________________
૨૦ ]
[ શીલધર્મની કથાઓ-૧૦ ચતુરને નહિ. હું તમને ચતુર ન માનતી હેત તે મારા શરીરના અંગે અંગને અલંકારોથી ઢાંકી દેત. સ્ત્રીનું સાચું આભૂષણ અલંકાર નહિ પણ શીલ અને ચારિત્ર છે?
સમતાની વાત સાંભળી તેના પતિએ કટાક્ષયુક્ત ભાષામાં કહ્યું: “તે પછી જે સ્ત્રીઓ અલંકારે પહેરે છે, તે બધી સ્ત્રીઓના પતિરાજે મૂર્ખ છે એમ તારું કહેવું છે? અલંકાર શું માત્ર પતિને રીઝવવા માટે જ સ્ત્રી પહેરે છે?'
સમતાએ જવાબ આપતાં કહ્યું: “કેઈ પણ વસ્તુ એકાને આમ જ છે એમ કહેવું તે યોગ્ય નથી; આમ છતાં જે પતિને પિતાની પત્ની માત્ર અલંકાર અને આભૂષણના કારણે જ પ્રિય લાગતી હોય, તે પતિને મૂર્ખ ન કહેવાય તે શું ડહાપણને ભંડાર કહેવાય? તમે પુરુષ છે એટલે સ્ત્રીના માનસની તમને ખબર ન પડે, પણ અલંકારો અને આભૂષણે પહેરવામાં અનેક કારણો રહેલાં છે. પ્રથમ તે અમે સ્ત્રીઓ એમ માનીએ છીએ કે અંદરનું કુરૂપ બહારના અલંકાર અને ટાપટીપ દ્વારા છુપાવી શકાય છે. બીજું કારણ પતિને પ્રિય થવાનું પણ હોય છે, કારણ કે પતિને રીઝવવા માટે અનેક વખત પિતાના દેહને શણગાર પડે છે. ત્રીજું કારણ અલંકારો દ્વારા પતિને મૂર્ખ બનાવવાનું પણ હોય છે. સ્ત્રી એ વાત સારી રીતે સમજતી હોય છે કે જ્યાં સુધી પતિ પોતાની પાછળ ઘેલે ન બને ત્યાં સુધી તે પિતાનું ધાર્યું કામ કરાવી શકતી નથી.” - સમતાની વાતે તેના પતિને ચમકાવ્યો અને તેને વિચાર કરી દીધું.