________________
૨૨. સંસાર-એક ઇંદ્રજાળ નાથ સંપ્રદાયના મુખ્ય મહાન ચેરીઓના જીવન સંબંધમાં કહેવાય છે કે તેઓ અયોનિજન્મ હતા, એટલે કે કઈ પણ સ્ત્રીની કુખેથી તેઓ જમ્યા ન હતા. કેઈ માછલીને પેટે, કેઈ ઊકરડામાંથી, કેઈ અગ્નિમાંથી, કેઈ હાથીના કાનમાંથી, કઈ કાદવના રમકડામાંથી–એમ તેઓને જન્મ આ અવનિ પર થયે હતે. માછલીમાંથી જન્મેલ તે મત્યેન્દ્રનાથ અને ગેબર(છાણ)ના ઢગલા નીચેથી મળી આવ્યા તેનું નામ ગોરક્ષનાથ. ગોરખનાથ એ તે ગે-રક્ષનાથને અપભ્રંશ શબ્દ છે.
ગોરક્ષનાથના જન્મ સંબંધમાં કહેવાય છે કે તેના ઉત્પત્તિદાતા મત્યેન્દ્રનાથ હતા. મત્યેન્દ્રનાથ ચંદ્રગિરિ ગામમાં ભિક્ષા માગતાં માગતાં દયાળ નામના ગૌડ બ્રાહ્મણના આંગણે જઈ ચઢયા. તેમની પત્ની સરસ્વતી નિઃસંતાન હતી, એટલે સ્વાભાવિક રીતે પિતાને એક પુત્ર થાય તેવે આશીર્વાદ માગે અને દયાભાવથી પ્રેરાઈ મત્યેન્દ્રનાથે પિતાની ઝેળીમાંથી મંત્રેલી ભસ્મ આપી અને રાતે સૂતી વખતે પાણી સાથે તે ખાઈ જવાની સૂચના આપી ચાલી ગયા.
સરસ્વતી ચંચળ સ્વભાવની અને વહેમી હતી, એટલે ભસ્મ ઊકરડામાં ફેંકી દીધી. બાર વરસ પછી મત્યેન્દ્રનાથે સરસ્વતીના આંગણે જઈ બાળકના ખબર પૂછળ્યા, એટલે
