________________
૮ ૨૭
બત્રીશી-૧૩, લેખાંક-૭૭ પણ અટકાવનાર હોવાથી સદનુષ્ઠાનના અભ્યાસને પણ ઘટાડનાર છે, વધારનાર નહીં. માટે જ વિષાનુષ્ઠાન વગેરેની વાતો જે યોગગ્રન્થોમાં આવે છે તેના અધિકારી તરીકે સધર્મ આચારોને અસ્થિમજ્જા જેવા બનાવી ચૂકેલા કુલયોગી અને પ્રવૃત્તચયોગી જીવોને જ કહ્યા છે, તદન્યને નહીં.
પણ આ ભૂમિકાને નહીં પામેલા જીવો તો વિષાનુષ્ઠાનાદિની વાત સાંભળીને ધર્મને જ ત્યાજય માની બેસે છે. આવું આજે જોવા મળે જ છે ને કે “ગમે તેટલી ભૌતિક આવશ્યકતા ઊભી થઈ હોય તો પણ ભગવાન પાસે તો ન જ મગાય... એ માટે ભગવદ્ ભક્તિ વગેરે તો ન જ કરાય.. એ તો વિષાનુષ્ઠાન થાય. આવી ભ્રાન્તિ ફેલાયેલી હોવાના કારણે, અચિજ્યચિન્તામણિતુલ્ય શ્રી અરિહંત પરમાત્માને પામેલા એવા પણ કેટલાક જૈનો ભૌતિક આવશ્યકતાઓ ઊભી થઈ હોય તો ભગવાનને છોડીને રાગ-દ્વેષમાં અટવાતા અન્ય દેવ-દેવીની ઉપાસનામાં લાગી જાય છે. આનું એક મહત્ત્વનું કારણ એ છે કે કેટલાક વક્તાઓએ અનધિકારી જીવો સમક્ષ પણ આ બધી વાતો જોરશોરથી કરવા માંડી. નિશ્ચયની વાતો... મોક્ષની વાતો... સોજી ને સુફિયાણી તો લાગે જ. વળી એમાં, વક્તાને “અમે સૂક્ષ્મતત્ત્વચિંતન કરનારા, નિશ્ચય-વ્યવહારને ચર્ચનારા, પરિણતિ સુધી પહોંચનારા, ઊંચી વાતો કરનારા...' આવી બધી રીતે અહંકારનું પોષણ થતું હોવાથી અને શ્રોતાને પણ “અમે ઊંચી વાતો સાંભળનારા.. બીજા બધા તો હજુ એકડિયા ક્લાસમાં છે..... એ રીતે અહંકારનું પોષણ થતું હોવાથી, તથા “કદાચ તપ-ત્યાગ ક્રિયા નહીં થાય તો ચાલશે... એ તો વ્યવહાર છે. આશય સુધારો-પરિણતિ સુધારો..' આવી વાતમાં કશું છોડવાનું ન રહેવાથી આવી વાતો ગમે જ. એટલે એનો પ્રચાર ચાલ્યો જેનું ઉપર કહેલું દુષ્પરિણામ આવ્યું.
