________________
થાયીની વાતે જ છતાં તેના પતિ
થયું લિસ હાવ સંવેદના )
૧૯૨]
[ શીલધર્મની કથાઓ-૧. પણ બહેન! એમ બનવું શક્ય નથી. મૃત્યુ બાદ આત્માની ગતિ તેની ઈચ્છાનુસાર નહીં પણ કર્માનુસાર થાય છે. તેથી આત્મહત્યાના માર્ગે તારી ઈચ્છા બર આવશે નહીં.”
યેગીની વાતે સુજાતાને વિચારતી કરી મૂકી, પણ તેમ છતાં તેના મનનું સમાધાન ન થયું એટલે કહ્યું : ગુરુદેવ ! દાંપત્ય જીવનમાં પતિ-પત્નીના દેહ ભિન્નભિન્ન હોવા છતાં બંનેનાં મન, હૃદય અને સંવેદના એવાં તે એકાકાર થઈ ગયેલાં હોય છે કે બંનેમાંથી એકનું મૃત્યુ થતાં જળ વિના જેમ મીન જીવી ન શકે તેમ અન્ય પણ જીવી શકતું નથી.”
ગીએ કહ્યું: “બેન મીનની જાતિ તિર્યંચ છે, અને પાણી વિના ન જીવી શકે એ તેની પ્રકૃતિ છે. માનવની બાબત જુદી છે કારણ કે એ સમજુ અને વિચારક છે. દાંપત્ય જીવનમાં બંનેમાંથી એકનું મૃત્યુ થતાં જે પાત્ર વિદ્યમાન હેય, તેની સ્મૃતિમાં મૃત પ્રિયજન જીવન્ત જ રહે છે. જે પ્રેમ માત્ર ઈન્દ્રિયને જ આધીન છે, તે પ્રેમને અંત તે ઈન્દ્રિયજીવન પૂરું થતાં જ આવી જાય છે. બાકી જન્મ અને મરણ, સાગ અને વિયેગ, એ તે માનવજીવનને કુદરતી કમ છે. સંસારની રચના જ એવા પ્રકારની છે કે જેમાં તમામ સ્કૂલ સંબંધોને, બધા જ પ્રકારની પ્રીત સગાઈ એને એક દિવસ અંત આવે જ છે, કારણ કે આ અંત કદી ન જ આવે તે એ માનવ, જીવન-મરણના વિષચક્રમાંથી કદાપિ મુક્ત જ થવા ન પામે.”
સુજાતાએ કહ્યું: “સ્ત્રી જાતિ માટે જગતમાં કઈ પણ પ્રકારનું દુઃખ સહન કરવાનું શક્ય છે, પણ પતિના
