava dattIo bhoyaNassa paDiggAhettae, Nava pANassa / dasamIe se kappai dasa dattIo bhoyaNassa paDiggAhettae, dasa pANassa / egArasamIe se kappai egArasa dattIo bhoyaNassa paDiggAhettae, egArasa pANassa / bArasamIe se kappai bArasa dattIo bhoyaNassa paDiggAhettae, bArasa paannss| terasamIe se kappai terasa dattIo bhoyaNassa paDiggAhettae, terasa pANassa / coddasamIe se kappai coddasa dattIo bhoyaNassa paDiggAhettae, coddasa paannss| paNNarasamIe se kappai paNNarasa dattIo bhoyaNassa paDiggAhettae, paNNarasa pANassa / bahulapakkhassa pADivae se kappai coddasa dattIo bhoyaNassa paDiggAhettae, coddasa pANassa / biiyAe se kappai terasa dattIo bhoyaNassa paDiggAhettara, terasa pANassa / taiyAe se kappai bArasa dattIo bhoyaNassa paDiggAhettara, bAra pANassa / cautthIe se kappai ekkArasa dattIo bhoyaNassa paDigAhettae, ekkArasa pANassa / paMcamIe se kappai dasa dattIo bhoyaNassa paDiggAhettara, dasa pANassa / chaTThIe se kappai Nava dattIo bhoyaNassa paDiggAhettae, Nava pANassa / sattamIe se kappai aTTha dattIo bhoyaNassa paDiggAhettara, aTTha pANassa / aTThamIe se kappai satta dattIo bhoyaNassa paDiggAhettae, satta pANassa / NavamIe
Page #206
--------------------------------------------------------------------------
________________ sara zrIvyavahAra sUtra se kappai cha dattIo bhoyaNassa paDiggAhettae, cha pANassa / dasamIe se kappai paMca dattIo bhoyaNassa paDiggAhettae, paMca pANassa / ekkArasamIe se kappar3a ca dattIo bhoyaNassa paDiggAhettae, caTha pANassa / bArasamIe se kappai tiNNi dattIo bhoyaNassa paDiggAhettae, tiSNi pANassa / terasamIe se kappai do dattIo bhoyaNassa paDiggAhettae, do pANassa / caudasamIe se kappai egA dattI bhoyaNassa DiggAttae, egA pANassa / amAvAsAe se ya abbhattaTThe bhavai / evaM khalu javamajjhacaMdapaDimA ahAsuttaM jAva aNNAe aNupAliyA bhavai / bhAvArtha :- (zuklapakSanI pratipadA-ekamanA divase pratimAdhArI sAdhune AhAra-pANInI eka-eka dattI grahaNa karavI kahape che.) zukalapakSanI bIjanA divase pratimAdhArI sAdhune AhAra ane pANInI be-be dattI grahaNa karavI kApe che. trIjanA divase AhAra ane pANInI traNa-traNa dattI grahaNa karavI karyo che. cothanA divase AhAra ane pANInI cAra-cAra dattI grahaNa karavI kahyuM che. pAMcamanA divase AhAra ane pANInI pAMca-pAMca dattI rahaNa karavI kalpe che. chaThThanA divase Azcara ane pANInI cha-cha dattI grahaNa karavI kalpe che. sAtamanA divase AhAra ane pANInI sAta-sAta dattI grahaNa karavI kalpe che. AThamanA divase AhAra ane pANInI ATha-ATha dattI grahaNa karavI kalpe che. nomanA divase AhAra ane pANInI nava-nava hatI grahaNa karavI kahape che. dazamanA divase Azcara ane pANInI daza-daza dattI grahaNa karavI karSe che. agiyArasanA divase AhAra ane pANInI agiyAra-agiyAra dattI grahaNa karavI kahape che. bArasanA divase AhAra ane pANInI bAra-bAra dattI grahaNa karavI kalpe che. terasanA divase AhAra ane pANInI tera-tera dattI grahaNa karavI karSe che. caudasanA divase AhAra ane pANInI cauda-cauda dattI grahaNa karavI kalpe che. punamanA divase AhAra ane pANInI paMdara-paMdara dattI grahaNa karavI kalpe che. kRSNapakSanI pratipadAnA divase AhAra ane pANInI cauda cauda dattIo grahaNa karavI kahyuM che. bIjanA divase AhAra ane pANInI tera tera dattI grahaNa karavI kahyuM che. trIjanA divase AhAra ane pANInI bAra-bAra dattI grahaNa karavI karSe che. cothanA divase AhAra ane pANInI agiyAra-agiyAra dattI grahaNa karavI kahyuM che. pAMcamanA divase AhAra ane pANInI deza-daza danI grahaNa karavI karyo che. chaThThanA divase AhAra ane pANInI nava-nava dI grahaNa karavI kahyuM che. sAtamanA divase AhAra ane pANInI ATha-ATha dattI grahaNa karavI kalpe che. AThamanA divase AhAra ane pANInI sAta-sAta dattI grahaNa karavI kahyuM che. nomanA divase AhAra ane pANInI cha-cha dattI grahaNa karavI kahyuM che. dazamanA divase AhAra ane pANInI pAMca-pAMca dattI grahaNa karavI kahyuM che. agiyArasanA divase AhAra ane pANInI cAra cAra dattI grahaNa karavI kalpe che. bArasanA divase AhAra ane pANInI traNa-traNa danI grahaNa karavI kalpe che. terasanA divase AhAra ane pANInI be-be dattI grahaNa karavI kalpe che. caudasanA divase AhAra ane pANInI eka eka danI grahaNa karavI kahyuM che. amAvAsyAnA divase te eka upavAsa kare che. A rIte A yavamacaMdra pratimA sUtra anusAra thAvat jinAjJA anusAra pAlana karAya che. 4 vairamaNjhaM NaM caMdapaDimaM paDivaNNassa aNagArassa mAsaM NicvaM vosaTTakAe ciyattadehe je kei parIsahovasaggA uppajjati jAva ahiyAsejjA / vairamajjhaM NaM
Page #207
--------------------------------------------------------------------------
________________ uddezaka-10 33 ] caMdapaDimaM paDivaNNassa aNagArassa, bahulapakkhassa pADivae se kappai paNNarasa dattIo bhoyaNassa paDiggAhettae, paNNarasa pANassa jAva eluyaM vikkhaMbhaittA dalayai evaM se kappai paDiggAhittae / biiyAe se kappai cauddasa dattIo bhoyaNassa paDiggAhettae, cauddasa pANassa / taiyAe se kappai terasa dattIo bhoyaNassa paDiggAhettae, terasa pANassa / evaM eguttariyAe hANIe jAva amAvAsAe se kappai egA dattI bhoyaNassa paDiggAhettae, egA pANassa / sukkapakkhassa pADivae se kappai do dattIo bhoyaNassa paDiggAhettae, do pANassa / biiyAe se kappai tiNNi dattIo bhoyaNassa paDiggAhettae, tiNNi paannss| taiyAe se kappaDa cau dattIo bhoyaNassa paDiggAhettae, cau pANassa / cauddasamIe se kappai paNNarasa dattIo bhoyaNassa paDiggAhettae, paNNarasa paannss| evaM eguttariyAe vuDDIe jAva puNNimAe se ya abbhataDhe bhvi| evaM khalu esA vairamajjhA caMdapaDimA ahAsuttaM jAva ANAe aNupAliyA bhavai / bhAvArtha:- vajamadhya caMdrapratimA- svIkAra karanAra aNagAra eka mAsa sudhI nitya zarIranA parikarmathI tathA zarIranA mamatvathI rahita thaIne rahe che ane jo koI parISaha ane upasarga Ave to zAMtithI samabhAvapUrvaka sahana kare. vajamadhyacaMdrapratimA svIkAra karanAra aNagArane (sAdhune) kRSNapakSanI pratipadAne divase paMdara paMdara dattI AhAra ane pANI levI kahyuM che yAvatuM DelInI vacce paga rAkhIne Ape to tenI pAsethI AhAra levo kalpa che. bIjanA divase cauda-cauda dattI AhAra ane pANInI grahaNa karavI kahyuM che. trIjanA divase AhAra ane pANInI tera-tera dattI grahaNa karavI kahyuM che. A rIte kramazaH eka-eka dattIne ghaTADatAM yAvatuM amAvAsyAnA divase AhAra ane pANInI eka-eka dattI grahaNa karavI kahyuM che. zukalapakSanI ekamanA divase AhAra ane pANInI be-be dattI grahaNa karavI kahyuM che. bIjanA divase AhAra ane pANInI traNa-traNa dattI grahaNa karavI kalpa che. trIjanA divase AhAra ane pANInI cAra-cAra dattI grahaNa karavI kahyuM che. A rIte eka-eka dattInI vRddhi thatAM vAvatu caudazanA divase AhAra ane pANInI paMdara-paMdara dattI grahaNa karavI kahyuM che. pUnamanA divase te upavAsa kare che. A rIte te vajamadhyacaMdra pratimAnuM sUtra anusAra vAva jinAjJA anusAra pAlana karAya che. vivecana : prastuta sUtromAM be prakAranI caMdra pratimAnI vidhinuM savistAra pratipAdana che. vaMda naM:- zukalapakSamAM caMdranI kalA vadhe che ane kRSNapakSamAM ghaTe che, te rIte je pratimAomAM AhAranI dattionI saMkhyA tithionA kramathI vadhe-ghaTe che, te pratimAone caMdra pratimA kahe che. tenA be prakAra che- (1) yavamadhyacaMdrapratimA ane (2) vAjamadhyacaMdra pratimA. thavamadhyacaMdra pratimA :- javano dANo bane cheDe pAtaLo ane madhyamAM jADo hoya che, tenI jema je
Page #208
--------------------------------------------------------------------------
________________ 34 ] zrIvyavahAra sUtra pratimAnA prAraMbhamAM eka dattI AhAra ane eka dattI pANI grahaNa thAya che. tyArapachI pratidina eka-eka dattI vadhatAM madhyamAM paMdara dattI AhAra ane paMdara dattI pANI tathA tyArapachI punaH pratidina eka-eka dattI ghaTatA aMtamAM eka dattI AhAra ane eka dattI pANI grahaNa karAya ane aMte upavAsa karavAmAM Ave che, tene yavamadhyacaMdra pratimA kahevAya che. vajamadhyacaMdra pratimA :- vajaratna athavA DamarunA kinArAno bhAga vistRta, madhyabhAga saMkucita ane bIjA kinArAno bhAga vistRta hoya che te rIte je pratimAnA prAraMbhamAM paMdara datti, madhyamAM eka datti ane aMtamAM paMdara dattI AhAra-pANIne grahaNa thAya che ane aMte upavAsa karavAmAM Ave che, te vajamadhyacaMdrapratimA kahevAya che. ArAdhakanI yogyatA - sutrakAre ArAdhakanI yogyatA viSayaka koI spaSTatA karI nathI paraMtu bhASyamAM tenuM vistRta varNana che. A baMne pratimAo viziSTa saMghayaNavALA, vIsa varSanI dIkSA paryAyavALA arthAt dIkSA sthavira pUrvadhara munio ja dhAraNa karI zake che. koIpaNa prakAranA apavAdanA sevana vinA sarva niyamonuM eka mAsa sudhI pAlana karavAnI kSamatA hoya, tevA samartha saMto ja tenI ArAdhanA mATe yogya che. kAla maryAdA:- baMne pratimAnI kAla maryAdA eka mAsanI che. pratimAno prAraMbha - yavamadhya caMdra pratimAno prAraMbha zukla pakSanI pratipadA-ekamathI thAya che, tyAre eka dattI AhAra ane eka dattI pANI grahaNa thAya che. tyArapachI caMdranI kaLAnI jema kramazaH vadhatA pUnamanA divase paMdara dattI AhAra-pANI grahaNa thAya, tyArapachI kRSNapakSamAM kramazaH ghaTatA caudasanA divase eka dattI AhAra-pANI grahaNa thAya ane amAvAsyAnA divase upavAsa thAya ane pratimA pUrNa thAya che. vajamadhya caMdra pratimAno prAraMbha kaSNapakSanI pratipadA-ekamathI thAya che tyAre paMdaradattI AhArapANI grahaNa thAya, tyArapachI caMdranI kaLAnI jema kramazaH ghaTatA amAvAsyAnA divase eka dattI AhArapANI grahaNa thAya che. tyArapachI zuklapakSamAM kramazaH vadhatA caudasanA divase paMdara dattI AhAra-pANI grahaNa thAya che ane pUnamanA divase upavAsa thAya ane pratimA pUrNa thAya che. A rIte jotAM spaSTa thAya che ke baMne pratimAomAM zukla pakSamAM dattInuM pramANa vadhe che ane kRSNa pakSamAM dattinuM pramANa ghaTe che. A pratimAone dhAraNa karanAra sAdhune nimnalikhita niyamonuM pAlana karavuM Avazyaka hoya che. (1) volapa-jiyAre - zArIrika zuzruSA tathA mamatvano tyAga karavo arthAt niyamita parimita AhAra sivAya auSadha-bheSajanA sevanano ane badhA prakAranA zarIra parikarmano tyAga karavo. (2) deva, manuSya athavA tiryaMca dvArA karAyelA upasargano sAmano na karavo ke tenAthI bacavAno paNa prayatna na karavo. (3) koI mArakUTa kare to tenA para dveSa na karavo ane koI Adara satkAra kare to prasanna na thavuM paraMtu samabhAvamAM lIna rahevuM. (4) savvahiMdupaya...viDiyaoN:- je rastAmAM gharanI bahAra pazu athavA pakSIo caratA ke caNatA hoya, te pota-potAno cAro carI le ke dANA caNI le tyAra pachI paDimAdhArIe AhAra levA mATe gharamAM praveza karavo joIe. (5)gaNAya - pratimAdhArI sAdhune padhAravAnI sUcanA ke jANakArI na hoya athavA koI pratikSA na karatA hoya tevA ajJAta gharomAMthI AhAra grahaNa karavo. (6) 34- vigayarahita rukSa AhAra grahaNa karavo. (7) suvaiDaM- zuddhopahata- caNA, mamarA, khAkharAdi.
Page #209
--------------------------------------------------------------------------
________________ | uddezaka-10 | 35 ] vAsaNane jeno lepa na lAge, tevA lepa rahita AhArAdi grahaNa karavA. (8)girirA vaha samajI...anya bhikSu, zramaNa AdijyAM UbhA hoya, te gharamAM pratimAdhArIe bhikSA mATe (gocarI) javuM na joIe. (9) khaTTa se sa...- eka vyaktinI mAlikIno AhAra hoya temAMthI levo, vadhAre vyaktionI mAlikInA AhAramAMthI na levuM. (10) no muLI - koI paNa garbhavatI strI pAsethI bhikSA na levI. (11) je vAraMvachA- je AhAra nAnA bALako mATe banAvelo hoya temAMthI bhikSA na levI. (12) no hAra renjanI - je strI bALakane dUdha pIvaDAvatI hoya tenI pAsethI bhikSA na levI. (13) parva aMto jigyA - DelInI aMdara eka paga ane DelInI bahAra eka paga rAkhIne beThelA hoya athavA UbhA hoya tevA dAtA pAsethI bhikSA grahaNa karavI. gharanI DelI sivAya anya koI kayAMya paNa UbhA hoya tenI pAsethI bhikSA na levI. te ja rIte eSaNAnA 4ra doSa rahita nirdoSa AhAra grahaNa karavo. A baMne caMdrapratimAonI ArAdhanA eka eka mahinAmAM karavAmAM Ave che. uktaniyamo anusAra jo AhAra maLe to grahaNa kare, na maLe to te divase upavAsa kare. pratimadhArI sAdhu bhikSAnA samaye gharanI saMkhyA nakkI karI le che ane teTalA ja gharomAM bhikSA mATe bhramaNa kare che. AhArAdi na maLe to utkRSTa eka mahinAnI tapazcaryA paNa thaI jAya che paraMtu teo koI paNa prakAranA apavAdanuM sevana te karatA nathI. A rIte vidhipUrvaka ArAdhanA karanAra ArAdhaka thAya che. caMdra pratimAomAM dattI saMkhyA :yavamadhya caMdra pratimA vaja madhya caMdra pratimA tithi dattI saMkhyA tithi dattI saMkhyA prAraMbha zuklapakSa -ekama prAraMbha kRSNapakSa - ekama bIja bIja trIja trIja cotha cotha pAMcama pAMcama cha sAtama sAtama AThama noma dasama agiyArasa AThama noma dasama agiyArasa bArasa terasa caudasa pUnama bArasa terasa caudasa amAvasyA
Page #210
--------------------------------------------------------------------------
________________ | | zrIvyavahAra sUtra yavamadhya caMdra pratimA tithi dattI saMkhyA ekama bIja kRSNapakSa zukla pakSa vaja madhya caMdra pratimA tithi dattI saMkhyA ekama bIja trIja trIja cotha cotha pAMcama pAMcama 74 cha sAtama sAtama AThama AThama noma noma dasama dasamA agiyArasa agiyArasa bArasa bArasa 15 terasa terasa caudasa caudasa aMta amAvAsyA upavAsa pUnama upavAsa pAMya prAranA vyavahAra:| 5 paMcavihe vavahAre paNNatte, taM jahA- Agame sue ANA dhAraNA jIe / jahA se tattha Agame siyA, AgameNaM vavahAraM paTThavejjA / No se tattha Agame siyA, jahA se tattha sue siyA, sueNaM vavahAraM paTTavejjA / No se tattha sue siyA, jahA se tattha ANA siyA, ANAe vavahAraM paTThavejjA / No se tattha ANA siyA, jahA se tattha dhAraNA siyA, dhAraNAe vavahAraM paTTavejjA / No se tattha dhAraNA siyA, jahA se tattha jIe siyA, jIeNaM vavahAraM paTThavejjA / icceehiM paMcahiM vavahArehiM vavahAraM paTThavejjA, taM jahA- AgameNaM sueNaM ANAe, dhAraNAe jIeNaM / jahA-jahA se Agame sue ANA dhAraNA jIe tahA-tahA vavahAra pttttvejjaa|| se kimAhu bhaMte ? AgamabaliyA samaNA NiggaMthA / icceyaM paMcavihaM vavahAraM jayA-jayA jahi-jahiM, tayA-tayA tahiM-tahiM aNissiovaresayaM vavahAraM vavaharAmANe samaNe Niggathe ANAe ArAhae bhavai /
Page #211
--------------------------------------------------------------------------
________________ | uddezaka-10 37 ] "e. A rI' jevo joIe che- bhAvArtha :- prazna- he bhagavan! vyavahAranA keTalA prakAra che? uttara- he gautama! vyavahAranA pAMca prakAra che, yathA- (1) Agama vyavahAra (2) zrata vyavahAra (3) AjJA vyavahAra (4) dhAraNA vyavahAra ane (5) jIta vyavahAra. A pAMca vyavahAromAMthI jyAre, jyAM Agama vyavahAra(kevaLajJAna, mana:paryavajJAna, avadhijJAna, caudapUrva, dasapUrva athavA navapUrvanuM jJAna) hoya, tyAre tyAM teNe Agama vyavahArathI vyavahAra(pravRtti-nivRttirUpa kArya) karavo joIe. jyAre, jyAM Agama vyavahAra na hoya, tyAM zrata vyavahArathI kArya karavuM joIe. jyAre, jyAM zrata na hoya, tyAM AjJA vyavahArathI kArya karavuM joIe. jo AjJA paNa na hoya to je prakAranI dhAraNA hoya, te dhAraNAthI vyavahAra karavo joIe. jyAre, jyAM dhAraNA paNa na hoya, tyAM jIta vyavahArathI kArya karavuM joIe. A rIte kramazaH pAMca prakAranA vyavahArathI vyavahAra karavo joIe, te A pramANe che- Agama, zruta, AjJA, dhAraNA ane jIta. A vyavahAromAMthI jyAre, jyAM je vyavahAra hoya, tenAthI kArya karavuM joIe. prazna- he bhagavana! A prakAranA kramanuM zuM kAraNa che? uttara- he gautama! zramaNonA vyavahAranA nirNayamAM temaja prAyazcittamAM Agama ja balavAna che. tenI balavattAnA kAraNe ja tene prAthamikatA ApI che. A pAMca prakAranA vyavahAromAMthI je samaye je vyavahAra hoya, tyAM, tenAthI anizritopAzrita eTale rAga dveSa rahita niSpakSabhAvathI yathAkrame pramukhatA ApIne samyaka prakAre vyavahAra karatA zramaNa-nigraMtha tIrthakaronI AjJAnA ArAdhaka thAya che. vivecana : prastuta sUtromAM sAdhu-sAdhvIne mATe jIvanamAM upayogI paMcavidha vyavahAro tathA tenI maryAdAnuM nirUpaNa karyuM che. vivAre :- vyavahAra. prastuta sUtragata vyavahAra zabdanA traNa artha thAya che- (1) prAyazcittarUpa vyavahAra (2) saMyama saMbaMdhI pravRtti ane nivRttinA nirNayarUpa vyavahAra. (3) vivAdAspada Agama tattvonA nirNayarUpa vyavahAra. (1) Agama vyavahAra - jenAthI vastu tattvanuM yathArtha jJAna thAya, tene "Agama' kahe che. prastuta prasaMgamAM kevalajJAna, mana:paryavajJAna, avadhijJAna, caudapUrva, dasapUrva ane navapUrvanA jJAnano samAveza AgamamAM karyo che. te AgamajJAnathI saMyamI jIvananI pravRtti-nivRttirUpa vyavahAranA nirNayane Agama vyavahAra kahe che. (2) zrata vyavahAra :- uparokta Agama jJAna sivAyanA AcAra prakalpa Adi agiyAra aMgazAstra tathA ATha pUrva sudhInA jJAnane ahIM "zruta'mAM samAviSTa karyA che. zrutathI pravartita vyavahAranA nirNayane zrata vyavahAra kahe che. nava, dasa ane cauda pUrvanuM jJAna paNa dhRtarUpa ja che paraMtu te atIndriya artha viSayaka viziSTa jJAnanuM kAraNa hovAthI teno samAveza prastuta AgamamAM karyo che. te sivAyanuM jJAna zruta kahevAya che. (3) AzA vyavahAra :- Agama ane zrutanA abhAvamAM dUrasthita gItArtha sAdhunI AjJAthI koI tattvano ke prAyazcittano nirNaya karavo te "AjJA vyavahAra" kahevAya che. te mATe vyAkhyA-graMthomAM A pramANe samajAvyuM che, yathA- be gItArtha sAdhu pRthak dezamAM vicArI rahyA hoya, temAMthI ekanuM jaMghAbaLa kSINa thaI javAthI vihAra karavAmAM asamartha hoya, te dUrastha gItArtha sAdhunI pAse agItArtha sAdhunA mAdhyamathI potAnA doSanI AlocanA AgamanI sAMketika gUDha bhASAmAM kahIne athavA lakhIne mokale che
Page #212
--------------------------------------------------------------------------
________________ 368 ] zrIvyavahAra sUtra ane guDhabhASAmAM kahelI athavA lakhelI AlocanA sAMbhaLIne athavA jANIne te gItArtha muni paNa saMdezavAhakanA mAdhyamathI tenuM prAyazcitta AgamanI gUDhabhASAmAM kahIne athavA lakhIne Ape che. A prakAre thato prAyazcittano vyavahAra AjJA vyavahAra che. (4) dhAraNA vyavahAra - koI gItArtha munie athavA gurudeve dravya, kSetra, kAla ane bhAvanI apekSAe tathAprakAranA doSonuM je prAyazcitta ApyuM hoya, tenI dhAraNAthI, tevA aparAdhane mATe te prAyazcittano prayoga karavo te dhAraNA vyavahAra che. gacchanA upakArI vaDIla sAdhu jo saMpUrNa cheda sUtranA abhyAsane yogya na hoya, to gurudeva tene dIrgha dRSTithI mahatvanA prAyazcitta pado zIkhave che, te sAdhu prAyazcitta padone dhAraNa karI rAkhe che ane te dhAraNA anusAra vyavahAra kare che, tene dhAraNA vyavahAra kahe che. (5) jIta vyavahAra :- dravya, kSetra, kAla, bhAva, puruSa, pratisevanA, saMhanana, dhRti AdinI hAnino vicAra karIne, je prAyazcitta apAya che, te jIta vyavahAra che. athavA koI gacchamAM koI vizeSa paristhitimAM sUtra sivAyanI prAyazcitta pradAnanI pravRtti thaI hoya ane anya saMto tenuM anukaraNa kare te "jIta vyavahAra" che athavA aneka gItArtha munio dvArA karelI maryAdAne "jIta vyavahAra" kahe che. je aneka gItArtha dvArA Acarita hoya, asAvadha hoya ane AgamathI abAdhita hoya, te jIta vyavahAra che. pAMca prakAranA vyavahAranA kramanI sArthakatA:- mULa pAThamAM ja spaSTa nirdeza karyo che ke pAMca prakAranA vyavahAramAMthI mumukSu pAse jo Agama hoya to teNe AgamathI, temAM paNa kevalajJAna, mana:paryavajJAna, avadhijJAna Adi pUrva-pUrvanA jJAnanA abhAvamAM uttarottara jJAnathI vyavahAra karavo joIe arthAt kevaLa jJAnI hoya, to temanA jJAnanA AdhAre sarva nirNaya karavA joIe. kevaLajJAnI na hoya ane mana:paryavajJAnI hoya, to temanA jJAnanA AdhAre nirNaya karavA. A rIte kramazaH avadhijJAnI Adine pradhAnatA ApavI. AgamanA abhAvamAM zrutathI, zratanA abhAvamAM AjJAthI, AjJAnA abhAvamAM dhAraNAthI ane dhAraNAnA abhAvamAM jIta vyavahArathI saMyama saMbaMdhI pravRtti nivRttirUpa vyavahArano nirNaya karavo joIe. sisosiye(nizriopazita) :- jyAre, je paristhitimAM, je prayojana hoya athavA je kSetramAM je je vyavahAra ucita hoya, te vyavahArano prayoga karavo. anizrita eTale samasta AzaMsA, yaza-kIrti, AhArAdinI lipsAthI rahita thaIne tathA anupAzrita- eTale vaiyAvacca karanAra ziSyAdi prati sarvathA pakSapAta rahita thaIne vyavahAra karavo joIe arthAtu rAga dveSa rahita, saMpUrNa rIte taTasthapaNe vyavahAra karavo joIe. temaja koI paNa tattvanA nirNayamAM athavA prAyazcittamAM zrata pramANa upalabdha hoya, to dhAraNA ke jIta vyavahArano prayoga na karavo joIe. pAMca prakAranA vyavahAranA kramano yathocita prayoga karanAra sAdhu AzAnA ArAdhaka thAya che. pakSapAta Adine AdhIna thaI, yathocita kramanuM ullaMghana karI, nirNaya karanAra prabhunI AjJAnA virAdhaka thAya che. gaNanI vaiyAvacca karanAra sAdhunA cAra prakAra : 6 cattAri purisajAyA paNNattA, taM jahA- aTThakare NAmaM ege No mANakare,
Page #213
--------------------------------------------------------------------------
________________ uddezaka-10 se mANakare NAmaM ege No aTThakare, ege aTThakare vi mANakare vi, ege jo aTThakare No mAgare / bhAvArtha :- cAra prakAranA sAdhupuruSa kahyA che, jema ke- (1) keTalAka sAdhu kArya kare che paraMtu abhimAna karatA nathI (2) keTalAka sAdhu abhimAna kare che paraMtu kArya karatA nathI. (3) keTalAka sAdhu kArya paNa kare che ane abhimAna paNa kare che (4) keTalAka sAdhu kArya paNa karatA nathI ane abhimAna paNa karatA nathI. 7 | cattAri purisajAyA paNNattA, taM jahA- gaNaTThakare NAmaM ege jo mANakare, mANakare NAmaM ege No gaNaTTakare, ege gaNaTukare vi mANakare vi, ege jo gaNaTThakare jo mANaka / bhAvArtha :- cAra prakAranA sAdhu puruSa kahyA che. jema ke- (1) keTalAka sAdhu gaNanuM kAma kare che paraMtu mAna karatA nathI. (2) keTalAka sAdhu mAna kare che paraMtu gaNanuM kAma karatA nathI. (3) keTalAka sAdhu gaNanuM kAma paNa kare che ane mAna paNa kare che. (4) keTalAka sAdhu gaNanuM kAma karatA nathI ane mAna paNa karatA nathI. 8 cattAri purisajAyA paNNattA, taM jahA- gaNasaMgahakare NAmaM ege jo mANakare, mANakare NAmaM ege jo gaNasaMgahakare, ege gaNasaMgahakare vi mANakare vi, ege jo gaNasaMgahakare, No mANakare / bhAvArtha:- cAra prakAranA sAdhupuruSa kahyA che, jema ke- (1) keTalAka sAdhu gaNane mATe saMgraha kare che paraMtu abhimAna karatA nathI. (2) keTalAka sAdhu abhimAna kare che paraMtu gaNane mATe saMgraha karatA nathI. (3) keTalAka sAdhu gaNane mATe saMgraha paNa kare che ane abhimAna paNa kare che. (4) keTalAka sAdhu gaNane mATe saMgraha karatA nathI ane abhimAna paNa karatA nathI. 9 cattAri purisajAyA paNNattA, taM jahA- gaNasohakare NAmaM ege jo mANakare, mANakare NAmaM ege, No gaNasohakare, ege gaNasohakare vi mANakare vi, ege jo gaNasohakare No mANakare / bhAvArtha :- cAra prakAranA sAdhupuruSa kahyA che, jema ke- (1) keTalAka sAdhu gaNanI zobhA vadhAre che paraMtu abhimAna karatA nathI. (2) keTalAka sAdhu abhimAna kare che paraMtu gaNanI zobhA vadhAratA nathI. (3) keTalAka sAdhu gaNanI zobhA paNa vadhAre che ane abhimAna paNa kare che. (4) keTalAka sAdhu gaNanI zobhA vadhAratA nathI ane abhimAna paNa karatA nathI. 10 cattAri purisajAyA paNNattA, taM jahA- gaNasohikare NAmaM ege jo mANakare, mANakare NAmaM ege No gaNasohikare, ege gaNasohikare vi mANakare vi, ege jo gaNasohikare, No mANakare / bhAvArtha :- cAra prakAranA sAdhupuruSa kahyA che, jema ke- (1) keTalAka sAdhu gaNanI zuddhi kare che paraMtu abhimAna karatA nathI. (2) keTalAka sAdhu abhimAna kare che paraMtu gaNanI zuddhi karatA nathI. (3) keTalAka
Page #214
--------------------------------------------------------------------------
________________ 3700 zrIvyavahAra sUtra sAdhu gaNanI zuddhi paNa kare che ane abhimAna paNa kare che. (4) keTalAka sAdhu gaNanI zuddhi karatA nathI ane abhimAna paNa karatA nathI. vivecanaH prastuta sUtromAM bhinna bhinna guNo tathA svabhAvanI apekSAe sAdhu puruSonI pAMca caubhaMgI kahI che. tenA viSayo A pramANe che- (1) adRre- artha-iSTa, prayojanabhUta kArya karavuM. gaNanA hita mATenA sarva kArya karavA, temaja sahavartI sAdhuomAM koIpaNa sevAnuM kArya karanAra arthakara kahevAya che (2) baTTure- gaNanI saMpUrNa vyavasthA saMbaMdhI kArya karanAra gaNArthakara che (3) naLasaMga - gaNamAM sAdhu-sAdhvI, zrAvaka-zrAvikAnI vRddhi karavI, saMtone AhAra-pANI, vastra, pAtra Adi tamAma AvazyakatAo sulabha hoya, tevA kSetronI vRddhi karavI, lokomAM dharmaruci vadhe, jJAna prAptinI jijJAsA vadhe, tevI pravRtti karanAra gaNasaMgrahakara che (4) gaLohare- gaNanI zobhA vadhAranAra. tapa, saMyama, jJAna-dhyAna, dharmopadeza, vidyA, siddhi, vyavahAra kuzaLatA vagere aneka guNonI paripakvatAthI gaNanI zobhA vadhAravI (5) naLasohIre- gaNanI zuddhi karanAra. caturvidha saMghanA AcAranI tathA vyavahAranI azuddhione tathA saMgha vyavasthAnI khAmIone dUra karIne uttama vyavasthA karavI. sUtrakAre A guNone ane abhimAnane sabaMdhita karIne caubhaMgIonuM kathana karyuM che. keTalAka sAdhu gaNane mATe ukta kArya karIne paNa abhimAna karatA nathI, tevA prathama bhaMga pramANe vartanArA sAdhu ja sarvazreSTha che. bIjo bhaMga AtmAne mATe saMpUrNa nikRSTa ane heya che kAraNa ke kArya karyA vinA vyartha abhimAna karavuM sarvathA anucita che. trIjo bhaMga madhyama che arthAt bIjA bhaMganI apekSAe trIjo bhaMga AtmAnuM adhika ahita karanAra nathI tathA chadmastha jIvomAM tema thavuM svabhAvika che. adhyAtmasAdhanAmAM kAma karIne tenuM abhimAna karavuM te eka avaguNa che, tenAthI AtmaguNono vikAsa thato nathI. cotho bhaMga sAmAnya sAdhuonI apekSAe che. temAM guNa nathI tema avaguNa paNa nathI, tevA sAdhu saMyamamAM sAvadhAna hoya to svayaMnI sAdhanA karI zake che paraMtu te gaNahitanA kAryomAM sakriya hotA nathI, A kAraNe A bhaMgavALA sAdhu adhika nirjarA paNa karatA nathI tathA teno vizeSa karmabaMdha ane puNyakSaya paNa thato nathI. dharmadRDhatAnI apekSAe puruSanA cAra prakAra H 11 cattAri purisajAyA paNNattA, taM jahA - rUvaM NAmamege jahai No dhammaM, dhammaM NAmamege jahai No rUvaM, ege rUvaM vi jahai dhammaM vi jahai, ege jo rUvaM jahai, No dhammaM jai / bhAvArtha :- cAra prakAranA sAdhu puruSa kahyA che, jema ke- (1) keTalAka sAdhu rUpa (sAdhuveza)ne choDe che paraMtu dharmane choDatA nathI. (2) keTalAka sAdhu dharmane choDe che paraMtu rUpa-sAdhuvezane choDatA nathI. (3) keTalAka sAdhu rUpa-sAdhuvezane paNa choDe che ane dharma paNa choDe che. (4) keTalAka sAdhu rUpa-sAdhuvezane paNa choDatA nathI ane dharmane paNa choDatA nathI.
Page #215
--------------------------------------------------------------------------
________________ uddezaka-10 371 | |12 cattAri purisajAyA paNNattA, taM jahA- dhammaM NAmamege jahai No gaNasaMThiI, gaNasaMThiI NAmamege jahai No dhamma, ege gaNasaMThiI vi jahai dhammaM vi jahai, ege No gaNasaMThiiM jahai No dhamma jahai / bhAvArtha :- cAra prakAranA sAdhu puruSa kahyA che, jema ke (1) keTalAka sAdhu dharmane choDe che paNa gaNanI saMsthiti arthAt gaNamaryAdA choDatA nathI. (2) keTalAka sAdhu gaNanI maryAdA choDe che paNa dharmane choDatA nathI. (3) keTalAka sAdhu gaNanI maryAdA paNa choDe che ane dharmane paNa choDe che. (4) keTalAka sAdhu gaNanI maryAdA choDatA nathI ane dharmane paNa choDatA nathI. |13 cattAri purisajAyA paNNattA, taM jahA-piyadhamme NAmamege No daDhadhamme, daDha dhamme NAmamege No piyadhamme, ege piyadhamme vi daDhadhamme vi, ege No piyadhamme No vajayane bhAvArtha - cAra prakAranA sAdhu puruSa kahyA che, jema ke- (1) keTalAka sAdhu priyadharmI hoya che paNa daDha dharmI nathI. (2) keTalAka sAdhu daDhadharmI hoya che, paNa priyadharmI nathI. (3) keTalAka sAdhu priyadharmI hoya che ane daDhadharmI paNa che. (4) keTalAka sAdhu priyadharmI hotA nathI ane daDhadharmI paNa hotA nathI. vivecanaH prastuta caubhaMgIomAM sAdhakanI dharmaddaDhatA AdinI apekSAe kathana che. (1) vaM-dhanaM - rUpa ane dharma. ahIM 'rUpa' zabdathI sAdhu vezanuM kathana karyuM che ane dharma zabdathI sAdhu dharma athavA zrAvakadharma ke jinAjJAnA pAlana rUpa dharmanuM grahaNa karyuM che. cAritra mohanIyakarmanA udaye temaja anyanimittonA saMyoge jIvanI vibhinnasthitio thAya che. temAM sAdhakanI kSamatA ane bhAvanI taratamatAnA AdhAre thatA cAra bhaMga ahIM batAvyA che. keTalAka sAdhako bhAvomAM maMdatA AvavA chatAM sAdhuveza choDatA nathI paNa sAdhvAcArano bhaMga kare che. keTalAka sAdhu veza choDIne paNa dharmabhAvone jALavI rAkhe che. A rIte cAra bhaMga samajI levA joIe. (2) janasaMvuiM --- gaNasaMsthiti, gaNanI maryAdA, AcArasaMhitA. dharma ane gaNasthitinI caubhaMgImAM dharma eTale prabhuAjJA ke saMyamadharma, saMyama maryAdA ane gaNasaMsthiti eTale guru AjJA ke saMpradAyanI viziSTa maryAdA. kSetrakALane Azrita gaccha ke saMpradAyanA je vizeSa niyama hoya te gacchanI samAcArI, gaNasaMsthiti kahevAya. sAdhakonI bhinna-bhinna manodazAnA kAraNe sUtrokta dharma ane gaNa saMsthitinI caubhaMgI ghaTita thAya che. (1) keTalAka sAdhu prasaMgAnusAra saMyama maryAdAne choDe che paNa gaccha samAcArInuM daDhatAthI pAlana kare che. (2) keTalAka sAdhu paristhiti AvatAM gaccha samAcArIne choDe paNa saMyama maryAdAnuM ullaMghana karatA nathI. (3) keTalAka sAdhu baMne prakAranI maryAdAone sAcavIne vyavahAra kare che. (4) keTalAka sAdhu paristhiti AvatAM baMne maryAdAone choDI de che. (3) jiyadharmendadharme :- dharmapriyatA-dharmadaDhatA. prIti bhAvathI, AnaMdathI dharmane svIkAravo ane dhRti, sahanazakti tathA kSamatAnA kAraNe vipattimAM paNa dharmathI calita na thavuM. A trIjI caubhaMgImAM dharmAcAraNonI ddaDhatA ane dharma pratye aMtaraMga prema A be guNonuM kathana che.
Page #216
--------------------------------------------------------------------------
________________ 372 ] zrIvyavahAra sUtra dharma daDhatAno guNa sthiracittatA temaja gaMbhIratAno sUcaka che ane dharmaprema, pragADha zraddhA athavA bhakti sUcaka zabda che. keTalAka sAdhakamAM A baMne guNa hoya che, keTalAkamAM koI eka guNa hoya che ane keTalAkamAM baMne guNono abhAva hoya che. jenAmAM A baMne guNa hoya te ja sarvazreSTha che. AcArya tathA ziSyonA cAra prakAra:|14 cattAri AyariyA paNNattA, taM jahA- pavvAvaNAyarie NAmege No uvaTThAvaNAyarie, uvaTThAvaNAyarie NAmege No pavvAvaNAyarie, ege pavvAvaNAyarie vi uvaTThAvaNAyarie vi, ege No pavvAvaNAyarie, No uvaTThAvaNAyarie dhmmaayrie| bhAvArtha :- cAra prakAranA AcArya kahyA che, jema ke- (1) keTalAka AcArya (koI eka ziSyanI apekSAe) pravrajyA Ape che, paraMtu mahAvratonuM AropaNa karatA nathI. (2) keTalAka AcArya mahAvratonuM AropaNa kare che paNa pravajyA ApatA nathI. (3) keTalAka AcArya pravrajyA Ape che ane mahAvratonuM AropaNa paNa kare che. (4) keTalAka AcArya pravrajyA paNa ApatA nathI ane mahAvratonuM AropaNa paNa karatA nathI, te phakta dharmopadeza ApanArA hoya che. | 15 cattAri AyariyA paNNattA, taM jahA- uddesaNAyarie NAmege No vAyaNAyarie, vAyaNAyarie NAmege No uddesaNAyarie, ege uddesaNAyarie vi vAyaNAyarie vi, ege No uddesaNAyarie No vAyaNAyarie- dhammAyarie / bhAvArtha - cAra prakAranA AcArya kahyA che, jema ke- (1) keTalAka AcArya (koI eka ziSyanI apekSAe) mULapAThanI vAcanA Ape che paraMtu arthanI vAcanA ApatA nathI. (2) keTalAka AcArya arthanI vAcanA Ape che paraMtu mULa pAThanI vAcanA ApatA nathI. (3) keTalAka AcArya mULapAThanI vAcanA Ape che ane arthanI vAcanA paNa Ape che. (4) keTalAka AcArya mULapAThanI vAcanA ApatA nathI ane arthanI vAcanA paNa ApatA nathI, te phakta dharmAcArya hoya che. |16 cattAri aMtevAsI paNNattA, taM jahA- pavvAvaNaMtevAsI NAmege No uvadrAvaNaMtevAsI. uvadrAvaNaMtevAsI NAmege. No pavvAvaNaMtevAsI. ege pavvAvaNaMtevAsI vi uvaTThAvaNaMtevAsI vi, ege No pavvAvaNaMtevAsI, No uvaTThAvaNaMtevAsI-dhammaMtevAsI / bhAvArtha :- aMtevAsI ziSyo cAra prakAranA kahyA che, jema ke- (1) keTalAka ziSya pravajyA-aMtevAsI (dakSita ziSya) che paraMtu upasthApanA-aMtevAsI (vaDI dIkSAnA ziSyo nathI. (2) keTalAka ziSya upasthApanA-aMtevAsI che paraMtu pravajyA-aMtevAsI ziSya nathI. (3) keTalAka ziSya pravajyA-aMtevAsI paNa che ane upasthApanA-aMtevAsI ziSya paNa che. (4) keTalAka ziSya pravajyA-aMtevAsI nathI ane upasthApanA-aMtevAsI ziSya paNa nathI, paraMtu dharmopadezathI pratibodhita ziSya che. 17 cattAri aMtevAsI paNNattA,taM jahA- uddesaNaMtevAsI NAmege No vAyaNaMtevAsI, vAyaNaMtevAsI NAmege No uddesaNaMtevAsI, ege uddesaNaMtevAsI vi vAyaNaMtevAsI vi, ege No uddesaNaMtevAsI, No vAyaNaMtevAsI-dhammaMtevAsI /
Page #217
--------------------------------------------------------------------------
________________ uddezaka-10 373 ] bhAvArtha- aMtevAsI ziSyo cAra prakAranA kahyA che, jema ke- (1) keTalAka ziSya uddezana-aMtevAsI(sUtra bhaNAvelA ziSyo) hoya che paraMtu vAcanA-aMtevAsI (artha bhaNAvelA ziSyo) nathI. (2) keTalAka ziSya vAcanA-aMtevAsI hoya che paraMtu uddezana-aMtevAsI hotA nathI. (3) keTalAka ziSya uddezana-aMtevAsI paNa che ane vAcanA-aMtevAsI paNa hoya che. (4) keTalAka ziSya uddezana-aMtevAsI paNa hotA nathI ane vAcanA-aMtevAsI nathI, paraMtu dharmopadezathI pratibodhita ziSya hoya che. vivecana: prastuta sUtramAM dIkSA ane vAcanAnI apekSAe AcArya tathA ziSyanI caubhaMgIo darzAvI che. puSyavaLatti :- puSyAya - navI dIkSA, Ayara- AcArya. je AcArya ke vaDIla je sAdhune navadIkSA- sAmAyika cAritra Ape che, te tenA pravrajyAcArya kahevAya ane te ziSya teno pravrajyA-aMtevAsI ziSya kahevAya che. vaphAvaLapi :- 36ThThAvA - vaDI dIkSA, chedopasthApanIya cAritra. je AcArya je sAdhune vaDI dIkSA Ape che, te tenA upasthApanAcArya kahevAya ane te ziSya teno upasthApanA-aMtevAsI ziSya kahevAya che. dhummari :- je AcAryano je sAdhu sAthe dIkSA saMbaMdha nathI paNa dharmapreraNA, saMskAra, sahavAsano saMbaMdha che, te paraspara dharmAcArya ane dharmAtevAsI ziSya kahevAya che. sAra:- je AcArya, upAdhyAya ke vaDIla je sAdhune sUtrapATha bhaNAve, te tenA uddezanAcArya kahevAya ane te ziSya teno uddezana-aMtevAsI ziSya kahevAya che. vAva :- je AcArya, upAdhyAya ke vaDIla je sAdhune sUtrArtha-paramArtha bhaNAve che, te tenA vAcanAcArya kahevAya ane te ziSya teno vAcanA-aMtevAsI ziSya kahevAya che. anya apekSAe dharmAcArya-je dharmano upadeza Ape, ziSyane prathamavAra dharmamAM prerita kare te dharmAcArya kahevAya che. A apekSAe gRhastha paNa dharmAcArya hoI zake che ane koI zramaNa paNa dharmAcArya hoI zake che. dharmAcArya, pravrAjanAcArya ane upasthApanAcArya, A traNe alaga-alaga vyakti paNa saMbhave che ane eka ja vyakti dharmAcArya, pravrAjanAcArya ane upasthApanAcArya hoI zake che. uddezanAcArya, vAcanAcArya ane dharmAcArya paNa eka vyakti hoya zake che ane bhinna-bhinna vyakti paNa hoI zake che. aMtevAsIpaNAmAM paNa eka vyakti dharmAtevAsI, pravrajyA-aMtevAsI ane upasthApanA-aMtevAsI vagere saMbhavI zake che. dharmAcArya ane dharma aMtevAsI sAdhu, sAdhvI, zrAvaka, zrAvikA koIpaNa hoI zake che. jenA dvArA vyakti prathama bodha pAme te dharmaguru ane jene pahelI vAra dharma maLe te teno dharma aMtevAsI kahevAya che. A rIte ahIM dIkSAguru, vidyAguru ane dharmagurunuM tathA dIkSAziSya, vidyAziSya ane dharma ziSyanuM kathana che. sthaviranA traNa prakAra:18 tao therabhUmIo paNNattAo, taM jahA- jAithere, suyathere, priyaaythere| saTThivAsajAe samaNe NiggaMthe jAithere / ThANa-samavAyAMgadhare samaNe NiggaMthe suyathere / vIsavAsapariyAe samaNe NiggaMthe pariyAyathere /
Page #218
--------------------------------------------------------------------------
________________ 374 ] zrIvyavahAra sUtra bhAvArtha:- sthaviranA traNa prakAra kahyA che, jema ke- (1) vayasthavira (2) zratasthavira ane (3) paryAyasthavirA 1. sATha varSanI uMmaravALA zramaNa nigraMtha vayasthavira che. 2. sthAnAMga sUtra ane samavAyAMga sUtrane dhAraNa karanAra zramaNa nigraMtha zrutasthavira che. 3. vIsa varSanI dIkSA paryAyanA dhAraka zramaNa nigraMtha paryAyasthavira che. vivecana - prastuta sUtramAM traNa prakAranA sthavira munionuM kathana che. tharama :- bhUmi zabda ahIM avasthA arthamAM prayukta che. jenA cittanI caMcaLatA nAza pAmIne sthira thaI jAya, saMyama bhAvamAM paripakva thaI jAya, tene sthavira kahe che. (1) vayasthavira - sUtramAM garbhakALa sahita 60 varSanI uMmaravALAne vayasthavira kahyA che ane vyavahAra bhASya udde. 3 sU. 11mAM 70 varSanI vayavALAne sthavira kahyA che. tyAM tenI pahelAnI avasthAne prauDha avasthA kahI che. A baMnne kathana sApekSa che. temAM virodha na samajavo joIe. vaya sthaviramAM uMmaranI paripakvatAthI svabhAvamAM paripakvatA AvI jAya che. (2) zratasthavira :- sthAnAMga sUtra ane samavAyAMgasUtrane kaMThastha karanAra arthAt A baMne aMga sUtranI pUrvanA AcArAMga Adi cAra aMga sUtro uparAMta cAra cheda sUtro ane uttarAdhyayana, dazavaikAlika ane Avazyaka sUtra, A agiyAra zAstrone arthasahita kaMThastha karanAra zrutajJAnanI apekSAe zrutasthavira kahevAya che. zAstra jJAnathI ane tenA svAdhyAyathI tenI caMcaLatA nAza pAmatI jAya ane kramazaH tenA samagra vyavahAramAM sthiratA AvatI jAya che. (3) paryAyasthavira :- vIsa varSanA saMyamaparyAyavALA sAdhu paryAyasthavira kahevAya che. saMyamI jIvananA vizALa anubhavathI te saMyamamAM paripakva thaI jAya che. A traNe prakAranA sthavira paraspara nirapekSa che arthAt svataMtra che. bhASyakAre sthaviro sAthe kema vyavahAra karavo joIe. tenuM spaSTIkaraNa karyuM che. (1) vayasthavirane kALa-svabhAva anusAra AhAra devo, tene yogya upadhi, zayyA-saMstAraka devA arthAt Rtune anukULa havAvALuM ke nirvAta sthAna ane komaLa, mulAyama saMskAraka devA tathA vihAramAM tenA upakaraNa ane pANI upADavA AdimAM anukaMpA karavI joIe. (2) zratasthavirano Adara-satkAra, abhyatthAna, kutikarma, AsanapradAna, paga pramArjana karavA, pratyakSa athavA parokSamAM temanA guNakIrtana, prazaMsA karavI. tenA nirdeza anusAra kArya karavuM. | (3) paryAyasthavirano Adara-satkAra, abhyatthAna, vaMdana karavA, tenA mATe daMDa Adi upakaraNa grahaNa karavA ane ucita vinaya karavo. A traNe prakAranA sthavira sAdhuo gaNanI RddhirUpa che. teno tiraskAra, abhakti, AzAtanA Adi virAdhanAnuM kAraNa bane che A pramANe karavAthI gurucaumAsI prAyazcitta Ave che. zaikSanI kAlamaryAdA:| 19 tao sehabhUmIo paNNattAo, taM jahA- jahaNNA majjhimA ukkosA
Page #219
--------------------------------------------------------------------------
________________ uddezaka-10 375 sattarAiMdiyA jahaNNiyA, cAummAsiyA majjhimA, chammAsiyA ukkosAyA / bhAvArtha :- navadIkSita ziSyanI traNa zaikSa bhUmio kahI che. jema ke- (1) jaghanya (2) madhyama ane (3) utkRSTa. (1) jaghanya sAta divasa rAtanI (ra) madhyama cAra mAsanI ane (3) utkRSTa cha mAsa. vivecanaH prastuta sUtramAM navadIkSita zaikSa sAdhunI zaikSatAnI kAlamaryAdA darzAvI che. medabhUmioH-zaikSa - zikSAne prApta karanAra. yAvavana sAmAyika cAritra aMgIkAra karanAra navadIkSita sAdhune zaikSa kahe che. cAritranA svIkAra pachI navadIkSita sAdhunA grahaNa zikSA ane Asevana zikSAnA abhyAsa kAlane zaikSabhUmi kahe che. sAmAyika cAritra aMgIkAra karyA pachI te sAdhune amuka divasa pachI chedopasthApanIya cAritra arthAta pAMca mahAvrata ane chaThThuM rAtri bhojana viramaNa vrata dhAraNa karAvavAmAM Ave che, jene vaDIdIkSA kahe che. AgamanI paribhASAmAM tene upasthApanA athavA mahAvatAropaNa kahevAya che. A upasthApanAnI yogyatA prApta karavA mATe navadIkSita ziSyane vidhi sahita Avazyaka sUtra, pAMca samiti, traNa guptinuM sAmAnya jJAna, dazavaikAlika sUtranA cAra adhyayananI artha sahita vAMcanA pUrvaka kaMThastha karAvavA, pratilekhanAdi dainika kriyAono bodha prApta karAvavo vagere grahaNa zikSA ane Asevana zikSAno abhyAsa zaikSa kAlamAM thAya che, tethI te kAlamaryAdAne rIkSa bhUmi kahe che. vyaktinI yogyatA pramANe te kAla maryAdAnA traNa bheda che. sattarAiMdiyA :- jaghanya kAlamaryAdA sAta rAtri-divasa che. nava dIkSita sAdhu uparokta abhyAsa sAta divasamAM pUrNa karI le, tenI yogyatA keLavAya jAya to tene sAta rAtri-divasa vyatIta thAya tyAre chedopasthApanIya cAritranuM AropaNa karAya che. patamAMsA :- je navadIkSita sAdhu cAra mahinAmAM ukta kartavyone zIkhe che, tenA mATe madhyama kAlamaryAdA cAra mAsanI che. chamAsA :- - je navadIkSita sAdhune koIpaNa kAraNothI ukta kartavyone zIkhatA cha mAsa vyatIta thAya athavA te sAdhunA mAtA-pitA Adi pujanIya puruSanI vaDIdIkSAne mATe rAha jovAnI hoya, to tenA mATe utkRSTa kAlamaryAdA cha mAsanI che. pracalita vartamAnakAlIna paraMparA pramANe sAtame divase paNa vaDIdIkSA--mahAvratanuM AropaNa thAya che. navadIkSita ziSyamAM yogyatA prApta thavA chatAM AcArya vaDIdIkSA ApavAmAM uparokta kAlamaryAdAnuM ullaMdhana kare, to te prAyazcittanA adhikArI che. taviSayaka vistRta vivecana urdU. 4mAM che. bAla sAdhune upasthApanAno niSedha : 20 No kappai NiggaMthANa vA NiggaMthINa vA khuTTagaM vA khuTTiyaM vA UNaTThavAsajAyaM uvaTThAvettae vA saMbhuMjittae vA / bhAvArtha:sAdhu-sAdhvIone ATha varSathI ochI uMmaravALA bALaka-bAlikAne vaDIdIkSA ApI ane tenI sAthe AhAra karavo kApato nathI.
Page #220
--------------------------------------------------------------------------
________________ 376 zrIvyavahAra sUtra 21 | kappai NiggaMthANa vA NiggaMthINa vA khuDDagaM vA khuDDiyaM vA sAirega aTThavAsajAya uvaTThAvettae vA saMbhuMjittae vA / bhAvArtha :sAdhu-sAdhvIone ATha varSathI vadhAre uMmaravALA bALaka-bAlikAne vaDI dIkSA ApavI ane tenI sAthe AhAra karavo kalpe che. vivecana : prastuta sUtramAM kSullaka-phullikA arthAt nAnI uMmaranA bAlaka-bAlikAnI upasthApanAnuM kathana che. jo mAtA-pitA AdinI sAthe koI kAraNe nAnI uMmaranA bALakane dIkSA ApavAmAM Ave to paNa sAdhika ATha varSa arthAt garbhakALa sahita nava varSa pahelAM vaDIdIkSA na devI joIe. teTalo samaya pUrNa thayA pachI vaDI dIkSA daI zakAya che. sAmAnya rIte A vaya pahelAM dIkSA paNa na devI joIe, tethI sUtrokta upasthApanAnuM vidhAna apavAdika paristhitinI apekSAe che, tema samajavuM joIe athavA upasthApanA zabdaprayogathI dIkSA athavA vaDIdIkSA baMne sUcita che. tema paNa jaNAya che. sUtramAM saMmuttikriyApada che, teno artha che ke upasthApanA-vaDIdIkSA pahelAM navadIkSita sAdhune eka mAMDale AhAra karAvI zakAto nathI, kAraNa ke tyAM sudhI te sAmAyika cAritravALA hoya che. vaDIdIkSA pachI te chedopasthApanIya cAritravALA thAya ane tyArapachI tenI sAthe eka mAMDale AhAra karavAnuM vidhAna che. bAla sAdhune AcAraprakalpanA adhyayanano niSedha - 22 No kappara NiggaMthANa vA NiggaMthINa vA khuDDagassa vA khuDDiyAe vA avaMjaNajAyassa AyArapakappe NAmaM ajjhayaNe uddittie / bhAvArtha :sAdhu ane sAdhvIoe avyaMjanajAta arthAt aprApta yauvanavALA bAla sAdhu athavA sAdhvIne AcAraprakalpa nAmanuM adhyayana bhaNAvavuM kalpatu nathI. 23 kappai NiggaMthANa vA NiggaMthINa vA khuDDAgassa vA khuDDiyAe vA vaMjaNajAyassa AyArapakappe NAmaM ajjhayaNe uddittie / bhAvArtha :- sAdhu ane sAdhvIone vyaMjanajAta arthAt yauvana prApta sAdhu athavA sAdhvIne AcAra prakalpa nAmanuM adhyayana bhaNAvavuM kalpe che. vivecanaH prastuta sUtramAM avyaMjanajAta sAdhu-sAdhvIne AcAraprakalpanA adhyayanano niSedha karyo che. avaMjaNajAyassa :- aprAptaSoDazavarSasya kSullakasya, aprApta yauvanAyAH kSullikAyA vetyarthaH / soLa varSathI ochI uMmaravALA athavA aprApta yauvanavayavALA sAdhu-sAdhvIne avyaMjanajAta kahe che. aparipakva sAdhu-sAdhvI AgamanA gaMbhIra bhAvonA, utsarga ane apavAda mArganA rahasyone samajI zakatA nathI, tethI bAla sAdhu-sAdhvIne AcAra-prakalpanA adhyayanano niSedha karyo che.
Page #221
--------------------------------------------------------------------------
________________ uddezaka-10 399 dIkSAparyAya anusAra adhyayanakrama : 24 tivAsa-pariyAyassa samaNassa NiggaMthassa kappai AyArapakappaM NAmaM ajjhayaNaM uddisittae / bhAvArtha :- traNa varSanA dIkSAparyAyavALA(yogya) zramaNa-nigraMthane AcAra prakalpa nAmanuM adhyayana bhaNAvavuM kalpe che. 25 cauvAsa-pariyAyassa samaNassa NiggaMthassa kappai sUyagaDaM NAmaM aMge uddisittae / bhAvArtha :- cAra varSanA dIkSA paryAyavALA zramaNa-nigraMthane sUtrakRtAMga nAmanuM (bIjuM) aMga sUtra bhaNAvavuM kalpe che. 26 paMcavAsa-pariyAyassa samaNassa NiggaMthassa kappai dasA-kappa - vavahAraM NAmaM ajjhayaNaM uddisittae / bhAvArtha :- pAMca varSanA dIkSAparyAyavALA zramaNa-nigraMthane dazA-dazAzruta skaMdha sUtra, kalpa-bRhatkalpa ane vyavahAra sUtra (adhyayana) lagAva ye che. 27 aTThavAsa-pariyAyassa samaNassa NiggaMthassa kappai ThANa- samavAyaM NAmaM (ajjhayaNaM) uddisittae / bhAvArtha :- ATha varSanA dIkSAparyAyavALA zramaNa-nigraMthane sthAnAMga ane samavAyAMga nAmanA aMga sUtra bhaNAvavuM kalpe che. 28 dasavAsa-pariyAyassa samaNassa NiggaMthassa kappai viyAhe NAmaM aMge uddittie / bhAvArtha :- daza varSanA dIkSAparyAyavALA zramaNa-nigraMthane vyAkhyA prajJapti-bhagavatI sUtra nAmanA aMga sUtra bhaNAvavuM kalpe che. 29 ekkArasavAsa - pariyAyassa samaNassa NiggaMthassa kappai khuDDiyA vimANapavibhatti mahalliyAvimANapavibhattI aMgacUliyA vaggacUliyA viyAhacUliyA NAmaM ajjhayaNaM uddisittae / bhAvArtha:- agiyAra varSanA dIkSAparyAyavALA zramaNa-nigraMthane kSullikA vimAna pravibhakti, mahallikA, vimAna pravibhakti, aMgacUlikA, vargacUlikA ane vyAkhyAncUlikA nAmanA adhyayana bhaNAvavA kalpe che. 30| bArasavAsa-pariyAyassa samaNassa NiggaMthassa kappai arUNovavAe, varUNovavAe, garUlovavAe, dharaNovavAe, vesamaNovavAe, velaMdharovavAe, NAmaM ajjhayaNaM uddisittae / bhAvArtha :- jara varSanA chIkSAparyAyavANA zramaNa-nirgrathane aruzopapAta, varuNopapAta, garuDopayAta,
Page #222
--------------------------------------------------------------------------
________________ | 378 / zrIvyavahAra satra dharaNopapAta, vaizramaNopapAta, velaMdharopapAta nAmanA adhyayana bhaNAvavA kalpa che. |31 terasavAsa-pariyAyassa samaNassa NiggaMthassa kappai uTThANasue, samuTThANasue, deviMdapariyAvaNie NAgapariyAvaNie NAmaM ajjhayaNaM uddisittae / bhAvArtha- tera varSanA dIkSAparyAyavALA zramaNanigraMthane utthAnazrata, samutthAnazruta, devendrapariyApanikA ane nAgapariyApanikA nAmanA adhyayana bhaNAvavA kahyuM che. | 32 coddasavAsa-pariyAyassa samaNassa NiggaMthassa kappai suviNabhAvaNANAmaM ajjhayaNaM uddisittae / bhAvArtha - cauda varSanA dIkSAparyAyavALA zramaNa-nigraMthane svapnabhAvanA nAmanuM adhyayana bhaNAvavuM kahyuM che. 33 paNNarasavAsa-pariyAyassa samaNassa NiggaMthassa kappai cAraNabhAvaNANAmaM ajjhayaNaM uddisittae / bhAvArtha - paMdara varSanAdIkSA paryAyavALA zramaNa-nigraMthane cAraNabhAvanA nAmanuM adhyayana bhaNAvavuM kalpa che. 34 solasavAsa-pariyAyassa samaNassa NiggaMthassa kappai teyaNisaggaM NAmaM ajjhayaNaM udisittae / bhAvArtha :- soLa varSanA dIkSAparyAyavALA zramaNa-nigraMthane tejonisarga nAmanuM adhyayana bhaNAvavuM kahyuM che. 35 sattarasavAsa-pariyAyassa samaNassa NiggaMthassa kappai AsIvisabhAvaNANAmaM ajjhayaNa uddisittae / bhAvArtha- sattara varSanAdIkSA paryAyavALA zramaNa-nigraMthane AzIviSabhAvanA nAmanuM adhyayana bhaNAvavuM specha. 36 aTThArasavAsa-pariyAyassa samaNassa NiggaMthassa kappai diTThivisabhAvaNANAmaM ajjhayaNaM uddisittae / bhAvArtha- aDhAra varSanA dIkSAparyAyavALA zramaNa-nigraMthane daSTiviSabhAvanA nAmanuM adhyayana bhaNAvavuM specha. | 37 egUNavIsavAsa-pariyAyassa samaNassa NiggaMthassa kappai diTThivAyaM NAma ajjhayaNaM uddisittae / bhAvArtha :- ogaNIsa varSanA dIkSA paryAyavALA zramaNa nigraMthane daSTivAda nAmanuM bAramuM aMga sUtra bhaNAvavuM kahyuM che. 38 vIsavAsa-pariyAe samaNe NiggaMthe savvasuyANuvAI bhavai / bhAvArtha :- vIsa varSanA dIkSA paryAyavALA zramaNa-nigraMtha sarvazratane dhAraNa karI zake che.
Page #223
--------------------------------------------------------------------------
________________ uddezaka-10 379 vivecanaH prastuta sUtromAM dIkSAparyAyanI apekSAe kramazaH AgamonA adhyayananuM kathana karyuM che. A adhyayanakrama A sUtranA racayitA zrI bhadrabAhusvAmInA samaye upalabdha zruta anusAra che. tyAra pachI racAyelA ane nirmUDha sUtrono A adhyayanakramamAM ullekha nathI, tethI uvavAI sUtra Adi 12 upAMgasUtra ane mULasUtronI adhyayanakramamAM ahIM vivakSA karI nathI. tema chatAM AcArazAstranuM arthAt chedasUtronuM adhyayana karyA pachI ane ThANAMga, samavAyAMga, tathA bhagavatIsUtranA adhyayana pahelAM athavA pachI, game tyAre zeSa sUtronuM adhyayana karavuM, te samajI zakAya che. AvazyakasUtranuM adhyayana to upasthApanA pahelAM ja karAvAya che tathA bhASyamAM AcArAMga sUtra ane nizItha sUtranI pUrve dazavaikAlika sUtra ane uttarAdhyayana sUtranuM adhyayana karavAno nirdeza che. tatsaMbaMdhita vistRta vivecana nizItha u. 19mAM che. prastuta sUtromAM je traNa varSanA dIkSA paryAya AdinuM kathana che, teno artha be rIte karI zakAya che. (1) dIkSAparyAyanA traNa varSa pUrA thayA pachI A AgamonuM adhyayana karavuM ane (2) traNa varSanA dIkSaparyAyamAM yogya sAdhue ochAmAM ochA A AgamonuM adhyayana karAvI devuM joIe. dazavarSanA dIkSAparyAya pachI adhyayana karavA mATe kahelA sUtromAMthI kSullikA vimAna pravibhakti Adi prAyaH badhA sUtra naMdIsUtranI racanA samaye kAlika zrutarUpamAM upalabdha hatA, paraMtu vartamAne te sUtro upalabdha nathI phakta tejonisarga nAmanuM adhyayana bhagavatIsUtranA paMdaramA zatakarUpe upalabdha che. jJAtAsUtra Adi aMgasUtrono prastuta adhyayanamAM nirdeza nathI kAraNa ke te sUtromAM ghaNuM karIne dharmakathAnuM varNana che. jemAM kramanI koI AvazyakatA rahetI nathI. game te samaye tenuM adhyayana karAvI zakAya che. A sUtromAM sUcita karelA AgamonA nAma A pramANe che- (1,2) AcArAMgasUtra ane nizIthasUtra (3) sUyagaDAMgasUtra (4,5,6,) dazAzrutaskaMdhasUtra, bRhatkalpasUtra, vyavahArasUtra (7,8) ThANAMgasUtra, samavAyAMgasUtra (9) bhagavatIsUtra (10, 14) kSullikA vimAna pravibhakti, mahallikA-vimAna pravibhakti, aMgacUlikA, vargacUlikA, vyAkhyA cUlikA (15, 20) aruNopapAta, varuNopapAta, garuDopapAta, dharaNopapAta, vaizramaNopapAta, velaMdharopapAta (21-24) utthAnazruta, samutthAnazruta, devendrapariyApanikA, nAgapariyApanikA (25) svapnabhAvanA adhyayana (26) cAra bhAvanA adhyayana (27) tejanisarga adhyayana (28) AzIviSabhAvanA adhyayana (29) daSTi viSabhAvanA adhyayana (30) dRSTivAda aMga sUtrAMka 10 thI 19 sudhInA Agama daSTivAda nAmanA aMganA ja adhyayana hatA athavA temAMthI jUdA nirmUDha karAyelA sUtro hatA. A badhA nAma naMdIsUtramAM kAlikasUtranI sUcimAM ApelA che. vIsa varSanA dIkSAparyAya sudhI saMpUrNazrutanuM adhyayana karI levuM joIe, te pramANe vartamAnamAM paNa pratyeka yogya sAdhue upalabdha badhA AgamazrutanuM adhyayana vIsa varSamAM paripUrNa karI levuM joIe. prastuta Agama sUcimAM bhagavatI sUtra pachInA sUtronA nAma vartamAnamAM alpa prasiddha che. pU. zrI ghAsIlAlajI ma.sA. e tenuM varNana A pramANe karyuM che. kSullikA vimAna pravibhaktimAM kalpopapatraka deva vimAnonuM saMkSipta varNana che. mahallikA
Page #224
--------------------------------------------------------------------------
________________ 380 ] zrIvyavahAra sUtra vimAna pravibhaktimAM te ja vimAnonuM vistRta varNana che. aMgacUlikA-upAsakadazA Adi pAMca AgamonI cUlikA athavA nirayAvalikA sUtrane paNa aMgacUlikA kahe che. vargalikA- mahAkalpa sUtranI cUlikA. vivAha cUlikA- vyAkhyA prajJapti sUtranI cUlikA. aruNopapAta thI velaMdharopapAta sudhInA adhyayanomAM te te nAmavALA devonA upapAta Adi tathA RddhinuM varNana che. je zramaNa te te devonuM manamAM ciMtana karIne te adhyayanonuM parAvartana kare tyAre te devo prasanna thaIne pragaTa thAya che. vividha prakAre divyatA phelAve che. utthAna zrata- koI zramaNa ekAgra citte te sutranuM parAvartana kare tyAre te grAma AdimAM udvega utpanna thAya che ane samutthAna zrutanuM parAvartana kare tyAre sarvanuM citta svastha thaI jAya che. devendropapAta-nAgopapAtanA adhyayananA parAvartanathI devendra tathA nAgadeva-dharaNendra pragaTa thaIne zramaNanI paryApAsanA kare che. svapnabhAvanA adhyayanamAM 7ra prakAranA svapnonA zubhAzubha phalanuM kathana che. cAraNa bhAvanA adhyayananA abhyAsathI jaMghAcaraNa ane vidyAcAraNa labdhi pragaTa thAya che. tejonisarga adhyayananA pAThathI te samaye zarIramAMthI vizeSa prakAranuM divya teja-prakAza nIkaLe che. AzIviSa bhAvanA nAmanA adhyayanathI AzIviSa labdhi, daSTi viSa bhAvanA adhyayanathI daSTi viSa labdhi prApta thAya che. vaiyAvRtyanA prakAra:39 dasavihe veyAvacce paNNatte, taM jahA- AyariyaveyAvacce, uvajjhAya veyAvacce, theraveyAvacce, tavassiveyAvacce, sehaveyAvacce, gilANaveyAvacce, sAhammiya veyAvacce, kulaveyAvacce, gaNaveyAvacce, saMghaveyAvacce / / Ayariya-veyAvaccaM karemANe samaNe NiggaMthe mahANijjare, mahApajjavasamANe bhavai jAva saMgha veyAvaccaM karemANe samaNe NiggaMthe mahANijjare mahApajjavasANe bhavai / bhAvArtha:- vaiyAvaccanA daza prakAra che, jema ke- (1) AcArya vaiyAvacca (2) upAdhyAya vaiyAvacca (3) sthavira vaiyAvacca (4) tapasvI vaiyAvacca (5) zaikSa vaiyAvacca (6) glAna vaiyAvacca (7) sAdharmika vaiyAvacca (8) kuLa-eka gurunI paraMparAnA sAdhuonI vaiyAvacca (9) gaNa-aneka kulano samUha arthAt eka AcAryanI paraMparAnA ziSya samudAyanI vaiyAvacca (10) saMgha-aneka gaNanA samUhanI vaiyAvacca AcAryanI vaiyAvacca karanArA zramaNa-nigraMtha mahAnirjarA ane mahAparyavasAnavALA thAya che vAvata saMghanI vaiyAvacca karanAra zramaNa nigraMtho mahAnirjarA ane mahAparyavasAnavALA thAya che. vivecana : prastuta sUtramAM vaiyAvaccanA daza prakAra tathA tenA mahAphaLanuM kathana che. vaiyAvacca - sevA. tanathI, manathI ke anya padArtho dvArA anyane anukULatA ApavI, bIjAne sahAyaka thavuM, tene sevA athavA vaiyAvacca kahe che. anya koI paNa prakAranI apekSA vinA eka mAtra saMyama sAdhanAmAM sahAyaka bananAra sAdhu mahAnirjarA ane aMte mahAparyavasAna-sarva karmono aMta kare che. pAtranA bhedathI vaiyAvaccanA daza prakAra che.
Page #225
--------------------------------------------------------------------------
________________ uddezaka-10 ahIM AcArya Adi dezanA kathanamAM vaiyAvaccane pAtra sarva sAdhuono samAveza thaI jAya che. bhASyamAM tera prakAre vaiyAvacca karavAnuM vidhAna che, jema ke- 381 (1) AhAra-ukta AcArya Adine mATe yathAyogya zuddha ane nirdoSa AhAra lAvI Apavo (2) pANI--pANInI gaveSaNA karavI, pANI lAvI ApavuM. (3) zayanAsana- AcAryAdinA zayanAsananI niyukti karavI, temanA mATe saMstAraka- Asana, pathArI Adi pAtharavA athavA gaveSaNA karIne lAvavA tathA zayyA bhUminuM pramArjana karavuM. (4) pratilekhana- AcAryAdinA upakaraNonuM pratilekhana karavuM athavA AvazyakatA anusAra te upakaraNonI zuddhi karavI. (5) pAda pramArjana- AcAryAdi bahArathI upAzrayamAM padhAre tyAre temanA paga poMjavA. (6) auSadha- glAna sAdhu mATe auSadha lAvavuM. (7) mArga-vihAra AdimAM AcAryAdinI upadhi vahana karavI tathA temanI sAthe sAthe cAlavuM Adi. (8) rAjadviSTarAjAdinA dveSanuM nivAraNa karavuM. (9) sTena- cora AdithI rakSA karavI. (10) pAtragrahaNa- AcAryAdi sthaMDila jatAM hoya, tyAre temanuM pAtrarUpe upADavA. (11) daMDaggaha- AcAryAdi upAzrayanI bahAra gamanAgamana karatA hoya tyAre temanA hAthamAMthI daMDa, pAtra Adi grahaNa karavA athavA upAzrayamAM Ave tyAre tenA daMDa Adi grahaNa karavA. (12) glAna- bImAra sAdhunI aneka prakAre saMbhALa levI, pUchaparacha karavI. (13) mAtraka-- uccAra, prasavaNa, khela, mAtrakanI zuddhi karavI arthAt e padArthone ekAMtamAM paraThI devA. bhASyakAranA kathana anusAra sUtrokta AcArya padathI tIrthaMkaranuM paNa grahaNa thaI jAya che kAraNa ke gaNadhara gautama svAmI bhagavAnane mATe dharmAcArya zabdano nirdeza karatA hatA. (bhagavatI sUtra. za. 2 u. 1 skaMdhaka varNana) || uddezaka-10 saMpUrNa // O // vyavahAra sUtra saMpUrNa //
Page #226
--------------------------------------------------------------------------
________________ 382 ] traNa cheda sUtro 'vivecita pAribhASika zabdonI akArAdi anukramaNikA viSaya pRSNaka, 373 agaDasuyaM-akRtazruta agilAe aNijjUDhAo anavasthApya prAyazcitta apArihArika sAdhu abbhAvagAsiyasi abhiNicAriyaM cArae abhinna AcAravAna abhinna 153 ga ] 18 pRSNaka || viSaya 316 uvaTThANAyarie 255 e | eka pAkSika 158 osanna 182 aM aMtarAvali 238 kalpasthita sAdhunA daza kalpa kappAgaM ra94 kuzIla 270 kRtsna-akRtsna gaNadhara gaNAvacchedaka 158 gaNi 158 ca | caukkasi 158 caccaraMsi 128 | caryA nivRtta 376 | caryA praviSTa 244 | ja | jinakalpInI samAcArI NijjUhittae pIhaDaM-aNIhaDaM tAla palaMba 212 tiyaMsi 153 therApaM therabhUmipattANaM doSa nitanA vinaya dhammAyarie pakka 128 parihAraThANaM parihAra tapa 196 paryAya sthavira 373 palicchiNNe 29 palimaMthu 264 - - avibhattAo avogaDAo avvocchiNNAo avihibhiNNe - vihibhiNNe avaMjaNa jAyassa ahAchaMda ahAlahusagaM azabala AcAravAna asaMkliSTa AcAravAna A| AkuMcanapaTTaka AgamaNagirhasi AcArya AcAra kuzaLa AcAra vinaya Ama AvaNagirhasi udisAvittae udesaNAyarie upagraha kuzaLa upAdhyAya - 9 264 P. 128 132 8 6
Page #227
--------------------------------------------------------------------------
________________ vivecita pAribhASika zabdonI akArAdi anukramaNikA viSaya | pavvavaNAyarie pravacana kuzaLa pravarta prajJapti kuzaLa pArAMcita prAyazcitta pArihArika sAdhu pAsattha pulAgabhate pUyAbhate pha |phalitopahRta ba bahuzruta-bahu AgamajJa bhamitra ma |mionaI ya |yathAlaMda kALa yavamadhya caMdra pratimA 2 rayaNImukka maThaDhe ratthAmuhaMsi kkhamUlasi va | vajamadhya caMdra pratimA vaya sthavira vavahAre vAyaNAyarie viruddharajja vikaraNaM adhikaraNaM | vikAla viyaDa gihaMsi pRSNaka 373 269 264 29 181 238 244 117 160 357 249 128 296 149 363 202 132 153 34 374 30 373 140 174 153 143 //// za viSaya vikSepaNA vinaya verajja vasImUlaMsi zayyAtara piMDa zudropatana zruta sthavira zruta vinaya sa |sthavira saparikkhevaMti avAhiriyaMsi | saparikkhevaMsi sabAhiriyaMsi sAgArie sasa- asaMsaha sAgArie uvassae siMghADagagihaMsi sIodagaviyaDakuMbhe surA se saMtarA chee vA parihAre vA sehabhUmi mere saMgraha kuzaLa saMbhoga saMyama kuzaLa saMsatta saMsRSTopa hariyAhaDiyAe 383 pRSTAMka 32 140 153 350 357 374 32 264 130 130 154 156 136 132 150 149 267 375 297 29 193 29 244 357 143
Page #228
--------------------------------------------------------------------------
________________ e 3 ne e gara prANa Agama batrIsInA ta sahadhyogI dAtAo : prathama Agama vimocaka: mAtuzrI caMpAbena zAMtIlAla paraSottamadAsa saMghavI tathA mAtuzrI mRdulAbena navanItarAya zAMtIlAla saMghavI nA smaraNa sAthe sau. kuMdanabena jayaMtIlAla zAMtIlAla saMghavI zrI navanItarAya zAMtIlAla saMghavI zrI rAjIva jayaMtIlAla, zrI zaileza navanItarAya, zrI hirena navanItarAya saMghavI sutAdhAra muMbaI U.S.A. AkolA U.S.A. muMbaI * mAtuzrI kusumabena zAMtilAla zAha haste - suputra zrI INita - Do. nItA zAha, zrI bhASita - darzitA zAha mAtuzrI savitAbena Do. nAnAlAla zAha (hemANI) suputra zrI satISa - razmi zAha, suputrI zrImatI Do. bhAratI -Do. razmikAMta zAha sAdhvI subodhikA (bhadrA) jaina TrasTa, mAtuzrI lalitAbena popaTalAla zAha (hemANI) bahena-zrImatI latA zarada zAha, zrImatI harSA bhUpendra modI zrImatI dattA girIza zAha (pU. subodhikAbAI ma. nA bhAI-bhAbhI) suputra zrI muMjAla - vijyA, zrI bhAvina - tejala, suputrI nivizA manISa mahetA * pU. AratIbAI ma. nA baheno - zrImatI sarojabena jazavaMtarAya domaDiyA zrImatI harSAbena vasaMtarAya lAThIyA haste- zrI alakeza, zrI priyeza, zrI hemala mAtuzrI jayAbena zAMtIlAla kAmadAra, mAtuzrI ramAbena choTAlAla daphatarI haste zrImatI premilAbena kirITabhAI daphatarI Do. bharatabhAI cImanalAla mahetA suputra-cI. malaya, suputrI zrImatI virala AziSa mahetA mAtuzrI vijyAlakSmIbahena mANekacaMda zeTha suputra zrI dilasukhabhAI zeTha, zrI caMdrakAMtabhAI zeTha (zeTha bilDarsa) zrI ratiguru cerITebala TrasTa, haste TI. Ara. dozI * zrI ratiguru cerITebala TrasTa, haste TI. Ara. dozI zrI ratiguru cerITebala TrasTa, haste TI. Ara. dozI zrI ratiguru cerITebala TrasTa, haste TI. Ara. dozI * mAtuzrI hIrAgaurI harilAla dozI, zrImatI pUrNimAbena narendradozI haste-narendra-mInAdozI, ku. meghanA, ku. dezanA U.S.A. rAjakoTa rAjakoTa rAjakoTa rAjakoTa rAjakoTa rAjakoTa rAjakoTa
Page #229
--------------------------------------------------------------------------
________________ rAjakoTa muMbaI muMbaI * muMbaI rAjakoTa muMbaI muMbaI muMbaI muMbaI cembara mAtuzrI kAzmIrAbena kAMtibhAI zeTha haste - zrImatI hetala saMjaya zeTha, ku. upAsanA, ku. kIMjala * mAtuzrI jazavaMtIbena zAMtIlAla turakhIyA, zrImatI bhAvanA dilIpa turakhIyA haste - dilIpa esa. turakhIyA, suputra- zrI pArasa - riddhi turakhIyA * mAtuzrI kiraNabena pravINacaMdradozI haste suputra zrI nIrava - tejala dozI, ku. priyAMzI, ku. jhIla mAtuzrI maMjulAbena chabIladAsa cUDagara haste - suputra zrI ketana - AratI cUDagara, ku. dhruvI zrI lakSmIcaMdabhAI jasANI parivAra zrI praviNabhAI gaMbhIradAsa pArekha ku. vidhi girIza jozI, kumAra kuzAna girIza jozI haste - zrImatI nIlAbena girIzabhAI jozI zrI parezabhAI sumatIbhAI zAha * zrI kizorabhAI zAha * zrI ramezabhAI gaTulAla kAmadAra mAtuzrI lIlAvatIbena nImacaMda nathubhAI dozI, sva. kizorakumAra nImacaMda dozI, sva. mRdulA kuMdanakumAra mahetA. haste - harSada ane kumakuma dozI mAtuzrI tArAbena modI mAtuzrI madhukAMtAbena naMdalAla bhImANI haste- zrI rAjezabhAI bhImANI * mAtuzrI kIkIbena desAI, haste - zrI zailezabhAI mInAbena desAI zrI aMjalabhAI DhAMkI gurubhakta zrI hemendrabhAI pUMjANI * mAtuzrI caMpakabena zazIkAMtabhAI mahetA, haste - suputrI zrI kirITa-arUNA, zrI ajaya-nItA, zrI kamaleza - divyA, suputrI - nirUpamA - niraMjana dozI mAtuzrI narmadAbena rUganAtha dozI, haste - zrI kAMtIbhAI rUganAtha dozI * zrI hemalatAbena naTavaralAla maNIyAra mAtuzrI amRtabena bhagavAnajI avalANI parivAra haste - zrI ramaNIkabhAI bhagavAnajI avalANI * zrI kezavajIbhAI zAha parivAra kalakattA kalakattA kalakattA muMbaI muMbaI rAjakoTa muMbaI kalakattA vaDodarA kalakattA kalakattA
Page #230
--------------------------------------------------------------------------
________________ U.S.A. U.S.A. AkolA AkolA kolhApura muMbaI muMbaI kalakattA kuta anumodaka zrImatI Do. bhAratIbena - Do. razmikAMta kAMtIlAla zAha zrImatI latAbena - zrI zaradabhAI kAMtIlAla zAha zrImatI harSA bhUpendra modI, zrImatI jImitA hirena modI, zrImatI Do. zruti maheza varmA, zrImatI bhavitA jayaMta IMgaLe zrI saurASTra dazAzrImALI prANa mahilA maMDaLa, haste - adhyakSA sau. harSAbena modI mAtuzrI nirmaLAbena lAlacaMda bharavADA * zrI parezabhAI ramezacaMdra sutarIyA * mAtuzrI suzIlAbena kAMtIlAla paMcamIyA * zrI mInAbena harIzabhAI desAI yuta sadasya zrI pAritoSa Ara. zAha * zrImatI rAjula rajanIkAMta zAha * jaina jAgRti senTara * zrI mukunda Ara. zeTha * zrI ketanabhAI zAha zrImatI guNavaMtIbena praphullacaMdradomaDIyA zrI sudhIrabhAI pI. zAha zrI rAjeza kalyANabhAIgAlA zrImatI mRdulAbena navanItarAya saMghavI haste - sau. hInA zaileza saMghavI, sau. sonala hirena saMghavI muMbaI muMbaI vAzI (muMbaI) muMbaI muMbaI muMbaI muMbaI muMbaI kalakattA
Page #231
--------------------------------------------------------------------------
Page #232
--------------------------------------------------------------------------
________________ Ama gotra zAstra ja cAla ga aa aa aa gA zAstra Aga zAstra Agama karyA vagara ja yoga mAmada ApI zAstra Ayo rAja kA mane mA zA chAza na thaI thI ya mA zAstra A ja ka aa aa aa mana zAstra Agata zA E aa aa ga aa ga aa aa gA zAstra
Page #233
--------------------------------------------------------------------------
________________ a bit a bit tan mAM zA | Kalme by he is mAno Ayo ja na thAya A zo. Aga zAstra Agama za 2 Pat 212AL sa sa khUba za da ya ka aa nAma yAM. sago ja sAmA ja gAma che ane zA Aga zA mA zAstra AgA zAstra A Agama /
Page #234
--------------------------------------------------------------------------
________________ PARASDHAM Vallabh Baug Lane, Tilak Road, Ghatkopar (E), Mumbai - 400 077. Tel: 32043232 www.parasdham.org www.jainaagam.org