________________
૨૩. સ્ત્રી અને પુરુષ ]
[ ૨૩૫
તેનુ નિમિત્ત બની તેમાંથી તેને હડકવાના રાગ શરૂ થાય છે. તેથી કરીને હડકવાનું કારણ પેલેા પત્તા નહીં પણુ તેના રક્તમાં રહેલા હડકવા રોગના જંતુઓ છે. આ રીતે સ્ત્રીને ભિક્ષુસ`ઘમાં દાખલ કરવાથી સંઘ હજારને બદલે પાંચસા વર્ષી ટકશે એ વાતના મૂળમાં સ્ત્રી કારણરૂપ છે એમ માનવું. યથાર્થ નથી. હડકવાના રાગમાં જેમ પદાથ નિમિત્તરૂપ છે પણ દોષિત રક્ત કારણરૂપ છે, તેમ સ્ત્રીને સંઘમાં દાખલ કરવાના કારણે સંઘ છિન્નભિન્ન થઈ જશે । તે માટે માત્ર. સ્ત્રી નહી, પણ ભિક્ષુએ અને ભિક્ષુણીઓનાં ચિત્તની વ્યગ્રતા, ચંચળતા અને અશાંતિ તેમજ જન્મગત વારસામાં મળેલી. વિકાર વાસનાની વૃત્તિનુ' શુદ્ધીકરણ કરી શકવાની અશક્તિને જ કારણરૂપ માનવાં જોઈ એ. એટલે સંઘના આવા પ્રકારના પતનમાં સ્ત્રી-પુરુષ, ભિક્ષુ અને ભિક્ષુણી અનેને સમાન દરજ્જે - દોષના પાત્રરૂપ માનવાં પડશે. ’
6
દેવદત્ત કાંઈક કહેવા જતા હતા પણ તેને તેમ કરતા. અટકાવી ઉપગુપ્તે કહ્યું : હવે આપણી આવી ચર્ચામાં પેલી સ્ત્રીના જીવ ચાલી જશે, અને સ્ત્રીના સ્પર્ધાના તને ભય લાગતા હૈાય તે તું અહી' ઊભેા રહે, એ કામ હું‘ કરી લઈશ, ’
પછી તા દેવદત્તનદીના પાણીના પ્રવાહમાં જઈ લગભગ કિનારે આવી જઈ પડી રહેલી પેલી યુવાન સ્ત્રીના દેહને પેાતાના અને ખાડુ વડે ઊંચકી લીધા. એ ક્રિયા કરતી વખતે તેણે પેાતાના સમગ્ર દેહમાં, જીવનમાં કદાચ પ્રથમ જ વખત,. એક પ્રકારના વિચિત્ર ઝણઝણાટ અનુભચૈા. ભીનાં કપડાંને કારણે સ્પષ્ટ રીતે દેખાઈ આવતાં સ્ત્રીનાં અંગ-ઉપાંગાને જોતાં.