________________
११. दृष्टिपूतं न्यसेत् पादम् ઉત્તર પ્રદેશના એક નાનકડા સ્ટેટના રાજવીની આ કથા છે.
એ સ્ટેટના રાજવીનું નામ મંગલસિંહ હતું. મંગલસિંહ યુવાન, અભિમાની, ઉછુંખલ અને ભારે વિલાસી હતો. પિતાનું અવસાન બાલ્યાવસ્થામાં થયું હતું અને એકને એક પુત્ર હોવાથી બહુ લાડમાં તેને ઉછેર થયે હતે. ઉમરલાયક થતાં રાજ્યને વહીવટ તેના હાથમાં આવ્યો, પણ રાજવહીવટમાં ધ્યાન આપવાને બદલે શિકાર અને વિલાસમાં તેને વધુ આનંદ આવતું. તેના પડખે કેટલાક રખડુ, નાલાયક અને હલકા પ્રકારના મિત્રો મંગલસિંહની ખુશામત કરે અને નવા નવા પ્રકારના રંગરાગ કરાવે. રાજ્યની આવક સારી હતી, એટલે આવા બધા તાગડધિન્ના નભતા, પણ પ્રજામાં રાજવી પ્રત્યે આદર ન હતે.
રાજમહેલમાં સેડાને લગતી તમામ વસ્તુઓ રાજ્યના નિયુક્ત મોદી મંગીલાલ પૂરી પાડતા. મંગીલાલનાં લગ્ન એક ઊંચા કુળની સચ્ચરિત કન્યા સુશીલા સાથે થયાં હતાં.. તેનામાં નામ પ્રમાણે જ ગુણે હતા. પ્રકૃતિથી તે અતિ-. સુંદર અને સરળ સ્વભાવની હતી. જેવા ગુણે હતા, તેવું જ અદ્દભુત તેનું રૂપ હતું, પરંતુ સ્ત્રીઓની બાબતમાં અતિ