________________
૨૫. વેગ અને ગ ]
[ ૨૬૩ તવાં જ શાંતિ અને આનંદ ભેગના માર્ગો પણ મળી શકે એ વાતમાં મને શંકા છે, એટલે જે દિવસે.....”
અધવચ્ચેથી મુનિરાજને બોલતા અટકાવી, તેમને શું કહેવું છે તે જાણે એ સમજી જ ગઈ હોય એમ દેવદત્તા બેલીઃ “આપણે બંનેની શંકા ભિન્નભિન્ન પ્રકારની હોવા છતાં તેની ભૂમિકા એકસમાન છે, અને તેના નિચોડ માટે જ આપણે સહજીવનને પ્રયોગ કરવાનું છે. પ્રત્યેક જીવન એક પ્રકારની પ્રયોગશાળા જેવું છે. આ પ્રયોગના અંતે શાંતિ અને આનંદને અનુભવ ન થાય, અગર તો ભેગ અને
ગ આપણા માટે ભિન્નભિન્ન વૃત્તિ ન રહેતાં એકરૂપ થઈ જાય, તે જેટલી સહેલાઈથી સાપ પિતાની કાંચળી ફેંકી દે છે, તેટલી જ સહેલાઈથી આપણે ભેગને માર્ગ તજી દઈશું. પરંતુ એ પરિસ્થિતિમાં પ્રાપ્ત થનાર વેગ એ મેહ અગર દુઃખના કારણે ઉત્પન્ન થયેલ શુષ્ક વૈરાગ્યના ફળરૂપે નહિ હોય, પણ નક્કર અનુભવના અંતે પ્રાપ્ત થતાં ફળરૂપે હશે. ફૂલમાંથી ફળનું આવવું જેટલું સ્વાભાવિક અને કુદરતી છે, તેટલું જ સ્વાભાવિક અને કુદરતી ભેગમાંથી વેગ પ્રાપ્ત થવાનું કહેવું જોઈએ; એમાં મને શંકા નથી, પણ તમને છે. પરંતુ પ્રેગના અંતે આપણા માટે શંકાનું કશું કારણ રહેશે નહીં. આપણું દાંપત્યજીવનમાં ભેગને અવકાશ હોવા છતાં, દાંપત્યજીવનનું ધ્યેય તે પેગ સાધવાનું છે, એટલે અંતે તે પરિણામ નિશ્ચિત છે. ભેગના માર્ગે ચગની સિદ્ધિ એક અદ્ભુત પ્રયોગ પુરવાર થશે એ તે ચોકકસ છે.”
