________________
૮૨ ]
[ શિલધર્મની કથાઓ-૧. ફૂલસેજ સમી, ભભૂકી ઊઠેલ અગ્નિની શિખા ચંદન સમી, અને નિર્દય મૃત્યુ પણ મેહક કામદેવ સમું લાગે છે!” - ભાનુમતીએ કહ્યુંઃ “નાથ! વિશુદ્ધ પ્રેમની પાસે અશક્ય અને મુશ્કેલ દેખાતી વસ્તુઓ પણ સહજ અને શક્ય બની જાય છે. પતિ-પત્ની વચ્ચે નિર્મળ અને વિશુદ્ધ પ્રેમ હોય ત્યારે એ બંનેના હૃદયના ધબકારાની ગતિ પણ એકસરખી બની જતી હોય છે. ત્યાં ભિન્નતા હોય છે માત્ર દેહ પૂરતી, આત્માની તે એકતા જ હોય છે. એટલે જ, જે સાચી સતી હોય તેણે કાંઈ આમ ધામધૂમપૂર્વક વાજતેબાજતે પતિની નનામી પાછળ ચિતાના અગ્નિ સુધી જવું પડતું નથી, એના માટે તે વિરહનો અગ્નિ જ પૂરતું છે. પ્રિયતમનું હૃદય બંધ થયાની ખબર સતી સ્ત્રીને જેવી પડે કે આપોઆપ તેનું હૃદય બંધ જ થઈ જાય છે. સ્ત્રીના માટે વિરહના અગ્નિ જે અન્ય કોઈ પ્રચંડ અગ્નિ હેતે નથી. નાથ ! તમે ઘણું સતી સ્ત્રીઓને જોઈ હશે, પણ સાચી સતી સ્ત્રીના અનુભવથી તમે આજ સુધી વંચિત રહ્યા લાગે છે.”
ભર્તુહરિએ કહ્યું: “વિશુદ્ધ પ્રેમની પાસે કોઈ પણ વસ્તુ અશક્ય કે મુશ્કેલ ન હોય તે પતિ-પત્નીનાં પાત્રો પિકી એકનું મૃત્યુ થતાં બીજું પાત્ર તેને સજીવન ન કરી શકે ?
ભાનુમતી ભતૃહરિની વાત એકચિત્તે સાંભળી રહી હતી. ભર્તુહરિના શૃંગાર રસ અને રસિક વૃત્તિને તેને અચ્છ
ખ્યાલ હતા, એટલે જવાબ આપતાં કહ્યું : “નાથ ! સ્ત્રી અને પુરુષની પ્રકૃતિમાં એક પ્રકારને મૂળ ભેદ કાયમ માટે રહે
અગ્નિ છે માટે
ને
જોઈ
તમે આ
