________________
૧૪ ]
[ શીલધર્મની કથાઓ-૧. આબતમાં મેં કેવું ભયંકર વિચારી નાખ્યું? મારો સંયમ એળે ગયે. પાપને ઉત્તેજન મળે એવા વિચારે મેં કર્યા અને તીર્થકરે અને કેવળી ભગવંતની પણ હું નિંદક બની ! અરેરે ! આવા ભયંકર પાપને નાશ કેમ કરીને થઈ શકશે ?”
આ પાપનું પ્રાયશ્ચિત્ત લેવા લક્ષ્મણજી ગુરુદેવ પાસે પહોંચી ગયાં. ગુરુદેવને વંદન કરી પૂછ્યું: “ભગવંત! ચકલાચકલીની મૈથુનકિયા નજરે જોઈને કોઈના મનમાં એ ક્રિયા પ્રત્યે આદરભાવ ઉત્પન્ન થાય તે તેને શું પ્રાયશ્ચિત્ત લાગે?'
ગુરુદેવે કહ્યું: “આ અગ્ય વિચાર આવવાના માટે એક અઠ્ઠમ તપ એગ્ય પ્રાયશ્ચિત્ત છે.” લક્ષમણુ સાધ્વીએ ફરીથી પૂછ્યું: “ભગવંત! ભગવાન અવેરી છે અને તેને સદીના મનભાવ અને વ્યથાની ક્યાંથી સમજ હોય ? એ વિચાર પણ એ વ્યક્તિને મૈથુનની ક્રિયા નિહાળતી વખતે આવ્યું હોય, તે તેને કયા પ્રકારનું પ્રાયશ્ચિત્ત લાગે?'
ગુરુદેવે ગંભીર બની જવાબ આપે : “લક્ષ્મણાજી! આ તે મહાપાપનું કૃત્ય ગણાય, કારણ કે આમાં તે તીર્થકર ભગવતેને તિરસ્કાર કર્યા જેવું થયું.”
આવા પાપના પ્રાયશ્ચિત્ત અર્થે ગુરુદેવે પચાસ વર્ષોની તપશ્ચર્યાના સમયમાં માત્ર બે વર્ષોના દિવસે થાય તેટલા દિવસ દરમ્યાન ખાવાની છૂટ રહે એ વિધિ બતાવ્યો, અને સાથોસાથ “નિરાલ્યો ગ્રતીની વાત સમજાવતાં કહ્યું કે, મનમાં કઈ પણ જાતને દંભ રાખ્યા સિવાય જે આ વ્રત