________________
૧૨. વૈભવનાં વિષ ]
[ ૧૧૧
પુરુષની પવૃત્તિના શિકારનું પાત્ર ન અને એ સિવાય કાઈ અન્ય હેતુ મારા કડવા શબ્દો પાછળ ન હતા.
બહુ ધનવાન કુટુંબમાં મારા ઉછેર થયા અને વિવેક બુદ્ધિ, માન, મર્યાદા, સત્ય, શીલ, ધ–આ બધુ' જ જેમાં ડૂબી જાય એવા તળિયા વગરના-તે પૈસા છે; આ વસ્તુ જીવનમાં મેં' પ્રત્યક્ષરીતે જોઈ અને અનુભવી છે. તેથી જે, જ્યારે જ્યારે ધનવાન લેાકાને જોઉં છું ત્યારે હું તેના પ્રત્યે નફરત, ઘૃણા અને શંકા અનુભવુ છું. માણસની ભૂત તા માત્ર જરા જેટલી-એકાદ ક્ષણ માટેની જ હાય, પશુ એકાદ ક્ષણની એ નબળાઈનાં એવાં કરુણ પરિણામ આવે છે કે જે આપણને કદી પણ શાંતિપૂર્વક નથી બેસવા દેતાં. મૃતમાનવીનુ' પ્રેત જેમ પજવ્યા કરે તેમ વર્ષોનાં વર્ષો વીતી જાય પણ થઈ ગયેલી ભૂલના આઘાત-પ્રત્યાઘાતમાંથી માણસ જીવનભર મુક્ત બની શકતા નથી.
શ્રીમતીની વાત સાંભળી તનમન સ્તબ્ધ થઈ ગઈ. કેવી મહાન સ્ત્રીના તેનાથી અજાણતાં અપરાધ થઈ ગયા તેનુ ભાન થતાં તેના ચક્ષુમાંથી અશ્રુની ધારા વહેવા લાગી. પાપ અને ભૂલમાંથી બચાવવા તેની સાસુએ તેના માટે સમગ્ર જીવનનુ' અલિદાન આપી દીધુ', એ વાત સમજતાં તનમનને વાર ન લાગી. તેના પશ્ચાત્તાપના પર રહ્યો નહીં. શ્રીમતી મૃત્યુ પામી પણ મરતાં મરતાં તનમનને નવી જીવનષ્ટિ આપતી ગઈ.
તા
