________________
૩૦ ]
[ શીલધર્મની કથાઓ-૧. ‘ભદંત ! સુજાતાને ત્યાં હું આજે જ ભિક્ષા અર્થે ગયે હતું અને આવતી કાલે મધ્યાહ્ન કાળે આપની સાથે મને પણ તેને ત્યાં ભિક્ષા લેવા જવા માટે આમંત્રણ આપ્યું છે.”
બીજે દિવસે યોગ્ય સમયે દેવદત્ત અને વસુગુપ્ત સુજાતાને ત્યાં જઈ પહોંચ્યા. સુજાતાએ તેમને ચગ્ય સત્કાર કર્યો અને બેસવા માટે આસને આપ્યાં. થોડીવાર પ્રાથમિક ચર્ચા કર્યા બાદ દેવદત્તે પિતાના પટ્ટધર શિષ્ય વસુગુપ્તની ઓળખાણ આપી અને તપ દ્વારા તેણે મેળવેલી સિદ્ધિની વાત કરી, એટલે સુજાતાએ કહ્યું: “વસુગુપ્ત સિદ્ધિ મેળવી હશે એ સાચું, પણ તપદ્વારા મેળવેલી સિદ્ધિથી ન અંજાતાં સાધકે ઉન્નતિ તરફ જ દષ્ટિ રાખી આગળ ધપે જવું જોઈએ. સિદ્ધિ પ્રાપ્ત થયા પછી જે વિનિપાતની ગર્તામાં ધકેલાઈ ન જવું હોય તે સિદ્ધિનાં સુખ ભોગવવાની લાલસા અને અભિમાનથી દૂર રહેવું જોઈએ. ભગવાન મહાવીરના સમયમાં તેને એક વખતના શિષ્ય શૈશાલકે પણ અનેક સિદ્ધિઓ પ્રાપ્ત કરી હતી, પણ તે સિદ્ધિઓ જ તેના અનેક ભવભ્રમણનું કારણ બની, તે તે આપ જાણતા જ હશે. છેડા દિવસો પહેલાં વસુગુપ્ત મેળવેલી સિદ્ધિ જ એક પક્ષીના મૃત્યુનું નિમિત્ત બની હતી, એ વાત કદાચ આપના ખ્યાલમાં નહીં હોય. તપ, ધ્યાન અને ગદ્વાર સાધક પરકાયાપ્રવેશ કરવાની શક્તિ, આકાશગમન તેમજ અણિમા, મહિમા આદિ સિદ્ધિઓ પ્રાપ્ત કરી શકે છે, પણ આવી બધી સિદ્ધિઓને ગૌણ ગણી ક્રોધ, માન, માયા, લેભ, મમતા, ઈર્ષા, મૈથુન, નિંદા, વેરઝેર અને અને અહં– આદિ દેને મનમાં આત્મબળ