________________
૧૩. દષ્ટિરાગ
વતભય એ સિંધુ-સૌવીર દેશનું મુખ્ય નગર હતું. ત્યાં ઉદયન નામે રાજા રાજ્ય કરતા હતા. તેનાં લગ્ન વૈશાલીના રાજવી ચેટકની પુત્રી પ્રભાવતી સાથે થયાં હતાં. ઉદયનના તાબામાં સિધુ–સૌવીર વગેરે તેર દેશે, ત્રણ નગર, દશ મુકટબદ્ધ રાજાએ તેમજ બીજા અનેક ખંડિયા રાજાઓ હતા.
એક વખત વીતભયનગરમાં કેટલાક મુસાફર આવ્યા. સમુદ્રમાં તોફાન થવાથી તેઓનું વહાણ ખરાબે ચઢી ગયું હતું. તે વખતે એક દેવે તેની શકિત વડે એ વહાણને ખરાબામાંથી સલામત રીતે બહાર કાઢયું અને મુસાફરોને એક બંધ કરેલી પેટીમાં ચંદનકાષ્ઠની બનાવેલી ભવ્ય અને આહ્લાદક તીર્થકર ભગવંતની પ્રતિમા આપી. દેવે કહેલું કે જે સતી સ્ત્રીને હાથે એ પેટી ખૂલે તેને જ મૂર્તિ અર્પણ કરી દેજે. ઘણી સ્ત્રીઓએ પેટી ઉઘાડવા પ્રયત્ન કર્યા પણ પણ અંતે ઉદયનની રાણી પ્રભાવતીના હાથે એ પેટી ખૂલી. પછી તે તેણે રાજમહેલમાં એક ચૈત્યગૃહ બંધાવી સુંદર મણિમય સિંહાસન પર એ પ્રતિમાની સ્થાપના કરી. ઉદયન તથા પ્રભાવતી બંને તેની પાસે ધ્યાન ધરતાં અને અપૂર્વ ભક્તિ કરતાં.
એક દિવસે ચિત્યગૃહમાં પ્રભાવતી અભિયયહ નૃત્ય કરતાં કરતાં મધુર અવાજે સંગીતના સૂરદ્વારા મૂર્તિ સામે
