Book Title: Subodh Labdhi Sanchay
Author(s): Labdhinidhan Charitable Trust
Publisher: Labdhinidhan Charitable Trust
Catalog link: https://jainqq.org/explore/022051/1

JAIN EDUCATION INTERNATIONAL FOR PRIVATE AND PERSONAL USE ONLY
Page #1 -------------------------------------------------------------------------- ________________ hIrAboLa-laNi sIcaya viyA sayitA eleii ja . - - - - lita karI che rA 1 kAma karI zakI Ai_ - Ii ja che El Es che ke A R 1 the ft. . ja te ja che ke te preraka - pU. pravartinI sA. zrI hemalatAzrIjI ma. sA. Page #2 -------------------------------------------------------------------------- ________________ || zrI zaMkhezvara - bhakti pArzvanAthAya namaH || || zrI anaMta labdhi nidhAnAya gautamasvAmine namaH / / zrI subodha-dhi-saMcaya zAsanaprabhAvaka 5.pU. A. deva zrImadvijaya labdhisUrIzvarajI ma.sA.nA sudIrgha 50 varSa saMyamaparyAyanI anumodanArthe zubhAzIrvAda zrI 108 pArzvanAtha mahAprAsAdanA preraka gacchAdhipati pa.pU. A. deva zrImad vijaya premasUrIzvarajI mahArAjA punita preraNA mAtRhRdayA pU. pravartinI sAdhvIjI zrI hemalatAzrIjI ma. prakAzaka zrI labdhinidhAna cerITebala TrasTa. khAnapura, amadAvAda. Page #3 -------------------------------------------------------------------------- ________________ muMbaI kopustakamAM lAbha lenAra bhAgyazALIo : (1) zrI kRSNanagara je. mU.pU.saMgha (jJAnakhAtAmAMthI) amadAvAda (2) zrIgaganavihAra zrAvikA upAzrayanA (jJAnakhAtAmAMthI) amadAvAda (3) zrImatI sonalabena yogezakumAra saMghavI madrAsa (4) zrImatI arUNAbena jazubhAI zAha (5) zrImatI pUnamabena satISabhAI zAha kenIyA-AphrikA (6) zrImatI dhIrajabena ratIlAla salota muMbaI (7) zrImatI varSAbena jagadIzabhAI dalAla (8) zrImatI jinamatIbena caMdrakAntabhAI zAha muMbaI (9) zrImatI pallavIbena harSadakumAra zAha (10) zrImatI dipIkAbena rohitabhAI zAha pAlanapura (11) zrImatI zilpAbena atulabhAI zAha amadAvAda prathama AvRti - mahA suda-3 vi.sa. 2056 vIra saM. 2526 nakala. :- 1000 - paThana - pAThanA prAptisthAna :- zrI lavivAnidhAna cerITebala TrasTa 4, zItalanAtha phaleTa, vibhAga-1, pahele mALe, vhAI senTara, khAnapura, amadAvAda. phona : papa04744 :- zrI nemi prinTarsa, amadAvAda.phonaH5505891 muMbaI mUlyA mudraka Page #4 -------------------------------------------------------------------------- ________________ divyakRpA zubhAziSa pa.pU.bhaktisUrIzvarajI ma.sA. pa.pU.premasUrIzvarajI ma.sA. divyAziSa vAtsalyadItA pa.pU.subodhasUrIzvarajI ma.sA. pa.pU.labdhisUrIzvarajI ma.sA. Page #5 -------------------------------------------------------------------------- Page #6 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ja sAdara samarpaNa che asIma upakArI vAtsalya vAridhi pa.pU. A.deva zrImadvijaya labdhisUrIzvarajI ma.sA. ke jeozrIno saMyama suvarNa mahotsava tAjetaramAM viDhayAranI virala vasuMdharA zrI zaMkhezvara mahAtIrthe paramapurUSAdAnIya zrI zaMkhezvaradAdAnI paramapAvana chatrachAyAmAM zrI 108 pArzvanAtha mahAprAsAda bhakitavihAranA prAMgaNamAM. bhAratabharanA samyagujJAnadAtA paMDitavaryo nA tridivasIya saMmelana, 51 choDanA udyApana, jIvadayA, sAdhamirka bhakti, sAdhu - sAdhvI bhagavaMtonI vaiyAvacca vi. anekavidha mahAanuSThAno temaja ATha mahApUjana, zAMtisnAtra Adi saha ekAdazAbdikA mahotsava khUba ja AnaMdollAsamaya vAtAvaraNa mAM, zatAdhika sAdhu sAdhvIjI bhagavaMto ane vizALa janamedanI nI upasthitimAM aitihAsika, jAjaramAna ane bhavyAtibhavya rIte saMpanna thayela che. mahAsuda-3 vi.saM. 20pa6ne tA. 9-2-2000nA parama maMgaladine pUjyazrIe saMyamaparyAyanA pa1 mAM varSamAM maMgalapraveza karela che. tyAre A aNamola prasaMge dIrdhasaMyamI jyotivid pa.pU. AcArya bhagavaMtazrInA karakamaLamAM A pustaka AdarabhAve arpaNa karIne ame dhanyatA anubhavIe chIe. lI. pravartinI sA. hemalatAzrIjI Adi parivAra Page #7 -------------------------------------------------------------------------- ________________ rika prastAvanA jaina dharmamAM keTalAka pustako ane prakaraNo nAnA hovA chatAM ghaNA upakAraka che, Avazyaka che, asarakAraka che. te jIvana upayogI hovAthI sAdhu sAdhvIjI bha. ane mumukSuo temaja zrAvaka-zrAvikAo tenuM aniza paThana-pAThana, ciMtana-manana kare che. AvAM sUtro prakaraNo athavA zatako nAme prasiddha che. AvAM pAMca sUtronA mULa zloka, saMskRta chAyA tathA tenuM gujarAtI bhASAMtara chapAvela che. kahevAya che ke "artha vagarano zloka lUNa vinAnA bhojana jevo che. jo sUtranA artha barAbara rIte samajaNapUrvaka manamAM ThasAvavAmAM Ave to ghaNo lAbha thaI zake A udezane vAcaka varga sArthaka karaze ja A pustaka mahApuruSoe varSo pahelAM chapAvela paraMtu hAlamAM alabhya hovAthI amo e punaH chapAvela che. vairAgyazataka ane Idriya parAjaya zatamAM keTalI mahAna bAbato pratipAdanakaravAmAM AvI che. A jagatanA tamAma padArtho nAzavaMta che. duHkhamaya che ane aneka prakAre pIDA karanArA che. mATe te vastuomAM nahi rAcatAM manuSya zAzvata sukha ApI zake tevI vastuomAM ramaNatA karavI. AyuSyano vizvAsa nathI. yauvana sadA TakatuM nathI lakSmI vIjaLInI mAphaka capaLa che. kharI rIte vAstavamAM ApaNe koI svajana nathI, ApaNe maraNane AdhIna chIe. jagatanA padArthomAM ja manuSyo rAcyA mAcyA rahe che Asakta rahe che te aneka rIte duHkhI thAya che. tathA potAnuM zAzvata ane rIyala (Real) svarUpa bhUlI jAya che. temane A jagatanA padArthonI asAratAno khyAla ApI satyamArga tarapha doravA e ISTa ane AdaraNIya che. pratyeka bhautikasukhamAM traNa avaguNa che. (1) te kSaNika che, asthira che duHkhagarbhita che. (2) te meLavyA pachI bIjA sukhanI AkAMkSA rahe che. (3) tenI prAptine arthe jIva rAtadina talape che. paraMtu te vastu maLatAM tenI mohakatA cAlI jAya che ane jIva bIjI vastu ke jemAMthI sukha maLe te mATe prayatnazIla bane che. AthI ja jagatanA tamAma padArtho pratye vairAgyabhAva khIlavavAno che. ane sAthe sAthe IndriyonA viSayo pratye vairAgyabhAva dhAraNa karI Indriyo upara jaya Page #8 -------------------------------------------------------------------------- ________________ meLavavAno che. - jo ApaNe ApaNI pAzavavRttio (Animal instincts)ne ApaNA svAdhIna na karI zakIe to pazuomAM ane ApaNAmAM koI bheda nathI ApaNe ApaNuM manuSyattva siddha karavAne Indriyone prathama vaza karavI. - jo manuSya ne AtmA ane tenA zAzvata guNo pratye rUci thAya to anitya padArthono tyAga karatAM tene duHkha thaze nahi. je manuSya hIro joyo che te kAcanA TukaDAmAM kema Asakata thaI zake? jeNe sUryano prakAza nihALyo che te AgIyAnA prakAzamAM kema lubdha bane ? A ja rIte ucca vastuo ane guNo pratye prema thavAthI halakI vastuono tyAga karavAnuM kAma ghaNuM saraLa banI jaze. huM koNa chuM? Who aml? huM zuddha chuM. siddha chuM. zAzvata chuM' A svarUpane jANavAthI Indriyo upara oTomeTIka kAbU AvI jaze. trIju sUtra che. : " saMbodha sittarI" teno prathama ja zloka lekhakanA hRdayanI vizALatA puravAra kare che. seyaMbaro ya AnaMbaro ya buddho a ahava atro vA | samabhAva bhAviappA laheI mukaM ne saMdeho || arthAt Aye zvetAMbara hoya athavA digaMbara hoya bauddha hoya athavA anya koI dharmIno hoya paNa jeno AtmA samabhAvathI bhAvita hoya te mokSa pAmaze. manuSya adhyAtmamArgamAM AgaLa vadhavuM hoya te A samabhAvano guNa khIlavavo joIe. te ja sUtranA 1ramAM zlokamAM lakhela che. daMsaNabhaddo bhaddo daMsaNabhadrassa natyi nivvANa / sijheti caraNarahiA daMsaNarahiA na sikjhati . arthAt : je jIva samyakattvathI bhraSTa thAya che te sarvathA bhraSTa thAya che. darzanathI bhraSTa thanArane mATe nirvANa nathI. cAritrathI rahita manuSyo paNa siddhine pAme che paNa darzanathI rahita manuSyo kadApi siddhi pAmatA nathI. A ja sUtranA rUpamAM zlokamAM kahela cheke niMdA ane prazaMsAmAM, mAna ane apamAnamAM samatolavRtti rAkhatAM zIkhavuM joIe atre sUtrakAra kahe che ke je vyakita manane samajAve rAkhI zake che te ja zAMti anubhavI zake che koI bAbata Page #9 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sthAyI nathI tene mATe harSa zoka nahi karatAM manane sthira rAkhavAno prayatna karavo. AvA to aneka zloko che, causaraNa payatro ane Aura paccakhANa payatrA vyaktinA aMtakALe vAMcavAmAM Ave che. arihaMta siddha, sAdhu ane kevaLI prarUpita dharma A cAra ja manuSyane aMtakALe zaraNarUpa che. A vAta satya che. tenI upara zraddhA jAge mATe A sUtronuM vAraMvAra paThanapAThana karavAnuM che. A cAra zaraNano vAraMvAra vicAra karavAthI aMtakALe tenuM smaraNa zAMti ApanAru ane bodhajanaka nIvaDe che. Aura paccakhANa payatrAmAM Atura (rogI) manuSyane karavA yogya pratyAkhyAnanuM varNana che. temaja maraNa vakhate judA judA jIvonI kevI sthiti thAya che temAM samAdhi kema rAkhavI? tenuM varNana che. Ama prathamathI ja taiyArI karavAmAM Ave to samAdhi aMtakALe prApta thAya che. niyamita A pAMce sUtrono svAdhyAya karavAthI, vAMcana, manana, ciMtana, pariziyana, adhyayana karavAthI manovRtti samabhAvathI puSTa thAya che, vizuddha AtmasvarUpa pratye sneha jAgrata thAya che. saMsAranA mohajanaka prasaMgomAM jIvAtmA lolupa thato nathI mumukSu AtmAonuM jJAnabA tapobaLa vRddhi pAmI ratnatrayI ArAdhanA karavA ujamALa * bane che. saMsAranI asAratAnuM svarUpa samajAya che. ane aMtakaraNamAM gupta rUpe rahelA doSonI jANa thAya che. mithyAtvano aMdhakAra nAza pAme che. temaja doSone dUra karavAnI prabaLa bhAvanA jAgavAthI samyaka darzanano prakAza jhaLahaLI uThe che. A pustaka dvArA vAcakavarga samyaphajJAna meLave ane saMsAraparibhramaNathI aTakI aMtasamaye suMdara ArAdhanA karI devadurlabha mAnavajanmane sArthaka karI paraMparAe mokSasukha ne prApta kare eja abhyarthanA. jinavacana virudhdha kaMIpaNa lakhAI gayuM hoya to micchAmi dukkaDuM li. lablizizu muni zIlaratna vijya vi. sa. 2056, mahAsuda-5, tA. 8-2-2000, zaMkhezvara. Page #10 -------------------------------------------------------------------------- ________________ agaNita guNonA mAnasarovaramAM kalahaMsa sAmA pa. pU. A. bha. zrI lalivarIzvarajI ma. sA. banAsanA pANInI AjubAju dhumatI dhumarI letI, lIlIchama ane dharmaArAdhanAnA jIvaMta dhabakArathI dhabakatI banAsakAMThAnA lohANA gAmanI dhanyadharAe vi.sa. 1989nA Aso suda-6 nI sonerI suprabhAte pratiSThA saMpanna rAyacaMdabhAI ane dharmaniSTha susaMkArI kaMkubenanI ratnakulIe eka pucakSaNe mahAtejasvI lalATa ane bhavya mukhamudrA dharAvatA putraratnanuM punita avataraNa thayuM. jethI kuTuMba parivAramAM AnaMdanI lahero laherAvavA lAgI ane mAtApitAe yathA nAma tathA guNAH evuM lahecaMda nAma pADayuM. vicakSaNa, kartavyaniSTha ane mamatAmayI mA e dharmakarmanA marmanuM samajaNapUrvaka zikSaNa ApI guNadIpakamAM adhyAtmatejanuM siMcana karyuM. Ama mAtA-pitAe laheracaMdane zaizavakALathI ja ziSTa saMskArothI saMskArita karyA. kizoravayamAM ja deva saMketathI AtmasaMzodhananA vijJAnanI jhaMkhanA jAgI ane e utkaTa bhAvanA pa.pU. A.bha. zrI bhaktisUrIzvarajI ma.sA. ane bAMdhavabelaDI pU. mu. zrI premavijyajI ma. ane pU.mu. zrI subodhavijyajI ma. nA gurUgamathI vikAsa pAmI ane AtmavikAsanA abhiyAnamAM pracaMDa purUSArthano yajJa mAMDyo. vi.saM. 2006 mahAsuda-3 nA divase AtmamAMgalyanI keDIe prayANa karI paMcamapadane grahaNa karavA dvArA pU. munizrI labdhivijayajI banI pU. muni zrI subodhavijayajI ma. nA caraNomAM jIvana samarpita karyuM. asAdhAraNa vidvatA ane pracaMDa purUSArthathI munizrIe nyAyakaraNa, kAvya, tarka, sAhitya, jyotiSa, vigereno vistRta abhyAsa karyo. pU. munizrInI samyaka preraNAthI thayela jinazAsana prabhAvanA vividha satkAryone, ane apUrva yogyatAne nihALIne jAmanagaranA zrI devabAga jaina saMghanI vinaMtIthI saMvata 2030 mAgasara suda-panA zubha divase gaNipadavI pradAna karAI. Page #11 -------------------------------------------------------------------------- ________________ A padavI bAda gaNi lablivijayajIne pU. gurudevazrInI hRdayamananI aMtaraMga bhAvanAthI pUnAmAM zrI AdinAtha sosAyaTImAM saMvata 2032 mahAvadI 14nA roja paMnyAsa padavIthI vibhUSita karavAmAM AvyA. sAthe sAthe vi.saM. 2032 phAgaNa suda-2nA divase punA mukAme sUripada temaja saMghanuM sUkAna soMpavAmAM AvyuM. pUjyazrIe saMyamajIvananA pAMca-pAMca dAyakAnA sUvarNa yuga (golDana pIrIyaDa) mAM tanatoDa purUSArthathI zAsana unnatinA aneka kAryo karela che. - pUjyazrI dvArA aitihAsika kArya : jina zAsananA utkarSamAM pAyAnI ITa rUpe banelI "zrI jaina dharma tattvajJAna pracAraka pariSada'nI sthApanA karI. bhAratavarSanA paMDitavaryo, zikSaka, zikSikAone saMgaThananA eka sUtre bAMdhelA che. Ama, jJAnanI jyota javalaMtarAkhavA zAsanarUpI koDiyAmAM tela' pUravAnuM vIsamI sadInuM aitihAsika, advitIya kAma karyuM che. 0 zAsanaprabhAvaka pU. gurudevazrI ! jinAlaya, upAzraya, AyaMbilazALA, pAThazALA Adi nirmANa aneka zrI saMghamAM bhakitayuvaka maMDaLanI sthApanA temaja cha'rI pAlita saMgha, upadhAna tapa Adi aneka vidha zAsanaprabhAvanAnAM kAryo karela che. ahiMsAmUrtipU. gurudevazrI!: banAsakAMThAnI dharmanagarI tharA cAturmAsamAM pAMjarApoLa utkarSa mATenA virala koTinA AyojanamAM udAradila zrAvakazrAvikAoe bhAre ullAsa saha potAnI saMpattinuM dAna karyuM Ama tharA, samI, gaDhaDA, viramagAma, rAdhanapura Adi aneka pAMjarApoLamAM abola prANIone abhayadAna temaja jIvadayAnA anekavidha kAyanA digaMtavyApI toraNo baMdhAyA che. vAtsalyamUrtipU. gurudevazrI!: sAdhamikonA sahodara pUjyazrI guNasahAya dvArA sAdhamikone Arthika kSetre pagabhara ane mAnasika kSetre samAdhisabhara banAvavAnuM anupama kArya karI rahyA che. Page #12 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 0 dIkSA dAnavIra pU. gurudevazrI ! : jeozrIe anekAneka mumukSuonA jIvanamAM tyAganI tamannA ane vairAgyanI velaDI vikasAvI saMyamanI surabhi prasarAvI che. preraNAmUrtipU. gurudevazrI!: pavitratama preraNAnI paraba samAna pUjyazrInA pagalAM jyAM jyAM thatA tyAM tyAM zraddhA, sAttvikatA ane zUravIratAnA triveNI saMgame zUnyamAMthI sarjana thAya che. pUjyazrIe gahanaviSayone paNa khUba ja prabhAvI ane saraLa zailImAM rajU karavA dvArA hajAronA avaLA rAhane pheravI nAkhela che. * he anaMta upakArI gurudevazrI!: Apa to jagatanuM javAhIra, bhAratanuM bhUSaNa, gujarAtanuM gaurava, vasuMdharAnuM vAtsalya, rAyacaMdabhAInuM ratana, kaMkubAInA kohinUra, zAsananA zaNagAra, AcAravaMte aNagAra, amArI jIvana-- naiyAnA nAvika, amArA saMyamazilpanA zilpI ane amArI jIvanamaMjhIlanA sathavAra cho! 0 he lokalADIlA gurudevazrI 1 : vikrama saMvata 2056 mahAsuda-3, maMgaLavAranI svarNima suprabhAte jyAre sahasrarazminuM prathamakiraNa dharatIne zaNagAravA thanaganI rahyAM che. paMkhIono madhura kalarava vAtAvaraNane pulakita ane prasannatA bharyuM banAvI rahyAM che. prAtaH vaMdanAnA maMgala ghaMTAravanuM sumadhura saMgIta bhaktonA haiyAne hele caDAvI rahyuM che tyAre ApazrI saMyamajIvananA 50 varSa paripUrNa karI 51 mAM varSamAM pAvana praveza karI rahyA cho e maMgala ghaDIe aMdhakArabharyA amauramAM ApazrInuM kRpAkiraNanuM teja prApta karI caitanyanA paramAnaMdanI keDI para prayANa karavA kartavyazIla banIe eja.... hAdirka bhAvanA. lI. ApazrIno kupAkAMkSI mu. zIlaratnavijayanI vaMdanAvalI Page #13 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 0 anukramaNikA. naMbara viSaya 1 vairAgya zataka....... 2 iMdriyaparAjayazataka............57 3 saMbodha sattarI .................. 112 4 cauzaraNa payanno ............... 178 5 AurapaccakravANapayano ....210 Page #14 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 3 1 6 5 2. / 10 // zrI vairAgyazatakam / / (bhUgamane bhASAntara sahita.) ___yyyyy saMsAraMmi asAre, natthi suhaM vAhiveaNApaure / 7 3 8 11 128 jANaMto iha jIvo, na kuNai jiNadesiyaM dhammaM // 1 // saMsAre sAre nAsti sukhaM, vyAdhivedanApracure / jAnaniha jIvo, na karoti jinadezitaM dharmam // 1 // artha: sAra rahita tathA vyAdhi (zarIra saMbaMdhi duHkha) ane vedanA (mana saMbaMdhi du:kha) vaDe bharelA A saMsAramAM sukha nathI ema jANatAM chatAM paNa jIva jInezvaranA prarUpelA dharmane karato nathI ajjaM kalaM paraM parAriM, purisA ciMtaMti atthasaMpattiM / aMjaligayaM va toyaM, galaMta mAuM na picchaMti // 2 // adya kalpe parasmin paratarasmin, puruSAzcintayantyartha saMpatim / aMjaligatamiva toyaM, galadAyurna pazyanti // 2 // 8 10 9 11 12 13 14 Page #15 -------------------------------------------------------------------------- ________________ artha : mUDha purUSo Aja kAla pahora (Avato bIje varSa) ane parAra (Avate trIje varSe) dhananI prAmi (dhana maLaze ema) ciMtave che, arthAt Aja nahiMto kAle, kAle nahiMto bIje varSe, ne bIje varSe nahiMto trIje varSe dhananI prApti thaze ema AzAmAM ne AzAmAM divaso gumAve che, paraMtu te mUDha purUSo hathelImAM rahelA pANInI peThe kSaya thatA potAnA AyuSyane jotA nathI. jaM kalle kAyavvaM, taM ajjaM ciya kareha turmaannaa| 11 10 9 13 12 14 bahuvigyo hi muhutto, mA avaraNhaM paDikneha // 3 // yatkalye kartavyaM, tadadyaiva kurudhvaM tvaramANAH / bahuvighna eva muhUrto, mA'parAhaM pratIkSvadhvam // 3 // artha : he prANIo ! je dharma kArya kAle karavA yogya hoya tene nizcaya Ajeja utAvaLathI karo, kAraNa ke muhUrta (be ghaDIno kALa) paNa ghaNAja viddhavALo che (arthAt eka muhUrtamAM paNa aneka vibo AvI paDe che. mATe je dharma kArya pahelA pahoramAM karavAnuM hoya tene pAchale pahora karIzuM ema dhArI vilaMba na karo. 4 hI ? saMsArasahAvA-cariyaM nehANurAyarattAvi / 3 5 6 7 8 9 10 je pubaNhe diTTA, te avaraNhe na dIsaMti // 4 // Page #16 -------------------------------------------------------------------------- ________________ hI ! saMsArasvabhAvAcaritaM snehAnurAgastkA api / __ye pUrvAhe ddaSTAste'parAhe na dRzyante // 4 // artha: saMsAranA svabhAvanuM AcaraNa dekhIne mane ghaNoja kheda thAya che, kAraNa ke premabaMdhane karI baMdhAyelA evA je svajanAdikane prAtaHkALamAM dIThA hoya te (svajanAdika) pAchA sAMje dekhAtA nathI. 2 3 1 mAsuahajaggiabbe, palAiabbaMmikIsavisameha ? / 12 13 7 8 9 10 11 tinigaMI 3punama, ropa ma ga ga maTyUjha mA svapita jAgaritavye, palAyitavye kasmAd vizrAmyatha ? / trayo janA anulagnA, rogazca jarA ca mRtyuzca // 5 // artha : he prANIyo ! jAgavAne sthAne sUI na raho (arthAt dharmakAryamAM pramAda na karo). ane nAsavAnI jagyAe visAmo kema karo cho ? (arthAt A saMsAra nAsavAnI jagyA che to temAM nirAMte kema besI rahyAA cho?) kAraNa ke roga, vRddhAvasthA, ane mRtyu e traNa jaNA tamArI pAchaLa lAgyA che. tamArI pAchA, kAraNa ke rovAnI jagyA che divasanisAghaDimAlaM, AisalilaM jiANa dhitUNaM / caMdAiccabar3allA, kAlarahaTTa bhamADaMti // 6 // Page #17 -------------------------------------------------------------------------- ________________ divasanizA ghaTImAlayA, Ayu:salilaM jIvAnAM gRhItvA / caMdrAdityabalivardI, kAlA'rahaTTaM bhramayata: // 6 // artha : caMdra ane sUrya rUpI baLado divasa rAtri rUpI ghaDAnI paMktiyo vaDe jIvonAM AyuSyarUpa pANIne grahaNa karI kALarUpI reTa (arahaTa) ne uMce nIce bhamAve che (arthAt uce devAdigatimAM ane nIce narakAdi gatimAM pherave che). 6 8 7 9 11 10 12 15 13 14 sA natthi kalA taM natthi, usahaM taM natthi kiMpi vinnANaM / jeNa dharijjai kAyA, khajaMti kAlasappeNaM // 7 // sAnAstikalA tannAstyauSadhaM, tannAsti kimapi vijJAnam / yena dhAryate kAya:, khAdyamAna: kAlasarpaNa // 7 // artha: he bhavya jIvo! kALarUpI sarSe khAvA mAMDelI kAyA jenA vaDe dhAraNa karIe (rAkhI zakIe) tevI 72 kaLAmAMnI koI paNa kaLA nathI, tevuM koI auSadha nathI, ane tevuM koI vijJAna (zilpa cAturI) paNa nathI. arthAt kAgavaDa nAza pAmatI kAyAne bacAvI zako tevI koI vastu vA upAya nathI. dIharaphaNiMdanAle, mahiarakesaradisAmahadalille / o.! pIar3a kAlabhamaro, jaNamayaraMdaM puhaviSaume // 8 // Page #18 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 4 dIrghaphaNIndranAle, mahIdharakesare dizAmahAdale / o ! pibati kAlabhramaro, janamakaraMdaM pRthvIpadme // 8 // artha : ghaNI khedanI vAta che ke kALarUpI bhramara *khkhoTo zeSanAgarUpI nAkhavAnA, parvatarUpa kesarAvALA, ane dizArUpa sphoTA patravALA pRthvirUpa kamaLamAM rahelA janarUpI makaraMdane (jIva-lokarUpI rasane) pIe che. 5 1 2 chAyAmiseNa kAlo, sayalajiANaM chalaM gvsNto| - 7 8 9 10 11 12 13 pAsaM kahavi na muMcar3a, tA dhamme ujjamaM kuNaha // 7 // ___ chAyAmiSeNa kAlaH, sakalajIvAnAM chalaM gaveSayan / pArzvakathamapi na muMcati, tasmAd dharme udyamaM kuruMdhvam // 9 // artha : he bhavyaprANiyo ! chidrane khoLanAro kALa zarIranI chAyAne mize (bdAne), sarva jIvonAM paDakhAMne koI paNa prakAre mUkato nathI (arthAt jIvonA zarIranI chAyA jema zarIranI sAthe ne sAthe ja rahe che tema tema kALa paNa niraMtara sarvajIvonI pAchaLa lAgeloja che.) mATe dharmane viSe udyama karo. *"zeSanAgarUpI nAkhavAnA" e vacana lokaprasiddhinI apekSAe jANavuM anyathA zeSanAga pRthvIne dhAraNa karI rAkhI che evI mAnyatA jainadarzananI nathI. Page #19 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 1 4 kAlaMmi aNAie, jIvANaM vivihakammavasagANaM / 9 8 10 11 taM natthi saMvihANaM, saMsAre jaM na saMbhava // 10 // kAle'nAdike jIvAnAM, vividhakarmavazagAnAM / tannAsti saMvidhAnaM, saMsAre yanna saMbhavati // 10 // artha : Adi rahita (kALa, karma, jIva, ane saMsAra e sarvanuM anAdipaNuM che.) kALacakramAM paribhramaNa karatA ane aneka prakAranA karmane vaza thayelA jIvone tevo koI saMvidhAna (ekendriyAdika bheda) nathI ke je saMsAramAM jIvone prApta na thayo hoya. arthAt saMsAramAM jIvo ekendriyAdika sarva bhedone pAmI cUkayA che. baMdhavA suhiNo savve, pia mAyA putta bhAriyA / peavaNAo niattaMti, dAuNaM salilaMjaliM // 11 // vAMdhavA : suhRda: sarve, mAtA pitaro putra maryAdA pretavanAnnivartate, dattvA salilA'jjhalim // 11 // artha : he jIva ! baMdhuo, mitro, mAtA, pitA, putra, ane strI e sarve mRtyu pAmelA manuSyane pANInI aMjali ApIne smazAnathI pAchA ghera Ave che, (parantu temAMnuM koI maraNa pAmelA manuSyanI sAthe jatuM nathI). Page #20 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (AryAvRttam) vihaDaMti suA vihaDaMti, baMdhavA vallahA ya vihaDaMti / 10 13 14 15 12 * 1 ra ikkokahavinavihaDai, dhammorejIvajiNabhaNio // 12 // vighaTante sutA vighaTante, bAndhavA vallabhAzca vighaTante / ekaH kathamapi na vighaTate, dharmo re jIva ! jinabhaNitaH // 12 // martha : remajJAnI ! putra putriyono viyoga thAya che; - svajanano viyoga thAya che, ane vhAlI strIyono paNa viyoga thAya che, parantu he jIva! jInezvare kahelA dharmano kayAre paNa viyoga thato nathI. arthAt A jIvane sAcuM sagapaNato dharmanuM ja che. *AgAthAmAM "re"evuM adhama saMbodhana mUkayuM che tenuM kAraNa e che ke A jIvane dharmavinA koIpaNa sahAyakArI nathI to paNa tene mUkIne bIjAne (svajanAdikane) sahAyakArI mAnI beTho che mATe. aDakammapAsabaMddho, jIvo saMsAracAraai tthaai| aDakammapAsamukko, AyA sivamaMdire ThAi // 13 // aSTakarmapAzabaddho, jIva: saMsAracArake tiSThati / aSTakarmapAzamukta, AtmA zivamaMdire tiSThati // 13 // Page #21 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 5 artha : he Atman ! ATha karmarUpI pAzavaDe baMdhAyelo jIva saMsArarUpI kedakhAnAmAM (baMdikhAnAmAM) rahe che, ane ATha karmarUpI pAzathI mUkAyalo AtmA mokSamaMdiramAM rahe che. 2 3 4 vihavo sajjaNasaMgo, visayasuhAI vilaaslliaaii| naliNIdalagga gholira, jalalava paricaMcalaM sabaM // 14 // vibhavaH sajjanasaMgo, viSayasukhAni vilAsalalitAni / nalinI dalAgraghUrNayitR-jalalavaparicaMcalaM savaM // 14 // artha : vibhava eTale lakSmI, tathA mAtA, pitA, bhAI, bhAryA vagereno saMbaMdha, ane vilAsa karIne suMdara evAM viSayasukha e sarva kamalinInI pAnanA agrabhAgapara ghumarAtAM eTale rahelAM pANInA biMdu jevAM atizaya caMcaLa che. * ahiM ekaja gAthAmAM nIva ane mAtmA evA be zabda mUkyA che tenuM kAraNa e che ke ATha karmasahita hoya paTTa. te nIva ane ATha karmarahita hoya te mAtmA kahevAya che. . taM kattha balaM taM kattha, jubbaNaM aMgacaMgimA katthaH / sabba maNicvaM picchaha, diTuM naTTe kayaMteNa // 15 // 13 14 10 11 9 Page #22 -------------------------------------------------------------------------- ________________ tat kutra balaM ? tatkutra, yauvanaM ? aMgacaMgimA kutra ? / sarvamanityaM pazyata, ddaSTaM naSTaM kRtAntena // 15 // artha : he prANiyo ! te zarIranuM baLa kayAM gayuM ? te jAvAnIpaNuM kayAM gayuM? ane te zarIranuM suMdarapaNuM paNa kyAM gayuM? mATe je prathama dIThuM hatuM te yamarAjAe nAza karyuM e pramANe sarva vastuonuM anityapaNuM jAo. arthAt anitya vastuno vicAra karo. ghaNakammapAsabaddho, bhavanayaracauppahesu vivihaao| pAvai viDaMbaNAo, jIvo ko ittha saraNaM se // 16 // ghanakarmapAzabaddho, bhavanagaracatuSpatheSu vividhAH / prAti viDaMvanA, nava: voDatra zara" tarasya? gaddA artha : he prANI ! nibiDa karmarUpI pAzathI baMdhAyelo jIva saMsArarUpI nagaranA cAra gatirUpa cauTAmAM aneka prakAranI duHkhadAyaka viTaMbanAo pAme che te kAraNa mATe saMsAramAM te prANInuM rakSaNa karanAra koNa che ! arthAt rakSaNa karanAra koI nathI. viTI nagaranA cAra nibiDa kapI , ghoraMmi gambhavAse, kalamalajaMbAlaasuibIbhacche / vasio aNaMtanutto, jIvo kammANubhAveNa // 17 // Page #23 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 10 ghore garbhavAse, kalamalajaMbAlA'zucibIbhatse / uSito'naMtakRtvo, jIvaH karmAnubhAvena // 17 // artha : jIva bhayAnaka peTamAM rahelA dravyanA (padArthanA) samUharUpa kAdavavaDe azucI ane bIbhatsa eTale kamakamATa bharelA garbhavAsamAM zubhAzubha karmanA prabhAve anaMtIvAra rahelo che. culasIr3a kIra loe, joNINaM pamuhasayasahassAI / ikvikkaMmi a jIvo, aNaMtanutto samuSpanno // 18 // caturazItiH kila loke, yonInAM pramukhazatasahastrANi / ekaikasyAM ca jIvo'naMtakRtvaH samutpannaH // 18 // artha: lokamAM nizca jIvonI utpattinAM sthAnaka (corAzI pramukha lAkha eTale) coryAzI lAkha ja che. ane te corAzI lAkha yonimAMnI pratyeka(ekaeka)yonimAM jIva anaMtavAra utpanna thayo che. mAyapiyabaghUhi, saMsAratthehiM pUrio loo| 5 7 8 9 10 8 bahujoNinivAsIhiM, naya te tANaM ca saraNaM ca // 19 // mAtA-pitR-bandhubhiH, saMsArasthaiH pUrito lokaH / bahuyoninivAsibhiH, naca te trANaM ca zaraNaM ca // 19 // Page #24 -------------------------------------------------------------------------- ________________ artha : saMsAramAM rahelA ane ghaNI eTale coryAzI lAkha jIvayonimAM nivAsa karIne rahelA mAtA-pitA ane baMdhuo vaDe ja A lokapUrelo che, ane te sarve lhArUM rakSaNa karanAra nathI temaja tvane teo zaraNa karavA yogya paNa nathI. (kAraNa ke jeo poteja baMdhanamAM paDayA hoya teo bIjAne zI rIte choDave?). jIvo vAhivilutto, sapharo iva nijjale taDaphaDai / 8 9 11 12 10 :. sayalovijaNopicchaD, kosakkoveaNAvigame // 20 // jIvo vyAdhiviluptaH, zaphara iva nirjale taDapphaDayati / saMto nana: zyati, : zatte venAviyate zArI artha : vyAdhivaDe upadrava pAmelo jIva jaLarahita pradezamAM (sthAnamAM) mAchalAnI peThe taraphaDe che, ane te taraphaDatA prANIne sarve loka dekhe che. parantu tenI vedanAno nAza karavAne koNa samartha thAya ? arthAt vedanAno nAza karavAne jagatamAM koIpaNa samartha nathI. 12 10 8 mA jANasi jIva tumaM, puttakalattAi majjha suhheuu| niuNaM baMdhaNameyaM, saMsAre saMsaraMtANaM // 21 // mA jAnIhi jIva ! tvaM putrakalatrAdi mama sukhahetum / nipuNaM baMdhanametat, saMsAre saMsaratAm // 21 Page #25 -------------------------------------------------------------------------- ________________ artha: he jIva! putra tathA strI vagere mhAre sukhanuM kAraNa thaze ema tuM na jANIza. kAraNa ke saMsAramAM bhramaNa karatA jIvone e putra ane strI vigere ulaTAM adhika baMdhanarUpa thAya che. 5 13 6 8 9 11 7 12 10 jaNaNI jAyai jAyA, jAyA mAyA piyA ra 3mAvatyA saMsAre, mUvama satranIvANuM rararI jananI jAyate jAyA jAyA mAtA pitA ca putrazca / anavasthA saMsAre, karmavazAt sarvajIvAnAm // 22 // artha: saMsAramAM karmanA vazathI sarvajIvonI anavasthA thAya che, eTale eka jAtanI sthiti rahetI nathI. jemake mAtA anyabhavamAM strIrUpe, strI mAtArUpe, pitA putrarUpe ane putra pitArUpe thAya che. 11 9 10 14 12 13 17 15 16 20 18 19 na sA jAi na sA joNI, na taM ThANaM na taM kulaM / 5 6 7 8 1 2 3 4 na jAyA na muA jattha, sabbe jIvA aNaMtaso // 23 // na sA jAtirna sA yoni, na tatsthAnaM na tatkulam / na gAtA ja mRtA tri, sarva navA 3naMtaza: rarUA artha : jyAM sarva jIvo anaMtIvAra utpanna thayA ane maraNa nathI pAmyA evI koI paNa jAti nathI, yoni nathI, sthAna nathI, ane Page #26 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 13 kuLa paNa nathI. (arthAt pUrva kahelAM jAti vagere sarva sthAnakomAM dareka jIva anaMtIvAra utpanna thayo che ane maraNa paNa pAmyo che.) 3 4 5 1 2 taM kiMpi natthi ThANaM, loe vAlaggakoDimittaMpi / 7 11 8 9 10 12 natya na nIvA vaDuto, muhar:vaparaMparaM pattA dhorI tat kimapi nAsti sthAnaM, loke vAlAgrakoTimAtramapi / yaMtra na nIvA vahuza:, susvaduHparaMparAM prACA: riphA artha : A lokamAM vALanA agrabhAganA cheDA jeTaluM tevuM koIpaNa sthAna nathI ke jyAM jIvo ghaNIvAra sukhaduHkhanI paraMparAne na pAmyA hoya. (arthAt A jIva sarvasthAne sukhaduHkha bhogavI Avyo che.) 2 3 4 5 savvAo riddhIo, pattA savvevi sayaNasaMbaMdhA 1 1 7 12 11 8 10 9 saMsAre to viramasu, tatto napha muLati JabALa ro sarvA RddhayaH prAptAH sarve'pi svajanasaMbaMdhAH / ', saMsAre tasmAd virama, tato yadi jAnAsyAtmAnam // 25 // artha : he jIva ! tuM saMsAramAM sarva Rddhiyo ane sarva svajana saMbaMdha pAmI cukayo che mATe have jo AtmAne jANe che to te Rddhi vigerethI virAma pAma. (arthAt Rddhi vigereno tyAga kara.) Page #27 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ego baMdhai kammaM, eho vhbNdhmrnnvsnnaaii| visahaibhavaMbhibhamaDai, egucciyakammavelavio // 26 // eko bajAti karma, eko vadha-bandha-maraNa-vyasanAni / - viSahate bhave bhrAmyati, eka eva karmavaMcitaH // 26 // artha : jIva ekaloja jJAnAvaraNIyAdi karma bAMdhe che. tathA jIva ekaloja vadha baMdhana ane maraNAdi kaSTone(duHkhone) sahana kare che, ane nizcaya karmavaDe ThagAyalo jIva ekalo ja saMsAramAM bhramaNa kare che. anno na kuNai ahiyaM, hiyapi appA karei na hu anno / 11 12 13 14 15 16 aNpakayaM suhadukkhaM, bhuMjasi tA kIsa dINamuho // 27 // anyo na karotyahitaM, hitamapyAtmA karoti naivA'nyaH / AtmakRtaM sukhaduHkhaM, bhuMkSe tata: kasmAddInamukhaH // 27 // martha : hai 94 ? mITho 655L mAhita (maniSTa) :rato nathI, temaja hita paNa AtmAna kare che paraMtu nizca bIjo koI hita karato nathI ane AtmAe karelA sukhaduHkhane AtmA poteja bhogave che to tuM dIna mukhavALo kema thAya che? Page #28 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 2 3 5 4 bahuAraMbhaviDhattaM, vittaM vilasaMti jIva sayaNagaNA / 15 7 10 F 9 taLithapAvAM, gaLuhati puLo tumaM ceva rA bahyAraMbhA'rjitaM, vittamanubhavanti jIva ! svajanagaNAH / tajjanitapApakarma, anubhavasi punastvameva // 28 // artha : he jIva ! ghaNA AraMbhathI upArjana karelA dhanavaDe mAtA pitA bhAI strI ane putra vagere svajanano samUha vilAsa kare che, ane te AraMbha vaDe utpanna thayelA pApa karmane tuM ekaloja anubhava karIza. arthAt narakAdikamAM te pApanuM phaLa tuM ekaloja bhogavIza. 4 2 5 7 ahaduHkkhiyAiMtahabhu-vikhayAiMjahaciMtiyAiMDiMbhAI / 13 6 3 9 11 12 10 1 tahovuMpinagappA, viiitaonIAiLamo ra65 atha duHkhitAstathA, bubhukSitA yathA cintitA DimbhA: / tathA stomapi nAtmA, vicintito nIva ! viM maLyAma ? ||27mA 14 15 artha : he jIva ! mohane vaza thayelA teM jema AmhArAM bALaka have du:khI che, temaja bhukhyAM che, ema rAtri divasa ciMtavana karyuM che, parantu tevI rIte te potAnA AtmAne lagAra paNa ciMtavyo nathI, mATe tane zuM kahIe ! Page #29 -------------------------------------------------------------------------- ________________ khaNabhaMguraM sarIraM, jIvo anno ya saasysruvo| 12 9 11 10 kammavasA saMbaMdho, nibbaMdho ittha ko tujjha // 30 // kSaNabhaMguraM zarIraM, jIvo'nyazca shaashvtsvrupH| karmavazAt saMbandho, nirbandho'tra kastava ? // 30 // artha : he jIva ! A zarIra to kSaNabhaMgura eTale kSaNamAM nAzapAmavAnA svabhAvavALuM che, ane zAzvatasvarUpavALo evo jIva to zarIrathI jAdo che, tene karmanA AdhInapaNAthI zarIranI sAthe saMyoga thayo che, mATe e zarIramAM tyAre zo nibaMdha eTale muObhAva che ? 2 3 4 5 6 7 8 9 10 kahaAyaMkahacaliyaM, tumaMpikahaAgaokahagamihI ? / 11 12 13 1 14 16 15 3jurgApa na thANa, nIva ! TuMva go tu? rizI kuta AgataM kutra calitaM, tvamapi kuta Agata: kutra gamiSyasi ? / 3nyocamA na nAnItha, nava ! TuMva yukatastava ? rUza artha: he jIva! A mAtA pitA bhAI tathA strI vagere kuTuMba kyAMthI AvyuM? ane ahiMthI marIne kyAM gayuM? tema tuM paNa kyAMthI Avyo? ane kyAM jaIza? ema eka bIjAne jANatA paNa nathI to kuTuMba vhArUM che te kyAMthI?arthAt eka bIjAne jANyA oLakhyA Page #30 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vagara A hArUM kuTuMba che ema mAnI besavuM te khoTuM che. khaNabhaMgure sarIre, maNuabhave abbhapaDalasAricche / sAraM ittiyamettaM, jaM kIrai sohaNo dhammo // 32 // kSaNabhaMgure zarIre, manujabhaveabhrapaTalasaddakSe / sArametAvanmAtraM, yat kriyate zobhano dharmaH // 32: artha : he jIva ! kSaNamAM nAza pAmanArA zarIramAM ane vAyarAthI nAza pAmanArA meghanA samUha sarakhA manuSya bhavamAM suMdara jInapraNita dharmanuM sevana karIe teTaloja mAtra sAra che. (anuSTup vRttam) jammadukkhaM jarAdukkhaM, rogA ya maraNANi ya / 13 8 12 9 11 10 aho ! dukkho hu saMsAro, jattha kIsaMti jaMtuNo // 33 // janmaduHkhaM jarAduHkhaM, rogAzva maraNAni ca / aho ! duHkho hi saMsAro, yatra klizyanti jantavaH // 33 // artha : Azcarya che ke A saMsAramAM kAMI paNa sukha nathI, kAraNa ke janma saMbaMdhi duHkha, ghaDapaNanuM duHkha, aneka prakAranI vyAdhinAM duHkha, ane maraNanAM paNa duHkhaja hoya che, mATe je saMsAramAM prANI kaleza pAme che te saMsAra kevaLa du:kharUpaja che ! Page #31 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jAva na iMdiyahANI, jAva na jararakkhasI paripphurai / 8 109 11 13 1 14 jAva na rogaviArA, jAva na maccu samulliai // 34 // ___ yAvannendriyahAni, ryAvanna jarArAkSasI parisphurati / yAvannaro vichArA, vinna mRtyu: samuchinnati rUko artha: he jIva! jyAM sudhI IndriyonuM kSINapaNuM nathI thayuM, jyAM sudhI vRddhAvasthArUpa rAkSasI vyApI nathI, jyAM sudhI roga vikAro pragaTa nathI thayA, ane jyAM sudhI mRtyu udayamAM nathI AvyuM tyAM sudhImAM bane teTaluM dharma sAdhana karI le. jaha gehami palite, kUvaM khaNiuM na sakkae koii| 10 11 12 13 14 15 tada saMpatte maro, ghamo da hIraNa? gIva ! rUpI yathA gehe pradIpte, kUpaM khanituM na zaknoti ko'pi tathA saMprApte maraNe, dharmaH kathaM kriyate ? jIva // 35 // artha: he jIva! jema ghara baLavA mAMDayuM hoya te vakhate koI kUvo khodAvavAne samartha na thAya tema maraNa prApta thAya te vakhate dharma kaye prakAre karI zakAya ? arthAt maraNa samaye dharma nahi thaI zake mATe prathamathIja dharma sAdhI levo. Page #32 -------------------------------------------------------------------------- ________________ rUva masAsaya meyaM, vijjulayAcaMcalaM jae jIaM / 10 78 saMjhANurAgasarisaM, khaNaramaNIaM ca tAruNNaM // 36 // rUpamazAzvatametad, vidyullatAcaMcalaM jagati jIvitam / saMdhyAnurAgasaddazaM, kSaNaramaNIyaM ca tAruNyam // 36 // . artha: he jIva! A zarIranuM suMdarapaNuM azAzvata che, jagatamAM jIvita (AyuSya) te vijaLInI latA (rekhA) sarakhuM caMcaLa che, ane jAvAnIpaNuM saMdhyAkALanA nAnA prakAranA raMga sarakhuM kSaNamAtra suMdara dekhAya tevuM che. gayakaNNacaMcalAo, lcchiiotiascaavsaaricchN| 4. 1 8 7 8 10 11 visayasuhaM jIvANaM, bujjhasu re jIva! mA mujjha // 37 // gajakarNacaMcalA, lakSmyaMstridazacApasahakSam / viSayasukhaM jIvAnAM, budhyasva re jIva ! mA muhya // 37 // artha : jIvonI lakSmIo hAthInA kAne sarakhI caMcaLa che, ane viSayasukha IndradhanuSya (AkAzamAM satpavarNI meghadhanuSya racAya che te) sarakhuM kSaNabhaMgura che, mATe he mUDha jIva ! bodha pAma, ane te lakSmI tathA viSaya sukhamAM moha na pAma. Page #33 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 20 jaha saMjhAe sauNA-NasaMgamo jaha pahe a pahiANaM / 11 12 9 13 10 sayaNANaM saMjogo, taheva khaNabhaMguro jIva ! // 38 // yathA saMdhyAyAM zakunAnAM, saMgamo yathA pathi ca pathikAnAm / svajanAnAM saMyoga, stathaiva kSaNabhaMguro jIva ? // 38 // artha : saMdhyAkALe pakSIono, ane mArgamAM musApharono samAgama thAya che te jema thoDA kALanoja hoya che tema he jIva ! A svajanano saMyoga paNa kSaNabhaMgura che, arthAt kSaNamAM nAza pAmanAroche. (kAvyam) . 13 nisAvirAme paribhAvayAmi, gehe palite ki mahaM suyaami| DajhaMta mappANa muvakkhayAmi, jaM dhammarahio diahA gamAmi // 39 // nizAvirAme paribhAvayAmi, gehe pradIpte kimahaM svapImi / dahantamAtmAnamupekSe, yaddharmarahito divasAn gamayAmi // 39 // Page #34 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 21 artha : he jIva ! tane evo vicAra kema nathI Avato ke huM pAchalI cAra ghaDI rAtrI rahe tyAre jAgIne evo vicAra karUM ke ''huM dharma rahita thayo chatAM phogaTa divaso kema gumAvuM chuM ? tathA zarIrarUpI ghara baLate chate paNa huM zA mATe sUI rahyo chuM, ane zarIrarUpa ghara sAthe baLatA AtmAnI upekSA (anAdara) kema karUM chuM ? (arthAt huM deha sAthe baLatA AtmAnuM rakSaNa kema karato nathI ?)'' (maniSThur vRttam) 1 2 4 3 5 7 jA jA vacca rayaNI, naya sA paDiniyattai / 8 9 11 12 10 gaddamAM hrAmANasa, gahanA naMti raDyo 540nI yA yA vrajati rajanI, na ca sA pratinivartate / adharma kurvANasyA, DaphalA yAnti rAkSayaH // 40 artha : he jIva ! je je rAtri divasa jAya che, te te pAchA AvatA nathI, mATe adharmane karanArA hArA rAtri divaso niSphaLa jAya che. 1 4 2 3 6 jassa stthi maccuNA sakkhaM, jassa atthi palAyaNaM / 8 10 11 12 15 14 13 jo jANe na marissAmi, sohukaM khesuesiyA // 41 // sodurvyaemusiyA [4] 2 Page #35 -------------------------------------------------------------------------- ________________ yasyA'sti mRtyunA sakhyaM, yasyA'sti palAyanam / yo jAnAti na mariSyAmi, sa khalu kAkSata zva: syAt // 41 // artha: he jIva! je purUSane mRtyu sAthe mitratA che, je purUSane mRtyuthI nAsI javuM che, ane je purUSa ema jANe che ke huM marIzaja nahiM te purUSa kadAcit AvatI kAle dharma thaze evI IcchA kare to bhale. (3maryAvRttima) daMDakaliaM karittA, vaccaMti hu rAio a divasA a| 4 10 12 11 13 Ausa saMvillaMtA, gayAvi na puNo niyattaMti // 42 // daNDakalitaM kRtvA, vrajanti khalu rAtrayazva divasAzca / Ayu: saMvilayanto, gatA api na punarnivartante // 42 // artha: he jIva! jema daMDa sUtranI kalanA kare che, eTale lUgaDuM vaNavAne mATe phALakA upara rahelA sUtrane jema aMtyaja loko daMDathI ukele che tema rAtri divaso paNa AyuSyane ukelatA jAya che parantu te gayelA rAtri divaso pAchA AvatAja nathI. Page #36 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (upajAti vRttam) jaheha sIho va miyaM gahAya, ___6 7 10 8 8 maccU naraM Nei hu aNtkaale| 20 13 14 15 16 17 18 na tassa mAyA na piyA na bhAyA, 12 11 19 20 kAlaMmi taMmi saharA bhavaMti // 43 // yatheha siMha iva mRgaM gRhItvA, mRtyurnaraM nayati khalvantakAle / natasyamAtAnapitAnabhrAtA, kAletasminsahAyakarAbhavanti // 42 // artha : jema A lokamAM siMha mRgane grahaNa karIne nAza kare che, tema mRtyu niSe purUSane AyuSya pUrNa thaye laI jAya che, te samaye tenA mAtA pitA ane bhAI kSaNamAtra paNa saMhAya karavAne samartha yatA nathI. (AryAvRttama) jIaM jalabindusamaM, saMpattIo trNglolaao| sumiNayasamaMcapimma, jaMjANasutaMkarijjAsu // 4 // Page #37 -------------------------------------------------------------------------- ________________ reka jIvitaM jalabindusamaM, sampattayastaraMgalolAH / svapnasamaM ca prema, yajjAnIyAstatkRruSva // 44 // artha : he AtmA ! jIvita (AyuSya) darbhanA agra bhAgapara rahelA pANInA biMdu samAna asthira che, ane saMpattio jaLanA taraMga sarakhI capaLa che, ane strI vagereno prema svapra jevo che, to have jema jANe (ucita lAge) tema kara. 4 2 saMjharAgajalabubbuovame, jIvie a jlbinducNcle| jubbaNe a naivegasaMnibhe, 12 11 9 10 pAvajIva ! ki miyaM na bujjhase ? // 45 // sandhyArAgajalabubutopame, jIvite ca jalabinducaMcale / yauvane ca nadIvegasannime, pApajIva ! kimidaM na budhyase ? // 45 // artha : saMdhyAnA raMga ane pANInA parapoTA sarakhuM ane darbhanA agra bhAga upara (aNI upara) rahelA pANInA bindu sarakhuM caMcaLa evuM jIvita (AyuSya) chate, ane nadInA vega sarakhI jAvAnI chate paNa he pApI jIva ! tuM bodha pAmato nathI e te zuM? Page #38 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 25 (AryAvRttama) annattha suA annatya, gehiNi pariaNovi annattha / 8 10 . 1 bhUabalibba kuTuMba, pakkhittaM hayakayaMteNaM // 46 // anyatra sutA anyatra, gehinI parijano'pyanyatra / bhUtabaliriva kuTumba, prakSiptaM hatakRtAntena // 46 // artha: ghaNA khedanI vAta che ke kura yamarAjAe (kALe) putra putrIne bIjI gatimAM strIne anya gatimAM ane svajana parivArane paNa koI bIje sthaLe, e pramANe kuTuMbane bhUtane bali pheMkavAnI mAphaka judI judI gatimAM pheMkayuM che (mokalyuM che.) jIveNa bhave bhave, milliyAi dehAi jAi saMsAre / 8 12 1 tANaM na sAgarehiM, kIrai saMkhA aNaMtehiM // 47 // jIvena bhave bhave, melitAni dehAni yAni sNsaare| teSAM na sAgaraiH, kriyate saMkhyA'naMtaiH // 47 // artha: he AtmA! A saMsAramAM jIve bhavobhavamAM je zarIro dhAraNa karyA che, te zarIronI saMkhyA anaMta samudranA jaLabiMduo vaDe athavA anaMta sAgaropama jeTalA kALe paNa gaNI zakAtI nathI. Page #39 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 26 3 nayaNodayaMpi tAsiM, sAgarasalilAo bahuyaraM hoi / galiyaM ruamANINaM, mAUNaM annamannANaM // 48 // nayanodakamapi tAsAM, sAgarasalilAd bahutaraM bhavati / galitaM rudatInAM, mAtRNAmanyAnyAsAm // 48 // artha : bIjA bIjA bhavomAM thayelI ane zokathI raDatI mAtAonuM paDeluM AMsanuM jaLa samudranA pANIthI 59madhi thAya che. 8 11, . jaM narae neraiyA, duhAi pAvaMti ghora'NatAi / tatto aNaMtaguNiyaM, nigoamajhe duhaM hoi // 49 // .: yannarake nairayikA, duHkhAni prApnuvanti ghorA'naMtAni / tato'naMtaguNitaM, nigodamadhye du:kha-ma bhavati // 49 // artha: narakamAM nArakI jIvo je ghora anaMta duHkha bhogave che, tathI 59 / manaMta dha manigama hoya che. .. Page #40 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 27 taMmivinigoamajjhe, vasio re jIva viviha kammavasA / visahaMto tikkhadukkhaM, aNaMtapuggalaparAvatte // 50 // tasminnapi nigodamadhye, uSito re jIva ! karmavazAt / viSahamANastIkSNaduHkhaM, anaMtapudgalaparAvartAn // 50 // artha : he jIva! vividha prakAranA karmanA vazathI te nigodanI madhye paNa anaMta pugala parAvarta kALa sudhI tuM tIkSNa duHkhane sahana karato rahayo che, mATe have tevAM duHkho na bhogavavA paDe te mATe vItarAga dharma ArAdhavAne tatpara thA. niharIa kahavi tatto, patto maNuattaNaMpi re jIva! / tatthavijiNavaradhammo, pattociMtAmaNisariccho // 51 // ni:sRtya kathamapi tataH, prApto manijatvamapi re jIva! / tatrApi jinavaradharmaH, prAptazciMtAmaNisaddakSaH // 51 // artha: he jIva! tuM koI mahA kaSTa karIne paNa te nigodamAMthI nikaLIne manuSyapaNuM pAmyo che, ne temAM paNa tane ciMtAmaNi ratna sarakho zrI jInezvarabhASita dharma prApta thayo che. 10 10 Page #41 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 28 4 3 1 2 , 15 13 5 12 14 pattevi taMmi re jIva! kuNasi pamAyaM tumaM tayaM ceva / 7 9 10 11 jeNaM bhavaMdhakUce, puNovi paDio duhaM lahasi // 52 // prApte'pi tasmin re jIva ! karoSi pramAdaM tvaM tadaiva / yena bhavAndhakUpe, punarapi patito duHkhaM lapsyase // 52 // artha: he:jIva! jInavarano dharma pAmIne paNa jo tuM pramAda kare che to pharIthI bhavarUpI aMdha kUvAmAM paDI ghora duHkha pAmIza. mATe pramAdano tyAga kara.) uvaladdho jiNadhammo, nayaaNuciNNo pamAyadoseNaM / -~-7 1 8 hA jIva! appaveria!, subaDaMpara ovisUrihisi // 53 // upalabdho jinadharmo, na cA'nucIrNaH pramAdadoSeNa / hA jIva ! Atmavairika!, subahu parataH khetsyase // 53 // artha : he jIva! tuM daivayogathI jIvadharma pAmyo, parantu pramAdanA doSavaDe teM Acaryo nahiM, te ghaNI khedanI vAta che, mATe te AtmAnA vairI ? tuM paralokamAM ghaNo ja kheda pAmIza. Page #42 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 11 6 7 10 9 soaMti te varAyA, pacchA samuvaTTiyaMmi maraNami / pAvapamAyavaseNaM, na saMciyo jehi jiNadhammo // 54 // zocante te varAkAH, pazcAt samupasthite maraNe / pApapramAdavazena, na saMcito yairjinadharmaH // 54 // artha : jeoe pAparUpa pramAdane vaza thaIne jIna dharma nathI karyo tevA rAMka purUSo maraNa AvyuM chate pAchaLathI zoka kare che. 11 10 2 3 1 4 5. dhIdhIdhI!!! saMsAraM, devo mariNa jaM tirI hoi / mariUNa rAyarAyA, paripaccai narayajAlAe // 55 // dhig dhig dhik !!! saMsAraM, devo mRtvA yattiryag bhavati / mRtvA rAjarAjaH, paripacyate narakajvAlayA // 55 // artha : je kAraNa mATe devatA maraNa pAmIne tiryaca thAya che, ane rAjAno paNa rAjA cakravarti maraNa pAmIne narakanI javAlAmAM (agnimAM) atizaya pakAya che, mATe tevA saMsArane dhikkAra thAo ! ghira thAmo ! ghit2 thAmo ! Page #43 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 30 jAi aNAho jIvo, dumassa puSpaMva kmmvaayho| pado dhaNadhannAharaNAi, ghara yAtyanAtho jIvo, drumasya puSpamiva karmavAtahataH / dhanadhAnyA''maraNAni, gRhasvajanakuTumbaM muktvA'pi artha : anAtha jIva dhana, dhAnya ane AbharaNone tathA ghara, svajana ane kuTuMbane mUkIne karmarUpa vAyarAthI haNAyelA vRkSanA puSpanI peThe dUra jAya che, arthAt narakAdi durgatimAM jAya che. vasiyaM girIsu vasiyaM darIsu vasiyaM samuddamajhami / 10 9 11 1 2 rukhaggesu ya vasiyaM, saMsAre saMsaraMteNaM // 57 // uSitaM giriSUSita, darISUSitaM samudramadhye / vRkSAgreSu coSitaM, saMsAraM saMsaratA // 57 // artha : he AtmA ! saMsAramAM bhramaNa karatA te parvatomAM, parvatanI guphAomAM, samudranA madhyabhAgamAM, ane vRkSonI Toca upara paNa nivAsa karyo che. (arthAt parvatAdi sthAnomAM te anaMtIvAra nivAsa yo che.) Page #44 -------------------------------------------------------------------------- ________________ devo neraiotti ya, kIDa payaMgutti mANuso eso| ruvassI ya viruvo, suhabhAgIduHkhabhAgI ya // 58 // 88 13 12 devo nairayika iti ca, kITaH pataMga iti mAnuSa eSaH / rupI ca viruSaH, sukhabhAgI duHkhabhAgI ca // 58 // artha : A jIva keTalIeka vakhata devatA, nArakI ane kIDo thayo, keTalIeka vakhata pataMga thayo ane manuSya thayo, vaLI teja tuM keTalIka vakhata rUpavAna, kurUpavAna, sukhI ane duHkhI paNa thayo che. ___3 4 5 1 2 6 7 8 rAutti ya damagutti ya, esa savAgutti esa veyviuu| 9 10 11 12 13 14 sAmIdAsopujjo, khalotti adhaNo dhaNavaiti / rAjetti ta dramaka iti ca, eSa zvapAka iti eSa vedavit / svAmI dAsa: pUjya:, khala itya dhano dhanapatiriti // 59 // artha : vaLI AjIva keTalIeka vakhata rAjA, bhikhArI, caMDALa, ane teja jIva vedano jANanAra (brAhmaNa) thayo, vaLI teja upa svAmI, hAsa, pU4ya, masa(na,) nidhana bhane dhanapati (dhanavAna) 5e|thyo che. Page #45 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 32 navi ittha kovi niyamo, skmmvinnivittttsriskycitttto| annunaruvaveso, naDubba pariattae jIvo // 60 // nA'pyatra ko'pi niyamaH, svkrmvinivissttsddshkRtcessttH| anyo'nyarupaveSo, naTa iva parivartate jIvaH // 10 // artha : emAM (jAdA jAdAM deha dhAraNa karavAmAM) koI paNa niyama nathI. kAraNa ke svakRtakarmanA udaya sarakhI ceSTA karavAvALo ane tethI jAdA judA rUpa ane veSane dhAraNa karanAro A jIva naTanI peThe parAvartana pAme che eTale navAM navAM dhAraNa kare che (athavA paryaTana nabhae 5re cha). naraesu veaNAo, aNovamAo asaaybhulaao| 1 2 9 10 8 re jIva! tae pattA, aNaMtanutto bahuvihAo // 6 // narakeSu vedanA, anupamA asAtabahulAH / re jIva! tvayA prAptA, anantakRtvo bahuvidhAH // 6 // Page #46 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 33 artha : he jIva! teM ratnaprabhAdika sAte narakomAM, upamA rahita, ghaNA du:khe karIne bharelI, eTale tIvra azAtA vedanIya karmanA udayavALI ghaNA prakAranI vedanAo anaMtIvAra bhogavI, topaNa hA tArI zuddhi ThekANe AvI nahi? devatte maNuatte, parAbhiogattaNaM uvagaeNaM / bhIsaNaduhaM bahuvihaM, aNaMtanutto samaNubhUaM // 2 // devatve manujatve, parAbhiyogatvamupagatena / miSAvra vahuvighaM, 3naMtavRtva: samanamUtam durA artha : he jIva ! devabhavamAM ane manuSyamAM parataMtratAnA pAzamAM sapaDAI bahu prakAranuM bhayAnaka duHkha anaMtIbhAra anubhavyuM. 1 ra tiriyagaI aNupatto, bhImamahAveaNA aNegavihA / jammamaraNarahaTTe, aNaMtanutto paribhamio // 63 // tiryaggatimanuprApto, bhImamahAvedanA anekvidhaaH| janmamaraNA'raghaTTe, anaMtakRtva: paribhrAntaH // 63 // artha: he Atma ! tuM tiryaMcagati pAmyo, tyAM aneka prakAranI bhayaMkara hoTI vedanAo sahana karI. AvI rIte cAre gatimAM janma ane maraNarUpa reMTane viSe avaMtImAra bhamyo. Page #47 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 34 a 5 4 2 jAvaMti kevi dukkhA, sArIrA mANasA ya saMsAre / 11 10 patto aNaMtakhutto, jIvo saMsArakaMtAre // 64 // yAvanti kAnyati duHkhAni, zarIrANi mAnasAni ca sNsaare| prApto'naMtakRtvo, jIvaH saMsArakAntAre // 64 // artha jIve A saMsAramAM zArIrika ane mana saMbaMdhi jeTalAM koI duHkha che, te sarva duHkhone saMsAra rUpa aTavImAM bhramaNa karatAM anaMtIvA prApta karyA che. taNhA aNaMtanutto, saMsAre tArisI tumaM aasii| 7 8 9 10 11 12 jaM pasameuM sabbo-dahINamudayaM na tIrijjA // 65 // tRSNAnantakRtvaH, saMsAre tAddazI tavAsIt / yAM prazamayituM sarvo-dadhInAmudakaM na zaknuyAt // 65 // artha: he jIva ! tane narakarUpe saMsAramAM anaMtIbhAra evI tRSAnAM duHkha bhogavavAM paDyAM che ke je tRSAne chIpavA mATe sarva samudronuM pANI paNa samartha na thAya. Page #48 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 1 2 4 3 AsI aNaMtanutto, saMsAre te chuhAvi tArisiyA / jaM pasameuM sambo, puggalakAo'vi na tIrijjA // 66 // AsIdanantakRtvaH, saMsAre tava kSudhA'pi tAddazikA / yAM prazamayituM sarvaH, pudgalakAyo'pi na zaknuyAt // 66 // artha : he jIva ! tane narakarUpa saMsAramAM anaMtIvAra evI tIvra sudhAnI vedanAo bhogavatI paDI ke je sudhAne zAMta karavAne jaganA sarva pudgalo paNa samartha na thAya. 4 * 3 . kAUNa maNegAI, jammamaraNapariyaTTaNasayAiM / w dukkhNa mANusattaM, jar3a lahai jahicchiyaM jIvo // 6 // kRtvAnekAni, janmamaraNaparivartanazatAni / duHkhena mAnuSatvaM, yadi labhate yathecchitaM jIvaH // 67 // artha : jyAre jIva aneka seMkaDo janma maraNanA parAvartana karIne ghaNA kaSTa manuSyapaNuM pAme che tyAre tene Icchita sukhanI prApti thAya che. * aNaMtAi mevo 59416 che. Page #49 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 36 5 2 taM tahadulahaMlabhaM, vijajjulayAcaMcalaM ca maNuyattaM / dhammaMmijovisIyai, sokAurisonasappuriso // 68 // tattathA durlabhalAbhaM, vidyullAtAcaMcalaM ca manujatvam / dharme yo viSIdati, sa kApuruSo na satpuruSaH // 6 // artha: je puruSa AvA daza dRSTAMta karI duHkhe pAmavA yogya, ane vIjaLInA jhabakArA jevuM caMcaLa manuSyapaNuM pAmIne dharmamAM kheda pAme che, eTale dharma karavAmAM pramAda kare che tene kAyara purUSa samajavo.. te sapurUSonI paMktimAM gaNAvA lAyaka thato nathI. (upajAti vRttam) mANussajamme taDi laddhiyaMmi jiNiMdadhammo na kao ya jeNa 13 12 10 11 tuTTe guNe jaha dhANukkaeNaM, 15 16 17 14 8 hatthA malevA ya avassa teNaM // 19 // Page #50 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mAnuSyajanmani taTe labdhe, jinendradharmo na kRtazca yane / truTite guNe yathA dhAnuSkakeNa, hastau melayitavyau ca avazyaM tena // 6 // artha : jeNe saMsAra samudranA kAThArUpa manuSyajanma prApta karavA chatAM zrI jItendrano dharma nathI karyo, tene dorI tUTI gayelA dhanuSyadhArInI peThe pAchaLathI avazya hAtha ghasavA paDe chepazcAttApa karavo paDe che. (paddhari vRttam) re jIva ! nisuNi caMcalasahAva, milleviNu sayalavi bjjhbhaav| navabheyapariggahavivihajAla, 12 10 11 saMsAri asthi sahu iMdayAla // 70 // re jIva ! nizrRNu caMcalasvabhAvAn, muktvA'pi sakalAnapi bAhyabhAvAn / navabhedaparigrahavividhajAlAn, saMsAre'sti sarvamindrajAlam // 70 // Page #51 -------------------------------------------------------------------------- ________________ artha: he jIva ! sAMbhaLa - tuM A caMcaLa svabhAvavALA sarva zarIrAdi brAhAbhAvane tathA nava prakAranA parigrahanA jAdA jAdA samUhane mUkIne paralokamAM jaIza. e kAraNa mATe saMsAramAM je zarIrAdika dekhAya che, te sarva IdrajALa samAna che. * dhana-dhAnya-kSetra-ghara-sonu-rUpuM-trAMbu-pIta-dvipada ane catuSpada e 9 prakArano parigraha che. 9 10 11 piyaputtamittagharagharaNijAya, ihaloiya saba niysuhshaay| navi atthi koi tuha saraNi mukkha ! ikkallu sahasi tirinirayadukkha // 7 // pitRputramitragRhayudaLIbAtama, aihalaukikaM sarva nijasukhasahAyam / nA'pyasti kopi tava zaraNaM mUrkha !, ekAkI sahiSyase tiryangarakaduHkhAni // 71 artha : he murkha ! A lokamAM tane atizaya vahAlo evo pitA-putra-mitra-ghara ane strI vigereno samUha pote potAnuM sukha karavAnA svabhAvavALo che, ane naraka tathA tiryaMca saMbaMdhi duHkhane tuM Page #52 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ekaloja sahana karIza, paraMtu te vakhate temAMnuM koI paNa lhArUM rakSaNa karavA AvatuM nathI. | (mAdhA vRttama) 2 1 4 kusagge jaha osabiMdue, thovaM ciTThai laMbamANae / . 11 10 12 13 evaMmaNuANajIviyaM, samayaMgoyama ! mApamAyae // 72 // kuzAgre yathAvazyAyAbindukaH, stokaM tiSThati laMbamAnakaH / parva manunAnAM kavita, samartha gautama ! mA mArI karo artha : zrI mahAvIra svAmI gautama ravAmIne kahe che ke he gautama ! jema DAbhanA agrabhAge laTakI raheluM (jhulatuM) jhAkaLanuM biMdu jema thoDo kALa TakI rahe che, tema manuSyonuM jIvita (AyuSya) paNa ati alpakALanuM che mATe he gautama ! eka samayamAtra paNa pramAda karIza nahi. 1 2 3 4 saMbujjhaha kiM na bujjhaha, saMbohI khalu pecca dullhaa| Page #53 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 40 12 10 11 9 no hu uvaNamaMti rAio, 16 15 14 13 no sunadaM puravi vIviyaM zAharUkha saMbudhyadhvaM kiM na budhyadhvaM, saMbodhiH khalu pretya durlabhA / naivopanamanti rAtrayo, no sulabhaM punarapi jIvitam // 73 // artha : he bhavya jIvo! tamo bodha pAmo, bodha kema pAmatA nathI? kAraNa ke jemaNe dharma nathI karyo tevA purUSone maraNa pAmyA pachI parabhavamAM bodhibIja (samyaktva) durlabha ja che, kAraNa ke gayelA rAtri divaso niSe pAchA AvatA nathI. temaja jIvita paNa pharI pharIne maLatuM nathI. have saMsArI jIvone AyuSyanuM anityapaNuM darzAve che. DaharA bur3hA ya pAsaha, gabbhatthAvi cayaMti mANavA / 9 8 10 11 12 13 seNe jaha vaTTayaM hare, eva mAukkhayaMmi tuTTai // 4 // bAlAvRddhAzca pazyata, garbhasthA api cyavante mAnavAH / zyeno yathA varta harati, evamAyuH kSaye truTayati // 74 // artha : he prANIo jAo ! keTalAka manuSyo garbhamAM paNa maraNa pAme che, ane keTalAeka bAlyAvasthAmAM ane keTalAeka vRddhAvasthAmAM maraNa pAme che, jema bAjapakSI tetarane ociMto jhAlI Page #54 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 41 leche tema AyuSya kSaya thatAM yamadeva jIvitane hare che, mATe jIvitano vizvAsa rAkhavo nahi. ___ (AryA vRttam) tihuyaNajaNaM maraMtaM, isaNa nayaMti je na appANaM / 10 8 8 13 11 11 viramaMti na pAvAo, dhI! dhI! dhikRtaNaM tANaM // 75 // tribhuvanajanaM bhriyamANaM, ddaSTrA nayanti ye nAtmAnam / viramanti na pApad, dhira dhig dhRSTatvaM teSAm // 75 // artha: je purUSo traNa bhuvananA manuSyane maraNa pAmatA dekhIne potAnA AtmAne dharmamAM joDatA nathI, ane pApa thakI virAma pAmatA nathI, evA nirlajja purUSonI dhRSTatAne dhikkAra ho! dhikkAra ho! mAmA jaM ya bahuyaM, je baddhA cikaNehiM kammehiM / ..... 12 10 11 sabbesi tesiM jAyai, hiovaeso mahAdoso // 76 // mA mA jalpata bahukaM, ye baddhAzcikkaNaiH karmabhiH / sarveSAM teSAM jAyate, hitopadezo mahAdveSaH // 76 // artha: ayogya ziSyone kRpAthI upadeza karatA joI yogya ziSyo gurUne kahe che ke he gurU! je purUSo cIkaNAM karmovaDe baMdhAyelA che, te purUSone ghaNo upadeza na karo, kAraNa ke te sarva ayogya Page #55 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 42 ziSyone hitopadeza kevaLa mahAdveSanI ja vRddhi kare che. 4 3 2 1 kuNasi mamattaM, dhaNasayaNavihavapamuhesu anaMtadukkhesu / 9 8 5 6 siDhilesiAyaraMpuNa, anaMtasukkhamimukkhami // 77 // karoSi mamatvaM, dhanasvajanavibhavapramukheSvanaMtaduHkheSu / zithilayasyAdaraM, punaranantasaukhye mokSe // 77 // 7 artha : he jIva ! anaMta duHkhanA kAraNarUpa dhana, mAtApitAdi svajana, ane hAthIghoDA pramukha vaibhavamAM to tuM mamatAbhAva kare che, ane anaMta sukhavALA mokSanA Adarane zithila kare che. (te ucita nathI.) 1 2 3 5 4 saMsAro duhaheu, dukkhaphalo dusahadukkharUvo ya / 10 11 9 8 na cayaMti tApi nIvA, gar3avaddhA nehaniganehiM .6 saMsAro duHkhahetu, rduHkhaphalo dussahaduHrUpazca / na tyajanti tamapi jIvA, atibaddhA snehanigaDaiH // 78 // artha : he jIva ! A saMsAra du:khanuM kAraNa ane duHkhanA phaLavALo che, ane te du:saha ghora duHkharUpa che, temAM sneharUpa beDIo vaDe atizaya baMdhAyalA jIvo te saMsArano tyAga karatA nathI. (arthAt saMsArane duHkharUpa jANavA chatAM paNa teno tyAga karatA nathI.) Page #56 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 1 2 4 3 niyakammapavaNacalio, jIvo saMsArakANaNe ghore / 43 no E 9 10 5 kA kA viDaMbaNAo, na pAvae dusahadukkhAo ! // 79 // nijakarmapavanacalito, jIvaH saMsArakAnane ghore / kA: kA viDaMbanA, na prApnoti dussahaduHkhAH // 79 // artha : potAnA karelA karmarUpa pavanavaDe calAyamAna thayelo jIva A bhayaMkara saMsAra rUpa aTavImAM duHsaha (sahana na thaI zake tevI AkarI) du:khavALI kaI kaI viDaMbanAo pAmato nathI? arthAt sarva viTaMbanAo pAme che. 8 3 4 sisiraMmi siyalAnila 5 laharisahassehi bhinnaghaNAdeho / 1 2 tiriyattaNaMmi sraNe, x 7 8 anaMtaso nihaNa maNupatto // 80 // zizire zItalA'nila, laharisahastraurbhinnadhanadehaH / tiryaktve'raNye, anantazo nidhanamanuprAptaH // 80 // Page #57 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 44 artha : he jIva ! tiryaMcanA bhavamAM araNyane viSe zizira RtunA poSa ane mAgha mAsanA zItaLa vAyunI hajAro lharovaDe pIDAyelA zarIravALo tuM anaMtIvAra maraNa-duHkha pAmyo che. 10 gimhAyavasaMtatto, 'raNNechuhio puvAsio bahuso / saMpatto tiriyabhave, maraNaduhaM bahu visUraMto // 1 // grISmAtapasaMtapto, uraNye kSudhita: pipAsito bahuzaH / saMprAptastiryagbhave, maraNaduHkhaM bahu khridyamAnaH // 1 // artha: he jIva! tiryaMcanA bhAvamAM ghora jaMgalane viSe grISma RtunA (vaizAkha ane jeTha mAsanA) taDakAvaDe atyaMta tapelo, ane ghaNI sudhA tathA tRSAvALo tuM ghaNo ja kheda pAmato aneka vakhata maraNane zaraNa thayo che. vAsAsu 'raNNamajhe, girinijhAraNodagehi vjjto| sIyA'nilaDajjavio, mao'si tiriyattaNe bahuso // 42 // Page #58 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 45 varSAsvaraNyamadhye, girinirjharaNoda kairuhymaanH| zItA'niladagyo, mRto'sitiryaktve bahuzaH // 82 // artha: he jIva! tiryaMcanA bhavamAM aTavIne viSe varSARtumAM parvatonA jharaNAnA pANIthI taNAto ane zItaLa vAyuthI dAjhelo tuM ghaNIvAra mRtyu pAmyo che. evaM tiriyabhavesu, kIsaMto dukkhasayasahassehiM / vasiyo aNaMtanutto, jIvo bhIsaNabhavAraNNe // 3 // evaM tiryagbhaveSu, klizayamAno duHkhazatasahastraiH / uSito'naMtakRtvo, jIvo bhISaNabhavA'raNye // 3 // artha: e pramANe tiryaMcanA bhavomAM asahA lAkho duHkhovaDe kaleza pAmelo A jIva bhayaMkara saMsArarUpa aTavImAM anaMtIvAra nivAsa karI Avyo che. duTThaTTakammapalayA-nilaperio bhIsaNaMmi bhavaraNNe / hiMDato naraesuvi, aNaMtaso jIva! patto'si // 4 // duSTA'STakarmapralayA, 'nilaprerito bhISaNe bhavAraNye / hiNDamAno narakeSvapi, anaMtazo jIva! prApto'si // 4 // Page #59 -------------------------------------------------------------------------- ________________ artha: he jIva ! pralayakALanA pavana jevA duSTa evA ATha karmoe bhamAvyAthI bhayaMkara saMsArarUpa aTavImAM bhaTakatAM bhaTakatAM tuM narakamAM paNa pUrve kahelAM duHkha anaMtIvAra pAmyo che. 4 sattasu narayamahIsu, vjjaanldaahsiiyviynnaasu| vasiyo aNaMtanutto, vilavaMto karuNasaddehiM // 5 // saptasu narakamahISu, vajrAnaladAhazItavedanAsu / uSitonantakRtvo, vilapana karuNazabdaiH // 85 // artha: he Atman ! tuM vajanA agni sarakhI dAhavALI, ane ghaNI ja zItanI vedanAvALI sAte nArakIomAM karUNAjanaka zabdovaDe vilApa karato anaMtIvAra vasyo che. piyamAyasayaNarahio, duraMtavAhihiM pIDio bhuso| maNuabhave nissAre, vilAvio kiM na taM sarasi // 86 // 7 9 10 8 11 Page #60 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 47 pitR mAtR svajanarahito, durantavyAdhimiH pIDito bhushH| manuttama nisAre, vibhAjita hi na saM smarasi? do. artha: he cetana ! A sAra rahita evA manuSyabhavamAM pitA mAtA ane svajana rahita, tathA duHkhe karIne aMta AvI zake evA vyAdhiyovaDe anekavAra pIDA pAmI teM bahu vilApa karyo, te manuSyabhava zuM tane maraNamAM nathI AvatA vilApa karyo, te manuSyabhava 9 2 1 pavaNuba gayaNamagge, alakkhio bhamai bhavavaNe jiivo| ThANaTTANaMmi samu, - jjhijNa ghaNasayaNasaMghAe // 7 // pavanaina gaganamArge, alakSito bhramati bhavavane jIvaH / sthAnasthAne samujjhaya, dhanasvajanasaMghAtAn // 87 // artha : he Atman ! A jIva saMsArarUpa aTavImAM ThekANe ThekANe dhana tathA svajananA samUhane tyAga karI AkAza mArgamAM pavananI peThe adazyarUpe bhramaNa kare che. Page #61 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 48 viddhijjaMtA asayaM, jammajarAmaraNatikkhakuMtehiM / duha maNubhavaMti ghoraM, saMsAre saMsaraMta jiA // 8 // vidhyamAnA asakR, jjanmajarAmaraNatIkSNakuntaiH / duHkhamanubhavaMti ghoraM, saMsAre saMsaranta jIvAH // 8 // artha: cAra gatirUpa saMsAramAM paribhramaNa karatA jIvo janma jarA ane maraNarUpa tIkSNa bhAlAvaDe vAraMvAra viMdhAI niraMtara ghora duHkha anubhave che. tahavi khaNaMpikayAvi hu, annANabhuyaMgaDaMkiyA jIvA / saMsAracAragAo, nayauvijaMtimUThamaNA // 9 // tathApi kSaNamapi kadApi khalu, ajJAnabhujaMgadaSTA jIvAH / saMsAracArakA - nacodijante mUDhamanasaH // 89 // artha : topaNa mUDha mananA ane ajJAna rUpa sarve vaselA jIvo koI vakhata paNa saMsArarUpa baMdikhAnAthI kSaNa paNa udvega pAmatA nathI. Page #62 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 2. kIlasi! kiyaMtavelaM, sarIravAvIi jattha paisamayaM / kAlarahaTTaghaDIhiM, sosijjar3a jIviyaMbhohaM // 10 // krIDiSyasi ! kiyaDhelAM, zarIkhApyAM yatra pratisamayam / kAlA'raghaTTaghaTIbhiH zoSyate jIvitAummaoghaH // 10 // artha: he jIva! je zarIra rUpI vAvamAM samaye samaye kALa rUpa reMTanI ghaDIo vaDe jIvita rUpI jaLano pravAha zoSAI jAya che te zarIra rUpI vAvamAM tuM keTalA kALa sudhI kIDA karIza? 1 2 3 4 5 6 8 10 6 7 re jIva! bujjha mA mujjha, mA pamAyaM karesi re pAva ! / 14 12 13 15 11 kiM paraloe gurudukkhabhAyaNaM, hohisi ayANa! // 1 // re jIva ! budhyasva mA muhya, mA pramAdaM kuru re pApa ! / yatparaloke guruduHkha, bhAjanaM bhaviSyasi ajJAna ! // 9 // martha : hai 34 ! mogha pAma, moI na pAma. jI. 2 pApI ! pramAda na kara. he ajJAnI, pramAda karIza to paralokamAM ghora asahyA du:o tAre 4 mogavai usze. Page #63 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 50 4 1 2 3 8 5 6 bujjhasu re jIva ! tumaM mA mujjhasu jiNamayaMmi nAUNaM / no 9 11 12 13 14 10 jamhA puNaravi esA, sAmaggI dullahA jIva ! // 92 // budhyasva re jIva ! tvaM mA muhya jinamate jJAtvA / " yasmAt punarapyeSA, sAmagrI durlabhA jIva ! // 92 // artha : he jIva ! tuM bodha pAma ane jaina dharmano jANakAra thayA chatAM saMsAramAM moha na pAma, (paNa dharmamAM bodha pAma eTale samyak prakAre jInadharma aMgIkAra kara.) kAraNa ke he jIva ! pharIne A dharmasAmagrI maLavI mahA durlabha che, mATe Avelo avasara na javA de. 3 2 1 4 5 6 dulaho puNa jiNadhammo, tumaM pamAyAyaro suhesI ya / 6 10 8 9 14 15 11 12 13 dusahaM ca narayadukkhaM, kaha hohisi taM na yANAmo // 93 // durlabhaH purjinadharma:, tvaM pramAdAkaraH sukhaiSI ca / dussahaM ca narakaduHkhaM, kathaM bhaviSyasi tanna jAnImaH ||13|| artha : he jIva ! A prApta thayelo jaina dharma pharIthI pAmavo mahA durlabha che, tuM pramAdanI khANa che chatAM sukhanI IcchA kare che. vaLI narakanAM du:kha ati duHsaha (AkarAM) che, mATe ame nathI jANatA ke hAI zuM thaze. Page #64 -------------------------------------------------------------------------- ________________ athireNa thiro samaleNa, nimmalo paravaseNa saahiinno| 4 8 10 9 11 12 13 14 deheNa jai viDhappar3a, dhammo tA kiM na pajjattaM ? // 4 // asthireNa sthira: samalena, nirmala: paravazena svaadhiinH| dehena padyayaMta; dharmastadA kiM na paryAptam // 14 // artha : he prANI ! asthira maLa sahita ane parAdhina evA A asAra dehavaDe sthira nirmaLa ane svAdhIna evo je dharma upArjana thaI zake che to tane zuM prApta nathI thayuM ? arthAt sarvakAMI prApta thayuM che. jaha ciMtAmaNirayaNaM, sulahaM nahu hoi tucchavihavANaM / 87 10 guNavihavavajjiyANaM, jiyANa taha dhammarayaNaMpi // 5 // yathA ciMtAmaNiratnaM, sulabhaM na khalu bhavati tucchavibhavAnAm // guNavibhavavArjitAnAM, jIvAnAM tathA dharmaratnamapi // 15 // artha: he jIva! alpa vaibhava vALA manuSyone jema ciMtAmaNi ratna sulabha na ja hoya tema guNa rUpa vaibhava vaDe rahita evA jIvone dharmaratna paNa sulabha na ja hoya, Page #65 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jaha diTThIsaMjogo, na hoi jaccaMdhayANa jIvANaM / . 10 118 tahajiNamayasaMjogo, nahoimicchaMdhajIvANaM // 6 // yathA ddaSTisaMyogo, na bhavati jAtyaMdhAnAM jIvAnAm / tathA jinamatasaMyogo, na bhavati mithyA'ndhajIvAnAm // 6 // artha : jema janmathI ja AMdhaLA jIvone dRSTino saMyoga (eTale AMkhavaDe dekhavuM) na hoya tema mithyAtve karIne aMdha thayelA jIvone jInamatano saMyoga paNa na hoya. paccakna maNaMtaguNe, jiNiMdadhamme na dosalesovi / 6 7 11 12 10 8 8 tahavihuannANaMdhA, naramaMtikayAvitaMmijiyA // 7 // pratyakSamanaMtaguNe, jinendradharme na doSalezopi / tathApi khalvajJAnAndhA, na ramante kadApi tasmin jIvAH // 97 // artha : zrI jIteMdrabhASita dharmane viSe pratyakSa anaMta guNo rahelA che, ane doSa to lezamAtra paNa nathI. tema chatAM paNa ajJAne karIne AMdhaLA thayelA jIvo te jInendraprarUpita dharmamAM kadI paNa ramaNa karatA nathI arthAt joDAtA nathI. Page #66 -------------------------------------------------------------------------- ________________ micche aNaMtadosA, payaDA dIsaMti navi ya gunnleso| 8 11 12 13 14 9 13 tahaviya taM ceva jiyA, hI mohaMdhA nisevaMti // 8 // mithyAtvenantadoSAH, prakaTA dRzyante nApi ca guNalezaH / tathApi ca tadeva jIvA, hI ! mohAndhA niSevante // 98 // artha : mithyAtvamAM pragaTa rIte anaMta doSa dekhAya che, ane temAM guNano lavaleza paNa nathI, tema chatAM paNa moha vaDe aMgha thayelA jIvo te mithyAtvane ja seve che, e ghaNuM khedajanaka lAge che ! 12 6 7 8 9 10 11 dhiddhI tANa narANaM, vinANe taha guNesu kusalattaM / 1 4 5 suhasaccadhammarayaNe, suparikkhaM je na jANaMti // 9 // dhig dhik teSAM narANAM, vijJAne tathA guNeSu kuzalatvam / zubhasatyadharmaratne, suparIkSAM ye na jAnanti // 19 // artha: je purUSo sukhakArI ane satya evA dharmarUpa ratnanI parIkSA sArI rIte jANatA nathI te purUSonA vijJAna ane guNanA chauzasyane ghira ho ! ghira ho ! Page #67 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (anuTup vRttam) 5 jiNadhammo 'yaM jIvANaM, apubbo kappapAyayo / 8 . . ] saggApavaggasukkhANaM, phalANaM dAyago imo // 100 / jinadharmo'yaM jIvAnAmapUrvaH kalpapAdapaH / svargA'pavargasaukhyAnAM, phalAnAM dAyako'yam // 100 // artha : A jainadharma jIvone apUrva kalpavRkSa che. kemake e jainadharma rUpI kalpavRkSa svarga ane apavarganA (mokSanA) sukharUpa phaLane ApanArUM che. - 1 2 4 .3 6 5 7 8 dhammo baMdhu sumitto ya, dhammo ya paramo guru / mukkhamaggapayaTTANaM, dhammo paramasaMdaNo // 101 // dharmo bandhuH sumitraM ca, dharmazca paramo guruH / mokSamArge pravRttAnAM, dharmaH paramasyaMdanaH // 101 // artha: he jIva! A duniyAmAM dharma, baMdhu, uttama mitra ane zreSTha gurU samAna che. vaLI dharma te mokSa mArgamAM pravartatA purUSone uttama ratha samAna che. Page #68 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (AryA vRttam) caugaiNaMtaduhAnala-palittabhavakANaNe mahAbhIme / sevasurejIva! tumaM, jiNavayaNaMamiyakuMDasamaM // 102 // caturgatyanantaduHkhAnala-pradIptabhavakAnane mahAbhIme / sevasya re jIva ! tvaM, jinavacanamamRtakuNDasamam // 102 // artha: cAra gatimAM rahelA anaMta du:kharUpa hoTA agnithI saLagelA evA saMsArarUpa mahAbhayaMkara vanamAM he jIva! tuM amRtanA kuMDa samAna jInarAjanA vacananuM sevana kara. visame bhavamarudese, annNtduhgimhtaavsNttte| jiNadhammakapparukkhaM sarasu tumaM jIva ! sivasuhadaM // 103 // viSame bhavamarudeze, anantaduHkhagrISmatApasaMtapte / jinadharmakalpavRkSaM, sara tvaM jIva ! zivasukhadam // 103 // Page #69 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 56 artha : he jIva ! viSama ane anaMta duHkharUpa grISma RtunA tApathI ghaNA ja tapelA saMsArarUpI mAravADa dezamAM mokSasukhane ApanArA jainadharmarUpa kalpavRkSano tuM Azraya kara. 1 2 3 4 5 kiM bahuNA ? jiNadhamme, jar3ayavyaM jaha bhavodahiM ghoraM / 9 10 11 12 13 lahutariyamaNaMtasuhaM, lahaijiosAsayaMThANaM // 104 // kiMbahunA ? jinadharme, yatitavyaM yathA bhavodadhiM ghoram / laghu tIrtvAnantasukhaM, labhate jIvaH zAzvataM sthAnam // 104 // - 14 6 artha : he bhavya prANI ! ghaNuM kahevAthI zuM ? jainadharmamAM tevA prakAre prayatna karavo joIe jethI bhayAnaka evA saMsArarUpa samudrane zIghra tarIne A jIva anaMta sukhavALA zAzvata sthAne (mokSane) pAme. // mULAnvaya, saMskRtacchAyA ane bhASAntarayukta vairAgyazataka samApta // Page #70 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 57 // indriyaparAjayazatakam / / (mULAvya, saMskRta chAyA ane bhASAntarayukta) su cciya sUro so ceva, paMDio taM pasaMsimo niccaM 13 14 15 10 - 11 iMdiyacorehiM sayA, na luTiaM jassa caraNadhaNaM // 1 // sa eva zUraH sa caiva, paMDita staM prazaMsAmo nityam / indriyacauraiH sadA, na luMTitaM yasya caraNadhanam // 1 // 'martha :te 4 nizcaya zUravIra cha, te 4 nizcaya paMDita cha, bhane tenI ja ame nitya prazaMsA karIe chIe ke jenuM cAritra rUpI dhana ndriya 3pI yorome niraMtara khUTayu. nathI.. . iMdiyacavalaturaMgo, duggaimaggANudhAvi re niccaM / bhAvIabhavassaruvo, ruMbhai jiNavayaNarassIhiM // 2 // indriyacapalaturaMgo, durgatimArgAnudhAvI re nityam / bhAvitabhavasvarupo, rudhyate jinavacanarazmibhiH // 2 // 2 Page #71 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 58 artha H Indriyo rUpI capaLa ghoDo nitya durgatinA mArgamAM doDI rahyo che, tene, saMsAranuM svarUpa jeNe jANeluM che evo jIva jInezvaranA vacanarUpI rAzothI rokI zake che. iMdiyadhuttANamaho, tilatusamittaMpi desu mA pasaraM / jar3a dinno to nIo, jattha khaNo varasakoDisamo // 3 // indriyadhUrtebhya aho, tilatuSamAtramapi datsva mA prasaram / di rasto nIto, yatra kSaNo varNavoTisama: rU artha : he jIva! Indriyo rUpI dhutArAone talanA photarA jeTalI jagyAmAM paNa phelAvA daIza nahi, ane jo te dhutArAone phelAvA dIdhA to nizcaya jyAM eka kSaNa (ghaDIno chaThTho bhAga) te paNa karoDo varSa samAna thAya tevAM duHkhane pamADaze. ajiiMdiehiM caraNaM kaLaMba ghuNehi kirai asAraM / 7 8 10 11 9 to dhammatthIhi dadvaM, jaiyacaM iMdiyajayaMmi // 4 // ajitendriyaizvaraNaM, kASThavatghuNaiH kriyate'sAram / taddharmArthibhiIhU~, yatitavyamindriyajaye // 4 // artha: ghuNa (lAkaDAmAM utpanna thayelA kIDA)jema kASTane aMdarathI kotarIne asAra (nakAmuM) karI de che tema Indriyone najItanArA Page #72 -------------------------------------------------------------------------- ________________ us manuSyo cAritrane asAra niSphaLa) kare che. mATe dharmArthI jIvoe Indriyone jItavAmAM daDha udyama karavo. jaha kAgiNIihau~, koDiM rayaNANa hArae koi / 9 11 10 taha tucchaviSayagiddhA, jIvA hAraMti siddhisuhaM // 5 // yathA kAkiNIhetuH koTiM ratnAnAM hArayet kazcit / tathA tucchaviSayagRddhA, jIvA hArayanti siddhisukham // 5 // artha jema koI mUrkha purUSa eka kAkiNI (rUpiyAno 80 mo bhAga kAkiNI kahevAya che.) mATe karoDo ratno hArI jAya che, tema atituccha pAMca IndriyonA viSayamAM Asakta thayelA jIvo mokSa sukhane hArI jAya che. tilamittaM viSayasuhaM, duhaM ca girirAyasiMgatuMgayaraM / 6 7 8 9 10 11 12 bhavakoDIhiM na niTTai, jaM jANasu taM karijjAsu // 6 // tilamAtra viSayasukhaM, duHkhaM ca girirAjazrRMgatuMgataram / bhavakoTibhirna niSThati, yajjAnIhi tatkuryAH // 6 // artha IndriyonA viSayanuM sukha to eka tala mAtra (ati alpa) che, ane duHkha to merU parvatanA zikharathI paNa hoTuM che, vaLI te duHkha karoDo bhave paNa khAlI thatuM nathI. mATe he jIva! IndriyonA Page #73 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 60 viSayanuM AvuM mahA duHkha jANIne tuM jema jANe tema kara, arthAt tane ucita lAge te kara. bhuMjatA mahurA vivAgavirasA, kiMpAgatulA ime, kacchUkaMDuaNaMva dukkhajaNayA, dAviti buddhiM suhe| majjhanhemayatinhiavvasayayaM, micchAbhisaMdhippayA, bhuttAditikujammajoNigahaNaM, bhogAmahAveriNo // 7 // 13 15 17 18 bhujyamAnA madhurA vipAkavirasAH, kiMpAkatulyA ime, kacchUkaMDUyanaM ca duHkhajanakA, dApayanti buddhiM sukhe / madhyAnhe mRgatRSNikeva satataM, mithyA'misaMdhipradAH / bhuktA dadanti kujanmayoni gahanaM, bhogA mahAvairiNaH // 7 // arthaH bhogavatI vakhate madhura ane pariNAme duHkhadAyI evA kipAkaphaLa sarakhA A viSayo kharajanI mAphaka anaMta duHkha utpanna karanAra che, eTale je kharajane khaMjavALatAM to ghaNuM sukha upaje che paNa jyAre nakhanA jherathI te kharajamAMthI moTAM cAMdA ane gumaDAM vagere thAya che tyAre mahAvedanA thAya che. chatAM paNa sukhamAM buddhi upajAve che eTale kharaja khaNato jIva manamAM sukha mAne che. vaLI unhAnAnA tApathI madhyAnha samaye mRgatRSNA (jhAMjhavAM-mRgajaLa) Page #74 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 61 nI peThe mithyA abhiprAyane ApanArA eTale khoTI buddhi dhAraNa karAvanArA e viSayabhogo bhogavyA chatA durgatirUpa aTavImAM jamADe che, mATe viSaya bhogo te mahA zatru samAna che. (anuSTup vRttam) sakko aggi nivAreuM, vAriNA jaliovi hu / sabbodahijaleNAvi, kAmaggi dunivArao // 8 // zakyo'gni nivArayituM, vAriNA jvalito'pi hu| sarvodadhijalenA'pi, kAmAgnirdurnivAyaH // 8 // artha : kharekhara ! baLato evo agni pANIvaDe nivAraNa karavA yogya che eTale thoDA jaLavaDe paNa bujhAvI zakAya che, parantu kAmarUpI agnito sarva samudronA jaLavaDe karIne paNa bujhAvI zakAto nathI. (AryAvRttam) visamivamuhaMmimahurA, pariNAmanikAmadAruNAvisayA / 0 11 13 9 12 kAla maNaMtaM bhuttA, ajjavi muttaM na kiM juttA // 4 // viSamiva mukhe madhurAH, pariNAmanikAmadAruNA viSayAH / kAlamanantaM bhuktA, adyA'pi moktuM na kiM yuktAH ? // 9 // Page #75 -------------------------------------------------------------------------- ________________ artha : viSanI peThe prAraMbhamAM madhura ane pariNAme atyaMta bhayaMkara evA viSayo anaMtakALa sudhI bhogavyA to paNa have zuM te viSayo choDavA yogya nathI? arthAt zIdhra tyAga karavA yogya che. visayarasAsavamatto, juttAjuttaM na yANaI jiivo| sUrapha nuvi pachI, patto nathaM mahAvo viSayarasAsavamatto, yuktA'yuktaM na jAnAti jIvaH / jhurati karuNaM pazcAt, prApto narakaM mahAghoram // 10 // artha : viSayarasarUpa madirAvarDa madonmatta thayelo jIva yukta ke ayukta (ucita ke anucita) kaMIpaNa jANato nathI ane pAchaLathI jyAre mahAghora narakamAM jAya che tyAre dInapaNe jhure che. jaha niMbadumuSpanno, kIDo kaDuaMpi mannae mahuraM / 9 10 11 taha siddhisuhaparukkhA, saMsAraduhaM suhaM biMti // 11 // yathA nimbadrumotpanna-kITaH kaTuka mapi manyate madhuram / tathA siddhisukhaparokSAH saMsAraduHkhaM sukhaM vidanti // 11 // artha jema lIMbaDAnA vRkSamAM utpanna thayelo kIDo lIMbaDAnI kaDavAzane paNa mIThI mAne che, tema mokSasukhathI parokSa eTale vimukha rahelA jIvo saMsAranA duHkhane sukharUpa jANe che. Page #76 -------------------------------------------------------------------------- ________________ athirANa caMcalANa ya, khaNamittasuhaMkarANa pAvANaM / duggainibaMdhaNANaM, viramasu eANa bhogANaM // 12 // asthirebhyazcazcalebhyazca, kSaNamAtrasukhakarebhya: pApebhyaH durgatinibandhanebhyo, viramasvatebhyo bhogebhyaH // 12 // artha: he AtmA ! asthira ane caMcala, temaja kSaNamAtra sukha karanArA pApiSTa ane durgatinA kAraNarUpa evA A. viSayabhogothI tuM virAma pAma. arthAt tyAga kara. 7 1 6 2 3 4 5 pattA ya kAmabhogA, suresu asuresu tahaya maNuesu / 13 11 8 12 naya tujjha jIva tittI, jalaNassava kaTTaniyareNa // 13 // prAptAzca kAmabhogAH sureSvasureSu tathA ca manujeSu / / na ca tava jIva ! tRpti, calanasye va kASThanikareNa // 13 // artha : vaLI he jIva! devalokamAM, dAnavalokamAM, temaja manuSyalokamAM paNa tane aneka viSayabhoga prApta thAya chatAM paNa kASTanA samUhavaDe jema agni tRtina pAme tema tane paNa tRmina thaI. Page #77 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 64 1 5 jahAya kiMpAgaphalA maNoramA, no no 2 4 3 F raseNa vantreNa ya bhuMjamANA / 8 11 10 9 te khuTTae jIviya paccamANA, 14 13 12 euvamA kAmaguNA vivAge // 14 // yathA ca kiMpAkaphalAni manoramANi, rasena varNena ca bhujyamAnAni / tAni kSayanti jIvitaM pacyamAnAni, etadupamA: kAmaguNA vipAke // 14 // artha : vaLI he jIva ! jema rasavarDa ane raMgavaDe manohara evA khAdhelAM kiMpAkanAM phaLa jyAre udaramAM pace (pariName) tyAre AyuSyane khuTADe che, arthAt maraNa pamADe che, tema udayamAM AvelA kAmaguNo paNa tevAja eTale kiMpAkaphaLa sarakhA che. (anuSTup vRttam) 1 3 2 4 5 da savvaM vilaviyaM gIyaM, savvaM naTTaM viDaMbaNA / 8 8 10 11 12 savve AbharaNA bhArA, savve kAmA duhAvahA // 15 // Page #78 -------------------------------------------------------------------------- ________________ savaM vilapitaM gItaM, sarvaM nRtyaM biDaMbanA / sarvA''bharaNAni bhAratulyAni, sarve kAmA duHkhAvahAH // 15 // martha : hai ! sarva gIta ta visApatulya cha, sarva nATako teviTaMbanArUpa che, sarva AbharaNo (ghareNAM) te bhAra jevAM che, temaja sarve viSayo te duHkha ApanArA che. (AryAvRttam) deviMda cakkavaTTitaNAi, rajjAi uttamA bhogaa| 5 10 8 9 11 7_ tattA aNaMtanutto, naya haM tattiM gao tehiM // 16 // - devendracakravarttitvAdi, rAjyAnyuttamA bhogAH / prAptA anantakRtvo, na cA'haM tRptiM gatastai // 16 // martha : hevendra5j, yapati, sabhya, uttama. bhogI, me. sarva anaMtIvAra pAmyo, topaNa te devendrapaNAdivaDe huM lezamAtra paNa saMtoSa na pAmyo. saMsAracakkavAle, sabvevia puggalA mae bahuso / AhariyAya pariNAmiAyanayatesu titto 'haM // 17 // 11 8 . 108 Page #79 -------------------------------------------------------------------------- ________________ saMsAracakravAle, sarve'pi ca pudgalA mayA bhushH| AhRtAzca pariNAmitAzca na ca teSu tRpto'ham // 17 // artha: saMsArarUpI cakravAlamAM (cakrabhramaNamAM) sarva pugalone meM ghaNIvAra AhArarUpe grahaNa karyA, ane pariNamAvyA (eTale zarIrAdipaNe pariNamAvyA) topaNa te pugalone viSe tRmina pAmyo. (3nuSyavRttima) ucalevA hoi bhogesu, abhogI no vilippai / 7 9 8 10 11 bhogI bhamai saMsAre, abhogI viSpamuccai // 18 // upalepo bhavati bhoge - pvabhogI na vilipyate / bhogI bhramati saMsAre, ubhogI vipramucyate // 18 // artha : viSayabhogI purUSone viSayabhogane viSe upalepa (kramanolepa) hoya che, parantu abhogI jIvo rAgAdika karmathI lepAtA nathI, mATe ja bhogI purUSo saMsAramAM paribhramaNa kare che, ane abhogI purUSo karmathI mukAya che eTale karmarahita thAya che. * noDatipUru evo paNa pATha che. Page #80 -------------------------------------------------------------------------- ________________ allo sukko ya do chUDhA golayA mttttiyaamyaa| 10 9 11 12 13 14 doviAvaDiAkUDe, joallosotatthalaggai // 19 // ArdraH zuSkazca dvau tyaktau, golako mRttikaapyau| dAvapyApatinau kUTe, ya ArdraH sa tatra lagati // 19 // artha: lIlo ane sUko evA chuTA mATInA be goLA hoya, te banne goLAone bhIta sAthe aphALyA chatAM je ArTa eTale lIlo goLo hoya teja bhIMta sAthe aphaLAI nIce kharI paDe che.) A draSTAMtano tAtparya AgaLanI gAthAmAM kahevAmAM Ave che. evaM laggati dummehA, je narA kAmalAlasA / 10 11 12 7 8 9 visAmo na namaMti, gadA sUra gola garabo evaM laganti durmedhAvino, ye narAH kAmalAlasAH / virA ja natti, yathA zukrazca mona: Aro artha : e pramANe je manuSyo dubuddhivALA ane viSayonI lAlasAvALA hoya che, te jIvo lIlA goLAnI peThe rAganAM ane nehanAM sAdhanarUpa strI putra parivArAdimAM lapaTAI jAya che, parantu jema sUko goLo bhIMtamAM lAgato nathI tema virakta manuSyo strI parivArAdimAM lima thatA nathI. Page #81 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 68 (AryAvRttam) taNakaTTehiva aggI, lavaNasamuddo naIsahassehiM / na imo jIvo sakko, tippe kAmabhogehiM // 21 // 8 5 tRNakASTaurivAgni, lavaNasamudro nadIsahastraiH / nA'yaM jIvo zakta, straptum kAmabhogaiH // 21 // artha : jema tRNa ane kASTavaDe agni tUma na thaI zake, ane hajAro nadIovaDe lavaNasamudra tuma na thAya, tema A jIvane paNa ghaNAM kAma bhogarUpa viSayovaDe tRma na karI zakAya. bhuttUNavi bhogasuhaM,suranarakhayaresu puNa pamAeNaM / pijjai naraesu bherava, kalakalatautaMbapANAiM // 22 // bhuktvA'pi bhogasukhaM, suranarakhnecareSu punaH pramAdena / pibati narakeSu bhairava,-kalakalatraputAmrapAnIyam // 22 // artha: devalokamAM, manuSyalokamAM, ane vidyAdharomAM aneka prakAranuM bhogasukha bhogavIne paNa pharIthI pramAda karavA vaDe narakamAM utpanna thaI mahAbhayaMkara ane ukaLatA sIsAnuM ane trAMbAnA rasanuM pAna re che. Page #82 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ko lobheNa na nihao, 68 58 kassa na ramaNIhiM bholiaM hiayaM ko maccuNA na gahio, 11 10 12 13 15 17 16 14 ko giddho neva visaehiM // 23 // ko lobhena na nihataH? kasya na ramaNibhibhraMzitaM hRdayam ? / ko mRtyunA na gRhItaH? ko gRddho naiva viSayaiH ? // 23 // artha: A jagatamAM lobhavaDe koNa nathI haNAyo? strIoe konuM hRdaya nathI bhoLavyuM? (arthAt strIothI konuM mana nathI ThagAyuM ?) mRtyue kone grahaNa nathI karyo? ane viSayovaDe koNa Azakta nathI thayo? arthAt sarve jIvone lobhe haNyA che, strIoe bhoLavyA che, mRtyue grahaNa karyA che, ane viSayoe Azkata banAvyA che. mATe e sarvathI virAma pAmavuM eja upadeza che. khaNamittasukkhA bahukAladukkhA, pagAmadukkhA anikaamsukkhaa| Page #83 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 70 atha kSaNamA eTale ja saMsAramAM saMsAramokkhassa vipakkhabhUA, khANI aNatthANau kAmabhogA // 24 // - kSaNamAtrasukhA bahukAladuHkhAH, prakAmaduHkhA anikAmasukhAH / saMsAramokSasya vipakSabhUtAH, khaniranarthAnAM tu kAmabhogAH // 24 // arthaH kSaNamAtra sukha ApanArA, bahukALa sudhI ane atyaMta duHkha ApanArA, anikAma eTale alpa sukha ApanArA, ane vaLI saMsAranI muktinA zatru sarakhA eTale saMsAramAM rajhaLAvanArA evA kAmabhogo (viSayo) te kharekhara anarthanI moTI khANa che. sabbagahANaM pabhavo, mahAgaho sbdospaayttttii| 5 6 7 10 9 8 kAmagaho durappA, jeNa 'bhibhUaM jagaM savvaM // 25 // sarvagrahANAM prabhavo, mahAgrahaH sarvadoSaprAkaTayitA / kAmagraho durAtmA, yenA 'bhibhUtaM jagat sarvam // 25 // artha : sarva grahone utpanna karanAra, ane sarva doSone pragaTa karanAra evo mahAgraha sarakho kAmarUpI graha durAtmA che ke jeNe sarva jagatane parAbhava pamADayuM che. (arthAt A kAmarUpI Page #84 -------------------------------------------------------------------------- ________________ graha sarva jagatane naDyo che. jaha kacchulo kacchu, kaMDuamANo duhaM muNai sukkhaM / 9 10 8 11 12 13 mohAurA maNussA, taha kAmaduhaM suhaM biMti // 26 // yathA kacchura: kacchaM, kaMDuyamAno duHkhaM manyate saukhyam / mohAturA manuSyA, stathA kAmaduHkhaM sukhaM vidanti // 26 // artha : jema kharajavALo manuSya kharajane khaNato chato tethI utpanna thayelA du:khane sukha mAne che, tema moharUpI kharajathI vyAkuLa thayelA manuSyo mohathI utpanna thayelA kAmarUpI duHkhane sukharUpI mAne che. (manuSyavRttama) sallaM kAmA visaM kAmA, kAmA AsIvisovamA / 8 7 9 10 12 11 DhAme ja patyemAna, mAmA naMti TuDuM raho zalyaM kAmA viSaM kAmAH, kAmA AzIviSopamAH / vAmAM prArthanAnA, 3rAma yatti zuti raho . arthaH kAmabhoga e zalya samAna che, kAmabhogo viSa samAna che, kAma bhogo sarpa samAna che, ane komabhogone IcchatA jIvo kAmabhogone bhogavyAvinA paNa durgatimAM jAya che. Page #85 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (AryAvRttam) visae avaikvaMtA, paDati saMsArasAyare ghore / visaesu nirAvikhA, taraMti saMsArakaMtAre // 28 // viSayAnapekSamANAH patanti saMsArasAgare ghore| viSayeSu nirapekSA, staranti saMsArakAntAram // 28 // artha : viSayanI IcchA rAkhatA jIvo ghora eTale bhayaMkara saMsAra samudramAM paDe che, ane viSayone viSe epekSA vinAnA (IcchA vinAnA) jIvo saMsArarUpI aTavIno pAra pAme che. chaliA avaikkhaMtA, nirAvaikkhA gayA aviggheNaM / tamhA pavayaNasAre, nirAvaikroNa hoavvaM // 29 // chalitA apekSamANAH, nirapekSA gatA avinena / tasmAt pravacanasAre, nirapekSeNa bhavitavyam // 29 // artha : viSayanI apekSA rAkhatA jIvo ThagAyA che, ane viSayonI apekSA nahi rAkhanArA jIvo nivijyapaNe paramapadane pAmyA che. arthAt mokSa pAmyA che. te kAraNathI siddhAMtano sAra e ja che ke viSayonI apekSA rAkhavI nahiM. Page #86 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 73 visayAvikkhonivaDaDa, niravikkhotaraiduttarabhavoghaM / devIdIvasamAgaya-bhAuajualeNa diTuMto // 30 // viSayApekSo nipatati, nirapekSastarati dustarabhavaugham / revIdvIpasamAti, -mAtRchayunneina jhAnta: rU. arthaH viSayanI IcchAvALo jIva bhavabhramaNamAM paDe che, ane viSayanI IcchArahita thayelo jIva duHkhe karIne taravA yogya evAbhavasamudrane tarI jAya che. A ThekANe ratnAdevInA dvIpamAM gayelA janarakSita tathA jInapAla e be bhAIonuM draSTAMta jANavuM. 2 3 4 6 5 8 7 1 jaM aitikkhaM dukkhaM, jaM ca suhaM uttamaM tiloyaMmi / 9 13 11 10 taM jANasu visayANaM, vudikkhayaheuaM savvaM // 31 // yaMdatitIkSNaMduHkhaM, yacca sukhamuttamaM triloke / tajjAnihi viSayANAM, vRddhikSayahetukaM sarvam // 31 // artha: he AtmA! A traNe jagatamAM jIvone je ati tINa (ati AkaruM) duHkha prApta thAya che, ane je ati utkRSTa sukha prApta thAya che, te sarve anukrame viSayonI vRddhi ane kSayanA hetuthI thAya che ema tuM jANaje. Page #87 -------------------------------------------------------------------------- ________________ iMdiyavisayapasattA, paDaMti saMsArasAyare jiivaa| pakkhiya chinnapaMkhA, susIlaguNapehuNavihUNA // 32 // indriyaviSayaprasaktAH, patanti saMsArasAgare jIvAH / fsa rUva chinnapasA:, suzIla gupaTTaviTInA: rUrI artha : he AtmA! IndriyonA viSayamAM Azakta thayelA ane zIlaguNa (eTale uttama sadAcAra) rUpI pAMkhovinAnA jIvo chedAyelI pAMkhavALA paMkhInI mAphaka saMsArarUpI samudramAM paDe che. (mATe IndriyonA viSayamAM Azakta na thavuM eja upadeza che.) na lahai jahAlihaMto, muhalliaM aTTiaM jahA sunno| 10 12 11 sosai tAluarasiaM, vilihaMto mannae sukkhaM // 33 // na labhate yathA lihana, mukhAtimasthikaM yathA zunakaH / zoSathati tAlurasikti, vinihad mate sautram rUrI artha : jema kUtaro potAnAja mukhavaDe ArTa (bhInuMrasavALuM). thayelA hADakAne cATato thako ema nathI jANato ke te potAnA tALavAnA rasane zoSe che. teto potAnA tALavAnA rasane cATatAM chatAM huM hADakAnoja rasa cATuM chuM ema sukha mAne che. (A draSTAMtano upanaya AgaLanI gAthAmAM rahe che.) Page #88 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mahilANa kAyasevI, na lahai kiMcivi suhaM tahA puriso| 9 13 10 so mannae varAo, 12 sayakAyaparissamaM sukkhaM // 34 // mahilAnAM kAyasevI, na labhate kiMcidapi sukhaM tathA purussH| sa manyate varAkaH, svakAyaparizramaM saukhyam // 34 // artha : tema strIonI kAyAnuM sevana karanAra purUSa kaMIpaNa sukha nathI pAmato, topaNa te rAMka(pAmara) jIva potAnI kAyAnA parizramaneja sukha mAne che. suTThavi maggijjato, katthavi kayalii natthi jaha sAro / 8 8 13 12 10 11 iMdiyavisaesu tahA, natthi suhaM suTuvi gaviTeM // 35 // suSThavapi mAryamANaH, kutrApi kadalyAM nAsti yathA sAraH // indriyaviSayeSu tathA, nAsti sukhaM suSThavapi gaveSitam // 35 // artha : jema sArI rIte jotAM paNa kelImAM eTale keLamAM Page #89 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (athavA krIDAmAM) kayAMya paNa sAra dekhAto nathI, tema IndriyanA viSayomAM paNa sArI rIte tapAsatAM leza paNa sukha dekhAtuM nathI. siMgArataraMgAe, vilAsavelAi jubaNajalAe / 7 5 8 4 9 10 ke ke jayaMmi purisA, nArInaIe na buDaMti // 36 // zrRMgArataraMgAyAM, vilAsavelAyAM yauvanajalAyAm // de gati puruSA, nArInAM na vutti ? rUdA artha : zRMgArarUpI taraMgo (kallola)vALI, vilAsarUpI pravAhavALI (athavA pUravALI), ane jAvAnIrUpI jaLavALI nArIrUpI nadImAM jagatanI aMdara kayA kayA purUSo nathI DubatA? arthAt nArIrUpI nadImAM sarva purUSo DubyA che. soasarIduriadarI, kavaDakuDImahiliAkilesakarI / vairaviroyaNaaraNI, dukkhakhANIsukkhapaDivakhA // 37 // zokasarijhuritadarI, kapaTakuTI mahilA klezakarI / vairavirodhanAra, kuMDanI suti rUcho artha: A jagatamAM strI te zokanI nadI che, pApanI guphA che, kapaTanI kuMDI che, kale zanI karanArI che, vairarUpI agnine utpanna karavAmAM araNInA kASTa sarakhI che, duHkhanI khANa, Page #90 -------------------------------------------------------------------------- ________________ che, mane sumane ronArI che. amuNiamaNaparikammo, sammakonAmanAsiuMtarai / vammahasarapasarohe, didvicchohe mayacchINaM // 38 // aviditamanaH parikramaH, samyak ko nAma nAzayitum tarati ? / manmathazaraprasaraughAn, ddaSTikSobhAn mRgAkSINAm // 38 // artha : nathI jANyuM mananuM parAkrama jeNe evo kayo purUSa strIonA phaeNkalA kAmarUpa bANanA phelAtA samUhane ane draSTinA lobhane (kaTAkSone) samyak prakAre nAza karavAne (jItavAne) koNa samartha thAya che? (arthAt strIyonA kAmabANa ane kaTAkSamAM sarve purUSo phasAI hAya che.) pariharasu tao tAsiM, diSThiM diTTivisassava ahiss| 10 jaM ramaNinayaNabANA, carittapANe viNAsaMti // 39 // parihara tatastAsAM, ddaSTi ddaSTiviSasyAherikha / yadramaNinayanabANA, zcAritraprANAn vinAzayanti // 39 // artha : mATe he sujJa ! sarpanI draSTijevI viSasarakhI te strIonI draSTinI tyAga kare. je kAraNamATe strInAM nayanarUpI bANo jIvanA cAritrarUpI atyaMtaraprANono vinAza kare che. Page #91 -------------------------------------------------------------------------- ________________ siddhaMtajalahapAraM, gaovi vijiiMdiovi sUrovi / daDhacittovi chalijjai, juvaipisAIhiM khuDDAhi // 40 // siddhAntajaladhipAraM, gato'pi vijitendriyo'pi zUro'pi / ddaDhacitto'pi chalayate, yuvatipizAcIbhiH kSudrAbhiH // 40 // artha: sarva siddhAMtarUpI samudrano pAra pAmelo (eTale sarva Agamone jANanAro), vaLI vizeSe karIne jItelI che Indriyo jeNe evo ane ati daDha cittavALo purUSa paNa zudra strIrUpa pizAcaNIthI chetarAI jAya che. arthAt evA samartha AtmAone paNa strIo potAne AdhIna banAve che mATe jema bane tema strIno saMsarga tajavo e upadeza che. maNayanavaNIyavilao, jaha jAyai jlnnsNnihaannNmi| taha ramaNisaMnihANe, viddavai maNo muNiNaMpi // 4 // Page #92 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 79 madanakanavanItavilayo, yathA jAyate jvalanasannidhAne / tathA ramaNIsannidhAne, vidravati mano muno munInAmapi // 41 // artha : jema agninI pAse rahevAthI mINa ane mAkhaNa pIgaLI jAya che, tema strInI pAse rahethI munionuM mana paNa pIgaLI jAya che. arthAt vikAravALuM thAya che. 1 2 nIaMgamAhiM supayoharAhiM, 3 upitthamaMtharagaIhiM / 4 5 mahilAhiM nimaggAhiba, E cha 8 girivara guruJAvi bhinnati irA nIcaMgamAbhiH supayodharAbhi, rutprakSyamantharagatibhiH / mahilAminimnayAmiriva, zirivaraguruga kavi midyante karA artha : nIcI mArgamAM gamana karanArI (strInA pakSamAM nIca mArgamAM eTale khoTe raste cAlanArI), uttama pANIne dhAraNa karanArI (strInA pakSamAM -uttama payodhara eTale stanavALI), jovA yogya maMdagatIvALI (e artha nadI ane strI bannemAM sarakho che.) evI nadI athavA strI parvata jevA moTAone (moTA purUSone) paNa bhedI nAkhe che. arthAt nadI jema moTA parvatane bhede che tema strI moTA purUSonAM manane bhedI nAkhe che. Page #93 -------------------------------------------------------------------------- ________________ visayajalaM mohakalaM, vilAsavicoajalayarAinnaM / mayamayaraM uttinnA, tAruNamahanavaM dhIrA // 43 // viSayajalaM mohakalaM, viliAsabibbokajalatarAkIrNam / madamakaramuttIrNA, stAruNyamahArNavaM dhIrAH // 43 // artha : viSayarUpI jaLavaDe bharelA, moharUpI kAdavavALA, vilAsa ane hAvabhAvarUpI jaLacara jIvovaDe karIne A kIrNa ane mada-abhimAnarUpI magaramacchavALA tArUNyarUpI samudrane dhIra purUSoja taya che. javi paricattasaMgo, tavataNuaMgo tahAvi parivaDai / mahilAsaMsaggIe, kosAbhavaNUsiyamuNibba // 44 // padyapi parityaktasaMga, stapastanvaMgastathApi paripatati / mahilAsaMsargata:, kozAbhavanoSitamunivat // 44 // artha : joke sarvasaMgano tyAga karanAra, ane tapAdivaDe kRza (pAtaLA) thayelA zarIravALo prANI paNa strIyonA saMsargathI, kozAvezyAnA bhavanamAM vaselA siMhaguphAvAsI muninI peThe tapathI ane saMyamathI patita thAya che. Page #94 -------------------------------------------------------------------------- ________________ savvagaMthavimukko, sIIbhUo pasaMtacitto a / 6 108 8 11 jaM pAvai muttisuhaM, na cakkavaTTIvi taM lahai // 45 // sarvagranthivimuktaH, zItIbhUtaH prasAntacittazca / yatprApnoti muktisukhaM, na cakravartyapi tallabhate // 45 // artha : sarva graMthI (eTale rAgadveSarUpa atyaMtara gAMTha ane dhana dhAnyAdi bAhA upAdhirUpa bAhAgAMTha) rahita thayelo, ane krodhAdino tyAga karavAthI zAnta thayelo, tathA aneka sAMsArika upAdhiono tyAga karavAthI prazAnta cittavALo thayelo jIva je nirlobhatAnuM sukha pAme che, te sukha cha khaMDano dhaNI cakravati paNa pAmato nathI khelaMmi paDia mappaM, jaha na tarai macchiAdi moeuu| ___ taha visayanelapaDiaM, 13 14 12 10. na tarai appaMpi kAmaMdho // 46 // Page #95 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 82 zleSmaNi patitamAtmAnaM, yathA na tarati makSikA'pi mocayitum / tathA viSayazleSmapatitaM, na taratyAtmAnamati kAmAndhaH // 46 // artha : jema gaLaphAmAM paDelI mAkhI potAnI dehane temAMthI bahAra kADhavA samartha nathI thatI, tema kAmabhogamAM aMdha thaelo jIva viSayarUpI gaLaphAmAM paDelA potAnA prANano uddhAra karI zakato nathI. arthAt kAmAMdha purUSa viSayamAM ja lapaTAI rahe che. 2 4 1 3 5 7 6 9 8 jaM lahai vIyarAo, sukkhaM taM muNai succiya na anno / 13 10 14 11 12 nadi gattAgaro, nALapha suranogaM succuM 54] yallabhate vItarAgaH, sukhaM tajjAnAti sa eva nA'nyaH nahi gatasUkaro, jAnAti suralaukikaM saukhyam // 47 // artha : zrI vItarAga bhagavAna nirmohIpaNAnuM je sukha anubhave che, te sukha te zrI vItarAgaja jANe che, paNa bIje jANato nathI. udAharaNa tarIke gAzUkara (viSTAno AhAra karI ukaraDAmAM rahenAro bhuMDa) te devaloka saMbaMdhi sukhane te kevI rIte jANI zake ? arthAt naja jANI zake. 1 5 4 3 2 6 jaM ajjavi jIvANaM, visaesu duhAsavesu paDibaMgho / 7 8 11 9 te nakhkhaNDa guruJALavi, alaMbiSno mahAmoddo oko 10 Page #96 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 83 yadadyApi jIvAnAM viSayeSu duHkhAzrayeSu pratibaMdha: / tajjJAyate guruNA-mapyalaMghanIyo mahAmohaH // 48 // artha : je kAraNa mATe duHkha ApanArA evA viSayomAM jIvone hajI sudhI pratibaMdha (rAga) che. te kAraNathI jANIe chIe ke mahAmoha te moTA purUSone paNa alaMghanIya che (ullaMghana karavo azakaya che.) 1 2 3 7 6 4 5 je kAmaMdhA jIvA, ramaMti visaesa te vigayasaMkA / ` 9 8 10 11 12 13 14 je puLa khiLavavaLayA, te mIruM tevu vinaMti ye kAmAndhA jIvA, ramante viSayeSu te vigatazaMkA: / ye punarjinavacanaratA, ste bhIravastebhyo viramanti // 49 // artha : kAma bhogamAM aMdha thaelA jIvo zaMkArahita thaIne viSayomAM ramaNa kare che, arthAt viSayone seve che. ane je purUSo jInezvaranA vacanamAM rakta thaelA che, teo saMsArathI bhaya pAmIne viSayothI virAma pAme che. arthAt viSayono tyAga kare che. 1 asuimuttamalapavAharU vayaM, 2 vaMtapittavasamajjaphophasaM- 1 Page #97 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 84 meyamaMsabahuhaDDukaraMDayaM, cammamittapacchAiyajuvaiaMgayaM // 50 // azucimUtramalapravAharU pakaM, vAntapittavasAmajjAphophasam / medamAMsabahasthikaraMDakaM, carmamAtrapracchAditayuvatyayaMgakam // 50 // martha : mazuyI, bhUtra mane viSTAnA pravAI 35, vamana, pitta, naso, yarI, bhI , zeisavANu, me,mAMsa, mane ghaL ELSsial karaMDIyA rUpa, tathA cAmaDI mAtra vaDe DhAMkeluM evuM strInuM aMga che. (mATe evA azucImaya dehamAM moha na pAmavo e sAra che.) masa imaM muttapurIsamIsaM, siMghANanelAianijjharataM / eaM aNiccaM kimiANa vAsaM, 11 10 9 pAsaM narANaM maibAhirANaM // 51 // mAMsalabhidaM mUtrapurISamizraM, siMghAnakazleSmAdikanirjharat / etadanityaM kRmikAnAM vAsaH, pAzo narANAM matihInAnAm // 51 // Page #98 -------------------------------------------------------------------------- ________________ -85 artha : mAMsavALu tathA mUtra ane viSTA vaDe yukta, tathA lIMTa khane zleSmAhiDe ( gaNazahIDe) jastu, anitya, ane kRmi bhuvonA nivAsarUpa A zarIra te matithI vimukha thayelA purUSone pAzarUpa che. (AryAvRttam) 1 4 3 6 2 5 pAseNa paMjareNa ya, bajjhati caprayAya pakkhII / 8 9 10 11 iya juvaipaMjareNa ya, baddhA purisA kilissaMti // 52 // pAzena paMjareNa ca, badhyante catuSpadAH pakSiNazca / itthaM yuvatipaMjareNa ca, baddhAH puruSAH klizayante // 52 // artha : jema rajju vagerenA pAza vaDe catuSpada jIvo (gAyabheMsa vagere cAra pagavALAM prANI) baMdhAya che, ane pAMjarA vaDe pakSIo baMdhAya che, tema strI rUpI pAMjarA vaDe baMdhAyalA purUSo aneka prakAranA kalezane pAme che. mATe strI rUpI pIMjarAno tyAga karavA prayatna karavo. (anuSTupvRttam) 1 2 3 4 4. aho moho mahAmallo, jeNaM ammArisA vi hu / 11 10 9 8 6 jANaMtAvi aNiccattaM, viramaMti na khaNaMpi hu // 53 // aho ! moho mahAmallo, yenAsmAddazA api hu / jAnanto'pyanityatvaM, viramanti na kSaNamapi hi // 53 // Page #99 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 86 artha : aho ! moharUpI malla bahuja moTo che. je kAraNa mATe amArA sarakhA padArthonuM anityapaNuM jANatA chatAMpaNa nizce eka kSaNamAtra paNa mohathI virAma pAmatA nathI. 1 2 4 3 6 juvaIhiM saha kuNaMto, saMsagiMga kuNai sayaladukkhehiM / 5 12 7 10 13 11 9 8 nahi musaddALa saMgho, hropha muddo saha vinA'haiiM // 4 // yuvatimiH saha kurvan, saMsarga karoti sakaladuHkhaiH / na hi mUSakAnAM saMgo, bhavati sukhaH saha biDAlaiH // 54 // artha : jema uMdara bilADInI sAthe saMsarga karavAthI sukha pAmato nathI, tema strInI sAthe saMsarga karavAthI purUSa paNa koI jAtanuM sukha pAmato nathI, paNa sarva duHkhone utpanna kare che. arthAt strIsaMsarga koI rIte sukhakArI nathI. 1 2 3 hariharacaurANaNacaMda-sUrakhaMdAiNovi je devA / 4 5 6 8 nArINa kiMkarataM, kuNaMti dhiddhI visayatinhA // 55 // hariharacaturAnanacandra, -sUryaskaMdAdayo'pi ye devA: / nArInAM vityuM, rvatti viSNu dhik ! viSayatRSNAm // artha : viSNu, mahAdeva, brahmA, caMdra, sUrya ane kArtika svAmi vagere je duniyAmAM moTA devarUpe manAya che, teo paNa viSayanA prabhAva vaDe strIonuM dAsapaNuM kare che, mATe e viSayanI tRSNAne Page #100 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 87 ghira ho ! Ost2 ho! siyaM ca unheM ca sahati mUDhA itthIsu sattA aviveavNtaa| ilAiputtaMva cayaMti jAI c. X ___ 108 12 14 11 12 . . jiaM ca nAsaMti a rAvaNuba // 56 // zItaM coSNaM ca sahante mUDhA, strISu saktA avivekvntH| . ilAciputra iva tyajanti jAti, jIvitaM ca nAzayanti rAcavaNa iva // artha : strIyone viSe Azakta thayelA avivekI ane mUDha purUSo TADha ane taDako sahana kare che, vaLI IlAcI putranI peThe potAnI uttama jAti ane kula choDe che, ane sItAnuM haraNa karanAra rAvaNanI peThe jIvitano nAza kare che. X ilaiputtava mevo 55 516 che. Page #101 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 6i (AryAvRttam) 3 1 4 vuttuNavi jIvANaM, sudukkarAyaMti pAvacariyAI / 5 EUR 10 7 8 e bhayavaM jAsAsAsA, paccAeso hu iNamo te // 57 // vaktumapi jIvAnAM, suduSkarAyante pApacaritAni / bhagavan ! yA sA ? sA sA, pratyAdezo hyeSa te // 57 // artha : A jagatamAM jIvone potAnAM pApAcaraNo kahevAMprakAzavAM te ati duSkara thAya che. tethI atyaMta pApacaraNa karanAra eka bhIlle bhagavaMtane prazna karyo ke he bhagavaMta ! jenI sAthe huM pApacaraNa sevuM chuM, te mArI bena che ? bhagavaMte kahyuM, te strI hArI bena ja che. nizce eja tAro pratyAdeza (javAba) che. e kathAno vistAra zrIupadeza mALAthI jANavo. 2 1 4 3 x 5 jalalavataralaM jIaM, athirA lacchIvi bhaMguro deho / 10 9 7 8 11 tucchA ya kAmabhogA, nibadhaNaM dukkhalakkhANaM // 58 // jalalavataralaM jIvita-masthirA lakSmIrapi bhaMguro dehaH / tucchAzca kAmabhogA, nibandhanaM du:khalakSANAm // 58 // artha : he AtmA ! A jIvatara darbhanA agra bhAgapara rahelA pANInA biMdu sarakhuM capaLa che, vaLI A lakSmI paNa asthira che, deha Page #102 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 89 paNa kSaNabhaMgura che, tathA strIyAdikanA je viSaya bhogo te tuccha (sAra vinAnA) ane lAkho du:khanuM kAraNa che. mATe e sarva tyAga karavAne prayatna karavo eja sAra che. 2 3 1 nAgo jahA paMkajalAvasanno, 5 4 g daTTu thalaM nAbhisamer3a tIraM / no 8 11 9 10 evaM jiA kAmaguNesu giddhA, 12 14 13 15 sudhambhaLe na rayA hRti nAgo yathA paMkajalAvasanno, ddaSTA sthalaM nAbhisameti tIram / evaM jIvAH kAmaguNeSu gRddhAH, sudharmamArge na ratA bhavanti / / 59 / / artha : jema kAdavavALA jaLamAM khUMcI rahelo hAthI kinArAnI bhUmine dekhe che chatAM paNa kAMThe AvI zakato nathI, tema kAmaviSayane viSe Asakata thayelA jIvo zuddha dharmarUpI mArgamAM rakta-lIna thatA nathI. 1 2 3 5 6 4 jaha viTTapuMjakhutto, kimI suhaM mannae sayAkAlaM / 7 10 12 11 9 taha visayAsuiratto, jIvo vimuNai suhaM mUDho // 60 // Page #103 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 90 yathA viSThApuMjakSuNNaH, kRmiH sukhaM manyate sadAkAlam / tathA viSayAzucirakto, jIvo'pi manyate sukhaM mUDhaH // 60 // artha: jema viSTAnA samUhamAM kheMcI rahelo (Asakata banelo) kIDo sadAkALa temAMja sukha ja mAne che, tema viSayarUpI azucimAM Azakata thayelo mUrkha jIva paNa sukha ja mAne che. 10 mayaraharova jalehi, tahavi hu duppUrao ime aayaa| visayAmisaMmi giddho, bhave bhave vaccai na tattiM // 6 // makarAkara iva jalai, sthApi hi duSpUrako'yamAtmA / viSayAmiSe gRddho, bhave bhave vrajati na tRptim // 6 // artha : jema jaLavaDe karIne samudra pUravo duSkara che, tema viSayarUpa mAMsamAM Asakata thayelo A AtmA paNa duHkhe karIne pUravA yogya che, ane tene lIdhe koI jAtanI tRmi pAmato nathI. visayavisaTTA jIvA, uSbhaDaruvAiesu vivihesu / bhavasayasahassadulahaM, na muNaMti garyapi niajam // 2 // viSayaviSArtA jIvA, ubhdraTarupAdikeSu vividheSu / bhavazatasahastradurlabhaM, na jAnanti gatamapi nijajanma // 62 // 8 87 6 Page #104 -------------------------------------------------------------------------- ________________ artha : viSayarUpI viSathI pIDAyelA jIvo vividha prakAranA utkRSTa rUpAdikamAM eTale varNa gaMdha rasa sparza rUpa viSayomAM Asakata thaIne lAkho bhavamAM paNa durlabha evA potAnA manuSyajanma vyatIta thAya che. te paNa nathI jANatA. parantu hajI ghaNu jIvavuM che temaja jANe che. ciTThati visayavivasA, mUttUNa lajjapi kevi gysNkaa| 11 12 8 10 na gaNaMti kevi maraNaM, visayaMkusasalliyA jIvA // 6 // ceSTante viSayavivazA, muktvA lajjAmapi ke'pi gataMsaMkAH / na Apatti vari mara, viSayAM kazazatyitAnIvA: pAdarA artha : viSayamAM paravaza thayelA evA keTalAeka jIvo lajjA, paNa choDI daIne zaMkArahita thayA chatAM aneka prakAranI viSaya ceSTAo kare che, ane viSayarUpI aMkuza vaDe zalyazALA thayelA eTale jeone | viSayarUpI aMkuzano ghA lAgelo che tevA jIvo maraNane paNa nathI . gaNatA. visayaviseNaM jIvA, jiNadhammaM hAriUNa hA narayaM / vaccaMti jahA cittaya-nivArio baMbhadattanivo // 64 // Page #105 -------------------------------------------------------------------------- ________________ .. viSayaviSeNa jIvA, jinadharma hArayitvA hA ! narakam / / vrajanti yathA citraka-nivArito brahAdattanRpaH // 6 // artha : ghaNI khedanI vAta che ke jagatanA jIvo viSaya rUpI viSanA prabhAva vaDe ciMtAmaNi sarakho jainadharma hArI jaIne, jema citrakamunie nivAraNa karyA chatAM paNa brahmadatta cakravartinake gayo tema narakamAM jAya che. 10 8 9 1 2 dhiddhI tANa narANaM, je jiNavayaNAmayaMpi muttUNaM / caugaiviDaMbaNakaraM, piyaMti visayAsavaM ghoraM // 65 // dhig dhik tAn narAn, ye jinavacanAmRtamapi muktvA / caturgativiDaMbanakaraM, pibanti viSayAsavaM ghoram // 65 // arthaH je manuSyo jInezvaranA vacana rUpI amRtane paNa choDI cAra gatimAM paribhramaNa rUpI viTaMbanA ApanAra ane bhayaMkara evI viSaya rUpa madirA pIe che te manuSyane dhikkAra ho ! dhikkAra ho ! maraNevi dINavayaNaM, mANadharA je narA na jaMpaMti / tevihu kuNaMti laliM, bAlANaM nehaga 104 lANaM nehagahagahilA // 66 // maraNe'pi dInavacanaM, mAnagharA ye narA na jalpanti / te'pi hi kurvanti lAlanaM, bAlAnAM rohagrahagrathilAH // 66 // Page #106 -------------------------------------------------------------------------- ________________ rU artha: moTAmAnane dhAraNa karanArA je mahA abhimAnI purUSo maraNa sudhI paNa dIna vacana nathI bolatA, tevA purUSo paNa strIonA neha rUpI graha vaDe pAgala thaIne straonI AgaLa dIna vacana bole che. sakkovi neva khaMDai, mAhappa maDupphuraM jae jesiN| tevi nara nArahiM, vimA 3imA vAtta do zakro'pi naiva khaNDayet, mAhAtmyADaMbara jagati yeSAm / . te'pi narA nArIbhiH kAritA nijaka dAsatvam // 6 // artha : jagamAM je manuSyonuM mahAbhya ane ADaMbara zakrendra sarakhA paNa na khaMDI zake tevA purUSonI pAse paNa strIoe potAnuM dAsapaNuM karAvyuM! e strIno moha koI vicitra che. 2 3 4 5 jau naMdaNo mahappA, jiNabhAyA vayadharo caramadeho / 8 9 10 11 rahanemI rAyamai, rAyamaikA ''si hI visayA // 6 // .. yadunandano mahAtmA, jinabhrAtA vratagharazcaramadehaH / rathanemI rAjimatyA, rAgamatika AsIddhig ? viSayAn // 6 // artha jAdavano putra, mahAtmA, zrI neminAtha jInezvarano bhAI, cAritravratane dhAraNa karanAra, ane caramazarIrI evA guphAmAM Page #107 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 94 kAussagga karanAra rathanemI muni paNa rAjImati sAghvI sAthe (potAnI bhojAI sAthe) rAgamativALA eTale viSayabuddhivALA thayA. mATe viSayone dhikkAra che ! 2 1 3 mayaNapavaNeNa jar3a tA-risAvi suraselaniccalAcaliyA / 4 6 6 8 9 10 tA pakkapattasattANa, iyarasattANa kA cattA // 69 // madanapavanena yadi, tAddazA api surazaila nizcalAzcalitAH / tasmAt pakvapatrasattvAnA - mitarasattvAnAM kA vArtA ! // 69 // 5 no artha : jyAre kAmadevarUpI pavananA jhapATAvaDe tevA prakAranA merUparvata sarakhA nizcala mahAtmAo paNa caLAyamAna thaI gayA, to pAkA pAMdaDA sarakhA bIjA pAmara jIvonI to vAta zI ! arthAt bIjA hIna satvavaMta prANIo to sahajamAM caLAyamAna thaI jAya. 5 4 3 1 2 jippaMti suheNaMciya, harika risappAiNo mahAkUrA / 6 9 8 ikkucciya dujjeo, kAmo kayasivasuhavirAmo // 70 // jIyante sukhenaiva, harikarisarpAdayo mahAkrUrAH / eka eva durjeyaH, kAmaH kRtazivasukhavirAmaH // 70 // artha : siMha, hAthI ane sarpa vigere mahAkrUra prANIo sukhe karIne jItAya che, parantu karelo che zivasukhano aMta jeNe eTale Page #108 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 95 mokSasukhano rodha karanAra eka kAma devaja mahA durjana (duHkhe karIne tavAyogya) che. visamA visayapivAsA, aNAibhavabhAvaNAi jIvANaM / 8 104 aidujjeyANi iM-diANi taha caMcala cittaM // 1 // viSamA viSayapipAsA, anAdibhavabhAvanA jIvAnAm / ati durjeyAnindriyANi, tathA caMcalaM cittama // 7 // artha : jIvone viSaya vAsanA rUpa tarasa ati tIvra che, saMsAra bhAvanA anAdi kALanI che, Indriyo paNa duHkhe karIne jItavA yogya che, ane citta paNa caMcaLa che. mATe dharma vinA A jIvano mokSa nathI. kalamalaarai asukkhaM, vAhIdAhAi vivihdukkhaaii| maraNaMpi hu virahAisu, saMpajjai kAmataviANaM // 72 // kalamalAratI cAsaukhyaM, vyAdhidAhAdi vivighaduHkhAni / maraNamapi virahAdiSu, saMpadyate kAmataptAnAm // 72 // artha: kAmadevarUpI tApa vaDe ati tama thayelA tapI gayelA) purUSone kalamala, (vizeSa gabharATa) arati vagere duHkha, vaLI vyAdhi, ane dAha (kAma vaDe thatI baLatarA) vagere vividha prakAranAM duHkho Page #109 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 96 temaja strIno virahAdi thaye chate maraNa paNa prApta thAya che. paMciMdiavisayapasaMgaresi, maNavayaNakAya navi sNvresi| taM vAhisi kattia galapaesi, jaM aTTakamma navi nijjaresi // 73 // 11 10 paMcendriyaviSayaprasaMgayasi, manovacanakAyAnnA'pi saMvRNoSi / tabAhayasi karbikAM galapradeze, yadaSTakarma nA'pi nirjarayasi // martha : he ! totuM pAMya ndriyonA viSayano prasaMga ure che, vaLI mana, vacana ane kAyAne saMvarato (ADe mArge jatA aTakAvato) nathI, temaja vaLI ATha karmane nirjarato nathI, eTale ATha karmano kSaya karavAmAM udyama nathI karato, to he jIva! kharekhara tuM tArA gaLA upara ja kAtara calAve che, arthAt tuM pote ja tAro vinAza hare che.. 5 kiM tumaMdho si kiMvA si dhattUrio, ahava kiM sannivAraNa aario| . Page #110 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 12 97 11 13 14 amayasamaghamma jaM visava avannase, 16 15 17 18 19 visayavisa visama amiyaM va bahu mannase // 74 // kiM tvamangho'si ? kiM vA'si ghattUrito ?. athavA kiM sannipAtena AturitaH / amRtasamadharma yadviSabhivAvamanyase ! viSayaviSaM viSamamamRtamiva bahumanyase ! // 74 // artha : he AtmA ! tuM zuM aMdha banI gayo che ? ke zuM dhaMtUro pIdho che ? athavA zuM sannipAta roga vaDe rogI nI gayo che? ke jethI amRta sarakhA dharmane tuM viSanI peThe avagaNe che ! ane AkarA viSayarUpI viSane tuM amRtanI peThe bahumAna kare che ! (mATe kharekhara tuM aMdha 4 janelo che.) 2 3 tujja taha nANavinnANaguNaDaMbaro, 4 6 1 5 jalaNajAlAsu nivaDaMtu jiya niSbharo / 13 14 8 15 payaivAmesu kAmesu jaM rajjase, 10 11 12 jehi puNapuNavi narayAnale paccase // 75 // Page #111 -------------------------------------------------------------------------- ________________ tava tathA jJAnavijJAnaguNADaMbaro, jvalanajvAlAsu nipatatu jIva ! nirbharaH / prakRtivAmeSu kAmeSu yadrajyase yaiH punaH punarapi narakAnale pacyase // 75 // artha : he jIva ! tevA prakAranA moTA jJAna vijJAna ane guNano te tAro ADaMbara atizaya paNe agninI javALAmAM paDo ! kAraNake je kAmaviSayo vaDe tuM vAraMvAra narakanI agnimAM pakAya che, tevA ja svabhAve karIne pratikULa evA kAmabhogamAM rAjI thAya che ! mATe tAro guNano ADaMbara phoTa che. 98 no 5 dahar3a gosIsasirikhaMDa chArakae, 8 6 9 10 chagalagahaNaTTa-merAvaNaM vikkae / 11 12 13 4 14 kappataru toDi eraMDa so vAvae, 2 3 jujivisaehiM maNuattaNaM hAra // 76 // dahati gozIrSazrIkhaMDaM bhasmakRte, chagalagrahaNArthamairAvataM vikrINite / kalpataruM troTitvairaMDaM sa vapati, tucchaviSayaimanujatvaM hArayati // 76 // artha H A jagatamAM je manuSya alpa viSayasukhane mATe AkhuM manuSyapaNuM hArI jAya che, te manuSya kharekhara rAkha meLavavAne mATe Page #112 -------------------------------------------------------------------------- ________________ uttama gozISa caMdana bALe che, bakarI levAne mATe airAvata hAthI vecI de che, ane kalpavRkSane ukheDI eraMDAnuM jhADa vAve che. e kharekhara mUrkhatA ja che. adhuvaM jIvisaM naccA, siddhimaggaM viaanniaa| 68. 108 viNiaTTijja bhogesu, AuM parimiamappaNo // 77 // __ adhruvaM jIvitaM jJAtvA, siddhimArga vijAnIyAt / vinivartayed, bhogebhya, AyuH parimitamAtmanaH // 77 // artha: prANInuM AyuSya asthira che, mATe mokSamArgane jANIne viSayabhogathI virAma pAmavuM. kAraNa ke ApaNuM AyuSya pramANa vinAnu che. sivamaggasaMTiANavi, jaha dujjeA jiANa pnnvissyaa| 6 9 10 8 taha annaM kiMpi jae, 11 12 7 dujje natthi sayalevi // 7 // Page #113 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 100 zivamArgasaMsthitAnAmapi, yathA durjeyA jIvAnAM pNcvissyaaH| tathA'nyat kimapi jagati, durjeyaM nAsti sakale'pi // 7 // artha : mokSamArgamAM pravartatA jIvone paNa pAMca IndriyanA viSayo jevA duHkhe karIne jItavA yogya che, tevuM saghaLA jagatamAM bIjAM kAMI paNa durjaya nathI. arthAt saghaLA jagatamAM pAMca IndriyonA viSayo jItavA teja ati duSkara che. bAkI sarva to sulabha che. 11 saviDaM upbhaDarU vA, diTThA mohei jA maNaM itthii| AyahiyaM ciMtaMtA. darayareNaM pariharaMti // 79 // savrIDamudbhaTarU pA, iSTA mohayati yA manaH strI / Atmahita cintayanto, dUratareNa pariharanti // 79 // arthaH vikAravALI ane utkRSTa rUpavALI evI je strI dRSTimAM AvethI manane moha pamADe che, tevI strIne AtmAnuM potAnuM) kalyANa IcchanArA purUSo dUrathIja taje che. saccaM suaMpi sIla, cinnANaM taha tavaMpi veraggaM / baccai khaNeNa savaM, visayaviseNaM jaINaMpi // 80 // satyaM zrutamapi zIlaM, vijJAnaM tathA tapo'pi vairAgyam / nazyati kSaNena sarvaM, viSayaviSeNa yatInAmApi // 8 // 12 11 10 1 Page #114 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 101 artha : viSaya rUpI viSanA vikAra vaDe munimahAtmAnuM paNa satyavAdIpaNuM, siddhAMtanuM jJAna, sadAcAra, vijJAna, temaja tapa ane vairAgya e eka kSaNamAtramAM vinAza pAme che. viSayavikArane zAntA karavAno ja udyama karavo e upadeza che. 10 2 re jIva maivigappiya-nimesasuhalAlaso kahaM mUDha / sAsayasuha masamatamaM, hArisisasisoaraMcajasaM // 1 // re jIva ! mativikalpita, nimeSa sukhalAlasaH kathaM mUDha ! |-- . zAzvatasukhamasamatamaM, hArayasi zazisodaraM ca yazaH // 8 // artha: ramUDha jIva ! potAnI matikalpanA vaDe kalpanA ane nimeSa mAtranA (AMkhanA palakArA jeTalA alpakALanA) sukhamAM lolupIthaIne jenA samAna bIjAM koI sukha nathI evA mokSasukhane ane caMdra sarakhA ujjavaLa evA upArjana karelA yazane zA mATe hArI jaya che ? pajjalio visayaaggI, carittasAraM Dahijja kasiNaMpi / sammattaMpi virAhia, aNaMtasaMsAriaM kujjA // 2 // prajvalito viSayAgni, cAritrasAraM dagdhvA kRtsnamapi / samyattvamapi virAdhya, anaMta saMsAra kaM kuryAt // 82 // Page #115 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 102 artha : jAjvalyamAna thayelo (baLato) evo kAma rUpa agni saghaLA cAritronA sArane bALI de che, (arthAt cAritrano vinAza kare che.) ane samyakatvanI virAdhanA karIne anaMta saMsAramAM rakhaDAve che. 1 4 2 3 bhIsaNabhavakaMtAre, visamA jIvANa visayatinhAo / 5 6 7 10 8 9 jAe naDiyA caudasa - pUbbIvi rulaMti hu nigoe // 83 // bhISaNabhavakAntAre, viSamAjIvAnAM viSayatRSNA / yayA naTitAzcaturdaza, pUrviNo'pi rulanti hi nigode // 83 // artha : bhayaMkara bhavarUpI aTavImAM sarva jIvone viSaya tRSNA ja viSaya (duHkha ApanArI) che, ke je viSayatRSNAthI pIDA pAmIne caudapUrvI sarakhA mahAtmAo paNa nizce nigodamAM raDavaDe che. arthAt viSayanA uchALAthI caudapUrvadhara sarakhA zrutakevali muni mahAtmAo paNa munipaNAno tyAga karIne siddhaputra bane che, ane pariNAme * nigodamAM utpanna thAya che. mATe he jIva ! viSayavikAranuM prabalapaNuM keTaluM che te vicAra ! * saMbodhasattarImAM kahyuM che ke navasapunadharo, masaGga Page #116 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 103 hA visamA hA visamA, visayA jIvANa jehiM paDibaddhA / 12 9 10 11 hiMDaMti bhavasamudde, aNaMta dukkhAI pAvaMtA // 4 // hA viSamA ! hA viSamA ! viSayA jIvAnAM yaiH prtibddhaaH| hinDanti bhavasamudre, 'naMta duHkhAni prApnuvantaH // 4 // martha : mI ! pAne pAyandriyona viSayoti viSama che, viSayo 4 ghAyadA po manaMta du:mone pAmatA chatal-.. bhavarUpI samudramAM rakhaDe che. 21 mA iMdajAlacavalA, visayA jIvANa vijjuteasamA / 6 7 8 8 . 10 khaNadiTThA khaNanaTTA, tA tesiM ko hu paDibaMdho // 5 // mAyendrajAla capalA, viSayA jIvAnAM vidyuttejassamAH / kSaNaddaSTAH kSaNanaSTA, stasmAtteSAM ko hi pratibandhaH ? // 5 // artha : mAyAvI IndrajALa jevA, capaLa ane vijaLInA jhabakAra samAna evA viSayo jIvone kSaNamAM dekhAya che ane kSaNamAM nAza pAme che, to tevA viSayomAM pratibaMdha (Asakta) zuM karavo? nigoesu eNaMtayaM kAlaM // niddApamAyavasao, to hohisi kaha tumaM jIva ! // 7 // artha: jo caudapUrvadhara paNa nidradi pramAdanA vazathI anaMtakALa sudhI nigodamAM pasecha to hai 04 ? tAI zuM thaze. Page #117 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 104 1 2 3 4 7 5 E sattU visaM pisAo, veAlo huavaho va pajjalio / 8 9 10 11 13 15 14 12 taM na kuNai jaM kuviA, kuNaMti rAgAiNo dehe // 86 // zatrurviSaMpizAco, vetAlo hutavaho vA prajvalitaH / tanna karoti yat kupitAH kurvanti rAgAdayo dehe // 86 // , artha : he AtmA ! zatru, viSa, pizAca (bhUta-DAkaNa-zAkaNa vagere), vetAla, ane jAjvalyamAna thayelA agni e sarvepaNa kopyA thakI tevo apakAra (avaguNa) nathI karatA ke jevo apakAra zarIrAdi para rahelA ane kopa pAmelA rAgadveSAdi kare che. (arthAt zatru vagerethI paNa rAgadveSAdi ghaNo avaguNa kare che.) 1 2 3 6 4 jau rAgAINa vase, vasaMmi so sayaladukkhalakkhANaM / 5 7 8 9 10 11 jassa vase rAgAI, tassa vase sayalasukkhAI // 87 // yo rAgAdInAM vaze, vaze sakaladuH khalakSANAm / yasya vaze rAgAdaya, stasya vaze sakalasukhAni // 87 // 12 artha : je jIvo rAga dveSAdinA vazamAM paDelA che, te sarva jIvo lAkho du:khanA ja vazamAM paDelA che. ane je jIvonA vazamAM rAgAdika paDelA che, tenA vazamAM sarva sukho paDelAM che, ema ulaTapAlaTa jANavuM. (arthAt rAgAdikanA vazamAM paDelA jIvone sarva prakAranuM Page #118 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 105 du:kha ja hoya che, mATe rAgAdikanI AdhInatAmAM nahi rahetAM rAgAdikane ja potAne AdhIna banAvavA, jethI sarva sukha prApta thAya e upadeza che.) - kevaladuhanimmavie, paDio saMsArasAyare jiivo| jaM aNuhavai kilesaM, taM AssavaheuaM sabaM // 8 // kevaladuHkhanirmApite, patitaH saMsArasAgare jIvo / yamati vaneza, tAvaturva sarvamdo artha : kevaLa duHkha ja nirmANa kareluM che jemAM, evA saMsAra rUpI samudramAM paDelo jIva je duHkhane anubhave che, te sarva duHkhanuM Azrava (karmabaMdhananAM kAraNo) eja kAraNa che. Azravano (karmabaMdhananAM 42 kAraNono) tyAga karavo eja sarva sukhanuM parama kAraNa che. hI saMsAre vihiNA, mahilArU veNa maMDiaMjAlaM / 13 7 8 9 10 11 12 bajhaMti jattha mUDhA, maNuA tiriA surA asurA // 9 // hA ! saMsAre vidhinA, mahilArU peNa maMDitaM jAlam / badhyante yatra mUDhA, manujAstiryaJcaH surA asurAH // 8 // artha: aho ! A saMsAramAM vidhAtAe strIrUpI jANa mAMDelI che (racelI che), ke je jALamAM mUDha (vivekazUnya thayelA) evA manuSyo, Page #119 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 106 tirthayo, po mane hanapI sarva isAya cha. * visamA visayabhuyaMgA, jehiM DasiyA jiA bhavavarNami / kIsaMti duhaggIhiM, culasIIjoNilaknesu // 40 // viSamA viSayabhujaMgA, yairdaSTA jIvA bhavavane / klizyante duHkhAgnibhi, zcaturazItiyonilakSeSu // 10 // arthaH ati AkarA viSavALA evA viSayarUpI sarpo jeone DaselA che, tevA saMsArI jIvo bhavarUpI aTavImAM 84 lAkha jIvayonine viSe bhramaNa karatA duHkharUpa dAvAnaLa agni vaDe kaleza pAme che. saMsAracAragimhe, visayakuvAeNa lukkiyA jIvA / hiya mahiaM amuNaMtA, aNuhavaMti aNaMtadukkhAiM // 1 // - saMsAracAragrISme, viSayakuvAtena lukitA jIvAH / hitamahitamajAnanto, anubhavantyanantaduHkhAni // 9 // * narakagatimAM rahelA nArakI jIvone strI hotI nathI. mATe teone strIrUpI jALamAM phasAyalA kahA nathI. ane gAthAmAM kahelA manuSyAdi sarva strIrUpI jALamAM phasAyelA che. Page #120 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 107 artha: A saMsAramArgarUpI grISma RtumAM viSayarUpI kupavanavaDe (uSNa vAyarA vaDe) luka pAmelA (tapelA-jvara caDhelA) jIvo hita ane ahitane (pathya ane apathyane nahi jANatA chatAM anaMta duHkhone anubhave che. hA hA duraMtaduvA, visayaturaMgA kusikkhiA loe / bhIsaNabhavADavIe, pADaMti jIANa muddhANaM // 2 // hA ! hA ! durantaduSTA, viSayaturaMgA: kuzikSitA loke / bhISaNabhavATavyAM, pAtayanti jIvAn mugdhAn // 12 // artha : aho ghaNA khedanI vAta che ke atyaMta duSTa, ane du:zikSita (khoTI zikSA pAmela) evA viSayarUpI ghoDAo A saMsAramAM bhoLA jIvone bhayaMkara bhavarUpI aTavImAM pADe che, (rakhaDAve che) arthAt viSayo saMsAramAM rajhaLAve che. visayapivAsAtattA, sttA naariisupNkilsrNmi| duhiyA dINA khINA, rulaMti jIvA bhavavarNami // 3 // viSayapipAsAtaptA, raktA nArIsupaMkilasarasi / duHkhitA dInAH kSINA, rulanti jIvA bhavavane // 13 // Page #121 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 108 arthaH viSayarUpI tRSA vaDe vyAkuLa thayelA je jIvo strIrUpI ghA vANA sarovaramA mAsata thayA, tI , na (garIma) ane kSINa (azakta-durbaLa) jIvo kharekhara A saMsArarUpa aTavImAM rajhaLe che. (mATe viSayAbhilASAno tyAga karavo me. 4 zreya12 che.) guNakAriAI dhaNiyaM, dhirajjuniyaMtiAI tuha jIva / niyayAiM iMdiyAiM, balliniattA turaMgubba // 4 // guNakArakANi nicitaM, ghRtirajjuniyantritAni tava jIva / nijakAnIndriyANi, khalinaniyantritaturaMga iva // 9 // artha: he jIva! baLavAna paNa vaza karelA ghoDAnI veThe vaza karelo ghoDo jema ghaNA guNa karanAro hoya che tema) saMtoSarUpI rajjA vaDe (dora vaDe) vaza karelI potAnI Indriyo tane ghaNoja guNa karanArI thaze. mATe Indriyone vaza karavI eja upadeza che. maNavayaNakAyajogA, suniyattAvi guNakarA huMti / aniyattA puNa bhaMjaMti, mattakariNuba sIlavaNaM // 5 // manovacanakAyayogAH, suniyantritAapi guNakarA bhavanti / anintritA: punarbhaJcanti, mattakarIva zIlavanam // 15 // Page #122 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 109 artha : sArI rIte vaza karelA mana vacana ane kAyAnA yoga ghaNA guNa karanArAja hoya che, ane nahi vaza karelA evA te mana vacana kAyAnA yoga madonmatta hAthInI peThe zIlarUpI vanane (cAritrarUpI vanane) bhAgI vinAza kare che. jaha jaha dosA viramai, jaha jaha visaehiM hoi veraggaM / 10 11 12 14 12 13 taha taha vinAyacaM, AsanaM se paramapayaM // 6 // yathA yathA doSAddhiramati, yathA yathA viSayairbhavati vairAgyam / tathA tathA vijJAtavya, mAsannaM tasya ca paramapadam // 6 // artha : jema jema jIva doSathI virAma pAme che (aTake che,) ane jema jema viSayothI vairAgyabhAva pragaTa thAya che, tema tema te jIvane mokSasukha najIkamAM AvatuM jAya che ema jANavuM. mATe viSayAdikathI virAma pAmavuM eja sAra che. dukkara meehiM kayaM, jehiM samatthehiM jubbaNatthehiM / bhaggaM iMdiasinnaM, dhiipAyAraM vilaggehiM // 17 // surarti vRtta, cheH samarthe vanamaH | bhagnamindriyasainyaM, dhRtiprAkAraM vilagnaiH // 17 // artha: kharekhara duSkara kArya to teoe ja karyuM kahevAya ke je Page #123 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 110 purUSoe dhairya vA saMtoSarUpI killAne vaLagIne (Azraya karIne) potAnA samarthapaNAthI yuvAvasthAmAM IndriyorUpa sainyane nAza pamADayuM. (arthAt jeoe juvAnImAM Indriyone jItI che teone dhanya che.) x 1 2 3 4 7 5 te dhannA tANa namo, dAso 'haM tANa saMjamadharANaM / 11 9 12 10 13 addhacchIpicchario, jANa na hiae khaDukuMti // 98 // ' te dhanyAstebhyonamo, dAso'haM teSAM saMyamadharANAm / arghAkSiprekSikA, yeSAM na hRdaye khaTakanti // 98 // artha : A jagatamAM te purUSone ja dhanya che, ane te purUSone ja namaskAra thAo, ane teja saMyamadhara muni mahArAjano huM dAsa chuM ke jeonA hRdayamAM ardhacakSue (kaTAkSathI) jonArI strIo lezamAtra paNa khaTakatI nathI. 3 2 4 9 1 5 cha 8 kiM bahuNA jar3a vaMchasi, jIva tumaM sAsayaM suhaM aruaM / 10 14 11 13 12 tA piasu visayavimuho, saMvegarasAyaNaM niccaM // 99 // kiM bahunA yadi vAJcachaMsi, jIva ! tvaM zAzvataMsukhamarujam / tasmAt piba viSayavimukhaH, saMvegarasAyanaM nityam // 99 // artha : he saMsArI jIva ghaNuM kahevAthI zu ? jo tuM rogarahita eTale nirAbAdha evuM zAzvatasukhanI (mokSanI) IcchA rAkhato hoya Page #124 -------------------------------------------------------------------------- ________________ to viSayothI vimukha thaIne viSayono tyAga karIne) haMmezA saMvega (vairAgya rUpI rasAyaNanuM pAna kara. // mULAnvaya, saMskRta chAyA ane bhASAntarayukta indriyaparAjayazataka samApta // dIpa : A zatakanI gAthA 99 che, ane so gAthAnuM zataka kahevAya che paraMtu 1 gAthA ochI che te upalabdha nathI. Page #125 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 112 zrI ratnazevarasUriviracita zrI saMbodhasattari (bhUNa bhane bhASAntara sahita.) yyyy (AryAvRttam) namiNa tiloaguruM, loAloappayAsayaM vIraM / saMbohasattari-mahaM, raemi uddhAragAhAhiM // 1 // natvA trilokaguruM, lokAlokaprakAzakaM vIram / saMboghasaptatikAmahaM, racayAmyughRta gAthAbhiH // 1 // artha : svarga, mRtyu ane pAtALa rUpa traNa lokanA gurU ane lokAlokanA prakAzaka evA zrI vIrasvAmIne namaskAra karIne sUtromAMthI gAthAo.uddharIne huM saMbodhasattari graMtha racuM chuM. Page #126 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 113 2 1 4 3 6 5 7 8 seyaMbaro ya AsaMbaro ya, buddho a ahava anno vA / 11 12 13 12 samabhAvabhAviappA, lahei mukkhaM na saMdeho // 2 // zvetAmbarazcAzAmbarazca, buddhazcAthavA'nyo vA / samabhAvabhAvitAtmA, labhate mokSaM na sandehaH // 2 // artha : hAya zvetAMbara hoya, athavA digaMbara hoya, vA bauddha hoya athavA anya hoya, parantu jeno AtmA samabhAvathI bhAvita hoya, te mokSa pAme, temAM saMdeha nathI. deva, dharma ane guru- svarUpa che, temAM saT jeno AtmA hoya, vA aTTadasadosarahio, devo dhammovi niunndyshio| sugurU vi baMbhayArI, AraMbhapariggahA virao // 3 // aSTAdazadoSarahito, devo dharmo'pi nipuNadayAsahitaH / sagururapi brahAcArI, AraMbhaparigrahAdvirata: // 3 // artha : aDhAra dUSaNa rahita deva, nipuNa dayAye yukta dharma, temaja brahmacArI ane AraMbha parigrahathI virakata hoya te sugurU evA. have prathama devanA aDhAra dUSaNo batAve che, je nAza pAmavAthI ja devapaNuM prApta thAya che. Page #127 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 annANa koha maya mANa, loha mAyA raI ya araI ya / 11 12 13 14 15 17 16 niddA soa aliyavayaNa, coriA macchara bhayA ya // 4 // ajJAna krodha mada mAna, lobha mAyA rati cAratizca / nidrA zokAlikavacana, caurikAmatsara bhayAnica // 4 // 18 19 20 21 25 20 22 23 pANivaha pema kIlApasaMga hAsA ya jassa e dosaa| 24 26 27. 30 29 20 aTTArasavi paNaTTA, namAmi devAhidevaM taM // 5 // prANivagha prema krIDAprasaMga, hAsAzca yasyaite doSAH / aSTAdazApi praNaSTA, namAmi devAdhidevaM tam // 5 // martha : mazAna, lodha, bha6, mana, soma, mAyA, rati, marati, nidrA, zodha, masatya vayana, yorI, matsara, bhaya, prAvidha (jIvahiMsA) prema, krIDAprasaMga ane hAsya; e aDhAra dUSaNo paNa jenAmAMthI nAza pAmyAM che te devAdhidevane huM namaskAra karuM chuM. dharma svarUpa savAovi naIo, kameNa jaha sAyaraMmi nivaDaMti / taha bhagavaI ahiMsaM, sabbe ghammA samilaMti // 6 // - 8 9 10 11 12 13 Page #128 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sarvA api nadyaH krameNa yathA sAgare nipatanti / tathA bhagavatyAmahiMsAyAM, sarve dharmAH sammilanti // 6 // artha : jema sarva nadIo anukrame samudramAM AvIne maLe che, tema bhagavati ahiMsA (dayA)mAMpaNa sarva dharma AvIne maLe che. gurunu svarUpa sasarIrevi nirIhA, bajjhanbhitarapariggahavimukkA / dhammovagaraNamittaM, dharaMti cArittarakhaTTA svazarIre'pi nirihA, bAhyAbhyantara parigrahavimuktAH / dharmoparaNamAtraM, dhArayanti cAritrarakSArtham // 7 // paMcidiyadamaNaparA, jiNuttasiddhaMtagahiyaparamatthA / 5 paMcasamiyA tiguttA, saraNaM maha erisA guruNo // 8 // paMcendriyadamanaparA, jinoktasiddhAntagRhItaparamArthAH / paMcasamitA striguptAH, zaraNaM mamaitAddazA guravaH // 8 // artha : potAnA zarIrane viSe paNa mamatA vinAnA, bAhA ane atyaMtara parigrahathI vimukta thaelA, cAritranI rakSAne artheja mAtra dharmopakaraNane dhAraNa karanArA, pAMca Indriyone damana karavAmAM Page #129 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 116 tatpara, jInokata siddhAMtathI grahaNa karyo che paramArthe jeNe, pAMca samitie karI yukta ane traNa gumie karI yukta evA gurU mahArAjanuM mane zaraNa thAo. - kugurunu svarUpa pAsattho osanno, hoi kusIlo taheva saMsatto / 8 9 7 10 12 11 ahachaMdovi ya e e, avaMdaNijjA jiNamayaMmi // 7 // pArzvastho'vasanno, bhavati kuzIlastathaiva saMsaktaH / yathA chaMdo'pi caite - 'vaMdanIyA jinamate // 9 // artha: pAsatyo, osatro, kuzIliyo temaja saMsakto ane yathAchaMdo; eo jInamatane viSe avaMdanIka che. kugurune vaMdana karavAnuM phala pAsatthAi baMdamANassa, neva kittI na nijjarA hoii| 8 .11 10 12 jAyai kAyakileso, baMgho kammassa ANAi // 10 // pArzvasthAdIn vandamAnasya, naiva kIrti na nirjarA bhavati / jAyate kAyaklezo, bandhaH karmaNa AjJAyAH (bhaDgaH) // 10 // artha: pUrve jemanAM nAma batAvyAM che evA pAsatyAdikane Page #130 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 117 vaMdana karanAra jananI kIti thatI nathI, nijarjarA (karmakSaya) te paNa thatI nathI, paraMtu kAyAne kaleza thAya che. vaMdana karavAnA prayAsathI (mahenatathI) AThe prakAranA karmono baMdha thAya che ane jInAjJAno bhaMga thAya che. have pAsatyA vigeremAM jeo brahmacaryathI rahita, strIvilAsane IcchanArA ane laMpaTa hoya che, temane namaskAra karanArane pUrvokta geralAbha thAya che; paraMtu namaskAra karAvanArane zuM geralAbha thAya che? te kahe che. 2 1 4 5 3 je baMbhacerabhaTTA, pAe pADaMti baMbhayArINaM / 6 8 7 9 11 10 te kuMti kuMTaghuMTA, vodivi suvujIhA tetiM zA ye brahmacaryabhraSTAH pAde pAtayanti brahAcAriNaH / te bhavanti TuMTamuTA, bodhirapi sudurlabhA teSAm // 11 // > artha : je brahmacaryabhraSTapurUSo, brahmacArI purUSone potAne page pADe che, teo AvatA bhavamAM lUlA pAMgaLA thAya che ane samyakatva paNa teone atyaMta durlabha thaI paDe che. 1 3 2 5 daMsaNabhaTTo bhaTTo, daMsaNabhaTTassa natthi nivvANaM / 7 8 9 10 siAMti vaLarahiJA, haMsagatiJA na siti ro darzanabhraSTo, bhraSTo, darzanabhraSTasya nAsti nirvANam / sidhyanti caraNarahitA, darzanarahitA na sidhyanti // 12 // Page #131 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 118 artha : darzana eTale samyakatva, tethI je bhraSTa thAya che, te bhraSTa kahevAya che. darzanabhraSTane nirvANanI prApti thatI nathI. (dravya) cAritra rahita siddhapadane pAme che, paNa samyakatva rahita siddhapadane pAmatA nathI. have jinAjJAno atikrama na karavA saMbaMgho kahe che. 8 9 10 12 titthayarasamo sUrI, sammaM jo jiNamayaM payAseI / ANAi aibUto, so kApuriso na sappuriso // 13 // tIrthaMkarasamaH sUriH samyag yo jinamataM prakAzayatti / AjJAmatikrAman sa, kApuruSo na satpuruSaH // 13 // artha: te tIrthakaranA jevA AcArya che, ke je samyak prakAre jInamatane prakAze che, paraMtu ANA jInAjJAno atikrama kare che, tene kutsida purUSa jANavo, paNa satparaSa na jANavo. 1 2 3 4 5 6 jaha lohasilA appaMpi, bolae taha vilaggapurisaMpi / 9 11 10 12 13 15 14 16 iya sAraMbho ya gurU, paramappANaM ca boleI // 14 // yathA lohazilA''tmAnamapi, bUDayati tathA vilagnapuruSamapi / evaM sAraMbhazca guruH, paramAtmAnaM ca bUDayati // 14 // Page #132 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 119 artha: jema lohamaya zilA pote buDe che ane tene vaLagelAtenI upara rahelA manuSyane paN buDADe che, tema sAraMbhI (AraMbhe sahita) gurU, bIjA jeo tenA upAsaka hoya che tene ane potAnA AtmAne bannene bUDADe che. kiikammaM ca pasaMsA, suhasIlajaNaMmi kammabaMdhAya / 6 7 8 9 10 11 12 je je pamAyaThANA, te te ? kRtikarma ca prazaMsA, sukhazIlajane karmabandhAya / yAni yAni pramAdasthAnAni, tAni tAnyupabRMhitAni bhavanti // 15 // (anuSTram vRttam) 1 2 evaM NAjya saMsaggi, daMsaNAlAvasaMthavaM / 5 4 saMvAsa dizAhRthvI, savyo vArdi vaghna do evaM jJAtvA saMsarga - darzanAlApasaMstavam / saMvAsaM ca hitAkADakSI, sarvopAyairvarjayet // 16 // artha: sukhazIliyA-bhraSTAcArI gurUnuM kRtikarma-kAdazAvarta vaMdana ane prazaMsA karmabaMdhanane arthe thAya che, ane e pramANe karavAthI pramAdanAM je je sthAnakonuM vadhAre sevana thAya che, teno vRddhi karanAra te vaMdanAno prazaMsA karavAvALo thAya che. e pramANe jANIne Page #133 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 10 120 pAsatyAdika kugurUno tathA sAraMbhI ane sukhazIla gurUno saMsarga, temanuM darzana temanI sAthe AlApasaMlApa, temanI stuti ane temano sahavAsa potAnuM hita IcchanAra manuSya sarva upAye karIne varje che. have cAritra grahaNa karyA pachI jemanA bhagna pariNAma thayA hoya che, tene mATe kahe che. (35ryAvRttim) 1 3 2 4 5 6 ahigilai galai uaraM, ahavA paccuggalaMti nayaNAI / hA visamA kajjagaI, ahiNA chacchaMdari gahijjA // 17 // aghigilati gilatyudara-mathavA pratyundilanti nayanAni / hA ! viSama pati-rahinA chaThTharI gRhItA raho artha: (cAritra grahaNa karyA pachI jenA zithila pariNAma thayA hoya che, tene sarpe chachuMdara grahaNa karyA barAbarano nyAya thAya che, te dRSTAMta batAvavA mATe kahe che.) sarpa jo chachuMdarane mukhamAM garahaNa karyA pachI gaLI jAya to tenuM udara gaLI jAya che, ane jo pAchuM kADhI nAMkhe che, to netra nAza pAme che ! kAryanI gati viSama thaI che ke, sarpe chachuMdara grahaNa karyuM! have evA pariNAmavALAne sthira karavAne cAritradharmanuM vizeSa prakAre sarvotkRSTapaNuM batAvavA kahe che. Page #134 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 121 4 2 3 ko cakkuvaTTiriddhiM, caiuM dAsattaNaM samabhilasaI / 11 9 5 10 7 8 ho ya thaLArUM muttuM, pacinharU vAaMkArpha 5aa kazcakravartiRddhiM tyaktvA dAsatvaM samabhilaSati / ko vA ratnAni muktavA, parigRhAtyupalakhaMDAni // 18 // artha : cakravartipaNAnI Rddhine tyajI daIne dAsapaNAno abhilASa koNa kare ? vaLI ratnane mUkI daIne prattharano kakaDo-koNa grahaNa kare ? (je mUrkha hoya ane lAbhAlAbhanA vicArathI ajANa hoya te tema kare.) have prApta thayeluM du:kha nAza thaze ema dRSTAMtavaDe siddha karavA mATe kahe che. 1 2 3 pa 4 8 6 ? 7 neraiyANavi dukkhaM, jijjhai kAleNa kiM purNa narANaM / 17 9 14 13 10 15 12 11 16 tA na viraM tuH DhorDa, dumiLa mA samuyinu zo nairayikAnAmapi duHkhaM jIryatikAlena kiM punarnarANAm / tasmAnna ciraM tava bhavati, duHkhamidaM mA khidyasva // 19 // artha : nArakInAM duHkha paNa kALe karIne nAza pAme che. to manuSyanA duHkho mATe zu kahevuM ? te mATe tane A du:kha ghaNA kALa sudhI nahi rahe, ema samajI tuM kheda na kara. Page #135 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 122 cAritra grahaNa karIne choDI devuM te bahuja aniSTa che ema batAvavA mATe kahe che. 3 2 4 6 varaM aggimmi paveso, varaM visudveNakammaNA maraNaM / 2 1 Tha 8 12 11 mA gaDhiyayamaMto, mA nIgaM atigazIlasa ro varamagnau pravezo, varaM vizuddhena karmaNA maraNam / mA gRhItavratabhaMgo, mA jIvitaM skhalitazIlasya // 20 // ' 5 10 artha : agnimAM praveza karavo te zreSTha che, vizuddhakarma je aNasaNa karIne maraNa pAmavuM te paNa zreSTha che, paraMtu grahaNa karelA vratano bhaMga karavo te zreSTha nathI, temaja zIlathI skUlanA pAmanAranuM jIvavuM paNa zreSTha nathI. prasaMge zraddhAnI dRDhatA karavA mATe samakitanuM svarUpa, samakitanI durlabhatA ane samakitanuM phaLa batAve che. 1 2 4 3 5 E 7 arihaM devo guruNo, susAhuNo jiNamayaM maha pamANaM / 11 8 9 10 12 13 phannAha muddo mAvo, sammAM viMti nANuruLo ro arhan devo gukhaH, susAghavo jinamataM mama pramANam / ityAdi zubha bhAva:, samyaktvaM bruvate jagad gukhaH // 21 // artha : arihaMta deva, susAdhu gurU ane jainazAsana, te mhAre Page #136 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 123 pramANa che - ItyAdi jyAM zubha bhAva hoya che, tyAM jagagurU tIrthaMkara mahArAja samyakatva kahe che. ___ samyaktvanI durlabhatA labbhai surasAmittaM, labbhai pahuattaNaM na saMdeho / 8 7 12 13 9 10 11 egaM navari na labbhai, dullaharayaNaM ca sammattaM // 22 // labhyate surasvAmitvaM, labhyate prabhutvaM na sandehaH / ekaM navaraM na labhyate, durlabharatnavat samyaktvam // 22 // artha : devonuM svAmIpaNuM (IndrapaNu) pAmIe ane prabhutA (aizvaryatA-ThakurAIpaNuM) paNa meLavIe emAM kaMI saMdeha jevuM nathI, parantu vizeSa prakAre vicAratAM eka durlabha ratna (ciMtAmaNI ratna) sadaza je samyakatva te meLavavuM duSkara che. samyaktvanuM phala 1 3 2 sammattaMmi u laddhe vimANavajjaM na baMdhae AuM / 8 10 9 11 14 13 12 jaiti na sammattajaDho, ahava na baddhAuo puTviM // 23 // samyattve tu labdhe, vimAnavaja na badhyata AyuH / yadyapi na samyattvajaDo, athavA na baddhAyuSkaH pUrvam // 23 // Page #137 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 124 arthaH samyakatva prApta karyA chatAM prANI vaimAnika devatAnA AyuSya sivAya bIjuM AyuSya bAMdhato nathI, paNa jo teNe samyakatva prApta karIne pAchuM vamI nAMkhyuM nahoyato, athavA samyakatva svAminI pUrve koI anya gatinuM nikAcita AyuSya na bAMdhyuM hoya to e pramANe samajavuM. sAmAyikanuM phala divase divase lakkhaM, dei suvannassa khaMDiyaM ego / 8 7 9 10 12 13 11. ego puNa sAmAiyaM, karei na pahuppae tassa // 24 // divase divase lakSaM, dadAti suvarNasya khANDikamekaH / : puna: sAmAviMda, karoti pramutve ta ArakA artha : koI purUSa dina dina pratye lAkha khAMDI suvarNa Ape che ane koI purUSa sAmAyika kare che, to te sAmAyika karanAra puruSanI tulyatA (barobarI) karavAne suvarNanI khAMDI ApanAra purUSa thato nathI. arthAt sAmAyikanuM phaLa vizeSa che. niMdapasaMsAsu samo, samo a mANAvamANakArIsu / samasayaNaparayaNamaNo, sAmAiyasaMgao jIvo // 25 // vAcananAcArya zrI guNavinaya viracita vRttimAM riyA evo paNa pATha che Page #138 -------------------------------------------------------------------------- ________________ nindAprazaMsAsu samaH, samazca maanaapmaankaarissu| . samasvajanaparajanamanAH, sAmayika saMgato jIvaH // 25 // artha : niMdA ane prazaMsAmAM, mAna ane apamAnamAM tathA svajana ane parajanamAM jenuM mana samAna che, tene sAmAyikasaMgata jIva kahIe. (sAmAyikamAM sthita purUSa evo hoya.) nirarthaka sAmAyikanuM phala sAmAiyaM tu kAuM, gihikajjaM jovi ciMtae sdo| 9 12 10 11 aTTavasaTTovagao, niratyayaM tassa sAmAiyaM // 26 // sAmAyikaM tu kRtvA, gRhakAryaM yopi cintayati shraaddhH| Artaraudramupagato, nirarthakaM tasya sAmAyikam // 26 // artha : paNa jo zrAvaka sAmAyika karato chato gRha kAryane ciMtave ane Arta raudra dhyAnane vaza thAya, to tenuM sAmAyika nirarthaka che. AcAryanA chatrIza phala paDirUvAI cauddasa, khaMtImAI ya dasaviho dhammo / bArasa ya bhAvaNAo, sUriguNA hu~ti chattIsaM // 27 // 10 Page #139 -------------------------------------------------------------------------- ________________ *126 pratirUpAdayazcaturdaza, kSAntyAdi zca dazavigho dharmaH / dvAdaza ca bhAvanAH sUriguNA bhavanti SaTtriMzat // 27 // artha : (pratirUpa 1, tejasvI 2, juga pradhAna (utkRSTa AgamananA pAragAmI arthAt sarva zAstranA jANa) 3, madhura vacanamALA 4, gaMbhIra 5, dhairyavAn 6, upadezamAM tatpara ane rUDA AcAravALA 7, sAMbhaLeluM nahi bhUlI janArA 8, saumya 9, saMgrahazIla 10, abhigraha mativAlA 11, vikathA nahi karanAra 12, acapala 13, ane prazAMta hRdayavAlA 14, e pratirUpAdika cauda guNa; (kSamA 1, Arjava 2, mArdava 3, mukti 4, tapa 5, saMyama 6, satya 7, zauta 8, akiMcana 9, brahmacarya 10) e kSamAdika daza prakArano yatidharma (anitya 1, azaraNa 2, saMsAra 3, ekatva 4, anyatva 5, azuci 6, Azrava 7, saMvara 8, nirjArA 9, loka svarUpa 10, bodhidurlabha 11, ane dharma 12,) e bAra bhAvanA - e pramANe suri-AcAryanA chatrIza guNa che. sAghumunirAjanA sattAvIza guNa 2 1 4 chanvaya chakAyarakkho, paMciMdiyalohaniggaho khaMtI / 3 5 7 6 9 10 8 bhAvavizuddhi pahiodaLA, ya raLe vizuddhI ya oraDo SaDvratAni SaTkAyarakSA, paMcendriya lobhanigrahaH kSAntiH / bhAvavizuddhiH pratitenA, ca rane vizuddhi za ra8|| Page #140 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 127 11 12 13 saMjamajoe jutto, akuslmnnvynnkaaysNroho| 14 15 17 16 sIyAipIDasahaNaM, maraNaM uvasaggasahaNaM ca // 29 // saMyamayogeyukto, 'kuzalamanovacanakAyasaMroghaH / zItAdipIDAsahanaM, maraNamupasargasahanaM ca // 29 // artha : (prANAtipAta 1, mRSAvAda 2, adattAdana 3, maithuna 4, parigraha 5, ane rAtribhojana 6) e chane tyAga karavA rUpa chavrata; (pRthvI 1, apa 2, teu 3, vAyu 4, vanaspati pa ane trasakAya 6) rUpa chakAyanI rakSA (spazetriya 1, rasendriya , ghANaMdriya 3, cakSurakriya 4, ane zrotraMdriya 5) e pAMca Indriyo; ane lobhano nigraha 18, kSamA 19, bhAvanI vizuddhi 20, paDilehaNa karavAmAM vizuddhi 21, saMyama yoga yukta rahevuM 22, akuzala mana 23, akuzaLa vacana 24, akuzaLa kAyAno saMrodha 25, zItAdi pIDAnuM sahana 26 ane maraNano upasarga sahana karavo te 27, A pramANe satAvIza guNa sAdhunA thAya che. 4 sattAvIsaguNehi, eehiM jo vibhUsio sAhU / taM paNamijjaDa bhattibhareNahiyaeNa re jIva // 30 // 10 7 8 Page #141 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 128 saptaviMzatiguNairetai, ryo vibhUSitaH sAdhuH / taM praNamaya bhaktimareNa hRdayena re jIva ! // 30 // artha : pUrvokta sattAvIza guNe karIne je sAdhu vibhUSita hoya, tene re jIva ! tuM bahu bhaktivALA hRdaye karIne namaskAra kara. zrAvakanA ekavIza guNa 2 4 5 dhammarayaNassa juggo, akkhuddo rUvavaM pagaisomo / 1 8 9 10 11 logappio akUro, bhIrU asaDho sudakkhinno // 31 // dharmaratnasya yogyo, 'kSudro rUpavAn prakRtisaumyaH / lokapriyo'krUro, bhIrurazaThaH sudAkSiNyaH // 31 // 12 13 14 15 16 17 lajjAlU a dayAlU, majjhattho somadiTTi guNarAgI / 18 19 20 21 sakkuha supakkhajutto, sudIhadaMsI visesannU // 32 // lajjAluzca dayAlu, rmadhyastha: saumyaddaSTirguNarAgI / satkathakaH supakSayuktaH, sudIrghadarzI vizeSajJaH // 32 // Page #142 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 129 22 23 24 26 25 buDhDhANUgo viNio, kayannuo parahiatthakArI a / 27 28 29 30 31 3 taha ceva laddhalakkho, igavIsaguNo havai saDho // 33 // vRddhAnugo vinItaH, kRtajJaH parahitArthakArI ca / tathAcaiva labdhalakSya-ekaviMzatiguNo bhavati zrAddhaH ||33|| artha : dharmaratnane yogya evo zrAvaka ekavIza guNe karIne yukta hoya. te kheDavIza gue| AA pramANe - akSudra 1, 3pavaMta ra prakRtikhe saumya 3, so'priya 4, aDUra pa, bhI36, aza7, sudAkSiNyavAn 8, lajjALu 9,dayALu 10, madhyastha saumyadRSTi 11, gurAgI 12, sahatha 13, supakSayukta 14, suTTIrghadRrzI 15, vizeSajJa 16, vRddhAnuga 17, vinIta 18, rRtajJa 18, parahitArthakArI 20, temaja labdha lakSa 21, jinAgamanu utkarSapaNuM (anuSTupavRttam) 4 3 kattha amhArisA pANI, dUsamA dosadUsiA / 2 5 10 11 12 8 9 E hA aNAhA kahaM huMtA, na huMto jar3a jiNAgamo // 34 // kutrAsamAddazaH prANino, du:SamadoSadUSitA: ? / hA ! anAthA : kathamabhaviSya - nnAbhaviSyadyadi jinAgamaH ||34|| 6 Page #143 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 130 artha : dUSama kAlanA doSe karI dUSita evA amArA jevA prANIo kayAM? arthAt zuM gaNatrImAM? ghaNI khedajanaka vAta che ke, jo jinAgama na hota to anAtha evA je ame tenuM zuM thAta ? arthAt svAmI rahita amone jinAgama ja paMcamakALamAM AdhAra che. Agamana Adara karavAmAM rahela tAtparya 1 2 3 AgamaM AyaraMteNaM, attaNo hiyakaMkhiyo / 5 6 7 8 9 10 titthanAho gurU dhammo, savve te bahumanniyA // 35 // AgamamAcaratA, aatmnohitkaakssinnaa| tIrthanAtha guruI, sarve te vahumAnyA: /rUpa * artha : Agamane arthAt Agamokta rahasyane AcaratA chatA AtmAnA hitecchu puruSe tIrthanAtha arihaMta bhagavaMta, sadgurU ane kevalI prarUpita dharma e sarva bahumAnanIya che (satyapaNe aMgIkAra karavA yogya thAya che.) kyA saMghane saMgha na kahevo ? (3maryAvRtti) suhasIlAo sacchaMdacAriNo, veriNo sivapahassa / ANAbhaTTAo bahujaNAo, mA bhaNaha saMghutti // 36 // 9 10 7 8 Page #144 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sukhazIlA: svacchandacAriNo, vairiNa: zivapathasya / AjJAbhraSTAn bahujanAn, mA bhaNatu saMgha iti // 36 // artha : gautamasvAmI pratye zrI vIra bhagavaMta kahe che, sukhazIliyA arthAt sukhane viSe sthApana karyo che AtmA jeNe evA ane svecchA mujaba vartavAvALA, tathA mokSamArganA vairI, temaja jinAjJA thakI bhraSTa evA ghaNA loko hoya, to paNa tene saMgha ema na kahevo. vA saMdha saMgha ? ego sAhU egA, ya sAhuNI sAvaovi saDhI vA / gALanuro saMgho, seso puna gaTTIbaMdho sArUcho eka: sAghurekA ca sAdhvI, zrAvako'pi zrAddhI vA / 3jJAyu: saMgha zeSa: punarasiMdhAta: rUcho arthaH eka sAdhu, eka sAdhvI, eka zrAvaka ane eka zrAvikA (A cAra bheda karIne saMgha kahevAya che,) temAM je jinAjJAe karIne yukta hoya, tene saMgha kahevo. bAkInAne hADakAno saMgha samUha kahevo. Page #145 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 2 nimmalanANapahANo, daMsaNajutto caritaguNavaMto / 5 4 6 9 7 8 titthayarANa ya pujjo, buccai eyArisa saMgho // 38 // nirmalajJAnapraghAno, darzanayuktazcAritraguNavAn / tIrthakarANAM ca pUjya, ucyata etAddaza: saMghaH // 38 // 132 saMghanaM lakSaNa 1 6 3 artha : nirmala jJAnanI che pradhAnatA jene viSe, (nirmala jJAnavAna) darzana je samyakatva teNe karIne yukta ane cAritranA guNe karIne alaMkRta evo je saMgha che, te tIrthakara bhagavaMtane paNa pUjya che; tethI evA guNavAnane saMgha kahIe. jinAjJAnuM mukhyapaNuM 3 1 2 5 jaha tusakhaMDaNa, mayamaMDaNAi ruNNAi sunnarannaMmi / 6 10 8 9 vihalAI taha jANasu, ANArahiyaM aNuTTANaM // 39 // yathA * tuSakhaMDana, mRcamaMDanAni x ruditAni zUnyAraNye / viphalAni tathA jAnIhi AjJArahitamanuSThAnma // 39 // * tuSakaNDanAni iti TIkAyAm 4 X rodanAnItyapi. Page #146 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 133 artha : jema phaoNtarAne khAMDavuM, maDadAne zaNagAravuM ane zUnya araNyamAM rovuM niSkala che, tema AjJA rahita anuSThAna paNa niSphaLa bhaej. 1 2 3 4 5 hu 8 7 ANAi tavo ANAi, saMjamo taha ya dANamANAe / 9 10 11 12 13 ANArahio dhammo, palAla pullUva paDihAI // 40 // AjJayA tapaH AjJayA, saMyama stathA ca dAnamAjJayA / AjJArahito dharmaH, palAlapUlakavat pratibhAti // 40 // artha : AjJAe ja tapa, AjJae ja cAritra ane AjJAe ja dAna karavuM; kemake AjJA rahita je dharma che, te tRNa samUhanI peThe zobhe che. arthAt AjJA rahita dharma zobhatho nathI. AjJA rahitapaNe karelI dharmakriyA nirarthaka che. 1 2 3 5 4 ANAkhaMDaNakArI jaiti tikAlaM mahAvibhUIe / x 8 10 - pUei vIyarAyaM, savvaMpi niratthayaM tassa // 41 // AjJAkhaMDanakArI, yadyapi trikAlaM mahAvibhUtyA / pUjayati vItarAgaM, sarvamapi nirarthakaM tasya // 41 // artha : zrI vItarAganI AjJAnuM khaMDana karavAvALo purUSa jo 6 Page #147 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 134 ke, hoTI saMpadAvaDe karIne traNe kAla vItarAga devanI pUjA kare, topaNa te sarve kriyA jenI pUjA karavI che, tenI AjJAthI bahAra hovAthI nirarthaka che. rano ANAbhaMge, ikucci ya hoi niggaho loe / 8 9 10 11 sabvanuANabhaMge, aNaMtaso niggaho hoI // 42 // rAjJa AjJAbhaMge, ekazcaiva bhavati nigraho loke / sarvajJAjJAbhaMge, anantazo nigraho bhavati // 42 // artha : A lokane viSe rAjAnI AjJAno bhaMga karavAthI eka ja vAra nigraha-daMDa thAya che, paraMtu sarvajJanI AjJAno bhaMga karavAthI anaMtIvAra nigaraha-bahu janmone viSe chedana, bhedana, janma, jarA, maraNa zoka ane rogAdi rUpa daMDane pAme che. avidhie ane vidhie karelA dharmamAM aMtarapaNuM. W jaha bhoyaNamavihikayaM, viNAsae vihikayaM jiyAveI / 7 8 9 11 10 _ 12 13 taha avihikao dhammo, dei bhavaM vihikaomukkhaM // 43 // yathA bhojanamavidhikRtaM, vinAzayeddhidhikRtaM jIvayati / tathA'vidhikRtadharmo, dadAti bhavaM vidhikRto mokSam // 43 // Page #148 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 135 artha : jema avidhiye kareluM bhojana zarIrano vinAza kare che ane vidhiye kareluM bhojana puSTi Ape che, tema avidhiye karelo dharma saMsArane vadhAre che ane vidhie karelo dharma mokSane Ape che. dravyastava ane bhAvastavanuM aMtarapaNuM 1 3 2 4 5 6 merussa sarisavarasa ya, jittiyamittaM tu aMtaraM hoI / 8 10 8 12 davvatthayabhAvatthaya, aMtaramiha tittiyaM neyaM // 44 // meroH sarSapasya ca, yAvanmAtraM tvantaraM bhavati / dravyastavabhAvastavayo- rantaramatra tAvajjJeyam // 44 // 77* 6 artha : merUparvata ane sarasavamAM jeTaluM aMtara che, teTaluM aMtara ahiM dravyastava ane bhAvastavamAM jANavuM. dravyastava ane bhAvastavanuM utkRSTa phala 1 2 hu 4 5 ukkosaM davvatthayaM, ArAhiya jAi accuyaM jAva / 7 10 8 9 bhAvatthaeNa pAvai, aMtamuhuttreNa nivvANaM // 45 // utkRSTaM dravyastava, mArAdhya yAtyacyutte yAvad / bhAvastavena prApnotyantarmuhUrteNam // 45 // artha : dravyastavano ArAdhaka vadhAremAM vadhAre acyuta nAme 3 Page #149 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 136 bAramA devaloka sudhI jAya ane bhAvastave karIne aMta muhUrtamAM nirvANa pAme. kevA gacchano tyAga karavo ? jattha ya muNiNo kayavi, kayAi kuvaMti niccapanbhaTThA / 9 10 11 12 13 taM gacchaM guNasAyaraM, visaMca dUraM pariharijjA // 46 // yatra ca munayaH krayavi-krayAdiM kurvanti nityaprabhaSTAH / taM gacchaM guNasAgara !, viSavat dUraM parihara // 46 // artha : je gacchamAM nitya bhraSTAcArI evA muniyo krayavikrayAdi kare che, te gacchane he guNasAgara ! viSanI peThe dUra "tya hai. jattha ya ajjAladdhaM, paDiggahamAiya vivihamuvagaraNaM / 8 7 10 9 10 11 paDibhuMjai sAhUhi, taM goyama kerisaM gacchaM // 47 // yatra cAryAlabdhaM, pratigrahAdika vividhamupakaraNam / pratibhujyate sAghubhiH, sa gautama ! kIddazo gaccha: ? // 47 // artha : je gacchamAM sAdhvIe lAvelAM vastra pAtrAdi upakaraNo sAghuo bhogave che, hai gautama ! te kevo gaccha? arthAt kAMI nahi evo jANavo. Page #150 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 137 1 8 3 5 4 6 2 jahi natthi sAraNA vAraNA, ya paDicoyaNA ya gacchaMmi / 13 9 10 12 11 14 so a agaccho gaccho, saMjamakAmIhi muttavyo // 48 // yatra nAsti sAraNA, vAraNA ca praticodanA ca gacche / sa cAgaccho gaccha:, saMyamakAmibhi rmoktavyaH // 48 // artha : je gacchamAM sAraNA, vAraNA, ca zabdathI coyaNA ane paDicoyaNA thatI nathI, te gaccha agaththu tulya che, tethI saMyamanA vAMcchuka muniyoe te gacchane tajI devo. gacchanI upekSA karakhAnuM ane pALavAnuM phaLa. 2 1 3 6 4 5 gacchaM tu uvehaMto, kubbar3a dIhaMbhave vihIeo / 9 8 12 10 11 13 14 pAlaMto puNa sijjhai, taia bhave bhagavaI siddhaM // 49 // gacchaM tUpekSayan, kuryAddIrghaM bhavaM vidhinA / pAlayanpunaH sidhyati, tRtIyabhave bhagavatyAM siddham // 49 // artha : gacchanI upekSA kare to dIrgha - lAMbA bhava kare ane vidhipUrvaka pAlana kare to trIje bhave siddhapada pAme. e pramANe zrI bhagavatisUtramAM siddhapaNe kahyuM che. Page #151 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 138 8 5 6 9 10 jattha hirannasuvannaM, hattheNa parANagaMpi no chippe / 3 4 14 1 12 11 13. kAraNasamappiyaMpi hu, goyama gacchaM tayaM bhaNiyaM // 50 // yatra hiraNyasuvarNaM, hastena parakIyamapi no spRzet / kAraNasamarpimapi hi, gautama ! gaccha: sa bhaNitaH // 50 // artha : je gacchamAM muniyo kAraNathI ApyA chatAM paNa pArakA evA hiraNya ane suvarNane hastasparza paNa karatA nathI, tevA gacchane gaccha kahAo che. puDhavidagaagaNimArua-vaNassai tahatasANavivihANaM / 5 6 9 8 10 7 11 12 maraNaMtevi na pIDA, kIrai maNasA tayaM gacchaM // 5 // pRthvyudakA'gnimAruta, vanaspatInAM tathA trasANAM vivighAnAm / maraNAnte'pi na pIDA, kriyate manasA sa gacchaH // 51 // martha : pRthvI, pANI, mana, vAyu, vanaspati mane vividha prakAranA trasa jIvone jeo maraNAMte paNa manavaDe karIne paNa pIDA karatA nathI, evA gacchane gaccha kahevo. Page #152 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 139 mUlaguNehiM vimuk, bahuguNakaliyapi laddhisaMpanna / uttamakulevi jAyaM, niddhADijjai tayaM gacchaM // 52 // 9 10 11 bhUlaguNairvimuktaM, bahuguNakalitamapi labdhisaMprAptam / uttamakule'pi jAtaM, nirghATayati sa gacchaH // 52 // artha : koI paNa muni bIjA bahu guNe alaMkRta hoya, labdhisaMpanna hoya ane uttama kulamAM utpanna thaelA hoya, topaNa mULa guNe karIne vimukta hoya; evAne je kADhI mUke che, evo gaccha te ja gaccha che. jattha ya usahAdINaM, titthayarANaM suriMdamahiyANaM / 6 7 8 9 10 kammaTTavimukkANaM, ANaM na khalijjai sa gaccho // 53 // yatra ca RSabhAdInAM, tIrthakarANAM surendramahitAnAm / karmASTavimuktAnA, mAjJA na skhalati sa gacchaH // 53 // artha : je gacchamAM aSTakarma vimukta ane sureMdrapUjita zrI RSabhAdika tIrthakaronI AjJA alanA pAmatI nathI, te gacchane gaccha jANavo. Page #153 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 140 2 1 6 7 4 5 8 9 12 15 16 jattha ya ajjAhiM samaM, therAvi na ullavaMti gydsnnaa| 13 10 14 11 na ya jhAyaMtitthINaM, aMgovaMgAiM taM gacchaM // 54 // yatracAryAbhiH samaM, sthavirAapinollapanti gatadazanAH / na ca dhyAyanti strINA-maMgopAMgAni sa gaccha) // 54 // artha : je gacchane viSe jenA dAMta paNa gaelA che evAM sthavira paNa, sAdhvInI sAthe bolatA nathI ane strInAM aMgopAMgane niramatA nathI, tane 29 hIme. vajjei appamatto, ajjAsaMsaggi aggivissrisii| 10 8 78 ajjANucaro sAhU, lahai akitti khu acireNa // 55 // varjayatyapramatta, AryAsaMsargamagniviSasaddazam / AryAnucara: sAghu, rlabhatekIrti khalvacireNa // 55 // artha : apramatta muni mahArAjAe agni ane viSa sadaza AryAno je saMsarga che, te varjavo. AryAno (sAdhvIno) anucara sAghu nice svalpakAlamAM apakIrti pAme che. Page #154 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 141 zILano puSTi 1 3 2. jo dei kaNayakoDiM ahavA kArei kaNayajiNa bhavaNaM / 7 10 8 9 11 12 13 tassa na tattiya putraM, jattiya baMbhabbae gharie // 56 // yo dadAti kanakakoTi, mathavA kArayati kanakajinabhavanam / tasya na tAvatpuNyaM, yAvad brahAvrate ghArite // 56 // artha: jo koI prANI suvarNanI koTi arthAt kroDo rUpiyAnI kimmatanuM suvarNa yAcakone Ape, athavA kaMcananuM jinabhavana karAve, topaNa tene teTaluM puNya na thAya ke, jeTaluM brahmavrata dhAraNa karanArane yAya che. sIlaM kulaAhaNaM, sIlaM rUpaM ca uttamaM hoi / 8 109 11 14 12 13 sIlaM ciya paMDitaM, sIlaM ciya niruvamaM ghammaM // 57 // zIlaM kulAbharaNaM, zIlaM rUpaM cottamaM bhavati / zIlaM caiva pANDityaM, zIlaM caiva nirupamo dharmaH // 17 // artha : zILa kuLanA AbharaNa samAna che, zILa teja uttama rUpa che, zIkha te ja pAMDitya che ane zIkha te ja nirUpama dharma che. Page #155 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 142 kumitrano saMga varjavAno upadeza ___ (anuSTup vRttam) 5 8 7 12 10 varaM vAhI varaM maccU, varaM daariddsNgmo| 11 varaM araNNavAso a, mA kumittANa saMgamo // 58 // varaM vyAdhi varaM mRtyu, paraM drAridrayasaMgamaH / varamaNyavAsazca, mA kumitrANAM saMgamaH // 58 // artha: vyAdhi, mRtyu ane dArighano saMgama temaja araNyamAM vAsa e saghaLuM zreSTha che, paraMtu kumitrano saMgama tevo nathI. agIyattha kusIlehiM, saMga tiviheNa vosire / mukkhamaggamIme vigdhaM, pahaMmi teNage jahA // 59 // agItArtha kuzIlaiH, saMgaM trividhena vyutsRjet / mokSamArge ime vijAH, pathi stenako yathA // 59 // artha : agItArtha ane kuzIliyAno saMga trividha karIne tajI devo. kemake rastAmAMnA coranI peThe teo mokSa mArgamAM vizva 52 / 2 / che. Page #156 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 143 agItArtha ane kuzIliyAne najare paNa na jovA (AryAvRttama) ummaggadesaNAe, caraNaM nAsaMti jiNavariMdANaM / 1 2 10 9 11 7 9 vAvannadaMsaNA khala, na ha labbhA tArisaM daTaTraM // 60 // unmArgadezanayA, taraNaM nAzayanti jinavarendraNAm / vyApannadarzanAH khalu, nahi labhyaM tAddazAM darzanam // 60 // . artha: unmArganI dezanA devAthI nizca nAza pAmyuM che samakita jeonuM evA purUSo zrI jinezvara bhagavaMtanuM kaheluM cAritra nAza pamADe che, mATe tevAonuM dekhavuM paNa na thAo. parivArapUaheU osannANaM ca ANuvittIe / caraNakaraNanigRhaI, taM dulahaM bohiaM jANaM // 6 // parivArapUjAhetave - 'vasannAnAmanuvRtyA / caraNakaraNau niguhyati, taMdurlabhabodhikaM jAnIhi // 61 // artha : parivAranA pUjAnA hetuthI satrAnI anuvRttio cAle ane caraNasittarI karaNasittarIne gopave, tene samakita durlabha jANavuM. Page #157 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 144 osannAnI nizrAe cAlavAthI sArA munimAM paNa doSa prApta thAya che. tyA dRSTAMta kahe che. 2 1 4 3 5 6 8 7 aMbassa ya niMbassa ya; duNhaMpi samAgayAiM muulaaiN| ( 11 12 13 saMsaggeNa viNaTTo, aMbo niMbattaNaM patto // 2 // Amrasya ca nimbasya ca, dvayorapi samAgatAni bhUlAni / saMsargeNa vinaSTa, Amro nimbatvaM prAptaH // 62 // * artha : AMbAnA ane lIMbaDAnA e bannenAM mULa ekaThAM thayAM, temAM lIMbaDAnA saMsargathI AMbo vinaSTa thayo ane lIMbaDApaNAne pAmyo. pakkaNakule vasaMto, sauNIpArovi garahio hoii| iya daMsaNA suvihiA, majjhi vasaMtA kusIlANaM // 3 // pavaNakule vasan, zakunipAro'pi garhito bhavati / iti darzana suvihitA, madhye vasanta: kuzIlAnAm // 63 // artha : caMDALanA kuLane viSe vasato evo zakuna pAraka (jyoSI) paNa niMdAne pAtra thAya che. tema ja suvihita evA muni kuzIliyAmAM vasavAthI niMdanIka thAya che. : 10 11 Page #158 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 145 uttamanI saMgatathI thato lAbha 2 3 5 4 uttamajaNasaMsaggI, sIla dariddapi kuNaI sIlanaM / 1 E 8 9 10 11 jaha merugiri vilaggaM, taNaMpi kaNagattaNamuveI // 64 // uttamajanasaMsargaH, zIladaridramapi karoti zIlADhayam / yathA merugirivilagnaM, tRNamapi kanakatvamupaiti // 64 // no artha : uttama jananI saMgati, zIkha rahita puruSane paNa zILayukta kare che, jema merUparvata sAthe lAgelAM tRNa paNa suvarNapaNAne pAme che. mithyAtva, mahAdoSane utpanna karanAruM che. 10 9 7 11 8 13 12 14 15 14 navi taM karesi aggI, neva visaM neva kinhasappo a 4 6 5 1 3 2. jaM kuNai mahAdosaM, tivvaM jIvassa micchattaM // 65 // nApi tatkarotyagni, naiva viSaM naiva kRSNasarpazca / yat karoti mahAdoSaM, tIvraM jIvasya mithyAtvam // 65 // artha : tIvra mithyAtva, jIvane jeTalo mahAna doSa kare che, teTalo doSa agni, viSa ane kALo sarpa paNa karato nathI. Page #159 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 146 mithyAtya chate bIjuM sarva nirarthaka che. 1 2 3 4 6 7 5 kaTTaM karesi appaM, damesi atthaM cayaMsi dhammatthaM / 9 10 11 9 12 13 ikkaM na cayaMsi micchattaM, visalavaM jeNa buDhihisi // 66 // kaSTaM karoSyAtmAnaM, damayasyarthaM tyajasi dharmArtham / ekaM na tyajasi mithyAtvaM, viSalavaM yena varddhayasi // 66 // artha :kRSTa kare che, AtmAne dame che ane dharmane arthe dravyane taje che, paNa jo viSalava tulya mithyAtvane tajato nathI, to te sarva nirarthaka che; kAraNa ke mithyAtvathI prANI saMsArasamudrane vadhAre che. yatanAno prAdhAnyatA 2 1. 3 5 g 4 jayaNA ya dhammajaNaNI, jayaNA dhammassa pAlaNI ceva / 9 8 11 10 tavabuDhikarI jayaNA, egaMtasuhAvahA jayaNA // 67 // yatanA ca dharmajananI, yatanA dharmasya pAlanI caiva / tapovRddhikarI yatanai - kAntasukhAvahA yatanA // 67 // artha : : jayaNA dharmanI mAtA che, jayaNA dharmanuM pAlana karanArI che, jayaNA tapanI vRddhi karanArI che ane ekAMta sukhane ApanArI 6 Page #160 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 147 5984ye| cha.. . kaSAya- phaLa jaM ajjiaM caritaM, desUNAe vi pubbkoddiie| 12 10 11 taM pi kasAimitto, hArei naro muhutteNaM // 6 // - yadarjitaM cAritraM, dezonayA'pi pUrvakoTayA / tadapi kaSAyitamAtro, hArayati naro muhUrtena // 6 // artha: deze uNA pUrvakoDa varSa sudhI paNa cAritra pAlavAthI je cAritra guNa upArjana karyo hoya, tene paNa eka muhUrta mAtra kaSAya karavAthI prANI hArI jAya che. cAre kaSAyanA doSonuM jueM jueM varNana kare che. (anuSTupvRttama) koho pII paNAseI, mANo vinnynaasnno| mAyA mittANi nAseI, loho sabaviNAsaNo // 6 // krodhaH prItiM praNAzayati, mAno vinayanAzanaH / mAyA mitrANi nAzayati, lobhaH sarvavinAzanaH // 6 // artha : krodha prItino nAza kare che, mAna vinayano nAza kare Page #161 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 148 che, mAyA mitrono nAza kare che; ane lobha sarvano vinAzI che. kSamAnA guNo (AryAvRttama) 1 2 3 6 4 5 khaMtI suhANa mUlaM, mUlaM dhammarasa uttamA khaMtI / 13 9 10 8 12 11 harai mahAvijjA iva, khaMtI duriyAI sabvAI // 70 // kSAntiH sukhAnAM mUlaM, mUlaM dharmasyottamA kSAntiH / harati mahAvidyeva, kSAntirduritAni sarvANi // 70 // artha : kSamAM sukhanuM mUla che, dharmanuM mUla paNa uttama kSamA che. mahA vidyAnI peThe kSamA sarva du:khone hare che. pApazramaNanuM lakSaNa (anuSTup vRttam ) 1 2 3 5 4 E sayaM gehaM pariccajja, paragehaM ca vAvaDe / 8 9 10 11 12 nimitteNa ya vavaharaI, pAvasamaNutti vuccaI // 71 // svakaM gRhaM parityajya, paragRhaM ca vyApriyate / nimittena ca vyavaharati, pApazramaNa ityucyate // 71 // artha : je potAnuM ghara tajI daIne paragharane joyA kare che, 6 37 Page #162 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 149 parane viSe mamatva dhAraNa kare che ane nimitta vaDe vyApAra kare che tene pApazramaNa kahevAmAM Ave che. 24 duddha dahI vigaIo, AhAreI abhikkhaNaM / 88 10 na karei tavokamma, pAvasamaNutti buccai // 72 // daghidugghe vikRtI, AhArayatyabhIkSNam / na karoti tapaH karma, pApazramaNa ityucyate // 72 // artha : dudha, dahiM ane dhRtAdika vigaya vAre vAra vApare ane tapakarma na kare, tene pApazramaNa kahevAmAM Ave che. __ pAMca pramAda sevavA- phaLa 2 3 6 4 5 8 majjaM visaya kasAyA, niddA vikahA ya paMcamI bhnniyaa| 10 11 13 12. e e paMca pamAyA, jIvaM pADaMti saMsAre // 73 // maMdyaviSayakaSAyau, nidrA vikathA ca paMcamI bhaNitA / ete paMca pramAdA, jIvaM pAtayanti saMsAre // 73 // artha:mada, viSaya, kaSAya, nidrA ane pAMcamI vikathA e kahelA pAMca pramAdo jIvane saMsArane viSe pADe che. Page #163 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 150 nidrAthI thatI hAnI. jai caudasapubvadharo, vasaI nigoesu'NaMtayaM kAlaM / 7 13 11 10 9 niddApamAyavasao, tA hohisi kaha tumaM jIva // 4 // yadi caturdazapUrvadharo, vasati nigodeSvanaMtakaM kAlam / nidrApramAdavazaga-stato bhaviSyasi kathaM tvaM jIva ! // 74 // artha : jyAre nidrArUpa pramAdanA vaza thakI cauda pUrva dhara nigodane viSe anaMtakAla sudhI rahe che, to he jIva ! lhArUM zuM thaze ? arthAt tuM jo nidrApramAdane vaza paDayo to kadipaNa uMco AvI zakIza nahIM. jJAna ane kriyAnI AvazyakatA 5 hayaM nANaM kiyAhINaM, hayA annANao kiyaa| 8 12 10 9 11 pAsaMto paMgulo dar3ho, dhAvamANo a aMdhao // 75 // hataM jJAnaM kriyAhInaM, hatA'jJAnataH kriyaa| pazyannapi paMgurdaggho, dhAvamAnazcAndhakaH // 75 // arthaH kriyAhIna je jJAna che te haNAyeluM che ane ajJAna paNAthI kriyA haNAelI che. arthAt jJAnavaDe zubhAzubha bhAva Page #164 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 151 kRtyAkRtya jANe che, paraMtu jo zubha kriyA karato nathI to tethI kAMI paNa siddhi thatI nathI. ahiMyAdRSTAMta kahe che. pAMgaLo dekhato thako dAjhayo ane AMdhaLo doDIne dAjhayo. (3panAtivRttama) 2 3 saMjoga siddhi phalaM vayaMti, 7 4 E 5 8 na hu egacakkaNa raho payAI / 10 9 12 11 13 14 aMdho ya paMgU ya vaNe samiccA, 15 16 17 18 te saMpaLaTTA nAraM paviTTA oddo saMyogasiddhikaM phalaM vadanti, nahokacakreNa rathaH prayAti / andhazca paGguzca vanake sametya, tau saMprayuktau nagaraM praviSTau // 76 // artha : paMDita purUSo jJAna ane kriyAnA saMyoganI siddhi vaDe ja mukti rUpa phalanI prApti kahe che, kAraNa ke eka paiDe karIne ratha cAlato nathI, paNa be paiDAMvaDe ja cAlI zake che. ahiMyA dRSTAMta kahe che. AMdhaLo ane pAMgaLo vanane viSe ekaThA maLIne tyAMthI teo nAThA ane teo nagaramAM pesI gayA. Page #165 -------------------------------------------------------------------------- ________________ cAritranI prAdhAnyatA. (AryAvRttama) 3 152 1 2 4 hu subahuMpi suamahIaM, kiM kAhI caraNavippahINassa / 11 no 5 9 8 10 aMdhassa jaha palittA, divasayasahassakoDIo // 77 // subahyapi zrutamadhItaM, kiM kariSyati caraNaviprahINasya / andhasya yathA prajvalitA, dIpazatasahastrakoTayaH // 77 // 3 H artha : atyaMta jJAnAbhyAsa karyo hoya topaNa cAritra rahitane jJAna zuM asara kare ? arthAt kAMI paNa avabodha karI zakatuM nathI. jema lAkho kroDo prajvalita karelA dIpako aMdhane kAMI paNa prakAza ApI zakatA nathI. 1 2 4 6 7 5 appaMpi suamahIaM, payAsagaM hor3a caraNajuttassa / 9 10 8 11 12 13 ikkovi jaha paIvo, sacakkhuarasA payAseI // 78 // alpamapizrutamadhItaM, prakAzakaM bhavati caraNayuktasya / eko'pi yathA pradIpa:, sacakSuSaH prakAzayati // 78 // artha : jema cakSuvALAne eka dIpaka paNa prakAzane kare che tema cAritrayukata purUSano thoDo paNa zrutAbhyAsa prakAzane karanAra thAya che. Page #166 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 153 zrAvakanI agIyAra paDimA dasaNa vaya sAmAjhya, posahapaDimA abaMbha saccitte / 10 12 11 AraMbha pesa uddiTTa, vajjae samaNabhUe a // 79 // darzanavratasAmAyika-pauSaghapratimAbrahAsacittam / AraMbhapreSyoddiSTa, varjaka zramaNabhUtazca // 79 // martha : 1 samahitapratimA, 2 pratapratimA, 3. sAmAyi pratimA, 4 pauSadhapratimA, 5 kAyotsarga pratimA, 6 abrahma varjaka pratimA, cha sacittavarjaka pratimA, 8 AraMbhavarjaka pratimA, 9 pregyavarjaka pratimA, 10 udRSTivarjaka pratimA ane 11 zramaNabhUta pratimA. zrAvaka pratidivasa zuM sAMbhaLe ? saMpattadaMsaNAI, paIdiyaha jaijaNAo nisunneii| 5 2 8 9 10 11 sAmAyAriM paramaM, jo khalu taM sAvagaM biMti // 8 // saMprAptadarzanAdiH pratidivasaM yatijanebhyo niHzrRNoti / sAmAcArI paramAM, yaH khalu taMzrAvakaM bruvanti // 10 // artha: saMprApta karyuM che samakita jeNe arthAt saMpUrNa thaI che Page #167 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 154 darzanAdi pratimA jene evo je zrAvaka pratidivasa munijananI pAse zreSTa evI sAmAcArI sAMbhaLe. nizce te purUSane tIrthaMkara bhagavaMta zrAvaka kahe che. (panAtivRttama) 1 3 2 jahA kharo caMdaNabhAravAhI, 4 5 8 E 7 bhArassabhAgI na hu caMdaNassa / 9 13 12 10 11 evaM khu nANI caraNeNa hINo, 14 15 18 16 17 bhArassabhAgI na hu suggaIe // 81 // yathA kharadanabhAravAhI, bhArasya bhAgI na hi caMdanasya evaM hi jJAnI caraNena hIno, bhArasya bhAgI na hi sadgateH // 81 // artha : caMdananA kASTasamUhane upADanAra gardabha jema bhAramAtrano bhAgI che, paNa te caMdananA sugaMdhano bhAgI nathI; tema cAritra dharme karIne hIna (rahIta) evo jJAnI nizce jJAna mAtrano bhAgI che, paraMtu saddagatino bhAjana thato nathI. Page #168 -------------------------------------------------------------------------- ________________ strIsaMgamA rahelA doSanuM varNana ___ (anuSTup vRttama) tahiM paMciMdi A jIvA, itthIjoNInivAsiNo / 88 maNuANaM navalakkhA, sabbe pAseI kevalI // 2 // __ tatra paJcendriyA jIvAH, strIyoninivAsinaH / manuSyANAM navalakSAH, sarvAn pazyati kevalI // 82 // artha : manuSyanI strIonI yonimAM nava lAkha paMcendriya manuSya jIvo rahe che, teone kevaLa bhagavAn dekhe che. (AryAvRttama) itthINaM joNIsu, havaMti beiMdiyA ya je jIvA / 8 9 10 11 12 15 13 14 ikko ya dunni tinivi, lakkhapahuttaM tu ukkosaM // 83 // strINAM yoniSu, bhavanti dvIndriyAzca ye jiivaaH| ekazca drauvA trayo'pi, lakSapRthaktvaM tUtkRSTam // 83 // artha : strIonI yonine viSe beIdriya je jIvo che. tenI saMkhyA zAstrakAre eka, be, traNa athavA utkRSTa lAkha pRthakatva kahelI che. Page #169 -------------------------------------------------------------------------- ________________ puriseNa sahagayAe, tesiM jIvANa hoi uddavaNaM / veNua diTTateNaM, tattAi silAganAeNaM // 4 // puruSeNa sahagatAyA-steSAM jIvAnAM bhavatyudravaNam / veNuka dRSTAntena, taptAyaH zalAkAjAtena // 4 // artha : tapAvelI salAkA dAkhala karelI bhUMgaLInA dRSTAMte karIne purUSanI saMgAthe strIno yoga thavAthI te pUrvokta jIvono nAza thAya che. itthINa joNimajhe, gabhagayAiM havaMti je jiivaa| 9 8 10 11 12 uppajjati cayaMti ya, samucchimA asaMkhayA bhaNiyA // strINAM yonimadhye, garbhagatA bhavanti ye jIvAH / utpadyante cyavanti ca, saMmUchimA asaMkhyAtA bhaNitAH // 85 // artha: strInI yonine viSe garbhagata je jIvo che, te upaje che ane cave che; tathA samUrchAima jIvo paNa asaMkhya kahyAA che. Page #170 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 157 mehuNasannAruDho navalakkha haNeda suhuma jIvANaM / titthayareNaM bhaNiyaM, saddahiyavaM payatteNaM // 86 // maithunasaMjJAruDho, navalakSAn hanti sUkSma jIvAnAm / tIrthakareNa bhaNitaM, zraddhAtavyaM prayatnena // 86 // artha : maithunasaMjJAne viSe ArUDha thaelo manuSya navalAkha sUkSma jIvone haNe che. e pramANe tIrthakare kahyuM che. te rIte te prayatna karI savuM. (upajAtivRttama) asaMkhayAthI nara mehuNAo, mucchaMti paMcidiya maannusaao| nisesa aMgANa vibhatti caMge, 88 bhaNaI jiNo pannavaNA uvaMge // 7 // asaMkhyAtA: strInaramaithunato, mUrcchanti pazcaMndriyamanuSyAH / ni:zeSAGgAnAM vibhakticaMge, bhaNati jinaHprajJApanopAGge // 7 // Page #171 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 158 artha : strI ane purUSanA maithunathI asaMkhyAtA samUrNima paMcendriya manuSya utpanna thAya che. e pramANe sarva aMgone viSe jIvAjIvAdikanA vivaraNavaDe manohara evA pannavaNA upAMgane viSe zrIjInezvara bhagavaMte kahayuM che. (anuSTup vRttama) 5 4 majje mahaMmi maMsaMmi,navaNIyaMmi cutthe| 1 . uppajjaMti asaMkhA, tabbanA tattha jNtunno||8|| madye madhuni mAMse, navanIte caturtheke / utpadyante'saMkhyA, stadarNA statra jaMtavaH // 8 // artha : madirAmAM, madhamAM, mAMsamAM ane cothA mAkhaNamAM tevAja varNa (raMga)nA asaMkhya jaMtuo utpanna thAya che. . . (AryA vRttama) AmAsu a pakkAsu a, vipaccamANAsu maMsapesIsu / 8 9 11 12 5 10 sayayaM ciya uvavAo, bhaNio a nigoa jIvANaM // 89 // AmAsu ca pakvasu ca, vipacyamAnAsu mAMsapezISu / satata mevopapAto, bhaNitazca nigodajIvAnAm // 89 // Page #172 -------------------------------------------------------------------------- ________________ artha : pakva, apakva tathA pakvakarAtI mAMsanI pezImAM niraMtara nigodajIvonuM utpanna thavuM kaheluM che. ___ vrata bhaMga karavAnuM phaLa AjammaM jaM pAvaM, baMghai micchatta saMjuo koii| 10 11 12 vayabhaMga kAumaNo, baMghai taM ceva aTTaguNaM // 40 // Ajanma yatpApaM, bajAti mithyAtvasaMyuktaH ko'pi / vratabhaMDaM kartumanA, badhnAti taccaivASTaguNam // 10 // artha : mithyAtva saMyukta koI prANI janmathI AraMbhIne maraNa paryata jeTaluM pApa bAMdhe che, te karatAM AThagaNuM pApa vrata bhaMga karavAnuM mana karanAra bAMdhe che. (anuSTup vRttama) 2 3 4 5 1 sayasahassANa nArINaM, piDheM phADei nigghiNo / sattaTTamAsie gabbhe, tapphaDate nikattai // 1 // zatasahastrANAM nArINA-mudaraM sphoTayati nighRNaH / saptASTamAsikaM garbha, kampamA nikRntati // 11 // Page #173 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 160 (AryAvRttama) taM tassa jattiyaM pAvaM, taM navaguNiya meliyaM hujjA / egitthi ya jogeNaM, sAhu baMdhijja mehuNao // 12 // tattasya yAvatkaM pApaM, tannavaguNitamelitaM bhavet / ekastriyAzca yogena, sAdhu rbajAti maithunataH // 12 // artha : eka lAkha garbhavatI strIonAM nirdayapaNe peTa cIre ane temAMthI bahAra AvelA sAta ATha mAsanA taraphaDatA garbhane mArI nAkhe, te prANIne jeTaluM pApa lAge, tene navagaNuM karIe teTaluM pApa eka strInA yoge karIne maithuna sevana karavAthI sAdhu bAMdhe. konI samIpe samakitAdi grahaNa karavU ? akhaMDIyacAritto, vayadhArI jo va hoi giihttho| 9 11 10 tassa sagAse daMsaNa,-cayagahaNaM sohikaraNaM ca // 3 // akhaMDitacAritro, vratadhArI yo vA bhavati gRhasthaH / tasya sakAze darzana-vratagrahaNaM zodhikaraNaM ca // 13 // artha : akhaMDa cAritravaMta muni athavA vratadhArI gRhastha hoya, tenI samIpe samakita tathA vrata grahaNa karavuM ane AloyaNa levuM. Page #174 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 161 sthAvara jIvomA rahelA jIvo addAmalaya pamANe, puDhavIkAe havaMti je jIvA / F88 10 taM pArevaya mittA, jaMbUdIye na mAyaMti // 4 // AdrImalakapramANe, pRthvIkAye bhavanti ye jIvAH / te pArApatamAtrA, jaMbUddhIpe na mAnti // 14 // artha : lIlA AmalA pramANe pRthvikAyane viSe je jIvo. rahelA che, te darekanuM zarIra pArevA pramANe karIe to jaMbUvIpane viSe samAya nahI. egaMmi udagabiMdumi, je jIvA jiNavarehiM pnntaa| 7 8 9 10 11 12 te jai sarisavamittA, jaMbUdIve na mAyaMti // 15 // ekasminnudakabiMdau, ye jIvA jinavaraiH prajJaptAH / te yadi sarSapamAtrA, jaMbUddhIpe na mAnti // 15 // artha : eka prANInA biMdumAM je jIvo jInezvare kahyA che, tene sarasava jevaDA zarIravALA karIe te jaMbUdvIpamAM samAya nahI. Page #175 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jiivaa| baraMTataMdulamittA, teukAe havaMti je jiivaa| te jaDa vasanasamittA, jaMbUdIce na mAyaMti // 6 // 8 10 11 baraMTatandulamAtre, tejaskAye bhavanti ye jIvAH / te yadi khasakhasamAtrA, jaMbUdIpe na mAnti // 96 // . artha: baMTI taMdUla mAtra teukAyane viSe jeTalA jIvo che, te jo khasakhasa jevaDA zarIravALA karIe to jaMbUdvIpamAM samApa nahI. je liMbapattamittA, vAUkAe havaMti je jIvA / 9 10 11 laM matthayalikkhamittA, jaMbUdIve na mAyaMti // 7 // yasmin nimbapatramAtre, vAyukAye bhavanti ye jIvAH / te mastakalikSAmAtrA, jaMbUdvIpe na mAnti // 17 // artha : lIMbaDAnA pAMdaDA jeTalI jagyA rokanArA evA vAyukAyamAM je jIvo che, te darekane mAthAnI lIkha jevaDA zarIravALA 'rIme to.dIpama samAya nahI. Page #176 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 1 5 x 4 asuiThANe paDiA, caMpakamAlA na kIrai sIse / 9 163 3 8 10 pAsatthAI ThANe, suvaTTamANo taha apujje // 98 // azucisthAne patitA, caMpakamAlA na kriyate zIrSe / pArzvasthAdisthAneSu varttamAnastathApUjyaH // 98 // 6 5 artha : apavitra sthAnakane viSe paDelI caMpAnA puSponI mALA jema mastaka upara dhAraNa karAtI nathI, tema pAsatyAdika sthAnakane viSe vartatA rahetA evA muni paNa apUjya chepUjvA yogya nathI. 2 chaTTaTTama dasama duvAlasehiM, mAsaddhamAsakhamaNehiM / 34 hu 8 ittou aNegaguNA, sohA jimiyassa nANissa | ssu SaSThASThamadazamadvAdazai, rmAsArddhamAsakSapaNaiH / etebhyastvanekaguNA, zobhA jimitasya jJAninaH // 99 // artha : chThTha, aThThabha, dRzama, huvAsa, ardha bhAsa jamA ane mAsakhamaNa karyAthI je zobhA che, te karatAM aneka ghaNI zobhA dararoja jamatA evA jJAnInI che. Page #177 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 164 jaM annaNI kamma, khaver3a bahuAI vAsakoDIhiM / 1110 / tannANi tihiMgutto, khavei ussAsamitteNaM // 10 // yadajJAnI karma, kSapayati bahubhirvarSakoTibhiH / tajjJAnI tribhirguptaH, kSapayatyucchAsamAtreNa // 100 // artha: bahukoDa varSoe karIne ajJAnI jeTalAM karmane khapAve che, teTalAM karmane jJAnI traNa guNiyukta vartavAthI eka zvAsozvAsamAM japAve che. devadravyanA rakSaNa, phaLa jiNapavayaNabur3hikaraM, pabhAvagaM nANadaMsaNaguNANaM / rakkhaMto jiNadaLa, titthayarattaM lahai jIvo // 10 // jinapravacanavRddhikaraM, prabhAvakaM jJAnadarzanaguNAnAm / rakSan jinadravya, tIrthakaratvaM labhate jIvaH // 101 // artha: jina pravacananI vRddhi karanAruM ane jJAnadarzana guNanuM prabhAvaka evA jinadravyanuM rakSaNa karanAra jIva tIrthakara paNAne prAma hare che. Page #178 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jiNapavayaNabuTTikaraM, pabhAvagaM nANadasaNaguNANaM / bhakkhaMto jiNadav, aNaMtasaMsArio hoI // 102 // jinapravacanavRddhikaraM, prabhAvakaM jJAnadarzanaguNAnAm / bhakSayan jinadravya manantasaMsAriko bhavati // 102 // artha : jinapravacananI vRddhi karanAruM ane jJAnadarzana guNanuM prabhAvaka evA jinadravyanuM bhakSaNa karanAra anaMta saMsArI thAya. - (anuSTup vRttama) bhakaror3a jo uvekakheDa, jiNadav tu saavo|| 8 8 7 11 10 pannAhINo bhave jIvo, lippar3a pAvakammuNA // 103 // bhakSayati ya upekSate, jinadravyaM tu zrAvakaH / .. prajJAhino bhavejjIvo, lipyate pApakarmaNA // 103 // artha: je zrAvaka jinadravyanuM bhakSaNa kare, athavA upekSA kare to te jIva prajJA (buddhi) hIna thAya ane pApa karme lepAya. Page #179 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 166 cAra mhoTAM akArya varjavAM. (AryAvRttam) ceiadabaviNAse, risidhAe pavayaNassauDDAhe / saMjaicautthabhaMge, mUlaggI bohilAbhassa // 104 // caityadravyavinAze, RSighAte pravacanasyoDDAhe / saMyatIcaturthabhaMge, mUlAgnioghilAbhasya // 104 // artha : caityadravyano vinAza karanAra, muninI ghAta karanAra, pravacanano uThThaha karanAra ane sAdhvInA caturtha vratano bhaMga karanAra masakitanA lAbharUpa vRkSanA mULamAM agni mUke che. pUjA karavAnA bhAva paNa mahA phaLavALA che. subbai duggayanArI, jagaguruNo siMduvArakusumehiM / pUApaNihANeNaM, uppannA tiyasaladrugaMmi // 105 // zrUyate durgatanArI, jagad guroH sinduvaarkusumaiH|| pUjApraNighAne-nautpannA tridazaloke // 105 // artha : ema saMbhaLAya che ke, daridri evI eka strI siMduvAranA (nagojanA) puSpovaDe prabhunI pUjA karavAnA praNidhAnathI Page #180 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 167 -ekAgratAthI devalokane viSe utpanna thaI. guruvaMdana karavAnuM phaLa titthayarattaM sammatta-khAiyaM sattamI taIyAe / 8 8 10 4 7 sAhuNa vaMdaNeNaM, baddhaM ca dasArasIheNaM // 106 // tIrthakaratvaM samyaktvaM, kSAyikaM saptamyAstRtIyAyuH / sAghunAM vandanena, baddhaM ca dAzArhasiMhena // 106 // ' artha: tIrthaMkarapaNuM, kSAyika samakita ane sAtamI narakathI trIjI narakano baMdha (e traNa vAnAM) vidhipUrvaka munione vaMdana karavAthI iyo lAIna . . ___ dravyastava, sthApana akasiNapavattagANaM, virayAvirayANa esa khlujutto| saMsArapayaNukaraNe, davvatthae kUvadiTuMto // 10 // akRtsapravartakAnAM virattA'viratAnAmeSa khalu yuktaH / saMsAraprattanukaraNe, dravyastave kUpaddaSTAntaH // 107 // " artha : samasta prakAre dharmakAryamAM nahi pravartelA evA viratAvirati je zrAvako, temane saMsAra pAtaLo karavAne arthe dravyastava (AtaraNIya che.) tene viSe kUvAnuM dRSTAMta jANavuM Page #181 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 168 krodha- phaLa aNathovaM vaNayovaM, aggIthovaM ca kasAyathovaM ca / 10 13 14 11 12 15 16 na hu te visasiab, thopi hu taM bahU hoI // 10 // RNastokaM vraNastoka, magnistokaM ca kaSAyastokaM ca / na hi taddhizvasitavyaM, stokamapi sadbahubhavati // 108 // artha: devuM thoDuM hoya, vraNa thoDuM hoya, agni thoDI hoya, ane kaSAya thoDo hoya topaNa teno vizvAsa na karavo. kema ke thoDuM hoya topaNa te ghaNuM thaI jAya che. arthAt ghaNuM thatAM vAra lAgatI nathI. micchAmidukkaDaMnuM pravartana jaM dukkaDaMti micchA, taM bhujjo kAraNaM apUraMto / 10 12 11 13 14 tiviheNa paDikaMto, tassa khalu dukkaDaM micchA // 109 // yaduSkRtamiti mithyA, tadbhUyaH kAraNamapUrayan / trivighena pratikrAmana, tasya khalu duSkRtaMmithyA // 109 // artha : je dukRtane mithyA kare te duSkata saMbaMdhI kAraNane pharIne seve nahi ane vidhie karIne paDikkame; tenuM kharUM Page #182 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 169 mithyAduSkRta jANavuM 3 x 5 7 10 9 1 2 4 8 jaM dukkaDaMti micchA, taM ceva nisevai puNo pAvaM / 11 13 12 paccakkhamusAvAI, mAyAniyaDippasaMgo a // 110 // yadduSkRtamiti mithyA, taccaiva niSevate punaH pApam / patyakSamRSAvAdI, mAyAniviDaprasaMgazca // 110 // artha : ke huSThAne -pApane mithyA Dare, te4 pApanA DarAne pharIne seve, te prANIne pratyakSa mRSAvAdI ane mAyAkapaTanA niviDa prasaMgavALo jANavo. micchAmidukkaDaM e vAkyano artha 8. 1 2 3 4 5 6 9 miti miu maddavate, chattIdosANa chAyaNe hoI / no 11 12 10 13 1415 17 16 mittia merAiTTio, dutti dugaMchAmi appANaM // 111 // mIti mRdurmArdavatve, ccheti doSANAMcchAdane bhavati / mIti ca maryAdAsthito, du iti durgacchAmyAtmAnm // 111 // Page #183 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 170 1 2 4 3 5 786 11 9 10 katti kaDaM me pAvaM, Dattiya devemi taM uvasameNaM / 12 13 eso micchAdukkaDaM, payakkharatyo samAseNaM // 112 // 14 keti kRtaM me pApaM, Deti ca dahAmi tadupazamena / eSa mithyAduSkRta, padAkSarArthaH samAsena // 112 // artha : "bhi" mRhu bhAIvapaNAne viSe che. "ycchA" ghoSanuM AcchAdana karavAne arthe che. ''mi'' maryAdAmAM sthita thavA mATe che. "hu" AtmAnI hugaMThA 3 dhuM khema bhAvavA mATe che. "S" mhArAM karelA pApa ema sUcave che. ane ''Da'' te pApane upazama vaDe bALI nAMkhuM chuM ema kahe che. A pramANe ''micchAmidukkaDaM'' vAkyanA dareka akSarano artha saMkSepamAM jANavo. cAra prakAranA tIrthanuM varNana. 1 2 4 4 3 6 nAmaM TavaNAtitthaM, davvaMtitthaM ca bhAvatitthaM ca / 9 8 ikkikuMmi ya itto 'NegavihaM hoI nAyavvaM // 113 // nAma sthApanAtIrtha, dravyatIrtha ca bhAvatIrthaM ca / ekaikasmin cA 'nekavidhaM bhavati jJAtavyam // 113 // artha : nAma tIrtha, sthApanA tIrtha, dravya tIrtha ane bhAva Page #184 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 171 tIrtha e pramANe tIrthanA mukhya cAra bheda che. te ekekanA aneka prakAra che te jANI levA. dAhovasamaM tahAi cheyaNaM, malapivAhaNaM ceva / tihiM atyahiMniuttaM, tamhA taM dabaotitthaM // 114 // dAhopazamaM tRSNAdi, cchedanaM malaprabAghanaM caiva / tribhirathairniyuktaM, tasmAt tadravyatastIrtham // 114 // artha: dAhanuM upazamAvavuM, tRSAdino cheda karavo, ane melane dUra karavo, e traNe arthe karIne yukata hoya te kAraNathI tene dravyatIrtha hIye. . bhAvatIrtha- svarupa. 2 3 4 kohaMmiu niggahie, dAhassa uvasamaNaM havai titthaM / 8 8 10 11 lohaMmiu niggahie tahAe cheyaNaM hoI // 15 // kroghetu nigRhIte, dAhasyopazamanaM bhavati tIrtham / lobhe tuM nigRhIte, tRSNAyA: chedanaM bhavati // 115 // Page #185 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 172 aTTavihaM kammarayaM, bahuehiM bhavehiM saMciyaM jamhA / 7 8 9 10 11 12 tavasaMjameNa dhovai, tamhA taM bhAvaotitthaM // 116 // ___ aSTavidhaM karmarajo, bahubhirbhavaiH saMcitaM yasmAt / tapaH saMyamena ghuvati, tasmAt tat bhAvatastIrtham // 116 // arthaH kroghano nigraha thavAthI dAhanA upazarUpa tIrtha thAya ane lobhano nigraha thavAthI tRSNAnA chedanarUpa tIrtha thAya. ATha prakAranA karmarUpI raja bahu bhave karIne saMcaya karelI te tapa ane saMyame karIne ghovAI jAya dUra thAya. tethI tene bhAvatIrtha kahIe. .-daMsaNanANacaritte-su niuttaM jiNavarehiM savvehiM / eeNa hoi titthaM, eso annovi pajjAo // 17 // ___ darzanajJAnacAritre-Su niyuktaM jinavaraiH sarvaiH / etena bhavati tIrtha -meSa anyo'pi paryAyaH // 117 // artha: eTalA mATe sarva jinaeNkoe jJAna, darzana ane cAritrane viSe tIrtha kaheluM che. e pramANe bIjo paNa paryAya jANavo. Page #186 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 173 3 5 .. 4 savo puvakayANaM, kammANaM pAvae phalavivAyaM // 8 7 108 11 sa, nimittamittaM paro hoi||118|| sarvaH pUrvakRtAnAM, karmaNAM prApnoti phalavipAkam / aparAgheSu guNeSu ca, nimittamAtra: paro bhavati // 11 // artha: sarva jIvo pUrvabhave karelAM karmonAM phaLa vipAkane pAme che. aparAdhone viSe ane guNone viSe bIjA to nimitta mAtra ja hoya che. dhArijjaDa itto jalanihI, vikallolabhinnakulaselo / na hu annajammanimmiya, suhAsuho kammapariNAmo // 19 // dhAryata ito jalanidhi, rapi kllolbhinnkulshailH| na hyanyajanmanirmita-zubhAzubha: karmapariNAmaH // 119 // artha : potAnA kallola karIne mhoTA parvatone jeNe bhedI nAMkhyA che evA samudrane dhAraNa karI zakAya, paNa anya janma nimita zubhAzubha karmanA pariNAmane dhAraNa karI zakAya nahI. arthAt rokI zakAya nahI. Page #187 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 174 akayaM ko paribhuMjai, sakayaM nAsijja kassa kirakammaM / 10 12 11 13 14 sakayamaNu/jamANo, kIsa jaNo dummaNo hoI // 120 // akRtaM kaH paribhur3ate, svakRtaM nazyati kasya kila karma ? / svakRtamanubhuMjAnaH, kathaM jano durmanA bhavati ? // 120 // martha : na rekhai so bhogave ? mane potAnai sai . karma konAM nAza pAme che ? arthAtu na karelAM koI bhogavatuM nathI ane karelAM karma koInAM nAza pAmatAM nathI tyAre potAnAM karelAM karmane bhogavato thako zA mATe prANI duHkhI manavALo thAya che? 7 11 10 posei suhabhAve, asuhAi khavei natthi saMdeho / chiMdai narayatiriyagai, posahavihi appamatto ya // 21 // poSayati zubhabhAvA-nazubhAni kSapayati nAsti saMdehaH / chinatti narakatiryaggatiM, pauSaghavidhirapramattazca // 121 // artha pauSadhanI vidhine viSe apramatta-apramAdI evo manuSya zubha bhAvanuM poSaNa kare che, azubha bhAvano kSaya kare che ane naraka tiryaMcanI gatino cheda kare che. emAM saMdeha nathI. Page #188 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 175 jina pUjAnA prakAra varagaMdhapuNpha akkhaya, paIvaphaladhUvanIrapattehiM / nevijjavihANeNa ya, jiNapUA aTTahA bhaNiyA // 122 // varagandhapuSpAkSata-pradIpaphaLadhUpanIrapAtraiH / naivedyavidhAnena ca, jinapUjAaSTadhA bhaNitA // 122 // martha : 1 zreSTha dha, 2 puSpa, 3 makSata (yomA),-4.. dIpaka, 5 phaLa, 6 ghUpa, 7 jaLapAtra ane 8 naivedhanA vidhAna karIne jInapUjA ATha prakAre kahI che. jineMdranI pUjA, phaLa uvasamai duriyavaggaM, harai duhaM kuNai sylsukkhaaii| 9 10 11 12 2 ciMtAIyaMpi phalaM, sAhai pUA jiNaMdANaM // 123 // upazamayati duritavarga, harati duHkhaM karoti sakalasaukhyAni / cintAtImapiM phalaM, sAdhayati pUjA jinendrANAm // 123 // artha : jiteMdranI pUjA durita vargane upazamAve che, duHkhane dUra kare che, samasta saukhyane utpanna kare che ane ciMtAtIta-ciMtavavAne paNa azakaya evA phaLane-mokSa phaLane sAdhe che. Page #189 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 176 dharmakArya karavAmAM vidhinI prabaLatA 2 dhannANaM vihijogo, vihipakkhArAhagA sayA dhannA / 1 3 4 5 6 vihibahumANA dhannA, vihipakkha adUsagA dhannA // 124 // dhanyAnAM vidhiyogo, vidhipakSArAdhakAH sadA dhanyAH / vidhibahumAnA dhanyA, vidhipakSA'dUSakA dhanyAH // 128 // artha : vidhino yoga dhanya purUSone thAya che. vidhi pakSanA ArAdhana karanArane sadA dhanya che, vidhinuM bahumAna karanArane dhanya che ane vidhipakSane dUSaNa Ape nahi tene paNa dhanya che. A graMtha bhaNavAthI thatuM phaLa 4 1 ra 5 3 saMvegamaNo saMbohasattariM, jo paDhei bhavvajiyo / 6 8 10 8 sirijayaseharaThANaM, so lahai natthi saMdeho // 125 // saMvegamanAH saMbodhasaptatiM yaH paThati bhavyajIvaH / zrI jayazekharasthAnaM, salabhate nAsti saMdehaH // 125 // 6 artha : saMvega yukta manavALA thayA thakA je bhavya jIvo A saMbodhasattari prakaraNa bhaNe, te zrIjayazekhara sthAna-mokSasthAna pratyepAme emA saMdeha nathI. Page #190 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 177 (anuSTup vRttama) zrImannAgapurIyA, tpognnkjaarunnaaH|| jJAnapIyUSapUrNAMgAH sUrIndrA jayazekharAH // 1 // teSAMpatkajamaghupAH, sUrayo rtnshekhraaH|| sAraMsUtrAtsamuddhatya, cakruHsaMbodhasaptatim // 2 // artha : zrImat nAgapurIya nAmanA tapagaccha rUpI kamaLane sUrya samAna ane jJAna rUpI amRtavaDe pUrNa zarIravALA zrIjayazekhara nAmanA sUrIMdranA caraNakamaLane viSe bhramara samAna zrIratnazekhara nAme AcArye, sUtramAMthI sAra sAra gAthAono uddhAra karIne A saMbodhasattari nAme prakaraNanI racanA karI. // iti zrI saMbodhasattari mUlAnvaya saMskRta chAyA tathA bhASAntarayukta samApta // Page #191 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 178 zrImanmahAvIrasvAmiharatadIkSita zrI vIrabhadranimahArAja kRta zrI causaraNa payanno. (bhUgAnvaya, saMskRta chAyA bhane bhASAntara yuta.) yyyyy (AryAvRttam) sAvajjajogaviraI, uktittaNa guNavao a paDivI / 10 9 11 khaliyassa niMdaNA vaNa,-tigicchaguNadhAraNA ceva // sAvadyayoga virati-satkIrtanaM guNavatazca prtipttiH| skhalitasya nindanA, vraNacikitsA guNadhAraNAcaiva // 1 // artha : pApa vyApArathI nivartarUpa sAhAyaka nAme paheluM Avazyaka, covIsa tIrthaMkaranA guNonuM utkirtana karavA rUpa cauvisatyo Page #192 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 179 nAmanuM bIjuM Avazyaka, guNavaMta gurUnI vaMdanA rUpa vaMdanaka nAmanuM trIja Avazyaka,lAgelA aticAra rUpa doSanI niMdArUpa pratikramaNa nAmanuM cothuM Avazyaka, vraNacikitsA-bhAvaghA eTale AtmAne bhAre duSaNa lAgeluM, tene maTADavA rUpa kAusagna nAmanuM pAMcamuM Avazyaka, ane guNane dhAraNa karavA rUpa paccakhANa nAmanuM chaThuM Avazyaka e che Avazyaka nizca karI kahevAya che. cArittassa visohI, kIraisAmAieNa kila ihayaM / sAvajjeyara-jogANa, vajjaNA-sevaNatta(Na)o // 2 // cAritrasya vizuddhiH, kriyate sAmAyikena kileha / sAvadyetarayogAnAM, varjanA sevanatvataH // 2 // artha : A jinazAsanamAM sAmAyika vaDe nizca cAritranI vizuddhi karAya che, te sAvadya yogano tyAga karavAthI ane nirvadya yogane sevavAthI thAya che. dasaNayAra-visohI, cauvIsAyathaeNa kijjar3a ya / acca a-guNakittaNa,-rU veNaM jiNavariMdANaM // 3 // darzanA''cAra vizuddhi-zcaturviMzatyAtmastavena kriyate ca / atyadbhutaguNakIrtana-rU peNa jinavarendrANAm // 3 // Page #193 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 180 artha : darzanAcAranI vazudhdhi chauvisatthA (logassa) vaDe karAya che. te jinezvara bhagavAnonA ati adbhUta guNanA kIrtanarUpa covise jinanI stutivaDe thAya che. 1 3 2 4 nANAiAuguNA, tassaMpannapaDivattikaraNAo / 5 x 11 9 10 78 vaMdaNaeNaM vihiNA, kIrai sohIu tesiM tu // 4 // jJAnAdikAstuguNA-statsaMpanna pratipattikaraNAt / vandanakena vidhinA, kriyate zuddhistu teSAntu // 4 // artha : jJAnAdika guNo to jJAnAdi guNasaMpanna gurUmahArAjanI bhaktithI thAya che ane gurU mahArAjanI vidhipUrvaka vaMdanA karavArUpa, trIjAvaMdana nAmanA Avazyakane jJAnAdika guNonI zuddhi karAya che. 3 1 2 4 khaliassa ya tesi puNo, 5 6 vihiNA jaM niMdaNAi paDikamaNaM / no 9 10 teNa paDikkamaNeNaM 12 3 11 15 14 tesi pi ya kIra sohI // 5 // Page #194 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 181 skhalitasya ca teSAM puna-vidhinA yannindanAdi pratikramaNam / tena pratikkramaNena, teSAmapi ca kriyate zuddhiH // 5 // artha : vaLI te jJAnAdika guNonI AzAtanAnI niMdadika, vidhivaDe karavI te pratikramaNa kahevAya te pratikramaNavaDe te jJAnAdika guNonI zuddhi karAya che. caraNAiyAiyaNaM, jahakkama maNatigicharUveNaM / paDikkumaNAsuddhANaM, sohI taha kAussaggeNaM // 6 // caraNA'tigAdikAnAM, yathAkramaM vraNacikitsArU peNa / pratikramaNA'zuddhAnAM, zuddhistathA kAyotsargeNa // 6 // artha: cAritrAdikanA aticAronI pratikramaNa vaDe zuddhi na thaI hoya temanI gumaDAnA auSagha sarakhA anukrame AvelA pAMcamA kAusagga nAmanA AvazyakavaDe zuddhi thAya che. guNadhAraNaru veNaM, paccakakhANeNa tviaarss| viriAyArassa puNo, sabehi vi kIrae sohI // 7 // guNadhAraNarUpeNa, pratyArakhyAnena tapo'ticArasya / vIryA''cArasya punaH, sarvairapi kriyate zuddhiH // 7 // Page #195 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 182 artha : guNanA dhAraNA karavArUpa paccakhANe karI tapanA aticAranI ane vaLI vIryAcAranI sarva Avazyake karI zuddhi karAya che. 1 2 3 gaya vasaha sIha abhisea, dAma sasi diNayaraM jhayaM kuMbha / 5 4 paumasara sAgara vimANa, bhavaNa rayaNuccaya sihiM ca // gajavRSaya siMhA''bhiSeka -dAma zazi dinakaraM dhvajaM kuMbham / padma saraH sAgara vimAna - bhavana ratnoccaya zikhi ca // 8 // artha : hAthI, vRSabha, siMha, lakSmI abhiSeDa, bhANA, caMdramA, sUrya, dhvabha, aNasa, padmasarovara, kSIrasamudra, hevagatimAMthI AvelA tIrthaMkaranI mAtA vimAna, ane narakamAMthI AvelA tIrthakaranI mAtA bhavana dekhe, ratnano Dhagalo ane agni. e cauda svapra sarva tIrthakaronI mAtA temane garbhamAM AvatAM dekhe. 3 2 amariMdanariMdamuNiMda-vaMdiaM vaMdiuM mahAvIraM / 1 5 hu kusalANubaMdhibaMdhura- majjhayaNaM kittaissAmi // 9 // amarendranarendra munIndra- vanditaM vanditvA mahAvIram / kuzalA'nubandhi bandhura-madhyayanaM kIrtayiSyAmi // 9 // artha : evatAnArdhandra, yazrvatirobha, ane munIzvarothI vaMdhana Page #196 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 183 karAelA evA mahAvIrasvAmIne vaMdana karIne mokSane pamADanAra suMdara causaraNa nAmanuM adhyayana kahIza. 1 2 311 causaraNagamaNa dukkaDa-garihA sukaDANumoyaNA ceva / 5 6 9 10 8 esa gaNo aNavarayaM, kAyanvo kusalaheu tti // 10 // catuH zaraNagamanaM duHkRta garhA sukRtA'numodanA caiva / eSa gaNo'navarataM, kartavya: kuzalaheturiti // 10 // artha : cAra zaraNa karavAM, pApakAryonI niMdA karavI, ane nizce sukRtanI anumodananA karavI. A traNa vastuo khAsa mokSanA kAraNabhUta che; mATe tenI niraMtara upAsanA karavI. 1 2 3 4 5 arihaMta siddha sAhU, kevalika hio suhAvaho dhammo 9 no 8 11 12 10 ee cauro caugar3a-haraNA saraNaM lahai dhanno // 11 // arhantaH siddhaH sAdhavaH, kevalikathitaH sukhAvaho dharmaH / ete catvArazcaturgati - haraNAH zaraNaM labhate dhanyaH // 11 // artha : arihaMta, siddha, sAdhu khane ThevaNIye helo supa ApanAra dharma, A cAra zaraNa che, te cAra gatino nAza karanAra che ane tebhAgyazALI purUSaneja prApta thAya che. Page #197 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 184 aha so jiNabhattibharu-cchaMraMtaromaMcakaMcuakarAlo / paharisapaNaummIsaM, sImaMmi kayaMjalIbhaNai // 12 // atha sa jinabhaktibharoccharadromAzcakaJcukakarAlaH / praharSapraNayonmizraM, zIrSe kRtAjjalirbhaNati // 12 // artha : have tIrthaMkaranI bhaktinI samUhe karI ucchaLatAM rUvATAMrUpa bakhare karI bhayaMkara evo te purUSa ghaNA harSa ane sneha sahita mastakane viSe be hAtha joDI A pramANe kahe. rAgadosArINaM, haMtA kammaThagAi arihaMtA / visayakasAyArINaM, arihaMtA huMtu me saraNaM // 13 // rAgadveSArI'NAM, hantAra: karmA'STakAdyarihantAraH / viSayakaSAyA'rINA-mahanto bhavantu mama zaraNam // 13 // artha : rAga ane dveSarUpa vairIonA haNanAra, ane AThakarmAdika zatrune saMhAranAra, viSayakaSAyAdika ripuono nAza karanAra evA arihaMta bhagavAnanuM svane zaraNa ho. Page #198 -------------------------------------------------------------------------- ________________ rAyasirimavakasittA, tavacaraNaM duccaraM aNucarittA / 7 8 11 9 10 kevalasirimarahaMtA, arihaMtA huMtu me saraNaM // 14 // rAjyazriyamavakRSya, tapazcaraNaM duzcaramanucarya / kevalazciyamarhanto-'rhanto bhavantu mama zaraNam // 14 // artha: rAjyalakSmIno tyAga karIne, duSkaratapa ane cAritrane sevIne, uvaNa na35 lakSmIne yogya mevA marihatInu pTane zaraNa ho. thuibaMdaNamarahaMtA, amariMda nariMda puuamrhtaa| 6 7 10 8 8 sAsayasuhamarahaMtA, arihaMtA huMtu me saraNaM // 15 // stutivandanamarhanto'marendra narendra pUjAmarhantaH / zAzcatasukhamarhanto'rhantobhavantu mama zaraNam // 15 // artha stuti ane vaMdana karavA yogya, Indra ane cakravatinI pUjAne lAyaka ane zAzvata sukha pAmavAne yogya evA arihaMtonuM hane zaraNa ho. Page #199 -------------------------------------------------------------------------- ________________ .186 paramaNagayaM muNaMtA, joiMda mahidaM jhANamarahaMtA / 5 6 7 10 8 9 ghammakahaM akahatA, arihaMtA iMtu me saraNaM // 16 // paramanogataM jAnanto-yogIndra mahendra dhyAnamarhantaH / dharmakathAmarhanto'rhanto bhavantu mama zaraNam // 16 // artha : bIjAnA manamAM rahelI vAtane jANanArA, ane yogIzvara tathA mahendrane dhyAna karavA yogya evA arihaMtonuM hane zaraNa ho. sabajiANamahisaM, arahaMtA sccvynnmrhNtaa| | 8 11 9 10 baMbhabvayamarahaMtA, arihaMtA huMtu me saraNaM // 17 // sarvajIvAnAmahiMsA-mahantaH satyavacanamarhantaH // brahAvratamahanto'rhanto bhavantu mama zaraNam // 17 // artha : sarva jIvonI dayA pALavI tene yogya, satya vacanane yogya, vaLI brahmacarya pALavAne yogya evA arihaMtonuM mhane zaraNa ho. Page #200 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 187 osaraNabhavasarittA, cautIsaM aisae nisevittA / 8 8 12 10 11 ghammakahaM ca kahaMtA, arihaMtA huMtu me saraNaM // 18 // samavasaraNamavasRtya, catustriMzatotizayAnniSevya / dharmakathAM ca kathayanto'rhanto bhavantu mama zaraNam // 18 // artha: samavasaraNamAM besIne cotrIza atizaye karIne sahita dharmakathAne kahetA evA arihaMtonuM hane zaraNa ho. egAi girA Nege, saMdehe dehiNaM samaM chittaa| 9 10 13 11 12 tihuaNamaNusAsaMtA, arihaMtA huMtu me saraNaM // 19 // ekayA girAunekAn, saMdehAndehinAM chittvA / tribhuvanamanuzAsayanto'rhanto bhavantu mama zaraNam // 19 // artha : eka vacane karIne prANIonA aneka saMdehone eka kALe chedI nAkhatA ane traNa jagatane zikSA (upadeza) ApatA evA arihaMta bhagavAnanuM svane zaraNa ho. Page #201 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 188 vayaNAmaeNa bhuvaNaM nivvAvaMtA guNesu ttaavNtaa| 8 11 8 10 jialoamuddharaMtA, arihaMtA huMtu me saraNaM // 20 // vacanAmRtena bhuvanaM, nirvApayanto guNeSu sthApayantaH / jIvalokamuddharanto'rhanto bhavantu mama zaraNam // 20 // artha : potAnA vacanAmRtavaDe jagatane zAMti pamADatA, ane guNomAM sthApatA, vaLI jIvalokano uddhAra karatA evA arihaMtanuM svane zaraNa ho. acca aguNavaMte, niyajasasasaharapasAhiadiaMte / niyama maNAiaNaMte, paDivanno saraNamarihaMte // 21 // atyadbhuta guNavata-nijayazaH zazadhara prasAdhitadigantAn / niyatamanAdyanantAn , pratipannaH zaraNamarhataH // artha : ati addabhUta guNavALA ane potAnA yazarUpa caMdravaDe sarva dizAonA aMtane zobhAvyA che evA, zAzvata anAdianaMta evA arihaMtonuM zaraNa heM aMgikAra karyuM che. Page #202 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 189 ujjhiyajaramaraNANaM, samattadukkhattasattasaraNANaM / tihuaNajaNasuhayANaM, arihaMtANaM namo tANaM // 22 // ujjhitajarAmaraNebhyaH, samastaduHkhArtasattvazaraNebhyaH / tribhuvanajanasukhadebhyo'rhadabhyo namastebhyaH // 22 // artha: jemaNe jarA ane maraNa tajyAM che, ane badhA duHkhathI pIDAelA prANIone je zaraNabhUta che, ane traNa jagatanA lokane je sukha ApanAra che evA te arihaMtone mhAro namaskAra ho. arihaMtasaraNamalasuddhi, laddhasuvisuddhasiddhabahumAyo / paNayasiraraiyakarakamala, seharo saharisaM bhaNai // 23 // arhaccharaNamalazuddhi-labdhasuvizuddhasiddhabahumAnaH / praNataziroracitakarakamala-zekhara: saharSa bhaNati // 23 // artha : arihaMtanA zaraNathI karmarUpa melanI zuddhie pAmyuM che ati zuddha siddhamAM bahu mAna jeNe evo, ane tethI namelA mastaka upara karyo che hastarUpa kamaLano doDo jeNe arthAt mastake aMjalI karI che jeNe evo haLaA kamijIva harSa sahita siddhanuM zaraNa kahe. Page #203 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 190 kammaTakkhayasiddhA, sAhAvianANadasaNasamiddhA / sabaTTaladdhisiddhA, te siddhA huMtu me saraNaM // 24 // karmA'STakSayasiddhaH, svAbhAvikajJAnadarzanasamRddhAH / sarvArthalabdhisiddhA-stesiddhA bhavantu mama zaraNam // 24 // artha : ATha karmano kSaya karIne siddha thayelA, ane svAbhAvikajJAnadarzananI samRddhivALA, vaLI sarva arthanI labdhio jemane siddha thaI che evA te siddhonuM svane zaraNa ho. tialoamatthayatthA, paramapayatthA aciMtasAmatthA / maMgalasiddhapayatthA, siddhA saraNaM suhapasatthA // 25 // trailokyamastakasthA: paramapadasthA acintyasAmarthyAH / maGgalasiddhapadArthAH, siddhaH zaraNaM sukhaprazastAH // 25 // artha : traNa bhuvananA mathALe rahelA, ane paramapada eTale mokSamAM rahelA, vaLI aciMtya sAmarthyavANA, ane maMgaLabhUta siddhapadamAM rahenAra, ane anaMta sukhe karI prazasta evA siddhonuM hune zaraNa ho. Page #204 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bhUlukkhayapaDivakkhA,amUDhalakkhA sajogipaccarakhA / sAhAviattasukkhA, siddhA saraNaM paramamukkhA // 26 // bhUlotkhAtapratipakSA-amUDhalakSAH syogiprtykssaaH| AptasvAbhAvikasukhAH, siddhAH zaraNaM paramamokSAH // 26 // artha : mULathI ukhADI nAkhyA che rAgadveSarUpa zatruo jemaNe ane amUDha lakSavALA, vaLI kevaLIo jemane dekhI zake che evA svAbhAvika sukha jemaNe grahaNa karyuM che evA utkRSTa mokSavALA siddhonuM mahene zaraNa ho. paDipIlliapaDiNIA, smggjjhaannaggidddhbhvbiiaa| joIsarasaraNIA, siddhA saraNaM samaraNIyA // 27 // pratipreritapratyanIkAH, samagradhyAnAgnidagghabhavabIjAH / yogIzvarasaraNIyAH, siddhAH zaraNaM smaraNIyAH // 27 // 5 4 Page #205 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 192 artha : jemaNe rAgAdi zatruono tiraskAra karyo che, vaLI jemaNe bhavanuMbIja samagradhyAnarUpa agnie bALyuM che evA aneyogIzvaroe Azraya karavA yogya tathA bhavya prANIoe smaraNa karavA lAyaka evA siddhonuM mtane zaraNa ho. 1 2 3 pAviapamANaMdA, guNanisaMdA vidinnabhavakaMdA | 4 6 7 5 tadurraya vinaMdrA, sindrA saramAM avigataMvA rA prApitaparamAnandA-guNanisyandA vidIrNabhavakandAH / laghukIkRtaravicandrAH, siddhAH zaraNaM kSapitadvandvAH // 28 // artha : AnaMda pamADanAra, ane guNanA sAra rUpa, vaLI jemaNe bhavarUpakaMdano nAza karyo che, ane kevaLa jJAnanA prakAzavaDe caMdra ane sUryana thoDA prabhAvavALA karI dIdhA che, ane vaLI jemaNe yuddha Adi kalezano nAza karyo che evA siddhonuM mtane zaraNa ho. 1 2 uvaladdhaparamabaMbhA, dullahalaMbhA vimukkasaMraMbhA // 4 no 3 5 muvaLadharavAmA, siddhA saramAM nirAraMmA rA upalabdhaparamabrahmANo- durlabhalaMbhA vimuktasaMrambhAH / muvanagRhagharaLastambhA:, siddhA: zaraLa nirArambhada: ||2|| artha : pAmyuM che utkRSTa jJAna jemane evA, vaLI mokSarUpa Page #206 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 193 durlabha lAbha meLavyo che jemaNe evA, mUkyA che aneka prakAranA samAraMbha jemaNe evA, traNabhUvanarUpa gharane ghAraNa karavAmAM taMbha samAna, ane vaLI AraMbha rahita evA siddhonuM hane zaraNa ho. 4 56 siddhasaraNeNa nayabaMbhaheu, sAhuguNajaNiaaNurAo / meiNImilaMtasupasattha,-matthao tatthimaM bhaNai // 30 // siddhazaraNena nayabrahAhetu-sAghuguNajanitAnurAgaH / medinImilatsuprazasta-mastakastatredaMbhaNati // 30 // artha : siddhanA zaraNavaDe naya ane bAra aMgarUpa brahmanA kAraNabhUta sAghunA guNono upajyo che anurAga jene, evo bhavya prANI pRthvIne aDakayuM che ati prazasya mastaka jenuM evo thaI tyAM A rIte kahe. jialoabaMdhuNo kugai, siMghuNo pAragA mahAbhAgA / 8 nANAiehiM sivasukha, sAhagA sAhuNo saraNaM // 31 // jIvalokabandhavaH kugati-sinyoH pAragA mahAbhAgAH / jJAnAdikaiH zivasukha-sAdhakA: sAghavaH zaraNam // 31 // artha : jIvalokanA baMghu ane kugatisamudranA pArapAmanAra, mahAbhAgyavALA evA, ane jJAnAdike karI mokSa sukhanA sAdhanAra Page #207 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 194 sAdhuonuM mhane zaraNa ho. kevaliNo paramohI, viulamaI suaharA jiNamayaMmi / AyariyauvajjhAyA, te sabbe sAhuNo saraNaM // 32 // 10 kevalina: paramAvaghayo - vimalamatayaHzrutadharAjinamate / AcAryopAdhyAyA-stesarve sAdhavaH zaraNam // 32 // martha : vaNImo, 52mAvadhijJAnavANA, vipulamati manaH paryavajJAnI, mRtadhara temaja jinamatane viSe rahelA AcAryo ane upAdhyAyo te sarve sAghuonuM myane zaraNa ho. caudasadasanavapubbI, duvAlasikkArasaMgiNo je a / jiNakappAhAlaMdia, parihAravisuddhisAhU a // 33 // ___ caturdazadazanavapUrviNo-dAdazaikAdazAGgino ye ca / jinakalpikAyathAlaMdikAH, parihAravizuddhisAghavazca // 33 // artha : caudapUvi dazapUrvi ane navapUrti ane vaLI bAra / dharanAra, maniyAra meM dharanAra, nihalpi, yAsaMha, parihAravizudhdhi cAritravALA evA sAghuonuM sTene zaraNa ho. Page #208 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 195 khIrAsavamahuAsava, sNbhinnsoakuttttbuddhiim| cAraNaveuvipayANu, sAriNo sAhuNo saraNaM // 34 // kSIrAzravamadhvAzrava-saMbhinnazrota: koSTabuddhayaH / cAraNavaikurvipadA'nusAriNaH sAghavaH zaraNam // 34 // artha : kSIrAzrava ane madhvAzrava labdhivALA, saMmitra zrotalabdhivALA ane koSTabudhdhivALA, cAraNamuniyo, vaikriyA labdhivALA ane padAnusArilabdhivALA sAdhuonuM hune zaraNa ho. ujjhiavairavirohA, nicca madohA pasaMtamuhasohA / abhimayaguNasaMdohA, hayamohA sAhuNo saraNaM // 35 // ujjitavairaviroghA - nityamadrohA: prazAntamukhazobhAH / abhimataguNasandohA-hattamohA: sAghavaH zaraNam // 35 // artha: tajyAM che vaira virodha jemaNe, haMmezAM adrohi, atizaya zAMta, mukhanI zobhAvALA, bahumAna karyuM che guNanA samUhanuM jemaNe evA, ane haNyo che moha jemaNe evA sAdhuonuM sTane zaraNa ho. Page #209 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 196 khaMDiasiNehadAmA, akAmadhAmA nikAmasuhakAmA / supurisamaNAbhirAmA, AyArAmA muNI saraNaM // 36 // khaNDitasnehadAmAno'kAmadhAmAno nikaamsukhkaamaaH| supuruSamano'bhirAmA-AtmArAmA munayaH zaraNam // 36 // artha: toDayuM che neharUpa baMdhana ke jemaNe, nivikArI sthAnamAM rahenAra, nivikAra sukhanA kAmI, satparUSonA manane AnaMda karanAra ane AtmAmAM ramanAra munionuM svane zaraNa ho. / milhIavisayakasAyA, ujjhiaghrghrnniisNgsuhsaayaa| akaliaharisavisAyA, sAhU saraNaM gayapamAyA // 37 // milhItaviSayakaSAyA-ujjitahahagRhiNIsaMgasukhakhAdAH / akAlitaharSaviSAdAH sAdhavaH zaraNaM gata pramAdAH // 37 // artha: dUra karyo che viSaya ane kaSAya te jemaNe, tyAga karyo Page #210 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 197 che ghara ane strInA saMganA sukhano svAda te jemaNe, vaLI nathI harSa ane nathI zoka te jemane evA ane gayo che pramAda jemano evA sAghuonuM mhane zaraNa ho. hiMsAidosa sunnA, kayakArunnA syNbhuruppnnaa| ajarAmarapahajunnA, sAhU saraNaM sukyapunA // 38 // hiMsAdi doSa zUnyAM, kRtakAruNyAH svayambhUruprajJAH / ajarA'marapathakSuNNAH , sAdhavaH zaraNaM sukRtapuNyAH // 38 // artha : hiMsAdika doSe karIne rahita, karyo che karUNAbhAva te jemaNe, evA svayaMbhuramaNa, samudra jevI vistIrNa buddhivALA, jarA ane maraNa rahita mokSamArgamAM janArA, ane atizaya puca karyuM che jemaNe evA sAghunuM hane zaraNa ho. kAmaviDaMbaNacukkA, kalimalamukkA vimukkacorikkA / pAvarayasurayarikkA, sAhuguNarayaNaciccikkA // 39 // kAmaviDambanacyutAH, kalimalamuktA vimuktacaurikAH / pAparajaH suratariktAH, sAdhuguNaratnadIptimantaH // 39 // artha : kAmanI viDaMbanAe karIne rahita, pApe karIne rahita, vaLI jemaNe corIno tyAga karyo che evA, pAparUpa rajanA kAraNa Page #211 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 198 evAmaithunathI rahita, ane sAghunA guNarUpa ratnanI kAMtivALA evA munionuM mahane zaraNa ho. sAhuttasuTTiA jaM, AyariyAI taoa te sAhU / 8 9 10 11 12 13 sAhubhaNieNa gahiA, tamhA te sAhuNo saraNaM // 40 // sAghutvasusthitAya-dAcAryAdayastatazcate sAdhavaH / sAdhubhaNitena gRhItA-stasmAtte sAdhavaH zaraNam // 40 // : artha : je mATe sAdhupaNAmAM vizeSa karIne rahelA evA AcAryadika che, te teo paNa sAghu kahevAya. sAghu kahevAvaDe temane grahaNa karyA te mATe te sAghunuM hune zaraNa ho. 1 5 6 2 3 4 paMDivannasAhusaraNo, saraNaM kAuM puNovi jiNadhammaM / paharisaromaMcapavaMca, kucuaMciataNU bhaNai // 41 // pratipannasAdhuzaraNaH, zaraNaMkartuM punarapi jinadharmam / praharSaromAJcaprapaJca-kaJcakAJcitantanurbhaNati // 41 // artha : svIkAryuM che sAghunuM zaraNa jeNe evo te jIva, vaLI paNa jinadharmane zaraNa karavAne ati harSathI thaelA romAMcanA vistArarUpa baddha karI zobhAyamAna zarIravALo A rIte kahe che. Page #212 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 199 pavarasukaehi pattaM, pattehiMvi navari kehivi na pattaM / / 10 11 12 14 13 12 14 taM kevalipanattaM, dhamma saraNaM pavannohaM // 42 // pravarasukRtaiH prAptaM, pAtrairapinavaraM kaizcinna prAptam / taM kevaliprajJaptaM, dharma zaraNaM prapanno'ham // 42 // artha : ati utkRSTa punyovaDe pAmelo, vaLI keTalAka bhAgyavALA purUSoe paNa nahi pAmelo evo kevaLI bhagavAne prarUpelo dharma tene huM zaraNarUpe aMgikAra karuM chuM. 3 2 7 6 4 patteNa apatteNa ya, pattANi ya jeNa nrsursuhaaii| 8 9 11 13 12 14 15 mukkhasuhaM puNa patteNa, navari dhammo sa me saraNaM // 43 // prAptenAprAptena ca, prAptAnica yena narasurasukhAni / mokSasukhaM punaH prAptena, na varaM dharmaH sa me zaraNam // 43 // artha : je dharma pAme chate vA aNapAme chate paNa jeNe mANasa ane devatAnAM sukhone meLavyAM, tema chatAM paNa mokSasukha je dharmavaDe meLavyuM te dharmanuM hAre zaraNa ho. Page #213 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 200 niddaliakalusakammo kayasuhajammo skhlikyahmmo| pamuhapariNAmarammo, saraNaM me hou jiNadhammo // 44 // nilitakaluSakarmA, kRtazubhajanmA khalIkRtA'dharmaH / pramukhapariNAmarabhyaH, zaraNaM mama bhavatu jinadharmaH // 44 // artha : atizaya daLyAM che malIna karma jeNe, karyo che zubha janma jeNe, dUra karyo che adharma jeNe, AdimAM, ane pariNAmamAM suMdara evo je jinadharma, henuM svane zaraNa ho. 1 2 3 4 kAlattaaivi na mayaM, jammajaramaraNavAhisayasamayaM / . 7 8 9 10 11 13 12 amayaMva bahumayaM, jiNamayaM ca saraNaM pavanohaM // 45 // kAlatrayepi na mRtaM, janmajarAmaraNavyAdhizatazamakam / amRtabhivabahumataM, jinamataM ca zaraNaM prapanno'ham // 45 // artha : traNa kALamAM paNa nahi nAza pAmeluM, ane janma, Page #214 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 201 jarA, maraNa ane seMkaDogame vyAdhinuM zamAvanAra, amRtanI peThe ghaNAne ISTa evA jinamatane huM zaraNarUpe aMgikAra karuM chuM. ra1 barakAra . pasamiakAmapamohaM, diTThAdiDhesu nakaliyavirohaM / 4 5 6 7 8 8 sivasuhaphalayamamohaM, dhamma saraNaM pavanohaM // 46 // prazamitakAmapramohaM, ddaSTA'ddaSTeSu na kalitavirodham / zivasukhaphaladamamoghaM, dharma zaraNaM prapanno'ham // 46 // artha : vizeSe zamAvyo che kAmano unmAda jeNe, dekhelA ane nahi dekhelA padArthomAM nathI karyo virodha jeNe, ane mokSanA sukharUpa phaLane ApanAra evA amogha eTale saphaLa dharmane huM zaraNarUpe aMgikAra karuM chuM. narayagaigamaNarohaM, guNasaMdohaM pavAinikkhohaM / nihaNiyavammahajohaM, dhamma saraNaM pavanno'haM // 47 // narakagatigamanarodhaM, guNasandohaM pravAdiniHkSobham / nihatamanmathayodhaM, dharmaM zaraNaM prapanno'ham // 47 // artha: narakagatinA gamanane rokanAra, guNano samUha che jemAM evo, anyavAdivaDe lobha karavo yogya nahi evo, ane haNyo che kAmarUpa subhaTa jeNe evo je dharma te huM zaraNarUpe aMgikAra karuM chuM. 6 8 7 Page #215 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 202 bhAsurasuvannasuMdara, rayaNAlaMkAragAravamahagdhaM / nihimiva dogaccaharaM, dhammaM jiNadesivaM vaMde // 48 // bhAsurasuvarNasundara-ratnA'laGkAragauravamahArdham / nidhimiva daurgatyaharaM, dharma jinadezitaM vande // 48 // artha: dedIpyamAna, uttama zabdothI stavAyelo, suMdara racanAe zobhAvALo, moTAInA kAraNabhUta mahA mUlyavALo, nipAnanI peThe ajJAnarUpa dAridrane haNanAra evA jinezvaroe upadezelA dharmane huM vaMdana karUM chuM. causakaNagamaNasaMcia, sucariaromaMcaaMciasarIro / kayadukkaDagarihAasuha, kammakkhayakaMkhirobhaNai // 49 // catuHzaraNagamanasazcita-sucaritaromAzcAzcitazarIraH / kRttaduSkRtagarhA'zubha-karmakSayakAMkSito bhaNati // 49 // artha: A cAra zaraNa aMgikAra karavA vaDe ekaThuM kareluM je sukRta teNe karI thaelI vikasvara romarAjIe yukata che zarIra jenuM evo, ane karelAM pApanI niMdAe karIne azubha karmanA kSayane Icchato evo jIva A pramANe kahe che. Page #216 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 203 2 3 ihabhaviamannabhaviaM, micchattapavattaNaM jamahigaraNaM / 4. 5 6 7 10 8 9 jiNapavayaNapaDikuTTaM, duTTaM garihAmi taM pAvaM // 50 // ehabhavikamAnyabhavikaM, mithAtvapravarttanaM yadadhikaraNam / jinapravacanapratiSiddhaM duSTaM garhAmi tatpApam // 50 // 2 artha : A bhavamAM kareluM ane parabhavamAM kareluM mithyAtvanA pravarttanarUpa je adhikaraNa, jinazAsanamAM niSedheluM evuM te duSTa pApa tene huM garyuM che eTale gurUnI sAkSie niMdu chuM. 1 3 5 4 micchattatamaMdheNaM arihaMtAisu avannavayaNaM jaM / 6 9 10 7 8 annANeNa viraiaM, inhiM garihAmi taM pAvaM // 51 // mithyAtvatamo'ndhenA - rhadAdiSvavarNavacanaM yat / ajJAnena viracita-midAnIM garhAmi tatpApam // 51 // artha : mithyAtvarUpa aMdhArAe aMdha thaelAe arihaMtAdikamAM je avaraNavAda, ajJAne karIne vizeSa karyo hoya te pApane hamaNAM huM gahuM chuM niMduM chuM. Page #217 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 204 suadhammasaMghasAhusu, pAvaM paDiNIayAi jaM raiaM / 3 2 4 11 12 9 10 annesu a pAvesu, inhiM garihAmi taM pAvaM // 52 // zrutadharmasaMghasAdhuSu, pApaM pratyanIkatayA yadracitam / anyeSu ca pApoSvi-dAnI garhAmi tatpApam // 52 // artha : zuddhadharma, saMgha, ane sAghuomAM zatrupaNAe je pApa karyuM hoya te, ane anya pApasthAnakomAM je pApa lAgyuM hoya tene hamaNAM huM gahuM . annesu a jIvesu, mittIkaruNAigoaresu kayaM / pariAvaNAidukkhaM, inhiM garihAmi taM pAvaM // 53 // anyeSu ca jIveSu, maitrIkaraNAdigocareSu kRtam / paritApanAdiduHkha-midAnI garhAmi tatpApam // 53 // artha: bIjApaNa, maitrI karUNAdikanA viSaya, evA jIvomAM paritApanAdika duHkha upajAvyuM hoya te pApane huM hamaNAM niMdu chuM. 7 8 Page #218 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 205 jaM maNavayakAehiMkaya, kAriaaNumaIhiM AyariaM / ghammaviruddhamasuddhaM, savvaM garihAmi taM pAvaM // 54 // yanmanovacanakAyaiH, kRtakAritA'numatibhirAcaritam / dharmaviruddhamazuddhaM, sarvaM garhAmi tatpApam // 54 // martha : mana, vayana, mane yAme 5rI 42vA, 441, ane anumodavA vaDe AcareluM evuM dharmathI virUddha ane azuddha evuM pApa te huM niMduM chuM. aha so dukkaDagarihA, daliukkaDadukkaDo phuDaM bhaNai / sukaDANurAyasamuinna, punapulayaMkurakarAlo // 55 // atha sa duSkRtagarhA-dalitotkaTaduSkRtaH sphUTa bhaNati / sukRtA'nurAgasamudIrNa-puNyapulakAGakurakarAlaH // 55 // artha : have duSkRtanI niMdAnI daLyuM che utkRSTa pApa karma te jeNe evo, ane sukRtano je rAga tethI thaelI pavitra vikasvara romarAjIe sahita evo, te jIva pragaTa nIce pramANe kahe che. Page #219 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 206 arihataM arihaMtesu, jaMca siddhataNaM ca siddhesu / 11 10 AyAraM Ayarie, uvajjhAyattaM uvajjhAe // 56 // arhatvamarhatsu, yacca siddhatvaM ca siddheSu / AcAramAcArya, upAdhyAyatvamupAdhyAye // 56 // artha : arihaMtone viSe arihaMtapaNuM, ane siddhAne viSe vaLI je siddhapaNuM, AcAryamAM je AcAra, ane upAdhyAyamAM upAdhyAyapaNuM. sAhUNa sAhucariaM, desaviraiM ca sAvayajaNANaM / aNumanne saMvesi sammattaM sammadiTTINaM // 7 // sAdhUnAM sAdhucaritaM, dezaviratizca zrAvakajanAnAm / anumanthe sarveSAM, samyaktvaM samyagdRSTInAm // 57 // artha : sAdhuonuM je uttama cAritra, ane zrAvaka lokanuM dezaviratipaNuM, ane samakitadRSTinuM samakita e sarvane huM anumoduM chuM. Page #220 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 207 ahavA savcia vIa,-rAyavayaNANusAri jaM sukaDaM / 10. 12 10 11 kAlattaevi tivihaM, aNumoemo tayaM sabaM // 58 // athavA sarvameva vIta-rAgavacanA'nusAri yatsukRtam / kAlatraye'pitrividha-manumanyAvahe tatsarvam // 58 // artha athavA vItarAgavacanane anusAra je sarva sukRta traNe F i yu hoya te 3 prAre (mana, vayana, mane AyAme 2rI) anumodIe chIe. suhapariNAmo niccaM, causaraNagamAi AyaraM jIyo / kusalapayaDIu baMghar3a, baddhAu suhANubaMghAu // 59 // zubhapariNAmo nityaM, catuHzaraNagamAdyAcaraMjIvaH / kuzalaprakRtIrbajAti, baddhAstuzubhA'nubandhAH // 59 // artha: niraMtara zubha pariNAmavALo jIva cAra zaraNanI prApti Adine Acarato puca prakRtione bAMdhe che ane (azubha) bAMdhelIne zubha anubaMghavANI kare che. Page #221 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 2 3 4 maMdANubhAvA baddhA, tibvaNubhAvAu kuNar3a tA ceva / 1 no 208 8 11 10 9 asuhAu niraNubadhAu, kuNai tIvvAu maMdAu // 60 // mandA'nubhAvA baddhA-stIvrA'nubhAvAstu karotitAzcaiva / azubhA niranubandhAH karoti tIvrAstu mandAH // 60 // 5 artha : je (zubha) maMda rasavALI bAMdhI hoya tene tIvra rasavALI kare che, ane azubha (maMda rasavALI) ne anubaMgha rahita kare che, khaneM tIvra rasavAjI ( ke azubha) tene maMha rasavAjI re che. 3 6 1 hu 2 4 5 tA eyaM kAyabvaM, buhaMhi nicvaMpi saMkilesaMmi / 12 10 11 9 hoi tikAlaM sammaM, asaMkilesaMmi sukayaphalaM // 61 // tasmAdetatkarttavyaM, budhairnityamapi saMkleze / bhavati trikAlaM samyagasaMkleze sukRtaphalam // 61 // artha : te mATe paMDitoe hamezA saMkalezamAM (rogAdi kAraNamAM)e karavuM, asaklezapaNAmAM traNa kALa rUDI pere karyuM chazu sukRta phaLa (punyAnubaMdhi punya vALuM thAya che. ) Page #222 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 209 cauraMgo jiNadhammo, na kao cauraMgasaraNabhavi na kayaM / 9 10 11 12 14 13 cauraMgabhavaccheo, na kao hA hArio jammo // 6 // caturaGgo jinadharmo-nakRtazcaturaGgazaraNamapi na kRtam / caturaGgabhavacchedo na kRto hA !hAritaM janma // 62 // martha : he (hAna, ziyaNa,tapa, mane mAva35) tara aMgavALo zrI jinadharma na karyo, jeNe (arihaMtAdi) cAra prakAranuM zaraNa paNa na karyuM, temaja jeNe cAra gatirUpa saMsArano chedana karyo te mare ! manuSya 4nma hArI gayo. ia jIva pamAyamahAri, vIrabhadaMtamayamajjhayaNaM / jhAesu tisaMjhamavaMjha,-kAraNaM nibuisuhANaM // 63 // iti jIva ! pramAdamahAri-vIrabhadrAntametadadhyayanam / dhyAya trisandhyAmavandhya-kAraNaM nirvRtisukhAnAm // 63 // artha : A rIte he jIva! pramAdarUpa hoTA zatrune jitanAra, mokSa pamADanAra, ane mokSanA sukhonuM avaMdhya kAraNabhUta evA A adhyAyanuM traNa saMdhyAe dhyAna kara. // iti zrI causaraNa payanno mUlAnvaya, saMskRta chAyA tathA bhASAntarayukta samApta // Page #223 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 210 zrImanmahAvIrasvAmihastadIkSita zrIvIrabhadamunimahArAjakRta ... zrI AurapaccakravANa payanno. (mULA vaya, saMskRti chAyA ane bhASAntara yukta) (AryAvRttam) desikadesavirao, sammadiTTI marija jo jiivo| 8 10 taM hoi bAlapaMDiya, maraNaM jiMNaMsAsaNe bhaNiyaM // 1 // dezaikadezavirataH, samyagdRSTirdhiyate yo jIvaH / tad bhavati bAlapaNDita-maraNaM jinazAsane bhaNitam // 1 // artha : cha kAyanI hiMsAmAMthI deza je trasahiMsA, teno eka deza je mAravAnI buddhie niraparAdhI jIvanI nirapekSa paNe hiMsA, tethI tathA jAThuM bolavAdikathI nivRtti pAmyo chato, je samakitadaSTi Page #224 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 211 jIva mare te (maraNane) jinazAsanane viSe maraNamAMnuM bALapaMDita maraNa kaheluM che. - 21 paMca ya aNubbayAI, sattau sikkhAu desajar3a dhammo / - 9 8 11 10 12 13 15 14 sabbeNa va deseNa va, teNa juo hoi desejai // 2 // pazca cA'NuvratAniM, sapta tu, zikSAvratAni deshytidhrmH| sarveNa vA dezena vA, tena yuto bhavati dezayatiH // 2 // artha :jinazAsanamAM sarvavirati ane dezavirati e-be prakArano dharma kaho che, temAM sarvaviratine pAMca mahAvrata kahAM che, ane dezaviratine pAMca aNuvrato, sAta zikSAvrato maLI zrAvakanAM bAra vrata kahAAM che, te (zrAvakanAM) sarva vratoe athavA eka be Adi vratarUpa tenA deze karIne jIva deza virati hoya. 4 5 3 pANavaha musAvAe, adattaparadAra niyamaNehiM ca / aparimi icchAo vi ya, aNubbayAI viramaNAiM // 3 // prANavadhamRSAvAdA'-dattaparadAraniyamaizva / aparimitecchAto'picA-NuvratAni viramaNAni // 3 // artha: prANIno vadha, juThuM bolavuM, adattAdAna(corI), ane Page #225 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 212 parastrIno niyama karavAvaDe karIne temaja vaLI pariNAma rahita IcchAthakI niyama karavAvaDe pAMca aNuvrato (niyamo) thAya che. 2 1 jaM ca disAveramaNaM, aNatthadaMDAu jaM ca veramaNaM / 10 11 9 13 14 12 desavagAsiyaM pi ya, guNavvayAiM bhave taaiN||4|| yaccadigviramaNa-manarthadaNDAttu yacca viramaNam / dezA'vakAzamapi ca, guNavratAni bhavanti tAni // 4 // artha : digaviramaNavrata, anarthadaMDa thakI je nivartavuM te anarthadaMDa viramaNa, ane dezAvagAsika te traNa guNa vrato kahevAya che. 5 4 bhogANaM parisaMkhA, sAmAiya atihisaMvibhAgo ya / 6 8 9 10 11 posahavihI u sabbo, cauro sikkhAo vuttAo // 5 // bhogAnAM parisaMkhyA, sAmAyikamatithisaMvibhAgazca / poSaghavidhistusarva-zcatvAri zikSAvratAnyuktAni // 5 // artha : bhogopabhoganuM parimANa, sAmAyika, atithisaMvibhAga, ane poSadhavidhi e cAra zikSAvrata kahelAM che. Page #226 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 213 2 1 5 3 4 AsukkAre maraNe, acchinnAe a jIviAsAe / 10 6 E 8 9 nAehiM va amukko, pacchimasaMlehaNamakiccA ||6| AzukAre maraNe'-cchinnAyAM ca jIvitAzAyAm / jJAtibhirvA'muktaH, pazcimasaMlekhanAmakRtvA // 6 // 1 2 4 3 5 hu Aloiya nirasallo, saghare cevAsahittu saMthAraM / 8 10 9 11 13 12 jai marai desavirao, taM vRttaM vAla paMDiayaM // 7 // Alocyani zalyaH, svagRhe caivA''sahya saMstAm / yadi bhriyate dezavirata staduktaM bAlapaNDitakam // 7 // artha : utAvaLuM maraNa thae chate, ane jIvitavyanI AzA nahi tuTe chate, athavA svajanoe (saMlekhanA karavAnI) rajA nahi Ape chate chevaTanI saMlekhanA karyA vinA, zalya rahita chato pApa ALovIne ane potanA gharane viSe nizce saMthArA upara caDhIne jo dezavirati chato maraNa pAme to te bALapaMDita maraNa kahevAya. no 3 2 4 5 E jo bhattaparinnAe, uvakkamo vitthareNa niddiTho / 7 18 9 11 10 so ceva bAlapaMDiya, - maraNe neo jahAjuggaM // 8 // Page #227 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 214 10 11 yo bhaktaparijJAyA-mupakramo vistareNa nirdiSTaH / sacaiva bAlapaNDita-maraNe jJeyo yathAyogyam // 8 // artha : je vidhi bhaktaparijJA nAmanA payatrAmAM vistArathI batAvelo che, te nakkI bALapaMDita maraNane viSe yathAyogya jANavo. vemANiesukappo,-bagesu niemeNa tassa uvvaao| 6 88 niyamA sijjai ukko, saeNa so sattamaMmi bhave // // vaimAnikeSu kalpo-pageSu niyamena tasyopapAtaH / niyamAtsiddhayatyutkR-STataH sa saptame bhave // 9 // artha : vaimAnika devalokanA bAra devalokane viSe nizcaya karIne tenI utpatti thAya che, ane te utkRSTathI nice karI sAtamA bhavane viSe siddha thAya che, iya bAlapaMDiyaM hoi, maraNa marihaMtasAsaNe diLaM / 8 105 itto paMDiya paMDiya,-maraNaM vucchaM samAseNaM // 10 // iti bAlapaNDitaM bhavati, maraNamarhacchAsane diSTam / ita: paNDita ! paNDita-maraNaM vakSye saMkSepeNa // 10 // artha: jinazAsanane viSe A pramANe bALapaMDitamaraNa kaheluM Page #228 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 215 che, have he paMDita ! paMDitamaraNa kone kahevuM te saMpakarIne kahuM chuM. - icchAmi bhaMte uttamaTTa paDikkamAmi, aiyaM paDikkamAmi, aNAgayaM paDikamAmi, paccupanaM paDikamAmi, kayaM paDika mAmi, kAriyaM paDikka mAmi, aNumoiyaM paDikka mAmi, micchataM paDika mAmi, asaMjamaM paDikkamAmi, kasAyaM paDikka mAmi, pAvapaogaM paDikkamAmi, micchAdasaNapariNAmesu vA, ihalogesuvA, paralogesu vA, saccittesu vA, accittesu vA, paMcasu iMdiyatthesu vA, annANaMjhANe, aNAyAraMjhANe, kudaMsaNaMjhANe, kohaMjhANe, mANaMjhANe, mAyaMjhANe, lohaMjhANe, rAgaMjhANe, dosaMjhANe, mohaMjhANe, IcchaMjhANe; mucchaMjhANe, saMkaM jhANe, kaM khaMjhANe, gehiMjhANe, AsaMjhANe, tanhaMjhANe, chuhaMjhANe, paMthaMjhANe, paMthANaMjhANe, niiMjhANe, niyANaMjhANe, nehaMjhANe, kAmaMjhANe, kulusaMjhANe, kalahaMjhANe, jujhaMjhANe, nijujhaMjhANe, saMgaMjhANe, saMgahaMjhANe, vavahAraMjhANe, kayavikkayaMjhANe, aNatthadaMDaMjhANe, AbhogaMjhANe, aNAbhogaMjhANe, aNAillaMjhANe, veraMjhANe, viyakvaMjhANe, hisaMjhANe, hAsaMjhANe, pahAsaMjhANe, paosaMjhANe, pharusaMjhANe, bhayaMjhANe, rUvaMjhANe, appapasaMsaMjhANe, paraniMdaMjhANe, Page #229 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 216 paragarihaMjhANe, pariggahaMjhANe, paraparivAyaMjhANe, paradUsaNaMjhANe, AraMbhaMjhANe, saMraMbhaMjhANe, pAvaNumAyaNaMjhANe, arigaraNaMjhANe, asamAhimaraNaMjhANe, kammodayapaccayaM jhANe, iDhIgAravaMjhANe, rasagAravaMjhANe, sAyAgAravaMjhANe, averamaNaMjhANe, amuttimaraNaMjhANe, pasuttassavA, paDibuddharasavA, jo me koi devasio, rAio, uttamaTTe, aikamo, vaikamo, aiyAro, aNayAro, tassa micchAmidukkaDaM // icchAmi bhadanta uttamArtha pratikrAmyAmi, atItaM prati krAmyAmi, anAgataM pratikrAmyAmi, pratyupannaM pratikrAmyAmi, kRtaM pratikrAmyAmi, kaoNritaM pratikrAmyAmi, anumoditaM pratikrAmyAmi, mithyAtvaM pratikramyAmi, asaMyamaM pratikrAmyAmi, kaSAyaM pratikrAmyAmi, pApayogaM pratikrAmyAmi, mithyAdarzana pariNAmeSuvA, ihalokeSuvA paralokeSuvA sacitteSuvA acitteSu vA paJcasvindriyArtheSuvA, ajJAna dhyAne, anAcAra dhyAne, kudarzana ghyAne, krodha ghyAne, mAna ghyAne, mAyA ghyAne, lobha ghyAne, rati dhyAne, doSa ghyAne, moha ghyAne, icchA ghyAne, mithyA ghyAne, mUrcchA ghyAne, zaGkA ghyAne, kAMkSA ghyAne, gRddhi ghyAne, pathi (sAmAnya) pathi (viSame) ghyAne, nidrA ghyAne, nidAna ghyAne, seha ghyAne, kAma ghyAne kaluSa ghyAne, kalaha ghyAne, yudhdha ghyAne, niyudhdha ghyAne, saMga ghyAne, saMgraha ghyAne, vyavahAra ghyAne, krayavikraya ghyAne, anarthadaNDa ghyAne, Abhoga ghyAne, anAbhoga ghyAne, RNArtta ghyAne, Page #230 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 217 vaira ghyAne, vitarka ghyAne, hiMsA ghyAne, hAsya ghyAne, prahAsya dhyAne, praddheSa dhyAne, paruSa ghyAne, bhaya ghyAne, rUpa ghyAne, AtmaprazaMsA ghyAne, paranindA ghyAne, paragardA dhyAne, parigraha dhyAne, paraparivAda ghyAne, paradUSaNa ghyAne, AraMbha ghyAne, saMraMbha ghyAne, pApa'numodana ghyAne, adhikaraNa ghyAne, asamAdhimaraNa ghyAne, karmodayapratyaya ghyAne, RddhigArakha ghyAne, rasagArava ghyAne, sAtAgAkha ghyAne, aviramaNa ghyAne, amuktamaraNa ghyAne, prasuptasyavA, pratibuddhasyavA, yomeko'pi daivasikorAtrikauttamArthe'tikramo'vyatikramo'ticAro'nAcAra stasya mithyAmeduSkRtam, ' he bhagavaMta ! anazana mATe sAmAnyapaNe pApavyApAra paDikkAmuM chuM, gaI vakhatanAne paDikkamuM chuM, bhaviSyamAM thavAnAne paDikkamuM chuM, vartamAnakALanA pApane huM paDikkamuM chuM, karelA pApane paDikkAmuM chuM, karAvelA pApane paDikkamuM chuM, anumodelA pApane paDikkamuM chuM, mithyAtvane paDikkam chuM, aviratine paDikkamuM chuM, kaSAyane paDikkamuM chuM, pApavyApArane paDikkam chuM, mithyAdarzana pariNAmane viSe, A lokane viSe, paralokane vaSe, saMcittane viSe, acittane viSe, pAMca IdriyonA viSayane viSe, ajJAna sArUM ema ciMtave chate, khoTo AcAra ciMtave chate, bauddhAdika darzana sArUM ema ciMtave chate, krodhavaza thaI ciMtave chate, mAnavaza thaI ciMtave chate, rAgane vaza thaI ciMtave chate, dveSane vaza thaI ciMtave chate, ajJAnane vaza thaI ciMtave chate, pudgala padArtha ane yaza AdikanI IcchAne vaza thaI ciMtave chad, mithyAdaSTipaNe ciMtave chad, murzIvaza thaI ciMtave chata, saMzayathakI ciMtave chate, anya matanI vAMcchAe karI ciMtave chate, gharaviSe ciMtave chate, bIjAnI vastu pAmavAnI vAMchA thakI ciMtave chad, Page #231 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 218 tarasa lAgavIthI ciMtave chate, bhukha lAgavAthI ciMtave chate, sAmAnya mArgamAM cAlavA chatAM ciMtave chate, viSama mArgamAM cAlavA chatAM ciMtave chate, nidrAmAM ciMtave chate, niyANuM ciMtave chate, snehavaze ciMtave chate, vikAranA vaze ciMtave chate, cittanA DoholANathakI ciMtave chate, kaleza karAvavA ciMtave chate, sAmAnya yuddhane viSe ciMtave chate, mahAyuddhane viSe ciMtave chate, saMga ciMtave chate, saMgraha ciMtave chate, rAjasabhAmAM nyAya karAvavA ciMtave chate, kharIda karavA vecavA mATe ciMtave chate, anarthadaMDa ciMtave chate, upayoga sahita ciMtave chate, anupayoge ciMtave chate, mAthe devuM hoya tenA vaza ciMtave chate, vaira ciMtave chate, tarkavitarka ciMtave chate, hiMsA ciMtave chate, hAsyanA vaza thaI ciMtave chate, atihAsyanA vaza thaI ciMtave chate, ati roSe karI ciMtave chate, kaThora pApakarma ciMtave chate, bhaya ciMtave chate, rUpa ciMtave chate, potAnI prazaMsA ciMtave chate, bIjAnI niMdA karatA ciMtave chate, --bIjAnI garhA karatA ciMtave chate, dhanAdika parigraha meLavavAno ciMtave chate, bIjAne kaleza ApavAnuM ciMtave chate, bIjAne mAthe potAnuM dUSaNa caDhAvavA ciMtave chate, AraMbha ciMtave chate, viSayanA tIvra abhilASathI ciMtave chate, pApakarma anumodavArUpa ciMtave chate, jIvahiMsAnA sAdhanone meLavavAnuM ciMtave chate, asamAdhie maravuM ema ciMtave chate, gADhakarmanA udaya thakI ciMtave chate, rUddhi abhimAne karI ciMtave chate, sArA bhojananA abhimAne karI ciMtave chate, sukhanA abhimAne karI ciMtave chate, avirati sArI ema ciMtave chate, saMsAra sukhanA abhilASa sahita maraNa karatAM ciMtave chate, divasa saMbaMdhI athavA rAtrI saMbaMdhI sutA chatA athavA jAgatAM chatAM, koIpaNa atikrama, vyatikrama, aticAra, anAcAra lAgyo hoya teno mhane Page #232 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 219 micchAmidurDa ho. (AryAvRttam) 1 11 10 esa karemi paNAmaM, jiNavaravasahassa vddhmaannss| sesANaM ca jiNANaM, sagaNaharANaM ca sabesi // 11 // eSa karomi praNAbhaM, jinavara vRSabhasya varddhamAnasya / zeSANAJca jinAnAM, sagaNagharANAJca sarveSAm // 11 // artha : jinone viSe vRSabha samAna evA vartamAna svAmIne, vaLI gaNadharo sahita bAkInA sarve tIrthakarone huM A namaskAra karU chuM. 1 2 10 4 5 4 sabaM pANAraMbha, paccakkhAmitti aliyavayaNaM ca / 4 8 11 sabamadinnAdANaM, mehunnapariggahaM ceva // 12 // sarvaM prANArambhaM, pratyAzyAmItyalIkavacanaJca / __ sarvamadattA'dAnaM, maithunaparigrahaJcaiva // 12 // artha: A prakAre sarva prANIonA AraMbhane, alika (asatya) vayanane, sarva mahattAhAna (yorIna), maithuna (strI samAgama.) mane parigrahane huM paccakhuM chuM. Page #233 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 220 3 2 1 6 4 7 5 sammaM me savvabhUesa, veraM majjha na keNai / 10 11 8 9 AsAo vosirittANaM, samAhimaNupAlae // 13 // sAmyaM me sarvabhUteSu, vairaM mama na kenacit / AzA vyutsRjya, samAdhimanupAlaye // 13 // artha : mhAre sarve prANIo viSe mitrapaNuM che, koInI sAthe mhAre vaira nathI, sarve vAMchAone tyAgI daIne huM have samAdhi rAkhu chuM. 2 1 3 4 5 7 x savvaM cAhAravihiM, sannAo gArave kasAe a 8 811 10 12 13 14 savvaM ceva mamattaM, caemi savvaM khamAvemi // 14 // sarvaM cAhAravidhiM, saMjJA gAkhAn kaSAryAMzca / sarvaM caiva mamatvaM tyajAmi sarva kSamayAmi // 14 // , artha : sarve prAranA AhArane, saMjJAkhane, gAravone, ane sarva kaSAyane temaja sarve mamatAno huM tyAga karUM chuM, sarvene huM khamAvuM che. Page #234 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 221 hujjA imaMmi samaye, uvakkamo jIviassa jai mjjh| 9 10 11 12 eaM paccakkhANaM, viulA ArAhaNA hou // 15 // bhavedasminsamaye, upakramo jIvitasya yadi mama / etatpratyAkhyAnaM, vipulA''rAghanA bhavatu // 15 // artha jo mhArA jIvitavyano upakrama (AyuSyano nAza) A avasaramAM hoya to A paccakhANa ane vistAravALI ArAdhanA thAmo. savvadukkhapahINANaM, siddhANaM arahao nmo| saddahe jiNapannattaM, paccakkhAmi a pAvagaM // 16 // ___ sarvaduHkhaprakSINebhyaH siddhebhyo'rhadrayo nmH| . zraddadhAmi jinaprajJaptaM, pratyAkhyAmi ca pApakam // 16 // artha: sarva duHkha kSaya thayAM che jemanAM evA siddhone, arihaMtane namaskAra ho, jinezvara e kaheluM tattva huM sadahuM chuM; ane pApakarmane paccakhuM chuM. Page #235 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 222 namutthu ghuapAvANaM, siddhANaM ca mahesiNaM / 10 7 saMthAraM paDibajjAmi, jahA kevalidesiaM // 17 // namo'stu dhUtapApebhyaH, siddhebhyazca maharSibhyaH / saMstAraM pratipadye, yathA kevalidezitam // 17 // artha : jemanAM pApa kSaya thayA che evA siddhone tathA mahArUSIone namaskAra ho, jevo kevaLIe batAvyo che tevo saMthAro huM aMgikAra karuM chuM. 1 2 3 4 5 6 8 jaM kiMcivi duccariaM, taM savvaM vosirAmi tiviheNaM / 13 9 10 14 12 11 sAmAiyaM ca tivihaM, karemi savvaM nirAgAraM // 18 // yatkizcidapi duzcaritaM, tatsarva vyutsRjAmi trivighena / sAmAyikaJca trivighaM, karomi sarvaM nirAgAram // 18 // artha : je kaMIpaNa khoTuM AcaryuM hoya sarvane mana, vacana, kAyAe karIne huM vAsirAvuM chuM, vaLI sarva AgArarahita (jJAna, zraddhA ane kriyArUpa) traNa prakAranuM sAmAyika karUM chuM. Page #236 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 223 bajhaM abhitaraM uvahiM, sarIrAi sabhoyaNaM / maNasAvayakAyehi, savaM bhAveNa vosire // 19 // bAhyamabhyantara mupadhiM, zarIrAdi sabhojanam / manovacanakAyaiH, sarva bhavina vyutsRjAmi // 19 // artha : bAhA, atyaMtara, upadhi, ane zarIrAdi bhojana sahita ne mana, vayana, yAme 'rIne bhAvahI paoNsirApuMchu. 1 2 10 4 5 3 sabbaM pANAraMbhaM, paccakkhAmitti aliyavayaNaM c| 8 11 sabamadinnAdANaM, mehunna pariggahaM ceva // 20 // savaM prANArambhaM, pratyAkhyAmItyAkavacanaJca / sarvamadattAdAnaM, maithunaparigrahaJcaiva // 20 // martha : mApramAne sarva prANImAnAmAraMbhane, mati (masatya) vayanane, sarva mahattAhAna (yorI)ne bhaithuna (strIsamAgama) mane parigrahane paccakhuM chuM. Page #237 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 224 3 2 sammaM me sababhUesu, veraM majjha na keNai / 9 10 11 AsAo bosiritANaM, samAhi maNupAlaye // 21 // _' sAmyaM me sarvabhUteSu, vairaM mama na kenacit / AzA vyutsRjya, samAghi manupAlaye // 21 // artha : pyAre sarva prANIo viSe mitrapaNuM che, koInI sAthe hAre vaira nathI, sarva vAMcchAone tyAgI daIne huM samAdhi rAkhuM chuM. rAgaM baMdhaM paosaMca, harisaM dINabhAvayaM / 7 8 9 10 12 11 13 ussugattaM bhayaM sogaM, raiM araiM ca vosire // 22 // rAgaM bandha pradeSaJca, harSa dInabhAvanAm / utsukatvaM bhayaM zokaM, ratimaratiJca vyutsRjAmi // 22 // martha : (mAtmAne) dhananA (25(mUta mevA 20 tathA deSane, harSane, Rispane, ya555ne, mayane, zo'ne ratine, maratine, posisaj chu. mamattaM parivajjAmi, nimmamattaM uvddio| AlaMbaNaM ca me AyA, avasesaM ca vosire // 23 // / 8 11 Page #238 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 225 mamatvaM parivarjayAmi, nimarmatvamupasthitaH / AlaMbanaJca me AtmA'zvazeSaJca vyutsRjAmi ||23|| artha: mamatArahitapaNAmAM tatpara thayo chato mamatAno tyAga karUM chuM; vaLI mahane AtmA avalaMbanabhUta che; bIjAM sarve padArthone vaoNsirAvuM chuM. 4 3 1 2 9 5 6 8 7 AyA hu mahaMnANe, AyA me daMsaNe carite a / 10 9 14 11 12 13 AyA paccakkhANe, AyA me saMjame joge // 24 // AtmAhu mama jJAne, AtmA mama darzane cAritre ca / AtmA pratyAkhyAne, AtmA mama saMyame yoge // 24 // artha : nizce mhane jJAnamAM AtmA, darzanamAM AtmA, cAritramAM AtmA, paccakhkhANamAM AtmA, ane saMjamajogamAM mhane AtmA avalaMbanarUpa thAo. 2 3 1 5 4 6 ego vaccai jIvo, ego cevuvavajjai / 6 c 8 10 11 13 14 12. egassa ceva maraNaM, ego sijjhai nIrao // 25 // Page #239 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 226 eko vrajati jIva-ekazcaivoprapadyate / ekasya caiva maraNa-mekaH siddhayati nIrajaH // 25 // arthaH jIva ekalo jAya che, nakakI ekaloja upaje che, maraNa paNa ekaloja pAme che, ane sakaLa karmamaLa dUra karIne siddha paNa ekaloja thAya che. ego me sAsao uppA, naanndNsnnsNjuo| 6 7 8 10 8 sesA me bAhirA bhAvA, sabve saMjogalakkhaNA // 26 // __eko me zAzvata AtmA, jJAnadarzanasaMyuktaH / zeSAme bAhyA bhAvAH, sarve saMyogalakSaNAH // 26 // martha : zAna, 6zana sahita mahAro mAtmA me zAzvato cha, bAkInA svare sarve bAhA padArtho saMbaMdha mAtra svarUpavAnA che. saMjogamUlA jIveNa, pattA dukkhaparaMparA / tamhA saMjogasaMbaMdha, sabaM tiviheNa vosire // 27 // saMyogamUlA jIvena, prApta duHkhaparamparA / tasmAtsaMyogasambandhaM, sarva trivighena vyutsRjAmi // 27 // artha saMbaMdha che mULa te jenuM evI duHkhanI paraMparA A jIve Page #240 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 227 meLavI, te mATe sarve saMjoga saMbaMdhane mana, vajana ne kAyAe karIne vosirAvuM chuM. 12 mUlaguNa uttaraguNe, je me nArAhiyA payatteNaM / 8 10 9 11 13 tamahaM sabaM niMde, paDikkame AgamissANaM // 28 // mUlaguNA uttaraguNA, ye mayA nArAdhitA: prayatnena / tamahaM sarva nindAmi, pratikramyAmyAgamiSyatAm // 28 // artha prayatnavaDe jemULaguNo ane uttaraguNo oMna ArAdhyA, . te sarvene huM niMdu chuM, ane AvatA kALanI virAdhAnAne paDikkamuM chuM. 1 2 3 4 6 5 8 7 satta bhae aTTa bhae, sannAcattAri gArave tinni / 9 11 13 12 14 AsAyaNa tittIsaM, rAgaM dosaM ca garihAmi // 29 // sapta bhayAnyaSTaumadAn, saMjJAzcatastro gauzAstrIn / AzAtanAstrayastriMzataM, rAga dveSaJca garhAmi // 29 // artha: sAta bhaya, ATha mada, cAra saMjJA, traNa gArava, tetrIza. gurU AzAtanA, rAga ane dveSane huM gahuM chuM. Page #241 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 228 1 2 3 8 9 4 10. asaMjamamannANaM, micchattaM sabameva ya mamattaM / 7 6 11 12 14 13 15 jIvesu ajIvesu a, taM niMde taM ca garihAmi // 30 // asaMyamamajJAnaM, mithyAtvaM sarvabheva ca mamatvam / jIveSva jIveSu ca, tannindAmi ta ca garhAmi // 30 // artha: jIva ane ajIvamAM aviratine, ajJAnane, mithyAtvane ane vaLI sarva mamatAne niMdu chuM ane garlDa chuM. niMdAmi niMdaNijja, garihAmi ajaM ca me garahaNijjaM 13 9 10 11 13 12 Aloemi a savvaM, ambhitaraM bAhiraM unahiM // 31 // nindAmi nindanIyaM-garhami ca yaccame garhaNIyam / AlocayAmi ca sarva mabhyantaraM bAhyamupaghim // 31 // artha : niMdAvAyogya kAryane huM niMdu chuM, ane je hane gaIvA yogya kArya che te gahuM chuM, sarve atyaMtara ane bAhA upadhi (mAyA)ne huM AlovuM chuM. Page #242 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 229 jaha bAlo jaMpaMto, kajjamakajjaM ca ujju bhaNai / 10 9 13 13 11 12 taM taha AloijjA, mAyAmosaM pamuttUNaM // 32 // yathA bAlo jalpan, kAryamakAryaJca RjukaM bhaNati / tattathA''locaye-nmAyAmRSA pramucya // 32 // artha: jema bALaka bolato chato kArya, akAryane saraLa paNe kahe che, tema te pApane mAyAmRSAvAda mUkIne tevI rIte saraLa bhAvathI Alove - 12 nANaMmi daMsaNaMmi a, tave caritte a causuvi akNpo| dhIro Agamakusalo, aparissAvI rahassANaM // 33 // jJAne darzane ca, tapasi cAritre ca catupyakampaH / dhIra Agamakuzalo'paristrAvI rahasyAnAm // 33 // artha: jJAna, darzana, tapa ane cAritrae cAremAM acalAyamAna, dhIra, AgamamAM kuzaLa, ApaNe kahelAM guma pApone bIjAne nahi kahenAra evA gurU pAse AkhoyaNa levI joIe. Page #243 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 230 3 1 5 4 9 8 7 rAgeNa va doseNa va, jaM me akayannuA pamAeNaM / 12 2 10 11 13 14 15 16 17 jo me kiMcivi bhaNio, tamahaM tiviheNa khAmemi // 34 // rAgeNa dveSeNa vA yadbhavatAmakRtajJatayA pramAdena / yo mayA kizcidapi bhaNita - stamahaM trividhena kSamayAmi // 34 // 6 artha : rAga ane dveSe karI, athavA akRtajJapaNAe ane pramAde karI tamArUM je ahita bIjAne mheM kaMIka kahyuM hoya te huM mana, vayana, DAyAne jharI jabhAvuM chu. 1 3 2 4 5 tivihaM bhaNaMti maraNaM, bAlANaM bAlapaMDiyANaM ca 6 hu e 10 11 taiyaM paMDiyamaraNaM, jaM kevaliNo aNumati // 35 // trividhaM bhaNanti maraNaM, bAlAnAM bAlapaNDitAnAJca / tRtIyaMpaNDitamaraNaM, yatkevalino'numriyante // 35 // artha : maraNa traNa prakAranAM hoya che. bALamaraNa, bALapaMDitamaraNa, ane trIjuM paMDita maraNa ke je kevaLI bhagavAnoja pAme che. Page #244 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 231 je puNa aTTamaiA, payaliyasannAya vavabhAvAya / 8 9 12 14 10 11 - 13 asamAhiNA bharaMti, na hu te ArAhagA bhaNiA // ye punaraSTamAdikAH, pracAlitasaMjJAzca vakrabhAvAzca / asamAdhinA bhriyante, na hu te ArAdhakA bhaNitAH // 36 // artha: vaLI je ATha madavALA che te, tathA nAza pAmI che buddhi jemanI evA, ane vakrapaNAne dhAraNa karanArA che te, tathA asamAdhithI mare che, temane nizca ArAghaka kahA nathI. maraNe virAhie deva,-duggaI dullahA ya kira bohI / 12 8 11 13 9 10 saMsAro ya aNaMto, havai puNo AgamissANaM // 37 // maraNe virAghite deva-durgati durlabhA ca kila bodhiH| saMsArazcAnanto-bhavati punareSyatkAle // 37 // artha : maraNa vizeghe chate devatAmAM durgati thAya, temaja samyakatva pAmavuM durlabha thaI paDe ane vaLI AvatA kALamAM teno anaMta saMsAra thAya. Page #245 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 232 kA devaduggaI kA, abohi keNe va vujjaI maraNaM / 13 10 11 12 14 keNa aNaMtamapAraM, saMsAra hiMDaI jIvo // 38 // kA devadurgatiH kAu-bodhi: kena vohyate maraNam / kenA'nantamapAraM, saMsAra hiNDate jIvaH // 38 // artha : devanI durgati kayI ? abodhi zuM? zA hetue vAraMvAra maraNa thAya ? kayA kAraNathI saMsAramAM jIva anaMtAkALa paryanta bhame? kaMdappadeva kibbisa,-abhiogA AsurI a sNmohaa| tA devaduggaIo, maraNaMbhi virAhie huMti // 39 // kandarpa devakilviSA'-bhiyogA AsurI ca saMmohA / tA devadurgatayo-maraNe virAghine bhavanti // 39 // martha : bha25 virAdhecha 65 va, siviSyAva (Dhe'va), cAkaradeva, dAsadeva ane saMmohadeva e pAMca durgatio thAya che. Page #246 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 1 233 1 2 micchAdaMsaNarattA, saniyANA kinhalesabhogADhA / x 4 8 9 11 10 iha je maraMti jIvA, tesiM dulahA bhave bohI // 40 // mithyAdarzanaraktAH, sanidAnAH kRSNalezyA'bagADhA: / iha ye mriyante jIvA - steSAM durlabhA bhavedroghaH // 40 // 3 artha : A saMsAramAM mithyAdarzanamAM rakta, niyANA sahita, kRSNalezyAvALA je jIvo maraNa pAme, teone bodhi bIja (samakita) durlabha thAya che. 2 sammaddaMsaNarattA, aniyANA sukkalesabhogADhA / 6 4 5 8 9 11 10 iha je maraMti jIvA, tesiM sulahA bhave bohI // 41 // samyagdarzanaraktA-anidAnAH zulkalezyA'vagADhA: / iha ye mriyante jIvA - steSAM sulabhA bhavedradhiH || 41 // artha : A saMsAramAM samyak darzanamAM rakta, niyANA rahita, zukala lezyAvALA je jIvo, maraNa pAme che, te jIvone boghibIja (samaDita) sulabha thAya che. Page #247 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 234 je puNa gurupaDiNIA, bahumohA sasabalA kusIlAya / 11 8 9 10 12 asamAhiNA maraMti, te huMti aNaMtasaMsArI // 42 // ye puna gurupratyanIkA-bahumohA: sazavalA: kuzIlAzca / ___asamAdhinAmriyante, te bhavantyanantasaMsAriNaH // 42 // martha : lemo vaNI (3nazatrubhUta ghA bhovANA, dUSaNa sahita, kuzIla ane asamAdhithI maraNa pAme che, teo anaMta saMsArI thAya che. jiNavayaNe aNurattA, guruvayaNaM je karaMti bhAveNaM / 48.11 asabala asaMkaliTThA, te huMti parittasaMsArI // 43 // jinavacane'nuraktA-guruvacanaM ye kurvanti bhAvena / azabalA asaMkliSTA-ste bhavanti parIttasaMsAriNaH // 43 // artha : jina vacanamAM rAgavALA, gurUnuM vacana bhAve karIne jeo kare che, dUSaNa rahita, ane saMkaleza rahita hoya che, teo thoDA Page #248 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 235 8 7 10 9 bAlamaraNANibahuso, bahuANi akAmagANimaraNANi / 12 5 6 1 2 3 4 marihaMti te varAyA, je jiNavayaNaM na yANaMti // 44 // 11 bAlamaraNAni bahuzo - bahukAnyakAmukAni maraNAni / mariSyanti te varAkA - ye jinavacanaM na jAnanti // 44 // artha : je jina vacanane nathI jANatA te bicArA vAraMvAra bALamaraNo ane ghaNIvAra IcchA rahitapaNe (akAma) maraNo pAmaze. 8 1 3 2 5 4 6 satthaggahaNaM visabha, kkhaNaM ca jalaNaM ca jalappaveso a / 8 6 aNayArabhaMDasevI, jaMmaNamaraNANubaMghINi // 45 // zastragrahaNaM viSabhakSaNaJca, jvalanaJca jalapravezazca / anAcArabhAMNDasevino - janmamaraNA'nubandhIni // 45 // artha : zastragrahaNa, viSalakSaNa, jaNIbharayuM, pAesI juDI maravuM, anAcAra tathA adhika upagaraNa sevanAra e sarve janma maraNanI paraMparA vadhAranAra che. Page #249 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 1 2 5 236 uDhumahe tiriyamivi, mayANi jIveNa bAlamaraNANi / daMsaNanANasahagao, paMDiyamaraNaM aNumarissaM // 46 // u ghastiryagloke ca, mRtAni jIvena bAlamaraNAni / darzanajJAnasahagataH, paNDitamaraNamanumariSye // 46 // artha : ucA, nIcA ane tistRlokamAM jIve bALa maraNo karyA. huM darzana, jJAne sahita thako paMDitamaraNe marIza 4 108 ubveyaNayaM jAI-maraNaM naraesu veaNAo a / eANi saMbharaMto, paMDiyamaraNaM marasu inhi // 47 // udvegajanakaM jAti-maraNaM narakeSu vedanAzca / etAni smaran, paNDitamaraNenamriyasvedAnIm // 47 // artha : udvega karanAra janma ane maraNa ane narakane viSe je thaelI vedanAone saMbhArato chato hamaNAM paMDita maraNe mara. jar3a upajjaDa dukkha, to daTTayo sahAvao navaraM / kiM kiM mae na pattaM, saMsAra saMsaraMteNaM // 48 // 11 12 10 13 14 8 Page #250 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 237 yadyutpadyateduHkha, tato (tatprAdurbhAvo) draSTavyaH svabhAvatonavaram / kiM kiM mayAnaprAptaM, saMsAra saMsaratA // 48 // artha : jo duHkha utpanna thAya to svabhAvathakI tenI vizeSa utpatti jovI, saMsAramAM bhamatAM chatAM huM zA zAM duHkha nathI pAmyo? ___ 3 4 5 1 62 7 saMsAracakkavAle, sabbe vi ya puggalA mae bahuso ! 10 141112 15 13 AhAriA ya pariNA, miAya na yahaM gao tatti // 49 // saMsAracakravAle, sarve'pica pudgalA mayA bahuzaH / AhAritAzca pariNA-mitAzca na cAhaM gatastRptim // 49 // artha : vaLI heM ghaNI vakhatha saMsAracakramAM sarve mundralo bhogavyA, temaja pariNamAvyA, to paNa huM tRmi pAmyo nahiM. taNakaTTehi va aggI, lavaNajalo vA naIsahassehiM / 11 1 2 12 10 na imo jIvo sakko, tappeuM kAmabhogehiM // 50 // tRNakASThairivAgni-rlavaNajalo vA ndiishstraiH|| naipa jIva: zakya-starpayituM kAmabhogaiH // 50 // artha : taraNAM tathA lAkaDAMe karIne jema agni ane hajAro nadIoe karIne jema lavaNa samudra tRmipAmato nathI, tema kAmabhogoe Page #251 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 238 / karIne A jIva tRmi pAmato nathI. AhAranimitteNaM, macchA gacchaMti sattamI puDhavI / ___E 7 11 12. 8 8 10 saccitto AhAro, na khamo maNasAvi pattheuM // 51 // AhAranimittena, matsyA gacchanti saptamI pRthvIm / sacitta AhAro-nakSamomanasA'piprArthayitum // 51 // artha : AhAranA kAraNe karI taMdulIA maccho sAtamI narakabhUmie jAya che. mATe sacitta AhAra mane karIne paNa prArthanA karavA yogya nathI. pubikayaparikammo, aniyANo ahiUga maibuddhiM / pacchA maliakasAo, sajjo maraNaM paDicchAmi // 52 // pUrvakRtaparikarmA'-nidAna hitvA mtibuddhim| . pazvAttyakaSAyaH sadyomaraNaM pratIcchAmi // 52 // artha : prathama abhyAsa karyo che jeNe, ane niyANA rahita thayo chato, mati ane buddhithIja vicArIne pachI nAza karyo che kaSAya jeNe, evo hato jaladI maraNa aMgikAra karUM . Page #252 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 239 akkaMDe cirabhAviya, te purisA maraNadesakAlaMmi / puvakayakammaparibhA-vaNAi pacchA parivaDaMti // 53 // akANDe'cirabhAvitA-ste puruSA maraNadezakAle / pUrvakRtakarmaparibhA-vanayApazcAtpratipatanti // 53 // artha : lAMbA vakhatanA abhyAsa vinA akALe aNasaNa karanArA, te purUSo pUrve karelA karmonA prabhAve karIne pAchA paDe che - durgatie jAya che. tamhA caMdagavijaM, sakAraNaM ujjueNa puriseNa / jIvo avirahiaguNo, kAyavo mukkhamaggami // 54 // tasmAccandrakavedhyaM, sakAraNamudyuktenapuruSeNa / jIvo'virahitaguNaH, karttavyomokSamArge // 54 // artha te mATe rAdhAvedhanI peThe hetu udyamavALApurUSoe mokSa mArga sAdhavA mATe potAno AtmA, jJAnAdi guNa sahita karavo. Page #253 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 240 bAhirajogavirahio, abhitrjjhaannjogmliinno| jaha taMmi desakAle, amUDhasanno cayai dehaM // 55 // bAhyazrogavihito'-bhyantara dhyAnayogamAzritaH / yathAtarimndezakAle'-mUDhasaMjJastyajati deham // 55 // artha te avasarane viSe sAvadhAnavALo, paudgalika vyApAra karI rahita ane AtmAnA svarUpanA ciMtavananA vyApArane karanAranI peThe zarIrane choDI de. 2 1 2 3 haMtUNa rAgadosaM, bhitUNa ya aTTakammasaMghAyaM / jammaNamaraNarahaTTe, bhitUNa bhavA vimuccihisi // 56 // hatvA rAgadveSau, bhitvA cASTakarmasaMghAtam / janmamaraNA'radha, bhittvAbhavAdrimokSyase // 56 // artha : rAgadveSane haNIne, ATha karmonA samUhano nAza karIne janma ane ramaNarUpa reMTamALAne bhedIne saMsAra sAgarathI mukta thavAze ! Page #254 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 1 6 2 8 evaM sabbuvaesaM, jiNadiTTaM saddahAmi tiviheNaM / 3 241 5 tasthAvaraMkhemakaraM pAraM nivvANamaggassa // 57 // evaM sarvopadezaM, jinadiSTaM zraddadhAmi trividhena / sasthAvarakSemakaraM pAraM nirvANamArgasya // 57 // 4 artha : A prakAre trasa ane sthAvaranuM kalyANa karanAra, mokSamArgano pAra pamADanAra, jinezvare batAvelo sarva upadeza mana, vajana, kAyAe karI sahuM chuM. 10 11 1 2 12 3 5 nahi taMmi desakAle, sakko vArasaviho suakkhaMdho / 4 67 savyo aNuciMteuM, ghaNiyaMpi samatthacitteNaM // 58 // na hi tasmindezakAle zakyo dvAdazavidhaH zrutaskandhaH / sarvo'nucintayituM, bAhulyenA'pisamarthacittena // 58 // artha : te avasarane viSe atizaya samartha cittavALAe paNa, bAra aMgarUpa sarvazrutaskaMgha, ciMtavavA zakaya nathI. .8 6 23 4 5 8 egaMmivi jaMmi pae, saMvegaM bIarAyamaggaMmi / 9 F 10 11 12 13 gacchar3a naro abhikkhaM, taM maraNaM teNa mariavvaM // 59 // Page #255 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 242 ekasminnapi yasmin, padesaMvegaM vItarAgamArge / gacchati naro'bhIkSNaM, tanmaraNaM tena marttavyam // 59 // artha : vItarAganA mArgamAM je eka paNa padane viSe manuSya vAraMvAra vairAgya pAme teNe karI sahita je maravuM te maraNe maravA yogya che. 1 6 7 8 2 3 tA egapi siloga, jo puriso maraNadesakAlaMmi / ArAhaNovautto, ciMtaMto ArAhago hoi // 60 // tasmAdekamapizlokaM, ya: puruSo maraNadezakAle / ArAdhanopayukta-zcintayannArAghakobhavati // 60 // artha : te mATe je purUSa maraNanA avasaramAM ArAdhanAnA upayogavALo eka paNa zloka ciMtavato rahe to te ArAdhaka thAya che. ArAhaNovautto, kAlaM kAUNa suvihio samma / 6 ukosaM tinnibhave, gaMtuNaM lahai nivANaM // 6 // ArAdhanApayuktaH, kAlaM kRtvA suvihitaH samyak / utkRSTatastrIbhavAn, gatvA labhate nirvANam // 6 // artha: ArAdhanA karavAnA upayogavALo, rUDA AcAravALo, Page #256 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 243 rUDIrIte kALa karIne utkRSTathI traNa bhava karIne mokSa pAme che. 2 3 1 4 8 5 6 samaNu tti ahaM paDhama, bIaM sabbatya saMjaomi tti / 11 10 12 13 15 14 sabbaM ca vosirAmi, eaM bhaNiyaM samAseNaM // 6 // zramaNa ityahaMprathama, dvitIya sarvatra saMyato'smIti / saMrva ca vyutsRjAmaye-tadbhaNitaM samAsena // 62 // artha: prathamato huM sAdhu chuM, bIjAM sarva padArthomAM saMyavALo chuM, tethI huM sarvane vosirAvuM chuM, A saMkSepa karI kahevAmAM AvyuM. - 2 laddhaM aladdhapubvaM, jiNavayaNa subhAsiaM amayabhUo gahio sugaimaggo, nAhaM maraNassa bIhemi // 63 // labdhamalabdhapUrvaM, jinavacanaM subhASitamamRta bhUtam / gRhIta: sugatimArgo-nAhaM maraNAdribhemi // 63 // . artha: jinezvara bhagavAnanA AgamanamAM kaheluM, amRta sarakhuM ane pUrve nahi pAmeluM evuM Atmatattva huM pAmyo ane siddhagatino bhA[ ASL 'yo. tethI I ve bh29|thii hAto nathI. : . Page #257 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 244 1 2 3 6 dhIreNa vi mariyavvaM, kAuriseNavi avassa mariyavvaM / 4 5 8 e 11 10 14 15 12 13 dunhaM pi hu mariyavve, varaM khu ghIrataNe mariuM // 64 // dhIreNA'pimarttavyaM, kApurupeNA'pyavazyaMmarttavyam / dvayorapihu marttavye, varaM khu dhIratvena marttum // 64 // artha : dhIra purUSa paNa maravuM paDe che, ane kAyara puruSe paNa avazya maravuM paDe che, bannene paNa nizcaye karI maravAnuM che, to ghIrapaNe maravuM e nizce suMdara che. 1 2 3 4 5 6 7 sIleNa vimariyavvaM, nissIleNavi avassa mariyavvaM / 8 9 11 10 14 15 12 13 dunhaM pi hu mariyavve, varaM khu sIlattaNe mariuM // 65 // zIlenA'pimarttavyaM, niH zIlenA'pyavazyaMmarttavyam / dvayorapi hu marttavye, varaM khu zIlatvena mattum // 65 // artha : zIkhavALAe paNa maravuM paDe che, ane zIkha rahita mANase paNa avazya maravuM paDe che, bannene paNa nizcaye karIne maravAnuM che, to zILasahita maravuM e nizce sArUM che. Page #258 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 1 u 2 64 nANassa daMsaNarasa ya sammattassa ya caritajuttassa / 245 8 9 11 10 12 jo kAhi uvaogaM, saMsArA so vimuccihisi // 66 // jJAnasya darzanasya ca samyaktvasya ca cAritrayuktasya / yaH kariSyatyupayogaM, saMsArAtsa vimokSyate // 66 // artha : je koI cAritra sahita jJAnamAM darzanamAM ane samyakatvamAM sAvadhAnapaNuM karaze, te vizeSe karI saMsAra thakI mUkAze. 2 5 3 4 cirausia baMbhayArI, pappheADeuNa sesayaM kammaM / 6 5 hu 10 9 8 aNupubbIi visuddho, gacchai siddhiM dhuakilesA // 67 // ciroSito brahAcArI, prasphoTaya zeSakaM karma / AnupUrvyA vizuddho- gacchati siddhiM ghutaklezaH // 67 // artha : ghaNA kANa sevyuM che brahmacarya jeNe ane bAkInA karmano nAza karIne tathA sarva kalezano nAza karIne anukrame prANI zuddha thaIne siddhimAM jAya che. 1 2 3 4 nikkasAyarasa daMtassa, sUrassa vavasAiNo / E 5 no 8 saMsAraparibhIassa, paccakkhANaM suhaM bhave // 68 // Page #259 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 246 niSkaSAyasya dAntasya, zUrasya vyavasAyinaH / saMsAraparibhItasya,pratyAkhyAnaM zubhaMbhavet // 68 // artha kaSAya rahita, dAnta, (pAMca Idriyo ane chaThThA mananedamana karanAra.) zuravIra ane udyamavaMta tathA saMsArathI bhayabhrAMta thaelA evAnuM paccakhANuM rUDuM hoya. eaM paccakkhANaM, jo kAhI maraNadesakAlaMmi / 2 3 4 11 9 10 dhIro amUDhasanno, so gacchai uttamaM ThANaM // 6 // ___ etatpratyAkhyAnaM, ya: kariSyati maraNadezakAle / dhIro'mUDhasaMjJaH, sagacchatyuttamaM sthAnam // 6 // artha: dhIra ane mujhAmaNarahita jJAnavALo maraNanA avasare je A paccakhANa karaze te uttama sthAnakane pAmaze. dhIro jaramaraNaviU ghIro(vIro) vinnANanANasaMpanno / logassujjoagarA, disau khayaM savvadukkhANaM // 7 // ghIro jarAmaNavid, dhIro (vIro) vijnyaanjnyaansNpnnH| lokasyodyotakaro-dizatu kSayaM sarvaduHkhAnAm // 70 // artha : dhIra, jarA ane maraNane jANanAra, jJAnadarzana karIne sahita lokamAM UdyotanA karanAra evA vIra jInezvara sarva duHkhono kSaya ro! . . // iti zrI AurapaccakhANapayanno mUlAnvaya, saMskRta chAyA tathA bhASAntarayukta samApta // Page #260 -------------------------------------------------------------------------- ________________ cicale qu anna vinA deha Takato nathI, tema jJAna vinA AtmA sthira thai zakato nathI. jJAnanI ramaNatA AtmAnuM sthirIkaraNa kare che. samyagajJAnanI sAdhanA jenA jIvanamAM vyApI jAya che. tenuM jIvana pavitra jharaNAM jevuM thai jAya che. jharaNuM jema vahyA kare che, tema jJAna jharaNArUpe satata vahyA kare che. tevA sAtvika jIvana jIvanAra vyakti saMsAra sAgara tarI jAya che. AvA samyagajJAnane prApta karI jIvanane ujavaLa banAvo. eja aMtaranA zubha AzIrvAda. vija, kSadhisUri mahAsuda-3, vi.saM.2056 tA. 8-2-2000 maMgaLavAra zaMkhezvara 56259 ESHRI NEME PRINTER -