________________
SG
- સદાચાર સુધીની પૂર્વસેવાની લેખક વાતો જોઈ ગયા. હવે ક્રમ પ્રાપ્ત “તપ”
પૂર્વસેવાને જોઈએ. તપ ચાન્દ્રાયણ, કુછું, મૃત્યુદ્ધ અને પાપસૂદન આ
પ્રમાણે કહેવાયેલો છે. આમાં આદિધાર્મિકને યોગ્ય લૌકિક તપ પણ ઉત્તમ ઠરે છે, એટલે કે એમની ભૂમિકામાં એમને શુભ અધ્યવસાયનો પોષક બને છે. અર્થાત્ પોતપોતાની ભૂમિકાને ઉચિત શુભ અધ્યવસાયનું પોષક જે કાંઈ હોય એ બધું જ પૂર્વસેવારૂપ બને છે એ જાણવું. અહીં ચાર તપનો ઉલ્લેખ કરવામાં આવ્યો છે. એમાંથી પ્રથમ બે તપ લૌકિક છે અને છેલ્લા બે તપ લોકોત્તર છે. આ બબ્બે તપના ઉપલક્ષણથી અન્ય પણ લૌકિકલોકોત્તર તપ સમજી લેવા.
આદિધાર્મિકજીવો જૈનશાસનને પામેલા હોય ને ન પામેલા પણ હોય, પામેલા જીવો માટે જૈનશાસનમાં કહેલો લોકોત્તર તપ શુભ અધ્યવસાયનો પોષક બને છે. પણ જે જીવો જૈનશાસનને પામેલા નથી એમને આ લોકોત્તર તપ તો મળ્યો હોતો નથી. છતાં લોકપ્રસિદ્ધ (લૌકિક) તપ તેઓને મળ્યો હોય છે, જે શુભ અધ્યવસાયનો પોષક બની તેઓ માટે ઉત્તમ ઠરે છે.
સૌ પ્રથમ લૌકિક એવો ચાન્દ્રાયણતપઃ ચન્દ્રની વધઘટ સાથે જે ચાલે તે ચાન્દ્રાયણ તપ. આ તપ શુક્લપક્ષની પ્રતિપદાથી=એકમથી શરુ કરવાનો હોય છે. એકમના દિવસે એક કોળિયો ખાવાનો.. બીજા દિવસે બે. એમ એક એક વધારતાં પુનમે પંદર કોળિયા ખોરાક હોય. પછી એક-એક કોળિયો ઘટાડતાં જવાનું. એટલે કે વદ એકમે ચૌદ કોળિયા, વદ બીજે તેર કોળિયા.. વગેરે એમ કરતાં વદ ચૌદસે એક કોળિયો ભોજન રહેશે. અને એ એક કોળિયો પણ ઘટાડવાથી અમાસે