________________
બત્રીશી-૧૩, લેખાંક-૭૪
૭૯૫ “મુક્તિઅદ્વેષ ન હોય તો સંયમપાલનાદિથી મુક્તિઉપાયનું મલન થાય છે વગેરરૂપે નિષેધમુખે મુક્તિઅષનું પ્રાધાન્ય જણાવ્યું. હવે વિધિમુખે એ પ્રાધાન્ય જાણીએ. જે જીવને મુક્તિ પર, મુક્તિના ઉપાય પર અને મુક્તિમાર્ગની સાધના કરી રહેલા સાધક યોગીઓ ઉપર દ્વેષ નથી (એટલે કે અદ્વેષ છે) તે જીવોએ કરેલ ગુર્વાદિપૂજન જ ન્યાપ્ય છેઉચિત છે–પૂર્વસેવારૂપ બને છે. એટલે કે “મુક્તિઅદ્વેષ હોય તો ગુર્વાદિપૂજન પૂર્વસેવારૂપ બને છે, એ વિના નહીં આવો નિયમ છે, પણ “ગુર્વાદિપૂજન હોય તો મુક્તિઅદ્વૈષ પૂર્વસેવારૂપ બને છે એ વિના નહીં આવો નિયમ નથી. મુક્તિઅદ્વેષ તો ગુર્વાદિપૂજન વગેરે ન હોય તો પણ પૂર્વસેવારૂપ બને જ છે. માટે મુક્તિઅદ્વેષ પ્રધાન છે. આ કાળકૃત મુક્તિઅષની વાત છે, અચરમાવર્તવર્તી જીવે પુરુષાર્થથી કેળવેલા મુક્તિઅષની નહીં, એ જાણવું.
શંકાઃ જે જીવ પૂર્વસેવાના અંગોમાંથી તપ નથી કરતો પણ ગુર્વાદિપૂજન કરે છે, એને તપનો ભલે લાભ ન મળે, ગુર્વાદિપૂજનનો લાભ તો મળે જ છે. એમ જે જીવને પૂર્વસેવાનાં અંગોમાંથી મુક્તિઅદ્વેષ નથી (એટલે કે મુક્તિદ્વેષ છે) એ જીવને મુક્તિઅષનો લાભ ભલે ન મળે, પણ એ ગુર્વાદિપૂજન વગેરે જે કરે છે એનો લાભ તો એને મળવો જોઈએ ને !
સમાધાન : ગુરુદોષવાળાની સક્રિયા પણ લાભ માટે થતી નથી, કારણ કે સ્વલ્પ હોય છે, જેમ કે ભૌતસાધુને હણનારા ભીલનો તેને ચરણસ્પર્શનો નિષેધ. ભૌત આ એક વિશેષ પ્રકારનો સંપ્રદાય છે. એમના સાધુઓ આખા શરીરે ભભૂતિ લગાડે છે, અને હાથમાં મોરપીંછ રાખે છે. જંગલના કોઈક ભીલે ક્યારેક સાંભળ્યું હતું કે તપોધન સાધુઓને આપણો પગ લાગી જાય તો મોટો અનર્થ થાય છે.” એક વખત એને મોરપીંછની જરૂર પડી. ઘણી શોધ કરવા છતાં એ ન મળવા પર એને જાણવા મળ્યું કે ભૌતસાધુઓ પાસે મોરપીંછ
