________________
૨૩૪ ]
[ શીલધર્મની કથાઓ-જ. તથાગતની સેવા કરે છે, એટલે આ મરણતોલ સ્ત્રીની સારવાર કરી તેને મરતી બચાવવી, એ તે ખુદ બુદ્ધની સેવા કર્યા બરોબર છે. “ગીની સેવા’ના પ્રાગમાં ભગવાન બુદ્ધ એ રેગી નારી નહિ પણ નર જ હે જઈ એ, એવું તે નથી જ કહ્યું.' - દેવદત્તે તરત જ કહ્યું: “તથાગત પિતે જ સ્ત્રી જાતિમાંની પ્રથમ દીક્ષિત ગૌતમમીને દીક્ષા આપવાની સ્પષ્ટ ના જ પાડી હતીને!”
ઉપગુપ્ત આમ છતાં શાંતિ રાખીને જ કહ્યું: “પુરુષ જેમ નિર્વાણને અધિકારી બની શકે છે, તેમ સ્ત્રીઓ પણ અવશ્ય નિર્વાણની અધિકારી છે આ વાત બુદ્ધે જ કહી છે. સ્ત્રી અને પુરુષ વચ્ચે કેઈ મૂળભૂત ફરક નથી, સ્ત્રીપણું અને પુરુષપણું એ તે માત્ર દેહદૃષ્ટિએ છે. આત્મતત્વની દષ્ટિએ તે સ્ત્રીને આત્મા અને પુરુષોને આત્મા બંને એકસમાન છે.”
આમ છતાં દેવદત્ત પિતાને પરાજય સ્વીકારે તેમ ન હતું, એટલે દલીલ કરતાં કહ્યું : “પણ ભિક્ષુસંઘમાં સ્ત્રીઓને દાખલ કરતી વખતે તથાગત એમ તે કહ્યું જ હતું ને કે સ્ત્રીઓને સંઘમાં દાખલ કરવામાં ન આવત તે સંઘ હજાર વર્ષ ટત. હવે એ પાંચ જ વર્ષ ટકશે.” તથાગતના આ કથનમાંથી સ્ત્રી જાતિ વિષે તેમને કે મત હતો તે સમજવું મુશ્કેલ નથી.”
ઉપગુપ્ત જરા કડક થઈકહ્યું : “દેવદત્ત કેઈ નેહડકાયું કૂતરું કરડયું હોય તે કોઈ પણ વખતે ગમે તે પદાર્થ
