________________
બત્રીશી-૧૨, લેખાંક-૭૧
૭૬ ૧ ગતિએ થઈ રહ્યો છે, એનો એ ક્રમે નોંધપાત્ર હ્રાસ થવામાં જેટલો પણ કાળ જોઈએ એના કરતાં પણ અનંતાનંતગણા પુદ્ગલપરાવર્તો પસાર થઈ ગયા છે. તે પણ એટલા માટે કે સંસાર, જીવ અને સહજમળ.. બધું જ અનાદિકાળથી છે. તો જેમનો એક નહીં, અનેક પુદ્ગલપરાવર્ત સંસારકાળ હજુ બાકી છે એવા પણ બધા જ ભવ્યાત્માઓને અલ્પમલત્વ, મુક્તિએષ વગેરે માનવું જ પડે. શું આ યોગ્ય છે ?
ઉત્તરઃ તમારો પ્રશ્ન ઉચિત છે. જેમ અનાદિકાળથી સંસાર, જીવ અને સહજમળ છે તેમ અનાદિકાળથી જ એનો હાસ પણ માની લેવામાં આવે તો પસાર થઈ ગયેલા કાળની કોઈ કમીના છે જ નહીં કે જેથી એક પણ ભવ્યજીવ અલ્પમલત્વ સુધી પહોંચી ન શક્યો હોય.
શંકા : આપણા ગ્રન્થોમાં (નવતત્ત્વપ્રકરણ વગેરેમાં) વાત આવે છે કે કેવલી ભગવંતને જ્યારે પણ પૂછવામાં આવે કે “આજ સુધીમાં કેટલા જીવો મોક્ષમાં ગયા ?” તો આ જ ઉત્તર તેઓ આપે છે કે “એક નિગોદનો અનંતમો ભાગ જ મોક્ષે ગયો છે.” અનંત પુદ્ગલપરાવર્ત પૂર્વે પણ આ જ જવાબ હતો, આજે પણ આ જ જવાબ છે ને અનંત પુગલપરાવર્ત પછી પણ આ જ જવાબ હશે. અલબત્ જીવો ક્રમશઃ મોક્ષમાં જવાના ચાલુ જ છે. છેવટે છ મહિને એક જીવ તો મોક્ષે જાય જ છે. આ ક્રમે અનંતાનંત પુગલપરાવર્તમાં તો અધધધ... કેટલા અનંતાનંતાનંત જીવો મોક્ષે ચાલ્યા ગયા હોય, અને છતાં જવાબ-નિગોદનો એક અનંતમો ભાગ. અનંતમા ભાગ પરથી અસંખ્યાતમાભાગ પર પણ એ રાશિ પહોંચતો નથી. આનો સૂચિતાર્થ સ્પષ્ટ છે કે એક એક નિગોદમાં રહેલા જીવોનો મૂળરાશિ એટલો - એટલો-એટલો-એટલો વિરાટ છે કે ગમે એટલા અનંતાનંતાનંત જીવો મોક્ષે જાય તો પણ એમાં નોંધપાત્ર ઘટાડો પણ થતો નથી. બસ આ જ રીતે સહજમળ મૂળમાં જ એટલો વિરાટ વિરાટ વિરાટ હોય કે
