________________
૪૨ ]
[ શીલધર્મની કથાઓ–૧. સંગ થતાં સત્યપુરુષ કે વ્રતધારીનું ચિત્ત પણ ચલાયમાન થઈ જાય છે. તેથી તેણે રેવતીના સંસર્ગથી દૂર થઈ જવાને દઢ નિશ્ચય કર્યો અને તેના મોટા પુત્રને કુટુંબને બધા ભાર સેંપી દીધે. મહાશતકે તે પછી બ્રહ્મચર્યવ્રત અંગીકાર કર્યું અને ભગવાન મહાવીરે બતાવેલા ધર્મમાર્ગને અનુસરતે તે પૌષધશાળામાં રહેવા લાગે.
(૨) આત્માભિમુખ બનેલા મહાશતકને રેવતીએ પાછા પંચેંદ્રિયની સૃષ્ટિમાં લાવવાને દઢ નિશ્ચય કર્યો. તેણે વિચાર્યું કે પાષાણમાં કંડારેલી તથા કાણ, ચિત્ર વગેરેમાં કરેલી સ્ત્રીઓની આકૃતિ પણ માણસના ચિત્તને વિચલિત કરી શકે તે જે પુરુષે મારી સાથે અનેક વાર કામગો ભોગવ્યા છે, તે પુરુષ મારા કામબાણમાંથી કઈ રીતે મુક્ત રહી શકવાને છે? મહિના–મહિનાના ઉપવાસ-માસખમણ કરીને માત્ર પાણી જ ગ્રહણ કરનાર તપસ્વી પણ સ્ત્રીની સંગતિથી મેહિત થઈ જાય છે, તે વર્ષોનાં વર્ષો સુધી તેર તેર પત્નીઓના સાંનિધ્યમાં રહેલા આ મહાશતકને માહિત કરવામાં તે શી મટી ધાડ મારવાની છે?
એક રાતે મહાશતક પર વિજય મેળવવા સોળે શણગાર સજી રેવતી પૌષધશાળામાં જઈ પહોંચી અને શંગારભર્યા હાવભાવ કરી તેને કહેવા લાગી : “હે મહાશતક! તું ધર્મ, પુણ્ય, સ્વર્ગ અને મોક્ષની કામના કરે છે, પણ આ બધાં સુખ કરતાં વિષયભેગનું સુખ વધુ ઉચ્ચતમ છે,