________________
૮. યુદ્ધ અને શાંતિ ]
[ ૬૫
"
મારું કાંઈ નથી’ એ જાતના નિમત્વ ભાવથી જીવ મુક્તદશાના અનુભવ કરે છે. આમ છતાં તમેા બંનેને સે ઉપદેશ આપવા અથે અત્રે મેલાવ્યા નથી, પરંતુ તમારા અને વચ્ચેના યુદ્ધની શરૂઆત થતાં પહેલાં કેટલીક મહત્ત્વની હકીકત મારે તમને કહેવાની છે, જે ન કહું તે। આ યુદ્ધ નિમિત્તે થનાર હિંસામાં હું પણુ જવાખદાર બની જા.
'
આ રીતે ચર્ચાની પૂર્વભૂમિકા સમજાવ્યા બાદ સાધ્વીજીએ ગંભીર વજ્રને વાત શરૂ કરતાં કહ્યું: કેટલાંક વર્ષો પૂર્વ સુદનપુરમાં મણિરથ નામે રાજા રાજ્ય કરતા હતા. તેના નાના ભાઈ યુગમાહુને મદનરેખા નામે સ્વરૂપવાન પત્ની હતી. અતિરૂપ ઘણીવાર સ્ત્રીઓ માટે આશીર્વાદરૂપ બનવાને બદલે શાપરૂપ બની જાય છે, મનરેખાના રૂપ પર મિથ રાજા મેાહી પડયો અને તેને પ્રાપ્ત કરી ભ્રષ્ટ કરવા પેાતાના નાના ભાઈ યુગમાહુની હત્યા કરી.'
"
‘યુગખાહુને સમાધિમરણ પ્રાપ્ત થાય એ અથે મદનરેખાએ એ પ્રસંગે અપૂર્વ શાંતિ રાખી પેાતાના પતિને ધર્મારાધના કરાવતાં કહ્યું: હે નાથ ! તમે સમસ્ત જીવાને એકસમાન જાણેા અને મમત્વને છેાડી નિમમત્વનું ચિંતન કરો. મનનાં તમામ શલ્યાને દૂર કરેા, આત્મા જ આત્માના મિત્ર છે, આત્મા જ આત્માના શત્રુ છે, અન્ય કાઈ નથી એ ભાવને મનમાં ધારણ કરી. આ સંસારરૂપી સમુદ્રમાં ભ્રમણુ કરતાં કરતાં મનુષ્યાને જેટલા સખંધા થાય છે તે બધા જ આપદા– દુઃખાનાં ઘર છે. કારણ કે અંતમાં તે આ બધા સબધે નીરસ બની જાય છે એટલે આવા બધા સખવા માત્ર ભ્રમ છે. '
૫