________________
૭૪૨
બત્રીશીના સથવારે-કલ્યાણની પગથારે
જાય છે. એટલે કે શૂળીની સજા સોયથી પતી જાય છે. માટે ગ્રન્થકારે લખ્યું છે કે નરકાદિમહાપાતકને સરળતાથી તરી જવાનો આ પ્રકૃષ્ટ ઉપાય છે.
હવે ક્રમપ્રાપ્ત મૃત્યુંજયતપ - જેમાં સળંગ એક મહિનાના ઉપવાસ છે તે મૃત્યુંજયતપ. આ તપમાં ભેગો મૃત્યુંજય જપ કરવો જોઈએ. મૃત્યુંજય જપ એટલે પંચપરમેષ્ઠીને નમસ્કાર (=નવકાર મંત્ર)નો જાપ. એમાં શ્રી અરિહંત અને સિદ્ધ.. આ બે પરમેષ્ઠીઓએ મૃત્યુપર વિજય મેળવેલો છે અને આચાર્યાદિ ત્રણ પરમેષ્ઠીઓ એ વિજય મેળવવાની દિશામાં છે, ઘણોખરો જય મેળવી લીધો છે. માટે એમને કરાતા નમસ્કારનો જાપ જાપકને મૃત્યુ પર જય અપાવનારો બનતો હોવાથી મૃત્યુંજય જપ કહેવાય છે.
આ તપ પરિશુદ્ધ હોવો જોઈએ. એટલે કે આલોક-પરલોક સંબંધી આશંસાથી રહિતપણે કરાયેલો હોવો જોઈએ. વળી એ વિધિપૂર્વક કરવો જોઈએ. એટલે કે આ તપ દરમ્યાન કષાયનો સ્વભૂમિકાને ઉચિત નિરોધ કરવો જોઈએ, બ્રહ્મચર્યનું પાલન કરવું જોઈએ, જિનપૂજા કરવી જોઈએ, સાનુબંધ જિનાજ્ઞા પાળવી...
આ રીતે મૃત્યુંજય જપથી યુક્ત, વિધિસહિત પરિશુદ્ધ જે માસક્ષમણ કરવામાં આવે છે તે મૃત્યુનો ઘાત ક૨ના૨ હોવાથી તપોધનમુનિઓ વડે મૃત્યુઘ્નતપ કહેવાય છે.
પાપસૂદનતપ : સાધુદ્રોહવગેરે રૂપ જે તે તે તીવ્રપાપ, એને નજરમાં રાખીને- એનો નાશ કરવાની ગણતરીથી કરાતો તપ એ પાપસૂદન તપ છે. આ પણ મૃત્યુઘ્નતપની જેમ પરિશુદ્ધપણે વિધિપૂર્વક કરવાનો હોય છે. તથા આ તપ દરમ્યાનપણ ૩ મૈં અસિઞાસા નમઃ વગેરે રૂપ અનેકવિધ મંત્રજાપ પ્રચુર રીતે કરવાનો હોય છે. (અહીં મંત્રમાં અસિઞાસાય નથી પણ અસિઞાસા જ છે, તેથી ૐ નમઃ પાર્શ્વનાથાય... ચૈત્યવંદન વગેરેમાં જેઓ ચતુર્થાવિભક્તિનો આભાસ
