Book Title: Janyu ane Joyu
Author(s): Mansukhlal T Mehta
Publisher: Jain Atmanand Sabha
Catalog link: https://jainqq.org/explore/005249/1

JAIN EDUCATION INTERNATIONAL FOR PRIVATE AND PERSONAL USE ONLY
Page #1 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jANyuM ane joyuM lekhaka : manasukhalAla tArAcaMda mahetA : prakAzaka zrI jaina AtmAnaMda sabhA khArageTa, bhAvanagara. Page #2 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mokSanuM mULa C anubhavonI para parAthI jJAna meLavavuM evI mananI prakRti che. zarUAtamAM je vicAra samavAya nahI ane manana thAya nahI', te manamAM vAraMvAra dhAraNa karvAthI, Akhare sahaja svAbhAvika ane prakRtirUpa thaI jAya che. eka dhaMdhA zIkhavAnI zarUAta karatA chokarAne, jema tenAM hathiyAra jhAlatAM paNa puruM AvaDatuM hotuM nathI, eTale tenA barAbara upayeAga yuvA ja mukela. te chokarI lAla 'abhyAsa ane mahAvarA pachI jema pUrNa capaLatAthI ane 'sarvotkRSTa caturAIthI tene vApare che, temaja mananI sthiti prathama AtmAnubhava karAvavo ja muzkela dekhAya te rithati khata ane abhyAsathI Akhare meLavI zakAya che, ane te sthiti prakRtijanya ane svAbhAvika cAritrarU pe aMdhAya che. potAnI ve, pAtAnI sthiti cavAnI ane tene sudhAravAnI mananI A zaktimAM manuSyanA mokSanuM mULa che ane ahaMbhAva para kAbU AvethI pUrNa svAtaMtryano mArga khulle thAya che.?? malhAtmA jesa elana, Page #3 -------------------------------------------------------------------------- ________________ , pikA , , , zrI AtmAnaMda jena graMthamALA-puSpa 98, jANyuM ane joyuM : lekhaka : manasukhalAla tArAcaMda mahetA ': prakAzaka : zrI jaina AtmAnaMda sabhA khArageTa, bhAvanagara, Page #4 -------------------------------------------------------------------------- ________________ prakAzaka : khImacaMda cAMpazI zAha . thI jene AtmAna sabhA bAra mera, bhAvanagara @ sarva haka lekhakane svAdhIna mUlya rUpiyA ja0/ saM. 2027 - Isa. 1971 prathama AvRtti prata : 1250 mudraka : zrI jagadIzacaMdra aMbAlAla paTela, ena. ema. prinTIMga presa, dariyApura, DabagaravADa, amadAvAda-. Page #5 -------------------------------------------------------------------------- ________________ "The truly wise and good man sees good in all, evil in none. He has abandoned the folly of wanting others to think and act as he thinks and acts, for he sees that men are variously constituted, are at different points in their spiritual evolution, and must, of necessity, think and act differently. Having put away hatred, condemnation, egotism, and prejudice he has become enlightened, and sees that purity, love, compassion, gentleness, patience, humility, and unselfishness are manifestations of light and knowledge: while impurity, hatred. cruelty, passion, anger, pride, and selfishness are manifestations of darkness and ignorance; and that whether men are living in light or darkness they are one and all doing that which they think is necessary. are acting in accordance with their own measure of light or darkness. The wise man understands. and understanding. he ceases from all bitterness and accusation." James Allen. Page #6 -------------------------------------------------------------------------- ________________ viSa yAnuM kAma papa 199 1 kudaratI upacAra viSe | 14 kSamApanA mAre anubhava 1 15 dIrghadraSTA A. vijaya 2 saMvatsarInI karuNa kahANI 6 vallabhasUrIzvarajI 61 3 dharmakaLA 11 | 16 suvarNasiddhi 65 4 sahazikSaNuM 17 avismaraNIya smaraNe 67 5 simalAnuM maMdira ane 18 parivartana zramaNa baLagaLa 21 19 vartamAna jaina zramaNa 6 nispRhI vaidyarAja 27 saMghanI avanati 82 7 gunegAra ke nirdoSa? 30 20 krogho jJAnavatAM kutaH 86 8 ApaNuM Adarzo ane jIvana vyavahAra vaccenI 2 // tvameva bhartA na ca asaMgatatA vithor: 92 9 bhagavAna mahAvIranA 22 mAnava ane deva 100 eka sAcA upAsaka 35 23 lakSmIpUjana 109 10 dhArmika utsava 24 bhAvanA-bhavanAzinI 113 11 svadharme nidhanuM zreya: 44 | 25 jIvana ghaDataramAM 12 upadeza ane AcaraNa 89 sAhityanuM sthAna 120 13 paraM vA parasaMgaM vA che. 26 nIti ane cAritramana no navo pa1 | bhraSTatA 127 = = = = == == Page #7 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Page #8 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sAvarakuMDalA nivAsI saMghavI vIrajIbhAI gopAlajI janma : sAvarakuMDalA saMvata : 1939 dehotsarga sAvarakuMDalA saM. 2025 Page #9 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sAvarakuMDalA nivAsI dharmaniSTha saMghavI vIrajIbhAI gopAlajInuM saMkSipta jIvanavRttAMta - sadagata zrI. vIrajI gopAlajI saMghavInI janmatithine e kasa divasa to mAlUma nathI, paraMtu teo 86 varSanI uMmare I sa. 18mAM svargavAsa pAgyA eTale temano janma I. sa. 1883nI sAlamAM thayo hato ema kahI zakAya. temanA pitAnuM nAma saMghavI nepAlajI haMsarAja. zrI gopAlajI saMghavIne pAMca putro ane cAra putrIo hatI. temanA putra zrI rAmacaMdabhAI zrI. virajIbhAI zrI. harajIvanabhAI, zrI. maNibhAI ane zrI. dalIcaMdabhAI. cAra putrIomAM sauthI moTo kastUrabahena jeo Aje paNa lagabhaga 97 varSanI vaye tandurasta jIvana jIve che temanAthI nAnAM jaDIbahena ane ajavALIbahana paNa hayAta che jyAre saMtokabahena svargavAsa pAmyAM che. A rIte zrI. gopAlajI saMghavInuM bahoLu kuTuMba hatuM. pAMceya putromAM Aje sauthI nAnA putra zrI. dalIcaMdabhAI hayAta che tyAre anya so bhAIo svargavAsa pAmyA che. sau bhAI-bahenone tyAM vizALa kuTuMba parivAra che. " zrI. vIrajI saMghavInAM mAtAnuM nAma zrI. jamakubahena. zrI. jamakumAM atyaMta dayALu, vyavahArakuzaLa, bhAre pratApI ane jAjaramAne nArIratna hatAM. nimitta ane zukanazAstranuM teo sarasa jJAna dharAvatAM ane temanuM vizALa kuTumba Aje je jAhojalAlI jogavI rahyuM che, te badhuM jamakumAnAM puNya pratApane AbhArI che ema temane saghaLe parivAra Aje paNa mAne che. atithidevo mata e emanuM jIvanasatra hatuM. koI paNa atithi emane tyAM jAya eTale bhAvapUrvaka temane satkAra thato. sAdhu ke sAdhvI jyAre paNa gAmamAM hoya tyAre nmakumA temanI apUrva vaiyAvacca karatAM. * : AtiyasatkAranA A mahAna guNane pUrepUre vAraso zrI. * vIrajI bampAne paNa prApta thayo hato. kuMDalAmAM kaI paNa zrAvaka game Page #10 -------------------------------------------------------------------------- ________________ tene tyAM atithi banIne jAya paNa zrI. vIrajIbApA temano AtithyasatkAra karyA vinA na rahe. atithisaMvibhAga e zrAvakanAM bAra vrato paikInuM eka mukhya vrata che ane tenuM mAhAma paNa savizeSa che. sAce zrAvaka svadharmIne saMvibhAga karyA pachI ja AhAra lAI zake, ane A niyamanuM pAlana zrI. vIrajI bApAne tyAM jyAre jyAre kuMDalA javAnuM banatuM tyAre thatuM jovAmAM AvatuM hatuM. jyAre juo tyAre kaIne kaI mahemAna temane tyAM hoya ja. A rIte zrI. vIrajI bApAnuM kuMDalAnuM nivAsasthAna eka prakAranuM sAdharmika_atithigRha jevuM ja hatuM. ( I. sa. 1947mAM teo temanA dhaMdhAnA kArya aMge amarelImAM dhruva dalIcaMda hemacaMdane tyAM padhAryA hatA, tyAre mane teozrIne sauthI prathama paricaya thayo. zrImad AnaMdaghanajI, zrImad devacaMdrajI ane zrImadda yazovijayajInAM keTalAMye stavano temane kaMThastha hatAM. e vakhate, emanI pAMsaTha varSanI uMmare A stavanone gUDhArtha ane rahasya samajAvavAnI temanI zailI joI huM bhAre prabhAvita banyo. te pachI to mAre temanI sAthe paricaya vadhyo ane temanA moTA putra zrI. kapuracaMdabhAInI putrInuM lagna mArA moTA putra sAthe thatAM ame vevAI saMbaMdhe joDAyA, ane vadhu nikaTamAM AvavAnuM zakya banyuM. I. sa. 1950 nA ekabara mAsamAM mArI baMne nAnI putrIo sAthe zrI. vIrabApAnA saMgAthamAM ApaNuM pUrvanA mahAna tIrtho sametazikharajI, pAvApurI vagere tIrthonI jAtrAe javAnuM banyuM. amArA yAtrA saMghamAM huM, mArI baMne putrIo, zrI. vIrajIbApA ane temano eka mANasa mohanalAla hatA. A jAtrA nimitte lagabhaga eka mAsa sudhI zrI. vIrajIbApA sAthe rahevAnuM banyuM ane te vakhate temanA jIvana viSe vizeSa jANavA maLyuM. zrI. vIrajIbApAne vyavahArika zikSaNa to nahivata hatuM paNa bhaNatara karatAM temanuM gaNatara anekagaNuM hatuM. nAnI uMmare ja temanAM lagna AMbAnivAsI zAha haricaMda jasarAjanAM putrI bI. jINAbahena sAthe thayAM hatAM. kuTuMba moTuM eTale kauTuMbika vyavahAra paNa maTe. Page #11 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (3) dhaMdhAdArI javAbadArIne badale kauTumbika vyavahAranI meATI javAbadArI zrI. vIjbApA para rahetI. baheALA sagAsaMbaMdhI samudAyanA lagna prasa Mge hAjarI ApavI, baheneA, dIkarIonA sAsare sAremAThe prasage javuM temaja kauTumbika sabhyAnA vezavALa, lagna vagere kAryAnI vyavasthA karavAnI javAbadArI paNa atyaMta kuzaLatApUrvaka teo saMbhALatA. jJAtimAM maraNa thAya tyAre smazAne javuM, sAdaDImAM javuM, kharakharA nimitte ahAra gAma javuM, lagna vagere prasaMgamAM hAjarI ApavI vagere javAbadArI paNa hatI, eTale yuvAvasthA thatAM sudhI dhaMdhAmAM zrI. vIjI bApAnu lakSa ane dhyAna bahu ochu hatu.. temanI jIbhamAM amRta hatuM ane vaLI vyAvahArika kAryAmAM atyaMta nipuNa ane niSNAta. mANasanI kaseTI karI parakhI levAnI temanAmAM apUrva zakti hatI, kAraNake bAlyAvasthAmAM aneka gAmeAnI musApharI karI hatI ane bhinnabhinna prakRti dharAvatI aneka vyaktienA paricayamAM paNa AvyA hatA. meTA thayA pachI peDhInI udharANI pratAvavAnuM kArya paNa temanA zire Avyu. sAmA mANasane vAtacItamAM AnaMda pamADavAnI temanAmAM ajaba zakti hatI eTale dhadhAdArI kunehathI peAtAnuM kArya vinA takalIphe sAdhI letA. sAmA mANasanA prema jItI laI peAtAnuM dhAryuM kAma karAvI levAnI bhAre AvaData ane tethI ja bahAragAmanI ugharANI vasUla karavAnuM kAma paNa temanA ja phALe AveluM. saM. 1975nI AsapAsa zrI. geApAlajI saMdhavIe peAtAnA pAMceya putro vacce majiyArA vaheMcI ApyA. nyAyanA kAI aTapaTA kesamAM sAcA nirNaya para AvavAnuM kAma eka bAheAza nyAyAdhIza mATe paNa jema muzkela hAya che, tema kuTuMbanA vaDIla mATe saMtAne vacce majiyArA vaheMcavAnu kAma paNa muzkela hoya che. kauTumbika soMpattinuM pramANa jeTalA aMze vadhu, teTalA aMze A kAryanI kaThinatA paNa vadhAre. mahAbhAratanuM yuddha paNa sa MpattinI vaheMcaNInA kAraNe ja thayu hatu te ! tethI ja koI vidvAne sAcuM ja kahI dIdhuM che ke--The greatest humbug in the world is the idea that Page #12 -------------------------------------------------------------------------- ________________ *money can make a man happy yaich uail Hlolaat sukhI karI zake che, e mAnyatA duniyAmAM moTAmAM moTI bhramaNa ja che. zrI. vIrajIbApAnA zabdomAM kahuM to, bhajiyArAnI vaheMcaNImAM (bhautika dRSTie temane zuM prApta thayuM e vAta bAjue rAkhI AdhyAtmika dRSTie temane moTAmAM meTe je hiraso prApta thayo te pitAnA zubha AzIrvAda. zrI. vIrajIbApAnA suputrone A vAtanI khabara haze ke kadAca nahi paNa hoya, paraMtu Aje teo je riddhisiddhi bhogavI rahyA che, te temanA pitAmahe temanA pitAne ApelA. AvA zubha AzIrvAdanA kAraNe ja che. kAraNa vinA keIkArya nipajatuM nathI. saMtAno mATe mAtA ane pitA e jIvanta tIrthaMkara rUpa ja che ane mAtApitAnI sevA karI temane saMtoSa ApanAra saMtAne A jagatamAM kadI paNa duHkhI thatAM ja nathI. majyiArAnI vaheMcaNI bAda thoDA thoDA samayane AMtare prathama zrI. jamakuma ane pachI zrI. gopAlajIdAdA svargavAsa pAmyA ane zrI. vIrajIbApAe bahu nAnA pAyA para dezI kApaDanA vaNATakAmanuM kArya zarU karyuM. eka nAnakaDI dukAna bhADe laI saMghavI vIrajIbhAI gopAlajInA nAme svataMtra dhaMdhAnI zarUAta karI. zarUAtanAM varasomAM aneka muzkelIo bhegavavI paDI ane garIbAI paNa veThavI paDelI. paMdara varaso sudhI temaNe gIra (unA junAgaDhanI AsapAsanA gAmaDAo) kheDI hatI ane e vibhAgane gAmaDAomAM dhaMdhA arthe temane avAranavAra javuM paDatuM. teo eka utama koTinA ghaDesavAra hatA. e jamAnAmAM musApharI mATe basa ke evAM anya sAdhano na hatAM. e samaye veThelI garIbAInuM temanA eka putre khyAna ApatAM mane kaheluM ke eka vakhata harikenA phAnasane poTo phUTI gayo ane tAtkAlika navo poTa laI AvavAnI azakyatAnA kAraNe gharamAM AkhI rAta saue aMdhArAmAM ja vItAvavI. paDI. hatI. zreSTha mANasanuM ghaDatara dhananI relamachela vacce nahIM paNa garIbAImAM ja thAya che, e vAta zrI. vIrajIbApAnA jIvana parathI - samajAya che. Page #13 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (5) zrI. vIrajbApAe vaNATakAmanI sAtheAsAtha unanuM kAma paNa zarU karyuM. pachI teA sArAye saurASTra, gujarAta ane kaccha vibhAgamAM paNa nAnA pAyA para zarU thayelI dukAna, saMdhavI vIrajI geApAlajI dhAbaLAvALAnA nAmathI eka mazahUra peDhI banI gaI. have Aje e ja peDhI saMdhavI vinayacaMda vIrajIbhAInA nAme kuMDalAmAM dhamadhAkAra cAle che. zrI. vIrajIbApAne pAMca putro. zrI. kapuracaMda, zrI. jayatilAla, zrI. jagubhAI, zrI. manubhAI ane zrI. vinayacaMda. pachI te putro uMmaralAyaka thatAM teee paNa amadAvAda, surata ane mubaImAM moTA pAyA para dhaMdhAnI jamAvaTa karI. have teA sau bhAI e peAtapeAtAne svata Mtra dhaMdhA kare che ane pitA taraphathI prApta thayelA saMskAra ane dharmanA vArasA sAthe dhananA vArasAne paNa anekagaNe guNita karyA che. zrI. kapuracaMdabhAI muMbaImAM, zrI. manubhAI suratamAM, zrI. jayatilAla ane jagubhAI amadAvAdamAM ane zrI. vinayacaMda kuMDalAmAM, pAtapeAtAnA svataMtra dhaMdhA kare che. zrI. vIrabApAne eka ja putrI ane te badhA saMtAneAmAM sauthI meTAM. temanAM putrI zrI. kamaLA bahenanAM lagna sa. 1980 mAM ziheAravALA zrI. tribhAvanadAsa kezavajI sAthe karyAM hatAM. zrI. tribhovanadAsabhAI, zrI. vIrajbApAnI chelI mAMdagI daramiyAna svavAsa pAmyA. zrI. vIjbApAnA samagra jIvanamAM temanA tamAma putro-putravadhUe akhaMDa hatAM. mAtra A eka ja duHkhada banAva temane jovA paDyo ane tene AdhAta paNa temane moTA pramANamAM thayeA. zrI. vIra ApAe I. sa. 1930 mAM AjIvana brahmacarya vrata aMgIkAra karyuM. hatuM. zrI. suyagaDAMga sUtramAM kahyuM che ke taneetu vA ittama paMmAM arthAta tapamAM sarvazreSTha tapa brahmacarya che. sametazikharajInI tI yAtrA vakhate me' temane svAbhAvika rIte ja pUchyuM ke vanapravezanA ( ekAvanamuM varSa vanapravezanu varSa kahevAya che) samaya pahelAM vairAgyanuM evuM te zuM nimitte maLyuM ke jethI Avu mahAta tapa svIkAryu ? e vratanI pAchaLanA itihAsanI vAta kahetAM temaNe Page #14 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (6) : kahyuM ke kapuracaMdanAM mAtuzrI ( zrI. jaNIena) ne i.sa.1930nI sAlamAM bleeding ( lohIvA ) nuM thayuM ane e vakhate e dardInI sAravAranAM adyatana sAdhanA na hatAM. dardInA kAraNe zarIramAMthI lAhI UDI gayuM ane dardInuM jIvana bhayamAM mUkAI gayuM. te vakhate zrI. vIrajIbApAe manamAM sa`kalpa karyo ke NIbahena jo dardImukta thaze te AjIvana brahmacarya vratane svIkAra karaze. tenA saMkalpanA kAraNe agara teA bhavitavyatAnA kAraNe e vakhate temane eka ADatiyA temane tyAM jaI pahoMcyA ane leAhIvA mATenI sAdI Ayurvedika davA batAvI. yeAgAnuyeAge e kvAthI te rAga gayA ane saMkalpa mujaba brahmacarya vratane svIkAra karyAM. mAnavImAM jo bhAvanAnuM baLa hAya te| saMyamI vananAM nimitto evA mAnavIne Ape!Apa maLI ja rahe che. A rIte zrI. vIrabApA I. sa. 1930 (vi. sa'. 1986) thI vaMdanIya banI gayA. teo atyaMta AnaMdI, ramujI, hasamukhA ane niSpApa hatA. emanA dI ane tandurasta jIvananuM mukhya kAraNa paNa e ja hatuM. kalakattAmAM ame sau myujhIyama jovA gayA hatA. zrI. vIjbApA te atyaMta thAkelA hatA, eTale paththaranA eka lAMbA benca para peAtAne phaeNTA mAthe eThI sUI gayA. ame badhuM karIne temanI pAse pahoMcyA eTalAmAM eka yureopiyana kuTuMba pharatuM pharatuM tyAM AvyuM ane bApAne mAthe eDhI sUtelA joI mane pUchyuM : 'zuM A paNa kAI InDIyana prANI che?' bApA jAgI gayA ane meM pelA yureopiyanane pakSe bApAne samajAvI zu javAba Apu' tema pUchyuM. bApAe hasatAM hasatAM mane kahyuM ke, temane kaheA ke vRddhAvasthAmAM nivRtta thatu N e paga ane e hAthavALu` bhAratanuM A eka vicitra prakAranu mAnavaprANI che. pelA gRhasthane bApAe ApelA javAba aMgrejI bhASAmAM samajAvye eTale pelA leAkeA te peTa pakaDIne hasavA ja lAgyA ane bApAe paNa temAM sAtha purAvyeA. nirdoSa majA ane AnaMda mANavAnI temanAmAM adbhuta zakti ane AvaData hatAM. Page #15 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (7) lagabhaga bAlyAvasthAthI ja teo haMmezAM niyamita sAmAyika karatA ane potAnA nivAsasthAnanI agAzImAM A kArya mATe eka alAyade rUma paNa rAkhyo hato. game tyAM jAya paNa sAmAyika karyA vinA kadI na rahe. A rIte zrAvakanAM bAra vrata paikI cothA (brahmacarya), navamA (sAmAyika) ane bAramA (atithi saMvibhAga) vratane zrI. vIrajIbApAe potAnA jIvanamAM vaNI lIdhAM hatAM. potAnA dhaMdhAma vyavasAyamAM madadarUpa thatA kArIgaro pratye temane atyaMta lAgaNI hatI ane zubha avasaranA prasaMge tenA mATe judo bhejanasamAraMbha goThavI apUrva premathI bhojana karAvatA. - I. sa. 1965mAM eTale ke mRtyu agAu cAreka varasa pahelAM temane lakavAne narama humale thayo hato. zarIranA anya aMgo para tenI navI asara thayelI paNa jIbha para vadhu asara thaI hatI. tethI temanuM bolavAnuM lagabhaga baMdha thaI gayuM. mauna vrata pharajiyAta banI gayuM. maunathI cittamAM nirava zAMti utpanna thAya che ane aMdara kaleza utpanna thavA pAmatA nathI. temanI chellI mAMdagI daramyAna jyAre jyAre temanI pAse javAnuM banatuM tyAre tyAre huM temane ramujamAM kaheta ke maunavratanA kAraNe kudarate tamArA mATe utpanna karele upAdhiyoga paNa tamane to samAdhiyoga rUpe pariNamyo che. pATImAM penathI lakhI prathama mAphaka ja saune hasAvatA ane nirdoSa AnaMda prApta karI anya saune paNa AnaMda pamADatA. - I. sa. 1966 nA me mAsamAM temanA suputra zrI. manubhAIe pitAnA baMdhuo sAthe maLI sAvarakuMDalAthI zatruMjya tIrthano saMdha atyaMta utsAha ane ullAsapUrvaka basa raste kAvyo hato. zrI. manubhAI ane temanAM patnI sau. zAMtAbahene te vakhate pAlItANuM talATI bAbunA derAsaramAM bhagavAnanI pratimA pratiSThA mahotsavane apUrva lAbha lIdho hato ane zrI. vIrajIbApAe nAdurasta tabiyata hovA chatAM siddhagirinI chellI yAtrAne apUrva lahAvo laI zatrujya para saMghapatinI mALA paherI hatI. sAvarakuMDalA-pAlItANA tIrthayAtrA saMdhanA yAtrikoe, e prasaMge zrI. vanamALIdAsa jhaveracaMda mahetAnA pramukhapade eka bhavya samAraMbha yejI, siddhakSetra jaina bAlAzramamAM Page #16 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (4) - zrI vIrajIbApAnuM apUrvI sanmAna karI abhinaMdana patra enAyata karyuM hatuM.. A saMdhayAtrAnA prasa Mge eka vAtanuM smaraNa thaI AvyuM. zrI. vIrabbApAnA suputroe jema temanI chellI mAMdagImAM apUrvabhAva, ullAsa ane utsAhapUrvaka zatruMjaya tIrthanI jAtrA karAvI, te ja rIte zrI. vIra ApAe paNa temanA pitAzrI zrI. geApAlajbApA ane kAkIne paNa bhaktibhAvapUrvaka kesarIyAjI ane anya tIsthAnAnI jAtrA karAvI hatI. mANasa jevu vAve che tevu ja laNe che e vAta A hakIkata parathI samajI zakAya che. zrI. vI ApAnA hAthe aneka dharma anuSThAne thayAM hatAM.kuMDalAnA bhagavAna zAMtinAthanA maMdiramAM je maMDapa che, tenI uparanA ghummaTa para zikhara caDAvavAnA Adeza I. sa. 1942 mAM temanA suputra bhAI jayaMtIlAle lIdhA hatA ane pU muktivijaya mahArAjazrInA sAMnidhyamAM A zubha kriyA bApAnA varada haste thaI hatI. . zrI. vIrabApAnA aMtima divaseAmAM yAgAnuyAge sAdhvIzrI sadguNAzrI kuDalAmAM hatAM. sAMsArika saMbadhanI dRSTie A sAdhvIjI temanAM bhANejI thAya. chellA divaseAmAM ApAnI pAse rahI temaNe apUrva dharma ArAdhanA karAvI, ane saM. 2025 nA khIjA ASADha vadI 5 zanivAra tA. 2-8-1969 nAreja 8 6 varSanI pAkaTa u Mmare atyaMta zAMtipUrvaka navakAra maMtranA jApa karatAM karatAM temane jIvanadIpa mUjhAI gaye. jeNe jIvanamAM sadaiva saunuM kalyANa kayu" che, tevA javA mATe niHzaMka sadgati ja heAya che. Death is natural, but life is an accident. arthAt mRtyu svAbhAvika che, paNa jIvana eka akasmAta che. jJAtasya di dhruvaM mRtyu: je janme che tenu mRtyu nizcita hAya che . emanA sthUla dehane jo ke nAza thayeA, paNa temanA dI kALapa tanA jIvananI suvAsa ane sugaMdha saunA aMtaramAM vasIne ApaNane cirakALa sudhI preraNA ane prAtsAhana Apaze. emanI jevA puNyAtmAonI yaza kAyAne jarA ane mRtyunA bhaya rAte nathI. zvira enanA AtmAne cirazAMti Ape! e ja abhyarthanA ! manasukhalAla tA mahetA Page #17 -------------------------------------------------------------------------- ________________ prAkathana jANyuM ane joyuM" e sUcaka nAma je A paraspara asaMkalita-viralita lekhonA saMgraharUpa pustakano vastunirdeza karI jAya che. lekhake jIvanamAM joyuM ane jANyuM te atra AlekhyuM che, ema atra anubhUta prasaMgonuM Alekhana che. potAnA aMgata jIvanamAM keTalAka prasaMgamAM temaja keTalAka sAmAnya sAmAjika-dhArmika prasaMgomAM pitAne je dRSTigocara thayuM ane te parathI je vicAraphuraNuM potAne thaI tenuM tAdrazya zabdacitra lekhake atra AlekhyuM che. manuSyamAM ja nirIkSaNa zakti (observation power) ane samIkSaNa zakti (Thinking power) hoya to sAva sAmAnya (Common place) dekhAtA prasaMgomAMthI paNa suvicAraNAnA phalarUpa bedha tAravI zake che. A nirIkSaNa zakita ane samIkSaNa zakti lekhakamAM vipula pramANamAM dagagocara thAya che, tene laIne ja atra lekhake sAva sAmAnya dekhAtA aMgata jIvanaprasaMgo Adi parathI phalita thato bodha tAravavAno zakya prayatna karyo che. prAcIna kathAnakane arvAcIna svAMgamAM upanyAsa karavAnI kaLA jema zrI. manasukhalAlabhAI e sAdhI che, tema sAmAnya dainaMdina prasaMgo parathI phalita thate bodha rajU karavAnI kaLA paNa temaNe haratagata karI che, te abhinaMdanane pAtra che! temaja keTalAka sAmAjika ke dhArmika prasaMgomAM ane tadaMtargata AnuSaMgika kathAnakanA ullekhomAM paNa temanI A kaLA te te prasaMgane bedhaka ane rocaka banAve chete paNa prazaMsanIya che. jo ke mahAna zrI haribhadrasUrie darzAvelI yogadaSTi-jenuM savistara digadarzana A prAphikathana lekhake yogadaSTi samuccaya graMtha vivecanamAM karAvyuM che, te jagatamAM virala dekhAtI alaukika yogadaSTinuM-adhyAtma dRSTinuM darzana atre prastuta nathI; atra to jagatamAM vyApakapaNe pravartI rahelI oghadRSTinuM darzana mukhyapaNe vivakSita che, kAraNa ke atra laukika prasaMgonuM prAyaHtadanurUpa laukika - dRSTithI bodhadarzaka avalokana karAyuM che, Page #18 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (10) keTalAka leAkA jue che chatAM jANatA nathI.. pacannati na pati; keTalAka leAkeA nahi jotAM chatAM jANe che,. keTalAka leAkeA zvetA nathI ane jANatA nathI; keTalAka leAkeA jue che ane jANe che. atra te lekhake dRSTi kheAlIne dekhanAra ane vicArathI jANanAra e amAM * jANyu` ane joyuM ' karyu che. manuSya jo vivekadRSTi kheAlIne dekhe te jagatamAM Dagale ne pagale medha prApta karI zake che. are! dhULa ne kAMkarA jevI tuccha nirmAlya gaNAtI vastu peAtAnI mahattAne phrAMkA rAkhanArA manuSyane kheAdha ApI zake che. atre lekhake paNa dRSTi unmIlita rAkhI keTalAka aMgata jIvanaprasaMgeAnuM taTastha avalAkana karyuM che ane te parathI svadRSTi anusAra phalita thatA medha tAravavAne prayatna karyAM che. temAM kavacita peAtAnI bhUla ne kSati mATe jANe pAte peAtAne Thapake ApatA hoya ke zamI dA banatA hoya evI hRdayanI satyatA darzana de che, kvacit du:khI-anukaMpA yeAgya pratyenI sahaja sahRdayatA na de che; kavacit te avaleAkana mArmika kaTAkSanu raudra svarUpa dhAraNa kare che, kavacit te samAjahitaciMtananu saumya svarUpa dhAraNa kare che. atra satra svadRSTi anusAra lekhakanI zabda sRSTi " jANyuM ane joyuM ne sArthaka kare che. 5, cApATI rADa, \ muMbaI-7. tA. 10-1-1971. Do. bhagavAnadAsa manasukhabhAI mahetA, ema. khI bI. esa. Page #19 -------------------------------------------------------------------------- ________________ lekhakanuM nivedana . " jANyuM ane joyuM" nAmanA A laghu graMthamAM jIvanamAM je keTalAka prasaMge jAte anubhavyA, jeyA ane jANyA che tenuM Alekhana karavAmAM AvyuM che. A prasaMge paikI moTA bhAganA prasaMge jenA sAmayikomAM ane bAkInA anya sAmayikamAM chapAI gayelA che. je je sAmayikamAM te chapAyelA che tenA nAme tema ja samayane nirdeza dareka prasaMganA aMte jaNAvavAmAM Avela che. A prasaMgo aMge vivecana karavAnuM atre jarUrI nathI kAraNake prasaMgo pote ja je vAta kahevAnI che te kahI jAya che. A graMthanA prAphakathanamAM tenA vidvAna ane AtmAthI lekhaka Do. bhagavAnadAsabhAI e sAcI ja vAta kahetAM lakhyuM che ke ahIM AlekhelA badhA prasaMgomAM mArA mananI bhinna bhinna vRttionuM digadarzana thAya che. jema taLAvanA pANImAM paththara nAkhIe chIe tyAre pANI majAnuM svarUpa laIne paththaranI sAme pratikriyA kare che, tema mAnava manamAM paNa koI bAbata viSe AghAta thAya che tyAre mana pratikriyA kare che, jene ApaNe gharSaNa kahIe chIe. AvI. AghAta pratyAghAtanI lAgaNIonA kAraNe mArA citte je gharSaNa ane saMvedanA anubhavyAM tenuM citra A graMthamAM zabdo dvArA rajU karavA. meM namra prayatna karyo che. mAnavamanathI vadhu vicitra A jagatamAM bIjuM kAMI ja nathI. mahAsAgaramAM taratA baraphanA pahADano mAtra upalo bhAga tarato ApaNe joI zakIe chIe, paNa pANImAM rahele bhAga jovAmAM AvatA nathI. evuM ja ApaNuM mananI bAbatamAM che. ane tethI ja zAstrakAroe kahyuM che ke jeNe pitAnI jAtane jANa eNe saghaLuM jANyuM. jyAM ApaNe ApaNA manane ja oLakhI zakatAM nathI, tyAM jAtane oLakhavAnI te vAta ja kyAM rahI? manane sAcA. arthamAM samajavA mATe to janmajanmAMtaranI sAdhanA paNa ochI. paDe e sAcuM, paraMtu tema chatAM A dizAmAM prayatna karavAnI tA. mAnava mAtranI pharaja che. Page #20 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 9 (12) eka vimA kaMpanInA mukhya saMcAlaka tarIkenI trIsa varSa sudhInI kArakirdImAM aneka tIrthasthAna ane suprasiddha ramaNIya sthAna jovAnAM maLyAM, ane bhinnabhinna prakRti ane svabhAvanA mAno tema ja saMta puruSonA paricayamAM AvavAnuM banyuM. A badhAmAMthI je sAra kAlyo te e che ke mAnavajIvana jema durlabha che tema kaSTamaya paNa che. UMcAmAM UMcuM vRkSa paNa gaganane to sparzI zakatuM ja nathI. A jagatamAM koI paNa mANasa mAtra guNothI (Perfect) bharela nathI teima mAtra doSothI paNa bhareluM nathI. koImAM guNanuM pramANa vadhAre che to keImAM doSanuM pramANa vadhAre che. paraMtu ApaNe jema phaLonA rasanuM ja grahaNa karIne chAla goTalAnI upekSA karIe chIe, kaDavA auSadhe paNa jema kaDavAzanI upekSA karI dardanA vinAza arthe pI jaIe chIe, tema guNadaSTi keLavI je mANasamAM rahelA guNone ja jetA thaI jaIe to ApaNA potAnA jIvanamAMthI ghaNI kaDavAza ochI thaI jAya che ane jIvana AnaMdarUpa banI jAya che. ' sArAmAM sArA mANasamAM paNa koIne koI jAtanI nabaLAI rahelI hoya che, tema adhamamAM adhama mAnavInA haiyAmAM paNa koI agocara khUNe devI zakitano vAsa rahele ja hoya che. ane tethI ja, eka vakhatanA mahApApI ane adhama evA dara prahArI, arjunabhALI temaja cilAtI putra jevA paNa potAnA svabhAvanuM parivartana karI saMta mahAtmAnI keTathI paNa adhika AgaLa vadhI zakyA hatA. eTale A jagatamAM ekAnta koIne pApI ke adhama mAnI le te yathArtha nathI. gaI kAlanA pApI je Aje saMta banI zakyA che, to AjanA mahApApIo paNa AvatI kAle saMta kema na banI zake! manuSya deva ane dAnavanuM mizra svarUpa che e vAta eka daSTie taddana sAcI che. mANasa jyAre potAnI vRtti ane vAsanAne gulAma bane che tyAre te pazuthI paNa vadhu napAvaTa banI jAya che. kUtara, ghoDo, gAya vagere prANIo jyAre teonuM peTa bharyuM hoya tyAre tenI pAse khAdya padArtha mukAya to paNa khAtAM nathI. ethI ulaTuM rAmana Page #21 -------------------------------------------------------------------------- ________________ empAyaranI jAhojalAlInA divasomAM tyAMnA amIre peTa bharI khAI lIdhA pachI tarata ja no svAda mANavA khAdhelA khorAkanuM IrAdApUrvaka vamana karI nAkhatA. eTale mAnavajanma prApta thayA pachI mAnave pazu banavuM ke mahAmAnava banavuM te vAta tenA pitAnA hAthanI ja che. te dhAre to pazuthI paNa adhama keTine banI zake ane che to deva karatAM paNa vadhu mahAna banI zake che. A pustakanuM prakAzana karanAra zrI jaina AtmAnaMda sabhAne huM atyaMta RNI chuM temaja saMsthAne A pustaka prakAzananA arthe Arthika sahAya ApanAra mArA kuTuMbI jevA zrI. kapuracaMda vIrajI saMdhavIne paNa huM atyaMta AbhArI chuM. - mArAM sadagata patnI ane huM A pustakamAM prAkkathana lakhI ApanAra "yoga daSTi samuccaya", "lalita vistarA ane adhyAtma rAjacaMdra jevA mahAna graMthanA vidvAna ane AtmAthI lekhaka De. bhagavAnadAsa mahetAnA aneka rIte ja chIe. saMyukta rIte karelA karajane bharapAI karavAnI javAbadArI paNa saMyukta rIte ja rahelI hoya che, eTale emanA RNane bhAra A janme have ocho karavAnI to zakyatA ja nathI rahI. AvA sAmAnya pustakanuM prANathana DokTara sAheba jevA pAse lakhAvavuM e eka prakAranI mArI bALaceSTA che e vAtathI huM ajANa nathI. paraMtu temanI jevA AdhyAtmika ane AtmAthInuM devuM vadhAravAmAM paNa eka prakAranI lAlaca ja rahI che AvA RNabhAra saMbaMdhanA kAraNe anya jajomAM paNa temanA jIvAtmA sAthe saMbaMdha cAlu rahI zake evI tIvra IcchAthI mArA paranA emanA RNabhArane vadhAre karyo che. A mATe mAtra temano AbhAra ke upakAra mAnI emanI devAmAMthI mukta thaI zakAya tema nathI ane ema mukta thavAnuM huM pasaMda paNa na karuM, tethI evI dhRSTatAthI dUra rahuM chuM. 1. aMtamAM A graMthamAM je prasaMge ApelA che temAMthI je kAMI manana karavA yogya, AdaraNIya ane ocaraNIya lAge te kSIra nIra nyAye vivekapUrvaka sujJa vAcake grahaNa kare e ja abhyarthanA ! " 11, pArasI bajAra sTrITa ) keTa, muMbaI 15-170, '' ' } . manasukhalAla tArAcaMda mahetA Page #22 -------------------------------------------------------------------------- ________________ prakAzakanuM nivedana - zrI jaina AtmAnaMda sabhAno eka uddeza e che ke jene -samAjamAM dhArmika, naitika, vyAvahArika jJAnane pracAra karavo ane A uddeza lakSamAM rAkhI chellAM sittera uparAMta varSothI A sabhA vividha prakAranAM pustako prakAzana karatI AvI che. (1) zrI AtmAnaMda jaina graMthamALA (2) zrI AtmAnaMda jaina graMtha ratnamAlA (3) zrI AtmAnaMda janma zatAbdI sIrIjha (4) pravartaka kAMti vijayajI aitihAsika graMthamALA ItyAdi graMthamALAo dvArA gujarAtI, saMskRta, prAkRta--ardhamAgadhI, aMgrejI vagere bhASAomAM lagabhaga 210 jeTalAM pustaka pragaTa karyA che, jemAMnAM keTalAMka pUjya sAdhu-sAdhvI mahArAjene tathA sabhAnA peTrane, lAIpha membare ane anya sabhyone bheTa ApavAmAM AvyAM che. ane A rIte sabhAe pitAne uddeza siddha karavA purNa karela che. sAvarakuMDalA nivAsI jaina samAjanA eka kuzaLa vyApArI dharmaniSTha zeTha zrI vIrajI gopAlajI saMghavI svargavAsI thatAM temanA -suputra zeTha zrI kapuracaMdabhAIe potAnA svargastha pitAnA puNya maraNa nimitte kAMIka jJAnasAdhanA thAya tevI zubha bhAvanAthI A sabhAne rU. 1000 eka hajAra ApavA ichA darzAvI. sabhAe te darakhAsta AbhAra sahita svIkArI ane zrI AtmAnaMda jaina graMthamALAnA 98 mA puSpa tarIke eka pustaka chapAvI prasiddha karavAnuM TharAvyuM. ( A pustaka zrI manasukhalAla tArAcaMda mahetAnA lekhone saMgraha che. zrI manasukhalAlabhAI eka siddhahasta lekhaka che. temanI lekhanazilI sIdhI ane saraLa che. pitAne je kAMI kahevuM che te kaI paNa prakAranA alaMkAra ke camatkRtine opa ApyA sivAya tadana sAdI la gya zailImAM teo kahI jAya che. Ama chatAM teo prasaMgone mAnasazAstranI dRSTie mApe che ane tenAM judAM judAM pAsAMnI niSpakSapAta carcA karI ApaNane viSayanuM spaSTa darzana karAve che ane Page #23 -------------------------------------------------------------------------- ________________ IT (15) vicAranI ucca bhUmikA upara laI jAya che. temaNe dharmanA judA judA aMzone phUTa karatI kathAo lakhI che, jemAMnI keTalIka "zIla dharmanI kathAo bhA. 1-2' nAmanA pustaka rUpe prasiddha thaI che -ane A badhI kathAo vAcaka vargamAM AdarapAtra banI che. kathAo uparAMta sAmAnya mANasane upayogI thAya tevA vyAvahArika viSayo upara paNa temaNe nAnA nAnA lekho lakhyA che, je judA judA sAmayikomAM jude jude samaye prasiddha thayA che. A badhA lekhone ekatra karI pustakarUpe chapAvyA hoya te te kAyamI bane ane samAjane vadhu upayogI thAya tema amane lAgavAthI ame te mATe zrI. mana-sukhalAlabhAInI anumati mAgI ane temaNe saharSa ApI. ame te mATe temanA RNI chIe. A pustakanuM nAma "jAyuM ane joyuM" rAkhavAmAM AvyuM che. AmAM lekhake potAnA jIvana daramiyAna je bAbato joI, jANI ane anubhavI, temAMthI chavIsa bAbato uparanuM temanuM manana ane vivecana ApavAmAM Avela che, ane sva. zeTha zrI virajIbhAI saMghavInA nAma sAthe joDI prasiddha karavAmAM Ave che. * Aje jyAre navasarjana ane navanirmANano pavana cAre bAju kuMkAya che, tyAre A lekha ApaNuM UgatI prajAne mArgadarzaka nivaDaze evI ame zraddhA rAkhIe chIe. jena AtmAnaMda sabhA | bhAvanagara tA. 10-1-71 ) khImacaMda cAMpazI zAha pramukha Page #24 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jIvanane kalaha che, jIvana bahalAvavA, kalaha viNa jIvananI heya pUrti duHkha darzana pachI thAya sarjana sadA, duHkha che zaktinI parama mUrti. jagatamAM jIvana je madhuramAM madhura che, te adhika duHkhamAM rahe daLAtuM; miSTamAM miSTa phaLa vRkSa para hoya te, kITane pakSIne bhakSa thAtuM ! ke - darzanikA" (vikAsanI vedanA) kavi khabaradAra Page #25 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Page #26 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI. prANajIvanadAsa gAMdhI [ bI.e. ] sevAdharmaH paramagahano yoginAmapyagamyaH e sUtrane peAtAnA jIvanamaMtra banAvI jaina samAjanI zaikSaNika, dhArmika ane sAmAjika saMsthAe ne peAtAnu kArya kSetra banAvyu` tevA saujanya ane sevAbhAvI vaDIla ane Aptajana evA zrI. prANajIvanadAsa haragAvidadAsa gAMdhI khI. e. ne sAdara samarpaNa [ manasukhalAla tArAcaMda mahetA ] Page #27 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 1. kudaratI upacAra viSe mArA anubhava davAonI navI navI zeAdheA thatI jAya che, DokaTarA ane vaidyonI saMkhyA dinapratidina vadhatI ja jAya che ane tema chatAM IMnA navA navA prakAre ane daradIonI saMkhyAmAM vadhArA ja thatA jovAmAM Ave che. Anu' kAraNa ema lAge che ke, davAomAM dardIne besADI devAnI zakti kadAca haze, paNa dardIne nAza karavAnI zakti nathI. ne mULamAMthI kADhavA mATe kudaratI sAravAra jevA bIjo keAI saraLa mArga nathI. davAthI eka rAga maTe che, ane khIrjA utpanna thAya che. TAIphAIDa tAvamAM klerAmAiseTInanI geALIe ApavAmAM Ave che. e davA evI jalada che ke tenAthI tAva teA UtarI jAya che, paNa zarIramAM eTalI badhI azakti AvI jAya che ke gumAvelI zakti pAchI meLavavA mATe daradIne cAra cha mAsa sudhI herAna thavuM paDe che. karaja karIne meLavelAM nANAMthI tAtkAlika kAma pate che, paraMtu pAchaLathI vyAja sAthe te rakama pAchI ApavI paDe che, tevuM ja lagabhaga davAonI bAbatamAM che. mahAtmA gAMdhIjIe temanA peAtAnA tema ja Azramana vAsIonAM saMbaMdhamAM kudaratI sAravAranA aneka saphaLa prayAge karyA che, ane tenA pariNAme pUnAthI seAlApuranA raste, pUnAthI 18 mAIla dUra AvelA urUlIkAMcanamAM temaNe nisargopacAra AzramanI sthApanA I. sa. 1946mAM karI. relave raste, pUnAthI dheAMDa Page #28 -------------------------------------------------------------------------- ________________ [ jANyuM ane joyuM jatAM trIjuM sTezana urUlI Ave che, ane sTezanathI mAtra pAMca miniTanA raste, A Azrama Avela che. atyAre AzramamAM lagabhaga 40 daradIo rahI zake te jAtanI vyavasthA che. AzramamAM gauzALAnI vyavasthA che, ane tenI sarasa dekharekha rAkhavAmAM Ave che. AzramamAM eka DaoNkaTaranI vyavasthA rAkhavAmAM AvI che, paraMtu davA agara Ijekazanane bilakula upaga karavAmAM Avato nathI. daradIone Azrama taraphathI calAvavAmAM AvatA rasoDethI DokaTaranI salAha ane sUcanA anusAra taiyAra rasoI ApavAmAM Ave che. daradIonA khorAkamAM mukhyatve te dUdha, dahIM, supa vagere ApavAmAM Ave che. cA, kaoNphI, koke, tamAku, tema ja AvA bIjA padArthone upaga AzramamAM karavAmAM AvatA nathI. dUdha ane phalAhAra ke rasAhAra para rAkhavAmAM AvatA daradIonAM mATe paNa tamAma prakAranI vyavasthA Azrama taraphathI karI ApavAmAM Ave che. savAre ane sAMje baMne vakhata prArthanA thAya che, ane temAM lagabhaga tamAma AzramavAsIo tathA daradIo hAjarI Ape che. AzramamAM eka pustakAlayanI paNa vyavasthA che. AzramamAM TabasnAna, kaTisnAna, varALasnAna, mAlIza va. badhI vyavasthA rAkhavAmAM AvI che. AzramanA DokaTara hamezAM eka vakhata tamAma daradIonI mulAkAta laI jAya che, ane daradI vibhAgamAM vyavasthApaka daradIonI khAsa saMbhALa ane kALajI rAkhe che. sAdhAraNa rIte kherAka para rahetAM daradIone mAsika kharca rU. 75 thI 80 Ave che. jyAre dugdhAhAra, phalAhAra Page #29 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 1. kudaratI upacAra vize mAre anubhava ] ke rasAhAra para rahetAM daradIone mAsika kharca rU. 120125nI AsapAsa Ave che. havA, pANI ane vAtAvaraNa evAM zuddha ane sAtvika che ke jenAM aMge daradIone zArIrika taMdurastI uparAMta mAnasika temaja AdhyAtmika dRSTie paNa bhAre lAbha thAya che. gayA Disembara mAsamAM mArA paganI sAravAra arthe huM tyAM gaye hato. mArA DAbA paga upara sojo AvavAnuM kAraNa judA judA DokaTaronA abhiprAya pramANe juduM juduM hatuM. lImphajhAITIsa, hAthIpage, pagamAM vALe, eka jAtanuM vA, paganI nasomAM sojo, A paikI kaI dardIne huM bhoga thaI paDyo chuM, ema DokaTaronuM mAnavuM hatuM. lagabhaga eka mAsa sudhI penIsIlIna, sTrepTomAIsInanAM ijekazane, paga para ilekaTrIka zeka (Short Wave), mahAgarAja gugaLa, rAsakavAtha vagerenA upaga pachI, paga upara ArAma thavAne badale, paga uparanA sajAe potAnuM makkama sthAna jamAvyuM, ane cAlavAmAM paNa aDacaNa AvavI zarU thaI Akhare kaMTALIne, tA. 22 DisembaranA huM urUlIkAMcananA nisargopacAra AzramamAM dAkhala thaye. khorAka baMdha karI mane mAtra rasAhAra para rAkhavAmAM AvyuM. paga upara mAlIza uparAMta lIMbaDAnAM pAna sAthe ukALelA pANImAM paga rAkhavAnuM, paga para kALI mATIne lepa, be vakhata kaTisnAna, aThavADiyAmAM traNa vakhata varALa snAna, A badhA upacAra zarU karavAmAM AvyA, ane prathama aThavADiyAnA aMte vagara davAe ApoApa mArA paga parane seje dUra thayo. cAra aThavADiyAM Page #30 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 4 ] [ jANyuM ane joyu* sudhI huM AzramamAM rahyo. rasAhArathI mAruM vajana 15 ratala ghaTayuM, carabI ochI thaI, ane nirogI banyA. rasAhAra upara rahevA chatAM, sAMja savAra maLI huM daza mAIla pharatA ane sarasa smRti rahetI. roga mAtra ApaNe karelA kudaratI niyameAnA bhaganI zikSArUpe che, paraMtu e zikSAmAMthI chaTakavA mATe davA ane injezanAnA Azraya levA, e eka rIte tA kudaratanA niyameAnA tiraskAra karavA jevuM che, ane e mAge meATA bhAganA kissAemAM daradI dardamAMthI mukta thavAne badale dathI gherAI jAya che. kudaratI sAravArathI ApaNA nA mULamAMthI nAza thAya che, tyAre davAothI ApaNA ne nAza thayeA che, eve! mAtra bhrama ApaNAmAM utpanna thAya che. najIvAM ane sAmAnya dardInI mAkhatamAM DaoNkaTare davAe mATenuM meTuM lIsTa Ape che. jamyA pachI anna pacAvavA mATenI geALIe, jamyA pahelAM bhUkha lagADavAnI goLIo, rAtre sUtI vakhate dasta sApha lAvavAnI geALIe, savAramAM viTAmInanI geALIe, sAMjanA zakti mATenI geALIe, apeAranA smRti rahe te mATenI geALIe, ane Ama ghaNI vakhata te bhejananI vastuonI saMkhyA karatAM davAonI saMkhyAenA nakhara vadhI jAya che. pachI tA dhIme dhIme daradIene devAnuM vyasana lAgu thAya che. paradezanI meAMghI davAothI ApaNA dezanA karoDo rUpiyAnuM pANI thAya che, ane taMdurastImAM phAyadA thavAne badale pariNAme ApaNA dezanAM strI puruSAnAM zarIra ane mana nAjuka, nakhaLAM ane vikRta thatAM jovAmAM Ave che, Page #31 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 1. kudaratI upacAra viSe mAre anubhava [ pu hiMsA, asatya, cArI, abrahmacarya, ane parigrahanI kriyAmAM ApaNe jema pApa mAnIe chIe, tema mAMdA paDavAnI kriyA paNa eka prakAranA pApa rUpe mAnavI joIe. DaoNkaTara jaoNnasane eka sthaLe kahyu` che ke: Every sick man is a kind of rascal. khIA eka vidvAna puruSe kahyuM che ke : A man who does not take care of his health commits a fraud upon himself arthAt je mANasa peAtAnI taMdurastInI kALajI nathI rAkhatA, te peAtAnI jAta sAthe DhaMge rame che. davAothI kaTALelA temaja davAonI peAkaLatAnI jene khAtarI karavI hAya, tevAM dareka strI--puruSAne nisargopacAra Azrama-urUlIkAMcananI eka vakhata mulAkAta levA mArI namra vina'tI che. [taMdurastI, mArca 1954. Page #32 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 2. saMvatsarInI karuNa kahANI AjathI lagabhaga 21 varSa pahelAnI eTale ke I. sa. 1936nI A vAta che. e vakhate huM malADamAM zeTha devakaraNa mulajI jaina derAsara vADImAM raheto hato (A vADImAM te vakhate bhavya jaina derAsara ane upAzraya hatA, paNa Aje to derAsara ane upAzraya vadhu bhavya ane vizALa banI gayAM che). e vakhate jaina zvetAMbara saMpradAyamAM paryuSaNamAM kayA divase saMvatsarI pratikramaNa karavuM te aMge meTe matabheda hatuM, ane amuka lekee eka divasa pratikramaNa karyuM to vaLI bIjA lekee te pachInA divase pratikramaNa karyuM hatuM tevuM mane yAda che. e mAsAmAM malADa jaina saMghanA AmaMtraNa ane AgrahathI muMbaImAM birAjatA pU. AcArya vijaya premasUrIzvarajI mahArAja sAhebanA (have svargastha) be ke traNa muni mahArAje comAsA athe malADa jaina upAzrayamAM padhAryA hatA. malADanA jaina bhAI bahenane meTo bhAga bIjA divase saMvatsarI pratikramaNa karavAnI tarapheNamAM hatuM, tyAre amuka bhAI bahena nee prathama divase ja tyAM birAjatA muni mahArAje sAthe pratikramaNa karavAno nizcaya karyo hato. mane pitAne kayA divase (prathama divase ke bIjA divase) saMvatsarI pratikramaNa karavuM tenI khabara na paDe ane haju paNa A bAbatanuM jJAna huM Page #33 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 2. saMvatsarInI karuNa kahANa ] dharAvatuM nathI. jenA kAraNe rAgadveSAdi utpanna thAya te jJAna jenazAstronI daSTie jJAna ja nathI, eTale A bAbatanA ajJAnane eka rIte te huM AzIrvAda rUpa ja mAnuM chuM. sAdhu muni mahArAjene malADa padhAravA AmaMtraNa devA javAmAM huM sAmela hatA, eTale svAbhAvika rIte ja teonA pratye mArI naitika javAbadArI hatI. tethI meM ane mArA patnIe sAthe besI nirNaya karyo ke mAre prathama divase muni mahArAjenI sAthe ja saMvatsarI pratikramaNa karavuM ane malADa jaiina saMghanA moTA bhAganA bhAIbahene avinaya na thAya e daSTie mArAM patnIe bIje divase e lekenA samUhamAM pratikramaNa karavuM. pati-patnI eka bIjAnA pUraka jevAM che, eTale amuka apekSAe amAro nirNaya nizcaya daSTie na hovA chatAM vyavahAru hatuM ane koInA manane duHkha na thAya e prakArane hate. saMvatsarI pratikramaNanI vidhi to baMnemAM eka samAna hatI, paNa bemAMthI koIne temAM rAgadveSane avakAza na hatA. Ama amAre hetu to uttama hato, paNa je hetusara A nirNaya lIdho hato, te hetu mArI bAbatamAM na saryo ane huM sadaMtara niSphaLa puravAra thaze. nA prathama divase meM AnaMda ane gauravapUrvaka saMvatsarI pratikramaNa muni mahArAjanA sAMnidhyamAM karyuM. bIjA divase meM pAraNuM karyuM tyAre e divase mArAM patnIne upavAsa hate. bIjA divase cAra vAge saMvatsarI pratikramaNa zarU thavAnuM hatuM te pahelAM, tyAM birAjatA muni mahArAjee pratikamaNa karanAra bhAI bahenanI sagavaDatA arthe eka nAnA rUma sivAya Page #34 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 2 ] [ jANyuM ane joyuM bIjI tamAma jagyA khAlI karI dIdhI. Ama chatAM khAlI thayelI jagyAmAM pratikramaNa karanAra strI puruSAnA samAveza na thayA eTale e leAkeAnA meADIoe muni mahArAjavALA nAnA rUmanA paNa kabajo levA Agraha rAkhyo ane munimahArAjane nIce javA mATe kahyuM. A badhA munimahArAjenA nAme te mane atyAre yAda nathI, paNa te sau atyaMta saraLa ane narama svabhAvanA hatA. sAdhuone ApaNe ApaNA gurudeva mAnIe chIe ane temanI sAthenA vyavahAra, vana ane vartAva paNa ene anurUpa ja hovAM joie. meM ane mArA keTalAka mitroe (e mitro paikI ghaNA tA kALadhama pAmyA che, paNa eka zrI. puruSAttamadAsa jhaveracaMda surendranagaramAM che) sAdhuone nIce meAkalavAnI khAkhata mATe vAMdhA darzAvyA. kAi vyakti pratye ApaNune aNugamA, nArAjI ke tiraskAra hAya te paNa vyavahAramAM tenI sAthenuM ApaNuM vana ApaNe bahu salUkAIbhayu" rAkhIe chIe, tyAre ahiM teA paMcamahAvratadhArI sAdhuenI vAta hatI. eka taraphathI ApaNe dararAja navakAra maMtranA jApa karIe ane khIjI khAjI jenuM nitya smaraNa karIe tenI ja sAthe AvuM behUduM vana calAvIe e atyaMta kaThora ane mApha na thaI zake evuM hIna kRtya kahevAya. malADanA bhAI baheneAnA sAdhuone nIce utAravAnA pagalAmAM mane tAchaDAI ane udhdhatAInAM darzana thayAM ane hu' AvezamAM AvI gayA. zAMta munirAje A takarAra vikRta svarUpa na pakaDe e dRSTie pele nAnA rUma paNa khAlI karI nIcenA bhAgamAM cAlI gayA. mane AmAM mAre parAjaya lAgyA Page #35 -------------------------------------------------------------------------- ________________ che. saMvatsarInI kaNa kahANI ] ' [ 9 ane tethI krodhanA AvezamAM AvI jaI tyAMnA pratikramaNa karanAra bhAI bahenane kahI dIdhuM ke have zAMti thaIne tamane! tame bhale have tyAM saMDe nacAvo ! ' ' mArA uparokta kathanathI tyAM khaLabhaLATa macI gaye. mArA belavAne e artha karavAmAM Avyo ke tyAM pratikramaNa karavA AvanAra bahenone meM nAcanArIo kahI. rAte mArA rUmamAM huM sUto hato tyAM mArI patnI pratikramaNa karI mane jyAre khamAvavA AvI tyAre tenAM cakSuomAMthI azra TapakI rahyAM hatAM. upavAsI patnIne meM bhAre azAtA upajAvI hatI te huM joI zakyo. meM mArA belelA zabdono ke UMdho artha ghaTAvAya che te tene samajAvyuM ane AvezamAM AvI jaI karelA aparAdha mATe aMtaHkaraNapUrvaka kSamA mAgI. je patnInI najare huM saMyamI, adveSI ane akrodhI hato, tenI ja sAme gunegAra tarIke UbhA rahetAM je zarama ane AghAta mane thayA te karatAM anekagaNI zarama ane AghAta mArA vartananA kAraNe tenA aMtarAtmAne thayAM. vaLate ja divase te vakhatanA dainikapatra "jayabhAratamAM mArAthI thayelA aparAdhanI meM jAhera mAphI mAgI. Ama A vAtane je ke aMta AvI gaye, paNa A banAvamAMthI mane je badhapATha maLe te to jIvananA aMta sudhI paNa huM bhUlI zakuM tema nathI. te pachIthI, krodha ane gussAnuM pradarzana thAya te pahelAM ja mArA sadugata patnInI saMvatsarI pratikramaNa pachInI pelI azrubhInI AMkhe mArI samakSa khaDI thAya che ane krodha ane Page #36 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 10 ] na [ jANyuM ane joyuM gusso karatAM huM aTakI jAuM chuM. eka kavinI nIcenI paMkti mArI DAyarImAM meM noMdhI rAkhI che. kaTu vANuM suNe jA tuM, mIThI vANu sadA kaheje; parAI mUrkhatA kAje, mUkhe nA jhera tuM leje. ("jaina" tA. 4-2-57 mAM chapAyela lekha parathI sUcita.) Page #37 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 3. dha kaLA marInaDrAiva para mArA eka mitre sarasa blaoNka lIdhA hatA, ane te jevA mATe teo ghaNA vakhatathI Agraha karatA hatA, eTale eka ravivAre savAranA pharavA jatAM huM tyAM jaI pahoMcyA. khvAka sarasa hatA. traNa-cAra snAnagRha ane temAM snAna karavA mATenAM raMgaberaMgI meTAM Tame hatAM. beDa rUmA ane raseADAnI vyavasthA paNa uttama hatI. divAnakhAnuM sauthI sarasa hatuM. divAnakhAnAmAM marInaDrAivanA dariyAnI ThaMDI havA AvatI hatI, paNa tema chatAM tyAM traNa cAra sIlIMga phena hatA. dIvAla para suMdara, suAAbhita, kaLAyukta aneka citrA TAMgavAmAM AvyAM hatAM. badhAM citrAmAM kSamAmUrti bhagavAna mahAvIranuM citra sauthI sarasa hatuM. iTAlInA eka prakhyAta kaLAkAra pAse, mATI rakama ApI, te citra taiyAra karAvavAmAM AvyuM hatuM. caDakauzika sarpanI AkhI kathA e citramAM AvI jatI hatI. caDakauzika sapa pUrvajanmamAM geAbhadra nAme tapasvI sAdhu hatA. krodha karavAnA pariNAme kanakakhala nAmanA sthAnamAM kulapatine tyAM putra tarIke janma levA paDyo. tyAM paNa krodha karyo ane pariNAme e ja sthAnamAM dRSTiviSa (arthAta dRSTi paDatAM ja jhera vyApI jAya ane sAmAnA nAza thAya tevA ) sarUpe utpanna thayA. bhagavAna mahAvIra eka vakhate e sthAne jaI paheAMcyA Page #38 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 12 ] [ jANyuM ane joyuM ane dhyAnastha thaI UbhA rahyA. caMDakauzike e joyuM ane phUMphADA mArI bhagavAnanA paga para daMza mAryo. amRta ane viSa-prema ane zreSanuM milana thatAM viSanuM -amRtamAM parivartana thayuM; draSanuM premamAM rUpAMtara thayuM. caMDakauzikanA jheranI asara bhagavAna mahAvIra para thavAne badale premarUpI amRta jevA rUdhiranA sparza caMDakauzikanA zarIramAM vyApI rahelA haLAhaLa jheranuM amRtamAM rUpAMtara thayuM, ane tarata ja tene pitAnA pUrvajanmanuM jJAna thayuM. premamAM kevI adbhuta zakti rahelI che, ane premanA jAduthI kevA krUra-hiMsaka prANIo paNa pitAno svabhAva cheDI samatA ane saMyamane dhAraNa karavA prerAya che, e hakikatane samajAvatuM A suMdara bhAvavAhI citra joI keIpaNa mAnavIne AnaMda thayA sivAya na rahe. mArA mitra A citranI kathAne sAra mane kahI saMbhaLAvatA hatA tyAM temane raso amArA mATe cAnI Te ane bIskITa laI AvyuM. cAmAM khAMDa saheja ochI lAgI, eTale mArA mitrane mijAja gaye ane rasoyA para gusse thatAM bolyA "tame cAmAM dhAMdhiyA kare che, ane rasoI paNa dama vinAnI thAya che. tamane mAsika rUpiyA pacAsane pagAra zuM AvI cA pIvA mATe ApIe chIe? cA taiyAra karavAnI kaLA paNa jANavI joIe, samajyA ke?' e AgaLa bolavA jatA hatA, paNa meM emane zAMta pADyA ane kahyuM mane pitAne mIThI pezAbanuM darada che, eTale mArA pUratI te A cA kaLAyukta taiyAra thayelI gaNAya. Page #39 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 3. dharmakaLA ] | [ 13 mArA mitre dalIla karatAM kahyuM : "ApaNuM sarakArane di' pharI gayo che. e vaLI have gharanA ghATI ane nokaronA utkarSa arthe kAMI navuM bIla pAsa karavA mAge che. AvI paristhitimAM, gharanA karo para kAbU na rAkhIe to gharanI vyavasthA calA-- vavI muzkela thaI paDe, eTale mane te jyAre jyAre taka maLe tyAre A lekone dhamakAvyA vinA raheto nathI. mArA mitranI vAta sAMbhaLI meM dhIme nizvAsa nAkhe. sAmenI divAla para TAMgeluM kSamAmUrti bhagavAna mahAvIranuM citra A divAnakhAnAne zaramAve che ke zobhAve che? e vicAra karato tyAMthI huM UThayo. - jJAnI puruSoe sAcuM ja kahyuM che ke jIvana TakAvavuM heluM che, paNa jIvana jIvavuM saheluM nathI. pitAnI jAtane kaLApremI tarIke oLakhAvatA A mitra jevAone kaNa kahe ke AvA meTAM moTAM ane bahu mUlyavALAM citro gharaAMgaNe TAMgavAmAM kaLAnA vikAsane badale kaLAne vilAsa paNa nimittarUpa hoya. mahAtmA TolasToye sAcuM ja kahyuM che ke "sArAya mAnavasamAjane satyAnAzane paMthe laI janAra A kahevAtA ucca varganI vilAsI Teve ja che." jIvana jIvavAnI paNa zreSTha kaLA che, ane eTale ja suprasiddha vidvAna ane samartha vicAraka romA rolAe jagatanA sarva zAstramAM "jIvanazAstrane prathama sthAna ApyuM che. enI zreSThatAnA mApa viSe lakhatAM te jaNAve che keH "je pramANe jIvana gALavAthI jagatanuM ochAmAM ochuM akalyANa thAya ane vadhAremAM vadhAre kalyANa sadhAya teja uttama jIvanazAstra. Page #40 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 4 ] [ jANyuM ane joyuM che. taddata jagatanI sarva kaLAomAM jJAna e uttamamAM uttama kaLA che. paNa e jJAna evuM hovuM joIe ke jenI prAptithI ochAmAM ochI mahenate jagatanuM akalyANa dUra karI zakAya ane sAthe ja tenuM kalyANa sAdhI zakAya." ApaNAM zAstromAM tethI ja kahevAmAM AvyuM che ke, sarva kaLA para vijaya pAmavA mATe dharmakaLA ja sAcuM -sAdhana che." (jena zikSaNa sAhitya patrikA, me-1959) Page #41 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 4. sahazikSaNa - unALAmAM lAMbI rajAo pachI have kolejonI navI Tarma zarU thaze. mahArASTra ane gujarAtamAM A vakhate esa. esa. sI. nI parIkSAmAM ghaNI bahene uttIrNa thaI che, ane te paikIne moTe bhAga AgaLa abhyAsa arthe kolejomAM paNa dAkhala thaze. ' mArca 154 mAM mArI nAnI putrI je e vakhate mAtra paMdara varasanI hatI, te esa. esa. sI. nI parIkSAmAM pAsa thaI muMbaInI siddhArtha kolejamAM dAkhala thaI, paNa e vakhate mane eka vicitra mUMjhavaNa UbhI thaI kolejamAM sahazikSaNanA kAraNe yuvAna vidyArthIo, vidyArthinIo paraspara chUTathI haLe maLe, sAthe haravA pharavA jAya, abhyAsanA nimitte ekAMtamAM bese-ane Ama chatAM teo nirvikArI rahe ane nAjuka paristhitimAM na mukAI jAya, e vAta e vakhate mane muzkela lAgatI, ane have AjanA nATaka-sinemAnA yugamAM e vAta lagabhaga azakya lAge che. - jaina darzana nimitta kAraNane paNa upAdAnanA uttejaka mAne che, ane tethI ja vyakti mAtra-purUSa temaja strI baMnenA mATe nimitta kAraNothI sAvadha rahevA zAstromAM bhArapUrvaka jaNAvavAmAM AvyuM che. - uttarAdhyayana sUtramAM kapila ane brahmadattanI be judI judI kathAone ullekha che. kapilane vidyAthI avasthAmAM Page #42 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 16 ] [ jANyuM ane joyuM tenA pitAjInA mitre koI bAIne tyAM jamavA mATenI sagavaDatA karAvI ApI, ane pariNAme te bAI sAthenA sahavAsanA. kAraNe te lapasI paDyo. brahmadattanA pUrva jIvanamAM jyAre te sAdhu hatA tyAre sunaMdA rANI tene vaMdana karavA gayelAM, ane te vakhate zaratacUkathI tenA mAthAnA vALanI eka laTa sarI sAdhu pAse jaI paDI, ane te nimittanA kAraNe sAdhue evI aneka strIonI sAthe bhoge bhegavavAnuM niyANuM bAMdhyuM. AnA pariNAme brahmadattanA jIvane adhamamAM adhama yoni eTale sAtamI nArakImAM javuM paDayuM. AvI rIte nimitta bahu baLavAna che, ane jIvanI urdhvagati temaja ardhagatimAM tenuM sthAna mahatvanuM che. strI-purUSa vaccenA saMbaMdha bAbatamAM lakhatAM saddagata zrI kizoralAla mazarUvALAe kahyuM che keH Adhunika jIvanamAM bIjAMye ghaNAM bhayasthAne vadhI gayAM che. e bhayasthAna ekAMtavAsathI UlaTA prakAranAM eTale ati sahavAsanAM hoya che. aneka pravRttio ane zaherI jIvanane aMge strI purUSane eka bIjAnAM aMgono sparza koIvAra ajANatAM, keI vAra anivAryapaNe, ane keIvAra jotajotAmAM thaI jAya che. gADIemAM, meTaramAM, sabhAomAM, rastAmAM eka bIjA joDe bhIMsAIne besavuM paDe che. vArtAlApa karavo paDe che. zikSakone chokarIo ke bALAone zIkhavavuM paDe che-ane e sarve bannene mATe bhayasthAna che. A badhI paristhitimAM je pitAnI pavitratA mATe vadhAre paDatuM gumAna rAkhe che te paDe ja che; je jAgrata rahe che te e prasaMgone sukharUpa nahIM, paNa ApattirUpa samaje che. emAMthI jema bane tema tasubhAra paNa dUra rahevuM paNa najIka Page #43 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 4. sahazikSaNa ] [ 17 na AvavuM evI mane vRttithI rahe che-te ja IzvaranI kRpAthI bacI zake che. huM pite paNa AvA vicAromAM mAnuM chuM eTale mArI putrI siddhArtha kolejamAM dAkhala thaI te na gamyuM. A putrInI mAtA tema ja pitAnI baMne javAbadArI mArA zira para hatI paNa tema chatAM hakka, sattA ke adhikArane upaga karI siddhArtha kelejanA badale esa. ena. DI. TI. (mAtra strIonA mATenI koleja) mAM dAkhala karAvavAnuM mane ucita na lAgyuM. tema chatAM mArA dilamAM eka prakArane ucATa ane ukaLATa cAlu ja rahyo. mArUM valaNa geravAjabI agara beTuM hoya ema paNa banI zake, eTale A saMbaMdhamAM mArA nikaTanA saMbaMdhI ane hiteccha paMDita becaradAsa dezI jeo chellAM 25 varasathI amadAvAdanI ela. DI. ArTasa kolejanA adhyApaka che, teone mArI mUMjhavaNa jaNAvI mane mArgadarzana ApavA vinaMtI karI. e pachI, paMDitajIe mArI putrIne patra lakhI mArgadarzana ApyuM ane pariNAme siddhArtha kaoNleja choDI te piote rAjIkhuzIthI esa. ena. DI. TI. kolejamAM dAkhala thaI ane ema. e. sudhIno abhyAsa karyo. ghaNAM mAbApo pitAnI chekarIone AgaLa abhyAsa karAvavAmAM mArI jema mUMjhavaNa anubhavatAM haze ema mAnI, paMDitajInA patramAM lakhelI sUcanAo teone upayogI thaI paDaze e daSTie A patra akSarazaH nIce ApavAmAM AvyuM che. Page #44 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 18 ] [ jANyuM ane joyuM 12, 6-bhAratInivAsa sosAyaTI elisabrija, amadAvAda naM. 6 tA. 2-6-14. ci aruNa, zubha AzIrvAda. tArA bApujInA patrathI jANyuM ke tuM ghaNuM sArA guNa meLavIne maeNTrikanI parIkSAmAM pAsa thaI che. A jANIne ame baMne bahuja rAjI thayAM chIe, ane have pachI dinapratidina tAro abhyadaya vadhato rahe ema jaganniyaMtA paramezvara pAse prArthanA karIe chIe. je ke meM tArA para kadI patra nathI lakhyA. hA, tane avAranavAra AzIrvAda mekalavAnuM cAlu rahyuM che. paraMtu A TAMkaNe tArA upara patra lakhavAnuM mane vizeSa mana thaI Ave che, tene rokI zakato nathI. meTrikamAM pahelI ja vArane prayAse pAsa thaI javuM ane te paNa sArA guNa meLavIne te A jamAnAmAM ghaNuM virala bane che. je vidyArthIo abhyAsamAM dattacitta heya, khaMtIlA hoya teo ja pahelIvAra jItI jAya che. te pahelI ja vAre jItI gaI te mATe tene amArA seMkaDo zubha AzIrvAda che. jIvanamAM A eka vikAsanuM prathama pagathiyuM che. have bIjuM pagathiyuM kayuM hovuM joIe? te viSe tane thoDuM sUcana karavAnI mArI pharaja samajIne A lakhavA beThe chuM. ahIMnI ela. DI. ArTasa kolejamAM huM 15-16 varasathI bhaNAvuM chuM, tethI kaleja viSe mAre je pratyakSa anubhava che te ja tane Page #45 -------------------------------------------------------------------------- ________________ [ 18 4. sahazikSaNa ] jaNAvuM chuM. tuM dIkare che ane mArA ja zAsanamAM heta to tane tarata ja kahI deta ke bApu! dhaMdhAmAM goThavAI jAo, kolejamAM javAnuM ApaNuM kAma nathI. jyArathI kolejamAM huM dAkhala thaye chuM tyArathI divase divase tamAma kaleje eTale muMbaI prAMtanI ke bIjA prAMtanI tamAma kolejonuM vAtAvaraNa hIna, hInatara, hInatama thatuM huM pratyakSa najare joyA karuM chuM ane kalAsamAM vidyArthIone kahuM chuM paNa khare ke bhAI ! zA mATe vakhata bagADe che ane pitAne paNa zA mATe apavyaya kare che? dhaMdhA udyogamAM lAgI jAo to tamane ane tamArA kuTuMbane jarUra phAyado thaze. A uparathI tane kolejanA hInatama vAtAvaraNane khyAla Avaze. durguNe, vyasana ane uddhatAInA saMskAre vidyAthIo paisA ane vakhata bagADIne moTe bhAge kolejomAMthI kharIde che, ane pariNAme bekAra banIne jIvananI niSphaLatA anubhave che. tema chatAM tAruM je AgaLa abhyAsa karavAnuM mana ja hoya ane tArA vaDilenI saMmati hoya to tuM tyAM kevaLa chokarIonI kaoNlejamAM jA te ucita kahevAya. koleja tyAM che ja, temAM je abhyAsakrama che te chekarIone bhaviSyamAM vizeSa upayegI nivaDe e rIte goThavela che. gRhavijJAna, zIvaNa, rAMdhaNa, bALauchera vagere vidyAo chokarIonAM jIvanamAM vizeSa lAbhakAraka nivaDe che ane te sAthe bhASA, itihAsa, bhUgaLa ane gaNita vagere upayegI viSaye paNa hoya che. vaLI mAnuM chuM ke tArA gharathI te kaleja dUra paNa nathI. je tAre kolejamAM javuM ja hoya te mArI A namra sUcanA-bhalAmaNa che. A sivAya bIjI Page #46 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 20 ] [ jANyuM ane joyuM kaoNleje ApaNA jIvana mATe bhAre khataranAka ane jIvananA maMDapane vaNasI nAkhe evI mane mArA pratyakSa anubhavathI dekhAya che. ekavAra pAlItANAvALA nagarazeThe temanA pautra mATe kelejamAM dAkhala thavA viSe pUcheluM, tene meM javAba Apelo ke gharane dhaMdhe hoya to tene temAM ja goThavI che, ane paisA vadhArAnA hoya te chokarAne bagADavA kolejamAM mUka hoya te bhale. tArA abhyAsa viSe mArA taraphathI keI sahAyatAnI jarUra hoya te jarUra tuM mane lakhaje. huM te IcchuM ke tuM sArUM saMskRta, gujarAtI ane ardhamAgadhI tathA aMgrejI zIkhIne eka sArI lekhikA athavA saMpAdikA banI jA, paNa A joga tane ka keleja sivAya bIje thavAne saMbhava ja nathI. A patra nirAMte vAMcaje ane gaMbhIrapaNe vicAraje. -becaradAsa (jena zikSaNa sAhitya patrikA, jUna-1963) Page #47 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 5. simalAnuM maMdira ane zramaNa baLagoLa 6ThThI sapTembara 1953 eTale ke paryuSaNa parvanA bIje divase mArI kaMpanInA eka agatyanA kAma arthe mAre simalA javuM paDyuM, ane huM tyAM tA. 8mI sapTembare pahoMce. e divaso paryuSaNa parvanA hatA, ane saMvatsarInA divase te mAro IrAdo pAchA muMbaI AvI pahoMcavAnuM hatuM. paraMtu sarakArI kAma hatuM, eTale kadAca be divasa vadhu paNa rokAI javuM paDe, evI gaNatarI karI jatI vakhate payuMSaNamAM jarUra paDe evAM upakaraNo sAthe laI lIdhAM hatAM. tA. 12 mI e saMvatsarIne divasa hato, ane mAre simalAmAM ja saMvatsarI pratikramaNa karavuM paDyuM. simalAmAM vetAmbara saMpradAyanuM koI jaina maMdira nathI. paNa tapAsa karatAM mAhitI maLI ke tyAMnI 6ThThI galImAM dilhIvALA mathurAdAsa prabhudayALanuM eka digambara jaina maMdira che. bhAdaravA sudi cothanA vahelI savAranA mArI hoTalanA kampAunDamAMthI pUjA mATenAM phUle tathA muMbaIthI laI gayela sapharajananuM phaLa laI huM tyAM pUjA karavA gayA. pUjAnAM kapaDAMnI joDa te mArI sAthe hatI. maMdiramAM jaIne tyAMnA vyavasthApakane huM vetAmbara jena chuM, ane paryuSaNa hoI (digambara saMpradAyanA paryuSaNa ApaNA paryuSaNa purA thayA pachI zarU thAya che) mAre maMdiramAM Page #48 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 22 ] [ jANyuM ane joyuM pUjA karavI che ema kahyuM, eTale tarata ja temaNe mArA mATe garama pANInI vyavasthA karI ApI. maMdiramAM mukhya pratimA mahAvIra svAmI bhagavAnanI che, ane te dhAtunI che. A sivAya ArasanI paNa bIjI be pratimAo che. kezara, sukhaDa ghasavA mATe ApaNA maMdire mAphaka tyAM pujArIo rAkhavAmAM AvatA nathI, paNa pUjA karanArAo potAnA hAthe ja ghasI le che. bhagavAnanI pratimAnI mAre kaI rIte pUjA karavI e vastu mane mUMjhavatI hatI, kAraNa ke huM jANato hato ke digambara saMpradAyamAM ApaNe mAphaka na aMge para pUjA karavAmAM AvatI nathI. meM namratA pUrvaka tyAMnI vyavasthA karatA bhAIne pUchyuM: mAre tamArI paddhati mujaba pUjA karavI joIe, te ApanI rIta mane batAvazo? kAraNa ke ghaNA digambara tIrtho ane maMdira joyA chatAM koI pratimAnI pUjA karavAne lahAve haju sudhI mane mAnya nathI. pelA vyavasthApaka bhAI mArI mUMjhavaNa samajI gayA paNa bhAre udAratA batAvI temaNe mane kahyuM. ApaNe badhA bhagavAna mahAvIranA bhakto chIe, ane tamane rUce, anukuLatA rahe, te rIte tame pUjA karI zake che. amArI paddhati mujaba pUjA karavI joIe evuM baMdhana zA mATe hevuM joIe ? temanI vAta sAMbhaLI mArUM mastaka temane namI paDyuM, ane temanA sabhAvane atyaMta AbhAra mAnatAM, praphulla ane svastha citte nave aMge pUjA karI. Avo ja bIjo sukhada anubhava zramaNa begiLanA caMdragiri pahADa paranA digambara maMdira che. Page #49 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 5. simalAnuM maMdira ane zramaNa baLagoLa ] [ 23 caMdragiri ane vidhyagirinI be TekarIo vacce eka atiraLiyAmaNuM svaccha corasa taLAva che, AnuM nAma begaLa athavA dhavala sarovara. bhUtakALamAM zramaNe ahiM AvIne rahetAM tethI ja AnuM nAma zramaNa baLagoLa paDayuM hoya ema lAge che. ema paNa kahevAya che ke bhadrabAhasvAmI A jagyAmAM AvI rahyA hatA. - caMdragiri pahADa para digambara saMpradAyanAM keTalAMka maMdiro che, ane tyAM atibhavya ane AhlAdaka pratimAo che. saMsArathI virakta banI saMlekhanA karavA mATe ghaNuM sAdhuoe A ramaNIya sthAna pasaMda karyuM hatuM. A pavitra tIrthanI jAtrAe huM tA. 11mI eprila 1994nA gayele. vahelI savAramAM huM caMdragiri pahADa para caDI gayelo. enI uMcAI ApaNuM talAjAnA pahADa jeTalI che. tyAMnuM zAMta vAtAvaraNa ane bhavya pratimAo joI huM mugdha banI gaye. pArzvanAtha bhagavAnanI eka paMdara phiTa UbhI pratimA tyAM che, ane tenA darzana karatAM eka AcArye kahyuM che tema cA kSatti aMdI kakSAcAracam arthAt jenA kAruNyapUrNa kRpAdRSTinA jalapravAhathI hadayanA bhAvo dhovAIne zuddha thAya che-A varNananI yathArthatAno ahiM mane pUrepa anubhava thayo. tyAMnA vyavasthApakane huM vetAmbara saMpradAyanuM chuM, paNa mAre ahIM pUjA karavI che ema kahyuM, eTale teNe badhI taiyArI karI ApI. bahAranA bhAganA taLAvanA pANIthI meM snAna karyuM, ane sau prathama abhiSekanI kriyA karI. abhiSeka karavA mATe maMdiranA aMdaranA bhAgamAM 20 Page #50 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 24 ] [ jANyuM ane joyu 22 phITa upara caDhavAnu` hatu`. caDhavA mATe nisaraNI ke pagathiyAM na hatAM; paNa kUvAmAM utaravA mATe be ke traNa phITanA aMtare jema pagathiyAM mUkavAmAM Ave che, tema ahiM paNa vyavasthA karavAmAM AvI che. Ama cAre bAju paththara patharAyeleA che, eTale UtaravA ke caDhavAmAM jarApaNa bhUla thAya teA jIvaleNu akasmAta sajAya. tyAMnA e mANasAe mArA baMne hAtheA pakaDI bhAre kALajIpUrvaka mane upara caDAvyeA, ane uparanA bhAga parathI meM abhiSekanI kriyA karI. caitra mahinA hatA eTale upara caDhatAM huM parasevAthI rebajheba thaI gayA, ane pachI nIce UtarI pArzvanAtha bhagavAnanI e bhavya pratimAnI me' pUjA karI. caMdragiri pahADa paranuM vAtAvaraNa, tyAMthI dekhAtAM kudaratI dazyA, ane AsapAsanAM madirAmAMnI bhavya pratimAe eTalA badhA suMdara ane seAhAmaNA che ke tyAMthI pAchA pharavAnuM mana na thAya. jaineAmAM digambara, zvetAmbara, sthAnakavAsI, terApa'thI i. vidhavidha saMpradAyanA bhedo che, paNa A badhA bheda nAma mAtra che. ApaNe badhA jenA bhagavAna mahAvIranA zAsanane anusaranArA chIe; ane ahiMsA, sayama ane tapa ApaNA dharmAMnA mukhya aMge che. kAI paNa saMpradAyanA strI-puruSamAM dharmAMnA mukhya aMgeAnI khAkhatamAM kazA matabheda nathI, tethI ApaNAmAM kriyA ke bIjI kSullaka khAkhatAmAM judI judI mAnyatA pravatI hoya te paNa AvI badhI bAbatone gauNu mAnI, mukhya khAkhatAmAM ApaNe badhA eka ja rUpa chIe ema mAnI vatI e, teA jaina dharmane! DaMkA mAtra bhAratamAM nahi paNa sakaLa Page #51 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 5. simalAnuM maMdira ane zramaNa baLagaLa ] [ 25 vizvamAM vAge. bhagavAnanI judA judA AkAranI pratimAo ApaNuM tIrthakarenA pratIka rUpa che, e mATe ja ApaNe tenI bhAvapUrvaka pUjA karIe chIe. pUjA ke bhaktimAM saMpradAyanI saMkucita daSTi na hovI ghaTe, eTale ke vetAara ke digambara samAjanI pratimA che, eTalA ja mATe ApaNe pUjA karavAnuM hetuM nathI. ApaNe badhAM A daSTie vicAratAM thaI jaIe te pratimAo saMbaMdhamAM digambara-vetAmbara saMpradAya vacce je kaleza ane kaMkAsa thAya che, teno nAza thaI jAya. AvI badhI takarAro ane tephAne eka jAtanA daSTirAgane AbhArI che. ApaNe yAda rAkhavuM joIe ke kAmarAga ane neharAga karatAM paNa daSTirAga ati bhayaMkara che, ane dRSTirAgamAMthI mukta thayA sivAya sAcA jena banavAnuM azakya che. caMdragirinA pahADa paranI pArzvanAtha bhagavAnanI pratimAnI pUjA karyA pachI, e saMbaMdhamAM mArI DAyarImAM nedha karatAM meM lakhyuM che keH "Aje caMdragiri pahADa paranA maMdiramAM pArzvanAtha bhagavAnanI bhavya pratimAno abhiSeka ane pUjA karatAM cittamAM je prasannatA ane AnaMdano ogha UlaTo, tenuM varNana zabdo ke vANI dvArA karavAnuM kArya mArA mATe azakya che. hRdayanA keTalAka alaukika bhAvane sAcA svarUpe zabda dvArA pragaTa karavAnuM kArya ghaNIvAra suzkela hoya che. paraMtu AnaMda ane zeka e baMne te jeDakAM jevA che. bIjI ja paLe vicAra Avyo ke AthI vadhu bhavya ane vizALa pratimAo, AvuM uttama ane pavitra vAtAvaraNavALuM sthaLa, ane cittanA azuddha bhAvenuM zuddhikaraNamAM cheda ane jAnuM kAma bhAvone Page #52 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 26 ] [ jANyuM ane joyu parivartana kare evI havA, Ajanme A kSetramAM have zeSa jIvanamAM jovA maLavAnA nahi, ane e vicAre cittamAM glAni utpanna thaI. dakSiNa pradezanI A tIrtha bhUminI sarakhAmaNI bihAranA rAjagirinA pahADA paikI vaibhAragirinA pahADa sAthe karI zakAya. A ane tI bhUmi para huM bhAre hRdaye ane haLavA pagale karyo chuM. jIvananA aMtatA sau koinA mATe janma thatI vakhate ja nizcita thaI cUkelA hAya che, paNa ApaNe ApaNI jIvana lIlA ApaNI marajI virUddha sa`kelI levAnI pharaja paDe che, tyAre tIrthonI bhUmi para aneka zramaNa bhagavatAe anazanavrata dhAraNa karI peAtAnI icchA pramANe peAtAnI jIvanalIlA sa`kelI laI svarga ke muktinA paMthe vicaryAM che. svabhUmi parathI devAne jyAre tene navA janma tiya caceAnimAM thavAnA che tenI khabara paDe ane je AghAta-pratyAghAtAnu tAphAna teonA manamAM jAge, tenI kAMIka jhAMkhI A tIrtha - bhUminA pahADo parathI nIce UtaratAM meM anubhavI che. 'dvArakAthI jagannAthapurI" ane "haradvArathI rAmezvara '' vaccenA jaina-jainetara saMpradAyAnA lagabhaga ghaNAM tIrthamAM huM pharI cUkayo chuM, paraMtu cittanI je prasannatA ane vizudhdhatA meM A baMne pahADo para anubhavI, tevI bIjA kAI sthaLe nathI anubhavI. alabata, A tIrthabhUmie ApaNA aneka zramaNa bhagavatAnI aMtima zayyA rUpe hatI, e hakikata paNa AmAM nimittarUpa hoI zake. (jaina zikSaNa sAhityapatrikA, oNgasTa-1963) Page #53 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 6. niHspRhI vaidyarAja I. sa. 1942 mAM mArAM patnIne hRdayaroganI bImArI lAgu paDI, ane muMbaI-pUnAnA sArA sArA DokaTaronI sAravAra nIce tene rAkhyA chatAM tabiyatamAM sudhAro na thaye. zarIranA badhA bhAgamAM sojA AvavA zarU thayA ane roganI asara kiDanI para thatAM hadayarega sAthe jaladarane vyAdhi paNa zarU thayo. Akhare davA-InajekazanathI kaMTALI ame pacchegAma. pahoMcI gayAM, ane tyAMnA eka vidyarAjanI sAravAra zarU karI. e Rtu ziyALAnI hatI ane vaidyarAje tabiyata sudhAravA athe mArAM patnIne dUdhano prayoga zarU karAvyo. lagabhaga sADA traNa mAsa sudhI dadIne mAtra dUdha para ja rAkhavAmAM AvyAM, ane savAramAM prathama Aduno rasa ApyA pachI jeTaluM laI zakAya teTaluM dUdha levAnI rajA hatI. davAmAM mAtra tAmra bhasma ApatA. dvacchavaTInA prayoganA aMte zarIrU mAMthI sajA ane bIjI vikRtio dUra thaI, ane traNa varSanI satata pathArInI maitrI bAda ekAda mAIla pharI zake tevI tabiyata thaI gaI. jUna mAsanI zarUAtamAM mArI patnInI tabiyata pharI pAchI lathaDI, ane huM pacchegAma doDo. davA cAlu karI. pharI ArAma dekhAya ane ame vaidyarAjanI salAha mujaba pacchegAmathI muMbaI AvavA ravAnA thayAM. pacchegAmathI ravAnA thavAnA eka divasa agAu baporanA samaye tyAMnA mArA snehI sAthe davAnI phInA rU. 301 laI Page #54 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 28 ] [ jANyuM ane joyuM huM vidyarAjane ApavA temanA ghera gaye, ane e rakama ochI 'heya te je vAjabI rakama thAya te ApavA mATe meM vadyarAjane vivekapUrvaka vAta karI. vagharAje mArI vAta zAMtipUrvaka sAMbhaLI laI mane kahyuM : atyAre tamArI pAsethI davA mATe mArAthI eka pAI paNa na laI zakAya, paraMtu temanI tabiyata barAbara sArI thayA bAda tame baMne ahIM jarUra Avaje, ane te vakhate tame je kaMI Apaze te badhuM huM svIkArI laIza." vaidyarAjanI vAta sAMbhaLI huM Azcaryacakita thaye ane kahyuM: "tamane je ApavAnuM che te te huM ane mArI patnI pharI vakhata AvazuM tyAre ja ApazuM, paraMtu je davAo tame ApI che tenI mULa kiMmata peTe ochAmAM ochI traNaso eka rUpiyAnI rakama to tamAre svIkAravI ja paDaze." mArI vAta sAMbhaLI vadyarAja prathama to hasI paDayA paNa pachI kahyuM : "sthala daSTie paisA levAdevAnI A badhI kiyAone ame bhramarUpa mAnIe chIe. AmAM ApanAra koNa? lenAra koNa? huM ane tame te mAtra sAkSIrUpe ja chIe. ApaNuM lakSyabiMdu AvI tuccha bAbata pratye nahi paNa mAnavatA para nirbhara hovuM joIe. eTale davAnA paisA levAnI vAtane huM mAnavatAnA kalaMka jevI mAnuM chuM.' vaidyarAjane lAgyuM ke huM raDI paDIza, eTale UbhA thaI mArA hAthamAMthI sosanI traNa neTo sAthenI je eka rUpiyAnI neTa hatI te laIne kahyuM : "basa! have A rUpiye svIkArI - tamane aNumukta karuM chuM." Page #55 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 6. niHspRhI vaidyarAja ] [ 29 bIjA divase emanA AzIrvAda laI ame muMbaI AvavA mATe pahegAma cheDayuM. vaidyarAjanI A vAta yAda karuM chuM tyAre ema lAge che ke AvA viSamakALamAM paNa deve svarga mAMthI mAnavarUpe A avani para AvI mAnavatAnA madhura. puSpanI sugaMdha phelAvI jAya che. kevI niHspRhatA ja ("akhaMDaAnaMda" sapTembara, 1963), *pacchegAmanA A suprasiddha vaidyarAja zrI. nAgaradAsa bApA have svargavAsa pAmyA che. muMbaImAM aneka vaidyarAje che ane bahAragAmathI paNa dhaMdhAkiya daSTie muMbaImAM aneka vaidyarAjo AvatA jatA hoya che. paNa have to vaidyarAjoe paNa kanasalaTIMga cArja-phInA rUpiyA levAnuM zarU karyuM che ane e davAnA paDIkAonI kiMmata paNa elopathI davAnA karatAM ochI hotI nathI. A mATe vaidyarAje paNa doSita nathI, kAraNa ke lokone je kAMI sastu maLatuM hoya tenI kiMmata nathI ane temAM zraddhA paNa nathI. Aje to jyAM juo tyAM arthanI pradhAnatA che eTale jenA bhAva vadhu tene tyAM grAhakonI saMkhyA paNa vadhAre. tethI have A yugamAM nAgaradAsa bApA jevA vaidyarAje bhAgye ja jevAnA maLe che. -lekhaka Page #56 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 7. gunegAra ke nirdoSa ? 31 mI julAI 151 ne muMbaInI hAIkorTamAM jaja zrI. Ara. bI. mahetA pAse kolIvADA rAulI kempa khUna kesa zarU thaye. purInA badhA maLI nava sabhyamAM be gujarAtI, traNa pArasI, eka madrAsI, be mahArASTrIyana ane eka dakSiNI bahena hatAM. A jyurImAM huM paNa eka sabhya hato. A khUna kesanI bAbata Ama hatI : tA. 11-4-1lpa1 nA kolIvADA rAulI kempamAM eka strInI cheDatInA kAraNe govAnIjha lekonI eka ToLIe madrAsI lekonI eka TeLI sAme jhaghaDe karyo, ane temAM eka madrAsInuM khUna thatAM cAra gevAnIjha bhAIo jeo badhA lagabhaga 22 thI 30 varSanI vaya vaccenA hatA, temane pakaDavAmAM AvyA hatA. A badhA AropIo upara gerakAyadesara TeLI (Unlawful assembly) mAM bhAga levA mATe, hullaDa macAvavA mATe, hathiyAra rAkhavA mATe temaja khUna ane khUnanA kAryamAM madada karavA mATeno kesa hato. - sarakAra taraphathI A kesamAM mI. paMDitane rokavAmAM AvyA hatA, jyAre AropIo taraphe mI. goDIvALA hatA. tA. 6-8-51 nA nAmadAra jaje jyurI samakSa samIgaapa (kesa pUro thayA pachI jaja jyurInA sabhyane jubAnInA AdhAre AkhA kesanA mahatvanA muddAo kahI saMbhaLAve che, Page #57 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 7. gunegAra ke nirdoSa ? ] [ 31 jene Summing up kahevAmAM Ave che) zarU kayuM; ane bIjA divase paNa aDhI kalAka sudhI A kriyA cAlu rahI. jyurInA sabhyA apeAranA 1 vAge hAikoTanA upalA mALe niya karavA gayA. AropI naM. 2-3-4 nI khamatamAM aMdhA sabhyoe sarvAnumate tene nirdoSa TharAvyA. paNa AreApI na'bara ekanI bAbatamAM sabhyA vacce tIvra matabheda hatA, ane laMcanA TAima sudhImAM ame nirNaya para AvI na zakayA. laMca pachI badhA sabhyAe ekamata para AvavA prayatna karyo paNa temAM saphaLatA na maLI. jyurInA nava sabhyA paikI pAMca sabhyAnA mata evA hatA ke pahelA nakharane AropI maranAranA khUna mATe haMDu evI IjA karavA mATe javAbadAra hatA. jyAre traNa pArasI sabhyo ane huM AropIne zakanA lAbha ApI nirdoSa TharAvavAnA matamAM hatA. dareka vyaktine pAtapeAtAnA svataMtra mata heAya che, ane koI eka bAbata paratve judIjudI vyaktie judAjudA abhiprAyeA dharAvI zake che. AmAM akaLAvAnA ke kacavATano prazna na hatA. Ama chatAM bahumatI dharAvanArA pakSanA sabhyAne amArU' STibindu samajAvavA me kahyuM : kAipaNa vyaktinA aghaTita agara durAcArabharyAM AcaraNa viSe nyAya karatAM pahelAM kevA sajogo ane paristhiti vacce e kArya banavA pAmyuM che, e kikata paNa dhyAnamAM levI jarUrI che. strInA kAraNe rAme rAvaNane mArI nAMkhyA, paNa tema chatAM ApaNe rAmanI gaNunA Adarza purUSa tarIke karIe chIe, A phesa paNa rAma ane rAvaNavALI rAmAyaNanI nAnI AvRtti Page #58 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 32 ] [ jANyuM ane joyuM nathI to bIjuM zuM che? pelA dakSiNIbahenanA hRdayamAM anukaMpA ane dayA jAgrata thAya te dRSTie meM kahyuM ke hakikatamAM to A tophAnanA kAraNe eka strI vidhavA thaI che, jyAre bIjI strInA dhaNIne jelamAM mokalavAnuM kAma karI ApaNe tene paNa viSama paristhitimAM mUkavAnuM kArya karI rahyA chIe. A kesa cAlato hatuM tyAre korTamAM AropInI patnI tenA nAnA bALaka sAthe AvI benca para besI rahetI. paraMtu Ama chatAM, beu pakSanA sabhya pitApitAnA abhiprAyamAM makakama rahyA. lagabhaga cAra vAge nAmadAra jaja pAse jaI purInA pheramene amArA bhinnabhinna abhiprAya temanI samakSa jAhera karyA. te ja sAMjanA kesanuM jajamenTa AvI gayuM, ane nAmadAra jaje tamAma AropIone nirdoSa jAhera karI cheDI dIdhA. laghumatIne bahumatI upara vijaya thayo ke Akhare satyano jaya thaye, e kahevuM e te Aje paNa mArA mATe azakya che. (jena zikSaNa sAhitya patrikA, navembara 1963) Page #59 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 8. ApaNuM Adarzo ane jIvanavyavahAra vaccenI asaMgatatA mRtyu pAmelA mANasanI pAchaLa kArajanI tithi mukarara thAya che, ane te mATe lakhAtA patramAM lakhAya che keH "paMcama kALa ghaNe ja kaThaNa che, mATe dharma karaze te sukhI thaze." Ama lakhavAnI prathA bahu jUnA kALathI cAlI Ave che, eTale eka vAta to sAbIta thAya che ke jema jema kapa kALa Ave tema tema mANasanuM lakSa dharmAcaraNa tarapha vadhu ne vadhu vaLavuM joIe, kAraNake kaThina kALamAM dharma karanAra ja sukhapUrvaka jIvI zake che. - keTalAka keLavAyelA ane zikSita mANaso prazna kare che ke vartamAna kALe dhArmika kriyAo to moTA pramANamAM thatI jovAmAM Ave che, dhArmika anuSThAne paNa ghaNA thAya che, tapazcaryA vadhI che, jinapUjA-sAmAyika-pratikramaNa karanArAonI saMkhyAmAM paNa vadhAre thayelo dekhAya che. Ama chatAM, A badhAnA pariNAme cAritranI ujajavalatA-tejasvItA je dekhAvA joIe tene anubhava kema nathI thato ? A praznane vicAra karatAM lAge che ke bAhya kriyAnI dRSTie ApaNe vikAsa thace che. paraMtu AvI badhI kriyAne anurUpa AcaraNanI bAbatamAM ApaNe pachAta chIe. jinapUjA ane bIjA dharma anuSThAne mANa kare che, temAM teonI daSTi judI judI hoya che. ghaNuM leke A badhI kriyAo temanA vaDIle karatA eTale gatAnugatika mAphaka teo paNa kare che. bIje vaga e Page #60 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 34 ] [ jANyuM ane joyuM T F paNa che ke jemane temanA apakRtyAnA pastAveA thAya che, ane pApanA ejo haLavA thAya e dRSTie teo kriyA kare che. trIje vaga jIvanavyavahAra vyavasthAnI jALavaNI arthe AvI adhI kriyAo kare che, kAraNa ke samAjamAM temane rahevuM che, saMtAneAne varAvavAM-paraNAvavAM che, eTale AvI badhI kriyAo karavAnI temane jarUra lAge che. alakhatta, evA paNa varga che ke je samajaNa ane niSThApUrvaka AvI badhI kriyAo kare che, paNa A vaga nI sa`khyA alpa che. Ama dhArmika kriyAo dhama anuSThAnA jIvanamAM jarUranAM che, ane koI mANasane A badhAMnA pariNAme kAMI phaLa na dekhAtuM heAya te te mATe dhama anuSThAnAmAM doSa jovAne badale pAtAnI jAtamAM doSa jovAnI jarUra che. ApaNI dhArmika kriyAo ane jIvanavyavahAra vacce kAI meLa dekhAtA nathI. dAkhalA tarIke, ahI. ApaNe badhA chIe te paikInA lagabhaga sau dararAja caityavaMdana karatAM jayavIyarAyanuM sUtra bhagavAnanI pAse kheAlIe chIe, ane prArthanAnuM A sUtra khelatI vakhate sauthI prathama bhagavAnanI pAse ApaNe bhava-niv'nI mAMgaNI karIe chIe. bhava nilvenA atha saMsAra pratyenA aNagamA ema thAya che. paraMtu vAstavika jIvanamAM ApaNe tethI taddana UMdhI rIte vatI e chIe. saMsAra pratye aNagamA Ave, tene janma-maraNanI kriyA du:kha ane kaMTALArUpa lAge, ene badale ApaNe vadhu ne vadhu bhavA karavA paDe e rItanuM jIvana jIvIe chIe. Ama ApaNA Adeza ane jIvanavyavahAra vacce keAI meLa khAtA nathI, eTale cAritranI ujajavalatA ke tejasvItA je dekhAvAM joI e te joI zakAtAM nathI. ( eka pravacana AdhArita jaina sevaka 20-8-1964.) < J Page #61 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 9. bhagavAna mahAvIranA eka sAcA upAsaka - jaina saMskRti ane sAhityamAM saMyamadharma tarapha vaLatAM temaja samAjasevAne varelAM evAM manuSyanAM caritranI rUparekhA jALavI rAkhavAnI prathA che. AryasaMskRtinA sAhityamAM paNa upaniSada, mahAbhArata ane purANa graMthamAM karmavega, jJAnayoga temaja bhaktiyegane varelAM evA aneka manuSyanA caritro ApaNe joI zakIe chIe. jenadharmanA mULabhUta sAhityamAMnA sAtamA aMgamAM bhagavAna mahAvIranA daza upAsakonA jIvananI rUparekhA paNa batAvavAmAM AvI che. vikamanI vIsamI sadImAM bhagavAnanA A daza upAsakonI haroLamAM mUkI zakAya evA je ceDA zrAvaka thaI gayA, temAM zrI vIracaMdabhAI rAghavajI gAMdhInuM nAma agrasthAne Ave che. emanI janmazatAbdine utsava tA. 25-8-1964nA divya jJAna saMgha saMcAlita sva. vIracaMdabhAI rAghavajI gAMdhI smAraka samitie muMbaInA koTa jena upAzrayamAM pUjya munirAja zrI citrabhAnunI nizrAmAM bhavya rIte ujavya. sagata vIracaMdabhAI gAMdhIne janma tA. ra5-8-1864 nA divase saurASTramAM mahuvA gAme thaye. mahuvA ati prAcIna ane aitihAsika zahera che, ane mahuvAnI bhUmimAMthI jaina samAjane aneka rane sAMpaDyAM che. zAsanasamrATa, tIrthoddhAraka, tIrtharakSaka sadgata zrI. vijayanemisUrIzvarajI temaja sadgata Page #62 -------------------------------------------------------------------------- ________________ [ jANyuM ane jevuM AcArya vijayadharmasUrIzvarajI jaina samAjane mahuvAnI pavitra bhUmimAMthI sAMpaDyA che. zrI. vIracaMdabhAIe 16 varSanI uMmare meTrikanI parIkSA pAsa karI, ane vIsa varSanI uMmare enarsa sAthe muMbaI yunivarsiTInI bI. e. nI parIkSA pAsa karI. bAlyAvasthAthI ja teo jJAnapipAsu hatA. bI. e. nI parIkSA pAsa karyA bAda muMbaInI jANItI solIsITaranI peDhI mesarsa liTala enDa kaMpanImAM solIsITaranuM kAma zIkhavuM zarU karyuM, ane te mATe abhyAsa paNa cAlu karyo. paraMtu emanuM AyuSya TUMkuM hatuM. tema chatAM kudarate tenI pAse mahAna kAryo karAvavAnuM nirmANa kareluM, eTale vIracaMdabhAI solIsITara na thayA. bI. e. pAsa thayA pachI, khAsa karIne emanI ja mahenata ane prayatnothI muMbaImAM "jaina esesiyezana opha InDiyA" saMsthAnI sthApanA thaI ane tene teo prathama maMtrI nimAyA. A saMsthA Aje paNa cAle che, paraMtu eka rIte te A saMsthA e vIracaMdabhAInI prathama saMtati. temanI jAhera jIvananI kArakirdInI zarUAta A saMsthAthI ja thaI zatruMjaya tIrtha ane sametazikhara tIrtha saMbaMdhamAM pAlItANA darabAra ane pAlagaMjanA rAjA sAthe muzkelIo UbhI thaI, ane zrI. vIracaMdabhAIe A baMne kesomAM bhAre jahemata uThAvI jaina samAjanA lAbhamAM nyAya meLavyuM. sametazikhara tIrthane lagatA tAmrapatra, dastAvejo vi. baMgALI bhASAmAM hatA, eTale A kesanA tamAma kAgaLa ane hakIkata samajavA mATe vIracaMdabhAIe baMgALI bhASAne khAsa abhyAsa Page #63 -------------------------------------------------------------------------- ________________ [ 37 . 9. bhagavAna mahAvIranA eka sAcA upAsaka ] karyo, ane kalakattA hAIkorTamAM jenasamAjanI tarapheNamAM vijaya meLavyuM. baMgALI, aMgrejI ane gujarAtI bhASAo uparAMta bIjI daza bhASAo teo jANatA hatA. prAtaH smaraNIya pUjya AtmArAmajI mahArAjanI preraNA ane deravaNa nIce, I. sa. 1893mAM zikAgomAM vizvadharma pariSadamAM teo jaina dharmanA pratinidhi tarIke gayA. cikAze jatAM pahelAM satata chamAsa sudhI teo AtmArAmajI mahArAjanA sAnnidhyamAM rahyA, ane jaina AgamazAstro temaja tatvajJAnane abhyAsa karyo. vizvadharma pariSadamAM jagatanA judA judA dezamAMthI judA judA dharmonA pratinidhio AvyA hatA, ane A pariSadamAM jaina dharmanA siddhAMte rajU karI jena dharmane DuM ke temaNe vagADyo. vizvanA judA judA dezanA pratinidhio vIracaMdabhAInI vANI ane jJAnathI mugdha thayA. bhAratanI bahAra, yuropa ane amerikA jevA dUra dezomAM bhagavAna mahAvIre upadezelA dharmane saphaLatA ane samajaNapUrvaka sauthI prathama pracAra karavAnA kAryane yaza sagata vIracaMda gAMdhInA phALe jAya che, ane tethI ja temane ApaNe bhagavAna mahAvIranA eka sAcA upAsaka tarIke bhagavAna mahAvIranA daza upAsakonI haroLamAM mUkIe to temAM kazuM atizayokti jevuM nathI. vizvadharma pariSada te sattara divasa ja cAlI, paNa zrI vIracaMdabhAInI pratibhA ane prabhAva e pariSadanA sabhyo para evA jambara pramANamAM paDyA ke pariSada pUrNa thayA pachI amerikA tathA iMglenDamAM temanAM saMkhyAbaMdha pravacane thayAM. ane yurepa temaja amerikAnA lokone jaina tatvajJAna samaja Page #64 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 38 ] [ jANyuM ane joyuM - ' vAnA A sauthI prathama avasara maLyA. amerikAmAM emaNe dhI skUla opha eriyenTala phileAseAphI ane dhI gAMdhI phileAseAphikala sAsAiTI ' saMsthAnI sthApanA karI, ane te dvArA jaina dharmamAM yAganuM svarUpa', 'jainadharmImAM dhyAnanu svarUpa ', 'jaina dharmoMmAM kanu svarUpa' temaja avadhijJAna, svarAya, vi. gahana viSayAnu jJAna tyAMnA leAkAne ApyuM. muMbaImAM paNa temaNe hemacaMdrAcAya satra' sthApI te dvArA zramaNa saMskRtinuM pracAra kArya karyu hatuM. ( zrI vIracaMdabhAI mAtra sAMpradAyika mAnavI na hatA, temanA dezaprema ane vidhavidha dharmo pratyenA saddabhAva adbhuta hatA. temaNe kahyuM che keH kAI paNa dharmanI niMdA karavI e kaMI e dharmInuM virodhI pramANa banI jatu nathI; eja rIte peAtAnA dharmAMnI prazaMsA karavI e ApaNA dharmanI satyatAnuM pramANa anatuM nathI. AvA mAnavIe upara mane teA DhayA upaje che.' jainadhamAM rahelI vyApakatA ane vizALatAne khyAla zrI vIracaMdrabhAInA A kathanamAMthI maLI rahe che. S ' zrI vIracaMdabhAI ne dareka dharmo pratye saddabhAva ane samabhAva hatA, te hakIkata vizvadhama pariSadamAM laMDananA pratinidhi revaranDa penTakesTe bhAratanA dakSiNa vibhAganA keTalAMka hindu madirAmAM te vakhate cAlatI devadAsInI prathA para karelA prahAra sAme vIracaMdghabhAI e karelA bacAva parathI samajI zakAya che. zrI vIracaMdabhAI janme jaina hatA ane jainadharmanA pratinidhi tarIke gayA hatA, tema chatAM teo prathama bhAratIya che e vastu temanA dhyAna bahAra na hatI. revaranDa penTakAsTe Page #65 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 9. bhagavAna mahAvIranA eka sAcA upAsaka ] [ 3e karelA AkSepathI temanu leAhI UkaLI AvyuM ane tene saNusatA javAkha ApI tenI bInajavAbadArI bharI TIkAne nirarthaka banAvI hatI. I. sa. 1896mAM yAre teo amerikAmAM hatA tyAre bhAratamAM duSkALa paDyAnI khabara paDatAM temaNe bhAratIya leAkeAnA hitArthe tyAM dukALa rAhata samitinI sthApanA karI, ane te dvArA amerikAnI prajA pAsethI rU. 40,000 rokaDA temaja anAjanuM eka vANa meAkalAvyAM hatAM. zrI vIracaMdabhAInuM A kAya rASTra pratyenI temanI bhaktinu nirdezana karAve che. i. sa. 1901mAM jyAre tee iMglenDamAM hatA, tyAre temanI tabiyata lathaDI, ane bhAratamAM AvyA bAda mAtra 37 varSanI nAnI uMmare temane dehAMta thayeA. aMgrejImAM eka kahevata che ke jenI ApaNe ahIM bahu jarUra che, tenI svaleAkamAM paNa jarUra paDe che, ane tethI ja buddhizALI ane zaktizALI vyaktionAM AyuSya alpa hoya che.. A kahevata sadgata vIracaMdabhAInI khAkhatamAM yathArtha puravAra thaI, ane seA varSoMmAM paNa je kArya na thaI zake, e kArya alpavayamAM patAvI yazasvI jIvana jIvI pAte peAtAnA mArge cAlI gayA. yuropa ane amerikAmAM badhA maLIne temaNe pAMcasA uparAMta vyAkhyAno ApyAM hatAM. jaina samAjanuM dhruva che ke A vyAkhyAnAnA sagraha rAkhI zakAyA nathI. svAmI vivekAna ane sadgata vIracaMdya gAMdhI baMne samakAlIna hatA, ane aMnenuM AyuSya ane kArya kSetra lagabhaga samAna hatAM. Ama chatAM svAmI vivekAna'danAM vyAkhyAneA jaLavAI rahyAM che, ane tenuM Page #66 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 40 ]. [ jANyuM ane joyuM vipula sAhitya Aje jovAmAM Ave che. sadUgata vIracaMda gAMdhInAM vyAkhyAne e rIte jaLavAI rahyA hatA te mAtra bhAratanI prajA mATe nahi, paNa jagatanI tamAma prajA mATe bhAre upayogI thaI paData. puSpa khIle che, te kaI suvAsa le te hetuthI ja nahi, paraMtu khIlavuM e enI prakRti che ane suvAsa phelAvavI e ene svabhAva che. vIracaMdabhAI emanuM AyuSya alpa hovA chatAM bhAre suvAsa phelAvI gayA. jenasamAja e suvAsane lAbha na laI zakyo e jaina samAjanI kamanasIbI che. je jamAnAmAM zrI vIracaMdabhAI paradeza gayA te jamAnAmAM dariyApAranA dezamAM javuM ane anArya ke sAthe rahevuM e pApanuM kArya lekhAtuM hatuM. AjathI 2500 varasa pahelAM bhagavAna mahAvIra vihAra karI anArya pradezamAM gayA hatA, e hakIkata Aje ApaNe sau jANIe chIe. Aje te paradezamAM janArAo mAna sanmAnane lAyaka gaNAya che, ane bhAratanI pragati paNa paradezanAM nANuM ane madadathI ja thaI rahI che, e hakIkata sau jANe che. paraMtu te vakhate paristhiti judI hatI. bhagavAna mahAvIranA dharmopadezanA pracAra mATe, bhagavAna mahAvIranA zAsananA dharmopadezaka-eka mahAna zramaNanI AjJA ane doravaNI nIce zrI. vIracaMdabhAI paradeza gayA hatA, tema chatAM, bhAratamAM pAchA pharyA bAda rUDhicusta lekenuM temanI sAthenuM vartana ane vartAva jaina samAjanA mATe bhAre kalaMkarUpa hatAM. Page #67 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 9. bhagavAna mahAvIranA eka sAcA upAsaka ] [ 41 emanI janmazatAbdinA A bhavya prasaMge jaina samAje bhagavAna mahAvIranA e bhavya upAsakanuM tene chAje e rItanuM bhavya smAraka racI, bhUtakALanA e kalaMkane bhUsI nAkhavuM joI e. emanI janmazatAbdine zubha avasara bhUtakALanI ApaNI bhUlanuM prAyazcita karavAnI uttamottama taka che, ema mAnI zramaNa saMgha temaja bhAratanA judA judA prAMtanA jaina saMghAe emanA smArakanA kAryamAM sAtha ane sahakAra Apa joIe, ane Ama thAya te emanA bhavya smArakanuM kArya jarA paNa muzkela nathI. (AtmAnaMda prakAza kaTobara, 1964) Page #68 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 10. dhArmika utsavo pU. kasturabAnA svargavAsa pachI tenA smAraka mATe AkhA dezanA gAmaDAomAM vasatI strI jAtinA lAbhArthe rU. 75 lAkha bhegA karavAnuM nakkI karavAmAM AvyuM, ane te phALe tenuM lakSyabiMdu vaTAvI eka karoDa vIsa lAkhanI AsapAsa pahoMce. A phALAnI rakama tA. 2 jI okaTobara 1944 ne divase zrI. sarojinIdevIne hAthe gAMdhIjIne arpaNa karavAmAM AvI hatI. : - sevAgrAmamAM A bhavya meLAvaDAnA avasare pU. vinobAjI heThaLa keLavaNI pAmelA zrI. jamanAlAlajInA utsAhI putrI madAlasAe thelI samarpaNanI sAMje maMDapamAM suMdara raMgoLIo derI, kasturabAne moTe pheTa vacce mukAvIne ane agarabattIenA maghamaghATa vacce dIpamALAo pUrIne maMDapane jhaLAMjhaLAM karI mUkavAnuM goThaveluM. pU. gAMdhIjIe AvI badhI taiyArIo je kahyuM: "gAmaDAmAM hajAro lAkhe lekone tela khAvAya nathI maLatuM, ne tame ahIM zabhA zaNagAra karavA pAchaLa ATalAM tela bALa e zuM kahevAya?" ane koDiyAM ne dIpamALo tyAM na ja pragaTI. - jainasamAja dhArmika anuSThAne vadhu ane vadhu pramANamAM ujave, e te AnaMdanI vAta che. e bhale game te sthaLe ujavAya, paNa e sAdI ane gauravabharI rIte dezanI paristhitine khyAla rAkhI ujavAya e jarUranuM che. bahAranA bhapakA ane Page #69 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 10. dhArmika utsavA ] [ 43 ADaMbaro ghaNI vakhata aMdaranI bhaktinI nyUnatAnA pratIka rUpe hAya che. eTale AvA badhA utsavA ane samAra'bhAmAM jeTalI vadhu sAdAI ane echI TApaTIpa haze eTalA pramANamAM te vadhu dIpI nIkaLaze. dezakALa ane anya bahAnA nIce AvA dhArmika samAraze.. ane anuSThAneAnI avahelanA ane TIkA karavI, temaja gIca bhASAmAM patrikAe bahAra pADavI, e Aje ApaNA samAjamAM eka prakAranI phezana thaI paDI che. parantu AvI paddhati racanAtmaka nathI ane tethI anumeAdanane pAtra nathI. niMdA ane mAtra TIkAe karavAthI leAkasamAja sudharI zakate nathI, paNa AvA utsavA aMge dezakALane anusarI jarUrI pheraphAro karavAnI AvazyakatA sa`khaMdhamAM zAMtipUrvaka laikamata keLavavA joI e.. sattAnA baLathI agara nidAnA prahArathI A kArya siddha na thaI zake, paNa mAtra prema ane vinamratAnA mArge ja A kAra saraLa ane zakaya ane. ('jaina ' '23-1-65. ) Page #70 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 11. svadharme nidhanaM zreyaH bhagavadgItAnA trIjA adhyAya para svAmI zrI cinmayAnaMdajI vivecana karI rahyA hatA. mahAbhAratanA yuddha vakhate arjunane pitAnA ja saMbaMdhIo, snehIo ane kuTuMbIjane sAme yuddha karavAmAM kSobha thatuM hatuM, tyAre zrIkRSNa tene upadeza ApatAM kahyuM: "AcaravAmAM kaThaNa chatAM paNa svadharma, AcaravAmAM sahelA paradharmathI vadhAre vakhANavA lAyaka che. svadharmamAM maraNa zreSTha che, paNa paradharma bhayajanaka che. paradharma-pArakAnuM karma zarUAtamAM te saheluM lAgI mANasane bharamAvI mUke paNa chevaTe tene parAjaya thAya che. prANI mAtra rAga-dveSa sivAya pravartavAnuM che, ane jyAM rAga dveSanI zUnyatA hoya tyAM paradharma mATe durAgraha na hoI zake. svAmIjIe A saMbaMdhamAM eka daSTAMta ApatAM kahyuM? "haradvAramAM eka vayevRddha saMnyAsI hatA, ane tenI uMmara paNa 80 varSanI AsapAsa haze. huM padayAtrA dvArA kerALA pradeza tarapha javAne hato, eTale temaNe mane bolAvI kahyuM ke: amuka gAmamAM amuka sthaLe mAre putra ane patnI rahe che. pacAsa varSo pahelAM putrane cha mAsane mUkI tenI mAtAne retI kakaLatI mUkI meM saMnyAsa te lIdhe, paNa mane zAMti prApta na thaI. jIvananA kAThe AvyuM eTale manamAM thAya che ke Page #71 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 22. svayama niSanuM zreya: ] [ 45 teonu zuM thayuM te te jANI lauM.' pacAsa pacAsa varSoMnA sanyasta pachI paNa bhUtakALamAM sanyAsIe karelI bhUla tenA aMtarAtmAne Da*khI rahI hatI. tapa, tyAga ane sayamanA AcaraNathI sanyAsIne apUrva zAMti ane Atmadana thavAne badale tenA putra ane patnInI phIkara thatI hatI. kahevAnuM tAtpa e che ke manuSya mAtra pAte jene lAyaka che, temaja peAtAne bhAge AvelAM katavya ka`mAM rAta divasa maDyA rahevuM joI e. peAtAnA katavyamAM AcaraNanI dRSTie kaThinatA hAya te paNa tenA sAmanA karI jhajhumavuM joI e. chevaTe te svabhAva prakRti ja jIte che, kAraNa ke aMtamAM jenA je svabhAva nathI tene te vaphAdAra rahI zakatA nathI. tethI kahevAya che ke AcarelA paradhama karatAM te kaThinatAthI AcarAtA svadhama vadhAre prazasta che. kAgaDA huMsanI cAla cAlI zakatA nathI, ane tema chatAM cAlavA jAya te pariNAme te peAtAnI cAla paNa bhUlI jAya che. uttarAdhyayana sUtramAM paNa AvA ja prakAranI vAta karatAM kahevAmAM AvyuM che ke keAI mANasa mAtra peAtAnuM mastaka muDAvI le, tethI kAMI sAdhu khanI zakatA nathI, paNa sAdhu thavA mATe te tenAmAM samatA-samabhAvanA guNA heAvA joI e. mAtra OMkAranA jApa japavAthI keAI brAhmaNa banI zakatA nathI paNa brAhmaNa banavA mATe te zuddha brahmacaryanuM pAlana karavuM joIe. nirjana vanamAM ekAnta sthaLe rahevA mAtrathI kAMI muni thaI zakAtuM nathI, paNa muni thavA mATe te| jJAna prApta karavuM jarUratuM che. valkalanAM kapaDAM zarIra para dhAraNa Page #72 -------------------------------------------------------------------------- ________________ | | jANuM ane joyuM karavAthI keI tapasvI banI jato nathI, paNa te mATe te tapazcaryA karavI jarUrI che. " mANasa pite pitAnA svabhAva-prakRtine bArIkAIthI abhyAsa kare, vaijJAnika paddhati mujaba saMzodhana kare ane pachI ja pitAne jIvanamArga nakkI kare. mANasa pitAnuM sAcuM mUlyAMkana samajI zake to te ja tenA jIvananI eka moTAmAM moTI saphaLatA che. " (jaina sevaka, Disembara, 1965.) Page #73 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 12. upadeza ane AcaraNa (kahevA ane karavAmAM pharaka rahe, vANI ane vanamAM bheda hAya, upadeza ane AcaraNamAM phera hoya te kathananu kAMi mUlya nathI. vAtAnI kAI kiMmata nathI. upadezanI kAI mahettA nathI. upadezamAM jaina samAja nAnA hovA chatAM sahuthI meAkhare che, paratu AcaraNamAM ApaNe pAchaLa rahelA chIe te hakIkata che. jaina dharmanA siddhAMteAne jIvanamAM utAranAra ane prakhara anubhavI vidvadva zrI manasukhalAla tArAcaMda mahetA eka nAnIzI anubhava kahAnI dvArA upadeza ane AcaraNanI jainasamAje apanAvavA jevI mahattvanI vAta kahI jAya che. jaina dhamanI jyeAtine vadhu javalaMta banAvavI heAya ane enA dhvajane vizeSa unnata rIte laherAvavA hAya to upadeza ane AcaraNanI samatulA jALavavI paDaze...........zrI.) giranArajI te| huM ghaNI vakhata gayA chuM, paNa 1950 nA me-jUnamAM lagabhaga ekAda mAsa sudhI kuTumba sAthe giranArajI para rahevAnuM sadbhAgya mane prApta thayuM hatuM. aMbAjInI jagyA pAse AvelI zeTha nAnajI kAlidAsanI jagyAmAM ame rahyA hatA. giranAranI bhavyatAnA sAcA khyAla te cAMdanI rAte ja AvI zake che. devaleAkanAM varNana ApaNe dhamazAomAM vAMcIe chIe, paNa tema chatAM cAMdanInI rAte giranArajI' para Page #74 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 48 ]. [ jANyuM ane joyuM devalokanI jhAMkhI ApaNane thaI zake che. devalokane pRthvI para sAkAra rUpamAM jevuM hoya teNe giranArajI para rahevuM joIe. uparakeTanA jena maMdira, zeSAvana, bharatavana, hanumAnadhArA, gaumukhI gaMgA, aMbAjI, gorakha TUMka, dattAtrayanI TUMka, sAta paDA, rAjula guphA, hAthI pagalA, paththaraceTI, sevAdAsanI jagyA ane tenI guphAo, kamaMDaLa kuMDa ane pAMDava guphA-A badhAM pavitra ane manohara sthAne judA judA prakAranAM devavimAna jevAM lAge che. giranArajI eTale pRthvI paranuM jIvaMta-jAgrata devaloka bhAvi covIzInA badhA tIrthakaronI nirvANabhUmi giranAra che, tethI eka rIte te devakanA de mATe paNa giranAra e tIrthabhUmi che. je jagyAmAM ame rahetA hatA tenI tamAma vyavasthA tyAM rahetA sAdhu vazarAmagirijI (have to teo kALadharma pAmyA che.) karatA hatA. teo vRddha, AnaMdI ane milanasAra prakRtinA hatA. mAre meTA bhAgane vakhata huM temanI sAthe dharmacarcAmAM pasAra karato. jaina dharmanI vizALatA, tAttvikatA ane gahanatAnI moTI moTI vAta huM temanI pAse karate. jaina dharma eTale tyAga-tapa-saMyamane dharma ema kahI huM jaina dharmanA siddhAMta temane samajAvate. ahiMsA-satyaasteya-brahmacarya ane aparigraha viSe jeTalI jhINavaTa ane UMDANathI jaina dharmazAstromAM chaNAvaTa karavAmAM AvI che, teTalI jhINavaTa ane UMDAI anya dharmazAstromAM jaNAtI nathI, evI mArI dalIla sAme teo mAtra smita karatA, paNa carcAmAM utaratA nahi. teo AvI carcA vakhate cUpa rahetA tethI mane Azcarya Page #75 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 12. upadeza ane AcaraNa ] [ 49 thatuM. khaMDana ke maMDana kare te te carcAmAM AnaMda Ave, paNa teo to mauna ja sevatA. giranArajI para jUna mAsathI ja varSAdanAM jhApaTAM paDavAM zarU thAya che. je jagyAmAM huM rahete hato te jagyAnA be sAdhuo eka divase jUnAgaDha kaI vastuo kharIdavA gayA hatA ane pAchA pharatAM rAta paDI gaI. uparakeTa ApaNAM jaina maMdira najIka pahoMcatAM varasAda tUTI paDyo ane melaDI rAte palaLatA teo AvyA. bIje divase ame sau nIce UtaravAnA hatA. meM palaLI gayelA sAdhuone kahyuM : "Ama bhIMjAtA bhIMjAtA AvavAne badale tamAre rAta amArI (jenI) dharmazALAmAM ja rahI javuM hatuM ne!" baMne sAdhuonI pAse ja vazarAmagirijI UbhA hatA ane mArI vAta sAMbhaLI manamAM ja hasatA hoya evuM mane lAgyuM. pachI mArI tarapha joIne belyA: "manasukhabhAI ! amArI dharmazALAomAM koI paNa jJAti ke koI paNa dharmanA loko AvIne rahI zake che. paththaraceTInI jagyAmAM juone tamArA paramAnaMdadAsabhAI (prabudhdha jIvananA taMtrI zrI paramAnaMdadAsa kApaDiyA paNa temanA kuTuMba sAthe e vakhate thoDA divasa mATe giranArajI rahevA AvyA hatA) paNa rahI gayA. paNa jaina dharma te badhA dharmo karatAM meTe eTale tamArI (jaina) dharmazALAomAM te amArA jevA anya dhamIne kyAMthI Azaro maLI zake? tame te jainadhamI ane ame te anya dhama?" vazarAmagirInI vAta sAMbhaLI huM zaramAIne nIcuM joI gaye, eTale janadharma viSe tenI sAthe karelI moTI moTI Page #76 -------------------------------------------------------------------------- ________________ | [ jANyuM ane joyuM vAtono e kema jANe pratyuttara ApI rahyA hoya tema lyAH "jainadharma mahAna dharma che evA tamArA kathanamAM mane jaza paNa zaMkA nathI, paraMtu kathananI pAchaLa tene anurUpa AcaraNa na hoya to evA kathana eka prakAranA pAkhaMDarUpa banI jAya che. dhamane upadeza Apa e eka vastu che ane dharmanuM AcaraNa karavuM te judI vastu che jena dharma vizvadharma thavAne yogya che te sAcuM paNa e vizvadharma thAya te pahelAM tamArA judA judA vADAdigambara, vetAmbara, sthAnakavAsI, terApaMthI, lekAgaccha, tapAgaccha, aMcaLagaccha, khaDatalagaccha, A badhAne te eka karo. jagatane sudhAravA nIkaLyA hovAno dAvo karanArAo sauthI prathama tamAruM ghara te tapAsa! tame sau bhagavAna mahAvIranA anuyAyIo havAne dAvo kare che, paNa mahAvIranA anuyAyI kahevarAvavA mATenI tamArI lAyakAta zI che tene to jarA vicAra kare !" vazarAmagirIjInI vAta sAMbhaLI huM stabdha thaI gayo. jainadharma ane jaina samAjamAM parivartI rahelI paristhiti viSenA tenA jJAnathI huM DaghAI gayo ane mane kApo to lohI na nIkaLe evI mArI sthiti thaI. bIje divase to rajA laI ame sau giranArajI parathI nIce utarI gayA.' ke ApaNe e bhUlI jaIe chIe ke dharmanuM bIja, dharma zAstromAM nahi paNa mAnavahRdayamAM che. je e bIja mAnavahadayamAM na hoya te dharmazA ane dharmagraMthone evA mANasa mATe kaze upayoga nathI rahetuM. (jaina sevaka tA. 20-3-66) Page #77 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 13. paraM vA parasaMgaM vA dhamma mannai jo jaDo thoDAM varaso pahelAMnI vAta che. vidyArthIone sahAya ApavA mATe eka TrasTa taraphathI arajIo mAMgavAmAM AvI hatI. te arajIomAM mArA eka nikaTanA saMbaMdhI temaja dareka rIte sAdhana saMpanna evA eka vaDIla ane snehIjananA pautranI arajI joI Azcarya ane AghAta thayAM. arajadAra vidyArthInA pitA eTale pilA vaDIla ane snehIjananA putrane bolAvI arajI karavAnuM kAraNa pUchatAM teNe jaNAvyuM ke tenA pitAthI chUTA thaIne te muMbaImAM sthAyI thayA che, ane tenI kaphoDI Arthika paristhitinA kAraNe arajI karavI paDI che. pitAne pitAthI phArega thavuM paDayuM ane pitAnI saMpatti para have tene koI hakaka rahyo nathI e badhI vAta jANatAM dilane sakhata AMcako lAgyA. pilA saMbaMdhI ane snehI bAravratadhArI zrAvaka che ane tenA gAmamAM mukhya zeTha tarIkenI sArI pratiSThA dharAve che. gAmanA temaja jJAtinA phaMDaphALAmAM tenuM nAma mokhare hoya che. jinamArganI ArAdhanA pratye apUrva prema ane cAritra paNa uttamajJAna ane kiyA baMnene enA jIvanamAM sumeLa, eTale mane vicAra Avyo ke A mANasa eka pitA tarIke pitAnA ja putra ane pautro sAthe A behade - vartAva kema rAkhatuM haze? Page #78 -------------------------------------------------------------------------- ________________ para ] [ jANyuM ane joyu dezamAM javAnuM thayuM tyAre pelA vaDIla snehIjananA gAme gayA ane tene mahemAna banyA. rAte ame eka ja rUmamAM sUtA hatA eTale meM muMbaImAM tenA putranI kaDha'gI Arthika paristhiti aMge carcA karI tethI temaNe kahyuM : mArA dvitIya lagna pachI traNeka varase mArA putranA lagna karyAM. mArI mRta patnInAM smaraNu rUpe te eka ja putra hatA eTale tenA pratye mane ghaNA prema hatA. paNa sunaMdA (temanI putravadhU ) ne tenI sAsu sAthe na banyu. dararAja jhaghaDA thavA lAgyA ane pariNAme amArA-pitAputranAM mana paNa UMcAM rahevA lAgyAM. sunaMdA tenI sAsunI spardhA karatI ane je vastu tenI pAse hAya te vastu tenI pAse paNa hAvI ja joie evA Agraha dharAvatI. tenI AvI vartaNUkathI gharanI zAMti lupta thaI ane putrane mArI milakatanA amuka hissA ApI phAragatI lakhAthI chUTA karyAM. tyAM dhadhAmAM mArI ApelI saghaLI rakama teNe gumAvI ane bhIkha mAgatA thayA temAM mArA ze| dveSa ? putra pratyenA dharmanI mAphaka patnI pratyenA paNa dha hovA joie. mArA dhana milakata para have tene kaze| kAyadesara hu rahetA nathI. putravadhUnA doSane AgaLa karatA ane patnInA pakSa khecatA mANasa pratye mane napharata thaI, ane tenI badhI vAte sAMbhaLI huM manamAM samasamI rahyo. vahelI savAramAM zeTha UThIne prAthanA karatA melI rahyA hatAH huM paramAtmA ! tamArAM kahelAM tattva vinA mArA mekSa nathI. huM niraMtara prapaMcamAM paDyo chuM. mArAmAM viveka zakti nathI, huM mUDha chuM, nirAzrita chuM, anAtha chuM. nirAgI paramAtmA ! have huM tamArU, tamArA Page #79 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 13. paraM vA parasaMgaM vA dhammaM mantrai jo jo ] [ 13 muninuM zaraNu huM chuM. mArA aparAdha kSaya thaI huM te sa pApathI mukta thAu' e mArI abhilASA che. AgaLa karelAM pApAnA huM have pazcAttApa karU chuM.' koIpaNa satya vAta huMmezAM madhura bhASAmAM ja kahevI joie, tema chatAM keTalAMka satya evAM hAya che ke je kahetAM svAbhAvika rIte ja temAM kaTUtA-kaDavAza AvI jAya che. zeTha varaseAthI niyamita savAranA tenI prAthanA eAlatA enI mane jANu hatI. eTale pathArImAMthI beThA thaine tenI prAthanAne AgaLa jatI aTakAvatAM me temane kahyuM : 'bhUtakALanAM pApAnA pazcAttApa prAthanA dvArA tA dararAja karI che, paNa ene anurUpa AcaraNa karyA sivAya pApAnA nAza thaI zakatA nathI. vANI ane vatana vacce sumeLa na heAya te tenA mATe medhAyika prAnA khelavI e paNa eka prakAranA bharUpa banI jAya che. tamArA putra tenAM karelAM karyAM bhAgave che e tAttvika dRSTie sAcuM hoya tApaNuM nyAya dRSTie te te tamArAM karelAM karmonu phaLa bhogave che. mRta patnInA smaraNa rUpenA ekanA eka putrane tame rastAnA rakhaDatA bhikhArI banAvyo che. tamane teA mRta patnIne badale jIvanta patnI maLI gaI, paNa putranI sAcI mAtA gaI e kAMi tene pharI AchI maLavAnI che? mRta patnInuM smaraNa navI patnI lAvIne nathI jALavI zakAtuM, enuM smaraNa teA enA putranI mAtA thaine ja tame jALavI zakayA hota ! ' mArI dalIlanI kazI asara vratadhArI zeTha sAheba para na thaI. je mANasa peAte ezaArAma ane sukha Page #80 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 5 ] [ jANyu ane joyu vaibhavamAM Ana'dapUrvaka rahetA haiAvA chatAM peAtAnI majA ane kuTubIjanAnI sArasaMbhALa na rAkhe, ane uparathI vaLI teo temanAM kanu phaLa bhogave che evI dalIla kare te behUdu che. AveA mAnavI Izvarabhakta hAya tAye zu? dharma anuSThAnA karatA hAya tAye zuM? khAra ke khAraseA vratadhArI hAya teAye zuM? dAnavIra ke mahAjJAnI gaNAtA hAya teAye zuM? mANasamAM game tevA sA hAvA chatAM jo tenAmAM viveka-vinayanI UNapa hAya teA vidvAna pAMDitya jaDa bane che, tattvajJAnI vAMkadekhA ane che, sainika hevAna nIvaDe che ane game te mANasa akArA banI jAya che. AvA avivekI ane jaDa mANasA viSe maharSiM haribhadrasUrijIe kahyuM che ke :~ suavaM sIlavaM cAi jiNamaggAyaraNAraI / paraM vA parasaMga vA ghammaM mannai jo jaDo // arthAta zrutajJAnI, zIlavata, tyAgI ane jinamArgInI AcaraNAmAM prItivALA je paravastune ke paravastunA saMgane dhama mAnatA hoya te tene jaDa-avivekI samajavA. (jaina sevaka 12-9-66 ) Page #81 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 14. kSamApanA maMtramAM navakAra maMtra, tIrthadhAmamAM zrI zatruMjaya, dAnamAM abhayadAna, guNemAM vinaya guNa, vratamAM brahmacarya vata ane sarva parvomAM zrI paryuSaNa parva jema zreSTha che, tema zAstrakAree tapamAM kSamAne zreSTha kahela che. kSamAne artha sahana karavuM evo thAya che. ApaNA sAdhu-munirAje temaja bauddha dharmanA bhikSuone "kSamaNuka" paNa Aja arthamAM kahevAmAM Ave che. zAstrakAroe paryuSaNa parvanI ArAdhanA arthe mukhya pAMca kartavya batAvyAM che, te A pramANe che - (1) amArI pravartana (2) sAdharmika vAtsalya (3) paraspara kSamApanA (4) aThThama tapa (5) citya paripATI. - kSamAne artha daragujara karavuM arthAta mAphI evo thAya che. paryuSaNa parva paNa eka rIte kSamAnI Apa-le mATenuM parva che. AkhA varasa daramyAna jenI jenI sAthe manaduHkha, gharSaNa ke kaleza kaMkAsa thayA hoya, dveSabhAvanA jAgI hoya agara manamAM anyanA ApaNuM sAthenA vartAva bAbatamAM kaTutA utpanna thaI hoya te, teo sau sAthe paryuSaNa parvamAM kSamApanA karavI joIe arthAta arasaparasa mAphI mAgIne manamAMthI e zalyane dUra karavuM joIe. , bAhya vastuo malina thaI gaI hoya to tene svaccha karavA ApaNe puratuM lakSa ApIe chIe. kapaDAM melAM thaI Page #82 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 56 ] [ jANyuM ane joyuM jAya ke tarata ja dhovA mATe ApaNe zIMga kaMpanImAM mokalI ApIe chIe. eka divasa paNa nahAvAnuM na bane te ApaNane zarIra gaMdu gaMdu lAge che ane snAna karyA pachI ja ApaNe skRti anubhavIe chIe. piTamAM kacaro jAmatAM ApaNane becenI thAya che. eka ja divasa mATe paNa ApaNane dasta sApha nathI Avato te akaLAmaNa thAya che ane jaladIthI DokaTara pAse doDI jaIe chIe. kabajiyAta thAya tyAre bhUkha marI jAya che, kAraNa ke peTamAM kacaro jAmI gayela hoya che ane tene dUra karyA vinA khAvAnuM mana nathI thatuM. nitya jIvanamAM ApaNe A badhI vastuo sArI rIte samajIe chIe. tananA rogonI bAbatamAM badhuM samajavA chatAM mananA rogonI bAbatamAM ApaNane bhAgyeja vicAra Ave che. krodha, kAma, IrSyA, ahaMkAra, kapaTavRtti, anya pratye dhikakAra, napharata, tiraskAra, virabhAva, zreSavRtti A badhAM ja mananA roga che. A roganA jaMtuo jyAM sudhI A badhA za dUra nathI karavAmAM AvatAM tyAM sudhI ApaNane coMTI ja rahe che. dehanA rogo karatAM paNa mananA rogo bhAre khataranAka hoya che, eTaluM ja nahi, paNa vijJAne have pUravAra karyuM che ke mANasa mAtrane je zArIrika roga thAya che tenA mATe mananI asvasthatA, kaluSitatA ane avyavasthA ja moTA bhAge javAbadAra hoya che. paryuSaNa parva mahAparva gaNAya che tenuM kAraNa e che ke A parvamAM upavAsa dvArA dehanI zuddhi thAya che, kSamApanA dvArA mananI zuddhi thAya che ane jeTalA pramANamAM deha ane mana vizuddha bane che teTalA pramANamAM AtmA paNa nirmaLa bane che. te Page #83 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 14. kSamApanA ] [ 57 " je yugamAM ApaNuM bhAge jIvana jIvavAnuM AvyuM che te saMgharSane yuga che. Aje eka bIjA vacce saMgharSa ane kalezanuM cakra cAlI rahyuM che. vepArIo grAhakone ane grAhake vepArIene, munima zeThane ane zeTha munimane, zikSake vidyArthIone ane vidyAthIo zikSakone, patnI pitAnA patine ane pati patnIne, sAsuo putravadhUone ane putravadhUe sAsuone, putre pitAne ane pitA putrone, bhAbhIo naNaMdene ane naNaMde bhAbhIone arasaparasa herAna kare che. Ama AkhA samAjamAM paraspara eka bIjAnuM eka bIjA vacce herAnagatinuM viSacakra cAlI raheluM jovAmAM Ave che. dareka vyaktine anya vyaktinI bAbatamAM koI ne koI phariyAda karavAnI hoya che. dharmasUtra belatI vakhate "zrI brahma lekasya zAMtirbhavatu" ema belIe chIe kharAM, paNa pratyakSa rIte te samasta jIvaleka azAMtithI ja pIDAI rahele jovAmAM Ave che. A paristhitinA ukela mATe sAco mArga e che ke pratyeka mANase pitAnI khalanAo, do ane bhU pratye satata daSTi rAkhavI-sajAga rahevuM ane paricayamAM AvatI tamAme tamAma vyaktionA deza-aparAdha pratye meTuM mana rAkhI kSamA ane kSamApanA mAge, cakalAe jema ApaNA mAthethI UDI cAlI jAya che, paNa tene ApaNuM mAthA upara mALo bAMdhavA nathI detA tema, teonA dene ApaNA manamAM ghara karavA na devuM. je A rIte nahi vartazuM te ApaNuM mananA kacarAmAM dinapratidina vadhAre thate jaze ane pariNAme mana ane tananA gemAM vadhAro thaze. tethI ja jIvananA kartavya upara lakhatAM ApaNAM eka vidvAna kavirAje Page #84 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 58 ] [ jANyu ane joyu " kahyu 'huM che keH sarva anyAya ne julama sahevA jaMge, sa aparAdhane doSa kSamavA.' paryuSaNa parvanA aMte sagA saMbadhIo, mitro ane snehIjanA pAse ApaNe 'micchAmi dukkaDa'' mAgIe chIe ane kSamApanA mATe patro paNa lakhIe chIe. vyavahArathI leAkeA khame ane khamAve che, paNa A ma mAtra aupacArika bAhya dekhAva pUratuM ja che. kSamA ane kSamApanAnA hetu mAtra vyavahAra nathI, A kriyA te AMtarika zuddhi arthe karavAnI che. kSamApanAnA sAcA uddeza jIvana sudhAraNA-jIvanazuddhi karavAnA che, manane zalya rahita banAvavAnA che. pagamAM eka nAnakaDA kAMTA lAgyA hAya te vakhate paNa ApaNane cAlavAmAM muzkelI thAya che ane ApaNuM mana kAMTAmAM ja vaLagI rahe che. je nAnakaDA kAMTo ApaNane AvI harakata karI zake teA anya vyakti pratyenA tiraskAra, dhikkAra, ghaNA ApaNI jAtane keTaluM nukasAna karI zake tenA ApaNe viveka dRSTie vicAra karavA joI e. kSamAnI vyAkhyA ApatAM ApaNA eka vidvAna AcAya mahArAjazrIe kahyuM che ke jo keAI kreAdhAvezamAM AvI jaI zatrunI mAphaka vicitra virUpa ceSTA kare ane nahi sAMbhaLI zakAya tevAM kaza vacanA mele; gAlIpradAna kare, tyAre paNa tenA prati kApeAtpAdaka kAraNa chatAM mananAM pariNAmeAne kaluSita na thavA de, tene ja kSamA kahevAmAM Ave che.' mahiSa pata jalIe paNa AvI AdhyAtmika zAMti dvArA je jJAna prApta thAya che, tene RtabharA prajJAt' arthAt satyathI bharapUra jJAna' ema : * ghu che. Page #85 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 14. kSamApanA ) ; [ 59. A saMsAra ane jIvana viSe jeo ochAmAM ochuM jANe che teo ja anya vyaktio ane saMbaMdhIonI moTAmAM moTI phariyAda karatA jovAmAM Ave che. saMsAra ane jIvana viSe jeo vadhumAM vadhu samajatA hoya che, teone koInI virUddhamAM bhAgye ja phaciAda karavAnI hoya che, kAraNa ke teo jANatA hoya che ke vyakti mAtra tenI prakRti anusAra ja vartatI hoya che ane prakRti karmAnusAra prApta thayelI hoya che, pachI e bAbatanI phariyAda-gusso-krodha karavAno artha zuM che?" upakArI, apakArI, vipAka, AjJA ane dharmottara evA pAMca kSamAnA prakAro che. "A mAre upakArI che, te tenA durvacanAdi sahana karavA gya che." ema samajI upakArIne vize kSamA rAkhavI te upakArI kSamA. "huM tenA durvacanAdi nahi sahana karUM to te mAre apakAra karaze" e bhAvanAthI je kSamA rAkhavAmAM Ave te kSamAnA pariNAmane apakArI kSamA kahevAya. "narakAdi durgatimAM karmanA phaLane anubhava kare paDaze" evA vicArathI duHkhathI bhIru hovAne lIdhe kSamAnA pariNAma thavA, tene vipAka kSamA kahevAmAM Ave che. kAdha na karavo" IyAdi Agamane avalaMbIne kSamAnA pariNAma thAya tene AjJAkSamA kahevAya che. zarIrane cheda, dAha vagere thAya te paNa bIjAne upakAra karanAra-sahajabhAve svAbhAvika rIte thayelAM kSamAnA pariNAmane dharmottara kSamA kahevAmAM Ave che, ane ApaNuM dhyeya A dharmottara kSamAnuM hovuM joIe. dharmottara kSamA e ja uttamottama kSamA che. Page #86 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 60 ] [ jANyu ane joyuM zrImad hemaca MdrAcArye ceAgazAstramAM (a. 2-20) kahyuM che ke ' bAhmavat sava mUteSu bhulavu che triyApriye ' arthAt jema ' ApaNane peAtAnuM sukha vahAlu che tema A saMsAramAM tamAma jIveAne paNa sukha priya hAya che ane duHkha apriya hAya che; eTale A saMsAramAM anya jIvA sAthe ApaNe evu vana rAkhavu' joI e ke je vatanathI sAmA jIvane duHkha ke paritApa na upaje. Ama kALajIpUrvaka jIvavA chatAM ApaNAthI jANatAMajANatAM koI jIva pratye aparAdha thaI jAya tA kSamA mAgavAne ApaNe! dharma che. Ama kSamApanA mArge mANasanuM jIvana zuddha ane doSarahita banI javu joI e. 'Age se calI AtI hai'nI mAphaka mAtra kSamApanAnAM sUtreA khelavAthI ke lakhavAthI te mAtra eka prakArano daMbha keLavAya che. kSamApanAnu mUlya ochuM na AMkatAM jIvanazuddhi ane jIvana sudhAraNA mATe e eka sarvottama rasAyaNa che te ApaNe samajI "levu" joI e. ( sevA samAja 18-9-66 ) Page #87 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 15. dIrghadraSTA A. vijayavallabhasurIzvarajI jema Rtuo ane samaya badalAya che tema jIvanavyavahAramAM paNa pheraphAra karavA paDe che. A rIte dharmanAM mULata trikAlAbAdhita hovA chatAM tattvone nirUpatA arthomAM pheraphAra karavA paDe che. pratyeka sajIva vastu pheraphArane pAtra che. jIvanane artha ja parivartana che. ApaNA zarIranI amuka graMthio ghasAI nakAmI thatAM bIjI navI teja pramANamAM goThavAI jAya che. A rIte pheraphAra karavA jarUrI thAya tyAre temAM pheraphAra karavAnA kAraNe dilagIra thavAnI jarUra nathI, paNa evA pheraphAre ApaNe na karI zakIe te e sthiti duHkhada. che, kAraNa ke pheraphAra te ja jIvana che. ' dravya, kSetra, kALa ane bhAvanI mahatvatA jaina samAja jANate hevA chatAM, jaina samAja tene vartanamAM utArI zako nathI. kadAca A vastu A samAja mATe eka zAparUpa che. siddhasena divAkara, AcArya haribhadrasUrijI ane AnaMdaghanajI jevA jJAnI mahAtmAone paNa A kAraNe ja sahana karavuM paDyuM che. samAjanA hitArthe zramaNa saMgha ghaNuM ghaNuM karI zake tema che, paNa samAja ane rASTranAM kAmamAM AraMbha-samAraMbha che ane tethI A mArga baMdhanarUpa che-mekSamArga tethI jude che, AvI saMkucita samajaNa jaina samAjamAM pravarte che. tema chatAM samayane oLakhanArA ane dravya, kSetra, kALa ane bhAvane Page #88 -------------------------------------------------------------------------- ________________ _.. te 62 ] { jANyuM ane joyuM anusaranArA ghaNA sAdhuo ane sAdhvIo vartamAnakALe paNa ApaNuM samAjamAM jovAmAM Ave che te jaina samAjanuM eka mahAna sadbhAgya che. keLavaNuM ane samAjanA racanAtmaka kAryamAM chellI sadImAM je kArya AcArya zrI vijayavallabhasUrijIe karyuM che te kArya samasta zramaNa saMghanA mATe mArgadarzanarUpa thaI zake tevuM che. temanAmAM apAra dIrdhadaSTi hatI eTaluM ja nahi paNa teo temanA jamAnA karatAM pacAsa varSa AgaLa hatA, te bAbata nIcenI hakIkata parathI dekhAI Ave che. vaMthaLI(soraTha) nivAsI zeThazrI devakaraNa mUlajI, AcArya mahArAjazrInA eka parama bhakta hatA. kensaranI asahya bImArIthI teo pIDAtA hatA ane bhAgyayoge e vakhate AcArya zrI vijayavallabhasUrijI mahArAja sAheba muMbaImAM hatA. zrI devakaraNazeThe emanuM chelluM vIla me, 1929mAM taiyAra karyuM ane temAM jene mATe eka hospiTala karavA mATenI vyavasthA rAkhavAmAM AvI hatI, temaja sastA bhADAnI cAla mATe eka lAkha rUpiyAnI jogavAI karavAmAM AvI hatI. - zrI devakaraNa zeThe e vIla pU. AcArya mahArAjazrIne mArgadarzana arthe vAMcavA mokalAvyuM. pU. AcAryazrIe e vIla vAMcyuM. e jamAnAmAM muMbaImAM jagyAnI taMgIne kaI prazna na hatuM. paraMtu AcAryazrIe mAtra vartamAna na jotAM bhaviSyamAM zI paristhiti AvavAnI che tene paNa khyAla karyo ane A bAbatamAM teozrIe sadUgata zrI devakaraNa zeTha para nIce mujabane eka patra lakhyA - dAnavIra zeTha zrI devakaraNa muLajI jagaH Page #89 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 15. dIrdhadraSTA A. vijyavalabhasurijI ] : "dharmalAbhanI sAthe mAlama thAya je gaI kAle amArI sAthe tamArI je vAta thaI hatI te mujaba ane amuka vizvAsu AdamInI sAthe thayelI vAtacIta mujaba amAre vicAra nIce mujaba jaNAya che." hospiTalanI vAta ghaNI moTI ane azakya jevI amane lAge che, te enA badalAmAM hespITalanI jaladI jarUrata na paDe evI rIte ApanA sAdharmika bhAI onI taMdurastIne mATe khAsa sagavaDa moTA pAyA upara thAya te vadhAre sArU. A kAma jaina samAjamAM AjasudhI thayuM nathI. ApanuM nAma prathama naMbare Avaze ane haMmezane mATe kAyama raheze, mATe ghaNAM nAnAM nAnAM kAma karavA karatAM eka ja moTuM ane saMgIna kAma thAya to koI paNa kAma karyuM kahevAya. A bAbata prathama paNa kaIka vakhate patromAM tamane jaNAvela yAda haze-e uparAMta zrI mahAvIra jaina vidyAlayamAM ApanuM amara nAma amadAvAdavALA zrI vADIlAla sArAbhAInI mAphaka thavAnI jarUrata che e Apa pote jANe che. kAraNa ke prathamathI ja Ape zrI mahAvIra jaina vidyAlayanuM kAma mAthe lIdhuM che. A be kAma kharAM ApanI jIMdagImAM lahAvo levAnAM samajavAmAM Ave che, te AzA che ke Apa jarUra udAratA dAkhavI vicArI eka makkamapaNe jaNAvaze-metIcaMdabhAI Avaze tyAre banI zakaze to huM AvIza. hAla eja dA. vallabha vinA dharmalAbha 9--29 Page #90 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 64] [ jANyuM ane joyuM - sadgata devakaraNa zeThe turata ja AcArya zrI vijayavallabhasUrijInI IcchAnusAra valamAM pheraphAra karyo. hospITala mATe mAtra be lAkha rUpiyAnI rakama judI rAkhI ane sastA bhADAnI cAla mATe eka lAkhane badale cAra lAkha rUpiyAnI rakama judI rAkhavAmAM AvI. vIlanI zarato mujaba badhI rakame apAI gayA pachI bAkInI tamAma sthAvara-jaMgama milakata mahAvIra vidyAlayane maLe evI vyavasthA karavAmAM AvI ane taanusAra prinsesa sTrITa paranuM moTuM makAna "devakaraNa menzana" jenI vArSika Avaka rUpiyA savA lAkhathI paNa vadhu che te mahAvIra vidyAlayane maLyuM. sastA bhADAnI cAla TrasTanI vyavasthA anusAra mATuMgAnI devakaraNa zeThanI cAlIomAM Aje pacAsathI paNa vadhu kuTuo lAbha le che ane mulunDamAM paNa A TrasTanA TrasTIoe jaina derAsara sAme cAra hajAra vArane pleTa cAlI baMdhAvavA arthe lIdhe che. AcArya mahArAjazrIe A rIte pitAnI dIrgha draSTi vAparI jaina samAjanA hitArthe eka mahAna kAma karyuM. ApaNuM muni mahArAje ane sAdhvIo paNa zrI vijayavallabhasUrijIne pagale cAlI samAjanuM kalyANa thAya evAM racanAtmaka kAryomAM vizALa draSTi rAkhI deravaNI Ape eja abhyarthanA ! (sevAsamAja tA. 9-10-66 ) * A jagyAmAM 40 kuTuo rahI zake tevA be makAna "devakaraNa bhavana" ane "pUtaLIbAI bhavana" nAme TrasTIoe baMdhAvelA che. Page #91 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 16. suvarNa siddhi zrImad AnaMdaghanajI mukti paMtha-nirvANapadmanA pravAsaoN hatA ane AvI mahAna vibhUtie keAI siddhimAM kadI aTavAI jatI nathI. tee Abu pahADa ane maMDaLAcaLa parvatanI guphAo, sidhdhAcala, talAjA, giranAra, IDara, tAraMgA vagere sthaLee ekAnta sthAnamAM rahI dhyAna dharatA. vaLI tyAMnA keTalAka ceAgInA AnadaghanajInA mitra thayA hatA ane te sau temanI avAranavAra mulAkAta letA hatA. eka vakhata eka ceAgI mitre aneka prayatnA ane prayAgAnA aMte suvarNa`siddhi prApta karI ane suvarNa anAvavA mATenA rasAyaNanA eka sIsA bharI peAtAnA ziSya sAthe AnadaghanajIne mekalALyeA. ziSye AnaMdaghanajI pAse AvI peAtAnA gurue prApta karelI mahAna siddhinI vAta karI pelA rasAyaNanA sIse ApyA ane paththara para te rasAyaNanA chaMTakAvathI, paththaratu senAnI zilAmAM rUpAMtara thaI ya che te vAta samajAvI. zrImad AnaMdaghanajIe te! pelA sIsAne hAthamAM lai pahADa parathI nIcenI khINamAM phekI dIdhe. zrImadna AvA vicitra vartAva joI pelA ziSyane bhAre AdyAta thayA ane zrImanI sAthe gussApUrvaka yadvAtaDhA vAta karavA lAgyA. zrImad Ana dhanajIe ziSyane zAMta karatAM kahyuM : bhAI ! suvarNa siddhinA rasAyaNa dvArA kAMI Atmasiddhi prApta thatI nathI. manane niLa banAvavuM-cittane sphaTika jevuM zuddha karavuM Page #92 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 66 ] [ jANyuM ane joyuM eja moTAmAM moTI siddhi che. cittanA mela aneka prakAranA hoya che. sapheda kapaDAM para kALA DAgha paDe to te jema meluM kahevAze, tema, lAla pILA-gulAbI DAgha paDe to paNa te vastra meluM ja gaNAze. jIvanamAM AvI siddhio prApta karavI te eka rIte cittane meluM banAvavAnI kriyA che. mana ane cittane mela rahita banAvavA arthe sAdhake kAma krodhAdi vikAra na uThe te sthitie pahoMcavuM joIe. sAdhaka A sthiti prApta kare to teja moTAmAM moTI siddhi che ane temAM ja mAnavajIvananI sArthaktA che. alabatta, gIjano mATe paNa A eka atyaMta muzkela prakriyA che, kAraNa ke ema na hota te tArA gurudevane A suvarNa siddhinI mAthAkUTamAM paDavAnuM mana na thayuM heta. tArA gurudevane mArA vatI kaheje ke cittane sthira kare. jyAM sudhI citta sthira nathI thatuM tyAM sudhI ja sAdhakanuM mana AvI ta7 bAbatane vaza thAya che. paNa cittanI sthiratA prApta karyA vinA sAcI zAMti kadApi prApta thaI zakatI nathI. zrImad AnaMdaghanajInI AvI vAta sAMbhaLI pelA ziSyane mijAja gaye ane AvezamAM AvI jaI bolyo: philasUphInI AvI vAta karatAM to mane paNa AvaDe che, paNa AvA rasAcaNanuM eka ja TIpuM mAtra taiiyAra karI batAve te ApanI vAtane mane parace thAya. ziSyanI AvI vAta sAMbhaLI AnaMdaghana mukta mane hasyA ane thoDe dUra jaI paththaranI eka zilA para laghu zaMkA karI. ziSya dUrathI joyuM ke e AkhI zilA suvarNanI banI gaI hatI. pachI to pelA ziSyanI ajAyabIne pAra na rahyo ane AnaMdaghanajInA caraNe paDI tenI mAphI mAgI pitAnA gurudeva pAse javA pAcho pharyo. (jaina sevaka 25-8-17) Page #93 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 17. avismaraNIya smaraNe. sva. phattehacaMda jhaverabhAI sAthenA keTalAka na bhUlAya evA prasaMge mArI nitya naidhanA AdhAre temanI smRti aMka mATe lakhI mokalAvuM chuM. tA. 14 navembara 1964nA divase vAlakezvara upAzrayamAM pU. A. vijayadharmasUrijInA AzIrvAda laI ame ATha-daza bhAIoe eka "adhyAtma maMDaLanI sthApanA karI. mu. phattehacaMdabhAIe maMDaLanA pramukha hatA. maMDaLane mukhya hetu maMDaLanA sabhyoe muMbaImAM bIrAjatAM munirAjeno saMparka sAdhI yoga ane adhyAtma viSaya para vArtAlApa kare ane varasamAM eka vakhata badhA sabhyoe sAthe maLI tIrthayAtrA karavAno hato. sabhyanI phI kazI na hatI paNa sabhyoe amuka saMkhyAmAM navakAramaMtrano jApa kara, varasamAM eka vakhata pUjA bhaNAvavI, dareka mAsamAM eka vakhata sau sabhyae judA judA sabhyonA nivAsasthAne bhegA thavuM ane dhArmika carcA karavI- AvA badhA niyame rAkhyA hatA. phALA ane phaMDanI lapathI dUra rahevuM e paNa A maMDaLane eka mukhya hetu hato. A maMDaLanI kAryavAhI prathama varase te barobara cAlu rahI. varasanA aMte pAyadhUnI para naminAjInA maMdire sarasa pUjA bhaNAvavAmAM AvI. pU. A. dharmasUrijI tathA pU. ze Page #94 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 68 ] [ jANyuM ane joyuM vijayajI mahArAja sAheba paNa pUjAmAM padhAryA hatA. pUjAnA kharcane (prabhAvane sahita) badhe maLIne rU. 300ne AMkaDo Avele, ane ame pAMca cha sabhyae e rakama pacAsa pacAsa rUpiyAnA phALAmAM vaheMcI lIdhI hatI. mu. phattehacaMdabhAIe paNa temAM pitAnA phALAnI rakama ApI hatI. mAtAnI pAse putra pitAnA mananI game tevI zaMkA jema bedhaDaka rIte pUchI zake tema mArA mananI zaMkAo viSe huM temanI sAthe khullA dile carcA karo. ema karavAmAM ghaNI vakhata mArI ajJAnatAnuM pradarzana thatuM, paNa te saMbaMdhamAM kaI paNa vakhata kazI paNa TIkA karyA vinA mAtA jema nAnA bALakane samajAve te rIte teo mArA ajJAna ane zaMkAne dUra karatA. pUjAmAM thayelA kharcanI rakamano phALe ApatAM meM temane pUchyuM: "je dezamAM bhayaMkara garIbAI pravartI rahelI hoya tema ja je samAjano moTo bhAga duHkhamAM rIbAI rahyo hoya, te deza ane samAjamAM pUjA nimitte AvA kharcA karavA e ApaNuM mATe ke ApaNuM maMDaLanA dhyeyane baMdhabesatuM che ?" | murabbI phattehacaMdabhAIe mane samajAvyuM ke bIjI rIte mANasane tene dhananI mUcha na jatI hoya ane bhAva temaja ullAsapUrvaka AvI rIte pUjA bhaNAvavAmAM tene AnaMda prApta thato hoya, to tema karavAmAM kazuM agya ke khoTuM to nathI ja. AvI pUjAe paNa bhaktinA eka pratIka rUpa che. temanI vAta pAse mArI anya dalIla to ubhI rahI zake tema na hatI, eTale meM mULa vastune mArImacaDI bIjI rIte rajU karatAM kahyuM. "huM ane tame beu to nivRtta banI gayA Page #95 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 17. avismaraNIya smaraNo ] [ 69 chIe. dhanaprApti pratye ApaNI daSTi ja nathI, ane te arthe ApaNe koI pravRtti ke zrama karatA nathI. AvAM zubha kAryomAM A rIte je ApaNe ApaNuM mUDImAMthI-bacAvelI rakamamAMthI kharca karatA hoIe to te barobara che, paraMtu ApaNI aMgata mUDI jevuM te kAMI che nahIM, tethI AvA kaparA ane kaThina kALamAM je AvI rakama mATe ApaNe ApaNA saMtAna pAse hAtha laMbAvavo paDato hoya to, eka rIte ApaNAM saMtAnone ApaNe madadarUpa thavAne badale bejArUpa nathI banI jatA ?' mArI A vAta sAMbhaLI mu. phattehacaMdabhAI mukta mane hasI paDyA ane mane thayuM ke AvI vAta karavAmAM meM kyAMka kAcuM kApyuM che. temaNe mane sAmo prazna karyo "tamArA putra ane putrIone ucheravAmAM, keLavaNI ApavAmAM ane dhaMdhAsara karavAmAM je kALajI ane mahenata tame lIdhelAM, te badhuM te vakhate tamane bojArUpa lAgeluM ?" pachI vaLI kahyuM: "tamArI putrIonI tamAma javAbadArI te tamArA ekalAne zire paDelI, eTale e bAbata kadAca tamane bhArarUpa lAgI haze?" ekadama utAvaLe javAba ApatAM kahyuMH "A te tame kevI vAta karo cho? putraputrIone ucheravAmAM to bejAne badale mane AnaMdane ja anubhava thaye che, ane vaLI kaI pitAne pitAnA saMtAnone ucheravAnuM kAma te bojArUpa lAgatuM haze?" Ama javAba ApI huM hasavA lAge eTale temaNe kahyuM. "je pitAne pitAnA saMtAnone ucheravAmAM temaja temanI jarUriyAta pUrI pADavAmAM be na lAgyuM hoya, te ja pitAnA saMtAnone-pitAnI vRddhAvasthAmAM tenI jarUriyAta pUrI pADI Page #96 -------------------------------------------------------------------------- ________________ cha0 ] [ jANyuM ane joyuM vAmAM baje lAgI zake ema vicAravuM, e saMtAnanuM apamAna karavA barAbara nathI lAgatuM?" huM temanI vAta sAMbhaLI cUpa thaI gaye ane zaramapUrvaka nIcuM joI gaye. mu. phattecaMdabhAIe jaina samAjanI aneka saMsthAonI apUrva sevA karI che, paraMtu badhI saMsthAomAM bhAvanagaranI jena AtmAnaMda sabhAnuM sthAna sauthI mokhare AvI zake. chellAM vIsathI vadhu varSo karatAM teo A saMsthAnA upapramukha hatA. chellAM traNa cAra varSo daramyAna A sabhAnA teoe trIsathI cAlIsa drine karAvI ApyA ane e rIte sabhAne Arthika daSTie saddhara karavAmAM apUrva phALo Ape. A sabhAne maNimahotsava cAlu varasanA eNprila-me mAsamAM bhAvanagara mukAme bahu bhavya rIte ujavAye. te prasaMge sabhAe mu. phattehacaMdabhAI e saMsthA mATenI karelI sevA athe mAnapatra ApavAnuM nakkI karyuM hatuM. paraMtu nAdurasta tabiyatanA kAraNe teo A prasaMge bhAvanagara hAjara na rahI zakyA, eTale e mAnapatra taiyAra karI muMbaI mokalI ApavAmAM AvyuM, ane mane temaja zrI prANajIvanadAsa ha. gAMdhI ane zrI hIrAlAla juThAlAla zAhane vidhipUrvaka e mAnapatra zrI phattehacaMdabhAIne arpaNa karavAnuM jaNAvavAmAM AvyuM. e vakhate mu. phattehacaMdabhAInA laghubaMdhu zrI jAdavajIbhAI jeo jena AtmAnaMda sabhAnA maMtrI che, te paNa muMbaImAM hatA. teo Page #97 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 17. avismaraNIya smaraNo ] [ 71 tA. 5-9-67nA rAtanI TreinamAM bhAvanagara javAnA hatA. tethI saMsthAnA maMtrInI hAjarImAM e vidhi patI jAya to sArUM ema vicArI meM maMgaLavAra tA. 5-9-67nA e mAnapatra mu. phattehacaMdabhAI samakSa vAMcI saMbhaLAvyuM. e mAnapatramAM pU. A. vijyadharmasUrIzvarajIe temanI bAbatamAM karela ullekhanI paMktio A mujaba lakhI hatI ? guNAnurAganI daSTie vicAravAmAM Ave te bhAratanAM nAnAM meTAM zaheromAM aneka zraddhAsaMpanna vratadhArI prathama paMktinA zrAvake che, temAM ApaNA phattehacaMdabhAInuM sthAna paNa viziSTha zrAvakomAM mUkavAmAM Ave te jarAya anucita nathI." A vAkya meM vAMcyuM ke tarata ja temaNe kahyuM: "A badhuM mArA viSe vadhAre paDatuM che." mRtyu agAunA 19 kalAkanI A vAtacIta che, je parathI temanI mAnasika zakti ane samajuti aMtima kALe paNa kevI zuddha ane sabaLa hatI te samajI zakAze. meM temanA mananuM samAdhAna karatAM kahyuM ke A zabdo sabhAe te pU. A. vijayadharmasUrijInA tamArA viSenA ullekhamAMthI lIdhA che, eTale temAM sabhA kazo pheraphAra kema karI zake ? mAnapatra pUrUM vaMcAI rahyuM eTale kaheH "jyAre mArI bAbatamAM A badhI vAto kahevAmAM AvI che tyAre temAM ema paNa umeravuM joIe ke huM chadmastha chuM ane mArAmAM aneka truTIo paNa che. meM hasatAM hasatAM kahyuM. sabhA taraphathI tamane mAnapatra arpavAnuM nakkI thayuM che, ane mAnapatramAM AvI vAtane ullekha ucita na lAge. mArI vAta to teo baro Page #98 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 72 ] | [ jANyuM ane joyuM bara samajyA, paNa meM dhAreluM tevuM mita na jotAM mAtra gaMbhIratA ane mauna ja temaNe jALavyAM. teo keTalA ane kevA nirabhimAna ane nirmaLa hatA te hakIkata A banAva parathI samajI zakAze. maMgaLavAre TreinanA TAIme ja bhAvanagarathI AtmAnaMda sabhAno tAra AvyuM ke sabhAnA pramukha zrI khImacaMdabhAI zAha budhavAre savAranA muMbaI pahoMcaze ane tethI jAdavajIbhAIe rokAI javuM. tadanusAra zrI jAdavajIbhAI rokAI gayA ane mu. phattehacaMdabhAIe temanA putravadhUne bolAvI budhavAre bhAvanagarathI AvatA mahemAne arthe dUdhapAka pUrInuM bhojana banAvavAnI AjJA karI. parantu budhavAre bhajana samayanA TAIme te temano pavitra AtmA A nazvara deha choDI ucca gatimAM cAlI gaye. haMsa UDI gaye ane khAlI bekhuM ahIM rahI gayuM. 23 mI jUna 1967nA divase sADA traNa vAge huM mu. phattecaMdabhAInI pAse gaye tyAre temanA putra zrI himmatabhAI ane zrI prANajIvanadAsa gAMdhI tyAM ja beThelA hatA. e divasamAM ame temanA gharanI lIphaTa zarU thavAnA TAIma pahelAM pahoMcI jatAM, kAraNa ke lIphaTa zarU thayA pachI to tabiyata jevA AvanAranI saMkhyA moTI rahetI. huM beThe ke tarata ja mu. phattecaMdabhAIe AchA smitapUrvaka mArI tarapha joI kahyuM: "tamArAM patnI gujarI gayAM pachI tame pharI lagna na karyA te bhUla karI che. Ama to teo Page #99 -------------------------------------------------------------------------- ________________ [ 73 17. avismaraNIya smaraNo ] kadI mArI mazkarI kare nahi, eTaluM ja nahi, paNa mArI mazkarI thAya evuM koI vatana meM karyuM hoya agara evA prakAranuM be houM to paNa teo haMmezAM mArI bhUlane bacAva ja kare. tethI, temanI AvI vAta sAMbhaLI mane jarA Azcarya thayuM, paNa tyAM te temaNe tarata ja kahyuM : "A amArA himmatabhAI kAle Ama vAta karatA hatA, te tenA mananuM samAdhAna karo." mu. phattehacaMdabhAInI vAta sAMbhaLI zrI himmatabhAI jeo paNa tyAM ja hatA, temaNe kahyuM : "Aje paNa tamArA zarIranI paristhiti jotAM, vidhura thayA e vakhate lagna karyA hata te kazuM khoTuM to na ja kahevAta. vRddhAvasthAmAM gharanI strI vinA parAdhIna banavAno vakhata Ave che. evA samaye gharanuM mANasa hoya to bahu phera paDe. tamArA saMtAnanA hitArthe tame lagna na karyA..." adhavaccethI ja emanI vAtano javAba ApatAM kahyuM : "lagna na karavAmAM saMtAnonA hitanI kaI vAta ja na hatI, paNa mArA pitAnA svArtha-sukha-zAMti arthe ja lagnanI vAtathI huM dUra rahyo chuM; temAM saMtAna ke anya koInA hitane prazna ja na hatA. svabhAvathI atyaMta lAgaNIvaza ane prakRtithI vadhu paDato komaLa hovAne kAraNe bIjA lagna karyA heta to ApaghAta karI maravAne prasaMga mArA mATe Ubhe thaye hota, ane kadAca tema na thayuM hota to, mArI thanAra patnIne te avazya ApaghAta karavo paDyo heta." pachI hasIne meM kahyuM: "eTale eka strIne AvA apamRtyu ane Apatti Page #100 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 74 ] [ jANyuM ane joyuM mAMthI bacAvI levA mATe mArI bhUla jevAne badale tame saue te mane dhanyavAda ApavA joIe !" mRtyu agAu paMdareka divasathI mu. phattecaMdabhAI je pravAhI laI zakatA hatA tenuM pramANa dinapratidina ghaTatuM gayuM ane tethI nabaLAI vadhatI cAlI. e paristhitimAM zarIranI zakti jaLavAI rahe e mATe TyukejhanA bATalA ApavAnuM zarU karyuM. A divasomAM huM temanI pAse dararoja jatA ane zrImad AnaMdaghanajI, zrImad devacaMdrajInA racelAM stavano temaja sajhA belato hato. ATha padanI sajajhAya belatI vakhate kahe: "mArA pitAzrI paNa tenI aMtima avasthAmAM A sajhAya bahu sAMbhaLatA temanI zravaNa zakti jarA ochI thavA lAgI hatI, eTale teo moTethI bolavAnuM sUcana karatA paNa temanI mAnasika zakti ke mananAM adhyavasAyamAM kaze paNa phera paDe nahIM. e aMta samaya sudhI tevA ne evA ja jaLavAI rahyAM. mRtyu agAu dazeka divasa pahelAM mane kahyuM: "AvatI kAle Avo tyAre zrImad AnaMdaghanajIvALuM "kAyA-cala saMga hamAre" vALuM pada lakhIne letA Avaje, mAre te sAMbhaLavuM che ane tamAre paNa te samajavAnI jarUra che. A. buddhisAgarajInA AnaMdaghana padasaMgrahamAM A pada ApavAmAM AveluM che ane te nIce mujaba che - Page #101 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 17. avismaraNIya smaraNa ] [ 75 aba cale saMga hamAre, kAyA cale saMga hamAre, hAMye bahota yatna karI rAkhI, kAyA aba cale che tAMye kAraNa meM jIva saMhAre, bele jUTha apAre; corI karI paranArI sevI, jUTha parigraha dhAre. kAyA. e paTa AbhUSaNa suMghA cUA, azanapAna nitya nyAre; phera dine khaTarasa to ye suMdara, te sabamalakara DAre. kAyA che jIva suNe yA rIta anAdi, kahA karata vAraMvAre; meMna caluMgIta saMga cetana, pApa puNya de lAre. kAyA. che jinavara nAmasAra bhaja Atama, kahA bharama saMsAre; suguru vacana pratIta bhayatA, Anandaghana upagAre. kAyA. cetana ane kAyA vacce A abhuta saMvAda che. kensara jevA bhayaMkara vyAdhi ane pIDAjanaka rogamAM mu. phattecaMdabhAI pitAnA cittanI svasthatA, magajanI samatulA ane zAMti kaI rIte jALavI zakyA tenuM rahasya upalA padamAMthI samajI zakAya che. AtmA ane kAyA baMnenI bhinnatAnuM abhuta jJAna emane hatuM ane tethI A bhayaMkara vyAdhi paNa tenA cittane kadI paNa asvastha na banAvI zakaye. chellA divasomAM nabaLAInA kAraNe DokaTaroe zakti Ave te mATe lehI ApavAnuM nakkI karyuM ane zakti AvyA bAda piTanA mAge khorAka ApavAnuM vicAreluM. eka vakhata nahi paNa be vakhata temane lehI ApavAmAM AvyuM hatuM, paraMtu te temanI jANa bahAra. glejha ApavAmAM Ave che ema temane samajAvavAmAM AveluM kAraNa ke lehI levA mATe teo kadApi paNa saMmati na Ape. Page #102 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 76 ] [ jANyuM ane joyuM emanI belavAnI zakti dinapratidina ghaTatI jatI hatI, paNa jJAnataMtuo pahelAMnI jevA ja zaktizALI rahyA hatA. stavana ane sajhAya belatI vakhate jarA paNa thAzuM agara ekAda zabdanI paNa bhUla karuM to tarata ja teno nirdeza karatA ane huM Azcaryamugdha banI jato. kharekhara! emanI smaraNazakti addabhuta hatI. kAyAnuM sAcuM svarUpa emane samajAI gayuM hatuM, paNa e jJAna sevA karanArAone kyAMthI hoya ? teo rAgamukta thaI gayA hatA paNa anya sau to rogayukta hatA. ema kahevAya che ke kALa mAnavIne jhaDapI le che, paratu mu. phattecaMdabhAinI bAbatamAM to tethI ulaTuM banyuM. temanI aMtima ane chellI icchA temanA pautra ajItakumArane amerikAthI ahIM bolAvI tenA lagna temanI hAjarImAM karI nAkhavAnI hatI. temanI A icchA pUrNa thaI eTaluM ja nahi paNa tA. pa-9 eTale mRtyu agAu eka ja divasa pahelAM pautra ane pautravadhUne hastA mukhaDe amerikA vidAya karyA. te pachI temanI eka paNa IcchA bAkI na rahI eTale kALa tene jhaDapavA Ave te pahelAM ja kALane teNe jhaDapI lIdhe. kALane teNe bolAvI kahI dIdhuM ke akudaratI mAge A zarIrane TakAvI rAkhavA mArI IcchA nathI ane mAruM ahIMnuM kAma samApta thayuM che, mATe mArA mATe have vilaMba karavAnI jarUra nathI. kharekhara ! teo bhavya jIvana jIvI gayA ane bhavya rIte samAdhi maraNa prApta karI gayA. (AtmAnaMda prakAza okaTobara, 1967) Page #103 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 18. parivartana svAmI vivekAnaMdanuM mULa nAma narendranAtha datta hatuM, ane svAmI vivekAnaMdanA nAmathI jAhera thayA pahelAM teo. narendra agara narenanA TUMkA nAmathI oLakhAtA hatA. narendramAM bAlyavayathI ja bhegImAM je guNo hovA joIe tevA guNo hatA. sAmAnya rIte sthaLa ane vAtAvaraNanI asara mAnavI para thAya che, tema bIbhatsa do, uttejita kare tevA prakAranuM saMgIta ane sinemA-nATakanA dazya paNa mAnavI para kharAba asara utpanna kare che. ethI yegIjane AvAM dRzyathI haMmezAM dUra bhAge che. vIsa varSanI uMmare paNa kalakattAmAM jyAre teo koI sinemA thiyeTara pAsethI pasAra thatA tyAre, tenI phUTapAtha para cAlavAne badale sAmI bAjue jaI cAlatA hatA. I. sa. 1893mAM jyAre teo amerikA gayA te vakhate jayapuranI najIka AvelA khetarInA mahArAjAe temane "vivekAnaMda"nuM nAma sUcavyuM, ne tyArathI ja narendra vivekAnaMda nA nAmathI oLakhAvA lAgyA. khetarInA rAjAe A nAma sUcavyuM tenI pAchaLa paNa eka nAnakaDe ramUjI itihAsa che. I. sa. 1891mAM svAmI vivekAnaMda khetarI rAjyanA mahemAna banyA hatA. khetarIne rAjAne svAmIjI pratye apUrva mAna ane prIti hatAM. eka rAte rAjamahelamAM jyAre svAmIjI ane Page #104 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 78 ] [ jANyuM ane joyuM khetarInA rAjA vacce vArtAlApa cAlI rahyo hateA, tyAre nRtyakalAkArAnI eka pATI tyAM jaI pahAMcI ane tenI mukhya natikA, kAnane atipriya lAge evA madhura avAje eka bhajana gAvAnI taiyArI karavA lAgI. narendra tA e vakhate paNa saMnyAsI vezamAM ja hatA, ane te tenA niyamapAlanamAM bhAre custa ane atyaMta kaDaka hatA. te samajatA hatA ke vikArAttejaka zabdonA paDanathI ke zravaNathI patana thavAnA pUro saMbhava che, eTale saMnyAsIe harahaMmeza prasupta kAmavAsanA jagADe evA sa'gIta vAjiMtrathI dUra ja rahevuM ghaTe. nRtyakAronI pArTInuM kAma zarU thAya te pahelAM ja narendre tyAMthI UbhA thaI cAlI javAnI taiyArI karI. khetarInA rAjA narendranA svabhAvathI sArI rIte paricita hatA, paNa tenA Ama ekAeka cAlI javAne kAraNe nRtyakAranuM bhAre apamAna thatuM lAgyuM, ane tethI eka bhajana sAMbhaLIne javA vinaMti karatAM kahyuM : 'ApaNe leAkeAnA e bhAga pADIe chIe, pApI ane puNyazALI. paraMtu tema karavAmAM ghaNI vakhata gabhIra bhUla karI besIe chIe. leAkeA jene sabhya ane pratiSThita mAne che evI strIomAM ApaNane kalpanA paNa na Ave evI niLatA-IrSA -pApavRtti hAI zake che, tyAre vadhAre Azcaya kAraka hakIkata te e che ke leke jemane patita-pApI-adhama mAne che, evI strIomAM paNa pazcAttApa, bhalamanasAI ane hRdayanI sAcI udAratA bhArAbhAra bharI heAya che. mAnavajIvananAM mUlya enI khAdya rItabhAta Page #105 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 18. parivartana ] [ 79 dvArA nahi, paraMtu atyaMtara vRttionA AdhAre aMkAvAM joIe, e hakIkata tamArA jevA saMnyAsIe te khAsa dhyAnamAM rAkhavI joIe." vivekane lepa na thAya te arthe narendra cAlI na jatAM tyAM besavAnuM kabUla to rAkhyuM, paNa teo AMkha mIMcIne lagabhaga dhyAnastha thaI gayA. naredranI pratibhA, pavitratA ne vizuddhatAnI pelI nartakI para bhAre asara thaI. A saMnyAsI tenuM bhajana sAMbhaLe temAM tene tenA jIvananI dhanyatA lAgI. mahArAjAnA Agrahane vaza thaI narendra tyAM beThA, eTale madhura ane sukomaLa kaMThe pelI nartakIe bhakta sUradAsanuM nIcenuM bhAvavAhI bhajana zarU karyuM - prabhu mere avaguNa citta na dharo, samadaza hai nAma tihAre, cAhe to pAra kare. kaI nadiyA kaI nAva kahAvata, mela hi nIra bhare, jaba mila karake ika varNabha, surasuri nAma paDyo. Ika lehA pUjAmeM rAkhata, Ika ghara badhika paDyo, pArasaguNa avaguNa nahi ciMtave, kaMcana karata kharo. (he prabhu! mArA avaguNa para tame dhyAna na Apaze; kAraNa ke, tame te samadazI che, eTale ke badhA ja jIve tamArI daSTie te samAna che. varasAdanuM eka TIpuM nadImAM paDe che, bIjuM gaMdA pANIthI bharelA nALAmAM paDe che, paNa jyAre A TIpAMo gaMgA nadInA zuddha pavitra jaLamAM ekaThAM thAya che, tyAre te te pavitra thaI jAya che. lokhaMDanA eka TUkaDAmAMthI maMdiranI mUti bane che ane leke tene pUje che, Page #106 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 80 ] [ jANyuM ane joyuM jyAre bIjA TUkaDAnI charI banIne te kasAInuM hathiyAra bane che, paraMtu pArasamaNine sparza thatAM e baMne kaMcana svarUpamAM pheravAya che.) narendra jema jema bhajana sAMbhaLatA gayA tema tema tenA aMtarAtmA para na prakAza paDavA lAge. pelI nartakInI apAra AMtarika samRddhi ne saudayane tene sarasa khyAla AvyA. tene khAtarI thaI ke bhavabhramaNanI daSTie jIvamAtra samAna che. bhajana dvArA prApta thayelA jJAnamAMthI tene lAgyuM ke koI paNa mAnava ucca nathI ke koI nIca nathI. uccatAnA abhimAnathI AtmA kalaMkita bane che. narendra to vidvAna, buddhizALI ane saMyamI saMnyAsI. hatA, paNa A bhajananA upadezathI temanA jIvanamAM bhAre parivartana thayuM. bhajana dvArA je prApta thayuM tenI asara tenA hadaya para eTalI to sacoTa thaI ke teo gaddagada kaMThe pilI nartakIne uddezI bolI UThayA : "mAtA meM ghaNane upadeza Apyo che, paNa Aje tArI pAsethI A parama pavitra upadeza sAMbhaLI huM kharekhara pAvana thayo chuM. uccapaNAno harSa temaja nIcapaNano kepa karavo e buddhimAna puruSanuM lakSaNa nathI, tenI mane Aje khAtarI thaI gaI." te pachI te pApIo paNa saMta hoI zake che e ukti mujaba narendrane ghaNI halakI paMktinA cero ane lUMTArAonA sahavAsamAM paNa saMkoca UDI gaye. madhyabhAratanA pravAsa vakhate tyajI devAyelAM ane jhADu kADhanArAonAM kuTuMbamAM paNa teo nisaMkecapaNe rahyA hatA ane tibeTiyana jAtinA eka kSaNa nathI, te jaNAno che una thaze Page #107 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 18. parivartana ] [ 81 kuTuMbamAM cha bhAI e vacce eka patnI hatI tevA kuTuMma pratye dhikkAra darzAvavAne badale tenI sAthe mahemAna tarIke rahevAmAM nAnapa nahi anubhavelI, nIcalA tharanA herAna thatAM leAkeAnAM kaSTa ane apamAna mATe tee laDyA ane koIpaNa jAtinA-prakAranA mAnavIe pratye dhikkAra, sUga ke tiraskAra sevavAne badale dayA ane anukaMpA sevatA thaI gayA. narendramAM thayela parivatana joI tenA viveka-vinaya mATe khetarInA rAjAne apUrva mAna utpanna thayuM ane tethI I. sa. 1893mAM amerikA jatI vakhate temaNe narendrane 'vivekAnaMda' nAma rAkhavA sUcavyuM ane narendra tene svIkAra karyAM. A rIte bhAratane narendramAMthI eka mahAna vibhUti svAmI vivekAnaMdanI prAptI thaI. (' janakalyANa ' vizeSAMka-1969 ) Page #108 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 19. vartamAna jaina zramaNa sadhanI avanati ApaNA aneka pUrvAcAryenA dAnika, sAMpradAyika, vyAkaraNa, chaMda, alaMkAra, jyAtiSa, nimitta, lakSaNa, Ayuveda, cetra-ItyAdi viSayaka paranA sakhyAbaMdha graMthaiAnI sarakhAmaNImAM ApaNA vartamAna kALanA AcArya bhagavaMtAnI kRtione jyAre ApaNe vicAra karIe chIe, tyAre ApaNI samakSa eka atyaMta nirAzAjanaka citra khaDuM thAya che, je hakIkata dhaNI khedajanaka che. ApaNA vamAnakALanA AcArya bhagavaMte ane vidvAna muni mahArAjonI jANa bahAra A vastu che evuM nathI, ethI ulaTuM A vidvAna munirAjoe A vastu para jaina samAjanu' anekavAra lakSa paNa khecyuM che. paraMtu khedanI vAta e che ke jaina samAjane AvI gabhIra vAtAnI kAMI paDI nathI, kAraNa ke ApaNeA samAja Aje zAsana prabhAvanAnA nAme mAtra meATA meATA vagheADA, tIsa ghe, pratiSThA ane upadhAna kAryamAM eTale badhA rata banI gayA che, ke tene ADe tee khIju kazu vicArI zakatA nathI AjathI pAMtrIsa varase agAu AgamaprabhAkara pUjya zrI munivarya puNyavijayajI mahArAja sAhebe temanA eka lekhamAM sAcuM ja kahyuM che ke : " Aje ApaNA zramaNa vargonI sthiti jeTalI sAdhanasaMpanna che, teTalI ja Aje emanI jJAna viSayaka Page #109 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 19. vartamAna jaina zramaNa saMghanI avanati ] [ 83 dazA saMkucita temaja supta, matta ane mUchita che. A sthiti dUra karavA mATe ApaNe egya prayatna karavA joIe. Aje ApaNe kyAM ghasaDAI rahyA chIe? jJAnAgAra ane dharmAgAra tarIkenAM ApaNA upAzraya, jena maMdira Adi jevAM dharmAlaya kevAM kalezanA sthAna rUpa banI rahyAM che? ApaNuM vidyAviSayaka ane cAritra viSayaka kevI daridra sthiti che? Aje jaina tarIke oLakhAtI prajA jaina dharmathI kevI ane keTalI vimukha thatI jAya che enAM kAraNe ane upAye kayA?" 1 sva. ganiSTha AcAryazrI buddhisAgarajI mahArAje paNa AjathI lagabhaga pacAsa varase para A bAbata para lakhatAM jaNAvyuM che ke : "sAdhuone pUrvanI peThe bhaNAvavAnI vyavasthA karavAmAM Ave to sAdhuonuM jJAna vadhe ane tethI teo upadeza daIne lAkha karoDo manuSyanuM kalyANa karI zake. hAlamAM prAcIna paThana-vyavasthA kama joIe te rahyo nathI. pUrve gRhastha gRhasthAvasthAmAM saMskRta Adi bhASAnA jANakAra hatA, tethI teo sAdhu thatA tyAre hAlanI peThe paMca saMdhithI abhyAsa zarU karAvo paDato nahato ema prAyaH dekhAvamAM anubhavavAmAM Ave che. prAcIna ane arvAcIna e be jamAnAnA abhyAsanuM yogya evuM mizraNa karIne sAdhuone abhyAsa karAvavAnI AvazyaktA che. jamAnAne oLakhavo joIe." 2 ApaNA zramaNa saMghamAM vartamAna kALe pravatI rahelI paristhitinuM atyaMta kaluSita ane duHkhada chatAM hakIkatanI draSTie taddana sAcuM evuM citra rajU karatAM ApaNA AcArya zrI vijaya lakSmaNasUrIjIe thoDA vakhata pahelAM kahyuM hatuM 1. "jena jyoti" zikSaNaka-kArataka saM. 1990 2. "yoganiSTha AcArya" lekhaka : jyabhikhu. Page #110 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 84 ] [ jANyuM ane joyuM keH "Aje ApaNe zramaNa saMgha chinnabhinna thaI gayA che. ekaekanA mana badalAI gayAM che. saunA dila judAM che, ene laIne saMgaThThana tUTI gayuM che. eTale koI paNa kArya ApaNe sakalanA pUrvaka nathI karI zaktA. Aje dharmanA mArge prati varSe lAkha rUpiyAne vyaya thAya che. niMdA, TIkA ane IrSyA e bhayaMkara durguNoe zAsananA aMgane phelI khAdhuM che. 40 -50 varSa pUrve sAdhu pratye je prema hato, je sabhAva hato, te Aje nathI. parasparanI bedaNuM ane parasparanA matabhedo, ene laIne Aje bhayaMkara durdazA joI rahyA chIe3 zrImad AnaMdaghanajIe temanA samayamAM pravartatA gacchanA bhede mATe eka suMdara paNa tamatamatI Takara bhagavAna anaMtanAthajInA stavanamAM karI che. paNa Aje te ApaNuM (su?) zrAvake eka saMghADAnA sAdhuonA bhakta hoI anya saMghADAnA sAdhuone vaMdana karavAmAM paNa mithyAtvapaNuM juve che. are!! vaMdana karavAnI vAta te bAjue rahI paNa darzana karavAmAM paNa pApa thaI jAya evuM mAnanArA koI koI mahAnubhAvo vartamAna kALa jaina samAjamAM hasti dharAve che. Ane sAMpradAyika dharma kahe ke jhera ? eka vidvAna munirAje jyAre mane kahyuM ke jene samAjamAM Aje "name e savva sAhUNaMne badale "namo lee saMghADA sAhUNaM'nI paristhiti pravartI rahelI che tyAre zaramapUrvaka huM nIcuM joI rahyo. caturvidha saMghanI zuddhi ane zakti keLavavA AjathI cha varSa pahelAM akhila bhAratIya jena vetAMbara mUrtipUjaka zrI saMgha samitinI sthApanA karavAmAM AvI hatI, paraMtu e 3. sAptAhika "jaina" tA. 2-12-67. Page #111 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 19. vartamAna jaina zramaNa saMghanI avanati ] [ 85 samitinuM visarjana karavuM jarUrI banyuM, je hakIkata samagra jaina samAja mATe zarama ane kalaMkabharI che. Ama kema karavuM paDyuM tenAM kAraNe darzAvatAM eka suprasiddha vidvAna lekhakanA zabdomAM kahuM ta-A samitinuM visarjana, e zramaNa saMghanI sattApriyatA, niSkriyatA ane aguNajJatA temaja adUradarzitAnI karUNa kathA rUpa che. (sevAsamAja 7 8-69) Page #112 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 20. "zodho jJAnavatAM putaH" jJAnIone vaLI krodha ke? ema kahevAya che kharuM, paNa vAstavika jIvanamAM ApaNe joIe chIe ke mahA jJAnIjane paNa ghaNI vakhata kedhane vaza thaI jAya che. dharmazA te tyAM sudhI kahe che ke kAma jIta duSkara che, paNa krodha para vijaya meLavavAnuM atyaMta duSkara che. ApaNA eka vidvAna munirAje sAcuM ja kahyuM che ke kiyA susAdhya che, tapa susAdhya che, jJAnasusAdhya che, niyame susAdhya che; paNa eka vastu du:sAdhya che ane te kono nirodha. kodha utpanna thavAnAM aneka kAraNe hoya che. mANasa mAtramAM "ahama" paDeluM hoya che. A "ahama' jyAre ghavAya che tyAre mANasa uzkerAya che ane tenAmAM kodha utpanna thAya che. krodha thavAnA kAraNe mANasanA zarIramAM eka evA prakAranI prakriyA thAya che ke jenAthI eka "eDrInAlIna' nAmane pravAhI padArtha utpanna thAya che, ane te padArtha lehamAM maLatAM, lehI garama thAya che. A lehI zarIramAM jheranuM kAma kare che. AjanA vijJAne A zodha karI che. dharmazAe spaSTa rIte kahyuM che ke jene tuM haNe che, paDe che, te anya koI nathI paNa tuM pite ja che. AjanA vijJAnanA niyamo ane dharmazAstroe kahelI vAtamAM keTaluM badhuM sAmya che te A hakIkataparathI samajI zakAya che. Page #113 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 20. "kozo jJAnavatA putaH "] [ 87 mane vizleSaNazAstranA abhyAsIo kahe che ke ApaNe koI pratye kazAthI kaMdhe bharAIe chIe, tyAre evA vakhate je kAraNe krodha caDyo hoya, tenA jevuM ja AcaraNa karavA ApaNe ajJAta mane vyApAra pravRtta thAya che. mahAna siddhAMtakAra ane prakhara dArzanika vicAraka jeNe jaina yuga sAhityamAM eka navo ja yuga sthApita karyo che, evA zrI haribhadrasUrijInA jIvanamAM banI gayelI eka vAta parathI A hakIkata sarasa rIte samajI zakAze. haMsa ane paramahaMsa baMne haribhadrasUrijInA prakhara vidvAna ziSya hatA. saMsArI saMbaMdhanI daSTie te baMne bhAIe haribhadrasUrijInA bhANeje hatA. baMne ziSya yuvAna hatA, ane bauddha vidyApIThanI kIti sAMbhaLI bauddha zAnA abhyAsa arthe AcArya bhagavaMtanI manAI chatAM cAlI nIkaLyA. haMsa ane paramahaMsa DA samaya mATe munimAMthI baudhabhikSu banyA ane vidyApIThamAM dAkhala thaI kulapati pAse bauddha zAna abhyAsa karyo. buddhimAM baMne bhAIo bhAre tejasvI hatA. TUMka vakhatamAM teoe abhyAsa pUrNa karyo ane sAthosAtha bauddha zAstromAM AvelA jaina matanA prativAdano paNa prativAda lakhI taiyAra karyo. A lakhANa to teoe atyaMta gupta rIte rAkhyuM hatuM, paNa durbhAgye te kulapatinA hAthamAM gayuM. kulapatine zaMkA paDI ke A bhikSuo bauddha nathI paNa jena che, ane vezapalaTo karI AvyA che. A bAbatanI cakAsaNI arthe baMne bhAIonI oraDI bahAra zrI jina pratimA AlekhAvI, ane Page #114 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 88 ] [ jANyuM ane joyu tenA para teo paga daI ne cAle che ke nahi tenuM chUpI rIte dhyAna rakhAvyuM. prabhAte bahAra nIkaLatAM huMsa ane paramaha Mse cAkathI citarAyelI pratimA joI, ane tenA para paga dIdhA sivAya bahAra nIkaLavAnuM zakaya na hatuM eTale baMne mUMjhAyA. anenA hRdayamAM apUrva jinabhakti hatI ane buddhinuM teja paNa alaukika hatuM. haMsa ane paramahaMse yuktipUrvaka cAkanA upayAga karI pratimAnA kaMThe upara traNa rekhA karI jethI jinapratimA buddha pratimAmAM pheravAI gaI ane pachI tenA para paga mUkI bahAra nIkaLyA. vidyApIThanA kulapatie A jANyuM ane mane bhAI e bhagavAna mahAvIranA upAsaka che ema khAtarI thatAM dhama jhanUnI khanI khanene chUpI rIte mArI nAkhavAnuM kAvatru racyuM. huMsa ane paramahaMsane A vAtanI khakhara paDatAM tarataja tyAMthI nAsI chUTyA. bauddha dharmanA anuyAyI rAjAnuM lazkara teonI pAchaLa paDayu, tethI huMse peAtAnA nAnA bhAI paramahaMsane haribhadrasUri pAse pahoMcADavAnI vyavasthA karI. hu'sa sahasayeAdhI hatA ane lazkaranI sAme abhimanyu mAphaka jhajhumyA ane mRtyu pAmyA. paramahaMsa paNa maratAla hAlatamAM haribhadrasUri pAse paheAMcyA ane bauddha vidyApIThamAM banelI tamAma hakIkata jaNAvI tarataja mRtyu pAmyA. paNa A badhI kikata jANatAM haribhadrasUrijInA kApaneA pAra na rahyo. tenA krAdhAgni bhabhUkI UThyo ane bauddha bhikSue para teoe karelA atyAcAra mATe vera levAneA dRDha nizcaya karyo. Page #115 -------------------------------------------------------------------------- ________________ rU badhI jJAnavatA jata: " ] [ 89 haribhadrasUrijIe baubhikSuo sAthe vAdavivAda karavAnI vyavasthA goThavI, ane eka rAjavInI rAjasabhAmAM A vAdavivAdamAM jenI hAra thAya te dhagadhagatA telanA kaDAyAmAM paDe evI zarata nakkI thaI, ane vAdavivAdamAM bauddhabhikSuo hArI gayA. bauddhavidyApIThanA kulapati ukaLatA telanA kaDAyAmAM paDatAM ja bhaDathuM thaI gayA. pachI to zarata mujaba eka pachI eka badhA ja bauddhabhikSuone telanI ukaLatI kaDAyamAM paDavAnuM hatuM. A vAta haribhadrasUri guru zrI jinadattasUrijInA jANavAmAM AvatAM teo stabdha thaI gayA. gurudeve haribhadrasUrijInA krodhanA upazAMta arthe sule niramA temaja 3varamena rujhahuM I. nI gAthAo mokalAvI. pachI to haribhadrasUrijIne kopa zape ane bauddhabhikSuone jIvatadAna maLyuM. A banAvamAMthI ja "samarAIthya kahAnI mahAna kathAne janma thaye. hajArathI paNa vadhu varSo A kathA lakhAyAne thayA chatAM tenI mahattvatA ane lokapriyatA evI ne evI ja rahI che. yogIo ane mahAmunio paNa dhanA AvezamAMthI nathI bacI zakyA, evA aneka dAkhalAo dharmazAstromAM jovAmAM Ave che. gautama RSinI patnI ahalyA ghaNI suMdara hatI, ane eka vakhata indradeve chaLakapaTa karI gautama RSinuM rUpa dhAraNa karI tenI sAthe mithuna kriyA sevI. nyAya daSTie AmAM ahalyAne doSita gaNI zakAya tema na hatuM, chatAM krodhanA Avezane vaza thaI gautama RSie ahalyAna zApa ApI zilA (paththara) banAvI dIdhI. je vyaktinA zIla, sadAcAra Page #116 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 90 ] [ jANyu ane joyuM ane nItinA Adarzonu dheAraNu ucca heAya che, tene tenAthI virUddha prakRti dharAvatA anya mANase pratye dhikkAra ane krodha upaje che, paNa A rIta kharAbara nathI. eka aMgreja vidvAne kahyuM che ke : 'Never does the human soul appear so strong as when it forgoes revenge, and dares to forgive an injury.' arthAt thayelI inta ke nukasAna khAkhatamAM te karanAra para vera levAnI vAta jatI karI mAnavIne AtmA jyAre kSamA Ape che, tyAre te jeTaleA sabaLa dekhAya che tevA kAI vakhate dekhAtA nathI. kAI e sAcuM ja kahyuM che ke : Under all circumstances keep an even mind, take it, try it, walk with it, lean on it, believe in it, for ever.' arthAt sa sogeAmAM eka sarakhuM mana rAkhe!-A zikSA lyA; tene ajamAve|; tenI sAthe cAle; tenI sAthe vAta kare; tenA upara ja AdhAra rAkheA ane hamezAM temAM zraddhA rAkheA. " aparAdhI pratye paNa krodha karavAnA mANasane adhikAra nathI. kAraNa ke ka zAstranA siddhAMta anusAra tA ApaNI pratye aparAdha karanAra mANasa ApaNA amuka prakAranA karmanA udayanA kAraNe ja ApaNA aparAdha karatA heAya che. dareka AtmA tenA mULa svabhAvanI dRSTie te niLa che. ApaNane jo koI doSa jaNAya te te tenI prakRtinA che. prakRtinA AdhAra tenA kama para avalaMbe che. tethI tenA karmo ke prakRtinA vicAra na karatAM tenI pAchaLa rahelA AtmAnA khyAla lAvIe te ApaNane dareka jIva upara prema thAya ane dveSa mAtra ApaNA hRdayamAMthI nAza pAme. Page #117 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 20 "gho jJAnavatAM zata:" ] [ 91 saMgamadeve karelAM aneka upasargo pachI samAdhimAMthI bhagavAna mahAvIra jAgrata thayA, tyAre saMgama pratye bhagavAnane krodha ke tiraskAra na Avyo, paNa anukaMpA vaDe temanI AMkhanI kIkIo a5 azu vaDe bhInI thayela che. kaI paNa kArya kAraNa vinA banI zakatuM nathI evI draDha zraddhA thayA pachI, e mANasa game tevA viSama ke kotpAdaka banAve vakhate paNa pitAnA magaja para saMpUrNa kAbU rAkhI samatA rAkhI zake che. anyanA doSa ke aparAdha pratye kodha kara, e eka rIte te anyanA deSa ke aparAdhanI ApaNI jAta para zikSA karavA jevuM mUrkhAI bhareluM kRtya che. (AtmAnaMda prakAza, navembara '65.) Page #118 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 21. tvameva bhartA na ca viprayogaH rAvaNa para vijaya meLavI rAma, lakSamaNa ane sItA naMdIgrAma jaI tyAMthI sau ayodhyA AvyAM ane tyAM rAmacaMdrano rAjyAbhiSeka thaze. barAbara cauda varSa upara je adhyAthI tApasanA vezamAM rAmacaMdra pagapALA vidAya thayA hatA, te ayodhyAmAM rAmacaMdra siMhAsana para beThA ane AkhAya kozalamAM temanI ANa vartAvA lAgI. tyArapachI thoDe ja vakhate rAme sItAne tyAga karyo. ayodhyAvAsIonI chUpI mAnyatA hatI ke rAvaNanA mahelamAM sItA rahyAM eTaluM ja temanI pavitratAno nAza karavA mATe basa che, ane ayodhyAnA melane denArA dhabInA mukhamAMthI AvI vANuM nIkaLI tyAre rAmacaMdrajIne bhAre AghAta thayo ane sItAne araNyamAM cheDI AvavAnI emaNe lakSmaNane AjJA karI. lakSmaNe sItAne tamasa nadIne kAMThe vAlamIkinA Azrama pAse choDI dIdhAM tyAre sItAe lamaNa sAthe rAmane saMdeza mokalAvatAM kahyuM keH "mUtho vathAne gamatAja meva ma na ja viSayo " arthAta janmAntare sAtha raho tamAro, vibhakta nAhe kadI sAthe ApaNe. sthUla dehadRSTie teo vikhuTA paDyAM paNa AMtaradaSTie kaI tattva temane vikhuTA pADI zake tema na hatuM. sItAmAtA thaI gayAne to aneka saikAo vItI gayA, paNa vartamAna jevA bhiSaNa kALamAM paNa sItAmAtAnI nAnI nAnI AvRttio Page #119 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 21. tvameva bhartA na ca viprayogaH ] [ 93 ApaNI vacce vahI rahI che, tenI ApaNane bhAgye ja khabara paDe che. AvA ja prakAranI eka strInI A sAcI kahANI che. I. sa. 1955nA jUna mAsamAM nepacuna vimA kaMpanInA eka piolIsI helDara zrI. esa. gurusvAmInA mRtyu bAbatamAM tapAsa karavA huM madurA gayo hato. Isa. 1949mAM A mANase tenA bALakano vime kaMpanImAM lIdho hato, paNa e vimAnI piolIsIno prakAra mAtra bacata ejanAno hato. I. sa. 1954 sudhImAM A pilIsI para kula rU. 3000nI primiyamanI rakama kaMpanIne prApta thaI hatI ane A tamAma bharelI rakama majare ApavAnI zarate gurusvAmIe kaMpanImAM rUpiyA daza hajAranI piolIsI lIdhI. piolIsI agAunA varasamAM lIdhI hoya te rIte pAchalI tArIkhamAM Isyu karI ApI ane A hisAba peTe theDI rakama gurusvAmIe kaMpanIne ApavAnI hatI. 1954nA ogasTa mAsamAM A rakama bharavAne badale tA. ra7-12-54nA teNe A rakama bharI ane DaoNkaTarano sArI taMdurastI mATene rIporTa paNa Ape. A gurusvAmI acAnaka tA. 19-3-papanA maraNa pAmyo ane polIsI lIdhA. pachI traNa ja mAsamAM mRtyu thavAnA kAraNe kaMpanI mATe tapAsa karavAnuM jarUrI banyuM. tA. 12mI jUna 155nA divase huM madurA pahoMce. amArI madurAnI ophisane mANasa paNa kadAca A kesamAM saMDovAyele heya ema mAnI madrAsathI eka anubhavI mANasa mI. bAlakrIpzana menanane paNa meM mArI sAthe rAkhe. DokaTare pAsethI temaja bIjI karelI tapAsamAM maranAra gurusvAmI Page #120 -------------------------------------------------------------------------- ________________ : 94 ] [ jANyuM ane joyuM lAMbA samayathI bImAra hatA tevI mAhitI maLavA chatAM, tene lagate kaI saMtoSakAraka ke majabUta purAvA na maLI zakyo. vimA mATe karelI arajImAM vArasadAra tarIke maranAranI patnInuM nAma hatuM. mANasa ThIkaThIka paisAdAra hato ane tene pitAnI mAlikInuM makAna paNa hatuM. Ama chatAM bAlakISNananI tapAsamAM eka bIjI mahattvanI vAta jaDI AvI. maranAra gurusvAmI tenI chellI mAMdagImAM tene ghere na rahetAM tenI rakhAta eka mInA nAmanI strIne tyAM rahetA ane tene ja tyAM mRtyu pAmele. maranAre tAmila bhASAmAM pitAnuM vIla kareluM ane temAM A vimAnI pilIsInI rakama mInAne maLe teno ullekha hato. mane A vIlanI satyatA mATe zaMkA hatI, paNa tema chatAM eka sAdhana tarIke teno upayoga A kesanI patAvaTamAM thaI zake evuM lAgyuM. maranAranI patnI taraphe madurAnA vakIla mI. nAgAsvAmI kAma karatA hatA. huM temane maLavA gaye ane pilIsI lIdhA pachI traNa ja mAsamAM mRtyu thayuM che, eTale maranAre vime lIdhe tyAre tenI tabiyatanI sAcI hakIkata chupAvI rAkhI lAge che ane tethI bharelI tamAma rakama pAchI laI A kesamAM samAdhAna karAvI apAvavA meM temane samajAvyuM. mI. nAnAsvAmIe A kesanI saccAI aMge eka mahattvanI vAta kahI. teNe kahyuM ke maranAra je lAMbA samayathI bImAra raheto hota ane teno IrAdo kaMpanIne chetaravAne ja hota, to teNe vimAnI arajI pAsa thayA bAda tarata ja primiyamanI rakamane taphAvata bharI ApyA hatA. ahIM to cAra mAsa moDI rakama Page #121 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 21 tvameva bhartI na ca viprayogaH ] [ 95 bharavAmAM AvI che. vaLI maranAra sAdhana saMpanna mANasa hato ane varasothI te niyamita inkamaTekSa paNa bhare che. mane lAgyuM ke maranAranI tarapheNamAM A eka mahattvano muddo hato ane nyAya korTamAM kaMpanIne kesa UbhuM rahI zake tema na hatuM. paraMtu Ama chatAM banatA prayatna karI ochI rakamathI patAvaTa thatI hoya to sAruM ema mAnI e dizAmAM meM prayatna zarU karyA. ame mInAbAI pAse korTamAM eka kabUlAtanAmuM karAvyuM ke maranAra gurusvAmI tenA patinI mAphaka tenI sAthe raheto hatuM ane tenAthI te eka putranI mAtA paNa banelI che. maranAranuM mRtyu paNa tenA ja gharamAM thayuM hatuM. maranAranA valanI zarata mujaba paeNlIsInI rakama para tene ja haka lAge che ane te rakama kaMpanIe tene ja ApavI joIe vagere. mI. bAlakaNane A badhI vyavasthA to karI, paNa mInAbAInI bhASA na jANavA chatAM tenA dedAra ane moDhAnA hAvabhAva parathI mane lAgyuM ke e bAI sadaMtara juThThI ane lucI che, temaja maranAranI patnInI badanakSI karI piolIsInI rakama hajama karavAne eka tAgaDo racyo che. maranAre vimAnI arajImAM vArasadAra tarIke potAnI patnInuM nAma lakhyuM hatuM, eTale kAyadAnI paristhiti anusAra paNa mInAbAIne dAvo pikaLa ane jo ja hato. paNa amAre te samAdhAna karavAnI sAmenI pArTIne pharaja paDe tevuM kaI sAdhana joItuM hatuM, ane A prakAranA kabUlAtanAmAthI amane te prApta thaI gayuM. Page #122 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 96 ] [ jANyuM ane joyuM : sauthI chelle ame mI. nAgAsvAmI vakIlane laI maranAranI vidhavA pAse tene samajAvavA gayA. huM to tAmila bhASA jANuM nahi eTale nAgAsvAmI pAse kahevarAvyuM ke, A vimAnI pilIsIne rUpiyA mATe mInA nAmanI bAIe paNa pitAno haka AgaLa karyo che ane nyAyarkeTamAM A badhI bAbata cUMthAtAM kuTuMbanI Abarune lAMchana lAgavA jevuM thaze. prauDha uMmaranI pelI bAIe raudra svarUpa dhAraNa karI tenI bhASAmAM vakIlane je kahyuM tene sAra e hatuM ke "A mANase je mArA patinI badanakSInI vAta mArI samakSa karI rahyA che, temane mArA gharamAMthI dUra kare. huM A lekenuM meTuM ja jevA nathI mAgatI ane vimAnI pilIsInA rUpiyA paNa mAre joItA nathI." A rIte amAro prayatna eka daSTie niSphaLa gaye te bIjI rIte saphaLa pUravAra thaye, paNa saphaLatAno mAra AnaMda lupta thaye. e benanuM AvuM tochaDuM vartana mArI sAthenA lokone apamAna rUpa lAgyuM, paNa huM te mAtAnI mAphaka tene manomana vaMdI rahyo. mane sItAmAtA yAda AvyAM. sagarbhAvasthAmAM vanamAM jyAre vAlmIkinA AzramamAM teo rahetAM hatAM, tyAre prAta:kALe rAmanA nAmanI mALA pheravatA jaI tenI pAse rahelI eka vRddha tApasIe Thapake ApatAM tene kahyuM : "vinA aparAdhe tArA pati zame tArI AvI nAjuka sthitine khyAla karyA vagara tane jaMgalamAM mokalI dIdhI, ane ema chatAM paNa rAmanA nAmanI mALA pheravavAne artha zuM che? sItAe hasIne tene kahyuM "mAjI! jIvanamAM Page #123 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 21. tvameva bhartA na ca viprayogaH ] [ 97 jene prema prApta thayela hoya tevI vyaktine A vicAra kadI na AvI zake. mane mArA rAmane prema prApta thayuM che. prema e sthUla ApavA devAnI vastu nathI. prema prApta thAya tenA mATe jIvana ane jagatamAM kazuM prApta karavApaNuM rahetuM nathI. hA, eka manISA mAtra bAkI rahe che. paNa tenA kevaLa samarpaNanI-pitAnA prema pAtra mATe sarvasva nyochAvara karI devAnI, mAtra dehaja nahi, AtmA suddhAM! premane khAtara duHkha veThavAmAM duHkha e duHkharUpa lAgavAne badale aizvaryarUpa banI jAya che." sItAnI vAta tApasI na samajI zakI eTale manemana babaDI paNa kharI : "mRtyulokanA mAnamAM premano roga mahA haThIle che, ane vaLI tenI kaI davA paNa nathI." kavio ane jJAnIoe paNa premane aMdha kahyo che. ene artha e ja che ke jyAM sAro prema che tyAM premI potAnA premapAtrane deSa joI zakatuM ja nathI. Ama chatAM strI ane puruSa baMnenI prakRtimAM eka mULabhUta bheda che. strInA prema ane samarpaNa bhAvamAM je UMDANa, sahiSNutA, abhinivichatA, abhinnatA ane ekarUpatA jovAmAM Ave che, te puruSamAM bhAgye ja jovAmAM Ave che. puruSa dAruDiye, jugArI, vyabhicArI, cera, guMDe, laphaMge ke raktapitti haze, te tevA patimAM paNa Izvara svarUpa jenArI bhAratamAM eka nahi paNa aneka nArIo thaI gaI che. sagarbhAvasthAmAM jaMgalamAM mokalI ApavAmAM AvelI sItA temaja bhayaMkara jagalamAM damayaMtIne ekalI mUkI cAlI gayelA naLamAM, sItA ke damayaMtIe patino doSa nathI je. vizuddha ane daivI premanuM A anokhuM Page #124 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 98 ] [ jANyuM ane joyu tethI UlaTu' kulaTA srIenA patirAjo temanI patnIethI trAsI jaI sanyAsI manI gayAnA agara sIdhA ke ADakatarI rIte patnIonA prANa laI lIdhAnA aneka dAkhalAo ApaNe tyAM jovAnA maLe che. A vastu ema pUravAra kare che ke nArI jAtanI sahuna karavAnI ane duHkha pacAvavAnI zakti, puruSa jAti karatAM utkRSTa keATinI che. jenI gaNatarI A vizvanA mahAna mANasAmAM thaI zake evA abrahAmalikana, mahAtmA TAlasTeya, seAkreTIsa ane saMta tukArAmane kubhArA patnI prApta thayelI ane evI strIe sAthe panArA paDavAne kAraNe teone atyaMta sahana karavuM paDayuM heAvA chatAM, A strIonAM patirAja temanI patnIonAM dveSa! pratye bhAre najare joyA vinA te nathI ja rahI zakayA. TAlasTeAya te mRtyu vakhate paNa spaSTa rIte kahI gayA hatA ke IzvaranI khAtara mArA mRtadehanI najIka mArI patnIne AvavA na dejo." puruSa ane strInI prakRtinA AvA mULabhUta bheDhanA kAraNe ja A sa'sAramAM kadAca puruSa karatAM strI vadhu vaMdanAne pAtra che. bAkI teA samagra mAnava jAtanA paripakavanuM mULa sthAna te Akhare strI ja che ne! ' gurusvAmInI patnIe darzAvelA rASa pachI samAdhAnanuM kAma sahelu thaI gayu. temanA vakIla nAgAsvAmIne paNa lAgyu ke tenI asIla khAI vimAnI paulIsInI rakama vasula karavA nyAyakAmAM te javAnI ja nahi. eTale me' vakIlane kahyuM ke tamAma paristhiti pachI paNa, polIsInI rakamanA pacAsa TakA eTale pAMca hajAra rUpiyA temaja tenA asIlanI Page #125 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 21. tvameva bhartA na ca viprayogaH ] [ 99 phInI rakamanA rUpiyA paNa kaMpanI ApavA taiyAra che. mArI aMgata salAha ApatAM vaLI kahyuM ke, mane e anubhava che ke AvA gUMcavaNa bharyA kesamAM gharameLe patAvaTa thAya e ja ISTa che, kAraNa ke korTamAM vaLI navA navA Isyu UbhA thAya che ane tene aMta ja Avato nathI. bIje divase amArI madurAnI ophise AvI mI. nAgAsvAmI rUpiyA pAMca hajArano ceka temaja temanI phInA rUpiyA aDhIse laI gayA. kaMpanIne pAMca hajAra rUpiyAno phAyado thaye tenA AnaMda karatAM, pilI patibhakta bAIne pAMca hajAra rUpiyA ochA maLyA teno mane kheda ane duHkha hatuM. paraMtu je paristhiti ane saMjogo UbhA thavA pAmyAM hatAM temAM AvI vyavasthA anivArya hatI. maranAre tabiyatanI sAcI sthiti chUpAvI kaMpanI sAthe kharekhara chetarapiMDI karI hatI, ke kaMpanIe takane lAbha laI pelI bAIne pAMca hajAranuM nukasAna pahoMcADyuM, te bAbata te vakhate temaja Aje paNa mArA mATe koyaDA rUpa ja rahI che. te pachInA bIjA divase pelI vidhavA strInuM tenA sadugata pati pratyenA pUjya bhAvanuM smaraNa karato madurAthI jyAre madrAsa javA nIkaLyA, tyAre koI e kahelI nIcenI paMkti mArA smaraNa paTa para ramI rahI hatI - - gherI lIye kaMTaka che. gulAbane ? 1 nA AMca Ave kazI ye suvAsane. ("AtmAnaMda prakAza Disembara 1969) Page #126 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 22. mAnava ane deva I. sa. 1952 nA 23mI ogasTa ane zanivAranA divasanI A vAta che. paryuSaNa parvane sAtamo divasa hato ane te divase mAre aThThamane bIje upavAsa hato. huM mArA nivAsasthAnanA pahelA mALanA alAyadA rUmamAM savAranA nava vAge vAMcI rahyo hato tyAM mArI nAnI putrI gabharAyelI sthitimAM mArI pAse AvI ane gaLagaLA avAje kahyuM: "bApujI! jaladI upara cAle, zazIkAMtabhAIne kAMIka thaI gayuM che. tarata ja tenI sAthe upara cothA mALe jyAM amAruM raheThANa che tyAM gaye ane joyuM to mArA moTA putra zazIkAMta jenI uMmara te vakhate pacIsa varSanI hatI, tenA aMge aMge kheMcAtAM hatAM ane pathArImAM suto suto sakhata rIte prajato hato. tAva paNa sArA pramANamAM hatuM. amArI bAjumAM ja De. harilAla zAha rahe eTale temane tarata ja davAkhAnethI lAvyA. teNe AvIne penIsIlIna ane sTrepTomAIsInanuM ijekSana ApyuM. DokaTare kahyuM ke sakhata zaradInA aMge Ama ekAeka thaI gayuM lAge che, paNa kazuM bhaya jevuM atyAre te nathI. vaLI agiyAra vAge tene chAtImAM sakhata zULa nIkaLavA lAgyuM ane paristhiti bagaDatI lAgI eTale Do. haribhAInI salAha laI ebyulansa bolAvI tene tarata ja bombe hospiTalamAM De. kahiyAranA vorDamAM dAkhala karI dIdhe. Page #127 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 22. mAnava ane deva ] [ 101 pArzvanAtha bhagavAnanAM adhiSThAyI devI zrI padmAvatI mAtA para mane ananya zraddhA, ane mAtA kadI putranuM ahita na thavA de evI akhUTa AsthA, eTale muzkelI ane mUjhavaNAnA prasaMge huM huMmezAM tene zaraNe jaI nizciMta anuM. mArI mAtA to mArI Alyavaye ja svargavAsa pAmyAM. eTale samajaNA thaye| tyArathI mAtAnI avejImAM me' padmAvatI devIne ja mAtA rUpe mAnI lIdhAM. te divase mAre upavAsa hateA eTale jyAM lagI zakhezvarajI pArzvanAtha jaI tyAM padmAvatI mAtAnI mUrti pAse agiyAra zrIphaLanuM tAraNu na khAMdhuM tyAM sudhI, putranA roga dUra thAya e arthe dUdha temaja jemAM dUdha mizrita hAya tevI tamAma vastuonA tyAgane manamAM saMkalpa karyAM. ee haeNAspiTalanA DaoNkaTarane menInajhAITIsanA vahema garcA eTale pAkI khAtarI karavA apeAre traNa vAge pachavADenA bhAgamAMthI paMkacara karI pANI kADhavAnI badhI taiyArI karI, paNa tyAM ja DaoN. kahiyAra AvyA ane teNe zarIra tapAsyA mAda kahyuM ke dI'nI AvI paristhitinA mULamAM zArIrika da karatAM mahad aMze mAnasika avasthA ja javAbadAra lAge che, ane teNe paMkacara karavA mATe eka divasa thAbhI javA kahyuM. traNa cAra divasa sudhI tAva 102-103 vacce rahyo paNa ceAthe divase tAva utarI gayA ane tA. 30 mI oNgasTe te tene haoNspiTalamAMthI ghera AvavAnI DaoN. keAhiyAre rajA paNa ApI dIdhI. cAnuM mane bhAre vyasana, AphisamAM je je maLavA Ave tene mATe cA magAvuM ane huM paNa tenI sAthe cA lau. Page #128 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 102 ] [ jANyuM ane joyuM ema AvanArane cA ApI daIe ane ApaNe tenI sAthe cA na laIe te viveka vinaya bhaMga thAya evo Te bhrama huM sevata. mANasane sauthI vadhu pramANamAM koI chetaratuM hoya to anya koI nahi paNa tenuM pitAnuM mana ja che. viveka ane vinayanA khATAM eThAM nIce mAruM mana paNa mane chetaratuM. bhUtakALanI e vAta yAda karuM chuM tyAre Aje te spaSTa joI zakuM chuM ke mane cAnI vAraMvAra je talapa thatI, tenI tRpti karavA viveka vinayanA bahAnA nIce mArI pAse AvanArAo mATe huM acUka cA magAvato, ane e rIte AvanAranI nahIM paNa mArI pitAnI ja cAnI talapa tRpta karatA. phisamAM ja e divasemAM huM ochAmAM ochA pAMca sAta kapa cA pIto. paNa dUdha na levAno saMkalpa karyo hato eTale cA pI. zako nahi. mArA eka mitra DaoNkaTare dUdha vinAnI cAmAM lIMbu nIcovI pIvAne mArga batAvyuM, paNa tethI cAnI mArI IcchA tRta na thatI. A paristhitimAMthI mukta thavA mATe chevaTe zaMkhezvarajI jaI AvavAno nizcaya karyo. tA. 13-9-para nA divase jyAre kaMpanInA keIka kAma mATe pATaDI darabAra sAhebane maLavA Abu gaye, tyAre tyAMthI pAchA pharatAM mahesANA utarI gaye ane hArIja rAte agiyAra vAge pahoMcyuM. hArIja pahelI ja vakhata javAno e prasaMga. rAte dharmazALAmAM sUI rahyo ane vahelI savAramAM uThI upAzrayamAM te vakhate tyAM bIrAjatA zrI. mahedravijaya munirAjane maLavA gaye. comAsAnA cAreka mAsa daramyAna viramagAmathI ke hArIjathI zaMkhezvarajI javAnI basa te vakhate baMdha rahetI. Page #129 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 22. mAnava ane deva ] [ 103 pU. munirAjane zaMkhezvarajI javA mATenI vAta karI, tethI teoe kaI chokarA sAthe mane tyAMnA zeTha zrI. ramaNIkalAla jecaMdane tyAM mokalAvyuM, ane teNe AvavA javAnA rUpiyA dazanA bhADAthI eka gADAnI sagavaDatA karAvI ApI. - hArIjathI savAranA ATha vAge gADAmAM besI zaMkhezvarajI javA ravAnA thaye ane lagabhaga bapore eka vAge tyAM pahoMcyA. maMdiranA kampAunDamAM dAkhala thatAM pahelAM ja eka dukAne agiyAra zrIphaLanuM toraNa padmAvatI mAtAnI derIe bAMdhI zakAya e rIte taiyAra karavAnuM kahI dIdhuM ane pachI pUjA karI, toraNa bAMdhavAnI kriyA pUrNa karI ananya bhakti bhAve jyAre padmAvatI mAtAnI mUrti sAme be hAtha joDI ubhe rahyo, tyAre mArA AMtara manamAM koI no prakAza pragaTyo. paraMtu e prakAzanA kAraNe mane mArI jAta mATe zarama ane AghAta thayAM. mane lAgyuM ke padmAvatI mAtA pratye bhAva ane bhakti dekhADavAnA oThA nIce, A to mAtra chetarapiMDI ja karI che. zaMkhezvarajI javAnI bhItaramAM mAtA pratyenI bhakti nahi paNa sAcI vAta cAnI tAlAvelI hatI. pachI to A AkhIye vAta mane eka prakAranA sodA jevI lAgI. padmAvatI mAtAe mArA putrane rogamAMthI mukta kara, tenA badalAmAM mAre zaMkhezvarajI jaI temanI samakSa agiyAra zrIphaLa dharavAM, ane tenA bAna tarIke e kriyA pUrNa thatAM sudhI mAre dUdhane upaga na kare, A ja artha meM karelA saMkalpamAMthI nIkaLato hato. mane thayuM ke mAtA ane putra vacce AvA prakAranA karAra thatA kadI sAMbhaLyA che ? mAtA to putranI Page #130 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 104 ] [ jANyuM ane joyuM jarUriyAta zakya hoya tyAM sudhI koI paNa jAtanI zarata vinA ja pUrI pADe che. Ama chatAM putra je kaI paNa zarata karavA taiyAra thAya, to tene artha eTale ja ke putramAM mAtA pratye zraddhA ane vizvAsano abhAva che. Ama thaze to Ama karIza e vAta ja dhaMdhAdArI sodA jevI che ane temAM bhakti, zraddhA ane vizvAsano sadaMtara abhAva che. ApaNA deva-devIo jene mATe ApaNane saMpUrNa mAna, prema ane bhakti bhAva heya tenI sAthe AvA sodA karavA te te eka prakAranI cakakhI chetarapiMDI ja karavA jevuM che. tAtvika daSTie to deva-devIonI sahAya zodhavI e paNa eka prakAranI parAdhInatA ane kaMgAlatA che. bha. mahAvIranA jIvananI eka vAta che. dIkSAnA prathama divase kumAra gAme, gAmanI bahAra bhagavAna mahAvIra dhyAnastha dazAmAM hatA tyAre, eka govALiye baLadanI rAza upADI bhagavAnane mAravA doDyo, e vakhate bhagavAnane bacAvavA Indra tyAM deDI AvyA paNa bhagavAne tene spaSTa bhASAmAM kahI dIdhuM ke : "he Idra! karma kSayanA mArgamAM bIjA koInI madada kAma lAgatI nathI. mArA pUrva karmono kSaya mAre tenA phaLa bhogavIne ja karavo paDavAne che, mATe tAre A prakAre mArI pAchaLa pharavAnuM koI prajana nathI." vagara IcchAe sAmethI devanI AvatI madadano bhagavAne jyAre asvIkAra karyo che, tyAre dhaMdhAdArI dRSTinI mAphaka ApaNe devanI sahAya zodhavA jAta jAtanA pUjane ane vidhi vidhAno karIe chIe, e hakIkata bhagavAnanA ane ApaNuM jIvana vacce kevI karuNa asaMgatatA batAve che ! Page #131 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 22. mAnava ane deva ] [ 105 ApaNe tyAM zAlibhadra ane bhadrA mAtAnI bahu pracalita kathA che. mAtA ane putrane devalokamAMthI dararoja navvANuM peTIo AvatI, paraMtu temAM koI jagyAe e ullekha nathI Avato ke mAtA ane putra devane prasanna karavA mahApUjana ke kaI bIjI sAdhanA karI hoya. kathA evI che ke zAlibhadrane pitA jene patnI ane putra pratye atyaMta rAga hato, te mRtyu bAda devalekamAM gaye ane rAganA kAraNe AvI peTIo dararoja tyAMthI mokalato hato. eTale AmAMthI je tattva grahaNa karavAnuM che te to e che ke ApaNe ApaNuM puruSArtha dvArA evuM zubha karma karavuM ke jethI ApaNane jarUrI vastu mATe bhIkha mAgavA javAne badale e vastu ja ApaNA bAraNuM khakhaDAvatI ApaNe tyAM Ave. devo ke devIone pUjana, mudra mAnatA ke bAdhA dvArA nathI rIjhavI zakAtAM. emane rIjhavavA te ApaNe ApaNuM cAritranuM ghaDatara utkRSTa koTinuM karavuM joIe. tethI ja uttarAdhyayana sUtramAM kahyuM che ke deve paNa nirmaLa ane suMdara (brahmacarya pAlananA arthamAM) utkRSTa koTinAM cAritrazIla brahmacArIne vaMdana kare che arthAt teonA dAsa bane che. Akhare deve paNa karmAdhIna che. devalokanuM temanuM AyuSya pUrNa thatAM eka sekanDa paNa teo devakamAM rahI zakatA nathI. karmAnusAra deva ane devIone paNa bIjI enimAM janma levuM paDe che, kAraNa ke devalokamAMthI AyuSya pUrNa thatAM koIne mokSa thaI zakato nathI. deva ane devIonI sahAya vinA ApaNe na ja rahI zakatAM hoIe te, duHkha ane Page #132 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 16 ] ( [ jANyuM ane joyuM ApattinA prasaMge ApaNe jarUra temane prArthanA karI zakIe ke he deva ! huM je bhegavI rahyo chuM te mArA pitAnA ja karmonuM phaLa che. udayamAM AvelA karmanA e phaLane have A ke zaidra dhyAna vinA samabhAva ane zAMti pUrvaka bhogavavAnI mane zakti ane buddhi Apo, ke jethI navAM karma bAMdhyA sivAya mArA karmanI nirjarA thaI zake. jIvaleNa mAMdagIne ApaNe Aphata ane ApattirUpa mAnIe chIe, paraMtu temAMthI paNa mAnavI bodhapATha laI zake che. dInabaMdhu enDrujhe eka ThekANe lakhyuM che ke : "zAMti niketana huM hato tyAre mane kolerA thayo hato. huM mRtyunI ekadama najIka pahoMcI gayo hato, ema ja kahe ke ghaNuM divaso sudhI mRtyunAM baMdha bAraNA para paDI rahyo. e samaye huM aMtarmukha banI AtmAnI zAMtine adbhuta pATha khuda parama pitA pAsethI zIkhe." duHkha, AghAta ke vedanAnI lAgaNIthI gabharAvAnuM ke bhaya pAmavAnuM kazuM kAraNa nathI. mAnavI para duHkhanA ghA paDe. tenuM kAraNa tenAmAM kAMIka kharAba tattva che ema mAnavuM yathArtha nathI. ekAne emAM pApano udaya che ema paNa mAnI zakAya nahi. mANasa jyAre anitya, nAzavaMta ane azAzvata vastunI pAchaLa doDe che, tyAre A vAtanuM tene bhAna karAvavA ane tenI sAna ThekANe lAvavA AvuM badhuM bane te temAM beTuM zuM che? tethI ja khalila jibrAne kahyuM che ke: "tamArA jJAna upara bAjhI gayeluM jaDatvanuM paDa dUra karavA mATe, tamane je Page #133 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 22. mAnava ane deva [ 107 eka vastu kudarata taraphathI ApavAmAM Ave, e tamArI vedanA che." jIvanane tenA yathArtha svarUpamAM samajavAnI buddhi ane jIvana jIvavAnI sAcI kaLA mANasane sukha dvArA nahi paNa duHkhanA mArge ja prApta thAya che. tethI kAI e kahyuM che ke duHruM sarca, mula mAyA, suvuM naA: varSa dhanam arthAt duHkha che satya, sukha mAyA; duHkha e jaMtunuM parama dhana che. eTale duHkhanA prasaMgeAmAM devAnA pUjana dvArA temanI sahAya ze|dhavA nIkaLI paDavuM e mAnavajAta mATe zeAbhAra-paTTu nathI. jAtajAta ane bhAtabhAtanAM pUjanAnI zeAdha karI ApaNA devadevIe pratye anumAna atAvavAne badale, ApaNe tene duHkha dUra karAvavA agara sukha mATenA mAmulI dalAleA banAvI rahyA chIe, ane e rIte devAnI bhakti karavAne badale eka rIte teo sAthe apamAnajanaka rIte vatI rahyA chIe. duHkhathI dUra bhAganArA ane sukha tathA AnaMdanI pAchaLa doDanArA mATe jamana kavi geTee eka suMdara vAta kahetAM kahyuM che ke 'sukha e teA prabhue ajJAnIene ApelI akSisa che, jyAre duHkha e teA jJAnIonA vArase che.' sukha manuSya svabhAvamAM je kAMI niLa ane asthira aze che tene uttejanAra vastu che, jyAre duHkha mAnavImAM je kAMI samaLa ne acaLa aMze che temane utteje che. eka vidvAna puruSe kahyuM che ke 'AnaMda manuSyanI du:kha sahana karavAnI zaktine nAza karI aMte te ene duHkhamAM ja dukhADe che.' jaina zAstrAmAM devalAkamAM devAnAM cyavanakALe tene thatA AghAta ane vedanAnu Page #134 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 108 ] [ jANyuM ane joyuM -je varNana karavAmAM AvyuM che, te AbehUba A pramANenuM ja che. koIe sAcuM ja kahyuM che ke Izvara mANasane zoka eTalA mATe Ape che ke, enA dvArA e vadhu suMdara, vadhu pavitra bane. mANasa jAtane AnaMda karatAM vadhu meTI bheTa zekanI maLI che. pazcimanA eka vidvAna puruSe paNa Aja arthamAM kahyuM che ke Meritorious are those who experience grief. ApaNe paNa kahIe ja chIe ke purva hi mAno mAnita. eTale duHkhamAM de ke devIonI pAchaLa paDavuM e jarAe ucita nathI. ("AtmAnaMda prakAza phebruArI, 70 ) Page #135 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 23. lakSmIpUjana divALInA divase vepArIo lakSmI pUjana kare che ane navA copaDAmAM jaina vepArIbhAIo mathALe lakhe che ke : gautamasvAmInI labdhi heje", "zAlibhadranI siddhi ho', abhayakumAranI buddhi ho", "kayavannA zeThanuM saubhAgya heje", Ama AvI badhI mAgaNIo che to uttama prakAranI paraMtu karmazAstranA niyama anusAra mAnavIne mAgavAthI kazuM maLatuM nathI. mAnavIne tenA karmAnusAra badhuM maLe che, eTale ene jenI jarUra hoya tene anurUpa karma karavuM joIe. karma e yaugalika vastu che. je vastu joIe, tene anurUpa purUSArtha karavAthI te vastu prApta thaI zake che. pazcimanA dezanI prajA paNa have Law of cause and effect arthAta kAryakAraNanA niyamamAM mAnatI thaI gaI che. vastunI prApti mATe icchA nahi paNa upAsanAnI AvazyakatA che. gautamasvAmIe aneka labdhio prApta karI hatI, paNa tenI pAchaLa mahAna tapanI ArAdhanA hatI. tapa karyA sivAya copaDAmAM "gautamasvAmInI labdhi ho" ema lakhavA mAtrathI kAMI labdhio prApta thatI nathI. AvA zuddha tapanI sAthosAtha svasthatA, prasannatA ane vizuddhatA ApoApa AvatAM ja jAya che. AvA tapasvIo Iche ke na I che to paNa labdhio tene prApta thAya ja che. Page #136 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 110 ] [ jANyu ane joyuM zAlibhadranI siddhinA mULamAM tenI dAnavRtti kAraNarUpa hatI. pUrvajanmamAM jJAna ane saMskAra na heAvA chatAM, mAtA pAse raDI raDIne khAvA mATe taiyAra karAvelI khIra, jarAe AMcake khAdhA sivAya munirAjanA pAtrAmAM ullAsa ane bhAvapUrvaka vaheArAvI dIdhI hatI. riddhi ke siddhi prApta karavA athe teNe A kriyA karI na hatI. paNa bhaktibhAve teNe A kArya karyuM ane tenA phaLarUpe riddhi-siddhi na icchI hAvA chatAM bIjA janmamAM tene te prApta thayA. tame je khI vAvA tenAM phaLa tamane maLe che ja. abhayakumAranI buddhinA mULamAM tenI pitRbhakti kAraNa rUpe hatI. janmathI ja virakta heAvA chatAM tenA pitA zreNika pratye tenA bhakti bhAva ananya ane apUrva hatA sayamI, tapasvI ane tyAgI heAvA chatAM abhayakumAre peAtAnA pitAnI koI paNa icchAne atRpta rahevA dRIdhI na hatI. kayavanA zeThanA saubhAgyanI mAgaNI karanArAemAMthI ghaNA vepArIbhAI ne tenA jIvananI mAhitI paNa nahIM heya. rAjagRhImAM dhanezvara nAmanA zeThane tyAM putranA janma thayeA, ane tenuM nAma kRtapuSpaka pADyuM. puNya karIne, puNya bheAgavavA ja bALaka janmyA, eTale tenuM kRtapuNyaka nAma yathArtha ja hatuM. bALaka janmathI ja nirvikArI ane niSpApI. ekanA eka putra hAvAthI ane sAdhuonA saMgamAM rahetA joI mAtApitAne bhaya lAgyA ke rakhene putra sAdhu thaI jAya! bhautika sukhA ane vaibhavathI dUra nAsatAM hovA chatAM bhAgAvalI karma te bhegave ja chUTake. pitAe putrane vaibhava ane vilAsanA Page #137 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 23, lakSmIpUjana ] [ 111 mArge doravavA vArAMganAnI sobata karAvI. dhanane nAza thatAM vArAMganAnI prItino paNa aMta AvyuM. pUrvajanmanA karmodayanA kAraNe kRtapuNyakane dhanAzeThanA mRtyu pAmelA putra jinadattazeThanI saMtAna vihIna cAra patnIonA patideva tarIke rahevAnuM thayuM. bAra varasanA AvA dAMpatya jIvananA aMte cAra putrone pitA thaye. pachI to zreNikanA rAjyane amuka bhAga maLe ane tenI putrI manoramA sAthe lagna paNa thayAM. pitAnA pUrva janmanI hakIkata ane saMsAranI vicitratAnuM svarUpa lAgavAna mahAvIra pAsethI samajANuM ane saMsAra parathI dila uThI gayuM. kRtapuNyaka zeThe badhuM cheDI dIkSA lIdhI. copaDAmAM lakhAtAM kayavanA zeTha e A ja kRta puNyaka zeTha. enuM saubhAgya uttama prakAranuM hatuM temAM zaMkA nathI, paNa aMte to e saubhAgyane choDI temaNe tyAga-tapa-saMyamano mArga svIkAryo. copaDAmAM kayavannA zeThanuM saubhAgya mAganArAoe teo kayavanA zeThanA pUrvAdha ke uttarArdha jIvananuM saubhAgya mAge che te jarA samajI levuM joIe. kAraNa ke uttarArdha jIvananA saubhAgya prApta karavAmAM koI jAtano aMtarAya nathI. dareka vepArI pite Aje paNa e mArge javA mukta che. AvA mahAna AtmAoe riddhi siddhi prApta karelI, tevI riddhi siddhinI mAgaNI karatI vakhate temanA ane ApaNA jIvana jIvavAnI paddhati vacce kevI ane keTalI susaMgati rahelI che, tene ApaNe vivekapUrvaka vicAra karavo joIe. icchA mujaba vastuonI prAptimAM sAcuM sukha nathI, paraMtu sAcuM sukha te IcchAnA abhAvamAM ja raheluM che. mahAna labdhio, Page #138 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 112 ] [ jANyuM ane joyuM riddhi siddhi ane aparimita sukha maLyAM chatAM, emanA adhikArIoe e badhAmAM na rAcatAM, tene choDI tyAga-tapasaMyamano mArga svIkAryo hato. sukha prApta karavAnI IcchA hovA chatAM, ane te mATe dareka divALIe mAgaNI karavA chatAM zA mATe haMmezAM ApaNane duHkha, ciMtA, udvega ane azAMti anubhavavAM paDe che? copaDAnA saravaiyAmAMthI A hakIkata na samajI zakAya. dharma saMbaMdhamAM moTI moTI vAto karatA havA. chatAM ApaNe divase divase dharmathI vimUkha thatA jaIe chIe ane A kAraNe ja duHkha, ciMtA, udvega ane vyAkuLatA ApaNe anubhavavAM paDe che. A badhuM ApaNA ja kRtyanuM pariNAma che anya kAMI nathI. A rIte divALI vakhate Avaka jAvakanuM saravaiyuM karI copaDA pUjana karanAra vepArI pitAnI jIvana paddhatinuM paNa saravaiyuM kADhe ane A draSTine khyAla rAkhI anya janone sAla mubAraka" kare e jarUranuM che. (sevAsamAja, tA. 1-11-70) Page #139 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 24. bhAvanA-bhavanAzinI dIkSA lIdhA pachInA agiyAramA varSe cAtumAsa arthe bhagavAna mahAvIra vaizAlInagarInA samara nAmanA udyAna tarapha jaI rahyA hatA. e mAgethI bhagavAnanA pasAra thayA bAda vaizAlInA jUnA nagarazeTha jinadatta te ja rIte koI kAme pasAra thaI rahyA hatA, tyAre temaNe bhagavAna mahAvIranA caraNanI rekhAo joI vicAryuM ke nakakI A mArgethI koI mahAna cakavatI agara tIrthakara hamaNAM ja pasAra thayelA dekhAya che. e mahAmAnavanI zedha arthe jinadatta zeTha pagale pagale AgaLa vadhyA ane samara udyAnamAM bhagavAna mahAvIrane dhyAnastha beThelA joI tenA cittamAM prasannatA chavAI gaI jinadatta zeThane khAtarI thaI gaI ke avazya A tIrthakarane jIva che ane bhagavAnane bhAvapUrvaka vaMdana karyA. bhagavAna mahAvIrane e sAdhanA kALa hato ane te udyAnamAM e vakhate bhagavAne cAra mAsanA upavAsanuM ugra tapa karyuM hatuM. jinadatta zeThanA jIvana pAchaLa paNa eka ItihAsa hato. eka vakhata teo vaizAlInA nagarazeTha hatA. vipula dhana vinA nagarazeTha na banI zakAya ane dhana prApta karavAmAM ane tene sAcavI rAkhavAmAM aneka kAvAdAvA karavA paDatA, je jinadatta zeThanA svabhAva ane prakRti virUddha hatuM. jinadatta zeThe nagarazeThAI cheDI dIdhI ane niSpApa mArge je kAMI prApta thatuM Page #140 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 114 ] [ jANyuM ane joyuM temAM saMtoSa mAnya. vipula dhana cAlI jatAM jinadatta zeThane lake jIrNazrAvaka tarIke oLakhavA lAgyA. dhana prApta thatAM nAthiyAmAMthI jema nAthAlAla zeDa banI javAya che, tema dhana jatAM nAthAlAla nAmanuM parivartana paNa nAthiyAmAM ja thaI jAya che. jIrNazrAvakanI bAbatamAM paNa lagabhaga Ama ja banyuM hatuM. vipula dhana ane vaibhavane kSaya thatAM nAmane paNa kSaya thaI jAya che. A rIta jagatamAM AjanI nathI, anAdikALathI AvI ja rIta cAlu rahelI jovAmAM Ave che. have jIrNazrAvaka dararoja prAtaHkALe dhyAnamagna beThelA bhagavAna mahAvIra pAse vaMdanA arthe javA lAgyA ane pAchA pharatI vakhate vinaMtI karatA keH "prabhu! Aje mArA ghere gocarI levA jarUra padhArajo." jIrNa zeThane bhagavAna taraphathI to kaze pratyuttara na maLato. paNa tema chatAM tene khAtarI thaI gaI ke bhagavAnanI ugra tapazcaryA pUrI thatAM pAraNane divasa jarUra mArUM AMgaNuM pAvana karaze. eka, be, traNa ane cAra mAsa pUrA thayA. cAturmAsano aMta Avye eTale vaLate divase prAtaHkALe vaMdana karI vinaMtI karatAM jIrNazrAvake bhagavAnane kahyuM. "prabhu ! mane lAge che ke Aje ApanA pAraNane divasa che ane tethI mArA para anugraha karI Apa jarUra mAre tyAM bhikSA levA padhAraje." jIrNa zrAvakanuM hRdaya Aje atyaMta prasanna hatuM. bhagavAna tene tyAM cokakasa gocarI levA padhAraze evA vicArathI tenuM citta AnaMdavibhora banI gayuM hatuM. je zerImAM pitAnuM makAna hatuM tyAM teNe pANI chaTAvyuM ane rastAmAM Asa Page #141 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 24. bhAvanA - bhavanAzinI ] 1 [ 115 pAlavanAM tAraNa aMdhAvyAM. ghere aneka prakAranA svAddiSTa khAdya padArtho taiyAra karAvyA ane cAtaka pakSI Atura thaI jema varSonI rAha juve che, tema peAtAnA gharanI pAse ubhA rahI jINu zrAvaka bhagavAna mahAvIranA AvavAnI rAha jovA lAgyA. jINu zrAvaka peAtAnA maneAmanamAM vicArI rahyA hatAH 'ahAhA ! AjanA divasa kevA pavitra ! Aje mArA garIbanA AMgaNe tIthaMkara bhagavAna padhAraze, mAruM AMgaNuM emanI caraNarajathI Aje pavitra thaze. kharekhara ! Aje mArUM mahAna sadbhAgya jAgyuM, nahi te AvA tIrthaMkara bhagavAnanA pAtarAmAM mArA hAthe geAcarInA padArtho kayAMthI paDe ? cAra cAra mAsa sudhInI vinatInuM phaLa Aje prApta thaze.' jINu zrAvakra AvI suMdara bhAvanA bhAvatA bhUtakALamAM sarI paDyA. dhanavAna hatA tyAre jamaNA hAthanI anAmikAmAM eka mahAmUlyavAna hIrAnI mudrikA paheratA ane hIrAnA tejathI hAtha zeAbhI UThatA. jINu zrAvake peAtAnA jamaNA hAtha UMcA karI maneAmana kahyuM : are jIva ! hIrA te kAlasAnI khANumAMnA kAlasAnA saMgAthI. evA ekendriya jIva mArA jevA paMcendriya mAnavIne zuM suMdara banAvI zake ? A hAtha te Aje jyAre bhagavAna mahAvIranA pAtarAmAM geAcarInA padArtho mUkaze tyAre kharekhara suMdara banI. jaze. are ! mAtra mArA hAtha ja zA mATe ? mAre samagra deha ane AtmA suddhAM sarvAMga rIte suMdara banI jaze!' Ama jINu zrAvakanA AtmA jyAre AnaMda vibhAra anI bhaktibhAvamAM nAcI rahyo hatA, tyAre AkAzamAM devadundubhInA nAda thayA ane ahAdAna ' nA dhvani gAjI UThayo. devadundubhInA C 6 Page #142 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 116 ] [ jANyuM ane joyuM nAda sAMbhaLatAM jIrNazrAvakanI AgaLa ane AgaLa vadhatI zubha bhAvadhArA tUTI paDI. enA AghAtano pAra na rahyo, paNa te to samyakdaSTi zrAvaka hato. pote ja potAnA manane sAtvana ApatAM kahevA lAgyAH" bhagavAna to vItarAga kahevAya, ene te sarva jIva samAna ! bhagavAnane kAMI mAnavI mAnavI vacce vaLI bhedabhAva hoya ? emAM bhagavAnanI kRpAdaSTine deSa nathI, deSa to mArA bhAgyano che. koI paNa vastunI IcchA karIe paNa e IcchAne anurUpa ApaNuM kAma na hoya to evI IcchA kayAMthI phaLe?" [2] cAra mAsanuM ugra tapa karI bhagavAna te divase bhikSA levA mATe nIkaLyA hatA to kharA, paNa vacamAM vizAlInA nagarazeTha abhinavanI havelI AvI ane bhikSA arthe bhagavAna tyAM gayA. abhinava zreSThinuM mULa nAma te abhecaMda hatuM, paNa pAse dhana thayA pachI evuM nAma te kAMI zobhe? eTale abhecaMdanuM abhinavamAM nAmAMtara thayuM hatuM. pachI to tene nagarazeThanuM birUda paNa maLyuM hatuM. nagarazeTha thavA mATe tyAga- tapa-saMyamanI jarUra nathI paDatI, emAM jarUra paDe che vipula. dhananI. abhinava zreSThinI pAse dhanane koI pAra na hato. tenI havelImAM aneka prakAranAM sadAvrata cAlatAM hatAM ane ghara AMgaNe aneka garIbajane temaja bhikSukenI lAIna lAgatI. Ama chatAM A badhuM mAtra bAhya dekhAvArUpa hatuM ane tenI pAchaLano mukhya hetu to pitAnI vAhavAha bolAvavAne hate. dAna to ghaNuM karatA paNa tenA hRdayamAM anukaMpAnuM nAma Page #143 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 24. bhAvanA- bhAvanAzinI ] [ 117 nizAna na hatuM. aMtara juo te keruM dhAkara paNa bAhya ADaMbarane kaI pAra nahi. AvA zreSThine tyAM bhagavAna jyAre bhikSA arthe gayA tyAre abhinava zeTha gAdI takiyA para moDhAmAM pAna cAvatA cAvatA ArAmathI beThA hatA. aneka bhikSukonI mAphaka A paNa bhikSuka che ema zeThazrIne prathama vicAra AvyuM, paNa bhagavAnanA tejanI tenA para asara thaI eTale gusse na thatAM gharamAMthI dAsIne belAvI, AvelA bhikSuka eTale bhagavAnane gharamAM je kAMI heya te ApavA AjJA karI. moTA dhanavAnane tyAM je nokara cAkare hoya che te vaLI dhanavAnane mAthe pachADavA jevA hoya che ane evA nAlAyaka hovAnA kAraNe ja nokarI mATe tenI pasaMdagI thayelI hoya che. bhUlecUke koI sAre ke sAce mAnavI temane tyAM nokara tarIke rahI jAya, to paNa te lAMbe TAIma TakI zakato nathI. dhanano koI AvAja prakArane prabhAva hoya che. veTha utAratI hoya tema dAsI rasoDAmAMthI aDadanA bAkaLA je taiyAra hatA te laI AvI ane pAtarAmAM vaherAvyAM. bhagavAna aDadanA bAkaLA vahorI jevA havelInI bahAra paga mUke che tyAM tarata ja camatkAra thaye. AkAzamAM devadundubhIne nAda thaye ane "ahodAna, ahedAnane dhvani saMbhaLA. tyAM to tarata ja puSpaAdi pAMca vastuonI vRSTi thaI. abhinava zeThane pachI te tarataja bhAna thayuM ke A kaI sAmAnya bhikSuka nathI, A to koI mahAna vibhUti lAge che. abhinava zeThane thayuM ke AvI mahAna vibhUtine mAtra Page #144 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 118 ] [ jANyu ane joyuM AkaLA vaheArAvyA evu leAkeA jANaze teA peAte TIkApAtra manaze. tethI dAsIne kheAlAvI AjJA karI ke kAI pUche ke zuM vaheArAkhyuM teA kahevu ke me jAte khIra vaheArAvI che. pachI te leAkA abhinavone tyAM bhagavAnanAM tene tyAM pagalAM thayAM e artha abhinaMdana ApavA AvyA ane kahevA lAgyA ke H bhAI ! meTAnAM nasIba paNa meATAM hoya ne ! mahApuNyanA udaya vinA kAMI Ave lAbha prApta thaI zake ? jINu zrAvaka bhagavAnanI rAha jotA ghere UbhA ja rahyo, paNa akakInA paDiyA kANAM zuM kAMI amastu' kahevAyu haze ! ' abhinava roDa paNa saunA meDhe kevA apUrva bhAvathI peAte bhagavAnane peAtAnA hAthe khIra vaheArAvI, te vAta kahetAM thAkatA ja nahIM. ' : amArA theADA divase bAda bhagavAna pArzvanAthanI paraMparAnA eka mahA jJAnI munine vaizAlImAM AvavAnuM banyuM, tyAre gAmaleAkeAe abhinavoDanI baDAInI vAtA karatAM temane kahyuM : gAmanA nagarazeTha kevA bhAgyazALI ! thADA divase pahelAM cAra mAsanA upavAsI evA mahA tapasvI bhagavAna mahAvIrane geAcarI vaheArAvavAnA lAbha tene prApta thayA. jI zrAvakane e lAbha levAnI tIvra icchA hatI, paNa garIbanA nasIma garIba ja hAya ne ! Ave! mahAna lAbha te puNyazALIne ja prApta thAya ne !' leAkeAnI AvI vAta sAMbhaLI jJAnI munirAje gabhIra bhAve kahyuM : 'mahAnubhAvA! abhinava zeThe bhagavAna mahAvIrane ApelI bhikSA te mAtra dravya bhikSA hatI, bhAvanI dRSTie te e bhikSAnA lAbha jINu zrAvakane ja prApta thayA che!' Page #145 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ra4. bhAvanA -bhAvanAzinI ] [ 119 muninI AvI vAta sAMbhaLI loke dimUDha banyA ane pUchyuM: "bhagavaMta! e kaI rIte!' jJAnI munirAje A vAtanuM rahasya khulluM karatAM kahyuM: bhagavAnane vaherAvavAnI jIrNazrAvakanI bhAvanA eTalI uccatama bhUmikA para hatI, ke je devadundubhI mAtra thoDI paLa meDI vAgI hota te, evI tIvratama bhAvanAnA phaLa rUpe tyAM ja tenA ghAti karmone nAza thaI tene kevaLajJAna prApta thayuM hata! paraMtu devadundubhInA kAraNe tenI bhAvadhArAno bhaMga thayo ane kevaLajJAna prApta thatAM rahI gayuM, paraMtu Ama chatAM bhAvadaSTie gocarI vahorAvavAnuM phaLa te tene prApta thaI cUkayuM ja che! bIjI bAju abhinava zeThe bhagavAnane khIra vahorAvI ja nathI ane A vAtane jarAe mahattva ApyA sivAya teNe to tenI dAsI pAse mAtra aDadanA bAkaLA ja vaherAvyA che. dravyadAnanuM mahattva nahivat che, sAcuM mahatva te bhAvanuM che. ujajavala ane nirmala bhAvathI apAyeluM dAna agara mAtra evA dAnane daDha saMkalpa paNa mANasanA ghAti karmone nAza karavAmAM nimittarUpa banI zake che." zrImad AnaMdaghanajIe tethI ja kahyuM che ke :nAma adhyAtama ThavaNa adhyAtama, dravya adhyAtama cheDe re; bhAvaadhyAtama nijaguNa sAdhe, te teha zuM ra8 maMDere. (jena zikSaNa sAhitya patrikA jAnyuArI, 1970) che ke Page #146 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 25. jIvanaghaDataramAM sAhityanuM sthAna bhAratanA suprasiddha sAhityakAra zrI zaradabAbue anubhavelA prasaMganI A vAta che. zrI zaradabAbue lakhelI aneka navalakathAomAM temanI "cAritrahIna" paNa eka prakhyAta navalakathA che ane A rasamaya ghaTanA paNa A graMtha aMgenI che. eka vakhata zrI zaradabAbu kAzInI musApharIe gayA hatA ane tyAM teo "uttarA" patranA saMpAdaka sureza cakavatIne ghera UtaryA hatA. eka divase vahelI prabhAte kAzImAM rahetA cAra pAMca baMgALI bhAIo temane maLavA gayA ane teoe zrI zaradabAbunA mAnamAM goThavelA eka samAraMbhamAM padhAravA mATe vinaMtI karI. zaradabAbue prathama to kahyuM ke AvA samAraMbhamAM hAjarI ApavI ane prazaMsAnI atizayoktibharI vANI sAMbhaLavI temane pasaMda nathI ane vaLI kyAMya bhASaNa karavuM e paNa tenI prakRtine anukULa nathI. AvelA gRhasthoe kahyuM ke e samAraMbhamAM temaNe mAtra hAjarI ja ApavAnI che ane kazuM bhASaNa karavAnuM nathI. aMte zaradabAbue pelA gRhasthonI AhabharI vinaMtIne vaza thavuM paDyuM ane samAraMbhamAM mukarara karelA TAIme teo gayA. e sabhAmAM zaradabAbunA aneka prazaMsakee hAjarI ApI ane hAratorAthI temanuM uttama sanmAna paNa karyuM. tyAM AvelA bhAIonI snehabharI lAgaNathI zaradabAbune Page #147 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 25. jIvanaghaDataramAM sAhityanuM sthAna ] [ 121 atyaMta AnaMda thaye| ane samArabha pUrA thatAM sau bhAI e cAlI gayA. sauthI chelle zaradakhAjI paNa javA mATe UbhA thayA paNa tevAmAM e vidhavA bahene tyAM AvI pAMcI ane vaMdana karI zaradabAbu najIka UbhI rahI. kha'nemAMthI eka prauDhA hatI jyAre bIjI bahena pacIsa varSa AsapAsanI yuvatI hatI. pelI yuvAna vidhavAe zaradabAbunI najIka jaI caraNasparza karyAM ane zaradabAbune sArI rIte jANatI heAya tema UbhI rahI, paNa zaradabAbune tenI ALakhANa na paDI. pelI yuvatIne caraNasparza karatI joI zaradabAbue tene kahyuM : 8 ahena ! mane tamArI kazI eLakhANa nathI ane lAge che ke ApaNe A prathama vakhata ja maLIe chIe.' pelI yuvAna vidhavAe gaddagadita svare kahyuM : 'zaradabAbu ! Apa tA mArA gurU samAna che ane mArA mATe pUjya paNa che. sIdhI rIte nahi paNa ADakatarI rIte Ape mAruM rakSaNa karyu che ane tethI ApanI teA huM jIvanabhara RNI chuM.' . * yuvAna vidhavAnI vAta sAMbhaLI zaradabAbue Azcarya anubhavyuM ane kahyuM : meM tamAruM rakSaNa karyu che ? kAM ane kayAre rakSaNa karyuM ? mane teA kAMI yAda AvatuM nathI. ApaNuM parasparanuM A prathama ja milana che, te pachI tamAruM rakSaNa mArAthI kaI rIte thayuM te tA tame samajAvA tyAre ja khabara paDe.' yuvatIe AchuM smita karI mRdu svare kahyuM: pratyakSa rIte ApaNuM A prathama milana che te vAta sAcI, paraMtu parAkSa rIte tamArI navalakathAe dvArA te ApanI sAthe mArI bahu jUnI oLakhANu che.' " Page #148 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 122 ] [ jANyuM ane joyuM yuvatInI vAta sAMbhaLI zaradabAbu hasyA ane pUchyuM : paNa tethI huM Apano guru, pUjya ane rakSaka kevI rIte banI gaye?" baMne vidhavAoe zaradabAbune nIce besADyA ane pelI yuvatIe gadgadita kaMThe pitAnA jIvananA rahasyanI vAta karatAM kahyuM: "mArA pitA baMgALanA eka zaheranI suprasiddha kolejanA adhyApaka hatA ane bAlyavayathI ja temane mArA pratye anahada prema hato. mArA kamabhAgye huM jyAre be varSanI thaI tyAre mArI mAtAnuM mRtyu thayuM ane pitAe mane putranI mAphaka ucherI. jo ke mAtAnuM sukha na maLyuM paNa pitAe mAtA banIne mAtAnI khoTa mane jarAe na jaNAvI dIdhI." sattara varSanI vaye mArAM lagna thayAM, paNa mArA bhAgyamAM jema mAtAnuM sukha na hatuM tema patinuM sukha paNa na hatuM. lagna pachI mAtra cha mAsamAM ja traNa divasanI mAMdagImAM mArA patinuM duHkhada avasAna thayuM ane huM vidhavA thaI. mArA duHkha ane saMtApano koI pAra na rahyo. mArA pitAne paNa mArA patinA mRtyune asahya AghAta thaye, paNa teo bhAre jJAnI ane samaju hatA. huM sAsarethI mArA pitRgRhe pAchI pharI. ane vaidhavyanA duHkhane pacAvavA ane visaravA mArA pitAe mane punaH abhyAsa karAvavAnuM zarU karyuM. abhyAsamAM meM mAruM mana otapreta karyuM ane pitAnA rakSaNa ane sahAya vaDe mAruM duHkha bhUlavA huM prayatno karavA lAgI." pitA je kelejamAM adhyApaka hatA te kolejano eka yuvAna vidyAthI amAre tyAM rahetA ane bhaNato. amArA gharanuM Page #149 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 25. jIvanaghaDataramAM sAhityanuM sthAna ] [ 123 badhuM kAmakAja paNa te karatA ane pitAne tenI para putra mAphakane rAga hato. mArA abhyAsanI bAbatamAM huM kaI kaI vakhata tenI sahAya letI. tenuM jJAna ane samajAvavAnI zailI anupama hatA. A rIte abhyAsamAM sahAya levAnA kAraNe amAre vadhu nikaTa AvavAnuM banatuM ane pariNAme amArI vacce eka prakAranuM anekhuM AkarSaNa utpanna thayuM. ame baMnee A prakAranA AkarSaNane zarUAtamAM to TALavA prayatna karyo, paraMtu mArAmAM kAMIka vadhu paDatI nabaLAI hatI. A paristhiti lAMbe TAIma cAlu rahe to tenuM pariNAma patanamAM Ave ema vicArI pelA chokarAe mane zIkhavavA spaSTa nA pADI dIdhI. pitAne A hakIkatane A che khyAla AvyA vinA na rahyo ane dIrdhadaSTi vAparI temaNe mane mArA sALa mekalAvI dIdhI. mosALa AvI ane pelA chokarAthI A rIte judI paDyA chatAM AkarSaNa ghaTavAne badale UlaTuM vadhatuM cAlyuM. ghaNI vakhata jenuM ApaNe vismaraNa IcchatA hoIe, tenI ja satata yAda ApaNane pajavatI rahe che. e chokaro mane svapnamAM AvavA lAgyuM ane tenI sAthe chUpe patravyavahAra zarU karyo. aMte je nabaLAI mArAmAM hatI, tene cepa pelA chokarAne paNa lAgyo ane mosALamAMthI amAre baMnee sAthe nAsI jaI lagna karI levAM evI eka pejanA karI. mArA sALanA gAmamAM e chokaro Abe ane ame baMnee chUpI rIte maLI eka rAte nAsI javAno divasa nakakI karyo. amArA baMnenI TikiTa te laI Avyo ane vahelI savAranA traNa vAgyAnI gADImAM cAlI javAne progrAma hato. je rAte cAlI Page #150 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 124 ] [ jANyuM ane joyuM javAnuM hatuM te rAte uMgha na AvI jAya te mATe mArA mAmAnA dikarAne eka rasamaya navalakathA pustakAlayamAMthI laI AvavA me' kahyuM. mAmAnA nivAsasthAna nIce pAchalI taraphanA eraDAmAM hu' sUtI, tyAM pelA chekarAe rAte be vAge Avavu' ane bAraNA para be TakArA mAravA eTale huM bAraNuM ughADIza ane sAmAnanI bega sAthe taiyAra rahIza evuM ame nakkI karyuM hatu.' te rAta mane barAbara yAda che. rakhene uMgha AvI jAya e bhaye navalakathA vAMcatI huM palaMgamAM paDI rahI. e navalakathA tamArI lakhelI 'cAritrahIna' hatI. rAte be vAge e pustaka pUruM thavA AvyuM. tamArI navalakathAnuM pAtra pelI kiraNmayIe, nAsI javAnA mArA nirNayanA cUrecUrA UDAvI dIdhA. kiraNamayI ane divAkaranI durdazAnuM AbehUba jIvanta citra mArI najara samakSa khaDu thayuM, ane huM kevu niMdya ane adhama pApakRtya karavA taiyAra thaI chuM te vAta mane samANI. rAtanA kharAkhara aDhI vAge peleA yuvAna zerInA nAke TAMgAne UbhA rAkhI AvI pahoMcyA ane khAraNe TakArA mAryAM. eraDAnu oraDAnuM dvAra to me na ughADyu paNa mArI ughADI. ArI vacce saLiyA paNa dIvAnA jhAMkhA prakAzamAM ame eka bIjAne oI zakatAM hatAM. teNe kahyu` ke TAMgeA rastA para rAkhyo che ane samaya thaI gayA haiAvAthI vagara vila'e ApaNe ravAnA thaI javu joIe.'me AMkhamAM azru sAthe kahyu' : " bhAI ! ApaNuM Avu' pagalu samAja ane dharma virodhI che eTaluM ja nahi paNa je pitAe mane putranI mAka ucherI hatA, Page #151 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 25. jIvanaghaDataramAM sAhityanuM sthAna ] [ 125. che, tenA vizvAsane ghera droha karanAruM che. asatya ane beTA mArge jaI koI paNa vyakti kAyama mATe sukhI rahI zake nahIM, A vAta meDI meDI paNa mane barAbara samajAI gaI che. ApaNI vacce je banI gayuM che te bhUlI jaI saMpUrNa rIte niSpApa jIvana jIvavAne meM nizcaya karI lIdhuM che. te yuvAna ghaDI be ghaDI to nirAza ane hatAza banI zUnyacitta UbhA rahyA, paraMtu aMte to tene paNa mAro nirNaya sAco lAgyo ane mane vaMdana karI cAlI gayo. te pachI, huM mArI vidhavA bahena sAthe ahIM ja rahuM chuM. te divase je ApanI cAritrahIne'nI kitAba mane na maLI heta, ane pilA. chokarA sAthe nAsI gaI heta to Aje mArI zI sthiti hata, tenI kalpanA karatAM paNa kaMpI UThuM chuM. pratyakSa rIte nahi, paNa parokSa rIte mArA jIvana para tamAro je apUrva upakAra thayuM che, te mATe A rIte Aje tamAro AbhAra mAnavAnI mane je taka maLI che tene paNa paramakRpALu paramAtmAnI huM prasAdI ja mAnuM chuM !" yuvAna vidhavA bahenanI AvI vAta sAMbhaLI zaradabAbu vimita thayA ane tene AnaMda thaye ke tenI "cAritrahIna" navalakathAe eka strIne adhaHpatananA mArge jatI bacAvI lIdhI. mAnava ane pazu vacce mULabhUta bheda e che ke, pazuo pitAnI vRtti mujaba jIve che jyAre mAnavane vicAra karavAnI adbhuta zakti prApta thayelI che je dvArA, e pitAnI vRtti enuM zuddhikaraNa karI muktipada pAmavAno adhikArI paNa banI zake che. paraMtu dhaMdhAnA meTA sodAmAM jema moTA Page #152 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 126 ] [ jANyuM ane joyuM lAbhanI zakyatA rahelI che tema meTA nukasAnanI paNa zakyatA rahelI hoya che. A rIte mAnavane prApta thayelI A adbhuta vicArazaktinI bIjI bAju paNa che. vRttionuM zuddhikaraNa karavAne badale vRttione piSI vAsanAtRptinA mArge je te vaLe, ane vicAra zakitane durUpayoga karI adhama pApakRtya karato thaI jAya, te mukitapadane badale sAtamI narakane adhikArI paNa te banI javA pAme che. A draSTie jotAM, mANa sane paNa saMskAra pAmelA pazunI upamA ApI zakAya. naraka ane devayoni karatAM mAnavanine zreSTha mAnavAmAM AvI che, paraMtu tema chatAM naraka ane devenAM jIvAtmAoe AyuSya pUrNa thatAM narakamAM jyAre nathI javuM paDatuM, tyAre mAnavIne jIvana jIvatAM na AvaDe to tenA pariNAme adhamamAM adhama gati eTale sAtamI narake paNa javuM paDe che. siMha jevA hiMsaka prANIne paNa jyAre mRtyu bAda cothI uparanI narakamAM nathI javuM paDatuM, tyAre mANasane jIvAtmA tenAthI nIcenI gatimAM javAnI zakayatA dharAve che, e hakIkata mAnavI tarIke jIvavAmAM keTaluM badhuM sAvaceta rahevuM jarUrI che tene nirdoSa kare che. mAtra mAnavani prApta thavAthI jIvanamaraNanA cakane aMta nathI AvI zakato, kAraNa ke ema to ApaNe jIvAtmA anaMtIvAra mAnavajanma prApta karI cUkayo che. jIvana-maraNanA cakamAMthI mukta banavA mATe to mAnavatA prApta karavAnI rahe che. tethI ja dharmazAstroe kahyuM ke mAgurUM hu TuTyaruM mAtra mAnavani nahi paNa manuSyatva pAmavAnI bAbata ja durlabha che. AvI bAbatamAM sAdhuo ane saMtone samAgama temaja ucca koTinuM sAhitya bahu madadarUpa banatuM joI zakAya che. ("jaina zikSaNa sAhitya patrikA' julAI, 1970) Page #153 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 26. nIti ane cAritrabhraSTatA chellAM 50-60 varasamAM cAritra baLa ane naitika bAbatamAM ApaNI prajAnuM kevuM ghera patana thayuM che, te nIcenA eka prasaMga parathI samajI zakAze. I. sa. 1913 nI A vAta che. e vakhate muMbaI zaheramAM sarakArI nyAyakhAtAnA ucca adhikArathI nivRtta thayelA zrI dayArAma gidumala rahetA hatA. te vakhate teonI uMmara sAThathI vadhu varSanI hatI ane teo nIti- cAritrathI eka saMta mahAtmA puruSa je Adara lekamAM pAmelA hatA. teo atyaMta vidvAna, pratibhAzALI, pavitra temaja sevAbhAvI hatA. muMbaInI sAmAjika, zaikSaNika ane anya saMsthAomAM teo AgevAnIbharyo bhAga letA hatA temaja mahAna samAja sudhAraka hatA. siMdhanI prajAne to temanA uttama cAritra viSe zaMkA karavI e paNa pApa kArya gaNAtuM. zrI dayArAma sva. sAkSara zrI narasiMharAva bheLAnAtha diveTiyAnA aMgata mitra hatA ane temane ghere avAranavAra jatA. zrI dayArAme muMbaImAM soziyala sarvisa lIganI sthApanA karelI ane te saMsthAnA teo mukhya kAryakara hatA. zrI dayArAmane zrI narasiMharAvane tyAM temanI ra6 varSanI putrI urmilA sAthe oLakhANa thaI ane UrmilA paNa e saMsthAnA eka kAryakara tarIke joDAI. A kAraNe teo baMnene nikaTa paricayamAM AvavAnuM banyuM ane pariNAme baMne vacce platonic love (purUSa ane strI vacce jAtiya vAsanArahita Page #154 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 128 ] [ jANyuM ane joyuM niSkAma prema dvArA je maitrI utpanna thAya che tene manavijJAnanI paribhASAmAM pleTonika lava kahevAya che. paraMtu manovizleSaNanI eka vicAradaSTie AvA premanI vAta eka atyaMta vivAdAspada hakIkata che) thaye, je pAchaLathI praNayamAM pariName. pariNAme UmilAe mAbApanI rajA lIdhA vagara temane aMdhArAmAM rAkhI chUpI rIte dayArAma sAthe tA. 3-4-1913 nA roja lagna karI lIdhAM. A kissAnI atyaMta karUNa bAbata to e hatI ke A lagna vakhate zrI dayArAmanAM prathama patnI hayAta hatAM ane dayArAma ane UmilAnI vaya vacce moTuM aMtara hatuM. baMne pAtro atyaMta saMskArI, abhyAsI, ucca kuTuMbanAM ane pratiSThita hatAM, eTale jyAre A lagnanI vAta bahAra AvI tyAre e samAcAre muMbaI zaheramAM bhAre khaLabhaLATa macAvI dIdho. zrI narasiMharAvanI rojanIzI parathI eTaluM to niHsaMdeha puravAra thAya che ke narasiMharAvane ke emanAM patnI suzIlAbahenane leza paNa zaMkA AvI nahotI, ke UrmilA tarapha pitAnA je bhAva rAkhanAra dayArAma enI joDe lagna karaze, agara te dayArAma pratye putrIvat saMbaMdha rAkhanAra UrmilAnA hRdayamAM e pUjya vyakti pratye lagna saMbaMdhamAM pariName te sneha utpanna thaze. - trIjI eprile lagna karI lIdhAM hovA chatAM dayArAma ane UrmilAe A vAta bahAra paDavA na dIdhI ane mAbApathI paNa khAnagI rAkhI. narasiMharAvanuM kuTuMba tathA dayArAma ane UrmilA tA. 16-4-1913nA divase dArjIliMga havAphera arthe gayAM. tyAM tA. rapa-4-1913nA divase dayArAme eka patra lakhI narasiMharAvane A lagnanI vAta jaNAvI chelle Page #155 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 26. nIti ane cAritrabhraSTatA ] [ 129 Avaj 3: I admit I have violated the law of the world we move in; for that law gives no right to an old man-to love a young woman. And for that violation I am willing to be punished by the world and by you." 244ick huM kabUla karuM chuM ke je jagatamAM ApaNe rahIe chIe te jagatanA kAyadAnuM meM ullaMghana karyuM che, kAraNa ke e kAyade eka vRddha mANasane eka yuvAna strI sAthe prema karavAne adhikAra ApatuM nathI, ane AvA ullaMghana mATe huM IcchuM chuM ke jagata ane tame (narasiMharAva) mane zikSA kare. zrI dayArAmane thayela A asahya AghAta pikaLa na hato. pitAnAthI thaI gayelI bhUlane pazcAtApa karI tarata ja tamAma jAhera pravRttiomAMthI, samAjajIvanamAMthI, teo nivRtta thaI gayA ane pitAnI milakatanI phAragatI pAMca rUpiyAnA sTempanA kAgaLa para lakhI nAkhI. potAnA TrasTanI milakata cheDI dIdhI eTaluM ja nahi paNa vaDIlopArjita sarva milakata parathI pitAne saMpUrNa hakake choDI dIdhuM. dayArAma ane UrmilAne AdhAra mAtra dayArAmanA penzana para ja rahyo. A lagnane eka mahAna aparAdhI kRtya mAnI dayArAme saMpattine tyAga ane pote potAnI jAte ja potAne samAja bahiSkAra karI, zeSa jIvana khUNe pALanArI vidhavAnI jema ekAMtavAsa ane zoka pALyAM. mAnavI mAtra bhUlane pAtra che. pApakRtya mATe AghAta thAya ane e AghAtamAMthI vedanA ane pazcAttApa utpanna thavA pAme, to evA pazcAttAparUpI agnimAM game tevA pApane nAza karavAnI zakti che. brAhmaNa, strI, bALaka Page #156 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 130 ] [ jANyuM ane joyuM ane gAyanI hatyA karanAra dRDhaprahArInA jIvAtmA narakamAM javAne khale eja bhave muktipada pAmyA, emAM kAraNabhUta pApa mATene pazcAttApa ane vedanA ja che. tethI ja kahevAya che ke mAnavajIvananI meTAmAM meATI siddhi koI divasa niSphaLa nahi javAmAM rahelI nathI, paNa dareka prasaMge paDatI vakhate pApakRtyane samajI lai pazcAttApa dvArA temAMthI pAchA pharI javAmAM rahelI che. AjathI 60 varSa pahelAMnA leAkamAnasa ane vamAna leAkamAnasa vacce meATA bheda dekhAI Ave che. Aje te aneka rIte patana pAmelAM yuvAna, prauDha ane meTI umaranA strI puruSa! peAtAnA evA kRtyA mATe gaurava ane abhimAna letAM jovAmAM Ave che. teone jyAM zarama ke lajjA ja nathI, tyAM pazcAttApanI te vAta ja kathAM karavI ? zikSita, sa'skArI ane ucca gaNAtA kuTuMbanI lagna karelI yuvatIe pati ane khALakAne paNa tyajI daI parapurUSa sAthe AnaMdapUrvaka rahetI jovAmAM Ave che, tA bIjI bAju ghere suzIla patnI ane satAneA haiAvA chatAM evA purUSa khullI rIte anya strI sAthe durAcAra sevatA heAya evuM paNa jovAmAM Ave che. vijJAna ane bhautika bAbatAmAM ApaNe AgaLa ne AgaLa vadhI rahevAnA dAvA karI rahyAM chIe, paNa cAritra khaLa ane naitika dRSTie divase divase ApaNe adhaHpatananA mArge ja ghasaDAI rahyAM chIe, e atyaMta duHkhada ane AghAtajanaka bAbata che. rAmana empAyaranA jAheAjalAlInA divaseAmAM cAritra ane naitika khAkhatamAM e prajAnuM eTaluM badhuM adhaHpatana thavA pAmyuM hatuM, ke tevIsamI zrI ane ekavIsameA pati karanAra purUSa ane strInAM lagna thayAMnI noMdha maLI Ave che. vaibhava, samRddhi ane vAsanA tRptimAM e prajA aMte DUbI gaI ane rAmanuM bhavya gaurava nAza pAmyuM. Page #157 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 26. nIti ane cAritrabhraSTatA ] [ 131 pU. gAMdhIjI pitAnI pAse traNa vAMdarAnI eka suMdara kalAkRti rAkhatA hatA. A traNamAMnA eke pitAnuM mukha hAtha vaDe DhAMkI rAkhyuM hatuM, bIjAe pitAnI AMkho para hAtha dIdhA hatA ane trIjAe potAnA hAtha be kAna para rAkhyA hatA. ene bodhapATha e hato ke bUruM belIza nahi, bUruM joIza nahi, bUruM sAMbhaLIza nahi. Aje jamAne badalAI rahyo che, have pU. gAMdhIjI vALA vAMdarAnI kRti jUnI thaI gaI che. vartamAna vAMdarAnI kRtimAM mukha para hAtha DhAMkavAne badale mukha AgaLa mAIkrophAna (mAIka) pakaDI rAkhyuM che. AMkha para hAtha rAkhavAne badale AMkhe para bAInekayulara ( dUrabIna) rAkhyuM che. kAna DhAMkavAne badale pitAnI hathelI kAna pAchaLa laI jaI kAnane saravA karyA che, eTale ke "bUruM bolaje, bUrU jeje ane bUruM sAMbhaLaje." gavidyAnAM Aje hATaDAM maMDAvA zarU thayAM che ane tyAM A vidyA bhAjIpAlAnI mAphaka lIlAmanA bhAve vecanArA tattvajJAnIone paNa rAphaDe phATavA lAge che. lucce, badamAza, nAlAyaka, halakaTa- koIpaNa Ave, ene A vartamAna tatvajJAnIo mAtra eka ja sekaMDamAM samAdhine lAbha ApavAne dA kare che. zrI umAsvAti mahArAje tattvArthamAM "maithuna abrahma sUtra ApeluM che, paNa vartamAna tatvajJAnIo to pelA vAMdarAnI navI kRti mAphaka A sUtrane ulaTAvI kahevA - lAgyA che ke mithuna brahma, maithunane paNa teo samAdhi sAdhavA mATe ceganI eka prakiyA rUpa ja mAne che. maharSi pataMjalinA paNa guru kahevarAvatAM AjanA A DhoMgI ane daMbhI upadezake pAchaLa, dezanA yuvAno ane yuvatIo ghelAM bane e hakIkata ApaNuM yuvAna prajA kevA karuNa adha:patananA mArge jaI rahI che te batAvI Ape che. Page #158 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 132 ] [ jANyuM ane joyuM Beauty lies partly in him who sees it is pite ja durgadhathI bhale houM te cAre taraphathI mane durgadhanI ja vAsa AvavAnI. huM vikRta manedazA dharAvate houM ane jAtiya vAsanAthI pIDAto houM, to mane paNa emaja lAgaze ke rAmAyaNanuM pAtra lakSamaNa vAsanAyukta hovAnA kAraNe, mAtA samAna bhAbhI sAme avikArI daSTie joI ja zakato na hato. rAvaNa jyAre jyAre sItAnI samakSa jaI Ubho raheto, tyAre tyAre tene sItAmAM pitAnI mAtAnI AkRtinAM darzana thatAM ane vile meMDhe te pAcho pharI jato, evI vAta rAmAyaNamAM Ave che. have A navI rAmAyaNa zodhanArAonAM meMnI rekhAo ane AMkhonA bhAve bArIkAIthI abhyAsanI dRSTie jovA prayatna karaje, to tyAM vikRtinuM eka virATa svarUpa tamArI najara samakSa AvIne UbhuM raheze. bhAratanA mAjI rASTrapati ane prakhara vidvAna De. rAdhAkRSNane temanA eka pustakamAM eka suMdara vAta kahetAM sAcuM ja kahyuM che keH "eka rIte ApaNe ApaNA pUrvajo karatAM UtaratA chIe ema cokkasapaNe kahI zakAya. ApaNe rUDhione anusaratA nathI e muzkelI nathI. paNa ApaNe bahu ja sAmAnya zaktinA mANaso chIe e muzkelI che. ApaNuM jIvana ane vicAraNAmAM bhulaktA spaSTa dIsI Ave che. A bhayaMkara uNapamAMthI je ApaNI peDhIne bacAvavI hoya te ApaNe je mArga pasaMda karIe te mAge vIratApUrvaka purUSArtha karavA maMDI javuM joIe. khaDatalapaNuM, titikSA, saMyama, tyAga, mAnavabhAva, sahiSNutA-TUMkamAM svIkAra ane sAhasanA niyamane svIkAryA vinA vIratva na saMbhave." ("jena zikSaNa sAhitya patrikA " sapTembara 1970) Page #159 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zIladharmanI thAo bhAga 1-2 zIla ane dharmanA mArga batAvatI bhAtravAhaka ane atyaMta mananIya -cAlIsa kathA-- krAuna seALa pejI 450 thI vadhu pAnAM su Mdara jekeTa mUlya rUpiyA pAMca : lekhaka : va zrI. manasukhalAla tArAcaMda mahetA : prakAzaka : zrI adhyAtma jJAna prasAraka maDaLa 77, mAravADI majAra, mu`baI-ra. Page #160 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 134 zamaNuM saMghanA pUjya muni mahArAja sAheba ane pUjaya sAThavIonA mananIya abhiprAya dharmAnurAgI zrIyuta manasukhalAla tArAcaMda mahetAnI kalamathI gujarAtI bhASAmAM taiyAra thayela A "zaladharmanI kathAo" e nAmano graMtha AjanI UgatI prajAnA jIvanaghaDataramAM atyaMta upayogI thAya te dharmakathAnugane suMdara maLe che." pa. pU. A. vijayadharmasUrijI mahArAja cembura-muMbaI poSa su. 7 saM 2023. vartamAna prajAne rUcikara bane e hetune lakSyamAM rAkhI A lakhelI A bedhaka ane preraka kathAo AbAlagopAla varganA yathAyogya kalyANamAM yacita phALe ApyA vinA nahi rahe." muMbaI 6-5-70 zrI yazovijayajI mahArAja pustaka meM vAMcyuM. lekhake khUba sarasa bedhaka bhASAmAM zIladharmanI sugaMdha phelAvI che. vartamAnakALamAM sadAcArane bhISaNa duSkAla paDyo che ane A paristhitimAM A pustaka amRtavarSA samAna upayogI siddha thaze." muMbaI, 26-4-70 muni zrI padmasAgara-paMkaja." A pustaka jenA gharamAM jaze e pustaka tarIke nahIM paNa gharanA eka AbhUSaNa tarIke janatA apanAvaze. AjanA bhautikavAdanA jamAnAmAM jyAre Atmika dharmane lagabhaga lepa thaye che tyAre AvuM sAhitya bahu ja kimatI che." phAgaNa vadi 8, saM 2023 munizrI pUrNAnandavijayajI mahArAja (kumAra zramaNa) Page #161 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 8 pratyeka kathAmAM ApanA lakhANanI zailI recaka, suvAcya (sAmAne kaMTALe na Ape tevu.) ne vizeSa te TUMkAmAM rahasya gati dazita karelu' dekhI zakayo chuM je anya virala vyaktimAM sabhavI zake.' 135 vavANIyA tA. 4-9-70 munIzrI puNyavijayajI, mAlAonAM saMskAra - adhyayana - satranA nirmAtA sAhityaratna, bhASAra pU. sAdhvI zrI nirmaLAzrIjI ema. e. amadAvAdathI lakhe che ke " sAdhanAnA mArge daDhatApUrvaka prayANa karanArA mahApurUSAnA jIvana-vRtAntathI paripUrNa * zIladha kathA ' arvAcIna yugamAM ati preraNAdAyI yazasvI kRti che. manane vAsanAmAMthI upAsanAmAM laI javAnuM, aMdhakAramAMthI prakAzane zeAdhavAnuM, asatyamAMthI satya tarapha doravAnuM ane saMskAro tathA vicArane urdhvagAmI anAvavAnuM lekhakanI vArtAomAM sArU baLa che. lekhakane mArAM hArdika dhama lAbha. ' ' pravacana prabhAvaka pU. sAdhvIzrI mRgAvatIjI kheMgaleArathI lakhe che ke :-" zIladharmonI kathAe saccAritravAn dhaniSTha zrI. manasukhalAlabhAI tA. mahetAnI sulekhanI dvArA taiyAra thayela A graMtha sau keAInA cAritra nirmANu, mAnavatAnA guNAnA vikAsa ane dhamabhAvanAnI vRddhimAM vizeSa upayAgI thAe! e ja zubhecchA. suprasiddha lekhikA ane viduSI pU. sAdhvIzrI sUrya zizuzrIjI madrAsathI lakhe che ke H-- " sa'sAranI kathA mAnavInA jIvana ghaDataramAM jyAre vyathA rUpa banI jAya che tyAre mAnavI svayaM A kathAonA ,, Page #162 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 136 kinArAne vaLagIne AgaLa vadhI zake che. kathAnA prasaMgeA kaDavA, krura ke keAmaLa yA karuNAsabhara hAya tyAre ya paNa lekhakanA AMtarika ' kalyANanA zubha bhAva 'nA sAda saMbhaLAtA ja rahe che. tethI vAcakahaiyAMne te vadhu spazI 'jAya che. '' zrI pArzva caMdra gacchIyA vidvAna sAghvIzrI sunaMdAzrIjI lakhe che ke :- " kathAe evI sarala ane sahelI bhASAmAM che ke sAdhAraNa buddhivALAne paNa tarata samaja paDe, jIvananA ghaDataramAM vipattimAM ane AtmadRDhatAmAM pustaka ghaNu' ja upayAgI nivaDaze. zAstrIya, aitihAsika ane arvAcIna kathAethI pustaka samRddha anelu che. janatA upara mahAna upakAra karyAM che." bALa brahmacAriNI ane viduSI pU. sAdhvIzrI sadguNA zrIjI sAvarakuMDalAthI lakhe che ke:- zIladhanI kathAmAM lekhakanu jIvana khele che. emanA jAgRta jIvanta jIvanamAMne zIla saMskArane emAM madhura raNake che. sAthe zIla saMskAranI maghamaghatI sugaMdhI che. A zIla sugaMdha pavananI jema prajA jIvanamAM prasarAvavA rasamaya pavitra kathAsAhitya AjanA yuganI mAMga pUrI pADe che. " parama pUjya sAdhvIzrI priyaMvadAzrIjI, dolatanagara -khArI valI ( muMbaI )thI lakhe che keH- zIladhanI kathAe bhAga 1-2 pustaka sAdyaMta vAMcyuM. vAMcatAM khUba AnaMda anubhavye ne thayuM ke kharekhara A jaDavAdanA jamAnAmAM ane sadAcAranA bhayaMkara duSkALamAM amRtanI varSAtulya AjanI UgatI prajAnA jIvanaghaDataramAM atyaMta upayAgI nIvaDe teve A graMtha che. vAMcatAM pustaka cheDavAnu mana thAya tevuM nathI. zIladharmAMnI kathA eTale zIlanI ja sugaMdha prasarAvI che. vadhAre zuM lakhuM ? " Page #163 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pAzava vRttionuM uccatara vRttiomAM rUpAMtara dareka AmA aNavikaselI vyakti che. e pArAvavRttiothI pUrNa paNe mukta nathI, chatAM ucatara vRttiomAM tenuM rUpAMtara karavAne e zaktimAna che. AtmAnI jarUriyAtone prathama sthAna ApavuM joI e e vastu jene ApaNe na depUrvaka svIkArI laI e ane tenA niyamo anusAra A paNI prakRtine nigraha karIe te ApaNe vikAsa sAdhI hAIe. ApaNe ApaNI saMskRtti badalIe ane ApaNA su tu mAnasane navesarathI kelIpe to ja ApaNe vAsanA pradhAne muTI AdhyAtmika banI zakIe. eno artha e thayo ke ApaNe saMcama ane zista pALavAM joI e. e paNI naisargika vRttithI para thavAnA prayatnamAM Dagale ne pagale bhAre prabhanA ane tenI sAme jhUjhavAnuM raheluM che. paraMtu ApaNA vyaktitvanI paripUrNatA mATe raNe mAvAcake che. jo ke A prayatna ApaNI pAse bhAre bhAga mAge che, chatAM tenA badale paNa e ja mahAna che.' DaoN. zrAdhAkRSNana Jain Education internal Peale & Personal use on Page #164 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zIladharmanI kathAo bhAga 1-2 abhiprAya Aje DhagalAbaMdha puratao pragaTa thAya che, vecAya che ane vaMcAya che, pUNa emAM sAcA dharma pratye anurAga upavanavanAra, prAcIna saMskRti mATe navI peDhImAM mAnanI lAgaNI janmAvanArA ane saMskAra preraka pustake keTalAM ? eve savAla pUchavAthI nirAzAjanaka javAbe ja maLavAno. zIladharmanu AvA tamaye ahora paDeluM A pustakakathAe vadhu AvakArapAtra Thare che. ApaNA dezamAM vaidika auddha temaja jenadhanI daSTAMta kathAono vipula bha'DAra che. AmAMthI lekhake cokkasa daSTi rAkhI ahiM draSaTIntakathAo rajU karI che. cAritranuM ghaDatara thAya chatAM vAMcavAmAM paNa rasa jAge evI saraLa zailImAM A pustaka lekhavAmAM AvyuM che. AjanA bhautikavAdanA yugamAM bhAtuM paNa suyaDAyela che ane tenI sAdhana saMpatti hovA chatAM mAnavI mATe sAcA sukhanI AzA ochI che. tyAre sAcA sukhanA raste A dRSTAntakathAo ApI jAya che. A dRSTottakathAo mAtra manoraMjana arthe lakhAyelI Adhunika vAta nathI paNa ucca jIvananA Azaya vyakta karatI kathAe che. A kathAomAM satya, prema, dayA, kSamA, udAratA, sAnavatA Adi (gaNAne bIradAvatI sthAe pasaMda karavAmAM AvI che. A daTAtkAe maulika nathI paNa enI rajuAta maulika che. tA. 20-12-70 * mumbaI samAcAra ? For Private & Personal Use On