________________
૨૨ ]
[ શીલધર્મની કથાઓ-૧. માનવી પાપના ભારથી હળ બની શકે છે. સમુદ્ર જેમ માનવીના ચૈતન્યરહિત દેહને સંગ્રહી રાખતા નથી, પણ પાણીના મેજ દ્વારા કોઠે ફેંકી દે છે, તેમ માનવમન પણ સમુદ્ર જેવું અગાધ છે, અને કોઈ પણ વ્યક્તિ પોતાના પાપને કાયમ માટે મનમાં છુપાવી રાખી શકતી નથી, પણ એકરાર કરી દે છે.
મમતાએ તે પછી સમતા પર જે જે વીતાડેલું તેનું સ્પષ્ટીકરણ કરતાં કહ્યું: “આ હીરા-માણેકને હાર જે હું પહેરું છું તે મારા પિયેરથી હું લાવી નથી, પણ સમતાની પેટીમાંથી મેં ચેરી લીધું છે. સમતા તે ભારે ઉદાર અને સહનશીલ છે, એટલે મારી ચેરીની વાત જાણવા છતાં તે બાબતની ફરિયાદ તેણે કેઈન મેંએ કરી નથી. પણ તેથી જ મારાં પાપકૃત્યેને બેજે અનેકગણું વધી જાય છે. મારાં આ બધાં પાપકૃત્યનું ફળ શું ભેગવવું પડશે, તેની મને કલ્પના નથી, પણ આ હાર મરતાં અગાઉ સમતાને સેંપી પાપના ભારથી હળવી બનું છું.”
બંને ભાઈઓ આ બધી હકીકત સાંભળી ભારે આશ્ચર્ય પામ્યા, કારણ કે ઘરમાં આવું બધું ચાલી રહ્યું હતું, તેને તેમને સ્વનેય ખ્યાલ ન હતે. થોડા દિવસ બાદ મમતા મૃત્યુ પામી અને તે પછી કેટલાંક વર્ષો પસાર થયાં અને સમતા પણ મૃત્યુ પામી.
(૩) મમતા અને સમતાનાં મૃત્યુ બાદ, કેટલાંક વર્ષો પછી એક અદ્ભુત ઘટના બની.