________________
બત્રીશી-૧૩, લેખાંક-૭૨
૭૭૧ આદરે છે તો વધુમાં વધુ એક પુદ્ગલાવર્ત કાળમાં તો શુદ્ધ થઈ જ જાય છે.
આ રીતે બારમી પૂર્વસેવા દ્વાત્રિશિકાની વિચારણા પૂર્ણ થઈ. આમાં પૂર્વસેવાના પૂજા, સદાચાર, તપ એને મુક્તિઅદ્વેષ આ ચાર અંગોની આપણે વિચારણા કરી. આ ચારમાં પણ છેલ્લો મુક્તિઅદ્વેષ એ જ પ્રધાન અંગ છે એ વાતની હવે તેરમી બત્રીશીમાં આગામી લેખથી વિચારણા કરીશું.
લેખાંક
(
૭૨.
બારમી બત્રીશીમાં યોગની પૂર્વસેવાના દેવ-ગુર્વાદિ પૂજન, સદાચાર, તપ અને મુક્તિઅદ્વેષ આ ચાર પ્રકારો જણાવ્યા. આમાંના પ્રથમ
ત્રણ આચારરૂપ છે, જ્યારે ચોથો પ્રકાર ભાવરૂપ છે, અને તેથી એ પ્રધાન છે. આ મુક્તિઅદ્દેષ કઈ રીતે પ્રધાન છે ? એ આ “તેરમી મુક્તિએષ પ્રાધાન્ય બત્રીશી” નામની બત્રીશીમાં વિચારવાનું છે. ટૂંકમાં એ વિચાર આ છે કે મુક્તિઅષની હાજરીમાં મુક્તિઉપાયોનું મલન થતું નથી.
આમાં મલન એટલે વિનાશનું કારણ. પ્રભુનાં દર્શન-પૂજનસ્તવન વગેરે સમ્યગ્દર્શનની આરાધના છે. વાચના-પૃચ્છના વગેરે પાંચ પ્રકારનો સ્વાધ્યાય એ સમ્યગ્રજ્ઞાનની આરાધના છે. સમિતિગુપ્તિ વગેરે સમ્યક્રચારિત્રની આરાધના છે. આ બધી આરાધના જીવને મોક્ષે લઈ જનાર હોવાથી મુક્તિના ઉપાયભૂત છે. આત્મામાં અનાદિકાળથી રહેલો મુક્તિનો દ્વેષ આ મુક્તિઉપાયનું મલન કરનાર છે. એટલે કે એના વિનાશનું કારણ છે. આ મુક્તિઉપાયનો વિનાશ બે રીતે સમજવો જોઈએ. (૧) આરાધના થઈ રહી હોવા છતાં એ
